text_structure.xml
63.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 02</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Barbara Zdrojewska</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dzień dobry. Witam serdecznie senatorów, witam naszych gości. Rozpoczynamy posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#BarbaraZdrojewska">Witam panią Teresę Bochwic, członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Witam pana Janusza Kaweckiego z Krajowej Rady. Witam serdecznie pana Andrzeja Sabatowskiego, też z Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Witam pana Mirosława Wróblewskiego, dyrektora zespołu prawa konstytucyjnego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Witam pana Andrzeja Kijowskiego, eksperta do spraw wolności słowa w biurze Krajowej Rady…</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#Gloszsali">Nie ma.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#BarbaraZdrojewska">No, może dotrze…</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#BarbaraZdrojewska">Witam naszego pana legislatora, pana Marka Jarentowskiego, który będzie nas dzisiaj wspomagał prawnie.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, chciałabym przypomnieć, że posiedzenie komisji jest nagrywane, że odbywa się transmisja, która jest rejestrowana.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#BarbaraZdrojewska">Jak widzę, nie ma lobbystów na sali.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#BarbaraZdrojewska">Możemy przystąpić do realizacji dzisiejszego porządku obrad. A porządek posiedzenia przewiduje rozważenie podjęcia inicjatywy ustawodawczej w zakresie nowelizacji ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, sygn. K 13/16. Dzisiaj postanowimy, czy podejmujemy inicjatywę legislacyjną. Później, wraz z Komisją Ustawodawczą ewentualnie, będziemy się tym zajmowali w takim normalnym trybie dotyczącym realizacji wyroków Trybunału Konstytucyjnego, którą się Senat zajmuje.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#BarbaraZdrojewska">Czy są jakieś uwagi do porządku obrad?</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym jeszcze poprosić państwa senatorów, abyśmy po zakończeniu posiedzenia komisji albo jeszcze w jego trakcie, w drugiej części, omówili przez chwilkę plan kontroli Najwyższej Izby Kontroli. Chodzi o to, jakie ewentualnie będziemy mieli wnioski co do planu kontroli.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, zaprosiliśmy dzisiaj pana przedstawiciela rzecznika praw obywatelskich, ponieważ to właśnie rzecznik praw obywatelskich zwrócił się do nas w sprawie uruchomienia procedury dotyczącej realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 grudnia 2016 r. Ten wyrok dotyczy ustawy z 30 grudnia 2015 r. Część tutaj obecnych uczestniczyła w procesie legislacyjnym dotyczącym tej ustawy i na pewno długo nie zapomni tych obrad z dnia 30 grudnia. Część z państwa z Krajowej Rady chyba też, o ile pamiętam…</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#Gloszsali">Nie zapomnimy…</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#BarbaraZdrojewska">Na pewno tego nie zapomnimy.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, odniosę się do sentencji wyroku. Otóż Trybunał Konstytucyjny zakwestionował 5 punktów ustawy, którą wtedy przyjęliśmy i która wyłączyła udział Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z procedury powoływania i odwoływania członków zarządów spółek publicznej radiofonii i telewizji. Trybunał Konstytucyjny odniósł się do tych 5 punktów ustawy, uznając, że są one niezgodne z art. 213 ust. 1 konstytucji, art. 14 i art. 54 ust. 1 konstytucji. Ja może odczytam z uzasadnienia, czym się kierował Trybunał Konstytucyjny.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#BarbaraZdrojewska">„Przekonanie o tym, że demokratyczne państwo prawne nie może prawidłowo funkcjonować bez urzeczywistnienia w przestrzeni publicznej wolności słowa i prawa do informacji, znalazło swój konkretny wyraz m.in. w takim ukształtowaniu systemu konstytucyjnych organów państwa, w ramach którego działa Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Istnienie tego wyodrębnionego organu ochrony prawa jest, z jednej strony, podstawową instytucjonalną gwarancją wolności słowa, prawa do informacji oraz zapewnienia interesu publicznego w radiofonii i telewizji, z drugiej zaś wyznacza ustawodawcy określony konstytucyjnie model organizacji mediów, w tym mediów publicznych. W ten sposób już na poziomie konstytucyjnym przesądzono o konieczności takiego ustanowienia przez ustawodawcę zasad i odkreślenia trybu działania Krajowej Rady, aby organ ten mógł efektywnie realizować zadania wskazane w art. 213 ust. 1 konstytucji”.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#BarbaraZdrojewska">Wychodząc z tego założenia, powinniśmy przystąpić pilnie do prac. Może na początku oddam głos panu Wróblewskiemu, jednocześnie dziękując rzecznikowi, który się do nas zwrócił, i pytając… Bo oczywiście mógł się tym zająć także pan minister, którego stanowisko za chwilę odczytam, bo przysłał je na piśmie… A może od razu je odczytam, żeby pan mógł ewentualnie odnieść się do tego stanowiska. Wydaje mi się, że jeżeli przystąpimy do prac dosyć szybko, to możemy zrealizować to w ciągu kilku miesięcy i, krótko mówiąc, zlikwidować Krajową Radę… nie Krajową Radę, tylko Radę Mediów Narodowych, która…</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo przepraszam, nie, nie. Krajowej Rady nie możemy zlikwidować chociażby dlatego, że musielibyśmy zmienić konstytucję…</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#BarbaraZdrojewska">Tak. Propozycja, którą państwu tutaj przedstawiam, jest bardzo prosta, ona nie wykracza poza materię wyroku. Moglibyśmy ewentualnie… Ale to jest projekt, który odnosi się tylko do tego, co zostało zamieszczone w ramach de lege ferenda. Myślę, że do tego państwo senatorowie odniosą się w dyskusji.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#BarbaraZdrojewska">Odczytam pismo, które otrzymałam dzisiaj od pana ministra Glińskiego.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#BarbaraZdrojewska">Pani Barbara Zdrojewska, przewodnicząca komisji kultury.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowna Pani Przewodnicząca, w związku z planowanym posiedzeniem Komisji Kultury i Środków Przekazu w sprawie rozważenia podjęcia inicjatywy ustawodawczej w zakresie nowelizacji ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego K 13/16 pragnę przedstawić stanowisko Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#BarbaraZdrojewska">Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 13 grudnia 2016 r. odnosił się do regulacji ustawy o radiofonii i telewizji, przyznającej ministrowi Skarbu Państwa kompetencje w zakresie powoływania władz mediów publicznych. Ustawa zawierająca takie regulacje nie obowiązywała już jednak w chwili wydania wyroku, została bowiem uchylona w lipcu 2016 r. Wyrok nie odnosił się więc do przepisów ustawy przyznającej kompetencje w tym zakresie Radzie Mediów Narodowych, które obowiązywały w czasie jego wydania.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#BarbaraZdrojewska">Z uwagi na fakt, że orzeczenie TK odnosiło się do nieobowiązujących przepisów prawa, nie istniała formalna konieczność dokonania zmian prawnych. Z wyroku TK nie wynikało uchylenie bądź stwierdzenie niekonstytucyjności obowiązujących przepisów prawa.