text_structure.xml
18 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na zapytanie Pana Posła Wojciecha Wierzejskiego oraz grupy posłów LPR (pismo nr SPS-024-823/06 z dnia 31 marca 2006 r.) ˝w sprawie realizacji polityki rządu wobec państw Europy Wschodniej˝ uprzejmie informuję:</p>
<p xml:id="div-2">W ustawie budżetowej na 2006 r. przyznano MSZ środki na wsparcie międzynarodowej współpracy na rzecz demokracji i społeczeństwa obywatelskiego oraz na implementację polskiego programu współpracy na rzecz rozwoju, w wysokości 85 mln PLN.</p>
<p xml:id="div-3">Do priorytetów zagranicznej pomocy rozwojowej należy między innymi udział w międzynarodowej współpracy na rzecz demokracji i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Działając w imię międzynarodowej solidarności, Polska będzie również finansować ze środków umieszczonych w ww. rezerwie działania, przede wszystkim w krajach Europy Wschodniej, które mają na celu promocję przemian demokratycznych oraz wzmacnianie struktur społeczeństwa obywatelskiego, m.in. wspieranie instytucji demokratycznych i wolnych mediów, szkolenia dla dziennikarzy, monitorowanie i ocena sytuacji w zakresie przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności, umacnianie zasad państwa prawa i niezależności instytucji społeczeństwa obywatelskiego. Działania te będą realizowane poprzez polskie placówki dyplomatyczne, a także poprzez dofinansowywanie projektów organizacji pożytku publicznego i dofinansowywanie funduszy międzynarodowych ważnych dla krajów partnerskich, ale nie związanych bezpośrednio z rozwojem gospodarczym i społecznym. Wymienione wyżej działania wchodzą w zakres kompetencji Ministra Spraw Zagranicznych i stanowią istotny instrument polskiej polityki zagranicznej w odniesieniu do krajów Europy Wschodniej.</p>
<p xml:id="div-4">W listopadzie 2004 r. Polska zaproponowała na forum Unii Europejskiej powołanie Funduszu Demokracji dla Białorusi. Idea ta nie spotkała się niestety z przychylnym przyjęciem państw-członków UE. Aktualnie Rząd RP (MSZ wraz z KPRM i MEiN) przygotował specjalny program stypendialny im. Konstantego Kalinowskiego przewidujący możliwość kontynuacji studiów w Polsce przez ok. 300 studentów białoruskich relegowanych z uczelni przez reżim A. Łukaszenki ze względów politycznych. Program jest otwarty do ewentualnego współfinansowania ze strony innych zainteresowanych państw. Najbardziej zaawansowane są w chwili obecnej ustalenia w tej kwestii z rządem Szwecji pod nazwą Polsko-Szwedzkiego Funduszu Solidarności. Dodatkowo, w ramach działań podjętych przez Premiera Kazimierza Marcinkiewicza, powołany został w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Zespół do Spraw Wspierania Przemian Demokratycznych w Europie Środkowowschodniej pod przewodnictwem Pana Ministra Adama Lipińskiego.</p>
<p xml:id="div-5">Zgodnie z zapisami Rządowego Programu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą, Polacy mieszkający za naszą wschodnią granicą, są grupą traktowaną przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych priorytetowo. Należy przy tym zaznaczyć, że MSZ jest jednym z wielu podmiotów realizujących politykę polonijną państwa polskiego, albowiem finansowana jest ona przede wszystkim z budżetu Senatu RP, a za jej koordynację odpowiada wspomniany już Międzyresortowy Zespół do Spraw Polonii i Polaków za Granicą przy Prezesie Rady Ministrów.</p>
