text_structure.xml 19.7 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#TadeuszTomaszewski">Witam serdecznie wszystkich państwa na posiedzeniu podkomisji. Witam przedstawicieli instytucji rządowych. Departament Społeczeństwa Obywatelskiego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów reprezentuje pan dyrektor Łukasz Jachimowicz. Witam serdecznie. Ministerstwo Finansów reprezentują pani Beata Karbownik, zastępca dyrektora w Departamencie Podatków Dochodowych, panie naczelnik Iwona Molenda-Detyna i pani Lidia Niewiadomska. Witam panie serdecznie. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi reprezentuje pani Sylwia Staniuk – zastępca dyrektora Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej. Witam serdecznie przedstawicielkę Narodowego Instytutu Wolności panią Martynę Leciak – kierowniczkę biura organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych i fundacji. Myślę, że będzie możliwość przedstawienia się w czasie zabierania głosu.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowni państwo, przystępujemy do realizacji porządku dziennego. W pierwszym punkcie mamy zapoznanie się z informacją dotyczącą ewaluacji przepisów podatkowych umożliwiających przekazywanie 1,5% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego oraz wysokości wpływu z tego podatku na rzecz OPP w latach 2010-2023.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#TadeuszTomaszewski">Uprzejmie proszę przedstawiciela Ministerstwa Finansów o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#BeataKarbownik">Jeżeli chodzi o ewolucję przepisów podatkowych w zakresie przekazywania organizacjom pożytku publicznego części należnego podatku PIT oraz jeżeli chodzi o wysokość kwot z tego tytułu otrzymanych przez OPP w latach 2000-2023, to chciałabym zacząć od roku 2003, ponieważ w 2003 r. Sejm uchwalił przepisy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie i wówczas po raz pierwszy przepisy te umożliwiły podatnikom podatku PIT uwzględnienie w rocznym rozliczeniu podatku dochodowego darowizny przekazanej na rzecz organizacji pożytku publicznego. Pierwotnie to sam podatnik przekazywał takie kwoty darowizn pieniężnych, a następnie w zeznaniach podatkowych i to były wtedy dwa zeznania, te zeznania, w których rozliczało się podatek według skali podatkowej, czyli PIT-36 i PIT-37, mógł obniżyć podstawę opodatkowania, a tym samym również należny podatek o kwotę przekazanej na rzecz OPP darowizny. Mechanizm ten funkcjonował w kolejnych latach aż do 2007 r., kiedy wprowadzono taki mechanizm, który obecnie w stopniu zmodyfikowanym również funkcjonuje, czyli możliwość wnioskowania w zeznaniu rocznym i to w każdym z zeznań rocznych, nie tylko w zeznaniu PIT-37 albo PIT-36, ale również w innych zeznaniach, w zeznaniu, w którym rozlicza się kapitały pieniężne, przychody z kapitałów pieniężnych, przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości, przychody rozliczane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych PIT-28, we wszystkich zeznaniach rocznych, podatnik w podatku dochodowym od osób fizycznych ma prawo złożyć wniosek, który jest integralną częścią każdego z tych zeznań. To wniosek o przekazanie części należnego podatku na rzecz wskazanej przez podatnika OPP i ten wniosek realizuje naczelnik urzędu skarbowego. Już nie sam podatnik wpłaca, tylko część tego podatku przekazywana jest na rzecz konkretnej wskazanej przez podatnika OPP . Wypełnienie wniosku polega właśnie na podaniu danych wybranej… W 2007 r. to wyglądało tak, że podawało się dane dotyczące wybranej OPP, wskazywano wówczas nazwę, numer wpisu OPP do KRS oraz wysokość kwoty dla tej organizacji. Warunkiem do tego, aby naczelnik urzędu skarbowego przekazał zadeklarowaną kwotę OPP w 2007 r., było złożenie zeznania w terminie i dotyczyło to tylko zeznania, nie dotyczyło to korekty zeznania. Naczelnik miał czas przekazywania środków dla OPP w terminie  3 miesięcy od upływu terminu na złożenie zeznania. Potem te przepisy ewoluowały.