text_structure.xml 75.2 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JanuszCichoń">Stwierdzam kworum.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JanuszCichoń">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie opinii komisji sejmowych o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. Dzisiaj w porządku obrad mamy rozpatrzenie opinii Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju, a także opinię Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w jej częściach i opinię Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, także we wspólnie opiniowanych częściach.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#JanuszCichoń">Witam na dzisiejszym posiedzeniu panią minister Hannę Majszczyk – podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, panią Katarzynę Lubnauer – panią minister, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, pana Marka Gzika – sekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, pana Piotra Ziółkowskiego – dyrektora generalnego Głównego Urzędu Miar, panią Monikę Kallistę – kanclerz Polskiej Akademii Nauk, pana Tomasza Bzukałę – dyrektora generalnego Centrum Łukasiewicz, pana Krzysztofa Górskiego – sekretarza generalnego Akademii Kopernikańskiej, pana Jerzego Małachowskiego – dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, pana Marcina Górskiego – zastępcę dyrektora Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego. Witam także wszystkie towarzyszące państwu osoby.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#JanuszCichoń">Przystępujemy do realizacji porządku obrad. Informacyjnie powiem, że kontynuujemy rozpatrywanie wykonania budżetu w częściach należących do właściwości Komisji. Posłowie członkowie Komisji Finansów Publicznych otrzymali informacje o wykonaniu budżetu przygotowane przez dysponentów części budżetowych, także informacje o wynikach kontroli wykonania budżetu w tych częściach przeprowadzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Wszystkie materiały, łącznie z tymi przygotowywanymi przez właściwe resorty, urzędy, w tym informacje o wynikach kontroli NIK, są udostępnione. Posłowie mają dostęp do tych dokumentów również w wersji elektronicznej na swoich iPadach. Rozpatrywanie opinii komisji sejmowych o sprawozdaniu z wykonania budżetu odbywa się w następującym porządku: wystąpienie posła referenta komisji branżowej, wystąpienie posła koreferenta z ramienia Komisji Finansów Publicznych, wystąpienie przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli i następnie pytania posłów, odpowiedzi przedstawicieli dysponentów budżetowych, ewentualna dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#JanuszCichoń">Nie widzę uwag do tak zaproponowanego trybu procedowania, zatem przystępujemy do rozpatrzenia opinii Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju. Proszę przedstawiciela Komisji, pana posła Adriana Witczaka, o zreferowanie opinii komisji. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#JanuszCichoń">Proszę koreferenta ze strony Komisji Finansów Publicznych, panią poseł Joannę Frydrych, o przedstawienie stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#JoannaFrydrych">Po przeanalizowaniu sprawozdania finansowego w części budżetowej 61 – Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej chciałam zwrócić uwagę na kilka pozycji liczbowych. Otóż dochody ogółem wynosiły 77 688 tys. zł i zostały wykonane w 98,2% w stosunku do zaplanowanych dochodów. Wydatki wynosiły ogółem 87 201 tys. zł i zostały wykonane na poziomie 99,6% w stosunku do planu wydatków na 2023 r. O tym już też powiedział pan sprawozdawca komisji. Znaczną część wydatków stanowiły wynagrodzenia wraz z pochodnymi i stanowiły one 71% wydatków. Wzrost wydatków w stosunku do 2022 r. był na poziomie 13,5%. Na to złożyły się głównie niezaplanowane wcześniej nagrody jubileuszowe, nowe zadania teleinformatyczne oraz zadania związane ze współpracą z Unią Europejską w zakresie promocji i ochrony znaków towarowych. Wykonanie budżetu za 2023 r. nie było przedmiotem badania przez Najwyższą Izbę Kontroli, ponieważ w latach poprzednich wykonanie budżetu nie budziło wątpliwości. NIK w poprzednich latach pozytywnie oceniała wykonanie budżetu przez urząd patentowy.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#JoannaFrydrych">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, nie wnoszę uwag co do wykonania budżetu za 2023 r., a wzrost wydatków uważam za uzasadniony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#JanuszCichoń">Udzielę teraz głosu przedstawicielowi Najwyższej Izby Kontroli. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#AnnaKłopotek">Tak jak zostało powiedziane, Najwyższa Izba Kontroli nie przeprowadzała w tym roku kontroli w urzędzie patentowym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#JanuszCichoń">Otwieram dyskusję. Pan poseł Adrian Witczak. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#JanuszCichoń">Czy pani poseł koreferent? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#JoannaFrydrych">Po przeanalizowaniu sprawozdania finansowego w części budżetowej 64, to jest Główny Urząd Miar, tutaj również chcę zwrócić uwagę na kilka pozycji. Może nie będę już przedstawiać konkretnych danych liczbowych, bo to już przedstawił pan poseł sprawozdawca komisji, ale chcę zwrócić uwagę na wynagrodzenia. Część dotycząca wynagrodzeń osobowych wraz z pochodnymi stanowiła największy udział w pozycji wydatkowej i stanowiła 73,5% wydatków ogółem. Również wydatki Głównego Urzędu Miar w stosunku do 2022 r. wzrosły o prawie 20%, co spowodowane było koniecznością waloryzacji cen kontraktu na realizację inwestycji świętokrzyskiego kampusu Głównego Urzędu Miar. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła wykonanie budżetu i nie wykazała żadnych nieprawidłowości, wobec tego ja również nie wnoszę uwag co do wykonania budżetu Głównego Urzędu Miar, a wzrost wydatków w stosunku do 2022 r. uważam za uzasadniony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#JanuszCichoń">Przedstawiciela NIK – poproszę o potwierdzenie.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#JanuszCichoń">Otwieram dyskusję, dyskusję dotyczącą dwóch części: części budżetowej 61 i części budżetowej 64. Nie widzę zgłoszeń do dyskusji. Nie mamy pytań. Zatem stwierdzam zakończenie omawiania budżetu we właściwości Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#JanuszCichoń">Przystępujemy do rozpatrzenia opinii Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w częściach własnych komisji. Proszę przedstawiciela komisji, panią poseł Jolantę Ziębę-Gzik, o zreferowanie opinii Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#JolantaZiębaGzik">Komisja zapoznała się z przedstawionymi dokumentami oraz opiniami Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Najwyższej Izby Kontroli. Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży pozytywnie zaopiniowała sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w zakresie części budżetowej 28 – Szkolnictwo wyższe i nauka, agencji wykonawczych – Narodowego Centrum Nauki; państwowych osób prawnych: Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej i Centrum Łukasiewicz. Najwyższa Izba Kontroli również zaopiniowała pozytywnie wykonanie budżetu państwa w części 28.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#JolantaZiębaGzik">Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży zaopiniowała negatywnie część budżetową dotyczącą Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Jeśli chodzi o NCBiR, w roku 2023 nadzór nad instytucją sprawował minister właściwy dla rozwoju regionalnego. W wyniku przeprowadzonej przez NIK kontroli w NCBiR stwierdzono szereg nieprawidłowości, m.in. niedokonywanie przez główną księgową centrum wstępnej kontroli umów oraz aneksów przed ich zawarciem, co jest niezgodne z art. 54 ustawy o finansach publicznych. Biorąc pod uwagę wcześniejsze kontrole NIK i ogromnie nieprawidłowości, szczególnie jeśli chodzi o nabór wniosków o dofinansowanie w konkursie „Szybka ścieżka – innowacje cyfrowe”, w ubiegłym roku wszczęto 68 postępowań dotyczących szeregu nieprawidłowości w NCBiR. Postępowania prowadzone są przez Policję, prokuraturę, CBA czy ABW. Biorąc pod uwagę opinie ministerstwa oraz NIK Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży negatywnie zaopiniowała część budżetową dotyczącą Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#JolantaZiębaGzik">Jeśli chodzi o sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w części budżetowej 67 – Polska Akademia Nauk, Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży pozytywnie zaopiniowała wykonanie budżetu w tej części, natomiast negatywną opinię komisji otrzymało sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w zakresie części budżetowej 90 – Akademia Kopernikańska. Porównując te dwie instytucje, Akademię Kopernikańska oraz PAN, można dojść do wniosku, że mamy tu do czynienia ze złamaniem zasady równości, transparentności i autonomiczności dwóch instytucji naukowych w zakresie ich finansowania. Polska Akademia Nauk, która działa od 1951 r. i liczy 600 pracowników, kilkanaście placówek w całej Polsce, której jakość nauki jest zawsze na najwyższym poziomie, otrzymała zaledwie 110 000 tys. zł, natomiast Akademia Kopernikańska otrzymała 25 000 tys. zł na zaledwie 10,5 etatu. Nasuwa się pytanie: dlaczego Akademia Kopernikańska otrzymuje tak duże pieniądze, podczas gdy jej programy i zadania tak naprawdę są powtórzeniem zadań, które realizuje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwo Wyższego?