text_structure.xml
8.48 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W związku z zapytaniem Pana Dariusza Lipińskiego Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 marca 2006 r., dotyczącym organizacji społecznych odwołujących się do tradycji faszystowskich i komunistycznych, przesłanym przy piśmie z dnia 15 marca 2006 r. - SPS-024-702/06, uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko.</p>
<p xml:id="div-2">Art. 13 Konstytucji RP zakazuje istnienia partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.</p>
<p xml:id="div-3">Konstytucyjny zakaz zawęża na poziomie ustrojowym obszar tolerowanej działalności politycznej ze względu na program organizacji oraz ich formy i metody działania. Zakaz nie odnosi się do poglądów osobistych czy przeszłości członków organizacji tworzonych w ramach realizacji wolności tworzenia i działania partii politycznych (art. 11 Konstytucji) oraz innych organizacji (art. 12 Konstytucji).</p>
<p xml:id="div-4">Badanie programów organizacji w zakresie zakazu wynikającego z art. 13 Konstytucji obejmuje nie tylko ich statuty i założenia, ale także inne akty wewnętrzne lub działania zewnętrzne organizacji, mające charakter programowy.</p>
<p xml:id="div-5">Kontrolę przestrzegania zakazu określonego w art. 13 Konstytucji w stosunku do partii politycznych przewiduje art. 188 pkt 4 oraz art. 191 Konstytucji. Kontrola ta należy do Trybunału Konstytucyjnego. Jej sprawowanie następuje na wniosek uprawnionych podmiotów wskazanych w art. 191 Konstytucji w odniesieniu do partii wpisanych do ewidencji partii politycznych, a także na skutek wniosku sądu prowadzącego ewidencję, jako kontrola uprzednia, stosownie do art. 14 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.).</p>
<p xml:id="div-6">Kontrola ze względu na zakaz określony w art. 13 Konstytucji RP w stosunku do innych niż partie polityczne organizacji nie należy do Trybunału Konstytucyjnego, lecz odbywa się w procesie rejestracji tych organizacji albo w procesie ich rozwiązania, co w przypadku stowarzyszeń może nastąpić stosownie do art. 29 w zw. z art. 28 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.).</p>
<p xml:id="div-7">Z zakresu zakazu określonego w art. 13 Konstytucji nie można wyprowadzać wniosku, iż odnosi się on do organizacji utworzonych i ograniczonych w zakresie członkostwa wyłącznie do osób powiązanych wykonywaną służbą czy pracą, nawet jeżeli w przeszłości formacja tych osób stosowała metody czy ideologię obecnie konstytucyjnie zakazaną w programach lub w praktyce działania organizacji.</p>
<p xml:id="div-8">Odpowiadając zatem na pytanie drugie w zapytaniu poselskim, stwierdzić należy, że istnienie stowarzyszenia grupującego byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa nie może być uznane za sprzeczne z art. 13 Konstytucji, jeżeli nie odwołują się w swoich programach wprost lub pośrednio do totalitarnych metod i praktyk działania komunizmu.</p>
<p xml:id="div-9">Z art. 13 Konstytucji wynika, że zakres materialny zakazu obejmuje m.in. programowe odwoływanie się do totalitarnych metod i praktyk działania komunizmu. Odnosi się zatem do tych praktyk działania i metod ideologii komunistycznej, którym może być przypisana cecha totalitaryzmu. Oba pojęcia określające zakres merytoryczny zakazu nie zostały w ustawie zasadniczej zdefiniowane. W literaturze przyjmuje się, że komunizm oznacza dążenie do zrealizowania programu nakreślonego przez Marksa i Engelsa w Manifeście Komunistycznym, ale nie jest to jedyna obowiązująca definicja tego pojęcia. Brak jest też dokładnych definicji określenia ˝totalitarne metody i praktyki˝, brak także interpretacji w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Mimo istniejących problemów interpretacyjnych nie można jednak uznać za uprawnione dążenia do ich wyjaśnienia przez ˝dookreślanie˝ w drodze ustawy zwykłej. Powszechny jest bowiem pogląd, że pojęć konstytucyjnych nie można definiować w zwykłych ustawach, co oznacza, że nie jest dopuszczalne sprecyzowanie w drodze ustawy pojęć (˝zapisów˝) art. 13 Konstytucji.</p>
