text_structure.xml
9.12 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo z dnia 22 marca 2007 r., znak: SPS-024-2470/07, dotyczące zapytania posła Lecha Kołakowskiego w sprawie niekorzystnych rozwiązań prawnych w zakresie wynagrodzeń biegłych sądowych przedstawiam następujące wyjaśnienia.</p>
<p xml:id="div-2">Kwestia właściwego uregulowania wynagrodzeń biegłych sądowych w aspekcie naliczania podatku od towarów i usług od przyznanego im wynagrodzenia z racji nadzoru nad biegłymi i kompetencją do ustalania, w drodze rozporządzenia, wynagrodzeń biegłych jest przedmiotem ciągłego zainteresowania Ministerstwa Sprawiedliwości.</p>
<p xml:id="div-3">Usytuowanie biegłych sądowych w ustawodawstwie polskim tworzy stan prawny, w którym stosunek łączący biegłego i organ procesowy jest stosunkiem o charakterze publicznoprawnym. Wobec tego nie mogę podzielić tezy, iż zlecenie przez organ procesowy wykonania czynności biegłemu sądowemu następuje w drodze umowy cywilnoprawnej. Prowadzi to do jednoznacznego wniosku, iż wynagrodzenie biegłych sądowych, zarówno osób fizycznych, jak i biegłych instytucjonalnych, wykonujących czynności na zlecenie sądu bądź innych organów procesowych (oraz analogicznie wynagrodzenie tłumaczy przysięgłych) nie powinno być obciążone podatkiem od towarów i usług.</p>
<p xml:id="div-4">Zauważam, iż Minister Finansów w urzędowej interpretacji z dnia 29 kwietnia 2005 r., nr PP3-8121-130/2005/AK/864, zajął stanowisko w sprawie zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług do czynności wykonywanych na zlecenie sądu przez adwokatów, biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 6, poz. 71). Minister Finansów, dokonując wskazanej interpretacji urzędowej, jednym aktem objął trzy grupy podmiotów, tj. adwokatów, biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych. Pozwalam sobie nie podzielać stanowiska Ministra Finansów. W odróżnieniu bowiem od biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych, których z sądem łączy stosunek publicznoprawny, adwokaci prowadzą działalność gospodarczą, a umowy zawierane z klientem w związku z reprezentowaniem jego praw mają charakter stosunku stricte cywilnoprawnego. W związku z powyższym w stosunku do tej grupy zawodowej w dniu 27 października 2005 r. zostało wydane rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 219, poz. 1872). W § 2 nowelizowanego rozporządzenia dodano ust. 3, który wprowadził zasadę, iż sąd, przyznając adwokatowi koszty reprezentacji z urzędu, jest obowiązany do podwyższenia należnego wynagrodzenia o stawkę podatku od towarów i usług.</p>
<p xml:id="div-5">Jednocześnie w Ministerstwie Sprawiedliwości przystąpiono do prac nad przygotowaniem projektów rozporządzeń dotyczących analogicznego uregulowania kwestii wynagrodzeń biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych. W toku konsultacji społecznych wymienionych projektów środowisko m.in. biegłych sądowych wyraziło przekonanie, iż z uwagi na publicznoprawny charakter stosunku łączącego biegłego z sądem wprowadzenie analogicznych jak do adwokatów rozwiązań zburzyłoby istniejący ład systemowy oraz zachwiałoby ugruntowaną i prawidłowo ukształtowaną pozycją biegłych sądowych w polskim systemie prawa procesowego.</p>
<p xml:id="div-6">Wprowadzenie bowiem nowego modelu pozycji biegłego sądowego, opierającego się na umowie cywilnoprawnej, spowodowałoby - oprócz skutków finansowych - daleko idące konsekwencje w zakresie prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. W skrajnym zaś wariancie mogłoby doprowadzić do zniszczenia ładu systemowego w zakresie przeprowadzania dowodów z opinii biegłych sądowych.</p>
<p xml:id="div-7">Taki model pozycji biegłego jest konsekwentnie odrzucany przez środowisko biegłych sądowych. Jednym z istotnych skutków zmiany usytuowania biegłych w systemie prawnym byłoby przyjęcie, iż biegły jest podmiotem prowadzącym samodzielną działalność gospodarczą. Oznaczałoby to jednak, iż strony procesu właśnie do biegłych mogłyby kierować żądania wypłacenia odszkodowania w sytuacji, gdyby sąd nie podzielił opinii biegłego (nawet w sytuacji, gdy opinia została sporządzona zgodnie z najlepszą wiedzą i sztuką). To z kolei mogłoby doprowadzić do nękania biegłych procesami przez strony, co w skrajnym wariancie mogłoby sparaliżować możliwość wydawania przez nich kolejnych opinii.</p>
