text_structure.xml
63.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PiotrAdamowicz">Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PiotrAdamowicz">Stwierdzam kworum i przyjęcie protokołów posiedzeń Komisji od 42. do 46. wobec niewniesienia do nich zastrzeżeń.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje: pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie upamiętnienia bohaterów rewolucji 1905 roku w 120. rocznicę jej wybuchu, jest to druk nr 911; rozpatrzenie projektu planu pracy Komisji na okres od 1 stycznia do 30 czerwca b.r.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PiotrAdamowicz">Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie widzę, nie słyszę. Stwierdzam, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PiotrAdamowicz">Przechodzimy zatem do pkt. 1 dzisiejszego porządku obrad.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie posłowie, informuję, że marszałek Sejmu skierował w dniu 18 grudnia 2024 r. poselski projekt uchwały zawarty w druku nr 911 do pierwszego czytania na posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#PiotrAdamowicz">Przystępujemy zatem do pierwszego czytania. Bardzo proszę pana posła Krzysztofa Piątkowskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#KrzysztofPiątkowski">Właśnie w styczniu, 120 lat temu, w 1905 r. ulice Warszawy wypełniły się demonstracjami robotników i młodzieży. Podczas masowych protestów w Warszawie demonstrujący domagali się: poprawy warunków pracy, skrócenia dnia roboczego oraz wolności politycznych. W kolejnych dniach, tygodniach i miesiącach dochodziło do tragicznych wydarzeń jak strajki w fabrykach brutalnie tłumione przez carskie wojsko. Wkrótce ogień rewolucji ogarnął też inne miasta i rejony Polski: Białystok, Lublin, region Częstochowy oraz Zagłębia Dąbrowskiego oraz oczywiście moje rodzinne miasto Łódź. Tam również robotnicy podejmowali masowe strajki w fabrykach Widzewa i Bałut, a w całym mieście organizowano wiece i protesty.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#KrzysztofPiątkowski">Łódź, będąca sercem przemysłowej Polski, stała się symbolem walki z wyzyskiem i niesprawiedliwością. I to właśnie w Łodzi w czerwcu 1905 r. doszło wydarzenia, które przeszło do historii jako powstanie łódzkie, jednego z najbardziej dramatycznych epizodów tej rewolucji. Robotnicy w Łodzi wyszli na ulicę, protestując przeciwko carskim rządom i domagając się lepszych warunków pracy oraz godnego życia. Walki uliczne pochłonęły setki ofiar, a odwaga mieszkańców Łodzi stała się symbolem walki z niesprawiedliwością.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#KrzysztofPiątkowski">Nie muszę państwu przypominać, bo państwo doskonale wiecie o tym, że na stokach Cytadeli Warszawskiej oraz w więzieniach w całym Królestwie Polskim – choćby w łódzkim carskim więzieniu przy ul. Gdańskiej – dokonywano egzekucji uczestników rewolucji. Dzisiaj w posiedzeniu Komisji uczestniczą przedstawiciele Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, którego siedziba mieści się właśnie w tym obiekcie, na dziedzińcu którego w dramatycznych okolicznościach wieszano uczestników tych wydarzeń.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#KrzysztofPiątkowski">Wśród ofiar tamtych dni byli ludzie, których imiona zapisały się na kartach historii, tacy jak Józef Mirecki ps. Montwiłł czy Stefan Okrzeja, ale także tysiące – co chciałbym podkreślić – anonimowych bohaterów, którzy ponieśli najwyższą ofiarę: robotników, nauczycieli, działaczy. Co więcej, uczestnikami tych wydarzeń byli późniejsi twórcy niepodległej Polski. Oprócz Józefa Piłsudskiego, który organizował ruch bojowy Polskiej Partii Socjalistycznej, uczestniczył w nich również na przykład Tomasz Arciszewski i naprawdę bardzo wielu rozpoznawalnych polityków, odgrywających potem kluczową rolę w historii II Rzeczypospolitej w latach 20. i 30.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#KrzysztofPiątkowski">Choć sam bunt został stłumiony, wydarzenia rewolucji przyniosły także istotne zmiany. W krótkiej perspektywie pojawiły się reformy takie jak wprowadzenie języka polskiego do urzędów gminnych i możliwość zakładania polskich szkół prywatnych, co przyczyniło się do umocnienia polskiej tożsamości narodowej. Zaczęły rozwijać się również ruchy spółdzielcze oraz organizacje społeczne takie jak Macierz Szkolna, które, jak wiadomo, odgrywały fundamentalną rolę w przygotowaniu społeczeństwa do odzyskania niepodległości.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#KrzysztofPiątkowski">Rewolucja 1905 r. zainspirowała późniejsze pokolenia. Była dowodem na to, że wspólny opór wobec niesprawiedliwości i autorytaryzmu może prowadzić do trwałych zmian. Wydarzenia stały się punktem odniesienia dla przyszłych ruchów niepodległościowych, a ich duch walki o prawa obywatelskie, wolność i godność inspirował działania w kolejnych dekadach.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#KrzysztofPiątkowski">Do dziś w polskim Sejmie nie została przyjęta uchwała, która oddałaby hołd uczestnikom i ofiarom rewolucji 1905 r. Nie stało się to nawet w okrągłą, setną rocznicę rewolucji. Senat uczcił te wydarzenia w roku 2020 r., dlatego też przyjęcie tej uchwały przez Sejm wydaje się naszym obowiązkiem i gorąco apeluję o to, byśmy dzisiaj uczcili tę ofiarę wielu, wielu bohaterów. W 120. rocznicę wydarzeń możemy i powinniśmy złożyć hołd ich odwadze i poświęceniu, które zmieniło oblicze naszej ojczyzny, naszej historii. Niech pamięć o tej rewolucji, a przede wszystkich ludziach, zwyczajnych ludziach, tak jak mówiłem – anonimowych, przetrwała i przypominała nam o wartościach, które kształtowały naszą tożsamość.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#KrzysztofPiątkowski">Bardzo dziękuję, bardzo też prosiłbym pana przewodniczącego, żeby na etapie, który uzna za najwłaściwszy i stosowny, pozwolił na zabranie głosu przedstawicielowi Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, otwieram dyskusję. Pan poseł Suski, bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#MarekSuski">Jeżeli więc mamy mówić o uczczeniu bohaterów, to mówmy o uczczeniu bohaterów, a nie rewolucji 1905 roku, która była preludium do rewolucji 1917 roku, utworzenia Sowietów, wielkich prześladowań rosyjskich w Polsce. Tak jak Polacy byli prześladowani za caratu, tak byli i później przez Sowietów w wyniku tych komunistycznych rewolucji. Dopiero od niedawna, po 1989 r. zaczęliśmy odchodzić od podległości Rosji sowieckiej, carskiej – jaka by nie była, Polska była dla niej głównym wrogiem.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#MarekSuski">Jeżeli więc mielibyśmy przez analogię… Jak wczoraj pytałem, czy czczenie walczących w Armii Krajowej jest uczczeniem Armii Krajowej jako takiej, to dostałem odpowiedź – jeszcze się dopytywałem – że tak, uczczenie walczących bohatersko w tym powstaniu jest uczczeniem AK. Jeżeli więc mówimy o uczczeniu bohaterów, którzy walczyli w 1905 r., to będziemy czcić rewolucję. Taką, która tak naprawdę była preludium do komunizmu, który zwyciężył w Rosji parę lat później.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#MarekSuski">Dlatego jestem za odrzuceniem tej uchwały, bo trudno czcić zbrodnicze działania Rosji, które były wojną wewnętrzną w Imperium Rosyjskim, niezależnie od tego, że pewna grupa z Polskiej Partii Socjalistycznej walczyła w tej rewolucji. I nawet w tej grupie doszło do podziału, ponieważ grupa Józefa Piłsudskiego chciała walczyć o wyzwolenie niepodległościowe, a druga część PPS walczyła o wyzwolenie klasowe. Były też w Polsce mordy na Polakach, którzy byli patriotami. W różnych częściach Polski napadano też na nasze dwory. I ten wymiar rewolucji jest taki, że po prostu uczczenie rewolucji jako takiej, jako czegoś, co było – jak jest w pierwszej części tej uchwały – „niepodległościowymi aspiracjami narodu polskiego” jest po prostu skandalem, komunistyczną prowokacją, którą państwo tutaj składacie.