text_structure.xml
63.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JanBestry">Otwieram posiedzenie komisji. Witam wszystkich serdecznie na wspólnym posiedzeniu Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Witam pana ministra Bogusława Kowalskiego reprezentującego stronę rządową. W porządku obrad mamy tylko jeden punkt, a mianowicie pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych. Projekt ten znajduje się w druku sejmowym nr 854. Proszę przewodniczącego, pana posła Krzysztofa Tchórzewskiego o prezentację projektu w imieniu wnioskodawców.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KrzysztofTchórzewski">W roku 2003 parlament uchwalił ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych. Doświadczenia z trzech lat funkcjonowania ustawy pokazały potrzebę dokonania zmian niektórych jej przepisów oraz przedłużenie jej ważności. Zasięgnęliśmy w tej sprawie opinii samorządów terytorialnych i ich organów oraz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. W efekcie tych konsultacji przedstawiliśmy poselski projekt zmiany specustawy. Zwróciliśmy się z prośbą do pana marszałka, aby pierwsze czytanie poselskiego projektu odbyło się nie na sali plenarnej, ale na wspólnym posiedzeniu Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Kierowaliśmy się chęcią przyspieszenia decyzji, a więc uchwalenia ustawy w zmienionym kształcie.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#KrzysztofTchórzewski">W naszej gospodarce problemem stało się wykorzystanie środków unijnych, w szczególności na inwestycje infrastrukturalne, w tym inwestycje drogowe. Uchwalona trzy lata temu specustawa zdała egzamin, ale doświadczenia z jej funkcjonowania wskazują na potrzebę szybkich zmian. Chodzi o takie regulacje, które pozwoliłyby w sposób znaczący przyspieszyć realizację inwestycji drogowych, co wiąże się z wykorzystaniem w szerszym zakresie środków unijnych. Analiza przeprowadzona przez wnioskodawców pokazuje, że wdrożenie regulacji proponowanych w projekcie poselskim pozwoli skrócić o 30% procedurę przygotowania inwestycji drogowych.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#KrzysztofTchórzewski">Przejdę do przedstawienia w skrócie proponowanych zmian. Zmiana nr 1 w art. 1 wychodzi naprzeciw postulatom samorządów i rozszerza zakres zastosowania przepisów spec-ustawy także na drogi krajowe w miastach na prawach powiatu finansowanych z budżetów tych miast oraz na drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Po analizie uznaliśmy, że to rozszerzenie powinno objąć inwestycje drogowe realizowane przy udziale środków unijnych. Jest to ze strony wnioskodawców pewnego rodzaju ostrożność. Jeżeli nie będzie z tego tytułu problemów i protestów wynikających ze zbyt szybkiego podejmowania decyzji, wtedy być może zastanowimy się nad rozszerzeniem przepisów specustawy na wszystkie inwestycje drogowe. Sądzę, że przyjęcie tej regulacji ułatwi samorządom terytorialnym konsumpcję środków unijnych.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#KrzysztofTchórzewski">Pozostałe zmiany stanowią konsekwencję wyciągnięcia wniosków z dotychczasowego funkcjonowania specustawy. Nowa regulacja porządkuje np. sposób przejmowania i administrowania terenami wywłaszczonymi przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Do tej pory przejmowanie to następowało stopniowo. Najpierw grunty wykupywał Skarb Państwa, potem następowało przeniesienie własności na Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Procedura wynikająca z przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami jest dość skomplikowana i próbujemy ją uprościć.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#KrzysztofTchórzewski">Największą i najbardziej zasadniczą zmianą, jaką proponujemy w poselskim projekcie, jest zmiana niektórych przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Podstawą tej zmiany jest podział decyzji wywłaszczeniowej na dwie części, a następnie rozszerzenie zakresu stosowania tych dwóch części. Pierwsza część dotyczy faktycznego wywłaszczenia i przyspieszenia momentu oddania gruntów w dyspozycję Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad bądź to w dyspozycję zarządów dróg podległych samorządom terytorialnym. Druga część decyzji dotyczy natomiast słusznego odszkodowania za wywłaszczone grunty. Procedury postępowania w tych kwestiach pozostają bez zmian, to znaczy jakie obowiązywały dotychczas, zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. Dopóki strona jest niezadowolona, może dochodzić praw do słusznego odszkodowania na drodze sądowej.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#KrzysztofTchórzewski">Proponowane zmiany powinny ułatwić proces przygotowania inwestycji i przyspieszyć procedury administracyjne. Powinny także doprowadzić do takiej sytuacji, aby osoby, których grunty są wywłaszczane pod inwestycje drogowe, nie czuły się pokrzywdzone. Uzyskane odszkodowanie powinno być słuszne, a wszelkie wątpliwe sprawy rozpatrzone do końca.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#KrzysztofTchórzewski">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na jeden z zasadniczych punktów projektowanej ustawy. Chodzi o przedłużenie działania przepisów specustawy. Ustawa miała obowiązywać do końca roku 2007, wnioskodawcy tymczasem proponują przedłużenie tego okresu do końca roku 2015. Termin ten wynika z chęci pełnego wykorzystania środków z programu operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”, który będzie obowiązywał do końca roku 2013. Zgodnie z przepisami unijnymi, dodajemy do tego dwa lata na pełne wykorzystanie funduszy unijnych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#KrzysztofTchórzewski">W imieniu wnioskodawców zwracam się do obydwu komisji o poparcie poselskiego projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JanBestry">O przedstawienie stanowiska rządu do poselskiego projektu ustawy poproszę pana ministra Bogusława Kowalskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#BogusławKowalski">Mam zaszczyt w imieniu Ministra Transportu przedstawić stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, zawartego w druku sejmowym nr 854. Na wstępie pragnę zastrzec, że to stanowisko nie jest jeszcze oficjalnym stanowiskiem całego rządu, gdyż oczekuje na przyjęcie przez Radę Ministrów.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#BogusławKowalski">Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych ma na celu przedłużenie mocy obowiązującej ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku do końca roku 2013 oraz doprecyzowanie jej przepisów. Projekt zawiera także inne zmiany zmierzające do dodatkowych uproszczeń procesów inwestycyjnych w zakresie innych dróg publicznych.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#BogusławKowalski">Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych stanowi regulację specjalną, stąd jej nazwa specustawy. Miała służyć przede wszystkim realizacji jednego z najważniejszych dla gospodarki celów, jakim jest wybudowanie w Polsce sieci autostrad i dróg ekspresowych oraz pozostałych dróg krajowych. Dotychczasowe doświadczenia w stosowaniu specustawy pokazują, że ustawa spełnia intencje ustawodawcy, to jest ułatwia i przyspiesza proces przygotowania i realizacji budowy dróg krajowych w Polsce.