text_structure.xml
38.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#WitoldCzarnecki">Dzień dobry państwu. Otwieram 146. posiedzenie Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Witam państwa posłów i zaproszonych gości. Stwierdzam kworum. Stwierdzam przyjęcie protokołów z następujących posiedzeń Komisji – 127 i 129–138 z uwagi na niewniesienie wobec nich zastrzeżeń.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#WitoldCzarnecki">Witam bardzo serdecznie w składzie Komisji pana posła Jacka Kozaczyńskiego – nowego członka Komisji. Bardzo serdecznie witamy.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#WitoldCzarnecki">Porządek dzisiejszego posiedzenia to rozpatrzenie informacji ministra nauki i szkolnictwa wyższego o instrumentach wsparcia badań i innowacji w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Powyższy porządek członkowie Komisji otrzymali.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#WitoldCzarnecki">Czy są uwagi do porządku dziennego posiedzenia? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#WitoldCzarnecki">Stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek dzienny posiedzenia bez zmian.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#WitoldCzarnecki">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, pana profesora Włodzimierza Ducha, o zreferowanie tematu.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#WłodzisławDuch">Może tylko zwrócę uwagę na to, że mam nietypowe imię – Włodzisław. Ciągle w dokumentach jest ono mylone. Nie Włodzimierz, tylko Włodzisław.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WitoldCzarnecki">Bardzo przepraszam.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#WłodzisławDuch">To się ciągle zdarza, więc po prostu zwracam uwagę, żeby w zapisie było prawidłowo, tak? Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#WłodzisławDuch">Proszę państwa, to jest informacja naszego ministerstwa na temat instrumentów wsparcia badań i innowacji w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój, czyli POIR oraz w Programie Operacyjnym Wiedza, Edukacja, Rozwój (POWER). W tej chwili stan negocjacji w zakresie badań i innowacji wygląda tak, że w dniu 21 maja została przyjęta przez Komisję Europejską umowa partnerstwa, która – jak państwo wiedzą – określa zasady wydatkowania środków unijnych na lata 2014–2020 w Polsce.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#WłodzisławDuch">W lipcu odbyła się pierwsza tura negocjacji POIR z przedstawicielami KE. We wrześniu została przekazana KE poprawiona wersja dokumentu dotyczącego POIR, która uwzględniała uwagi KE. Kolejna tura negocjacji odbyła się w dniach 12–14 listopada. W dniu 19 grudnia poprawiona wersja znowu trafiła do KE.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#WłodzisławDuch">W dniu 18 grudnia KE zatwierdziła POWER. Ten program obejmuje wsparcie szkolnictwa wyższego.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#WłodzisławDuch">We wrześniu i październiku ubiegłego roku były też prowadzone negocjacje dotyczące regionalnych programów operacyjnych (RPO). Poprawione wersje tych programów zostały przekazane KE w celu ich zatwierdzenia. W grudniu 2014 r. KE zaakceptowała część tych programów. To są programy dla województw dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, opolskiego, śląskiego i wielkopolskiego, czyli 7 z 16.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#WłodzisławDuch">Mamy założenia związane z programowaniem wsparcia badań i innowacji w latach 2014–2020. Otóż – zgodnie z umową partnerstwa – na finansowanie badań i innowacji w nowej perspektywie 2014–2020 przeznaczonych zostanie 11 mld euro. Najwięcej środków będzie w ramach POIR – 8,6 mld euro. W RPO będzie prawie 2,5 mld euro – 2,47 mld. Przy programowaniu działań w zakresie badań i innowacji przyjęto zasadę, że środki z funduszy strukturalnych powinny w jak największym stopniu przekładać się na realne korzyści dla gospodarki i społeczeństwa, czyli przyczyniać się do współpracy nauki z biznesem. Powinny one zwłaszcza motywować i stymulować prywatne firmy, które mogą przeznaczyć środki na badania bezpośrednio z przemysłu.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#WłodzisławDuch">Przy programowaniu wsparcia w ramach POIR i RPO przyjęto następujące założenia, na których się nasze negocjacje opierały. Jest to ograniczenie inwestycji w infrastrukturę badawczą, która w znacznej mierze została już w poprzednim okresie rozwinięta i koncentracja na optymalnym wykorzystaniu infrastruktury, która została sfinansowana w latach 2007–2013. Chodzi też o rozwój kadr sektora nauki, zwłaszcza kadry, która prowadzi badania w przedsiębiorstwach i zwiększenie umiędzynarodowienia polskiej nauki.