text_structure.xml 103 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 15</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BogdanKlich">Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#BogdanKlich">Rozpoczynamy sześćdziesiąte siódme posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Zdaje się, że idziemy na rekord, jeżeli chodzi o liczbę naszych posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BogdanKlich">Dzisiejsze posiedzenie będzie poświęcone w całości legislacji europejskiej, mamy w tym przed sobą 2 zasadnicze akty prawne o ogromnym znaczeniu dla polskiego rynku cyfrowego, tj. akt o rynku cyfrowym i akt o usługach cyfrowych, będziemy to rozpatrywać w późniejszym czasie.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BogdanKlich">Pozwolicie państwo, że wypowiem te formuły, które muszę wypowiedzieć na samym początku.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#BogdanKlich">Po pierwsze, nasze posiedzenie jest transmitowane w internecie.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#BogdanKlich">Po drugie, chciałbym zapytać, czy na sali są jakiekolwiek osoby, które wykonują działalność lobbingową. Nie ma takich osób.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#BogdanKlich">Po trzecie, chciałbym sprawdzić, czy wszyscy senatorowie, którzy chcieli wziąć udział zdalnie w posiedzeniu komisji, zostali już włączeni do posiedzenia. Tak.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#BogdanKlich">Witam zatem wszystkich państwa uczestniczących w naszym posiedzeniu, zarówno osobiście, jak i zdalnie. Witam państwa senatorów. Witam panie Annę Schmidt, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, oraz panią Alicją Neffe… Dobrze przeczytałem?</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Gloszsali">Tak</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#BogdanKlich">…Zastępcę dyrektora Biura Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Traktowania. Zdalnie uczestniczą też 3 inne osoby z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Witam gości z Ministerstwa Zdrowia – pana wiceministra Sławomira Gadomskiego, który jest osobiście na posiedzeniu komisji, i pana Huberta Życińskiego, panią Ewę Wójcik i pana Łukasza Kohuta, którzy obradują z nami zdalnie. Witam pana Adama Andruszkiewicza, sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, który jest z nami zdalnie. Witam pana dyrektora Departamentu Polityki Cyfrowej, również z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, obradującego z nami zdalnie. Z Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii jest pan Marek Niedużak – witam – podsekretarz stanu wraz z zespołem… Pozwolicie państw, że nie będę wymieniał wszystkich nazwisk. I witam naszych doradców, którzy są z nami w tej chwili – widzę na ekranie panią dr hab. Magdalenę Górę oraz pana dra Mieczysława Bieńka. Witam państwa serdecznie, zakładam że kolejni doradcy komisji spraw zagranicznych, ze względu na wagę rozpatrywanych spraw, będą do nas dołączać.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#BogdanKlich">Proszę państwa, te wszystkie sprawy techniczne, które dotyczą zdalnego uczestnictwa senatorów, państwo znają, więc nie będę ich odczytywał.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#BogdanKlich">I od razu chciałbym przejść do punktu pierwszego.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#BogdanKlich">Punktem pierwszym będzie… Dokonamy przesunięcia w porządku obrad ze względu na pilną prośbę Ministerstwa Zdrowia. W związku z tym będziemy rozpatrywać w pierwszej kolejności punkty czwarty i piąty – powtarzam: punkty czwarty i piąty – wcześniej przesłanej agendy. Zaczniemy od wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ram wydawania, weryfikowania i uznawania interoperacyjnych zaświadczeń o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia w celu ułatwienia swobodnego przepływu w czasie pandemii COVID-19, czyli chodzi o zielone zaświadczenie cyfrowe – to niezmiernie ważna, pilna sprawa – oraz od wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ram wydawania obywatelom państw trzecich legalnie zamieszkującym lub legalnie przebywającym na terytorium państw członkowskich interoperacyjnych zaświadczeń o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia oraz weryfikowaniu i uznawaniu takich zaświadczeń w czasie pandemii COVID-19. Pierwszy dokument ma sygnaturę COM (2021) 130, drugi – COM (2021) 140. Oba te wnioski będziemy rozpatrywać razem, łącznie.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#BogdanKlich">W związku z tym bardzo proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska rządu w obu sprawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SławomirGadomski">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Przewodniczący. Dziękuję również za przychylenie się do tej prośby o zmianę porządku. Rzeczywiście wspólne, połączone posiedzenie Sejmu, Senatu, tzn. odbywające się w jednym czasie, trochę utrudnia sprawę, więc bardzo za to dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SławomirGadomski">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SławomirGadomski">Wnioski Komisji Europejskiej, te projekty rozporządzeń, które trafiły do nas, są tak naprawdę odpowiedzią na brak w standardowych, zabezpieczonych, wzajemnie uznawanych formatów dokumentów – dokumentów, których celem jest potwierdzenie… przede wszystkim wprowadzenie ram wydawania, weryfikowania, uznawania zaświadczeń o szczepieniu, ale nie tylko o szczepieniu, bo te zaświadczenia, zgodnie z rekomendacją Komisji, mają wykraczać poza kwestię szczepienia – mają również zaświadczać o wyniku testu albo o powrocie do zdrowia, czyli o przejściu zakażenia COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SławomirGadomski">Komisja proponuje ustanowienie ogólnounijnych ram dotyczących wydawania tego właśnie zielonego zaświadczenia cyfrowego, o którym mówił pan przewodniczący. Jego fundamentalnym celem jest ułatwienie korzystania ze swobodnego przepływu osób, aczkolwiek to zaświadczenie nie powinno, wg opinii i rekomendacji, stanowić warunku koniecznego do tego, żeby ten przepływ między krajami członkowskimi następował. Oczywiście Komisja zauważa to, co zresztą i my zauważamy, tzn. że ciągle w Europie istnieje liczna grupa osób, które nie są zaszczepione, ale też będą istniały grupy, które nie będą mogły być zaszczepione, np. ze względów zdrowotnych nigdy do szczepienia nie podejdą.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SławomirGadomski">Komisja akcentuje również bardzo mocno wątki związane z tym, żeby nie interpretować tego rozporządzenia jako pewnego obowiązku czy prawa do szczepień. Mówi się jedynie o tym, że przejście szczepienia, jako jeden z tych 3 warunków, będzie predysponowało do tego, żeby to zaświadczenie otrzymać i żeby rzeczywiście było ono pewnym ułatwieniem w kwestii przepływu.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SławomirGadomski">Tak naprawdę, żeby umożliwić w ogóle realizację tego rozwiązania na poziomie unijnym, oczywiście trzeba zapewnić interoperacyjność tych rozwiązań technicznych, które mają być wdrożone przez państwa członkowskie, w oczywisty sposób trzeba przyjąć jednolite warunki wydawania, weryfikacji i uznawania w państwach członkowskich tego zaświadczenia. Oczywiście trzeba ustanowić pewne ramy zaufania do zielonego zaświadczenia cyfrowego, ale też – co niezwykle ważne i co pewnie jest istotne w kontekście nawet pewnych naszych zastrzeżeń, zastrzeżeń rządu – bardzo ważny jest aspekt związany z wysokim poziomem ochrony danych osobowych i tak naprawdę przestrzeganiem zasady minimalizacji danych, szczególnie danych wrażliwych, no a dane o szczepieniu, dane o teście, dane o przebytej chorobie to jest wysoka kategoria danych osobowych, są to wrażliwe dane medyczne.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SławomirGadomski">Rząd oczywiście popiera przyjęcie instrumentu prawa Unii Europejskiej, jesteśmy jednoznacznie za wprowadzeniem tych zasad, o których mówi Unia Europejska, jesteśmy jednoznacznie za tym, żeby te zielone zaświadczenia cyfrowe we wszystkich państwach członkowskich funkcjonowały, żeby dotyczyły oczywiście przede wszystkim obywateli Unii Europejskiej, ale również obywateli państw trzecich legalnie zamieszkujących lub leganie przebywających na terytorium państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SławomirGadomski">Z dużym zadowoleniem przyjmujmy mechanizm zielonego zaświadczenia, który opiera się na zasadzie braku… czy raczej na pewnym zapobieganiu dyskryminacji osób, które nie są zaszczepione np. ze względów medycznych albo nie są zaszczepione, ponieważ dana grupa docelowa w danym kraju członkowskim jeszcze być może nie doszła do sczepień, jest w kolejce.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SławomirGadomski">To, na co zwracamy uwagę, to kilka punktów, które w naszej ocenie z punktu widzenia technicznego albo może nawet systemowego – to będę rozdzielał – nie powinny łączyć się z zielonym zaświadczeniem cyfrowym. Po pierwsze, w naszej ocenie proponowane rozporządzenie nie może ograniczać swobody decyzyjnej państw członkowskich co do nakładania, utrzymywania, znoszenia pewnych ograniczeń związanych z COVID-19. Zakładamy, że kraje członkowskie dalej będą miały prawo do decydowania o tym, jakie ograniczenia wdrażają we własnym kraju.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SławomirGadomski">Oczywiście oczekujemy również – zresztą w tym kierunku toczą się prace – że zaświadczenia będą wydawane obywatelom bezpłatnie na podstawie rozporządzenia. To powinno zapewnić przede wszystkim powszechność ich używania, ale też pewną równość w systemie. A więc tutaj też sygnalizuję, że prace Komisji zmierzają w tym kierunku i takie są rekomendacje unijne.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SławomirGadomski">Oczywiście bardzo ważną zasadą, bardzo ważnym warunkiem jest to, jakie szczepionki zostaną wpisane do katalogu tych, które predysponują do tego, żeby te zielone zaświadczenie cyfrowe mogło być wydawane. Tutaj oczywiście toczy się jeszcze pewna dyskusja ekspercka, ale my jednoznacznie opowiadamy się za rozwiązaniem, w którym będziemy mówili wyłącznie o szczepionkach dopuszczonych do obrotu w Unii Europejskiej, przyjętych przez organizacje europejskie, przede wszystkim przez Europejską Agencję Leków.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SławomirGadomski">Warto też zwrócić uwagę na kilka punktów rozporządzenia, które dzisiaj wydają się rzeczywiście istotne. W punkcie 25 preambuły projektu mowa jest o tym, że zaświadczenie cyfrowe nie może być warunkiem wstępnym do korzystania z usług transportu transgranicznego, transportu pasażerskiego, takiego jak linie lotnicze, pociągi, autokary, promy. Oczywiście uznajemy, że zaświadczenie ma być przywilejem, a niekoniecznie warunkiem wstępnym. Tutaj zresztą mamy zgodność, jak się wydaje, z dzisiejszym podejściem Komisji.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SławomirGadomski">To, o czym jeszcze dosłownie dwa zdania chciałbym powiedzieć, to dane osobowe – zasygnalizowałem już ten temat. W oczywisty sposób popieramy postulaty zawarte w projekcie rozporządzenia, związane właśnie z zasadami wysokiego poziomu ochrony danych osobowych, z zasadami poszanowania zasad minimalizacji danych, czyli rzeczywiście ograniczenia w tym zaświadczeniu zakresu danych osobowych do niezbędnego minimum. Wierzymy, że dalsze prace pójdą w tym właśnie kierunku, no bo to też jest tak naprawdę krytycznie istotne, żeby te dane wrażliwe, dane medyczne, miały wystarczające poziomy zabezpieczenia. Co więcej, już dzisiaj prace, które również popieramy, idą w tym kierunku, żeby te dane nie były nigdzie odkładane, by były one jedynie weryfikowane w momencie okazania zaświadczeni. Czyli chodzi o to, żeby nie były nigdzie przez kraje członkowskie odkładane i zbierane czy przetwarzane do innych celów.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SławomirGadomski">Co jeszcze? Już kończąc, powiem, że wierzymy też w to, że te zaświadczenia cyfrowe mogą i pewnie powinny być stosowane do elastycznego wprowadzania pewnych rozwiązań krajowych. Zresztą myślę, że wiele krajów członkowskich będzie chciało wprowadzić – już dzisiaj takie sygnały otrzymujemy – pewne zasady dostępu, np. zasady dostępu do miejsc użyteczności publicznej, muzeów, restauracji, kin i itd., właśnie w oparciu również o zaświadczenia cyfrowe. Chcielibyśmy tego i stoimy na stanowisku, że państwa członkowskie powinny mieć właśnie taką możliwość elastycznego stosowania tego rozwiązania unijnego.