text_structure.xml 127 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#LeszekKorzeniowski">Otwieram posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Witam wszystkich. Stwierdzam kworum. Porządek dzisiejszego posiedzenia jest następujący. Pierwszym punktem jest rozpatrzenie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 r. (druk nr 566) wraz z analizą Najwyższej Izby Kontroli (druk nr 642). Drugim punktem jest rozpatrzenie sprawozdania z działalności NIK w 2007 r. (druk nr 644) w części dotyczącej Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego. Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#LeszekKorzeniowski">Stwierdzam, że Komisja przyjęła proponowany porządek dzienny.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#LeszekKorzeniowski">Zanim przejdziemy do realizacji pierwszego punktu porządku obrad, chciałem poinformować, że otrzymaliśmy pismo pana marszałka Bronisława Komorowskiego informujące o tym, że skierował do naszej Komisji w dniu 25 czerwca rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (druk nr 672). Jednocześnie mamy ustalony termin przedstawienia sprawozdania do 8 lipca 2008 r. Postanowiliśmy z sekretariatem, że jutro odbędziemy posiedzenie Komisji o godz. 14, na którym prawdopodobnie powołamy podkomisję, ponieważ jest to projekt dość obszerny. Ta podkomisja będzie musiała przedstawić sprawozdanie do 8 lipca, czyli do następnego wtorku. I wtedy, o godz. 15, odbyłoby się posiedzenie Komisji poświęcone właśnie tej ustawie. Natomiast wcześniej odbędzie się posiedzenie Komisji dotyczące m.in. spraw samorządu. Informuję o tym, żeby państwo wiedzieli, że jutro po głosowaniach, ok. godz. 14 odbędzie się mniej więcej półgodzinne posiedzenie naszej Komisji poświęcone wyłącznie powołaniu podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#LeszekKorzeniowski">Przystępujemy do realizacji pierwszego punktu porządku obrad. Proponuję, żebyśmy odbyli dyskusję po zreferowaniu wykonania budżetu przez przedstawicieli MRiRW i agencji. Proszę o pana ministra o zabranie głosu i zreferowanie wykonania budżetu w zakresie części, za które jest odpowiedzialny Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BogusławNadolnik">Minister jest odpowiedzialny za cztery części budżetu państwa: część 32 – Rolnictwo, część 33 – Rozwój wsi, część 35 – Rynki rolne i część 62 – Rybołówstwo. Oczywiście dostarczyliśmy państwu informacje na piśmie z wykonania dochodów i wydatków za rok 2007 w tych częściach, o których mówiłem. Został również przekazany Komisji materiał o wykorzystaniu wydatków budżetowych na rolnictwo w ramach innych części budżetowych i budżetu Unii Europejskiej. Ja pozwolę sobie pokrótce zreferować ten materiał.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#BogusławNadolnik">Jeśli chodzi o część budżetową 32 – Rolnictwo, to dochody zrealizowano w niej w kwocie 41.493 tys. zł, tj. o 12.895 tys. zł powyżej planowanej kwoty, która wynosiła 12.598 tys. zł. Ponadplanowe dochody uzyskano przede wszystkim z tytułu opłat za prowadzenie oceny wartości użytkowej lub hodowlanej pszczół i stad zwierząt futerkowych; należności z lat ubiegłych dochodzonych w drodze postępowania sądowego i komorniczego; zwrotu niewykorzystanych środków na współfinansowanie projektu Phare; zwrotu odsetek od dotacji na programy wieloletnie; płatności końcowej z KE za 2005 r. z tytułu FADN; kar pieniężnych nakładanych na rybaków za naruszanie przepisów ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie; dochodów uzyskanych z wpływów ze sprzedaży składników majątkowych szkół rolniczych, z tytułu najmu i dzierżawy oraz zwrotu środków z tytułu otrzymanych przez szkoły rolnicze dopłat obszarowych do gruntów rolnych wykorzystywanych do celów dydaktycznych, wpływów z najmu, internatu, należności za wodę i ścieki oraz odsetek od należności. Udział dochodów osiągniętych w części 32 – Rolnictwo w ogólnej kwocie dochodów MRiRW wynosi 4,41%.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BogusławNadolnik">Jeśli chodzi o wydatki w tej części budżetowej, to w roku 2007 wyniosły one 607.555 tys. zł, tj. 79% planu po zmianach, który zakładał 764.080 tys. zł, w tym 83.480 tys. zł to wydatki niewygasające z 2007 r. W porównaniu z 2006 r. zrealizowano wyższe wydatki głównie w związku z przejęciem z dniem 1 stycznia 2007 r. dofinansowania szkół rolniczych oraz współfinansowania SPO „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb” oraz dopłat do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Poza wydatkami administracyjnymi, w tej części budżetowej realizowane były m.in. następujące zadania: system zbierania i wykorzystania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych; funkcjonowanie laboratoriów referencyjnych; współfinansowanie projektów Phare i Transition Facility oraz finansowanie programów wieloletnich realizowanych przez państwowe instytuty badawcze. Ponadto w formie dotacji zostały zrealizowane wydatki w kwocie 27.575 tys. zł, tj. 99,6% planu po zmianach na pomoce dydaktyczne dla szkół i placówek rolniczych w zakresie stosowania nowoczesnych technik i technologii w kształceniu zawodowym oraz na realizację zadań edukacyjnych zleconych jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych, w tym fundacjom i stowarzyszeniom, m.in. na realizację olimpiad, konkursów i turniejów, których uczestnikami była młodzież ze szkół rolniczych, a także działalność edukacyjną w różnych formach kształcenia ustawicznego oraz na działalność sportową, turystyczną, szkoleniowo-wypoczynkową skierowaną do młodzieży pochodzącej z obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BogusławNadolnik">Wykonanie dochodów własnych w 2007 r. wyniosło 3742 tys. zł. Uzyskano je w Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych z tytułu świadczenia usług szkoleniowych i informatycznych; Głównym Inspektoracie Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa – ze świadczenia usług szkoleniowych i informatycznych oraz ze spadków, zapisów i darowizn; w inspektoratach rybołówstwa morskiego – z odszkodowań i wypłat za utracone albo uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu; w szkołach rolniczych – ze spadków, zapisów, darowizn w postaci pieniężnej, z odszkodowań i wypłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu, z tytułu świadczenia usług szkoleniowych i informatycznych, z dochodów z tytułu opłat egzaminacyjnych za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak również sprawdzania kwalifikacji, dochodów z tytułu odpłatności za wyżywienie, zakwaterowanie uczniów i młodzieży w bursach i internatach ponoszonych przez rodziców lub opiekunów.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#BogusławNadolnik">W części budżetowej 33 – Rozwój wsi dochody zostały zrealizowane w kwocie 15.772 tys. zł, co stanowiło 105% planowanych dochodów. Przekroczenie planowanych dochodów w tej części zostało spowodowane przekazaniem przez armię środków odzyskanych od beneficjentów programu SAPARD i SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006” oraz PROW 2004–2006 wraz z odsetkami, jak dla zaległości podatkowych; przekazaniem niewykorzystanych dotacji z lat ubiegłych z programu Phare; dotacji nienależnie pobranych i nieprawidłowo wypłaconych; odsetek; zwrotów bankowych z uwagi na błędne numery rachunków, zamknięte rachunki lub zgony beneficjentów, przekazanych na realizację w latach 2004–2007 uzupełniających płatności obszarowe. Dochody tej części stanowią 1,67% kwoty dochodów ogółem MRiRW.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#BogusławNadolnik">Wydatki w tej części budżetowej wyniosły 11.141.399 tys. zł, tj. 80,2% planu po zmianach. W tych wydatkach 46.551 tys. zł stanowią wydatki niewygasające z upływem 2007 r. Wydatki zrealizowane w wysokości 11.129.360 tys. zł zostały przeznaczone dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na sfinansowanie zadań statutowych, głównie na: dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych na przedsięwzięcia w rolnictwie i przetwórstwie rolno-spożywczym; pomoc na utylizację zwierząt; spłatę pożyczki udzielonej na prefinansowanie dopłat bezpośrednich i PROW 2004–2006; współfinansowanie SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006”; płatności uzupełniające do gruntów rolnych oraz zadania wspólnej polityki rolnej dotyczące pomocy dla wstępnie uznanych producentów owoców i warzyw. Niepełne wykonanie było skutkiem w szczególności zmiany systemu spłaty pożyczki na prefinansowanie dopłat bezpośrednich i PROW 2004–2006 ze środków będących w dyspozycji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi obowiązującego od pożyczek zaciągniętych po 1 stycznia 2007 r. Pożyczki zaciągnięte do końca 2006 r. były spłacane bezpośrednio przez Ministerstwo Finansów ze środków otrzymanych jako zwroty z Komisji Europejskiej. Spłata pożyczki zaciągniętej przez ARiMR na prefinansowanie wydatków Wspólnej Polityki Rolnej w okresie od 1 października do 31 grudnia 2007 r. została dokonana bezpośrednio przez MF ze środków Europejskiego Funduszu Gwarancji Rolnych w lutym 2007 r. Przekazanie otrzymanych z KE środków z płatności pośrednich PROW w dniu 3 stycznia bezpośrednio przez MF na dochody budżetu; nieuzyskanie pełnej refundacji wydatków PROW z KE, w związku ze zdeponowaniem 5% wydatków tego programu do czasu jego całkowitego rozliczenia – powyższe okoliczności spowodowały, że zostały niewykorzystane środki w wysokości 1.654.751 tys. zł. Na kolejne niewykonanie wydatków w tym dziale w wysokości 306.198 tys. zł wpłynęła niższa od planowanej realizacja przez ARiMR w grudniu uzupełniających płatności obszarowych. Ponadto nie zostały wykorzystane także środki w kwocie 792.496 tys. zł przeznaczone na część unijną SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006” finansowaną przez MRiRW z rachunku programowego. Brak możliwości wykorzystania tych środków na bieżące zapotrzebowanie ARiMR na ww. SPO był efektem, zgodnie ze stanowiskiem MRiRW, zaplanowania tych środków równocześnie w dochodach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#BogusławNadolnik">Po mojej prezentacji poproszę panią dyr. Szelągowską o przedstawienie państwu szczegółowej informacji dotyczącej zmiany tego procesu, o którym mówiłem poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#BogusławNadolnik">Brak możliwości wykorzystania ww. środków oraz ich nieuwzględnienie w wydatkach niewygasających stanowiło podstawę do dokonania blokady wydatków w kwocie 2.753.125 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#BogusławNadolnik">Jeśli chodzi o część budżetową 35 – Rynki rolne, to dochody wyniosły 884.192 tys. zł i były niższe o 26.616 tys. zł od planowanych w wysokości 910.808 tys. zł. Niezrealizowanie planowanych dochodów wynika głównie z niezrealizowania dochodów z tytułu opłaty cukrowej oraz mniejszych zwrotów z tytułu podatku VAT. Kwota podatku VAT została ustalona w odniesieniu do planowanego poziomu sprzedaży interwencyjnej. Faktyczna sytuacja na rynku spowodowała, że w rzeczywistości ARR w 2007 r. uzyskała przychody ze sprzedaży niższe od przyjętych w prognozach w trakcie opracowywania projektu budżetu na 2007 r. Dochody tej części budżetu stanowią 93,89% dochodów ogółem MRiRW.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#BogusławNadolnik">Wydatki w części budżetowej 35 – Rynki rolne zrealizowano w kwocie 1.713.356 tys. zł, w tym 141 tys. zł stanowią wydatki niewygasające z upływem 2007 r. Wydatki przeznaczono na sfinansowanie funkcjonowania Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych; pierwszej raty kary z tytułu nadwyżki produktów rolnych innych niż cukier; kosztów administracyjnych i zadań Ministra RiRW, m.in. organizacji międzynarodowych Targów Rolno-Przemysłowych POLAGRA, realizację programu „Poznaj dobrą żywność”, finansowanie działalności Agencji Rynku Rolnego, w tym zadań związanych z polityką interwencyjną na rynku produktów rolnych oraz płatności uzupełniających dla producentów surowca tytoniowego i skrobi ziemniaczanej w dostarczonych ziemniakach. Niepełne wykonanie dotacji dotyczyło przede wszystkim wydatków na spłatę pożyczki na prefinansowanie wspólnej polityki rolnej i spowodowane zostało niższym zapotrzebowaniem zgłoszonym przez ARR wynikającym z braku wydatków na interwencję realizowaną przez tę agencję na skutek utrzymywania się wysokich cen zbóż na rynku światowym. Efektem powyższego był całkowity brak skupu interwencyjnego zbóż, a sprzedaż zasobów interwencyjnych zbóż z 2006 r. przyniosła zysk stanowiący dochód KE rozliczony w formie pomniejszenia zwrotu wydatków z budżetu KE.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#BogusławNadolnik">W części budżetowej 62 – Rybołówstwo dochody zrealizowane w okresie od ponownego jej włączenia do budżetu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, tj. od 15 listopada 2007 r., stanowią kwotę 248 tys. zł, tj. 165,3% dochodów planowanych (planowano 150 tys. zł). Większość dochodów w tej części stanowią dochody z tytułu grzywien, mandatów i innych kar pieniężnych za naruszenie przepisów ustawy o rybołówstwie z dnia 19 lutego 2004 r. wymierzonych w drodze decyzji administracyjnych. Dochody części budżetowej 62 stanowią 0,3% dochodów ogółem budżetu MRiRW.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#BogusławNadolnik">Wydatki w części budżetowej 62 nie były planowane w ustawie budżetowej na 2007 r. Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 6 czerwca 2007 r. wydatki w wysokości 34.243 tys. zł zostały przeniesione z części 32 – Rolnictwo do części 62 – Rybołówstwo, której dysponentem był Minister Gospodarki Morskiej. W trakcie roku budżetowego wyżej wymienione wydatki zostały zwiększone z rezerwy celowej decyzją Ministra Finansów o kwotę 406 tys. zł, tj. do kwoty 34.649 tys. zł. Zrealizowane wydatki w tej części budżetowej wyniosły 24.221 tys. zł, tj. 69,9% planu po zmianach. W tych wydatkach 8931 tys. zł stanowią wydatki niewygasające z 2007 r. Wydatki zostały przeznaczone na sfinansowanie funkcjonowania okręgowych inspektoratów rybołówstwa morskiego w Szczecinie, Gdyni i Słupsku, zarybiania polskich obszarów morskich, wieloletniego programu zbierania danych rybackich na lata 2007–2013. Wykonanie wydatków w 2007 r. wyniosło 2921 tys. zł, co stanowi 31,9% planowanych wydatków po zmianach.