</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#JolantaZiębaGzik">Kolejny punkt to zaopiniowanie sprawozdania z wykonania budżetu państwa w części budżetowej 30 – Oświata i wychowanie, w części budżetowej 83 – Rezerwy celowe, pozycja 29, oraz Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego. Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży po zapoznaniu się z opinią ministerstwa oraz NIK zaopiniowała negatywnie sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w części 30 – Oświata i wychowanie. Na negatywną opinię komisji z całą pewnością miały wpływ m.in. realizacje dwóch projektów, inwestycje w oświacie oraz wsparcie w edukacji. Minister w sposób bardzo ogólny określał kryteria oceny wniosków, bez wskazywania wag poszczególnych kryteriów. Pomimo negatywnych opinii zespołu w odniesieniu do składanych wniosków minister nie brał ich pod uwagę i mimo tego przyznawał ogromne dotacje z budżetu państwa na różne fundacje, stowarzyszenia, bardzo często powiązane z wówczas rządzącą partią polityczną. Szczegółowym badaniem objęto wykonanie w 2023 r. środków na dotacje celowe ośmiu podmiotów, m.in. w Instytucie Rozwoju Języka Polskiego im. Maksymiliana Marii Kolbego, w PZPN i w kilku innych fundacjach. Innym konkursem był tzw. projekt willa plus w ramach programu „Rozwój potencjału infrastrukturalnego podmiotów wspierających system oświaty i wychowania”, na co zostały przeznaczone ogromne pieniądze, które na szczęście w niektórych przypadkach udało się odzyskać, ponieważ były nienależycie przekazywane. Sześciokrotnie więcej pieniędzy zostało wydane na promocję i marketing w stosunku do roku 2022. Z uwagi na powyższe w części 30 komisja wydała negatywną opinię. W części 83 – Rezerwa celowa, pozycja 29, opinia jest pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#JolantaZiębaGzik">Jeśli chodzi o Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, w przypadku tego instytutu dochodziło do szeregu nieprawidłowości. Dokumenty były podpisywane przez nieuprawnione osoby, dokonywano bezcelowych zakupów, naruszano procedury konkursowe. Stwierdzono brak kontroli i nadzoru nad realizacją umów, nierozstrzygnięte przetargi, notoryczne dzielenie zamówień publicznych. Sprawozdanie finansowe instytutu za rok 2022 nie spełniało wymogów ustawowych, co oznacza, że nie zostało prawidłowo sporządzone, co stanowi naruszenie przepisów zarówno ustawy o instytucie, ustawy o rachunkowości, jak i ustawy o finansach publicznych, w związku z czym nie można było przejść do badania sprawozdania za rok 2023. Stwierdzono rażąco wysokie wynagrodzenia, jeśli chodzi o kadrę kierowniczą – przekroczono tutaj założenia ustawy kominowej. Stwierdzono brak polityki rachunkowości, brak głównej księgowej, co również wprost jest złamaniem przepisów ustawy. Biorąc pod uwagę te wszystkie argumenty, Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży wydała negatywną opinię realizacji wykonania budżetu Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#JanuszCichoń">Bardzo proszę teraz o przedstawienie swojego stanowiska koreferenta ze strony Komisji Finansów Publicznych, panią poseł Krystynę Szumilas. Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#KrystynaSzumilas">Właściwie zgadzam się ze wszystkimi wnioskami, które zostały przedstawione przez koreferenta Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, jeżeli chodzi o wykonanie budżetu przez instytucje: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Akademia Kopernikańska i Instytut Kolbego. Jeżeli chodzi o Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, to chciałam podkreślić, że jest to bardzo ważna instytucja, która dysponuje budżetem ponad 1 000 000 tys. zł, który ma trafić do środowiska akademickiego i naukowego na cele rozwoju naszej gospodarki. Niezwykle istotne jest, aby środki trafiały tam, gdzie rzeczywiście one będą dobrze wykorzystane, będą służyć naszej gospodarce. Chciałam też podkreślić, że Narodowe Centrum Badań i Rozwoju dysponuje środkami Unii Europejskiej, a te środki muszą być wydawane uczciwie, bez zaniedbań, bo wiemy, jakimi konsekwencjami grozi inne dysponowanie środkami. W związku z tym informacja o tym, że, po pierwsze, są zastrzeżenia, co do formalnej strony działalności instytutu badań i rozwoju, o czym tutaj było wspomniane, że stwierdzono brak wstępnej kontroli umów przez główną księgową przed ich zawarciem, błędy w sprawozdaniach Rb-35 i Rb-N – to już rodzi wątpliwości, ale opinia publiczna od dłuższego czasu zna informacje dotyczące nieprawidłowości w programie „Szybka ścieżka – innowacje cyfrowe”. Bardzo duży niepokój budzi 68 postępowań dotyczących nieprawidłowości. Postępowania są prowadzone przez CBA, ABW, SKW, prokuraturę, Policję, CBŚ. Najwyższa Izba Kontroli badała tę instytucję i też wiemy, że w tej chwili jest wyjaśnianych wiele nieprawidłowości. Stąd popieram wniosek o wydanie negatywnej opinii, jeżeli chodzi o Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, w sprawie realizacji budżetu za rok 2023.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#KrystynaSzumilas">Druga instytucja z negatywną opinią komisji edukacji to jest Akademia Kopernikańska. Ona została utworzona właściwie nie wiadomo dlaczego, a jeżeli nie wiadomo dlaczego, to wiadomo, że chodzi o pieniądze. Tak naprawdę powstała kosztem Polskiej Akademii Nauk, która była głodzona przez ostatnie lata przez poprzedni rząd. Kiedy przyjrzymy się stronie finansowej działalności akademii, to widać, że przede wszystkim dbano o uposażenia zatrudnionych tam osób. W akademii zatrudnienia było 10,46 etatu, czyli widzimy, że tych etatów było niewiele. Na 10 etatów wydano 2163 tys. zł, co średnio, przeciętnie daje wynagrodzenie 17 238 zł. Z opinii BEOS możemy przeczytać, że jest to relatywnie wysokie wynagrodzenie w porównaniu z innymi podmiotami realizującymi zadania w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Na ambasadorów akademii wydatkowano 3293 tys. zł, natomiast nie mamy informacji, na czym polegała ich praca, na czym polegała promocja nauki polskiej, jakie czynności wykonywali ambasadorowie. Nie powiem już o takich rzeczach, które w ogóle są związane z działalnością. Akademia Kopernikańska miała promować naukę polską. Elementem promocji była platforma Polish Science, ale okazuje się, że jest to powtórzenie informacji ministra nauki i szkolnictwa wyższego oraz z systemu POL-on, więc pytanie: po co powstała ta platforma, po co na nią wydajemy pieniądze, jeżeli na przykład na tej platformie są informacje sprzed półtora miesiąca, nie ma tam aktualnych informacji, a chyba temu miało to służyć? Tak że tutaj również podzielam propozycję Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży negatywnego zaopiniowania tej części budżetu, czyli wykonania budżetu Akademii Kopernikańskiej.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#KrystynaSzumilas">Instytut Kolbego. Ja przejrzałam protokół posiedzenia Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży i przeczytałam wypowiedź obecnej pani prezes Instytutu Kolbego. Powiem szczerze, że jestem bardzo zbulwersowana, ale też zaskoczona tym, jak można nie prowadzić instytucji, jak można lekceważyć wszelkie zasady związane z prowadzeniem instytucji, prowadzeniem rachunkowości, prowadzeniem sprawozdań itd., itd. Instytut nie miał prowadzonej polityki rachunkowości, nie było głównej księgowej. Księgowość do maja 2023 r. była zlecona prywatnej firmie, co wprost łamie przepisy ustawy. Kiedy zlecono przeprowadzenie audytu, to okazało się, że ponieważ nie ma sprawozdania z działalności instytucji za rok 2022, nie można przejść do badania za rok 2023. Ale dyrektor instytutu zarabiał 35 tys. zł, wicedyrektor – 33,5 tys. zł plus cztery premie, co średnio dało 42,8 tys. zł. Instytut przeprowadził światowy kongres za 2600 tys. zł. Przy kontroli wydatków okazało się, że naruszono wszelkie procedury przetargowe. Brakowało dokumentacji, sprawozdań, osoby nieuprawnione podpisują dokumenty, naruszono ustawy. I jeszcze jedna ciekawostka, otóż w październiku 2023 r. instytut został zasilony kwotą 9000 tys. zł z rezerwy celowej 26. To jest rezerwa celowa na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. Pytam: jak wydatkowanie 9000 tys. zł tak naprawdę na pensję dyrektora i wicedyrektora instytutu wpływa na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży? Popieram propozycję Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o negatywnym zaopiniowaniu tej części budżetu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#JanuszCichoń">Proszę o wystąpienie przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli i przedstawienie wyników kontroli w tych częściach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#SławomirŻyła">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonanie budżetu państwa w 2023 r. w części 28 – Szkolnictwo wyższe i nauka. W wyniku kontroli prawie 16% wydatków z budżetu państwa oraz z budżetu środków europejskich stwierdzono, że zostały one poniesione z zachowaniem zasad gospodarowania środkami publicznymi określonych w przepisach o finansach publicznych. Nie stwierdzono niecelowego i niegospodarnego wydatkowania środków, natomiast stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości nie miały wpływu na ocenę. Jednocześnie Najwyższa Izba Kontroli opiniuje pozytywnie sprawozdania budżetowe i w zakresie operacji finansowych. Sprawozdania łączne zostały sporządzone terminowo i prawidłowo pod względem rachunkowym. Kwoty wykazane w sprawozdaniach były zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#SławomirŻyła">Jeśli chodzi o wykonanie planu finansowego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, to stwierdzono, że zrealizowało ono zaplanowane przychody i koszty w zakresie dotyczącym wykonania planu finansowego na 2023 r., terminowo sporządziło i przekazało sprawozdania budżetowe i sprawozdania w zakresie operacji finansowych, a dane w sprawozdaniach były zgodne z ewidencją księgową. Nieprawidłowości, o których była mowa, stwierdzono w kontroli doraźnej, przeprowadzonej przez delegaturę NIK w Białymstoku.