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SławomirGadomski">I oczywiście – już kończę – to nie może być martwy dokument, to nie może być rozwiązanie wprowadzone na stałe. Wskazujmy, że te przepisy rozporządzenia muszą być aktualizowane na bieżąco, z uwzględnieniem pewnych ewentualnych nowych dowodów naukowych, wprowadzania kolejnych szczepionek do obrotu europejskiego czy pewnych norm epidemiologicznych, jak również rozwiązań technicznych.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SławomirGadomski">Generalnie, podsumowując, jesteśmy w tej sprawie za, z dużym zadowoleniem przyjmujemy te rozwiązania i rzeczywiście chcemy aktywnie uczestniczyć w procesie ich wdrażania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Pewnie będą jeszcze pytania do pana.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BogdanKlich">Ale wcześniej wysłuchamy opinii senatora sprawozdawcy, którym jest w tym przypadku pan senator Kazimierz Kleina.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KazimierzKleina">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KazimierzKleina">Po przeanalizowaniu obu tych dokumentów moja rekomendacja jest taka, aby była pozytywna opinia naszej komisji w tej sprawie. Pan minister bardzo szeroko omówił nam dokument, więc ja nie widzę potrzeby, żebym jeszcze raz wracał do omawiania dokumentu i jego przybliżania.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#KazimierzKleina">Ale chciałbym w tym momencie postawić także kilka pytań, myślę, że istotnych z punktu widzenia obywateli naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#KazimierzKleina">Po pierwsze, generalnie ten dokument ja dokument oceniam bardzo pozytywnie, uważam że to jest dobry dokument, ale wydaje się, że powinien on… Pytanie moje pierwsze jest takie: czy to będzie dokument tylko w wersji cyfrowej, czy także w wersji papierowej? To jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#KazimierzKleina">Czy będzie dokładnie taki sam we wszystkich krajach unijnych, a więc jeżeli ktoś wykaże się tym dokumentem w Polsce, to będzie mógł ten sam dokument okazywać np. w Niemczech, Grecji czy w każdym innym kraju? To druga kwestia.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#KazimierzKleina">I teraz: kto będzie wydawał dokumenty obywatelom państw trzecich, którzy przebywają na terytorium Unii Europejskiej, Polski głównie, czyli np. pracownikom sezonowym czy nawet przebywającym w ramach długoletniego pobytu w Polsce pracownikom z Ukrainy, z innych krajów, których jest w Polsce bardzo wielu? To jest istotne z punktu widzenia przedsiębiorców zatrudniających tych ludzi, pracujących w branżach także wrażliwych. Czy te dokumenty będą wystawiane tym ludziom?</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#KazimierzKleina">Tu przy okazji: jest także pytanie o szczepienia, szczególnie tych pracowników przyjeżdżających do Polski do pracy itd. Czy szczepienia, jakie otrzymają te osoby w swoich krajach, w swoich państwach, na Białorusi, w Ukrainie, gdziekolwiek poza granicami Unii… Czy te właśnie zaświadczenia będą podstawą do wydania też takiego dokumentu unijnego? Czy ci ludzie będą jakby grupą pracowników i osób, no, jak byśmy powiedzieli, drugiej kategorii? No, to byłoby bardzo niedobre.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#KazimierzKleina">Wydaje mi się też – taka jest moja opinia w tej sprawie – że waga tego dokumentu powinna być mocna, to znaczy, że jeżeli on jest wystawiony i jeżeli kraje unijne go akceptują, to nie powinny być wprowadzane inne ograniczenia w kraju, np. w Polsce, w stosunku do tych innych osób przybywających do Polski z innych krajów unijnych. Dlaczego? Bo przez to powstałby kompletny chaos. Przyjeżdżają na wakacje do Polski np. turyści z Niemiec, Francji, Hiszpanii, skądkolwiek, ale i Polacy wyjeżdżający tam muszą mieć poczucie pewności, że jeżeli mają taki dokument, to mogą tam wyjechać, mogą zamieszkać w hotelu i nie muszą sprawdzać, czy może wczoraj wydano w Polsce jakiś dokument lub jakąś decyzję, rozporządzenie zakazujące im poruszania się po terytorium danego kraju. Po prostu to wydaje się takie oczywiste, że… Jeżeli uważamy, że stosowanie szczepionek daje odporność, i jeżeli ludzie mają taki dokument, to wydaje się, że on spełnia wszystkie wymogi i daje podstawę do swobodnego poruszania się po terytorium tego czy innego kraju unijnego. I to powinno dotyczyć właściwie wstępów także do komunikacji itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#KazimierzKleina">Oczywiście jest tu problem, będzie występował, i może dochodzić do takiego zamieszania, szczególnie w związku z ruchem turystycznym, bo weryfikowanie sytuacji, czy ktoś nie musi mieć tego szczepienia, nie musi mieć dokumentu czy nie musi być szczepiony, i czy on, przyjeżdżając do hotelu, może być przyjęty lub nieprzyjęty… No, nie jest się w stanie zweryfikować, że ta osoba nie podlega szczepieniu i jest zwolniona z tego sczepienia.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#KazimierzKleina">A wiec żeby to mogło faktycznie zafunkcjonować… Jeżeli jest jakiś dokument, to wydaje się, że powinno być także tak, że otrzymuje go każdy, także ten, kto z jakichś powodów zdrowotnych nie może być szczepiony, ale ma prawo poruszania się po terytorium Polski czy innego kraju unijnego. Bo inaczej może po prostu dochodzić do chaosu w tym ruchu, w przemieszczaniu się, i będzie to trudne do zweryfikowania. I będzie dochodziło do sytuacji, że niektórzy będą przymykali oko na zasadzie „ja nie wiem, ja nie rozumiem” i wpuszczą do hotelu, do jakiegoś muzeum czy… No, tam to pewnie są mniejsze zagrożenia, ale może to być też wszędzie tam, gdzie pobyt jest ten wielodniowy czy wielogodzinny, jak np. w samolocie, gdy leci się 10 godzin. A więc wówczas sytuacja musi być absolutnie jednoznaczna w tej sprawie. Bo, powiedzmy, w liniach lotniczych to jeszcze jakoś może być weryfikowane, ale jeżeli dojdzie do styku obywatel – właściciel jakiegoś pensjonatu czy hotelu, to tam może tutaj dochodzić do kompletnego chaosu i nad tym wszystkim w którymś momencie będzie trudno zapanować.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#KazimierzKleina">A więc wydaje mi się, że skoro jest dokument, to on powinien być mocny, silny i obejmować rzeczywiście wszystkich. No i jest kwestia tych pracowników zagranicznych i osób spoza Unii, z krajów trzecich. Kto będzie im wystawiał te dokumenty na terytorium Polski, jeżeli będą mieli szczepienia zrobione w swoich krajach? Albo czy – to jest może pytanie do ministra zdrowia – te osoby pracujące w Polsce mają prawo do szczepień w Polsce, żeby też móc otrzymać taki dokument?</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#KazimierzKleina">Dziękuję bardzo. Przepraszam za może zbyt długie omawianie tego dokumentu, ale on jest bardzo istotny i rzeczywiście wydaje mi się potrzebny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BogdanKlich">To jest niezwykle ważny dokument.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#BogdanKlich">Dziękuję panu senatorowi za przedstawienie opinii i pytań. Pan minister się…</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#KazimierzKleina">To znaczy to jest opinia do obu tych dokumentów – prawda?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#BogdanKlich">Tak, oczywiście. Mówimy zarówno o dokumencie nr 130, jak i o tym nr 140, o zielonych zaświadczeniach cyfrowych.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#BogdanKlich">Pan senator postawił parę pytań, ale rozumiem, że jeżeli chodzi o opinię, ona jest pozytywna…</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#KazimierzKleina">Zdecydowanie pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#BogdanKlich">…pozytywna i pan senator rekomenduje, aby komisja poparła projekt aktu prawnego przedstawionego przez Unię Europejską. Czy tak?</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#KazimierzKleina">Dokładnie tak.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#BogdanKlich">Teraz wiemy, jaka jest rekomendacja ze strony senatora sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#BogdanKlich">Ja też chciałbym o 2 sprawy pana ministra zapytać.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#BogdanKlich">Mianowicie, po pierwsze, z tych chyba 5 punktów zasadniczych, o których pan mówił, przedstawiając stanowisko rządu, w 3 przypadkach pan powiedział, że stanowisko rządu idzie w kierunku rekomendowanym przez Unię Europejską. To znaczy, że, po pierwsze, te ramy prawne nie powinny ograniczać państw narodowych w stosowaniu ograniczeń epidemiologicznych, które wynikają z sytuacji pandemicznej w danym kraju, po drugie, że te dokumenty powinny być bezpłatne, po trzecie, że wszystkie szczepionki dopuszczone na terytorium Unii Europejskiej powinny być uznawane w tym zaświadczeniu. Wspomniał pan też o warunku wstępnym, to znaczy o tym, że to zaświadczenie nie może być warunkiem wstępnym do korzystania z transportu transgranicznego. Chciałbym zapytać, jak pan rozumie pojęcie warunku wstępnego: czy jako warunek konieczny, czy jako warunek wystarczający? Bo to istotne rozróżnienie. Wspomniał pan też o tym, że musi być potwierdzona ochrona danych osobowych – to jest zupełnie naturalne – ale nie mówił pan nic o tym, czy to są uwagi rządu do tego dokumentu, czy też są to treści zawarte w tym dokumencie, które rząd popiera. Prosiłbym o wyjaśnienie. To jest jedna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#BogdanKlich">I druga sprawa, chyba fundamentalna, ponieważ w dyskusji na temat tego tzw. paszportu covidowego przewijał się wątek nierówności wobec prawa i nierówności wobec usług publicznych w przypadku tych, którzy mieliby takie zaświadczenie, i w przypadku tych, którzy nie mieliby takiego zaświadczenia. Jakie jest stanowisko prawników rządu w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#KazimierzKleina">Jeszcze jedno pytanie…</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#BogdanKlich">A jeszcze pani senator Jazłowiecka… Tak? Bo widziałem, że… A, nie zgłaszała się.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#BogdanKlich">Pan senator Kleina. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#BogdanKlich">Tak że ja mam te 2 pytania do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KazimierzKleina">Umknęło mi jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#KazimierzKleina">Kiedy ten dokument miałby wieść w życie w praktyce w Polsce i w innych krajach europejskich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#BogdanKlich">Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SławomirGadomski">Dziękuję serdecznie za te pytania.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#SławomirGadomski">Zacznę od pytania pana senatora Kleiny, w kolejności chronologicznej.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#SławomirGadomski">Według tych założeń, które dzisiaj są dyskutowane czy są przedstawiane, dokument ma mieć formę i papierową, i cyfrową. Dokument ma mieć jednolity format, ten format wstępnie został zdefiniowany, zostało określone, że ma być wydawany w dwóch językach – języku angielskim i języku państwa członkowskiego – i co do zasady właśnie w jednolitym standardzie.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#SławomirGadomski">Co do tych innych obostrzeń i innych… Ja się absolutnie zgadzam, to musi być silny dokument, z silnym mandatem do tego, żeby w każdym kraju członkowskim były podobne prawa, przede wszystkim właśnie do swobodnego przemieszczenia się, czyli do braku nakładania kwarantanny czy izolacji, do braku takich obostrzeń. A to, o czym mówiłem, to jest to, że my, popierając oczywiście ten dokument, zwracamy uwagę – zresztą Komisja też to wyrażała, choć niebezpośrednio, w uzasadnieniu – że kraje członkowskie rzeczywiście powinny mieć prawo do nakładania innych obostrzeń. Co rozumiemy przez te inne obostrzenia? Np. w Polsce, niezależnie od tego, czy dana osoba jest zaszczepiona, czy nie, ciągle używamy maseczek. Ciągle jest to obostrzenie, które być może w innych krajach członkowskich nie funkcjonuje albo funkcjonuje w innym zakresie. Zasady gromadzenia się, zasady funkcjonujące w transporcie publicznym itd. – o takich obostrzeniach i o tym katalogu mówmy, że niezależenie… Nie chcemy też prowadzić takiej dyskryminacji, wg której np. osoby, które mają zaświadczenie, mogą przebywać bez maseczek, a te, które go nie mają, to nie. Nie, tu chcemy mieć możliwość rzeczywiście pewnych, powszechnych obostrzeń, utrzymywania ich.