text_structure.xml 122 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#MirosławSuchoń">Otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#MirosławSuchoń">Witam panie posłanki i panów posłów. Niezwykle serdecznie witam wszystkich państwa zaproszonych gości. W szczególności pana ministra Pawła Gancarza, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, wraz ze współpracownikami. Witam bardzo serdecznie. Witam pana Pawła Woźniaka, generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad, wraz ze współpracownikami. Serdecznie witam panią Katarzynę Zielińską-Heitkötter, zastępcę dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, wraz ze współpracownikami. Niezwykle serdecznie witam panią Joannę Lech, dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych, wraz ze współpracownikami. Witam pana Jarosława Florkiewicza, doradcę ekonomicznego w Departamencie Infrastruktury Najwyższej Izby Kontroli. Witam również naszych partnerów społecznych, pana Jarosława Podsiadło, zastępcę członka zespołu Unii Miasteczek Polskich, Urząd Miasta Rumi. Witam pana Karola Skrzypczaka, członka Unii Miasteczek Polskich, burmistrza Miejskiej Górki. Niezwykle serdecznie witam pana Jana Zubrzyckiego, przedstawiciela Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu. Niezwykle serdecznie witam pana Adriana Furgalskiego, prezesa zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni państwo, jesteśmy w znakomitym towarzystwie, ale to bardzo dobrze, dlatego że zgodnie z przedstawionym porządkiem przedmiotem dzisiejszego posiedzenia będzie: po pierwsze rozpatrzenie informacji na temat stanu realizacji „Rządowego programu budowy dróg krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.)” − i tę informację przedstawiają minister infrastruktury i generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad − po drugie rozpatrzenie informacji ministra infrastruktury na temat stanu realizacji „Programu budowy 100 obwodnic na lata 2020−2030”, po trzecie rozpatrzenie informacji ministra infrastruktury na temat stanu realizacji budowy lub projektowania tras szybkiego ruchu oraz obwodnic miast na terenie powiatów: chrzanowskiego, oświęcimskiego, wadowickiego, suskiego i myślenickiego.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#MirosławSuchoń">Szanowni państwo, czy są uwagi do porządku dziennego? Nie widzę uwag. W związku z tym, wobec niezgłoszenia wniosków do porządku dziennego, stwierdzam jego przyjęcie. Przystępujemy do realizacji porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#MirosławSuchoń">Szanowni państwo, dzisiaj procedura będzie wyglądała tak, że będziemy realizować po kolei każdy punkt naszego porządku obrad. W każdym punkcie w pierwszej kolejności poproszę o informacje pana ministra, później przewidujemy czas na dyskusję, po dyskusji pan minister odpowie na zadane pytania, udzieli informacji na temat wniosków, ewentualnie przekaże Komisji informację na piśmie, jeżeli nie będzie możliwe udzielenie odpowiedzi w trakcie posiedzenia, po czym przejdziemy do kolejnego punktu porządku obrad. Czy są uwagi do tego sposobu prowadzenia dyskusji? Nie widzę uwag.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#MirosławSuchoń">W związku z tym oddaję głos panu ministrowi Pawłowi Gancarzowi, podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Infrastruktury, i proszę pana ministra o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#MirosławSuchoń">Państwu posłom tylko przypomnę, że Komisja otrzymała informację w formie pisemnej i ona została państwu posłom dostarczona, tak że można również posiłkować się tą informacją w formie pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze, z radością oddaję panu głos. Oczywiście jeżeli będzie potrzeba, aby części informacji udzielili współpracownicy pana ministra, to również proszę o taką informację i wtedy będę udzielał głosu współpracownikom. Państwa, którzy chcą wziąć udział w dyskusji, zachęcam do zapisywania się w dyskusji. Listę mówców będzie prowadziła niezawodna pani przewodnicząca Krystyna Sibińska, tak że bardzo proszę o zgłaszanie się do pani przewodniczącej, jeżeli ktoś z państwa − czy pań posłanek, czy panów posłów, czy naszych partnerów społecznych − będzie chciał zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#MirosławSuchoń">Bardzo proszę, panie ministrze. Oddaję panu głos.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#PawełGancarz">Program ten jest swoistego rodzaju sztafetą pokoleń ponad podziałami partyjnymi, realizowany od 2008 r. To jest niejako czwarta edycja, czwarty program. Ten jest największy i pod względem finansowym, i pod względem ilościowym, jeżeli chodzi o ilość budowy dróg ekspresowych, autostrad. Program ten jest też wyjątkowy, bo w nim niejako widać koniec budowy tego głównego, podstawowego szkieletu drogowego w naszym państwie. Z reguły cztery programy, które były wcześniej, i ten, w którym jesteśmy aktualnie, były dopasowane do perspektyw unijnych, aby m.in. konsumować środki europejskie. Dzisiaj wiemy, że tych środków na budowę dróg są już śladowe ilości i w większości program składa się z Krajowego Funduszu Drogowego, czyli narzędzia, które będzie opisane w prezentacji, które służy do stabilnego, ciągłego finansowania budowy dróg krajowych i autostrad.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#PawełGancarz">Na dzisiaj program opiewa na kwotę ok. 300 mld zł. W jego zakresie jest ponad 2,5 tys. km nowych wybudowanych dróg ekspresowych, szybkiego ruchu. Program rozpoczął się w 2023 r. z perspektywą do 2033 r. Po raz pierwszy program obejmuje taki element, którego nie było wcześniej, czyli poszerzenie istniejących ciągów komunikacyjnych takich jak A4: Legnica − Wrocław czy Kraków − Tarnów, A2: Łódź − Warszawa, K1: Włocławek − Toruń. Na dzisiaj, od 2014 r. – czyli te dwie perspektywy − ta aktualna, w której jesteśmy, i ta poprzednia, bo one niejako się przenikają – nie da się jedną grubą kreską odciąć jednego programu od drugiego − to 174 zadania zrealizowane, 88 zadań w realizacji, 31 zadań w przygotowaniu.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#PawełGancarz">To, co jest istotne i co należy podkreślić, to że dzięki stabilnemu źródłu finansowania szybkość realizacji i stopień zaawansowania poszczególnych elementów tego programu, czyli odcinków drogowych, w głównej mierze zależy od Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, tak naprawdę od sprawności oddziałów regionalnych i centrali, które są uzależnione od szybkości opracowania dokumentacji, później postępowań przetargowych i nadzoru nad inwestycjami. To jest element, który determinuje tempo budowy tego szkieletu. Od niego bardzo dużo zależy. Nie jest to kwestia braków środków, instrumentów finansowych, tylko sprawności organizacyjnej instytucji, która w głównej mierze odpowiada za realizację programu.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#PawełGancarz">Panie przewodniczący, to tytułem wstępu. Oddaję głos panu dyrektorowi Waszkiewiczowi, który omówi prezentację w szczegółach. Myślę, że to będzie coś, co na pewno zainteresuje członków Komisji. Myślę, że o to chodziło. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#MirosławSuchoń">Panie dyrektorze, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#JarosławWaszkiewicz">W poszczególnych załącznikach przedstawiliśmy państwu, jak wygląda zaawansowanie realizacyjne. W załączniku nr 1 i w załączniku nr 2 do programu… Przepraszam, otworzę to sobie. W ramach załącznika nr 1 w realizacji jest siedem zadań o długości ponad 135 km. Wydatki z Krajowego Funduszu Drogowego to niemalże 7 mld zł. W przetargu ujęto 17 zadań o długości 240,5 km. Wartość wydatków to prawie 12 mld zł. W przygotowaniu jest 65 zadań o długości ponad 2,2 tys. km i wartości 168 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#JarosławWaszkiewicz">W ramach załącznika nr 2, czyli inwestycji kontynuowanych, zadania zakończone to 154 zadania o długości ponad 2 tys. km i wartości ponad 23 mld zł. W realizacji jest 81 zadań o długości ponad 1 tys. km i wartości wydatków wynoszącej ponad 60 mld zł. W przetargu ujęto 14 zadań o długości 140 km i wartości wydatków prawie 11 mld zł. W przygotowaniu jest jeszcze 17 zadań o długości 277 km i wartości wydatków 9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#JarosławWaszkiewicz">Wszystkie te wydatki finansowane są z Krajowego Funduszu Drogowego. To nasze podstawowe źródło realizacji programu budowy dróg krajowych. To źródło posiada swoje stałe i okresowe wpływy finansowe. Oparte jest na wpływach przede wszystkim z opłaty paliwowej, z poboru opłat za przejazd drogami krajowymi oraz z innych wpływów z opłat drogowych, grzywien, kar, wpływów z dzierżawy MOP-ów. Jeśli natomiast chodzi o wpływy okresowe, są to refundacje z funduszy Unii Europejskiej, kredyty międzynarodowych instytucji finansowych i obligacje emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz KFD.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#JarosławWaszkiewicz">Zewnętrzne źródła finansowania, malejące znaczenie refundacji UE… Drogi w tej perspektywie finansowej otrzymują znacząco mniejszą ilość środków, natomiast pojawiają się również źródła, które do tej pory były dla nas mniej dostępne, a ku naszemu zaskoczeniu korzystamy z nich w większej ilości. Mówię o funduszach CEF-owskich związanych przede wszystkim z tzw. mobilnością wojskową. Jeśli chodzi o kredyty międzynarodowych instytucji finansowych, naszym podstawowym bankiem − współpracującym od wielu lat − jest Europejski Bank Inwestycyjny. Tę współpracę prowadzimy od 1991 r. i za każdym razem, gdy środki europejskie wykorzystujemy na projekt, pozostałe źródła finansowania budujemy przede wszystkim w oparciu o Europejski Bank Inwestycyjny, a dopiero w ostatniej kolejności w oparciu o emisje obligacji przez Bank Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#JarosławWaszkiewicz">Na kolejnym slajdzie przedstawiamy absorpcję środków europejskich w ramach programu, środki z dwóch perspektyw UE: perspektywy 2014 i 2020. Łączna kwota alokowana na projekty GDDKiA to ponad 9,8 mld euro. Złożono 84 wnioski o dofinansowanie. Podpisaliśmy również 84 umowy o dofinansowanie i z tego tytułu KFD zostało zasilone kwotą refundacji w wysokości prawie 43 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#JarosławWaszkiewicz">Fundusz, z którym w tej chwili łączymy duże oczekiwania, to fundusz Connecting Europe Facility, „Łącząc Europę”. W priorytetach sektora transportowego do tej pory finansował drogowe projekty transgraniczne, w ograniczonej wysokości nadal koncentrując się na drogowych projektach transgranicznych. Fundusz jest dostępny dla dróg szerzej, niż zakładaliśmy. Realizujemy współpracę z CEF-em przez szereg projektów transgranicznych: na połączeniach ze Słowacją, na połączeniach z Ukrainą oraz na połączeniach z Litwą.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#JarosławWaszkiewicz">W pierwszej kolejności w perspektywie lat 2014-2020 był to projekt S61: Szczuczyn − Budzisko. Całkowita wartość projektu to ponad 3 mld zł, z dofinansowaniem UE wynoszącym ponad 1,6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#JarosławWaszkiewicz">Przechodzę do następnego slajdu, bo chcę skończyć o CEF-ie. W perspektywie lat 2021-2027 realizujemy dwa projekty i złożyliśmy jeszcze trzeci projekt. Chodzi o pierwszy projekt transgraniczny, jeśli chodzi o współpracę ze Słowacją, czyli realizację priorytetu Via Carpatia na odcinku transgranicznym. Po stronie polskiej to odcinek przygraniczny, po stronie słowackiej prace dokumentacyjne do realizacji odcinka od granicy państwa w kierunku południowym. To 326 mln euro. W trzecim konkursie złożyliśmy i otrzymaliśmy dofinansowanie na projekt S12. To jest odcinek przygraniczny od MOP-u „Teosin” do granicy państwa. To projekt wspólny. Po stronie ukraińskiej realizowana będzie budowa parkingów dla ruchu ciężarowego w trzech lokalizacjach przygranicznych. Jeśli chodzi natomiast o ostatni projekt, jaki składamy w CEF-ie, to w tej chwili złożony został wniosek na budowę odcinka granicznego S17 – też na połączeniu z Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#JarosławWaszkiewicz">Jeśli chodzi o perspektywę 2021-2027, nasze podstawowe źródło to „Fundusze europejskie na infrastrukturę klimat, środowisko”, program FEnIKS. W tym programie mamy udostępnione ok. 17 mld zł. Złożono sześć wniosków o dofinansowanie: drogi ekspresowej S7, S1, autostrady A2, budowy obwodnicy Oświęcimia, drogi ekspresowej S61 i budowy obwodnicy Poręby i Zawiercia. Podpisano już dwie umowy dofinansowania: na drogę ekspresową S7 i drogę ekspresową S1.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#JarosławWaszkiewicz">Na kolejnych slajdach będę omawiał w taki sposób, który będzie chyba bardziej przystępny, niż robiliśmy to do tej pory: ciąg po ciągu, wszystkie autostrady i drogi ekspresowe. Chciałbym powiedzieć o tym, co zostało już zrealizowane, o tym, co w przygotowaniu, co w budowie i kiedy jest planowane zakończenie realizacji całego ciągu.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#JarosławWaszkiewicz">Chyba najłatwiejszy jest początek. Budowa autostrady A1 na całym ciągu jest oczywiście zakończona. Ponad 566 km jest w eksploatacji, natomiast w przygotowaniu mamy odcinek, o którym mówił pan minister: dobudowa trzeciego pasa na odcinku pomiędzy Włocławkiem a Toruniem. Jest to spowodowane przyłączeniem drogi ekspresowej  S10 we Włocławku i skierowaniem części ruchu z tej drogi w kierunku północnym na odcinku autostrady, który z tego powodu będzie wymagał poszerzenia.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#JarosławWaszkiewicz">Autostrada A2 i droga ekspresowa S2 na przejściu przez Warszawę… W eksploatacji mamy prawie 455 km tej drogi, w budowie ponad 100 km autostrady A2, w przygotowaniu 32 km, jeśli chodzi o budowę fragmentu przygranicznego, już na samym końcu terytorium naszego kraju, oraz 92,4 km. To jest też przygotowywany projekt rozbudowy autostrady A2 między Łodzią a Warszawą do szerokości trzeciego i czwartego pasa w okolicach Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#JarosławWaszkiewicz">Autostrada A4. W eksploatacji jest 670 km, w przygotowaniu − jak wskazaliśmy wcześniej − jest 456 km odcinków, na których autostrada będzie rozbudowywana o kolejny pas lub kolejne pasy. To jest odcinek od Legnicy przez Wrocław, Katowice, Kraków do Tarnowa. Na całym tym odcinku planowana jest rozbudowa trzeciego pasa. Przy okazji wskazaliśmy tutaj krótki odcinek autostrady A18. W eksploatacji jest już cały ten 70-kilometrowy odcinek.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#JarosławWaszkiewicz">Jeśli chodzi o drogę ekspresową S6, w eksploatacji mamy 28 km… Przepraszam. Autostrada A8 to 28 km tego krótkiego odcinka autostradowego, natomiast pozostałe fragmenty to droga ekspresowa S6: 216 km w eksploatacji, w budowie 127 km, w przygotowaniu 47 km. Oddanie całego ciągu do ruchu, bo to już jest ciąg mniej kompletny, to jest 2031 r. Przy autostradzie A2 − nie powiedziałem o tym − cały ciąg będzie oddany do ruchu w 2028 r.