PPC / ppc

text_structure.xml 597 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 11 min 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Włodzimierz Czarzasty, Piotr Zgorzelski, Dorota Niedziela i Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Proszę o zajęcie miejsc na sali.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Bartłomieja Dorywalskiego, Roberta Gontarza, Aleksandrę Karolinę Wiśniewską i Adriana Witczaka.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Bartłomiej Dorywalski oraz Adrian Witczak.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Bartłomiej Dorywalski oraz Aleksandra Karolina Wiśniewska.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Protokół 8. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Zanim zaczniemy nasze obrady, chciałbym pozdrowić naszych gości, gości pani poseł Ewy Kołodziej. Są to członkowie Związku Górnośląskiego, a w szczególności Koła Michałkowice, i Uniwersytetu Trzeciego Wieku z Siemianowic Śląskich, którzy przyglądają się naszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Są z nami także uczniowie i nauczyciele ze szkoły w Małomicach w województwie lubuskim, których do Sejmu zaprosiła pani poseł Elżbieta Polak. Witamy was bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! W dniu dzisiejszym mija 14. rocznica katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem. Wśród ofiar katastrofy byli posłowie VI kadencji: Leszek Deptuła, Grzegorz Dolniak, Grażyna Gęsicka, Przemysław Gosiewski, Izabela Jaruga-Nowacka, Sebastian Karpiniuk, Aleksandra Natalli-Świat, Maciej Płażyński, Krzysztof Putra, Arkadiusz Rybicki, Jerzy Szmajdziński, Jolanta Szymanek-Deresz, Zbigniew Wassermann, Wiesław Woda i Edward Wojtas, a także senatorowie VII kadencji: Krystyna Bochenek, Janina Fetlińska i Stanisław Zając.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Bardzo państwa proszę o to, abyśmy dłuższą chwilą ciszy uczcili pamięć wszystkich tych, którzy tego dnia przed 14 laty stracili życie, a chcieli swoją służbą, swoim życiem i postępowaniem służyć naszej ojczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Lech Kaczyński, prezydent.)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">Tak, Lech Kaczyński i pani Maria Kaczyńska również zginęli w tej katastrofie, o czym wspominaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Prezydent Lech Kaczyński.)</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">Drodzy Państwo! W obliczu majestatu śmierci wszystkie ofiary katastrofy, które czciliśmy dziś na cmentarzu Powązkowskim przy pomniku ofiar katastrofy smoleńskiej, niezależnie od ich przynależności partyjnej, od zajmowanego stanowiska, od poglądów, które z nimi dzieliliśmy lub których nie dzieliliśmy, zasługują na nasz szacunek, dlatego raz jeszcze proszę państwa o uszanowanie ich minutą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">Panie pośle, minutą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">(Głos z sali: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W dniu 15 marca zmarł Marian Król, poseł na Sejm II kadencji, ludowiec, społecznik, działacz gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">W dniu 27 marca zmarł Rajmund Miller, poseł na Sejm VII, VIII, IX i X kadencji, lekarz i samorządowiec.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">W dniu 4 kwietnia zmarł Miron Sycz, poseł na Sejm VI i VII kadencji, nauczyciel, samorządowiec, działacz Związku Ukraińców w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">Proszę, abyśmy uczcili ich pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! 1 kwietnia tego roku podczas niesienia pomocy ofiarom konfliktu w Strefie Gazy zginął polski wolontariusz Damian Soból — człowiek, który całe swoje życie poświęcił niesieniu pomocy innym, ofiarom konfliktów zbrojnych, ofiarom klęski migracyjnej, klęski głodu w tylu zakątkach świata. To, co robił pan Damian Soból, bez wątpienia było najlepszym z możliwych reprezentowaniem tego, czym jest Rzeczpospolita — solidarności, współczucia, otwartości na cierpienie innych.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">Bardzo proszę, żebyśmy uczcili pamięć pana Damiana Sobola chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#komentarz">(Głos z sali: Mały człowieczek.)</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie masz wstydu.)</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Jak państwu z całą pewnością wiadomo, powtórzę raz jeszcze, czciliśmy dzisiaj pamięć wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej w wielu miejscach Warszawy, w wielu miejscach, w których ta pamięć jest czczona. Proszę mi pozwolić wyrazić swoją opinię, że agresja, obelgi, krzyki w takim właśnie momencie nie są czymś, co jest właściwym zachowaniem, jeśli chce się uczcić pamięć tych, którzy odeszli, a w parlamencie w szczególny sposób, na co zwracam państwa uwagę, czcimy pamięć parlamentarzystów, którzy wtedy zginęli.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#komentarz">(Głos z sali: Lech Kaczyński też był posłem.)</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Prezydent też był posłem.)</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">Drodzy państwo, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bieżącego posiedzenia punktów:</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszałek">— pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, druk nr 253,</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">— pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym, druk nr 254.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga złożył wniosek o uzupełnienie porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Informacja ministra spraw zagranicznych na temat śmierci Damiana Sobola podczas niesienia przez niego pomocy humanitarnej ofiarom konfliktu w Strefie Gazy.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#Marszałek">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz niektórych innych ustaw, druk nr 268.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 95b regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#Marszałek">Rada Ministrów przedłożyła też projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 275.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#Marszałek">Właściwa komisja przedłożyła z kolei opinię w sprawie wniosku o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji Marcina Kierwińskiego, jest to druk nr 279.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły też sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze, jest to druk nr 288.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły także sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zmianie Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych z dnia 24 maja 1993 r., podpisanego w Warszawie dnia 19 września 2023 r., jest to druk nr 251.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły też sprawozdania:</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#Marszałek">— o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, druk nr 286,</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#Marszałek">— o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, druk nr 280,</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#Marszałek">— o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy — Kodeks wyborczy, druk nr 287,</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#Marszałek">— o poselskim projekcie ustawy o uchyleniu ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, druk nr 285.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał:</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#Marszałek">— 20-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła w łącznej dyskusji w pierwszych czytaniach projektów ustaw dotyczących prawa do przerywania ciąży,</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#Marszałek">— 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła w dyskusjach nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz nad informacją ministra spraw zagranicznych w sprawie śmierci polskiego wolontariusza w Strefie Gazy,</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#Marszałek">— 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#Marszałek">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu Sejmu informacji w sprawie stanu przygotowań systemu obrony cywilnej do ochrony przed skutkami ewentualnego konfliktu zbrojnego, o której przedstawienie wnosi Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie oraz harmonogram planowanych posiedzeń zespołów poselskich, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.83" who="#Marszałek">A teraz proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AdrianWitczak">Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych wspólnie z Komisją Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#AdrianWitczak">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#AdrianWitczak">— Zdrowia — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#AdrianWitczak">— Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#AdrianWitczak">— Finansów Publicznych — godz. 17.15,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#AdrianWitczak">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — 17.30. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Mamy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku najliczniejszego od 556 lat polskiego Sejmu! Wczoraj ze strony internetowej ministerstwa rolnictwa usunięto listę firm, które sprowadzały zboże z Ukrainy, a umieszczono tam przeprosiny za ujawnienie tej listy przez panią minister Gembicką.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JarosławSachajko">Jak to się ma do żądań posłów PSL-u, którzy w ubiegłej kadencji domagali się ujawnienia tej listy? Co na to minister Kołodziejczak, który obiecał rolnikom na protestach, że ujawni listę, łącznie z tym, ile poszczególne podmioty przywiozły tego zboża? I czy politycy PSL-u nie obawiają się szefa Agrounii Michała Kołodziejczaka, że spełni swoją obietnicę?</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Poseł odtwarza nagranie z tabletu: Oni dali d…, ale ja na tacy przyniosę wam te świńskie zakłamane ryje tych wszystkich polityków i rzucę wam pod nogi.)</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Coś nie działa, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Składam wniosek formalny o przedstawienie informacji ministra rolnictwa, dlaczego spełnia zachcianki firm sprowadzających zboże z Ukrainy, a nie spełnia obietnic wyborczych, jakie złożyli posłowie PSL-u rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Gdzie jest Kołodziejczak?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Pani poseł z wnioskiem przeciwnym?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Ale pan poseł wnosił o przerwę? Nie, nie wnosił.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: O przedstawienie informacji.)</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszałek">O przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Tak, tak, wniosek formalny o przedstawienie informacji.)</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#Marszałek">Dobrze, to w takim razie poczekamy, aż będzie realny wniosek formalny, czyli będzie wniosek o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Ale to też jest wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#Marszałek">To nie jest wniosek formalny, bo nie jest wnioskiem z katalogu, który mamy podany w art. 184 regulaminu Sejmu, ale zakładam, że jeżeli pani poseł chce złożyć wniosek, to z całą pewnością znajdzie się przestrzeń do tego, żeby zrobić to za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Dobrze. Będę czekać z niecierpliwością.)</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#Marszałek">Pan poseł Grzegorz Adam Płaczek, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za nami trudny czas pandemii, podczas której dochodziło do licznych malwersacji finansowych, a ludzie umierali w samotności pozbawieni odpowiedniej opieki medycznej, umierali w domach i w szpitalach.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Po objęciu władzy przez obecną koalicję klub Konfederacji przygotował projekt uchwały dotyczący powołania komisji śledczej do spraw COVID-19. Zwróciliśmy się do pana premiera Donalda Tuska oraz do Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska o poparcie projektu tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#GrzegorzAdamPłaczek">W czasie kampanii wyborczej wszyscy Polacy słyszeli, że liczne nieprawidłowości z czasów pandemii zostaną wyjaśnione i rozliczone. Uzyskanie poparcia ze strony Koalicji Obywatelskiej i zebranie łącznie 46 podpisów posłów wydawało się dla nas formalnością.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#GrzegorzAdamPłaczek">W tym miejscu chciałbym poinformować posłów, ale głównie opinię publiczną, że otrzymałem wreszcie oficjalną odpowiedź od Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska, że — uwaga — nie poprze pomysłu Konfederacji powołania komisji śledczej. Pojawia się pytanie: Czego się państwo boicie?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Składam w imieniu klubu Konfederacji wniosek o przerwę w celu uzupełnienia porządku obrad…</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#GrzegorzAdamPłaczek">…o dyskusję na temat powołania komisji śledczej do spraw COVID-19 i bezprawia, które miało miejsce w ostatnich latach w naszej ojczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Wniosek przeciwny, czyli wniosek o brak przerwy — pani poseł Anna Gembicka.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AnnaGembicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez całą kampanię wyborczą Platforma i PSL mówiły o konieczności ujawnienia listy firm sprowadzających zboże z Ukrainy, a kiedy ja ją ujawniłam…</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Suchoń: To już było, pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#AnnaGembicka">…to wy, Platforma i PSL, postanowiliście ją ukryć.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#AnnaGembicka">Proszę państwa, to jest lista firm, którą ujawnił minister Kołodziejczak, zwany Karolem Macedońskim, gdyby ktoś nie kojarzył.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#AnnaGembicka">Panie Ministrze! Pana tłumaczenia są po prostu niewiarygodne. Pan mówi, że musiał ukryć listę, bo był zły odbiór społeczny. To nie jest argument prawniczy. Was powinny obchodzić postulaty rolników, a nie zranione uczucia prezesów firm importujących zboże z Ukrainy. W kampanii wyborczej obiecywaliście, że ujawnicie listę firm, a ją ukryliście. Obiecywaliście pakiet ustaw systemowych, a przyjęliście ustawę, żeby banki mogły łatwiej odbierać rolnikom gospodarstwa. Obiecywaliście kaucję, a po wyborach powiedzieliście, że nie da się jej wprowadzić. Kłamaliście rano, kłamaliście w południe i kłamaliście w nocy. Wy nie jesteście koalicją 15 października. Wy jesteście koalicją oszustów.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękujemy bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Pan poseł Płaczek zgłosił wniosek formalny o przerwę w obradach, a więc poddam teraz ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Pani poseł Gembicka jest przeciw.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#Marszałek">Głosowało 373 posłów. 34 — za, 338 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#Marszałek">Jako kolejny wniosek formalny chce zgłosić pan poseł Michał Wójcik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MichałWójcik">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! 14 lat temu doszło do wielkiej tragedii narodowej i zginęli nasi przyjaciele, koleżanki i koledzy ze wszystkich formacji politycznych, można powiedzieć. Tu nie ma żadnego podziału politycznego. W ramach mojego wniosku formalnego, panie marszałku, chciałbym odczytać jednak listę wszystkich ofiar katastrofy.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MichałWójcik">Pan Lech Kaczyński, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Maria Kaczyńska, pan Ryszard Kaczorowski, pani Joanna Agacka-Indecka, pani Ewa Bąkowska, Andrzej Błasik, Krystyna Bochenek, Anna Maria Borowska, Bartosz Borowski, Tadeusz Buk, Miron Chodakowski, Czesław Cywiński, Leszek Deptuła, Zbigniew Dębski, Grzegorz Dolniak, Katarzyna Doraczyńska, Edward Duchnowski, Aleksander Fedorowicz, Janina Fetlińska, Jarosław Florczak, Artur Francuz, Franciszek Gągor, Grażyna Gęsicka, Kazimierz Gilarski, Przemysław Gosiewski, Bronisław Gostomski, Mariusz Handzlik, Roman Indrzejczyk, Paweł Janeczek, Dariusz Jankowski, Izabela Jaruga-Nowacka, Józef Joniec, Sebastian Karpiniuk, Andrzej Karweta, Mariusz Kazana, Janusz Kochanowski, Stanisław Komornicki, Stanisław Komorowski, Paweł Krajewski, Andrzej Kremer, Zdzisław Król, Janusz Krupski, Janusz Kurtyka, Andrzej Kwaśnik, Bronisław Kwiatkowski, Wojciech Lubiński, Tadeusz Lutoborski, Barbara Mamińska, Zenona Mamontowicz-Łojek, Stefan Melak, Tomasz Merta, Stanisław Mikke, Aleksandra Natalli-Świat, Janina Natusiewicz-Mirer, Piotr Nosek, Piotr Nurowski, Bronisława Orawiec-Löffler, Jan Osiński, Adam Pilch, Katarzyna Piskorska, Maciej Płażyński, Tadeusz Płoski, Włodzimierz Potasiński, Andrzej Przewoźnik, Krzysztof Putra, Ryszard Rumianek, Arkadiusz Rybicki, Andrzej Sariusz-Skąpski, Wojciech Seweryn, Sławomir Skrzypek, Leszek Solski, Władysław Stasiak, Jacek Surówka, Aleksander Szczygło, Jerzy Szmajdziński, Jolanta Szymanek-Deresz, Izabela Tomaszewska, Marek Uleryk, Anna Walentynowicz, Teresa Walewska-Przyjałkowska, Zbigniew Wasserman, Wiesław Woda, Edward Wojtas, Paweł Wypych, Stanisław Zając, Janusz Zakrzeński, Gabriela Zych, Dariusz Michałowski, Agnieszka Pogródka-Węcławek, Arkadiusz Protasiuk, Robert Grzywna, Andrzej Michalak, Artur Ziętek, Barbara Maciejczyk, Natalia Januszko, Justyna Moniuszko.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MichałWójcik">Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#MichałWójcik">Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#MichałWójcik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Cześć i chwała bohaterom!)</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#komentarz">(Głosy z sali: Cześć i chwała!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Jak państwo z pewnością wiedzą, dzisiaj w czasie uroczystości przy grobach tych, którzy zginęli w Smoleńsku, marszałek Sejmu i marszałek Senatu oddali cześć wszystkim ofiarom katastrofy smoleńskiej. Ich lista została wyczytana. Uczciliśmy ich minutą ciszy. Na ich grobach każdy z nas złożył wiązanki kwiatów.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Cieszę się też z tego, cieszę się też z inicjatywy pana posła, dlatego że nigdy dość wspominania tych, którzy od nas odeszli, i nigdy dość szacunku dla nich. Każda okoliczność do tego, żeby oddać hołd tym, o których pamiętamy, będzie w tej Izbie z całą pewnością szanowana i mile widziana.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszałek">Pan poseł Stefan Krajewski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak, wczoraj minister zdecydował o zdjęciu listy, którą upubliczniła na stronie internetowej pani minister Gembicka, która w sposób nieuprawniony wstawiła wszystkie firmy na tę listę.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Panie marszałku, sprostowanie, pan minister źle… źle się wypowiedziałam.)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#StefanKrajewski">Liczne żądania przeprosin, usunięcia listy i oczywiście procesy sejmowe, które zapowiadały firmy, skłoniły do tego, żeby tę listę usunąć.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Sejmowe procesy?)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#StefanKrajewski">Pani minister Gembicka, bądź może cały klub Prawa i Sprawiedliwości, chce te odszkodowania wypłacić. Polskiego ministerstwa, polskiego rządu na to nie stać i nie będziemy tego czynić. Jeżeli macie takie pieniądze na koncie partyjnym, bardzo proszę, żebyście te odszkodowania podmiotom, które na tej liście nie powinny się znaleźć, oczywiście wypłacili. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Pani minister Gembicka poinformowała mnie, że podczas swojej poprzedniej wypowiedzi została źle zrozumiana. Jak to sama ujęła, wypowiedziała się w niewłaściwy sposób.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">To jest okazja do sprostowania swojej wypowiedzi, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AnnaGembicka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AnnaGembicka">Panie Ministrze! Ja panu to wytłumaczę tak prawniczo, żeby pan następnym razem to wiedział i nie wprowadzał rolników w błąd, mówiąc, że rzekomo grożą jakieś procesy. Pan minister w swoim oświadczeniu powiedział, że wycofuje listę ze względu na zły odbiór społeczny. To nie jest argument prawniczy. Wycofaliście ją dlatego, że dogadaliście się z tymi firmami. Nie wiem, jakie interesy przepchnęliście, nie wiem, o co się dogadaliście, ale bądźcie pewni, że przyjdziemy do was na kontrolę poselską i będziemy to sprawdzać.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Zapraszamy.)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#AnnaGembicka">Będziemy sprawdzać, dlaczego ukryliście listę, co do której przez całą kampanię mówiliście, że trzeba ją ujawnić.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wasze układy.)</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#AnnaGembicka">Jeszcze jedna rzecz. To nie była lista dotycząca zboża technicznego, więc te firmy nie mają powodu do tego, żeby pozywać Skarb Państwa. Proszę się najpierw douczyć, zanim pan minister wyjdzie i będzie kłamał. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Pani przestanie kłamać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (druki nr 219 i 280).</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Proszę pana posła Michała Szczerbę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MichałSzczerba">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Sprawa, którą się zajmujemy, i sprawozdanie, które przedstawiam w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, mają zasadniczy priorytet. Chodzi tak naprawdę o przywrócenie konstytucyjności Krajowej Radzie Sądownictwa. Władza sądownicza musi być niezależna i odrębna od władzy wykonawczej i od władzy ustawodawczej. Nie może być tak, że Krajowa Rada Sądownictwa jest obsadzona niezgodnie z konstytucją — tak, szanowni państwo, dzieje się od roku 2018.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MichałSzczerba">Przywracamy również właściwy proces stanowienia prawa: projekty przedstawia rząd, projekty są poddane konsultacjom społecznym, projekty trafiają do Sejmu, wreszcie projekty są konsultowane na wysłuchaniu publicznym, jak to miało miejsce w przypadku ustawy o KRS. Ta ustawa zmierza do przywrócenia ustawowym przepisom regulującym wybór sędziów do KRS zgodności z normami konstytucyjnymi. Zmierza również do usunięcia negatywnych konsekwencji wadliwego konstytucyjnie — co potwierdzili eksperci, ale co również potwierdziło wysłuchanie publiczne — wyboru sędziów członków KRS, który został powierzony Sejmowi. Projekt ma na celu dostosowanie przepisów ustawowych do standardów europejskich określonych w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten projekt to jest sanacja — sanacja wymiaru sprawiedliwości. Ta reforma, ta odnowa musi się rozpocząć od nowej ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MichałSzczerba">Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że projektodawcy — to stanowisko podzieliła wczoraj Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka — dokonali trafnej diagnozy ustrojowej w zakresie konieczności dokonania zmian ustawowych w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa ze względu na naglącą konstytucyjną potrzebę dostosowania regulacji ustawowych do treści art. 187 ust. 1 pkt 2 konstytucji, którego wykładnia systemowa przesądza o tym, że sędziów członków Krajowej Rady Sądownictwa mogą wybierać wyłącznie sędziowie. Projektowana ustawa stanowi w efekcie w pełni zasadną próbę naprawy ustrojowej KRS, która od 2018 r. znajduje się w głębokim kryzysie i jako organ obsadzony w znacznej części w sposób sprzeczny z normami konstytucyjnymi i europejskimi nie może dłużej spełniać swoich ustrojowo określonych zadań.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MichałSzczerba">Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że to stanowisko rządu w swojej opinii potwierdził rzecznik praw obywatelskich. Rzecznik powiedział: Odebranie Sejmowi kompetencji wyboru 15 sędziowskich członków KRS oraz przekazanie jej z powrotem środowiskom sędziowskim stanowi dobry krok w kierunku wykonania orzeczeń Sądu Najwyższego, NSA, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości UE. Zgodnie one uznały — to jest cytat — że aktualny skład rady jest nadmiernie uzależniony od władzy ustawodawczej i wykonawczej, co może negatywnie rzutować na niezawisłość sędziów powołanych na jej rekomendację. Na pozytywną ocenę zasługuje też zagwarantowanie proporcjonalnej reprezentacji — czego nie było — sędziów poszczególnych szczebli sądownictwa, z wyraźną przewagą sędziów rejonowych, którzy długo nie byli reprezentowani w dostatecznym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MichałSzczerba">Szanowni Państwo! Oczywiście ta nowa regulacja, która — mam nadzieję -uzyska również wsparcie prezydenta, zakłada przerwanie kadencji 15 członków obecnej KRS. Ale jest to szczególnie uzasadnione, jak mówi rzecznik praw obywatelskich, niezdolnością tak ukształtowanego organu do sprawnego wywiązywania się z roli strażnika niezawisłości sędziów i niezależności sądów, co potwierdza orzecznictwo.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MichałSzczerba">Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że to, co się dzieje, i to, co jest realizowane i czego wymiernym przykładem jest rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o KRS, to również szansa na to, żeby Polska przestała mieć jakiekolwiek kłopoty związane z rażącym naruszaniem praworządności.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MichałSzczerba">Co będzie istotne dla polskiego obywatela? Będzie istotne prawo do bezstronnego i niezależnego sądu, ale z drugiej strony również prawo do tego, żeby korzystać z funduszy europejskich, które zostaną w ten sposób uruchomione i będą dalej mogły do Polski płynąć.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#MichałSzczerba">Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że wczoraj dokonaliśmy absolutnie ważnych zmian w tym projekcie i bardzo się cieszę, że przedstawiciel pana ministra prof. Adama Bodnara zaakceptował te propozycje, również zgłaszane chociażby przez klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#MichałSzczerba">Szanowni Państwo! Społeczeństwo obywatelskie, organizacje pozarządowe będą obecne w Radzie Społecznej przy Krajowej Radzie Sądownictwa. Tych przedstawicieli, a będzie trzech przedstawicieli, będzie wskazywała Rada Działalności Pożytku Publicznego. Chcemy również, żeby te zmiany, które będą dokonywane, miały pełną aprobatę społeczeństwa, bo one są dokonywane właśnie w interesie społeczeństwa. Nie żaden urzędnik rządowy, nie żaden prezydent, który będzie tam delegował swoich współpracowników, którzy niestety nie mają tego przymiotu bezstronności, ale będą to przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, przedstawiciele Rady Działalności Pożytku Publicznego.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#MichałSzczerba">Drugie ważne przesądzenie, o którym chcę powiedzieć, to rozszerzenie rady społecznej m.in. o przedstawiciela rady komorniczej, ale także rozszerzenie katalogu instytucji, które będą mogły zgłaszać kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa. Chcemy bardzo wyraźnie powiedzieć, że to są rozwiązania oczekiwane, rozwiązania skonsultowane, rozwiązania, które gwarantują, że Krajowa Rada Sądownictwa i jej skład, jej status nie będą budziły jakichkolwiek wątpliwości. To jest tak naprawdę początek sanacji, to jest początek tego wszystkiego, żeby przywrócić wymiar sprawiedliwości społeczeństwu. I chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że w tej sprawie ten pogląd podzieliła zdecydowana większość członkiń i członków Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#MichałSzczerba">Chciałbym podziękować w tym miejscu Ministerstwu Sprawiedliwości, podziękować panu prof. Adamowi Bodnarowi i jego współpracownikom, zastępczyniom, zastępcom, panu ministrowi Mazurowi za pełną współpracę przy tym projekcie. To były wyczerpujące informacje, to był modelowy przykład, jak powinno się stanowić prawo, coś, czego nie mieliśmy przez ostatnie kadencje, gdzie były wrzutki poselskie, gdzie w nocy odbywały się dyskusje i przesądzenia, które dotyczyły życia, zdrowia, własności milionów Polek i Polaków. W tej chwili mamy dobrze skonsultowaną ustawę, mamy dobre rozwiązania, które natychmiast powinny, w mojej opinii, wejść w życie i oczywiście powinno to się zakończyć podpisem prezydenta pod tym aktem prawnym. Chciałbym podziękować również pani przewodniczącej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka i całemu Prezydium za tak sprawne procedowanie, za wykreowanie również specjalnego dnia na dzień konsultacji społecznych w formule wysłuchania publicznego. Każda i każdy, każda organizacja mogła w tym wziąć udział. Te stanowiska zostały zebrane i w dużej części uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#MichałSzczerba">Szanowni Państwo! Sanacja się zaczyna, sanacja wymiaru sprawiedliwości. Krajowa Rada Sądownictwa znowu będzie stała na straży niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka w pełni popiera ten projekt, który uzyskał pozytywną rekomendację.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Zobaczymy.)</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#MichałSzczerba">Proszę Wysoką Izbę i pana marszałka o sprawne procedowanie nad projektem. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzień dobry.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Marka Asta z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko odnośnie do sprawozdania komisji. Od razu zacznę od tego, że mamy wątpliwości co do trybu przyjęcia tego sprawozdania. Uważamy, że nie zostało przyjęte w trybie regulaminowym. Porządek posiedzenia nie został ustalony przez Prezydium. Wniosek związany ze sprzeciwem do tego przedstawionego porządku obrad nie został przegłosowany.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież pana nie było.)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MarekAst">Pani przewodnicząca, niestety, minęła się, delikatnie mówiąc, z prawdą, mówiąc, że posiedzenie Prezydium w tej sprawie się odbyło. W trakcie posiedzenia komisji ewidentnie stwierdziliśmy, że Prezydium takiego porządku nie ustaliło.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Co pan opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MarekAst">Ale ten temat rozwinie pan poseł Sebastian Kaleta. Ja powiem jedynie tyle, że wszystkie argumenty, które przedstawiliśmy, za wnioskiem o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu nadal są aktualne, nic się tutaj nie zmieniło. Absolutnie projekt przewiduje niekonstytucyjne rozwiązania zarówno co do wyłączenia sędziów, którzy brali udział w procesach nominacyjnych przed obecną Krajową Radą Sądownictwa, wykluczenia ich z możliwości kandydowania do Krajowej Rady Sądownictwa, jak i kwestii związanych ze skróceniem kadencji Krajowej Rady Sądownictwa, obecnej kadencji Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#MarekAst">Chcę tylko zwrócić uwagę na jedną rzecz. Jeżeli państwo chcecie stosować analogię do skrócenia kadencji KRS-u obecnie obowiązującą ustawą… to było wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Tutaj nie ma jakichkolwiek podstaw. Naruszacie państwo tymi rozwiązaniami konstytucję. Z tego powodu składamy wniosek o odrzucenie tego projektu w całości. Gdyby ten wniosek nie uzyskał aprobaty Wysokiej Izby, to złożymy poprawki do tego projektu, który już szczegółowo uzasadni pan poseł Sebastian Kaleta. Bardzo serdecznie dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Sebastian Kaleta.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#SebastianKaleta">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy, nad którym procedujemy, ma bardzo istotne znaczenie, ale niestety negatywne, w aspekcie funkcjonowania naszego państwa zarówno wewnętrznym, jak i zewnętrznym.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#SebastianKaleta">W oczywisty sposób na wstępie należy wskazać, że propozycja ta narusza konstytucję z tego powodu, że, po pierwsze, skraca kadencję członkom sędziowskim Krajowej Rady Sądownictwa, a po drugie, segreguje sędziów na tych, którzy bierne prawo w potencjalnych wyborach spośród sędziów, w gronie sędziów, dokonywanych przez sędziów… Nie będą uprawnieni niektórzy sędziowie, co w sposób oczywisty narusza równość ich mandatu.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#SebastianKaleta">Natomiast całe zagadnienie sporu wokół Krajowej Rady Sądownictwa bierze się z tego, że, jak słyszeliśmy w sprawozdaniu, pogląd aktualnej większości parlamentarnej jest taki, że aktualna Krajowa Rada Sądownictwa jest sformowana w sposób niezgodny z konstytucją. Niezależnie od zasadności tego poglądu należy wskazać, że pogląd jakiejkolwiek większości sejmowej na konstytucyjność czy niekonstytucyjność przepisów danych ustaw nie daje podstaw, by naruszać konstytucję, czyli skracać kadencję konstytucyjnego organu, jakim jest Krajowa Rada Sądownictwa, ponieważ jedynym organem władnym, by przesądzać o takim stanie prawnym, jest Trybunał Konstytucyjny. W tej sprawie, wręcz odwrotnie, trybunał stwierdził, że aktualne rozwiązanie jest konstytucyjne, a aktualna większość parlamentarna w ogóle stosownych wniosków nie wywiodła, ale powołuje się na aspekt prawnomiędzynarodowy. Do tego się odniosę w dalszej części wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#SebastianKaleta">Zatem nie sposób jest stwierdzić, że parlament w ogóle może naruszać konstytucję w tym momencie, że może skracać kadencję członkom KRS z uwagi na rzekomą niekonstytucyjność przepisów aktualnej ustawy o KRS.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#SebastianKaleta">Natomiast czy w ogóle aktualna ustawa narusza konstytucję? O co chodzi? Chodzi po prostu o to, że w propozycjach z 2017 r., przedstawionych, po wetach, przypominam, przez pana prezydenta Andrzeja Dudę, zmieniono sposób wyłaniania części sędziowskiej — przeniesiono prawo wybierania sędziów do KRS z grona samych sędziów na parlament. Jest to bardziej demokratyczna formuła wybierania części sędziowskiej KRS. Ale oczywiście konstytucja dopuszczałaby jeszcze bardziej demokratyczne formy. Wczoraj padła ze strony samych sędziów taka propozycja, by wyborów sędziowskiej części KRS dokonywali wyborcy bezpośrednio w wyborach, bo na tym polega przecież powierzanie przez naród władzy każdemu organowi władzy państwowej w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#SebastianKaleta">Zatem spór dotyczy tego, kto tych sędziów może do KRS wybrać. Przypominam, że o ile konstytucja w art. 187 wskazuje, kto wybiera część sejmową — czyli że nie Senat wybiera posłów, nie Sejm wybiera senatorów, tylko Sejm wybiera posłów do KRS, Senat wybiera senatorów — o tyle w części sędziowskiej art. 187 wskazuje tylko, że w KRS musi być 15 sędziów różnych szczebli. Zatem w sposób jasny podstawowa wykładnia takiego przepisu prowadzi do wniosku, że to ustawodawca finalnie decyduje o tym, czy lepszym rozwiązaniem jest wybór przez sędziów, czy wybór przez parlament, czy wybór w wyborach powszechnych. Co więcej, z uwagi na być może negatywne skutki takich konkretnych rozwiązań ustrojodawca dał elastyczność co do zmiany takiego prawa i na tym właśnie polega spójność tej koncepcji. A więc nie sposób powiedzieć, że ustawa jest niekonstytucyjna.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#SebastianKaleta">Ale co wy, państwo, proponujecie? Proponujecie, żeby sędziowie w Polsce wybierali sędziów do KRS. A wiemy doskonale, że nikt w Polsce nie zostanie sędzią, jeśli nie wskażą wcześniej kandydata sami sędziowie. To oznacza po prostu finalnie sędziokrację. I to była bolączka tego KRS, który zreformowaliśmy, że sądownictwo oderwało się od społeczeństwa. Konkursy przed KRS były nietransparentne, często był jeden kandydat na jedno miejsce albo wcześniej ktoś musiał być namaszczony przez prezesa sądu apelacyjnego, by mógł zostać sędzią. To nie było zdrowe, demokratyczne państwo. To była tworzona sędziokracja. Zresztą sformułowania, których sędziowie używali wobec siebie, że są taką nadzwyczajną kastą, świadczą o tym oderwaniu się od reszty, od polskiej demokracji. Reforma polegała na tym, żeby sądownictwo znalazło się pod kontrolą polskiego społeczeństwa w tym aspekcie, na który konstytucja społeczeństwu na to zezwala. Rozwiązanie, które proponujecie, jest rozwiązaniem złym dla naszego państwa, jest stworzeniem państwa w państwie — sędziów.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#SebastianKaleta">Ale dlaczego wy w to idziecie? Wy w to idziecie z powodu właśnie drugiego, międzynarodowego. Po pierwsze, chodzi o opieranie się w tym projekcie ustawy na orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydawanym w bardzo kontrowersyjnych okolicznościach, ponieważ trybunały te stworzyły na wasze wnioski, na wasze apele standardy, które, o dziwo, są stosowane tylko wobec Polski. Bo w gronie państw Unii Europejskiej czy sygnatariuszy konwencji praw człowieka nie ma żadnego innego państwa zobowiązanego do tego, żeby sędziowie wskazywali sędziów. Przypominam, że w Hiszpanii mamy analogiczny system jak dzisiaj w Polsce. Czy Hiszpania zmienia system? Nie musi tego robić. W Unii Europejskiej, w Niemczech politycy wybierają sędziów. Przecież w tej komisji sędziowskiej nie ma sędziów. Czy komuś to przeszkadza? Nie przeszkadza. A więc w pierwszej kolejności wadą tego projektu jest to, że czyni on z Polski neokolonię, której wszystko można powiedzieć, neokolonię, która może słuchać każdego polecenia bez mrugnięcia okiem. To jest niestety wasza serwilistyczna postawa wobec w szczególności Unii Europejskiej i państw, które pełnią tam wiodącą rolę, a państwami tymi są Niemcy i w drugiej kolejności, trochę dalej, Francja. Propozycja, którą przedkładacie, która godzi w polską konstytucję, ale spełni oczekiwania, które sami wnosiliście na forum Unii Europejskiej, tworzy z Polski państwo drugiej kategorii. Niestety taki jest wniosek, ponieważ standardy, które są w tych orzeczeniach, są stworzone tylko pod Polskę i tylko wobec Polski będą egzekwowane, wobec żadnego państwa Unii Europejskiej nie. Z tego powodu, że sam Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w jednej ze spraw dotyczących Niemiec orzekł, że system wyboru przez polityków jest jak najbardziej uzasadniony, jest akceptowalny. I wiecie państwo doskonale, że państwo niemieckie powołuje się w tej debacie na to, że oni są wyższą od Polski kulturą prawną, polityczną. Oni mówią to nam wprost podczas spotkań, podczas różnego rodzaju rozmów, a wy nie dość, że z tym poglądem nie polemizujecie, to jeszcze kłaniacie się przed nimi.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#SebastianKaleta">A więc konkludując: ta ustawa niestety przypomina najgorsze czasy, najtrudniejsze dla historii Rzeczypospolitej. Czasy, w których w VIII w. Polska miała problemy wewnętrzne, ustrojowe i te problemy wykorzystywali nasi sąsiedzi, by Polska była w chaosie. Chodzi o to, żeby była właśnie taka sędziokracja, żeby Polska nie mogła się rozwijać. My podjęliśmy próby reform tego stanu rzeczy, ale wy się odwołaliście, tak jak targowica, do sił zewnętrznych, do tych autorytetów i wojska rosyjskie czy pruskie zastąpiliście unijnymi trybunałami. Niestety, jeśli ta ustawa weszłaby kiedykolwiek w życie, to można byłoby porównać sejmy, które przyjmą tę ustawę, do sejmów rozbiorowych. Sejmów, które godzą się na oddawanie polskiej suwerenności na zewnątrz, na to, żeby to inni decydowali, jakie w Polsce Polacy mają mieć sądownictwo. Po sądownictwie przyjdzie niestety kolej na inny element naszej suwerenności, np. bezpieczeństwo energetyczne, i narzucenie Polakom tzw. zielonego ładu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#KamilaGasiukPihowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czynimy kolejny krok. Koalicja 15 października przywraca Polkom, Polakom niezależny wymiar sprawiedliwości, przywraca obywatelom wolną od politycznych wpływów Krajową Radę Sądownictwa. Doskonale widzieliśmy przez ostatnie 8 lat, do czego prowadziło uciskanie wymiaru sprawiedliwości przez partię rządzącą. Było to niczym pętla wokół szyi demokracji, jak w Rosji, na Białorusi czy Węgrzech, i taką pętlę Polakom założyły, a następnie zaciskały Prawo i Sprawiedliwość oraz Suwerenna Polska. Ta ustawa to jest wielki wysiłek sił prodemokratycznych i rządu Donalda Tuska podjęty po to, aby odbudować fundamenty polskiej obecności w Unii Europejskiej, jakimi są właśnie poszanowanie prawa, europejskich standardów, praw człowieka, prawa do sądu. Tylko wówczas, gdy sędziowie mogą swobodnie wykonywać swoje obowiązki, niezależnie oceniając fakty, stosując obowiązujące prawo, możemy mówić o prawdziwej sprawiedliwości i o demokracji, tej liberalnej, a nie ludowej.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#KamilaGasiukPihowicz">Ta ustawa jest przedyskutowana i skonsultowana ze środowiskami prawniczymi i organizacjami pozarządowymi jak żaden tego typu projekt za rządów umoczonej prawicy.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#KamilaGasiukPihowicz">Odpowiem na zarzuty przeciwników ustawy, czyli obrońców dotychczasowego układu polityczno-towarzyskiego, który miał zapewnić bezkarność politykom PiS-u i Solidarnej Polski, a o którym coraz więcej się dowiadujemy — o aferach, korupcji, przekupstwie.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#KamilaGasiukPihowicz">Szanowni Państwo! Po pierwsze, trudno mówić o przerwaniu kadencji czegoś, co nie ma kadencji. Coś takiego jak neo-KRS nie ma podstawy swojej działalności w konstytucji, nie ma zatem kadencji. Znajdujemy tego potwierdzenie w wielu orzeczeniach polskich sądów, uchwałach trzech połączonych izb Sądu Najwyższego, europejskich trybunałów. Skoro bowiem neo-KRS nie istnieje jako legalny podmiot, to nie może ustać jego działalność. Ochrona konstytucyjnej kadencji sędziowskich członków KRS dotyczy jedynie kadencji zgodnych z konstytucją. Z dobrodziejstwa konstytucyjnej ochrony kadencji nie może zaś korzystać organ powoływany sprzecznie z konstytucją. Dzięki tej ustawie ustaje po prostu działalność tych, którzy do KRS-u zostali wybrani nielegalnie. 8 grudnia 2017 r. haniebnie, z naruszeniem podstawowych zasad konstytucyjnych przerwano kadencję legalnego organu i tą ustawą porządkujemy sytuację prawną, opanowujemy chaos, zatrzymujemy ten rozkład, który był zaplanowany właśnie po to, by zapewnić bezkarność politykom poprzedniej władzy. Tą nowelizacją dajemy pierwszeństwo wynikającej z art. 7 konstytucji zasadzie praworządności.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#KamilaGasiukPihowicz">Po drugie, nie mogą do rady kandydować neosędziowie, czyli osoby, które z pełną świadomością objęły stanowiska sędziowskie w wyniku wniosku o powołanie na stanowisko przedstawionego prezydentowi przez neo-KRS, czyli przez twór niekonstytucyjny. Krajowa Rada Sądownictwa nie może być czyśćcem dla takich osób. Nieznajomość prawa szkodzi, ale świadomość uczestniczenia w czymś bezprawnym po prostu kompromituje. I nie jest tak, jak powiedział wczoraj prezydent Duda, że — tu zacytuję — nie ma podstaw do różnicowania sędziów, skoro sędziowie otrzymali nominację od prezydenta, złożyli ślubowania i wszyscy mają równy status. Czy gdyby nagle w Belwederze znowu zorganizowano jakąś nocną uroczystość, podczas której np. panowie Kamiński albo Wąsik zostaliby obdarzeni nominacjami sędziowskimi, to mogliby oni ubiegać się o bycie członkami neo-KRS-u? Nie. Ja będę powtarzała niestrudzenie: z bezprawia nie rodzi się prawo, czy prezydent tego chce, czy nie chce.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#KamilaGasiukPihowicz">Szanowni Państwo! Warto zauważyć, że większość prodemokratyczna uwzględniła także poprawki, których przyjęcie postulowano podczas wysłuchania publicznego. Poszerzono grono podmiotów, które mogą przedkładać kandydatury na członków Krajowej Rady Sądownictwa, o przedstawicieli adwokatów, radców prawnych i notariuszy. Niezależność sądów to jest podstawa utrzymania władzy oraz zaufania obywateli do systemu prawno-sądowego. I dzisiaj robimy wielki krok, aby wspólnie zadbać o to, by nasze instytucje sądowe pozostawały wolne od wpływów polityczno-towarzyskich. W ten sposób odbudowujemy naszą silną obecność w Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Dolniak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#BarbaraDolniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W projektowanych zmianach czuć powiew świeżości, nowatorstwa, powiew zmian. Powiem tylko o dwóch tematach, ale jakże ważkich i istotnych dla funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa. Pierwszy to wybory, które od początku do końca przeprowadzi Państwowa Komisja Wyborcza, a więc organ niezależny od jakichkolwiek wpływów, także wpływów polityków. Ale to jeden aspekt tych wyborów. A drugi, równie istotny, a może nawet bardziej istotny, to reguły, zasady, które uznano za priorytetowe odnośnie do tych wyborów. Chodzi o tajność głosowania i bezpośredniość głosowania. Oznacza to, że nikt za sędziego nie będzie mógł oddać głosu. To on w swoim wyborze dokona oceny, który sędzia jest właściwy do zasiadania w Krajowej Radzie Sądownictwa. Tej zasadzie będzie towarzyszyć zasada tajności. To oznacza, że nikt nie będzie mógł zaglądać przez ramię. Nikt nie będzie mógł wciągać w żadne układy, do żadnych spółdzielni, koterii, bo sędzia sam, według własnej oceny i zgodnie z własnym sumieniem, uzna, który sędzia powinien go reprezentować w Krajowej Radzie Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#BarbaraDolniak">Nie jest prawdą, jak twierdzi przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości, że Krajowa Rada Sądownictwa będzie działać w oderwaniu od społeczeństwa. Proszę państwa, istotnym elementem tego projektu, nowatorskim — o tej świeżości mówiłam na początku — jest rada społeczna, w której zasiadać będą przedstawiciele nie tylko środowisk prawniczych, ale także organizacji pozarządowych. A więc w radzie społecznej zasiadać będą obywatele. To obywatele, którzy będą wydawać opinie na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, którzy będą opiniować, odnosić się do zgłaszanych kandydatur. I to jest wyraz udziału społeczeństwa w radzie społecznej, która będzie wpływać na funkcjonowanie Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#BarbaraDolniak">Te założenia projektu są zgodne, proszę państwa, także z normami Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa. My nie działamy w oderwaniu od rzeczywistości, od świata, który nas otacza. Założenia Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa mówią o tym, że należy wykluczyć jakiekolwiek możliwości wpływania na wybór sędziów, na wybór członków Krajowej Rady Sądownictwa przez poszczególne państwa, osoby, które nie powinny, którym nie wolno na to wpływać. Wymiar sprawiedliwości jest szczególną instytucją, gdzie zdarzenie nie musi zaistnieć, by powodować podważenie zaufania do sądu, do wymiaru sprawiedliwości i do konkretnego sędziego. Wystarczy, że pojawi się obawa, że takie zdarzenie mogło zaistnieć, by obywatel utracił zaufanie do sądu w konkretnej sprawie i do wymiaru sprawiedliwości, który jest narzędziem działania państwa w eliminowaniu sporów, konfliktów, w rozstrzyganiu sporów i konfliktów. Musimy więc stworzyć taką Krajową Radę Sądownictwa, w której nie tylko politycy, ale także obywatele wykonujący inne zawody nie będą wpływać na wybór sędziego. Temu będą służyć wybory z zasadami tajności i bezpośredniości. A udział obywatela będzie związany z funkcjonowaniem rady społecznej.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#BarbaraDolniak">Myślę, że posłowie PiS-u powinni dokładnie przeczytać ten projekt, bo te zmiany pozwolą na stworzenie Krajowej Rady Sądownictwa, która będzie przykładem działania na rzecz tego, by obywatel, każdy z nas, miał poczucie bezpieczeństwa, miał poczucie, że państwo działa w obronie jego słusznych interesów. A idąc do sądu, ten obywatel będzie wiedział, że zasady niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądu nie będą tylko czczą gadaniną, hasłami wygłaszanymi z mównicy czy z innych miejsc, w których często mówi się o praworządności, ale przepełnione będą treścią, bo o to w tym wszystkim chodzi. Chodzi o to, by sądy funkcjonowały w sposób należyty, by obywatel, idąc do sądu, wiedział, że jak zapadło rozstrzygnięcie, to sędzia dokonał oceny stanu faktycznego i stanu prawnego i na tej podstawie wydał orzeczenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Wreszcie, wreszcie usunięta zostanie największa wada aktualnie funkcjonujących rozwiązań ustawowych. Wreszcie zmieni się wprowadzona ustawą z 2017 r. zasada wyboru sędziowskiej części KRS przez Sejm. Wreszcie zniknie budzące ogromny sprzeciw niekonstytucyjne rozwiązanie. To była prawna praprzyczyna kwestionowania legalności wszystkich nominacji sędziowskich, dokonywanych przez KRS działającą w składzie ukształtowanym ustawą sprzed 7 lat. Od kilku miesięcy pracuję w KRS i widzę, że zasiadający tam sędziowie należą jakby do innego świata, świata innych wartości, innych zasad, innych przepisów prawa. Między piętnastką sędziów można rozrysować siatkę powiązań — wzajemnego poparcia, awansów, wykonywania poleceń płynących od poprzedniego kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#TomaszZimoch">Kilkanaście dni temu podczas posiedzenia zespołu złożyłem wniosek, by wstrzymać konkurs na stanowisko sędziego. Przypomniałem, że sędzia Leszek Bosek wykonał wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości i zawiesił rozpoznanie jednej ze spraw do czasu przyjęcia ustawy regulującej status Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych przy Sądzie Najwyższym. Zawiesił on rozpoznanie odwołania od uchwały nielegalnej neo-KRS z grudnia 2023 r., dotyczącej nominacji do Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Zaskoczony moją informacją członek KRS, sędzia Maciej Nawacki, stwierdził, że wstydzi się, że przyczynił się do powołania sędziego Boska do Sądu Najwyższego. Bo właśnie, Wysoki Sejmie, sędziowie — członkowie KRS wybierali w konkursach sędziowskich głównie swoich, polecanych kandydatów, tych, którzy powinni być potem posłuszni. Ale sędziowie już tego nie chcą. Coraz więcej sędziów nie chce dwóch światów sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#TomaszZimoch">Przewodnicząca Krajowej Rady Sądownictwa na wczorajszym posiedzeniu komisji sprawiedliwości mówiła o zastraszaniu sędziów. Wprowadziła w błąd opinię publiczną, bo boją się ci, którzy nadal ślepo chcą tkwić w niekonstytucyjnym świecie. Do grona niezłomnych od lat sędziów, wiernych zasadom konstytucji, dołączają już nowi. Nie chcą słuchać nominatów poprzedniego kierownictwa resortu. Ostatnio dobitnie przekonał się o tym zasiadający w KRS sędzia Marek Jaskólski, wiceprezes Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu. W głosowaniu nad wotum zaufania wobec pana Jaskólskiego pozytywną opinię dało zero sędziów, negatywną aż 53, jedna osoba wstrzymała się od głosu. Dodam, że ten członek KRS niedawno nazwał wywrotowcami parlamentarzystów zasiadających w radzie.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#TomaszZimoch">Wysoki Sejmie! Wreszcie wyboru 15 członków KRS dokonają sami sędziowie. Wybory przeprowadzi Państwowa Komisja Wyborcza, a na szczególną akceptację zasługuje konstrukcja wyborów bezpośrednich i zasada tajności głosowania. Wreszcie będzie publiczne wysłuchanie kandydatów na członków KRS. Wreszcie możliwość zadawania pytań wpłynie na transparentność procedury wyborczej, umożliwiając tym samym pewien udział społeczeństwa w tym procesie. Projekt przewiduje konieczność wyboru sędziów z Sądu Najwyższego, z sądów powszechnych, wojskowych, NSA oraz z sądów administracyjnych. Wreszcie, bo w ostatnich latach przecież funkcjonowało wadliwe rozwiązanie, a zgodnie z art. 187 konstytucji w skład KRS powinni wchodzić sędziowie z każdego wymienionego w tym przepisie rodzaju sądu.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#TomaszZimoch">W pierwszych wyborach do KRS przeprowadzonych na podstawie nowych przepisów biernego prawa wyborczego nie będą mieli ci sędziowie, którzy objęli swoją funkcję z rekomendacji KRS, której kształt został uformowany na podstawie ustawy z 2017 r. Członkami organu stojącego na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów nie mogą być osoby, które nabyły swój status w niekonstytucyjnej procedurze i co do których niezawisłości istnieją bardzo uzasadnione wątpliwości. W pracach sejmowych nad tą ustawą doszło do wysłuchania publicznego. Wiele osób mogło wypowiedzieć się w Sejmie na temat proponowanych zmian. Wszystko po to, by wprowadzić jak najlepsze akceptowane przez obywateli przepisy.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#TomaszZimoch">Jak twierdzi dr Joanna Juchniewicz z uniwersytetu w Olsztynie, istotą wysłuchania jest włączenie społeczeństwa w proces tworzenia prawa poprzez możliwość przedstawiania opinii o projektowanych przepisach i zgłaszania własnych propozycji i rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#TomaszZimoch">Klub Polska 2050 — Trzecia Droga stoi na stanowisku, że należy się pochylić nad propozycjami wyrażanymi w czasie wysłuchania publicznego. Jeśli nie będzie wsłuchania się w te głosy, to wysłuchanie publiczne traci sens, a przecież 15 października jest również datą powrotu debaty do Sejmu. Na tym powinien polegać parlamentaryzm. Walec, którym PiS wjeżdżał do Sejmu i zgniatał właściwy proces legislacyjny, powinien zostać odstawiony raz na zawsze. Wysłuchanie publiczne wprowadzano do prac Sejmu 19 lat temu. Rzadko korzystano z tego rozwiązania. Jeśli zatem przy ustawie, jakże ważnej, o Krajowej Radzie Sądownictwa odbyło się, to wnioski powinny być przedmiotem prac komisji i nie ma znaczenia, że to projekt opracowany przez świetny zespół Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#TomaszZimoch">Bardzo ciekawe opracowanie przedłożyli w czasie wysłuchania analitycy Forum Obywatelskiego Rozwoju Patryk Wachowiec i Eryk Ziędalski. W ich imieniu zasadne było więc postawienie kilku pytań w czasie posiedzenia komisji, np. czy oprócz sędziów czynne prawo wyborcze może przysługiwać asesorom i referendarzom sądowym, by zwiększyć reprezentatywność KRS. Warto było przedstawić stanowisko, czy z perspektywy konstytucyjnych i ustawowych kompetencji rady nadreprezentacja sędziów sądów najniższych szczebli wydaje się najwłaściwszym rozwiązaniem, bo w szczególności w przypadku rozpatrywania kandydatur na wolne stanowiska sędziowskie niektóre decyzje KRS mogą spotkać się z oceną, że zostały podjęte przez sędziów o relatywnie mniejszym doświadczeniu. Podobnie byłoby w sytuacji, gdyby w składzie rady zasiadali w większości sędziowie np. Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#TomaszZimoch">Klub Polska 2050 — Trzecia Droga złożył wniosek mniejszości. Uważamy, że niezależność i legitymacja demokratycznej Krajowej Rady Sądownictwa powinny mieć również swój wyraz w funkcjonowaniu rady, stąd rekomendujemy, aby oprócz transmisji obrad z posiedzeń KRS sporządzany był stenogram, i to stenogram dokładny, a nie tak jak obecnie tylko protokoły. Pozwoli to wszystkim zainteresowanym w lepszym stopniu kontrolować działalność rady. Jednocześnie kluczowe dokumenty dotyczące prac Krajowej Rady Sądownictwa powinny być niezwłoczne udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! To dobry i potrzebny projekt, który powstał w wyniku dobrych legislacyjnych decyzji. A jak powiedział Eurypides, to właśnie zapewnia sukces. Dobre legislacyjne decyzje. Panie ministrze, odnosi pan pierwszy znaczący sukces w porządkowaniu prawa i za to ogromne gratulacje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Anna Maria Żukowska, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AnnaMariaŻukowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#AnnaMariaŻukowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam przypomnieć historię, która wiąże się z Krajową Radą Sądownictwa. Ta historia jest historią obywatelskiego sprzeciwu, oporu, oporu przeciwko łamaniu niezawisłości sędziowskiej, łamaniu konstytucji. To z powodu tych zmian, które zapadały w tej Izbie, takiego siłowego przejęcia wymiaru sprawiedliwości, ludzie po raz pierwszy za rządów Prawa i Sprawiedliwości postanowili wyjść na ulicę w sprawach sądownictwa. Wiemy oczywiście, że były też inne tematy, ale mamy silne społeczeństwo obywatelskie, które stoi jasno po stronie konstytucji, po stronie tego, żebyśmy nie tutaj, nie my, nie parlamentarzyści decydowali o tym, kto będzie sędzią, bo na tym polega rola Krajowej Rady Sądownictwa, proszę państwa. Na tym, że to ona decyduje, czy ktoś dostanie awans, czy ktoś przejdzie w stan spoczynku, czy czyjeś odwołanie od decyzji dyscyplinarnej będzie uznane, czy też nie, czy asesor sądowy będzie mógł zostać sędzią, czy też nie będzie mógł zostać sędzią. Naszą rolą jako parlamentarzystów jest oczywiście być w tym organie, to przewiduje konstytucja, ale nie jest nią stanowić większość tego organu. My mamy być tym czynnikiem politycznym. Pan poseł Kaleta zauważył, że w innych krajach przecież działa to tak, że to parlamentarzyści, politycy decydują. My mamy swoją konstytucję. To jest bardzo interesujące, że przedstawiciel Suwerennej Polski, polskiej prawicy powołuje się nagle na to, jak jest w Niemczech, bo na ogół w swoich wystąpieniach raczej potępia Niemcy i wskazuje je jako przykład miejsca, gdzie podejmuje się złe decyzje. To jest bardzo ciekawe. My — podkreślam — mamy swój własny system konstytucyjny i nie musimy oglądać się na inne kraje. Ten system konstytucyjny oczywiście może być zmieniony w drodze zmiany konstytucji, ale w ramach systemu, który mamy w tej chwili, ma być przestrzegana zasada niezawisłości, niezależności sędziów, która polega na tym, że w Krajowej Radzie Sądownictwa politycy większości nie mają. To musi się zmienić i zmieni się dzięki temu, że ci wszyscy, którzy demonstrowali, Polki i Polacy, którzy wychodzili na ulice, zagłosowali na wszystkie ugrupowania obecnej koalicji rządzącej w wyborach 15 października. Polki i Polacy zdecydowali, że chcą, żeby odkręcić te zmiany, które wprowadziło Prawo i Sprawiedliwość w wymiarze sprawiedliwości, demolując polską praworządność. My nie tylko chcemy je odkręcić, bo jeżeli już się do czegoś zabieramy, to zabieramy się do tego porządnie. Jeśli coś zmieniamy, to zmieniamy to z pełną uwagą. Chcemy, żeby w ramach procesu konstruowania ustaw przeprowadzane były konsultacje społeczne. Mówił o tym także pan poseł Zimoch.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#AnnaMariaŻukowska">Ludzie chcą wiedzieć, w jaki sposób stanowimy prawo, i właśnie mogli się dowiedzieć. Każdy mógł wziąć udział w wysłuchaniu publicznym, które odbyło się na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, bo robimy to dla ludzi. Robimy to dla tych ludzi, którzy mają sprawę sporną i chcą, żeby rozstrzygnął ją sąd. Oni chcą wiedzieć, że to rozstrzygnięcie — oczywiście bierzemy pod uwagę całą instancyjność wymiaru sprawiedliwości — będzie ostateczne, że nie będzie tak, że nie będą wiedzieli… że będą musieli dopytywać i sprawdzać, czy to jest sędzia, czy to nie jest sędzia i w jaki sposób został powołany. Koniec z tym. Czas na pewność prawa dla obywateli, niepodważalność wyroków, niezawisłość sądownictwa, odpolitycznienie Krajowej Rady Sądownictwa. To jest stanowisko Lewicy, to jest stanowisko naszych wyborców i wyborczyń oraz wyborców i wyborczyń całej obecnie rządzącej koalicji. Dlatego oczywiście popieramy ten projekt i będziemy za nim głosowali. Mam nadzieję, że te dobre zmiany, które są w nim zawarte, które poszerzają możliwość opiniowania kandydatur, możliwość właśnie udziału tych czynników społecznych, czyli organizacji prawniczych, w tym procesie… Mam nadzieję, że wreszcie będzie to transparentne, że już nie będzie takich sytuacji, jakie w Krajowej Radzie Sądownictwa przeżywamy jako legalnie wybrani przez ten organ, czyli Sejm, członkowie Krajowej Rady Sądownictwa, kiedy to sędziowie, paradoksalnie, zachowują się jak politycy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Przemysław Wipler, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedyną naprawdę dobrą rzeczą, którą mogę powiedzieć o tym projekcie ustawy, jest to, że bardzo dobrze, że miało miejsce wysłuchanie publiczne w ramach przygotowywania projektu. Mieliśmy okazję wysłuchać głosów nie tylko pochwalnych, lecz także krytycznych wobec tego, nad czym teraz pracujemy.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzemysławWipler">Zgodnie z art. 4 Konstytucji RP władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do narodu, a naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Jako Konfederacja uważamy, że złą i nieakceptowalną jest sytuacja, w której przedstawiciele danej grupy zawodowej mają stanowić sami o sobie, sami mają wybierać swoje władze, sami mają wybierać osoby, które decydują o kształcie wymiaru sprawiedliwości, że ma się to odbywać w kompletnym oderwaniu od wpływu obywateli. To, że wprowadzono takie elementy jak wysłuchanie publiczne kandydatów, to są małe, drobne zmiany. Jednocześnie w tej ustawie wprowadzono rzeczy, które są dla nas nieakceptowalne.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzemysławWipler">Pierwszą i podstawową nieakceptowalną dla nas rzeczą jest to, że sędziowie mają wybierać sędziów. To już było, to nie działało, to się musi zmienić. My jako Konfederacja jesteśmy gorącymi zwolennikami tego, by sędziów wybierali obywatele. Wtórną kwestią jest to, czy połączymy to z wyborami prezydenckimi, czy połączymy to z wyborami parlamentarnymi. Dzięki temu skończą się wszystkie koteryjne zarzuty. W ten oto sposób sędziowie zostaną poddani kontroli obywatelskiej. Nieakceptowalne są dla nas argumenty, które padły w pierwotnym uzasadnieniu tego projektu, że co prawda konstytucja nie wskazuje wprost, że tylko sędziowie mogą wybierać sędziów, ale tak ustalono podczas porozumień okrągłostołowych, takie niewpisane do konstytucji założenia przyjęto podczas dyskusji na zgromadzeniu konstytucyjnym, gdy wypracowywany był projekt konstytucji. Takich ograniczeń nie ma. Nigdzie nie wskazano, że Sejm nie może wybierać sędziów, a to, że Sejm wybiera sędziów, może oczywiście powodować patologie, może budzić zastrzeżenia. W tym zakresie z krytyką obecnej większości rządowej wobec ustawy, która obowiązuje, się zgadzamy. Doprowadzenie do tego, że ktoś w danej kadencji Sejmu ma większość i w ramach specyficznej procedury może powołać większość również w Krajowej Radzie Sądownictwa, jest niedobre. To jest polityzowanie wymiaru sprawiedliwości przez aktualną większość, ale to, co państwo proponujecie, nie jest dla nas akceptowalną odpowiedzią. Sytuacja, w której obywatele mogą wybierać sędziów, czyli osoby o określonych predyspozycjach, o określonym dorobku, określonym wizerunku, określonej renomie, renomie dotyczącej pracowitości… Bo są pracowici, wspaniali sędziowie, wierni etosowi, ale są sędziowie, którzy w godzinach pracy bynajmniej nie pracują nad sprawami ani nie orzekają.