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#BarbaraZdrojewska">W związku z powyższym w opinii Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie ma konieczności podejmowania inicjatywy ustawodawczej mającej na celu wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 13/16.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#BarbaraZdrojewska">Z wyrazami szacunku, Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#BarbaraZdrojewska">Takie jest stanowisko ministra. Ja osobiście się z nim nie zgadzam, ale jednocześnie myślę, że to stanowisko wyjaśnia, dlaczego minister nie podjął inicjatywy w tej sprawie. Ponieważ jego zdaniem orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie odnosi się do tej ustawy. To kolejna ustawa, która zmieniła zasady co do kompetencji ministra właściwego do tych spraw… To zdaniem resortu rozstrzyga o tym, że nie trzeba wracać do tego wyroku.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#BarbaraZdrojewska">Ta sentencja, którą państwu przeczytałam… Wyrok jest dosyć długi, bardzo starannie przygotowany. On jest do dyspozycji, tak że możecie państwo mieć do niego wgląd, przeczytać go. Za chwilę zostanie zresztą omówiony przez prawników. Z tego wyroku wynika ewidentnie, że Trybunałowi Konstytucyjnemu chodziło przede wszystkim o kompetencje Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, o te konkretne, które jej odebrano i które przejęła Rada Mediów Narodowych. I tej sprawy dotyczy ta ustawa. A to, że później były jakieś zmiany itd., nie ma większego znaczenia, ponieważ do tej pory te kompetencje nie zostały Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji przywrócone, a te kompetencje są konieczne do tego, żeby Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji mogła spełniać nałożone przez konstytucję obowiązki.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#BarbaraZdrojewska">Oddaję głos panu dyrektorowi z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę, pan dyrektor Wróblewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MirosławWróblewski">Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#MirosławWróblewski">Szanowni Państwo, reprezentuję rzecznika praw obywatelskich, kieruję Zespołem Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego. Jeżeli pani przewodnicząca pozwoli… Łaskawa była pani odczytać list pana wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego i powiedzieć, że się z nim pani nie zgadza. Muszę powiedzieć, że z panem prof. Glińskim nie zgadza się także pan prof. Gliński, młodszy o 3 lata. Ja przeczytam państwu odpowiedź na wystąpienie rzecznika praw obywatelskich w sprawie potrzeby wykonania tego wyroku. To jest krótki list i przeczytam go in extenso, żeby nie było zarzutu, że cokolwiek zmieniam.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#MirosławWróblewski">Szanowny Panie Rzeczniku!</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#MirosławWróblewski">W odpowiedzi na pismo dotyczące wyroku Trybunału K 13/16 proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#MirosławWróblewski">W pierwszej kolejności należy podkreślić, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczył ustawy z 2015 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. Przekazywała ona kompetencje w zakresie powoływania i odwoływania zarządów oraz rad nadzorczych mediów publicznych ministrowi Skarbu Państwa. Miała charakter czasowy – została zastąpiona ustawą o Radzie Mediów Narodowych, która nie była przedmiotem oceny dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#MirosławWróblewski">Do tej pory zgoda.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#MirosławWróblewski">I dalej. Trybunał Konstytucyjny uznał, że wybór struktur organizacyjnych, w jakich mają funkcjonować media publiczne, należy do ustawodawcy. W wyroku uznano jednak, że niekonstytucyjne jest całkowite wyłączenie udziału Krajowej Rady z procedury obsadzania organów spółek publicznej radiofonii i telewizji. W związku z powyższym konieczne jest dokonanie zmiany przepisów ustawy o radiofonii i telewizji w tym zakresie oraz włączenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w procedury powoływania i odwoływania władz mediów publicznych.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#MirosławWróblewski">W chwili obecnej Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji rozważa możliwe rozwiązania dotyczące powoływania i odwoływania organów jednostek publicznej radiofonii i telewizji, które zapewnią zgodność ustawy z Konstytucją RP. Rozwiązania w tym zakresie powinny zostać przygotowane do końca roku.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#MirosławWróblewski">To jest pismo z dnia 13 lipca 2017 r.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#MirosławWróblewski">No, jasno z tego widać, że pan minister zmienił zdanie – pewnie ma do tego prawo. No ale nie zmienił się stan prawny, nie zmienił się wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który został opublikowany w Dzienniku Ustaw. W związku z tym nie zmieniło się także zdanie rzecznika praw obywatelskich. No, nie zmieniła się od tego czasu także Konstytucja RP.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#MirosławWróblewski">Tak więc te uwagi są jak najbardziej aktualne. Z tego powodu rzecznik praw obywatelskich kierował… Ja mam w systemie zapisanych chyba 6 wystąpień do ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Jak widać, to stanowisko ewoluowało. Inicjatywa w celu wykonania tego wyroku K 13/16 nie została przez rząd podjęta. Dlatego tym bardziej w imieniu rzecznika praw obywatelskich bardzo dziękuję Wysokiemu Senatowi za podjęcie tej inicjatywy i odpowiedź na wystąpienie skierowane do marszałka Senatu przez rzecznika Adama Bodnara w lutym tego roku.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#MirosławWróblewski">Co do meritum, to wyrok dotyczy tzw. małej nowelizacji. To minister skarbu bezpośrednio wskazywał członków zarządu i rad nadzorczych, powoływał ich i odwoływał. Wskutek tej ustawy ówczesny minister skarbu takich zmian personalnych dokonał. No ale w związku z tym, że te rozwiązania przez rzecznika były uznawane za niezgodne z konstytucją, skierowany został wniosek do Trybunału Konstytucyjnego. W międzyczasie nastąpiła zmiana stanu prawnego – tę sytuację związaną z bezpośrednim wskazywaniem przez ministra zastąpiono… Wprowadzono tu nowy, zupełnie nowy twór, nieistniejący do tej pory w porządku prawnym, czyli Radę Mediów Narodowych, o której funkcjonowaniu państwo wiecie, więc ja tutaj nie będę wchodził w szczegóły. Ona w istocie zastąpiła, przejęła te kompetencje ministra skarbu, które wcześniej posiadała Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, do powoływania i odwoływania władz spółek publicznej radiofonii i telewizji. To w zasadzie jest główne zadanie tego 5-osobowego ciała.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#MirosławWróblewski">Trybunał Konstytucyjny w związku z tym, że w toku postępowania przed Trybunałem została zmieniona ustawa, nie oceniał bezpośrednio Rady Mediów Narodowych i tej ustawy, ale zawarł w uzasadnieniu tezy wyraźnie wskazujące na to, iż ten wyrok odnosi się do pozycji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Clou tego wyroku jest, iż odebranie pewnego typu kompetencji Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji uniemożliwi jej realizację konstytucyjnej misji stania na straży pluralizmu w mediach publicznych i gwarancji ich niezależności. A zatem Trybunał Konstytucyjny wyraźnie podkreślił, że niezależnie od tego, jakie ciało takie zadania przejmie, polegać to będzie na pozbawieniu jądra kompetencyjnego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Tak więc można powiedzieć, że sytuacja, w której jakiś organ tę funkcję pełni za radę, jest stanem niekonstytucyjnym.