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#BogusławKowalski">Mając na uwadze skuteczność obowiązujących uregulowań prawnych, za celową i bardzo wskazaną uznać należy propozycję przedłużenia mocy obowiązującej specustawy do końca 2015 roku.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#BogusławKowalski">Pewne obawy budzą jedynie propozycje zawarte w projekcie poselskim dotyczące nowych zasad nabywania nieruchomości, jak też rozszerzenie specustawy na drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne finansowane przy udziale środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Pierwsza kwestia dotycząca nieruchomości, budzi wątpliwości co do zgodności projektowanych zapisów z Konstytucją RP. Natomiast proponowane rozszerzenie zakresu przedmiotowego specustawy jest określone dość nieostro. Obejmowanie wszystkich dróg publicznych regulacjami ustawy nie wydaje się zasadne z uwagi na szczególny i wyjątkowy charakter regulacji specustawy, który powinien być zachowany.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#BogusławKowalski">Muszę w tym miejscu przywołać pewne obawy ze strony Ministerstwa Finansów co do wpływu rozwiązań proponowanych w poselskim projekcie na obowiązujący system finansowania dróg publicznych, a także brak w uzasadnieniu do projektu oceny skutków finansowych dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Niewątpliwie powyższe niejasności czy obawy powinny zostać szczegółowo przeanalizowane podczas dalszych prac komisji nad tym projektem.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#BogusławKowalski">Natomiast za w pełni uzasadniony uznajemy postulat objęcia zakresem przedmiotowym specustawy wszystkich dróg wojewódzkich, co powinno spowodować przyspieszenie realizacji planów budowy tych dróg. Dodatkowo objęcie przepisami specustawy również inwestycji w zakresie dróg wojewódzkich jest zasadne także ze względu na znaczącą rolę dróg wojewódzkich. Przypomnę, że drogi wojewódzkie mają charakter regionalny, w systemie dróg publicznych w Polsce.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#BogusławKowalski">Jednocześnie w ramach niniejszej nowelizacji proponujemy rozważenie uchylenia art. 24 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej, czyli w tak zwanej ustawie kompetencyjnej, wprowadzające zmiany do specustawy. Zmiany te są w naszej ocenie konieczne, gdyż obecne przepisy przewidują przekazanie z dniem 1 stycznia 2007 roku wszystkich dotychczasowych uprawnień wojewody, o których mowa w specustawie, do kompetencji marszałka województwa. Chodzi między innymi o uprawnienia dotyczące lokalizacji drogi krajowej, nabywania nieruchomości oraz wydawania pozwoleń na budowę i użytkowanie drogi krajowej.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#BogusławKowalski">Istnieje obawa, oparta o dotychczasowe doświadczenia, iż przeniesienie kompetencji wojewodów do marszałków województw może spowodować znaczne wydłużenie, nawet o kilkanaście miesięcy, postępowań administracyjnych. Tym samym wydłuża się procesy inwestycyjne, w tym także prowadzone w związku z projektami, w których przewiduje się współfinansowanie ze środków unijnych.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#BogusławKowalski">Dodatkowo proponujemy zmiany w ustawie kompetencyjnej polegające na zachowaniu dotychczasowej organizacji Inspekcji Transportu Drogowego. Ustawa kompetencyjna przewiduje w art. 22 przekazanie nadzoru nad Wojewódzkimi Inspektoratami Transportu Drogowego w ręce wojewodów, wyłączając ich z bezpośredniego nadzoru Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Dotychczasowa organizacja pracy Inspekcji Transportu Drogowego w ramach administracji niezespolonej nie budziła zastrzeżeń i była dobrze oceniana. Nie ma więc potrzeby dokonywania zmian.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#BogusławKowalski">Reasumując, przedłożony projekt poselski ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych opiniujemy pozytywnie, z zastrzeżeniem uwag wcześniej państwu zasygnalizowanych. Wyrażam przekonanie, że w toku prac parlamentarnych wszystkie wątpliwości zostaną wyjaśnione i usunięte, a sama specustawa będzie mogła jeszcze bardziej wspomóc działalność inwestycyjną w drogownictwie.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#BogusławKowalski">Na koniec chciałbym jeszcze raz podkreślić, że inicjatywa poselska wychodzi naprzeciw polityce rządu zmierzającej do przyspieszenia procesów inwestycyjnych w drogownictwie, zarówno na drogach krajowych, jak i samorządowych. Z tego powodu z wielką przychylnością patrzymy na jej urzeczywistnienie. W imieniu resortu transportu mogę powiedzieć, że jesteśmy zainteresowani szybkim przyjęciem znowelizowanej specustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JanBestry">Otwieram dyskusję. Jako pierwszy zgłosił się do niej pan poseł Wiesław Szczepański.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WiesławSzczepański">Uważam, że przyjęcie znowelizowanej specustawy jest bardzo ważne, jednak w świetle wypowiedzi pana ministra nie wiem, czy nie należałoby jeszcze popracować nad projektem. Pan minister zapowiedział bowiem zgłoszenie pewnych propozycji do projektowanej nowelizacji.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#WiesławSzczepański">W tej sytuacji stawiam formalny wniosek o powołanie podkomisji nadzwyczajnej do dalszych prac nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych. Może to być podkomisja niewielka, na przykład dziewięcio– lub jedenastoosobowa. Podkomisja przygotowałaby sprawozdanie i przedłożyła je do 6 września komisji. Moglibyśmy wówczas przejść do drugiego czytania projektu poselskiego specustawy.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#WiesławSzczepański">Pan minister, o ile go dobrze zrozumiałem, przewiduje zgłoszenie jeszcze poprawek. Trudno byłoby dzisiaj nad nimi obradować w tak licznym gronie członków Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Infrastruktury.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#WiesławSzczepański">Proszę pana przewodniczącego o przyjęcie wniosku o powołanie podkomisji, która by do 6 września przedstawiła obu komisjom sprawozdanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JanBestry">Mamy więc konkretny wniosek pana posła Wiesława Szczepańskiego o powołanie podkomisji nadzwyczajnej. Natomiast prezydia komisji proponują, aby debatować dalej i nie powoływać podkomisji. Ustawa jest krótka i nie budząca na ogół zastrzeżeń. Ponadto poprawki można ewentualnie wnieść jeszcze w trakcie drugiego czytania.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JanBestry">Ustawa jest pilnie potrzebna po to, by przyspieszyć prace przy budowie dróg i autostrad, a także innych dróg publicznych. Czy pan poseł Wiesław Szczepański chciałby coś dodać do poprzedniej wypowiedzi?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WiesławSzczepański">Zgłosiłem wniosek formalny i proszę o jego przegłosowanie. Chciałem zauważyć, że specustawa w dotychczasowym kształcie będzie obowiązywała jeszcze do końca roku. Mamy zatem jeszcze czas, aby ją ewentualnie zmodyfikować i przedłużyć jej funkcjonowanie. Trudno, aby przepisy tej ustawy miały również zastosowanie do dróg powiatowych i gminnych, jako że jej wejście w życie nie mogłoby nastąpić wcześniej, niż pod koniec października tego roku. Na ogół realizacja inwestycji drogowych kończy się w tym okresie. Znowelizowana ustawa mogłaby zacząć działać od nowego roku.