text_structure.xml 133 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 12 minut 02</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Aleksander Pociej</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AleksanderPociej">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#AleksanderPociej">Otwieram pięćdziesiąte dziewiąte posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#AleksanderPociej">Ponieważ część senatorów będzie obradowała zdalnie, chciałbym w tej chwili upewnić się, że wszyscy państwo senatorowie pracujący zdalnie mnie słyszą. Jeżeli jest jakikolwiek problem, to będę prosił o zgłaszanie tego do sekretariatu, pod numerem telefonu, który jest takim technicznym numerem, do połączeń między nami.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#AleksanderPociej">Chciałbym w tej chwili dowiedzieć się, czy są na sali osoby, które wykonują działalność lobbingową w procesie stanowienia prawa. Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#AleksanderPociej">Teraz pytanie do działu informatycznego. Chciałbym się dowiedzieć, czy wszyscy senatorowie, którzy chcieli wziąć udział w posiedzeniu komisji, zostali już włączeni do posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ElżbietaOwczarek">Nie mamy kontaktu z panią senator Staroń i nie widzimy Pani senator Sekuły…</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#AleksanderPociej">Ale nie było… Żadna z pań senator nie zgłaszała problemów technicznych, tego, że nie może się połączyć?</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#ElżbietaOwczarek">Była wysłana prośba o podłączenie się do pani senator Staroń, wszystkie informacje zostały przekazane, ale nie mamy w tej chwili żadnego potwierdzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#AleksanderPociej">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#AleksanderPociej">Niemniej, jak rozumiem, mamy kworum, tak? Jest kworum.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#AleksanderPociej">Teraz wszystkich państwa senatorów obradujących zdalnie proszę o upewnienie się, czy państwa i-Pady są podłączone do zasilania, a kamery włączone i ustawione tak, żeby było widać państwa. Będzie to ważne ewentualnie przy głosowaniach, ponieważ jeżeli nie będziemy widzieli, kto głosuje, taki głos nie zostanie zaliczony.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#AleksanderPociej">Jeżeli chodzi o zapisywanie się do głosu, to przypominam, że możecie państwo, obradujący zdalnie, zapisywać się albo przez czat w aplikacji, albo po prostu włączając mikrofon i zgłaszając się bezpośrednio. W momencie kiedy udzielę głosu, będziecie państwo musieli samodzielnie włączyć mikrofon. Przypominam państwu również, że po skończonej wypowiedzi będziecie państwo musieli ten mikrofon wyłączyć, gdyż inaczej będzie on zakłócał dźwięk, obrady będą zakłócone.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#AleksanderPociej">Szanowni Państwo, w porządku pięćdziesiątego dziewiątego posiedzenia w punkcie pierwszym jest rozpatrzenie informacji ministra sprawiedliwości na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych oraz wyników przeprowadzonych kontroli w 2019 r.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#AleksanderPociej">Chciałbym przywitać gości z Ministerstwa Sprawiedliwości i bardzo bym prosił osobę, która w imieniu ministra sprawiedliwości w tym punkcie ma zabrać głos, o przedstawienie się i zabranie głosu. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AleksandraRusinBatko">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AleksandraRusinBatko">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący, za umożliwienie mi zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AleksandraRusinBatko">Aleksandra Rusin-Batko, zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Funduszy Europejskich w Ministerstwie Sprawiedliwości, nadzorująca m.in. wydział statystyki w ministerstwie.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#AleksandraRusinBatko">Proszę państwa, jeżeli chodzi o dane teleinformatyczne, to chciałabym powiedzieć, że co roku, począwszy od roku 2017, w związku ze znowelizowanymi przepisami ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych minister sprawiedliwości przekazuje na ręce Sejmu i Senatu zagregowane informacje dotyczące przetwarzania danych teleinformatycznych. Dane te są zbierane przez uprawnione służby, tzn. przez Policję, Krajową Administrację Skarbową, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Wywiad Skarbowy, Komendę Główną Żandarmerii Wojskowej, oddziały Żandarmerii Wojskowej oraz Służbę Kontrwywiadu Wojskowego. Uprawnione służby przekazują corocznie informacje o tym, ile zarządziły kontroli do sądów okręgowych, sądy okręgowe przekazują te informacje do Ministerstwa Sprawiedliwości, a my następnie przekazujemy te dane państwu.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#AleksandraRusinBatko">Proszę państwa, jeżeli chodzi o to, jakiego rodzaju to są informacje, to chodzi tu przede wszystkim o podsłuchy, tzw. podsłuchy, czyli uzyskiwanie i utrwalanie treści rozmów prowadzonych przy użyciu środków technicznych, w tym za pomocą sieci telekomunikacyjnych; uzyskiwanie i utrwalanie treści korespondencji, czyli dane pocztowe i internetowe, w tym również poczta elektroniczna; uzyskiwanie dostępu i kontroli zawartości przesyłek, a także uzyskiwanie i utrwalanie danych zawartych w informatycznych nośnikach danych telekomunikacyjnych, urządzeniach końcowych, systemach informatycznych i teleinformatycznych.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#AleksandraRusinBatko">Proszę państwa, jeżeli chodzi o ilość uzyskanych danych telekomunikacyjnych, to w porównaniu do roku 2018 jest ich więcej ogółem o 1,2%, z tym że wzrost, w wysokości 1,5%, odnotowano, jeżeli chodzi o dane telekomunikacyjne, natomiast spadek o 0,1%, jeżeli chodzi o liczbę uzyskanych danych pocztowych, i o 14,9%, jeśli chodzi o liczbę uzyskanych danych internetowych. Jednak ogółem jest to wzrost, o 1,2%.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#AleksandraRusinBatko">Jeżeli chodzi o kontrolę, czyli przeprowadzone kontrole prawidłowości pozyskiwania i zasadności pozyskiwanych danych, to w 2019 r. w porównaniu z rokiem 2018 odnotowano ponad 30-procentowy wzrost liczby kontroli, w tym odnotowano 32,5-procentowy wzrost liczby kontroli pozytywnych oraz 50-procentowy spadek kontroli negatywnych. Z przeprowadzonych w 2019 r. kontroli tylko jedna kontrola była kontrolą z wynikiem negatywnym.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#AleksandraRusinBatko">Jeżeli chodzi o dane w liczbach bezwzględnych – już przechodzę do takiej ogólnej informacji – to w 2019 r. ogółem uzyskano dane telekomunikacyjne we wszystkich tych obszarach, o których wspomniałam na początku, w liczbie 1 miliona 373 tysięcy 328 spraw. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AleksanderPociej">Czy któraś z pań z Biura Legislacyjnego chciałaby w tym punkcie zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z gości?</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę. Proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WojciechKlicki">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WojciechKlicki">Wojciech Klicki z Fundacji Panoptykon.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#WojciechKlicki">My jesteśmy organizacją, która tematem dostępu Policji i służb specjalnych do danych telekomunikacyjnych zajmuje się od samego początku, czyli od 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#WojciechKlicki">Wysłuchaliśmy w tej chwili informacji Ministerstwa Sprawiedliwości, która w zasadzie nic nie mówi o istocie problemu. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to ja bym najpierw zadał krótkie pytanie pani reprezentantce Ministerstwa Sprawiedliwości, które jakby doprecyzuje to, co przed chwilą usłyszeliśmy, a potem szerzej skomentuję to, o czym mowa.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#WojciechKlicki">No więc najpierw to krótkie pytanie. Zgodnie z informacją, którą pani przedstawiła...</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#AleksanderPociej">Nie mamy...</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#WojciechKlicki">Jeśli mogę…</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#AleksanderPociej">Nie mamy w zwyczaju, żeby goście zadawali pytania ministerstwu, ale jeżeli pan je sformułuje, to na pewno ktoś z senatorów je przejmie.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#WojciechKlicki">Dobrze. Dziękuję. Rozumiem formułę.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#WojciechKlicki">To w takim razie powiem tak. Po przeczytaniu tej informacji i wysłuchaniu uważnie tego, co przed chwilą padło na tej sali, można odnieść wrażenie, że informacja, którą przedstawiono, jest niepełna, ponieważ wśród podmiotów uprawnionych do pozyskiwania danych nie wymienia się w niej wszystkich, które w rzeczywisty sposób, zgodnie z przepisami są uprawnione do pozyskiwania danych telekomunikacyjnych. Mam na myśli Służbę Ochrony Państwa, która zastąpiła dotychczasowy BOR, i Biuro Nadzoru Wewnętrznego, czyli taką formację, która działa wewnątrz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Obie te instytucje są uprawnione do pobierania danych, obie są uprawnione do składania sprawozdań do sądów. Sądy składają je do Ministerstwa Sprawiedliwości, a Ministerstwo Sprawiedliwości tutaj, do parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#WojciechKlicki">Chciałbym potem troszeczkę szerzej to skomentować. Myślę, że… Nie wiem, Panie Przewodniczący…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AleksanderPociej">Widzę, że pani przedstawiciel ministerstwa chce odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WojciechKlicki">Nie wiem, w jaki sposób to interpretować, nie są tu wymienione te instytucje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AleksandraRusinBatko">Tak, dziękuję bardzo za tę uwagę. Oczywiście to sprawozdanie obejmuje wszystkie organy uprawnione, ja po prostu ich nie wymieniłam w ferworze… Tak że tu są wszystkie organy, które składają sprawozdania do sądów okręgowych, a następnie przesyłają te sprawozdania do nas. Tak że dziękuję bardzo za tę uwagę. Jest ona jak najbardziej słuszna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WojciechKlicki">Jasne, rozumiem. W takim razie ta informacja jest niepełna w sensie wyliczenia, a nie w sensie sumy… liczb. Okej. To jest ważne doprecyzowanie moim zdaniem. Chociaż to też pokazuje, jak mało, bardzo mało, to sprawozdanie nam mówi, bo w gruncie rzeczy tutaj wymieniono czy nie wymieniono po przecinku jakiejś służby, ale my nadal – czy jako senatorowie, czy osoby zainteresowane działalnością służb – tak naprawdę nie wiemy, co się za tym kryje. To, ile razy pobrano dane telekomunikacyjne, to, czy ta liczba wzrosła, czy spadła, paradoksalnie nie ma znaczenia. Nie ma znaczenia to, czy ten wzrost wynosi, tak jak przed chwilą usłyszeliśmy, 1% czy 3% i czy to był spadek. Kluczowa jest informacja o tym, w jakich sytuacjach Policja i służby pozyskały te dane i czy podlegało to kontroli.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WojciechKlicki">Pani przedstawicielka Ministerstwa Sprawiedliwości wspominała o kontroli. Myślę, że państwo senatorowie zasługują na pełną informację, w jaki sposób ta kontrola wygląda. Otóż sądy okręgowe – warszawski sąd okręgowy i inne sądy okręgowe – dostają od komend wojewódzkich Policji i od służb tabele w Excelu, które czasami liczą… No, tak jak ta, którą ja tutaj mam przed sobą, a mam tu tabelę kilkudziesięciostronicową. I tu jest mowa tylko o tym, że Policja prowadzi np. postępowanie o kradzież, art. 279 kodeksu karnego, i że w tej sprawie pobrała bilingi 367 razy. Na tej podstawie sąd ma zweryfikować, czy to pobranie bilingów było zasadne, czy nie. Oczywiście niektórzy sędziowie w niektórych sądach proszą o przedstawienie uzasadnienia, dlaczego w tej konkretnej sprawie pobrano tyle a tyle danych. No, ale nie są w stanie, ze względu na obciążenie, zweryfikować tego, czy te dane faktycznie we wszystkich sprawach zostały pobrane w sposób zasadny.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#WojciechKlicki">Również ta informacja, która padła przed chwilą, o tym, że tylko jedna kontrola wskazała nieprawidłowości… ona też w zasadzie nic nie mówi, bo to wcale nie znaczy czy nie musi znaczyć, że raz jeden sędzia w jednej sprawie zdiagnozował, że dane pobrano nieprawidłowo. To może znaczyć, że np. cała komenda wojewódzka Policji pobiera dane w sposób niezgodny z prawem, np. pozyskując dane w sprawach o wykroczenia, co jest naruszeniem prawa, a takie sytuacje miały miejsce.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#WojciechKlicki">Przy czym, żeby nie było tak, że to jest tylko moja opinia, chciałbym oddać na chwilę głos prezesowi Sądu Okręgowego w Gdańsku, który powiedział czy napisał, że system kontroli nad przetwarzaniem danych telekomunikacyjnych nie stwarza możliwości zweryfikowania tego, czy sięgnięcie po informację było niezbędne, celowe i należycie uzasadnione, a więc nie daje podstaw do przeprowadzenia realnej, spełniającej standardy ochrony praw człowieka kontroli uzyskiwania przez Policję danych.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#WojciechKlicki">Oczywiście, tak jak powiedziałem, za tymi liczbami mogą się kryć nieprawidłowości. Jednak myślę, że to prowadzi do istoty problemu. Po pierwsze, w tej chwili coraz więcej Polek i Polaków czuje, że pozyskiwanie ich danych, tych o ich lokalizacji, o tym, z kim się porozumiewają, jest czymś bardzo wrażliwym, czymś, co zasługuje na ochronę. Po drugie, powód, dla którego warto zająć się tym tematem w sposób głębszy, to jest to, że kilka tygodni temu Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w sprawie dotyczącej Wielkiej Brytanii, Francji i Belgii, stwierdził, że nałożenie na operatorów telekomunikacyjnych obowiązku przechowywania tych danych, do których później bez realnej kontroli mają dostęp – w polskim przypadku – Policja i służby specjalne… Sam obowiązek przechowywania tych danych narusza prawo unijne.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#WojciechKlicki">W tej chwili jesteśmy więc w takiej sytuacji, że z jednej strony jest to sprawozdanie, które, jak wskazałem, jest bardzo enigmatyczne, siłą rzeczy, a z drugiej strony jest rosnący problem… Brak kontroli nad dostępem do danych Polacy dostrzegają jako coś, co jest dla nich realnym problemem. Jednocześnie wisi nad nami, powiedziałbym, topór, co polega na tym, że operatorzy telekomunikacyjni w związku z obowiązkiem przechowywania danych ponoszą bardzo realne koszty, koszty, które są na nich nałożone polskim prawem, ale to polskie prawo jest w gruncie rzeczy, co jest jasne, niezgodne z prawem unijnym. W związku z tym mogą domagać się, i to być może jest przed nami, odszkodowań za te koszty, które od lat ponoszą.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#WojciechKlicki">Dlatego, już kończąc, chciałbym zaapelować do państwa senatorów, żeby przy okazji zapoznania się z tą informacją… Chodzi o to, abyście państwo senatorowie rozważyli, czy nie warto w waszych działaniach podjąć się czegoś więcej, niż tylko ograniczyć się do wysłuchania informacji Ministerstwa Sprawiedliwości. Może warto przyjrzeć się temu problemowi głębiej, stworzyć przestrzeń do wspólnej dyskusji, z przedstawicielami rządu, organizacji społecznych, i wypracować takie rozwiązania, które pomogą ten powracający cały czas, od lat, problem rozwiązać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AleksanderPociej">Ciekawe jest to, co pan powiedział, ale akurat jeżeli chodzi o dialog, to ja bym za bardzo nie liczył, patrząc na to, co się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WojciechKlicki">Ten dialog może mieć wiele stron.