text_structure.xml
8.6 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przekazane przy piśmie SPS-024-413/06 zapytanie Pana Posła Piotra Gadzinowskiego w sprawie powołania przez Prezydenta RP do składu Krajowej Rady Sądownictwa sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie Ewy Stryczyńskiej, uprzejmie przedstawiam, co następuje.</p>
<p xml:id="div-2">W dniu 7 grudnia 2001 r. Prokurator Rejonowy Poznań - Nowe Miasto wystąpił z wnioskiem o zezwolenie na pociągnięcie wskazanego w zapytaniu sędziego do odpowiedzialności karnej za czyn z art. 177 § 1 k.k., polegający na tym, że w dniu 16 września 2001 r. sędzia naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, powodując nieumyślnie wypadek drogowy w ten sposób, że kierując samochodem marki Ford Galaxy, nie zachowała szczególnej ostrożności, i wyjeżdżając z drogi podporządkowanej, nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu i zderzyła się z samochodem Skoda Fabia, na skutek czego pasażerka tego samochodu doznała obrażeń ciała w postaci złamania wieloodłamowego obojczyka lewego, dwóch sińców na szyi oraz sińca na klatce piersiowej, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała na czas powyżej siedmiu dni.</p>
<p xml:id="div-3">Na posiedzeniu w dniu 11 lutego 2002 r. Sąd Apelacyjny - Sąd Dyscyplinarny w Łodzi wydał uchwałę o nieuwzględnieniu wniosku o uchylenie immunitetu. W uzasadnieniu orzeczenia podniesiono, iż zachowanie sędziego wypełniające dyspozycję art. 177 § 1 k.k. nie może automatycznie prowadzić do uwzględnienia wniosku prokuratora. W ocenie Sądu istotą postępowania w przedmiocie wniosku o zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej jest nie tylko badanie możliwości przypisania sędziemu w postępowaniu karnym winy, ale przede wszystkim wyjaśnienie, czy prowadzenie postępowania karnego w odniesieniu do tego konkretnego zdarzenia jest celowe, w znaczeniu istnienia warunków wydania ewentualnego wyroku skazującego. Ze względu na powyższe, jak również postawę sędziego po zdarzeniu oraz rozważaną przez rzecznika dyscyplinarnego możliwość wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, Sąd uznał, że nie jest konieczne prowadzenie postępowania karnego przeciwko temu sędziemu.</p>
<p xml:id="div-4">W wyniku rozpoznania zażalenia prokuratora Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w Warszawie uchwałą z dnia 8 maja 2002 r. utrzymał w mocy zaskarżoną uchwałę Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego w Łodzi. W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy podzielił ocenę Sądu I instancji, iż wobec znikomego stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego popełnionego przez sędziego nie było podstaw do uwzględnienia wniosku prokuratora. Zarazem podniósł, że wśród przewinień służbowych na pierwszym miejscu należy postawić nieprzestrzeganie powszechnych norm prawa (art. 107 § 1 u.s.p.) w życiu zawodowym i prywatnym. Zatem naruszenie (zawinione) zasad ruchu drogowego jest czynem karanym dyscyplinarnie. W efekcie Prokurator Rejonowy Poznań - Nowe Miasto umorzył śledztwo wobec braku wymaganego zezwolenia na ściganie.</p>
<p xml:id="div-5">W obowiązującym stanie prawnym Minister Sprawiedliwości nie miał - i aktualnie również nie ma - żadnego wpływu na treść orzeczeń sądów dyscyplinarnych, dotyczących wniosku o zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej. Minister Sprawiedliwości nie był stroną postępowania toczącego się w przedmiocie wniosku o uchylenie immunitetu, w szczególności zaś nie był uprawniony do wniesienia środka odwoławczego. Nie jest również możliwe wystąpienie z wnioskiem o wznowienie postępowania zakończonego uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2002 r.</p>
<p xml:id="div-6">Przepis art. 80 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.), dotyczący uchylenia immunitetu, odsyła do przepisów o postępowaniu dyscyplinarnym, ale tylko w zakresie postępowania przed sądem dyscyplinarnym (§ 3 zdanie ostatnie). Zatem przepisy te stosuje się tylko w trakcie toczącego się postępowania o uchylenie immunitetu, które nie jest postępowaniem dyscyplinarnym w rozumieniu art. 107 u.s.p. Wraz z prawomocnym zakończeniem postępowania w tej sprawie wyłączona jest jakakolwiek możliwość posiłkowego sięgania do przepisów art. 125 i art. 126 u.s.p.</p>
