text_structure.xml
18.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#MichałKobosko">Drodzy państwo, tak jak powiedziałem, zachęcam do częstowania się pączkami, które dziś wyjątkowo się pojawiły. To nie będzie norma w pracach naszej Komisji. Ale dziś są.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#MichałKobosko">Chciałbym zapytać, czy do porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia zgłaszacie państwo uwagi? Pan przewodniczący Szynkowski vel Sęk. Bardzo proszę już o posłuchanie.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#AgnieszkaPomaska">I druga kwestia, kwestia rozszerzania porządku obrad. Można to zrobić tylko na początku, wtedy kiedy zatwierdzany jest porządek obrad. Nie może być sytuacji takiej, jak miała miejsce wczoraj, czyli próba – to znaczy, można próbować, ale to jest niezgodne z regulaminem – zmiany porządku obrad w trakcie posiedzenia. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#MarcinPrzydacz">Faktem jest, że w Brukseli toczą się różnego rodzaju działania i dyskusje. Z Parlamentu Europejskiego wyszła już nie tylko rezolucja, co de facto dokument, który stanowi podstawę tych prac. Jeżeli państwo uważaliście – mam nadzieję, że nadal uważacie – że przyszłość UE to jest ważny temat, a Komisja do Spraw Unii Europejskiej Sejmu RP to jest to miejsce, w którym powinniśmy się tym zająć, to albo powołajmy w końcu tę podkomisję, od dwóch miesięcy niemogącą być powołaną, albo rozpocznijmy prace na forum tejże Komisji. Nie można akceptować tej de facto obstrukcji prac Komisji w tym temacie. Proszę się nie dziwić, że posłowie opozycji będą o to apelować i próbować w jakikolwiek sposób zachęcić was do pracy nad tą sprawą.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Oczywiście, jeżeli państwo uważacie, że należy tak radykalną interpretację przyjąć, ja się z tym głęboko nie zgadzam, ale to jest decyzja w tej sprawie pana przewodniczącego prezydium Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#MichałKobosko">Natomiast do pana posła Przydacza, czy początek jest w trakcie? No, możemy wejść w tę dyskusję. Możemy wejść w tę dyskusję: z czego składa się dzida bojowa? Z przedniej części, ze środkowej i tylnej, a przednia część składa się z przedniej części przedniej części itd. Ale sprawa jest poważna. Odpowiadając panu posłowi Przydaczowi: tak, to jest ważny temat dla nas, niezmiennie. Myślę, że po dzisiejszym posiedzeniu prezydium naszej Komisji nie ma już żadnych przeciwwskazań, żebyśmy poszli dalej z finalnym wnioskiem do prezydium Sejmu o utworzenie tych trzech podkomisji, ponieważ zmieniły się zasady. Składając wnioski o utworzenie podkomisji, musimy przedstawić plan pracy tych podkomisji, a planu pracy nie można było sformułować bez wskazania osób, które będą pełnić rolę przewodniczących tych podkomisji. Ale ten etap szczęśliwie mamy dzisiaj za sobą. Myślę, że bez dalszej zwłoki, a na pewno bez żadnej zwłoki ze strony naszego prezydium Komisji, będziemy procedowali w tej sprawie, w sprawie powołania podkomisji. Podkomisja do spraw traktatów szybko zajmie się potencjalną zmianą traktatów. Pan przewodniczący jeszcze w tej sprawie, tak?</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#AgnieszkaPomaska">Skończmy tę dyskusję. Mamy pół godziny. Ja bym bardzo chciała wysłuchać informacji w sprawie działania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego. Spotkaliśmy się po to. Myślę, że jest trochę nieelegancko też w stosunku do naszego gościa kontynuować tę dyskusję.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#MarekOpioła">Teraz bezpośrednio chciałbym się skoncentrować na najważniejszej kwestii, czyli sprawozdanie wykonania budżetu UE za rok 2022. I tak, słowem wprowadzenia, roczny budżet UE jest przyjmowany przez Parlament Europejski i Radę w oparciu o długoterminowe ramy budżetowe uzgodnione na okres kilku lat, które są określane mianem wieloletnich ram finansowych. Ostateczną odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie budżetu ponosi Komisja. W 2022 r. poniesione wydatki wyniosły łącznie 196 miliardów euro. Po uwzględnieniu wydatków z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, czyli RRF, i takiej terminologii będę używał, płatności UE wyniosły w 2022 r. łącznie 243,3 mld euro. Średnio wydatki UE odpowiadały 2,5% wydatków publicznych państw członkowskich UE ogółem i 1,3% dochodu narodowego brutto tych państw. Bilans wpłat i wypłat jest dla Polski korzystny, a saldo przepływów finansowych wyniosło trochę ponad 11 mld euro.