text_structure.xml 47.5 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PawełKowal">Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PawełKowal">Na podstawie wyłożonej listy stwierdzam kworum.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PawełKowal">Witam panie posłanki i panów posłów oraz pana Władysława Teofila Bartoszewskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, wraz ze współpracownikami. Witam kandydatkę na ambasadora oraz pozostałe osoby biorące udział w posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PawełKowal">Porządek dzienny tego posiedzenia został państwu przedstawiony. Obejmuje dwa punkty. Po pierwsze – zaopiniowanie kandydatury na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Federalnej Demokratycznej Republice Etiopii oraz krajach dodatkowej akredytacji: Republice Dżibuti i Republice Sudanu Południowego. Drugi punkt – pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie wyborów prezydenckich na Białorusi. To jest nasze zobowiązanie wobec Sejmu. Przeprowadzimy je w drugim punkcie.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PawełKowal">Informuję, że Komisja opiniuje kandydatów na ambasadorów na podstawie art. 39 ust. 2a ustawy o służbie zagranicznej. Nasze posiedzenie ma charakter jawny. Koncepcję sprawowania misji szefa placówki oraz życiorys zawodowy otrzymali państwo na poselskie skrzynki poczty elektronicznej oraz na tablety.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PawełKowal">Czy do porządku obrad są jakieś uwagi? Skoro nie ma, to uznam, że państwo go przyjęli, i przejdę do pierwszego punktu.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PawełKowal">Teraz mamy godzinę 18.12. Czyli zakładam, że jeśli ktoś ma teraz coś, to mogę obiecać, że do godziny 18.30 nie będzie głosowania. O 18.30 zamkniemy kwestię tego pierwszego punktu, a później przejdziemy do pierwszego czytania uchwały. Jak państwo pamiętają, pierwsze czytanie ma taki tryb, że nie mogę wprost zadecydować, o której będą głosowania, bo to w zależności od tego, jak to będzie wyglądało. Jeśli ktoś teraz ma jeszcze jakieś inne, równoległe zajęcia, to od 18.30 można się spodziewać głosowań.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PawełKowal">Przechodzimy do punktu pierwszego. Proszę panią Ilonę Korchut o zaprezentowanie programu.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#IlonaKorchut">Ataki jemeńskich Hutich na statki handlowe na tym szlaku sprawiły, że żegluga spadła o prawie 50%. Miało to wiele negatywnych skutków, z których wzrost cen i inflację odczuł także polski konsument. Przy tej okazji zwrócę państwa uwagę na to, że cieśnina Bab al-Mandab, w której Huti przeprowadzali większość ataków, leży tylko 26 km od jednego z państw mojej akredytacji, czyli Republiki Dżibuti.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#IlonaKorchut">Zainteresowanie Rogiem Afryki wzmaga się ze względu na zapotrzebowanie na krytyczne surowce. Kontynent afrykański, który posiada 30% światowych zasobów takich surowców, stał się obszarem rywalizacji państw zainteresowanych ich pozyskiwaniem. Róg Afryki posiada również spore złoża mineralne. Z państw akredytacji, w których będę pracować, największe złoża ma Etiopia. W związku z tym, że zasoby te w owym regionie Afryki nie są jeszcze do końca wyeksplorowane, zakłada się, że będzie to wzmacniać potencjał regionu.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#IlonaKorchut">Coraz ściślejsze powiązanie tego regionu z sytuacją geopolityczną może mieć duże konsekwencje w miejscach bardziej odległych, co pokazała nam właśnie sytuacja na Morzu Czerwonym. Podczas swojej misji będę ją ściśle monitorować i informować o wyzwaniach w regionie, w tym o aktywności międzynarodowych graczy, która może wpływać na stabilność polityczną, bezpieczeństwo i gospodarkę Polski oraz Europy.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#IlonaKorchut">Jednocześnie chcę zwrócić uwagę na dość niską obecnie intensywność relacji dwustronnych Polski z państwami, w których będę akredytowana. Za wiodące zadanie zatem w sferze politycznej zakładam sobie powrót do dialogu politycznego z Etiopią oraz konsultacje polityczne z Dżibuti. Planuję także pobudzenie dyplomacji parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#IlonaKorchut">Etiopia to drugie najludniejsze państwo i piąta gospodarka na kontynencie afrykańskim, inicjator UA i idei integracji kontynentu w duchu panafrykanizmu. Na przestrzeni lat Etiopia była zaangażowana w misje pokojowe Organizacji Narodów Zjednoczonych i walkę z międzynarodowym terroryzmem. Deklaruje ona chęć współpracy z wszystkimi partnerami, co należy postrzegać jako element pozytywny w kontekście dynamicznie zwiększającej się w Afryce obecności i zaangażowania licznych aktorów.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#IlonaKorchut">Dżibuti zaś to państwo stabilne politycznie. Na swoim terytorium gości bazy wojskowe Chin, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Włoch, Francji i Niemiec. Prowadzi zbilansowaną politykę zagraniczną w obliczu bardzo intensywnej aktywności międzynarodowej w regionie.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#IlonaKorchut">W okresie kierowania placówką zamierzam również przywrócić agendę gospodarczą w pracach ambasady oraz w relacjach dwustronnych. Obroty handlowe i współpraca gospodarcza Polski z państwami mojej akredytacji są obecnie na bardzo niskim poziomie.