text_structure.xml
21.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PawełKowal">Tak jak powiedziałem, rozpoczynając prowadzenie tej Komisji pod koniec ubiegłego roku, chcemy włączyć do procesu jak najwięcej partnerów społecznych, organizacji pozarządowych, szczególnie tych biznesowych i intelektualnych, które są szczególnie zaangażowane w pomoc rozwojową, w tym wypadku także w kontekście odbudowy Ukrainy. Ale przede wszystkim naszym celem jest wzmocnienie polskiego biznesu, przedsiębiorców oraz miejsc pracy wobec instytucji Organizacji Narodów Zjednoczonych, które ogłaszają przetargi, dostarczają usługi i towary dla państw objętych działaniami wojennymi.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PawełKowal">Taki jest sens dzisiejszego wysłuchania. Zależało nam bardzo na tym jako członkom Komisji, żeby pokazać wagę tej sprawy.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PawełKowal">Teraz przechodzę do prowadzenia wysłuchania, które jest dość formalnie obwarowane i uniemożliwia dyskusję, jednak daje możliwość wystąpienia partnerom społecznym, a nam daje możliwość wysłuchania tych wystąpień.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PawełKowal">Informuję, iż zgodnie z art. 70f ust. 3 regulaminu Sejmu porządek dzienny posiedzenia obejmuje wyłącznie wysłuchanie publiczne, które zgodnie z art. 70f ust. 2 regulaminu odbywa się tylko na jednym posiedzeniu Komisji. Zgodnie z art. 70g ust. 2 regulaminu Sejmu podmioty biorące udział w wysłuchaniu mogą wystąpić tylko raz, co oznacza, że w trakcie wysłuchania publicznego nie przeprowadza się dyskusji. Zgodnie z art. 70g ust. 1 regulaminu Sejmu ustalam alfabetyczną kolejność wystąpień oraz wyznaczam pięciominutowe wystąpienia dla podmiotów zgłoszonych do wysłuchania publicznego.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PawełKowal">Teraz przystąpię do realizacji porządku dziennego. Mam informację, kto z państwa się zgłosił, kto faktycznie potwierdził obecność i jest obecny. Pierwszy jest pan Kamil Czyż, ale on jest nieobecny. Później jest pani Izabela Fortuniak, która reprezentuje Związek Ogólnopolski Projektantów i Inżynierów. Proszę panią o zabranie głosu.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#IzabelaFortuniak">Powołanie biura UNOPS w Polsce widzimy jako naprawdę ogromną szansę dla naszej branży w kontekście ekspansji na Ukrainie. Dużo się mówi o obecności branży budowlanej, o tym, jak ona może wspierać tę odbudowę. My stoimy na stanowisku, że odbudowa tak naprawdę powinna się rozpocząć już teraz. Bo bardzo często padają w przestrzeni publicznej takie głosy, że ta odbudowa rozpocznie się po zakończeniu wojny – natomiast jesteśmy branżą, która projektuje, przygotowuje wszelkiego rodzaju masterplany. Gorąco apelujemy o wszelkie inicjatywy, które będą wspierały ten proces już tu i teraz, czyli nawiązywanie tych relacji. Właśnie w powołaniu tego biura widzimy dużą szansę na wsparcie finansowe. Jako organizacja oraz jako firmy, które są zrzeszone w tej organizacji, doszkalamy się w przetargach międzynarodowych i planujemy misje gospodarcze. Natomiast na pewno gdzieś ta dyskusja się toczy wokół tych środków.