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#SławomirŻyła">Przechodząc dalej, część 30 – Oświata i wychowanie – Najwyższa Izba Kontroli również pozytywnie ocenia wykonanie budżetu państwa w tej części. W wyniku kontroli stwierdzono, że 25,4% wydatków z budżetu zostało poniesionych z zachowaniem zasad gospodarowania środkami publicznymi, które są określone w przepisach o finansach publicznych. Nie stwierdzono niecelowego i niegospodarnego wydatkowania środków. Najwyższa Izba Kontroli również opiniuje pozytywnie sprawozdania budżetowe w zakresie operacji finansowych.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#SławomirŻyła">I jeszcze część budżetowa nr 83 – Rezerwy celowe, pozycja 29: podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych prowadzonych przez organy administracji rządowej. Kontrolą objęto kwotę rezerwy 78 500 tys. zł. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Dziękuję bardzo. Pozostałe części, instytucje nie były objęte tegoroczną kontrolą budżetową.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#JanuszCichoń">Otwieram dyskusję. Bardzo proszę, pan poseł Janusz Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#JanuszKowalski">Ja mam wszakże tylko taką nadzieję, że ta krytyka – w mojej ocenie w dużej mierze nieusprawiedliwiona i niezasadna, a szczególnie Akademii Kopernikańskiej i Instytutu Kolbego – nie jest pewnego rodzaju przyczynkiem i przygotowaniem artyleryjskim, aby uderzać w te instytucje. Bo jeżeli były jakieś rzeczy, które warto poprawić, to należy to uczynić, ale takie krytykowanie, chociażby Instytutu Kolbego… Bo to, jak szanowna pani poseł Szumilas powiedziała o nowej pani dyrektor instytutu, to mnie akurat martwi, że dziś w tej całej krytyce jest zagrożone finansowanie Polskiej Macierzy Szkolnej, organizacji, która od 50 lat uczy języka polskiego w Niemczech. Wstrzymaliście finansowanie, co grozi upadkiem systemu finansowania dla organizacji polonijnych uczących języka polskiego w Niemczech, gdzie sytuacja jest bardzo trudna, bo Niemcy nie respektują polsko-niemieckiego traktatu i nie ma systemowego wsparcia dla Polaków, którzy chcą uczyć się języka polskiego. Chciałbym – i to jest ostatnie zdanie – apelować jednak do państwa, aby dbać o instytucje polskiego państwa, skoro one powstały, bo były takie decyzje w poprzedniej kadencji, a nie niszczyć wszystko tylko dlatego, że te dobre instytucje, tak jak Instytut Kolbego, który miał być naszym Instytutem Cervantesa czy British Council, czy Instytutem Goethego, finansuje naukę języka polskiego w Niemczech, co wam się nie podoba, bo wy oczywiście pierwszą decyzją, którą podjęliście, to zwiększyliście finansowanie nauki języka niemieckiego w Polsce dla mniejszości niemieckiej, a nie języka polskiego w Niemczech. To jest między nami różnica – my dbamy o naszych rodaków. W Niemczech jest 876 tys. Polaków, którzy mieszkają, nie nauczą się języka polskiego, bo wy dbacie o mniejszość niemiecką. Nie niszczcie wszystkich instytucji, tak jak zaoraliście CPK. Nie uderzajcie w naszych rodaków w Niemczech. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#JanuszCichoń">Pan przewodniczący Henryk Kowalczyk. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#HenrykKowalczyk">Ja tylko z małą refleksją, słuchając wypowiedzi pani minister, pani poseł Szumilas, słuchając oceny Najwyższej Izby Kontroli – że to wszystko się totalnie rozjeżdża, więc ja nie wiem, czy już koniecznie trzeba szukać kija, żeby w coś uderzać, czy rzeczywiście, nawiązując też do pytania mojego przedmówcy, czy jest to przygotowanie do likwidacji pewnych instytucji, bo to jest chyba dość istotne.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#HenrykKowalczyk">A co do naszych Polaków – to nie pytanie – naszych rodaków…</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#JanuszCichoń">Pani przewodnicząca Krystyna Skowrońska.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#KrystynaSkowrońska">A teraz o różnych elementach. Czy państwa przez ubiegły rok nie szokowało wydatkowanie pieniędzy „willa plus”? To jest jeden z głównych argumentów. Czy państwa, moje koleżeństwo z Prawa i Sprawiedliwości, nie szokowały informacje na temat NCBiR i wydatkowania środków europejskich? Proszę państwa, no przecież jakikolwiek urzędnik musi wydatkować pieniądze zgodnie z przeznaczeniem, a tu ustawianie różnych konkursów – niektórzy wcześniej o nich wiedzieli – wydatkowanie pieniędzy niezgodnie z opiniami ekspertów, którzy opiniowali projekty. W przypadku NCBiR to do minister mam bardzo wielką prośbę – bo pani minister Katarzyna Lubnauer podnosiła te rzeczy, problemy, które pojawiały się w zakresie złego wydatkowania, przekrętów, przestępstw w tym zakresie – mam pierwsze pytanie do pani minister: czy pełniąc funkcję ministra, spróbuje pani określić – poza tymi dochodzeniami służb, o których powiedziała pani poseł Szumilas – na jakim etapie, kiedy możemy spodziewać się ostatecznych informacji na temat przeprowadzanych kontroli? To jest pierwsza rzecz.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#KrystynaSkowrońska">Druga rzecz, Instytut Kolbego. Czy państwa nie szokuje dawanie sobie nagród, mówienie lekceważącym tonem o zarządzaniu pieniędzmi? I nie mówimy tutaj o wydatkach, które powinny być przeznaczone na określony cel. Gdyby te środki były przeznaczone na określony cel, tak jak zaproponowano, to my byśmy nie mówili o tym. My mówimy o patologii, my mówimy o rzeczach, które świadczą o złym wykorzystaniu pieniędzy. Pani minister, pytanie do pani: w jaki sposób będziecie państwo nadzorować Instytut Kolbego, żeby nie pojawiły się w przyszłości podobne sytuacje?</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#KrystynaSkowrońska">Ostatnie moje pytanie. Szumnie zapowiadany w ubiegłym roku program – tablet dla ucznia. Z jakich pieniędzy poszło, ile kupiono? Docierały do nas bardzo krytyczne informacje, że przepłacono za ten projekt, zakup tabletów. Czy państwo zgłosili to? Do jakich instytucji złożyli państwo wnioski dotyczące nieprawidłowości w przekazaniu czy w realizowaniu programu – czy do prokuratury, czy do innych instytucji kontrolnych? Pytanie, które pojawiało się w przestrzeni publicznej: czy i w jaki sposób mieliśmy na to zabezpieczone środki? Ja pamiętam, że w poprzedniej kadencji na Komisji Finansów Publicznych pytałam, skąd będą pochodzić pieniądze przeznaczona na ten cel. Wtedy nie otrzymaliśmy odpowiedzi, a prawdopodobnie w dacie… Poprosiłabym o sprawdzenie – i będę wdzięczna za odpowiedź na piśmie – czy w dacie, kiedy myśmy podejmowali taką decyzję i był złożony wniosek na Komisji Finansów Publicznych, były zapewnione środki na ten program i w jakiej wysokości. Nie dziwcie się państwo – to mówię do koleżanek i kolegów z Prawa i Sprawiedliwości – przecież suma błędów, które zostały zrobione… No przecież gdybyście państwo w ten sposób wydatkowali własne pieniądze, tobyście byli sami na siebie oburzeni, sami na siebie, że nie umiecie gospodarować. To są pieniądze publiczne, o czym powiedziała pani poseł Szumilas, świetnie zorientowana w tej sprawie, jako że przeprowadziła w resorcie szereg kontroli poselskich razem z panią minister Lubnauer i z innymi osobami. Naprawdę trzeba się z tego wytłumaczyć. A państwo uważali, że z niczego nie trzeba się tłumaczyć. To są ogromne pieniądze, które mogłyby służyć pożytecznie w dziedzinie edukacji, ale i w innych dziedzinach. Jak one były nadmiarowe w edukacji i nie wiedzieliście, jak je przepalić – mówię to celowo – wykorzystać niezgodnie z przeznaczeniem, to trzeba było je oddać, zablokować, one byłyby spożytkowane chociażby w ochronie zdrowia, co dla Polaków jest niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#KrystynaSkowrońska">Jestem bardzo wdzięczna osobie referującej opinię komisji, koreferentce, bo myśmy bardzo wnikliwie mogli zapoznać się z tym na Komisji, bez emocji. Wcześniej mówiono o tym tylko gdzieś na konferencjach. Te wszystkie rzeczy, o których wtedy mówiono podczas kontroli poselskich, potwierdziły się, co nie jest zadawalające, ale mam nadzieję, że nie będzie już takich błędów w przyszłości, czego pani minister życzę. To po pierwsze. A po drugie – że w przypadku wszystkich nieprawidłowo wydanych pieniędzy osoby za to odpowiedzialne poniosą konsekwencje. Nie może być tak, że dzisiaj będziecie państwo bronili panią dyrektor Instytutu Kolbego za takie słowa i za brak zastanowienia się, o czym i jak o tym mówi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#JanuszCichoń">Pan poseł Janusz Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#JanuszKowalski">Odpowiadając bardzo krótko szanownej pani przewodniczącej Skowrońskiej, to chcę jasno powiedzieć, że my jesteśmy dumni z pana ministra Przemysława Czarnka. To był minister, który widział w centrum swojej służby Rzeczypospolitej dobro dziecka, dziecka, które powinno mieć zapewnioną ochronę ze strony polskiego państwa, m.in. przed tymi wszystkimi szkodliwymi ideologiami, które dzisiaj wchodzą w obszar edukacji. Bardzo serdecznie dziękujemy panu ministrowi, że swoją służbę sprawował bardzo dobrze, bardzo profesjonalnie, dofinansowując polską edukację, polskie szkoły w niewyobrażalnym do tej pory zakresie.