<p xml:id="div-6">W związku z utrzymującą się niestabilnością polityczno-ekonomiczną wielu państw powstałych po rozpadzie ZSRR, MSZ szczególnie uważnie monitoruje realizację praw zamieszkujących tam osób należących do mniejszości polskich oraz - w uzasadnionych przypadkach - podejmuje działania interwencyjne. W kontaktach z Polakami w Europie Wschodniej dużą rolę odgrywa nadal działalność o charakterze pomocowym. Dąży się zarazem do rozwijania większej aktywności organizacyjnej i indywidualnej przez osoby należące do mniejszości polskich. Ważnym zadaniem jest wspieranie działalności gospodarczej środowisk polskich, w tym szczególnie rozszerzanie poradnictwa i informacji o nowych przepisach polskiego prawa gospodarczego, celnego, finansowego. Dbając o przyszłość polskości na Wschodzie, MSZ szczególną wagę przywiązuje do rozwoju aktywności młodzieży pochodzenia polskiego, między innymi poprzez wspieranie działalności organizacji studenckich, harcerskich, profesjonalnych i hobbystycznych. Wielką wagę przywiązujemy do utrzymania i rozwoju oświaty polskojęzycznej, zwłaszcza w państwach z licznymi mniejszościami polskimi, tj. przede wszystkim na Litwie, Białorusi, Ukrainie. Generalnym założeniem jest odbudowanie wśród środowisk polskich na Wschodzie warstwy inteligencji oraz znaczące podniesienie statusu społecznego i zawodowego społeczności polskich. W realizacji tego celu istotne jest utrzymanie i zacieśnienie więzi tych grup z Macierzą. MSZ dąży do stworzenia osobom pochodzenia polskiego na Wschodzie jak najlepszych warunków dostępu do dóbr polskiej kultury, do rzetelnej informacji o Polsce, a także zminimalizowania wpływu wprowadzenia obowiązku wizowego na rozmiary ruchu osobowego przez wschodnią granicę. Istotnym zadaniem, szczególnie wobec Polaków z Azji Środkowej, jest pomoc dla osób pragnących repatriować się do Polski. Inną formą pomocy najbardziej potrzebującym osobom narodowości polskiej, zwłaszcza na Litwie, Białorusi i Ukrainie, są wypłaty świadczeń specjalnych dla kombatantów (przyznane one zostały na wniosek MSZ decyzją Prezesa Rady Ministrów w 1995 r.).</p>
<p xml:id="div-7">Polityka państwa polskiego wobec Polaków zamieszkałych w wymienionych państwach uwzględnia ich zasadnicze zróżnicowanie. Inne problemy występują bowiem w państwie autorytarnym, jakim jest Białoruś, inne w państwie bliskim polskiej polityce, czyli na Ukrainie i jeszcze inne w państwach będących podobnie jak Polska, członkami Unii Europejskiej - a więc na Litwie i Łotwie. W polityce tej wykorzystywany jest cały szereg instrumentów materialnych, mających ułatwiać umacnianie więzi Polaków ze wschodu z Macierzą oraz służyć ich bezpośredniemu wsparciu. Senat RP przeznaczy w 2006 r. ok. 51 mln zł na pomoc dla Polonii i Polaków za granicą, z czego znacząca większość zostanie skierowana na Wschód. Ministerstwo Nauki i Edukacji finansuje bezpłatne studia i stypendia dla kandydatów pochodzenia polskiego z tych państw, wysyła kilkudziesięciu nauczycieli do szkół z językiem polskim (łącznie 140 osób na Wschód), prowadzi szkolenia nauczycieli w Polsce i w krajach zamieszkania, organizuje akcję letnią dla dzieci i młodzieży polonijnej w Polsce. Nowa inicjatywa - stypendia dla dzieci Polaków i Polonii w krajach zamieszkania, realizowana głównie z funduszy Senatu RP przez Fundację Semper Polonia, obejmuje kilkaset osób z tych 4 krajów. W sumie do państw postsowieckich kierowane są znaczące środki finansowe mające wspierać Polaków (np. w 2005 r. na pomoc dla Polaków w Kazachstanie łącznie wydatkowano z budżetu państwa ok. 2.716.tys. USD). Jest zrozumiałe, że Polacy mieszkający bliżej, w krajach, gdzie jest ich dużo więcej, otrzymują wsparcie na jeszcze większą skalę.</p>
