text_structure.xml 13 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na zapytanie Pana Posła Jana Filipa Libickiego, w sprawie wydania przez Agencję Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Poznaniu Pani Irminie Ponińskiej nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną o nr 12 o pow. 85 ha, położoną w miejscowości Bieczyny, pow. Kościan zapisaną w KW nr 43172, uprzejmie wyjaśniam co następuje.</p>
        <p xml:id="div-2">Wojewoda Poznański orzeczeniem (decyzją) z dnia 19 kwietnia 1947 r. orzekł, iż nieruchomość Bieczyny Tom I wyk. L. 21 pow. Kościan zapisana w księdze wieczystej Sądu Grodzkiego w Kościanie na rzecz Stanisława Solańskiego i jego żony Ireny Solańskiej o łącznym obszarze 113,1865 ha, nie podpada pod postanowienie art. 2 ust. 1 dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13). Podstawą prawną wydania powyższego orzeczenia był art. 2 ust. 1 lit. e ww. dekretu oraz § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. Nr 10, poz. 51). Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. e ww. dekretu, pod jego działanie podpadały nieruchomości ziemskie stanowiące własność albo współwłasność osób fizycznych lub prawnych, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał bądź 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50 ha użytków rolnych, a na terenie woj. poznańskiego, pomorskiego i śląskiego, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej, niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni.</p>
        <p xml:id="div-3">Wojewoda Poznański w uzasadnieniu ww. orzeczenia podniósł, iż powierzchnia nieruchomości Bieczyny wynosiła 98,9797 ha - wobec ˝odstąpienia z tej nieruchomości w 1937 r. areału właściciela łąkę o pow. 12,0753 ha na rzecz Andrzeja Sczanieckiego byłego właściciela majątku Srocko-Wielkie˝ oraz wobec przejęcia przez gminę Czempiń przed dniem 1 września 1939 r. powierzchni ˝stanowiącej 3 drogi oznaczone numerami katastralnymi: nr 31 o obszarze 1,0270 ha, nr 32/pół o obszarze 0,3227 ha i nr 340 o obszarze 0,8818 ha, czyli razem 2,2315 ha, jako ekwiwalentu za przejęcie przez gminę Czempiń ciężarów zniesionego tytułem rozliczenia˝.</p>
        <p xml:id="div-4">Postanowieniem z dnia 17 lipca 1948 r. Wojewoda Poznański wznowił z urzędu postępowanie zakończone orzeczeniem z dnia 19 kwietnia 1947 r., uchylił powyższe orzeczenie oraz oddalił wniosek Stanisława Solańskiego o wyłączenie spod przejęcia na cele reformy rolnej majątku ziemskiego Bieczyny. Podstawą prawną wydania postanowienia z dnia 17 lipca 1948 r. był m.in. art. 95 b, 96 ust. 2 i art. 87 ust. 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnym (Dz.U. Nr 36, poz. 341). Wojewoda Poznański podniósł, iż po wydaniu orzeczenia z dnia 19 kwietnia 1947 r. ujawniły się dla sprawy nowe okoliczności faktyczne, które istniały już przy wydaniu pierwszej decyzji i nie były znane władzy rozstrzygającej, a mianowicie przesłuchani w trybie wznowionego postępowania nowi świadkowie, była służba folwarczna majątku Srocko-Wielkie własności Sczanieckiego, w ilości pięciu osób zeznali do protokołu z dnia 25 maja 1948 r. iż Sczaniecki nie kupił od Solańskiego łąki.</p>
        <p xml:id="div-5">Minister Rolnictwa i Reform Rolnych - w wyniku wniesionego przez małż. Solańskich odwołania - orzeczeniem z dnia 27 grudnia 1948 r. w pkt. 1. uchylił postanowienie o wznowieniu postępowania oraz orzeczenie Wojewody Poznańskiego z dnia 17 lipca 1948 r. w pkt. 2 na podstawie art. 101 ust. 1 lit. b rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnym uchylił orzeczenie Wojewody Poznańskiego z dnia 19 kwietnia 1947 r., w pkt. 3 zaś uznał, iż przedmiotowa nieruchomość ziemska Bieczyny o łącznym obszarze 113,1863 ha przechodzi na własność Skarbu Państwa na cele reformy rolnej zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.</p>
        <p xml:id="div-6">Spadkobierczyni byłych właścicieli majątku Bieczyny - Rut Ponińska wystąpiła w dniu 27 lutego 1995 r. z wnioskiem o stwierdzenie nieważności postanowienia o wznowieniu postępowania z dnia 17 lipca 1948 r. oraz orzeczenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 grudnia 1948 r., zarzucając, że orzeczenia te wydane zostały z rażącym naruszeniem prawa, ponieważ powierzchnia tej nieruchomości nie przekraczała 100 ha. W dniu 20 lipca 1995 r. w miejsce Rut Ponińskiej wystąpiła Irmina Ponińska.</p>
