text_structure.xml 792 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Donald Tusk, Tomasz Nałęcz i Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarekBorowski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Mieczysława Jedonia i Tomasza Markowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarekBorowski">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Mieczysław Jedoń.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MarekBorowski">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsce przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MarekBorowski">Wysoka Izbo! Proszę o spokój. Proszę o zajmowanie miejsc. Proszę o przerwanie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę pana posła o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MieczysławJedoń">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MieczysławJedoń">- Finansów Publicznych - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MieczysławJedoń">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - o godz. 10.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MieczysławJedoń">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarekBorowski">Wysoka Izbo! Informuję, że po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bieżącego posiedzenia Sejmu punktu 25.: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz ustawy o opłacie skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MarekBorowski">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MarekBorowski">Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 1976.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MarekBorowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MarekBorowski">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#MarekBorowski">Dodany punkt rozpatrzymy za chwilę w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Czepułkowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#MarekBorowski">W dyskusji nie zgłoszono poprawek do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#GertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarekBorowski">Proszę o ciszę, Wysoka Izbo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#GertrudaSzumska">Panie Ministrze! Każdy z krajów Unii Europejskiej przyjął okres ochronny, jeśli chodzi o zatrudnienie wykwalifikowanych obywateli polskich, czyli nie ma dla Polaków równego z obywatelami Unii Europejskiej dostępu do miejsc pracy w tych krajach. W związku z tym proszę o odpowiedź na pytanie: Czy ta ustawa zapewnia okres ochronny, jeśli chodzi o miejsca pracy w Polsce, chroniący przed zatrudnianiem wykwalifikowanych bezrobotnych obywateli Unii Europejskiej? I czy będzie zachowana zasada wzajemności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EwaKantor">Prosiłabym o odpowiedź osoby odpowiedzialne z rządu i o wyjaśnienie, dlaczego wymagania kwalifikacyjne, wymagania w zakresie praktyki zawodowej, która dopuszcza do uzyskania uprawnień do wykonywania zawodów regulowanych, są wyższe dla obywateli polskich, na przykład w zakresie Prawa budowlanego i innych, a niższe dla obywateli Unii Europejskiej. Oni mogą na przykład wykazać się praktyką z okresu ostatnich dziesięciu lat, w którym jest razem dwa lata ciągłej pracy. U nas w zależności od tego, czy jest to wykształcenie wyższe, czy średnie, ten okres wynosi minimum trzy lata, musi być praca ciągła, w ciągu dwóch lat pod nadzorem. Dlaczego jest nierówne traktowanie obywateli polskich w ich własnym kraju, gorsze w stosunku do obywateli Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#EwaKantor">I drugie pytanie. W jakim czasie zabezpieczany będzie rynek w związku z wysokim bezrobociem w Polsce przed obywatelami innych krajów? Chodzi o okres ochronny dla rynku polskiego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu pani Ewa Freyberg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#EwaFreyberg">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o pytanie pierwsze, które zadała pani poseł Szumska, dotyczące okresu ochronnego dla polskich pracowników za granicą i w ogóle o sprawy regulujące rynek pracy, to chciałabym uprzejmie zauważyć, że projekt ustawy, nad którym debatujemy dzisiaj, nie dotyczy bezpośrednio tych spraw. Zmiany, które wprowadzamy do istniejących ustaw o zawodach regulowanych, dotyczą problemu uznawania kwalifikacji zawodowych, które są niezbędne przy podejmowaniu pracy. A więc celem tych zmian, jak również wszystkich innych istniejących przepisów regulujących tę materię, jest właśnie działanie zmierzające w kierunku zmniejszenia bezrobocia na całym obszarze Unii Europejskiej, a więc będzie to również dotyczyć Polski od momentu uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Przepisy ustawy wchodzą w życie z dniem wstąpienia Polski do Unii. Dlaczego? Dlatego że zapisy, o których dzisiaj dyskutujemy, nowelizujące istniejące prawo, związane są z wprowadzeniem regulacji odnoszących się do rynku europejskiego. Ich celem jest znoszenie barier w przepływie siły roboczej między poszczególnymi krajami Unii Europejskiej, a więc ich efektem będzie lepsze dostosowanie popytu na siłę roboczą i podaży tej siły. Taki jest cel omawianych zmian, do tego one prowadzą. Jest to stały proces odbywający się w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#EwaFreyberg">Jeżeli chodzi o wzajemność, to jest ona jak najbardziej uznawana. Zmianami, o których dzisiaj dyskutujemy, wprowadzamy dodatkowe przepisy dotyczące sytuacji, w których cudzoziemcy, obywatele krajów Unii Europejskiej będą starali się o uznanie swoich kwalifikacji w zawodach regulowanych, jeżeli będą chcieli podjąć pracę na obszarze Polski. Jednocześnie jednak te same przepisy, więc także te same ułatwienia wprowadzane przez nowelizację funkcjonujących w Polsce ustaw będą dotyczyły obywateli polskich, którzy będą chcieli podjąć pracę na terenie 25 krajów Unii Europejskiej. Zatem jest wzajemność, jest działanie w kierunku lepszego dostosowania popytu i podaży siły roboczej, większej elastyczności rynku pracy. Są to wszystko działania, które w ostatecznym rozrachunku powinny wpłynąć na zmniejszenie bezrobocia. Nie ma żadnej asymetrii, jest pełna symetria, pełna równowaga między prawami cudzoziemców w Polsce i uprawnieniami Polaków w krajach członkowskich. To jest odpowiedź na pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#EwaFreyberg">Pytanie drugie, szczerze mówiąc, niedokładnie zapisałam. Już wiem: Jak chronić polski rynek pracy przed obywatelami innych krajów? To byłyby działania absolutnie nieracjonalne. Nie możemy, będąc krajem członkowskim Unii Europejskiej, wprowadzać przepisów chroniących naszych obywateli, bo wiązałoby się to z identycznymi ograniczeniami dla Polaków na rynkach innych krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#EwaFreyberg">Chciałabym powiedzieć, że w tej chwili jest taka sytuacja, że oczywiście polscy obywatele mają prawo w ograniczonym zakresie pracować w krajach Unii Europejskiej, ale są trudności z uznawaniem kwalifikacji. Po wejściu w życie omawianych przepisów będą traktowani identycznie, na tych samych zasadach i prawach, jak obywatele niemieccy, francuscy, duńscy czy hiszpańscy. Zatem sytuacja Polaków na rynku pracy - jeszcze raz powtarzam: bardzo dużym rynku pracy, obejmującym po rozszerzeniu Unii Europejskiej 25 krajów - będzie znacznie lepsza. Niemożliwe też będzie oszukiwanie Polaków, np. oferowanie niższego wynagrodzenia czy pracy niezgodnej z kwalifikacjami, dlatego że będziemy posiadać identyczne uprawnienia i wszelkie dyplomy, kwalifikacje dzięki temu procesowi będą uznawane. Tak samo będą traktowani obywatele innych krajów w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#EwaFreyberg">Jeżeli chodzi o to, że obecnie część krajów Unii Europejskiej wprowadziła okresy przejściowe ograniczające swobodę przepływu siły roboczej, to chciałabym uprzejmie zwrócić uwagę na to, że nie dotyczy to wszystkich krajów. Niektóre z nich już w tej chwili dopuszczają całkowitą swobodę przepływu siły roboczej w odniesieniu do Polski. Powtarzam: ustawa dotyczy uznawania kwalifikacji, a więc jest to warunek wstępny i konieczny do tego, by polscy pracownicy byli traktowani na rynkach Unii Europejskiej w sposób równorzędny i odpowiednio, w ten sam sposób byli traktowani cudzoziemcy w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, ta dyskusja odbyła się wczoraj i z tego, co wiem, te pytania już były zadawane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#GertrudaSzumska">Pani minister, pani porównuje negocjacje Polski do przypadku Portugalii i Hiszpanii. Nasze negocjacje były prowadzone na zupełnie innych warunkach niż w odniesieniu do Hiszpanii czy Portugalii. To jest jedna sprawa. Po drugie, powiedziała pani, że nieracjonalne byłyby działania zabezpieczające rynek polski dla Polaków. Wydaje mi się, że skoro żyjemy w Polsce, to jest najważniejsza sprawa, żeby przy tak wielkim bezrobociu, przy tak wielkim głodzie miejsc pracy zabezpieczyć ten rynek pracy przede wszystkim dla Polaków.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pani poseł i kończymy pytania. Będzie jeszcze odpowiedź pani minister i przejdziemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#EwaKantor">Pani minister, chciałabym wiedzieć, o jakiej symetrii pani mówi, w jakich obszarach: czy w czasie, czy w przestrzeni, ponieważ są zupełnie inne okresy ochronne w przypadku zatrudniania polskich obywateli. W Polsce w odniesieniu do tych krajów w żaden sposób nie jest to zapisane.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#EwaKantor">Druga sprawa. Myślę, że tu nie chodzi tylko o kwalifikacje, które ktoś już posiada, ale o uznawane na podstawie dokumentów przy określonych różnicach programowych. Czyżby pani minister nie wiedziała, co jest w ustawie i czego ona dotyczy? U nas są zupełnie inne warunki uznawania kwalifikacji czy zdawania... W stosunku do obywateli Unii są mniejsze wymagania. To po prostu jest nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#EwaFreyberg">Jeszcze raz chciałabym uprzejmie zwrócić uwagę, że ustawa dotyczy kwestii uznawania kwalifikacji i jej celem jest działanie w kierunku zmniejszenia bezrobocia. Pani poseł pyta, o jakiej równości mówimy. Mówimy o tym, że takie same prawa będą mieli Polacy na rynkach krajów Unii Europejskiej, jak cudzoziemcy w Polsce. Chciałabym również zwrócić uwagę na to, że prognozy ekonomiczne wskazują, iż w pierwszym okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej prawdopodobnie większe będzie zainteresowanie Polaków pracą w obecnych krajach Unii niż cudzoziemców pracą w Polsce, choćby z tego względu, że poziom płac jest u nas znacznie niższy. Jeszcze przez dłuższy czas średnia płaca w Polsce będzie znacznie niższa. Zatem te zmiany będą sprzyjały zmniejszaniu bezrobocia, będą ułatwiały podejmowanie pracy Polakom na godziwych warunkach, takich samych, jakie dotyczą obywateli krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#EwaFreyberg">Pani poseł pytała również, dlaczego wprowadzane są inne warunki dla Polaków, a inne dla cudzoziemców. Szczerze mówiąc, nie rozumiem tego pytania. Tą nowelizacją wprowadzamy przepisy dyrektywy Unii Europejskiej, które będą obowiązywać jednakowo cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą. Nie ma tutaj żadnej asymetrii ani braku równowagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MarekBorowski">Kończymy już dyskusję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale, panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#MarekBorowski">Już wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1952.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Europejską, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#MarekBorowski">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 356, przeciw - 39, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Dariusza Skowrońskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#MarekBorowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu oraz wnioski o odmienne niż w propozycji Prezydium Sejmu skierowanie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#MarekBorowski">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu ustawy. W przypadku jego odrzucenia rozstrzygniemy sprawę skierowania projektu.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#MarekBorowski">Głosowało 408 posłów. Za opowiedziało się 111, przeciw - 296, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#MarekBorowski">Przypominam, że propozycją Prezydium Sejmu jest skierowanie tego projektu ustawy do Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#MarekBorowski">W dyskusji zgłoszono wnioski o dodatkowe skierowanie projektu do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm przyjął propozycję skierowania projektu do Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia, a wnioski o dodatkowe skierowanie poddam kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#MarekBorowski">Odrzucenie wniosku o dodatkowe skierowanie do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej będzie oznaczało, że Sejm zalecił Komisji Infrastruktury zasięgnięcie opinii tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o dodatkowe skierowanie projektu do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o dodatkowe skierowanie projektu ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#MarekBorowski">Głosowało 407 posłów. Za było 198, przeciw - 207, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a zatem zalecił Komisji Infrastruktury zasięgnięcie opinii Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o dodatkowe skierowanie projektu do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o dodatkowe skierowanie projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#MarekBorowski">Głosowało 407 posłów. Za opowiedziało się 145, przeciw - 261, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-18.38" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.39" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne (druk nr 1976).</u>
          <u xml:id="u-18.40" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o skierowaniu projektu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne, zawartego w druku nr 1934, do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-18.41" who="#MarekBorowski">W związku z tym Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne.</u>
          <u xml:id="u-18.42" who="#MarekBorowski">Czy w tej sprawie ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-18.43" who="#MarekBorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-18.44" who="#MarekBorowski">Proponuję, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-18.45" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.46" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-18.47" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-18.48" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-18.49" who="#MarekBorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-18.50" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.51" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne, w brzmieniu proponowanym w druku nr 1976, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.52" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.53" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.54" who="#MarekBorowski">Głosowało 406 posłów. Za opowiedziało się 402, przeciw - 1, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-18.55" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o informatyzacji i działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne.</u>
          <u xml:id="u-18.56" who="#MarekBorowski">Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym został złożony wniosek o rozszerzenie porządku dziennego o informację ministra spraw wewnętrznych w sprawie wydarzeń, jakie miały miejsce wczoraj w Warszawie w trakcie demonstracji. Konwent zebrał się w dniu wczorajszym, rozpatrzył tę propozycję i zgodnie doszedł do wniosku, aby odrębnego punktu nie wprowadzać, natomiast jeśli będą pytania w ramach punktu dotyczącego sytuacji w sektorze węgla kamiennego, który to punkt, jak wiadomo, za chwilę będziemy rozpatrywać, minister spraw wewnętrznych i administracji będzie gotowy do udzielenia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-18.57" who="#MarekBorowski">Za chwilę przystąpimy zatem do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Informacja rządu o aktualnej sytuacji w górnictwie węgla kamiennego (druk nr 1959).</u>
          <u xml:id="u-18.58" who="#MarekBorowski">Ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 25 do godz. 9 min 33)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Informacja rządu o aktualnej sytuacji w górnictwie węgla kamiennego (druk nr 1959).</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów, ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej pana Jerzego Hausnera.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JerzyHausner">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Izba parlamentarna w pierwszej kolejności powinna być miejscem debaty, debaty w sprawach najważniejszych dla kraju. Dzisiejsza debata będzie parlamentarną dyskusją, mam w każdym razie takie przekonanie i taką nadzieję, o sytuacji i przyszłości górnictwa węgla kamiennego w Polsce, a więc w sprawie niezwykle ważnej, choć faktycznie sądzę, że będzie to także rozmowa o sytuacji i perspektywach polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#JerzyHausner">Panie i panowie posłowie otrzymali wczoraj obszerną pisemną, faktograficzną informację przygotowaną przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Nie będę tutaj tych wszystkich informacji i faktów powtarzał, lecz w swoim wystąpieniu zwrócę uwagę na kwestie zasadnicze, starając się możliwie jasno przedstawić linię rozumowania i postępowania rządu, przedstawić uwarunkowania, cele, środki i oczekiwania związane z realizacją rządowego programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003–2006.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#JerzyHausner">Pierwsze pytanie, które chcę postawić i zaproponować odpowiedź na nie, to pytanie o to, skąd bierze się problem, dlaczego trzeba podejmować działania restrukturyzacyjne w górnictwie. Dlaczego dzisiaj trzeba po raz kolejny podejmować działania naprawcze, podjąć program restrukturyzacji sektora? Chcę odnosić się do danych z lipca 2003 r., a więc najnowszych w sensie dostępności, przygotowanych przez Agencję Rozwoju Przemysłu. Otóż wynik finansowy górnictwa po 7 miesiącach 2003 r. to minus 2247 mln zł, rok temu, w lipcu 2002 r., to było minus 106 mln zł, w tym wynik ze sprzedaży węgla, samej sprzedaży, a więc wynik bieżący, to minus 257 mln zł, w zeszłym roku o tej porze wynik w samej sprzedaży węgla był dodatni, plus 218 mln zł, a więc w zeszłym roku górnictwo na bieżąco na siebie zarabiało, ale było obciążone dużymi długami.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#JerzyHausner">Należności na lipiec 2003 r., wymagalne należności, to 6156 mln zł, w zeszłym roku o tej porze - 2464 mln, zobowiązania górnictwa węgla kamiennego, lipiec 2003 r. - 25 683 mln zł, w zeszłym roku - 20 343 mln zł. Widać wyraźnie, że sytuacja się pogarsza, i to szybko pogarsza, a jednocześnie w lipcu koszt jednostkowy wydobycia tony węgla to 142,8 zł, a cena sprzedaży to 138,1, a więc plus minus 5 zł do każdej tony węgla górnictwo na bieżąco dopłaca.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#JerzyHausner">Pytanie drugie. Skoro musimy podjąć program naprawczy, to co chcemy uzyskać, jaki jest cel tego programu? Otóż chcemy uzdrowić górnictwo, które będzie wydobywać ok. 90 mln ton węgla, może trochę mniej, i zatrudniać ok. 100 tys. osób. Chcemy, żeby uzdrowione górnictwo było rentowne, było żywotnym organizmem.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#JerzyHausner">Rodzi się więc pytanie trzecie. Jak chcemy to zrobić? Po pierwsze, oddłużając górnictwo i zdejmując zdecydowanie, bardziej zdecydowanie niż kiedykolwiek, garb przeszłego zadłużenia. Wczoraj do Wysokiego Sejmu trafił rządowy projekt ustawy restrukturyzacyjnej, który przewiduje łączną kwotę umorzeń na poziomie 18 mld zł. Podaję te kwoty, choć one czasami są dla obywatela kwotami niewyobrażalnymi w sensie wielkości, same nie przemawiają, dobrze byłoby je z czymś porównać. Otóż chcę przypomnieć Wysokiej Izbie, bo to nasz wspólny obowiązek, że budżet polskiej nauki wynosi rocznie 3 mld zł - jeszcze do tego wrócę - 3 mld zł. Druga rzecz, którą chcemy zrobić, chcemy dokapitalizować przede wszystkim Kompanię Węglową. Kompania Węglowa uzyskała już w tym roku środki, dodatkowy kapitał, rzędu 500 mln zł. Chcemy jeszcze w tej chwili, w ciągu najbliższych tygodni, dokapitalizować Kompanię Węglową, tę największą spółkę górniczą, na kwotę 800 mln zł. Chcemy zmniejszyć moce wydobywcze o 12–14 mln ton, chcemy ograniczyć lub wyeliminować wydobycie w najmniej efektywnych kopalniach, a więc miejscach, gdzie wydobycie jest najdroższe. Chcemy zmniejszyć ogólne zatrudnienie w górnictwie, a przez to zwiększyć wydajność pracy i, obniżając koszty, doprowadzić do przywrócenia rentowności i płynności finansowej górnictwa. Chcemy jednocześnie, ograniczając nadwydobycie i nadsprzedaż, podnieść cenę sprzedaży, a więc obniżając koszty z jednej strony, zwiększając wydajność z drugiej strony i podnosząc cenę sprzedaży, uzyskać trwałe warunki dla rentowności tego górnictwa, które może być silną częścią polskiej gospodarki i ważną podstawą gospodarki regionu.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#JerzyHausner">Pytanie czwarte. Jakie środki zostaną zastosowane wobec pracowników? Czy jest tak, jak czasami się słyszy, że mówimy o tonach, mówimy o kopalniach, mówimy o pieniądzach, tylko nie mówimy o ludziach? Zanim będę podawał informacje, chcę wyraźnie i odpowiedzialnie stwierdzić wobec Wysokiej Izby: nikt nie zostanie zwolniony z tytułu restrukturyzacji górnictwa podejmowanej w ramach tego programu, nikt nie zostanie wyrzucony na bruk. Wszyscy pracownicy - podkreślam: wszyscy - uzyskają możliwość wyboru, która będzie oznaczać w każdym przypadku pracę i dochód.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#JerzyHausner">Jakie instrumenty proponujemy w programie, żeby tak właśnie się stało? Proponujemy urlop górniczy dla tych, którzy są w okresie przedemerytalnym. Uzyskują oni w ten sposób stabilny dochód do momentu uzyskania emerytury. Ten stabilny dochód to 75% dotychczasowego indywidualnego wynagrodzenia. Proponujemy ofertę pracy w innej kopalni. Proponujemy pomoc dla pracodawców, którzy stworzą miejsce pracy dla pracownika odchodzącego z górnictwa. Pracodawca taki będzie miał refundowane wynagrodzenie pracownika odchodzącego z górnictwa przez 18 miesięcy, przy czym ta refundacja obejmie w 100% 75% dotychczasowego wynagrodzenia i wszystkie koszty ubezpieczenia społecznego - przez 18 miesięcy w 100% 75% dotychczasowego wynagrodzenia plus ubezpieczenie społeczne. Pracodawca ma zatrudniać tego pracownika odchodzącego z górnictwa przez 3 lata, ale przez 18 miesięcy nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów. Proponujemy też pracodawcom pomoc na tworzenie nowego miejsca pracy dla odchodzących z górnictwa. Wtedy oferujemy dodatkowo zwrot kosztów utworzenia nowego miejsca pracy do poziomu 20 tys. zł i refundację na tych samych zasadach kosztów zatrudnienia przez 12 miesięcy. Kolejny instrument to stypendium na przekwalifikowanie, polegający na tym, że przez 6 miesięcy pracownik nie świadczy pracy i otrzymuje pełne wynagrodzenie, i w tym czasie otrzymuje bezpłatne doradztwo, bezpłatne szkolenie - przez 6 miesięcy nie świadczy pracy, a dostaje to samo co dotychczas wynagrodzenie, ale po to, by się przekwalifikować. Proponujemy też inną formę tego stypendium, a mianowicie kontrakt na przekwalifikowanie. Wówczas pracownik zawiera umowę z nowym pracodawcą, przez 3 miesiące szkoli się u tego pracodawcy i przez te 3 miesiące refundujemy, płacimy 100-procentowe wynagrodzenie pracownikowi. W końcu oferujemy pożyczkę na podjęcie działalności gospodarczej do 20 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#JerzyHausner">Jeszcze raz chciałbym bardzo mocno podkreślić: Nikt, słownie nikt, nie zostanie zwolniony. Nikt nie zostanie bez zabezpieczenia. Nikt nie zostanie bez jakiejś gwarancji. Albo odejście na urlop i emeryturę, albo przejście do innej kopalni, albo praca u innego pracodawcy i możliwość wyboru.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#JerzyHausner">Pytanie 5. Czy program rządowy przewiduje działania na rzecz regionu i gmin, czy nie zostawia na uboczu kwestii samorządu terytorialnego i rozwoju regionu i gmin? Otóż od wielu miesięcy pracujemy nad programami łagodzenia skutków restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w dwóch regionach, bo problem dotyczy aktualnie dwóch regionów - przede wszystkim Śląska i w dużo mniejszym stopniu Małopolski. W obydwu przypadkach zostały już przygotowane i zatwierdzone przez sejmiki samorządowe samorządowe, rządowe programy. To nie jest tak, że ja mówię o czymś, co się ma stać. Ja mówię o tym, że w kwietniu tego roku sejmik śląski przyjął taki program, a sejmik małopolski uczynił to w lipcu.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#JerzyHausner">Spójrzmy na program śląski, bo to o wiele ważniejsza sprawa, ważniejsza skala. Co przewiduje program śląski? Dotacje na inwestycje polegające na modernizacji lub budowie infrastruktury w gminach i powiatach - 90 mln zł; pożyczki na przygotowanie dokumentacji dla projektów zgłaszanych, jeśli chodzi o fundusze strukturalne - 20 mln zł; linia pożyczek skierowanych do małych i średnich przedsiębiorstw inwestujących - 70 mln zł; linia dopłat do odsetek od kredytów bankowych dla małych i średnich przedsiębiorstw - 10 mln zł; fundusz poręczeń dla wspólnot mieszkaniowych na remonty i rewitalizację zasobów mieszkaniowych - 10 mln zł. W województwie małopolskim - podobne instrumenty, skala o wiele mniejsza. Tam mamy do czynienia z jedną likwidowaną i dwiema czynnymi kopalniami. A jednocześnie w ramach tego programu i dodatkowo obok tego programu w porozumieniu z samorządami trzech miast śląskich, Bytomia, Rudy Śląskiej i Łazisk, przygotowujemy dodatkowe programy wspierane przez Fundusz Pracy w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#JerzyHausner">Chcę także powiedzieć, że ustawa, która jest już w parlamencie, przewiduje, że gminy górnicze, na terenie których jest likwidowana kopalnia, nie będą musiały płacić swojej części subwencji wyrównawczej. A więc pośrednio otrzymują dodatkowe wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#JerzyHausner">Chciałbym powiedzieć, że ten aspekt programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego jest niewątpliwie nowym elementem. W takiej skali działań na rzecz regionu i na rzecz środowisk lokalnych, panie pośle, nie było. To jest po raz pierwszy pokazanie regionalnej i lokalnej alternatywy.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Tomczykiewicz: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#JerzyHausner">Panie pośle, otóż rzecz polega na tym, że jeżeli będziemy rozmawiali na słowa, to pan może powiedzieć wszystko, a jeżeli będziemy rozmawiali na dokumenty, to ja panu pokażę, na czym polega różnica, dlatego że te instrumenty, które dotyczyły kredytu dla gmin, są niewspółmierne do tych, które oferujemy w tej chwili. Najlepiej zapytać pana premiera Steinhoffa - przyzna mnie rację, nie panu.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#JerzyHausner">Najważniejsze jest jednak dla wszystkich, żeby górnictwo było zdrowe i nie zadłużało się. Żeby płaciło to, co należy, i wszystkim. Najważniejsze, żeby płaciło pracownikom, płaciło dostawcom, płaciło gminom, płaciło na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i płaciło do budżetu. Żeby nie było takiej sytuacji, że dzisiaj gminy mają roszczenia rzędu 3,5 mld zł. Najlepiej dla gmin, żeby górnictwo było w stanie to zapłacić. I chcemy, żeby te pieniądze wróciły do gmin, żeby nie trzeba było ich dodatkowo dotować. Zdrowe, żywotne górnictwo to najlepsze rozwiązanie dla regionu, to najlepsza sytuacja dla gmin, to najlepsza sytuacja dla pracowników i dla dostawców.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#JerzyHausner">Pytanie 6. Czy program rządowy był konsultowany? W poprzedniej kadencji parlamentu, rządu działał i w obecnej kadencji działa trójstronny zespół branżowy do spraw restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego. Panie i panowie posłowie otrzymali w informacji rządowej wykaz wszystkich protokołowanych spotkań dotyczących programu restrukturyzacji. Tych spotkań odbyło się od 2002 r. 14, w tym 7 w roku 2003. Jednocześnie Komisja Trójstronna poświęciła jedno ze swoich spotkań w całości problematyce górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#JerzyHausner">Przypomnę także, o czym mówi informacja rządowa, że z częścią związków zawodowych rząd zawarł porozumienie społeczne. Oczywistą zasadą porozumień społecznych jest następująca linia rozumowania - reprezentacje pracownicze, chroniąc interesy pracownicze, mówią: pod takimi warunkami gotowi jesteśmy przyzwolić na realizację programu restrukturyzacji i jeżeli rząd te warunki spełnia, to nie będziemy protestować. Taka jest zasada porozumienia społecznego. W przeciwnym razie po co rząd miałby zawierać porozumienie społeczne, jeżeli ono nie daje warunków do realizacji jego programu?</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#JerzyHausner">Otóż zawarliśmy porozumienie społeczne, z którego się wywiązujemy, powiadając, że żaden górnik nie zostanie zwolniony, może przejść na urlop górniczy, może przejść de facto na rodzaj wcześniejszej emerytury (choć wolałbym nie używać tego określenia; nazywam to tak, jak to prawnie się nazywa: urlopem górniczym) bądź otrzyma ofertę pracy w innej kopalni. Do tego się zobowiązaliśmy i tego dotrzymujemy. Dotrzymujemy też innej zasady: że nie zostaną zmienione w nowych warunkach organizacyjnych warunki wynagrodzenia i pracy poszczególnych górników. Respektujemy to zobowiązanie. Nasze porozumienie mówiło także o tym, żeby włączyć do nowej organizacji część przedsiębiorstw, które nie są kopalniami, część podmiotów gospodarczych. To zobowiązanie jest także dotrzymane. A więc rząd miał prawo oczekiwać, że podpisując i respektując porozumienie społeczne, spotka się niewątpliwie z wątpliwościami, spotka się z uwagami, spotka się chęcią rozmawiania, ale nie z zasadniczym sprzeciwem, protestem i niezgodą. Choć muszę dla uczciwości dodać, że nie wszystkie związki zawodowe podpisały to porozumienie. Mówiłem o 28, chyba negocjowaliśmy z 14, a 11, jeśli dobrze pamiętam, zdecydowało się na podpisanie tego porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#JerzyHausner">Pytanie 7.: Czy jesteśmy przygotowani? Decyzję, która jest przede wszystkim zarzewiem niepokoju, podejmował Zarząd Kompanii Węglowej, a zatwierdzała Rada Nadzorcza, a więc organy spółki handlowej. I organy tej spółki kierowały się tym, za co organy każdej spółki odpowiadają - wynikami ekonomicznymi. Otóż uchwała Zarządu Kompanii Węglowej stanowi: Przystąpimy do realizacji tego punktu, gdy Sejm uchwali ustawę i wszystkie przygotowania zostaną zakończone. To sam Zarząd Kompanii Węglowej przyjął, to jest element uchwały. Nie trzeba wzywać rządu, nie trzeba wzywać Kompanii Węglowej, żebyśmy nie realizowali decyzji, póki nie będziemy przygotowani. To rozumiemy sami i rozumieliśmy od początku. Nie zamierzamy podejmować działań nieprzygotowanych. Tak więc w parlamencie, Wysoki Sejmie, jest projekt ustawy restrukturyzacyjnej. We wtorek rząd podejmie decyzje o kolejnej transzy dokapitalizowania na kwotę, tak jak przypuszczam, bo takie jest porozumienie z ministrem skarbu państwa, 220 mln zł, ale linia, która jest uruchomiona dla Kompanii Węglowej, to 800 mln. We wtorek zapada ta decyzja, jest przygotowana. Są dwa uchwalone programy regionalne i pracujemy w tej chwili nad ich szczegółami. W Sejmie będzie za chwilę projekt ustawy budżetowej, bo rząd go przyjął i skierował, przed przekazaniem do parlamentu, do partnerów społecznych. W projekcie budżetu są zapewnione środki na realizację tego programu, ponad 1 miliard 300 mln zł, które pozyskamy m.in. z pożyczki z Banku Rozwoju Rady Europy, już uzgodnionej, i pożyczki z Banku Światowego, co kończymy uzgadniać. Chcę więc wyraźnie powiedzieć, że Zarząd Kompanii Węglowej, bo nie rząd, przystąpi do realizacji działań związanych z ograniczeniem mocy wydobywczych wtedy, gdy wszystkie warunki zostaną spełnione, a przygotowania doprowadzone do końca. Zapewne stanie się to dopiero w styczniu 2004 r. I to jest o rok później niż zakładaliśmy pierwotnie. I ten rok spóźnienia i skala strat, o których mówiłem, w ciągu tego roku pokazują jedno bardzo wyraźnie - to naprawdę ostatni moment, bo nawet to, co proponujemy w takiej skali, a proponujemy, przypominam, oddłużenie - 18 mld, dokapitalizowanie - 1 miliard 300, dodatkowe dotacje w ciągu następnych lat - 6 mld zł - policzmy to, 18 plus 6 plus 1 miliard 300 to 25 mld zł, a budżet polskiej nauki wynosi rocznie 3 mld - otóż nawet to może się okazać niewystarczające. Jest to naprawdę program ostatniej szansy i ostatni moment, w którym ten program można zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#JerzyHausner">Pytanie 8: Dlaczego działacze związkowi tego nie akceptują? Skąd tak zasadniczy sprzeciw, skąd taki opór? Otóż chciałbym powiedzieć o specyfice działania związków zawodowych w górnictwie węgla kamiennego, bo to nie jest porównywalne z innymi sektorami. To jest specyficzny sektor. W całym górnictwie węgla kamiennego działa 28 związków zawodowych, choć ich liczba jest płynna, gdyż często się dzielą i tworzone są nowe. Nikt nie jest w stanie tak naprawdę na bieżąco śledzić, ile mamy tych reprezentacji. Maksymalna zarejestrowana liczba związków zawodowych w jednej kopalni waha się od 16 do 19. Przeciętnie jest ich od 10 do 12. Ogólne uzwiązkowienie jest bardzo wysokie, 86% pracowników górnictwa należy do związków zawodowych. W poszczególnych kopalniach wskaźnik ten się waha od 75% do 112%. Jak to możliwe? Zdarza się nierzadko, że pracownicy należą do 2 związków zawodowych. W ten sposób zabezpieczają się przed możliwością zwolnienia z pracy, korzystając z praw, które są zapisane w ustawie związkowej. Tylko w Kompanii Węglowej, tej największej spółce, stale oddelegowanych do pracy związkowej na etatach tzw. związkowych jest 189 osób, a powinno być 90. Zgodnie z obowiązującą ustawą, powinno być aktualnie 90. Mówi się „etaty związkowe”, ale przecież utrzymywane są one przez pracodawcę, przez kopalnie i spółki. Łącznie utrzymywanie tzw. związkowych etatów i działanie związków zawodowych w górnictwie kosztuje górnictwo około 100 mln zł rocznie. Przy tym etat związkowy to przeciętne wynagrodzenie rzędu 6 tys. zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Co?)</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#komentarz">(Głos z sali: No nie.)</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#JerzyHausner">Powtarzam: przeciętnie etat związkowy to wynagrodzenie rzędu 6 tys. zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.26" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Przecież dotacje dostają.)</u>
