text_structure.xml
41.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 14 minut 39</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Beata Małecka-Libera</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dzień dobry. Przede wszystkim chciałabym państwa przeprosić za przesunięcie posiedzenia komisji, jak również za moje małe spóźnienie. Miałam zaszczyt złożenia kwiatów pod pomnikiem AK. Bardzo przepraszam za to spóźnienie.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#BeataMałeckaLibera">Witam wszystkie osoby, które przybyły na posiedzenie naszej komisji. Witam pana ministra wraz z osobami towarzyszącymi. Witam panie i panów senatorów, także pracujących zdalnie. Witam stronę społeczną, pana prezesa. Witam wszystkie osoby, które są dzisiaj z nami.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#BeataMałeckaLibera">W porządku obrad mamy tylko jeden punkt, a mianowicie rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw, druk senacki nr 779.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#BeataMałeckaLibera">Otwieram zatem posiedzenie komisji. Rozumiem, że mamy kworum.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#BeataMałeckaLibera">Proszę jeszcze o informację, czy na sali znajdują się osoby, które wykonują zawodową działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#BeataMałeckaLibera">Czy taka osoba jest? Nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#BeataMałeckaLibera">W takim razie przystępujemy do prac.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#BeataMałeckaLibera">Oddaję panu głos, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#BeataMałeckaLibera">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#RafałBromber">Pani Przewodnicząca! Panie i Panowie!</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#RafałBromber">Projektowana regulacja wprowadza zmianę w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej w związku z potrzebą wdrożenia do przepisów prawa krajowego przepisów dyrektywy. W głównej mierze dotyczy to świadczenia usług transgranicznych czasowo i okazjonalnie przez pielęgniarki i położne będące obywatelami państw Unii Europejskiej. Przede wszystkim chodzi o zniesienie obowiązku podawania przez te pielęgniarki lub położne w oświadczeniu o zamiarze czasowego lub okazjonalnego wykonywania zawodu informacji o miejscu i czasie jego wykonywania w okręgowej izbie pielęgniarek i położnych właściwej ze względu na miejsce wykonywania zawodu. Wprowadzone zostały również zmiany dotyczące minimalnych wymogów kształcenia położnych w ramach procedury automatycznego uznawania, uregulowano szczegółowo prawa nabyte położnych będących obywatelami Unii Europejskiej. Zmienia się także organ, który prowadzi rejestr pielęgniarek i położnych wykonujących w Polsce czasowo i okazjonalnie zawód pielęgniarki lub położnej – z okręgowych izb na Naczelną Radę Pielęgniarek i Położnych.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#RafałBromber">I kolejne istotne zmiany, jakie wprowadza ta ustawa. Projektowana regulacja zmienia ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Wprowadzone zmiany mają na celu doprecyzowanie kompetencji właściwych instytucji do dokonywania oceny badań klinicznych produktów leczniczych, w tym ich oceny etycznej, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego. Jako organ kompetentny, odpowiedzialny za wydawanie pozwoleń na badania kliniczne proponuje się prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Analogicznie jak obecnie… W kwestii sporządzania ocen etycznych proponuje się, aby oceny były sporządzane przez komisję bioetyczną funkcjonującą na podstawie ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, wyznaczoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#RafałBromber">Dodatkowo w ustawie wprowadza się zmiany w ustawie – Prawo farmaceutyczne. Dotyczy to m.in. stworzenia krajowych przepisów kompetencyjnych dla organów właściwych w sprawach dopuszczenia do obrotu oraz nadzoru nad wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem weterynaryjnych produktów leczniczych oraz wprowadza się przepisy umożliwiające pobieranie opłat za czynności przeprowadzane w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#RafałBromber">Kolejny obszar zmian dotyczy zmian w ustawie o zawodzie fizjoterapeuty oraz w ustawie o państwowym ratownictwie medycznym. Dotyczy to egzaminu dla ratowników medycznych i egzaminu dla fizjoterapeutów. Likwidacja tych egzaminów w naszym przekonaniu umożliwi szybszy dostęp do zawodu fizjoterapeuty oraz ratownika medycznego oraz znacznie przyspieszy wejście na rynek pracy fizjoterapeutów i ratowników medycznych. Oczywiście zmiana w tym obszarze była szeroko dyskutowana ze środowiskiem, poznaliśmy różne opinie, różna percepcja prezentowana była w trakcie tych