text_structure.xml 31 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W związku z otrzymaniem od ministra budownictwa zapytania poselskiego pani poseł Anny Sobeckiej w sprawie zagrożeń płynących w związku ze stosowaniem azbestu (znak: SPS-024-2752/07), pozwalam sobie przesłać na ręce pana marszałka poniższą informację.</p>
        <p xml:id="div-2">W dniu 14 maja 2002 r. Rada Ministrów przyjęła program, do czego zobowiązał ją Sejm RP rezolucją z dnia 19 czerwca 1997 r. w sprawie programu wycofywania azbestu z gospodarki (M.P. Nr 38. poz. 373). Program powstał w wyniku realizacji ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz.U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20, z późn. zm.).</p>
        <p xml:id="div-3">Program - opracowany w latach 2000-2001 w oparciu o obowiązujące wtedy przepisy prawne i realia - formułuje zadania na 30 lat. Jego realizację zaplanowano na lata 2003-2032, głównie z uwagi na wysoką trwałość płyt azbestowo-cementowych i innych stosowanych w budownictwie wyrobów zawierających azbest oraz duże koszty usuwania wyrobów, których ilość szacowana jest na ponad 15 mln ton.</p>
        <p xml:id="div-4">Interdyscyplinarność programu wymaga koordynacji działań wszystkich jednostek i instytucji odpowiedzialnych za wykonanie poszczególnych zadań realizowanych na trzech poziomach:</p>
        <p xml:id="div-5">- centralnym - przez Radę Ministrów, ministra właściwego do spraw gospodarki i działającego w jego strukturze głównego koordynatora programu,</p>
        <p xml:id="div-6">- wojewódzkim - przez wojewodów, samorządy województwa,</p>
        <p xml:id="div-7">- lokalnym - przez samorządy powiatowe i samorządy gminne.</p>
        <p xml:id="div-8">Celem programu jest:</p>
        <p xml:id="div-9">- sukcesywne eliminowanie stosowanych od wielu lat wyrobów zawierających azbest i oczyszczenie z nich terytorium Polski,</p>
        <p xml:id="div-10">- eliminowanie negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych kontaktem z azbestem,</p>
        <p xml:id="div-11">- sukcesywna likwidacja negatywnego oddziaływania azbestu na środowisko i doprowadzenie do spełnienia wymogów ochrony środowiska.</p>
        <p xml:id="div-12">Zgodnie z założeniami programu w pierwszych latach jego realizacji na szczeblu centralnym skoncentrowano się m.in. na:</p>
        <p xml:id="div-13">- działalności informacyjno-popularyzacyjnej, mającej na celu dotarcie do szerokich kręgów społeczeństwa i propagowanie bezpiecznych metod postępowania z użytkowaniem i usuwaniem wyrobów zawierających azbest; w tym celu wydano i rozkolportowano plakaty, broszury oraz liczne ulotki kierowane zarówno do ogółu społeczeństwa, jak i wybranych grup zawodowych, np.: rolników czy lekarzy, a także do jednostek samorządu terytorialnego. We wszystkich miastach wojewódzkich przeprowadzono tematyczne konferencje prasowe;</p>
        <p xml:id="div-14">- szerokiej akcji szkoleniowej pracowników administracji publicznej, w tym szczególnie pracowników jednostek samorządu terytorialnego różnego szczebla w zakresie szczegółowych przepisów i procedur bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest, działalności kontrolnej i ochrony zdrowia;</p>
        <p xml:id="div-15">- opracowaniu i wdrożeniu wojewódzkiej bazy danych o wyrobach i odpadach zawierających azbest (WBDA), niezbędnej do określania zadań w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest z terytorium Polski w układzie gmin i województw oraz unieszkodliwiania przez składowanie powstających odpadów azbestowych;</p>
        <p xml:id="div-16">- opracowaniu i uruchomieniu systemu elektronicznego monitorowania realizacji programu;</p>