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#SławomirGadomski">Dalej. Pytał pan też o zamieszanie, które może spowodować to, że ktoś jest np. niezaszczepiony. Unia Europejska mówi właśnie o tym – i my to bardzo popieramy – że mamy te 2 kategorie dodatkowe, czyli przebyty COVID albo negatywny wynik testu. Czyli negatywny wynik testu uprawnia do tego, żeby otrzymać to zielone zaświadczenie cyfrowe, co rzeczywiście może być pewną trudnością operacyjną w wystawianiu tych zaświadczeń. I myślę, że tutaj jeszcze sporo pracy przed nami, żeby te techniczne zasady ustalić.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#SławomirGadomski">Dokument według wstępnych propozycji może zacząć obowiązywać 25 czerwca, to jest pierwszy termin deklarowany przez instytucje europejskie. Wdrożenie tego dokumentu jest wzmocnione projektem unijnym, projektem cyfrowym, ma zostać zapewnione – złożyliśmy w tej sprawie stosowny wniosek – pewne finansowanie na wdrożenie tego dokumentu w poszczególnych krajach członkowskich. Aczkolwiek 25 czerwca to termin, wbrew pozorom, nieodległy i rzeczywiście, jeśli chodzi o przygotowanie pewnej infrastruktury, dość ambitny.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#SławomirGadomski">Odnosząc się do pytania pana przewodniczącego… Mówiąc o warunku wstępnym, mówiłem o tym…</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#KazimierzKleina">A osoby spoza Unii?</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#SławomirGadomski">A, przepraszam, Panie Senatorze, zostawiłem to sobie na koniec, bo tu być może wszystkich szczegółów jeszcze nie znam. Według tych założeń, które dzisiaj są przygotowane, osoby, które leganie przebywają w danym kraju członkowskim, oczywiście będą miały wystawione to zaświadczenie przez ten kraj członkowski, w którym przebywają. Co do szczepionek, to tak jak już mówiłem, te uznawane na terytorium Unii Europejskiej… To znaczy jeżeli rzeczywiście będzie to obywatel kraju trzeciego, w którym funkcjonujące i dopuszczone szczepionki są inne niż te dopuszczone w Unii Europejskiej, to one w oczywisty sposób nie będą uznawane.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#SławomirGadomski">Co do szczepień tych osób legalnie przebywających, szczególnie na w ramach długich pobytów, to one są uwzględnione w Narodowym Programie Szczepień i tu nie ma dyskryminacji. Wprawdzie teraz nie przytoczę szczegółowych rozwiązań, jakie są zaproponowane, ale jeżeli pan senator jest tym zainteresowany, to mogę na piśmie czy w drodze komunikacji elektronicznej podesłać taki…</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#KazimierzKleina">To bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#SławomirGadomski">Odnosząc się do pytania pana przewodniczącego – jednego, bo drugiego nie zanotowałem, więc jeszcze poproszę może o doprecyzowanie… Kwestia warunku wstępnego. Np. linie lotnicze… My i Komisja Europejska mówimy tutaj jednym głosem, mówimy o tym, że nie chcemy, żeby to był warunek konieczny. Nie chcemy, żeby linie lotnicze mogły np. postawić warunek: musisz mieć zaświadczenie, żeby wejść na pokład. My mówimy: musisz mieć zaświadczenie, jeżeli chcesz w swobodny sposób w danym kraju funkcjonować, nie mieć kwarantanny, izolacji itd.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#SławomirGadomski">A drugie pytanie, Panie Przewodniczący, to chyba o prawników…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BogdanKlich">Druga sprawa…</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#BogdanKlich">A, jeszcze wcześniej chciałem zapytać, czy w tych sprawach, to znaczy w tej kwestii warunku koniecznego do korzystania z transportu transgranicznego i ochrony danych osobowych… Rozumiem, że rząd tutaj idzie w kierunku, w którym idą też prace Komisji Europejskiej, to znaczy rząd akceptuje te…</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#SławomirGadomski">Tak, tak.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#BogdanKlich">Bo to jest istotne z punktu widzenia, że tak powiem, naszej ostatecznej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#BogdanKlich">Moje pytanie dotyczyło, że tak powiem, nierówności w kontekście usług publicznych oraz nierówności wobec prawa – bo inaczej się traktuje tych, którzy są zaszczepieni i którzy będą mieć takie zielone zaświadczenie, a inaczej tych, którzy nie są zaszczepieni i w związku z tym nie będą mieć takiego zaświadczenia. Czy państwo mają analizy prawne dotyczące tej sprawy? Pytam, bo to był jeden z tematów, który się przewijał w debacie publicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SławomirGadomski">Jasne. Co do samej sytuacji, to jakby konkluzja…</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#BogdanKlich">Panie Ministrze, jeśli takich analiz pan nie ma przy sobie, to może pan przesłać je nam w piśmie…</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SławomirGadomski">Oczywiście, nie mam ich przy sobie. Ale najwyżej zaraz poproszę współpracowników o uzupełnienie tej informacji dotyczącej w ogóle statusu prawnego – bo ja myślę, że to rzeczywiście jest wątek istotny i on będzie rozstrzygany prawdopodobnie przede wszystkim na poziomie unijnym, czyli tutaj chodzi o zgodność z tymi rozwiązaniami.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#SławomirGadomski">Ja chcę powiedzieć w ramach konkluzji – bo być może to nie wybrzmiało wystarczająco – że stanowisko rządu jest spójne co do zasady z wszystkimi zaproponowanymi mechanizmami. Na kilka kwestii, jak mówiłem w moim przemówieniu wstępnym, zwracamy uwagę, np. właśnie na zasadę ochrony, uwypuklając przy tym to, to co w naszej ocenie jest rzeczywiście najważniejsze. Ale co do zasady, to nasze stanowisko jest zgodne.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#SławomirGadomski">Czy mamy wyodrębnioną analizę prawną… Jeśli mógłbym poprosić o uzupełnienie np. pana Hubera Życińskiego… Będę wdzięczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę, pan Hubert Życiński, zastępca dyrektora Departamentu Innowacji w Ministerstwie Zdrowia, ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#HubertŻyciński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#HubertŻyciński">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#HubertŻyciński">Dziękuję za możliwość odniesienia się do tych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#HubertŻyciński">Jeśli chodzi o dyskryminację czy nierówność wobec prawa i w kontekście usług publicznych obywateli, którzy będą lub nie będą zaszczepieni, będą posiadali certyfikat, bądź nie będą go posiadali, to zacznę może od tego, że w obecnym stanie prawnym i w obecnym kształcie tego rozporządzenia, tego procesu politycznego, który toczy się w Komisji Europejskiej, nie ma kwestii związanych z usługami publicznymi. Ten system jest skonstruowany tylko i wyłącznie w celu umożliwienia realizacji swobody przemieszczania się. To chodzi o ruch transgraniczny. Do 25 czerwca pracujemy nad tym zadaniem, żeby obywatelom unijnym i obywatelom państw trzecich, którzy legalnie przebywają na terenie Unii Europejskiej, umożliwić realizację tej swobody. Dlatego o usługach publicznych tu nie rozmawiamy. W obecnym kształcie rozporządzenia istnieje co prawda dodany mechanizm, który na poziomie państwa członkowskiego umożliwia wskazanie podstawy prawnej na poziomie krajowym do celów innych niż wskazane w rozporządzeniu, ale jest to perspektywa, która – jeszcze raz to podkreślam – będzie przedmiotem ewentualnej decyzji na poziomie państwa członkowskiego i nie jest to zakres, którym to rozporządzenie w tej chwili się zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#HubertŻyciński">Jeżeli chodzi o nierówności wobec prawa, to w obecnym kształcie tego rozporządzenia kładziony jest duży nacisk na to, aby te nierówności maksymalnie zniwelować i dać możliwość również obywatelom, którzy nie są poddani szczepieniu, z równych względów – czy ze względów zdrowotnych, czy ze względu na wiek, tak jak dzieci, czy z innych względów, np. ze względu na dostępność szczepionek – możliwość realizacji celu, dla którego tworzone jest to rozwiązanie, czyli możliwość realizacji prawa do przemieszczania się, poprzez 2 pozostałe przypadki użycia certyfikatów: wykonanie testu i posiadanie negatywnego wyniku testu, co również umożliwi realizację tej swobody na dokładnie takich samych zasadach, jak też posiadanie pozytywnego wyniku testu, co, zgodnie z zaleceniami Europejskiego Centrum do spraw Kontroli i Zapobiegania Chorób, już po jedenastym dniu po uzyskaniu pozytywnego wyniku testu umożliwia uzyskanie statusu osoby, która przebyła infekcję związaną z COVID-19, w związku z czym również te osoby będą mogły realizować to uprawnienie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BogdanKlich">Bardzo dziękuję, Panie Dyrektorze.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#BogdanKlich">Panie Ministrze, to mi wystarcza, zwłaszcza przypomnienie o tym, że w tych przypadkach, kiedy ktoś nie będzie mógł poddać się szczepieniu albo też nie będzie miał trwałej odporności w wyniku przebytej choroby, w dalszym ciągu będzie obowiązywał test przy przekraczaniu granic. A więc będzie alternatywa: albo zielone zaświadczenie, albo test.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#BogdanKlich">Dobrze. Czy są jeszcze jakieś pytania odo pana ministra? Albo jakieś komentarze? Skoro nie to proponuję przyjąć rekomendację naszego senatora sprawozdawcy, pana senatora Kleiny, mianowicie to, że komisja popiera projekt aktu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#BogdanKlich">Czy są jakieś uwagi? Czy ktoś jest innego zdania? Nie widzę, nie słyszę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#BogdanKlich">W związku z tym Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej popiera oba akty prawne, to znaczy – mówię, żeby była jasność – zarówno dokument o sygnaturze 130, jak i dokument o sygnaturze 140, obydwa odnoszące się do zielonego zaświadczenia cyfrowego.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#BogdanKlich">Dziękuję, Panie Ministrze, dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#BogdanKlich">Przechodzimy do pozostałych punktów naszego programu, to znaczy do punktu, który miał być punktem pierwszym porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#BogdanKlich">I poproszę panią wiceminister rodziny i polityki społecznej o przedstawienie projektu i stanowiska rządu.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#BogdanKlich">Pani Minister, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AnnaSchmidt">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AnnaSchmidt">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AnnaSchmidt">Ja może najpierw w kilku zdaniach odniosę się do celu projektowanej dyrektywy. Rzeczywiście ten cel jest bardzo ważny, bardzo zasadny. Jak pokazują badania, zarówno te prowadzone na terenie Polski, jak i krajów członkowskich Unii Europejskiej, Unia Europejska zmaga się z problemem nierówności wynagrodzeń. Warto wspomnieć o tym, że Polska jest jednym z krajów, które borykają się z najmniejszą luką płacowa – według danych Eurostatu jest to zaledwie 8 punktów procentowych wobec średniej unijnej na poziomie 14%. Niemniej jednak jest to ważki problem, który wymaga wprowadzenia kompleksowych zmian i nie tylko przyjęcia rozwiązań na poziomie ustawodawstwa krajowego, ale także stworzenia pewnego uniwersalnego mechanizmu, który wspomoże kraje członkowskie całej Unii Europejskiej i pozwoli wypracować uniwersalne rozwiązania, które pomogą jeśli nie likwidować, to przynajmniej minimalizować zjawisko luki płacowej. Ale też, co ważne, pozwoli to budować świadomość i rozpocząć debatę w szerszym kontekście, właśnie w kontekście międzynarodowym, kontekście unijnym, a w ślad za tym debatę na poziomie krajowym. I ona toczy się przecież w obydwu izbach parlamentu – rząd bierze udział w negocjacjach związanych z tworzeniem czy współtworzeniem tego dokumentu i ostatecznej treści, tak naprawdę te prace dopiero ruszają. Chodzi więc oto, aby umożliwić uruchomienie szerszej debaty i budować świadomość co do tego, że mimo iż, tak jak wspomniałam, Polska jest jednym z krajów, które borykają się z najmniejszą luką płacową, to jednak problem istnieje i wymaga kompleksowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#AnnaSchmidt">Ważne jest też to, że ta luka płacowa, o której mówimy, i nierówności związane z poziomami wynagrodzeń między kobietami a mężczyznami wpływają też – i tutaj warto o tym pamiętać – na zróżnicowanie emerytur, które na poziomie Unii Europejskiej wynosi aż 30%. A wiec to nie jest kwestia tylko wynagrodzenia, ale też uposażenia i świadczeń społecznych, które kobiety i mężczyźni w późniejszym wieku, kiedy już pozostają nieaktywni zawodowo, pobierają.