          <u xml:id="u-21.27" who="#JerzyHausner">Może najważniejsze jest to, że związki zawodowe prowadzą i rozwijają aktywnie działalność gospodarczą, panie pośle ze Śląska. Tu nie ma żadnej statystyki, więc liczby, które przedstawię za chwilę, to szacunki wynikające z informacji, które otrzymałem od kadry kierowniczej. Przeciętnie na kopalnie przypada od 3 do 4 spółek związkowych, a więc zapewne ogólna ich liczba to 150. Wiele z nich to, jak się mówi na Śląsku, fitu litin geszeft, a po angielsku small biznes, czyli drobne przedsięwzięcie. Otóż te spółki typu fitu litin geszeft mają obroty rzędu 1–2 mln zł rocznie. Ale są i takie spółki, które mają obroty rzędu 30 mln zł rocznie i więcej. Jeszcze raz, nie przejęzyczyłem się: Są spółki związkowe w górnictwie, które mają obroty rzędu 30 mln zł rocznie i więcej. Przeciętnie więc zapewnie obroty spółki związkowej w górnictwie to od 3 do 4 mln zł. Chociaż podkreślam: nie mam statystyki, bo nie ma statystyki i nie ma żadnej przejrzystości funkcjonowania tych przedsięwzięć. Można jednak oszacować, że łącznie obroty spółek związkowych to nawet 500 mln zł rocznie. A jeżeli to daje 10% dochodu, a nie jest to zawyżona kalkulacja, to zyski w tych spółkach sięgają jakichś 50 mln zł. Nikt nie wie, bo nikt tego nie sprawdzał, ile z tych zysków trafia na cele statutowe, ale zapewne znaczna część zasila wynagrodzenie działaczy związkowych. Jedno jest pewne, panie pośle, organizatorzy wczorajszej demonstracji w Warszawie nie tylko muszą zapłacić za wyrządzone straty - moje ministerstwo będzie musiało zapłacić za wyrządzone straty 120 tys. zł od ręki - ale także mają z czego zapłacić. Nie ma żadnych wątpliwości, że mają z czego zapłacić.</u>
          <u xml:id="u-21.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.29" who="#JerzyHausner">Na marginesie dodam, bo ta sprawa wywołuje bardzo poważny niepokój wśród związków zawodowych, mówię w tej chwili do wszystkich działaczy związkowych, że nie będzie opodatkowania składek związkowych przeznaczonych na cele statutowe, nie będzie. Ale nie widzę powodu, dlaczego nie miałyby być opodatkowane zyski z działalności gospodarczej związków zawodowych, zwłaszcza jeżeli mają służyć prywatnym dochodom.</u>
          <u xml:id="u-21.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.31" who="#JerzyHausner"> Przecież oznaczałoby to ni mniej, ni więcej, tylko nieuczciwą konkurencję.</u>
          <u xml:id="u-21.32" who="#JerzyHausner">Pytanie 9. Czy górnictwu węgla kamiennego udzielono już pomocy publicznej i z jakim skutkiem w latach 1990–2002? Ogólnie pomoc publiczna dla górnictwa węgla kamiennego wyniosła dotychczas 34 mld zł, z czego ponad 11 mld zł przekazano w formie dotacji gotówką. Próby naprawiania sytuacji były liczne, ale zaprogramowane i uruchamiane działania rządowe były podejmowane 3-krotnie. Po raz pierwszy w latach 1993–1994. Był to tzw. program Morawskiego realizowany w końcówce rządu Hanny Suchockiej i początkach rządu Waldemara Pawlaka. Odpowiadał za realizację tego programu wiceminister Eugeniusz Morawski. Po raz drugi próbowano w latach 1996–1997. Był to tzw. program Markowskiego realizowany w okresie rządu Józefa Oleksego oraz Włodzimierza Cimoszewicza. Odpowiadał za realizację tego programu wiceminister Jerzy Markowski. Po raz trzeci miało to miejsce w latach 1998–2001 w ramach tzw. reformy Steinhoffa w okresie rządu Jerzego Buzka. Odpowiadali za realizację tego programu najpierw wiceminister Jan Ślązak, a później wiceminister Andrzej Karbownik. We wszystkich tych programach przeprowadzono, choć w bardzo różnej skali, częściowe oddłużenie górnictwa. We wszystkich też uruchamiano, choć w bardzo różnej skali, dotacje. Każdy z tych programów zakładał zmniejszenie mocy wydobywczych, spadek wydobycia, ograniczenie zatrudnienia i uzyskanie rentowności przez górnictwo. Przy czym trzeba wyraźnie powiedzieć - jeszcze raz to podkreślam - dysponujemy pełną dokumentacją każdego z tych programów. Postanowiłem, że skieruję natychmiast do Sejmu ten dokument, który został przygotowany na podstawie oficjalnych raportów. Każdy kolejny program uruchamiał oddłużenie i dotacje i za każdym razem w coraz większej skali. Niestety, żadnego z tych programów nie zrealizowano w sposób, który prowadziłby do zasadniczego celu, a tym zasadniczym celem było przywracanie rentowności. Były to programy częściowo połowiczne, ale częściowo niekonsekwentnie realizowane. Jest mi najwygodniej wziąć jako przykład program Markowskiego, realizowany w latach 1996–1997 za rządów SLD-PSL. Tytułowym celem programu było dostosowanie górnictwa do warunków gospodarki rynkowej i międzynarodowej konkurencyjności. To tytuł tego programu. Czyli zasadniczym zadaniem programu było osiągnięcie rentowności w górnictwie, co miało nastąpić w trzecim roku jego realizacji, czyli w 1998 r. Miano to osiągnąć poprzez redukcję kosztów wydobycia i uzyskanie niezbędnej ceny sprzedaży węgla. Redukcja kosztów miała nastąpić m.in. przez zmniejszenie zdolności wydobywczych, które wówczas, tzn. zdolności wydobywcze, szacowano na 140 mln ton. W roku 1995, a więc w roku poprzedzającym realizację programu Markowskiego, wydobyto w górnictwie 135 mln ton. Program Markowskiego zakładał w roku 1996 wydobycie 130 mln ton, a wydobyto 136, a więc więcej niż w roku 1995. Natomiast w 1997 r. wydobycie miało wynosić 128 mln ton, a wydobyto 137 mln ton, czyli znowu więcej niż w poprzednim roku.</u>
          <u xml:id="u-21.33" who="#JerzyHausner">Realizacja programu prowadziła więc do wzrostu wydobycia, a nie do jego spadku. Czy nastąpiło to na skutek pogorszenia warunków sprzedaży, czyli niższych cen? Otóż nie. Zasadniczo nie. W 1996 r. zakładano średnią cenę sprzedaży na poziomie 107 zł. Faktycznie wyniosła ona 104 zł, a więc była niższa. Natomiast w 1997 r. prognozowano cenę 108 zł, a faktycznie cena sprzedaży wynosiła 120 zł. Okazało się, że nieszczęściem są koszty. W 1996 r. jednostkowy koszt sprzedaży 1 tony węgla, według programu Markowskiego, miał wynieść ok. 110 zł, a wyniósł 111. Ale w 1997 r. miał ten jednostkowy koszt spaść i wynieść 108 zł, a wyniósł 125 zł. Tak więc w okresie realizacji programu koszty miały spadać, a rosły. W rezultacie nie uzyskano zakładanych wyników ekonomicznych. W 1996 r. wynik finansowy netto górnictwa węgla kamiennego miał wynieść minus 839 mln zł. Natomiast wyniósł faktycznie 1789 mln zł, czyli strata w pierwszym roku realizacji programu była dwukrotnie wyższa, niż to zakładano. W 1997 r. wynik finansowy górnictwa miał wynieść minus 431 mln zł, po czym w następnym, trzecim roku już miał być pozytywny, a faktycznie wyniósł minus 2617 zł, czyli 6 razy więcej. Realizacja programu miała prowadzić do zmniejszenia strat i osiągania rentowności, a prowadziła do powiększania strat. Czasami się słyszy, że przynajmniej odbywało się to wszystko w warunkach pokoju społecznego. Wtedy przynajmniej nie było strajków i akcji protestacyjnych w górnictwie - słyszałem nieraz. Otóż nie, zaprzeczam. W 1996 i 1997 r. było - to notuje także Urząd Statystyczny - 5 akcji strajkowych w górnictwie i działań protestacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-21.34" who="#JerzyHausner">Podsumowując trzeba powiedzieć, że nie należy tych kolejnych prób restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego dyskwalifikować i uważać za kompletne niepowodzenie. Z perspektywy lat widać, że w sumie w okresie 1993–2002 r. zmniejszone zostało zatrudnienie w górnictwie węgla kamiennego z 340 tys. do 140 tys., zmniejszono liczbę kopalń z 70 do 41, zmniejszono wydobycie ze 131 mln ton do 102 mln ton i zmniejszono liczbę czynnych zmian ścian wydobywczych z 654 do 151. Jednocześnie przypominam, że w tym okresie górnictwo uzyskało pomoc publiczną rzędu 34 mld zł, a stan należności na koniec 1992 r., w momencie, w którym rozpoczynano realizację pierwszego programu naprawczego, wynosił 800 mln zł - wymagalnych należności. Na koniec 2002 r. - 2532 mln zł. Stan łącznych zobowiązań na koniec 1992 r., przed rozpoczynaniem realizacji programów restrukturyzacyjnych - 2990 mln zł, a na koniec 2002 r. - 22 847 mln. Czyli mimo realizacji programów restrukturyzacyjnych górnictwo oddalało się od rentowności i coraz bardziej się zadłużało.</u>
          <u xml:id="u-21.35" who="#JerzyHausner">I pytanie 10, ostatnie. Musimy naprawdę zastanowić się, dlaczego tak się dzieje, gdzie tkwi sedno, jaki mechanizm prowadzi do procesu systematycznego zadłużania się górnictwa. Czy to błąd, czy interes? Jestem przekonany, niestety, że bliższa prawdy jest ta druga odpowiedź. Cały mechanizm, który prowadzi do zadłużenia, wygląda bowiem następująco. Sprzedaż węgla jest prowadzona poniżej rentowności, bowiem cena sprzedaży węgla jest niższa niż koszt jego wydobycia. Powstają więc straty podmiotu gospodarczego - kopalni. Przenosi się to na rosnące zobowiązania, czyli zadłużenie wobec wierzycieli. W związku z tym że to nie jest chwilowa nierentowność, to jest strukturalna nierentowność, a więc straty są ciągle generowane, ciągle powstają, toteż zobowiązania nie mogą być realizowane terminowo. Jeżeli zobowiązania, rosnące, nie są realizowane terminowo, powstają więc wymagalne należności, dług, który można egzekwować. I tutaj pojawia się mechanizm, który w górnictwie działa w największej skali - dług staje się przedmiotem obrotu gospodarczego, jest skupowany ze znacznym upustem. A następnie, jeżeli ten dług zostanie wyegzekwowany przez tego, który kupił ten dług ze znacznym upustem, to ten ktoś uzyskuje czysty zysk stanowiący różnicę pomiędzy ceną, za którą kupił dług tanio, z upustem, a wartością uzyskanej należności i wyegzekwowanej należności. Duży upust - duży zysk. A koszt tej operacji bardzo niski. Czysta robota i czysty interes.</u>
          <u xml:id="u-21.36" who="#JerzyHausner">Ten mechanizm coraz powszechniej nazywany jest hodowlą długu. Dług może przynosić zysk - to jest odkrycie, które się pojawiło w górnictwie i w gospodarce. Im większy dług, tym większe zyski. Najlepiej więc, żeby utrzymywać wysoką nierentowność działalności dłużnika, którego w ten sposób można systematycznie skubać. Ten mechanizm w znaczącej skali występuje w kilku sektorach, m.in. także w służbie zdrowia, gdzie hodowla długu się już upowszechniła.</u>
          <u xml:id="u-21.37" who="#JerzyHausner">Tylko że w górnictwie mamy jeszcze dodatkowe czynniki wzmacniające mechanizm takiego postępowania. Otóż stan zadłużenia górnictwa jest taki, że żadne banki obecnie nie udzielą kopalniom ani spółkom węglowym kredytu obrotowego. W górnictwie występuje więc permanentny stan braku środków obrotowych i gotówki. Jak więc może odbywać się w ogóle wydobycie w takich warunkach? Głównym zmartwieniem dyrekcji i zarządów spółek jest więc stale pozyskiwanie gotówki, aby tylko zebrać pieniądze na kolejną terminową wypłatę. Nie płaci się więc wierzycielom. Z zasady nie płaci się. Nie płaci się podatków, nie płaci się składek ZUS, nie płaci się opłat ekologicznych, nie płaci się gminom. Wszyscy wokół górnictwa mają więc duże wierzytelności. Wszyscy. Ale dodatkowo, żeby koło się kręciło, to nie wystarczy nie płacić. Trzeba jeszcze sprzedawać coraz szybciej i coraz taniej, żeby była gotówka. Każda dyrekcja gotowa jest sprzedać węgiel z upustem, byle sprzedać. I oczywiście natychmiast znajdują się pośrednicy, którzy, mając kapitał, kupią tani węgiel, aby go potem odpowiednio drożej sprzedać. Najlepszy jest eksport, bo wtedy ma się do czynienia z importerem, płatnikiem wypłacalnym, który na pewno natychmiast zapłaci gotówką. A w związku z tym eksport jest w istocie rzeczy mechanizmem napędzającym to koło, o którym mówię. Tutaj bowiem dopływ gotówki jest gwarantowany i natychmiastowy. To za mało. Co się robi więcej? Dodatkowe promocje, sprzedaż promocyjna z nadzwyczajnymi upustami. Są znane przypadki brania gotówki za niewydobyty jeszcze węgiel, z wielkimi upustami. W końcu przechodzi się, jak już nie ma żadnej szansy, na wymianę barterową, towar za towar, ale ciągle z upustem, aby coś sprzedać i mieć gotówkę na wypłatę. Oczywiście to oznacza wyniszczającą konkurencję na rynku górnictwa węgla kamiennego, spadek ceny i podnoszenie kosztów. To pogłębia straty, rodzi większe zobowiązania i większy dług, czyli jeszcze większe zyski - podkreślam - jeszcze większe zyski, które są mnożone przez mechanizm kompensaty - to słowo, które jest na Śląsku powszechnie dobrze znane - czyli wzajemnego rozliczania się różnych wierzycieli i dłużników przy pomocy pośredników, którzy rozliczając to, po prostu eksploatują cały ten górniczy, choć niedotyczący tylko górnictwa, układ finansowy. Wszyscy wokół stają się zadłużeni, muszą mieć gotówkę, bo nie mogą działać, zadłużają się coraz bardziej, a pośrednicy czerpią z tego coraz większe zyski. Hodowla długów się rozwija. Im więcej kopalń, im większe wydobycie, im większe straty, im większy dług, tym lepiej, tym bezpieczniejszy i pewniejszy zysk. Problem tylko w tym, żeby chory organizm trwał jak najdłużej, żeby nie upadł, bo się skończy interes. Inteligentne pasożytowanie nie polega na tym, żeby zabić nosiciela, ale żeby go eksploatować, nie pozwolić na jego uzdrowienie, aby nie doprowadzić z drugiej strony do zgonu. To nie może trwać w nieskończoność, chyba że pojawi się ktoś, kto ten chory organizm mimo wszystko będzie podtrzymywał, czyli będzie to sytuacja, w której prywatne zyski warunkowane są publicznymi stratami. Straty są przerzucane na gminy, na PFRON, na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, na firmy kooperacyjne - tu tego już nie wystarcza - w końcu trzeba sięgnąć do kolejnego oddłużenia z kasy państwowej, w końcu trzeba wołać o pomoc publiczną, ale wtedy gra się toczy dalej. Genialny mechanizm.</u>
          <u xml:id="u-21.38" who="#JerzyHausner">Czy można ten mechanizm utrzymywać? Odpowiedź Wysokiej Izby musi być jednoznaczna: nie, nie wolno, zdecydowanie nie wolno tego mechanizmu utrzymywać.</u>
          <u xml:id="u-21.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.40" who="#JerzyHausner"> Ten mechanizm oznacza konieczność utrzymywania wysokich dotacji do systemu ubezpieczeń społecznych, konieczność utrzymywania wysokich podatków, niemożność finansowania nauki, edukacji i bezpieczeństwa, niemożność finansowania informatyzacji, ograniczanie możliwości wypełniania przez państwo podstawowych funkcji i zadań rozwojowych. I z tej perspektywy warto spojrzeć na wczorajszy obraz starcia policji i demonstrantów. Z jednej strony niedofinansowana, słabo wyszkolona policja, z drugiej - pewni siebie działacze związkowi rzucający do boju zdesperowanych ludzi, ale też opłacanych pałkarzy. Dlatego pragnę jasno powiedzieć: rząd chce i będzie realizował program ratowania górnictwa, program ratowania i utrzymania 100 tys. miejsc pracy w górnictwie, program, który jest potrzebny pracownikom, gminom, regionom, program, który jest zorientowany na bezpieczeństwo energetyczne kraju, na równowagę gospodarczą oraz przebudowę gospodarki Śląska, na przeciwdziałanie bezrobociu. Ale ten program naprawdę nie może po raz kolejny prowadzić do tego, że straty będą upubliczniane, a zyski prywatyzowane. Pomoc publiczna nie może służyć temu, by utrzymywać hodowlę długów i pasożytnictwo gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-21.41" who="#JerzyHausner">Wysoki Sejmie! To jest debata na temat górnictwa, ale to jest debata na temat polskiej gospodarki i państwa. To jest debata na temat państwa. Państwo nie może dłużej takiej sytuacji tolerować. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-21.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#DonaldTusk">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#DonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#DonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#DonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Wacław Martyniuk, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co jest podstawowym problemem polskiego górnictwa? Po pierwsze, długi. Po drugie, nadmierne zdolności wydobywcze. Są to dwie fundamentalne przyczyny obecnej zapaści górnictwa. Długi. Skąd się one wzięły? Przypomnę: na cenie węgla oparta była kotwica antyinflacyjna tzw. wczesnego Balcerowicza. Na początku lat 90. ceny węgla, ustalane urzędowo, były stałe, wszystko zaś, co trafiało do kopalni, miało ceny wolne. Wolne, a więc rosnące z tygodnia na tydzień, z miesiąca na miesiąc. To był prapoczątek narastania długów górnictwa. A nadmierne zdolności wydobywcze? Następuje modernizacja gospodarki, coraz więcej jest technologii energooszczędnych, coraz więcej uwagi zwraca się na ochronę środowiska, następuje naturalne zróżnicowanie źródeł zużycia energii. To wszystko powoduje kurczenie się popytu na węgiel. W roku 1988 wydobywaliśmy 193 mln ton węgla, w roku 2002 - 102 mln ton.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WacławMartyniuk">Siedzi naprzeciwko mnie moja koleżanka klubowa pani poseł Barbara Blida, prezes wielkiej firmy budującej mieszkania. Osoba o wielkim sercu i ogromnej wrażliwości. Wie, że jej firma może wybudować tylko tyle mieszkań, na ile znajdzie nabywców. Jeżeli zacznie budować więcej, to popadnie w kłopoty, których finałem może być bankructwo. To samo jest z górnictwem.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Fundamentalne pytanie brzmi następująco: Czy podjąć proces naprawy górnictwa ze wszystkimi konsekwencjami, czy też, markując działania, dopuścić do jego upadku? Odpowiedź musi być jedna: trzeba ratować górnictwo.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WacławMartyniuk">Jakie działania zostały podjęte przez rząd?</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WacławMartyniuk">Po pierwsze, rząd proponuje Sejmowi oddłużyć górnictwo. Przypomnę, że suma proponowanego oddłużenia to kilkanaście rocznych budżetów wojewody śląskiego.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#WacławMartyniuk">Po drugie, rząd podejmuje decyzję o dokapitalizowaniu Kompanii Węglowej na sumę 1300 mln zł. Z sumy tej kompania otrzymała już ponad 500 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#WacławMartyniuk">Po trzecie, rząd podejmuje decyzję o dostosowaniu zdolności wydobywczych do rzeczywistego popytu.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#WacławMartyniuk">Po czwarte, rząd podejmuje decyzję o zagwarantowaniu pracy wszystkim zatrudnionym pod ziemią i w zakładach przeróbczych w tych kopalniach, w których Kompania Węglowa podjęła decyzję o wygaszeniu wydobycia.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#WacławMartyniuk">Po piąte, rząd podejmuje cały pakiet działań osłonowych o wartości - do 2006 r. - ponad 6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#WacławMartyniuk">To są fundamenty działań rządu, jeśli chodzi o ratowanie górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#WacławMartyniuk">Kompania Węglowa wybrała wariant realizacji tego programu poprzez wygaszanie zdolności produkcyjnych skoncentrowany w czterech kopalniach. Rada nadzorcza kompanii, walne zgromadzenie akcjonariuszy zatwierdziły taką właśnie decyzję zarządu kompanii.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#WacławMartyniuk">Co ma dać realizacja programu restrukturyzacji górnictwa? Powiem bardzo wyraźnie: pełna realizacja tego programu, czyli pełne oddłużenie, dokapitalizowanie, zakończenie procesu wygaszania zdolności produkcyjnych, to pewność bytu i zatrudnienia w pozostałych kopalniach węgla kamiennego. Powtórzę raz jeszcze: diabelska alternatywa, w której znajduje się górnictwo, jest taka - jeżeli nie naprawimy branży, to w przyszłym roku czeka nas niekontrolowana upadłość kopalń i masowe zwolnienia. To jest jedyna alternatywa braku skutecznych działań. I żadne manifestacje, nawet te najbardziej słuszne, tego nie zmienią.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#WacławMartyniuk">Przedstawiony program rozumiemy w sposób następujący. Proszę rząd o potwierdzenie tu, na tej sali, takiej tezy. Jest program. Wymaga on z jednej strony ogromnego wysiłku finansowego państwa, z drugiej strony - ograniczenia mocy wydobywczych górnictwa. Ten program jest tak skonstruowany, że pełna jego realizacja to gwarancja funkcjonowania wszystkich kopalni węgla kamiennego poza tymi, wobec których decyzję podjął już zarząd kompani. Taka deklaracja będzie potwierdzeniem zgodności słów z czynami. To może, panie premierze, być początkiem nowego etapu rozmów o górnictwie, rozmów między innymi o tym, jak wykorzystać szansę otwarcia się rynków europejskich, rozmów o wszystkich pozostałych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystko, co do tej pory mówiłem, to są słowa, wielkie liczby i duże programy, ale na końcu tych liczb i tych programów stoi zawsze człowiek i pyta: Co będzie ze mną? Co będzie z moją rodziną? Co będzie z moim miejscem pracy?</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#WacławMartyniuk">W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę z całą mocą oświadczyć, że klub nasz nie poprze żadnych rozwiązań, które nie zagwarantują pracownikom dołowym, pracownikom przeróbki w tych kopalniach, w których wygaszane jest wydobycie, pracownikom powierzchni zatrudnienia w pozostałych kopalniach lub objęcia pakietem, który pan premier był uprzejmy przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#WacławMartyniuk">Klub nasz nie zgodzi się też na jakiekolwiek działania wobec pracowników przed wejściem w życie wszystkich aktów prawnych związanych z programem restrukturyzacji. Najpierw prawo, pieniądze na jego realizację, a dopiero później rozpoczęcie procesu naprawy górnictwa. To musi być zasada przestrzegana z żelazną konsekwencją.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#WacławMartyniuk">W górnictwie są ogromne pokłady nieufności i głęboka niewiara wobec jakichkolwiek zamierzeń czy zapowiedzi. Górnik chce mieć pewność bytu. Jest pracownikiem państwowej spółki i od państwa oczekuje działań. Dziś bardziej wierzy związkom zawodowym niż państwu. Odpowiedzią na to jest i musi być cierpliwy dialog, wyjaśnianie motywów, dokumentowanie nieprawdy i wreszcie, co najważniejsze, zgodność słów z czynami.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#WacławMartyniuk">Same rozmowy z liderami związków są potrzebne, ale rozmowy tylko z liderami związków zawodowych to zaledwie mała część koniecznej społecznej debaty. Szwankuje komunikacja ze społeczeństwem całego Śląska, poszczególnych miast, wreszcie z samymi górnikami. List skierowany do górników przez zarząd kompanii to dopiero początek tej koniecznej rozmowy.</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z górnictwa dobrze żyją wszyscy - poza górnikami, górnictwem i budżetem państwa. Nie znam banku, spółki handlującej węglem czy wierzytelnościami górnictwa, które poniosłyby straty. Nie znam związku zawodowego w kopalni - czy to będzie związek zawodowy „Solidarność”, czy Związek Zawodowy Górników w Polsce - które nie miałyby spółki żyjącej z i dla górnictwa. Nie słyszałem też, aby takie spółki plajtowały. Wewnątrz górnictwa trzeba dokonać szeregu zmian organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#WacławMartyniuk">Proponujemy, po pierwsze, połączenie Kompanii Węglowej z Katowickim Holdingiem Węglowym. Pozwoli to na utworzenie organizacji zdolnej do rozwoju i konkurowania na otwartym rynku europejskim.</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#WacławMartyniuk">Po drugie, energetyka zawodowa musi być obsługiwana bezpośrednio przez Kompanię Węglową, bez udziału jakichkolwiek pośredników.</u>
          <u xml:id="u-23.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.22" who="#WacławMartyniuk">Po trzecie, handel węglem powinna prowadzić Kompania Węglowa poprzez wyspecjalizowanych dealerów. Węgiel 100 km za kopalnią nie może kosztować dwa razy więcej niż w bramie kopalni.</u>
          <u xml:id="u-23.23" who="#WacławMartyniuk">Po czwarte, należy zlikwidować wszystkie pozostałości spółek węglowych.</u>
          <u xml:id="u-23.24" who="#WacławMartyniuk">Po piąte, należy w zasadniczy sposób zrestrukturyzować Węglozbyt i Węglokoks. W tym kształcie te organizacje zupełnie nie przystają do dzisiejszej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-23.25" who="#WacławMartyniuk">Te podstawowe zadania powinny być podjęte, by od 1 stycznia 2004 r. górnictwo mogło działać bez balastu długów, zbędnych struktur, zbędnych pośredników.</u>
          <u xml:id="u-23.26" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zupełnie nieopisanym polem programu restrukturyzacji górnictwa jest program osłonowy dla gmin górniczych, w których wygaszane jest wydobycie. Skoncentruję się na jednej gminie, na Bytomiu. Jest to miasto o jednym z najwyższych, sięgającym 26%, poziomów bezrobocia w regionie.</u>
          <u xml:id="u-23.27" who="#WacławMartyniuk">Jakie powinny być zasady konstrukcji programu dla takiej gminy, jak Bytom? Po pierwsze, program osłonowy powinien być wynegocjowany i uzgodniony bezpośrednio z władzami Bytomia. Po drugie, zapisy tego programu muszą mieć precyzyjnie określone zadania dla dwóch stron i zagwarantowane środki na ich realizację. Po trzecie, musi obowiązywać zasada, że za długi likwidowanych jednostek organizacyjnych odpowiada ich właściciel.</u>
          <u xml:id="u-23.28" who="#WacławMartyniuk">Na czym powinno to polegać? Podam konkretny przykład. Zlikwidowano kopalnie Szombierki i Powstańców Śląskich. Poprzedni rząd zobowiązał się do rekultywacji ich terenów. Nie spełniono tego, a rekultywacja jest warunkiem podjęcia jakichkolwiek inwestycji. Nawet gdyby koncern Lockheed Martin chciał produkować w Bytomiu F-16, to miasto nie mogłoby mu zaoferować terenów pod inwestycje, mimo że są tam ogromne puste przestrzenie.</u>
          <u xml:id="u-23.29" who="#WacławMartyniuk">Przykład drugi. Zagospodarowanie infrastruktury górniczej. Nie będę już tego rozwijał. Apeluję o jedno: Rozerwijmy to błędne koło niemożności.</u>
          <u xml:id="u-23.30" who="#WacławMartyniuk">Teraz, proszę pań i panów posłów, dwa słowa o historii. Tzw. ustawa oddłużeniowa Markowskiego z końca lat 90. zubożyła budżet Bytomia o 27 mln zł. Tzw. ustawy Kołodkowe zubożyły budżet miasta o kolejne 40 mln zł. Dziś zaległości podatkowe kopalń wynoszą około kilkunastu milionów złotych, a zaległości z tytułu szkód górniczych sięgają 60 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-23.31" who="#WacławMartyniuk">Do tego dochodzi zadłużenie likwidowanych kopalń wobec spółek komunalnych miasta za dostarczone ciepło i wodę. Niezapłacone rachunki to przerzucenie części kosztów likwidacji kopalń na barki mieszkańców miasta.</u>
          <u xml:id="u-23.32" who="#WacławMartyniuk">Reasumując, program osłonowy dla Bytomia powinien stać się modelowym przykładem rozwiązywania problemów wynikłych z koniecznych decyzji podejmowanych w imieniu i na rzecz państwa.</u>
          <u xml:id="u-23.33" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do fundamentów demokracji należy swoboda wyrażania poglądów. Do fundamentów demokracji należy wolność zgromadzeń, pochodów, manifestacji, protestów. Do fundamentalnych praw pracowników należy walka o godność, o pracę, o wartości, które uznaje się za słuszne. Nigdy jednak nie zgodzimy się na wandalizm, koktajle Mołotowa, podpalania, regularne bitwy z Policją, obrzucanie kamieniami budynków publicznych. (Mam nadzieję, że pan minister spraw wewnętrznych przedstawi nam dzisiaj informację na temat wczorajszej manifestacji). Wczorajsza manifestacja nie może zakłócić realizacji programu naprawy górnictwa. Gdyby tak się stało, w przyszłym roku i w latach następnych rozpocznie się proces likwidacji kopalń i wyrzucania górników na bruk. Na to Śląska i Polski nie stać.</u>