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#WłodzisławDuch">Mamy szereg działań komplementarnych do funduszy strukturalnych, czyli takie programy, jak „Horyzont 2020”, a w nim szczególne te, które mają wspierać programy określane ogólnie hasłem widening, czyli poszerzania udziału krajów, które później dołączyły do Unii Europejskiej w programach dotyczących nauki europejskiej. W szczególności chodzi o program Teaming for Excellence, który jest w tej chwili już w drugiej fazie oceny.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#WłodzisławDuch">W programie POIR planowane są cztery osie priorytetowe, które określają instrumenty wsparcia badań i innowacji. Dwie z nich to są osie, w których instytucją pośredniczącą jest Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Są to osie I i IV.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#WłodzisławDuch">W ramach I osi priorytetowej POIR mamy wsparcie prowadzenia prac badawczo-rozwojowych przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowo-przemysłowe. Tutaj budżet wynosi 3,85 mld euro. Przewiduje się wsparcie na rzecz projektów badawczo-rozwojowych przedsiębiorstw. Ma to także obejmować cały cykl, czyli od pomysłu do rynku. Dotychczas pewne elementy, czy pewne etapy, było trudno finansować. Dlatego w pilotażowym programie będzie realizowana szybka ścieżka wsparcia – decyzja o przyznaniu wsparcia będzie wydawana w ciągu 60 dni od złożenia wniosku. Planowane jest również prowadzenie prac badawczo-rozwojowych z udziałem funduszy kapitałowych, np. w takich programach pilotażowych jak BRIdge: Badanie Rozwój Innowacje, w których mówimy o kapitale wysokiego ryzyka, czyli venture capital, którego dotychczas nie było w naszym systemie. Projekty badawczo-rozwojowe będą się wpisywać w programy sektorowe, które NCBiR tworzy w różnych dziedzinach.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#WłodzisławDuch">W IV osi priorytetowej są programy związane ze zwiększaniem potencjału naukowo-badawczego. Ich budżet wynosi 1,22 mld euro. Przewiduje się wsparcie strategicznych programów dla gospodarki, które wzmacniają współpracę jednostek naukowych z biznesem, oraz regionalnych agend badawczych, czyli programów finansujących badania i wpisujących się w inteligentne specjalizacje regionalne. To jest w regionach uznane za priorytet, jeśli chodzi o współpracę nauki, przemysłu i przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#WłodzisławDuch">Mamy tutaj też wirtualne instytuty badawcze. To mają być nowoczesne struktury – takie, które integrują jednostki naukowe i wzmacniają ich współpracę naukową. Wiąże się to z powstawaniem sieci współpracujących ze sobą jednostek. Mamy też międzynarodowe agendy badawcze, czyli nowe podmioty, które mają prowadzić badania na najwyższym światowym poziomie w ścisłej współpracy z renomowanym partnerem zagranicznym.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#WłodzisławDuch">Jest to część działań komplementarnych w programie „Horyzont 2020”. Mogą być one związane z programami Teaming of Excellence. Mamy też infrastruktury badawczo-rozwojowe, które znajdują się na liście nazywanej „Polską mapą drogową infrastruktury badawczej”. Jest to wyłoniona w dwóch konkursach lista projektów dotyczących dużej infrastruktury badawczej.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#WłodzisławDuch">Mamy też rozwój kadry sektora, m.in. poprzez realizację projektów zespołowych albo projektów prowadzonych przez wybitnych uczonych z zagranicy i doświadczonych polskich naukowców, jak też realizację projektów wspierających młodych naukowców, tworzenie platform wymiany doświadczeń przez szkolenia, kursy i warsztaty.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#WłodzisławDuch">W RPO przewiduje się wsparcie działalności badawczo-rozwojowej i wdrożeniowej przedsiębiorstw oraz ograniczone wsparcie infrastruktury badawczej. Ma być ono ograniczone tylko do projektów, które służą gospodarce i które są uzgadniane w kontraktach terytorialnych przez urzędy marszałkowskie z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju oraz NCBiR.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#WłodzisławDuch">W II i III osi POIR przewidziane zostały do realizacji takie działania, dla których instytucją pośredniczącą jest Ministerstwo Gospodarki. Te działania obejmują przede wszystkim wsparcie wdrożeń w postaci instrumentów zwrotnych, np. kredytu technologicznego, otwartych innowacji, instytucji otoczenia biznesu oraz wsparcia procesu umiędzynarodowienia.