text_structure.xml 11.9 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 16 lutego 2006 r. SPS-024-481/06 przesyłające zapytanie Pana Posła Krzysztofa Czarneckiego z dnia 10 lutego 2006 r. w sprawie zasadności karania rolników za obrót bydłem zarażonym enzootyczną białaczką, działając z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, uprzejmie przedstawiam, co następuje.</p>
        <p xml:id="div-2">Przestępstwo z art. 78 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2004 r. Nr 69, poz. 625 z późn. zm.) jest przestępstwem publiczno-skargowym ściganym z urzędu.</p>
        <p xml:id="div-3">Organy prokuratury obowiązane są stosować zasadę legalizmu wyrażoną w przepisie art. 10 § 1 K.p.k. zobowiązującą organ powołany do ścigania przestępstwa do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciela publicznego do wniesienia i popierania aktu oskarżenia.</p>
        <p xml:id="div-4">Prokuratorzy Rejonowi w Wągrowcu, Chodzieży, Gnieźnie, Obornikach i Złotowie zostali powiadomieni przez powiatowych lekarzy weterynarii o popełnieniu przez wymienionych z nazwiska rolników przestępstw w wyniku naruszenia stosownych przepisów cytowanej ustawy.</p>
        <p xml:id="div-5">Przestępstwa te polegały na tym, że mimo decyzji powiatowych lekarzy weterynarii o izolowaniu zakażonego bydła i zakazie wyprowadzania bydła z gospodarstwa właściciele tych gospodarstw, świadomie naruszając obowiązujące przepisy, dokonywali sprzedaży zakażonych enzootyczną białaczką sztuk bydła, przyczyniając się w ten sposób do rozprzestrzeniania choroby zakaźnej zwierząt.</p>
        <p xml:id="div-6">W wielu przypadkach sprawcy swoim działaniem doprowadzili inną osobę (nabywcę) do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem, gdyż nie informowali nabywcy o stanie zdrowia sprzedawanego bydła, ukrywając fakt posiadania decyzji o zakazie wyprowadzania bydła z gospodarstwa.</p>
        <p xml:id="div-7">Działania takie kwalifikowano jako przestępstwo z art. 286 § 1 K.k. i art. 78 pkt.2 cytowanej ustawy w związku z art. 11 § 2 K.k.</p>
        <p xml:id="div-8">Właściciele gospodarstw, którzy dopuścili się wyżej wymienionych przestępstw, nie mogą uchylać się od odpowiedzialności karnej za naruszenie przepisów cytowanej ustawy, bowiem działali z pełną świadomością. W każdym przypadku świadomie naruszali stosowne decyzje powiatowych lekarzy weterynarii, które były im doręczane wraz z uzasadnieniem i pouczeniem o skutkach nieprzestrzegania wprowadzonych nakazów i zakazów.</p>
        <p xml:id="div-9">Te elementy, jak również fakt nagminnego naruszania prawa, a wręcz lekceważenia przepisów sanitarnych, był m.in. przedmiotem oceny przy ustalaniu stopnia społecznej szkodliwości czynu.</p>
        <p xml:id="div-10">Dokonana przez prokuratorów rejonowych ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu, w następstwie której skierowane zostały akty oskarżenia, została poddana kontroli niezawisłego sądu, który w zdecydowanej większości przypadków w pełni ją podzielił, wydając wyroki skazujące.</p>
        <p xml:id="div-11">W tej sytuacji stwierdzić należy, że w przypadku powiadamiania organów prokuratury przez powiatowych lekarzy weterynarii o naruszaniu przepisów cytowanej ustawy i powodowaniu w następstwie tego zagrożenia epidemiologicznego wśród zwierząt będą w każdym przypadku wszczynane postępowania przygotowawcze, stosownie do powołanej wyżej zasady legalizmu, a zgromadzony materiał dowodowy będzie poddawany ocenie niezawisłego sądu.</p>
        <p xml:id="div-12">Problemy związane z wykupem bydła białaczkowego przez państwo nie zwalniają bowiem właścicieli gospodarstw z obowiązku dostosowania się do występujących w tym zakresie przepisów, a zwłaszcza z zakazu sprzedaży chorego bydła do innego stada.</p>