        <p xml:id="div-7">Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia 8 maja 2000 r. nr rn.051/625-422/98 odmówił stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu swojej decyzji Minister podniósł, iż ˝przewłaszczenie łąk na A. Sczanieckiego i dróg na rzecz Gminy do dnia 1 września 1939 r. nie nastąpiło, wobec nie zachowania formy koniecznej do nabycia tytułów własności nieruchomości (...). Żadne bowiem podziały faktyczne (...) nie zmieniały stanu prawnego i w dalszym ciągu w świetle prawa było to jedno gospodarstwo o powierzchni ogólnej przekraczającej 100 ha i nie mogło być wyłączone spod działania dekretu˝.</p>
        <p xml:id="div-8">W uzupełnieniu wniosku o ponowne rozpoznania sprawy strona doprecyzowała żądanie stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 grudnia 1948 r. w ten sposób, że wniosła o stwierdzenie nieważności jedynie pkt 2 i 3 tego orzeczenia. Skarżąca zarzuciła iż w pkt 2 zaskarżonego orzeczenia uchylenie w trybie nadzoru orzeczenia z dnia 19 kwietnia 1947 r. dokonane zostało z rażącym naruszeniem art. 101 ust. 1 lit. b rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnym. W odniesieniu do pkt 3 skarżąca zarzuciła natomiast Ministrowi Rolnictwa i Reform Rolnych naruszenie przepisów dotyczących właściwości rzeczowej - Minister orzekł merytorycznie w sprawie należącej do właściwości wojewódzkiego urzędu ziemskiego, a od 20 września 1946 r. - do Wojewody Poznańskiego.</p>
        <p xml:id="div-9">Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia 26 października 2001 r. nr GZrn-051/625-274/2000 utrzymał w mocy decyzję z dnia 8 maja 2000 r., podnosząc w uzasadnieniu brak podstaw do uwzględnienia fizycznych działów nieruchomości ziemskich dokonanych przed dniem 1 września 1939 r.</p>
        <p xml:id="div-10">Naczelny Sąd Administracyjny - po rozpatrzeniu skargi Irminy Ponińskiej - wyrokiem z dnia 8 sierpnia 2003 r. sygn. akt IV S.A. 4024/01 uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 października 2001 r. jak i poprzedzającą ją decyzję organu naczelnego z dnia 8 maja 2000 r.</p>
        <p xml:id="div-11">Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi - po rozpatrzeniu wniosku Irminy Ponińskiej reprezentowanej przez adw. Bogdana Kowalskiego - decyzją z dnia 15 października 2004 r., znak: GZrn-057-625-488/03 w pkt 1. stwierdził nieważność orzeczenia (decyzji) Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 grudnia 1948 r. nr UR/2.I.2/284, w części dotyczącej pkt 2 oraz pkt 3, w odniesieniu do działki ewidencyjnej nr 112 o powierzchni 85 ha (dawne parcele nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 i 10) natomiast w pkt II Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdził, iż powyższe orzeczenie (decyzja) Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 grudnia 1948 r. w części dotyczącej pkt 2 oraz pkt 3, w odniesieniu do pozostałych działek ewidencyjnych zostało wydane z naruszeniem prawa ale z uwagi na to, iż nastąpiły nieodwracalne skutki prawne nie stwierdził jego nieważności.</p>
        <p xml:id="div-12">W dniu 12 kwietnia 2005 r. Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Poznaniu wystąpiła do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, zakończonej decyzją z dnia 15 października 2004 r., uzupełnionej ww. postanowieniami Ministra.</p>
        <p xml:id="div-13">Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia 22 lipca 2005 r., nr GZrn-057-625-260/05 utrzymał swoją wcześniejszą decyzję w mocy,</p>
        <p xml:id="div-14">W dniu 22 lipca 2005 r. pismem nr GZrn-057-625-174/05 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi - na podstawie art. 61 § 4 Kodeksu postępowania administracyjnego - wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie stwierdzenia nieważności pkt 1 orzeczenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 grudnia 1948 r. nr UR/2.I.2/284, mocą którego uchylono postanowienie o wznowieniu postępowania i orzeczenie Wojewody Poznańskiego w Poznaniu z dnia 17 lipca 1948 r.</p>