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#AnnaSchmidt">Rząd oczywiście od początku popierał tę inicjatywę, co zostało wyrażone w stanowisku komitetu do spraw Unii Europejskiej w dniu 25 marca bieżącego roku. Włączyliśmy się – chcemy się włączać i będziemy się aktywnie włączać – w te prace. Oczywiście dokument spotkał się z pozytywnym odzewem ze strony polskiego rządu, uważamy, że ta kwestia wymaga uregulowania, wymaga przyjęcia uniwersalnych rozwiązań i jest na tyle ważna, istotna, że powinna stać się przedmiotem debaty, jak już powiedziałam, nie tylko na poziomie parlamentów krajowych czy rządów, ale również w drodze dyskusji, wymiany doświadczeń i pomysłów a także dobrych praktyk w tym zakresie, jeśli chodzi o wszystkie kraje Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#AnnaSchmidt">To, na co chciałabym zwrócić uwagę, to jest to, że w toku prac będziemy wyrażać – już wyraziliśmy, ale będziemy też nadal wyrażać – w ślad za pewnymi rekomendacjami strony społecznej… Bo warto pamiętać o tym, że w ramach konsultacji społecznych także środowiska pracodawców i związki zawodowe wyrażały swoją opinię co do projektu, i jest to oczywiście opinia pozytywna – co do tego nie ma najmniejszej wątpliwości. Ale będziemy też w toku tworzenia treści dokumentu zwracać uwagę na pewne wątpliwości, które z naszego punktu widzenia wynikają z pierwotnego kształtu, treści tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#AnnaSchmidt">Po pierwsze, warto zwrócić uwagę – i to podnosiliśmy i będziemy podnosić w toku negocjacji – że pewne rozwiązania dotyczące sprawozdawczości związanej z monitorowaniem poziomu płac w przedsiębiorstwach w Polsce mogą rodzić nadmierne obciążenia i finansowe, i administracyjne. Mówimy tutaj szczególnie o chęci wyłączenia z tej procedury mikro- i małych przedsiębiorstw, z dwóch prostych powodów: po pierwsze, właśnie dlatego, że nie chcemy, aby te przedsiębiorstwa, które są w gorszej kondycji i finansowej, chociażby wynikającej z faktu, że generują mniejsze zyski – bo są to mikro- i małe firmy… Nie chcielibyśmy, aby… Nie jest intencją polskiego rządu obciążanie ich zbytnią sprawozdawczością i zbytnimi obciążeniami właśnie natury administracyjnej i finansowej. Warto też pamiętać o tym, Szanowni Państwo Senatorowie, że mechanizmy, które stanowią pierwotną propozycję projektu dyrektywy, powinny być zróżnicowane ze względu chociażby właśnie na charakter i wielkość przedsiębiorstw. Jeśli mówimy o porównywaniu wynagrodzeń ze względu na taką samą pracę lub pracę o tej samej wartości, to warto pamiętać o tym, że w mikroprzedsiębiorstwach, które zatrudniają często od kilku do kilkunastu osób, tworzone stanowiska pracy często mają charakter indywidualny i są dedykowane konkretnej osobie, konkretnemu miejscu pracy, a więc tak naprawdę ciężko stworzyć jeden uniwersalny mechanizm, który zadziała w przypadku wszystkich przedsiębiorstw. Warto też pamiętać o specyfice krajów członkowskich i o specyfice rozwiązań prawnych, które funkcjonują na terenie tych krajów, oraz o specyfice gospodarek, szczególnie w kontekście COVID, szczególnie w kontekście tego, że kryzys ogólnoświatowy związany z pandemią koronawirusa – dotykający nie tylko kraje Unii Europejskiej, ale ii cały świat – tak naprawdę uderza zawsze w najsłabszych. I w tym kontekście chcemy proponować i będziemy proponować w toku negocjacji nad tym omawianym dokumentem rozwiązania, które ochronią maksymalnie kondycję polskiej gospodarki i kondycję tych najsłabszych, a więc najmniejszych przedsiębiorców, których ten kryzys może w sposób szczególny dotykać. Warto, jak powiedziałam, tworzyć dobre rozwiązania i będziemy ten projekt dyrektywy w całej rozciągłości popierać, szczególnie że, jak pokazują badania, ten kryzys dotyka w sposób szczególny kobiety, więc warto właśnie inicjować debatę na ten temat, mówić o tym i przypominać wszystkim krajom członkowskim, że problem luki płacowej istnieje, oczywiście na różnych poziomach w różnych krajach, ale wymaga debaty, wymaga przyjęcia rozwiązań i pochylenia się nad sytuacją kobiet na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#AnnaSchmidt">Kolejną wątpliwość, którą zgłaszamy i z którą, jak się domyślam, państwo senatorowie zapoznali się w toku prac nad stanowiskiem rządu i zapoznawania się z tym dokumentem, jest oczywiście kwestia stworzenia dobrych rozwiązań, jeśli chodzi o zabezpieczenie danych osobowych. Mamy dyrektywę 223, dyrektywę RODO, która w sposób bardzo ścisły reguluje, jak tworzenie, gromadzenie statystyk publicznych związanych właśnie ze śledzeniem luki płacowej powinno wyglądać. Oczywiście na poziomie źródeł administracyjnych, źródeł rządowych tak kompleksowe rozwiązanie nie jest możliwe i to sprawia, że te statystki trzeba pozyskiwać bezpośrednio od beneficjentów, czyli od firm. A więc będziemy chcieli proponować takie rozwiązania, żeby, po pierwsze, zmniejszyć obciążenia administracyjne i finansowe dla przedsiębiorstw, o czym już wspominałam, a po drugie, żeby maksymalnie zabezpieczyć ochronę danych osobowych, szczególnie że ich ujawnianie – a w stosunku do tego zgłaszała wątpliwości w toku konsultacji też strona społeczna – może uderzać w konkurencyjność polskich przedsiębiorstw. I to też trzeba brać pod uwagę przy ewentualnym przeformułowywaniu tego przepisu, tak aby z jednej strony spełniał on swój cel i ujawniał wysokość wynagrodzeń i dobre praktyki, ewentualnie niwelował i przeciwdziałał złym praktykom dyskryminacyjnym, jeśli chodzi o lukę płacową i o niższość wynagrodzeń kobiet pracowników, a więc lukę płacową ze względu na płeć, ale z drugiej strony by zabezpieczał stan polskiej gospodarki i chronił polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#AnnaSchmidt">Bardzo popieramy – i uważamy, że to dobre rozwiązanie – kwestie związane z zamówieniami publicznymi. Uważamy, że mechanizm, który proponuje dyrektywa, dotyczący tego, aby uzależnić udział w postepowaniu, jeśli chodzi o zamówienia publiczne dla wykonawców, od tego, w jaki sposób traktują kwestię luki płacowej i jak regulują kwestie nierówności wynagrodzeń, to dobre rozwiązanie. Zwracamy jednak uwagę i będziemy zwracać uwagę na to, że szereg kwestii związanych z przeciwdziałaniem luce płacowej regulowanych jest już w polskim prawodawstwie przez kodeks pracy. Kodeks pracy zresztą w sposób jednoznaczny definiuje, czym jest praca, taka sama praca, praca o tej samej wartości, więc uważamy, że nie ma sensu… że niekonieczne jest precyzowanie tych przepisów w odrębnym akcie prawnym. Uważamy, że co do dostosowywania prawa polskiego, polskiego ustawodawstwa do ostatecznego kształtu dyrektywy, który w toku prac nad tym dokumentem powstanie, to można to uregulować polskim prawem pracy, a więc poprzez doprecyzowanie przepisów, jeśli chodzi o kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#AnnaSchmidt">Kolejna kwestia, którą będziemy podnosić, to kwestia rozwiązań i regulacji dotyczących tzw. equality bodies, a więc organów, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej zajmują się kwestiami nierówności, a więc oczywiście jest to urząd pełnomocnika rządu do spraw równego traktowania – obecnie mam zaszczyt pełnić tę funkcję – ale także stanowisko rzecznika praw obywatelskich. Oczywiście obowiązki związane z polityką antydyskryminacyjną i z zabieganiem o to, aby wszyscy obywatele byli, w myśl konstytucji, równi wobec prawa także na rynku pracy i także w kontekście wynagrodzeń, pozostają w ustawowych obowiązkach obydwu urzędów, które wymieniłam. Będziemy jednak zwracać uwagę na to… Tzn. cieszymy się z tego kierunku który proponuje Komisja Europejska, cieszymy się z kierunku, który jest wyznaczony w dyrektywie, aby to do krajów członkowskich należało szczegółowe uregulowanie – i na to właśnie będziemy zwracać uwagę, ponieważ każdy kraj członkowski ma inną specyfikę, funkcjonują na jego terenie inne organy, które regulują te kwestie. Polska zwraca uwagę, że w przypadku Rzeczypospolitej Polskiej głównym organem – oprócz oczywiście tych, które wymieniałam – który zajmuje się regulacją wynagrodzeń, badaniem, jak ta kwestia się kształtuje na terytorium Polski, jak również przeciwdziałaniem dyskryminacji ze względu na lukę płacową, jest Państwowa Inspekcja Pracy. Są zapisy z kodeksu pracy, jak również jest Państwowa Inspekcja Pracy. A więc uważamy, że kraje członkowskie ze względu na specyfikę instytucji i organów podległych administracji rządowej, które funkcjonują i realizują te ustawowe zadania… tzn. że powinna zostać pozostawiona państwom członkowskim swoboda w zakresie uregulowania tego, który organ i w jakim zakresie zajmuje się w ramach swoich kompetencji tą kwestią. Oczywiście nie wykluczamy, że być może w toku prac będzie to wymagało przeformułowania, zmiany, być może rozszerzenia zakresu kompetencji zarówno urzędu pełnomocnika rządu do spraw równego traktowania, jak i być może rzecznika praw obywatelskich, to jest kwestia dyskusyjna i do uregulowania na poziomie ustawodawstwa krajowego, niemniej jednak podnosimy ten argument i cieszymy się… tzn. mamy nadzieję, że dalsze prace nad dyrektywą pójdą właśnie w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#AnnaSchmidt">I wreszcie ostatnia kwestia to kwestia nomenklatury słownej, nomenklatury prawnej, a więc nazewnictwa, które funkcjonuje w projekcie dyrektywy. Ja zwracam uwagę na to, że w Polsce… Język dokumentu to angielski, w treści, która przetłumaczona jest na język polski, używa się jednego sformułowania, a więc sformułowania „płeć”, natomiast w wersji angielskiej funkcjonują zamiennie dwa sformułowania: sex i gender. To drugie słowo nie funkcjonuje ani w Karcie Praw Podstawowych, ani w traktatach UE, ani w traktatach założycielskich. Jest to pojęcie, które do tej pory nie zostało w żaden sposób w nomenklaturze prawnej, w nomenklaturze legislacyjnej dokumentów Unii Europejskiej, doprecyzowane. I my mamy wątpliwości, czy język dyrektywy nie powinien być jednak, ze względu na pewną konsekwencję prawną i zasady ogólnie przyjętej techniki legislacyjnej, zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, doprecyzowany i ujednolicony tak, aby nie budził wątpliwości interpretacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#AnnaSchmidt">Jak już powiedziałam, rząd oczywiście będzie popierał i od początku popierał inicjatywę co do powstania tej dyrektywy, bierze aktywny udział w pracach. Te prace dopiero się rozpoczynają, przedstawiliśmy wstępne stanowisko rządu, które mam zaszczyt dzisiaj przed państwem senatorami, czyli już w drugiej izbie parlamentu – bo wczoraj odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji do Spraw Unii Europejskiej – prezentować. Te prace będą się toczyć, będą toczyć się konsultacje. Oczywiście stanowisko rządu jest pozytywne, jak najbardziej uważamy, że ta kwestia powinna zostać uregulowana, powinno się stworzyć pewne mechanizmy które w sposób uniwersalny uregulują te kwestie, ale też zwracamy uwagę – także państwa senatorów, opinii publicznej i wszystkich krajów, które będą brały udział w pracach nad tym dokumentem – że specyfika organów i instytucji, o których już mówiłam, funkcjonujących w krajach członkowskich, jak również specyfika prawa krajowego też powinna zostać uwzględniona po to, aby stworzyć jak najbardziej optymalne ramy dla dokumentu, dyrektywy i aby wypracować dobre rozwiązania dla wszystkich krajów członkowskich. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję również.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#BogdanKlich">Naszym sprawozdawcą jest pan senator Aleksander Szwed.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#BogdanKlich">Panie Senatorze, bardzo proszę o przedstawienie projektu opinii komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AleksanderSzwed">Pani Minister! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#AleksanderSzwed">Jak tu pani minister już podkreśliła, to jest dyrektywa bardzo ważna. Przyjęcie tej dyrektywy jest proponowane po to, by umożliwić zmianę nastawienia w kwestii wynagrodzeń kobiet poprzez zwiększenie świadomości i szerszą debatę na temat przyczyn strukturalnych różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, zarówno na poziomie przedsiębiorstwa, jak i regionu i kraju. Co do skali problemu, to prezentowane statystyki mniej więcej przybliżają tę skalę – średnia luka płacowa to 14%. Polska tutaj wypada lepiej, bo tu jest to 8,5%, ale między krajami Unii Europejskiej istnieją znaczne różnice, różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn waha się od mniej niż 5% w Luksemburgu, Włoszech i Rumunii do ponad 19% – czyli to dużo więcej niż ta średnia – w Austrii, w Niemczech, w Łotwie i Estonii. Jeśli chodzi o lukę emerytalną, to jest to ponad 30%; no, w Polsce o blisko 10% mniej, czyli ponad 20,4%.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#AleksanderSzwed">Ale warto zauważyć, że mniejsza różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w niektórych krajach nie oznacza automatycznie, że ogólnie kobiety są tam lepiej opłacane. Niższe zróżnicowanie wynagrodzeń ze względu na płeć często występuje w krajach o niższym wskaźniku zatrudnienia kobiet, a duża różnica w wynagrodzeniach jest zwykle charakterystyczna dla rynków pracy, gdzie kobiety są bardziej skoncentrowane w niskopłatnych sektorach oraz gdzie znaczna część kobiet pracuje w niepełnym wymiarze godzin.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#AleksanderSzwed">Jeśli chodzi o zasadę pomocniczości, to projekt ten jest zgody z zasadą pomocniczości.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#AleksanderSzwed">Jak wskazano w ocenie z 2020 r., porównywalne wysiłki w całej Unii Europejskiej na rzecz promowania równości wynagrodzeń prawdopodobnie nie przyniosą efektów, jeżeli odpowiednia inicjatywa nie zostanie podjęta na szczeblu Unii Europejskiej. W związku z tym rekomenduję, aby Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej poparła proponowaną dyrektywę wraz z uwagami szczegółowymi rządu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję, Panie Senatorze. Dziękuję także za szybkie przygotowanie tej opinii.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#BogdanKlich">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#BogdanKlich">Jako pierwszy do dyskusji zgłosił się pan europoseł Łukasz Kohut, który też jest z nami.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Pośle, jak to u was mówią w Brukseli, the floor is yours.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#ŁukaszKohut">Thank you for the floor. Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#ŁukaszKohut">Szanowna Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#ŁukaszKohut">Jedną z podstawowych zasad tworzenia dobrego europejskiego prawa jest zasada pomocniczości. Przypomnijmy: chodzi o to, żeby na poziomie Unii Europejskiej realizować tylko te zadania, których nie można zrealizować na poziomie krajowym czy samorządowym. Jako regionalista jestem głębokim zwolennikiem tej zasady – decyzje powinny być podejmowane jak najbliżej obywatela. Parlamenty krajowe krajów unijnych, a więc i polski Sejm, i polski Senat, oceniają, czy dana propozycja prawa unijnego jest zgodna z tą zasadą. Jeżeli wiele z nich uzna, że nie, to mogą każdą taką propozycję zatrzymać.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#ŁukaszKohut">Ocenę zasady pomocniczości formułują również rządy. I co znajdujemy w stanowisku rządu w kwestii równości płac kobiet i mężczyzn? Ocenę pozytywną. Rząd nie uważa, że projekt narusza zasadę pomocniczości – czym przyznaje, że kwestia równości płci leży w kompetencjach Unii Europejskiej. Bardzo mnie to cieszy, bo też tak uważam. Jednocześnie jestem mocno zaskoczony, bo przypomnę, że prawicowi politycy krzyczą na lewo i prawo, że tak nie jest. I gdy PiS był opozycją, to zabiegał o negatywną opinię parlamentu w tej kwestii. A więc to albo przeoczenie, albo niekompetencja, albo absolutnie niespójna polityka obozu rządzącego.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#ŁukaszKohut">Druga kwestia, na którą chciałbym zwrócić uwagę, to kwestia kosztów, które miałyby ponosić przedsiębiorstwa wskutek konieczności przedstawiania statystyk o poziomach wynagrodzeń kobiet i mężczyzn. Rząd w swoim stanowisku mocno to podkreśla i zapowiada, że będzie walczył o to, żeby ten obowiązek był jak najmniejszy, a więc jak najmniej kosztowny. Jako gospodarczego liberała bardzo by mnie to cieszyło, bo uważam że nadmiar regulacji i biurokracji to kajdanki dla zdrowej gospodarki. Tylko że uwaga: obowiązkowi regularnego przedstawiania przejrzystości płac mają podlegać firmy zatrudniające ponad 250 pracowników, czyli grubo mniej niż 1% unijnych firm, które zatrudniają prawie 1/3 całej siły roboczej w Unii Europejskiej. A tak duże firmy spokojnie sobie z takimi kosztami poradzą. W stanowisku rządu, który deklaruje, że chce walczyć o wolność gospodarczą, widzę więc raczej wymachiwanie retoryczną szabelką i batalie o brak przejrzystości wynagrodzeń w firmach prezesa Obajtka i innych delfinów obecnej władzy. Dziękuję bardzo. Thank you for the floor. Pozdrawiam z Brukseli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#BogdanKlich">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos w dyskusji? Nie.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#BogdanKlich">Bardzo bym prosił w takim razie panią minister o odniesienie się do tych uwag pana europosła Kohuta.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#BogdanKlich">Myślę, że pan senator wyraził w propozycji ocenę zasady pomocniczości – pan poseł o tym wspominał – więc ze strony senatora sprawozdawcy jest jasna opinia, że ten projekt spełnia zasadę pomocniczości. Ale prosiłbym jeszcze panią minister o odniesienie się do tej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AnnaSchmidt">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#AnnaSchmidt">No, tak jak już powiedziałam, będziemy… Tak naprawdę prace nad dokumentem dopiero ruszają, jesteśmy na etapie, na którym rządy krajów członkowskich zgłaszają swoje stanowiska. Oczywiście tutaj stanowisko – jeszcze raz to podkreślę – pozostanie niezmienne: pozytywnie oceniliśmy tę inicjatywę i będziemy wspierać wypracowanie ostatecznego kształtu, dobrego kształtu tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#AnnaSchmidt">Ale oczywiście trzeba się pochylić w toku prac nad dokładnymi statystykami, tak aby rzeczywiście… Jeszcze raz chcę zwrócić uwagę na to… Bo argumentem często podnoszonym w toku prac przez polityków opozycji jest to, że rząd nie chce być może pewnych rzeczy konsultować ze stroną społeczną – co jest oczywiście zarzutem szczególnie w tym wypadku nieuprawnionym. Ja chcę zwrócić uwagę na to, że to strona społeczna, przedstawiciele związków zawodowych, organizacji przedsiębiorców i pracodawców zwracali uwagę i uczulali rząd na to, aby tworzyć prawo – czy raczej współtworzyć prawo, bo to dokument o randze unijnej, a więc międzynarodowej – które nie uderzy w polskie przedsiębiorstwa. A jeśli mówimy o deregulacjach, jeśli mówimy o tworzeniu prawa i przepisów, o tworzeniu dobrego prawa, które zdejmie nadmierne obowiązki administracyjne i jakby rozszerzanie tej administracji – rozszerzanie i tworzenie nowych dokumentów, które obciążają polską gospodarkę, obciążają polskich przedsiębiorców – to będziemy oczywiście w konsultacjach ze stroną społeczną w dalszym ciągu dopracowywać to stanowisko. I mamy nadzieję, że uda się stworzyć takie ramy prawne, aby ten dokument z jednej strony dał transparentność wynagrodzeń – bo przecież taki jest cel dokumentu, żeby obserwując na poziomie polityk krajowych, na poziomie krajowych gospodarek, jak kształtują się wynagrodzenia… To jest oczywiste i wygłoszę tutaj pewien truizm, ale intencja tego dokumentu musi zakładać jakieś działania kontrolne. Nie możemy sobie mówić tylko o tym, że mamy lukę płacową, i apelować w dobrej wierze do przedsiębiorców o to, żeby tę lukę likwidowali, tylko trzeba rzeczywiście tworzyć mechanizmy kontroli, które pokażą te różnice wynagrodzeń i będą zachęcać poprzez różne działania do tego, aby tę lukę niwelować.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#AnnaSchmidt">Ja oczywiście uważam, że… Popieram to, co powiedział pan europoseł, ale trzeba stworzyć takie warunki i taki optymalny kształt dokumentu, by z jednej strony wziąć pod uwagę zasadniczy cel dyrektywy, który jest oczywisty, a z drugiej strony wysłuchać zdania strony społecznej i stworzyć mechanizm, który nie spowoduje zbytniej biurokracji i nie obciąży przede wszystkim biurokratycznie… Bo oczywiście obciążenia finansowe, jeśli chodzi o duże przedsiębiorstwa, o których pan europoseł wspominał, kształtują się inaczej i być może nie dotkną w tak zasadniczy sposób tych przedsiębiorstw jak przedsiębiorstw mniejszych. Tak więc chodzi o to, aby, tak jak powiedziałam, stworzyć dobre, optymalne rozwiązanie i będziemy po prostu nad tym pracować. To jest początek prac tak naprawdę, w toku dyskusji na pewno pojawią się różne rozwiązania, na pewno pojawią się różne pomysły i myślę, że rząd też będzie na bieżąco w sposób elastyczny reagował na to, jakie nowe propozycje co do wypracowania różnych rozwiązań w projekcie dyrektywy zostaną, że tak powiem, mówiąc kolokwialnie, położone na stole. Będziemy się nad nimi pochylać, będziemy dyskutować, będziemy rozmawiać, słuchając również strony społecznej i słuchając polskich przedsiębiorców, szczególnie w tym trudnym czasie epidemii COVID, z jaką borykają się i nasza gospodarka, i gospodarki światowe. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#BogdanKlich">Dzięki wielkie.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#BogdanKlich">Pani senator Danuta Jazłowiecka prosiła o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#DanutaJazłowiecka">Dzień dobry, witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#DanutaJazłowiecka">Pan europoseł Kohut sprowokował mnie do zabrania głosu w sprawie wyrównywania wynagrodzeń kobiet i mężczyzn. Panie Europośle, ma pan rację, że…</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#BogdanKlich">Troszkę głośniej albo bliżej mikrofonu, bo słabo słyszymy. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#DanutaJazłowiecka">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#DanutaJazłowiecka">Ma pan rację, że większość osób zatrudniona jest w firmach do 250 pracowników. Słusznie pan zwrócił uwagę, że te firmy również powinny składać takie sprawozdania. Chcę pana poinformować, że Kongres Kobiet przygotował specjalny projekt ustawy, w którym zobowiązał firmy zatrudniające do 250 osób do składania sprawozdań z tego, w jaki sposób kształtują się w nich wynagrodzenia i czy jest równość w zakresie wynagrodzeń kobiet i mężczyzn. Ten projekt został poparty przez parlamentarzystki wszystkich ugrupowań politycznych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#DanutaJazłowiecka">Tam jest wskazane, że z uwagi na to, że te firmy będą potrzebowały więcej czasu na przygotowanie się do takiej sprawozdawczości, dobrze byłoby przyjrzeć się temu, jak taka sprawozdawczość wygląda w dużych firmach. Zobaczymy, jakie elementy są szalenie istotne, a jakie są mniej istotne, by nie obciążać nimi tych właśnie małych i średnich firm. Warto poprzyglądać się temu, jak to będzie wyglądało w przypadku dużych firm. Firmom zatrudniającym do 250 pracowników zaproponowany został kilkuletni okres przejściowy, po którym zostaną one włączone do tej sprawozdawczości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo za to rozwinięcie.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#BogdanKlich">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę, by ktoś się zgłaszał.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#BogdanKlich">W związku z tym… Kworum jest. Żebyśmy mieli jasność: kworum jest, tak że możemy podejmować decyzje.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#BogdanKlich">Pan senator Szwed zaproponował, abyśmy podjęli decyzję, że komisja popiera projekt wraz z uwagami rządu.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#BogdanKlich">Czy ktoś z państwa jest przeciwnego zdania? Nikt. Zdalnie też nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#BogdanKlich">W związku z tym komisja przyjmuje takie stanowisko. Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej popiera projekt aktu prawnego wraz z uwagami rządu.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#BogdanKlich">Dziękuję pani minister za udział w naszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#AnnaSchmidt">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#BogdanKlich">Proszę państwa, przechodzimy w tej chwili do kolejnego punktu. To jest punkt czwarty z kolei, czyli ten, który miał być rozpatrywany jako drugi.