        <p xml:id="div-17">- - utworzeniu Ośrodka Referencyjnego Badań i Oceny Ryzyka Zdrowotnego Związanych z Azbestem i jego działalności; w ramach tego ośrodka prowadzone są prace związane z problematyką zdrowotną, obejmujące m.in. wykonywanie pomiarów stężeń włókien azbestu w powietrzu i ocenę poziomu zagrożenia zdrowia ludności na terenach szczególnie narażonych na oddziaływanie azbestu.</p>
        <p xml:id="div-18">Usuwanie tak znacznych ilości wyrobów wiąże się z dużymi kosztami, których szacunki z podaniem źródeł finansowania w ciągu 30 lat przedstawiają się następująco:</p>
        <p xml:id="div-19">Globalne koszty realizacji programu - 48 232,00 mln zł, w tym:</p>
        <p xml:id="div-20">- środki prywatne - 47 198,00 mln zł,</p>
        <p xml:id="div-21">- środki publiczne - 821,15 mln zł,</p>
        <p xml:id="div-22">- środki zagraniczne - 212,85 mln zł,</p>
        <p xml:id="div-23">w ramach środków publicznych (821,15 mln zł):</p>
        <p xml:id="div-24">- udział funduszy samorządowych i ekologicznych - 711,00 mln zł,</p>
        <p xml:id="div-25">- udział budżetu państwa - 65,15 mln zł,</p>
        <p xml:id="div-26">- udział Funduszu Pracy - 45,00 mln zł.</p>
        <p xml:id="div-27">Z ogólnej kwoty środków budżetu państwa (65,15 mln zł) przewidziano wydatki:</p>
        <p xml:id="div-28">- w latach 2003-2006 - 15,75 mln zł</p>
        <p xml:id="div-29">- w latach 2007-2032 - 49,40 mln zł</p>
        <p xml:id="div-30">W roku 2003 wnioskowane środki nie zostały uwzględnione w budżecie państwa, na 2004 r. przydzielono 2 mln zł, na 2005 i 2006 r. - po 3 mln zł, natomiast na 2007 r. w ustawie budżetowej przewidziano 500 tys. zł. W maju br. minister gospodarki z zaoszczędzonych środków własnych resortu przeznaczył dodatkowo na program kwotę 1,25 mln zł.</p>
        <p xml:id="div-31">Ze środków budżetu państwa wspierane są następujące działania:</p>
        <p xml:id="div-32">- opracowywanie wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów ochrony przed szkodliwością azbestu i programów usuwania wyrobów zawierających azbest;</p>
        <p xml:id="div-33">- szkolenia pracowników administracji publicznej w zakresie szczegółowych przepisów i procedur dotyczących bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest;</p>
        <p xml:id="div-34">- inicjatywy samorządu terytorialnego w zakresie oczyszczania miejsc publicznych;</p>
        <p xml:id="div-35">- działalność informacyjno-popularyzacyjną na temat bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest oraz sposobów ich usuwania;</p>
        <p xml:id="div-36">- monitorowanie realizacji programu i działalność głównego koordynatora oraz Rady Programowej;</p>
        <p xml:id="div-37">- utworzenie i funkcjonowanie Ośrodka Referencyjnego Badań i Oceny Ryzyka Zdrowotnego Związanych z Azbestem.</p>
        <p xml:id="div-38">Podkreślenia wymaga, iż środki z budżetu państwa nie są przeznaczone na działania inwestycyjne, w tym na usuwanie azbestu i wyrobów zawierających azbest.</p>
        <p xml:id="div-39">W latach 2004-2006 w ramach środków finansowych przyznanych z budżetu państwa na realizację zadań wynikających z ˝Programu...˝ Ministerstwo Gospodarki prowadziło i nadzorowało m.in. następujące działania:</p>
        <p xml:id="div-40">1. Prace związane z wdrożeniem wojewódzkiej bazy wyrobów i odpadów zawierających azbest (WBDA). Uruchomienie bazy - po przeszkoleniu ok. 2500 osób z administracji samorządowej gmin - pozwoli na precyzyjne określenie realizacji zadań w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest z terytorium Polski w układzie gmin i województw oraz unieszkodliwiania przez składowanie odpadów azbestowych.</p>
        <p xml:id="div-41">Baza WBDA umieszczona została w Internecie na stronie www.bazaazbestowa.pl.</p>
        <p xml:id="div-42">W skład wojewódzkiej bazy wyrobów i odpadów zawierających azbest wchodzą:</p>