dyskusji. Przyjęliśmy założenie, że elementem istotnym, który będzie weryfikował jakość kształcenia, będą standardy. Stąd też chcemy ujednolicić naszą praktykę, standardy kształcenia, szerzej, na kierunku lekarskim, lekarsko-dentystycznym. Fizjoterapeuci, pielęgniarki, położne, farmaceuci… To jest istotny element, poprzez który chcemy pilnować jakości kształcenia. W naszej ocenie wprowadzenie kolejnego egzaminu w życie – w ustawie o fizjoterapeutach ten przepis już obowiązuje – nijak nie wpłynie na jakość… To jest egzamin, który by weryfikował li tylko wiedzę. Chcemy iść w kierunku wprowadzania takiego podejścia… Chodzi o zdawanie egzaminów praktycznych. Przykładem jest obiektywny strukturyzowany egzamin kliniczny, który już jest przeprowadzany na wielu uczelniach. Jeżeli chodzi o kształcenie nie tylko na kierunku lekarskim, ale również na pielęgniarstwie, położnictwie… Niedawno gościłem w Poznaniu, gdzie taki egzamin był przeprowadzony również w przypadku ratowników medycznych. Tak że w tym kierunku chcemy podążać. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#BeataMałeckaLibera">Bardzo proszę o opinię pana mecenasa.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PiotrMagda">Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PiotrMagda">Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PiotrMagda">Do omawianej ustawy Biuro Legislacyjne zgłosiło 2 grupy poprawek. Po pierwsze, zawarte w dodawanym art. 36aa ustawy – Prawo farmaceutyczne upoważnienie do wydania rozporządzenia wymaga uzupełnienia w zakresie, w jakim nie zawiera wytycznych dotyczących treści aktu w odniesieniu do problematyki sposobu uiszczania opłat. Po drugie, względy natury legislacyjnej przemawiają za potrzebą akceptacji 3 propozycji poprawek, które zmierzają do zapewnienia zgodności przepisów ustawy z zasadami techniki prawodawczej. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#BeataMałeckaLibera">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#BeataMałeckaLibera">Czy ktoś chce zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#BeataMałeckaLibera">Pani Senator, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#EwaMatecka">Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#EwaMatecka">Panie Ministrze, mam takie pytania. Jakiego rodzaju były te uchybienia przy wdrażaniu implementacji tych przepisów do prawodawstwa polskiego, na które wskazywała Komisja Europejska?</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#EwaMatecka">I drugie pytanie. Czy wszystkie kraje Unii Europejskiej wdrożyły tę dyrektywę? W jakiej sytuacji w tym kontekście jest Polska, która ma wskazane konkretne uchybienia i musi dostosować przepisy do prawa unijnego?</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#EwaMatecka">I trzecie pytanie, o tytuł ustawy. To jest ustawa o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw, ale tych zawodów dotyczy tak naprawdę tylko art. 1, który związany jest z wymogiem dostosowania prawodawstwa polskiego do unijnego. Od art. 2 zaczynają się zmiany dotyczące zupełnie innych ustaw, a mianowicie ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, prawa farmaceutycznego, ustawy o państwowym ratownictwie medycznym itd. Jaki był powód tego, aby w tej jednej ustawie dokonać zmian w kilku kolejnych ustawach z tego właśnie zakresu, poza zakresem dotyczącym zawodów pielęgniarki i położnej? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#BeataMałeckaLibera">Oddam sobie głos.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#BeataMałeckaLibera">Panie Ministrze, pan powiedział tutaj kilka słów dotyczących procedowanej ustawy – o wdrażaniu, implementowaniu prawa unijnego. Ale z informacji o przebiegu prac wynika, że to nie jest tak, że wszystko jest o czasie, tylko jest to spóźnione. Komisja Europejska zwróciła uwagę, że czas minął, i dopiero w tej chwili zajmujemy się tym prawem. Oprócz przepisów związanych z implementowaniem prawa unijnego mamy tutaj jeden artykuł czy dwa, które dotyczą regulacji naszego prawa krajowego. Mówię tutaj o egzaminach w zakresie ratownictwa i fizjoterapii. Tak więc ten podtytuł, że projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej, nie jest do końca prawdziwy, ponieważ oprócz implementacji tego prawa mamy tu także przepisy, które, że tak powiem, należą do prawa polskiego. To jest pierwsza moja uwaga.