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w zakresie tego, co przed chwilą usłyszeliśmy? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#AleksanderPociej">Ja mogę panu oświadczyć, że kwestię, którą pan poruszył, dotyczącą niezgodności przechowywania danych czy obciążania przechowywaniem danych przez operatorów… Spróbujemy się temu przyjrzeć, komisja zastanowi się, co można w tej sprawie zrobić. No, mogę tylko wyrazić żal, że ta informacja jest tak zdawkową i tak płytką w formie, w zakresie informacji głębszych, np. na temat tego, ile było odmów, nie mamy tu informacji, ile razy sąd odmawiał.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#AleksanderPociej">Mam jedno pytanie, bo usłyszałem… Jak pani sprawozdawała, powiedziała pani coś takiego, że jedna kontrola zakończyła się wynikiem negatywnym. Nie za bardzo zrozumiałem, na czym to polegało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#AleksandraRusinBatko">Tak. W jednym przypadku...</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#AleksandraRusinBatko">Dziękuję za te wszystkie uwagi. Oczywiście jeżeli jeszcze mogę się odnieść do tego wszystkiego, co zostało powiedziane...</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#AleksanderPociej">Ależ oczywiście. Tak, tak. Liczymy na to. Tak.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#AleksandraRusinBatko">No właśnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#AleksandraRusinBatko">Chciałabym powiedzieć, że my swoje sprawozdanie opieramy na obowiązujących przepisach. Zgodnie z tymi przepisami, jak zapewne tu państwo wszyscy wiecie, na podstawie ustawy o Policji kontrolę nad prawidłowością pozyskiwania danych sprawują sądy okręgowe. One w tym zakresie przedstawiają nam sprawozdania, które się nazywają MS-S50O, i to są sprawozdania, w których sądy zamieszczają informację na temat pozyskiwania danych i informację o nieprawidłowościach. Tak jak już zaznaczyłam, w jednym przypadku stwierdzono takie nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#AleksandraRusinBatko">Proszę państwa, jeżeli chodzi o to, że te informacje są tak lakoniczne, to chciałabym zaznaczyć, że te dane minister sprawiedliwości przekazuje na ręce Sejmu i Senatu dopiero od 2017 r. Wcześniej te dane nie były przekazywane. Jeżeli tutaj chcecie państwo jakichś bardziej szczegółowych informacji, to można się do nas zwrócić. Jednak my dysponujemy tylko i wyłącznie tymi danymi, które są zawarte w sprawozdaniu MS-S50O, to jest sprawozdanie z uzyskania przez uprawnione podmioty danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych. Zgodnie z tym, zostały państwu przedstawione dane. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#AleksanderPociej">Jeżeli dobrze pamiętam, to my nad sprawozdaniem nie głosujemy, tylko je przyjmujemy. Dziękujemy bardzo za przekazane dane.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#AleksanderPociej">W ten sposób możemy przejść do punktu drugiego, tj. rozważenie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#AleksanderPociej">Czy w tym zakresie przedstawiciel Biura Legislacyjnego…</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BożenaLangner">Proszę państwa, tutaj rzecz dotyczy inicjatywy ustawodawczej Senatu…</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#AleksanderPociej">Bardzo bym prosił bliżej, bo zdalni mogą nie słyszeć.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#BożenaLangner">Teraz lepiej?</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#AleksanderPociej">Tak.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#BożenaLangner">Chodzi o inicjatywę ustawodawczą Senatu, która została podjęta w poprzedniej kadencji. 11 stycznia 2017 r. Senat podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ta ustawa jest odpowiedzią na pismo rzecznika praw obywatelskich od dłuższego czasu zajmującego się sprawą rodziców, którzy nie mogą otrzymać zasiłku pogrzebowego, macierzyńskiego, skorzystać ze skróconego okresu urlopu macierzyńskiego w razie urodzenia martwego dziecka, którego płci nie da się ustalić. Ja tutaj zacytowałam fragment pisma rzecznika praw obywatelskich z lipca 2020 r., bo to jest nakreślenie problemu, którym zajmuje się rzecznik praw obywatelskich. Jednakże inicjatywa ustawodawcza poszła w stronę nieco węższą. Zakres był węższy, dlatego że tutaj są po prostu bardzo trudne problemy do uregulowania. Senat skupił się wówczas na sytuacji rodziców, którzy utracili dziecko przedwcześnie, chodziło o to, aby mogli oni ze strony organów państwa otrzymać wsparcie, jakim jest przyznanie zasiłku pogrzebowego. Ten projekt był procedowany w Sejmie, ale ponieważ jest zasada dyskontynuacji projektów, nie zakończył się ten proces w taki sposób, jaki satysfakcjonowałby rzecznika praw obywatelskich. Stąd też rzecznik zwrócił się do marszałka Senatu o rozważenie podjęcia działań, które mogłyby pomóc w zakończeniu procesu legislacyjnego w tej sprawie, co wyrażałoby się w przyjęciu tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#BożenaLangner">Projekt, który wówczas Senat przyjął, zmieniał ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w takim zakresie, że osoby, które dokonały pochówku dziecka martwo urodzonego, mogły zostać dołączone do kręgu osób uprawnionych do zasiłku pogrzebowego. Przy czym był to społecznie bardzo ważki problem, nagłośniony przez rodziców tych dzieci, którzy mieli problemy z dokonaniem pochówku na cmentarzach. O ile wiem – tak mi się wydaje – ta sytuacja nieco się poprawiła. Niemniej jednak państwo ingerowało w system ustawodawczy poprzez nowelizację ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych. To jest art. 11 ust. 5a, do którego nawiązuje ta przyjęta wówczas inicjatywa. Ja może przytoczę ten artykuł, art. 11 ust. 5a: „W przypadku dziecka martwo urodzonego, bez względu na czas trwania ciąży, dla którego, na wniosek osoby uprawnionej do pochowania, sporządzono kartę zgonu, w celu pochowania zwłok nie jest wymagana adnotacja urzędu stanu cywilnego o zarejestrowaniu zgonu”. Tutaj właśnie ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych wprowadziła wyjątek, jeśli chodzi o takie trudne życiowo sytuacje, i ustawa zezwala na sporządzenie karty zgonu bez wymagania adnotacji urzędu stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#BożenaLangner">Inicjatywa Senatu w artykule, który reguluje zasiłek pogrzebowy w ustawie o emeryturach i rentach, wprowadziła taką możliwość, również na zasadzie wyjątku, w części dotyczącej zasiłku pogrzebowego. Art. 77 ustawy o emeryturach i rentach określa, komu przysługuje ten zasiłek. Senat dokonał nowelizacji art. 78 ust. 1, który stanowi, że zasiłek pogrzebowy przysługuje również pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, jeżeli pokryły koszty pogrzebu. Senat dodał: a także osobie, o której mowa w art. 11 ust. 5a ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych – i dalej – jeżeli pokryły koszty pogrzebu.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#BożenaLangner">Proszę państwa, to jest uchwała Senatu, która została przekazana do Sejmu. Prace w Sejmie wobec tej inicjatywy doszły do takiego momentu, że nawet pojawiło się stanowisko rządu do tej inicjatywy – 9 sierpnia 2017 r. Stanowisko rządu jest takie, że rekomenduje on skierowanie projektu do dalszych prac. No, tylko nastąpiło zakończenie kadencji. Przy czym chcę powiedzieć, że rząd zaproponował nieco inną redakcję tego przepisu, lecz niezmieniającą w żaden sposób intencji. Po prostu ust. 2 był według propozycji rządu podzielony na 2 punkty, a my mieliśmy tylko jeden, tj. ust. 2 w art. 77.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#BożenaLangner">Chciałabym jeszcze dodać tutaj kilka rzeczy. Musimy poruszać się w obrębie tego, o czym wiemy, a wiemy, że na etapie przygotowania tej ustawy były również próby dokonania szacunków skutków finansowych. Wówczas określono je na 170 milionów rocznie. I teraz chciałabym jeszcze dodać, że ta inicjatywa dotyczyła systemu powszechnego, czyli pracowniczego. Po namyśle… Trzeba jednak zwrócić uwagę, że jest jeszcze system rolniczy, a więc ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników. Tutaj rząd zwrócił uwagę, że należy w związku z tym wprowadzić zmianę do tej ustawy. Ja chciałabym jeszcze dodać, że jeśli rozszerzamy w ten sposób spojrzenie, to trzeba by również spojrzeć na system mundurowy. W systemie mundurowym jest duże zróżnicowanie, jeśli chodzi o legislację. W stosunku do niektórych grup służb mundurowych nie ma takiej potrzeby, potrzeby zmiany, ponieważ jest to regulowane rozporządzeniem. Jednak są grupy, takie jak Państwowa Straż Pożarna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego, Służba Więzienna, Służba Ochrony Państwa, co do których stan prawny jednak się zmienił, więc to się kształtuje teraz w ten sposób, że należałoby je również wyposażyć w uregulowanie, które przyznaje zasiłek pogrzebowy. Tak się wydaje, z naszej strony legislacyjnej… Ta propozycja, jak się wydaje… To państwo będziecie oczywiście decydować, jako komisja, ale byłaby dzięki temu pewna spójność systemowa. Wtedy ten zasiłek przysługiwałby także tym osobom, które pochowały dziecko martwo urodzone, bez względu na czas trwania ciąży, dla którego sporządzono kartę zgonu. Ja tutaj czytam rozszerzone nieco uregulowanie, które pochodzi z propozycji rządu i po prostu bardziej doprecyzowuje niż propozycja Senatu.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#BożenaLangner">Tak więc konkludując, chciałabym powiedzieć, że projekt, który należałoby wnieść, powinien być, jak się wydaje, znacznie bardziej rozszerzony. Zapewne skutki finansowe będą również dalej idące, ale to jest oczywiste. Tak że tylko tak nadmieniam dla przedstawienia całokształtu problemu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#AleksanderPociej">Czy w tej sprawie mamy gości, którzy chcieliby zabrać głos? Nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby w tej sprawie zabrać głos? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#AleksanderPociej">Wydaje mi się, że skoro na wniosek rzecznika praw obywatelskich procedowaliśmy ten projekt w poprzedniej kadencji i skoro on znalazł… Ja rozumiem, że nie w pełnym zakresie, ale znalazł on również poparcie rządu, to wydaje mi się, że powinniśmy powrócić do pracy nad tym projektem i taki wniosek składam. Jednak zobaczymy… Po skierowaniu go do naszego Biura Legislacyjnego będziemy się zastanawiać, w jakim zakresie go procedować, czy w identycznym kształcie, jaki był w poprzedniej kadencji, czy tak jak tutaj usłyszeliśmy, czy ewentualnie rozszerzonym.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#AleksanderPociej">Zatem składam wniosek o skierowanie tego do prac legislacyjnych. No i zarządzam w związku z tym głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za moim wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#ElżbietaOwczarek">3 osoby stacjonarnie.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#AleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#ElżbietaOwczarek">Nie ma głosów stacjonarnych przeciw.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#AleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#ElżbietaOwczarek">Nikt się nie wstrzymał. Zatem 9 osób, jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#AleksanderPociej">Czyli...</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#ElżbietaOwczarek">9 osób głosowało za.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#AleksanderPociej">Ile?</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#ElżbietaOwczarek">9 osób za, przeciw…</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#AleksanderPociej">Czyli jest 5 osób, które głosowały stacjonarnie, tak?</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#AleksanderPociej">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#AleksanderPociej">No, wynik głosowania jest jasny. Kierujemy to do Biura Legislacyjnego i kontynuujemy prace nad tą uchwałą.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#AleksanderPociej">W tej chwili możemy przejść do rozważenia podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy o petycjach.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#AleksanderPociej">Przez długi czas, jak większość z państwa pamięta, po 6 czy po 7 już latach funkcjonowania ustawy o petycjach w tej nowej formie dopracowaliśmy się… zyskaliśmy doświadczenie i spojrzeliśmy na pewne mankamenty, które w życiu powstały w związku z tymi nowymi rozwiązaniami. Państwo senatorowie wielokrotnie wyrażali taki postulat, abyśmy spróbowali chociaż trochę uporządkować tę kwestię. Po rozmowach tak z senatorami większości, jak i senatorami mniejszości senackiej doszliśmy do wniosku, że powinniśmy w tym zakresie coś zrobić. Stąd jest projekt, to jest bardzo wstępny projekt, który absolutnie nie musi tak wyglądać, w momencie kiedy będzie opuszczał naszą komisję, ale jest to jednak jakiś początek.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#AleksanderPociej">Chciałbym zapytać państwa senatorów, czy macie do niego jakieś uwagi. Jeżeli nie, to będziemy głosować nad tym, czy rozpoczynamy pracę nad zmianą w ustawie o petycjach.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby w tym zakresie zabrać głos? Widzę, że tutaj senator Mamątow…</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#RobertMamątow">My już w poprzedniej kadencji rozmawialiśmy na temat ewentualnych zmian w ustawie o petycjach. Takim punktem, który często się powtarzał, jest punkt… Chodzi o częste występowanie takich sytuacji, kiedy osoby składają petycje do różnych instytucji jednocześnie. Często jest tak, że komisja senacka, komisja sejmowa i często jeszcze ministerstwa dostają taką samą petycję i wszystkie te instytucje są zaangażowane w rozpatrzenie tej petycji. To jest tylko moja myśl i poddaję to pod rozwagę, czy by nie wprowadzić takiej zmiany w ustawie, że daną petycję można składać do jednej instytucji. Ja nie wiem, czy to jest ograniczenie, ale moim zdaniem wtedy nie byłoby takiej sytuacji, takiego problemu, że my rozpatrując petycję na posiedzeniu komisji, dowiadujemy się, że taka sama petycja jest złożona w Sejmie. Ten punkt moim zdaniem jest do zmiany. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AleksanderPociej">Ja popełniłem błąd, bo zapomniałem poprosić przedstawiciela Biura Legislacyjnego o wytłumaczenie, jakie poprawki chcemy tutaj wprowadzić, a dokładnie to, o czym pan senator mówi, jest w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#RobertMamątow">Przepraszam, Panie Przewodniczący, ja tylko… Po prostu popieram tę zmianę.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#AleksanderPociej">Jasne.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#RobertMamątow">Dlatego mój głos tutaj.