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#MarekSuski">Składam wniosek, żeby tę uchwałę odrzucić w całości i ewentualnie przygotować inną. Jeżeli już państwo chcecie czcić, to uczcijmy bohaterów. Gdyby ta uchwała zawierała sformułowanie, że Sejm RP czci patriotów pomordowanych i prześladowanych przez rosyjskiego zaborcę, walczących o wyzwolenie narodowe podczas rewolucji 1905 r. bez gloryfikacji tejże rewolucji, i udział polskich patriotów w wydarzeniach 1905 r. był jednym z wielu działań przeciwko zniewoleniu Polski…W tej uchwale jest to właściwie tak powiedziane, że to jest główne i najważniejsze wydarzenie, które zaowocowało wieloma pozytywnymi skutkami. Owoce tej rewolucji można odbierać w bardzo różny sposób. Ja odbieram je jako preludium do sowietyzacji Europy Wschodniej.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#MarekSuski">I gdyby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 120. rocznicę wybuchu rewolucji 1905 roku zapragnął oddać cześć wszystkim, którzy walczyli ze zniewoleniem Rosji carskiej o wyzwolenie Polski i wezwał do godnego upamiętnienia polskich patriotów, to byłbym za tym. Natomiast za tą treścią nie mogę być. Kategorycznie przeciwstawiam się zakłamywaniu historii, ponieważ pan, który uzasadniał ten projekt, wybrał pewne elementy, które rzeczywiście dotyczyły części naszego społeczeństwa walczących o poprawę bytu – nawet pan prezentując to, mówił o tym, że walczyły z wysokimi cenami, a tylko pewna część… Chociaż ci Polacy, którzy brali w tym udział, na pewno w sercu mieli Polskę i myśleli o wyzwoleniu Polski, to jednak ta rewolucja miała wymiar klasowy. I tak wymiar nie powinien być czczony, bo wiemy, czym to się skończyło dla Polski, jak dolegliwe były te późniejsze wydarzenia, zapoczątkowane właśnie w tej rewolucji.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#MarekSuski">A co do powrotu do polskich szkół języka polskiego, to też trudno powiedzieć, że to jest zasługą rewolucji 1905 r. Car był osłabiony i musiał złagodzić restrykcje w całym imperium. To było wynikiem pewnej prowadzonej polityki. I na pewno nie można powiedzieć, że dlatego, iż jakaś grupa PPS brała udział w rewolucji 1905 r., to do szkół polskich wrócił polski język. To jest po prostu nieprawda historyczna, choć wydarzenia takie miały miejsce. Ale to nie było przyczynowo-skutkowe, spowodowane tym, że ta rewolucja wybuchła pod hasłami niepodległościowymi i wynikiem aspiracji narodu polskiego. Bo ta rewolucja nie wybuchła w Polsce pod takimi hasłami. To nie było kolejne powstanie styczniowe, tylko ruska rewolucja walki rosyjskich socjalistów z caratem.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#MarekSuski">Dziękuję i wnoszę o odrzucenie tego projektu w całości.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#PiotrAdamowicz">Kolejność jest następująca: pani przewodnicząca Gosek-Popiołek, pani przewodnicząca Lichocka. Proszę się zgłaszać. Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#DariaGosekPopiołek">Tak, to była rewolucja, która była również rewolucją i ruchem ludzi, którzy byli uciskani, byli w tragicznych warunkach, zarabiali drastycznie mało. To była rewolucja w imieniu dzieci, które były zmuszone do pracy zarobkowej. I tak – aspekt społeczny jest jej częścią i jest niezbywalny. Ale było to również wydarzenie kształtujące i ważne dla polskiego poczucia tożsamości narodowej. To był także ruch narodowy i nie możemy o tym zapominać.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#DariaGosekPopiołek">Zastanawia mnie ta ewolucja myślenia w wykonaniu pana posła. Mam nadzieję, że to jest podejście tylko i wyłącznie pana posła, a nie całego Prawa i Sprawiedliwości, dlatego że wśród tych, którzy dostrzegali ten bardzo ważny element narodowowyzwoleńczy rewolucji roku 1905 był również pan prezydent Lech Kaczyński. Przytoczę cytat – piękny cytat, który, jak mi się wydaje, ustanawia pewną perspektywę, bardzo ważną dla naszej dyskusji tutaj – żeby nie było, że zakłamuję słowa pana prezydenta: „Jeżeli ktoś zna historię Polski, tych 123 lat, to wie, że była to historia walki, konspiracji, powstań, znów konspiracji, że mieliśmy trzy wielkie powstania narodowe, że mieliśmy epopeję związaną z osobą Napoleona, że mieliśmy także mniejsze powstania w roku 1846 i 1848, że rewolucja lat 1905–07 była na raz rewolucją społeczną i powstaniem narodowym”.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#DariaGosekPopiołek">To są słowa z okazji 90. rocznicy odzyskania niepodległości. I myślę, że to jest ta perspektywa, która powinna nas jednoczyć pomimo pewnych różnic, być może uwypuklania pewnych aspektów. Ale to była rewolucja tak społeczna, jak i walka o niepodległość. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#JoannaLichocka">Prawo i Sprawiedliwość popiera projekt uchwały w sprawie upamiętnienia bohaterów Rewolucji 1905 roku w 120. rocznicę jej wybuchu. Od siebie powiem, że bardzo dziękuję panu posłowi za dobry tekst tej uchwały. Ważne jest, żebyśmy o tym pamiętali, że w latach 1905–1907 był wielki ruch na ziemiach polskich, który łączył postulaty wolnościowe z postulatami socjalnymi, takimi jak ośmiogodzinny dzień pracy; że trzeba było do tego obalić cara i że polscy rewolucjoniści mieli wtedy pewne nadzieje na to, że współpraca z rosyjskimi rewolucjonistami przyniesie jakiś pozytywny skutek. Jak wiadomo – nie przyniosła. Natomiast to był ruch na ziemiach polskich wolnościowy i patriotyczny.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#JoannaLichocka">I bardzo się cieszę, że pan poseł położył nacisk również na Łódź, bo zawsze w tej pamięci historycznej pamiętamy przede wszystkim o Warszawie, Placu Grzybowskim, tamtejszej sieci konspiracji. Ale Łódź była drugim co do wielkości ośrodkiem, jeśli chodzi o działalność Polskiej Partii Socjalistycznej. Tam był bardzo silny kolportaż „Robotnika” i zaplecze drukarni. We wspomnieniach Józefa Piłsudskiego jest zresztą bardzo ciekawie opowiedziane, jak on sobie w tej Łodzi radził, kiedy drukował „Robotnika”. Cieszę się, że możemy mówić o Łodzi właśnie w tym kontekście historycznym, wolnościowym i jednocześnie społecznym.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#JoannaLichocka">W tym projekcie uchwały jest pewne zapomnienie, jeśli chodzi o Macierz Szkolną i wprowadzenie wtedy języka polskiego do szkół prywatnych oraz zgodę na tworzenie polskich bibliotek i szkół. Ona została wymuszona zarówno ruchem PPS, związanym z rewolucją 1905 r., ale też z wielką, masową akcją strajków szkolnych na ziemiach polskich. I w wyniku tych naprawdę masowych akcji mogła powstać Macierz Szkolna. I w zaledwie kilka miesięcy utworzyło się setki, jeśli nie tysiące miejsc i placówek z językiem polskim, z bibliotekami i z księgarniami.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#JoannaLichocka">Mówię o tym również dlatego, że – pewnie jak w większości państwa rodzin – i moi przodkowie w tym uczestniczyli. Brat mojej praprababki został zesłany za organizowanie strajków szkolnych, mój prapradziadek tutaj, na terenie Jeziornej tworzył Macierz Szkolną. Ja to znam, to wiem. Warto do tych czasów wracać, bo również masowość tego protestu – nie mówię o bezpośredniej walce, o bezpośrednich strajkach, wyjściu na ulicę – tej organizacji, kolportażu bibuły, strajków szkolnych, potem tworzenia placówek i instytucji w ramach Macierzy Szkolnej pokazała chyba po raz pierwszy zdolność Polaków do łączenia się solidarnościowego ponad podziałami klasowymi. To był – zresztą kiedyś to napisałam – wstęp do ruchu „Solidarności”. I myślę, że tak możemy patrzyć na 1905 r.