text_structure.xml 93.8 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PawełArndt">Otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych. Witam wszystkich, którzy przybyli na nasze dzisiejsze posiedzenie. Pragnę poinformować, że jest to już trzechsetne posiedzenie Komisji Finansów Publicznych w tej kadencji Sejmu. Można więc powiedzieć, że obchodzimy dzisiaj mały jubileusz. Rozpoczynamy prace nad sprawozdaniem z realizacji budżetu państwa w 2009 r. Chyba dobrze się składa, bo problematyka związana z budżetem państwa jest najważniejszym zadaniem Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PawełArndt">Jeszcze raz witam wszystkich, którzy przybyli na dzisiejsze posiedzenie. Rzadko się zdarza, żeby w posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych uczestniczyli tak liczni goście. Rozpatrujemy jednak sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. Zapewne będziemy musieli zwrócić się do Marszałka Sejmu z prośbą o udostępnienie Komisji Finansów Publicznych większej sali, bo na kolejnych posiedzeniach Komisji możemy nie być w stanie przyjąć tak licznych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PawełArndt">Witam panią minister Hannę Majszczyk oraz pana ministra Dominika Radziwiłła, którym towarzyszą liczni współpracownicy. Witam przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli. W posiedzeniu Komisji, jak zwykle, uczestniczy pan dyrektor Waldemar Długołęcki. Witam wszystkich państwa, którzy uczestniczą w dzisiejszym posiedzeniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PawełArndt">Komisji Finansów Publicznych: części budżetowej 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa, części budżetowej 19 – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe, części budżetowej 81 – Rezerwa ogólna, części budżetowej 83 – Rezerwy celowe, w zakresie pozycji 21, 22, 25, 27, 30, 51, 61, 76, 77, 78, 79, 80 i 81, części budżetowej 85 – budżety wojewodów ogółem, w zakresie działu: 756 i 758, programów wieloletnich w układzie zadaniowym, części budżetowej 78 – Obsługa zadłużenia zagranicznego, części budżetowej 79 – Obsługa długu krajowego, przychodów i rozchodów budżetu państwa, oraz, po drugie, rozpatrzenie informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2009 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (druk nr 3091). Czy są jakieś uwagi państwa posłów do porządku dziennego? Nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PawełArndt">Stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek dzienny.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PawełArndt">Przystępujemy do realizacji pkt 1 porządku dziennego. Przygotowane przez rząd sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. zostało w dniu 31 maja 2010 r. skierowane przez Marszałka Sejmu do rozpatrzenia przez Komisję Finansów Publicznych. Zgodnie z postanowieniem Marszałka Sejmu z dnia 15 czerwca 2010 r. dziewiętnaście innych komisji sejmowych ma przedstawić Komisji Finansów Publicznych opinie o wykonaniu budżetu państwa we właściwych im częściach budżetowych. Dzisiaj Komisja Finansów Publicznych rozpocznie rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu państwa w częściach budżetowych należących do jej wyłącznej właściwości. Państwo posłowie otrzymali sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. przygotowane przez Ministerstwo Finansów, Analizę wykonania budżetu państwa oraz założeń polityki pieniężnej w 2009 r. przygotowaną przez Najwyższą Izbę Kontroli oraz opracowania przygotowane przez Biuro Analiz Sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PawełArndt">Proszę państwa, proponuję, żeby rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu państwa w 2009 r. odbywało się w następującym porządku. W pierwszej kolejności wysłuchamy wystąpienia posła wyznaczonego przez Prezydium Komisji Finansów Publicznych do zreferowania sprawozdania z wykonania budżetu państwa w poszczególnych częściach budżetowych. Następnie wysłuchamy wystąpienia przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli. Następnie odbędzie się dyskusja, w trakcie której państwo posłowie będą mogli zadawać pytania, na które odpowiedzą przedstawiciele dysponentów poszczególnych części budżetowych. Mam wielką prośbę do koleżanek i kolegów posłów. Ponieważ czeka nas bardzo dużo pracy, apeluję o zwięzłe wypowiedzi. Chcę również zadeklarować, że nie będę ograniczał czasu wystąpień poselskich. Mam nadzieję, że mimo wszystko uda nam się sprawnie rozpatrzyć sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. we wszystkich częściach budżetowych będących we właściwości Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PawełArndt">Proszę państwa, w pierwszej kolejności rozpatrzymy sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa. Posłem referentem wyznaczonym przez Prezydium Komisji Finansów Publicznych jest pan poseł Dariusz Kaczanowski. Panie pośle, bardzo proszę o przedstawienie referatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#DariuszKaczanowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, zaczynając omawianie wykonania budżetu państwa w 2009 r., nie sposób nie wspomnieć w kilku chociaż zdaniach o warunkach, w jakich realizowany był budżet państwa w 2009 r. Opracowywanie i realizacja budżetu państwa w 2009 r. przebiegało w warunkach globalnego kryzysu finansowego i gospodarczego. Pomimo licznych sygnałów skłaniających do zachowania ostrożności budżet państwa na 2009 r. zaplanowany został zbyt optymistycznie. Jeżeli chodzi o dochody w części budżetowej 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa, to w ustawie budżetowej na 2009 r. zostały one ustalone na poziomie o 20% wyższym od poziomu wykonania roku 2008. Swoje pierwotne założenia rząd zaczął już korygować w grudniu 2008 r., zgłaszając dość ograniczoną autopoprawkę do projektu ustawy budżetowej. Ministerstwo Finansów obniżyło plan dochodów jedynie o 600.000 tys. zł. Urealnienie prognozy dochodów odłożono na najbliższe miesiące 2009 r. Bardziej realne działania rząd podjął w styczniu 2009 r., już po uchwaleniu ustawy budżetowej na 2009 r. Działania te zostały sformalizowane poprzez uchwalenie w sierpniu 2009 r. nowelizacji ustawy budżetowej na 2009 r. redukującej między innymi dochody budżetu państwa. W znowelizowanej ustawie budżetowej prognozę dochodów podatkowych obniżono o prawie 45.600.000 tys. zł, to jest aż o ponad 18%.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#DariuszKaczanowski">Jeśli chodzi o wykonanie budżetu państwa w tej części budżetowej, to plan dochodów budżetu państwa po nowelizacji został wykonany w 100,5%. Udało się to dzięki podjętej decyzji o zwiększeniu dochodów z dywidend z tytułu udziałów Skarbu Państwa w spółkach oraz dzięki środkom z Unii Europejskiej. Zgodnie z tak przyjętym założeniami osiągnięto wysokie wpływy z dywidend, które miały charakter jednorazowy. Ponadto w większym stopniu, niż wynikało to z wykonania wydatków podlegających refundacji z budżetu Unii Europejskiej, wykorzystano środki pozostające na rachunkach unijnych programów. Mam na myśli na przykład Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007–2013. Dochody podatkowe wyniosły 104,4% prognozy po zmianach. Należy zwrócić uwagę na fakt, że po raz pierwszy od 8 lat dochody podatkowe były niższe niż w roku poprzednim, pomimo wzrostu PKB o 1,8%. Dochody podatkowe w 2009 r. były niższe o 2,1% niż w 2008 r., na co znaczący wpływ miały zmiany systemowe w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku od towarów i usług, a także, rzecz jasna, spowolnienie wzrostu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#DariuszKaczanowski">W stosunku do ustawy budżetowej zrealizowane dochody z tytułu podatku od osób prawnych były niższe o 27,1%. W porównaniu z wykonaniem roku 2008 dochody były niższe o 11,1%. W stosunku do ustawy budżetowej na 2009 r. dochody z tytułu podatku od osób fizycznych były niższe o 11,1%, a w porównaniu z wykonaniem 2008 r. dochody z tytułu podatku od osób fizycznych były niższe o 7,5%. Jeżeli chodzi o podatki pośrednie, czyli podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy oraz podatek od gier, to w stosunku do ustawy budżetowej na 2009 r. dochody z tytułu podatków pośrednich były niższe o 13%, a w porównaniu do 2008 r. te dochody wzrosły nominalnie o niecały 1%, a realnie zmniejszyły się o niecałe 3%.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#DariuszKaczanowski">Po szczegółowym zapoznaniu się z przygotowaną przez Najwyższą Izbę Kontroli Analizą wykonania budżetu państwa oraz założeń polityki pieniężnej w 2009 r. w zakresie części budżetowej 77 należałoby zwrócić również uwagę na bardzo dużą wielkości należności podatkowych, które pozostały w szarej strefie. Jest to skutek niewystarczającego zakresu prowadzonych kontroli wywiązywania się podatników z zobowiązań w relacji do liczby podatników spełniających kryteria objęcia kontrolą. Kontrole prowadzone przez urzędy kontroli skarbowej oraz urzędy skarbowe w co najmniej połowie przypadków stwierdzają nieprawidłowości w postaci uszczupleń należności podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#DariuszKaczanowski">Są jeszcze dwie informacje, na które warto zwrócić uwagę. Po pierwsze, urzędy skarbowe nie przeciwdziałają wystarczająco skutecznie oszustwom podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług. W 2009 r. nastąpiła poprawa efektywności egzekucji zaległości podatkowych. Jeżeli chodzi o rok 2008 r. skuteczność egzekucji wynosiła ponad 19%, natomiast w roku 2009 r. nastąpił wzrost do ponad 21%.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#DariuszKaczanowski">Pozostałe bardzo szczegółowe informacje znajdą państwo w opracowaniach. Myślę, że na tym skończę wypowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję, panie pośle. Na posiedzenie Komisji dotarł pan minister Andrzej Parafianowicz. Witam bardzo serdecznie, panie ministrze. Proszę państwa, zgodnie z tym, co ustaliliśmy, oddam teraz głos przedstawicielowi Najwyższej Izby Kontroli. Pan dyrektor Waldemar Długołęcki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WaldemarDługołęcki">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Najwyższa Izba Kontroli oceniła wykonanie budżetu państwa w części 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa, pozytywnie z zastrzeżeniami. W trójstopniowej skali ocen ocena „pozytywnie z zastrzeżeniami” jest drugą oceną. Ocena jest pozytywna z zastrzeżeniami, ponieważ stwierdziliśmy pewne nieprawidłowości…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PawełArndt">Panie dyrektorze, proszę zbliżyć się bardziej do mikrofonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WaldemarDługołęcki">… Wydaje mi się, że należy położyć nacisk na to, że ta ocena jest pozytywna. Wydaje się bowiem, że takich bezpośrednich nieprawidłowości było mniej niż w latach ubiegłych, kiedy ocena Najwyższej Izby Kontroli była podobna. O niektórych z nich pan poseł referent już powiedział, dlatego omówię tylko te nieprawidłowości, o których nie powiedział pan poseł Dariusz Kaczanowski.