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#BeataKarbownik">Pierwsza modyfikacja nastąpiła już w rozliczeniu za 2008 r. W rozliczeniu za ten rok podatnik mógł przekazać nie więcej niż 1% podatku PIT, wynikającego już nie tylko z samego zeznania złożonego w terminie, ale również z korekty tego zeznania, z tym, że czas na złożenie korekty wynosił 2 miesiące po terminie złożenia zeznania. Czyli jeżeli podatnik wykazywał wolę przekazania 1% na rzecz OPP, mógł to zrobić również w korekcie zeznania, ale korekcie, która również była w określonym terminie złożona, do 2 miesięcy po upływie terminu na złożenie zeznania podatkowego. Warunkiem przekazania było nie tylko złożenie zeznania, ale jego korekty, a także zapłata należnego podatku. Tutaj pojawia się ten element dotyczący zapłaty podatku. Tylko wówczas, gdy podatnik zapłacił podatek w ciągu 2 miesięcy od upływu terminu na złożenie zeznania określonego w ustawie o PIT, to wówczas naczelnik przekazywał ten podatek na rzecz wskazanej OPP.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#BeataKarbownik">W 2008 r. zmienił się okres przekazywania OPP, w związku z wprowadzeniem tej możliwości wnioskowania w korekcie zmieniono również okres przekazywania przez naczelnika środków na rzecz konkretnej OPP wskazanej przez podatnika. Ten termin to był od lipca do sierpnia, po złożeniu zeznania zadany rok podatkowy. Jeszcze w 2008 r. pojawiła się taka możliwość, że naczelnik mógł przekazać OPP imię, nazwisko i adres podatnika oraz wysokość kwoty, którą podatnik podał we wniosku, ale od tego roku również w sytuacji tylko gdy taka zgoda została wyrażona przez podatnika.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#BeataKarbownik">Kolejne zmiany nastąpiły w 2010 r., 2016 r. i potem jeszcze w okresie epidemii COVID-19.  W 2010 r. skrócono czas składania korekty. Wnioskować o przekazanie części podatku na rzecz OPP podatnik mógł w korekcie, ale złożonej w krótszym terminie – miesiąca od upływu terminu na złożenie zeznania. Naczelnik miał krótszy okres, szybciej przekazywał wówczas, począwszy od 2010 r., środki na rzecz OPP od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym. Pojawił się również obowiązek przekazania we wrześniu przez naczelnika OPP zbiorczej informacji zawierającej imię, nazwisko, adres podatnika, a także wysokość zadeklarowanego wsparcia dla OPP. Pojawił się także wskazany przez podatnika cel szczegółowy, który podatnik wskazywał, jakie są jego preferencje co do przeznaczenia tej części podatku przekazanej na rzecz konkretnej OPP, co także naczelnik przekazywał do OPP za zgodą podatnika.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#BeataKarbownik">W 2010 r., jeżeli mówimy o ewolucji przepisów podatkowych, umożliwiono naczelnikowi odstąpienie od przekazania OPP środków z tytułu 1%, w sytuacji gdy organizacja nie podała organowi prawidłowego numeru rachunku bankowego do przekazywania tych środków. Zwolniono także podatnika z obowiązku podawania pełnej nazwy OPP we wniosku. Ograniczyło to liczbę błędów wskazywanych we wniosku w zeznaniu składanym przez podatnika.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#BeataKarbownik">W 2016 r. z kolei prawo do złożenia wniosku otrzymali również świadczeniobiorcy organów rentowych, głównie emeryci i renciści, którzy otrzymywali od organu rentowego PIT-40A i nie musieli wówczas składać już zeznań rocznych, w którym wnioskowali o kwotę podatku przekazywaną na OPP. Wystarczyło, że złożyli krótkie oświadczenie PIT-OP, które funkcjonuje właśnie począwszy od rozliczenia za 2016 r. i w tym PIT-OP emeryci i renciści wskazywali właściwą OPP na rzecz której chcą przekazać swój podatek, część swojego podatku, także wskazują cel szczegółowy, w którym mogli wskazać sposób wydatkowania przez OPP otrzymanej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#BeataKarbownik">Kolejne lata to są lata COVID-owe, czyli rok 2019 i 2020. