text_structure.xml
5.86 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<p xml:id="div-1">Nawiązując do zapytania pani poseł Anny Sobeckiej dotyczącego możliwości wprowadzenia w hipermarketach ustawowych dni wolnych od pracy (skierowanego do Prezesa Rady Ministrów - pismo z dnia 8 grudnia 2005 r. SPS-024-73/05 i przekazanego Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej za pośrednictwem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - pismo z dnia 13 grudnia 2005 r. znak DPS-4403-61/05), pragnę uprzejmie wyjaśnić, co następuje:</p>
<p xml:id="div-2">Zasady zatrudniania pracowników w dni ustawowo wolne od pracy, tj. w niedziele i święta, są regulowane przepisami Kodeksu pracy. Zgodnie z przepisami art. 151</p>
<p xml:id="div-3">pkt 9 Kodeksu - praca w takie dni jest dozwolona m.in. w placówkach handlowych. Normy ustawowe przewidują szereg gwarancji dla wszystkich pracowników świadczących pracę w niedziele i święta, a więc także dla tych, którzy wykonują ją w placówkach handlowych. Trzeba tu wymienić zwłaszcza obowiązek przestrzegania wobec takich pracowników maksymalnych norm czasu pracy, minimalnych okresów odpoczynku, zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, udzielania dnia wolnego od pracy w zamian za roboczą niedzielę lub święto, zapewnienia co najmniej co czwartej niedzieli wolnej od pracy, zagwarantowania łącznej liczby dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającej co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Nieudzielenie przez pracodawcę do końca okresu rozliczeniowego dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę lub święto oznacza dla pracodawcy obowiązek wypłacenia, oprócz normalnego wynagrodzenia, także dodatku w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę lub święto oraz - jeżeli dojdzie do przekroczenia średniotygodniowej normy czasu pracy - dodatku w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy nadliczbowej. U pracodawców prowadzących działalność handlową szczególnie istotne są także normy ochronne związane z zatrudnianiem kobiet oraz przepisy gwarantujące pracownikom godzenie obowiązków rodzicielskich z pracą zawodową.</p>
<p xml:id="div-4">Organizacja czasu pracy, przez co należy rozumieć zwłaszcza ustalenie pracownikom dni roboczych oraz dni wolnych od pracy, zgodnie z zasadami przewidzianymi w Kodeksie pracy, jak również godzin, w których wykonują oni pracę, jest uprawnieniem pracodawcy. Żadne przepisy prawne nie ograniczają jednak pracodawcy w podejmowaniu takich decyzji - po rozważeniu postulatów pracobiorców i po konsultacji z przedstawicielami załogi oraz przy wykorzystaniu wszystkich instrumentów prawnych umożliwiających elastyczne organizowanie procesu pracy. Pragnę tu chociażby wskazać na możliwość zatrudniania pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy, w systemie pracy weekendowej czy z uwzględnieniem indywidualnego rozkładu czasu pracy.</p>
<p xml:id="div-5">Należy także zaznaczyć, iż każde naruszenie przez pracodawcę lub osobę działającą w jego imieniu przepisów o czasie pracy czy przepisów o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem stanowi - w świetle art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy - wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny. Organem powołanym do kontrolowania zgodności działań pracodawcy z przepisami prawa pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy, która posiada szereg uprawnień przymuszających pracodawcę do działania zgodnego z prawem, w tym także może nałożyć grzywnę w postępowaniu mandatowym.</p>
<p xml:id="div-6">W obecnym stanie prawnym obowiązują także przepisy rangi ustawowej wskazujące podmiot uprawniony do określania dni i godzin otwierania oraz zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności. Takie kompetencje przyznano radzie gminy, zgodnie z przepisami art. XII § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. przepisy wprowadzające Kodeks pracy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 27 maja 1990 r. Z powyższej regulacji prawnej, a także bogatego orzecznictwa z nią związanego wynika, że możliwe jest wydanie przez radę gminy aktu generalnego, adresowanego do nieokreślonego kręgu podmiotów, wskazującego dni i godziny otwarcia placówek handlowych na danym terenie oraz że ustalenie odmiennych dni i godzin pracy takich placówek, w zależności od powierzchni sprzedaży, stanowiłoby naruszenie art. XII § 1 ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks pracy oraz art. 22 i 32 Konstytucji RP.</p>
<p xml:id="div-7">Wprowadzenie znacznych ograniczeń lub zakazu pracy w handlu w niedziele i święta wyłącznie w odniesieniu do placówek wielkopowierzchniowych budzi istotne wątpliwości co do zgodności takiej regulacji z konstytucyjnymi gwarancjami wolności gospodarczej oraz równości wobec prawa.</p>
<p xml:id="div-8">Pragnę przypomnieć, że kwestia ograniczenia pracy w handlu w niedziele i święta była już przedmiotem inicjatywy ustawodawczej. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy wniesiony w dniu 30 marca 2000 r. (druk sejmowy nr 1815), zmierzający do istotnego ograniczenia pracy w niedziele i święta w placówkach handlowych, po długich pracach parlamentarnych i w istotnie zmienionym kształcie, został wprawdzie uchwalony (18 września 2001 r.), jednak nie wszedł w życie z powodu odmowy podpisania ustawy przez Prezydenta RP.</p>
<p xml:id="div-9">Minister</p>
<p xml:id="div-10">Krzysztof Michałkiewicz</p>
<p xml:id="div-11">Warszawa, dnia 27 grudnia 2005 r.</p>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>