        <p xml:id="div-43">- zbiór danych ˝Wyrób˝, wykorzystywany do gromadzenia i agregacji danych o wyrobach zawierających azbest, dostępny wyłącznie dla przedstawicieli urzędów gminnych, wojewódzkich i centralnych - posiadaczy loginu (kodu cyfrowego) i hasła nadanego przez administratora bazy WBDA; zbiór zawierający informacje służące monitoringowi realizacji programu pozwoli na ocenę zaawansowania prac w zakresie oczyszczania kraju z wyrobów zawierających azbest,</p>
        <p xml:id="div-44">- ogólnodostępne zbiory danych: ˝Firma˝, ˝Składowiska˝, ˝Akty prawne˝, ˝Aktualności˝ - zawierające informacje przydatne właścicielom (użytkownikom) wyrobów azbestowych i podmiotom gospodarczym zajmującym się usuwaniem lub zabezpieczaniem tych wyrobów.</p>
        <p xml:id="div-45">2. Opracowanie programów usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu woj. mazowieckiego, woj. lubelskiego, powiatu tomaszowskiego oraz ˝Wzorcowego gminnego planu usuwania wyrobów zawierających azbest˝ udostępnionego wszystkim gminom.</p>
        <p xml:id="div-46">3. Szkolenie pracowników administracji publicznej, w tym szczególnie pracowników jednostek samorządu terytorialnego różnego szczebla w zakresie szczegółowych przepisów i procedur dotyczących bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest, działalności kontrolnej i problematyki ochrony zdrowia.</p>
        <p xml:id="div-47">Łącznie w latach 2003-2006 w 58 szkoleniach uczestniczyło ok. 4 tys. osób, w tym:</p>
        <p xml:id="div-48">- 70 inspektorów Inspekcji Ochrony Środowiska,</p>
        <p xml:id="div-49">- 157 inspektorów Nadzoru Budowlanego,</p>
        <p xml:id="div-50">- 82 inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy,</p>
        <p xml:id="div-51">- 465 inspektorów Państwowej Inspekcji Sanitarnej,</p>
        <p xml:id="div-52">- 190 osób zatrudnionych w publicznej i niepublicznej służbie zdrowia w zakresie diagnostyki chorób azbestozależnych oraz procedur leczenia,</p>
        <p xml:id="div-53">- 2281 osób zatrudnionych w jednostkach samorządu terytorialnego wojewódzkiego, powiatowego i gminnego,</p>
        <p xml:id="div-54">- 320 osób zatrudnionych w różnych instytucjach centralnych,</p>
        <p xml:id="div-55">- 205 pracowników gmin w ramach wdrożenia WBDA w zakresie obsługi bazy i jej testowania.</p>
        <p xml:id="div-56">Uczestnicy szkoleń otrzymali materiały w formie książkowej i na nośnikach CD. Na szkoleniach prezentowano środki ochrony indywidualnej przeznaczone dla pracowników będących w kontakcie z azbestem, sprzęt niezbędny do prac z azbestem, jak również prowadzono ćwiczenia laboratoryjne, obejmujące pokaz pobierania prób powietrza, pobieranie prób materiałów zawierających azbest, identyfikację rodzaju azbestu i oznaczeń stężeń włókien azbestowych w powietrzu z użyciem wysokiej klasy aparatury specjalistycznej.</p>
        <p xml:id="div-57">Ponadto prowadzone są szkolenia organizowane przez różne jednostki, w tym samorządowe, finansowane z innych środków.</p>
        <p xml:id="div-58">4. Wspieranie inicjatyw samorządu terytorialnego w zakresie prac związanych z eliminacją azbestu, w szczególności oczyszczania miejsc publicznych. W 2004 r. zainicjowano i wsparto finansowo zadania dotyczące przygotowania odpowiedniej dokumentacji do oczyszczania z azbestu dwóch z trzech najbardziej zanieczyszczonych azbestem miejsc w kraju:</p>
        <p xml:id="div-59">- terenów gminy Szczucin w woj. małopolskim,</p>
        <p xml:id="div-60">- terenów po byłych Zakładach Wyrobów Azbestowo-Cementowych ˝Izolacja˝ w Wierzbicy k. Radomia.</p>