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#BeataMałeckaLibera">Druga dotyczy konsultacji. Otóż ja wnikliwie przyjrzałam się przebiegowi konsultacji społecznych, którym ten projekt był poddawany, i ze zdziwieniem stwierdziłam, że wszystkie zarzuty i wszystkie wnioski, jakie padały ze strony społecznej, odnoszą się tylko i wyłącznie do kwestii zmiany regulacji zawodów pielęgniarki i położnej. Okazuje się również, że na stronach RCL, które zapewniają publiczny dostęp do wszystkich projektów, tak naprawdę nie można doszukać się informacji, czy w tej chwili procedowany projekt zmienił swój zakres w trakcie procesu legislacyjnego w rządzie, czy też te pytanie i te uwagi dotyczyły tylko tej jednej kwestii. To chciałabym wyjaśnić, ponieważ mam wrażenie, że pierwotny projekt dotyczył tylko i wyłącznie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej i że dopiero w trakcie prac, już po konsultacjach społecznych, zostały dołożone kolejne artykuły. W związku z tym chciałabym, żeby pan minister powiedział, czy mam rację, czy też jestem w błędzie. To druga kwestia.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#BeataMałeckaLibera">Kolejna kwestia, na którą chcę zwrócić uwagę, związana jest z badaniami klinicznymi. Panie Ministrze, o ustawie o badaniach klinicznych mówimy, odkąd pamiętam, od samego początku pracy tutaj w Senacie, zwracając uwagę, jak ważna jest to ustawa, jak oczekiwana przez środowisko, a w momencie, kiedy została powołana Agencja Badań Medycznych, wręcz niezastąpiona. Chodzi o to, aby wszystko to, co się dzieje w ramach rozdziału grantów, przyznawania pieniędzy na poszczególne badania, było czytelne. Ja widzę… W opinii jest zapis, że projekt tej ustawy jest procedowany. On pod obrady rządu być może trafił czy trafi, ale termin jest mocno spóźniony, mocno spóźniony. Chciałabym, żeby mi pan odpowiedział, Panie Ministrze, dlaczego jest tak, że my znowu musimy implementować prawo unijne poprzez rozporządzenia, które będą działały czasowo. Przecież tak czy inaczej ustawa o badaniach klinicznych musi wejść w życie. Dlaczego nie robimy tego w sposób uporządkowany?</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#BeataMałeckaLibera">I kolejna rzecz, kolejne moje pytanie. Chodzi o wątpliwość, która mi się nasunęła, kiedy czytałam uzasadnienie. Dotyczy to może drobniejszej rzeczy, niemniej bardzo ważnej, a mianowicie regulacji co do przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w zakresie wytwarzania, importu i dystrybucji substancji czynnych. Zgodnie z obowiązującym prawem mieli oni obowiązek zgłaszania wniosków do 29 marca 2022 r. No, nie mogli tego zrobić, ponieważ dopiero teraz, w tym projekcie jest to umożliwione, ułatwione.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#BeataMałeckaLibera">To dowodzi – reasumując to wszystko, co powiedziałam – że ta ustawa jest przede wszystkim mocno spóźniona. To po pierwsze. Po drugie, w nazwie mamy ustawę o zawodach pielęgniarki i położnej, ale, jak wiemy, znowuż zmienia się ustawy, które regulują zupełnie inne obszary – obszary, które powinny być uregulowane dużo wcześniej. Dlatego bardzo proszę, żeby pan minister mi odpowiedział na pytanie, w jaki sposób ta ścieżka legislacyjna przebiegała.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#BeataMałeckaLibera">Do głosu zapisali się pani Gorgoń-Komor i pan senator Wojciech Konieczny.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#BeataMałeckaLibera">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AgnieszkaGorgońKomor">Dziękuję, Pani Przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#AgnieszkaGorgońKomor">Ja nie będę włączać wideo, bo są jakieś zakłócenia, jeśli chodzi o internet. Czy mnie dobrze słychać, Pani Przewodnicząca?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#BeataMałeckaLibera">Tak, słychać.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#AgnieszkaGorgońKomor">Ja mam do pana ministra króciutkie pytanie, które może troszkę odbiega od tematyki tej ustawy. Zajmujemy się jakością kształcenia i standardami w kształceniu. Mam pytanie, czy państwo przymierzacie się do wprowadzenia standardów w leczeniu. Bo jeśli chodzi o kształcenie…</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">Zakłócenia w trakcie wypowiedzi</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#BeataMałeckaLibera">Nie słyszymy pani, Pani Senator.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#AgnieszkaGorgońKomor">…oczywiście jakość kształcenia należy poprawiać… Ja mam pytanie do ministra, króciutkie, czy…</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#komentarz">Zakłócenia w trakcie wypowiedzi</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#BeataMałeckaLibera">Pani Senator, nie słyszymy wszystkiego.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#AgnieszkaGorgońKomor">…do wprowadzenia standardów nie tylko w kształceniu personelu… Nie słychać? To przepraszam w takim razie. Skoro nie słychać, to wyłączam…</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#BeataMałeckaLibera">Pani Senator, może jeszcze raz – za chwilkę. Ja oddam teraz głos panu senatorowi Koniecznemu i potem spróbujemy jeszcze raz. Dobrze?</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#AgnieszkaGorgońKomor">Dobrze. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#BeataMałeckaLibera">Pan Wojciech Konieczny, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WojciechKonieczny">Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#WojciechKonieczny">Panie Ministrze, ja mam pytanie, czy przepis, który mówi, że komisję bioetyczną do danego badania będzie wyznaczał minister zdrowia, wynika z implementacji przepisów unijnych, czyli jest jednak jakaś inna przyczyna wprowadzenia tego przepisu. W tej chwili mamy sytuację taką, w której polskie badania kliniczne trwają długo, rozpoczęcie tych badań w Polsce w porównaniu do innych krajów zajmuje dużo więcej czasu. Mam wątpliwości, czy tego rodzaju procedura przydzielana przez ministerstwo, czyli centralnie, komisji etycznej, która ma się zająć danym badaniem, z pominięciem roli badaczy, głównych badaczy danego badania, jest właściwa i czy przyniesie przyśpieszenie wdrażania tych badań. Moje główne pytanie dotyczy tego, czy jest to element wdrażania, implementacji przepisów unijnych, czy też jest to po prostu przepis… no, wymyślony w Ministerstwie Zdrowia. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#BeataMałeckaLibera">Wracamy do pani senator Gorgoń-Komor…</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AgnieszkaGorgońKomor">Jestem, Pani Przewodnicząca. Czy mnie słychać w tej chwili?</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#BeataMałeckaLibera">Tak, teraz słyszymy.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#AgnieszkaGorgońKomor">Dobrze, przełączyłam… Były jakieś problemy z internetem.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#AgnieszkaGorgońKomor">Ja mam do pana ministra pytanie troszkę odbiegające od tematyki ustawy, króciutkie. Mówimy o jakości kształcenia kadr medycznych, o standardach. Czy państwo przymierzacie się do wprowadzenia standardów medycznych, ale nie w kształceniu, tylko w leczeniu naszych pacjentów? Bo to powinno być kompatybilne, jedno z drugim związane. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#BeataMałeckaLibera">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#BeataMałeckaLibera">Ja zadam jedno pytanie. Na jakim etapie jest w tej chwili praca nad ustawą o jakości? Rozumiem, że pani senator też o tym myślała, pytając o standardy leczenia.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#AgnieszkaGorgońKomor">Tak, oczywiście.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#BeataMałeckaLibera">Czy tam będą uregulowane te kwestie?</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#BeataMałeckaLibera">Czy ktoś jeszcze?</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#BeataMałeckaLibera">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#RafałBromber">Pani Przewodnicząca! Panie i Panowie!</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#RafałBromber">Odnosząc się do pierwszych pytań co do tempa wdrażania, co do pewnej konstrukcji… Formuła, którą zaprezentowaliśmy, właśnie wynika z tego, że wdrażamy, proponujemy rozwiązania adekwatne do czasu i miejsca. Tak? Fakt, że rozpatrujemy dzisiaj zmiany w tych 3 obszarach, nie wynika z tego, że my zaczęliśmy się zajmować tym tematem tydzień temu. Jak państwo zapewne się orientujecie, proces legislacyjny, nim akt formalny trafi do Sejmu czy Senatu, trwa i jest rozłożony w czasie. W tym procesie legislacyjnym są również oczywiście liczne konsultacje.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#RafałBromber">Jeżeli chodzi o to, czy za późno, czy nie za późno… Wdrażamy przepisy dyrektywy, zarówno w zakresie przepisów dotyczących pielęgniarek i położnych, jak i w zakresie badań klinicznych wdrażamy przepisy unijne. Nie mam wiedzy, by było sformalizowane ponaglenie w tych kwestiach. Tak że tutaj wdrażamy… Tak jak powiedziałem, proces legislacyjny został zainicjowany w parlamencie i trwał, a w ubiegłym tygodniu czy 2 tygodnie temu ustawa została uchwalona przez Sejm.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#RafałBromber">Co do kwestii związanych z badaniami klinicznymi chcę powiedzieć, że jest procedowana ustawa… Projekt jest w tej chwili po Stałym Komitecie Rady Ministrów. I był szeroko konsultowany ze środowiskiem. Jak zapewne państwo się orientujecie, materia tejże ustawy, jak pani przewodnicząca też zasygnalizowała, jest dosyć mocno złożona. Stąd też bardzo nam zależało na tym, żeby mocno przedyskutować to ze środowiskiem. Tak że projekt jest, projekt ten jest po Stałym Komitecie Rady Ministrów. Przepisy, które w tej chwili procedujemy, to są przepisy, które mają obowiązywać do czasu uchwalenia tejże ustawy i, jak wspomniałem, wiążą się z implementacją przepisów unijnych.