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#JarosławWaszkiewicz">Warszawska obwodnica aglomeracyjna składająca się z autostrady A50 i drogi ekspresowej S50, zamykająca drugi ring wokół aglomeracji warszawskiej… Cały ten projekt jest w przygotowaniu. To jest łącznie 262 km o bardzo dużej wartości. Oddanie całego ciągu do ruchu jest planowane ok. 2036 r. To jest ten projekt, który wykroczy nam poza perspektywę finansową programu. Perspektywa programu to 2030 r. plus jeszcze trzy lata, czyli 2033 r.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S1, łącząca Pyrzowice z południową granicą państwa, to ponad 83 km w eksploatacji, 55 km w budowie. Oddanie pełnego ciągu do ruchu to 2025 r., więc już bardzo szybko.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#JarosławWaszkiewicz">W ciągu drogi ekspresowej S3, dostępnej na bardzo długim odcinku ponad 405 km, w budowie zostały dwa odcinki o łącznej długości 49 km: Świnoujście − Troszyn oraz odcinek tunelowy na południu Polski w okolicach Kamiennej Góry. Zakończenie budowy całego ciągu to 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S5 to 347 km w eksploatacji, 150 km w przygotowaniu. Pełny ciąg zostanie oddany do ruchu w 2032 r. Ostatni z tych odcinków to będą odcinki dochodzące do drogi ekspresowej S7.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S7 i przy okazji S22, odcinek od Elbląga do granicy z Federacją Rosyjską, to 52 km w eksploatacji już od dłuższego czasu, natomiast ciąg ekspresowy S7 to zakończone 543 km, w budowie prawie 100 km łącznie z obwodnicą trójmiejską, odcinkiem podwarszawskim i jeszcze małopolskimi odcinkami. W przygotowaniu jest 48 km tej trasy. To jest już przygraniczny odcinek do Chyżnego. Zakończenie ciągu? W 2032 r.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S8 to 548 km tej drogi w eksploatacji, w budowie 32 km, w przetargu 31 km, w przygotowaniu 68 km. Pełne zakończenie ciągu to 2033 r. Odcinki dolnośląskie, ostatnio dodane do tego ciągu… Trwa tam teraz ta największa aktywność w realizacji i przygotowaniu drogi ekspresowej S8.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S10: eksploatacja 55 km, w budowie 50 km, w przetargu 113 km, w przygotowaniu 171 km. Cały ciąg zostanie zakończony w 2032 r. Będzie on stanowił bardzo wartościowe uzupełnienie sieci łączącej Szczecin z aglomeracją w centrum Polski odciążające autostradę A2.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S11: w eksploatacji 157,5 km, w budowie 37 km, w przetargu 55 km, w przygotowaniu 304 km. Pełny ciąg będzie oddany do ruchu w 2030 r. Oczywiście będzie otwierał centralne Pomorze i łączył tereny zachodnio-centralnej Polski z aglomeracją śląsko-katowicką i wybrzeżem.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S12 i przy okazji S14… S14, obwodnica Łodzi, została zakończona i oddana do ruchu. To prawie pełne 40 km. Droga ekspresowa S12 to 45 km w eksploatacji, 67 km w budowie, 30 km w przetargu, 210 km w przygotowaniu. Oddanie pełnego ciągu do ruchu to 2034 r. Już wybrane niewielkie fragmenty też wykraczają poza perspektywę realizacji programu.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S16 i przy okazji S51… S16 to 21 km w eksploatacji, 13 km w budowie, 38 km w przetargu. W przygotowaniu jest 146 km przez bardzo wrażliwy teren Pojezierza Mazurskiego. Planowane otwarcie pełnego ciągu to 2037 r. Ten rok jest tak odległy właśnie w związku z bardzo trudnym terenem, przez który fragmenty tej drogi ekspresowej będą przechodzić.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S17 to 156 km w eksploatacji − bardzo ważne połączenie Warszawy z Lublinem − 45 km w przetargu, 34 km w przygotowaniu. Odcinki w kierunku ukraińskim będą objęte również europejskim, CEF-owym finansowaniem. Oddanie pełnego ciągu to 2031 r.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S19 to funkcjonujące odcinki pomiędzy Rzeszowem i Lublinem, ponad 172 km, w budowie 275 km, w przetargu 45 km, w przygotowaniu 72 km. Cały ciąg zostanie oddany do ruchu w 2030 r. Tutaj również w realizacji jest transgraniczny projekt CEF-owski, ze Słowacją.</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S52. W eksploatacji mamy 37 km tej drogi, w budowie 12 km, w przygotowaniu 63 km. To jest Beskidzka Droga Integracyjna. Na obecnym etapie prowadzone są prace geologiczne. Mamy nadzieję, że zostaną bardzo sprawnie przeprowadzone, żeby już móc wejść do fazy przetargu i realizacji w systemie „zaprojektuj i wybuduj”. 2031 r. to jest planowane zakończenie realizacji na tym ciągu.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S61, tzw. Via Baltica i bardzo istotne połączenie transgraniczne i transeuropejskie z Litwą i krajami bałtyckimi. W eksploatacji są już praktycznie wszystkie fragmenty tej drogi: 194 km. Pozostał jeden odcinek obwodnicy Łomży z mostem przez Narew. To planowane do oddania do ruchu już w tym roku ok. 20 km, jeszcze na zasadach przejezdności, ale już w tym roku w zasadzie cały ciąg będzie drożny dla ruchu ciężarowego i będzie stanowił również odciążenie dla drogi ekspresowej S8. Dzisiaj ciężarówki za bardzo nie mogą legalnie przejechać przez Łomżę.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#JarosławWaszkiewicz">Droga ekspresowa S74 to 7 km w eksploatacji, 103 km w budowie, 95 km w przygotowaniu. Oddanie ciągu do ruchu to 2030 r. Na tym ciągu zakładane są dosyć sprawne prace przygotowawcze i planowana realizacja.</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#JarosławWaszkiewicz">To są wszystkie drogi ekspresowe, natomiast program − z tytułu tego, że obejmuje również kontynuację zadań, które były ujęte w poprzednim programie − zawiera trzy bardzo istotne odcinki przebudowy dróg krajowych. Budowa DK75 pomiędzy Brzeskiem a Nowym Sączem… Pierwszy etap to budowa łącznika brzeskiego. Jest w realizacji. Planowane oddanie do ruchu: w tym roku, pod koniec tego roku. Drugi odcinek, od Brzeska do Nowego Sącza, to odcinek bardzo kontrowersyjny, wywołujący bardzo dużo społecznych komentarzy i uwag. W przygotowaniu jest 47 km. Planowana data oddania to listopad 2032 r.</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#JarosławWaszkiewicz">Druga taka droga, która jest przebudowywana w ramach programu budowy dróg, to DK25 na odcinku Ostrów Wielkopolski − Kalisz − Konin, z wyłączeniem obwodnicy Kalisza. Na tym odcinku z dużą intensywnością prowadzone są prace przygotowawcze. Planowane daty oddania do użytkowania to na różnych odcinkach 2028 r. i 2029 r.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#JarosławWaszkiewicz">Przebudowa DK94 i DK36 na Dolnym Śląsku, połączenie Wrocławia z Lublinem równoległe do autostrady A4… Tak naprawdę jest to na początku prac przygotowawczych. Planowane oddanie do ruchu to 2032 r.</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#JarosławWaszkiewicz">W ramach zadań kontynuowanych w ramach programu realizowane są również budowy obwodnic. Obwodnica Ostrowca Świętokrzyskiego jest w realizacji. Rok 2024 r. to oddanie. Obwodnica Kołbieli jest w realizacji. Oddanie to 2025 r. Obwodnica Morawicy i Woli Morawickiej jest w realizacji do 2026 r. Obwodnica Poręby i Zawiercia jest w realizacji. Oddanie to 2025 r. Obwodnica Zabierzowa również jest w realizacji. Oddanie będzie w 2027 r. Oddanie obwodnicy Sępólna Krajeńskiego i Kamienia Krajeńskiego: drugiej z tych obwodnic w 2027 r., pierwszej w 2028 r. Są na etapie przetargu. Obwodnica Zatora jest na etapie przetargu. Oddanie będzie w 2026 r. Poręba i Zawiercie na odcinku przechodzącym przez Zawiercie… Oddanie w 2027 r. Obwodnica Radomska jest w przygotowaniu i jest to 2029 r. Obwodnica Łochowa jest również w przygotowaniu. To 2030 r.</u>
          <u xml:id="u-1.47" who="#JarosławWaszkiewicz">Szanowni państwo, tak wygląda realizacja „Rządowego programu budowy dróg krajowych” na chwilę obecną. Wszystkie szczegółowe informacje o poszczególnych odcinkach posiadamy, jesteśmy w ich dyspozycji i z pomocą GDDKiA możemy odpowiedzieć na wszystkie szczegółowe pytania. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.48" who="#MirosławSuchoń">Przystępujemy do dyskusji. Pierwszy zapisał się pan poseł…</u>
          <u xml:id="u-1.49" who="#MirosławSuchoń">Pierwszy zapisał się pan poseł Truskolaski. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-1.50" who="#KrzysztofTruskolaski">Chciałbym się zapytać − tylko proszę o konkrety − kiedy zostaną rozpoczęte prace na tej trasie. Wiemy, że teoretycznie rywalizuje ona z trasą S16 między Białymstokiem a Ełkiem, ale to żadna rywalizacja. Tak naprawdę te dwie drogi są bardzo istotne dla województwa podlaskiego, ale również dla Polski. Te dwie drogi powinny powstać. Proszę więc o informację, na jakim etapie jest realizacja drogi między Białymstokiem a Augustowem. Podkreślę to jeszcze raz: jest bardzo ważna dla mieszkańców województwa podlaskiego, ale również dla mieszkańców Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.51" who="#MirosławSuchoń">Pan poseł Rafał Kasprzyk. Panie przewodniczący, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.52" who="#RafałKasprzyk">Chciałbym może tylko przypomnieć i zapytać, czy są plany rozbudowy drogi  S73 do Rzeszowa, S78 w kierunku Kielce − Śląsk, DK9. Prace są prowadzone na północy województwa. Obwodnica Ostrowca Świętokrzyskiego, jak rozumiem, jest chyba w trakcie uzgadniania ZRID-u i zobaczymy, w którym kierunku pójdzie budowa. Nie wiem, czy tam są już zagwarantowane finanse na budowę tej obwodnicy. To też jest pytanie, czy rzeczywiście tak jest.</u>
          <u xml:id="u-1.53" who="#RafałKasprzyk">Mam natomiast pytanie i wniosek, który składali nie tylko mieszkańcy Kielc, w zasadzie nie tylko z powiatu kieleckiego, ale i województwa świętokrzyskiego, o pilną konieczność budowy wschodniej obwodnicy Kielc, partycypacji i sfinansowania tej inwestycji, przeprowadzenie jej przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad jako jedyny podmiot, który ma doświadczenie w realizacji tak dużej inwestycji. Z uwagi na absolutnie tragiczny stan finansów nie tylko województwa świętokrzyskiego, ale i samego miasta Kielce, i zadłużenia na poziomie 1,2 mld zł miasto Kielce nie jest w stanie wygenerować środków niezbędnych do przeprowadzenia tej inwestycji choćby w etapach, częściach. Dlatego chciałem też zapytać, panie ministrze, i złożyć tutaj prośbę od wielu tysięcy mieszkańców o to, żeby ująć wschodnią obwodnicę Kielc w planach inwestycyjnych Ministerstwa Infrastruktury. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.54" who="#MirosławSuchoń">O zabranie głosu poproszę panią posłankę Agatę Wojtyszek. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.55" who="#AgataWojtyszek">Mam pytania dotyczące obwodnicy Ostrowca Świętokrzyskiego. Czy jest już złożony wniosek do wojewody świętokrzyskiego o wydanie decyzji ZRID na tzw. dużą obwodnicę Ostrowca Świętokrzyskiego? Mam nadzieję, że ta decyzja, która kosztowała dużo środków finansowych i dużo czasu, zostanie zachowana i ta obwodnica zostanie przygotowana. Czy dwujezdniowy wariant jest jeszcze możliwy do zaprojektowania, czy tylko jednojezdniowy?</u>
          <u xml:id="u-1.56" who="#AgataWojtyszek">Drugie pytanie dotyczy obwodnicy Starachowic. Wiem, że wariant został już wybrany, ale ostatnio w regionie, szczególnie w powiecie starachowickim, słyszy się wiele uwag dotyczących działań samorządów i zmiany tego przebiegu. Czy to jest jeszcze brane pod uwagę, czy temat jest już zamknięty?</u>
          <u xml:id="u-1.57" who="#AgataWojtyszek">Ostatnie pytanie dotyczy obwodnicy Wąchocka. Ta obwodnica ma zostać wykonana zgodnie z planem do kwietnia 2025 r. Codziennie tam jeżdżę i mam trochę wątpliwości, czy termin zostanie zachowany. Czy tu wszystko idzie zgodnie z planem? Ja tyle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.58" who="#MirosławSuchoń">Do sprostowania wyrywa się pan poseł Kasprzyk. Panie pośle, jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-1.59" who="#RafałKasprzyk">Jeśli chodzi natomiast o…</u>
          <u xml:id="u-1.60" who="#MirosławSuchoń">Kolejna zapisała się do dyskusji pani posłanka Magdalena Kołodziejczak. Bardzo proszę, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-1.61" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">O drugiej kwestii rozmawiałam z panem ministrem, ale chciałabym jednak tutaj też głośno wyrazić swoją ogromną prośbę o to, żeby na podstawie już opracowanej koncepcji i decyzji środowiskowej przystąpić do wykonywania dokumentacji na węzeł Straszyn. Jest to miejsce, gdzie będą się włączały drogi wojewódzkie i obwodnica do obwodnicy metropolitalnej. W tej chwili, proszę państwa, jest taka sytuacja, że miejscowość niezbyt duża, bo licząca ok. 7 tys. mieszkańców, jest beneficjentem ruchu z wielu kierunków. Nie będę tu opowiadała o szczegółach, bo ten temat jest dosyć znany, ale jest uprzejma prośba z tego miejsca w imieniu wielu tysięcy mieszkańców, żeby na podstawie posiadanej koncepcji i decyzji środowiskowej przystąpić do dokumentacji, żeby już nie tracić czasu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.62" who="#MirosławSuchoń">O zabranie głosu bardzo proszę panią posłankę Karolinę Pawliczak.</u>
          <u xml:id="u-1.63" who="#KarolinaPawliczak">Teraz tak – w 2020 r. był w Kaliszu ówczesny wiceminister Weber, gwarantowano rozpoczęcie budowy tej obwodnicy. W 2024 r. miała być wkopana, można powiedzieć, pierwsza łopata. Podpisano nawet program inwestycyjny, który gwarantował środki na tę inwestycję, i na tym się skończyło. Z tego, co wiemy, obecnie w procesie jest wydawanie decyzji środowiskowej. Wspomnę również o tym, że jest duży spór pomiędzy dwoma samorządami, czyli samorządem Nowych Skalmierzyc i samorządem miasta Kalisza, właśnie w kwestii wyboru wariantu przebiegu tej obwodnicy. Warto też podkreślić, że został już wybrany najlepszy wariant. To jest wariant nr 6, który wskazała Komisja Oceny Przedsięwzięć Inwestycyjnych. Wariant ten został natomiast zmieniony w ciągu kilku tygodni po jego zatwierdzeniu.</u>
