text_structure.xml
11.8 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na zapytanie Pana Posła Jacka Tomczaka (pismo SPS-024-1049/06 z dnia 8 maja 2006 r.) w sprawie losów byłego ambasadora RP w Republice Białorusi Mariusza Maszkiewicza i innych obywateli Rzeczypospolitej Polskiej znajdujących się w ostatnim czasie na Białorusi uprzejmie informuję:</p>
<p xml:id="div-2">W trakcie wydarzeń związanych z ostatnimi wyborami prezydenckimi w Republice Białoruś dochodziło w tym państwie do szeregu niedopuszczalnych aktów łamania praw obywatelskich i stosowania przemocy przez reżimowe służby porządkowe. Działania te dotknęły nie tylko białoruskich działaczy opozycyjnych, ale również zagranicznych dziennikarzy i niezależnych obserwatorów. Sytuacja ta spotkała się z ostrą reakcją ze strony państw Unii Europejskiej. Parlament Europejski nie uznał wyników wyborów prezydenckich, a Unia Europejska potępiła działania reżimowych władz, wprowadzając sankcje wizowe wobec ich przedstawicieli, członków aparatu bezpieczeństwa oraz Centralnej Komisji Wyborczej Republiki Białoruś. Kroki te w dużym stopniu były rezultatem intensywnych zabiegów strony polskiej. W tym miejscu należy wskazać, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP wielokrotnie wyrażało protest wobec działań władz Białorusi, podkreślając, że Polska przywiązuje szczególną wagę do przestrzegania demokratycznych praw na Białorusi, w tym zwłaszcza mniejszości polskiej, i domagając się jej traktowania zgodnie z postanowieniami Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 23 czerwca 1992 r.</p>
<p xml:id="div-3">W sprawach dotyczących zatrzymań na terytorium Republiki Białoruś obywateli polskich, a także odmawiania im prawa wjazdu do tego kraju polska służba konsularna w ostatnim czasie, zwłaszcza w okresie wyborów prezydenckich, odnotowała następujące przypadki:</p>
<p xml:id="div-4">- odmowa wjazdu w dniu 17.03.2006 r. na terytorium Białorusi posła na Sejm RP Pana Marka Suskiego, który przyleciał do Mińska w ramach krótkoterminowej misji obserwacyjnej związanej z wyborami. Został on umieszczony pod strażą w hotelu na terenie lotniska i następnego dnia wydalony. Pomimo podjętych przez urząd konsularny interwencji i wystosowanej w dniu 17 marca br. noty protestacyjnej do MSZ RB władze białoruskie nie wyraziły zgody na dalszy pobyt parlamentarzysty, jak również nie wyraziły zgody na spotkanie przedstawiciela Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Mińsku z Panem Posłem M. Suskim;</p>
<p xml:id="div-5">- odmowa wjazdu na terytorium Białorusi w dniu 24.03.2006 r. delegacji polskich parlamentarzystów w składzie: Pan Poseł Zbigniew Kozak, Pani Poseł Małgorzata Gosiewska i Pani Poseł Jolanta Szczypińska. Zostali oni umieszczeni pod strażą w hotelu na terenie lotniska i następnego dnia wydaleni. Delegacja Sejmu RP została objęta opieką konsularną (m.in. pomoc podczas powrotu delegacji do Polski);</p>
<p xml:id="div-6">- odmowa wjazdu na terytorium Białorusi w dniu 26.04.2006 r. dziennikarza TVP-1 Jacka Gasińskiego i operatora, którzy przylecieli do Mińska w przeddzień manifestacji poświęconej rocznicy wybuchu reaktora w Czarnobylu. Wyżej wymienieni nie nawiązali kontaktu z Wydziałem Konsularnym Ambasady RP w Mińsku;</p>
<p xml:id="div-7">- zatrzymanie posła na Sejm RP, Pana Jarosława Jagiełły, w dniu 21.03.2006 r. przed placem Październikowym w Mińsku, gdzie odbywała się opozycyjna manifestacja. Został on przesłuchany w Wydziale Spraw Obywatelskich i Migracji Rejonu Centralnego w obecności konsulów, a następnie - w wyniku stanowczej interwencji Ambasady - zwolniony i w tym samym dniu w późnych godzinach wieczornych powrócił samochodem do kraju pilotowany przez konsula do przejścia granicznego;</p>