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników umożliwiono, aby wnioski o przekazanie 1% podatku były realizowane również na podstawie zeznań, korekt zeznań oraz oświadczenia PIT-OP, które były złożone w terminie o miesiąc później w stosunku do normalnego trybu składania tych wniosków. To początkowo były przepisy epizodyczne, funkcjonujące tylko w latach 2019-2020, natomiast wprowadzono też szczególne rozwiązania dla emerytów i rencistów, których roczny podatek wynika z PIT-40A, sporządzonego przez organ rentowy. Dla tej grupy podatników stworzono mechanizm, dzięki któremu nawet jeśli emeryt i rencista nie złożył w rozliczeniu rocznym podatku PIT w tych latach 2019-2020, nie złożył wniosku o przekazanie 1% dla OPP, to organ podatkowy przesyłał środki w oparciu o ubiegłoroczne preferencje, czyli tutaj aktywność podatnika nie była konieczna. Przyjmowano domniemanie, że on wciąż wnioskuje o przekazanie części należnego podatku na rzecz OPP wskazanej w poprzednim roku. Ten mechanizm początkowo miał być epizodyczny, ale w kolejnych latach zachowano również tę zasadę, że jeżeli emeryt, rencista raz złożył PIT-OP i nie wycofał się ze wskazania konkretnej organizacji pożytku publicznego, albo nie wskazał innej w kolejnych latach, to ta sama organizacja wciąż będzie otrzymywała odpowiednią część podatku należnego wykazanego w PIT-40A.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#BeataKarbownik">Lata COVID-owe, również właściwie rok 2020, przyniósł zmianę także w zasadach przekazywania 1% podatku na rzecz OPP. Zadanie to, począwszy od rozliczenia za 2020 r. wykonuje jeden organ podatkowy – naczelnik I Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#BeataKarbownik">Ostatnie zmiany, które weszły, to były zmiany w rozliczeniu za 2022 r. i one były zasadnicze, ponieważ zmieniały kwotę, którą można przekazać od tej pory na rzecz OPP.  Podwyższono tę wartość z 1% podatku należnego, do nie więcej niż 1,5% podatku należnego. Tylko przypomnę, że spowodowane to było bardzo dużą reformą systemową w podatku dochodowym od osób fizycznych. Podwyższenie kwoty wolnej do 300 tys. zł oraz obniżenie stawki podatku z 17% do 12% spowodowało, że znaczna część podatników nie miała już podatku należnego, z którym mogła się podzielić z organizacjami pożytku publicznego. W związku z tym, aby organizacje tych środków nie straciły, w związku z tymi zmianami systemowymi wprowadzono podwyższenie tego procentu podatku przekazywanego u tych podatników, u których podatek należny występuje. To był ostatni rok, w którym te zmiany zostały wprowadzone. To tyle, jeżeli chodzi o punkt pierwszy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#TadeuszTomaszewski">Otwieram dyskusję, bardzo proszę. Kto z państwa? Proszę uprzejmie, pan Tomasz Schimanek.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#TadeuszTomaszewski">Najlepiej by było, gdybyśmy, jak to się mówi, w środowisku sektora organizacji pozarządowych, w Radzie Działalności Pożytku Publicznego o tym rozmawiali, bo nie chciałbym, jak to się mówi, wylać dziecka z kąpielą, bo sam mechanizm jest bardzo potrzebny i my raczej musimy mówić o jego umacnianiu i rozwoju niż pokazywaniu jakichś rzeczy itd. Pamiętam też ogromny ruch, alarm, zwłaszcza rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, kiedy wprowadzaliśmy w PIT ten cel szczegółowy. Wówczas Ministerstwo Finansów nawet wprowadziło pewnego dnia, bez podstawy prawnej, no ale to się, że tak powiem, dobrze przyjęło i to funkcjonuje. Dzisiaj można powiedzieć, że trudno sobie nawet wyobrazić, gdyby nie było takiej możliwości, choć też