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#PrzemysławWipler">Kiedyś moja przyjaciółka, właścicielka dużego, bardzo dużego przedsiębiorstwa, powiedziała, że poszła na tenisa w środku dnia o godz. 11–12 i zapytała: A kim są ci ludzie, którzy tutaj — w Warszawie sprawa się dzieje — grają? Ona powiedziała: sędziowie, bo o tej porze opłaty za korty są niższe, tańsze.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PrzemysławWipler">Możemy powiedzieć, że to są zarzuty na tym poziomie jak mówienie, że sędzia ukradł pendrive’a, i robienie z tego wydarzenia na całą Polskę, ale sami sędziowie doskonale wiedzą, że są w zawodzie ludzie, którzy w tym zawodzie nie przemęczają się, nie pracują. Są ludzie, którzy ciężko pracują. Są ludzie, którzy powinni awansować. Są ludzie, którzy powinni rozstać się z zawodem. Nie było efektywnego mechanizmu, w ramach którego pozbywano by się z tego zawodu czarnych owiec. To działa jak korporacja, niezależna od obywateli. Z tego powodu był krytycyzm, z tego powodu Prawo i Sprawiedliwość wygrało wybory, bo podnosiło bardzo krytyczne uwagi o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości. Czy rozwiązania, które zaproponowali, były rozsądne? Czy wymiar sprawiedliwości zaczął działać lepiej, dużo lepiej? Nie.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PrzemysławWipler">Podstawowym zastrzeżeniem do proponowanej ustawy jest wyłączenie prawa wyborczego kilku tysięcy sędziów, powołanych i awansowanych w trakcie ostatnich lat. Z tego powodu, jednego powodu, jest dla nas jasne i oczywiste, że pan prezydent Andrzej Duda albo zawetuje tę ustawę, albo skieruje ją w ramach kontroli uprzedniej do Trybunału Konstytucyjnego i ona po prostu w tym kształcie nie ma cienia szans na wejście w życie.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#PrzemysławWipler">Składamy, niezależnie od tego, wniosek o odrzucenie tej ustawy w całości, ponieważ powinniśmy na tym etapie zakończyć marnowanie czasu opinii publicznej, Wysokiego Sejmu, Wysokiej Izby i parlamentarzystów. Powinniśmy wypracować rozwiązanie, wokół którego zbudujemy konsensus. To jest to, o czym my mówimy, mówiąc o potrzebie resetu konstytucyjnego. To jest to, o czym mówimy, gdy apelujemy o to, żeby była szersza zgoda, taka, w ramach której będziemy mieć ustawę, której nie wrzuci do kosza pan prezydent albo do której nie będzie miało istotnych zastrzeżeń istotne, liczące tysiące osób środowisko sędziowskie. Ponad 3 tys. osób, których prawa chcecie ograniczać, których prawa chcecie wykluczać, to są ludzie, którzy w przeważającej, dominującej większości nie mają nic wspólnego z polityką. Oni awansowali, wchodzili w zawód sędziowski w czasach, w których były takie a nie inne regulacje.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#PrzemysławWipler">Naszym zdaniem projekt, nad którym pracujemy, nie rozwiąże żadnej z bolączek wymiaru sprawiedliwości. Pogłębi chaos, pogłębi niepewność. Jeżeli jest tutaj nadzieja większości, że będzie to odfajkowane, odznaczone, że położyliśmy to, prezydent zawetował, a za rok będziemy mieli nowego, innego prezydenta i może wtedy się uda, to powiem państwu, że nadzieje mogą okazać się płonne. Tego rodzaju hazard i czekanie ze zmianami w wymiarze sprawiedliwości przez ponad rok, kolejny, to jest błąd, bo obywatele oczekują zmian, konkretnych zmian, merytorycznych zmian. My nie mieliśmy okazji jeszcze w tym Sejmie pracować nad ustawami merytorycznie zmieniającymi coś istotnego w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości, a rzeczy do zrobienia, w których jesteśmy w stanie i chcemy zbudować zgodę, jest wiele: zmniejszenie zakresu kognicji sądów powszechnych; wyprowadzenie spraw niespornych, które można poza sądem załatwić, z sądów; zmniejszenie liczby spraw, które trafiają do sądów; wprowadzenie uproszczonych trybów; zwiększenie ochrony praw obywatelskich; zmniejszenie szansy na to, że będą stosowane areszty wydobywcze; ograniczenie tego, że obywatelom stawiane są zarzuty, a później przez lata sprawa nie trafia do sądu i nie przemieniają się zarzuty w akt oskarżenia, a ktoś cały czas nie ma pełnego nazwiska i jego dobra osobiste są naruszane.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#PrzemysławWipler">Jest naprawdę wiele takich spraw, w których moglibyśmy, myślę, zbudować konsensus, wprowadzić bardziej cywilizowane standardy ochrony praw obywatelskich, praw człowieka. Bo prawo do szybkiego, sprawnego sądu jest jednym z tych praw, które cierpią w Polsce najbardziej. Prawo do sprawnego rozpatrzenia przez sąd sprawy obywatela to jest coś, czego nam brakuje. Sytuacja dramatycznie pogorszyła się w okresie COVID-u, w okresie, w którym jeszcze bardziej zwiększyła się zapaść i jeszcze bardziej wydłużył się czas rozpatrywania spraw w polskich sądach.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#PrzemysławWipler">Mamy wiele konkretnych rzeczy do naprawienia, a siedzimy teraz nad projektem ustawy, która z uwagi na wady, które wskazałem, praktycznie na pewno zostanie albo zawetowana, albo skierowana w ramach kontroli uprzedniej do Trybunału Konstytucyjnego przez pana prezydenta Andrzeja Dudę. Nie będę się dziwił, że on to zrobił. Jesteśmy otwarci, żeby z wami porozmawiać o projekcie, który będzie miał szansę na uchwalenie, albo projekcie, przy którym, nawet gdyby pan prezydent chciał wetować, będziemy mogli z wami głosować nad odrzuceniem tego weta, ale nie daliście nam tym razem szansy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Paszyk, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Zacznę od nawiązania do słów przedmówcy. Panie pośle, mówienie, że COVID jest winien temu bałaganowi, który dzisiaj mamy w polskich sądach, w polskim wymiarze sprawiedliwości, to jest wyciąganie pomocnej ręki politycznej do PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#KrzysztofPaszyk">Przecież sytuacji w polskim sądownictwie nie zrujnował COVID, tylko zrujnowało ją 8 lat rządów PiS i osobiście ministra Ziobry, który wprowadził Polaków w błąd, obiecując, że teraz niczym szeryf naprawi sytuację, bo będzie reformował wymiar sprawiedliwości. Reformował i w wyniku tych reform, panie pośle, a nie COVID-u, mamy taką ruinę, jaką mamy. Właściwie jakiej by się kategorii spraw, z którymi mierzą się Polacy w polskich sądach, nie przyglądać, to wszystko trwa dwa, czasami trzy razy dłużej. Jest drożej. Dostępność pomocy prawnej jest po tych 8 latach gorsza. Pan minister Ziobro nic nie pomógł tym, których wprowadził w błąd.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#KrzysztofPaszyk">Ja, panie pośle Wipler, polecam panu kontakt z panem Markiem Kubalą — przedsiębiorcą ze Śląska, który stanął na czele ruchu pokrzywdzonych przez wymiar sprawiedliwości. Zaufał PiS-owi, zaufał ministrowi Ziobro, uwierzył w wizję naprawy sądownictwa, przywrócenia obywatelom wymiaru sprawiedliwości. Dzisiaj ma bardzo jasne, sprecyzowane stanowisko i mówi w imieniu tysięcy takich jak on, że został oszukany, oszukano go tylko po to, żeby zdobyć głosy wyborcze. Dał się, tak jak wielu, wprowadzić w błąd. Ale więcej już się nie da.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#KrzysztofPaszyk">Dzisiaj, na początek potrzeba naprawienia sytuacji. Więc też niech Konfederacja nie snuje teraz jakiejś swojej autorskiej wizji, bo na bałaganie, na zgliszczach nie da się zbudować prawidłowo funkcjonującego wymiaru sprawiedliwości. Ta ustawa, za którą bardzo dziękuję resortowi sprawiedliwości i panu ministrowi Bodnarowi, to jest pierwszy krok prowadzący do tego, aby uniknąć nieszczęść, które dzisiaj czyhają na Polaków w wyniku zdemolowania niezwykle ważnej konstytucyjnej instytucji, jaką jest Krajowa Rada Sądownictwa, która przez lata działała w niezgodnej z prawem formule i w tym czasie powołała w sposób wadliwy wielu, wielu sędziów. Ci sędziowie, orzekający dzisiaj w sądach: od rejonowych po Naczelny Sąd Administracyjny, wydają werdykty. Ja nic nie mam do tych państwa, nic nie mam do ich kompetencji, natomiast i oni, i my jesteśmy świadomi tego, że jeśli chodzi o dokonywanie oceny przez sąd, to legalność jest podstawową cechą, która musi znamionować wydanie werdyktu. Jeśli powołanie sędziego, nominacja sędziowska jest dotknięta wadą prawną, to niestety w tym przypadku orzeczenia nie mają waloru pewnego, nie ma gwarancji stabilności w obrocie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#KrzysztofPaszyk">I pan poseł Wipler, i przedstawiciele PiS dobrze wiedzą o tym, jakie są już i jakie będą tu konsekwencje. Mówiłem o tym podczas poprzedniego czytania. Np. rozstrzygnięcie NSA z udziałem wadliwie powołanego sędziego oznacza narażenie Skarbu Państwa na odpowiedzialność, na utratę milionów. W tym przypadku chodzi tylko o pieniądze, natomiast w grę wchodzą również ludzkie losy, sprawy związane ze spadkami, sprawy związane z rozwodami, prawo rodzinne, kwestie związane z werdyktami dotyczącymi przedsiębiorców. To jest czasami być albo nie być takiej działalności gospodarczej. Są to bardzo poważne rzeczy. Dzisiaj bez naprawienia tego, co zostało zrujnowane, nie możemy mówić o kolejnych przedsięwzięciach, o kolejnych inicjatywach, które będą przywracały porządek i służyły Polakom.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#KrzysztofPaszyk">Stanowisko w sprawie wymiaru sprawiedliwości też akurat jest reprezentowane przez Polskie Stronnictwo Ludowe, które jasno od lat o tym mówi. Wymiar sprawiedliwości musi służyć, jest powołany po to, aby służyć Polkom i Polakom, aby służyć obywatelom w sprawnym dochodzeniu sprawiedliwości, w sprawnym rozstrzyganiu sporów, z którymi idą do sądów. Dzisiaj tak nie jest. Jeszcze raz wrócę tu do tej kwestii, bo mną nieco wstrząsnęło to, co powiedział pan poseł Wipler: dzisiaj tak nie jest nie z powodu COVID-u, niestety nie. Ta sytuacja ma dzisiaj miejsce z powodu 8 lat rządów PiS. I podobnie jak pan — tu się akurat zgadzamy — uważam, że skutki tego są opłakane, niepożądane, chcemy je wyeliminować.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#KrzysztofPaszyk">I to jest właśnie pierwszy krok, który musimy zrobić, jeśli chodzi o uporządkowanie kwestii KRS i powołań sędziowskich, to jest podstawa. Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga, który reprezentuję, jest za jak najszybszym procedowaniem nad tą ustawą, tak aby właśnie przerwać to pasmo nieszczęść, które grozi Polkom i Polakom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Wipler w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Przewodniczący! Mówię do pana Krzysztofa Paszyka: pan mnie nie zrozumiał. Ja nie powiedziałem, że to jest przez COVID, tylko powiedziałem, że z uwagi na to, że miały miejsce COVID i wszystkie dolegliwości z nim związane dodatkowo pogłębiła się ta trudna, ciężka sytuacja. Jest jasne, że nie COVID jest powodem tego, że mamy zapaść polskiego wymiaru sądownictwa, że bardzo długo czekamy na rozwiązywanie spraw, ale podczas COVID-u np. dramatycznie wydłużyło się oczekiwanie w przypadku spraw rozwodowych. O tym świadczą statystyki i wiele innych kategorii spraw. To, co się wydarzyło w tym czasie, np. to, że obywatele mieli problem z kontaktem osobistym, było dodatkowym impulsem pogarszającym i tak bardzo trudną sytuację. Nigdy nigdzie nie powiedziałem, że przez COVID jest tak źle, ale COVID był tym czynnikiem, który dodatkowo bardzo istotnie pogorszył ogólną sytuację wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam serdecznie grupę z Zespołu Szkół Technicznych w Mikołowie. Witam was bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przybyliście do Sejmu na zaproszenie pana posła Łukasza Osmalaka, którego też witam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JarosławSachajko">Tak, dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania komisji dotyczącego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#JarosławSachajko">Zgodnie z Monteskiuszowskim trójpodziałem władzy każda władza, czyli wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza, ma być od siebie niezależna, a właściwie powinna być zależna od suwerena, od obywatela, od Polaków. 15 października Polacy wybrali nowy skład parlamentu, czyli nową władzę ustawodawczą. W wyniku tego powstała władza wykonawcza. W ostatnią niedzielę Polacy wybrali władze lokalne — wójtów, burmistrzów, prezydentów oraz radnych.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#JarosławSachajko">W jaki sposób, panie ministrze, Polacy, czyli suweren, mają wpływ na władzę sądowniczą? Żaden. W jaki sposób Polacy wybierają członków władzy sądowniczej? W żaden. Polacy nie mają wpływu na najważniejszą dla nich władzę, czyli władzę sądowniczą, która ma Polaków bronić przed władzą ustawodawczą i wykonawczą. Dlaczego państwo konserwujecie ten układ okrągłostołowy, a właściwie magdalenkowy, w ramach którego ustalono pomiędzy sobą, że sądownictwo ma nie podlegać suwerenowi, ma samo się wybierać i być odpowiedzialne samo przed sobą?</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#JarosławSachajko">Powołują się państwo na konstytucję. To ja przypomnę art. 4 konstytucji: Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Zgodnie z państwa projektem naród nie ma żadnego wpływu na władzę sądowniczą.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#JarosławSachajko">Od lat w Polsce powstają stowarzyszenia osób poszkodowanych przez sądownictwo. Już w 1998 r. zgodnie z badaniem CBOS aż 59% Polaków uznawało wyroki za niesprawiedliwe. Później było tylko gorzej i państwo chcą wrócić do tego, co było, wrócić do tego, aby sędziowie sami siebie wybierali. Wybierali sami nadzwyczajną kastę, tak jak jedna z pań sędzi nazwała stan sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#JarosławSachajko">Dlatego apeluję do pana ministra, żeby wrócić do konstytucji, do art.4 konstytucji, czyli do tego, aby Polacy w wyborach powszechnych przy okazji jakichś innych wyborów, czy to wyborów prezydenta, czy wyborów parlamentarnych, mogli wybrać członków KRS-u, aby sędziowie czuli, że nie są od nikogo zależni, również od swoich kolegów sędziów. Chodzi o to, by sędziowie byli tylko zależni od obywateli, żeby tak jak parlamentarzystom obywatele dają mandat, tak ten mandat był dany członkom KRS-u przez obywateli. Wówczas zaufanie do sądownictwa będzie odbudowane.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#JarosławSachajko">W tej chwili pan minister próbuje tworzyć jakąś taką atrapę powszechności, czyli aby wszyscy sędziowie wybierali sędziów, czy wybierali członków KRS-u. Jest to jakieś pośrednie rozwiązanie, ale ono jest bardzo pośrednie bo dalej nie ma styku z obywatelem, z tym, który zgodnie z konstytucją jest najważniejszy w Polsce. Dlatego prosiłbym pana ministra o ponowne zastanowienie się nad tym, czy nie lepszym rozwiązaniem są wybory powszechne członków KRS-u. Wówczas nikt nie będzie mógł Polsce ani polskim sędziom zarzucić, że są od kogokolwiek zależni, bo będą wybrani w wyborach powszechnych tak jak członkowie parlamentu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">22 osoby zgłosiły się do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze zgłosić? Bardzo proszę się dopisać.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Mam taką propozycję, byśmy ustalili czas na 1 minutę. Ale jak ktoś z państwa będzie chciał mówić dłużej, do 2 minut, nie będę przerywał. Ale 1 minuta jako zasada.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Witold…</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Panie marszałku, jeszcze ja bym się zapisała.)</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale to bardzo proszę się dopisać, pani poseł. Wielką nam pani radość uczyni z tego powodu.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Miło to słyszeć, dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">No to nadrobiliśmy już minutkę.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Karolewska, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#IwonaKarolewska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Reforma neo-KRS jest konieczna. Nakazują to nie tylko wyroki europejskich trybunałów i konstytucja, ale też zwykła ludzka przyzwoitość. Konstytucyjna Krajowa Rada Sądownictwa to serce wymiaru sprawiedliwości, który poprzedni Sejm zdegradował do roli wykonawcy roli polityków. Wybór przez posłów 19 zamiast czterech jej członków to nie tylko złamanie konstytucji, ale również ciągłe zatruwanie wymiaru sprawiedliwości kolejnymi neosędziami. Jest ich już ponad 2,5 tys. a każdy wyrok wydany przez taką osobę to ryzyko dla stron postępowania, a dla budżetu państwa — wypłaty zasądzonych odszkodowań.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#IwonaKarolewska">Dziś my, politycy większości parlamentarnej, przywracamy praworządność. Pozbawiamy Sejm możliwości wyboru większości członków KRS, bo chcemy rzetelnego wymiaru sprawiedliwości, a nie kasty Ziobry ani żadnego innego polityka. Dziś przedstawiamy projekt ustawy o KRS, szeroko konsultowany podczas wysłuchania publicznego z wieloma organizacjami społecznymi. Bo tak należy tworzyć prawo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Sylwia Bielawska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#SylwiaBielawska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Z terapiami bardzo często bywa tak, że są niestety bolesne, mają skutki uboczne, ale summa summarum tak naprawdę prowadzą do tego, żeby uleczyć organizm, także taki organizm, którym jest państwo, a chory jest bardzo ważny organ — KRS. W takim przypadku podjęcie działań determinuje uzdrowienie całego systemu. Trzeba podjąć leczenie.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#SylwiaBielawska">Doskonale wiemy, że w Polsce system sądownictwa został niestety skażony wirusem partyjnego bezprawia i że KRS nie jest tu niestety wyjątkiem. Nic dziwnego, że struktury, które w pewien sposób pasożytowały na tym chorym komponencie sądownictwa, podnoszą teraz ogromne larum. Niestety, trzeba pójść na zastrzyk i trzeba wypić gorzki syropek. Jeżeli tego nie zrobimy, to cały system prawny państwa będzie nadal rybą, która psuje się od głowy. Polacy nadal nie będą ufali sądom, których wyroki będą partyjnie determinowane. A społeczeństwo oczekuje, że sądy będą działać w sposób sprawiedliwy i niezależny.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#SylwiaBielawska">Dlaczego będziemy to robić i dlaczego ta ustawa jest tak ważna? Bowiem naruszenia praworządności mogą doprowadzić do erozji praw i wolności jednostki oraz zagrozić demokratycznym zasadom. A ochrona praworządności jest kluczowa dla funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa. I dlatego właśnie KRS wymaga zmian, których PiS niestety boi się jak diabeł święconej wody. Dlaczego? Bo PiS boi się bezstronnego państwa, myli je niestety z partyjnie postrzeganą sprawiedliwością i prawem kaduka. PiS boi się przejrzystości i transparentności, bo w mętnej wodzie ryby lepiej pływają, bo gdy nie ma prawa, to partyjne myszy mogą sobie swobodnie harcować. I dlatego chcemy im odebrać to narzędzie partyjnego psucia państwa. I dlatego ta ustawa jest tak bardzo potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Habura, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#KrzysztofHabura">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trójpodział władzy to nie tylko wygodny medialny zwrot czy frazes używany przez polityków w debacie publicznej. To rzeczywista gwarancja ustrojowa równowagi między władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Nie chcieli tego ani Zjednoczona Prawica, ani prezydent Duda. Doprowadzili w 2018 r. do tego, że sędziów członków rady zaczęli wybierać czynni politycy. To doprowadziło do znacznej utraty niezależności władzy sądowniczej. A konstytucja stanowi w tym zakresie jasno i precyzyjnie, że to KRS stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Ma być zatem fundamentem władzy sądowniczej, a nie protezą w rękach polityków PiS, jak do tej pory było, po to, aby wprowadzić polityków do sądów, a politycznych nominatów do ław sędziowskich.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#KrzysztofHabura">Koalicja 15 października przywraca ład i porządek konstytucyjny. 15 sędziów do KRS-u wybiorą w wyborach bezpośrednich i tajnych sędziowie, a w radzie reprezentowani będą sędziowie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Powołamy też radę społeczną, która będzie opiniowała kandydatów na stanowiska sędziowskie i asesorskie. To właśnie przywróci do wymiaru sprawiedliwości jawność i transparentność i konstytucja znów będzie najważniejsza. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Porzucek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście obecne regulacje prawne są zgodne z art. 187 konstytucji, natomiast państwo oczywiście macie prawo proponować zmiany. Chciałem zapytać, dlaczego tak późno proponujecie te zmiany, bo przecież od wielu, wielu lat mówiliście, że chcecie coś zmienić. Dlaczego nie przygotowaliście tego na jednym z pierwszych posiedzeń Sejmu w listopadzie? Dlaczego nie zrobiliście tego w grudniu? Dlaczego tego nie zrobiliście w styczniu? Dlaczego w tak wielu aspektach, nie tylko dotyczących KRS-u, ale także kwestii dotyczących mediów publicznych tak zwlekacie z ustawami, mając faktyczny mandat do zmian ustawowych?</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: To właśnie prawdziwa legislacja.)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MarcinPorzucek">Wasze niecne intencje widać właśnie na tym przykładzie, bo tego typu regulacje powinny być na tym etapie realizowane już w grudniu bądź w styczniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Maria Piekarska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Panie Panowie! Szanowny Panie Ministrze! Mamy to. Ten projekt ustawy to jedna z najważniejszych ustaw, które parlament uchwali w obecnej kadencji Sejmu. Stanowi on milowy krok, jeśli chodzi o przywracanie praworządności w Polsce. Obecny skład Krajowej Rady Sądownictwa jest niekonstytucyjny, a to rodzi bardzo poważne skutki dla Polek i Polaków, którzy mają sprawy zawisłe przed różnymi sądami i zastanawiają się, czy przypadkiem sędzia, który wyda wyrok w ich sprawie, nie jest tzw. neosędzią, bo to będzie miało daleko idące skutki prawne.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Ta ustawa to także, powiedziałabym, nowy standard legislacyjny, bo mieliśmy do czynienia z wysłuchaniem publicznym. I tak powinno się uchwalać ustawy, które są ważne z punktu widzenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Chciałam powiedzieć, panie ministrze, że bardzo dziękuję, że to było szybko, wbrew temu, co powiedział pan Porzucek, że mamy dobry projekt ustawy, bo chodzi o to, żeby wychodziły stąd dobre projekty ustaw. Czekamy na kolejne, które poprawią kondycję polskich sądów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MariuszKrystian">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Oczywiście jest to element kolejnego skoku na wymiar sądownictwa przeprowadzony przez koalicję 13 grudnia. Oczywiście jest postęp: nie robicie tego w formie uchwały, tylko się nauczyliście, że zmiany w prawie przeprowadza się, zmieniając ustawę. To pierwsze, a po drugie: oczywiście to jest skok na pieniądze, o czym już mówiłem poprzednio z tej mównicy. Taka mała aktualizacja z danymi za luty 2024: przecież pani Kamila Gasiuk-Pihowicz zainkasowała z organu, który rzekomo nie istnieje, jest neo-KRS-em, ponad 36 tys. zł, pan Robert Kropiwnicki — ponad 28 tys. zł, pan Tomasz Zimoch — ponad 21 tys. zł i pani Anna Maria Żukowska — ponad 30 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Za 1 miesiąc…)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#MariuszKrystian">Powiedziałem: za 3 miesiące. Bez danych za marzec. Nie mam jeszcze danych za marzec, ale zapewne je otrzymam w trybie dostępu do informacji publicznej. Tak naprawdę chodzi wam o to, żeby mieć wymiar sprawiedliwości całkowicie pod swoją kontrolą, i oczywiście o to, żeby przytulać pieniążki, tak jak je przytulacie, z instytucji, która rzekomo nie istnieje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak PiS-owcy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Obecny kształt Krajowej Rady Sądownictwa to jednocześnie symbol PiS-owskiej przebudowy ustroju państwa z obejściem konstytucji i znak wycofania Polski ze wspólnoty europejskiej, społeczności państw demokratycznych i praworządnych. Z tych względów chciałabym podkreślić znaczenie działań ministra Adama Bodnara, który tym projektem nie tylko stara się przywrócić ład konstytucyjny, ale również dołączyć do europejskiej organizacji rad sądowniczych.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Nie możemy zapomnieć o tym, że obecna KRS od dawna jest zawieszona w prawach członka Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa. Rady z tych państw nie chciały współpracować z polską radą, bo uznawały ją za narzędzie rządu. W swoim oświadczeniu wskazały m.in., że państwa członkowskie mogą swobodnie organizować swoje systemy sądowe w sposób, jaki uznają za stosowny, ale istnieją pewne minimalne standardy, które muszą spełniać, muszą przestrzegać konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#IwonaMariaKozłowska">Przypominamy, że nie chodzi tu o zamach na praworządność. W tym projekcie najistotniejsze jest przywrócenie stanu normalności, poszanowanie ładu konstytucyjnego i zasad demokratycznego państwa prawa. Jedyną kwestią, która wywołuje dyskusje, jest zasada reprezentacji sędziów sądów powszechnych, administracyjnych czy Sądu Najwyższego zgodnej z proporcjami udziału poszczególnych grup. Być może w ewentualnej zmianie konstytucji należałoby uwzględnić zwiększenie składu KRS do 20 sędziów, co pozwoliłoby na rozwiązanie tego problemu. Niemniej jednak z uwagi na konieczność zmiany regulacji konstytucyjnej sprawę tę pozostawiam do rozwiązania w przyszłości. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Szrot, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PawełSzrot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W co drugim wystąpieniu słyszeliśmy tutaj o przywracaniu porządku konstytucyjnego, a służyć temu ma projekt, który w jawny i oczywisty sposób łamie konstytucję, uniemożliwiając sędziom powołanym przez pana prezydenta na podstawie nowych przepisów czynny udział w wyborach do Krajowej Rady Sądownictwa. Jest to jawne łamanie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PawełSzrot">W związku z tym chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy, którego nie widzę na sali, ale jest to w zakresie jego działań. Czy wszystkie opinie i ekspertyzy załączone do tego projektu, a zamówione przez Kancelarię Sejmu, potwierdzają, że projekt jest zgodny z konstytucją? Czy są w tym zestawie również takie opinie, które wprost stwierdzają, że projekt łamie konstytucję w tym zakresie, o którym wcześniej mówiłem, czyli pozbawia prawa, czynnego prawa wyborczego określone kategorie legalnie powołanych sędziów?</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Janusz Kowalski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JanuszKowalski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Zdecydujcie się. Pani Gasiuk-Pihowicz mówi, że KRS jest nielegalna, że jest niekonstytucyjna, a od trzech miesięcy pobiera ogromną dietę. Pani Gasiuk-Pihowicz przytuliła 35 tys. zł z tej rzekomo nielegalnej KRS.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Mularczyk — 113 tys.)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#JanuszKowalski">Kiedy pani odda pieniądze, 35 tys. zł? Kiedy pani odda te diety? Chyba że pan Adam Bodnar wyśle do pani funkcjonariuszy ABW, żeby sprawdzili, gdzie jest 35 tys. zł, które pani pobrała. Skoro jest nielegalna, to dlaczego pobiera pani pieniądze?</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pan jest idiotą?)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#JanuszKowalski">Jesteście po prostu śmieszni. Mówicie o jakiejś aferze Pegasusa, a sami się podsłuchujecie. Gdzie? Tu, w Sejmie, podsłuchujecie posłów Lewicy przez Internet. Mówicie o przywracaniu praworządności, a tak ją przywracacie, że chcecie wypuścić 20 tys. przestępców. Taka jest ta wasza praworządność, po prostu tak rządzicie. Teraz obrażacie sędziów, atakujecie KRS. Po prostu nie macie wstydu.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Miejsce dla ciebie…)</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#JanuszKowalski">Niech pani lepiej odda te pieniądze, skoro mówi pani, że ta neo-KRS jest nielegalna, zamiast się uśmiechać.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pan odda te publiczne…)</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#JanuszKowalski">Wzięła pani jeden kredyt, potem uciekła pani z partii. Nawet nie spłaciła pani do dnia dzisiejszego kredytu Nowoczesnej.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Od siebie zaczynaj. Trzeba w tej głowie mieć olej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zbigniew Bogucki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#ZbigniewBogucki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oczywiście jako dzisiejsza większość w Sejmie, większość tworząca rząd, możecie państwo zmieniać ustawy, natomiast mam pytanie: Czy ta zmiana jest dobra?</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#ZbigniewBogucki">Po pierwsze, ta zmiana nie jest dobra, dlatego że obecna ustawa zwiększa demokratyczną kontrolę i zasadę trójpodziału władzy, stabilizuje ją, żeby nie było sądokracji. To jest jedna kwestia. Po drugie, są to zmiany, które w mojej skromnej ocenie, a pewnie potwierdzi to Trybunał Konstytucyjny, bo przecież trzeba będzie zbadać tę ustawę przed Trybunałem Konstytucyjnym, zawierają zapisy, które są niekonstytucyjne. Chodzi chociażby o przerwanie kadencji członków Krajowej Rady Sądownictwa. Jest to wprost sprzeczne z art. 187 § 3 polskiej konstytucji. Nie trzeba tutaj wiele wymyślać, wiele czytać, interpretować — jest to wprost sprzeczne. Robicie jeszcze jedną rzecz, bardzo niebezpieczną — różnicujecie pozycję polskich sędziów. To jest podważanie autorytetu państwa polskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To, co przez ostatnie 8 lat wyczyniał PiS z porządkiem prawnym w Polsce, można by przyrównać do pełzającego zamachu stanu. Zakwestionowano trójpodział władzy, a cały impet tych rządów skierował się na podporządkowywanie sądów i prokuratury woli jednej partii i woli jednego szeregowego posła. Cenę za to zapłacilibyśmy wszyscy, a Polska zostałaby wreszcie wykluczona z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#KlaudiaJachira">Teraz stoi przed nami trudne zadanie odbudowy systemu prawnego. Jednym z jego elementów jest projekt ustawy przywracającej niezależność Krajowej Rady Sądownictwa. My na tej sali powinniśmy uchwalać dobre prawo, tak żeby potem nikt nie miał wątpliwości, czy ten sąd jest prawdziwym sądem i żeby nikt już nie mylił go więcej z partyjną wydmuszką, jaką jest obecny neo-KRS. I to dobre prawo właśnie teraz przywracamy.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Sławomir Ćwik, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#SławomirĆwik">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy Zjednoczona Prawica, kiedy uchwalała nową ustawę o KRS, która była sprzeczna z konstytucją, robiła to po to, aby poprawić wymiar sprawiedliwości? Nie. Dzisiaj wiemy doskonale, że nie taki był cel. Ani sądy nie działają krócej, szybciej — bo działają dwa razy dłużej — ani koszty postępowania nie są niższe, ani sąd nie jest bardziej dostępny dla obywatela i bardziej przejrzysty. Coraz większy procent społeczeństwa jest niezadowolony z wymiaru sprawiedliwości. Celem Zjednoczonej Prawicy było jedynie upolitycznienie wymiaru sprawiedliwości. Tym celem było to, aby upolityczniona KRS delegowała, wybierała do Sądu Najwyższego, do sądu apelacyjnego, do sądów okręgowych i rejonowych sędziów, którzy byli wygodni dla władzy. Dlatego tę ustawę musimy zmienić i cieszy mnie to, że to robimy.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#SławomirĆwik">Odpowiadając na pytanie jednego z posłów PiS-u, dlaczego nie zrobiliśmy tego wcześniej: dlatego że tę ustawę trzeba było należycie przygotować i my zrobiliśmy to tak, jak należało to zrobić. Przeprowadziliśmy konsultacje społeczne, wysłuchaliśmy różnych środowisk, także tych nieprzychylnych rządowi, i braliśmy pod uwagę ich prace i ich uwagi, o czym rozmawialiśmy też w komisjach. Dlatego tę ustawę uchwalimy i prosimy pana prezydenta, aby nie blokował dobrych zmian w prawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Pyrzyk, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Rządowym przedłożeniem ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa odkłamujemy to, co wybrzmiewało na tej sali przez ostatnie lata, ale również słyszeliśmy o tym dziś, a mianowicie było to stwierdzenie, że art. 187 konstytucji określa tylko ustrój Krajowej Rady Sądownictwa, a wybór 15 członków rady spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, administracyjnych i wojskowych można ukształtować dowolnie. Dowolnie, czytaj: to politycy i tylko oni decydują w pełni o składzie KRS.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#MichałPyrzyk">Tą nowelizacją przywracamy i zapewniamy środowisku sędziowskiemu realny wpływ na wybór swoich przedstawicieli do Krajowej Rady Sądownictwa, przywracamy też, i głęboko w to wierzę, środowiskowe zaufanie do KRS-u. Tą nowelizacją przywracamy też jej rolę w obronie niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów. Przede wszystkim jednak tym projektem przywracamy zaufanie obywateli do wymiaru sprawiedliwości i przekonanie o pewności i niewzruszalności wydanych orzeczeń sądów. A złość pana posła Kowalskiego, wyrażona przed chwilą tutaj, z tej mównicy, potwierdza tylko to, że idziemy w dobrym kierunku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Szkoda Kowalskiego przywoływać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Naprawa wymiaru sprawiedliwości bez dwóch zdań to jedno z największych wyzwań stojących przed nami w obecnej kadencji. Warto w tej sprawie posługiwać się prawdą, panie pośle Kowalski. A fakty są takie, że ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa przywraca konstytucyjność tego organu, jego skład i wybór zgodny z konstytucją. Konstytucja została przyjęta przez Polki i Polaków w referendum, tak zdecydował suweren i żaden trybunał ani żadna ustawa nie może tego zmienić. Zrywamy wreszcie z systemem politycznego wyboru członków sędziowskich KRS-u i to jest dobry prognostyk na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MałgorzataPępek">Ta ustawa jest jedną z najważniejszych ustaw. Niemniej jednak do przywrócenia praworządności konieczny jest cały pakiet ustaw obejmujących m.in. Sąd Najwyższy, ustawę o ustroju Sądu Najwyższego czy projekt ustawy znoszący tzw. ustawę kagańcową. Kiedy wobec powyższego możemy spodziewać się kolejnych ustaw? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Patryk Jaskulski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PatrykJaskulski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PatrykJaskulski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS niewątpliwie oszukał Polaków. 8 lat temu, gdy dochodził do władzy, obiecał, że usprawni wymiar sprawiedliwości. Zamiast usprawnienia mieliśmy festiwal upolitycznienia każdego organu w ramach wymiaru sprawiedliwości. PiS obiecał, że przywróci wymiar sprawiedliwości obywatelom. Zamiast tego zagarnął go kompletnie dla siebie, tworząc m.in. dzięki neo-KRS kastę Ziobry, która gwarantowała bezkarność swoim ludziom. Efekt tego działania to zamrożone setki miliardów w ramach Krajowego Planu Odbudowy, miliony na odszkodowania dla pokrzywdzonych obywateli, a co najgorsze, wydłużono dramatycznie, bo aż o połowę, czas oczekiwania na wyroki sądów. Sprawne sądy to, okazuje się, był tylko i wyłącznie slogan wyborczy. Po 8 latach wymiar sprawiedliwości nigdy nie był tak daleko od obywateli.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PatrykJaskulski">Ta ustawa to ważny krok w kierunku przywracania konstytucyjności wymiaru sprawiedliwości. Ta ustawa to krok w kierunku niezależności, transparentności i uczciwości wymiaru sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Józefaciuk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Uczniowie na Galerii! Panie Pośle Wipler! Stwierdził pan, że ta dyskusja to marnowanie czasu. Wychodzi na to, że jeśli pan tak naprawdę uważa, to z premedytacją zmarnował 10 minut naszego życia na swoją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#MarcinJózefaciuk">Ale przejdźmy do meritum.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#MarcinJózefaciuk">Art. 10 ustawy zasadniczej mówi, że ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują oczywiście Sejm i Senat, władzę wykonawczą — prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą — sądy i trybunały. Przez ostatnie lata rządzący doprowadzili do synergii tych władz. Zazwyczaj słowo „synergia” kojarzy się z dobrym kierunkiem zmian, ale nie w tym momencie. Upolitycznione sądy, władza sądownicza na zawołanie władzy wykonawczej, władza ustawodawcza wybierająca władzę sądowniczą — czy tak wygląda równowaga? Czy tak wygląda trójpodział?</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#MarcinJózefaciuk">Projekt zmian w ustawie o KRS przywraca prawdziwy, a nie iluzoryczny podział władz, jak i ich równowagę. Projekt ten przywraca wolne i niezależne sądy Polakom i Polkom. Obywatelom należą się niezależne sądy, a tym bardziej powinno na tym zależeć tym, którzy są zamieszani w coraz częściej wychodzące na światło dzienne afery poprzedniego rządu. To opozycji powinno zależeć, aby sądy były niezawisłe i bezstronne, a ich decyzje niepodważalne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Obecny sposób wyboru członków KRS-u, czyli że sędziów wskazuje grupa sędziów lub grupa obywateli, a spośród tych wskazanych osób parlament wybiera konkretnych członków KRS-u, jest pośrednim wyborem członków KRS-u, czyli jest to realizacja art. 4 konstytucji: władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli, czyli posłów, lub bezpośrednio. Nie było to rozwiązanie idealne według Kukiz’15, bo pośrednie. My jako Kukiz’15 opowiadamy się za wyborem bezpośrednim, czyli żeby obywatele wybierali członków KRS-u w wyborach bezpośrednich. To, co proponują pan minister i większość obecnie rządząca, to jest cofnięcie demokracji w Polsce, bo nie będzie nawet tego pośredniego wyboru członków KRS-u. Dlaczego pan minister nie ufa Polakom? Dlaczego nie chce pan oddać Polakom władzy zwierzchniej nad sądownictwem? Dlaczego nie chce pan zastosować art. 4 konstytucji? Przecież tyle razy się państwo odwołują do art. 4 konstytucji. Dlaczego chce pan konserwować ten układ magdalenkowy, który niestety funkcjonuje u nas już tyle lat? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez 8 lat…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#KrystynaSkowrońska">Pan poseł Sachajko, kiedy były procedowane projekty dotyczące Krajowej Rady Sądownictwa, nie był przeciw. Nie był przeciw. A zatem dzisiaj ważne jest, żeby na tej sali powiedzieć do posłów z PiS-u, których nie ma… No gdzież oni są? Przecież mówimy o Krajowej Radzie Sądownictwa, o tym, jak zmarnowali i zdegradowali polski system sądownictwa. I w tym zakresie, panie ministrze, życzę ogromnej determinacji, abyśmy mogli przywracać praworządność, w zakresie sądownictwa również.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#KrystynaSkowrońska">Na tej sali jest część państwa posłów, którzy pamiętają 2016 r., grudzień. Posłom z PiS-u nie przeszkadzało złamanie konstytucji i uchwalenie budżetu na rok 2017 w sali kolumnowej. I co? Znaleźli sobie sędziego Tuleyę jako ofiarę. I do dzisiaj potrzebujemy rzetelności w tej sprawie. Sędzia Juszczyszyn również jest ofiarą PiS-owskiego systemu zmiany w KRS-ie. Nam bardzo zależy. A do państwa posłów, którzy tak wypominają innym dietę, która jest w Krajowej Radzie Sądownictwa: no przecież oni muszą tam chodzić, żeby patrzeć PiS-owi na ręce. Chcę powiedzieć, że pan poseł Mularczyk w roku 2023 za udział w posiedzeniach Krajowej Rady Sądownictwa otrzymał 113 131,20 zł.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#KrystynaSkowrońska">Panie Ministrze! Życzymy determinacji, pierwszego kroku. Popieramy to rozwiązanie, aby przywrócić niezależność sądów i niezawisłość sędziowską. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Włodzimierz Skalik, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WłodzimierzSkalik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Słysząc głosy z różnych stron sali, słyszymy jedną rzecz, co do której jesteśmy zgodni, o kompletnej zapaści wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Ale niestety wnioskodawcy, pan minister i przedkładający Wysokiej Izbie tę ustawę, oszukują opinię publiczną, że ta ustawa zmieni ten stan rzeczy. Przywraca ona koteryjne powiązania kasty sędziowskiej i zamyka tę korporację na jakikolwiek nadzór społeczny i kontrolę obywatelską. Zamienia kastę polityczną na kastę sędziowską. Ta ustawa, nie miejmy złudzeń, nie rozwiąże problemu ani nie uspokoi debaty publicznej w tym zakresie. Konfederacja namawiała i nadal namawia do tego, byśmy podjęli w tej Izbie dyskusję nad rozwiązaniami, na które zgodzi się cała Izba i które przede wszystkim będą dotykały tych problemów, które interesują zwykłych obywateli, zwykłych ludzi, którzy borykają się z problemami w wymiarze sprawiedliwości. Pan, panie ministrze, jako były rzecznik praw obywatelskich dokładnie wie, z jakimi problemami borykają się Polacy. Wielka szkoda, że tej wiedzy nie wykorzystał pan jako minister sprawiedliwości do przygotowania projektów ustaw. Wszak państwo przez 8 lat tak ostro krytykowaliście rządzących, i słusznie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WłodzimierzSkalik">…że powinniście być przygotowani z projektami ustaw, które dotyczą…</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Dolniak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu serdecznie</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Panie ministrze, pytanie do pana…)</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pana, już pana nie słychać. Halo, panie pośle. Panie pośle, już pana nie słychać niestety.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Obiecał pan, panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Tak, i przebił pan 2 minuty o 15 sekund…</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: A pan obiecał…)</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">…więc obietnica powinna być spełniona.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Dolniak.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#BarbaraDolniak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#BarbaraDolniak">Przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości oraz Konfederacji zarzucają, że nie uwzględniamy w projekcie głosu obywatela, ani w kształtowaniu wymiaru sprawiedliwości, ani w procesie wyborów. No to jeszcze raz. Rada społeczna składać się będzie z przedstawicieli organizacji zawodowych i organizacji społecznych, a do zadań rady społecznej będzie należało uczestniczenie w procesie tworzenia strategii reformy w sądownictwie, ale także rozpatrywanie i ocena kandydatur na stanowiska sędziowskie i asesorskie. Czy to oznacza brak wpływu obywatela na kształtowanie wymiaru sprawiedliwości i wybór sędziów?</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Pozory.)</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#BarbaraDolniak">To, panie pośle, jeszcze jedno…</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Pozory.)</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#BarbaraDolniak">Widocznie pan nie czytał tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#BarbaraDolniak">Projekt zakłada publiczne wysłuchanie kandydatów na członków Krajowej Rady Sądownictwa. Obywatele będą mieli możliwość zadawania pytań. Obywatele będą mogli wysłuchać odpowiedzi. To również wyraz udziału obywatela w tworzeniu wymiaru sprawiedliwości i wpływanie na wybory w tymże wymiarze sprawiedliwości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koalicja Obywatelska rękami ministra Bodnara próbuje naprawić praworządność, tak jak kiedyś kandydat na prezydenta Warszawy naprawiał drzwi — na taśmę. Pogłębiacie chaos, który zgotował nam rząd PiS-u, i Polacy przestali być pewni prawa. Dążycie do tego, że za chwilę sami nie będziecie wiedzieli, które wyroki są ważne, a które nie. Polacy, którzy korzystali z wymiaru sprawiedliwości, dowiedzą się, że ich wyroki zostały unieważnione.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WitoldTumanowicz">Ponawiam pytania, które zadawałem już podczas pierwszego czytania: Ile wyroków jest negowanych przez resort sprawiedliwości? Ilu sędziów zostanie wyrzuconych? Czy skazani przez neosędziów przestępcy zostaną uwolnieni z więzień? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Elżbieta Anna Polak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Tylko niezależny sąd: konstytucyjny, administracyjny, karny, cywilny jest w stanie zapewnić obywatelom sprawiedliwy wyrok. Niezgodne z konstytucją przeniesienie kompetencji wyboru 15 sędziów do KRS-u na Sejm niesie konsekwencje nie tylko prawne, ale również finansowe. Doskonale to wiemy, bo niestety przez wiele miesięcy oczekiwaliśmy na środki z KPO, ale brak praworządności w Polsce skutecznie zablokował nam odbudowę gospodarki, jeśli chodzi o deficyt w ochronie zdrowia po pandemii. Władza sądownicza musi być niezależna od władzy wykonawczej i ustawodawczej. Dlatego po 8 latach dewastacji praworządności przywracamy w Polsce prawo zgodne z konstytucją i ze standardami europejskimi. Dzisiaj jest to priorytet i nasza powinność wobec obywateli, bo strzeżenie niezależności sądów i niezawisłości sędziów jest w tej chwili najważniejszą rzeczą w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#TomaszZimoch">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#TomaszZimoch">Panie Ministrze! 25 kwietnia spodziewana jest w Warszawie delegacja komisji weneckiej. Czy zgodnie z decyzją z bodaj 7 marca o tym, by przygotować opinię na temat praworządności w Polsce, będzie rozbierać na czynniki pierwsze także ten projekt ustawy, a właściwie już ustawę? Czy jest zobowiązana do tego, by wyniki i opinię przedstawić na czerwcowej sesji komisji weneckiej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mateusz Bochenek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Tych, którzy przez ostatnich 8 lat niszczyli fundamenty, tych, którzy burzyli ład i porządek prawny, tych, którzy wywołali chaos prawny, nie ma dzisiaj na sali. Nie uczestniczą w tych dobrych zmianach, jakie zaprowadzamy. Nie uczestniczą w przywracaniu fundamentów demokratycznego państwa prawa, ale my to czynimy z wielką konsekwencją. Dzisiaj, drodzy państwo, naszą racją stanu, naszym obowiązkiem jest dokonanie zmian dotyczących Krajowej Rady Sądownictwa. Utrzymanie bowiem KRS w obecnym układzie, niezgodnym z konstytucją i standardami europejskimi, godzi w fundamenty pewności prawa, stabilność orzeczeń sądowych, a tym samym w prawo każdej obywatelki i każdego obywatela do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy przez niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Dla dobra naszych obywateli, zabezpieczenia obywatelskich interesów oraz poszanowania zasady praworządności niezbędne jest przyjęcie procedowanego projektu ustawy. Dlatego cieszę się, że dzisiaj prowadzimy ten proces przywracania ładu, porządku prawnego i praworządności. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan minister Dariusz Mazur.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#DariuszMazur">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#DariuszMazur">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Postaram się udzielić odpowiedzi na zadane pytania i odnieść się do poruszanych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#DariuszMazur">Proszę państwa, kwestia zasadnicza: Dlaczego ustawa o KRS musi zostać zmieniona? Dlaczego im szybciej ona zostanie zmieniona, tym lepiej dla wszystkich, zwłaszcza dla obywateli? Otóż trójpodział władzy polega na tym… Najistotniejszą chyba cechą trójpodziału władzy jest to, że władza polityczna — która zawsze będzie władzą najmocniejszą, bo jest to władza wykonawcza, która ma w ręce wszystkie instrumenty państwa — powinna podlegać jakiejś niezależnej kontroli. Jedyną gałęzią władzy, która może tę kontrolę sprawować, jest władza sądownicza. Powierzenie politykom kontroli nad sądami jest jak postawienie lisa na straży kurnika. To się nie może udać, to nie będzie skuteczne. Dlatego władza sądownicza musi pozostać niezależna, zwłaszcza od władzy politycznej.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#DariuszMazur">Jednym z najważniejszych czynników, które umożliwiają uniezależnienie sądownictwa od władzy politycznej, jest doprowadzenie do tego, że wybory sędziów, wybory tego, kto zostanie sędzią, który sędzia będzie awansowany, będą odbywały się w sposób niezależny od polityków. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#DariuszMazur">Po drugie, sposób wyboru sędziów musi być zgodny z konstytucją, nie tylko z art. 187, ale i z zasadą trójpodziału władzy wynikającą z innych przepisów konstytucji. Dlatego też zmiany, które wprowadzamy, są absolutnie niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#DariuszMazur">Mamy szereg orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które mówią o tym, że wprowadzenie zasady, iż to Sejm wybiera członków — sędziów Krajowej Rady Sądownictwa, stanowi naruszenie polskiej konstytucji, stanowi naruszenie prawa europejskiego. Ta zmiana musi być wprowadzona i musi być wprowadzona jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#DariuszMazur">Mamy oczywiście usprawnić sądownictwo, mamy sprawić, żeby ono było bliższe obywatelom, żeby ono było szybsze. Ale remont domu zaczyna się od remontu fundamentów, podstawy, na której ten dom stoi. Jeżeli ona będzie chwiejna, to ten dom złoży się jak domek z kart. I jednym z tych najważniejszych fundamentów sądownictwa jest właśnie konstrukcja Krajowej Rady Sądownictwa, która powinna być taka, że władza polityczna nie powinna mieć wpływu na wybór sędziów.</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#DariuszMazur">Odniosę się tutaj do wypowiedzi pana posła Wiplera, który mówił o tym, że widział sędziów na kortach. Po angielsku court to również sąd. Nie wiem. Ja jeżeli widzę sędziów, to widzę ich w sądzie. Być może pan poseł Wipler tego nie wie, ale polscy sędziowie rocznie wydają ok. 15 mln różnego rodzaju decyzji. Ja nie mówię, że wszystkie te decyzje to są wyroki kończące sprawy, bo są różne decyzje wpadkowe po drodze do wyroku, ale jest to ogromna, nieprawdopodobna ilość pracy wykonywana przez 10 tys. sędziów. Gros tych decyzji podlega obowiązkowi pisemnego uzasadnienia, więc muszą zostać opisane. Jest to praca niewyobrażalna.</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#DariuszMazur">Polscy sędziowie, zwłaszcza w sądach cywilnych, w sądach rodzinnych, mają gigantyczną ilość spraw, które rozpoznają. Nie jest niczym wyjątkowym, że sędzia ma w referacie 500, a nawet i więcej spraw, czasami słyszy się o 800 sprawach, o 1 tys. spraw. Sędzia ma do pomocy tylko protokolanta, który zapewnia obsługę kancelaryjną, i powinien mieć do pomocy pół asystenta, ale bardzo rzadko to się udaje. Według obecnie obowiązujących przepisów na pewno docelowo każdy sędzia powinien mieć swojego asystenta. Sędziowie sami wykonują tę gigantyczną pracę.</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#DariuszMazur">Zastanawiałem się, o których sędziach mówił pan poseł Wipler jako tych obecnych w godzinach pracy na korcie, i powiem szczerze, że jedyne, co mi przyszło do głowy, tak z przekazów medialnych, to chyba sędziowie Trybunału Konstytucyjnego. Z tego, co się słyszy, chyba tylko im tak wielokrotnie spadła ilość pracy w ciągu ostatnich kilku lat. Trudno mi sobie wyobrazić sędziów innych sądów, żeby mieli taką ilość czasu.</u>
          <u xml:id="u-91.10" who="#DariuszMazur">Do czego prowadzi upolitycznienie trybu wyboru sędziów, upolitycznienie sądownictwa, to wszystko jeszcze teraz widać gołym okiem. Mógłbym oczywiście bardzo dużo mówić o różnych kwestiach szczegółowych, ale powiem tylko o rzeczy symbolicznej. Otóż prezes Trybunału Konstytucyjnego, pani prezes Trybunału Konstytucyjnego jest określana jako odkrycie polityczne prezesa partii byłego obozu władzy. Obecna pani prof. Manowska pełniąca funkcję prezesa Sądu Najwyższego od lat jest znajomą prezydenta. Natomiast pani Dagmara Pawełczyk-Woicka, która jest przewodniczącą Krajowej Rady Sądownictwa, jest byłą szkolną koleżanką ze szkoły średniej byłego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Tylko w przykładach tych trzech karier już mamy jak w pigułce, do czego prowadzi upolitycznienie sądownictwa. To pokazuje, że obywatel, który zderzy się z wymiarem sprawiedliwości w okresie, kiedy ten wymiar sprawiedliwości jest upolityczniany — może się zderzyć dosłownie, np. z limuzyną rządową — nie będzie miał gwarancji prawa do rzetelnego procesu przy takim układzie.</u>
          <u xml:id="u-91.11" who="#DariuszMazur">To, że w tej chwili sądownictwo jest w zapaści, to, że w ciągu ostatnich 8 lat średni czas rozpoznania niektórych kategorii spraw wydłużył się nawet dwukrotnie, to nie jest przede wszystkim wina COVID-u. Wynika to właśnie z tego, że przez ostatnich 8 lat zamiast pracować nad usprawnieniem wymiaru sprawiedliwości, nad zwiększeniem jego stopnia transparentności, komunikacji ze społeczeństwem, pracowano głównie, żeby nie powiedzieć: tylko, nad tym, żeby przejąć kontrolę polityczną nad sądownictwem. To się odbywało na bardzo wielu płaszczyznach. Rozpoczęło się od przygotowania w postaci przejęcia kontroli nad Trybunałem Konstytucyjnym, następnie przejęcie kontroli politycznej nad prokuraturą, następnie upolitycznienie trybu wyboru prezesów sądów, którzy mają bardzo dużą administracyjną władzę nad sędziami, następnie upolitycznienie Krajowej Rady Sądownictwa, czyli tego organu, który decyduje, kto zostanie sędzią i który sędzia będzie awansowany, wreszcie atak na Sąd Najwyższy, który doprowadził do tego, że obecnie ponad 60% sędziów Sądu Najwyższego jest wybranych w nieprawidłowym, upolitycznionym trybie. I na to szła energia, która powinna być spożytkowana na rzeczywiste reformowanie wymiaru sprawiedliwości, na jego digitalizację, na to, żeby doprowadzić do tego, żeby wprowadzić system ważenia spraw, w którym będzie oceniana faktyczna czasochłonność spraw i liczba sędziów w poszczególnych sądach będzie dostosowana do ich realnego obciążenia, bo to obciążenie wciąż nie jest równe, na uproszczenie procedur, na wyprowadzenie części spraw poza zakres kognicji sądu, wreszcie na rozwiązanie choćby kwestii kryzysu frankowego, co do którego jeszcze kilka lat temu, 5 lat temu, można było przyjąć ustawę i spróbować to załatwić w sposób systemowy, teraz już jest na to najprawdopodobniej za późno. Tego wszystkiego nie zrobiono, a kryzysy na każdym polu narastały. Nie da się, tak uważam jako wciąż, chwilowo nieczynny, sędzia, zreformować skutecznie wymiaru sprawiedliwości w taki sposób, żeby on się stał przyjazny obywatelom, rękami wyłącznie polityków, a tak przez ostatnie 8 lat było to robione. Wszystkie projekty powstawały gdzieś tam w zaciszu ministerstwa, zgłaszała je grupa posłów, która często nie miała pojęcia w ogóle co zgłasza, po czym te projekty niekiedy w ciągu dosłownie kilku dni przechodziły przez całą ścieżkę legislacyjną. Tak było z pierwszą próbą reformy Sądu Najwyższego, pseudoreformy, do której miało dojść w połowie 2017 r., której zapobiegły protesty społeczne, a która, przypominam, miała polegać na tym, że kadencje wszystkich sędziów Sądu Najwyższego miały zostać wygaszone w jeden dzień, a w drugi dzień minister sprawiedliwości był uprawniony do wyznaczenia następców tych sędziów. To byłby już ostateczny, definitywny upadek niezależności sądownictwa. Na szczęście dzięki protestom społecznym do tego nie doszło.</u>
          <u xml:id="u-91.12" who="#DariuszMazur">Obecnie należy to zrobić w zupełnie inny sposób. To już nie może być reformowane tylko przez polityków, bo oni mają oczywisty interes w tym, żeby poszerzyć swój zakres władzy i poszerzyć kontrolę nad sądownictwem. To muszą robić obecnie fachowcy, osoby, które znają się na prawie, które znają się na systemie funkcjonowania sądownictwa, które znają się na systemach zarządzania. Temu ma służyć powołanie komisji kodyfikacyjnych, które będą przygotowywały projekty nie w stronę upolitycznienia, ale w stronę usprawnienia i uczynienia bardziej transparentnym systemu polskiego sądownictwa i to już wkrótce zacznie się dziać. Jedna komisja kodyfikacyjna zaczyna działać już w najbliższy piątek, potem powstaną kolejne.</u>
          <u xml:id="u-91.13" who="#DariuszMazur">Odniosę się do niektórych szczegółowych kwestii poruszonych w wystąpieniach państwa posłów. Pan poseł Porzucek zarzucał, że dopiero teraz mamy projekt ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Być może pan poseł wzorował się na tych sytuacjach, które zdarzały się na przestrzeni poprzednich 8 lat, gdzie właśnie nad tym projektem ustawy o Sądzie Najwyższym bodajże chyba 3 czy 4 dni procedowano…</u>
          <u xml:id="u-91.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: W nocy.)</u>
          <u xml:id="u-91.15" who="#DariuszMazur">…i doszedł on aż do etapu podpisu prezydenta, gdzie dopiero upadł. Normalny proces legislacyjny wygląda inaczej — konsultacje społeczne, wysłuchanie publiczne. To wszystko trwa. Chcę zwrócić uwagę, że prace legislacyjne, prezentacja projektu ustawy odbyła się już w styczniu, a więc w bardzo krótkim czasie. I to, że teraz już jesteśmy na takim etapie, na jakim jesteśmy, świadczy o tym, że jest to sprawnie prowadzone, pomimo zachowania wszelkich standardów.</u>
          <u xml:id="u-91.16" who="#DariuszMazur">Jeśli chodzi o poruszaną przez kilku posłów, posła Krystiana, posła Kowalskiego, kwestię diet wypłacanych członkom KRS-u, to ja tylko przypomnę, że to wszystko zaczęło się w okresie, kiedy KRS był upolityczniony i stan COVID-u był pewnego rodzaju pretekstem, żeby te posiedzenia odbywały się tak często, jak to tylko możliwe. Koronnym przykładem chyba było przyznanie znacznie wyższych diet za posiedzenia komisji bibliotecznej w KRS-ie niż wartość książek, które ona zakupiła. Można by tutaj przykłady mnożyć.</u>
          <u xml:id="u-91.17" who="#DariuszMazur">Pojawia się zarzut, że niekonstytucyjne jest wykluczenie udziału neosędziów w składzie przyszłej Krajowej Rady Sądownictwa. Wadliwość statusu neosędziów czy sędziów powołanych z udziałem KRS ukształtowanej ustawą z 8 grudnia 2017 r. jest potwierdzona łącznie już w co najmniej kilkunastu orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, szeregu orzeczeń polskiego Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego. Kwestia ta nie budzi najmniejszych wątpliwości. Wiadomym jest, że ta przyszła Krajowa Rada Sądownictwa zgodna ze standardami konstytucyjnymi i międzynarodowymi będzie musiała dokonać walidacji powołań sędziów, które nastąpiły z udziałem nieprawidłowo ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa. Jakże ona mogłaby w świetle wyroku Wałęsa przeciwko Polsce skutecznie tej walidacji dokonać w sytuacji, gdyby w jej skład wchodzili nieprawidłowo powołani sędziowie i oni ocenialiby status innych nieprawidłowo powołanych sędziów? Zasada nemo iudex in causa sua jest znana co najmniej od czasów prawa rzymskiego, od 2 tys. lat. Powstała tutaj dzisiaj jakaś idea — może nie dzisiaj, bo to już wczoraj na posiedzeniu komisji można było o tym usłyszeć — powszechnych wyborów członków Krajowej Rady Sądownictwa. Na pierwszy rzut oka wygląda bardzo ładnie, tylko że konstytucję mamy taką, jaką mamy, i choćby chciał minister Bodnar, to nie jest w stanie czegoś takiego wprowadzić. Natomiast nie da się ukryć, że takie rozwiązanie powodowałoby konieczność kampanii wyborczej członków takiego organu, co nieuchronnie wiązałoby się tak naprawdę z jego upolitycznieniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-91.19" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: A komisja wenecka?)</u>
