text_structure.xml 19.2 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <p xml:id="div-1">Szanowny Panie Marszaku! W związku z zapytaniem posła Radosława Pardy, przekazanym przy piśmie znak SM-I-0700-43-BM/05 dnia 9.01.2006 r., w sprawie upadłości małych i średnich przedsiębiorstw poniżej przedstawiam stanowiska Ministerstwa Gospodarki w kwestiach podniesionych przez posła Pardę w interpelacji.</p>
        <p xml:id="div-2">1. Kwestie budowy wszelkich obiektów, w tym również wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (w.o.h.) regulują obecnie ustawy: z dnia 7 lipca 1994 r - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 207, poz. 2016, ze zm) oraz z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, ze zm.).</p>
        <p xml:id="div-3">W art. 6 tejże ustawy zostały określone prawa inwestorów oraz osób, na które inwestycja będzie oddziaływała.</p>
        <p xml:id="div-4">˝Art. 6. 1. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.</p>
        <p xml:id="div-5">2. Każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą, do:</p>
        <p xml:id="div-6">1) zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli nie narusza to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich;</p>
        <p xml:id="div-7">2) ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych.˝</p>
        <p xml:id="div-8">Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest kluczowa z punktu widzenia uzyskania zgody na budowę w.o.h. Organami odpowiedzialnymi za realizację ustawy w ww. zakresie są rada gminy oraz wójt (burmistrz lub prezydent miasta). Możliwość inwestowania jest uzależniona od postanowień miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.</p>
        <p xml:id="div-9">Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym daje organom gminy dodatkowe uprawnienia w odniesieniu do możliwości inwestowania na terenie gminy w obiekty handlowe o powierzchni powyżej 2000 m2. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, które określa politykę przestrzenną gminy, w tym lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego, rada gminy określa m.in. obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2.000 m2. Z kolei w uchwalanym również przez radę gminy miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego określa się, jak stanowi ustawa - w zależności od potrzeb - granice terenów pod budowę obiektów handlowych o powierzchni powyżej 2000 m2. Zarówno projekty studium, jaki i planu są dostępne publicznie i każdy może zgłaszać do nich w przewidzianym trybie swoje uwagi i opinie.</p>
        <p xml:id="div-10">Zgodnie ze wskazanymi wyżej postanowieniami ustawy, należy rozumieć, że brak wskazań obszarów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod budowę dużych obiektów handlowych oznacza automatyczny zakaz ich wznoszenia.</p>
        <p xml:id="div-11">Jak wynika z powyższego, całość spraw związanych z powstawaniem w.o.h., w obecnym stanie prawnym pozostaje w gestii organów gminy. Tym samym, ani minister właściwy ds. gospodarki, ani żaden inny minister nie mają kompetencji do uczestniczenia w procesie kształtowania polityki zagospodarowania przestrzennego gmin.</p>
        <p xml:id="div-12">Tym niemniej podnosi się obecnie szereg pytań o efektywność instrumentów prawnych ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w odniesieniu do inwestycji w w.o.h., a także przejrzystość prowadzonych w gminach postępowań w tej materii.</p>
