text_structure.xml 42.4 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JacekFalfus">Porządek posiedzenia przedstawia się następująco.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JacekFalfus">I. Informacja Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli w zakresie prawidłowości udzielania i rozliczenia przez jednostki samorządu terytorialnego dotacji na zadania zlecone podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#JacekFalfus">II. Sprawy różne.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#JacekFalfus">Witam serdecznie panie i panów posłów. Witam gości zaproszonych. Są wśród nas przedstawiciele NIK, wicedyrektor Departamentu Administracji Publicznej pan Mariusz Zielecki i pan Stefan Bator. Polski Komitet Olimpijski reprezentuje pan Kazimierz Kowalczyk. Z Centralnego Ośrodka Sportu jest obecny dyrektor generalny pan Tadeusz Wróblewski. Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej reprezentuje prezes Mieczysław Borowy. Jest przedstawiciel Ludowych Zespołów Sportowych, prezes Wacław Hurko. Witam przedstawiciela Ministerstwa Sportu i Turystyki w osobie pana ministra Adama Giersza oraz pana Zbigniewa Pacelta, chwilowo nieobecnego.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#JacekFalfus">Czy są uwagi do przedstawionego porządku dziennego posiedzenia? Głos ma pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Chciałem serdecznie prosić, aby minutą ciszy uczcić pamięć zmarłego Andrzeja Baczewskiego. Zmarły był przez kilkanaście lat sekretarzem Komisji Sportu, niestrudzonym działaczem ruchu olimpijskiego. Współautorem wielu artykułów i książek na temat bezpieczeństwa masowych imprez sportowych. Ostatnia jego podróż z wioślarzami do Pekinu zakończyła jego drogę doczesną.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#TadeuszTomaszewski">Jeszcze raz zwracam się z prośbą o uczczenie chwilą ciszy świętej pamięci Andrzeja Baczewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Wszystkich proszę o powstanie. […] Dziękuję bardzo. Przechodzimy do punktu pierwszego porządku dziennego. Głos zabierze pan Dariusz Zielecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#DariuszZielecki">Przedstawiam pokrótce wyniki tej kontroli. Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że kontrola została zaplanowana i zrealizowana wspólnie przez jednostki organizacyjne NIK i regionalne izby obrachunkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#DariuszZielecki">Ta współpraca w zakresie wspólnych przedsięwzięć kontrolnych owocowała między innymi tym, że mogliśmy w połączonym potencjale kadrowym znacząco poszerzyć podmiotowy zakres kontroli. Objęliśmy nią łącznie 186 jednostek, z tego 93 urzędy administracji samorządowej i 93 podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#DariuszZielecki">Warto podkreślić, że objęte kontrolą podmioty samorządowe w roku 2006 i w pierwszej połowie 2007 roku zawarły z podmiotami niepublicznymi prawie 19.000 umów o łącznej wartości około 290.000.000 zł. Prezentowana informacja jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim stopniu stosowanie przepisów uchwalonej w 2003 roku ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wpłynęło na realizację przypisanych samorządom zadań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#DariuszZielecki">Odpowiedź na te pytania, pomimo zastrzeżeń stwierdzonych w toku kontroli, jest pozytywna. W opinii NIK i RIO objęte kontrolą jednostki samorządowe w szerokim zakresie korzystały z ustawowych możliwości zlecania podmiotom niepublicznym swoich zadań. Zlecano w szczególności zadania z zakresu kultury fizycznej i sportu. Na realizację tego celu jednostki przeznaczyły prawie 60% dotacji. Jest to główny kierunek wydatkowania środków z dotacji na rozwój sportu i kultury fizycznej. Zlecenia realizacyjne dotyczyły także takich ważnych społecznie dziedzin jak: kultura, krajoznawstwo i wypoczynek, bezpieczeństwo, sztuka, zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#DariuszZielecki">Można powiedzieć, że wymieniona ustawa spełniła swoje cele. Została uchwalona jako instrument prawny otwierający i porządkujący w szerokim zakresie zasady i formy współpracy jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami spoza sektora finansów publicznych. Istotą i efektem tej współpracy miało być włączenie różnych instytucji społeczeństwa obywatelskiego w wykonywanie zadań publicznych w taki sposób, aby jak najszerzej i najlepiej zaspokajać potrzeby lokalnej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#DariuszZielecki">W toku kontroli zbadano i oceniono działalność jednostek samorządu terytorialnego zwłaszcza w zakresie inicjowania współpracy w realizacji zadań oraz przestrzegania obowiązujących zasad i procedur udzielania oraz rozliczania dotacji dla współpracujących podmiotów niepublicznych. Z drugiej strony została przeprowadzona kontrola w podmiotach niepublicznych, które otrzymywały dotacje od jednostek samorządowych. Miała ona na celu zbadanie i ocenę spełnienia przez te podmioty wymogów uprawniających do ubiegania się o realizację zadań publicznych, prawidłowość realizacji umów i dokumentowanie ponoszonych wydatków oraz konkretność i rzetelność sporządzania sprawozdań z rozliczenia otrzymanych dotacji.