text_structure.xml
5.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na zapytanie pana posła Bogdana Zdrojewskiego z 24 października br. (SPS-024-1886/06) pragnę zapewnić, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uznaje ochronę zbiorów zgromadzonych w muzeach w Polsce za jedno ze swych podstawowych zadań.</p>
<p xml:id="div-2">Wykup dzieł sztuki przez muzea państwowe i samorządowe ze środków publicznych może nastąpić jedynie po uregulowaniu statusu własnościowego tych obiektów. Dotyczyć to więc może bądź wykupu przez muzea depozytów bądź obiektów o innym statusie, które w wyniku prawomocnego wyroku sądowego zostały przywrócone dawnym właścicielom lub ich spadkobiercom. Skomplikowana sytuacja własnościowa zabytków przejętych przez muzea po II wojnie światowej, wynika przede wszystkim z braku właściwej dokumentacji. Stwarza to ogromne trudności zarówno w ustalaniu właścicieli obiektów jak i zgodności przejęć z wówczas obowiązującym prawem. Zabytki były przejmowane na mocy decyzji ówczesnych władz administracyjnych. Część przedmiotów trafiła do muzeów dzięki muzealnikom starającym się zabezpieczyć mienie porzucone; część obiektów natomiast znalazła się w muzeach w wyniku realizacji dekretu Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, częściowo uchylonego (§ 11 pkt 1), jako wychodzący poza delegację zawartą w powyższym dekrecie PKWN, przez wyrok NSA z dnia 1 grudnia 1995 r. (sygn. akt II S.A. 1499/94). We wszystkich tych przypadkach nie uwzględniano praw własnościowych, a wpis tych zabytków do inwentarzy muzealnych stwarzał domniemanie, iż stanowią one własność muzeów. Muzealnicy zabezpieczali i konserwowali te obiekty, traktując je jako dobro ogólnonarodowe. Należy podkreślić, że w niektórych muzeach, takich jak Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Kielcach czy Muzeum Okręgowe w Tarnowie, sporne zabytki tworzą podstawową część stałych ekspozycji. Wycofanie obiektów ze zbiorów z pewności obniżyłoby rangę i znaczenie edukacyjne tych placówek.</p>
<p xml:id="div-3">Po 1980 r. nastąpił wzrost zainteresowania właścicieli odzyskaniem utraconych zabytków i próbami rewindykacji mienia. Wpływ na wzrost roszczeń miało także powstanie rynku antykwarycznego i możliwości sprzedaży zabytków na rynku krajowym. Część spraw trafiła na wokandy sądowe i znalazła swój finał w wyrokach sądów powszechnych. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie może kwestionować wyroków sądów. Zgodnie z art. 14 ust. 1 Ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tj. Dz.U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.) muzea - jako samodzielne instytucje kultury - posiadają osobowość prawną, a co się z tym wiąże, również legitymację sądową czynną i bierną; mogą być zatem stroną sporu sądowego. Minister będzie natomiast wspierał finansowo, w miarę posiadanych środków, wykup obiektów utraconych w wyniku wyroków sądowych. Minister niejednokrotnie podejmował i nadal podejmuje - w przypadkach niekorzystnych dla muzeów wyroków sądowych - próby mediacji z właścicielami, starając się o pozostawienie części kolekcji w muzeach, a także dokonując wykupu najcenniejszych z zabytków na rzecz muzeów ze środków własnych. W ostatnim czasie Minister odkupił od przedstawiciela rodziny Tarnowskich zbiór grafik dla Muzeum Narodowego w Warszawie, dotąd przechowywany tam jako depozyt. W roku bieżącym zostały także przyznane środki na wykup muzealiów pochodzących z tzw. ˝zbiorów podworskich˝, od spadkobierców rodziny Wielopolskich na rzecz Muzeum Narodowego w Kielcach. Muzea mogą ubiegać się również o fundusze na wykup tego typu obiektów w ramach Programu Operacyjnego MKiDN ˝Dziedzictwo Kulturowe˝, Priorytet II - ˝Rozwój instytucji muzealnych˝.</p>
<p xml:id="div-4">Odpowiadając na pytania dotyczące inicjatyw legislacyjnych informuję, że parlament RP od początku lat 90 podejmował, w ramach tzw. ustawy reprywatyzacyjnej, próby kompleksowego uregulowania statusu spornych kolekcji. Resort kultury aktywnie uczestniczył w dyskusjach środowiska muzealników, jak i w debatach toczących się w stosownych komisjach sejmowych zajmujących się tą problematyką. Niestety parlament dotąd nie przyjął stosownych aktów mogących uregulować kwestie związane z reprywatyzacją. W lipcu 2002 r. Rząd RP sprawę uregulowania tematyki reprywatyzacji i odszkodowań za przejęte po wojnie mienie powierzył do prowadzenia Ministrowi Skarbu Państwa. Ówczesny Minister Kultury spowodował włączenie do założeń do stosownej ustawy również odszkodowań za przejęte obiekty zabytkowe i muzealia. Pierwsze czytanie omawianego projektu ustawy odbyło się 6 września tego roku, po czym został on skierowany do Komisji Nadzwyczajnej, stworzonej do rozpatrzenia rządowego projektu Ustawy o rekompensatach za przejęte przez państwo nieruchomości oraz niektóre inne składniki mienia. Przyjęcie tego ustawowego rozwiązania dostatecznie reguluje kwestię własności obiektów zabytkowych i muzealiów i nie wymaga dodatkowych inicjatyw mających na celu ochronę tego dziedzictwa.</p>
<p xml:id="div-5">Mam nadzieję, że pan poseł uzna powyższe wyjaśnienia za wystarczające.</p>
<p xml:id="div-6">Z poważaniem</p>
<p xml:id="div-7">Minister</p>
<p xml:id="div-8">Kazimierz Michał Ujazdowski</p>
<p xml:id="div-9">Warszawa, dnia 27 listopada 2006 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>