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#WiesławSzczepański">Dlatego proponuję powołanie podkomisji, abyśmy spokojnie przygotowali projekt tej ważnej ustawy, a nie robili tego dzisiaj w pośpiechu, aby potem wprowadzać poprawki w Sejmie czy w Senacie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JanBestry">Czy są inne opinie w tej kwestii?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#AntoniMężydło">Apelowałbym jednak do pana posła, aby wycofał wniosek. Jeśli pan poseł tego nie zrobi, zgłoszę wniosek przeciwny. Już od samego początku funkcjonowania nowego rządu, pan minister Jerzy Polaczek, jeszcze jako minister infrastruktury, obiecał przedłużenie terminu, do którego ma obowiązywać specustawa. Czyni to obecnie projekt poselski. Natomiast poprawki, które zasygnalizował pan minister Bogusław Kowalski, mają ten ciężar gatunkowy, że mogą być zgłoszone w drugim czytaniu. Z wypowiedzi pana ministra zrozumiałem, że chodzi jedynie o jedną poprawkę rządu dotyczącą zmian w tak zwanej ustawie kompetencyjnej. Chodzi o powrót do poprzedniego zapisu art. 22, aby od 1 stycznia 2007 roku kompetencje wojewodów w zakresie ustalenia lokalizacji dróg krajowych, ich uzyskiwania oraz nabywania nieruchomości, nie przeszły do marszałków województw. I to jest ta jedna jedyna poprawka.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#AntoniMężydło">Inne uwagi czy obawy pana ministra dotyczyły propozycji poselskiej, aby działanie przepisów znowelizowanej specustawy rozszerzyć także na drogi gminne i powiatowe. Pan minister wyraził jednocześnie całkowitą zgodę na objęcie specustawą dróg wojewódzkich, co postulują wnioskodawcy projektu poselskiego. Chodzi zatem o naprawdę niewielkie zmiany w treści ustawy, możliwe do rozstrzygnięcia w drugim czytaniu. Ustawa ma charakter trochę epizodyczny, jest poza tym krótka. Najważniejsze, że stwarza ogromne możliwości przyspieszenia tempa realizacji inwestycji drogowych i wykorzystania na ten cel środków unijnych. Dlatego uważam, że nie powinniśmy przedłużać pracy nad nią. Stąd moja prośba do pana posła Wiesława Szczepańskiego o wycofanie wniosku o powołanie podkomisji nadzwyczajnej. Jeśli pan poseł tego nie zrobi, zgłaszam wniosek przeciwny.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanBestry">Wszystkie wnioski formalne będziemy rozstrzygać w głosowaniu po zakończeniu pierwszego czytania, kiedy przejdziemy do procedowania projektu poselskiego. Chwilowo trwa dalsza dyskusja ogólna w ramach pierwszego czytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#StanisławŻmijan">Podzielam zdanie, że jest to regulacja bardzo ważna i potrzebna. Zanim jednak rozstrzygniemy o tym, czy powoływać podkomisję nadzwyczajną, czy też jeszcze dzisiaj zakończyć pierwsze czytanie i przystąpić do procedowania projektu poselskiego, warto zwrócić uwagę na dwie kwestie. Nowelizacja jest ważna przede wszystkim dla samorządów, bowiem stwarza możliwość rozszerzenia ustawy na drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#StanisławŻmijan">Wracam do wypowiedzi pana ministra, który zasygnalizował dwie sprawy, dla których przedyskutowania może warto byłoby jednak powołać podkomisję nadzwyczajną. Nie musiałoby to wcale przedłużyć procesu legislacyjnego. Podkomisja musiałaby bardzo szybko zabrać się do pracy i przygotować sprawozdanie już na następne posiedzenie obu komisji, które mogłoby się odbyć za dwa tygodnie.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#StanisławŻmijan">Wydaje się, że należałoby uzyskać dwie ekspertyzy prawne dotyczące istotnych kwestii. Pierwsza dotyczyłaby zgodności projektowanych zapisów ustawy odnoszących się do zasad nabywania nieruchomości z Konstytucją RP. Chodzi o przejęcie w zarząd z mocy prawa przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, gruntów pod inwestycje. Druga ekspertyza powinna odpowiedzieć na pytanie, czy w świetle obowiązujących przepisów możliwe jest rozszerzenie znowelizowanej specustawy także na drogi samorządowe.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#StanisławŻmijan">Przypominam, że wielokrotnie z trybuny sejmowej mówiłem o takiej potrzebie, głównie ze względu na konieczność przyspieszenia absorpcji środków unijnych na infrastrukturę, a w szczególności na inwestycje liniowe.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#StanisławŻmijan">Proszę zauważyć jakie mechanizmy funkcjonują przy przygotowaniu inwestycji liniowych przez samorządy. Przygotowanie dokumentacji technicznej i pozyskanie gruntów pod budowę i uzyskanie pozwolenia na budowę, prowadzone jest zwykle ze znacznym wyprzedzeniem. Samorządy składają wnioski o dofinansowanie ich projektów z różnych programów unijnych. Często się zdarza, że nie wszystkie samorządy uzyskują te środki, zresztą z różnych powodów. Stąd pytanie, co się wydarzy, jakie uprawnienia będą mieli właściciele gruntów, którzy się dowiedzą, że ich prawa własności zostały ograniczone w oparciu o znowelizowaną specustawę, a cała inwestycja zrealizowana ze środków budżetowych? Czy tym właścicielom nie będzie przysługiwało prawo regresu? Nie jestem prawnikiem, dlatego być może stawiam problem w sposób niezupełnie poprawny.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#StanisławŻmijan">Wiadomo jednak, że jeśli się wywłaszcza grunty na cel publiczny i nie wykorzysta środków budżetowych przeznaczonych na ten cel, zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami grunty te muszą wrócić do pierwotnego właściciela lub trzeba mu wypłacić odszkodowanie. Jeśli to jest możliwe, chciałbym otrzymać odpowiedź na moje pytania i wątpliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JanBestry">Do głosu zapisał się pan poseł Zbigniew Chmielowiec.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#ZbigniewChmielowiec">Wycofuję swój głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JanBestry">W takim razie proszę o wypowiedź następnego posła, który zgłosił się do głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#DariuszLipiński">Mam dwa krótkie pytania. Pierwsze jest raczej natury redakcyjnej. Ponieważ przepisy znowelizowanej ustawy mają się odnosić nie tylko do dróg krajowych, ale również do dróg samorządowych wojewódzkich, powiatowych i gminnych, czy nie należałoby dokonać zmiany samego jej tytułu? Rozumiem, że obecnie w tytule mowa jest o zmianie ustawy obecnie obowiązującej, która ogranicza działania tylko do dróg krajowych. Natomiast po przyjęciu poselskiego projektu, nowa ustawa będzie już dotyczyła także dróg samorządowych. To jest uwaga redakcyjna.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#DariuszLipiński">Ważniejsza jest uwaga czy raczej pytanie dotyczące treści art. 1 w brzmieniu proponowanym przez wnioskodawców. W dotychczasowej ustawie w art. 1 znajduje się również ust. 3 wprowadzony przez tak zwaną ustawę kompetencyjną, który jeszcze nie wszedł w życie. Ma to nastąpić od 1 stycznia 2007 roku. Przepis ten brzmi: „Zadania marszałka województwa, o których mowa w ustawie, są zadaniami z zakresu administracji rządowej”.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#DariuszLipiński">Przepis ten w ogóle nie znalazł się już w tekście projektu poselskiego. Czy to oznacza, że przepis ten ma wypaść z ustawy, czy raczej wynika to ze zmiany kolejności ustępów. Z tekstu wynikałoby raczej, że ten przepis ma zniknąć. Jeśli intencją wnioskodawców jest wykreślenie tego przepisu, to jakie będą tego konsekwencje? Skoro wykreślimy z ustawy stwierdzenie, że „Zadania marszałka województwa, o których mowa w ustawie, są zadaniami z zakresu administracji rządowej”, rodzi to bardzo poważne konsekwencje dla marszałków województw, również konsekwencje finansowe.