<p xml:id="div-8">Brak poszanowania praw człowieka i praw mniejszości narodowych - w tym mniejszości polskiej - na Białorusi wynika bezpośrednio z niedemokratycznego systemu sprawowania władzy w tym kraju. Najskuteczniejszą drogą wiodącą do rozwiązania tego poważnego problemu jest wspieranie procesu demokratyzacji życia na Białorusi i budowy tam społeczeństwa obywatelskiego. Należy jednak mieć świadomość, że jest to działanie, którego efekty mogą być widoczne dopiero w perspektywie kilku lat. Jednocześnie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, we współpracy z innymi instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką Polonii i Polaków za granicą, podejmuje szereg działań, które w tych niezwykle trudnych okolicznościach mogą przyczynić się do poprawy sytuacji Polaków na Białorusi. MSZ i placówki RP za granicą, w zakresie dostosowanym do poziomu stosunków dwustronnych, wielokrotnie podejmowały interwencje w sprawach łamania praw mniejszości polskiej oraz szkalowania Polski. W ostatnim czasie, bezpośrednio przed wyjazdem z Polski, Ambasador Paweł Łatuszka był pięciokrotnie wzywany do MSZ (16, 20, 21, 24 i 27 marca). Tematem rozmów były m.in. antypolskie wystąpienia w mediach publicznych oraz represje wobec działaczy Związku Polaków na Białorusi. Niezależnie od tego, nasze placówki wszechstronnie wspomagają demokratycznie wybrane struktury Związku Polaków i niezależnych polskich działaczy w prowadzeniu działalności organizacyjnej, zwłaszcza aktywności w sferze kulturalno-oświatowej. Placówki polskie w RB starają się zapewniać niezależnym środowiskom polskim i działaczom ZPB ułatwienia w kontaktach z krajem, organizują dla represjonowanych działaczy ZPB pomoc prawną w postępowaniach karno-administracyjnych. Na ten cel przekazane zostały konsulatom dodatkowe fundusze.</p>
<p xml:id="div-9">O powadze, z jaką resort spraw zagranicznych traktuje sytuację na Białorusi, świadczy podjęcie w tej sprawie kroków na arenie międzynarodowej. MSZ konsekwentnie dąży do uwrażliwienia instytucji europejskich i euroatlantyckich oraz międzynarodowej opinii publicznej na stan przestrzegania praw mniejszości polskiej przez Republikę Białoruś, podejmując kwestie dotyczące dyskryminacji tej grupy na forach Unii Europejskiej, Paktu Północnoatlantyckiego, Komisji Praw Człowieka ONZ, Komisji OBWE ds. Mniejszości Narodowych. Represjonowanie opozycji, a także aktywistów ZPB było jednym z powodów wprowadzenia przez Polskę restrykcji wizowych wobec osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka, zobowiązań międzynarodowych i standardów demokracji na Białorusi. Na wniosek m.in. polskiego MSZ, Unia Europejska wprowadziła sankcje wizowe wobec tych kategorii osób. MSZ wspiera także na forum UE ideę zamrożenia aktywów osób odpowiedzialnych za pogwałcenie podstawowych swobód obywatelskich</p>
<p xml:id="div-10">Szczególną wagę przywiązuje Polska do stosunków z najbliższymi sąsiadami. Popieramy dążenie krajów wschodnioeuropejskich, zwłaszcza Ukrainy i Mołdowy, do pogłębienia współpracy z UE oraz NATO. Ze swej strony dokładamy starań, by aspiracje proeuropejskie i proatlantyckie znalazły odpowiednie odzwierciedlenie w polityce UE oraz Sojuszu. Mamy również nadzieję, że z czasem powstaną warunki sprzyjające realizacji perspektywy europejskiej Białorusi. Zdajemy sobie jednocześnie sprawę, iż postęp w każdym konkretnym przypadku zależeć będzie od osiągnięć w procesie reform, stopnia demokratyzacji oraz respektowania, zarówno w polityce wewnętrznej jak i zagranicznej, zasad stanowiących fundament UE. Dużą wagę przywiązujemy w tym kontekście do przestrzegania demokratycznych procedur wyborczych. Konkretnym przejawem tego jest doceniane w Europie zaangażowanie Polski w misje monitoringowe podczas ostatnich wyborów na Białorusi i Ukrainie.</p>