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#BogusławNadolnik">Pozwolę sobie również przedstawić państwu informację dotyczącą części budżetowej 85 – Budżety wojewodów, działu 010 – Rolnictwo i łowiectwo. Dochody jednostek budżetowych w 2007 r. w tym dziale wyniosły 34.932 tys. zł, co stanowi 120,47% dochodów planowanych. Główną pozycję dochodów stanowią dochody wojewódzkich inspektoratów weterynaryjnych z tytułu nadzoru weterynaryjnego, badania zwierząt rzeźnych i mięsa, szczepienia zwierząt, bakteriologicznego badania mleka, a także za czynności weterynaryjnej kontroli granicznej. Wydatki w dziale 010 – Rolnictwo i łowiectwo wykonano w wysokości 1.737.062 tys. zł, tj. 88,77% budżetu po zmianach, który wynosił 1.956.815 tys. zł. Z tego na wydatki bieżące przypada 1.239.107 tys. zł oraz na wydatki majątkowe – 497.955 tys. zł. W tych wydatkach 59.841 tys. zł stanowią wydatki niewygasające w 2007 r. Wydatki bieżące w kwocie 1.239.107 tys. zł przeznaczono m.in. na: działalność statutową państwowych jednostek budżetowych, wojewódzkich inspektoratów ochrony roślin i nasiennictwa realizujących zadania z zakresu ochrony roślin uprawnych, metod oceny i kontroli materiału siewnego oraz stopni kwalifikacji; obsługi granicznych przejść drogowych, kolejowych i morskich w zakresie ochrony terytorium kraju przed wnikaniem organizmów szkodliwych dla roślin uprawnych, chorób i szkodników roślin oraz kontroli przestrzegania przepisów ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, jak również na wydatki inspekcji weterynaryjnej, tj. wojewódzkich inspektoratów weterynarii i powiatowych inspektoratów weterynarii realizujących zadania w zakresie państwowego nadzoru weterynaryjnego na terenie poszczególnych województw, a w szczególności na wydatki związane z zapobieganiem, wykrywaniem i tłumieniem chorób zwierzęcych objętych obowiązkiem zgłaszania i zwalczania oraz nadzorem nad badaniem zwierząt rzeźnych, mięsa i innych artykułów pochodzenia zwierzęcego. Kolejna grupa wydatków była realizowana przez wojewódzkie inspektoraty jakości hodowli artykułów rolno-spożywczych, które realizują zadania w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz warunków składowania i transportu tych artykułów. Na realizację zadań budżetowych w zakresie zwalczania chorób zakaźnych wydatkowano 169.882 tys. zł, na melioracje wodne – 166.180 tys. zł, na prace geodezyjno-urządzeniowe na potrzeby rolnictwa – 43.574 tys. zł, na ochronę roślin – 48 tys. zł, na spółki wodne – 18.743 tys. zł, na usuwanie skutków klęsk żywiołowych – 7834 tys. zł oraz na dotacje dla ośrodków doradztwa rolniczego – 168.136 tys. zł. Wydatki majątkowe z budżetu wojewodów zostały zrealizowane w kwocie 497.955 tys. zł i przeznaczone były na wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych obsługujących rolnictwo, w tym inwestycje budowlane i modernizacyjne, zakup specjalistyczne sprzętu niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania tych jednostek, samochodów, sprzętu komputerowego i biurowego w łącznej kwocie 78.155 tys. zł; prace geodezyjno-urządzeniowe na potrzeby rolnictwa w kwocie 5575 tys. zł; zadania z zakresu usuwania skutków klęsk żywiołowych w kwocie 34.623 tys. zł; zadania z zakresu melioracji wodnych w kwocie 362.157 tys. zł; zadania z zakresu infrastruktury wodociągowej i sanitacji wsi w kwocie 12.305 tys. zł oraz zadania z zakresu restrukturyzacji i modernizacji sektora żywnościowego w kwocie 140 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#BogusławNadolnik">Jeśli chodzi o budżety wojewodów w dziale 050 – Rybołówstwo i rybactwo, dochody w tym dziale wyniosły 24 tys. zł i nie były planowane.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#BogusławNadolnik">Wydatki zostały zrealizowane w kwocie 17.530 tys. zł, tj. 99,47% planu po zmianach, z tego wydatki bieżące – w kwocie 16.282 tys. zł zostały przeznaczone na sfinansowanie kosztów funkcjonowania Państwowej Straży Rybackiej. Wydatki majątkowe wyniosły 1248 tys. zł, czyli 99,44% planu po zmianach i przeznaczone zostały w całości na funkcjonowanie Państwowej Straży Rybackiej, w tym na inwestycje budowlane i modernizacyjne, zakup sprzętu komputerowego, samochodów oraz łodzi itp.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#BogusławNadolnik">Przedstawię również informację na temat Centralnego Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych, którego plan finansowy został ustalony w wysokości 19.641 tys. zł, w tym na zasilanie terenowych funduszy ochrony gruntów rolnych przeznaczono 19.600 tys. zł. Przychody CFOGR zostały zrealizowane w kwocie 24.971 tys. zł. Były to wpływy z terenowych funduszy, stanowiące 20% ich zgromadzonych dochodów w wysokości 24.903 tys. zł oraz odsetki bankowe w wysokości 68 tys. zł. Zrealizowanie wyższych przychodów CFOGR w stosunku do planowanych wynika m.in. z wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolniczej pod realizację dużych inwestycji na terenie kraju, m.in. w związku z budową obwodnic miast, co powodowało uiszczenie na rachunki terenowych funduszy kilku województw opłat z tego tytułu. Poza tym nastąpiły zmiany cen żyta stosowane do wymierzania podatku rolnego stanowiące podstawę wyliczenia wysokości należności i opłat rocznych, wymierzonych z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolniczej, które trudno przewidzieć na etapie opracowywania projektu planu finansowego.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#BogusławNadolnik">Wydatki CFOGR wykonane zostały w wysokości 23.880 tys. zł z przeznaczeniem na zasilanie terenowych funduszy ochrony gruntów rolnych, przy planowanych 19.641 tys. zł, tj. o 21,8% powyżej planu. W 2007 r., podobnie jak w latach ubiegłych, zasilenie terenowych funduszy było kierowane przede wszystkim do województw o niskich dochodach, a o dużych potrzebach w zakresie budowy i modernizacji dróg dojazdowych do gruntów rolnych oraz rekultywacji gruntów. Środki te skierowano przede wszystkim do woj. lubelskiego, lubuskiego, podlaskiego, pomorskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#BogusławNadolnik">Pozwolę sobie również przedstawić informację nt. programów wieloletnich. W 2007 r. było realizowanych 5 programów badawczych na łączną kwotę 39.103 tys. zł, z czego projekt badawczy na kwotę 7774 tys. zł dotyczył kształtowania środowiska rolniczego Polski oraz zrównoważonego rozwoju produkcji rolnej. Kolejny program na kwotę 5740 tys. zł dotyczył ochrony roślin uprawnych z uwzględnieniem bezpieczeństwa żywności oraz ograniczenia strat w plonach i zagrożeń dla zdrowia ludzi i zwierząt domowych oraz środowiska. Następny projekt na kwotę 7798 tys. zł dotyczył ochrony zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego. Na program wieloletni „Biologiczne, środowiskowe i technologiczne uwarunkowania rozwoju produkcji zwierzęcej” została przeznaczona kwota 7284 tys. zł, a na program wieloletni „Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej gospodarki żywnościowej po wstąpieniu Polski do UE” – kwota 10.507 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#BogusławNadolnik">Program wieloletni pod nazwą „Kształtowanie środowiska rolniczego Polski oraz zrównoważony rozwój produkcji rolnej” jest realizowany przez Instytut Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach. Na realizację tego zadania w 2007 r. wydatkowano środki w wysokości 7774 tys. zł, tj. 97% kwoty przewidzianej na ten cel w ustawie budżetowej i wynoszącej 7990 tys. zł. Niewykorzystane środki w wysokości 216 tys. zł zostały zwrócone na rachunek wydatków budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#BogusławNadolnik">Program wieloletni „Ochrona roślin uprawnych z uwzględnieniem bezpieczeństwa żywności oraz ograniczenia strat w plonach i zagrożeń dla zdrowia ludzi i zwierząt domowych oraz środowiska” jest realizowany przez Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu. Na jego realizację w 2007 r. wydatkowano 5740 tys. zł. W czasie realizacji osiągnięto następujące najważniejsze cele: opracowano program ochrony terytorium kraju przed przedostawaniem się i rozprzestrzenianiem organizmów kwarantannowych i innych stanowiących szczególne zagrożenie oraz metody monitoringu i diagnostyki. Ponadto prowadzono monitoring pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych i wodzie oraz monitoring miejsc składowania środków ochrony roślin. Opracowano zintegrowane programy ochrony roślin, jako podstawę nowoczesnej technologii produkcji roślin rolniczych. Oceniono stan fitosanitarny rośli uprawianych w Polsce z uwzględnieniem prognozy na następny rok.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#BogusławNadolnik">Wieloletni program ochrony zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego realizuje Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach. Na realizację tego programu wydatkowano 7758 tys. zł. Niewykorzystane środki w wysokości 685 tys. zł zostały zwrócone na rachunek wydatków MRiRW.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#BogusławNadolnik">Wieloletni program „Biologiczne środowisko i technologiczne uwarunkowania rozwoju produkcji zwierzęcej” jest realizowany przez Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie. Na realizację tego programu w 2007 r. wydatkowano środki w wysokości 7284 tys. zł. Nie wydatkowano kwoty 1241 tys. zł, która została zwrócona na rachunek wydatków MRiRW. Realizacja tego programu ma na celu przede wszystkim diagnozowanie defektów genetycznych u zwierząt hodowlanych i kontrolę wiarygodności ich pochodzenia; poszukiwanie metod i technologii hodowli i produkcji zwierzęcej umożliwiających pozyskiwanie mięsa, mleka i jaj o wysokich parametrach jakościowych; rozpoznawania wartości pokarmowych środków żywienia zwierząt oraz poszukiwanie metod identyfikujących gatunkowe białko zwierzęce w paszach dla zwierząt na podstawie DNA. Te cele mają kluczowe znaczenie dla hodowli oraz produkcji zwierzęcej i są realizowane etapowo zgodnie z harmonogramem. W 2007 r. zrealizowano w pełni przyjęty na ten rok harmonogram prac.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#BogusławNadolnik">Program „Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej gospodarki żywnościowej po wstąpieniu Polski do UE” jest realizowany przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie. W 2007 r. na realizację tego programu Instytut poniósł koszty w łącznej wysokości 9659 tys. zł. Środki w wysokości 993 tys. zł zostały zwrócone do budżetu państwa. Realizacja tego programu ma na celu poszukiwanie teoretycznych i empirycznych rozwiązań problemów dotyczących sposobu poprawy sytuacji ekonomicznej polskiej gospodarki żywnościowej oraz zwiększenia jej potencjału społeczno-ekonomicznego; efektywnego wykorzystania dostępu do rynków UE i krajów trzecich; wykorzystania elementów polityki rolnej i strukturalnej UE, ochronę środowiska naturalnego, a także osiągnięcie postępu naukowo-techniczno-organizacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#BogusławNadolnik">Jak już wcześniej powiedziałem, o wyjaśnienie kwestii wykonania wydatków w wysokości 80% planu po zmianach w części budżetowej 33 i tego przyczynach prosiłbym panią dyrektor, o ile pozwoli pan przewodniczący. Jest to sprawa dosyć skomplikowana z punktu widzenia techniki budżetowania. Dlatego uważam, że ważne jest wyjaśnienie, jak było poprzednio, a jak jest od 2007 r., żeby zrozumieć ten mechanizm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JózefKlim">Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AleksandraSzelągowska">Od początku 2007 r. mieliśmy zmianę zasad refinansowania wydatków ponoszonych na wspólną politykę rolną. Do końca 2006 r. było to przeprowadzane w ten sposób, że agencje płatnicze, realizujące wspólną politykę rolną i wszystkie działania z jej zakresu, uzyskiwały z rozchodów budżetu państwa środki na prefinansowanie tych zadań. Natomiast spłata pożyczek przez agencje płatnicze następowała w momencie, kiedy uzyskiwaliśmy zwrot z KE. To bilansowało nam się w ARR w dłuższej perspektywie, ze względu na to, że tam spłata pożyczek na prefinansowanie z tytułu zakupów interwencyjnych następuje dopiero po sprzedaży tych zakupów, natomiast w ARiMR z tytułu dopłat bezpośrednich w krótszym okresie, po 2 miesiącach od wydatkowania środków, bo taki jest rytm zwrotu środków z KE. Ten mechanizm uległ zakłóceniu po zmianie ustawy o finansach publicznych, która weszła w życie 1 stycznia 2007 r., ponieważ środki z budżetu wspólnotowego zostały potraktowane jako środki stanowiące dochody budżetu państwa. To zakłócenie polega na tym, że spłata pożyczek na prefinansowanie zaciągniętych przez agencje płatnicze następowała z wydatków budżetu państwa. W związku z tym przewidywaną refundację z budżetu unijnego należało zaplanować w kolumnie 14 załącznika nr 2 (ta kolumna 14 pojawiła się na ostatnim etapie konstrukcji projektu budżetu na rok 2007). I tam zaplanowano wydatki, dla ARR w części 35, a dla ARiMR w części 33. Były to wydatki ściśle związane ze spłatą pożyczek. Czy te środki nie mogły być wydatkowane na inne cele? Nie otrzymaliśmy na to zgody od Ministra Finansów. Wystąpiliśmy o nią chociażby po to, żeby z tych środków np. było można w trakcie realizacji budżetu współfinansować SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”. A ponieważ zgody nie otrzymaliśmy, były to środki przeznaczone wyłącznie na spłatę pożyczek na prefinansowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AleksandraSzelągowska">Za rok 2007 wykonaliśmy spłatę pożyczek w 100%. Dopłaty bezpośrednie oraz interwencja na rynku rolnym zostały wykonane w całości. To znaczy, być może interwencja na rynku rolnym z przyczyn obiektywnych, to znaczy z powodu wysokiej ceny zbóż, nie mogła być wykonywana zgodnie z planem, ale to jest zupełnie odrębna sprawa. Natomiast dopłaty bezpośrednie zostały wykonane w 100%. Co się stało, że nie zostały wykonane wydatki? Za rok 2006, jak już powiedziałam, KE zwraca środki z budżetu wspólnotowego wydatkowane w listopadzie i w grudniu, odpowiednio – w styczniu i w lutym. W lutym wpłynęło do budżetu do Polski 1,5 mld zł, równowartość 386 mln euro. Wydawałoby się, że te środki, zgodnie z zasadą obowiązującą od 1 stycznia 2007 r., powinny trafić właśnie poprzez wydatki do dochodów budżetu państwa. Ponieważ to były środki dotyczące refundacji prefinansowania zrealizowanego w 2006 r., uznano, że trafiają bezpośrednio do dochodów budżetu państwa, czyli na spłatę poprzednich pożyczek, bez udziału Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i bez udziału naszych wydatków. Stąd mamy lukę w wydatkach. Natomiast to nie powoduje żadnego ograniczenia w wydatkach. Jak już powiedziałam, dopłaty bezpośrednie zostały zrealizowane w całości.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#AleksandraSzelągowska">Jest jedna mała kwestia – zbyt optymistycznie zaplanowaliśmy realizację kampanii dopłat bezpośrednich w 2008 r., która rozpoczynała się w grudniu 2007 r. W tym przypadku rzeczywiście zaplanowaliśmy, że ARiMR zrealizuje płatności uzupełniające w kwocie o 306 mln zł wyższej, niż zostało zrealizowane w rzeczywistości. Być może jedynym niedopełnieniem ze strony MRiRW jest to, że dopłaty bezpośrednie w grudniu 2007 r. zostały wydatkowane w mniejszej kwocie, niż były zaplanowane. Ale tutaj mamy na swoją obronę to, że zwyczajowo te środki przechodziły jako niewygasające na następny rok, żeby 1 stycznia następnego roku budżetowego można było bez żadnej kolizji podpisywać przelewy dla rolników. Te środki nie znalazły się w wydatkach niewygasających, dlatego zostały zwrócone 306 mln zł na dopłaty uzupełniające, ale one były ciągnięte z rezerwy celowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#BogusławNadolnik">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to plany finansowe poszczególnych agencji przedstawiliby obecni na tym posiedzeniu ich przedstawiciele.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#LeszekKorzeniowski">Proszę przedstawicieli agencji, żeby się przedstawili i omówili plany finansowe swoich instytucji. Pierwszego proszę o zabranie głosu prezesa Agencji Rynku Rolnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WaldemarSochaczewski">Uzupełniając wypowiedź pana ministra oraz pani dyr. Szelągowskiej, przedstawię w skrócie sprawozdanie z wykonania przez ARR planu finansowego za 2007 r. W naszym materiale przedstawiliśmy je, grupując poszczególne rodzaje działalności. Przypomnę, że w przypadku ARR mamy do czynienia z trzema rodzajami działalności z punktu widzenia źródła finansowania. Przede wszystkim realizacja tych, w cudzysłowie, „typowych” mechanizmów wspólnej polityki rolnej, a więc w całości prefinansowanych w ramach umowy z Ministrem Finansów. Po wydatkowaniu środków na zasadach refundacji środków już poniesionych następuje rozliczenia tej umowy z Ministrem Finansów, a więc w ramach procedury prefinansowania. Działalność w tym zakresie jest w ramach pożyczki. Drugi typ działalności jest realizowany w ramach mechanizmów współfinansowania, a więc dofinansowania z budżetu krajowego na ogół w wysokości 50%. Trzecia grupa, to są mechanizmy w całości finansowane z budżetu krajowego.