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#IzabelaFortuniak">Powołanie biura o takim prestiżu i międzynarodowym znaczeniu widzimy jako dużą szansę dla naszych firm zrzeszonych w związku. Jest to czterdzieści firm, które są w organizacji, ale tak naprawdę firm projektowych jest więcej. Jeżeli mówimy o dużych firmach, które mają swoje firmy matki za granicą, to jest im łatwiej i są już obecne na rynku ukraińskim. Przed wojną działało tam wiele firm. Chcemy również wspierać mniejsze, na przykład kilkuosobowe biura projektowe, które usługę intelektualną mogą świadczyć nawet już teraz, nie muszą fizycznie tam być, ale praca z nowoczesnymi technologiami, rozwiązaniami cyfrowymi do projektowania umożliwia im działanie już na tu i teraz. Widzimy potencjalną szansę, żeby czerpać z doświadczenia całego staffu potencjalnego biura i jednocześnie być po prostu aktywnymi od samego początku, żeby nie przegapić tego momentu Cała nasza organizacja cieszy się z inicjatywy otwarcia biura UNOPS w Polsce, w Warszawie. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#PawełKowal">Kolejna do głosu zapisana jest pani Irena Steciak, która reprezentuje miasto Rzeszów, tak?</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#IrenaSteciak">Niedawno odbyliśmy pierwszą misję gospodarczą przedstawicieli różnych branż, od budowlanych po przemysłowe i również firmy okołobudowlane, w Truskawcu. Tam odbyły się spotkania z przedstawicielami samorządów ukraińskich i nawiązano dość fajne kontakty. Wiadomo jednak, że wszystko to potrzebuje wsparcia finansowego dla polskich przedsiębiorców.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#PawełKowal">Do głosu zapisał się pan Bruno Surdel, który reprezentuje fundację Centrum Stosunków Międzynarodowych. Proszę bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#BrunoSurdel">Dzisiejsze spotkanie poświęcone jest notyfikacji umowy pomiędzy rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją Narodów Zjednoczonych w sprawie utworzenia przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do Spraw Obsługi Projektów UNOPS w Warszawie. To decyzja o znaczeniu strategicznym, która musi jednak przynieść korzyści zarówno Polsce, jak i polskim przedsiębiorstwom – i to chciałbym szczególnie uwypuklić.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#BrunoSurdel">Organizacja Narodów Zjednoczonych – mam na myśli agendy – ma nikłą obecność w Polsce, choć Polska wywiązuje się ze swoich zobowiązań pod względem kontrybucji czy też wkładów. To nie jest korzystne i musi zostać zmienione, ale oczywiście z realną korzyścią dla naszego kraju. Utworzenie biura UNOPS w Warszawie może przyczynić się do zwiększenia polskiego zaangażowania w procesie odbudowy Ukrainy. Jak wszyscy wiemy, inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała niezmierzone straty. Polska, będąc sąsiadem i bliskim partnerem Ukrainy, powinna odegrać większą rolę w odbudowie, ale też w modernizacji tego kraju. Biuro UNOPS w Warszawie stwarza okazję do działań, które umożliwią bardziej aktywne uczestnictwo polskich firm w tym procesie.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#BrunoSurdel">Konsultacje przeprowadzone przez nasz think tank, Centrum Stosunków Międzynarodowych, jednoznacznie pokazują, że polskie firmy są zainteresowane udziałem, inwestycjami w Ukrainie. Potrzebujemy biura UNOPS w Warszawie, ale po to – i to chciałbym jasno zaznaczyć – aby umożliwić polskim firmom udział w międzynarodowych projektach infrastrukturalnych i zamówieniach. By stworzyć większe szanse udziału polskich firm w przetargach w Ukrainie i docelowo także w innych krajach.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#BrunoSurdel">Obecność biura UNOPS w Polsce wiąże się również z koniecznością wniesienia wkładu finansowego. Programowanie polskiego wkładu powinno odbywać się z uwzględnieniem obszarów priorytetowych dla Polski, w tym dla polskiego biznesu. Część tego wkładu powinna zostać przeznaczona na szkolenia dla polskich firm z procedur przetargowych ONZ, natomiast druga część, która stanowiłaby polską oficjalną pomoc rozwojową, mogłaby być przeznaczona na odbudowę Ukrainy w obszarach wskazanych przez polski rząd. Nadrzędny jest tutaj interes Polski.