text_structure.xml
45.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 00</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#BogdanKlich">Drodzy Państwo, witam serdecznie wszystkich na czterdziestym pierwszym posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, które dzisiaj będzie poświęcone 3 kluczowym sprawom dla nas, dla Polski w Unii Europejskiej i dla polityki europejskiej Polski.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#BogdanKlich">Miło nam gościć na posiedzeniu naszej komisji zarówno pana ambasadora Republiki Chorwacji Tomislava Vidoševića, przedstawiciela prezydencji chorwackiej, który przedstawi nam informację o przebiegu tej prezydencji, która zakończyła się w czerwcu tego roku, jak i pana ambasadora Arndta Freytaga von Loringhovena, ambasadora Republiki Federalnej Niemiec, który przedstawi nam informację na temat działań i zamierzeń prezydencji niemieckiej trwającej od czerwca do grudnia br.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#BogdanKlich">Witam także pana ministra Konrada Szymańskiego, który zgodnie ze zwyczajem naszej komisji odniesie się do obu tych zagadnień oraz przedstawi nam informację przygotowaną dla Sejmu i Senatu na temat udziału Rzeczypospolitej Polskiej w pracach instytucji Unii Europejskiej w okresie pomiędzy styczniem a czerwcem 2020 r., czyli dokładnie w czasie, kiedy Chorwacja sprawowała prezydencję w Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#BogdanKlich">Witam wszystkich, witam panie senatorki i panów senatorów, członków komisji, zarówno tych, którzy są na sali, jak i tych, którzy są z nami zdalnie.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#BogdanKlich">Informuję, że podczas dyskusji będzie możliwość zadawania pytań i odniesienia się do przedstawionych treści przez członków komisji obradujących z nami zdalnie.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#BogdanKlich">Witam także europosłów… w zasadzie europosła, pana ministra Radosława Sikorskiego, który jest dzisiaj z nami.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#BogdanKlich">Witam wszystkich ekspertów, którzy są z nami na sali.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#BogdanKlich">To była informacje wyłącznie w języku polskim. Żeby nie tracić czasu na tłumaczenie, panowie ambasadorowie zostali poinformowani wcześniej, że nie będzie tłumaczenia w trakcie wprowadzenia. Tak że tłumaczenie będzie zaraz.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#BogdanKlich">Mamy, proszę państwa, 5 punktów naszego posiedzenia, które chciałbym skondensować do 3. Chciałbym – myślę, że pan minister Szymański się nie obrazi – żeby najpierw ambasador Chorwacji przedstawił informację o przebiegu prezydencji chorwackiej, następnie, żeby była informacja pana ambasadora Niemiec na temat prezydencji niemieckiej, a później, aby w ramach trzeciego punktu pan minister odniósł się do tych dwóch wystąpień oraz przedstawił informację o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie prezydencji chorwackiej.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#BogdanKlich">Panie Ministrze, czy jest zgoda na takie procedowanie?</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#KonradSzymański">Jak najbardziej jest zgoda. Można to połączyć również z odniesieniem się do wystąpienia niemieckiego. W ten sposób zrealizowalibyśmy również punkt dotyczący prezydencji niemieckiej.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#BogdanKlich">Tak zrobimy. Ale proszę pamiętać, że daje pan nam szansę na to, abyśmy na sali plenarnej mogli pytać również o działania rządu podczas prezydencji niemieckiej. Ja jestem za.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#BogdanKlich">Rozpoczynamy rozpatrywanie punktów. Dziękuję za wyrażenie zgody, bo nie widzę sprzeciwu wobec propozycji skondensowania punktów porządku obrad naszego dzisiejszego posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#BogdanKlich">Rozpoczynamy od punktu pierwszego: informacja pana ambasadora Chorwacji, podsumowująca prezydencję chorwacką w Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#BogdanKlich">Panie Ambasadorze, oddaję panu głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#TomislavVidošević">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#TomislavVidošević">Także bardzo dziękuję za nasze spotkanie, które niedawno odbyliśmy, kiedy rozmawialiśmy o dzisiejszym spotkaniu. W tych nieprzyjemnych okolicznościach, w których wszyscy się znaleźliśmy, myślę, że bardzo ważne jest, abyśmy byli razem dzisiaj. Życie musi toczyć się dalej. Będę mówił krótko ze względu na ograniczenia czasowe, przedstawię krótką prezentację, którą można będzie śledzić na ekranie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#TomislavVidošević">Jest to dla mnie osobiście wielka przyjemność i zaszczyt przemawiać przed państwem. W styczniu tego roku, kiedy przedstawialiśmy początek naszej prezydencji, nikt nie spodziewał się, z czym będziemy musieli się zmierzyć w najbliższych miesiącach.