<p xml:id="div-8">Dlatego prace na projektem rozporządzenia zostały wstrzymane, a jednocześnie Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło starania o zmianę wcześniej wskazanej urzędowej interpretacji dokonanej przez Ministra Finansów.</p>
<p xml:id="div-9">Po bezskutecznych próbach zmiany stanowiska Ministra Finansów w drodze korespondencji bezpośredniej oraz rozmów prowadzonych przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów p. Mirosława Barszcza i Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości p. Andrzeja Kryże (spotkanie miało miejsce w dniu 3 lutego 2006 r.) pismem z dnia 24 stycznia 2007 r. została skierowana do Prezesa Rady Ministrów p. Jarosława Kaczyńskiego prośba o rozważenie możliwości wystąpienia do Ministra Finansów w sprawie zmiany urzędowej interpretacji z dnia 29 kwietnia 2005 r., nr PP3-8121-130/2005/AK/864, w sprawie zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług do czynności wykonywanych na zlecenie sądu przez adwokatów, biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 6, poz. 71).</p>
<p xml:id="div-10">Pismo to jest aktualnie rozpatrywane w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, co oznacza, że do chwili obecnej nie jest znane stanowisko Prezesa Rady Ministrów w tym przedmiocie.</p>
<p xml:id="div-11">Dalsze czynności odnośnie wynagrodzeń biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych będą uzależnione od stanowiska Prezesa Rady Ministrów.</p>
<p xml:id="div-12">Dodaję także, iż pismem z dnia 25 maja 2005 r., nr PR II 850/140/05, kierowanym do Trybunału Konstytucyjnego, odnosząc się do wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 3 listopada 2005 r., nr RPO-498998-VI/05/MC-Z o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), zaprezentowano pogląd, że wymieniony przepis jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że narusza zasady prawidłowej legislacji.</p>
<p xml:id="div-13">Do chwili obecnej nie został wyznaczony termin rozprawy przed Trybunałem Konstytucyjnym.</p>
<p xml:id="div-14">Informuję także, że jednocześnie jest rozważana autopoprawka do projektu ustawy o biegłych w postępowaniu sądowym oraz innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw (druk sejmowy nr 1286) w zakresie wprowadzenia przepisu, który expressis verbis stwierdzałby, iż stosunek łączący biegłego z organem procesowym jest stosunkiem o charakterze publicznoprawnym. Takie ukształtowanie pozycji biegłych w ustawie wywołałoby taki skutek, iż ich wynagrodzenie - jako niemogące być elementem cywilnoprawnej umowy - nie będzie mogło być obciążone podatkiem od towarów i usług.</p>
<p xml:id="div-15">Projekt wskazanej ustawy jest obecnie przedmiotem prac Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</p>
<p xml:id="div-16">Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności, pozwalam sobie stwierdzić, iż stanowiska środowisk biegłych w zakresie ich wynagrodzeń są zbieżne ze stanowiskiem Ministra Sprawiedliwości w tej kwestii.</p>
<p xml:id="div-17">Celem dalszych prac ustawodawczych jest pozostawienie obecnego modelu pozycji biegłych w postępowaniu sądowym oraz innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw jako stosunku o charakterze publicznoprawnym. Będzie to skutkować koniecznością wprowadzenia przepisów, które expressis verbis będą wyłączać biegłych sądowych z obowiązku naliczania i odprowadzania podatku VAT.</p>
<p xml:id="div-18">Na zakończenie informuję, iż w chwili obecnej nie jest planowane postulowane w zapytaniu poselskim wprowadzenie przepisów wykonawczych nakazujących dodawać do ustalonego wynagrodzenia biegłego kwotę podatku VAT, jako odrzucane zarówno przez Ministra Sprawiedliwości, jak i samych biegłych.</p>
<p xml:id="div-19">Z wyrazami szacunku i ukłonami</p>
<p xml:id="div-20">Podsekretarz stanu</p>
<p xml:id="div-21">Andrzej Duda</p>
<p xml:id="div-22">Warszawa, dnia 16 kwietnia 2007 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>