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#RafałBromber">I kwestie związane ze standardami leczenia, o których wspomniała pani senator. Ja tutaj odsyłam do projektu ustawy o jakości, ta ustawa o jakości jest na Stałym Komitecie Rady Ministrów, nie po. Jeżeli chodzi o standardy leczenia, to odsyłam też do tzw. rozporządzeń koszykowych. Myślę, że pani senator, wykonując zawód medyczny, pracując, ma tę wiedzę. Te kwestie są regulowane w rozporządzeniach koszykowych, w których określane są wymagania co do sprzętu, personelu itd. To wszystko wpływa na jakość udzielanych świadczeń.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#RafałBromber">Co do pytania o komisję bioetyczną, to zgodnie z propozycją, którą dzisiaj rozpatrujemy, ma to być jedna komisja. I docelowo to też ma być jedna komisja. Nie było wyraźnych sugestii, jeżeli chodzi o przepisy unijne… Jest pewna dowolność ułożenia sobie tego systemu oceny. Komisja w tej chwili będzie jedna i docelowo – na podstawie tej ustawy, o której mówiłem – też będzie jedna. Będzie ona działała przy agencji badań medycznych. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#BeataMałeckaLibera">No, troszkę się pan rozmija z prawdą, mówiąc o tym, że mieścicie się w czasie i że termin wdrażania nie jest spóźniony, jak pan powiedział. W OSR jest jasny zapis, że 28 listopada 2019 r. za pośrednictwem ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki… Zostało wykazane w opinii, iż są nieprawidłowości z wdrożeniem do prawa krajowego właśnie tych przepisów. Tak więc nie mówimy o tygodniu ani o miesiącu, tylko mówimy o 2019 r. To po pierwsze.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#BeataMałeckaLibera">Po drugie, bardzo sprytnie pan powiedział, że będzie jedna komisja bioetyczna… Ona rzeczywiście być powinna, tylko że to powinno być regulowane ustawą, a nie rozporządzeniem. To jest to, o czym mówił pan senator. Dlaczego to pan minister będzie wydawał rozporządzenie, które będzie wskazywało tę komisję? Tak jak pan senator powiedział, to jest centralizacja i decyzyjność ministra zdrowia. Wszyscy uważamy, że te kwestie powinny być rozwiązywane jednoznacznie – poprzez ustawę, której nie ma.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#BeataMałeckaLibera">Pytanie, które panu zadałam… Jeżeli pan nie zna na to pytanie odpowiedzi, to proszę pisemnie mi odpowiedzieć. Czy konsultacje społeczne, które dotyczyły tego projektu, dotyczyły tylko artykułu związanego z zawodami pielęgniarki i położnej, czy obejmowały także pozostałe artykuły? I dlaczego nie ma tego w ramach publicznego dostępu na stronach RCL? Proszę bardzo.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#RafałBromber">Mogę?</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#BeataMałeckaLibera">Pani senator jeszcze.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#EwaMatecka">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#EwaMatecka">Panie Ministrze, nie odpowiedział pan na moje pytanie. W jakiej sytuacji jest Polska w stosunku do innych krajów Unii Europejskiej pod względem wdrażania dyrektywy unijnej z 2005 r.?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#BeataMałeckaLibera">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#RafałBromber">Pani Przewodnicząca, jeżeli chodzi o kwestię konsultacji… Zmiany dotyczące badań klinicznych, jak i dotyczące egzaminów, weszły autopoprawką na Radę Ministrów, ale to nie oznacza, że nie były konsultowane ze środowiskiem. Tak jak powiedziałem, jeżeli chodzi o egzaminy, to przed decyzją o tym, że wyjdziemy z taką propozycją formalnoprawną, zainicjowaliśmy szeroką dyskusję ze środowiskiem, mocno wsłuchiwaliśmy się zarówno w głos dydaktyków, pracowników naukowych, jak i samorządu zawodowego. Oczywiście ścierały się różne koncepcje, różne pomysły – ten temat był szeroko dyskutowany ze środowiskiem.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#RafałBromber">Tak jak powiedziałem, jeżeli chodzi o przepisy dotyczące badań klinicznych, to jest to jak gdyby… nie jak gdyby, ale przede wszystkim wyjście naprzeciw oczekiwaniom środowiska, by te przepisy uregulować. W tej chwili regulujemy je czasowo, ale chcemy, żeby docelowo one były uregulowane w ustawie. Tak jak powiedziałem, projekt tej ustawy jest już po Stałym Komitecie Rady Ministrów. Tak że podejmujemy wiele działań w kontekście przede wszystkim uregulowania istotnych obszarów w pełnej komunikacji i w korelacji ze środowiskiem. Dokładną informację co do kwestii implementacji tych przepisów przedstawię pani senator pisemnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#BeataMałeckaLibera">A drugie pytanie?</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#EwaMatecka">Ja też pytałam, ale nie uzyskałam odpowiedzi. W jakiej sytuacji jest Polska… Rozumiem, że pan minister odpowie na piśmie, tak?