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#JanuszKowalski">Ale chcę zgodzić się z szanowną panią przewodniczącą w jednej sprawie, w sprawie nagród. Rzeczywiście mnie kwestia nagród szokuje, bo po pół roku najbardziej leniwego rządu III RP, rządu Donalda Tuska, wydaliście 22 000 tys. zł na nagrody, a zaoraliście już CPK. Związane są z tym już gigantyczne straty, które idą w miliardy złotych. My rzeczywiście to liczymy, bo to są pieniądze, które są przepalane – teraz mają być m.in. przepalane na Okęcie. Szanowni państwo, my na spokojnie te wszystkie kwestie będziemy rozliczać, ale chciałbym, żeby jedna rzecz nas nie różniła – i to mówię do pani przewodniczącej, pani minister Szumilas – kwestia Polaków w Niemczech. To są nasi rodacy. Szanowni państwo, nie może być tak, że ze względu na gierki w Polsce będą cierpieć polscy nauczyciele, którzy uczą Polaków, którzy są pozbawieni możliwości nauki czystego języka polskiego w publicznych placówkach niemieckich – języka polskiego. Bez względu na to, co uważacie na temat Prawa i Sprawiedliwości, kwestia naszych rodaków nie powinna być przedmiotem ataku politycznego, a sytuacja, w której Polska Macierz Szkolna jest pozbawiona dzisiaj pieniędzy, ponieważ krytykujecie, że robił to Instytut Kolbego, jest sytuacją, która uderza w polskie serca w Niemczech. Szanowni państwo, apeluję jednak o opamiętanie i o to, żeby myśleć o dobru wspólnym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#JanuszCichoń">Jeszcze ad vocem pani poseł Szumilas. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#JanuszKowalski">Nie wiem, z czego się pani cieszy, z czego się pani śmieje, bo to, co wyście zrobili po dojściu do władzy, to oczywiście odwróciliście ten kierunek zmuszania Niemców do respektowania traktatu polsko-niemieckiego, przyznając dodatkowe środki mniejszości niemieckiej w Polsce, pomimo tego, że ponad 1 500 000 tys. zł przeznaczamy na naukę niemieckiego w Polsce, 1 500 000 tys. zł. A Niemcy? Nie ma polskiego języka ojczystego. W tej sprawie powinniśmy mówić jednym głosem, a jednak chcę powiedzieć, że nawet na tym spotkaniu Olafa Scholza z Donaldem Tuskiem pojawiła się kwestia języka polskiego w Niemczech. I ja będę wspierał rząd Rzeczypospolitej Polskiej i będę wspierał również wasz rząd, jeżeli będziecie zmuszać Niemców do finansowania nauki języka polskiego ojczystego. Bo ta kwestia powinna być wyjęta spod sporów politycznych. Jednak apeluję o to, aby nie uderzać, ze względu na państwa nienawiść do Prawa i Sprawiedliwości, w Polską Macierz Szkolną, finansowanie nauki języka polskiego ojczystego. Bo dzisiaj doprowadzacie do gigantycznego konfliktu w Niemczech, że polskie organizacje polonijne będą się sądzić z polskim państwem o drobne pieniądze, bo to naprawdę są drobne pieniądze, ale zlikwidujecie cały system wsparcia nauki języka polskiego w Niemczech tylko dlatego, że nienawidzicie Prawa i Sprawiedliwości, ministra Czarnka, który walczył o prawa Polaków w Niemczech. Naprawdę nie idźcie tą drogą, a będziemy wspierać was w tej sprawie, bo w sprawie Polaków za granicą powinniśmy zawsze mówić jednym głosem – i to deklaruję. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#JanuszCichoń">Jeszcze pani poseł Krystyna Szumilas, pani Krystyna Skowrońska, a potem udzielę głosu dysponentom…</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#JanuszCichoń">Pani Krystyna Skowrońska.</u>
          <u xml:id="u-1.47" who="#JanuszCichoń">Pani ministra Katarzyna Lubnauer. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.48" who="#KatarzynaLubnauer">Chciałam powiedzieć, że pan Janusz Kwiatkowski bardzo lubi… – przepraszam, Kowalski – bardzo lubi wielkimi słowami przykrywać coś, co nazwalibyśmy niegospodarnością i złodziejstwem, czyli: patriotycznie nie ogłaszano przetargów, patriotycznie był bałagan w księgowości, patriotycznie były bardzo wysokie pensje i nagrody – po prostu patriotycznie była niegospodarność. A potem powiedzmy o tym, jak oni to robili wszystko z pobudek patriotycznych. Tak samo było w Funduszu Sprawiedliwości – patriotyczne liczne nieprawidłowości i finansowanie własnej kampanii.</u>
          <u xml:id="u-1.49" who="#KatarzynaLubnauer">Natomiast przechodząc…</u>
          <u xml:id="u-1.50" who="#KatarzynaLubnauer">Natomiast chciałabym przejść do odpowiedzi na pytania dotyczące na przykład… Jeśli chodzi o konkurs w Instytucie Kolbego – oczywiście, że w tej chwili będzie dużo większy nadzór. W ogóle mamy problem polegający na tym, że zarówno księgowość Instytutu Kolbego, jak i na przykład Instytutu Badań Edukacyjnych była dramatycznie źle prowadzona. Też taka ciekawostka, że w przypadku na przykład Instytutu Badań Edukacyjnych, który kiedyś był wiodącą placówką naukową, jeszcze w roku 2017 na skutek poprzedniej oceny miał kategorię A, w roku 2024, proszę państwa, ma zerową kategorię, ponieważ nawet nie przystąpił do kategoryzacji. Czyli zniszczenie placówki, jeśli chodzi o instytucję naukową, do tego stopnia, żeby w ogóle nie przystąpić do kategoryzacji naukowej. Dopiero teraz on nadgania, żeby móc przystąpić w dwukrotnie krótszym okresie, bo ma dwa lata na nadrobienie czterech lat, które zwykle ma każda placówka na przygotowanie się i wypracowanie dokonań badawczych w celu kategoryzacji. To jest po prostu jeden z przykładów tego, jak wygląda gospodarka instytucjami państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.51" who="#KatarzynaLubnauer">Dobrze, natomiast pytanie było, to się nazywa „Laptop dla ucznia”, a nie tablet, bo tam nie mogły być laptopy, teraz na skutek rewizji KPO będą to mogły być zarówno laptopy, jak i tablety, jak i laptopy tzw. przeglądarkowe, kupowane w ramach projektu KPO. Natomiast w przypadku tamtych pieniędzy jest jednoznaczna opinia Komisji Europejskiej, że tamte środki są – to są wydatki niekwalifikowane i nie odzyskamy tego jako państwo, w związku z tym bodajże 1200 tys. zł to będą pieniądze, które będzie musiał ostatecznie pokryć budżet państwa. W tej chwili one były pokrywane z PFR, natomiast ponieważ nie zostaną zwrócone przez Unię Europejską… Bo ten sposób wydatkowania, ten sposób przeprowadzenia konkursu nie był zgodny z zasadami KPO i nie był zgodny z zasadami, które miały być przewidziane, na przykład przyjęcie wcześniej „Polityki cyfrowej transformacji”, która powinna zostać przyjęta w roku 2022 – nie została przyjęta, dopiero w tej chwili ten dokument opracowujemy, on jest już przygotowany, już jest po pierwszych opiniach Komisji Europejskiej i zostanie przyjęty jeszcze w tym roku jako dokument rządowy. To jest jedna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-1.52" who="#KatarzynaLubnauer">Druga rzecz, Komisja zwróciła uwagę na liczne nieprawidłowości, natomiast, jeśli chodzi o kwestię do prokuratury – tym akurat, jeśli chodzi o stronę przetargową, zajmuje się Ministerstwo Cyfryzacji, więc pytania proponuję kierować ku Ministerstwu Cyfryzacji, jeśli chodzi o kwestię przetargową. My jako Ministerstwo Edukacji Narodowej jesteśmy tylko podmiotem merytorycznym, jeśli chodzi o to, jaki sprzęt i jak ma być rozdysponowany. To te rzeczy są po stronie MEN.</u>