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#BrunoSurdel">Lokalizacja biura UNOPS w Warszawie podniesie niewątpliwie prestiż międzynarodowy Polski. Oczekujemy jednak przy tym, że w biurze tym w Warszawie w znaczącej części będą zatrudniani obywatele polscy, co również wzmocniłoby nasz wpływ. Ale przede wszystkim musi to być znaczący krok w celu wzmocnienia naszego głosu w formułowaniu strategii regionalnych ONZ. Przy mądrym zarządzaniu i dyplomatycznym wsparciu UNOPS Polska powinna wzmocnić swoją rosnącą pozycję w rankingu krajów korzystających z systemu zamówień publicznych ONZ. To jest sprawa niezwykle istotna, a pod tym względem, jak wszyscy wiemy, jest naprawdę bardzo dużo do zrobienia.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#BrunoSurdel">Sukcesywne zwiększanie udziału polskiego biznesu w systemie zamówień publicznych ONZ poprzez szkolenia i działania włączające biznes do programów realizowanych przez inne agendy i programy ONZ będzie korzystne dla naszej gospodarki. Współpraca z UNOPS mogłaby także ułatwić polskim firmom dostęp do najnowszych technologii i najlepszych praktyk zarządzania projektami. To ma znaczenie w kontekście modernizacji infrastruktury oraz wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań nie tylko w Ukrainie, w przypadku oczywiście większego udziału polskiego biznesu. To samo dotyczy także dostępu do międzynarodowych norm i procedur, co wpłynęłoby korzystnie na konkurencyjność firm polskich na arenie międzynarodowej.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#BrunoSurdel">UNOPS specjalizuje się w skomplikowanych programach odbudowy infrastruktury, w tym dróg, mostów, sieci kolejowych oraz budynków. Polskie firmy mają ogromne doświadczenie w tej dziedzinie i mamy nadzieję, że zostanie ono docenione i odpowiednio wykorzystane przez UNOPS. To są inwestycje o szczególnym znaczeniu dla gospodarki Ukrainy, w ramach których polskie firmy mogłyby inwestować na Ukrainie, korzystając z gwarancji inwestycyjnych polskiego rządu oraz programów odbudowy prowadzonych przez UNOPS.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#BrunoSurdel">Polska, będąc krajem granicznym, ma strategiczne położenie, umożliwiające efektywne wsparcie logistyczne i handlowe dla Ukrainy. Rozwój sieci logistycznych pomiędzy Polską a Ukrainą, w tym połączeń drogowych, kolejowych oraz morskich, będzie korzystny zarówno dla naszej gospodarki, jak i dla ukraińskiego handlu z Zachodem.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#BrunoSurdel">Obecność międzynarodowej instytucji takiej jak UNOPS w Polsce powinna również zwiększyć atrakcyjność naszego kraju jako miejsca do lokowania inwestycji zagranicznych. Warszawa mogłaby stać się hubem dla międzynarodowych projektów rozwojowych, przyciągając dodatkowe inwestycje i partnerów biznesowych. Korzystne dla interesów Polski byłoby także utrzymanie biura UNOPS w Polsce, wspierające działania w krajach priorytetowych dla polskiej pomocy rozwojowej, na przykład Mołdawii czy Gruzji. Ratyfikacja umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a ONZ w sprawie utworzenia UNOPS jest krokiem nie tylko koniecznym, ale i strategicznie korzystnym dla Polski – pod warunkiem, że przyniesie wymierne korzyści dla naszego kraju i naszych firm.