          <u xml:id="u-1.64" who="#KarolinaPawliczak">Dlatego chciałabym zapytać, panie ministrze, panie dyrektorze, w jakim obszarze, w jakim zakresie wydawana jest obecnie decyzja środowiskowa i odnośnie do którego wariantu. Na jakim etapie dzisiaj jesteśmy i kiedy konkretnie rozpocznie się wreszcie realizacja tej bardzo ważnej dla naszego regionu, dla południowej Wielkopolski, inwestycji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.65" who="#MirosławSuchoń">Poproszę teraz o zabranie głosu pana posła Rafała Siemaszko. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-1.66" who="#MirosławSuchoń">O zabranie głosu bardzo proszę pana posła Kamila Wnuka. Panie pośle, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.67" who="#KamilWnuk">100 obwodnic i rozmach tych remontów wygląda imponująco: i finansowo, i pod względem ilości realizacji, natomiast szkopuł, jak to zwykle bywa, tkwi w szczegółach. Padły takie ładne słowa, że jak chodzi o drogi, to trzeba być ponad podziałami politycznymi, trzeba to robić po prostu dla wszystkich. Zgadzam się z tym. Drogi są ponad podziałami politycznymi, bo każdy z nas jeździ tymi samymi drogami i tak samo potrzebuje, żeby były bezpieczne, żeby były dobre i żeby prowadziły nas do celu, natomiast niestety poprzedni pan minister Adamczyk, tutaj też obecny, na szczęście dla Polski już nie minister, nie robił tego poza podziałami politycznymi, bo ewidentnie widać, że są miejsca, o których całkowicie zapomniał, no i niestety w planie, który tutaj jest, te miejsca są nadal nieuwzględnione. Dlatego mam kilka pytań z tym związanych.</u>
          <u xml:id="u-1.68" who="#KamilWnuk">Pierwsza kluczowa sprawa to jest wschodnia obwodnica GOP, czyli droga krajowa S1. W materiałach, które otrzymaliśmy, nie ma żadnej informacji. Przy prezentacji padła liczba kilometrów, natomiast nie padła informacja o dokładnej lokalizacji. Chodzi mi konkretnie o dwa punkty kluczowe dla regionu Zagłębia Dąbrowskiego, tzn. o remont drogi S1 na wysokości Jaworzna, Sosnowca i Dąbrowy Górniczej z uwzględnieniem dwóch węzłów: węzła Klimontów i węzła Sławków. Tam jest strefa przemysłowa i Euroterminal Sławków na miejscach, gdzie pracuje obecnie po obydwu stronach ok. 20-30 tys. ludzi, i jest tu wykluczenie komunikacyjne, ponieważ oni nie mają normalnego dojazdu, nie ma węzła, z którego mogą zjechać z tej trasy. Muszą jechać naokoło, niektórzy nawet 30 km, żeby dojechać do pracy. To moje pierwsze pytanie: Dlaczego tutaj nie jest to uwzględnione? Jeżeli jest, a nie zostało podane w materiałach, to proszę o taką informację.</u>
          <u xml:id="u-1.69" who="#KamilWnuk">Druga kwestia to − znowu odniosę się do pana ministra − przebudowa DK94 i DK86. Rzeczywiście powstała przebudowa DK94 na wysokości sklepu Makro w Sosnowcu, natomiast, znowu, zostało to zrobione częściowo, ponieważ jedna bariera została usunięta na drodze głównej, na drodze z północy do Katowic, natomiast druga już nie: na wysokości tzw. węzła Piotrkowska. Stąd też, na tak naprawdę najbardziej uczęszczanej drodze w Polsce, czyli na dojeździe do Katowic z północy, al. Roździeńskiego, czyli DK86, nadal jest bariera na wysokości węzła Piotrkowska. Mam pytanie: czy jest to uwzględnione na DK94? Jeżeli nie, to niezbędne jest DK94, węzeł Piotrkowska, i DK86, węzeł Będzińska, żeby to uczynić i uwzględnić w planie, ponieważ, tak jak powiedziałem, jest to główna droga dojazdowa do Katowic od północy i to jest droga, z której na dobę korzysta ok. 100 tys. mieszkańców aglomeracji śląsko-zagłębiowskiej.</u>
          <u xml:id="u-1.70" who="#KamilWnuk">Kolejna sprawa to też jest DK86, ale wyżej, na wysokości Będzina. Węzeł Będzin na DK86 to temat, o którym wcześniej było cały czas mówione, ale widzę, że niestety nie jest tutaj uwzględniony – przynajmniej w materiałach, które otrzymaliśmy. Dlaczego ten temat nie jest podany? Jeżeli nie, to proszę o uwzględnienie wszystkich tych trzech spraw w bieżącym planie działania.</u>
          <u xml:id="u-1.71" who="#KamilWnuk">Ostatni temat, który chciałem poruszyć, to śląska Drogowa Trasa Średnicowa. Zachodnia część tej drogi została wykonana i dzisiaj bardzo dobrze służy mieszkańcom Katowic, Gliwic i wszystkich miejscowości pomiędzy, natomiast wschodnia część nigdy nie powstała. Były trzy koncepcje realizacji. Na dzisiaj żadna z nich… Nie mamy nawet projektu. Chciałem zapytać, na jakim to jest etapie, na jakim etapie jest współpraca między samorządami a ministerstwem. Z mojej strony to tyle.</u>
          <u xml:id="u-1.72" who="#KamilWnuk">Aha, ostatnia sprawa. Jest wielka prośba do państwa, aby mapki, materiały, które mamy na prezentacji, członkowie Komisji Infrastruktury mogli otrzymać też w formie mailowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.73" who="#MirosławSuchoń">O jednej tylko rzeczy państwa poinformuję. Nasze kolejne punkty to jest m.in. rozpatrzenie informacji na temat „Programu budowy 100 obwodnic”. Sądzę, że przynajmniej część pytań będzie właściwa w tamtym punkcie. Proszę na to uprzejmie zwracać uwagę, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-1.74" who="#MirosławSuchoń">Kolejna osoba to pani posłanka Żaneta Cwalina-Śliwowska. Bardzo proszę, pani posłanko, pani przewodnicząca, o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-1.75" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">W tej chwili wygląda to tak, że ostrołęczanie korzystają z połączenia S61, S8 do Warszawy, ale do drogi S61 muszą dojeżdżać drogami gminnymi, gdzie poruszają się maszyny rolnicze, gdzie odbywa się też ruch zwierząt hodowlanych. To jest bardzo niebezpieczne. Oczywiście ostrołęczanie wybierają najbliższą drogę, która łączy Ostrołękę z S61. Tutaj zwróciłabym uwagę, że to jest priorytetowe, aby to rozwiązanie − ono chyba jest w fazie projektu, tak mi się wydaje − zrealizować jak najszybciej ze względu na bezpieczeństwo i na to, żeby powiat ostrołęcki i wszystkie przylegające powiaty mogły korzystać z tego rozwiązania i żeby to wykluczenie komunikacyjne nieco zniwelować.</u>
          <u xml:id="u-1.76" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Druga sprawa, z którą chciałabym się zwrócić do Wysokiej Komisji, to budowany w tej chwili most na rzece Narew w miejscowości Teodorowo obok Ostrołęki, który ma być częścią obwodnicy Ostrołęki. Ona oczywiście jest bardzo potrzebna i bardzo cieszymy się, że będzie powstawała, bo to odkorkuje miasto i skomunikuje je z miejscowościami nieopodal, ale ważne jest też to, żeby oprócz tej obwodnicy Ostrołęki skomunikować nas jednak z całym krajem i z regionami ościennymi. Dlatego bardzo ważne jest, żeby w trakcie budowy tego mostu i kiedy on powstanie, by był on użyteczny, czyli żeby mogli z niego korzystać także mieszkańcy powiatu. Dlatego zwracam uwagę, że konieczna jest szybka rozbudowa kilku dróg powiatowych, które będą łącznikami do tego mostu, aby z tego mostu mógł korzystać nie tylko ruch odbywający się na przyszłej obwodnicy Ostrołęki, ale także mieszkańcy powiatu łomżyńskiego, ostrołęckiego, makowskiego, które w drodze do Warszawy czy na Mazury będą korzystali właśnie z tych dróg powiatowych, lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.77" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Dziękuję. Chciałabym, żeby odpowiedź wpłynęła na piśmie, jeżeli mogę mieć taką prośbę.</u>
          <u xml:id="u-1.78" who="#KrystynaSibińska">Pan poseł Mrówczyński, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.79" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Kolejna sprawa. Jestem posłem trzeciej kadencji Komisji Infrastruktury. W pierwszej kadencji, a była to VIII kadencja Sejmu, przewodniczącymi byli koledzy posłowie z Prawa i Sprawiedliwości, drugim był pan poseł Paweł Olszewski z Koalicji Obywatelskiej. Jest prośba do pana przewodniczącego, żeby nie upolityczniać Komisji Infrastruktury, gdyż ona nie była polityczna bez względu na to, kto był przewodniczącym. Wycieczki takiego typu, że teraz może być tylko lepiej i piękniej, są nie na miejscu, tym bardziej że dyrekcja departamentu infrastruktury, departamentu dróg się nie zmieniła, a więc są to uwagi kąśliwe, złośliwe.</u>
          <u xml:id="u-1.80" who="#MirosławSuchoń">Kolejny do głosu zgłosił się pan przewodniczący Lamczyk. Bardzo proszę o zabranie głosu, wielce szanowny panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-1.81" who="#StanisławLamczyk">Też popieram posłów z Pomorza, mianowicie panią Magdalenę Kołodziejczak i pana Siemaszko, bo to są bardzo istotne sprawy, zarówno obwodnica, wjazdy do Straszyna czy Kowali, jak łopaty, o których mówi się cały czas. To jest właśnie problem wyjazdu z portów. Mówi się, że łopaty były już kilkakrotnie wbijane, ale praca nie ruszyła, chociaż były różne pomysły. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.82" who="#MirosławSuchoń">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Horałę.</u>
          <u xml:id="u-1.83" who="#MarcinHorała">Temat Drogi Czerwonej był przedmiotem, jednym z wątków, który pojawił się podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej dotyczącego portów. Zapoznałem się z zapisem tego posiedzenia. Ze strony rządowej padały tam zapewnienia, że środki na budowę tej drogi − mówi się teraz o ok. 2 mld zł − są w budżecie. Wiemy, że w budżecie państwa ich nie ma, bo budżet jest uchwalany na ten rok i nie ma w nim takiej pozycji. Z drugiej strony tej drogi nie ma też, oczywiście, w programie budowy dróg krajowych, czyli w wieloletnim planie finansowym. Chciałbym poprosić o doprecyzowanie przede wszystkim ze strony pana ministra jako członka kierownictwa resortu. Na tamtym akurat spotkaniu był obecny pan minister Marchewka. Czy to sformułowanie, że „są w budżecie”, należy rozumieć w sposób następujący? Tu proszę o zweryfikowanie tych kilku zdań, które za chwilę powiem.</u>
          <u xml:id="u-1.84" who="#MarcinHorała">Otóż zgodnie z przyjętą w 2019 r. nowelizacją ustawy o portach i przystaniach morskich wprowadzono zasadę, że generalna dyrekcja może budować drogi krajowe łączące porty strategiczne o znaczeniu dla gospodarki państwa, a takim jest port w Gdyni, z systemem dróg krajowych w ramach miast na prawach powiatu nie tylko w standardzie drogi ekspresowej. Jak wiemy, generalna zasada jest taka, że w standardzie drogi krajowej jest to generalna dyrekcja, a w miastach na prawach powiatu drogę w niższym standardzie buduje i zarządza nią samorząd. Tu wprowadzony został wyjątek od zasady mówiącej, że generalna dyrekcja zarządza nie tylko w standardzie drogi ekspresowej. W uzasadnieniu do ustawy jest wyjaśnione, że chodzi właśnie o Drogę Czerwoną, a w ocenie skutków regulacji mowa jest o tym, że budowa Drogi Czerwonej będzie kosztowała budżet państwa… Już nie pamiętam ile, ale załóżmy, że to ok. 2 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.85" who="#MarcinHorała">Czy w związku z tym deklarację pana ministra Marchewki − czy pan taką deklarację podtrzymuje? Że te środki są w budżecie, należy rozumieć tak, że jest to ze strony kierownictwa resortu deklaracja woli politycznej, że kiedy przyjdzie ten moment i obecny etap prac, czyli STEŚ, zostanie wykonany i w związku z tym środki, które teraz są, wyczerpią się i będzie potrzeba, żeby w budżecie państwa − bo nie w programie budowy dróg − wprost jako pozycja w budżecie państwa w dziale „Infrastruktura” znalazły się środki na dalsze prace, czyli projektowanie lub w trybie „projektuj i buduj” w zależności od tego, która wersja została wybrana… Czy kierownictwo resortu deklaruje, że na taki rok wpisze taką pozycję przy planowaniu budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-1.86" who="#MarcinHorała">Drugie pytanie uzupełniające jest już bardziej do departamentu dróg czy do GDDKiA. Na jakim konkretnie etapie są obecnie prace nad STEŚ i kiedy można oczekiwać zakończenia etapu, który toczy się teraz? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.87" who="#MirosławSuchoń">O zabranie głosu proszę panią przewodniczącą Krystynę Sibińską. Pani przewodnicząca, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.88" who="#KrystynaSibińska">Chciałabym natomiast zadać ogólne pytanie. Czy i, jeśli tak, kiedy jest planowana aktualizacja „Rządowego programu budowy dróg krajowych”? Myślę, że potrzebna byłaby aktualizacja, potrzebne byłyby dodatkowe konsultacje społeczne, bo w wypowiedziach wielu moich kolegów padają tezy, że nie zawsze i nie wszystko było planowane według potrzeb, czasami było to planowane według widzimisię jednego lub drugiego polityka poprzedniej władzy. Jest więc pytanie odnośnie do aktualizacji. Jak będziemy się do tego przygotowywać?</u>
          <u xml:id="u-1.89" who="#KrystynaSibińska">Po drugie wpadła tutaj informacja na temat A4. Muszę przyznać, że niedawno jechałam A4 i kolejny pas jest niezwykle konieczny i niezwykle potrzebny. Tam jest dużo różnych kolizji, wypadków. Nieustająco słyszy się, że na A4 ciągle coś się dzieje. Wiem, że jest to w przygotowaniu, wiem, że to jest, tylko jest pytanie, co możemy zrobić, żeby to szło sprawniej. Oczywiście upominałabym się o zachodni odcinek, bo wydaje mi się, że on jest chyba w najgorszym stanie, bo to już chyba ta najstarsza infrastruktura.</u>
          <u xml:id="u-1.90" who="#KrystynaSibińska">Jak zobaczymy mapkę, nawet w tym wydaniu… Będę się o to nieustająco upominała. Proszę spojrzeć, szanowni państwo, jak bardzo brakuje mocnej nitki na części północno-zachodniej. Mówię tutaj o drodze nr 22. Jak bardzo przydałoby się, żeby była ona w większym… Wszystko wiem, pani dyrektor. Wiem, że ona jest projektowana, jest robiona, ale proszę zobaczyć, jak bardzo w tym szkielecie brakuje drogi nr 22. Jeśli więc jest możliwe zintensyfikowanie prac nad drogą nr 22, żeby te projekty przebiegały w taki sposób, że tam, gdzie możliwe jest maksymalne poszerzenie pasów w wariancie dwa na jeden itd., itd… Sam obrazek pokazuje, że jej tutaj brakuje.</u>
          <u xml:id="u-1.91" who="#KrystynaSibińska">Jeśli chodzi o szkielet dróg i ten punkt, to akurat tyle. Pozwolę sobie zadawać pytania w kwestii obwodnic również później, ale to w następnej turze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.92" who="#MirosławSuchoń">Widziałem, że zgłaszał się pan poseł Marcin Horała. Jak rozumiem, chce powiedzieć, dlaczego w ośmiu budżetach przygotowanych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości nie znalazły się pieniądze na Czerwoną Drogę. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-1.93" who="#MarcinHorała">Wyjaśniając, choć dziwi mi się, że członkom prezydium Komisji Infrastruktury muszę to wyjaśniać, proces przygotowania…</u>