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#TomislavVidošević">Nasza prezydencja zakończyła się w czerwcu i te 6 miesięcy było niezmiernie interesujące. Na nasz program znacznie wpłynął największy kryzys zdrowotny, z jakim kiedykolwiek borykała się UE, a także jego konsekwencje gospodarcze, które w pełnym zakresie jeszcze będziemy odczuwać w przyszłości. Większość programu kulturalnego, który zaplanowaliśmy dla Polski, musiała zostać odwołana. Jestem głęboko przekonany, że w tych bezprecedensowych okolicznościach pierwszej prezydencji Chorwacji w UE daliśmy z siebie wszystko i udało nam się znakomicie wypełnić nasze zadania. Chciałbym skorzystać z okazji i wskazać tylko kilka najważniejszych wydarzeń i działań, które miały miejsce podczas naszej prezydencji oraz ich rezultaty.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#TomislavVidošević">Wspomnę o wysiłkach prezydencji chorwackiej i działaniach na szczeblu europejskim w kontekście pandemii COVID-19. Zaczęliśmy działać szybko, jeszcze zanim Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła ogólnoświatowe zagrożenie koronawirusem COVID-19. Zintegrowany System Reagowania Kryzysowego Unii Europejskiej IPCR został uruchomiony 28 stycznia, umożliwiając ścisłą współpracę pomiędzy Radą, przewodniczącymi Komisji Europejskiej i Radą Europejską. System ruszył w pełni na początku marca, obejmowało to cotygodniowe spotkania ambasadorów i wszystkie spotkania na poziomie technicznym.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#TomislavVidošević">Prezydencja odegrała aktywną rolę we wspólnych skoordynowanych działaniach konsularnych, w szczególności w działaniach związanych z repatriacją obywateli UE. Do połowy maja 625 tysięcy obywateli UE wróciło bezpiecznie do domu.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#TomislavVidošević">Prezydencja zorganizowała ponad 50 ministerialnych wideokonferencji od marca, w prawie wszystkich składach Rady, podczas których omówiono i skoordynowano działania w zakresie zdrowia, gospodarki, finansów, bezpieczeństwa, wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, transportu, edukacji, kultury, stosunków zewnętrznych i innych.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#TomislavVidošević">Odstępstwo od regulaminu lub procedur Rady umożliwiło Radzie dostosowanie decyzji w tych wyjątkowych okolicznościach, ponieważ fizyczne spotkania ministrów nie są możliwe, a dzięki temu szybkość procedur legislacyjnych umożliwiła przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę w bezprecedensowo krótkim czasie 2 pakietów środków zaproponowanych przez Komisję Europejską. UE przedsięwzięła pilne środki, by jak najlepiej wykorzystać fundusze polityki spójności w celu poradzenia sobie z pandemią COVID-19, w ramach inicjatywy inwestycyjnej Coronavirus Response Investment Initiative Plus. W ramach środka tymczasowego i wyjątkowego państwa członkowskie mogą wnioskować o nawet 100% finansowania z budżetu Unii w okresie od 1 lipca 2020 r. do 30 czerwca 2021 r. na programy związane z usuwaniem skutków pandemii. W kontekście kryzysu COVID-19 oraz konieczności ograniczenia jego wpływu na gospodarki UE ministrowie finansów UE wsparli ocenę Komisji dotyczącą potrzeby elastyczności w unijnych ramach fiskalnych, odnoszących się do paktu stabilności i wzrostu.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#TomislavVidošević">Kolejnym bezprecedensowym wydarzeniem w historii UE jest wystąpienie państwa członkowskiego z UE. W styczniu osiągnięto porozumienie w sprawie uporządkowanego wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, co oznacza nowy początek stosunków między Wielką Brytanią a Unią Europejską.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#TomislavVidošević">Jeśli chodzi o kryzys migracyjny, Unia Europejska doświadczyła eskalacji kryzysu migracyjnego na zewnętrznej granicy z Turcją. W związku z wydarzeniami w Syrii i trwającym kryzysem humanitarnym, który zaostrzył napięcia w regionie, 2 marca odbyły się 2 nadzwyczajne spotkania Rady. Prezydencja na 4 marca zwołała nadzwyczajne posiedzenie Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w Brukseli, aby zająć się sytuacją na granicy Grecji i Bułgarii z Turcją. W swoich konkluzjach Rada wyraziła solidarność z Grecją, Bułgarią i Cyprem oraz innymi państwami członkowskimi, które mogą znaleźć się w podobnej sytuacji. Unia Europejska i jej państwa członkowskie podkreśliły swoje zaangażowanie na rzecz skutecznej ochrony zewnętrznych granic UE, co jest priorytetem, a nielegalne przekraczanie granic i nadużywanie systemu azylowego są niedopuszczalne. Przed posiedzeniem Rady premier Plenković, nasz premier i wicepremier, nasz wicepremier i minister spraw wewnętrznych złożyli wizytę na granicy lądowej pomiędzy Grecją i Turcją, jako część delegacji, w której skład wchodzili także premier Mitsotakis, przewodniczący: von der Leyen, Michel i Sassoli. Prezydencja ułatwiła zorganizowanie nadzwyczajnego posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych w Zagrzebiu 6 marca. Ministrowie przyjęli oświadczenie w sprawie kryzysu w Idlibie i sytuacji na zewnętrznych granicach UE z Turcją. Zapowiedziano również pomoc humanitarną dla Syrii w wysokości 60 milionów euro.