text_structure.xml
11.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do pisma z dnia 13 sierpnia 2007 r. (sygn. SPS-024-3143/07) przekazującego zapytanie Posła na Sejm RP Pana Janusza Palikota w sprawie agresywnego zachowania policjantów przy egzekwowaniu postanowienia sądu o przymusowym odebraniu dzieci rodzicom, które miało miejsce w Łukowie, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.</p>
<p xml:id="div-2">Na wstępie uprzejmie informuję, że Sąd Rejonowy w Łukowie w dniu 6 lipca 2007 r. przesłał do Komendy Powiatowej Policji w Łukowie pismo z prośbą o udzielenie, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 28 czerwca 2007 r., asysty przy przymusowym odebraniu dzieci.</p>
<p xml:id="div-3">Pragnę również poinformować, iż w dniu 3 lipca 2007 r. Komitet Ochrony Praw Dziecka przesłał do Komendanta Powiatowego Policji w Łukowie wniosek z wezwaniem, na podstawie art. 100 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.), do udzielenia pomocy niezbędnej do odebrania dzieci z rąk nieuprawnionych osób i przekazania ich matce. W uzasadnieniu podano, że przed Sądem Rejonowym w Mińsku Mazowieckim toczy się postępowanie karne o wykorzystywanie seksualne członków rodziny, tj. o czyny z art. 200 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny [Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm. (obcowanie płciowe, czynności seksualne z udziałem małoletniego)], art. 197 § 2 K.k. (zgwałcenie) i art. 207 § 1 K.k. (znęcanie się). Ponadto Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Lublinie w piśmie z dnia 5 lipca 2007 r. zwrócił się do KPP w Łukowie o podjęcie skutecznych i stanowczych działań zmierzających do wyegzekwowania postanowienia Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim (sygn. akt III Nsm 274/06). W piśmie zwrócono uwagę, że ˝zgodnie z opinią psychologa prowadzącego rodzinę, przedłużająca się sytuacja pobytu chłopców u dziadków związana z poczuciem całkowitej bezkarności, manipulacji, nakłanianiem dzieci do kłamstw, grozi poważnymi konsekwencjami w funkcjonowaniu psychicznym małoletnich. Włączenie dzieci do walki z matką, używanie ich do stawiania fałszywych oskarżeń jest rodzajem przemocy psychicznej zarówno wobec matki, jak i dzieci.˝</p>
<p xml:id="div-4">W dniu 13 lipca 2007 r. Przewodniczący V Wydziału Sądu Rodzinnego i Nieletnich w Lublinie wydał postanowienie w trybie zarządzenia tymczasowego o umieszczeniu małoletnich chłopców w Pogotowiu Dziecięcym przy Zespole Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych ˝Pogodny Dom˝ w Lublinie.</p>
<p xml:id="div-5">W dniu 17 lipca 2007 r. do miejsca przebywania chłopców przybyli kuratorzy sądowi, którzy poinformowali obecnych policjantów, że zgodnie z postanowieniem Sądu ich (kuratorów) zadaniem jest odebranie dzieci i umieszczenie ich w Pogotowiu Opiekuńczym w Lublinie, zastrzegając, iż w przypadku uniemożliwienia dobrowolnego wydania chłopców mają obowiązek odebrać ich przymusowo i będą prosić o pomoc Policję.</p>
<p xml:id="div-6">Z uwagi na obawę o swoje bezpieczeństwo oraz agresywne zachowanie domowników kuratorzy poprosili o asystę policjantów. Uprzedzili także domowników, że w przypadku utrudniania wykonywania postanowienia Sądu będą musieli odebrać dzieci siłą. Na miejsce asysty wezwano karetkę pogotowia. Przybyły lekarz przeprowadził z dziećmi wywiad i stwierdził, że są zdrowe oraz nic nie stoi na przeszkodzie w ich odebraniu.</p>
<p xml:id="div-7">Należy zaznaczyć, że wzywani do nieutrudniania wykonania polecenia Sądu domownicy nie reagowali na wydawane polecenia, jeden z członków rodziny rozmawiał przez telefon komórkowy, kierując groźby i sugerując kuratorom, że ˝ich załatwi˝. Kuratorzy, prosząc kolejny raz domowników o nieutrudnianie wykonywania czynności, ostrzegli, że w innym przypadku przystąpią do siłowego odebrania dzieci. Policjantom natomiast polecili odizolować dorosłych.</p>