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#BogdanKlich">Początkowo zastanawiałem się nad tym, czy przypadkiem nie poświęcić tym 2 sprawom, tzn. temu, o czym będziemy za sekundę rozmawiać, oraz kolejnemu punktowi, odrębnego posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, bo te oba akty prawne dotyczą ogólnoeuropejskiej regulacji rynku cyfrowego i usług cyfrowych. Z jednej strony dotyczą one tego, na co jest wielkie zapotrzebowanie społeczne, a z drugiej strony nie powinny naruszać w sposób istotny zasady wolności w internecie. A więc gdzieś na przecięciu tych 2 oczekiwań znajdują się projekty tych 2 aktów prawnych. Ten punkt, który będziemy teraz rozpatrywać, to wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych – zaznaczam: rynku usług cyfrowych – który zmienia dyrektywę 2000/31/WE, czyli dokument o sygnaturze COM (2020) 825. A za chwilkę będziemy rozpatrywać wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym, czyli aktu o rynkach cyfrowych. Jest to dokument o sygnaturze COM (2020) 842. Będziemy rozpatrywać te 2 dokumenty osobno.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę o szczególną uwagę, dlatego że po raz pierwszy w tej kadencji… W przypadku tego pierwszego punktu – chodzi o akt o usługach cyfrowych, o to fundamentalne prawo europejskie – przygotowany został projekt opinii, którą będzie rozpatrywała Komisja. W opinii Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej bardzo precyzyjnie wyrazimy nasze stanowisko wobec tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę panią senator sprawozdawcę, panią Danutę Jazłowiecką, o przedstawienie tego projektu opinii komisji. Pani Senator, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#DanutaJazłowiecka">Dziękuję bardzo…</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#BogdanKlich">A, odwróciłem kolejność. Przepraszam najmocniej, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#DanutaJazłowiecka">No właśnie, ja byłam trochę zdumiona…</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#BogdanKlich">Najpierw rząd. To oczywiste, że najpierw rząd.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#DanutaJazłowiecka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę pana sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pana Adama Andruszkiewicza, o przedstawienie stanowiska rządu.</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#MichałPukaluk">Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, wydaje mi się, że pan minister Adam Andruszkiewicz musiał udać się na głosowania w Sejmie. Jeżeli Wysoka Komisja pozwoli, to ja przedstawię stanowisko rządu… O, jest pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AdamAndruszkiewicz">Panie Dyrektorze, dziękuję bardzo. Już jestem.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#AdamAndruszkiewicz">Panie Przewodniczący, przepraszam. Właśnie zakończyliśmy głosowania w Sejmie, przed momentem dosłownie, tak że udało się wszystko połączyć.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#AdamAndruszkiewicz">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#AdamAndruszkiewicz">Rozporządzenie dotyczące aktu o usługach cyfrowych, czyli Digital Services Act, to inicjatywa legislacyjna Komisji Europejskiej, opublikowana 15 grudnia 2020 r. Polska wersja języka rozporządzenia ukazała się 2 lutego 2021 r. Akt o usługach cyfrowych jest kluczowym aktem legislacyjnym w obszarze cyfrowym. Tworzy on podstawy funkcjonowania usług świadczonych przez dostawców usług pośrednich, tych małych i dużych, dzięki którym możliwy jest dostęp do treści, towarów i usług. Zakres obowiązków i odpowiedzialności dostawców ma zależeć od tego, do której z tych kategorii należy konkretna usługa.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#AdamAndruszkiewicz">Główne cele tego aktu legislacyjnego to poprawa funkcjonowania jednolitego rynku cyfrowego poprzez harmonizację prawa i zapewnienie skutecznego nadzoru nad dostawcami usług pośrednich, w tym działających transgranicznie; zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony wolności wypowiedzi w internecie; zwiększenie przejrzystości działania platform internetowych, np. w obszarze reklamy internetowej czy też moderowania treści; zagwarantowanie, że bardzo duże platformy internetowe będą działać w sposób odpowiedzialny w celu ograniczenia ryzyka wynikającego z korzystania z ich usług. DCA będzie określać obowiązki dostawców usług pośrednich m.in. po to, aby zapewnić skuteczniejsze eliminowanie treści nielegalnych, w tym informacji dotyczących sprzedaży produktów lub świadczenia usług, i aby lepiej chronić prawo odbiorców usługi. Ponadto DCA określi granice odpowiedzialności tych dostawców za transmisję i przechowywanie treści.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#AdamAndruszkiewicz">Warto podkreślić, że celem DCA nie jest zmiana przyjętych już w ostatnich latach regulacji sektorowych, których adresatami są dostawcy usług pośrednich. Celem DCA nie jest także rozwiązanie problemów dotyczących m.in. ochrony konkurencji, opodatkowania gospodarki cyfrowej, unifikacji tego, co w Unii Europejskiej należy uznać za nielegalne, zmian w zakresie ochrony praw autorskich i pokrewnych, prawa Unii Europejskiej w zakresie ochrony danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#AdamAndruszkiewicz">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Stanowisko rządu Rzeczypospolitej Polskiej w tej sprawie zostało przyjęte w ramach Komitetu do Spraw Europejskich 12 kwietnia bieżącego roku. W ramach prac nad tym stanowiskiem prowadziliśmy otwarte konsultacje publiczne, prosząc wszystkie zainteresowane podmioty o ich opinie na temat rozporządzenia. Powstanie stanowiska jest także wynikiem intensywnych konsultacji z innymi resortami. Dziękujemy zaangażowanym resortom za pracę włożoną w wypracowanie tego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#AdamAndruszkiewicz">Przechodząc do omówienia stanowiska rządu RP w sprawie DCA, chciałbym na wstępie wskazać, że w przedstawionym projekcie aktu o usługach cyfrowych zawarto szereg polskich propozycji zgłoszonych w trakcie konsultacji publicznych, które Komisja Europejska prowadziła w 2020 r. Jesteśmy usatysfakcjonowani tym faktem. Jednocześnie uważamy, że rozporządzenie może być jeszcze lepsze, dlatego w trakcie negocjacji nad DCA chcemy zwrócić uwagę na elementy, które wymagają uzupełnienia albo zmian. Jeśli chodzi o nasze podejście, to wychodzimy z założenia, że najważniejsze kwestie w internecie to użytkownicy i ochrona ich praw. Dlatego postulujmy gwarancję jasnych kryteriów usuwania treści z internetu oraz gwarancję efektywnej ścieżki odwoławczej w przypadku zablokowania użytkowników i treści.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#AdamAndruszkiewicz">To jest punkt, nad którym warto się zatrzymać. Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, wiemy doskonale, że ta sprawa budzi najwięcej kontrowersji. Wynikają one z tego, że platformy społecznościowe bardzo często podejmują pewne decyzje w zakresie własnych regulaminów, podejmują je w ramach własnych administracji. Częstokroć użytkownicy tychże platform, w tym także –dla nas to jest najważniejsze – obywatele Unii Europejskiej, nie mają do końca przekonania co do przejrzystości tych decyzji, a także zwracają uwagę, że korzystanie ze ścieżki odwoławczej jest utrudnione. Naszym zdaniem trzeba nad tym bardzo mocno pracować.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#AdamAndruszkiewicz">Wiemy, że DCA dotyczy wielu kategorii podmiotów, wielu dużych i małych firm, nie jest ograniczony wyłącznie do platform internetowych. DCA nakłada obowiązki na wiele typów podmiotów, nie tylko na serwisy społecznościowe. Wiemy, że w ramach samego pojęcia bardzo dużych platform internetowych mieszczą się tak zróżnicowane podmioty, jak platformy handlu elektronicznego, serwisy społecznościowe czy też serwisy pośredniczące w dostępie do usług noclegowych. Z tego względu DCA powinien sprawić, by mniejsze podmioty mogły rozwijać działalność w ramach jednolitego rynku wewnętrznego. Dlatego też popieramy zasadę proporcjonalności i stopniowania nakładanych obowiązków w zależności od typu i wielkości dostawców.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#AdamAndruszkiewicz">Postulat respektowania praw użytkowników wymaga szczególnego zwrócenia uwagi na te z bardzo dużych platform internetowych, z których użytkownicy korzystają na co dzień do dzielenia się opiniami i które zapewniają im dostęp do informacji, tj. na duże serwisy społecznościowe. Dlatego w dalszej części wystąpienia chcielibyśmy skupić się w szczególności na tej kategorii podmiotów. Bardzo duże platformy internetowe, a konkretnie serwisy społecznościowe, ze względu na swój zasięg pełnią centralną, systemową funkcję w zakresie prowadzenia debaty publicznej. Dlatego chcemy wzmocnienia pozycji użytkownika względem nich. Zasady usuwania i blokowania treści internetowych, obowiązki pośredników internetowych, nadzór regulacji nad moderacją treści – te wszystkie reguły muszą dawać użytkownikom realną ochronę. Muszą one sprawić, że w internecie będą respektowane prawa użytkowników do wolności wypowiedzi i dostępu do informacji.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#AdamAndruszkiewicz">Wychodząc od tych założeń, chcielibyśmy wskazać na kilka elementów, które naszym zdaniem należy uwzględnić w negocjacjach nad DCA, elementów dotyczących, co podkreślamy, bardzo dużych graczy moderujących treści. W pierwszej kolejności chcemy większych kompetencji dla regulatora krajowego, tak aby zapewnić odpowiedni nadzór nad działalnością platform społecznościowych. Zgodnie z projektem DCA platformy będą miały swobodę wyboru treści tolerowanych w ramach świadczonych przez siebie usług. Biorąc pod uwagę znaczenie dużych serwisów społecznościowych dla debaty publicznej, uważamy, że takie oddanie pola dużym platformom, które same ustalałyby, jakie wypowiedzi są dopuszczalne, nie dałoby rzeczywistej gwarancji swobody wypowiedzi. Zarządzające treściami duże platformy naszym zdaniem powinny w jak największym stopniu uwzględniać kontekst społeczno-kulturowy kraju użytkownika.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#AdamAndruszkiewicz">W odniesieniu do jurysdykcji należy także podkreślić, że użytkownik musi mieć prawo do szybkiej ścieżki sądowej, tzn. do odwołania się od decyzji platformy bezpośrednio do krajowego sądu. To jest dla nas niezwykle ważne. Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, w naszej opinii tym ostatecznym miejscem werdyktu co do tego, jaka treść powinna zostać usunięta bądź utrzymana w sieci, jakie konto powinno zostać zawieszone bądź usunięte w sieci… A być może właśnie nie powinno. To nie powinna być kwestia wyłącznie wewnętrznego regulaminu danej platformy społecznościowej. Tu powinna być możliwość odwołania się do sądów powszechnych na terenie całej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#AdamAndruszkiewicz">W odniesieniu do większej przejrzystości funkcjonowania bardzo dużych platform internetowych postulujemy, aby regulaminy świadczenia usługi były publikowane w sposób zrozumiały, czytelny i przyjazny użytkownikowi. Bardzo duże platformy powinny publikować warunki świadczenia usług w językach urzędowych państw Unii Europejskiej, w których oferują one swoją usługę. Chodzi o to, aby zapewnić możliwość komunikowania się użytkowników z usługodawcą w języku lub językach urzędowych państw, w których te podmioty funkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#AdamAndruszkiewicz">W przypadku decyzji o usunięciu treści czy zawieszeniu konta użytkownik musi otrzymać pełną informację, dlaczego zamieszczona przez niego treść zdaniem platformy jest niezgodna z regulaminem lub nielegalna. Chcemy również, aby wiedział on, czy decyzja w sprawie zamieszczonego przez niego wpisu została podjęta przez człowieka, czy przez algorytm.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#AdamAndruszkiewicz">Platformy internetowe muszą zapewnić przejrzystą, elastyczną i przyjazną ścieżkę odwoławczą od decyzji o zablokowaniu treści czy zablokowaniu konta. Użytkownik powinien mieć prawo, by zażądać rozpatrzenia weryfikacji jego sprawy przez człowieka. To jest niezwykle ważne, dlatego że dzisiaj mamy do czynienia z powszechną automatyzacją procesów i z funkcjonowaniem algorytmów w sieci. My jednak uważamy, że koniec końców ani automatyzacja, ani algorytmy nie zastąpią wiedzy człowieka i jego zrozumienia pewnych kwestii. Uważamy, że taką ścieżką pośrednią – ścieżką pomiędzy pójściem do sądu a zwykłym odwołaniem się przez użytkownika do administracji portalu – powinna być właśnie możliwość weryfikacji danej decyzji przez człowieka, przez osobę funkcjonującą w ramach portalu jako moderator.