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#IlonaKorchut">Warto jednak odnotować, że Etiopia w ostatnim roku, przymuszona niestety trudną sytuacją finansową, weszła na ścieżkę liberalizacji swojego dość protekcjonistycznie prowadzonego rynku, otwierając się szerzej m.in. na zagranicznych inwestorów. Otworzono sektory dotychczas zarezerwowane tylko dla państwa lub dla lokalnych podmiotów. Ambasada będzie ściśle monitorowała wprowadzanie tych reform i sygnalizowała możliwości otwierające się przed polskimi przedsiębiorcami. Potencjalnie rozwojowa może być tu współpraca w sektorach logistyczno-transportowym, infrastruktury miejskiej i rolno-spożywczym, ale także fintech i cyfryzacji. Rozwojowi relacji dwustronnych z regionem może służyć także otwarte w lipcu 2024 r.  przez Ethiopian Airlines połączenie lotnicze Addis Abeby z Warszawą. Dodatkowo Polska jako państwo sukcesu transformacji gospodarczej może być interesującym partnerem dla Etiopii także z punktu widzenia wsparcia eksperckiego.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#IlonaKorchut">Zainteresowanie współpracą gospodarczą z Polską, w tym także jako źródłem importu towarów, sygnalizuje już Dżibuti. Państwo to w wyniku ataków Hutich straciło 60% dochodów z obsługi statków handlowych zawijających do jego portów. Dżibuti poszukuje dodatkowych źródeł dochodu i planuje zdywersyfikować swoją gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#IlonaKorchut">W odniesieniu do Sudanu Południowego wspomnę, że państwo to od momentu powstania w 2011 r. boryka się z szeregiem wyzwań wewnętrznych i zewnętrznych. Potencjał kraju bogatego w surowce, w tym duże złoża dobrej jakości ropy naftowej, w warunkach pokoju byłby bardzo duży. Podczas swojej misji będę zarówno sygnalizować wszystkie zmiany i procesy zachodzące w tym państwie, jak i identyfikować potencjalne obszary współpracy, w tym także w zakresie wsparcia procesu pokojowego oraz pomocy humanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#IlonaKorchut">W odniesieniu do organizacji międzynarodowych, przy których będę akredytowana, planuję przede wszystkim włączenie spotkań w tych organizacjach do agendy wizyt w regionie przedstawicieli polskiej administracji i ekspertów. Unia Afrykańska i IDA to fora, na których warto wzmacniać agendę integracji regionalnej, multilateralizmu i poszanowania porządku opartego na zasadach prawa międzynarodowego. Dodatkowo podczas pełnionej misji będę także szukać w ramach wcześniej wymienionych organizacji możliwości biznesowych dla polskich przedsiębiorstw. Organizacje te realizują szereg projektów i programów w regionie oraz na całym kontynencie afrykańskim.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#IlonaKorchut">Placówka pod moim przewodnictwem będzie także kontynuować realizację projektów rozwojowych w ramach systemu małych grantów oraz wspierać polskie organizacje pozarządowe realizujące projekty rozwojowe i humanitarne w krajach akredytacji.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#IlonaKorchut">Chcę także zadbać o odświeżenie wizerunku Polski w państwach akredytacji, a w szczególności w Etiopii. Współczesna Polska nie jest znana lokalnym odbiorcom. W tym zakresie planuję szereg działań w obszarach związanych z promocją polskiej polityki zagranicznej i gospodarki, jak i w sferze spraw społecznych oraz kultury. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#PawełKowal">Otwieram dyskusję. Proszę bardzo, posłowie Sellin i Jabłoński.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#JarosławSellin">Wiadomo, że misjonarze polscy są bardzo aktywni w Afryce i w Azji. W związku z tym można też z nimi podejmować aktywności promujące jakoś Polskę. Mam pytanie. Czy oni są w tych dwóch krajach? Tak jak mówię, w Etiopii z powodu dominacji autochtonicznego, ortodoksyjnego Kościoła katolików jest niewielu, ale w Sudanie Południowym już to wygląda inaczej, przy czym z drugiej strony jest tam straszliwy konflikt, wojna domowa, sytuacja bardzo niestabilna, jak też dosyć brutalny reżim. Chciałem się więc zapytać, czy jest taka przestrzeń do współpracy z misjonarzami i czy oni tam w ogóle są.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#PawełKowal">Poseł Jabłoński.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#PawełJabłoński">Mam pytanie do pana ministra w związku z tym, że ostatnie nasze posiedzenie poświęcone opiniowaniu kandydatów na ambasadorów były wyjątkowe, bo po raz drugi już od prawie piętnastu miesięcy MSZ przedstawiło informację, że mamy wstępną zgodę pana prezydenta. Mówię tutaj o nominacji kandydatki na funkcję stałego przedstawiciela w Brukseli. Powitaliśmy to jako nadzieję na odejście od wcześniejszej praktyki i powrót do właściwych mechanizmów współpracy między instytucjami. Mam pytanie. Czy w tym przypadku również mamy taką wstępną zgodę? W materiałach tego nie dostaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#PawełKowal">Pan poseł Przydacz. Tak, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#MarcinPrzydacz">Pani radco, odwołam się do pani wcześniejszych doświadczeń w zakresie prowadzonej polityki rozwojowej. Jak wiemy, Polska prowadzi politykę rozwojową także i na kierunku afrykańskim. Etiopia była – zdaje się, że jest nadal – jednym z państw priorytetowych, w których prowadzimy polską politykę rozwojową. Jak w tym zakresie widzi pani swoją aktywność?</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#MarcinPrzydacz">Chciałbym też usłyszeć o planach nie tylko przez pryzmat jakby pewnych moralnych obowiązków, tylko bardziej myślenia w kategoriach rzeczywistego rozwoju, czyli instrumentów, które będą później powodowały intensyfikację na przykład współpracy handlowej pomiędzy Polską a krajami akredytacji, zwłaszcza Etiopią. Słowem, pytam, czy poprzez takie działania rozwojowe, które pani planuje czy chciałaby pani realizować, będziemy mogli także intensyfikować tę współpracę gospodarczą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#PawełKowal">Rozumiem, że to już tyle. Zrobię drugą sesję pytań. No dobrze, poseł Samborski. Tylko proszę łaskawie zapisać się do drugiej sesji wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#TadeuszSamborski">Szanowni państwo, w zasadzie to jedno zdanie jest bardzo ważne w tej rekomendacji, które