text_structure.xml
14.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#RobertTyszkiewicz">Otwieram posiedzenie wspólnie obradujących Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych. Witam panie posłanki i panów posłów. Witam pana ministra Igora Dzialuka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Stwierdzam kworum. Czekamy jeszcze na pana ministra Andrzeja Kremera z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, który zmierza do nas i lada moment pojawi się. Otrzymali państwo porządek obrad – obejmuje on pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzonej w Hadze dnia 19 października 1996 r. (druk nr 2615). Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, iż przyjęliśmy porządek obrad. Nie słyszę sprzeciwu. Możemy zatem przystąpić do rozpatrywania projektu ustawy. Projekt zawarty w druku nr 2615 został skierowany do naszych Komisji przez Marszałka Sejmu RP do pierwszego czytania w dniu 18 grudnia 2009 r. Przypominam, iż pierwsze czytanie obejmuje uzasadnienie przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy, a także debatę w sprawie ogólnych zasad projektu. Proszę przedstawiciela rządu, pana ministra Dzialuka o przedstawienie projektu ustawy wraz z uzasadnieniem.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#IgorDzialuk">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysokie Komisje. Bardzo przepraszam za początkową część mojego wystąpienia. Ono z natury rzeczy będzie musiało mieć bardziej techniczny charakter, ale wynika to z faktu, iż przedmiotem posiedzenia jest akt prawny o bardzo zawikłanym rodowodzie. Tym samym mój wstęp jest konieczny. Konwencja z 1996 r. o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, zawarta dnia 19 października 1996 r., przygotowana przez organizację międzynarodową zwaną Haską Konferencję Prawa Prywatnego Międzynarodowego jest klasyczną konwencją prawa międzynarodowego publicznego otwartą do przystąpienia i związania się w trybie ratyfikacji przez państwa członkowskie Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego. Polska jest takim państwem. Problematyka prawa rodzinnego i opiekuńczego jest przedmiotem regulacji przyjmowanej przez tę organizację od początku jej istnienia. Między innymi konwencja będąca przedmiotem dzisiejszego posiedzenia ma na celu zastąpienie dwóch starszych regulacji przyjętych w ramach tej regulacji, a więc Konwencji dotyczącą uregulowania opieki nad małoletnimi, sporządzoną w Hadze dnia 12 czerwca 1902 r. oraz Konwencji o właściwości organów i prawie właściwym w zakresie ochrony małoletnich, sporządzoną w Hadze dnia 5 października 1961 r. Obie konwencje, zwłaszcza ta pochodząca z 1902 r. są – mówiąc grzecznie – archaiczne chociażby w warstwie językowej i w swoich rozwiązaniach. Polska uczestniczyła w przyjęciu konwencji z 1996 r. Przed 2004 r. została wszczęta procedura ratyfikacyjna, która nie została dopełniona do 1 maja 2004 r., kiedy to Polska stała się państwem członkowskim UE, a zatem zaistniała przeszkoda prawna dla dopełnienia tej jednostronnej procedury ratyfikacyjnej, co było związane z faktem, że konwencja ma charakter mieszany – w znacznej mierze mieści się w ramach kompetencji wyłącznej Wspólnot Europejskich w zakresie ustalania jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń i wyznaczania organów właściwych dla procedowania w trybie tej konwencji. Dla związania się tą konwencją w tej chwili potrzebne jest upoważnienie ze strony organów UE, a to ze względu na ten charakter konwencji, o którym wspomniałem. Owe upoważnienie zostało wydane przez Radę UE 5 czerwca 2008 r. Dotyczyło ono tych państw, które nie związały się jeszcze tą konwencją zanim zaczęła obowiązywać w stosunku do nich przeszkoda w postaci kompetencji wyłącznej, czy też dzielonej kompetencji między UE a państwami członkowskimi. Polska znajduje się w tej grupie państw, a więc dopiero po 5 czerwca 2008 r. mogła ruszyć procedura ratyfikacyjna, której elementem jest przedłożenie Sejmowi RP projektu ustawy o wyrażeniu zgody na ratyfikację. W istocie jednak należy zwrócić uwagę, iż to upoważnienie zawarte w decyzji Rady UE pomimo, iż nazywane jest upoważnieniem, powinno być traktowane jako zobowiązanie państw członkowskich do ratyfikowania tej konwencji. Zamiarem UE jest wspólne dokonanie aktu zdeponowania aktów ratyfikacyjnych państw członkowskich UE i wstępnie planuje się, aby ta czynność nastąpiła w czerwcu bieżącego roku. Istotne jest to, że owa konwencja, pomimo formalnego wejścia w życie w przyszłości, nie będzie miała zastosowania do stosunków pomiędzy tymi państwami członkowskimi, bo w