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#MirosławWróblewski">Trybunał Konstytucyjny podkreślał też inne wartości, które leżą u podstaw takiego rozwiązania. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma zapewniać realizację funkcji wolnej prasy i środków masowego przekazu, wolności słowa i obiektywnej, niezależnej informacji dla obywateli w tym względzie. Z tego powodu powierzanie tego zadania innym organom, w szczególności takim, na które mają bezpośredni wpływ organy polityczne, jest również… To, bym powiedział, ten wniosek pierwszy tylko pogłębia.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#MirosławWróblewski">A zatem ta inicjatywa ze strony Senatu jak najbardziej zasługuje na wsparcie. W opinii rzecznika praw obywatelskich taka ustawa byłaby wykonaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego blisko 4 lata po jego wydaniu i jego publikacji.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#MirosławWróblewski">Ja pozwolę sobie tylko na dodatkową, bym powiedział, uwagę dotyczącą 3 kwestii. Projektowana ustawa nie w pełni jednak przywraca ten poprzedni stan. W poprzednim stanie istniały takie 3, 4 ważne rozwiązania, przed tą tzw. małą nowelizacją. A mianowicie ustawa regulowała wyraźnie otwarty, konkursowy, konkurencyjny tryb powoływania i odwoływania członków władz spółek publicznej radiofonii i telewizji. To po pierwsze.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#MirosławWróblewski">Po drugie, wprowadzała ich kadencyjność, kadencyjność członków zarządów i członków rad nadzorczych. Poza tym wyraźnie wyliczała przesłanki i kryteria, w przypadku których mogło dojść do odwołania przed upływem terminu kadencji.</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#MirosławWróblewski">Tam były jeszcze 2 dodatkowe rozwiązania, o których oczywiście można dyskutować, a mianowicie kwestia regulaminu, uchwalania przez Krajową Radę regulaminu tych konkursów, oraz zgody na zmianę w statutach spółek publicznej radiofonii i telewizji.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#MirosławWróblewski">Trybunał Konstytucyjny w wyroku K 13/16 wyraźnie powiedział, że to jest margines swobody ustawodawcy, że to nie jest kwestia, która jest regulowana konstytucją, więc on w tym zakresie zabrać głosu nie może. No ale jeżeli mogę, to w imieniu rzecznika chciałbym zaprezentować stanowisko, iż te rozwiązania, które zostały uchylone przez małą nowelizację, były dobrymi rozwiązaniami, były krokiem w dobrą stronę – dążyły do tego, ażeby uniezależnić od bieżącej polityki, od decydentów tę władzę. No, kadencyjność to w jakiś sposób zapewnia. Trybunał określał to systemem buforów. Ja bym powiedział, pośredniego wpływu i wyboru opartego w pierwszym rzędzie na przesłankach merytorycznych, jeżeli chodzi o zarządzanie spółek.</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#MirosławWróblewski">Oczywiście to jest kwestia marginesu oceny, także ze strony Wysokiego Senatu. Ja tylko mogę przedłożyć tę opinię rzecznika. Nowa proponowana tu ustawa nie przywraca tych przepisów – usunięcie przepisów o Radzie Mediów Narodowych nie doprowadzi do odżycia przepisów uchylonych małą nowelizacją. Dlatego, jeżeli Wysoki Senat uznałby za stosowne i uznałby, że tamte przepisy w jakiś sposób się sprawdziły, należałoby uzupełnić tę propozycję ustawodawczą o kwestie dotyczące trybu wyboru, kadencyjności, przesłanek odwoływania. Być może także, bym powiedział, tych mniejszych 2 kwestii, o których mówiłem, i być może takich kwestii, które z praktyką się wiążą i które dotyczą, bym powiedział, tego trzonu kompetencyjnego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz funkcjonowania samych spółek.</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#MirosławWróblewski">Raz jeszcze dziękuję i na tym chciałbym zakończyć, żeby nie nadużywać państwa czasu. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję za tę wypowiedź.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#BarbaraZdrojewska">Ja się szybciutko odniosę, dziękując za tę opinię dotyczącą przywrócenia stanu poprzedniego… Dzisiaj wysłuchamy też zdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na temat tego, czy konkursy są potrzebne, czy są ważne, czy pewne procedury…</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#BarbaraZdrojewska">Przepraszam… Szanowni Państwo, powiem tak. Na tym etapie prac to nie jest jeszcze projekt ustawy – to jest taka nasza wersja robocza. My dopiero zwrócimy się z wnioskiem o rozpoczęcie procesu legislacyjnego.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym zwrócić uwagę na art. 7 tego projektu, którym tu mamy. Tam jest tak: z dniem powołania członków rad nadzorczych… Nie, przepraszam. „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji powoła członków rad nadzorczych i zarządów jednostek publicznej radiofonii i telewizji w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy”. I ust. 2: „Z dniem powołania członków rad nadzorczych i zarządów jednostek publicznej radiofonii i telewizji, o którym mowa w ust. 1, wygasają funkcje członków rad nadzorczych i zarządów jednostek publicznej radiofonii i telewizji powołanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy”.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#BarbaraZdrojewska">Co to oznacza? Jeżeli uznajemy, że ta zmiana była niekonstytucyjna, no to wracamy do punktu wyjścia i cała procedura musi zacząć się od nowa. Co to oznacza? To oznacza, że możemy, tak jak mówił pan dyrektor Wróblewski, określić pewne zasady, które do tej pory obowiązywały, i wpisać je… Nic nie stoi temu na przeszkodzie – pytałam o to naszego pana legislatora – i moglibyśmy to do tej ustawy wprowadzić.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo krótki czas, który tutaj jest zaproponowany… No, możemy się zastanowić, czy go nie przedłużyć, ale o to będziemy pytali Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Chcemy, żeby ten termin był szybki, żeby to wszystko zostało naprawione w krótkim czasie. Te 3 miesiące… No, będę tu liczyła na państwa opinię, czy ze względów technicznych będzie to możliwe. Jeżeli państwo senatorowie zdecydują, że chcielibyśmy wprowadzić te zasady, o których mówił pan dyrektor z biura rzecznika, moglibyśmy je do tego projektu włączyć i taką propozycję przedstawić. Tak że my dzisiaj de facto nie rozmawiamy o samym tym projekcie, tylko o tym, jaki kształt miałaby mieć ta nasza propozycja, jeśli chodzi o komisję kultury.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#BarbaraZdrojewska">Teraz oddaję głos panu legislatorowi, który przybliży ten projekt, który tutaj dzisiaj mamy.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MarekJarentowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#MarekJarentowski">Przypomnę tylko, że Biuro Legislacyjne na początku 2017 r. sporządziło informację o wyroku, która została przedstawiona w Komisji Ustawodawczej, natomiast nie została rozpoczęta procedura legislacyjna.