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#WłodzisławDuch">Założenia związane z programowaniem wsparcia na rzecz szkolnictwa wyższego obejmują – zgodnie z umową partnerstwa – finansowanie poprzez POWER. W nowej perspektywie finansowej będzie na to przeznaczone 4,69 mld euro. W ramach programu POWER jedna z osi priorytetowych będzie w szczególności dedykowana szkolnictwu wyższemu. To jest oś III – Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju. Na działania w ramach tej osi, pozostające w dyspozycji MNiSW, planowany jest 1,253 mld euro, łącznie z Europejskim Funduszem Społecznym i wkładem krajowym.</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#WłodzisławDuch">W nowej perspektywie finansowej 2014–2020 działania z zakresu szkolnictwa wyższego będą finansowane jedynie z poziomu centralnego w ramach POWER. W ramach środków z nowej perspektywy przewidziane jest również wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w zakresie infrastruktury szkół wyższych. Będzie to możliwe wyłącznie na rzecz wybranych inwestycji, które są przewidziane do realizacji w odniesieniu do kierunków i działań wynikających z inteligentnych specjalizacji lub strategii rozwoju regionalnego, w odpowiedzi na zidentyfikowane deficyty w tym zakresie, które będą poparte stosownymi analizami. Obecnie MNiSW we współpracy z MIR pracuje nad procedurą oceny projektów infrastruktury dydaktycznej, które są planowane do realizacji w ramach EFRR na lata 2014–2020.</u>
<u xml:id="u-4.18" who="#WłodzisławDuch">W ramach tejże osi priorytetowej planowana jest też realizacja takich celów szczegółowych, jak podnoszenie kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym, odpowiadających potrzebom gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa Jest tu planowane wsparcie na rzecz realizacji projektów kształcenia o profilu ogólnoakademickim, ale też o profilu praktycznym, dostosowanych do potrzeb gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa. Planowane jest podnoszenie kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym, w obszarach kluczowych dla gospodarki i rozwoju kraju, które określane są na podstawie analiz i prognoz potwierdzających potrzebę rozwijania określonych kompetencji w konkretnych obszarach oraz w związku z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez pracodawców. Mamy też plany wspierania świadczenia wysokiej jakości usług przez takie instytucje, jak akademickie biura karier, wspomagające studentów w rozpoczynaniu aktywności zawodowej na rynku pracy. Chodzi o rozwój ofert uczelni w zakresie realizacji trzeciej misji, jako forum aktywności społecznej.</u>
<u xml:id="u-4.19" who="#WłodzisławDuch">W założeniach jest również zwiększanie jakości i efektywności kształcenia na studiach doktoranckich – tworzenie i realizacja wysokiej jakości interdyscyplinarnych programów studiów doktoranckich o zasięgu krajowym lub międzynarodowym. Przygotowano międzynarodowy program studiów doktoranckich prowadzonych przez podstawowe jednostki organizacyjne uczelni, wspólnie z innymi jednostkami naukowymi. W szczególności chodzi o programy studiów doktoranckich, które są kluczowe dla gospodarki i społeczeństwa, które wspierają innowacyjność kraju oraz zapewniają możliwości transferu i komercjalizacji rezultatów osiągniętych w ramach studiów doktoranckich.</u>
<u xml:id="u-4.20" who="#WłodzisławDuch">W planach mamy też poprawę dostępności międzynarodowych programów kształcenia dla osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym z Polski oraz dla cudzoziemców. Przewidywane jest: wsparcie na rzecz realizacji programów kształcenia w językach obcych, skierowanych zarówno do studentów z Polski, jak i do cudzoziemców; realizacji międzynarodowych programów studiów oraz międzynarodowych szkół letnich; włączania wykładowców z zagranicy, którzy mają osiągnięcia w pracy naukowej, zawodowej lub artystycznej, a także wprowadzanie programów kształcenia w polskich uczelniach i procesów, w których będą mogły one uzyskać zagraniczne akredytacje. Chodzi też o uczestnictwo wybitnie zdolnych studentów w międzynarodowych konkursach lub zawodach.</u>
<u xml:id="u-4.21" who="#WłodzisławDuch">Mamy też wsparcie zmian organizacyjnych i podniesienie kompetencji kadr w systemie szkolnictwa wyższego. Planowane jest wsparcie w zakresie wdrażania zmian w zarządzaniu procesem kształcenia, procesów konsolidacji uczelni, działań podnoszących kompetencje dydaktyczne kadr uczelni m.in. w zakresie innowacyjnych umiejętności dydaktycznych, posługiwania się profesjonalnymi bazami danych i wykorzystania ich w procesie kształcenia, prowadzenia dydaktyki w języku obcym, działań podnoszących kompetencje zarządcze kadr kierowniczych i administracyjnych uczelni.</u>