<p xml:id="div-8">W związku z tym, iż w trakcie czynności wyprowadzania dzieci domownicy zaczęli zachowywać się agresywnie, kuratorzy poprosili policjantów o pomoc. W konsekwencji, policjanci wraz z kuratorami wynieśli dzieci z pomieszczenia, podtrzymując je za ręce i nogi. Jednocześnie kuratorzy poinformowali policjantów, że kontaktowali się z Prokuratorem Prokuratury w Łukowie i informowali go o fakcie odbierania dzieci siłą.</p>
<p xml:id="div-9">Dyrektor Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych ˝Pogodny Dom˝ poinformował, że małoletni chłopcy w dniu przyjęcia do placówki i później nie zgłaszali żadnych dolegliwości i nie skarżyli się na zły stan zdrowia. Ponadto po dokonaniu badań w obecności pielęgniarki, wychowawcy oraz pracownika socjalnego nie stwierdzono u nich żadnych obrażeń ciała wskazujących na ślady przemocy.</p>
<p xml:id="div-10">Odnosząc się do czynności wykonywanych przez policjantów KPP w Łukowie w ramach udzielania asysty kuratorom w trakcie odbierania chłopców, wskazać należy, że ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j.: Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z późn. zm.) w art. 14 ust. 2 nakłada na Policję obowiązek wykonywania czynności na polecenie sądu, prokuratora, organów administracji państwowej i samorządu terytorialnego w zakresie, w jakim obowiązek ten został określony w odrębnych ustawach.</p>
<p xml:id="div-11">Jednocześnie pragnę wskazać, że art. 598</p>
<p xml:id="div-12">ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.) stanowi, że kurator sądowy jest uprawniony do odebrania osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką od każdej osoby, u której ona się znajduje. Natomiast zgodnie z art. 598</p>
<p xml:id="div-13">K.p.c. Policja na żądanie kuratora sądowego jest zobowiązana do udzielenia mu pomocy przy czynnościach związanych z przymusowym odebraniem osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką.</p>
<p xml:id="div-14">Stwierdzić należy, że rola Policji w przypadku udzielania pomocy kuratorowi sądowemu polega na zapewnieniu bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom czynności, zwłaszcza osobie podlegającej władzy rodzicielskiej i kuratorowi sądowemu, oraz udzieleniu mu pomocy przy wykonywanych czynnościach. Jeżeli zobowiązany do oddania osoby podlegającej władzy rodzicielskiej bądź pozostającej pod opieką lub inne osoby przeszkadzają w wykonaniu orzeczenia Sądu w miejscu pobytu ww. osoby, na żądanie kuratora sądowego Policja ma obowiązek usunięcia tych osób z miejsca wykonywania orzeczenia (art. 598</p>
<p xml:id="div-15">§ 3 K.p.c.). Natomiast, gdy przymusowe odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką napotyka przeszkody na skutek ukrycia tej osoby lub na skutek innej czynności podjętej w celu udaremnienia wykonania orzeczenia, kurator sądowy ma obowiązek zawiadomienia prokuratora (art. 598</p>
<p xml:id="div-16">§ 1 K.p.c.).</p>
<p xml:id="div-17">Należy podkreślić, iż z materiałów z czynności sprawdzająco-wyjaśniających przeprowadzonych przez KWP w Lublinie wynika, że policjanci realizowali swoje obowiązki w ramach posiadanych uprawnień i określonych decyzji uprawnionych organów (sąd, kurator). Wobec powyższego nie były prowadzone wobec nich czynności w rozumieniu rozdziału 10 (Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna policjantów) ustawy o Policji.</p>