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#BrunoSurdel">Centrum Stosunków Międzynarodowych, które mam zaszczyt reprezentować, będzie przyglądać się realizacji tej inicjatywy i wspierać działania zmierzające do maksymalizacji korzyści płynących z obecności UNOPS w Polsce. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#PawełKowal">Kolejny do głosu zapisał się pan Dariusz Szymczycha, który reprezentuje Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#DariuszSzymczycha">Mamy świetną orientację co do potrzeb odbudowy Ukrainy i obserwujemy z pewną zazdrością, jak działa UNOPS Ukraine. Bardzo aktywna struktura UNOPS, która ogłasza szereg przetargów na rzecz rozbudowy Ukrainy, przetargów ONZ, w których siłą rzeczy większą możliwość przebicia mają firmy ukraińskie lub zachodnie.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#DariuszSzymczycha">Mamy pewną niedoreprezentację, która wynika z braku osadzenia UNOPS w Polsce. Uważamy, że w interesie polskich przedsiębiorców, gospodarki oraz państwa, które myśli o strategicznej kooperacji z Ukrainą, jest ustanowienie biura UNOPS w Polsce. Praca tego ośrodka w Warszawie, być może w Rzeszowie, blisko granicy z Ukrainą, z pewnością przyczyni się do możliwości przeszkolenia polskich przedsiębiorców w zakresie udziału w przetargach ONZ. Ta forma nie jest dzisiaj zbyt popularna.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#DariuszSzymczycha">Potrzebujemy wyspecjalizowanej jednostki, która pomoże nam, naszym organizacjom przedsiębiorców w prowadzeniu tych szkoleń i w przekonywaniu przedsiębiorców, aby zapisali się na listę ONZ. Na pewno podniesie to rangę Polski jako hubu pomocy Ukrainie. Do tej pory szczycimy się tym, że jesteśmy hubem pomocy humanitarnej, pomocy militarnej. Mówimy o odbudowie Ukrainy. Jednak, aby stać się tym hubem pomocy i odbudowy Ukrainy, musimy mieć do tego właściwe instrumenty. W przekonaniu naszej izby biuro UNOPS w Polsce będzie także polskim instrumentem udziału w odbudowie Ukrainy. Przybliży nam przetargi, ofertę, zbliży polskich przedsiębiorców do środków finansowych tej organizacji.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#DariuszSzymczycha">Oczywiście dżentelmeni nie mówią o pieniądzach, ale o pieniądzach trzeba mówić. My jako izba obserwujemy i porównujemy udział Polski i innych krajów w odbudowie Ukrainy. Może to nie jest na temat, ale naszą słabością jest brak polskiego wkładu narodowego, znaczonego po polsku. Jeśli zdecydujemy się na powołanie biura UNOPS w Polsce, co serdecznie rekomenduję, powinniśmy założyć pewien polski wkład w funkcjonowanie tego biura i w ten pakiet pieniędzy, który będzie wykorzystany do przetargów. Oczywiście te pieniądze nie będą znaczone, bo będą to pieniądze w ramach systemu przetargów ONZ, ale sama obecność biura w Polsce, obecność polskich pracowników, współpraca z takimi organizacjami jak Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza na pewno upowszechni wśród przedsiębiorców możliwość udziału w tych przetargach. W moim przekonaniu to będzie klucz do sukcesu. Rekomenduję, aby Sejm RP rozważył ratyfikację tej umowy międzynarodowej. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#PawełKowal">Kolejny do głosu zapisał się pan Kamil Wyszkowski, który reprezentuje UN Global Compact Network Poland.