<u xml:id="u-4.22" who="#WłodzisławDuch">Jak państwo widzą, jest cały szereg działań. Większość z nich jest bardzo ściśle związana z rozwojem gospodarczym. Wszelkie działania związane z infrastrukturą, w szczególności dużą infrastrukturą naukową, z jednej strony mają służyć aktywizacji prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej w przedsiębiorstwach, z drugiej strony mają służyć wsparciu nauki dla gospodarki i społeczeństwa. Temu mają służyć programy szkolnictwa wyższego, które mają w lepszy sposób zintegrować prowadzone kierunki studiów z potrzebami rynku pracy. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WitoldCzarnecki">Dziękuję bardzo panu ministrowi. Przystępujemy do dyskusji. Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#WitoldCzarnecki">Pozwolę sobie na początek udzielić głosu. Tematem dzisiejszego posiedzenia jest informacja ministra na temat instrumentów wsparcia badań i innowacji w ramach POIR. Materiał, który dostaliśmy od pana ministra, obejmuje trzy programy operacyjne – zarówno POIR, jak i POWER oraz RPO, tak? Czyli rozszerzył pan swoje wystąpienie w stosunku do tego, co było w temacie dzisiejszego posiedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WłodzisławDuch">Jeśli można od razu wejść w słowo, to POIR został rozszerzony. Został on po prostu podzielony. Jest jego część centralna i RPO, jak również regionalne agendy badawcze. To jest po prostu podział – jak rozumiem – jednego dużego programu na dwie części, dokonany ze względu na to, że w regionach lepiej zorientowani są ich gospodarze, w szczególności marszałkowie. Orientują się w tym, jakie są lokalne potrzeby w zakresie współpracy nauki i przemysłu. Natomiast i tak musimy je później centralnie zatwierdzać. To jest po prostu podział jednego programu na dwie części i stąd ten dodatek.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WitoldCzarnecki">Dziękuję. Znając ambicje marszałków można powiedzieć, że każdy z nich wierzy, że stworzy Dolinę Krzemową. Wydaje mi się, że nadzór centrum jest jak najbardziej wskazany, żeby nie było czasem tak, że mamy budynki, mamy laboratoria, tylko nie ma kto i na czym pracować. Habilitacji i sukcesów naukowych nie tworzy się na rozkaz. Nie da się tworzyć tego na rozkaz. Każdy, kto ma styczność ze szkolnictwem wyższym wie, jak to powoli się toczy, jak powoli przybywa doktorów habilitowanych, a nawet, w jakim tempie – wcale nie zawrotnym – przybywa doktoratów.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#WitoldCzarnecki">Wracając do tematu. Zaniepokoiła mnie tylko jedna rzecz. Z tego materiału, który otrzymaliśmy, wynika, że przeznaczono 3,85 mld euro na wsparcie i prowadzenie prac badawczo-rozwojowych przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowo-przemysłowe. To wielki budżet – 3,85 mld euro. Zaniepokoiło mnie założone tempo, bo wydawanie tak wielkich pieniędzy w tempie 60-dniowym, a tu jest taka propozycja, musi budzić niepokój, czy czasem te pieniądze nie będą zupełnie bezsensownie wydawane. Może jednak niepokoję się niepotrzebnie. To tyle.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WłodzisławDuch">Jeśli można wyjaśnić ten punkt, bardzo niewielka częścią tego programu są takie decyzje, które będą wdrażać szybką ścieżkę. Pan dyrektor może powiedzieć, jak to wygląda z punktu widzenia NCBiR.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WitoldCzarnecki">Panie ministrze, może najpierw przystąpimy do pytań i dyskusji. Z całą pewnością panu dyrektorowi udzielę głosu. Kto z pań posłanek czy panów posłów chciałby zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Kto z zaproszonych gości chciałby zabrać głos? Proszę bardzo, doradca Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#RadosławNielek">Radosław Nielek, stały doradca Komisji. Panie ministrze, jest coś, co na pewno musi cieszyć wszystkich, którzy orientują się, jak wygląda obecnie infrastruktura badawcza w Polsce. To fakt, że ministerstwo ma zamiar położyć duży nacisk na jej wykorzystanie. Komisja podczas swoich wizyt w terenie miała okazję obejrzeć rewelacyjnie wyglądającą aparaturę, naprawdę bardzo nowoczesną, kosztującą dziesiątki milionów złotych, której wykorzystanie rozbijała się o to, że nie bardzo wiadomo, kto ma zapłacić za prąd. W związku z tym infrastruktura była niewykorzystana, bo rektor, dyrektor instytutu itd. nie bardzo mogli znaleźć sposób finansowania tych kosztów, niewielkich w porównaniu z kosztem zakupu samej infrastruktury badawczej.