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#TomislavVidošević">Powiem tylko kilka słów o szczycie w Zagrzebiu. Rozszerzenie UE, które było jednym z priorytetów prezydencji chorwackiej, przyniosło pozytywne zmiany. Po osiągnięciu porozumienia w sprawie konkluzji Rady na posiedzeniu COREPER, ministrowie do spraw europejskich wyrazili zgodę polityczną na rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną. Dzięki temu udało się osiągnąć jeden z kluczowych priorytetów prezydencji chorwackiej. Decyzja ta była wynikiem wielomiesięcznych intensywnych wysiłków politycznych i dyplomatycznych władz chorwackich. Dzięki przygotowaniom do szczytu Unia Europejska – Bałkany Zachodnie w Zagrzebiu oraz aktywny dialog z przywódcami państw członkowskich i przedstawicielami instytucji europejskich pozwoliły prezydencji przywrócić kwestię rozszerzenia UE na czołowe miejsce w programie UE. Szczyt w Zagrzebiu 2020, który odbył się z inicjatywy chorwackiej prezydencji 20 lat po historycznym szczycie w Zagrzebiu w 2000 r., stanowi spuściznę chorwackiej prezydencji. Unia Europejska dała zielone światło, aby rozpocząć rozmowy o członkostwie z Albanią i Macedonią Północną oraz potwierdziła perspektywę unijną dla tych regionów. Udało nam się wzmocnić dialog polityczny na wysokim szczeblu oraz współpracę społeczno-gospodarczą, a także okazać solidarność w walce z kryzysem COVID-19. UE podjęła decyzję o przyznaniu pomocy w wysokości trzech miliardów euro na rzecz rozszerzenia oraz krajów sąsiednich. Wiele innych istotnych inicjatyw musiało zejść na dalszy plan w związku z kryzysem COVID-19, takich jak opracowanie strategii w zakresie długoterminowego obniżanie emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej i państwach członkowskich, poprzez którą Unia i jej członkowie miały potwierdzić pełne zaangażowania w realizację zobowiązań na mocy porozumienia paryskiego i jego celów długoterminowych. Jednocześnie ogromny wpływ na prace naszej prezydencji nad konferencją dotyczącą przyszłości Europy oraz negocjacje w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych wywarł trwający kryzys. Przy tej okazji chciałbym podziękować wszystkim za wsparcie, szczególnie chciałbym podziękować za wsparcie naszej misji tutaj w Polsce. Życzę wszystkiego najlepszego moim niemieckim kolegom i mojemu drogiemu koledze ambasadorowi. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#BogdanKlich">Bardzo dziękuję, Panie Ambasadorze.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#BogdanKlich">Pewnie będziemy jeszcze pytać o sprawy interesujące komisję.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#BogdanKlich">Przejdźmy teraz do prezentacji pana ambasadora Niemiec na temat prezydencji niemieckiej, jej dokonań oraz jej zamierzeń.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#BogdanKlich">Panie Ambasadorze, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Po ponad połowie naszej prezydencji mam zaszczyt zwrócić się do państwa po raz pierwszy oraz podzielić się z państwem i omówić niektóre z priorytetów, kluczowych osiągnięć, a także wyzwań czekających naszą prezydencję.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Minione tygodnie pokazały, że walka z pandemią COVID-19 pozostanie niestety jednym z głównych zadań, którym będziemy musieli się zajmować. Musimy kontynuować zarządzanie kryzysowe. Wobec takiej sytuacji będziemy musieli wykazać się wartościami europejskimi, przede wszystkim solidarnością. Będziemy również musieli wyciągnąć wnioski, aby skuteczniej zarządzać kryzysem w przyszłości. Oznacza to też podjęcie działań w celu wzmocnienia suwerenności europejskiej, m.in. w zakresie opieki zdrowotnej i zdolności do działania w kluczowych obszarach.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Punktem wyjścia naszej prezydencji było zawarte w lipcu historyczne porozumienie szefów państw i rządów Unii Europejskiej w sprawie wieloletnich ram finansowych i programu naprawczego pod nazwą „Next Generation EU”, które podkreśliło gotowość Unii do solidarnego działania podczas obecnej pandemii. Unia podejmie bezprecedensowe wysiłki, aby wesprzeć odbudowę regionów i sektorów gospodarki najbardziej dotkniętych kryzysem.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Podjęliśmy również decyzję dotyczącą modernizacji budżetu europejskiego, a mianowicie 30% wydatków UE posłuży na finansowanie działań związanych ze zmianą klimatu. Podjęliśmy działania mające na celu złagodzenie skutków kryzysu pandemii, działania nacelowane na zrównoważony rozwój, a także działania w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Komisja Europejska przedstawiła również ambitną propozycję działań międzysektorowych, które są wdrażane krok po kroku. Cyfryzacja będzie zagadnieniem przekrojowym w następnych WRF. Będziemy promować tworzenie wydajnej i godnej zaufania europejskiej infrastruktury danych, a także ulepszanie infrastruktury, takiej jak łącza szerokopasmowe i telefonia komórkowa.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">W WRF Rada Europejska po raz pierwszy wyraźnie podkreśliła znaczenie poszanowania praworządności i zgodziła się na wprowadzenie mechanizmu warunkowości w celu ochrony budżetu Unii Europejskiej. Obecnie prowadzimy negocjacje z Parlamentem Europejskim dotyczące środków finansowych związanych z WRF i planem „Next Generation EU”. Obywatele i firmy w całej Europie z niecierpliwością czekają na to wsparcie. Musimy jak najszybciej uzyskać niezbędną zgodę Parlamentu.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">W odniesieniu do debaty na temat corocznego sprawozdania Komisji na temat zasady praworządności na październikowym posiedzeniu Rady do Spraw Ogólnych ustanowiliśmy nowy mechanizm praworządności i tutaj naszym celem jest ustanowienie mechanizmu prewencyjnego i perspektywicznego, umożliwiającego otwarty i konstruktywny dialog na temat tej kluczowej kwestii. Oprócz istniejących procedur chcemy przezwyciężyć odwieczne podziały związane z tym tematem, osiągnąć porozumienie w zakresie zasady praworządności i uczynić praworządność czymś, co nas łączy.