        <p xml:id="div-61">Dokumentacja wykonana w gminie Szczucin posłużyła do pozyskania przez samorząd w 2005 r. środków finansowych z NFOŚiGW oraz Fundacji EkoFundusz na wykonanie zadań inwestycyjnych związanych z czyszczeniem z azbestu skażonych terenów. Działalność wspierająca gminę Szczucin w ramach środków otrzymywanych z budżetu państwa na realizację programu w latach 2004-2006 była kontynuowana w zakresie opracowania odpowiedniej dokumentacji technicznej, umożliwiającej realizację zamierzeń związanych z eliminacją azbestu do środowiska.</p>
        <p xml:id="div-62">Dotychczas w oparciu o posiadane przez gminę Szczucin programy i dokumentację zabezpieczono ok. 79 km dróg utwardzonych odpadami azbestowymi. Zadania te finansowane były ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Fundacji EkoFundusz, województwa małopolskiego, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, programów Unii Europejskiej SAPARD i ZPORR oraz środków własnych gminy. Realizacja tych zadań znacznie ograniczyła rozmiary trwającej tutaj kilkadziesiąt lat klęski ekologicznej.</p>
        <p xml:id="div-63">5. Działalność informacyjno-popularyzacyjną:</p>
        <p xml:id="div-64">- w latach 2003-2006 organizowane były - bez udziału środków z budżetu państwa - programy publicystyczne w mediach (prasa, radio i TVP) poświęcone informacjom o programie, sposobach bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest, a także ochronie zdrowia i środowiska przed szkodliwością azbestu; media były zainteresowane szeroko rozumianą problematyką azbestową i zwracały się o wywiady dla prasy, radia i audycji telewizyjnych; wyemitowano kilkanaście audycji telewizyjnych i radiowych, zaś w specjalistycznych pismach opublikowano szereg artykułów na temat programu;</p>
        <p xml:id="div-65">- w 2003 r. opracowano ˝Informator o przepisach i procedurach dotyczących bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest˝, który adresowany był do pracowników jednostek samorządu terytorialnego, właścicieli i zarządców nieruchomości, przedsiębiorstw zajmujących się naprawą lub usuwaniem wyrobów zawierających azbest, a także osób fizycznych. Szeroko udostępniono go wszystkim zainteresowanym, którzy uczestniczą w procesie zabezpieczania i usuwania wyrobów zawierających azbest;</p>
        <p xml:id="div-66">- w latach 2004-2006 zorganizowano cykl konferencji prasowych we wszystkich miastach wojewódzkich pod hasłem ˝Nikt za nas nie usunie azbestu˝; po konferencjach pojawiło się 189 publikacji i prezentacji, w tym 78 publikacji w prasie, 80 audycji radiowych, 21 materiałów telewizyjnych i 10 informacji na portalach. Celem tych konferencji było przedstawienie zagrożeń związanych z azbestem, omówienie sytuacji w danym województwie, przedstawienie realizacji ˝Programu...˝ na terenie danego województwa;</p>
        <p xml:id="div-67">- opracowano i rozpowszechniano plakaty, broszury i ulotki przeznaczone dla mieszkańców terenów wiejskich, jednostek samorządu terytorialnego i kierowane do ogółu społeczeństwa;</p>
        <p xml:id="div-68">- opracowany w 2005 r. poradnik stosowania przepisów i procedur dotyczących pozyskiwania z krajowych i zagranicznych funduszy pomocowych dodatkowych środków finansowych na usuwanie materiałów zawierających azbest w 2006 r. wydano w ilości 3 tys. egz. i udostępniono jednostkom samorządu terytorialnego wszystkich szczebli;</p>
        <p xml:id="div-69">- w grudniu 2005 r. ogłoszono konkurs dla gmin ˝Polska bez azbestu˝, którego celem było wyłonienie i nagrodzenie najbardziej aktywnych gmin podejmujących działania w celu zabezpieczania i usuwania azbestu ze swojego terenu, a tym samym zachęcenie wszystkich gmin do intensyfikacji działań; na konkurs wpłynęło 21 ofert; konkurs rozstrzygnięty został w październiku 2006 r., a laureaci - pięć gmin otrzymało nagrody finansowe:</p>
        <p xml:id="div-70">I miejsce - gmina Szczucin - 80 tys. zł,</p>
        <p xml:id="div-71">II miejsce - ex aequo: gmina Pruszcz i miasto Toruń - po 60 tys. zł każda,</p>