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#AdamAndruszkiewicz">Zgadzamy się, że platformy powinny cykliczne publikować sprawozdania dotyczące podejmowanych działań moderacyjnych. Należy podkreślić, że kluczowe jest przy tym to, aby wzory i tryb publikowania takich raportów były jednolite na poziomie całej Unii Europejskiej, tak abyśmy mogli porównywać funkcjonowanie i działania platform społecznościowych w państwach członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#AdamAndruszkiewicz">Duże platformy internetowe powinny podjąć większy wysiłek na rzecz zwalczania szkodliwych treści, w tym dezinformacji. Chcemy, aby Komisja Europejska była skuteczniejsza i odgrywała większą rolę w wypracowywaniu z platformami społecznościowymi konkretnych rozwiązań w postaci kodeksów postępowania odnoszących się do zwalczania treści szkodliwych. Jednocześnie podejmowane działania powinny w sposób należyty gwarantować wolność wypowiedzi i informacji.</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#AdamAndruszkiewicz">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Jak wiemy, w XXI wieku dezinformacja stała się bardzo groźną bronią, która jest często stosowana – mówię zwłaszcza o atakach z kierunków wschodnich – na terenie Unii Europejskiej. Widzimy to przy okazji natężenia różnego rodzaju konfliktów, chociażby na terenie naszej części Europy, gdzie mamy do czynienia z konfliktem rosyjsko-ukraińskim. Wiemy, że pewnego rodzaju fake newsy mające na celu dezinformację były używane także w czasie pandemii. Dlatego uważamy, że narzędzia dotyczące zwalczania dezinformacji powinny zostać o wiele lepiej dopracowane i zaimplementowane do prawa.</u>
          <u xml:id="u-25.19" who="#AdamAndruszkiewicz">Oprócz wymienionych postulatów w toku prac nad DCA pożądane będzie wyjaśnienie, jak zagwarantować spójne stosowanie różnych regulacji względem tych samych podmiotów. Dlatego konieczne może się okazać doprecyzowanie relacji DCA do innych aktów prawa Unii Europejskiej, w tym szczególności do aktów regulujących sektorowo działalność niektórych typów pośredników internetowych.</u>
          <u xml:id="u-25.20" who="#AdamAndruszkiewicz">Rząd Rzeczypospolitej Polskiej popiera także podejście, zgodnie z którym moderowanie treści powinno być w najszerszym możliwym zakresie zgodne z zasadami minimalizacji danych, w domyśle ochrony danych osobowych. To jest klasyczne podejście rządu Rzeczypospolitej Polskiej, ale myślę, że również wielu instytucjom unijnym zależy na tym, abyśmy jednak minimalizowali zakres przetwarzanych, agregowanych danych. Tu chodzi przede wszystkim o ochronę jednostki i o przekonanie obywateli, że ich dane są wykorzystywane tylko w stopniu minimalnym i tylko w sposób wynikający z regulaminów, które akceptowali.</u>
          <u xml:id="u-25.21" who="#AdamAndruszkiewicz">Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, jestem do dyspozycji wraz z panem dyrektorem Pukalukiem z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#BogdanKlich">Wystąpienie pani senator Jazłowieckiej, wiceprzewodniczącej komisji, już anonsowałem.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#BogdanKlich">Pani Senator, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#DanutaJazłowiecka">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#DanutaJazłowiecka">Rzeczywiście akt prawny, nad którym pracują rządy i Komisja Europejska, akt w zakresie regulacji usług cyfrowych, jest szalenie istotny dla przyszłości naszego codziennego życia. Jak widzimy, pandemia bardzo zmienia to życie. W nieprawdopodobnie szybkim tempie rozwija się rynek cyfrowy w naszym kraju – zresztą nie tylko w naszym kraju, ale i na świecie. Dlatego proponujemy…</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#BogdanKlich">Pani Senator, bliżej mikrofonu. Bardzo proszę, bliżej mikrofonu.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#DanutaJazłowiecka">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#DanutaJazłowiecka">Dlatego proponujemy przedstawienie takiej oto opinii. Chciałabym, aby po przetłumaczeniu została ona przekazana do odpowiednich instytucji w trybie dialogu politycznego. Ja może odczytam tę opinię, chociaż tak naprawdę państwo macie ją przed oczami. Nie wiem, czy nie szybciej byłoby ją tylko omówić.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#BogdanKlich">Pani Senator, mamy ją przed oczami. Odczytać ją trzeba, ale jeżeli pani senator pozwoli, to ja ją odczytam w pani imieniu, dlatego że bardzo słabo panią słyszymy.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#DanutaJazłowiecka">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#BogdanKlich">Tak że prosiłbym tylko o rozwinięcie tych paru bardzo ważnych myśli, które są w tej opinii zawarte.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#DanutaJazłowiecka">To, co jest szalenie istotne, to fakt, że Komisja Europejska zajęła się obszarem związanym z jednolitymi regulacjami na rynku europejskim, związanym z tą cyfrową działalnością gospodarczą. Cieszymy się ogromnie, bo stworzenie wspólnych zasad zapewni lepsze traktowanie państw członkowskich Unii Europejskiej przez bardzo dynamicznie rozwijające się platformy internetowe, które, jak widzimy, bardzo często lekceważą aktywność pojedynczych państw członkowskich. To, co jest szalenie istotne, to zapewnienie jak największej transparentności działania platform. Chcemy pracować na partnerskich zasadach, współpracować z tymi platformami, nie chcemy wywoływać konfliktów. I to są mniej więcej te najważniejsze wątki, które zostały zawarte w opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#BogdanKlich">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#BogdanKlich">Pani senator Danuta Jazłowiecka przygotowała opinię następującej treści.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#BogdanKlich">Po pierwsze, Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu RP z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji Europejskiej mającą na celu kompleksowe uregulowanie zagadnienia świadczenia usług cyfrowych w sposób odpowiedni do wyzwań współczesnej gospodarki cyfrowej. Komisja popiera zarówno formę rozporządzenia, dzięki której możliwe będzie stosowanie jednolitych ram prawnych działalności gospodarczej, która ze swojej natury ma charakter ponadgraniczny, jak i fakt, że przedstawiony prze Komisję Europejską projekt nie zastępuje dotychczas obowiązujących regulacji sektorowych.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#BogdanKlich">Po drugie, Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej popiera stworzenie wspólnych zasad na szczeblu Unii Europejskiej, w szczególności w odniesieniu do bardzo dużych platform internetowych. Wzrastająca siła rynkowa tych podmiotów powoduje, że coraz trudniejsze staje się konfrontowanie się z nimi, nawet w przypadku rządów pojedynczych państw. Działając wspólnie, państwa członkowskie Unii Europejskiej mają większe szanse na stworzenie takich ram współpracy, które pozwolą nie tylko na rozwój gospodarki cyfrowej, ale także na zachowanie europejskich wartości, takich jak ochrona konsumentów czy ochrona danych osobowych, ale także szerzej rozumiana ochrona użytkowników i odbiorców usług cyfrowych.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#BogdanKlich">Po trzecie, Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej wyraża także nadzieję, że w toku dalszych prac nad projektowanym rozporządzeniem instytucje Unii Europejskiej zwrócą szczególną uwagę na zapewnienie jak największej transparentności działania platform. Na poparcie zasługują przepisy zobowiązujące platformy do publikowania sprawozdań dotyczących moderowanych treści. Wydaje się jednak, że obowiązki informacyjne powinny zostać określone w możliwie jak najszerszym zakresie i obejmować np. informowanie o wynikach przeprowadzonych ocen ryzyka.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#BogdanKlich">Po czwarte, w ocenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej sposób, w jaki zostały określone zasady dotyczące zwalczania treści nielegalnych oraz obowiązki platform w tym zakresie, należy uznać za właściwy. Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oczekuje jednocześnie, że ewentualne zmiany w tym zakresie w toku negocjacji będą wprowadzane z zachowaniem zasady proporcjonalności, tak aby z jednej strony w sposób odpowiedni zapewnić realizację należącej do praw podstawowych zasady wolności wypowiedzi, której ograniczenie nie może nastąpić w drodze jednostronnej decyzji podmiotu prywatnego, z drugiej zaś przeciwdziałać publikowaniu treści nielegalnych. Jednocześnie komisja wyraża oczekiwanie, że chociaż w obecnym projekcie nie został uregulowany problem treści szkodliwych – aczkolwiek legalnych – to problem ten będzie przedmiotem dalszych prac legislacyjnych w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#BogdanKlich">Taki projekt opinii przygotowała pani senator Danuta Jazłowiecka. Zaznaczam, że po raz pierwszy w historii prac naszej komisji w tej kadencji mamy do czynienia z opinią własną komisji, która będzie rozpowszechniana.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#BogdanKlich">Chciałbym zapytać, czy są jeszcze jakieś głosy w dyskusji. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#BogdanKlich">W związku z tym przystępujemy do… Stwierdzam, że jest kworum. Możemy podjąć decyzję.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#BogdanKlich">Czy ktoś z państwa, członków komisji, jest przeciwny przyjęciu opinii o takiej treści?</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#Gloszsali">Za, przeciw…</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#BogdanKlich">Aha, musimy przegłosować. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#BogdanKlich">Kto z państwa jest za przyjęciem opinii o takiej treści?</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#Gloszsali">3 głosy.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#BogdanKlich">Na sali. A zdalnie?</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#Gloszsali">2 głosy.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#BogdanKlich">2 głosy za.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#BogdanKlich">Czy ktoś jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#Gloszsali">4 senatorów jest za.</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#BogdanKlich">W ogóle 4 senatorów jest za.</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#BogdanKlich">Czy ktoś jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#Gloszsali">Nie.</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#BogdanKlich">Nie ma głosów przeciw.</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#BogdanKlich">Czy ktoś się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#Gloszsali">Nie.</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#BogdanKlich">Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej jednogłośnie przyjmuje przedstawiony przez panią senator Jazłowiecką projekt opinii. Opinia ta zostanie dostarczona do odpowiednich instytucji, w tym oczywiście do rządu.</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#BogdanKlich">Chciałbym raz jeszcze podkreślić ogromną wagę tego aktu prawnego, który niniejszym zaopiniowaliśmy. To jest akt prawny Unii Europejskiej należący do tzw. planu działań na rzecz demokracji, który jest jedną z zasadniczych inicjatyw Komisji Europejskiej, jeżeli chodzi o przeciwdziałanie treściom nielegalnym. A ponadto stanowi on próbę uregulowania rynku cyfrowego, usług cyfrowych.</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#DanutaJazłowiecka">Panie Przewodniczący…</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#BogdanKlich">Teraz przechodzimy, proszę państwa, do punktu ostatniego. Musimy zdążyć…</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#DanutaJazłowiecka">Przepraszam, Panie Przewodniczący. Halo?</u>