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#MarekJarentowski">Jeśli chodzi o tę propozycję, bo to formalnie jeszcze nie jest projekt… Projektem będzie, jeśli komisja zechce taki projekt złożyć do prac senackich. Ta propozycja opierała się na idei bardzo minimalistycznej, czyli kwestii zastąpienia dotychczasowej Rady Mediów Narodowych Krajową Radą Radiofonii i Telewizji we wszystkich funkcjach, które są przewidziane przez ustawę. Konsekwencją tego jest likwidacja Rady Mediów Narodowych. Nie wracaliśmy tu do żadnej z poprzednich wersji, które regulowały funkcjonowanie konstytucyjnego organu, jakim jest Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#MarekJarentowski">O wyroku nie będę mówił, bo przedstawił go tutaj w skrócie pan dyrektor. Jeśli będą jakieś dodatkowe pytania czy propozycje, to my je uwzględnimy. Nie przedstawialiśmy tutaj wariantów, bo nie wiedzieliśmy, w którym kierunku pójdzie komisja. No, nie miałoby to, powiedzmy, sensu ekonomicznego. Jeśli już będziemy znać kierunek działania, to przedstawimy gotowe warianty. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#BarbaraZdrojewska">Zaraz oddam państwu głos, tylko chciałbym najpierw powiedzieć, że zaprosiliśmy na dzisiejsze spotkanie Radę Mediów Narodowych. Nieobecność usprawiedliwił się pan Juliusz Braun, natomiast reszta chyba się nie usprawiedliwiła…</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#BarbaraZdrojewska">Tak, zgłoszono, że nie będą, bez podania przyczyn. Tak że rada mediów nie przyszła, ale nie zwalnia nas to z obowiązku zajęcia tym projektem na dzisiejszym posiedzeniu.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym teraz poprosić o opinię Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Później rozpoczniemy dyskusję.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę. Kto w imieniu Krajowej Rady?</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JanuszKawecki">Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JanuszKawecki">W imieniu Krajowej Rady muszę poinformować, iż po orzeczeniu, po decyzji czy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 grudnia 2016 r., po otrzymaniu tego wyroku już opublikowanego, Krajowa Rada stanowisko swoje zawarła w piśmie skierowanym do wicepremiera, pana Piotra Glińskiego, z dnia 29 czerwca 2017 r. Rada, po przeczytaniu tegoż wyroku, stwierdziła – i zawarła to w podsumowaniu tego pisma – że nie posiada inicjatywy ustawodawczej, ale jako organ spoza sfery administracji rządowej, którego kompetencje ustawowe wiążą się z funkcjonowaniem rynku audiowizualnych usług medialnych, może ekspercko wspierać prace legislacyjne prowadzone przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Przewodniczący w imieniu Krajowej Rady prosił pana ministra o zainicjowanie tych prac i uwzględnienie w nich udziału przedstawicieli Krajowej Rady. To był czerwiec 2017 r.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#JanuszKawecki">W poszczególnych sprawozdaniach, które posłowie i senatorowie, a także pan prezydent, otrzymywali ze strony Krajowej Rady, zawsze było odniesienie do tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, bowiem uważaliśmy, że w którymś momencie trzeba podjąć tę pracę i przywrócić Krajowej Radzie jej prawa, które wynikają wyraźnie z konstytucji. Ponieważ to nie następowało, po naszych dyskusjach skierowaliśmy w dniu 29 czerwca 2018 r. do pana ministra kultury i dziedzictwa narodowego nowe propozycje zmian w ustawie o radiofonii i telewizji. No, to było kilka stron, ale ten punkt, który państwa szczególnie interesuje, to był pkt 9: dostosowanie przepisów ustawy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego w zakresie udziału Krajowej Rady w wyborze zarządów i rad nadzorczych mediów publicznych.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#JanuszKawecki">Wskazywaliśmy już wcześniej, że możliwości rozwiązań jest tutaj kilka, że to nie jest tak, że musi… Jest wyraźnie określone, że Krajowa Rada powinna mieć ten ostateczny głos w procedurze powołania członków zarządów i rad nadzorczych mediów publicznych. Fakt, że w różnych gremiach mogą powstawać propozycje odnośnie do tego rozwiązania… To mogłoby tylko zwiększyć udział tych gremiów, a tym samym zwiększyć pluralizm, w podejmowaniu końcowej decyzji.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#JanuszKawecki">Jedna z propozycji zakładała, że nie likwiduje się innych organów, które są, ale doprowadza się do tego, że ten powołany organ, tj. Rada Mediów Narodowych, jeśliby miał działać, powinien przedstawiać Krajowej Radzie kandydatów na członków zarządów w liczbie przekraczającej dwukrotnie statutowe liczby członków. Krajowa Rada z tego wybiera i tworzy ostateczne rozwiązanie, a nie prowadzi całej procedury wcześniejszej. Traktowaliśmy to jako propozycję skierowaną do inicjatora działań legislacyjnych, bo, jak już wspomniałem poprzednio, Krajowa Rada tej propozycji nie mogła sama skierować do parlamentu.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#JanuszKawecki">W kolejnych latach w sprawozdaniach Krajowej Rady również było – państwo możecie to sprawdzić – przywołanie decyzji Trybunału Konstytucyjnego. To było jakby przypominanie parlamentarzystom o potrzebie dostosowania przepisów ustawy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Cokolwiek byśmy mówili, tłumaczyli, że ten wyrok odnosi się do innej ustawy, każdy, kto czyta ten wyrok, widzi wyraźnie, że tu chodzi nie tyle o odniesienie do ustawy – działającej lub wycofanej – co przede wszystkim do zadań, które konstytucyjnie przynależą Krajowej Radzie.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#JanuszKawecki">Przygotowując się do dzisiejszego spotkania, a mieliśmy dzisiaj swoje posiedzenie, od godziny 12.00… Wcześniej z Departamentu Prezydialnego zostało kierowane do Senatu pytanie, czy jakieś materiały związane z tym posiedzeniem będą przekazane. Bo wówczas moglibyśmy je wprowadzić na nasze posiedzenie i sformułowane zostałoby stanowisko Krajowej Rady. Jeszcze przed wyjściem z biura, przed wyjazdem, prosiliśmy o jeszcze jeden taki kontakt. Dostaliśmy informację, że nie ma żadnych materiałów. Ponieważ tutaj dostaliśmy… No ale one nie były przedmiotem naszej dyskusji, więc w imieniu Krajowej Rady stanowiska w odniesieniu do tej inicjatywy czy propozycji – pan zechciał nazwać to inicjatywą; tu jest to podpisane jako projekt ustawy – nie ma. Ale proces, który do dnia dzisiejszego przebiegał… Usłyszeliście państwo o nim z mojej relacji. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#AndrzejSabatowski">Czy mógłbym coś dodać?</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#BarbaraZdrojewska">Oczywiście. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejSabatowski">…Pan prezydent popierał stanowisko Krajowej Rady.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#BarbaraZdrojewska">Kto popierał?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#AndrzejSabatowski">Pan prezydent…</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#BarbaraZdrojewska">Prezydent Duda?</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#Glosyzsali">Tak, tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dobrze. Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#BarbaraZdrojewska">Myślę, że być może poprosimy o opinię pana prezydenta, na spotkaniu. Ja jeszcze raz przypominam, że to nie jest pierwsze czytanie. My w tej chwili decydujemy, czy przystępujemy do realizacji wyroku, czy też nie. Wszystko wskazuje na to, że być może będzie decyzja o rozszerzeniu…</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#BarbaraZdrojewska">Pan marszałek chciałby zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#BogdanBorusewicz">Chciałem, ale muszę iść na posiedzenie innej komisji.