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#RadosławNielek">Problemem z infrastrukturą badawczą finansowaną ze środków europejskich jest także to, co zgłaszali często rektorzy, dysponenci tej infrastruktury, że z racji przepisów nie można było jej wykorzystywać do prowadzenia badań, które da się bezpośrednio sprzedawać, czyli np. prac zleconych. Były też takie przypadki, że nie dawało się nawet postawić automatu z napojem w budynku zbudowanym... Chodzą takie słuchy, że w tej chwili MNiSW wspólnie z MIiR pracuje nad tym, żeby notyfikować te inwestycje jako pomoc publiczną i tym sposobem umożliwić wykonywanie na niej także komercyjnych projektów.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#RadosławNielek">Jeśli takie rzeczy faktycznie się dzieją, to czy pan minister mógłby przybliżyć nam trochę, na jakim to jest etapie i jakie niesie to za sobą zagrożenia? Z jednej strony – jakie niesie ryzyka dla budżetu? Z drugiej strony – jakie niesie ryzyka dla tych instytucji? Z trzeciej strony – jak to wygląda w perspektywie czasowej? Wiemy, że nie zostało wiele czasu na ewentualne przesunięcia, bo kończy się okres rozliczania środków z poprzedniej perspektywy unijnej. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WłodzisławDuch">Bardzo dziękuję. To jest istotne pytanie dla każdego, kto brał udział w tworzeniu takich centrów. Byłem w to zaangażowany na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Okazało się, że na aparaturze do funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, kupionej za 10 mln zł, nie można robić badań korzystając ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, choć są takie zalecenia dla pacjentów, dlatego że zostało to uznane za działalność komercyjną. Pewien postęp już nastąpił. Częściowo można będzie wykorzystać tę infrastrukturę, ale tylko częściowo. Poprosiłbym o odpowiedź pana dyrektora Grabarczyka z NCBiR, który jest ekspertem i wie, jaki jest aktualny stan. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#LeszekGrabarczyk">Dziękuję, panie ministrze, dziękuję, panie przewodniczący. Jeżeli chodzi o możliwość komercyjnego wykorzystywania infrastruktury wybudowanej z funduszy strukturalnych, to powiedziałbym, że w tej chwili ten problem został rozwiązany w sprawach tej infrastruktury, która była zbudowana z funduszy Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, czyli tego, w którym była największa pula środków na infrastrukturę badawczą.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#LeszekGrabarczyk">W tej chwili w trakcie rozwiązywania – wyjaśniania relacji między Polską a KE – jest sprawa umożliwienia komercyjnego wykorzystywania infrastruktury, która została zbudowana z pieniędzy Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Chodź z tych funduszy nie była budowana infrastruktura badawcza, ale bardziej ta o charakterze dydaktycznym, czyli np. sale dydaktyczne. Czasami możliwe były nawet takie projekty, które by obejmowały modernizację, np. akademika, infrastruktury rekreacyjno-sportowej itp.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#LeszekGrabarczyk">W trakcie rozwiązywania jest też sprawa infrastruktury zbudowanej z pieniędzy Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej oraz RPO. W niektórych przypadkach też takie obiekty powstawały.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#LeszekGrabarczyk">Natomiast sprawa największego kawałka tortu, który miał środki finansowe z POIG, od 2 lat jest w całości rozwiązana. NCBiR, jako instytucja, która finansowała i finansuje te projekty, nie tylko uzgodniło wspólnie z MIR zasadę, która umożliwia komercyjne wykorzystywanie, ale też stworzyło praktyczny przewodnik dla służb finansowych uczelni i instytutów, które są właścicielami infrastruktury. Umożliwia on monitorowanie na bieżąco przychodów, kosztów i źródeł, z których te przychody i koszty się pojawiają. Dzięki temu możliwe jest zadbanie o to, żeby nie naruszyć przepisów UE dotyczących dochodu i zakazu udzielania pomocy publicznej niezgodnie z traktatem o funkcjonowaniu UE. Tak więc, nie tylko sama zasada jest uzgodniona i oficjalnie zakomunikowana, ale jest też praktyczny przewodnik, który pomaga właścicielom infrastruktury wykorzystywać ją komercyjnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#WłodzisławDuch">Jeśli można coś do tego dodać. To wszystko prawda i to nas bardzo cieszy, ale nadal jest to strasznie zbiurokratyzowane. Nie jest to wcale takie łatwe, pomimo tego, że jest przewodnik.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#RadosławNielek">Panie przewodniczący, pozwoli pan tylko jedno uzupełniające, krótkie pytanie?