          <u xml:id="u-1.53" who="#KatarzynaLubnauer">Było też pytanie o „willa plus”. Tutaj poszły liczne kontrole. Przeprowadzono już dziesięć. Na dziesięć kontroli w instytucjach – siedem nieprawidłowości. Tam zresztą część instytucji zwróciło już środki, w przypadku części wnioskujemy o zwrot środków. Najbardziej rażący przykład to jest Dumni z Elbląga, gdzie pomieszkują sobie ludzie, gdzie nie ma żadnych działań edukacyjnych, gdzie willa z tym słynnym domkiem pszczelarza i garażami nie jest w ogóle wykorzystywana na cele edukacyjne. Ale są również inne, na przykład nie wiem, czy państwo pamiętają, tutaj akurat przyszły wszystkie dokumenty prawidłowo, natomiast skala wydatku na dany cel w porównaniu do tego, co tam się dzieje, pokazuje, jak było to niegospodarne wydatkowanie pieniędzy. Czyli nawet jeżeli się dzieją jakieś cele edukacyjne, to my na przykład wydaliśmy 5000 tys. na willę, a tam są zajęcia typu na przykład legoterapii – nie logoterapii, tylko legoterapii, czyli w ramach zajęć układanie klocków. To już inna z instytucji. Akurat tam nie odbieramy środków ze względu na to, że nasi poprzednicy w ogóle nie wpisali w projekt, jakie zajęcia powinny się odbywać, dla jak dużych grup. W związku z tym nie założyli, że ma to przynieść konkretny skutek edukacyjny, wyszli z założenia, że tylko ma się coś odbywać. Na dziesięć pierwszych kontroli – siedem nieprawidłowości. W bardzo wielu przypadkach będą wnioski o zwrot całości środków, tak jak w przypadku Dumnych z Elbląga, lub zwrot części środków. Będą podejmowane kolejne kontrole. Z tego co wiem, w tej chwili są kontrolowane cztery kolejne instytucje. W niektórych przypadkach jest zwrot, w niektórych są wnioski o zwrot. Odzyskano już ponad 3000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.54" who="#KatarzynaLubnauer">Kolejna rzecz to „Podróże z klasą”. To jest akurat program, który jest realizowany w 2024 r. Poprzednio był program „Poznaj Polskę”. Rzeczywiście w tym roku przeznaczono 60 000 tys. zł na ten projekt. Środki wyczerpały się w ciągu dwunastu… To akurat nie nauczyciele wypełniają, tylko samorządy, bo partnerem są samorządy – i one mogły się przygotować, wiedziały dokładnie, jaki będzie proces. Zainteresowanie było tak duże, że w ciągu dwunastu minut środki zostały wykorzystane. Wszystkie trafią na wycieczki szkolne dla dzieci. Całe sprawozdanie będą państwo mieli w najbliższym czasie, jeśli chodzi o to, jak wiele szkół, jak wiele… Muszę przyznać, że akurat ten projekt cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem, ponieważ tym razem program pokrywa nie 80%, tylko 100% kosztu wycieczek, w związku z tym szkoły z chęcią przystąpiły do programu. Nas też zaskoczyło tak duże zainteresowanie projektem. Cieszy nas to bardzo, bo to znaczy, że to był bardzo dobrze skonstruowany projekt.</u>
          <u xml:id="u-1.55" who="#KatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia, mniejszości niemieckiej. Znowu manipulacja. Proszę państwa, jak pan mówi o 1 500 000 tys., to ma pan na myśli nauczanie języka niemieckiego w ogóle w polskich szkołach, również jako języka drugiego, czyli języka obcego. Czyli mówi pan również o dzieciach, które nie należą do mniejszości, tylko po prostu chcą uczyć się języka niemieckiego jako języka naszych najbliższych sąsiadów. Najczęściej taki jest wybór rodziców, że to jest na przykład angielski i niemiecki albo angielski i francuski. Natomiast, jeśli chodzi o mniejszość, to jest to wydatek 300 000 tys., nawet 250 000 tys. zł – tu mnie poprawia pan dyrektor – w związku z tym… I to też mówimy oczywiście o dzieciach obywateli polskich, mieszkających w Polsce, tylko narodowości niemieckiej, mniejszości niemieckiej. Muszę powiedzieć, że poza zmianami, które są po prostu zwykłą krzywdą dla tych dzieci, to również wprowadziło to niesamowity bałagan organizacyjny, ponieważ musieliśmy dwukrotnie zmieniać podstawy programowe – ponieważ przy innej liczbie godzin jest kwestia egzaminów. Proszę państwa, ktoś po prostu zrobił ogólny bałagan tylko dlatego, że z pobudek czysto propagandowych postanowił pokazać, jak bardzo jest antyniemiecki, a wystąpił przeciwko obywatelom Polski. Język polski jest uczony w szkołach w Niemczech, tylko że to są decyzje landowe, ponieważ tam w ogóle cała polityka edukacyjna jest rozłożona na landy. Tam praktycznie rola ministra edukacji jest minimalna. Właściwie wszystkie polityki są realizowane na poziomie landów. To oznacza też, że oczywiście my jesteśmy tam dużą grupą narodową jako migranci, natomiast oczywiście historycznie to trudno mówić o mniejszości położonej w jakimś określonym obszarze Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-1.56" who="#KatarzynaLubnauer">Czy jeszcze były jakieś pytania, takie bezpośrednio związane z funkcjonowaniem ministerstwa? Wydaje mi się, że nie. Natomiast, proszę państwa, te nieprawidłowości dotyczące księgowości, braku przetargów, kwestia uznaniowego przyznawania pieniędzy były powszechne, jak „willi plus”, gdzie spod palca były przyznawane pieniądze wbrew opinii ekspertów. Muszę powiedzieć, że wniosek do prokuratury w sprawie „willa plus” był złożony przez nas, razem z panią Krystyną Szumilas, jeszcze w poprzedniej kadencji – i ta sprawa się toczy. Służby też przyglądają się sprawom, które pokazały nieprawidłowości. Zgłaszamy te sprawy regularnie, dokumenty, kiedy widzimy, że coś się działo niezgodnie z zasadami państwa prawa. Publiczne pieniądze to są publiczne pieniądze, to są pieniądze od wszystkich obywateli. Jak to powiedziała Thatcher – rząd nie ma swoich pieniędzy, ma zawsze pieniądze podatników i dlatego należy im się przyglądać bardzo starannie i wydawać je w postaci konkursów, starannie i bez nadmiernego… Jak w przypadku na przykład nagród – Instytut Kolbego miał bałagan, wydawał środki niestarannie, ale nagrody zdążył sobie przyznać. Trudno nazwać to działaniem patriotycznym.</u>
          <u xml:id="u-1.57" who="#JanuszCichoń">Pan minister Marek Gzik. Bardzo proszę. Tym sposobem oddaliśmy już głos dysponentom części budżetowej. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-1.58" who="#MarekGzik">Proszę państwa, Akademia Kopernikańska to absolutnie nieudolny model tworzenia alternatywnej rzeczywistości. Przez kilka lat Prawo i Sprawiedliwość nie miało szans, by zbudować elity naukowe, które w sposób jednoznaczny i wyraźny popierałyby tę politykę. To też próba stworzenia instytucji, do której wpompowano olbrzymie pieniądze. Pamiętajmy o tym. Ktoś powie: cóż to jest 25 000 tys. zł przy 1 000 000 tys. zł na Polską Akademię Nauk? Ale jeżeli przeliczymy to na wynagrodzenia dla osób na dziesięciu etatach w Akademii Kopernikańskiej, przy setkach, tysiącach osób zaangażowanych w pracę Polskiej Akademii Nauk, to się okaże, że wynagrodzenia w Akademii Kopernikańskiej tak naprawdę za nic, bo musielibyśmy zapytać, jakie były efekty inwestowania 25 000 tys. zł rocznie w tę instytucję, ile złożono patentów, jakie rozwiązano problemy, ile stworzono technologii, co zostało wdrożone, jakie powstały nowe produkty, jak dzięki temu była budowana polska gospodarka. Jest to absolutnie trochę schizofrenia, ale też przykład całego psucia systemu szkolnictwa i nauki w Polsce. Tak więc, proszę państwa, jesteśmy absolutnie za tym, żeby powrócić do tego, by budować silną Polską Akademię Nauk w oparciu o naukowców, którzy tam są, o zasoby, o infrastrukturę, natomiast te 25 000 tys. zł rocznie, plus 30 000 tys. zł w obligacjach przekazanych na Akademię Kopernikańską – dla nas, ponieważ mówimy o budżecie i o finansach za 2023 r., są to bardzo cenne pieniądze, lecz absolutnie zmarnowane, bo wiemy, jak bardzo trudno jest o każdą złotówkę, która jest tak istotna z punktu widzenia inwestowania w rozwój państwa. Tak trudno jest te środki zdobyć, podczas gdy lekką ręką rozdano masę pieniędzy. Proszę państwa, będziemy szli w kierunku… Tu jest krytyka, że próbujemy niszczyć coś, co było dobre. To, co kojarzy się jednoznacznie z Akademią Kopernikańską – poza nazwą wszystko kojarzy się nam jednoznacznie negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-1.59" who="#MarekGzik">Chciałbym teraz odnieść się jeszcze do NCBiR. Tu, proszę państwa, moja prośba o rozdzielenie dwóch rzeczy: pierwsza kwestia to wiele nieprawidłowości, za które odpowiedzialni są politycy Prawa i Sprawiedliwości, którzy absolutnie blokowali kontrolę tej instytucji, wymuszali na urzędnikach, którzy często bardzo uczciwie pracowali, takie a nie inne postawy, zawłaszczali tę instytucję, podobnie jak Fundusz Sprawiedliwości. Rozmawiamy z prokuraturą, różnymi instytucjami, którzy mówią, że skala tego, co było w Funduszu Sprawiedliwości, w porównaniu z wydawanymi dużymi środkami, i próba kontroli wydawania tych środków w NCBiR – to jest coś nie do porównania. Dlatego mamy już pierwsze akty oskarżenia z Funduszu Sprawiedliwości, natomiast jeszcze pewnie jakiś czas prokuratura popracuje nad postępowaniami prowadzonymi w NCBiR, żeby zebrać materiał dowodowy, który będzie podstawą – i tu już państwa zapewnię – utraty kolejnych immunitetów poselskich, bo wiemy o tym, że niestety politycy Prawa i Sprawiedliwości byli zaangażowani w szereg procederów, nieprawidłowości, nawet korupcji właśnie w tym, co działo się w NCBiR.</u>