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#AleksanderPociej">Aha, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#AleksanderPociej">Ale bardzo bym prosił panią mecenas o zabranie głosu w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#DanutaDrypa">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#DanutaDrypa">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#DanutaDrypa">Tak jak pan przewodniczący wspomniał, przesłany państwu projekt zmiany ustawy o petycjach jak również projekt zmiany Regulaminu Senatu jest tylko takim wstępnym materiałem do dalszych prac. Projekt ustawy o petycjach przewiduje zmianę, która polega na tym, aby w art. 2 dodać ust. 4, który brzmiałby następująco: petycje w danej sprawie składa się wyłącznie do jednego z podmiotów, o których mowa w ust. 1. Czyli są to wszystkie podmioty, które zostały w tym przepisie wymienione, do których może być składana petycja.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#DanutaDrypa">Jednocześnie chciałabym przypomnieć państwu, że ten wstępny projekt powstał na skutek rozmów prowadzonych z przedstawicielami Biura Analiz, Dokumentacji i Korespondencji. W tym projekcie nie została zawarta jeszcze jedna myśl związana z tym ograniczeniem możliwości składania petycji w danej sprawie tylko do jednego podmiotu, a która była przedmiotem rozmów. Mianowicie chodzi o to, aby w petycji, która jest składana, zawarte było oświadczenie osoby składającej petycję, że ta petycja jest składana tylko do jednego organu. To byłoby takie dodatkowe zabezpieczenie.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#DanutaDrypa">Wracając do propozycji zmian, które zostały państwu przesłane, chciałabym powiedzieć, że 2 kolejne zmiany są takie czysto, można powiedzieć, techniczne. Zmiana zawarta w punkcie drugim dotyczy doprecyzowania możliwości składania petycji za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a mianowicie opatrywania jej kwalifikowanym podpisem elektronicznym. To jest w ustawie. Natomiast jeśli chodzi o wszelkie możliwości składania innych pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej, to inne ustawy także dopuszczają możliwość składania podpisu zaufanego albo podpisu osobistego. Tak więc w tym zakresie ten przepis został doprecyzowany.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#DanutaDrypa">Kolejna z propozycji zmian dotyczy art. 14, który mówi o rocznych informacjach dotyczących złożonych w tym roku petycji. Chodzi o to, aby ta informacja zawierała również wskazanie pism, które wpłynęły do danego organu, ale nie zostały uznane za petycje.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#DanutaDrypa">To są te wstępne propozycje zmian dotyczących ustawy o petycjach.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#DanutaDrypa">Korzystając z głosu, pozwolę sobie powiedzieć jeszcze dwa słowa o propozycji zmian Regulaminu Senatu. Tak naprawdę jest tu tylko jedna propozycja, powstała na skutek prowadzonych rozmów, które miały na celu rozważenie, jak można przyspieszyć czy usprawnić prace Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji nad petycjami. Pomysł polega na tym, aby rozszerzyć kompetencje przewodniczącego tej komisji o taką możliwość, która mogłaby być wprost zapisana w regulaminie, aby można było pozostawić bez rozpatrzenia pismo niespełniające kryteriów przedmiotu petycji. Materiał, który państwo otrzymali, zawiera jeszcze jedno rozszerzenie tych kompetencji, ale na skutek dalszych rozmów uznałyśmy z panią dyrektor, że ta zmiana, która jest zawarta w lit. b, jest zbędna.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#DanutaDrypa">Tak że to są na tę chwilę wszystkie propozycje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AleksanderPociej">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AleksanderPociej">Chciałbym od razu, zanim przekażę głos państwu senatorom… chciałbym powiedzieć, że pomysł o poszerzeniu uprawnień przewodniczącego, po pierwsze, nie jest mój, a po drugie, nie wiem, czy akurat chciałbym takie ryzyko na siebie brać. No więc to nie jest, jak mówię, przesądzone.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#AleksanderPociej">Poza tym jeszcze raz powtarzam, to jest wstępny projekt, nad którym będziemy pracować i który, mam nadzieję, w wyniku rozmów i konsultacji jakoś wzbogacimy i przepracujemy. Niemniej jednak wydaje mi się, że powinniśmy rozpocząć prace nad tym projektem i taki wniosek składam.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest… Chyba że ktoś z senatorów zdalnych chciałby w tym zakresie zabrać głos. Nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#AleksanderPociej">W takim razie zarządzam głosowanie nad moim wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest…</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#ElżbietaOwczarek">Pani senator Kochan chciałaby zabrać głos i senator…</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#AleksanderPociej">Przepraszam bardzo. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#AleksanderPociej">To bardzo proszę, pani senator Kochan zgłaszała się pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#AleksanderPociej">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję, że mogę brać udział w dzisiejszym posiedzeniu, choć nie jestem członkiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MagdalenaKochan">Ze względu na interesowanie się sprawami związanymi z petycjami i biorąc pod uwagę własne doświadczenie w sejmowej Komisji do Spraw Petycji – w ubiegłej kadencji byłam członkiem tej komisji przez 3 lata – chciałabym powiedzieć, że to, co mi się rzuca w oczy, to jest możliwość ukrycia się, anonimowość. Czy państwo nie zechcielibyście wziąć pod uwagę faktu, że ktoś, kto występuje, czy to jest instytucja, czy to jest osoba fizyczna, czy to jest grupa lobbingowa… To nie jest nic strasznego zabiegać o zmianę prawa dotyczącą określonych przypadków, przeszkadzających w jakiejkolwiek działalności, czy to społecznej, czy gospodarczej, lobbować za zmianą prawa to nie jest nic strasznego. Jednak jeśli występuje się z petycją, to czy nie należy występować z imienia i nazwiska, z nazwy stowarzyszenia, a nie ukrywać się, anonimizować swoje dane? To jest moja wątpliwość. Wątpliwość, bo nie mam w tej kwestii jakiegoś bardzo sprecyzowanego zdania, ale chciałabym, żebyśmy wzięli to pod uwagę. Ktoś mówi: chcę zmian prawa, nazywam się tak i tak, jestem ze stowarzyszenia takiego i takiego, wnoszę o rozwikłanie tego problemu, będę wyjaśniał czy będę wyjaśniała powody, dla których chcę tej zmiany prawa, przekonam do tego lub nie przekonam. Najprościej chyba i bardzo transparentnie. A niekoniecznie ukrywanie się i anonimizowanie swoich danych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#AleksanderPociej">Tak jak zaznaczałem, Pani Senator, wszystkie pomysły będą brane pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#BogdanBorusewicz">Ja też się zgłaszałem.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#AleksanderPociej">Tak, tak.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#BogdanBorusewicz">Zgłaszam się!</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#AleksanderPociej">Tak, tak, już przekazuję panu marszałkowi głos.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#AleksanderPociej">Proszę bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#AleksanderPociej">Panie Marszałku, musi pan włączyć mikrofon. Udzielam panu głosu.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#MichałSeweryński">Jeszcze senator Seweryński w kolejce stoi.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#ElżbietaOwczarek">Wyłączył mikrofon…</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#AleksanderPociej">Panie Marszałku, ma pan chyba wyłączony, jak mnie informuje tutaj sekretariat… Ma pan wyłączony mikrofon. Musi pan włączyć mikrofon. Przed chwilą było pana słychać, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#AleksanderPociej">To w takim razie bardzo bym prosił pana marszałka Seweryńskiego o zabranie głosu w tej chwili, a pan marszałek Borusewicz w drugiej kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MichałSeweryński">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MichałSeweryński">Ja bym chciał wrócić do tego punktu, tej propozycji, gdzie jest mowa o tym, że osoba będącą autorem petycji musi złożyć oświadczenie, że składa tę petycję tylko do jednego z uprawnionych organów. Mam wątpliwości co do, mówiąc szczerze, skuteczności takiego oświadczenia. No, my nie mamy pełnej możliwości kontroli tego, czy rzeczywiście petycja została złożona do jednego tylko organu. No, to jest taka delikatna sprawa, pytanie, czy powinniśmy to robić. Do tej pory mieliśmy informację co do tego, czy jakaś petycja jest w Sejmie, nadal możemy się porozumieć, czy dana petycja była również tam złożona. Ale tych organów, o których mówi ustawa o petycji, a do których można je adresować, jest więcej. Zastanawiam się więc nad tym, czy taki przepis byłby jakoś egzekwowalny. Nie mówiąc już o tym, że oświadczenie zawsze można napisać, ale jaka jest prawda, to my nie jesteśmy w stanie tego dociec. Uważam propozycję złożenia takiego przepisu za ułomną i proponuję, żeby tego nie zamieszczać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#AleksanderPociej">Tutaj, o ile dobrze rozumiem, głos pana marszałka nie jest głosem przeciwko temu, żebyśmy podjęli jakieś działania…</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">Sygnał telefonu komórkowego</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#AleksanderPociej">…w zakresie tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MichałSeweryński">Nie, wręcz przeciwnie. Wręcz przeciwnie, uważam, że dopiero… Ta dyskusja…</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#BogdanBorusewicz">Nie, nie…</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#MichałSeweryński">…może jeszcze się rozwinąć, zwłaszcza po tym, jak Biuro Legislacyjne…</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#BogdanBorusewicz">Zaraz. To ja włączę… Myślę, że tak.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#MichałSeweryński">…przedstawi konkretny projekt ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#AleksanderPociej">Jeżeli dobrze słyszę, powrócił głos pana senatora Borusewicza.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#AleksanderPociej">Panie Marszałku, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#BogdanBorusewicz">Ja jestem za tą propozycją oświadczenia, potwierdzającego, że kieruje się petycję do Senatu jako do jedynej instytucji. Oczywiście każdy może tutaj próbować oszukać, napisać nieprawdę, ale jednak takie oświadczenie ogranicza… Zastanawiam się oczywiście, jakie mogłyby być konsekwencje tego, że ktoś tu napisze nieprawdę. No – konsekwencje prawne, według zasad ogólnych. Ja jestem za tym ograniczeniem, bo jednak sytuacja, w której grupa albo jedna osoba składa petycję tej samej treści do kilku organów, nie jest dobra.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#BogdanBorusewicz">Oczywiście jestem też za propozycją, którą wskazała pani senator Kochan. W sytuacji, kiedy procedura legislacyjna w ogóle w Sejmie i Senacie nie jest anonimowa, bo jednak trzeba się podpisać, tego typu zasady powinny być stosowane także w odniesieniu do petycji, które mogą być początkiem procedury legislacyjnej. Faktycznie jeżeli ktoś się nie podpisuje, to nie bardzo wiem, dlaczego mamy takie petycje rozpatrywać. Czyli jestem tutaj za wprowadzeniem tego typu przepisu, zgodnie z którym nie będziemy procedować anonimowych petycji.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#BogdanBorusewicz">Ale jest jeszcze jedna kwestia, znacznie trudniejsza, to jest kwestia składania przez te same osoby takich samych, nawet tak samo brzmiących, petycji po raz kolejny. Tutaj też trzeba się zastanowić, czy nie należałoby wprowadzić jakichś zastrzeżeń czy ograniczeń. Co prawda, osoba składająca petycję może zmienić parę słów w petycji i potem twierdzić, że to jest inna petycja, ale… Tak że to też jest problem, nad tym trzeba się zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#BogdanBorusewicz">Uważam, że te 2 propozycje powinny być przez nas poparte i te zmiany powinny być wprowadzone. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#AleksanderPociej">Teraz pan senator Martynowski. Za chwilę pani senator Kochan po raz drugi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MarekMartynowski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MarekMartynowski">Ja rozumiem, że pewne wątpliwości mogą mnożyć się w tej chwili, ale jest tak, że musimy podjąć tę inicjatywę albo ją odrzucić. Ja bym proponował – składam taki wniosek – żeby przyjąć ten projekt, a dopiero później składać do tego projektu jakiekolwiek poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#AleksanderPociej">No, taki był również mój pomysł, żeby rozpocząć prace i poprosić Biuro Legislacyjne, aby te uwagi, które w tej chwili padają od senatorów, ująć w tym dopracowanym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#AleksanderPociej">Pani senator Kochan.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MagdalenaKochan">Króciuteńko tylko. Nie chciałabym, żeby między mną a panem marszałkiem Borusewiczem powstało jakieś nieporozumienie. Petycje wpływają do Sejmu, Senatu czy do instytucji państwowych w formie podpisanej, ale w trakcie, kiedy docierają do nas, do komisji, do senatorów i do posłów, mogą być anonimizowane na życzenie tych, którzy te petycje składają. No, ja z trudnością przyjmuję to do wiadomości i poddaję to pod rozwagę, bo wydaje się, że trzeba mieć odwagę bronić swoich racji, nawet podczas prac komisji, w zetknięciu z senatorami czy z posłami. Tak że to tylko wtedy jest ta anonimizacja. Petycja wpływa podpisana, a potem można zastrzec anonimowość proponowanych rozwiązań. To tyle w tej kwestii, celem wyjaśnienia tylko. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#AleksanderPociej">Czy dyrektor Biura Analiz, Dokumentacji i Korespondencji, pani Danuta Antoszkiewicz, chciałaby może zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#DanutaAntoszkiewicz">Ja tylko chcę podtrzymać ostatnią uwagę…</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#AleksanderPociej">Głośniej i bliżej. Bliżej, bliżej…</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#DanutaAntoszkiewicz">Chcę podtrzymać ostatnią uwagę pani senator Kochan. Rzeczywiście konstrukcja ustawy przewiduje to, że petycja ma być opatrzona podpisem. Petycja nie może być złożona anonimowo. Art. 8 ust. 1 ustawy o petycjach właśnie taką zawiera konstrukcję, zgodnie z którą w przypadku wyrażenia zgody przez osobę składającą petycję imię i nazwisko lub nazwa podmiotu wnoszącego petycję jest publikowana na stronie internetowej wraz ze skanem petycji. Tutaj jest ujęta właśnie zgoda na ujawnienie danych osobowych i ta zgoda jest respektowana. W przypadku kiedy tej zgody nie ma, dane są anonimizowane. Tak od początku funkcjonowania… Odkąd jest ta procedura, tak to właśnie funkcjonuje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#AleksanderPociej">Ale rozumiem, że wątpliwość, którą zgłosiła pani senator Kochan, może być w trakcie naszych prac rozwiązana, tak? To znaczy, że nie będzie takiej anonimizacji. Czy jest to niemożliwe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DanutaAntoszkiewicz">Tutaj trzeba by też mocno rozważyć zasadę ochrony danych osobowych, to, czy przypadkiem nie należałoby jednak udzielić pierwszeństwa właśnie tej sytuacji, w której można zastrzec anonimizowanie w trakcie procedowania. Wnoszona petycja zawsze jest opatrzona w dane, ale właśnie możemy… No właśnie tu rzeczywiście problem wymaga rozważenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AleksanderPociej">Ja to rozumiem, ale nie musimy go dzisiaj rozstrzygać. Po to właśnie rozpoczynamy pracę, aby takie wątpliwości wziąć pod uwagę i w trakcie dyskusji, również z naszym Biurem Legislacyjnym, je rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#AleksanderPociej">Dobrze. Ja w takim razie zgłaszam wniosek czy popieram wniosek senatora Martynowskiego o rozpoczęcie prac nad tą inicjatywą i przekazanie tego tekstu do obróbki, do naszego Biura Legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za tak sformułowanym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#ElżbietaOwczarek">4 osoby stacjonarnie.