          <u xml:id="u-23.34" who="#WacławMartyniuk">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem informacji rządu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-23.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Tomasz Tomczykiewicz, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#TomaszTomczykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska zabrać głos na temat informacji rządu w sprawie sytuacji sektora górnictwa węgla kamiennego. Debata ma miejsce w czasie, gdy frustracja, zniechęcenie i rozpacz załóg górniczych sięgają zenitu. Ta rozpacz i zniechęcenie przekładają się na całą społeczność Śląska, a wczorajsze dramatyczne wydarzenia to dowód, że nasza debata jest mocno spóźniona, że ma charakter gaszenia pożaru, niepokojów społecznych na Śląsku, a nie rzeczowej dyskusji o dalszym losie sektora górnictwa węgla kamiennego i o losie regionu śląskiego, targanego wysokim bezrobociem.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#TomaszTomczykiewicz">Przypomnę, że w okresie przemian gospodarczych zmniejszono zatrudnienie z 404 tys. ludzi do 138 tys. obecnie, a to przecież likwidacja 266 tys. miejsc pracy w samym górnictwie. Konsekwencją tego jest ubytek kolejnych miejsc pracy w firmach okołogórniczych. Wydobycie węgla zmniejszono w tym czasie z 200 mln ton do 102 mln ton. W takim tempie nikt w Europie nie restrukturyzował sektora górnictwa węgla kamiennego. Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, jaki ma to wpływ na kondycję Śląska, na jego gminy i mieszkańców, nie tylko tych związanych z górnictwem.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#TomaszTomczykiewicz">W latach realnego socjalizmu, gdy przemysł węglowy dostarczał socjalistycznej gospodarce niezbędnych do życia dewiz, na Śląsk, do kopalń ściągnięto setki tysięcy młodych ludzi z całej Polski, uwalniając pozostałe regiony z nadmiaru siły roboczej. Dziś Śląsk zasługuje na pomoc i wsparcie przy restrukturyzacji górnictwa i taką pomoc uzyskał w latach 1998–2001, gdy kosztem - fakt - wielu miliardów złotych z budżetu państwa, ale jednocześnie z zachowaniem spokoju społecznego, zmniejszono zatrudnienie o 100 tys., a wydobycie o 34 mln ton. Tylko że wtedy reformą górnictwa zajmowali się fachowcy, a teraz tym poważnym problemem zajmują się zetemesowcy.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#TomaszTomczykiewicz">Rząd Leszka Millera i SLD w kampanii wyborczej reklamowały swoją fachowość i profesjonalizm. Chwaliły się szufladami pełnymi programów naprawy gospodarki. Dziś już wiemy, że było to polityczne, przedwyborcze kłamstwo. Nie było szuflad pełnych projektów i nie ma fachowców w tym rządzie. To, że restrukturyzacją sektora węgla kamiennego tak na poważnie zajmujemy się dopiero dzisiaj, to jaskrawy tego dowód. To haniebne zaniechanie rządu Leszka Millera. Jak chce rząd uzdrowić sektor górnictwa węgla kamiennego, kiedy jego poparcie sięga dna? Dlaczego nie podjął tych działań, kiedy miał poparcie ponad 50-procentowe? Bo w tym czasie rozkoszował się zdobytą władzą i delegowaniem wiernych towarzyszy do tysięcy posad w radach nadzorczych i zarządach spółek skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#TomaszTomczykiewicz">Panie premierze Miller! Wolą wyborców został pan liderem przemian, a lider powinien rozmawiać z ludźmi. Pan i pańska formacja, SLD, nie umiecie rozmawiać ze Śląskiem. Nie umiecie szczerze powiedzieć, jaki macie plan dla Śląska.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A nie powiedziane było przed chwilą...)</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#TomaszTomczykiewicz">My w Platformie śląskiej rozumiemy przyczyny górniczych protestów. Strach przed zmianami to normalna rzecz. Załogi górnicze, protestując, zachowują się racjonalnie, ale to co, wydarzyło się wczoraj na ulicach Warszawy, jest nie do przyjęcia. Z bólem i smutkiem oglądaliśmy wczorajsze zajścia. Takie obrazy nie służą sprawie górników, Ślązaków, sprawie regionu śląskiego. Tracimy w ten sposób resztki sympatii i zrozumienia w naszym społeczeństwie, a przecież na Śląsku mieszkają mądrzy i roztropni ludzie.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#TomaszTomczykiewicz">My, Ślązacy, wiemy, że górnictwo wymaga uzdrowienia. Nie jesteśmy przeciwnikami mądrego programu zmian. Platforma Obywatelska chce Śląska nowoczesnego, a nie XIX-wiecznego skansenu przemysłu. Ale rzecz w tym, że nie potraficie rozmawiać. A tymczasem w obliczu bankructwa spółek węglowych rząd powołał naprędce Kompanię Węglową, która miała generować zyski i na bieżąco regulować zobowiązania finansowe wobec kontrahentów. A dzisiaj? Już drugi zarząd tej firmy zastanawia się nad ogłoszeniem upadłości z powodu braku płynności. Rząd, powołując Kompanię Węglową, kompletnie nie miał pomysłu, jak ta firma ma funkcjonować. Zabrakło pieniędzy i niezbędnej ustawy wspierającej działania zarządu firmy.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#TomaszTomczykiewicz">Panie ministrze, nie da się restrukturyzować górnictwa bez pieniędzy. Spokój społeczny ma swoją cenę, a ta cena jest wysoka, bo dotyka wielu milionów ludzi, ludzi zamieszkałych na niewielkim terenie - to prawie 5 mln, tyle, ile liczą niektóre państwa Unii Europejskiej. W poprzednich latach gminy górnicze miały ustawowe mechanizmy osłonowe, które pozwalały kwotą 220 mln rocznie wspierać restrukturyzację górnictwa węgla kamiennego, zresztą nie tylko tego przemysłu, poprzez inwestycje w restrukturyzację gmin. To jedyny sposób na aktywizację niezagospodarowanych terenów, jak i na stworzenie przyjaznych warunków dla małych i średnich przedsiębiorstw. Gminy to naturalny sprzymierzeniec przemian. To samorząd najlepiej wie, jak wydawać skutecznie, z pożytkiem dla społeczności lokalnych publiczne pieniądze. To właśnie gminy górnicze znajdują się na czele list samorządów, które najwięcej i najlepiej inwestują. Platforma Obywatelska nie wyobraża sobie restrukturyzacji przemysłu górniczego bez znaczącego udziału gmin. W programie SLD samorządy stanowią margines. Kwoty, które zamierza przeznaczyć dla nich rząd, to tylko rekompensata utraconych wpływów. Rok temu podczas debaty na temat ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego pan minister finansów Jacek Uczkiewicz powiedział na ten temat - cytuję: „Teraz rząd przedstawia inny program, inaczej dystrybuuje te środki. Chce je kierować bardziej adresowo, na konkretne zadania. Te środki wpłyną do górnictwa, tylko nie takimi zakrętasami, jak to było do tej pory”.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#TomaszTomczykiewicz">Panie ministrze Uczkiewicz! Gdzie te programy? Gdzie te pieniądze? Nie ma nic. Nie ma też wystarczających osłon dla zwalnianych górników. Pieniądze są mniejsze, a doświadczenia z lat ubiegłych nie wróżą powodzenia planom dobrowolnego zwalniania się górników. Poza tym to tylko projekt ustawy, a jak słusznie zauważył minister Piechota w jednym z wywiadów, nie wiadomo, czy projekt ten zostanie zaakceptowany przez Wysoką Izbę. Projekt mówi przecież o umorzeniu 18 mld zł i dalszych 6 mld na restrukturyzację w okresie 3 lat. Z drugiej strony jesteśmy świadomi, że te 18 mld to i tak jest pieniądz nie do odzyskania przez budżet i inne instytucje, tak że to darowanie jest iluzoryczne i trochę nieprawdziwe. W kontekście tych liczb dziwi, że rząd odsuwa reformę finansów publicznych, reformę KRUS-u, do którego rocznie budżet dopłaca kilkanaście milionów zł, czy wreszcie weryfikację rent, gdzie specjaliści oceniają, że co najmniej 1/4 rent pobieranych jest nienależnie, a to przecież kolejne miliardy.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#TomaszTomczykiewicz">Jesteśmy przekonani, że wszyscy zdają sobie sprawę, że górnictwo to, co dostaje w formie pomocy rządowej, oddaje w formie podatków bezpośrednich i pośrednich z nadwyżką około 26%. I jeszcze jedno: myślę, że bardzo ważna jest informacja o zaniechaniu demonopolizacji rynku usług kolejowych przez rząd, a ma to ogromny wpływ na cenę węgla. Powoduje to de facto dofinansowanie PKP Cargo poprzez zawyżanie opłat dla górnictwa. Przykładowa stawka przewozu tony węgla na trasie Katowice-Szczecin to około 50 zł. Jest to prawie cztery razy tyle, ile wynosi koszt przewiezienia 1 tony węgla statkiem z Nowej Zelandii do Rotterdamu przez dwa oceany.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#TomaszTomczykiewicz">Panie ministrze Piechota, w wielu wypowiedziach wskazuje pan wstąpienie Polski do Unii Europejskiej jako przyczynę konieczności restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego. Jest to oczywista nieprawda. To ekonomia wymusza te zmiany, a nie Unia. Usprawiedliwienie swoich działań wymaganiami Unii to typowe chowanie głowy w piasek, zresztą metoda stosowana przez przedstawicieli rządu systematycznie przy różnych okazjach. To jest nieuczciwe, a jednocześnie groźne. To zniechęci obywateli do podjętej w referendum decyzji o przystąpieniu do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#TomaszTomczykiewicz">Chciałbym się również na zakończenie odnieść do postawy posłów śląskich SLD. Niektórzy z was usiłują stanąć na czele górniczego protestu.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#TomaszTomczykiewicz">Pełno was w lokalnej prasie i telewizji. Krytykujecie rząd. Przecież to jest wasz rząd! Bez poparcia posłów SLD ze Śląska nie ma on prawa istnieć. Jeżeli wasze intencje są szczere, jeśli faktycznie przejmujecie się losem górników i ich rodzin, jeżeli kochacie swoją ziemię, wystąpcie z klubu SLD. Jeśli nie, to jesteście jak biblijny cymbał brzmiący i miedź brzęcząca.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#TomaszTomczykiewicz">Chciałbym również z tego miejsca skierować pytanie do rządu, do SLD: Który z programów będziemy realizować? Czy ten rządowy, czy ten przedstawiony przed chwilą przez SLD? Bo one zasadniczo się różnią.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#TomaszTomczykiewicz">I jeszcze jedno pytanie, myślę, do ministra spraw wewnętrznych. Te wczorajsze wydarzenia - czy to nie była prowokacja, dlaczego nie tak, jak zawsze w Jankach, kiedy to kontrolowane są pojazdy i narzędzia niebezpieczne są usuwane z tych pojazdów? Czy taka kontrola miała miejsce w dniu wczorajszym? Dlaczego tej kontroli nie było? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Wojciech Szarama, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chciałbym odnieść się do informacji ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej na temat restrukturyzacji... na temat sytuacji w górnictwie węgla kamiennego, bo taki jest temat tego punktu porządku obrad. Kwestia założeń projektu ustawy o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003–2006 oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1975), który został posłom dostarczony wczoraj, będzie dopiero przedmiotem pracy Wysokiej Izby, pracy komisji.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WojciechSzarama">Pan minister Hausner, pan wicepremier odniósł się przede wszystkim do tego, co rząd zamierza zrobić, i do tego, co zostało zawarte w projekcie tej ustawy, którą żeśmy wczoraj otrzymali. Na ten temat, panie premierze, z pewnością będziemy jeszcze długo dyskutować, z udziałem również przedstawicieli związków zawodowych, z udziałem przedstawicieli rządu, Ministerstwa Finansów, ministerstwa gospodarki. Natomiast w dniu dzisiejszym mamy omawiać sytuację aktualną w górnictwie - to, do czego doprowadziły rządy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, i od tego tematu uciec nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WojciechSzarama">Na wstępie chciałbym wyrazić współczucie tym wszystkim, którzy w czasie wczorajszej manifestacji odnieśli rany i obrażenia. Dotyczy to zarówno policjantów, jak i górników i ich rodzin. Jedni i drudzy działali w stanie najwyższego napięcia, zdecydowana większość górników wykazała umiar i spokój mimo tragicznej sytuacji rodzinnej, mimo tak napiętej sytuacji, którą wywołał rząd i pan minister Piechota. I niestety pan, panie ministrze Hausner, również ponosi odpowiedzialność za wywołanie tego napięcia i tych tragicznych skutków - nie tych bezpośrednich w postaci aktów wandalizmu, ale w ogóle w postaci tej manifestacji, nad którą stracono kontrolę.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki wpływ miał na to rząd?)</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy to rząd manifestację organizował?)</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#WojciechSzarama">Proszę państwa, od czegoś się zaczyna. Otóż szef Kompanii Węglowej pan Klank ogłasza likwidację czterech kopalń. Następuje to pod koniec sierpnia. Dokumenty, które państwo macie przed sobą, noszą datę 8 września i 10 września. Co to jest za sposób działania? Panie ministrze, kto panu podpowiadał taką kolejność podejmowania decyzji?</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#WojciechSzarama"> Ludziom powiedziano, że zamkną im kopalnie, że stracą pracę, dopiero niejako w nawiązaniu, że zostaną przeniesieni do innych kopalń, ale ten akt prawny dopiero trzeba ustanowić, natomiast decyzja o zamknięciu czterech kopalń zapadła, została podjęta przez Kompanię Węglową. Czy to jest prawidłowe działanie rządu? Czy to ma sens? To było powodem manifestacji na Śląsku i to było powodem manifestacji wczorajszej w Warszawie, bo ludzie nie wierzą w zapewnienia rządu, w to, że nie stracą pracy, że zostaną utworzone nowe miejsca pracy itd. Nie wierzą, dlatego że już mają smutne doświadczenia z przeszłości, kiedy odchodzili nawet czasami z dużymi pieniędzmi, z odprawami, myślano, że utworzą nowe firmy, że znajdą się nowe miejsca pracy. Nic takiego się nie stało. Pieniądze się rozeszły, pracy nie ma, ludzie biedują, kradną węgiel, grzebią po śmietnikach, w Wałbrzychu ryją w ziemi. Taka jest rzeczywistość. </u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#WojciechSzarama">Panie ministrze, jak pan może w dzień po takiej manifestacji, po takiej historii, z takim przemówieniem wychodzić i tak antagonizować społeczeństwo? Co to jest za porównanie, ile ma pójść pieniędzy na górnictwo, a ile na naukę? Przecież takie porównania można przytaczać, bez sensu, ale po co?</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#komentarz">(Głosy z sali: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#WojciechSzarama">No, po co? Przecież zupełnie inna jest skala potrzeb i wydatków na naukę, a zupełnie inna na górnictwo. Każdy by chciał, żeby proporcje były odwrotne, ale od tego jest rząd, wasz rząd, który od 2 lat w tej sprawie nic nie robi.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#WojciechSzarama"> Nic nie robi.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#komentarz">(Głosy z sali: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#WojciechSzarama">Panie ministrze, po co pan wziął do swojego ministerstwa pana Jacka Piechotę, który odpowiada za ten cały bałagan razem z ministrem Kossowskim? Dlaczego pan nie odniósł się do tego, co ci ludzie robili przez 2 lata? Przecież oni nic nie robili. Gdyby ten plan restrukturyzacji i stopniowego np. wygaszania nierentownych kopalń postanowiono wprowadzić od samego początku i rozłożyć to jakoś w czasie, np. dać pracę tysiącowi ludzi, to pozostałe 7 tys. może by się w tej chwili tak nie zachowywało. Co się stało w ciągu tych 2 lat? Zostały one bezpowrotnie stracone z powodu bezsensownej polityki.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#WojciechSzarama">Mówi pan o przestępstwach, o patologiach w branży górniczej. Zgoda, oczywiście, że tak. Z tymi przestępstwami i z tymi patologiami walczono w ubiegłej kadencji - rząd i właściciel, skarb państwa. Skarb państwa, właściciel spółek węglowych, panie ministrze, wydał zakaz kompensat, zakaz odroczonych płatności za węgiel oraz wprowadził listę sprawdzonych pośredników - tych, którzy płacą ZUS, którzy płacą podatki, którzy nie są złodziejami. Jednym z pierwszych pociągnięć wiceministra Kossowskiego było uchylenie tego zarządzenia.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#WojciechSzarama"> Znowu są pośrednicy brani z kapelusza, węgiel jedzie w Polskę i nikt za ten węgiel nie płaci. </u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#WojciechSzarama">Panie ministrze Janik, panie ministrze Kurczuk, kto wam broni walczyć ze złodziejstwem w węglu?</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Koledzy.)</u>
          <u xml:id="u-27.23" who="#WojciechSzarama">Przecież my się wszyscy tego domagamy, o patologii w górnictwie mówi się ciągle. Dlaczego nie są podejmowane działania? Ile afer węglowych znalazło swój epilog w sądzie, w prokuraturze?</u>
          <u xml:id="u-27.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto długami handluje?)</u>
          <u xml:id="u-27.25" who="#WojciechSzarama">Kto długami handluje, właśnie. Proszę to powiedzieć, którzy związkowcy są niesolidni, którzy związkowcy są złodziejami itd.</u>
          <u xml:id="u-27.26" who="#WojciechSzarama">Wczorajsza manifestacja - sam pan mówił, panie premierze, o uzwiązkowieniu górnictwa, że 80% należy do związków zawodowych. Pan z tymi ludźmi będzie musiał dalej współpracować, a pan podaje nieprawdziwe dane, że oni zarabiają 6 tys. zł. Oczywiście w tym momencie można było powiedzieć, ile zarabia profesor albo, jeszcze lepiej, ile zarabia pielęgniarka. Oni zarabiają - z tych pasków, które dostałem faksem, to wynika - o 100% mniej, o wiele mniej. Dlaczego pan antagonizuje sobie tych ludzi? Będzie pan musiał z nimi rozmawiać, bo nie ma innego wyjścia - te reformy muszą być przeprowadzone w atmosferze spokoju społecznego.</u>
          <u xml:id="u-27.27" who="#komentarz">(Głosy z sali: Właśnie, to skandal.)</u>
          <u xml:id="u-27.28" who="#WojciechSzarama">Jeśli chodzi o likwidację tych kopalń, zarzucamy to, że dokonano nietrafnego wyboru. Abstrahuję od tego, czy w ogóle jakieś kopalnie likwidować, czy łączyć itd., bo to jest temat do osobnej dyskusji, tak jak postulowało Prawo i Sprawiedliwość, w konkretnych komisjach. Powinny się zebrać Komisja Gospodarki, Komisja Infrastruktury, Komisja Skarbu Państwa i powinny to wszystko przeanalizować na spokojnie, te wasze propozycje, w szczególności propozycje finansowe. Bo restrukturyzacja górnictwa jest konieczna i górnictwo nie powinno ponosić strat, nikt nie powinien do tego dopłacać. Powinno to się zrobić w sposób mądry i spokojny. Wybór tych czterech kopalń do likwidacji - oprócz tego aspektu technicznego, skandalicznego, o którym mówiłem - sposób i kolejność podejmowania decyzji to są rzeczy absolutnie nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-27.29" who="#WojciechSzarama">Jeszcze tutaj podam jeden przykład. Na 2 dni przed podaniem do wiadomości publicznej informacji o likwidacji czterech kopalń prezes Klank przysyła mi pismo, w którym pisze, że nie istnieje żadna lista kopalń do likwidacji. Przyjeżdża człowiek, towarzysz do towarzysza w dodatku, do prezydenta miasta Bytomia i, tak jak mówi prezydent, nie ma żadnych kopalń do likwidacji. Na drugi dzień dosłownie zapada decyzja o tym, że są likwidowane 4 kopalnie, w tym 2 kopalnie w Bytomiu. Jak ci górnicy mają wam wierzyć?</u>
          <u xml:id="u-27.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.31" who="#WojciechSzarama"> No, jak oni mają wierzyć, skoro są oszukiwani w tej sprawie posłowie? Bo inaczej tego nie mogę nazwać, Mam pismo, które każdemu z państwa mogę pokazać. Jeśli są oszukiwani posłowie, to czemu górnicy mają wierzyć, że oni nie stracą pracy?</u>
          <u xml:id="u-27.32" who="#WojciechSzarama">Jeśli chodzi o wybór tych kopalń, to do prokuratury zostało złożone zawiadomienie o przestępstwie, że dokonano niedopuszczalnych manipulacji oraz działalności przestępczej przy wyborze tych kopalń. Mam pytanie: Czy Bytom II od lutego do lipca tego roku przyniósł najmniejsze straty ze wszystkich kopalń Kompanii Węglowej?</u>
          <u xml:id="u-27.33" who="#WojciechSzarama">Kolejne pytanie: Czy kopalnia Bolesław Śmiały otrzymała premię za dostawy wysoko kalorycznego węgla do Australii, bo kopalnia Bolesław Śmiały ma zostać zlikwidowana ze względu na zbyt niską jakość węgla, a tu dostaje premię.</u>
          <u xml:id="u-27.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Austrii).</u>
          <u xml:id="u-27.35" who="#WojciechSzarama">Austrii, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-27.36" who="#WojciechSzarama">Następna sprawa. Czy Bytom II może wydobywać więcej węgla niż utrzymuje Kompania Węglowa i to prawie o 2 mln ton? Czy zarząd Kompani Węglowej nie wziął pod uwagę pokładu 510 w filarze szybu Lampa? Są nieprawdziwe dane.</u>
          <u xml:id="u-27.37" who="#WojciechSzarama">Panie premierze, zarzuca się pana resortowi i pana urzędnikom, urzędnikom Kompanii Węglowej, wprowadzanie w błąd społeczeństwa, podawanie nieprawdziwych danych. Tą sprawą zajmuje się prokuratura. Mam nadzieję, że ta sprawa zostanie w sposób wystarczający i jednoznaczny wyjaśniona.</u>
          <u xml:id="u-27.38" who="#WojciechSzarama">Likwidacja kopalni Bolesław Śmiały. W ostatnich latach kopalnia ta przeszła głęboki proces restrukturyzacji, a na jej terenie został wybudowany kosztem kilkudziesięciu milionów zł, pochodzących w większości z budżetu państwa, nowoczesny zakład wzbogacania i odsiarczania miałów energetycznych, połączony taśmociągiem z pobliską Elektrownią Łaziska. Naturalnym zatem rozwiązaniem wydaje się włączenie kopalni do struktury Południowego Koncernu Energetycznego SA.</u>
          <u xml:id="u-27.39" who="#WojciechSzarama">Dlaczego kopalnie nie mogą sprzedawać swojego węgla bezpośrednio do elektrowni, tylko muszą to robić poprzez pośredników? Dlaczego tak się dzieje? Przecież tego typu działanie umożliwia złodziejstwo, kradzieże i przekręty.</u>
          <u xml:id="u-27.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.41" who="#WojciechSzarama"> Dlaczego tak się dzieje? Bo nie ma koncepcji, bo nie ma odpowiedniego nadzoru. Tak, jak powiedziałem, 2 lata są bezpowrotnie stracone.</u>
          <u xml:id="u-27.42" who="#WojciechSzarama">Kiedy kilka tygodni temu rozmawialiśmy na tej sali i pan, panie premierze, odpowiadał mi, mówił mi pan, że nie jest problemem dla miast śląskich, w tym również dla Bytomia, zamykanie kopalń, górnicy, tylko problemem jest całe miasto, jest całe społeczeństwo. Otóż tak jest w rzeczywistości. I nie można problemu górnictwa przedstawiać Polakom jako problemu tylko i wyłącznie górników, którzy właściwie w porównaniu z innymi nie mają żadnego problemu, bo znajdą pracę. Ci, którzy nie znajdą pracy, będą szkoleni, dostaną odprawy, dostaną pieniądze itd., o czym inni mogą pomarzyć. To tak nie jest, proszę państwa, dlatego że zamknięcie każdego miejsca pracy powoduje straty kilku innych. Jeśli przeniosą się firmy z tych miast, z Rudy Śląskiej, z Bytomia, z Łazisk, to pracę również stracą sklepikarze, pracę stracą nauczyciele, lekarze i pielęgniarki. I im już nikt pracy ani osłon nie zapewnia. Dlatego jest ta determinacja ludzi i to niezadowolenie. Stąd się to bierze, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-27.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.44" who="#WojciechSzarama"> Bo ci ludzie znajdą się po prostu na skraju nędzy, nie będą funkcjonować. Proszę przyjechać i proszę zobaczyć, jak wyglądają dzielnice, w których zlikwidowano zwykle jedyne istniejące tam zakłady pracy i firmy. Powoli zamienia się to w slamsy.</u>
          <u xml:id="u-27.45" who="#WojciechSzarama">Mówiąc o kosztach restrukturyzacji górnictwa, trzeba powiedzieć również - i trzeba brać to również pod uwagę, zapytać ministra edukacji, ministra sprawiedliwości, jakie przyniesie to koszty społeczne. Ile trzeba będzie płacić na opiekę socjalną, ile trzeba będzie płacić na policję, na sądy i prokuratury, wtedy kiedy wzrośnie w tych środowiskach przestępczość. A więc jest to szereg problemów społecznych, które dotyczą nie tylko stricte górnictwa, zamykania kopalń.</u>
          <u xml:id="u-27.46" who="#WojciechSzarama">Za 2 lata, kiedy będą wybory i społeczeństwo was oceni, nie tylko górnicy, ale stoczniowcy, pielęgniarki i nauczyciele, kiedy wystawią wam rachunek za te gruszki na wierzbie...</u>
          <u xml:id="u-27.47" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.48" who="#WojciechSzarama">…wtedy będzie się nas pytać, jakie mamy pomysły. Na razie to my się was pytamy, jakie wy macie pomysły. 2 lata rządzicie i nie macie prawie żadnych pomysłów.</u>
          <u xml:id="u-27.49" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.50" who="#WojciechSzarama">Kończąc, chciałem oświadczyć, że Klub Parlamentarny PiS tej informacji nie przyjmie. Ta informacja nie jest informacją merytoryczną, ona nie dotyczy tego problemu. Panie Premierze! Jeszcze raz mówię o tym, o czym mówiłem na początku, pan się odniósł do projektu ustawy, do swoich zamierzeń. Ten projekt będzie dopiero dyskutowany. Informacja na temat bieżącego stanu górnictwa jest niepełna, oparta na błędnych przesłankach. Jest nie do przyjęcia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Zbigniew Kuźmiuk, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ZbigniewKuźmiuk">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie informacji dotyczącej sytuacji w sektorze górnictwa węgla kamiennego. Tak naprawdę, pan minister w zasadniczej części swojego wystąpienia skupił się na ustawie czy na projekcie ustawy, który tutaj już był przywoływany. Bardzo mało mówił o sytuacji w górnictwie, a powiedział o zamierzeniach rządu wobec tego sektora w najbliższych miesiącach i latach. I rzeczywiście, gdybyśmy od tego, od debaty nad tym projektem ustawy zaczęli w atmosferze spokoju społecznego, być może parę miesięcy wcześniej, a dopiero po przyjęciu tego projektu rząd czy Kompania Węglowa ogłosiły redukcję wydobycia i zamykanie kopalń, gdyby odbyło się to w takiej kolejności, być może nie byłoby protestów na Śląsku i na pewno nie byłoby tak dramatycznego protestu w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#ZbigniewKuźmiuk">Panie Ministrze! Rzeczywiście został tu popełniony fundamentalny błąd logistyczny. Tak jak pamiętam, o kolejnej fali zamknięć kopalni mówi się w Polsce, a na Śląsku w szczególności, od wielu miesięcy. Wiele razy górnicy przystępowali do protestów, nie wyjeżdżali z kopalń, organizowali manifestacje, mityngi i wtedy padały z ustaw wysokich przedstawicieli rządu zapewnienia, że żadnych likwidacji kopalń nie będzie, więc rzeczywiście ta kolejność może być powodem niezadowolenia i tak dramatycznych protestów na ulicy.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#ZbigniewKuźmiuk">Po drugie, powinniśmy sobie bardzo wyraźnie powiedzieć, że od wielu lat w Polsce nie tylko górnictwo węgla kamiennego przeżywa kryzys. Mamy kryzys przemysłów, które wydają się być w sensie ekonomicznym w lepszej sytuacji niż górnictwo, chociażby kryzys przemysłu stoczniowego, kryzys wielu innych dziedzin wytwarzania. Otóż, niestety, trzeba sobie wyraźnie powiedzieć, że w Polsce w latach 90. nie opłaca się wytwarzać, nie opłaca się produkować i sprzedawać. Bardziej opłaca się spekulować na poziomie wysokich stóp procentowych. To jest permanentna sytuacja utrzymywana przez całe lata 90., niestety, o także na początku kolejnego 100-lecia. Mówiliśmy po wielokroć w tej Izbie, że jedną z przyczyn kryzysu w polskiej gospodarce, w polskiej produkcji, jest polityka banku centralnego. Nie chciałbym, żeby ta debata została zdominowana przez ten wątek, bo przy każdym problemie do tego się odnosimy. Ale powiedzmy sobie otwarcie, to jest także jedna z przyczyn tego, co się dzieje w górnictwie i w innych dziedzinach wytwarzania, a skutki tego mamy na warszawskich czy śląskich ulicach. Polskie społeczeństwo musi mieć taką świadomość, że za tę politykę płacimy także i w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#ZbigniewKuźmiuk">Kolejna sprawa, o której pan minister szczęśliwie mówił, dotyczy patologii w otoczeniu górnictwa i w samym górnictwie. Okazuje się, że po wprowadzeniu tylu programów restrukturyzacyjnych wiele kopalń ciągle przynosi straty, ale w otoczeniu górnictwa żyje się nieźle, nawet żyje się bardzo dobrze. Te mechanizmy pan minister doskonale zdiagnozował, tyle tylko, że nie jest to kwestia, którą udało się ustalić, jak rozumiem, teraz. Mechanizm hodowli długów jest mechanizmem znanym od lat. Próbowali z nim walczyć kolejni ministrowie. Z danych przedstawionych przez pana ministra wynika, że jest to w tej chwili mechanizm na niespotykaną dotychczas skalę.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#ZbigniewKuźmiuk">Co w takim razie robili przez 2 lata kolejni ministrowie skarbu, ministrowie finansów w tej sprawie, to, że nie potrafili tych patologii ograniczyć, żeby już nie powiedzieć: wyeliminować? Czy rzeczywiście wpływu na to nie mają jakieś powiązania personalne, że ludzie zajmujący się tym są zbyt wysoko postawieni, żeby aparat państwa działał przeciwko nim? Prawdopodobnie taka jest przyczyna. Skoro powszechnie się o tym mówi, to dlaczego państwo z tymi zjawiskami nie walczy, nie próbuje tych negatywnych zjawisk ograniczać?</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#ZbigniewKuźmiuk">Kolejna kwestia dotyczy niewątpliwie deklaracji, w tym także deklaracji składanych w kampanii wyborczej. Rzeczywiście co 4 lata wchodzi, także ze Śląska, określona liczba posłów. Składają oni różnego rodzaju deklaracje wobec tego środowiska i z reguły zapominają, że wobec górnictwa węgla kamiennego będą musiały być podejmowane niepopularne decyzje. Te deklaracje, które dają ludziom nadzieję, później stykają się z niepopularnymi decyzjami. Ludzie są po raz kolejny oszukiwani. I to jest zapewne także jeden z poważniejszych powodów tego, co się dzieje na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#ZbigniewKuźmiuk">Następna sprawa - i tutaj górnicy także domagają się ostatecznego wyjaśnienia tego - dotyczy bezpieczeństwa energetycznego kraju. Z ust pana ministra po raz kolejny usłyszeliśmy, że zapotrzebowanie na węgiel w Polsce spada. I jesteśmy tego świadkami. Dane statystyczne w tej sprawie nie kłamią. Ale czy w Polsce prowadzona jest przez państwo właściwa polityka wobec szeroko rozumianego sektora energetycznego? Przecież tak naprawdę węgiel kamienny i węgiel brunatny to jedyne zasoby energetyczne własne, z których ciągle produkujemy zasadniczą część energii w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#ZbigniewKuźmiuk">Jeżeli są źródła alternatywne wytwarzania energii, to w dużej mierze są to źródła oparte na imporcie. Czy w Polsce odpowiedzieliśmy sobie bez żadnych wątpliwości, jakie mają być proporcje pomiędzy tymi czynnikami wytwarzania energii? Wydaje się bowiem, że górnicy, ale także chyba i eksperci, mają co do tego spore wątpliwości. Trudno jest bowiem zrozumieć logikę tego, że cały czas ograniczamy wydobycie, motywując to słabym zapotrzebowaniem czynnika energetycznego, którego jesteśmy w pełni właścicielem i którego nie musimy importować, a próbujemy uzależniać własną energetykę od surowców, które pochodzą z importu. Czy to jest właściwa polityka? Czy strategicznie ta rzecz została rozstrzygnięta? Bardzo często górnicy o to pytają i nie ma jasnych odpowiedzi na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#ZbigniewKuźmiuk">Pan minister sporo mówił również o ustawie restrukturyzacyjnej i o swoistych gestach w stronę samorządów. To, myślę, jest dobre podejście, samorządy na takie podejście czekają. One także - tu kłaniają się kompetencje samorządu województwa - są zainteresowane tym, żeby działać na rzecz poprawy sytuacji społeczności lokalnych i regionalnych. Dobrze, że program dla województwa śląskiego został przyjęty przez sejmik tego województwa. Ale ponieważ jak zwykle dobrymi programami mamy usłane półki kolejnych urzędów, to żeby się na tym programie nie skończyło, bo przecież zasadniczą kwestią jest sposób jego finansowania i zagwarantowanie odpowiednich środków finansowych na jego realizację, bo tylko wtedy ten program rzeczywiście będzie pomagał społecznościom lokalnym.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#ZbigniewKuźmiuk">I wreszcie sprawa Bytomia. Rozumiem, że decyzje zapadły na podstawie analiz ekonomicznych, i być może inne być nie mogą, ale czy ze względów społecznych przemyślano dobrze skutki tego, że akurat dwie z zamykanych kopalń są zamykane w jednym mieście? Czy rzeczywiście przy 30-procentowym bezrobociu można zapewnić ludzi, że w wyniku zamknięcia dwóch największych zakładów pracy na ich terenie bezrobocie nie wzrośnie?</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#ZbigniewKuźmiuk">Panie ministrze, pan mówił - i podawał to jako swoisty aksjomat - że żaden z górników zatrudnionych w likwidowanych kopalniach nie znajdzie się bez pomocy, żaden górnik, który będzie chciał dalej pracować w kopalni, nie zostanie bez oferty pracy. To rzeczywiście są zapewnienia, które być może w jakiś sposób uspokoją sytuację na Śląsku. Tyle tylko, czy da się te zapewnienia zrealizować? Jak bowiem sam pan powiedział, to jest już czwarty program prezentowany w polskim Sejmie w latach 90. Wszystkie one miały szczytne cele. Jak dobrze pamiętam, poprzednie także miały dawać gwarancje zatrudnienia ludziom, którzy odejdą z górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#ZbigniewKuźmiuk">Jeżeli zatem takie deklaracje padały, to jak jest z realizacją tych deklaracji? Zdaje się, że nie najlepiej, skoro bezrobocie w gminach Śląska sięga 30% i więcej. To oznacza, że gwarancje, które były dawane w przypadku poprzednich programów, niestety nie zostały zrealizowane. Nie chciałbym być złym prorokiem, ale zapewne i w przypadku realizacji tego programu będzie podobnie - nie uda się wszystkim zaoferować pracy. Nie uda się tym, którzy będą chcieli się przekwalifikować, bo rzeczywiście sytuacja w polskiej gospodarce jest trudna i nawet jeżeli osobie, która chce odejść z górnictwa, podaje się wędkę - ów kredyt na 20 tys. zł - to czy jest szansa, żeby ten ktoś stworzył dla siebie miejsce pracy?</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#ZbigniewKuźmiuk">Moim zdaniem, biorąc pod uwagę to, co się dzieje w polskiej gospodarce, prowadzoną w taki sposób politykę pieniężną, takiej szansy nie ma. W związku z tym źle robimy, że mówimy o gwarancjach, a po raz kolejny te gwarancje zapewne nie będą zrealizowane. I o to ci protestujący górnicy mają do nas żal, że ich mamimy kolejnymi obietnicami. Dajemy im po raz kolejny gwarancje, których zapewne państwo do końca nie będzie w stanie zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#ZbigniewKuźmiuk">Podsumowując, jeszcze raz przypomnę, że zdecydowanie lepiej byłoby, gdybyśmy obradowali w dniu dzisiejszym nad projektem ustawy, żebyśmy rzeczywiście pokazali, co w tej ustawie jest dobre, zaproponowali być może inne rozwiązania i ostatecznie, żeby Sejm tę ustawę przyjął. Dopiero potem moglibyśmy informować, jakie działania będą podjęte w górnictwie, czy podejmie je rząd, czy Kompania Węglowa. W tym stanie rzeczy informacja rządu jest nie do przyjęcia i Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosowało przeciw jej przyjęciu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Andrzej Lepper, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim rozpocznę wystąpienie, chciałbym zapytać pana marszałka, czy jestem tutaj całkowicie bezpieczny. Ze swej prawej strony widzę bowiem pewne argumenty, które przyniósł minister Janik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, jeśli nie przekroczy pan czasu, z całą pewnością nie będę prosił pana ministra Janika, żeby użył tych argumentów.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Oklaski, wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AndrzejLepper">Bo te argumenty pana ministra Janika są na pewno w postaci łomów, łańcuchów, metalowych kul, które przywieźli prowokatorzy, a nie uczciwi górnicy. Na pewno nie górnicy to przywieźli.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj w naszej stolicy był kolejny czarny dzień. Czy wyciągamy z tego wnioski? Ile takich czarnych dni już było? W ciągu 14 lat, nie tylko w tym roku - ile było tych czarnych dni? Ile razy przyjeżdżali do Warszawy górnicy, ludzie ciężkiej pracy pod ziemią, i rolnicy, ludzie ciężkiej pracy na ziemi i w tej ziemi? Ile razy przyjeżdżali do stolicy upomnieć się o swoje prawa? Ile razy przyjeżdżały pielęgniarki? Ile razy przyjeżdżali nauczyciele i przedstawiciele innych grup społecznych? Czy ktokolwiek wyciągnął z tego wnioski?</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#AndrzejLepper">Zawsze się nad tym zastanawiamy i debatujemy nad skutkami. Debatujemy nad skutkami, kiedy one już są, kiedy przyjadą ludzie, by upominać się o swoje słuszne prawa, bo mają pełne prawo przyjechać i się upominać, gdyż ani ten rząd, ani poprzednie kolejne rządy nie zapewniły im godnego życia. A przecież gwarantuje im to nie co innego, a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#AndrzejLepper"> Konstytucja gwarantuje ludziom prawa. Czy one są przestrzegane? Nie. Będziemy znowu debatować, minie dzisiejszy dzień, jeden, drugi minister powie swoje, przyczyny nie zostaną rozwiązane i będą następne skutki.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#AndrzejLepper">Ileż razy w Wysokiej Izbie zabierałem głos z tej trybuny i przestrzegałem. Dziennikarze, politycy mówili: Lepper znowu straszy. Ja nikogo nie straszę, ja stwierdzam, że to jest początek tego, co będzie. Te narzędzia są początkiem. Ja awantur nie popieram, ale pamiętajcie, że jeszcze w tym roku takich wystąpień na ulicach Warszawy będą dziesiątki, w całym kraju również. Bo ten rząd nie ma zamiaru zmienić tej polityki, tego szaleństwa ekonomicznego, które zaczął wprowadzać w Polsce mój ulubieniec Leszek Balcerowicz w 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#AndrzejLepper"> Powinienem rozpocząć od tego, czym zawsze kończę: Balcerowicz powinien odejść! I nie tylko Balcerowicz.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#AndrzejLepper">Czy my się nie zastanawiamy... Sojusz Lewicy Demokratycznej, partia lewicowa, mająca program prospołeczny, proludzki - czy wy nie widzicie, że już dawno straciliście swoją lewicowość?</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#AndrzejLepper"> Już dawno ją straciliście. Jak ktoś z tej trybuny rozszyfrował poprzedni skrót nazwy, tak ja dzisiaj chcę rozszyfrować SLD: to jest Sojusz Liberalnych Demagogów. </u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#AndrzejLepper"> Nic innego, Sojusz Liberalnych Demagogów. To, co przedstawiacie, to jest czysta demagogia. Tu nie ma nic konkretnego programu, zero konkretnego programu. Czy wy nie widzicie, że wszystko trzeba zacząć od zmiany polityki finansowej państwa?</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy macie program?)</u>