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">W obszarze polityki zagranicznej udało nam się po intensywnych dyskusjach przyjąć sankcje wobec Białorusi oraz sankcje w związku z otruciem Aleksieja Nawalnego. Polska jest jednym z najważniejszych partnerów w kształtowaniu odpowiedzi Unii na kryzys białoruski. Dziś Polskę niewątpliwie można uznać za jedną z najważniejszych miejsc działań białoruskiej opozycji. Prezydencja niemiecka będzie nadal starała się umożliwić wypracowanie wspólnego silnego stanowiska całej Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Polityka uchodźcza i migracyjna pozostaje istotną kwestią dla prezydencji niemieckiej. W związku z tym, że Komisja przedłożyła już swoje propozycje, chcielibyśmy nadać toczącej się w Radzie debacie nowy impuls. Wewnętrznie dążymy do wspólnego europejskiego systemu azylowego, który po pierwsze, zapewni podział odpowiedzialności, po drugie, będzie spełniał standardy humanitarne i podstawowe wartości europejskie, a po trzecie, znacznie zmniejszy obciążenie państw frontowych. Na zewnątrz europejska polityka migracyjna powinna wzmocnić współpracę i równe partnerstwo z krajami pochodzenia i tranzytu. I wreszcie, do końca roku musimy również znaleźć rozwiązanie dotyczące przyszłych relacji pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Nasze podstawowe stanowisko w tej kwestii pozostaje niezmienione. Dążymy do bliskiego partnerstwa między Unią a Wielką Brytanią w przyszłości. Rada Europejska w połowie października podkreśliła fundamentalną jedność państw członkowskich UE w tej sprawie, ale także podkreśliła, że Wielka Brytania musi zająć się trzema istotnymi kwestiami: zapewnieniem równych szans, zarządzaniem i rybołówstwem.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Jako prezydencja dołożymy wszelkich starań, aby wesprzeć Komisję Europejską w osiągnięciu porozumienia. Mamy bardzo ograniczony czas. Wyraźnie oczekujemy, że rząd Wielkiej Brytanii będzie przestrzegał wszystkich zapisów umowy o wystąpieniu w całości w dobrej wierze. Prawa naszych obywateli Wielkiej Brytanii i obywateli Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej są dla nas bardzo ważne.</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Bardzo dziękuję za uwagę, a przede wszystkim za państwa wsparcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#BogdanKlich">Bardzo dziękuję, Panie Ambasadorze.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#BogdanKlich">Mieścimy się w czasie. To też jest ważne.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#BogdanKlich">Oddaję głos panu ministrowi Konradowi Szymańskiemu, który odniesie się do obu tych prezentacji oraz przedstawi nam polską politykę w Unii Europejskiej w czasie prezydencji chorwackiej i, jak zapowiedział, w czasie prezydencji niemieckiej.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#BogdanKlich">Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">Tłumaczenie na język angielski</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#KonradSzymański">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#KonradSzymański">Panie Przewodniczący! Panowie Ambasadorowie!</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#KonradSzymański">Z całą pewnością należy podkreślić, że prezydencja chorwacka za sprawą pandemii stanęła w najtrudniejszym możliwym położeniu, ponieważ nie tylko musiała zrewidować plany polityczne dotyczące przebiegu tych 6 miesięcy w Unii, ale także musiała dostosować metody pracy, procedury, które musiały ulec zasadniczym zmianom z uwagi na nagłe ograniczenia epidemiczne. Dziś te problemy nie ustały, ale jesteśmy mądrzejsi o doświadczenia tych miesięcy. Bez szybkiej, efektywnej reakcji w tamtych dniach, w tamtych tygodniach prezydencji chorwackiej nie dostosowalibyśmy się do tych nowych warunków tak efektywnie. Dlatego chciałbym podkreślić specjalne słowa uznania, wykraczające poza grzeczność, dla tych wysiłków, które miały miejsce wtedy, w tamtych tygodniach, miesiącach prezydencji chorwackiej.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#KonradSzymański">Pierwsza reakcja na to, co się działo w lutym i marcu, była skoncentrowana nie tylko na dostosowaniu procedur, ale również na uelastycznieniu ram regulacyjnych w takich obszarach jak pomoc publiczna. Myślę, że to było najważniejsze. Z drugiej strony ograniczenia budżetowe powodowały, że, jeżeli chodzi o wsparcie finansowe, trzeba było w tych pierwszych miesiącach ograniczyć się tylko i wyłącznie do przesunięć w ramach obowiązujących ram finansowych i obowiązującego budżetu rocznego na rok 2020. Polska przyjmowała to krytycznie, podobnie jak niektóre inne stolice, takie jak Rzym czy Paryż, zwracając uwagę na to, że gospodarcze konsekwencje pandemii będą znacząco przekraczały skalę, o której wtedy na początku mówiliśmy. W kwietniu pojawiły się pierwsze oznaki realnej odpowiedzi na pandemię w postaci uzgodnienia instrumentów pożyczkowych opartych o EBI, o europejski mechanizm stabilizacji i o inicjatywę SURE. Z przyjemnością mogę powiedzieć, że właśnie dzisiaj do Polski dotarła jedna z pierwszych transz pożyczkowych w ramach inicjatywy SURE. Polska razem z Włochami i Hiszpanią należy do pierwszych i największych beneficjentów tego mechanizmu, który jest skoncentrowany na odpowiedzi finansowej pożyczkowej wobec trudności na rynku pracy.