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WaldemarDługołęcki">Pan poseł powiedział, że plan dochodów w części budżetowej 77, w tym także dochodów podatkowych, został wykonany w kwocie zbliżonej do kwot ujętych w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2009 r. To jest prawda, ale w stosunku kwot ujętych w ustawie budżetowej na 2009 r. przed nowelizacją te różnice były bardzo znaczące. Mówię o wykonaniu planów dochodów w części budżetowej 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa, a nie wszystkich dochodów budżetu państwa. Wykonanie było niższe o 900.000 tys. zł w stosunku do kwot ujętych w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2009 r., ale w stosunku do kwot ujętych w ustawie budżetowej na 2009 r. przed nowelizacją były niższe o ponad 36.000.000 tys. zł. W analizie wykonania budżetu państwa Najwyższa Izba Kontroli pokazuje, że Ministerstwo Finansów przygotowało optymistyczną prognozę dochodów podatkowych w uchwalonej w styczniu 2009 r. ustawie budżetowej na 2009 r. W projekcie ustawy budżetowej założono, że wpływy podatkowe do budżetu państwa będą wyższe aż o 7.000.000 tys. zł, niż wynikałoby to z uwarunkowań makroekonomicznych. Ta prognoza wyjściowa była zawyżona. Stwierdzając to, należy natychmiast dodać, że Ministerstwo Finansów i rząd przyjęły taką metodę działania. To znaczy, że wobec dużej niepewności oszacowania dochodów na przełomie roku 2008 i 2009, przyjęto taką zasadę, że będą one korygowane wtedy, kiedy będą ku temu lepsze podstawy. Dokonano tej korekty w połowie 2009 r. Prognozy ujęte w znowelizowanej ustawie budżetowej okazały się trafne. Patrząc na wykonanie budżetu państwa w 2009 r. w zakresie wszystkich części budżetowej, a nie tylko w zakresie części budżetowej 77, należy powiedzieć, że taka metoda postępowania, ogólnie rzecz biorąc, okazała się skuteczna, ponieważ zdołano utrzymać dyscyplinę również po stronie wydatków budżetu państwa. Udało się dostosować wydatki do korygowanej na bieżąco i skorygowanej w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2009 r. prognozy dochodów.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WaldemarDługołęcki">Pan poseł mówił również o tym, że znacząca część dochodów podatkowych nie podlega ściągnięciu i że być może część z nich udałoby się ściągnąć, gdyby głównie urzędy skarbowe, ale nie tylko, realizowały większą liczbę kontroli. Trzeba przyznać, że kontrole realizowane przez urzędy skarbowe i urzędy kontroli skarbowej są bardzo skuteczne. Jak na to wskazują kontrole realizowane przez Najwyższą Izbę Kontroli, podmioty są typowane do kontroli w sposób prawidłowy. Nasza uwaga sprowadza się do tego, że te kontrole są zbyt nieliczne. Nie będę mówił o tym w sposób szczegółowy. Najwyższa Izba Kontroli sygnalizowała ten problem również w innych informacjach, które przedstawiliśmy Wysokiej Komisji. Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2009 r. nie jest pierwszym dokumentem, w którym wskazujemy na istnienie tego problemu. W ciągu ostatniego roku przedstawiliśmy Wysokiej Komisji informację o poborze podatku dochodowego od osób prawnych, informację o poborze podatku dochodowego od osób fizycznych, informacji o wynikach kontroli opodatkowania transakcji wewnątrzwspólnotowych podatkiem od towarów i usług oraz egzekwowania zaległości w podatku VAT, a także przekazaliśmy Komisji informację o egzekwowaniu obowiązków podatkowych i celnych od podmiotów prowadzących handel internetowy. Te informacje są stosunkowo obszerne. One opisują w sposób szczegółowy te problemy, o których mówimy.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WaldemarDługołęcki">W tych informacjach wskazujemy również na taki problem, że o ile urzędy skarbowe badają prawidłowo deklaracje przedłożone przez podmioty obowiązane do wpłacania podatków, o tyle nierzetelnie monitorują składanie samych deklaracji podatkowych. To było wyraźnie widoczne podczas kilku kontroli realizowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Wydaje się, że na ten aspekt działalności organów podatkowych Ministerstwo Finansów powinno zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WaldemarDługołęcki">Chcę również tylko zasygnalizować, bo w materiałach omawiamy ten problem szczegółowo, że utrzymuje się wysoki poziom zaległości podatkowych, w tym w szczególności tych, które są zagrożone przedawnieniem. W stosunku do lat ubiegłych nie ma poprawy. Zanotowano poprawę, jeżeli chodzi o wskaźnik efektywności egzekucji podatkowej. W dalszym jednak ciągu niska pozostaje efektywność izb celnych w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#WaldemarDługołęcki">W materiałach przedłożonych Wysokiej Komisji i Sejmowi wskazujemy również na problem z przejmowaniem na dochody budżetu państwa środków z budżetu Unii Europejskiej. Minister Finansów ma tutaj bardzo dużą dowolność w kształtowaniu wielkości tych dochodów dlatego, że nie jest to określone w przepisach prawa. W znowelizowanej ustawie o finansach publicznych jest delegacja do wydania rozporządzenia przez Ministra Finansów, między innymi, w tej sprawie. Do tej pory to rozporządzenie Ministra Finansów nie zostało wydane. Liczymy na to, że wkrótce zostanie ono wydane. Wskazujemy na potrzebę uregulowania tej kwestii, ponieważ dzisiaj mamy taką sytuację, że poziom dochodów pochodzących z budżetu Unii Europejskiej może być kształtowany przez Ministra Finansów. W tych warunkach wielkość deficytu budżetu państwa, który jest różnicą wydatków i dochodów budżetu państwa, staje się względna. To powinno być uregulowane. Na ten problem zwracaliśmy uwagę w Analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2008 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję panu dyrektorowi. Otwieram dyskusję. Kto z państwa posłów chce zabrać głos w sprawie wykonania budżetu państwa w części budżetowej 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa? Pan poseł Stanisław Stec, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławStec">Chcę zadać krótkie pytanie pod adresem pana dyrektora Waldemara Długołęckiego. Czy w czasie kontroli realizowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli zbadano, jaki wpływ na ściągalność podatków dochodowych miała likwidacja deklaracji miesięcznych? Czy to w ogóle ma jakiś wpływ, czy nie ma żadnego wpływu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Czy są inne głosy w dyskusji? Nie słyszę zgłoszeń. Który z przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli odpowie na pytanie? Pan dyrektor Waldemar Długołęcki, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WaldemarDługołęcki">Napisaliśmy o tym nie w Analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2009 r., lecz w jednej z tych informacji, które wymieniłem wcześniej. Z całą pewnością likwidacja deklaracji miesięcznych ma negatywny wpływ na ściągalność podatków dochodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Pod adresem Ministerstwa Finansów nie zostały zadane żadne pytania, ale jeżeli jest taka wola, to przedstawiciele Ministerstwa Finansów mogą zabrać głos. Proszę państwa, ponieważ nie słyszę innych zgłoszeń w dyskusji w sprawie wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 77, stwierdzam, że zakończyliśmy rozpatrywanie tego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PawełArndt">Przechodzimy do rozpatrywania sprawozdania z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 19 – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe. Referuje pan poseł Stanisław Stec. Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#StanisławStec">Dziękuję bardzo. Dochody zrealizowano tylko w 85%, a to oznacza, że nie zrealizowano 15% planowanych dochodów. Prosiłbym, żeby przedstawiciele Ministerstwa Finansów w sposób syntetyczny skomentowali poziom wykonania dochodów budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#StanisławStec">Jeżeli chodzi o wydatki, to, panie przewodniczący, musi niepokoić jedna sprawa – następuje mianowicie regres, jeżeli chodzi o wynagrodzenia w urzędach skarbowych, izbach skarbowych oraz urzędach kontroli skarbowej. Jeżeli Ministerstwo Finansów chce poprawić ściągalność podatków, w tym również ograniczyć zaległości podatkowe, to musi dbać o pracowników aparatu skarbowego. Chcę powiedzieć, że przeciętne wynagrodzenie w urzędzie kontroli skarbowej jest średnio niższe o 2 tys. zł od przeciętnego wynagrodzenia w Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa, której pracownicy również otrzymują wynagrodzenie z budżetu państwa. Być może, pracownicy Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa są wynagradzani specyficznie, ale w dalszym ciągu wynagrodzenia wypłaca im Skarb Państwa.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#StanisławStec">W 2009 r. wydatki na inwestycje w części 19 – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe, wyniosły 150.000 tys. zł, a wydatki na inwestycje w urzędach skarbowych wyniosły, cytuję, 631 tys. zł. Rozumiem potrzebę dokonywania oszczędności, ale obiekty, które obsługują ludność, muszą znajdować się we właściwym stanie technicznym i muszą wyglądać w sposób właściwy. Nie róbmy tak drastycznych oszczędności tam, gdzie ich nie można robić. Nie można przecież urzędować w baraku, jak to się dzieje w przypadku Urzędu Skarbowego w Czarnkowie. Nie można wstrzymywać realizacji inwestycji, jak to się stało w Izbie Skarbowej we Wrocławiu, gdzie ponoszone są koszty sprawowania nadzoru nad obiektem, na którym nie realizuje się żadnych prac budowlanych. Koszty wstrzymywania tych inwestycji są zbyt duże. Chcę podkreślić, że wraz z likwidacją obowiązku składania miesięcznych deklaracji podatkowych w zakresie podatku dochodowego urzędy skarbowe będą miały więcej czasu na przeprowadzanie czynności kontrolnych. W 2009 r. skontrolowano tylko 3,8% podmiotów. To stanowczo za mało, zwłaszcza biorąc pod uwagę to, że efektywność tych kontroli jest niezła. Dobrze, że te kontrole ukierunkowane są na podatników podatku akcyzowego oraz podatników podatku od towarów i usług, bo z kontroli urzędów kontroli skarbowej oraz urzędów skarbowych wynika, że ponad 7% wszystkich nieprawidłowości dotyczy właśnie podatku akcyzowego oraz podatku od towarów i usług. Bardzo się cieszę, że urzędy kontroli skarbowej zaczęły zwracać uwagę na ewidencję fiskalną oraz rejestrację obrotu, ponieważ to ma ogromne znaczenie dla konkurencyjności podmiotów gospodarczych. Inaczej wygląda konkurencyjność podmiotu, który prowadzi pełną ewidencję obrotów za pomocą kasy fiskalnej lub ksiąg rachunkowych, przez co ewidencjonuje wszystko to, co sprzedaje, a inaczej wygląda konkurencyjność podmiotu, który nie ewidencjonuje w ogóle połowy obrotów. Dzięki temu podmioty unikają płacenia podatków mimo tego, że w cenie za usługę lub towar został zawarty podatek VAT.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#StanisławStec">Mam jeszcze jedno pytanie do pana ministra. Z informacji Najwyższej Izby Kontroli wynika, że dwa urzędy skarbowe zostały ocenione negatywnie. Mam na myśli Urząd Skarbowy Warszawa-Mokotów oraz Urząd Skarbowy w Otwocku. Czy w związku z tą oceną zostały wyciągnięte jakieś wnioski?