          <u xml:id="u-91.20" who="#DariuszMazur">Komisja wenecka przygotowuje opinie i będziemy rozmawiać na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, sprawozdawca komisji pan poseł Michał Szczerba.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">W międzyczasie powitam uczniów z IV liceum z Kalisza, którzy do nas przybyli na zaproszenie posłanki Barbary Oliwieckiej. Witam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MichałSzczerba">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Bardzo krótko. Przede wszystkim chciałbym podziękować za dyskusję, za stanowiska klubów, za udział w części dotyczącej pytań. Chcemy zrobić wszystko… I taka jest intencja również Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, która była wyrażona wielokrotnie na wczorajszym posiedzeniu, na wysłuchaniu publicznym. Trzeba skończyć z sytuacją, kiedy Krajowa Rada Sądownictwa nie jest organem bezstronnym ani nie jest organem niezawisłym. To odnowa sytuacji w wymiarze sprawiedliwości. Jeśli myślimy o tym, co stało się w roku 2018, to była to tak naprawdę matka wszystkich problemów. Błędne, niewłaściwe, niekonstytucyjne ukształtowanie składu Krajowej Rady Sądownictwa miało później wpływ na nominacje sędziowskie, na te liczne problemy, z którymi teraz musimy sobie jakoś poradzić.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#MichałSzczerba">Chciałbym wyrazić naszą wolę, że dalej będziemy współpracować i dalej będziemy pracować nad tym projektem. Wiemy o poprawkach, które wpłynęły do komisji. Będziemy procedować płynnie, po to żeby te dobre rozwiązania jak najszybciej weszły w życie.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#MichałSzczerba">Jeszcze raz chciałbym w imieniu komisji wystosować apel o sprawne procedowanie, ale z drugiej strony mam nadzieję, że ta inicjatywa, cenna inicjatywa, zauważalna i w Polsce, i za granicą, jako element sanacji polskiego wymiaru sprawiedliwości na końcu spotka się również z akceptacją prezydenta Rzeczypospolitej. Bardzo państwu dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo serdecznie dziękuję panu ministrowi, drugiemu panu ministrowi za przybycie. Dziękuję za dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo dla ministra sprawiedliwości. Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Brawo dla sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom (druki nr 248 i 286).</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Tomasza Kostusia o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#TomaszKostuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, druk nr 248.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#TomaszKostuś">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 18 marca 2024 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych do pierwszego czytania. Komisja Finansów Publicznych 9 kwietnia br. przeprowadziła pierwsze czytanie oraz rozpatrzyła powyższy projekt.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#TomaszKostuś">Celem projektowanych przepisów jest rozszerzenie możliwości skorzystania z rozwiązań, jakie zapewnia Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, oraz zapewnienie kontynuacji wakacji kredytowych, czyli możliwości zawieszenia obowiązku dokonywania płatności rat kredytu hipotecznego niebędącego kredytem walutowym, do czego kredytobiorca zobowiązany jest na podstawie zawartej umowy o kredyt hipoteczny. Celem Funduszu Wsparcia Kredytobiorców jest bowiem zapewnienie finansowego wsparcia osobom, które na skutek obiektywnych okoliczności znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, a jednocześnie są zobowiązane do spłaty rat kredytu mieszkaniowego stanowiącej znaczne obciążenie dla ich domowych budżetów.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#TomaszKostuś">Na mocy ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom Fundusz Wsparcia Kredytobiorców został zasilony dodatkowo kwotą 1400 mln zł. Zgromadzone w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców środki umożliwiają zatem dalszą pomoc kredytobiorcom. W dalszym ciągu bowiem bieżąca obsługa miesięcznych zobowiązań z tytułu kredytu mieszkaniowego pozostaje dla kredytobiorców znacznym obciążeniem, w szczególności na skutek utraty pracy lub spadku dochodów.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#TomaszKostuś">Projekt ustawy przewiduje czasowe przedłużenie okresu obowiązywania rozwiązań osłonowych w postaci wakacji kredytowych, obowiązujące w okresie, w którym oprocentowanie nadal będzie relatywnie wysokie, oraz wprowadza zmiany, których efektem powinno być większe wykorzystanie Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#TomaszKostuś">W celu zwiększenia wykorzystania środków zgromadzonych w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców proponuje się zliberalizowanie wymagań. Dlatego też w projekcie proponuje się zmianę jednej z przesłanek uzyskania wsparcia, tj. zmniejszenie wielkości wskaźnika: rata do dochodu. Liczba umów objętych wsparciem ulegnie zwiększeniu w zależności od rozkładu miesięcznego dochodu kredytobiorcy, co spowoduje zwiększenie wykorzystania środków pozostających do dyspozycji Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#TomaszKostuś">Proponuje się również zmianę polegającą na wydłużeniu okresu, przez jaki będzie to wsparcie udzielane, z 36 miesięcy, jak jest obecnie, do 40 miesięcy, zwiększenie wartości maksymalnego wsparcia z dotychczasowego poziomu 2 tys. do poziomu 3 tys. oraz wydłużenie okresu spłat wsparcia lub pożyczki z obecnych 144 rat do 200 rat. Dzięki temu maksymalna wysokość wsparcia lub pożyczki wyniesie 120 tys. zł. Proponuje się także, aby umorzenie pozostałych 66 rat zwrotu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia następowało po dokonaniu bez opóźnienia spłaty 134 rat. Proponuje się również zmianę polegającą na przedłużeniu obowiązywania mechanizmu wakacji kredytowych na rok 2024 określonego w ustawie z dnia 7 lipca 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panowie Ministrowie! W toku dyskusji komisja przyjęła cztery poprawki. Pozwolę je sobie szybko i sprawnie omówić.</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#TomaszKostuś">Poprawka nr 1 dotyczy zmiany terminów, w których kredytobiorca będzie mógł wystąpić o zawieszenie spłaty rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. Proponuje się, aby zamiast dotychczas proponowanego zawieszenia od dnia 1 maja 2024 r. do dnia 30 czerwca 2024 r. w wymiarze 2 miesięcy oraz od dnia 1 lipca 2024 do dnia 31 grudnia 2024 r. w wymiarze 1 miesiąca w każdym kwartale kredytobiorcy mogli zawiesić spłatę czterech rat kredytu w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia w wymiarze 2 miesięcy oraz w okresie od dnia 1 września 2024 do 31 grudnia 2024 także w wymiarze 2 miesięcy. Zachodzi ponadto konieczność zmiany przepisów art. 4, który określał termin wejścia w życie projektowanych rozwiązań. Obecnie proponuje się, aby projektowane przepisy weszły w życie po upływie 7 dni od dnia ich ogłoszenia. Poprawka nr 2 dotyczy wymogu zawarcia klauzuli zastępującej pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń i ma dotyczyć obu oświadczeń zawartych we wniosku. Poprawka nr 3 dotyczy obowiązku stosowania opłat spółdzielczych na poziomie z końca 2023 r. Nie będzie to dotyczyć opłat, których wysokość jest niezależna od spółdzielni mieszkaniowej. I wreszcie poprawka nr 4. Dotyczy ona korekty redakcyjnej w zakresie spójników w art. 2 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-95.9" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ustawy nie wymaga przedstawiania go organom i instytucjom Unii Europejskiej w celu uzyskania opinii, powiadamia, konsultacji albo uzgadniania. Projekt ustawy nie podlega procedurze notyfikacji. Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, ponieważ dotyczy jedynie osób fizycznych. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-95.10" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To ważna i potrzebna ustawa, na którą czekają wszyscy, którzy zaciągnęli kredyty i znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej, wszyscy, którzy oczekują działań pomocowych i osłonowych. To ustawa, która wzmacnia, urealnia i rozszerza pomoc dla kredytobiorców, którym dziś ta pomoc i wsparcie są niezwykle potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-95.11" who="#TomaszKostuś">Dziękując członkom komisji za merytoryczną i twórczą dyskusję, dziękując stronie społecznej, a w szczególności Związkowi Banków Polskich za wszelkie uwagi, opinie i rekomendacje, Komisja Finansów Publicznych po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu przedmiotowego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 9 kwietnia br. wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy wraz z poprawkami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Waldemara Budę z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WaldemarBuda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie marszałku, ja bym zerknął gdzieś pod stół i sprawdził, czy czasami pan Szymon jakiegoś dyktafonu nie zostawił i znów tutaj nie nagrywa.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jest pan złośliwy.)</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przyzwyczajenie wchodzi w nawyk.)</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#WaldemarBuda">A przechodząc do meritum sprawy, szanowni państwo, wakacje…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, panie pośle, dawno nie słyszałem takiego suchara. Musi pan popracować nad dowcipem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WaldemarBuda">Proszę być ostrożnym i uważnym.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale głupoty pan plecie.)</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WaldemarBuda">Wakacje kredytowe to sztandarowy program Prawa i Sprawiedliwości, który w 2022 i 2023 r. uratował tysiące kredytobiorców w związku z obiektywnie trudną sytuacją wzrostu rat kredytów. To była absolutnie jedyna deska ratunku, jeżeli chodzi o to, żeby rzeczywiście spłacać regularnie raty, żeby umożliwić sobie odroczenie płatności czterech rat w roku. Działało to w 2022 i w 2023 r. Dzisiaj wakacje kredytowe mają być radykalnie ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#WaldemarBuda">I teraz trzeba postawić sobie pytanie: Dlaczego? Co się zmieniło od tego czasu, że dzisiaj Polacy powinni płacić w całości te raty kredytowe? Możemy to przeanalizować krok po kroku. Pierwsze dane, jeśli chodzi o gospodarstwo domowe, dotyczą tego, czy raty kredytowe spadły w wyniku obniżek stóp procentowych. Szanowni państwo, dzisiaj średnia rata względem lipca 2021 r. wynosi o 100% więcej, a było 110%. Była więc lekka obniżka, o 100 punktów bazowych, i dzisiaj mamy o 100% wyższe raty. Czyli te raty nie spadły, ale są o 100% wyższe. Być może spadły ceny żywności? W koszyku wydatków budżetów domowych jest to ok. 27%. Może to wskazuje na to, że trzeba zrezygnować z wakacji albo je ograniczyć? Nie, mamy podwyżkę VAT-u, czyli ceny żywności już podskoczyły. Z tego powodu inflacja będzie wyższa o 1%, więc ceny wszystkich usług i materiałów na rynku zdrożeją o 1%. Być może cena paliwa jest niższa? Może rzeczywiście jest to 5,19 zł za litr? Jeżeli pan minister ma takie informacje, to bardzo proszę o wskazanie miejsca, gdzie można tankować po 5,19 zł. Mam wrażenie, że jednak 5,19 zł paliwo nie kosztuje. Baryłka jest po 85 dolarów, a wcześniej była po 120 dolarów, paliwo jest dzisiaj po 7 zł, a kiedyś było po 5,70 zł. Może jest zapowiedź, że ceny prądu będą niższe? W związku z tym Polacy mogliby te raty płacić w całości. Wszystko wskazuje na to, że od 1 lipca prąd zdrożeje o 65%. Pytam więc: Dlaczego wakacje kredytowe mają być ograniczone? Co się takiego wydarzyło?</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#WaldemarBuda">Szanowni Państwo! Mateusz Morawiecki tak wymyślił ten mechanizm finansowy, żeby budżet państwa nie ponosił żadnych kosztów związanych z wakacjami kredytowymi, ale w całości finansowały to banki. I tak rzeczywiście było. To było łącznie 15 mld zł, które zapłaciły za wakacje kredytowe banki razem z Funduszem Wsparcia Kredytobiorców. I dobrze. Dlaczego dobrze? Zyski banków w 2023 r. to 27,6 mld zł, o 160% więcej niż w roku poprzednim. I dzisiaj w tej sytuacji banki będą zwolnione z finansowania wakacji kredytowych. Pytam więc: Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#WaldemarBuda">Panie pośle Tomaszu! Z całą sympatią się do pana odnoszę, ale dziękowanie z tej mównicy Związkowi Banków Polskich za to, że zgłaszał uwagi, które państwo uwzględnili w tym projekcie, jest… Niech państwo sami ocenią, czy to jest stosowne i czy tak należałoby tutaj postępować. Sejm Rzeczypospolitej, pan parlamentarzysta, pan poseł dziękuje Związkowi Banków Polskich. W sumie to ja też bym podziękował. Oni oszczędzają na tym rozwiązaniu 12 mld zł i oni panu prawdopodobnie wyślą kwiaty. Pan minister prawdopodobnie będzie wisiał na takiej wielkiej tablicy Związku Banków Polskich: uratował 12 mld zł. A pan pewnie będzie miał konto oprocentowane na 12%, żeby pomnażać swoje oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 18 miał Morawiecki.)</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#WaldemarBuda">Szanowni Państwo! Ta decyzja jest fatalna, dramatyczna, uderzająca w Polaków. Wszystko to, co było wprowadzone, miało być nieodebrane. I wczoraj mieliśmy posiedzenie komisji, na której była największa liczba reprezentantów banków, bo było ich więcej niż posłów. I uwaga, co mówili: odpuśćmy w ogóle te wakacje, tutaj chodzi o zasady moralne. Szanowni państwo, tu nie chodzi o żadne zasady moralne, tu chodzi o 12 mld zł, które banki oszczędzą. A pan jest reprezentantem banków w rządzie i dzisiaj mówi, że Polacy mają płacić, bo banki mają oszczędzić. Taka jest wasza polityka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Skłamał pan, skłamał pan.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Magdalena Łośko, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MagdalenaŁośko">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicja Obywatelska pragnę przedstawić nasze stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom z druków nr 248 i 286.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MagdalenaŁośko">Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałabym podkreślić, że jako Koalicja Obywatelska zawsze stawiamy na ochronę interesów obywateli i równowagę społeczną. Już w 2015 r. rząd PO-PSL uchwalił ustawę o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Ustawę, która powołała do życia Fundusz Wsparcia Kredytobiorców. Dziś, szanowni państwo, tą ustawą przedłużamy mechanizm wakacji kredytowych na 2024 r. Ułatwiamy dostęp do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, wydłużamy czas spłaty kredytu oraz sprawiamy, że zasady spłaty pożyczki będą bardziej liberalne. Do umorzenia będzie większa kwota. Wydłużamy okres udzielenia wsparcia z 36 do 40 miesięcy oraz spłatę wsparcia lub pożyczki z obecnych 144 rat do 200 rat.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#MagdalenaŁośko">Należy podkreślić, że przez ostatnie lata rząd PiS i Zjednoczonej Prawicy nie wypracował innych skutecznych rozwiązań pozyskiwania mieszkań przez obywateli niż zakup na rynku komercyjnym w drodze zawierania wieloletnich zobowiązań kredytowych. Przez ostatnie lata rząd PiS nie poradził sobie z systemem polityki mieszkaniowej państwa. Proponowane programy mieszkaniowe okazały się totalnie nieskuteczne i spowodowały, że często jedyną szansą na pozyskanie własnego mieszkania był kredyt hipoteczny na rynku komercyjnym. Według Głównego Urzędu Statystycznego w 2023 r. budownictwo indywidualne i deweloperskie łącznie odpowiadało za 98% ogółu nowo oddanych mieszkań. Ustawa dotycząca wsparcia kredytobiorców to osłonowe i doraźne rozwiązanie skierowane do obywateli zmagających się z trudnościami ekonomicznymi, wynikającymi m.in. z pandemii, szalejącej inflacji, dynamicznego wzrostu cen towarów i usług, wcześniejszego wzrostu cen stóp procentowych, a w konsekwencji — z drastycznym wzrostem cen rat kredytowych. Wszystko to zdemolowało niejeden budżet domowy. Osoby, które zaciągnęły kredyt kilka lat temu i miały wówczas ratę bazową rzędu 1200 zł, dziś muszą płacić 3700 zł miesięcznie, czyli trzy razy więcej.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#MagdalenaŁośko">Nasze stanowisko opiera się na kilku kluczowych argumentach. Po pierwsze, uważamy, że w sytuacji nadzwyczajnej, jaką jest okres po pandemii, niezbędne jest zastosowanie elastycznych i wspierających rozwiązań dla osób dotkniętych skutkami kryzysu. Wielu obywateli, zarówno przedsiębiorców, jak i pracowników, doświadcza trudności finansowych związanych z utratą dochodów czy obniżką wynagrodzeń. Dlatego pomoc w spłacie kredytów w określonym czasie jest dla nich nie tylko kwestią wygody, lecz często jedyną szansą na utrzymanie stabilności finansowej. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę z konieczności zachowania równowagi i stabilności sektora finansowego. Dlatego nasze stanowisko uwzględnia również konieczność wprowadzenia odpowiednich mechanizmów kontrolnych i zabezpieczeń, aby zapobiec nadużyciom i niekorzystnym skutkom dla systemu bankowego.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#MagdalenaŁośko">W związku z powyższym jako Koalicja Obywatelska opowiadamy się za przyjęciem ustawy wydłużającej wsparcie kredytobiorców w określonym czasie, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb i interesów wszystkich stron zaangażowanych w tę sprawę. Apelujemy do wszystkich posłów o rozważne podejście do tego tematu i zagłosowanie za proponowanym projektem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Kasprzyk, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#RafałKasprzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o wakacjach kredytowych to projekt pomocy dla osób dotkniętych ponadnormatywnym i nieprzewidywalnym wzrostem kosztów rat kredytu hipotecznego. Przypomnieć należy wszystkie czynniki, które wpłynęły na ten wzrost. Te czynniki to oczywiście głównie haniebny atak Rosji na Ukrainę, powodujący wzrost cen. Czynnikiem takim również było działanie prezesa NBP oraz rządu PiS, które doprowadziło do 17-procentowego wzrostu inflacji, znacznie powyżej średniej europejskiej. To tzw. PiS-inflacja.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 2%.)</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#RafałKasprzyk">W efekcie koszty rat kredytów wzrosły blisko dwukrotnie czy nawet ponaddwukrotnie, jak pan poseł Buda zauważył.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#RafałKasprzyk">Rządowy projekt wsparcia wprowadza zmiany w dwóch ustawach. Za pozytywne uznajemy wprowadzenie zmian w systemowym rozwiązaniu, czyli zmian w pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Co do zasady powinniśmy bowiem unikać rozwiązań pojedynczych, tymczasowych, bo państwo powinno strzec nas, obywateli, przed dramatycznymi zmianami, dramatycznymi wydarzeniami i związanymi z tym fluktuacjami przepisów, choćby na rynku kredytów mieszkaniowych. Państwo, co za tym idzie, powinno być przewidywalne, a przepisy — przejrzyste. Wspomniana wojna i PiS-inflacja to czynniki, które nie powinny się zadziać, jednak zaistniały.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#RafałKasprzyk">Rządowy projekt obniża wskaźnik RdD z 50% do 40%, czyli znacząco zwiększa liczbę osób uprawnionych do systemowego wsparcia dla kredytobiorców. To rozwiązanie jest długofalowe i oceniamy je pozytywnie. Rządowy projekt wprowadza też zmianę w tej doraźnej pomocy. To z kolei jest wsparcie kredytobiorców rozciągnięte również na ten rok, po poprzednich 2 latach. Różnica w stosunku do zmiany wprowadzonej przez PiS polega na tym, że jest to dedykowane najbardziej dotkniętym nadmiernym wzrostem kosztów spłaty kredytu, wspiera osoby z trojgiem i więcej dzieci, ogranicza możliwość skorzystania z tej formy dla osób najbogatszych. Doraźna zmiana obejmuje możliwość skorzystania z tzw. wakacji kredytowych również w roku 2024 — w sumie można będzie zawiesić spłatę czterech rat kredytu hipotecznego. W odróżnieniu od zmiany systemowej tutaj obniżono też — ale wyłącznie na ten rok — wskaźnik RdD, czyli raty do dochodu, dla rodzin do 30% lub stwierdzono, że te ulgi będą przysługiwały dla osób, które mają troje lub więcej dzieci. To znacząco rozszerza liczbę rodzin uprawnionych do skorzystania z wakacji kredytowych, i to rodzin, które najbardziej tego potrzebują, a nie wszystkim po równo. Jak wspomniano, wsparcie ograniczone zostało także do kredytu w wysokości 1200 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#RafałKasprzyk">Należy jednak zauważyć, że pomimo obecnego spadku inflacji poniżej 2% stopy referencyjne NBP wciąż pozostają na bardzo wysokim poziomie 5,75%. W związku z powyższym dzisiaj koszty kredytu cały czas pozostają również na wysokim poziomie i często są o 100% wyższe, niż to było przed tym zjawiskiem. Dlatego klub Polska 2050 — Trzecia Droga uznaje za zasadne udzielenie pomocy kredytobiorcom w postaci wakacji kredytowych także w 2024 r. Klub Polska 2050 zagłosuje za przyjęciem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#RafałKasprzyk">Jeśli chodzi o słowa o bankach, niestety też wypada tutaj wspomnieć o największym banksterze, panu Morawieckim, który zamiast poinformować i zabezpieczyć Polaków…</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Który wprowadził wakacje…)</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#RafałKasprzyk">…przed skutkami inflacji, PiS-inflacji, sam zakupił sobie obligacje antyinflacyjne, nie informując o tym nikogo innego. Sam zabezpieczył tylko i wyłącznie siebie. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Buda: Milion kredytobiorców skorzystało.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Agnieszka Maria Kłopotek, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić nasze stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt wpłynął do Sejmu w dniu 12 marca. Skierowany został do pierwszego czytania w Komisji Finansów Publicznych 18 marca. W dniu wczorajszym, 9 kwietnia, odbyło się pierwsze czytanie powyższego projektu.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Omawiany projekt wprowadza zmiany przepisów w ustawie z dnia 9 października 2015 r. oraz w ustawie z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Projekt ustawy przewiduje czasowe przedłużenie obowiązywania okresu osłonowego dla kredytobiorców w postaci tzw. wakacji kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wprowadzone w związku z pojawieniem się pandemii COVID-19 ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej oraz wykonywaniu pracy zarobkowej skutkowały w wielu wypadkach obniżeniem dochodu poszczególnych gospodarstw domowych. W efekcie spadła realna możliwość regulowania zobowiązań o charakterze kredytowym szczególnie przez osoby, które straciły pracę lub źródło utrzymania, i w odpowiedzi na te sytuacje banki wprowadziły do swojej oferty możliwość zawieszenia spłat rat kredytów lub pożyczek w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że wakacje kredytowe, mimo że nie obciążają bezpośrednio budżetu państwa, mają jednak skutki budżetowe. Zastosowanie poprzednich przepisów o wakacjach kredytowych skutkowało ubytkiem we wpływach z CIT ok. 3 mld zł. Chodzi o koszt 15 mld zł dla sektora bankowego.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Celem wprowadzonych przepisów w proponowanej ustawie jest rozszerzenie możliwości skorzystania z rozwiązań, jakie proponuje Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, oraz zapewnienie kontynuacji wakacji kredytowych. Te oba mechanizmy — zarówno wakacje kredytowe, jak i możliwość skorzystania z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców — mają za zadanie realne wsparcie tych kredytobiorców.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Zgodnie z projektem mechanizm wakacji kredytowych ma zostać przedłużony na rok 2024. Nowa propozycja przewiduje możliwość zawieszenia spłaty raty w wymiarze 1 miesiąca na kwartał, czyli 2 miesięcy od 1 maja, bo tak planujemy, że proponowany projekt ustawy wejdzie do 30 czerwca, a w przypadku kolejnych kwartałów na 1 miesiąc w każdym kwartale. Jednocześnie zostało wprowadzone kryterium, zgodnie z którym zawieszenie spłaty kredytu będzie możliwe, jeżeli wartość kredytu nie przekroczy 1,2 mln zł. W przypadku wyższych kredytów nie będzie można skorzystać z tej formy pomocy.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Ponadto z wakacji kredytowych będzie można skorzystać, jeżeli rata przekroczy 30% dochodów gospodarstwa domowego liczonego jako średnia za poprzednie 3 miesiące albo jeśli kredytobiorca ma na utrzymaniu co najmniej troje dzieci. Jednocześnie dalsza liberalizacja przepisów dotyczących pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców polegająca na obniżeniu współczynnika rata do dochodu, zwiększeniu kwoty maksymalnego wsparcia oraz wydłużeniu okresu zwrotu tego wsparcia przyczyniają się do wykorzystania tego instrumentu wsparcia w większym stopniu przez kredytobiorców borykających się z problemem wysokich rat kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Kwalifikacja wniosku o zawieszenie spłaty rat kredytu i udzielenie wakacji kredytowych będzie odbywać się na dotychczasowych zasadach. Konsument, składając wniosek, będzie musiał zadeklarować spełnienie przesłanki odnośnie do wartości wskaźnika rata do dochodu lub posiadania na utrzymaniu trojga dzieci.</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Druga część projektu jest to realizacja przesłanek, jeśli chodzi o wsparcie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Jest to zmniejszenie wielkości wskaźnika rata do dochodu z 50% do 30%; zwiększenie kwoty dochodu uprawniającego do wsparcia, czyli miesięczny dochód gospodarstwa domowego pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego, który nie będzie przekraczał dwuipółkrotności kryterium określonego w ustawie o pomocy społecznej; wydłużenie okresu spłaty do 40 miesięcy z obecnych 36; zwiększenie wartości maksymalnego wsparcia z 2 tys. zł do 3 tys. zł; wydłużenie okresu spłat z obecnych 144 rat do 200 rat — dzięki temu maksymalna wysokość wsparcia lub pożyczki wyniesie 120 tys. zł — oraz umorzenie pozostałych 66 rat zwrotu wsparcia lub pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Zgodnie z przepisami ustawa wchodzi w życie z dniem 1 maja 2024 r. Uwzględniając treść proponowanej regulacji, która będzie miała korzystny wpływ na sytuację ekonomiczną kredytobiorców, trzeba dodać, że zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją na przeszkodzie wejścia w życie projektowanych rozwiązań w zaplanowanym terminie.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Biorąc powyższe pod uwagę, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi będzie głosował za przyjęciem proponowanego projektu ustawy z poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam na mównicę pana posła Adriana Zandberga, który przedstawi stanowisko klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Problem jest realny. Obciążenie kredytami dla wielu rodzin, zwłaszcza kiedy przychodzi gorszy czas, jest faktycznie trudne do uniesienia. Rozmawiamy dzisiaj o tych mechanizmach pomocowych dla ludzi, którym trudno spłacać raty. Ale trzeba powiedzieć na tej sali również to, że ten problem jest dużo poważniejszy, systemowy. Samo zakredytowanie młodego pokolenia pod korek, po czubek nosa to jest patologia, a nie odpowiedź na problem mieszkaniowy. Kredyt nie może być jedynym rozwiązaniem, jedyną drogą, zwłaszcza że dla znacznej części młodych pracujących te kredyty i tak są niedostępne, bo ludzie nie mają zdolności kredytowej, żeby kupić własny dach nad głową, nawet w kredycie rozłożonym na 30 lat.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#AdrianZandberg">Czas inflacji dość jasno pokazał, że raty na zmienny procent są niebezpieczne dla przeciętnego człowieka, który spłaca mieszkanie ze swojej pensji, i tę kulturę spychania ryzyka przez silniejszego na słabszego, przez banki na kredytobiorców trzeba w końcu ucywilizować. Wiem, że bankom to się nie podoba, że mają one 100 argumentów przeciw, że nie palą się do tego, że to jest dla nich niewygodne. Wczoraj mieliśmy zresztą okazję porozmawiać o tym na posiedzeniu komisji finansów z licznie reprezentowanymi bankowcami. Ale chcę tutaj, z tego miejsca powiedzieć: to jest potrzebne i to trzeba w końcu zrobić. Chodzi o kredyty na stały procent, tak żeby ludzie mogli spokojnie planować swoją przyszłość. Potrzebujemy tego także dla stabilności systemu.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#AdrianZandberg">Kwestia mieszkaniowa to dzisiaj w Polsce ciężka choroba, która niszczy nasze społeczeństwo, bo na wysokich cenach zarabiają nieliczni, a rachunek płaci pracująca większość. Ta polityka mieszkaniowa w myśl zasady: radź sobie sam, zmień pracę, weź kredyt już nie działa i nie zadziała. Jedyne, co robi, to nakręca zyski deweloperów. I tutaj musi wkroczyć państwo. Zamiast bez sensu ładować środki publiczne na dopłaty do horrendalnych kredytów, trzeba zatrzymać spekulantów, trzeba ograniczyć flipperom opłacalność ich interesów, trzeba wprowadzić wreszcie — tu mówię to w imieniu mojej partii — katastry od trzeciego mieszkania, uregulować cenowo najem, a przede wszystkim zacząć wydawać 1% PKB na budownictwo społeczne, bo bez tego, szanowni państwo, w miastach po prostu niewiele się zmieni.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#AdrianZandberg">Ustawa, nad którą dziś procedujemy, oczywiście kwestii mieszkaniowej nie naprawia. Jeśli chodzi o przedłużenie wakacji kredytowych, koń, jaki jest, każdy widzi. Z każdych wakacji zresztą w końcu się wraca. Zmiany w funduszu wsparcia to jest naklejenie kolejnego plastra. Dobrze, naklejmy go, ale przyjmując tę ustawę, bądźmy świadomi, że to nie jest trwałe rozwiązanie problemu, a problemem jest nadmierne urynkowienie mieszkalnictwa w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#AdrianZandberg">Wreszcie na poziomie praktycznym w toku prac komisji szczęśliwie udało się usunąć błędy logiczne, które tkwiły w projekcie przygotowanym przez ministerstwo, ten wadliwy przepis, który wykluczał z pomocy część rodzin, i to akurat te, którym pomoc jest realnie potrzebna, czyli wielodzietne rodziny mające jednocześnie dość niskie dochody. Ten przepis udało się za zgodą rządu naprawić, poprawić, za co stronie ministerialnej dziękuję. Pracujmy więc dalej. Widać, że to jest potrzebne. Na przyszłość weźmy się, szanowni państwo, w końcu w tej Izbie za ceny mieszkań i za kulturę spychania ryzyka na kredytobiorców, bo na kulturze nadmiernego ryzyka korzystają dziś przede wszystkim banki. I albo ją zmienimy, albo co chwila będziemy się tutaj głowić, jak naklejać kolejny plaster. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! W imieniu swoim, ale myślę, że i waszym, chciałem przywitać przebywających na galerii przedstawicieli związku zawodowego policjantów z zarządu wojewódzkiego z województwa pomorskiego. Przyjechali oni na zaproszenie pani poseł Magdaleny Sroki. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy teraz pana posła Bronisława Fołtyna, przepraszam: Foltyna, o przedstawienie stanowiska klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#BronisławFoltyn">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wakacje kredytowe to jest rozwiązanie nadzwyczajne, czyli jak sama nazwa wskazuje, stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych. Zostało, przypomnę, wprowadzone, gdy mieliśmy prawie ponad 20-procentową inflację. W związku z tym mieliśmy również bardzo wysokie stopy procentowe. W 2023 r. ono było wykorzystywane troszkę już na potrzeby kampanii wyborczej, bo inflacja już zaczynała spadać. Tak że myślę, że w tym roku próba kontynuacji tego rozwiązania to jest podobny pomysł. Mamy jeszcze wybory, tak że jest to troszkę kiełbasa wyborcza. Ale jak państwo wiecie przede wszystkim z własnych doświadczeń, żadne wakacje, podczas których jeździmy nad morze czy w góry, czy gdzieś za granicę, nie są za darmo. I tak samo jest z wakacjami kredytowymi. Nie ma po prostu darmowych wakacji i ktoś za te wakacje kiedyś musi zapłacić.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#BronisławFoltyn">Kto płaci za wakacje kredytowe, które tutaj dzisiaj będziemy przedłużać? Płacą przede wszystkim klienci banków, płacą w postaci wyższych prowizji, niższych odsetek od lokat czy np. kosztów prowadzenia rachunków. To jest dość znaczny koszt. Jak sami państwo wiecie, idzie to w miliardy złotych.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#BronisławFoltyn">Ale do rzeczy. Ile osób tak naprawdę ma w Polsce przeterminowane kredyty mieszkaniowe? Jest badanie, sprawozdanie z BIK-u, które zbadało ten element. Zgadnijcie państwo, ile osób w Polsce ma kredyty przeterminowane powyżej 30 dni. To 1,8% wszystkich kredytobiorców, wszystkich osób, które w Polsce wzięły kredyty mieszkaniowe. A ile ma kredyty przeterminowane powyżej 90 dni? 1,4%. Czyli ponad 98% kredytobiorców nie ma żadnych problemów ze spłacaniem kredytów w Polsce. Tak że to jest poziom mniej więcej taki, jaki funkcjonuje w normalnej gospodarce. Nie mamy żadnej sytuacji nadzwyczajnej. Do tego spadła inflacja. Inflacja w marcu — 1,9%. Z ponad 20% zjechaliśmy do 1,9%. Jeszcze ostatni element, który nam został, to właśnie obniżka stóp procentowych. Najwyższy czas te stopy chyba obniżyć i bardziej położyć nacisk na to, żeby te stopy były sporo niższe, bo jest potężna przestrzeń dla tego. Wtedy zyskaliby wszyscy kredytobiorcy, nie tylko ci, którzy mają kredyty mieszkaniowe i trudną sytuację.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#BronisławFoltyn">Kolejna rzecz. Kto z tego również korzysta? Korzystają z tego nie te osoby w trudnej sytuacji, tylko te osoby, które całkiem dobrze zarabiają, nie mają żadnych problemów, bo wakacje kredytowe były dostępne dla wszystkich, również dla milionerów, którzy, tak jak mówię, żadnych problemów ze spłatą nie mieli.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#BronisławFoltyn">Co my proponujemy jako Konfederacja? Uważamy, że wakacje kredytowe dzisiaj, w 2024 r., to jest rozwiązanie: socjalizm dla zamożnych, można by tak powiedzieć. Bardzo byśmy się cieszyli, gdyby weszło kryterium finansowe, czyli chodzi o to, że te osoby, które mają problemy, mają więcej dzieci, mają trudną sytuację, będą mogły z tego korzystać, a nie wszyscy. Tak że to jest krok w bardzo dobrą stronę. Ale uważamy jednak, że rozwiązanie nadzwyczajne w tym momencie nie jest potrzebne. Trzeba by jednak powoli zacząć… Albo nawet chcielibyśmy bardzo mocno, żeby już po prostu wycofać się z wakacji kredytowych, bo skoro nie mamy sytuacji nadzwyczajnej, funkcjonowanie tego projektu troszkę nie ma już sensu. W związku z tym apelujemy i w imieniu Konfederacji wnoszę tutaj wniosek o to, żeby jednak ten projekt odrzucić i zakończyć właściwie funkcjonowanie wakacji kredytowych w Polsce, a wrócić do tego, jeśli ewentualnie pojawi się znowu sytuacja nadzwyczajna. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze raz przepraszam za pomyłkę przy przedstawieniu nazwiska.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Nie przystoi, aby marszałek — już 5. miesiąc mamy nową kadencję Sejmu — nie wiedział, jakie ugrupowania mamy w Sejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PiotrZgorzelski">Do mnie pan poseł to mówi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JarosławSachajko">Tak, pan marszałek nie wie, do jakiego koła parlamentarnego należę. Ale nie ma problemu, na pewno pan marszałek szybciutko sobie sprawdzi i będzie wiedział, w jakim kole parlamentarnym się znajduję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Pan marszałek sprawdzał pana poziom adrenaliny, sprawdzał, czy pan zareaguje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#JarosławSachajko">Spokojnie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#JarosławSachajko">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko koła Kukiz’15 w sprawie sprawozdania o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Projekt dotyczy rozszerzenia możliwości skorzystania z rozwiązań, które zapewnia Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, oraz zapewnienia kontynuacji tzw. wakacji kredytowych. Czyż to nie brzmi wspaniale? Brzmi, ale niestety tylko brzmi. To jest już druga ustawa pisana pod banki. Wysoka Izbo, pierwsza ustawa pisana pod banki, którą zaproponował rząd, była kopią rozwiązania, które przygotowała Koalicja Polska — PSL. Wtedy wyjęto spod ochrony konsumenckiej rolników. Rolników wrzucono do grupy przedsiębiorców, którzy nie muszą znać wszystkich kosztów kredytu, którzy mogą mieć w swoich umowach zapisy abuzywne, których majątek można licytować. Omawiana ustawa to już druga ustawa, którą przygotowuje obecny rząd, aby banki zarabiały jeszcze więcej.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#JarosławSachajko">W ubiegłym roku banki zarobiły ponad 27 mld zł. To jest o 160% więcej niż w roku 2022. Słyszałem podziękowania — tak jak powiedział poseł sprawozdawca — dla Związku Banków Polskich jako strony społecznej. To nie jest żadna strona społeczna, panie pośle, to jest strona lobbingowa. Oni założyli swój związek i lobbują za rozwiązaniami dla siebie korzystnymi. Dla nich to rozwiązanie, które państwo w tej chwili proponują, jest wyjątkowo korzystne. Zarobią o 12 mld zł więcej. Cóż za dobre dla nich rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#JarosławSachajko">Wprowadzili państwo — jeszcze jedno zdanie — kryterium trojga dzieci. Nie wiem, dlaczego aż trojga dzieci, a nie jednego dziecka. Dlaczego pierwsze i drugie dziecko są gorsze? Dlaczego trzeba mieć troje dzieci? W Polsce wskaźnik dzietności wynosi 1,18 — to najgorszy wynik, jaki mieliśmy — a państwo mówią, że trzeba mieć troje dzieci i dopiero wtedy nie obowiązuje wskaźnik związany z kryterium dochodowym. Niestety, szanowni państwo Polacy, banki wróciły, banki będą rządziły w tej chwili Polską. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł miał rację. Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia to była nazwa koła w poprzedniej kadencji. Teraz pozostało: Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Dokładnie, dziękuję bardzo, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#PiotrZgorzelski">Czy demokracja bezpośrednia już nie jest ważna?</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Przykro mi, że pan to podnosi, bo rzeczywiście dla nas dalej jest ona ważna, ale państwo w ubiegłej kadencji nie poparli ustawy o referendum lokalnym, przy pomocy której państwo wygrali wybory, czyli dla państwa nie jest ważna. My dalej nad tym pracujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PiotrZgorzelski">Teraz będzie szansa, żeby poprzeć ustawę Trzeciej Drogi dotyczącą referendum, nad którą będziemy głosowali jutro.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Zobaczymy.)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, przystępujemy do serii pytań.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#PiotrZgorzelski">Mamy 20 pytań, zatem ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier obiecał kwotę wolną od podatku w wysokości 60 tys. zł i benzynę po 5,19 zł. Widzimy, jakie są ceny na stacjach. Trzecia Droga chciała wprowadzić dobrowolny ZUS. Rządzicie już ponad 100 dni i nie dowieźliście tych kluczowych obietnic. Dziś rzucacie kredytobiorcom ochłap. Jest taki dowcip: na ile kawałków pokroić panu pizzę, na sześć czy na osiem? Na sześć, bo ośmiu nie zjem. Kredyt i tak będzie trzeba spłacić w całości, a to, że rocznie będzie 11 rat zamiast 12, naprawdę niewiele zmienia. Dlaczego po prostu nie zmienicie kalendarza? Może kredytobiorcy będą mieli 11 miesięcy zamiast 12, a emeryci 13 miesięcy? Banki i tak sobie z tym poradzą…</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WitoldTumanowicz">…i odpowiednio to sobie zrekompensują. Przestańcie łatać dziury na chybcika. Weźcie się w końcu za rządzenie i realne reformy, które obiecywaliście w czasie kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Skonieczka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Główną metodą rządzenia Zjednoczonej Prawicy przez ostatnie 8 lat było zasypywanie problemów pieniędzmi. Jej przedstawiciele mówili, że stać nas na wszystko, bo mamy wyższe dochody z VAT, ale to oczywiście była nieprawda. PiS bardzo mocno zadłużył państwo. Przez 8 lat — jak wskazują najnowsze dane — kwota zadłużenia wzrosła o 768 mld zł. O tyle zostało zwiększone zadłużenie państwa. To jest 20 tys. zł na każdego mieszkańca Polski. Jeśli rośnie zadłużenie państwa, rosną stopy procentowe, rośnie zadłużenie… Potem trzeba pomagać kredytobiorcom. PiS pomógł tym, którzy potrzebowali pomocy, i tym, którzy jej nie potrzebowali. Wszystkim dał to wsparcie. Z tych rozwiązań trzeba się wycofywać, bo to są rozwiązania tymczasowe, więc dobrze, że w tym projekcie przewiduje się wsparcie tylko dla tych, którzy mają problemy ze spłatą rat, jednak najlepszym rozwiązaniem będzie taka polityka państwa, która zakończy rozdawnictwo i skupi się na inwestowaniu w rozwój. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Porzucek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest jednak przytłaczające, że tacy ekonomiczni analfabeci znaleźli się w tej Izbie. Jest rzeczą oczywistą, że PKB za rządów Prawa i Sprawiedliwości wzrosło z niespełna 2 bln zł do ponad 3 bln zł i zadłużenie, co jest oczywiste i o co apelowała zresztą z tego miejsca niedawno wieloletnia wiceszefowa Komisji Finansów Publicznych, wcześniej wiceministra finansów, a obecnie ministra zdrowia pani Leszczyna, liczy się w stosunku do PKB, co jest podstawą, jako procent PKB, a nie w kwotach nominalnych.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MarcinPorzucek">Rząd Prawa i Sprawiedliwości — miałem zaszczyt prowadzić tę ustawę jako szef podkomisji do spraw instytucji finansowych — przygotował Polakom bardzo dobre rozwiązania. Chciałem zapytać: Ilu kredytobiorców skorzystało z dotychczasowych rozwiązań? I porównajmy to: Ilu będzie mogło skorzystać z państwa rozwiązań? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pani poseł, która reprezentowała stanowisko Koalicji Obywatelskiej, mówiła, że Platforma kieruje się przede wszystkim interesem Polaków. W przypadku tego projektu pokazujecie po prostu, że kierujecie się tylko i wyłącznie interesem banków. Niestety zapowiedzi wzrostu cen energii o 60% spowodują również wzrost bezrobocia, upadek wielu przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PawełRychlik">Panie Ministrze! Czy pan przewiduje jakąś pomoc dla kredytobiorców w przypadku wzrostu bezrobocia? Przecież to bezrobocie już wzrasta i dzisiaj należy się nad tym pochylić. Czy bierzecie to również pod uwagę?</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Morawiecki ogarniał…)</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Cicho tam siedź.)</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#PawełRychlik">Kolejne pytanie. Związek Banków Polskich. Dziękujecie sobie nawzajem, mówicie, że banki na tym bardzo straciły. A ja zapytam: Czy czasami ubiegły rok nie był rokiem z rekordowymi zyskami właśnie banków? I czy w końcu powiecie jasno, że reprezentujecie właśnie ich interesy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zastanówmy się nad tym, kogo państwo, nawet jeśli socjalne, powinno wspierać i czy na pewno powinny być to osoby, które mają bądź miały zdolność kredytową. Myślę, że ludzi trzeba zachęcać i przyzwyczajać do spłacania swoich zobowiązań, a nie pokazywać, że znajdzie się jakaś furtka, by odkładać długi na później.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#KlaudiaJachira">Niestety ostatnie 8 lat populizmu i gospodarki centralistyczno-nakazowej w wykonaniu PiS-u sprawiło, że trochę odwykliśmy od dobrej myśli liberalnej. A więc pora sobie przypomnieć, drodzy koledzy i koleżanki, że ta myśl jest po prostu nierozłączna z demokracją, a nadmierne regulacje, zapomogi nawet dla tych, którzy ich nie potrzebują, nie służą wolnemu rynkowi.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#KlaudiaJachira">VAT to główne źródło budżetu państwa, więc dobrze, że wraca. Ludzie mają prawo inwestować swoje pieniądze także w nieruchomości, jeśli mają taką ochotę, i nie powinni być za to karani. Przedsiębiorcom trzeba ułatwiać prowadzenie działalności, a już na pewno im nie przeszkadzać. Oszczędzanie zawsze jest fajne, a długi jak świat światem trzeba spłacać. Tak działają wolny rynek i demokracja — nierozłącznie.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PiotrZgorzelski">Chciałem w naszym imieniu przywitać znajdujących się na galerii przedstawicieli młodzieży z Iłży, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Anny Kwiecień. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PiotrZgorzelski">I teraz prosimy o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo jest gotowe płacić ratę w przypadku osób w trudnej sytuacji — taką deklarację złożył premier Donald Tusk i, jak widać w projekcie ustawy, z tej obietnicy się wywiązał.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MałgorzataPępek">Na szczególne uznanie zasługuje zwiększenie dostępności pomocy dla tych, którzy np. stracili pracę. Z kolei dla osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji ustawa przewiduje specjalny, rozszerzony zakres możliwości umorzenia części pomocy, co jest niezwykle ważne i będzie stanowiło dla nich konkretne wsparcie. Jednak kredyty na stały procent zapewniają stabilność Polakom i to jest zdecydowanie potrzebne. Młodzi ludzie mają poważne problemy z zakupem własnego mieszkania. W związku z procedowaną ustawą chciałabym zapytać: Ile to będzie kosztowało budżet państwa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Łośko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MagdalenaŁośko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z procedowanym projektem ustawy chciałabym zapytać pana ministra, czy posiada wiedzę, jaki jest tak naprawdę procent kredytobiorców mających opóźnienie w spłacie złotówkowego kredytu mieszkaniowego na chwilę obecną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę pani poseł Krystyny Skowrońskiej.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę także pana posła Krzysztofa Grabczuka.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Idzie, idzie, jest.)</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PiotrZgorzelski">A, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gigantyczna inflacja, ale również drożyzna wpłynęły na znaczące obniżenie jakości życia wielu Polek i Polaków. Ale w sposób szczególny wpłynęły na tych mieszkańców, zwłaszcza młodych, którzy wzięli kredyt. W wielu wypadkach, tak zresztą zapewniał pan prezes Glapiński, który zachęcał do brania kredytów, jeśli ktoś wziął i spłacał kredyt w wysokości 2 tys. zł, później okazywało się, że musiał spłacać kwotę 5 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda! Kłamiesz.)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#KrzysztofGrabczuk">Tak było w bardzo wielu przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#KrzysztofGrabczuk">Proszę państwa, naszym obowiązkiem jest również doprowadzić do takiej sytuacji, żeby państwo i banki w różny sposób mogły wesprzeć tych ludzi, którzy wzięli kredyty. Wszyscy chcą mieć własne mieszkania. Ludzie nie mają środków finansowych. Wiemy, jakie są dzisiaj ceny mieszkań. A zatem to rozwiązanie w jakiś sposób na pewno pomoże tym, którzy wzięli bardzo duże kredyty. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Gróbarczyk.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Obecny, jest.)</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#PiotrZgorzelski">Coś dzisiaj…</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MarekGróbarczyk">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MarekGróbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście ustawa wynika z wysokich kosztów życia. Trzeba przypomnieć, że to przede wszystkim galopujące ceny paliwa, wzrastające coraz bardziej. Ceny prądu, które, jak państwo już zapowiedzieliście, zostaną podwyższone. To oczywiście koszty życia związane z podwyżką VAT-u na produkty żywnościowe. To duże uderzenie w gospodarstwa rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#MarekGróbarczyk">Ale rzecz, o której nie mówicie, a którą potajemnie wprowadzacie, bo wasze samorządy cały czas monitują o tę podwyżkę, to podwyżka cen wody, która za chwilę uderzy w każdego Polaka. Uderzy w nas wszystkich i spowoduje drastyczne wzrosty przede wszystkim kosztów utrzymania gospodarstw domowych. To działanie, które będzie negatywne, będzie ogromnym obciążeniem dla każdego z nas, do którego nie wolno dopuścić, do podwyżek cen wody. I za to państwo będziecie odpowiedzialni.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mieszkanie to jest inwestycja życia. Mieszkanie to spełnienie marzeń, stabilizacja i zwiększone poczucie bezpieczeństwa. Wakacje kredytowe to wsparcie dla kredytobiorców w trudnej sytuacji finansowej. Człowiek planuje urlop, wypoczynek, ale nie planuje wypadków losowych czy nieudolności rządu, co właśnie miało miejsce za rządu PiS-owskiego, który doprowadził w Polsce do największej inflacji w Europie. To polityka pieniężna poprzedniego rządu doprowadziła do kolosalnych podwyżek rat kredytów. Państwo zarabiało na inflacji, dlatego że wraz z rosnącymi cenami rósł również podatek VAT, który wpływał do kasy państwa. A raty kredytu rosły.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#AnnaWojciechowska">Ta ustawa jest z troski państwa o obywatela. Być może w ogóle w trudnej sytuacji jest to szansa na uratowanie mieszkania, bo jak traci się dochody, to nie ma za co spłacać, a dzięki ust awie możemy zachować swoje mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#AnnaWojciechowska">Panie Ministrze! Czy posiadamy informację, ile osób bezpowrotnie utraciło w przeciągu ostatnich 3 lat swoje mieszkania, nawet częściowo spłacone, ze względu na utratę płynności finansowej, co przy poprzedniej polityce rządowej było nietrudne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o wakacjach kredytowych w obecnej wersji ma na celu pomóc osobom, które mają kredyt hipoteczny, a ze względu na trudną sytuację materialną własnej rodziny, brak pracy, ewentualną chorobę, czyli również utratę części wynagrodzenia, będą mogły skorzystać z tych rozwiązań. Ona różni się od poprzedniej tym, że właśnie wprowadza określone kryteria dochodowe.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#TadeuszTomaszewski">Niemniej jednak chciałbym zapytać o taką sytuację, bo poprzednie rozwiązania w znacznej mierze powodowały zainteresowanie firm budujących mieszkania. Ceny nowych mieszkań w Polsce rosną, jak podają media, najbardziej w Unii Europejskiej. A w związku z powyższym nadal jest bardzo duża grupa ludzi młodych, którzy nie spełniają warunków otrzymania kredytu i nie mają mieszkania. Dlatego chciałem zapytać o politykę rządu w sprawie budowy tanich mieszkań na wynajem. Rząd finansuje, samorząd buduje. Jakie programy w sprawie budowy tanich mieszkań na wynajem będzie wspierał rząd w tym roku ze środków budżetowych oraz funduszy celowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wrócę do wskaźnika dzietności, chociaż dla mnie dużo bardziej po ludzku należy mówić: wskaźnik macierzyństwa. 1,18 to jest najgorszy wskaźnik, jaki mieliśmy w naszej historii. I teraz miałbym prośbę, żeby pan minister rozważył, aby na dalszym etapie procedowania w Senacie zmniejszyć tę granicę z trojga do dwojga dzieci, a może nawet i do jednego dziecka. Wiem, że w komisji finansów rozmawiamy tylko o finansach, a znowu o dzieciach rozmawia się na posiedzeniach komisji rodziny, ale powinniśmy robić wszystkie stymulacje, wszystkie, jakie można, zachęty do tego, aby polskie rodziny miały więcej dzieci, a myślę, że obniżenie tego wskaźnika zachęciłoby polskie rodziny do posiadania większej liczby dzieci.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#JarosławSachajko">I druga rzecz. Może czas, żebyśmy w Polsce zmienili system bankowy, żeby było tak jak chociażby w Stanach Zjednoczonych, że jeżeli bank mi daje kredyt na samochód czy mieszkanie, a później nie mogę sprzedać tego samochodu czy mieszkania, to bank zabiera tylko to, na co dał kredyt, a nie cały majątek, jaki w ogóle posiadam. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PiotrPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez prawie 2 lata mechanizm wsparcia polskich rodzin poprzez wakacje kredytowe był dobrze odbierany i spełnił swoje zadanie. Prawie 1200 tys. rodzin skorzystało z tego mechanizmu. Niespłacanie kredytu przez 4 miesiące każdego roku pozwoliło złapać rodzinom będącym w trudnej sytuacji głębszy oddech. Dzisiaj słyszymy, że to ograniczenie będzie bardzo znaczące, że będzie możliwość skorzystania, ale tak naprawdę potencjalnie tylko 1/3 polskich rodzin skorzysta z możliwości wakacji kredytowych. To znaczące ograniczenie, to bardzo znaczące ograniczenie wsparcia dla polskich rodzin. I mimo tego, że banki pokrywały wszystkie koszty związane z wakacjami, czyli ok. 12 mld zł rocznie, wypracowały 26 mld zysku.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PiotrPolak">Czy dobrze liczę, panie ministrze, że dzięki temu, że to ograniczenie będzie teraz bardzo znaczące, banki teoretycznie będą mogły wypracować w tym roku zysk ok. 40 mld zł? Bo można sądzić, że przez ograniczenie możliwości korzystania dla ok. 700 tys. polskich rodzin takie pieniądze mogą trafić dodatkowo do polskich banków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dobrze, że ten projekt ustawy wreszcie pojawił się w Sejmie, ale niepotrzebnie spowodowaliśmy niepokój ponad miliona kredytobiorców, którzy od grudnia czekali na te rozwiązania. Rzeczywiście to, co państwo przedstawili, to nie gest w stronę środowiska kredytobiorców, młodych ludzi, którzy pożyczyli pieniądze na swoje pierwsze mieszkanie, ale gest w stronę sektora bankowego. To nie ulega wątpliwości. Wcześniejsze wypowiedzi i twarde dane pokazują, że ulżyliście państwo czy próbujecie tym rozwiązaniem ulżyć sektorowi bankowemu. Wcześniej na ten cel przeznaczono ok. 15 mld zł, a teraz według szacunków będzie to zaledwie 3 mld zł, więc zarobi 12 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 10 mld…)</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, robicie to państwo w sytuacji, w której sektor bankowy za poprzedni rok miał zysk netto w wysokości 27,5 mld zł, a był to zysk 2,5 razy większy niż w 2022 r. W tej sytuacji nazwanie przedstawicieli sektora bankowego czynnikiem społecznym, stroną społeczną jest po prostu jakimś gigantycznym nieporozumieniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Już kończę, panie marszałku, ostatnie pół zdania.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Powinniście państwo pilnować interesów Polaków, kredytobiorców, a nie interesów banków. Niestety robicie to państwo poprzez tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 5,5 mld. Skok-i, panie pośle, skok-i.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Bartosz Romowicz, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Zanim zadam pytanie dotyczące tego tematu, odniosę się króciutko do wystąpienia pana posła Gróbarczyka, który mówił na temat podwyżek cen wody, które dotkną mieszkańców. To Prawo i Sprawiedliwość stworzyło sztuczny regulator rynku, czyli Wody Polskie, które przez dłuższy okres sztucznie zatrzymywały wnioski taryfowe samorządów tylko i wyłącznie po to, żeby nie pokazać realnych kosztów, jakie ponoszą spółki komunalne, w okresie kampanii wyborczej i za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości. Gdyby było tak, jak dotychczas, gdyby regulowały to rady gmin, to ceny wody byłyby dużo wyższe. Dużo wcześniej pokazałoby to, że Prawo i Sprawiedliwość w ogóle nie panuje nad rynkiem energii.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#BartoszRomowicz">Przechodzę do omawianej kwestii. Panie ministrze, jestem przeciwnikiem rozwiązań tymczasowych. Prawo i Sprawiedliwość lubowało się w stosowaniu takich tymczasowych rozwiązań. Moje pytanie brzmi: Kiedy rząd ma zamiar zakończyć udzielanie pomocy kredytobiorcom i wprowadzić na stałe takie rozwiązania, które nie będą tylko tymczasowe, ale będą rozwiązaniami docelowymi, które będą funkcjonowały nie tylko dzisiaj, ale też przez najbliższych kilka lat? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Kasprzyk, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#RafałKasprzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#RafałKasprzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Chyba warto podać Polkom i Polakom jasne, przejrzyste dane na temat tego, ile kosztuje ich kredyt, dlatego chciałbym zadać pytanie: Ile kosztowała wszystkich klientów, wszystkich klientów banków w Polsce ta PiS-inflacja, czyli ile wyniósł ponadnormatywny wzrost kosztów kredytów hipotecznych w stosunku do średniej europejskiej w tym okresie, o którym mówimy, czyli w ostatnich 3 latach? Dziękuje bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#GrzegorzBraun">I ratuj się kto może, kiedy rząd po raz kolejny daje popis umiejętności roztaczania pozorów, pozorów robienia dobrze obywatelom, kredytobiorcom, gdy w istocie robi dobrze bankierom, lichwiarzom, którzy notabene i tak dają sobie radę na tym rynku, wykonują ten slalom. Poprzednia władza, tożsama co do eurosocjalistycznych pryncypiów z aktualną, zarządziła te wakacje kredytowe, a bankom i tak udało się wycisnąć z kredytobiorców w dwójnasób więcej czy tyle, ile poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#GrzegorzBraun">Czy możemy skończyć wreszcie z tą polityką wyciskania pieniędzy zielonymi ładami, dyrektywami budowlanymi, które podnoszą koszta wszystkiego i obciążają wszystkich — i tych kredytobiorców, którzy jakoś wiążą koniec z końcem, i tych, którzy sobie zupełnie w zadanych okolicznościach nie radzą? Czy możemy skończyć z tą polityką rozdawania od czasu do czasu czegoś na waciki, gdy tymczasem rząd dba przede wszystkim o interes wielkich banków? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Jarosław Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zasada powinna być jedna i jest ona święta od początku, kiedy Fenicjanie wymyślili pieniądze: długi trzeba oddawać. Koniec kropka.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#ArturJarosławŁącki">Rozumiem, że są ludzie, którym trzeba pomóc ze względu na zdarzenie losowe, bo ktoś zmarł, ktoś się rozchorował, a jest jedynym żywicielem rodziny. Takie rzeczy trzeba załatwiać. Państwo jest od tego, żeby chroniło swoich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#ArturJarosławŁącki">Ale wie pan co, panie ministrze? Myślę, że powinniśmy zacząć rozmawiać o zmianie całego tego systemu. We wszystkich państwach czy w większości państw europejskich funkcjonuje kredyt mieszkaniowy o stałej stopie oprocentowana, świętej stopie oprocentowania. Koniec kropka. Trzeba wreszcie siąść i powiedzieć, że w Polsce też musi być stała stopa oprocentowania na kredyty mieszkaniowe, niewiele powyżej wskaźnika inflacji, tak żeby ludzi było stać na wzięcie takiego kredytu i żeby mieli święty spokój z jego spłacaniem.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#ArturJarosławŁącki">Przechodzę do drugiej, moim zdaniem podstawowej, najważniejszej sprawy. Może skończmy wreszcie z tym komunistycznym systemem podatkowym, który stosujemy od lat, polegającym na tym, że jeśli gdzieś się pali, to wtedy to gasimy, dając jakieś tarcze. Może obniżmy podatki, zróbmy łatwiejsze podatki albo w ogóle na początek wyrzućmy Polski Ład, ten nieład, który wprowadził poprzedni rząd, którego pan minister jakoś nie chce zlikwidować.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#ArturJarosławŁącki">Gdyby pan np. wrócił do stawki zdrowotnej liczonej ryczałtowo, tak jak było poprzednio, to jestem przekonany, że kilka procent ludzi, którzy mają problemy finansowe, już by tych problemów nie miało.</u>
          <u xml:id="u-155.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.8" who="#ArturJarosławŁącki">Proste podatki, niskie ceny…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#ArturJarosławŁącki">Faktycznie z jednym się zgodzę. Nie, Polska to nie jest kraj tylko i wyłącznie banków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Kostuś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#ArturJarosławŁącki">Ostatnie zdanie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#ArturJarosławŁącki">To nie jest kraj tylko i wyłącznie banków. Gdyby pan minister pojechał do miasta mniejszego niż Warszawa, powiatowego, mającego 60 tys. mieszkańców, i poszedłby pan na główną ulicę, to na głównej ulicy nie zobaczyłby pan małych sklepików…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, dziękujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#ArturJarosławŁącki">…rzemieślniczych restauracji, tylko bank przy banku, bank przy banku. To są jedyne firmy, które w tym kraju robią interesy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Kostuś, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#TomaszKostuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo żałuję, że na sali nie ma pana ministra, pana posła Waldemara Budy, który z uporem godnym lepszej sprawy wprowadza posłów, parlamentarzystów w błąd. Wczoraj robił to podczas pierwszego czytania na posiedzeniu komisji finansów, zapewniając, twierdząc, udowadniając, że wakacje kredytowe nic nie kosztowały budżetu państwa, że była to pomoc bezkosztowa. Tłumaczenia, uzasadnianie i przedstawianie konkretnych wyliczeń kompletnie do pana ministra nie docierały. Przypominam, że kosztowało to ponad 3 mld zł tytułem uszczerbku, jeżeli chodzi o wpływy z podatku CIT do budżetu państwa. Dzisiaj pan minister mówi o tym, że proponowany projekt ustawy, proponowane rozwiązania w sposób istotny, znaczący ograniczają wsparcie dla kredytobiorców. To jest bzdura, to jest nieprawda. Ta dyskusja na poziomie pierwszego czytania, dzisiejsze wystąpienia koleżanek i kolegów z poszczególnych klubów oraz to, co mówiłem jako poseł sprawozdawca w wymiarze wsparcia, więc wydłużenie wakacji kredytowych oraz zwiększenie możliwości wykorzystania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, są najlepszym dowodem na to, że mówimy o rozszerzeniu możliwości wsparcia kredytobiorców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#TomaszKostuś">Rozumiem, że pan minister, pan poseł Waldemar Buda chciałby, by taką pomoc otrzymywali wszyscy milionerzy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#TomaszKostuś">…tacy jak pan premier Mateusz Morawiecki czy koledzy pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, dziękujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#TomaszKostuś">My odpowiedzialnie mówimy o tym, żeby pomagać przede wszystkim tym, którzy tej pomocy oczekują, o tym, żeby ich wspierać i osłaniać. Za ten projekt ustawy, za dyskusję i za wszelkie wnioski koleżanek i kolegów chciałbym bardzo serdecznie podziękować i chciałbym przeprosić pana marszałka za nieco wydłużony czas wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PiotrZgorzelski">To może wspólnie radośnie przywitajmy Młodzieżową Radę Powiatu Wolsztyńskiego, która przybyła na zaproszenie pana posła Jakuba Rutnickiego. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Brawo, Wolsztyn!)</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Włodzimierz Skalik, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WłodzimierzSkalik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rząd i aktualna większość parlamentarna z uśmiechem na twarzy czyszczą kieszenie Polaków rosnącym fiskalizmem, kolejnymi podwyżkami i zaniechaniem spełniania obietnic wyborczych, które przecież miały ulżyć w po-PiS-owym losie naszych rodaków. Gdzie wyższa kwota wolna od podatku, dobrowolny ZUS? W konkurencji obłudy i okłamywania Polaków staracie się pokonać rządy PiS.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WłodzimierzSkalik">Słyszymy od wnioskodawców, że są zmartwieni tym, że mimo spadającej inflacji stopa odsetek od kredytów nadal jest przez banki utrzymywana na bardzo wysokim, nienormalnym, nieadekwatnym do poziomu inflacji poziomie. Pytam wnioskodawców, czy zastanawialiście się państwo, czy to nie wy jesteście winni tej sytuacji. Czy zapowiedź utrzymania wakacji kredytowych nie jest przyczyną tego, że banki nie obniżają odsetek, choć pojawia się ku temu przestrzeń, i czy przez to nie jesteście winni temu, że wszyscy kredytobiorcy nadal mają bardzo wysokie kredyty, nienormalne w stosunku do obecnie spadającej inflacji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska, kończy listę osób zapisanych do pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#KrystynaSkowrońska">Oj, panie marszałku, drodzy młodzi, potrzeba edukacji finansowej nawet dla posłów.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#KrystynaSkowrońska">Mój przedmówca, mówca przede mną powiedział, że jest miejsce na obniżanie stóp. Ależ jest miejsce, oczywiście, tylko są umowy. One są zapisane. Trzeba respektować umowy, które są zapisane. Ten pana lot w tym momencie był niski — tylko krytyka. Szkoda, bo kiedyś pracowaliśmy w sprawie aeroklubów, Aeroklubu Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Bardzo owocnie.)</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#KrystynaSkowrońska">Mieliśmy sukces. Dzisiaj — trochę krytycznie.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#KrystynaSkowrońska">Do pana ministra: Czy sprawa wakacji kredytowych… Dzisiaj mówiono, że rząd Koalicji Obywatelskiej i koalicji 15 października nic nie robi. Był taki projekt w ubiegłym roku. Pan minister odpowie: nie. Panie ministrze, czy pan odpowie na pytanie, czy wakacje kredytowe kosztowały instytucje finansowe 15 mld zł w ubiegłym roku? 3 mld — budżet państwa. Teraz w projekcie na ile to oceniliście? Na 10 mld? Ja bym chciała, żeby pan minister z tej mównicy to potwierdził.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#KrystynaSkowrońska">Jeszcze jedna rzecz. W 2015 r. byłam inicjatorem czy reprezentantem inicjatywy Fundusz Wsparcia Kredytobiorców. To najlepsze narzędzie do pomocy. 600 mln było na początku, teraz pula to 2 mld zł. Warunki są lekko poprawione dla tych, którzy potrzebują tej pomocy. Stosunek raty do dochodu poprzednio był inny, teraz obniżamy to o 10%, czyli ludzie z tego skorzystają. Granica tej pożyczki jest wyższa. Możliwość umorzenia dla kredytobiorców potrzebujących wsparcia jest znaczna.</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#KrystynaSkowrońska">Ten projekt jest dobry. Na tej sali przy tym projekcie tak naprawdę nikt nie powinien więcej mówić ani go krytykować. Szkoda, że się poróżniliśmy i że pan Buda ponarzekał, ponarzekał i wyszedł. Nie interesuje go to. To jest dobry projekt i mamy nadzieję, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców w przyszłości będzie dobrym elementem wspierania tych, którzy nie mogą płacić rat kredytu. Dziękuję bardzo. I panu marszałkowi — za cierpliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, teraz przystępujemy do punktu, w którym wysłuchamy odpowiedzi na pytania i wystąpienia pana ministra Juranda Dropa, podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#PiotrZgorzelski">Rozumiem, że pan poseł sprawozdawca także będzie chciał zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Kostuś: Tak, minutkę dosłownie.)</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#PiotrZgorzelski">Minutkę, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JurandDrop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo. Jak rozumiem, jest umiarkowana ilość czasu, wobec czego będę starał się odpowiedzieć na pytania po kolei, ale szybko.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#JurandDrop">Od razu do tego przystępuję. Myślę, że założenia i cele ustawy zostały świetnie przedstawione na samym początku przez posła sprawozdawcę, więc już konkretne rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#JurandDrop">Odpowiadam panu posłowi Tumanowiczowi? propos ilości rat w roku. Wskazał, że jest 11 rat w roku, a nie 12. Nie, będzie to 8 rat w roku, a nie 12. To znaczy, że na mocy wakacji będzie można przesunąć cztery raty, jedną na kwartał. To jest jedno.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#JurandDrop">Odpowiadam panu posłowi Marcinowi Porzuckowi, ilu kredytobiorców skorzystało w poprzednich latach, a ilu skorzysta w tym roku. W poprzednich latach było to 1090 tys. kredytów — to nie jest liczba osób, tylko kredytów, to jest istotne. W tym momencie, przy wprowadzeniu odpowiednich parametrów, które ograniczają tę liczbę, to jest 562 tys. kredytów.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#JurandDrop">Odpowiadam panu posłowi Pawłowi Rychlikowi, jeśli chodzi o sprawy bezrobocia i bezrobotnych. W tym momencie bezrobocie jest na historycznie niskim poziomie, natomiast oczywiście jest możliwość zostania bezrobotnym i ktoś, kto ma kredyt, może zostać bezrobotnym. Dlatego dla niego jedną z przesłanek uzyskania pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców jest właśnie status bezrobotnego. Tutaj jest to wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#JurandDrop">Odpowiadam pani posłance Małgorzacie Pępek na temat tego, jakie przewidujemy koszty wsparcia dla potrzebujących, koszty dla budżetu, czyli o ile budżet w tym wypadku straci dochodów. Te koszty są szacowane na 625 mln zł z CIT-u. Po prostu to będzie niezapłacony przez banki CIT w wyniku tego, że uzyskają niższe dochody.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#JurandDrop">Odpowiadam pani posłance Magdalenie Łośko, jakie są ilości zaległych kredytów, tzn. opóźnionych kredytów czy też przeterminowanych kredytów. Na podstawie informacji z BIK-u 1,8% kredytów ma opóźnienie większe niż 30 dni, a 1,4% ma opóźnienie większe niż 90 dni. I to jest mniej więcej tyle, ile obserwujemy w normalnych czasach. Natomiast trzeba też powiedzieć, że jest to związane z udzielanym wsparciem. To znaczy możemy powiedzieć sobie, i to hipotetycznie, nie możemy tego powiedzieć na pewno, ale hipotetycznie, że gdyby nie było tego wsparcia, to pewnie tych zaległych kredytów byłoby więcej. Natomiast w tym momencie cały system funkcjonuje jak w normalnych czasach.</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#JurandDrop">Odpowiadając panu Markowi Gróbarczykowi na pytanie o ceny wody… O przepraszam, to nie będę odpowiadał, bo to nie należy do meritum tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-175.8" who="#JurandDrop">Odpowiadam pani posłance Annie Wojciechowskiej. Jeśli chodzi o pytanie, ile osób utraciło bezpowrotnie swe mieszkanie, to również to nie są dane, które są bezpośrednio związane z tą ustawą. Oczywiście celem ustawy jest to, żeby ludzie nie utracili swoich mieszkań, natomiast to nie jest chyba metodologicznie możliwe do określenia.</u>