<p xml:id="div-7">Oceniając działalność sądów dyscyplinarnych czy formułując oczekiwania wobec organów władzy państwowej, należy pamiętać, że w przedmiocie zezwolenia na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej, tak jak w każdej innej sprawie karnej czy z zakresu prawa cywilnego, prawa pracy czy prawa rodzinnego etc., orzekają niezawisłe sądy. Zatem żaden organ administracji (w tym Minister Sprawiedliwości) nie może wpływać na treść wydawanych orzeczeń. Wynika to wprost z przepisów ustawy zasadniczej, której art. 178 stanowi, że ˝Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom˝.</p>
<p xml:id="div-8">Informuję również, iż w związku z interesującym Pana Posła Piotra Gadzinowskiego zdarzeniem, niezależnie od prawomocnej odmowy zezwolenia na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej, wszczęto i przeprowadzono postępowanie dyscyplinarne, zakończone prawomocnym wymierzeniem kary dyscyplinarnej upomnienia. Jakkolwiek zatem sądy dyscyplinarne uznały, iż uchylenie immunitetu w tej konkretnie sprawie nie było zasadne, to sędzia został ukarany w trybie postępowania dyscyplinarnego.</p>
<p xml:id="div-9">Wskazać ponadto należy, iż datujący się w ustroju sądownictwa od czasów Konstytucji marcowej immunitet sędziowski znajduje obecnie umocowanie w art. 181 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przepisach ustawy zwykłej, tj. art. 80 i art. 81 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.).</p>
<p xml:id="div-10">Przywołane wyżej przepisy prawa wprowadzają dwa rodzaje immunitetów. Wynikający z przepisu art. 80 u.s.p. immunitet formalny oraz przewidziany w art. 81 u.s.p. immunitet materialny, który stanowi, że za wykroczenia sędziowie odpowiadają wyłącznie dyscyplinarnie.</p>
<p xml:id="div-11">Uregulowany w art. 80 u.s.p. immunitet procesowy (formalny) nie znosi natomiast karalności czynu, lecz obejmuje dwa zakazy, które chronią nietykalność sędziego. Pierwszy to zakaz zatrzymania sędziego. Zakaz ten nie obejmuje zatrzymania sędziego na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa. Drugi to zakaz pociągnięcia sędziego do odpowiedzialności karnej.</p>
<p xml:id="div-12">Wymienione zakazy nie mają charakteru bezwzględnego. Sąd dyscyplinarny może wydać uchwałę zezwalającą na zatrzymanie czy pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej.</p>
<p xml:id="div-13">Zauważyć należy, iż przewidziany w art. 80 u.s.p. immunitet formalny obejmuje wszystkie czyny sędziego (działania i zaniechania), niezależnie od tego, kiedy zostały popełnione i czy zostały popełnione w związku z działalnością jurysdykcyjną czy z czynnościami administracyjnymi, czy też w życiu prywatnym sędziego.</p>
<p xml:id="div-14">Minister Sprawiedliwości dostrzega potrzebę dokonania oceny, czy przytoczone powyżej uregulowanie przedmiotowego zakresu immunitetu sędziowskiego jest zasadne z punktu widzenia jego celu sprowadzającego się do funkcji gwarancyjnych dla niezawisłości sędziowskiej. W związku z tym w Ministerstwie Sprawiedliwości powołany został zespół, którego zadaniem jest analiza obecnych rozwiązań prawnych dotyczących tego zagadnienia, również w kontekście ich praktycznego funkcjonowania, oraz ewentualne przygotowanie projektów aktów prawnych ograniczających aktualny zakres obowiązywania immunitetu sędziowskiego.</p>
<p xml:id="div-15">Natomiast umorzone śledztwo Prokuratora Rejonowego Poznań - Nowe Miasto nie może być podjęte z uwagi na ujemną przesłankę procesową, czyli brak wymaganego zezwolenia na ściganie.</p>
<p xml:id="div-16">Łączę wyrazy szacunku</p>
<p xml:id="div-17">Zastępca Prokuratora Generalnego</p>
<p xml:id="div-18">Jerzy Engelking</p>
<p xml:id="div-19">Warszawa, dnia 16 lutego 2006 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>