<p xml:id="div-10">Ewidencję partii politycznych prowadzi Sąd Okręgowy w Warszawie (art. 11 ust. 1 ustawy o partiach politycznych).</p>
<p xml:id="div-11">W razie powstania wątpliwości co do zgodności z Konstytucją celów lub zasad działania partii politycznej określonych w statucie zgodnie z art. 9 ust. 1 lub w programie partii Sąd zawiesza postępowanie i występuje do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności celów partii politycznej z Konstytucją. Na postanowienie o zawieszeniu zażalenie nie przysługuje. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny wyda orzeczenie o sprzeczności celów partii politycznej z Konstytucją, Sąd odmawia wpisu partii do ewidencji. Postanowienie Sądu o odmowie wpisu nie podlega zaskarżeniu.</p>
<p xml:id="div-12">Według informacji przekazanej przez Sąd Okręgowy w Warszawie na dzień 31 marca 2006 r. w ewidencji figurują 92 partie polityczne. Od czasu utworzenia ewidencji na podstawie przepisów ustawy o partiach politycznych z 1997 r. Sąd odmówił wpisu 21 partiom politycznym. Dwukrotnie Sąd zwracał się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności z Konstytucją celów partii, jednak oba przypadki dotyczyły wniosków o wpis do ewidencji zmian statutu, a nie wniosku o wpis partii do ewidencji.</p>
<p xml:id="div-13">Podstawą odmowy wpisu partii do ewidencji była m.in. sprzeczność z art. 1 Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 r., nazwa partii nieodróżniająca się od nazwy partii już zarejestrowanej czy niespełnienie wymogów określonych w art. 11 ust. 2-6 ustawy o partiach politycznych.</p>
<p xml:id="div-14">Organizacje społeczne i inne - podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym - rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Na dzień 31 marca 2006 r. w ww. rejestrze wpisane były łącznie 67.054 podmioty, w tym 41.161 stowarzyszeń i 6.478 fundacji.</p>
<p xml:id="div-15">Ustalenie liczby wniosków o wpis załatwionych odmownie, zwłaszcza z podaniem podstawy prawnej odmowy wpisu, wymagałoby analizy akt rejestrowych, a ponadto, ze względu na wskazane wyżej liczby - zaangażowania wielu pracowników sądów w 28 Wydziałach Krajowego Rejestru Sądowego, funkcjonujących w ramach sądów gospodarczych. Dla przykładu można podać, że w 2004 r. do Krajowego Rejestru Sądowego - rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej wpłynęło 17.717 wniosków o pierwszy wpis do rejestru, z czego uwzględniono 8.331 wniosków, pozostałe oddalono lub zwrócono, w 2005 r. odpowiednio - wpłynęło 14.336 wniosków, uwzględniono 5.412. Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm.) sąd rejestrowy bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa, czy dane wskazane we wniosku o wpis do Rejestru są prawdziwe, w pozostałym zakresie sąd rejestrowy bada, czy zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistym stanem, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości.</p>
<p xml:id="div-16">Podsumowując, uprzejmie informuję, że przedstawienie bardziej szczegółowych informacji na temat podstaw prawnych odmowy wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego ze względów technicznych i organizacyjnych jest niemożliwe.</p>
<p xml:id="div-17">Z poważaniem</p>
<p xml:id="div-18">Podsekretarz stanu</p>
<p xml:id="div-19">Krzysztof Józefowicz</p>
<p xml:id="div-20">Warszawa, dnia 7 kwietnia 2006 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>