          <u xml:id="u-1.94" who="#MarcinHorała">O ile więc nie ma środków wpisanych w wieloletnim programie finansowym, o tyle programowanie budżetowe zawsze polega na tym, że się wpisuje do budżetu na następny rok. W roku bieżącym trwa STEŚ, stąd moje − niezwykle uprzejme i przecież bez żadnych politycznych ataków − pytanie, żeby sprecyzować deklarację pana ministra, czy deklaruje taką wolę polityczną. Jeżeli bardzo państwa interesuje, co było za poprzedniego rządu, to u mnie była taka wola polityczna i gdyby ten etap przyszedł, to takie środki do projektu budżetu zapewne zostałyby wpisane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.95" who="#MirosławSuchoń">Kolejna osoba, która zapisała się do dyskusji, to pan poseł Krzysztof Habura. Bardzo proszę o zabranie głosu, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-1.96" who="#KrzysztofHabura">Właśnie z taką sytuacją braku przepustowości i z olbrzymią liczbą korków mamy do czynienia w Pabianicach. To jest miasto powiatowe w województwie łódzkim. Tam krzyżuje się droga DK70 z linią kolejową nr 14. Ta linia kolejowa oddziela od centrum bardzo dużą, kilkunastotysięczną dzielnicę miasta. W związku z faktem, że częstotliwość przejazdów kolejowych jest tam bardzo wysoka, a po uruchomieniu tunelu średnicowego w Łodzi i zwiększeniu liczby przejeżdżających pociągów Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej będzie jeszcze wyższa, te rogatki są zamykane co kilkanaście minut. Korki są kilkukilometrowe. Do Pabianic nie można ani wjechać, ani z nich wyjechać. Jest to droga, która prowadzi w kierunku Zgierza, która zresztą przede wszystkim rozdziela tę dzielnicę, gdzie ludzie dowożą dzieci do szkół, dojeżdżają do pracy i załatwiają szereg ważnych spraw, właśnie w centrum miasta. Władze Pabianic od wielu lat zabiegają o wybudowanie tam tunelu, co jest o tyle łatwiejsze, że tory są wyniesione kilka metrów w stosunku do poziomu drogi, zatem wybudowanie tunelu nie jest tam tak kłopotliwe, jak gdyby te dwie drogi − kolejowa i krajowa − były w jednym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-1.97" who="#KrzysztofHabura">W tej chwili funkcjonuje ogłoszony przez PKP PLK projekt „Poprawa bezpieczeństwa na skrzyżowaniach kolejowo-drogowych, w tym ich przebudowa na skrzyżowania dwupoziomowe”. Alokacja środków na ten projekt to 861 mln zł. Przygotowana była dokumentacja, ale GDDKiA nie przystąpiła do realizacji. Dokumentacja straciła swoją ważność, a to musi być dokumentacja wykonana przez generalną dyrekcję bądź przez PKP PLK.</u>
          <u xml:id="u-1.98" who="#KrzysztofHabura">Chciałem w imieniu 60 tys. mieszkańców, bo temat jest bardzo aktualny i bulwersujący mieszkańców, bo było wielu… Nie chcę dotykać wątku politycznego, ale pojawiało się wielu posłów poprzednich kadencji, którzy deklarowali, że spróbują wpłynąć w ministerstwie na pewne decyzje i olbrzymi problem mieszkańców Pabianic zostanie rozwiązany. Niestety nic się nie wydarzyło. Chciałem zatem zawnioskować o zgłoszenie przez GDDKiA wniosku o przebudowę tego skrzyżowania, czyli DK71 z linią kolejową nr 14, wniosku o skrzyżowanie dwupoziomowe właśnie do programu „Poprawa bezpieczeństwa na skrzyżowaniach kolejowo-drogowych, w tym ich przebudowa na skrzyżowania dwupoziomowe” bądź o zgłoszenie przedmiotowej inwestycji przez PKP PLK jako własnej propozycji i wykonanie tego w ramach własnego budżetu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.99" who="#MirosławSuchoń">O zabranie głosu bardzo proszę panią posłankę Barbarę Oliwiecką. Bardzo proszę, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-1.100" who="#MirosławSuchoń">O zabranie głosu poproszę panią posłankę Wioletę Tomczak. Pani przewodnicząca, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.101" who="#WioletaTomczak">Proszę więc o zdopingowanie GDDKiA, o przeznaczenie środków i o potraktowanie tej inwestycji priorytetowo, a dodatkowo o pochylenie się nad inwestycją Via Maris, która mogłaby się równolegle rozwijać w tym obszarze, na naszym terytorium pomorskim, gdyńskim z tego względu, że przez osiem poprzednich lat nie była ona tak traktowana. Również samorząd województwa pomorskiego ma udać się do państwa w tej sprawie, ale bez rządowego wsparcia inwestycja może być przez kolejne lata w marzeniach mieszkańców Pomorza i nie tylko. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.102" who="#MirosławSuchoń">O zabranie głosu bardzo proszę pana Jarosława Podsiadło.</u>
          <u xml:id="u-1.103" who="#JarosławPodsiadło">Po pierwsze Droga Czerwona jest, jak powiedział pan poseł Rafał Siemaszko, jedyną… Do portu w Gdyni nie prowadzi droga krajowa. Jest to jedyny port o znaczeniu podstawowym, do którego nie prowadzi droga krajowa. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-1.104" who="#JarosławPodsiadło">Po drugie, idąc dalej, budowa Drogi Czerwonej jest wypełnieniem naszych postanowień traktatowych dotyczących zarówno połączenia sieci bazowej, sieci TEN-T z drogami krajowymi, jak i tych dotyczących nacisku na oś. Dzisiaj port w Gdyni połączony jest drogą powiatową o nacisku 8,5 tony. Zgodnie z traktatem akcesyjnym oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego musi to być 11,5 tony na oś. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-1.105" who="#JarosławPodsiadło">Kolejną kwestią, na którą chciałem, skrótowo mówiąc, zwrócić uwagę, jest raport NIK-u. W 2017 r. Najwyższa Izba Kontroli w raporcie dotyczącym aktualnego stanu infrastruktury dostępowej do portu w Gdyni jasno określiła, że istniejący układ drogowy zagraża sprawnemu funkcjonowaniu portu.</u>
          <u xml:id="u-1.106" who="#JarosławPodsiadło">Teraz pozwolę sobie odnieść się do tego, co padło też tutaj w dyskusji, a mianowicie do tego, jak wygląda cały ten proces. Jako samorządy północy z bardzo dużym zadowoleniem i nadzieją przyjęliśmy ustawę o polskich portach morskich, ale niestety później przez długie lata nic się nie działo. Ustawa została przyjęta, koniec. Po bodajże dwóch latach została podpisana umowa na wykonanie STEŚ. OK, bardzo cieszymy się, że STEŚ jest robiony, ale to, co budzi nasz bardzo wielki niepokój, to przyszłość finansowania tego przedsięwzięcia. Dlatego bardzo prosimy o to, żeby wpisać Drogę Czerwoną do „Rządowego programu budowy dróg krajowych”. Jest ona ważna nie tylko ze względów gospodarczych, ale także i ze względu na obronność naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.107" who="#JarosławPodsiadło">Co też podkreślono, ponieważ od wielu lat prowadziliśmy w tym temacie korespondencję z Ministerstwem Infrastruktury poprzednich dwóch kadencji, niestety bezskutecznie, w jednym z pism od szefa rodzajów sił zbrojnych, które otrzymaliśmy w odpowiedzi na nasze pismo, jasno podkreślił on, że zarówno Droga Czerwona, jak i droga Via Maris są drogami o znaczeniu kluczowym dla obronności naszego kraju, tym bardziej teraz, w obecnej sytuacji wojny na Ukrainie, gdzie wszyscy mieszkańcy widzą, jaką rolę odgrywa port w Gdyni, oczywiście oprócz przewozu towarów, ludzi. Mam tu na myśli m.in. przewóz zboża.</u>
          <u xml:id="u-1.108" who="#JarosławPodsiadło">Będę starał się skrócić to, co chciałem państwu przekazać. Mówimy dzisiaj… Droga ta nabiera znaczenia w jeszcze jednym momencie. Szwecja przystąpiła do NATO. Korytarz morski Gdynia − Karlskrona staje się jednym z najważniejszych korytarzy łączących port w Gdyni z portem NATO-wskim, jakim jest port w Karlskronie. Kończąc to, jak ważny jest to temat, jak ważny jest temat sieci TEN-T dla obronności naszego kraju, dodam, że o tym powiedziała m.in. komisarz europejska ds. transportu w czasie jednego ze swoich wystąpień, kiedy przedstawiała nowe regulacje sieci TEN-T m.in. dla poprawy zdolności infrastruktury w zakresie transportu wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-1.109" who="#JarosławPodsiadło">Mógłbym jeszcze bardzo dużo mówić o znaczeniu w rozwoju gospodarczym, o wzroście wpływów do budżetu, o nowych inwestycjach, jakimi są offshore, elektrownia jądrowa czy też to, o czym mówi się w ostatnim czasie na Pomorzu, czyli kopalnia odkrywkowa soli potasowej w powiecie puckim. Tych inwestycji jest więc cała masa. Myślę, że jest to najwyższy i ostatni czas, żeby po ponad 20 latach − tak sobie szybko policzyłem… no może nie w pełni, ale na pewno już zbliżamy się do tego − ten projekt nabrał rozpędu i został zrealizowany, bo wszyscy na to zasługują, a przede wszystkim zasługuje na to Polska. Tyle. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-1.110" who="#MirosławSuchoń">O zabranie głosu proszę pana Adriana Furgalskiego. Panie prezesie, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.111" who="#AdrianFurgalski">Druga rzecz. Kiedy mówimy o tym, ile kilometrów generalna dyrekcja planuje oddać w tym roku, to jest to oczywiście mniejsza liczba w stosunku do roku ubiegłego: 175 km. Nie da się w każdym roku oddawać tyle samo, ale poprzednia dyrekcja mówiła, że oprócz różnych zjawisk były dwa powody. Nie było środków unijnych, więc była walka o te kontrakty, które się pojawiały, często firmy szły do KIO czy do sądu. Druga rzecz − i o tym mówi się od lat − to jest kwestia wydolności administracji wojewódzkiej w tym segmencie, jeżeli idzie o wydawanie pozwoleń. Odbiór prac to jest tak naprawdę po kilka osób w urzędzie, to są niskie zarobki. Czy została zrobiona mapa tych braków? Czy jest szansa, żeby przez to, że będzie kto miał pracować w urzędach, terminy mogły być dotrzymywane?</u>
          <u xml:id="u-1.112" who="#AdrianFurgalski">Trzecia rzecz. Jeżeli dobrze zrozumiałem wypowiedź pani minister Pełczyńskiej-Nałęcz, w ramach zmian do KPO − bo to i tak nie zostało zrealizowane − chcemy odłożyć wprowadzenie e-TOLL-u. Na KPO było zapisane 1440 km autostrad i dróg ekspresowych, ale była też obietnica, że każde kolejne nowe kilometry będą wchodzić z automatu. To bardzo ważna uwaga. Oczywiście nie dotyczy to samochodów osobowych, tylko ciężarowych. To jest odkładane, co oczywiście ma konsekwencje dla przewozów towarowych, które w Polsce padają, łącznie z PKP Cargo. Jak więc wygląda ta kwestia?</u>
          <u xml:id="u-1.113" who="#AdrianFurgalski">I dwie rzeczy na koniec dotyczą konkretnych inwestycji tutaj, w Warszawie. Mamy domknięty ring, jeżeli chodzi o Łódź. W tym roku domkniemy obwodnicę Krakowa wraz z dojściem S7, natomiast Warszawa cały czas ma dziurę po stronie wschodniej. Mamy chocholi taniec z decyzjami środowiskowymi, z odsyłaniem między oddziałami regionalnej do sądu, z zaskarżeniem itd. Czy jest jakaś szansa na to, żeby to przerwać? Wiem, że tam każdy przebieg to są protesty, ale wydaje się, że propozycja tunelu z 2015 r. budziła chyba najmniej protestów. Czy tutaj jest szansa na jakiś przełom?</u>
          <u xml:id="u-1.114" who="#AdrianFurgalski">Druga inwestycja warszawska to jest pytanie. Oczywiście biorąc pod uwagę kategorię dróg, mamy porozumienie dotyczące trasy N-S i tego, że to zostanie wybudowane przez miasto, na co ze względu na finanse raczej nie ma szans. Widzieliśmy S7, coraz szybciej dochodzi nam do Warszawy. Pewnie problem będzie z przejściem przez Warszawę, mimo że są tam proponowane tunele, ale jak w końcu to dojdzie do S8, do trasy Armii Krajowej, gdzie dziś jest ponad 200 tys. pojazdów na dobę, to ten ruch kompletnie zatka S8 i układ dróg krajowych. Czy są możliwe jakieś rozwiązania, żeby jednak generalna dyrekcja, państwo wzięło to na siebie i połączyło te odcinki S7 poprzez trasę N-S? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.115" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze, pytanie dotyczy sprawności działania oddziałów regionalnych. W mojej ocenie to niezwykle ważna sprawa, bo można odnieść wrażenie, że w niektórych oddziałach prace te przebiegają lepiej i sprawniej, w innych trochę mniej sprawnie. Czy tutaj będzie jakaś zmiana i, nie wiem, wzmocnienie kadrowe oddziałów regionalnych, tak żeby procesy te przebiegały w sposób niezakłócony?</u>
          <u xml:id="u-1.116" who="#MirosławSuchoń">Druga rzecz, o którą chcę zapytać, dotyczy Beskidzkiej Drogi Integracyjnej. Bardzo dziękuję za to, że udało się ogłosić i doprowadzić do otwarcia ofert na jeden z odcinków w zakresie badań geologicznych. Pragnę przypomnieć, że w 2016 r. w Bielsku-Białej gościła ówczesna premier, pani Szydło, która z panem ministrem Adamczykiem zaklinała się na wszystkie świętości, że już niebawem rozpocznie się budowa tej drogi. I tak przez osiem lat obiecywano, wprowadzano mieszkańców naszego regionu w błąd, robiono wszystko, żeby tej drogi nie budować. Mało tego, obiecano − nawet przed wyborami − że będzie przetarg na prace geologiczne, i tego też nie dotrzymano. Wreszcie mamy zmianę w tej sprawie, jest konkretny postęp na budowie tej drogi, za co bardzo dziękuje, ale musiał zmienić się rząd, żeby prace przy tej drodze wreszcie ruszyły. Mam nadzieję, że te prace będą przebiegać. Panie ministrze, ponieważ złożono oferty w zakresie tylko jednego odcinka, proszę tylko o informację, jak to będzie wyglądało w dalszej części.</u>
          <u xml:id="u-1.117" who="#MirosławSuchoń">Kolejna rzecz, o którą chcę zapytać, to drogi S8/A8 i A50/S50. Pytam o to razem, dlatego że akurat w przypadku tych dwóch korytarzy pojawiały się problemy z planowaniem przebiegu korytarzy transportowych i, konkretnie już, dróg. Były dziwne naciski, decyzje podejmowane w sposób absolutnie zastanawiający, zwłaszcza w obszarze Dolnego Śląska, jeżeli chodzi o przebieg, które mogły powodować ingerencje w ujęcia wody, które mogły zagrażać istniejącym tam zabytkom czy działalności gospodarczej, a zjazdy sugerowały, że ktoś po prostu ręcznie wyznaczał, w których miejscach mają być zjazdy z tych dróg. Chciałem zapytać o to, czy w takich przypadkach prowadzone będą audyty dotyczące wyboru przebiegu konkretnych dróg.</u>
          <u xml:id="u-1.118" who="#MirosławSuchoń">Kolejna rzecz, o którą chciałbym zapytać, to Kraków − Katowice, autostrada A4, która w niedługim czasie ma być przejęta przez państwo. To jest pierwsze pytanie. Czy nie ma żadnych szans na to, żeby w jakiś sposób wymusić na koncesjonariuszu rozpoczęcie przygotowania przynajmniej dobudowy trzeciego pasa na tym odcinku? To, co dzieje się na tej drodze, to jest po prostu horror dla użytkowników tej drogi, a jest to jedna z najdroższych dróg w Polsce i w Europie. Czy w związku z tym jest tu możliwość jakiegokolwiek wymuszenia na koncesjonariuszu realizacji pierwotnych zobowiązań?</u>
          <u xml:id="u-1.119" who="#MirosławSuchoń">Po drugie – czy został rozpoczęty jakiś proces, który ma doprowadzić do przejęcia tej drogi? W Polsce nie było do tej pory takiej sytuacji, że państwo przejmowało od prywatnego koncesjonariusza odcinki dróg w takich przypadkach. Czy w związku z tym ministerstwo planuje, nie wiem, zmiany w prawie bądź inne działania, które umożliwią bezproblemowe przejęcie? Czy to zadzieje się w 2027 r.?</u>
          <u xml:id="u-1.120" who="#MirosławSuchoń">Ostatnie pytanie dotyczy zapewnienia finansowania na realizację programu. Pamiętam dyskusję, kiedy ten program był przyjmowany i przedstawiany Wysokiej Komisji. Oczywiście nie było żadnych konkretów w zakresie zapewnienia środków finansowych na realizację programu poza tym, że zostały one zapisane jako środki budżetowe. Czy w związku z tym, panie ministrze, będzie szansa na utrzymanie tego strumienia finansowania programu?</u>
          <u xml:id="u-1.121" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję i bardzo proszę pana ministra Pawła Gancarza o udzielenie odpowiedzi na zadane pytania. Panie ministrze, jeżeli będzie potrzeba przekazania głosu współpracownikom, to oczywiście bardzo proszę, aby ten głos przekazywać. Bardzo proszę, szanowny panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-1.122" who="#PawełGancarz">A więc tak: pan poseł Truskolaski, S8, Białystok, Augustów, S16, S8. To jeden z elementów, które od pierwszych dni urzędowania nie spędzają nam snu z powiek. Od 2016 r. weszliśmy z Komisją Europejską na ścieżkę kolizyjną dotyczącą kwestii budowy tych przebiegów, a konkretnie kwestii dotyczących uwarunkowań środowiskowych, które mają wpływ na ilość korytarzy, które w tamtym obszarze mogą być zlokalizowane. Czyli im mniej, tym lepiej ze względów środowiskowych. Cały czas były dyskusje na temat tego, który z przebiegów ma być: czy S16, czy S8.</u>