        <p xml:id="div-13">Wydaje się, że podstawowym źródłem nadużyć związanych z inwestowaniem w w.o.h. jest brak planów zagospodarowania przestrzennego w gminach oraz będąca w kompetencji wójtów, burmistrzów i prezydentów miast instytucja decyzji o warunkach zabudowy - w przypadkach gdy brak jest planu. Pozostawienie możliwości decydowania o inwestycjach wielkopowierzchniowych w ręku jednoosobowego organu niewątpliwie ułatwia zjawiska korupcji.</p>
        <p xml:id="div-14">2. Upadłość przedsiębiorstw w gospodarce wolnorynkowej jest zjawiskiem naturalnym. Istotne jest natomiast, by liczba netto przedsiębiorstw rosła, a przynajmniej nie malała, i to nie tylko w przekroju całego kraju, ale także w ujęciu regionalnym. Pod tym względem terytorium Polski można podzielić na dwa obszary: duże i średniej wielkości miasta, czasem niektóre mniejsze miejscowości, w których następuje kumulacja kapitałów, przyrost liczby przedsiębiorstw, ich rozwój, oraz tereny położone z dala od dużych aglomeracji. Na tych drugich obszarach obserwuje się obecnie spadek liczby aktywnych przedsiębiorstw, warunkowany przede wszystkim spadkiem liczby mikroprzedsiębiorstw.</p>
        <p xml:id="div-15">Jak się wydaje, podstawowym czynnikiem ograniczającym możliwości rozwoju przedsiębiorstw jest bariera popytowa, spowodowana niskim tempem wzrostu wynagrodzeń w Polsce. Wzrost wynagrodzeń, rozkładający się w dodatku bardzo nierównomiernie na terenie naszego kraju, jest niski ze względu na silną konkurencję na rynku pracy, m.in. w wyniku wkraczania na ten rynek roczników młodzieży z wyżu demograficznego. Mamy więc tu do czynienia z sytuacją przypominającą przysłowiowe błędne koło. Istniejące bezrobocie przyczynia się do niskiego wzrostu wynagrodzeń, a będący tego konsekwencją niski wzrost popytu hamuje wzrost produkcji, powodując utrzymywanie się wysokiego poziomu bezrobocia.</p>
        <p xml:id="div-16">Druga, nie mniej istotna kwestia to możliwość wzrostu popytu na towary i usługi wytwarzane i świadczone zwłaszcza przez małe i najmniejsze firmy w obszarach położonych z dala od dużych i średnich miast. Jak się wydaje, kwestia potencjalnego wzrostu popytu na lokalnych rynkach w regionach odległych od centrów gospodarczych jest w dalszym ciągu otwarta. Ma ona jednak zasadniczy wpływ na rozwój sektora przedsiębiorstw, zwłaszcza najmniejszych, w dużej części naszego kraju.</p>
        <p xml:id="div-17">Z punktu widzenia najmniejszych przedsiębiorstw - zatrudniających do 9 osób - szczególnie istotne są zwłaszcza relatywnie wysokie (na tle państw OECD) pozapłacowe koszty pracy - sytuują one Polskę w grupie państw o wysokich obciążeniach pracy najemnej. Jednocześnie efektywna progresja podatkowa (kształtowana przez stosunek sumy podatków, kosztów pozapłacowych i składek na ubezpieczenia społeczne do wynagrodzenia brutto) jest w Polsce najniższa wśród państw OECD - łączne obciążenia podatkowe są niemal liniowe. Prowadzi to do względnie wysokiego opodatkowania pracy osób najmniej produktywnych, czyli tych które zwykle ze względu na wiek, wykształcenie czy stan zdrowia znajdują się w bardzo trudnej sytuacji na rynku pracy (zapotrzebowanie na ich pracę zgłaszają najczęściej właśnie mikroprzedsiębiorcy).</p>
        <p xml:id="div-18">Wykonywanie działalności gospodarczej wciąż wiąże się, zdaniem przedsiębiorców, z nadmiernymi i nieuzasadnionymi interesem publicznym obciążeniami publicznoprawnymi. Podstawowe zagrożenia w rozwoju przedsiębiorstw, zwłaszcza MSP, wiązać należy w tym obszarze z nadmierną liczbą i wysokością pozapodatkowych danin publicznych, niejasnym i skomplikowanym prawem podatkowym, które skutkuje koniecznością tworzenia przez przedsiębiorców wykładni operacyjnych (interpreatcji). Wiąże się to również z niejednolitym stosowaniem prawa podatkowego przez powołane organy. Te problemy znów szczególnie dotkliwie dotykają najmniejszych przedsiębiorców, których z reguły nie stać na korzystanie z fachowej obsługi prawnej.</p>