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#BarbaraZdrojewska">To proszę, oddaję głos. Krajowa Rada już przedstawiła swoją opinię.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#BarbaraZdrojewska">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Borusewicza.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#BogdanBorusewicz">Ja uważam, że te wszystkie uwagi… że lepiej wrócić do pierwotnych zapisów ustawy. Sprawa konkursu itd. Zgadzam się z tym. Ale o ile mi wiadomo, to Regulamin Senatu został zmieniony w taki sposób, że przy rozpatrywaniu wyroków Trybunału Konstytucyjnego – robimy to w trybie sprawnym, dość szybkim – nie możemy, że tak powiem, wychodzić poza wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Jeżeli w tej sprawie nastąpiły jakieś zmiany regulaminu… Ja bym chciał usłyszeć od legislatora, czy jakieś nastąpiły, czy może moja pamięć zawodzi. Wydaje mi się, że przepis regulaminu mówi, że nie możemy wychodzić poza wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Uważam, że w pierwszej kolejności trzeba ten wyrok zrealizować, a potem myśleć o inicjatywie ustawodawczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#BarbaraZdrojewska">Ja jeszcze raz podkreślam, że jeżeli zmiana władz w spółkach nastąpiłaby tak szybko, w ciągu 3 miesięcy… No, byśmy chcieli, żeby ona się odbyła na takich zasadach, jakie bywały dotychczas, a nie tych, które potem zostały wprowadzone. Nie wiemy, jaka w tej sprawie jest intencja ministra Glińskiego, ale mam nadzieję, że na następnym posiedzeniu, być może wspólnym z Komisją Ustawodawczą, będziemy mieli na ten temat opinię.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#BarbaraZdrojewska">Wracając do pytania zadanego przez pana marszałka do pana legislatora, chciałabym poprosić o wymienienie elementów, jakie dodalibyśmy do tego projektu. Czy możemy to zrobić?</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#BarbaraZdrojewska">Od Krajowej Rady nie uzyskałam odpowiedzi – za chwilę państwu oddam głos – czy te terminy są do zrealizowania, tzn. czy możliwe jest w 3 miesiące od dnia wejścia ustawy zorganizowanie tych wszystkich konkursów. Państwo macie wieloletnie doświadczenie jako Krajowa Rada…</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#BarbaraZdrojewska">Tak. Czy to jest możliwe, czy też należy coś tutaj zmienić, nie wiem, wejście ustawy w życie przesunąć, przesunąć te terminy?</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#BarbaraZdrojewska">Oddaję głos panu legislatorowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#MarekJarentowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#MarekJarentowski">Jeśli chodzi o przepis regulaminu, to pamięć pana marszałka nie zawodzi. Rzeczywiście jest takie ograniczenie, że wykonując wyrok, musimy się odnosić ściśle do tej materii, która została zakwestionowana przez Trybunał. Niemniej jednak ta procedura senacka nie przesądza, do której z poprzednich wersji wracamy. Możemy wrócić do jednej z poprzednich wersji co do powoływania organów, możemy też stworzyć nową – to wszystko będzie mieściło się w ramach wykonania wyroku. Tak więc nie musimy wracać do stanu prawnego, który obowiązywał bezpośrednio przed nowelizacją. To po pierwsze.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#MarekJarentowski">Po drugie, w praktyce my teraz nie jesteśmy na etapie wykonania wyroku. Wyroki wykonuje Komisja Ustawodawcza, która w poprzedniej kadencji się tego nie podjęła czy też informacja nie została skierowana w ogóle do członków komisji… Biuro Legislacyjne dostało zlecenie od pani przewodniczącej, by przygotować informację. My w zasadzie nie musieliśmy przygotować nowej, bo jest z poprzedniej… Tryb wykonywania wyroków tym bardziej nie ogranicza Komisji Ustawodawczej, a później Senatu, jeśli to trafi na obrady plenarne. Tak że możemy ograniczyć się do minimum, ale nie ma przeszkód do tego, by dotknąć także innych materii, które komisja uzna za wymagające zmiany.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#BarbaraZdrojewska">Pan dyrektor jeszcze, jednym zdaniem.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#MirosławWróblewski">Ja tylko jedno słowo. Panie Marszałku, jeżeli można… Trybunał Konstytucyjny oceniał przepisy tzw. małej nowelizacji, uchylające te przepisy dotyczące konkursów, kadencyjności i przesłanek odwołania. Tak że wyrok dotyczy tego w sposób bezpośredni, a w pośredni sposób dotyczy Rady Mediów Narodowych. Ja oczywiście nie jestem legislatorem, ale w moim przekonaniu nie stałoby nic na przeszkodzie, by…</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#BarbaraZdrojewska">Mam prośbę o przedstawienie, co ewentualnie moglibyśmy dodać. Chodzi o to, co było wcześniej, ale zostało uchylone, czyli konkursy…</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#MarekJarentowski">Ja tutaj zgadzam się z panem dyrektorem, może po prostu inaczej zrozumieliśmy pytanie. Ja mówiłem raczej na temat tego, czy możemy wrócić do wersji konkursowych. Tu, jak widzimy, jest nie tyle powrót do stanu poprzedniego, co, że tak powiem, zamiana rady mediów na Krajową Radę. Tutaj komisja ma szerokie pole manewru.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#MarekJarentowski">A jeśli chodzi o to, co jeszcze można zrobić, to, jak wspomniałem właśnie w tej chwili, można wprowadzić ten tryb konkursowy. Czy to będzie tryb konkursowy, który obowiązywał w poprzednich latach – nie pamiętam, czy był jeden, czy ich było więcej – czy…</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#MarekJarentowski">Tak. Można też jakiś nowy mechanizm konkursowy sformułować. To jest pierwsza rzecz.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#MarekJarentowski">I druga rzecz, też do zastanowienia. Padła tutaj taka propozycja, czy jednak nie zachować Rady Mediów Narodowych, która przedstawiałaby Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji… Od strony formalnoprawnej czy konstytucyjnej jest to dopuszczalne prawdopodobnie, natomiast od strony pewnej ekonomiki… No, wtedy jedyną rolą specjalnie w tym celu utworzonego organu byłoby przedstawianie kandydatów na członków zarządów. W praktyce nie tworzy się jakiegoś organu jedynie po to, żeby przedstawiał kandydatów na członków innemu organowi, w liczbie dwukrotnie wyższej, za mało kompetencji jest… My przedstawiliśmy taką propozycję, która nie przewiduje tego organu.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#MarekJarentowski">Do zastanowienia jest też to, czy… Kluczowa z punktu widzenia wyroku jest ta niezależność Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji… nie tyle niezależność, ale pewien jej udział w powoływaniu członków rady nadzorczej i zarządu. Wyrok częściowo został wykonany, bo przywrócono przepis, który precyzuje, kiedy można odwołać członków zarządu, natomiast nie precyzuje się, kiedy można odwołać członków rady nadzorczej. Tam jest zupełna dowolność, tak że jest tu zróżnicowanie. Trybunał nie kładł nacisku na to, żeby wszystkie te organy były powoływane w taki sam sposób, tak że być może można zostawić Krajowej Radzie nieco liberalniejszy sposób powoływania i odwoływania członków rady nadzorczej, a nie zarządu, albo odwrotnie, przy wpływie jeszcze innego organu. Tak więc pole manewru jest bardzo duże. To od komisji będzie zależało, który z tych wariantów wybierze.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#MarekJarentowski">A co do terminów, to są to terminy nie tyle wymyślone przez Biuro Legislacyjne, co takie, które najczęściej stosuje się w przypadku zmian ustrojowych, powoływania nowych organów. Stąd te 3 miesiące czy 14 dni, jeśli chodzi o wejście w życie, się tu wzięły. Jeśli będą takie propozycje, to można je odpowiednio wydłużyć albo skrócić.</u>