        <p xml:id="div-13">Obecnie w okręgu Sądu Okręgowego w Poznaniu toczy się 6 postępowań karnych w Sądzie Rejonowym w Wągrowcu o przestępstwa z art. 78 pkt 2 cytowanej ustawy.</p>
        <p xml:id="div-14">Ponadto uprzejmie informuję Pana Marszałka, iż obowiązująca w polskiej procedurze karnej zasada skargowości oznacza, że sądy mają obowiązek rozpoznać każdą skargę, o ile pochodzi ona od uprawnionego oskarżyciela. Przestępstwo z art. 78 pkt 2 cytowanej ustawy ścigane jest z oskarżenia publicznego. Zatem wniesienie do sądu przez prokuratora aktu oskarżenia przeciwko określonej osobie obliguje sąd do rozstrzygnięcia o jej winie bądź niewinności, a w przypadku stwierdzenia winy - do rozstrzygnięcia, czy i jaka kara winna zostać osobie oskarżonej wymierzona.</p>
        <p xml:id="div-15">Podstawowy dla wymiaru kary przepis art. 53 Kodeksu karnego formułuje expressis verbis zasadę swobodnego uznania sędziowskiego, ale jednocześnie wymienia ściślej sprecyzowane wskazówki, którymi sąd ma obowiązek kierować się przy wymiarze kary.</p>
        <p xml:id="div-16">Swobodne uznanie sędziowskie nie oznacza dowolności przy wymiarze kary i środków karnych, gdyż, określając konkretną karę, sąd zobowiązany jest czynić to ˝w granicach przewidzianych w ustawie˝ oraz brać pod uwagę wskazane w przepisie art. 53 § 1 K.k. dyrektywy sądowego wymiaru kary, którymi są:</p>
        <p xml:id="div-17">- współmierność kary do stopnia winy i do społecznej szkodliwości czynu,</p>
        <p xml:id="div-18">- cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec sprawcy (prewencja indywidualna),</p>
        <p xml:id="div-19">- społeczne oddziaływanie kary (prewencja ogólna).</p>
        <p xml:id="div-20">Wymierzając karę, sąd uwzględnia także w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie się o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego (art. 53 § 2 K.k.).</p>
        <p xml:id="div-21">Prawidłowość wymiaru kar w konkretnych sprawach może być badana jedynie w trybie przewidzianym w Kodeksie postępowania karnego, a więc poprzez wniesienie apelacji do sądu drugiej instancji.</p>
        <p xml:id="div-22">Przedstawiając powyższe, jednocześnie uprzejmie informuję, że orzekanie w przedmiocie winy i kary objęte jest, zagwarantowaną przez art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, sferą niezawisłości sędziowskiej. Stosownie zaś do treści art. 39 Prawa o ustroju sądów powszechnych, czynności z zakresu nadzoru sprawowanego nad działalnością administracyjną sądów nie mogą wkraczać w dziedzinę, w której sędziowie są niezawiśli. Dlatego też Minister Sprawiedliwości nie może podjąć jakichkolwiek działań, które mogłyby sugerować sędziom sposób rozstrzygania opisanych przez Pana Posła spraw.</p>
        <p xml:id="div-23">Trafność wyroku w określonej sprawie może być zbadana dopiero po jego uprawomocnieniu się i złożeniu do Prokuratora Generalnego wniosku o wniesienie kasacji z urzędu, zgodnie z art. 521 K.p.k.</p>
        <p xml:id="div-24">Tak więc skazani rolnicy mogą rozważyć celowość wystąpienia z wnioskiem do Prokuratora Generalnego o zaskarżenie tym nadzwyczajnym środkiem kwestionowanych przez nich wyroków sądu. Natomiast kwestie związane z wykupem bydła białaczkowego przez państwo pozostają w kompetencji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</p>
        <p xml:id="div-25">Zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, za bydło zabite lub poddane ubojowi z nakazu powiatowego lekarza weterynarii przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa.</p>
