text_structure.xml
8.95 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na zapytanie Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Dariusza Lipińskiego w sprawie interpretacji art. 62 § 1 Kodeksu karnego skarbowego w zakresie pojęcia wadliwego wystawienia faktury lub rachunku, przekazane przy piśmie Pana Wicemarszałka z 7 marca 2006 r., znak SPS-024-606/06, uprzejmie wyjaśniam:</p>
<p xml:id="div-2">Art. 62 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 930, z późn. zm.) w brzmieniu ustalonym na mocy art. 1 pkt 49 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 178, poz. 1479) stanowi, że karze grzywny do 180 stawek dziennych podlega ten, kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania. Z kolei z treści art. 62 § 5 Kks wynika, że w wypadku mniejszej wagi sprawca czynu zabronionego określonego między innymi w § 1 art. 62 podlega karze za wykroczenie skarbowe.</p>
<p xml:id="div-3">W odpowiedzi na zadane przez Pana Posła pytanie istotne jest wyjaśnienie tej części przepisu art. 62 § 1 Kks, która stanowi o odpowiedzialności sprawcy za przestępstwo skarbowe polegające na wystawieniu faktury lub rachunku ˝w sposób wadliwy˝.</p>
<p xml:id="div-4">Przepisy Kodeksu karnego skarbowego nie definiują pojęcia ˝wadliwa˝ faktura ani pojęcia ˝wadliwy˝ rachunek. W związku z tym należy posiłkować się definicjami wadliwości, które funkcjonują w systemie obowiązującego prawa. Dla potrzeb prawidłowego stosowania przepisów prawa karnego skarbowego wystarczające będzie posłużenie się zawartą w art. 53 § 23 Kks definicją, zgodnie z którą księga wadliwa jest to księga prowadzona niezgodnie z przepisem prawa. Znamię wadliwego sposobu wystawienia faktury lub rachunku, należy ujmować zatem jako wystawienie w sposób niezgodny z przepisem prawa. Wystawienie faktury lub rachunku niezgodnie z przepisem prawa to naruszenie wymogów wynikających nie tylko z ustawy, ale z przepisów niższej rangi, wydanych z upoważnienia ustawy i w zakresie tego upoważnienia.</p>
<p xml:id="div-5">Wadliwa będzie zatem faktura wystawiona z naruszeniem przepisu art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), tj. np. niezawierająca faktu dokonania sprzedaży, daty dokonania sprzedaży, ceny jednostkowej bez podatku, podstawy opodatkowania i innych. Inne dane, które powinny zawierać faktury, zasady ich wystawiania sposób i okres ich przechowywania określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798, z późn. zm.). Natomiast problematykę dotyczącą wystawiania rachunku regulują przepisy art. 87-88 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.). Zakres z kolei informacji, które winny znajdować się na rachunkach, regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. Nr 165, poz.1373).</p>
<p xml:id="div-6">Zatem przez fakturę lub rachunek wystawiony wadliwie należy rozumieć fakturę lub rachunek wystawiony niezgodnie z przepisami wyżej wymienionych ustaw oraz wydanych na ich podstawie przepisów wykonawczych.</p>
<p xml:id="div-7">Należy podkreślić, że aby można było zachowanie podatnika traktować w kategoriach ewentualnego przestępstwa skarbowego z art. 62 § 1 Kks lub wykroczenia skarbowego z art. 62 § 5 Kks, jego czyn musi być czynem społecznie szkodliwym oraz zawinionym.</p>
<p xml:id="div-8">Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego bierze się między innymi pod uwagę rodzaj i charakter zagrożonego lub naruszonego dobra, wagę naruszonego przez sprawcę obowiązku finansowego, sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonej reguły i stopień jej naruszenia (art. 53 § 7 Kks).</p>
<p xml:id="div-9">Przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe z art. 62 § 1 Kks lub 62 § 5 Kks może być popełnione tylko i wyłącznie umyślnie w postaci zamiaru bezpośredniego lub ewentualnego. Wina nieumyślna nie może być przesłanką odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Umyślność zachowania sprawcy musi wykazać organ postępowania przygotowawczego, gdyż to na nim spoczywa ciężar dowodu.</p>