          <u xml:id="u-1.123" who="#PawełGancarz">Dziś jesteśmy na takim etapie, że zapoczątkowaliśmy, na nowo zainicjowaliśmy rozmowy z Komisją Europejską pod kątem środowiskowym. Dzisiaj jesteśmy na etapie opracowania koncepcji układu dróg w województwie podlaskim. Tak. Z uwagi na to, że trzeba całościowo popatrzeć na ten cenny przyrodniczo obszar, jesteśmy po pierwszym długim, czterogodzinnym spotkaniu z przedstawicielami KE, na którym walczymy o te dwa przebiegi na takiej zasadzie, żeby nie zamykać sobie możliwości ani jednego, ani drugiego ciągu.</u>
          <u xml:id="u-1.124" who="#PawełGancarz">Pan poseł Kasprzyk…</u>
          <u xml:id="u-1.125" who="#PawełGancarz">Pan poseł Kasprzyk, pytanie drugie: wykluczenie województwa świętokrzyskiego, jeżeli chodzi o ostatnie lata realizacji inwestycji dróg ekspresowych, dróg szybkiego ruchu, obwodnica Kielc, inwestycje samorządowe. Tu poproszę dyrektora Waszkiewicza o krótką informację, jakie przedsięwzięcia miały miejsce w ostatnich latach na terenie województwa świętokrzyskiego.</u>
          <u xml:id="u-1.126" who="#JarosławWaszkiewicz">Przypomnę. W realizacji mamy w tej chwili − mówię już o całej S74, nie patrząc na województwo − odcinek Sulejów − Przełom/Mniów na odcinku od granicy województwa świętokrzyskiego do węzła Przełom/Mniów, dalej odcinek Łagów − Jałowęsy − Tomaszów, odcinek Cedzyna − Łagów oraz Przełom/Mniów − Kielce, Kielce − Kielce, czyli odcinek przechodzący przez samo miasto wojewódzkie, budowę obwodnicy Opatowa i budowę łącznika północnego DK74 związanego z obwodnicą Opatowa, więc to jest kwestia nie tylko samej budowy S74, ale również rozprowadzenia z drogą ekspresową S74. Na terenie województwa świętokrzyskiego realizowane są również obwodnice. Więcej na ten temat powiemy przy omawianiu „Programu budowy 100 obwodnic”.</u>
          <u xml:id="u-1.127" who="#JarosławWaszkiewicz">Nie wiem, czy od razu odpowiedzieć, ale pytali państwo o obwodnicę Ostrowca Świętokrzyskiego. Wniosek o decyzję ZRID został złożony. Został złożony zgodnie z projektem, który był przygotowywany przez firmę na zlecenie generalnej dyrekcji, czyli na drogę jednojezdniową. Odpowiadając na pytanie, czy na tym etapie jest możliwość zmiany z jednej jezdni na dwie jezdnie, nie widzimy takiej możliwości. Na tym etapie to są zbyt istotne zmiany projektu. Mówimy już o projekcie, który jest składany przy wniosku o decyzję ZRID, czyli etap jest już praktycznie poprzedzający, finalny, przed samą budową tej obwodnicy.</u>
          <u xml:id="u-1.128" who="#JarosławWaszkiewicz">Jeśli chodzi o budowę obwodnicy Starachowic, wariant został wybrany. Nie widzimy możliwości powrotu do dyskusji na temat innych wariantów przebiegu obwodnicy starachowickiej, ale więcej oczywiście przy obwodnicach. Województwo świętokrzyskie nie jest więc w tym zakresie zaniedbywane. Ma swój udział w realizacji „Rządowego programu budowy dróg krajowych” i „Programu budowy 100 obwodnic”, a przebiega to…</u>
          <u xml:id="u-1.129" who="#PawełGancarz">Pani poseł Karolina Matczak zapytała o Kalisz, DK25, obwodnicę Kalisza. To też jest temat, który był przedmiotem kilkukrotnych dyskusji z moim udziałem.</u>
          <u xml:id="u-1.130" who="#PawełGancarz">Obwodnica Kalisza to też złożony temat, jeden z bardziej kontrowersyjnych. Odbyło się kilka spotkań z różnych stronami tego sporu. W mojej ocenie sytuacja na dzisiaj wygląda tak, że w jednym z wariantów obwodnica miała przebiegać przez teren miasta. Wiadomo, jeżeli przebiega przez teren miasta, koszty tego zadania proporcjonalnie pokrywa prezydent, burmistrz. Tutaj była to wielkość ok. dwudziestu kilku milionów bądź 30 mln zł, w takiej wielkości. Stąd wybrany został wariant, który nie przebiega przez teren miasta, z uwagi na to, że te środki ponoć przewyższały możliwości miasta. Wariant poza miastem, nieprzebiegający przez teren miasta, budzi bardzo mocny opór społeczny gminy Nowe Skalmierzyce. Łącznie z tym, że mamy kilka wersji związanych z tym, że w różnych fazach były przekazane informacje o wyborze wariantu, są pewne nieścisłości, łącznie z tym, że – jeżeli dobrze pamiętam – kierowane są zawiadomienia do prokuratury o wadliwym procesie wyboru wariantu. Nad sprawą będziemy pochylać się bardzo szczegółowo, bo to jest jedno z problematyczniejszych zadań, które historycznie sięga aż do zaborów, tak że już zdążyło mi to utkwić w pamięci.</u>
          <u xml:id="u-1.131" who="#PawełGancarz">Pan poseł Rafał Siemaszko pytał o Drogę Czerwoną, która przewijała się kilkakrotnie na dzisiejszym posiedzeniu, przytaczana przez kilkoro z państwa. A więc tak: 2 mld zł. Tutaj było tak, że w sposób formalny w pierwotnej wersji droga powinna być zrealizowana przez prezydenta miasta Gdyni, bo jest na terenie miasta. To się nie odbyło przez ileśnaście czy ileśdziesiąt lat do momentu, kiedy w 2019 r. to przedsięwzięcie zostało ustawowo scedowane na Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad ustawą o portach i przystaniach morskich z 2019 r. W tej ustawie, dedykowanej temu przedsięwzięciu strategicznemu, został… Tutaj było to pytanie i wywód czy cytaty pana posła Horały. W tych przepisach zawarto harmonogram finansowania tego przedsięwzięcia do kwoty 2 mld zł z poszczególnym rozpisaniem na lata, jeżeli chodzi o finansowanie realizacji tego zadania: począwszy od dokumentacji, do finalnego zakończenia. To postępowanie trwa. Jest to skomplikowany projekt. Nie jest łatwy. Tutaj należy jeszcze zauważyć, że podobnie sprawa tyczy się kwestii dojazdu do elektrowni atomowych. To jest podobny model, podobny schemat postępowania.</u>
          <u xml:id="u-1.132" who="#PawełGancarz">Było pytanie…</u>
          <u xml:id="u-1.133" who="#PawełGancarz">Było pytanie o drogi nr 36, 86. Tutaj poprosiłbym przedstawicieli, pana dyrektora GDDKiA lub pana dyrektora Waszkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-1.134" who="#JarosławWaszkiewicz">Drogowa Trasa Średnicowa zrealizowana przez samorząd była silnie wspierana ze środków rządowych, ze środków rezerwy subwencji ogólnej, specjalnej rezerwy, która w tamtym czasie przeznaczona była na tego rodzaju duże inwestycje przechodzące przez samorządy, i wspierana z kredytów Europejskiego Banku Inwestycyjnego. To było bardzo duże zamierzenie finansowe, uzyskujące wsparcie rządu i wsparcie kredytowe, międzynarodowe. DTŚ Wschód jest podobnie dużym zamierzeniem inwestycyjnym.</u>
          <u xml:id="u-1.135" who="#JarosławWaszkiewicz">Bez wątpienia nie obędzie się bez inicjatywy samorządowej i bez złożenia tego na poziomie samorządów od strony zamierzenia, od strony przygotowania technicznych aspektów jego realizacji, czyli któryś z samorządów lub samorządy w umowie działając w porozumieniu ze sobą, powinny przygotować ten projekt do realizacji. Jeżeli projekt będzie gotowy do realizacji, będzie łatwiej znaleźć na niego finansowanie w porównaniu z etapem, na jakim projekt znajduje się obecnie: „Nie wiadomo, o czym mówimy, nie wiadomo, jakie środki, ale dajcie środki”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.136" who="#PawełGancarz">Pan poseł Mrówczyński zadał pytanie dotyczące obwodnic w ciągu dróg wojewódzkich, tego, czy taki program będzie kontynuowany i czy będą kolejne takie realizacje. Informacyjnie powiem, że to był jednorazowy program. W ramach tego programu wytypowane zostały po trzy obwodnice w każdym województwie i są one w trakcie realizacji.</u>
          <u xml:id="u-1.137" who="#PawełGancarz">Pan przewodniczący Lamczyk… Mam informacje kolejowe, ale mam informację, że pani dyrektor Krupa odpowie na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-1.138" who="#AgnieszkaKrupa">Oczywiście musimy pamiętać, że podobnie jak z konwencjonalnymi stacjami paliw, stacje paliw, jeżeli chodzi o paliwa alternatywne, również będą prowadzone i to są również − bo w tym momencie to już dzieje się na sieci − działalności gospodarcze realizowane przez prywatnych przedsiębiorców. Na każdej drodze ekspresowej, na każdej autostradzie mamy budowane miejsca obsługi podróżnych i w tych miejscach te stacje są ładowane. Już natomiast w momencie, kiedy wydzierżawiamy MOP-y, dajemy − zgodnie z AFIR-em − wymogi, aby na danym MOP-ie, jeżeli we współpracy pomiędzy nami, ministerstwem klimatu i generalną dyrekcją został on wytypowany do lokalizacji stacji paliw, prywatne przedsiębiorstwo miało już obowiązek zbudować tam taką stację paliw alternatywnych.</u>
          <u xml:id="u-1.139" who="#AgnieszkaKrupa">Na koniec 2023 r. na MOP-ach funkcjonujących przy drogach ekspresowych i autostradach mamy 99 funkcjonujących stacji, co daje nam prawie 280 punktów ładowania. Oczywiście stacje paliw alternatywnych będą się systematycznie pojawiały.</u>
          <u xml:id="u-1.140" who="#AgnieszkaKrupa">Wielkim wyzwaniem w Polsce − i nie tylko w Polsce, ponieważ rozmawiamy także z innymi państwami członkowskimi − jest doprowadzenie odpowiednich mocy, jeżeli chodzi o prąd. Również tutaj jest więc ścisła współpraca z przedsiębiorstwami energetycznymi i próba ułożenia harmonogramu dotyczącego tego, w jakim czasie te przedsiębiorstwa będą mogły dostarczyć do naszych miejsc obsługi podróżnych tak wysokie moce, jeżeli chodzi o prąd, jakie są wymagane AFIR-em. Te działania więc się dzieją.</u>
          <u xml:id="u-1.141" who="#AgnieszkaKrupa">Wspólnie z ministerstwem klimatu opracowujemy również kolejne dofinansowania dla przedsiębiorstw, które takie stacje ładowania paliw alternatywnych chcą zlokalizować. Nabory prowadzone są bezpośrednio przez służby ministerstwa klimatu, więc dofinansowanie na zbudowanie stacji ładowania paliw alternatywnych również można pozyskać. Takie dofinansowanie jest oferowane, również jeżeli chodzi o środki unijne, i w tym zakresie Ministerstwo Infrastruktury opiniuje wnioski, które są składane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.142" who="#PawełGancarz">Pan poseł Krzysztof Habura pytał o poprawę płynności ruchu. Padło stwierdzenie, ale też pytanie, czy jest mowa o Pabianicach, o skrzyżowaniu, i o wielopoziomowych kolejowo-drogowych przejazdach bezkolizyjnych. O odpowiedź na to pytanie poprosiłbym pana dyrektora GDDKiA.</u>
          <u xml:id="u-1.143" who="#PawełGancarz">Pan Adrian…</u>
          <u xml:id="u-1.144" who="#PawełGancarz">Drugie pytanie dotyczyło niesprawności administracji. Tutaj nie planujemy dodatkowych zatrudnień, etatów, bardziej lepszą organizację pracy, aczkolwiek pytanie dotyczyło instytucji, które bezpośrednio uczestniczą w procesie do momentu wydania pozwolenia na budowę, podejrzewam, że konserwatora zabytków, służb środowiskowych, RDOŚ, ZRID-ów.</u>
          <u xml:id="u-1.145" who="#PawełGancarz">Z nowym kierownictwem GDDKiA na pewno będziemy szukać sposobów na usprawnienie tego procesu. Pytanie, czy to jest kwestia złej woli, czy to jest kwestia złożoności tych procesów, bo wiemy, że w ostatnich latach aspekty środowiskowe odgrywają dużo większą rolę, niż jeszcze parę, paręnaście lat temu. Wrażliwość na kwestie środowiskowe jest jednak dużo większa i często powoduje ona paraliż dużych, strategicznych inwestycji, ale na pewno będziemy szukać możliwości optymalizacyjnych, jeżeli chodzi o kwestię terminu poszczególnych zgód do momentu wydania „pozwolenia na budowę”. Jest też oczywiście kwestia staranności przygotowanej dokumentacji. Kwestią jest też oczywiście skrupulatność pilnowania terminów całego procesu, bo jeżeli proces jest monitorowany – a taki monitoring jest prowadzony przez ministerstwo – to wiadomo, że efektywność jest dużo większa, i tutaj będziemy starać się, żeby ten proces jeszcze bardziej zintensyfikować.</u>
          <u xml:id="u-1.146" who="#PawełGancarz">Trzecie pytanie dotyczyło kwestii wynikających z dyrektyw unijnych dotyczących opłat e-TOLL z KPO. Zgodnie z harmonogramem, który został przedstawiony Komisji Europejskiej, założenie jest takie, żeby te opłaty były rozszerzone do końca roku.  WOF (13:07:14) jest na etapie decyzji środowiskowej. Nie wiem, może pan dyrektor powie kilka zdań.</u>
          <u xml:id="u-1.147" who="#PawełGancarz">Kolejne z pytań dotyczyło dróg S8, A8, przebiegów, weryfikacji przebiegów. Tam, gdzie jest to możliwe, staramy się wspólnie z kierownictwem GDDKiA… S8 to akurat odcinek dolnośląski, bliski mojemu regionowi. Podejrzewam, że może chodzić o ostatni z etapów. Tam po prostu nie są jeszcze rozstrzygnięte ostatnie kierunki przebiegu: czy Boboszów, czy Kudowa, oraz ostatni z etapów, gdzie przebieg jest jeszcze przed finalnym rozstrzygnięciem. Do wyboru zostały dwie możliwości, dwa warianty. Są niejako uzależnione od jednej z obwodnic, która jest w programie 100 obwodnic: obwodnicy Złotego Stoku.</u>
          <u xml:id="u-1.148" who="#PawełGancarz">A8… Rozumiem, że chodzi o odcinki wrażliwe środowiskowo na terenie Białegostoku. Te procesy trwają, tak jak odpowiadałem, mówiłem w jednym z pytań.</u>
          <u xml:id="u-1.149" who="#PawełGancarz">A4 i kwestie koncesjonariusza, przejęcia drogi, zapewnienia finansowania… Tutaj poproszę o odpowiedź pana dyrektora Waszkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-1.150" who="#JarosławPodsiadło">To jednak, co budzi mój niepokój… Czy nie macie państwo obawy, że fizycznie nie zdążymy? 2030 r. jest już za sześć lat. Jeśli przyjmiemy, że od momentu ustawy chyba po trzech latach, jeśli dobrze policzyłem, przystąpiono do podpisania mowy na STEŚ, kolejne trzy lata to będzie STEŚ, więc nagle znajdujemy się w bardzo niebezpiecznym okresie, bo zostaje nam jeszcze projekt, wybudowanie i tylko trzy lata. Czy nie macie państwo obawy, że w tym trybie nie zdążymy tej drogi wybudować, a tym samym wypełnić naszych zobowiązań wynikających z traktatu akcesyjnego i dyrektywy Parlamentu Europejskiego? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-1.151" who="#AgnieszkaKrupa">Jak państwo doskonale wiecie, na tym etapie może nas zaskoczyć dużo rzeczy w postaci składanych odwołań od wydanych decyzji środowiskowych i długości trwania postępowania odwoławczego, natomiast bez ostatecznej i prawomocnej decyzji środowiskowej nie będziemy mogli ruszyć dalej, nie będziemy mogli ogłosić przetargu w trybie „projektuj i buduj” na realizację tego zadania. To zadanie ma zabezpieczone środki, tak jak zostało to wskazane. Zgodnie z ustawą będą one zabezpieczane w kolejnych ustawach budżetowych. W tym momencie najważniejsze jest, żeby proces uzyskiwania pierwszej, podstawowej decyzji administracyjnej był sprawnie przeprowadzony. Jeżeli nie będziemy mieli odwołań od decyzji środowiskowej, nie powinno być dalszych problemów z fizyczną realizacją tego odcinka, aczkolwiek jest to duże wyzwanie dla generalnej dyrekcji, bo ten odcinek nie będzie kwestią łatwą do realizacji.</u>