          <u xml:id="u-33.14" who="#AndrzejLepper">Niech pan słucha, a nie dyskutuje, panie pośle z lewicy.</u>
          <u xml:id="u-33.15" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Wciąż ten sam.)</u>
          <u xml:id="u-33.17" who="#AndrzejLepper">Program to jest reforma finansów państwa i od tego trzeba wszystko zacząć. Co mówił minister Hausner? Panie premierze, może pan sobie teraz przypomni, co pan powiedział na ostatnim szczycie Polska - Wschód w Krynicy. Banki w Polsce sprzedano - pan to powiedział - hipermarkety zwolniono z podatków. Ja myślałem, że to nie pan mówi, że to jest inny Hausner, a to jednak ten Hausner.</u>
          <u xml:id="u-33.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.19" who="#AndrzejLepper"> Pan mnie nie widział, ale ja pana widziałem.</u>
          <u xml:id="u-33.20" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-33.21" who="#AndrzejLepper"> Przyglądam się i patrzę, nasz wicepremier to mówi: banki źle sprywatyzowano, sprzedano.</u>
          <u xml:id="u-33.22" who="#AndrzejLepper">Tak, od tego trzeba zacząć, od przywrócenia nam banków - one muszą być nasze, polskie. Dlaczego do dzisiaj pieniądze z budżetu państwa są lokowane w bankach zachodnich? Dlaczego? Dlaczego banki sprzedano za tak niską kwotę? Kolejne rządy włożyły w restrukturyzację banków prawie 3 mld dolarów, a sprzedano je za 2,5 mld. I to jest program, panie pośle, tam zostały zrobione błędy. Jeżeli nie naprawimy tego, to nie naprawimy ani górnictwa, ani szkolnictwa, ani nauki - na nic nie będzie pieniędzy. Z bankami oddaliście kapitałowi zachodniemu prawie 60 mld dolarów oszczędności ludności i firm, które to oszczędności dzisiaj wynoszą 200 mld zł. Taki jest przelicznik. To jest przyczyna. I co dzisiaj robicie? Mianowicie te banki zachodnie wykupują emitowane przez was obligacje skarbu państwa i gwarantuje się im odpowiednie odsetki. Gwarantuje im się to, że wykupicie je od nich i jeszcze dacie odsetki. Do Polski przyszły golasy zachodnie, bez spodni, w kalesonach albo nawet nago, daliście im pieniądze i za nie kupują oni teraz emitowane przez nas obligacje, i jeszcze odsetki dostaną.</u>
          <u xml:id="u-33.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.24" who="#AndrzejLepper">Gdzie znajdą głupsze rządy na świecie? Nigdzie nie ma głupszych rządów. Czy wy nie widzicie, że tutaj tkwi główna przyczyna? Prywatyzacja, majątek narodowy, jak to miało być dobrze... Ależ pół roku, mówił Balcerowicz. Mazowiecki zemdlał tu, na tej trybunie. Mówił: może to będzie rok, może dwa lata wyrzeczeń, i będzie lepiej. I co? 14 lat wyrzeczeń i nic lepiej. Nic lepiej. Sprywatyzowany majątek narodowy miał służyć Polsce. Komu on dzisiaj służy? Pytam: Komu on dzisiaj służy? Ile firm zachodnich, tych, a jakże, niby dobrych, sprawdzonych, renomowanych firm przyszło do Polski w postaci hochsztaplerów i cwaniaków? Wyprowadzili majątek narodowy, wyprowadzili pieniądze, narzędzia, maszyny sprzedali i nie ma po nich śladu. I oczywiście nie ma winnych.</u>
          <u xml:id="u-33.25" who="#AndrzejLepper">Tak słuchając wystąpień Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pana premiera i Platformy Obywatelskiej, zastanawiałem się, co by było na tej sali, gdyby nie było ugrupowań, które nie brały udziału w owym rządzeniu. Jak byście się obrzucali błotem, jedni na drugich, kłótnia wielka; jakie byłoby wielkie widowisko. A tak na dobrą sprawę - z pełnym szacunkiem dla tych posłów z Platformy Obywatelskiej, którzy nie byli w rządzie, żeby nie myśleli państwo, że ja was wszystkich do jednej teczki wkładam, i z pełnym szacunkiem do tych z SLD, którzy zachowują swoją lewicowość - to przecież wy rządziliście razem przez te 14 lat, jeszcze z dodatkiem niektórych osób z PiS; powtarzam: niektórych. Razem rządziliście krajem.</u>
          <u xml:id="u-33.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.27" who="#AndrzejLepper"> I co, dzisiaj jesteście niewinni? Niewinni tego, co się dzieje na Śląsku, co się dzieje w polskim rolnictwie, jaki jest stan służby zdrowia, szkolnictwa, oświaty, nauki? Tak się dzisiaj o to troszczycie.</u>
          <u xml:id="u-33.28" who="#AndrzejLepper">Chciałbym powiedzieć, że dzisiaj w górnictwie potrzebne jest oddłużenie, wirtualne oddłużenie. Bo ono jest wirtualne - te długi i tak wcześniej czy później zostaną umorzone, nie ma innego wyjścia. Jeżeli wydobycie węgla ma być zmniejszone, musi to iść drogą ewolucji, a nie rewolucji, zamykania kopalń z dnia na dzień. Pomalutku. Górnicy sami wiedzą, że niektóre kopalnie nie nadają się do tego, aby były eksploatowane. Tylko, panie premierze, zasadnicza sprawa. Mówi pan: wcześniejsze emerytury, gwarantujecie rolnikom urlopy przedemerytalne, renty strukturalne. Pytam: A co z ich dziećmi, z naszymi dziećmi i wnukami? Może od razu zapiszcie: zakaz rodzenia dzieci w Polsce. Bo już ich wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-33.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.30" who="#AndrzejLepper"> Bo przecież nie gwarantujecie żadnych miejsc pracy, absolutnie żadnych. Myślicie tylko o żyjących teraz, o tych, którzy dzisiaj są zdolni do pracy. Ale oni mają rodziny, oni mają dzieci, chcą zostać tam, na Śląsku. Bo gdzie pójdą? Może poda pan jakiś rejon w Polsce, gdzie są miejsca pracy, gdzie może się przenieść górnik z rodziną i znaleźć zatrudnienie? Może powiedzcie to, będzie to jakiś konkret, konkretny program. A nie mówcie o restrukturyzacji, która nazywa się - i pan o tym doskonale wie - likwidacją, a nie żadną restrukturyzacją. Likwidacją. </u>
          <u xml:id="u-33.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.32" who="#AndrzejLepper">Chcę przypomnieć Sojuszowi Lewicy Demokratycznej, że był w dziejach polskich taki czas, w latach 80. i również w 90., gdy krzyczano: Precz z komuną! Później, za poprzedniego parlamentu i rządu, cieszyliście się - widziałem wasze miny - kiedy na murach pisano: Komuno wróć! Dzisiaj znowu krzyczą: Precz z komuną, ale nie myślcie już, że napiszą: Komuno wróć.</u>
          <u xml:id="u-33.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.34" who="#AndrzejLepper">Chyba że wasi agenci to napiszą. Agenci ministra Janika napiszą: Komuno wróć. Już tak nie napiszą, bo wy prowadzicie politykę całkowicie liberalną. Czy nie czytacie opracowań światowych naukowców, ekonomistów? Czy nie wiecie, że liberalizm się już skończył? Skończył się liberalizm. Czy wy uważacie, że w Niemczech, we Francji jest polityka liberalna? To jest polityka właśnie socjalistyczna, to jest polityka proludzka, prospołeczna, propaństwowa. Tam się dopłaca. I co wy mamicie tutaj ludzi tym, że u nas wydobywamy za dużo węgla? Panie premierze, można sobie przedstawiać takie cyfry, jakie się chce. Ze względu na krótki czas, ale pan marszałek, jak zawsze życzliwy, trochę przedłuży...</u>
          <u xml:id="u-33.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.36" who="#AndrzejLepper">…chciałbym powiedzieć tak. Import węgla, wydobycie węgla w ogóle w takich państwach, jak Niemcy, Hiszpania, Francja, Wielka Brytania w 2002 r. wynosiło 77 mln ton, to jest mniej niż w całej Polsce. Oczywiście, ktoś powie: no to w Polsce tyle? Ale, drodzy państwo, import węgla do wszystkich krajów wyniósł w 1998 r. 151 mln ton, w 2002 r. 184,2 mln ton. Jak to jest, że u nas się chce ograniczać wydobycie, a tam importują węgiel? Czy to jest normalne? Czy rząd się zastanawiał nad tym, skąd to się bierze, dlaczego? Przecież we Francji 70% energii to energia jądrowa, Niemcy mają ponad 50%. To co, im się opłaca importować węgiel, a nie opłaca wydobywać? I przy tym niskim wydobyciu węgla, podkreślam, przy tym niskim wydobyciu węgla w Niemczech wydobycie 1 tony węgla kosztuje 150 euro, a węgiel sprzedają po 80 dolarów, tak że ponad 55% to jest dotacja do tak niskiego wydobycia węgla. Dlaczego? Bo polityka prospołeczna, prosocjalna, spokój społeczny - ich to interesuje, naszych władz przez te wszystkie lata naród nie interesuje w ogóle, interesuje tylko wtedy, kiedy są wybory, tylko i wyłącznie wtedy.</u>
          <u xml:id="u-33.37" who="#AndrzejLepper">My jako Polska energii atomowej nie mamy, na szczęście, więc co? W czyim interesie działa rząd? W interesie wydobycia węgla w Stanach Zjednoczonych czy w interesie wydobycia gazu w Rosji? Może na to pytanie odpowiedzcie, czyj tu jest interes i kto za tym stoi? Co przeszkadza dla rządzących, aby w trybie pilnym zlikwidować te wszystkie patologie. Pytam, co przeszkadza, jakich wam trzeba jeszcze argumentów? Może to jest prawda, co mówili moi przedmówcy, że wasi kumple wam przeszkadzają. To może zażądajmy i zróbmy taką listę tych, którzy biorą udział w patologii; kto w Polsce jest pośrednikiem w sprzedaży węgla, ilu to jest ludzi z SLD, ilu z PSL, ilu z Platformy, PiS, Ligi Polskich Rodzin...</u>
          <u xml:id="u-33.38" who="#komentarz">(Głos z sali: Z Samoobrony.)</u>
          <u xml:id="u-33.39" who="#AndrzejLepper">...i z Samoobrony, oczywiście, na pierwszym miejscu nawet z Samoobrony. Pokażcie mi jednego człowieka z Samoobrony, działacza Samoobrony, który jest pośrednikiem w handlu węglem. Od dzisiaj go nie ma w Samoobronie. A pokażcie tych z SLD i od kiedy ich nie będzie w SLD, powiedzcie ludziom to, pokażcie tę listę. Co, tak ciężko ją zrobić? Ilu tych pośredników jest - tysiąc, dwa, trzy tysiące? Jeżeli węgiel kosztuje w kopalni 130 zł, a za bramą już, 100 metrów dalej, 450 zł. To górnicy emeryci przysłali pismo do mnie, że tyle płacą za węgiel; 130 kopalnia sprzedaje, 450 biorą. I minister sprawiedliwości, minister Janik, przynosi argumenty do Sejmu i chce pokazać, i będzie nimi tu miotał na trybunie: patrzcie, bandyci przyjechali do Warszawy...</u>
          <u xml:id="u-33.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.41" who="#AndrzejLepper">…przywieźli łomy, pręty, łańcuchy - oni przyjechali rozmawiać. A jak wy rozmawiacie? Co obiecaliście górnikom rok temu, bo obiecaliście, co obiecaliście? Podpisaliście umowę w ubiegłym roku w grudniu z górnikami, że nie będzie likwidacji kopalń. Kiedy ministra Piechotę...</u>
          <u xml:id="u-33.42" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było takiej umowy.)</u>
          <u xml:id="u-33.43" who="#AndrzejLepper">...ministra Piechotę pytałem tutaj...</u>
          <u xml:id="u-33.44" who="#AndrzejLepper">Niech pan się nie odzywa, bo nie pan ma głos, panie premierze, z pełnym szacunkiem dla pana.</u>
          <u xml:id="u-33.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.46" who="#AndrzejLepper">...pytałem ministra Piechotę tu, z trybuny sejmowej, można sprawdzić wystąpienie moje i ministra Piechoty. Mówię: Panie ministrze, czy jest lista, czy są przewidywane kopalnie do likwidacji? Minister Piechota mówi: Nie ma takiej listy, nie będą likwidowane kopalnie, jeżeli już, to drogą ewolucji. To powiedział i z tym się górnicy również zgadzają. I co? Parę dni po tym okazuje się, że jest taka lista, że kopalnie będą likwidowane. Tak że kończąc...</u>
          <u xml:id="u-33.47" who="#komentarz">(Głos z sali: Balcerowicz musi odejść.)</u>
          <u xml:id="u-33.48" who="#AndrzejLepper">...bo ile bym tu nie powiedział, to do dużej, niestety, części ludzi, którzy mają pełne usta frazesów na temat polityki prospołecznej i prosocjalnej państwa narodowego, to nie dotrze, nie dotrze do was, bo wy, niektórzy posłowie lewicy, boicie się nawet o tym mówić. Wy wiecie, że rząd błądzi, tylko wy ślepo wierzycie, że rząd ma program. Wy ślepo wierzycie w dane GUS, że produkcja wzrosła o 10% za miesiąc, że wzrost produktu krajowego brutto będzie 3,5% w tym roku, a w przyszłym roku może być nawet 6, wicepremier Hausner tak obliczył, a może i więcej. O, nie daj Boże, co to za dobrobyt będzie w Polsce, od razu ludzie z nędzy do bogactwa dojdą? Co to będzie? Panie premierze, niech pan tego nie robi, bo jak tyle wzrośnie produkcja, to wtedy ludziom się pomiesza w głowach. Emeryci dostaną za dużo pieniędzy, się przejedzą, bo dzisiaj jedzą kaszankę albo suchy chleb, a jak zaczną jeść szynkę, to szpitale nie będą w stanie wszystkich przyjąć, po prostu nie wytrzymają tego żołądki.</u>
          <u xml:id="u-33.49" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.50" who="#AndrzejLepper">Ludzie, co wy wyprawiacie, w co wy wierzycie? I dzisiaj z tej trybuny Samoobrona nie popiera żadnej burdy, żadnej walki. Kiedy my byliśmy w tym roku na ulicach Warszawy, nie poleciał ani jeden kamień, ani jedna szyba, nic nie było. Ile prasa pisała: bandyci Leppera przyjechali do Warszawy. Tak, teraz też będziecie pisać, że bandyci. Tych, którzy to używali, nie popieramy, ale wy, górnicy, macie rację, w 100%.</u>
          <u xml:id="u-33.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.52" who="#AndrzejLepper">Tu w Warszawie jest miejsce i górników, i hutników, i służby zdrowia, i nauczycieli, i rolników. Tu trzeba przyjechać i powiedzieć, wszyscy jednym głosem...</u>
          <u xml:id="u-33.53" who="#komentarz">(Głos z sali: Balcerowicz musi odejść.)</u>
          <u xml:id="u-33.54" who="#AndrzejLepper">...Balcerowicz musi odejść!</u>
          <u xml:id="u-33.55" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-33.56" who="#AndrzejLepper">Jak się nauczyliście, proszę bardzo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.57" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Zygmunt Wrzodak, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#ZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin w sprawie informacji rządu o sytuacji w górnictwie węgla kamiennego. Właściwie trudne zadanie po takim mówcy, Andrzeju Lepperze, mówić z trybuny. Myślę, że przede wszystkim problem polskiego górnictwa jest spowodowany tym, że umowa stowarzyszeniowa z roku 1991... już wtedy była poddańcza zgoda rządu Jana Krzysztofa Bieleckiego, że polskie górnictwo ma ulec praktycznie likwidacji. I to jest ten kolejny scenariusz realizowany przez kolejny rząd. I dolewaniem do czary goryczy jest jeszcze umowa w tzw. Traktacie akcesyjnym z Unią Europejską, gdzie ograniczono wydobycie polskiego węgla o 30%. I teraz pytanie do tych wszystkich, którzy popierali ten Traktat akcesyjny: Czy nie odpowiadają za dramatyczną sytuację polskiego Śląska?</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#ZygmuntWrzodak">Tak odbieramy tę awanturniczą, prowokacyjną postawę poszczególnych ministrów gospodarki, pani Herbst, pana ministra Piechoty - to jest konfrontacja rządu ze Śląskiem. I taka postawa rządu od trzech tygodni, kiedy najpierw się ogłasza, że trzeba zamknąć kopalnie, a później może będziemy rozmawiać o przekwalifikowaniu górników. Przecież tutaj chodzi nie tylko o to, że górnicy tracą miejsca pracy, ale wokół górnictwa jest wiele małych i średnich przedsiębiorstw, które pracują w kooperacji z górnictwem. I to około 100 tys. ludzi traci pracę, nie tylko 28 tys. Ale trzeba zrobić taki program społeczny, gospodarczy, ekonomiczny, w którym byłyby dostrzeżone te wszystkie problemy związane z całym Śląskiem, a nie można doprowadzać do konfrontacji i oczerniać górników.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#ZygmuntWrzodak">Wiele górnicy mówią, że Polska, Polacy odwrócili się od Śląska. Nieprawda, ani Polska, ani Polacy nie odwrócili się od Śląska, od górników, odwrócił się kolejny rząd. Przecież ten scenariusz jest realizowany przez kolejne rządy. Czy za rządu AWS i Unii Wolności nie było strajków i demonstracji w Warszawie? Również dochodziło do takich, a nawet jeszcze gorszych scen. Za rządu SLD-PSL dochodziło do takich samych ekscesów, szczególnie z powodu prowokacyjnej postawy rządu. Myślę, tak również uważa mój klub, Liga Polskich Rodzin, że trzeba uderzyć się w pierś i rząd musi zmienić swoją politykę, nastawienie do górnictwa. Jeżeli są programy gospodarcze i analizy, które potwierdzają, że zasoby węgla kamiennego kurczą się i nie ma co wydobywać, to trzeba zrobić przynajmniej kilka takich analiz. Taki pan profesor Roman Ney służy swoimi ekspertyzami mówiącymi o tym, że nie ma tego węgla. Chcę powiedzieć, że ten pan kiedyś, w latach osiemdziesiątych, tworzył programy mówiące, że tego węgla jest niewyobrażalnie dużo, dzisiaj mówi, że tego węgla nie ma. Jest to pan, który doradza prezydentowi Kwaśniewskiemu, jak również rządowi. Myślę, że jak pan prezydent Kwaśniewski ma takich doradców od spraw Śląska i górnictwa, to dobrze by było, żeby pani prezydentowa Kwaśniewska znalazła może jakieś recepty dla polskich górników, jak tak się lansuje na urząd prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#ZygmuntWrzodak">Polska w swoim europejskim zauroczeniu, rząd szczególnie, kolejny, wręcz w europejskiej obsesji, wierzyła we wszystko, akceptuje wszystko i podpisuje się pod wszystkim. To są właśnie efekty działalności kolejnego rządu. Niemcy z Rosją już dawno nad głowami Polaków podpisały stosowne porozumienie w kwestii importu gazu z Rosji do Niemiec, że my, Polacy, będziemy kupować w przyszłości gaz rosyjski, ale z Niemiec. Tak będzie się odbywać eliminacja polskiego węgla kosztem gazu, jeżeli Polska jest w stanie zapłacić 5 mld dolarów za import gazu z Rosji, a ma własne źródła i zasoby, które mogą dać samowystarczalność energetyczną państwa. Przecież w latach siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych Polska była samowystarczalna energetycznie. Dlaczego importujemy i płacimy kilkanaście miliardów dolarów innemu państwu? Bo są pośrednicy. Przecież gaz, który jest sprowadzany, jest droższy o 60% od gazu, który kupują Niemcy z Rosji. To jest po prostu patologia tworzona od kilku lat. Pośrednicy zarabiają niewyobrażalne pieniądze. I ma być eliminacja polskiego węgla w energetyce. To jest błąd. Można ten węgiel wydobywać, można go przeznaczać na ogrzewanie. Dzisiaj węgla mamy... Rząd mówi, trzeba zmniejszyć o 30%, wcześniej, kilka lat temu, o 60% i będziemy ogrzewać ekologicznie olejem opałowym. I co? Teraz Ministerstwo Finansów zaproponowało, że tym, którzy już mają ogrzewanie na olej opałowy, trzeba podnieść o 900% akcyzę na to paliwo.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#ZygmuntWrzodak"> Przecież to jest zbrodnia. Milion gospodarstw, milion użytkowników opala olejem opałowym, na razie tak, węgla nie będziecie mieli, jesteście zmuszeni kupić olej opałowy, ale płaćcie akcyzę o 900% wyższą, bo tak sobie uzgodniliście z Unią Europejską. To jest po prostu walka z polską gospodarką, z polską ekonomią, niewyobrażalna, która musi się zmienić.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#ZygmuntWrzodak">Myślę, że ewidentnym przykładem jest to, że Śląsk poparł zasadniczo wejście Polski do Unii Europejskiej. Wielu jest posłów ze Śląska z tzw. prawej i lewej strony, którzy realizują cały czas to samo. Przypominam sobie taką debatę, negocjacje obecnego rządu z górnikami bodajże rok temu, gdzie minister gospodarki pan Piechota po wielogodzinnych rozmowach ze związkowcami z górniczych central zadeklarował możliwość dokonania korekt w programie rządowym o restrukturyzacji górnictwa. Jeden z punktów stanowiska strony rządowej wręcz stwierdza, że rząd zapewni wprowadzenie do ustawy o zmianie ustawy o dostosowaniu górnictwa zapisów w brzmieniu: Pracownicy zatrudnieni pod ziemią lub w zakładach przeróbki mechanicznej węgla kamiennego w kopalniach całkowicie zlikwidowanych otrzymają propozycje pracy na czas nieokreślony w kopalniach czynnych. Jednocześnie poprawka poselska mająca ten sam cel zostaje przez przedstawiciela rządu na wspólnym posiedzeniu komisji gospodarki i skarbu państwa oceniona jako zasadniczo sprzeczna z duchem projektu ustawy i konsekwentnie głosami SLD i Platformy Obywatelskiej odrzucona. Przecież to jest schizofrenia: co innego mówi się pod publiczkę, a co innego robi się w gabinetach rządowych.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#ZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zadłużenie samego górnictwa, w którym sprzedaje się... łatwe do zapamiętania przez Polaków liczby: 14 mld zł długów, 17,7 mld zł długu, tylko nie mówi się o mechanizmie tworzenia tych długów. Przecież górnicy sami nie importowali węgla z różnych części świata, z Ukrainy, Rosji, Ameryki Południowej, po cenach dumpingowych. Kto ustalał cenę węgla? Przecież były tzw. sztywne ceny węgla, ustalone już w 1991 r., wtedy premierem był Jan Krzysztof Bielecki, ministrem finansów - pan Leszek Balcerowicz. Właśnie te sztywne ceny doprowadziły do tego, że górnictwo wpadło już w pułapkę zadłużeniową. Kto w Polsce ustala kurs złotego w stosunku do walut obcych, obciążających eksport węgla? Przecież ceny węgla, i te sztywne ceny węgla, ustalane były w gabinetach rządowych. To rząd sam zadłużał się w stosunku do siebie. Te ceny były brane tak z księżyca. To nie logika nakazała: takie są koszty stałe, takie są podatki i należy ustalić przyzwoitą cenę, aby przywrócić górnictwu opłacalność, a nie sztucznie je zadłużać.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#ZygmuntWrzodak">Efekt, jeśli chodzi o problem górnictwa, jest taki, że jest umowa stowarzyszeniowa z Unią Europejską, jest dostosowanie do wszystkich wymogów tej umowy i niszczenie wszystkiego, co polskie. Proszę zobaczyć, wczoraj górnicy protestowali, nadal strajkują, jedni na dachu, drudzy pod ziemią, trzeci w Kompanii Węglowej, w budynkach. Przecież każdy protest, każda awantura z centralami związkowymi czy z górnikami, czy z innymi grupami zawodowymi... Jeżeli są protesty, strajki, to muszą być, i są, podstawy ku temu. Przecież nikt na własne życzenie, dla pokazania się przed kamerami, nie przyjeżdża, nie protestuje. Są powody i te powody trzeba rozeznać i doprowadzić do negocjacji, trzeba na partnerskich zasadach prowadzić rozmowy, w trakcie których zostanie wypracowana pewna koncepcja. A jeżeli nie ma się pieniędzy na pozytywny program dla Bytomia czy innych miast, czy dla całego Śląska, który mówi jednoznacznie, że praktycznie ludzie nie tracą, całe województwo nie traci... Ale wy chcecie załatwić tylko mały problem, a 90% otoczenia górnictwa będzie klepało biedę. Trzeba z tym skończyć. To był pan Steinhoff, pan Kossowski, teraz pan Piechota, pani Herbst; przecież to jest skandaliczne. Jak nie ma pieniędzy, to się nie zabierajcie do takich napraw, które szkodzą górnikom. Jeśli chodzi o wczorajszą demonstrację, pojedynek (można to tak nazwać) dość dramatyczny, tragiczny pomiędzy policją a górnikami, aż strach było patrzeć, ponieważ Polak na Polaka podnosi rękę. To nie wina ani tego policjanta, ani tego górnika, tylko wina tych, którzy siedzą w gabinetach ministerialnych i ustalają mechanizmy zła na Śląsku. To jest wasza wina, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#ZygmuntWrzodak">Nie wolno antagonizować narodu, że dzisiaj policjant jest poturbowany, górnik. Doprowadza się do takich skrajnych wystąpień, jak niektórych górników, przecież to są rzeczy niedopuszczalne. Myślę, że wiele można usłyszeć słów, nawet z waszego klubu, że to się nie podoba, co robicie, że nagle, jak tu przewodniczący Samoobrony mówi, jesteście jakimiś liberałami, a w nazwie macie „lewica”. Tak się nie rozmawia.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#ZygmuntWrzodak">W Niemczech likwidowano bardzo dużo kopalń. Był to wielki proces. Były trzy zasady. Nigdy nie było z tego powodu strajków, demonstracji, protestów. Było to rozwiązane przy stole i pod konkretny program, który zatwierdzał parlament, i była zgoda na taką, a nie inną metodę funkcjonowania górnictwa. Niestety, u nas gospodarka rynkowa, liberalizm, i to kosztem ludzi.</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#ZygmuntWrzodak">Następna sprawa, o której w grudniu 2002 r. z tej trybuny wiele mówiono: jest wiele osób, które żerują na polskim węglu, żerują na handlu długami kopalń. Przecież to są ludzie powiązani, bardzo prominentni działacze różnych organizacji politycznych. Przecież jeden z wiceministrów skarbu państwa był opisywany ewidentnie, pan Szarawarski, jak handlował długami górniczymi. Kto handluje węglem po cenach spekulacyjnych? Przecież to można szybko wyjaśnić. Ja składałem wnioski z tej trybuny 5 grudnia 2002 r. Nic nie zrobiła ani Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, ani prokurator. Jest kompletnie tak samo, jak było, i z roku na rok albo co pół roku wracamy do tego samego tematu. Zamykamy, a później wam stworzymy może jakieś miejsca pracy - propozycje z tymi zastępczymi miejscami pracy to są wirtualne propozycje, a nie konkrety. Jeżeli macie wspaniały program, który pan premier Hausner tutaj zachwalał, to dlaczego wszystkie centrale związkowe nie godzą się na to? Przecież to są normalni ludzie, chcą normalnie rozmawiać. Dlaczego się nie zgadzają? Bo nie widzą w tym żadnej przyszłości. I dlatego trzeba wyjść albo z konkretnym programem, który rozwiązuje cały problem i otoczenia, i górników, albo się w ogóle z tym nie wychodzi i tworzy się specjalne osłony dla górników, bo rzeczywiście państwo i społeczeństwo pewne koszty musi ponieść. Przecież w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych część państwa i społeczeństwa korzystała z tych dobrodziejstw, które górnicy wypracowywali. To było pobudzanie i rozkręcanie gospodarki poprzez wydobycie ogromnej ilości węgla. W Niemczech w latach pięćdziesiątych czy nawet w końcu lat czterdziestych węgiel i stal pobudziły nieprawdopodobnie gospodarkę. Tak samo w latach siedemdziesiątych i sześćdziesiątych polska gospodarka na tym korzystała, że była potężna ilość wydobywanego węgla. Dzisiaj w pewnym sensie trzeba odpłacić górnikom za to i dlatego powinno się pozytywny program przedstawić, a nie antagonizować górników.</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#ZygmuntWrzodak">Na koniec chcę wrócić do ustawy, którą parlament przyjął 5 grudnia 2002 r., o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego. Tylko jeden klub, klub Ligi Polskich Rodzin, był przeciwny tej ustawie i trzech posłów z Samoobrony, PiS się wstrzymał, a SLD i Platforma były za tym programem, z którego wynikały zwolnienia pracowników, sprzedaż kilku kopalń, na czele z „Bogdanką”, Jastrzębską Spółką Węglową. Przecież to była ta ustawa. Konsekwencje dzisiaj widzimy. Niech ci, którzy teraz tak stają tutaj w obronie górników i górnictwa, po prostu spojrzą do tyłu i zobaczą, jak głosowali 5 grudnia 2002 r. nad ustawą o restrukturyzacji górnictwa, której wynikiem jest to, co się dziś dzieje, i takie, a nie inne postępowanie górników. Bo oni chcą pracować, chcą z czegoś żyć. I nie wolno całej branży niszczyć i oskarżać ich o bandytyzm. Wczoraj SLD wystąpiło z wnioskiem o rozszerzenie porządku obrad o debatę na temat wczorajszych zajść w Warszawie z udziałem górników. Uzasadnienie było ewidentnie polityczne. Chcieli sprowadzić całą dyskusję o problemie górnictwa i górników na tory polityczne - że to są bandyci, którzy przyjechali z trzonkami, siekierami itd. i chcieli wszystko rozsadzić w Warszawie. Przecież oni by nie przyjechali, tylko, powiadam, dwa tygodnie temu czy pół roku temu trzeba było usiąść i spisać z nimi odpowiedni dokument - siedzieć, negocjować, aż się wynegocjuje. Albo się mówi, że się nie ma pieniędzy, i się nie podchodzi do tematu, jakim jest restrukturyzacja górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#ZygmuntWrzodak">Dziękuję, panie marszałku, za przedłużenie czasu o 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#ZygmuntWrzodak">Liga Polskich Rodzin składa wniosek formalny o odrzucenie informacji rządowej o restrukturyzacji górnictwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Ryszard Pojda, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawiam oświadczenie na temat informacji rządu w sprawie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#RyszardPojda">Przedstawiony Wysokiej Izbie materiał informacyjny na temat restrukturyzacji Klub Parlamentarny Unii Pracy ocenia jako nie w pełni odnoszący się do obecnej sytuacji w sektorze. Jak zawsze napisano to, co chciano, przemilczając część problemów. Ale o przemilczeniach później. Potwierdzić jednak muszę, że w dzisiejszym wystąpieniu pana premiera zawarta była prawda i tylko prawda. Taka niestety jest ta prawda o górnictwie. Klub Parlamentarny Unii Pracy z uznaniem przyjmuje zgłaszane przez nas zapisy w projektowanej zmianie ustawy górniczej, co do których nie można było przekonać poprzedniego wiceministra. (Korespondencja na te tematy znajduje się w tej teczce.) Dotyczy to w szczególności urlopów górniczych, restrukturyzacji finansowej polegającej na umorzeniu około 18 mld zł zobowiązań publicznoprawnych. Dotyczy to też dokapitalizowania Kompanii Węglowej SA w wysokości 1,3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#RyszardPojda">Należy podkreślić, że takich propozycji górnictwo nie otrzymało od żadnego rządu w czasie 14 lat transformacji. W związku z zaproponowanymi przez rząd działaniami finansowymi wobec sektora tu, w Wysokiej Izbie, słyszę głosy: Czego wy jeszcze chcecie, ile tych pieniędzy jeszcze i jak długo jeszcze? Polecam to też stronie społecznej, a nie wczorajszym prowodyrom zamieszek, których nie przekona jakiekolwiek pozytywne działanie rządu wobec tego sektora. Malkontentom natomiast wyjaśnić trzeba, czego nie robi obecny rząd, że górnictwo było kotwicą inflacji; że trzymanie cen poniżej tzw. parytetu importowego poprawiało konkurencyjność naszej gospodarki na corocznie coraz bardziej otwieranym rynku krajowym; że podatek od eksportu węgla zasilał budżet państwa; że proceder dostaw taniego węgla pod eksport energii elektrycznej, praktykowany od 1997 r., też miał wpływ na przychody w górnictwie. Górnictwo nie mogło załatwić dostaw taniej energii pod eksport węgla - odwrotnie można było. Te kwoty są wyliczalne i kompensują z nadwyżką środki, które już przeznaczono i zamierza się przeznaczyć na restrukturyzację tego sektora. Taka jest, Wysoka Izbo, szanowni państwo, prawda.