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#DariuszZielecki">Omawiając najważniejsze ustalenia tej kontroli warto zwrócić uwagę na następujące problemy.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#DariuszZielecki">Po pierwsze, jednostki samorządu terytorialnego wypełniły ustawowy obowiązek uchwalania programów współpracy z organizacjami pozarządowymi, przy czym w połowie programów nie zdefiniowano mierników oceny wykonania zadań oraz oczekiwanych rezultatów związanych z ich realizacją. Przepisy nie określają szczegółowych warunków, jakim powinny odpowiadać takie programy, jednak w naszej ocenie brak określenia oczekiwanych rezultatów z realizacji zadań zleconych może niekorzystnie wpływać na skuteczność ich monitorowania oraz rzetelność ich rozliczania i oceny osiąganych efektów.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#DariuszZielecki">Warto zwrócić uwagę na nierzetelną, stwierdzoną w 12 kontrolowanych jednostkach, praktykę dopuszczania do udziału w pracach komisji konkursowych przedstawicieli podmiotów składających oferty, w tym pracowników zleceniodawców zasiadających we władzach takich podmiotów bądź rodzinnie ze sobą powiązanych.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#DariuszZielecki">W naszej ocenie taka praktyka jest sytuacją konfliktu interesów, którą należy ocenić jako mechanizm korupcjogenny. Nie mówimy tutaj o tym, czy powstało zjawisko korupcji. Zwracamy uwagę, że jest to obszar podwyższonego ryzyka zachowań o charakterze korupcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#DariuszZielecki">Nieprawidłowości w zakresie ogłaszania konkursów na realizację zadań, przyjmowania i rozpatrywania ofert stwierdzono łącznie w 52 jednostkach samorządu terytorialnego, to jest więcej niż w połowie. Świadczą one o braku dbałości zleceniodawców o zachowanie równych, konkurencyjnych warunków zlecania zadań publicznych i zapewnienie wyboru najkorzystniejszych ofert. Chodziło tutaj o brak istotnych informacji w ogłoszeniach, rozpatrywanie ofert z pominięciem trybu konkursowego, niezachowanie obowiązku uzasadniania wyboru ofert przez przedstawicieli samorządu.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#DariuszZielecki">Kolejny etap procesu udzielania dotacji to zawieranie umów. Tutaj również stwierdzaliśmy nieprawidłowości w treści zawieranych umów o dotacje. Stwierdzono je w 25% skontrolowanych jednostkach samorządu terytorialnego. W naszej ocenie te nieprawidłowości w treści umów w sposób istotny ograniczały zleceniodawcom możliwość sprawowania rzetelnej kontroli efektów realizowanych przy dotowanych zadaniach publicznych. Chodziło na przykład o nieokreślanie terminu wykorzystania i terminu zwrotu niewykorzystanych dotacji, pomijanie w umowach zapisów regulujących kwestie kontroli wykorzystania dotacji, niewskazywanie terminów realizacji zadań.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#DariuszZielecki">Kolejna sprawa to realizacja zadań zleconych przez beneficjentów dotacji. Na 93 podmioty kontrolowane w 22 jednostkach stwierdzono nieprawidłowości. Polegały one na wykorzystaniu dotacji niezgodnie z przeznaczeniem, realizowanie zadań niezgodnie z umową, głównie poprzez nieuprawnione podmioty, dokonywanie przesunięć wydatków pomiędzy poszczególnymi pozycjami kosztów określonych w załącznikach do umów, wydatkowanie dotacji z pominięciem procedur określonych w ustawie – Prawo zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#DariuszZielecki">Następna kwestia, o której należy powiedzieć, dotyczy zleceniodawców, którzy w stopniu niezadowalającym korzystali z ustawowej możliwości kontroli wykonania i rozliczania zadań bezpośrednio u zleceniobiorcy lub w miejscu realizacji zadania. Przypadki braku takiej kontroli stwierdzono prawie w 40% kontrolowanych jednostek samorządu terytorialnego. Nawet jeśli jednostki samorządu terytorialnego sprawowały taką ograniczoną kontrolę, to tutaj niejednokrotnie nie wykazywano należytej staranności, na przykład nie żądano przedłożenia dokumentów źródłowych potwierdzających poniesione wydatki. Efektem takiego podejścia do zagadnienia kontroli wykonanych zadań było to, że u 42 zleceniobiorców stwierdzono nierzetelność sprawozdań, na przykład rozliczono dotacje niezgodnie z warunkami zawartymi w ofercie, dokumentowano wydatki fakturami wystawionymi na inne podmioty lub dokumentowano wydatki w różnych sprawozdaniach tą samą fakturą. Szczegółowa kontrola u zleceniobiorcy na miejscu zapobiegłaby tego typu nieprawidłowościom.