text_structure.xml 85.5 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#MarekSuski">Witam wszystkich państwa posłów i przedstawicieli poszczególnych resortów. Widzę przed sobą długą listę gości. Witam panią minister, witam pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#MarekSuski">Stwierdzam kworum.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#MarekSuski">Szanowni państwo, jak wspomniałem, mamy dzisiaj dużo gości, ponieważ rozpatrzenie poszczególnych części budżetowych wymaga obecności na posiedzeniu Komisji przedstawicieli poszczególnych instytucji, dlatego teraz pozwolę sobie odczytać nazwiska osób biorących udział w obradach.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#MarekSuski">Są z nami: pani Bożena Karecka, wicedyrektor, główna księgowa Biura Budżetowo-Administracyjnego Prokuratorii Generalnej RP; pani Elżbieta Kiełbasińska, naczelnik wydziału w Departamencie Górnictwa i Hutnictwa w Ministerstwie Aktywów Państwowych; pan Arkadiusz Kobus, naczelnik wydziału w Departamencie Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów; pani Ewa Konca, dyrektor Departamentu Budżetowo Finansowego Państwowej Agencji Atomistyki; pani Angelika Kraśnicka-Gniewek, dyrektor Biura Budżetowo-Administracyjnego Prokuratorii Generalnej RP; pan Wojciech Krawczyk, dyrektor Departamentu Strategii i Analiz w Ministerstwie Klimatu i Środowiska; pani Katarzyna Krzywda, dyrektor generalny Państwowej Agencji Atomistyki; pani Małgorzata Maciejewska, zastępca dyrektora Biura Budżetowo-Finansowego, główny księgowy Biura Budżetowo-Finansowego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów; pan Maciej Mikulski, dyrektor Biura Finansowego w Ministerstwie Klimatu i Środowiska; pani Elżbieta Milewska, zastępca dyrektora Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów; pani Katarzyna Nałęcz, naczelnik wydziału w Departamencie Budżetu i Finansów Ministerstwa Aktywów Państwowych; pan Grzegorz Pazura, dyrektor Departamentu Instrumentów Rozwojowych w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów; pan Krzysztof Piekarz, zastępca dyrektora Departamentu Finansowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; pan Mariusz Podgórski, starszy specjalista w Departamencie Ochrony Powietrza i Polityki Miejskiej; pan Paweł Pytlarczyk, dyrektor Departamentu Energii Jądrowej w Ministerstwie Klimatu i Środowiska; pani Elżbieta Rolbiecka, główna księgowa w Biurze Dyrektora Generalnego Urzędu Regulacji Energetyki; pan Michał Rospędek, zastępca dyrektora Departamentu Górnictwa i Hutnictwa w Ministerstwie Aktywów Państwowych; pan Paweł Różycki, zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Analiz w Ministerstwie Klimatu i Środowiska; pani Anna Sobczak, naczelnik wydziału w Departamencie Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów; pani Ewa Strzyga, zastępca głównego księgowego Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska; pani Aleksandra Świderska, dyrektor Departamentu Elektroenergetyki i Gazu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska; pan Kamil Turkowski, naczelnik wydziału w Departamencie Budżetu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska oraz pani Marzena Wakulska, referendarz w Departamencie Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#MarekSuski">Raz jeszcze witam wszystkich państwa. Nie wiem, czy kogoś nie pominąłem. Czy jest może ktoś w randze ministra lub wiceministra?</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#MarekSuski">Szanowni państwo, porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie i zaopiniowanie dla Komisji Finansów Publicznych rządowego projektu ustawy budżetowej na 2024 r. (druk nr 125) w zakresie części budżetowej 47 – Energia, części budżetowej 51 – Klimat, części budżetowej 48 – Gospodarka złożami kopalin, części budżetowej 55 – Aktywa państwowe, części budżetowej 50 – Urząd Regulacji Energetyki, części budżetowej 60 – Wyższy Urząd Górniczy, części budżetowej 68 – Państwowa Agencja Atomistyki, części budżetowej 74 – Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej, części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem w zakresie działu 100 – Górnictwo i kopalnictwo: dochody i wydatki z zał. nr 1 i 2 oraz zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami w części 85 – Budżety wojewodów z zał. nr 7 i wreszcie w zakresie planu finansowego państwowego funduszu celowego z zał. nr 13 – Funduszu Inwestycji Kapitałowych. Tę ostatnią pozycję będzie referował szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a być może głos będzie zabierał również przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#MarekSuski">Myślę także, że w części posiedzenia poświęconej sprawom różnym, co prawda nie ma ministra aktywów państwowych, ale są przedstawiciele resortu, poproszę państwa o uzupełnienie dzisiejszego porządku o informację na temat aktualnej sytuacji w spółkach Skarbu Państwa, w spółkach medialnych. Rozmawiałem z ministrem Budką i skierował mnie na pewien tok myślenia. Myślę, że możemy dzisiaj oczekiwać jakichś wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#MarekSuski">To tyle, szanowni państwo. Czy są jakieś uwagi do porządku dziennego?</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#MarekSuski">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Część budżetowa 47 – Energia. Ten punkt będzie referował podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Miłosz Motyka. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#MiłoszMotyka">W zakresie części 47 prognoza dochodów na 2024 r. została oszacowana w wysokości 625 tys. zł, głównie z tytułu opłat za złożenie wniosku o wydanie bądź też korektę decyzji zasadniczej, zgodnie z art. 3c ustawy z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy i przygotowaniu realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących oraz niektórych innych ustaw. To są także zwroty wydatków, w tym m.in. składki na ZUS finansowane przez płatnika oraz inne zobowiązania należne za ubiegłe lata.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#MiłoszMotyka">Jeśli chodzi o zaplanowane wydatki z budżetu państwa w 2024 r. w tej części budżetowej, to wyniosą one 171 000 tys. zł, co stanowi 112,6% wydatków ujętych w ustawie budżetowej na rok poprzedni. W ramach tego limitu ujęte są także wydatki na współfinansowanie i finansowanie projektów z udziałem środków unijnych w wysokości 25 000 tys. zł. Podstawową grupę wydatków stanowią wydatki bieżące jednostek budżetowych, tj. 99,2% łącznego planu wydatków w omawianej części.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#MiłoszMotyka">W 2024 r. minister klimatu i środowiska zaplanował przekazanie dotacji celowych w wysokości 21 000 tys. zł na działania związane z bezpieczeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną kraju oraz dotacji podmiotowej w wysokości 17 000 tys. zł dla Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych w Otwocku-Świerku.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#MiłoszMotyka">Jeśli chodzi o wydatki z budżetu państwa na wynagrodzenia w jednostkach budżetowych w ramach działalności bieżącej, to zostały one zaplanowane w kwocie ogółem 27 000 tys. zł, łącznie ze środkami unijnymi. Ta kwota wynagrodzeń, o której mówię, obejmuje oczywiście wzrost wynagrodzeń o 20%.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#MiłoszMotyka">Wydatki na realizację projektów finansowanych z budżetu środków europejskich są planowane w wysokości 658 000 tys. zł, co stanowi 27,2% ustawy budżetowej za rok 2023. Zmiana limitu wynika z zakończenia realizacji większości projektów w ramach perspektywy finansowej na lata 2014–2020. W 2024 r. w części budżetowej 47 będzie kontynuowana realizacja programu wieloletniego pod nazwą „Program polskiej energetyki jądrowej”, którego głównym celem jest wdrożenie w Polsce energetyki jądrowej, co oczywiście przyczyni się do zapewnienia dostaw odpowiedniej ilości energii elektrycznej po rozsądnych cenach, przy równoczesnym zachowaniu wymagań związanych z ochroną środowiska. W 2024 r. na realizację tego programu zabezpieczono w budżecie państwa środki w wysokości 60 000 tys. zł, z czego 28 500 tys. zł dla Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz 31 500 tys. zł dla Państwowej Agencji Atomistyki.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#MiłoszMotyka">Jeśli chodzi o projekt budżetu na rok 2024 w części budżetowej 51 – Klimat, to prognoza dochodów została oszacowana w wysokości 23 409 754 tys. zł, tj. 128,6% dochodów zaplanowanych w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2023 r. Zwiększenie planowanych dochodów w 2024 r. wynika głównie ze zwiększonych dochodów z aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w ramach systemu EU ETS. Podstawę prawną sprzedaży aukcyjnej stanowi oczywiście ustawa z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#MiłoszMotyka">Jeśli chodzi o zaplanowane wydatki budżetu państwa w części 51, to wynoszą one 466 500 tys. zł, w tym 136 500 tys. zł stanowią wydatki na współfinansowanie projektów z udziałem środków unijnych. W tej części podstawową grupę wydatków stanowią również wydatki bieżące jednostek budżetowych. Te wydatki stanowią 67,9% wydatków w ramach omawianej części.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#MiłoszMotyka">Wydatki w ramach budżetu środków europejskich zostały zaplanowane na 2024 r. w kwocie 2 024 530 tys. zł, co stanowi wzrost o 57% w stosunku do wydatków ujętych w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2023 r. Limit wydatków wynika z harmonogramu wydatków ujętych w umowach o dofinansowanie realizowanych projektów w ramach nowej perspektywy finansowej 2021–2027.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#MiłoszMotyka">Jeśli chodzi o limit wynagrodzeń na 2024 r. w części budżetowej 51, to w ramach działalności bieżącej oraz w związku z realizacją projektów z udziałem środków unijnych został on określony w kwocie ogólnej 232 650 tys. zł. W ramach wynagrodzeń, podobnie jak w pozostałych częściach budżetowych, został zaplanowany wzrost o 20%. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#MarekSuski">Przechodzimy do tury pytań. Kto z pań lub panów posłów chciałby zadać pytanie? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#PaulinaMatysiak">Chciałabym się dopytać o kwestię związaną z wynagrodzeniami pracowników Departamentu Eksploatacji Obiektów Jądrowych, którzy podwyżek domagają się od wiosny tego roku. Wysłali wtedy list do dyrektora Narodowego Centrum Badań Jądrowych i prosili w nim o podwyżki, a także o plan zrównania wynagrodzeń do poziomu średnich wynagrodzeń w aglomeracji warszawskiej oraz opracowanie wieloletniego planu wynagradzania.