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#RyszardPojda">Z uznaniem przyjmujemy też propozycję rządu w sprawie dokapitalizowania Kompanii Węglowej, bo to, zgodnie z naszymi postulatami, pozwoli na odzyskanie części swoich należności przez firmy okołogórnicze, co, jak mniemam, uchroni je przed upadłością. To dobra wiadomość, którą też polecam stronie społecznej konfliktu.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#RyszardPojda">Wreszcie sprawa najbardziej bolesna - restrukturyzacja zatrudnienia, której poprzednik pana ministra chciał dokonać bez takiego świadczenia jak urlop górniczy. Niemożliwość wypełnienia porozumienia z centralami związkowymi z dnia 11 grudnia 2002 r., jak też moja korespondencja na ten temat z ministrem przyniosła w końcu pozytywny efekt. Takie świadczenie zaproponowano w projekcie nowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#RyszardPojda">Dobrą wiadomością jest też to, że mimo nacisków kredytodawcy rząd nie zdecydował się, tak jak jego poprzednicy, na jednorazowe odprawy. To odprawy jednorazowe były przyczyną wielu tragedii w rodzinach górniczych. Rząd proponuje pakiet instrumentów mający aktywizować zatrudnienie poza sektorem dla pracowników powierzchni kopalń. Jednak, panie premierze, z doświadczeń poprzedniego programu wynika, że zainteresowanie tą formą aktywizacji zawodowej było znikome. I tu jest nasz pierwszy zarzut w stosunku do rządu, że do problemu nie odniósł się w sposób realny. A instrumenty posiada. Czy do tej pory nie można było zaproponować w miejscach, gdzie planuje się wygaszanie wydobycia, inwestycji związanych z offsetem? To rząd proponował najpierw nowe miejsca pracy, a później wygaszanie wydobycia. Postulowały to rozwiązanie też samorządy. Jako Klub Parlamentarny Unii Pracy, który do wyborów szedł pod hasłem: „Po pierwsze praca”, innego rozwiązania nie poprzemy. Oczekujemy, że do końca 2003 r. ministerstwo zaproponuje samorządom inwestorów wypełniających zobowiązania offsetowe w miejscach, gdzie nastąpi likwidacja lub łączenie kopalń, i to podejmujących inwestycje takiej wielkości, by pozwoliło to na przyjęcie zwolnionych z tych kopalń pracowników powierzchni.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#RyszardPojda">Następną kwestią, i to nie mniej bolesną niż restrukturyzacja zatrudnienia, jest wytypowanie do likwidacji 4 kopalń na podstawie oceny wszystkich kopalń kompanii według tzw. kryteriów techniczno-ekonomicznych. W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy pytam: Czy te kryteria uzgodniono ze stroną społeczną? Nie. To jak ministerstwo może oczekiwać, że związki zawodowe likwidację w milczeniu zaakceptują. Według naszej opinii - nigdy. Podam przykład: Jak można porównać Kopalnię „Anna”, 100-procentowego producenta węgla koksującego, z kopalniami produkującymi węgiel energetyczny innymi według tych samych kryteriów? To jest tak jakby porównywać kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej z kopalniami Katowickiego Holdingu Węglowego. Do posłów naszego klubu parlamentarnego zwrócili się przedstawiciele załogi Kopalni „Centrum” w Bytomiu, dostarczając materiały oceniające tę kopalnię według kryteriów przyjętych przez Kompanię Węglową SA, gdzie dano tej kopalni 73 punkty na 100 możliwych, natomiast Kompania Węglowa przyznała według tych samych kryteriów tej kopalni 55 punktów. Badając przyczyny tych różnic, stwierdzono, że kopalnia nie planuje eksploatacji w pokładach poniżej 1,5 m, a kompania - tak. Kopalnia planuje eksploatację w dwóch ścianach zawałowych i jednej podsadzkowej, a kompania odwrotnie, itd. Z praktyki wiemy, jaki negatywny wpływ na wysokość kosztów ma eksploatacja podsadzkowa. Dlatego w naszym klubie jest sformułowane wręcz podejrzenie, że Kopalnia „Centrum” i Kopalnia „Bolesław Śmiały” ze względu na poziom inwestycji są przeznaczone do likwidacji w celu ich późniejszej dzierżawy lub sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#RyszardPojda"> Proszę, aby pan minister i jednocześnie premier tę kwestię wyjaśnił.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#RyszardPojda">Środowisko górnicze jest też zdziwione specjalnym traktowaniem byłych kopalń Nadwiślańskiej Spółki Węglowej SA. Ta sprawa też wymaga wyjaśnienia. W związku z tymi zarzutami uważamy, że dobrze się stało, że sprawy te zbada Prokuratura Okręgowa w Katowicach na wniosek związków zawodowych. W związku z tym chcę zapytać: Czy w przypadku potwierdzenia się zarzutów o działanie na szkodę spółki anuluje pan minister uchwałę walnego zgromadzenia akcjonariuszy w sprawie likwidacji tych kopalń?</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#RyszardPojda">Zastanawiam się, panie ministrze, jaka była przyczyna opublikowania już listy kopalń do likwidacji bez przyjętej ustawy. I wie pan, co mi wyszło? Taki oto tok postępowania. Pan minister Raczko musi domknąć budżet na 2004 r., więc pyta ministra Piechotę: Co z górnictwem? Mam 1,5 mld zł kredytu bankowego. A gdzie umowa? - pyta minister Raczko. Brak. Pan minister Piechota chce podpisać umowę z bankiem z podstawowym paragrafem w brzmieniu: Ograniczenie wydobycia o 12–14 mln ton w latach 2004–2006. Bank mówi - nie, wpisane muszą być kopalnie do likwidacji. Pan minister podaje więc 4 kopalnie z Kompanii Węglowej i po jednej z katowickiego holdingu i Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Na to bank: Ale to dopiero 9 mln ton. Konieczne więc staje się wezwanie prezesa Klanka, aby określił, gdzie zredukować te 3 mln ton wydobycia. Prezes, postawiony pod ścianą, podaje kopalnie do łączenia na podstawie zamiarów byłych zarządów spółek węglowych. Na tę dygresję nie oczekuję odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#RyszardPojda">Jednak informacja o łączeniu kopalń i o celu wizyty prezesa w Warszawie podana przez jednego z wiceprezesów przecieka do „Gazety Wyborczej” i jeszcze bardziej podgrzewa atmosferę w środowisku górniczym. Gdy czyta się informację o tym, co się chce łączyć, bez jakichkolwiek analiz, to przyzna pan, ręce opadają.</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#RyszardPojda">Panie ministrze, bank udziela nam pożyczki, która objęta jest gwarancjami skarbu państwa i w części odsetkowej wpisana musi być do deficytu budżetowego. Czy nie stać naszego budżetu na inny rodzaj pozyskania środków w celu pozbycia się takiego dyktatu banku? Proszę pana ministra o odpowiedź w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#RyszardPojda">Szanowne Posłanki i Szanowni Posłowie! Szanowni Państwo! Po wysłuchaniu wczorajszej debaty poruszę następującą kwestię. Skłoniły mnie do tego wczorajsze pytania pana posła Leppera w sprawie górnictwa, których nie umiała, bo nie mogła, wyjaśnić pani minister Herbst. Jest to kwestia wyników za 7 miesięcy tego roku kopalń Kompanii Węglowej, takich jak wynik na sprzedaży węgla, wynik brutto, wskazujące, że jedna kopalnia jest lepsza od innej, a ta inna jeszcze lepsza od kolejnej. Takim przedstawianiem wyników tworzymy zamęt w głowach posłów i społeczeństwa. Podam Wysokiej Izbie przykład. W latach 1995–1997 byłem dyrektorem kopalni, która w znaczący sposób ciągnęła wyniki spółki węglowej w dół. Dzięki mobilizacji całej załogi po roku wyniki te były dodatnie przy 30-procentowym eksporcie węgla. Wspólnie ze związkami zawodowymi zwróciliśmy się do prezesa zarządu spółki o to, aby podnieść średnią płacę w tej kopalni do wysokości takiej jak w pozostałych kopalniach spółki. Odpowiedź prezesa: Panowie, nie podskakujcie, bo zwiększę wam sprzedaż na eksport o 10% i wyniki będą takie jak poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-37.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo! Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-37.16" who="#RyszardPojda">Myślę, że wyjaśniłem, od czego zależą podawane wczoraj wyniki.</u>
          <u xml:id="u-37.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo dobry przykład.)</u>
          <u xml:id="u-37.18" who="#RyszardPojda">Chcę panu posłowi Lepperowi i paniom posłankom i posłom przedstawić zestawienie wyników kopalń Kompanii Węglowej za 4 miesiące jej działalności. Podam przykłady dwóch kopalń, nie wymienię ich z nazwy, a może wymienię. Kopalnia „Janina”: procentowy udział eksportu - 0,2%, wynik na sprzedaży węgla dodatni - 531 tys. zł., czyli akumulacja na jednej tonie dodatnia - 97 gr.; Kopalnia „Polska-Wirek”: udział eksportu - 66,5%, wynik na sprzedaży węgla - minus 14 145 tys. zł, akumulacja - minus 28 zł 37 gr.</u>
          <u xml:id="u-37.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.20" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest prawda.)</u>
          <u xml:id="u-37.21" who="#RyszardPojda">Tak że tak te wyniki się przedstawiają. Nie należy więc publicznie przy takiej sprawozdawczości podawać rankingu kopalń według wyników na sprzedaży węgla, według wyniku brutto. tylko należy go podawać według nakładów na jednego gigadżula.</u>
          <u xml:id="u-37.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.23" who="#RyszardPojda">Panie ministrze, problem oczywiście w tej sytuacji chciał rozwiązać poprzedni prezes Kompanii Węglowej, ale prominentny działacz związkowy powiedział; Nie, bo moje kopalnie nie będą finansowały nieopłacalnego eksportu.</u>
          <u xml:id="u-37.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.25" who="#RyszardPojda"> I prezes z zastosowania ceny wyrównawczej się wycofał.</u>
          <u xml:id="u-37.26" who="#RyszardPojda">Panie ministrze, do tego trzeba wrócić, bo inaczej tak będą komentowane wyniki kopalń jak wczoraj. Podpowiadam, o metodykę określenia... Panie marszałku, prosiłbym o przedłużenie.</u>
          <u xml:id="u-37.27" who="#RyszardPojda">Podpowiadam, że o metodykę określenia ceny wyrównawczej należy poprosić prof. Blaschke lub otworzyć zakurzone szafy z lat osiemdziesiątych w Centrali Zbytu Węgla. Niepodjęcie tego tematu spowoduje, że kopalnie produkujące wysokiej jakości węgiel zaczną obniżać jego parametry, aby tym działaniem zdobyć efektywniejszy rynek krajowy, a chyba nie o to chodzi. Już dzisiaj brakuje w portach węgla wysokiej jakości kierowanego na eksport, co powoduje, że jego odbiorcy proponują ceny rzędu 47 dolarów za tonę za węgiel załadowany na statek.</u>
          <u xml:id="u-37.28" who="#RyszardPojda">Sprawa następna, wniesiona przeze mnie, która ma być zrealizowana połowicznie, to dokapitalizowanie Kompanii Węglowej akcjami Centrali Zbytu Węgla. Proponuje pan tylko dokapitalizowanie akcjami CZW. Namawiam pana, aby to samo zrobić w stosunku do Węglokoksu. Wzmocni to dość znacznie pozycję finansową Kompanii Węglowej, a prezesi zaczną chodzić jedną ścieżką, a nie kilkoma.</u>
          <u xml:id="u-37.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.30" who="#RyszardPojda">Następna kwestia to transport węgla. Wiem, że można ją realizować dopiero po uzyskaniu przez Kompanię Węglową płynności finansowej. Jest to właśnie przejęcie przez kompanię i pozostałe spółki węglowe kosztów transportu węgla. Obecnie PKP Cargo stosuje upusty cenowe za transport dużej ilości węgla. Dlaczego z tych upustów korzystają odbiorcy węgla i handlarze węglem, a nie górnictwo? Może się okazać, że transport węgla na eksport jest darmowy.</u>
          <u xml:id="u-37.31" who="#RyszardPojda">Sprawy nieporozumień co do kwestii górnictwo - Unia Europejska w sposób dość precyzyjny wyjaśniła wczoraj pani minister Herbst, odpowiadając na pytania posłów Samoobrony RP. Jednak nie odniosła się dokładnie do kwestii tzw. parytetu importowego. Przypomnę, że wymóg Unii Europejskiej jest taki, że producenci węgla korzystający z pomocy publicznej nie mogą go sprzedawać taniej niż wynosi ten parytet. Jak jest obecnie, to pan minister wie. Dlatego pytam: kto ten parytet ma ustalić i w jakiej ustawie zobowiązanie to powinno się znaleźć?</u>
          <u xml:id="u-37.32" who="#RyszardPojda">I kwestia dla mnie najtrudniejsza dotycząca spraw personalnych w kompanii. Zawsze odcinałem się od tych spraw ze względu to, że znam całe to środowisko. Jednak jestem zmuszony publicznie zareagować m.in. na takie głosy, jak: Czy to nasz prezes? Czy to nie nasz? Mój klub takich zarzutów nigdy nie będzie formułował. Przypomnę niektórym kolegom z SLD takie powiedzenie: Po owocach ich poznacie. Jakie to są owoce? Przytoczę tylko wypowiedź prezesa PKE zamieszczoną w „Rzeczpospolitej” dotyczącą 160-milionowego zysku osiągniętego przez ten koncern w pierwszym półroczu 2003 r. Stwierdził on dalej, że w drugim półroczu już takiego zysku nie przewiduje. Zapomniał jednak dodać: a to dlatego, że nastąpiła zmiana prezesa kompanii, który po 2 miesiącach kierowania tą spółką doprowadził do podwyżki ceny sprzedawanego węgla. To tylko jeden taki przykład. Widać to zresztą po wynikach kompanii za miesiąc lipiec 2003.</u>
          <u xml:id="u-37.33" who="#RyszardPojda">Panie Ministrze! W informacji nie odniesiono się do działalności gospodarczej byłych spółek węglowych. Jak na razie sprzedają te spółki swój najwartościowszy majątek i z tego żyją. Czy tak to miało być? Proszę o ustosunkowanie się do tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-37.34" who="#RyszardPojda">Pytania dotyczące przyszłości Jastrzębskiej Spółki Węglowej ze względu na ograniczony czas wypowiedzi, jak też z powodu niezakończonego procesu prywatyzacji PHS zadam panu ministrowi w późniejszym czasie.</u>
          <u xml:id="u-37.35" who="#RyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie sposób nie odnieść się do wczorajszej manifestacji górników w Warszawie. Z własnego doświadczenia wiem, kiedy takie sytuacje są prowokowane. Strony konfliktu nie mogą formułować tak sztywnych stanowisk, bo zawsze się to skończy wzajemną prowokacją. Jak może pan premier Hausner na posiedzeniu Komisji Trójstronnej, na którym byłem obecny, w dniu 17 czerwca 2003 r. przedstawić stanowisko rządu w rodzaju: jak strona społeczna nie zgodzi się na likwidację kopalń, to nie dofinansujemy kompanii i ona upadnie. Po tej wypowiedzi jeden ze związkowców szepcze mi do ucha dalszą część zdania: a następnie upadnie rząd. Czy do tego zmierzamy? Jeśli taka ma być formuła dialogu, to gratuluję obu stronom sporu.</u>
          <u xml:id="u-37.36" who="#RyszardPojda">Stało się też źle, że dopiero wczoraj pan marszałek Borowski...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#DonaldTusk">Panie Pośle! Proszę zakończyć wystąpienie. Jest jeszcze 50 mówców w tym temacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#RyszardPojda">Ja wiem, 30 sekund.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#RyszardPojda">Wczoraj pan marszałek Borowski poinformował o wpłynięciu do Sejmu projektu zmiany tzw. ustawy górniczej. Mogło się to stać zaraz po przyjęciu jej przez rząd, to, przypuszczam, nie doszłoby wczoraj do takiego przebiegu manifestacji. Strona społeczna też ten wydłużony czas przypisała dalszemu szantażowi.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#RyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy składam formalny wniosek o odłożenie głosowania w sprawie informacji rządu na temat restrukturyzacji górnictwa do czasu rozstrzygnięcia przez prokuraturę, czy istnieje uzasadnione podejrzenie o działaniu na szkodę spółki, wniosek złożony przez związki zawodowe, w związku z wytypowaniem do likwidacji 4 kopalń.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#RyszardPojda">W związku z przytoczonymi w moim wystąpieniu nieścisłościami co do likwidacji Kopalni „Centrum”, Klub Parlamentarny nie będzie głosował za przyjęciem informacji rządu, tylko wstrzyma się od głosu, jeżeli takie głosowanie nastąpi na następnym posiedzeniu Sejmu. Deklarujemy jednocześnie pełne poparcie dla tzw. ustawy górniczej i jesteśmy za jej jak najszybszym uchwaleniem. Jeszcze raz chcę podkreślić, że żaden poprzedni rząd takiej ustawy nie zaproponował sektorowi. Kto chce to zrozumieć, to zrozumie. Jednak nie liczę na prowokatorów wczorajszych zajść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#DonaldTusk">Panie Pośle! To już jest najwyższy czas...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#RyszardPojda">Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#DonaldTusk">Jest mi bardzo przykro, panie pośle. Ponieważ wszyscy uczestnicy tej debaty chcą mieć czas, trzeba zatem starać się zmieścić w czasie wyznaczonym, 15 minut to naprawdę nie jest mało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RyszardPojda">Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Ale dał dobrą receptę rządowi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#DonaldTusk">15 minut to jest 15 minut, panie pośle. Są inne możliwości.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#DonaldTusk">Bardzo proszę wszystkich następnych posłów zabierających głos o przestrzeganie dyscypliny w czasie. Jest ponad 40 posłów zapisanych do pytań. Będą jeszcze wystąpienia pana premiera, pana ministra. Tak że proszę o dyscyplinę.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#DonaldTusk">Pan poseł Roman Jagieliński, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chcę złożyć oświadczenie dotyczące informacji rządu w sprawie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#RomanJagieliński">Chciałbym rozpocząć od tego, że jednak zabrakło nam dialogu. Nie wskażę autora, ale przypomnę cytat, może nie w pełni dokładnie brzmiący: Nawet najlepsze reformy, jeśli nie są one oparte na spokoju społecznym, nie są reformami, dlatego że niepokój społeczny niszczy najlepsze reformy.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#RomanJagieliński">Panie Premierze! To jest pana zasada, którą pan prezentuje. I z tej dyskusji jednoznacznie wynika, że nie dopowiedziano wszystkiego, jeśli chodzi o stronę społeczną. A przecież mamy już doskonałe doświadczenia, tym bardziej że restrukturyzację i programy realizujemy nie po raz pierwszy. Wspominano tu rządy Tadeusza Mazowieckiego, Krzysztofa Bieleckiego czy Józefa Oleksego. Ta dyskusja szeroko była toczona.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#RomanJagieliński">Zdarzyło mi się też, że, odpowiadając za zrównoważony rozwój, politykę regionalną, w pełni zapoznałem się z problemami województwa katowickiego, wtedy razem z dzisiejszym senatorem przeprowadzaliśmy restrukturyzację górnictwa węgla kamiennego. Opieraliśmy ją na innych założeniach: nie zamykać, a łączyć i powoli wygaszać, osiągając cel. Według mojej oceny spokój wtedy był bardziej gwarantowany niż obecnie. Zarazem niepokojąca jest ta sytuacja, o której mówił pan poseł Pojda, że stawia się warunek, iż kompania zostanie dokapitalizowana wtedy, kiedy zdecyduje się na zamknięcie określonej ilości kopalń.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#RomanJagieliński">No i co? I gdyby to przeanalizować, to jeśli z góry tak się zakłada, że kilka tysięcy osób musi praktycznie przerwać w określonym czasie swoją pracę, będąc bez szansy zatrudnienia, to później decydują się na wyjazd do Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#RomanJagieliński">Odnosząc się do wydarzeń dnia wczorajszego, mogę tylko stwierdzić, że to nie jest ani z jednej, ani z drugiej strony dobrze przemyślane działanie. Co do strony rządowej, oceniłem. Co do strony związkowej to nie wydaje mi się, że to hasło, które jest dzisiaj najczęściej wspominane w dziennikach, że miała to być manifestacja pokojowa, a przerodziła się w demonstrację, bijatykę, narażanie ludzi na uszczerbek na zdrowiu... Bo, na miły Bóg, cóż tym górnikom przeszkadzali ci policjanci, którzy bronili naszego majątku, wspólnego majątku, polskiego majątku, a nie majątku ministra gospodarki, marszałka Sejmu czy też premiera? To też jest zastanawiające. Nie można też mówić, że ci, którzy tutaj jechali, którzy odpowiadali za przygotowanie tej manifestacji, nie wiedzieli, z jakimi ludźmi jadą i w jakiej mierze ci ludzie są zdeterminowani. Przecież butelek z benzyną, z farbą czy też łomów, trzonków od łopat nie wiezie się po to, żeby rozmawiać w Warszawie pokojowo. Ten cel był zamierzony. Wydaje mi się, że jednej i drugiej stronie, czyli stronie rządowej, potrzeba większego dialogu, a drugiej stronie, tej stronie społecznej, mimo niezwykle ciężkich warunków na Śląsku... A mówię to nie tylko po to, żeby mówić, bo byłem, widziałem, widziałem Będzin, widziałem Jastrzębie i wiem, że jest tam niezwykle ciężka sytuacja społeczna ze względu na brak pracy, że wiele osób nie uzyskuje zasiłków dla bezrobotnych, żadnych zasiłków, nawet tych zasiłków z opieki społecznej, że wielu nie może zapewnić bytu swojej rodzinie. Śląsk upada. Chociaż z drugiej strony też mogę zapytać: Czy wina jest tylko po stronie rządu? Nie poruszę teraz tematu związanego z górnictwem, tylko inny: kiedyś byłem inicjatorem wdrożenia programu rynków hurtowych i między innymi na terenie Śląska - przy pełnej akceptacji wojewody, później także samorządu - miał powstać rynek hurtowy po to, by obniżyć koszty utrzymania każdej rodziny mieszkającej na Śląsku, w Zagłębiu. Nie z winy rządu, z winy tamtejszych działaczy dzisiaj rynku hurtowego - ułatwiającego życie także rolnikom, ogrodnikom, pozwalającego na niższe koszty utrzymania rodzin na Śląsku - nie ma. Inny problem, którego brakuje mi w programie - ale tu już wracam do węgla - to ten, czy będziemy prywatyzować czy też nie. Bogdanka bowiem jest niby skazana na prywatyzację, ale nie jest to rozstrzygnięte. Pytanie: Panie premierze, a co z tą ofertą czeską, z Czechami, którzy chcieli kupić część kopalni polskich i to im się opłacało?</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Tak jak się opłacało Słowakom sprzedać fabrykę wagonów.)</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#RomanJagieliński">A co z problematyką, która jest bardzo widoczna i efektywnie skonsumowana? Polski koncern energetyczny występuje o kolejne kopalnie po to, żeby zaopatrzyć się we własny węgiel, bo ta kopalnia, która jest w ich zarządzie, dobrze pracuje i pracuje na cztery zmiany. Czy w ten sposób nie moglibyśmy przyczynić się do tego, żeby węgiel był w dalszym ciągu Polsce potrzebny? A co z tym, co się nazywa Węglokoksem, który postępuje w sposób monopolistyczny? Jeśli bowiem wykształca się inna polska konkurencja i wynegocjowuje węgiel na eksport na poziomie innych cen, to Węglokoks oczywiście proponuje wtedy obniżenie tej ceny o 1–2 euro czy 3 euro, co przy dużych ilościach eksportowych, niestety, ale się bardzo opłaca. Trzeba się temu przyjrzeć, moi przedmówcy też o tym mówili. Odniosę się też do innej sprawy. Gdzie szukać tych, którzy mogliby pomóc? Oczywiście kierunek jest zasadniczy: obniżyć trzeba ilość węgla wydobywanego w Polsce. Czy tutaj są właściwe rozstrzygnięcia, jeśli chodzi o lobby paliw płynnych, lobby gazu ziemnego, gazu w ogóle i lobby węgla kamiennego? I kolejny problem, który warto byłoby przeanalizować, myślę, że odrobinę humorystyczny. Jednym ze wskazujących na to, panie premierze, jak przeprowadzić restrukturyzację górnictwa węgla kamiennego, jak ją przeprowadzić, żeby na Śląsku panował spokój, był jeden z moich przedmówców Zygmunt Wrzodak. Myślę, że należałoby skorzystać z jego umiejętności. Jest to wybitny specjalista, który potrafił z dużego przedsiębiorstwa zrobić małe przedsiębiorstwo i dzisiaj w Ursusie jest spokój.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#RomanJagieliński">Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie słuchać jeszcze wystąpień rządowych i wtedy podejmie decyzję, w jaki sposób głosować nad przyjęciem informacji rządu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#DonaldTusk">Zgodnie z regulaminem...</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: To, co powiedział, to kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Poseł Roman Jagieliński: A dyskutuj sobie.)</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#DonaldTusk">Pan poseł Pęk proszony jest o zachowanie spokoju.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ja tylko...)</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#DonaldTusk">Ale ja proszę pana posła o zachowanie spokoju.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#DonaldTusk">Zgodnie z regulaminem udzielam w tej chwili głosu na życzenie panu ministrowi spraw wewnętrznych i administracji Krzysztofowi Janikowi, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#KrzysztofJanik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za możliwość wystąpienia, ale myślę, iż wokół wczorajszych wydarzeń w Warszawie zaczynają narastać pewne nieporozumienia, a wręcz dalej idąc, zauważyłem w niektórych wystąpieniach próby relatywizacji prawnej oceny tego bardzo groźnego incydentu. Nie chcę przypominać, jak to wyglądało, wszyscy bowiem widzieli. Natomiast próba szukania usprawiedliwień w trudnej, dramatycznej często sytuacji uczestników części tej demonstracji, próba jednoznacznego klasyfikowania wszystkich z nich narusza moje poczucie prawa, ale narusza także ład i porządek Rzeczypospolitej. Nie jest tak, że wczoraj wszyscy uczestnicy tej demonstracji przyjechali upomnieć się o prawa i wolności górnicze. I nie jest tak, że nie było tam ludzi uczciwych, chcących zademonstrować swoją opinię. Ale jest tak, że także wśród nich znalazły się grupy, których celem nie był dialog i nie była walka o prawa pracownicze. Warto o tym wyraźnie powiedzieć. Chciałbym przypomnieć, że sztab protestacyjno-strajkowy górniczych central związkowych zwrócił się do pana Kaczyńskiego 5 września z informacją o planowanej demonstracji. Odpowiedzialność za całość zgromadzenia - w imieniu organizatora - wziął na siebie pan Wacław Czerkawski, który zadeklarował, że demonstracja nie przekroczy 5 tys. osób. Policja formalnie została poinformowana o planowanej demonstracji 8 września. Odbyła się rozmowa z organizatorami, w trakcie której poinformowano ich o zasadach prowadzenia manifestacji w Warszawie oraz o stosownych regulacjach prawnych tego dotyczących. Podjęto także odpowiednie działania logistyczne. 9 września pozwoliłem sobie przeprowadzić rozmowę z panem Kaczyńskim, uprzedzając go, że przy podejmowaniu decyzji o trasie manifestacji należy uwzględnić to, iż termin manifestacji zbiega się z drugą rocznicą tragedii nowojorskiej i naszym obowiązkiem jest dołożyć starań, jako władz państwowych, jako ludzi odpowiedzialnych za kraj, by nie doszło do kolizji tych dwóch przedsięwzięć. Stąd znalazła się, ku naszemu zdziwieniu zresztą, i policyjnemu, i memu osobiście, trasa inna, ale równie - z punktu widzenia zachowania spokoju - kłopotliwa i - z punktu widzenia nadzoru policyjnego - niebezpieczna. 10. odbyło się kolejne spotkanie z organizatorem protestu. Wzięli w nim udział panowie Wacław Czerkawski i Jerzy Sarata, którzy oświadczyli, że w manifestacji...</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Polaczek: Jaki to związek zawodowy, panie ministrze?)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#KrzysztofJanik">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Związek zawodowy.)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#KrzysztofJanik">Związek Zawodowy Górników i Związek Zawodowy Jedności Górniczej. Otóż oświadczyli oni, że w manifestacji nie wezmą udziału osoby pijane, uczestnicy demonstracji nie będą posiadali żadnych niebezpiecznych narzędzi, i zwrócili się z prośbą o niekontrolowanie po drodze autobusów udających się na demonstrację. Policja przystała na to rozwiązanie, powołując się na powagę partnerów. Jak widać niesłusznie, będę chciał do tego wrócić. Przebieg demonstracji państwo znacie. Rozpoczęła się ona o godz. 11. O godz. 11.25, zanim demonstracja ruszyła z Torwaru, policja zwróciła uwagę organizatorowi na występujące w gronie uczestników demonstracji przypadki osób pijanych i przypadki osób uzbrojonych ponad miarę: w petardy, kije, odcinki kabla, odcinki grubego kabla, takiego sprzętu używanego pod ziemią, butelki z benzyną oraz takie urządzonko, które państwo tu widzą.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#KrzysztofJanik">Organizator o 11.25, zanim manifestacja ruszyła, oświadczył, że nie panuje nad uczestnikami, i w tej sytuacji Policja podjęła decyzję o nawiązaniu kontaktu z prezydentem Warszawy, panem Lechem Kaczyńskim, informując go o zaistniałej sytuacji i - czego nie ukrywam - sugerując rozwiązanie i zdelegalizowanie demonstracji jeszcze przed jej wystartowaniem. Przypominam, że tylko organ gminy, czyli w tym przypadku pan prezydent, ma prawo podjąć taką decyzję. Tak się nie stało, decyzję tę podjęto dopiero o godz. 12.50, kiedy już byliśmy w centrum wydarzeń przed ministerstwem gospodarki na placu Trzech Krzyży.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#KrzysztofJanik">Państwo zapewne, jak i wszyscy Polacy, widzieli to w telewizji, słyszeli relacje radiowe, mają okazję dzisiaj zapoznać się w gazetach z przebiegiem tej manifestacji. Jest jednak prawdą, że to, co się stało na placu Trzech Krzyży, to było mało. Użyte środki uspokajające odstraszyły tylko niektórych. Jest też prawdą, że tam doszło do rzeczy najgroźniejszej - zaatakowano ludzi. Gumiak z naftą, który mam ze sobą i mogę państwu pokazać, który miał być skierowany przeciwko fasadom, murom - ja to jeszcze potrafię sobie wyobrazić - ale ten gumiak rzucany na człowieka, panie pośle, to jest bandyctwo. Nie wiem, czy pan o tym wie: To jest próba pozbawienia człowieka życia, a co najmniej zdrowia. I doszło do takiego incydentu. Jeszcze, jak się okazuje, było mało: Podobna rzecz powtórzyła się przed kancelarią premiera, a następnie powtórzyła się przed konsulatem, przedstawicielstwem dyplomatycznym obcego kraju. Czy to jest, państwa zdaniem, rzecz tolerowana w innych krajach? Gdyby obrzucono konsulat polski w Paryżu, to tu pałalibyśmy wszyscy świętym oburzeniem, nie rozstrzygając, czyja w tej sprawie jest wina.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#KrzysztofJanik">I wreszcie: Zablokowano ruch na ulicy Łazienkowskiej i setki, tysiące samochodów; być może ludzie wracali z pracy, może wracali do pracy, musieli kilka godzin czekać na uspokojenie się tego.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#KrzysztofJanik">Mówię o tym bez emocji, bo mógłbym użyć mocniejszych słów. Mógłbym pokazać zdjęcia, które mam przy sobie. Mógłbym pokazać ślady po poparzeniach, które mają policjanci. Tylko to nie o to chodzi. Tu chodzi o coś znacznie bardziej ważnego, o to, czy będziemy w naszym państwie szanować prawo i czy będziemy szanować tych, którzy na straży tego prawa stoją. Policja nie jest ani sędzią, ani stroną w żadnym konflikcie społecznym, i to trzeba szanować. To trzeba szanować.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#KrzysztofJanik">Dla pełności obrazu...</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#KrzysztofJanik">Przepraszam, panie pośle Pęk, że panu przeszkadzam; rozumiem, że pan już wszystko wie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#KrzysztofJanik">Dla pełności obrazu chciałbym powiedzieć...</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#komentarz">(Głos z sali: To pana znają.)</u>