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#KonradSzymański">W tamtym czasie zwracaliśmy uwagę na to, że instrumenty pożyczkowe nie wystarczą, w szczególności wobec państw, które już wtedy, już wcześniej, przed pandemią miały poważne problemy z obsługą swojego zadłużenia. Prawdziwa odpowiedź na ekonomiczne konsekwencje pandemii przyszła wraz z ogłoszeniem odnowionej, odświeżonej wersji wieloletnich ram finansowych i Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy. Oprócz tego aspektu, myślę, że wtedy kluczowego i wciąż niezakończonego, pozostały na agendzie wszystkie ważne elementy regularnej agendy unijnej. Mam na myśli przyszłość wspólnego rynku, politykę przemysłową, migrację, a także politykę Unii Europejskiej wobec Bałkanów Zachodnich. Myślę, że w poszczególnych stolicach unijnych możemy mieć różne rozumienie pojęć „suwerenności europejskiej” czy też „europejskiej autonomii”, o których wspomniał ambasador Niemiec. Ale na pewno tamte miesiące stworzyły między nami konsensus co do tego, że powinniśmy nie tylko reagować na kryzys, ale również przygotować Unię na większą odporność wobec przyszłych kryzysów, których nie możemy wykluczyć. Oznacza to nowy impuls do polityki przemysłowej Unii Europejskiej, w szczególności w tych obszarach, które są bezpośrednio powiązane z reakcją na kryzys – mam tu na myśli politykę farmaceutyczną – gdzie dostrzegamy potrzebę skrócenia łańcuchów wartości i ograniczenia zależności Unii Europejskiej od dostawców z państw trzecich.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#KonradSzymański">Jeżeli chodzi o migrację, Polska, podobnie jak w przypadku polityki farmaceutycznej, przedstawiła wspólny punkt widzenia, wyrażony przez 7 państw członkowskich, gdzie zwróciliśmy uwagę na konieczność wzmocnienia współpracy europejskiej w obszarze ochrony granic, w obszarze efektywnych powrotów i efektywnej współpracy z państwami trzecimi, które często są beneficjentami europejskiej polityki rozwoju, a jednocześnie w bardzo słabym stopniu wywiązują się ze swoich zobowiązań w zakresie współpracy readmisyjnej. Zdecydowanie popieraliśmy działania prezydencji chorwackiej, jeśli chodzi o szczyt Bałkany Zachodnie – Unia Europejska, który mimo ograniczeń doszedł do skutku. Myślę, że mamy dobre porozumienie w tej sprawie również z prezydencją niemiecką. Uważamy, że we własnym interesie Unia Europejska, biorąc pod uwagę strategiczną konkurencję w tej części świata, powinna zachowywać się odważnie, ambitnie, z wyobraźnią, ożywiając proces akcesji Serbii i Czarnogóry, Albanii i Macedonii Północnej.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#KonradSzymański">Z całą pewnością wspólnym tematem dla obu prezydencji i wielu, wielu innych niestety prezydencji, był problem brexitu. Oznacza to dla prezydencji niemieckiej szczególną odpowiedzialność za doprowadzenie tych bardzo trudnych rozmów do porozumienia przed końcem roku, ponieważ te negocjacje handlowe różnią się od wszystkich innych jedną, bardzo ważną cechą – są prowadzone pod presją czasu. Tylko teoretycznie termin 31 grudnia 2020 r. można zmienić. Wymagałoby to zmiany umowy wyjścia i powtórnej ratyfikacji. Jest to science fiction. I chyba nie ma takiego zainteresowania po czyjejkolwiek stronie. Z całą pewnością presja czasu niezwykle utrudnia doprowadzenie do porozumienia, ale zwracamy uwagę na to, że porozumienie jest ważne dla obu stron. Brak osiągnięcia porozumienia w sprawie brexitu będzie szkodliwe pod względem gospodarczym, ale także politycznym dla Wielkiej Brytanii i Unii Europejskiej. Dlatego zachęcamy do tego, aby utrzymywać te negocjacje wbrew wszystkim przeciwnościom, które są stwarzane przez ograniczenia polityczne, także w Wielkiej Brytanii. Zgadzamy się, że tymi kluczowymi zagadnieniami, które powinny być rozwiązane, są nie tylko polityczne, ale i prawne gwarancje dla wspólnych, uczciwych zasad konkurencji między tymi obszarami handlowymi, a także kwestia zarządzania tą umową tak, aby potencjalne spory – a myślę, że możemy być pewni co do tego, że spory nastąpią – były rozwiązywane przez transparentne i wiarygodne instytucje.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#KonradSzymański">Ostatnią sprawą, na którą chciałbym zwrócić uwagę, ważną dla prezydencji niemieckiej, z całą pewnością kluczową z polskiego punktu widzenia, jest przyszłość europejskiej polityki klimatycznej. Zrobiliśmy bardzo wiele, dwukrotnie stawiając ten temat na poziomie Rady Europejskiej i przedstawiając kontekst dla przyszłych decyzji. Nowy cel na rok 2030, a także najdalej idący cel na rok 2050 musi się opierać na zasadach, które wpisaliśmy więcej niż dwukrotnie do konkluzji Rady Europejskiej, tj. zasadę sprawiedliwości, zasadę ochrony konkurencyjności europejskiej gospodarki, a także uczciwy podział obciążeń, w szczególności mając na uwadze koszty społeczne i ekonomiczne dla najbardziej narażonych krajów, regionów, a także branż. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BogdanKlich">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#BogdanKlich">Zanim otworzę dyskusję, chciałbym zapytać członków komisji, członków komisji zarówno tu na sali, jak i obradujących zdalnie, czy po wypowiedzi pana ministra są jakieś uwagi do dokumentu, który został nam przedstawiony, czyli do informacji o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie od stycznia do czerwca 2020 r.