        <p xml:id="div-19">Wszystkie te zagadnienia są obecnie przedmiotem prac Ministra Gospodarki w ramach przygotowywanego na podstawie uwag i opinii przedsiębiorców raportu nt. barier rozwoju przedsiębiorczości. Raport ten zbierający propozycje usprawnień z zakresu poszczególnych ministrów ma być przedstawiony Radzie Ministrów do połowy maja 2006 r.</p>
        <p xml:id="div-20">3. Rozwój przedsiębiorczości jest jednym z priorytetowych obszarów w polityce Rządu. Jego działania w tym zakresie będą zmierzały do tworzenia otoczenia oraz warunków sprzyjających wzrostowi przedsiębiorstw, pobudzających ich inwestycje oraz ekspansję na rynki zagraniczne. Będą one realizowane poprzez:</p>
        <p xml:id="div-21">1. poprawę otoczenia prawno-administracyjnego,</p>
        <p xml:id="div-22">2. rozwijanie otoczenia finansowego dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców,</p>
        <p xml:id="div-23">3. usprawnienie otoczenia instytucjonalnego przedsiębiorców, aby usługi oferowane przedsiębiorcom były jak najwyższej jakości oraz osiągalne w najbliższym otoczeniu przedsiębiorcy,</p>
        <p xml:id="div-24">4. zapewnienie wsparcia, głównie ze środków funduszy strukturalnych, uwzględniającego zróżnicowane potrzeby przedsiębiorców, przyczyniającego się do wzrostu zatrudnienia,</p>
        <p xml:id="div-25">5. promowanie przedsiębiorczości.</p>
        <p xml:id="div-26">Najważniejszym elementem tych działań będzie znoszenie barier utrudniających prowadzenie i rozwijanie przedsiębiorstwa oraz hamujących rozwój przedsiębiorczości. Zmiany będą szły w kierunku uzyskania większej przejrzystości i stabilności otoczenia prawnego przedsiębiorców i dotyczyć będą obniżenia pozapłacowych kosztów pracy, uproszczenia systemu podatkowego, radykalnego ograniczenia dowolności interpretacji przepisów prawa, w tym prawa podatkowego czy usprawniania inwestycyjnego procesu budowlanego. Ten ostatni postulat jest szczególnie istotny dla potencjalnych inwestorów, którzy wymóg uzyskania szeregu zezwoleń i opinii postrzegają jako szczególnie uciążliwy, ponieważ przedłuża on tym samym proces inwestycyjny. Szereg zmian będzie również ukierunkowanych na zwalczanie patologii w gospodarce oraz form nieuczciwej konkurencji czy usprawnienie sądownictwa gospodarczego. Zapowiedź prowadzenia działań w większości z wymienionych obszarów znalazła się już w dokumencie ˝Krajowy Program Reform na lata 2005-2010˝ przyjętym przez Rząd na posiedzeniu w dniu 27 grudnia 2005 r.</p>
        <p xml:id="div-27">Wspólnie z organizacjami przedsiębiorców zostaną zidentyfikowane najważniejsze bariery utrudniające prowadzenie firmy. Efektem wspólnych prac będzie raport na temat barier rozwoju przedsiębiorczości wraz z rekomendacjami.</p>
        <p xml:id="div-28">Prowadzona będzie aktywna polityka wzmocnienia niekomercyjnych, pozabankowych instytucji finansowych, dostarczających kapitał na przedsięwzięcia rozwojowe mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Działania będą zmierzały do umocnienia spójnej ogólnopolskiej sieci funduszy pożyczkowych i poręczeniowych świadczących przedsiębiorcom usługi finansowe oparte na wspólnych standardach. Stymulowany będzie również rozwój funduszy venture capital i seed capital, aby stawały się coraz bardziej znaczącym źródłem kapitału dla przedsiębiorstw, w szczególności dla firm we wczesnych fazach rozwoju. Działania w tym zakresie będą realizowane głównie w oparciu o środki finansowe pochodzące z funduszy strukturalnych UE.</p>