        <p xml:id="div-26">W poszczególnych latach wysokość środków na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym również na odszkodowania, określana jest w ustawach budżetowych. Główny Inspektorat Weterynarii nie jest dysponentem środków na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt.</p>
        <p xml:id="div-27">Zgodnie z art. 12 ust. 3 pkt 1 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. Nr 33 poz. 287 z późn. zm.) w budżetach wojewodów wyodrębnione są środki przeznaczone m.in. na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt i chorób odzwierzęcych podlegających obowiązkowi zwalczania, w tym na odszkodowania. Minister Finansów przekazuje bezpośrednio wojewodom środki w wysokości określonej w ustawie budżetowej.</p>
        <p xml:id="div-28">Należy zwrócić uwagę na sygnalizowany od wielu lat problem braku środków finansowych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, co przede wszystkim warunkowało możliwość wykupu bydła zakażonego białaczką. W chwili obecnej na terenie Polski znajduje się ponad 20 000 sztuk bydła pozytywnie reagującego w badaniach laboratoryjnych. Według szacunków wojewódzkich lekarzy weterynarii w ciągu najbliższych 2 lat podczas badań monitoringowych związanych ze zwalczaniem białaczki wykrywanych będzie około 8 000 nowych zwierząt rocznie.</p>
        <p xml:id="div-29">Zwiększenie liczby badań oraz przyspieszenie wykupu bydła zakażonego białaczką wymaga zaplanowania na ten cel w najbliższych latach znacznie zwiększonych wydatków z budżetu państwa.</p>
        <p xml:id="div-30">W ustawie budżetowej na 2006 r. na finansowanie zadań Inspekcji Weterynaryjnej zaplanowano kwotę 373 793 000 zł, w tym na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe - 137 772 000 zł, to jest o 54 668 000 zł więcej niż w 2005 r. Środki te będą między innymi wykorzystane na zwalczanie enzootycznej białaczki bydła, w tym na wykupy bydła zakażonego tą chorobą.</p>
        <p xml:id="div-31">Jedynym powodem niewywiązywania się państwa z obowiązku zorganizowania wykupu bydła białaczkowego był powtarzający się od szeregu lat brak zabezpieczenia środków finansowych w ustawach budżetowych w wysokości pozwalającej na skuteczne zwalczanie chorób zakaźnych.</p>
        <p xml:id="div-32">Zgodnie z art. 41 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, enzootyczna białaczka bydła, jako choroba wymieniona w załączniku nr 2 do tej ustawy, podlega obowiązkowi zwalczania.</p>
        <p xml:id="div-33">Na podstawie art. 44 ust. 1 pkt 9 tej ustawy oraz § 4 ust. 2 pkt 1 lit. a rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 lutego 2005 r. w sprawie zwalczania enzootycznej białaczki bydła (Dz. U. Nr 30 poz. 260) powiatowy lekarz weterynarii w przypadku stwierdzenia tej choroby w stadzie jest obowiązany zakazać w drodze decyzji administracyjnej przemieszczania bydła do stada oraz ze stada, chyba że przemieszczenie to jest przeprowadzane w celu natychmiastowego uboju.</p>
        <p xml:id="div-34">Reasumując, działanie powiatowych lekarzy weterynarii w związku ze zwalczaniem enzootycznej białaczki bydła było zgodne z obowiązującym prawem i miało na celu ochronę zdrowych stad bydła przed tą chorobą.</p>
        <p xml:id="div-35">Przedstawiając powyższe wyjaśnienia, uprzejmie dziękuję Panu Marszałkowi za zainteresowanie problemem i troskę o prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości.</p>
        <p xml:id="div-36">Z poważaniem</p>
        <p xml:id="div-37">Podsekretarz stanu</p>
        <p xml:id="div-38">Krzysztof Józefowicz</p>
        <p xml:id="div-39">Warszawa, dnia 10 marca 2006 r.</p>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>