          <u xml:id="u-1.152" who="#AgnieszkaKrupa">Jeżeli chodzi natomiast o wykonanie zobowiązań traktatowych, to mogę się tylko domyślać, że w tym momencie ma pan poseł na myśli kwestię dostępu 11,5 tony. Jak wszyscy państwo doskonale wiecie, Polska przegrała sprawę w trybunale europejskim, w związku z tym wszystkie nasze drogi w Polsce są dopuszczone do przenoszenia nacisku 11,5 tony. Ta skarga została rozpatrzona. Była złożona przez jednego przedstawiciela z naszego kraju, więc to nie jest jakiś obcy czynnik, który zagroził naszej sieci drogowej, natomiast faktem jest to, że ta sprawa została przez Polskę przegrana. Wszystkie drogi, które mamy publiczne, nie tylko krajowe, muszą być dopuszczone do przenoszenia nacisku 11,5 tony, czyli zgodnie z przepisami po każdej drodze publicznej mogą poruszać się ciężkie samochody. Zgodnie z uregulowaniami unijnymi w tym momencie samorządy − oprócz generalnej dyrekcji − mają możliwość ustanawiać tylko ściśle określone w przepisach wyjątki, na przykład przez tereny cenne.</u>
          <u xml:id="u-1.153" who="#AgnieszkaKrupa">Jeżeli chodzi o trasę N-S, jest to inwestycja, która jest w gestii samorządu. Na chwilę obecną generalna dyrekcja nie ma w planach − i nie może mieć w planach z uwagi na system prawny − realizacji tego zadania. Harmonogramy i nasze projekcje finansowe nie przewidują też możliwości sfinansowania tego zadania w najbliższych latach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.154" who="#KarolinaPawliczak">Dlatego bardzo proszę − jeżeli nie możecie państwo powiedzieć tutaj otwarcie, w jakim konkretnie terminie zostanie ona wydana − by chociaż przekazać jakąś przestrzeń czasową. Czy to będzie do połowy kwietnia, czy do końca kwietnia, czy do końca czerwca? Musimy to wiedzieć. Proszę państwa, ta obwodnica jest nam wszystkim bardzo potrzebna. Czeka na to południowa część Wielkopolski, czeka na to miasto Kalisz. Czekamy tyle lat, jesteśmy jedynym byłym miastem wojewódzkim w całym kraju, które nie posiada obwodnicy. Odpowiedź na zasadzie takiej, że pracujemy nad tym, pochylamy się nad tym, słyszałam przez ostatnie osiem lat. Nie wchodźmy w niesławne buty poprzedników. Myślę, że chcemy zrobić coś więcej. Naprawdę bardzo proszę konkretnie się nad tym pochylić i skutecznie zadziałać, żebyśmy poszli do przodu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.155" who="#MirosławSuchoń">Przechodzimy do realizacji punktu drugiego: rozpatrzenie informacji ministra infrastruktury na temat stanu realizacji „Programu budowy 100 obwodnic na lata 2020−2030”. Proponuję taki sam schemat dyskusji: poproszę pana ministra o przedstawienie informacji, a później będzie runda pytań ze strony państwa posłów i partnerów społecznych. Rozumiem, że to jest forma akceptowalna. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.156" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze, bardzo proszę o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-1.157" who="#PawełGancarz">Na dzisiaj stan mamy taki, że podstawowy problem, który pojawia się z tym programem po weryfikacji wartości kosztorysowych tak, jak one wyglądają na dzisiaj, i tych zadań, które są w trakcie realizacji, w trakcie opracowania, że w budżecie Krajowego Funduszu Drogowego jest zapisane 28 mld zł. Na dzisiaj wiemy, że byłaby potrzeba kwoty jeszcze większej o ok. 8 mld zł, tj. o jakieś 30% tej puli, żeby można było zrealizować wszystkie te zadania, ale oczywiście będziemy robić wszystko, żeby starać się zmieścić w tej puli.</u>
          <u xml:id="u-1.158" who="#PawełGancarz">Jeżeli chodzi o stopień zaawansowania tego programu, to na dzień dzisiejszy są dwa zakończone zadania o wartości 84 mln zł, o długości trochę ponad 10 km. To obwodnica Smolajny oraz miasta Brzezie. W realizacji jest 18 zadań o wartości nieco ponad 3,6 mld zł i długości 133 km. W przetargu jest siedem zadań o wartości 2,3 mld zł i długości ok. 56 km. W przygotowaniu są 73 zadania, a więc znakomita większość jest dopiero na początkowym etapie. Jest kilka problematycznych momentów, jeżeli chodzi o realizację tego programu, ale tutaj o szczegółową prezentację całości tego punktu poproszę pana dyrektora Waszkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-1.159" who="#JarosławWaszkiewicz">Z tych 100 tematów inwestycyjnych 43 posiada już wydaną decyzję środowiskową. Dla kolejnych 23 zostały złożone wnioski, więc na szczęście dla wielu tytułów inwestycyjnych − już nie mówiąc o zadaniach, które są zrealizowane − decyzje środowiskowe już posiadamy.</u>
          <u xml:id="u-1.160" who="#JarosławWaszkiewicz">Teraz tak. Krótko omówię zadania, które są w realizacji. Obwodnica Dzwoli jest w realizacji. 2025 r. to zakończenie tej realizacji, oddanie do ruchu. Oddanie do ruchu obwodnicy Gorajca to 2027 r. Obwodnica Krosna Odrzańskiego to 2027 r. Obwodnica Strzelec Krajeńskich to 2025 r. Obwodnica Lipska to 2025 r. Obwodnica Pułtuska to 2025 r. Obwodnica Suchowoli, Sztabina, Wąchocka, wszystkie te inwestycje zostaną oddane do ruchu w 2025 r. Obwodnica miejscowości Gąski to 2027 r. Obwodnica miejscowości Gostyń to 2025 r. Grzemiszew to 2024 r. Koźmin Wielkopolski to 2025 r. Strykowo to 2024 r. Żodyń to 2025 r. Gryfino to 2024 r. Przepraszam, może zapóźniłem się z przekręcaniem slajdów. Szczecinek to 2025 r. Szwecja to 2028 r. To są zadania, które są w trakcie realizacji.</u>
          <u xml:id="u-1.161" who="#JarosławWaszkiewicz">Są jeszcze zadania, które mamy w tej chwili w przetargu. To obwodnica miejscowości Głogów. Tutaj planowana data podpisania na realizację to 2024 r., już przełom kwietnia i maja. Podpisanie umowy na obwodnicę Sanoka, etap drugi, to kwiecień 2024 r. Białobrzegi to czerwiec 2024 r. Kroczyce to czerwiec 2024 r. Rusinowo to czerwiec 2024 r. Stargard to maj 2024 r. Wałcz to czerwiec 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-1.162" who="#JarosławWaszkiewicz">Jak państwo widzą, dużo dzieje się, jeżeli chodzi o etap prac przygotowawczych w zakresie uzyskiwania decyzji środowiskowych, więc proszę nie odbierać tego obrazu jako obraz taki, że większość inwestycji jest na etapie prac przygotowawczych. To prawda, ale w ramach tej prawdy jest to, że prace przygotowawcze trwają z bardzo dużą intensywnością. Kluczowy etap decyzji środowiskowej przedstawiłem państwu ze szczegółami.</u>
          <u xml:id="u-1.163" who="#JarosławWaszkiewicz">To, co w przetargu, i to, co w realizacji, zapewni nam dosyć równomierny rozkład realizacji tych inwestycji w latach, czyli 2025 r. to już duże oddania, 2026 r. i kolejne lata to oddawanie poszczególnych dalszych odcinków obwodnicowych.</u>
          <u xml:id="u-1.164" who="#JarosławWaszkiewicz">Na zakończenie tej znacząco krótszej prezentacji powiem o kwestiach problematycznych. Bardzo szczegółowo popatrzyliśmy na listę obwodnic realizowanych w ramach setki zatwierdzonej przez rząd. Popatrzyliśmy na ich wartości kosztorysowe, na harmonogramy realizacji. Pan minister przedstawił konkluzje w zakresie finansowym. W tej chwili brak jest 8 mld zł na realizację tego zakresu robót. Te środki albo będą musiały być zapewnione dodatkowo, albo w ramach realizowanych zadań zakresy realizacyjne musiałyby być dostosowane do istniejącego źródła finansowania, czyli, znowu, Krajowego Funduszu Drogowego.</u>
          <u xml:id="u-1.165" who="#JarosławWaszkiewicz">Jeśli chodzi o przekroczenie wartości, na ok. 16 zadań notujemy przekroczenie wartości o ponad lub prawie 100% wartości w stosunku do planów pierwotnych. Wymieniliśmy je na slajdzie. Takie rekordy mają trzy obwodnice: obwodnica Nowej Dęby, obwodnica Pisza i obwodnica Legnicy. To odpowiednio 258, 229 i 225% przekroczenia wartości w stosunku do pierwotnych planów.</u>
          <u xml:id="u-1.166" who="#JarosławWaszkiewicz">Spośród obwodnic będących w przygotowaniu sześć…</u>
          <u xml:id="u-1.167" who="#JarosławWaszkiewicz">Kolejne 30 inwestycji ma już harmonogramy przewidziane na ostatni rok realizacji programu, na 2030 r., czyli w sumie 36 inwestycji jest „zagrożone harmonogramowo”, jeśli chodzi o realizację tego programu.</u>
          <u xml:id="u-1.168" who="#JarosławWaszkiewicz">Sześć inwestycji jest opóźnionych o ponad dwa lata w stosunku do pierwotnych harmonogramów. Je też wymieniliśmy. To obwodnice Tarnowa, Piwnicznej, Janowa Lubelskiego, Nakła Śląskiego i Świerklańca, Brzegu oraz Kostrzyna nad Odrą. Kolejnych  18 inwestycji jest opóźnionych od półtora roku do dwóch lat.</u>
          <u xml:id="u-1.169" who="#JarosławWaszkiewicz">To jest prosta analiza sytuacji finansowej i harmonogramowej, jeśli chodzi o realizację tego programu. To jest osobny program. Ma on swoje ramy czasowe, w których musimy się zmieścić i do których musimy się dostosować. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.170" who="#MirosławSuchoń">W związku z tym otwieram dyskusję. Na ten moment do głosu zapisało się sześcioro pań posłanek i panów posłów. Jeżeli są kolejne zgłoszenia, to je też bardzo proszę kierować do mnie. Listę rozpoczyna pan poseł Kamil Wnuk. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-1.171" who="#MirosławSuchoń">Bardzo proszę panią posłankę Agatę Wojtyszek o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-1.172" who="#MirosławSuchoń">Pan poseł Król, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.173" who="#PiotrKról">Chciałbym panu zadać… Przepraszam, nie znam pana godności. Co pana zdaniem stanie się z firmami, które dotychczas budowały drogi ekspresowe w Polsce? One wyemigrują, nie wiem, zwolnią wszystkich pracowników, ogłoszą bankructwo, wyjadą do innej części globu, czy może wystartują w przetargach na 100 obwodnic, tam będzie większa konkurencja i będą konkurowały? Większość przetargów, które państwo ogłaszają, to jest w 90% cena i gwarancja, czyli tak naprawdę 100% ceny.</u>
          <u xml:id="u-1.174" who="#PiotrKról">Czy pana zdaniem jak sytuacja na rynku jest taka, że ogłaszacie państwo − strzelam teraz − trzy czwarte mniej przetargów na drogi ekspresowe, to spowoduje to, że firmy, które dotychczas budowały, podniosą ceny na budowę 100 obwodnic, czy obniżą? To jest dla mnie punkt wyjścia. To jest pierwsza rzecz, bo przyznam, że kompletnie tego założenia nie rozumiem, chyba że − tu się zastrzegam − pan, który to mówił, ma jakąś wiedzę, że państwo na przykład w ciągu kilku tygodni ogłoszą gros przetargów na przykład na drogi ekspresowe albo na dokończenie autostrad, albo na jakąś nową autostradę. Wtedy zgadzam się z tym, że nie da się cudownie rozmnożyć firm budujących drogi i wtedy można się spodziewać, że ceny będą wysokie, ale jak ilość inwestycji spada, a ilość firm pozostaje taka sama, to zawsze zachowanie rynku było takie, że ceny spadały. Taki jest mój punkt wyjścia. Przyznam, że tego nie rozumiem. Najprawdopodobniej więc osoba, która to mówiła, wie więcej od nas. Prosiłbym bardzo o wyjaśnienie tego wątku. Mam nadzieję, że zgadzamy się co do tego, że jak jest mniej inwestycji, a ilość firm pozostaje taka sama, to ceny spadają.</u>
          <u xml:id="u-1.175" who="#PiotrKról">W województwie kujawsko-pomorskim… Czy mógłbym poprosić? Na jednym ze slajdów była wymieniona jedna z obwodnic Nowej Wsi Wielkiej. Czy mógłbym poprosić? Chciałem to zacytować. Mógłbym poprosić o przewinięcie tego slajdu? Nie, nie, jeszcze, jeszcze, jeszcze, jeszcze, jeszcze. Chyba minęliśmy. Tam państwo zakwalifikowali to do jakiejś kategorii. O to właśnie chciałem zapytać.</u>
          <u xml:id="u-1.176" who="#PiotrKról">Dobrze, to czekając, powiem konkretnie, o co mi chodzi. W województwie kujawsko-pomorskim jest w tym programie sześć obwodnic. To jest chyba taka, na którą wszyscy w naszym województwie najbardziej czekają, a przynajmniej po części bydgoskiej, czyli obwodnica Strzelna. Na państwa sprawozdaniu zauważyłem Nową Wieś Wielką, dlatego chciałem konkretnie zapytać, na czym polega problem. Nie, dalej, jeszcze jeden slajd, chyba dalej, ale na pewno była Nowa Wieś Wielka. To była lista kilku obwodnic bez opisów. Tutaj, tak, ten. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.177" who="#PiotrKról">Na pozycji nr 8 jest Nowa Wieś Wielka i jest to zatytułowane: przekroczenie wartości o ponad lub prawie 100%. To jest dla mnie intrygujące, bo według mojego stanu wiedzy w tej chwili formalności stoją na takim etapie, że generalna dyrekcja zleciła podpisanie umów na Nową Wieś Wielką, na Kruszwicę, na Brześć Kujawski, na Kowalewo Pomorskie, na Lipno. To jest umowa na opracowanie STEŚ. Dokumentacje, umowy, które zostały zawarte na opracowanie STEŚ, w tej chwili są warte 11 mln zł. W związku z tym w mojej ocenie zasadne jest pytanie, na jakiej podstawie stwierdzili państwo to przekroczenie wartości o ponad 100% tej inwestycji. To jest dla mnie największy sekret w tej sytuacji, to, jak ją wyceniamy w tej chwili na rynku.</u>
          <u xml:id="u-1.178" who="#PiotrKról">Jeżeli bydgoska GDDKiA na razie zleciła tylko opracowanie STEŚ, a tam na dole padają jeszcze kwoty 258%, 229%… Powiedziałbym, że to niezwykle szczegółowe opracowanie. Gdyby byli państwo łaskawi upublicznić wyliczenia tego, skąd to się wzięło, to myślę, że nie tylko ja byłbym ciekaw. Wychodzę z założenia, takiej tezy będę bronił i tak się w Polsce zachowuje rynek, że jak generalna dyrekcja zmniejsza ilość zadań, to ceny na kolejne zadania spadają, bo ilość firm jest dokładnie taka sama. Pan przedstawił nam tutaj zupełnie inną rzeczywistość: jak będzie mniej zadań, to ceny wzrosną o 200 albo 300%. Przyznam, że jestem bardzo zaskoczony tą hipotezą, dlatego chciałbym prosić, żeby jakoś ją państwo uargumentowali. Szczególnie zależy mi na tym, żeby wyjaśnili państwo, na jakiej podstawie, na podstawie jakich dokumentów i wyliczeń akurat Nowa Wieś Wielka urosła tak znacząco, że znalazła się w tej grupie. Przypuszczam, że nie tylko ja będę zainteresowany, bo tam jest 16 obwodnic. To jest dla mnie kluczowe.</u>
          <u xml:id="u-1.179" who="#PiotrKról">Teraz pytanie jest takie. Jeżeli GDDKiA i poszczególne oddziały zleciły i mają podpisane umowy, a te umowy są w tej chwili realizowane − powiedzmy, że będę trzymał się Nowej Wsi Wielkiej − tam została zawarta umowa i ta umowa jest realizowana, to wydaje się, że są tylko dwie możliwości. Ta umowa może zostać zrealizowana  i GDDKiA dostanie dokumentację na inwestycje, których nie zrealizuje − tutaj naraża się osoby, które podpisały umowę, na zarzut niegospodarności − albo można przerwać tę umowę, ale tu też obawiam się, że może pojawić się zarzut niegospodarności. Dlatego chciałem zapytać, jak zamierzacie państwo z tego wybrnąć. Jeszcze raz podkreślam, że mam bardzo duży dystans do tych wyliczeń. Chciałbym poznać, na jakiej podstawie państwo je podajecie.</u>