</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#StanisławStec">Zdaję sobie sprawę z tego, że obecny na posiedzeniu Komisji Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów, kolega Jerzy Indra, nie odpowiada za rok 2009, ale, znając jego fachowość oraz zaangażowanie w pracę dla Ministerstwa Finansów, wierzę, że przygotuje budżet na 2011 r., który będzie przynajmniej częściowo odpowiadał potrzebom urzędów skarbowych, izb skarbowych oraz urzędów kontroli skarbowej. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję panu posłowi. Bardzo proszę przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WaldemarDługołęcki">W ocenie Najwyższej Izby Kontroli, wykonanie budżetu państwa w 2009 r. w części 19 – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe, jest, podobnie, jak poprzednio, pozytywne z zastrzeżeniami. Chcę powiedzieć, że w 2009 r. kontrolowaliśmy nie tylko Ministerstwo Finansów, ale również dziewiętnaście innych jednostek, a wśród nich osiem izb skarbowych oraz dziewięć urzędów skarbowych. Wśród nich były te dwa urzędy skarbowe, które wymienił pan poseł Stanisław Stec. Jeżeli wolno powiedzieć mi na ten temat dwa zdania, to chcę dodać, że ta ocena negatywna tych dwóch urzędów skarbowych jest wprawdzie zgodna z przyjętymi przez nad kryteriami ocen, ale są to stosunkowo ostre kryteria oceny. Nie wiem, co pan minister zamierza powiedzieć w tej sprawie, ale chcemy, żeby to było jasne. Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła różne nieprawidłowości w tych urzędach skarbowych, ale one wynikały również z tego, że potraktowaliśmy wpłatę z rachunku dochodów własnych, czyli nadwyżki, której nie powinno być, bo była zaplanowana w ustawie budżetowej, jako przekroczenie upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych. Zgodnie z przyjętymi przez nas zasadami, taka kwalifikacja przyczyniła się głównie do oceny negatywnej. Poza tym w tych dwóch urzędach skarbowych występowały podobne nieprawidłowości, czy może raczej powinienem powiedzieć – problemy, które mogą wystąpić w urzędach skarbowych. Naczelnicy urzędów skarbowych wobec szczupłości środków finansowych przekraczali zasady gospodarki finansowej obowiązujące podległe im jednostki budżetowe, albo przynajmniej ich nie rozumieli. Pożyczano środki z rachunku dochodów własnych, finansując nimi zadania, które powinny być finansowane z budżetu państwa. Kiedy to było już możliwe, zwracano pożyczone środki z powrotem na rachunek dochodów własnych. Takie działanie należy określić mianem nieprawidłowości, ale trzeba powiedzieć, że spowodowane jest to niewystarczającymi środkami finansowymi w urzędach skarbowych. Mówię o tym w nawiązaniu do pytania, które zadał pan poseł Stanisław Stec.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WaldemarDługołęcki">Wracając do analizy wykonania budżetu państwa w 2009 w części budżetowej 19, chcę powiedzieć, że sprawozdania budżetowe przedstawione przez Ministerstwo Finansów przekazują prawdziwy i rzetelny obraz dochodów, wydatków i zobowiązań w 2009 r.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#WaldemarDługołęcki">Jeżeli chodzi o nieprawidłowości wynikające z kontroli w urzędach skarbowych oraz izbach skarbowych, to w sposób szczegółowy opisaliśmy je w informacji. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, jest potrzeba zwrócenia większej uwagi przez Ministerstwo Finansów oraz izby skarbowe na prawidłowość gospodarki budżetowej w urzędach skarbowych. Odnosimy wrażenie, że osoby odpowiedzialne nie znały nawet zasad prowadzenia gospodarki budżetowej. Należy tutaj zwiększyć nadzór i, być może, przeprowadzić szkolenie dla naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów izb skarbowych. Znaczną część, bo chodzi o 60.000 tys. zł, tych kwot, które uznaliśmy za nieprawidłowe, stanowią wpłaty dokonane przez urzędy skarbowe na polecenie izb skarbowych do budżetu państwa jako nadwyżki z rachunku dochodów własnych pochodzących z opłat za czynności egzekucyjne. Ustawa o finansach publicznych przewiduje wpłaty do budżetu państwa z licznych tytułów, ale akurat nie z tego tytułu. Te środki powinny pozostać w urzędach skarbowych, czyli tam, gdzie zostały wypracowane. Przekazanie tych środków do budżetu państwa stanowiło przekroczenie zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych. Takim upoważnieniem nie może być polecenie jednostki nadrzędnej, w tym przypadku dyrektora izby skarbowej. Nie można również planować takich dochodów w ustawie budżetowej. Zaplanowano w ustawie budżetowej dochody z tego tytułu, a nie należało tego robić. Najwyższa Izba Kontroli wychodzi z założenia – nikt nie kwestionuje naszego poglądu – że każdy wydatek dokonywany ze środków publicznych musi mieć podstawę prawną w przepisach prawa materialnego. Zaplanowanie wydatku w ustawie budżetowej nie stanowi wystarczającej podstawy. Mówi o tym stosowny przepis ustawy o finansach publicznych. Powiedziałbym, że za przekraczanie tego przepisu odpowiedzialni są nie tylko naczelnicy urzędów skarbowych. Sposób uzasadniania tego wydatku budzi jednak niepokój, bo naczelnicy urzędów skarbowych nie rozumieją podstawowych zasad. Dla nich wystarczającą podstawą było polecenie dyrektora izby skarbowej. Naczelnicy urzędów skarbowych składali takie wyjaśnienia kontrolerom Najwyższej Izby Kontroli w trakcie kontroli, mówiąc, że nie mogli inaczej postąpić, bo otrzymali polecenie od dyrektorów izb celnych. To wyjaśnienie jest niewystarczające. Minister Finansów poinformował Najwyższą Izbę Kontroli, że w 2010 r. ten problem został rozwiązany, bo izby skarbowe i urzędy skarbowe otrzymały stosowną informację, jak należy postępować. Chcę jeszcze raz powiedzieć, że sposób myślenia osób odpowiedzialnych za realizację gospodarki finansowej jest bardziej niebezpieczny niż to, że dokonano tych wpłat, ponieważ te wpłaty trafiły do budżetu państwa. Chcę zresztą powiedzieć, że liczne inne nieprawidłowości stwierdzone przez Najwyższą Izbę Kontroli nie mają jakiegoś zasadniczego znaczenia, natomiast wskazują na to, że należy uporządkować gospodarkę finansową, w tym także prowadzoną w Ministerstwie Finansów. W Ministerstwie Finansów, które samo zresztą wymyśliło to, żeby wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych były na etapie planowania zaliczane w ciężar wynagrodzeń. Rozumiem, że po to, żeby skłonić jednostki budżetowe do zatrudniania odpowiedniej liczby osób niepełnosprawnych, bo o to przecież chodzi. Problem polega jednak na tym, że liczne jednostki budżetowe, nie wyłączając jednostek budżetowych Ministerstwa Finansów, zrozumiały to w ten sposób, że tą zasadę należy również stosować na etapie wykonania, czyli że należy dokonywać wydatków z tego tytułu w ciężar wynagrodzeń, a tak nie powinno być, bo zasada ujęta w piśmie Ministra Finansów nie może uchylać przepisów wynikających z rozporządzenia Ministra Finansów, nawet jeżeli pod pismem podpisał się Minister Finansów. W tym przypadku dobry pomysł został niejako zniekształcony. W centrali Ministerstwa Finansów dochodziło do tego, że wydatek był ponoszony jeszcze przed zmianą planu, a więc dokonywano wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, nie mając planów. Osoby, które dokonywały tego, miały do rozwiązania następujący dylemat, że albo będą musiały zapłacić odsetki w związku opóźnieniem wpłaty albo dokonają wpłaty bez upoważnienia, co stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Tego rodzaju problemy zdarzać się nie powinny, zwłaszcza w Ministerstwie Finansów. Generalnie rzecz biorąc, uważamy, że należy większą uwagę skupić na zasadach gospodarki finansowej. Najwyższa Izba Kontroli wskazuje na to, że jest problem z zarządzaniem w Ministerstwie Finansów. To jest ogromna struktura. Często zdarza się tak, że przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi pionami nie jest taki, jak trzeba. Ten fakt w licznych przypadkach jest przyczyną powstawania takich nieprawidłowości, jakie przed chwilą omówiłem. Chcę jednak podkreślić, że te nieprawidłowości nie miały jakiegoś zasadniczego charakteru, dlatego ocena Najwyższej Izby Kontroli jest pozytywna z zastrzeżeniami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję panu dyrektorowi. Otwieram dyskusję. Przypominam, że rozpatrujemy sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 19 – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe. Czy ktoś z państwa posłów chce zabrać głos w tej sprawie? Nie słyszę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PawełArndt">Stwierdzam w związku z tym, że… Przepraszam, głos chce jeszcze zabrać pani minister Hanna Majszczyk. Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#HannaMajszczyk">Panie przewodniczący, jeżeli mogę, to chcę odnieść się jednym zdaniem do wypowiedzi pana dyrektora Waldemara Długołęckiego w sprawie nieprawidłowości w zarządzaniu w Ministerstwie Finansów oraz pisma Ministra Finansów, które miałoby doprowadzić do tego złego zarządzania. Mamy na ten temat trochę inne zdanie, ponieważ spośród bardzo licznych dysponentów, którzy otrzymali pismo Ministra Finansów, tylko kilkunastu popełniło ten błąd. Skala zjawiska nie była taka duża. Problem wynikał z interpretacji pisma, a nie z samego pisma.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#HannaMajszczyk">Chcę, żeby do pewnych pytań zadanych przez pana posła Stanisława Steca mógł się również odnieść się Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PawełArndt">Oczywiście, że tak. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JerzyIndra">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Pan poseł Stanisław Stec zadał pytanie, dlaczego w 2009 r. nie zrealizowaliśmy planowanych dochodów budżetowych. Prawdą jest, że dochody budżetowe zostały zrealizowane na poziomie niższym od zaplanowanych w ustawie budżetowej na 2009 r., ponieważ zostały zrealizowane w wysokości 87,5%. Złożyły się na to trzy czynniki. Po pierwsze, niewykonanie dochodów z ceł. Dochody z ceł nie zostały wykonane z przyczyn niezależnych od Ministerstwa Finansów. Okazało się, że import był zdecydowanie niższy, bo o 4,6%, niż zakładano, co automatycznie wpływało na wielkość dochodów z ceł. Po drugie, nastąpiła zmiana kursu, który był niższy o 1,8% od przyjętego w kalkulacji. Po trzecie, wpływ miała na to również niska efektywna stawka celna. To są trzy podstawowe czynniki, które spowodowały, że dochody z opłat celnych zostały wykonane na poziomie 85%.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JerzyIndra">Drugim elementem, który wpłynął na zmniejszenie dochodów w części budżetowej 19, była sprawa wydania nowych przepisów dotyczących banderol na wyroby akcyzowe. Te przepisy weszły w życie w połowie roku. Przedsiębiorstwa mogły korzystać ze starych banderol jeszcze przez pół roku. W związku z tym wpływy te były odpowiednio niższe.