text_structure.xml
28.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JadwigaWiśniewska">Otwieram posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Witam posłów i przybyłych gości. Proponowany porządek dzisiejszego posiedzenia został doręczony państwu na piśmie. Jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, będę uważał, że został on przyjęty. Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że porządek posiedzenia został zaakceptowany.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JadwigaWiśniewska">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku dziennego, w którym zajmiemy się sprawami organizacyjnymi – informacją w sprawie stałego doradztwa Komisji. Na początku pragnę poinformować, że w związku z wygaśnięciem mandatu posła Marka Kotlinowskiego do dalszego reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy został upoważniony poseł Dariusz Kłeczek.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#JadwigaWiśniewska">Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z druku nr 993 odbyło się na 27 posiedzeniu Sejmu w dniu 27 października 2006 roku, a następnie projekt został skierowany do prac w Komisji w celu przygotowania sprawozdania. Realizując ten cel, Komisja musi dokonać m.in. wyboru ekspertów zgodnie z uchwałą nr 28 Prezydium Sejmu z dnia 19 kwietnia 1995 roku w sprawie zasad organizowania doradztwa naukowego na rzecz Sejmu i jego organów, powoływania doradców Sejmowych oraz korzystania z ekspertyz i opinii. Par. 6 tej uchwały stanowi: „Komisja sejmowa może mieć tylko jednego stałego doradcę. Stałego doradcę powołuje komisja w drodze uchwały po uprzednim uzgodnieniu danej kandydatury przez prezydium komisji z Prezydium Sejmu”.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#JadwigaWiśniewska">Czy są propozycje kandydatur na stanowisko ekspertów Komisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JoannaSenyszyn">Nie jestem członkiem Komisji, ale osoba dziś nieobecna, ale reprezentująca w Komisji Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej zgłosiła na piśmie kandydaturę eksperta Komisji. Potwierdzam to zgłoszenie i zwracam się do prezydium o przedstawienie zgłoszonej propozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JadwigaWiśniewska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej pani poseł Jolanta Szymanek-Deresz zgłosiła kandydaturę na ekspertów Komisji prof. Eleonory Zielińskiej z wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wandy Nowickiej Przewodniczącej Federacji na rzecz kobiet i planowania rodziny. W uzasadnieniu stwierdza się, że prof. Eleonora Zielińska ma znaczący dorobek naukowy i cieszy się autorytetem zarówno wśród profesjonalistów, jak i szerokiej opinii publicznej, a przedmiot prac Komisji leży w sferze jej zainteresowań naukowych.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JadwigaWiśniewska">Pani Wanda Nowicka jest postacią powszechnie znaną zarówno w kraju, jak i za granicą ze swego zaangażowania w działalność na rzecz kobiet i rodziny. Pełniąc funkcje przewodniczącej największej polskiej organizacji zajmującej się tą problematyką, dysponuje wiedzą i doświadczeniami, które mogą być bardzo przydatne w pracach naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JoannaSenyszyn">Czy ekspert Komisji może być tylko jeden?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JadwigaWiśniewska">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JoannaSenyszyn">Jeżeli wnioskodawcy z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej muszą dokonać wyboru pomiędzy zgłoszonymi kandydatami, to wybierają prof. Eleonorę Zielińską.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JadwigaWiśniewska">Kandydatura prof. Eleonory Zielińskiej zostanie odnotowana. Ze swojej strony pragnę zaproponować kandydaturę dr hab. Włodzimierza Wróbla, który jest wykładowcą w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zawodowo zajmuje się zagadnieniami prawa karnego oraz konstytucyjnych podstaw odpowiedzialności karnej, w tym budowy normy prawno-karnej. Dr hab. Włodzimierz Wróbel opublikował ponad 80 prac naukowych z zakresu prawa karnego materialnego oraz prawa konstytucyjnego. Jest współautorem komentarza do Kodeksu karnego pod redakcją prof. Andrzeja Zolla oraz fundamentalnej monografii pt. „Zmiany normatywne i zasady intertemporalne w prawie karnym”. Był stypendystą wielu fundacji i posiada bardzo znaczny dorobek naukowy.