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#WaldemarSochaczewski">Mając na uwadze dostępne w 2007 r. środki na realizację działań w grupach, o których przed chwilą powiedziałem, była to kwota 2.300.260 tys. zł. Taka była łączna pula środków dostępnych dla ARR. Z tego w ramach pierwszej grupy, a więc prefinansowania, gdzie źródłem środków finansowych jest pożyczka z budżetu państwa w ramach umowy zawartej między ARR, a Ministrem Finansów, wykorzystano 447.893 tys. zł. Ponadto dodatkowo na działania z zakresu wspólnej polityki rolnej ARR wydała z własnych środków 4116 tys. zł. W drugiej grupie, a więc działań współfinansowanych z budżetu krajowego, z rezerw celowych, w tym współfinansowanie oraz dopłaty uzupełniające, wykorzystano środki w wysokości 453.538 tys. zł. ARR otrzymała również środki budżetowe w postaci dotacji podmiotowej w wysokości 898.827 tys. zł, w całości przeznaczoną na spłatą zobowiązań wobec Ministra Finansów z tytułu poręczenia kredytów zaciągniętych w 2002 r. na działalność interwencyjną, głównie na skup zbóż. To zobowiązanie rolowane corocznie, w ub. r. udało nam się całkowicie spłacić, zarówno kwotę główną, jak i odsetki. Dodatkowo w końcu 2007 r. ARR została zasilona w środki w wysokości 184 mln zł na podstawie konkretnych decyzji Ministra Finansów dotyczących realizacji zadań krajowych, głównie na zapłatę rekompensat za wykup kwot mlecznych oraz na wypłatę środków krajowych na współfinansowanie z budżetu krajowego konsumpcji mleka w szkołach. Ponadto wydatkowaliśmy 83 tys. zł z dotacji celowych na realizację projektów dla Republiki Mołdowy w ramach współpracy bilateralnej. ARR otrzymała również środki na zwrot środków dla producentów cukru, ponieważ na podstawie wskaźników opłat cukrowych w sezonie 2005–2006, określane przez KE, kraje członkowskie pobierają opłaty cukrowe z przeznaczeniem w tym okresie głównie na refundacje eksportowe w ramach tzw. „zaliczki”. Okazało się, że w tym przypadku ta zaliczka przekroczyła potencjalną potrzebę środków, dlatego okazał się konieczny zwrot środków konkretnym producentom cukru. Otrzymaliśmy kwotę 14.803 tys. zł i dokonaliśmy jej zwrotu producentom cukru.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#WaldemarSochaczewski">Jeśli chodzi o krótka charakterystykę tych trzech bloków, to w przypadku bloku pierwszego, czyli środków pochodzących z prefinansowania, ARR wydatkowała 452.009 tys. zł, w tym głównie działalność na rynku cukru pochłonęła 203.637 tys. zł; w ramach programu „Dostarczania nadwyżek żywnościowych dla najuboższej ludności UE” – 73.665 tys. zł; na działania interwencyjne na rynku mleka i przetworów mlecznych – 58.438 tys. zł, a na rynku zbóż – 28.105 tys. zł. Rok 2007 pokazuje i to jest pewna tendencja (warto to powiedzieć na posiedzeniu tej Komisji, bo jest to tendencja trwała), że następuje przegrupowanie typowej działalności interwencyjnej ARR. Dotychczas były to typowe zakupy bezpośrednie, tymczasem na skutek wielu czynników ceny rynkowe były na tyle wysokie, że cena interwencyjna nie zachęcała do sprzedaży. Były również działania samej KE ograniczające zakupy, m.in. forma przetargowa zakupów. Niestety, mamy do czynienia z trwałym ograniczaniem typowej interwencyjnej działalności ARR. W to miejsce uwidaczniają się nowe formy działalności. Jeśli chodzi o refundacje eksportowe, to nadal mają one największy udział w pierwszej części wspólnej polityki rolnej. Wiodącą rolę pełni rynek cukru i refundacje do rynku cukru, w mniejszej do przetworów mlecznych i do przetworów mięsnych.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#WaldemarSochaczewski">W grupie współfinansowania zostało wydatkowane 18.149 tys. zł, głównie na trzyletnie programy pszczelarskie. W 2007 r. po raz drugi otworzyliśmy trzyletni program, zawierający stosowne projekty, przeznaczając na ten cel 7880 tys. zł. Drugi działanie to była nadzwyczajna sytuacja na rynku drobiu spowodowana „ptasią grypą”. W sektorze drobiu i jaj wydatkowaliśmy w 2007 r. 7899 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#WaldemarSochaczewski">W trzeciej grupie rosnącym zainteresowaniem cieszą się programy promocyjne, na które przeznaczono 2370 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#WaldemarSochaczewski">Część działań wspólnej polityki rolnej jest objęta podatkiem VAT i na ten cel przeznaczyliśmy 16.863 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#WaldemarSochaczewski">Główny cel, na który zostały przeznaczone środki krajowe, to płatności uzupełniające na rynku tytoniu – 293.217 tys. zł, płatności uzupełniające dla producentów ziemniaka skrobiowego z przeznaczeniem na produkcję skrobi – 18.557 tys. zł oraz pozostałe mechanizmy krajowe wprowadzone w przepisach krajowych, gdzie głównym wydatkiem był wykup kwot mlecznych w zamian za rekompensatę finansową i gdzie wydatkowaliśmy 114.122 tys. zł. Nowym mechanizmem cieszącym się coraz większym zainteresowaniem jest wsparcie zużycia materiału siewnego w kategoriach elitarne i kwalifikowane, na które wydatkowaliśmy 19.358 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#WaldemarSochaczewski">W końcu udało się nam spłacić zobowiązania z lat ubiegłych wobec Skarbu Państwa poręczone przez Ministra Finansów z tytułu zaciągniętych pożyczek na działania interwencyjne w wysokości 558 mln zł (kwota główna) i 140 mln zł (odsetki).</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#WaldemarSochaczewski">W zakresie wydatków majątkowych na mocy decyzji Ministra Finansów zostaliśmy zasileni dodatkową kwotą w celu utrzymania ciągłości pracy ARR w końcu roku. Łączne wydatki majątkowe wyniosły 14.800 tys. zł. A projekt w ramach współpracy bilateralnej z Mołdową – 69 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#WaldemarSochaczewski">Takie były główne grupy działań i wydatków w 2007 r. w zakresie wspólnej polityki rolnej, mechanizmów współfinansowania oraz działań finansowanych z budżetu krajowego.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#WaldemarSochaczewski">Kilka słów o działaniach administracyjnych. ARR według planu miała możliwość zatrudnić średniorocznie 1320 osób, z czego zostało zrealizowanych blisko 1270 etatów. Przeciętne zatrudnienie w 2007 r. wyniosło 1261 etatów.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#WaldemarSochaczewski">To były podstawowe sprawy. Jestem gotów do udzielenia odpowiedzi na pytania państwa posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#LeszekKorzeniowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela ARiMR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#TadeuszŁukasik">W ub.r. ARiMR zrealizowała zaplanowane wpływy w 100%, natomiast zaplanowane wydatki w wysokości 87%.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#TadeuszŁukasik">Pierwszą pozycją we wpływach były środki, które przeszły z niewykonania planu w 2006 r. w wysokości 274 mln zł. Dotacja podmiotowa na cele statutowe w wysokości 1238 mln zł została zrealizowana w całości. Oprócz tej dotacji podmiotowej nastąpiło jeszcze dwukrotne zwiększenie dotacji podmiotowej. Pierwszym razem o kwotę 200 mln zł, a drugim – 362 mln zł. Była również dotacja celowa w wysokości 59 mln zł przeznaczona na finansowanie inwestycji. Były jeszcze dwie inne pozycje wpływów. Po pierwsze przychody własne, na które złożyły się głównie odsetki od środków ARiMR, a także spłaty i zwrot środków z tytułu np. pomocy krajowej, zwrotu od beneficjentów oraz opłaty za czynności związane z oznakowaniem zwierząt. Ostatnią pozycją były wpływy z tytułu pomocy technicznej w wysokości 20.150 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#TadeuszŁukasik">W przypadku ARiMR duża część wydatków ma charakter stały. Tę stałą część stanowi krajowa działalność pomocowa. Na tę właśnie działalność ARiMR wydała: na dopłaty do oprocentowania kredytów inwestycyjnych – 457 mln zł, na dopłaty do nowych kredytów inwestycyjnych – 38 mln zł, na dopłaty do kredytów klęskowych – 132 mln zł, z czego na nowe kredyty – 23 mln zł. Istotną pozycję wśród ubiegłorocznych wydatków stanowiły: pomoc dla podmiotów zajmujących się zbieraniem zwłok padłych przeżuwaczy – 38 mln zł i finansowanie zalesianie gruntów rolnych – 38 mln zł. Wśród pozostałych mniejszych pozycji należy wymienić działalność informacyjno-promocyjną – 3,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#TadeuszŁukasik">W wydatkach na pokrycie kosztów funkcjonowania ARiMR, które w całości wyniosły 837 mln zł, wśród ważniejszych pozycji należy wymienić zobowiązania poprzedniego roku, tzn. 2006 r. płatne w 2007 r., które wyniosły 94 mln zł i wydatki roku bieżącego, tzn. 2007, w wysokości 742 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#TadeuszŁukasik">Wśród wydatków znaczącą pozycję stanowią wynagrodzenia, które wyniosły 366 mln zł, oraz ubezpieczenia społeczne w wysokości 82 mln zł i inne składki w wysokości 56 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#TadeuszŁukasik">Wśród wydatków majątkowych, które zostały zrealizowane w wysokości prawie 170 mln zł, główne pozycje stanowią wydatki na budowę i rozbudowę oprogramowania systemów informatycznych w wysokości prawie 50 mln zł. 59 mln zł ARiMR wydała na budowę systemu ewidencji działek rolnych. Pozostałe wydatki majątkowe wyniosły ok. 60 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#TadeuszŁukasik">Efektem zwiększonych wpływów i zmniejszonych wydatków było pozostanie na koniec roku w ARiMR środków w wysokości 532 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#TadeuszŁukasik">Tyle w skrócie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#LeszekKorzeniowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Agencji Nieruchomości Rolnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#RyszardBrzezik">Przychody Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa z tytułu sprzedaży mienia w 2007 r. przekroczyły 1277 mln zł i były niewiele większe od planowanych. Na te przychody złożyła się sprzedaż ponad 103 tys. ha. W omawianym roku zorganizowano ponad 46 tys. przetargów, w wyniku których zawarto 12 tys. umów sprzedaży. Ponad 2800 umów sprzedaży, to umowy zawarte w trybie bezprzetargowym, głównie z dzierżawcami.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#RyszardBrzezik">Jeśli chodzi o przychody z tytułu odpłatnego korzystania z mienia, a więc głównie z tytułu dzierżawy, to wyniosły one ponad 431 mln zł i były wyższe od planowanych o 14%, co było głównie skutkiem wyższych od prognozowanych cen pszenicy. Inne przychody z gospodarowania mieniem to 110 mln zł. Są to głównie przychody pochodzące z zaległych opłat z tytułu użytkowania wieczystego oraz innych, wcześniej nieuregulowanych należności.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#RyszardBrzezik">Na wysokość przychodów w kwocie prawie 449 mln zł wpłynęły wyższe niż w latach poprzednich ceny pszenicy. W związku z tym nastąpiło przeszacowanie należności rozłożonych na raty z tytułu sprzedaży gruntów wyrażonych w mierniku naturalnym. Mówię o tym, dlatego że to ma bardziej charakter przychodów finansowych księgowych, a nie realnych wpływów. Stąd tak duże przekroczenie wysokości przychodów planowanych, bo aż o 44%. Głównym źródłem pozostałych przychodów w wysokości 26 mln zł są przychody jednostek gospodarczych Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, gospodarujących głównie zasobami mieszkaniowymi. Kilka z tych jednostek prowadzi również działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#RyszardBrzezik">Głównym elementem kosztów są wpłaty do budżetu państwa z tytułu nadwyżki wpływów nad wydatkami. W 2007 r. ta nadwyżka wyniosła 929 mln zł. W tych dniach zostanie ona wpłacona na rachunek budżetu państwa. Drugą znaczącą pozycją w kosztach jest wpłata na Fundusz Rekompensacyjny, która w 2007 r. wyniosła ponad 580 mln zł, z czego 460 mln zł wpłacono w poprzednim roku, a pozostała kwota zostanie wpłacona do końca tego miesiąca, jako fakt rozliczenia należności po zaudytowaniu sprawozdania finansowego. W tym przypadku wyższa od planowanej wielkość kwoty również wynika z większej od planowanej sprzedaży gruntów w trybie przetargowym oraz wyższych cen sprzedaży nieruchomości rolnych. W stosunku do roku poprzedniego były one wyższe o ponad 32%. Jest to jeden z czynników dynamizujących wpływy i wpłaty do budżetu oraz na Fundusz Rekompensacyjny.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#RyszardBrzezik">Koszty funkcjonowania ANR wyniosły 110 mln zł i były zgodne z planem. Koszty amortyzacji były nieco niższe od planowanych. Również koszty materiałów i energii oraz usług obcych, jak również koszty wynagrodzeń z pochodnymi pracowników zatrudnionych w jednostkach gospodarczych zasobu.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#RyszardBrzezik">Nie został wykonany plan finansowy w zakresie kosztów bezzwrotnej pomocy finansowej dla sektora finansów publicznych. Chodzi głównie o bezzwrotną pomoc przekazywaną gminom i spółdzielniom mieszkaniowym, ponieważ już od kilku lat te podmioty mają kłopoty z absorpcją tych środków. Przypominam, że ANR przekazuje te środki gminom w związku z przekazywaną infrastrukturą. Gminy ze względu na konieczność dochowania wszelkich procedur związanych z zamówieniami publicznymi mają kłopoty z przeprowadzeniem tych procedur we wcześniej przewidzianych terminach. Nie został również wykonany plan finansowy w zakresie podatków i opłat. W sumie ANR nie wykonała kosztów w wysokości blisko 170 mln zł, stąd wyższa od planowanej wpłata do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#RyszardBrzezik">Pierwotnie planowana wielkość wydatków majątkowych związanych z realizacją ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego była za niska w stosunku do potrzeb i poprzez kolejne zmiany planu została zwiększona do 100 mln zł. Ostatecznie wydatkowano na ten cel niewiele ponad 56 mln zł. ANR obserwuje z jednej strony zainteresowanie rolników zakupem gruntów, które są w obrocie między rolnikami, a drugiej – sytuację, że wielu rolników i podmiotów, w stosunku do których ANR zgłosiła prawo do pierwszeństwa nabycia, składa zastrzeżenia i odbywają się procedury odwoławcze. Dlatego nie zawsze tam, gdzie ANR zgłasza wolę zakupu, dochodzi do jego realizacji w krótkich terminach.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#RyszardBrzezik">Stan należności Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w wysokości 1600 mln zł niewiele różnił się od określonych w budżecie. Większość to należności z tytułu rozłożonych na raty należności z tytułu sprzedaży gruntów i innych nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#RyszardBrzezik">Jeśli chodzi o zobowiązania w wysokości 1475 mln zł, są to głównie zobowiązania niewymagalne – należności, na które składają się wpłaty na koniec roku, ale są to wpłaty do budżetu i na Fundusz Rekompensacyjny, które ANR ureguluje w terminie.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#RyszardBrzezik">Jeśli chodzi o plan finansowy ANR, jako instytucji, to przychody były nieco wyższe od planowanych, ale były to tzw. przychody własne uzyskane z tytułu wynajmu pomieszczeń biurowych w budynkach agencyjnych, ponieważ niektóre oddziały ANR dysponują własnymi budynkami i wynajmują powierzchnie biurowe, jak również z tytułu wyższych, niż planowano przychodów pochodzących z odsetek od środków własnych.