text_structure.xml
14.8 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#KrzysztofSzymański">Witam państwa posłów oraz zaproszonych gości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#KrzysztofSzymański">Stwierdzam kworum.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#KrzysztofSzymański">W porządku dziennym posiedzenia mamy dwa punkty. Punkt pierwszy to rozpatrzenie informacji na temat działań mających na celu rewitalizację i rekultywację jezior w Polsce. Punkt drugi to rozpatrzenie informacji na temat budowy nowej drogi wodnej – Wielkiej Pętli Mazurskiej. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam że Komisja przyjmuje zaproponowany porządek dzienny. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#KrzysztofSzymański">Przechodzimy zatem do realizacji porządku dziennego. O przedstawienie informacji najpierw proszę pana ministra Przemysława Koperskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PrzemysławKoperski">Szanowni państwo, rewitalizacja i rekultywacja ma na celu poprawę jakości jezior i przywrócenie ich stabilności ekologicznej. Działania te zostały ujęte w podstawowym dokumencie planistycznym, jakim jest plan gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Podstawowym celem planów gospodarowania wodami jest przywrócenie dobrego stanu wód i ekosystemów. Cel ten jest możliwy do realizacji poprzez poprawę stanu zasobów wodnych i możliwości korzystania z nich, przywrócenie wodom stanu zbliżonego do naturalnego z zachowaniem możliwości racjonalnego korzystania z nich, ograniczenie zanieczyszczenia wód wywołanego działalnością człowieka. W planach gospodarowania wodami z lat 2022-2023 dla poszczególnych jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych wskazano łącznie 24 690 działań na łączną kwotę 26 mld zł. Poprzez działania inwestycyjne realizowane przez Wody Polskie poprawie ma ulec stan ilościowy wód w jeziorach.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PrzemysławKoperski">W obecnie obowiązującym programie planowanych inwestycji w gospodarce wodnej, tak zwanym PPI, znajdują się 54 zadania inwestycyjne w zakresie budowy i przebudowy urządzeń wodnych w celu zwiększenia retencji jeziorowej, wspierające działania i rewitalizacji, i rekultywacji jezior. Wśród owych zadań znajdują się między innymi dwa zadania, które zostały zakończone, pod nazwą „zwiększenie retencji jeziora Dzierzgoń i zwiększenie zdolności retencyjnych zlewni rzeki Szpęgawy poprzez odbudowę budowli piętrzących”, 11 zadań, które są realizowane na etapie przygotowania dokumentacji projektowej bądź postępowania administracyjnego oraz 41 zadań, które na ten moment jeszcze nie są realizowane, ale są ujęte w planach. Całkowity szacunkowy koszt planowanych inwestycji realizujących i wspierających cele rewitalizacji i rekultywacji jezior w Polsce, ujętych w PPI, to ponad 422 mln zł.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#PrzemysławKoperski">Ważnym czynnikiem mających na celu poprawę jakości wód w jeziorach jest rozwój infrastruktury ściekowej. W Polsce podstawowym instrumentem wdrażania postanowień dyrektywy ściekowej jest „Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych” w skrócie KPOŚK. Dokument ten stanowi wykaz aglomeracji, które muszą zostać wyposażone w system kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków. Do chwili obecnej przeprowadzono sześć jego aktualizacji. Szóstą aktualizację KPOŚK Rada Ministrów przyjęła 5 maja 2022 r. Zgodnie z przedstawionymi planami inwestycyjnymi, planowane jest wybudowanie ponad 8 tys. kilometrów sieci kanalizacyjnej, zmodernizowanie ponad 3 tys. kilometrów sieci, a także wybudowanie 60 nowych oczyszczalni ścieków oraz przeprowadzenie blisko 1 tys. innych inwestycji w istniejących oczyszczalniach. Należy również podkreślić, że władze samorządowe posiadają niezbędne narzędzia prawne i planistyczne umożliwiające prawidłowe prowadzeniem gospodarki ściekowej na swoich obszarach, w tym na obszarach aglomeracji. Jednocześnie należy wskazać źródła finansowania wyżej wymienionych działań. Inwestycje w gospodarce ściekowej są finansowane przez gminę ze środków własnych, jednak gminy mogą skorzystać z różnych źródeł publicznych i prywatnych, wśród których możemy wymienić między innymi „Fundusze europejskie na infrastrukturę klimat i środowisko w perspektywie 2021-2027”, programy regionalne, w szczególności program priorytetowy „Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach”, „Program rozwoju obszarów wiejskich”, „Plan strategiczny dla wspólnej polityki rolnej”, „Krajowy plan odbudowy i zwiększenia odporności”, a także międzynarodowe instytucje finansowe, takie jakie Europejski Bank Inwestycyjny, Bank Rozwoju Rady Europy oraz Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#PrzemysławKoperski">Ponadto