          <u xml:id="u-47.14" who="#KrzysztofJanik">...o stratach, jakie ponieśliśmy. Nie znamy strat miasta. Na placu Trzech Krzyży zostały wyłamane słupki ochraniające przejścia dla pieszych, zniszczono łańcuchy. Te łańcuchy zresztą zrywano i używano jako miotaczy przeciwko ludziom, bo przecież nie przeciwko murom. Nie wiemy, ile zniszczono chodników przeznaczonych dla ruchu pieszego, ile zniszczono nawierzchni dróg. Nie wiem, ile zniszczono płotków. Po raz pierwszy spotkaliśmy się z sytuacją polegającą na tym, że manifestanci mieli ze sobą nożyce do przecinania lin stalowych, którymi zabezpiecza się te ogrodzenia, barierki.</u>
          <u xml:id="u-47.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Przygotowali się.)</u>
          <u xml:id="u-47.16" who="#KrzysztofJanik">Ministerstwo gospodarki, tak jak mówił pan minister, ocenia straty na 120 tys. zł. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - około 80 tys. W mieniu policyjnym: 87 tarcz zniszczonych, 52 kaski nienadające się do dalszego użytku, zniszczonych 66 kompletów umundurowań i 5 samochodów. O tyle Policja będzie słabsza na warszawskich ulicach. To trzeba sobie otwarcie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-47.17" who="#KrzysztofJanik">Straty w ludziach: Na ul. Hożej opatrzono 22 manifestantów i 2 policjantów. W szpitalu na ul. Wołoskiej opatrzono 62 policjantów, z których dzisiaj (o godz. 12.25) przebywa nadal 7 na chirurgii, 6 na ortopedii, 1 na neurochirurgii. Przed niedzielą nie wyjdą. O tylu policjantów będzie mniej na warszawskich ulicach.</u>
          <u xml:id="u-47.18" who="#KrzysztofJanik">Teraz ostatnia informacja. W dniu wczorajszym zatrzymano 9 osób. Z tego 2 po przesłuchaniu zwolniono, 2 przewieziono do izby wytrzeźwień i dzisiaj zostali zwolnieni do domu, 5 przebywa w policyjnej izbie...</u>
          <u xml:id="u-47.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Wytrzeźwień.)</u>
          <u xml:id="u-47.20" who="#KrzysztofJanik">...zatrzymań. Zatrzymań, dowcipnisiu.</u>
          <u xml:id="u-47.21" who="#KrzysztofJanik">Chcę o tym powiedzieć dlatego, żeby pokazać, iż nie jest tak, że my potępiamy wszystkich. Szukamy tych, którzy naruszyli prawo. Nie szukamy odwetu na górnikach, na uczestnikach demonstracji, ale szukamy i znajdziemy tych wszystkich, którzy polewali policjantów benzyną, co się tak, jak rozumiem, panu posłowi podoba. Tych wszystkich, którzy przy użyciu takich łomów szli na tarcze i kaski policyjne... bo neurochirurgia oznacza, że taki właśnie łom był na policyjnym kasku. Warto o tym wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-47.22" who="#KrzysztofJanik">Panie i panowie pytali i mieli różne wątpliwości, między innymi: Czy były wystarczające siły?</u>
          <u xml:id="u-47.23" who="#KrzysztofJanik">Wysoka Izbo! Przyjęto, według doświadczeń policji europejskiej, że siły uznaje się za wystarczające, jeśli przypada jeden policjant na pięciu demonstrantów. Mamy pewne porównanie z poprzednich demonstracji. Tak zawsze było. Były też demonstracje równie groźne w odbiorze zewnętrznym, na przykład jesienna demonstracja regionu śląsko-dąbrowskiego, wtedy ta proporcja była nieco gorsza. Wczoraj zmobilizowano 1200 policjantów.</u>
          <u xml:id="u-47.24" who="#KrzysztofJanik">Muszę to na tej sali powiedzieć: W Rzeczypospolitej Polskiej nie ma ZOMO, nie ma oddziałów szkolonych do rozbijania demonstracji. W Warszawie oddział prewencji liczy kilkaset osób, z czego część ciągle szkolących się. Żeby więc zmobilizować 1200 policjantów, trzeba ich „zdjąć” z ulic, z parków, sprzed szkół. To też warto powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-47.25" who="#KrzysztofJanik">Było pytanie: Kto ponosi odpowiedzialność i kto był organizatorem demonstracji? Otóż to też ciekawostka. Podałem. Pan poseł Polaczek o to pytał. Ale w dniu wczorajszym w godzinach popołudniowych w PAP znalazła się informacja: W związku z dzisiejszymi wydarzeniami podczas górniczej manifestacji w Warszawie informuję, że Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” jak i Sekcja Krajowa Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ „Solidarność” nie były organizatorami tej manifestacji. Manifestacja była organizowana przez inne górnicze związki zawodowe. Podpisał: Piotr Duda, przewodniczący zarządu regionu. W dzisiejszej gazecie pan Piotr Duda, który, jak wiadomo, nie był organizatorem i nie brał udziału w tej manifestacji, mówi tak: Policja od początku naszej manifestacji nastawiona była na konfrontację. Widocznie takie miała rozkazy z samej góry. Ciągle byliśmy prowokowani, a to uwagami, a to bezzasadnym użyciem siły. Ale dodaje - i tu mu oddam sprawiedliwość: Muszę przyznać, że kompletnie zawaliły to służby porządkowe, które nie potrafiły zapanować nad ładem i porządkiem. No to w końcu co? Był - nie był, czuje się odpowiedzialny - nie czuje się, ma prawo...</u>
          <u xml:id="u-47.26" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Polaczek: Czy to było autoryzowane?)</u>
          <u xml:id="u-47.27" who="#KrzysztofJanik">Tak, to jest wypowiedź ze zdjęciem z dzisiejszej gazety.</u>
          <u xml:id="u-47.28" who="#KrzysztofJanik">Ma prawo, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-47.29" who="#KrzysztofJanik">Pan Henryk Moskwa, przewodniczący Rady Wojewódzkiej OPZZ: „Mieliśmy do czynienia z manifestacją siły na ogromną skalę, skierowaną przeciwko związkowcom”. I pan Henryk Moskwa obraża policję, mówiąc, że dobrze byłoby, gdyby policjanci z taką samą determinacją bronili naszego bezpieczeństwa na ulicach. Panie Moskwa, informuję pana, że kilkanaście kilometrów od pańskiego biura, gdzie pan urzęduje, zginął parę tygodni temu policjant, który nie musiał po ciemku wchodzić w krzaki, a poszedł, ryzykując wszystko. I ciekaw jestem, jak bardzo pan będzie aktywny na rzecz uczczenia pamięci tego policjanta i pomocy jego rodzinie, bo o tym jeszcze nie słyszałem. Proszę państwa, nie dajmy się w ten sposób sprowokować.</u>
          <u xml:id="u-47.30" who="#KrzysztofJanik">Te pytania, które część z was zadaje - czy na przykład nie było za mało policjantów? Odpowiadam: Było tyle co zawsze i tak jak zawsze zorganizowanych. Na pytanie, czy nie mogliśmy, nie wierząc, z góry podejrzewając, że organizatorzy kłamią, prewencyjnie zbadać po drodze autokarów i samochodów, odpowiem cytatem z 15 października, dzień po manifestacji regionu „Solidarności” w Warszawie. Jakiś anonimowy działacz powiada w sposób taki: Do czego to podobne, niektórym robili rewizję, potraktowali nas jak jakichś zbirów, dlaczego nie możemy wziąć ze sobą drewnianych trzonków od kilofów, tym przecież się krzywdy nie robi. No więc tu, jeśli tak można powiedzieć, zaufaliśmy, że tym razem rzeczywiście może i trzonki nie są takie groźne. Ale Piotr Duda w tym samym dniu, po tamtej manifestacji, powiada: Wyszło nie tak, jak miało wyjść. I to samo tłumaczenie. No kiedyś musimy przerwać ten stan rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-47.31" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Postrzelamy.)</u>
          <u xml:id="u-47.32" who="#KrzysztofJanik">Jeszcze raz powiadam, że policja nie jest sędzią ani stroną w rozwiązywaniu konfliktów społecznych. I tym bardziej my wszyscy nie powinniśmy się zgodzić na atakowanie policji. Tym bardziej my wszyscy nie powinniśmy się zgodzić, aby problemy socjalne, problemy gospodarcze, problemy polityczne były rozwiązywane styliskiem od łopaty i były rozwiązywane na plecach służb państwowych. Jak ktoś jest taki odważny, niech idzie i niech zobaczy, jak to wygląda. Ja się na to nie zgodzę. I muszę państwu oświadczyć, że, po pierwsze, będę szukał ścieżki prawnej i będę zwracał się do Wysokiej Izby o pomoc w dokładnym sprecyzowaniu odpowiedzialności organizatorów tego rodzaju demonstracji. To nie może być tak, że jakiś facet grzeje nastroje, widzi wiezione urządzenia, te mutry, te śruby, a następnie mówi, że on nie ponosi odpowiedzialności, bo to nie tak miało być.</u>
          <u xml:id="u-47.33" who="#KrzysztofJanik">Uważam, że zrobimy wszystko, żeby znaleźć tych, których mamy na zdjęciach, i my, i media, i pokazać im, że podniesienie w naszym państwie takiego urządzenia na kogokolwiek, a zwłaszcza na Bogu ducha winnego policjanta, po prostu musi być karane. Nafta w gumiaku nie jest żadnym instrumentem, niezależnie od tego, co kto o tym sądzi. I myślenie takie, że... Ja trzeci raz z tej trybuny mówię o tego rodzaju sprawach, i za każdym razem będę powtarzał. Otóż, panowie politycy, część z was nigdy wpływu na to państwo mieć nie będzie, ale niektórzy zamienią się ze mną fotelem i tą samą policją będą kierować i za tę samą policją będą odpowiadać. Nie mieszajcie rozmaitych form odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-47.34" who="#KrzysztofJanik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tyle w tej sprawie. Natomiast w jednej sprawie poczułem się dotknięty i pozwolę sobie zwrócić na to uwagę. Otóż jeden z występujących, pan poseł Szarama, był uprzejmy zwrócić uwagę rządowi, że jedną z metod zmniejszania napięć na Śląsku jest zwalczanie przestępczości gospodarczej w handlu itd. Ponieważ część z kolegów pewnie nie wie - prawica pewnie wie - więc informuję kolegów, że zanim poseł Szarama został posłem, był przez wiele lat funkcjonariuszem, a później szefem Urzędu Ochrony Państwa na Śląsku, który to urząd miał za swoje zadanie zwalczanie przestępstw nielegalnego handlu w górnictwie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Ireneusz Niewiarowski, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#IreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Informacje, które przedstawił pan minister, są w swojej wymowie porażające i rzeczywiście wydarzenia te, bez względu na oceny słuszności czy niesłuszności demonstracji, nie powinny i nie mogą mieć miejsca. Więc tak na gorąco, jak gdyby komentując, muszę stwierdzić, że prawo powinno być egzekwowane i ci, którzy są odpowiedzialni, zarówno w wymiarze indywidualnym jak i w wymiarze organizacyjnym, powinni ponieść konsekwencje - i to bez względu jakiego problemu to dotyczy. Natomiast nie może być również i tak, że wybryki podczas demonstracji będą odsuwane poprzez epatowanie wydarzeniami, które rzeczywiście są godne potępienia.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#IreneuszNiewiarowski">Wysoki Sejmie! Polskie górnictwo od początku procesu transformacji, tj. od 12 lat, przechodzi trudny w społecznym odbiorze, ale niezbędny z powodów ekonomicznych proces restrukturyzacji. Łączy się to z redukcją poziomu wydobycia ze 190 mln ton do 102 mln ton, redukcją zatrudnienia z prawie 400 tys. do 140 tys. W latach 1998–2001 górnictwo poddane było przyspieszonemu procesowi przemian. Rząd Jerzego Buzka po przejęciu władzy przygotował program, opracował stosowną ustawę, uzyskał kredyt z Banku Światowego i niezwłocznie rozpoczął jego realizację, realizację konsekwentną, przeprowadzoną w warunkach zbliżonych do spokoju społecznego. Wprowadzenie Górniczego Pakietu Socjalnego oraz tak zwane odejścia naturalne pozwoliły na redukcję zatrudnienia o 90 tys., co z kolei stworzyło możliwości likwidacji całkowitej i częściowej 23 kopalń. Efektem tych działań była radykalna poprawa wyników, tzw. akumulacja na jednej tonie węgla z -23 zł wzrosła do prawie +8 zł. Szkoda, że pan premier Hausner tych liczb z z realizacji programu premiera Steinhoffa nie przytoczył.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#IreneuszNiewiarowski">W programie przewidziano również proces warunkowego oddłużenia spółek węglowych na kwotę 14,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#IreneuszNiewiarowski">Pozytywną ocenę realizowanego programu zawiera zarówno raport NIK-u, jak i opinie Banku Światowego.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#IreneuszNiewiarowski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Rząd Leszka Millera po przejęciu władzy zarzucił realizację rozpoczętego programu. Przerwano proces oddłużania. Opracowano na kolanie, w sposób rażąco niekompetentny, kolejne wersje programu, bez oprzyrządowania prawnego, z których wycofywano się pod naciskiem związkowców. Powoływano kolejne zespoły ekspertów, które tworzyły opinie zawierające ogólnie słuszne uwagi, ale nic niewnoszące i nierozwiązujące problemów.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#IreneuszNiewiarowski">Jako kuriozalny można potraktować fakt, iż w grudniu ubiegłego roku minister Kossowski, wycofując się po rozmowach ze związkami zawodowymi z naprędce skleconego programu, powiedział, iż zwyciężył zdrowy rozsądek.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#IreneuszNiewiarowski">Można zadać pytanie: Czy, przedkładając nierealny program partnerom społecznym, wykazał wspomniany zdrowy rozsądek? Należy się tylko cieszyć, iż po dwóch latach przejawiania wyjątkowej niekompetencji pan minister ogłosił, że czuje się zmęczony i podał się do dymisji.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#IreneuszNiewiarowski">Wysoki Sejmie! Przedstawiona przez ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej informacja charakteryzuje się niejasno wyartykułowanymi koncepcjami przeprowadzenia procesu sanacji polskiego górnictwa. Na kolejnych stronach przygotowanego dokumentu podaje się różne poziomy koniecznej redukcji poziomu wydobycia, nieracjonalne są również przyjęte kryteria oceny poszczególnych kopalń. Rząd do tej pory nie przedstawił projektu ustawy regulującej zarówno instrumenty osłonowe dla odchodzących z pracy górników, jak i rozwiązującej sprawę oddłużenia. Przedstawiono w miejsce tego listę kopalń przeznaczonych do likwidacji. Nie kwestionujemy przedstawionych przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej zapisów dotyczących działań osłonowych wobec odchodzących dobrowolnie z pracy górników, ale wyrażamy wątpliwość co do ich skuteczności. A przecież trzeba zachować odpowiednią kolejność: najpierw ustawa, później, w oparciu o nią, redukcja zatrudnienia, a później likwidacja trwale nierentownych kopalń, których lista powinna być ustalona w oparciu o racjonalny rachunek ekonomiczny. I to należało zrobić już dwa lata temu...</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#IreneuszNiewiarowski">Kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#IreneuszNiewiarowski">...nie zaś tracić czas na jałowe dyskusje i ośmieszanie w oczach górników kompetencji administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#IreneuszNiewiarowski">Reasumując, stwierdzam, iż w części należy pozytywnie ocenić zamiary rządu powrotu do programu z lat 1998–2001, chociażby z uwagi na znacznie zredukowany obecnie obowiązujący pakiet socjalny. I tu trzeba życzyć powodzenia. Ale też należy wyrazić wątpliwość co do skuteczności realizacji, chociażby ze względu na zmarnowanie dwóch lat. Dzisiaj jest już znacznie trudniej.</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#IreneuszNiewiarowski">I na koniec chciałbym podkreślić, że nieuchronna ze względów ekonomicznych likwidacja kopalń może być przeprowadzona skutecznie tylko w warunkach spokoju społecznego. Przebieg tego procesu zweryfikuje skuteczność proponowanego przez rząd programu działań osłonowo-aktywizujących.</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#IreneuszNiewiarowski">Koło SKL wobec braków informacji będzie głosowało przeciwko jej przyjęciu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Piotr Smolana, Polski Blok Ludowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PiotrSmolana">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie Posłowie! Jako posła regionu śląskiego bardzo interesują mnie wszelkie zagadnienia dotyczące górnictwa. Jak wiemy, znajduje się ono obecnie w bardzo złym stanie. Sprzedaż węgla w ostatnich trzech kwartałach ubiegłego roku spadła o ponad 1,5%, w obecnym drugie tyle. Nastąpił również spadek eksportu. Zapowiadane kolejne zwolnienia w górnictwie i zamykanie kopalń radykalizują nastroje społeczne. Skutki złej kondycji górnictwa dotykają również wielu firm zaplecza górniczego, a więc kolejnych ludzi, którzy mogą zostać bez pracy. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa zrzesza obecnie 36 takich firm zatrudniających ponad 10 tys. ludzi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PiotrSmolana">Na Śląsku bez pracy znajduje się ponad 360 tys. ludzi. Istnieje uzasadniona obawa, że kolejne próby reformowania górnictwa spowodują zwiększenie tej grupy o kolejne kilkadziesiąt tysięcy. Jednocześnie propozycje reform górnictwa przedstawiane przez rząd RP są niejasne i pozbawione tak potrzebnych i oczekiwanych konkretów. Przedstawiona koncepcja sprawia wrażenie niedopracowanej, stworzonej ad hoc na potrzeby bieżącej sytuacji, bez perspektywicznego spojrzenia, jest pełna wewnętrznych sprzeczności. Brakuje tu wskazania źródeł finansowych, z których program miałby być realizowany. Z tego, co wiemy, rząd nie zaproponował dla zwalnianych górników podobnych rozwiązań, jakie zostały przyjęte w latach 1998–2001. W tamtym okresie opuściło górnictwo 97 tys. ludzi, podjęto likwidację 23 kopalń. Już dziś wiemy, że odprawy górnicze wzbudziły wiele kontrowersji i nie przyczyniły się do zmniejszenia bezrobocia. Pozwoliły one jednak tamtemu rządowi w sposób spokojny wyprowadzić górników z kopalń. W obecnej sytuacji, kiedy to zobowiązania wielu kopalń rosną lawinowo, potrzebny jest konkretny i perspektywiczny program restrukturyzacji górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PiotrSmolana">Można zgodzić się z tezą, że trwale nierentowne kopalnie powinny być zlikwidowane, ale ludziom tam pracującym należy zapewnić pracę, chociażby poprzez przesunięcia do innych kopalń. Nie można dopuścić do zwolnień grupowych, tym bardziej w proponowanej ostatnio przez rząd formie zwolnień bez osłon socjalnych. Wszelkie ogólniki zawarte w programie rządowym dotyczące tej sfery są wyrazem arogancji wobec górników jako grupy zawodowej. Nie można zwalnianym ludziom obiecywać bliżej nieokreślonych miejsc pracy, dając im wątłą nadzieję na jej otrzymanie. Sprawia to wrażenie oszukiwania ludzi, żeby bez protestów i zamieszek społecznych opuszczali swoje miejsca pracy. Nie można dokonywać restrukturyzacji górnictwa bez dialogu społecznego, a tym bardziej bez społecznego przyzwolenia, gdyż zakończyć to się musi konfrontacją władzy z górnikami na ulicy, a nie przy stole negocjacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#PiotrSmolana">Obecna sytuacja wzbudza uzasadniony protest związków zawodowych górnictwa, które zarzucają stronie rządowej arogancję i lekceważenie. Wiem, że w świetle ostatnich porozumień przedstawicieli rządu ze związkami zawodowymi w górnictwie wiele aktualnie nurtujących ludzi problemów zostało wyjaśnionych. Jednak w dalszym ciągu oczekuje się przedstawienia konkretnego i perspektywicznego programu restrukturyzacji górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#PiotrSmolana">W związku z powyższym przedstawieniem tego problemu społecznego, jakim niewątpliwie jest reforma górnictwa, pragnę zapytać pana ministra:</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#PiotrSmolana">Czy istnieje klarowny, konkretny program restrukturyzacji górnictwa?</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#PiotrSmolana">Czy wszelkie postanowienia dotyczące tej branży będą opierały się na idei dialogu społecznego?</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#PiotrSmolana">Czy rząd zamierza w dalszej perspektywie prywatyzować kopalnie?</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#PiotrSmolana">Czy istnieje, na szerszą skalę, program łączenia zakładów energetycznych z kopalniami, czyli powstawania grup paliwowo-energetycznych? Pozytywny przykład stanowi tu kopalnia „Jaworzno” i elektrownia „Jaworzno”.</u>
          <u xml:id="u-51.9" who="#PiotrSmolana">Czy programy restrukturyzacyjne uwzględniać będą wreszcie kontekst społeczny, a więc również kwestię zatrudnienia olbrzymiej rzeszy ludzi?</u>
          <u xml:id="u-51.10" who="#PiotrSmolana">Czy istnieje konkretny program aktywizacji zawodowej dotyczący ziemi śląskiej? Czy przewiduje się rozwój alternatywnych wobec przemysłu ciężkiego gałęzi przemysłu?</u>
          <u xml:id="u-51.11" who="#PiotrSmolana">Na zakończenie chciałbym przypomnieć, że główne tezy dialogu społecznego obecny rząd zawarł w „Zasadach dialogu społecznego”. To dokument programowy przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 22 października 2002 r. - właśnie tam przeczytać można, że rząd RP opowiada się za szerokim rozumieniem dialogu społecznego i partnera społecznego. W myśl takiego działania dialog społeczny dotyczy przedstawicielstw środowisk społecznych istotnych dla funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego i państwa prawa, które działają w oparciu o różne podstawy prawne, mają różne uprawnienia i cele działania. Mimo tego zróżnicowania partnerzy ci stanowią obok partii politycznych społeczną podstawę demokracji w Polsce. Ponadto art. 20 Konstytucji RP stanowi, że społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Sam rząd i pan, panie premierze, stwierdzacie w dokumencie dotyczącym dialogu społecznego, że w świetle przepisów Konstytucji RP dialog społeczny nie jest prawem władzy publicznej, lecz przede wszystkim jej konstytucyjnym obowiązkiem. Mam nadzieję, że postępowanie rządu RP w sprawie programu dla górnictwa będzie prowadzone w przyszłości w omawianym powyżej duchu, czego oczekuje społeczność regionu śląskiego.</u>
          <u xml:id="u-51.12" who="#PiotrSmolana">Koło Poselskie Polskiego Bloku Ludowego nie poprze informacji rządu o sytuacji w górnictwie węgla kamiennego i zagłosuje za jej odrzuceniem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Antoni Macierewicz, Ruch Katolicko-Narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ruch Katolicko-Narodowy wnosi o odrzucenie informacji rządu złożonej przez pana premiera Hausnera. Ruch Katolicko-Narodowy w pełni solidaryzuje się z walką górników, z walką Śląska o sprawiedliwość i prawdę, bo taka jest istota tego, z czym mamy teraz do czynienia. Uważamy, że dzisiaj sytuacja w Polsce wygląda tak, że to właśnie oni, właśnie górnicy, właśnie ludzie Śląska reprezentują interesy wszystkich Polaków i całej Polski. To tam doszło do najbardziej dramatycznych, drastycznych przejawów rozkradania majątku narodowego, niszczenia państwa, niszczenia obywateli, lekceważenia i kpiny z podstawowych zasad sprawiedliwości społecznej. I tam też, dzięki Bogu, jest najżywsza reakcja, bo byłoby czymś najdramatyczniejszym dla narodu i dla państwa polskiego, gdyby to, co dzieje się w ciągu ostatnich lat, nie wywołało żadnej reakcji, gdyby naród polski dał się zniszczyć, zamordować bez głosu sprzeciwu. I dlatego, tak jak odrzucamy tę informację, tak solidaryzujemy się z górnikami. Gdybym mógł z punktu widzenia regulaminowego ustosunkowywać się także do stanowiska pana ministra Janika, to chciałbym także w najostrzejszych słowach zaprotestować przeciwko temu, co powiedział, a zwłaszcza przeciwko metodzie chowania się przedstawiciela ministerstwa spraw wewnętrznych, ministra spraw wewnętrznych, za plecami ofiar szeregowych policjantów, a zwłaszcza wtedy, kiedy pan minister Janik tutaj, z tej trybuny deklaruje, że nie ma oddziałów, które powinny się zajmować w takich sytuacjach stosowną reakcją. Tak, panie ministrze, nie ma takich oddziałów, ale to pana obciąża, a nie odwrotnie. To sprawia, że przy każdej demonstracji mamy do czynienia z prowokatorami, że przy każdej demonstracji mamy do czynienia z nieodpowiedzialnym i niewłaściwym zachowaniem się czy też użyciem sprzętu bojowego przez policjantów, że przy każdej demonstracji mamy do czynienia z dramatem i tragedią, za którą się później pan minister chowa. I nie jest sposobem polemiki tutaj, w tej Izbie, próba zrzucenia odpowiedzialności na pana Szaramę, który był jednym z najlepszych funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa, i tym się różnił od obecnie obsadzanych byłych esbeków, co warto tutaj jednak przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#AntoniMacierewicz">Należy na pewno ścigać przestępstwa i ujawnić mechanizmy prowokacji. Słyszeliśmy, jak związkowcy i demonstranci wczoraj to mówili do kamer, jak nawoływali: uważajcie, to prowokatorzy, wycofujemy się. Dlaczego, panie ministrze, pan nie wsparł tych ludzi, którzy próbowali ukrócić te prowokacje, a odwrotnie, obarcza pan teraz demonstrantów odpowiedzialnością. Ale czy zastanowiliście się państwo z SLD, skąd tyle agresji i nienawiści właśnie do SLD? Czy zastanowiliście się, dlaczego demonstranci poszli na ul. Rozbrat i zaatakowali komitet SLD? Przecież to nie jest tylko kwestia przeszłości. To nie jest tylko kwestia waszej odpowiedzialności za system rządów, który niszczył przez 50 lat i przez ostatnie 14 lat Polskę. To jest także wynik powszechnej świadomości społecznej i narodowej, że mienie, którego używacie, jest mieniem zagrabionym. Przecież wszyscy wiedzą tutaj, w tej Wysokiej Izbie, jak powstał i z czego żyje lokal na ul. Rozbrat. Przecież wszyscy to wiedzą w gminie Warszawa. Przecież w tej sprawie były dziesiątki procesów, protestów i prób tłumaczenia. Nie grabcie, bo każde zagrabione mienie odwróci się nie tylko przeciwko wam, ale przeciwko wszystkim w Polsce. Ale was głosy tłumaczenia, próśb, głosy zwracania się do prokuratora nie interesują. Państwo reagujecie dopiero wtedy, kiedy staje się dramat, kiedy dojdzie do tragedii. Tylko na siłę reagujecie i doprowadziliście do takiej sytuacji, że siła jest rzeczywiście używana. Wczoraj było w Warszawie 10 tys. Prowadzicie politykę gospodarczą i społeczną, która sprawi, że będzie 100 tys. Musicie sobie z tego zdawać sprawę. Bo powtarzam jeszcze raz, polityka, którą prowadzicie, jest polityką morderczą dla całego kraju i dla całego narodu. Wszyscy dobrze w Polsce wiedzą, że istotą dramatu Śląska jest to, że podjęto decyzję oparcia polskiej energetyki na rosyjskim gazie, że podjęliście państwo tę decyzję, to SLD podjęło tę decyzję w latach 90. To wy przecież negocjowaliście ten kontrakt z Rosjanami. To wy zdecydowaliście się, że Polska będzie płaciła rosyjskim górnikom gazu zamiast górnikom na Śląsku, że na Śląsku będzie się ludzi wyrzucało z pracy po to, żeby mogli pracować ludzie na Jamale. Kto był autorem tych fałszywych i nieprawdopodobnych prognoz, że Polska będzie zużywała 20 mld gazu rocznie? Kto to podpisał? Mówiliśmy wtedy, w połowie lat 90., to jest fałsz, to jest nieprawda, to służy tylko niszczeniu polskiej gospodarki. Ale nie tylko, że nie wierzyliście, wyśmiewaliście, lekceważyliście i przechodziliście do porządku dziennego, to teraz mówicie, że jest dramat. Tak, jest dramat. To jest dramat polityki gospodarczej opartej na idei, która tutaj dzisiaj dwukrotnie została - przykro mi, panie premierze - powiedziana przez pana i przez panią minister Freyberg, a wczoraj przez panią minister Herbst, mianowicie, że celem waszej polityki gospodarczej jest wygaszanie mocy produkcyjnych Polski. Wygaszanie mocy produkcyjnych jest celem gospodarki, jest celem polityki gospodarczej. Tak, chcecie wygasić państwo polskie. Chcecie wygasić nasze możliwości życia i dziwicie się, że ludzie przeciwko temu protestują? I dziwicie się, że ludzie walczą? Będą walczyli, a my się będziemy z tym solidaryzowali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#DonaldTusk">Poseł Jan Łopuszański, Porozumienie Polskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Porozumienia Polskiego przyłączają się do wniosków o odrzucenie informacji pana wicepremiera o sytuacji w górnictwie polskim. Uważnie słuchałem wystąpienia pana wicepremiera Hausnera i o ile dobrze zrozumiałem bardzo spójny, logiczny wywód, to opiera się on na jednym podstawowym przesłaniu: nie można wydobywać więcej węgla niż zostanie zakupione. Przedstawiciel klubu SLD, podkreślając to podstawowe przesłanie zawarte w wystąpieniu pana ministra, jeszcze to ubarwił odnosząc do doświadczeń państwa koleżanki, pani poseł Blidy, która kieruje wielką firmą budowlaną i nie może wybudować więcej mieszkań, niż na te mieszkania będzie nabywców.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JanŁopuszański">W związku z tymi stwierdzeniami, które w jakiś sposób są syntetyczne dla sposobu państwa myślenia o górnictwie, ale także o gospodarce, chciałbym powiedzieć dwie rzeczy. Po pierwsze, dlaczego polski węgiel nie znajduje nabywców? Bo ktoś podjął decyzję - mówił o tym przed chwilą mój przedmówca - że lepiej jest, żeby zarobili na gazie Rosjanie na Jamale, niż polscy górnicy na Śląsku. Bo ktoś wolał wyrzucać pieniądze na nieopłacalne inwestycje w kopalniach, które w umyśle swoim przewidywał, że za parę lat skasuje, zamiast przeznaczyć je na finansowanie na przykład urządzeń do gazyfikacji węgla. Bo ktoś zgodził się, żeby nie krzywdzić konkurencji zagranicznej, żeby z tego czy innego powodu zrobić jej grzeczność i teraz ktoś musi za to zapłacić, i wyznaczono do tej zapłaty polskich górników.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#JanŁopuszański">Druga sprawa. Przedstawiciel SLD w tej swojej wypowiedzi porównał państwo polskie do firmy, wielkiej firmy budowlanej pani poseł Barbary Blidy. Otóż czym różni się państwo od firmy? Firma ma dbać o zyski właściciela. Państwo dba o dobro wspólne, powinno dbać o dobro wspólne całego narodu. Firma nie musi odpowiadać za to, co stanie się ze zwolnionymi pracownikami, jeżeli tylko zwolnienie nastąpiło w trybie prawem przepisanym. Firma nie musi się zastanawiać nad tym, z czego będzie żyć obecne i przyszłe pokolenie polskich obywateli. Nie musi się martwić na przykład o bezpieczeństwo energetyczne kraju, nie musi się martwić o perspektywę rozwoju całego kraju. Ona się martwi tylko o siebie. Od tego mamy państwo, żeby martwiło się o całość. Tymczasem wydaje się, że ktoś zapomniał, że państwo powinno rozróżniać obowiązki wobec własnego narodu od na przykład zobowiązań międzynarodowych i że nie wolno zobowiązań międzynarodowych przedkładać nad zobowiązania w stosunku do własnego narodu, bo inaczej staje się narzędziem opresji w stosunku do własnego narodu, instrumentem w rękach jego konkurentów, a nawet wrogów. Państwo powinno rozróżniać pomiędzy konkurencją uczciwą i konkurencją nieuczciwą. Powinno wiedzieć, co to takiego jest tworzenie popytu, przecież są instrumenty dostępne - to nie mnie, to ekonomistom o tym mówić - i powinno rozumieć, co to jest obrona polskiego rynku, np. rynku węgla kamiennego przed nieuczciwą konkurencją, przed likwidacją, czy przed wrogim przejęciem. A jeśli nie rozróżnia i staje się instrumentem realizacji tego typu polityki w stosunku do polskiego górnictwa i innych części polskiej gospodarki, to się dziwić, że protestują polscy górnicy i mówią: rozwiązać raczej rząd niż kopalnie. I tu akurat mają rację.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#JanŁopuszański">W dniu wczorajszym rozmawiałem z demonstrującymi przed Sejmem górnikami. Wyszedłem do nich, żeby im powiedzieć, że mają rację, broniąc swoich miejsc pracy i broniąc polskich kopalni, polskiego węgla. Nie jest dla mnie jasne, czy wszyscy uczestnicy tej demonstracji rozumieją, że likwidacja polskiego górnictwa jest fragmentem planu likwidacji mocy polskiej gospodarki w celu zrobienia grzeczności jej konkurentom, aktualnie głównie z Unii Europejskiej, ale oczywiście nie tylko im. Pytałem demonstrujących, jak głosowali w referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Wielu głosowało za. To ja mówię, jeszcze parę miesięcy, będzie jeszcze mniej sprzedanego polskiego węgla, za to będzie tu sprzedawany węgiel waszych konkurentów. No to teraz macie, nad tego typu rzeczami trzeba zastanawiać się zawczasu.