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#PaulinaMatysiak">Wiem, że jest przyjęty program modernizacji badawczego reaktora jądrowego „Maria”, i bardzo dobrze, znamy dokładny harmonogram i wysokość kwot przeznaczanych na modernizację, ale nie znalazłam tam niestety informacji dotyczących wynagradzania pracowników. Ponieważ była mowa o tym, że podwyżki w wysokości 20% pojawią się w sferze budżetowej, to chciałabym wiedzieć, czy obejmą one tych pracowników i czy te podwyżki wyczerpują postulaty płacowe osób, które pracują przy reaktorze jądrowym? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#MarekSuski">Gwoli wyjaśnienia powiem, że przez marszałka Sejmu, nie wiem czy w uzgodnieniu z prezydium, zostały zaproponowane nowe zasady rozpatrywania punktów budżetowych. Po raz pierwszy nie ma koreferatów, więc jeżeli ktoś z państwa chciałby zadać jakieś pytanie, to zachęcam, bo nie ma już tego, co było zawsze, tj. opinii biur różnego rodzaju i koreferatów przygotowanych przez posłów. Stąd ta dyskusja jest taka, powiedzmy sobie, skrócona.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#MarekSuski">Jeżeli pan minister chce udzielić odpowiedzi…</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#PawełPytlarczyk">Dziękuję za to pytanie. Kwestia wynagrodzeń pracowników reaktora „Maria” jest dla nas ważna, ponieważ to jest strategiczny obiekt dla państwa. W ramach działań nadzorczych nad tą instytucją prowadzone są działania mające na celu opracowanie przez jej dyrekcję programu wzrostu wynagrodzeń pracowniczych. W tym zakresie są prowadzone działania. Druga kwestia jest taka, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie może przekazać dodatkowych środków na wynagrodzenia, ponieważ nie mamy ku temu podstawy prawnej. Tylko Ministerstwo Nauki jest w tym zakresie władne.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#PawełPytlarczyk">Odpowiadając na pytanie dotyczące modernizacji reaktora „Maria”, wyjaśniam, że to jest program wieloletni, z którego środki mogą być wydatkowane tylko na koszty inwestycyjne. Tam nie ma żadnych środków przewidzianych na wynagrodzenia pracowników. Dodam jeszcze, że ministerstwo przeznacza dla Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku dotację w zakresie bezpieczeństwa i ochrony radiologicznej, która służy podniesieniu bezpieczeństwa reaktora. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#MarekSuski">Czy są jeszcze jakieś pytania do tej części budżetowej? Nie widzę. Czy wobec tego jest zgoda na przyjęcie tej części budżetowej? Nie widzę sprzeciwu. Stwierdzam, że pozytywnie zaopiniowaliśmy tę część budżetową.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#MarekSuski">W takim razie przystępujemy teraz do rozpatrzenia punktu porządku dziennego, który był pierwotnie zapisany jako pkt 6, czyli części budżetowej 60 – Wyższy Urząd Górniczy, dochody i wydatki oraz wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych. Referuje prezes Wyższego Urzędu Górniczego, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#AdamMirek">Wspomniane stwierdzenia kwalifikacji są dokonywane albo w okręgowych urzędach górniczych, albo w Wyższym Urzędzie Górniczym. Jak powiedziałem, z tego tytułu planujemy uzyskać 490 tys. zł dochodu. Pozostała część dochodów, czyli ok. 170 tys. zł, to opłaty z tytułu udostępniania informacji o środowisku, opłaty za najem lokali mieszkalnych, wpływy ze sprzedaży miesięcznika „Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie”.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#AdamMirek">Jeśli chodzi o wydatki Wyższego Urzędu Górniczego w 2024 r, to zostały one zaplanowane zgodnie z otrzymanym limitem, tj. w wysokości 89 794 tys. zł. Planowane wydatki są podzielone na trzy grupy. Pierwsza grupa to świadczenia na rzecz osób fizycznych. Na ten cel jest przeznaczona 0,1% całości budżetu w wysokości 46 tys. zł. To są wydatki osobowe, które wynikają z przepisów dotyczących BHP. Druga grupa to wydatki bieżące jednostek budżetowych. Na ten cel zaplanowaliśmy kwotę w wysokości 87 183 tys. zł, czyli 97,1% całości budżetu.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#AdamMirek">Składają się na nią następujące pozycje: po pierwsze – wynagrodzenia w kwocie 64 192 tys. zł, przy czym planowana liczba pracowników zatrudnionych w urzędach górniczych będzie kształtować się na poziomie 519 osób, natomiast planowane średnie wynagrodzenie w 2024 r., uwzględniające już 20% podwyżki, wyniesie 10,3 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#AdamMirek">Od razu wyjaśnię, że średnie wynagrodzenie jest wyższe głównie dlatego, że duża część pracowników WUG to pracownicy inspekcyjno-techniczni, którzy posiadają uprawnienia, dawniej nazywało się to kartą górnika, a teraz jest to jakby dodatek za wysługę lat, który obecnie jest na poziomie 60%. To jest analogiczne rozwiązanie jak to, które dotyczy wszystkich pracowników zakładów górniczych. Stąd kwota wynagrodzenia jest trochę wyższa, ale od razu też wyjaśnię, że wynagrodzenia pracowników w kopalniach są zdecydowanie, ale to zdecydowanie wyższe.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#AdamMirek">Pozostałe wydatki bieżące na 2024 r. zaplanowane zostały w kwocie 22 991 tys. zł i będą przeznaczone na pochodne od wynagrodzeń – ok. 10 000 tys. zł, opłaty czynszowe – 2555 tys. zł, krajowe podróże służbowe – 1120 tys. zł oraz na pozycję określoną jako wypłaty dla członków komisji powoływanych przez prezesa WUG – 270 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#AdamMirek">Trzecia grupa wydatków WUG to wydatki majątkowe, które na 2024 r. zostały zaplanowane w kwocie 2565 tys. zł, czyli 2,8% całości budżetu. Ok. 500 tys. zł z tej kwoty zostanie przeznaczone na zabudowę układu instalacji klimatyzacji i wentylacji w pomieszczeniach Archiwum Dokumentacji Mierniczo-Geologicznej WUG. To jest archiwum, do którego są przenoszone dokumenty mierniczo-geologiczne ze zlikwidowanych kopalń. Ta komórka WUG pełni bardzo ważną rolę, ponieważ tam jest dostępna informacja o stanie środowiska, działek, możliwości zabudowy itd., która na bieżąco jest wykorzystywana dla wielu potrzeb społecznych, głównie w rejonach Górnego Śląska i Dolnego Śląska, ale także wszędzie tam, gdzie górnictwo w jakiś sposób oddziaływało na powierzchnię gruntów.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#AdamMirek">Pozostała część wydatków majątkowych w kwocie 1562 tys. zł to będą wydatki inwestycyjne związane z budownictwem, czyli chodzi o dokończenie remontu pomieszczeń i otoczenia Wyższego Urzędu Górniczego. Trzeba m.in. wymienić płoty, które po prostu się walą, to należy zrobić. Oprócz tego przewidujemy zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej oraz termomodernizację jednego z budynków, który znajduje się w trwałym zarządzie WUG, a także dokonanie zakupu i wykonanie instalacji klimatyzacji w pomieszczeniach biurowych WUG. Ok. 500 tys. zł planujemy wydać w 2024 r. na zakup samochodów służbowych.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#AdamMirek">To wszystko, jeśli chodzi o planowany budżet Wyższego Urzędu Górniczego na przyszły rok. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#MarekSuski">Czy są jakieś pytania? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#KrzysztofGadowski">Szczerze powiem, że nie zadawałbym tego pytania, a nawet nie zabierałbym głosu w kwestiach dotyczących Wyższego Urzędu Górniczego, ale muszę pana zapytać, po raz pierwszy, a mam przyjemność śledzić od kilkunastu lat budżet WUG.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#KrzysztofGadowski">Do dokumentu dotyczącego planowanych finansów dołączył pan korespondencję z wicepremierem Sasinem, ministrem finansów. Załącza pan jeszcze swój list przewodni do ministra Sasina z prośbą o środki budżetowe. Ta korespondencja pochodzi sprzed kilku miesięcy. Projekt budżetu tworzy się oczywiście wcześniej, we wrześniu, pani minister finansów tłumaczy panu w swoim piśmie, jak się tworzy budżet i kiedy ewentualnie można skorzystać z dodatkowych uwag i prosić o te środki.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#KrzysztofGadowski">Pytanie do pana jest następujące. Zawsze w Wyższym Urzędzie Górniczym problemem były płace, co wiązało się z kłopotami z zatrudnieniem odpowiedniej liczby osób, ponieważ ludzie z WUG uciekają do jednostek albo zakładów górniczych, w których, jak pan powiedział, pracownicy zarabiają dużo, dużo więcej, słowo „dużo” padło chyba trzy razy. Chciałbym od pana usłyszeć, bo mówiąc o średniej, podkreślił pan, że było to w ostatnim czasie – co to znaczy w ostatnim czasie? Chciałbym też usłyszeć, co to znaczy dużo, dużo, dużo więcej?</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#KrzysztofGadowski">I kolejne pytanie – czy pan wykonywał jakieś ruchy, aby te 19 000 tys. zł, jeśli dobrze pamiętam, uzyskać na płace? Prawda jest bowiem taka, że większość środków, które macie państwo w budżecie, to są środki przeznaczone na płace i pochodne.</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#AdamMirek">Ta wiedza wynika z moich rozmów, bo nie mam kompetencji do uzyskania informacji z kopalni, ile i kto zarabia, jaka jest tam średnia zarobków, ale z rozmów z pracownikami kopalń wynika, że nasz pracownik, który kontroluje całe działy w kopalni, zarabia mniej więcej połowę tego, co pracownik kopalni, kierownik działu, który jest kontrolowany przez mojego pracownika. To jest jedna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#AdamMirek">Druga rzecz – pyta pan o te pieniądze, że to powinno być robione wcześniej… W rozmowach z kierownictwem Ministerstwa Aktywów Państwowych zabiegałem, wielokrotnie o tym się rozmawiało, natomiast nie były to jakieś wnioski formalne. Asumptem do tego, żeby sprawę ruszyć, stało się pismo przewodniczącego Grzesika z Sekretariatu Górnictwa i Energetyki. Uznałem w tym momencie, że należy to sformalizować, ponieważ ten problem został już również zauważony przez stronę społeczną. Problem wzrostu płac w urzędach, jakichkolwiek, w tym również w Wyższym Urzędzie Górniczym, był zawsze trudnym problemem i od wielu, wielu lat to był problem trochę z boku. Te płace zawsze były niższe niż w przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#AdamMirek">Czy jeszcze coś powinienem wyjaśnić?