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#AleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#AleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#AleksanderPociej">Poproszę teraz o wynik zdalny.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#ElżbietaOwczarek">10 głosów za. Jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#AleksanderPociej">Komisja jednogłośnie podjęła decyzję o rozpoczęciu prac nad tą inicjatywą.</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#AleksanderPociej">Możemy przejść do punktu czwartego, a jest to rozpatrzenie petycji w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej opracowania ustawy o przeciwdziałaniu alienacji rodzicielskiej.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę osobę z działu analiz odpowiedzialną za tę petycję o przedstawienie nam tej petycji.</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MaciejKowalski">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MaciejKowalski">Maciej Kowalski, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MaciejKowalski">Jest to petycja indywidualna. Została ona wniesiona przez osobę fizyczną, właśnie taką osobę fizyczną, która nie wyraziła zgody na ujawnienie swoich danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#MaciejKowalski">Autor petycji postuluje opracowanie programu narodowego dla rodzin, w których występuje alienacja rodzicielska. Zdaniem autora petycji alienacja rodzicielska jest dzisiaj bardzo bagatelizowanym problemem społecznym, który dotyka w głównej mierze dzieci, w sytuacji kiedy następuje rozpad małżeństwa czy też związku rodziców dziecka.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#MaciejKowalski">Postulowany narodowy program miałby na celu m.in. pokazanie skali problemu alienacji rodzicielskiej, wspieranie rodziców w ich trudnych sytuacjach życiowych. Dla dzieci byłby on szansą wychowywania przez oboje rodziców.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#MaciejKowalski">Autor petycji podnosi również, że poradnie psychologiczno-pedagogiczne oraz sekcje wsparcia rodzin przy ośrodkach pomocy rodzinie nie posiadają dostatecznej wiedzy ani umiejętności w zapobieganiu alienacji rodzicielskiej. Postulowany program miałby również na celu umożliwienie podnoszenia kwalifikacji psychologów i pedagogów oraz oddziaływałby na zwiększenie świadomości o alienacji rodzicielskiej u sędziów, kuratorów i biegłych.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#MaciejKowalski">Jeżeli chodzi o prawa dziecka, to gwarantowane są one w art. 72 konstytucji oraz w różnych aktach międzynarodowych, m.in. w Konwencji o prawach dziecka oraz Europejskiej konwencji o wykonywaniu praw dzieci.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#MaciejKowalski">Ja nie będę przywoływał wszystkich przepisów dotyczących kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz kodeksu postępowania cywilnego dotyczących tego postulatu, gdyż przypuszczam, że problem dotyczący alienacji rodzicielskiej jest znany senatorom. Był on bardzo często poruszany w ubiegłej kadencji, jak również w tej. Zostało złożonych bardzo wiele petycji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#MaciejKowalski">Tutaj też warto podnieść, że Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji 4 lutego 2020 r. wniosła do marszałka projekt ustawy o zmianie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kodeksu postępowania cywilnego i ustawy – Kodeks karny. Jest to druk senacki nr 63. Projekt ten powstał właśnie na bazie wielokrotnej petycji „Stop alienacji rodzicielskiej”. Rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy mają m.in. przeciwdziałać alienacji rodzicielskiej poprzez stworzenie instrumentów prawnych służących wzmocnieniu więzi dziecka z obojgiem rodziców. Projekt ustawy już jakiś czas temu został skierowany do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Termin na przygotowanie sprawozdania z prac minął właśnie 30 czerwca 2020 r. To tyle, jeżeli chodzi o tę petycję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z gości?</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#AnetaPośpiech">Pośpiech Aneta, Departament Prawa Europejskiego, Wydział Prawa Rodzinnego i Opiekuńczego.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#AnetaPośpiech">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#AnetaPośpiech">Szanowni Państwo, zdarza się, jak tutaj był uprzejmy wspomnieć zarówno pan senator Mamątow, jak i pan marszałek Borusewicz, że petycje tożsame bądź bardzo podobne są kierowane do kilku instytucji jednocześnie. Tak też jest w przypadku tej przedmiotowej petycji, ponieważ ona trafiła również do Ministerstwa Sprawiedliwości i była co najmniej kilkukrotnie rozpoznawana. Niemniej jednak tutaj postaram się tak króciutko przedstawić państwu nasze stanowisko w tej sprawie, a być może będzie ono pomocne, kiedy państwo jako komisja będziecie rozpoznawać przedmiotową petycję.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#AnetaPośpiech">Otóż w Ministerstwie Sprawiedliwości petycja pojawiła się jako petycja indywidualna. Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości została opublikowana 15 stycznia 2016 r. pod sygnaturą DL-1-054-85/15. Oczywiście autorowi tej petycji została udzielona odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#AnetaPośpiech">Postulaty zawarte w petycji znalazły odzwierciedlenie w projekcie ustawy z 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy i innych ustaw. Ona została skierowana przez Radę Ministrów do Sejmu 27 lutego 2019 r. Projekt ten był przedmiotem prac parlamentarnych, to były druki nr 3254, 3254-A, a także nr 3564, lecz z uwagi na upływ kadencji Sejmu został on objęty zasadą dyskontynuacji.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#AnetaPośpiech">Jeżeli chodzi o stanowisko zaprezentowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości, przedstawię to, co najistotniejsze. Otóż w dążeniu do zagwarantowania obecności w życiu dziecka obojga rodziców ustawą z czerwca 2015 r. zmieniająca przepisy zarówno kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jak i kodeksu postępowania cywilnego znowelizowano art. 58 i art. 107 k.r.o. oraz przepisy k.p.c. Istota tych zmian polega na tym, iż nadano priorytetowe znaczenie takiemu rozstrzygnięciu, w którym sąd, bądź to orzekając o rozwodzie, bądź też wydając orzeczenie opiekuńcze w przypadku rozłączenia rodziców, będzie powierzał władzę rodzicielską obojgu rodzicom i to nawet wówczas, gdy nie przedłożą oni pisemnego porozumienia co do sposobu wykonywania tej władzy. W pierwszej kolejności, co nie ulega wątpliwości, to sami rodzice powinni decydować o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, a także o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. W przypadku braku takiego porozumienia, mając na względzie prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, sąd rozstrzygnie o sposobie wspólnego wykonywania przez nich tej władzy. W konsekwencji takich rozstrzygnięć dziecko będzie naprzemiennie zamieszkiwało u każdego z rodziców w okresach wskazanych w konkretnym orzeczeniu sądowym. Dopiero wtedy, gdy przemawiać będzie za tym dobro dziecka, sąd będzie mógł powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#AnetaPośpiech">Zapisy dalej idące, które wprowadzają pieczę naprzemienną jako oblig w każdym przypadku, wydają się rozwiązaniem niewłaściwym. Wydaje się, że postawa samych rodziców w konkretnej sprawie wpływa na to, czy na mocy decyzji sądu władza rodzicielska nadal przysługuje obojgu rodzicom, czy też zasadne jest jej ograniczenie. Proszę też pamiętać o tym, że jest tu cały sztab psychologów, pracowników socjalnych, terapeutów, asystentów rodziny, a także mediatorów, którzy z rodziną współpracują.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#AnetaPośpiech">Nie można się zgodzić z autorem petycji, że bagatelizowany jest problem alienacji rodzicielskiej, ponieważ wydaje się, że on przez wszystkie środowiska jest dostrzegany, sędziowie są systematycznie szkoleni również z tej problematyki. Wydaje się, że jest to problem, tak to nazwę, wrażliwy społecznie, bardzo wrażliwy społecznie i na pewno nie jest on pomijany.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#AnetaPośpiech">Chciałabym jeszcze nadmienić, że istnieją 2 ważne przepisy w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, art. 100 i art. 109. Pierwszy z nich nakazuje zarówno sądowi, jak i organom władzy publicznej dbać o dobro rodziców i udzielać im stosownej pomocy, a zatem kierować w razie potrzeby na warsztaty, na terapię rodzinną, na treningi podnoszące kompetencje wychowawcze, zaś art. 109 pozwala zadbać o rodzinę, o dziecko, ustanawiając nadzór kuratora sądowego, który zna dobrze sytuację rodziny, To nie jest piętnowanie rodziny, to jest ukłon w stronę rodziców, tak aby pomóc w realizowaniu obowiązków rodzicielskich. Tak że jest szeroki wachlarz środków, począwszy od terapii rodzinnej, poprzez poradnictwo, po świadczenie pomocy rodzinie np. poprzez skierowanie do określonej placówki, która w konkretnej sytuacji jest w stanie pomóc.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#AnetaPośpiech">Ja jeszcze w jednym zdaniu chciałabym powiedzieć o statystyce. Otóż pan minister Michał Wójcik w kwietniu ubiegłego roku podczas posiedzenia Sejmu wskazał w liczbach bezwzględnych, że w 2017 r. na 38 tysięcy 267 rozwodów w 20 tysiącach 454 sprawach powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej razem matce i ojcu. To oznacza, że sędziowie doskonale te przepisy znają, stosują je i dbają o dobro dziecka. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#AleksanderPociej">Jeżeli dobrze widziałem, to pani poseł Magdalena Biejat chciała zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MagdalenaBiejat">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MagdalenaBiejat">Ja jestem tutaj dlatego, że ta petycja, podobnie jak ustawa z druku nr 63, także wszystkie kolejne petycje, wzbudzają bardzo duży niepokój po stronie matek, które sprawują opiekę nad dziećmi. Zgłaszają one wiele zastrzeżeń do tego typu petycji, także do druku nr 63. Zresztą zastrzeżenia do tego druku zgłosiło wiele środowisk zajmujących się prawami dzieci, a nawet rzecznik praw dziecka, z którym chyba raz w życiu się zgadzam, właśnie w tym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MagdalenaBiejat">Oczywiście nie neguję i nie chcę umniejszać doświadczeń ojców, bo przecież najczęściej o to tutaj chodzi, którzy czują się pozbawiani praw do widywania się z dziećmi tak często, jak by tego chcieli. Chciałabym jednak podkreślić – i zwrócić na to uwagę Szanownym Państwu Senatorom i Paniom Senator – że jest to doświadczenie rzadkie i mniejszościowe w porównaniu z doświadczeniem matek, które są karane, na które nakładane są kary grzywny za to, że nie pozwalają na widzenia z ojcami, którzy są przemocowi, którzy dopuszczają się przemocy fizycznej i psychicznej w czasie widzeń w stosunku do ich dzieci. Jest to duży problem i tego dotyczy ogromny postulat tych kobiet. Niestety, sędziowie, prokuratorzy i kuratorzy nadal nie są wystarczająco dobrze przeszkoleni w rozpoznawaniu tego typu problemów. Bardzo często, mimo niezgody samych dzieci, są one zmuszane do widzeń z ojcami przemocowymi. Dlatego bardzo bym prosiła, żeby pamiętać o tej perspektywie i o postulatach matek, które z tym problemem się mierzą. To jest realny problem, to jest problem, który widać w statystykach, który widzą działacze, aktywiści, pracownicy socjalni, i to jest problem, który nadal jest nie dość rozpoznany.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#MagdalenaBiejat">Dlatego postulowałabym, zwłaszcza że mamy już druk nr 63, w którym zaadresowany jest problem tzw. alienacji rodzicielskiej, żeby nie procedować dalej nad tego typu petycjami, dlatego że one wywołują naprawdę bardzo duży niepokój wśród matek i dodatkowe poczucie zagrożenia dla tych rodzin.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#MagdalenaBiejat">Przede wszystkim zwracałabym uwagę na fakt, że w kodeksie opiekuńczym, w kodeksie rodzinnym do tej pory istnieje bardzo przestarzałe ujęcie tego, jak powinno się sprawować opiekę nad dziećmi, jest tam pojęcie władzy rodzicielskiej, które jest zupełnie anachroniczne i które powinno zostać zastąpione pojęciem dobra dziecka. Nadal nie ma w ogóle dyskusji na temat tego, że punktem centralnym powinno być właśnie dobro dziecka, a tak powinno być zawsze w tego typu procedowaniu, i w przypadku rozwodów, i w przypadku decyzji o pieczy nad dzieckiem czy niesprawowaniu nad nim opieki. Cały czas brakuje dyskusji na temat tego, aby ustanowić wreszcie niezależnego reprezentanta dobra i praw dziecka w przypadku spraw rozwodowych i wszelkich spraw dotyczących konfliktów w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#MagdalenaBiejat">Ja chciałabym zwrócić państwu uwagę na ten problem, bo mam poczucie, że on nie wybrzmiewa wystarczająco mocno. Chciałabym zwrócić uwagę na fakt, że naprawdę już w tej chwili jest problem z tym, że zbyt często, tak, zbyt często, lekceważąc zagrożenie ze strony przemocowych rodziców – owszem, czasami są to matki, ale statystycznie najczęściej niestety ojcowie, mówię to z ubolewaniem – zasądza się w sposób nieodpowiedzialny pieczę naprzemienną, która szkodzi dzieciom. Zwracam na to państwa uwagę i proszę w imieniu matek, które na pewno piszą też do państwa, o pochylenie się nad tym problemem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#BogdanBorusewicz">Ja mam pytanie, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#AleksanderPociej">Tak, ale wcześniej, chyba przed panem marszałkiem, zgłosiła się pani senator Kochan.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#AleksanderPociej">Jeżeli pan marszałek mógłby poczekać…</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#BogdanBorusewicz">Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#AleksanderPociej">Pani senator Kochan. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MagdalenaKochan">Właściwie ze wszystkim, co moja przedmówczyni podnosiła, ja się zgadzam, ale myślę, że nie o druku nr 63 mówimy, choć to się wiąże, jest związek między tą propozycją inicjatywy ustawodawczej, dotyczącą alienacji rodzicielskiej, i tym drukiem nr 63.