<p xml:id="div-11">Podstawę naszej polityki wobec Ukrainy stanowi przekonanie o strategicznym znaczeniu tego kraju dla RP. Znajduje to swoje odbicie w staraniach o nadanie jak najbardziej konkretnego charakteru orientacji proeuropejskiej Ukrainy zarówno w płaszczyźnie dwustronnej (np. poprzez Stałą Konferencję ds. Integracji Europejskiej), jak i wielostronnej (np. wspólne działania z krajami Grupy Wyszehradzkiej, Trójkąta Weimarskiego). W stosunkach z Kijowem Polska wspiera zmiany sprzyjające poprawie klimatu prowadzenia działalności gospodarczej, zarówno inwestycyjnej, jak i handlowej. Jednym z priorytetów w stosunkach dwustronnych pozostawała współpraca transgraniczna oraz kontakty na szczeblu regionalnym i lokalnym oraz kontakty kulturalno-naukowe. W stosunkach z Ukrainą w 2006 r. Polska będzie nadal aktywnym promotorem zbliżenia między UE a Ukrainą (wspieranie: ułatwień w ruchu osobowym, prac na rzecz nadania Ukrainie statusu państwa z gospodarką rynkową, po jej wejściu do WTO - działań zmierzających do utworzenia strefy wolnego handlu) oraz NATO a Ukrainą (działania na rzecz objęcia Ukrainy Planem Działania na Rzecz Członkostwa - MAP). Będziemy także wspierać przemiany na Ukrainie w ramach programu pomocy technicznej dla państw w okresie transformacji oraz w ramach realizacji Oferty wsparcia eksperckiego ze strony Polski na rzecz Ukrainy.</p>
<p xml:id="div-12">Polityka RP wobec Białorusi prowadzona jest dwutorowo: z jednej strony nastawiona jest na realizację celów długoterminowych, takich jak rozwój społeczeństwa obywatelskiego i demokratyzacja Białorusi we współpracy z sojusznikami z UE i USA, z drugiej strony - zabiega się o utrzymanie dobrosąsiedzkich stosunków, rozwój kontaktów gospodarczych, naukowych, kulturalnych i współpracy transgranicznej. Najważniejszym wydarzeniem w stosunkach dwustronnych stał się konflikt wokół Związku Polaków na Białorusi, równoznaczny z naruszeniem przez Mińsk traktatu międzypaństwowego w punktach odnoszących się do mniejszości narodowych. MSZ podjęło w tej sprawie intensywne działania zarówno w formacie dwustronnym jak i międzynarodowym. Stosunki Polski z Białorusią są uzależnione przede wszystkim od rozwoju sytuacji wewnętrznej w tym kraju. W chwili obecnej nie istnieją warunki umożliwiające powrót do pełnowymiarowego polsko-białoruskiego dialogu politycznego (ZPB, sankcje po wyborach prezydenckich).</p>
<p xml:id="div-13">Szczególną wagę Polska przywiązuje do wsparcia proeuropejskiej orientacji Republiki Mołdowy. Działania Polski nastawione są na stworzenie przez UE realnej perspektywy integracji europejskiej dla Mołdowy oraz konkretnych programów realizacji tej perspektywy. Przyjęty Plan Działania UE - Mołdowa tworzy dobre podstawy dalszej współpracy.</p>