</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#KrzysztofGadowski">Powiedział pan, że zgodnie z budżetem liczba pracowników wynosi 519, a średnia płaca – 10,3 tys. zł. Czy mógłby pan powiedzieć, ilu pracowników dzisiaj pan potrzebuje do realizacji swoich zadań? Zawsze sprawnie w sprawozdaniu pisze pan, ile zakładów nadzorujecie. Może zacytuję, żebym się nie pomylił…</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#AdamMirek">Na dziś, z tego, co pamiętam, mamy ok. 50 wakatów. W piśmie do pani minister podkreśliłem, że do innego pracodawcy odeszło od nas 63 pracowników, głównie do przemysłu. Zakłady górnicze wysysają nam pracowników i to jest stała tendencja.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#AdamMirek">Pytał pan, od kiedy to się zaczęło. Głównie od momentu, kiedy inflacja poszła w górę. Wtedy dysproporcja między wynagrodzeniem w urzędach górniczych a wynagrodzeniem pracowników kopalń siłą rzeczy… To nie jest oczywiście kwestia, że ja pracownikom kopalń czegoś zazdroszczę, ale siłą rzeczy mają oni większą możliwość wypracowania sobie większych dochodów, możliwość rozwiązania problemu płacowego. My długi czas próbowaliśmy działać metodami organizacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#AdamMirek">Od dwóch lat, od 2021 r., znieśliśmy jeden z urzędów na Górnym Śląsku, połączyliśmy trzy urzędy w dwa. To nie odbyło się w ten sposób, że ludzie z jednego urzędu całkowicie odeszli, tylko oczywiście wzmocniliśmy dwa pozostałe, ale de facto jakąś oszczędność etatową uzyskaliśmy. Znieśliśmy tzw. specjalistyczny urząd górniczy, czyli urząd powołany do kontroli i nadzoru nad urządzeniami podstawowymi, takimi jak szyby, maszynownie, maszyny wyciągowe, główne stacje wentylatorowe itd. Ten urząd został zniesiony, a jego zadania przejął departament WUG.</u>
          <u xml:id="u-1.47" who="#AdamMirek">Inaczej mówiąc, urząd został niejako wchłonięty przez WUG i w ten sposób zaoszczędziliśmy kilka etatów administracyjnych, zmniejszyła się trochę obsługa prawna i księgowa, a to pozwoliło nam się zmieścić w budżecie zadaniowym i nieco podnieść zarobki pracownikom. Jak się jednak okazuje, to było niewystarczające, a ostatnie dwa lata to był główny powód, dla którego pracownicy z urzędów górniczych przechodzą do kopalń, wręcz nam uciekają. Praktycznie nie możemy przeprowadzić naboru, prowadzimy nabory kilkukrotnie, obniżamy wymagania, a przecież pracownikami nadzorującymi zakłady górnicze powinni być ludzie posiadający odpowiednią wiedzę specjalistyczną i doświadczenie, żeby prowadzona kontrola nie była iluzoryczna.</u>
          <u xml:id="u-1.48" who="#AdamMirek">Poruszamy się w sferze bezpieczeństwa pracy we wszystkich zakładach górniczych i powiem brutalnie i szczerze – od wysokości płacy zależy to, co mogę na rynku zaoferować i kogo mogę w zamian otrzymać. Nie chciałbym, a tak już było w latach 80. ubiegłego wieku, że selekcja kadr do WUG była wybitnie negatywna. W którymś momencie ten trend udało się zatrzymać, ale obawiam się, że może to mieć ostatecznie wpływ na bezpieczeństwo pracy w górnictwie i stąd moja prośba.</u>
          <u xml:id="u-1.49" who="#AdamDziedzic">Moje pytanie zatem jest następujące: Jak wyglądało to rok wcześniej czy dwa lata wcześniej? Czy państwo po projekcie budżetu składaliście już kiedykolwiek takie pisma, czy składaliście je do właściwego ministra jeszcze przed przygotowaniem projektu?</u>
          <u xml:id="u-1.50" who="#AdamMirek">Problem się nasila. W zeszłym roku on jeszcze nie był aż tak bardzo palący, nie było jeszcze widać tych różnic i tego bardzo dużego wzrostu rozbieżności, tych nożyc między zarobkami w kopalniach i urzędach górniczych. Dlatego złożyłem te pisma. Uważam, że moim obowiązkiem jest przynajmniej spróbować powalczyć o wyższe płace dla pracowników, a ponieważ ta podwyżka nie obejmuje mojego wynagrodzenia, nikt mi nie zarzuci, że walczę o swoje. To jest kwestia pracownicza oraz kwestia jakości pracy urzędów górniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.51" who="#MarekSuski">W tej sytuacji zapytam państwa, czy część budżetowa referowana przez prezesa WUG jest przez państwa przyjęta pozytywnie? Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja tę część budżetową zaopiniowała pozytywnie. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-1.52" who="#MarekSuski">Przechodzimy do realizacji kolejnego punktu porządku dziennego. Jest nim część budżetowa 51 – Klimat. Referował będzie minister klimatu oraz prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-1.53" who="#MarekSuski">Teraz część budżetowa 48 – Gospodarka złożami kopalin. Klimat był przedstawiony razem z Energią. Tę część budżetową zreferuje minister przemysłu. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.54" who="#MarzenaCzarnecka">Proszę państwa, w części 48 dochody budżetowe zostały zaplanowane w wysokości 1110 tys. zł i wynikają głównie z rozliczenia środków dotacyjnych przez podmioty, które realizują program reformy górnictwa. Zaplanowane wydatki to kwota 2 385 458 tys. zł, z czego na zadania związane z górnictwem i kopalnictwem przypadają 2 378 308 tys. zł i to są dotacje podmiotowe związane z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, Kopalnią Soli w Wieliczce, Kopalnią Soli Bochnia, SRK, czyli Spółką Restrukturyzacji Kopalń, oraz Kopalnią Siarki „Machów”. To jest związane ze sprawowaniem ogólnego zarządu przez ministerstwo nad tymi podmiotami.</u>
          <u xml:id="u-1.55" who="#MarzenaCzarnecka">Na finansowanie zadań związanych z restrukturyzacją sektora górnictwa węgla kamiennego zaplanowana jest kwota 1 974 783 tys. zł i to są środki związane ze środkami, które zostały zaproponowane w poprzednich latach z przeznaczeniem na restrukturyzację sektora węgla kamiennego, głównie na likwidację kopalń i zabezpieczanie sąsiednich kopalni, przede wszystkim przed zagrożeniami wodnymi, gazowymi i pożarowymi oraz na naprawę szkód górniczych. Na utrzymanie i zabezpieczenie oraz ratowanie zabytkowych części zakładów górniczych oraz całkowitą likwidację tych zakładów zaplanowano 90 701 tys. zł. Te środki otrzymują: Kopalnia Soli „Wieliczka” i Kopalnia Soli Bochnia. Na finansowanie związane z pracami konserwacyjnymi, monitoringiem wód podziemnych i powierzchniowych oraz odwadnianiem wyrobisk przeznaczy się 24 505 tys. zł, które otrzymają Kopalnia Siarki „Machów” w likwidacji oraz SRK. I w końcu Muzeum Górnictwa Węgla Kamiennego w Zabrzu na finansowanie zadań związanych z utrzymaniem zabytkowych części Kopalni „Guido” w Zabrzu oraz Kopalni „Królowa Luiza” otrzyma kwotę 14 194 tys. zł. W monitoring procesów restrukturyzacyjnych wykonywanych przez ARP zostanie natomiast zaangażowana kwota 310 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.56" who="#MarzenaCzarnecka">Na pokrycie kosztów administracyjnych i technicznych oraz kosztów obsługi merytorycznej zaplanowano kwotę 6590 tys. zł, a na prowadzenie badań statystycznych  – 530 tys. zł. Na zadania wynikające z programu pozamilitarnych przygotowań obronnych zostanie wydatkowanych 30 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.57" who="#MarzenaCzarnecka">Na wynagrodzenia w części 48 przeznaczono 4360 tys. zł, z czego dla osób nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń – 390 tys. zł, dla członków korpusu służby cywilnej – 3740 tys. zł, a dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe  – 230 tys. zł. Tyle z mojej strony.</u>
          <u xml:id="u-1.58" who="#MarekSuski">Przechodzimy do tury pytań. Czy macie państwo pytania? Proszę bardzo, pan poseł Zyska.</u>
          <u xml:id="u-1.59" who="#IreneuszZyska">Pan minister opuścił już posiedzenie, nie ma również prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Pan przewodniczący także nie zapytał, czy nie ma sprzeciwu wobec projektu budżetu NFOŚiGW. Mam w tym zakresie kilka istotnych pytań, m.in. nie znalazłem w założeniach, w części opisowej do budżetu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska takich programów jak „Ciepłe mieszkanie”. Chciałem też zapytać… Nie ma mowy o kontynuacji tego ważnego programu, który był realizowany w ubiegłym i bieżącym roku.</u>
          <u xml:id="u-1.60" who="#IreneuszZyska">Chciałem też zapytać, zgodnie z deklaracją wprowadzenia programu, o program „Wodoryzacja gospodarki” – kiedy to nastąpi? Według mojej najlepszej wiedzy, na tę chwilę nie jest jeszcze podpisana umowa o finansowaniu tego programu. Czy coś się w tej sprawie zmieniło? To jest kluczowy program w obszarze rozwoju gospodarki wodorowej, finansowania gospodarki wodorowej w Polsce, jedno z dwóch źródeł, oprócz „Krajowego planu odbudowy i zwiększania odporności”.</u>
          <u xml:id="u-1.61" who="#IreneuszZyska">Ponadto chciałem zapytać o takie programy jak „Moje ciepło” i „Stop smog” w zakresie budżetu na 2024 r., gdyż nie jest on skwantyfikowany co do wartości bezwzględnych. Chcę też zapytać, jak będzie realizowany program „Czyste powietrze” oraz program „Mój prąd”? Chciałbym uzyskać odpowiedzi na te pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.62" who="#MarekSuski">Panowie mają niestety rację, mówiąc, że ten punkt już przeszliśmy, ale myślę, że możemy do tego wrócić. Można też zadać pytania na piśmie, choć nie wiadomo, czy zostanie na nie udzielona odpowiedź. Tak czy inaczej, szanowni państwo, powiem tylko tyle, że to jest bardzo skrócony sposób pracy nad budżetem i te uwagi pana posła są jednak uzasadnione, bo ja też nie słyszałem o żadnych planach dotyczących Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, a to jest przecież ponad 100 000 000 tys. zł przeznaczonych na różne cele. Warto byłoby coś na ten temat usłyszeć, ale być może jest tak, że będzie kontynuowana dotychczasowa polityka i większych zmian nie będzie, a do tej polityki NFOŚiGW, o ile sobie przypominam, nie było wielu uwag przy omawianiu poprzedniego budżetu, ponieważ fundusz realizuje cele strategiczne, wykorzystując środki zgodnie z przeznaczeniem. Nawet Najwyższa Izba Kontroli nie miała specjalnie uwag w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-1.63" who="#MarekSuski">Prosiłbym państwa ministrów i przedstawicieli resortów o nieco szersze przedstawianie swoich części budżetowych, bo jak nie ma koreferatów, to posłowie później dziwią się, że coś zostało omówione, choć, delikatnie mówiąc, tylko zostało chyba powiedziane, że ma być omówione, ale cóż…</u>
          <u xml:id="u-1.64" who="#MarekSuski">Przechodzimy do pytań do pani minister przemysłu Marzeny Czarneckiej. Jak powiedziałem, wielka prośba do państwa o szersze przedstawianie planów budżetowych, a do państwa posłów o zadawanie pytań, skoro nie ma koreferatów. Czy są jakieś pytania do pani minister? Czy pani minister chciałaby o coś uzupełnić swoje wystąpienie?</u>