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#KamilWyszkowski">Moja prośba do wszystkich państwa to oczywiście zwrócenie uwagi na fakt, że UNOPS prowadzi działania na rzecz odbudowy Ukrainy od pierwszych tygodni wojny. To jest jedna z ważniejszych informacji. Na dzisiaj mamy dziewiętnaście kluczowych projektów, które definiujemy jako fundamentalnie ważne dla wzmacniania odbudowy i stabilizacji Ukrainy, na kwotę 154 mln dolarów. Po zamknięciu konferencji w Berlinie zadeklarowana kwota ma się podwoić. Odbudowa będzie się opierała się na kilku obszarach, przede wszystkim na odbudowie szpitali i szkół, co mamy uzgodnione z rządem ukraińskim. Przypomnę tylko, że do tej pory zostało odbudowanych 76, zakolejkowanych jest kolejnych 70, ponad 4 tys. tzw. residential units, czyli budynków, które zostały zniszczone, gdzie zwyczajnie mieszkali cywile. Bardzo ważny jest proces odbudowy infrastruktury mostowej i drogowej, co jest niezbędne dla funkcjonowania gospodarki ukraińskiej. Bardzo ważny program rozminowania Ukrainy – jeden z najistotniejszych z punktu widzenia tego, co się dzieje po naszej wschodniej granicy, po drugiej stronie, gdzie Ukraina jest obecnie najsilniej zaminowanym krajem. Kiedyś to była Kambodża, teraz to jest właśnie nasz wschodni sąsiad. Demining program jest jednym z ważniejszych działań, które prowadzi UNOPS w Ukrainie. Zresztą też w bardzo ciekawym partnerstwie, które warto przybliżyć – to jest NATO, to są takie rządy jak Francji, Włoch oraz rząd Wielkiej Brytanii, gdzie dużo środków na rozminowanie ma przekazać Bank Światowy.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#KamilWyszkowski">Bardzo ważnym elementem tej odbudowy jest sektor energetyki. Wróciłem dopiero co z Ukrainy, gdzie widziałem wszystkie te miejsca, które w przeciągu ostatnich dwóch miesięcy, kwiecień–maj, Rosjanie zniszczyli. Głównie chodzi o elektrociepłownie, energetykę wodną oraz energetykę cieplną. To są straszne zniszczenia, które są nie do odbudowania. Rosjanie zrzucają pociski samosterujące, tzw. Ch-101 – to jest dwuipółtonowa bomba, która właściwie się nie da powstrzymać w sytuacji, jeżeli ukraińska obrona przeciwlotnicza jest dziurawa. Te zniszczenia są celowo skierowane w kierunku sparaliżowania sektora energetycznego Ukrainy. Nie tylko po to, żeby w zimie znowuż było zimno, tylko bardziej po to, żeby sektor gospodarki zwyczajnie nie pracował. Bo jeżeli nie ma prądu, to wiadomo, że inwestorzy do Ukrainy nie przyjdą, a ci, którzy tam są, się z Ukrainy wycofają. Głównie chodzi o tego rodzaju presję gospodarczą, ekonomiczną, którą agresor – państwo rosyjskie – w tej chwili kieruje w stronę Ukrainy. Warto ten wątek rozszerzyć mocniej. Tutaj też dziękuję panu przewodniczącemu Kowalowi za możliwość bardzo dobrej rozmowy, takiej przygotowawczej, którą mieliśmy w Nowym Jorku na ten temat. Chwilę później rozmowa w Berlinie, że polską unikalną kompetencją może być chociażby odbudowa energetyki ukraińskiej, gdzie podobne urządzenia – mówię o sieciach transformatorowych, o sieciach wysokiego napięcia – mamy, bo polski sektor energetyczny ma swój rynek wewnętrzny, odpowiedni dla odbudowy, przebudowy w kierunku modelu energetyki rozproszonej, tej części gospodarki. Więc proszę bardzo, to jest jeden z licznych przykładów tych unikalnych kompetencji, które Polska ma i mogłaby dostarczyć na rzecz Ukrainy.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#KamilWyszkowski">Wreszcie to, co na pewno chcę powiedzieć – dostarczamy też stronie ukraińskiej pojazdy specjalnego przeznaczenia, od wozów strażackich, przez karetki, kończąc na autobusach szkolnych. Zwłaszcza tam, gdzie została zniszczona infrastruktura drogowa, dowiezienie dzieci do szkoły staje się bardzo trudnym wyzwaniem. To też mamy za sobą, te procesy się dzieją.