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#DariuszLipiński">Cała ta sprawa wydaje mi się bardzo ważna i z tego względu chciałbym poprzeć wniosek zgłoszony przez pana posła Wiesława Szczepańskiego o powołanie podkomisji nadzwyczajnej. Być może należałoby jej od razu wyznaczyć niezbyt odległy termin zakończenia prac i przedłożenia sprawozdania. Ta druga sprawa, o której powiedziałem, powinna zostać jednoznacznie wyjaśniona.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AnnaPaluch">Mam kilka wątpliwości, którymi chciałam się z państwem podzielić. Są one podobnej natury, jakie miał jeden z przedmówców. Chodzi mi o treść art. 1 ust. 2 projektu poselskiego ustawy. Na podstawie jakiego dokumentu nastąpi wybór trybu postępowania? Jeżeli drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne finansowane przy udziale środków unijnych, miałyby być objęte działaniem ustawy, to w jakim trybie miałoby to nastąpić? Jak to sobie wyobrażają wnioskodawcy? Chodzi o wybór konkretnego postępowania administracyjnego związanego z wywłaszczeniem, wydaniem pozwolenia na budowę. Tego rodzaju postępowanie rodzi zawsze prawa i obowiązki obywateli, a podejmowane decyzje administracyjne mogą być zaskarżone. Jeśli jakaś droga ma być finansowana przy udziale funduszy europejskich, to na podstawie jakich dokumentów nastąpi wybór trybu postępowania? Nie mam jasności, czy będą wydane jeszcze rozporządzenia lub inne akty wykonawcze. Jeśli się bowiem okaże, że projekt nie będzie jednak realizowany, to właściciel gruntu będzie mógł zaskarżyć tryb postępowania.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#AnnaPaluch">Mam jeszcze drugą wątpliwość. Z mocy przepisów ustawy grunty wywłaszczone w trybie przewidzianym ustawą stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Nastąpi to w momencie uprawomocnienia się decyzji, o której mowa w ustawie. Ale potem grunty te nie staną się własnością samorządu województwa, powiatu czy gminy. Tymczasem, aby uzyskać pozwolenie na budowę, wnioskodawca musi być właścicielem całego terenu, który ma być objęty decyzją o pozwoleniu na budowę. Z ustawy nie bardzo wynika, jak Skarb Państwa będzie samorządom przekazywał te grunty.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#AdamPuza">Moi przedmówcy zgłosili uwagi i podzielili się wątpliwościami, które ja również miałem. Dlatego miałbym propozycję, aby teraz wypowiedzieli się legislatorzy. Chodzi o zgodność przepisów proponowanych w ustawie z konstytucją. Mam na myśli prawa obywateli, których grunty będą podlegały wywłaszczeniu na cele związane z budową dróg. I to, jak sądzę, jest sprawa kluczowa wymagająca pełnego wyjaśnienia. Wyjaśnienia, a właściwie odpowiedzi, wymaga również pytanie, czy chcemy, aby przepisy ustawy tak głęboko dotykały samorządów gminnych i powiatowych. Jeśli taka jest intencja wnioskodawców, to przepisy ustawy wymagają większej szczegółowości. Chodzi o dość podstawową kwestię, czy wywłaszczone grunty pod drogi z mocy prawa stają się własnością Skarbu Państwa, czy stają się własnością samorządów. W tym drugim wypadku będzie to zupełnie inna konstrukcja prawna. Czy taka zmiana nie powodowałaby naruszenia czy kolizji z przepisami ustawy o szczególnym traktowaniu dróg krajowych?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#WiesławSzczepański">Podtrzymuję swój wniosek o powołanie podkomisji nadzwyczajnej. Nie mogę się zgodzić z tym, co powiedział pan poseł Antoni Mężydło, szkoda tylko, że już jest nieobecny. Gdyby chodziło jedynie o zmianę terminu obowiązywania przepisów specustawy, nie byłoby problemu z jej szybkim uchwaleniem. Ale wnioskodawcy wprowadzają dość istotne, nowe regulacje obejmujące działaniem ustawy samorządy terytorialne. Poza tym w art. 2 dokonujemy istotnych zmian w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Chociażby z tego powodu należałoby zmienić tytuł ustawy dodając wyrazy „oraz o zmianie innych ustaw”.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#WiesławSzczepański">Pan minister Bogusław Kowalski w imieniu resortu proponuje ponadto dokonanie jeszcze zmian w tak zwanej ustawie kompetencyjnej. Krótko mówiąc – zmian jest znacznie więcej i to dużego kalibru. Dlatego podtrzymuję wniosek o powołanie podkomisji nadzwyczajnej, dając jej jednocześnie krótki termin przedstawienia sprawozdania. Na forum podkomisji można by spokojnie wyjaśnić wszystkie wątpliwości, które znalazły wyraz w wypowiedziach parlamentarzystów.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JanBestry">Nie zapomniałem o pana wniosku, panie pośle, ale jak powiedziałem na początku posiedzenia, wszystkie wnioski formalne przegłosujemy po zakończeniu procedury pierwszego czytania. Czy ktoś z pań lub panów posłów chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#MichałWojtkiewicz">Mam uwagi do art. 1 ust. 2. Czy nie można by zrezygnować z ostatniego członu zdania, tj. wyrazów „finansowanych przy udziale środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej”? Pozbylibyśmy się w ten sposób problemu. Mam też pytanie wnioskodawców dotyczące zmiany nr 3. Chodzi o wprowadzony do art. 12 nowy ust. 4, a konkretnie o wyrazy „stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa”. Chyba powinno być „własnością zarządcy dróg”. Byłoby jasne, że właścicielami stają się z mocy prawa gmina, powiat czy województwo. Uważam obydwie zmiany za sensowne.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#MichałWojtkiewicz">Za właściwe uważam rozszerzenie przepisów specustawy na samorządy terytorialne. Te zmiany powinny być przeprowadzone szybko.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#AndrzejAdamczyk">Dotychczasowy przebieg dyskusji pokazuje, że pracując w normalnym trybie, jesteśmy w stanie uzupełnić przepisy projektu ustawy przedstawionej przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Kwestie podnoszone w dyskusji mogą być opiniowane w normalnym trybie przez ekspertów. Dlatego podobnie jak pan poseł Antoni Mężydło, proszę pana posła Wiesława Szczepańskiego o wycofanie wniosku o powołanie podkomisji nadzwyczajnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JanBestry">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę. Pan minister Bogusław Kowalski chciałby się odnieść do zgłoszonych uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#BogusławKowalski">Szczególnej refleksji wymaga kwestia sposobu rozszerzenia przepisów specustawy na drogi samorządowe. Można by przyjąć taki tryb pracy nad projektem, aby doprecyzować przepis art. 1 ust. 2 i wyjaśnić, co oznaczają słowa „finansowanych przy udziale środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej”. Wypowiedź pani poseł Anny Paluch dotykała istoty sprawy. Można by także wyeliminować ten zapis z ust. 2 i rozważyć ograniczenie zastosowania ustawy jedynie do dróg wojewódzkich, co proponowałem w swoim pierwszym wystąpieniu. Możliwości są dwie, a z całą pewnością przepis ust. 2 w art. 1 wymaga doprecyzowania.