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JadwigaWiśniewska">Czy są inne propozycje kandydatur na eksperta Komisji?</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#JadwigaWiśniewska">Jeszcze raz podkreślam, że dokonujemy wyboru stałego eksperta Komisji. Pozostałych ekspertów Komisja może zapraszać doraźnie, zgodnie z potrzebami.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JoannaSenyszyn">Mam pytanie dotyczące kandydatury dr hab. Włodzimierza Wróbla. O ile wiem, kandydat jest karnistą, a nie konstytucjonalistą?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JadwigaWiśniewska">Zaproponowany kandydat jest karnistą i konstytucjonalistą.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JoannaSenyszyn">Z zaprezentowanego dorobku kandydata jednoznacznie wynika, że jest on jednak karnistą.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#MichałKrólikowski">Dr hab. Włodzimierz Wróbel jest znanym polskim prawnikiem, a w swoim dorobku naukowym ma zarówno opracowania o charakterze prawno-karnym, jak i konstytucyjnym. Należy jednak pamiętać, że prof. Eleonora Zielińska także jest karnistką. Wobec powyższego podnoszone zarzuty nie są uzasadnione.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JoannaSenyszyn">Zwracam się do prezydium Komisji z prośbą, aby eksperci nie oceniali wypowiedzi posłów.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JadwigaWiśniewska">Czy są inne propozycje kandydatur? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#JadwigaWiśniewska">Wobec powyższego proponuję przejść do rozstrzygnięcia w sprawie zgłoszonych kandydatur. Głosowania nad kandydatami proponuję przeprowadzić w kolejności alfabetycznej.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#JadwigaWiśniewska">Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia takiej procedury głosowania? Nie widzę sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#JadwigaWiśniewska">Na sali przebywa obecnie 6 członków Komisji, a wszystkich jest 10.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#JadwigaWiśniewska">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#JadwigaWiśniewska">Kto z członków Komisji jest za poparciem kandydatury dr hab. Włodzimierza Wróbla na funkcję stałego eksperta Komisji?</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#JadwigaWiśniewska">Za poparciem kandydatury dr hab. Włodzimierza Wróbla opowiedziało się 6 posłów, żaden poseł nie był przeciwny ani nie wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#JadwigaWiśniewska">Głosowali wszyscy członkowie Komisji, wobec powyższego głosowanie nad drugą kandydaturą jest bezprzedmiotowe.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#JadwigaWiśniewska">Stwierdzam, że na stałego eksperta Komisji został wybrany dr hab. Włodzimierz Wróbel.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#JadwigaWiśniewska">Stałym doradztwem prawnym będzie nam także służyć Biuro Analiz Sejmowych KS. Ze względu na rangę tematu, którym zajmuje się Komisja z ramienia Biura wspomoże nas Dyrektor Biura Analiz Sejmowych dr Michał Królikowski. Witając i przedstawiając Komisji pana dyrektora, wyrażę nadzieję, że będziemy zaszczyceni jego obecnością na każdym naszym spotkaniu. Dr Michał Królikowski jest prawnikiem, pracownikiem i wykładowcą w Katedrze Prawa Karnego Porównawczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#JadwigaWiśniewska">Kolejny problem, jaki chciałabym omówić dotyczy następnego posiedzenia Komisji. Proponuję, abyśmy kolejny raz spotkali się w trakcie następnego posiedzenia Sejmu, w przyszłym tygodniu. Byłoby bardzo dobrze, aby posiedzenie Komisji odbyło się w przyszłą środę o godz. 14. Dochodzą mnie głosy, że będzie to 13 grudnia i mogą się odbywać jakieś uroczystości związane z 25 rocznicą wprowadzenia stanu wojennego, co może kolidować z naszymi planami. Dodatkowo w przyszłym tygodniu ma odbyć się posiedzenie Komisji do Spraw Rodziny, na którym w porządku dziennym jest zaplanowane rozpatrzenie zagadnień zbieżnych z przedmiotem prac Komisji konstytucyjnej. Byłoby więc dobrze, aby członkowie naszej Komisji uczestniczyli w posiedzeniu Komisji do Spraw Rodziny, na które serdecznie zapraszam. Być może uda się nam zorganizować posiedzenie wspólne obu komisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#DamianRaczkowski">Decyzja o wspólnym posiedzeniu jest być może dobrym pomysłem. Jednak należy wziąć pod uwagę, że na działania naszej Komisji nie powinny wpływać decyzje podejmowane przez inne Komisje.