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#MarekOpioła">Na slajdzie przedstawiono przepływ finansowy pomiędzy Unią a Polską w 2022 r. Transfery do naszego kraju wyniosły niemal 18,7 mld euro, a do unijnego budżetu dokładaliśmy się, płacąc składkę w wysokości około 7,5 mld euro. Polska jest beneficjentem netto unijnego budżetu, nie tylko w badanym roku, ale w całym dotychczasowym okresie członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#MarekOpioła">Na slajdzie prezentujemy przedział przepływów finansowych od samego początku, dlatego że wielokrotnie było pytanie, w związku z tym zawarliśmy to już w naszej prezentacji, czyli od roku 2004 do 2022, jak zsumować przepływ transferów, to jest to kwota prawie 232 mld euro, a do unijnego budżetu Polska wpłaciła składkę w wysokości nieco ponad 77,4 mld euro. Czyli tak jak powiedziałem, jesteśmy beneficjentem netto budżetu unijnego od samego początku. Taka sytuacja utrzyma się zapewne w roku 2023. Jest przywołane źródło tej informacji, czyli strona Ministerstwa Finansów. Jest więc dostępna bezpośrednio na stronie MF.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#MarekOpioła">Europejski Trybunał Obrachunkowy, jako niezależny zewnętrzny kontroler UE, jest zobowiązany przez Traktat do kontrolowania rozliczeń wszystkich dochodów i wydatków Unii oraz wszelkich jej organów. Najważniejszym produktem Trybunału jest Sprawozdanie roczne dotyczące wykonania budżetu UE za dany rok, które stanowi główny wkład w procedurę udzielania absolutorium przez Parlament Europejski i Radę Komisji Europejskiej z wykonania budżetu UE.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#MarekOpioła">Podstawą ujęcia wydatku w naszej populacji kontrolnej jest transfer środków UE przez Komisję Europejską po tym, jak końcowy odbiorca środków UE podejmie działania lub poniesie koszty. Trybunał poddał kontroli losowo dobraną próbę 760 transakcji dotyczących wydatków i 65 transakcji dotyczących dochodów dla roku 2022. Prawie dwie trzecie z badanych przez Trybunał transakcji dotyczy dwóch obszarów: polityki spójności, z czego 17% transakcji dotyczy Polski oraz wspólnej polityki rolnej, z czego 9% transakcji dotyczy Polski. Polska jest jednym z najczęściej kontrolowanych krajów.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#MarekOpioła">Na kolejnym slajdzie widzą państwo płatności z budżetu UE. W 2022 r. największy udział w populacji wydatków z budżetu UE objętych kontrolą Trybunału miały kolejno działy „Spójność, odporność i wartości” – 40%, „Zasoby naturalne i środowisko” – prawie 30%, i „Jednolity rynek, innowacje i gospodarka cyfrowa” – 13%.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#MarekOpioła">Ogólnie rzecz ujmując, kontrolerzy stwierdzili, że sprawozdanie finansowe UE za rok budżetowy 2022 daje prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji. W dochodach nie stwierdzono nieprawidłowości. W płatnościach nadal występuje zbyt duża liczba błędów, stąd w odniesieniu do nich wydano opinię negatywną.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#MarekOpioła">Trybunał ponownie wydał dwie odrębne opinie na temat legalności i prawidłowości wydatków. Wynika to z faktu, że Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF), który finansuje inwestycje w ramach KPO, ma charakter tymczasowy i jest realizowany i finansowany w zupełnie inny sposób niż normalne wydatki budżetowe objęte wieloletnimi ramami finansowymi.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#MarekOpioła">W 2022 r. Trybunał zgłosił do OLAF 14 przypadków podejrzenia nadużycia finansowego wykrytych w trakcie kontroli. W następstwie tego zgłoszenia OLAF wszczął już dochodzenie w dwóch sprawach. Równolegle Trybunał zgłosił sześć z tych spraw Prokuraturze Europejskiej, która wszczęła trzy postępowania przygotowawcze. Poszczególne sprawy są objęte tajemnicą postępowania.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#MarekOpioła">Wyprzedzając pytanie, czy jest jakaś sprawa dotycząca Polski – tak jest. Bo wiem, że takie pytanie też pada, więc wolę już odpowiedzieć. Nie. Tajemnica postępowania.