jakby przekonuje do końca, bo pani Korchut jest przykładem dyplomatki niezmiernie elastycznej i mobilnej, a jednocześnie niezwykle zaangażowanej w swoją pracę i odpowiedzialnej. Rzeczywiście ten życiorys jest bardzo przekonujący, a osiemnaście lat pracy w strukturach MSZ to jest dowód na to, że po prostu jest to kandydatura o kwalifikacjach najwyższej próby. Gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#TadeuszSamborski">Natomiast pragnę zapytać też panią ambasador, bo z curriculum vitae wynika, że wiele lat pracowała pani w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Będąc w Bangkoku, koordynowała pani współpracę z Laosem, Kambodżą itd. Jeśli można, chciałem tylko uprzejmie zapytać, czy w zakresie współpracy kulturalnej w tych dwóch krajach, zwłaszcza w Laosie, udało się jakoś promować polską kulturę. Czy były jakiekolwiek akcenty kulturalne? Czy z pani doświadczenia i oglądu sytuacji nie wypływa taki postulat, żeby jednak otworzyć ambasadę Rzeczypospolitej w Laosie? Mieliśmy ją przez wiele lat. Były tam dłuższe tradycje. Najpierw Polacy byli w komisji nadzoru, potem była ambasada i regularne stosunki dyplomatyczne. Jakie ma pani wrażenia w tym kontekście?</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#TadeuszSamborski">Natomiast przedstawiony przez panią program jest bardzo ambitny. Cieszę się również, że postuluje pani tutaj inaugurację dyplomacji parlamentarnej czy jej umożliwienie i rozkwit. To są dobre postulaty. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#PawełKowal">W tej sesji była jeszcze zapisana pani poseł Wiśniewska. Potem zamknę listę mówców i poproszę o odpowiedzi. Proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Chciałam zapytać tutaj o to, o czym pani wspominała, przez wzgląd na bliskość Jemenu i krwawego, wieloletniego konfliktu, który ma tam miejsce. Tak naprawdę jest on najgorszym kryzysem humanitarnym w skali potrzeb na świecie i jednym z najstraszliwszych kryzysów. Jak ocenia pani wpływ tego konfliktu, ale również różnych frakcji walczących, które według mojej wiedzy częściowo korzystają z Dżibuti, jeżeli chodzi na przykład o khat (czuwaliczkę jadalną) czy oczywiście o uchodźców jemeńskich, którzy przebywają obecnie w Dżibuti? Pytam o to, szczególnie biorąc pod uwagę zmienne frakcje jemeńskie. Z jednej strony mamy ruch Ansar Allah, czyli Hutich, o których pani mówiła, z drugiej strony Southern Transitional Council, czyli Południową Radę Przejściową, jak chyba mówimy po polsku, a tak naprawdę mamy też rząd Jemenu de facto, który znajduje się w Rijadzie, jeżeli dobrze rozumiem. Jakie pani widzi implikacje tej wojny – tak naprawdę nie do końca cywilnej, bo to wojna zastępcza między hegemonami w regionie – dla pani misji w Dżibuti?</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Czy przypadkiem zastanawiała się pani nad kwestią placówki Polskiej Akcji Humanitarnej, ale również misji Caritasu? To polskie misje, które w tym momencie działają w Jemenie. Często zaczynają one w ogóle swoje pierwsze działania projektowe w Dżibuti. To przykładowo projekty rybackie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#PawełKowal">Proszę panią ambasador o odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#IlonaKorchut">Teraz drugie pytanie zadane przez posła Przydacza. Faktycznie w MSZ przez lata miałam możliwość patrzeć na system pomocy rozwojowej. Sama też, jak wskazałam w swoim życiorysie, jakby budowałam ten system. Jestem również zdania, że polskie projekty pomocowe – oczywiście oprócz tego, że pokazują efektywność i solidarność naszego państwa – powinny także nieść za sobą kilka innych elementów. Generalnie staramy się realizować działania w tym kierunku. Tak jak powiedziałam, na pewno w tym momencie Etiopia jest w procesie reform i restrukturyzacji gospodarczej. W swoim wystąpieniu wskazywałam, że widzę tutaj też element wsparcia eksperckiego w ramach pomocy rozwojowej.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#IlonaKorchut">Na terenie Etiopii nasze organizacje pozarządowe realizują trzy duże projekty. Jeden dotyczy wzmocnienia zdolności działania w sytuacjach kryzysowych. Przeznaczony jest dla różnego rodzaju służb etiopskich. Kolejne projekty mają na celu wzmocnienie opieki zdrowotnej i włączenie inkluzywnej edukacji dla młodych Etiopczyków. To są projekty realizowane przez polskie organizacje pozarządowe. Ambasada z kolei realizuje projekty w ramach systemu małych grantów. Skupione są one także na kwestiach dotyczących pomocy w zakresie edukacji i zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#IlonaKorchut">W czasie swojej misji faktycznie chciałabym pójść o krok dalej. Oczywiście wszystkie projekty są bardzo ważne i istotne. Mają bardzo duży wpływ na społeczności, do których są kierowane. Natomiast myślę też tutaj o innym kierunku, czyli o wsparciu administracji państwowej Etiopii w działaniach w zakresie reform i o przekazaniu naszego know-how, jeśli chodzi o transformację i o przejście z systemu zamkniętej gospodarki państwowej do rynkowej. Uważam, że tzw. pomoc techniczna, jeżeli będziemy blisko tych procesów, realizowanych właśnie w ramach programów pomocy rozwojowej, też może wpłynąć w następnej kolejności na możliwość realizacji naszych polskich interesów w różnych innych obszarach. Realizując, wspierając czy inicjując projekty pomocy rozwojowej, oczywiście oprócz budowy wizerunku państwa polskiego jako solidaryzującego się i efektywnego, które zresztą w tym momencie od wielu już lat może udzielać pomocy rozwojowej, na pewno będę więc miała na uwadze również to, żeby projekty wzmacniały także realizację naszych interesów w państwach akredytacji.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#PawełKowal">Panie ministrze, czy pan chciałby coś dodać?</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#PawełKowal">Otworzę ostatnią turę pytań, bo zgłaszał się jeszcze poseł Dziedziczak. Tak? Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#JanMichałDziedziczak">Panie przewodniczący, państwo posłowie, panie ministrze i szanowna pani kandydatko, krótkie pytanie o konsulaty honorowe na terenach trzech państw, gdzie będzie pani akredytowana. Jaka jest aktualnie sytuacja? Nie znalazłem tego w materiałach.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#JanMichałDziedziczak">No i jaki ma pani pomysł na rozwój? Co chciałaby pani osiągnąć w czasie swojej kadencji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#PawełKowal">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#PawełKowal">Proszę państwa, teraz ogłoszę przerwę. Proszę wyłączyć transmisję.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#PawełKowal">[Po przerwie]</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#PawełKowal">Proszę państwa, teraz poddam kandydaturę pod głosowanie. Proszę, żeby państwo posłowie przygotowali sobie karty do głosowania, żeby nam zgrabnie to poszło. Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-1.47" who="#PawełKowal">Kto z pań i panów posłów jest za kandydaturą? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-1.48" who="#PawełKowal">Proszę o ogłoszenie wyniku. Głosowało 25 posłów. Za – 13, przeciw – 12, nikt się nie wstrzymał. Kandydatura uzyskała poparcie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.49" who="#PawełKowal">Dziękuję bardzo. Proszę teraz zaprosić kandydatkę. Gratuluję. Uzyskała pani pozytywną opinię Komisji. Kandydatce życzymy wszystkiego dobrego na nowej drodze życia.</u>
          <u xml:id="u-1.50" who="#PawełKowal">Wspólnie z państwem przechodzimy do punktu drugiego naszych obrad. Informuję, że marszałek Sejmu w dniu 4 lutego skierował projekt uchwały z druku nr 1003 do pierwszego czytania w Komisji. Przystępujemy do pierwszego czytania. Proszę panią poseł Aleksandrę Karolinę Uznańską-Wiśniewską oraz posła Marcina Bosackiego o uzasadnienie projektu uchwały. Proszę bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-1.51" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Oficjalne wyniki, które zostały podane na Białorusi przez centralną komisję wyborczą, wskazywały na zwycięstwo pana Aleksandra Łukaszenki z wynikiem 87,48% głosów przy frekwencji 85,7%, co zostało uznane w większości demokratycznych państw za całkowitą farsę. Główny kontrkandydat pana Aleksandra Łukaszenki zdobył jedynie 3,23%, a pozostali właściwie nie odegrali żadnej istotnej roli w wyborach. Czyli można tutaj mówić o braku realnej opozycji wśród kandydatów na liście wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-1.52" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Szanowni państwo, wierzymy, że Polska jako demokratyczne państwo prawa ma obowiązek sprzeciwiać się sytuacji naszych najbliższych sąsiadów, która ma również, jak państwo oczywiście wiedzą, wpływ na bezpieczeństwo Polski. Sytuacja staje się coraz bardziej newralgiczna i się pogarsza. Oczywiście mamy wielki przywilej jako państwo polskie gościć i wspierać dużą część opozycji białoruskiej, która znajduje się częściowo na Litwie, a częściowo w Polsce. Uważamy, że dalsze tego typu wsparcie jest absolutnie kluczowe.</u>
          <u xml:id="u-1.53" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Mam nadzieję, że państwo mieli okazję zapoznać się z projektem uchwały. Został on państwu przesłany przez sekretariat Komisji. Mogą go państwo również w tym momencie mieć oczywiście przed sobą. Projekt potępia brak przejrzystości i uczciwości podczas wyborów. To z głównych punktów. Z rozczarowaniem przyjmuje decyzję o niedopuszczeniu przez władze białoruskie, pomimo odpowiedniego wyprzedzenia, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie do obserwacji. Sprzeciwia się działaniom ograniczającym podstawowe prawa i wolności obywatelskie społeczeństwa białoruskiego, w tym brutalnym represjom, które od lat mają miejsce na Białorusi i które uderzają w przedstawicieli opozycji, niezależnych dziennikarzy, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i takich działaczy jak m.in. Andrzej Poczobut.</u>
          <u xml:id="u-1.54" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Obecnie mówi się o ponad 1,5 tys. więźniów politycznych na Białorusi, którzy cierpią represje reżimu i brak wolności. Wspieramy dalsze działania społeczności międzynarodowej, w tym Unii Europejskiej i Organizacji Narodów Zjednoczonych, w sprawie ochrony praw obywateli Białorusi i monitorowania przestrzegania praw człowieka w tym kraju. Podsumowując, uznajmy wolną i suwerenną Białoruś – a mam nadzieję, że to państwo takim się stanie w którymś momencie w przyszłości – za kluczowy filar bezpieczeństwa i stabilności naszego regionu. Szanowni państwo, jeżeli sytuacja na Białorusi będzie się jedynie pogarszać, będzie to miało negatywny wpływ na sytuację w Polsce, oczywiście nie tylko poprzez wrogie działania państwa białoruskiego i jego władz na granicy polsko-białoruskiej, ale również przez otwartą współpracę między reżimami Kremla i Aleksandra Łukaszenki, stacjonowanie wojsk rosyjskich, a niektórzy mówią nawet o głowicach nuklearnych na Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-1.55" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Liczymy na pozytywne rozpatrzenie projektu uchwały. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-1.56" who="#PawełKowal">Pan poseł Bosacki.</u>
          <u xml:id="u-1.57" who="#MarcinBosacki">Do słów pani posłanki Uznańskiej-Wiśniewskiej, które w pełni popieram, dodam tylko chyba trzy słowa. Po pierwsze w obecnej sytuacji międzynarodowej, w której niestety wiele państw, także nam bliskich, zapomina o Białorusi i to nie ze złej woli, tylko dlatego, że wszyscy jesteśmy skupieni na Ukrainie, warto, żeby zwłaszcza polski Sejm zabrał w tej sprawie głos.</u>