        <p xml:id="div-29">Nie zabraknie również działań dla wzmocnienia otoczenia instytucjonalnego przedsiębiorców. Wspierany będzie rozwój krajowego systemu usług dla przedsiębiorstw, tak aby usługi oferowane przedsiębiorcom były jak najwyższej jakości oraz osiągalne w najbliższym otoczeniu przedsiębiorcy. Każdy przedsiębiorca, niezależnie od miejsca, w którym prowadzi swoją działalność, powinien mieć możliwość skorzystania z takich samych usług i na takich samych zasadach jak wszyscy inni przedsiębiorcy.</p>
        <p xml:id="div-30">Równolegle do działań zmierzających do stymulowania przedsiębiorczości oraz wzrostu przedsiębiorstw podejmowane będą działania mające na celu podnoszenie ich konkurencyjności opartej o innowacje i nowoczesne technologie. Szczególnie ważne będą działania mające na celu tworzenie korzystnego otoczenia dla podnoszenia innowacyjności oraz rozwiązania zachęcające przedsiębiorców do wprowadzania innowacji. Wspierany będzie rozwój krajowej sieci innowacji, inkubatorów oraz parków technologicznych, parków przemysłowych, parków inwestycyjnych, centrów transferu biznesu itp. Przedsiębiorcy będą mogli korzystać z nowoczesnych instrumentów, m.in. tych, które wprowadza ustawa o niektórych formach wspomagania działalności innowacyjnej, takich jak kredyt technologiczny.</p>
        <p xml:id="div-31">Ważnym elementem rozwoju przedsiębiorczości będą działania dla popularyzacji i rozwijania postaw przedsiębiorczych, a także działania dla podnoszenia jakości i efektywności kształcenia i szkolenia. Poprawa kwalifikacji pracowników oraz osób wchodzących na rynek pracy jest warunkiem niezbędnym dla rozwoju przedsiębiorstw. Rozwijanie umiejętności przedsiębiorczych przyczyniać się będzie do zwiększenia liczby osób chętnych i przygotowanych do rozpoczęcia działalności gospodarczej oraz wyzwolenia większej motywacji dla zakładania własnych firm.</p>
        <p xml:id="div-32">Wszystkie ww. przedsięwzięcia zostaną zebrane i przedstawione w kompleksowym dokumencie programowym określającym kierunki działań dla rozwoju przedsiębiorczości oraz małych i średnich przedsiębiorstw na najbliższe lata.</p>
        <p xml:id="div-33">4. Odnosząc się do problemu stosowania nieuczciwej polityki cenowej przez wielkopowierzchniowe obiekty handlowe, należy zauważyć, że istnieją przepisy prawne, które regulują ten zakres spraw.</p>
        <p xml:id="div-34">Art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.) określa, co jest czynem nieuczciwej konkurencji. W ust. 3 tegoż art. za czyn nieuczciwej konkurencji uważa się również utrudnianie małym i średnim przedsiębiorcom, w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.), dostępu do rynku poprzez sprzedaż towarów lub usług w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży pow. 400 m2 po cenie nieuwzględniającej marży handlowej, z wyjątkiem przypadków wskazanych w ust. 5 tego art., np. wyprzedaży posezonowej.</p>
        <p xml:id="div-35">Na podstawie art. 18 ww. ustawy przedsiębiorca, którego interes, w wyniku czynu nieuczciwej konkurencji, został zagrożony lub naruszony, może żądać w drodze powództwa cywilnego m.in. zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków oraz, przy zastosowaniu zasad ogólnych, naprawienia wyrządzonej szkody i wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.</p>
        <p xml:id="div-36">Z podobnym powództwem może wystąpić także krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców, a także Prezes UOKiK, ale tylko wówczas, gdy czyn nieuczciwej konkurencji zagraża lub narusza interesy konsumentów, a nie pojedynczego przedsiębiorcy lub grupy przedsiębiorców.</p>