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#DariuszZielecki">W naszej ocenie takie podejście do zagadnienia kontroli w zakresie realizacji zadań świadczy o ograniczonym zainteresowaniu efektami przez jednostki zlecające. Jest to też nierzetelne wykonywanie nałożonych ustawą obowiązków kontrolnych w zakresie dotacji udzielanych przez jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#DariuszZielecki">Kolejny problem to ewidencja księgowa. W zdecydowanej liczbie kontrolowanych jednostek samorządu terytorialnego nie stwierdzono przypadków nieprawidłowości w tym zakresie. Ewidencję prowadzono prawidłowo. Gorzej było w jednostkach niezaliczanych do sektora finansów publicznych. Tutaj stwierdziliśmy liczne i dość istotne nieprawidłowości i zaniedbania. Polegały one na braku ewidencji lub jej prowadzenie bez cech ksiąg rachunkowych, niewyodrębnianie w ewidencji środków dotacji otrzymanych na realizację umowy, nieujmowanie w księgach rachunkowych dowodów księgowych dokumentujących wydatki, lub ujmowanie w ewidencji dowodów niespełniających wymogów określonych w ustawie o rachunkowości.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#DariuszZielecki">Wśród licznych wniosków, które kierowano do kontrolowanych jednostek, NIK zwracał uwagę na konieczność zapewnienia rzetelnej kontroli i zlecania wykorzystania i rozliczania środków dotacji, egzekwowania od zleceniobiorców zadań terminowego sporządzania sprawozdań oraz ich rzetelności, a także wyznaczania do składu komisji osób, które spełniają warunek bezstronności przy rozdziale dotacji.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#DariuszZielecki">Jeśli chodzi o organizacje pozarządowe i inne podmioty działające w sferze pożytku publicznego, to wnosiliśmy tutaj o dostosowanie zasad prowadzenia ewidencji księgowej do wymogów określonych w ustawie o rachunkowości. Zwracaliśmy uwagę na ścisłe przestrzeganie zasad przy realizacji zadań wynikających z treści zawartych umów o dotację, a także rzetelne i terminowe sporządzanie sprawozdań z wykonania zadań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#DariuszZielecki">Sprawa kolejna dotyczy systemu prawnego, który umożliwia zlecanie dotacji w określonym trybie. Uznaliśmy, że przepisy prawa w tym zakresie są wystarczające i odpowiednie. Trzeba ich tylko przestrzegać. Zwróciliśmy natomiast uwagę na pewne trudności interpretacyjne mające związek z brzmieniem przepisu par. 10 ust.1 ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego, który stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#DariuszZielecki">W tym wzorze określono, że przyznane środki finansowe zleceniobiorca jest obowiązany wykorzystać w terminie 14 dniu od dnia wskazanego w umowie jako końcowy termin wykonania zadania. W niektórych przypadkach prowadzi to do tego, że jeżeli na przykład zadanie jest skończone 31 grudnia, to dotację można rozliczyć w ciągu 14 dniu po 31 grudnia, co jest niezgodne z przepisem art. 131 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, który to przepis nakazuje rozliczenie dotacji do końca roku kalendarzowego. Tutaj pojawiały się błędy interpretacyjne. Naszym zdaniem warto zwrócić na to uwagę i doprecyzować ten przepis.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#DariuszZielecki">Chciałem też powiedzieć, że wyniki naszej kontroli były przedmiotem zainteresowania między innymi Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Tam również przedstawiliśmy wyniki naszej kontroli. Po zapoznaniu się z ich ustaleniami wyżej wymieniona Komisja skierowała do Prezesa Rady Ministrów opinię w sprawie wzmocnienia kontroli przez jednostki samorządu terytorialnego nad udzielaniem i rozliczaniem dotacji. Zagadnienie to zostało więc dostrzeżone, bo problem jest istotny i ważny z punktu widzenia gospodarczego i społecznego. Myślę, że w wyniku tych działań nastąpi istotna poprawa w tym zakresie w najbliższym czasie. Jeśli panie i panowie posłowie i inne zaproszone osoby będą mieli pytania, to chętnie na nie odpowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Głos zabierze poseł Tadeusz Tomaszewski. Przedstawi on koreferat o wynikach kontroli. Witam pana ministra Zbigniewa Pacelta. Poproszę później pana ministra o zajęcie stanowiska w poruszanych kwestiach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#TadeuszTomaszewski">Zagadnienie, którym się zajmujemy na dzisiejszym posiedzeniu Komisji jest bardzo ważne. Z analizy funkcjonowania organizacji pozarządowych wynika, że dla 60% z nich głównym kierunkiem działalności jest kultura fizyczna i sport. Te dane potwierdzają też wyniki kontroli. 50% zadań zlecanych przez gminy, powiaty i województwa dotyczyło obszarów kultury fizycznej i sportu. Zadaniem posiedzenia Komisji jest odpowiedź na pytanie, jak uniknąć w przyszłości błędów i nieprawidłowości ujawnionych w toku kontroli NIK?.