<u xml:id="u-17.7" who="#MarekJarentowski">I jeszcze jedna rzecz, typowo proceduralna. Nie ma przeszkód, by tę propozycję, którą tu przedstawiło Biuro Legislacyjne, już dzisiaj komisja przedstawiła jako projekt Senatowi. Ja do tego nie namawiam, to jest decyzja komisji. Wtedy rozpocznie się oficjalna droga ustawodawcza i projekt trafi do konsultacji, a po tych konsultacjach, szerokich, komisja będzie miała pole manewru co do wyboru odpowiednich zapisów, bo różne organy i podmioty przedstawią w ramach tych konsultacji różne propozycje. Można również pozostać w tej fazie takiej nieoficjalnej, powiedzmy, czyli komisja nie czyni tego jeszcze własnym projektem, ale formułuje pytania do różnych podmiotów i instytucji, organizacji społecznych, które miałyby wysondować, jaki wariant wykonania wyroku byłby najbardziej optymalny.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#BarbaraZdrojewska">Jeszcze tylko jedno pytanie. Czy to wyczerpuje, zapewnia udział Krajowej Rady w zatwierdzaniu statutów, czy też musielibyśmy takie rozwiązanie dodatkowo wprowadzić?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#MarekJarentowski">W jednym z przepisów zastępuje się Radę Mediów Narodowych… Na pewno jest to art. 3 w tej propozycji. Chciałbym też podać dokładnie, o który artykuł nowelizowanej ustawy chodzi… To znaczy… Dobrze, żeby nie wstrzymywać w tej chwili prac, powiem, że na pewno jest to załatwione.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#BarbaraZdrojewska">Czyli w art. 3 mamy załatwioną też zmianę statutów, co nie wynika tak bezpośrednio z treści… No ale prawnie wynika.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym jeszcze poprosić o bardzo krótką opinię Krajowej Rady co do tych terminów podanych tutaj. Chodzi o te 3 miesiące na zorganizowanie tych wszystkich konkursów. Czy państwo chcielibyście przedstawić nam również opinię, która dotyczy sposobu powoływania tych osób? Moglibyśmy to po prostu włączyć do projektu tej ustawy, konsultując to z państwem. Wydaje mi się – mówię w swoim imieniu, zaraz poproszę o opinię kolegów i koleżanki – że nie ma sensu powrót do… Państwo proponowali, żeby Rada Mediów Narodowych proponowała Krajowej Radzie kandydatów. To jest mnożenie bytów i moim zdaniem nie ma to sensu. To jakoś działało przez lata, było dobrze prowadzone przez Krajową Radę w takim sensie, że nie było potrzebny do tego jakiś dodatkowy organ.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#BarbaraZdrojewska">Tak że proszę powiedzieć, czy państwo chcielibyście przedstawić nam w krótkim czasie, bo chcielibyśmy zamknąć ten wstępny proces 2 lipca ewentualnie… Czy państwo chcieliby – do 2 lipca, do naszego posiedzenia, czy, powiedzmy, do 1 lipca, troszkę wcześniej – przedstawić nam propozycję dotyczącą formuły konkursów? Może byłaby ona… Decyzję podejmiemy oczywiście we własnym zakresie, ale będziemy liczyli na państwa opinię. Czy to jest możliwe?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JanuszKawecki">Pani Przewodnicząca, w odniesieniu do tej pierwszej części dyskusji, w której szczególnie celnie podniósł pan marszałek, że te wszystkie działania legislacyjne związane z dostosowaniem do wyroku powinny obejmować to, co wiąże się z tym wyrokiem… My w piśmie już z 2017 r. do pana wicepremiera pisaliśmy, podkreślaliśmy fakt, że w ocenie Trybunału Krajowa Rada ma mieć pozycję dominującą w ramach ukształtowanego przez ustawodawcę modelu funkcjonowania radiofonii i telewizji. To jest cytat z samego wyroku. Model, jaki zostanie ukształtowany, a wtedy był ukształtowany w taki sposób, jaki znamy z ustawy obecnie obowiązującej… Na końcu tego procesu powinna się znaleźć decyzja Krajowej Rady. I wtedy spełnione będą warunki konstytucyjne.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#JanuszKawecki">A jeśli chodzi o terminy, to w tym momencie trudno mi, a także nam, bo nie mieliśmy w tej sprawie wymiany poglądów między sobą, mówić o tych terminach. Dla przypomnienia tylko powiem, że jeśli ogłaszamy konkurs na przyznanie koncesji na wolną częstotliwość, to w samym ogłoszeniu jest zapisany termin 45 dni – dla tych, którzy się starają. Potem w procedurze rozpatrzenia… Myślę, że w takim przypadku podejmowanie rozmów z kandydatami też odpowiednio długo musi trwać. Przed tym jeszcze jest ogłoszenie… To tylko przykład innego typu, innego rodzaju konkursów, które są ogłaszane. Tak że nie chciałbym tutaj odnosić się do tego, czy to mają być 4 miesiące, czy 3 miesiące, bo tego… Chcieliśmy dzisiaj podjąć, jak już mówiłem poprzednio, rozmowę na temat propozycji, jaka u państwa powstaje, ale ponieważ nie dostaliśmy jej, nie odbyliśmy w tej sprawie naszego posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#JanuszKawecki">Pani Przewodnicząca, tak jak każdy organ Sejmu, Senatu, ma prawo zwrócić się do Krajowej Rady o taką czy inną opinię. Myślę, że w tym zakresie ani nie możemy mówić „proszę się do nas nie zwracać”, ani nie możemy mówić „proszę się do nas zwrócić”…</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#BarbaraZdrojewska">Ale to jest oczywiste.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#JanuszKawecki">… bo to jest państwa uprawnienie. Jak będzie uprawnienie zrealizowane, to będzie i odpowiedź. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#BarbaraZdrojewska">Ale to my o tym wiemy. Ja tylko pytałam, czy jesteście państwo w stanie dostarczyć nam opinię do dnia 2 lipca. Nie otrzymałam odpowiedzi, tak że… Oczywiście, że nie musimy państwa pytać, to prawda.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#BarbaraZdrojewska">Zwracam uwagę, że w sentencji wyroku jest napisane, iż to do ustawodawcy należy tak naprawdę określenie… że ustawodawca może wprowadzić pewne zasady dotyczące sposobu powoływania…</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#BarbaraZdrojewska">Tak…</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#Gloszsali">W warunkach konkursowych…</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#BarbaraZdrojewska">Tu nie chodzi o warunki konkursowe, tylko o to, czy w tej ustawie to zamieścić…</u>
<u xml:id="u-22.6" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
<u xml:id="u-22.7" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, mamy już jasność. Bardzo dziękuję za te wypowiedzi.</u>
<u xml:id="u-22.8" who="#BarbaraZdrojewska">Teraz proszę państwa senatorów o zabranie głosu.</u>
<u xml:id="u-22.9" who="#BarbaraBorysDamięcka">Ja się zgłaszałam jeszcze przed marszałkiem…</u>