należy wyróżnić ochronę wód przed azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Na podstawie dyrektywy azotanowej, transponowanej do polskiego prawa ustawą z 2017 r. – Prawo wodne, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa, opracowuje program działań, którego podstawowym celem jest zmniejszenie zanieczyszczenia wód spowodowanego nawożeniem użytków rolnych nawozami naturalnymi, zawierającymi związki azotu oraz zapobieganie dalszym zanieczyszczeniom tego rodzaju. Najnowszy program działań został przyjęty przez Radę Ministrów 31 stycznia 2023 r. Zawiera uaktualnione przepisy w obszarach dostosowania okresu nawożeniu do zmian klimatu. Wprowadzono elastyczne terminy rozpoczęcia nawożenia w oparciu o rzeczywisty początek wegetacji, wykorzystania ścieków i osadów ściekowych w aspekcie gospodarki o obiegu zamkniętym, dostosowania wskaźników w programie do zmian w rolnictwie i postępie hodowlanym oraz wartości jednostkowego pobrania azotu. Dostosowano również wartości jednostkowego pobrania azotu do najnowszych wyników badań.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#PrzemysławKoperski">W drugiej części tematycznej dzisiejszego posiedzenia Komisji w sprawie budowy nowej drogi wodnej, tak zwanej Wielkiej Pętli Mazurskiej, szanowni państwo, w kontekście informacji dotyczących tej budowy, informuję, że celem inwestycji jest budowa brakującego połączenia łączącego Śniardwy z jeziorem Niegocin. Rozwiązanie to umożliwiłoby stworzenie pętli mazurskich jezior. Obecnie szlak ten jest wykorzystywany tylko na linii północ-południe przez jeziora Tałty, Szymon i Jagodne. Dzięki budowie nowego odcinka mógłby powstać szlak żeglugowy klasy 1A o długości około 30 kilometrów w części wschodniej pętli mazurskiej.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#PrzemysławKoperski">Inwestycja, jeżeli dojdzie do jej realizacji, będzie miała pozytywny wpływ na rozwój turystyki wodnej i związanej z nią infrastruktury, zwiększając atrakcyjność regionu opierającego się na turystyce. Kluczowym wyzwaniem tego projektu jest połączenia jezior Buwełno i Tyrkło, które ze względu na różnice poziomu terenu powoduje trudności realizacyjne oraz generuje wysokie koszty inwestycyjne. Odcinek o długości 1,6 kilometra posiada wzniesienie 36 metrów. Analizie studialnej poddano cztery warianty połączenia wymienionych jezior, z których wynika, że najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest budowa kolejki linowo-torowej. Zresztą państwo-członkowie Komisji w tej sprawie składali też interpelacje. Informacja w tej sprawie została przekazana. W 2023 r. złożono wnioski o zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminach Orzysz i Miłki, w których planowana jest przedmiotowa inwestycji. Na stan dzisiejszy Wody Polskie nie otrzymały odpowiedzi w sprawie współpracy i finansowania zmian w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego od gminy Orzysz oraz w sprawie możliwości finansowania zmian w tym planie od gminy Miłki. Czekamy, Wody Polskie czekają na te materiały.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#PrzemysławKoperski">Tytułem wstępu, szanowni państwo, z mojej strony to tyle. Oczywiście jesteśmy do państwa dyspozycji w razie pytań. Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, jeżeli jest potrzeba, żeby bardziej szczegółowo przedstawić materiał, który został państwu przesłany w formie pisemnej, to możemy to teraz zrobić.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#KrzysztofBolesta">Mamy także dostęp do funduszy zagranicznych. Jednym ze źródeł, do których dostęp jest na zasadzie konkursu, jest to „Program LIFE”. Są tam dwa programy, do których można aplikować. Jednym z nich jest „Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej”. Można ubiegać się o środki na jeziora będące obszarami Natury 2000. Drugi program to „Gospodarka o obiegu zamkniętym i poprawa jakości życia”. Dotyczy on innowacyjnych projektów, które również mogą obejmować w jakimś zakresie jeziora. Tutaj jest o tyle dobrze, że mimo to, że obydwa programy są dostępne na zasadzie europejskiego konkursu, nie są to środki przeznaczone dla Polski, tylko trzeba stawać w szranki z innymi projektami z całej Europy, to Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma specjalny program, który zapewnia współfinansowanie dla projektów, które przejdą wstępną selekcję. Dopełnienie puli, którą dostanie się z Komisji Europejskiej, jest nawet do 60% środków.