          <u xml:id="u-1.58" who="#MarcinBosacki">Po drugie ta uchwała jest nie tak odległa od tego, co polski Sejm przegłosował pięć lat temu. Jest też nieodległa od tego, co miesiąc temu przegłosował polski Senat. Żałuję, że projekt zgłoszony do marszałka Sejmu dzień po tzw. wyborach prezydenckich na Białorusi dopiero teraz do nas trafia, ale tak czy owak uważam, że należy zrobić wszystko, aby polski parlament – i izba wyższa, i izba niższa – niemal jednomyślnie potępił to, co się dzieje w Białorusi, bo to jest też polski interes narodowy, by nie zapominać o tym, co tam się dzieje, jak i wspierać dzielnych ludzi represjonowanych przez reżim Łukaszenki.</u>
          <u xml:id="u-1.59" who="#MarcinBosacki">Wreszcie trzeci punkt. Liczyłbym tutaj na ponadpartyjną zgodę. Jeśli chodzi o sprawę Białorusi, mimo fajerwerków retorycznych z jednej i z drugiej strony w niektórych przypadkach, tak naprawdę mieliśmy zgodę od bardzo wielu lat. Przypomnę jeszcze współpracę w ramach grupy na rzecz Białorusi ówczesnych posłów Tyszkiewicza i Lipińskiego. Prosiłbym też przedstawicieli ugrupowań opozycyjnych o wsparcie tego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-1.60" who="#PawełKowal">Proszę państwa, jesteśmy w trakcie pierwszego czytania. Na tym etapie przewiduję coś w rodzaju debaty ogólnej, czyli można zgłaszać ogólne wnioski. Następnie przejdę do drugiego czytania. Przypominam, żeby nie było wątpliwości, że to jest ta procedura, kiedy czytamy… W tym wypadku będziemy czytać akapit po akapicie i – że tak powiem – zatwierdzać. Jesteśmy więc w trakcie pierwszego czytania i debaty ogólnej nad założeniami uchwały.</u>
          <u xml:id="u-1.61" who="#PawełKowal">Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby zabrać głos? Posłowie Fogiel, Terlecki i Fritz. Dziękuję. Zamykam listę mówców. Proszę bardzo, poseł Fogiel.</u>
          <u xml:id="u-1.62" who="#RadosławFogiel">Tak, myślę, że tutaj nie ma kontrowersji. Między nami nie ma zasadniczych różnic. Białoruś jest od dawna w uścisku autorytarnego reżimu. Od wybuchu pełnoskalowej wojny na Ukrainie jeszcze bardziej intensyfikuje współpracę z Rosją. Staje się tak naprawdę przedłużeniem poligonów rosyjskich. Prześladowana jest tam demokratyczna opozycja, niezależne media, jak również Polacy mieszkający na Białorusi. Doskonale pamiętamy o naszych rodakach, którzy są w białoruskich więzieniach. Cieszę się więc poniekąd, że jednak pewna ciągłość została tu zachowana, bo rzeczywiście przez wiele lat polski parlament mówił jednym głosem. Oczywiste jest, że tak jak poprzednie wybory prezydenckie, tak i te nie spełniały żadnych standardów demokratycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.63" who="#RadosławFogiel">Mam nadzieję, że rzeczywiście uda nam się tutaj wypracować dobrą i merytoryczną uchwałę, bo rozumiem, że rozpoczynamy pracę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.64" who="#PawełKowal">Poseł Terlecki. Proszę bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-1.65" who="#RyszardTerlecki">Warto też zwrócić uwagę, że na Białorusi chyba jest bardzo znacząca liczba Polaków, która w żaden sposób nie odpowiada oficjalnym statystykom. W czasie tych rozmów w kuluarach podchodzili wysocy funkcjonariusze państwa białoruskiego i mówili: „Moja babcia uczyła polskiego”, „Mój dziadek był w Korpusie Ochrony Pogranicza” itd. Choć bardzo stanowczo deklarowali swoją lojalność wobec reżimu, to równocześnie sugerowali, że wcale tak nie musi być zawsze. To jest drugi element, o którym powinniśmy pamiętać, że według półoficjalnych informacji na Białorusi mieszka ok. 1 mln Polaków, bo oficjalnie jest ich kilkaset tysięcy. To nie jest wszystko. Ich jest znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-1.66" who="#RyszardTerlecki">No i trzeci aspekt, na który chciałbym zwrócić uwagę. Jest jasne, że ta uchwała odpowiada dziś wszystkim stronom sporu politycznego, ale w czasach, gdy obecne władze powoli zmierzają w stronę standardów białoruskich, z naszej strony ten apel jest taki troszkę mało poważny.</u>
          <u xml:id="u-1.67" who="#PawełKowal">Jeszcze pan poseł Fritz jest zapisany do głosu.</u>
          <u xml:id="u-1.68" who="#RomanFritz">Kolejna rzecz. W moim przekonaniu ten projekt uchwały wpisuje się we wpychanie Białorusi w objęcia Rosji, przed czym przedmówcy chcą przestrzegać. Zalecam więc pewnego rodzaju konsekwencję. Wtrącamy się w wewnętrzne sprawy innych krajów. Przedtem było głosowanie w sprawie Gruzji. Teraz jest Białoruś. Czy będzie Rumunia? Bo to też można ją objąć, prawda? Na wiele Polaków nie stać, ale na podjęcie uchwały owszem. Czy chcielibyśmy, aby po wyborach prezydenckich w Polsce inne kraje w ten sposób podejmowały uchwały w swoich parlamentach? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.69" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Mam pytanie. Czy ostatni fragment tej uchwały – dokładnie ostatnie zdania – nie będzie dowodem pewnej ambiwalencji z naszej strony? Albo wspomagamy opozycję białoruską i robimy również wszystko, żeby w jakiś sposób umożliwić jej funkcjonowanie, albo to funkcjonowanie ograniczamy. Bez wątpienia to, co wybrzmiało na poprzednim wspólnym posiedzeniu Komisji, to jest fakt, że opozycja białoruska poniosła pewne szkody właśnie za czasów rządów Donalda Tuska, kiedy zlikwidowano Biełsat i ograniczono jego działanie.</u>