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#BogusławKowalski">Drugi wątek zasugerowałem w formie uwag, czy propozycji do ustawy kompetencyjnej. Propozycje te mogą być rozpoznane w innym trybie, wcale nie muszą być przedmiotem poprawek i dyskusji w ramach dokonywanej nowelizacji specustawy. Nie chciałbym, aby moje uwagi były przyczyną ograniczeń trybu postępowania przy procedowaniu ustawy przez obydwie komisje. Byłoby dobrze, aby nasze sugestie zostały uwzględnione w pracy nad poselskim projektem ustawy, ale gdyby to miało zahamować zasadnicze prace nad nowelizacją, to mogą być wykorzystane w innym trybie.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JanBestry">Oddam głos przedstawicielowi wnioskodawców, którym – przypomnę – jest pan poseł Krzysztof Tchórzewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#WiesławSzczepański">Biuro Legislacyjne chciało się jeszcze wypowiedzieć.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#JanBestry">Na tym etapie pierwszego czytania Biuro Legislacyjne nie ma głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#WiesławSzczepański">W takim razie zgłaszam wniosek o oddanie głosu przedstawicielom Biura Legislacyjnego przed wypowiedzią przedstawiciela wnioskodawców.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#JanBestry">W pierwszym czytaniu Biuro Legislacyjne nie ma prawa głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#WiesławSzczepański">Proszę o uwzględnienie mojego wniosku o oddanie głosu przedstawicielowi Biura Legislacyjnego, które ma uwagi do projektu poselskiego. Dopiero potem powinien się wypowiedzieć przedstawiciel wnioskodawców.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#JanBestry">Biuro Legislacyjne będzie mogło przekazać nam bez większego problemu swoje uwagi za kilka minut. Naprawdę nie widzę powodu, by postępować inaczej. Trzymajmy się procedury ustalonej w regulaminie. Nadal trwa debata ogólna w ramach pierwszego czytania. Głos ma pan poseł Krzysztof Tchórzewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#KrzysztofTchórzewski">W dyskusji pewne uwagi się powtarzały, spróbuję się do nich odnieść. Najważniejsze dotyczyły rozszerzenia zastosowania znowelizowanej specustawy na samorządy. Kwestia ta, przypomnę, także budziła podobne kontrowersje w roku 2003, kiedy powstawała specustawa. Kontrowersje te dotyczą, powiedzmy to sobie wyraźnie, interpretacji konstytucji i są dzisiaj takie same, jak trzy lata temu.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#KrzysztofTchórzewski">Stoimy przed wyborem. Albo chcemy w zasadniczy sposób usprawnić wykorzystanie środków unijnych na drogi, dając taką możliwość również samorządom, albo będziemy dalej się zastanawiali, jakie stanowisko zajmie w tej kwestii Trybunał Konstytucyjny. Przejrzałem wszystkie opinie na ten temat i żadna w sposób jednoznaczny nie mówi o niekonstytucyjności takiej regulacji. Wszystko zależy od interpretacji.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#KrzysztofTchórzewski">Jedno nie ulega wątpliwości; istnieje pilna potrzeba rozszerzenia działania ustawy na samorządy terytorialne. Jestem zwolennikiem tej regulacji. Jeśli znajdą się jej przeciwnicy i będą chcieli o nią walczyć, to wiadomo, jak można będzie odebrać to narzędzie samorządom. Jestem za rozszerzeniem działania specustawy, ponieważ mamy dzisiaj do czynienia z niezwykle długimi procedurami przygotowania inwestycji drogowych do realizacji.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#KrzysztofTchórzewski">Czy zmiana ustawy jest potrzebna już dzisiaj? Oczywiście. Trwają już przygotowania do rozpoczęcia realizacji inwestycji drogowych w roku przyszłym i byłoby ze wszech miar wskazane, aby samorządy mogły już teraz skorzystać z nowego narzędzia. Czy potrzebne są w tej ustawie super zapisy i czy trzeba w niej doprecyzować wszystkie kwestie związane z realizacją inwestycji? Odpowiadając na takie pytanie należy sięgnąć do ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przewiduje ona możliwość zmian i określa w jakim zakresie. Dotyczy to także kwestii finansowania inwestycji. Czy na daną inwestycję są zagwarantowane środki unijne, wynika już z samego projektu.</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#KrzysztofTchórzewski">Proces wykupu gruntów pod inwestycje drogowe nie odbywa się automatycznie, decyzje wydaje starosta. Ust. 5 art. 129 obecnie obowiązującej ustawy o gospodarce nieruchomościami mówi „Starosta, wykonujący zadania z administracji rządowej wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu w przypadkach, o których mowa w art. 28, 106, 124 i 126”. Inaczej mówiąc, w naszej ustawie bez zmian zachowujemy ust. 1 w art. 3. Nadajemy jedynie nowe brzmienie ust. 5. W pkt 3 ust. 5 stwierdzamy, że „Starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu: 3) gdy nastąpiło pozbawienie praw do nieruchomości bez ustalenia odszkodowania, a obowiązujące przepisy przewidują jego ustalenie”.</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#KrzysztofTchórzewski">Tak więc ustawa o gospodarce nieruchomościami już przewidziała różne możliwości wydania przez starostę odrębnej decyzji o odszkodowaniu. Z tego przepisu starostowie dotychczas korzystali raczej niechętnie. W proponowanej nowelizacji rozszerzamy ten przepis. Do tej pory starosta sam decydował o odszkodowaniu, natomiast w naszej ustawie znajduje się obligacja do rozpatrzenia wniosku pod kątem zgodności z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. W pkt 2 ust. 5 dodajemy wyrazy „na wniosek podmiotu realizującego cel publiczny”. Tym celem publicznym jest nic innego, jak budowa drogi. W pkt 3 tego samego ustępu zapisujemy to, co znajdowało się do tej pory w art. 129 ustawy o gospodarce nieruchomościami.</u>
<u xml:id="u-32.6" who="#KrzysztofTchórzewski">W nowelizowanej ustawie poważnie modyfikujemy ten artykuł, ale nie wprowadzamy zasady, że nie ma odstępstwa od trybu wydawania przez starostów decyzji o odszkodowaniu. Do tej kwestii odnosiły się już dwie ustawy: o gospodarce nieruchomościami z roku 1997 oraz o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, czyli specustawa uchwalona w roku 2003. Mówię o tym do tych państwa, którzy nie spojrzeli do ustawy o gospodarce nieruchomościami, w której cały rozdział 5 poświęcony jest odszkodowaniom za wywłaszczanie nieruchomości.</u>
<u xml:id="u-32.7" who="#KrzysztofTchórzewski">Do art. 129 tej ustawy dopisujemy jedynie pkt 2 mówiący, że „starosta wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu na wniosek podmiotu realizującego cel publiczny”. Wynika z niego jednoznacznie, że decyzja pozostaje w ręku starosty. Rozpatrując wniosek o odszkodowanie, starosta bierze pod uwagę, czy nastąpiły przesłanki wynikające z innych przepisów ustawy.</u>
<u xml:id="u-32.8" who="#KrzysztofTchórzewski">Pracując nad projektem poselskim wyszliśmy z założenia, że nie ma potrzeby dalszego doprecyzowania przepisów dotyczących odszkodowań. Nadmiar szczegółowych przepisów w już istniejących ustawach sprawia, że nawet ludzie z branży inwestycyjno-budowlanej nie mogą się zorientować w gąszczu przepisów. Podobne zresztą kłopoty mają nawet prawnicy. Znam prawników, którzy nie są w stanie wyjaśnić zawiłości proceduralnych bez sięgnięcia do aktów prawnych. Takie dzisiaj mamy prawo. Nie możemy w nieskończoność go rozbudowywać.</u>
<u xml:id="u-32.9" who="#KrzysztofTchórzewski">Tyle moich wyjaśnień na temat naruszenia prawa własności i trybu postępowania wywłaszczeniowego. Tryb ten został już wcześniej określony w ustawie o gospodarce nieruchomościami i go pozostawiamy w nowelizowanej specustawie. Niczego nie zmieniamy w tym trybie postępowania wywłaszczeniowego, a jedynie dodajemy dodatkowy przepis dający możliwość podejmowania decyzji przez starostę także na wniosek podmiotu realizującego cel publiczny.</u>