          <u xml:id="u-175.9" who="#JurandDrop">Odpowiadając panu posłowi Tadeuszowi Tomaszewskiemu w sprawie polityki rządu w sprawach mieszkaniowych — znowu to jest dosyć luźno związane — mogę powiedzieć, że wczoraj Ministerstwo Rozwoju i Technologii skierowało do konsultacji i uzgodnień międzyresortowych projekt ustawy, która wspiera budownictwo czynszowe, i tam są koszty 5 mld. Natomiast ta polityka rządu jest prowadzona i tak w tym momencie mogę odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-175.10" who="#JurandDrop">Odpowiadam panu posłowi Piotrowi Polakowi, jeśli chodzi o zyski banków, czy to jest prawda, jakie będą zyski banków w tym roku. Oczywiście odpowiedź jest taka: nie wiadomo, jakie są zyski banków, i to, co pan poseł powiedział, jest jakby trudno powiedzieć skąd wzięte. To nie jest ekstrapolacja z poprzedniego roku. Zyski każdej firmy są uzależnione od tego, co się dzieje w danym roku. A więc mogę powiedzieć, że nie potwierdzam.</u>
          <u xml:id="u-175.11" who="#JurandDrop">Odpowiadam panu posłowi Sachajce w sprawie kryterium dotyczącego trójki dzieci. Myślę, że to jest odpowiedź ogólnie na pytanie o kryteria, które zostały wprowadzone co do wakacji kredytowych w stosunku do wcześniej funkcjonującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-175.12" who="#JurandDrop">Kwestia jest taka, że to jest ustawa, która wspiera kredytobiorców w trudnej sytuacji. Ta trudna sytuacja może być związana np. z tym, że trudno jest obsłużyć kredyt, dlatego jest relacja raty do dochodu powyżej 30%. Jeśli jest poniżej, to wtedy jest łatwiej jest go obsłużyć i tacy kredytobiorcy powinni sobie radzić. Nie przewidujemy dla nich specjalnych przepisów, ale jeśli ci kredytobiorcy mają np. trójkę dzieci, co oczywiście jest kosztowne dla funkcjonowania rodziny, to wprowadzono dodatkowe kryterium, tak że to 30% w relacji raty do dochodu już tu nie obowiązuje. Tak więc to, jeśli chodzi o trójkę dzieci.</u>
          <u xml:id="u-175.13" who="#JurandDrop">Dlaczego nie jedno dziecko? Gdzieś trzeba przyjąć tę wartość i trzeba racjonalnie powiedzieć, gdzie tworzą się problemy i komu najbardziej chcemy pomagać. Z pewnością chodzi tutaj o liczbę dzieci.</u>
          <u xml:id="u-175.14" who="#JurandDrop">Odpowiadam panu posłowi Bartoszowi Romanowiczowi na pytanie, kiedy rząd będzie miał plan na przyszłość, obowiązujący w długim okresie, na stałe. Odpowiedź jest dokładnie w tej ustawie. Dokładnie w tej ustawie obniżamy kryteria, które trzeba spełnić, żeby starać się o wsparcie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. To już było omawiane, ale przypomnę, że jest to zmniejszenie wielkości raty w stosunku do dochodu z obecnych 50% do 40%, zwiększenie kwoty dochodu uprawniające do wsparcia, wydłużenie okresu wsparcia z 36 do 40 miesięcy, zwiększenie maksymalnego wsparcia z 2 tys. do 3 tys. zł, zwiększenie rat. Tak więc w długim okresie Fundusz Wsparcia Kredytobiorców ma być mechanizmem, który będzie wspierał w wyjątkowych sytuacjach kredytobiorców znajdujących się w wyjątkowej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-175.15" who="#JurandDrop">Odpowiadając na pytanie pana posła Kasprzyka, czy też pytanie pana Brauna, ile kosztowała PiS-inflacja, myślę, że trochę wychodzi ono poza tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-175.16" who="#JurandDrop">Odpowiadając na pytanie pana posła Artura Łąckiego o sprawę kredytów mieszkaniowych o stałej stopie oprocentowania, która powinna być lekko powyżej inflacji, chciałbym zwrócić uwagę, że tu jest lekki błąd logiczny, bo jeśli jest stała stopa procentowa, to jest stała, a inflacja się zmienia. Wobec tego to nie jest stała procentowa, która by się zmieniała zgodnie z inflacją. W każdym razie na pewno to, co jest najistotniejsze, to to, żeby konsumenci, kredytobiorcy mieli wybór między kredytami o stałej i zmiennej stopie procentowej i żeby z ich preferencji wynikało to, w jaki sposób zaciągają swoje kredyty.</u>
          <u xml:id="u-175.17" who="#JurandDrop">Odpowiadam na pytanie pani poseł Krystyny Skowrońskiej. Jeśli chodzi o wartości i potwierdzenie tego, co pani poseł powiedziała, co do kosztów, które się wiązały z ustawą w poprzednich latach, to wiemy, tzn. zostało zaraportowane, że kosztowało to banki lekko powyżej 15 mld zł, czyli można potwierdzić to, co pani poseł powiedziała. Prawdę mówiąc, nie mam obliczeń CIT-u, nie wiem, czy dokładnie liczyliśmy, jakie były koszty z CIT-u. Dla tej ustawy obliczyliśmy koszty, które wynosiły, jak wskazałem, 625 mln zł. Natomiast potencjalne koszty dla banków zgodnie z oceną skutków regulacji, która jest dołączona do tej ustawy, to jest 4,7 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-175.18" who="#JurandDrop">Myślę, że odpowiedziałem na wszystkie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy teraz pana posła sprawozdawcę pana posła Tomasza Kostusia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo krótko odniosę się do dzisiejszej debaty, do tego drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#TomaszKostuś">Po pierwsze, raz jeszcze chciałbym podziękować panu ministrowi za przygotowanie i przedłożenie przedmiotowego projektu ustawy, która wychodzi naprzeciw oczekiwaniom kredytobiorców. Wszystkich tych, którzy są w trudnej, w szczególnej sytuacji. Nie wszystkich, podkreślam, nie wszystkich — nie milionerów, nie tych, którzy sobie świetnie radzą, którym wcześniejsze rozwiązania były zupełnie niepotrzebne z punktu widzenia polityki państwa, która powinna pomagać, raz jeszcze powtórzę, tym, którzy tej pomocy oczekują, którzy znaleźli się w szczególnie trudnej sytuacji. Za to, panie ministrze, chciałbym raz jeszcze podziękować.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#TomaszKostuś">Nie będę się odnosił do tych kłamliwych, do tych tendencyjnych zaczepek przedstawicieli klubu Prawa i Sprawiedliwości. Mówiłem o tym, bardzo krótko odnosząc się do tego, w pierwszej części swojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#TomaszKostuś">Chciałbym podziękować pani przewodniczącej Skowrońskiej za sprawne prowadzenie prac komisji podczas pierwszego czytania, za opracowane i zgłoszone przez nią poprawki. Chciałbym podziękować koleżankom i kolegom za twórczą i merytoryczną dyskusję, zarówno w dniu wczorajszym podczas pierwszego czytania, jak i dzisiaj, za stanowiska klubów dzisiaj prezentowane, uzasadniane. Chciałbym podziękować również, po raz kolejny to podkreślę, stronie społecznej za opinie, rekomendacje i głos w tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#TomaszKostuś">I proszę, korzystając z okazji, panie marszałku, Wysoka Izbo, o możliwie szybkie przyjęcie tej bardzo ważnej, tej bardzo potrzebnej regulacji, tej bardzo ważnej ustawy dotyczącej 562 tys. uprawnionych kredytów — podkreślam -uprawnionych kredytów, wszystkich tych kredytobiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji i którym państwo jest zobowiązane pomóc, bo pomagać, wspierać i osłaniać wszystkich tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej, to jest nasz wspólny obowiązek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PiotrZgorzelski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#PiotrZgorzelski">Proponuję, aby Sejm przystąpił do trzeciego czytania bez odsyłania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciw słyszę, zatem przystąpimy do głosowania nad tym sprzeciwem w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#PiotrZgorzelski">Ogłaszam przerwę do godz. 15.30.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 03 do godz. 15 min 33)</u>
          <u xml:id="u-178.9" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-178.10" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-178.11" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Marcina Kierwińskiego (druki nr 255 i 279).</u>
          <u xml:id="u-178.12" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo bym prosił obecnych na sali państwa posłów o wyciszenie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-178.13" who="#PiotrZgorzelski">Proszę przedstawiciela wnioskodawców pana posła Mariusza Błaszczaka o przedstawienie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MariuszBłaszczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić uzasadnienie wniosku o wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji. Na wstępie powiem o trzech powodach, dla których minister spraw wewnętrznych i administracji powinien odejść.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MariuszBłaszczak">Po pierwsze, jest odpowiedzialny za ataki na protestujących rolników, jakie miały miejsce 6 marca tego roku przed Sejmem w Warszawie. Po drugie, zhańbił mundur polskiego policjanta. I po trzecie, jest złym ministrem. Po tych 3 miesiącach okazało się, że jest fatalnym ministrem.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MariuszBłaszczak">Zacznę od zhańbienia munduru polskiego policjanta. Otóż, proszę państwa, rzeczywiście minister Kierwiński odpowiada za ataki na rolników, odpowiada za to, że rolnikom przeciwstawieni zostali policjanci. Nazwał z tej mównicy rolników w sposób haniebny, nazwał ich bandą prowokatorów. Takie słowa nie powinny padać z ust przedstawiciela polskiego rządu. Ale zhańbił polskich policjantów, mundur polskiego policjanta. Wiecie państwo, z moich osobistych doświadczeń jako byłego ministra spraw wewnętrznych i administracji wynika wprost, że policjanci oczekują docenienia ich służby nie tylko ze strony ministra, ale także ze strony obywateli. I myślę, że polscy policjanci zasługują na docenienie ich służby. Zresztą powiem państwu, że za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości potrafiliśmy docenić służbę polskich policjantów poprzez przygotowanie i wdrożenie trzech programów modernizacji służb mundurowych. To były konkretne pieniądze, które zostały wydane na podniesienie uposażeń policjantów, które zostały wydane na nowoczesny sprzęt dla policjantów. Zapewne usłyszycie państwo z tej mównicy słowa dotyczące black hawków w Policji. Proszę państwa, w historii polskiej Policji było zawsze tak, że polska Policja otrzymywała śmigłowce z demobilu, powojskowe śmigłowce. Po raz pierwszy za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości trafiły nowe śmigłowce Black Hawk na wyposażenie polskiej Policji, co znacząco podniosło możliwości operacyjne polskiej Policji, a więc zapewnienia bezpieczeństwa Polsce i Polakom.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Na pokazy.)</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#MariuszBłaszczak">Minister Kierwiński w przeddzień demonstracji, jaka miała miejsce w marcu tego roku w Warszawie, zasłynął z prowokacyjnych wypowiedzi. Otóż podgrzewał emocje, zamiast je studzić. Mówił o zakazie wjazdu ciągników, maszyn rolniczych do Warszawy. Z informacji, jakie uzyskałem z Policji, wiem, że Policja wcale się nie przeciwstawiała temu, żeby maszyny rolnicze mogły do Warszawy wjechać. A więc mieliśmy do czynienia z ręcznym sterowaniem Policją, z taką decyzją, która musiała zapaść w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Proszę państwa, wówczas, 6 marca, na urlopie był komendant stołeczny Policji, komendant główny Policji był za granicą, a więc to też można traktować jako sposób na ręczne sterowanie wydarzeniami, jakie miały miejsce w Warszawie 6 marca tego roku. Kiedy do tego dodamy obecność w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji już nie płk. Bondaryka, tylko gen. Bondaryka jako dyrektora, to przypominają nam się te wszystkie schematy działania, jakich używał ppłk Sienkiewicz, kiedy był ministrem spraw wewnętrznych i administracji, kiedy to płonęła budka przy ruskiej ambasadzie. A więc można powiedzieć, że znów została zastosowana metoda na ruską budkę.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Murem za mundurem.)</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#MariuszBłaszczak">Taką metodę zastosowano 6 marca tego roku wobec protestujących rolników, protestujących niewątpliwie w słusznej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Nie kłam. 0,5% wiarygodności.)</u>
          <u xml:id="u-179.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pamiętasz pałki i kobiety?)</u>
          <u xml:id="u-179.10" who="#MariuszBłaszczak">I jeszcze jeden jegomość, z którym wiąże się też historia kompromitująca ministra spraw wewnętrznych i administracji, niedoszły nowy komendant główny Policji, zatrudniony w ratuszu warszawskim i podobno na jakiś etat w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, były komendant stołeczny Policji Domaradzki, który cudownie, wiecie państwo, ozdrowiał. Kiedy przechodził na emeryturę w 2015 r. wystąpił o grupę inwalidzką, a kiedy był szykowany na komendanta głównego Policji, cofnięto grupę inwalidzką.</u>
          <u xml:id="u-179.11" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Pan ma elementarne braki w wiedzy.)</u>
          <u xml:id="u-179.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Granatnik, granatnik.)</u>
          <u xml:id="u-179.13" who="#MariuszBłaszczak">Media podawały także informacje, że zamierzają także skręcić sprawę w prokuraturze, w którą uwikłany jest właśnie Domaradzki. Tylko pod wpływem presji medialnej nie został nowym komendantem głównym Policji.</u>
          <u xml:id="u-179.14" who="#MariuszBłaszczak">Ale wracam do istoty sprawy. Jeszcze z tego całego katalogu prowokacji chciałbym zwrócić uwagę na to, że policjanci byli widziani, bo taka była wola, rozumiem, tych, którzy decydowali, którzy dowodzili, z bronią gładkolufową — to oczywiście nie uspokaja nastrojów, ale potęguje nerwowość i zaniepokojenie wśród demonstrujących — także z miotaczami gazu. To wszystko pokazuje, że intencją ministra spraw wewnętrznych i administracji nie było zapewnienie bezpieczeństwa demonstrującym, protestującym, tylko doprowadzenie do awantury. Dlaczego, proszę państwa, doprowadzenie do awantury? Dlatego że to był interes polityczny partii dziś rządzącej, gdyż, proszę państwa, protestujący rolnicy uzyskiwali bardzo szerokie poparcie społeczne, ponad 80% respondentów popierało protest rolników.</u>
          <u xml:id="u-179.15" who="#MariuszBłaszczak">Rząd koalicji 13 grudnia był niemy, nie potrafił rozwiązać problemów, jakie stanęły przed polskim rolnictwem. Te problemy można skoncentrować, skupić, sprowadzić do dwóch. Po pierwsze, to jest nałożenie embarga na import produktów żywnościowych z Ukrainy. Można to zrobić. Rząd Prawa i Sprawiedliwości to udowodnił. Dwukrotnie w ubiegłym roku takie embargo zostało nałożone, najpierw 15 kwietnia ub.r., a potem wbrew intencjom Brukseli, a więc również Berlina, 15 września ub.r., ale oczywiście koalicja 13 grudnia bardzo uważnie słucha, co Bruksela i Berlin powiedzą, a jeżeli Berlin powiedział: nein, to embargo wprowadzone nie zostało.</u>
          <u xml:id="u-179.16" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Granatnik.)</u>
          <u xml:id="u-179.17" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Dobra wymowa niemieckiego, panie pośle. Skąd ta znajomość?)</u>
          <u xml:id="u-179.18" who="#MariuszBłaszczak">I jeszcze drugi powód, niespełniona przez rząd obietnica, powód protestów, słusznych protestów rolników to jest sprawa zielonego ładu. Zielony ład, jak powiedział niemiecki polityk, znów niemiecki polityk, Manfred Weber…</u>
          <u xml:id="u-179.19" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Wojciechowski.)</u>
          <u xml:id="u-179.20" who="#MariuszBłaszczak">Jest on szefem Europejskiej Partii Ludowej, do której to — uwaga — wiecie państwo, jakie partie polityczne reprezentowane tu, w Sejmie należą? PO i PSL. A więc ten polityk, niemiecki polityk, który jest przewodniczącym Europejskiej Partii Ludowej, stwierdził wprost, że zielony ład jest programem Europejskiej Partii Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-179.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-179.22" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: A Wojciechowski mówił, że PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-179.23" who="#MariuszBłaszczak">A więc, jak rozumiem, dlatego rząd koalicji 13 grudnia nie chce z uporem godnym lepszej sprawy zgodzić się na to, żeby odrzucić zielony ład, co jest wypisane na sztandarach protestujących rolników. I rolnicy oczywiście mają rację.</u>
          <u xml:id="u-179.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Twarz programu.)</u>
          <u xml:id="u-179.25" who="#komentarz">(Głos z sali: To przecież program PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-179.26" who="#MariuszBłaszczak">Stąd te awantury, których celem politycznym, jak mniemam, było obniżenie poparcia dla protestujących rolników z wykorzystaniem właśnie policjantów.</u>
          <u xml:id="u-179.27" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Czyli pan się przyznaje…)</u>
          <u xml:id="u-179.28" who="#MariuszBłaszczak">I to jest zhańbienie munduru polskiego policjanta, bo do gry partyjnej zostali wykorzystani polscy policjanci…</u>
          <u xml:id="u-179.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Konfetti Zielińskiego.)</u>
          <u xml:id="u-179.30" who="#MariuszBłaszczak">…co jest haniebne i co jest już wystarczającym powodem, dla którego minister Kierwiński powinien odejść z zajmowanego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-179.31" who="#MariuszBłaszczak">Zresztą jeszcze wróćmy do tych metod, jakie były stosowane za rządów Platformy Obywatelskiej…</u>
          <u xml:id="u-179.32" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Wąsik i Kamiński.)</u>
          <u xml:id="u-179.33" who="#MariuszBłaszczak">…szczególnie przed 2015 r., i które, jak widać, znów do łask wróciły. Mówiłem już o tych panach, którzy także pojawili się, którzy wracają z emerytur. I znów metody na ruską budkę wróciły na ulice Warszawy. Przypomnę, że przed 2015 r. te same metody były wykorzystywane przeciwko protestującym górnikom w Jastrzębiu-Zdroju czy też przeciwko kibicom. Dlaczego przeciwko kibicom? Bo kibice ośmielili się skrytykować Donalda Tuska. Nie będę przypominał tych słów, one były zresztą bardziej, powiedziałbym, parlamentarne niż słowa, z którymi występowali niektórzy politycy dziś siedzący w polskim Sejmie. A więc to nie było osiem gwiazdek, to nie było słowo na „w”, to było słowo łagodniejsze, ale już denerwowało ówczesnego premiera. To było za pierwszego Tuska, ówczesnego premiera Tuska. W związku z tym kibice, ruchy kibicowskie zostały poddane represjom ze strony rządzących.</u>
          <u xml:id="u-179.34" who="#MariuszBłaszczak">A więc, proszę państwa, haniebne jest to, jak powiedziałem, że minister Kierwiński nazwał rolników bandą prowokatorów. Haniebne jest to, jak wykorzystywał do tych niecnych celów Policję. Haniebne czy może bardziej nawet śmieszne jest również to, jak dokonywał wyboru komendanta głównego Policji. Mówiłem już o Domaradzkim. Ale komendantem głównym Policji, jak wiecie państwo, został inspektor Boroń. Czym zasłynął inspektor Boroń? Trudno znaleźć było jakieś informacje, ale znaleźliśmy takie informacje. Mówi się o tym, że pomagał politykom Platformy Obywatelskiej w 2014 r., wtedy kiedy wybuchła afera taśm prawdy. A więc był podobno wówczas użyteczny i za to taką nagrodę otrzymał.</u>
          <u xml:id="u-179.35" who="#MariuszBłaszczak">Proszę państwa, na koniec chcę państwu przedstawić…</u>
          <u xml:id="u-179.36" who="#komentarz">(Głos z sali: To już koniec?)</u>
          <u xml:id="u-179.37" who="#MariuszBłaszczak">Tak, czas się kończy.</u>
          <u xml:id="u-179.38" who="#komentarz">(Głos z sali: 15 października się skończył.)</u>
          <u xml:id="u-179.39" who="#MariuszBłaszczak">Jeszcze zostały mi 3 minuty i 20 sekund…</u>
          <u xml:id="u-179.40" who="#komentarz">(Głos z sali: To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-179.41" who="#MariuszBłaszczak">…a znając panujące obyczaje w tej Izbie, nie mogę liczyć na wydłużenie tego czasu.</u>
          <u xml:id="u-179.42" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Z Terleckim pogadaj.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, chyba kadencje panu się pomyliły.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MariuszBłaszczak">Przedstawię państwu informacje, jakie pozyskałem od policjantów, bo policjanci też są oburzeni właśnie tą próbą wykorzystywania ich w walce politycznej przez ministra Kierwińskiego.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, konfetti.)</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Konfetti.)</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#MariuszBłaszczak">A więc za chwilę wyjdzie minister spraw wewnętrznych i administracji na mównicę i zacznie mówić m.in. o tym, w jaki sposób byli rozliczani policjanci za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości…</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ty wiesz, o czym minister mówi.)</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#MariuszBłaszczak">…bo o takie informacje do Komendy Głównej Policji wystąpiło Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Uprzedzę ministra spraw wewnętrznych i administracji. Każdorazowo bardzo skrupulatnie badaliśmy ewentualne naruszenie dyscypliny przez policjantów.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, tak…)</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Szymczyka zbadaliście np. na obecność?)</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#MariuszBłaszczak">W okresie, o który pytał pan Policję, czyli od 2020 r. do 2023 r., w Komendzie Stołecznej Policji realizowane były 84 czynności wyjaśniające. W 75 przypadkach odstąpiono od wszczęcia postępowania dyscyplinarnego z uwagi na fakt, że materiał dowodowy w tych sprawach nie dostarczył uzasadnionego przypuszczenia popełnienia zarzucanych naruszeń…</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Tak, detonacja.)</u>
          <u xml:id="u-181.10" who="#MariuszBłaszczak">…a w siedmiu przypadkach uznano, że funkcjonariusze dopuścili się przewinień dyscyplinarnych. Ale wszystko zrobiono po szczegółowej analizie. Po szczegółowej analizie. Nikt nikogo nie oskarżał ad hoc, tak jak pan oskarżał rolników.</u>
          <u xml:id="u-181.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.12" who="#MariuszBłaszczak">Pytał pan też Komendę Główną Policji o liczbę naboi gładkolufowych zużytych przez policję w czasach naszych rządów. Uprzedzę pana po raz kolejny — wy wystrzelaliście ok. 200 nabojów tylko w 2015 r. Głównie do kogo? Do protestujących górników w Jastrzębiu-Zdroju których notabene też później obwołaliście chuliganami.</u>
          <u xml:id="u-181.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Komendant Szymczyk.)</u>
          <u xml:id="u-181.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale z granatnika strzeliłeś…)</u>
          <u xml:id="u-181.15" who="#MariuszBłaszczak">Szczególnie dopytywał pan Komendę Główną Policji o sprawę kobiety, która w 2020 r. została zatrzymana przez policję, gdy dokumentowała protest przed Ministerstwem Edukacji Narodowej, oraz drugiej pani, która protestowała przed sądami w 2018 r. W obu tych przypadkach to sądy uznały, że panie są winne, a policjanci zgodnie z prawem wykonywali swoje czynności.</u>
          <u xml:id="u-181.16" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Który sąd?)</u>
          <u xml:id="u-181.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Wasz sąd.)</u>
          <u xml:id="u-181.18" who="#MariuszBłaszczak">Zadam pytanie: To w ten sposób chce pan bronić służby, która panu podlega? W ten sposób? Atakując policjantów, atakując Policję, wyciągając z Komendy Głównej Policji materiały, które rzekomo miałyby obciążać policjantów?</u>
          <u xml:id="u-181.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale kto wyciągnął?)</u>
          <u xml:id="u-181.20" who="#MariuszBłaszczak">Na szczęście sami funkcjonariusze są oburzeni taką postawą. Tak, sami funkcjonariusze są oburzeni taką postawą.</u>
          <u xml:id="u-181.21" who="#MariuszBłaszczak">Prawo i Sprawiedliwość, proszę państwa, zawsze stało murem za polskim mundurem…</u>
          <u xml:id="u-181.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.23" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Widzieliśmy pod Sejmem ten atak.)</u>
          <u xml:id="u-181.24" who="#MariuszBłaszczak">…i zawsze stoi murem za grupami zawodowymi, które walczą o polskie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-181.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.26" who="#MariuszBłaszczak">Tak jest w przypadku polskich rolników. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.28" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Oj granatnik, granatnik.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę panią poseł Marię Małgorzatę Janyską o przedstawienie opinii Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MariaMałgorzataJanyska">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu skierował do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wniosek klubu Prawa i Sprawiedliwości o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji Marcina Kierwińskiego. Komisja na posiedzeniu w dniu 9 kwietnia rozpatrzyła ten wniosek i zostałam upoważniona do przedstawienia opinii Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MariaMałgorzataJanyska">Szanowni Państwo! Wniosek złożyli posłowie klubu PiS. Uzasadnienie tak istotnego wniosku zajęło posłom 2,5 strony, 70 linijek.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie mają co pisać.)</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#MariaMałgorzataJanyska">Na posiedzeniu komisji poseł wnioskodawca, którym nie był pan minister Błaszczak, pan poseł Błaszczak…</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Możemy streścić.)</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#MariaMałgorzataJanyska">…odczytał dokładnie te 70 linijek, po czym rozpoczęła się dyskusja. Informacji i odpowiedzi na pytania posłów udzielali minister Czesław Mroczek oraz zastępca komendanta głównego Policji nadinsp. Roman Kuster.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#MariaMałgorzataJanyska">Dzisiaj, proszę państwa, tu, na posiedzeniu plenarnym, został przedstawiony przez pana posła wnioskodawcę zgoła inny wniosek niż na posiedzeniu komisji, co oczywiście łatwo sprawdzić. Zawiera on wiele innych wątków, które nie były przedmiotem dyskusji komisji, w związku z tym nie były także przedmiotem analizy i oceny. Można uznać, że jest to cyniczna manipulacja polityczna.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#MariaMałgorzataJanyska">Jako przewodnicząca komisji administracji uznaję, że w związku z tym jest to obliczone wybitnie na występ medialny, ponieważ nie można było wyjaśnić tego, odpowiedzieć na to, odnieść się do tego, co pan minister, pan poseł Błaszczak tutaj przedstawiał.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#MariaMałgorzataJanyska">Wnioskodawcy wnieśli o wyrażenie wotum nieufności, opierając się na trzech zarzutach, które de facto odnoszą się do funkcjonowania polskiej Policji. Jak stwierdził minister Mroczek na posiedzeniu komisji, są one w rzeczywistości atakiem na Policję ze strony posłów, którzy podpisali się pod tym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#MariaMałgorzataJanyska">Zarzut pierwszy dotyczył przebiegu zgromadzenia środowisk rolniczych w dniu 6 marca w Warszawie, zwłaszcza pod KPRM i pod Sejmem, z kuriozalną sugestią, że celowo wyposażono policjantów w sprzęt i ubiór, by prowokować protestujących, i że to minister spowodował zamieszki i starcia protestujących z policją.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#MariaMałgorzataJanyska">W kwestii tego zarzutu członkom Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych przedstawiono już w dniu 21 marca bardzo obszerne wyjaśnienia. Odbyło się wtedy posiedzenie komisji z inicjatywy posłów PiS — w trybie art. 152 wnioskowali oni o przedstawienie informacji ministra spraw wewnętrznych i administracji na temat działań policji oraz kierownictwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji podczas protestu rolników w Warszawie w dniu 6 marca 2024 r. Proszę państwa, to jest stenogram wszystkich wyjaśnień i informacji, niezwykle wyczerpujących, które zostały wtedy udzielone. Niemniej teraz duża część z nich została powtórzona w kwestiach zasadniczych, w tym przypomniano, że naruszone zostały warunki zgromadzenia przez niektórych protestujących, w tym miała miejsce napaść na policjantów i wystąpiło faktyczne zagrożenie bezpieczeństwa innych protestujących oraz osób przebywających w pobliżu. Gdyby nie było tych naruszeń prawa, popełnionych wykroczeń i przestępstw, to zgromadzenie odbyłoby się pokojowo, spokojnie, jak podobnie liczne 2 tygodnie wcześniej. Trzeba także podkreślić, co zostało powtórzone, że wśród zgromadzonych były grupy agresywnych osób w widocznym stanie po spożyciu alkoholu, co później zostało potwierdzone. Przypomnieć też trzeba, że właśnie wskutek nieprzestrzegania zasad bezpieczeństwa i realnego zagrożenia organizator rozwiązał protesty, nie chcąc ponosić odpowiedzialności za zachowania niektórych uczestników.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale to nie jest temat komisji.)</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#MariaMałgorzataJanyska">Minister przypomniał także, w jakich warunkach obecny rząd przejmował nadzór nad Policją i zarządzanie nią — był to katastrofalny stan, jeśli chodzi o liczebność, o wiarygodność, o zaufanie, z 10 tys. wakatów, z poważnie obniżonym poziomem satysfakcji z pracy z powodu uwikłania Policji w politykę, i to zostało zbadane, proszę państwa, w ramach odbywających w tym obszarze corocznych badań, które wyraźnie pokazują, jak rósł procent osób niezadowolonych z pracy z powodu uwikłania Policji w politykę, i to było także powodem wzrostu odejść z formacji.</u>
          <u xml:id="u-183.14" who="#MariaMałgorzataJanyska">Minister zwrócił uwagę, że bardzo szybko po objęciu władzy w takich właśnie warunkach, gdzie były ogromne braki kadrowe i taki stan w Policji, zaczęły być organizowane protesty rolnicze. Komisji przedstawiono dane, z którymi te służby musiały się uporać. Od 9 lutego do 8 kwietnia odbyło się 1955 zgromadzeń, protestów środowisk rolniczych, w których brało udział 215 tys. uczestników. W celu zabezpieczenia skierowano 58 tys. policjantów, którzy musieli odejść od codziennych innych obowiązków, żeby zabezpieczyć funkcjonowanie lokalnych środowisk, w których miały miejsce te protesty, a także chronić zarówno bezpieczeństwo protestujących, jak i osób przebywających w tych strefach.</u>
          <u xml:id="u-183.15" who="#MariaMałgorzataJanyska">Zastępca komendanta głównego odniósł się także do wyposażenia i ubioru policjantów w tzw. pełnym sprzęcie PeZet, które rzekomo miało prowokować do niezgodnych z prawem zachowań. Poinformował, że nie będzie takiej sytuacji, aby świadomie narażać bezpieczeństwo i życie policjantów. W związku z tym zarówno ubiór, jak i wyposażenie były zalecane adekwatnie do dynamicznie zmieniającej się sytuacji podczas tego protestu. Na początku policjanci byli umundurowani w tzw. sposób otwarty, dopiero po eskalowaniu ze strony grupy osób protestujących zdecydowano o pełnym sprzęcie, tzw. PeZet. Wniosek jest oczywisty: dzięki temu, że byli zabezpieczeni w ubiór i w sprzęt, tylko 13 zostało rannych, w innym przypadku byłyby to dużo większe ilości.</u>
          <u xml:id="u-183.16" who="#MariaMałgorzataJanyska">Posłowie komisji zostali także poinformowani, że w kwestii naruszeń prawa podczas omawianych zgromadzeń jest już pełen materiał dowodowy, w większości rozstrzygnięty przez sądy, a także rozstrzygnięty w postępowaniach dyscyplinarnych w stosunku do policjantów. Minister podkreślił także, że resort wspólnie z kierownictwem Policji podejmuje działania mające odbudować potencjał Policji, jej liczebność, wiarygodność, zaufanie społeczne, i na posiedzeniu komisji wymienił konkretne decyzje.</u>
          <u xml:id="u-183.17" who="#MariaMałgorzataJanyska">Zarzut drugi, proszę państwa, dotyczy interwencji Policji i SOP wobec Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika w Pałacu Prezydenckim 9 stycznia 2024 r. Komisja otrzymała wyjaśnienia, że Policja i SOP działały na podstawie prawa i w granicach prawa i wykonywały ciążący na nich obowiązek, czyli wykonanie polecenia sądu, zatrzymania i doprowadzenia do aresztu osób skazanych prawomocnym wyrokiem. Minister przywołał komisji art. 10 Kodeksu karnego wykonawczego normujący postępowanie w celu wykonania orzeczenia bez zwłoki. Podkreślił także obowiązek współdziałania w tym zakresie innych instytucji i organów, co zostało zrealizowane w sposób bezpieczny i zgodny z prawem. Za kuriozalne uznał także — z czym trudno się nie zgodzić — stwierdzenie we wniosku, że działania te naraziły na niebezpieczeństwo prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Zagrożenie bowiem stanowili przestępcy w kancelarii, a nie Policja dokonująca ich zatrzymania.</u>
          <u xml:id="u-183.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.19" who="#MariaMałgorzataJanyska">Zarzut trzeci: powołanie na stanowisko komendanta głównego Policji inspektora Marka Boronia, który według posłów wnioskodawców nie posiada odpowiedniego doświadczenia. Zarzut niemający kompletnie oparcia w rzeczywistości, gdyż minister przedstawił członkom komisji i dorobek, i doświadczenie komendanta, a także fakt, że ta nominacja spotkała się z wielką aprobatą środowiska policyjnego.</u>
          <u xml:id="u-183.20" who="#MariaMałgorzataJanyska">Posłowie wnioskujący o wotum nieufności mimo przedstawianych faktów nie przyjęli wyjaśnień. Pozostali posłowie uznali je za wiarygodne, natomiast wniosek i jego uzasadnienie za żenujące. W dyskusji przywołano zdarzenia z czasów kierowania Policją przez poprzednio rządzących, w tym m.in. narażenie życia i zdrowia innych, uszkodzenie mienia publicznego przez byłego komendanta Policji gen. Szymczyka przez odpalenie granatnika w budynku komendy głównej, a także brak reakcji wobec tego czynu przez przełożonych. Gdzie tutaj było postępowanie, panie pośle wnioskodawco, w sprawie naruszenia obowiązków…</u>
          <u xml:id="u-183.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.22" who="#MariaMałgorzataJanyska">…zarówno służbowych, jak i takich, które mogą spowodować zagrożenie i niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia innych?</u>
          <u xml:id="u-183.23" who="#MariaMałgorzataJanyska">Zwrócono także uwagę na incydent kolejny. Chodzi o zagrożenie życia i stworzenie niebezpieczeństwa przez śmigłowiec policyjny użyty w celach kampanii wyborczej, który spowodował niebezpieczne zdarzenie: zerwał linię energetyczną łączącą dwa słupy wysokiego napięcia. Śmigłowiec skierowany był wtedy — przypomnę — na piknik przez ówczesnego wiceministra spraw wewnętrznych i administracji pana Macieja Wąsika. Zgromadzeni tam ludzie mogą mówić o wyjątkowym szczęściu, że nic im się nie stało. Zwrócono także uwagę na niewłaściwe zachowania policjantów w dużych zgromadzeniach publicznych za poprzedniej władzy, wobec których nie zostały wyciągnięte konsekwencje. Posłowie podkreślali także, że zamieszki na protestach rolniczych były spowodowane w dużej mierze, według ich oceny, przez grupę kilkudziesięciu osób i wiele wskazuje na to, że były to celowe prowokacje.</u>
          <u xml:id="u-183.24" who="#MariaMałgorzataJanyska">Biorąc pod uwagę z jednej strony wyczerpujące, szczegółowe, poparte faktami wyjaśnienia ministra oraz zastępcy komendanta głównego Policji, a lakoniczne i nieuzasadnione zarzuty z drugiej strony, Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zaopiniowała poselski wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji Marcina Kierwińskiego negatywnie. Proszę państwa, tylko na koniec powiem, że posłowie PiS-u zrobili sobie taki slogan z powiedzenia: murem za polskim mundurem, bo wydaje się, że tylko za galowym, ale już za tym ochronnym PZ to raczej nie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam, że zgodnie z art. 116 ust. 1a regulaminu Sejmu po wyczerpaniu listy mówców głos mogą zabrać tylko prezes Rady Ministrów — obecny na sali — oraz minister spraw wewnętrznych i administracji. Nie są dopuszczalne pytania jako odrębny element debaty.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#PiotrZgorzelski">Głos ma pan poseł Paweł Hreniak, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przed chwilą został zaprezentowany Wysokiej Izbie poselski wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji Marcina Kierwińskiego. Bezpośrednim powodem złożenia wniosku o wotum nieufności wobec ministra były wydarzenia z 6 marca sprzed Sejmu, choć należy zaznaczyć, że nie tylko z tego powodu minister Kierwiński zapracował na to, aby zostać dziś odwołanym z funkcji ministra. Od kilku miesięcy obserwujemy działania, które wskazują, że ze służb mundurowych próbuje się zrobić narzędzie realizacji bieżącej polityki koalicji rządzącej. Podkreślam, że te próby, w mojej ocenie, są podejmowane przy braku świadomości ze strony samych funkcjonariuszy.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PawełHreniak">6 marca doszło do sytuacji, do których w państwie, w którym rzeczywiście szanuje się prawo, absolutnie dojść nie powinno, i to właśnie minister spraw wewnętrznych i administracji ponosi pełną polityczną odpowiedzialność za wydarzenia sprzed Sejmu podczas protestu rolników. To on jako minister spraw wewnętrznych sprawuje nadzór nad Policją i odpowiada za bezpieczeństwo publiczne. Minister Marcin Kierwiński niestety zamiast być faktycznym szefem służb i zająć się tym, za co konstytucyjnie odpowiada, czyli bezpieczeństwem wewnętrznym kraju, nadal zachowuje się jak sekretarz generalny Platformy Obywatelskiej. Niestety po ostatnich wydarzeniach widać, że ważniejszy jest dla niego bieżący polityczny interes Platformy Obywatelskiej niż dbałość o bezpieczeństwo publiczne obywateli.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PawełHreniak">6 marca minister Kierwiński zamiast studzić emocje protestujących, które były wynikiem autentycznej troski rolników o ich przyszłość i bezpieczeństwo żywnościowe kraju, podgrzewał je, a nawet prowokował rolników niepotrzebnymi, konfrontacyjnymi działaniami. Celem politycznym tych działań było obniżenie zaufania społecznego do rolników, zrobienie z rolników łobuzów i awanturników, co w konsekwencji miało osłabić pozycje negocjacyjne środowiska rolniczego, a następnie ułatwić koalicji rządzącej wygaszenie protestów i wymóc na rolnikach ich zakończenie bez spełnienia postulatów. Celem politycznym była również próba zastraszenia tych wszystkich, którym przyszłoby do głowy w przyszłości z jakiegokolwiek powodu protestować w obecnej uśmiechniętej Polsce. Dziś już wiemy, że ci, którzy chcą wyrażać w dzisiejszej Polsce swoje poglądy, swoje oczekiwania i prezentować postulaty, zamiast otwartych drzwi i zaproszenia do dialogu napotkają brutalną siłę.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#PawełHreniak">Wydarzenia z 6 marca pokazały, że wracamy do tego, co było na marszach niepodległości do 2015 r. Wracamy do tego wszystkiego, co spotkało m.in. górników i kibiców. Każdy rolnik po 6 marca już wie, że na spotkanie z premierem nie ma szans, za to jest ogromna szansa na gaz i pałkę. Niestety Policja, pewnie nieświadomie, została przez ministra wplątana w politykę i stała się narzędziem do osiągnięcia przez rządzących bieżących celów politycznych. Niestety stała się straszakiem używanym przez obecną władzę. Wierzę, że Policja się przed tym obroni, ale żeby jej to ułatwić i jej pomóc, należy odwołać tego, który doprowadził do obecnego stanu, czyli ministra Kierwińskiego.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#PawełHreniak">Podobny charakter do wydarzeń spod Sejmu miały działania podjęte podczas interwencji policji i funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa wobec posłów Kamińskiego i Wąsika w Pałacu Prezydenckim 9 stycznia br. Nieadekwatne stosowanie sił i środków w celu podgrzewania emocji i osiągania celów politycznych to dziś firmowe działania resortu kierowanego przez ministra Marcina Kierwińskiego. Dla mnie obciążające i dyskredytujące obecnego ministra jest również to, że ministerstwo nie było w stanie przez ostatnie 4 miesiące przygotować żadnego projektu ustawy, nad którym Sejm mógłby pracować. To jest porażające. To pokazuje, że minister Kierwiński nie miał żadnych pomysłów, gdy obejmował resort. I nie chodzi o to, czy te pomysły byłyby dobre czy też złe, ale o to, że minister faktycznie nie ma żadnego pomysłu na ustawy, na to, jak modernizować i naprawiać służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo Polaków.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#PawełHreniak">Minister Kierwiński przyszedł do ministerstwa z niczym, nie ma żadnego merytorycznego dorobku, który można byłoby nazwać wkładem ministra w poprawę bezpieczeństwa Polski. Minister nie miał żadnego przygotowanego projektu ustawy, choć przez całą kampanię obecna koalicja twierdziła, że ma ich pełne szuflady. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji w obecnej sytuacji międzynarodowej, obok Ministerstwa Obrony Narodowej, jest najważniejszym resortem i musi być kierowane przez osobę, która w sercu ma przede wszystkim dbałość o bezpieczeństwo Polaków. Niestety, poseł Marcin Kierwiński nadal jest bardziej sekretarzem generalnym swojej partii niż konstytucyjnym ministrem. Minister Kierwiński nie rozumie swojej konstytucyjnej roli. Dlatego jako klub Prawo i Sprawiedliwość będziemy głosować za wyrażeniem wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PiotrZgorzelski">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawi pan poseł Zbigniew Konwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#ZbigniewKonwiński">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Rzeczywiście, panie pośle, jest między nami fundamentalna różnica, bo my stoimy murem za polskim mundurem, a wy stoicie murem za Wąsikiem i Kamińskim.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#ZbigniewKonwiński">Właśnie taka jest między nami różnica.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#ZbigniewKonwiński">Dzisiejsza debata to doskonała okazja do tego, by podsumować dokonania rządów PiS w Policji, a uwierzcie mi, że jest o czym mówić. Samo wotum nieufności wobec ministra Kierwińskiego to akt cynicznej zemsty grupy ludzi, którzy nie potrafią zrozumieć, że prawo jest równe dla każdego. Jest takie samo dla polityka, ministra, obywatela i PiS-owca.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A obywatel PiS-owski to…)</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#ZbigniewKonwiński">Takie samo prawo.</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#ZbigniewKonwiński">To jest akt zemsty za zatrzymanie byłych posłów Wąsika i Kamińskiego w budynku Kancelarii Prezydenta. To jest akt zemsty za odpolitycznienie Policji. To jest akt zemsty za odbudowę zaufania do policjantów, zaufania, które za waszych czasów zostało zdruzgotane — to jest właściwe słowo: zdruzgotane. Poziom zaufania do Policji podczas waszych rządów spadł o blisko 25 punktów procentowych.</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Teraz rośnie.)</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#ZbigniewKonwiński">Dlaczego tak się stało? Trzeba sobie przypomnieć. Pamiętacie zdjęcia policjantów na hydraulicznym podnośniku zaglądających w okna mieszkania, w którym obecni byli działacze Lotnej Brygady Opozycji? Śmieszne? Może śmieszne, ale przede wszystkim tragiczne. Pamiętacie konfetti zrzucane z policyjnego śmigłowca, tak by osłodzić imprezę ministra Zielińskiego? Pamiętacie policjantów śledzących ówczesnego związkowego działacza Michała Kołodziejczaka? A tych, którym kazaliście dopiąć anielskie skrzydła? Nie? To sobie przypomnijcie, bo to wy przez 8 ostatnich lat robiliście z polskich policjantów pośmiewisko.</u>
          <u xml:id="u-187.10" who="#ZbigniewKonwiński">Ale gdyby na tym się skończyło… Nie, wam to nie wystarczyło. Postanowiliście czynić z tej jakże ważnej służby agencję ochrony PiS. W dzień i w nocy, w deszczu i na mrozie funkcjonariusze wystawali pod domem prezesa Kaczyńskiego, chroniąc jego spokojny sen — a jak wiemy, lubi spać długo — i dobre samopoczucie.</u>
          <u xml:id="u-187.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Skąd ty to wiesz, chłopie?)</u>
          <u xml:id="u-187.12" who="#ZbigniewKonwiński">Kto mieszkał w Warszawie w latach 80., pamięta takie same obrazki sprzed domu Jaruzelskiego. Tam go wtedy chroniła i pilnowała Milicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-187.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.14" who="#ZbigniewKonwiński">Podobnie było pod siedzibą PiS na Nowogrodzkiej. Prywatna firma ochroniarska — do tego doprowadziliście Policję. Wasze partyjne imprezy chronił nie tyle patrol Policji, co batalion. Zresztą mam wrażenie, że najbardziej zadowolone z przegranej PiS 15 października to były policyjne konie, które nieszczęsne musiały jeździć po całej Polsce za prezesem Kaczyńskim, by chronić go przed Polakami. Tak właśnie było. Policja była wam niezbędna, by odgradzać się od obywateli, tak samo jak w komunizmie, nie ma tu żadnych różnic.</u>
          <u xml:id="u-187.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.16" who="#ZbigniewKonwiński">Zbrukaliście dobre imię Policji. Jak Polacy mieli mieć o tej służbie dobrą opinię, skoro sztandarowym obrazkiem był policjant bijący kobietę pałką teleskopową czy też walący gazem po oczach spokojnych demonstrantów? Polacy zaczęli się bać Policji podczas waszych rządów, i to nie dlatego, że łamali prawo, tylko dlatego, że byli przez was zmuszani do służenia PiS-owi. Do tego zmuszaliście Policję. Milicja Obywatelska zmieniła się w Policję w 1990 r. Od tego czasu upłynęły niemal 34 lata, 34 lata mozolnej ofiarnej pracy setek tysięcy funkcjonariuszy na rzecz Polski i polskich obywateli, na rzecz bezpieczeństwa każdego z nas. Od 2015 r. PiS, panowie Wąsik, Kamiński, Szymczyk postanowili pogrzebać ten dorobek. Kolejny raz policjanci musieli służyć polityce, a nie obywatelom, partii, a nie prawu, politykom, a nie Polakom. To jest jedyny efekt PiS w Policji.</u>
          <u xml:id="u-187.17" who="#ZbigniewKonwiński">Wykorzystywaliście tę służbę haniebnie. Przypomnę tylko wypadek policyjnego black hawka na wyborczej imprezie pana Wąsika. To jest dopiero prywata. I dziś macie czelność żądać wotum nieufności wobec ministra, który podjął się niełatwego zadania posprzątania tego bałaganu w Policji, przywrócenia jej dobrego imienia i odbudowy zaufania obywateli do tej formacji. Wstyd, panowie z PiS. To jest dość prymitywna próba zemsty na ministrze, który po raz pierwszy od 8 lat pokazuje, jak powinna działać Policja w demokratycznym kraju. Ministrowi, który skończył z upartyjnieniem i upolitycznieniem Policji, należy się szacunek, a nie próba jego odwołania. Wy tego nie rozumiecie, bo wam to przeszkadza, bo wy wciąż mentalnie stoicie w tym miejscu, gdzie stało ZOMO.</u>
          <u xml:id="u-187.18" who="#ZbigniewKonwiński">Panie Ministrze! Proszę kontynuować swoją misję. Klub Koalicji Obywatelskiej w pełni popiera pana działania.</u>
          <u xml:id="u-187.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Kobosko przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MichałKobosko">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Obradujemy dziś nad wnioskiem o wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji. Tak jak przy poprzednich podobnych działaniach opozycji wobec ministrów Sienkiewicza i Bodnara daje nam to szczególną okazję do porównania tego, czego, w cudzysłowie, dokonali nasi poprzednicy, z tym, co robimy i co zamierzamy jako koalicja 15 października zrobić w tym konkretnym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MichałKobosko">Co zapamiętamy po rządach PiS w obszarze spraw wewnętrznych? MSWiA za rządów PiS to śmiertelnie groźna broń przeciwpancerna, która przez nieodpowiedzialność i arogancję władzy została przewieziona przez polską granicę, a następnie eksplodowała w najważniejszym gabinecie policyjnym w Polsce. MSWiA za rządów PiS to setki, tysiące funkcjonariuszy Policji używanych jako prywatna firma ochroniarska Jarosława Kaczyńskiego i partii władzy. To setki radiowozów i tysiące policjantów pilnujących prywatnego domu I sekretarza partii. MSWiA za rządów PiS to tajniacy z pałkami teleskopowymi, którzy jesienią 2020 r. zostali wysłani do bicia uczestniczek protestów organizowanych przeciw skandalicznej i zbrodniczej decyzji trybunału Julii Przyłębskiej.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam. Nie było tak.)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zwróć się do Platformy.)</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#MichałKobosko">MSWiA za rządów PiS to seria tajemniczych, do dziś niewyjaśnionych zgonów osób zatrzymanych na komendach Policji we Wrocławiu. To zapamiętamy z działań PiS w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Takich obrazków, takich wydarzeń za rządów koalicji 15 października nie ma i nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#MichałKobosko">Idąc dalej, w swoim wniosku oburzają się państwo na działania podległych ministrowi służb policyjnych w Pałacu Prezydenckim. I tu — co pewnie was zaskoczy — jesteśmy w stanie się zgodzić. Nie chcielibyśmy oglądać interwencji Policji w Pałacu Prezydenckim, w kancelarii premiera czy w Sejmie. Jak tego uniknąć? Po pierwsze, nie udzielać schronienia w przestrzeni urzędów publicznych prawomocnie skazanym przestępcom, tak jak to się wydarzyło w kancelarii pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#MichałKobosko">W tym przypadku działania Policji były konieczne i zgodne z prawem.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#MichałKobosko">Protest rolników pod Sejmem — tu mamy do czynienia w państwa wniosku z całym zbiorem przekłamań. Po pierwsze, skąd wzięły się protesty rolników? Wzięły się z efektów waszych działań, waszego rządu, waszych ministrów rolnictwa. Dziś polscy rolnicy odczuwają skutki tego, do czego doprowadziliście — i w relacjach handlowych z Ukrainą, i psując nasze relacje z innymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Nasza koalicja, nasz rząd finalizują, o czym wczoraj mówił pan premier Tusk, prace nad tym, by w bardzo wymierny sposób i szybko pomóc rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#MichałKobosko">W demonstracji 6 marca wzięły udział tysiące ludzi, którzy mieli pełne prawo nie zgadzać się na sytuację, w której się znaleźli, ale w tłumie demonstrantów byli też prowokatorzy, były osoby, które za nic miały interes rolników i polskiej wsi, a chciały za wszelką cenę doprowadzić do rozróby i napaści na budynki Sejmu Rzeczypospolitej. Nie może być zgody na takie działania. Wielu funkcjonariuszy zapłaciło zdrowiem za to, że stanęli na drodze zadymiarzy. Należy im się szacunek. Stoimy murem za polskim mundurem.</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#MichałKobosko">Zostawili państwo po sobie w stanie zerowym prace nad systemem obrony cywilnej. Dziś finalizujemy te prace nad projektem ustawy. Polska musi mieć sprawnie działający system zarządzania kryzysowego na wypadek dziś bardzo realnych i poważnych zagrożeń. Na czele nowej obrony cywilnej stanie minister spraw wewnętrznych i administracji. A co wy robicie? W takiej sytuacji, w sytuacji takiego zagrożenia chcecie zwalniać ministra z urzędu i wprowadzać dodatkowy zamęt.</u>