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#JoannaLichocka">Tak że bardzo dziękuję za tę inicjatywę. Popieram ten projekt uchwały.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#SebastianAdamkiewicz">Drodzy państwo, nasze muzeum nazywa się Muzeum Tradycji Niepodległościowych. Wiele tradycji niepodległościowych, różnych: różnych ludzi, poglądów, spojrzeń na Polskę. Jednym z takich spojrzeń, jedną z takich dróg była rewolucja 1905 r. W tej uchwale historia tej rewolucji jest oczywiście streszczona. Bardzo tutaj dziękuję i pani posłance Lichockiej, i pani posłance Gosek-Popiołek za wspomnienie niektórych elementów rewolucji, które są bardzo ważne. Chciałbym więc przedstawić kilka obrazków, kilka elementów, które skłonią również pana posła Suskiego do poparcia tej uchwały.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#SebastianAdamkiewicz">Drodzy państwo, jest w uchwale wspomniana ul. Gdańska, która wówczas nazywała się ul. Długą. Tam było więzienie carskie, a na podwórku tego więzienia stała szubienica, na której wieszano ludzi walczących w okresie rewolucji 1905 r. Pierwsze egzekucje na tej szubienicy odbyły się w lutym 1908 r. Wcześniej egzekucji dokonywano w lasach konstantynowskich poprzez rozstrzelanie. Stanisław Martynowski, więzień Gdańskiej, opisywał w swoich książkach, które powstawały w dwudziestoleciu międzywojennym, że ostatnie zdanie dużej części powieszonych brzmiało: „Niech żyje wolna Polska”. To było zdanie, które wypowiadano na kilka sekund przed uruchomieniem szubienicy, na której zawiśli.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#SebastianAdamkiewicz">Drodzy państwo, jaka to była Polska? Oczywiście ta, w ich wyobrażeniach, była Polską, która miała być państwem nowoczesnym, realizującym ideały demokratyczne, zaprzeczeniem polityki państw zaborczych, które kojarzyły się z: biedą, wykluczeniem, nierównościami społecznymi. To miała być Polska, którą Żeromski opisywał jako Polskę szklanych domów, bo to nie jest jego licentia poetica, on sobie tego nie wymyślił. Brał przykład z ludzi, którzy wyobrażali sobie Polskę jako państwo idealne, doskonałe. I tą wizją chcieli zarazić osoby, które co do polskiej niepodległości miały wątpliwości. To była ta wizja i dlatego oni to ostatnie zdanie wykrzykiwali.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#SebastianAdamkiewicz">Drodzy państwo, jedną z pierwszych inicjatyw po odzyskaniu przez Polskę niepodległości było stworzenie na terenie lasów konstantynowskich cmentarza (i kolumny rewolucjonistów), gdzie ofiary – również te wieszane na ul. Gdańskiej – były chowane. Ziemię pod cmentarz i kolumnę święcił pierwszy biskup łódzki Wincenty Tymieniecki. Myślę, że on nie chrzcił ziemi pod groby komunistów, stalinistów czy osób, które brały udział w rewolucji 1917 r.; że on miał doskonałą świadomość, że ci Polacy – choć pewnie mieli trochę inne poglądy na rzeczywistość niż on – walczyli również o wolną Polskę.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#SebastianAdamkiewicz">A w 1939 r., kiedy Niemcy wkroczyli do Łodzi i postanowili ją włączyć, to jedną z pierwszych rzeczy, które zrobili po włączeniu Łodzi do Rzeszy, było wysadzenie w powietrze kolumny rewolucjonistów razem z pomnikiem Tadeusza Kościuszki, razem z łódzkimi synagogami, żeby wyrwać ten kręgosłup polskości i żydowskości naszego miasta. I kiedy niszczyli, to niszczyli jako symbol polskości, a nie symbol komunizmu.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#SebastianAdamkiewicz">Drodzy państwo, jeszcze jeden taki obrazek, co do którego mam nadzieję, że przekona państwa do głosowania za tą uchwałą. Pierwsze strajki antykomunistyczne w Polsce wybuchały w latach 1945–1948 i duża część z nich wybuchała na terenie Łodzi. I czasami, gdy to mówię w jakimś większym gronie, to ludzie są zdziwieni. Jak to? W czerwonej Łodzi? Pierwsze strajki antykomunistyczne? Tak, bo robotnicy, którzy pracowali w łódzkich fabrykach, mieli w sobie na tyle dużo świadomości politycznej, świadomości swojego głosu i wagi tego głosu, tak wyraźnie widzieli, jakie są dysproporcje między ich wyobrażeniami a tym, co dzieje się realnie, że postanowili protestować o sprawy błahe: o to, że obiecano im biały chleb, a dostawali czarny; o to, że nie dostawali odpowiednich przydziałów żywnościowych, odpowiednich mieszkań. Protestowali o rzeczy bardzo ważne ze swojego punktu widzenia. A protestowali, bo przeszli lekcję rewolucji 1905 r; bo bardzo często albo oni sami, albo ich przodkowie w tej rewolucji 1905 r. uczestniczyli.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#SebastianAdamkiewicz">Oczywiście każde wydarzenie historyczne ma swoje różne barwy. I te obchody 120. rocznicy, i to, że również w Łodzi ten rok uchwalono rokiem rewolucji, to jest okazja do dyskusji również o jej czarnych stronach, czarnych plamach: tym, jak rewolucja może być i sukcesem, i klęską.</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#SebastianAdamkiewicz">Drodzy państwo, myślę, że rewolucja 1905 r. jest również fundamentem tego, co nazywamy politycznością. O tym piszą historycy. A z polityczności wyrasta również polski parlamentaryzm. I sam fakt, że siedzimy na tej sali jako ludzie, którzy pochodzą z różnych rodzin, różnych grup społecznych – to również były postulaty uczestników rewolucji 1905 r. na ziemiach polskich, bo podkreślam, że w tej uchwale mówimy o tej rewolucji, która odbyła się na ziemiach polskich.</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#SebastianAdamkiewicz">Bardzo dziękuję za możliwość zabrania głosu. Bardzo państwa namawiam do tego, żeby wspomnieć bohaterów rewolucji 1905 r. uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej. Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#PiotrAdamowicz">Bardzo proszę, pan poseł Giżyński.</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#PiotrAdamowicz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#PiotrBabinetz">Pierwsza rzecz. Wydaje mi się, że początek czy to rewolucji, czy to powstania antyrosyjskiego, był już w 1904 r. 13 listopada 1904 r. odbyła się manifestacja na Placu Grzybowskim, starcie bojowców z Moskalami, które określane jest jako pierwsza zbrojna akcja Polaków przeciwko Moskalom na terenie Królestwa Polskiego od czasów powstania styczniowego. Zresztą w akcji na Placu Grzybowskim brał udział między innymi Stefan Okrzeja. I potem, kiedy zaczyna się 1905 r., zarysowują się trzy koncepcje. Jedna jest Polskiej Partii Socjalistycznej na czele z Józefem Piłsudskim. To walka zbrojna o niepodległość, która oczywiście wywołuje kontrowersje i potem podziały w samym PPS. PPS wezwało do masowego strajku powszechnego, a Józef Piłsudski traktował to jako kolejną okazję – szczególnie wynikającą z wojny rosyjsko-japońskiej, z klęski i osłabienia Rosji okazji do kolejnego powstania zbrojnego przeciwko Rosji – w walce o niepodległość Polski.</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#PiotrBabinetz">Pamiętajmy, że równolegle działała Liga Narodowa – tajnie, ale w wielu środowiskach, mając swoich przedstawicieli w wielu różnych stowarzyszeniach na olbrzymim terenie, znacznych częściach kilku zaborów. Ona z kolei cały czas prowadziła działalność, walkę – ale nie zbrojną – o polskość. I to głównie Liga Narodowa wprowadziła strajk szkolny, a Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne wysunęło postulat autonomii Królestwa Polskiego. Właśnie w trakcie tej rewolucji czy powstania tych lat doszło do przesunięcia się Ligi Narodowej Romana Dmowskiego na pozycje przynajmniej częściowego związania sprawy polskiej z Rosją. Dlatego mówiłem, że to są bardzo skomplikowane sprawy.</u>