          <u xml:id="u-1.180" who="#PiotrKról">Na chwilę przyjmując natomiast z bardzo dużą dozą ostrożności, że wyliczenia są zasadne, wydaje się, że jednak racjonalne byłoby − w związku z tym, że ileś milionów złotych zostało wydane − żeby nie narażać osoby, która podjęła takie decyzje, na odpowiedzialność ze względu na marnowanie środków publicznych. Chyba racjonalnie byłoby po prostu szukać dodatkowych źródeł finansowania tego programu i zrealizowanie go. Co można teraz powiedzieć ludziom, którzy podpisali tę umowę albo którzy przygotowują dokumentację do tego, żeby te przetargi ogłosić? Bardzo uprzejmie prosiłbym o rozwianie tych dwóch głównych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-1.181" who="#PiotrKról">Bardzo apelowałbym natomiast o to, żeby powiedzieli państwo, na jakiej podstawie są te wyliczenia i te cyfry, bo to chyba nie tylko dla mnie jest najbardziej intrygujące. Reprezentantów tych miejscowości na sali pewnie będzie trochę więcej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.182" who="#MirosławSuchoń">Pani przewodnicząca Sibińska, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.183" who="#KrystynaSibińska">Wie pan, z tymi 100 obwodnicami często było tak, że obwodnice, które były wcześniej przygotowane, zostały włączone do programu, chociaż miały być to inne z innych pieniędzy, jak pamiętamy, i te są realizowane i są robione kolejne etapy. Z innymi natomiast często było tak, że, jak mówię, zdarzały się… Ponieważ wiele czasu spędziliśmy na różnych spotkaniach w całej Polsce, miałam też takie przykłady i takie wypowiedzi, że przyjeżdżał ktoś z poprzedniej władzy, mówił, że tu będzie obwodnica i padały jakieś kwoty z sufitu, że się tak wyrażę, bez wyliczeń, bez żadnych analiz itd.</u>
          <u xml:id="u-1.184" who="#KrystynaSibińska">W związku z tym w tej chwili, jeśli te dane są aktualizowane, to są one na podstawie wstępnych koncepcji, dokumentów, które są tworzone. Niestety wtedy są koszty rzeczywiste. Po prostu tak się do tego podchodzi. Poprzednie kwoty natomiast to było często widzimisię jednej bądź drugiej osoby funkcyjnej z PiS-u. Tak to było realizowane. Znam taki przypadek, że most na Wiśle w okolicach Skawiny miał przebiegać, niszcząc szkołę, niszcząc inne obiekty, bo takie było widzimisię pana ministra Adamczyka.</u>
          <u xml:id="u-1.185" who="#KrystynaSibińska">Przechodzę do konkretów. Panie ministrze, szanowni państwo, chciałabym dopytać. Wiem, że to są obwodnice Nowogrodu Bobrzańskiego, oczywiście obwodnice Kargowej i jeszcze obwodnice Słubic. W ostatnim czasie doszło do ogłoszenia przetargu na STEŚ, jeśli chodzi o obwodnicę Słubic. Przypomnę, że przez lata mieszkańcy Słubic i okolic byli mamieni m.in. przez panią minister Rafalską, przez wojewodę Dajczaka, obecnego posła, że dostaną pieniądze na STEŚ. Dzisiaj to będzie finansowane ze środków samorządu, ale to jest tak newralgiczny punkt, takie miejsce, że tam te prace muszą się rozpocząć, ponieważ korek jest tam non stop. To jest, wiadomo, granica. Tam jest tak ciężki, duży ruch samochodów, że bez obwodnicy to miasto przestanie funkcjonować. Proszę więc też o uwzględnienie we wszystkich możliwych planach, we wszystkich aktualizacjach tego, żeby obwodnica Słubic się znalazła.</u>
          <u xml:id="u-1.186" who="#KrystynaSibińska">Chciałabym też jednak dopytać o Nowogród Bobrzański i Kargową, która ma przygotowaną dokumentację. Wszyscy doskonale wiemy, jak to dalej wygląda. Proszę o to.</u>
          <u xml:id="u-1.187" who="#KrystynaSibińska">Zaniepokoiła mnie też informacja o spóźnieniach, jeśli chodzi o obwodnicę Kostrzyna nad Odrą, bo to było dosyć spore opóźnienie. Tu jest pytanie, czy jest szansa na jakiekolwiek przyspieszenia i co mogłoby spowodować te przyspieszenia. Czy są one związane tylko z uzgodnieniami − wiem, że to jest możliwe − czy z opracowaniem? Czy są jakieś inne przyczyny tego stanu rzeczy? Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-1.188" who="#MirosławSuchoń">Do głosu zgłosiła się pani posłanka Barbara Oliwiecka. Bardzo proszę, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-1.189" who="#BarbaraOliwiecka">Mam takie pytanie. Każdy wariant – wariant piąty, wariant szósty – ma plusy i minusy dla miasta Kalisza, dla ościennych gmin, ale jednym z najczęstszych argumentów, które były poruszane, były oczywiście koszty przy wariancie nr 6, które miasto Kalisz musiałoby ponieść, bo tam chyba na odcinku 400 km obwodnica wchodziłaby w granicę miasta Kalisza. Moje pytanie jest takie. Jest to wariant, który faktycznie już jest w części przygotowany − 3 km ziemi są już chyba wykupione pod kolejne pasy, to jest droga nr 25 − więc on ma duże plusy. Plusem jest to, że jest drugi węzeł bliżej Kalisza. Zdajemy sobie z tego sprawę, ale ten argument, jeżeli chodzi o finansowanie budowy…</u>
          <u xml:id="u-1.190" who="#BarbaraOliwiecka">Moje pytanie jest bardziej do poprzedników, którzy tak enigmatycznie i w bardzo nietransparentny sposób prowadzili to projektowanie. Czy ktokolwiek z poprzednich władz według pana wiedzy prowadził rozmowy z prezydentem miasta Kalisza na temat współfinansowania? Byłam radną miasta Kalisza i na razie ten temat oficjalnie się nie przewinął. Podawane są różne koszty: od 20 do 40 mln zł, ale myślę, że to nie jest koszt, który w jakiś sposób sparaliżowałby funkcjonowanie miasta, bo wpływy do budżetu miasta Kalisza są coraz większe. Moje pierwsze pytanie jest więc takie: czy według państwa wiedzy ktoś już podejmował temat z obecnym prezydentem w poprzedniej kadencji?</u>
          <u xml:id="u-1.191" who="#BarbaraOliwiecka">Moje drugie pytanie dotyczy… No właśnie, jest procedowany wariant nr 5, ale są zawiadomienia do prokuratury i nastrój społeczny w gminie Skalmierzyce jest taki, że nie odpuszczą. Na ile to może opóźnić procedowanie tej obwodnicy? Nie mamy już czasu na to, żeby ten proces opóźniać. Czy ewentualnie można wznowić jakieś rozmowy już po otrzymaniu oceny oddziaływania na środowisko? Czy był w ogóle analizowany drugi wariant, wariant nr 6, z punktu widzenia środowiskowego? To są moje dwa pytania dotyczące Kalisza.</u>
          <u xml:id="u-1.192" who="#BarbaraOliwiecka">Mam jeszcze pytanie, prośbę dotyczącą obwodnicy Krotoszyna. Tam też jest to chyba na etapie oceny oddziaływania na środowisko. Kiedy ewentualnie będzie uzyskana ocena środowiskowa? Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-1.193" who="#MirosławSuchoń">Do głosu zapisał się pan poseł Rafał Kasprzyk. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-1.194" who="#RafałKasprzyk">Druga obwodnica, wschodnia obwodnica Kielc, która ma przechodzić z północy na południe Kielc po jej wschodnim terenie, też będzie odcinała pewne tereny miasta, powodując pewne bariery chociażby w rozwoju. Drodzy państwo i panie ministrze, ta obwodnica poza względami merytorycznymi i finansowymi jest niezbędna do powstania. Ona musi zostać zrealizowana w nowym przebiegu z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.195" who="#RafałKasprzyk">Padło już tutaj wiele informacji o tym, że mniejsze miejscowości… Tak naprawdę program 100 obwodnic dotyczył nie miast wojewódzkich, tylko tych mniejszych miejscowości, i wszyscy narzekamy, że te mniejsze miejscowości i byłe miasta wojewódzkie nie mają jakiejś obwodnicy. Tak, ale miasto wojewódzkie ciągle nie ma obwodnicy. Proszę zobaczyć, jak wygląda droga tranzytowa, obecna S73, w przebiegu miejskim. Ona jest tak rozjeżdżona koleinami, że tam nie da się normalnie jeździć.</u>
          <u xml:id="u-1.196" who="#RafałKasprzyk">Dlatego w imieniu mieszkańców − zarówno Kielc, jak i gmin ościennych − którzy wielokrotnie składali protesty, wielokrotnie walczyli o to, żeby ta obwodnica Kielc powstała, zwracam się z wnioskiem o ujęcie wschodniej obwodnicy Kielc w planach rozwoju i budowy obwodnic. Nie wiem, czy w programie 100 obwodnic, który być może dotyczy mniejszych aglomeracji, ale ta obwodnica − zwracam uwagę, jeszcze raz podkreślam, w imieniu mieszkańców − jest niezbędna i wyjątkowo trudna do realizacji, dlatego powinna być realizowana przez GDDKiA. Bardzo proszę o przychylność i wsparcie, ponieważ nikt z poprzednich rządów nie dał nam tego wsparcia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.197" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze, to ja na koniec dosłownie dwa zdania. To jest jednak coś, o czym powinniśmy głośno mówić. Program został przyjęty w 2021 r. Mamy 2024 r. Program notuje dwuletnie opóźnienia w realizacji niektórych inwestycji. Prawdę mówiąc, to jest dramatyczne. Ludzie czekają na obwodnice, a przez wiele lat nic się nie działo. Dzisiaj mamy opóźnienia. O tym Polska powinna usłyszeć. Skąd wzięła się kwestia niedoszacowania wartości? Mam bardzo jasną i klarowną odpowiedź na to pytanie. Wydaje mi się, że akurat Nowa Wieś Wielka w pigułce pokazuje ten problem.</u>
          <u xml:id="u-1.198" who="#MirosławSuchoń">Do wyceny pierwotnego programu brano najkrótszy, najprostszy wariant, najbardziej pasujący do opowieści propagandy, do propagandy politycznej, a na przykład po przeprowadzeniu inwentaryzacji, po przeprowadzeniu pierwszego studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego okazało się, że ten optymistyczny, propagandowy wariant nie jest możliwy, w związku z tym jest na przykład konieczność wykonania obwodnicy w najdłuższym wariancie. To pokazuje, że ten program po pierwsze był robiony wyłącznie pod potrzeby propagandowe, a po drugie w całkowitym oderwaniu od realiów dotyczących możliwości wykonania poszczególnych inwestycji. Nie dosyć, że mamy niedoszacowanie 30% − to jest potężna kwota i czerwona kartka dla poprzedniej władzy − to jeszcze na dodatek po trzech latach funkcjonowania programu mamy dwuletnie opóźnienia. To mówi wszystko o profesjonalizmie dotyczącym prowadzenia tego programu.</u>
          <u xml:id="u-1.199" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze, to bardzo ważne, żeby ludzie mieli jakąś perspektywę realizacji tych obwodnic, bo one dla naszych małych ojczyzn są bardzo potrzebne. Dlatego bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania, które padły. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-1.200" who="#PawełGancarz">Pan poseł Kamil Wnuk pytał o węzeł. Tutaj poproszę pana dyrektora GDDKiA.</u>
          <u xml:id="u-1.201" who="#PawełGancarz">Myślę, że chyba wszyscy widzimy, że ostatnie lata to inflacja, która teraz spada, ale sumarycznie rok do roku była bardzo wysoka. Rynek został rozregulowany m.in. przez duże transze środków finansowych na różne zadania inwestycyjne, czyli niepodawanie publicznych środków finansowych w równomierny sposób na rynek budowlany temu rynkowi nie służy, a podstawowy element to przede wszystkim kosztorysowanie tych przedsięwzięć i to, co zauważył pan przewodniczący: pierwotne założenie miało odcinek X obwodnicy na przykład małej miejscowości, a po pierwszych pracach analitycznych i koncepcyjnych okazuje się, że ten odcinek rośnie na przykład dwukrotnie, i finał jest taki, że jedna z miejscowości, trzytysięczna… Wartość zadania obwodnicowego na tym przedsięwzięciu to może być wartość ok. 1 mld zł. Są takie przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-1.202" who="#PawełGancarz">Mówiąc oględnie, nie chcąc już wchodzić w szczegóły, to także kwestia efektywności wydatkowania środków publicznych do zakresu, jakim będzie objęte miasto, którym będzie obejmowana obwodnica. Tak jest. Po prostu efekt jest taki, że szacując bliżej wartości tych zadań, proporcje te tak się dzisiaj przedstawiają.</u>
          <u xml:id="u-1.203" who="#PawełGancarz">Pani przewodnicząca Krystyna Sibińska pytała o obwodnice Nowogrodu Bobrzańskiego, Słubic, Kostrzyna nad Odrą. Chyba jeszcze jakaś była wymieniona.</u>
          <u xml:id="u-1.204" who="#AgnieszkaKrupa">Jeżeli chodzi o obwodnicę Kargowej, już sobie ją znajdę. Przepraszam, Kargowa jest również w załączniku nr 2. Ona nie została skierowana do realizacji. Na chwilę obecną nie toczą się żadne prace przygotowawcze. Z uwagi na, jak powiedział pan minister, przekroczenia szacunkowych wartości w programie na dzień dzisiejszy nie mamy przestrzeni finansowej, żeby kierować zadania z załącznika nr 2 do realizacji, ale − analogicznie jak w przypadku „Rządowego programu budowy dróg krajowych” − w tym momencie kosztorysy te są przeszacowywane. Zobaczymy, co nam wyjdzie z przeszacowania kosztorysów.</u>
          <u xml:id="u-1.205" who="#AgnieszkaKrupa">Każdy zakres finansowy projektowanych obwodnic będzie też szczegółowo analizowany. Będziemy starali się wybierać takie rozwiązania, które będą rozwiązaniami minimalnymi, które zapewnią przepustowość, czyli na przykład tam, gdzie nie jest konieczna budowa węzła, nie będziemy na siłę projektować budowy węzła, tylko skrzyżowanie: czy to skrzyżowanie zwykłe, czy to ruch okrężny. To już będzie nam dawało spore oszczędności na jednostkowym koszcie danego projektu. Jeżeli przemnożymy je przez wszystkie projekty, to oczywiście liczymy na to, że nie dość, że zamkniemy się w budżecie, to będziemy mogli uzyskać jeszcze jakieś oszczędności z tego programu, żeby móc kierować zadania z listy rezerwowej do realizacji, tak jak już historycznie działo się z poprzednią edycją programu budowy dróg krajowych, gdzie zadania z listy rezerwowej były kierowane do realizacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.206" who="#PawełGancarz">Jeszcze raz wracając do Kalisza, na ten temat wypowiedziałem się naprawdę bardzo oszczędnie, ale pani poseł trafnie oceniła sytuację. Też w mojej ocenie to 400 m, które przebiega przez teren Kalisza, to jest − sufit razy podłoga − między 20 a 30 mln zł przy budżecie, jeżeli dobrze pamiętam, bo sprawdzałem Kalisz, ok. 500 mln zł. Więcej? To nie jest jakaś porażająca kwota, która miałaby nie doprowadzić do tego, żeby ten przebieg został poprowadzony przez teren miasta. Faktycznie jest bardzo duży opór społeczny, jeżeli chodzi o Skalmierzyce. Jest kwestia wątpliwości co do wyboru wariantu, bo są takie informacje i dokumenty świadczące o tym, że publicznie została przekazana informacja o wyborze wariantu, już nie pamiętam którego − szóstego? − przebiegającego przez teren miasta, a na zamkniętym posiedzeniu Komisji Oceny Przedsięwzięć Inwestycyjnych (KOPI) został przyjęty inny przebieg.</u>
          <u xml:id="u-1.207" who="#PawełGancarz">Tu są te wątpliwości, które są przedmiotem m.in. badań organów, które mają ustalić stan faktyczny. Na pewno trzeba będzie przyjrzeć się temu tematowi, bo te głosy są mocno rozbieżne. Nie bazując na plotkach, informacjach , tylko na konkretnych faktach, powiedzmy, że rewizja tego zadania mogłaby opóźnić fizyczną realizację o jakieś − mówię szacunkowo − dwa lata. To jest taki okres. Czasami jednak nad takimi tematami trzeba się pochylić, bo myślę, że chyba wszystkim zależy, żeby tego typu przedsięwzięcia były realizowane maksymalnie dobrze. Szybkość i tempo też są ważne, ale myślę, że celem nadrzędnym jest to, żeby realizacja zadań strategicznych na setki lat do przodu była realizowana dobrze.</u>