          <u xml:id="u-1.65" who="#MarekSuski">Czy macie państwo jeszcze jakieś uwagi do tej części budżetowej? Pan przewodniczący Dziedzic, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.66" who="#MarekSuski">Czy wobec tego mogę przyjąć, że ta część budżetowa uzyskała akceptację Komisji? Nie słyszę sprzeciwu. Stwierdzam, że pozytywnie zaopiniowaliśmy część budżetową 48 – Gospodarka złożami kopalin, przedstawioną przez panią minister przemysłu Marzenę Czarnecką.</u>
          <u xml:id="u-1.67" who="#MarekSuski">Przechodzimy do części budżetowej 55 – Aktywa państwowe. Ministerstwo Aktywów Państwowych reprezentuje pan minister Robert Kropiwnicki. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-1.68" who="#RobertKropiwnicki">Wysoka Komisjo, mam zaszczyt zaprezentować projekt budżetu w części 55, który obejmuje po stronie dochodów ponad 3 000 000 tys. zł, na które składają się głównie przychody z dywidendy oraz z opłat egzaminacyjnych dla kandydatów na członków organów nadzorczych, wpływów z tytułu wynajmowanych pomieszczeń oraz z rozliczeń z ZUS i zwrotów z lat ubiegłych. To są główne pozycje, które dotyczą dochodów.</u>
          <u xml:id="u-1.69" who="#RobertKropiwnicki">Wydatki w tej części budżetowej wyniosą ponad 100 000 tys. zł i zostaną przeznaczone głównie na świadczenia na rzecz osób fizycznych, na wydatki bieżące jednostek budżetowych – 93 000 tys. zł, na wydatki majątkowe – 4000 tys. zł oraz na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej – 2600 tys. zł. To są główne pozycje wydatkowe. Wspomniane przeze mnie już świadczenia na rzecz osób fizycznych to kwota 127 tys. zł przeznaczona na wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzeń, w tym wydatki związane z bezpieczeństwem, higieną pracy, refundacją kosztów zakupu dla pracowników środków BHP, w tym m.in. okularów itp.</u>
          <u xml:id="u-1.70" who="#RobertKropiwnicki">Wydatki bieżące jednostek budżetowych to są wynagrodzenia osobowe – łącznie 54 000 tys. zł, pochodne od wynagrodzeń – 10 000 tys. zł, składki na ZUS i wszystkie związane z tym koszty. Wydatki majątkowe to głównie remont siedziby, w tym monitoring wizyjny wraz z dostosowaniem pomieszczeń oraz zakup innych sprzętów koniecznych do funkcjonowania urzędu. Kwota 2600 tys. zł, czyli środki związane ze współfinansowaniem projektów unijnych, zostanie przeznaczona zarówno na wynagrodzenia osobowe, jak i na koszty funkcjonowania powołanej instytucji kluczowej, która obsługuje wszystkie bieżące działania administracyjne. Na ten cel przeznaczono 415 tys. zł. Na obronę narodową planujemy przeznaczyć 55 tys. zł, w tym znajdują się środki na szkolenia obronne administracji i zakup niezbędnego wyposażenia.</u>
          <u xml:id="u-1.71" who="#RobertKropiwnicki">W skrócie to tyle. Jeśli macie państwo jakieś dodatkowe pytania, to oczywiście na nie odpowiem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.72" who="#MarekSuski">Chciałbym się dowiedzieć, jak państwo w tej sytuacji chronicie, jak wspieracie te spółki? Kto wynajął tych napastników? Za czyje pieniądze oni napadają na publiczne media? Jak państwo widzicie kwestię strat? Wyłączenie sygnału to są wielkie straty dla Skarbu Państwa, liczone już w dziesiątkach milionów złotych. Czy macie państwo jakiś program naprawy sytuacji? Co na ten temat pan minister może powiedzieć, o ile pan minister zechce coś odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-1.73" who="#MarekSuski">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.74" who="#RobertKropiwnicki">Mnie również martwią te napady osób nieuprawnionych, które przebywają w ośrodkach i które, niestety, przynajmniej w części podają się chyba za posłów, co jest szczególnie martwiące, bo naraża na szwank autorytet nas wszystkich jako posłów. Proszę jednak pamiętać, że ja reprezentuję Ministerstwo Aktywów Państwowych, a zgodnie z decyzją poprzedniego rządu, w ramach ustawy o zasadach gospodarowania mieniem państwowym i wydanego na jej podstawie rozporządzenia Rady Ministrów, prawa z akcji w spółkach Skarbu Państwa, takich jak TVP, Polskie Radio i Polska Agencja Prasowa, wykonuje minister kultury, czyli to nie minister aktywów państwowych jest właściwy do wypowiadania się w tej sprawie, ponieważ nie sprawuje bezpośredniego nadzoru nad tymi spółkami.</u>
          <u xml:id="u-1.75" who="#RobertKropiwnicki">Nasza wiedza jest oczywiście wiedzą powszechną na temat tego, co się dzieje i o czym mówił pan przewodniczący. Możemy się naturalnie różnić w kwestii oceny, kto jest uprawniony, a kto nie, ale niewątpliwie postępowanie wielu osób jest w tych przypadkach nieodpowiedzialne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.76" who="#MarekSuski">Zgłasza się pan poseł Janusz Kowalski, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.77" who="#JanuszKowalski">Ministerstwo Aktywów Państwowych w sposób profesjonalny uczestniczy w pracach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w zakresie wypracowywania na bieżąco dobrych praktyk związanych z nadzorem nad wszystkimi spółkami Skarbu Państwa, żeby ten nadzór, bez względu na to, który minister wykonuje prawa z akcji, był sprawowany według jednolitych standardów.</u>
          <u xml:id="u-1.78" who="#JanuszKowalski">Zwracam uwagę na jeden, bardzo ważny aspekt. Otóż dzisiaj przedmiotem m.in. kontroli poselskiej, przedmiotem debaty są wydarzenia związane ze zwołaniem nadzwyczajnych walnych zgromadzeń akcjonariuszy w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dniu 19 grudnia, z pominięciem, co udało się na pewno i ponad wszelką wątpliwość ustalić, art. 4066, czyli z pominięciem poinformowania członków władz spółek, których dotyczyły te nielegalne działania, w mojej ocenie, podjęte podczas walnych zgromadzeń. Członkowie władz spółek zostali pominięci przy zapraszaniu osób na zwołane walne zgromadzenia. Innymi słowy, prezesi i członkowie zarządów, którzy w sposób nieuprawniony zostali odwołani przez Bartłomieja Sienkiewicza, nie zostali nawet zaproszeni na walne zgromadzenie, a taki obowiązek prawny istnieje.</u>
          <u xml:id="u-1.79" who="#JanuszKowalski">W związku z tym zachęcam pana ministra do przyjrzenia się sprawie i wypracowania jednolitych standardów, ponieważ jeżeli powołujecie się na Kodeks spółek handlowych, a następnie ten kodeks łamiecie, to prowadzi do gigantycznego chaosu. Po to ten przepis istnieje, żeby w sytuacji, w której – zakładając działania legalne – zaprasza się prezesów i członków zarządów do udziału w walnym, żeby w przypadku ich odwołania nie podejmowali już żadnych działań po dokonaniu tejże czynności, żeby nie podejmowali żadnych działań, które są niezgodne z interesem spółki. Inaczej mówiąc, za ten chaos, który powstał w zakresie nadzoru nad spółkami Skarbu Państwa, bezpośrednio odpowiada państwa rząd. Zachęcam do tego, żeby nie uchylać się od odpowiedzialności również w zakresie wypracowywania dobrych praktyk, jeśli chodzi o nadzór nad spółkami Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.80" who="#JanuszKowalski">Jeżeli chodzi o kwestie prawne, to sprawa jest oczywista. Istnieje jeden legalny zarząd TVP SA, pan prezes Michał Adamczyk. Wprost mówi o tym ustawa o Radzie Mediów Narodowych, ale również Kodeks spółek handlowych, na który państwo się powołujecie. Jeśli dobrze pamiętam, chodzi o art. 385, który mówi, że jeżeli są określone innymi przepisami procedury powołania członków zarządów, to w tym zakresie jest wyłączone władztwo działania na zasadach ogólnych. Innymi słowy, nie mieliście żadnego prawa, co oczywiście również potwierdza wyrok Trybunału Konstytucyjnego, do tego, aby minister sprawujący nadzór nad spółkami medialnymi odwoływał władze tych spółek. Chciałbym, żeby to zostało bardzo wyraźnie zaprotokołowane.</u>
          <u xml:id="u-1.81" who="#JanuszKowalski">Mam nadzieję, że pan minister, który dziś wykonuje prawa z akcji nad spółkami Skarbu Państwa, z tymi przepisami jednak się zapozna, żeby taka praktyka już nigdy nie została użyta w stosunku do innych spółek, bo nie mam żadnych wątpliwości, że ani jedna z dokonanych zmian nie zostanie zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym. Po tym oczywiście będzie kwestia pozwów odszkodowawczych i postępowań odszkodowawczych. Mam nadzieję, że Prokuratoria Generalna będzie wspierać te działania.</u>
          <u xml:id="u-1.82" who="#JanuszKowalski">Chodzi o wszystkie osoby, które nielegalnie przebywają m.in. na ul. Woronicza 17 i zajmują na przykład gabinet prezesa Adamczyka, które wstrzymały nadawanie przekazu, tak jak 42 lata temu w stanie wojennym. Straty wynikające z działania tych osób, w mojej ocenie nielegalnego, są gigantyczne, wielomilionowe. Mam nadzieję, że ministerstwo również włączy się później w proces egzekucji i pokrycia z majątków osób nieuprawnionych, łącznie z majątkiem osobistym pana ministra Bartłomieja Sienkiewicza, wszystkich poniesionych strat. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-1.83" who="#MarekSuski">Czy pan minister zechce się do tego odnieść?</u>
          <u xml:id="u-1.84" who="#RobertKropiwnicki">Możemy mieć oczywiście różnicę zdań w kwestii, kto tam jest uzurpatorem. Naszym zdaniem minister kultury miał prawo, zarówno według Kodeksu spółek handlowych, jak i na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów, do wykonania praw z posiadanych akcji. Państwo możecie i oczywiście próbujecie robić na tym swoją politykę, ale fakty są takie, że prawo własności i prawo z akcji wykonuje minister kultury, który wykorzystał w tym przypadku uprawnienia przysługujące mu na podstawie regulacji Kodeksu spółek handlowych, uznając przy tym, że inne organy są nieuprawnione do podejmowania decyzji w tym zakresie, jak również działając w trosce o interes spółki i majątek, którym ona dysponuje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.85" who="#MarekSuski">Rozumiem, że państwo nie uznajecie niczego, co przyjął poprzedni rząd, ale jednak istnieje porządek prawny, który należy szanować. Chyba że uznajecie, że przywracanie, według was, praworządności, która została przez nas zniszczona, może być dokonane niepraworządnymi metodami. W taki sposób nie przywrócicie jednak praworządności, tylko ją jeszcze bardziej popsujecie.</u>