<u xml:id="u-1.45" who="#PiotrBabinetz">Była jeszcze trzecia grupa – Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy, która przyjęła w tym czasie, że niepodległość Polski jest szkodliwa dla międzynarodowego proletariatu i międzynarodowej rewolucji socjalnej. Oni akceptowali organiczne wcielenie ziem polskich i Polaków do państwa rosyjskiego. Z tego kręgu, tej wcześniejszej myśli Waryńskiego, później Luksemburg, wychodzą kierunki komunistyczne, antypolskie, antyniepodległościowe.</u>
<u xml:id="u-1.46" who="#PiotrBabinetz">Jeżeli chodzi o uchwałę, o ciąg dalszy tej sprawy, to rzeczywiście ważny jest ten wątek łódzki, to podwórze więzienia przy ul. Gdańskiej w Łodzi, to powstanie łódzkie z czerwca 1905 r., bo często różne działania, które toczą się poza Warszawą, są zapominane. Upomnienie się o sprawy łódzkie jest więc słuszne.</u>
<u xml:id="u-1.47" who="#PiotrBabinetz">Natomiast już z kolei zaraz w następnym zdaniu jest kwestia, która wydaje mi się kontrowersyjna, ponieważ pada sformułowanie: „a także Żydów zamordowanych w pogromach inspirowanych przez rosyjską Ochranę”. Tymczasem nawet Norman Davies, czyli historyk zachodniej Europy, pisał w „Bożym igrzysku”, swoim słynnym wykładzie o historii Polski, że „15 sierpnia Policja urządziła dla odwrócenia uwagi pogrom w Białymstoku”. Słowo „inspirowanych” nie wydaje mi się więc trafne. Lepiej byłoby mówić pogromach organizowanych.</u>
<u xml:id="u-1.48" who="#PiotrBabinetz">Kolejna rzecz – no właśnie, czy to dzięki rewolucjonistom „w prywatnych szkołach Królestwa Polskiego i w urzędach gminnych pojawił się język polski”? Jeżeli już, to były to działania wskutek działań prowadzonych wcześniej przez Ligę Narodową, przez Związek Młodzieży Polskiej „Zet”, który przez lata wchodził bardzo masowo do różnych organizacji takich jak Towarzystwo Szkoły Ludowej czy Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, nawet je inspirował, tworzył tajne grupy, kółka samokształceniowe czy tajne grupy oświaty polskiej. Myślę, że ta zasługa powinna być co najmniej uwzględniona.</u>
<u xml:id="u-1.49" who="#PiotrBabinetz">W kwietniu 1905 r. nastąpiło ustępstwo cara na obszarze religii, później też języka i kwestii narodowościowych. Tu właśnie pojawia się kwestia prywatnego nauczania języka polskiego, a także języka litewskiego, bo nie zapominajmy, że ważnym obszarem było Wilno, dzięki czemu odradzała się polskość, ale i pojawił się wątek litewski. Można również było nabywać ziemię. Ale też ważna kwestia, ciekawy i istotny obszar, że dawni Unici przymuszeni do prawosławia mogli wracać do Kościoła Katolickiego.</u>
<u xml:id="u-1.50" who="#PiotrBabinetz">Potem jest ten wątek „ogromnej roli w procesie odzyskiwania niepodległości zakończonym w 1918 roku”. Owszem, Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku.</u>
<u xml:id="u-1.51" who="#PiotrBabinetz">Jeszcze w akapicie nr 3 wątek uczestników rewolucji 1905 roku, że wśród nich „znaleźli się późniejsi twórcy niepodległego państwa polskiego, w tym Józef Piłsudski”. No tak, ale to jak mówiłem – Józef Piłsudski stworzył organizację bojową PPS po to, żeby prowadzić działania niepodległościowe, raczej coś w formie powstania, niż żeby włączyć się do rewolucji jako takiej. Tu rzeczywiście są takie postaci jak: Wanda Krahelska, Aleksandra Szczerbińska, wspominany Tomasz Arciszewski, Walery Sławek, Aleksander Prystor, Jan Kwapiński czy wreszcie patron bieżącego roku Kazimierz Sosnkowski, właściwy organizator krwawej środy w sierpniu 1906 r., kiedy na terenie Królestwa Polskiego zabito ponad 70 ludzi z kręgów moskiewskiej policji.</u>
<u xml:id="u-1.52" who="#PiotrBabinetz">Ważną rzeczą była na przykład także petycja Henryka Sienkiewicza w sprawie autonomii. A Sienkiewicz nie był zwolennikiem rewolucji. I jeszcze jeden ważny wątek…</u>
<u xml:id="u-1.53" who="#PiotrBabinetz">Generalnie chodzi mi o to, że sytuacja jest skomplikowana i dzieje tych lat są trudne. I nie jest łatwo stworzyć taką uchwałę, żeby uczcić rzeczywistych bohaterów i ofiary, a jednocześnie nie gloryfikować tych, którzy mordowali kogoś tylko dlatego, że był kierownikiem w fabryce, że był po tej drugiej stronie w sensie społecznym. Często zdarzało się, że w tych mordach ginęli ludzie akurat tacy, do których można mieć zastrzeżenia, jeżeli chodzi o postawę w sensie narodowym – bo byli to na przykład niemieccy czy rosyjscy przedsiębiorcy, którzy byli beneficjentami okupacji i zaborów. Ale czasem byli to ludzie o nastawieniu patriotycznym, a często też tacy, którzy zabiegali o lepszy los robotnika w swojej fabryce. Ale w amoku rewolucyjnym nie patrzono, kto był jaki, tylko mordowano się nawzajem.</u>
<u xml:id="u-1.54" who="#PiotrBabinetz">Generalnie czczenie rewolucji – jak wiemy na przykładzie ludobójstwa w Wandei czy przewrotu bolszewickiego – jest zawsze ryzykowne, bo zawsze dzieją się tam rzeczy rozmaite. Chciałem więc to tylko poddać pod rozwagę, że ta sprawa jest skomplikowana i chyba dobrze byłoby znaleźć trochę inną formę tej uchwały, czego pojedyncze poprawki raczej nie byłyby w stanie poprawić, choć rzeczywiście inicjatywa przypomnienia bohaterów walki o niepodległość, szczególnie w Łodzi, jest bardzo cenna. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.55" who="#PiotrAdamowicz">Pani poseł Olko, następnie pan poseł Suski. Bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-1.56" who="#DorotaOlko">Myślę, że warto też zaznaczyć, iż to, co było tutaj istotne, to to, jak masowy był to ruch. I były to wydarzenia, w których w skali masowej brały udział kobiety, brali udział także Żydzi. Warto zawrzeć jakąś wzmiankę na ten temat w tekście uchwały.</u>
<u xml:id="u-1.57" who="#DorotaOlko">I wreszcie to, czemu jeszcze ta uchwała zasługuje w mojej ocenie na poparcie. A to dlatego, że dzisiaj jest w ewidentny sposób – i dobrze – elementem pamięci Łodzi, ziemi łódzkiej. Zanim zobaczyłam, kto jest posłem wnioskodawcą, to od razu pierwsza myśl była taka, że jest to ktoś z Łodzi, bo to jest zalegitymizowany tam element pamięci. Ostatnio miałam okazję po raz pierwszy zwiedzać Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, gdzie jest to jeden z ważnych elementów w części prezentującej historię miasta. W mojej ocenie te wydarzenia zasługują na to, żeby po prostu stały się elementem pamięci państwowej. My jako Sejm możemy do tego dołożyć cegiełkę i ta uchwała jest właśnie dobrym krokiem w tę stronę. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.58" who="#PiotrAdamowicz">Pan poseł Suski, następnie pan poseł Gliński. Bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-1.59" who="#MarekSuski">Natomiast całkowicie nie zgadzam się z treścią zaproponowanej uchwały. Nawet pan poseł Babinetz przypomniał wiele wydarzeń, które po prostu nie mieszczą się w treści tej uchwały, która zakłamuje rzeczywistość. Oddanie czci rewolucji 1905 r., niezależnie od tego, że nasi patrioci – podkreślam: patrioci – chcieli wykorzystać ją jako element walki o wyzwolenie narodowe Polski spod zaboru carskiego… To jest jak najbardziej chwalebne, ale nawet wśród Polaków byli tacy, którzy w trakcie tego zrywu walczyli o ideały komunistyczne. I gloryfikowanie wszystkiego, co było w tej – powiedzmy – rewolucji, pisanie o tym, że ta rewolucja to były „niepodległościowe aspiracje narodu polskiego”, jest po prostu kłamstwem.</u>