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#JerzyIndra">Trzecim elementem, który wpłynął na niezrealizowanie planowanych dochodów, była sprawa obniżenia wpływów z tytułu lokat, które Minister Finansów dokonywał w Narodowym Banku Polskim oraz Banku Gospodarstwa Krajowego. Podstawowym czynnikiem niewykonania dochodów z lokat była sprawa czterokrotnego obniżenia na przestrzeni 2009 r. stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#JerzyIndra">Jeżeli chodzi o pozostałe dochody, to zostały one przekroczone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję, panie dyrektorze. Pan poseł Stanisław Stec chce jeszcze zabrać głos. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#StanisławStec">Przyjmuję do wiadomości tę odpowiedź, ale jeżeli chodzi o dochody z ceł, to chcę powiedzieć, że problemem jest to, że polskie podmioty importujące towary spoza Unii Europejskiej odprawiają te towary w Niemczech i w Austrii, co oznacza, że tam zostają pieniądze. Apeluję ponownie, bo po raz pierwszy apelowałem w tej sprawie na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, w trakcie którego dyskutowaliśmy o problemach w Służbie Celnej, żeby stworzyć polskim podmiotom równe warunki, bo dzięki temu nie będą musiały odprawiać towarów w Niemczech i w Austrii i będą mogły odprawiać te towary w Polsce. To będzie również korzystne dla polskiego budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PawełArndt">Zdaje się, że w tej samej sprawie głos chce zabrać pan dyrektor Waldemar Długołęcki. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WaldemarDługołęcki">Chcę jedno zdanie dodać do wypowiedzi pani minister Hanny Majszczyk. Najwyższa Izba Kontroli w przygotowanych materiałach wskazała wprost, że Minister Finansów wydał zalecenia w sprawie wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na etapie planowania. To pismo było sformułowane w sposób zrozumiały. To nie jest zarzut pod adresem Ministerstwa Finansów. To pismo zostało źle zrozumiane przez dysponentów. Tak się jednak składa, że takimi dysponentami byli Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, a więc jednostki, w których gospodarka finansowa, powiedziałbym, powinna być na wysokim poziomie. W Ministerstwie Finansów z tego powodu doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Cel tego pisma, jak sądzę, nie został osiągnięty. Mam na myśli zwiększenie wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Sugerujemy, żeby rozważyć, czy warto to robić albo czy warto to robić akurat w ten sposób. Pismo było napisane w sposób zrozumiały. Dysponenci źle zrozumieli to pismo, a nie powinni byli mieć tego rodzaju wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Jak rozumiem, pan dyrektor chce jeszcze zabrać głos w sprawach ceł? Pan dyrektor Grzegorz Smogorzewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#GrzegorzSmogorzewski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, jeżeli chodzi o poziom obsługi po stronie Służby Celnej, to wydaje mi się, że jest on bardzo zbliżony do poziomu administracji celnych innych państw Unii Europejskiej, ponieważ opieramy się na tych samych przepisach proceduralnych. Jeżeli chodzi o stworzenie warunków, to wydaje mi się, że diabeł tkwi w obciążeniu obrotu towarowego tak zwanymi ograniczeniami pozaekonomicznymi, które w Polsce muszą być egzekwowane przez polskiego celnika, ponieważ tak nakazują przepisy prawa, ale nie muszą być egzekwowane przez niemieckiego celnika. Dochodzi do takiej kuriozalnej sytuacji, że w trakcie dokonywania odpraw w polskim urzędzie celnym przy zgłoszeniu celnym wymagany jest taki czy inny certyfikat, który nie jest wymagany na przykład w urzędzie celnym we Frankfurcie nad Odrą. Wiadomo, że odprawa celna zostanie w związku z tym dokonana we Frankfurcie nad Odrą, a nie w Polsce. Powiem szczerze, że nie mamy na to wpływu.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#GrzegorzSmogorzewski">Jest jeszcze jedna sprawa. Prawdą jest, że najwięcej odpraw dokonuje się w państwach, w których są wielkie porty mogące przyjmować duże statki transoceaniczne, a więc w Holandii, Belgii i Niemczech. Jeżeli chodzi o Polskę, to, tak naprawdę, do Portu Północnego w Gdańsku zaczynają dopiero docierać bezpośrednio transporty statkami transoceanicznymi o zanurzeniu 13, 14 czy 15 m. Jest szansa na to, że zwiększy się liczba odpraw dokonywanych w Polsce, ponieważ zaczną docierać do Polski statki transoceaniczne. To są dwie najważniejsze przyczyny powodujące, że odprawy dokonywane są w innych państwach Unii Europejskiej. Chcę powiedzieć, że jeżeli chodzi o liczbę zgłoszeń celnych, to nie obserwujemy jej zmniejszenia. Jest odwrotnie, ponieważ tych zgłoszeń jest ich więcej. W 2009 r. wartość tych zgłoszeń celnych zmniejszyła się, co spowodowało, że dochody z tego tytułu zarówno budżetu państwa, jak i budżetu Unii Europejskiej były niższe, bo przypominam, że 75% dochodów z ceł odprowadzanych jest do budżetu Unii Europejskiej, a tylko 25% – do budżetu państwa, w którym dokonuje się odprawy celnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję, panie dyrektorze. Pani poseł Marzenna Drab chce jeszcze zabrać głos. Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MarzennaDrab">Dziękuję bardzo. Chcę zdać pani minister Hannie Majszczyk pytanie nawiązujące do wypowiedzi, którą przed chwilą usłyszeliśmy, że tylko 25% dochodów z ceł trafia do budżetu państwa. Myślę, że to jest aż 25% dochodów z ceł. Uważam, że te dochody są tak duże, że warto podjąć działania, które spowodują, że zostanie zlikwidowany obowiązek uzyskania certyfikatów, atestów, świadectw i koncesji, o ile rzeczywiście stanowi on przeszkodę dla dokonywania odpraw w Polsce i zmusza importerów do odprawiania towarów za granicą, na przykład, w Niemczech czy Austrii. Należy podjąć działania zmierzające do likwidacji tego obowiązku. Mam w związku z tym pytanie. Jakie działania podjęło Ministerstwo Finansów, żeby odprawy celne w polskich urzędach celnych były bardziej przyjazne importerom i żeby zwiększyć liczbę odpraw dokonywanych w polskich urzędach celnych? Dzięki temu wzrosną dochody budżetu państwa, ponieważ aż 25% dochodów z cła trafia do budżetu państwa, w którym dokonuje się odprawy celnej. Rozumiem, że posłowie i senatorowie są od tego, żeby uchwalać prawo, ale to rząd, który ma inicjatywę ustawodawczą, i Minister Finansów powinni rozpocząć prace nad projektem ustawy. Mam w związku z tym następujące pytanie. Czy coś w tej sprawie zostało zrobione? Jeżeli nie, to kiedy, państwa zdaniem, nowe przepisy powinny wejść w życie? Jak wcześniej powiedział pan poseł Stanisław Stec, rozmawialiśmy na ten temat wielokrotnie w trakcie dyskusji na temat problemów Służby Celnej. Jeżeli w ciągu jednego dnia można było przygotować i uchwalić ustawę hazardową, to myślę, że w związku z tym, że mamy tak duży deficyt budżetu państwa, można również bardzo szybko przygotować i uchwalić nowelizację przepisów obowiązujących w tej materii. Czekamy na propozycje rządu w tej sprawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Czy jeszcze ktoś z państwa posłów chce zabrać głos w tej sprawie? Nie słyszę zgłoszeń. Pani minister Hanna Majszczyk, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#HannaMajszczyk">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pani poseł, jak powiedział dyrektor Grzegorz Smogorzewski w odpowiedzi na pytanie zadane przez pana posła Stanisława Steca, istnieją problemy związane są z pozaekonomicznymi ograniczeniami w imporcie. Jak zaznaczył pan dyrektor Grzegorz Smogorzewski, w Polsce obowiązują te same przepisy celne oraz procedury celne, które obowiązują w innych państwach Unii Europejskiej. Te wszystkie certyfikaty, o których była tutaj mowa, nie są certyfikatami, których obowiązek posiadania został nałożony aktami prawnymi przygotowanymi przez Ministra Finansów. Należą tutaj certyfikaty energetyczne i fitosanitarne. Projekty ustaw i aktów prawnych, które mówią o obowiązku ich posiadania, nie zostały z całą pewnością przygotowane przez Ministra Finansów.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#HannaMajszczyk">Odpowiadając na pytanie o to, jakie działania zostały podjęte w ostatnim czasie, chcę powiedzieć, że podjęto liczne takie działania, ponieważ zjawisko odprawiania towarów przez polskich importerów w innych państwach Unii Europejskiej, zwłaszcza w Niemczech, nie jest związane tylko z cłami, ale również z podatkami. Obciążenia podatkami pośrednimi są o wiele wyższe niż obciążenia celne. Na przestrzeni ostatnich dwóch lat podjęto liczne działania, które miały zachęcać do odprawiania towarów w polskich urzędach celnych. Te działania koncentrowały się głównie na zmniejszeniu obciążeń fiskalnych. Dokonano zmian, między innymi, w rozporządzeniu Ministra Finansów dotyczącym podatku od towarów i usług, które polegały na wprowadzeniu pewnych ułatwień w zakresie dokonywania rozliczeń, zwalniając import tych towarów, które następnie są przesyłane do innego państwa Unii Europejskiej. Dokonano również zmian w samej ustawie o podatku od towarów i usług. Od dnia 1 stycznia 2009 r. wprowadzono istotne ułatwienia pozwalające podatnikom nie płacić podatku od towarów i usług na granicy, lecz rozliczać ten podatek w kraju w deklaracji podatkowej, czyli de facto na papierze. Ten podatek jest bilansowany po obu stronach jako podatek należny i podatek naliczony. Chcę zwrócić uwagę na to, że podatek od towarów i usług w przeciwieństwie do cła stanowi jedną piątą ceny, co jest bardzo istotnym obciążeniem. Trzeba więc powiedzieć, że Minister Finansów podejmuje działania w tych obszarach, które należą do jego właściwości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PawełArndt">Nie słyszę innych zgłoszeń. Myślę, że możemy zamknąć dyskusję na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PawełArndt">Proszę państwa, kontynuujemy pracę. Przechodzimy do rozpatrywania sprawozdania z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 81 – Rezerwa ogólna, części budżetowej 83 – Rezerwy celowe, oraz części 85 – Budżet wojewodów ogółem, w zakresie działów 756 i 758. Referat przedstawi pani przewodnicząca Beata Szydło. Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#BeataSzydło">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Przedstawię referat w zastępstwie pana posła Stanisława Ożoga, który nie może być dzisiaj obecny na posiedzeniu Komisji. Postaram się w miarę szybko przedstawić te informacje, które moim zdaniem mają największe znaczenie. Będę koncentrować się przede wszystkim na części budżetowej 81 – Rezerwa ogólna, oraz na części budżetowej 83 – Rezerwy celowe.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#BeataSzydło">Wysokość rezerwy ogólnej w 2009 r. została zmieniona w trakcie roku budżetowego w związku z nowelizacją ustawy budżetowej. Wysokość rezerwy ogólnej w 2009 r. była wyższa od jej wysokości w 2008 r. o 52,7%. To wynikało z nowelizacji ustawy budżetowej oraz z tych wszystkich czynników, o których wcześniej mówił pan poseł Dariusz Kaczanowski. Na podstawie decyzji Rady Ministrów rozdysponowano 83,5% rezerwy ogólnej, a na podstawie 30 zarządzeń Prezesa Rady Ministrów rozdysponowano kolejne 9,5% rezerwy celowej. Wreszcie 7% rozdysponowano decyzją Ministra Finansów na podstawie upoważnienia, które otrzymał od Rady Ministrów. Oznacza to, że rezerwa ogólna została rozdysponowana łącznie w 95,1% kwoty zaplanowanej po zmianach.