        <p xml:id="div-72">III miejsce - ex aequo: gmina Oświęcim i gmina Małkinia Górna - po 40 tys. zł każda;</p>
        <p xml:id="div-73">- przygotowano i wyemitowano w telewizji regionalnej film (8 minut) informacyjno-popularyzacyjny o bezpiecznym usuwaniu pokryć dachowych zawierających azbest;</p>
        <p xml:id="div-74">- w ramach współpracy z zagranicą organizowano tematyczne konferencje krajowe, w 2006 r. zorganizowano międzynarodową konferencję z udziałem ekspertów z 7 krajów UE.</p>
        <p xml:id="div-75">6. Monitoring programu:</p>
        <p xml:id="div-76">- w latach 2004-2005 prowadzono prace nad elektronicznym systemem zbierania, agregowania i przekazywania stosownych informacji w ramach monitoringu realizacji programu usuwania azbestu na lata 2007-2032; w 2006 r. system ten został wdrożony. Zbieranie drogą elektroniczną pełnego zakresu informacji dotyczących realizacji programu powinno służyć wykonywaniu szeregu niezbędnych prac na szczeblu centralnym, w tym pozyskiwaniu informacji w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest; system jest ogólnodostępny i przeglądanie jego zasobów nie wymaga logowania; adres strony systemu: http://azbest.ceramika.agh.edu.pl;</p>
        <p xml:id="div-77">- w 2005 r. (wzorem 2003 r.) główny koordynator przygotował ankietę dotyczącą szerokiej problematyki azbestowej, opartą na obowiązujących przepisach, skierowaną do wszystkich urzędów marszałkowskich, wojewódzkich, powiatowych i gminnych; oczekiwano, iż uzyskane z ankiet informacje i dane liczbowe powinny pozwolić na tworzenie podstaw monitoringu programu i ocenę stopnia jego realizacji, jak również na ukierunkowanie dalszych działań, ale otrzymane ankiety w znacznej części były niekompletne i zawierały liczne błędy;</p>
        <p xml:id="div-78">- opracowany w 2005 r. projekt Narodowego Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu, będący zaktualizowanym programem usuwania azbestu w 2006 r. próbowano znowelizować, jednakże Rządowe Centrum Legislacji zwróciło uwagę, iż program usuwania azbestu został przyjęty pod rządami nieobowiązującej już ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z późn. zm.), zaś ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 149, poz. 2104, z późn. zm.) w art. 240 stanowi, iż programy wieloletnie przyjęte przed dniem jej wejścia w życie są realizowane zgodnie z dotychczasowymi przepisami; regulacja ta nie może stanowić jednak podstawy do dokonywania zmian w programie, który został przyjęty pod rządami nieobowiązujących i nieutrzymanych w mocy przepisów ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych; w tej sytuacji podjęto decyzję o:</p>
        <p xml:id="div-79">a) opracowaniu Narodowego Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2008-2032 na podstawie i zgodnie z art. 117 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych,</p>
        <p xml:id="div-80">b) przygotowaniu raportu z realizacji w latach 2003-2007 programu usuwania azbestu.</p>
        <p xml:id="div-81">Dokumenty te będą przedłożone Radzie Ministrów w grudniu 2007 r.</p>
        <p xml:id="div-82">7. Działania związane z ochroną zdrowia.</p>
        <p xml:id="div-83">W latach 2004-2006 kontynuowane były prace w celu zwiększenia wykrywalności i skutecznego zwalczania chorób azbestozależnych obejmujące coraz większą część populacji. Utworzony w strukturze Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi Ośrodek Referencyjny Badań i Oceny Ryzyka Zdrowotnego Związanych z Azbestem prowadzi badania, analizy, opracowuje ekspertyzy na podstawie gromadzonych danych, które służą ocenie realizacji celu, jakim jest minimalizacja negatywnych spowodowanych azbestem skutków zdrowotnych u mieszkańców Polski.</p>