          <u xml:id="u-189.13" who="#MichałKobosko">Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga będzie głosował przeciw wyrażeniu wotum nieufności wobec ministra Marcina Kierwińskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Krzysztof Paszyk, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#KrzysztofPaszyk">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panowie Premierzy! Państwo Ministrowie! Wstyd, panie pośle Błaszczak, ponieważ nie pierwszy raz pan cynicznie, posługując się nimi, próbuje wykorzystać rolników tu, w Sejmie do swoich niecnych politycznych planów. Naprawdę nie wypada posługiwać się tymi metodami.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#KrzysztofPaszyk">Wysoka Izbo! Ten wniosek, którego przed chwilą wysłuchaliśmy, słaby wniosek, polityczna hucpa, wydaje się skrojony na taką PiS-owską miarę. Czego on dowodzi? Tego, że w niezwykle trudnych, skomplikowanych czasach, jeśli chodzi o sytuację międzynarodową, dla PiS-u ważniejsza jest zadyma polityczna, ważniejsza jest awantura na tej sali niż sensowna refleksja nad potrzebami, wśród których bezpieczeństwo i budowanie silnych formacji, takich jak Policja, straż pożarna, są niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#KrzysztofPaszyk">Wbrew tym bredniom, które zostały przed chwilą w tym wniosku wyrażone, pozwolę sobie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi zwrócić uwagę Wysokiej Izby na kilka bardzo istotnych faktów w obszarze Policji. Otóż ostatnie miesiące to 20-procentowy wzrost wynagrodzeń dla funkcjonariuszek, funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Policji, ale również za sprawą resortu kierowanego przez pana ministra Kierwińskiego ścieżka powrotu do służby tych, którzy odeszli. A w czasach rządów PiS-u odeszło 10 tys. policjantów. Dlaczego odeszli? Bo wstyd im było za formację, która jest wykorzystywana do politycznych celów.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Albo ich wyrzucano.)</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#KrzysztofPaszyk">Wstyd im było za formację, którą komendant główny, pierwszy policjant ośmieszył na wiele, wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#KrzysztofPaszyk">To się zmienia. Policja jest bardzo ważną formacją, potrzebuje wsparcia i to wsparcie jest jej udzielane w ostatnich tygodniach.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#KrzysztofPaszyk">Co również ważne, przez resort sprawiedliwości, spraw wewnętrznych i administracji jest realizowana bardzo ważna ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Zapomnieliście o tym. Obrona ojczyzny, zakupy sprzętu — bardzo dobrze, a obrona cywilna została obrócona w ruinę. Dzisiaj to MSWiA z resortem obrony przywraca obronę cywilną w Polsce. To niezwykle ważna rzecz. To ustawa bardzo szeroko konsultowana, także z organizacjami, także z samorządami, bo obrona cywilna to coś, co łączy wiele ogniw władzy publicznej. To jest dzisiaj robione, to jest bardzo wymierny konkret.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#KrzysztofPaszyk">Odpolitycznienie Policji i straży pożarnej. To, do czego doprowadziliście Policję, zresztą straż pożarną również, to niebywała rzecz. Odnoszę takie wrażenie, wsłuchując się, wczytując się w ten wniosek, że on jest tak naprawdę stworzony wedle waszych kryteriów. To w waszych czasach minister spraw wewnętrznych ręcznie sterował komendantem głównym Policji, sterował działaniami Policji wymierzonymi w protestujących pokojowo Polaków. Z tym koniec, tego już nie ma, nie będzie tych praktyk. Może się wam to podobać czy nie. Straż pożarna i Policja będą istotnymi filarami bezpieczeństwa, będą odbudowane. To jest dzisiaj wymóg i potrzeba czasu.</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#KrzysztofPaszyk">Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga będzie głosował przeciwko temu wnioskowi o wotum, który został zgłoszony przez klub PiS-u. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Arkadiusz Sikora, który przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#ArkadiuszSikora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Panowie i Panie Ministrowie! Szef klubu PiS Mariusz Błaszczak, powołując się na Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, złożył wniosek o wotum nieufności wobec szefa MSWiA Marcina Kierwińskiego. Napisano w nim, że minister odpowiedzialny jest za wydarzenia przed Sejmem z 6 marca, kiedy podczas protestu rolników doszło do starć z policją. Zarzucono mu, że całkowicie pominął w swojej ocenie zachowanie niektórych policjantów, którzy mieli uderzać skute osoby lub odrzucać w stronę protestujących osób fragmenty kostki brukowej. I co najważniejsze, oskarżono go o to, że w imię doraźnego interesu politycznego swojej formacji postanowił całą odpowiedzialność za zajście zrzucić na protestujących rolników.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! Ten wniosek szefa klubu PiS nie ma doprowadzić do ustalenia faktów, tylko do wykreowania nowej rzeczywistości. Przecież miliony osób widziało, jak przebiegał protest. Widzieli oni te grupy osób, bojówkarzy, którzy wdarli się w protestujących rolników i prowokowali kostką brukową zajścia pod Sejmem. Policja zatrzymała wtedy 55 osób, kilkunastu z nich postawiono zarzuty i skierowano wnioski do sądu o ukaranie.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#ArkadiuszSikora">Faktem jest to, że wśród pokojowo protestujących rolników znalazła się ta grupa osób, która wykorzystała właśnie protest do tego, żeby sprowokować służby porządkowe do działań prewencyjnych. Oni mieli jasny cel, cel polityczny. I to składający wniosek chcieli podburzyć rolników, by na długo rolników spiąć i przypiąć do PiS-u. Jeden ze związków rolniczych, przybudówka PiS-u, który przez lata współpracował i legitymizował fatalne decyzje poprzedniej ekipy, mocno przyczynił się do rozpoczęcia ogólnokrajowego strajku i eskalacji protestów.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#ArkadiuszSikora">Pytamy, gdzie byli wtedy rządzący i gdzie ten związek zawodowy był w momencie, kiedy polskie firmy handlowały zbożem ukraińskim. Gdzie był przedstawiciel PiS-u w Komisji Europejskiej, który wprowadzał zielony ład i nie zadziałał wtedy, kiedy można było zadziałać i wprowadzić różnego rodzaju udogodnienia dla polskich rolników? Gdzie oni byli wtedy? Gdzie byliście?</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego wasz minister…)</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#ArkadiuszSikora">Oskarżamy was, politycy PiS i Konfederacji, o to, że wprowadziliście do tych protestów postulaty antyunijne i antyukraińskie, które dodatkowo podlewaliście swoim patriotycznym sosem. To wszystko spowodowało, że w te protesty włączyła się skrajna prawica oraz środowiska jawnie prorosyjskie. Nie próbujcie kontynuować tej polityki w najbliższych wyborach do Parlamentu Europejskiego, bo to jest coś, co tylko skonfliktuje nas z Unią Europejską. Na koniec, szanowni politycy PiS-u, gdzie byliście wtedy, kiedy za waszych czasów służby pacyfikowały polskie kobiety, kiedy wykręcały im ręce, kiedy pryskały gazem, kiedy biły pałkami teleskopowymi? Gdzie byliście wtedy? Dzisiaj pan minister Kierwiński jest aniołem w porównaniu do waszych smutnych rządów, smutnych panów, którzy wtedy stali na czele MSW.</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! Ostatni akapit, w którym piszecie, że było przekroczenie uprawnień i nieadekwatnie zastosowano środki przez funkcjonariuszy SOP-u podczas interwencji na wniosek sądu, prawomocnie wydanej decyzji sądu, kiedy ukrywaliście swoich przestępców właśnie w Pałacu Prezydenckim. Słuchajcie, to, o czym teraz mówicie, to jest wielka groteska. Oczywiście klub Lewicy będzie głosował za odrzuceniem wniosku PiS-u. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Wy się dziwicie, że macie 6%.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Chciałbym w waszym i swoim imieniu przywitać przebywających na galerii członków stowarzyszenia „Druga Młodość” z Wielichowa, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Henryka Szopińskiego.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie stowarzyszenie „Druga Młodość”.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#PiotrZgorzelski">Tymczasem stanowisko klubu Konfederacja przedstawi pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże polskim rolnikom, którzy nie jedno przetrwali, przetrwają i kierwińszczyznę w Warszawie i w całej Polsce!</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Na temat.)</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#GrzegorzBraun">Może na rozgrzewkę zaznaczę jednak, że żołądek się wywraca, kiedy o honorze polskiego munduru mówi minister Błaszczak, który przecież sprowadził polski mundur, polskiego żołnierza do poziomu siepacza PiS-owskiego i bezkrytycznego wykonawcy nie polskiej, antypolskiej polityki w ostatnich latach. Panie ministrze Błaszczak, flaki się wywracają, kiedy pan oskarżasz tutaj, wart Pac pałaca, ministra Kierwińskiego o rozmaite rzeczywiste bezeceństwa.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#GrzegorzBraun">Ale chciałbym jednych zapewnić, drugich uspokoić, że fakt, że tak niefortunnie dobrała opozycja, do wczoraj jeszcze rządząca Zjednoczona łże-Prawica, posła sprawozdawcę tego projektu. Tak, zaiste niefortunnie ten fakt nie zniechęci Konfederacji do głosowania za wnioskiem o wyrażenie braku zaufania, kompletnego braku zaufania dla ministra Kierwińskiego. Czy prowokacja policyjna wobec rolników w mieście stołecznym Warszawie przed miesiącem była faktem? Tak, była faktem. Pana, panie pośle Kobosko nie widziałem na ul. Wiejskiej, na żadnej z przyległych uliczek, kiedy obserwowałem i wraz z moimi kolegami z klubu Konfederacja mogliśmy odczuć na własnej skórze efekty waszych działań. To znana nam klasyka gatunku. To znane nam stałe warianty gry z czasów, kiedy próbowaliście niszczyć, rozbijać Marsz Niepodległości.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#GrzegorzBraun">Osobiście należę jeszcze do tego pokolenia, które pamięta ten smak czy raczej poczucie, jakie rodzi gaz unoszący się w powietrzu po czy w trakcie manifestacji, jeszcze z czasów, kiedy pański tata reprezentował jak dziś stronę siepaczy, którzy dokonują zamachów na polski patriotyzm. Ale ja panu nie będę tego wypominał, kto skąd pochodzi, kto kogo rodzi, ponieważ dziś mamy rzeczywiście nową sytuację. Dziś nie jest tak istotne, kto stał tam, gdzie stało ZOMO, jak to, kto dziś stoi po stronie wolnych Polaków, prawdziwych patriotów, których widzimy dzisiaj w polskich rolnikach, i tych rolników pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#GrzegorzBraun">Czy najście na kancelarię, siedzibę prezydenta było skandalem? Tak, dla mnie to prawdziwy skandal, żeby wejść po Wąsika i Kamińskiego — a oni nie siedzą. To jest skandal, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: A, to do Dudy trzeba iść.)</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#GrzegorzBraun">To jest wyraz waszej nieudolności, nieudolności całej tej ekipy. Mam nadzieję, że po ministrze Kierwińskim odwołamy i następnych.</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Poradzą sobie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie wytrzymaliście nawet 100 dni rządów bez buty i arogancji, którą znamy z pamiętnych lat 2007–2015. Stwierdziliście, że rozbijecie protest i odwrócicie emocję społeczną, która obnaża waszą niekompetencję, ale to się nie udało. Polacy są murem za rolnikami, a przeciwko czerwonemu czy zielonemu ładowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WitoldTumanowicz">Nadzorowana przez ministra Kierwińskiego Policja zaatakowała gazem i pałkami także posłów opozycji, czyli posłów Konfederacji. Ucierpieli m.in. posłowie Sławomir Mentzen i Ryszard Wilk. Minister Kierwiński powinien zostać odwołany za użycie siły wobec manifestantów oraz użycie taktyki policyjnej, która była niebezpieczna zarówno dla manifestantów, jak i samych funkcjonariuszy, dlatego klub Konfederacji poprze wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec szefa MSWiA. Koalicja ma większość, więc pewnie obronicie swojego ministra.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WitoldTumanowicz">Za nieco ponad pół roku ulicami Warszawy kolejny raz przejdzie Marsz Niepodległości, którego byłem przewodniczącym w latach rządów PO-PSL. Teraz zapach gazu i atmosfera tamtych lat powróciły. Opamiętajcie się dla bezpieczeństwa i zdrowia Polaków, nawet tych, z których poglądami się nie zgadzacie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PiotrZgorzelski">Wystąpienia klubowe zakończy pan poseł Jarosław Sachajko, który przedstawi stanowisko koła Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JarosławSachajko">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Przykro mi, że po niespełna 4 miesiącach od utworzenia nowego polskiego rządu musimy procedować nad wnioskiem o odwołanie ministra resortu siłowego, resortu, który powinien chronić Polaków, a nie prowokować, a następnie atakować.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#JarosławSachajko">Zakaz wjazdu ciągników do Warszawy został wprowadzony w lutym 2015 r., kiedy rolnicy chcieli wjechać na protest. Było to za czasów pierwszych rządów Platformy Obywatelskiej i PSL-u. Wówczas odbyły się dwie manifestacje rolników — jedna NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, druga OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Uczestniczyło w nich kilka tysięcy osób. Naprzeciwko KPRM-u zbudowano zielone miasteczko.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#JarosławSachajko">Mamy 2024 r., ponownie rządzi Platforma Obywatelska i PSL, a rolnicy wyszli na kolejne wielotysięczne protesty, największe protesty od 20 lat. W okresie rządów Prawa i Sprawiedliwości rolnicy również protestowali, ale nigdy nie było prowokacji i bezpardonowego atakowania rolników.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#JarosławSachajko">Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ma chronić obywateli, a nie ich prowokować. Nie ma zgody na powrót do strzelania do Polaków z broni gładkolufowej, jak to miało miejsce w lutym 2015 r. Nie ma zgody na prowokacje, jakie miały miejsce w trakcie Marszów Niepodległości, jakie miały miejsce za czasów poprzednich rządów Platformy Obywatelskiej i PSL-u. Nie ma zgody na to, aby wróciły czasy prowokatorów, którzy rzucają kostką brukową, a później chowają się za kordon Policji. Policjanci nie mogą wbiegać w tłum i psikać gazem łzawiących na prawo i lewo. Policjanci nie mogą wyłuskiwać spokojnie stojących protestujących, wciągać ich za kordon Policji i brutalnie skuwać.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Ale tak było za PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#JarosławSachajko">Jest masa dokumentacji, nagrań wideo, które pokazują te wszystkie nieprawidłowości. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji nie może istnieć departament kostki brukowej.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#JarosławSachajko">W związku z powyższym Kukiz`15 popiera złożony wniosek, a w imieniu marszałka seniora i swoim chciałem zapytać o to, gdzie jest poseł wnioskodawca.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-199.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek Sejmu Szymon Hołownia)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#Marszałek">Proszę teraz o zabranie głosu ministra spraw wewnętrznych i administracji pana Marcina Kierwińskiego.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MarcinKierwiński">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! 4 miesięcy temu w Polsce przywrócono właściwe znaczenia fundamentalnym słowom: prawo znaczy prawo, sprawiedliwość znaczy sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#MarcinKierwiński">Wiem, że ta część sali może mieć z tym problem.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#MarcinKierwiński">Skończyły się czasy bezkarności, skończyły się czasy wykorzystywania Policji do tego, aby chroniła pana posła Kaczyńskiego i jego prywatne imprezy. Skończyły się czasy, kiedy różne bezeceństwa tej strony sceny politycznej nie były rozliczane. Skończyły się czasy, gdy służby, państwowe służby nie ścigały polityków PiS-u tylko dlatego, że mieli legitymację PiS-u. Tak, może się wam to nie podobać. Wiem, że się tego boicie. Ten strach czuć chociażby w słowach pana Błaszczaka. O panu Błaszczaku będzie za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#MarcinKierwiński">Szanowni Państwo! Żeby zobrazować to, w jakim punkcie znalazła się Policja… Ten wniosek mówi de facto o Policji, natomiast sytuacja w innych służbach podległych MSWiA nie jest lepsza. O tym też możemy długo rozmawiać, natomiast żeby zobrazować to, co politycy PiS-u, w tym m.in. pan minister Błaszczak, zrobili z polską Policją przez 8 długich, ciemnych, czarnych lat, warto zacząć od tego, jakim zaufaniem społecznym cieszyła się polska Policja wtedy, gdy politycy PiS-u dochodzili do władzy. 72% Polaków miało zaufanie do Policji, uważało, że jest to służba, która dobrze służy interesom narodowym i dobrze chroni polskie bezpieczeństwo. Po 8 latach rządów PiS-u 26% Polaków zaczęło uważać, że Policja jest upolityczniona. Czyja to jest wina, panowie z PiS-u? Czyja to jest wina?</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Wasza.)</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#MarcinKierwiński">Wasza, Błaszczaka, Kamińskiego i Wąsika. To wy do tego doprowadziliście.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#MarcinKierwiński">Wstydu nie macie. Macie dziś czelność mówić, że wy bronicie polskich policjantów.</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#MarcinKierwiński">Rząd pana premiera Donalda Tuska już pierwszego dnia rozpoczął odbudowę tego, co wy zdemolowaliście. Wiem, że wam się to nie podoba, ale skończyły się czasy, kiedy policyjne śmigłowce latały na imprezy waszych kumpli. Już tak nie będzie. Skończyły się czasy, gdy policjanci wycinali konfetti, żeby pewien zakompleksiony wiceminister mógł poczuć się lepiej. To już nie wróci.</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#MarcinKierwiński">Skończyły się czasy, kiedy antyterroryści pałowali polskie kobiety na polecenie polityków i władzy.</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.14" who="#MarcinKierwiński">To się skończyło i dobrze, że się skończyło. Skończyły się czasy, kiedy strażackie podnośniki służyły do tego, żeby zaglądać w okna obywatelom. To też już nie wróci, panowie, i bardzo dobrze, że nie wróci.</u>
          <u xml:id="u-201.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.16" who="#MarcinKierwiński">Tak jak powiedziałem, skończyły się czasy, kiedy na ul. Nowogrodzkiej stały setki policjantów. Skończyły się czasy, kiedy pod willą pana posła Kaczyńskiego stały setki policjantów. To już nie wróci. Policja nie będzie już pracować jako agencja ochroniarska Kaczyńskiego…</u>
          <u xml:id="u-201.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.18" who="#MarcinKierwiński">…i wasza, politycy PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-201.19" who="#MarcinKierwiński">Niestety są takie rzeczy w tej demolce, którą wykonaliście na polskiej Policji, z którymi borykać się będziemy przez bardzo, bardzo wiele lat. 16,5 tys. wakatów w polskiej Policji — to jest efekt waszej pracy, to jest efekt waszej nieodpowiedzialności, to jest efekt tego, że tacy ludzie jak Błaszczak rządzili polską Policją.</u>
          <u xml:id="u-201.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.21" who="#MarcinKierwiński">Wiecie, co to znaczy, że jest 16,5 tys. wakatów w polskiej Policji? To tak, jakby w pięciu województwach w Polsce nie było żadnego policjanta. Do tego doprowadziliście. Policjanci nie chcieli służyć…</u>
          <u xml:id="u-201.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile posterunków zamknęliście?)</u>
          <u xml:id="u-201.23" who="#MarcinKierwiński">Niech pan się nie denerwuje. Wiem, że to boli, ale warto posłuchać.</u>
          <u xml:id="u-201.24" who="#MarcinKierwiński">Policjanci nie chcieli służyć pod komendą pana Kamińskiego i pana Wąsika, bo było im wstyd z powodu tego, co robili.</u>
          <u xml:id="u-201.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.26" who="#MarcinKierwiński">Czy zdajecie sobie sprawę, że w samym garnizonie stołecznym w Warszawie efektem ostatniego roku waszych rządów jest to, że dziennie na ulicach Warszawy jest o 120 patroli mniej? To jest efekt Kamińskiego i Wąsika, ludzi, których tak bronicie, ludzi, którzy doprowadzili do zniszczenia polskiej Policji.</u>
          <u xml:id="u-201.27" who="#MarcinKierwiński">Pan poseł zarzucał nam, że niewiele robimy w resorcie. Opowiem panu historię, która dobrze pokazuje, co działo się w resorcie za waszych rządów. Wie pan, jaka była pierwsza rzecz, którą musieliśmy się zająć, kiedy weszliśmy do resortu?</u>
          <u xml:id="u-201.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Spytaj milicjantów.)</u>
          <u xml:id="u-201.29" who="#MarcinKierwiński">Powiem panu. To było znalezienie pieniędzy — dzięki panu premierowi bardzo szybko się te pieniądze znalazły — na to, żeby zapłacić wymagalne faktury za benzynę, bo zadłużyliście Policję na 185 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-201.30" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-201.31" who="#MarcinKierwiński">Wasz Orlen, pan prezes Obajtek — mówi wam to coś — mówił, że nie będzie już można tankować samochodów policyjnych na karty, które ma Policja. To był efekt waszej pracy. 185 mln zł. W takim stanie zostawiliście Policję.</u>
          <u xml:id="u-201.32" who="#komentarz">(Głos z sali: Szok.)</u>
          <u xml:id="u-201.33" who="#MarcinKierwiński">Na ochronę pana posła Kaczyńskiego i jego imprez zawsze były pieniądze. 35 mln wydaliście przez ostatnie 8 lat na to, żeby chronić pana posła Kaczyńskiego i jego imprezy. To jest skala upadku, o którym mówimy.</u>
          <u xml:id="u-201.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-201.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Zwrócić kasę.)</u>
          <u xml:id="u-201.36" who="#MarcinKierwiński">Jeżeli chodzi o kwestię protestu, bo bardzo wiele było na ten temat powiedziane, to chcę zacząć od tego, że jestem dumny z pracy podległych mi funkcjonariuszy. Oni dobrze robili swoją robotę, oni bronili polskich obywateli, bronili bezpieczeństwa Polaków. Wy zarzucacie …</u>
          <u xml:id="u-201.37" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Rzucając kostką brukową?)</u>
          <u xml:id="u-201.38" who="#MarcinKierwiński">Panie pośle, o panu też będzie, proszę się nie denerwować. Naprawdę proszę się nie denerwować. Wiem, że was to boli. Policjanci od prawie 3 miesięcy zabezpieczają protesty rolnicze — chcę, żeby to bardzo jasno wybrzmiało — i codziennie pilnują, żeby na tych protestach było bezpiecznie. Chodzi o prawie 2 tys. zgromadzeń w ciągu 3 miesięcy. Był spokój, było wszystko. Współpraca na linii protestujący — Policja układała się świetnie do momentu, kiedy wasze przybudówki postanowiły zrobić awanturę. Jak ma się zachowywać Policja, kiedy w jej stronę lecą kostka brukowa i butelki? Jak ma się zachowywać Policja?</u>
          <u xml:id="u-201.39" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie rzucać kostką.)</u>
          <u xml:id="u-201.40" who="#MarcinKierwiński">Policja broni obywateli. Policja reagowała też na zgłoszenia obywateli, którzy mieszkają przy ul. Wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-201.41" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ciskając brukiem.)</u>
          <u xml:id="u-201.42" who="#MarcinKierwiński">Ta sprawa została oceniona, szanowni państwo. 26 osób zostało zatrzymanych, 15 z tych osób przyznało się do winy, przyznało, że atakowało policjantów. Przyznało się. Czy pan to rozumie, panie pośle Braun? Ci ludzie przyznali się do tego, że rzucali w polskich policjantów.</u>
          <u xml:id="u-201.43" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Internet widział.)</u>
          <u xml:id="u-201.44" who="#MarcinKierwiński">Wy macie czelność mówić, że stoicie murem za polskim mundurem?</u>
          <u xml:id="u-201.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.46" who="#MarcinKierwiński">Wy rzucacie kostką brukową w polski mundur. Po Błaszczaku niczego innego nie można się spodziewać, bo już w innym resorcie, nie w MSWiA… Przecież ten sam pan minister Błaszczak, który dzisiaj mówi, że stoi za polskim mundurem, powiedział: to nie moja wina, to wszystko wina generałów, kiedy okazało się, że rakieta przeleciała przez pół Polski. A co się okazało? Że przez 2 tygodnie nie znalazł czasu, żeby przeczytać notatkę, bo zajmował się przebieraniem w wojskowy strój, a nie dbaniem o polskie bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-201.47" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.48" who="#MarcinKierwiński">Teraz kilka słów o wejściu do pałacu, bo nie mam wątpliwości, że to jest tak naprawdę to, co najbardziej skłoniło was do złożenia tego wniosku. Nie dziwię się. Każdy z was obawia się o swoją przyszłość. Zresztą po tym, co wyprawialiście, też bym się obawiał.</u>
          <u xml:id="u-201.49" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty się o swoją przyszłość…)</u>
          <u xml:id="u-201.50" who="#MarcinKierwiński">Rolą Policji jest realizowanie polskiego prawa. Policja wyciągnęła z pałacu dwóch przestępców, dwie osoby, które były skazane…</u>
          <u xml:id="u-201.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.52" who="#MarcinKierwiński">…wyrokiem polskiego sądu. Powiem więcej: na te osoby wystawiony przez polski sąd został nakaz doprowadzenia w trybie prawa, za którym wyście głosowali.</u>
          <u xml:id="u-201.53" who="#MarcinKierwiński">I powiem wam, żeby to zostało dobrze w waszej pamięci: każdy, każdy przestępca, który złamał prawo, jeżeli będzie stosowne postanowienie sądu, niezależnie od tego, czy ma legitymację PiS-u czy nie, zostanie doprowadzony do miejsca odsiadki, bo takie jest prawo.</u>
          <u xml:id="u-201.54" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.55" who="#komentarz">(Głos z sali: Tu się zgadzamy.)</u>
          <u xml:id="u-201.56" who="#komentarz">(Głos z sali: Dokładnie tak będzie.)</u>
          <u xml:id="u-201.57" who="#MarcinKierwiński">Tak będzie. Tak będzie, panie Gliński.</u>
          <u xml:id="u-201.58" who="#MarcinKierwiński">Szanowni Państwo! My przez te ostatnie miesiące przywracamy godność polskim policjantom. Przywracamy godność policjantom, która była zdeptana przez PiS. To myśmy zagwarantowali, to rząd pana premiera Donalda Tuska zagwarantował i zrealizował 20-procentowe podwyżki dla polskich funkcjonariuszy.</u>
          <u xml:id="u-201.59" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.60" who="#MarcinKierwiński">Wy na to nie znajdowaliście pieniędzy. Znajdowaliście na siebie, ale na funkcjonariuszy nie znaleźliście.</u>
          <u xml:id="u-201.61" who="#MarcinKierwiński">To my przygotowaliśmy ustawę, która ułatwi powrót do służby doświadczonym funkcjonariuszom, tym funkcjonariuszom, których wyście z Policji wypychali. Wiecie dlaczego? Bo nie myśleli tego, co wy, o różnych kwestiach. Bo to wasi wiceministrowie przesłuchiwali policjantów pod kątem tego, czy wierzą w zamach smoleński. To jest brutalna prawda o tym, co robiliście w polskiej Policji.</u>
          <u xml:id="u-201.62" who="#MarcinKierwiński">My wyrównujemy zarobki funkcjonariuszy nowo przyjętych do Policji z zarobkami w armii. Chcemy, aby służba była konkurencyjna, bo chcemy zatrzymać ten odpływ policjantów ze służby.</u>
          <u xml:id="u-201.63" who="#MarcinKierwiński">Pan się śmieje? A ja panu jeszcze raz powiem: 16,5 tys. wakatów. To jest efekt m.in. takiej drwiny i ironii, którą uprawialiście wobec polskich policjantów przez wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-201.64" who="#komentarz">(Głos z sali: Szczuliście… każdego…)</u>
          <u xml:id="u-201.65" who="#MarcinKierwiński">Odbudowujemy obronę cywilną. Dziwnym trafem wybuchła wojna na Ukrainie i co? I wyście rozwalili obronę cywilną. Wykreśliliście ją z polskiego prawa. Nie wiem, czy przez głupotę, czy po prostu nie czytacie tego, co przygotowaliście, czy może nie wiecie, co przygotowaliście, ale wykreśliliście obronę cywilną z polskiego prawodawstwa.</u>
          <u xml:id="u-201.66" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosowałeś za.)</u>
          <u xml:id="u-201.67" who="#MarcinKierwiński">My to przywracamy. My to będziemy realizować. Wy zapominaliście o schronach, zapominaliście o systemach ewakuacji, wy zapominaliście o systemie informowania. My to wszystko będziemy odbudowywać, odgruzowywać.</u>
          <u xml:id="u-201.68" who="#MarcinKierwiński">Wy chcieliście nawet RCB zlikwidować — Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Wyobrażacie sobie to państwo? Wybucha wojna na Ukrainie, jaki mają pomysł politycy PiS-u? Zlikwidujmy Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, po co nam coś takiego — zdaniem polityków PiS. To jest cała prawda o tym, co wyprawialiście w MSWiA.</u>
          <u xml:id="u-201.69" who="#MarcinKierwiński">I wreszcie, na koniec, panowie z PiS-u, bo jesteście bardzo aktywni, bardzo chcecie tutaj coś dopowiedzieć: przecież wy bierzecie odpowiedzialność za tę kompromitację, która miała miejsce w polskiej Policji wtedy, gdy pan Szymczyk wysadził pół komendy z granatnika. Przecież to wy bierzecie za to odpowiedzialność. To wasi ludzie tuszowali tę sprawę. To wasi ludzie, zagrażając bezpieczeństwu ludzi, którzy pracowali w Komendzie Głównej Policji, robili wszystko, aby prawda o tym incydencie nie wyszła na jaw. Tam nawet nie zarządzono ewakuacji, bo ważniejsze było tylko to, żeby chronić pana gen. Szymczyka. A potem udawaliście, że nic się nie stało, dawaliście mu jeszcze nagrody. 20 tys. zł kwartalnej nagrody dla pana Szymczyka. Za co? Za to, że wysadził pół komendy głównej. To jest to wasze dbanie o najwyższe standardy w Policji? Pan Błaszczak ma czelność dziś atakować polskich policjantów?</u>
          <u xml:id="u-201.70" who="#komentarz">(Głos z sali: I gdzie jest Błaszczak teraz?)</u>
          <u xml:id="u-201.71" who="#MarcinKierwiński">Atakować komendanta Boronia? Nie ma większej kompromitacji od tego, co wyście wyprawiali w polskiej Policji.</u>
          <u xml:id="u-201.72" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie jest Błaszczak?)</u>
          <u xml:id="u-201.73" who="#MarcinKierwiński">Cieszę się, panie ministrze Zieliński, że pan wrócił, bo pan też ma swój udział w tym niechlubnym procesie niszczenia polskiej Policji.</u>
          <u xml:id="u-201.74" who="#MarcinKierwiński">I na sam koniec, szanowni państwo: niezależnie od tego, jak będziecie krzyczeć, niezależnie od tego, ile jeszcze wniosków o wotum złożycie, my proces polskiej Policji przeprowadzimy, polską Policję odbudujemy, zbudujemy na nowo, na nowo zbudujemy prestiż tej służby.</u>
          <u xml:id="u-201.75" who="#MarcinKierwiński">W Policji pracują fantastyczni ludzie, ludzie, którzy chcą służyć polskiemu społeczeństwu, a których wy tłamsiliście. Ja słyszę od normalnych funkcjonariuszy niemal każdego dnia, że teraz da się pracować, a nie realizować fanaberie polityków PiS-u. Bo u was wszystko było na zlecenie polityczne. Ten wniosek, który przedstawiacie, właśnie pokazuje waszą mentalność. Wam się naprawdę wydaje, że każdą operacją policyjną zarządza minister, wiceminister, ktoś w MSWiA, bo za waszych czasów tak było. Ale te czasy się skończyły. Jest komendant główny, są komendanci wojewódzcy i to oni są od tego, żeby przeprowadzać najtrudniejsze operacje, nawet tak trudne operacje jak wyprowadzenie kryminalistów z Pałacu Prezydenckiego.</u>
          <u xml:id="u-201.76" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MarcinKierwiński">Panie marszałku, ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MarcinKierwiński">Nie ma pana posła Błaszczaka, ale proszę, przekażcie panu posłowi Błaszczakowi, bo to on jest autorem tego wniosku, że mam dla niego dwie wiadomości. Obie wiadomości dla niego są złe: wróciła demokracja i wróciło przestrzeganie prawa i pan poseł Błaszczak będzie musiał z tym żyć.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów pana Donalda Tuska.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#DonaldTusk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! To jest trzecie wotum nieufności wobec ministra mojego rządu. Pierwsze, jak pamiętacie, skierowane było przeciwko ministrowi Bartłomiejowi Sienkiewiczowi, wtedy, kiedy zaczął porządki w mediach publicznych,</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#DonaldTusk">kiedy wyrzucał z mediów publicznych kłamców i propagandystów.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tomaszewska?)</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#DonaldTusk">A więc ja bardzo dobrze rozumiem wasz wniosek o wotum nieufności dla ministra Sienkiewicza, bo naprawdę chyba nikt nie widział, aby patologiczny kłamca stanął kiedykolwiek po stronie prawdy.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#komentarz">(Głos z sali: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#DonaldTusk">Drugie wotum nieufności zostało zgłoszone przez tę samą partię, przez PiS, przeciwko ministrowi sprawiedliwości panu prof. Bodnarowi, wtedy kiedy zaczął w Polsce przywracać sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-205.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jak wy ją rozumiecie.)</u>
          <u xml:id="u-205.10" who="#DonaldTusk">A więc dobrze rozumiem, dlaczego PiS złożył wówczas wniosek o wotum nieufności. Bo jak sięgam pamięcią, nikt na tej sali nigdy nie widział PiS-owca, który by stanął po stronie sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-205.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-205.12" who="#DonaldTusk">I dzisiaj jest trzeci wniosek o wotum nieufności dla pana ministra Marcina Kierwińskiego, który odbudowuje sprawne państwo w dziedzinie bezpieczeństwa obywateli, a więc w sprawach, które są chyba dzisiaj najważniejsze dla każdej polskiej rodziny. A więc dobrze rozumiem, dlaczego i tym razem PiS składa wniosek o wotum nieufności wobec Marcina Kierwińskiego. Bo jak świat długi i szeroki nikt nigdy nie widział złodziei, którzy by chcieli skutecznej i sprawnej Policji.</u>
          <u xml:id="u-205.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-205.14" who="#DonaldTusk">Mam dzisiaj bardzo złą wiadomość dla PiS-u. Mam dzisiaj bardzo złą wiadomość dla przestępców.</u>
          <u xml:id="u-205.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie macie największe poparcie? W więzieniach.)</u>
          <u xml:id="u-205.16" who="#DonaldTusk">Mam bardzo dobrą wiadomość dla Polski: Marcin Kierwiński, człowiek uczciwy do bólu, odważny, niezwykle sprawny, będzie dalej pełnił swoją misję. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#Marszałek">Na tym zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#Marszałek">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań, który rozpocznie się punktualnie o godzinie 17.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#Marszałek">W związku z powyższym zarządzam przerwę w obradach do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#Marszałek">A już w trybie przerwy chciałbym pozdrowić uczniów z Zespołu Szkół Prywatnych nr 1 w Sosnowcu, których do Sejmu zaprosił pan poseł Łukasz Litewka. Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#Marszałek">Za chwilę głosowania, zostańcie jeszcze chwilę, bo to ważny moment. Tak? Będziecie? Dobrze, w porządku. Do zobaczenia o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 53 do godz. 17 min 01)</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Marcina Kierwińskiego.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#Marszałek">Przypominam, że zgodnie z art. 159 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Sejm wyraża wotum nieufności większością głosów ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#Marszałek">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zaopiniowała wniosek negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania…</u>
          <u xml:id="u-206.13" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-206.14" who="#Marszałek">W międzyczasie odczytam państwu jeszcze jeden komunikat formalny, kiedy będą państwo zajmować miejsca na sali. Spokojnie. Państwo posłowie też dopiero schodzą się na salę.</u>
          <u xml:id="u-206.15" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych, jest to druk nr 304.</u>
          <u xml:id="u-206.16" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-206.17" who="#Marszałek">Głosowanie w sprawie zmian w komisjach sejmowych przeprowadzimy za chwilę, po głosowaniu nad wotum nieufności.</u>
          <u xml:id="u-206.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-206.19" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji Marcina Kierwińskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-206.20" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-206.21" who="#Marszałek">Dobrze, to czekamy.</u>
          <u xml:id="u-206.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-206.23" who="#Marszałek">Czekamy na rozwiązanie problemu z legitymacją pana posła Myrchy.</u>
          <u xml:id="u-206.24" who="#Marszałek">Ale to już się udało.</u>
          <u xml:id="u-206.25" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-206.26" who="#Marszałek">Głosowało 428 posłów. Większość ustawowej liczby posłów to 231. Za wnioskiem — 188, przeciw — 240, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-206.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.28" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów odrzucił wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra spraw wewnętrznych i administracji Marcina Kierwińskiego.</u>
          <u xml:id="u-206.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-206.30" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.31" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 304).</u>
          <u xml:id="u-206.32" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-206.33" who="#Marszałek">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych propozycji zmian w komisjach?</u>
          <u xml:id="u-206.34" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-206.35" who="#Marszałek">W związku z tym przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-206.36" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 304, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk…</u>
          <u xml:id="u-206.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-206.38" who="#Marszałek">Nie działa, to prawda. Ale nie działa gruntownie nam wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-206.39" who="#komentarz">(Głos z sali: To dobrze czy źle?)</u>
          <u xml:id="u-206.40" who="#Marszałek">To zależy. Transmituje się wszystko.</u>
          <u xml:id="u-206.41" who="#komentarz">(Głos z sali: Wiemy, wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-206.42" who="#Marszałek">To wiecie, to wiecie.</u>
          <u xml:id="u-206.43" who="#Marszałek">To co, liczymy ręcznie? To ja muszę, tak?</u>
          <u xml:id="u-206.44" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-206.45" who="#Marszałek">Sekretarze są, to prawda. Gotowi sekretarze do działania?</u>
          <u xml:id="u-206.46" who="#komentarz">(Głos z sali: Już działa.)</u>
          <u xml:id="u-206.47" who="#Marszałek">Działa. Wstało i działa. Bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-206.48" who="#Marszałek">A więc jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-206.49" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 304, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-206.50" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-206.51" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-206.52" who="#Marszałek">Głosowało 431 posłów. 254 — za, 175 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-206.53" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-206.54" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie ustawy o uchyleniu ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (druki nr 257 i 285).</u>
          <u xml:id="u-206.55" who="#Marszałek">Proszę pana posła Bogdana Andrzeja Zdrojewskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-206.56" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-206.57" who="#Marszałek">Państwa posłów, którzy udają się teraz na posiedzenia komisji, proszę o sprawne opuszczanie sali, jeśli nie możecie zostać na dalszy punkt obrad, bo pan poseł sprawozdawca będzie chciał zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-206.58" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#DorotaNiedziela">Poczekajmy chwilę, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę posłanki i posłów, którzy nie są zainteresowani tym punktem, o opuszczenie sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chcę w imieniu Komisji Kultury i Środków Przekazu przekazać państwu efekt naszej pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, jeszcze chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#DorotaNiedziela">Ponieważ pan poseł chce przedstawić sprawozdanie, bardzo państwa proszę o uciszenie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Jeszcze poczekamy na premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#DorotaNiedziela">Proszę o przedstawienie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">I jeszcze raz. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chcę przedstawić w imieniu Komisji Kultury i Środków Przekazu sprawozdanie o ustawie o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 13 lipca ub.r.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Chcę bardzo mocno podkreślić, że zamiar uchylenia tej ustawy wynika tylko i wyłącznie z potrzeb zapewnienia prawidłowej logistyki, jeżeli chodzi o czynności, które są objęte projektem tej ustawy. Uchylamy ustawę przede wszystkim ze względów proceduralnych, merytorycznych, finansowych i pewnych wad w logistyce, ale nie z powodów — chcę to wyraźnie podkreślić — konieczności liberalizacji samych przepisów. Czyli uznajemy — chcę to wyraźnie zaznaczyć — że jeżeli chodzi o badania archeologiczne, badania rozmaitych grup, nie tylko amatorów archeologii, ale po prostu poszukiwaczy, pasjonatów, te przepisy powinny być, krótko mówiąc, liberalizowane.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Realny termin, jeżeli chodzi o aplikację mobilną wpisaną do tej ustawy, z którą procedura powinna być sprawniejsza, według Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest możliwy do wprowadzenia dopiero w 2027 r., najwcześniej pod koniec 2026 r. Krótko mówiąc, możemy powiedzieć, że wejście w życie ustawy w obecnym kształcie na skutek braku aplikacji mobilnej warunkującej prowadzenie poszukiwań i tak nie dawałoby szansy, aby ta ustawa, generalnie rzecz biorąc, zafunkcjonowała.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Przygotowanie służb konserwatorskich na dzień dzisiejszy to jedno z innych wyzwań, ale od razu chcę powiedzieć, że jeżeli chodzi o przygotowanie do weryfikacji danych, taką procedurę dziś gotowe jest wdrożyć tylko jedno województwo.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Czwarty element…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#DorotaNiedziela">Szanowni państwo z prawej strony, panowie, naprawdę bardzo proszę o szacunek dla posła, który przedstawia… Panowie z lewej i z prawej strony, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A środek?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Środek też jest proszony o spokój i szansę na przedstawienie sprawozdania z pracy komisji.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Szanowni Państwo! Jedna pozytywna, dobra rzecz dotyczy dłuższego okresu, o którym rozmawiamy, czyli tego, który jest za nami, a także tego w najbliższej przyszłości: w chwili obecnej ponad 70% wniosków nie tylko jest rozpatrywanych terminowo, ale są to wnioski, których finał jest pozytywny. Czyli generalnie rzecz biorąc, ci, którzy występują o określone pozwolenia, w większości je, krótko mówiąc, otrzymują.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Jeżeli chodzi o dzisiejszą debatę, to bardzo ważne są apele, które zostały przedstawione na posiedzeniu komisji. Wysłuchaliśmy ich, zaakceptowaliśmy, wyraziliśmy pogląd, iż rzeczywiście powinny być respektowane. Dotyczyły one, generalnie rzecz biorąc, materiałów edukacyjnych dla tych, którzy poszukują, materiałów, które zawierałyby także wskazówki prawne, materiałów, które by pouczałyby także o konieczności zachowania szczególnej ostrożności wobec dziedzictwa absolutnie bezcennego, kulturowego, które byłoby przedmiotem ewentualnych odkryć, ale także dotyczyły tego, aby zdecydowanie szybciej uzupełniać kadry, które byłyby kadrami pomocniczymi w danym terenie, jeżeli chodzi o właściwe zabezpieczenie, właściwe katalogowanie, ale także poddawanie pracom konserwatorskim. Wiadomo, że obiekt odkryty i wydobyty wymaga bardzo szybkiej interwencji konserwatorskiej.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Chcę też wyraźnie podkreślić, żeby nie było wątpliwości, że już dawno odeszliśmy od restrykcyjnych przepisów, które obowiązywały nie tylko w latach 60., ale także późniejszych, gdzie, krótko mówiąc, pozwolenia na własne poszukiwania przez osoby fizyczne były de facto niemożliwe. Przeszliśmy do etapu liberalizacji przepisów, który jest charakterystyczny dla współczesnej Europy.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Co istotne, mieliśmy także pewien kłopot przy rozpatrywaniu projektu poprzedniej ustawy, która miała wejść w życie lada moment, z oszacowaniem kosztów, których pokrycie będzie bez wątpienia niezbędne w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Te maksymalne, wymienione w uzasadnieniu, wynosiły ok. 6 mld zł. Według członków komisji to kwota zdecydowanie zawyżona, ale ta niższa, zdecydowanie niższa, i tak jest w chwili obecnej nie tylko niepoliczalna, co jest mniejszym problemem, ale w ogóle niezabezpieczona w projekcie budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Na koniec jeszcze trzy rzeczy, które mają charakter formalny. Nowelizacja z 2023 r. bez wątpienia naruszyłaby konwencję europejską o ochronie dziedzictwa archeologicznego, mówię o tej konwencji z La Valetty, która została podpisana w 1992 r., nie ze względu na jakieś nadzwyczajne, kluczowe propozycje, choć niektóre rzeczywiście budziły takie wątpliwości. Brak precyzji w zgodach właścicieli terenów, przede wszystkim wątpliwy proces weryfikacji tych zgód, powodowałby w niektórych wypadkach zagrożenie, że taka penetracja w kierunku poszukiwania zabytków mogłaby się odbywać, generalnie rzecz biorąc, bez zgody właściciela, nawet bez jego wiedzy.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Dwie rzeczy, które pojawiły się przy okazji rozpatrywania tej propozycji w komisji. Będzie prawdopodobnie wniosek, tak się spodziewam… Być może właściwszym sposobem na zabezpieczenie tych interesów, o których mówiłem, byłoby przesunięcie tej nowelizacji o minimum rok. Wiele opinii, które pojawiły się w komisji, dotyczyło tego kierunku, aby krótko mówiąc, tę ustawę nowelizować — niestety nie możemy tego uczynić, bo jest za mało czasu — albo przenieść jej wdrożenie, czyli zafunkcjonowanie, na późniejszy termin. Oba rozwiązania cieszyły się podobną akceptacją w komisji, co chcę wyraźnie zasygnalizować. Natomiast jeżeli chodzi o większość, komisja rekomenduje przyjęcie projektu ustawy przede wszystkim z powodów, o których wspomniałem wcześniej, czyli niemożliwości wypełnienia wszystkich zobowiązań, które spadają na rozmaite instytucje, na resort, na konserwatorów zabytków, na wojewódzkich konserwatorów zabytków, i z ostrożności nie tyle procesowej, ile aby zapewnić ciągłość funkcjonowania bardzo ważnych przepisów, doprowadzić do adekwatnego funkcjonowania tych przepisów w najbliższym okresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że w swoim imieniu, ale i w państwa imieniu przywitam młodzież z Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki z Myślenic, z klasy III a. Państwo jesteście tu na zaproszenie pana posła Pawła Śliza.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#DorotaNiedziela">Pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Sławomir Skwarek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#SławomirSkwarek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o uchyleniu ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, druki nr 257 i 285.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#SławomirSkwarek">Podpisało się pod tym projektem tylko 20 posłów, w większości z Klubu Parlamentarnego PSL — Trzecia Droga. Zapytam w związku z powyższym, czym wam zawinili hobbyści, eksploratorzy. I tu pierwsza uwaga, pani marszałek. Po doświadczeniu z ustawą lex Kloska, lex wiatrak, takich projektów miało nie być. Od 13 grudnia nie zdążyliście przeprocedować tego projektu w formule inicjatywy rządowej, choć taką inicjatywę podjęliście. Przeszkadzać może wam zapewne liczba ministrów w rządzie, ewentualnie brak wiedzy i umiejętności. Posłowie, ale też legislatorzy sejmowi, jak również pan przewodniczący Zdrojewski zwracali uwagę, że ta ustawa ma wszelkie szanse być niezgodną z konstytucją z powodu terminów. Ustawa miałaby obowiązywać od 1 maja br., a my jesteśmy w lesie i to daleko, głęboko. 10 kwietnia — Sejm, Senat, izba zadumy, ma 30 dni na odniesienie się do projektu, a kolejne 21 dni — pan prezydent. Prawie 100 dni potrzebowaliście na napisanie dwóch jednozdaniowych artykułów, z których jeden mówi o uchyleniu ustawy, a drugi mówi o terminie wejścia, a i tak legislatorzy poprawili tytuł projektu ustawy. Słabo, ale konkret.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#SławomirSkwarek">Ale może trzeba było, o czym mówił pan przewodniczący, przez ponad 3 miesiące popracować ze stronami nad ewentualną nowelizacją ustawy. Jest strona, którą tak bardzo podobno lubicie, społeczna, obywatelska, pozarządowa, będąca federacją 70 stowarzyszeń, fundacji i innych organizacji i reprezentująca według różnych ocen, od kilkudziesięciu do ok. 200 tys. pasjonatów historii, mówiąc najogólniej. Drugą stroną sporu, dyskusji, jak to już było widać podczas procedowania nad ustawą w poprzedniej kadencji Sejmu, ale i w czasie wczorajszego posiedzenia komisji, jest szeroko pojęte tzw. środowisko archeobiznesowe, skupione wokół organizacji biznesowej, stowarzyszenia, którego z nazwy z premedytacją nie wymienię, a które chciałoby zniweczyć wieloletnią pracę — w ramach konsultacji, analiz, konferencji — pomiędzy stroną społeczną a poprzednią ekipą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pracującą, a nie symulującą, pozorującą pracę. Wynikiem tej pracy i jej owocem była ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Wczoraj podczas obrad komisji argumenty posła wnioskodawcy i pani minister, pana dyrektora, jak i wspierającego ich dzielnie profesora opowiadającego się, najkrócej mówiąc, za tym, żeby było tak, jak było, zostały zbite, rozłożone na łopatki przez posłów, ale przede wszystkim przez reprezentanta Polskiego Związku Eksploratorów. Nie dowiedzieliśmy się w komisji o wynikach tzw. pilotażu prowadzonego w jednym z województw. Udał się czy się nie udał? Jakie są jego efekty w zakresie wprowadzania aplikacji mobilnej? Nawet pan przewodniczący Zdrojewski przyznał po słowach dyrektora z ministerstwa, że termin jej wprowadzenia w 2027 r. to zdecydowanie zbyt późno. Wnioskuję tym samym, że to dobre i potrzebne rozwiązanie. Trzeba je wprowadzić? Tak, i to jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#SławomirSkwarek">Inne państwa argumenty za uchyleniem ustawy, a nawiązujące do argumentów zawartych w jednostronnym, stronniczym uzasadnieniu zostały obalone w piśmie skierowanym przez stronę społeczną do posłów. Szanujcie to zdanie, przeczytajcie. W 16 punktach zostały odrzucone wasze kłamstwa, manipulacje, demagogia. Przyznam, to bardzo dobry materiał, pomocny, utwierdzający nas w przekonaniu, że ustawa z 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami była może niedoskonała, ale dobra i potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#SławomirSkwarek">W związku z powyższym Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość wnosi o odrzucenie w całości w drugim czytaniu przedmiotowego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pan poseł Piotr Adamowicz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PiotrAdamowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko klubu Koalicja Obywatelska w sprawie poselskiego projektu ustawy o uchyleniu ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, druk nr 257.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#PiotrAdamowicz">Posługując się mową potoczną, chciałbym powiedzieć, że rzecz dotyczy poszukiwania zabytków w ziemi i w wodzie przez hobbystów posługujących się m.in. wykrywaczami, czyli detektorami. Ustawa liberalizująca zasady amatorskich poszukiwań została przeforsowana w Sejmie minionej kadencji głosami PiS-u, Konfederacji i koła Kukiz tuż przed kampanią wyborczą, ze wsparciem poprzedniego kierownictwa Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Brawo my!)</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#PiotrAdamowicz">Nie będę szczegółowo zajmował się kwestią, czy w zasadzie nie chodziło tak naprawdę o pozyskanie pewnej grupy wyborców. Zwrócę natomiast uwagę, że wnioskodawcy nie konsultowali swojego projektu ze środowiskiem naukowym i konserwatorów zabytków.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Wręcz przeciwnie, nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#PiotrAdamowicz">Projekt za to został w całości negatywnie oceniony przez Radę Dziedzictwa Archeologicznego przy ministrze, którym był wtedy Piotr Gliński.</u>
          <u xml:id="u-218.8" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Boją się konkurencji.)</u>
          <u xml:id="u-218.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez mafię.)</u>
          <u xml:id="u-218.10" who="#PiotrAdamowicz">Proszę mi nie przerywać.</u>
          <u xml:id="u-218.11" who="#PiotrAdamowicz">Projekt skrytykował również prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Z kolei zasadnicza negatywna krytyka licznych przedstawicieli środowiska archeologów była oczywista. Oprócz ogólnego stwierdzenia, że nowelizacja realnie zagraża zachowaniu dziedzictwa kulturowego, wskazywano na liczne nieścisłości w treści przepisów, kompletnie nierealny termin wprowadzenia aplikacji, czyli tego fundamentu systemu, umożliwiającej rejestrację i monitorowanie poszukiwań, konieczność zapewnienia w budżecie odpowiednich finansów, zwiększenia zatrudnienia fachowców w urzędach wojewódzkich konserwatorów zabytków itd. Dołączmy do powyższego brak zgodności z europejską konwencją ochrony dziedzictwa archeologicznego.</u>
          <u xml:id="u-218.12" who="#PiotrAdamowicz">Mimo tych wielu zastrzeżeń natury zasadniczej nowelizację przepchnięto z datą wejścia w życie 1 maja 2024 r. I cóż się okazuje? Aplikacji, tego fundamentu systemu, oczywiście nie ma. Podobno ma być dopiero w 2027 r. Poprzedni rząd nie zapewnił w budżecie pieniędzy niezbędnych do funkcjonowania całego systemu, a mówimy tutaj nawet o kilku miliardach złotych. I rzecz najciekawsza. W związku z tym, o czym mówiłem przed chwilą, wiele przepisów nowelizacji po 1 maja, o ile ona wejdzie, będzie de facto martwych, mówiąc wprost, niewykonalnych.</u>
          <u xml:id="u-218.13" who="#PiotrAdamowicz">Kończąc, chcę wyraźnie podkreślić, że projekt uchylający lipcową ustawę nie jest skierowany przeciwko środowisku amatorów poszukiwaczy, detektorystów. Po prostu jest to zwykły bubel, który nie może regulować zasad poszukiwań i zabezpieczenia odnalezionych zabytków. Hobbystyczne poszukiwania są bez wątpienia popularne. Znane są przykłady odnalezionych zabytków, które następnie znalazły swoje miejsce w muzeach, dlatego też kwestia amatorskich poszukiwań powinna być na nowo rozwiązana w uzgodnieniu stron, czyli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, środowiska archeologów i oczywiście środowiska poszukiwaczy. Zachęcam do dialogu i wypracowania dobrego projektu, a nie takiego bubla.</u>
          <u xml:id="u-218.14" who="#PiotrAdamowicz">Klub Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem ustawy z druku nr 257. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pani poseł Barbara Okuła, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#BarbaraOkuła">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nieczęsto zdarza się w praktyce legislacyjnej, że wnosi się o uchylenie ustawy, zanim weszła ona w życie. Ale w tym przypadku okazało się to konieczne. Ustawa ta kryje w sobie zagrożenia dla tego, co w naszym majątku narodowym jest cennym dobrem, jak wartości historyczne i kulturowe. Ustawa ta zezwala w praktyce na niekontrolowane prowadzenie poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków oraz ich ewentualne przywłaszczenie. Otwiera też pole do amatorskiego poszukiwania znajdujących się pod ziemią metalowych zabytków, w tym zabytków archeologicznych, przede wszystkim monet i ozdób wykonanych z metali szlachetnych oraz broni pochodzącej z różnych epok historycznych. Stanowi to realne zagrożenie dla naszego dziedzictwa kulturowego, które powinniśmy chronić.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#BarbaraOkuła">Nie trzeba nikogo przekonywać, że jesteśmy partią wolności gospodarczej i trudno nas posądzić o krępowanie swobodnego działania ludzi w celu realizacji ich pasji, jeśli nie stoją za tym naprawdę istotne powody.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Nie słowa, lecz czyny.)</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#BarbaraOkuła">Tutaj są jednak istotne powody. Nowelizacja z dnia 13 lipca 2023 r. zawiera szereg rozwiązań, których skutkiem będzie ułatwienie realizacji działalności hobbystycznej. Założono w niej rezygnację z wymogu uzyskania pozwolenia na prowadzenie poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków, a w to miejsce zaproponowano obowiązek dokonania zgłoszenia poszukiwań za pośrednictwem uruchomionej w przyszłości aplikacji mobilnej.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#BarbaraOkuła">Niestety aplikacja taka nie powstała i nie ma możliwości wdrożenia jej do dnia wejścia w życie ustawy. To jest też ważnym powodem, żeby tę ustawę wprowadzić później.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#BarbaraOkuła">Stanowisko Polski 2050 zawsze jest takie, żeby na zasadzie dialogu i współpracy wypracowywać jak najlepsze rozwiązania. Nowelizacja ta budzi zasadnicze wątpliwości środowiska naukowego, które nie brało udziału w projektowaniu tych rozwiązań. Przy tworzeniu ustawy powinno być uwzględnione stanowisko zarówno środowisk naukowych, jak i odkrywców amatorów w celu wypracowania jak najlepszych rozwiązań bez szkody dla naszych zabytków.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#BarbaraOkuła">Jako Polska 2050 chcemy jak najbardziej zapobiec naruszaniu naszej tożsamości cywilizacyjnej i kulturowej, dlatego też proponujemy, żeby dać szanse rozpocząć dodatkowe prace nad ustawą uwzględniającą postulaty obydwu stron, ale przede wszystkim trzeba w niej uwzględnić i wziąć pod uwagę dobro naszego dziedzictwa kulturowego i ochrony naszych zabytków. Dlatego też chcemy wnieść poprawkę przesuwającą wejście w życie ustawy na dzień 1 maja 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#DorotaNiedziela">Poprawkę trzeba teraz złożyć, podpisaną.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#DorotaNiedziela">Okej.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Samborski, Klubu Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#TadeuszSamborski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#TadeuszSamborski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe opowiada się jednoznacznie za przyjęciem projektu ustawy o uchyleniu ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Opowiadając się za wymienionym projektem, z całym naciskiem podkreślamy, że ustawa ta jako projekt poselski nie jest w żadnym stopniu wymierzona przeciwko hobbystom i amatorom poszukiwań zabytków i pamiątek.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Jak nie jest, jak jest?)</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#TadeuszSamborski">Wnioskodawcy na każdym kroku i w każdej sytuacji wyrażają szacunek, uznanie i podziw dla licznej rzeczy pasjonatów i poszukiwaczy przedmiotów będących materialnym okruchem pamięci o przeszłości naszych ziem i ludziach będących naszymi przodkami.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#TadeuszSamborski">W Sejmie Rzeczypospolitej reprezentuję region dolnośląski, przebogaty w zabytki owiane aurą tajemniczości i legend o rzekomo — a często prawdziwie — ukrytych skarbach z czasów bardzo odległych, dawnych, ale także tych nam bliższych, z lat II wojny światowej. Takie zamki jak Książ, Czocha, Grodziec, zamek piastowski w Prochowicach, pałac w Warmątowicach Sienkiewiczowskich, w pobliżu którego rozegrała się jedna ze słynnych bitew z udziałem wojsk napoleońskich, czy też ogromny klasztor pocysterski w Lubiążu to hasła i nazwy, które poruszają wyobraźnię i uruchamiają poszukiwania wielu amatorów w celu przeżycia przygód historycznych czy nawet osiągnięcia prozaicznego zysku materialnego.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#TadeuszSamborski">Popieramy projekt ustawy polegającej w naszym zamierzeniu na uchyleniu ustawy z dnia 13 lipca 2023 r., gdyż owa ustawa niesie ze sobą wiele nieprawidłowości i zagrożeń, a zastrzeżenia budzi też tryb i sposób procedowania nad nią. Jej głównym celem było zliberalizowanie przepisów regulujących prowadzenie poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków przy użyciu urządzeń technicznych i elektronicznych. Nie mamy nic przeciwko liberalizacji, ale wszystko musi być określone, trzeba przestrzegać określonych reguł. Według znawców zagadnienia sytuacja wytworzona przez liberalizację z 13 lipca 2023 r. stanowi realne zagrożenie dla dziedzictwa kulturowego. W praktyce chodzi głównie o osoby posługujące się detektorami metali, poszukujące pod ziemią lub pod wodą metali szlachetnych w postaci monet czy ozdób oraz broni z różnych epok historycznych, głównie z czasów II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#TadeuszSamborski">W aktualnym stanie prawnym prowadzenie poszukiwań dopuszczalne jest na podstawie pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Poszukiwanie bez pozwolenia to przestępstwo karane grzywną lub ograniczeniem wolności. Ponadto według starej ustawy, tej z 2003 r., osobom, które odkryły zabytek w wyniku intencjonalnych poszukiwań, nie przysługuje gratyfikacja w żadnej formie. Nagrody są tylko za przypadkowe znalezienie zabytku. Natomiast nowelizacja z 13 lipca 2023 r. ułatwi działalność hobbystyczną, bowiem zrezygnowano z obowiązku uzyskania pozwolenia, a w to miejsce zaproponowano obowiązek zgłoszenia poszukiwań za pośrednictwem aplikacji mobilnej. Osobie, która pozyska zabytek archeologiczny, przysługiwać będzie nagroda pieniężna lub dyplom.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#TadeuszSamborski">Nowelizacja z 13 lipca ub.r. jako całość budzi zastrzeżenia środowiska naukowego, które uczestniczyło w projektowaniu rozwiązań zaproponowanych w ww. nowelizacji. Projekt został w całości negatywnie oceniony — już o tym mówiono — przez Radę Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego przy ministrze kultury i dziedzictwa narodowego. Naukowcy podkreślają, że nowelizacja z 13 lipca wyrażała stanowisko tylko jednej grupy interesariuszy, środowiska eksploratorów, natomiast strona naukowa nie była tutaj uwzględniona ze swoimi poglądami. Nowela z 13 lipca nie zapewnia też pełnej zgodności z postanowieniami Europejskiej konwencji o ochronie dziedzictwa archeologicznego. Nie przewidziano też narzędzi do weryfikacji, czy zgłoszone przedmioty faktycznie pochodzą z danego miejsca.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#TadeuszSamborski">Nagradzanie każdego znaleziska będzie dużym obciążeniem dla Skarbu Państwa, ale autorzy nowelizacji nie przewidzieli środków na ten cel w budżecie na ten rok. To jest poważny mankament tego projektu. Specjaliści zwracają uwagę, że nagradzanie uruchomi lawinę poszukiwań w celu pozyskania środków finansowych lub sławy kosztem niszczenia zabytków nieruchomych. Mogą też być próby legalizacji dawnych znalezisk pozyskanych nielegalnie.</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#TadeuszSamborski">Co jest też bardzo ważne i godne podkreślenia, nowelizacja z 13 lipca dopuszcza obcokrajowców do naszych poszukiwań, i to obcokrajowców z tych państw, w których oni sami nie mogliby prowadzić tych poszukiwań. Mamy problemy, jak państwo wiecie, np. z ekshumacją ofiar ludobójstwa na Ukrainie, natomiast Ukraińcy mogliby u nas dokonywać tych poszukiwań bez żadnych zastrzeżeń, gdyby ta ustawa weszła w życie. Narażone są też elementy infrastruktury strategicznej przy takim hobbystycznym podejściu, a więc linie energetyczne, telekomunikacja itd.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#TadeuszSamborski">Dochodzą nowe obowiązki dla służb konserwatorskich, czyli dodatkowe etaty, koszty itd. Koszt wdrożenia nowelizacji jest oceniany w tym roku na blisko 3,3 mld, później rzekomo na 6,5 mld. Jeśli nawet są to trochę zawyżone kwoty, to jednak jest to poważne obciążenie dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#TadeuszSamborski">Konkludując, chcę powiedzieć, że projekt, ten nasz poselski, za którym się opowiadamy, jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Ustawa z 13 lipca 2023 r. trafia na grunt nieprzygotowany do jej wdrożenia. Mając powyższe na uwadze, potwierdzam poparcie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego dla projektu ustawy o uchyleniu ustawy z 13 lipca 2023 r. Dziękuję bardzo. Dziękuję, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pani poseł Paulina Matysiak, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Wielkie sprzątanie bałaganu, który zostawiło nam w spadku Prawo i Sprawiedliwość, trwa. Dzisiaj bierzemy miotły w dłoń, aby zmieść i wyrzucić do kosza ustawę, której zapisy zagrażają polskim zabytkom. Samo procedowanie nad nią już budziło wiele kontrowersji. W arogancki sposób zlekceważono głos naukowców i archeologów, którzy słusznie kwestionowali zawarte w tej ustawie przepisy. Tak samo ignorowano wątpliwości, które zgłaszaliśmy na posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu w ubiegłej kadencji. Nie usłyszeliśmy wtedy żadnych przekonujących argumentów na to, że nasze dziedzictwo będzie bezpieczne. I choć ustawę ubrano w piękne słowa, jak: ochrona zabytków, opieka nad zabytkami, to kryły się za nią rozwiązania, które opisać można jednym zdaniem: hulaj dusza, piekła nie ma. Bo jak inaczej nazwać liberalizację przepisów, przez którą amatorscy poszukiwacze będą mogli, mówiąc kolokwialnie, ryć w ziemi? Proszę państwa, archeologia to nie jest tylko znajdowanie rzeczy. Wspomniani poszukiwacze nie szukają zabytków, lecz skarbów o konkretnej wartości. Przy okazji mogą zniszczyć wartościowe dziedzictwo, którym powinni zająć się profesjonaliści i powinni zająć się eksperci.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PaulinaMatysiak">Pragnę podkreślić, że, tak jak mówiłam, archeologia to nie jest tylko znajdowanie przedmiotów w ziemi. To jest nauka, której celem jest odtwarzanie naszej przeszłości, całej, społeczno-kulturowej. To badanie też kontekstu, a nie skupienie się na samym wyciąganiu przedmiotów. Archeolodzy muszą spełniać wymogi formalne, wymogi metodologiczne, wymogi sprawozdawcze, których poszukiwacze skarbów nie muszą spełniać. To właśnie z tego powodu uczeni bili na alarm, gdyż słusznie obawiali się niekontrolowanego chaosu oraz narażenia zabytków na zniszczenie czy też na niekontrolowany handel i wywiezienie ich z Polski.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PaulinaMatysiak">Stanowisko Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich z zeszłego roku nie pozostawiało złudzeń, że wprowadzone ułatwienia dla poszukiwaczy skarbów stanowiły wyłącznie pretekst do zniesienia kontroli państwa nad poszukiwaczami zabytków. Z wypowiedzi przedstawicieli tego stowarzyszenia można było wysnuć przerażający wniosek, że w świetle nowych przepisów polska archeologia mogłaby znaleźć się na krawędzi upadku. Przedkładanie jednostki i jej hobby nad naukę i badania prowadzone pod nadzorem to był krok w bardzo złą stronę. Ustawa Prawa i Sprawiedliwości wsparła kłusowników, a nie pasjonatów, i cieszę się, że dzisiaj debatujemy o uchyleniu tej ustawy, przeciwko której klub Lewicy występował od samego początku. Dlatego pragnę przekazać, że Lewica poprze uchylenie tejże ustawy…</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Precz z komuną! Precz z komuną!)</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#PaulinaMatysiak">…w trosce o polskie zabytki i w trosce o nasze dziedzictwo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Precz z komuną!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Braun jeszcze nie miał głosu i bardzo proszę o nieprzerywanie innym posłom.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Grzegorz Braun, Klub Poselski Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże detektorystom, poszukiwaczom, pasjonatom, tym, którzy żyją polską historią i dzielą się tym, co uda im się odkryć, odnaleźć! Ale ich sytuacja prawna jest nie do pozazdroszczenia, dlatego że realizując swoje pasje, stawali się z mocy prawa postpeerelowskiego, eurokołchozowego przestępcami. Stawali się automatycznie, jak to powiedziała pani poseł przed chwilą, kłusownikami, szabrownikami, stawali się przestępcami działającymi w szarej strefie, na czarnym rynku.