<u xml:id="u-32.10" who="#KrzysztofTchórzewski">Jakieś uwagi miał do projektu poseł Dariusz Lipiński, ale nie zdążyłem ich zanotować. Proszę o powtórzenie uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#DariuszLipiński">Chodziło mi o tytuł ustawy; chyba wymaga zmiany.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#KrzysztofTchórzewski">To jest już legislacyjna zmiana. Tytuł ustawy można zmienić dopasowując go do przyjętych regulacji, których jednak jeszcze nie znamy.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#DariuszLipiński">Chodziło mi także o ust. 3 w art. 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Tego ustępu nie ma w obowiązującym tekście ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#DariuszLipiński">W ustawie w art. 1 znajduje się ust. 3, z tym że wchodzi w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2007 roku. Pytałem w związku z tym, czy ten przepis zniknie ewentualnie w znowelizowanej ustawie i jakie będą konsekwencje braku tego przepisu. Czy zadania marszałka województwa przestaną być zadaniami z zakresu administracji rządowej i staną się zadaniami własnymi wojewody? Jakie będą ewentualne konsekwencje takiej zmiany?</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Nie było intencją wnioskodawców, aby nie uwzględnić w znowelizowanej ustawie przepisu art. 1 ust. 3, który ma dopiero wejść w życie od początku przyszłego roku. Przepis ten dzisiaj jeszcze nie obowiązuje, ale będzie obowiązywał od 1 stycznia 2007 roku i tego nie chcemy zmienić. W poselskim projekcie odnosimy się tylko do obowiązującego obecnie tekstu specustawy.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#KrzysztofTchórzewski">Tu dochodzimy do poprawki proponowanej lub sugerowanej przez pana ministra Bogusława Kowalskiego. Jest ona zgodna z propozycją pana posła, który może ją wnieść w drugim czytaniu. Co do tego jest nasza zgoda.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#DariuszLipiński">Dziękuję panu posłowi za wyjaśnienie. Powtórzę tylko moją uwagę, że znana jest treść ust. 3 art. 1, bowiem znajduje się on w ustawie z 10 kwietnia 2003 roku, ale przepis jeszcze nie obowiązuje. Wejdzie w życie dopiero od 1 stycznia przyszłego roku. Czy tak, panie przewodniczący? Pytam się o to dlatego, że wcześniej pan przewodniczący powiedział, że tego przepisu nie ma.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Jest, choć jeszcze nie obowiązuje i nie jest likwidowany w znowelizowanej specustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#WiesławSzczepański">Z ubolewaniem stwierdzam, że pan przewodniczący Jan Bestry łamie Regulamin Sejmu RP, a konkretnie art. 70 tego regulaminu. Przepis ten mówi, iż „W postępowaniu dotyczącym wniosków, projektów ustaw i uchwał przedstawiciele służby prawnej Kancelarii Sejmu przedstawiają wnioski lub uwagi w każdej chwili”. Tymczasem pan przewodniczący nie dopuszcza do głosu przedstawicieli Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#WiesławSzczepański">Uprzejmie proszę pana przewodniczącego, aby na podstawie art. 70 Regulaminu Sejmu RP, udzielił głosu przedstawicielowi Biura Legislacyjnego. Jednocześnie ponawiam prośbę o przegłosowanie mojego wniosku o powołanie podkomisji nadzwyczajnej. Z wypowiedzi pana posła Krzysztofa Tchórzewskiego wynika, że on sam nie jest przekonany do niektórych przepisów poselskiego projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#WiesławSzczepański">Nikt z posłów nie jest przeciwny przyjęciu ustawy zmieniającej specustawę. Jest wola wszystkich, aby dokonać zmian. Jeśli jednak nie dopracujemy projektu na forum podkomisji, to powstanie jeszcze jeden bubel prawny.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#JanBestry">Oświadczam, że udzielę głosu przedstawicielom Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu w momencie, kiedy przejdziemy do rozpatrywania poszczególnych zmian zawartych w projekcie poselskim. Wówczas Biuro Legislacyjne w dowolnym czasie będzie się mogło odnieść do każdego punktu, nikt nie będzie ograniczał wypowiedzi jego przedstawicieli. W związku z tym nie widzę specjalnego problemu. Wiem, że pan poseł Wiesław Szczepański chciałby, aby porządek obrad był trochę inny.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#JanBestry">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#LidiaStaroń">Jeśli to nie jest problemem, bardzo proszę, aby pan przewodniczący umożliwił wypowiedzenie się przedstawicielowi Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu na temat całego projektu omawianej ustawy. Jako poseł chciałabym usłyszeć uwagi Biura o tej ustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#JanBestry">Czy wystarczy, że dopuszczę do głosu Biuro Legislacyjne w procesie rozpatrywania poszczególnych przepisów ustawy, czy też pani poseł życzy sobie, aby koniecznie nastąpiło to teraz, kiedy nie przewidujemy takiego trybu postępowania?</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#LidiaStaroń">Bardzo proszę, aby nastąpiło to już teraz.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#JanBestry">Pani poseł tak urokliwie przedstawiła swój wniosek, że nie jestem w stanie odmówić pani poseł. Proszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#MariaIwaszkiewicz">Mamy jedną generalną uwagę, a właściwie wątpliwość, do całości poselskiego projektu ustawy. Dotyczy ona przede wszystkim zmiany nr 3, która przewiduje dodanie nowego brzmienia ust. 4 w art. 12. Mamy wątpliwość, czy ten przepis jest konstytucyjny. Proszę zauważyć, że likwidujemy w kolejnych zmianach, między innymi w zmianie nr 5, tryb wywłaszczeniowy. Czyli pozbawiamy własności jakąś konkretną osobę.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#MariaIwaszkiewicz">Jeżeli chodzi natomiast o wysokość odszkodowania, to będzie to następowało na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami i tę decyzję będzie wydawał starosta. Ale to już zupełnie co innego, będzie się odbywać nie w jednym postępowaniu, ale podzielonym. Nie ma postępowania wywłaszczeniowego, a więc dana osoba jest w jakiś sposób zaskakiwana. I to jest nasza podstawowa wątpliwość do zmiany nr 3.</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#MariaIwaszkiewicz">Nie naszą rolą jest rozstrzyganie, czy jest to konstytucyjne czy nie. My jedynie zgłaszamy wątpliwość. Sugerujemy, aby pan przewodniczący wystąpił do Biura Analiz i Sejmowych o szybką ekspertyzę prawną. Jeśli pan przewodniczący nakreśliłby krótki termin opracowania ekspertyzy, to komisje mogłyby ją szybko otrzymać.</u>
<u xml:id="u-47.3" who="#MariaIwaszkiewicz">Druga uwaga ma co prawda charakter legislacyjny, ale też jest dość ważna. Chodzi o wątpliwość, zasygnalizowaną zresztą przez pana ministra, dotyczącą kolizji z tak zwaną ustawą kompetencyjną. Obecne przepisy przewidują przekazanie z dniem 1 stycznia 2007 roku wszystkich dotychczasowych uprawnień wojewody, o których mowa w specustawie, do kompetencji marszałka województwa.</u>
<u xml:id="u-47.4" who="#MariaIwaszkiewicz">Proponowana nowelizacja sprawi, że część kompetencji przejdzie do marszałka województwa, a część zostanie u wojewody. Należałoby wybrać jakąś opcję; komisje powinny się zdecydować, czy wszystkie czynności wykonuje marszałek województwa, czy nie. Z całą pewnością tym problemem trzeba się zająć w tej ustawie.</u>