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#BogdanKlich">Ponieważ nie zostały zgłoszone uwagi ani na sali, ani zdalnie, rozumiem, że komisja zapoznała się z tym dokumentem i przedstawi ten dokument marszałkowi Senatu do zaprezentowania podczas posiedzenia plenarnego, między nami mówiąc, w dniu jutrzejszym.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#BogdanKlich">Przechodzimy do dyskusji.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#BogdanKlich">Pan europoseł Radosław Sikorski chciałby zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#RadosławSikorski">Dziękuję bardzo. Dziękuję za obie prezentacje.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#RadosławSikorski">Gdy przesłuchiwaliśmy panią, wtedy jeszcze minister obrony Niemiec, Ursulę von der Leyen, jako kandydatkę na szefa Komisji, obiecała ona, że jej Komisja będzie geopolityczna i że obronność europejska będzie dla niej ważna. Z tym że obronność to jest bardzo kosztowny biznes, trochę tak jak systemy do walki z pandemią, bo przygotowujemy się na nieznane. Tymczasem Komisja pierwotną alokację 13 miliardów euro na 7 lat obcięła o mniej więcej połowę. Czy są plany prezydencji, żeby przywrócić pierwotnie proponowane środki, do czego serdecznie zachęcam?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#RadosławSikorski">Moje pytanie do pana ministra jest związane z tym, co już osiągnęła prezydencja niemiecka. Mamy w tej chwili przegląd praworządności we wszystkich państwach członkowskich, do którego, jak rozumiem, Polska, tak jak wszyscy, mogła zgłaszać uwagi co do faktów. I chciałbym spytać o stanowisko rządu w sprawie praworządności…</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#Gloszsali">Jest wyłączony mikrofon.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#RadosławSikorski">Tu się coś świeci.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#BogdanKlich">Jak się świeci, to dobrze.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#RadosławSikorski">A, teraz się świecą dwie…</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#RadosławSikorski">Paręnaście miesięcy temu pan premier Morawiecki mówił, że Polska popiera wiązanie funduszy z praworządnością, bo Polska jest praworządna i nie widzi w tym żadnych zagrożeń. Teraz przedstawiciele partii rządzącej i media rządowe nazywają tych, którzy popierają wiązanie praworządności z funduszami, zdrajcami. Ja chciałbym spytać: jak to jest? Bo prezydencja niemiecka zaproponowała bardzo wąską definicję praworządności, tzn. że jest to tylko stan, w którym nie ma zagrożenia dla wydawania funduszy europejskich. Akurat pod tym względem Polska mieści się w średniej europejskiej, więc nie widzę wielkiego zagrożenia. Np. na Węgrzech jest o kilkaset procent więcej zastrzeżeń do alokacji funduszy. Tak więc pytam rząd konkretnie: czy uważacie, że rozkradanie pieniędzy europejskich powinno być dozwolone? Czy zdradą polskich interesów jest protestowanie przeciwko rozkradaniu europejskich pieniędzy? Czy żeby nie być zdrajcą, trzeba popierać rozkradanie europejskich pieniędzy?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#BogdanKlich">Panie Ambasadorze, bardzo proszę odnieść się do pierwszej sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Odniosę się do pierwszej kwestii. Obrona europejska jest przedmiotem troski rządu Niemiec od wielu, wielu lat. Bardzo mocno angażujemy się z jednej strony w członkostwo w NATO, a z drugiej strony – we wzmocnienie obronności Europy. Powiedziałbym, że jest to stałe stanowisko niemieckiego rządu, przynajmniej tak długo, jak pracuję w służbie dyplomatycznej Niemiec. Bardzo ważne decyzje podjęto już przed prezydencją niemiecką i prezydencją chorwacką: w sprawie PESCO i Europejskiego Funduszu Obrony. W pełni popieramy te decyzje i bardzo się cieszę, że położono nacisk na kwestię obronności. Jako prezydencja wiąże nas kompromis w sprawie budżetu wynegocjowany i osiągnięty przez Radę Europejską. Naprawdę nie mogę zbyt wiele komentować, ponieważ wiąże nas kompromis, ale mogę powiedzieć, że z punktu widzenia nacjonalnego uważamy, że należy zrobić jak najwięcej w tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#BogdanKlich">Do drugiej sprawy odniesie się pan minister Szymański.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#KonradSzymański">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#KonradSzymański">Gdybym potraktował pytanie posła Sikorskiego literalnie, to przyznam, że nie byłbym w stanie na serio na nie odpowiedzieć, ponieważ trudno na serio odpowiadać na pytanie o stosunek do złodziejstwa. Ale sięgając do pokładów dobrej woli, postaram się wyłuszczyć i odnieść się do istoty, do natury problemu. Po pierwsze, fakty. Mamy 2 problemy związane z praworządnością. Pierwszy to roczny raport dotyczący wszystkich państw członkowskich. On nie jest związany z tzw. mechanizmem warunkowości. Nie jest też związany z art. 7, choć, politycznie rzecz biorąc, mógłby być związany. I tutaj faktycznie co do istoty nie ma kontrowersji, ponieważ jeżeli już ktoś bardzo chce, to może badać np. praworządność. Widzimy w tym ryzyko polityczne, ponieważ niedługo może się okazać, że posiedzenia Rady będą z tego powodu jeszcze bardziej toksyczne.