        <p xml:id="div-15">Decyzją z dnia 26 kwietnia 2006 r., znak: GZrn-057-625-174/05 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi - stwierdził nieważność pkt 1 orzeczenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 grudnia 1948 r. nr UR/2.I.2/284, mocą którego uchylono postanowienie o wznowieniu postępowania i orzeczenie Wojewody Poznańskiego w Poznaniu z dnia 17 lipca 1948 r., nr U.I.4/2/47.</p>
        <p xml:id="div-16">Orzeczenie Wojewody Poznańskiego z dnia 9 kwietnia 1947 r. - jak słusznie podniósł w orzeczeniu z dnia 17 lipca 1948 r. Wojewoda Poznański - opierało się jedynie na zaręczeniach i zeznaniach świadków, którzy potwierdzili przedmiotową transakcję z 1937 r., kiedy to Stanisław Solański sprzedał Andrzejowi Sczanieckiemu łąkę o pow. 13 ha. Minister Rolnictwa i Reform Rolnych nie miał żadnych podstaw aby uchylić postanowienie o wznowieniu postępowania i orzeczenie Wojewody Poznańskiego z dnia 17 lipca 1948 r.</p>
        <p xml:id="div-17">Z akt sprawy nie wynika, aby własność nieruchomości o pow. 12,0753 ha, stanowiąca łąkę skutecznie przeniesiona została na Andrzeja Sczanieckiego. Kontrakt sprzedaży przedmiotowej łąki Andrzejowi Sczanieckiemu nie posiadał formy aktu notarialnego - co kilkakrotnie potwierdził w pismach do Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych Stanisław Solański.</p>
        <p xml:id="div-18">Należy zauważyć, iż na terenie powiatu kościańskiego wchodzącego w skład ówczesnego woj. poznańskiego w zakresie prawa rzeczowego, obowiązywał kodeks cywilny niemiecki (BGB). Zgodnie z nim do przeniesienia własności nieruchomości niezbędne były 3 przesłanki: 1) umowa obligacyjna stwierdzona sądowne lub notarialnie, 2) umowa rzeczowa, tzw. powzdanie - stwierdzona sądownie lub notarialnie oraz 3) wpis nabytego prawa w księdze wieczystej. W niniejszej sprawie nie zostały spełnione ww. przesłanki, stąd też Andrzej Sczaniecki nie stał się właścicielem tej nieruchomości.</p>
        <p xml:id="div-19">Ponadto należy zauważyć, iż wpis do księgi wieczystej był konstytutywną przesłanką przeniesienia własności nieruchomości. O tym, iż skutek prawny w postaci przeniesienia własności następował dopiero z momentem wpisu do księgi wieczystej, stanowił § 873 BGB.</p>
        <p xml:id="div-20">Z uwagi na powyższe, nieruchomość ziemska Bieczyny w dniu wejścia w życie dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej posiadała powierzchnię ogólną przekraczającą 100 ha, stąd też Wojewoda Poznański postanowieniem oraz orzeczeniem z dnia 17 lipca 1948 r. słusznie uznał, iż należy wznowić postępowanie w tej sprawie, uchylić swoje orzeczenie z dnia 19 kwietnia 1947 r. stwierdzające, iż przedmiotowa nieruchomość nie podpada pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu oraz oddalić wniosek Stanisława Solańskiego o wyłączenie spod przyjęcia na cele reformy rolnej majątku ziemskiego Bieczyny.</p>
        <p xml:id="div-21">Minister Rolnictwa i Reform Rolnych uchylając w pkt 1 orzeczenia z dnia 27 grudnia 1948 r. postanowienie o wznowieniu postępowania i orzeczenie Wojewody Poznańskiego z dnia 17 lipca 1948 r. w sposób rażący naruszył prawo, tj. art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, stąd też koniecznym było wyeliminowanie z obrotu prawnego tej części orzeczenia.</p>
        <p xml:id="div-22">Decyzja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 kwietnia 2006 r. nie jest prawomocna. Stronom tego postępowania - w tym pani Irminie Ponińskiej służy prawo złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy.</p>
        <p xml:id="div-23">Na pytanie: ˝kiedy wskazana nieruchomość zostanie wydana Pani Irminie Ponińskiej˝ nie sposób udzielić odpowiedzi, dopóki toczy się postępowanie w tej sprawie.</p>
        <p xml:id="div-24">Z poważaniem</p>
        <p xml:id="div-25">Minister</p>
        <p xml:id="div-26">Krzysztof Jurgiel</p>
        <p xml:id="div-27">Warszawa, dnia 28 kwietnia 2006 r.</p>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>