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JadwigaWiśniewska">Podzielam zdanie przedmówcy. Czy są inne propozycje?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#JoannaSenyszyn">Planując posiedzenie w przyszłym tygodniu, proszę wziąć pod uwagę, że ostatnimi czasy w dość nieprzewidziany godzinach odbywają się głosowania w Sejmie. Tym samym byłoby najlepiej, gdybyśmy zaplanowali termin posiedzenia tuż przed jego posiedzeniem, choćby dzień wcześniej. Na dzień 11 grudnia jest zaplanowane posiedzenie Prezydium Sejmu, które zdecyduje, w jakich dniach i godzinach są zaplanowane głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#JadwigaWiśniewska">Reasumując, biorąc pod uwagę liczne planowane wydarzenia, które mogą wpłynąć na termin naszego posiedzenia, prezydium Komisji podejmie w przyszłym tygodniu stosowną decyzję w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#JadwigaWiśniewska">Kolejnym zagadnieniem, które powinniśmy omówić w dniu dzisiejszym jest problem ekspertyz. Na zamówienie prezydium Komisji zostało sporządzonych już kilka ekspertyz poświęconych tematowi naszej pracy. Za chwilę te ekspertyzy zostaną doręczone posłom.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#JadwigaWiśniewska">Pierwsza ekspertyza sporządzona została przez prof. Eleonorę Zielińską i dotyczy opinii na temat propozycji zmiany art. 38 Konstytucji RP. Druga ekspertyza jest autorstwa prof. Tadeusza Smyczyńskiego, natomiast trzecia dr hab. Włodzimierza Wróbla.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#JadwigaWiśniewska">Ze swojej strony pozwoliłam sobie na zamówienie ekspertyz odpowiadających na pytanie: czy przepis proponowany w poselskim projekcie ustawy o zmianie Konstytucji RP z druku nr 993 daje możliwość pozostawienia bez zmian przepisu ustawy z dnia 7 stycznia 1993 o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego oraz warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz, czy zabezpiecza przed możliwością głębszej liberalizacji? Tematem drugiej zamówionej ekspertyzy jest, czy taki przepis zgodny będzie z dotychczas obowiązującą ustawą o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży? Trzeci temat będzie dotyczył odpowiedzi na pytanie, czy jeżeli trzeba będzie doprecyzować przepisy, to w jaki sposób je sformułować, żeby dookreślić, co będzie w ustawie? Kolejny problem do przeanalizowania dotyczy tego, czy zmiana konstytucji wpłynie na zmianę brzmienia ustawy o planowaniu rodziny, czy w wyniku zmiany konstytucji nie stanie się ona z nią sprzeczna? Kolejny problem, który trzeba rozstrzygnąć dotyczy tego, czy możliwa jest inkorporacja art. 4a ust. 1 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży do art. 38 ustawy zasadniczej? Po szóste, trzeba także dowiedzieć się, czy istnieją kraje, w których obowiązuje całkowity zakaz aborcji? Każdy z członków Komisji może sformułować temat swojej ekspertyzy i zlecić jej przygotowanie Biuru Analiz Sejmowych.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#JadwigaWiśniewska">Czy są jakieś pytania lub zastrzeżenia?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JoannaSenyszyn">Czy prawo zlecania ekspertyz dotyczy wyłącznie członków Komisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JadwigaWiśniewska">Każdy poseł może zamówić swoją ekspertyzę w Biurze Analiz Sejmowych.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#JadwigaWiśniewska">Czy są jakieś inne pytania lub zastrzeżenia?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#AndrzejMańka">Na posiedzeniu prezydium Komisji zgłaszałem swoją prośbę, ale jeszcze raz dziś powtórzę. Wnoszę o sporządzenie ekspertyzy dotyczącej problemu, kiedy rozpoczyna się ludzkie życie? Cieszyłbym się, gdyby autorami tej ekspertyz byli wybitni profesorowie: Hazan i Roszkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JoannaSenyszyn">Propozycja posła Andrzeja Mańki zmusza mnie do zgłoszenia wniosku o sporządzenie takiej samej ekspertyzy jednakże przez autorów zapewniających obiektywne podejście do tematu.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#DamianRaczkowski">Propozycje pani poseł Joanny Senyszyn oraz posła Andrzeja Mańki zmuszają mnie do zaproponowania rozwiązania kompromisowego. Jeżeli każde z ugrupowań parlamentarnych chce powoływać się na swoich ekspertów, to byłoby dobrze, aby każdy klub wskazał po jednym swoim ekspercie.