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#JanŁopuszański">I na zakończenie. Dziękuję bardzo panu ministrowi Janikowi za to wyjaśnienie. Szkoda, że nie padło ono na samym początku naszej debaty, bo przecież mogliby wszyscy pozostali koledzy się odnieść. Dziękuję za informację, w szczególności o zachowaniu pana prezydenta miasta stołecznego Warszawy. Nie jest moją rolą, jakby powiedzieć, jego tu wybrania, czyli, jak rozumiem, po publicznej wypowiedzi pana ministra spraw wewnętrznych i administracji odezwie się sam. Ale muszę powiedzieć, że głupi by był prezydent Warszawy, gdyby odpowiedział pozytywnie na propozycję Policji - rozwiązać, czyli zdelegalizować demonstrację pod Torwarem. I co by się potem stało? Pod Torwarem Policja najechałaby z pałkami, gazem, gumowymi kulami, wodą itd. na demonstrujących i wtedy wszystko to byłoby a conto prezydenta Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#JanŁopuszański">Wypowiedź pana ministra Janika ważna jest dla mnie z jednego powodu, otóż opisał on bezradność. Pytanie, czy - jakby powiedzieć - wynikającą rzeczywiście z niewiedzy, jak to robić, czy z powstrzymania się od działania w sytuacji narastających wydarzeń. Oczywiście wszyscy, posłowie Porozumienia Polskiego także, potępiamy w tym Sejmie użycie materiałów palnych, łomów, bicie człowieka, to jest niegodziwe i słusznie trzeba ścigać tego typu wystąpienia, ale przecież nawet w materiałach telewizyjnych, które w tej chwili na okrągło wszyscy Polacy oglądamy, słychać w tyle przez megafon głos organizatorów tej demonstracji: My się nie bijemy, wycofywać się, to są prowokatorzy, to nie są nasi ludzie. Dlaczego Policja zamiast współpracować z organizatorami, którzy widać, publicznie widać, chcą zaprowadzić porządek, w imię wystąpień prowokatorów atakuje tłum i wtedy zaczynają się mnożyć ofiary, oczywiście po obu stronach. Gdybym chciał sprowokować demonstrację zrozpaczonych ludzi, tobym zamiast z nimi rozmawiać, postawił przed nimi taki rząd tarczowników zdenerwowanych, przerażonych sytuacją, jakimiś niesamowitymi informacjami o ich rodakach z drugiej strony stojących; na ekscesy prowokatorów użyłbym siły przeciwko wszystkim, zlekceważyłbym ten fakt, że organizatorzy usiłują opanować sytuację, w miejscach, do których demonstracja jeszcze nie dotarła, np. w gmachu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej rozpuszczałbym pogłoski, że oto właśnie nadciągają tu z pochodniami demonstranci, którzy za chwilę będą podpalać gmach Sejmu. Widziałem trzęsące się jak galarety nogi niektórych strażników blokujących gmach Sejmu poinformowanych w sposób wadliwy, bo ja wyszedłem przed Sejm, ja rozmawiałem z tymi ludźmi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, już bardzo przekroczył pan czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JanŁopuszański">...i oni w tym momencie byli bardzo spokojni i pokazywali...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, zwracam się do pana posła z informacją, że przekroczył pan prawie o 100% pański czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JanŁopuszański">Ostatnie moje zdanie. Mam prośbę, żeby pan minister spraw wewnętrznych i administracji nie straszył ani nas, ani Polski widzącej naszą debatę, akcesoriami gwałtu zgromadzonymi tutaj i które oczywiście słusznie powinny być w dochodzeniu przekazane do prokuratury. Prowokacja była po to zrobiona, żeby zniwelować znaczenie protestu polskich górników i odciążyć w ten sposób rząd od odium słusznych zarzutów, z którymi ci górnicy przyszli do Warszawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#DonaldTusk">Poseł Jan Olszewski, Ruch Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanOlszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabieram głos w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski. Ale na początek pozwolę sobie na akcent ściśle osobisty. Ja nie należę, muszę to wyznać, do ludzi, którzy mają tendencję do łatwego klaskania komukolwiek i czemukolwiek. Od czasu, kiedy zasiadam w tej Izbie, a zasiadam z reguły na ławach opozycji z natury rzeczy, bardzo rzadko zdarza mi się, żebym oklaskiwał wystąpienia przedstawicieli rządu, jakiegokolwiek rządu. Dzisiaj po przemówieniu pana wicepremiera Hausnera klaskałem, klaskałem ku zdziwieniu niektórych moich kolegów i może nie tylko moich kolegów. Uważam zatem, że powinienem się z tych oklasków, może nie tyle przed Wysoką Izbą, jak przed moim elektoratem, jakoś wytłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#JanOlszewski">Informację rządu o sytuacji sektora górnictwa węgla kamiennego otrzymałem dzisiaj rano. Nie wiem, być może ona późnym wieczorem wczoraj już była rozdana. To jest taki już utrwalany w tym Sejmie, a zwłaszcza w tej kadencji obyczaj, że wszystkie materiały, nawet w najważniejszych sprawach, dostarcza się posłom w ten sposób, żeby się nie mogli z nimi zapoznać. Ja w związku z tym tak naprawdę odnieść się do tej informacji nie mogę. Na pierwszy rzut oka - powiem szczerze - nie urzekła mnie specjalnie. Jeżeli więc klaskałem, to nie oklaskiwałem stanowiska rządu w tej sprawie, przedstawionego planu, bo nie potrafię się do nich odnieść jeszcze. Jest sto tysięcy powodów, aby być sceptycznym, klaskałem z jednego powodu. Pan, panie premierze, tu dzisiaj w swoim wystąpieniu - a to jest, jeśli brać pod uwagę wszystkie kolejne rządy, które usiłowały przeprowadzać tzw. reformę górnictwa, pierwszy taki przypadek - obnażył rzeczywisty mechanizm upadku i ludzi, którzy są tak naprawdę za to odpowiedzialni. Wiem, panie ministrze, że nie jest łatwo, zwłaszcza w sytuacji tego rządu, to powiedzieć. Klaskałem więc, żeby dać wyraz uznania dla pańskiej odwagi. Ale uważam, że na oklaskach nie powinienem poprzestać.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#JanOlszewski">Chcę się jeszcze podzielić jednym moim w tej sprawie doświadczeniem. W 1992 r., kiedy Sejm powołał mnie na stanowisko premiera rządu Rzeczypospolitej, zdałem sobie sprawę, że jednym z głównych, może nie pierwszoplanowych, ale bardzo ważnych problemów, przed którymi ten rząd staje, jest sprawa Śląska. Tego Śląska, który czterdzieści parę lat rządów komunistycznych zniszczyło. Sprawa jakiejś formuły jego odbudowania. A nie można mówić o sprawie zapobieżenia katastrofie, która nam na Śląsku grozi, bez zajęcia się problemem przemysłu węglowego, bez zapobieżenia katastrofie, która grozi temu przemysłowi. Ponieważ nie miałem o tym zielonego pojęcia i zdawałem sobie z tego sprawę, poprosiłem, aby mi wskazano osobę, która mogłaby ten problem miarodajnie i uczciwie przedstawić. Podano mi takie nazwisko. Był to człowiek, którego poglądy były bardzo odległe od opcji politycznej, którą reprezentowałem, i była obawa, że nie zechce w jakikolwiek sposób oficjalnie wesprzeć działań tego rządu. Postarałem się więc o przekazanie mu bardzo dyskretnej propozycji dotyczącej zupełnie prywatnego spotkania, na które się zgodził. Przedstawił mi sytuację Śląska tak, jak ją widział, przedstawił zwłaszcza sytuację górnictwa węglowego w sposób bardzo interesujący i bardzo dla mnie pożyteczny, ale zastrzegł absolutną tajemnicę. Mam dla niego ogromne uznanie i wdzięczność. Jeżeli mnie słyszy albo moja wypowiedź dotrze do niego, to go przepraszam, bo dzisiaj tę tajemnicę w pewnym sensie łamię. Nazwiska nie podam, ale przytoczę wnioski, które mi przedstawił na końcu tej rozmowy.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#JanOlszewski">Panie marszałku, proszę jeszcze o chwilę cierpliwości.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#JanOlszewski">Powiedział tak: jeżeli ma pan zamiar podjąć reformę górnictwa węglowego, to musi pan pamiętać o dwóch rzeczach - jednej bardzo ważnej i jednej najważniejszej. Sprawa bardzo ważna dotyczy tego, że nie da się w warunkach - takich jak wtedy istniały - zreformować skutecznie sektora górnictwa węglowego bez równoczesnego kompleksowego restrukturyzowania sektora energetyki, bo one są organicznie ze sobą powiązane. Tylko łączne traktowanie obu reform może być skuteczne. Zwłaszcza należy się wystrzegać prywatyzowania któregokolwiek z tych sektorów bez powiązania z drugim. Wziąłem sobie wtedy tę radę do serca. Dzisiaj ona niestety jest już nieaktualna, bo sektor energetyczny w znacznej mierze został już sprywatyzowany albo jest prywatyzowany. I to jest osobna bajka, czarna bajka naszej prywatyzacji. Jednak druga rada, ta najważniejsza, pozostaje aktualna. Otóż powiedział tak: zanim podejmie pan jakiekolwiek kroki, nim pana rząd zrobi cokolwiek w tej sprawie, nim przeznaczy na to choćby jedną złotówkę, musi przedtem uporać się z zasadniczą przeszkodą, jaką jest istnienie i działanie - on najpierw mówił: lobby węglowego, a później przeszedł na bardziej adekwatną nazwę: mafii - śląskiej mafii węglowej. Mafii, która tam wyrosła w okresie kilkudziesięciu lat rządów PRL na rabunkowej eksploatacji największego śląskiego bogactwa, jakim był węgiel, i która umocniła się na tym terenie tak silnie, że każdy rząd i każda reforma o jej interesy musi się tutaj potknąć.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#JanOlszewski">Później patrząc na to, co się działo na Śląsku, co kolejne rządy tam robiły i jakie ponosiły klęski, mogłem ocenić wartość tej udzielonej mi rady. Mój rozmówca powiedział wtedy: jakiekolwiek pójdą na to pieniądze, zawsze zostaną zmarnowane, rozkradzione. Kwestia jest tylko, ile zostanie zmarnowane, a ile rozkradzione. Posłuchałem tej rady i dzięki temu przynajmniej mój rząd ani jedną złotówką nie ma udziału w tych kilkudziesięciu miliardach, które do tej pory utopiono na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#JanOlszewski">Panie Premierze! Jeżeli to się nie ma powtórzyć, jeżeli kolejne miliardy nie mają pójść w błoto, to najpierw trzeba się rozprawić z tym mechanizmem, o którym pan dzisiaj mówił, i z ludźmi, którzy ten mechanizm wprowadzili, utrwalili i którzy go w dalszym ciągu utrzymują. Czy to jest możliwe? Czy można dziś znaleźć taki zespół, który z zewnątrz przyjdzie i zrobi z tym porządek? Nie wiem. Nie ukrywam: jestem w pewnym sensie szczęśliwy, że to już nie moje zadanie. Jednak mam co do jednej rzeczy pewność: bez przeprowadzenia tego radykalnego, oczyszczającego zabiegu żadna reforma, najlepiej nawet pomyślana, się nie powiedzie. I to tyle w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#JanOlszewski">Ale jeszcze - pozwoli pan marszałek paroma zdaniami...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, ale bardzo proszę, ponieważ przekroczenie czasu już jest absolutnie rekordowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JanOlszewski">Chciałbym ustosunkować się do wypowiedzi pana ministra Janika.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas...)</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to bardzo dobre wystąpienie.)</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#JanOlszewski">Pan minister Janik przedstawił nam tutaj pierwsze gorące, że tak powiem, oceny wczorajszych wydarzeń. Wydarzenia te zasługują na szczególną uwagę choćby dlatego, że do tej pory mieliśmy w Warszawie manifestacje i nieporównanie liczniejsze, i prowadzone w warunkach, powiedziałbym, nawet większych emocji, ale które nie kończyły się tego typu konsekwencjami. Jeżeli mógłbym znaleźć tu jakąś analogię, sięgając pamięcią wstecz, to niestety jest to analogia dosyć przykra, która jednak się nieodparcie narzuca.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#JanOlszewski">Ja sprawy techniki działań takich w manifestacjach poznałem w specyficznej sytuacji: poznałem występując jako obrońca w procesach radomskich w 1976 r. Wtedy broniąc uczestników robotniczej manifestacji, którzy byli oskarżani o bardzo różne rzeczy, od spalenia partyjnego komitetu po rabunki w sklepach, spędziłem wiele tygodni, a może nawet wiele miesięcy nad aktami tych spraw. Wydaje mi się, że mechanizm takich prowokacyjnych policyjnych działań, które w Radomiu zostały w klasyczny sposób zastosowane, dość dobrze poznałem.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#JanOlszewski">Mogą państwo powiedzieć, to było w okresie tamtego reżimu, że to jest dzisiaj niemożliwe. No, ale mamy przykład, że jednak było możliwe i my wszyscy jesteśmy winni, że do końca tej sprawy nie wyjaśniliśmy. Otóż odbyła się w Warszawie, bodaj w 1998 r. albo 1999 r., manifestacja załogi radomskiego Łucznika, kiedy zastosowano klasyczną metodę prowokacji, z którą ani załoga Łucznika, ani formalni związkowi organizatorzy nie mieli nic wspólnego, którą przeprowadziła grupa kilkudziesięciu nasłanych prowokatorów.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#JanOlszewski">Zajmowała się wtedy tą sprawą i jej wyjaśnieniem specjalnie powołana do tego podkomisja sejmowa. W mojej pamięci utrwaliło się takie przekonanie, że właściwie prace tej komisji rozeszły się na niczym. Dzisiaj pan poseł Macierewicz przypomniał, że jednak takie sprawozdanie tej podkomisji zostało przygotowane, jednak ono nigdy nie znalazło się w dokumentach sejmowych. Komuś zależało, żeby konsekwencje, które powinny być wyciągnięte z tamtej sprawy, wyciągnięte nie zostały. Za to my wszyscy ponosimy tego konsekwencje. Uważam, panie ministrze, że w związku z tym, że pan powiedział, że będzie się starał wyjaśnić wszystkie okoliczności tej sprawy do końca, będziemy trzymać pana za słowo. Szczególnie chciałbym zwrócić uwagę na dwie sprawy, które tu są oczywiste. Otóż, że tak powiem, optycznie mogłem stwierdzić, że wśród 1200 policjantów, których użyto do strzeżenia porządku, pewna część była w cywilnych ubraniach.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#JanOlszewski">To zawsze jest rzecz bardzo delikatna i ich działania trzeba bardzo dokładnie sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#JanOlszewski">Druga sprawa, może omyłka. Przeczytałem w dzisiejszych przekazach prasowych, że w momencie kiedy ogłaszano o rozwiązaniu manifestacji, jej organizatorzy nie mogli zająć w tej sprawie stanowiska, nie mogli przyłączyć się czy wezwać uczestników do rozejścia się, ponieważ uszkodzone zostały będące w ich dyspozycji urządzenia nagłaśniające. Jeżeli to rzeczywiście miało miejsce, trudno uznać to za przypadek.</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#JanOlszewski">I jeszcze trzecia sprawa. Ponieważ pan tu w sposób szczególny podkreślił udział przedstawicieli Solidarności w tej sprawie, to muszę jednak stwierdzić, panie ministrze, iż to, że ktoś brał, jak pan Duda, udział osobisty w manifestacji to nie znaczy, że był jej współodpowiedzialnym organizatorem i że nieprawdziwe jest oświadczenie, iż Solidarność tego nie organizowała. To trzeba do końca wyjaśnić. Musi być jasno powiedziane, kto manifestację organizował, kto brał za nią odpowiedzialność, kto i na jakich zasadach organizował straż porządkową. Dopiero wtedy będziemy mogli się do tego naprawdę odnieść. Mam nadzieję, że to wszystko szybko nastąpi.</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#JanOlszewski">Jeśli chodzi o stanowisko Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski w sprawie informacji rządowej, to zajmiemy je po dokładnym się z nią zapoznaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Stanisław Dulias, niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#StanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno dzisiaj rozstrzygać problemy związane z górnictwem. Niemniej jednak zanim rozpocznę swoje wystąpienie, pozwolę sobie odnieść się do wypowiedzi pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#StanisławDulias">Panie Premierze! Nie wiem, czym podyktowane jest wracanie z takim uporem do czasów poprzednich rządów, do Steinhoffa, a w tej chwili już nawet do pana ministra Piechoty, którego dzisiaj nie ma, choć nie wiem dlaczego, skoro przecież był on orędownikiem tych wszystkich teorii - nie ma go. Nie mówię o ministrze Kosowskim, który kompromitująco przedstawia wiele spraw.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#StanisławDulias">Proszę państwa, może nie wszyscy wiedzą, że na Śląsku odbyło się spotkanie, na które nie prosiło się wojewody i marszałka, a pan minister Steinhoff uczestniczył w nim. Czy to nie jest jakaś głębsza i dalsza manipulacja? A może to, o czym mówił pan premier Olszewski? Proszę państwa, wiemy - pan premier raczył to podkreślić - że żaden z programów restrukturyzacji nie dał spodziewanych efektów, a pan w tej chwili podejmuje się dalszej likwidacji polskiego górnictwa, przejmując te niechlubne zamierzenia.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#StanisławDulias">Górnictwo dzisiaj jest rentowne, co nie jest zgodne z tym, co pan mówi. Nieładnie, przynajmniej przed Wysoką Izbą trzeba powiedzieć prawdę. Można to wyliczać w różny sposób. Proszę tylko sprawdzić koszty, niech pan to przeliczy, panie premierze. Ja nie chcę pouczać, ale niech pan zliczy wszystkie koszty i nakłady, które ponosimy, i niech pan oceni obecny stan. W dalszej części o tym powiem.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#StanisławDulias">Pan pragnie rozwiązać problem stypendiami, osłonami. Panie premierze, czy pan wie, że jest niezałatwionych, niezrealizowanych kilka tysięcy spraw sądowych założonych przez górników, którzy się upominają o... To są sprawy z poprzednich okresów.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#StanisławDulias"> A pan to daje jako argument. Tak samo nie można mówić o jakichkolwiek osłonach, o stanowiskach pracy. Przecież jest bezrobocie, gospodarka idzie w dół, górnictwo, hutnictwo, przemysł stoczniowy, wszystkie dziedziny - a my próbujemy za wszelką cenę wmawiać ludziom, że tam czekają na nich stanowiska pracy. Jakie stanowiska pracy? Gdzie? Proszę zobaczyć, jak umierają te regiony. A my świadomie, zamiast zaapelować do międzynarodowych sił, żeby zastanowiły się nad tym, co się dzieje w Polsce, i by odstąpiły od wszystkich umów, które dotychczas... prosić o kilka miesięcy czasu na to, żebyśmy wszyscy mogli się zastanowić nad tym, co się z Polską dzieje...</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#StanisławDulias">Panie Premierze! Mówił pan głównie o problemach likwidacji czterech kopalń, bo tu strajkowali i protestowali górnicy z tych zakładów. Nie wspomniał pan o kopalni Janina, która jest już przeznaczona dla koncernu energetycznego - to jest następna niewiadoma, jest to kopalnia z Małopolski. Zresztą pan o tym wie, bo piszą o tym w materiałach poufnych kompanii węglowej. Nie mówił pan o łączeniu kopalń. Gdyby pan się odniósł tylko do ostatniego połączenia dwóch kopalń i nakładów poniesionych przez kopalnie Julian i Andaluzja w Brzezinach i w Piekarach, to miałby pan odpowiedź na to, jakie koszty czekają nas przy dalszych łączeniach. W tej sprawie proponowałbym, by odstąpić jednak od tej oceny i przyjąć inną, a temat górnictwa poddać odrębnej analizie i uzgodnieniu.</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#StanisławDulias">Jak inaczej nazwać oddłużenie, które powinno być już dawno przeprowadzone? Panie premierze, utworzenie Kompanii Węglowej z zadłużeniami ma charakter przestępczy. Nie wolno było tworzyć nowego organizmu bez rozwiązania problemów finansowych. Zastanawiamy się teraz, pan chce dokapitalizować. Po co? Żeby przeżyli jeszcze 3 miesiące, 5 miesięcy, żeby to społeczeństwo tam obsiadało? Gdy pan był - a był pan tam - na dole w kopalni w Katowicach, to pan wie, co się dzieje, jak grzmi to społeczeństwo. Kilkakrotnie z nimi rozmawiałem, rzeczowo, raczej próbowałem tonować, nie w tej formie, co tutaj.</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#StanisławDulias">Mówimy o zdolnościach wydobywczych świadczących o wynikach służących do wyliczenia tych trzech czy czterech podstawowych kryteriów, które kompania uznała za podstawę do rozwiązania problemów górnictwa na Śląsku, w ogóle górnictwa w Polsce. Przecież to jest nieprawda, te cztery kopalnie i Rozbark, obecnie Zakład Górniczy Centrum, Łaziska oraz Polska-Wirek należą do lepszych kopalń, a nie do najgorszych. Tłumaczenie ministra Piechoty, że mamy zapasy, 3 czy ponad 3 mln... Przecież 3 mln ton, panie premierze, to nie jest nic innego, jak 3% zapasów, których w okresie przedzimowym było kilkanaście procent. Nie wolno takich rzeczy robić, podawać. Proszę rozmawiać. Ja pozwoliłem sobie przed tym spotkaniem odbyć naradę z przedstawicielami górnictwa. Przeanalizowaliśmy szczególnie... Nie mówię tylko o tych górnikach, którzy protestują; przeciwnie, o tych, którzy mają pojęcie. Należy to zmienić i należy o tych sprawach otwarcie mówić.</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#StanisławDulias">Sprawa popytu na węgiel, odrębny temat. Proszę państwa, jest zbyt na nasz węgiel. Takim systemem drabinkowo-kombinowanym my go trochę zmniejszymy...</u>
          <u xml:id="u-65.11" who="#StanisławDulias">Proszę jednak odstąpić, panie marszałku, od skracania mi czasu. Uważam, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, problem polega na tym, że jak wspomniałem, ciągle ponad 40 mówców oczekuje w kolejce, i dlatego bardzo proszę o...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#StanisławDulias">Panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#DonaldTusk">Z pytaniami, panie pośle Macierewicz. Proszę wierzyć, jeszcze ponad 40 osób jest zapisanych do głosu. Bardzo proszę pana posła...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#StanisławDulias">Panie marszałku, dwukrotnie był przekraczany czas, a że mówię rzeczy niewygodne... Uważam, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, w tej chwili ma pan wyłączony mikrofon, proszę nie podnosić głosu. Ja tylko bardzo proszę pana posła o maksymalną dyscyplinę, ponieważ wszyscy chcą zabrać głos w tej debacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#StanisławDulias">Dziękuję, postaram się skrócić wypowiedź. To znaczy w skrócie powiem, iż warto przypomnieć, że w efektach dotychczasowych programów - szybciutko to powiem - nastąpiło zmniejszenie wydobycia węgla, taki był cel. Nastąpił wzrost kosztów wydobycia na jednego zatrudnionego i na jedną tonę, proporcjonalny wzrost zatrudnienia pracowników administracji w stosunku do innych zatrudnionych, pogorszenie stanu urządzeń i zabezpieczeń, wzrost zagrożenia wypadkowego, zmniejszenie środków do likwidacji szkód górniczych, upadłość lub likwidacja wielu przedsiębiorstw kooperujących i działających w otoczeniu górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#StanisławDulias">Proszę państwa, restrukturyzacja górnictwa w Polsce i ostatnie decyzje Kompanii Węglowej akceptowane przez rząd stwarzają poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. My jesteśmy już na granicy braku bezpieczeństwa żywnościowego i to samo nam grozi w energetyce. Kolejne propozycje przedstawiane w opracowaniach kompanii już nie do 2006, proszę zwrócić uwagę - może nie wszyscy wiedzą - lecz na lata 2003–2007, jakoby miały być elementem, który nam pomoże rozwiązać problemy. Te propozycje są nie do przyjęcia z kilku względów. Po pierwsze, brak ekonomicznego uzasadnienia, przynajmniej w tej formie. Program restrukturyzacji trzeba było robić kilka lat temu, a skoro w tej chwili jesteśmy już poniżej naszych możliwości i potrzeb jeśli chodzi o węgiel, to powinniśmy zrobić program ratowania polskiego górnictwa i odstąpić od łagodzenia skutków. Łagodzenie skutków to są pieniądze - żadne inne możliwości, lecz takie pieniądze, że się kogoś postawi na nogi, a nie tylko trochę da, by jeszcze trochę przeżył. Jest to konieczność zaangażowania ogromnych środków budżetowych państwa do przeprowadzenia samego programu restrukturyzacji.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#StanisławDulias">Panie Premierze! Według oceny pierwszego programu restrukturyzacji potrzeba było 4900 mln, w tej chwili mówi się, że dodatkowe koszty to 3 mld, czyli mamy już 8 mld na restrukturyzację, gdy to górnictwo jest na jakimś poziomie. Za jakiś czas wrócimy do problemu hutnictwa, tam jest podobna sytuacja. I tak się wykańczają po kolei wszystkie zakłady. Jeżeli rząd na tej podstawie nie zrozumie, że musi nastąpić jakiś wstrząs, tutaj, tutaj u decydentów, który wstrzyma dalsze wyniszczanie polskiej gospodarki, to będziemy mogli wtedy mówić o tym, że spełniliśmy swoje obowiązki wobec państwa i narodu.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#StanisławDulias">Panie premierze, jeszcze jedna bardzo ważna rzecz. Kopaliny to są dobra narodowe. Jakie są prawa konstytucyjne w tym zakresie? Kto upoważnił pana premiera, kompanię do decydowania o tym, żeby zalać czy zasypać kilkadziesiąt milionów ton węgla, nieodwracalnie uniemożliwić korzystanie z nich następnym pokoleniom? Sam Bytom to jest ponad 40 mln ton. Jeżeli dodamy pozostałe kopalnie, nie mówiąc o dalszym łączeniu i likwidacji, to jest strata dla Polski 300, może 250 mld zł. To są fakty, które muszą przekonać rząd i decydentów.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#StanisławDulias">Proponuję i apeluję do mediów, zróbcie telewizyjną debatę, gdzie po jednej stronie stanie rząd, a po drugiej stronie staną ci, którym zależy na dobru górnictwa, i powiedzmy sobie prawdę. Może to pomoże, przecież to są ogólnonarodowe dobra, walczmy wspólnie o te dobra. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#DonaldTusk">Pan poseł Zdzisław Jankowski, niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#ZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważam likwidację polskiego górnictwa oraz innych dziedzin polskiej gospodarki narodowej za zbrodnię przeciwko narodowi polskiemu i zbrodnię przeciwko państwu polskiemu. I dlatego też, jako poseł RP, niezrzeszony, i związkowiec zarazem, w pełni solidaryzuję się z polskimi górnikami i popieram ich bohaterską walkę o utrzymanie polskich kopalń przy życiu. Górnicy śląscy oraz górnicy innych regionów Polski, pamiętajcie, byłem tam wczoraj, nie jesteście sami, Polska i Polacy, warszawiacy, rozmawiałem tu również wczoraj, są z wami w tej ekonomicznej i politycznej wojnie z okupantem polskim - rządem brukselskim i jego antypolską ekspozyturą rezydującą w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest podłość.)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#ZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! A teraz mam takie oto pytania związane nierozerwalnie ze zbrodniczą likwidacją, na polecenie Brukseli i Berlina, polskiego górnictwa. Oto pytania:</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#ZdzisławJankowski">1. Ile milionów ton węgla wpłynęło z innych państw do Polski w latach 1990–2003? Proszę o podanie ilości ton w każdym roku, poczynając od 1990 r., a kończąc na 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#ZdzisławJankowski">2. Ile ton węgla w latach 1990–2003 sprowadzono do Polski z Ukrainy, Rosji, Czech oraz innych krajów? Proszę o podanie ilości ton z każdego kraju, poczynając od 1990 r., a kończąc na 2003 r.?</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#ZdzisławJankowski">3. Dlaczego, jeżeli w Polsce mamy nadmiar węgla, sprowadzamy węgiel z innych krajów? Proszę o podanie dokładnych wskaźników ekonomicznych, politycznych i społecznych, które uzasadniają sprowadzanie do Polski węgla z innych państw.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#ZdzisławJankowski">4. Ile kosztuje wydobycie 1 tony węgla w Polsce, a ile w Niemczech, we Francji, Anglii, Rosji, Ukrainie i Czechach?</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#ZdzisławJankowski">5. Ile Polska, czyli polscy podatnicy, zapłaciła za węgiel Rosji, Ukrainie, Czechom oraz innym krajom w poszczególnych latach, poczynając od 1990 r., a kończąc na 2000 r.?</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#ZdzisławJankowski">Proszę o szczegółową odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#ZdzisławJankowski">Panie Premierze Hausner! Likwidacja, restrukturyzacja, prywatyzacja na zasadzie ideologii to jest wielkie oszustwo, to jest wielka pomyłka. Dla rządu jest to moralny upadek rządzących elit, które przynoszą hańbę sobie i państwu polskiemu. Przecież majątek narodowy, nie tylko górnictwo, ale i inne zakłady w Polsce były budowane przez obywateli polskich, jest konstytucyjnie własnością całego narodu, a nie jakiejś wybranej grupy społecznej. Powstał on z części amortyzacji pożyczek zagranicznych, która została skierowana na inwestycje, a nie na konsumpcję. Przy zmianie ustroju nikt nie ma prawa rozdawać go swoim lub obcym bez pytania nas, prawowitych właścicieli, to znaczy narodu polskiego. To, co pan mówi o osłonach socjalnych, to jest też kłamstwo i obłuda, iż to jest proces likwidacji nie tylko górnictwa, ale i innych dziedzin przemysłu. To przerabialiśmy przez 13 lat i doprowadziło to do ponad 3-milionowego bezrobocia. Jest to świadome zniszczenie polskiego przemysłu mogącego konkurować z zachodnimi firmami, rozbicie wielkoprzemysłowych środowisk robotników, którzy zorganizowani mogą zaszkodzić każdej grupie rządzącej, jak to było wczoraj, chociaż formy tego protestu nie popieram. Zniszczenie, ograniczenie płac i emerytur, jeżeli pan premier mówił o tych socjalnych sprawach, żeby ograniczyć, by ta grupa społeczna, i nie tylko, żyła w biedzie, bo nędzą bardzo łatwo rządzić, oraz osłabienie państwa polskiego przez rabunkową prywatyzację tych strategicznych dziedzin gospodarczych, które powinny pozostać państwowe.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#ZdzisławJankowski">Myślę, że nadszedł czas, by pan premier Hausner wyciągnął wnioski zarówno z przeszłości, jak i obecnej rzeczywistości, by jeszcze raz się zastanowił nad tymi działaniami, które szkodzą polskiej gospodarce, i odstąpił od działań restrukturyzacyjnych, które niszczą polską gospodarkę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#DonaldTusk">W trybie sprostowania krótka wypowiedź pana posła Macierewicza, następnie wystąpienie premiera Hausnera.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Króciutkie sprostowanie do źle zrozumianej mojej wypowiedzi przez pana premiera Olszewskiego. Otóż sprawozdanie podkomisji, którą kierowałem w zeszłej kadencji, w sprawie prowokacyjnych działań przy blokowaniu, czy też rozpędzaniu czy niszczeniu demonstracji Łucznika zostało złożone przeze mnie tutaj, w Wysokiej Izbie, i znajduje się w odpowiednim diariuszu sejmowym. Niestety, ówczesne kierownictwo Sejmu uniemożliwiło wydrukowanie tego jako osobnego druku sejmowego i w tym sensie druku takiego nie ma. Ale jako przewodniczący podkomisji złożyłem sprawozdanie i wykazuje ono te mechanizmy prowokacji, o których mówił pan premier Olszewski. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#DonaldTusk">Zanim przystąpimy do pytań w tej części dyskusji chciał zabrać głos przedstawiciel rządu wiceprezes Rady Ministrów i minister gospodarki, pracy i polityki społecznej pan Jerzy Hausner.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JerzyHausner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaję sobie sprawę z tego, że będę jeszcze odpowiadał, będę osobiście odpowiadał na wiele, wiele pytań, ale chciałbym oddzielić debatę od odpowiedzi na pytania. Rozumiem, że w tamtym przypadku będę przede wszystkim udzielał informacji, ale tu mam możliwość, także obowiązek, odniesienia się do tego, co zostało w tej Izbie powiedziane.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#JerzyHausner">Pan poseł Wacław Martyniuk w imieniu klubu SLD pyta, czy rząd ma zamiary dalszego likwidowania kolejnych kopalń? Powtarzam i podkreślam, będę jeszcze do tego wracał, że celem rządu nie jest likwidowanie, lecz ratowanie górnictwa na zdrowych ekonomicznie zasadach. Że program rządowy jest tak skonstruowany, iż przewidujemy ograniczenie mocy wydobywczych o 14 mln ton, co ma stworzyć szanse na efektywne prowadzenie pozostałej działalności wydobywczej. I oczywiście muszą być podjęte wszystkie inne, założone w programie działania dotyczące wzrostu wydajności i obniżania kosztów wydobycia. Jeżeli jednak program rządowy będzie realizowany w pełni i tym razem z pełną konsekwencją, to zamykanie kolejnych kopalń z powodów ekonomicznych nie będzie potrzebne. Rządowi nie chodzi o działania doraźne, o chwilowe uchwycenie równowagi, lecz o trwałe zatrzymanie degradacji górnictwa. Chodzi o to, by po zrealizowaniu tego programu nie były w ogóle potrzebne już żadne dalsze rządowe ogólno sektorowe programy naprawcze, a działania dostosowawcze podejmowały, z odpowiednim wyprzedzeniem, dyrekcje kopalń, zarządy spółek, dostosowując elastycznie swoje ekonomiczne i techniczne programy działania do warunków rynku. Co do proponowanych przez klub SLD zmian organizacyjnych, bardzo poważnie je rozważę i odpowiednie wnioski przedstawię wkrótce rządowi. Podzielam też punkt widzenia klubu SLD w kwestii programów dla gmin górniczych, zwłaszcza Bytomia, Rudy Śląskiej i Łazisk.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#JerzyHausner">Chcę połączyć na moment wystąpienie pana posła Tomczykiewicza w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej i pana posła Szaramy. Uważam i, panie pośle, rozumiem wagę tych słów wypowiedzianych w parlamencie, że poziom pana wystąpień klubowych odpowiada poziomowi komentarza „Superekspresu” w dniu dzisiejszym. A w tym komentarzu czytamy, że cała wina za dramat na ulicach stolicy spada na rząd Millera, że gniew w końcu eksplodował, a Miller schował się w ambasadzie USA. Otóż udajecie, że zależy wam na dyskusji o górnictwie, a tak naprawdę to tylko na tym, aby przyłożyć rządowi, a zwłaszcza Leszkowi Millerowi.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#komentarz">(Głos z sali: I wicepremierowi Hausnerowi.)</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#JerzyHausner">Po prostu cynicznie, politycznie eksploatujecie istniejącą sytuację. Tyle tylko, że mieliśmy do czynienia, i to już jest bardzo poważna sprawa i wiele osób tutaj, w tej Izbie, dzisiaj to powiedziało, wczoraj mieliśmy do czynienia z kulminacją pogardy i agresji. Zamiast to potępić, odrzucić, usprawiedliwiacie takie postępowanie i nakręcacie spiralę, myśląc, że to was wyniesie do władzy.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#JerzyHausner">Jeden z zarzutów, który został postawiony, brzmi tak: nie prowadziliście, panowie, w ogóle dialogu, nie próbowaliście się porozumieć. Otóż chciałem stwierdzić, iż - w moim przekonaniu - pan poseł Szarama nie zadał sobie w ogóle trudu przeczytania pisemnej informacji, która do Wysokiej Izby została skierowana. Od razu odpowiem panu premierowi Olszewskiemu w tej sprawie i ubolewam, że pan premier miał możliwość przeczytania tego lub przejrzenia dzisiaj. Rząd przyjmował tę informację we wtorek, w środę skierowaliśmy ją do parlamentu. Otóż decyzja, że tego rodzaju informacja będzie przedkładana Wysokiej Izbie, zapadła z początkiem tygodnia. Tym razem postanowiłem, żeby rząd przyjął tę informację i żeby była to w pełni pisemna informacja. W związku z tym podstawowe informacje i fakty, nie komentarze, nie analizy, zostawiłem do tego dokumentu, do którego można się odnieść faktograficznie. Otóż w tym dokumencie wszystkie fakty, o których w tej chwili powiem, są przedstawione. Fakt pominięcia tego w reakcji i powiedzenie: w ogóle panowie nie prowadziliście rozmów, oznacza tylko jedno, że ktoś, kto to powiedział, po prostu nie spojrzał w dokument, i wnosi, żeby go odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#JerzyHausner">Program rządowy został przedstawiony do konsultacji w połowie 2002 r., a konkretnie 18 lipca, czyli rząd przedstawił propozycje działania po mniej więcej 9, 10 miesiącach funkcjonowania. Nie byłem wówczas ministrem gospodarki i osobiście uważam, że za późno i że to był błąd, ale było to nie po dwóch latach, tylko po 9 miesiącach. Próbowaliśmy ten program uzgadniać, prowadząc rozmowy w ramach trójstronnego zespołu do spraw restrukturyzacji węgla kamiennego. Są wyliczone w tej informacji wszystkie spotkania, które się wówczas odbywały. Otóż uzgodnienie było niemożliwe, a w istocie nasi partnerzy społeczni postanowili przeczekać i nie chcieli rozmawiać w połowie roku, tylko pod koniec roku, kiedy oczywiście wywieranie presji na rząd jest łatwiejsze, skuteczniejsze, bo wiadomo, że pod koniec roku strajk w górnictwie jest groźny, podczas gdy w połowie roku jest dużo mniej skuteczny ze względu na to, że jest mniejsza sprzedaż i są zwały węgla. Pod koniec roku też nie było rozmowy, pod koniec roku było ogłoszone referendum na temat programu rządowego i w ten sposób zadano pytania, że w referendum, które odbyło się w górnictwie, 90% opowiedziało się przeciwko programowi, a alternatywą, jeżeli rząd będzie ten program realizował, miał być strajk. W tej sytuacji zdecydowaliśmy się na podjęcie rozmów. Uczestniczyłem w pierwszej turze tych rozmów, trwającej wiele godzin, z 14 związkami zawodowymi tam, na Śląsku. Później pojechała grupa wiceministrów i podpisała porozumienie. O porozumieniu za chwilę. Otóż w tych wielogodzinnych rozmowach, w których uczestniczyłem i w których wydawało mi się, że byliśmy bliscy spisania rozsądniejszego tekstu porozumienia - on zresztą był wynegocjowany, wyraźnie „Solidarność” storpedowała tamto porozumienie. Zasada, którą proponowałem, była następująca: umówmy się co do tego, jakie warunki musi spełnić program rządowy, żebyście ten program zaakceptowali, a my, jeżeli spełnimy te warunki, to oczekujemy, że nie będziecie protestować przeciwko realizacji rządowego programu restrukturyzacji.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie jesteśmy częścią koalicji.)</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#JerzyHausner">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie jesteśmy częścią koalicji. Odpowiadajcie państwo sami za bałagan, który robicie.)</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#JerzyHausner">A dlaczego pan poseł uważa, że to stwierdzenie pasuje akurat do tego momentu, w którym to mówię? Nie znajduję żadnego bezpośredniego związku. Opowiadam sytuację, w której przedstawiciel rządu, który pan oskarża o nieprowadzenie rozmów i niechęć do prowadzenia rozmów, opisuje, jak te rozmowy prowadził. Panie pośle, opisuję, jak prowadziłem te rozmowy. Może pan to zakwestionować.</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale on nie rozumie.)</u>