          <u xml:id="u-1.70" who="#PawełKowal">Jeszcze poseł Dziedziczak. Proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.71" who="#JanMichałDziedziczak">Chcę tylko coś powiedzieć do protokołu. Mam świadomość, że słuchają nas też przyjaciele Białorusi, Białorusini mieszkający w Polsce i Białorusini z Białorusi z racji transmisji internetowej, zarówno związani z reżimem, jak i ci z opozycji demokratycznej. Stanowisko bardzo wielu Polaków to stanowisko niezwykle przyjazne Białorusi i Białorusinom. Wielokrotnie robiono badania antropologiczne i etnograficzne, poszukując najbliższego nam narodu na świecie. Narodem najbliższym Polakom jest naród białoruski. To są Białorusini. To Wielkie Księstwo Litewskie, z którym byliśmy w udanym sojuszu przez kilkaset lat. Gdyby sytuacja na Białorusi była w normie, gdyby był to kraj demokratyczny, gdyby Białoruś poszła drogą Stanisława Szuszkiewicza, mielibyśmy niewątpliwie sojusz polityczny w Europie Środkowej, który byłby bardzo silny, znaczący i pozytywnie demokratyczny. Z wartościami bardzo bliskimi obu narodom oddziaływalibyśmy na cały region.</u>
          <u xml:id="u-1.72" who="#JanMichałDziedziczak">Bardzo dziękuję i pozdrawiam wszystkich Białorusinów, którzy nas oglądają. Wyrażam jedynie ubolewanie, że w wyniku tego, co dzieje się na Białorusi od trzydziestu jeden lat, ten potencjał przyjaźni i bliskości nie jest wykorzystywany politycznie w interesie obu naszych narodów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.73" who="#PawełKowal">Teraz poproszę wnioskodawców, żeby się odnieśli do uwag, a później jeszcze pana ministra, jeżeli chciałby coś dodać. Przejdziemy do drugiego czytania, ponieważ tak zakładam.</u>
          <u xml:id="u-1.74" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Szanowni państwo, najpierw odpowiadając pani poseł Agnieszce Wojciechowskiej van Heukelom, powiem, że kluczowe osoby z opozycji białoruskiej jak najbardziej zostały poinformowane o projekcie uchwały. Zostały poinformowane w momencie jej złożenia do laski marszałkowskiej. Jak najbardziej wspierają ten proces. Z jednej strony i biuro pani Swiatłany Cichanouskiej, czyli prezydent elekt z ostatnich wyborów z 2022 r., oraz pan minister Paweł Łatuszka, jak również niektórzy przedstawiciele Biełsatu, jak na przykład pani Alina Kouszyk, wiedzą, że projekt jest procedowany, i w pełni wspierają te działania.</u>
          <u xml:id="u-1.75" who="#AleksandraKarolinaUznańskaWiśniewska">Odpowiadając panu posłowi Fritzowi, panie pośle, wiedza dotycząca rzeczywistych wyników wyborów na Białorusi tak naprawdę nie istnieje w obiegu publicznym, dlatego że oczywiście wybory były fikcją. Zostały przeprowadzone przy pogwałceniu każdej zasady demokratycznych wyborów. Takie dane po prostu nie istnieją.</u>
          <u xml:id="u-1.76" who="#PawełKowal">Proszę bardzo, poseł Bosacki.</u>
          <u xml:id="u-1.77" who="#MarcinBosacki">Panie marszałku, powiem panu zupełnie… Rozmawiajmy poważnie. Powiem panu, że ten jeden ton w pana wypowiedzi, że to jest wina Zachodu, jest fałszywy. Podobnie jest fałszywy wobec Białorusi, jak i wobec obecnej próby, niestety dzisiaj już jasno wyrażonej przez przedstawicieli administracji amerykańskiej, czyli że można kupić Rosję, że można zwerbować Rosję w sojuszu z Chinami. To się nie stanie, tak jak nie można było niestety zwerbować Łukaszenki, bo splot interesów, ideowej wspólnoty autorytarnej i nienawiści wobec Zachodu był i jest zbyt duży w jednym i w drugim wypadku.</u>
          <u xml:id="u-1.78" who="#MarcinBosacki">Jednak jeszcze moja rada jako dyplomaty z pewnym doświadczeniem. Jak do pana albo do kogoś innego przychodzą przedstawiciele wysokich władz i mówią, że mieli dziadka czy babcię pochodzenia polskiego, to nie zawsze jest to prawda i nie zawsze im o to chodzi, żeby było miło, tylko o to, żeby to pan się rozluźnił. Nie zawsze to są tylko przedstawiciele dyplomacji.</u>
          <u xml:id="u-1.79" who="#MarcinBosacki">Natomiast do pana posła Fritza powiem, że tutaj już bardzo stanowczo… Brak zgody. Kiedy w Polsce w latach 80. były przeprowadzane wybory w warunkach skandalicznych, ale dużo lepszych niż te, w jakich w tej chwili wybory zostały przeprowadzone na Białorusi, to myśmy, czyli niezależne społeczeństwo obywatelskie Polski, przyjmowali głosy krytyki czy potępienia ze strony parlamentów zachodnich z zadowoleniem. Tym się różnią wybory w demokracjach od wyborów w krajach autorytarnych, że w demokracjach one mogą być nieperfekcyjne, ale generalnie są wolne, a w sytuacji, w której ma pan 1,5 tys. więźniów politycznych i prawie 1 mln ludzi wypędzonych w ostatnich pięciu latach z Białorusi, w dużej mierze do Polski, to po prostu nie ma sensu pytanie, jakie były prawdziwe wyniki, bo te wybory, samo ich zaplanowanie, kampania wyborcza, możliwość składania swojej akcesji przez obywateli, możliwość wystawiania list opozycyjnych – to po prostu nie istnieje. Więc nie ma prawdziwych wyników, tylko cały ten proces wyborczy, podobnie jak w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na przykład w roku 1985, jest sfałszowany. Te wybory są nieprawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-1.80" who="#MarcinBosacki">Odnosimy to do naszego projektu uchwały, wychodząc z założenia, że owszem, tak, demokracje i państwa Zachodu mają nie tylko prawo, ale – tak jak wspomniała moja koleżanka, pani posłanka Uznańska-Wiśniewska – i obowiązek występowania w imieniu tych, którzy przynajmniej w swoim kraju, a nie na emigracji nie mogą w sprawie wolnych wyborów występować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.81" who="#PawełKowal">Może pan minister chciałby tutaj się dołączyć? Czy były rzeczy, na które pan chciałby zwrócić uwagę na tym etapie?</u>
          <u xml:id="u-1.82" who="#PawełKowal">Proszę państwa, nie zostały złożone żadne wnioski, więc przechodzimy do drugiego czytania. Drugie czytanie będzie wyglądało tak jak…</u>
          <u xml:id="u-1.83" who="#KarinaParśniak">Proceduralnie musimy zamknąć pierwsze czytanie, żeby przejść do szczegółowego rozpatrzenia. Gdyby pan przewodniczący ewentualnie mógł zamknąć pierwsze czytanie, to przejdziemy do szczegółowego rozpatrzenia, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-1.84" who="#PawełKowal">Przechodzimy do rozpatrzenia projektu. Tytuł uchwały. Panie i panowie posłowie, czy do tytułu są jakieś uwagi? Są czy nie ma? Nie widzę, nie słyszę. Idziemy dalej.</u>