<u xml:id="u-47.5" who="#MariaIwaszkiewicz">Mamy jeszcze jedną drobną uwagę, ale ją zasygnalizuję od razu. Chodzi o brzmienie art. 2. Nie można w ten sposób, jak proponują wnioskodawcy, dokonać przedłużenia mocy obowiązującej ustawy do dnia 31 grudnia 2015 roku. Należy znowelizować art. 45 ustawy mówiący o wejściu w życie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych i tam przedłużyć termin jej obowiązywania do końca 2015 roku.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#JanBestry">Jak widać, pani mecenas miała uwagi szczegółowe do konkretnych przepisów nowelizowanej ustawy. Wydaje mi się, że Biuro Legislacyjne i tak powtórzy raz jeszcze uwagi podczas procedowania poszczególnych artykułów.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#JanBestry">Czy w ramach dyskusji ogólnej w pierwszym czytaniu ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#JanBestry">Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
<u xml:id="u-48.3" who="#JanBestry">W związku z wejściem w życie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, informuję państwa, że nie zgłoszono wniosku o wysłuchanie publiczne. Czy ktoś z państwa posłów chciałby taki wniosek złożyć? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-48.4" who="#JanBestry">Przystępujemy do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy. Przedtem jeszcze poddam pod głosowanie wnioski formalne złożone przez pana posła Wiesława Szczepańskiego i pana posła Antoniego Mężydło. Pan poseł Wiesław Szczepański zgłosił wniosek formalny o powołanie podkomisji nadzwyczajnej dla dalszych prac nad poselskim projektem ustawy. Wniosek pana posła Antoniego Mężydło był odwrotny, aby podkomisji nie powoływać, ale procedować dzisiaj w komisjach projekt poselski.</u>
<u xml:id="u-48.5" who="#JanBestry">Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Wiesława Szczepańskiego, by powołać podkomisję nadzwyczajną do rozpatrzenia projektu ustawy, o której debatujemy?</u>
<u xml:id="u-48.6" who="#JanBestry">Stwierdzam, że Komisje, przy 8 głosach za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciły wniosek pana posła Wiesława Szczepańskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#WiesławSzczepański">Na sali jest znacznie więcej posłów z obu Komisji, niż to wykazały wyniki głosowania. Głosowanie należałoby powtórzyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#JanBestry">Jest wniosek o reasumpcję głosowania, nastąpił bowiem jakiś błąd w obliczaniu głosów. Zdecydowanie więcej osób jest na sali, niż to wykazały wyniki głosowania wniosku pana posła Wiesława Szczepańskiego. Pan sekretarz Komisji przyznaje, że jeden rząd został policzony dwa razy, natomiast drugi rząd pominięto. Za pomyłkę wszystkich przepraszam.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#JanBestry">Ponownie przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o powołanie podkomisji nadzwyczajnej?</u>
<u xml:id="u-50.2" who="#JanBestry">Stwierdzam, że przy 13 głosach za, 23 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisje odrzuciły wniosek pana posła Wiesława Szczepańskiego.</u>
<u xml:id="u-50.3" who="#JanBestry">Ponieważ wniosek pana posła nie przeszedł, uważam głosowanie wniosku pana posła Antoniego Mężydło za bezprzedmiotowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#WiesławSzczepański">Mam wniosek formalny. Proszę o sprawdzenie kworum w obu komisjach.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#JanBestry">Proszę sekretarzy obu Komisji o sprawdzenie kworum. Po sprawdzeniu okazało się, że z Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej jest tylko 19 posłów, a kworum wynosi 21 posłów. Czyli nie mamy kworum.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#JanBestry">Zarządzam pięciominutową przerwę.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#AndrzejAdamczyk">Jak liczone jest kworum w komisji? Czy niezbędne kworum wymaga obecności jednej trzeciej posłów komisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#JanBestry">Tak, panie pośle. Skład Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej został w dniu dzisiejszym powiększony do 61 posłów. Dlatego do uzyskania kworum potrzeba minimum 21 posłów.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#JanBestry">Zarządzam krótką przerwę w obradach.</u>
<u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
<u xml:id="u-54.3" who="#JanBestry">Wznawiamy obrady Komisji po przerwie. Proszę sekretarzy o sprawdzeniu kworum w Komisjach. Otrzymałem informację, że w obu Komisjach jest niezbędne kworum i możemy ponownie przystąpić do głosowania.</u>
<u xml:id="u-54.4" who="#JanBestry">Poddaję ponownie pod głosowanie wniosek o powołanie podkomisji nadzwyczajnej. Czy są inne głosy?</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#AldonaMłyńczak">Zgłaszam wniosek formalny w sprawie pozyskania przez Komisje ekspertyzy dotyczącej kwestii wywłaszczenia. Chodzi o zgodność proponowanej regulacji z Konstytucją RP. Projektowane zmiany budziły dużo zastrzeżeń, dlatego ekspertyza byłaby konieczna przy dalszym procedowaniu projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#JanBestry">Czy pani poseł byłaby uprzejma sformułować tytuł takiej ekspertyzy na piśmie? Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-56.1" who="#JanBestry">Przechodzimy jeszcze raz do głosowania wniosku pana posła Wiesława Szczepańskiego o powołanie podkomisji nadzwyczajnej. Mamy kworum w obu Komisjach i wyniki głosowania będą ważne.</u>
<u xml:id="u-56.2" who="#JanBestry">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu omawianej ustawy?</u>
<u xml:id="u-56.3" who="#JanBestry">Stwierdzam, że Komisje przy 13 głosach za, 36 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciły wniosek pana posła Wiesława Szczepańskiego.</u>
<u xml:id="u-56.4" who="#JanBestry">Przystępujemy do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych. Kto z państwa ma uwagi do tytułu ustawy?</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#StanisławŻmijan">Jeżeli intencją wnioskodawców jest rozszerzenie szczegółowych zasad przygotowania i realizacji inwestycji na drogi samorządowe, to proponuję zmienić tytuł i wyrazy „w zakresie dróg krajowych” zastąpić wyrazami „w zakresie dróg publicznych”.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#WiesławSzczepański">Proponuję dodać jeszcze na końcu wyrazy „oraz o zmianie innych ustaw”.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#JanBestry">Na sali panuje taki rozgardiasz, że nie słyszę tego, co mówi pan poseł. Tradycją tej Komisji jest, że jeśli ktoś nie jest zainteresowany jej pracami, może opuścić salę obrad. Zebraliśmy się dzisiaj dla załatwienia konkretnego projektu ustawy i o to państwa proszę. Oddaję głos panu posłowi Wiesławowi Szczepańskiemu.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#WiesławSzczepański">Ponieważ w znowelizowanej ustawie zmieniamy także treść niektórych przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, a także prawdopodobnie ustawę kompetencyjną, co sugerował pan minister Bogusław Kowalski, powinniśmy to uwzględnić w samym tytule. Stąd moja propozycja, aby na końcu dodać wyrazy „oraz o zmianie niektórych innych ustaw”.</u>