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#WitoldCzarnecki">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#RadosławNielek">Chodzi o te dwie rzeczy, które są w tej chwili uzgadniane, a właściwie trzy – RPO, POIiŚ i PORPW, oczywiście, z różną specyfiką tych programów. Czy te wyjaśnienia, które się w tej chwili odbywają pomiędzy Polską a UE, pociągają coś za sobą? Czy to jest tylko kwestia wyjaśnień przepisów, czy jest to też kwestia ewentualnych problemów z rozliczaniem tych środków później? Czy to nie niesie takiego ryzyka? To jest moje pytanie uzupełniające.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#WitoldCzarnecki">Dziękują bardzo. Może przyjmiemy zasadę, że najpierw będziemy koncentrować się na pytaniach, a potem będą panowie – pan minister i pan dyrektor – odpowiadać na nie.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#WitoldCzarnecki">Mam następujące pytanie. Podczas negocjacji, które zakończyły się w maju, KE przyjęła zasady wydatkowania środków publicznych. Czy był jakiś spór? Czy jakieś zasady, które proponowała strona polska, zostały odrzucone przez KE, nie zostały przez nią przyjęte, np. jakaś gałąź nie będzie finansowana. Czy był jakiś spór? Jeżeli był, to czego dotyczył? Czy też to wszystko szło gładko? Tego nie wiemy. Nie uczestniczymy w tym, ale chcemy wiedzieć, czy był jakiś problem, poważny spór. Chodzi nam o drobiazgi. Czy są jeszcze następne pytania? Zaproszeni goście? Proszę uprzejmie, panie ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WłodzisławDuch">Znowu poproszę dyrektora Grabarczyka, żeby powiedział, jak wygląda aktualny stan negocjacji w sprawie POIiŚ i pozostałych programów. Muszę powiedzieć, że pani komisarz Corina Crețu nas odwiedziła i rozmawialiśmy o tym bezpośrednio z nią. Wyraziła ona chęć pomocy i rozwiązania problemów. Już nawet pismo dotarło. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#WitoldCzarnecki">Proszę bardzo, panie dyrektorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#LeszekGrabarczyk">Czyli już nawet pani komisarz pomogła. Najpierw odpowiem na pytanie doradcy Komisji o to, czy jest ryzyko w rozliczaniu tych środków w POIiŚ i w pozostałych programach. Pozwolą państwo, że przedstawię własną, subiektywną opinię, bo to nie jest materia faktyczna, to nie jest kwestia faktów, tylko ocena przyszłego rozwoju wypadków.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#LeszekGrabarczyk">Sądzę, że jeżeli nawet takie ryzyko w którymkolwiek projekcie by wystąpiło, to jest ono bardzo niskie, dlatego że najczarniejszy scenariusz, jaki może się zdarzyć, nie dotyczy problemów z rozliczeniem środków, które już zostały wykorzystane, ale problemów z możliwie efektywnym, korzystnym dla polskiego społeczeństwa i gospodarki wykorzystaniem tego, co zostało zbudowane. W najczarniejszym scenariuszu środki po prostu będą rozliczone, natomiast w przypadku części tej infrastruktury, która jest jeszcze przedmiotem negocjacji i uzgadniania z KE, może się okazać, że nie będzie mogła być wykorzystywana tak efektywnie, jak mogłaby być. Wydaje mi się, że to jest bardziej realne ryzyko niż to, żeby pojawiły się problemy w rozliczaniu. Jeżeli byłyby problemy z rozliczaniem, to raczej niezwiązane z tym fenomenem, ale ze zwykłymi sprawami, które dotyczą wszelkiego rodzaju projektów finansowanych z funduszy strukturalnych.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#LeszekGrabarczyk">Natomiast starając się odpowiedzieć na pytanie o zasady...</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#WitoldCzarnecki">O zasady. Czy był jakiś spór?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#LeszekGrabarczyk">To jest kwestia, która pojawiła się w trakcie pierwszej rundy negocjacji z KE. Nie była całkowitą nowością w relacjach między rządem polskim a KE, ale trochę zaskakujące było to, że KE postawiła to jednoznacznie na ostrzu noża i później nie odstąpiła od tego. Chodzi o kwestię inteligentnych specjalizacji. KE powiedziała od razu, że oczekuje, iż wszelkie projekty badawczo-rozwojowe, które będą finansowane z funduszy strukturalnych, będą zgodne z Krajową Strategią Inteligentnej Specjalizacji. Komisja dokładnie powiedziała, cytuję: „Mają być zgodne alingn with the national strategy for smart specialisation”. Oznacza to, że od polskiej strony, od polskiego rządu, ale też od władz samorządów wojewódzkich wymaga się dodatkowego wysiłku – rozsądnego skonstruowania strategii inteligentnej specjalizacji oraz właściwej interpretacji tego wymogu komisji.