<u xml:id="u-22.10" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#BarbaraBorysDamięcka">…ale, jak rozumiem, marszałek w naszej komisji ma zawsze pierwszeństwo, w związku z czym nie protestowałam.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#BarbaraBorysDamięcka">Zanim powiem parę słów, chciałabym się upewnić – i tutaj mam pytanie do pana legislatora – że art. 5 tej propozycji, który mówi, że „znosi się Radę Mediów Narodowych” oznacza to, co jest tu napisane.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#MarekJarentowski">Tak.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#BarbaraBorysDamięcka">Rada Mediów Narodowych przestaje istnieć. Tak?</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#BarbaraZdrojewska">Tak.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#BarbaraBorysDamięcka">Umiera śmiercią naturalną… Chwała Bogu, dobrze. Bo to jest rzecz najważniejsza. Chodzi o to, żeby nikt nie wysnuwał na podstawie tych zapisów wniosków, że w związku z wyrokiem Trybunału przenosi się tylko jakiś przepis dotyczący powoływania, a reszta zostaje bez zmian i Rada Mediów Narodowych funkcjonuje, działa, chociaż nie wiadomo, na jakiej zasadzie. Myślę, że uchylenie ustawy o Radzie Mediów Narodowych, która do tej pory obowiązywała… Ona jest skandaliczna, niegodna… Żaden legislator, nawet ktoś, kto dopiero myśli o tym, żeby zacząć studiować prawo… Z takimi uchybieniami prawnymi, z takimi błędami i z takimi brakami, jakie są w tej ustawie, to ja się jeszcze w Senacie nie spotkałam, a jestem tutaj kilkanaście lat. To po pierwsze.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#BarbaraBorysDamięcka">Po drugie, jak rozumiem, zaprzestaną pracować, dzięki Bogu, wspaniali – w cudzysłowie to mówię – pan Czabański, pani od środkowego palca itd. Zaprzestaną pełnić swoje obowiązki i pobierać olbrzymie pieniądze w tej sytuacji. Tak? Ja patrzę na pana… Tak będzie, jeżeli taka ustawa zostanie przyjęta i Rada Mediów Narodowych podlegać będzie likwidacji. Tak? To jest jakby najważniejsze.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#BarbaraBorysDamięcka">Chciałabym powiedzieć, że Rada Mediów Narodowych to był sztuczny twór, jakiś elektron stworzony głównie dla pana Czabańskiego i, jak mówię, pani od środkowego palca, który sobie krążył w przestrzeni prawnej, wyciągając z Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji szereg uprawnień, które ta Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji posiadała i które się jej prawnie należały. Rozumiem, że w całym zakresie… My tutaj zastanawiamy się nad tym przepisem, nad którym pracował Trybunał, ale, jak rozumiem, wszystkie inne kompetencje, które zostały wyciągnięte z Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, tenże organ ponownie będzie miał i zacznie funkcjonować jako jedyny organ, któremu podlegają wszystkie sprawy związane z mediami. To uporządkuje w jakiś sposób ten chaos w naszej…</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#BarbaraBorysDamięcka">Obraziłam pana, który wyszedł, mówiąc…</u>
<u xml:id="u-23.9" who="#Gloszsali">Nie, nie.</u>
<u xml:id="u-23.10" who="#BarbaraBorysDamięcka">Myślałam, że pan wyszedł, bo go obraziłam… Ale chyba nie obraziłam, tak mi się wydaje.</u>
<u xml:id="u-23.11" who="#BarbaraZdrojewska">Pan jest z Krajowej Rady, a nie z rady mediów.</u>
<u xml:id="u-23.12" who="#BarbaraBorysDamięcka">Chciałabym jeszcze zwrócić uwagę, skoro państwo będą przygotowywać przepisy, które dadzą podstawy do powołania… że z ustawy o radiofonii i telewizji z biegiem lat, od momentu, kiedy ona była procedowana, pouciekało bardzo dużo ważnych słów – zostały one wykreślone, pominięte itd. – a mianowicie słowa o apolityczności. I chciałabym na to zwrócić szczególną uwagę. Nawet jeżeli państwo zadecydujecie o konkursie, to… Jeżeli mogę podpowiedzieć, jako przesłankę, jeżeli mamy nad tym…</u>
<u xml:id="u-23.13" who="#BarbaraZdrojewska">Przepraszam, ale to my zadecydujemy, czy wprowadzamy konkursy, czy kadencje. To my zdecydujemy, co wpisujemy do tego projektu.</u>
<u xml:id="u-23.14" who="#BarbaraBorysDamięcka">Ja uważam, że konkursy jak najbardziej powinny być wprowadzone, bo regulamin konkursu określa, kto na dane stanowisko i do danego zadania powinien przystąpić, jakie ma spełniać warunki itp. Jednocześnie chodzi mi o to, żeby czuwać nad tym, by Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zaznaczyła, że to nie jest praca dla polityków. Bo to nie jest praca dla polityków – to jest praca dla fachowców, to jest praca dla tych, którzy mają zadbać o to, żeby prawidłowo funkcjonowały media. I to jest dla mnie rzecz najważniejsza. Ja mam zamiar postulować – to nie dotyczy tego punktu, tej materii – zajęcie się nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji, szczególnie jeśli chodzi o rady programowe. Chodzi o to, żeby wreszcie w ustawie o radiofonii i telewizji było jednoznacznie określone, że członkami rad programowych nie mogą być ludzie zajmujący się polityką ani reprezentujący polityków, tylko to muszą być fachowcy i zawodowcy apolityczni. Tylko wtedy rady programowe naprawdę mogą realizować swoje zadania. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#BarbaraZdrojewska">Oczywiście podzielam opinię pani marszałek w całej rozciągłości, tylko obawiam się, że jeżeli to uwzględnimy, tak daleko się posuniemy, to z całą pewnością zostanie to odrzucone w Sejmie, co oczywiście nie przeszkadza nam w składaniu takiej propozycji. Dzisiaj skupmy się na wyroku i ewentualnie określeniu zasad konkursu.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#BarbaraBorysDamięcka">…Problemem, o którym dzisiaj rozmawiamy… Chodzi o to, żebyśmy zabrali się za nowelizację ustawy o radiofonii i telewizji. To jest zupełnie odrębna sprawa, ale nadmieniam, że mankamentem, elementem złego funkcjonowania mediów publicznych jest właśnie to, że są one upolitycznione.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#BarbaraZdrojewska">Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji mogłaby, jeżeli przywrócilibyśmy te prawa do rozstrzygania, określać warunki konkursu itd., ale dopóki tego nie będzie w ustawie, to… Nie wiem też, czy chciałaby tego.</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#BarbaraZdrojewska">Jeszcze pani senator Matecka. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#EwaMatecka">Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#EwaMatecka">Szanowni Państwo, kiedy omawiamy dzisiaj wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który wskazuje na wiele zapisów niekonstytucyjnych w tej nowelizacji, odnoszę takie wrażanie, że mówimy również o misji mediów publicznych. Cechować je powinno kilka takich bardzo ważnych słów jak wolność, rzetelność, uczciwość, pluralizm, apolityczność. Jakże trudno, o czym przekonaliśmy się na jednym z ostatnich posiedzeń Senatu, jest pełnić tę misję publiczną przez media publiczne przy takiej strukturze władzy w mediach publicznych, jaką wprowadziła ta nowelizacja, w szczególności przy takim upolitycznieniu tego nowego tworu, jakim jest Rada Mediów Narodowych. Twór taki chyba nie jest znany w innych krajach europejskich, o ile się nie mylę, a jeżeli się mylę, to proszę mnie sprostować. W związku z tym uważam, że zainicjowanie, projekt ustawy o uchyleniu ustawy o Radzie Mediów Narodowych, a de facto o likwidacji Rady Mediów Narodowych, jest jak najbardziej w tej sytuacji potrzebny. W świetle ostatnich wydarzeń w kontekście roli mediów publicznych, o czym też mówiliśmy w Senacie, jest to jak najbardziej oczekiwane. To może być również pierwszym krokiem do nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#EwaMatecka">Proponuję, Pani Przewodnicząca, aby z naszej komisji wyszedł taki wariant projektu tej ustawy, który będzie przewidywał wszystkie okoliczności, a zatem także konkursy itd., i który przywróci poprzednią czy po prostu dobrą jakość ustawy o radiofonii. Uważam, że konsultacje, które będą towarzyszyły tworzeniu tego projektu, że są jak najbardziej potrzebne, uzasadnione – być może, a raczej z pewnością wniosą coś ważnego i ciekawego do tej ustawy.