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#TadeuszTomaszewski">Zaletą tego raportu jest to, że kontrola została przeprowadzona wspólnie z RIO. Do tej pory w praktyce było tak, że interpretacja RIO była odrębna od ducha stanowionego przez Sejm prawa w tym zakresie. Dotyczy to też aktów wykonawczych. Na tym polega zaleta tego wspólnego przedsięwzięcia. Chodzi o to, żeby wnioski sformułowane w wyniku kontroli trafiły do właściwych instytucji i organów i żeby zostały w należyty sposób wykonane, co może stanowić gwarancję, że unikniemy kłopotów interpretacyjnych w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym zwrócić uwagę Komisji, że mówimy tylko o wycinku problemu. Z danych które są w moim posiadaniu, wynika, że w planie finansowym na 2008 rok sfera kultury fizycznej i sportu to 5.500.000.000 zł. Z tego 4.500.000.000 zł. będzie wydawane przez jednostki samorządu terytorialnego. W porównaniu z 2007 rokiem kwota wydatkowanych środków przez jednostki samorządu terytorialnego wzrosła o prawie 2.000.000.000 zł. W kwocie 4.500.000.000 zł mieszczą się też środki na inwestycje. Znaczna część tych środków będzie wykorzystana przez gminy, powiaty i województwa w obszarze kultury fizycznej i sportu przy pomocy partnerów pozarządowych. W niektórych województwach, powiatach i gminach prawie 100% zadań jest realizowanych przez podmioty pozarządowe w obszarze kultury fizycznej i sportu.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#TadeuszTomaszewski">Do tego trzeba też dodać krajoznawstwo i wypoczynek dzieci i młodzieży. Zadania w tym zakresie są także realizowane przez podmioty pozarządowe. Z tego wynika, że podmioty te winny być dobrze przygotowane do ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#TadeuszTomaszewski">W kwietniu 2003 roku została uchwalona ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, która w sposób systemowy określiła wzajemne relacje pomiędzy władzą publiczną a podmiotami pozarządowymi szeroko rozumianymi. Ustawa określiła też jedną z form tej współpracy, w tym zlecanie w formie wspierania, powierzenia i dofinansowania zadań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#TadeuszTomaszewski">Kluczem do wzajemnych relacji są rozwiązania prawne. Jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek uchwalania rocznych programów współdziałania z podmiotami pozarządowymi. Moim zdaniem te programy nie powinny obejmować jednego roku. Powinny być wieloletnie. W tym kierunku zmierza rządowy projekt nowelizacji ustawy. Programy te to wspólne dzieło, które należy nieustannie i systemowo doskonalić. Obowiązek ten spoczywa na władzy publicznej. Do pracy w tym zakresie należy także angażować władzę pozarządową.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#TadeuszTomaszewski">W projekcie rządowym ustawy rozważana jest kara dla jednostki samorządu terytorialnego za to, że nie opracowała takich programów. Druga propozycja zmian dotyczy procedury. Jeśli samorząd podjąłby uchwałę o współpracy, która wcześniej nie była konsultowana z podmiotami pozarządowymi, to wojewoda taki akt prawny mógłby zawiesić. Jest to więc bardzo ważne. Sądzę, że w pracach z podmiotami pozarządowymi dotyczącymi sfery kultury fizycznej formy współpracy powinny być doprecyzowane. Żeby to skutecznie realizować, trzeba znać te formy współpracy i poszukiwać nowych.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#TadeuszTomaszewski">Pojawia się tutaj pole dla działania dla Ministerstwa Sportu i Turystyki. Posłużę się tutaj przykładem. Obecnie samorządy odczuwają niechęć i bojaźń w zakresie podpisywania umów na dłużej niż rok. Ustawa jednak określa, że umowy można zawierać na okres dłuższy, do 3 lat. Szkolenie sportowe uzdolnionej młodzieży, to nie „handel pietruszką na targu”. Jest to działanie systemowe i systematyczne. Dlaczego każdego roku przeprowadzać od nowa całą procedurę w zakresie przyznania kolejnej dotacji? Według mnie mamy tutaj do czynienia z brakiem woli lub lękiem urzędnika.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#TadeuszTomaszewski">Druga ważna sprawa to kwestia przeprowadzania procedury konkursowej. Musimy mieć świadomość, że koszty ogłaszania niektórych konkursów mogą być wyższe niż cen przedmiotów konkursu. Rząd i podmioty pozarządowe stoją na stanowisku, że należy określić tak zwane „małe granty”, aby uprościć całą procedurę. Trzeba też stworzyć możliwość ogłaszania konkursów w biuletynie informacji publicznej czy w inny uproszczony sposób.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#TadeuszTomaszewski">Następna kwestia mocno zaznaczona w informacji NIK to udział zainteresowanych podmiotów w komisjach rozstrzygających czy raczej opiniujących. Dotyczy to zwłaszcza jednostek gminnych, gdzie działaczy jest mało. Tam wójt, przewodniczący rady, zastępca wójta może być także członkiem podmiotów pozarządowych i uczestniczyć z tego tytułu w konkursie. Takie rozdzielenie funkcji winno być przedmiotem wnikliwej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#TadeuszTomaszewski">Kolejna sprawa dotyczy umów. Źle zawarta i mało precyzyjna umowa działa na szkodę obu stron. W pierwszej kolejności o jej prawidłowość musi dbać ten, który daje środki. Szkodę może jednak także ponieść zleceniobiorca. Prawidłowość zapisów umowy to zadanie administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#TadeuszTomaszewski">Warto też zastanowić się wspólnie jak wzmocnić podmioty pozarządowe, które realizują zadania publiczne w szczególności w zakresie kultury fizycznej i sportu. W latach 1997–2000 takie ogólnopolskie organizacje, jak: Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej, Krajowa Federacja Sportu dla Wszystkich, Ogólnopolska Federacja Młodzieżowych Samorządów Lokalnych wydawały publikacje ze środków finansowych otrzymywanych z resortu. Dotyczyły one takich kwestii, jak: procedury, czynności rejestracyjne, prowadzenie ewidencji.