        <p xml:id="div-37">Prezes UOKiK ma natomiast uprawnienia do występowania w interesie przedsiębiorców w sytuacji, gdy zostaje naruszony interes publiczny, co określa ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2005 r. Nr 244 poz. 2080). W momencie kiedy przedsiębiorca posiada na danym rynku pozycję dominującą i dopuszcza się stosowania nieuczciwych cen, a więc narusza normę prawną wyrażoną w art. 8 u. o k.k., w tym przypadku w ust. 2 pkt. 1 i 2, Prezes UOKiK może wszcząć postępowanie antymonopolowe w sprawach praktyk ograniczających konkurencję. Wniosek w tej sprawie mogą także złożyć: przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców, którzy wykażą swój interes prawny, organ samorządu terytorialnego, organ kontroli państwowej, rzecznik konsumentów oraz organizacja konsumencka.</p>
        <p xml:id="div-38">Zgodnie z art. 8 ust. 3 u. o k.k. wszelkie czynności polegające na narzucaniu nieuczciwych cen, czy to nadmiernie wygórowanych, czy to rażąco niskich, są z mocą wsteczną w całości lub w odpowiedniej części nieważne. Ponadto Prezes UOKiK w drodze decyzji może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną zgodnie z art. 101 ust. 1 u o k.k.</p>
        <p xml:id="div-39">Przytoczone powyżej regulacje prawne wydają się skutecznym instrumentem chroniącym interesy małych i średnich przedsiębiorstw przed praktykami, jakich dopuszczają się wielkopowierzchniowe obiekty handlowe.</p>
        <p xml:id="div-40">5. Obowiązujące przepisy prawa pracy, które regulują warunki pracy oraz zasady zatrudniania pracowników, mają zastosowanie również do pracowników zatrudnionych w wielkopowierzchniowych obiektach handlowych.</p>
        <p xml:id="div-41">Z uwagi na fakt, iż organizacja pracy w tego rodzaju placówkach handlowych przewiduje prace w niedziele i święta, a normy ustawowe przewidują szereg gwarancji dla wszystkich pracowników świadczących pracę w dni świąteczne, obowiązują one także w przypadku pracowników w.o.h. Chodzi tu o następujące zasady: obowiązek przestrzegania w stosunku do takich pracowników maksymalnych norm czasu pracy i minimalnych okresów odpoczynku, zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, udzielania dnia wolnego od pracy w zamian za roboczą niedzielę lub święto, zapewnienia co najmniej raz na cztery tygodnie wolnej niedzieli, zagwarantowania łącznej liczby dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającej co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych wynikających z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.</p>
        <p xml:id="div-42">Obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy określają jednakowe dla wszystkich przedsiębiorstw wymagania dotyczące warunków wykonywania pracy i nie jest możliwe ani uzasadnione różnicowanie tych warunków, ani na gruncie prawa polskiego, ani prawa wspólnotowego.</p>
        <p xml:id="div-43">Należy podkreślić, iż w myśl przepisów Kodeksu pracy każde naruszenie przez pracodawcę lub osobę działającą w jego imieniu przepisów o czasie pracy uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem oraz przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy, stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika i jest zagrożone karą grzywny. Organem powołanym do kontrolowania zgodności działań pracodawcy z przepisami prawa pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy, która posiada szereg uprawnień mogących zmusić pracodawcę do działania zgodnego z prawem.</p>
        <p xml:id="div-44">Z poważaniem</p>
        <p xml:id="div-45">Minister</p>
        <p xml:id="div-46">Piotr Grzegorz Woźniak</p>
        <p xml:id="div-47">Warszawa, dnia 1 lutego 2006 r.</p>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>