          <u xml:id="u-28.30" who="#BogdanKlich">Tak, Pani Senator?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#DanutaJazłowiecka">Proszę mi pozwolić podziękować pani dr Magdalenie Słok-Wódkowskiej, która pomagała mi przygotować ten projekt opinii. Dziękuję bardzo, Pani Doktor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#BogdanKlich">Myślę, że wszyscy przyłączamy się do tych podziękowań. W ogóle dziękujemy całemu zespołowi analityków komisji, którzy pracują z nami nad każdym aktem prawnym…</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#DanutaJazłowiecka">Tak, jak najbardziej.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#BogdanKlich">…ale w szczególności nad przygotowaniem tej opinii, bo ona rzeczywiście jest dokumentem, który będzie przedstawiany w różnych miejscach.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#BogdanKlich">Przechodzimy do kolejnego punktu porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym. To jest akt o rynkach cyfrowych, czyli dokument o sygnaturze COM (2020) 842.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę przedstawiciela Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, pana wiceministra Marka Niedużaka, o zabranie głosu w tej sprawie. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarekNiedużak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MarekNiedużak">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MarekNiedużak">Mam nadzieję, że mnie dobrze słychać.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MarekNiedużak">Rzeczywiście ten akt prawny czy też projekt unijnego aktu prawnego jest tak jakby uzupełnieniem projektu, który przed chwilką był omawiany. No, można tak powiedzieć, że stanowi on jego odnogę gospodarczą, odnogę w obszarze gospodarczym, w obszarze rynków cyfrowych. Aczkolwiek chciałbym też zaznaczyć, że można spojrzeć na niego pod innym kątem. Od dawna, właściwie od samego początku, kompetencją unijną jest prawo konkurencji. Z czasem rozwinęło się również prawo konsumenckie, prawo konsumentów, które jest później adaptowane w krajach członkowskich. Tak naprawdę ten projekt jest taką próba dostosowania tych zasad, które zostały już jakiś czas temu wypracowane czy to na gruncie ochrony konkurencji, czy to na gruncie ochrony konsumenta. Tu chodzi o dostosowanie tych zasad do pewnej szczególnej sytuacji rynkowej, jaką jest funkcjonowanie rynków cyfrowych, a przede wszystkim to, że te rynki opierają się na funkcjonowaniu takich dużych platform usług cyfrowych.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MarekNiedużak">I tu chciałbym zaznaczyć, że ta właśnie specyfika zasadza się przede wszystkim na tym, że ten obrót gospodarczy – a z nim związane są pewne wyzwania, np. potrzeba zapewnienia konkurencyjności, uczciwych warunków obrotu dobrami i usługami online – funkcjonuje w pewnym trójkącie. Z jednej strony są te duże platformy, a z drugiej strony ciągle mamy do czynienia z profesjonalistami, czyli z firmami, które świadczą czy oferują swoje usługi bądź dobra na tych właśnie platformach. I to są biznesy, to są firmy. Niemniej wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że bardzo często mają one jednak znacznie słabszą pozycję gospodarczą niż te właśnie platformy. A w trzecim narożniku tego trójka są konsumenci, czyli finalni nabywcy tych dóbr i usług.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#MarekNiedużak">I teraz chodzi tutaj o to, by stanąć jako Unia Europejska… W Europie wszyscy stoimy przed tym dylematem. Z jednej strony chcemy zapewnić konkurencyjność gospodarki i tego obrotu, który w dużej mierze opiera się na funkcjonowaniu takich platform. Z drugiej strony – a przecież to wpisuje się szczególnie w naszą krajową perspektywę – zależy nam na tym, żeby krajowe firmy, szczególnie te z sektora MŚP, dzięki tym platformom w możliwie szerokim zakresie docierały do klientów, do nabywców swoich usług, swoich dóbr. A przecież ci nabywcy znajdują się nie tylko w naszym kraju. Te właśnie platformy otwierają niesamowite perspektywy eksportowe dla firm, dla których normalnie, ze względu na ich rozmiar, eksport byłby znacznie większym wyzwaniem. A z trzeciej strony dla nas wszystkich bardzo ważnym aspektem jest też na pewno ochrona konsumencka. I właśnie związku z tym podstawowe założenia tych rozwiązań przyjętych w dokumencie są takie, by z jednej strony przyczyniać się do rozwoju rynków cyfrowych, a przez to do rozwoju rynku wewnętrznego, ale z drugiej strony tworzyć sprawiedliwe warunki korzystania z gospodarki cyfrowej. Należy ułatwiać handel transgraniczny, ale na uczciwych warunkach dotyczących obrotu dobrami i usługami online.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#MarekNiedużak">I teraz taką chyba najistotniejszą propozycją ujętą w tym dokumencie jest to, by uznać przynajmniej część, znaczącą część platform cyfrowych, świadczących lub oferujących usługi cyfrowe, za tzw. strażników dostępu, by nadać status strażnika dostępu tym platformom, które spełniają pewne określone kryteria, które mają pewne cechy. W dużym skrócie chodzi o znaczący wpływ na rynek wewnętrzny, obsługę co najmniej 1 istotnego punktu dostępu umożliwiającego użytkownikom biznesowym dotarcie do konsumentów oraz osiągnięcie lub oczekiwane osiągnięcie ugruntowanej, trwałej pozycji w zakresie prowadzonej działalności. Komisja proponuje tutaj pewne wskaźniki ilościowe, które pozwolą stwierdzić, czy te warunki zostały spełnione, czy nie. Żeby to, że tak powiem, w jakiejś mierze zobiektywizować – mówię o przyznaniu komuś tego statusu, o uznaniu kogoś za strażnika dostępu – wprowadzono też tutaj element uznaniowości. Jeżeli dana platforma nie osiąga tych wszystkich progów ilościowych, Komisja może – na podstawie wskaźników jakościowych i w ramach procedury badania konkretnego rynku – ocenić, że ta platforma jednak spełnia wymogi. W ten sposób – tak jak mówiłem, jest tu pewien element władzy dyskrecjonalnej po stronie Komisji – też można uznać daną platformę za strażnika dostępu.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#MarekNiedużak">Ja bym chciał też tutaj bardzo wyraźnie zaznaczyć, że pojęcie tych platform, jeśli patrzeć właśnie od strony rynkowej, od strony tego, jak wygląda ich działalność, jest szerokie i obejmuje nie tylko takie platformy sprzedażowe, które pewnie jako pierwsze przychodzą nam wszystkim do głowy, ale też sklepy z aplikacjami, usługi pośrednictwa internetowego, serwisy społecznościowe, usługi udostępnienia wideo, usługi łączności interpersonalnej, systemy operacyjne, usługi w chmurze, usługi reklamowe, w tym sieci reklamowe, giełdy reklamowe czy też różne usługi pośrednictwa. Tak naprawdę, patrząc właśnie od tej strony gospodarczej, mówimy o bardzo szerokim zakresie obowiązywania tych reguł. Według szacunków podawanych przez Komisję 50 największych platform osiąga przychody na poziomie 276 miliardów euro. Komisja szacuje też, że one dają zatrudnienie 600 tysiącom osób. A więc widzimy, że to jest bardzo znaczący segment europejskiej gospodarki. Myślę, że możemy też śmiało założyć, że to jest segment rosnący, że te liczby będą jeszcze większe w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#BogdanKlich">Panie Ministrze, chciałbym prosić o przejście do konkluzji, ponieważ zostały już tylko 4 minuty do końca obrad. Proszę z łaski swojej konkludować.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#MarekNiedużak">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#MarekNiedużak">Jest jeszcze taki ważny element, że wprowadzamy… To znaczy propozycja Komisji jest taka, by określić praktyki niedozwolone, abuzywne. To jest bardzo ważne. To jest koncepcja, która, tak jak mówiłem, już wcześniej była znana na gruncie praw konsumentów, ale tutaj zostanie ona uszczegółowiona.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#MarekNiedużak">I teraz szybko przedstawię ocenę rządu. Rząd popiera kierunkowo treść rozporządzenia. Wczoraj – to tak informacyjnie powiem – odbyło się też spotkanie grupy roboczej, spotkanie z Komisją. Polska jest obok Finlandii jednym z dwóch krajów, które mają już swoje stanowisko. Przedstawiciele Komisji z otwartością odnoszą się do naszych uwag. Co do tych uwag, to ja tylko bardzo szybko zaznaczę, że naszym zdaniem troszkę brakuje tutaj… Zbyt ograniczona jest rola państw członkowskich. Chcielibyśmy, by Komisja położyła większy nacisk na kwestię dialogu regulacyjnego pomiędzy Komisją a tymi tzw. strażnikami dostępu, czyli najważniejszymi platformami. Sygnalizujemy też tutaj, że należy troszkę ograniczyć dowolność Komisji w zakresie tzw. aktów delegowanych. Ale zasadniczo – chciałbym, żeby to wybrzmiało – my się z tą propozycją zgadzamy, nawet pomimo tych punktowych uwag. Tak jak już powiedziałem, na poziomie roboczym, na poziomie eksperckim, Komisja odnosi się do tych naszych uwag z otwartością i zrozumieniem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#BogdanKlich">Panią senator Jazłowiecką, sprawozdawcę naszej komisji, prosimy o króciutkie przedstawienie projektu opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#DanutaJazłowiecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#DanutaJazłowiecka">Ja rekomenduję komisji przyjęcie stanowiska rządu w sprawie wymienionego aktu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#BogdanKlich">Rozumiem, że pani senator rekomenduje przyjęcie pozytywnej opinii o akcie prawnym wraz z uwagami rządu. Dobrze usłyszałem?</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#DanutaJazłowiecka">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#BogdanKlich">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#BogdanKlich">Proszę państwa, czy ktoś jest innego zdania?</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#BogdanKlich">Aha, w tej sprawie też muszę przeprowadzić głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#BogdanKlich">Kto z państwa jest za tym, aby komisja poparła projekt przedstawionego aktu prawnego wraz z uwagami rządu?</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#KazimierzKleina">Nie trzeba głosować.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#BogdanKlich">Nie trzeba głosować?</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#KazimierzKleina">Jeżeli nie ma sprzeciwu…</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#Gloszsali">Nie. Jeżeli nie ma sprzeciwu, to nie trzeba.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#BogdanKlich">W związku z tym zapytuję jeszcze raz: czy jest jakiś głos sprzeciwu? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#BogdanKlich">A więc komisja przyjęła stanowisko, w myśl którego popiera projekt przedstawionego aktu prawnego wraz z uwagami rządu.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#BogdanKlich">Przechodzimy do punktu szóstego porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#BogdanKlich">Prezydium komisji proponuje przyjąć bez uwag projekty aktów ustawodawczych COM (2021) 095, 096, 108, 113 i 115.</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#BogdanKlich">Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#BogdanKlich">Stwierdzam, że komisja zaakceptowała propozycję prezydium.</u>
          <u xml:id="u-34.14" who="#BogdanKlich">Z kolei w punkcie siódmym i ósmym prezydium komisji proponuje przyjąć bez uwag projekty aktów nieustawodawczych o sygnaturach COM (2020) 735, 801 i 849 oraz JOIN(2020) 018.</u>
          <u xml:id="u-34.15" who="#BogdanKlich">Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-34.16" who="#BogdanKlich">Stwierdzam, że komisja zaakceptowała propozycję prezydium.</u>
          <u xml:id="u-34.17" who="#BogdanKlich">I w ostatnim, dziewiątym punkcie porządku obrad prezydium komisji proponuje nie występować o stanowisko rządu w sprawie projektów aktów nieustawodawczych o sygnaturach COM (2021) 72, 73, 111, 112, 114, 116, 125 i 127.</u>
          <u xml:id="u-34.18" who="#BogdanKlich">Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-34.19" who="#BogdanKlich">Stwierdzam, że komisja zaakceptowała propozycję prezydium.</u>
          <u xml:id="u-34.20" who="#BogdanKlich">Jeszcze raz informuję wszystkich państwa, że w przypadku aktu o usługach cyfrowych komisja w ramach dialogu politycznego prześle swoją opinię do instytucji Unii Europejskiej, czyli do Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Rady. Prześlemy tę opinię także do rządu.</u>
          <u xml:id="u-34.21" who="#BogdanKlich">Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-34.22" who="#BogdanKlich">Zamykam posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-34.23" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 56</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>