        <p xml:id="div-84">Przeprowadzano 3457 pomiarów stężenia włókien azbestu w powietrzu oraz określono ryzyko nowotworów azbestozależnych w 812 punktach w 10 województwach, na terenie 163 powiatów, w 501 gminach (łącznie 63,4% powierzchni kraju i 68% ludności).</p>
        <p xml:id="div-85">8. Budowę nowych składowisk dla odpadów niebezpiecznych zawierających azbest.</p>
        <p xml:id="div-86">W latach 2002-2006 nastąpił szybki wzrost ilości składowisk dla odpadów zawierających azbest od 8 do 27 składowisk. Według informacji na koniec listopada 2006 r. w kraju czynne są 23 składowiska ogólnodostępne oraz 4 składowiska wykorzystywane wyłącznie przez właścicieli - zakłady przemysłowe.</p>
        <p xml:id="div-87">Pragnę również poinformować, iż - po kontroli przeprowadzonej w Ministerstwie Gospodarki w okresie od maja do końca czerwca 2006 r. w zakresie realizacji programu - wiceprezes NIK w skierowanym do ministra gospodarki piśmie z dnia 19 września 2006 r. (znak: P/06/104, KSR-41012-1/06) stwierdził: ˝Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia realizację zadań wynikających z ˝Programu na rzecz oczyszczania terytorium Polski z azbestu˝, pomimo nieosiągnięcia w badanym okresie wystarczających efektów˝.</p>
        <p xml:id="div-88">Realizacja działań przewidzianych programem była przedmiotem szeregu innych kontroli. W latach 2003-2006:</p>
        <p xml:id="div-89">- wśród 425 kontroli przeprowadzonych przez inspektoraty ochrony środowiska w zakresie postępowania z azbestem i wyrobami zawierającymi azbest część dotyczyła prawidłowości postępowania urzędów gminnych i karano mandatami za brak rzetelnej inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest oraz za niewłaściwe składowanie odpadów azbestowych;</p>
        <p xml:id="div-90">- Główny Urząd Nadzoru Budowlanego przeprowadził szereg kontroli obiektów budowlanych z wbudowanymi wyrobami zawierającymi azbest, sprawdzając wykonanie ocen stanu technicznego i podjęcie prac związanych z demontażem wyrobów o I stopniu pilności;</p>
        <p xml:id="div-91">- Państwowa Inspekcja Sanitarna przeprowadziła ponad 600 kontroli prowadzonych prac rozbiórkowych oraz 152 kontrole interwencyjne (po zgłoszeniach od ludności przypadków nieprawidłowości w zakresie zabezpieczania, usuwania, transportu i składowania wyrobów zawierających azbest i odpadów azbestowych);</p>
        <p xml:id="div-92">- Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła ponad 250 kontroli przedsiębiorstw usuwających azbest i 26 kontroli składowisk odpadów azbestowych.</p>
        <p xml:id="div-93">Na wzrost zainteresowania problematyką azbestową wojewodów i marszałków województw znakomicie wpłynęło upowszechnienie informacji o wynikach kontroli realizacji programu, jaką przeprowadziła Najwyższa Izba Kontroli w 2006 r. na wszystkich szczeblach realizacyjnych - obecnie Ministerstwo Gospodarki znacznie szybciej otrzymuje od tych organów informacje, o które się zwraca, i są to informacje coraz dokładniejsze.</p>
        <p xml:id="div-94">Poważnym problemem pozostaje finansowanie zadań związanych z usuwaniem azbestu z gospodarki. Przyjęto unijną zasadę ekorozwoju - ˝zanieczyszczający płaci˝. Niewątpliwa dolegliwość finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest dotycząca właścicieli nie jest zatem specyficznie polskim rozwiązaniem - taka sama sytuacja występuje w innych krajach UE.</p>
        <p xml:id="div-95">Istnieją wszakże możliwości pozyskiwania przez osoby prawne i fizyczne środków finansowych na prace związane z azbestem oraz na podejmowane działania dotyczące tworzenia warunków sprzyjających usuwaniu azbestu, i tak m.in.:</p>
        <p xml:id="div-96">Bank Ochrony Środowiska SA w ramach realizacji programu udziela proekologicznych kredytów przede wszystkim na następujące zadania:</p>