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#MagdalenaKochan">Ja o alienacji rodzicielskiej i o samej petycji. Proszę państwa, alienacja rodzicielska to jest termin ukuty przez psychiatrę amerykańskiego Richarda Gardnera. Już odchodzi się od tej decyzji… Postać bardzo kontrowersyjna. W 2003 r. rozstał się z życiem, popełniając samobójstwo. Było to już po dużej dawce krytyki właśnie tej teorii, o której mówimy, teorii alienacji rodzicielskiej. To jest rozpatrywanie sprawy z punktu widzenia rodzica, a nie z punktu widzenia dziecka i jego prawa w polskim prawie do wychowywania przez oboje rodziców. Alienacja rodzicielska to problem jednego z rodziców, który czuje się odsunięty od spraw związanych z wychowywaniem jego dzieci. Uważam, że to jest problem bardzo ważny. Z punktu widzenia dziecka i jego praw do wychowywania przez oboje rodziców musimy na tę sprawę patrzeć naprawdę uważnie. Rodzice i dziecko tworzą rodzinę. Jeśli rodzicie rozstają się ze sobą w jakiś, nazwijmy to, cywilizowany sposób, to potrafią także rozwikłać sprawy kontaktów dziecka z każdym z nich. Uważam, że utrudnianie dziecku kontaktów z drugim rodzicem z tego powodu, że ja, osoba dorosła, chcę się odegrać na swoim partnerze czy partnerce, więc jemu czy jej pokażę, utrudnię jemu czy jej dostęp do dziecka, jest rzeczą karygodną, nie do zaakceptowania właśnie z punktu widzenia dobra dziecka. Zaś sytuacja, w której sądy polskie mają obowiązek – nie zawsze z tego obowiązku się wywiązują – zapytać dziecko o jego zdanie w tej sprawie i w miarę możliwości, na miarę jego rozwoju, rozsądku, wziąć to zdanie pod uwagę… Muszę powiedzieć, że z tym braniem pod uwagę zdania dziecka bywa bardzo różnie, bardzo różnie. Stwierdzenia dzieci są czasem zupełnie pomijane przez sędziów sądów rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#MagdalenaKochan">Jeśli teraz spojrzymy na sprawę alienacji rodzicielskiej, czyli z punktu widzenia jednego z rodziców, który koniecznie chce mieć kontakt ze swoim dzieckiem, a rozwód został orzeczony z jednoznacznej winy jednego z rodziców, to w tej kwestii sąd rodzinny powinien mieć wszystko do powiedzenia, oczywiście powinien wziąć pod uwagę także zdanie dziecka.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#MagdalenaKochan">Ja znam przypadki, w których mamy robią wszystko, żeby utrudnić kontakt z ojcem. Niesłusznie, niedobrze, jest to ze wszech miar naganne. Usiłowaliśmy rozwikłać ten problem parę ładnych lat temu. W związku z tym pojawiła się rzecz, która wydawała się dość prosta w zastosowaniu, mianowicie kara finansowa za utrudnianie i złośliwe uniemożliwianie kontaktu ojca z dzieckiem, bo – tak jak pani senator Tobiszowska mówiła – w 90% to utrudnianie kontaktu dotyczy mężczyzn. Tak to wygląda. Kary, które zostały nałożone przez sąd w niektórych znanych mi przypadkach, są takie, że mamy sprzedają mieszkania, żeby wypłacić się z tych kar nałożonych na nie za teoretyczne utrudnianie kontaktów. To też nie jest dobre. Musimy się zastanowić, czy te kary powinny być na rzecz osoby, czyli ojca lub też matki, która ma utrudnione spotkania z dziećmi, czy też powinni iść na rzecz np. funduszu ofiar poszkodowanych w przestępstwach. Okazuje się, że ten środek, który wydawał się szybki i bardzo dotkliwy – no, muszę zapłacić za to, że utrudniam – stał się dla niektórych sposobem na niepłacenie alimentów, wyciąganie od byłego partnera czy partnerki pieniędzy w sposób absolutnie nieuzasadniony. Ale to jest osobna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#MagdalenaKochan">Proszę państwa, alienacja rodzicielska w sytuacji, w której stosowana była powszechnie w Stanach Zjednoczonych, przynosi więcej złego niż dobrego. I o tym już w 2007 r. mówił na dużej ogólnopolskiej konferencji poświęconej pomocy dzieciom ofiarom przestępstw jeden z wybitnych psychiatrów i psychologów, także znawca amerykańskiego prawa rodzinnego, czyli mówił z pozycji praktyka, człowieka stosującego to prawo w Stanach Zjednoczonych. Gardner, który wprowadził tę teorię alienacji rodzicielskiej, ja nazwałam to grzecznie, był kontrowersyjną postacią, ale znane są i powszechnie cytowane jego teorie, oszczędzę tego państwu, świadczące o bardzo tolerancyjnym – kolejne eleganckie słowo – podejściu do sprawy pedofilii, którą uważał za przesadnie rozdmuchiwaną i wcale nie taką szkodliwą, jak się powszechnie mniema. Wolałabym, żebyśmy w polskim prawie nie opierali teorii o alienacji rodzicielskiej na podstawie fałszywych teorii, nazywanych śmieciem naukowym przez wielu psychologów, psychiatrów, także prawników zajmującymi się prawami dzieci, żebyśmy nie powoływali się na nią wtedy, kiedy stanowimy prawo w Polsce. To tak, zanim podejmiecie państwo decyzję o przystąpieniu do procedowania nad tą ustawą, gwoli informacji, żebyśmy wiedzieli, że odchodzi się od tego prawa w Stanach Zjednoczonych i we wszystkich krajach, w których ono jako nowinka psychologiczna w teorii psychologii rodziny było stosowane, bo nie tylko wyszło z mody, ale okazało się wręcz szkodliwe i nazywane jest śmieciem naukowym.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#MagdalenaKochan">To daję państwu pod rozwagę, przychylając się do tych opinii i jednoznacznie podkreślając swoje stanowisko, że dziecko ma prawo do wychowywania przez oboje rodziców i jeśli którekolwiek utrudnia kontakt z drugim rodzicem, który nie jest przemocowy, a np. brak miłości, rozbieżność charakterów – różne są powody rozwodów – stały się powodem rozwodu… To nie może być powód. Dziecko nie może być w tej sprawie traktowane przedmiotowo, jako swego rodzaju zastaw albo używane do gróźb typu: jeśli będziesz taki i taki, jaki wobec mnie się okazałeś, to ja ci utrudnię dostęp do dziecka. W żadnym razie. Z punktu widzenia dobra dziecka jest to wyjątkowo szkodliwe, niedobre. W tej kwestii nigdy nie będzie mojej akceptacji. Jeszcze raz powiem, że sprawa alienacji rodzicielskiej to nie jest sprawa dobra dziecka, to są niedobre teorie, zresztą wysuwane przez skompromitowanego naukowca, które nie powinny stanowić podstawy stanowienia prawa w Polsce. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#AleksanderPociej">W tej chwili pan marszałek Borusewicz.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#BogdanBorusewicz">Ja mam pytania do przedstawicielki ministerstwa. Podała pani statystkę, ponad 30 tysięcy rozwodów, ponad 20 tysięcy orzeczeń, że ma być opieka obojga rodziców. Proszę powiedzieć, jak to jest w przypadku tej pozostałej części, tych kilkunastu tysięcy orzeczeń. Jak to się rozkładało? Ile jest orzeczeń… Bo ja rozumiem, że to są orzeczenia, które przyznają opiekę tylko jednej stronie. Ile orzeczeń przekazywało opiekę kobiecie, ile – mężczyźnie? Jak to wygląda statystycznie? Czy to jest…</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MichałSeweryński">Panie Przewodniczący, ja ma wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Ja też jeszcze chciałam zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AleksanderPociej">Tak, tak, ja to wszystko wiem.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#AleksanderPociej">Jeżeli jest wniosek formalny, to najpierw pan marszałek Seweryński.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#BogdanBorusewicz">Ale ja jeszcze nie skończyłem.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#AleksanderPociej">Tak, tak, przepraszam bardzo, zrozumiałem, że pan marszałek skończył.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#AleksanderPociej">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#BogdanBorusewicz">Nie skończyłem, nie skończyłem.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#BogdanBorusewicz">Byłbym bardzo ostrożny w prawnym regulowaniu stosunków rodzinnych między małżonkami, którzy się rozwodzą, dziećmi itd. To jest tak delikatna materia, że uważam, że prawo nie może regulować i nie będzie regulowało wszystkiego, dlatego nie należy usztywniać tego prawa, wykraczać poza konieczne regulacje. Tak że byłbym bardzo ostrożny, jeżeli chodzi o regulowanie tutaj stosunków rodzinnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AleksanderPociej">Zanim poproszę panią z ministerstwa o odpowiedź w sprawie tych statystyk, bardzo proszę, pan senator Seweryński, który chciał zgłosić wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MichałSeweryński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MichałSeweryński">Składam wniosek o to, żebyśmy dalej nie procedowali nad tym punktem, zwłaszcza o tym nie dyskutowali, ponieważ mamy wiadomość, że nasza komisja opracowała już projekt ustawy w tej sprawie i po prostu trzeba zakończyć tę jedną rzecz. Chyba nie będziemy teraz przygotowywać następnego projektu ustawy, chyba że się mylę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AleksanderPociej">Panie Marszałku, dla mnie to też jest od początku w miarę oczywiste, ale przyszli goście, senatorowie, także spoza naszej komisji, chcieli się na ten temat wypowiedzieć… No, doprocedujmy to do końca.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#AnetaPośpiech">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#AnetaPośpiech">Panie Marszałku, ja może jeszcze raz przywołam te dane. Informacje, które podałam, to są informacje z posiedzenia Sejmu z 26 kwietnia 2019 r. Dane z 2017 r. wskazują na to, że na ponad 38 tysięcy orzeczeń rozwodowych w ponad 20 tysiącach spraw powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej rodzicom wspólnie, czyli matce i ojcu. Zatem, jak rozumiem, ta różnica, czyli ok. 18 tysięcy spraw, to są sprawy, w których powierzono opiekę ojcu bądź matce. Niemniej jednak na temat tego, w ilu przypadkach byli to ojcowie, a w ilu matki, danych nie posiadam i to ze stenogramu z posiedzenia Sejmu nie wynika.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#AnetaPośpiech">Chciałabym jednak wskazać na tendencję wzrostową liczby takich orzeczeń. Dla przykładu podam, że w 2014 r. również na ponad 38 tysięcy orzeczeń rozwodowych wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono w 12 tysiącach 595 przypadkach. Tak że myślę, że to też wskazuje na to, że sędziowie – chciałabym tu uspokoić panią senator Kochan – biorą te przepisy pod uwagę, podobnie jak przepisy, które nakazują nam jako sędziom wysłuchiwać opinii dziecka. Nie zawsze odbywa się to osobiście i w sądzie, zdarza się, że jest to przesłuchanie prowadzone przez kuratora sporządzającego wywiad środowiskowy w środowisku rodzinnym, zdarza się również, że opiniodawcze zespoły specjalistów sądowych też poniekąd wysłuchują, co ma do powiedzenia dziecko. W każdym razie sąd ma możliwość zapoznania się z tymi opiniami w ten czy inny sposób, choć nie neguję tego, że być może nie we wszystkich sądach jest taka praktyka.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#AnetaPośpiech">Kończąc, chciałabym chyba panu senatorowi Seweryńskiemu odpowiedzieć, że rzeczywiście słusznie zauważył, iż Senat podejmował i podejmuje prace w celu realizacji postulatów legislacyjnych, chodzi o tę petycję „Stop alienacji rodzicielskiej”. Otóż w Senacie RP IX kadencji został złożony, też przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, projekt ustawy o zmianie zarówno kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kodeksu postępowania cywilnego, jak i kodeksu karnego, to był druk nr 776, tyle że on również został objęty zasadą dyskontynuacji z uwagi na zakończenie IX kadencji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AleksanderPociej">Pani Dyrektor, jestem pewien, że pan marszałek Seweryński doskonale to wie, ponieważ jest bardzo długo w naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#AleksanderPociej">Oddaję głos pani marszałek Morawskiej-Staneckiej.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#AleksanderPociej">Pani Marszałek, musi pani włączyć mikrofon, ponieważ nie słychać pani.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Czy już słychać? Bo ja włączyłam, ale…</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#AleksanderPociej">Tak, tak, teraz słyszymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Ja generalnie chciałabym złożyć taki sam wniosek, jaki złożył pan marszałek Seweryński, o niekontynuowanie prac nad tą petycją, ale biorąc pod uwagę to, co tu już zostało powiedziane zwłaszcza to, co powiedziały pani senator Kochan i pani posłanka Magdalena Biejat, uważam, że w pracach nad tym projektem ustawy, który jest inicjatywą ustawodawczą Senatu, te wszystkie kwestie będziemy musieli wziąć pod uwagę. Otóż, zapomniano, i autorzy petycji, i generalnie w dyskusji nad ustawą, która będzie procedowana przez Senat, zapomniano, że głównym wyznacznikiem postępowania powinno być dobro dziecka. I to nie jest tak, że spotykanie się z rodzicem to jest obowiązek dziecka, jest dokładnie na odwrót, kontakty z dzieckiem to jest obowiązek rodzica. I te kontakty z dzieckiem – na to też trzeba zwrócić uwagę i ja to mówię z mojego wieloletniego adwokackiego doświadczenia – to jest obowiązek nie tylko tego rodzica, który z dzieckiem nie mieszka i który dziecka nie wychowuje. To nie polega tylko na tym, żeby o określonej godzinie podjechać po dziecko i je zabrać od tego drugiego rodzica. Chodzi o to, żeby w taki sposób zachowywać się względem dziecka, w taki sposób budować relację z dzieckiem, aby dziecko chciało się z tym rodzicem spotykać. Mówię o tym, bo bardzo wiele jest sytuacji, w których dziecko jest rodzicowi, szczególnie matce – no, niestety tak jest – zabierane tylko po to, żeby zabrać, a jednocześnie ten drugi rodzic ani nie poświęca dziecku czasu, ani nie usiłuje budować relacji, tak aby dziecko czuło więź z rodzicami. Takich przypadków jest naprawdę wiele. To właśnie w tych kwestiach powinien się wypowiadać sąd, tu sąd powinien prowadzić postępowania. I to już się dzieje. Ja oceniam, że mniej więcej od 10 lat sądy bardzo skrupulatnie i bardzo wnikliwie badają te kwestie. I tutaj w zasadzie tylko to, bo cała reszta tego wywodu może być przekazywana już podczas procedowania nad tym konkretnym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Tak że przyłączam się do wniosku pana marszałka Seweryńskiego o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś jeszcze się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AleksanderPociej">Szanowni Państwo, w naszej komisji – i pewnie tak by było, gdyby nie te głosy naszych gości – od lat mamy taki zwyczaj, że jeżeli jakaś petycja jest tożsama bądź podobna, bliska petycji, która już została rozpatrzona, to my automatycznie nie procedujemy nad taką inicjatywą. Oczywiście, tak jak przed chwilą powiedziała to pani senator Stanecka, wnioski z tej petycji zapewne będą uwzględniane w przyszłej pracy nad petycją, która w tej chwili trafiła do Komisji Ustawodawczej i do komisji rodziny. W każdym razie w tej chwili jest to już jest poza naszą komisją i to jest odpowiedzialność przewodniczących tamtych 2 komisji, żeby coś z tym dalej robić, teraz oni są odpowiedzialni za pracę nad tą propozycją.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#AleksanderPociej">W związku z tym, co zostało wcześniej powiedziane, proponuję nie kontynuować prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za tym, żeby nie kontynuować prac nad tą petycją?</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#ElżbietaOwczarek">3 głosy stacjonarnie.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#AleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#ElżbietaOwczarek">Nie ma głosów przeciw.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#AleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#ElżbietaOwczarek">1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-51.9" who="#AleksanderPociej">W sumie 7 głosów za niekontynuowaniem pracy nad tą petycją, wstrzymało się 3 senatorów i nikt nie był przeciw.</u>