          <u xml:id="u-1.208" who="#PawełGancarz">Przypadki finansowania samorządów… Nie było takich przypadków. Trzeba byłoby tworzyć nowe przepisy, a w ślad za tym znaleźć źródło finansowania, żeby móc przekazać takie środki do samorządu bądź z innych mechanizmów finansowania, na przykład Krajowego Funduszu Drogowego.</u>
          <u xml:id="u-1.209" who="#PawełGancarz">Krotoszyn… 18 stycznia 2014 r. złożony został wniosek o decyzję środowiskową.</u>
          <u xml:id="u-1.210" who="#PawełGancarz">Pan poseł Rafał Kasprzyk pytał o wschodnią obwodnicę Kielc i drogę S74. Proszę pana dyrektora Waszkiewicza, żeby przybliżył temat.</u>
          <u xml:id="u-1.211" who="#JarosławWaszkiewicz">Jeśli chodzi natomiast o wschodnią obwodnicę Kielc, w planach drogowych − czy dróg ekspresowych, czy autostrad, czy również dróg krajowych − nie ma uwzględnionej wschodniej obwodnicy Kielc w jakichkolwiek pracach prowadzonych przez generalną dyrekcję czy przez oddział generalnej dyrekcji. Nie płynęły do nas również sygnały ze strony naszego zarządcy drogi, generalnej dyrekcji, że taki projekt będzie służył potrzebom sieci dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-1.212" who="#JarosławWaszkiewicz">Popatrzcie państwo na potrzeby, na funkcje i na role zarządców dróg. Mamy GDDKiA odpowiadającą za zarządzanie drogami krajowymi i analizującą sieć dróg krajowych pod kątem tego, czy ona jest właściwa, czy jest niewłaściwa, czy służy potrzebom gospodarczym, makroregionalnym, krajowym, czy nie służy. Wschodnia obwodnica Kielc do tej pory nie była na tym poziomie analizowana, a tym bardziej przygotowywana. Czy jest taka potrzeba z naszej strony? Nie było takiej analizy. Nie są prowadzone prace przygotowawcze. Do tej pory była to tylko samorządowa inicjatywa. Taki jest stan faktyczny tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-1.213" who="#PawełGancarz">Zapisałem sobie − ale to już omawialiśmy w poprzednim punkcie − temat 53 sztuk, żeby mieć świadomość, że jest taka magiczna lista i niektóre zadania przewijają się w obiegu i są mieszane z tymi 100 zadaniami, które są w faktycznej realizacji.</u>
          <u xml:id="u-1.214" who="#PawełGancarz">Dziękuję. Został nam trzeci punkt.</u>
          <u xml:id="u-1.215" who="#PiotrKról">Dlatego chciałem zapytać, bo nie ukrywam, że Nowa Wieś Wielka jest w moim okręgu wyborczym. Dlatego o to dopytuję. Czy STEŚ na Nową Wieś Wielką i na inne, które wymieniają państwo na tym slajdzie, zostały przekazane do generalnej dyrekcji? Z tego, co wywnioskowałem, pan przewodniczący mówił o jakichś danych, które najprawdopodobniej powinny pochodzić ze STEŚ. To mnie zaintrygowało.</u>
          <u xml:id="u-1.216" who="#PiotrKról">Niestety nie uzyskałem odpowiedzi generalnie co do państwa polityki na ten rok i na kolejne. Śledzę to, co pokazuje się na stronie. Mam świadomość tego, że rząd zmieniał się na przełomie roku, ale jest kwiecień, więc jeżeli ktoś chciałby, to raczej już umieścił te dane, które chciał umieścić, czy plany, które ma. Dlatego pozwoliłem sobie dokonać takiego założenia, opierając się na danych, które upowszechnia generalna dyrekcja. Jeżeli ilość przetargów na drogi ekspresowe w tym roku do poprzednich lat gwałtownie maleje, a nie ma jeszcze − pozwolę sobie założyć − wszystkich studiów techniczno-ekonomiczno-środowiskowych, to wydaje mi się, że robienie założeń co do cen wydaje się ryzykowne.</u>
          <u xml:id="u-1.217" who="#PiotrKról">Gdyby ogłosili państwo jeden z tych przetargów i gdyby tam rzeczywiście okazało się, że cena przekracza to o 100%, to nawet bym nie stęknął, tylko powiedziałbym: „Macie państwo rację”, ale póki co w obecnej sytuacji wydaje mi się to trochę ryzykowne.</u>
          <u xml:id="u-1.218" who="#PiotrKról">Wracam do tego pytania. Jeżeli na wszystkie obwodnice, które wymieniacie państwo na slajdzie, gdzie rzekoma wartość jest przekroczona o 100%… Chciałem zapytać, które konkretnie studia techniczno-ekonomiczno-środowiskowe zostały już przekazane i macie je państwo w ręku. Wtedy to jest jakiś argument, to należy przyznać. Ale na ile STEŚ jeszcze państwo czekacie? W takim razie byłoby to, mam wrażenie, dorabianie ideologii do pewnego planu, który został założony z góry, a nie w oparciu o jakieś dane. Dlatego bardzo konkretnie trzymajmy się przykładu Nowej Wsi Wielkiej. STEŚ już trafił? Jeżeli trafił, to kiedy? A jeżeli nie trafił, to jednak bardzo uprzejmie bym państwa prosił, żeby publicznie powiedzieli państwo, na jakiej bazie formułujecie państwo te opinie co do kosztów, bo wydaje mi się, że na etapie tworzenia dokumentacji w firmie zewnętrznej poseł chyba nie ma do nich dostępu.</u>
          <u xml:id="u-1.219" who="#PiotrKról">Ktoś mi tutaj zadał pytanie, ale, przepraszam, nie znam nazwiska. To jest oczywiście kwestia każdego subiektywnego odbioru czyjejś wypowiedzi, natomiast stoję po stronie tego, bo rzeczywiście zabiegałem o to, żeby powstało jak najwięcej obwodnic, i tu popisuję się pod tym obiema rękami. Czy to jest troska o firmę? Jeżeli to są polskie firmy, to też mogę się pod tym podpisać, bo to one płacą podatki, my z nich mamy płacone wynagrodzenia, natomiast używanie argumentu… Jak rozumiem, to był zarzut wobec poprzedniego rządu, że nie złożył jakiegoś wniosku czy nie zrealizował jakiejś inwestycji kolejowych, a w odniesieniu do inwestycji, których obecny rząd postanowił nie budować, chyba sam pan sobie odpowiedział. Zwracam się do tego pana, nie wiem, chyba wyszedł, ale może sobie odsłucha. Akurat jestem zwolennikiem budowy CPK i budowy szybkich linii kolejowych, ale z perspektywy osoby popierającej rząd, który tę inwestycję wstrzymał i jej nie realizuje, ten zarzut wydaje mi się troszkę groteskowy. Tylko tyle tytułem odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-1.220" who="#PiotrKról">Pana ministra poprosiłbym o informację, skąd się biorą te liczby, to wyszedłbym z posiedzenia Komisji spokojniejszy, a szczególnie na ile z tych 16 obwodnic macie już studia techniczno-ekonomiczno-środowiskowe, które zostały dostarczone do GDDKiA. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.221" who="#PawełGancarz">Z jednej strony uczepił się pan STEŚ, mówiąc kolokwialnie. To jest jedyny moment, czy jedyny element, w którym określa się wartość zadania. Za chwilę oddam głos panu dyrektorowi. Tak naprawdę w każdym momencie, przy każdej inwestycji można zaktualizować kosztorys i zweryfikować wartości kosztorysowe zadania, obrazując, dając przykład. Tak samo przy przedsięwzięciach tego typu można dokonać oceny wartości danego zadania.</u>
          <u xml:id="u-1.222" who="#PawełGancarz">Tutaj te zdania były oszacowane w sposób, delikatnie mówiąc, niedoskonały. W związku z powyższym ich wartość, jeżeli ocenimy wartość kosztorysową zadania X zapisanego pod jakimś tytułem, jakimś hasłem, jakąś obwodnicą, okaże się, że dzisiaj to zadanie kosztuje na przykład o 100% więcej albo o 250% więcej. STEŚ nie jest tutaj jedynym wyznacznikiem, który może określić, zweryfikować i może być jedynym etapem, który da nam podstawę do tego, żeby zweryfikować i zaktualizować wartość danego zadania.</u>
          <u xml:id="u-1.223" who="#PawełGancarz">Tutaj oddam głos panu dyrektorowi co do szczegółów, o które pan prosił.</u>
          <u xml:id="u-1.224" who="#TomaszKwieciński">Teraz konkretnie. Jeśli chodzi o Nową Wieś Wielką, STEŚ został już opracowany. Dokumentacja w tej części została odebrana. Szykowane są materiały do wniosku o decyzję środowiskową. Zakładamy, że w przeciągu najbliższych dwóch miesięcy taki wniosek zostanie złożony w zakresie wniosku o decyzję środowiskową. Jeśli więc chodzi o Nową Wieś Wielką, tak, STEŚ został odebrany. Koszty, które były tu pokazywane, były pokazywane w oparciu o tę dokumentację.</u>
          <u xml:id="u-1.225" who="#MirosławSuchoń">Przechodzimy do punktu trzeciego: rozpatrzenia informacji ministra infrastruktury na temat stanu realizacji budowy lub projektowania tras szybkiego ruchu oraz obwodnic miast na terenie powiatów: chrzanowskiego, oświęcimskiego, wadowickiego, suskiego i myślenickiego.</u>
          <u xml:id="u-1.226" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze, bardzo proszę o przedstawienie informacji. Mam poczucie, że większość z tej informacji już ujrzała światło dzienne podczas rozpatrywania dwóch poprzednich punktów, ale bardzo proszę o tę informację.</u>
          <u xml:id="u-1.227" who="#JarosławWaszkiewicz">Jak wygląda obraz statystycznie? Zakończyliśmy budowę jednego zadania. To odcinek Lubień − Rabka, droga ekspresowa nr 7. Wartość to 2,7 mld zł, długość to 14,5 km: 11,2 km w powiecie myślenickim i 3,3 km w powiecie suskim. Proszę zobaczyć na przykładzie tej inwestycji, że nie dzielimy inwestycji na powiaty. To jest troszeczkę sztucznie dokonany przez nas podział tej inwestycji. Inwestycja jest realizowana w dwóch powiatach, ma swoją ogólną wartość i jeżeli ktoś z państwa chciałby zapytać: „A jaka wartość z tego jest w powiecie myślenickim czy w powiecie suskim?”, to będziemy mieli z tym problem.</u>
          <u xml:id="u-1.228" who="#JarosławWaszkiewicz">W realizacji mamy jedno zadanie. 737 mld zł, 9 km to jest budowa obwodnicy Oświęcimia w ciągu DK44 w powiecie oświęcimskim. Ta droga krajowa i ta obwodnica Oświęcimia jest związana z realizacją budowy drogi ekspresowej S1 od Bielska-Białej w górę.</u>
          <u xml:id="u-1.229" who="#JarosławWaszkiewicz">W przetargu znajduje się jedno zadanie: 118 mln zł, 2,1 km, obwodnica Zatora, ciąg DK28. To ponownie powiat oświęcimski.</u>
          <u xml:id="u-1.230" who="#JarosławWaszkiewicz">W przygotowaniu znajdują się dwa zadania o wartości całkowitej 10,2 mld zł, długości 95,5 km w powiecie chrzanowskim: rozbudowa autostrady A4 na odcinku węzeł Byczyna − węzeł Balice I oraz droga ekspresowa S52: Bielsko-Biała − Głogoczów w powiecie oświęcimskim, wadowickim i myślenickim.</u>
          <u xml:id="u-1.231" who="#JarosławWaszkiewicz">W ramach „Programu budowy 100 obwodnic” mamy w tych powiatach trzy zadania o wartości 880 mln zł i długości prawie 22,5 km. To obwodnice Chrzanowa i Trzebini, Makowa Podhalańskiego i Wadowic.</u>
          <u xml:id="u-1.232" who="#JarosławWaszkiewicz">Jeżeli byliby państwo zainteresowani szczegółami w tym zakresie, mamy tutaj na slajdzie przedstawioną obwodnicę Lubień − Rabka, czyli budowę tunelu wraz z odcinkami towarzyszącymi. Cały odcinek został oddany do ruchu. Chyba wszyscy korzystający z Zakopianki wiedzą, jaki efekt przyniosła budowa tego odcinka. W tunelu zainstalowany został odcinkowy pomiar prędkości. W zasadzie to też jest nasze stałe działanie, które chcemy przeprowadzić we wszystkich odcinkach tunelowych naszej sieci autostrad i dróg ekspresowych. Sprawdza się bardzo dobrze, przynosi niewątpliwe efekty w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-1.233" who="#JarosławWaszkiewicz">Obwodnica Oświęcimia jest na etapie realizacji. Lata realizacji to 2020-2025. Zaawansowanie rzeczowe wynosi ok. 47%. Rozpoczęcie budowy nastąpiło w październiku 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-1.234" who="#JarosławWaszkiewicz">Obwodnica Zatora jest w przetargu. Mamy rozpoczęte postępowanie na pilotażowy przetarg, który zakłada realizację obwodnicy Zatora − po raz pierwszy na sieci dróg krajowych − w oparciu o technologię BIM. W kwietniu 2023 r. wybrano trzech oferentów, których zaproszono do dialogu konkurencyjnego. To też jest specyficzna procedura wyboru. Obecnie przewidywana data zawarcia umowy z wykonawcą to sierpień br., a zakończenie realizacji to 2026 r.</u>
          <u xml:id="u-1.235" who="#JarosławWaszkiewicz">Rozbudowa autostrady A4 na odcinku węzeł Byczyna − węzeł Balice I: 34,5 km. Lata realizacji to 2029-2033. Jesteśmy na etapie przygotowawczym. Planowane wszczęcie postępowania, uzyskiwanie decyzji środowiskowej to II kwartał br.</u>
          <u xml:id="u-1.236" who="#JarosławWaszkiewicz">S52, Bielsko-Biała − Głogoczów (Beskidzka Droga Integracyjna)… Lata realizacji: 2026-2031. Etap: w przygotowaniu. Przetargi na realizację robót geologicznych omówiliśmy już przy okazji poprzedniego tematu. Są problemy z wyborem wykonawcy na te prace geologiczne i sposobem rozwiązania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-1.237" who="#JarosławWaszkiewicz">W zakresie budowy obwodnic jest obwodnica Wadowic. Lata realizacji to 2026-2030. Jest w przygotowaniu. 11 marca uzyskano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Ogłoszenie przetargu to październik 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-1.238" who="#JarosławWaszkiewicz">Obwodnica Chrzanowa i Trzebini to DK79. Lata realizacji to 2026-2030. Jest w przygotowaniu. Trwają prace projektowe poprzedzające uzyskanie decyzji środowiskowej.</u>
          <u xml:id="u-1.239" who="#JarosławWaszkiewicz">Obwodnica Makowa Podhalańskiego to DK28. Lata realizacji to 2026-2030. Jest również w przygotowaniu, na etapie poprzedzającym uzyskanie decyzji środowiskowej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.240" who="#MirosławSuchoń">Bardzo serdecznie dziękuję. Wyczerpaliśmy punkt trzeci dzisiejszego porządku obrad. Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-1.241" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze, na pańskie ręce pragnę złożyć podziękowanie dla pana ministra i dla wszystkich współpracowników za bardzo merytoryczny i konkretny udział w dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Uważam, że informacje, które zostały nam przekazane, spełniają kryteria czytelności, jasności, kompletności. Bardzo dziękuję za przeprowadzenie tego audytu, który został przeprowadzony, i za naprawdę merytoryczną, bardzo bogatą w konkretne dane informację. To też dla nas będzie punkt wyjścia do tego, żeby przez kolejne cztery lata monitorować stan postępów w realizacji tych programów, oczywiście w bieżącym kontakcie z ministerstwem.</u>
          <u xml:id="u-1.242" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze, szanowni państwo, panie posłanki, panowie posłowie, dziękuję za udział w dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-1.243" who="#MirosławSuchoń">Przed zamknięciem na ręce pana ministra pragnę złożyć również gratulacje z tytułu uzyskania mandatu radnego sejmiku województwa dolnośląskiego. To będzie bardzo silne wzmocnienie tego sejmiku i z pewnością dobra decyzja mieszkańców w zakresie samorządności i kompetencji. Życzę panu ministrowi bardzo dobrego udziału w pracach sejmiku dolnośląskiego, dobrych decyzji z korzyścią dla mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-1.244" who="#MirosławSuchoń">Zamykam posiedzenie Komisji Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-1.245" who="#MirosławSuchoń">Informuję, że protokół z posiedzenia z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie wyłożony do wglądu w sekretariacie Komisji w kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-1.246" who="#MirosławSuchoń">Życzę państwu dobrego, udanego popołudnia. Do zobaczenia na kolejnym posiedzeniu Komisji Infrastruktury. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>