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#GrzegorzBraun">Otóż ustawa przeprowadzona przez Wysoką Izbę w poprzedniej kadencji wprawdzie z mojego punktu widzenia w sposób dalece niedoskonały, ale zmieniała ten stan korzystnie. Pasjonaci przestawali być kryminalistami. Człowiek, który na plaży z synkiem szuka czegoś wykrywaczem metalu, przestał być narażony na to, że byle, przepraszam, krawężnik — no, na plaży nie ma akurat krawężnika — przyczepi się o to, że posługuje się on nielegalnie nieautoryzowanym urządzeniem.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#GrzegorzBraun">Zgłaszanie do urzędu to jest coś, co komunie, eurokomunie, różowej, czerwonej, zielonej, bardzo się podoba i dlatego pani poseł oręduje za przywróceniem tego totalniackiego stanu rzeczy. My zaś orędujemy za tym, żeby nie psuć. Dlatego składam pani marszałek wniosek o odrzucenie w całości — z ostrożności procesowej, bo już jeden wniosek jest, Konfederacja składa drugi.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#GrzegorzBraun">Wprawdzie moi przedmówcy czcigodni mówią, że to bubel, ale na to ja odpowiem: Niezły tam macie bubel, siostry, w tym „Archeo”. Przecież to mafia archeologów, przecież to mafia docentów, bo nie zacnej profesury, tylko tych małych urzędniczków od nauki, którzy chcieliby monopolizować polskie życie, nawet, nie zawaham się użyć tego słowa, życie narodowe. Przecież ten, kto na własnej posesji, na własnym polu zdołał wyorać jakiś tam grosik czy ostrogę z czasów Jagiellonów albo nawet i jakiś zardzewiały miecz z czasów Piastów wyłowić z rzeczki, stawał się kryminalistą, stawał się przestępcą. I my nie chcemy w tym brać udziału.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#GrzegorzBraun">To, że się jedni i drudzy zapóźniliście, że nie ma w budżecie pieniędzy na to, co tam w tej ustawie naobiecywaliście — bardzo przepraszam, ale to wy jesteście na spalonym i nie będziemy karać detektorystów za wasze niedoróbki, wasze niedopatrzenia. Właśnie dlatego, że jesteśmy, że żyjemy, oddychamy polską historią, tradycją, jesteśmy stanowczymi przeciwnikami oddawania monopolu na samozwańcze mienienie się strażnikami tej tradycji, kultury, historii przez urzędników i — nie zawaham się użyć tego słowa — gangsterów, bardzo często gangsterów, ludzi nawet nie jak ten przyjemny czarny charakter z „Pana Samochodzika”, tylko znacznie mniej barwne postaci. Wiecie państwo, że są czarny rynek i szara strefa handlu tym, co w jakichś magazynach ministerialnych, muzealnych trafiło na półkę, jak w tej finałowej scenie z „Indiany Jonesa” arka w pudle przez specsłużby umieszczana w jakimś tam magazynie, żeby ktoś ją wreszcie zbadał na święty nigdy w grudniu po południu, bo nigdy się to nie stanie. Oglądałem te gliniane skorupy, oglądałem te zardzewiałe relikty naszej przeszłości, których nikt nie tyka. Od czasu do czasu, tak, owszem, przyjeżdża jakiś wujek dobra rada z dalekiej zagranicy i kupuje to hurtem. A skorupa? Jak to w wojsku: sztuka jest sztuka. Podstawia się jedną na miejsce drugiej i nikt nie zauważy, że coś się zmieniło w magazynie.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#GrzegorzBraun">To jest rzeczywistość. Tę rzeczywistość zwalczajcie, tych przestępców ścigajcie, pilnujcie dziedzictwa narodowego, kulturowego, a nie wyżywajcie się na pasjonatach, detektorystach. Mówię to jako przewodniczący specjalnego zespołu, który powołaliśmy do tej sprawy, do dialogu z tym środowiskiem. Wzywaliśmy na forum tego zespołu przedstawicieli Komendy Głównej Policji, którzy się rozlegle kompromitowali przed Sejmem reprezentowanym przez posłów na posiedzeniu zespołu. Proszę więc nie robić zasłony dymnej, proszę nie tykać tej ustawy, bo wprawdzie — już kończę, pani marszałek — pan poseł sprawozdawca i inni tam mówią, że są terminy, więc trzeba opóźnić. Ja z ostrożności procesowej posądzam was o to, że chcecie skasować tę ustawę, a nie wracać do projektu uwolnienia tej pięknej dziedziny ludzkiej, polskiej patriotycznej aktywności. A więc sprzeciwiamy się skasowaniu tej ustawy, bo w tej ustawie nie jest napisane, że opóźniamy, że nie wejdzie w życie w terminie tegorocznym, tylko przyszłorocznym. Wyście tam po prostu napisali, że kasujecie tę ustawę. I temu się sprzeciwiamy. Dziękuję uprzejmie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do zabrania głosu pana posła Jarosława Sachajkę, Koło Poselskie Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Nie kryję zdumienia, że projekt jest procedowany, gdyż obiecali państwo w kampanii wyborczej, że nie będzie rządowych projektów ustaw składanych przez posłów, że nie będzie ustaw, które są procedowane w pośpiechu, że nie będzie łamania konstytucji. Tak, wiem, to była tylko pusta obietnica.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#JarosławSachajko">Co do ustawy, którą chcą państwo uchylić, to jej podstawowym założeniem jest to, że wyłączamy z amatorskich poszukiwań obszary chronione, czyli obiekty, które są w rejestrze zabytków, a zatem pomniki historii, dawne i obecne cmentarze oraz mogiły. Upraszczamy procedury kontrolne co do poszukiwań, odchodzimy od decyzji administracyjnych na rzecz zgłoszenia poszukiwań do rejestru, który będzie oczywiście prowadzić konserwator zabytków. Chcemy prowadzić poszukiwania w oparciu o przestrzenne obszary chronione, które są upublicznione przez ministra kultury. Chcemy wprowadzić rejestr znalezisk, który ma być ujednoliconym narzędziem zgłoszeniowym w służbie nauki i identyfikacji, jak jest to w innych państwach europejskich. Realizację powyższych zadań miała wspierać aplikacja mobilna jako narzędzie administracji publicznej. Wnioskodawcy projektu ustawy uchylającej zdają się w ogóle nie rozumieć, czym jest ta aplikacja i że jej podstawy określa ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Obecnie zadania te mogłyby przyjąć ePUAP lub mObywatel. Jedyną obligatoryjną funkcjonalnością tej aplikacji jest zgłoszenie do rejestru poszukiwań. Nie jest także prawdą, że bez aplikacji ustawa nie może funkcjonować. Otóż może. Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych wskazuje, że w tym celu można korzystać z innych form doręczeń udostępnionych przez urząd. Co do zarzutów postawionych w uzasadnieniu to ciężko jest je komentować. Są to same kłamstwa i manipulacje, które padały już wcześniej i zostały obalone.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#JarosławSachajko">Pragnę się teraz odnieść do nieprawdziwego zarzutu niezgodności z prawem Unii Europejskiej: konwencji o ochronie dziedzictwa archeologicznego z La Valetta z dnia 16 stycznia 1992 r. Zgodnie z art. 3 tego aktu regulacja amatorskich poszukiwań z pozwoleniem czy też bez leży w gestii danego kraju. Z tego prawa skorzystało wiele państw Unii Europejskiej, np. Dania, Norwegia, Holandia, Anglia, Walia. Po raz kolejny rząd 13 grudnia chce odwrócić się plecami do obywateli i pielęgnować biurokrację.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#JarosławSachajko">Wracamy do czasów, w których ponownie będą zasądzane kary pozbawienia wolności za znalezienie łyżki aluminiowej z czasów Gierka, co miało miejsce w Sądzie Rejonowym w Głupczycach, lub będą zatrzymania z przeszukaniem za poszukiwanie gwoździ w przydomowym ogródku, jak było w Raciborzu. Poseł sprawozdawca raczy sobie robić żarty z Polaków, opowiadając, że termin przygotowania aplikacji to będzie 2027 r. To jest odłożenie tych dobrych i potrzebnych zmian na święty nigdy.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#JarosławSachajko">Jak się okazuje, przedstawiciel Koalicji Obywatelskiej Piotr Adamowicz jest w kontrze z przewodniczącym komisji Bogdanem Zdrojewskim. Ale cóż, Koalicja Obywatelska jest za, a nawet przeciw tej ustawie. Mając na względzie powagę Wysokiej Izby, jej działania oraz transparentność, wnoszę o odrzucenie projektu w drugim czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#DorotaNiedziela">Po dyskusji, panie…</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę posłów chętnych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do zadania pytania pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa przyjęta pod koniec zeszłej kadencji była odpowiedzią na postulaty podnoszone przez środowiska detektorystów, aby ucywilizować i uwolnić proces prowadzenia poszukiwań. Ustawa oczywiście była i jest obiektem sporów pomiędzy archeologami a detektorystami i trzeba się nad tym pochylić. Zdziwienie budzi jednak fakt, że jest to projekt złożony ścieżką poselską, z podpisem m.in. ministra Sienkiewicza. Czyli projekt jest poselski, ale z ministrem jako wnioskodawcą. Dlatego mam pytanie. Czy środowiska archeologiczne i detektorystyczne brały udział w jakimkolwiek konsultowaniu tej ustawy? Dlaczego, skoro minister Sienkiewicz popiera projekt, nie zdecydowano się na ścieżkę rządową i przeprowadzenie konsultacji? Dlaczego traktujecie z buta i obrażacie kilkadziesiąt tysięcy poszukiwaczy i detektorystów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, pytanie zada pan poseł Grzegorz Braun, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#GrzegorzBraun">Pytanie brzmi: Coście się tak uwzięli i co was tak przypiliło? 100 konkretów? Nie przypominam sobie, żeby to było na liście. Ale teraz to się łapie na tempo stachanowskie. I rzeczywiście jakimiś bocznymi furtkami wprowadzacie tutaj, do Wysokiej Izby, sprawę, która chyba nie należy do pierwszej kolejności odśnieżania po PiS-ie, nieprawdaż? I z jakiego powodu to środowisko ludzi, którzy przecież nie ubiegają się o żadne dotacje, przecież nie smarują jakichś tam formularzy po to, żeby dostać milionowe subwencje do swoich projektów… Oni budują kulturę narodową, oni wzmacniają tożsamość Polaków, świadomość, działają na rzecz bezpieczeństwa tożsamościowego Polaków, ponieważ ocalają od zapomnienia to, co nigdy nie wyszłoby na światło dzienne, gdyby nie ich prywatna inicjatywa. Ta koncepcja tutaj przez komunę, eurokomunę podtrzymywana, że jeżeli nad monetą wyoraną z ziemi się od razu nie pochyli pięciu docentów, trzech policjantów i jeszcze właśnie tam z waszego ministerialnego departamentu archeo jakaś jedna czy druga siostra czarownica nie przyleci i nie przybije swojej pieczątki, to delikwenta trzeba ciupasem do więzienia za to, że coś z ojcowizny własnej wyorał, to jest logika obłędna i pokrętna jednocześnie. I to Konfederacja zdecydowanie odrzuca. Szczęść Boże detektorystom entuzjastom.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#DorotaNiedziela">Zawsze zastanawia mnie, dlaczego kobieta czarownica, a nie czarownik mężczyzna. Tak do rozwagi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Czy mogę odnieść się, pani marszałek, w trybie sprostowania?)</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo chętnie, ale na zakończenie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Zgłaszam się do sprostowania. Powiem coś o czarownikach właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#DorotaNiedziela">Dobrze. Bardzo chętnie posłucham.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#DorotaNiedziela">Wydaje się, że czarownik to postać pozytywna, a czarownica to niekoniecznie.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: To ja sprostuję.)</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MarcinSkonieczka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wyszła naprzeciw oczekiwaniom poszukiwaczy i dała im nadzieję na to, że będą mogli legalnie rozwijać swoje hobby i odkrywać zagubione w ziemi ślady przeszłości, ślady historii. Kluczowym elementem tego nowego systemu miała być aplikacja. Jednak Zjednoczona Prawica spoczęła na laurach i tej aplikacji nie przygotowała, i nie zabezpieczyła również środków w budżecie na wypłacanie stosownych nagród. W praktyce więc ta ustawa nie może wejść w życie 1 maja tego roku.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MarcinSkonieczka">Poprzednia władza zawiodła, ale to naszym zdaniem nie jest powód, aby karać za to poszukiwaczy amatorów. Dlatego Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga proponuje, aby dać drugą szansę tej ustawie i wydłużyć termin jej wejścia do 1 maja 2025 r. Ten rok to będzie czas na poprawienie ustawy, na znalezienie kompromisu pomiędzy środowiskiem naukowym a środowiskiem poszukiwaczy, których w Polsce jest kilkadziesiąt, a nawet niektórzy mówią, że kilkaset tysięcy. Dajmy sobie czas na merytoryczną debatę i znalezienie rozwiązań, które zadowolą wszystkie strony. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, głos zabierze poseł Marcin Porzucek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MarcinPorzucek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MarcinPorzucek">Szanowni Państwo! Dajmy sobie czas na merytoryczną debatę — słyszymy od pana posła. Mam zaszczyt ponownie po panu występować. Dajmy sobie czas na merytoryczną debatę. Gdy trzeba było wyłączać sygnał TVP Info, to nie dawaliście żadnego czasu, tylko błyskawicznie, nielegalnie wyłączyliście sygnał. A tutaj mieliście pół roku swoich rządów, swojej większości, aby przygotować rozwiązania, które być może mogły poprawić te zapisy, które przyjęliśmy pod koniec zeszłej kadencji, gdy większość miała Zjednoczona Prawica.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Skonieczka: Wy mieliście 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#MarcinPorzucek">Co to, proszę państwa, oznacza? Kolejny raz, zamiast przygotować dobre, pozytywne rozwiązania, mówicie, że chwalicie, że jesteście za, że bardzo byście chcieli, ale niestety nie możecie. Tak samo było chociażby z rolnikami. Wszyscy z Trzeciej Drogi, z Platformy, gdziekolwiek bym był, w ostatnich miesiącach popierają rolników, ale niestety nic nie mogą zrobić i kolejne kroki wykonują, tak jak wyłączenie tej listy ze strony ministerialnej. I tak jest właśnie w tym przypadku. Uproszczenie przepisów zmierzające do tego, aby detektoryści mogli swobodnie poruszać się i działać w ramach swojego hobby, było dobrym rozwiązaniem. Państwo nie zrobiliście nic, żeby to poprawić. Państwo po prostu zablokowaliście te dobre rozwiązania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, głos zabierze pan poseł Sławomir Ćwik, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#SławomirĆwik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rządom tzw. Zjednoczonej Prawicy trzeba oddać jedno, jedną rzecz potrafili zrobić — potrafili zapłacić za badania socjologiczne i ocenić potrzeby, problemy, które istnieją w społeczeństwie. Faktycznie socjologowie i inni zdiagnozowali, że istnieją problemy z wykluczeniem komunikacyjnym, więc PiS obiecywał, że sobie z tym poradzi, ale sobie nie poradził. Wszyscy wiemy, że istniał problem z mieszkalnictwem, z budową mieszkań, w szczególności mieszkań na wynajem. PiS to obiecał, ale sobie nie poradził.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#SławomirĆwik">Tak samo było tutaj. Znaczna grupa społeczna, jaką są detektoryści, oczekiwała zliberalizowania przepisów, co jest oczywiście potrzebne i zasadne. PiS im to obiecał. Wprowadził ustawę, ustawę, której już nie wykonał. Nie przygotował rozwiązań, które ta ustawa przewidywała, w zakresie wprowadzenia aplikacji, dlatego jako klub złożyliśmy poprawkę, aby opóźnić wejście tej ustawy w życie o rok. Ta aplikacja nie jest gotowa, więc ta ustawa nie może być realizowana. Nie wyobrażam sobie też, żeby nad aplikacją pracować 2–3 lata. Ta aplikacja musi być przygotowana wcześniej, ale mamy też rok czasu na ewentualne poprawienie tej ustawy, na uwzględnienie stanowisk środowisk naukowych.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#SławomirĆwik">Poprawimy tę ustawę tak, żeby dobrze funkcjonowała i żeby detektoryści mogli realizować swoją pasję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#DorotaNiedziela">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa z 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wprowadza nowe przepisy, które z ochroną zabytków nie mają nic wspólnego — one wręcz wykluczają ochronę dziedzictwa narodowego. Potrzebna jest nowelizacja tej ustawy. Jestem przekonany, że dobrze przygotowana nowelizacja będzie przyjęta przez tę Izbę.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#HenrykSzopiński">Nie czarujmy się. Czemu miały służyć zmienione przepisy tej ustawy? Nie ma już pana posła Porzucka, ale chciałem mu przypomnieć, że miały służyć bieżącej populistycznej potrzebie podlizania się konkretnej grupie wyborców przez poprzednią ekipę rządzącą. Wstyd, po prostu wstyd.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#HenrykSzopiński">Według wyliczeń Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich w Polsce jest kilkadziesiąt tysięcy poszukiwaczy, detektorystów, eksploratorów. Trudno sobie wyobrazić, że na podstawie zgody właściciela i zgłoszenia poszukiwań przez użycie specjalnej aplikacji, aplikacji, której do tej pory nie uruchomiono, mogliby oni przystąpić do poszukiwań archeologicznych. Jeszcze trudniej jest oczekiwać, że osoba, która odkryłaby, znalazłaby przedmiot, co do którego istnieje przypuszczenie, że jest on zabytkiem archeologicznym lub innym zabytkiem ruchomym, osoba, która jest zobowiązana zabezpieczyć ten przedmiot, oznakować miejsce znalezienia oraz zawiadomić o tym właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, właśnie tak by postąpiła. Nie ma przecież dokładnej instrukcji, żadnego opisu, w jaki sposób to zrobić, jak zabezpieczyć dane znalezisko. Dodatkowo osobie, która znalazłaby przedmiot, który okazałby się zabytkiem archeologicznym, przysługuje nagroda pieniężna lub dyplom. Zakładając nawet dobrą wolę znalazcy, jego fachową wiedzę na temat zgłaszania i zabezpieczania, po prostu trzeba by znaleźć na to pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#HenrykSzopiński">Podsumowując, ustawa przyjęta w lipcu ub.r. nie przyczyni się do ucywilizowania działalności polegającej na poszukiwaniu ukrytych pod ziemią zabytków. Budzi ona poważne wątpliwości w zakresie zgodności z art. 5 konstytucji, a także nie strzeże dziedzictwa narodowego, dlatego konieczne jest uchylenie ustawy w tym kształcie. Pragnę zaznaczyć, że nie jest to skierowane przeciwko środowisku eksploratorów i pasjonatów poszukiwania tzw. skarbów historii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Pustosłowie.)</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Jak nie jest, jak jest?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#DariuszMatecki">Szanowna Pani Marszałek! Jeśli jako koalicja rządowa uważacie państwo, że ta ustawa jest zła, to możecie ją poprawić. Mieliście na to ponad 100 dni, a wy po prostu całkowicie wyrzucacie ją do kosza.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#DariuszMatecki">To jest pismo Polskiego Związku Eksploratorów, które krok po kroku obala każdą tezę, którą przed chwilą państwo przedstawiliście. Warto się z tym pismem zapoznać. Szanowni państwo, chciałbym oddać głos samym zainteresowanym. To są trzy komentarze z setek komentarzy, które dzisiaj pojawiają się w Internecie, na temat tej właśnie debaty. Cytuję: obywatelska ustawa wychodzona i wystarana przez detektorystów latami działań ma zostać zezłomowana przez twór ze słowem: obywatelska w nazwie. Tutaj pada wulgaryzm. Cytuję dalej: tak jak władze zaborcze chcą zabronić ludziom kontaktu z historią i własną tożsamością. Kolejny cytat: szkoda, że zamiast realizować swoje 100 konkretów, wprowadzają kolejne zakazy dla tak licznej grupy patriotów, którzy kochają swój kraj, śledzą historię, potyczki, bitwy i przekazują to młodszemu pokoleniu na wspólnych wyprawach po skarby, bo przecież te wyprawy bardzo często są np. z dziećmi. Kolejny cytat: z myśliwymi rozmawia wegetarianin i przeciwnik polowań w randze wiceministra, widzę tu kolejną odsłonę uśmiechniętej Polski. Chodzi o pana, który wczoraj wypowiadał się na posiedzeniu komisji kultury. Nie będę też przytaczać, w jaki sposób jest określany przez samych zainteresowanych, ale bardzo często pada np. słowo: lobbysta, które bardzo często pada też tutaj, w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#DariuszMatecki">Przytoczę jeszcze tylko jeden punkt. Ustawa z 13 lipca miała podobno na celu liberalizację amatorskich poszukiwań zabytków — tutaj piszą wprost, że to jest kłamstwo. Ustawa miała na celu uproszczenie tych przepisów tak, by poszukiwania amatorskie stały się bardziej dostępne dla obywatela bez pośrednictwa opresyjnej i niewydolnej machiny administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#DariuszMatecki">Rząd Prawa i Sprawiedliwości z inicjatywy Kukiz`15 chciał zliberalizować te przepisy — i bardzo dobrze. Niestety wy to wszystko psujecie i wyrzucacie do kosza bez jakichkolwiek gwarancji na dalsze prace w tej kwestii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Norberta Jakuba Kaczmarczyka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niestety gdy znajduje się w Polsce skrzynię ze złotem czy natrafia na ropodajną, roponośną żyłę, jeśli chodzi o kwestie związane z dobrodziejstwami natury, okazuje się, że lepiej zakopać te dobrodziejstwa, lepiej o nich nie mówić, bo jest to tylko i wyłącznie problem. Liberalizacja tej ustawy była niezwykle istotna z punktu widzenia otwarcia się na poszukiwaczy. To było otwarcie się na liberalizację tego prawa, a jednocześnie docenienie przez budżet państwa tych ludzi, którzy dbają o polską historię.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">I teraz komisja, która obradowała w tej sprawie… Pani minister powiedziała, że 6 mld na wydatki na poszukiwaczy to nie do końca jest kwota adekwatna do rzeczywistych potrzeb. Pytam: Skąd te wyliczenia i dlaczego, pani minister, nie nowelizujecie tej ustawy? Jeżeli 6 mld to za duża kwota, to maksymalna kwota, jak padło w komisji, to skąd taka niechęć do tej ustawy, skąd niechęć do liberalizacji tego prawa? Wszak rzeczywiście jest to dbanie o interes państwa polskiego, o polską historię, o polskich patriotów.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Szanowna Pani Minister! Proszę odpowiedzieć na pytania: Jakie są rzeczywiste koszty dla państwa polskiego, jeśli chodzi o tę ustawę? Dlaczego pani powiedziała, że nie jest to 6 mld? Dlaczego jest to mniej? Jakie są adekwatne koszty? Dlaczego chcecie usunąć tę ustawę i nie chcecie jej poprawić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Jakubiaka, Koło Poselskie Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarekJakubiak">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MarekJakubiak">Szanowni Państwo! Miałem się nie odzywać w tej kwestii, bo w IX kadencji nie było mnie w Sejmie, ale brałem udział w rozmowach między ludźmi, którzy zajmują się odkrywaniem różnych rzeczy, którzy żyją historią, którzy ponad wszelką miarę są polskimi patriotami, którzy chcą odkrywać różnego rodzaju miejsca, których nasza archeologia zupełnie nie dostrzega.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#MarekJakubiak">Przepraszam bardzo, to jest bardzo ważny moment.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Przepraszam bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, chciałbym państwu powiedzieć, że jeżeli ktokolwiek mówi o utracie jakiegokolwiek dziedzictwa narodowego, musi wiedzieć, że mówi o rzeczach, których jeszcze nie odkryto. Mówienie o tym, że tracimy coś, czego w ogóle nie mamy, naprawdę jest hipokryzją, i to do kwadratu. Myślę sobie, że jeżeli nawet ludzie odkrywają… Już oglądałem takie dwa wielkie skarby, które odkryli ludzie prywatni, którzy przyszli pokazać złote monety, mówiąc: Proszę bardzo, to jest dziedzictwo mojego miasta. Robienie z tych ludzi jakichś dziwolągów albo ludzi, którzy chcą cokolwiek kraść, jest zwykłym barbarzyństwem intelektualnym.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#MarekJakubiak">Powiem państwu więcej: jestem oburzony całą tą dyskusją, dlatego że to było konsultowane, a znowu coś się stało po drodze, że gwałtownie chcecie zlikwidować ustawę, tak jak gwałtownie wprowadzaliście wiatraki, tak jak gwałtownie zabroniliście wycinać lasy itd. Jesteście za bardzo otwarci na różnego rodzaju wpływy zewnętrzne i to mnie bardzo niepokoi. Powinniście mieć własne zdanie w tej sprawie. Waszym głównym zleceniodawcą, waszego istnienia, jest naród polski, w tym poszukiwacze, ci Indiana Jonesowie, którzy za własne pieniądze kupują sprzęt, wstają o świcie, chodzą, szukają i przede wszystkim są pasjonatami polskiej historii. Bardzo dziękuję wam, wszystkim pasjonatom, za to, co robicie. Jesteśmy jako Kukiz’15 wam za to bardzo wdzięczni.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#MarekJakubiak">Polska historia jest jeszcze nieodkryta i warto ją odkrywać, skoro archeolodzy ciągle muszą zajmować się tylko pieniędzmi, a nie swoją pracą. Powiem więcej: jeżeli ktokolwiek mówi, że powodem likwidacji tej ustawy jest brak aplikacji, to, proszę państwa, to są jakieś żarty. Mają całe Ministerstwo Cyfryzacji. Mogą to zrobić w ciągu 2 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, głos zabierze pan poseł Michał Pyrzyk, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MichałPyrzyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poselski projekt uchylający ubiegłoroczne zmiany ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami jest zgodny z oczekiwaniami środowiska archeologów i pracowników służb konserwatorskich, którzy — jak sami podkreślają, a jeszcze dziś prowadziłem z nimi rozmowy — nie są żadnymi wrogami eksploratorów, a w wielu przypadkach prowadzą z nimi ciągłą, owocną współpracę. Akcentowali oni wielokrotnie, że uchylane zmiany nie uwzględniały żadnej opinii tych, dla których ochrona zabytków jest codziennością, a nie tylko, tak jak padało z tej mównicy, ekscytującą przygodą czy realizacją hobby. Zwracali uwagę m.in. na stronę metodyczną prowadzenia tych wszystkich poszukiwań nastawionych na pozyskanie tylko pojedynczych elementów bez uwzględniania ich kontekstu, często bogatego, zalegania w ziemi. Jednocześnie środowisko archeologów i służb konserwatorskich deklaruje współpracę na rzecz wypracowania dobrych rozwiązań prawnych uwzględniających interesy wszystkich stron zainteresowanych ochroną dziedzictwa narodowego, ale też wykluczających wszystkie niewłaściwe, często też patologiczne działania. Pierwszym krokiem do tego musi być niestety uchylenie zmian wprowadzonych w lipcu ub.r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Musi to na Rusi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika, Klub Poselski Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WłodzimierzSkalik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wnioskodawcy powinni w trybie pilnym zmienić nazwę swojego ugrupowania z „Koalicja Obywatelska” na „koalicja antyobywatelska”, bo przecież ten projekt wybitnie ukazuje hipokryzję tej nazwy, hipokryzję stwarzającą pozory, że państwo przede wszystkim działacie na rzecz obywateli. Koalicja antyobywatelska to generator kast. Dzisiaj mieliśmy okazję widzieć generowanie jednej kasty, kasty sędziowskiej w KRS. Minęło raptem kilka godzin posiedzenia Izby i mamy okazję przyglądać się temu, jak jest generowana kolejna kasta — zawodowych poszukiwaczy.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WłodzimierzSkalik">Mam pytanie do wnioskodawców: Co wam ci patrioci, ci hobbyści, ci pasjonaci zrobili? Jaką krzywdę wam wyrządzili, że w pierwszych miesiącach waszych rządów, zamiast zająć się projektami ustaw, które są potrzebne polskiej kulturze, zajmujecie się tym haniebnym pomysłem? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest projekt koalicji.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest projekt Koalicji Obywatelskiej.)</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę pana posła o nie…</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie jest to moje ugrupowanie.)</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę o niestukanie w mównicę, ponieważ dźwięk jest dosyć mocno generowany przez…</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Pani marszałek, postaram się, postaram się na przyszłość.)</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#DorotaNiedziela">Ja rozumiem przyzwyczajenia, ale…</u>
          <u xml:id="u-251.8" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, pani poseł Małgorzata Golińska, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MałgorzataGolińska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MałgorzataGolińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kilka zarzutów, które dzisiaj usłyszałam wobec projektu, wobec tej ustawy, która ma być uchylona. Pierwszy jest taki, że był to projekt poselski, niekonsultowany. Tymczasem dzisiaj również projektem poselskim, niekonsultowanym, to chcemy czy chcecie państwo uchylić.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#MałgorzataGolińska">Druga kwestia, że rzekomo nie było konsultacji, chociaż jeszcze w zeszłym roku, kiedy ustawa wchodziła w życie, w komisji zostało przedstawione, że projekt był omawiany od kilkunastu lat, a od 5 lat w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przy wskazanym departamencie, i brali w tym udział i muzealnicy, i archeolodzy, i wszyscy zainteresowani. A więc te konsultacje wcześniej się odbywały.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#MałgorzataGolińska">Druga rzekoma przyczyna uchylenia tej ustawy z zeszłego roku jest taka, że nie zdążycie państwo stworzyć aplikacji. Pytanie zatem jest takie, jakie działania zostały podjęte przez ostatnie 4 miesiące waszych rządów, żeby utworzyć tę aplikację, i czy w ogóle jakieś.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#MałgorzataGolińska">Trzecie pytanie: Jaka jest prawdziwa przyczyna próby uchylenia tej ustawy z zeszłego roku? Bo kiedy wróci się do dyskusji z zeszłorocznego posiedzenia komisji, mogę tutaj zacytować, to okaże się, że był zarzut wobec jednego ze stowarzyszeń archeologów, którzy sprzeciwiali się tamtej ustawie z 2023 r., wskazując, że nie powinna ona wejść w życie. Ten argument został obalony, a organizacja została nazwana organizacją skupiającą archeologów biznesmenów, którym po prostu tamta ustawa z 2023 r. odejmie trochę zarobków. Pytanie jest więc do wnioskodawców: W czyim interesie tak naprawdę uchylacie ustawę z 2023 r.?</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Dobre pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do zadania pytania, pan poseł Artur Jarosław Łącki, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#ArturJarosławŁącki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Pośle! A ja nie wiem, czy akurat Ministerstwo Cyfryzacji jest od tego, żeby robić apki. Chyba raczej zajmują się tym think tanki, jeśli to wiemy, i robią to za grube pieniądze i na pewno nie przez 2 miesiące. Ale oczywiście taką apkę trzeba zrobić.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#ArturJarosławŁącki">Oczywiście ta ustawa jest, myślę, potrzebna i ja byłbym za tym, żeby dać jej szansę i przesunąć ją w czasie, tak żeby wykonać wszystko, co w niej zostało zapisane. Mieszkam na styku morza i ziemi i trochę obawiam się tylko rzutu na poszukiwanie wraków, które tam leżą. A wiemy o tym, że na dnie Bałtyku nie same wraki i nie same skarby leżą, ale w większości iperyt i dawna amunicja. Może więc tu być jakiś problem. Trzeba byłoby też się tym zająć.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#ArturJarosławŁącki">Tylko problem polega na tym, że ta ustawa nie była po to, żeby dać coś tym pasjonatom, panie pośle Braun, i dobrze pan o tym wie. Ta ustawa była uchwalona pod koniec kadencji po to, żeby znowu przekupić jakąś grupę społeczną, tylko i wyłącznie, bo ustawa, za którą nie idą pieniądze, jest ewidentnie ustawą, żeby przekupić ludzi. Dokładnie zrobiono to z tymi ludźmi i dokładnie próbowano też to zrobić z tzw. rybakami rekreacyjnymi, kiedy w ostatnim miesiącu czy na ostatnim posiedzeniu Sejmu próbowano wrzucić ustawę o odszkodowaniach dla nich, chociaż przez 8 lat nie potrafiono zrobić porządnej ustawy o odszkodowaniach dla rybaków rekreacyjnych. Tak działał PiS, próbował przekupywać bez pieniędzy. Nie udało mu się.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#ArturJarosławŁącki">Ale ja nie w tej sprawie, pani minister. Przy okazji tej ustawy chciałbym zapytać: Może w ogóle kompleksowo byśmy zajęli się ustawą o ochronie zabytków? Bo nie może być tak, że państwo ingeruje we własność prywatną aż do tego stopnia. Dzisiaj dzwoni do mnie znajomy, który chce w Rewalu remontować dom. I on się dzisiaj dowiedział, że jego dom 3 miesiące temu został wpisany do rejestru zabytków, i nic nie może zrobić. To jest masakra. Prosiłbym więc jednak o zajęcie się kompleksowo tą sprawą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, pan poseł Bartosz Romowicz, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Chcę, żeby jeszcze raz wybrzmiało z tej mównicy, że my jako środowisko obecnie koalicji rządzącej nie jesteśmy przeciwko grupie, która tym się zajmuje, bardzo często mając bardzo drogi sprzęt, poświęcając temu swoje całe życie. Nie jesteśmy temu przeciwni.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale właśnie jesteście.)</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#BartoszRomowicz">Natomiast jesteśmy przeciwni temu, żeby tworzyć buble prawne, a Prawo i Sprawiedliwość wyspecjalizowało się w tym, że tworzyło coś na kolanie…</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Poprawiajcie, nie kasujcie.)</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#BartoszRomowicz">…specjalnie po to, żeby tylko przypodobać się jakiejś grupie społecznej akurat przed wyborami. To jest jeden z przykładów. Mój przedmówca, poseł Łącki, też podał kolejne przykłady. I o to chodzi w tym całym problemie.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#BartoszRomowicz">Ktoś tu dzisiaj powiedział z tej mównicy, któryś z posłów, że da się zrobić aplikację w 2 miesiące. Już takie aplikacje chyba polski rząd tworzył, też na kolanie, szybko pisząc, i one chyba nie zafunkcjonowały. A więc wydaje nam się, że trzeba się do tego przygotować.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#BartoszRomowicz">My jako Polska 2050 zaproponowaliśmy poprawkę, aby odroczyć wejście w życie tej ustawy o rok i w tym czasie przygotować poprawki do tej ustawy bądź przygotować nową ustawę, która wyjdzie naprzeciw wszystkim środowiskom, a nie wyleje dziecko z kąpielą, tak jak było to dotychczas. Myślimy, że to rozwiązanie jest dobre, że to rozwiązanie przyniesie też stabilność w funkcjonowaniu ministerstwa. Wcale nie dziwię się też, że taki projekt został wniesiony, bo jeżeli pani minister na kilka miesięcy przed wejściem w życie ustawy nie miała ani jednego narzędzia do realizacji przepisów ustawy przygotowanych przez jej poprzedników, to trudno było realizować tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, poseł Krystian Łuczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#KrystianŁuczak">Pani Marszałek! Pani Ministro! Szanowni Państwo! Przysłuchuję się tej dyskusji i powiem państwu szczerze, że poziomem niewiedzy na temat badań archeologicznych, na temat zachowania dziedzictwa narodowego i jego ochrony jestem wręcz porażony. To, co mówią tutaj posłowie Konfederacji, PiS-u i Kukiza, to są skandaliczne słowa. Państwo nie macie absolutnie żadnej, powtarzam: żadnej, wiedzy na temat badań archeologicznych, sposobu ich prowadzenia, a także sposobu pracy nad zachowaniem dziedzictwa kulturowego.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#KrystianŁuczak">Jeśli jakikolwiek ekspert, naukowiec, archeolog, muzealnik, konserwator słucha waszych słów, tego, o czym państwo mówią, to jest zdruzgotany.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Niech pan przeczyta ustawę, tam nie ma nic o badaniach archeologicznych.)</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#KrystianŁuczak">Jak patrzę na pana, to wie pan co… Tak się składa, że jestem doktorem archeologii i dobrze wiem, czym jest ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Pan nie ma pojęcia, co jest w tej ustawie.)</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#KrystianŁuczak">Więc pańska niewiedza mnie poraża wręcz. Wie pan, jak wygląda stanowisko archeologiczne, jak wyglądają badania?</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Ale ta ustawa, którą chcecie zniszczyć, nie jest o badaniach archeologicznych.)</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#KrystianŁuczak">Ale ja panu zaraz to wyjaśnię na prostym przykładzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Sachajko, bardzo proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#KrystianŁuczak">Jeśli ma pan… Niech pan posłucha przez chwilę, być może pan zrozumie, na czym to polega, na czym polegają badania naukowe. Jeśli pan wchodzi i szuka zabytku przy pomocy detektora i wchodzi na cmentarzysko ciałopalne, w ciągu jednej chwili niszczy pan pochówek, niszczy pan cały kontekst znaleziska.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Przecież ta ustawa…)</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#KrystianŁuczak">Czy pan wie, czym jest analiza?</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Sachajko…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#KrystianŁuczak">Czym jest zachowanie? Nie ma nawet jednej osoby w środowisku naukowym…</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, zwracam panu uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#KrystianŁuczak">…eksperckim, archeologicznym czy muzealnym, która popierałaby zapisy tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#KrystianŁuczak">Niech pan porozmawia z ekspertami, to się pan czegoś dowie, a nie robi takie rzeczy ze szkodą dla dziedzictwa. Jeśli państwo nie chroni dziedzictwa narodowego, tylko wręcz przeciwnie, tworzy przepisy, które ewidentnie temu szkodzą, to, szanowni państwo, mamy do czynienia z czymś absurdalnym i z czymś, co nie powinno w ogóle zaistnieć na tej sali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Piotra Kandybę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PiotrKandyba">Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo! Pani Minister! Chciałem powiedzieć o takim Indianie Jonesie z 2019 r., który odkrył bransoletę z epoki brązu. To był bezcenny zabytek kultury łużyckiej w zbiorach Malczewskiego. I teraz co się stało? Ten Indiana Jones, o którym mówicie, miał nalot policji, która szukała, czy jeszcze czegoś nie ma. Do dnia dzisiejszego nie dostał ani złotówki. Tak właśnie wyglądało wasze prawo. Dlatego nie chcemy procedować nad bublami. Dajcie nam trochę czasu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym…</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Tryb sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#DorotaNiedziela">Ale na końcu, panie pośle, jak…</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale jesteśmy dalej w tym punkcie.)</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#DorotaNiedziela">No tak, ale jeszcze będą występować pani minister i sprawozdawca. Po tym wystąpieniu bardzo chętnie usłyszę opowieść o czarownicach.</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-267.7" who="#DorotaNiedziela">O głos poprosiła sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego pani Bożena Żelazowska.</u>
          <u xml:id="u-267.8" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#BożenaŻelazowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Padło na tej sali wiele złych słów. Słów, które obrażają zarówno środowiska detektorystów, jak i środowiska naukowe. To jest bardzo niedobre dla polskiej kultury, dla polskich zabytków, dla archeologii, dla dziedzictwa narodowego. Chcę, aby tutaj jasno wybrzmiało, że niczym tu nie zawinili ani eksploratorzy, ani detektoryści i absolutnie nie są przestępcami. Na wczorajszym posiedzeniu komisji kultury wybrzmiał dokładnie z jednej strony głos środowiska eksploratorów, a z drugiej strony środowiska naukowego. I tego, drodzy państwo, zabrakło, kiedy dosłownie miesiąc przed wyborami posłowie PiS-u wspólnie z posłami Kukiz’15 — po to chyba, żeby uzyskać dodatkowe głosy wyborcze, niewiele to państwu pomogło — procedowali nad tą ustawą. Procedowali nad nią tylko na dwóch posiedzeniach komisji kultury. Niestety wtedy nie dano jasno się wypowiedzieć środowisku naukowemu, a wiemy, że środowisko naukowe absolutnie nie poparło tych zmian. Wczoraj również to wyraźnie wybrzmiało i za to bardzo dziękuję panu przewodniczącemu komisji.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#BożenaŻelazowska">Te zmiany, które przyjęto 13 lipca 2023 r., są absolutnie niedopuszczalne, są niedopracowane, kolidują z zapisami innych ustaw. Absolutnie też nie zabezpieczono środków finansowych w budżecie, aby te zmiany mogły wejść w życie i aby były zrealizowane. Tak, drodzy państwo, późno procedujemy nad tym projektem. Późno, ale chcę wytłumaczyć, że projekt był wcześniej projektem rządowym. Niestety ta ścieżka okazała się też długa i kiedy policzyliśmy czas, okazało się, że projekt poselski będzie projektem szybszym. Mamy świadomość, że jest to czas krótki, dlatego chętnie poprzemy poprawkę zaproponowaną przez klub Polski 2050. Jesteśmy absolutnie za zliberalizowaniem tych przepisów. One są potrzebne. Drodzy państwo, potrzebna jest zmiana ustawy o konserwacji zabytków. Cieszę się, że tutaj dzisiaj o tym państwo mówicie, bo my już pracujemy nad tą zmianą. Ale to wymaga również czasu. To wymaga mądrego dialogu. To wymaga kompromisu. To wymaga mądrej debaty i na taką liczę, taką państwu obiecuję, że z naszej strony taka debata będzie się odbywała. Mam nadzieję, że zostaną pogodzone wszystkie środowiska, a ustawa będzie rzeczywiście zmieniana i myślę, że poprawka dotycząca wydłużenia czasu jest jak najbardziej wskazana. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#DorotaNiedziela">O głos poprosił sprawozdawca komisji pan poseł Bogdan Andrzej Zdrojewski.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Najtrudniej polemizuje się z osobami, które ani nie czytały tamtej ustawy, ani nie znają tej ustawy oraz nie znają pragmatyki — zarówno związanej z prowadzeniem badań archeologicznych, jak również z samymi poszukiwaniami — natomiast podejmę taką próbę. Oczywiście zrobię to w sposób skrótowy. Zapowiem jedną rzecz albo poinformuję dokładnie o jednej kluczowej rzeczy. Otóż podjęto próbę nowelizacji ustawy z lipca ubiegłego roku. Niestety okazało się, że wiele zapisów w tej ustawie jest na tyle niefortunnych, że nie da się tego zrobić w bardzo krótkim okresie, przestrzegając procedur legislacyjnych, procedur związanych z przygotowywaniem ustaw, jak również ich nowelizacji. Na określonym etapie jest proces przygotowania ustawy w Centrum Legislacji Rządowej.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Z drugiej strony oczywiście bardzo trudno mi się polemizuje z panem posłem, który poświęcił minutę na to, żeby powiedzieć, jaka Koalicja Obywatelska jest fatalna.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Bo jest.)</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Panie pośle, proszę znaleźć tutaj podpis, zobaczyć, kto się pod tą nowelizacją podpisał.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pan się pod tym podpisuje jako poseł sprawozdawca, przewodniczący komisji…)</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Nie podpisuję się pod tym. Jestem posłem sprawozdawcą, a obowiązki posła sprawozdawcy są bardzo proste.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pan to popiera.)</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Nie słyszał pan wyraźnie albo słyszał pan, a nie zrozumiał, a to na to samo wychodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#DorotaNiedziela">Państwo posłowie, bardzo proszę nie polemizować. Wysłuchajcie państwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Chcę wyraźnie podkreślić, że pod tym projektem, panie pośle, podpisało się 19 posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego…</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: W tym posłowie koalicji…)</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">…i jeden poseł koalicji. Tylko jeden.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Brawo, wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Więc pana krytyka była niecelna.</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Jest zasadna.)</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Od razu powiem, na czym rzecz polega, jeżeli chodzi o ten projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-272.7" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Teraz pan jest twarzą tej ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-272.8" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Ja jestem twarzą, panie pośle, przede wszystkim komisji kultury, którą reprezentuję zgodnie z wolą jej członków. Chcę być pod tym względem precyzyjny i oddać to, co działo się w komisji. Jeżeli chodzi o moje własne zdanie, to też je wyrażę, wyraźnie zastrzegając, że jest to moje zdanie, a nie zdanie komisji.</u>
          <u xml:id="u-272.9" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Oczekujemy niecierpliwie.)</u>
          <u xml:id="u-272.10" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Bardzo się z tej niecierpliwości cieszę.</u>
          <u xml:id="u-272.11" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Od razu dopowiem, że to, co jest kluczowe, najbardziej istotne, jeżeli chodzi o prowadzenie badań archeologicznych, to szacunek wobec miejsca poszukiwań i miejsca penetracji. Nasze dziedzictwo kulturowe jest zrujnowane przez zabory, napady, wojny, przez rozmaitych agresorów. W związku z tym to, co pozostało, wymaga gigantycznego szacunku — gigantycznego szacunku — powściągliwości i ostrożności. Ze swojej praktyki doskonale wiem, ile stanowisk archeologicznych zostało zniszczonych, ile zabytków było niewłaściwie konserwowanych, ile wydobytych zabytków wywieziono.</u>
          <u xml:id="u-272.12" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Chcę powiedzieć o swoim doświadczeniu związanym z obecnością w Parlamencie Europejskim, które było kluczowe. Byłem w komisji do spraw zwalczania terroryzmu i miałem pełny dostęp do informacji dotyczących wielkości przemytu rozmaitych zabytków na terenie Europy i na granicy Europy przez tych, którzy finansowali terroryzm ze środków z rozmaitych odkryć archeologicznych oraz penetracji — także wojennych. Muszę powiedzieć, że te kwoty, które wówczas padały, szły w miliardy euro. To było także źródło finansowania terrorystów. Nie możemy do tego dopuścić — zwłaszcza na naszych ziemiach, które są tak bardzo zniszczone, zdewastowane, na których brakuje szacunku do samych odkryć.</u>
          <u xml:id="u-272.13" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Druga bardzo istotna i ważna kwestia. Trzeba rzeczywiście pomóc w liberalizacji przepisów. To mój pogląd. Przepisy powinny być, generalnie rzecz biorąc, łatwiejsze, jeśli chodzi o korzystanie z nich, bardziej sprzyjające poszukiwaniom, ale też zabezpieczające dwa prawa. Pierwsze związane jest przede wszystkim z prawem do własnej ziemi, do własnego terytorium, także do własnego gospodarstwa, np. rolnego. Ta ustawa tego nie zabezpiecza. Drugi element — muszą istnieć mocniejsze ramy prawne służące zabezpieczeniu interesów państwa polskiego przed nielegalnym wywozem, ale też nielegalnym wwozem, po to, aby legitymizować określone zabytki pojawiające się na terenie Polski, które pozyskano w wyniku, krótko mówiąc, poszukiwań poza granicami kraju. Ta ustawa tego nie zabezpiecza.</u>
          <u xml:id="u-272.14" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Jeszcze dwie rzeczy, bardzo istotne, dotyczące samego projektu ustawy. Uważam, że w ciągu maksimum roku tę ustawę można poprawić. To znaczy, że nie jest to ustawa aż tak zła, aby nie można było nad nią pracować i ją poprawić. Na jutrzejszym posiedzeniu komisji, ale także w obrębie naszego klubu, będę namawiać do tego, aby przyjąć poprawkę zgłoszoną przez koalicjantów — w tym wypadku przez Polskę 2050 — dotyczącą zamiany odrzucenia tej ustawy na przesunięcie jej wejścia w życie na 1 maja 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-272.15" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Wyraziłem swój krytyczny pogląd dotyczący szacowania wielkości nakładów niezbędnych do tego, aby ustawa mogła wejść w życie. Uważam, że ta kwota, która pojawiła się w uzasadnieniu, była przeszacowana. Natomiast kwota, która powinna się w nim pojawić, rzeczywiście jest nieznana.</u>
          <u xml:id="u-272.16" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Jeżeli chodzi o stan faktyczny, w chwili obecnej… Gdyby ta ustawa weszła w życie 1 maja, to i tak by nie działała. Jeśli chodzi o wszystkich poszukujących, to zdania, które tu padły, są wprowadzaniem ich w błąd, wprowadzaniem ich w stan niewiedzy. Jest to próba, generalnie rzecz biorąc, oszukiwania. Ale chciałbym — podkreślam — chciałbym, aby to, o czym mówił mój kolega poseł, wybrzmiało równie mocno. Z naszych, polskich środowisk archeologicznych — patrzę na historię międzywojenną i historię powojenną — obecnie powinniśmy być dumni i powinniśmy czerpać satysfakcję z ich pracy.</u>
          <u xml:id="u-272.17" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">To są środowiska, które dokonały niezwykłych, bezcennych odkryć na całym świecie, od Egiptu, przez Syrię, po nasze kraje, europejskie. Wykonały gigantyczną robotę i posiadają wiedzę, którą należy po prostu szanować. Jestem przekonany, że wszyscy ci, którzy poszukują zabytków, korzystając z tej wiedzy, są w stanie uczynić wiele dobra dla naszego dziedzictwa. Są oni w stanie dokonać odkryć rzeczywiście cennych, ale pod jednym warunkiem: że będą czynić to z szacunkiem dla miejsc i odkryć, a także że będą umiejętnie korzystać z wiedzy naszych konserwatorów zabytków, naszych archeologów, naszego środowiska naukowego. Bez środowiska naukowego żadne państwo nie jest silne, ani w odniesieniu do badań naukowych dyscyplin ścisłych, ani w odniesieniu do humanistyki. I o to także apeluję.</u>
          <u xml:id="u-272.18" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">I ostatnie uwagi. Otóż bardzo istotne jest także pamiętanie nie tylko o samym akcie wydobycia, krótko mówiąc, o samym akcie poszukiwawczym, ale także o ramach prawnych, nie tylko o szacunku wobec własności prywatnej, ale także o tym, co się z tym zabytkiem, tym obiektem dzieje. Większość rozmaitych zabytków, odkryć nie ma wcale takiej gigantycznej wartości. W wielu wypadkach są to odkrycia, które mają trzeciorzędne znaczenie. Oczywiście czasami mamy do czynienia ze skarbami średzkimi ogromnej wartości, ale trzeba pamiętać, gdzie je, krótko mówiąc, składować. Nie za wszystkie uzyskuje się nagrody. W większości wypadków ich nie ma. Ale bardzo istotne jest także magazynowanie, konserwowanie, przechowywanie i udostępnianie.</u>
          <u xml:id="u-272.19" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Chcę powiedzieć, że w tych latach, w których reprezentowałem resort kultury, tworzyliśmy nowe magazyny na te odkrycia, które miały charakter niemalże hurtowy. Wykonywano ogromną liczbę nowych dróg, autostrad, odkrywano ogromne ilości zbiorów, z którymi co robiono przez lata? Zakopywano je z powrotem, żeby nie funkcjonowały, krótko mówiąc, na świeżym powietrzu i nie podlegały dekonstrukcji. W związku z tym trzeba było budować określone miejsca, zatrudniać określone kadry, doprowadzać do pojawiania się specjalnych funduszy, aby te obiekty nie podlegały dewastacji, dekompozycji, ale też aby mogły być poddane określonym badaniom a następnie udostępniane. Taki wzorcowy magazyn powstał np. w Głogowie, ale nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-272.20" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Bardzo istotne jest, aby przy tego typu ustawach, jeżeli się je wnosi, pamiętać o wszystkich konsekwencjach, o wszystkich, krótko mówiąc, naczyniach połączonych, a nie wyrywać pewną rzecz z kontekstu, stosować ją jako narzędzie walki politycznej, komuś obiecywać gruszki na wierzbie, obiecywać ułatwienia, za którymi de facto nic poważnego nie stoi. Uważam, że akurat nieważne, czy mówimy o archeologach, czy mówimy o poszukiwaczach, czy nazywamy ich Indiana Jones, czy mówimy o poważnych także z nazwy, z tytułów osobach, które są hobbystami, ale posiadają też wielką wiedzę. Przeważnie ci, którzy szukają tych zabytków, posiadają bardzo interesującą, pogłębioną wiedzę. Nie są oni w związku z tym tylko i wyłącznie hobbystami, ale także w pewnym sensie są świadkami historii o dużej wiedzy na jej temat.</u>
          <u xml:id="u-272.21" who="#BogdanAndrzejZdrojewski">Dziś ta ustawa w tym kształcie, w którym pojawiła się w ubiegłym roku, nie nadaje się do zastosowania ani dla tych, którym była dedykowana, ani dla tych, którzy byli nią przerażeni. Chcę wyraźnie podkreślić: ona się nie nadaje do zastosowania. Z tego też powodu wymaga pracy i każdy, kto się będzie chciał uchylić przed tą pracą, będzie oczywiście narażony na atak z tych dwóch stron, i słusznie. Natomiast dzisiaj przede wszystkim w swoim wystąpieniu chcę się przeciwstawić rozmaitym oszustwom, obietnicom bez pokrycia, brakowi szacunku do dziedzictwa narodowego, brakowi szacunku też do pracy urzędniczej. Jestem oczywiście zwolennikiem liberalizacji przepisów, ograniczania rozmaitych rygorów, ograniczania także zbędnej władzy urzędniczej, ale uważam, że państwo polskie, które poniosło tak wiele szkód, nie powinno dziś pozwolić na to, aby te szkody w taki czy inny sposób powiększać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#DorotaNiedziela">Chciałabym pozdrowić studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, którzy znajdują się na galerii. Są oni gośćmi pana ministra Arkadiusza Myrchy.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#DorotaNiedziela">Pozdrawiam też pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#DorotaNiedziela">A do głosu zapraszam w trybie sprostowania pana posła Grzegorza Brauna.</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#DorotaNiedziela">1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#DorotaNiedziela">Ktoś z posłów zostawił okulary podczas wystąpienia. Zapraszamy po odbiór.</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#GrzegorzBraun">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#GrzegorzBraun">Pani Marszałek! Dziękuję za zwrócenie uwagi. Tak jest, niepotrzebnie zawęziłem moją krytykę i skierowałem ostrze satyry parlamentarnej tylko ku czarownicom. A więc prostuję i uzupełniam: w Wysokiej Izbie zasiada niejeden czarownik, szaman hołdujący rozmaitym urojeniom lewackim, także i prawackim, bo niestety, Wysoka Izba nie jest wolna od urojeń po obu stronach tej sali. Takim urojeniem prawackim jest insurekcjonizm jako jedyny wzorzec polskiego patriotyzmu. Urojenia lewackie mają szerszy wachlarz: zielony, tęczowy, zielone, czerwone łady i temu podobne. A więc tak, pani marszałek, poprawiam się, na pani wniosek prostuję: nie tylko czarownice ale i czarownicy tutaj urzędują. A widzieliśmy ich zgromadzenie w grudniu po południu, kiedy to wszyscy dwukrotnie z wielkim zaangażowaniem uczestniczyli w czarnoksięskim rytuale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#GrzegorzBraun">…palenia świecznika chanukowego. Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#DorotaNiedziela">Proszę uważać, co pan mówi, ponieważ może pan zostać ukarany.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Słucham? Nie dosłyszałem.)</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#DorotaNiedziela">Proszę uważać, co pan mówi, ponieważ może pan zostać ukarany.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pani marszałek, proszę mnie oświecić, za co…)</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, nie słychać pana, bo panu wyłączyłam mikrofon.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, proszę zejść z mównicy.</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Proszę nie ograniczać prawa posła…)</u>
          <u xml:id="u-277.8" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Braun, poprosiłam pana o sprostowanie, dałam panu czas, pan sprostował, ale, jak widzę, nie umie pan zachować klasy w sprostowaniu.</u>
          <u xml:id="u-277.9" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pani marszałek, z grzeczności wobec dam nie skomentuję deficytów pani klasy.)</u>
          <u xml:id="u-277.10" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę nie dyskutować ze mną, bo będziemy musieli…</u>
          <u xml:id="u-277.11" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-277.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani groziła posłowi karą. Za co?)</u>
          <u xml:id="u-277.13" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pani grozi mi karą. Za co?)</u>
          <u xml:id="u-277.14" who="#komentarz">(Głosy z sali: Za całokształt.)</u>
          <u xml:id="u-277.15" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu — pierwsze ostrzeżenie.</u>
          <u xml:id="u-277.16" who="#DorotaNiedziela">Na tym kończymy debatę.</u>
          <u xml:id="u-277.17" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-277.18" who="#DorotaNiedziela">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Kultury i Środków Przekazu w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-277.19" who="#DorotaNiedziela">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-277.20" who="#DorotaNiedziela">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-277.21" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze (druki nr 241 i 288).</u>
          <u xml:id="u-277.22" who="#DorotaNiedziela">Proszę panią poseł Dorotę Marek o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#DorotaMarek">Pani Marszałek! Pani Minister! Szanowni Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#DorotaMarek">Przedmiotowy projekt ustawy ma na celu wprowadzenie do polskiego porządku prawnego przepisów wykonawczych do unijnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług. Obowiązki, które nakłada nowa regulacja, będą stosowane od dnia 28 czerwca 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#DorotaMarek">Państwa członkowskie Unii Europejskiej były zobowiązane do transpozycji przepisów ww. dyrektywy do swoich porządków prawnych do dnia 28 czerwca 2022 r. Jak wiemy, w Polsce do tego nie doszło i teraz stoimy przed wyzwaniem wdrożenia w bardzo krótkim czasie nowych przepisów, które ułatwią dostępność niektórych produktów i usług dla osób zagrożonych wykluczeniem.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#DorotaMarek">Dyrektywa, a co za tym idzie, ustawa ma na celu ujednolicenie wymogów dotyczących dostępności produktów i usług, które są wytwarzane i wprowadzane na europejski wspólny rynek. Do czasu sprzed wejścia dyrektywy w życie kraje członkowskie Unii Europejskiej posiadały różne wymogi dotyczące wymagań, jakie muszą spełniać produkty i usługi, aby spełniały kryteria dostępności. Prowadziło to do tego, że produkt, który został wyprodukowany według kryteriów nałożonych przez regulacje jednego z państw członkowskich, mógł nie zostać dopuszczony do sprzedaży w innym kraju członkowskim Unii Europejskiej, a taka sytuacja godziła w interesy wspólnego rynku Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#DorotaMarek">Szanowni Państwo Posłowie! Nie jest tak, że dyrektywa przyjęta przez Parlament Europejski i Radę jest oderwana od polskich realiów funkcjonowania społeczeństwa opartego na empatii, zrozumieniu potrzeb innych i zapobieganiu wykluczeniu. W polskiej konstytucji, a właściwie w art. 32, możemy przeczytać, że nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakichkolwiek przyczyn, również ze względu na różnice wynikające z niepełnosprawności czy trwałych lub czasowych ograniczeń mobilności i percepcji.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#DorotaMarek">Projekt ustawy definiuje wymagania związane z dostępnością wobec takich produktów jak m.in.: systemy sprzętu komputerowego, terminali płatniczych, bankomatów i wpłatomatów, automatów biletowych, czytników książek elektronicznych. Określa też wymagania dostępności usług, m.in. dostępu do audiowizualnych usług medialnych, towarzyszących usługom transportu pasażerskiego: stron internetowych, usług świadczonych za pomocą urządzeń mobilnych, w tym aplikacji mobilnych, biletów elektronicznych i usług elektronicznych systemów sprzedaży biletów, bankowości detalicznej, rozpowszechniania książek elektronicznych i handlu elektronicznego.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#DorotaMarek">Należy zauważyć, że regulacje określone w ustawie nie będą dotyczyć usług świadczonych przez mikroprzedsiębiorców. W efekcie wejścia w życie ustawy konsumenci zyskają dostęp do produktów i usług, które ułatwią korzystanie z wielu obszarów życia codziennego, w tym takich jak: edukacja, ochrona zdrowia, kultura czy też mobilność.</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#DorotaMarek">Ustawa nakłada na producenta obowiązek stosowania się do norm technicznych, które powinny spełniać wytwarzane produkty. Dystrybutor wytworzonych produktów jest zobowiązany do ich sprawdzenia pod kątem spełniania wymogów przewidzianych w ustawie o dostępności.</u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#DorotaMarek">Procedowana ustawa została skonsultowana z wieloma podmiotami publicznymi strony społecznej, które wnosiły uwagi do przedstawionego projektu.</u>