          <u xml:id="u-1.60" who="#MarekGzik">Ale moja ogromna prośba. Wobec części urzędników NCBiR są prowadzone postępowania – i to są ci nieuczciwi. Natomiast wiele osób w NCBiR, duża część, to są bardzo uczciwi urzędnicy, którzy rzetelnie wykonują swoją pracę. Bardzo bym prosił – i to mój apel do wszystkich polityków – abyśmy oddzielili politykę od tego, co się dzieje w NCBiR. NCBiR wraca na swoje prawidłowe tory. To jest instytucja o niezwykłym znaczeniu dla polityki i strategii politycznej związanej z nauką w naszym państwie. To jest instytucja pośrednicząca, bez której nie wyobrażam sobie… Też jako przedstawiciel środowiska akademickiego nie wyobrażam sobie, że my wstrzymamy pracę w NCBiR i będziemy zajmować się tylko i wyłącznie rozliczaniem. Ta instytucja ma do wydatkowania olbrzymie środki, również z funduszy unijnych, po to, żeby trafiały – i to jest właśnie w tym wszystkim bardzo ważne –na najlepsze projekty środowiska gospodarczego i naukowego w naszym kraju, żeby rozwijały po prostu nasz kraj. Siedzą tutaj z nami przedstawiciele NCBiR i pewnie przykro im się słucha krytyki, bo mówimy cały czas o nieprawidłowościach. Jeszcze raz chcę to bardzo jasno i wyraźnie podkreślić, bo mamy już tę wiedzę – nieprawidłowości wynikały przede wszystkim z nacisków politycznych. I te wszystkie postępowania wyjaśniające idą właśnie w tym kierunku. Natomiast jest to instytucja bardzo ważna, instytucja pracuje bardzo rzetelnie i – jeszcze raz to podkreślam – jest niezwykle ważna dla całego systemu gospodarki i rozwoju naukowego naszego państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.61" who="#JanuszCichoń">Bardzo proszę. Jeśli może się pan przedstawić. Nie wszystkich znamy z imienia i nazwiska.</u>
          <u xml:id="u-1.62" who="#KrzysztofGórski">Odbieram to po prostu drastycznie, muszę powiedzieć, OK? Nawet nie wiem, jak odnieść się w ogóle do tego, ponieważ jest to obrzydliwe, co państwo wypowiadali. Wypowiadaliście kłamstwa, na przykład takie – ktoś tu kiwał głową z wielkim animuszem – że 3500 tys. zł zostało wypłacone ambasadorom kopernikańskim pod egidą Akademii Kopernikańskiej. Jest to absolutna bzdura i nieprawda. Ambasadorzy zostali zamianowani, nikt nie dostał ani jednej złotówki, ponieważ o te pieniądze mieli aplikować w systemie grantowym i pomocowym na działalność, którą mogliby wykonywać, ale żaden z nich jej nie wykonywał. Istniejemy tylko od roku i jakieś takie kwestie, które pan przed chwilą wypowiedział, typu ile patentów zostało opracowanych itd. – pan chyba po prostu żartuje. Polska Akademia Nauk istnieje od lat 50., jak żeśmy powiedzieli, i ma 8 tys. czy 7 tys. pracowników. My mamy kilkanaście osób.</u>
          <u xml:id="u-1.63" who="#KrzysztofGórski">Inne kłamstwo, które pan wypowiedział – 30 000 tys. zł obligacji. Najwyraźniej państwo nie zdają sobie sprawy z tego, że Akademia Kopernikańska to jest małe ciało, które obsługuje korporację docelowo stu uczonych. Jednocześnie razem z nią ustawowo stworzone zostało ciało nazywające się Szkoła Główna Mikołaja Kopernika. Obligacyjny fundusz został stworzony na wspomaganie tejże szkoły. Z części naszego budżetu, z tych gigantycznych 26 000 tys. zł, 5000 tys. zł zostało przeznaczone ustawowo na wspomaganie Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika itd., itd. Moglibyśmy przeprowadzić tę dyskusję. Do nas nikt nigdy nie zwrócił się z żadnym pytaniem, do mnie osobiście, a ja jestem nominalnie sekretarzem generalnym tej akademii. Nie mieliśmy żadnej rozmowy. Wielokrotnie próbowaliśmy rozmawiać z państwem w ministerstwie. Miałem jedną rozmowę z ministrem Wieczorkiem, który osobiście przyznał nam w tym roku zwiększony fundusz celowy, jak rozumiem, na podstawie osiemnastu decyzji podjętych przez poprzedni i obecny rząd, co miesiąc przyglądających się naszemu budżetowi i temu, jak pożytkujemy publiczne środki. Dlatego kategorycznie odrzucam imputacje, że w Akademii Kopernikańskiej odbywają się jakieś malwersacje. Państwo rozpoczęli kontrolę Akademii Kopernikańskiej po obcięciu nam budżetu o połowę, ona się w tej chwili toczy i zapewne skończy się we wrześniu. Chciałbym, żebyśmy dokończyli wtedy tę dyskusję, ponieważ rozliczymy każdą złotówkę, którą wydaliśmy. Nie pozwolę na obrażanie w tak brutalny sposób tych kilku osób, które ze mną pracują. To było obrzydliwe, co tutaj słyszałem.</u>
          <u xml:id="u-1.64" who="#JanuszCichoń">Pani poseł, pani przewodnicząca Krystyna Skowrońska, a potem jeszcze pan minister.</u>
          <u xml:id="u-1.65" who="#KrystynaSkowrońska">I teraz jest jedno pytanie, bo dochodzą do nas – dlatego musimy to wyjaśnić – dochodzą do nas informacje, że Akademia Kopernikańska otrzymuje dotacje, darowizny z Narodowego Banku Polskiego. Bardzo bym poprosiła, jeśli dzisiaj państwa zbulwersowała ta dyskusja, aby państwo pokazali – i poprosiłabym o udzielenie odpowiedzi na piśmie – w jakiej wysokości Narodowy Bank Polski przeznaczał środki m.in. na Akademię Kopernikańską. My mówimy o finansowaniu nauki – ale nie sektorowo, dla wybranych. Pan minister w swojej wypowiedzi prawdopodobnie odniósł się, że oczekuje przełomu, że jeśli powołano taką instytucję, to ona na wzór Kopernika zrobi ogromny przełom – a tego przełomu póki co nie widać w działalności akademii. Nam chodzi o to, że pieniądze, które zostały wydane… Wszystkie pieniądze możemy wydać, do tego nie trzeba żadnej filozofii, tylko jeżeli mamy mówić o pieniądzach, to powinno się przed sobą stawiać jakiś pożytek, jakąś dźwignię, żeby one zapracowały na coś, a nie tylko na jedno, wspólne, dobre towarzystwo, że w tym towarzystwie będziecie się państwo porównywać. Reszta to współpraca z ministrem, to współpraca z ministrem.</u>
          <u xml:id="u-1.66" who="#KrystynaSkowrońska">Ja jestem wdzięczna za udzielenie odpowiedzi przez pana ministra w zakresie NCBiR, bo nam naprawdę zależy, żeby środki były wydatkowane. Panie ministrze, serdecznie poprosimy – ja to adresowałam do pani minister Lubnauer w związku z dawnym rozdziałem zadań pomiędzy resorty – żeby w zakresie resortu pana ministra, głównego ministra, była taka ogromna determinacja, żeby rozliczyć wszystkie nieprawidłowości, bo tak wydatkowane pieniądze zostały zmarnowane. Mówimy o nieprawidłowościach, przestępstwach. Środki nie zostały wykorzystane – i one są bezpowrotnie, w dwójnasób stracony. To jest dla nas największy problem, tak jak powinno być i dla każdego obywatela. One powinny przynosić Polakom pożytek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.67" who="#JanuszCichoń">Jeszcze posłowie proszą o udzielenie głosu. Pani Katarzyna Kierzek-Koperska.</u>
          <u xml:id="u-1.68" who="#JanuszCichoń">Jeszcze pan poseł Henryk Kowalczyk. Bardzo proszę, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-1.69" who="#HenrykKowalczyk">Oczywiście wypowiedź przedstawiciela Akademii Kopernikańskiej poruszyła mnie, dlatego że, powiem szczerze, nie brałem udziału w posiedzeniu komisji nauki, więc nie byłem świadom. Natomiast rzucanie oskarżeń bez żadnych przykładów, dowodów i mówienie o tym, że jest malwersacja, złodziejstwo itd., bez poparcia tego dowodami jest skandaliczne. Naprawdę, hamujcie się państwo w swoich oskarżeniach. Jeśli już, to proszę konkretnie wskazywać pewne elementy. Ja nie twierdzę, że wszyscy są idealni, być może były nieprawidłowości w różnych miejscach. Od tego są organy ścigania, będą postępowania. Jeśli takie coś się udowodni – ja jestem pierwszy za tym, żeby przykładnie ukarać tych, którzy malwersują pieniądze. Jestem za tym. Ale, na Boga, nie rzucajmy oskarżeń w powietrze, dlatego że nie podoba nam się instytucja – nie my ją tworzyliśmy, wobec tego zakrzyczeć, oskarżyć…</u>
          <u xml:id="u-1.70" who="#KrystynaSzumilas">Ponadto 96% planu wydatkowano na zrealizowanie celu, którym jest upowszechnianie, promocja oraz popularyzacja szkolnictwa wyższego i nauki. Proszę państwa, miernikiem tego zadania było wykonanie dziewięciu dokumentów i regulaminów. Jeżeli promocja i wydanie prawie 26 000 tys. zł na dziewięć dokumentów typu regulamin, statut nie jest skandalem, to ja się pytam: co jest skandalem? To jest opinia BEOS.</u>
          <u xml:id="u-1.71" who="#JanuszCichoń">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.72" who="#MarekGzik">Panie profesorze, panie sekretarzu, uczestniczyliście w procesie psucia polskiej nauki. Akademia Kopernikańska nigdy nie powinna powstać. Powinniśmy wzmacniać Polską Akademię Nauk, bo to jest instytucja od lat powołana do tego, by pokazać, jak silna jest polska nauka, przekładać to na rozwój gospodarczy naszego kraju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.73" who="#JanuszCichoń">Wydaje mi się, że wszystko w tej sprawie zostało już powiedziane. Kończymy dyskusję nad tym punktem. Stwierdzam zakończenie omawiania wykonania budżetu we właściwości Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-1.74" who="#JanuszCichoń">Przystępujemy do rozpatrzenia opinii Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Proszę przedstawiciela komisji, panią poseł Elżbietę Gapińską, o zreferowanie opinii komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.75" who="#ElżbietaGapińska">Panie przewodniczący, będę miała przyjemność zreferować część oświatową subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego rezerwy celowej w pozycji 11, 26 i 52; Budżety wojewodów w działach: 801 – Oświata i wychowanie oraz 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza. Proszę mi pozwolić, że zreferuję to razem.</u>