          <u xml:id="u-1.86" who="#MarekSuski">Przypominam, że rozmawiałem z panem ministrem Borysem Budką, który proponował, aby sprawę skierować do prokuratury. Ta sprawa została skierowana do prokuratury, ale w tej chwili czekam na jakiś ruch ze strony Skarbu Państwa, ponieważ jeśli jakaś grupa ludzi, sama nazywająca się „grupą wejście”, napada na instytucje, nie przedstawia żadnych dokumentów, a z tego, co udało się ustalić, kontaktuje się z różnymi osobami, które nie są członkami rządu, to wygląda na jakąś zorganizowaną grupę przestępczą, która działa bezpodstawnie. To wymagałoby jednak reakcji ministerstwa, jednego i drugiego, może spraw wewnętrznych? Policja stoi i się przygląda, nie wiadomo, na jakiej zasadzie wpuszcza takie osoby do instytucji, te osoby tam siedzą dniami i nocami, jedni przychodzą, drudzy wychodzą.</u>
          <u xml:id="u-1.87" who="#MarekSuski">„Grupa wejście” miała również przedstawicieli z kancelarii adwokackich, którzy mówili, że są upoważnieni przez Skarb Państwa, ale nie chcieli podać żadnych szczegółów ani przedstawić dokumentów. Twierdzili, że powinniśmy uwierzyć na słowo, bo skoro mówią, że mają, to znaczy, że mają, ale tych dokumentów nie przedstawili.</u>
          <u xml:id="u-1.88" who="#MarekSuski">To jest sytuacja, jaka ostatnio miała miejsce w stanie wojennym, kiedy wyłączono program, telewizja została przejęta i jeden pan w ciemnych okularach powiedział, że aby pogodzić Polaków, którzy są skłóceni, trzeba zaprowadzić porządek i taki porządek został zaprowadzony. Dzisiaj ci państwo z „grupy wejście” w wymienianej między sobą korespondencji też stwierdzali, że to pachnie stanem wojennym. To jest sytuacja nadzwyczajna i albo-albo. Albo podejmiecie jakieś kroki, aby tę sytuację załagodzić, żeby przywrócić ład prawny, bo dziś bezprawnie ten ład podważacie, albo po prostu ten ład prawny zmienicie.</u>
          <u xml:id="u-1.89" who="#MarekSuski">Macie większość w Sejmie i możecie przyjąć odpowiednie ustawy. Nie twierdzimy, że nie macie prawa dokonać zmian, tylko te zmiany powinny być dokonane w cywilizowany sposób, zgodny z prawem. W tej chwili nawet międzynarodowe organizacje mówią, że metoda, którą wybrał rząd Donalda Tuska, jest najgorsza z możliwych, bo pokazuje ona brak szacunku dla praworządności.</u>
          <u xml:id="u-1.90" who="#MarekSuski">Najpierw zgłaszał się pan przewodniczący, a później pan poseł. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.91" who="#KrzysztofGadowski">Bardzo prosiłbym, żebyśmy wrócili do tematu dzisiejszego posiedzenia Komisji. Na godzinę 15.00 w tej sali zostało zwołane posiedzenie dotyczące rozpatrzenia i zaopiniowania dla Komisji Finansów Publicznych rządowego projektu ustawy budżetowej na rok 2024. Przeszliśmy kilka punktów, stoimy przed kolejnymi, m.in. ważnym punktem związanym z bezpieczeństwem energetycznym Polski, jakim jest budżet URE. Przyjmijmy kolejny punkt programu i realizujmy porządek obrad, a jeśli będziecie mieć państwo wolę podyskutowania na inne tematy, to zostaniecie po zakończeniu obrad Komisji. Członkowie Komisji zainteresowani tematyką dzisiejszego posiedzenia proszą o to, abyśmy prowadzili dalszą dyskusję, ale zgodnie z przyjętym porządkiem obrad Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych. Tylko o to pana proszę, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-1.92" who="#MarekSuski">Pan poseł Janusz Kowalski, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.93" who="#JanuszKowalski">Zgadzam się oczywiście z panem przewodniczącym Gadowskim, że powinniśmy procedować zgodnie z porządkiem obrad, ale korzystając z okazji, możemy sobie porozmawiać z panem sekretarzem stanu.</u>
          <u xml:id="u-1.94" who="#MarekSuski">Pan Janusz Kowalski, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.95" who="#JanuszKowalski">Korzystając z okazji, chciałem szanownego pana ministra Kropiwnickiego uprzejmie prosić, aby porozmawiał ze swoim szefem, panem ministrem Borysem Budką, który powinien jednak wydać oświadczenie dotyczące tego, czy jego małżonka uczestniczyła, czy nie uczestniczyła w „grupie wejście”, która przygotowała atak na media.</u>
          <u xml:id="u-1.96" who="#MarekSuski">Pan poseł Małecki, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.97" who="#KrzysztofGadowski">Jeśli pan uważa, że posłowie, którzy otrzymali ten dokument, potrzebują jeszcze koreferatów, to niech każdy poseł przygotuje się do koreferatu z danego działu. Wtedy będziemy mieli koreferaty bez potrzeby wyznaczania jednego, dwóch czy trzech posłów, bo 30 posłów będzie miało swój koreferat i będą tak przygotowani do dyskusji o budżecie, że będziemy mogli pytać ministra o każdy przecinek oraz ile zer stoi jeszcze po przecinku.</u>
          <u xml:id="u-1.98" who="#MarekSuski">Najpierw zgłaszał się pan poseł Małecki, a później pan poseł Zyska. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.99" who="#MaciejMałecki">Mówimy o wymiernych, konkretnych, policzalnych stratach idących w dziesiątki, a nawet setki milionów złotych. To są straty z powodu niewyemitowanych reklam, to jest ryzyko kar za niewyemitowane reklamy, to jest ryzyko kar za naruszenie koncesji za programy, które były zakupione do wyemitowania na dany region Polski, na obszar Polski, a trafiły na cały świat w związku z żonglowaniem pasmami. To są także straty związane z gangsterskim wyłączeniem sygnału TVP, infrastruktury krytycznej, co podkreślam. To jest także narażenie Telewizji Polskiej na ubytek udziałów w konkurencyjnym rynku medialnym.</u>
          <u xml:id="u-1.100" who="#MaciejMałecki">Na tym rynku nie ma próżni, tu jest bardzo agresywna konkurencja i jeśli TVP (spółka Skarbu Państwa), jeśli Polskie Radio (spółka Skarbu Państwa) czy Polska Agencja Prasowa (spółka Skarbu Państwa) tracą rynek, to na ich miejsce wchodzą inne firmy i oznacza to przysporzenie zysków innym firmom. Za tę sytuację muszą odpowiedzieć konkretni udzie, którzy do niej doprowadzili, poczynając od osób, które pominęły obowiązujące przepisy i całkowicie niezgodnie z obowiązującym prawem próbowały w nocy dokonać zmian, które prowadziły działania bardzo mocno uderzające w finanse i wiarygodność publicznych mediów.</u>
          <u xml:id="u-1.101" who="#MaciejMałecki">Potwierdzam w tym momencie, że słowa wypowiedziane przez pana posła Janusza Kowalskiego i pana przewodniczącego Marka Suskiego były jak najbardziej uzasadnione. Minister Aktywów Państwowych, nawet jeśli nie ma tego wprost w przepisach, to jednak jest on wyznacznikiem dobrych standardów, ponieważ w Ministerstwie Aktywów Państwowych jest największy ciężar wykonywania praw z akcji i warto bardzo mocno ten głos przenieść na forum rządu, żeby zatrzymać niezwykle szkodliwe działania „grupy wejście”, ludzi, którzy gdzieś w tylnych kieszeniach spodni czy marynarek noszą jakieś instrukcje dotyczące zachowania się przy najściu na gmachy publicznych mediów. Zorganizowane grupy namawiają się na komunikatorach, jak wejść do budynku TVP czy Polskiego Radia. To jest coś, co w normalnie funkcjonującym państwie się nie zdarza. Uważam, że z tej Komisji, która zajmuje się Skarbem Państwa, w której zasiadają posłowie z dużym doświadczeniem, powinien wypłynąć silny głos, apel o opanowanie się, póki jest jeszcze czas. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.102" who="#IreneuszZyska">Chcę powiedzieć, że jestem przygotowany do merytorycznej dyskusji, ale pan minister w ogóle nie przedstawił części budżetowej 51 – Klimat ani części dotyczącej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dlatego pana apel o to, aby wszyscy posłowie przygotowali się do koreferatu i o coś zapytali, trafia w próżnię, jest tak jakby…</u>
          <u xml:id="u-1.103" who="#IreneuszZyska">Mam do państwa apel, do większości parlamentarnej, jak również do obecnego tutaj pana ministra Roberta Kropiwnickiego reprezentującego rząd, bo pana ministra Motyki już nie ma, żebyście państwo poważnie traktowali dyskusje o projektach ustaw, a tym bardziej dyskusję o najważniejszej ustawie, jaką jest ustawa budżetowa. To dzisiejsze przedstawienie projektu budżetu odebrałem tak, że lecimy po łebkach i cicho, żeby nikt nie zorientował się, że tam jest jakaś inna kwestia. Panowie szybko wyszli, a że temat jest już odfajkowany, zorientowałem się, kiedy głos zabierała już pani minister przemysłu. Czy to jest poważny parlamentaryzm?</u>
          <u xml:id="u-1.104" who="#IreneuszZyska">Proszę państwa, za naszych czasów to było niemożliwe. Po prostu to było niemożliwe. Jako wiceminister klimatu i środowiska stawiałem sobie za punkt honoru, żeby profesjonalnie i w szczegółach przedstawić Komisji projekt budżetu w części, za którą odpowiadałem. Z waszej strony jest to ewidentny brak przygotowania. To jest zdecydowanie poniżej wysokiego poziomu, który wyznaczyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-1.105" who="#MarekSuski">Pan poseł Dziedzic, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.106" who="#AdamDziedzic">Dlatego nie bardzo rozumiem, szanowny panie pośle, gdzie tutaj jest ten niski poziom, o którym pan mówił. Czy on wynika z tego, że posłowie nie zadają pytań, czy z tego, że sprawa jest według pana zreferowana nienależycie? Jeśli temat nie jest należycie zreferowany, to pytania służą temu, aby pewne kwestie wyjaśnić. Do tej pory nie było takiego problemu, że ktoś zadał pytanie, a kwestia nie została wyjaśniona. Teraz nagle wracamy do pierwszego punktu dzisiejszego porządku obrad, a przypominam, że jesteśmy już bodaj przy czwartym albo piątym. Zdaje się, że przy czwartym, bo jeden punkt przesunęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-1.107" who="#AdamDziedzic">Szanowni państwo, traktujmy się nawzajem poważnie. Wszyscy jesteśmy tutaj po to, aby realizować swoje parlamentarne obowiązki, pracujemy w Komisji, każdy może zadawać pytania i proszę to czynić. Odnoszę bowiem wrażenie, że wyszliśmy poza porządek dzisiejszych obrad i będziemy się teraz nawzajem przekonywać co do słuszności, kto ma rację, a kto jej nie ma, będzie pewnie debata o wyższości świąt Wielkiej Nocy nad świętami Bożego Narodzenia i wcale się nie zdziwię. Traktujmy się poważnie. Bardzo o to proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.108" who="#MarekSuski">Doniesienia prasowe mówią, że Skarb Państwa jest niszczony, że są usuwane archiwa Telewizji Polskiej, że został zdjęty portal i programy, które były już nagrane. Jeżeli to jest prawdą, to oznacza straty kolejnych milionów złotych, dlatego zgłaszam tę kwestie do zbadania, panie ministrze. Nie wiem, czy to jest prawda. Kiedyś palono książki na stosach, dzisiaj stosów nie potrzeba, wystarczy wymazać coś z cyfrowej pamięci i w ten sposób bezpowrotnie utracić majątek wytworzony przez Skarb Państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.109" who="#MarekSuski">Jeszcze pan poseł Zyska chciał zabrać głos, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.110" who="#IreneuszZyska">Chciałem powiedzieć i zaapelować do pana wiceprzewodniczącego Komisji, iż stanowisko, które pan zajmuje, jest bardzo eksponowane, dlatego prosiłbym, aby pan nie trywializował czy wręcz nie kpił sobie z pracy parlamentarzystów. Jeżeli wyjaśnienie szczegółów wymaga odpowiedzi na pytania posłów dotyczące projektu budżetu, to możemy tu siedzieć nawet do godziny 6.00 rano. Jeśli pan nie ma czasu, to może po prostu wyjść. Ja nie ograniczam pańskiego czasu, ale proszę, żeby z szacunkiem odnosił się pan do mojej pracy parlamentarnej. Bardzo poważnie traktuję swoją misję.</u>