          <u xml:id="u-278.9" who="#DorotaMarek">W toku dyskusji zostały wysłuchane strony społeczne. Zgłosiły sugestie do ustawy, a niektóre z nich zostały wzięte pod uwagę. Posłowie złożyli poprawki, które w większości zostały zaaprobowane przez podkomisję nadzwyczajną. Ponadto kolejne poprawki zostały przyjęte przez Komisję Gospodarki i Rozwoju, a także Komisję Polityki Społecznej i Rodziny. Zaplanowano też dalsze wprowadzanie poprawek, które oczekują na konsultacje i zostaną przedstawione podczas drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-278.10" who="#DorotaMarek">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Komisja pozytywnie opiniuje ustawę i w imieniu komisji wnoszę o dalsze jej procedowanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze poseł Andrzej Gawron, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#AndrzejGawron">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie rządowego projektu ustawy o zapewnieniu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Jak już pani poseł mówiła w sprawozdaniu, jest to implementacja prawa europejskiego, głównie z zakresu Europejskiego Aktu o Dostępności, a tutaj główną dyrektywą, która jest implementowana, nasze prawo jest dostosowywane do obowiązującego w Unii Europejskiej, jest dyrektywa nr 2019/882. Właśnie te przepisy mają zapewnić większą dostępność niektórych produktów i usług na podstawie tego wspólnotowego prawa.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#AndrzejGawron">Jeżeli mówimy o większej dostępności, to nie mówimy tylko o osobach z niepełnosprawnościami, ale też innych osobach, które chciałyby uczestniczyć samodzielnie w różnych sferach życia. Są to osoby starsze, podróżujące z małymi dziećmi i oczywiście osoby z niepełnosprawnościami. Dotychczas te kwestie były unormowane w różnych ustawach, nie były unormowane kompleksowo. Te wybrane obszary dostępności były uwzględnione w różnych aktach prawnych. W tej chwili staramy się to umieścić w jednym akcie prawnym, który będzie zobowiązywał firmy czy podmioty gospodarcze do tego, żeby tak zmieniły swój sprzęt i usługi, które oferują, aby były dostępne dla osób, które również chcą z nich korzystać.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#AndrzejGawron">Jakie to są produkty? To są komputery, telefony komórkowe, terminale płatnicze, oczywiście też usługi: usługi audiowizualne, handel elektroniczny, bilety elektroniczne. Projekt ustawy obejmuje również obowiązki podmiotów gospodarczych w zakresie spełniania tych wszystkich wymagań dostępności produktów i usług.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#AndrzejGawron">Dodatkowo ustawa określa system, zasady i tryb sprawowania nadzoru rynku w zakresie zapewnienia dostępności. Czyli jest pewien system, który czuwa nad tym, chroni, żeby te przepisy weszły w życie tak, jak przedstawia ustawa, i żeby można było nadzorować w tym zakresie rynek.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#AndrzejGawron">Kolejne artykuły określają zakres podmiotowy projektowanej ustawy, obowiązujący z mocy projektu wszystkie podmioty gospodarcze, które są w całym łańcuchu dostaw, czyli producentów, upoważnionych przedstawicieli, dystrybutorów, tak żeby tutaj nie było luki, która by pomijała któryś z tych podmiotów. Jeżeli chodzi o zakres pojęciowy, to ustawa określa pojęcia, jakie są wprowadzane, tak żeby w pełni zagwarantować tę dostępność.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#AndrzejGawron">Jeśli chodzi o zakres stosowania przepisów projektów ustawy, to — co ważne i też było już podkreślane — z zakresu stosowania tych przepisów wyłączeni są mikroprzedsiębiorcy. To jest dobre rozwiązanie, ponieważ te zmiany są bardzo kosztowne, zresztą mikroprzedsiębiorcy działają w dużo mniejszej skali. Stosowanie tych wszystkich przepisów jest przewidziane dopiero od czerwca 2025 r., więc będzie czas, żeby dostosować produkty, usługi i poszerzyć tę dostępność zgodnie z proponowanymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#AndrzejGawron">Na końcu powiem, że klub Prawo i Sprawiedliwość oczywiście popiera wprowadzane zmiany, będziemy głosować za przyjęciem przedstawionego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Kierzek-Koperską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa o zapewnieniu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze jest, jak już tu wielokrotnie wspomniano, implementacją dyrektywy unijnej Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług, zwanej Europejskim Aktem o Dostępności. Termin na jej zaimplementowanie minął 28 czerwca 2022 r., co spowodowało wszczęcie przez Komisję Europejską postępowania naruszeniowego. Kolejnym krokiem może być złożenie sprawy do TSUE i nałożenie na Polskę kar finansowych, dlatego jest to tak istotne, abyśmy jak najszybciej przeprocedowali i wdrożyli te przepisy do naszego porządku, polskiego porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Ta dyrektywa to pierwsza taka horyzontalna regulacja unijna w dziedzinie dostępności w prawie Unii Europejskiej i pierwsza, która dotyczy w tak szerokim zakresie biznesu. Wyznacza nowe ogólnounijne wymogi dostępności dla najpowszechniejszych produktów i usług, takich jak — pan poseł też już o tym wspomniał — komputery, telefony, tablety, terminale płatnicze, książki, e-handel, usługi informacji cyfrowej w transporcie pasażerskim.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Podstawowym celem regulacji jest eliminowanie wykluczenia społecznego spowodowanego ograniczeniami dostępności do produktów i usług osób z niepełnosprawności, ale także wszystkich osób, które doświadczają trudności w funkcjonowaniu w życiu codziennym. Mogą to być np. osoby starsze, osoby, które są schorowane wieloletnio lub czasowo, lub w sytuacji utraty tej sprawności.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Ta dyrektywa ma również zapewnić przedsiębiorstwom łatwiejszy handel transgraniczny dzięki wspólnym zasadom dostępności w całej Unii Europejskiej. Za przygotowanie ustawy wdrożeniowej odpowiedzialne jest Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Ustawa będzie pierwszą tak kompleksową i wieloaspektową regulacją w dziedzinie dostępności.</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Zgodnie z projektem ustawy zobowiązani do jej wdrożenia będą głównie przedsiębiorcy, wykluczamy mikroprzedsiębiorców, jak już też zostało to powiedziane. Dotychczas kwestie dostępności produktów i usług nie były regulowane kompleksowo, w związku z tym ta ustawa to właśnie zrealizuje.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Wybrane obszary dostępności są przedmiotem regulacji też w innych przepisach, m.in. Prawa budowlanego, o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, o dostępności cyfrowej i innych regulacji prawnych, natomiast ta konkretna ustawa, nad którą procedujemy, pozwoli zawrzeć wszystkie te potrzeby w jednym akcie prawnym. Przepisy te pozostają do tej pory rozproszone i nie tworzą zespołu norm zapewniających odpowiedni poziom dostępności produktów i usług.</u>
          <u xml:id="u-282.6" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Istnieje oczywiście rozbieżność między krajowymi wymaganiami dostępności związanymi z produktami i usługami wprowadzanymi do obrotu i świadczonymi na rynku Unii Europejskiej, co też prowadzi do fragmentacji rynku wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-282.7" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Co istotne, szanowni państwo, według ostatniego spisu ludności przeprowadzonego w 2022 r. mamy w Polsce 4,7 mln osób z niepełnosprawnościami, co stanowi 12,2% ludności. Potrzeba dostosowania przepisów o dostępie do informacji dla tej grupy jest więc niezbędna. Rośnie także z roku na rok odsetek seniorów. W 2025 r. ma być 22% osób powyżej 65. roku życia. Dla tej grupy ta ustawa też może być dużym wsparciem, przy czym odsetek tych osób z dostępem do Internetu także rośnie.</u>
          <u xml:id="u-282.8" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Liczne badania potrzeb osób z niepełnosprawnościami, m.in. przeprowadzone przez PFRON, wskazują, że brak dostępności w wielu obszarach jest jedną z największych barier w życiu społecznym i zawodowym dla osób z niepełnosprawnościami. Obowiązki, które mają być regulowane w tej ustawie, będą stosowane od dnia 28 czerwca 2025 r., zatem dla przedsiębiorców jest dość długi czas na przygotowanie, a ustawa nie będzie stosowana do mikroprzedsiębiorców właśnie z takiego powodu, że mają oni zbyt małe zasoby ludzkie i niewielkie roczne obroty i w związku z tym mogą nie podołać organizacyjnie tym wyzwaniom.</u>
          <u xml:id="u-282.9" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Projekt wpływa również pozytywnie na rodziny, w tym na rodziny, w których funkcjonują osoby ze szczególnymi potrzebami, zwłaszcza osoby starsze i z niepełnosprawnościami, gdyż zwiększa dostępność treści zamieszczonych w Internecie dla osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-282.10" who="#KatarzynaKierzekKoperska">W toku procedowania nasz klub uznał, że niezbędne są jeszcze trzy poprawki do tej ustawy, w związku z tym składam je dzisiaj na ręce pani marszałek. Oczywiście będziemy procedować, będziemy za tą ustawą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, pani poseł Maja Ewa Nowak, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Celem ustawy z druku nr 241 jest transpozycja do polskiego porządku prawnego Europejskiego Aktu o Dostępności. Dotyczy ona wymogów dostępności niektórych produktów i usług. Dyrektywa weszła w życie w dniu 27 czerwca 2019 r., a kraje członkowskie Unii Europejskiej, w tym Polska, były zobowiązane do transpozycji przepisów dyrektywy do swoich porządków prawnych do dnia 28 czerwca 2022 r. Oznacza to, że nasi poprzednicy przez niemal 4 lata nie zrobili w tym zakresie nic. Tym bardziej więc cieszy nas fakt, że obecny rząd podjął te działania już w pierwszych 100 dniach swoich rządów.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#MajaEwaNowak">Dla Polski 2050 podmiotowość osób z niepełnosprawnościami jest bardzo ważna i wierzymy, że wdrożenie aktu o dostępności będzie pierwszym i nie ostatnim krokiem w kierunku dobrych zmian w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#MajaEwaNowak">Projekt ustawy o zapewnianiu spełnienia wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze ma zagwarantować, że podmioty te oraz władze publiczne będą zobowiązane do stosowania wspólnych zasad dostępności niektórych produktów i usług. Mają one zapewnić wyeliminowanie barier i zapobieganie powstawaniu barier swobodnego użytkowania niektórych produktów i usług, które mogą wynikać z rozbieżności przepisów krajowych w zakresie dostępności.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#MajaEwaNowak">Mimo że projektowana ustawa odnosi się do dostępności produktów i usług dla wszystkich konsumentów, jej przepisy odwołują się przede wszystkim do osób ze szczególnymi potrzebami, w tym do seniorów i osób z niepełnosprawnościami. Mówimy tutaj m.in. o zwiększeniu dostępności na rynku takich produktów, jak np. systemy sprzętu komputerowego ogólnego przeznaczenia i ich systemy operacyjne, terminale płatnicze, bankomaty, wpłatomaty, automaty biletowe, urządzenia do odprawy, które często są niedostępne dla osób np. poruszających się na wózkach inwalidzkich i niskorosłych, w związku z tym, że ich ekrany znajdują się zbyt wysoko.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#MajaEwaNowak">Projekt dotyczy też zwiększenia dostępności usług telekomunikacyjnych, audiowizualnych usług medialnych oraz innych usług towarzyszących usługom transportu pasażerskiego. Dotyczy to także sprzedaży biletów i dostarczania informacji za pomocą przeznaczonych do tego interaktywnych terminali samoobsługowych.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#MajaEwaNowak">Wdrożenie tej ustawy ma na celu ograniczenie wykluczenia społecznego i umożliwienie niezależnego życia w społeczeństwie osób z niepełnosprawnościami, co wpisuje się doskonale w założenia programowe Polski 2050 Szymona Hołowni.</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#MajaEwaNowak">Konsumenci, tj. osoby z niepełnosprawnościami, seniorzy, osoby z ograniczeniami funkcjonalnymi skorzystają na szerszym dostępie do tych produktów i usług, co z kolei bezpośrednio przyczyni się do ułatwienia im korzystania z wielu obszarów życia, takich jak edukacja, praca, mobilność, ochrona zdrowia, kultura, a w wielu przypadkach w ogóle pozwoli na dostęp do nich, z poszanowaniem godności i równości, co stanowi jedną z podstawowych zasad demokratycznego państwa prawa. Z przepisów tej ustawy skorzystają także inne grupy konsumentów, m.in. osoby starsze i te, które czasowo doświadczają ograniczeń funkcjonalnych. Projekt wpłynie również pozytywnie na rodziny, w tym rodziny, w których funkcjonują osoby ze szczególnymi potrzebami.</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#MajaEwaNowak">Jako Polska 2050 wielokrotnie zwracaliśmy uwagę na pilną potrzebę likwidacji barier w dostępności produktów i usług oraz wzmocnienie głosu środowiska osób z niepełnosprawnościami. Dużo uwagi poświęciliśmy tej tematyce w naszym dokumencie „Pełnoprawni”. Zdajemy sobie doskonale sprawę z tego, że wdrożenie ww. przepisów do naszego systemu prawnego w przedstawionej w druku nr 241 formie nie zapewni natychmiastowego i kompletnego wyrównania szans w dostępności produktów i usług, jednak będzie pierwszym i bardzo ważnym krokiem do tego, aby z każdym rokiem dostępność była coraz większa i przestała być pomijana podczas projektowania produktów i usług na terenie Polski.</u>
          <u xml:id="u-284.8" who="#MajaEwaNowak">Zdajemy sobie sprawę, że projekt w przyszłości będzie wymagać poszerzenia swojego zakresu i dalszych zmian. Jednocześnie wiemy, że już ten krok przyczyni się do tworzenia Polski bardziej otwartej i dostępnej. Dostępność to znacznie więcej niż wymogi techniczne i projektowanie. To też równość, godność i równe traktowanie.</u>
          <u xml:id="u-284.9" who="#MajaEwaNowak">Jako Polska 2050 będziemy popierać ten projekt i będziemy głosować za jego wprowadzeniem w życie. Jednocześnie dzisiaj na ręce pani marszałek chcielibyśmy złożyć poprawkę, która ma na celu włączenie do zakresu procedowanej ustawy pojęcia cyfrowych odzwierciedleń podręczników. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pani poseł Magdalena Sroka, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MagdalenaSroka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga dotyczące rządowego projektu ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MagdalenaSroka">Celem projektowanej ustawy jest transpozycja do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług, zwanej Europejskim Aktem o Dostępności. W celu transpozycji dyrektywy procedowana jest przedmiotowa ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności. Obowiązki nałożone w ramach nowej regulacji będą stosowane od dnia 28 czerwca 2025 r. Warto przy tej okazji wspomnieć o tym, że pozostałe państwa członkowskie wprowadziły, implementowały dyrektywę już 2 lata temu.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#MagdalenaSroka">Dyrektywa ma na celu harmonizację wymogów dotyczących dostępności wybranych produktów i usług, tak aby zapewnić sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego Unii Europejskiej w drodze eliminowania i zapobiegania powstawaniu barier swobodnego przepływu, które mogą wynikać z rozbieżności przepisów krajowych.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#MagdalenaSroka">Celem przygotowywanych rozwiązań jest zapewnienie większej dostępności najpowszechniejszych produktów i usług dla osób z niepełnosprawnościami lub ze szczególnymi potrzebami. Chodzi o takie ich projektowanie, aby jak największa liczba osób, bez względu na sprawność, mogła z nich samodzielnie korzystać. W ten sposób ustawa będzie budowała społeczeństwo włączające. Jego podstawą jest kierowanie się zasadą, że dostępność jest podstawowym standardem projektowania przestrzeni, produktów i usług.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#MagdalenaSroka">Najważniejsze rozwiązania zawarte w ustawie to te, które będą dotyczyły produktów zapewnianych przez podmioty gospodarcze. Pomija się mikroprzedsiębiorców. Dla nich implementacja tych przepisów mogłaby stanowić obciążenie zarówno finansowe, jak i organizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#MagdalenaSroka">Jeżeli chodzi o produkty, to będą to komputery, telefony komórkowe, czytniki książek elektronicznych, terminale płatnicze w sklepach. Jeżeli chodzi o usługi, to będą to usługi telekomunikacyjne, cyfrowe, w transporcie pasażerskim, autobusowym, kolejowym czy lotniczym. Nowe przepisy określać również będą funkcjonowanie systemu nadzoru rynku dotyczącego spełniania obowiązków dostępności przez podmioty gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#MagdalenaSroka">Podczas prac komisji wsłuchaliśmy się w głos społeczny. Przyjęte zostały poprawki. Nad kolejnymi będziemy procedować.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#MagdalenaSroka">Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga po przeprocedowaniu części poprawek i kolejnych poprze rozwiązania zawarte w przedmiotowej ustawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pani poseł Dorota Olko, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#DorotaOlko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Terminale płatnicze, automaty biletowe, e-sklepy, czytniki książek to rozwiązania, które od lat ułatwiają życie. Niestety nie wszystkim. Osoby z niepełnosprawnościami czy osoby starsze wciąż w ograniczonym stopniu mogą korzystać z tego rodzaju udogodnień, a przecież takie właśnie rozwiązania stają się powszechną, jedyną albo dominującą formą załatwiania spraw.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#DorotaOlko">Dostosowanie nowych rozwiązań do potrzeb ogółu społeczeństwa musi być następstwem rozwoju technologicznego i pojawiania się nowych produktów i usług. Proponowana ustawa ten proces przyspiesza i słusznie zobowiązuje firmy do koniecznych zmian na tym polu. To jest trochę jednak wstyd, że wprowadzamy te przepisy z opóźnieniem, bo tak jak wspominała posłanka Maja Nowak, ta ustawa powinna być zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej przyjęta już w poprzedniej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#DorotaOlko">Implementacja unijnego Europejskiego Aktu o Dostępności to krok, aby usługi, szczególnie te elektroniczne, były naprawdę dostępne. Naprawdę, czyli dla wszystkich, także dla osób ze szczególnymi potrzebami. Przede wszystkim, jak już wiele razy tutaj padało, chodzi o osoby z niepełnosprawnościami, ale nie tylko, bo też o osoby starsze, chore, kontuzjowane, czasowego ograniczenia sprawności. I chodzi tu o takie projektowanie produktów i usług, żeby jak najwięcej osób bez względu na sprawność mogło z nich korzystać samodzielnie, bez uwłaczającego godności, a często też zwyczajnie kosztownego proszenia innych o pomoc. Za europejską dyrektywą stoi założenie o budowaniu społeczeństwa włączającego, czyli takiego, w którym powszechna dostępność jest podstawowym kryterium w projektowaniu produktów, usług, o których tu dzisiaj mówimy, ale także przestrzeni. Szkoda, że twórcy dyrektywy, a za nimi nasze władze, nie zdecydowali się na szerszy zakres wymaganych rozwiązań i na uwzględnienie dostępności infrastruktury, bo tylko część obiektów, przede wszystkim obiekty, siedziby podmiotów publicznych, zostało objętych tego rodzaju regulacjami w ramach ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, tej ustawy sprzed kilku lat. A dostępność architektoniczna to istotna potrzeba osób z dysfunkcją ruchu i wzroku, a tych osób ze względu na demografię w Polsce będzie przybywać. Warto więc, żeby wprowadzenie tego typu regulacji było następnym krokiem zwiększania dostępności usług.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#DorotaOlko">W toku prac nad ustawą pojawiło się też wiele ciekawych uwag strony społecznej, za które serdecznie dziękujemy, dotyczących innych obszarów, których ta dyrektywa nie obejmuje, a które warto by objąć regulacjami w przyszłości. Są to np. automaty do nadawania i odbierania przesyłek. To jest także komunikacja miejska, która z tej dyrektywy została wyłączona. I tak jak już powiedziałam, mam nadzieję, że w najbliższych latach wrócimy do tych obszarów i będziemy prekursorami na tym polu, mimo że unijne regulacje nas do tego jeszcze nie zobowiązują, choć pewnie w przyszłości będą.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#DorotaOlko">Zwróciwszy uwagę na obszary, do których warto wrócić w przyszłości, chciałabym podkreślić, że klub Lewicy uznaje przedłożoną ustawę za bardzo potrzebną. To jest ważny krok w kierunku budowy społeczeństwa włączającego. Oczywiście popieramy ten projekt. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pan poseł Krzysztof Muława…</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Mulawa.)</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#DorotaNiedziela">…Mulawa, bardzo przepraszam, Klub Poselski Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przez ostatnie 8 lat PiS niszczył przedsiębiorców. Przeregulował prawo w Polsce i ślepo implementował dyrektywy unijne w Polsce, posuwając się w wielu przypadkach nawet dalej niż te dyrektywy europejskie winne być wprowadzone, że przypomnę tylko kwestię podatku VAT na energię elektryczną.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#KrzysztofMulawa">Droga Platformo! Teraz do was się zwracam. Na początku swojej działalności uchodziłaś za głos przedsiębiorców, wolnego rynku, byłaś przeciwnikiem zbędnych regulacji. Dzisiaj to ty wraz z przybudówkami chcesz dobijać przedsiębiorców i na siłę, powtarzam: na siłę, co w 90% przypadków nie jest oczekiwane, uszczęśliwiać wielu ludzi i wielu przedsiębiorców. Dajcie spokój z tą biurokracją, z tą papierologią, z tą dokumentacją i z tymi wszystkimi przepisami, których tak naprawdę nikt nie oczekuje.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#KrzysztofMulawa">Wracam do rządowego projektu ustawy, pod którym podpisał się pan Donald Tusk. Ma taką długą nazwę, przeczytam: o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Nazwa jest dosyć długa, niewiele mówiąca. Nazywam ją roboczo: projekt ustawy sygnalista+. Wyjaśnijmy, że według założeń wszystkie podmioty gospodarcze objęte przepisami ustawy będą ponosiły dodatkowe koszty zarówno implementacji nowych przepisów w postaci dostosowania produktów czy usług do nowego stanu prawnego, jak i oceny możliwości dostosowania się do regulacji, i to nawet wtedy, kiedy te regulacje nie będą mogły być wprowadzane. Polska w XXI w. naprawdę nie musi wiernopoddańczo implementować wszystkich dyrektyw unijnych. Pozbądźcie się, pozbądźmy się kompleksów. Mamy swój rozum, swoje tempo i tak naprawdę z nami do końca tak źle nie jest. Owszem jest jeszcze wiele do zrobienia, m.in. w kwestii osób niepełnosprawnych, ale zachowajmy, szanowni państwo, zdrowy rozsądek. Zamiast nakazywać obligatoryjnie wymieniania chociażby kilku milionów terminali i bankomatów, stwórzmy zachętę do tego, żebyśmy żyli razem z niepełnosprawnymi na tym samym poziomie. Wiem, że w waszych szeregach nie widzicie nic złego w tym, żeby być donosicielem — że tylko i wyłącznie, taki przykład, pozdrowię waszych eurodeputowanych — ale na Boga, na litość, nie promujcie donosicielstwa i nie twórzcie takiego prawa, które będzie stanowiło jako konsekwencję kary na poziomie 10% obrotów dla przedsiębiorców, których bardzo często po prostu nie stać na implementację prawa waszych unijnych towarzyszy.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pan poseł Roman Fritz, klub Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest kolejna regulacja, której celem wcale nie jest ułatwienie życia osobom niepełnosprawnym, tylko nakładanie kar administracyjnych na te firmy, które nie podporządkują się unijnemu dyktatowi.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#RomanFritz">Jest to de facto ustawa o charakterze administracyjno-penalizacyjnym. Metodą normalnego i dobrego społeczno-gospodarczego życia dla wszystkich stają się typowo komunizujące przepisy unijne: wymuszanie i eliminacja wolnego rynku.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#RomanFritz">Zgodnie z projektem ustawy system nadzoru rynku w zakresie spełniania wymagań dostępności produktów i usług tworzą: prezes Zarządu PFRON, prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego, prezes Urzędu Transportu Kolejowego, prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, dyrektorzy urzędów morskich i wskazani przez ministra właściwego do spraw żeglugi śródlądowej kierownicy jednostek organizacyjnych podległych temu ministrowi lub przez niego nadzorowanych, rzecznik finansowy, minister właściwy do spraw informatyzacji, organy celne. Szkoda słów.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Obłęd.)</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#RomanFritz">Podkreślam monstrualną rolę prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w kontekście działalności tysięcy polskich firm i milionów ludzi. Chociażby rozdział 5 ustawy: prezes Zarządu PFRON monitoruje, sprawuje nadzór, współpracuje z organami nadzoru, monitoruje i dokonuje oceny, podaje do publicznej wiadomości, sporządza sprawozdania, inicjuje, organizuje, rozpatruje, przekazuje, kontroluje, opracowuje strategię.</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Ile to będzie kosztować?)</u>
          <u xml:id="u-292.7" who="#RomanFritz">Ta ustawa jest przepełniona kwestiami kontroli, sprawozdań, protokołów, analiz, nadzoru, badań, sprawdzeń, oględzin, wymagań, obowiązków, żądań, nakazów, zakazów, decyzji, postępowań i opłat — art. 44–72. Prawda, jak miło? Ale najpiękniejsze rzeczy znajdują się w rozdziale 6 pt. „Administracyjne kary pieniężne”. Państwo sobie tam doczytacie, za czym chcecie głosować. Co to oznacza, Wysoki Sejmie? Utworzono ponadto Fundusz Dostępności i za niedostosowanie się trzeba płacić gigantyczne kary. To jest, innymi słowy, metoda kija, ale bez marchewki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#RomanFritz">To jest kolejny mocny akt unijny sprzeciwiający się podstawowej, uniwersalnej wartości, jaką jest wolność.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#RomanFritz">Ostatnie zdanie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#RomanFritz">Moi drodzy, kto to sfinansuje? Oczywiście wy, polscy podatnicy.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#RomanFritz">Konfederacja nie poprze tego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym wyczerpaliśmy wystąpienia w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę osób chętnych do zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Formalny wniosek o odrzucenie jeszcze idzie z klubu, bo to pierwsze czytanie.)</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#DorotaNiedziela">To musi być formalnie przedstawione na piśmie do czasu zakończenia tego punktu. Jeszcze jest sześć pytań.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Już się pisze, pani marszałek, minuta osiem.)</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#DorotaNiedziela">Chyba jeszcze pana nie wzywałam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Tak, jeszcze nie, ale już zobaczyłem na tablicy…)</u>
          <u xml:id="u-297.9" who="#DorotaNiedziela">Cieszę się, że jest pan tak szybki.</u>
          <u xml:id="u-297.10" who="#DorotaNiedziela">Pierwszy będzie pan poseł Witold Tumanowicz, Klub Poselski Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-297.11" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#WitoldTumanowicz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Procedujemy nad rządowym projektem ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Jak czytamy, projekt dotyczy zapewnienia większego dostępu do najpowszechniejszych produktów i usług dla osób z niepełnosprawnościami i dostosowania do przepisów Unii Europejskiej wymogów dostępności produktów i usług. Brzmi wspaniale, trudno się nie zgodzić, tylko że ten projekt wykonujący prawo unijne to właśnie taki typowy biurokratyczny unijny potworek, bo za tymi słusznymi hasłami widzimy 650 stron oceny skutków regulacji, a cały rozdział 6 ustawy poświęcony jest tylko jednemu: wprowadzeniu kar administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#WitoldTumanowicz">Ta ustawa nie pomoże niepełnosprawnym, pomoże korporacjom. To projekt, który zwiększa koszty wszystkiego dla wszystkich. Czy ministerstwo policzyło, ile będzie kosztować Polaków, samych Polaków, wprowadzenie tej ustawy? Przecież my wszyscy zapłacimy za to we wzroście cen produktów i usług, bo koszty wprowadzenia, implementacji tychże wszystkich regulacji zostaną przerzucone na koszty tych usług, produktów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Brauna, Klub Poselski Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże, rodacy!</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#GrzegorzBraun">Ratuj się kto może, kiedy totalniacka dawna opozycja, dziś u władzy, i totalniacka dawna władza, dziś w opozycji, wspólnie i w porozumieniu na naszą zgubę nic innego nie robią, tylko implementują, wdrażają, wprowadzają rozmaite totalniackie, eurokołchozowe normy. To tak jak z tymi nakrętkami od butelek plastikowych. Państwo to zaobserwowaliście. Internet, który jest mądrością ludu w naszych czasach, bardzo szybko to zdiagnozował: rozwiązanie, którego nikt nie potrzebował, problemu, którego nikt nie miał. Podobnie jest z tymi ustawami, których już całe taczki, jeśli nie palety, jeśli nie wagony towarowe, można by wywozić z Wysokiej Izby. Nic, tylko implementujemy.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#GrzegorzBraun">Szanowni Państwo! Jeżeli coś jest dobre, to nie trzeba do tego ludzi zaganiać kijem. Jeśli coś jest dobre, to nie trzeba pod lufą nagana przystawioną do skroni, pod groźbą krociowych kar, potencjalnie rujnujących dla polskiego przedsiębiorcy… A koszta oczywiście na koniec przerzucone zostaną na płatnika, użytkownika, czyli na nas wszystkich, obywateli. Nie trzeba przymusu, jeżeli jest coś dobrego. Jeśli jest coś dobrego, rynek sam znajdzie do tego drogę. Rynek sam wdroży, wprowadzi, zaimplementuje. Jeżeli potrzebny jest do tego przymus, to jest to właśnie totalniactwo i tresura narodu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#GrzegorzBraun">Nie chcemy być tresowanymi małpami w waszym cyrku, dlatego złożyliśmy wniosek o odrzucenie tego szkodliwego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#GrzegorzBraun">Jedno zdanie jeszcze, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#GrzegorzBraun">Szczególnie łajdackie i ohydne jest to, że robicie to jeszcze z szantażem moralnym, montując w to niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Dokładnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#GrzegorzBraun">To szantaż moralny: kto by się sprzeciwił totalniactwu eurokołchozowemu, ten najwyraźniej nie lituje się nad losem wdów i sierot.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#GrzegorzBraun">Otóż my się litujemy i dlatego sprzeciwiamy się eurokołchozowemu totalniactwu…</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Marię Kozłowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Proszę do protokołu: Precz z eurokomuną! Bo mi wyłączyła mikrofon pani marszałek. Precz z eurokomuną!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Przedstawiciele Ministerstwa! Wysoka Izbo! Ocena skutków regulacji wskazuje, że w obszarze zdrowia projektowana ustawa wpłynie na sytuację grupy osób z niepełnosprawnością, panie pośle, która będzie miała ułatwiony dostęp do produktów i usług objętych zakresem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Mówię do pana posła Brauna, żeby wiedział, czego dotyczy ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#IwonaMariaKozłowska">Jako przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Osób Głuchych i z Niedosłuchem chcę zwrócić szczególną uwagę na grupę osób z niepełnosprawnością słuchu. Osoby głuche posługują się naturalnym wizualno-przestrzennym językiem, jakim jest polski język migowy. Powstał on z potrzeby komunikowania się osób głuchych z otoczeniem, dlatego tak ważne jest zapewnienie tej grupie dostępności do instrukcji, informacji i w pewnym zakresie usług PJM. Ta ustawa daje możliwości wpisania literalnie PJM, polskiego języka migowego, jako formy komunikacji, która wprowadzi szereg ułatwień w życiu codziennym dla osób niesłyszących.</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#IwonaMariaKozłowska">Każda grupa społeczna ma prawo oczekiwać, że jej potrzeby komunikacji zostaną odpowiednio zabezpieczone. Upominam się więc i proszę o zadbanie o środowisko osób, które nie mówią, które migają i tej komunikacji potrzebują, tak jak każdy z nas.</u>
          <u xml:id="u-308.5" who="#IwonaMariaKozłowska">Bardzo proszę przedstawicieli ministerstwa o zwrócenie uwagi również na tę grupę. Zostały złożone poprawki i myślę, że zostaną one przez państwa również przyjęte. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-308.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Jak wysokie kary pani postuluje za nieznajomość języka migowego?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pytam, czy to będzie karane.)</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł już zakończył pytania, tak?</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Mam jeszcze kilka, jeśli pani marszałek pozwoli.)</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#DorotaNiedziela">Ja proponuję panu posłowi — może się pan poseł po prostu zgłosić na posiedzenie komisji, tam trwa dyskusja. Na sali sejmowej…</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Natłok… Jako grzeszny człowiek nie wymodliłem jeszcze umiejętności bilokacji.)</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#DorotaNiedziela">Ale prace komisji trwały nie w tym czasie, tylko trwały, póki ten projekt nie przyszedł, więc jeżeli pan poseł ma tak ważne pytania i informacje, to z pewnością członkowie komisji chętnie wysłuchają pana zdania na posiedzeniu komisji. Na posiedzeniu parlamentu dajemy głos i czas tylko dlatego, żeby zachować jakąś ramę czasową.</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pan poseł Krzysztof Grabczuk, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-309.8" who="#DorotaNiedziela">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-309.9" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Jagnę Marczułajtis-Walczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym poruszyć kwestię odpowiedzialności państwa wobec obywateli, a szczególnie właśnie osób z niepełnosprawnościami. W naszym społeczeństwie nie powinno być miejsca na wykluczenie czy marginalizację żadnej grupy społecznej, dlatego też ważne jest, aby państwo troszczyło się o wszystkich obywateli, niezależnie od ich indywidualnych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Omawiana ustawa, która ma dostosować nasze przepisy do Europejskiego Aktu o Dostępności, jest kolejnym krokiem w dobrym kierunku. Dzięki niej będziemy mogli zapewnić osobom z niepełnosprawnościami lepsze warunki do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, zawodowym czy gospodarczym. Poprzez dostosowanie produktów i usług do specjalnych potrzeb tych osób stworzymy bardziej równoprawne społeczeństwo, w którym wszyscy będą mieli szansę rozwijać swoje talenty i realizować swoje marzenia.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Dlatego poparcie tej inicjatywy to zniwelowanie, panie pośle Braun, wielu barier oraz wyrównywanie szans dla osób z niepełnosprawnościami. Razem możemy stworzyć bardziej sprawiedliwe i dostępne społeczeństwo, w którym nikt, panie pośle, nie będzie pozostawiony na marginesie, nawet pan. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pani poseł źle mnie zrozumiała, mogę sprostować?)</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, sprostowanie, tak jak się zawsze umawiamy, na koniec. Mam nadzieję, że nie będzie pan tego wykorzystywał.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Gawron, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#AndrzejGawron">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#AndrzejGawron">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ja mam takie pytanie, bo rzeczywiście te koszty obciążą głównie przedsiębiorców. Czy w ramach tych przepisów istnieje jakaś taka możliwość, żeby — jeżeli koszty nie będą proporcjonalnym obciążeniem dla przedsiębiorcy — starać się o to, żeby danego produktu czy usługi te przepisy nie obowiązywały? Bo rzeczywiście działa tutaj rynek, jeżeli te koszty będą powodowały, że ten produkt, usługa będą za drogie, to z tego nie będzie można korzystać. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#AndrzejGawron">Po drugie, taka refleksja, że jeżeli rzeczywiście są osoby, które są z pewnymi niepełnosprawnościami czy są starsze, które po prostu mają utrudnienie w dostępie do pewnych usług i produktów, to może lepiej właśnie robić coś takiego, jak produkty, które będą do nich dostosowane, np. telefony komórkowe dla osób starszych czy z innymi funkcjami, które właśnie obejmują te osoby. Wtedy na pewno by ten system był tańszy.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#AndrzejGawron">Rozumiem, że musimy przyjmować przepisy europejskie, ale niestety, czasami można by się nad tym głębiej zastanowić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze Tusk! Twórzmy zachęty, a nie system kar i opresji i proszę, żeby pan nie szantażował parlamentarzystów osobami niepełnosprawnymi i pełnosprawnymi. Do wszystkich przedsiębiorców, którzy ślepo zawierzyli Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drodze i Lewicy: chcę z tego miejsca powiedzieć wam, że ta koalicja szykuje wam 10-procentowe kary, obowiązkowe zapłaty za niespełnianie wymagań, przepisów. I to nie są 10-procentowe kary pochodzące, wyliczane z zysku, ale z obrotu. Wasze firmy być może będą musiały być zamknięte z uwagi na takie horrendalne, głupie przepisy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Skandal.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#DorotaNiedziela">O zabranie głosu poprosił sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pan minister Jan Szyszko.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#JanSzyszko">Szanowna Pani Marszałek! Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! To jest prawdziwy zaszczyt móc prezentować przed Wysoką Izbą propozycję polskiego aktu o dostępności, ustawy, która jest oczekiwana przez miliony Polek i Polaków i której wdrożenie jest w Polsce niestety opóźnione.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#JanSzyszko">Dziękuję państwu za intensywne prace nad projektem ustawy. Dla tego projektu została powołana podkomisja nadzwyczajna, co potwierdza, jak jest on istotny i społecznie, i gospodarczo i jak duże zainteresowanie wzbudza wśród naszych partnerów społecznych, którym umożliwiliśmy pełne uczestnictwo w pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#JanSzyszko">To właśnie tym wszystkim partnerom, organizacjom społecznym, gospodarczym, ale także przedstawicielom urzędów, z którymi współpracowaliśmy, chciałbym z tego miejsca podziękować za zaangażowanie podczas prac ministerstwa nad tym wymagającym i bardzo ważnym projektem ustawy, która na pewno przyniesie dużą i pozytywną zmianę w naszym społeczeństwie i codziennym życiu każdego z nas.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#JanSzyszko">Tak jak panie i panowie posłowie już wspominali w niektórych swoich wystąpieniach, niestety polski akt o dostępności, tak jak wiele projektów flagowych dotyczących rzeczy, które wymagały odważnych decyzji politycznych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, odziedziczyliśmy z opóźnieniem, z 3-letnim opóźnieniem. Ruszyliśmy z tymi pracami bez zbędnej zwłoki, od razu po powołaniu rządu. Ja miałem przyjemność prowadzić ten projekt podczas prac rządowych, pani ministra Monika Sikora miała przyjemność i zaszczyt prowadzić je na etapie sejmowym. Chciałbym również z tego miejsca bardzo podziękować za jej wkład w te prace.</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#JanSzyszko">Dostępność, o której mówi projekt ustawy, jest dla nas wszystkich. To możliwość swobodnego, samodzielnego i niezależnego korzystania z miejsc, przestrzeni, dostępu do dóbr, ale też dostępu do usług. To prawo do życia bez barier utrudniających codzienne życie, pracę, naukę, dostęp do rozrywki, komunikację z innymi osobami. Takie samo prawo dla wszystkich Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-316.5" who="#JanSzyszko">Od strony technicznej dostępność to zbiór takich cech naszego otoczenia, jego organizacji, a także rozwiązań projektowych i technologicznych, dzięki którym jak najwięcej osób może korzystać z produktów, usług i przestrzeni. Ale dostępność to coś więcej niż projektowanie. Mówiąc o dostępności, myślimy w pierwszej kolejności o równości i prawach osób ze szczególnymi potrzebami, tych, które mają po prostu w życiu trudniej. Dla osób z niepełnosprawnościami i osób starszych dostępność jest niezbędnym warunkiem samodzielnego i godnego życia. Bez dostępu do środowiska fizycznego, transportu, informacji i komunikacji, powszechnych produktów i usług, osoby z niepełnosprawnościami nie mają równych szans na aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.</u>
          <u xml:id="u-316.6" who="#JanSzyszko">Niezbędna dla jednych dostępność jest wygodą dla wszystkich. Wszyscy, nie zdając sobie często z tego sprawy, korzystamy z rozwiązań technologicznych zaprojektowanych pierwotnie z myślą o osobach z różnymi niepełnosprawnościami. Podam kilka przykładów. Przykładem są napisy dla osób z niepełnosprawnością słuchu, które nie tylko umożliwiają odbiór filmów osobom niedosłyszącym i głuchym, ale także ułatwiają go osobom, dla których oryginalny język filmu nie jest językiem ojczystym, nie posługują się nim w sposób wystarczająco komfortowy. Pozwalają na zrozumienie filmów w głośnej przestrzeni, nawet pomagają w koncentracji osobom z trudnościami w nauce. Korzystamy z tego absolutnie wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-316.7" who="#JanSzyszko">Zapotrzebowanie na dostępne usługi i produkty systematycznie rośnie. W coraz większym stopniu są to usługi czy produkty uniwersalnie projektowane lub związane z tzw. srebrną gospodarką, skoncentrowaną na dostarczaniu dóbr i usług dla osób starszych i osób właśnie z niepełnosprawnościami. Ten rodzaj produktów i usług ma tendencje wzrostowe i też bardzo duży potencjał rozwojowy. Mówimy o Polsce, gdzie wiemy, że takich osób z niepełnosprawnościami jest przynajmniej 5,5 mln. Ale w skali świata mówimy już zdecydowanie o większej liczbie osób. Szacuje się, że może to być nawet 1 mld. To ogromna szansa do wykorzystania również przez polskie firmy w dziedzinie telekomunikacji i sektora finansowego, transportu, turystyki, kultury, żeby wymienić tylko kilka z tych sektorów. Zachęcamy firmy do inwestowania w dostępne produkty i usługi, które będą adresować specyficzne potrzeby osób starszych i innych ze szczególnymi potrzebami. To o tym właśnie jest polski akt o dostępności.</u>
          <u xml:id="u-316.8" who="#JanSzyszko">Bardzo dziękuję wszystkim klubom również za zgłoszenie poprawek. Jeżeli chodzi o poprawki dotyczące języka migowego, a także pozostałe dwie zgłaszane przez klub Koalicji Obywatelskiej, to już mogę zapowiedzieć, że ministerstwo funduszy odniesie się do nich pozytywnie. Mam nadzieję, że jutro na posiedzeniu komisji zostanie to sformalizowane. Bardzo dziękuję również za zgłoszenie tychże poprawek.</u>
          <u xml:id="u-316.9" who="#JanSzyszko">Jeżeli chodzi o poprawkę dotyczącą e-booków, uważamy, że to jest bardzo ciekawa, idąca w słusznym kierunku propozycja. Do niej również odniesiemy się na jutrzejszym posiedzeniu komisji. Z tego też powodu nie chcę składać tutaj twardej deklaracji, bo jest to sprawa, którą chcielibyśmy przekonsultować z Ministerstwem Edukacji Narodowej, które — rozumiem — też powinno się w tej sprawie wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-316.10" who="#JanSzyszko">Odniosę się też do pytania o koszty, bo to się tutaj przewijało. Bardzo bym chciał, żeby przed debatą ocena skutków regulacji, taka bardzo ważna część proponowanych ustaw, była też powszechną lekturą i nie umykała uwadze nikogo, kto zamierza zabierać głos i zadawać pytania o sprawy, które są w tymże OSR zawarte i wprost wypisane. Po negocjacjach z Ministerstwem Finansów, po rozmowach międzyrządowych jasno jak wół stoi w OSR, że ustawa nie rodzi dodatkowych kosztów dla budżetu. Więcej, fundusze europejskie dla rozwoju społecznego, które, jak rozumiem, autorzy tego pytania…</u>
          <u xml:id="u-316.11" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Jakie koszty dla obywateli, pan powie.)</u>
          <u xml:id="u-316.12" who="#JanSzyszko">…darzą dosyć chłodnym uczuciem, zapewnią dodatkowe finansowanie w wysokości 240 mln zł…</u>
          <u xml:id="u-316.13" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Jakie koszty dla obywateli?)</u>
          <u xml:id="u-316.14" who="#JanSzyszko">…na wdrażanie i na finansowanie zmian wprowadzanych przez polski akt o dostępności.</u>
          <u xml:id="u-316.15" who="#JanSzyszko">Proszę państwa, to jest ustawa nie tylko korzystna gospodarczo, to jest ustawa po prostu dobra, jak wskazuje poparcie dla niej zarówno z prawej strony sali, dzisiejszej opozycji, jak i ze strony ław rządowych. Okazuje się, że to nie jest ani prawicowe, ani lewicowe, to jest po prostu słuszne i dobre. Dziękuję i liczę także na dalsze dobre procedowanie w tej sprawie jutro w komisji i podczas trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#DorotaNiedziela">Sprostowanie, pan poseł Braun.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#DorotaNiedziela">Minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#GrzegorzBraun">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani poseł Marczułajtis zaadresowała jedno ze zdań wypowiedzianych tonem z lekka oskarżycielskim pod adresem Konfederacji i moim osobiście. Otóż chciałbym sprostować niezrozumienie. Zdaje mi się, że pani Marczułajtis nie rozumie samej siebie, ponieważ przedstawia się jako rzecznik równości i równej dla wszystkich dostępności prawa i perspektyw, możliwości cywilizacyjnych. To ta sama poseł Marczułajtis, która, sądząc z jej publicznych wypowiedzi, jutro będzie po stronie tych, którzy będą opowiadali się za odebraniem prawa, równego prawa do życia małym i bardzo malutkim Polakom. To bardzo ciekawe. Dziś procedujemy nad projektem pod szantażem, terrorem moralnym, że to w interesie niepełnosprawnych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#GrzegorzBraun">…a jutro procedować będziemy nad projektami legalizacji dzieciobójstwa w wypadku…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#DorotaNiedziela">Minuta minęła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#GrzegorzBraun">…m.in. niepełnosprawnych malutkich, bezbronnych Polaków.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Obłuda.)</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Do protokołu dodajmy: co za obłuda. Mikrofon był wyłączony.)</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#DorotaNiedziela">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-323.6" who="#DorotaNiedziela">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-323.7" who="#DorotaNiedziela">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-323.8" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy — Kodeks wyborczy (druki nr 75 i 287).</u>
          <u xml:id="u-323.9" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Bartosza Romowicza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Przedkładam sprawozdanie komisji samorządu terytorialnego i rozwoju regionalnego w przedmiocie poselskiego projektu zmiany ustawy o samorządzie gminnym i Kodeksu wyborczego. Będę ten głos zabierał nie tylko w imieniu komisji jako sprawozdawca, ale również jako poseł przedstawiciel wnioskodawcy, bowiem ten projekt został wniesiony przez posłów Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#BartoszRomowicz">Po wniesieniu projektu poselskiego Wysoki Sejm skierował go do prac w komisji samorządu terytorialnego i rozwoju regionalnego, która do rozpatrzenia tego projektu powołała podkomisję nadzwyczajną do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy — Kodeks wyborczy (druk nr 75). Podkomisja spotkała się na trzech posiedzeniach w dniach 6 lutego, 20 lutego i 21 marca. W toku prac, w zgodzie wszystkich sił politycznych w tej podkomisji, podkreślam, w zgodzie, zostało przygotowane ostateczne brzmienie zmian w przepisach ustawy o samorządzie gminnym, ustawy — Kodeks wyborczy oraz ustawy o pracownikach samorządowych. Dodatkowo warto podkreślić, że w pracach podkomisji, a dalej komisji udział wzięli wszyscy interesariusze zmian w tych przepisach. Byli to m.in. przedstawiciele organizacji branżowych, jak np. Związek Miast Polskich, Krajowe Biuro Wyborcze czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. W tym miejscu na ręce pana ministra chcę złożyć podziękowania za dobrą współpracę przy procedowaniu nad tym projektem poselskim. Warto podkreślić również, że w toku prac podkomisja, a dalej komisja uwzględniły wszystkie propozycje złożone przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Krajowe Biuro Wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#BartoszRomowicz">Sprawozdając ten projekt zmian w prawie samorządowym, trzeba wyjść od tego, dlaczego tu jesteśmy i dlaczego o tych zmianach mówimy. Mówimy o tym dlatego, że prawo samorządowe nie jest doskonałe i wymaga zmian. Taką niedoskonałość na własne oczy widzieliśmy po wyborach 15 października, kiedy to w wielu miejscach w Polsce samorządy tygodniami były pozbawione wójta, burmistrza czy prezydenta miasta lub osoby, która taką funkcję miałaby pełnić z wyznaczenia. Dodatkowo kiedy taka osoba już została wyznaczona przez prezesa Rady Ministrów, ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego, to często był to tzw. BMW, bierny, mierny, ale wierny, aby po prostu był członkiem Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#BartoszRomowicz">O tym mówiłem, przedstawiając ten projekt w trakcie pierwszego czytania w tej Izbie na 4. posiedzeniu w dniu 25 stycznia 2024 r. Chętnych odsyłam do stenogramu lub nagrania, gdzie wymieniłem wszystkie argumenty, dlaczego tę ustawę warto przyjąć. Ale dodam, proszę państwa, że to nie był jakiś szczególny wyjątek, że premier Morawiecki powołał wszystkich komisarzy ze swojego nadania politycznego. Taka praktyka w Polsce była od lat, że zawsze partia rządząca wyznaczała komisarza, z reguły komisarza ze swojego środowiska politycznego.</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#BartoszRomowicz">W toku prac podkomisji, a dalej komisji proponowane są następujące zmiany, które przedstawię w formule: jak jest obecnie i jak będzie, jeżeli to prawo zostanie przyjęte przez Wysoką Izbę, następnie przez Senat, aż do podpisu pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-324.5" who="#BartoszRomowicz">Aktualnie, kiedy wójt, burmistrz, prezydent miasta zostaje posłem, senatorem bądź posłem do Parlamentu Europejskiego, to jego następcę, czyli osobę pełniącą funkcję wójta, wyznacza prezes Rady Ministrów. Po zmianie następcą wójta do czasu wyboru nowego wójta zostaje jego zastępca, a jeśli jest kilku zastępców, to pierwszy zastępca, a dopiero wtedy, jeśli nie ma zastępców, chociaż taki stan jest niezgodny z prawem, to osobę pełniącą funkcję wyznaczy prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-324.6" who="#BartoszRomowicz">Aktualnie wraz z odwołaniem wójta odwołani zostają jego wszyscy zastępcy. My proponujemy, że po zmianie będzie ciągłość władzy. Zastępcy wójta pozostają na stanowisku i dopiero wybrany nowy wójt, prezydent miasta czy burmistrz powołuje swojego zastępcę, a dotychczasowych odwołuje.</u>
          <u xml:id="u-324.7" who="#BartoszRomowicz">Ponadto aktualnie brak jest uregulowania spraw pracowniczych, np. kwestii wynagrodzenia takiej osoby czy jej urlopu. Również w Kodeksie pracy nie ma obecnie takiego stosunku pracy jak: z wyznaczenia, a ustawa obecnie mówi, że prezes Rady Ministrów wyznacza osobę pełniącą funkcję wójta. Po zmianie uregulujemy warunki zatrudnienia. Osoba wyznaczona do pełnienia funkcji wójta będzie miała stosunek pracy z powołania, który znany jest w doktrynie prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-324.8" who="#BartoszRomowicz">Aktualnie wójt traci mandat w dniu wyborów, czyli tak naprawdę w dniu wyborów, kiedy jeszcze nie zna wyników, czy następnego dnia, kiedy tych wyników ciągle nie ma, już jest taka fikcja prawna, że jeżeli zostanie wybrany na posła bądź senatora, to on już decyzji nie może podjąć, a jeżeli je podejmie bądź podpisze jakiekolwiek decyzje, to one mogą być obarczone wadą prawną. Po zmianie mandat wójta wygaśnie dopiero z dniem opublikowania oficjalnych wyników wyborów w Dzienniku Urzędowym, czyli de facto wtedy, kiedy już wiemy, że stajemy się posłami, senatorami bądź posłami do Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-324.9" who="#BartoszRomowicz">Aktualnie sposób wyboru komisarza jest tak naprawdę nieokreślony, a przy wyborach z 15 października nastąpiło nawet 6-tygodniowe opóźnienie przy wyznaczeniu komisarza w niektórych gminach w Polsce przez prezesa Rady Ministrów. Po zmianie zostaną doprecyzowane przepisy dotyczące sposobu wyboru, chodzi np. o określenie terminów, w jakich ten komisarz ma być wyznaczony, jeżeli nie ma zastępców.</u>
          <u xml:id="u-324.10" who="#BartoszRomowicz">To są, proszę państwa, panie posłanki, panowie posłowie, główne założenia zmian w przepisach ustawy o samorządzie gminnym, ustawy — Kodeks wyborczy oraz ustawy o pracownikach samorządowych. Pierwotnie projekt zakładał zmianę tylko dwóch ustaw, tylko ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy — Kodeks wyborczy. Jednakże w toku prac, wspólnie z legislatorami, wspólnie z wszystkimi posłami, którzy pracowali nad tym projektem, wspólnie z ministerstwem uznaliśmy, że trzeba również zmienić ustawę o pracownikach samorządowych. Stąd też zmiana tytułu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-324.11" who="#BartoszRomowicz">Po przyjęciu tych przepisów już nigdy nie będziemy mieli problemów z ciągłością władzy w samorządach gmin w Polsce. Po przyjęciu tych przepisów już nigdy nie będziemy mieli nominatów partyjnych z tej czy innej partii na stanowiskach tzw. komisarzy wyznaczonych przez prezesa Rady Ministrów. Te przepisy to racjonalność. Te przepisy to normalność. Te przepisy to dobre prawo samorządowe, które w toku prac podkomisji i komisji połączyło wszystkie siły polityczne w parlamencie. Liczę, że również w trakcie dalszych prac w Sejmie, a dalej w Senacie będzie podobnie. Warto tworzyć dobre prawo samorządowe w zgodzie, bo samorząd nie powinien być polityczny, ale obywatelski. Powinien należeć do lokalnego społeczeństwa, do mieszkańców miast i gmin, a nie do polityków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Szefernakera, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PawełSzefernaker">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pamiętam, jak debatowaliśmy nad tą ustawą tutaj w pierwszym czytaniu. Wtedy jako przedstawiciel Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość deklarowałem merytoryczną dyskusję i pracę w komisji nad tą ustawą. Jesteśmy konstruktywną opozycją i chcemy wspierać projekty, jeżeli jest problem, a ewidentnie ten problem się pojawił, szczególnie po wyborach parlamentarnych, i widać było, że jest to kwestia, którą trzeba uregulować, pewna luka prawna w prawie samorządowym. Deklarowaliśmy, że taką merytoryczną pracę nad tym podejmiemy, i deklarowaliśmy także chęć współpracy.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#PawełSzefernaker">Dziś jesteśmy przy drugim czytaniu tej ustawy, po pracach w komisji. Wszystkie propozycje, które Prawo i Sprawiedliwość zgłaszało, a przede wszystkim była taka propozycja, aby zmienić w tym projekcie ustawy zapis, który by dawał możliwość wyboru przez wójta, burmistrza po otrzymaniu mandatu, czy będzie ten mandat przyjmował, czy nie… My od samego początku staliśmy tutaj na stanowisku, że nie może być takiej sytuacji, aby samorządowiec wystartował w wyborach, a później miał prawo nie przyjąć tego mandatu i dalej być wójtem. Ta propozycja, którą przedstawiliśmy, została przyjęta na posiedzeniu podkomisji. W związku z tym, tak jak mówiłem, był to warunek sine qua non poparcia i dalszych prac nad tą ustawą. Cieszę się, że znalazło to uznanie i że to rozwiązanie ponad politycznymi podziałami, które zaproponowaliśmy, zostało przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#PawełSzefernaker">Myślę, że ustawa ma charakter merytoryczny. Ustawa nie ma charakteru politycznego. Jest uzupełnieniem prawa, które przez lata powstawało i spowodowało, że była pewna luka. Tego typu inicjatywy poselskie, jeżeli także druga strona przyjmuje propozycje i rozwiązania, trzeba w parlamencie podejmować, przyjmować i uchwalać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze poseł Marek Jan Chmielewski, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MarekJanChmielewski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Istotą samorządu terytorialnego w Polsce jest wyodrębnienie zakresu spraw będących w kompetencji poszczególnych jednostek samorządowych. Samorząd terytorialny jest samodzielny, a także niezależny od administracji rządowej. Został powołany do realizacji zadań administracji publicznej. Na jego czele stoi wójt, burmistrz lub prezydent wybierany przez mieszkańców, którzy poprzez jego bezpośredni wybór wyrażają swoją wolę co do kierunku i sposobu rozwoju swojej małej ojczyzny. Każda ingerencja w taki sposób pojmowania zapisów prawa jest ograniczaniem praw obywateli.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#MarekJanChmielewski">Wprowadzona przed wyborami w 2018 r. zmiana ustawy o samorządzie gminnym wygaszająca mandat wójta przed upływem kadencji w wyniku jego wyboru na posła na Sejm, senatora albo posła do Parlamentu Europejskiego interpretowała dzień wyborów jako czas zakończenia jego kadencji. W praktyce zawieszała ona możliwość jego normalnego funkcjonowania na kilka dni, do czasu ogłoszenia postanowienia komisarza wyborczego w tej kwestii. Ponadto wygaśnięcie jego mandatu było równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy lub zastępców, a sytuacja ta zagrażała bezpieczeństwu mieszkańców gmin, którzy do czasu wskazania przez prezesa Rady Ministrów osoby przejmującej obowiązki wójta, co, jak pokazała praktyka, trwało nawet kilka tygodni, byli pozbawieni swojej reprezentacji.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#MarekJanChmielewski">Tymczasem niektóre z zadań muszą być realizowane bez zbędnej zwłoki, a nie zawsze możliwe jest zastępstwo. Przykładem takich sytuacji są sprawy budżetowe i okołobudżetowe, w których to wyłącznie wójt ma kompetencje do podejmowania decyzji i stanowienia prawa. Kompetencji tych nie posiadają osoby zastępujące wójta w innych sprawach, czyli zastępca lub zastępcy wójta czy sekretarz gminy. W przypadku spraw budżetowych wójt nie może przekazać uprawnień w drodze upoważnienia wymienionym wcześniej osobom. Tym samym w obecnym stanie prawnym pojawia się brak ciągłości w zarządzaniu gminą, proces decyzyjny jest wyhamowany.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#MarekJanChmielewski">Proponowane zmiany w przepisach ustawy o samorządzie gminnym, ustawy — Kodeks wyborczy oraz ustawy o pracownikach samorządowych idą w kierunku likwidacji tego stanu rzeczy. Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie samorządów, a w konsekwencji bezpieczeństwo mieszkańców, zaproponowano zmiany trzech wspomnianych ustaw. W wyniku tych zmian ściśle określono termin wygaśnięcia mandatu niedający żadnych powodów do jego swobodnej interpretacji. Dzięki temu w okresie od dnia wyborów do czasu opublikowania ich wyników włodarze gmin mogą prowadzić swoje dotychczasowe działania.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#MarekJanChmielewski">Przechodzę do drugiej kwestii. Poprzez wprowadzenie w miejsce wójta, burmistrza czy prezydenta ich zastępców lub pierwszych zastępców jako osób pełniących ich funkcje do czasu wyboru nowych włodarzy zabezpieczono właściwe i zgodne z prawem funkcjonowanie samorządów. Jest to również potwierdzenie zaufania, jakim mieszkańcy obdarzyli włodarzy gmin, którzy w trosce o samorząd wybierają kompetentnych i godnych zaufania zastępców. Do czasu wyboru nowego wójta będą oni pełnili jego funkcję na podstawie powołania. Wprowadzono również zapisy precyzujące sposób odwoływania zastępców oraz tryb w podobnych przypadkach, w których wójt, burmistrz czy prezydent nie mogliby pełnić tej funkcji. Jeżeli chodzi o mandat radnego organu stanowiącego, to poprzez zmiany w ustawie — Kodeks wyborczy również doprecyzowano to w taki sam sposób. Czas jego wygaśnięcia określony jest poprzez ogłoszenie albo postanowienie.</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#MarekJanChmielewski">Jako wiceprzewodniczący podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy — Kodeks wyborczy chciałbym podkreślić udział w pracach samorządowców, z którymi konsultowaliśmy proponowane zmiany. Członkowie podkomisji podeszli do tego zagadnienia wyjątkowo zgodnie, skupiając się na jego merytorycznych aspektach.</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#MarekJanChmielewski">Jako Klub Parlamentarny Koalicji Obywatelskiej popieramy wprowadzone zmiany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#DorotaNiedziela">Do zabrania głosu zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#MarcinSkonieczka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten problem, który rozwiązuje procedowana dzisiaj ustawa, został stworzony w 2018 r. Wcześniej było tak, że gdy wójt, burmistrz czy prezydent wygrał wybory na posła, europosła czy też senatora, to mógł zadecydować, czy obejmuje mandat, czy też nie. Do tego czasu, do czasu zaprzysiężenia pełnił swoją funkcję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#MarcinSkonieczka">Poprzednia koalicja rządząca do art. 492 Kodeksu wyborczego mówiącego o wygaśnięciu mandatu wójta dodała pkt 5a, w którym został wskazany wybór na posła, europosła lub senatora. Jak rozumiem, intencją ówczesnych rządzących było to, żeby ograniczyć takie sytuacje, w których wójt, burmistrz czy prezydent startuje w wyborach parlamentarnych, zdobywa jakieś głosy, czasami zdobywa mandat, a później rezygnuje z tego mandatu. Będę jeszcze o tym mówił, natomiast to rozwiązanie spowodowało nowe problemy, bo wprowadzono, tak jak już było to przed chwilą mówione, taką procedurę, zgodnie z którą mandat wójta, burmistrza czy prezydenta wygasa w dniu głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#MarcinSkonieczka">W wielu gminach przećwiczyliśmy ten scenariusz 15 października. W 14 samorządach stało się tak, że 15 października wójtowie i burmistrzowie stracili swoje mandaty, a powołanie osób pełniących funkcję wójta czy burmistrza w niektórych samorządach, jak np. w gminie Płużnica, w której ja byłem wójtem, trwało aż 40 dni. W tym czasie rzeczywiście nie było osoby, która podejmowałaby decyzje.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#MarcinSkonieczka">Pamiętam, że w poprzedniej debacie padł zarzut, że zajmujemy się błahymi sprawami, że dotyczy to wąskiej grupy osób i w kraju są ważniejsze sprawy. To nie jest prawda, bo, tak jak było to mówione na posiedzeniach komisji, może zdarzyć się tak, że po wyborach pojawią się jakieś kryzysy, że potrzebne jest zarządzanie kryzysowe, a wtedy jedyną osobą, która może wdrożyć odpowiednie procedury, jest wójt, więc bardzo ważne jest to, abyśmy mieli w Polsce ciągłość władzy samorządowej. Ta ustawa to zapewnia.</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#MarcinSkonieczka">W pierwotnym projekcie był zawarty taki pomysł, zgodnie z którym wójt, burmistrz czy prezydent mógłby zadecydować, czy obejmie mandat posła lub europosła, i miałby czas do złożenia ślubowania, natomiast rzeczywiście w wyniku dyskusji to rozwiązanie zostało zarzucone. Tak jak mówił poseł, który jest autorem ustawy, inicjatorem tej ustawy, Bartosz Romowicz, teraz jest tak, że mandat wygasa automatycznie nie w dniu głosowania, lecz w dniu ogłoszenia oficjalnych wyników. To jest dosyć ważna kwestia i co jeszcze ważniejsze, zapewniona jest ciągłość władzy, ponieważ automatycznie jego funkcje, jego obowiązki przejmuje zastępca lub pierwszy zastępca, jeżeli jest ich więcej. To jest bardzo ważne dla lokalnych wspólnot, bo to też przećwiczyliśmy po 15 października, że w bardzo wielu gminach rady czy to gminy, czy miasta podejmowały uchwały i wskazywały, że chciałyby, aby na osobę pełniącą funkcję wójta premier powołał zwykle zastępcę, ale te wnioski lokalnych wspólnot nie były uwzględniane i rzeczywiście bardzo często byli to politycy PiS-u lub osoby, które były nominowane i rekomendowane przez wojewodów, wybrane, wskazane przez premiera, natomiast niezwiązane nawet czasami z lokalnymi wspólnotami. Ta ustawa te wszystkie problemy rozwiązuje. Tak jak powiedziałem, zapewnia ciągłość władzy i uszanowanie woli lokalnych wspólnot. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pan poseł Michał Pyrzyk, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawić stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy — Kodeks wyborczy, a także ustawy, co wyszło w czasie prac komisji, podkomisji, o pracownikach samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#MichałPyrzyk">Projekt ten, tak jak mówiłem już podczas pierwszego czytania, tak jak podkreślaliśmy na przebiegających w bardzo zgodnej atmosferze posiedzeniach podkomisji i komisji, redukuje do minimum wszelkiego rodzaju niepotrzebne turbulencje, jakie mogą powstać i zazwyczaj powstawały na skutek wygaśnięcia mandatu wójta, burmistrza, prezydenta miasta w związku z wyborem włodarza gminy na posła, senatora lub posła do Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#MichałPyrzyk">Przypomnę, że kilkadziesiąt godzin po ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych dla wszystkich wójtów, burmistrzów, prezydentów miast — sam byłem w takiej sytuacji — którzy zostali wybrani na posłów, czas nagle cofnął się do momentu zamknięcia lokali wyborczych, czyli do godz. 21 w dniu 15 października 2023 r. W tym momencie utracili oni swoje mandaty i nie mogli podejmować żadnych wiążących decyzji w kierowanych przez siebie samorządach. Nie mogli ich podejmować również dotychczasowi zastępcy, którzy także w tym momencie utracili swoje funkcje, a urzędy miast i gmin funkcjonowały tylko na podstawie wcześniej udzielonych upoważnień. Są jednak kategorie bardzo ważnych i niecierpiących zwłoki spraw, jak już podkreślali moi przedmówcy, jak choćby te związane z mieniem komunalnym czy przede wszystkim dotyczące budżetu gminy, których nie można na nikogo scedować. W takich przypadkach należało się powstrzymać z podejmowaniem jakichkolwiek czynności do czasu wyznaczenia przez prezesa Rady Ministrów osoby pełniącej funkcję odpowiednio wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. A było to niejednokrotnie, czy następowało to niejednokrotnie, po kilku długich tygodniach, w czasie których społeczności lokalne pozbawione były osoby, która szybko i sprawnie przejęłaby kompetencje ustępujących włodarzy jednostek samorządu terytorialnego. Jeżeli później się to stało, to niekoniecznie była to osoba związana z daną gminą czy z danym miastem. Dlatego proponowane zmiany mają na celu uniknięcie w przyszłości tych wszystkich zawirowań, o których mówiłem. Projekt znosi pewnego rodzaju bezkrólewie, zapewnia ciągłość władzy w gminie, a osobą pełniącą funkcję dotychczasowego włodarza w przypadku wystąpienia trwałej przeszkody, a taką jest niewątpliwie wybór na posła lub senatora, jest według omawianego projektu w zasadzie od razu dotychczasowy zastępca.</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#MichałPyrzyk">Zmiany przepisów doprecyzowują także moment złożenia ślubowania przez wójta, burmistrza wybranego w przypadku ponownych lub przedterminowych wyborów, a także włączają osobę wyznaczoną, jeżeli to nastąpi, przez prezesa Rady Ministrów do pełnienia funkcji wójta, burmistrza, prezydenta miasta w poczet pracowników samorządowych. Ustalają także precyzyjnie moment wygaśnięcia mandatu wójta, burmistrza, prezydenta miasta wskutek wyboru na posła, senatora albo posła do Parlamentu Europejskiego. Następuje to z dniem ogłoszenia obwieszczenia o wyborze albo wydania przez marszałka Sejmu odpowiedniego postanowienia o obsadzeniu mandatu.</u>
