text_structure.xml
9.23 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 21 lutego br., znak: SPS-024-522/06, w sprawie licznych skarg dotyczących problemów z udowodnieniem prawa do świadczeń emerytalno-rentowych i ich wysokości pragnę uprzejmie przedstawić, co następuje.</p>
<p xml:id="div-2">Zasady przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej pracowników i udostępniania jej zainteresowanym nie były nigdy w przeszłości regulowane przepisami emerytalno-rentowymi.</p>
<p xml:id="div-3">Kwestia okresu przechowywania dokumentacji płacowej pracowników w okresie do 31 grudnia 1998 r. była regulowana dwutorowo:</p>
<p xml:id="div-4">- rozporządzeniami Rady Ministrów, wydawanymi do końca 1983 r. na podstawie dekretu o archiwach państwowych z 1951 r., a od 1984 r. na podstawie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach,</p>
<p xml:id="div-5">- zarządzeniami wydawanymi przez Ministra Finansów - na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów - określającymi między innymi terminy przechowywania dokumentów księgowych, w tym między innymi list płacy i kart zarobkowych.</p>
<p xml:id="div-6">Okresy przechowywania dokumentacji płacowej w jednych i drugich aktach prawnych były identyczne. Ponadto były one skorelowane z określoną w przepisach emerytalno-rentowych długością okresu, z którego wskazywało się najlepsze lata z zarobkami do podstawy wymiaru emerytury i renty.</p>
<p xml:id="div-7">Należy przypomnieć, że przez kilkadziesiąt powojennych lat podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowił przeciętny miesięczny zarobek z okresu:</p>
<p xml:id="div-8">- ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia albo</p>
<p xml:id="div-9">- kolejnych 24 miesięcy zatrudnienia dowolnie wybranych z ostatnich 12 lat zatrudnienia.</p>
<p xml:id="div-10">Dopiero ustawa z 17 października 1991 r. wprowadziła zasadę, zgodnie z którą do podstawy wymiaru emerytury lub renty należało wskazać zarobki osiągnięte w okresie:</p>
<p xml:id="div-11">1) kolejnych 3 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 12 lat kalendarzowych, jeżeli wniosek o świadczenie został zgłoszony do dnia 31 grudnia 1992 r.,</p>
<p xml:id="div-12">2) kolejnych 4 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 13 lat kalendarzowych, jeżeli wniosek o świadczenie został zgłoszony do dnia 31 grudnia 1993 r.,</p>
<p xml:id="div-13">i tak kolejno aż do 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych, jeżeli wniosek o świadczenie został zgłoszony po dniu 31 grudnia 1999 r.,</p>
<p xml:id="div-14">- przy czym okres ostatnich lat kalendarzowych liczył się wstecz od roku, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę.</p>
<p xml:id="div-15">Z uwagi na to, że w myśl ww. zasady praktycznie nie było możliwe sięgnięcie przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty do okresu sprzed 1979 roku, trudności z uzyskaniem danych o zarobkach sygnalizowane były bardzo rzadko.</p>
<p xml:id="div-16">Generalnie problem z udokumentowaniem zarobków z okresu sprzed 1980 roku powstał dopiero po wejściu w życie z dniem 1 stycznia 1999 r. przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa ta wprowadziła bowiem możliwość wskazywania do podstawy wymiaru nowo przyznawanych, jak również przeliczanych emerytur i rent, a także dla potrzeb ustalenia kapitału początkowego - zarobków z 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o świadczenie, dowolnie wybranych z całego okresu pracy zawodowej (podlegania ubezpieczeniu).</p>
<p xml:id="div-17">Problemy osób chcących obecnie wskazać do podstawy wymiaru świadczenia lub dla potrzeb ustalenia kapitału początkowego zarobki z 20 dowolnych lat z całego okresu ubezpieczenia wynikają m.in. z tego, że w momencie zakończenia pracy w danym zakładzie, odbierając świadectwo pracy, nie zwróciły się przy tej okazji do właściwych służb zakładu o wystawienie zaświadczenia o zarobkach. Zakład pracy nie mógłby odmówić wystawienia zaświadczenia o zarobkach na prośbę pracownika, nie miał natomiast obowiązku wystawiania takiego zaświadczenia z urzędu.</p>