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JadwigaWiśniewska">Każde z ugrupowań ma prawo zamawiać własne ekspertyzy. Nikt nie będzie ograniczał Klubom tego prawa.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#DamianRaczkowski">Pracując w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, bardzo często przyjmowaliśmy takie rozwiązanie, że każdy klub miał prawo wskazania autorytetu, z którego poglądami identyfikowała się jego partia. Oczywiście, sporządzanie takich ekspertyz było opłacane ze środków Kancelarii Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#AndrzejMańka">Pani poseł Joanna Senyszyn z góry przyjęła, że eksperci wskazani przeze mnie nie są obiektywni. Wskazywani eksperci są profesorami z dużym doświadczeniem i dorobkiem naukowym. Wobec powyższego nie ma podstaw, aby przyjmować założenie, że ludzi ci będą nieobiektywni. Takie zarzuty można formułować, ale dopiero po przeczytaniu sporządzonej ekspertyzy, a nie teraz licytować się bez oceny pracy jej autorów. Jesteśmy na początku pracy Komisji, dlatego nie kierujmy się pewnymi stereotypami.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#DariuszKłeczek">Bardzo dziwi mnie pomysł powoływania ekspertów, którzy mieliby określić moment początku życia ludzkiego. Encyklopedie dla dzieci oraz podręczniki biologii bardzo dokładnie informują na ten temat. Wobec powyższego, sporządzenie tego typu ekspertyzy oraz poszukiwanie eksperta, który wyda ocenę i podda w wątpliwość obiektywną prawdę będzie nie lada sztuką. Uważam, że każdy ekspert, który ma cokolwiek wspólnego z medycyną lub naukami biologicznymi jest autorytetem. Wiedzę medyczną lub biologiczną bardzo trudno kwestionować, gdyż opiera się na faktach. Reasumując, sam jestem ciekaw, co z tego wyniknie. Czy ekspertyza może zaprzeczyć niepodważalnym faktom.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#JoannaSenyszyn">W dużej mierze zgadzam się z posłem Antonim Kłeczkiem. Jednak, jeśli ktoś zadaje tendencyjne pytania, to musi oczekiwać odpowiedzi, która także będzie sformułowana w taki sam sposób. Na pytanie, kiedy zaczyna się życie bardzo trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Nie zapominajmy także, że życiem jest także życie plemnika oraz jajeczka kobiecego. Tworząc rozwiązania prawne, które mają się znaleźć w ustawie zasadniczej, nie powinniśmy przyjmować regulacji rozstrzygających o zagadnieniach biologicznych oraz etycznych. Konstytucja w art. 38 powinna rozstrzygać, od kiedy obowiązuje ochrona prawna życia ludzkiego oraz jaki jest jej zakres? Nikt z nas nie będzie rozsądzał, od kiedy żyje zygota ani płód? Byłoby bardzo źle, gdybyśmy chcieli powołać ekspertów, którzy odpowiedzą nam autorytatywnie na tak postawione pytanie. Gdyby nie istniało życie zygoty, albo płodu, to problem przerywania ciąży byłby przecież bezprzedmiotowy. Wobec powyższego sporządzanie ekspertyz na tematy, jakie zaproponował poseł Andrzej Mańka stanowi bezcelowe wydaniem społecznych pieniędzy. Jednak byłoby dobrze, gdybyśmy zasięgnęli prawnych opinii, aby wyjaśnić, od którego momentu w różnych krajach świata podlega ochronie życie istniejące w łonie matki. Nikt nie kwestionuje, że mamy tu do czynienia z życiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#JadwigaWiśniewska">Zwracam się do pani poseł Joanny Senyszyn, aby nie wartościowała wypowiedzi posłów. Uważam, że poseł Andrzej Mańka formułując swoją propozycję, dość dobrze ją przemyślał i doskonale wiedział, co chce zaproponować. Chciałabym, abyśmy pracując w Komisji z życzliwością szanowali swoje poglądy i wypowiedzi. Nie wdawajmy się w niepotrzebne polemiki, jeśli w danym momencie nie jest to potrzebne.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#JoannaSenyszyn">Rozumiem te zastrzeżenia, ale mam nadzieję, że te zasady będą dotyczyły wszystkich uczestników dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#DariuszKłeczek">W trakcie debaty sejmowej wielokrotnie wskazywano na teologiczny wymiar problemu życia poczętego. Kilku z posłów w swoich wystąpieniach odwoływało się do nauki społecznej kościoła. Dlatego, czy nie byłoby dobrze gdybyśmy w pracach Komisji uwzględnili wypowiedzi lub propozycje formułowane przez przedstawicieli episkopatu, lub osoby przez niego upoważnione? Nauka społeczna kościoła ma zasadniczy wpływ na kształt opinii większości społeczeństwa o rozstrzyganym przez Komisję problemie. W mojej ocenie takie poglądy nie powinny być pomijane w naszych pracach, jednak rozstrzygnięcia w tej sprawie powinna dokonać Komisja.