          <u xml:id="u-51.10" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.11" who="#AleksanderPociej">Przechodzimy do następnego punktu, do następnej petycji.</u>
          <u xml:id="u-51.12" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę przedstawicielkę biura analiz o nakreślenie nam punktu piątego. Jest to rozpatrzenie petycji w sprawie ustanowienia regulacji prawnych wyborów sędziów, prokuratora generalnego, ministrów, władzy i edukacji prawnej obywateli.</u>
          <u xml:id="u-51.13" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JoannaLeśniarek">Joanna Leśniarek, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JoannaLeśniarek">Jest to petycja indywidualna, złożona przez osobę fizyczną, w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej, tak jak pan przewodniczący powiedział, w celu ustanowienia regulacji prawnych wyborów sędziów, prokuratora generalnego, ministrów, władzy i edukacji prawnej obywateli.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#JoannaLeśniarek">Autor petycji podkreśla, że celem petycji jest urzeczywistnienie demokratycznych zasad państwa, uniezależnienie władzy sądowniczej od polityków, uwolnienie od zależności politycznej, a także przywrócenie kontroli obywatelskiej obywatelom nad państwem. W ocenie wnioskodawcy wprowadzenie postulatów petycji jest konieczne, gdyż sądy uzależnione są od partii, co ogranicza prawa obywatelskie, uszczupla zasady demokracji, tak jak w przypadku niejawnych postępowań w sprawie wyborów do parlamentu protesty wyborcze. Ponadto zdaniem wnoszącego petycję w przypadku wyborów prokuratora generalnego, członków Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego obywatele powinni mieć możliwość wypowiedzenia się za kandydaturą, mając do wyboru opcje „takˮ oraz „nieˮ, co urzeczywistniałoby prawa i wolność głosu obywateli.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#JoannaLeśniarek">Autor petycji zabiega też o wprowadzenie instytucji petycji odwoławczej wiążącej władzę ustawodawczą, władzę wykonawczą oraz prezydenta w celu umożliwienia odwołania prezydenta, prezesa Rady Ministrów, ministra, posła, senatora, prokuratora generalnego, członków Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego lub innego funkcjonariusza członka władzy. Nadto autor postuluje, aby obywatelskie prawo do wnoszenia petycji, określone w art. 63 konstytucji, miało zastosowanie w przepisach regulujących prawo do petycji poprzez wprowadzenie w odniesieniu do petycji statusu wiążącego, nadającego jej rangę zarządzenia dla wszystkich organów władzy, także możliwość wycofania jej w trybie potwierdzenia większością podpisów lub większością głosów przeciwnych, a dla obywateli wprowadzenie możliwości łatwego elektronicznego podpisywania petycji oraz kształtowania, formułowania jej treści w warunkach społecznej aktywności.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#JoannaLeśniarek">Ostatnim postulatem petycji jest wprowadzenie edukacji prawnej jako co najmniej podstawy programowej w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz zobowiązanie przedsiębiorcy do zagwarantowania pracownikom poznania i wyjaśnienia nowego prawa.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#JoannaLeśniarek">Chciałabym powiedzieć, że zasady powoływania i odwoływania wskazanych organów władzy określone zostały w konstytucji, w ustawie o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, w ustawie o Sądzie Najwyższym, w ustawie – Prawo o prokuratorze, w ustawie – Kodeks wyborczy. Zasady te zostały określone szczegółowo i w żadnym ze wskazanych przez autora przypadków przepisy nie przewidują bezpośredniego udziału obywateli w powoływaniu bądź odwoływaniu z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#JoannaLeśniarek">Zaś w odniesieniu do postulatu dotyczącego edukacji prawnej należy wskazać, że zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, to jest drugi etap edukacyjny, obejmujący klasy IV–VIII szkoły podstawowej, na tym etapie przewidziany jest przedmiot wiedza o społeczeństwie, który jest przedmiotem interdyscyplinarnym, korzystającym w szkole podstawowej z dorobku nauk społecznych, w tym nauk prawnych. Podobnie z w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły drugiego stopnia przewidziany jest przedmiot wiedza o społeczeństwie, który jako przedmiot interdyscyplinarny korzysta tak w przypadku zakresu podstawowego, jak i rozszerzonego realizowanego na tym etapie z dorobku nauk społecznych, w tym nauk prawnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#AleksanderPociej">Widzę, że zgłasza się pan senator Mamątow.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#RobertMamątow">Bardzo ciekawa petycja, ale trzeba zacząć od tego, że najpierw trzeba by zmienić konstytucję, dlatego mam taką propozycję. Część tej petycji, która dotyczy konstytucji, przesłałbym do Kancelarii Prezydenta, tak jak wcześniej to robiliśmy. Jest tam komórka, która zajmuje się czy zajmowała się zmianami w konstytucji. A tę część, która dotyczy instytucji petycji, można by spróbować przekazać do naszej komisji ewentualnie do rozważenia przy omawianiu ustawy o petycjach. I to tyle.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#RobertMamątow">Składam wniosek o niepodejmowanie prac nad tą petycją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś jeszcze z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#AleksanderPociej">W takim razie będziemy głosować nad wnioskiem pana senatora Mamątowa w takim kształcie, w jakim został on przed chwilą zaprezentowany.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za wnioskiem senatora Mamątowa?</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#ElżbietaOwczarek">4 głosy na sali.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#AleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#AleksanderPociej">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#AleksanderPociej">Jak widzę, również nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#AleksanderPociej">A jak to wygląda wśród zdalnych?</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#ElżbietaOwczarek">W sumie 10 – za, jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#AleksanderPociej">Jednogłośnie, 10 głosami za, wniosek pana senatora Mamątowa został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-55.11" who="#AleksanderPociej">W związku z tym bardzo bym prosił o przejście do punktu szóstego i zaprezentowanie nam kolejnej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#GabrielaKopania">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#GabrielaKopania">Gabriela Kopania, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę troszkę bliżej.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#GabrielaKopania">Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#GabrielaKopania">Gabriela Kopania, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#GabrielaKopania">Jest to petycja indywidualna, wniesiona przez pana Sebastiana Adamowicza. Autor petycji wnosi o dokonanie aktualizacji treści przepisów w następujących ustawach: o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej, o wykonywaniu mandatu posła i senatora, o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, o samorządzie województwa, o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, o samorządzie gminnym, powiatowym, o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ordynacji podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#GabrielaKopania">Autor petycji wskazuje, że wymienione ustawy posługują się nieaktualnym pojęciem majątku odrębnego małżonka, które w 2004 r. zastąpione zostało zwrotem „majątek osobistyˮ. Autor petycji podkreślił również, że ustawodawca przewidział co prawda, że ilekroć w przepisach jest mowa o majątku odrębnym rozumie się przez to majątek osobisty, jednak w niektórych ustawach dokonał zmian, a w innych nie. Zdaniem wnioskodawcy w celu zachowania konsekwencji wypada całkowicie wyeliminować stare pojęcie z ustaw.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#GabrielaKopania">Chciałabym zauważyć, że petycja o tożsamej treści została złożona do Sejmu w dniu 6 lutego tego roku, 27 lutego została skierowana do komisji, zaś 15 maja przedłużono termin na jej rozpatrzenie. Jest też opracowanie Biura Analiz Sejmowych z 20 kwietnia 2020 r., które wskazuje, że co prawda postulowane zmiany są zasadne, jednak samo uaktualnienie treści przepisów nie powinno być przesłanką, argumentem do inicjowania i dokonywania zmian o charakterze ustawodawczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę, pan senator Mamątow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#RobertMamątow">Ja chciałbym zgłosić wniosek o niepodejmowanie prac nad tą petycją i jednocześnie o skierowanie propozycji pana, który napisał tę petycję, do Rządowego Centrum Legislacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#AleksanderPociej">Zanim przejdziemy do głosowania, dodam, że pamiętam też zadane ostatnio pytanie pana marszałka Borusewicza, prośbę, abyśmy zasięgnęli informacji, jakoś dowiedzieli się, co z tymi naszymi wnioskami tak naprawdę się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#AleksanderPociej">I tutaj mam pytanie do sekretariatu: czy rozpoczęliśmy to sprawdzanie, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#ElżbietaOwczarek">Nie.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#AleksanderPociej">Nie. To bardzo bym o to prosił. Musimy to jakoś zrobić. Uważam, że ta uwaga, to pytanie pana marszałka Borusewicza jest bardzo zasadne.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#AleksanderPociej">To powiedziawszy, poddaję pod głosowanie… Chyba że jeszcze ktoś z senatorów chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#AleksanderPociej">W związku z tym poddaję wniosek pana senatora Mamątowa pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#AleksanderPociej">Kto jest za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#ElżbietaOwczarek">4 senatorów stacjonarnie.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#AleksanderPociej">Na sali nikt nie był przeciw ani nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#ElżbietaOwczarek">W sumie 8 – za, jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#AleksanderPociej">8 senatorów jednogłośnie zagłosowało za tym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.13" who="#AleksanderPociej">Przechodzimy w związku z tym do punktu siódmego. Bardzo proszę o przedstawienie go nam.</u>
          <u xml:id="u-59.14" who="#AleksanderPociej">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MonikaRuszczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MonikaRuszczyk">Monika Ruszczyk.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#MonikaRuszczyk">Petycja w tej chwili prezentowana to petycja wniesiona przez pana Sebastiana Adamowicza. Dotyczy kilku ustaw, są to m.in. ustawa – Kodeks postępowania cywilnego, ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, ustawa – Prawo upadłościowe, ustawa o gospodarce nieruchomościami, ustawa – Kodeks wyborczy, ustawa – Kodeks karny skarbowy, ustawa – Prawo spółdzielcze, ordynacja podatkowa, a także ustawa o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#MonikaRuszczyk">Już na samym początku pragnę zwrócić uwagę na to, że tak naprawdę większość zmian proponowanych przez pana Sebastiana Adamowicza ma charakter stricte redakcyjno-techniczny. I może już tak nie omawiając ze szczegółami stanu prawnego…</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#AleksanderPociej">Bardzo krótko, tak, tak.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#MonikaRuszczyk">Tak.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#MonikaRuszczyk">…Powiem, że np. postulat pana Sebastiana Adamowicza dotyczący kodeksu postępowania cywilnego idzie w tym kierunku, aby w przepisach, których zmiany oczekuje autor petycji, zamienić §3a na §3¹. Tak więc jest to stricte legislacyjna korekta. Inny przykład to zamiana wyrażenia „zakład pracyˮ na wyraz „pracodawcaˮ. Kolejny przykład to nadanie nowego brzmienia art. 1103⁹ poprzez dodanie zapisu, że do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy o rozwiązanie osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, jak również o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwał ich organów – i tutaj postulat pana Sebastiana Adamowicza idzie w tym kierunku, aby dodać – albo ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwał ich organów.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#MonikaRuszczyk">Jeżeli chodzi o ustawę o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, to proponowana zmiana zmierza do tego, aby w tytule ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, na którą powołują się niektóre artykuły tej ustawy, wykreślić wyrażenie „i naprawcze”.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#MonikaRuszczyk">W ustawie – Prawo upadłościowe proponowanych jest wiele zmian w kilku artykułach. Jest np. taki postulat, aby w art. 188 i w art. 264 nastąpiło odwołanie do aktu poświadczenia dziedziczenia i europejskiego poświadczenia spadkowego, a nie tylko do postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Inny przykład to propozycja odesłania nie do Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich, ale do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej. Propozycje zmian w kodeksie wyborczym czy też w ustawie o gospodarce nieruchomościami dotyczą skreślenia odwołania do przepisów, które zdaniem pana Sebastiana Adamowicza nie są już aktualne, nie obowiązują w obecnym stanie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#MonikaRuszczyk">Jeżeli chodzi o prawo spółdzielcze i inne ustawy, to jest tu propozycja zastąpienia wyrażenia „zakład pracyˮ wyrazem „pracodawcaˮ. W ordynacji podatkowej jest propozycja zastąpienia wyrażenia „rejestr przedsiębiorstw państwowychˮ, który już nie istnieje… Obecnie jest to Krajowy Rejestr Sądowy. To samo dotyczy izb skarbowych. Tutaj zdaniem petycjodawcy bardziej właściwe określenie to „izby administracji skarbowejˮ.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#AleksanderPociej">Bardzo przepraszam, nie wchodźmy w takie szczegóły, to już są detale, więc…</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#MonikaRuszczyk">Tak, tak, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#MonikaRuszczyk">Tylko chciałabym zaznaczyć, że tożsame petycje oczywiście wpłynęły do Sejmu i przedłużono czas na rozpatrywanie tych petycji. Wpłynęła też opinia Biura Analiz Sejmowych. Biuro wskazało, że większość tych zmian ma charakter porządkujący, wskazane przepisy nie stanowią błędów legislacyjnych i nie powodują żadnych utrudnień interpretacyjnych w stosowaniu tych ustaw. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#AleksanderPociej">Mamy ten sam dylemat, który mieliśmy w przypadku poprzedniej petycji. Nie da się zaprzeczyć, że wszystkie petycje składane przez pana Adamowicza, no, mają podstawę i faktycznie lepiej by było, gdyby zostało to uporządkowane, ale do tej pory postępowaliśmy tak, że nie kontynuowaliśmy prac nad tego typu petycjami, a wnioski odsyłaliśmy do RCL, więc proponuję postąpić tak samo.