        <p xml:id="div-97">- bezpieczne usuwanie wyrobów azbestowych i ich unieszkodliwienie poprzez złożenie na składowisku,</p>
        <p xml:id="div-98">- budowa właściwych miejsc składowania odpadów azbestowych w postaci składowisk tych odpadów lub wydzielonych kwater na składowiskach,</p>
        <p xml:id="div-99">- pokrywanie azbestowych płyt dachowych i materiałów elewacyjnych substancjami zabezpieczającymi przed emisją włókien azbestu,</p>
        <p xml:id="div-100">- zabezpieczanie nawierzchni drogowych utwardzanych w przeszłości odpadami z zakładów produkujących materiały budowlane z zastosowaniem azbestu,</p>
        <p xml:id="div-101">- budowa wodociągów w miejsce dotychczasowych wykonanych z rur azbestowych.</p>
        <p xml:id="div-102">Pierwsze kredyty na finansowania działań związanych z usuwaniem z budynków wyrobów zawierających azbest bank uruchomił przy współpracy z NFOŚiGW w 2004 r. Była to linia kredytowa, która pozwalała sfinansować na zasadach preferencyjnych (oprocentowanie - 3% w skali roku) zadania obejmujące swym zakresem nie tylko demontaż i unieszkodliwienie elementów zawierających azbest, ale również zakup i montaż nowego pokrycia dachowego i materiałów elewacyjnych. Istotne jest, że bank wymagał od klienta udokumentowania. iż prace związane z demontażem azbestowych elementów, a także ich transportem i unieszkodliwieniem (złożeniem na składowisku odpadów azbestowych) były prowadzone w sposób określony w stosownych przepisach prawnych.</p>
        <p xml:id="div-103">Atrakcyjne warunki kredytów oraz duże potrzeby rynku, szczególnie w zakresie zmiany pokryć dachowych, spowodowały, że kredyty te cieszyły się zainteresowaniem klientów. W tym czasie bank udzielił 122 kredytów, szczególnie osobom fizycznym i spółdzielniom mieszkaniowym, na kwotę ponad 17,2 mln zł.</p>
        <p xml:id="div-104">W celu kontynuowania preferencyjnego finansowania działań z zakresu usuwania i unieszkodliwiania wyrobów azbestowych bank podjął współpracę w tym zakresie z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zostały zawarte umowy o zróżnicowanych okresach obowiązywania - w rezultacie z kredytów na usuwanie wyrobów zawierających azbest mogą obecnie skorzystać inwestorzy z terenu województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, małopolskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego, pomorskiego, wielkopolskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodnio-pomorskiego. Zakres zadań objętych finansowaniem w większości przypadków obejmuje również zakup oraz montaż nowego pokrycia dachu i elewacji. W niektórych przypadkach możliwe jest także zabezpieczanie nawierzchni drogowych lub wykonanie wodociągu w miejsce dotychczasowego z rur azbestowych. Warunki udzielania kredytów są zróżnicowane w poszczególnych województwach, oprocentowanie kształtuje się w przedziale 1,21-4% w skali roku.</p>
        <p xml:id="div-105">Pomoc finansową w działaniach związanych z usuwaniem azbestu mogą również stanowić kredyty BOŚ SA udzielane na przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Umożliwiają one finansowanie inwestycji polegających m.in. na ocieplaniu ścian budynków. W wyniku takich prac następuje usunięcie dotychczasowych izolacji oraz płyt elewacyjnych budynków, które często zawierają azbest. Kredyty na termomodernizację BOŚ SA udziela we współpracy WFOŚiGW oraz z Bankiem Gospodarstwa Krajowego na podstawie ustawy o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Kredyty termomodernizacyjne we współpracy z WFOŚiGW są udzielane zainteresowanym z terenu 13 województw (umowy BOŚ SA z wojewódzkimi funduszami województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego, śląskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego, zachodnio-pomorskiego). Zakres i warunki kredytowania są różne w poszczególnych województwach, dostosowane do priorytetów lokalnych, jednak zawsze obejmują preferencyjne oprocentowanie kredytów.</p>
