text_structure.xml
8.49 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na zapytanie Pana Jana Łącznego, Posła na Sejm RP, z dnia 17 stycznia br., znak: MJ-024-357/06, dotyczące kosztów usług świadczonych przez zakłady pogrzebowe, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.</p>
<p xml:id="div-2">Podstawą ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej jest konstytucyjna zasada ochrony wolności działalności gospodarczej (art. 20 Konstytucji RP). Ograniczenie tej wolności jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny (art. 22 Konstytucji RP). Takie właśnie ograniczenia zawiera ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (DzU z 2005 r. nr 244, poz. 2080), dalej: ustawa, a w szczególności - jej art. 5 dotyczący zakazu zawierania antykonkurencyjnych porozumień oraz art. 8 zakazujący nadużywania pozycji dominującej przez przedsiębiorców funkcjonujących w obrocie gospodarczym.</p>
<p xml:id="div-3">Prezes UOKiK jest uprawniony do podejmowania działań określonych w ustawie wyłącznie wówczas, gdy naruszony bądź zagrożony na skutek działań przedsiębiorców zostaje interes publicznoprawny (dotyczący ogółu, a nie jednostki czy grupy). Oznacza to, że warunkiem wszczęcia postępowania przez Prezesa UOKiK np. w zakresie dotyczącym wysokości cen za usługi świadczone konsumentom przez zakłady pogrzebowe może być podejrzenie zawarcia antykonkurencyjnego porozumienia przez przedsiębiorców świadczących usługi pogrzebowe, którego celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie bądź naruszenie konkurencji na określonym rynku relewantnym (w tym wypadku na rynku usług pogrzebowych - może to być zarówno rynek lokalny, jak i rynek obejmujący terytorium całego kraju) lub posiadanie przez przedsiębiorcę, który dopuszcza się takiej praktyki - pozycji dominującej na określonym rynku właściwym i jej nadużywanie (art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). Z pozycją dominującą mamy do czynienia w sytuacji, w której przedsiębiorca nie spotyka się z istotną konkurencją na zajmowanym rynku. Dla ułatwienia określenia tej pozycji w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów przyjęto domniemanie prawne, według którego przedsiębiorca posiada pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40%. Dla bytu praktyk ograniczających konkurencję konieczne jest zajmowanie przez przedsiębiorcę pozycji dominującej na rynku właściwym i jej nadużywanie. Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wszelkie czynności polegające na narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych, są ex tunc w całości lub w odpowiedniej części nieważne (nieważność stwierdza sąd cywilny). Ponadto, na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy, Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten choćby nieumyślnie dopuścił się praktyk ograniczających konkurencję.</p>
<p xml:id="div-4">Postępowanie antymonopolowe w sprawach praktyk ograniczających konkurencję wszczyna się na wniosek lub z urzędu. Podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania są: przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców, którzy wykażą swój interes prawny, organ samorządu terytorialnego, organ kontroli państwowej, rzecznik konsumentów oraz organizacja konsumencka.</p>
<p xml:id="div-5">Prezes UOKiK niejednokrotnie prowadził postępowania w związku z podejrzeniem stosowania praktyk, o których mowa wyżej, przez przedsiębiorców świadczących usługi związane z chowaniem zmarłych. Zgodnie ze stanowiskiem UOKiK, następnie utrwalonym w orzecznictwie Sądu Antymonopolowego</p>
<p xml:id="div-6">, usługi związane z chowaniem zmarłych dzielą się na:</p>
<p xml:id="div-7">1) usługi cmentarne przedmiotowo związane z utrzymaniem cmentarzy i zarządzaniem nimi, obejmujące takie działania jak utrzymanie i wyposażenie cmentarza w urządzenia cmentarne, utrzymanie cmentarza jako terenu zielonego, utrzymanie na nim ładu i porządku, urządzenie cmentarza według planu zagospodarowania, nadzór nad korzystaniem z cmentarza, w tym nad zakładaniem grobów, pochówkiem i ekshumacją,</p>