<u xml:id="u-1.60" who="#MarekSuski">Owszem, nasi patrioci próbowali – zresztą tak jak i później, po I wojnie światowej Piłsudski – wykorzystać sytuację dla pomyślności Polski, ale to nie oznacza, że mamy gloryfikować chociażby I wojnę światową, bo to jest absurd. To jest absurdalna uchwała i dlatego zgłosiłem wniosek o jej odrzucenie w tej treści. My się nie zgodzimy, ja się nie zgodzę. Jeżeli chodzi o stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość, to ono nie jest jednolite, bo nawet na posiedzeniu o tym dyskutowaliśmy.</u>
<u xml:id="u-1.61" who="#MarekSuski">Jeżeli mój wniosek nie zostanie przyjęty, to zaproponuję poprawkę, która ma czcić patriotów polskich, a nie gloryfikować rewolucję, która była rewolucją ruskich socjalistów. Jednym z jej elementów była klęska Rosjan w wojnie z Japonią, ale też drastyczne podwyżki cen żywności w Rosji, które spowodowały podsycany przez socjalistów wybuch. A że polscy patrioci próbowali wykorzystać to na naszą rzecz, to chwała im za to, ich za to trzeba uczcić. Ale nie rewolucję jako taką, która była zbrodnicza w samej swojej postaci, bo również w Polsce było wiele zbrodni na niewinnych – nawet bohaterach. To tyle. Wyjaśniam, że nie jestem przeciwko uczczeniu patriotów i dążeniu narodu polskiego do wolności.</u>
<u xml:id="u-1.62" who="#PiotrAdamowicz">Sytuacja jest następująca: teraz będzie pan poseł Gliński, potem pan poseł Mieszkowski, a na koniec będzie pan poseł wnioskodawca, czyli pan poseł Piątkowski. O głos prosiła jeszcze pani przewodnicząca Lichocka. A później przechodzimy do głosowania nad wnioskiem pana posła Suskiego. Czyli teraz bardzo proszę pana posła Glińskiego.</u>
<u xml:id="u-1.63" who="#PiotrGliński">Zresztą warto przypomnieć, zwrócić uwagę, że 11 listopada otwarte zostało w Łodzi nowe muzeum, a w zasadzie oddział Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, który mieści się w tym słynnym, dawnym mieszkaniu Piłsudskiego. Co prawda to było pięć lat przed rewolucją, kiedy mieszkał tam z żoną – dość znany i istotny epizod ruchu socjalistycznego, narodowościowego, niepodległościowego. Udało się to mieszkanie na ul. Wschodniej zakupić i jest ono w tej chwili instytucją pamięci. Udało nam się także – w czasach, kiedy mieliśmy na to wpływ – stworzyć serial telewizyjny „Młody Piłsudski”. Warto go pamiętać, bo mówił właśnie o tamtych czasach przed rewolucją 1905 r., gdy ta historia była skomplikowana. Ale historia związana z polskich ruchem socjalistycznym w gruncie rzeczy w większości była historią niepodległościową. I o tym musimy pamiętać.</u>
<u xml:id="u-1.64" who="#PiotrGliński">Natomiast później stała się tragedia rozbicia ruchu socjalistycznego na część zdradziecką, na tę część, z której później wykluł się komunizm. I to jest cały problem z tą uchwałą, ponieważ tradycja rewolucji 1905 r. była później dość silnie wykorzystywana przez komunistów, także w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. I to jest dla nas problem. Ta uchwała powinna jasno o tych sprawach mówić, bo komuniści oczywiście to zakłamywali, a przypominam, że mamy do czynienia z najbardziej krwawą ideologią w dziejach ludzkości. I w związku z tym tak trudno jest spokojnie podchodzić do uczczenia rewolucji 1905 r. Co do bohaterów – zwłaszcza tych, którzy byli w nurcie niepodległościowym – to jest zupełnie oczywiste. Natomiast jako wydarzenie historyczne to była ikona tradycji, do której komuniści odwoływali się przez całe lata. Instytucjonalizowali w ten sposób także politykę bieżącą.</u>
<u xml:id="u-1.65" who="#PiotrGliński">Na tym polega problem, dlatego powinien być w tej uchwale… Bo ja też nie mogę jej poprzeć w tej treści. Koledzy zwracali już uwagę na pewne kwestie. Ten niby zapoczątkowany przez rewolucję, zakończony w 1918 r. proces odzyskiwania niepodległości… On nie zakończył się w 1918 r. Formalnie 11 listopada jest dla nas istotny, ale to trwało osiem lat i było znacznie bardziej skomplikowane, więc to jest po prostu nieprecyzyjne. A „pokolenia wyrosłe na doświadczeniu rewolucji” niestety odegrały także olbrzymią rolę negatywną. O tym też musimy pamiętać i to powinno być napisane w tej uchwale. Nie wiem, jak to wprowadzić i w którym wątku, ale będzie nieuczciwością, jeśli o tym nie napiszemy.</u>
<u xml:id="u-1.66" who="#PiotrGliński">Akceptując kwestię pozytywów związanych z tym zrywem, z całym procesem – bo to przecież nie była tylko rewolucja 1905 r., wszyscy wymienialiśmy wcześniejsze i późniejsze działania; zresztą sprawdziłem jeszcze raz, że skazanie na śmierć Mireckiego ps. „Montwiłł” to jest 1908 r., więc trzy lata po rewolucji – zauważamy, że to wszystko nie jest takie jednoznaczne. Nie wiem, będziemy starali się wprowadzić poprawki, żeby można było tę uchwałę przyjąć w duchu prawdy historycznej i szacunku do ofiar komunizmu. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.67" who="#PiotrAdamowicz">Pan poseł Mieszkowski, następnie pani przewodnicząca Lichocka, a po niej głos końcowy będzie mieć pan poseł wnioskodawca.</u>
<u xml:id="u-1.68" who="#KrzysztofMieszkowski">Panie przewodniczący, ta uchwała jest dobra. To pierwsze stwierdzenie. Ta uchwała nie jest również interpretacją tego, w jaki sposób wydarzenia z 1905 r. interpretowali ci, którzy wprowadzali stalinizm w Polsce, Związku Radzieckim i wielu innych miejscach. I to nie jest przecież sytuacja, która powoduje, że mamy odrzucić wydarzenia 1905 r., które były rzeczywistym zrywem ludzi umęczonych, ludzi, którzy byli wmontowani w kapitalizm czy feudalizm tamtych lat, bo to trudno to teraz jednocześnie zdefiniować. Uciskane dzieci, kobiety pracujące ponad swoje siły – ta rewolucja oczywiście miała wymiar klasowy.</u>
<u xml:id="u-1.69" who="#KrzysztofMieszkowski">Nie bójmy się takiej kategorii w rozmowie, warto o tym pamiętać. Zresztą teoria klas weszła do języka naukowego, przecież o tym rozmawiamy, dyskutujemy. Nie można udawać, że nie ma kategorii dialektyki, materializmu historycznego, walki klas i tak dalej. Trzeba się z tym jakoś mierzyć i sprostać wyzwaniom, które zostały nam zaproponowane przez ludzi, którzy w taki sposób myśleli. A rewolucja 1905 r. była właściwie pierwszym realnym – tak jak tutaj ktoś wspominał – zrywem od czasów powstania styczniowego.</u>
<u xml:id="u-1.70" who="#KrzysztofMieszkowski">Jest jeszcze jedna rzecz i pewnie tutaj za chwilę wybuchnie awantura. Pan poseł Babinetz mówił o udziale Róży Luksemburg w tej rewolucji. Otóż Róża Luksemburg nie była prorosyjska, panie pośle, ponieważ ona brała aktywny udział w tej rewolucji, zresztą publikowała wiele tekstów, o czym pan doskonale wie, jeżeli pan w tym się tak dobrze porusza. W rezultacie wylądowała w carskim więzieniu za udział w rewolucji 1905 r. Warto więc o tym pamiętać.</u>
<u xml:id="u-1.71" who="#KrzysztofMieszkowski">A jeżeli została już tutaj przywołana osoba Róży Luksemburg, to bardzo wszystkim państwu polecam wybitną jej biografię napisaną przez Weronikę Kostyrko. Ukazała się kilka miesięcy temu. Trzeba po prostu trochę poczytać i nie upraszczać tak tej historii, bo to czasami jest rzeczywiście żenujące. Nie jestem zwolennikiem komunizmu, nigdy nim nie byłem, mam swoją historię, swoją kartę solidarnościową i tak dalej, ale przyjrzyjmy się realiom historycznym. Tych lektur jest sporo, można się z tym zapoznać, bo to, co wydarzyło się w 1905 r. było także walką klas.</u>