zasadniczym zakresie zostanie ona wyparta w obrocie wewnątrzunijnym przez rozporządzenie 2201 z 2003 r. (tzw. rozporządzenie „Bruksela 2a” lub „Bruksela bis”). Jest to rozporządzenie, które reguluje kwestię jurysdykcji oraz problematykę uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach opiekuńczych. Samo rozporządzenie ma pierwszeństwo przed konwencją w sytuacji, w której dziecko przebywa na terytorium państwa członkowskiego UE. Dotyczy to także kwestii uznawania i wykonywania orzeczeń jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego nawet w sytuacji, gdy dziecko przebywa na terytorium państwa trzeciego, o ile to państwo jest stroną konwencji. Spośród państw z którymi obrót jest interesujący z punktu widzenia polskiego partnera należy wymienić przede wszystkim Maroko i Ukrainę.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#IgorDzialuk">Konwencja reguluje cztery obszary zagadnień. Chodzi tutaj o jurysdykcję, a więc określa ona organy którego państwa są uprawnione do podejmowania środków w przedmiocie ochrony osoby lub majątku. Wskazuje na prawo właściwe, które ma zastosowanie w postępowaniu przed organami wykonującymi jego jurysdykcję i w tym względzie konwencja ma szersze znaczenie, albowiem kwestia prawa właściwego nie jest przedmiotem regulacji prawa europejskiego, a więc konwencja ta w tym obszarze będzie miała zastosowanie do państw członkowskich UE w stosunkach między tymi państwami. Konwencja odnosi się także do wykonywania orzeczeń, a więc określa zasady w oparciu o które środki podjęte wobec dziecka na terytorium jednego państwa są skuteczne na terytorium pozostałych państw – stron. Odnosi się ona także do zasad współpracy między organami państw – stron w zakresie niezbędnym do realizowania celów konwencji. Wśród przesłanek umożliwiających odmowę uznania takiego orzeczenia (zwracam uwagę na art. 23) jest oczywista sprzeczność z porządkiem prawnym państwa wezwanego przy uwzględnieniu dziecka. Zwracam na to uwagę, bowiem kwestia klauzuli porządku publicznego była wielokrotnie podnoszona w czasie obrad tejże Komisji, jak i parlamentu. Było to przedmiotem dużego zainteresowania państwa posłów. Taka klauzula jest tutaj przewidziana. Jednocześnie z wnioskiem rząd przedstawia proponowane przez konwencję oświadczenia i zastrzeżenia, przy czym jedno z nich ma charakter ogólny i jest oświadczeniem związanym z kompetencją UE. Wszystkie państwa członkowskie związane są decyzją Rady UE, które zobligowane są do złożenia tego zastrzeżenia. Pozostałe zastrzeżenia mają charakter formalny i dotyczą wskazania organu właściwego do prowadzenia spraw z zakresu tej konwencji. Z polskiej strony owym organem będzie Ministerstwo Sprawiedliwości. Konwencja zawiera przepisy o charakterze samowykonalnym.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#IgorDzialuk">Dopełnienie procedury ratyfikacyjnej za zgodą wyrażoną w ustawie pozwoli na ich bezpośrednie stosowanie w porządku prawnym Rzeczypospolitej Polskiej bez konieczności dokonywania zmian prawa wewnętrznego. Ponieważ przedmiotem konwencji są kwestie dotyczące jurysdykcji i prawa kolizyjnego oraz współpracy organów, to od strony meritum nie istnieje potrzeba zmiany przepisów części międzynarodowej k.p.c. czy też ustawy – prawo prywatne międzynarodowego. Wysokie Komisje, panie przewodniczący. W imieniu rządu mam zaszczyt prosić o wyrażenie zgody na ratyfikację konwencji o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzonej w Hadze dnia 19 października 1996 r. (druk nr 2615). Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#RobertTyszkiewicz">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Czy pan minister Andrzej Kremer chciałby uzupełnić uzasadnienie? Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#AndrzejKremer">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje – powiem bardzo krótko, bo pan minister Dzialuk wyjaśnił już te kwestie bardzo obszernie. Pozwolę sobie zwrócić uwagę na niektóre wymogi formalne i aspekty konstytucyjne prawa polskiego. Chcę przypomnieć, iż konwencja zawiera możliwość złożenia zastrzeżeń. Przewidziane to zostało w art. 54 ust. 2 oraz art. 55 konwencji. Polska zamierza skorzystać z tej możliwości i złożyć zastrzeżenie w trybie art. 55, zgodnie z którym Rzeczpospolita Polska zastrzega sobie właściwość własnego organu do podejmowania środków zmierzających do ochrony nieruchomości stanowiących majątek dziecka i położonych na terytorium RP. Jest to wyraz tendencji do zabezpieczenia praw do nieruchomości położonych na terenie Polski. Po drugie zastrzega nieuznawanie w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej środka, który nie byłby do pogodzenia ze środkiem podjętym przez organy RP w stosunku do tego majątku. Pan minister Dzialuk mówił bardzo szeroko o zbieżności działań w procedurze ratyfikacyjnej związanej z członkostwem Polski w UE. Pozwolę sobie zwrócić uwagę Komisji, iż będzie to coraz częściej powtarzający się przypadek, kiedy to przystąpienie przez Polskę do niektórych typów umów międzynarodowych będzie związane z potrzebą koordynacji tych działań w ramach UE. Z formalnego punktu widzenia przedmiotowa konwencja powinna podlegać ratyfikacji z uwzględnieniem uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie ze względu na fakt, iż zawiera ona przesłanki wynikające z art. 89 ust. 1 pkt 2 oraz pkt 5 Konstytucji RP, a więc zawiera postanowienia dotyczące praw i obowiązków obywatelskich wyrażone w Konstytucji RP, jak również reguluje szereg zagadnień uregulowanych w ustawie w stosunku do której Konstytucja RP wymagałaby ustawy. Przedmiotowa materia uregulowana jest bowiem między innymi w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym oraz kodeksie postępowania cywilnego. Odpowiednie przepisy konwencji nawiązują do tych regulacji prawnych. Ratyfikacja konwencji nie będzie wiązała się z wydatkami. Polska od szeregu lat związana jest regulacjami prawa UE. Regulacja ta nie wywoła też bezpośrednich skutków gospodarczych, natomiast z punktu widzenia działania konwencji po zakończeniu procedury ratyfikacyjnej należy stwierdzić, iż konwencja ta zawiera przepisy samowykonalne. Zgodnie z treścią art. 91 ust. 1 Konstytucji RP po jej ratyfikacji i ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw będzie ona automatycznie stanowiła część krajowego porządku prawnego i będzie miała tym samym bezpośrednie zastosowanie. W ten sposób Polska uzupełnia szeroki wachlarz środków prawnych, które dotyczą możliwości oddziaływania na sytuację prawną dzieci – obywateli polskich.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#AndrzejKremer">W związku z tym przychylam się do wniosku pana ministra Dzialuka o uprzejmą pozytywną opinię w przedmiocie rekomendacji Sejmowi RP przyjęcia ustawy o ratyfikacji Konwencji o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzonej w Hadze dnia 19 października 1996 r. (druk nr 2615). Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#RobertTyszkiewicz">Dziękuję bardzo, panu ministrowi. Otwieram debatę. Proszę państwa posłów o zadawanie pytań. Czy są pytania odnośnie do projektu ustawy? Nie widzę zgłoszeń. Czy w takim razie któryś z panów ministrów chciałby uzupełnić wypowiedzi? Nie widzę zgłoszeń. Czy ktoś chciałby zabrać głos w debacie? Nie widzę zgłoszeń. Przystępujemy zatem do rozpatrzenia projektu ustawy. Czy panowie ministrowie zechcieliby zabrać głos? Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#ElżbietaStrzępek">Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#RobertTyszkiewicz">Chciałbym poinformować panie posłanki i panów posłów, że Komisje otrzymały opinię prawną Biura Analiz Sejmowych sporządzoną przez panią Agnieszkę Grzelak, która w swojej sentencji stanowi, iż projekt o ratyfikacji konwencji nie budzi wątpliwości merytorycznych i prawnych. Czy ktoś chce zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#RobertTyszkiewicz">Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie ma uwag. Czy są uwagi do brzmienia art. 1 ustawy? Nie ma uwag. Czy są uwagi do art. 2 ustawy? Nie ma uwag. Przeprocedowaliśmy ustawę bardzo sprawnie. Przystępujemy do głosowania nad całością projektu. Kto jest za przyjęciem sprawozdania o przyjęciu projektu ustawy zawartej w druku nr 2615 bez poprawek? 23 głosy za. Kto jest przeciwny? Brak głosów przeciwnych. Kto się wstrzymał? 1 głos wstrzymujący się. Stwierdzam, że Komisje przyjęły sprawozdanie. Przystępujemy do procedury wyboru posła sprawozdawcy. Proponuję, aby posłem sprawozdawcą była pani poseł Bożenna Bukiewicz. Czy pani poseł wyraża zgodę?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BożennaBukiewicz">Tak, wyrażam zgodę.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#RobertTyszkiewicz">Czy są inne propozycje? Nie ma. Czy ktoś jest przeciwny powierzeniu pani poseł tej funkcji? Nie widzę sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisje wybrały posła sprawozdawcę bez głosu sprzeciwu. Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawach różnych? Nie widzę zgłoszeń. Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji. Protokół z dzisiejszego posiedzenia Komisji będzie wyłożony w sekretariatach. Dziękuję państwu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>