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#TadeuszTomaszewski">W raporcie z wyników kontroli jest mowa o tym, że w niektórych kontrolowanych jednostkach brak jest polityki finansowej, a także uchwały Zarządu o planie kont. Sądzę, że wynikało to z nieznajomości tych zagadnień. Stąd potrzeba pomocy zwłaszcza dla mniejszych jednostek w tym odpowiednie szkolenia. Ktoś może spytać, jak z wolontariusza można zrobić dobrego księgowego? Wydaje się, że chodzi o pewną ogólną wiedzę na temat ewidencji i urządzeń księgowych. Chodzi też o uświadomienie im, że są to ważne kwestie. Wtedy sami będą szukać kompetentnych osób, które poprowadzą te fachowe sprawy.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#TadeuszTomaszewski">Nowelizując przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie powinniśmy dążyć do tego, żeby znalazł się tam przepis o charakterze informacyjno-edukacyjnym dla władzy publicznej. Miałby on następujące brzmienie: „Każde zadanie może przewidywać tak zwane koszty obsługi zadania”. Ministerstwo to zadanie już realizuje, przeznaczając na koszty obsługi do 8% wielkości danego zadania. Te środki mogą być przeznaczone na sfinansowanie kosztów księgowości. Warto podkreślić, że w projektach europejskich koszty te uważa się za tak zwane koszty bezpośrednie związane z wykonaniem zadania. W naszej sytuacji prawnej jeszcze nie ma takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#TadeuszTomaszewski">W relacjach z podmiotami pozarządowymi Polska gminna mówi ustami skarbnika lub głównej księgowej. Rzeczywistość jest taka, że jak brak jest przepisu, to danej czynności wykonać nie wolno. W związku z tym powinniśmy wprowadzić do ustawy przepis o kosztach. Będzie on też pełnił funkcje informacyjne i edukacyjne. Część przyznanych środków będzie wówczas można przeznaczyć na obsługę księgową zadania. Będzie to realizacja zaleceń, o których mówi raport NIK.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#TadeuszTomaszewski">Kończąc, chciałbym zaapelować do resortu, aby wspólnie z ogólnopolskimi organizacjami społecznymi rozważył przygotowanie serii wydawnictw związanych z realizacją zadań publicznych. Publikacje winny dotyczyć także obsługi formalnoprawnej wynikającej z ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Partnerem jest wówczas odpowiedni departament Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#TadeuszTomaszewski">W publikacjach powinny się też znaleźć informacje poświęcone realizacji dobrej i skutecznej praktyce, na przykład w zakresie współdziałania, wzory dobrze przygotowanych umów wieloletnich i uchwały samorządów, na podstawie których mogą one finansować sport kwalifikowany. Chodzi o kwestię udziału we współzawodnictwie organizowanym przez polskie związki sportowe. Zagadnienie to realizują samorządy od 1 stycznia bieżącego roku. Będzie to niewątpliwie przedmiotem zainteresowania i kontroli ze strony RIO. Warto zebrać wiadomości w tym zakresie, obejmujące uchwały i procedury w jedną publikację, aby samorządy miały gotowe wzory dobrych praktyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JacekFalfus">Wyrażam podziękowanie dla pana dyrektora Dariusza Zieleckiego za przedstawienie raportu o wynikach kontroli i dla pana posła Tadeusza Tomaszewskiego za wnikliwą analizę tego raportu. Głos ma pan minister Zbigniew Pacelt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#ZbigniewPacelt">Po dobrym wystąpieniu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego można jedynie powtórzyć pewne jego fragmenty. Chciałbym się skupić na przekazaniu państwu kilku informacji. Ministerstwo Sportu i Turystyki wyraża umiarkowane zadowolenie z tego powodu, że dwukrotnie wzrosły środki finansowe na rozwój kultury fizycznej i sportu. Trudno powiedzieć, czy jest to wzrost wystarczający. W moim przekonaniu wzrost nakładów jest niewystarczający. O pełnym zadowoleniu mógłbym powiedzieć, gdyby wzrost był czterokrotny. Wszystko zależy od tego, na jakim poziomie rozwoju się znajdujemy.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#ZbigniewPacelt">Dotychczas finansowanie sportu w samorządach było na niskim poziomie. Pokazują to między innymi wypowiedzi lokalnych działaczy sportowych. Rzeczywistość w tym zakresie pozostawia wiele do życzenia. Mimo to wyrażamy zadowolenie, że w bieżącym roku środki na ten cel zwiększono dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#ZbigniewPacelt">Ministerstwo Sportu i Turystyki realizując swoje zdania, począwszy od współzawodnictwa sportowego, zawsze wymaga, żeby druga strona samorządowa i stowarzyszeń dysponowała własnymi środkami finansowymi. Taką zasadę chcemy upowszechnić i do tego dążymy. Chodzi o to, żeby druga strona posiadała do 50% wartości zadania w przypadku realizacji inwestycji budowy boisk wielofunkcyjnych. W przypadku innych zadań, na przykład inwestycji terenowych lub organizowania imprez współzawodnictwa sportowego, zabezpieczenie finansowe ze strony samorządów powinno wynosić 70%. Tak wygląda ogólny mechanizm wzajemnych relacji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#ZbigniewPacelt">Zgadzam się z wypowiedzią posła Tomaszewskiego, że konieczna jest edukacja i upowszechnianie dobrych praktyk. Chciałbym zaznaczyć, że Zrzeszenie Ludowych Zespołów Sportowych dysponuje już takim poradnikiem zawierającym między innymi informacje na temat księgowania. Myślę, że naszym zadaniem jest upowszechnienie tej wiedzy i dopingowanie ogólnopolskich organizacji sportowych, aby edukować jednostki realizujące te zadania.