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#MarekMartynowski">Następna jest podobna, więc może byśmy rozszerzyli…</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#AleksanderPociej">Jest wniosek pana senatora Martynowskiego, żeby od razu rozpatrzyć kolejny punkt.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#MarekMartynowski">To jest tego samego autora.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#AleksanderPociej">Panie Senatorze, dobrze. Jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, to poproszę w tej chwili o bardzo krótkie przedstawienie tej drugiej petycji i potem będziemy razem nad nimi głosować.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#AleksanderPociej">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#GabrielaKopania">Gabriela Kopania.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#GabrielaKopania">Jest to petycja indywidualna, kolejna petycja wniesiona przez pana Sebastiana Adamowicza. Autor petycji wnosi o naniesienie zmian o charakterze…</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">Sygnał telefonu komórkowego</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#AleksanderPociej">Panie Marszałku, bardzo proszę o wyłączenie mikrofonu, bo słychać rozmowę.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#GabrielaKopania">Autor petycji wnosi o naniesienie zmian o charakterze czysto porządkującym. Tym razem chodzi o kodeks cywilny. W art. 24 §3 autor proponuje zmienić słowa „prawie wynalazczym” na słowa „prawie własności przemysłowej”, zaś w art. 921 §3 wyrazy „praw autorskich lub praw wynalazczych” zastąpić wyrazami „praw własności intelektualnej”. Sam autor petycji podkreśla, że te zmiany mają charakter porządkujący i służą unowocześnieniu przepisów kodeksu cywilnego w zakresie odwołania do prawa własności intelektualnej.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#GabrielaKopania">Tożsama petycja została złożona do Sejmu 2 marca tego roku, 9 marca skierowano ją do Komisji do Spraw Petycji, zaś w lipcu przedłużono termin na jej rozpatrzenie. Biuro Analiz Sejmowych sporządziło opinię prawną dotyczącą omawianej petycji. Opinia ta stanowi, że przedstawione w petycji żądania należy postrzegać w kategorii zmian kompleksowych, a ewentualne podjęcie prac legislacyjnych powinno zostać poprzedzone odpowiednimi analizami i konsultacjami. Podjęcie wyrywkowych działań legislacyjnych w tej materii wydaje się niezasadne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#AleksanderPociej">Jeszcze raz zadaję pytanie: czy możemy nad tymi dwiema petycjami głosować łącznie?</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#AleksanderPociej">Składam taki sam wniosek w odniesieniu do drugiej petycji, to znaczy propozycję, żebyśmy nie kontynuowali pracy i odesłali postulaty do RCL.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#AleksanderPociej">Jeżeli nie usłyszę głosów sprzeciwu, uznam, że państwo senatorowie się zgadzacie.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#AleksanderPociej">Zarządzam łączne głosowanie nad tymi 2 wnioskami.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#ElżbietaOwczarek">4 osoby stacjonarnie…</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#AleksanderPociej">Nikt stacjonarnie nie był przeciw ani nikt stacjonarnie nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#ElżbietaOwczarek">9 senatorów głosowało za przyjęciem…</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#AleksanderPociej">W sumie 9 głosów za, jednogłośnie za moim wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#AleksanderPociej">W związku z tym w tej chwili będziemy rozpatrywać punkt dziewiąty.</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę o przedstawienie tego punktu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MonikaRuszczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MonikaRuszczyk">Jest to petycja indywidualna, wniesiona przez pana Adama Żebrowskiego. Autor petycji postuluje szybkie podjęcie działań legislacyjnych, których celem będzie utworzenie organu niezależnego od władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, a który będzie nadzorował stosowanie prawa przez wszystkie organy Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#MonikaRuszczyk">W petycji podniesiono, że w obecnej sytuacji prawnej ustawy uchwalane przez parlament wbrew konstytucji nie są stosowane podczas orzekania przez wymiar sprawiedliwości, a sądy stosują utrwalone linie orzecznicze, które zdaniem autora w istocie całkowicie zmieniają zapisy prawa oraz ustaw, tworząc nowy ustrój prawny. W uzasadnieniu petycji wskazano również, że sądy wydają wyroki sprzeczne zarówno z prawem wspólnotowym, jak i z prawem krajowym oraz konstytucją. Jak twierdzi autor petycji, zarówno sądy, jak i administracja łamią konstytucję, prawo wspólnotowe i prawo krajowe, tym samym „niezbędne jest utworzenie organu niezależnego od władzy ustawodawczej i sądów nadzorującego stosowanie prawa przez sądownictwo i administrację”.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#MonikaRuszczyk">A wzorem Trybunału Konstytucyjnego autor postuluje utworzenie trybunału prawnego do badania zgodności z prawem linii orzeczniczych lub wyroków, które obecnie całkowicie zmieniają kształt uchwalonych przez władzę ustawodawczą ustaw, a tym samym sądy zaczęły spełniać rolę ustawodawczą, przestały być organem stojącym na straży praworządności.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#MonikaRuszczyk">Oczywiście aktem prawnym, który odnosi się do podziału władzy – może nie będę przytaczała szczegółów – jest konstytucja, jej art. 10 stanowi o podziale władzy i jego treść rozwinięta jest w kolejnych artykułach. To tyle. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AleksanderPociej">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#AleksanderPociej">Jeżeli nikt się nie zgłasza, to powiem tak. Zgadzając się co do tez z autorem petycji, niestety nie mam żadnych wątpliwości, że tego typu regulacja to jest znacząca rewolucja, a jednocześnie nie można byłoby tego zrobić bez zmiany w konstytucji. Tak więc niestety z żalem muszę powiedzieć, że nie leży w zakresie spraw i w kompetencjach naszej komisji zajęcie się takim postulatem.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#AleksanderPociej">W związku z tym muszę złożyć wniosek o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#ElżbietaOwczarek">4 osoby stacjonarnie…</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#AleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#AleksanderPociej">Nikt.</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#AleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#AleksanderPociej">Nikt.</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#ElżbietaOwczarek">9 senatorów – za, jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-65.11" who="#AleksanderPociej">Jednogłośnie za, w sumie 9 senatorów głosowało za wnioskiem o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-65.12" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę o scharakteryzowanie nam petycji, która jest w punkcie dziesiątym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#GabrielaKopania">Jest to petycja indywidualna, wniesiona przez pana Sebastiana Adamowicza. Jej celem jest znowu uporządkowanie treści przepisów, tym razem kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo własności przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#GabrielaKopania">W ramach zmian w kodeksie postępowania cywilnego autor petycji postuluje wprowadzenie zmiany w art. 1103¹ §3 poprzez nadanie mu brzmienia „jurysdykcja krajowa w sprawie małżeńskiej obejmuje także orzekanie o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi małżonków i kontaktach z nimiˮ. Tutaj autor petycji wnosi, żeby dodać to wyrażenie „i kontaktach”.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#GabrielaKopania">Jeśli zaś chodzi o zmiany w ustawie – Prawo własności przemysłowej, to autor petycji postuluje, aby w art. 174 ust. 3 zastąpić wyrazy „ustanawiającego Wspólnotę Europejską” wyrazami „o funkcjonowaniu Unii Europejskiej”. Autor petycji podkreśla, że wskazany przepis nie uwzględnia wejścia w życie w 2009 r. traktatu lizbońskiego, który zmienił nazwę traktatu o Unii. Co do tej zmiany to należy wskazać, że traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską w art. 1 w akapicie trzecim stanowi, że Unia zastępuje Wspólnotę Europejską i jest jej następcą prawnym.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#GabrielaKopania">Faktem, który wymaga podkreślenia, jest to, że petycje o tożsamych treściach zostały skierowane do Kancelarii Sejmu: 22 marca złożono petycję o zmianach w k.p.c., zaś 27 marca złożono petycję o zmianach w ustawie – Prawo własności przemysłowej. Są już opinie dotyczące obu petycji. Biuro Analiz Sejmowych co do k.p.c. podkreśliło, że kwestia rozszerzenia jurysdykcji sądu polskiego orzekającego w sprawie małżeńskiej, który może orzekać również w przedmiocie władzy rodzicielskiej, o kontakty z dzieckiem może być przedmiotem dalszych prac legislacyjnych, ale przyjęcie postulowanego rozwiązania nie wydaje się niezbędne. Przyjęcie postulowanego rozwiązania nie przyczyniłoby się do ujednolicenia trybu orzekania o kontaktach rodziców z dziećmi w sprawach z elementem transgranicznym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z państwa z senatorów chciałby się wypowiedzieć w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#AleksanderPociej">Ale, tutaj chyba jest trochę… A nie, to też jest uporządkowanie.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#AleksanderPociej">Dobrze. Zagłosujmy.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#AleksanderPociej">Panie Senatorze, ja składam wniosek – w związku z tym, co usłyszeliśmy, w związku z opinią Biura Analiz Sejmowych i w związku z tym, że ta petycja jest również w Sejmie – o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za moim wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#BogdanBorusewicz">Nie słychać.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#AleksanderPociej">A teraz, Panie Senatorze, Panie Marszałku, słyszy mnie pan? Panie Marszałku, czy pan marszałek mnie słyszy?</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#Gloszsali">Kłopot z połączeniem…</u>
          <u xml:id="u-67.11" who="#AleksanderPociej">Panie Marszałku, a teraz słyszy mnie pan?</u>
          <u xml:id="u-67.12" who="#BogdanBorusewicz">Tak.</u>
          <u xml:id="u-67.13" who="#AleksanderPociej">Musi pan włączyć mikrofon.</u>
          <u xml:id="u-67.14" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Nikt nie słyszał, Panie Przewodniczący. Ja też nie słyszałam, co pan mówił.</u>
          <u xml:id="u-67.15" who="#AleksanderPociej">Podobno przez chwilę nie było sieci.</u>
          <u xml:id="u-67.16" who="#AleksanderPociej">A czy teraz państwo mnie słyszcie?</u>
          <u xml:id="u-67.17" who="#Glosyzsali">Tak, teraz słyszymy.</u>
          <u xml:id="u-67.18" who="#AleksanderPociej">To jeszcze raz zarządzam głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-67.19" who="#AleksanderPociej">Ja powiedziałem, że w związku z tym, że ta petycja jest już w Sejmie, i w związku z negatywną opinią Biura Analiz Sejmowych wnoszę o nieprocedowanie, o zakończenie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-67.20" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za moim wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-67.21" who="#ElżbietaOwczarek">4 osoby stacjonarnie…</u>
          <u xml:id="u-67.22" who="#AleksanderPociej">4 senatorów stacjonarnie za, jednogłośnie za.</u>
          <u xml:id="u-67.23" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Tym razem nie było łączenia, nie dostałam linku do głosowania… Tak że coś było z tą siecią.</u>
          <u xml:id="u-67.24" who="#BogdanBorusewicz">Ja też teraz nie dostałem linku do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.25" who="#AleksanderPociej">A czy teraz państwo macie możliwość głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.26" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Nie, nie ma linku do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.27" who="#BogdanBorusewicz">Nie, ja też nie mam.</u>
          <u xml:id="u-67.28" who="#Gloszsali">A ja z kolei mam, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-67.29" who="#AleksanderPociej">Władza zawsze ma lepiej.</u>
          <u xml:id="u-67.30" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
          <u xml:id="u-67.31" who="#AleksanderPociej">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-67.32" who="#Gloszsali">Ja też mam.</u>
          <u xml:id="u-67.33" who="#Gloszsali">Władzę w Senacie państwo macie, tak że…</u>
          <u xml:id="u-67.34" who="#BogdanBorusewicz">No dobra, dobra.</u>
          <u xml:id="u-67.35" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
          <u xml:id="u-67.36" who="#Gloszsali">Dobrze. To jeszcze raz spróbujmy.</u>
          <u xml:id="u-67.37" who="#BogdanBorusewicz">Widzę, że chcecie się pozbyć władzy zupełnie…</u>
          <u xml:id="u-67.38" who="#AleksanderPociej">Dobrze. A czy teraz państwo macie…</u>
          <u xml:id="u-67.39" who="#GabrielaMorawskaStanecka">Tak, teraz jest.</u>
          <u xml:id="u-67.40" who="#BogdanBorusewicz">Tak, teraz mam, teraz mam link.</u>
          <u xml:id="u-67.41" who="#AleksanderPociej">To bardzo proszę państwa, którzy pracują zdalnie, o zagłosowanie nad moim wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-67.42" who="#AleksanderPociej">Przypominam, że zaproponowałem, żeby nie kontynuować prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-67.43" who="#BogdanBorusewicz">Tak jest, zagłosowałem.</u>
          <u xml:id="u-67.44" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.45" who="#ElżbietaOwczarek">9 – za, jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-67.46" who="#AleksanderPociej">Jednogłośnie, 9 głosami za, podjęliśmy decyzję o niekontynuowaniu pracy nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-67.47" who="#AleksanderPociej">W tej chwili przechodzimy do punktu jedenastego.</u>