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#MarekOpioła">Nasze kontrole na przestrzeni ostatnich lat pokazują, że kategorie wydatków wiążą się z różnymi rodzajami ryzyka. Płatności dokonywane na nasadzie zwrotu kosztów są obarczone wysokim ryzykiem. W ich przypadku UE zwraca koszty kwalifikowalne, poniesione w związku z realizacją kwalifikowalnych działań, które są objęte bardziej złożonymi zasadami. W analizie ryzyka Trybunał wskazuje jako obarczone wysokim ryzykiem błędu te wydatki UE, w przypadku których beneficjenci muszą często przestrzegać skomplikowanych przepisów przy składaniu wniosków o zwrot poniesionych kosztów. Obejmują one m.in. projekty badawcze, inwestycje na rzecz rozwoju regionalnego i rozwoju obszarów wiejskich. Odsetek wydatków obarczonych wysokim ryzykiem błędu w skontrolowanej populacji jeszcze bardziej zwiększył się i osiągnął istotny poziom 66%.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#MarekOpioła">Sytuacja wygląda inaczej, jeśli przyglądamy się płatnościom opartym głównie na uprawnieniach. Są one obarczone mniejszym ryzykiem i uzależnione od spełnienia przez beneficjentów określonych, mniej skomplikowanych warunków. Należą do nich na przykład stypendia dla studentów i stypendia badawcze czy pomoc bezpośrednia dla rolników.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#MarekOpioła">Ogólnie rzecz biorąc, szacowany poziom błędu w wydatkach z budżetu UE za rok 2022 był istotny i wyniósł 4,2%. Zwracam uwagę, że kiedy mówimy o szacowanym poziomie błędu, to nie mówimy o mierze nadużyć finansowych, braku wydajności czy marnotrawstwa. Jest to szacunkowa kwota pieniędzy, która nie została wykorzystana zgodnie z przepisami unijnymi i krajowymi, a tym samym nie powinna była zostać wypłacona z budżetu UE.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#MarekOpioła">W 2022 r. państwa członkowskie nadal wykorzystywały środki z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych objętych budżetem UE na lata 2014–2020. Zgodnie ze stanem na koniec 2022 r. skumulowana kwota płatności na rzecz programów operacyjnych, zrealizowanych z tych funduszy wyniosła 386,1 mld euro z łącznej kwoty 492,6 mld euro, czyli 80,4%. Pozostała kwota 96,5 mld euro powinna zostać poniesiona do końca 2023 r. i rozliczona do 31 lipca 2024 r., a niewykorzystane do tego czasu środki – umorzone, przy czym wyjątek stanowi II filar, który zostanie zamknięty w 2027 r.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#MarekOpioła">Jak widzimy na slajdzie, skumulowany wskaźnik absorpcji środków z funduszy ESI różni się znacznie między poszczególnymi państwami członkowskimi. Poziom absorbcji dla Polski wyniósł 88% na koniec roku 2022, tj. powyżej średniej unijnej na poziomie 80%. Polska jest tym samym w czołówce państw najszybciej wydających środki.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#MarekOpioła">Nasze sprawozdanie wykazuje więc, że Polsce do wykorzystania zostało 12% środków, gdyż projekty opiewające na taką kwotę nadal czekają na rozliczenia przez Polskę i wypłaty przez Komisję Europejską. Warto jednak zauważyć, że Polska zakontraktowała ponad 100% dostępnych środków.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#MarekOpioła">Na koniec 2022 r. zobowiązania pozostające do spłaty wyniosły 452,8 mld euro, z czego 263,7 mld euro kwoty przypadało na budżet UE i 189,1 mld euro – na NGEU, tj. unijny Fundusz Odbudowy, którego podstawą jest wspominany wcześniej Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Zobowiązania pozostające do spłaty zaciągnięte w 2022 r. stanowią 55% zobowiązań pozostających do spłaty ogółem.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#MarekOpioła">Komisja spodziewa się, że w 2023 r. zobowiązania pozostające do spłaty osiągną najwyższy poziom w historii, który może przekroczyć 458 mld euro, głównie ze względu na zaciągnięcie nowych zobowiązań w ramach NGEU oraz nowych zobowiązań w ramach funduszy na lata 2021–2027 objętych zarządzaniem dzielonym. Ponieważ po 2023 r. nie będzie można zaciągać nowych zobowiązań w ramach NGEU, a do 2026 r. kwota płatności z NGEU będzie przewyższać kwotę nowych zobowiązań z budżetu UE, oczekuje się, że zobowiązania pozostające do spłaty zmniejszą się w latach 2024–2026.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#MarekOpioła">Kończąc prezentację tradycyjnego budżetu Unii, chciałbym się skoncentrować na chwilę na głównych wyzwaniach i zagrożeniach. Kontrolerzy zwracają uwagę na ryzyka finansowe dla budżetu UE. Późne przyjęcie przepisów dotyczących funduszy spójności na lata 2021–2027 oraz równoległe wdrażanie KPO może przełożyć się na obciążenie administracji krajowej i unijnej. To z kolei może powodować zagrożenie błędami.