<u xml:id="u-1.72" who="#PiotrGliński">Pan poseł był łaskaw powiedzieć: „Nie bójmy się określenia walka klasowa”. To ja się boję. I całe pokolenia się bały. Pan też się widocznie bał, jeżeli walczył pan z komunizmem. Walka klasowa – niestety także w rozumieniu części uczestników rewolucji 1905 r., Róży Luksemburg i wielu innych – doprowadziła przecież w końcu do faktów, o których trzeba mówić, do eksterminacji całych klas społecznych, do masowych mordów, do ludobójstwa. Do tego doprowadziła walka klasowa, o której pan mówi. Dlatego właśnie nie można mieszać pojęć i trzeba oddać sprawiedliwość historyczną wszystkim nurtom socjalizmu. Był socjalizm niepodległościowy, socjalizm, który odżegnywał się od mordowania i wycinania przeciwników politycznych. I był niestety socjalizm, który się od tego nie odżegnywał, bo uważał, że to jest metoda osiągnięcia celów. Doprowadził do ludobójstwa.</u>
<u xml:id="u-1.73" who="#PiotrAdamowicz">Bardzo proszę, zostaje nam godzina. Jako ostatni przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Piątkowski. Bardzo proszę o ustosunkowanie się. I potem przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-1.74" who="#KrzysztofPiątkowski">Bardzo dziękuję za tę merytoryczną dyskusję. Odnoszę wrażenie, że mimo różnic poglądów zgadzamy się co do tego, że warto uczcić i upamiętnić bohaterów tych wydarzeń. I za to bardzo dziękuję. Bardzo dziękuję za refleksję pani poseł Lichockiej dotyczącej wstępu do ruchu „Solidarności”. Ja również w podobny sposób pojmuję te wydarzenia i nie ukrywam, że redagując ostateczną treść projektu ustawy o 21 postulatach sierpniowych, miałem takie myślenie, że tam też przeważały oczekiwania bytowe robotników, którzy jednak walczyli w Stoczni Gdańskiej o coś więcej niż tylko poprawę swojego losu. Doskonale wiemy, jaki był efekt ich walki. Także bardzo za to dziękuję, bo to pokazuje, że dojrzeliśmy do tego, aby o tych wydarzeniach myśleć inaczej.</u>
<u xml:id="u-1.75" who="#KrzysztofPiątkowski">Pan poseł Gliński mówił, że rewolucja była bardzo silnie wykorzystywana przez komunistów i to oczywiście prawda. Przez wiele, wiele lat indoktrynowano Polaków. Ale nie powinniśmy ulegać i dalej dawać się indoktrynować. Z przykrością muszę stwierdzić, że mam wrażenie, iż pan poseł Suski w pewnym sensie stał się ofiarą tej indoktrynacji. Uwierzył, że rewolucja 1905 r. jest rewolucją ruskich komunistów i że w ogóle to jest ruska rewolucja. Bardzo głęboko współczuję panu posłowi Suskiemu, że uległ tej indoktrynacji.</u>
<u xml:id="u-1.76" who="#KrzysztofPiątkowski">Ta uchwała nie gloryfikuje wszystkiego. Jest bardzo ostrożnie zredagowana, z dużym szacunkiem do tamtych wydarzeń i sporów wokół rewolucji – spokojna, wyważona, unika kontrowersji i przede wszystkim podkreśla postawę i bohaterstwo ludzi, którzy ginęli za Polskę. Tak jak mówił pan doktor, ich ostatnie słowa dotyczyły Polski.</u>
<u xml:id="u-1.77" who="#KrzysztofPiątkowski">Bardzo za te wszystkie merytoryczne uwagi dziękuję. I mam nadzieję, że przejdziemy, panie przewodniczący; że wystarczy tej godziny do tego, żebyśmy zakończyli tę dyskusję.</u>
<u xml:id="u-1.78" who="#PiotrAdamowicz">Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania poselskiego projektu uchwały z druku nr 911.</u>
<u xml:id="u-1.79" who="#PiotrAdamowicz">Zanim przystąpimy do rozpatrzenia, przystępujemy do głosowania nad wnioskiem pana posła Suskiego, który – jak przypomnę – dotyczy odrzucenia projektu w całości. Czy wszyscy mają karty?</u>
<u xml:id="u-1.80" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie posłowie, kto jest za przyjęciem wniosku pana posła Suskiego? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-1.81" who="#PiotrAdamowicz">Zamykam głosowanie. Bardzo proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.82" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 24 posłów. Za wnioskiem pana posła Suskiego było 6, przeciw – 17 i wstrzymała się 1 osoba. Tym samym wniosek pana posła Suskiego upadł i przystępujemy do rozpatrzenia projektu uchwały.</u>
<u xml:id="u-1.83" who="#PiotrAdamowicz">Proszę państwa, czy są uwagi co do tytułu projektu uchwały? Przepraszam, Biuro Legislacyjne i jednocześnie zwracam się z pytaniem do pana posła Piątkowskiego. Pan ma wydruk z naniesionymi poprawkami natury stylistyczno-interpunkcyjnej, nie merytorycznej. Czy pan akceptuje te uwagi?</u>
<u xml:id="u-1.84" who="#PiotrAdamowicz">Powracam do pytania. Mianowicie czy są uwagi co do samego tytułu projektu uchwały? Pan poseł Suski, proszę.</u>
<u xml:id="u-1.85" who="#PiotrAdamowicz">Panie pośle, czy ma pan poprawkę na piśmie?</u>
<u xml:id="u-1.86" who="#PiotrAdamowicz">Kto z pań i panów posłów jest za… Proszę?</u>
<u xml:id="u-1.87" who="#PiotrAdamowicz">Czy jest zgoda na przyjęcie tytułu w proponowanej wersji?</u>
<u xml:id="u-1.88" who="#PiotrAdamowicz">Bardzo proszę, pan poseł Suski.</u>
<u xml:id="u-1.89" who="#MarekSuski">I to byłaby cała treść uchwały.</u>
<u xml:id="u-1.90" who="#MarekSuski">Nie no, w ogóle „bohaterów rewolucji” – to znaczy tych zbrodniarzy, którzy mordowali…</u>
<u xml:id="u-1.91" who="#UrszulaSęk">To jest opinia na pięć stron, trzeba by teraz wyłowić te elementy.</u>
<u xml:id="u-1.92" who="#MarekSuski">Już ją przekazuję.</u>
<u xml:id="u-1.93" who="#PiotrAdamowicz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki w wersji proponowanej przez pana posła Suskiego? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-1.94" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.95" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 23 posłów. Za poprawką posła Suskiego było 7, przeciw – 15 i wstrzymała się 1 osoba. Dziękuję. Poprawka pana posła Suskiego nie uzyskała akceptacji.</u>
<u xml:id="u-1.96" who="#PiotrAdamowicz">Pani przewodnicząca Gosek-Popiołek:</u>
<u xml:id="u-1.97" who="#KrzysztofPiątkowski">To jest to poszerzenie o proponowane przez panią poseł przyczyny. A uzasadnieniem jest potrzeba uzupełnienia i wymienienia większej liczby przyczyn wybuchu rewolucji 1905 r.</u>
<u xml:id="u-1.98" who="#PiotrAdamowicz">Czy są jeszcze jakiekolwiek poprawki do akapitu nr 1? Nie widzę, nie słyszę, stwierdzam, że akapit nr 1 wraz z poprawką zaproponowaną przez pana posła Piątkowskiego został rozpatrzony i przyjęty przez Komisję.</u>
<u xml:id="u-1.99" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, przechodzimy do akapitu nr 2. Proszę, pani poseł Olko.</u>
<u xml:id="u-1.100" who="#PiotrAdamowicz">Proszę posła wnioskodawcę o opinię do poprawki pana posła Suskiego.</u>
<u xml:id="u-1.101" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 23 posłów. Za było 7, przeciw – 15, wstrzymał się 1 poseł. Dziękuję. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
<u xml:id="u-1.102" who="#PiotrAdamowicz">Zwracam się do Biura Legislacyjnego – teraz głosujemy poprawkę pani poseł Olko?</u>
<u xml:id="u-1.103" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, głosujemy poprawkę zgłoszoną przez panią poseł Olko. Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za poprawką pani poseł Olko? Kto jest przeciwko tej poprawce?</u>
<u xml:id="u-1.104" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 22 posłów. Za było 14, przeciw – 7, wstrzymała się 1 osoba. Dziękuję. Poprawka uzyskała akceptację Komisji. Tym samym akapit nr 2 został rozpatrzony i przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.105" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie posłowie, przechodzimy do akapitu nr 3.</u>
<u xml:id="u-1.106" who="#PiotrAdamowicz">Pan poseł Babinetz, następnie poseł Suski. Jeszcze zgłasza się poseł Olko.</u>
<u xml:id="u-1.107" who="#PiotrBabinetz">Do akapitu nr 3 mam dwie poprawki. To, co mówiłem we wcześniejszym, może trochę przydługim, wystąpieniu. Może zginęło w tłumie. W wersie piątym słowo „inspirowanych” zastąpić słowem „organizowanych”. I w wersie 10, po słowach „Józef Piłsudski” dodać: „który stworzył organizację bojową PPS w celu walki zbrojnej o niezawisłość Rzeczypospolitej”.</u>