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#BeataSzydło">Reasumując, chcę przedstawić pewne wnioski, które się nasuwają. Po raz kolejny trzeba zadać pytanie o zasadność tworzenia rezerwy ogólnej, jej przeznaczenie oraz monitorowanie jej wydatkowania. Można powiedzieć, że Komisja Finansów Publicznych zastanawia się nad tym co roku. Nasuwają się tutaj pewne wnioski. Po pierwsze, z rezerwy ogólnej zostały przeznaczone środki na finansowanie zadań, które wcześniej mogły być zaplanowane w budżecie dysponentów części budżetowych. Na przykład, Ministerstwo Gospodarki finansowało z rezerwy ogólnej uczestnictwo w wystawie światowej w Szanghaju, Ministerstwo Zdrowia otrzymało z rezerwy celowej środki na wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia w ramach programu wieloletniego, Ministerstwo Kultury, między innymi, otrzymało środki z rezerwy ogólnej na dofinansowanie dla Narodowego Instytutu Audiowizualnego oraz na organizację obchodów rocznicy wybuchu Drugiej Wojny Światowej, a także Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie. To były zadania, które można było wcześniej przewidzieć i zaplanować stosowane wydatki w poszczególnych częściach budżetowych. Takie wydarzenia, jak Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie są imprezami cyklicznymi, które są finansowane przez dysponentów właściwych części budżetowych rokrocznie. To prawda, że znowelizowana ustawa o finansach publicznych w art. 140 i art. 155 określa, że taką rezerwę można stworzyć. Przepisy tej ustawy określają również zasady jej rozdysponowywania. Wydaje się jednak, że idea tworzenia rezerwy polega na zarezerwowaniu w budżecie państwa środków, na realizację zadań, których nie można przewidzieć na etapie prac nad projektem ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#BeataSzydło">Podobne uwagi można kierować pod adresem części budżetowej 83 – Rezerwy celowe. Wydaje się, że tutaj ten problem jest jeszcze bardziej złożony. Łączna kwota rezerw celowych w 2009 r. była niższa o 17% od łącznej kwoty rezerw celowych w 2008 r. Ten spadek wynikał jednak przede wszystkim ze zmniejszenia rezerwy na finansowanie projektów z udziałem środków z Unii Europejskiej, co, jak się podkreśla, między innymi, w informacji Najwyższej Izby Kontroli, świadczy albo o złym planowaniu wydatków na te projekty, albo o tym, że wydatki zostały dobrze zaplanowane, ale nie były w sposób właściwy realizowane. W 2008 r. rozdysponowano zaledwie 50,2% kwoty rezerw celowych, natomiast w 2009 r. – 77,2% kwoty planowanej przez nowelizacją ustawy budżetowej. Widać więc wyraźnie, że mamy do czynienia albo ze złym planowaniem wysokości rezerw albo ze złym ich wykorzystywaniem. Pojawia się pytanie, dlaczego w ustawie budżetowej, która jest uchwalana na początku roku budżetowego, są rezerwy uchwalane są w takiej wysokości? Czy jest to spowodowane takim sposobem planowania, który charakteryzuje się rezerwowaniem środków na zapas mimo tego, że zadania nie są przygotowane do realizacji, czy może raczej jest to spowodowane tym, że realizacja tych zadań napotyka w trakcie trwania roku budżetowego na jakieś trudności? Wydaje mi się, że należy wykonać taką analizę przed przystąpieniem do prac nad projektem ustawy budżetowej na 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#BeataSzydło">W 2009 r. mieliśmy również do czynienia z niepokojącym zjawiskiem, które polegało na tym, że pewne rezerwy były zmniejszane. Na przykład, zmniejszeniu uległa rezerwa na realizację świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych, a tymczasem z całego kraju dochodziły sygnały, że brakuje środków finansowych na wypłaty tych świadczeń albo że te środki finansowe są przekazywane z opóźnieniem.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#BeataSzydło">W 2009 r. o dwie wzrosła również liczba rezerw celowych w porównaniu do roku 2008. Warto jednak podkreślić, że na etapie prac nad projektem ustawy budżetowej na 2009 r. zakładano zwiększenie o osiem liczby rezerw celowych w porównaniu do liczby rezerw celowych w 2008 r. W ciągu roku budżetowego Minister Finansów zmienił przeznaczenie rezerw celowych na łączną kwotę 1.421.458 tys. zł, co stanowi 5,9% zaplanowanej łącznie kwoty. Zmian przeznaczenia dokonano w siedemnastu pozycjach rezerw celowych. Utworzono również pięć nowych rezerw celowych: w tym na sfinansowanie zobowiązań Skarbu Państwa z zablokowanych środków w innych częściach budżetu państwa oraz w części budżetowej 83. To również budzi pewne wątpliwości, ponieważ blokady wydatków w innych częściach budżetowych, jak również w części budżetowej 83, dokonywane były prawie wyłącznie w budżetach wojewodów. W dysponowaniu rezerwą celową nr 10 na ratownictwo medyczne doszło do naruszenia art. 36 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, bo Minister Finansów nie dokonał przeniesienia środków na początku roku zgodnie z wnioskami Ministra Zdrowia i wojewodów, lecz rozdysponował je w dwóch transzach w styczniu i czerwcu. To spowodowało, że wojewodowie zawierając umowy na realizację zadań z zakresu ratownictwa medycznego na 2009 r. zaciągali zobowiązania, przekraczając plan wydatków. Takie działania również mogą wpływać negatywnie na realizację założonych zadań oraz powodować opóźnienia w ich wykonaniu.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#BeataSzydło">Jeżeli chodzi o część 85 – budżety wojewodów, to nie nasuwają się tutaj jakieś większe refleksje. Realizacja tych budżetów przebiegała zgodnie z założeniami. Niepokoić może jedynie problem blokowania wydatków i ich przeznaczania na utworzenie nowych rezerw celowych, co prowadziło de facto do ograniczania budżetów wojewodów. To mogło powodować poważne problemy w realizacji budżetów wojewodów oraz realizacji planowanych zadań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Pan dyrektor Waldemar Długołęcki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WaldemarDługołęcki">Dziękuję bardzo. Chcę powiedzieć, że Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie bez uwag wykonanie budżetu państwa w 2009 r. w tej części budżetowej, również z tych powodów, które wymieniła pani poseł Beata Szydło. Nie zgłaszamy uwag pod adresem poprawności i legalności wydawania przez ministra finansów decyzji w sprawie przeniesień, a także pod adresem realizacji decyzji Prezesa Rady Ministrów oraz Rady Ministrów w sprawie rezerwy ogólnej oraz wniosków poszczególnych ministrów. Nie zgłaszamy również uwag pod adresem decyzji ministra finansów w sprawie dysponowania rezerwą ogólną.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WaldemarDługołęcki">Pani poseł mówiła o tym, że środki z rezerwy ogólnej były przeznaczane na finansowanie takich zadań, które można było przewidzieć w ustawie budżetowej. Najwyższa Izba Kontroli nie kwestionuje legalności tych decyzji, ponieważ to jest rezerwa ogólna. Niektórzy ministrowie, jak zwróciła na to uwagę pani poseł Beata Szydło, zaczęli traktować rezerwę ogólną jako dodatkowe źródło finansowania zadań, które są realizowane rokrocznie. Sądzimy, że rezerwa ogólna nie powinna być przeznaczana na takie cele, ale to nie jest nielegalne.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WaldemarDługołęcki">Jeżeli chodzi o rezerwy celowe, to pani poseł wspomniała również o rezerwie na ratownictwo medyczne. Ustalenia wskazujące na problemy, które to spowodowało, są wynikiem kontroli przeprowadzanych przez Najwyższą Izbę Kontroli w województwach. Wydaje nam się, że to nie było najlepsze miejsce do poszukiwania oszczędności ze względu na charakter tego zadania. To powodowało, że niektórzy wojewodowie, którzy w sposób nieumiejętny podpisywali umowy, zaciągali zobowiązania na kwoty wyższe niż mieli do dyspozycji. To stanowi naruszenie zasad gospodarki finansowej. Jeżeli już o tym mówimy, to trzeba stwierdzić, że niektórzy wojewodowie w niewystarczający sposób zabezpieczali interesy budżetu państwa w umowach na powierzenie prowadzenia postępowań o zawarcie umów z dysponentami zespołów ratownictwa medycznego. Chodzi o to, że w umowach powinno być określone, co się dzieje, jeżeli środki są niewykorzystane. W tych umowach powinna być szczegółowo omówiona między innymi kwestia terminu zwrotu dotacji.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#WaldemarDługołęcki">Najwyższa Izba Kontroli badała również wykorzystanie rezerw przez beneficjentów, którzy otrzymywali środki z rezerw ogólnych i rezerw celowych. Najczęstszą nieprawidłowością, którą stwierdzali kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli, było wykorzystywanie tych środków niezgodnie z ich przeznaczeniem określonym w decyzjach o ich przyznaniu. Trzeba jednak powiedzieć, że takie przypadki nie były zbyt liczne. To są chyba wszystkie podstawowe informacje dotyczące realizacji ustawy budżetowej w 2009 r. w zakresie rezerwy ogólnej i rezerw celowych.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#WaldemarDługołęcki">Jeżeli chodzi o przeznaczenie środków z rezerwy celowej na realizację wydatków w części budżetowej 19, to kwotę 4500 tys. zł z rezerwy celowej przeznaczono na zwrot środków do Komisji Europejskiej tytułem nieprawnie pobranych zwrotów kosztów podatku VAT, a kwotę w wysokości 3000 tys. zł trzeba było zwrócić na program PHARE 2001 realizowany w zakresie organizacji Służby Celnej na skutek przekroczenia terminu współfinansowania tego projektu. Informowaliśmy o tych sprawach w latach ubiegłych. Najwyższa Izba Kontroli nie zgłosiła innych uwag dotyczących wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowych 81, 83 i 85. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chce zabrać głos w dyskusji? Nie słyszę zgłoszeń. Pani minister Hanna Majszczyk, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#HannaMajszczyk">Dziękuję bardzo. Chcę odnieść się w kilku zdaniach do wypowiedzi pani poseł Beaty Szydło, że rozdysponowanie rezerwy na ratownictwo medyczne stanowiło naruszenie art. 36 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Trudno zgodzić się z tym stwierdzeniem, ponieważ w żadnym przepisie nie ma mowy o tym, że rezerwa musi być uruchomiona jednorazowo. Podzielam raczej pogląd zaprezentowany przez pana dyrektora Waldemara Długołęckiego dotyczący niewłaściwego zawierania przez wojewodów umów i zaciągania zobowiązań. Nie powinno również budzić żadnych obaw to, że dysponenci blokują te środki finansowe służące finansowaniu zadań, o których wiedzą, że nie będą w stanie ich zrealizować. To pozwala wykorzystać w sposób racjonalny te środki na realizację innych zadań. Blokowanie środków finansowych w takich sytuacjach świadczy tylko i wyłącznie o prowadzeniu racjonalnej gospodarki środkami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo. Nie słyszę innych chętnych do zabrania głosu w dyskusji. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowych 81, 83 i 85.