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#RyszardBrzezik">Jeśli chodzi o stronę kosztową, to nie zostały wykonane koszty w zakresie materiałów i energii, a przede wszystkim nie wykonaliśmy planowanych wydatków inwestycyjnych, mieliśmy np. kłopoty z wydatkowaniem planowanych środków na system informatyczny. Planujemy to zrobić w bieżącym roku. Niewykonana została również wielkość zatrudnienia, która kształtowała się na poziomie 960 osób, nieco poniżej wielkości zapisanej w palnie finansowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#LeszekKorzeniowski">Przystępujemy do dyskusji, do której na razie zapisało się 3 posłów. Ale przedtem analiza NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#StanisławStec">Przedstawiciel NIK jest osobą doświadczoną, dlatego proszę, żeby tę ocenę przedstawić syntetycznie. Nie chciałbym, żebyśmy byli traktowani, jako osoby nieczytające dostarczonych nam materiałów. Bardzo proszę traktować nas poważnie. Za chwilę będziemy musieli opuścić tę salę, bo trzeba ją będzie udostępnić innej Komisji, a potrzebujemy sporo czasu na dyskusję z uwagi na wagę poruszanych dziś problemów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#LeszekKorzeniowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WaldemarWojnicz">Postaram się przedstawić ją bardzo syntetycznie. Omawiając analizę wykonania budżetu państwa w 2007 r. przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w częściach: 32 – Rolnictwo, 33 – Rozwój wsi, 35 – Rynki rolne, 62 – Rybołówstwo, wykonania planów finansowych Centralnego Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych i agencji rolniczych, wykonania wydatków budżetowych na rolnictwo w ramach części 85 – Budżety wojewodów i części 83 – Rezerwy celowe, chciałbym wskazać, że jest ona wynikiem kontroli przeprowadzonych przez NIK w: Ministerstwie Finansów, Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, we wszystkich urzędach wojewódzkich i trzech agencjach rolniczych. W analizie wykorzystano także wyniki innych kontroli przeprowadzonych wcześniej lub równolegle z kontrolą budżetową.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WaldemarWojnicz">Analiza zbiorcza wykonania budżetu państwa w 2007 r. jak również informacje o wynikach wspomnianych wyżej kontroli zostały przekazane Sejmowi, w tym tej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WaldemarWojnicz">Kontrola wykonania budżetu państwa obejmowała łącznie badanie prawidłowości oraz wykonanie zadań. Kontrola prawidłowości miała na celu poświadczenie finansowego rozliczenia kontrolowanych jednostek i budżetu państwa jako całości, łącznie ze zbadaniem i oceną ksiąg rachunkowych i wyrażeniem opinii na temat sprawozdań budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#WaldemarWojnicz">W 2007 r., podobnie jak w 2006 r., zastosowaliśmy metody i narzędzia wspomagające pracę kontrolerów. Przy badaniu ksiąg rachunkowych w zakresie ewidencji wydatków budżetowych, zastosowano dobór próby do kontroli z zastosowaniem metod statystycznych. Badanie prowadzone było przy jednolitych kryteriach i uwzględniało, poza doborem losowym, również te nieprawidłowości, które wykryte zostały innymi metodami.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#WaldemarWojnicz">W 2007 r. po raz pierwszy NIK podjęła badania prawidłowości zorganizowania, przeprowadzenia i rozliczenia inwentaryzacji. Do oceny wykonania budżetu w poszczególnych częściach, a także planów finansowych państwowych funduszy i agencji zastosowane zostały jednolite kryteria wartościowe. Tymi ocenami są: pozytywna, pozytywna z zastrzeżeniami i negatywna. Algorytmy kalkulacyjne zamieszczone są na ostatnich stronach wspomnianych informacji o wynikach kontroli. W ramach audytu finansowego przeprowadzono badanie ksiąg rachunkowych w MRiRW i w trzech agencjach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#WaldemarWojnicz">W odniesieniu do organizacji systemu księgowości, w tym skuteczności funkcjonowania procedur kontroli finansowej, poprawności formalnej dowodów i zapisów księgowych oraz wiarygodności ksiąg rachunkowych wydano dla MRiRW oraz ARR opinię pozytywną, a dla ARiMR oraz ANR opinię pozytywną z zastrzeżeniami.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#WaldemarWojnicz">Stwierdzone uchybienia były formalne i nie miały wpływu na roczne sprawozdania budżetowe i finansowe, które we wszystkich skontrolowanych jednostkach przekazywały prawdziwy i rzetelny obraz dochodów i wydatków, należności i zobowiązań w 2007 r. zgodnie z zasadami rachunkowości,.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#WaldemarWojnicz">NIK nie miała zasadniczych uwag do zorganizowania i rozliczenia inwentaryzacji przeprowadzonych w skontrolowanych jednostkach.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#WaldemarWojnicz">Nie mieliśmy też uwag – poza ARiMR, o czym powiem później – do zakresu prowadzonej kontroli wewnętrznej i audytu.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#WaldemarWojnicz">Z satysfakcją odnotowujemy przystąpienie do realizacji i zrealizowanie większości wniosków NIK, sformułowanych po kontroli wykonania budżetu w 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#WaldemarWojnicz">W 2007 r. budżet MRiRW oraz plany finansowe agencji rolniczych realizowane były w sprzyjających warunkach makroekonomicznych, wynikających głównie z członkostwa Polski w UE. Był to kolejny rok stosowania w Polsce zasad dofinansowania rolnictwa m.in. poprzez system dopłat bezpośrednich i uzupełniających, wspierany częściowo ze środków „Planu rozwoju obszarów wiejskich”. Jednocześnie w ramach realizacji sektorowych programów operacyjnych: SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006” oraz SPO „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004–2006” realizowano płatności ze środków unijnych i w większości działań obu programów, także ze środków krajowych. Poza tym realizowane były zadania w ramach innych, mniejszych programów oraz notyfikowane zadania w ramach krajowej polityki rolnej. W mniejszym stopniu stosowane były mechanizmy interwencyjne na rynkach rolnych w ramach wspólnej polityki rolnej. Rozpoczęto też przygotowania do wdrożenia nowych programów rolniczych i rybackich w ramach perspektywy finansowej na lata 2007–2013.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#WaldemarWojnicz">Od 2007 r., wszystkie środki, jakie otrzymuje Polska z UE oraz środki pomocy uzyskanej od państw Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) zostały zaliczone do dochodów budżetu państwa, a do wydatków – środki przeznaczane na finansowanie programów UE. Poszerzenie dochodów budżetu państwa (i odpowiednio wydatków budżetowych) o kategorię środków zagranicznych miało na celu wzmocnienie konsolidacji środków publicznych w budżecie państwa, uszczelnienie systemu finansów publicznych oraz zwiększenie jego przejrzystości. Termin wejścia w życie tych zasad spowodował, że na ostatnim etapie opracowywania założenia planistyczne budżetu były modyfikowane przez Ministerstwo Finansów, bez udziału dysponentów części budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#WaldemarWojnicz">Podejście to nie spowodowało natomiast zmian w sposobie planowania przychodów ARiMR oraz ARR, jako agencji płatniczych, których plany finansowe nie obejmowały środków UE związanych z realizacją programów pomocowych na rzecz rozwoju rolnictwa, podczas gdy pozostałe agencje, niebędące agencjami płatniczymi, środki z UE w swoich planach wykazywały.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#WaldemarWojnicz">NIK ocenia wykonanie budżetu państwa w 2007 r. pozytywnie z zastrzeżeniami w częściach: 32 – Rolnictwo i 33 – Rozwój wsi, pozytywnie – w częściach: 35 – Rynki rolne i 62 – Rybołówstwo. Również pozytywnie oceniamy wykonanie planu finansowego Centralnego Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#WaldemarWojnicz">Budżet państwa w przedmiotowym zakresie został wykonany gorzej niż w 2006 roku.</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#WaldemarWojnicz">Ocena części 32 – Rolnictwo została obniżona ze względu na stwierdzone nieprawidłowości finansowe w łącznej kwocie 12,6 mln zł, a ocena części 33 – Rozwój wsi, wynikająca z algorytmu kalkulacyjnego, została obniżona ze względu na sposób realizacji budżetu, w tym brak zmiany planu wydatków.</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#WaldemarWojnicz">NIK nie wnosi uwag do realizacji budżetu państwa przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie gromadzenia dochodów budżetowych i ich terminowego przekazywania na rachunek urzędu skarbowego oraz terminowego, zgodnego z obowiązującymi przepisami, podejmowania działań w celu wyegzekwowania należności budżetowych. Planowanie dochodów budżetowych było trafne.</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#WaldemarWojnicz">Natomiast niezbyt trafnie zaplanowano w ustawie budżetowej wydatki, gdyż w ciągu 2007 r. nastąpiło ich zwiększenie aż o około 51%. Wykonanie wydatków w stosunku do budżetu po zmianach było jednak niższe: o 20,5% w części 32 – Rolnictwo, o 19,8% w części 33 – Rozwój wsi i o 30,1% w części 62 – Rybołówstwo. W około 96% zrealizowano planowane wydatki po zmianach w części 35 – Rynki rolne. W 2007 r. nie wykorzystano około 3,1 mld zł, łącznie z wydatkami niewygasającymi i zwrotami.</u>
          <u xml:id="u-15.18" who="#WaldemarWojnicz">W porównaniu z rokiem 2006 kwota środków przeniesionych w 2007 r. do wydatków niewygasających była trzykrotnie wyższa i wyniosła około 139 mln zł. NIK, w poprzednich kontrolach wykonania budżetu państwa, oceniała przenoszenie niezrealizowanych wydatków do niewygasających z upływem roku budżetowego, jako działanie zmniejszające przejrzystość finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.19" who="#WaldemarWojnicz">Zwrócenia uwagi wymaga fakt, że podczas zgłaszania środków do wydatków niewygasających z upływem 2007 r., Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 7 grudnia 2007 r. wystąpił do Ministra Finansów o umieszczenie w tych wydatkach kwoty 1305 mln zł na płatności uzupełniające do gruntów rolnych, co nie zostało uwzględnione. Przed odmową, w dniu 3 grudnia 2007 r. decyzją Ministra Finansów, środki w tej wysokości, na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zostały przeniesione z rezerwy celowej do części 33. Na płatności uzupełniające do gruntów rolnych w 2007 r. (w planie po zmianach) została przewidziana z rezerw celowych kwota około 3219 mln zł, z której nie zostało wydatkowane blisko 307 mln zł. Należy ocenić negatywnie wnioskowanie o dodatkowe środki na te płatności w sytuacji posiadania niewykorzystanych środków oraz podjęcie próby przeniesienia ich jako niewygasających z upływem roku. W dniu 18 grudnia 2007 r. Minister Finansów dokonał korekty decyzji z 3 grudnia, również na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na mocy której przeniesiona została kwota tylko 16 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-15.20" who="#WaldemarWojnicz">W 2007 r. struktura wydatków była podobna jak w 2006 r. Nadal największy udział miały wydatki związane z działalnością Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencji Rynku Rolnego. Łącznie obie agencje otrzymały około 12,8 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-15.21" who="#WaldemarWojnicz">W realizacji wydatków z części budżetowych, których dysponentem jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, nie stwierdzono nieprawidłowości będących naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Stwierdzono jednak, o czym wspomniałem wcześniej, niepełną realizację planowanych wydatków.</u>
          <u xml:id="u-15.22" who="#WaldemarWojnicz">Zwrócenia uwagi wymaga fakt, że Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dokonał blokady niewykorzystanych środków w wysokości około 2,8 mld zł dopiero w dniu 28 grudnia 2007 r. Zarówno Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jak i Ministrowi Finansów było wiadomo w trakcie roku, a co do kwoty około 2,5 mld zł już w I kwartale 2007 r., iż środki te nie zostaną wydatkowane. Nie spowodowało to zmiany planu wydatków MRiRW ani zmiany harmonogramu realizacji budżetu. W konsekwencji, pod potrzeby pożyczkowe grudnia, w tym m.in. pod zgłoszone przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapotrzebowanie na środki, zrealizowany został plan finansowania potrzeb budżetowych. W jego ramach przeprowadzona została w dniu 17 grudnia 2007 r. emisja bonów w kwocie 9,1 mld zł. Wcześniejsze dokonanie blokady kwot wydatków zgłoszonych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do wykorzystania w grudniu, pozwoliłoby zmniejszyć potrzeby pożyczkowe tego miesiąca, a w rezultacie – zapobiegłoby emisji bonów w wysokości 2,8 mld zł, co przyczyniłoby się do oszczędności w wydatkach na ich obsługę w kwocie około 57 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-15.23" who="#WaldemarWojnicz">Przechodząc do części 85 – Budżety wojewodów pragnę poinformować, że analiza budżetów wojewodów w zakresie rolnictwa i łowiectwa oraz rybołówstwa i rybactwa została przedstawiona w 16 informacjach o wynikach kontroli opracowanych dla każdego z województw przez właściwą terytorialnie delegaturę NIK. W toku kontroli nie stwierdzono istotnych nieprawidłowości w realizacji dochodów oraz w przeznaczeniu i wydatkowaniu środków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-15.24" who="#WaldemarWojnicz">Do realizacji dochodów w dziale 010 – Rolnictwo i łowiectwo nie wnosimy uwag.</u>
          <u xml:id="u-15.25" who="#WaldemarWojnicz">Zaplanowane w tym dziale wydatki zostały zrealizowane w blisko 89%. We wszystkich województwach, wydatki łącznie z niewygasającymi, zostały wykonane poniżej planu po zmianach.</u>
          <u xml:id="u-15.26" who="#WaldemarWojnicz">Dochody i wydatki w dziale 050 – Rybołówstwo i rybactwo nie były przedmiotem badania NIK, z uwagi na ich niewielki udział procentowy w budżetach wojewodów. Zrealizowane w tym dziale wydatki stanowiły blisko 100% planu po zmianach.</u>
          <u xml:id="u-15.27" who="#WaldemarWojnicz">Przejdę teraz do części 83 – Rezerwy celowe w zakresie pozycji wskazanych w porządku posiedzenia, dlatego nie będę ich wymieniać.</u>