<p xml:id="div-18">Osoby, które ˝zadbały˝ o swoje sprawy i zażądały, kończąc pracę w danym zakładzie, zaświadczenia o wysokości osiąganych zarobków lub wpisania tych zarobków do legitymacji ubezpieczeniowej, nie mają obecnie żadnego problemu z ich udokumentowaniem przy składaniu wniosku o nowe świadczenie, o ponowne ustalenie wysokości świadczenia już pobieranego, a także dla potrzeb ustalenia kapitału początkowego. Należy podkreślić, że wbrew informacjom publikowanym w niektórych mediach nigdy w przeszłości nie wydano aktu prawnego sankcjonującego praktykę niewpisywania przez niektóre zakłady danych o zatrudnieniu i wynagrodzeniu do legitymacji ubezpieczeniowych.</p>
<p xml:id="div-19">Dodatkowo pragnę poinformować, że ustawowy obowiązek prowadzenia przez pracodawcę akt osobowych i płacowych został wprowadzony do Kodeksu pracy dopiero w 1996 r. Przepisem art. 298</p>
<p xml:id="div-20">Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 24, poz. 110) Minister Pracy i Polityki Socjalnej został upoważniony do określenia zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji pracowniczej. Minister Pracy i Polityki Społecznej wydał rozporządzenie z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. Nr 62, poz. 286). W związku z tym należy uznać, że dopiero od tego momentu sprawa zasad prowadzenia dokumentacji osobowej i płacowej przez pracodawców została właściwie uregulowana.</p>
<p xml:id="div-21">Ministerstwo i Zakład Ubezpieczeń Społecznych, mając na uwadze zgłaszane przez zainteresowanych trudności z udokumentowaniem wynagrodzeń z okresu sprzed 1980 roku, już w lipcu 1999 r. zajęły w tej sprawie następujące wspólne stanowisko:</p>
<p xml:id="div-22">Podstawowym dokumentem potwierdzającym wysokość wynagrodzenia w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty oraz dla potrzeb ustalenia kapitału początkowego jest zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku ZUS Rp 7. Ustalenia podstawy wymiaru świadczenia (kapitału początkowego) można również dokonać na podstawie legitymacji ubezpieczeniowej, zawierającej odpowiednie wpisy o okresach zatrudnienia i osiąganym w tych okresach wynagrodzeniu.</p>
<p xml:id="div-23">W przypadku braku w zakładzie pracy dokumentacji płacowej oraz braku wpisu o zarobkach w legitymacji ubezpieczeniowej istnieje możliwość ustalenia wysokości zarobków na podstawie dokumentacji zastępczej, tj. na podstawie akt osobowych pracownika, a więc na podstawie umów o pracę, pism o powołaniu, mianowaniu oraz innych pism określających wynagrodzenie pracownika, których okres przechowywania wynosi 50 lat od zakończenia pracy przez pracownika.</p>
<p xml:id="div-24">Jak wynika z powyższego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych już od połowy 1999 r. stosuje korzystną dla zainteresowanych, rozszerzającą interpretację przepisów określających zasady dokumentowania wynagrodzenia.</p>
<p xml:id="div-25">Odnośnie pytania Pana Posła, czy Ministerstwo rozważa wprowadzenie odpowiednich przepisów, które usprawniłyby proces dokumentowania okresów zatrudnienia i zarobków, pragnę uprzejmie poinformować, że z inicjatywy resortu ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z dnia 31 grudnia 2002 r. Nr 241, poz. 2074) w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dodano przepis art. 125a, który poczynając od 1 stycznia 2003 r. zobowiązuje płatników składek do przechowywania list płacy, kart wynagrodzeń i innych dowodów, na podstawie których następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty, przez okres 50 lat od dnia zakończenia przez ubezpieczonego pracy u danego płatnika. Natomiast zasady przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej pracowników oraz zasady ich udostępniania zainteresowanym zarówno dotychczas, jak i obecnie są regulowane przepisami ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (tekst jednol. Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1396 z późn. zm.) oraz rozporządzeniami wykonawczymi do tej ustawy, które to przepisy należą do właściwości Ministerstwa Kultury.</p>
<p xml:id="div-26">Minister</p>
<p xml:id="div-27">Krzysztof Michałkiewicz</p>
<p xml:id="div-28">Warszawa, dnia 3 marca 2006 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>