          <u xml:id="u-1.111" who="#IreneuszZyska">Mówię teraz o projekcie budżetu opracowanym w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, tj. o częściach budżetowych 47 i 51. Jeśli pan uważnie uczestniczył w pierwszej części tego posiedzenia, to powinien zrozumieć moją wątpliwość, ale ją jeszcze wyjaśnię. Dotyczy ona tego, że są przedstawiane poszczególne części budżetu. Pan minister Miłosz Motyka przedstawił część 47. Do tej części nie miałem pytań, ale czekałem na przedstawienie części 51 i projektu budżetu dotyczącego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wyjaśniam panu, że w mojej wypowiedzi nie ma żadnej złej woli. Chciałem po prostu porozmawiać o tej części budżetu, która mnie interesowała, ale nie miałem takiej możliwości. O tym, że jest już musztarda po obiedzie, zorientowałem się dopiero wtedy, gdy głos zabrała pani minister przemysłu, której wypowiedź dotyczyła innej części projektu budżetu.</u>
          <u xml:id="u-1.112" who="#IreneuszZyska">Można oczywiście wyśmiać posła, powiedzieć, że czegoś nie dosłyszał, nie zadał pytania w odpowiednim momencie, ale tak naprawdę rezultat jest taki, że dyskusja na temat tego, co mnie interesowało i, jak sądzę, interesuje wielu wyborców, wielu Polaków, bo programy „Czyste powietrze”, „Mój prąd”, „Ciepłe mieszkanie” dotyczą milionów Polaków… Miałem pytania dotyczące tych programów i niestety nie było możliwości, żeby na ten temat przeprowadzić dyskusję na posiedzeniu Komisji. Zatem proszę nie insynuować, nie kpić, nie drwić, również ze mnie, że za późno, że coś przegapiłem, że się zagapiłem. Chciałem rozmawiać o budżecie, nie o innych kwestiach, ale nie było takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-1.113" who="#MarekSuski">Prawdę powiedziawszy ja też nie zauważyłem, że ta część została już omówiona i chciałem ją omawiać, ale… Jak rozumiem, nowe standardy obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-1.114" who="#MarekSuski">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Pan poseł, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.115" who="#MarekSuski">Szanowni państwo, może przejdziemy do rozpatrzenia następnego punktu.</u>
          <u xml:id="u-1.116" who="#TomaszPiotrNowak">Szczerze mówiąc, byłem dzisiaj zdziwiony, że pan poseł Zyska nie pyta o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. Czekałem na tę informację, bo bardzo szanuję pana posła Zyskę i wiem, że jego wiedza na ten temat oraz dociekliwość są nam bardzo potrzebne. Okazało się jednak, że to był falstart, ale nie ma nic straconego, panie pośle, wrócimy do tematu. To są bardzo poważne sprawy, o których pan mówi, my również jesteśmy bardzo zainteresowani tym, żeby programy związane z działalnością NFOŚiGW, służące bezpieczeństwu energetycznemu, cieplnemu, klimatycznemu itd., były realizowane. Myślę, że jeszcze niejedno spotkanie temu poświęcimy.</u>
          <u xml:id="u-1.117" who="#MarekSuski">Jestem członkiem tej Komisji dwadzieścia kilka lat i nigdy nie było tak, żeby opozycja była w pełni usatysfakcjonowana, i za poprzednich rządów, i za waszych poprzednich rządów, i jeszcze za poprzednich w czasach Lewicy i PSL. Tak to już jest i pewnie to się nie zmieni.</u>
          <u xml:id="u-1.118" who="#MarekSuski">Proponuję, żebyśmy przeszli do następnego punktu.</u>
          <u xml:id="u-1.119" who="#MarekSuski">Szanowni państwo, czy w tym punkcie są jeszcze jakieś pytania? Nie widzę. Czy są uwagi? Nie widzę. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej części budżetowej? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że przyjęliśmy część budżetową 55 – Aktywa państwowe.</u>
          <u xml:id="u-1.120" who="#MarekSuski">Szanowni państwo, część budżetowa 50 – Urząd Regulacji Energetyki. Referował będzie prezes URE. Panie prezesie, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.121" who="#RafałGawin">W 2024 r. URE planuje uzyskać dochody w wysokości 256 000 tys. zł. W porównaniu do planu na rok 2023 jest to wzrost o 43,8%. Poszczególne tytuły dochodów i ich udział w ogólnej kwocie dochodów kształtują się następująco: gros dochodów w kwocie  230 000 tys. zł pochodzi z opłat koncesyjnych i to jest blisko 90% planu wszystkich dochodów; z tytułu grzywien i innych kar pieniężnych od osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych planujemy dochody w wysokości 20 800 tys. zł, co stanowi nieco ponad 8% planowanych dochodów ogółem; z tytułu opłat i kosztów sądowych planujemy 150 tys. zł; odsetki od nieterminowych wpłat opłat koncesyjnych to 550 tys. zł, natomiast wpływy z pozostałych odsetek mają wynieść 4500 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.122" who="#RafałGawin">Po stronie wydatków limit wydatków dla Urzędu Regulacji Energetyki, który został określony w projekcie ustawy budżetowej na 2024 r., wynosi 89 542 tys. zł, co stanowi wzrost o 24% w stosunku do planu po zmianach na rok 2023. W projekcie ustawy budżetowej na 2024 r., przyjętym przez Radę Ministrów 19 grudnia 2023 r., poziom limitu wydatków przewidziany dla URE został zwiększony w porównaniu do limitu wydatków określonym w piśmie ministra finansów z 14 lipca 2023 r. o kwotę 13 001 tys. zł, natomiast w porównaniu do ustawy budżetowej na rok 2023 budżet URE jest wyższy o 20 718 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.123" who="#RafałGawin">Największą pozycję w wydatkach Urzędu Regulacji Energetyki stanowią wynagrodzenia wraz z pochodnymi – 64 882 tys. zł, czyli 72,5% wydatków ogółem. Pozostałe wydatki to wydatki bieżące – 20 853 tys. zł, które stanowią 23,3% wydatków ogółem; wydatki na wynagrodzenia bezosobowe oraz świadczenia wynoszą 207 tys. zł, tj. 0,2% budżetu, natomiast wydatki majątkowe są zaplanowane w kwocie 3600 tys. zł, co stanowi 4% budżetu.</u>
          <u xml:id="u-1.124" who="#RafałGawin">Planowane zatrudnienie w Urzędzie Regulacji Energetyki w 2024 r. wyniesie  410 etatów kalkulacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.125" who="#RafałGawin">W części dotyczącej pozostałych wydatków bieżących, na które URE planuje przeznaczyć, jak już wspomniałem, 20 853 tys. zł, czyli 23,3% całego budżetu, największą pozycję wydatków stanowią wydatki zaklasyfikowane do § 4000, czyli do grupy wydatków związanych z utrzymaniem ciągłości działania urzędu. W tej grupie wydatków zaplanowano kwotę 18 557 tys. zł, na którą składają się przede wszystkim opłaty czynszowe, wydatki na energię czy usługi teleinformatyczne. W tej grupie wydatków aż połowę zaplanowanych wydatków stanowią opłaty czynszowe, które pochłoną blisko 51% tych wydatków.</u>
          <u xml:id="u-1.126" who="#RafałGawin">Na usługi teleinformatyczne zaplanowano ok. 4200 tys. zł, tj. 22,6% grupy wydatków bieżących. W tej kwocie znajdują się wydatki zaplanowane na rozwój systemów teleinformatycznych koniecznych do realizacji zadań nałożonych na prezesa URE oraz wsparcia realizowanych procesów biznesowych urzędu. Łącznie to jest 1130 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.127" who="#RafałGawin">W 2024 r. znacząco wzrośnie także odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, o 50% w stosunku do 2023 r. Na ten fundusz zaplanowano 970 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.128" who="#RafałGawin">W związku z planowanym wzrostem wynagrodzeń w roku 2024 zaplanowany został także wzrost wydatków na pracownicze plany kapitałowe – o 20,8%. W przyszłym roku wydatki z tego tytułu wyniosą 400 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.129" who="#RafałGawin">Jeżeli chodzi o wydatki majątkowe na 2024 r., to zostały one zaplanowane w wysokości 3600 tys. zł i będą wyższe o 3000 tys. zł niż w roku 2023. Przewidywany zakres rzeczowy wydatków majątkowych zaplanowanych w 2024 r. w Urzędzie Regulacji Energetyki, które nie są związane z budownictwem, przedstawia się następująco: budowa i rozwój systemów teleinformatycznych URE, tj. § 6050 i kwota 3000 tys. zł, natomiast zakup sieciowych urządzeń brzegowych typu firewall pochłonie 600 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.130" who="#RafałGawin">Budowa i rozwój systemów teleinformatycznych wiążą się z realizacją zadań nałożonych na prezesa URE oraz wsparciem realizowanych procesów biznesowych urzędu. To ma kluczowe znaczenie dla usprawnienia i rozwoju form komunikacji oraz obsługi naszych interesariuszy, czyli poprawę warunków wykonywania działalności gospodarczej, a także ma zapewnić adekwatny do potrzeb instytucji regulatora dostęp do informacji o funkcjonowaniu otoczenia gospodarczego, które jest przedmiotem regulacji.</u>
          <u xml:id="u-1.131" who="#RafałGawin">Podsumowując, limit wydatków budżetowych na 2024 r., określony w piśmie ministra finansów z 14 lipca 2023 r. w wysokości 76 541 tys. zł, nie był wystarczający do skutecznej realizacji zadań prezesa URE, natomiast w projekcie ustawy budżetowej na rok 2024, który został przyjęty przez Radę Ministrów 19 grudnia 2023 r., poziom limitu wydatków przewidzianych dla URE został zwiększony o 13 001 tys. zł i po zmianach wynosi 89 542 tys. zł. Zwiększenie przyznanego limitu, zwłaszcza w zakresie wydatków majątkowych o 3000 tys. zł oraz wydatków bieżących o ponad 3000 tys. zł, pozwoli na budowę i rozwój infrastruktury i systemów teleinformatycznych urzędu, co jest konieczne do realizacji zadań nałożonych na prezesa URE, zwłaszcza w zakresie nowo wprowadzanych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-1.132" who="#RafałGawin">Ma to kluczowe znaczenie dla usprawnienia i rozwoju form komunikacji i obsługi naszych interesariuszy, czyli działań, które mają na celu poprawę warunków wykonywania działalności gospodarczej, a także na zapewnienie adekwatnego do potrzeb instytucji regulatora dostępu do informacji o funkcjonowaniu otoczenia gospodarczego mającego wpływ i będącego przedmiotem regulacji.</u>