          <u xml:id="u-1.85" who="#PawełKowal">Pierwszy akapit. Nie ma uwag. Stwierdzam, że został rozpatrzony przez Komisję bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1.86" who="#PawełKowal">Poseł Fritz. Do czego pan się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-1.87" who="#PawełKowal">Panie i panowie, czyli jeżeli chodzi o pierwszy akapit, został rozpatrzony przez Komisję bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1.88" who="#PawełKowal">Będę mówił „bez poprawek”, panowie, ale oznacza to, że przyjmujemy te poprawki, które są wytłuszczone, a także oznacza delegację dla Biura Legislacyjnego do wprowadzenia zmian o charakterze językowym, gramatycznym, ortograficznym itd.</u>
          <u xml:id="u-1.89" who="#PawełKowal">Przechodzę do drugiego akapitu. To jest ten, gdzie potępia się brak przejrzystości. Nie ma poprawek. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła go bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1.90" who="#PawełKowal">Przechodzę do trzeciego akapitu. Panowie posłowie, bo pan poseł Rau się spieszy. Trzeci akapit. Skupcie się, proszę, na nim. Poseł Rau i poseł Dziedziczak, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.91" who="#ZbigniewRau">Rozumiem, że już jesteśmy w drugim czytaniu…</u>
          <u xml:id="u-1.92" who="#JanMichałDziedziczak">Na wstępie powiem, że całkowicie się zgadzam z wypowiedzią pana posła Zbigniewa Raua. Rzeczywiście tu mi brakuje jednego elementu, ale o tym za chwilkę.</u>
          <u xml:id="u-1.93" who="#JanMichałDziedziczak">Natomiast jeśli chodzi o trzeci akapit, to tutaj uwaga natury semantycznej. „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z rozczarowaniem przyjmuje decyzję o niedopuszczeniu”. Szanowni państwo, słowo „rozczarowanie” zakłada, że spodziewaliśmy się czegoś innego, więc tu się z tym słowem nie zgadzam, bo niczego dobrego się wcześniej nie spodziewałem. Nie ma tu więc mowy o żadnym rozczarowaniu. Sugeruję na przykład zamienienie słowa „rozczarowanie” na „oburzenie”. Myślę, że to jest dużo bardziej adekwatne i realistyczne słowo.</u>
          <u xml:id="u-1.94" who="#JanMichałDziedziczak">Teraz ostatni element tego trzeciego akapitu. We fragmencie „pomimo odpowiedniego wyprzedzenia do obserwacji procesu wyborczego przez przedstawicieli Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, co podważyło jego rzetelność i przejrzystość” dodałbym słowo „dodatkowo”, a więc: „co dodatkowo podważyło jego rzetelność i przejrzystość”, prawda? To niedopuszczenie OBWE dodatkowo podważyło, czyli sugeruję…</u>
          <u xml:id="u-1.95" who="#PawełKowal">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.96" who="#MichałGajewski">Tylko w kwestii formalnej, żebyśmy mieli jasność co do procedury. Obecnie znajdujemy się w ramach szczegółowego rozpatrzenia po pierwszym czytaniu. Drugie czytanie odbędzie się na posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-1.97" who="#PawełKowal">Poczekajcie. Proszę państwa, mamy rekomendację pana mecenasa. Jesteśmy na etapie szczegółowego rozpatrzenia. Poczekajcie, proszę, ale po kolei. Pani mecenas…</u>
          <u xml:id="u-1.98" who="#PawełKowal">Dziękuję Biuru Legislacyjnemu za czujność. Jesteśmy w trakcie szczegółowego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-1.99" who="#PawełKowal">Potrzebuję teraz poprawki posła Raua i poprawki posła Dziedziczaka. Mam pytanie do Biura Legislacyjnego. Panowie posłowie, czy macie gotowe te poprawki?</u>
          <u xml:id="u-1.100" who="#PawełKowal">Czy pan poseł Rau ma gotową poprawkę?</u>
          <u xml:id="u-1.101" who="#PawełKowal">Czy pan poseł Dziedziczak ma swoją? Tak albo nie.</u>
          <u xml:id="u-1.102" who="#PawełKowal">[Po przerwie]</u>
          <u xml:id="u-1.103" who="#PawełKowal">Trzeci akapit. Jeżeli nie będzie sprzeciwu, pozwolę sobie uznać, że on został rozpatrzony bez poprawek, dlatego że poseł Bosacki ustalił poprawki, które konsumują wypowiedź posła Raua, i zgłosi je do czwartego akapitu. OK, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.104" who="#PawełKowal">Jesteśmy przy rozpatrywaniu szczegółowym trzeciego akapitu. Czy są uwagi do trzeciego akapitu? Ostatnie pytanie. Poseł Dziedziczak.</u>
          <u xml:id="u-1.105" who="#PawełKowal">Stwierdzam, że akapit został rozpatrzony przez Komisję… Jak to się mówi teraz? Z poprawkami czy bez poprawek? Z poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.106" who="#PawełKowal">Przechodzimy do czwartego akapitu. Proszę bardzo, posłowie Przydacz i Bosacki.</u>
          <u xml:id="u-1.107" who="#MarcinPrzydacz">Nie chciałem wypowiadać się na wcześniejszym etapie, ale także i w moim przekonaniu ta uchwała jest potrzebna. W dużej mierze jest ona napisana w sposób odpowiadający i stanowi faktycznemu, i naszemu oczekiwaniu politycznemu. Mogę się tylko przyłączyć do tego głosu pana posła Bosackiego, który dotyczył pewnego zdziwienia, dlaczego trafia ona do nas z tak dużym opóźnieniem.</u>
          <u xml:id="u-1.108" who="#MarcinPrzydacz">Natomiast chciałbym zgłosić poprawkę do paragrafu czwartego. Mam ją pisemnie przygotowaną. Z uwagi na odnoszenie się tutaj do sytuacji rzetelnego poinformowania opinii publicznej w kontekście funkcjonowania niezależnych dziennikarzy… O tym traktuje tenże akapit.  Nie sposób jest mówić o jakimkolwiek systemie politycznym, który chciałby nazywać się demokratycznym, jeśli opinia publiczna nie jest w sposób rzetelny poinformowana. Zdecydowanie z taką sytuacją mamy do czynienia na Białorusi. Mówiąc wprost, uważam, że po słowach „społeczeństwa obywatelskiego”, czyli po ostatnich słowach tego akapitu, należy dopisać zdanie dodatkowe brzmiące tak: „Bezwzględnie potępić należy w szczególności praktykę niewpuszczania przedstawicieli niezależnych mediów na konferencje prasowe organizowane przez władze publiczne”. Kropka.</u>