          <u xml:id="u-1.76" who="#ElżbietaGapińska">Największa część wydatków z budżetu państwa ponoszonych na zadania oświaty i wychowania oraz edukacyjnej opieki wychowawczej jest wydatkowana w ramach działu 758 – Różne rozliczenia: część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na subwencjonowanie jednostek samorządu terytorialnego z tytułu prowadzenia szkół, placówek oświatowych. W budżecie część oświatowa subwencji ogólnej na 2023 r. została ustalona w wysokości 64 432 715 tys. zł, z czego dla gmin 28 158 314 tys. zł, dla powiatów 12 698 488 tys. zł, miast na prawach powiatu – 22 940 371 tys. zł i województw 792 330 tys. zł. Z części subwencji ogólnej na rok 2023 wydzielono rezerwę stanowiącą 0,5% tej części subwencji, która w łącznej wysokości wyniosła 322 000 164 tys. zł. W czasie roku budżetowego ulegała ona zwiększeniu do łącznej wysokości 472 184 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.77" who="#ElżbietaGapińska">Szanowni państwo, w pozycji 11 – mówię tutaj o rezerwach celowych: stypendia prezesa Rady Ministrów dla uczniów szczególnie uzdolnionych – rezerwę zaplanowano na 14 500 tys. zł, ale została ona zwiększona do kwoty 17 500 tys. zł. Środki praktycznie prawie w całości zostały rozdysponowane. Chcę powiedzieć, że ta pozycja na komisji edukacji uzyskała duże poparcie członków komisji. Z kwoty stypendium, która wynosiła 300 zł miesięcznie, skorzystało 5378 uczniów. Natomiast w pozycji 26 – Środki na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży – mam uwagi tego typu, że… Oczywiście te środki zostały wykorzystane na sfinansowanie darmowego podręcznika, dofinansowanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym. Tutaj, proszę państwa, moje pytanie, na które nie uzyskałam satysfakcjonującej odpowiedzi na komisji edukacji – mianowicie dlaczego wykonano z dofinansowania świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów, czyli w formie stypendiów i zasiłków szkolnych, tylko 76,4% planowanej kwoty na ten cel? Ministerstwo tłumaczyło, że pewnie zgłosiło się mniej dzieci. Myślę jednak, że albo był jakiś błąd w planowaniu, albo w wykonaniu. Dlaczego w wykonaniu nastąpiła taka różnica? Wykorzystano też środki na realizację programów i przedsięwzięć ustanowionych przez ministra edukacji i nauki, no i na realizację zadań wynikających z rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych „Aktywna tablica” (wydano na ten cel prawie 100%), realizację zadań w ramach priorytetu 3 „Narodowego programu rozwoju czytelnictwa”, dofinansowanie zakupu podręczników i materiałów edukacyjnych dla uczniów, w ramach rządowego programu pomocy uczniom niepełnosprawnym – wypłatę zasiłków losowych na cele edukacyjne.</u>
          <u xml:id="u-1.78" who="#ElżbietaGapińska">Tutaj przejdę do punktu, o którym mówiła już pani minister Szumilas, że dodatkowo w ramach rezerwy celowej, po dokonaniu zmiany jej przeznaczenia, powstały oszczędności na kwotę 2400 tys. zł. Przeznaczono je na wsparcie finansowe organów prowadzących młodzieżowe ośrodki wychowawcze. Natomiast nasze zastrzeżenia budzi dokonanie zmiany przeznaczenia środków z tej rezerwy. Zgodnie z opinią nr 366 Komisji Finansów Publicznych do ministra finansów została ona uchwalona na posiedzeniu 10 października 2023 r. w kwocie 9000 tys. zł na dotację celową dla Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, czyli można powiedzieć, takim rzutem na taśmę, przed samymi wyborami.</u>
          <u xml:id="u-1.79" who="#ElżbietaGapińska">W pozycji 29 środki z rezerwy zostały rozdysponowane na sfinansowanie podwyższenia wynagrodzenia nauczycieli o 7,8%, na uzupełnienie wydatków związanych z wypłatą wynagrodzeń osobowych dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach polskich przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej, sfinansowanie skutków podwyższenia wynagrodzeń od stycznia… W pozycji 52 – Zwiększenie dostępności wychowania przedszkolnego zaplanowano rezerwę w wysokości 1 749 000 tys. zł w związku z zapotrzebowaniem zgłoszonym przez ministra edukacji – tu ustawa o finansowaniu zadań oświatowych. Rezerwy zostały rozdysponowane blisko w 100% z przeznaczeniem na zwiększenie części budżetowych, którymi dysponują wojewodowie, w celu udzielenia jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie wydatków bieżących związanych z realizacją zadań w zakresie wychowania przedszkolnego.</u>
          <u xml:id="u-1.80" who="#ElżbietaGapińska">Proszę państwa, jeśli chodzi o wydatki województw z budżetu państwa, zostały one zrealizowane w łącznej kwocie 2 888 804 tys. zł, co stanowi prawie 96% planu po zmianach. Wojewodowie, w dziale 801 na wydatki dotyczące zadań oświaty i wychowania, wydali 2 684 815 tys. zł, co stanowi 97,5% planu po zmianach. Poziom wydatków majątkowych w budżetach województw w dziale 801 określony został na podstawie ustawy budżetowej na rok 2023 w wysokości 415 tys. zł. W trakcie realizacji budżetu plan uległ zwiększeniu do wysokości 116 064 tys. zł i został zrealizowany w 93,6%.</u>
          <u xml:id="u-1.81" who="#ElżbietaGapińska">Proszę państwa, podsumowując, chciałabym powiedzieć, że wykonanie budżetu państwa w zakresie części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego nie budzi większych wątpliwości w świetle pełnej realizacji planu oraz oceny Najwyższej Izby Kontroli. Pan minister, wykonując budżet państwa w roku 2023 w części 82, zgodnie z przepisami dokonał wyliczeń poszczególnych części subwencji oświatowej należnych jednostkom samorządu terytorialnego oraz wysokości wypłat, wpłat do budżetu państwa, przekazał środki poszczególnych części subwencji ogólnej oraz prawidłowo rozdysponował rezerwy subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. Zastrzeżenia, które mieliśmy do poszczególnych rezerw celowych, wygłosiłam już wcześniej. Komisja edukacji na swoim posiedzeniu zaproponowała pozytywne zaopiniowanie wykonania budżetu państwa w działach, o których mówiłam przed chwilą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.82" who="#JanuszCichoń">Proszę posła koreferenta, panią poseł Krystynę Szumilas, o przedstawienie swojego stanowiska. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.83" who="#KrystynaSzumilas">Wysoka Komisjo, panie przewodniczący, pani poseł sprawozdawca Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży dokładnie przedstawiła kwoty i sposób wydatkowania środków subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, dotacji celowych i wydatków wojewodów na zadania oświatowe, więc nie będę przytaczać tych liczb. Natomiast mam dwie uwagi dotyczące realizacji budżetu w części 82 – Subwencja oświatowa. To są uwagi, które pewnie cały czas… jedna z nich cały czas się powtarza, druga dotyczy praktyk wprowadzonych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Oczywiście środki z subwencji zostały wydatkowane zgodnie z przepisami, natomiast do wysokości subwencji oświatowej i potrzeb samorządu można mieć uwagi, ale to przy realizacji budżetu czy przy planowaniu budżetu na następny rok. Ale tu chciałam podkreślić, że kalkulowanie budżetu subwencji oświatowej w poprzednich latach i w roku 2023 spowodowało jednak rozwarcie nożyc pomiędzy rzeczywistymi wydatkami samorządów a tym, co w subwencji oświatowej otrzymały na zadania oświatowe, a więc ta kalkulacja była wykonywana kosztem jednostek czy budżetów samorządów terytorialnych.</u>
          <u xml:id="u-1.84" who="#KrystynaSzumilas">Druga uwaga dotyczy środków na podwyżki wynagrodzeń nauczycieli. Otóż w czasach rządów Prawa i Sprawiedliwości na początku roku nie kalkulowano w subwencji oświatowej kwot na wynagrodzenia, na podwyżki wynagrodzeń nauczycieli, tylko były one kalkulowane w rezerwach celowych, co powodowało wielką niepewność w samorządach terytorialnych i wśród nauczycieli, czy te środki będą wypłacane. Oczywiście można planować w ten sposób zgodnie z prawem, jednakże powoduje to ogromny niepokój i ogromną możliwość… zwiększa to obawę, że środki skalkulowane na podwyżki wynagrodzeń nauczycieli nie będą pokrywały tych podwyżek. Myślę, że trzeba by było przeanalizować, planując budżet na rok 2025, w jaki sposób kalkulować tę subwencję oświatową, żeby ona nie rodziła takich niepokojów. Wiem, że rząd PiS na początku roku nie wiedział, o jaką kwotę podniesie wynagrodzenia nauczycieli, i że było to elementem targu i przymuszenia nauczycieli do takich lub innych działań, co nie powinno mieć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-1.85" who="#KrystynaSzumilas">Konkludując, zgadzam się z opinią wygłoszoną przez koreferenta Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży i proponuję pozytywną opinię Komisji Finansów Publicznych do omawianych dzisiaj części. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.86" who="#JanuszCichoń">Proszę przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli o przestawienie wyników kontroli z wykonania budżetu w tych częściach.</u>