          <u xml:id="u-332.5" who="#MichałPyrzyk">Zmiany te są, szanowni państwo, absolutnie konieczne i nie jest to tak, jak padło z tej mównicy w pierwszym czytaniu, na szczęście padło tylko raz, że zmiany te dotyczą wąskiej grupy osób, samorządowców po awansie. Dotyczą one bowiem całych społeczności lokalnych, które nie mogą zostać pozbawione włodarza i nie mogą być pozostawione same sobie bez zarządzającego daną jednostką samorządu terytorialnego. Dlatego zmiany te są konieczne również w przededniu wyborów do Parlamentu Europejskiego, w których na pewno wystartuje jakiś wójt, burmistrz czy prezydent miasta, oczywiście którym jako samorządowiec życzę już teraz wygranej, a takie sytuacje przejściowe wkrótce znów mogą wystąpić w gminach, choć dopiero za nami pierwsza tura wyborów samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-332.6" who="#MichałPyrzyk">W związku z powyższym Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga, będąc orędownikiem dobrego, przejrzystego i precyzyjnego prawa samorządowego, to samo dotyczy prawa wyborczego, będzie popierać zmiany zaproponowane w projekcie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze pan poseł Łukasz Litewka, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#ŁukaszLitewka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym ma przede wszystkim za zadanie zapewnienie prawidłowego i płynnego funkcjonowania samorządów gminnych w całej Polsce, w sytuacji gdy wójt, burmistrz lub prezydent miasta zostaje wybrany na posła lub senatora.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#ŁukaszLitewka">Trudno nie zgodzić się tak naprawdę z wszystkimi przedmówcami, bo wszyscy wiemy, jak istotne jest, by samorząd gminny był zawsze organem trwałym, który konsekwentnie realizuje powierzone mu zadania dla dobra mieszkańców. Złożony projekt zmian zakłada, że w przypadku wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji do czasu kolejnych wyborów jego funkcje zostaną powierzone osobie, którą powołuje i odwołuje prezes Rady Ministrów, a także, co bardzo ważne, że do czasu powołania następcy funkcję wójta będzie pełnił jego pierwszy zastępca, natomiast w gminach, w których nie powołano zastępcy — sekretarz gminy.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#ŁukaszLitewka">Według złożonego projektu ustawy samo wygaśnięcie mandatu będzie następować dopiero z dniem złożenia ślubowania, a nie jak dotychczas z dniem wyboru kandydata, co jest w naszej ocenie bardzo pozytywną zmianą. Obecnie obowiązujące przepisy odbierają kompetencje zaraz po wyborach. Powoduje to paraliż i zamieszanie w samorządach, w których zadania muszą być realizowane w sposób płynny. Dlatego automatyczne przekazanie kompetencji wójta jego zastępcy daje szansę na kontynuację powierzonych zadań i nie blokuje wydania decyzji w żadnych trwających sprawach.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#ŁukaszLitewka">Ponadto proponowana zmiana w ustawie doprecyzowuje kompetencje prezesa Rady Ministrów w zakresie powoływania i odwoływania osoby pełniącej funkcję wójta, co oznacza, że osoba pełniąca funkcję wójta może być powołana i odwołana w każdym momencie. Nie możemy pozwolić, by przez zmianę władzy cierpiały instytucje, które są uzależnione od decyzji wójta i zatwierdzonego przez niego budżetu, a w konsekwencji tak naprawdę by cierpieli mieszkańcy, którzy czekają np. na świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#ŁukaszLitewka">Nasz klub, klub Lewicy, jest zawsze blisko ludzi i blisko samorządów, dlatego wierzymy, że proponowane zmiany to dobry kierunek i tak jak podczas pierwszego czytania, również teraz jesteśmy za ich wprowadzeniem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-334.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wystąpienia reprezentującego Konfederację pana posła Bartłomieja…</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Pejo: Odwrotnie.)</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#KrzysztofBosak">…pana posła Grzegorza Brauna, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Szybka podmiana.)</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#GrzegorzBraun">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże wójtom, burmistrzom, ich wyborcom i obywatelom, za których los odpowiadają!</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#GrzegorzBraun">Wysoka Izbo! Jestem w szoku. Jestem wstrząśnięty. To chyba w mojej nie tak znowu długiej karierze posła na Sejm — cóż to zresztą za kariera — pierwszy tak dalece niekontrowersyjny projekt. Niesprzeciwiający się zdrowemu rozsądkowi,…</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#GrzegorzBraun">…dobrze uzasadniony z tej mównicy, w sposób czytelny wskazujący na czysto prawne i patriotyczne pobudki, które nas wszystkich skłaniają do tego, żeby zapewniać płynność tranzycji władzy na szczeblach samorządowych. Nie posiadam się ze zdumienia, że taki projekt w tej Wysokiej Izbie się znalazł, wszedł pod procedurę i mam nadzieję, że wyjdzie. A dzisiejszego wieczora nic więcej już nie dodam, tylko przyklasnę. Merytorycznie uzupełni moje wystąpienie mój znakomity kolega z klubu Konfederacja Bartłomiej Pejo. Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-336.5" who="#GrzegorzBraun">Panie pośle sprawozdawco, brawo!</u>
          <u xml:id="u-336.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam, pan poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#GrzegorzBraun">Zastanawiam się, czy nie powinniśmy tego jednak stwierdzić na piśmie, bo to jest chyba też pierwszy projekt, co do którego Konfederacja nie ma zasadniczych uwag i stwierdza, że mucha nie siada. A więc może na piśmie powinniśmy to złożyć.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#KrzysztofBosak">Nie chwalmy dnia przed zachodem słońca, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#KrzysztofBosak">Być może poseł Bartłomiej Pejo znajdzie jakieś słabe punkty.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#BartłomiejPejo">Otóż to, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Nie upadajmy tak na duchu.)</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#BartłomiejPejo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Samorząd terytorialny to bardzo ważna i niedoceniona, jak można powiedzieć, instytucja i mówię to jako były samorządowiec. Niedoceniona przede wszystkim przez władze centralne, które ciągle kosztem samorządów realizują programy kupowania wyborców, a wsparcia udzielają według klucza politycznej przynależności. Cieszy więc fakt, że w ostatnich wyborach nasze środowisko wprowadziło wielu zdroworozsądkowych radnych na różnych szczeblach władzy samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Brawo my!)</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#BartłomiejPejo">Naszym zdaniem to pierwszy krok w kierowaniu samorządu na właściwe tory.</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#BartłomiejPejo">Szanowni Państwo! Proponowany projekt zmian to dobry krok, jak powiedział mój przedmówca. Wakat na stanowisku wójta stwarzał spore problemy dla funkcjonowania gminy. Cieszy też wyeliminowanie tego bubla prawnego, o którym mówiliśmy poprzednim razem w kontekście ustawy. Wątpliwości budzi jednak nieograniczone ustalanie wynagrodzenia przez pana premiera…</u>
          <u xml:id="u-340.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: A jednak, a jednak.)</u>
          <u xml:id="u-340.7" who="#BartłomiejPejo">…a także całkowicie zbędne łatanie dziury kolejnymi przepisami. Tych przepisów jest naszym zdaniem za dużo. Zamiast krótkiej i prostej poprawki mamy dodatkowe ustępy, dodatkowe artykuły, a nawet konieczność zmiany ustawy o pracownikach samorządu. Każda zbędna biurokracja to komplikowanie otoczenia prawnego. Popieramy wszelkie działania usprawniające działalność instytucji, która powinna przecież rozwiązywać jak najwięcej problemów i być blisko ludzi.</u>
          <u xml:id="u-340.8" who="#BartłomiejPejo">Z tego miejsca przy okazji dziękuję wszystkim wyborcom, którzy w ostatnich wyborach poparli kandydatów Konfederacji, bezpartyjnych samorządowców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-340.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#KrzysztofBosak">Jak więc widzimy, uwagi krytyczne się znalazły.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Honor Konfederacji uratowany, są uwagi krytyczne. Honor Konfederacji uratowany.)</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#KrzysztofBosak">Teraz przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#KrzysztofBosak">Ustalam czas na zadanie pytania — 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam jako pierwszego pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-341.6" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaproponowane zmiany są oczywiście słuszne i potrzebne. Ciągłość władzy samorządowej musi zostać zachowana. Może być to przydatne, szczególnie po kolejnych wyborach parlamentarnych, kiedy wielu prezydentów, burmistrzów czy wójtów będzie kończyć swoją drugą kadencję i będzie się ubiegać o mandaty poselskie i senatorskie.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#WitoldTumanowicz">Zastanawia, dlaczego państwo wnioskodawcy nie wskazali w uzasadnieniu okoliczności wybrania prezydenta miasta na urząd prezydenta RP. Jeśli, nie daj Boże, Rafał Trzaskowski zostałby wybrany na prezydenta RP, to ta ustawa zabezpiecza także ciągłość władzy w Warszawie, gdzie wiceprezydenta dostała Trzecia Droga w zamian za likwidację swoich list wyborczych w stolicy. Chociaż możliwe, że w wyborach na prezydenta wystartuje sam premier Tusk i ustawa nie będzie potrzebna w kontekście Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#WitoldTumanowicz">Moja deklaracja: osobiście wierzę, że prezydentem zostanie siedzący tutaj marszałek Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do kolejnego wystąpienia. Pytanie zadaje poseł Grzegorz Braun.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#GrzegorzBraun">Panie Pośle Sprawozdawco! Skoro tak dobrze idzie i ta ustawa, zdaje mi się, naprawdę jest na pudle, a może nawet na pierwszym miejscu w niezbyt szerokiej konkurencji ustaw niekontrowersyjnych i nierodzących jakichś zasadniczych konfliktów, to czy nie byłby to dobry moment na zainicjowanie procesu odzyskiwania samorządów dla nich samych, samorządów dla obywateli. Chodzi o próbę powstrzymania procesu urządowienia samorządów, przekazywania rządowi coraz większej władzy nad samorządami. Rząd zleca samorządom wykonywanie rozmaitych zadań, działań i to rozlicza, bo je finansuje, ale pieniądze, które przesyła na dół, są już pieniędzmi znaczonymi. W związku z tym samorządy nie rządzą w takim zakresie, w jakim było to dawniej i mogłoby być w Polsce. Czy pan poseł sprawozdawca jako przedstawiciel samorządu nosi się z zamiarem prowadzenia dalszej krucjaty o przywrócenie samorządom należnej im roli i pozycji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, klub Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o dyskusję, która się toczy, to myślę, że ta ustawa jest dobrym prognostykiem, że pokazuje, jak możemy pracować, aby poprawiać sytuację samorządów. Wypracowana została procedura, która pokazała, że możliwe jest znalezienie rozwiązań, które mają poparcie wszystkich środowisk politycznych, ale mają też poparcie środowisk samorządowych. Wiemy, że w różnych sprawach korporacje samorządowe mają różne interesy, ale akurat w tej sprawie udało się znaleźć kompromis i rozwiązanie, które, jak powiedziałem, łączy wszystkich. Więc procedura jest.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#MarcinSkonieczka">Oczywiście tematów, którymi moglibyśmy się zająć w kolejnych ustawach, jest dużo. Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga z całą pewnością jest za tym, żeby decentralizować Polskę i wzmacniać samorządy. To też będzie wymagało oczywiście przede wszystkim przywrócenia ich samodzielności. Ostatni raport NIK, który był omawiany na posiedzeniu komisji samorządu, pokazał, że w ostatnich latach mieliśmy do czynienia ze zmniejszeniem dochodów własnych, przy zwiększeniu dochodów transferowych. Tę tendencję trzeba odwrócić, bo prawdziwa władza samorządowa jest wtedy, kiedy samorząd ma własne dochody i może nimi swobodnie dysponować. Tak że w tym kierunku chcielibyśmy iść jako Polska 2050 — Trzecia Droga. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam, teraz pan poseł Michał Krawczyk, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MichałKrawczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kiedy kilka miesięcy temu trwała kampania wyborcza, mówiliśmy jasno, że samorządom należy się lepsza współpraca z rządem, że chcemy wygrać te wybory m.in. po to, żeby docenić samorządy, żeby uchwalać ustawy, które będą z nimi konsultowane, żeby wzmocnić samorządy finansowo i organizacyjnie. To się właśnie dzieje. Mamy nowe otwarcie współpracy z samorządami w komisji wspólnej rządu i samorządu. Przygotowywana jest we współpracy z samorządowcami, o czym oni mówią i co bardzo doceniają, nowa ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W budżecie na 2024 r. mieliśmy wzrost subwencji oświatowej o 30%. W 100% finansowana jest podwyżka dla nauczycieli. Pierwsze pytanie, jakie zadali samorządowcy, kiedy usłyszeli, że rząd planuje 30-procentową podwyżkę dla nauczycieli, dotyczyło tego, czy dostaną 100-procentowe finansowania na tę podwyżkę. Dokładnie tak się stało. Mamy też przywrócenie subwencji rozwojowej, czy chociażby tę ustawę, nad którą właśnie kończymy procedować. Bardzo dziękuję za ten konsensus, w którym udało się ten proces przeprowadzić, konsensus pomiędzy ministerstwem, posłami, wnioskodawcami i wszystkimi siłami politycznymi w Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Wierzę w to, że nad kolejnymi dobrymi rozwiązaniami dla samorządów także w takim konsensusie będziemy pracować. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, także Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#KrzysztofBosak">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#KrzysztofBosak">W takim razie zapraszam pana posła Bartosza Romowicza, klub Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#BartoszRomowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Byłoby niedorzeczne, gdybym zadawał pytanie sam sobie, dlatego czas na zadanie pytania wykorzystam na podzielenie się pewnym przemyśleniem.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Śmiało.)</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#BartoszRomowicz">Kiedy w roku 2014 zostałem burmistrzem, byłem jednym z najmłodszych burmistrzów w Polsce. Wtedy burmistrzów przed 35. rokiem życia było ok. 80. Spotkaliśmy się w Dusznikach-Zdroju na konwencie młodego samorządu, który, co ciekawe, sfinansował bank, którego prezesem wtedy był jeszcze Mateusz Morawiecki, bo uznał, że w młodych samorządowcach istnieje potencjał, i zechciał zasponsorować jako prezes banku to wydarzenie. Ten bank był głównym sponsorem. Dlaczego o tym mówię? Na tym spotkaniu byli młodzi samorządowcy, którzy przeszli do samorządu często z innych branż, zajmowali się innymi dziedzinami. Nie zdawali sobie sprawy z tego, jak trudne stoi przed nimi zadanie i jak trudne jest prawo. W roku 2015 okazało się, że prawo jest trudne. Po 8 latach rządów Prawa i Sprawiedliwości to prawo jest jeszcze bardziej skomplikowane i tym samorządom faktycznie jest jeszcze trudniej. Zgodzę się z posłem Braunem — nie przypuszczałem, że będę się zgadzał z mównicy z posłem Braunem — że potrzebna jest… nie będę używał słowa: krucjata, bo słowo: krucjata jest nieodpowiednie, natomiast musimy przejść długą drogę, żeby prawo samorządowe w Polsce uprościć, żeby samorządowcy mieli większą decyzyjność, łatwość w podejmowaniu decyzji, i żeby faktycznie realizowali w 100% to, czego oczekują od nich mieszkańcy, żeby państwo tylko pomagało, a nie przeszkadzało. W tych ostatnich 8 latach było bardzo różnie.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#BartoszRomowicz">Więc twórzmy prawo samorządowe, które będzie pomagało, a nie przeszkadzało, a samorząd sobie poradzi. To właśnie takie prawo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Łukasza Ściebiorowskiego, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Samorządowcy! Was to najbardziej dotyczy. Powstał projekt ustawy, który był konsultowany ze środowiskiem samorządowym. Przy tworzeniu jej zapisów brali przecież udział posłowie, którzy sami niedawno pełnili funkcje samorządowe. I to jest chyba dobry prognostyk na przyszłość po tych 8 latach marginalizowania roli samorządu. Przywracamy jego znaczenie i tworzymy prawo, które ma służyć, a nie przeszkadzać w samorządach. To prawo, które rozwiązuje faktyczne problemy, których doświadczało wielu samorządowców. Doświadczali tego posłowie, którzy pełnili wcześniej funkcje samorządowe. Chodzi o sytuacje, gdy włodarze gmin obejmowali funkcje posłów, europosłów czy rezygnowali z innych powodów.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Szanowni Państwo! Sam jako radny doświadczyłem tego, że dostałem dwie decyzje o wygaśnięciu mandatu z dwiema różnymi datami, bo te przepisy były tak niejednoznaczne. Cieszę się, że teraz radni będą wiedzieć, kiedy ich mandat będzie wygaszony, tak samo jak posłowie, którzy pełnili wcześniej funkcje wójtów, burmistrzów, prezydentów. To jest dobry kierunek, że wzmacniamy rolę samorządów. Ktoś tu też z państwa powiedział: dobrze, żeby działać też — i taki jest też kierunek Koalicji Obywatelskiej — poprzez wzmacnianie finansowe, bo to ma główne znaczenie i jest bardzo ważnym elementem funkcjonowania samorządu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, klub PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Też nie będę zadawał pytania, bo myślę, że w trakcie prac nad projektem tej ustawy wszystko się wyjaśniło. Wszystko już jest jasne i precyzyjne. Ale chciałbym też, tak jak moi przedmówcy, podkreślić bardzo dobrą atmosferę w trakcie posiedzeń zarówno komisji, jak i podkomisji samorządu terytorialnego, a także umiejętność w dążeniu do uzgodnienia, a potem zawarcia kompromisu. Choć na początku różniliśmy się nieco, prezentując z tej mównicy stanowiska klubowe, to okazało się, że możemy rozmawiać. W konsekwencji zgodziliśmy się co do wszystkich, skądinąd fundamentalnych dla samorządu terytorialnego spraw. Chciałem w tym miejscu podziękować wszystkim koleżankom i kolegom za współpracę podczas tworzenia tego projektu. Wierzę, że zaowocuje on kolejnymi, które są bardzo potrzebne i pilne.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#MichałPyrzyk">Oczywiście liczymy też, panie ministrze, na życzliwość ministerstwa i całego rządu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz zapraszam do udzielenia odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana ministra Tomasza Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#TomaszSzymański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#TomaszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj podczas pracy nad tą ustawą atmosfera jest taka jak w miesiącu miodowym.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#TomaszSzymański">Jesteśmy na finiszu. Oczywiście też nie omieszkam podziękować wszystkim zaangażowanym w procedowanie nad tym projektem w podkomisji oraz w komisji. Debata była bardzo merytoryczna. Obszar na początku był wąski, ale udało nam się wspólnymi siłami znaleźć takie rozwiązania, które jeszcze ulepszyły, stiuningowały, mówiąc krótko, tę ustawę w pełnym poparciu i w pełnej akceptacji wszystkich środowisk politycznych, za co oczywiście serdecznie państwu pragnę podziękować.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#TomaszSzymański">Ta ustawa jest swoistym dziełem, które konsumuje konstytucyjne zasady pomocniczości, decentralizacji państwa prawnego w kontekście prawidłowej legislacji. Stała się dobrem legislacyjnym, projektem, produktem, który wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wszystkich samorządowców. To nie jest ta grupa, która zmienia funkcje, opuszczając organ wykonawczy w jednostkach samorządu terytorialnego. Ustawa powoduje zapewnienie stabilności mieszkańcom gminy w momencie, kiedy brakowało jednoznacznego wskazania, kto odpowiada za gminę. Mamy tutaj ustawę, która właśnie formułuje konkretnie kwestię tego, że w przypadku wygaśnięcia mandatu wójta, burmistrza lub prezydenta absolutnie w tym momencie zastępca wójta sprawuje funkcję organu wykonawczego. Dopiero w momencie, kiedy takiego zastępcy nie ma, reaguje premier, ustanawiając komisarza.</u>
          <u xml:id="u-356.6" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo! Było już dużo powiedziane na temat tej ustawy, ale pragnę państwa zapewnić, tak jak wspomniał pan przewodniczący komisji samorządu terytorialnego, że przychylność rządu i przychylność ministerstwa w obszarze wsparcia dla samorządów była, jest i będzie. Świadczy o tym to, że mamy nowe rozdanie w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W końcu faktycznie rozmawiamy ze sobą, analizujemy pewne rzeczy, pewne założenia, które samorządowcy sami wskazują, którymi musimy się zająć. Dlatego, szanowni państwo, pragnę państwa zapewnić, że współpraca w formie dialogu z samorządem, który dla nas jest bardzo ważnym podmiotem, będzie cały czas, mam nadzieję, tak samo dobra, jak jest teraz i że oczywiście będzie się rozwijać.</u>
          <u xml:id="u-356.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-356.8" who="#TomaszSzymański">Tak że serdecznie wszystkim jeszcze raz dziękuję za wspólną pracę nad tą ustawą, która, jak widać, jest dobra. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła sprawozdawcę komisji Bartosza Romowicza.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Tak króciutko się odniosę do dwóch wystąpień posłów z Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#BartoszRomowicz">Najpierw do wystąpienia pana posła Witolda Tumanowicza. Nie robimy prawa na potrzeby jednorazowej sytuacji. Była o tym mowa w podkomisji, rozmawialiśmy też w kuluarach. Nie tworzyliśmy tej ustawy jednorazowo. Jestem przeciwnikiem tworzenia prawa ekstraordynaryjnego, tak jak było tworzone często w ostatnich latach. Chcemy zmian systemowych. Uważam, że wprowadzenie rozwiązania na wypadek, gdyby prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej zostawał samorządowiec… To jest sytuacja, jak myślę, jednorazowa albo może jedna z bardzo rzadkich. A więc nie tworzymy prawa jednorazowo i ta propozycja…</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Mam nadzieję, że teraz też się tak nie stanie.)</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#BartoszRomowicz">Nie wiem, czy tak się stanie. O tym zdecydują wyborcy, czy tak się stanie, czy nie, a nie my na tej sali. Natomiast uważam, że to byłaby zmiana niepotrzebna.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#BartoszRomowicz">Natomiast odnośnie do wypowiedzi pana posła Bartłomieja Pejo powiem, że trochę się dziwię, że pan poseł był samorządowcem, a nie do końca wie, że ustawa jest o pracownikach samorządowych, a nie samorządu, i dlaczego tej zmiany dokonaliśmy, bo dokładnie jest napisane w uzasadnieniu, że zmieniamy ustawę o pracownikach samorządowych tylko i wyłącznie dlatego, że nie przewidywała ta ustawa ani Kodeks pracy stosunku pracy z wyznaczenia. Osoba, która miała być komisarzem, była wyznaczana. O tym była dzisiaj też mowa i była też o tym mowa na posiedzeniach komisji i podkomisji. Nie ma w polskim prawie stosunku pracy z tytułu wyznaczenia, w związku z wyznaczeniem, a jest umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, powołanie. Trzeba było jakiś stosunek dopasować. Żeby to zrobić, to właśnie w ustawie o pracownikach samorządowych ustaliliśmy, że wyznaczenie będzie powołaniem i wtedy osoba, która jest wyznaczona, korzysta z wszystkich praw pracowniczych jak osoba z powołania. I tylko i wyłącznie po to jest ten trzeci akt prawny zmieniany. Nikt nie chce tworzyć tutaj zbędnych przepisów. Też jestem przeciwnikiem tworzenia zbędnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-358.5" who="#BartoszRomowicz">Natomiast z prac komisji wynikało jasno, i tutaj, jak myślę, z panem ministrem i z departamentem się zgodzimy, że z dwóch artykułów w pierwotnym projekcie zmiany ustawy zrobiło się kilkanaście nie dlatego, że nam się nudziło na posiedzeniu podkomisji i chcieliśmy coś sobie popisać, tylko jedna zmiana powoduje konsekwencję w innym miejscu i chcieliśmy uniknąć bubla prawnego. Nawet wczoraj na posiedzeniu komisji — tutaj pan przewodniczący Krawczyk może to potwierdzić — wprowadziliśmy pewne poprawki, dlatego że jeszcze w czasie od posiedzenia podkomisji do posiedzenia komisji pojawiła się refleksja w ministerstwie, pojawiła się refleksja wśród posłów i refleksja wśród legislatorów, że coś może tutaj pójść nie tak i jeszcze te zmiany były wprowadzane. Dlatego jest tak dużo przepisów.</u>
          <u xml:id="u-358.6" who="#BartoszRomowicz">Na koniec chcę podziękować wszystkim posłankom i posłom, którzy brali udział w pracach podkomisji. Dziękuję za życzliwość. Mam nadzieję, że kolejne projekty czy to poselskie, czy rządowe, ale dotyczące prawa samorządowego, będą się cieszyły takim samym zrozumieniem i ten miesiąc miodowy dla samorządów w Polsce, mam nadzieję, panie ministrze, nie będzie trwał miesiąc, tylko będzie trwał całą kadencję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-358.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję wszystkim, którzy zabierali głos, za bardzo kulturalną i rzeczową dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#KrzysztofBosak">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 10 kwietnia br.</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#KrzysztofBosak">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-359.6" who="#KrzysztofBosak">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-359.7" who="#KrzysztofBosak">Nie widzę. Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-359.8" who="#KrzysztofBosak">Zatem listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-359.9" who="#KrzysztofBosak">Rozpoczynamy sesję oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-359.10" who="#KrzysztofBosak">Ustanawiam czas na maksymalnie 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-359.11" who="#KrzysztofBosak">Głos ma pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-359.12" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś po godz. 17 Parlament Europejski przyjął tzw. pakt migracyjny. Zakłada on mechanizm przymusowej relokacji migrantów lub płacenia 20 tys. euro za każdego nieprzyjętego imigranta. To kolejny element szantażu unijnych biurokratów. Prawda jest taka, że to zachodnie elity otworzyły swoje kraje na przestrzał wobec „inżynierów” z Afryki i niech sobie teraz sami z tym radzą. Polsce nic do tego. Dziś grupa 220 cudzoziemców szturmowała polską granicę ze strony Białorusi. Na szczęście poseł Sterczewski nie pojechał ganiać się z funkcjonariuszami Straży Granicznej, a posłowie Lewicy nie usiłowali nielegalnie przekraczać granicy.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#WitoldTumanowicz">Nie mamy wątpliwości, że ten udawany opór rządu spowodowany jest nadchodzącymi wyborami. Jeden z liderów koalicji rządowej i tak nie wytrzymywał i poparł dziś pakt migracyjny. O premierze Tusku wiele można powiedzieć, ale nie to, że nie uznaje zwierzchnictwa niemieckiej szefowej Komisji Europejskiej, którą zresztą wybrano także głosami europosłów PiS. Polacy i Europejczycy stoją przed historycznymi wyborami: albo wybiorą skompromitowane euroentuzjastyczne elity, które sprowadzają im tutaj afrykańskich imigrantów, zakażą jeździć samochodami i zrujnują gospodarkę w imię walki o klimat, albo za 2 miesiące wybiorą m.in. posła Krystiana Kamińskiego i najbardziej eurorealistyczny europarlament w historii, dzięki czemu uda się powstrzymać to szaleństwo i przywrócić Europie bezpieczeństwo, czego sobie i całej Europie życzę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wygłoszenia oświadczenia poselskiego pana posła Włodzimierza Skalika, także Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#WłodzimierzSkalik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koalicja antyobywatelska odmówiła Konfederacji podpisania projektu uchwały w sprawie powołania komisji śledczej dla wyjaśnienia nadużyć i łamania prawa w okresie tzw. pandemii COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#WłodzimierzSkalik">Konfederacja na początku obecnej kadencji Sejmu poprosiła innych posłów o podpisanie tego projektu, ponieważ w sprawie powołania komisji śledczej wniosek może złożyć co najmniej 46 posłów. Konfederacja jest świetnie przygotowana do pracy wnioskowanej komisji. Mamy pełne archiwum, które jest wynikiem trzyletniej pracy projektu Norymberga 2, które pozwoliłoby ukazać opinii publicznej prawdę o skali bezprawia i nadużyć rządzących w latach 2020–2022 i złożyć stosowne wnioski o ukaranie sprawców bezprawnych działań i zaniechań.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#WłodzimierzSkalik">W pierwszej chwili byliśmy zaskoczeni tą odmową. Jednak po chwili zastanowienia zaczynamy domyślać się, co stoi za tą oportunistyczną i antyobywatelską postawą. Otóż wnioskowana sejmowa komisja śledcza w naszej opinii ukazałaby prawdę, że tzw. Zjednoczona łże-Prawica wspólnie z totalną opozycją aktywnie organizowali i wspierali COVID-ową patologię państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#WłodzimierzSkalik">Moi drodzy, co ciekawe, okazuje się, że obecny rząd i obecna większość sejmowa pełnymi garściami czerpią z pozabudżetowych paśników skonstruowanych w minionych latach. I tak po wygaszeniu przez Putina pandemii COVID-19, po której to pandemii nie ma w Polsce ani śladu, paśnik w postaci Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 nadal świetnie prosperuje. Zadłużenie funduszu COVID-owego w ostatnim kwartale ub.r. wzrosło o 1,33 mld zł i osiągnęło pułap 170 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#WłodzimierzSkalik">I co szczególnie ciekawe, zgodnie z planami rządu na 2024 r. fundusz ten zadłuży się poza kontrolą Sejmu na ponad 38 mld zł. To jest wzrost o ponad 40% w stosunku do wzrostu zadłużenia tego funduszu w roku ubiegłym, 2023 r. Wobec tego pandemia rabunku przyszłych i obecnych pokoleń naszych rodaków trwa w najlepsze, jak również rujnowanie finansów państwa polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-362.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wygłoszenia oświadczenia pana posła Romana Fritza, także Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem w tym miejscu wspomnieć wydarzenie z poprzedniej naszej tutaj bytności, czyli 8. posiedzenia Sejmu. 20 marca miałem dokładnie w tym miejscu przemowę na temat tzw. języka śląskiego. Mówiłem to, powiedzmy, w gwarze śląskiej. Miał w tym czasie miejsce bardzo przykry incydent. Otóż mniej więcej z tamtego miejsca, z galerii podczas mojej przemowy pokrzykiwano w moją stronę. Prym tam wiódł najprawdopodobniej europoseł Łukasz Kohut, a być może wtórowali mu jego kompani w tamtej galeryjce. Mało tego, po moim wystąpieniu kolejny z mówców również spotkał się z okrzykami i przeszkadzaniem.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#RomanFritz">Niestety muszę tutaj z przykrością skonstatować, że nie zaprotestował przeciwko temu pan marszałek Piotr Zgorzelski. Dopiero na moje wskazywanie, że tam się dzieją rzeczy, które są po prostu niecne w tym gmachu, pan Zgorzelski nakazał, żeby tam się uspokoić.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#RomanFritz">Proszę państwa, gdyby to miało miejsce w jakimkolwiek innym parlamencie, to delikwenta w ciągu 5 sekund Straż Marszałkowska by ściągnęła z tej galerii. Straż Marszałkowska w tym momencie w ogóle nie interweniowała. To jest uniemożliwianie sprawowania mandatu posła.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#RomanFritz">W tym momencie chciałem zaprotestować i powiedzieć, panie marszałku, że przekażemy panu marszałkowi Szymonowi Hołowni nasz wniosek o wyciągnięcie konsekwencji, o zabezpieczenie nagrań z monitoringu z 20 marca podczas mojej przemowy i następnych przemów. Mam nadzieję, że winni poniosą stosowne konsekwencje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękujemy, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wygłoszenia oświadczenia poselskiego pana posła Andrzeja Zapałowskiego, także Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#KrzysztofBosak">Pana posła nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#KrzysztofBosak">W takim razie zapraszam pana posła Jacka Niedźwiedzkiego, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#KrzysztofBosak">Pana posła nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-365.5" who="#KrzysztofBosak">W takim razie zapraszam pana posła Bartosza Zawieję, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-365.6" who="#KrzysztofBosak">Pana posła nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-365.7" who="#KrzysztofBosak">W takim razie zapraszam pana posła Patryka Gabriela, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-365.8" who="#KrzysztofBosak">Także pana posła nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-365.9" who="#KrzysztofBosak">W takim razie zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, klub Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 29 marca Ministerstwo Finansów opublikowało biuletyn kwartalny pt. „Zadłużenie sektora finansów publicznych IV kw. 2023”. I co w tym dokumencie możemy wyczytać? Otóż okazuje się, że dług sektora instytucji rządowych i samorządowych na koniec zeszłego roku wyniósł 1691 mld zł. To daje kwotę blisko 45 tys. zł na każdą Polkę i każdego Polaka, czyli jeżeli ktoś dzisiaj się rodzi, przychodzi na świat nowy człowiek w Polsce, to już od urodzenia ma zadłużenie 45 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#MarcinSkonieczka">Przypomnę, że na koniec 2015 r., kiedy Zjednoczona Prawica przejmowała władzę, zadłużenie wynosiło 923 mld zł. Tak więc przez 8 lat rządów Zjednoczonej Prawicy zadłużenie sektora finansów publicznych zostało zwiększone aż o 768 mld zł, co daje kwotę 20 tys. na każdego Polaka i każdą Polkę.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#MarcinSkonieczka">Tak wysoki wzrost zadłużenia był oczywiście jedną z przyczyn wysokiej inflacji. Tu też ważna liczba. Otóż skumulowana inflacja w latach 2015–2023 to aż 46%. To oznacza, że jeżeli coś kupowaliśmy w 2015 r. za 100 zł, to pod koniec zeszłego roku za tę samą rzecz musieliśmy zapłacić 146 zł, więc ten wzrost był bardzo duży.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#MarcinSkonieczka">Ale najgorsze w tej całej sytuacji jest to, że pieniądze, które były pożyczane, nie szły na inwestycje, tylko szły na wydatki bieżące, czyli te pieniądze były przejadane, co potwierdza kolejna liczba. Otóż Polska w 2022 r. miała jeden z najniższych wskaźników inwestycji, wynoszący zaledwie 16,8%. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#KrzysztofBosak">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#KrzysztofBosak">W takim razie zapraszam panią poseł Annę Ewę Cicholską.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie ma, to zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pana posła nie ma, to zapraszam pana posła Fryderyka Kapinosa.</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pana posła nie ma, to zapraszam pana posła Aleksandra Mrówczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-367.7" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pana posła nie ma, to zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MarcinJózefaciuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj chciałbym zwrócić państwa uwagę na problem mobbingu. Ta kwestia, choć niejednokrotnie omawiana, wciąż pozostaje aktualna i wymaga systemowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#MarcinJózefaciuk">W świetle najnowszych badań problem mobbingu w Polsce nie tylko nie ustępuje, lecz nawet pogłębia się. Raport UCE Research i platformy ePsycholodzy.pl z II połowy 2023 r. ujawnia, że prawie 42% pracujących Polaków doświadczyło zachowań mobbingowych. To wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim, gdy wskaźnik ten wynosił niecałe 40%.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#MarcinJózefaciuk">Niepokojący jest fakt, że mobbing najczęściej dotyka ludzi młodych, w wieku 18–24 lata, z których ponad połowa padła jego ofiarami. Taka sytuacja przekłada się nie tylko na samopoczucie i zdrowie psychiczne pracowników, ale również na efektywność organizacji. Zdaniem ekspertów mobbing prowadzi do spadku wydajności pracy, zwiększa absencję chorobową, a w konsekwencji generuje straty dla przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#MarcinJózefaciuk">Jak pokazują dane, rozwiązania przewidziane w polskim prawie są niewystarczające. Wciąż wielu pracowników cierpi w milczeniu i nie ma odwagi ani możliwości, by dochodzić swoich praw. Wydaje się więc konieczne, by zaangażować się nie tylko w celu zidentyfikowania działań na rzecz zwalczania mobbingu, ale także wprowadzenia dodatkowych mechanizmów ochrony pracowników i wsparcia pracodawców w realizacji obowiązków związanych z przeciwdziałaniem temu zjawisku. W tym celu proponuję powołanie zespołu parlamentarnego, aby wypracować wraz ze stroną społeczną odpowiednie mechanizmy ochrony pracowników i wsparcia dla pracodawców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-368.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#KrzysztofBosak">I zapraszam do wygłoszenia oświadczenia pana posła Grzegorza Brauna, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#GrzegorzBraun">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże, Wysoka pustawa Izbo! Szczęść Boże rolnikom polskim! Ten temat w tym tygodniu mniej modny, mniej nośny — tu, w Wysokiej Izbie i w mediach centralnych, ale to pozory, ponieważ protesty rolników, jak sądzę i mam powody, by tak sądzić, jeszcze przed nami i one dopiero wkroczą w decydującą fazę. Zaczęła się już kampania eurokołchozowa, rolnicy rozumieją, że przez najbliższe 2 miesiące władza będzie nieco bardziej wrażliwa na ich protesty.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#GrzegorzBraun">A w trybie oświadczenia poselskiego chciałbym odnieść się do podłych insynuacji, które padły dzisiaj z tej mównicy z ust ministra spraw wewnętrznych i administracji, a więc ministra policji, Kierwińskiego. Procedowany był wniosek o wotum nieufności wobec tego ministra właśnie w nawiązaniu do prowokacji policyjnych, których ofiarą padli rolnicy, na szczęście w ograniczonym zakresie, przed miesiącem, tu, w Warszawie-Śródmieściu. Otóż pan minister Kierwiński insynuował, że rolnicy dobrzy i protesty słuszne, ale wraży, prawacki czynnik polityczny — to oczywiście moja parafraza wypowiedzi pana ministra — zinfiltrował słuszne protesty rolnicze i to je wykoleiło: z jednej strony skierowało na tory antywojenne, a z drugiej strony — antyunijne. I taką mniej więcej myśl sformułował minister Kierwiński.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#GrzegorzBraun">Otóż, proszę państwa, panie marszałku, ponieważ to były insynuacje wysunięte m.in. pod naszym adresem, pod adresem Konfederacji — dementuję. My rolników do naszej partii nie zapisujemy. Nie, żebyśmy się przed tym wzbraniali, ale nie prowadzimy akcji werbunkowej. My służymy rolnikom. Rolnicy mają swoje rozeznanie tej sytuacji i są dzisiaj elitarnie, przypuszczam, najlepiej zorientowaną i najbardziej świadomą politycznie grupą społeczną w Polsce. Przedsiębiorcy rolno-spożywczy, Polacy u siebie, na swoim, mający kontakt z rzeczywistością i gospodarczą, i geopolityczną. I dlatego właśnie to z ich strony słyszymy hasło: polexit i z ich strony słyszymy hasło: nigdy więcej wojny. I proszę więcej nie przypuszczać, że rolnicy są jakimiś dziećmi, które możemy wodzić na sznurku, bo jeśli już, to będzie odwrotnie, bo Konfederacja, Korona w Konfederacji zawsze stanie po stronie obrońców, oby nie ostatnich obrońców polskiej wolności i suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#GrzegorzBraun">Pozdrawiamy rolników i zgłaszamy nasze nieustające wotum nieufności wobec rządu, który podle insynuuje niesuwerenność i jakąś obcą, wrażą inspirację protestów rolniczych. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#KrzysztofBosak">I zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, jeśli jest na sali.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#KrzysztofBosak">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#KrzysztofBosak">W takim razie pani poseł Małgorzata Golińska, klub Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#KrzysztofBosak">Zapraszamy, pani poseł. Dzielnie pani reprezentuje klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#MałgorzataGolińska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#MałgorzataGolińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystkie 10 dokumentów wchodzących w skład paktu migracyjnego zostało dzisiaj przyjęte przez Parlament Europejski. Przeforsowały go europejskie partie Platformy Obywatelskiej i PSL-u, Lewicy i Hołowni. Kilku europosłów z Polski nawet wprost go poparło. To właściwie ostatni krok przed finałem. Pakt wejdzie w życie za 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#MałgorzataGolińska">Natomiast Donald Tusk wskazuje, że Polski nie będzie obowiązywał mechanizm relokacji. Wskazał, że — i tu cytat — znajdziemy takie sposoby, że ochronimy Polskę przed mechanizmem relokacji. Jak odczytać tę deklarację? Oznacza to jedynie, że pakt nas będzie obowiązywać. Będzie nas obowiązywać albo konieczność przyjęcia tysięcy migrantów, wzięcia na siebie konsekwencji niemieckiego zaproszenia wystosowanego kilka lat temu przez Angelę Merkel, albo zapłata za nieprzyjęcie migrantów 20 tys. euro za jednego nieprzyjętego, albo podjęcie działań wspomagających inne państwa, np. wysyłanie do nich naszych służb.</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#MałgorzataGolińska">Będziemy mogli jeszcze skorzystać z prawa złożenia wniosku do Komisji Europejskiej o zastosowanie wobec nas czasowego wyjątku, zasłaniając się np. goszczeniem u nas milionów uchodźców z Ukrainy. Czasowego i co równie istotne — zależnego od widzimisię Komisji Europejskiej. Nie jest więc to, jak próbuje nam się wmówić dzisiaj słowami Donalda Tuska czy całego PO-wskiego rządu wyłączenie Polski z paktu. Zostaniemy objęci paktem. Zostaniemy włączeni w unijną politykę dzielenia się, jakkolwiek nieludzko by to zabrzmiało, migrantami albo finansowymi skutkami ich obecności w innych krajach. Jedyne, co nam zostanie, co obecny rząd uznaje za jakieś ułatwienie, to szansa na błaganie Komisji Europejskiej o przychylność dla naszego wniosku o czasową litość. Tylko ile to ma wspólnego z samodecydowaniem o naszym bezpieczeństwie? Ile to ma wspólnego z pozostaniem przez nas suwerennym krajem? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Tadeusza Samborskiego, klub PSL — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#TadeuszSamborski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W roku, w którym obchodzimy 100-lecie przyznania Nagrody Nobla Władysławowi Stanisławowi Reymontowi, przytoczę jedno motto jego autorstwa. Mówi to motto o tym, że marzenia są z tej samej przędzy co i rzeczywistość, czyli o tym, że trzeba mieć odwagę, stawiać wysoko poprzeczkę wymagań, stawiać sobie szczytne cele i marzyć o realizacji tych celów. Takie marzenia miała śp. Bożena Konikowska. Marzyła o tym, aby polski ruch regionalistyczny był dobrze zorganizowany, silny, skuteczny.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#TadeuszSamborski">Kilka dni temu regionaliści polscy i najbliżsi przyjaciele na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie pożegnali Bożenę Konikowską, która przez kilka ostatnich lat była przewodniczącą Rady Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jej aktywność społeczna była jakości najwyższej próby. Była to postać niezwykle szlachetna, żarliwa patriotka, życzliwa ludziom. Prywatnie rzecz biorąc, można powiedzieć, że była to dama polskiego regionalizmu, z natury urocza, z nawyków elegancka, w stylu salonów przedwojennego Poznania, z którego pochodziła, przedwojennego Lwowa i przedwojennej Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#TadeuszSamborski">Śp. Bożena Konikowska całym swoim szlachetnym życiem zasłużyła na honor pośmiertnego wspomnienia z mównicy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, co niniejszym czynię. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Stanisława Lamczyka, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#StanisławLamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie kieruję do osób z rządu odpowiedzialnych za transformację energetyczną do elektroprosumeryzmu. Inaczej mówiąc, chodzi o stworzenie zachęt dla inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#StanisławLamczyk">Firma Eaton we współpracy z brytyjskim stowarzyszeniem REA już kolejny raz zbadała gotowość europejskich rynków do transformacji energetycznej. Tym razem pod lupę wzięła w sumie 14 państw. W raporcie na celowniku znalazły się takie państwa, jak Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Niderlandy, Niemcy, Norwegia, Wielka Brytania, Włochy, Szwajcaria i Polska. Wszystkie te kraje oceniono w pięciostopniowej skali. Analizowano gotowość i postępy w transformacji energetycznej oraz uwarunkowania społeczno-polityczne wsparcia transformacji, umiejętność wykorzystywania technik zapewniających elastyczność sieci, a także dostępność rynku. Najwyższą ocenę, wysoką 4, otrzymała Norwegia. Za nią z niską 4 uplasowały się Dania, Finlandia i Szwecja. Podium z oceną wysoka 3 zamykają Francja, Irlandia, Niderlandy i Wielka Brytania. A gdzie jest Polska? Niestety na samym końcu tego zestawienia. Nie dość, że osiągnęliśmy wynik gorszy od zeszłorocznego, to w dodatku uplasowaliśmy się na samym końcu tabeli.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#StanisławLamczyk">Rozwój w kierunku OZE w Polsce nie będzie możliwy bez holistycznego podejścia do OZE, energii rozproszonej, lokalnej, sporządzenia porządnych planów budowy OZE, dokonania pod tym kątem modernizacji sieci energetycznej i zastosowania nowych technologii, w tym cyfryzacji, automatyzacji, autonomii sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz magazynów energii. W dalszej kolejności trzeba rozwijać zachęty do inwestowania. Priorytetowe traktowanie produkcji OZE na rynku energii elektrycznej też mogłyby pomóc w zwiększaniu zaufania inwestorów i wzmocnieniu konkurencyjności.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#StanisławLamczyk">Czas na przejście do działania się kurczy, dlatego trzeba zacząć już teraz. Nie ma cienia wątpliwości. Mowa jest o ulgach podatkowych podobnych do tych oferowanych w ramach amerykańskiej ustawy o redukcji inflacji. Tamtejsza ulga na rzecz energooszczędnego domu warta jest nawet 30% kosztów. W Polsce takie rabaty mogłyby objąć także rozproszone zasoby elastyczności sieci, czyli pompy ciepła, magazyny energii czy infrastrukturę pojazdów elektrycznych. A może ulga podatkowa 60 tys. zł oferowana przez premiera Donalda Tuska, obiecana w programie Koalicji Obywatelskiej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, klub PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś obchodzimy rocznicę katastrofy smoleńskiej, a już w najbliższą sobotę — kolejny Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Strzałem w tył głowy zamordowani zostali przez Sowietów oficerowie Wojska Polskiego i funkcjonariusze państwowej Policji związani również ze Słupcą i powiatem słupeckim. Byli to oficerowie: płk Antoni Szypowski, mjr Czesław Klepacz, kpt. Antoni Janik, kpt. Tadeusz Parys, legendarny burmistrz Słupcy, kpt. Tadeusz Woropaj, kpt. Konstanty Bielawski, por. Antoni Górecki, por. Bolesław Knasiak, por. Wawrzyniec Kluczyński, por. Edward Byczkowski, por. Stanisław Anglik, a także policjanci: Stanisław Batorski, Franciszek Rybicki, Adam Makowski, Walenty Bartkowiak, Edward Parus, Stanisław Solczyński, Stanisław Karolczak, Piotr Górski, Józef Zelek, Franciszek Jasiak, Alfred von Koehne, Andrzej Szuman, Teofil Klechamer.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#MichałPyrzyk">Chciałem w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej oddać im należny hołd. Cześć ich pamięci!</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wygłoszenia oświadczenia pana posła Bartosza Romowicza, klub Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Cheerleading sportowy — dla jednych to zwykły taniec i pompony, taniec, który tańczą dziewczyny i kobiety. Tymczasem jest to dyscyplina sportu, która być może w niedługim czasie będzie dyscypliną olimpijską. Dlaczego o tym mówię? Mówię o tym dlatego, że w Ustrzykach Dolnych od 2012 r. za sprawą nauczycielki wychowania fizycznego, entuzjastki cheerleadingu sportowego Katarzyny Ożóg ta dyscyplina rozwija się w sposób znakomity. W roku 2012 powstała pierwsza grupa cheerleadingu. Wówczas nikt nie wierzył w to, że to może się udać. Obecnie, po 12 latach, w Ustrzykach Dolnych mamy jedyną w Polsce klasę cheerleadingu sportowego w Szkole Mistrzostwa Sportowego, w której uczy się, trenuje ten sport 15 dziewcząt w wieku od 10 do 13 lat. Dodatkowo funkcjonuje akademia cheerleadingu, gdzie mamy kolejne 150 młodych adeptek cheerleadingu sportowego w wieku od 4 do 18 lat w ośmiu grupach. Łącznie, można powiedzieć, przez te ostatnie lata było od 300 do 400 absolwentek tej akademii. Mówię o tym dlatego, że to pokazuje, w jaki sposób należy rozwijać pasje młodych ludzi, że jest nie tylko piłka nożna, nie tylko pływanie, że są nie tylko inne dyscypliny, ale że jest także kolejna dyscyplina, która jest połączeniem rozrywki, ale także tańca, także dyscyplin sportowych, gimnastyki, akrobatyki i wielu innych. Doceniajmy takie inicjatywy, mówmy o nich, mówmy o nich z tej mównicy, żeby osoby, które to realizują — trenerzy, nauczyciele, rodzice, ale także dzieci i młodzież — były dumne z tego, że reprezentują swoją szkołę, swoje miasto, swoje województwo czy swój kraj na różnego rodzaju zawodach, czy to lokalnych, czy to ogólnopolskich, czy to zagranicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#WaldemarAndzel">Oświadczenie nt. zielonego ładu</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Europa staje się terytorium zależnym, a za niedługo zostaniemy obszarem podboju. Jest to skutek błędnej zielonej polityki, ideologii i biurokracji. Tymczasem Chińczycy przodują w produkcji baterii litowych, aut elektrycznych, stali, aluminium i materiałów krytycznych, z kolei Europejczycy, w tym Polacy, zostają poddani indoktrynacji, część otrzymuje potężne środki na propagowanie zielonego ładu, ale pytanie: Jakim kosztem?</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#WaldemarAndzel">Europejski przemysł jest niekonkurencyjny, a polski przemysł energetyczny, oparty przecież na węglu, ma być zrównany z ziemią. To, co miało być narzędziem do walki ze zmianami klimatu, zabrnęło zdecydowanie za daleko. Płacą za to polscy rolnicy, górnicy, ale przede wszystkim zapłacą za to Polacy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Dzisiaj, 10 kwietnia, przypada jedna z tragiczniejszych rocznic w historii naszego kraju. W 2010 r. nad Smoleńskiem, podobnie jak w roku 1940 w Katyniu, zginęła elita naszego narodu.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#BarbaraBartuś">W 1940 r. Sowieci wymordowali polskich oficerów, wśród których byli lekarze, inżynierowie, prawnicy i księża. Zabijając ich, komuniści chcieli pozbawić polski naród kadry przywódczej i woli oporu. Prawda o zbrodni katyńskiej była przez długi czas przemilczana i ukrywana.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#BarbaraBartuś">W dniu 10 kwietnia 2010 r. zginęli najwybitniejsi przedstawiciele naszego narodu. Zginął urzędujący prezydent naszego kraju wraz z małżonką, najwyżsi dowódcy wojskowi, biskupi, posłowie, ludzie kultury i wybitni intelektualiści. W jednej chwili państwo polskie straciło swoje najwyższe władze.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#BarbaraBartuś">Każdy z Polaków pamięta tę tragiczną sobotę 2010 r. Ja wraz z wieloma koleżankami i kolegami z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość czekaliśmy na oficjalną delegację Rzeczypospolitej Polskiej na katyńskim cmentarzu, gdzie wspólnie mieliśmy oddać hołd pomordowanym w 1940 r.</u>
          <u xml:id="u-383.4" who="#BarbaraBartuś">Prawda o katastrofie smoleńskiej, pomimo ogromu pracy, jaką włożył tu pan poseł Antoni Macierewicz, nie jest wciąż wyjaśniona. Pozostaje wiele niejasności i znaków zapytania. Ale podobnie jak w przypadku mordu katyńskiego poznaliśmy całą prawdę, tak też kiedyś poznamy całą prawdę o katastrofie smoleńskiej. Prawda bowiem zawsze zwycięża. Niekiedy potrzebuje na to tylko trochę więcej czasu.</u>
          <u xml:id="u-383.5" who="#BarbaraBartuś">Śp. prezydent prof. Lech Kaczyński walczył o prawdę i pamięć o zbrodni katyńskiej. Dzisiaj naszym obowiązkiem jest pamięć o dziedzictwie, jakie pozostawił nam nasz prezydent, i walka o poznanie całej prawdy o katastrofie smoleńskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#GrzegorzLorek">Obchodzimy dziś 14. rocznicę tragedii smoleńskiej, tragedii narodowej, gdyż zginęła w niej elita społeczeństwa. Niestety obchody zarówno miesięcznicy, jak i rocznicy są zakłócane. Trudno tu mówić o incydentach, a bardziej o permanentnym działaniu mającym na celu zakłócanie uroczystości. Mamy do czynienia z organizowaniem obraźliwych happeningów w pobliżu uroczystości, wyśmiewaniem uczestników wydarzenia, z gwizdami, wyzwiskami, próbami przerwania uroczystości, personalnym obrażaniem biorących w niej udział.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#GrzegorzLorek">Jestem przekonany, że nikt nie chciałby, żeby w czasie podobnego wydarzenia, uroczystości rodzinnej czy mszy wypominkowej za bliskich zmarłych dochodziło do takich ekscesów. Z przykrością trzeba powiedzieć, że osoby czynnie zakłócające nie ponoszą żadnych konsekwencji prawnych, także w sferze medialnej. Wręcz odwrotnie, zyskują poklask lub pochwałę swoich działań.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#GrzegorzLorek">Pamięć o wybitnych Polakach zasługuje na szacunek i dziwi postawa wielu polityków oraz tzw. różnych ośrodków medialnych nawołujących i wręcz kształtujących takie postawy. Za pośrednictwem oświadczenia wzywam do poszanowania pamięci zmarłych i ich rodzin, kształtowania właściwych postaw, poszanowania godności i niezakłócania uroczystości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#KatarzynaOsos">Oświadczenie w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#KatarzynaOsos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowany projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa to wielki krok w stronę uzdrowienia Krajowej Rady Sądownictwa i przywrócenia praworządności, która jest fundamentem demokracji. Jego dotychczasowy brak pogłębiał tylko chaos w naszym systemie prawnym. Dziś, po wyrokach sądów i TSUE, nikt nie powinien mieć wątpliwości, że te zmiany należy wprowadzić, i to jak najszybciej, tak by nigdy więcej wyroki sądów nie były podważane, by system prawny nie szkodził obywatelom. Dzięki przedmiotowemu projektowi ustawy państwo prawa znowu będzie właściwie funkcjonować, KRS będzie obsadzona zgodnie z Konstytucją RP, a trójpodział władzy nie zostanie zachwiany. Równocześnie dziękuję ministrowi Adamowi Bodnarowi i wszystkim, którzy pracują nad tym, by stanowienie prawa w Polsce było na jak najwyższym poziomie. Doskonale wiemy, że po 8 latach rządów Prawa i Sprawiedliwości przywrócenie europejskich standardów nie jest łatwym zadaniem, dlatego tym bardziej cieszy mnie, że jesteśmy coraz bliżej uchwalenia tej długo wyczekiwanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 10 kwietnia mija 14. rocznica katastrofy pod Smoleńskiem — największej po II wojnie światowej tragedii, jaka dotknęła nasz naród, w której zginęło 96 osób, wśród nich: prezydent Lech Kaczyński z małżonką Marią Kaczyńską, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, parlamentarzyści, dowódcy wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych RP, urzędnicy, państwowi duchowni, przedstawiciele organizacji kombatanckich i społecznych oraz załoga samolotu TU-154. Przypomnijmy, że delegacja była w drodze na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Czternaście lat temu w katastrofie samolotu zginęło także pięciu przedstawicieli regionu, który reprezentuję, związanych z Dolnym Śląskiem: Aleksandra Natalli-Świat, Jerzy Szmajdziński, Władysław Stasiak, Robert Grzywna i Janina Natusiewicz-Mirer.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości nie zapominają o wciąż otwartej ranie w historii naszej ojczyzny. Centralne uroczystości z udziałem pana prezydenta odbędą się w Krakowie, jednak w wielu miejscach w Polsce, w tym na Dolnym Śląsku, zapalimy znicze, odbędą się msze św., odmówimy wspólnie modlitwę w intencji wszystkich zmarłych ofiar katastrofy.</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Zachęcam dziś wszystkich do oddania hołdu i pamięci tym, którzy godnie reprezentowali naszą ojczyznę i zginęli, służąc jej do samego końca, ponosząc najdotkliwszą ofiarę. Niech każdemu z nas przyświeca refleksja i zaduma, nosząc w sercu po latach ból i tęsknotę za tymi, których straciliśmy. Dziś nikt ich nam nie zastąpi. Pozostawili oni nam jednak testament do wykonania. Mając na uwadze postawę patriotyzmu, chcieli państwa sprawiedliwego, uczciwego, bezpiecznego, które wsłuchuje się w sprawy obywateli. Dziś wypełnienie tego testamentu jest obowiązkiem i powinnością partii, którą reprezentuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzynę prawnie chronioną</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#TadeuszTomaszewski">Podczas ogólnopolskiego protestu rolników spotkałem się w Gnieźnie z reprezentacją rolników z terenu powiatu gnieźnieńskiego. Przedstawili następujące postulaty:</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#TadeuszTomaszewski">— szacowanie szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt chronionych powinno zostać wykonane niezwłocznie po otrzymaniu wniosku o przeprowadzenie szacowania (w przypadku zwierzyny łownej 7 dni, a chronionej — 30 dni),</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#TadeuszTomaszewski">— rozszerzyć zakres szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzynę o kategorie ptactwa prawnie chronionego: kormorany, żurawie, gęsi, łabędzie i krukowate oraz dać prawo rolnikom — pozwolenia na niezwłoczne odstraszanie w uprawach rolnych, a także przeanalizować redukcję ww. gatunków ptaków,</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#TadeuszTomaszewski">— zdjąć moratorium na całoroczną ochronę łosia i ująć ten gatunek w rocznych planach łowieckich do odstrzału ze względu na coraz większą ilość kolizji drogowych oraz dużą ilość szkód na polach,</u>
          <u xml:id="u-387.5" who="#TadeuszTomaszewski">— rozpatrzyć status ochrony wilka w obwodach, na których jest nadmierna ilość ochrony inwentarza żywego oraz społeczności wiejskich (coraz częstsze ataki na zwierzęta gospodarskie),</u>
          <u xml:id="u-387.6" who="#TadeuszTomaszewski">— utrzymać zakaz utrudniania polowań zbiorowych w okresie jesienno-zimowym przez pseudoekologów, jest to okres najlepszy do odstrzału i realizacji planów łowieckich.</u>
          <u xml:id="u-387.7" who="#TadeuszTomaszewski">Wobec powyższego uprzejmie proszę o podjęcie przez rząd działań, które pozwolą na realizację postulatów gnieźnieńskich rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#KrzysztofBosak">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 11 kwietnia 2024 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#KrzysztofBosak">Życzę wszystkim dobrej nocy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 53)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>