wiemy, że ten cel szczegółowy to jest sugestia, wytyczna dla podmiotu pozarządowego, a nie obowiązek ciążący na podmiocie pozarządowym. To jest tego typu relacja wzajemnego zaufania dla tych, którzy gromadzą te środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#TadeuszTomaszewski">Uprzejmie proszę panią o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#MartynaLeciak">Pojawiła się też kwestia tej nieszczęsnej prowizji, to w cudzysłowie „prowizja”, bo tak naprawdę te środki, które otrzymuje OPP, to są jej środki, mimo że podatnik w celu szczegółowym wskazał na przykład numer KRS innej organizacji czy też dane jakiegoś chorego dziecka. Tak naprawdę to organizacja jest odpowiedzialna za prawidłowość wydatkowania tych środków i to są środki organizacji, a nie tego chorego dziecka czy tej innej organizacji pozarządowej. Naszym zdaniem należałoby się tu zastanowić, bo istotnie być może przepisy trzeba by zmienić, ale w taki sposób, żeby nie wylać dziecka z kąpielą, bo tak jak powiedziałam, są organizacje, które działają na rzecz innych organizacji.  Wtedy jeżeli całkowicie jakby tutaj zabronimy przekazywać tych środków innej organizacji, no to być może to będzie właśnie problem dla tych organizacji. Natomiast na pewno kwestia tak zwanych subkont i tego, że bardzo duża część środków idzie tak naprawdę na indywidualne osoby, a nie na rozwój organizacji pożytku publicznego jest wielkim problemem. Chyba w tym momencie trudno jakoś z tym zawalczyć, bo tak jak już było wspomniane, jak była próba, żeby z tego celu szczegółowego zrezygnować, to od razu tak pojawiły się głosy, że chore, niepełnosprawne dzieci tutaj będą pokrzywdzone.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#RafałDymek">Po drugie, jeżeli chodzi o te wątpliwości związane z przekazywaniem, to niestety wraca, wiem, że nierozstrzygana i pewnie w najbliższym czasie nie do rozstrzygnięcia, trochę dyskusja o tym celu szczegółowym. Zauważam, że gdyby nie było celu szczegółowego, nie mielibyśmy też problemu związanego z przekazywaniem środków pozyskanych innym organizacjom, które nagabując, mówiąc kolokwialnie, nie mają na to, żeby wykorzystywać ten mechanizm do wpłaty na ich rzecz, bo nie byłoby wiadomo, kto miałby być tym ostatecznym domniemanym beneficjentem.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#RafałDymek">Ostatnia rzecz, nie zamykając absolutnie potrzeby dyskusji na temat kontroli, weryfikacji, sprawozdawczości, chciałbym, żebyśmy zawsze w tej dyskusji zachowali pewne proporcje. Proszę zwrócić uwagę na to, że zdecydowana większość organizacji, która otrzymuje jakieś środki z 1%, to są środki małe, rzędu kilku tysięcy złotych. To jest chyba zawsze pytanie i bilans potencjalnych korzyści i obowiązków związanych ze statusem OPP. Żebyśmy nie doprowadzili, jeżeli w ogóle nawet już żeśmy nie doprowadzili do czegoś takiego, że dla bardzo wielu organizacji potencjalne korzyści związane z tym statusem są minimalne w stosunku do dodatkowego nakładu pracy, obowiązków i ryzyka, które one musiałyby ponieść i nie wynika to wcale koniecznie ze złej woli, że one chcą coś zataić, czy coś źle zrobić, tylko po prostu nakład pracy i kosztów, jakie one muszą poświęcić, żeby te wszystkie obowiązki rzetelnie wypełnić, jest zupełnie niewart tych korzyści, które potencjalnie z tego są. Chciałbym, żebyśmy w dyskusji właśnie o sprawozdawczości i kontrolach też zawsze pamiętali o takim spojrzeniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#TadeuszTomaszewski">Ten punkt trzeci dotyczący wysokości darowizn przekazywanych na cele społeczne od podatku dochodowego, od osób fizycznych i prawnych. Przypomnę, że to jest zupełnie inny mechanizm. Tutaj te 6% możliwości od podstawy opodatkowania od osób fizycznych i 10% od osób prawnych. Jak niektórzy pytają, mówię, że jest taka możliwość, a co ja z tego będę miał? To jest świadoma darowizna. Darowizna to jest coś, co chcę dać od siebie, bez związania z uzyskaniem jakichś korzyści. Praktycznie to dostajesz tyle zwrotu, w jakiej skali płacisz podatek. Tak, proste. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#MagdalenaPękacka">Druga rzecz, którą chciałam zaznaczyć to to, że w gronie fundacji korporacyjnych 74% prowadzi działalność grantodawczą. Te organizacje nie spożytkują tych pieniędzy na siebie, tylko przekazują te środki na granty, dotacje czy stypendia dla organizacji społecznych czy osób indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#TomaszSchimanek">Mam jedno pytanie i jedną prośbę. Pytanie jest takie, czy w tym PIT, bo już teraz nie pamiętam tych tytułów z ustawy, ale tam są trzy kategorie, czyli cele społecznie użyteczne, religijne i jeszcze krwiodawstwo. Rozumiem, że te dane dotyczyły tylko tych celów społecznie użytecznych, a nie razem? Tak? Super. Potwierdzenie, że tak. Prośba, bo jednak jeśli chodzi o 1,5%, to rzeczywiście ministerstwo, i tu trzeba pochwalić, przygotowuje co roku taką informację, wszystko jest jasne, klarowne. Natomiast, niestety, jeśli chodzi o darowizny od PIT i CIT, to trzeba grzebać w zbiorczych informacjach dotyczących rozliczenia tego podatku, co nie jest takie proste. Prośba jest taka – czy można by było na przykład rzeczywiście, tak jak 1,5% co roku, też przygotowywać takie zestawienie dotyczące właśnie darowizn od PIT i CIT. Jak powiedziałem, to nie jest takie proste wcale dla osoby, która się na tym nie zna, żeby z tych zbiorczych zestawień wydłubać te kwoty i te liczby. By było czarno na białym, nie trzeba by się głowy łamać. To taka prośba.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowni państwo, w takim układzie dziękuję za tę informację, że w ramach prac rządowych i konsultacji z sektorem pozarządowym te rozwiązania podatkowe są przygotowywane. Choć te słowa kieruję do pana dyrektora, muszę powiedzieć, że trzeba by było trochę przyspieszyć te prace, bo rok minął, a na stole nic nie ma. W związku z powyższym całe szczęście, że środowisko jest aktywne i dzięki komisji petycji dzisiaj mamy drugie czytanie naszej ustawy, tej pożytkowej, w ramach której pracowaliśmy nad tym wątkiem i to stanie się faktem. Ze strony rządu jeszcze nie mamy faktu.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#TadeuszTomaszewski">No dobrze, jeszcze dwie osoby, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#JuliaKluczyńska">Jesteśmy na swój sposób coraz bardziej rozwiniętym gospodarczo, coraz bardziej zasobnym społeczeństwem i jest teraz dosyć niezwykły moment w Polsce, w którym czujemy wielki potencjał, dlatego, że jest pierwszy moment, gdzie jest sukcesja polskich przedsiębiorstw na kolejne pokolenia. Te pokolenia już myślą inaczej. Jeśli osoby zamożne i bardzo zamożne będą chciały planować sukcesję swoich firm, podejmować swoje decyzje osobiste i zastanawiać się co one zostawią po sobie, w jaki sposób chcą wzmocnić jakieś inicjatywy, które są dla nich ważne, to one będą potrzebowały narzędzi do rozwoju filantropii, a nie 1%. To jest jakby osobna rozmowa zarówno z Departamentem Społeczeństwa Obywatelskiego, z ministrem, z państwem i z Ministerstwem Finansów o odpowiednich zachętach podatkowych, które w pewnej wersji podstawowej mogą polegać na tym, o czym mówił pan przewodniczący, o zrównaniu do tej kwoty, która była kiedyś. Uważamy, że ten moment jest na tyle obiecujący i jest tyle osób gotowych kontrybuować ze swoich prywatnych pieniędzy do tej jakby niekończącej się listy potrzeb społecznych, że będziemy potrzebowali wyższych zachęt. Też prosilibyśmy o taką przestrzeń, może na którymś z posiedzeń Komisji, żebyśmy mogli o tym też porozmawiać z przedstawicielami pani minister i Ministerstwa Finansów. Dziękuję.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>