          <u xml:id="u-1.133" who="#RafałGawin">W tym miejscu chciałbym podkreślić, że dodatkowo prosimy o ujęcie kwoty 4 690 500 zł w rezerwach celowych planowanych na 2024 r. na kontynuację zadań Prezesa URE, które wynikają z dwóch ustaw. Po pierwsze z ustawy z 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie odbiorców niektórych paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu – z tytułu tej ustawy jest to kwota 879 tys. zł. Po drugie z ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r. – kwota 3 811 500 zł. W związku z powyższym URE będzie występował o zwiększenie budżetu w 2024 r. łącznie o kwotę 4 690 500 zł z tytułu rezerw celowych.</u>
          <u xml:id="u-1.134" who="#RafałGawin">Bardzo dziękuję i uprzejmie proszę o pozytywne zaopiniowanie projektu budżetu w części 50.</u>
          <u xml:id="u-1.135" who="#MarekSuski">Otwieram turę pytań. Czy są jakieś pytania? Nie widzę. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej części budżetowej, tzn. dotyczącej Urzędu Regulacji Energetyki? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała część budżetową 50 – Urząd Regulacji Energetyki.</u>
          <u xml:id="u-1.136" who="#MarekSuski">Przechodzimy do realizacji szóstego punktu porządku dziennego. Ten punkt już zrealizowaliśmy, więc teraz punkt siódmy, czyli część budżetowa 68 – Państwowa Agencja Atomistyki. Referuje prezes Państwowej Agencji Atomistyki, pan Andrzej Głowacki. Panie prezesie, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-1.137" who="#AndrzejGłowacki">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, Wysoka Komisjo, działania prezesa Państwowej Agencji Atomistyki wynikają z ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe. W myśl tej ustawy prezes PAA jest centralnym organem administracji rządowej wykonującym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa jądrowego i ochroną radiologiczną kraju. Informacja o projekcie budżetu w części 68 – Państwowa Agencja Atomistyki została przekazana Wysokiej Komisji, dlatego teraz pokrótce przedstawię tylko najważniejsze informacje dotyczące tego projektu z uwzględnieniem zmian wynikających z decyzji ministra finansów z 21 grudnia br.</u>
          <u xml:id="u-1.138" who="#AndrzejGłowacki">Jeżeli chodzi o dochody budżetowe na 2024 r. w części 68 – Państwowa Agencja Atomistyki, to zostały one zaplanowane w dziale 750 – Administracja publiczna w wysokości 371 tys. zł. Głównym źródłem planowanych dochodów są wpływy z opłat za egzamin niezbędny do uzyskania uprawnień umożliwiających zatrudnienie na stanowisku mającym istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz uzyskanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej.</u>
          <u xml:id="u-1.139" who="#AndrzejGłowacki">Dochody budżetowe z tego tytułu, zaplanowane w wysokości 350 tys. zł, stanowią 94,3% planowanych dochodów ogółem i wynikają z uwzględnienia planowanej liczby osób, które mają przystąpić do egzaminu w 2024 r., biorąc pod uwagę wysokość obowiązujących opłat za egzamin. Poza dochodami z opłat za egzamin zaplanowano także kwotę 10 tys. zł z tytułu kar nakładanych przez prezesa PAA na osoby prawne oraz jednostki organizacyjne prowadzące działalność związaną z pracą w narażeniu na promieniowanie jonizujące oraz wpływy z tytułu kar nakładanych przez prezesa PAA na osoby fizyczne, także w wysokości 10 tys. zł. Dodatkowo zaplanowano dochód w kwocie  1 tys. zł z tytułu wynagrodzenia dla płatnika z tytułu wykonywania zadań związanych z ustaleniem prawa i wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-1.140" who="#AndrzejGłowacki">Jeżeli chodzi o wydatki budżetowe, to zaplanowane na 2024 r. dla Państwowej Agencji Atomistyki wynoszą ogółem 50 926 tys. zł, z czego 50 925 tys. zł to wydatki z budżetu państwa, a 1 tys. zł to wydatki z budżetu środków europejskich. Planowane wydatki na 2024 r. dotyczą, po pierwsze, działalności w zakresie rozwoju energetyki jądrowej,  tj. działania 6216. Państwowa Agencja Atomistyki będzie uczestniczyć w realizacji zadania „Bezpieczeństwo gospodarcze państwa i gospodarka złożami kopalin”, w ramach którego realizowany jest program wieloletni pod nazwą „Program polskiej energetyki jądrowej”. Na realizację tego zadania w 2024 r. zaplanowano w części 68 w dziale  150 kwotę 20 428 tys. zł, co stanowi 41,1% planowanych wydatków ogółem, w ramach czterech kategorii.</u>
          <u xml:id="u-1.141" who="#AndrzejGłowacki">Pierwsza to wzmocnienie kadrowe i budowa kompetencji PAA – przewidziana kwota 13 487 tys. zł. Środki są zaplanowane na obecne i nowe etaty, w szczególności na wynagrodzenia z pochodnymi, świadczenia socjalne, BHP, szkolenia, koszty podróży służbowych zagranicznych oraz koszty związane z utrzymaniem pracy. Po drugie, dostosowanie zaplecza sprzętowego i infrastrukturalnego PAA do zadań wynikających z programu PEJ – kwota 6591 tys. zł. Środki są zaplanowane na zakup odpowiedniego sprzętu i utrzymanie różnego rodzaju oprogramowania przeznaczonego do wykonywania analiz bezpieczeństwa oraz oceny dokumentacji złożonej przez inwestora. Planowana jest także dalsza rozbudowa systemu monitoringu radiacyjnego kraju wraz z programami wspomagającymi podejmowanie decyzji w sytuacjach kryzysowych. Wiąże się z tym konieczność rozbudowy zaplecza sprzętowego, w tym zakup stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych.</u>
          <u xml:id="u-1.142" who="#AndrzejGłowacki">Kontynuowane będzie także zadanie kompleksowego wyposażenia Centrum Awaryjnego w PAA, niezbędnego do odpowiedniego wsparcia procesu zarządzania sytuacjami zdarzeń radiacyjnych. Po trzecie, system wsparcia techniczno-eksperckiego dla PAA. Na ten cel przeznaczona jest kwota 11 000 tys. zł. W związku z realizacją wymienionego zdania planowane jest uzyskanie stosownych ekspertyz związanych z lokalizacją elektrowni jądrowej, opracowanie wstępnych modeli obliczeniowych elektrowni jądrowej oraz opracowanie lub opiniowanie zaleceń organizacyjno-technicznych prezesa PAA. Środki zostały wskazane w rezerwie celowej część 83 poz. 44, co umożliwi wnioskowanie o wyżej wymienione środki w miarę potrzeb na przełomie roku.</u>
          <u xml:id="u-1.143" who="#AndrzejGłowacki">Czwartym zadaniem w tym zakresie jest wykonywanie zadań kontrolnych oraz pozostałych zadań towarzyszących realizacji zadań PAA wynikających z programu PEJ. Na ten cel zaplanowano 350 tys. zł. Środki te są przeznaczone na działania informacyjno-komunikacyjne, usługi tłumaczenia i podróże służbowe krajowe.</u>
          <u xml:id="u-1.144" who="#AndrzejGłowacki">Drugim zadaniem, na realizację którego zostały zaplanowane wydatki w 2024 r., jest nadzór nad spełnieniem warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w działalności związanej z pokojowym wykorzystaniem energii atomowej. Na ten cel jest przeznaczona kwota 17 911 tys. zł, co stanowi ok. 35% planowanych wydatków ogółem. Nadzór PAA obejmuje m.in. wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące, prowadzenie kontroli działalności w warunkach narażenia na promieniowanie, nadawanie uprawnień. Z tych środków pokrywane są także koszty Rady ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Radiologicznej.</u>
          <u xml:id="u-1.145" who="#AndrzejGłowacki">Kolejnym zadaniem realizowanym przez prezesa PAA jest ocena sytuacji radiacyjnej kraju, tj. działanie 12152. Na to działanie jest przeznaczonych 10 548 tys. zł, co stanowi trochę ponad 20% planowanych wydatków ogółem. Zadanie to obejmuje m.in. koordynowanie i prowadzenie monitoringu radiacyjnego kraju, wykonywanie zadań Centrum Awaryjnego i Krajowego Punktu Kontaktowego.</u>
          <u xml:id="u-1.146" who="#AndrzejGłowacki">Prezes PAA będzie także realizował współpracę międzynarodową w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. W tym przypadku koszty są zaplanowane na poziomie 1917 tys. zł. Na powyższe składa się organizacja spotkań międzynarodowych oraz podróże służbowe i składki do organizacji międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.147" who="#AndrzejGłowacki">Ponadto w 2024 r. PAA będzie kontynuować współpracę z ABW przy realizacji projektu „Wzmocnienie bezpieczeństwa w zakresie CBRNE – koordynacja i standaryzacja”, finansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014–2021. Na realizację tego zadania zaplanowano 2 tys. zł, z czego 1 tys. jest finansowany przez PAA ze środków budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.148" who="#AndrzejGłowacki">Jeżeli chodzi o wynagrodzenia w Państwowej Agencji Atomistyki, to w 2024 r. na ten cel zaplanowano środki w wysokości blisko 27 000 tys. zł. Łączne zatrudnienie w PAA wyniesie 200 etatów, w tym 76 to etaty do realizacji programu PEJ. Limit na wynagrodzenia na rok 2024 został zwiększony o kwotę 5701 tys. zł o środki na wynagrodzenia w związku z realizacją programu wieloletniego pod nazwą PEJ oraz koniecznością dalszego wzmocnienia PAA. Jest to zgodne z założeniami do ustawy budżetowej na 2024 r. i zmianą uwzględnioną w rządowym projekcie ustawy budżetowej na 2024 r. Limit obejmuje środki na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w realizację zadań związanych z nadzorem nad wdrażaniem nowych technologii jądrowych, w tym licencjonowaniem małych reaktorów modułowych.</u>
          <u xml:id="u-1.149" who="#AndrzejGłowacki">Jeżeli chodzi o wydatki majątkowe na rok 2024, to zostały one zaplanowane z „Programu polskiej energetyki jądrowej” w kwocie 3243 tys. zł. Wymienione środki mają służyć realizacji zadania pod nazwą „Dostosowanie zaplecza sprzętowego i infrastrukturalnego PAA do zadań wynikających z programu PEJ”, m.in. na zakup stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych, wyposażenie Centrum Awaryjnego, zakup specjalistycznego sprzętu i oprogramowania.</u>
          <u xml:id="u-1.150" who="#AndrzejGłowacki">Mając na względzie powyższe, wnoszę do szanownej Komisji o pozytywne zaopiniowanie projektu budżetu w części 68 – Państwowa Agencja Atomistyki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-1.151" who="#MarekSuski">Czy są jakieś pytania? Nie widzę, ale w takim razie pozwolę sobie zadać pytanie. Czy te środki, które zostały przewidziane, wystarczą na realizację zadań związanych z budową polskich elektrowni jądrowych? Wiem, że Państwowa Agencja Atomistyki uczestniczy w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-1.152" who="#MarekSuski">Czy są jeszcze jakieś uwagi? Nie widzę. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia części budżetowej dotyczącej Państwowej Agencji Atomistyki? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt budżetu w części 68.</u>