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#ZbigniewPacelt">W programie finansowym projektu budżetu na 2009 rok chcemy odejść od pewnej zasady uciążliwej dla obu stron, zarówno beneficjentów, jak i Ministerstwa Sportu i Turystyki. Chodzi o jednostkowe zlecanie zadań stowarzyszeniom, które w wielu przypadkach ograniczało się do kwoty 1500 zł. Przygotowanie całej dokumentacji na takie zadanie i akceptacja Ministra Sportu i Turystyki w układzie stowarzyszeń jest nieporozumieniem. Liczba takich umów bądź wniosków sięga 2000 rocznie. Kontrola merytoryczna tej dokumentacji nie jest możliwa. W programie budżetu na przyszły rok pragniemy odejść od tej praktyki. Dla przykładu powiem, że jest rządowy program „Orlik 2012”. Będziemy chcieli wypełnić go treścią. Gospodarzem tego programu będzie urząd marszałkowski.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#ZbigniewPacelt">Celna jest uwaga posła Tomaszewskiego, jeśli chodzi o realizację trzyletnich zadań z możliwością przedłużania treści umów po upływie roku. Byłoby to dużym ułatwieniem dla wszystkich, także dla Ministerstwa SiT oraz jednostek samorządu, które stale i systemowo organizują imprezy współzawodnictwa sportowego. Jest z nami obecna pani dyrektor Departamentu Ekonomiczno-Finansowego, którą proszę o ewentualne uzupełnienie mojej wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Czy pani dyrektor zabierze głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BożenaPleczeluk">W uzupełnieniu wypowiedzi pana ministra chcę poinformować, że w bieżącym roku przygotujemy opracowanie zawierające zasady rozliczania środków pochodzących z dotacji. Informację przekażemy do ogólnopolskich związków sportowych. Zamieścimy ją też na stronie internetowej Ministerstwa SiT. Chcemy upowszechnić dobre praktyki, jeśli chodzi o rozliczanie dotacji. Chcemy też opracować syntezę raportu NIK i przekazać ją odbiorcom naszych dotacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Przechodzimy do dyskusji. Głos ma poseł Babalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#ZbigniewBabalski">Mam jedno pytanie do przedstawicieli: Ministerstwa SiT oraz NIK. Proszę o wyjaśnienie, z czego wynika rozbieżność stanowisk dotyczących udzielonych dotacji dla miasta Bydgoszcz, strona 37 raportu. Interesuje mnie to, ponieważ są tu dwa różne stanowiska. Wiemy, że samorządy mają poważne problemy z utrzymaniem sportu kwalifikowanego. Widzę tutaj dwa rozbieżne stanowiska i proszę obie instytucje o odpowiedź na pytanie, jaka jest różnica interpretacji zapisów ustawy? Ministerstwo SiT uważa, iż można było udzielić tej dotacji, a NIK nie podziela tego stanowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JacekFalfus">Głos ma pan przewodniczący Ireneusz Raś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#IreneuszRaś">Ja też pochlebnie oceniam wystąpienie przedstawiciela NIK oraz koreferat posła Tadeusza Tomaszewskiego. Tak się dzieje każdego roku. Muszę powiedzieć, że treść wniosków jest niezmienna. Podziwiamy co roku trafność diagnozy i ocen. Stwierdzamy za każdym razem, że dobre pomysły nie zostały wdrożone. Jest to szczególnie widoczne teraz, po zakończeniu olimpiady w Pekinie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#IreneuszRaś">Zapewne w najbliższym czasie w Komisji odbędziemy konkretną debatę na temat startu Polaków na tej imprezie wspólnie z Polskim Komitetem Olimpijskim i ze związkami sportowymi. Mam takie ogólne wrażenie, że w efekcie startu polskich sportowców na olimpiadzie widać kryzys dużych związków sportowych. Ich organizacja nie jest najlepsza.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#IreneuszRaś">To, co powiedział poseł Tomaszewski, pozwala na stwierdzenie, że małe związki sportowe działają bardzo aktywnie. Moim zdaniem tutaj widać szansę na poprawę sytuacji w polskim sporcie. Powinniśmy pamiętać o tym co powiedział poseł Tomaszewski. Organizacje sportowe winny mieć możliwość dłuższego planowania swojej działalności i aktywności. Nie będą one skutecznie funkcjonowały bez przyznania odpowiednich środków przeznaczonych między innymi na ich obsługę prawno-księgową. Jestem przekonany, że w tych małych związkach każda złotówka jest racjonalnie wydawana i straty są minimalne.