          <u xml:id="u-15.28" who="#WaldemarWojnicz">Kwestie przyznawania środków z Rezerw celowych, ich rozdysponowania i wykorzystania zostały przedstawione w „Informacji o wynikach kontroli wykonania w 2007 r. budżetu państwa w częściach 81 – Rezerwa ogólna oraz 83 – Rezerwy celowe”, przedłożonej Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-15.29" who="#WaldemarWojnicz">Przewidziane kwoty rezerw, będących przedmiotem dzisiejszego posiedzenia, zostały rozdysponowane praktycznie w całości. Zgodnie z celem wykorzystane zostały kwoty z pięciu pozycji (8, 14, 49, 51, 66). W przypadku pozostałych pozycji rezerw, wykorzystanie zgodne z tytułem wynosiło od 1,4% (poz. 6 tj. kredyt na „Program poakcesyjnego wsparcia obszarów wiejskich”) do 64,3% (poz. 61, tj. finansowanie i współfinansowanie zadań związanych z rozwojem wsi i rolnictwa). Zmiana przeznaczenia rezerw każdorazowo była poprzedzona pozytywną opinią sejmowej Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.30" who="#WaldemarWojnicz">Chciałbym teraz przejść do ocen wykonania planów finansowych przez agencje rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-15.31" who="#WaldemarWojnicz">Wyniki kontroli wykonania planów finansowych przez 3 agencje zostały przedstawione w stosownych informacjach przekazanych Wysokiej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-15.32" who="#WaldemarWojnicz">Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie z zastrzeżeniami wykonanie w 2007 r. planu finansowego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-15.33" who="#WaldemarWojnicz">Zgodnie z przeznaczeniem wykorzystane zostały środki finansowe z dotacji budżetowej na realizację zaplanowanych zadań związanych funkcjonowaniem Agencji, działalnością pomocową dla rolnictwa oraz z dotacji celowej na realizację zadań inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-15.34" who="#WaldemarWojnicz">Zasadnicze uwagi dotyczyły dwóch spraw. Po pierwsze, nierzetelnego zaplanowania nakładów inwestycyjnych, które wykonano w kwocie około 190,2 mln zł, tj. na poziomie 56% planu. Nie zrealizowano w pełni zakupów: sprzętu informatycznego, oprogramowania systemowego, samochodów dla kontroli na miejscu, głównie z powodu przedłużających się postępowań przetargowych. Agencja nie przeprowadziła też analizy kosztów budowy i rozbudowy systemów informatycznych, co uniemożliwiało ich identyfikowanie i weryfikowanie z planem finansowym na 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-15.35" who="#WaldemarWojnicz">Druga sprawa dotyczyła niezaplanowania kontroli w zakresie zasadności refundowania podmiotom branży utylizacyjnej kosztów poniesionych na utylizację padłych zwierząt gospodarskich. Przeprowadzono tylko jedną kontrolę doraźną takiego podmiotu. Kontynuowanie niezmienionego systemu finansowania i rozliczania programu utylizacji padłych zwierząt gospodarskich było szczególnie niewłaściwe w aspekcie nieprawidłowości w tym zakresie stwierdzonych w 2007 r. przez urzędy kontroli skarbowej, w ramach kompleksowej kontroli podmiotów branży utylizacyjnej za lata 2003–2006. W wyniku tej kontroli ARiMR dochodzi obecnie wierzytelności związanych z tą działalnością na kwotę ok. 47 mln zł. Praktycznie cała pomoc udzielona w ciągu tych trzech lat została przypisana do zwrotu. Stwierdzono też, że w ARiMR nie było procedur kontrolnych w zakresie kwalifikowania przez podmioty branży utylizacyjnej kosztów do refundacji ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.36" who="#WaldemarWojnicz">Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonanie w 2007 r. planu finansowego przez Agencję Rynku Rolnego. Prawidłowo sprawowany był nadzór oraz kontrola nad jego wykonaniem.</u>
          <u xml:id="u-15.37" who="#WaldemarWojnicz">Zgodnie z przeznaczeniem wykorzystane zostały środki finansowe z budżetu krajowego i z budżetu UE na realizację zadań interwencyjnych na rynkach rolnych.</u>
          <u xml:id="u-15.38" who="#WaldemarWojnicz">Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonanie w 2007 r. przez Agencję Nieruchomości Rolnych jej własnego planu finansowego oraz planu finansowego Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Wykonanie planów finansowych było prawidłowe, właściwy był też nadzór nad ich realizacją.</u>
          <u xml:id="u-15.39" who="#WaldemarWojnicz">Chciałbym jeszcze wskazać na kilka istotnych spraw dotyczących finansowania rolnictwa i obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-15.40" who="#WaldemarWojnicz">Po pierwsze, zgodnie z zasadą n+2 dobiega końca realizacja i następuje obowiązek rozliczenia sektorowych programów operacyjnych oraz „Planu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2004–2006”. W ocenie NIK nie ma zagrożenia niewykorzystania przyznanych środków na realizację SPO „Restrukturyzacja” oraz PROW. Takie zagrożenie istnieje w odniesieniu do SPO „Rybołówstwo”.</u>
          <u xml:id="u-15.41" who="#WaldemarWojnicz">Szczególnie w aspekcie doświadczeń z realizacji zadań w latach 2004–2007, wskazujemy na potrzebę bieżącego monitorowania i usprawniania systemów zarządzania i kontroli oraz stosowanych zasad, kryteriów i procedur udzielanego wsparcia, dla zapewnienia przejrzystości i prostoty udzielanej pomocy oraz dążenia do pełnego wykorzystania dostępnych środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-15.42" who="#WaldemarWojnicz">Mając na względzie wnikliwość audytu akredytacyjnego i długotrwałość prac w obrębie systemów informatycznych, zdecydowanego przyspieszenia wymagają działania mające na celu opracowanie i pełne wdrożenie „Programu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007–2013” oraz programu operacyjnego pn. „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007–2013”. Do wykorzystania jest przecież około 17,9 mld euro środków publicznych. W 2007 r. płatności w ramach PROW wyniosły zaledwie około 131 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-15.43" who="#WaldemarWojnicz">Jak co roku, przypominamy również o potrzebie bieżącego monitorowania i sprawdzania prawidłowości udzielonej pomocy. Prawo przeprowadzania kontroli w każdym jednostkowym przypadku, w 5-letnim okresie, mają też organy kontrolne polskie i UE, w tym Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, co przy niewłaściwym wykorzystaniu zwiększa prawdopodobieństwo zwrotu środków do UE.</u>
          <u xml:id="u-15.44" who="#WaldemarWojnicz">Po drugie, zwracamy uwagę, że w ANR kumulowane są środki na funduszu rezerwowym, z którego mogą być pokrywane tylko straty za ubiegły rok obrotowy. W 2007 r. na funduszu tym znajdowała się kwota blisko 61 mln zł, która w porównaniu z 2006 r. wzrosła o około 5,7 mln zł. Niezbędne jest zatem dokonanie zmian legislacyjnych, umożliwiających przekazywanie niewykorzystanych przez ANR środków finansowych do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-15.45" who="#WaldemarWojnicz">Po trzecie, mając na względzie jednolitość i spójność stosowanych zasad w finansach publicznych, dla osiągnięcia przejrzystości tych finansów należałoby rozważyć uwzględnianie w planach finansowych agencji płatniczych również środków pochodzących z budżetu UE.</u>
          <u xml:id="u-15.46" who="#WaldemarWojnicz">Na zakończenie chciałbym poinformować, że w związku z kontrolą wykonania budżetu państwa w 2007 r. oraz planów finansowych agencji rolniczych skierowaliśmy wystąpienia pokontrolne do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz prezesów tych agencji. W odpowiedzi, adresaci odnieśli się do zawartych w nich ocen i uwag oraz poinformowali o sposobie realizacji wniosków pokontrolnych. Ostatnio otrzymaliśmy również odpowiedź Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na informację o wynikach kontroli wykonania w 2007 r. budżetu państwa, za którą, korzystając z tej okazji, chciałbym podziękować. Aktualnie ta odpowiedź jest przedmiotem wnikliwej analizy. Niemniej jednak wstępna analiza wskazuje, że oceny, uwagi i wnioski zawarte w informacji w zasadniczej części zostaną podtrzymane.</u>
          <u xml:id="u-15.47" who="#WaldemarWojnicz">Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#LeszekKorzeniowski">Otwieram dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#StanisławKalemba">Jak wynika z informacji, w 2007 r. na rolnictwo, łącznie z KRUS, budżetem krajowym i środkami unijnymi, wydano ok. 35 mld zł. Dla przypomnienia – to jest mniej więcej tyle, ile wynosi dotacja do ZUS. Środki duże i duży wzrost. Mimo wszystko niekorzystne jest to, że nie wydaliśmy w 2007 r. ok. 3,1 mld zł, jak to wynika z przedstawionej informacji. Zasadnicze pytanie, na ile te środki pomogły rolnictwu w roku trudnym z punktu widzenia sytuacji dochodowej. Przy tej okazji zwracam się do prezydium, żebyśmy w miarę pilnie „wzięli na warsztat” sytuację dochodową w 2007 r. i wtedy będziemy wiedzieć, jak środki z budżetu wpłynęły na sytuację w rolnictwie. Mogę powiedzieć tylko tyle, że jestem zaniepokojony informacjami, powiedziałbym, nieodpowiedzialnymi, jakie się pojawiają w wielu miejscach, gdzie myli się przychody z kosztami, powołuje się na różne źródła. Wręcz szokują informacje, że w 2007 r. rolnicy ze swymi dochodami wyprzedzili wszystkie inne grupy społeczne. To są bardzo nieodpowiedzialne informacje, bo my, funkcjonujący w rolnictwie wiemy, jak jest naprawdę. Dlatego powinniśmy dysponować rzetelną analizą sytuacji dochodowej w rolnictwie, przedstawiona na posiedzeniu naszej Komisji przez MRiRW.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#StanisławKalemba">Chciałbym powiedzieć również coś pozytywnego, bo z tego wszystkiego wynikają pewne wnioski. Za pozytywne zjawisko uważam zmianę w ub.r. polegającą na zwiększeniu środków na finansowanie spółek wodnych. Przypominam, że mówiliśmy o 2 czy 3 mln zł w skali całego kraju dla spółek wodnych. Tymczasem te środki zostały zwiększone do 18,7 mln zł. I na wielu spotkaniach rolnicy nadal się domagają, żeby zwiększyć środki przeznaczone w 2008 r. na spółki wodne. Wiem, że chyba stosowny wniosek jest już w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#StanisławKalemba">Natomiast, jeśli chodzi o ARiMR, to trzeba się zgodzić z materiałem syntetycznym i analizą NIK, ale moim zdaniem to nie jest tak, że nierzetelnie zaplanowano te nakłady, tylko po prostu nie zrealizowano zaplanowanych zamierzeń. Obecnie ponosimy tego skutki. Czyli w oddziałach powiatowych, regionalnych, sądzę, że również w centrali, nie wymieniono sprzętu informatycznego. Proszę zobaczyć, jaka w oddziałach jest wydajność tego sprzętu, jakie szybkie jest jego działanie. Dlatego wydajność pracowników jest taka, jaka jest. Dlatego, moim zdaniem, działania są spóźnione, jeśli chodzi o wymianę sprzętu. M. in. dlatego nie wszystkie akredytacje uzyskano. Uważam, że środki zaplanowano właściwie, a opóźnienia wystąpiły w realizacji, czego skutki teraz odczuwamy. Przykładem jest modernizacja gospodarstw rolnych. Wiadomo, w jakich warunkach były składane wnioski, a rolnicy do dzisiaj czekają na podpisanie umów, ponieważ w momencie składania wniosków systemy informatyczne nie były odpowiednio przygotowane. My doskonale o tym wiemy. A więc dzisiaj ponosimy konsekwencje tych przetargów i procedur.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#StanisławKalemba">Ale tak naprawdę nas interesuje to, co dzieje się dzisiaj i co będzie w przyszłości. Do pana prezesa ARiMR. Rolnicy zostali powiadomieni późno, stali w tych kolejkach i złożyli wnioski i uważam, że MRiRW i szefostwo ARiMR musi coś zrobić, bo to nie może być tak, że w Wielkopolsce złożono w tym trybie prawie 3 tys. wniosków i dzisiaj jest wiele odpowiedzi negatywnych tylko z tego powodu, że nie ma ewidencji działek, naniesionej mapki itd. Jeśli to blokuje rozpatrywanie, to jest pilna potrzeba zmiany rozporządzenia i umożliwienia rolnikom uzupełnienia wniosków i umożliwienie realizacji tych opóźnionych programów. A zresztą, gdyby tak poszukać w systemach, to te działki są gdzieś tam w ewidencji ARiMR. Zwracam tu uwagę na bardzo ważną rzecz, bo do mojego biura trafiło kilka wniosków, o których rolnicy piszą, że rozpatrzono je negatywnie, bo nie ma numerów działek. Wydaje mi się, że w takich przypadkach powinna być prośba o uzupełnienie, skoro jest takie opóźnienie w wykorzystaniu środków.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#StanisławKalemba">Natomiast wydaje mi się, że na posiedzeniu Komisji warto powiedzieć, co jest z obsługą rachunków bankowych, jakie banki tym się zajmują. Zbyt duże środki obsługują agencje związane z rolnictwem, żeby nie było prawidłowych procedur wyłaniania banków. Prosiłbym o przedstawienie informacji, jak ta sprawa wygląda. To są miliardy złotych i powinny być jak najlepsze warunki dla gromadzenia tych środków.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#StanisławKalemba">Rzeczywiście jest dużo uwag do przedsiębiorstw branży utylizacyjnej. Na początku roku było duże opóźnienie i niestety, wbrew zapewnieniom, że jak firmy utylizacyjne podpiszą umowy do 20 stycznia, to wcześniejsze transakcje będą refundowane, tak się niestety nie stało. Trzeba to sobie jasno powiedzieć. Tyle, jeśli chodzi o ARiMR.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#StanisławKalemba">Ale jeśli chodzi o ANR, zwracam uwagę na następująca sprawę: dlaczego w jednej agencji podlegającej Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi na mocy decyzji jej prezesa można umorzyć podmiotowi, gospodarstwu lub osobie fizycznej do 15 tys. zł, jak to jest w ARiMR przy oddłużaniu, a w ANR to są nieporównywalnie większe kwoty? Czy dlatego mamy prawie 871 mln zł należności zaległych z tytułu dzierżawy i sprzedaży mienia? A ponadto jest informacja NIK, że według przeprowadzonej przez Biuro Prezesa analizy możliwości odzyskania zaległych należności, ok. 292 mln zł ulegnie odpisaniu z powodu ich nieściągalności. A my nie możemy się doprosić, żeby z budżetu MRiRW przeznaczyć ok. 100 mln zł na dopłatę do oprocentowania kredytów inwestycyjnych, gdzie wnioski są już złożone w bankach. Bardzo krytycznie to oceniam, chociaż oczywiście to jest historia, ale jednocześnie wniosek dla ANR, że trzeba to zmienić. Nas nie stać na to, żebyśmy setki milionów zł spisywali na straty, kiedy tak brakuje środków na inwestycje w rolnictwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ŁukaszTusk">Mój przedmówca i NIK mają zastrzeżenia do planu restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa, gdzie rzeczywiście z założeń wynikało, że agencja będzie miała niedobór finansowy w wysokości 162 mln zł, a w trackie realizacji okazało się, że ma nadwyżkę. Czy to nie odbije się na rolniku? Mamy przykład dopłat do powierzchni uprawowych rzepaku, gdzie w planach było 24.732 tys. zł, a okazało się, że agencja przeznaczyła na ten cel tylko 19 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#ŁukaszTusk">Druga kwestia to wynagrodzenia. Na poprzednich posiedzeniach naszej Komisji agencja podnosiła problem niedoboru pracowników oraz ich niskich wynagrodzeń. Tymczasem okazało się, że nie wykonała nawet planu w tym zakresie. Czyli 50 mln zł wróci do rezerw celowych. Czy nie było bardziej rozsądne wykorzystanie tych środków na podwyżki płac zatrudnionych już pracowników?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WojciechMojzesowicz">Niektórzy z państwa są niedawno w naszej Komisji, inni są dłużej. Ale ja dwie godziny temu miałem okazję rozmawiać z osobą, której nazwiska nie będę tutaj przytaczać i okazuje się, że rozwiązanie tych problemów agencji, o których państwo mówią, nie jest takie proste. Można wydać budżetowe pieniądze i jeszcze zapisać „Wydaliśmy pieniądze”. Efekt żaden. I jeszcze prokurator by się zastanawiał, dlaczego wydano bezmyślnie pieniądze. Ja nie jestem fachowcem od informatyki, ale to nie była kwestia kupienia komputerów placówce agencji w powiecie, tylko możliwości przesyłowych. Sam nie jestem fachowcem w tej dziedzinie, ale informuję innych niefachowców, że w Polsce jest jedna, może dwie firmy działające w tej dziedzinie. A na agencję miała monopol jedna. Problem z informatyką w tej agencji nadal istnieje, ale, w przeciwieństwie do niektórych kolegów rozumiem, że obecny szef resortu ma te same problemy. Jednak nie będę się dalej zagłębiać w te kwestie, ponieważ w przeciwieństwie do niektórych panów nie widzę prostych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#WojciechMojzesowicz">Jeden z kolegów powiedział, że nie wykorzystano. Ja myślę, że zabraknie środków, ponieważ w przypadku dopłat do materiału siewnego roślin energetycznych, to odbywa się w ramach pomocy de minimis. Kiedyś były to 3 tys. euro, obecnie jest 7,5 tys. euro. Średnie i duże gospodarstwa już to wykorzystały. Dlatego te 19 mln zł może nie zafunkcjonować, bo fizycznie nie będzie pieniędzy. To nie jest kwestia systemu informatycznego.