<p xml:id="div-8">- zatrzymanie w dniu 21.03.2006 r. Pana Piotra Dudanowicza (studenta filologii białoruskiej Uniwersytetu Warszawskiego) w okolicach placu Październikowego w Mińsku pod zarzutem udziału w opozycyjnym wiecu. W dniu 22.03.2006 r. białoruski sąd ukarał zatrzymanego 15-dniowym aresztem administracyjnym. Urząd konsularny objął polskiego obywatela opieką konsularną, ściśle współpracował z jego adwokatem przy toczącym się postępowaniu sądowym, a następnie w dniu 05.04.2006 r. - po upływie okresu aresztu administracyjnego - odwiózł Pana P. Dudanowicza do Warszawy;</p>
<p xml:id="div-9">- zatrzymanie w dniu 24.03.2006 r. Pani Weroniki Samolińskiej (stażystki ˝Gazety Wyborczej˝ w Lublinie) podczas pacyfikacji miasteczka namiotowego na placu Październikowym w Mińsku pod zarzutem udziału w nielegalnym zgromadzeniu. W dniu 27.03.2006 r. białoruski sąd ukarał W. Samolińską 10-dniowym aresztem administracyjnym. Zainteresowaną urząd konsularny otoczył opieką konsularną podczas jej pobytu w areszcie, a także po jego opuszczeniu w dniu 03.04.2006 r. Pani W. Samolińska złożyła za pośrednictwem adwokata zaskarżenie na decyzję sądu do wyższej instancji, które następnie zostało oddalone;</p>
<p xml:id="div-10">- zatrzymanie w dniu 24.03.2006 r. Pana Mariusza Maszkiewicza (byłego konsula generalnego RP w Grodnie i ambasadora RP na Białorusi) pod zarzutem uczestnictwa w nielegalnej demonstracji na placu Październikowym w Mińsku. W czasie spotkania z polskim konsulem Pan M. Maszkiewicz zgłosił, że w trakcie pacyfikacji opozycyjnego miasteczka namiotowego oraz podczas przewożenia do aresztu został pobity przez milicję. Nie był w stanie określić, ile razy został uderzony ani jakim przedmiotem (stwierdził, że prawdopodobnie otrzymał kilka uderzeń w plecy). W nocie MSZ RB, stanowiącej odpowiedź na stanowczą notę protestacyjną polskiej Ambasady, strona białoruska wskazała jedynie, co było przyczyną zatrzymania M. Maszkiewicza, nie ustosunkowując się do żądania wyjaśnienia kwestii pobicia i przeprowadzenia obdukcji lekarskiej. Urząd konsularny otoczył wyżej wymienionego pełną opieką konsularną, podejmując możliwe działania zmierzające do jego zwolnienia. Zatrzymanemu udzielona została również pomoc w okresie hospitalizacji w mińskim szpitalu, do której doszło wskutek złego samopoczucia Pana M. Maszkiewicza i zgłoszonych dolegliwości kardiologicznych. Konsul monitorował również toczące się przed sądem postępowanie, ściśle współpracując z obrońcą zatrzymanego. Po zwolnieniu pana M. Maszkiewicza z aresztu administracyjnego, które dzięki interwencjom Ambasady nastąpiło z zaliczeniem okresu pobytu w szpitalu, zainteresowany - w asyście konsula - powrócił samochodem do Polski.</p>
<p xml:id="div-11">Pragnę podkreślić, że w odniesieniu do wszystkich przypadków dotyczących zatrzymania na terytorium Republiki Białoruś polskich obywateli służba dyplomatyczno-konsularna RP podjęła wszelkie możliwe interwencje, także poprzez struktury UE, zapewniając aresztowanym pełną opiekę konsularną, a także pomoc prawną i medyczną. Działania te w istotnym stopniu przyczyniły się do znacznej poprawy warunków przebywania zatrzymanych Polaków w areszcie oraz ich zwolnienia w terminach zgodnych z decyzjami sądów. Miało to szczególne znaczenie w przypadku pana Mariusza Maszkiewicza, któremu - dzięki wywartej na władzach białoruskich stanowczej presji przez stronę polską - zaliczono pobyt w szpitalu do okresu zasądzonego aresztu administracyjnego i umożliwiono powrót do kraju. Należy podkreślić, że działania służb dyplomatyczno-konsularnych podjęte na rzecz zatrzymanych obywateli polskich - przy uwzględnieniu trudnych warunków pracy - cechowały się możliwą do osiągnięcia skutecznością.</p>