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PawełArndt">Przechodzimy do rozpatrywania sprawozdania z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie programów wieloletnich w układzie zadaniowym, które realizowane są przez Ministerstwo Finansów. Pan poseł Witold Sitarz, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WitoldSitarz">Programy wieloletnie od 2009 r. przedstawiane są w układzie zadaniowym, czyli nowej formie budżetowania. Jak wszystkim państwu wiadomo, w ramach budżetowania zadaniowego ustalono 21 głównych funkcji państwa. Dla realizacji tych głównych funkcji państwa realizowanych jest łącznie osiemdziesiąt programów wieloletnich, z których dwa są realizowane przez Ministra Finansów. Są to następujące programy. W ramach funkcji czwartej, czyli Zarządzanie finansami państwami, realizowany jest program Modernizacja Służby Celnej, podzielony na dwa zadania. Pierwsze zadanie to realizacja dochodów z podatków bezpośrednich, pośrednich oraz dochodów niepodatkowych. Drugie zadanie to wykonywanie czynności z zakresu ochrony własności intelektualnej i przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WitoldSitarz">W ramach funkcji jedenastej, czyli Działalność na rzecz zapewniania bezpieczeństwa zewnętrznego i nienaruszalności granic, realizowany jest dobrze znany projekt pod nazwą „Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe”. Powiem teraz kilka słów na temat tych programów.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#WitoldSitarz">Program „Modernizacja Służby Celnej w latach 2009–2011” został ustanowiony przez Radę Ministrów w 2008 r. Realizacja programu należy do Ministra Finansów oraz dyrektorów izb celnych. Plany finansowe ulegały zmianie. Zaplanowano wydatki w wysokości 83.421 tys. zł, które zostały wykonane w wysokości 77.995 tys. zł, co stanowi 93,4%. Główne cele, na które zostały przeznaczone wydatki, to wymiana sprzętu transportowego, czyli samochodów – 4187 tys. zł, budowa i modernizacja obiektów – 15.663 tys. zł, poprawa motywacyjnego systemu wynagrodzeń – 57.139 tys. zł, zakup i modernizacja sprzętu laboratoryjnego – 348 tys. zł, zakup sprzętu do kontroli i łączności – 618 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#WitoldSitarz">Proszę państwa, jak widać, największy wydatek to poprawa motywacyjnego systemu wynagrodzeń, bo aż 57.139 tys. zł spośród 77.995 tys. zł, oraz budowa i modernizacja obiektów, bo aż 15.663 tys. zł. Program, jak już powiedziałem, przypisano do funkcji czwartej, czyli Zarządzanie finansami państwa, oraz do dwóch zadań realizowanych w ramach tego zadania głównego. Realizacja dochodów z podatków bezpośrednich łączy się z częścią tych wydatków. Jak to jest w budżetowaniu zadaniowym, przedstawiono rozliczenia rzeczowe z wykonanych zadań i osiągnięcia założonych mierników. Jak wiadomo, w budżetowaniu zadaniowym ustalamy mierniki rzeczowe. I tak, dla pierwszego zadania, czyli realizacji dochodów z podatków bezpośrednich, pośrednich oraz dochodów niepodatkowych, ustalono trzy mierniki. Pierwszym miernikiem jest liczba zakupionych samochodów. Zakupiono 960 samochodów, a planowano zakup 809 samochodów, co oznacza, że wykonanie wyniosło 119%. Drugim miernikiem jest liczba inwestycji budowlanych. Zaplanowano 7 i tyleż zrealizowano inwestycji budowlanych, co oznacza wykonanie w 100%. Trzecim miernikiem jest wysokość wynagrodzenia. Założono miernik, który jest pewną krotnością kwoty bazowej. Przekroczono założoną krotność kwoty bazowej w wysokości 2,37, osiągając krotność kwoty bazowej w wysokości 2,38.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#WitoldSitarz">Jeżeli chodzi o zadanie „Wykonywanie czynności z zakresu ochrony własności intelektualnej”, to przyjęto trzy mierniki. Po pierwsze, liczba zakupionych urządzeń analityczno-badawczych. Planowano zakup 6 urządzeń analityczno-badawczych, a zakupiono ich 7. Jeżeli chodzi o urządzenia skanujące, to zaplanowano zakup 3 takich urządzeń, ale nie zakupiono żadnego, bo jak tłumaczy sprawozdawca, wyniki przetargów zostały oprotestowane. Jeżeli chodzi o pozostałe urządzenia do kontroli, to planowano zakup 34 takich urządzeń, a zakupiono tylko 14, co oznacza, że wykonanie rzeczowe nastąpiło w 41%. Nic mi nie wiadomo na temat przyczyn tak niskiego wykonania planu zakupów urządzeń do kontroli. Zwrócić jednak należy uwagę, że wydatki zaplanowane na ten cel nie były wysokie, biorąc pod uwagę to, że wydatki na realizację zadania pierwszego, czyli realizację dochodów z podatków bezpośrednich, pośrednich oraz dochodów niepodatkowych wyniosły 76.000 tys. a wydatki na realizację zadania drugiego, czyli wykonywania czynności z zakresu ochrony własności intelektualnej i przemysłowej wyniosły 3700 tys. zł. Jak widać, nie ma to wpływu na wykonanie całości. Jak już wspomniałem największy wydatek stanowiła poprawa motywacyjnego systemu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#WitoldSitarz">Drugi program wieloletni, to Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe. Ten program realizowany jest w ramach funkcji jedenastej, czyli obronnej. Na Ministrze Finansów spoczywa obowiązek obsługi zobowiązań państwa, czyli kredytów zaciągniętych na zakup 48 samolotów wielozadaniowych F-16 z uzbrojeniem i zapleczem technicznym. Samoloty znajdują się już w bazach lotniczych w Krzesinach i w Łasku. Miernikiem wykonania jest liczba samolotów. Miało być 48 samolotów wielozadaniowych, i jest 48 samolotów wielozadaniowych. Jeżeli chodzi o obsługę finansową, to ona zmieniała się. Pierwotnie planowano wydatki w wysokości 134.000 tys. zł, a następnie zmniejszono te wydatki do wysokości 115.427 tys. zł, a zrealizowano wydatki w wysokości 115.109 tys. zł, czyli 99,7% wydatków zaplanowanych po zmianach. Należy zauważyć, że zmieniająca się wysokość wydatków wynika ze zmian kursu walutowego. Miernikiem obsługi długu była pełność obsługi długu. Założony miernik wykonano w 100%. Można w związku z tym stwierdzić, że kontrakt obsługiwany był w sposób prawidłowy. Sprawozdanie należy przyjąć bez uwag. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję panu posłowi. W imieniu Najwyższej Izby Kontroli głos zabierze pan dyrektor Waldemar Długołęcki, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WaldemarDługołęcki">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Chcę powiedzieć, że Najwyższa Izba Kontroli realizując kontrolę wykonania budżetu państwa w 2009 r. koncentrowała się bardziej na kontroli rozwoju budżetu zadaniowego niż na kontroli realizacji tego załącznika do ustawy budżetowej, ponieważ po raz pierwszy mamy do czynienia budżetowaniem zadaniowym. Być może, w przyszłości Najwyższa Izba Kontroli zmieni swoje podejście do tego zagadnienia. Chcę powiedzieć, że nie mamy jakiejś szerokiej podstawy do tego, żeby referować wyniki kontroli wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie programów wieloletnich w układzie zadaniowym. Te zagadnienia, które udało nam się skontrolować, opisaliśmy w Analizie wykonania budżetu państwa oraz założeń polityki pieniężnej w 2009 r., czyli tym najbardziej obszernym dokumencie przygotowanym przez Najwyższą Izbę Kontroli. Są tam informacje dotyczące programu budowy dróg krajowych i autostrad, planu modernizacji sił zbrojnych, programu modernizacji Policji, programu modernizacji Straży Granicznej, programu modernizacji Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011, programu pod nazwą „Wzmocnienie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli” i kilku innych, budżetowanych w układzie zadaniowym. Chcę jednak powiedzieć, że Najwyższa Izba Kontroli nie realizowała jakichś szczegółowych kontroli w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję panu dyrektorowi. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chce zabrać głos w sprawie wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie programów wieloletnich w układzie zadaniowym, który zreferował pan poseł Witold Sitarz? Nie słyszę zgłoszeń. Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie programów wieloletnich w układzie zadaniowym.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PawełArndt">Przechodzimy do rozpatrzenia sprawozdania z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 78 – Obsługa zadłużenia zagranicznego, części budżetowej 79 – Obsługa długu krajowego, oraz w zakresie przychodów oraz rozchodów budżetu państwa. Mam propozycję, żeby omówić przy okazji pkt 2 porządku dziennego, czyli rozpatrzenie informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2009 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (druk nr 3091). Zgłaszam taką propozycję, ponieważ te sprawy łączą się ze sobą. Będzie to wyglądać w taki sposób, że w pierwszej kolejności głos zbierze referent Komisji Finansów Publicznych, a następnie przedstawiciel Ministerstwa Finansów, który przedstawi Informację, dzięki czemu będziemy mogli przeprowadzić dyskusję nad tymi dwoma punktami.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PawełArndt">Nie słyszę sprzeciwu pod adresem zgłoszonej przeze mnie propozycji. Oddaję w związku z tym głos referentowi Komisji Finansów Publicznych, panu posłowi Sławomirowi Neumannowi, który omówi sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 78 – Obsługa zadłużenia zagranicznego, części budżetowej 79 – obsługa długu krajowego, oraz przychodów i rozchodów budżetu państwa. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#SławomirNeumann">Dziękuję, panie przewodniczący. W 2009 r. mieliśmy do czynienia z nowelizacją ustawy budżetowej. Jednym ze skutków tej nowelizacji ustawy budżetowej było zwiększenie deficytu budżetowego w 2009 r. Deficyt budżetowy w 2009 r. wyniósł w sumie 23.845.000 tys. zł, planowany w ustawie budżetowej na 2009 r. przed nowelizacją deficyt budżetowy wynosił 18.186.300 tys. zł, natomiast planowany w ustawie budżetowej na 2009 r. po nowelizacji deficyt budżetowy wynosił w 27.186.300 tys. zł. Oprócz deficytu budżetu państwa mieliśmy również do czynienia z dofinansowaniem ujemnego salda prefinansowania zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej w kwocie 4.368.100, oraz ujemnego salda przychodów z prywatyzacji i ich rozdysponowania w wysokości 20.517.100 tys. zł. Sumując ujemne saldo przychodów z prywatyzacji i ich rozdysponowania, ujemne saldo prefinansowania zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, deficyt budżetowy wyniósł łącznie 48.730.200 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#SławomirNeumann">W 2009 r. zmieniło się finansowanie tego deficytu budżetowego w porównaniu z 2008 r. W 2008 r. większa część deficytu budżetowego oraz ujemnych sald finansowana była ze źródeł krajowych. W 2009 r. duża część deficytu budżetowego finansowana była ze źródeł zagranicznych. Łącznie ze źródeł krajowych sfinansowano deficyt budżetowy w wysokości 30.173.900 tys. zł, natomiast ze źródeł zagranicznych – w wysokości 18.556.300 tys. zł. To jest olbrzymi wzrost, ponieważ w 2008 r. ze źródeł krajowych pokryto deficyt budżetowy w wysokości 41.982.200 tys. zł, a ze źródeł zagranicznych – 3.500.000 tys. zł. Ogólne potrzeby pożyczkowe budżetu państwa netto wyniosły 57.811.300 tys. zł. To była bardzo duża kwota. Warto zwrócić w tym momencie uwagę na to, że deficyt, który został zwiększony w 2008 i 2009 r. stanowi największe wyzwanie na kolejne lata w procesie uzdrawiania finansów publicznych. Rozumiemy, rzecz