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WojciechMojzesowicz">Nie wszystko można w rolnictwie przewidzieć. Przykładem jest klęska suszy, która dotknęła prawie połowę Polski. I tak, jak w ub.r. ANR udało się w miarę wykonać plan, to obecnie, mam w tej chwili przed sobą mapkę suszy i to jest praktycznie obszar połowy Polski, gdzie znajduje się co najmniej 2/3 nieruchomości ANR, a może więcej. Dlatego będzie problem ze spłatą czynszów i rat. Ale nie ma tu niczyjej winy.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#WojciechMojzesowicz">Czy ARiMR jest w stanie na ten obszar skierować szybciej np. dopłaty obszarowe? Czy ARR, bo ona przekazuje środki na dopłaty do materiału siewnego, będzie mogła te środki zwiększyć?</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#WojciechMojzesowicz">Rolnictwo jest związane z przyrodą i trzeba to obserwować. A przesuwanie środków wcale nie jest takie proste.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#WojciechMojzesowicz">Jak wielkie są obecnie zmagania z dopłatami do kredytów. Można powiedzieć, że my wtedy nie mieliśmy problemów z tymi dopłatami. Akurat tak się zdarzyło, że wtedy były na to środki, dzisiaj ich brakuje. Jednak trzeba się o nie postarać. Ale jestem daleki od tego, żeby pewne rzeczy oceniać tak rygorystycznie. W poprzednim roku były dopłaty, były środki na szkoły rolnicze, zostały przywrócone dopłaty do paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#WojciechMojzesowicz">Pan dyrektor z NIK bardzo dobrze to wszystko ujął, ale nie powiedział jednej rzeczy bardzo ważnej. Omówił pan wszystkie agencje. Ale jest zupełnie inna skala problemu, jeśli porównujemy ARR z ARiMR. ARiMR jest potężną agencją zatrudniającą 13–14 tys. ludzi. Była mowa o podwyżkach. Myślę, że najważniejsza jest sprawność tej instytucji. Trzeba zmienić zasady finansowania i płac. Obecnie cała administracja państwowa jest w trudnej sytuacji, ponieważ jest pewne ograniczenie podwyżek płac i dobry fachowiec, informatyk, który zarabia w banku, nie powiem, jakie pieniądze, bo państwo lepiej to wiedzą, nie przyjdzie do agencji pracować za 5 lub 6 tys. zł. I o tym mówmy. Zastanawiałem się nad tym, jak zdobyć kadrę dla ARiMR. Minister rolnictwa zarabia 10 tys. zł, ale jest rynek. I w tym zderzeniu z rynkiem nie jesteśmy w stanie pozyskiwać dobrej kadry.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#WojciechMojzesowicz">A jeśli chodzi o system informatyczny, to są z nim problemy od samego początku. To była instytucja, która musiała bardzo szybko sprostać wymaganiom i działać obsługując ponad milion rolników. Pan poseł Kalemba powiedział, że przyjęliśmy wnioski na PROW i inwestycje. To prawda. Mnie to też martwiło, że rolnicy stali w kolejkach. Ale minęło 9 miesięcy i przyjmowano wnioski na tej samej zasadzie. Bo trzeba wyraźnie powiedzieć, że jeśli mamy pokrycie w wysokości 10–15% na inwestycje w gospodarstwie i na różne inne rzeczy związane z PROW, to zawsze będzie kolejka i zawsze będzie problem. Obojętnie, kto będzie rządził państwem. I ja to rozumiem. Wnioski zostały złożone 9 miesięcy temu i dalej jest problem z systemem informatycznym. Ja mogłem siwieć, a minister Sawicki nie osiwieje, bo nie ma na czym. Ale na pewno również ma ból głowy z tego powodu. A więc proszę państwa, bardzo łatwo to wszystko oceniać. Liczyłem, że te umowy będą trochę wcześniej podpisywane. To jest normalne, że jedni władzę oddają, a inni ją przejmują, ale listopad, grudzień, styczeń i luty, to były miesiące na wymianę kadr, może na lepsze, nie będę tego oceniać. To spowodowało, że te instytucje stanęły. Taka jest prawda. A więc mamy problemy, ale ja nie wskazuję winnych, bo nie widzę takich prostych rozwiązań. Ale my robiliśmy jedną bardzo ważną rzecz – kiedy gdzieś środki nie były wykorzystane, za zgodą Ministra Finansów i Komisji Finansów Publicznych, kierowaliśmy je na inne cele. Ale bardzo prosiłbym, zwłaszcza polityków, żeby nie proponowali prostych rozwiązań. Bo ANR na pewno nie wykona planu. To jest również kwestia zakupu ziemi. Nie ma na dopłaty do kredytów. Dlatego ANR spokojnie sobie teraz siedzi, bo będzie miała coraz mniej pracy. Natomiast ARiMR zawsze będzie miała problemy, bo ma jest wiele skomplikowanych zadań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#LeszekKorzeniowski">Odnoszę wrażenie, że jakby trochę uciekamy od tematu dzisiejszego posiedzenia, bo coraz mniej mówimy o ocenie realizacji ustawy budżetowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MichałSzczerba">Zgodnie z sugestią pana posła Mojzesowicza będę mówić o tych instytucjach, które są najważniejsze z punktu widzenia polskiego rolnictwa, czyli o agencjach płatniczych. ANR funkcjonuje, ma się dobrze i – że tak powiem – udzielamy jej błogosławieństwa, natomiast z ARiMR rzeczywiście jest problem. Ten problem nie jest wskazywany przez nas, polityków, tylko przez NIK, który wystawił ocenę pozytywną, ale z zastrzeżeniami.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MichałSzczerba">Dlatego warto mówić o tym, że na pewno nie przeprowadzono dobrej analizy kosztów informatycznych, analiz efektywności systemu informatycznego, z punktu widzenia tego, w jaki sposób powinien być wykonany i jakie funkcje powinien zawierać. Efekt jest taki, że w ub.r. nie wykorzystano całości 190 mln zł na cele inwestycyjne, co niestety będzie miało wpływ na to, co się będzie działo w roku 2008. Czyli, jeśli się pojawią jakiekolwiek problemy, a mogą się pojawić np. z akredytacją, będzie to miało swoje źródło w 2007 r. i we wcześniejszych latach. To jest bardzo ważne i na to trzeba zwracać uwagę. Bo w tej chwili dowiadujemy się o nowych kosztach, które generuje ten system. I to jest wielkie zadanie pana ministra Nadolnika, w realizacji którego będziemy go wspierać, żeby uporządkował sytuację w sferze informatycznej tej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MichałSzczerba">Musimy mówić o pozytywach. Jest z nami pan Tadeusz Łukasik, główny księgowy ARiMR od wielu lat. Bardzo pozytywne jest wykonanie planu w zakresie PROW 2004–2006, bo w 99%, bardzo dobre jest wykonanie PROW w perspektywie finansowej 2007–2013, bo również w 99%, bardzo dobre jest wykonanie wspólnej polityki rolnej, bo także w 99%. Rzeczywiście jest problem z tymi rybami. Nie wykorzystano środków na poziomie 65 mln zł w ramach SPO „Rybołówstwo” i przeszły one jako niewygasające, ale termin realizacji wydatków upływa 30 czerwca, czyli za kilka dni. I tutaj pytanie do pana ministra lub do pana Tadeusza Łukasika, ile z tych 65 mln zł udało się wydać, a ile pieniędzy zostanie straconych. Ale problem jest, bo w agencji te ryby „leżą”. Brak jest zatwierdzenia programu operacyjnego przez KE. „Leży” także obsługujący system informatyczny.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MichałSzczerba">Ważna jest również sprawa wynagrodzeń, poruszana już przez jednego z przedmówców. Mamy dwie agencje płatnicze ARiMR i ARR. W 2007 r. średnie wynagrodzenie w ARR wyniosło 4379 zł, a w ARiMR – 3313 zł, czyli było o prawie tysiąc zł niższe. I to w tej ważnej instytucji, o której tyle mówimy. A więc prośba o pewną korektę zatrudnienia. Są dane z raportu NIK. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w 2007 r. w ARiMR było niższe o 5% w porównaniu z 2006 r. To jest problem, bo wiadomo, jaki skok odnotowano w wynagrodzeniach w Warszawie, a także w innych częściach Polski. A w dodatku otrzymujemy informację, że ramach wynagrodzeń nie wykonano kwoty 44 mln zł. Jest pytanie, czy tych 44 mln zł nie można było przeznaczyć właśnie na podwyżkę płac? To jest zastanawiające, że w ARiMR nie zostało wykorzystane 10% środków na wygrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MichałSzczerba">Sprawa, którą poruszałem w interpelacjach poselskich, bo znam tę instytucję dobrze, to brak w ARiMR corocznej indeksacji płac. Indeksacji nie przeprowadzano w zakresie indywidualnych płac pracowników, tylko ramach tzw. „tabelek od – do”. Na to również chciałbym zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#MichałSzczerba">Z rzeczy mniej istotnych, ale ciekawych chciałem zwrócić uwagę, chociaż nie jestem panią minister Piterą, na bardzo interesującą informację NIK, że 75 pracowników ARR posiadało służbowe karty płatnicze. 75 pracowników na 1306, to znaczy 6%. A wydatki z tych kart kredytowych wyniosły ponad pół miliona zł. Czy jest potrzeba posiadania przez aż tylu pracowników ARR służbowych kart kredytowych?</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#MichałSzczerba">Tyle moich uwag. Jak już powiedziałem, będziemy wspierać MRiRW i ARiMR, bo tam rzeczywiście zadania są trudne, żeby te środki płynęły do rolników harmonijnie i zgodnie z zaplanowanymi wydatkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#AdamKrupa">Nie chciałbym polemizować z moim szacownym przedmówcą, ministrem Mojzesowiczem, ale wydaje mi się, że trochę demonizujemy w naszym kraju sprawę systemów informatycznych. Bo przecież w naszym kraju funkcjonują już duże i dobre systemy informatyczne. Myślę, że niestety popełnia się błąd na samym początku, kiedy samemu się dokładnie nie wie, o co ma chodzić w tym systemie informatycznym, czemu on ma służyć. I potem to się mści.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#AdamKrupa">Nie umawialiśmy się z kolega Michałem, że on „weźmie” ARiMR, a ja ANR. Ale chciałbym uzyskać odpowiedź od przedstawiciela NIK, czy minister w tym wystąpieniu pokontrolnym zapewnił, że zostaną zrealizowane te zmiany legislacyjne, o których pisała NIK, mające na celu zapobieganiu w przyszłości kumulowaniu środków na kontach ANR. Bo według tego, co jest napisane w raporcie NIK, to nie jest pierwsze wystąpienie dotyczące konieczności tych zmian legislacyjnych. Była o tym mowa również w latach 2004–2006 i nie zostało one zrealizowane. Myślę, że jest najwyższa pora, żeby to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#AdamKrupa">Co do samej działalności ANR, to chciałbym zapytać, czy są dokonywane jakieś prognozy? Bo z otrzymanego przez nas materiału wynika, że ten Fundusz Rekompensacyjny jest cały czas „nietrafiany”. Są bardzo duże różnice między tym, co się planuje, a tym, co jest wykonywane.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#AdamKrupa">Jako człowieka związanego z samorządem najbardziej zainteresowała mnie pomoc publiczna realizowana przez ANR dla gmin i spółdzielni mieszkaniowych. I myślę, że nie jest dobrze, iż plan tej pomocy nie jest realizowany. Oczywiście w tym przypadku jest dwóch czy trzech partnerów i nie można całej winy zwalać na ANR. Ale sądzę, że gdyby było więcej informacji przekazywanych do gmin i jasna perspektywa, co można, a czego nie można, to współpraca między ANR a samorządami i spółdzielniami mieszkaniowymi układałaby się znacznie lepiej. I plan finansowy w tym zakresie byłby wykonywany z pożytkiem także dla ANR, bo powiedzmy sobie szczerze, że ANR nie jest od zarządzania budynkami, zbędnymi instalacjami technicznymi, drogami osiedlowymi itp. Współpracując z samorządami i spółdzielniami mieszkaniowymi można byłoby zbyć te nieruchomości w sposób sensowny, żeby nie uległy zniszczeniu czy degradacji i skupić się na tym, do czego ANR została powołana.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#AdamKrupa">I to w zasadzie wszystko, chociaż również jestem zdziwiony sprawą płac. Poszczególni prezesi na posiedzeniach naszej Komisji narzekali na niskie płace, a równocześnie nie wykonuje się założonych wydatków w sferze płacowej. I jest trochę dziwne, co zresztą podaje NIK, że płace jednej z agencji w porównaniu do 2006 r. są mniejsze o parę procent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#LeszekKorzeniowski">Zdążył jeszcze pan poseł Stec. A myślałem, że już nie zdąży.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#StanisławStec">Przepraszam panie przewodniczący, ale różne rzeczy dzieją się na sali plenarnej, a równocześnie obraduje Komisja Finansów Publicznych, która również rozpatruje sprawozdanie z wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#StanisławStec">Nie będę długo mówić, ale muszę się ustosunkować do dwóch rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#StanisławStec">Po pierwsze, 9 lipca na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych będzie rozpatrywany budżet MRiRW i podległych mu agencji. Dlatego proszę, panie ministrze, żebym do tego czasu otrzymał pisemne wyjaśnienie, dlaczego tak słabo wykorzystaliśmy budżet rolnictwa w 2007 r. Bo 81,4% oznacza, że nie wydano ponad 3 mld zł. Nieskuteczne było zablokowanie tych środków 28 grudnia, ponieważ wcześniej Rada Ministrów zaakceptowała wydatki niewygasające. Niestety tych środki nie przeniesiono na niewygasające, a przecież gdyby te niewykorzystane środki były tam przekazane, zostałyby z powodzeniem wydane w I i II kwartale br. A zwłaszcza przyśpieszyłyby realizacje płatności bezpośrednich. Nie wykorzystano także środków na postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej i na dopłaty do ubezpieczeń. Budżety wojewodów również zrealizowano w 88%, a zwłaszcza nie wydano środków na meliorację, na zwalczanie chorób zakaźnych. Wiem, że jest wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do Komisji Finansów Publicznych, żeby w 2008 r. o 7 mln zł zwiększyć środki na meliorację. Nie wykorzystano środków z UE na SPO „Rybołówstwo”. Tam jest szczególnie źle.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#StanisławStec">Prosiłbym również o pisemne wyjaśnienie, dlaczego nie wydano w 2007 r. 15 rozporządzeń wykonawczych, których brak uniemożliwił ARiMR uzyskanie akredytacji. To jest bardzo poważny zarzut ze strony NIK. W tej sprawie naprawdę jest potrzebne pisemne wyjaśnienie, ponieważ to się „ciągnie”. Przecież z tego, co się orientuję, nadal jest brak akredytacji na część działań PROW w 2008 r. Jakie są tego przyczyny?</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#StanisławStec">Nie będę już poruszać drobniejszych spraw, ale te dwie są najważniejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#LeszekKorzeniowski">Pozwolę sobie wrócić do wypowiedzi pana dyrektora dotyczącej tych 47 mln zł, które ARiMR ma do odzyskania z zakładów utylizacyjnych. Do naszej Komisji wpłynął wniosek związków zakładów utylizacyjnych, w którym jest napisane, że absolutnie nie zgadzają się z tym stanowiskiem. Te sprawy najprawdopodobniej trafią lub nawet już trafiły do sądu. I ze strony zakładów utylizacyjnych jest taka opcja, że w br. chcą rozwiązać umowy, ponieważ nie są pewne, czy w następnym roku ktoś nie stwierdzi, że te umowy również są nieprawidłowe. Konsekwencją może być bojkot ze strony zakładów utylizacyjnych i wtedy wszyscy będziemy mieć jeden wielki śmierdzący problem. Tyle tytułem uzupełnienia, bo to również ma wpływ na budżet.