<p xml:id="div-8">2) usługi pogrzebowe polegające na przygotowaniu zwłok do pochówku, przygotowanie miejsca pochówku, wykopanie grobu, transport i pochówek zwłok z asystą pogrzebową, uformowanie grobu, ekshumacja zwłok i szczątków ludzkich, załatwianie formalności administracyjnych związanych z pogrzebem.</p>
<p xml:id="div-9">Rynek usług cmentarnych oraz rynek usług pogrzebowych stanowią dwa odrębne, lecz funkcjonalnie związane ze sobą rynki.</p>
<p xml:id="div-10">Rynek usług cmentarnych jest rynkiem niekonkurencyjnym, na którym zadania o charakterze użyteczności publicznej, o których mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (DzU z 2000 r. Nr 23, poz. 295 ze zm.), wykonuje wyłącznie gmina. Usługi cmentarne świadczone są na rzecz społeczności gminy w celu umożliwienia jej członkom korzystania z cmentarza i jego urządzeń w związku z pochówkiem zmarłych. Cmentarze komunalne zgodnie z ustawą o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 r. (DzU z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) stanowią mienie gminy. Tym samym gminie przysługuje do tych obiektów prawo własności w rozumieniu art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (DzU Nr 16, poz. 93 ze zm.).</p>
<p xml:id="div-11">Natomiast rynek usług pogrzebowych jest rynkiem konkurencyjnym, na którym konkurują gminy oraz inni przedsiębiorcy świadczący usługi pogrzebowe, których działalność podlega kontroli pod względem zgodności z przepisami ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</p>
<p xml:id="div-12">Postępowania, które prowadził Prezes UOKiK, dotyczyły w zdecydowanej większości przypadków nadużywania pozycji dominującej przez gminy na lokalnych rynkach usług pogrzebowych poprzez: zastrzeżenie do swojej wyłącznej kompetencji prawa kopania grobów na cmentarzach (np. decyzja Prezesa UOKiK z dnia 9 grudnia 2000 r. RGD-35/2000), niewyrażanie zgody przez gminy na samodzielne wykonywanie przez innych przedsiębiorców pogrzebowych usługi kopania i zasypywania grobów (np. decyzja Prezesa UOKiK z 15 kwietnia 2002 r. RWR-5/2002) czy też zakazanie innym przedsiębiorcom wykonywania usług pogrzebowych na cmentarzach komunalnych w postaci udostępnienia kaplicy cmentarnej na czas uroczystości pogrzebowej, transportu zwłok w trakcie ceremonii pogrzebowej, wykopania i zasypania grobu, uformowania mogiły oraz ekshumacji (decyzja Prezesa UOKiK z dnia 26 kwietnia 2005 r. 18/2005).</p>
<p xml:id="div-13">Prezes UOKiK nie jest uprawniony do kontroli zarówno kosztów ponoszonych przez zakłady pogrzebowe, jak i kontroli źródeł, z których zakłady pogrzebowe uzyskują dochody (uprawnienie takie przysługuje - jak się wydaje - np. organom kontroli skarbowej).</p>
<p xml:id="div-14">W zakresie swych ustawowych kompetencji Prezes UOKiK może w interesie publicznym badać jedynie w ramach prowadzonych przez siebie postępowań, czy ceny stosowane przez przedsiębiorców posiadających pozycję dominującą są nadmiernie wygórowane lub rażąco niskie, w szczególności poprzez odniesienie się do cen stosowanych przez innych przedsiębiorców działających na podobnych rynkach produktowych, wyłącznie w przypadkach określonych w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów (gdy wysokość ceny jest niejako przejawem lub skutkiem stosowania przez przedsiębiorców praktyk ograniczających konkurencję).</p>
<p xml:id="div-15">Z wyrazami szacunku</p>
<p xml:id="div-16">Prezes UOKiK</p>
<p xml:id="div-17">Cezary Banasiński</p>
<p xml:id="div-18">Warszawa, dnia 10 lutego 2006 r.</p>
<p xml:id="div-19">Np. wyrok SA z dnia 28.01.2002 r. sygn. XVII Ama 28/01, wyrok SA z 14.06.1995 r. sygn. akt XVII Amr 11/95, wyrok SA z 14.07.1999 r. sygn. akt XVII Ama 28/99, wyrok SA z 25.09.2000 r. sygn. akt XVII Ama 76/99.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>