          <u xml:id="u-1.153" who="#MarekSuski">Przechodzimy do rozpatrzenia kolejnego punktu, ósmego, część budżetowa 74 – Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej. Referuje wiceprezes Prokuratorii Generalnej RP, pan Marek Miller. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-1.154" who="#MarekMiller">Jeśli chodzi o dochody, to zostały one zaplanowane na poziomie 11 094 tys. zł, co stanowi wzrost w stosunku do roku poprzedniego prawie o 46%. Ten wzrost wynika z zakładanej wyższej kwoty kosztów zastępstwa procesowego w sprawach prowadzonych przez Prokuratorię Generalną. Na przyszły rok zaplanowaliśmy z tego tytułu  3500 tys. zł. Zaplanowaliśmy także zwiększenie kwoty z tytułu opłat od państwowych osób prawnych za sporządzane opinie prawne, jak i za wykonywane zastępstwo procesowe, a także, i tu jest istotny wzrost, zaplanowaliśmy wyższe opłaty pobierane za mediacje prowadzone przez Prokuratorię Generalną pomiędzy uczestnikami rynku zamówień publicznych. Z tego tytułu wzrost dochodów jest istotny, ponieważ prowadzimy coraz więcej mediacji jako Prokuratoria Generalna, a właściwie sąd przy Prokuratorii Generalnej, przy prezesie Prokuratorii. W tym roku będzie ich ok. 1000, ale podejrzewamy, że wzrost będzie nadal postępować. Tyle, jeżeli chodzi o dochody. Powtórzę – w 2024 r. są zaplanowane dochody na poziomie 11 094 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.155" who="#MarekMiller">Jeżeli chodzi o wydatki, to zostały zaplanowane w wysokości 86 424 tys. zł i tu również mamy wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem. W tym przypadku wzrost wynosi ok. 26% i wynika ze wzrostu wynagrodzeń. W przypadku wynagrodzeń w części pracowników administracyjnych wzrost wynosi 20%, które były wskazywane, natomiast jeśli chodzi o radców i referendarzy, to także mamy wzrost wynagrodzeń o ok. 26% i wynika on z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Pensje radców i referendarzy są powiązane z pensjami sędziów, więc automatycznie nastąpił wzrost wynagrodzenia w tej grupie o ok. 26%. To są główne części, które składają się na wzrost wydatków, które w łącznej kwocie osiągnęły wielkość ponad 85 000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.156" who="#MarekMiller">Wynagrodzenia stanowią główną część wydatków Prokuratorii Generalnej, tj. prawie 64 000 tys. zł, natomiast pozostałe zaplanowane wydatki przypadają głównie na wydatki bieżące – ok. 18 000 tys. zł. Podstawowe pozycje tych wydatków to wydatki na wynajem siedziby w kwocie ok. 3500 tys. zł. Prokuratoria Generalna wynajmuje biura, nie ma własnej siedziby. Druga część naszych biur znajduje się w budynku Ministerstwa Aktywów Państwowych, za co również płacimy opłaty eksploatacyjne w wysokości ok. 2000 tys. zł rocznie. Pozostałe wydatki są ponoszone na usługi prawnicze.</u>
          <u xml:id="u-1.157" who="#MarekMiller">W sprawach międzynarodowych Prokuratoria Generalna posiłkuje się międzynarodowymi kancelariami prawnymi, oczywiście zależnie od potrzeb, ponieważ część spraw prowadzimy samodzielnie i takich spraw jest większość. Są jednak przypadki, że jest potrzeba zatrudnienia kancelarii międzynarodowych i na ten cel zaplanowaliśmy w przyszłym roku ok. 2000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.158" who="#MarekMiller">Z innych istotnych wydatków chciałbym jeszcze wskazać na wydatki na wynagrodzenia dla arbitrów i mediatorów w sprawach prowadzonych przez sąd przy Prokuratorii Generalnej. Na ten cel zaplanowano ok. 3200 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.159" who="#MarekMiller">Jeśli chodzi o wydatki majątkowe, to na 2024 r. zostały one zaplanowane w wysokości 4000 tys. zł. W zakresie tych wydatków również mamy wzrost, ponieważ poprzednio było to ok. 2200 tys. zł. Wydatki majątkowe to głównie koszty obsługi systemów informatycznych oraz same systemy informatyczne. To jest gros naszych wydatków majątkowych.</u>
          <u xml:id="u-1.160" who="#MarekMiller">Dziękuję państwu i proszę o pozytywne zaopiniowanie projektu budżetu Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-1.161" who="#MarekSuski">Przechodzimy do punktu dziewiątego. Część budżetowa 85 – Budżety wojewodów ogółem w zakresie działu 100 – Górnictwo i kopalnictwo i pozostałe punkty. Mam zanotowane, że referować będzie dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej Ministerstwa Finansów pani Aleksandra Szwemberg. Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
          <u xml:id="u-1.162" who="#AleksandraSzwemberg">W dziale 100 zostały zaplanowane dochody w wysokości 475 tys. zł, co stanowi 128% dochodów zaplanowanych w ustawie na rok 2023. Dochody pochodzą głównie z tytułu wynagrodzenia za ustanowienie użytkowania górniczego złóż wód leczniczych oraz za ustanowienie użytkowania górniczego na wydobywanie kopalin.</u>
          <u xml:id="u-1.163" who="#AleksandraSzwemberg">Wydatki w tym dziale zostały zaplanowane w wysokości 1103 tys. zł, co stanowi 119,1% wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2023, po nowelizacji. Wydatki zaplanowano w województwie śląskim i zostaną przeznaczone dla samorządów województwa i powiatów realizujących zadania z zakresu administracji rządowej wynikające z ustawy – Prawo geologiczne i górnicze.</u>
          <u xml:id="u-1.164" who="#AleksandraSzwemberg">Dziękuję i uprzejmie proszę o pozytywne zaopiniowanie budżetu w tej części i dziale.</u>
          <u xml:id="u-1.165" who="#MarekSuski">Czy są pytania w tym punkcie? Nie widzę. Czy jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia części budżetowej 85 w zakresie działu 100 oraz z zał. nr 7? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała tę część budżetową.</u>
          <u xml:id="u-1.166" who="#MarekSuski">Przechodzimy do rozpatrzenia pkt 11 – plan finansowy Funduszu Inwestycji Kapitałowych. Referuje dyrektor Departamentu Instrumentów Rozwojowych w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pan Grzegorz Pazura. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
          <u xml:id="u-1.167" who="#GrzegorzPazura">Panie przewodniczący, szanowni państwo, szczegółowe informacje dotyczące założeń leżących u podstaw sporządzenia projektu planu Funduszu Inwestycji Kapitałowych na 2024 r. zostały już przekazane do Wysokiej Komisji, ale tytułem wyjaśnienia i krótkiego wstępu przypomnę, że Fundusz Inwestycji Kapitałowych został utworzony w wyniku nowelizacji ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym w 2019 r. Dysponentem tego Funduszu jest prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.168" who="#GrzegorzPazura">W projekcie planu finansowego Funduszu Inwestycji Kapitałowych na 2024 r. stan początkowy funduszu jest planowany na poziomie 2 964 606 tys. zł. Przychody funduszu zaplanowano w wysokości 1 921 722 tys. zł. W ramach przychodów założono wpłaty z zysku spółek Skarbu Państwa na poziomie 461 122 tys. zł, z tytułu dywidend zaplanowano wpływy w wysokości 1 300 600 tys. zł, z tytułu zwrotu pomocy publicznej lub wsparcia niebędącego pomocą, udzielonego przedsiębiorcom z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców przewidziano kwotę 10 000 tys. zł, jak również założono wpływy z tytułu odsetek od wolnych środków przekazanych w zarządzanie lub depozyt u ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-1.169" who="#GrzegorzPazura">Koszty funduszu w 2024 r. zaplanowano w wysokości 1 000 201 tys. zł i są to głównie środki przewidziane na nabycie lub objęcie akcji przez Skarb Państwa reprezentowany przez prezesa Rady Ministrów, a także – w mniejszym zakresie – na pokrycie ewentualnych kosztów usług świadczonych przez doradców zewnętrznych bądź też na pokrycie kosztów związanych z obsługą bankową. W ramach nabywania lub obejmowania akcji przez Skarb Państwa zaplanowano podpisanie trzech umów.</u>
          <u xml:id="u-1.170" who="#GrzegorzPazura">Stan funduszu na koniec 2024 r. zaplanowano w wysokości 3 886 127 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.171" who="#GrzegorzPazura">Bardzo serdecznie dziękuję za uwagę i uprzejmie proszę o pozytywne zaopiniowane projektu planu Funduszu Inwestycji Kapitałowych na rok 2024.</u>
          <u xml:id="u-1.172" who="#MarekSuski">Czy są jakieś pytania do pana dyrektora? Nie widzę. Czy jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia tej części budżetowej? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała plan finansowy Funduszu Inwestycji Kapitałowych przy prezesie Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.173" who="#MarekSuski">Szanowni państwo, o ile się nie mylę, to są już wszystkie punkty zaplanowane w porządku dziennym. Pozostaje nam jeszcze wybór posła, który przedstawi stanowisko naszej Komisji na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Wiem, że zgłosił się pan Łukasz Horbatowski. Zgadza się, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-1.174" who="#MarekSuski">Czy jest sprzeciw wobec kandydatury pana posła Horbatowskiego? Nie widzę. Stwierdzam, że pan poseł Łukasz Horbatowski będzie przedstawicielem Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.175" who="#MarekSuski">Bardzo proszę o rzetelne sprawozdanie, panie pośle, i życzę powodzenia, bo chyba pierwszy raz będzie pan pełnił taką funkcję, czyli to jest nowe doświadczenie, ale każdy kiedyś zaczyna.</u>
          <u xml:id="u-1.176" who="#MarekSuski">Szanowni państwo, chociaż nie ma już ministra aktywów państwowych, to może ktoś chciałby jeszcze uzyskać jakieś informacje na temat sytuacji w mediach publicznych, chociaż była już na ten temat dość długa dyskusja? Nie będzie chyba nam miał jednak kto odpowiedzieć, czyli rozumiem, że ten temat, przynajmniej na dzisiejszym posiedzeniu, został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-1.177" who="#MarekSuski">Stwierdzam, że wyczerpaliśmy porządek obrad. Jeśli nie usłyszę żadnych głosów w ramach spraw różnych… Takich głosów nie słyszę, a zatem zamykam posiedzenie Komisji. Ponieważ jesteśmy w okresie międzyświątecznym, to korzystając z okazji, mimo wszystko, życzę państwu szczęśliwego nowego roku i wszystkiego najlepszego. Kolega włączył kolędę, co też jest znakiem czasu. Do zobaczenia.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>