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WojciechMojzesowicz">Ja mam tylko jedno pytanie i proszę o precyzyjną odpowiedź. Kiedy i kto podpisał umowy z firmami utylizacyjnymi? Bo zaczynamy tak mówić, jakby to się wydarzyło w 2007 r. A więc kiedy i kto, z imienia i nazwiska, podpisał umowy z firmami utylizacyjnymi? Przecież to wiadomo. Proszę ARiMR o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#LeszekKorzeniowski">Nie zadałem tego pytania panu, panie ministrze Mojzesowicz. I absolutnie to nie idzie w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#LeszekKorzeniowski">Zakończyliśmy dyskusję, proszę przedstawiciela MRiRW o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#BogusławNadolnik">Rozumiem, że na pytania kierowane do prezesów poszczególnych agencji odpowiedzą ich przedstawiciele. Ja natomiast skoncentruję się na kwestiach informatycznych dotyczących ARiMR. Powiem o tym ogólnie, bo nie będę wchodzić w szczegóły tego, co w ARiMR jest do zrobienia. Bardzo się cieszę z wypowiedzi obiektywnie oceniających sytuację w ARiMR. Obecna sytuacja, to, jak powiedział pan poseł Mojzesowicz, jest sytuacja zastana, zastana w różnych okresach. Działania, które musimy obecnie podjąć, mają charakter bieżący i przyszłościowy, czyli kompleksowe rozwiązanie pewnych problemów. Na to nakłada się jeszcze wprowadzanie kolejnych nowych projektów wynikających z PROW. Są to 23 zadania, częściowo nowe, a częściowo stare, ale wymagające modyfikacji. To jest żywy organizm informatyczny. Zwracam również uwagę na fakt, że przeprowadzenie jakiegokolwiek postępowania przetargowego trwa, a prowadzimy te postępowania zgodnie z obowiązującym prawem. Problem polega na tym, że nie jesteśmy w stanie przewidzieć, co stanie się z tym postępowaniem na etapie jego prowadzenia. Przykładem jest postępowanie rozpoczęte w lipcu 2007 r., które trwa do dzisiaj. Przeszło całą wymaganą ścieżkę przed Urzędem Zamówień Publicznych, potem przed sądem, uprawomocnianie się decyzji, a w tej chwili ponownie jest przed UZP. Są odwołania i protesty. Z tym wszystkim mamy do czynienia. A więc to nie jest kwestia czarodziejskiej różdżki, która wszystko naprawi. Próbujemy przeprowadzić inwentaryzacje, audyt tego wszystkiego, co jest, żeby mieć jasny obraz potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#BogusławNadolnik">Jeśli chodzi o uwagi NIK dotyczące niewydatkowania środków, to rzeczywiście nie zostały one wydane. Z różnych powodów. Nie będę w tej chwili dyskutować na temat tego, jakie to były powody. Jedno jest pewne, na pewno nie do końca były rozpoznane potrzeby tej agencji.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#BogusławNadolnik">Jeśli chodzi o kwestie komputerów, to cieszę się, że Komisja widzi ten problem. Bo w ARiMR nie wymieniano sprzętu komputerowego na bieżąco. To oczywiście jest związane z jej budżetem. Będziemy zabiegać o większy budżet, żeby rozwiązać najbardziej nabrzmiałe problemy. Za chwilę będzie konieczność przeprowadzania tzw. „kontroli krzyżowych” w związku z dyrektywą „cross compliance”. To wszystko musi ze sobą współdziałać od strony informatycznej.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#BogusławNadolnik">W przypadku kwestii zatrudnienia, to w szeroko rozumianej sferze budżetowej są określone ograniczenia. Dlatego wysokiej klasy specjalista w dziedzinie informatyki nie jest zainteresowany pracą w agencji, nawet za pensję prezesa. Bo mu się to nie opłaca. Dlatego rozwiązanie tego problemy jest bardzo trudne i czasami ma miejsce niewykonanie planowanego zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#BogusławNadolnik">Oczywiście przygotujemy panu posłowi Stecowi taką odpowiedź. Poniekąd pani dyrektor Szelągowska już mówiła o tych 80% wykonania, ale szczegółową odpowiedź prześlemy panu posłowi Stecowi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#BogusławNadolnik">W przypadku tych brakujących 15 rozporządzeń, to nie chcę nikogo oceniać, ani bronić, ale proszę zwrócić uwagę, że PROW, o ile dobrze pamiętam, został zatwierdzony we wrześniu 2007 r., a w październiku został przyjęty. Dlatego wydanie tak wielu rozporządzeń w tak krótkim czasie jest bardzo trudne, przy obowiązującej w polskim ustawodawstwie procedurze, gdzie są określone terminy, np. co najmniej 30 dni i wymóg uzgodnienia z partnerem społecznym.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#BogusławNadolnik">Chcę państwa uspokoić, że realnie rzecz biorąc od strony legislacyjnej PROW w 94–95% ma już wydane wszystkie akty prawne. W ciągu ostatnich 3 miesięcy zostało wydane gros niezbędnych aktów prawnych, a niektóre zostały znowelizowane. Może jeszcze dwa lub trzy nie weszły w życie, bo czekają „w kolejce” do publikacji. Ale, proszę państwa, przejście od aktu prawnego typu rozporządzenie ministra do wdrożenia programu, wymaga jeszcze opracowania książek procedur na wszystkie czynności. I to jest proces potwornie długi i skomplikowany, a jednocześnie zabezpieczający państwo i rolników przed zwrotem wcześniej pobranych środków.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#BogusławNadolnik">A więc to wszystko jest bardziej skomplikowane, niż się wydaje. Te pieniądze nie mogą być tak „ad hoc” rozdane, bo ktoś je później rozliczy. Jak państwo zauważyli, w wykonaniu budżetu zwiększyła się kwota środków windykowanych przez ARiMR, co wskazuje na to, że być może kiedyś te środki były zbyt łatwo przekazane, być może coś nie zostało dopowiedziane. Nie czas to i nie miejsce, żeby to oceniać. Ale ten proces windykacji ma miejsce i być może lepiej, że robi to ARiMR, niż miałyby to czynić służby KE, które również mają takie uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#BogusławNadolnik">Mam nadzieję, że w tej kwestii budżetowej ogólnie państwa poinformowałem, natomiast kwestie bardziej szczegółowe wyjaśnią przedstawiciele poszczególnych agencji.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#BogusławNadolnik">Wracając do wypowiedzi pana posła Steca, rozumiejąc wagę sprawy i to, że jest to informacja potrzebna na posiedzenie Komisji Finansów Publicznych, jak najszybciej dostarczymy niezbędne informacje.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#BogusławNadolnik">Chciałbym powiedzieć jeszcze o jednej sprawie, która była wcześniej poruszana, a mianowicie o melioracji. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpił do Ministra Finansów o przeznaczenie z rezerwy celowej środków na meliorację w wysokości 60 mln zł. Czy je wykorzystamy? Sądzę, panie pośle, że na pewno, ponieważ tamte środki były przyznane bodajże w październiku, a więc w okresie trochę trudniejszym. Teraz to będzie dużo wcześniej, a zapotrzebowanie jest ogromne. Z tego, co wiem, ta sprawa będzie jutro rozpatrywana na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Na tym samym posiedzeniu będzie deklaracja o wniosku dotyczącym przeznaczenia środków z rezerwy na kredyty na zakup ziemi. Po naszym ostatnim spotkaniu Minister Finansów wprowadził go na najbliższe posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#BogusławNadolnik">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to teraz głos zabraliby przedstawiciele agencji obsługujących rolnictwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#LeszekKorzeniowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#TadeuszŁukasik">Znakomita część pytań panów posłów jest zbieżna z obszarem uwag i wniosków NIK. ARiMR podjęła już działania służące realizacji tych uwag i wniosków. Jednak nawiązując do najostrzej sformułowanych pytań, chciałem odpowiedzieć panu posłowi Mojzesowiczowi, że to jest sprawa sprzed kilu lat, o ile pamiętam z 2004 r. i oczywiście wiadomo, że kierownictwo ARiMR podpisywało te umowy z podmiotami dokonującymi zbioru tych padłych sztuk.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#TadeuszŁukasik">Panu posłowi Tuskowi odpowiadam, że środki niewykorzystane w ub.r. nie przepadły, tylko przeszły na ten rok. W br. kierownictwo agencji już dokonało indeksacji wynagrodzeń, a podwyżki wynagrodzeń są już realizowane. Jednak zasadniczym problemem dla dokonania podwyżek jest zmiana statutu ARiMR, to jest przyjęcie nowych stawek wynagrodzeń, ponieważ zgodnie z obecnie obowiązującym statutem kierownictwo agencji nie może dokonać wyższych podwyżek, bo zostałby przekroczony poziom wynagrodzeń przewidziany dla poszczególnych grup zaszeregowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WaldemarSochaczewski">Odniosę się do dwóch kwestii – wynagrodzeń i kart płatniczych.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WaldemarSochaczewski">Jeśli chodzi o porównanie średnich płac w ARiMR z płacami w ARR, to mamy do czynienia z czystą średnią arytmetyczną, która niestety nie oddaje obiektywnej sytuacji. W ARR jest struktura dwupoziomowa, kończąca się w przypadku oddziałów terenowych na poziomie miast wojewódzkich, a w ARiMR trzy poziomy, a struktura kończy się na biurach powiatowych. Gdybyśmy oddzielili średnią arytmetyczną wynagrodzeń brutto oraz miasta i miasteczka powiatowe od wojewódzkich, to zaręczam, że ta średnia wynagrodzeń byłaby w ARiMR bardzo porównywalna, a nawet wyższa niż w ARR. Z bardzo prostych powodów – poziom wynagrodzeń brutto pracowników ze średnim wynagrodzeniem w biurach powiatowych nie jest porównywalny z naszą agencją, gdzie niemal w 100% zatrudniamy osoby z wyższym wykształceniem. Poza tym dopiero w ub.r. podwyższyliśmy wynagrodzenia, które w wielu przypadkach były poniżej 2 tys. zł w miastach wojewódzkich. Pracownicy nie chcieli za takie pieniądze pracować. A więc w przypadku ARR mówimy o ponad 4 tys. zł brutto z poziomem centrali, bo 60% to pracownicy centrali, a reszta – oddziały terenowe. A więc to jest trudne do porównania. A gdybyśmy porównanie sprowadzili do poziomu netto, to okazałoby się, że również mamy podobne problemy. Specjaliści odchodzą, zwłaszcza informatycy i dobrzy ekonomiści. Również absolwenci szkół rolniczych. Okazuje się, że oni również z powodzeniem znajdują zatrudnienie w miastach w sektorze prywatnym.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WaldemarSochaczewski">Zastosowaliśmy się do zalecenia NIK i dokonaliśmy rewizji kart płatniczych, ale zanim do tego dojdę, chciałem powiedzieć o genezie ich wprowadzenia. Karta płatnicza często kojarzy się z wydatkami na cele reprezentacyjne. Tymczasem już w lutym 2005 r. było wydane zarządzenie prezesa ARR, wprowadzające bardzo szczegółową instrukcje korzystania z tych kart. Katalog wydatków kwalifikowanych, które mogą być pokryte przy użyciu kart płatniczych jest zamknięty i ściśle określony. Przy czym jest to określona grupa pracowników, głównie dokonujących kontroli. A ponieważ bardzo często jest to związane ze stałym pobytem w terenie, np. w przypadku nadzoru nad przyjęciem ziemniaka czy w punktach skupu tytoniu, nasi pracownicy wyjeżdżają do małych miasteczek, gdzie w hotelach płacą kartą płatniczą. Celowo wprowadziliśmy te karty, jednocześnie redukując wysokie koszty administracyjne związane z utrzymywaniem kas w oddziałach terenowych. A przepisy ustawy o rachunkowości wymagają w przypadku otworzenia kasy powierzenia tego obowiązku konkretnej osobie, wydzielonego miejsca z odpowiednim zabezpieczeniem gotówki, odwożeniem do banku pod eskortą itd. Te kilka tysięcy złotych związane z wydaniem kart płatniczych i ich obsługą należy porównać z kosztami utworzenia kas, czyli całorocznego zatrudnienia 16 osób z ubezpieczeniem oraz wyposażeniem pomieszczeń, wynoszącymi kilkaset tysięcy złotych, bo tyle kosztowałaby w sumie obsługa pracowników wyjeżdżających w teren. Jesteśmy już w XXI w. i naprawdę karty są sprawdzonym instrumentem dokonywania płatności. Stare metody są bardziej kosztowne. Katalog użytkowników kart jest zamknięty. NIK zweryfikowała wydatki na poziomie ścisłego kierownictwa. Ale zdecydowana większość użytkowników kart płatniczych to pracownicy kontroli technicznej i biura audytu wewnętrznego, wyjeżdżający w teren. Zmniejszyliśmy ich liczbę z 50 do 39 i uważamy, że przydzielenie im kart płatniczych ma pełne uzasadnienie merytoryczne. Ale zadanie wynikające z rekomendacji NIK wykonaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#WaldemarSochaczewski">Mogę jeszcze dodać, że instrukcja pani minister Pitery, rozdysponowana w ub.r., jest bardzo zbliżona w swojej treści do instrukcji prezesa ARR z 2005 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#LeszekKorzeniowski">Ja tylko apeluję – nie dajmy się zwariować. O czym my mówimy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RyszardBrzezik">Chciałem krótko odpowiedzieć panom posłom Kalembie i Krupie.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#RyszardBrzezik">Umorzenie należności jest w ANR regulowane przez odpowiednie rozporządzenie Ministra Skarbu Państwa. W dostarczonej państwu informacji jest napisane, że w skali roku zostało umorzone 5,6 mln zł. Kwota 200 mln zł zagrożonych umorzeniem to jest „dorobek” (oczywiście w cudzysłowie) 15 lat działalności ANR. Połowa tej kwoty to są należności główne, a reszta – narastające z roku na rok oprocentowanie i odsetki. Umarzane są tylko należności nieściągalne, kiedy został już zakończony cały proces windykacji łącznie z egzekucją, podmiot ogłosił upadłość i został wyrejestrowany lub kiedy osoba, która miała to zobowiązanie, zmarła nie zostawiając spadku. Nie ma żadnej dowolności. Być może chodzi o tzw. obniżenie czynszu dzierżawnego z tytułu klęsk żywiołowych. To jest odrębny problem. Wówczas mówimy o obniżeniu czynszu dzierżawnego, a nie umorzeniu.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#RyszardBrzezik">Jeśli chodzi o odstępstwa od planowanych wielkości Funduszu Rekompensacyjnego, to zostało tak skonstruowane, że nie mamy do czynienia z jakąś określoną kwotą zapisaną w planie finansowym, tylko z pewną wielkością fizyczną, a więc 70% powierzchni gruntów sprzedanych w trybie przetargowym, pomnożoną przez cenę uzyskaną na tych przetargach. Ponieważ nie trafiamy zbyt precyzyjnie na etapie planowania w wielkość cen przy ich tak dynamicznym wzroście, stąd te odchylenia, ale in plus. Ale na marginesie dodam, że z wyprzedzeniem realizujemy te wpłaty i Fundusz ma znaczne nadwyżki. To nie jest tak, że ktoś czeka na realizację.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#RyszardBrzezik">Jeśli chodzi o bezzwrotną pomoc dla gmin i spółdzielni mieszkaniowych, to prawda jest taka, że kiedy na początku swojej działalności ANR przekazywała interesujące lub w dobrym stanie mieszkania oraz infrastrukturę, gminy były zainteresowane ich przejmowaniem. Teraz zostały już resztki, w najgorszym stanie i gorzej położone. Jest prawdą, że gminy chętnie aplikowałyby o środki na budowę infrastruktury, ale ona często nie jest związana z przejmowanym mieniem. My jesteśmy zobowiązani do wiązania tej bezzwrotnej pomocy konkretną przejętą infrastrukturą. ANR występowała z propozycją zmian ustawowych, które zobowiązywałyby nas do partycypowania w kosztach doprowadzenia do stanu używalności. Być może byłoby to rozwiązanie szybkie i satysfakcjonujące dla obu stron.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#HenrykKowalczyk">Tylko jedno pytanie, ponieważ nie zrozumiałem dwóch wypowiedzi. Pan poseł Kalemba mówił o kilku milionach na meliorację, a pan minister o kilkudziesięciu milionach. Proszę uściślić, ponieważ są dwa rodzaje melioracji – szczegółowe i podstawowe. Podejrzewam, że panowie mówili o różnych melioracjach. Dlatego proszę powiedzieć, na jakie melioracje jest ten wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#StanisławKalemba">Ja mówiłem bardzo konkretnie o spółkach wodnych.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#StanisławKalemba">Natomiast, jeśli chodzi o ANR, to ja nie dam się tak łatwo zbyć. Proszę mi wytłumaczyć, dlaczego w przypadku oddłużania gospodarstwa szef ARiMR może oddłużyć w wysokości 15 tys. zł, a powyżej tej kwoty już tylko Minister Finansów. Tymczasem w ANR miliony są spisywane na straty. Mam wykaz, więc wiem, o czym mówię. I nie dam sobie wmówić, że nawet w ciągu 10 lat było 300 mln zł. Dodam, że tylko za 2007 r. nieściągalne należności wyniosły 18.207 tys. zł. Nie zgadzam się na to. Powinna nastąpić zmiana przepisów regulujących te sprawy. Nie ma żadnych powodów, żeby tak różnicować agencje.