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#KonradSzymański">Przywołana ogólnie wypowiedź premiera Morawieckiego mogła zapewne dotyczyć idei raportu rocznego dotyczącego praworządności. Tu faktycznie nie ma kontrowersji co do zasady, chociaż co do wykonania już te kontrowersje się pojawiły. Z całą pewnością nie znajdzie pan wypowiedzi premiera Morawieckiego, która by przychylnie spoglądała na mechanizm warunkowości, czy to w wersji zaproponowanej przez Komisję Europejską, czy to w wersji zaproponowanej przez prezydencję.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#KonradSzymański">Jeżeli chodzi o polskie standardy przeciwdziałania korupcji i defraudacji pieniędzy publicznych zarówno polskich, jak i europejskich, to Polska jest nawet powyżej średniej unijnej, ma bardzo dobre standardy w tym względzie. Dlatego faktycznie nie wnosimy żadnego sprzeciwu wobec jakiejkolwiek formy wzmacniania instrumentów antykorupcyjnych czy też przeciwdziałania defraudacjom. Zostało to potwierdzone naszą zgodą na zapisy odnoszące się do tej sprawy, jeśli chodzi konkluzje budżetowe Rady Europejskiej w lipcu tego roku. Prezydencja niemiecka w konsekwencji przedstawiła nowy, wyraźnie poprawiony projekt rozporządzenia dotyczącego mechanizmu warunkowości. Widzimy w nim cały czas niejasności sformułowań, które mogą prowadzić do nieprzewidywalnych skutków o daleko idących konsekwencjach. Dlatego wciąż nie popieramy tego projektu. Paradoksem jest to, że rozporządzenie, którego założeniem była lepsza ochrona zasady praworządności pierwotnie w bardzo jaskrawym stopniu, dzisiaj wciąż w wystarczająco dużym stopniu przedstawia zagrożenie dla praworządności za sprawą właśnie braku legal certainty. Pewność obrotu prawnego jest jednym z podstawowych wymiarów praworządności i jasność normy prawnej jest podstawowym wymiarem praworządności. Paradoksem, myślę, że arcyparadoksem całej tej sprawy jest to, że w szczególności projekt zaprezentowany przez Komisję Europejską miał wady związane właśnie z kwestią pewności prawa.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#BogdanKlich">Czy ktoś z państwa chciałby odnieść się do wystąpień albo zadać pytanie?</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#BogdanKlich">Ja mam 2 pytania. Pierwsze pytanie będzie do pana ambasadora Chorwacji, a drugie do pana ambasadora Niemiec.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#BogdanKlich">Pierwsze pytanie. Panie Ambasadorze, myśmy wiązali ogromne nadzieje z konferencją o przyszłości Unii Europejskiej. Wyrazem tego zainteresowania było stanowisko przyjęte przez naszą komisję, w którym sprecyzowaliśmy warunki, które powinny być spełnione, aby ta konferencja okazała się skuteczna. Pandemia unieruchomiła ten projekt. W związku z tym chciałbym się dowiedzieć, jakie do prezydencji chorwackiej spłynęły projekty, propozycje, postulaty, które mogłyby być przekazane następnym prezydencjom, w momencie kiedy będzie możliwość odnowienia dynamiki tej pracy.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#BogdanKlich">Drugie pytanie, skierowane do pana ambasadora Niemiec, jest w duchu dokładnie odwrotnym niż odpowiedź pana ministra na pytanie posła Sikorskiego. Co się stało, że prezydencja Niemiec zrezygnowała z zaproponowanego przed dwoma laty, w 2018 r., odwróconego mechanizmu oceny praworządności, który dawał większe kompetencje samej Komisji aniżeli Radzie? Dla wielu ekspertów jest to zaskakująca decyzja, dlatego że chodzi jednak o nasze wspólne europejskie środki zarówno z budżetu, jak i z funduszu odbudowy. Jeżeli przyjmuje się zasadę, która wiąże przestrzeganie praworządności z wydawaniem środków wspólnych, to Komisja powinna odgrywać w tej sprawie zasadniczą rolę. Takie podejście, jakie zaprezentowała prezydencja niemiecka, zaburza tę architekturę Unii Europejskiej, jaka jest zapisana w traktatach. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#TomislavVidošević">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#TomislavVidošević">Mogę powtórzyć nasze stanowisko, że zdecydowanie wspieramy prezydencję niemiecką w międzyinstytucjonalnych negocjacjach w sprawie konferencji dotyczącej przyszłości Europy, z myślą o jak najszybszym przyjęciu wspólnej deklaracji międzyinstytucjonalnej w sprawie tego złożonego 2-letniego procesu. Ważne jest, aby jak najszybciej dojść do porozumienia, aby konferencja, jeśli to możliwe, ruszyła jeszcze w 2020 r. Chorwacja zasygnalizowała już gotowość poparcia prezydencji niemieckiej we współorganizowaniu inauguracji konferencji, gdy tylko będziemy mieli wspólną deklarację. Jesteśmy również gotowi wspierać przyszłe prezydencje w dalszych wydarzeniach organizowanych w ramach konferencji. Konieczne jest, aby konferencji przewodniczyła prominentna osoba, Europejczyk lub Europejka, która będzie reprezentować interesy wszystkich 3 instytucji, oraz która będzie wybrana przez nie wspólnie, przy jednoczesnym poszanowaniu kluczowej zasady równości między instytucjami na wszystkich szczeblach. Silna synergia między instytucjami pomoże nam otworzyć ten proces na obywateli i wszystkie zainteresowane strony w dynamiczny sposób oraz w taki sposób, aby nikogo z tego procesu nie wykluczać. W trudnych czasach kryzysów, takich jak pandemia COVID-19, konferencja powinna wywołać prawdziwe otwarcie się na naszych obywateli. Powinna wnieść istotny wkład w otwartą i szeroko zakrojoną debatę na tematy, które ich bezpośrednio dotyczą, takie jak ich prawa człowieka, prawa społeczne i gospodarcze, ale także rolę Unii Europejskiej w szeroko rozumianej odbudowie Europy, wzmocnieniu pozycji gospodarczej i ogólnej odporności. Jeśli chodzi o prawo dotyczące społeczeństwa obywatelskiego, uważamy, że przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego powinni odgrywać kluczową rolę w tej konferencji.