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#KrzysztofBolesta">Oprócz funduszy konkurencyjnych z „Programu LIFE” mamy trzy programy z polityki spójności. Są to już środki przeznaczone tylko dla Polski, więc konkurencja jest tylko z innymi projektami z Polski. Co prawda są to programy przeznaczone nie tylko i wyłącznie na odbudowę jezior, natomiast w ramach tych programów można mieć element programu, który dotyczy odbudowy jezior. Są to trzy programy. Pierwszy z nich to „Adaptacja terenów zurbanizowanych do zmian klimatu”. Tutaj jest 560 mln euro. W drugim programie „Adaptacja do zmian klimatu i zapobieganie klęskom i katastrofom” również jest 560 mln euro. Jeden program z zakresu Polski wschodniej „Spójne i zintegrowane przedsięwzięcia infrastrukturalne, kompleksowo dostosowujące miasta do ekstremalnych stanów pogodowych oraz łagodzące efekty miejskich wysp ciepła przez rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury” jest to troszkę mniejszy program. Jest tu tylko 214 mln euro. Tak jak mówiłem, programy te mogą zawierać komponenty działań z zakresu rewitalizacji i rekultywacji jezior. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#PiotrKudelski">Program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, o którym wspominał pan minister, na obecnym etapie dotyczy państwowych jednostek budżetowych. Nie są to jednostki samorządu terytorialnego. Uzupełniając wypowiedź pana ministra, dodam, że dodatkowa pula środków krajowych są to środki wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Wojewódzkie fundusze nie mają programów dedykowanych rekultywacji jezior, natomiast zagadnienia dotyczące rekultywacji wpisują się w standardowe działania wojewódzkich funduszy. Samorządy mogą się do nich zwracać na zasadach ogólnych w zakresie dofinansowania z wojewódzkich funduszy. W miarę dostępnych środków mogą starać się o dofinansowanie.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#CzesławHoc">Drugie pytanie. Wiem, że chyba są przedstawiciele Wód Polskich. Tak? Onego czasu zadawałem pytanie, na które nie dostałem żadnej odpowiedzi. Było to chyba kilka miesięcy temu. Wobec tego ponowię to pytanie. Proszę odpowiedzieć mi, tym razem na piśmie, co z jeziorem Sławęcińskim w gminie Choszczno, powiat choszczeński, województwo zachodniopomorskie. Mówiłem wówczas, o co chodzi. Bardzo proszę mi odpowiedzieć, dlaczego nie mam żadnej informacji zwrotnej w aspekcie zamiany wód powierzchniowych płynących na stojące oraz sprywatyzowania tego jeziora. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#MartaBarszczewska">W zakresie pytania pana posła dotyczącego jeziora Sławęcińskiego oczywiście odpowiemy na piśmie, zgodnie z wolą pana posła. Do nas takie zapytanie nie wpłynęło. Oczywiście niezwłocznie udzielimy odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#KrzysztofSzymański">Przechodzimy do punktu drugiego. Jest to przedstawienie informacji. Panie ministrze, kto za pana przedstawia informację w zakresie drugiego punktu?</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#MaciejThorz">Jeżeli chodzi o informacje ministra infrastruktury na temat Wielkiej Pętli Mazurskiej, tutaj mamy do czynienia z inicjatywą istotną dla regionu, która w założeniu z jednej strony powinna uatrakcyjnić ten region. Po drugie, w trakcie realizacji tego projektu dokładane są szczególne starania, żeby także nad wszystkimi kwestiami środowiskowymi pochylić się z należytą atencją i dochować wszelkich wymogów dotyczących wpływu inwestycji na kształtowanie i ochronę środowiska. A zatem po to, żeby przystąpić do projektu wykreowano hipotetycznie cztery warianty. Pierwszy wariant to tradycyjny, zwykły przekop. Drugi wariant to torowa kolej linowa. Trzeci wariant, który rozważano, to tunel żeglugowy, jak też przekop uwzględniający obejście istniejącej infrastruktury tak, żeby nie naruszyć czy też w jak najwęższym zakresie naruszyć to, co już w danej przestrzeni funkcjonuje. Warianty tak jak już powiedziałem, poddano szczegółowej analizie ze względu na koszty, ale przede wszystkim także na zakres oddziaływania na środowisko, wpływ na wody powierzchniowe, na pozostałe elementy środowiska, na czynniki ekonomiczne i ekologiczne związane z budową. Z wariantów wyłania się wniosek, iż najbardziej efektywnym ekonomicznie, a także ekologicznie będzie wariant drugi, a mianowicie budowa torowej kolei linowej, która umożliwi przedostawanie się jachtów drogą lądową do dalszej części jezior. W ocenie inwestycji niebagatelną rolę gra także to, iż jest to rozwiązanie może nie innowacyjne, gdyż takie rozwiązania już mamy, ale na pewno odmienne od tego, co do tej pory znajduje się w przestrzeni Wielkich Jezior Mazurskich i co z pewnością jeszcze uatrakcyjni walory, z którymi dzisiaj możemy się spotkać w tej przestrzeni. Co do konkretnej realizacji programu i planu, poproszę Wody Polskie o wypowiedź, na jakim jest to etapie. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#KrzysztofSzymański">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#KrzysztofSzymański">Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>