jasna, że miało to związek z kryzysem finansowym na rynkach światowych i rynkach europejskich. Ten kryzys nie ominął również Polski, która również musiała zwiększyć deficyt budżetowy. To jest wyzwanie, któremu trzeba będzie sprostać pracując nad projektem ustawy budżetowej na 2011 r. i, zapewne, na lata następne. To wyzwanie polega na zbilansowania budżetu państwa, uzdrowieniu finansów publicznych i likwidacji deficytu budżetu państwa. Ponieważ wzrósł deficyt budżetu państwa, zwiększył się koszt obsługi długu publicznego. Finansowanie krajowe tych potrzeb pożyczkowych netto był utrudnione również dlatego, że Polska jest uczestnikiem światowego rynku finansowego, który w tym czasie przeżywał olbrzymie problemy. Finansowanie krajowe w 2009 r. było, jak już powiedziałem, niższe niż w 2008 r. i wyniosło niewiele ponad 38.000.000 tys. zł. Złożyły się na to takie pozycje, jak dodatnie saldo z tytułu sprzedaży i wykupu skarbowych papierów wartościowych a także ujemne saldo z tytułu pożyczek udzielonych. To pierwsze wyniosło prawie 40.000.000 tys. zł, natomiast to drugie niespełna 6.000.000 tys. zł. Przychody krajowe zostały wykonane w 2009 r. w wysokości 157.602.800 tys. zł. Największe przychody osiągnięto z tytułu emisji skarbowych papierów wartościowych. Przychody z tego tytułu wyniosły 146.882.800 tys. zł. Z tytułu emisji obligacji osiągnięto przychody w wysokości prawie 93.500.000 tys. zł, a z tytułu emisji bonów skarbowych – 53.000.000 tys. zł. Oprócz tego finansowania były również rozchody krajowe, które osiągnęły kwotę 127.428.900 tys. zł. Największą pozycję stanowiły skarbowe papiery wartościowe. To była kwota w wysokości 110.600.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#SławomirNeumann">W finansowaniu zagranicznym mieliśmy do czynienia z dużym wahaniem kursów walutowych oraz znaczącą deprecjacją złotówki, zwłaszcza w pierwszym półroczu 2009 r. Rozumiem, że zwiększenie finansowania zagranicznego wiązało się z tym, że pozyskanie środków w walutach obcych dawało szansę na dobry kurs wymiany. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że przyszłości może to narazić Polskę na ryzyko kursowe. Można jednak powiedzieć, że takie zarządzenie długiem w 2009 r. było bardzo dobre i przyniosło bardzo dobre rezultaty. Saldo finansowania zagranicznego wyniosło 18.500.000 tys. zł. Złożyło się na nie przede wszystkim dodatnie saldo emisji i wykupu obligacji skarbowych w wysokości 16.682.000 tys. zł oraz dodatnie saldo od otrzymanych kredytów w wysokości 6.410.900 tys. zł. Przychody zagraniczne ogólnie, które zostały uzyskane, wyniosły 62.141.900 tys. zł. Były to głównie środki uzyskane z obligacji skarbowych w wysokości ponad 25.500.000 tys. zł, a także z otrzymanych kredytów w wysokości 10.839.600 tys. zł. Pozostałe przychody stanowiły przepływy związane z rachunkiem walutowym w wysokości 25.440.800 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#SławomirNeumann">Rozchody zagraniczne zostały wykonane w wysokości 43.585.600 tys. zł. W rozchodach zagranicznych głównymi pozycjami były obligacje skarbowe w wysokości ponad 9.000.000 tys. zł, kredyty w wysokości ponad 4.420.000 tys. zł oraz przepływy związane z rachunkiem walutowym w wysokości 29.495.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#SławomirNeumann">Obsługa zadłużenia zagranicznego w 2009 r. pochłonęła wydatki w wysokości 6.675.225 tys. zł. Najpoważniejszą pozycją były tutaj koszty odsetek od obligacji skarbowych w wysokości prawie 5.261.000 tys. zł, a następnie odsetki od kredytów i pożyczek w wysokości 1.233.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#SławomirNeumann">Jeżeli chodzi o dochody zagraniczne, to w części budżetowej 78 – Obsługa zadłużenia zagranicznego zaplanowane zostały one zostały w wysokości 106.487 tys. zł. W wyniku nowelizacji ustawy budżetowej na 2009 r. planowane dochody zwiększono do wysokości 200.000 tys. zł. Po rozliczeniu 2009 r. okazało się, że do budżetu państwa wpłynęła kwota 256.465 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#SławomirNeumann">Obsługa długu krajowego w 2009 r. pochłonęła wydatki w wysokości 25.552.535 tys. zł. Na tę kwotę w głównej mierze złożyły się wydatki na spłatę bonów skarbowych oraz obligacji.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#SławomirNeumann">Jeżeli chodzi o dochody, to zapisano kwotę 1.896.093 tys. zł. Dochody zostały wykonane w planowanej wysokości. Największe dochody osiągnięto z tytułu sprzedaży obligacji hurtowych. Dochody z tego tytułu wyniosły prawie 1.830.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#SławomirNeumann">Warto zwrócić uwagę na stan polskiego zadłużenia. Zadłużenie Skarbu Państwa wzrosło z 569.045.900 tys. zł w 2008 r., co stanowiło 44,7% PKB, do 631.506.500 tys. zł w 2009 r., co stanowi 47% PKB. To jest tylko dług Skarbu Państwa. Państwowy dług publiczny, czyli powiększony dług Skarbu Państwa, osiągnął w 2009 r. kwotę 669.881.400 tys. zł, co stanowi 49,8% PKB i co zbliża nas do momentu, w którym zostanie przekroczona zapisana w konstytucji pierwsza granica ostrożnościowa. Jeżeli liczyć dług sektora general government, czyli zgodnie z europejską klasyfikacją, to osiągnął on w Polsce poziom 684.266.100 tys. zł, czyli przekroczył 50,9% PKB. To jest, jak powiedziałem na początku, największy problem, który w najbliższych latach trzeba będzie rozwiązać. Istotne jest to, że dług rósł bardzo mocno nie tylko w sektorze rządowym, ponieważ w sektorze samorządu terytorialnego z 28.000.000 tys. zł w 2008 r. wzrósł do 36.371.000 tys. zł w 2009 r. Bardzo mocno wzrósł również dług sektora ubezpieczeń społecznych, który w 2008 r. wynosił 2.774.700 tys. zł, a na koniec 2009 r. – prawie 7.000.000 tys. zł. To są informacje, które również powinny budzić nasze obawy. W trakcie prac nad projektem ustawy budżetowej na 2011 r. musimy bacznie przyglądać się tym zjawiskom.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#SławomirNeumann">Na obsługę długu publicznego w 2009 r. wydaliśmy 32,227.760 tys. zł. To znacznie więcej niż w 2008 r., kiedy na obsługę długu publicznego wydaliśmy 25.116.751 tys. zł. To, jak powiedziałem, wynikało ze zwiększonych potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, zwiększonego deficytu budżetu państwa, który należało sfinansować, a także ze zmiany kursów walutowych i deprecjacji złotówki w 2009 r. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję. Proszę państwa, oddam teraz głos przedstawicielowi Ministerstwa Finansów, który przedstawi informację o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2009 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (druk nr 3091). Który z panów ministrów przedstawi informację? W posiedzeniu Komisji uczestniczy pan minister Jacek Dominik. Witam bardzo serdecznie pana ministra. Panie ministrze, oddaję panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JacekDominik">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, w 2009 r. nastąpił dosyć zasadniczy wzrost limitu na udzielanie poręczeń i gwarancji. Wynosił on 55.000.000 tys. zł. Ten limit został wykorzystany w kwocie ponad 21.000.000 tys. zł, co stanowiło 38,33% zaplanowanego limitu. W porównaniu z latami poprzednimi mieliśmy w 2009 r. do czynienia z bardzo poważnym wzrostem. Było to spowodowane przede wszystkim dość znaczącymi kwotami poręczeń udzielonych na finansowanie budowy dróg i autostrad. Finansowanie znacznej części tych wydatków odbywało się ze środków pochodzących z kredytów i pożyczek zaciąganych w międzynarodowych instytucjach finansowych, zwłaszcza w Europejskim Banku Inwestycyjnym.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#JacekDominik">W 2009 r. Skarb Państwa poniósł wydatki na spłatę gwarantowanych i poręczonych zobowiązań w kwocie 7449 tys. zł, co oznacza zmniejszenie wydatków z tego tytułu o 31%. Chcę tutaj zwrócić uwagę na pewną zależność. Zjawisko, które obserwujemy, czyli zwiększanie wartości poręczeń i gwarancji, nie pociąga za sobą znaczącego zwiększenia ryzyka Skarbu Państwa. Cechą charakterystyczną udzielanych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji jest to, że szkodowość jest minimalna. Jest to instrument bardzo bezpieczny, który, z jednej strony, umożliwia realizowanie relatywnie dużych inwestycji, wspomaga rozwój pewnych sektorów dzięki temu, że zwiększa dostępność do kredytów udzielanych przez banki komercyjne, a z drugiej strony, nie powoduje nadmiernych wypłat z budżetu państwa. Mamy tutaj do czynienia z bardzo pożądaną sytuacją, która charakteryzuje się tym, że dzięki dużemu zaangażowaniu kapitału prywatnego w finansowanie najróżniejszych inwestycji w Polsce, budżet państwa nie jest obciążony tymi wydatkami.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#JacekDominik">W 2009 r. zaobserwowano spadek średniego ryzyka portfela udzielonych poręczeń i gwarancji w stosunku do 2008 r. z 26,4% do 14%. Należności z tytułu udzielonych przez Skarb Państwa gwarancji i poręczeń według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. wynoszą 1.023.699 tys. zł, co oznacza, że w stosunku do 2008 r. nastąpił wzrost o 13%. W wyniku działań windykacyjnych podejmowanych w celu odzyskania kwot zapłaconych przez Skarb Państwa z tytułu udzielonych, a następnie wykonanych umów poręczeń i gwarancji w 2009 r. uzyskano dochody w wysokości 57.000 tys. zł, co stanowi wzrost o 18% w porównaniu do 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#JacekDominik">W 2009 r. Bank Gospodarstwa Krajowego udzielił poręczeń i gwarancji na łączną kwotę w 235.814 tys. zł. W stosunku do 2008 r. nastąpił spadek o około 34%. Należy natomiast zwrócić uwagę, że rok 2009 jest rokiem, w którym nastąpiło przejście ze starego systemu udzielania poręczeń i gwarancji funkcjonującego w Banku Gospodarstwa Krajowego na nowy system. W wyniku nowelizacji ustawy dwa fundusze poręczeniowe zostały włączone w kapitały własne Banku Gospodarstwa Krajowego. Zmienił się również sposób działania i funkcjonowania tego systemu. To zostało spowodowane, między innymi, kryzysem gospodarczym, który wpłynął na mniejszą liczbę wniosków składanych do Banku Gospodarstwa Krajowego o udzielenie poręczeń i gwarancji. Zmniejszyła się również akcja kredytowa prowadzona przez banki komercyjne, która bardzo często obejmowana była poręczeniami i gwarancjami udzielanymi przez Bank Gospodarstwa Krajowego. To, że o 34% zmniejszyła się wartość poręczeń i gwarancji udzielonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji. Jeszcze raz chcę zwrócić uwagę na to, że uruchomiono zupełnie nowe instrumenty, które miały na celu walkę z kryzysem gospodarczym. Cieszy nas to, że nie było potrzeby wykorzystywania tych instrumentów. Spadek aktywności gospodarczej, a także osłabienie akcji kredytowej prowadzonej przez banki komercyjne spowodowały mniejsze zapotrzebowanie na poręczenia i gwarancje udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#JacekDominik">To są podstawowe informacje dotyczące poręczeń i gwarancji Skarbu Państwa. Należy podkreślić, że w porównaniu z latami ubiegłymi mamy do czynienia z istotnym wzrostem akcji poręczeniowo-gwarancyjnej i że nadal pomimo znaczącego wzrostu wolumenu udzielanych poręczeń i gwarancji jest to bardzo bezpieczny instrument, bo wraz ze wzrostem wolumenu udzielanych poręczeń i gwarancji nie wzrosło ryzyko wypłaty środków z budżetu państwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PawełArndt">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Oddaję głos panu dyrektorowi Waldemarowi Długołęckiemu. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WaldemarDługołęcki">Dziękuję bardzo. Jeżeli chodzi o informację przedstawioną przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, pana Jacka Dominika, to Najwyższa Izba Kontroli nie zgłasza pod jej adresem żadnych uwag. Najwyższa Izba Kontroli nie realizowała w 2009 r. kontroli w Banku Gospodarstwa Krajowego, dlatego nie będę się na ten temat wypowiadał. Jeżeli chodzi o poręczenia i gwarancje udzielane przez Skarb Państwa, to nie stwierdziliśmy nieprawidłowości w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WaldemarDługołęcki">Jeżeli mogę, to przejdę do omawiania wykonania budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 98 – Przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, bo, jak rozumiem, wykonanie w tej części budżetowej również jest omawiane. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonanie budżetu państwa w 2009 r. w części budżetowej 98. Należy podkreślić, że Minister Finansów zapewnił utrzymanie płynności budżetu państwa oraz pełne i terminowe regulowanie zobowiązań Skarbu Państwa z tytułu skarbowych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek. Regulowanie tych zobowiązań następowało płynnie i bez zakłóceń, co zwłaszcza w tak trudnej sytuacji, jaka była w 2009 r., zasługuje na podkreślenie.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#WaldemarDługołęcki">Żeby nie powtarzać tych informacji, które zostały przedstawione w materiałach przygotowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli i które zostały już poruszone w trakcie posiedzenia Komisji, zwrócę tylko uwagę na rzecz następującą. Chcielibyśmy również w tym roku podkreślić, że prezentowana przez Radę Ministrów w sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa w 2009 r. kwota deficytu, chociaż formalnie poprawna i ustalona zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, to jednak, naszym zdaniem, nie oddaje stanu nierównowagi budżetowej. To chyba jest oczywiste. To się pogłębia z roku na rok, dlatego w Analizie wykonania budżetu państwa oraz założeń polityki pieniężnej w 2009 r. zawarty został wniosek, żeby rozważyć już teraz dostosowanie metodologii prezentacji do metodologii stosowanej w Unii Europejskiej i odejście od stosowania dwóch rodzajów statystyk według różnych standardów. Kwota deficytu w wysokości 23.800.000 tys. zł wykazana w sprawozdaniu przygotowanym przez Radę Ministrów była możliwa do osiągnięcia dlatego, że znaczna część operacji budżetowych była ujmowana poza rachunkiem wydatków. Chcemy to podkreślić zwłaszcza dlatego, że jest to powodem bardzo poważnego zniekształcenia obrazu wykonania budżetu państwa i nierównowagi budżetowej. Chodzi przede wszystkim o środki przekazywane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na refundację składek związanych z reformą systemu. Zwracam uwagę, że chodzi o kwotę ponad 21.000.000 tys. zł., która jest zaliczana do rozchodów, a nie do wydatków, przez co pomniejsza się kwotę do wyniku. Jest to możliwe na skutek takiej interpretacji przepisów ustawy, która mówi o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń społecznych. Problem polega jednak na tym, że z wpływów z prywatyzacji pokrywa się 3,3% tej kwoty, a 96,7% pokrywa się z emisji skarbowych papierów wartościowych, co bardzo poważnie zniekształca rzeczywisty obraz stanu budżetu państwa oraz stanu finansów publicznych. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, kolejną taką operacją zaburzającą przejrzystość finansów publicznych jest sposób dofinansowania przez Skarb Państwa Polskich Kolei Państwowych. W tym przypadku również kwalifikuje się ten wydatek jako rozchód. W 2009 r. została udzielona pożyczka w wysokości 477.000 tys. zł z zastrzeżeniem, że może zostać spłacona w formie niepieniężnej i w takiej formie ta spłata jest dokonywana. Jest również problem udzielania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych nieoprocentowanych pożyczek z budżetu państwa, które w istocie rzeczy powodują przeniesienie deficytu budżetu państwa poza budżet państwa, ponieważ świadomie udziela się niższej dotacji niż należy. Efekt tego jest taki, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych finansowany jest nie z dotacji budżetu państwa, lecz z rozchodów, do których zaliczają się udzielone pożyczki. Tego rodzaju zjawiska trzeba wymieniać. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, zniekształca to obraz wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#WaldemarDługołęcki">Jeżeli chodzi o zarządzanie płynnością budżetu państwa, to chcę również powiedzieć, że Minister Finansów w 2009 r. zarządzał płynnością w sposób poprawny. Płynność budżetu państwa została utrzymana. Na podkreślenie zasługuje również to, że o połowę mniej więcej uległy zmniejszeniu stany środków na rachunkach dysponentów, co należy uznać za zjawisko bardzo pożądane. W 2008 r. to saldo wyniosło około 1.000.000, natomiast w 2009 r. wyniosło 468.000 tys. zł. Podkreślam jeszcze raz, że to jest pożądane zjawisko.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#WaldemarDługołęcki">Na finansowanie potrzeb pożyczkowych zostały użyte środki z budżetu Unii Europejskiej w wysokości 1.300.000 euro. Z ekonomicznego punktu widzenia było to prawidłowe posunięcie, które miało ekonomiczne uzasadnienie. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, którego Ministerstwo Finansów nie podziela, obowiązująca ustawa o finansach publicznych nie przewiduje takiego źródła finansowania potrzeb pożyczkowych. W znowelizowanej ustawie o finansach publicznych stosowany przepis również nie został zmieniony. W opinii Najwyższej Izby Kontroli dla czystości sytuacji należałoby dokonać zmiany tego przepisu. To wszystko, jeżeli chodzi o wykonanie budżetu państwa w 2009 r. w zakresie części budżetowej 98.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#WaldemarDługołęcki">Jeżeli chodzi o wykonanie budżetu państwa w zakresie części budżetowej 78 – Obsługa zadłużenia zagranicznego, oraz części budżetowej 79 – Obsługa długu krajowego, to ocena Najwyższej Izby Kontroli jest pozytywna. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła również roczne sprawozdania z wykonania budżetu państwa w tych częściach budżetowych. Kwoty ujęte w sprawozdaniach zgodne są z ewidencją finansową i księgową. Również one zostały przedstawione zgodnie z obowiązującymi zasadami.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#WaldemarDługołęcki">Jeżeli chodzi o dochody, to chcę powiedzieć o jednej sprawie. Najwyższa Izba Kontroli nie zgłosiła uwag pod adresem rzetelności planowania dochodów, ale zwróciła uwagę na możliwość zwiększenia dochodów budżetowych z tytułu skarbowych papierów wartościowych emitowanych za granicą. Umowy z bankami pełniącymi funkcję agenta fiskalnego nie zawierają uregulowań dotyczących lokowania i oprocentowania środków przekazanych z budżetu państwa na obsługę tych obligacji. W 2009 r. były one odprowadzane dobrowolnie przez jeden z dziesięciu banków, które pełniły rolę agentów fiskalnych. Minister Finansów na wniosek Najwyższej Izby Kontroli zobowiązał się do podjęcia negocjacji z pozostałymi bankami w celu wprowadzenia stosownych modyfikacji do umów.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#WaldemarDługołęcki">Chcę również powiedzieć, że jeżeli chodzi o wydatki na obsługę zadłużenia zagranicznego, które w 2009 r. wyniosły 6.600.000 tys. zł, to zostały one zrealizowane zgodnie z planem po zmianach. Warto powiedzieć, że zostały zawarte transakcje SWAP, które pomniejszyły wydatki budżetu państwa w 2009 r. o 300.0000 tys. zł. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, te transakcje były korzystne finansowo, bo ich rentowność była niższa niż rentowność emitowanych w tym czasie bonów skarbowych.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#WaldemarDługołęcki">Chcę również powiedzieć, że plan obsługi długu krajowego został zwiększony pod koniec 2009 r. o środki z rezerwy celowej na zobowiązania Skarbu Państwa w wysokości 1.740.000 tys. zł. Mniej więcej o taką samą kwotę pomniejszono koszty obsługi długu krajowego w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2009 r. Pod koniec roku okazało się, że należy zwiększyć koszty obsługi długu krajowego. W sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa w 2009 r. przygotowanym przez Radę Ministrów nie mówi się jednak o istnieniu pewnego bezpośredniego powiązania. Tak się składa, że wysokość tej kwoty odpowiada wysokości blokady dokonanej przez Ministra Obrony Narodowej w wydatkach na obronę narodową, które nie zostały włączone do nowelizacji budżetu państwa w lipcu 2009 r., a to z tego powodu, że obowiązywało usztywnienie wydatków na obronę narodową, które na etapie planowania mają wynieść 1,95% PKB. Ponieważ, zgodnie przepisami ustawy, nie można było dokonać takiej zmiany w ustawie budżetowej, pomniejszono o taką samą kwotę wydatki związane z obsługą długu krajowego, a następnie, po dokonaniu przez Ministra Obrony Narodowej blokady, którą nakazała Rada Ministrów, kiedy wskaźnik, o którym mowa w ustawie o modernizacji sił zbrojnych, już nie obowiązywał, ponownie zwiększono rezerwę na zobowiązania Skarbu Państwa oraz zwiększono wydatki na obsługę długu krajowego, które notabene, zostały zrealizowane. Tę operację przeprowadzono w sposób świadomy. Dzięki zastosowaniu takiej inżynierii finansowej odsztywniono, że się tak wyrażę, wydatki na obronę narodową, zapewniając tym samym wystarczające środki na obsługę długu publicznego. Ten związek przyczynowo-skutkowy jest dość oczywisty. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PawełArndt">Bardzo dziękuję panu dyrektorowi. Czy ktoś z państwa posłów chce zabrać głos w tej sprawie? Nie słyszę zgłoszeń. Może przedstawiciele Ministerstwa Finansów chcą zabrać głos? Rozumiem, że nie ma takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PawełArndt">Proszę państwa, stwierdzam w takim razie, że Komisja rozpatrzyła sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r. w części budżetowej 78 – Obsługa zadłużenia zagranicznego, 79 – Obsługa długu krajowego, oraz 98 – Przychody i rozchody budżetu państwa, a także informację o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2009 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (druk nr 3091).</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PawełArndt">Proszę państwa, to był ostatni punkt porządku posiedzenia. Bardzo dziękuję wszystkim państwu za uczestnictwo w posiedzeniu Komisji oraz za włożoną pracę. Zapraszam do udziału w jutrzejszym posiedzeniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PawełArndt">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>