<p xml:id="div-18">Odnosząc się do kwestii dotyczącej europejskich standardów praw człowieka, należy zwrócić uwagę na fakt, pomijany zarówno w relacjach prasowych, jak i dyskusjach na ten temat, że za egzekucję postanowienia sądu w sprawie odebrania dzieci odpowiadali kuratorzy sądowi i to oni, a nie policjanci zdecydowali o sposobie egzekwowania postanowienia sądu w tym zakresie. Zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy o Policji, art. 598</p>
<p xml:id="div-19">Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz. U. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.) policjanci przydzieleni do zabezpieczenia czynności kuratorów nie mogli odmówić ich żądaniu udzielenia pomocy przy odbieraniu dzieci, gdyż w ten sposób naraziliby się na odpowiedzialność dyscyplinarną. Art. 58 ust. 2 ustawy o Policji daje policjantowi możliwość odmowy wykonania polecenia jedynie w przypadku, kiedy jego wykonanie łączyłoby się z popełnieniem przestępstwa. Odebranie dzieci w Łukowie dokonane przez kuratorów odbyło się zgodnie z prawem, a sam sposób jego przeprowadzenia został przez nich określony. To oni polecili policjantom odseparować pozostałych członków rodziny, a następnie przystąpili do zabrania dzieci siłą. W momencie, gdy zaszła taka konieczność, wezwali policjantów do pomocy. Mając na uwadze powyższe, to nie policjanci określili sposób postępowania z małoletnimi, a jedynie stosowali się do taktyki przyjętej przez kuratorów.</p>
<p xml:id="div-20">Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o Policji policjanci w toku wykonywania czynności służbowych mają obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka. Mając na uwadze europejskie standardy prawa człowieka w zakresie postępowania funkcjonariuszy porządku prawnego, należy zwrócić uwagę na art. 5 ust. 1 pkt d Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (EKPC), który zezwala na pozbawienie wolności małoletniego na podstawie zgodnego z prawem orzeczenia, w celu ustanowienia nadzoru wychowawczego. Jednocześnie Deklaracja o Policji (rezolucja nr 690 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy) w pkt 12 aneksu pn. ˝Etyka zawodowa˝ wskazuje, że ˝podczas pełnienia obowiązków funkcjonariusz Policji powinien wykazywać zdecydowanie niezbędne do osiągnięcia celu wymaganego bądź dopuszczonego przez prawo˝, przy czym niedopuszczalne jest użycie siły w stopniu większym niż jest to konieczne. Teza o naruszeniu przez policjantów art. 3 EKPC o zakazie stosowania tortur bądź nieludzkiego lub poniżającego traktowania wydaje się w tym przypadku nie mieć uzasadnienia, gdyż policjanci działali w sposób dopuszczony przez prawo, nie przekraczając swoich uprawnień, realizując polecenie kuratorów wykonujących postanowienie niezawisłego sądu.</p>
<p xml:id="div-21">Jednocześnie pragnę poinformować, iż w lipcu 2007 r. do komend wojewódzkich Policji zostało skierowane pismo zobowiązujące do zapoznania i przypomnienia podległym policjantom uregulowań dotyczących odebrania osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, zawartych w następujących aktach prawnych: Kodeks postępowania cywilnego, ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych, rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków kuratorów sądowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 112, poz. 1064). Wskazano również, że policjanci mają obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka. Natomiast, realizując czynności z udziałem osób małoletnich, powinni oni traktować dobro dziecka jako wartość nadrzędną. Warto nadmienić, iż zagadnienia z omawianego obszaru działań Policji są również ujęte w programie kursu doskonalenia zawodowego dla policjantów zajmujących się problematyką nieletnich.</p>
<p xml:id="div-22">Z wyrazami szacunku</p>
<p xml:id="div-23">Minister</p>
<p xml:id="div-24">Władysław Stasiak</p>
<p xml:id="div-25">Warszawa, dnia 7 września 2007 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>