<u xml:id="u-1.108" who="#PiotrAdamowicz">Głosujemy nad wnioskiem pana posła Suskiego o skreślenie w całości akapitu nr 3. Kto z pań i panów jest za skreśleniem akapitu nr 3? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-1.109" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie.</u>
<u xml:id="u-1.110" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 22 posłów. Za skreśleniem było 6, przeciw – 16, nikt nie wstrzymał się od głosu. Czyli akapit nr 3 nie zostaje skreślony. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.111" who="#PiotrAdamowicz">Bardzo proszę, poseł Gliński.</u>
<u xml:id="u-1.112" who="#PiotrGliński">[Po przerwie]</u>
<u xml:id="u-1.113" who="#PiotrAdamowicz">Pytanie do Biura Legislacyjnego – czy tę poprawkę w wersie dziesiątym też musimy głosować?</u>
<u xml:id="u-1.114" who="#PiotrAdamowicz">Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła poprawkę pana posła Babinetza.</u>
<u xml:id="u-1.115" who="#PiotrAdamowicz">Teraz, zgodnie z sugestią, przystępujemy do poprawki pana posła Glińskiego w brzmieniu: „W akapicie nr 3 po słowach «Józef Piłsudski» proponuję dodać…”</u>
<u xml:id="u-1.116" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.117" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 22 posłów. Za było 8, przeciw – 14, nikt się nie wstrzymał. Dziękuję. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
<u xml:id="u-1.118" who="#PiotrAdamowicz">Przystępujemy do kolejnej poprawki dotyczącej akapitu nr 3. Pani poseł, gdyby była pani tak dobra i przeczytała rękopis.</u>
<u xml:id="u-1.119" who="#PiotrAdamowicz">Proszę?</u>
<u xml:id="u-1.120" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.121" who="#PiotrAdamowicz">Przechodzimy do akapitu nr 4. Bardzo proszę o uwagi. Pan poseł Gliński. Przepraszam, pan poseł Suski.</u>
<u xml:id="u-1.122" who="#MarekSuski">Zgłaszam poprawkę zmierzającą do zastąpienia całego tego akapitu słowami: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 120. rocznicę wybuchu Rewolucji 1905 r. pragnie oddać cześć wszystkim, którzy walczyli ze zniewoleniem Rosji carskiej, o wyzwolenie Polski i wzywa do godnego upamiętnienia polskich patriotów”. Poprawka ma na celu oddanie prawdy historycznej.</u>
<u xml:id="u-1.123" who="#PiotrAdamowicz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki pana posła Suskiego? Kto jest przeciwko przyjęciu tejże poprawki? Kto się wstrzymał? Dziękuję uprzejmie, zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.124" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 22 parlamentarzystów. Za poprawką pana posła Suskiego było 7, przeciw – 14, wstrzymała się 1 osoba. Dziękuję. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
<u xml:id="u-1.125" who="#PiotrAdamowicz">Stwierdzam, że akapit nr 4… A, przepraszam. Pan poseł Babinetz co do akapitu nr 4.</u>
<u xml:id="u-1.126" who="#PiotrBabinetz">Jeszcze dwie poprawki do akapitu nr 4. W drugim wersie dodać między „rewolucjonistów” a „w prywatnych szkołach” słowa: „a także wieloletnim pracom Ligi Narodowej i Związku Młodzieży Polskiej «Zet»”. I na końcu tego akapitu, w ostatnim wersie, ponieważ, jak rozumiem, pracujemy na tekście z poprawkami Biura Legislacyjnego…</u>
<u xml:id="u-1.127" who="#PiotrAdamowicz">Czy ma pan na piśmie? Poseł wnioskodawca się zgadza?</u>
<u xml:id="u-1.128" who="#PiotrAdamowicz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tejże poprawki?</u>
<u xml:id="u-1.129" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, niedopatrzenie z mojej strony.</u>
<u xml:id="u-1.130" who="#PiotrAdamowicz">Jeszcze raz głosujemy pierwszą poprawkę proponowaną przez posła Babinetza. Sprowadza się ona do tego, żeby w wersie drugim po słowie „rewolucjonistów” dodać słowa: „a także wieloletnim pracom Ligi Narodowej i Związku Młodzieży Polskiej «Zet»”. I nad tym w tej chwili głosujemy.</u>
<u xml:id="u-1.131" who="#PiotrAdamowicz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tejże poprawki? Kto jest przeciwko tejże poprawce? Kto się wstrzymał? Czy wszyscy oddali głos?</u>
<u xml:id="u-1.132" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję, zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.133" who="#PiotrAdamowicz">Głosowały 22 osoby. Za było 19, przeciw 3, nikt się nie wstrzymał. Dziękuję, poprawka uzyskała akceptację.</u>
<u xml:id="u-1.134" who="#PiotrAdamowicz">Przechodzimy do drugiego głosowania nad poprawką pana posła Babinetza. A sprowadza się ona do tego, żeby w wersie szóstym po słowie „niepodległości” skreślić słowo „zakończonym”.</u>
<u xml:id="u-1.135" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie posłowie, głosujemy. Kto jest za drugą poprawką zgłoszoną przez posła Babinetza? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-1.136" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję, zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.137" who="#PiotrAdamowicz">Głosowały 22 osoby. Za było 21, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. Dziękuję uprzejmie. Stwierdzam, że tym samym akapit nr 4 został rozpatrzony i przyjęty przez Komisję.</u>
<u xml:id="u-1.138" who="#PiotrAdamowicz">Przechodzimy do akapitu nr 5. Numeracja nam się zmieniła?</u>
<u xml:id="u-1.139" who="#PiotrGliński">Poprawka brzmi następująco – w akapicie nr 5 po słowie „człowieka”, czyli po zakończeniu tego akapitu, dodać: „Sejm RP podkreśla jednocześnie, że wśród uczestników tej rewolucji byli także radykalni zwolennicy idei komunistycznej i walki klas, a nawet przeciwnicy polskiej niepodległości. Potępiamy zdecydowanie ich działania i inspiracje ideologiczne”.</u>
<u xml:id="u-1.140" who="#SzymonGiżyński">To jest coś, co poprzez pewien obiektywizm i jednocześnie odrzucenie czysto ideologicznego języka…Są tam określenia, które nie miały w tamtym czasie zastosowania, bo mam takie wrażenie, że nikt tam nie mówił o „prawach obywatelskich i człowieka”, co zresztą jest dosyć powiązane, choć pewnie jest to subtelna różnica dla wielkich erudytów, którzy się na tym znają, ale to się fatalnie czyta i wysławia. Tak że taka jest moja poprawka.</u>
<u xml:id="u-1.141" who="#PiotrAdamowicz">Przepraszam, Biuro Legislacyjne.</u>
<u xml:id="u-1.142" who="#PiotrAdamowicz">Kto z pań i panów posłów jest za poprawką pana posła Suskiego? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo, zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.143" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 21 posłów. Za poprawką było 6, przeciwko było 13, wstrzymały się 2 osoby. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
<u xml:id="u-1.144" who="#PiotrAdamowicz">Pytanie do Biura Legislacyjnego – czyli najpierw głosujemy poprawkę pana posła Giżyńskiego i następnie pana posła Glińskiego? Poproszę o opinię pana posła wnioskodawcę.</u>
<u xml:id="u-1.145" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, przystępujemy do głosowania. Najpierw głosujemy poprawkę pana posła Giżyńskiego.</u>
<u xml:id="u-1.146" who="#PiotrAdamowicz">Kto z pań i panów posłów jest za poprawką proponowaną pana posła Giżyńskiego? Kto jest przeciwko tejże poprawce? Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-1.147" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję, zamykam głosowanie. Bardzo proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.148" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie posłowie, panie pośle… Głosujemy, bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-1.149" who="#PiotrAdamowicz">Kto jest za poprawką pana posła Glińskiego? Kto jest przeciwko tejże poprawce? Kto się wstrzymał? Dziękuję, zamykam głosowanie. Bardzo proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.150" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 21 posłów. Za było 8, przeciwko głosowało 13, nikt nie wstrzymał się od głosu. Poprawka nie uzyskała akceptacji. Tym samym akapit nr 5 został rozpatrzony i przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.151" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, przechodzimy do akapitu nr 6., ostatniego. Czy są uwagi do akapitu?</u>