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#IreneuszRaś">Zaciekawiło mnie wskazanie na pewne patologie w zakresie oceny wniosków składanych przez organizacje i podmioty pozarządowe. Dotyczą one pracy komisji, które oceniają przedłożone wnioski o dotacje. Pamiętam że w Krakowie była tradycja, iż do komisji wprowadzano też osoby reprezentujące organizacje pozarządowe. Patrzą one z innej perspektywy na jakość składanych ofert. Od samego początku podkreślały one jednak przynależność do konkretnej organizacji pozarządowej i wyłączały się z pracy nad wnioskami tej organizacji. Mam w związku z tym pytanie: czy NIK taką postawę też ocenia negatywnie? We wszystkich działaniach można doszukiwać się nieprawidłowości o charakterze korupcjogennym. Czy taka postawa transparentna, którą tutaj przedstawiłem na przykładzie Krakowa, nie jest godna kontynuowania? Osobiście uważam, że takie podejście nie jest złe. Ponawiam pytanie do przedstawiciela NIK: czy zachowanie działaczy z Krakowa można ocenić tylko negatywnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Przechodzimy do udzielania odpowiedzi na zadane pytania. Głos ma pan Dariusz Zielecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#DariuszZielecki">Odpowiadam na drugie pytanie dotyczące kwestii udziału w komisjach osób z organizacji pozarządowych. Odpowiem, co NIK uważa za naganne, pozostające w sferze korupcjogennej. Chodzi o takie przypadki, kiedy w konkretnym postępowaniu o dotacje w komisji są osoby z organizacji pozarządowej, która bierze udział w tym postępowaniu. Nie musi to z góry oznaczać, że wystąpi zjawisko korupcji. Natomiast takie sytuacje potencjalnie są zagrożone korupcją. Dopuszczalny jest natomiast udział w komisji z głosem doradczym fachowców z organizacji pozarządowych. Gdy taka organizacja bierze udział w konkursie i jest zainteresowana jego wynikiem, to uważamy, że w komisji takich osób być nie powinno. Jeżeli występuje konflikt interesów, to udział takich osób w komisjach jest wykluczony.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#DariuszZielecki">Odnośnie do pierwszego pytania na temat rozbieżności stanowisk. Chcę być dobrze zrozumiany. NIK kwestionuje sytuację, kiedy sport kwalifikowany jest finansowany przez dotowanie w trybie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. W tej ustawie wyraźnie się mówi o zadaniach, które mogą być dofinansowane lub wspierane w formie dotacji. Na podstawie tej ustawy potwierdzonej orzecznictwem sądu administracyjnego sport kwalifikowany nie jest zadaniem własnym na przykład gminy. Nie powinien być finansowany na podstawie tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Głos ma pan minister Giersz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#AdamGiersz">Problem finansowania sportu kwalifikowanego napotyka na istotne problemy interpretacyjne. Jest na ten temat bogate orzecznictwo sądów administracyjnych i RIO. Istotnie, w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie sferą działania pożytku publicznego jest upowszechnianie kultury fizycznej i sportu.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#AdamGiersz">Interpretując dokładnie przepisy tej ustawy, trudno uznać wszelkie aspekty sportu wykwalifikowanego za upowszechnianie kultury fizycznej i sportu. Najczęściej mamy do czynienia w tym raporcie z upraszczającą interpretacją, że sport kwalifikowany to jest sport profesjonalny. Stąd wynikają różnice i trudności interpretacyjne. W poprzednich ustawach było rozróżnienie sportu profesjonalnego i sportu amatorskiego. Teraz w orzeczeniach RIO często utożsamia się sport profesjonalny ze sportem kwalifikowanym. W ocenie Ministerstwa SiT jest to niewłaściwe.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#AdamGiersz">Chcę powiedzieć, że we współzawodnictwie sportowym nie ma podziału na zawodowców i amatorów od wielu już lat. Wszyscy uczestniczą w jednej rywalizacji (poza boksem zawodowym). Na igrzyskach olimpijskich oglądaliśmy zawodowców z ligi koszykówki NBA, którzy rywalizowali z innymi sportowcami o statusie amatorskim. We współzawodnictwie nie ma obecnie podziałów na sportowców zawodowych i amatorów.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#AdamGiersz">Stąd uważamy, że sport kwalifikowany realizowany w stowarzyszeniach kultury fizycznej może być finansowany przez jednostki samorządu terytorialnego, co wynika wprost z ustawy o sporcie kwalifikowanym. Mając jednak świadomość tych problemów przygotowujemy nową ustawę o sporcie. Chcielibyśmy w niej doprecyzować te zagadnienia, aby uniknąć trudności interpretacyjnych. Kierunek tych zmian jest taki, żeby dać maksymalnie dużo swobody jednostkom samorządu terytorialnego w finansowaniu zadań dotyczących sportu szeroko rozumianego, w tym sportu kwalifikowanego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Głos ma poseł Babalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ZbigniewBabalski">Dziękuję za udzielone odpowiedzi. Bardziej zadowala mnie odpowiedź pana ministra SiT. Zmian wymaga także ustawa określająca zadania własne gminy. Tam należy doprecyzować przepisy, żeby uniknąć rozbieżności stanowisk. Zgadzam się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez pana ministra Giersza. Obecnie nie ma sensu podział na sport kwalifikowany i inny. Gmina licząca 3000 mieszkańców i mająca drużynę w czwartej lidze nie może mówić o sporcie kwalifikowanym. Grają w niej chłopcy, którzy mają po 16 – 17 lat i pochodzą z tej samej wsi. Idą do wójta po pomoc, bo to jest włodarz na tym terenie. Ten stara im się pomóc, ale niewiele może.