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#EwaMatecka">Tak więc w całości popieram podjęcie tej inicjatywy, mając na uwadze to, że wreszcie podejmujemy się realizacji tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, wyroku sprzed 4 lat, bo on jest z 13 grudnia 2016 r. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym zwrócić uwagę, że z 2 powodów się tego podejmujemy. Po pierwsze, marszałek Grodzki przesłał to do komisji kultury. W poprzedniej kadencji było to wysłane do Komisji Ustawodawczej i ona po prostu… No, nie zostało to zrealizowane, nie było takiej woli politycznej, żeby się tym zająć.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#BarbaraZdrojewska">Czy jeszcze ktoś z senatorów chciałby zabrać głos? Nie.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#BarbaraZdrojewska">To proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#ElżbietaWięcławskaSauk">Chciałabym powiedzieć, że oczywiście była próba nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji. O ile pamiętam, a byłam wtedy w Sejmie czy w Senacie, już nieważne… W każdym razie przygotowywała nową ustawę pani poseł Katarasińska. Co z tą nowelizacją? Nie wiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#BarbaraZdrojewska">Nie wiem, pewnie to samo, co z naszym projektem ustawy anty-COVID albo tym dotyczącym kobiet z rocznika 1953, który leży w Sejmie w tzw. zamrażarce…</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#BarbaraZdrojewska">Nie, nie. W Sejmie nie przechodzą na następną kadencję projekty, które nie są zakończone. Szkoda, ale niestety nie.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#JanuszKawecki">Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#JanuszKawecki">Odpowiadając na problem podniesiony przez panią senator Borys-Damięcką, powiem, że w art. 28a obecnie obowiązującej ustawy, który miałby być zmieniony art. 3 tej propozycji – w taki sposób, że zamiast słów „Rada Mediów Narodowych” należy wpisać „Krajowa Rada”… Jakie jest według dotychczas obowiązującej ustawy ukształtowanie rad programowych publicznej radiofonii i telewizji? Mają liczyć 15 osób, których powołuje – tak jest tu wpisane – Rada Mediów Narodowych. Z tego 10 członków rad programowych reprezentuje ugrupowania parlamentarne, a pozostałych 5 członków powołuje z grona osób legitymujących się dorobkiem i doświadczeniem w sferze…</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#JanuszKawecki">Już kończę, już kończę. Celowo podkreślam ten fakt, że narzucony jest sposób reprezentacji – te 10 osób ma reprezentować ugrupowania parlamentarne. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#ElżbietaWięcławskaSauk">Jeśli można, to ja jeszcze do tego dwa słowa. W radach programowych są nie tylko przedstawiciele stronnictw politycznych. Ja sama zetknęłam się z tym i wiem, że są tam przedstawiciele jakichś związków strażackich, jakichś… No wszystko co można, to tam jest.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#BarbaraBorysDamięcka">Ja bardzo przepraszam, ale ja się z państwem nie zgadzam. Możemy poświęcić odrębny czas dyskusję na temat rad programowych, ale… Ja nie zgadzam się na to, że opcje polityczne parlamentu dostają w zależności od wielkości daną liczbę miejsc w radzie programowej. To jest nie w porządku. Jeżeli trzymamy się tego zapisu… Jeżeli zapis ma być taki, że decyduje wielkość opcji politycznej, że ci najwięksi mają 5, 6 czy 10 miejsc… Abstrahuję w tej chwili od liczby tych miejsc. W takiej ustawie powinno być zapisane, że dokonuje się wyboru spośród fachowców, nie polityków, tylko zawodowców, ludzi reprezentujących świat kultury, dziennikarstwa, ekonomii itd. Dopóki tak nie będzie, dopóty będzie się wybierało polityków. Taka opcja musi być zapisana. A na tej zasadzie wybiera się polityków i pan to doskonale wie. Ja na posiedzeniu Rady Programowej Telewizji Polonia dwukrotnie wobec wszystkich państwa podnosiłam tę sprawę i zwracałam się do pana Dworczyka, czy nie wstyd mu, że będąc wysokim urzędnikiem państwowym, pełniąc taką funkcję, jest przewodniczącym ciała społecznego, jakim jest rada programowa. I pytałam go, czy nie powinien z tego zrezygnować, bez względu na to, czy był przedtem dziennikarzem, czy był reżyserem, czy był aktorem, czy kimkolwiek. Nie uchodzi, żeby przedstawiciel polityki, reprezentant rządu stał na czele rady programowej. Co pan Dworczyk mi wtedy odpowiedział? Że tak jest zapisane w ustawie o radiofonii i telewizji. I tak jest, pan sam to przytoczył. Ja uważam, że to powinno być absolutnie zmienione, że powinno być zaznaczone, że jeżeli politycy dostają prawo wyboru, to muszą wybrać nie politycznie, tylko zawodowo, fachowo, z uwzględnieniem dorobku twórczego w tych dziedzinach, które tworzą media. To jest dla dobra społeczeństwa, dla dobra tych mediów. I tyle.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#BarbaraZdrojewska">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#BarbaraZdrojewska">Chciałabym tylko przypomnieć, że jak mocno byśmy to zapisali, to i tak… Czasem ktoś, jest np. radnym z jakiegoś ugrupowania, nie uznaje tego za funkcję polityczną.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#BarbaraZdrojewska">No właśnie, trzeba by to zapisać.</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#BarbaraZdrojewska">Ja skonsultowałam się z panem legislatorem i mam taką propozycję. Jeżeli chcemy wpisać tu te konkursy, a myślę, że taka była intencja…</u>
<u xml:id="u-32.6" who="#komentarz">Wypowiedzi w tle nagrania</u>
<u xml:id="u-32.7" who="#BarbaraZdrojewska">Poczekaj Basiu, zaraz będzie głosowanie, zaraz będzie decyzja i chciałabym, żebyś była przy tym.</u>
<u xml:id="u-32.8" who="#BarbaraZdrojewska">Jeżeli nasza decyzja będzie taka, że uzupełniamy zapisy o te konkursy, a, jak rozumiem, taka jest wola komisji… W takim razie ja proponuję, że my przygotujemy te zmiany na następne posiedzenie komisji. A teraz, żeby już ruszyć z procedurą, przegłosujemy wniosek o podjęcie inicjatywy…</u>
<u xml:id="u-32.9" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-32.10" who="#BarbaraZdrojewska">W takim razie przystępujemy do prac legislacyjnych dotyczących projektu ustawy o uchyleniu ustawy o Radzie Mediów Narodowych. Ten projekt przedstawimy marszałkowi, uzupełnimy go na następnym posiedzeniu o te poprawki, o których mówiliśmy. I wtedy też, mam nadzieję, wysłuchamy opinii Krajowej Rady na te temat. Prześlemy do państwa wcześniej projekt, jeżeli będą państwo oczywiście chcieli.</u>
<u xml:id="u-32.11" who="#BarbaraZdrojewska">Kto jest za?</u>
<u xml:id="u-32.12" who="#komentarz">3</u>
<u xml:id="u-32.13" who="#BarbaraZdrojewska">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.14" who="#komentarz">1</u>
<u xml:id="u-32.15" who="#BarbaraZdrojewska">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-32.16" who="#komentarz">0</u>
<u xml:id="u-32.17" who="#BarbaraZdrojewska">Tak że projekt został skierowany do dalszych prac. Bardzo państwu dziękuję.</u>
<u xml:id="u-32.18" who="#Gloszsali">Sprawozdawca jeszcze.</u>
<u xml:id="u-32.19" who="#BarbaraZdrojewska">Czy mam być sprawozdawcą?</u>
<u xml:id="u-32.20" who="#Glosyzsali">Tak, tak.</u>
<u xml:id="u-32.21" who="#BarbaraZdrojewska">Tak? Dobrze. Dziękuję bardzo. Tak że ja będę sprawozdawcą komisji.</u>
<u xml:id="u-32.22" who="#BarbaraZdrojewska">Zamykam posiedzenie komisji. Dziękujemy.</u>
<u xml:id="u-32.23" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 12</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>