<u xml:id="u-1.152" who="#PiotrAdamowicz">Bardzo proszę, poseł Suski. Następnie poseł Giżyński.</u>
<u xml:id="u-1.153" who="#SzymonGiżyński">Wycofałem sformułowanie: „i wspierania wszelkich – chodzi zwłaszcza o to słowo – inicjatyw mających na celu upamiętnienie tego wydarzenia”. Zainspirował mnie do tego pan poseł Mieszkowski, który używał do interpretacji wydarzenia…</u>
<u xml:id="u-1.154" who="#PiotrAdamowicz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki autorstwa posła Suskiego? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję uprzejmie, zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.155" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 21 posłów. Za poprawką było 8, przeciw – 13, nikt się nie wstrzymał. Poprawka posła Suskiego nie uzyskała akceptacji.</u>
<u xml:id="u-1.156" who="#PiotrAdamowicz">Przechodzimy do drugiego głosowania, dotyczącego akapitu nr 6. Jest to poprawka autorstwa pana posła Giżyńskiego.</u>
<u xml:id="u-1.157" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie posłowie, kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki proponowanej przez posła Giżyńskiego? Kto jest przeciwko tejże poprawce? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo, zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.158" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 19 parlamentarzystów. Za poprawką było 6, przeciwko było 13, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że akapit nr 6 został rozpatrzony i przyjęty przez Komisję.</u>
<u xml:id="u-1.159" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 19 parlamentarzystów. Za było 6, przeciw 12, wstrzymała się 1 osoba.</u>
<u xml:id="u-1.160" who="#PiotrAdamowicz">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie projektu uchwały w całości wraz z przyjętymi poprawkami.</u>
<u xml:id="u-1.161" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem projektu uchwały z poprawkami? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję uprzejmie. Proszę o podanie wyników.</u>
<u xml:id="u-1.162" who="#PiotrAdamowicz">Głosowało 18 posłów. Za było 14, przeciw – 3, wstrzymała się 1 osoba. Projekt uchwały dotyczącej rewolucji 1905 r. został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.163" who="#PiotrAdamowicz">Proponuję, aby Komisja upoważniła Biuro Legislacyjne do dokonania zmian o charakterze redakcyjnym i językowym. Nie słyszę sprzeciwu wobec tej propozycji.</u>
<u xml:id="u-1.164" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, pozostaje wybór posła sprawozdawcy. Zgłaszamy kandydaturę pana posła Piątkowskiego. Czy pan poseł Piątkowski wyraża zgodę?</u>
<u xml:id="u-1.165" who="#PiotrAdamowicz">Przechodzimy do realizacji punktu nr 2 porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-1.166" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie posłowie, informuję, że 4 grudnia 2024 r. marszałek Sejmu RP zwrócił się z prośbą o sporządzenie planu pracy Komisji na okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 r. i uchwalenie go do dnia 10 stycznia b.r.</u>
<u xml:id="u-1.167" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję bardzo za dużą pomoc ze strony Biura Legislacyjnego. Dziękuję też za wczoraj, bo nie dotrzymalibyśmy terminu, gdyby nie uwaga ze strony pań. Bardzo paniom dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.168" who="#PiotrAdamowicz">Panie i panowie, jeżeli chodzi o poprzednie półrocze, to pragnę poinformować, że wypełniliśmy założony program prawie w 100%, poza jednym posiedzeniem Komisji, które odbędzie się w tym półroczu. Tak że popracowaliśmy chyba nieźle.</u>
<u xml:id="u-1.169" who="#PiotrAdamowicz">Otwieram dyskusję. Kto z państwa posłów chciałby zabrać głos? Pani poseł Gapińska.</u>
<u xml:id="u-1.170" who="#ElżbietaGapińska">Uważam, że za mało odwiedzamy instytucje kultury – i samorządowe, i te nadzorowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pamiętam, że w mojej pierwszej kadencji Sejmu w latach 2011–2015 takie wizyty były przynajmniej dwie, trzy w jednym półroczu. Moim zdaniem to jest konieczność, żebyśmy do tego powrócili. Możemy to robić na przykład przed posiedzeniem Sejmu we wtorek – posiedzenia są zwykle od środy – umówić się w jakiejś instytucji. Dojedziemy do niej i będziemy ją wizytować.</u>
<u xml:id="u-1.171" who="#ElżbietaGapińska">Oczywiście pewnie nie będziemy dzisiaj decydować o tym, jakie to będą instytucje, ale proponuję, żebyśmy przynajmniej jedną lub dwie wizyty w tym półroczu odbyli. Może zacznijmy od marca, kwietnia, kiedy jest trochę cieplej? Państwo z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi zgłaszają się jako pierwsza instytucja. Tak czy inaczej, uważam, że jest to konieczność. Nie możemy się skoncentrować tylko i wyłącznie na uchwałach okolicznościowych, pomimo że są bardzo ważne. Komisja Kultury i Środków Przekazu jest powołana także do tego, żeby takie instytucje kultury wizytować. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.172" who="#PiotrAdamowicz">Mamy posiedzenie wyjazdowe Komisji w maju w Lublinie – Europejskiej Stolicy Kultury. Mamy zaproszenie do Szczecina, mamy też zaproszenia w inne miejsca. Będziemy o tym rozmawiać na posiedzeniu prezydium, natomiast mamy na uwadze… W poprzedniej kadencji – o ile mnie pamięć nie myli – odwiedziliśmy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, także na pewno będą tego typu posiedzenia Komisji: wyjściowe albo wyjazdowe. W tym obligatoryjne w Lublinie.</u>
<u xml:id="u-1.173" who="#PiotrAdamowicz">Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby jeszcze zabrać głos w tej kwestii?</u>
<u xml:id="u-1.174" who="#PiotrAdamowicz">Bardzo proszę, poseł Ściebiorowski.</u>
<u xml:id="u-1.175" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Zgłaszałem dwa tematy – po konsultacji jeden mógłbym zostawić ewentualnie na drugie półrocze. Ale był temat: „Działalność Biblioteki Narodowej. Analiza stanu czytelnictwa w Polsce”. Nie wiem, nie widzę go uwzględnionego.</u>
<u xml:id="u-1.176" who="#PiotrAdamowicz">Przy okazji wyjaśniam paniom i panom posłom. Jeżeli chodzi o jedno z posiedzeń, które jest przewidywane w styczniu – mówimy tutaj o ostatnim styczniowym posiedzeniu Sejmu bądź też pierwszym posiedzeniu lutowym – i „Informację dotyczącą założenia likwidacji tak zwanych mediów samorządowych przewidywanej w koncepcji wdrożenia do polskiego porządku prawnego Europejskiego Aktu o Wolności Mediów”, to będzie to wspólne posiedzenie Komisji STR i KSP. Jest to uzgodnienie między panem posłem Krawczykiem, który jest przewodniczącym Komisji STR, a naszą Komisją. Podkreślam raz jeszcze – albo ostatnie posiedzenie styczniowe, albo pierwsze posiedzenie lutowe.</u>
<u xml:id="u-1.177" who="#PiotrAdamowicz">Ponownie pan poseł Ściebiorowski.</u>
<u xml:id="u-1.178" who="#PiotrAdamowicz">Stwierdzam, że Komisja uchwaliła plan pracy na okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 r. Dziękuję naszym gościom. Informuję, że wyczerpaliśmy porządek obrad dzisiejszego posiedzenia. Wobec powyższego dziękuję państwu. Zamykam posiedzenie Komisji. Do zobaczenia na następnym posiedzeniu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>