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#MarekOpioła">Kolejnym ryzykiem jest wysoka inflacja. Na podstawie prognoz Komisji dotyczących inflacji Trybunał szacuje, że do 2023 r. siła nabywcza budżetu UE mogła spaść o prawie 10%. Z tego powodu zmniejszyła się jego realna wielkość, a co za tym idzie, cele przyświecające funduszom UE mogą nie zostać osiągnięte w zamierzonym stopniu.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#MarekOpioła">Kontrolerzy ostrzegają też przed ryzykiem, jakie dla budżetu UE stanowi wojna, czyli agresja Federacji Rosyjskiej w Ukrainie ze względu na gwarancje, którymi UE objęła pożyczki udzielone państwom trzecim. Według stanu na koniec 2022 r. kwota ekspozycji budżetu UE w związku ze wsparciem Ukrainy wynosiła 15,6 mld euro, w tym 11,6 mld euro dotyczyło pożyczek w ramach pomocy makrofinansowej, 0,3 mld euro – pożyczek Euroatomu, a 3,7 mld euro – gwarancji budżetowych na pożyczki udzielone przez Europejski Bank Inwestycyjny.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#MarekOpioła">Warto wspomnieć, że pod koniec 2022 r został zatwierdzony Instrument pomocy makrofinansowej dla Ukrainy. Obejmuje on udzielenie nowych pożyczek Ukrainie na kwotę 18 mld euro w 2023 r., jeśli spełnione zostaną warunki określone w umowie pomiędzy UE i Ukrainą.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#MarekOpioła">W sprawozdaniu audytorzy zbadali też prawidłowość wydatków z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności RRF. Trybunał objął kontrolą 13 płatności dokonanych przez Komisję na rzecz 11 państw członkowskich na łączną kwotę 47,2 mld euro. W 2022 r. nie było płatności na rzecz Polski w ramach RRF. Wypłacane finansowanie w ramach instrumentu różni się znacząco od finansowania projektów w ramach tradycyjnego budżetu Unii. Finansowanie opiera się tu na wykazaniu osiągnięcia kamieni milowych i wartości docelowych zdefiniowanych w Krajowych Planach Odbudowy, a nie rozliczeniu poniesionych kosztów.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#MarekOpioła">Płatności objęte kontrolą Trybunału w 2022 roku były powiązane z 244 kamieniami milowymi i 37 wartościami docelowymi. W 15 przypadkach nie osiągnięto kamienia milowego lub wartości docelowej w zadowalający sposób bądź nie przestrzegano warunków kwalifikowalności, np. z RRF finansowano powtarzające się krajowe wydatki budżetowe. W związku z tym Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem w odniesieniu do wydatków z RRF. Trybunał wykrył też przypadki nieprawidłowej koncepcji kamieni milowych lub wartości docelowych oraz problemy z wiarygodnością informacji w deklaracjach zarządczych państw członkowskich.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#MarekOpioła">Panie przewodniczący, melduję, skończyłem.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#AndrzejGrzyb">Natomiast chciałbym zapytać o coś, co dotyczy przyszłości. Przede wszystkim, czy państwo prowadzicie już jakieś badania dotyczące konieczności rewizji średniookresowej wieloletnich ram finansowych? W sposób szczególny jeszcze interesuje mnie to w związku z tym, że jest ten ambitny plan rozszerzenia UE. W związku z tym będzie to miało konsekwencje również finansowe zarówno w wymiarze Bałkanów Zachodnich, jak i w sposób szczególny, jeśli chodzi o Ukrainę, Mołdawię, ale w szczególności w wypadku Ukrainy będzie to miało istotne znaczenie. To oczywiście jest ważne z punktu widzenia prognozy, co się będzie działo z finansami europejskimi i jak to będzie wpływało też na konieczności finansowe związane z przyszłą wieloletnią perspektywą finansową. Bo skoro ambicją państw członkowskich jest rozpoczęcie rozszerzenia w roku 2030, jako taki deadline, to wydaje mi się, że ta sprawa nabiera zupełnie innego znaczenia. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#MarekOpioła">Kolejny nasz ważny produkt, to dzisiaj zostało opublikowane sprawozdanie specjalne, które mówi: Wsparcie UE na rzecz praworządności na Bałkanach Zachodnich. Tam też się znajdzie ten element, o który pan poseł pyta. W tym sprawozdaniu rocznym on nie jest tak uwzględniony jak w pierwszej opinii i w drugim sprawozdaniu, czyli pierwsza rzecz dotyczy Ukrainy, druga rzecz dotyczy Bałkanów Zachodnich. Przekażemy na ręce sekretariatu, tak żeby pan poseł otrzymał te dwie nasze publikacje. Dziękuję ślicznie.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#MichałKobosko">Na tym, drodzy państwo, wyczerpaliśmy dzisiejszy porządek dzienny. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>