          <u xml:id="u-67.48" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JoannaLeśniarek">Joanna Leśniarek, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JoannaLeśniarek">Jest to petycja indywidualna pana Marka Nowaka w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu zmiany art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, tak aby przepis ten otrzymał następujące brzmienie „Rada Ministrów, z własnej inicjatyw lub na wniosek właściwego wojewody, w drodze rozporządzenia: 1) może wprowadzić stan klęski żywiołowej; 2) wprowadza stan klęski żywiołowej w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia stanu epidemii, o którym mowa w art. 46 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludziˮ.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#JoannaLeśniarek">Autor petycji przedstawił również do rozważenia dodanie drugiego kryterium warunkującego obowiązek wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, gdy np. w celu zapobiegania bądź zwalczania epidemii nastąpiło prawne ograniczenie wolności lub praw konstytucyjnych innych niż wymienione w art. 46 ust. 4 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#JoannaLeśniarek">Celem zaproponowanej przez autora petycji zmiany jest zatem takie ukształtowanie art. 5 ust. 1 ustawy o stanie klęski żywiołowej, aby obowiązkiem Rady Ministrów, a nie prawem, było wprowadzenie stanu klęski żywiołowej w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia stanu epidemii.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#JoannaLeśniarek">Pojęcie klęski żywiołowej zostało zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o stanie klęski żywiołowej. Ustawa ta w art. 5 ust. 1 określa także to, kto i w jakim trybie może wprowadzić stan klęski żywiołowej. Organem uprawnionym do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej jest Rada Ministrów. Rada Ministrów wprowadza stan klęski żywiołowej w drodze rozporządzenia, czyniąc to z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody. Wprowadzenie stanu nadzwyczajnego nie jest obligatoryjne i jest dopuszczalne jedynie w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń. Rada Ministrów może samodzielnie oceniać, czy sytuacja, która wystąpiła, uzasadnia wprowadzenie stanu klęski żywiołowej na danym obszarze. W szczególności Rada Ministrów nie jest związana w tym zakresie wnioskiem wojewody. W przypadku wystąpienia stanu klęski żywiołowej stosuje się ogólne zasady postępowania w sprawie stanów nadzwyczajnych, ujęte w art. 228 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#JoannaLeśniarek">Autor petycji złożył tożsamą petycję również do Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych sporządziło opinię w tej sprawie. Zgodnie z wnioskami płynącymi z tej opinii postulowane w petycji zmiany budzą wątpliwości co do zgodności z art. 228 i 232 konstytucji. Zrealizowanie postawionego w petycji postulatu oznacza w istocie ustanowienie ustawowego obowiązku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej przez Radę Ministrów, która jest jedynie pochodną decyzji wojewody lub ministra właściwego do spraw zdrowia o ogłoszeniu stanu epidemii. Regulacja taka nie tylko pozbawiałaby Radę Ministrów konstytucyjnie zagwarantowanej sfery uznaniowości w zakresie decyzji o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej, a przede wszystkim pozbawiałaby ten organ kompetencji do jego wprowadzenia, ograniczając jego rolę do reakcji na ogłoszony, zgodnie z przepisami ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych, stan epidemii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#AleksanderPociej">Pan marszałek Borusewicz. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#BogdanBorusewicz">Ja uważam, że Rada Ministrów powinna mieć swobodę w decydowaniu i ponosić w tym zakresie pełną odpowiedzialność. Gdybyśmy wprowadzili taki ustawowy obowiązek, co proponuje osoba składająca tę petycję, nie moglibyśmy oceniać zasadności podejmowania takiej decyzji przez rząd, a Rada Ministrów oraz premier pozbyliby się odpowiedzialności za swoje decyzje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#AleksanderPociej">Jeżeli dobrze rozumiem, jest to wniosek o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#BogdanBorusewicz">Tak, tak. To jest wniosek o niekontynuowanie prac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#AleksanderPociej">Poddaję ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#AleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#AleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#AleksanderPociej">10 głosów – jednogłośnie – za niekontynuowaniem prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#AleksanderPociej">Przechodzimy do punktu dwunastego.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#AleksanderPociej">I olbrzymia prośba do pani, żeby to krótko omówić. Zapewne jest to kolejna petycja, powiedziałbym, czyszcząca, taka jakie wcześniej rozpatrywaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MonikaRuszczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MonikaRuszczyk">Petycja wniesiona została przez pana Sebastiana Adamowicza. Przedmiotem tej petycji jest zmiana ustawy – Kodeks postępowania cywilnego. Chodzi o zmianę art. 479³¹ – oznaczenie §2a i 2b jako §2¹ i 2². Następna zmiana dotyczy skreślenia w art. 508 §2 wyrazów „na posiedzeniu niejawnym”. Kolejna zmiana odnosi się do nadania nowego brzmienia art. 562. Chodzi też o nadanie dotychczasowej treści art. 1142¹ oznaczenia §1 i dodanie nowego §2, jak również nadanie nowego brzmienia art. 1050 §1¹.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MonikaRuszczyk">Jak wskazuje autor, zmiany mają charakter porządkowy, a chodzi o to, by zapewnić spójność ustawy systemem prawa oraz wypełnić lukę prawną w innych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#MonikaRuszczyk">Taka sama petycja została wniesiona do Sejmu. Przedłużono czas jej rozpatrywania. W sierpniu wpłynęła opinia Biura Analiz Sejmowych – wszystkie postulaty wniesione przez pana Sebastiana Adamowicza zostały uznane jako niezasługujące na uwzględnienie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#AleksanderPociej">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#AleksanderPociej">Składam wniosek, tak jak wcześniej, o niekontynuowanie prac nad tą petycją i wysłanie informacji o tych postulatach do RCL.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za moim wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#AleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#AleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#AleksanderPociej">10 senatorów – jednogłośnie – wyraziło opinię, że nie będziemy kontynuować prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#AleksanderPociej">Proszę o opisanie petycji z punktu trzynastego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JoannaLeśniarek">Joanna Leśniarek.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JoannaLeśniarek">Jest to petycja indywidualna, pana Marka Nowaka, w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela, poprzez mu nadanie mu następującego brzmienia.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#JoannaLeśniarek">„Odszkodowanie, o którym mowa w art. 1, obejmuje wyrównanie straty majątkowej, bez korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby strata nie powstała. Odszkodowanie podlega pomniejszeniu o wartość korzyści, jakie uzyskałby poszkodowany od Skarbu Państwa w następstwie skorzystania z ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw”.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#JoannaLeśniarek">Zaproponowane przez autora petycji rozwiązanie w jego ocenie złagodzi skutki finansowe dla państwa w przypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego, zachowując słuszny interes poszkodowanych do uzyskania odszkodowania za straty poniesione wskutek władczego działania państwa. Łączna wartość odszkodowania i pomocy finansowej państwa odpowiada stracie rzeczywistej poniesionej przez poszkodowanego. Dzięki temu odpadnie ryzyko kwestionowania legalności regulacji na drodze sądowej.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#JoannaLeśniarek">Ustawa o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela określa podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych powstałych w następstwie ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu nadzwyczajnego. Każdemu, kto poniósł stratę majątkową w następstwie ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu nadzwyczajnego, służy roszczenie o odszkodowanie do Skarbu Państwa. Ustawa stanowi wykonanie dyspozycji zawartej w art. 228 ust. 4 konstytucji i odnosi się do wszystkich przewidzianych w konstytucji stanów nadzwyczajnych. Zgodnie z przywołaną normą konstytucyjną ustawa określa podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych powstałych w następstwie ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#JoannaLeśniarek">W literaturze przedmiotu podnosi się, że sformułowana w art. 21 ust. 2 konstytucji zasada słusznego odszkodowania ściśle łączy się z ideą sprawiedliwości wyrównawczej. Wskazuje się również, że odszkodowanie słuszne, czyli sprawiedliwe, to odszkodowanie ekwiwalentne, stosowne do aktualnie obowiązujących stosunków gospodarczych, a zatem pozwalające na odtworzenie sytuacji majątkowej sprzed poniesienia uszczerbku.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#JoannaLeśniarek">Autor petycji złożył taką petycję również do Sejmu. W tej sprawie Biuro Analiz Sejmowych wydało opinie prawną. Zacytuję wnioski płynące z tej opinii.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#JoannaLeśniarek">„Biorąc pod uwagę obowiązujące zasady odnośnie do ustalania wysokości poniesionej szkody, nie można rekomendować wprowadzenia zaproponowanego w petycji mechanizmu zaliczenia na poczet hipotetycznej szkody korzyści, jaką uzyskałby poszkodowany w następstwie skorzystania z ustawy COVID-19. Nie oznacza to jednak, że mechanizmy wsparcia i łagodzenia skutków zakazów wprowadzonych w związku z wprowadzeniem stanu epidemii przewidzianej w ustawie COVID nie będą miały żadnego znaczenia dla ustalenia szkody wynikłej w następstwie ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w związku z wprowadzeniem stanu klęski żywiołowej. Dla ustalenia wysokości takiej szkody punktem wyjścia będzie bowiem stan majątkowy poszkodowanego, z uzgodnieniem ograniczeń wprowadzonych na podstawie wcześniejszych aktów prawnych i działania mechanizmów ochronnych”.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#JoannaLeśniarek">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#BogdanBorusewicz">Ja mam…</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#AleksanderPociej">Tak? Bardzo proszę, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#BogdanBorusewicz">Pytanie do naszej ekspertki. Czy to odszkodowanie dotyczyłoby także stanu wojennego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JoannaLeśniarek">Tak. Dotyczy to wszystkich stanów nadzwyczajnych w konstytucji przewidzianych.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#BogdanBorusewicz">Rozumiem. Czyli stanu wojennego też, okresu, w którym byśmy byli w stanie wojny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#AleksanderPociej">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#AleksanderPociej">Szczerze mówiąc, mam tutaj pewien dylemat. Ten postulat jest postulatem słusznym. Obchodzenie przepisów w taki sposób, aby ograniczać wolności obywatelskie, a jednocześnie nie podlegać rygorom odszkodowawczym, jest obchodzeniem ducha konstytucji. Z drugiej strony nie wyobrażam sobie, żeby nasza komisja, nie oceniając wpływu takich zmian na finanse państwa, mogła podejmować tak istotne, tak daleko idące zmiany. Ważąc te 2 rzeczy, tj. odpowiedzialność za finanse państwa oraz ewidentną krzywdę obywateli w bardzo wielu płaszczyznach, nie za bardzo potrafię sformułować wniosek w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#AleksanderPociej">Pan senator Martynowski. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MarekMartynowski">Myślę, że każdy z nas może mieć takie dylematy. Proponowałbym, żeby poprosić o opinię kancelarię premiera oraz, być może, Ministerstwo Finansów. Jeżeli takie opinie będą, to po zapoznaniu się z nimi będziemy mogli sobie wyrobić zdanie. Wtedy możemy podjąć decyzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#AleksanderPociej">Tak, Ministerstwo Finansów również… Zgadzam się. Dziękuję bardzo za tę podpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#AleksanderPociej">Jeżeli nie zobaczę sprzeciwu – nad tym nie będziemy głosować – to zawiesimy pracę nad tą petycją i wystąpimy do tych organów, o których mówiliśmy, o opinie, jak najszybciej – jesteśmy akurat w trakcie tych wydarzeń – dotyczące skutków takich zmian dla finansów państwa.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#AleksanderPociej">Nie widzę sprzeciwu. W związku z tym zawieszamy pracę nad tą petycją do czasu otrzymania stosownych odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#AleksanderPociej">Bardzo proszę, punkt czternasty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MaciejKowalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MaciejKowalski">Jest to petycja indywidualna, wniesiona przez pana Sebastiana Adamowicza. Wnoszący petycję wnosi o zmianę 2 ustaw: o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz prawa prasowego.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#MaciejKowalski">Jeżeli chodzi o prawo autorskie i prawa pokrewne, to wnoszący petycję podnosi, że ustawa ta nie uwzględnia faktu, iż osoba fizyczna posiadająca miejsce zamieszkania może być uprawniona z umowy o korzystanie z utworu. To jest tzw. licencjobiorca. W celu zmiany takiego stanu prawnego autor petycji wnosi o dodanie do art. 66 ust. 1 ustawy miejsca zamieszkania licencjobiorcy jako osoby fizycznej uprawnionej z umowy licencyjnej do korzystania z utworu. Autor petycji twierdzi ponadto, że ustawa nie przewiduje odpowiedzialności karnej za naruszenie praw do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych. Podnosi, że należałoby wprowadzić penalizację takich naruszeń do art. 115 ust. 3 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#MaciejKowalski">Kolejna postulowana zmiana dotyczy ustawy – Prawo prasowe. Wnioskodawca zauważa, że art. 27 ust. 1 pkt 1 ustawy pomija fakt, że wydawcą może być również osoba fizyczna. W związku z tym proponuje uwzględnienie imienia i nazwiska osoby fizycznej w stopce redakcyjnej druków periodycznych, serwisów agencyjnych oraz innych podobnych druków prasowych.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#MaciejKowalski">Ostatnią zmianą zaproponowaną przez autora petycji jest doprecyzowanie art. 45 ustawy – Prawo prasowe. Jak podkreśla wnoszący petycję, za wykroczenie może odpowiadać jedynie osoba fizyczna, natomiast najczęściej wydawcą jest tzw. ułomna osoba prawna. Art. 45 stanowi natomiast, że kto wydaje dziennik lub czasopismo bez rejestracji albo zawieszone, podlega karze grzywny.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#MaciejKowalski">Do Sejmu 8 kwietnia 2020 r. została złożona taka sama petycja, o tożsamych wnioskach. Biuro Analiz Sejmowych wydało opinię w tym zakresie i co do każdego z postulatów jest to opinia negatywna – że nie należy podejmować tutaj inicjatywy ustawodawczej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#AleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#AleksanderPociej">Gdyby ta petycja nie trafiła do Sejmu, nie wykluczam, moglibyśmy się ewentualnie nad nią zastanowić. Ale skoro ona jest już w Sejmie i jest tam procedowana, nie wyobrażam sobie procedowania, powiedziałbym, zupełnie odwrotnego, przez nas.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#AleksanderPociej">W związku z tym stawiam wniosek o niekontynuowanie pracy nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#AleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za moim wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#AleksanderPociej">Kto przeciw?</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#AleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#AleksanderPociej">9 głosów – jednogłośnie – za niekontynuowaniem prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#AleksanderPociej">Bardzo dziękuję wszystkim za przybycie i za dyskusję. Życzę wszystkim zdrowia w tych trudnych czasach. Do następnego posiedzenia komisji.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#AleksanderPociej">Zamykam to posiedzenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 18</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>