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Największe emocje w naszych pracach będą budziły zagadnienia etyczne i moralne. Zmiana art. 38 Konstytucji jest jednak problemem czysto prawnym. Nie można także zapominać, że formuła tej normy opiera się na styku norm prawa publicznego i kanonicznego. Tym samym chcąc rozważano problem ochrony życia ludzkiego na płaszczyźnie czysto prawnej, należy uznać, że ekspertyzy z zakresu prawa kanonicznego będą także Komisji przydatne w dalszych pracach. Wystąpię z wnioskiem o sporządzenie takiej ekspertyzy. Dzięki takiemu działaniu nasza dyskusja ograniczy się do argumentów prawnych, ograniczając do minimum aspekt moralny rozstrzyganej normy, nie zapominając jednak o wymiarze kanonicznym przepisu.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#DariuszKłeczek">W swojej wypowiedzi nic nie mówiłem o prawie kanonicznym, ale odwoływałem się do wypowiedzi posłów, którzy nawiązywali do nauki społecznej Kościoła. Uwzględnienie takiej nauki pomoże nam rozwiązać wiele problemów, które zrodziły się na tle interpretacji art. 38.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#MichałKrólikowski">Pragnę sprostować wypowiedź pani poseł Elżbiety Radziszewskiej. Prawo kanoniczne reguluje procedury postępowania w kościele katolickim, nic jednak nie mówi na temat ochrony życia ludzkiego. Ten problem jest poruszany najczęściej w katolickiej nauce społecznej kościoła, co wyrażane jest w innych dokumentach.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Być może użyłam złego sformułowania. Składając propozycję sporządzenia ekspertyzy, miałam na myśli porównanie prawnych aspektów zawartych w powszechnie stosowanym prawie w tym zakresie i propozycji prawnych formułowanych przez katolicką naukę Kościoła.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#AndrzejMańka">Poseł Antoni Kłeczek powiedział, że fakty na temat życia poczętego są powszechnie znane. Uważam, że powszechnie znane jest także stanowisko Kościoła na ten temat. Nie traćmy niepotrzebnie czasu, nie pozostawiajmy jakichkolwiek niedomówień i wystąpmy od razu do episkopatu o zajęcie oficjalnego stanowiska. Niewątpliwie ten głos dla wielu ludzi w naszym kraju jest bardzo ważny.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#JoannaSenyszyn">Na początku wyrażę opinię ogólną. Nie wiem, czy jest celowe zamawianie ekspertyz, których treści znamy jeszcze przed ich zamówieniem. Przypominam, że za każdą z takich ekspertyz płacimy z publicznych pieniędzy. Czy takie wydatki są potrzebne? Stanowisko episkopatu jest powszechnie znane. Wszyscy mieli przyjemność zapoznać się z listem przewodniczącego Konferencji Episkopatu do marszałka Sejmu Marka Jurka. Tym samym, występowanie po raz kolejny o ekspertyzę, jaką już dysponujemy, jedynie da kolejny argument tym, którzy twierdzą, że Polska jest państwem wyznaniowym. Mnie osobiście taka inicjatywa Komisji nie przeszkadza.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#JadwigaWiśniewska">Dziękuję. Zamykam dyskusję na temat ekspertyz. Przypominam, że każdy z posłów może wystąpić o dowolną ekspertyzę do Biura Analiz Sejmowych KS. Byłoby jednak dobrze, gdyby te ekspertyzy miały dotyczyć przedmiotu naszej pracy, aby pod uwagę były brane wszystkie sugestie zgłaszane w trakcie dzisiejszej dyskusji. Mam nadzieję, że każda nowa ekspertyza będzie wnosiła coś nowego do dalszej merytorycznej dyskusji. Przypominam także, że każda z ekspertyz powinna wskazywać na skutki zmiany, jakiej zamierzamy dokonać w konstytucji. Pamiętajmy, że skutki te znajdą odbicie nie tylko na płaszczyźnie ustawy zasadniczej, ale także w prawie karnym materialnym i procesowym, w prawie dotyczącym badań naukowych, planowania rodziny itd.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#JadwigaWiśniewska">Czy ktoś z członków Komisji ma jeszcze jakieś propozycje?</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#JoannaSenyszyn">W trakcie dzisiejszej dyskusji zgłoszona została bardzo interesująca propozycja, aby nie tylko na koszt klubów można było zamawiać ekspertyzy. O ile dobrze zrozumiałam, dopuszczalne jest, aby przedstawiciel każdego ugrupowania w Komisji mógł zamawiać ekspertyzy na koszt Kancelarii Sejmu? Czy przyjmujemy taką zasadę?