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#KamilWyszkowski">Bardzo ważny program dotyczący wyposażenia szpitali. Też nie tylko je odbudowujemy, ale też dostarczamy tam procedurę tzw. pierwszej potrzeby – czyli w pierwszym ruchu było dostarczone wyposażenie dla porodówek i sal operacyjnych. Głównie chodziło o urazówkę, tam gdzie też trafiają weterani z frontu, ale też cywile, którzy zostali ranni wskutek bombardowań. Wreszcie, w ramach drugiej potrzeby, zabezpieczenie na bieżąco tych braków, które szpitale w Ukrainie zgłaszają. Znowu tutaj mamy zakolejkowaną listę kolejnych miejsc, gdzie ta pomoc powinna trafić.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#KamilWyszkowski">Jeszcze chciałbym wspomnieć o roli UNOPS, która została zresztą bardzo dobrze opisana w dokumencie, który szanowne członkinie i członkowie Komisji otrzymali 7 maja z Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu. To jest znakomicie przygotowany dokument i z przyjemnością się go czytało.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#KamilWyszkowski">Ważną rolą UNOPS jest prowadzenie systemu przetargowego ONZ w ramach UN Global Marketplace. W ramach tegoż mechanizmu przypomnę tylko, że UNOPS wydaje co roku nie mniej niż 29 mld dolarów, gdzie jest to spora kwota, ona jest kwotą odnawialną. Natomiast do tego jeszcze dochodzą środki, które są dedykowane konkretnym krajom. One też wpadają do tej puli, ale niekiedy są wyłączane w ramach tzw. specjalnych funduszy powierniczych Multi Donor Trust Funds. Jednym z najciekawszych przykładów jest właśnie Fundusz Banku Światowego, który ma być powierzony UNOPS na działania związane z odbudową. To właśnie było przedmiotem rozmów chociażby podczas konferencji berlińskiej. Zatem ta część przetargowa jest bardzo ważna.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#KamilWyszkowski">Na koniec jeszcze odniosę się do pozycji Polski i polskich firm w systemie przetargów międzynarodowych. Z punktu widzenia systemu ONZ ilość polskich firm jest za mała. Dziś zajmujemy 70. miejsce, co jest poprawą z 164., ale nadal za mało, patrząc na to, jak dyplomację ekonomiczną realizują państwa pierwszej dwudziestki w ramach tej listy przetargów międzynarodowych. Moi przedmówcy wspomnieli o tym wcześniej. Trzeba do tego podejść, wykorzystując polskie atuty – przykładem może być energetyka, ale też dopowiem, że chociażby magazyny energii czy bardzo dobre polskie rozwiązanie, jeśli chodzi o biogazownię, czy cała energetyka związana z sektorem odpadowym to jest to, co mogłoby być polską niszą. To na pewno wymagałoby badań.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#KamilWyszkowski">Ostatnie zdanie, już kończąc – to, do czego się przymierzamy w tej chwili jako UNOPS wspólnie z UNGC i partnerami. Tutaj chociażby wskazany był Polski Instytut Ekonomiczny oraz Polska Agencja Inwestycji i Handlu. To jest trzeci w kolejności raport, który ma analizować owe nisze, czyli gdzie Polska mogłaby mieć swoje przewagi konkurencyjne, po to, żeby się we właściwy, strategiczny sposób do tego procesu mądrego wykorzystania UNOPS w Polsce przygotować. Zachęcam wszystkich państwa, żeby się nad tym pochylić. My na pewno jako UNOPS będziemy nad tym pracować, bo też chcielibyśmy, żeby obecność Polski była widoczna w znakomicie większym stopniu niż jest to obecnie. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#PawełKowal">Proszę państwa, taka jest ta formuła, a to oznacza, że porządek dzienny został wyczerpany.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#PawełKowal">Dziękuję państwu za udział w posiedzeniu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>