</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#EwaMatecka">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#BeataMałeckaLibera">Ja bym poprosiła, żeby pan minister odpowiedź na moje pytanie również przekazał na piśmie. Chciałabym wiedzieć, z jakimi środowiskami były konsultowane te kwestie, nie tylko dotyczące pielęgniarek. I chciałabym się zapoznać z ewentualnymi uwagami.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#BeataMałeckaLibera">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#EwaSobczak">Dzień dobry. Ewa Sobczak, Naczelna Izba Lekarska.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#EwaSobczak">Ja w uzupełnieniu wypowiedzi pana ministra i po części w odpowiedzi na pytanie pani senator chciałabym powiedzieć, że projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, który był skierowany do konsultacji publicznych, oczywiście nie zawierał tych zmian, w szczególności tych zmian, które są obecnie w art. 2 dotyczącym ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. O tej zmianie dowiedzieliśmy się praktycznie w momencie, kiedy dostaliśmy zaproszenie na posiedzenie komisji sejmowej, na którym miało się odbyć pierwsze czytanie. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej negatywnie zaopiniowało wprowadzanie tych zmian w tej ustawie – nie tylko ze względu na uchybienia w zakresie procedowania, ale również ze względu na merytoryczne rozwiązania, które były tam zawarte.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#EwaSobczak">Odnosząc się do tego, że ustawa o badaniach klinicznych ma mieć rozwiązania, które również przewidują wyznaczanie jednej komisji bioetycznej, chciałabym zwrócić uwagę, że projekt ustawy o badaniach klinicznych, który był w 2021 r. w konsultacjach publicznych – projekt ustawy, która ma służyć stosowaniu rozporządzenia unijnego – owszem, zawierał rozwiązania, które przewidywały, że to będzie jedna komisja bioetyczna, ale w tym projekcie przewidziano także, że ta komisja będzie wyznaczana spośród komisji, które na swój wniosek zostaną wpisane na listę komisji uprawnionych, i że tego wyboru będzie dokonywał, o ile dobrze pamiętam, przewodniczący naczelnej komisji bioetycznej, a nie minister zdrowia. I tam były określone przesłanki, jakie musi spełniać komisja bioetyczna, aby móc się ubiegać o wpis na taką listę. Już wtedy samorząd lekarski sygnalizował swoje obawy, że przy tym rozwiązaniu może być marginalizowana rola komisji bioetycznych, które działają przy okręgowych izbach lekarskich. W projekcie, który obecnie mamy, jest zupełna uznaniowość, dowolność i szczątkowość regulacji. Tak że trudno mówić, że ta ustawa służy stosowaniu rozporządzenia unijnego dotyczącego badań klinicznych. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#BeataMałeckaLibera">Bardzo dziękuję za ten głos.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#BeataMałeckaLibera">Nie miałam tej informacji ze strony Naczelnej Izby Lekarskiej. Czytając projekt, po prostu zorientowałam się, że coś tu jest niespójne. To było wręcz dziwne, że we wnioskach, które spływają ze strony społecznej, nie było ani jednej wątpliwości dotyczącej kwestii badań klinicznych. O tej ustawie mówimy od wielu, wielu miesięcy i, tak jak powiedziałam, uważamy ją za fundamentalną, jeśli chodzi o to wszystko, co w tej chwili w tym obszarze w kraju się dzieje. Badania kliniczne się odbywają, wiemy doskonale, że są różnego rodzaju granty. Jak już powiedziałam, istnieje Agencja Badań Medycznych, która powinna działać na podstawie ustawy, a nie rozporządzenia ministra zdrowia. To, co powiedziała przed chwilą pani przedstawiciel Naczelnej Izby Lekarskiej, potwierdza te nasze obawy. To jednak nie jest w porządku, nie jest tak, jak być powinno. I nie jest prawdą, że było to konsultowane. Naczelna Izba Lekarska wyraźnie mówi, że nie konsultowała projektu, w którym były zapisy dotyczące badań klinicznych.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#RafałBromber">Pani Przewodnicząca, mogę?</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#BeataMałeckaLibera">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#RafałBromber">Po pierwsze, ja powiedziałem, że zmiany w tym zakresie weszły autopoprawką na Radę Ministrów. To w kontekście wypowiedzi pani mecenas.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#RafałBromber">Po drugie, powiedziałem, że mimo wszystko były konsultowane, bo rozmawialiśmy na ten temat ze środowiskiem. Oczywiście w stosownym piśmie na prośbę pani przewodniczącej to wyartykułuję. I proszę nie używać, nie tyle nie używać… Przecież my nie wprowadzamy nic żadnym rozporządzeniem. To, co teraz robimy, to tylko i wyłącznie… My implementujemy rozporządzenie, ale unijne – implementujemy je na gruncie ustawowym. To prawda, że są to przepisy czasowe – do czasu wejścia w życie całościowego rozwiązania – ale zarówno rozwiązanie czasowe, jak i to docelowe ma rangę ustawową. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#BeataMałeckaLibera">Panie Ministrze, może nie brnijmy w to, bo każde zdanie, które pan wypowiada, jest sprzeczne z poprzednim. Owszem, ja rozumiem, że to była autopoprawka, ale mnie nie chodzi o tryb wprowadzenia tego na Radę Ministrów, tylko o to, czy były konsultacje społeczne. Pan powiedział, że wsłuchiwaliście się w głosy środowiska, że były głosy środowiska… Ja chciałabym poznać odpowiedź – na piśmie – na pytanie, jakie były konkretne wnioski. To jest pierwsza kwestia.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#BeataMałeckaLibera">I druga, dotycząca rozporządzenia. Panie Ministrze, jest to czasowe rozporządzenie. Nie tak powinno być implementowane to prawo – ono powinno odnosić się do ustawy, a nie rozporządzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#RafałBromber">Pani Przewodnicząca, przepraszam, ale my w tej chwili, w trakcie dzisiejszego posiedzenia komisji nie procedujemy aktu prawnego w randze rozporządzenia, tylko w randze ustawowej.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#BeataMałeckaLibera">I?</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#RafałBromber">Pani używa sformułowania, że robimy to w drodze rozporządzenia…</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#BeataMałeckaLibera">No bo wprowadzacie państwo rozporządzenie czasowe, które będzie obowiązywało do momentu wejścia w życie ustawy o badaniach klinicznych.</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#RafałBromber">Pani Przewodnicząca, my wprowadzamy czasowe przepisy – do czasu, wejścia w życie nowej ustawy – ale robimy to w ramach ustawy. Przecież w tej chwili procedujemy ustawę…</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#BeataMałeckaLibera">Panie Ministrze, dajecie kolejne artykuły do ustawy, która się nazywa „ustawa o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej”, zmiany dotyczące badań klinicznych.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#BeataMałeckaLibera">Kończymy dyskusję.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#BeataMałeckaLibera">Pani senator jeszcze? Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#EwaMatecka">Panie Ministrze, wobec tego proszę wskazać, gdzie znajdę wyniki konsultacji, które są bardzo ważnym etapem konsultacji społecznych w ogóle i stanowią taką informację zwrotną.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#RafałBromber">Pani Senator, analogicznie do odpowiedzi, jakiej udzieliłem pani przewodniczącej… Siłą rzeczy te konsultacje, o których wspomniałem, te dyskusje, o których wspomniałem, nie spełniały wymogów formalnych dotyczących konsultacji społecznych, bo wprowadzenie tej zmiany odbyło się w drodze autopoprawki na Radzie Ministrów. Jak powiedziałem, np. przepisy dotyczące egzaminów były dyskutowane ze środowiskiem. Tak jak powiedziałem pani przewodniczącej… Stosowne wyjaśnienie, z kim konsultowaliśmy, złożymy na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#BeataMałeckaLibera">Konsultacje społeczne się odbyły czy nie? Proszę jasno to powiedzieć.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#RafałBromber">Pani Przewodnicząca, te tematy były dyskutowane ze środowiskiem. W piśmie, które przedłożymy, wskażemy dokładnie, z kim rozmawialiśmy na ten temat. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#BeataMałeckaLibera">I wnioski, jakie wypłynęły… Dobrze? Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#BeataMałeckaLibera">Nie ma więcej zgłoszeń, także zdalnie.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#BeataMałeckaLibera">Przystępujemy do głosowania. Ja przejmuję poprawki, które pan mecenas zaproponował.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#BeataMałeckaLibera">I przystępujemy do głosowania nad poprawkami.</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#BeataMałeckaLibera">Może poproszę pana mecenasa o odczytanie pierwszej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PiotrMagda">Poprawki powinniśmy przegłosować według kolejności przepisów, czyli systematyki ustawy.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PiotrMagda">Poprawka pierwsza dotyczy art. 1 pkt 2 oraz pkt 3 i zmierza ona do poprawnego odesłania do jednostek redakcyjnych zawartych w załączniku piątym do stosownej dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#BeataMałeckaLibera">Co pan minister w tej kwestii…</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#RafałBromber">Negatywnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#BeataMałeckaLibera">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#BeataMałeckaLibera">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest za?</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">5</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#BeataMałeckaLibera">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">2</u>