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Głos ma poseł Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#TadeuszTomaszewski">Orzeczenia, które obowiązują obejmują okres sprzed nowelizacji ustawy o sporcie kwalifikowanym. W tej ustawie, mając na uwadze kłopoty interpretacyjne, dodaliśmy przepis, że jednostki samorządu terytorialnego mogą wspierać w tym finansowo rozwój sportu kwalifikowanego. Zasady i tryb przyznawania środków określają organy jednostek samorządu terytorialnego. W aktualnym stanie prawnym, jeśli jednostka samorządu terytorialnego posiada odrębną uchwałę, to może realizować to zadanie.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#TadeuszTomaszewski">Znam taką uchwałę zaskarżoną przez RIO, a dotyczącą Gorzowa Wielkopolskiego. Wojewoda utrzymał ją w mocy. Mówi ona precyzyjnie w formie załącznika, jakie rodzaje wydatków można finansować z dotacji przeznaczonej na rozwój sportu kwalifikowanego, na przykład zakup strojów sportowych, wynagrodzenie sędziów, opłaty związkowe.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#TadeuszTomaszewski">Zgadzam się z panem ministrem Gierszem, że musi to być jeszcze przedmiotem dyskusji z udziałem: RIO, NIK-u, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa SiT. Chodzi o to, żeby wypracować takie przepisy ustawy o sporcie, które nie będą budzić żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#TadeuszTomaszewski">Sądzę, że w administracji samorządowej i w podmiotach kontrolujących występuje duże pomieszanie pojęć, jeśli chodzi o sport zawodowy, wyczynowy, profesjonalny, kwalifikowany. Teraz jesteśmy na etapie obowiązywania ustawy o sporcie kwalifikowanym. Jest w niej definicja określająca sport kwalifikowany jako udział we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez właściwe polskie związki sportowe. Udział w rozgrywkach klasy B piłki nożnej jest również sportem kwalifikowanym, bo prowadzi te rozgrywki polski związek sportowy.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#TadeuszTomaszewski">Samorząd powinien postępować zgodnie z regułą określoną w odpowiedniej uchwale. Jeśli chce natomiast dofinansować na przykład turniej gwiazdkowy tenisa stołowego, to może to zrobić na podstawie innych przepisów, choćby na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Te zasady winne być opracowane. Pomimo różnych ograniczeń formalnoprawnych sport kwalifikowany rozwija się, zwłaszcza w dużych miastach. Odbywa się to jednak często przez obchodzenie prawa.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#TadeuszTomaszewski">Nadszedł taki czas, że skoro władza samorządowa jest dysponentem swojego budżetu, to w granicach prawa powinna mieć możliwość finansowania sportu kwalifikowanego bez uciekania się do naciągania prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Uważam, że było to wystąpienie uzupełniające. Czy ktoś z zaproszonych osób chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JacekFalfus">Chciałbym poinformować, że wobec braku głosów przeciwnych Komisja przyjmuje raport NIK i oceniamy go bardzo pozytywnie. Przechodzimy do drugiego punktu posiedzenia Komisji. Głos ma poseł Guzowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#IwonaGuzowska">Chciałam złożyć wniosek, aby sekretariat naszej Komisji zaprzestał przysyłania materiałów dotyczących protokołów posiedzeń Komisji. Te materiały i tak do nas docierają po posiedzeniach Sejmu i Komisji. Moim zdaniem jest to niepotrzebna praca i dodatkowe koszty.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#IwonaGuzowska">W dobie funkcjonowania Internetu każdy może sprawdzić, kiedy jest posiedzenie i przeczytać, jaki jest jego temat, a także we własnym zakresie przygotować się do posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JacekFalfus">Dziękuję. Chciałem zapytać, czy ktoś ma wniosek przeciwny? Głos ma poseł Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym uprzejmie prosić prezydium naszej Komisji aby w dniu jutrzejszym rozszerzyć porządek dzienny naszego posiedzenia o rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w trakcie drugiego czytania. Chodzi o to, żeby je rozpatrzyć, ponieważ są znane i już przez nas przedyskutowane. Potrzeba tylko decyzji Komisji, tak żeby w najbliższy piątek można było w głosowaniach zakończyć prace nad nowelizacją ustawy dotyczącej świadczeń dla medalistów igrzysk paraolimpijskich i światowych igrzysk głuchych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JacekFalfus">Prezydium rozpatrzy ten wniosek jutro lub w czwartek, na pewno przed piątkiem. Wniosek pani poseł Iwony Guzowskiej został przyjęty wobec braku sprzeciwu. Czy są jeszcze jakieś wnioski i uwagi? Nie słyszę. Dziękuję wszystkim za przybycie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JacekFalfus">Zamykam posiedzenie Komisji Kultury Fizycznej i Sportu.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>