          <u xml:id="u-1.109" who="#MarcinPrzydacz">Tylko poprzez rzetelne informowanie opinii publicznej, a to jest możliwe tylko wtedy, kiedy media mają dostęp do konferencji prasowych władz publicznych, jest wskazane… Myślę, że zarówno pan minister Bartoszewski, jak i pan dyrektor Zajączkowski, osoby znające się wybitnie także i na polityce wschodniej, uznają tę poprawkę za sensowną i potrzebną. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.110" who="#PawełKowal">Poddam teraz pod głosowanie dwie propozycje. Proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.111" who="#PawełKowal">Czyli w takim razie… Proszę o chwilę skupienia. W takim razie w kolejności po pierwsze poddam pod głosowanie poprawkę, którą zgłosił poseł Przydacz, dlatego że ona ma stanowić integralną część czwartego akapitu. Następnie poddam pod głosowanie propozycję posłów Bosackiego i Raua w ostateczności, bo tak to się ułożyło, która dotyczy dodania akapitu piątego po akapicie czwartym. Czy państwo rozumieją, nad czym będziemy głosować?</u>
          <u xml:id="u-1.112" who="#PawełKowal">Poseł Jabłoński w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-1.113" who="#PawełKowal">Proszę państwa, myślę, że już wszystkie argumenty tutaj padły. Pozwolę sobie zamknąć dyskusję nad punktem czwartym.</u>
          <u xml:id="u-1.114" who="#PawełKowal">Teraz poddam pod głosowanie poprawkę posła Przydacza. Proszę bardzo. Kto z pań i panów posłów jest za poprawką posła Przydacza? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-1.115" who="#PawełKowal">Proszę o podać wynik. Głosowało 19 posłów. Za – 8, przeciw – 11, nikt się nie wstrzymał. Dziękuję bardzo. Ta poprawka nie przeszła.</u>
          <u xml:id="u-1.116" who="#PawełKowal">Kolejna poprawka polega na tym, żeby dodać akapit piąty zredagowany wspólnie przez posłów Bosackiego i Raua. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Proszę podnieść rękę i nacisnąć guzik, jak tam trzeba. Otworzyłem głosowanie. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-1.117" who="#PawełKowal">Proszę podać wynik głosowania. Dziękuję bardzo. Głosowało 17 posłów. Za – 16, nikt nie był przeciw, 1 poseł się wstrzymał. Ta poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-1.118" who="#PawełKowal">Stwierdzam, że ten punkt został rozpatrzony z poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-1.119" who="#PawełKowal">Przechodzimy do akapitu, który teraz już będzie szóstym akapitem. To jest ten, w którym Sejm „apeluje do władz Białorusi o natychmiastowe i bezwarunkowe” itd. Czy są uwagi do tego akapitu? Nie ma. Stwierdzam, że został on rozpatrzony przez Komisję bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1.120" who="#PawełKowal">Przechodzimy do akapitu siódmego, w którym Sejm „popiera działania społeczności międzynarodowej” itd. Czy są uwagi? Stwierdzam, że akapit siódmy został rozpatrzony przez Komisję bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1.121" who="#PawełKowal">Przechodzimy do akapitu ósmego, gdzie „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej apeluje do Rady Ministrów o dalsze” itd. Czy są uwagi? Nie ma. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła ten akapit bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1.122" who="#PawełKowal">Przechodzimy do akapitu dziewiątego, gdzie Sejm „podkreśla potrzebę prowadzenia skoordynowanych działań” itd. Czy są uwagi? Nie ma. W związku z tym stwierdzam, że akapit został rozpatrzony przez Komisję bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1.123" who="#PawełKowal">Przechodzimy do akapitu dziesiątego. To jest tam, gdzie „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje wolną i suwerenną Białoruś za kluczowy filar” itd. Pamiętam, panie pośle, że dołożymy poprawkę, ale to nie jest do dziesiątego akapitu, tylko zrobimy jedenasty. Czy do dziesiątego są uwagi? Nie ma. W związku z tym stwierdzam, że ten akapit został rozpatrzony przez Komisję bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1.124" who="#PawełKowal">Czy ktoś chciałby coś dodać? Wiem, że jest poprawka zgłoszona przez posła Dziedziczaka.</u>
          <u xml:id="u-1.125" who="#PawełKowal">Czy ktoś chciałby podjąć dyskusję na ten temat? Nie ma zgłoszeń. Rozumiem, że to zostało przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-1.126" who="#PawełKowal">Proszę państwa, został dołożony akapit jedenasty jako poprawka.</u>
          <u xml:id="u-1.127" who="#PawełKowal">Proponuję, by Komisja upoważniła nasze dostojne Biuro Legislacyjne do dokonania zmian o charakterze redakcyjnym i językowym, jeśli takie się pojawią. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-1.128" who="#PawełKowal">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie całego projektu uchwały z przyjętymi poprawkami. Teraz głosujemy nad całością. Proszę panie i panów posłów, żeby przygotować karty do głosowania. Proszę przyszykować się do głosowania. Dziękuję bardzo. Wszyscy przyszykowani. Otwieram głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-1.129" who="#PawełKowal">Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Czy wszyscy zagłosowali? Tak.  Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.130" who="#PawełKowal">Proszę o ogłoszenie wyniku. Głosowało 21 posłów. Za – 14, przeciw – 1, 6 osób się wstrzymało. Wniosek uzyskał większość.</u>
          <u xml:id="u-1.131" who="#PawełKowal">Dziękuję bardzo wszystkim klubom za solidarną współpracę i wspólne redagowanie.</u>
          <u xml:id="u-1.132" who="#PawełKowal">Jeszcze sprawozdawca. Proszę bardzo. Poseł Bliźniuk na sprawozdawcę. Dziękuję bardzo. Czy ktoś jest przeciw? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-1.133" who="#PawełKowal">Dziękuję bardzo. Zamykam posiedzenie.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>