<u xml:id="u-35.6" who="#BeataMałeckaLibera">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-35.7" who="#komentarz">0</u>
<u xml:id="u-35.8" who="#BeataMałeckaLibera">5 – za, 2 – przeciw, nikt się nie wstrzymał. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-35.9" who="#BeataMałeckaLibera">Kolejna.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PiotrMagda">Poprawka druga zmierza do dostosowania upoważnienia do wydania rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa do wymagań określonych w art. 92 ust. 1 konstytucji, to znaczy wyczerpującego określenia wytycznych dotyczących treści rozporządzenia. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#BeataMałeckaLibera">Pan minister?</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#RafałBromber">Negatywnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#BeataMałeckaLibera">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#BeataMałeckaLibera">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki?</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#komentarz">5</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#BeataMałeckaLibera">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#komentarz">3</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#BeataMałeckaLibera">I kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-39.6" who="#komentarz">0</u>
<u xml:id="u-39.7" who="#BeataMałeckaLibera">5 – za, 3 – przeciw, nikt się nie wstrzymał. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PiotrMagda">Poprawka trzecia zmierza do zapewnienia legislacyjnej konsekwencji skrótu zastosowanego w ustawie – Prawo farmaceutyczne w odniesieniu do zmiany dziewiątej w art. 3 ustawy. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#BeataMałeckaLibera">Pan minister?</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#RafałBromber">Negatywnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#BeataMałeckaLibera">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#BeataMałeckaLibera">Kto jest za przyjęciem poprawki?</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">5</u>
<u xml:id="u-43.3" who="#BeataMałeckaLibera">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-43.4" who="#komentarz">3</u>
<u xml:id="u-43.5" who="#BeataMałeckaLibera">I kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-43.6" who="#komentarz">0</u>
<u xml:id="u-43.7" who="#BeataMałeckaLibera">5 – za, 3 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
<u xml:id="u-43.8" who="#BeataMałeckaLibera">To wszystko, Panie Mecenasie?</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PiotrMagda">Poprawka czwarta zmierza do dostosowania poleceń nowelizacyjnych zawartych w art. 4 pkt 3 ustawy do dyrektyw zawartych w zasadach techniki prawodawczej. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#BeataMałeckaLibera">Pan minister?</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#RafałBromber">Negatywnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#BeataMałeckaLibera">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki?</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">5</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#BeataMałeckaLibera">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">3</u>
<u xml:id="u-47.4" who="#BeataMałeckaLibera">I kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-47.5" who="#komentarz">0</u>
<u xml:id="u-47.6" who="#BeataMałeckaLibera">5 – za, 3 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
<u xml:id="u-47.7" who="#BeataMałeckaLibera">Przystępujemy do głosowania nad całością ustawy wraz z przyjętymi poprawkami.</u>
<u xml:id="u-47.8" who="#BeataMałeckaLibera">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem procedowanej ustawy wraz z przyjętymi poprawkami? Kto jest za?</u>
<u xml:id="u-47.9" who="#komentarz">7</u>
<u xml:id="u-47.10" who="#BeataMałeckaLibera">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-47.11" who="#komentarz">0</u>
<u xml:id="u-47.12" who="#BeataMałeckaLibera">I kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-47.13" who="#komentarz">1</u>
<u xml:id="u-47.14" who="#BeataMałeckaLibera">7 – za, 1 senator się wstrzymał.</u>
<u xml:id="u-47.15" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-47.16" who="#BeataMałeckaLibera">Sprawozdawcą, jeżeli nie będzie sprzeciwu, będę ja.</u>
<u xml:id="u-47.17" who="#BeataMałeckaLibera">To wszystko, tak?</u>
<u xml:id="u-47.18" who="#BeataMałeckaLibera">Zamykam posiedzenie. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-47.19" who="#RafałBromber">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-47.20" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 18</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>