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#StanisławKalemba">Jeśli chodzi o wiceprzewodniczącego, ministra Wojtka Mojzesowicza, to ja lepiej myślę o koledze, niż kolega sobie wyobraża. W żadnej części mojej wypowiedzi nawet przez myśl mi nie przeszło, żeby mówić o jakimś okresie. Mnie zawsze interesuje rolnictwo i o tym mówiłem. O bieżących sprawach. Byłem bardziej krytyczny w stosunku do tych, którzy obecnie rządzą, bo nie ma kredytów preferencyjnych i coś trzeba zrobić. I tylko tyle, z pełnym szacunkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#LeszekKorzeniowski">Takie rzeczy to panowie mogą sobie mówić poza posiedzeniami Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WojciechMojzesowicz">Dlaczego, panie przewodniczący?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#LeszekKorzeniowski">Bo to nie wszystkich interesuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WojciechMojzesowicz">Sądzę, że ja również próbowałem usprawiedliwiać MRiRW, że to wszystko nie jest takie łatwe, jak się niektórym wydaje.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WojciechMojzesowicz">Ale jest inna sprawa, poważniejsza. Najbliższe miesiące to lipiec, sierpień i wrzesień, najgorszy okres, jeśli chodzi o wszelkie epidemie. Jeśli dojdzie do zerwania umów przez firmy utylizacyjne, to będzie katastrofa. I dlatego mam konkretne pytanie do pana prezesa Łukasika i proszę o tym poinformować Komisję na piśmie, kto i kiedy podpisał takie umowy, z imienia i nazwiska. To jest ważne. Nie uciekajmy od odpowiedzialności. Wiem, że był z tym problem już w ub.r. To jest kwestia konkurencji i zmonopolizowania rynku. Jest tam parę poważnych problemów, ponieważ wyeliminowanie mniejszych firm utylizacyjnych doprowadzi do zmonopolizowania polskiego rynku przez jedną firmę. A poza tym nie muszę mówić, jakie to jest zagrożenie, jeśli padła sztuka będzie leżeć dwa dni lub więcej przy takich temperaturach. To jest bardzo poważna sprawa. I bardzo proszę o udzielenie tej odpowiedzi na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#LeszekKorzeniowski">Panie pośle, dzisiaj mówimy o budżecie. Jeszcze ostatnia odpowiedź pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BogusławNadolnik">Odpowiadając panu posłowi Kowalczykowi, to jutro mamy rozmawiać na temat przeznaczenia rezerwy celowej w wysokości 60 mln zł na melioracje, natomiast rodzaj melioracji będzie zależeć od wniosków wojewodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#LeszekKorzeniowski">Dziękuję. Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BogusławNadolnik">Jeszcze trzy zdania, jeśli pozwoli pan przewodniczący. Deklarowałem panu posłowi Stecowi, że dostarczymy opinię na piśmie i tak się stanie, ale żeby państwo nie wyszli z tego posiedzenia z przekonaniem, że jest tak źle z niewykonaniem tych 3200 mln zł, to pani dyr. Szelągowska, która zajmuje się tym od lat, jeszcze raz, ale w prostych, żołnierskich słowach, powie, że tak naprawdę nie chodzi o te 3 mld zł, tylko o zupełnie inną kwotę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#AleksandraSzelągowska">My tych 3100 mln zł nie mogliśmy wydać, ponieważ w tej kwocie 1654 mln zł, to były środki wydatkowane z budżetu unijnego. Te środki tylko nie przeszły przez budżet poprzez spłatę przez agencję pożyczki na zrefinansowanie. Dlatego 1654 mln zł nie mogło przejść przez budżet, bo takie były zasady finansowania.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#AleksandraSzelągowska">792.496 tys. zł również nie mogły być wydatkowane, ponieważ to były środki z budżetu unijnego, które „poszły” wprost na tzw. rachunek programowy SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”. Dlatego nie mogły „przejść” przez wydatki, ponieważ były czerpane na realizację tego sektorowego programu bezpośrednio ze środków przesyłanych z Brukseli na rachunek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi utworzony w tym celu jako tzw. rachunek programowy.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#AleksandraSzelągowska">Nie można dwa razy wydać tych samych środków. A wydatki zostały zrealizowane w 100%.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#AleksandraSzelągowska">Natomiast, jak już wcześniej powiedziałam, mamy pewną niedogodność, ponieważ nie wydatkowaliśmy 306 mln zł na dopłaty uzupełniające, bo w grudniu zabrakło nam dwóch dni, żeby płatności mogły być zrealizowane. Zawsze było tak, że w grudniu płatności uzupełniające niejako z urzędu stanowiły tytuł do wprowadzenia ich do wydatków niewygasających. Teraz tak się nie stało i 2 stycznia wydatki na dopłaty uzupełniające były czerpane już z budżetu roku 2008, a te z budżetu 2007 r. zostały „zastopowane”. A więc nie zostały zrealizowane jedynie wydatki na dopłaty uzupełniające w wysokości 306 mln zł. Ale z tego tytułu rolnicy również nic nie stracili, ponieważ przelewy dla nich zostały zrealizowane z budżetu roku 2008.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#AleksandraSzelągowska">Nie zostały również wykorzystane środki na SPO „Rybołówstwo”. W tym przypadku rzeczywiście „polegliśmy”, bo wydatki na ten cel zostały w 2007 r. zrealizowane w 50%. Być może zaważyło przejściowe przeniesienie na kilka miesięcy rybołówstwa do Ministerstwa Gospodarki Morskiej. Był to typowo administracyjny efekt spowodowany zawirowaniami, jeśli chodzi o osoby odpowiedzialne za SPO „Rybołówstwo”, bo do końca nie było wiadomo, czy „przechodzi” on do Ministerstwa Gospodarki Morskiej, czy też zostaje w MRiRW. W rezultacie został w naszym ministerstwie, ale obsługiwany przez kilka osób.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#AleksandraSzelągowska">A więc tylko te dwie sprawy – SPO „Rybołówstwo” i niewprowadzone do wydatków niewygasających dopłaty uzupełniające. W przypadku pozostałej kwoty były podwójnie zapisane wydatki na ten cel jednocześnie w budżecie unijnym i w budżecie krajowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#LeszekKorzeniowski">Dziękuję za te „proste, żołnierskie słowa”, jak powiedział pan minister.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#LeszekKorzeniowski">Definitywnie zakończyliśmy dyskusję. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po zapoznaniu się z analizą wykonania budżetu państwa za 2007 r. w częściach dotyczących rolnictwa, rybołówstwa oraz Centralnego Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych, przedłożoną przez MRiRW oraz NIK, pozytywnie opiniuje jego realizację. Czy ktoś z państwa posłów jest przeciwnego zdania? Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja opinię przyjęła. Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#LeszekKorzeniowski">Stwierdzam, że Komisja przyjęła tę opinię. Komisja upoważnia posła Stanisława Steca, z którym to ustaliłem, a który to robi „od zawsze” jako członek naszej Komisji, a równocześnie Komisji Finansów Publicznych, do przedstawienia tej opinii w Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#LeszekKorzeniowski">Zamykam pierwszą część naszego dzisiejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#LeszekKorzeniowski">Przystępujemy do realizacji drugiego punktu porządku obrad. Proszę o zabranie głosu pana dyrektora Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#TadeuszBachledaCuruś">Najwyższa Izba Kontroli w ubiegłym tygodniu przekazała Sejmowi sprawozdanie ze swojej działalności w 2007 r. Nawiązując do tego sprawozdania, pragnę przekazać Komisji krótką, uzupełniającą informację o działalności Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego NIK w 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#TadeuszBachledaCuruś">Przedmiotem badań kontrolnych departamentu są m.in. zagadnienia produkcji rolnej, przetwórstwa rolno-spożywczego, rybactwa morskiego i śródlądowego a ponadto ochrony środowiska, racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych, leśnictwa, oraz budownictwa, mieszkalnictwa i gospodarowania przestrzenią.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#TadeuszBachledaCuruś">Do właściwości tego departamentu należy również, oprócz działalności kontrolnej, współpraca z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym (ETO), w toku prowadzenia przez ETO kontroli wykorzystania środków Unii Europejskiej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#TadeuszBachledaCuruś">Departament aktywnie uczestniczył również w merytorycznej obsłudze Grupy Roboczej EUROSAI ds. Kontroli Środowiska, której NIK była koordynatorem przez ostatnie 9 lat.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#TadeuszBachledaCuruś">Zgodnie z zarządzeniem prezesa NIK (z dnia 18 grudnia 2004 r.) w sprawie etatyzacji, w 2007 r. Departament dysponował 69 etatami. Kierownictwo Departamentu liczy 4 osoby, a grupa pracowników nadzorujących i wykonujących czynności kontrolne – 60 osób. Pragnę poinformować, że pracownicy nadzorujący i wykonujący czynności kontrolne stale podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe, uczestnicząc w szkoleniach stacjonarnych, a wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy przechodzą szkolenie z zakresu aplikacji kontrolerskiej, zakończone egzaminem.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#TadeuszBachledaCuruś">Departament Środowiska Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego w 2007 r. zrealizował 20 kontroli, w tym jedną doraźną.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#TadeuszBachledaCuruś">Obszaru rolnictwa (w tym produkcji rolnej, przetwórstwa rolno-spożywczego i rybactwa śródlądowego) dotyczyło 10 kontroli, z których 6 było koordynowanych przez nasz departament.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#TadeuszBachledaCuruś">W okresie od 1 stycznia 2007 r. do 31 marca 2008 r. departament sporządził 17 informacji o wynikach kontroli, w tym z zakresu rolnictwa – 8 informacji. Zostały one przekazane organom Sejmu. Są to informacje z następujących kontroli: „Działalność Funduszu Promocji Mleczarstwa w latach 2004–2005 oraz w I kwartale 2006 r.”, „Pozyskanie i utrzymanie siedzib ARiMR”, „Działalność organów administracji publicznej i ANR w zakresie ochrony zasobów powierzchniowych wód śródlądowych oraz nadzoru nad prowadzoną w nich gospodarką rybacką”, „Funkcjonowanie wielkoprzemysłowych ferm trzody chlewnej” oraz 4 kontrole z zakresu wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#TadeuszBachledaCuruś">Niezależnie od kontroli przeprowadzonych przez Departament Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego, inne jednostki organizacyjne NIK (departamenty i delegatury) przeprowadziły 3 kontrole w dziedzinie rolnictwa, w tym 2 doraźne.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#TadeuszBachledaCuruś">Na podstawie ustaleń kontroli, przeprowadzonych w 2007 r., departament sformułował łącznie kilkaset wniosków, które zamieszczono w wystąpieniach pokontrolnych, opracowanych w tym okresie. Adresatami wniosków byli kierownicy jednostek kontrolowanych oraz organy zwierzchnie.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#TadeuszBachledaCuruś">Stosownie do uzgodnień z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym departament od 6 lat na bieżąco współpracuje z tym organem w toku prowadzonych przez niego w Polsce kontroli m.in. wykorzystania środków UE z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji w Rolnictwie oraz Funduszy Strukturalnych. Przyjęto zasadę współpracy poprzez asystowanie kontrolerów NIK przedstawicielom ETO w toku prowadzonych przez nich kontroli. W 2007 r. przedstawiciele NIK asystowali kontrolerom ETO w 4 kontrolach z zakresu rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#TadeuszBachledaCuruś">W 2007 r. przedstawiciele kierownictwa departamentu w zakresie współpracy z organami parlamentu, podobnie jak w poprzednich okresach sprawozdawczych, utrzymywali stałe, robocze kontakty z trzema komisjami sejmowymi: Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisją Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#TadeuszBachledaCuruś">W miarę potrzeb, wynikających z bieżących prac poszczególnych organów Sejmu podejmowano także współpracę z innymi komisjami sejmowymi oraz podkomisjami.</u>
          <u xml:id="u-46.13" who="#TadeuszBachledaCuruś">W 2007 r. departament zrealizował cztery kontrole, podjęte w związku z sugestiami, zgłoszonymi przez organy Sejmu, w tym dwie zgłoszone przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Są to kontrole pod nazwą: „Sprzedaż i wydzierżawianie nieruchomości rolnych Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa” i „Realizacja SPO pn. «Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006 w zakresie działania 1.2. – Ułatwienie startu młodym rolnikom»”.</u>
          <u xml:id="u-46.14" who="#TadeuszBachledaCuruś">Przedstawiciele departamentu uczestniczyli w 190 posiedzeniach komisji sejmowych i senackich, w tym w 61 posiedzeniach Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz we wspólnych posiedzeniach z udziałem tej Komisji. Uczestniczyli również w posiedzeniach sejmowych Komisji: Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Infrastruktury oraz Komisji Finansów Publicznych, a także – senackiej Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-46.15" who="#TadeuszBachledaCuruś">Informacje o wynikach kontroli, sporządzone przez Departament Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego zostały omówione w toku 6 posiedzeń komisji sejmowych. Ponadto wybrane wyniki niektórych kontroli zostały zaprezentowane na posiedzeniach komisji sejmowych i senackich w formie wypowiedzi przedstawicieli Departamentu.</u>
          <u xml:id="u-46.16" who="#TadeuszBachledaCuruś">Dziękując za uwagę, uprzejmie proszę Komisję o przyjęcie przedłożonego sprawozdania w zakresie działalności Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego w ramach „Sprawozdania z działalności NIK w 2007 r.”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#LeszekKorzeniowski">Czy ktoś z państwa posłów chciał zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Pan dyrektor ma ułatwione zadanie, bo nie musi odpowiadać na pytania.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#LeszekKorzeniowski">Odczytam projekt opinii. „Opinia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi uchwalona w dniu 26 czerwca 2008 r. o sprawozdaniu z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2007 r. dla Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi na posiedzeniu w dniu 26 czerwca 2008 r. rozpatrzyła sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2007 r. (druk nr 644) w zakresie działania Komisji. Komisja pozytywnie opiniuje działalność NIK w 2007 r. w zakresie właściwości Komisji oraz współpracy z Departamentem Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego”. Czy ktoś z panów posłów jest innego zdania? Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja opinię przyjęła. Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#LeszekKorzeniowski">Stwierdzam, że Komisję opinię przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#LeszekKorzeniowski">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Protokół z dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do wglądu w sekretariacie Komisji. Dziękuję wszystkim. Zamykam posiedzenie Komisji. Życzę miłego popołudnia.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>