</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#MichałKrólikowski">Istnieją dwie drogi postępowania. Po pierwsze, z prośbą o wykonanie ekspertyzy, ze wskazaniem konkretnego eksperta, zwraca się Komisja. Po drugie, każdy z posłów może się zwrócić do Biura Analiz Sejmowych KS o wykonanie ekspertyzy. Ze swojej strony mogę obiecać, że wszystkie takie prośby będę traktował w sposób identyczny. Dołożę wszystkich starań, aby każda z ekspertyz była wykonana jak najrzetelniej. Dodam, że z dotychczasowej praktyki wynika, że jeśli pojawiała się jakaś prośba o przygotowanie ekspertyzy, ale bez wskazania eksperta, który ma ją sporządzić, to staraliśmy się, aby opracowania na dany temat były reprezentatywne. Biuro Analiz Sejmowych jest instytucją apolityczną, nie działamy po to, aby przypodobać się jakiejś opcji politycznej.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#MichałKrólikowski">Mam nadzieję, że reprezentatywność przeprowadzanych ekspertyz można dostrzec w dotychczas dostarczonych Komisji analizach autorstwa prof. Eleonory Zielińskiej, prof. Tadeusza Smyczyńskiego oraz dr hab. Włodzimierza Wróbla. Dodam jeszcze, że ekspertyza autorstwa prof. Eleonory Zielińskiej została wykonana na zamówienie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Została ona udostępniona członkom Komisji za zgodą tego Klubu. Tym samym, jeśli będą zgłaszane ogólne prośby o wykonanie ekspertyzy bez wskazywania konkretnego autora, to zapewniam, że będą one reprezentatywne. Jeśli literatura, doktryna lub orzecznictwo na dany temat będą rozbieżne, to postaram się, aby wszystkie poglądy zostały przedstawione.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#MichałKrólikowski">Na końcu mam jeszcze informację dla członków Komisji. W trakcie realizacji jest jeszcze jedna ekspertyza, o której wcześniej nie wspominaliśmy. Ekspertyza ta wskazuje konsekwencje cywilnoprawne zmiany art. 38 konstytucji, w szczególności na problem związany z odpowiedzialnością odszkodowawczą za tzw. szkody prenatalne. Niedługo zostanie także zrealizowana ekspertyza, która będzie wyjaśniać stanowisko Trybunału Praw Człowieka w Strasbourgu w kwestii ochrony wynikającej z art. 2. Wskazana tematyka została bardzo różnie opisana w dotychczas doręczonych ekspertyzach i dlatego pozwoliłem sobie na sporządzenie opinii, która szczegółowo uwzględni ten problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#AndrzejMańka">Mam prośbę, czy członkowie Komisji mogą otrzymać dotychczasowe stanowisko Trybunału Konstytucyjnego na temat ochrony życia?</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#MichałKrólikowski">Na ten temat zostało wydanych kilka orzeczeń. Pierwsze z nich pochodzi z roku 1996. Wiele osób twierdzi, że ze względu na brak zmiany treści obecnego art. 38, stanowisko to jest aktualne. Tym samym, jeśli tak jest, to w obecnym stanie prawnym istnieje sposób interpretacji art. 38, który zawiera nie zapisane na razie słowa: „od momentu poczęcia”.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#AndrzejMańka">Czy to orzeczenie może nam zostać dostarczone?</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#MichałKrólikowski">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#JadwigaWiśniewska">Wszystkie materiały zostaną doręczone posłom do skrytek. Dzięki temu wszyscy będziemy mogli dobrze przygotować się do następnego posiedzenia. Przychylam się także do propozycji posła Damiana Raczkowskiego, aby to kluby wskazywały ekspertów i ekspertyzy, na które chcą się powoływać. Propozycje prosimy kierować do sekretariatu Komisji, który przekaże je dalej do Biura Analiz Sejmowych.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#JadwigaWiśniewska">Czy są jakieś inne propozycje?</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Jak rozumiem postanawiamy, że każdy z klubów ma prawo wystąpić o przygotowanie ekspertyzy, a propozycje mają być składane do sekretariatu Komisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#JadwigaWiśniewska">Tak. Taki model działań uporządkuje nam pracę.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#JadwigaWiśniewska">Czy są jakieś inne propozycje? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#JadwigaWiśniewska">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>