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#LeszekGrabarczyk">Celowo podkreślam, że komisja nie powiedziała, że te wydatki mają być zawężone do jakiejś listy tematów albo listy projektów, czy obszarów tematycznych. Powiedziała, że wydatki mają być zgodne z właściwymi strategiami inteligentnej specjalizacji. Dlatego wymieniam tę sprawę, bo KE postawiła ją w sposób zero-jedynkowym. To znaczy, że nie było możliwe jakieś zniuansowanie, odejście. Nie ma wyjątków, które obejmowałyby – powiedzmy – kilkanaście procent budżetu, który do Polski trafi na cele badawczo-rozwojowe i innowacyjność. Jest to traktowane zero-jedynkowo – tylko i wyłącznie na projekty zgodne z właściwymi strategiami inteligentnej specjalizacji. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#WitoldCzarnecki">Bardzo dziękuję. Czyli rozumiem, że inteligentne specjalizacje są przypisane terytorialnie – Małopolska, Wielkopolska, Mazowsze. Tak czy inaczej?</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#WłodzisławDuch">Może spróbuję odpowiedzieć. Sytuacja jest taka. Mamy krajowe inteligentne specjalizacje, które MG, przy współpracy z pozostałymi ministerstwami, opracowywało przez 2 lata. W tej kwestii nadal mamy czas do końca 2016 r., żeby się właściwie inteligentnie specjalizować. Sformułowanie – być może nie zostało ono przez wszystkich właściwie zinterpretowane – jest takie, że Unia, czy KE spodziewa się, że my się będziemy inteligentnie specjalizować jako kraj, a regiony będą się inteligentnie specjalizować w tym, w czym są dobre i w czym gdzie potrzebują wsparcia.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#WłodzisławDuch">To się wydawało sensownym pomysłem. Jest jednak takie niebezpieczeństwo, że jeżeli już na tym etapie powiemy, że mamy swoje specjalizacje, to później ani w lewo, ani w prawo. To byłoby niedobrze. Jeszcze mamy czas na to, żeby ustalić, co uznajemy za swoje inteligentne krajowe specjalizacje.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#WłodzisławDuch">Na poziomie centralnym – tam, gdzie centralnie rozdzielamy pieniądze POIR – te projekty, które będziemy finansować, muszą być zgodne z krajowymi inteligentnymi specjalizacjami, które można znaleźć na liście w MG. Ich jest w tej chwili 18. Natomiast regiony wypracowały swoje własne inteligentne specjalizacje w zależności od tego, co akurat w regionie jest warte wsparcia, czyli w czym regiony są silne. Województwo pomorskie, oczywiście, ma silną gospodarkę morską. Jednak większość województw wpisała sobie technologie informacyjno-komunikacyjne, czyli ICT, bo to każdy chce mieć, jak i jakieś rzeczy informatyczne. Wiele województw wpisało również żywność, dlatego że produkują żywność itd.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#WłodzisławDuch">Powstała pewna kontrowersja, dlatego że znaczna część tych inteligentnych specjalizacji, jest – można by powiedzieć – ponadregionalna. To jednak nie szkodzi, dlatego że agendy regionalne to mają być agendy regionalne, niekoniecznie związane z jednym tylko regionem czy województwem. One powinny ze sobą współpracować tam, gdzie jest pewna możliwość współpracy. Oznacza to, że są inteligentne specjalizacje na poziomie regionów, czyli tam, gdzie będą wydawane pieniądze regionalnie. Są to troszkę inne specjalizacje niż te, które są na poziomie krajowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#WitoldCzarnecki">Bardzo dziękuję. Jeszcze raz pytam naszych gości, czy mają jakieś pytania do pana ministra. Nie ma pytań.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#WitoldCzarnecki">Ostatnia rzecz, panie ministrze. W tym materiale jedno z założeń mówi o rozwoju kadr sektora nauki, zwłaszcza w przedsiębiorstwach. O ile wiem, to nauka się rozwija w szkołach wyższych, w instytutach Polskiej Akademii Nauk. Jak się ma rozwijać ta kadra naukowa w przedsiębiorstwach? Proszę o wyjaśnienie tej kwestii.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#WitoldCzarnecki">Jeszcze pan przewodniczący Kaźmierczak, bardzo przepraszam.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#JanKaźmierczak">Pozwolę sobie wejść w słowo, panie ministrze, nim pan udzieli odpowiedzi, bo chciałem przypomnieć panu przewodniczącemu, że chociażby w ramach ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej dopuściliśmy do powstawania, do określania się przedsiębiorstw przemysłowych w formule jednostek – centrów badawczo-rozwojowych. W kategoryzacji, którą przeprowadził Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych, w ostatnim podejściu pojawiły się już wnioski o ocenę parametryczną tego typu jednostki. Wydaje mi się, że to jest wyzwanie, zwłaszcza dla Polski, w której ciągle jeszcze siła przemysłu w badaniach jest taka sobie. Osobiście jestem sceptyczny co do możliwości opierania się wyłącznie na tym, co pan przewodniczący był łaskaw powiedzieć, czyli na uczelniach i na PAN. Nie wiem, czy dobrze to rozumiem, ale z mojego punktu widzenia te przepisy nie tylko nie są kontrowersyjne, ale są potrzebne, ponieważ nauka w szeroko rozumianych podmiotach gospodarczych już się pojawia i powinna się pojawić w szerszym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#WitoldCzarnecki">Dziękuję bardzo. Czy pan minister chciałby to uzupełnić?