          <u xml:id="u-1.87" who="#AgnieszkaBernaśCoşkun">Wysoka Komisjo, szanowni państwo, Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła wykonanie budżetu państwa w 2023 r. w części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego, w tym w zakresie części oświatowej subwencji ogólnej. Wydatki w części 82 zostały poniesione zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o finansach publicznych. W zbadanej próbie wydatków, stanowiącej prawie 19% zrealizowanych w części 82, nie stwierdzono niecelowego i niegospodarnego wydatkowania środków. Sprawozdania budżetowe zostały sporządzone rzetelnie, prawidłowo i terminowo. Badanie ksiąg rachunkowych również nie wykazało nieprawidłowości. W odniesieniu do części oświatowej subwencji ogólnej podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla poszczególnych gmin, powiatów i województw dokonano prawidłowo na podstawie rozporządzenia w sprawie sposobu podziału części oświatowej. Raty części oświatowej zostały terminowo przekazane jednostkom samorządu terytorialnego. W roku 2023 minister wydał dwanaście decyzji zmniejszających kwoty części subwencji oświatowej ogólnej na łączną kwotę 2200 tys. zł sześciu gminom i sześciu powiatom. Kwoty zostały potrącone z kolejnych rat części oświatowej subwencji ogólnej. Szczegółowe badanie pięciu decyzji ministra w sprawie zmniejszenia jednostkom samorządu terytorialnego części oświatowej subwencji ogólnej wykazało, że decyzje zostały wydane prawidłowo, bez zbędnej zwłoki i zgodnie z procedurami. Jeżeli chodzi o rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej, została ona obliczona prawidłowo, prawidłowo podzielona na podstawie jedenastu wniosków ministra edukacji i nauki w oparciu o zaakceptowane kryteria podziału rezerwy. Środki z rezerwy zostały również terminowo przekazane jednostkom samorządu terytorialnego. W związku z brakiem nieprawidłowości NIK nie formułowała wniosków pokontrolnych w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-1.88" who="#AgnieszkaBernaśCoşkun">Jeżeli chodzi o pozostałe części, oddam głos koledze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.89" who="#JanuszCichoń">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.90" who="#SławomirŻyła">Jeśli chodzi o część budżetową 85 – Budżety wojewodów, to w ramach kontroli przeprowadzonych u wojewodów w dziale 854 – Edukacja, opieka wychowawcza Najwyższa Izba Kontroli nie stwierdziła żadnych nieprawidłowości. Natomiast jeśli chodzi o dział 801, w ramach działu nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie realizacji dochodów, natomiast, jeśli chodzi o wydatki, była nieprawidłowość, którą omówiłem w przypadku rezerwy celowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.91" who="#JanuszCichoń">Otwieram dyskusję. Bardzo proszę, pan przewodniczący Henryk Kowalczyk.</u>
          <u xml:id="u-1.92" who="#HenrykKowalczyk">Wysoka Komisjo, tym razem prawie się zgadzam z panią poseł Szumilas, że samorządy są przekonane – ale to przekonanie oczywiście nie jest tylko subiektywne – że subwencja oświatowa nie wystarcza na prowadzenie oświaty w ich placówkach. Myślę, że to jest… Nie zgadzam się tylko z tym elementem, że to było za rządów Prawa i Sprawiedliwości, a za innych rządów tego nie było. Zawsze tak było i prawdopodobnie tak będzie, bo zawsze jest dylemat pomiędzy tym, na ile szkołę zachować, na przykład na obszarach wiejskich przy małej liczbie uczniów, a na ile ją sfinansować z subwencji oświatowej. Dlatego też oczywiście praca przed nami jest dość duża, aby pomyśleć o subwencjach. Wiadomości mówią, że Ministerstwo Finansów pracuje nad reformą subwencji dla samorządów, subwencji ogólnej, subwencji wyrównawczej, w tym oczywiście też i subwencji oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-1.93" who="#HenrykKowalczyk">Ja mam pytanie do obecnej pani minister Majszczyk: na ile i w jakim kierunku idą prace dotyczące zmian w sposobach subwencji dla samorządów? Bo to by było jakby odpowiedzią na tego typu wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.94" who="#JanuszCichoń">Pani przewodnicząca Krystyna Skowrońska.</u>
          <u xml:id="u-1.95" who="#KrystynaSkowrońska">Chcę powiedzieć jeszcze jedną rzecz, gdybym ze strony koleżeństwa z PiS była krytykowana. Jeden z państwa samorządowców, jeden z wójtów powiedział: Jak to dobrze, że kiedyś podjęto taką decyzję. Dzisiaj nie muszę się martwić. Ale głośno i oficjalnie nie mogę tego powiedzieć. Ja też mogę powiedzieć wam na ucho, który to był samorządowiec. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.96" who="#JanuszCichoń">Czy pani minister Hanna Majszczyk? Tylko bardzo proszę w telegraficznym skrócie.</u>
          <u xml:id="u-1.97" who="#HannaMajszczyk">Odnosząc się do prac prowadzonych przez Ministerstwo Finansów – jest to reforma obecnej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. My tam w ogóle odchodzimy od subwencji jako takiej, bazujemy na potrzebach, m.in. oświatowych, wyrównawczych, rozwojowych i ekologicznych. To było prezentowane na Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w Sejmie wskutek zaproszenia komisji. Projekt zmian obecnie uzyskał wpis do planu prac rządu. Na dniach będzie przekazany do uzgodnień i oczywiście będzie powszechnie dostępny.</u>
          <u xml:id="u-1.98" who="#JanuszCichoń">Czy pani minister? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.99" who="#KatarzynaLubnauer">Rekordowe podwyżki dla nauczycieli, przypomnę 30% dla nauczycieli mianowanych i dyplomowanych, 32% dla nauczycieli początkujących, podwyżki, które miały miejsce w tym roku… Ogromny zresztą wysiłek budżetu państwa – ja dziękuję Ministerstwu Finansów, dlatego że pierwszy raz od wielu, wielu lat nauczyciele zaczęli realnie odczuwać podwyżkę. Dotychczas często nie goniła nawet realnie inflacji albo była mniej więcej na wysokości inflacji. Teraz zauważmy jedną rzecz, pierwszy raz mieliśmy w tym roku sytuację, w której nie było tak, że płaca nauczyciela początkującego, tego bez wykształcenia pedagogicznego, leżała na wysokości płacy minimalnej. Za waszych czasów dokładnie tak było. Oderwaliśmy płacę nauczyciela początkującego, już z tym wykształceniem pedagogicznym, o 16% od płacy minimalnej. Płaca nauczyciela dyplomowanego została oderwana od średniej. Poprzednio była ledwo o 3% wyższa, właściwie o 2,5%, wyższa od średniej. Teraz jest to ok. 20%. Rozmawiałam z bardzo wieloma samorządowcami. Samorządowcy powiedzieli, że pierwszy raz podwyżka subwencji realnie pokrywa podwyżki, które wprowadzał rząd, czyli nie mieliśmy sytuacji, w której oni ze swoich środków mieli realizować podwyżki, które wprowadzał rząd, tylko realnie był wzrost subwencji o 36%, dotacji o 147%, co pozwoliło na pokrycie podwyżek dla nauczycieli. W związku z tym naprawdę… Przypomnę jeszcze raz, rok 2015 – 2,25% PKB na subwencję oświatową, w roku 2023, za który wy odpowiadaliście, 1,87% PKB, w roku 2024, w którym budżet prowadzony jest już przez Koalicję Obywatelską, zwiększono subwencję do 2,33% PKB. I to chyba najlepiej odpowiada temu, co państwo próbują opowiadać.</u>
          <u xml:id="u-1.100" who="#JanuszCichoń">Bardzo proszę, uzupełniające pytanie, pan Henryk Kowalczyk?</u>
          <u xml:id="u-1.101" who="#HenrykKowalczyk">Może nie tyle pytanie, co oczywiście komentarz. Ja nie neguję wzrostu subwencji na rok 2024 i podwyżki dla nauczycieli, rzeczywiście skokowej, 30%. To jest coś, co należy docenić, i nie chcę tego negować. Natomiast porównywanie subwencji do PKB z roku 2015 i 2023 r. przy ogromnej ilości zmniejszenia liczby uczniów – no to już jest trochę pewne nadużycie. Ale ponieważ nie jestem przygotowany, bo zawsze dane statystyczne mogą być prezentowane w różny sposób, to ja zachowam sobie w pamięci tę dyskusję i lepiej przygotuję się do niej, bo rzeczywiście ważne jest…</u>
          <u xml:id="u-1.102" who="#JanuszCichoń">Jeszcze? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.103" who="#KrzysztofCzarnecki">Panie przewodniczący, pani minister, nie wiem, z jakimi pani samorządowcami rozmawiała, natomiast ja jestem z okręgu, gdzie są mniejsze samorządy. Oczywiście podwyżki, które zostały przeznaczone na kadrę pedagogiczną – one zostały zrealizowane. Natomiast zostały zrealizowane kosztem jeszcze dodatkowych środków z poszczególnych samorządów, żeby spełnić te wszystkie warunki, ze względu na to, że nie są to duże szkoły, tylko to są mniejsze szkoły w danym okręgu. Jak było dofinansowanie na poziomie ok. 46% budżetu własnego z otrzymanej subwencji, tak została ona niestety na tym samym poziomie. Natomiast jeżeli pani minister twierdzi, że zapis dotyczący 2,33% PKB w tym roku został zrealizowany, a mamy tę świadomość, że z roku na rok jest mniej uczniów w poszczególnych placówkach oświatowych ze względu na to, że urodzeń jest mniej, to czy zostanie zagwarantowane, że ten poziom PKB będzie określony i corocznie przeznaczany, niezależnie od liczby uczniów? Bo subwencja jest przekazywana w zależności od liczby uczniów. W dużych aglomeracjach tego nie odczują, natomiast w mniejszych aglomeracjach znowu będą stać przed dylematem, czy nie trzeba będzie zamykać mniejszych placówek oświatowych.</u>
          <u xml:id="u-1.104" who="#JanuszCichoń">Pani poseł Krystyna Szumilas. Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
          <u xml:id="u-1.105" who="#JanuszCichoń">Zachęcam do kontynuowania rozmów w kuluarach. Temat wdzięczny, ważny.</u>
          <u xml:id="u-1.106" who="#JanuszCichoń">Wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Zamykam posiedzenie. Informuję, że protokół posiedzenia z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie wyłożony do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>