<p xml:id="div-10">Natomiast sprawca ponosi odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe z art. 62 § 5 Kks wówczas, jeżeli jego czyn w konkretnej sprawie, ze względu na jej szczególne okoliczności - zarówno przedmiotowe, jak i podmiotowe - zawiera niski stopień społecznej szkodliwości, w szczególności gdy sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach (art. 53 § 8 Kks).</p>
<p xml:id="div-11">Należy zatem zauważyć, że wszelkie ˝braki przecinka˝ i ˝najmniejsze pomyłki˝ nie mogą być penalizowane, gdyż ich stopień szkodliwości społecznej jest zbyt mały, aby można było mówić o popełnieniu wykroczenia skarbowego, a tym bardziej przestępstwa skarbowego.</p>
<p xml:id="div-12">Ponadto podkreślić należy, że od czasu wejścia w życie ustawy Kodeks karny skarbowy, tj. od 17 października 1999 r., jurysdykcja w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe należy do wyłącznej kompetencji niezawisłego sądu. Zatem to sąd ostatecznie decyduje o przypisaniu winy sprawcy, np. przez udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Nawet nałożenie kary grzywny w drodze mandatu karnego podlega niezwłocznemu uchyleniu przez sąd, jeżeli nałożono karę grzywny za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie skarbowe - art. 140 Kks.</p>
<p xml:id="div-13">Jeżeli zaś chodzi o przedstawienie uzasadnienia dla wprowadzenia penalizacji wadliwości wystawienia faktury lub rachunku w Kodeksie karnym skarbowym, należy wyjaśnić, iż uchwalenie przez Sejm nowego brzmienia przepisu art. 62 § 1 Kks jest skutkiem uwzględnienia postulatów zgłaszanych w toku procesu legislacyjnego przez organy podatkowe. Z uzasadnienia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw wynika, że: ˝Projektowana zmiana w art. 62 § 1 i 3 ma na celu doprecyzowanie aktualnego brzmienia przepisu karnego skarbowego do aktualnego stanu prawa podatkowego oraz dalszą racjonalizację jego struktury, będącej odpowiedzią na konkretne postulaty praktyki˝. W świetle powyższego przykładowo można rozróżnić zachowanie, które polega na wadliwym wystawianiu faktury jedynie przez nieumieszczenie daty dokonanej transakcji (wypadek mniejszej wagi z art. 62 § 5 Kks) oraz zachowanie polegające na równoczesnym niewpisaniu daty transakcji, niepodaniu NIP oraz ceny jednostkowej bez podatku, przy tym wskazujące na rażące lekceważenie przez sprawcę reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach. Wskazane sytuacje ze względu na ich różną wagę wymagają odmiennej kwalifikacji prawnej. Zatem należy uznać, że zmiana przepisu art. 62 Kks w brzmieniu obecnie obowiązującym umożliwia pociąganie do odpowiedzialności karnej skarbowej nie tyko za wykroczenia skarbowe, ale również za przestępstwa skarbowe.</p>
<p xml:id="div-14">Jednocześnie informuję, że aktualnie Ministerstwo Finansów nie prowadzi prac nad oficjalną interpretacją przepisu art. 62 § 1 Kks. Poza bowiem publikacjami w prasie do Ministerstwa Finansów nie dotarły do tej pory jakiekolwiek sygnały od podatników, którzy zostaliby niesłusznie uznani za winnych popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 62 § 1 Kks lub wykroczenia skarbowego z art. 62 § 5 Kks. Należy stwierdzić, że docierające sygnały nie dotyczą niejasności samego przepisu, ale raczej są to wątpliwości co do zasad ponoszenia odpowiedzialności karnej za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe.</p>
<p xml:id="div-15">Z poważaniem</p>
<p xml:id="div-16">Podsekretarz stanu</p>
<p xml:id="div-17">Paweł Banaś</p>
<p xml:id="div-18">Warszawa, dnia 29 marca 2006 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>