text_structure.xml
6.56 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W związku z nadesłanym przy piśmie z dnia 30 kwietnia 2007 r., znak: SPS-024-2620/07 zapytaniem Pani Poseł Anny Sobeckiej w sprawie ponownego ustalenia wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.</p>
<p xml:id="div-2">Od wielu lat, bo już od listopada 1991 r., przy obliczaniu emerytury i renty stosuje się tzw. kwotę bazową, którą ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia. Początkowo kwota bazowa stanowiła 100% przeciętnego wynagrodzenia, jednak w 1993 r. parlament - przepisami ustawy budżetowej na 1993 r. - obniżył kwotę bazową do 91% przeciętnego wynagrodzenia. Tę decyzję tłumaczono obawą przed utratą płynności finansowej funduszu ubezpieczeń z powodu spadku wpływów z tytułu składek (wzrost bezrobocia) oraz znacznego wzrostu wypłat związanych z przyznaniem ok. 700 tys. wcześniejszych emerytur. Trybunał Konstytucyjny orzeczeniem z dnia 10 stycznia 1995 r., sygn. akt K.16/93. zakwestionował konstytucyjność obniżenia kwoty bazowej ustawą budżetową. Jednakże Sejm - zgodnie z wówczas obowiązującym prawem - odrzucił to orzeczenie wymaganą większością 2/3 głosów. Mimo, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie zmieniło stanu prawnego, to jednak poglądy wypowiedziane w jego uzasadnieniu skłoniły ustawodawcę do stopniowego przywrócenia 100% wskaźnika kwoty bazowej, służącej do obliczania świadczeń nowo przyznawanych oraz do zmiany metody waloryzacji w celu zerwania bezpośredniego związku waloryzacji z wysokością kwoty bazowej.</p>
<p xml:id="div-3">Ustawą z dnia 6 lipca 1995 r. o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent... (Dz.U. Nr 95, poz. 473) a następnie ustawą z dnia 29 września 1995 r. o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 138, poz. 681) wprowadzono przepis, że poczynając od pierwszej waloryzacji w 1996 r. (czyli od 1 września 1996 r.) wskaźnik procentowy kwoty bazowej ulega podwyższeniu o jeden punkt procentowy w każdym terminie waloryzacji, aż do osiągnięcia kwoty bazowej równej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.</p>
<p xml:id="div-4">Ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyspieszono tempo podwyższania kwoty bazowej dla świadczeń nowo przyznawanych. Tak więc od 1 stycznia 1999 r. wskaźnik kwoty bazowej wynosi 100%. Od tego czasu nowo przyznawane emerytury i renty obliczane są przy zastosowaniu pełnej 100% kwoty bazowej.</p>
<p xml:id="div-5">Przez wiele lat nie rozwiązany był problem świadczeń przysługujących osobom, które przeszły na emeryturę lub rentę w latach 1993-1998. Ich świadczenia zostały obliczone przy zastosowaniu kwoty bazowej niższej niż 100% przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość tych świadczeń została więc trwale obniżona.</p>
<p xml:id="div-6">Problem zróżnicowania kwot bazowych był dostrzegany przez rząd i partnerów społecznych, z którymi ustalono, że przedstawione zostaną rozwiązania w zakresie stopniowej likwidacji zróżnicowania kwot bazowych, na miarę możliwości finansowych budżetu państwa. Rozwiązała go ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 191, poz. 1954), która wprowadziła przepisy art. 194a, określające sposób i etapy przeliczania świadczeń obliczonych od kwoty bazowej stanowiącej mniej niż 100% przeciętnego wynagrodzenia. Zgodnie z tymi przepisami emerytury i renty, które zostały obliczone od kwoty bazowej stanowiącej mniej niż 100% przeciętnego wynagrodzenia podlegają przeliczeniu, które polega na ponownym obliczeniu świadczenia od odpowiednio podwyższonej kwoty bazowej, którą przyjęto do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania. Rozwiązanie to jest prawidłowe, ponieważ w wyniku przeliczenia świadczenia, emeryci i renciści będą pobierać je w takiej wysokości, jakby w momencie przejścia na emeryturę lub rentę kwota bazowa przyjęta do obliczenia świadczenia nie była obniżona, lecz stanowiła 100% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do jej ustalenia. ZUS nie ma natomiast podstaw prawnych do przyjęcia do przeliczenia świadczeń kwoty bazowej w wysokości obowiązującej od 1 marca 2007 r., ponieważ art. 194a ustawy o emeryturach i rentach nie przewiduje takiej możliwości.</p>
<p xml:id="div-7">Pragnę nadmienić, że przeliczenie świadczeń przyznanych przed 1999 r. od kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2007 r. oznaczałoby rewaloryzację tych świadczeń, tak jakby od 1993 r., kiedy obniżono procentowy wskaźnik kwoty bazowej, do 2007 r., nie były przeprowadzane żadne waloryzacje świadczeń, co nie jest prawdą, ponieważ emerytury i renty były w tym okresie wielokrotnie podwyższane. Nie ma zatem uzasadnienia do przeliczenia świadczeń przyznanych przed 1999 r. od kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2007 r. Takie działanie nie byłoby prawidłowe również dlatego, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 10 stycznia 1995 r., wskazywał na konieczność wyrównania do 100% kwoty bazowej przyjętej do obliczenia świadczenia.</p>
<p xml:id="div-8">Obowiązujący w naszym kraju system ubezpieczeń społecznych można oceniać z dwóch punktów widzenia - z punktu widzenia oczekiwań emerytów i rencistów oraz z punktu widzenia możliwości finansowych ubezpieczeń społecznych. Zastosowane rozwiązania muszą być z istoty rzeczy rozwiązaniami kompromisowymi, uwzględniającymi oba te punkty widzenia. Z jednej strony należy więc dążyć do tego, aby świadczenia z ubezpieczenia społecznego miały ustabilizowaną wartość realną, z drugiej zaś, aby wydatki na świadczenia ustabilizowały wielkość dotacji budżetowej na stałym poziomie.</p>
<p xml:id="div-9">Przyjęty w art. 194a ustawy o emeryturach i rentach z FUS sposób przeliczania świadczeń jest rozwiązaniem na miarę możliwości finansowych budżetu państwa.</p>
<p xml:id="div-10">Z poważaniem</p>
<p xml:id="div-11">Podsekretarz stanu</p>
<p xml:id="div-12">Romuald Poliński</p>
<p xml:id="div-13">Warszawa, dnia 30 maja 2007 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>