        <p xml:id="div-106">O kredyty te mogą ubiegać się właściciele i zarządcy budynków na podstawie audytu energetycznego, wykazującego uzyskanie oszczędności zużycia ciepła w wyniku przeprowadzonych zmian. Po zakończeniu zadania kredytobiorca uzyskuje premię termomodernizacyjną w wysokości 25% kwoty kredytu z Funduszu Termomodernizacyjnego.</p>
        <p xml:id="div-107">Istotnym źródłem finansowania zadań z zakresu usuwania azbestu mogą być także środki funduszy strukturalnych UE, w tym środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego czy Europejskiego Funduszu Spójności. W celu konsumpcji tych funduszy przyjęto w Narodowym Planie Rozwoju następujące Programy Operacyjne:</p>
        <p xml:id="div-108">- Sektorowy Program Operacyjny ˝Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw˝,</p>
        <p xml:id="div-109">- Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR),</p>
        <p xml:id="div-110">które ustanowiły tzw. priorytety inwestycyjne, w tym na ochronę środowiska.</p>
        <p xml:id="div-111">Ze środków przeznaczonych na te programy i priorytety mogą zatem być finansowane zadania, które wiążą się z ochroną środowiska przed azbestem, kwalifikowanym zarówno jako substancja, jak i odpad niebezpieczny. Jednostki samorządowe mogą występować o te środki samodzielnie lub w układach porozumień, np. międzygminnych, co zwiększa szanse na uzyskanie wsparcia finansowego.</p>
        <p xml:id="div-112">Fundacja ˝EkoFundusz˝ dysponuje specjalnymi środkami na dofinansowywanie zadań związanych z azbestem obejmujących:</p>
        <p xml:id="div-113">- zabezpieczenie azbestu użytego do stabilizacji gruntu przed przedostawaniem się do atmosfery,</p>
        <p xml:id="div-114">- budowę składowisk przeznaczonych do składowania azbestu,</p>
        <p xml:id="div-115">- czyszczenie obiektów, usuwanie azbestu z dawnych zakładów przemysłowych prowadzących produkcję z azbestu - pod warunkiem wskazania właściciela odpowiedniego za efekt wykonanej.</p>
        <p xml:id="div-116">Wspieranie właścicieli obiektów, którzy usuwają wyroby azbestowe, pozostaje w kompetencjach jednostek samorządu terytorialnego, które mają możliwości uzyskiwania dodatkowych funduszy ze środków ekologicznych czy też unijnych.</p>
        <p xml:id="div-117">W 2007 r. pojawiły się nowe możliwości dofinansowania usuwania azbestu:</p>
        <p xml:id="div-118">- w ˝trójkącie˝: Ministerstwo Środowiska - NFOŚ - gł. koordynator programu prowadzone są przygotowania do uruchomienia programu pomocy publicznej, z którego w latach 2008-2013 można by dofinansowywać prace związane z usuwaniem azbestu,</p>
        <p xml:id="div-119">- na posiedzeniu Komisji Infrastruktury Sejmu RP w dniu 4 lica br. podczas omawiania informacji NIK o wynikach kontroli realizacji programu posłowie bardzo zdecydowanie formułowali postulat stworzenia systemu wsparcia finansowego dla działań związanych z usuwaniem azbestu i być może wystosują w tej sprawie dezyderat do prezesa Rady Ministrów.</p>
        <p xml:id="div-120">Przedstawiając powyższą informację, pozwalam sobie wyrazić przekonanie, że realizacja programu - w miarę posiadanych środków finansowych - przebiega prawidłowo. Różnorodność źródeł pozyskiwania wsparcia finansowego, zapewnienie dostępu do środków publicznych, preferencyjnych kredytów i środków unijnych to czynniki wspomagające eliminowanie azbestu w sposób bezpieczny i racjonalny ekonomicznie.</p>
        <p xml:id="div-121">Z poważaniem</p>
        <p xml:id="div-122">Minister Piotr Grzegorz Woźniak</p>
        <p xml:id="div-123">Warszawa, dnia 16 lipca 2007 r.</p>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>