<p xml:id="div-12">W szczegółowej kwestii dotyczącej immunitetu przysługującego osobom legitymującym się paszportem dyplomatycznym należy podkreślić, że Pan M. Maszkiewicz wjechał i przebywał na terytorium Białorusi na podstawie 10-letniego zwykłego paszportu. W związku z tym nie mógł przysługiwać mu, przewidziany w artykułach 29 i 31 Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych z dnia 18.04.1961 r., immunitet dyplomatyczny, jaki chroni dyplomatę akredytowanego w danym państwie.</p>
<p xml:id="div-13">W powyższych okolicznościach strona białoruska traktowała Pana M. Maszkiewicza jako osobę przebywającą na terytorium Białorusi prywatnie, podobnie jak innych obywateli polskich. Niemniej jednak Ambasada RP w Mińsku dokładała starań, aby władze białoruskie odnosiły się do Pana M. Maszkiewicza z należytym szacunkiem, jako do osoby pełniącej w przeszłości misję Ambasadora RP w Republice Białoruś.</p>
<p xml:id="div-14">Odnotować należy również, że Ambasada RP w Mińsku nie miała możliwości zapobieżenia zatrzymaniu i niewłaściwemu traktowaniu Pana Mariusza Maszkiewicza podczas demonstracji na placu Październikowym w Mińsku z uwagi na fakt, iż placówce nie był wiadomy pobyt zainteresowanego na Białorusi, a on sam nie informował wcześniej Ambasady o swoich planach. Z chwilą uzyskania pierwszego sygnału wskazującego na prawdopodobieństwo zatrzymania Pana M. Maszkiewicza (24.03.br., godz. 3.15) Ambasada podjęła niezwłocznie interwencję.</p>
<p xml:id="div-15">Odnosząc się do śmierci wicekonsula Ryszarda Badoń-Lehra z Konsulatu Generalnego RP w Grodnie, uprzejmie informuję, że okoliczności tej sprawy są aktualnie badane przez Prokuraturę Okręgową w Białymstoku. Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie posiada informacji, które wskazywałyby na istnienie związku pomiędzy obecną sytuacją polityczną na Białorusi a zgonem polskiego konsula.</p>
<p xml:id="div-16">Jednocześnie informuję, że rząd Rzeczypospolitej Polskiej zamierza utrzymać dotychczasową linię postępowania wobec Republiki Białoruś, mającą na celu izolowanie białoruskiego reżimu przy jednoczesnym poparciu dla demokratycznych przemian w tym kraju. Jedynie bowiem od demokratycznej Białorusi będzie można oczekiwać zapewnienia właściwego traktowania obywateli polskich na jej terytorium.</p>
<p xml:id="div-17">Polityka ta prowadzona jest dwukierunkowo:</p>
<p xml:id="div-18">- wspieranie działalności środowisk demokratycznych na Białorusi i pomoc dla osób represjonowanych. Jedną z ostatnich inicjatyw rządu polskiego jest utworzenie specjalnego funduszu stypendialnego dla białoruskich studentów relegowanych z uczelni z przyczyn politycznych (program stypendialny im. Konstantego Kalinowskiego), którzy dzięki decyzjom rządu RP i wyższych uczelni w Polsce będą mieli możliwość ukończenia studiów w naszym kraju;</p>
<p xml:id="div-19">- izolowanie na arenie międzynarodowej władz białoruskich, odpowiedzialnych za prześladowania oraz represje wobec demokratycznej opozycji i obywateli polskich. Strona polska zamierza konsekwentnie stosować wobec białoruskiego reżimu sankcje polityczne (obniżony szczebel kontaktów dwustronnych, zakaz wjazdu na terytorium RP osób objętych zarówno unijną, jak i polską listą visa ban).</p>
<p xml:id="div-20">Polska wyklucza natomiast wprowadzenie wobec Białorusi sankcji gospodarczych, które przede wszystkim uderzyłyby nie w reżimowe władze tego państwa, lecz w społeczeństwo białoruskie, w stosunku do którego Rzeczpospolita Polska winna kierować się zasadami demokratycznego państwa prawa.</p>
<p xml:id="div-21">Z poważaniem</p>
<p xml:id="div-22">Minister</p>
<p xml:id="div-23">Anna Fotyga</p>
<p xml:id="div-24">Warszawa, dnia 31 maja 2006 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>