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Jeśli Państwo pozwolą, chciałbym powiedzieć jedno zdanie na temat konferencji dotyczącej przyszłości Europy. Negocjacje trwają między instytucjami, jednak brakuje znacznych zmian. Otwarta pozostaje zwłaszcza kwestia tego, kto będzie przewodniczył tej konferencji. Jako prezydencja jesteśmy zaangażowani i zależy nam na szybkich postępach. W dalszym ciągu dążymy do tego, aby pierwsze spotkanie odbyło się przed końcem roku.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#ArndtFreytagvonLoringhoven">Jeśli chodzi o kwestię praworządności i warunkowości, która była omawiana przez panów, najnowsza propozycja prezydencji zawiera modyfikacje, jedna dotyczy zawężenia definicji, a druga – zmiany pierwotnie zamierzonej odwróconej większości kwalifikowanej na większość kwalifikowaną. Na szczeblu krajowym wolelibyśmy, aby tekst był mocniejszy, ale jako prezydencja jesteśmy zdeterminowani do poszukiwania kompromisu i myślę, że można uznać, że osiągnięto kompromis, który działa, ponieważ ten poprawiony, zmieniony tekst został faktycznie przyjęty przez COREPER. Niektóre kraje, jak Polska i Węgry, krytykowały go, dla innych był on wystarczająco mocny, niemniej jednak wydaje się, że osiągnęliśmy kompromis, który jest akceptowany przez Radę i zawiera zapis o większości kwalifikowanej. Tak więc zasada warunkowości po raz pierwszy może faktycznie być zastosowana wobec budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#BogdanKlich">Pan europoseł Sikorski.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#RadosławSikorski">Ja tylko chciałem wyrazić rozczarowanie, że pan minister nie pomógł mi w zrozumieniu tego, która wersja popierania praworządności stanowi zdradę, i co musielibyśmy jako europosłowie – bo mówię tutaj nie tylko w swoim imieniu – zrobić, żeby przestać być zdrajcami. Może poproszę odpowiedź na piśmie, Panie Ministrze? Byłbym wdzięczny.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#BogdanKlich">Ja mam pewien kłopot, dlatego że pytania do odpowiedzi na piśmie powinny być sformułowane bardzo precyzyjnie oraz powinny być zadawane przez członków komisji. Nie ma problemu z przejęciem pytania pana posła, ale prosiłbym o sprecyzowanie pytania, tak aby komisja mogła zwrócić się do pana ministra z prośbą o odpowiedź na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#RadosławSikorski">Jak dalece można popierać praworządność, żeby propaganda rządowa oraz członkowie partii rządzącej nie nazywali europosłów zdrajcami?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#BogdanKlich">Pani marszałek Morawska-Stanecka zdecydowała się przejąć to pytanie.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#KonradSzymański">Jedno słowo, jeżeli można…</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#BogdanKlich">Jeśli pan pozwoli, zapytam, czy przejmuje pani to pytanie w takim brzmieniu, jak ono zostało przedstawione.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Tak.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#BogdanKlich">W związku z tym, że pani marszałek Morawska-Stanecka przejęła to pytanie, to pani marszałek zadaje to pytanie do pana ministra i prosi o odpowiedź na piśmie.</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#BogdanKlich">Ale oczywiście do tych uwag pana posła Sikorskiego pan minister naturalnie jeszcze może się odnieść.</u>
<u xml:id="u-21.6" who="#BogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#KonradSzymański">Ja mogę się tylko zgodzić co do tych wątpliwości proceduralnych podniesionych przez przewodniczącego Klicha. Byłoby czymś chyba niestosownym, gdyby te ograniczenia proceduralne były łamane i to w dodatku w imię walki o praworządność. Ale oprócz prawa stanowionego mamy jeszcze reguły współżycia społecznego i kultury, więc jeżeli pan poseł napisze do mnie list, to ja mu z przyjemnością w tej samej formie odpowiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#BogdanKlich">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#BogdanKlich">To wykracza poza procedurę senacką, w związku z tym przyjmujemy to do wiadomości. Ja tylko proszę o odniesienie się na piśmie do tego pytania, którego gospodarzem jest pani marszałek Morawska-Stanecka.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#BogdanKlich">Czy są jeszcze jakieś pytania albo uwagi do tego, co zaprezentowali panowie ambasadorowie oraz pan minister? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#BogdanKlich">Bardzo dziękuję panom ambasadorom, ambasadorowi Chorwacji oraz ambasadorowi Niemiec, a także panu ministrowi Konradowi Szymańskiemu za udział w dzisiejszym posiedzeniu komisji, za wszystkie informacje, które zostały przestawione.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#BogdanKlich">Zamykam posiedzenie komisji.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 37</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>