<u xml:id="u-60.1" who="#WiesławSzczepański">Mam wątpliwości do propozycji pana posła Stanisława Żmijana, aby była to ustawa o drogach publicznych. Dokonując takiej zmiany należałoby chyba skorygować również niektóre przepisy innej ustawy o drogach publicznych. Mam obawy, czy przepis o drogach samorządowych nie powinien się znaleźć w innych ustawach.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#JanBestry">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę. Poproszę Biuro Legislacyjne o opinię.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#WojciechPaluch">Jeśli chodzi o propozycję zmiany tytułu ustawy, to nie jest ona możliwa w tym trybie. Możemy natomiast zapisać propozycję, jako zmianę nr 1a. Jej treść zostanie rozstrzygnięta później; chodzi o to, aby była adekwatna do treści rozszerzenia art. 1.</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#WojciechPaluch">Słuszny jest natomiast wniosek pana posła Wiesława Szczepańskiego dodania na końcu wyrazów „oraz o zmianie niektórych innych ustaw”. Nie ma już bowiem wątpliwości, że tą ustawą zmieniamy niektóre przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zapewne będzie również dodany art. 3a zmierzający do zmiany niektórych przepisów tak zwanej ustawy kompetencyjnej, co proponował pan poseł Antoni Mężydło. Po takich korektach tytuł byłby adekwatny do regulacji, którą będziemy przyjmować.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#JanBestry">Popieram wniosek Biura Legislacyjnego. Sugestie Biura co do tytułu są dla mnie logiczne.</u>
<u xml:id="u-63.1" who="#JanBestry">Czy są jeszcze inne uwagi do tytułu ustawy? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-63.2" who="#JanBestry">Czy ktoś z państwa posłów jest przeciw przyjęciu tytułu ustawy z poprawką wniesioną przez pana posła Wiesława Szczepańskiego o dopisanie na końcu wyrazów „oraz o zmianie niektórych innych ustaw”? Po zmianie tytuł ustawy miałby następujące brzmienie: „Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw”. Nie widzę sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-63.3" who="#JanBestry">Stwierdzam, że komisje przyjęły tytuł ustawy.</u>
<u xml:id="u-63.4" who="#JanBestry">Mam dla państwa informację techniczną. Musimy opuścić salę, w której do tej pory przebywaliśmy, gdyż za chwilę rozpocznie się w niej posiedzenie innej komisji. Przenosimy się do sali nr 12 w budynku G. Bardzo proszę o sprawną przeprowadzkę, abyśmy mogli za 5 minut wznowić obrady.</u>
<u xml:id="u-63.5" who="#JanBestry">Ogłaszam krótką przerwę techniczną w obradach.</u>
<u xml:id="u-63.6" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
<u xml:id="u-63.7" who="#JanBestry">Wznawiamy po przerwie obrady wspólnego posiedzenia dwóch komisji. Proszę państwa o uwagę.</u>
<u xml:id="u-63.8" who="#JanBestry">Ponieważ Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej została dziś powiększona do 61 posłów, trudno będzie znaleźć odpowiednio dużą salę do kontynuowania procedowania poselskiego projektu ustawy. Po przeanalizowaniu sytuacji zgłaszam wniosek o powołanie podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia tego projektu. Proponujemy dziewięcioosobowy skład podkomisji. W jej skład weszłoby 3 posłów z PiS, 2 z Platformy Obywatelskiej, pozostałe kluby byłyby reprezentowane po 1 pośle.</u>
<u xml:id="u-63.9" who="#JanBestry">Czy ktoś z państwa posłów ma uwagi do takiej propozycji?</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#WiesławSzczepański">Z uznaniem przyjmuję decyzję prezydium oraz fakt, że pan przewodniczący przychylił się jednak do mojego wniosku. Pana wniosek jest jednak tylko powtórzeniem mojego wniosku o powołanie podkomisji nadzwyczajnej do dalszych prac nad poselskim projektem ustawy. W każdym razie w całej rozciągłości popieram propozycję przedstawioną przez pana przewodniczącego.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#JanBestry">Czy ktoś z państwa posłów ma uwagi do wniosku o powołanie podkomisji według przedstawionego klucza? Nie widzę. Czy ktoś jest przeciwny powołaniu podkomisji? Też nie widzę.</u>
<u xml:id="u-65.1" who="#JanBestry">Proszę o zgłaszanie kandydatur.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#ElżbietaWiśniowska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP zgłaszam kandydaturę pana posła Jana Bestrego.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#AldonaMłyńczak">Proponuję, aby z naszego klubu w podkomisji znaleźli się panowie posłowie Stanisław Żmijan i Andrzej Czerwiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#AndrzejAdamczyk">Zgłaszam kandydaturę pana posła Michała Wojtkiewicza, posła Prawa i Sprawiedliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#AndrzejFedorowicz">Z Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin proponuję kandydaturę pana posła Edwarda Ciągło.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#MichałWojtkiewicz">Proponuję kandydaturę pana posła Krzysztofa Tchórzewskiego z PiS.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Zgłaszam kandydaturę pani poseł Anny Paluch, także z PiS.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#JanBestry">Do tej pory zgłoszono kandydatury tylko siedmiu posłów. Kto w podkomisji będzie reprezentować SLD?</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#WiesławSzczepański">Oprócz mnie, nie ma na sali nikogo z mojego klubu.</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#JanBestry">W takim razie zgłaszam kandydaturę pana posła Wiesława Szczepańskiego z klubu SLD. Czy pan poseł zgadza się kandydować z takiej rekomendacji?</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#WiesławSzczepański">Tak, zgadzam się.</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#JanBestry">Pozostał nam tylko jeszcze reprezentant klubu PSL. Czy z tego klubu jest ktoś obecny na sali? Nie ma. Mamy zgłoszonych 8 kandydatów do podkomisji. Jeśli klub PSL zgłosi swojego kandydata, zawsze będziemy go mogli dokooptować do składu podkomisji. Słyszę, że padło nazwisko pana posła Mieczysława Łuczaka.</u>
<u xml:id="u-76.1" who="#JanBestry">Odczytam zgłoszone kandydatury posłów do podkomisji nadzwyczajnej. Są to w kolejności zgłoszeń panie i panowie posłowie: Jan Bestry (Samoobrona), Stanisław Żmija (PO), Andrzej Czerwiński (PO), Michał Wojtkiewicz (PiS), Edward Ciągło (LPR), Krzysztof Tchórzewski (PiS), Anna Paluch (PiS), Wiesław Szczepański (SLD) i Mieczysław Łuczak (PSL). Czy ktoś ze zgłoszonych kandydatów nie wyraża zgody na kandydowanie? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-76.2" who="#JanBestry">Czy ktoś z państwa posłów jest przeciwny powołaniu podkomisji nadzwyczajnej do dalszych prac nad poselskim projektem ustawy w przedstawionym składzie? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-76.3" who="#JanBestry">Stwierdzam, że Komisja Infrastruktury oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej powołały 9-osobową podkomisję nadzwyczajną do dalszych prac nad ustawą o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Termin przedstawienia sprawozdania przez podkomisję oraz zakończenia jej pracy wyznaczamy na dzień 6 września br. Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Nie widzę sprzeciwu; termin został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-76.4" who="#JanBestry">Proszę, aby wybrani przed chwilą członkowie podkomisji nadzwyczajnej zostali na sali po zakończeniu posiedzenia komisji celem wyboru przewodniczącego.</u>
<u xml:id="u-76.5" who="#JanBestry">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>