</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#WłodzisławDuch">Jak najbardziej. Proszę państwa, jeśli popatrzymy na to, gdzie jest uprawiana nauka i skąd się biorą patenty na świecie, to taka firma jak Samsung wydaje kilkanaście miliardów dolarów rocznie – zależy, jak to liczyć, bo w niektórych wykazach mają nawet 27 mld rocznie – na działalność badawczo-rozwojową. Wszystkie duże firmy, które świetnie sobie radzą na rynku, mają swoją własną działalność badawczo-rozwojową na dużą skalę. To, że nasze firmy w niewielkim stopniu – może poza KGHM – wspierają działalność badawczo-rozwojową, to jest bardzo niedobrze. Ostatnio mieliśmy negocjacje dotyczące współpracy polsko-japońskiej i Japończycy się chwalili, że u nich 80% badań naukowych związanych z gospodarką jest prowadzonych w firmach. Prawie wszystkie patenty firmy uzyskują poprzez swoją działalność badawczo-rozwojową. Nam też zależy na tym, żeby...</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#WłodzisławDuch">Po pierwsze, kształcimy doktorów. Powinni oni znaleźć dobre miejsca pracy i to nie tylko na uczelniach – to nie jest system, który powinien służyć tylko sam sobie – ale przede wszystkim powinni służyć gospodarce i pracować w centrach badawczo-rozwojowych. Bardzo popieramy tę ideę. Takich centrów, różnych dużych firm światowych, już trochę jest w tej chwili w Polsce. Chcielibyśmy jednak, żeby również mniejsze firmy bardziej inwestowały w działalność badawczo-rozwojową. Muszę powiedzieć, że w wielu regionach wymyślano lokalne idee, jak zainteresować małe i średnie przedsiębiorstwa tym, żeby współpracowały z uczelniami. Tam najczęściej są bardzo skromne możliwości badawczo-rozwojowe i dlatego oni się zwracają do uczelni, bo uczelnie uzupełniają ich kompetencje, ale sami też próbują już pewne rzeczy robić. Liczę więc na to, że to będzie wsparcie dla rozwoju działań.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#WłodzisławDuch">Poza tym muszą państwo pamiętać o tym, że mamy instytucje takie, jak czysto naukowa PAN, mamy uczelnie, takie jak uniwersytety, które jednocześnie zajmują się dydaktyką i politechniki, które współpracują z przemysłem. Mamy też instytuty badawczo-rozwojowe. Te instytuty dostają od nas często mniej niż 10% finansowania, dlatego że to jest finansowanie działalności czysto naukowej, którą robią. Cała reszta to współpraca z przemysłem, duże granty przemysłowe i granty europejskie, z których one żyją. Kolejny krok – uzupełnianie tego wszystkiego – to są centra badawczo-rozwojowe różnych przedsiębiorstw.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#WitoldCzarnecki">Dziękuję. Podzielam, oczywiście, stanowisko pana ministra i pogląd, że wsparcie innowacyjnej gospodarki jest absolutnie potrzebne, że współpraca naukowców i przedsiębiorców jest absolutnie potrzeba, ale chciałem przypomnieć, że polska nauka jest mierzona. Można ją wymierzyć liczbą publikacji z tej listy – powiedzmy – mniej amerykańskiej, mniej amerykocentrycznej. Mamy tam 1,46% udziału polskich uczonych w stosunku do wszystkich uczonych świata. To jest zupełnie niezły wynik, bo mamy ponad 36 tys. publikacji liczących się polskich uczonych, czyli 36 tys. na ponad 2,5 mln wszystkich uczonych świata. Te 36 tys. to jest niezły wynik. Natomiast, jeżeli chodzi o innowacje, to mamy ułamek promila i to jest problem, który mamy rozwiązać. Teraz mam nadzieję, że finansowanie badań i innowacyjnej gospodarki w perspektywie 2014–2020 zmieni te relacje, bo trzeba powiedzieć, że w pierwszej fazie nam się ten proces – tak myślę – nie udał. Chyba się pan minister z tym zgodzi.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#WitoldCzarnecki">Czy są jeszcze jakieś pytania? Jeżeli nie ma, zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#WitoldCzarnecki">Stwierdzam, że porządek dzienny został wyczerpany. Protokół posiedzenia z załączonym zapisem jego przebiegu będzie do wglądu w sekretariacie Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#WitoldCzarnecki">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>