<p xml:id="div-14">W 2006 r. strona polska będzie kontynuować swoje zobowiązania w zakresie eksperckiej pomocy Mołdowie w dziedzinie integracji europejskiej. Oznacza to wspieranie działań Mołdowy w procesie tworzenia struktur odpowiedzialnych za sprawy integracji europejskiej - pomoc ekspercką, specjalistyczne szkolenia, dzielenie się doświadczeniami z negocjacji akcesyjnych oraz kontynuację współpracy politycznej, w stosunkach bilateralnych oraz na forach międzynarodowych dla pokojowego rozwiązania kwestii Naddniestrza. MSZ podtrzymuje stanowisko w sprawie pokojowego rozwiązania problemu separatyzmu tego regionu, przy zachowaniu suwerenności i integralności terytorialnej Mołdowy oraz powołania w regionie Naddniestrza międzynarodowych sił pokojowych, pod egidą OBWE i z udziałem UE, jak również kontynuowania współpracy politycznej na forum UE podczas realizacji misji monitoringowej ds. ukraińsko-mołdawskiej granicy.</p>
<p xml:id="div-15">Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP przywiązuje dużą wagę do poprawy relacji polsko-rosyjskich, które zwłaszcza w ubiegłym roku były chłodne i pełne sytuacji konfliktowych. Rząd zamierza doprowadzić do normalizacji sytuacji między Rzeczpospolitą Polską a Federacją Rosyjską przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych nam instrumentów i broniąc przy tym interesów narodowych. Obecnie polityka polska wobec Rosji skupiona jest na działaniach służących poprawie klimatu stosunków dwustronnych. Ważnym elementem procesu przywracania pełnowartościowego dialogu politycznego była wizyta w Warszawie Pana S. Jastrżembskiego, Doradcy Prezydenta FR W. Putina, w Polsce w dn. 20-21 lutego br. W jej trakcie wstępnie ustalono kalendarz imprez dwustronnych z dziedziny kultury, gospodarki i dialogu społecznego, które prowadzić mają do radykalnej zmiany atmosfery stosunków polsko-rosyjskich. W chwili obecnej nie czas jeszcze mówić o szczegółach tych przedsięwzięć, ale prace nad ich przygotowaniem trwają i posuwają się naprzód. Ważnym wydarzeniem było też I posiedzenie Polsko-Rosyjskiej Międzyrządowej Komisji ds. Współpracy Gospodarczej, które odbyło się w dn. 30-31 marca br. w Moskwie. Było to pierwsze po 3-letniej przerwie dwustronne spotkanie na tak wysokim szczeblu poświęcone problematyce ekonomicznej. Ustalono, że posiedzenia Komisji będą organizowane co najmniej raz w roku, a prócz nich powinny się odbywać spotkania współprzewodniczących.</p>
<p xml:id="div-16">Z dystansem należy się odnieść do opinii Prokuratury Wojskowej w sprawie zbrodni katyńskiej. W oparciu o tekst korespondencji w tej sprawie trudno wyciągać ostateczne wnioski co do generalnego rosyjskiego stanowiska. W porozumieniu z IPN, MSZ podjęło działania zmierzające do uzyskania oficjalnego stanowiska strony rosyjskiej w sprawie możliwości przeprowadzenia procedur rehabilitacji w odniesieniu do ofiar zbrodni katyńskiej. Oczekujemy na odpowiedź.</p>
<p xml:id="div-17">Wszystkie wspomniane wyżej działania związane są z dostrzeganą przez obie strony perspektywą nieodległego spotkania prezydentów Polski i FR. Służą jego przygotowaniu i przeprowadzeniu w sprzyjającej atmosferze. Szczegóły dotyczące daty i miejsca rozmów głów państw nie zostały dotąd ustalone, tym bardziej trudno już teraz wyrokować nt. ich agendy. Dzisiaj powiedzieć można, że Polska i Rosja jednoznacznie zadeklarowały wolę poprawy stosunków dwustronnych i intensyfikacji dialogu na wszystkich polach współpracy. Czas pokaże, na ile zdołamy zrealizować te optymistyczne zapowiedzi.</p>
<p xml:id="div-18">Z wyrazami szacunku</p>
<p xml:id="div-19">Sekretarz stanu</p>
<p xml:id="div-20">Barbara Tuge-Erecińska</p>
<p xml:id="div-21">Warszawa, dnia 21 kwietnia 2006 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>