          <u xml:id="u-77.13" who="#JerzyHausner">Mam prawo odpowiedzieć na pana zarzut, że w ogóle nie próbowaliśmy rozmawiać. Otóż oświadczam, że przez wiele, wiele miesięcy próbowaliśmy rozmawiać. Dokumentację tych rozmów, proszę państwa, można przecież uzyskać. W informacji podaję konkretne spotkania, to są wszystko spotkania protokołowane, nagrywane. Otóż byliśmy blisko tego porozumienia i to właśnie pan Duda, bardzo wyraźnie i aktywnie na sali przebywając, storpedował to porozumienie. Zasada, którą proponowałem, jest w dialogu społecznym oczywista, mianowicie jest to zasada, która mówi: jeżeli dogadujemy to, co do kompetencji związków zawodowych i reprezentacji pracowniczych należy, to znaczy, że realizujemy pozostały program, respektując to, co związki chcą ochronić. Czyli to jest zasada pokoju społecznego, mówiąca: jeżeli partner, z którym podpisuję umowę, dokonuje tego, co jest zgodne z umową, to nie podejmuję działań, które uniemożliwią mu wykonanie tego, co jest częścią tej umowy, a częścią tej umowy był program restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-77.14" who="#JerzyHausner">Na temat tego porozumienia wypowiadał się pan poseł Lepper i pan poseł Wrzodak. Niestety muszę stwierdzić, że obydwaj panowie mijają się z prawdą. Mianowicie pan poseł Lepper mówił, że w tym porozumieniu zobowiązaliśmy się do tego, że nie będzie likwidacji kopalń. Odpowiedni fragment tego porozumienia brzmi w następujący sposób: Rząd odstąpi od zamiaru rozpoczęcia likwidacji kopalń do czasu zakończenia prac zespołu utworzonego w celu ponownego określenia realnych i uzasadnionych ekonomicznie wielkości sprzedaży węgla kamiennego z przeznaczeniem na rynek krajowy i eksport oraz w związku z tym określenia zasadności i celowości likwidacji kopalń. Otóż taki zespół powołaliśmy i ten zespół przygotował raport. Jak to niestety bywa z ekspertami - im ich więcej, tym trudniej im dojść do porozumienia. W większości ci eksperci nie doszli do porozumienia, gdy chodzi o całość raportu. Prace tego zespołu zostały znacznie przedłużone. Te prace zostały zakończone i jedno stwierdzenie w tym raporcie jest oczywiste: wydobywamy za dużo węgla. Tego nikt akurat nie kwestionował. W związku z tym mówię: nie zobowiązywaliśmy się nigdy, że nie będzie likwidacji kopalń - zobowiązaliśmy się, że przesuniemy termin likwidacji do czasu zakończenia prac zespołu ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-77.15" who="#JerzyHausner">Natomiast pan poseł Wrzodak, przywołując ustawę i działanie Sejmu z 5 grudnia, mówił, że w tym porozumieniu zobowiązaliśmy się do wpisania klauzuli: pracownicy zatrudnieni pod ziemią, w zakładach przeróbki mechanicznej węgla kamiennego w kopalniach częściowo i całkowicie likwidowanych otrzymają propozycje pracy na czas nieokreślony w kopalniach czynnych - to jest zobowiązanie ustawowe, to jest gwarancja ustawowa. Otóż chcę powiedzieć, że w starej ustawie górniczej ta klauzula była, a w projekcie nowej ustawy, którą proponujemy, też jest zawarta. Zamierzamy nie tylko tego dotrzymać, ale wpisaliśmy to do projektu ustawy. Prosimy Wysoką Izbę, żeby Wysoka Izba zechciała to uchwalić. Więc nie rozumiem, w którym to miejscu nie realizujemy tego porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-77.16" who="#JerzyHausner">Wracam więc do grudnia. W grudniu zawarliśmy porozumienie społeczne, przyznaję: nie z wszystkimi związkami zawodowymi. Następnie 28 stycznia rząd skorygował program wcześniej zaproponowany ze względu na to porozumienie społeczne. Zmieniliśmy szereg parametrów tego programu. Mówiąc wprost: my go bardzo ekonomicznie złagodziliśmy, wydłużyliśmy okres działań, zwiększyliśmy dodatkowo środki, uwzględniliśmy szereg rozwiązań, o których poprzednio nie było mowy. Jest to program niewątpliwie o wiele bardziej społecznie zakorzeniony. Wydawało się w związku z tym, że uzyskamy możliwość dogadania się, tym bardziej że przystąpiliśmy do realizacji i powołana została Kompania Węglowa i kompania została stosunkowo szybko dokapitalizowana, wtedy kompania dostała aktywa na około 560 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-77.17" who="#JerzyHausner">Dalsze próby porozumienia się niestety nic nie dały. Kolejne spotkania nie dawały żadnego efektu. Mówiąc wprost, doszliśmy do sytuacji totalnego pata, przy czym ja na ten temat, jak rząd widzi całość sprawy, wypowiadałem się wielokrotnie, między innymi na posiedzeniu Komisji Trójstronnej, o którym mówił pan poseł Pojda. Pan poseł uważa, że nie powinienem tak stawiać sprawy, bo od samego początku stawiałem sprawę tak: to jest całościowy program, nie wolno dopuścić do kolejnego użycia pieniędzy publicznych, które zostaną zmarnowane, lub - mówiąc wprost - rozprowadzone. Jeżeli chcemy ten program realizować, to musimy go realizować we wszystkich elementach: restrukturyzacja zadłużenia, dokapitalizowanie, zmiany organizacyjne, ale także ograniczanie mocy wydobywczej. Nie będę decydował o tym, ani ustalał kryteriów, jakie moce wydobywcze mają być wygaszane i w jaki sposób, ja się po prostu na tym nie znam. Jednak odpowiadam za to, żeby przedstawić rządowi, parlamentowi program, który tworzy ramy do uzyskania podstawowego celu - rentowności w warunkach, gdy ludzie nie będą wyrzucani na bruk. Dlatego mówię jasno: nie można realizować jednej części programu, panie pośle, a pozostałej nie. Nie można godzić się na restrukturyzację długu, nie można godzić się na dokapitalizowanie, nie można godzić się na osłony pracownicze i powiedzieć: a jeśli chodzi o tę część, która jest kluczem do rentowności, to my się nad tym zastanowimy, ponieważ mamy za sobą trzy doświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-77.18" who="#JerzyHausner">Byłem także na Śląskiej Radzie Europejskiej. Dzisiaj ci moi koledzy parlamentarni, którzy mówią, że warunki były nieprzygotowane, nie wiadomo, do czego rząd zmierza, jakby zapomnieli o tym, co mówiłem na Śląskiej Radzie Europejskiej, nie zostawiając najmniejszych wątpliwości, że chcemy realizować program konsekwentnie jako program kompleksowy i całościowy.</u>
          <u xml:id="u-77.19" who="#JerzyHausner">Czy można było czekać dalej? Otóż chcę powiedzieć, że dalej nie można było czekać z rozpoczęciem przygotowań do realizacji programu, jeżeli się widziało, co się dzieje z zadłużaniem Kompanii Węglowej. Przy czym od razu, ponieważ nie ja to powiedziałem, powiedział to pan poseł Pojda, chcę potwierdzić słowa pana posła, dlaczego zrezygnował poprzedni prezes Kompanii Węglowej. Zrezygnował, bo powiedział, że on tego nacisku, który jest wywierany na niego przez związki zawodowe i lobbystów, nie jest w stanie wytrzymać, nie jest w stanie wytrzymać presji, która jest na niego wywierana, po prostu zastraszania go jako człowieka osobiście. Powiedział, że się poddaje, bo prostu nie widzi możliwości, żeby to wytrzymać zdrowotnie, że nie poświęci życia, mówiąc wprost, za to, żeby przeprowadzić to, co skądinąd uważał za konieczne. A więc konieczne stały się zmiany organów spółki. Jednocześnie te organy spółki są i muszą być przeze mnie chronione. Muszę tym ludziom dawać gwarancję, że jeżeli będą realizowali profesjonalnie i odpowiedzialnie swój program, to nie może ich spotkać krzywda, nie zostaną wyrzuceni.</u>
          <u xml:id="u-77.20" who="#JerzyHausner">Teraz pan poseł i bardzo wiele osób mówi: A czy nie można było uzgodnić, które kopalnie miałyby być likwidowane? No, proszę się zastanowić, czy moglibyśmy plebiscytarnie tę kwestię uzgodnić. Uzgodnienie kryteriów jest także niemożliwe, bo każdy inny zespół ekspertów przyjmie inne kryteria. Chcę powiedzieć, że kryteria, które zarząd kompanii przyjął, a rada nadzorcza zatwierdziła (i oczywiście w ustalaniu tych kryteriów rząd nie uczestniczył) są następujące: czynniki techniczno-ekonomiczne, czyli żywotność kopalni, okres potencjalnej eksploatacji - 25 punktów; udział pokładów o grubości powyżej półtora metra, czyli efektywność wydobycia przy dostępnych urządzeniach wydobywczych - 25 punktów; bezpieczeństwo ze względu na zagrożenie naturalne - 5 punktów; wpływ na środowisko naturalne - 5 punktów; jednostkowy koszt pozyskania 1 gigadżula energii - 30 punktów. To jest ocena poziomu kosztów z wartością opałową wydobywanego węgla. Ludzie, którzy tworzą organy spółki i którzy odpowiadają za jej wyniki, mają ustawową odpowiedzialność, są profesjonalistami - przecież porównajmy tę spółkę do innej spółki; wszystkich elementów zewnętrznego kontekstu nie lekceważę - uważają, że taką powinni podjąć decyzję. Ja nie widzę możliwości społecznego uzgodnienia tej decyzji w tym wymiarze.</u>
          <u xml:id="u-77.21" who="#JerzyHausner">Natomiast sekwencja, chcę wyraźnie powiedzieć, jest wynikiem braku gotowości do porozumienia. Przy czym od razu chcę stwierdzić, że zarząd kompanii, podejmując tę decyzję i informując o niej, nie przystąpił do jej wykonania. Zarząd kompanii przystąpił do rozmów, do zapisów na urlopy górnicze, do przygotowania tej realizacji, po to, żeby nie było działania z dnia na dzień, po to, żeby nie było lęku. Ja nie wiem, kiedy należy o takiej decyzji informować. Nie wiem. Czy informowanie z 6-miesięcznym wyprzedzeniem i mówienie od pierwszego dnia, że nikt nie zostanie wyrzucony na bruk, nikt nie zostanie bez pracy i dochodu, to jest za późno? A może w sam raz? Ale jedno jest pewne - że taka decyzja nigdy nie spotka się z aprobatą, nigdy nie będzie żadnych dodatkowych psychospołecznych konsekwencji. Zarząd kompanii od samego początku informował, jakie będą proponowane rozwiązania. Ja wolałbym pewnie, żeby odbywało się to wcześniej, ale nie odbyło się wcześniej z powodów, o których mówię. Z kolei chcę powiedzieć, że dalej odkładać tej decyzji nie można było, bo doprowadzilibyśmy do sytuacji, kiedy już nie byłoby czego ratować. Straciliśmy czas, ja się zgadzam z tym, choć nie bezpowrotnie. Ale dlaczego straciliśmy czas? Bo usilnie próbowaliśmy szukać porozumienia, choć, jak widać, bez efektu. I ktoś mówi o braku gotowości do dialogu ze strony rządu. To wczoraj my mieliśmy z propozycją dialogu do czynienia, czy z demonstracją siły, przetestowaniem, czy rząd ulegnie, a może czy w ogóle jeszcze ten rząd jest rządem, czy może to już jest tylko pochyłe drzewo?</u>
          <u xml:id="u-77.22" who="#JerzyHausner">Słyszę: nie potraficie rozmawiać. Jest to uwaga kierowana do mnie osobiście, a więc do przewodniczącego Komisji Trójstronnej do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Otóż chcę powiedzieć, mówił o tym pan poseł Niewiarowski, że jest taka teza, że w okresie realizacji przedsięwzięcia pod tytułem: reforma Steinhoffa, przypominam, odprawy wynosiły 50 tys. zł, a wiele osób tutaj dzisiaj mówiło, że to był błąd, że to się obróciło przeciwko Śląskowi, to dawanie ludziom pieniędzy, które zostały zmarnowane, że to było nieporozumienie, że są badania socjologiczne, które mówią, że to był bardzo poważny błąd; gdy oferowano tego rodzaju osłony, 50 tys. gotówką za odejście, było 12 akcji strajkowych i akcji protestacyjnych w ciągu okresu realizacji tego programu - 12 udokumentowanych. Słyszałem też, że wtedy, gdy pan senator Markowski, wtedy minister Markowski, realizował swój program, nie było akcji strajkowych. Powiadam: było udokumentowanych 5 akcji strajkowych i demonstracji. Otóż nigdy nie udało się do końca, nawet jeżeli zaakceptowano program, przeprowadzić zmian w górnictwie w warunkach pokoju społecznego. Nigdy się nie udało przeprowadzić. Nigdy nie była zastosowana klauzula pokoju społecznego, która, mówię, polega na tym: Jeżeli zawieram ze swoim partnerem społecznym, w tym przypadku z rządem, umowę, to umowa obowiązuje dwie strony. Rząd zobowiązuje się do niepodejmowania pewnych działań, ale za cenę możliwości podejmowania innych działań. Ten, którego racje bierzemy pod uwagę, nie może następnie uniemożliwić realizacji, bo rząd byłby tego rodzaju dialogiem całkowicie sparaliżowany. To nie byłby dialog, to byłby paraliż państwa.</u>
          <u xml:id="u-77.23" who="#JerzyHausner">Przypomnę, że w okresie od 1994 r., odkąd Komisja Trójstronna do Spraw Społeczno-Gospodarczych w Polsce istnieje, okres jej sprawnego funkcjonowania kończy się na 1996 r. Potem przed wyborami w 1997 r. „Solidarność” faktycznie wyszła z komisji, a następnie w okresie rządu Unii Wolności i AWS wyszedł z komisji OPZZ. Dialog społeczny był w tym okresie w istocie rzeczy zerwany. Dzisiaj Komisja Trójstronna działa. Oczywiście nie mogę powiedzieć, że mamy jakieś bardzo wielkie osiągnięcia, ale przypominam, że w zeszłym roku po raz pierwszy od wielu lat porozumieliśmy się co do wzrostu wskaźników płacowych i wskaźników wzrostu świadczeń - to jest przecież kluczowa decyzja dla pracowników. I tak samo w tym roku zawarliśmy porozumienie płacowe. Tak, nie podpisała „Solidarność” tego porozumienia, i nie z powodu wskaźników płacowych, tylko z powodu rozwiązań podatkowych, ale zawarliśmy porozumienie w sprawie płacy minimalnej, przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej, wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw. Jest przynajmniej kilkanaście dużych ustaw, w tym wszystkie znaczące ustawy z obszaru pomocy i polityki społecznej, które miały klauzulę: Komisja Trójstronna ją akceptuje. Jeżeli więc ktoś chce powiedzieć, że rządowi nie udało się porozumieć w sprawie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, to oświadczam, że tak, nie udało się porozumieć. Jeżeli ktoś chce powiedzieć, że rząd nie starał się porozumieć, to zaprzeczam. A jeżeli ktoś chce powiedzieć, że ten rząd w ogóle nie prowadzi dialogu społecznego, to już nie tylko zaprzeczam, ale po prostu oponuję. To jest jawne wprowadzanie opinii społecznej w błąd.</u>
          <u xml:id="u-77.24" who="#JerzyHausner">Ale też trzeba pamiętać, że dialog społeczny ma swoje reguły. W naszych warunkach dialog społeczny jest porozumieniem dobrowolnym, a nie wymuszanym. Nie można żądać dialogu społecznego i grozić protestem, i wywoływać burdy, i wywierać nacisku. Rozmowa polega na tym, że z czegoś się ustępuje, że szuka się kompromisu. A więc albo uzgodnienia, z trudem czasami doprowadzenie do umowy, albo ulica. Albo partnerstwo społeczne, albo obalanie rządu, albo działanie polityczne. I na coś trzeba się zdecydować.</u>
          <u xml:id="u-77.25" who="#JerzyHausner">Chcę być uczciwym partnerem społecznym i sądzę, że przez wielu jestem postrzegany jako wiarygodny i uczciwy partner społeczny w dialogu ze związkami zawodowymi. Jednak przypominam: kompetencje związków zawodowych są określone ustawą. Jeżeli chcemy dyskutować o wynagrodzeniach, o zbiorowych układach pracy, o miejscach pracy, jeżeli chcemy dyskutować o Kodeksie pracy, to jak najbardziej, to są te elementy, które rząd musi uzgodnić ze związkami zawodowymi i chce uzgodnić. Ale naprawdę nie możemy ze związkami zawodowymi dyskutować o cenie węgla, o kosztach, o sposobach obniżania kosztów. Proszę mi pokazać tak prowadzony dialog społeczny w jakimkolwiek cywilizowanym kraju, w którym związki zawodowe mają decydować o podstawowych decyzjach zarządów spółek lub podstawowych decyzjach rządu. Przecież to nie jest dialog dotyczący obszaru, o którym mówimy. To jest wychodzenie poza swoje kompetencje. To jest roszczenie sobie tytułu, który ustawowo nie jest określony. Nie może więc związek zawodowy żądać poparcia, uzależniać decyzji od tego, że my tak ukształtujemy program restrukturyzacji górnictwa, iż będzie wyrażał stanowisko ekspertów związków zawodowych. Mogę wysłuchać każdej opinii ekspertów, ale w ostateczności to zarząd kompanii i ja bierzemy odpowiedzialność za uruchomienie środków publicznych wobec NIK, wobec Wysokiej Izby i wobec społeczeństwa. Dlatego też wyraźnie chcę oddzielić obszar odpowiedzialności rządu od odpowiedzialności organów spółki.</u>
          <u xml:id="u-77.26" who="#JerzyHausner">Rząd przedstawił program. Ma obowiązek przedstawić podstawę prawną jego działania i środki finansowe na jego realizację. Ma obowiązek próbować uzgodnić go z partnerami społecznymi i ma obowiązek stworzyć wszystkie warunki, żeby ten program był realizowany. Natomiast od tego są organy spółki, by podejmowały decyzje operacyjne i wykonawcze, decyzje menedżerskie, kierując się kryteriami menedżerskimi. I nie w Warszawie są te decyzje podejmowane, tylko na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-77.27" who="#JerzyHausner">Teraz słyszę, że pan prezes Kompanii Węglowej to jest zły człowiek. Otóż chcę powiedzieć, że w momencie kiedy zrezygnował poprzedni prezes Kompanii Węglowej i szukałem nowej osoby - jednym z argumentów było to, że tamten poprzedni był finansistą i się na górnictwie nie znał - zdecydowałem się na pana prezesa Klanka, dlatego że kierował poprzednio Katowickim Holdingiem Węglowym, a to jest holding, który ma bardzo dobre wyniki. Mało tego, miał świetną opinię związkową. Proszę państwa, był protest związków zawodowych, że ja zaproponowałem panu prezesowi Klankowi przejście do Kompanii Węglowej. A dzisiaj związki zawodowe kierują wniosek do prokuratury w sprawie działania pana prezesa Klanka niezgodnego z interesami spółki. Gdzie tu jest sens? Gdzie tu jest logika? Jakaś uczciwość, jakaś elementarna racja?</u>
          <u xml:id="u-77.28" who="#JerzyHausner">Dlaczego uważam, że właśnie organy spółki powinny podejmować te decyzje, brać za nie odpowiedzialność? Również dlatego, że dotychczasowe programy restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego miały bardzo zasadniczy mankament. One były budowane w układzie centrum-rząd-sektor. Przy tych programach tak naprawdę nie było trzeciego czy czwartego, a może i piątego partnera. Nie było regionu, nie było gmin i nie było różnych obywatelskich stowarzyszeń. Oczywiście przez pewien moment nie było regionu, bo nie było reformy administracyjnej. Przypominam - szereg osób siedzących tu na sali dobrze to pamięta - mój osobisty wkład w Kontrakt regionalny dla woj. katowickiego, który budowaliśmy jako protezę, bo nie było regionu, właśnie żeby przy restrukturyzacji górnictwa i hutnictwa był partner samorządowy, żeby upominał się o racje, które muszą być uwzględnione, jeżeli chcemy sensownie zrealizować program i nie obarczać kosztami gmin, regionów. Ja osobiście uważam, że realizacja programu premiera Steinhoffa, mimo bardzo wysokich kosztów i sporych niedociągnięć, była najlepszym summa summarum przedsięwzięciem. Nie jestem skłonny tego krytykować. Ale chcę zwrócić uwagę, że wszyscy niemalże eksperci, którzy się wypowiadali w tej sprawie, podkreślali, że najsłabszym elementem tego programu był wymiar lokalny i regionalny. W tamtym czasie byłem ekspertem, i to ekspertem niezwiązanym z jakimś jednym ugrupowaniem politycznym, byłem doradcą Stowarzyszenia Gmin Górniczych, doradzałem marszałkowi województwa panu Olbrychtowi, i wszyscy się z moimi tezami zgadzali. Brakowało w tym programie wymiaru samorządowego, wymiaru lokalnego i regionalnego.</u>
          <u xml:id="u-77.29" who="#JerzyHausner">Teraz robimy dokładnie odwrotnie. Działamy nie tylko wobec górnictwa, ale i wobec otoczenia. Restrukturyzujemy nie tylko górnictwo, ale i region. Ale z jedną rzeczą się nie mogę zgodzić, z tezą, że pomysł na Śląsk ma powstać w Warszawie. Pomysł na Śląsk, na jego rozwój, na jego kierunki, na jego obecność w Polsce i obecność w Europie musi powstać na Śląsku. Tam musi być ułożone, jak ma się przekształcać gospodarka Śląska. Natomiast oczywistą jest rzeczą, że samorząd wojewódzki, wojewoda, wszystkie reprezentacje tego regionu mają prawo oczekiwać od rządu wsparcia, mają prawo od rządu oczekiwać warunków ustawowych i finansowych do zrealizowania własnego pomysłu na Śląsk. Tyle tylko że elity śląskie dzisiaj mają ogromne kłopoty w porozumieniu się w sprawie tego, jaki ma być pomysł na Śląsk, a część rozmów, która się toczą na Śląsku i w których uczestniczę, prowadzona jest w oderwaniu od opinii tych, którzy tak naprawdę sterują przepływem strumieni finansowych i którzy całą tę dyskusję o tym, jakbyśmy chcieli rozwijać region, lekceważą, nie potrzebują jej.</u>
          <u xml:id="u-77.30" who="#JerzyHausner">Chcę także podkreślić, że nie jest prawdą, że zajmujemy się wyłącznie górnictwem albo jeszcze, powiedzmy, hutnictwem, bo to się czasami dostrzega. Pomijam w tej chwili przedsiębiorstwa hutnicze. W tym roku przedsiębiorstwa śląskie dostały 151 mln w ramach pomocy publicznej ze strony Ministerstwa Skarbu Państwa i mamy złożone wnioski na 308 mln. Ale nie mamy na to oczywiście, bo prywatyzacja idzie wolno i nie mamy dodatkowych środków. Problem: Dać te 308 mln to zdecydować, że w innych miejscach kraju, gdzie jest też potrzebna pomoc publiczna, nie damy. Ale może słusznie ktoś mówił: To nie dokapitalizowujmy Kompanii Węglowej. Damy wtedy na inne przedsiębiorstwa. Będą gdzie indziej powstawały miejsca pracy. To jest realny wybór. Jeżeli...</u>
          <u xml:id="u-77.31" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-77.32" who="#JerzyHausner"> Ja mówię, panie pośle. Jeżeli nie realizujemy programu restrukturyzacji i naprawy górnictwa, to może nie dokapitalizowujmy, bo lepiej przekazać te pieniądze w inne miejsce w regionie. W regionie, nie chcę ich zabrać do Warszawy, zapewniam pana. Te pieniądze będą w regionie.</u>
          <u xml:id="u-77.33" who="#JerzyHausner">Sądzę też, że musimy pamiętać, chcemy czy nie chcemy, że nasza trudna rozmowa o regionie i o górnictwie toczy się w kontekście pewnych procesów gospodarczych, na które nie mamy zasadniczo bezpośredniego wpływu. Przypominam, że 30 lat temu w Unii Europejskiej wydobywano 280 mln ton węgla, a dzisiaj się wydobywa 77 mln ton węgla. 30 lat temu w Unii Europejskiej zatrudnionych było 580 tys. górników, dzisiaj 87 tys. W Polsce wydobywamy dzisiaj znacznie więcej węgla i zatrudniamy znacznie więcej górników niż w całej Unii Europejskiej, w 15 krajach. Dlaczego się dotuje górnictwo niemieckie? Bo jest to element systemu bezpieczeństwa energetycznego kraju i Unia Europejska dopuszcza dotowanie tego rodzaju produkcji, wydobycia. Tyle tylko że gdybyśmy się trzymali obecnie standardów unijnych, to dotowanie w Polsce możliwe jest do poziomu 55 mln ton. Nie proponujemy, żeby zmniejszać wydobycie i moce do 55 mln ton. Mówimy o 90 mln ton, o 100 tys. miejsc pracy. Rok 1980 - w Polsce węgiel kamienny to było 73,3% energii, obecnie to jest 49,3%; węgiel brunatny - 5,4% 20 lat temu, obecnie - 13%; ropa naftowa - 13,1% 20 lat temu, teraz - 19,6%; gaz ziemny - 7%, obecnie - 12% i energia odnawialna, najtańsza, najzdrowsza - 1,2%, dzisiaj - ponad 6%.</u>
          <u xml:id="u-77.34" who="#JerzyHausner">Proszę państwa, to jest obiektywny proces. Tego procesu nikt nie potrafi zatrzymać. Rada miasta Bytomia bardzo zdecydowanie wystąpiła przeciwko zamknięciu dwóch kopalń. Prezydent miasta, zwracając się z bardzo dramatycznymi apelami, także do mnie, mówił: Nie rób pan tego. Ale władze miasta Bytomia, także te, podjęły szereg decyzji, które oznaczają przestawienie się instytucji miejskiej z węgla na gaz. Ktoś powie: absurd. Pan poseł właśnie tak powinien mówić - że to są zbrodniarze, których się powinno zamykać, bo to jest dokładnie pana język i pana tok rozumowania. Zbrodniarze, bandyci, do więzienia! Przestawili się na gaz. Zdrada narodowa! Hańba!</u>
          <u xml:id="u-77.35" who="#komentarz">(Głos z sali: To z lewicy.).</u>
          <u xml:id="u-77.36" who="#JerzyHausner">Tak, to z lewicy. Otóż chcę powiedzieć, że ja rozumiem pana prezydenta. Takie same decyzje podejmowano w innych miastach śląskich, dlatego że szukano po prostu efektywnego wykorzystywania pieniędzy publicznych, efektywnego wykorzystywania budżetu miasta. Chciano, żeby po prostu nie były kładzione kolejne szkoły, żeby koszty funkcjonowania działalności gospodarczej na terenie miast były niższe. A pamiętajmy także, że my mówimy o tym, że rynek krajowy to jest dzisiaj 80 mln ton plus eksport, który jest potrzebny, natomiast eksperci, tego nikt nie kwestionuje, mówią, że w Polsce będzie potrzeba w 2006 r. między 73 a 74 mln ton, w 2010 r. - między 63 a 65, a w 2020 r. - między 54 a 59. Tego nikt nie zatrzyma.</u>
          <u xml:id="u-77.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Wirus.)</u>
          <u xml:id="u-77.38" who="#JerzyHausner">Tego nikt nie zatrzyma, to będzie naturalne przechodzenie do tańszych źródeł energii, oszczędniejszych i ekologicznych. To będzie także wyrazem po prostu oszczędności, to będzie wyrazem poprawy efektywności gospodarowania. My dzisiaj przecież mamy znacznie większy produkt krajowy brutto i większą produkcję przemysłową niż kilkanaście lat temu, a zużywamy mniej energii. I to jest siła gospodarki, choć w dalszym ciągu zużywamy jednostkowo znacznie więcej energii niż kraje od nas bogatsze.</u>
          <u xml:id="u-77.39" who="#JerzyHausner">Pan poseł Lepper wystąpił dzisiaj jako orędownik lewicy. W bardzo, powiedziałbym, płomiennym wystąpieniu namawiał wszystkich i mnie do lewicowości. Otóż lewicowość pana posła Leppera kojarzy mi się z bezhołowiem, bezkarnością, bezmyślnością i bezradnością. Ja nie chcę takiej lewicowości. Według mnie lewicowość to mądra odpowiedzialność i współodpowiedzialność za państwo i ludzi, pracowników i obywateli. I o takiej lewicowości myślę i chciałbym, żeby mój klub i rząd, który reprezentuję, był tak lewicowo definiowany. A jednocześnie pan poseł mówi: żadnych perspektyw, żadnych miejsc pracy, kryzys, nieszczęście. Pamiętam stale o tym, że w Polsce są 3 mln osób bezrobotnych, że to jest wielki dramat i katastrofa. I chciałbym, żeby wszyscy pamiętali, że każdy ma coś do zrobienia, choć oczywiście ja najwięcej, rząd najwięcej, bezdyskusyjnie. Tyle tylko, że muszę pamiętać i muszę mówić, że w 2001 r. mieliśmy 400 tys. osób bezrobotnych więcej, w roku 2002, który jest zamknięty, 100 tys. bezrobotnych więcej, a w roku 2003, od stycznia do sierpnia, póki co 120 tys. mniej bezrobotnych. Sądzę, że najgorsze miesiące mamy za sobą, że teraz będzie trochę lepiej - trochę lepiej, choć oczywiście to nie jest to, co jest tym oczekiwanym społecznym przełomem. Pytanie, czy taki przełom jest możliwy?</u>
          <u xml:id="u-77.40" who="#JerzyHausner">Pan poseł Wrzodak, z którym często polemizuję i rozmawiam, wystąpił tutaj wybitnie jak działacz związkowy. Jak można mówić: nie ma pieniędzy, to o czym pan mówi, panie ministrze? Przecież wspominałem: 1,3 mld dokapitalizowania Kompanii Węglowej w tym roku, ustawa oddłużeniowa - 18 mld zł i 6 mld zł, które dam. Panie pośle, jeżeli rozumowalibyśmy w ten sposób, jak pan proponuje - właśnie o tych papierowych, wirtualnych długach chcę powiedzieć - to chcę wyraźnie od razu zaznaczyć, że takie rozumowanie - anulujmy to i w ogóle nie ma żadnej sprawy - musi zachęcać wszystkich do tego, by bezkarnie się wszędzie zadłużać, musi zachęcać do tego - panie pośle, wiem, że pan tego nie chce i proszę tego nie traktować tak, że ja insynuuję, iż pan jest za takim rozwiązaniem - musi prowadzić do tego, co dzisiaj tu opisywałem jako hodowlę długów. Nie można żądać kolejnych oddłużeń, nie żądając zmian systemowych, które nie będą prowadziły do oddłużenia.</u>
          <u xml:id="u-77.41" who="#JerzyHausner">Gdy pan mówi, panie pośle, to ja słyszę i czuję związkowca. I mogę powiedzieć, trudno, w panu już ten związkowiec będzie tkwił do końca, choć dzisiaj jest pan politykiem. Natomiast, panie pośle, mówi pan o tym, że w ustawie z 5 grudnia coś tam pisaliśmy o prywatyzacji. W ustawach nic nie mówiliśmy o prywatyzacji górnictwa węgla kamiennego i póki co nie zapadły decyzje, choć jest sprawą otwartą, czy nie sprywatyzować Bogdanki, łącząc ją z jedną z elektrowni. I uważam, że sprywatyzowanie, tak jak pan premier Olszewski mówił, połączenie kopalni i elektrowni, stworzenie silnego układu byłoby rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-77.42" who="#JerzyHausner">Panie pośle, jeśli pan tutaj występuje jak działacz związkowy, to jeszcze, choć oczywiście z panem polemizuję, to jakoś rozumiem. Ale bardzo proszę, żeby pan z wielką ostrożnością wypowiadał się o sprawach, o których pan mówi tak bez zastanowienia, o tym...</u>
          <u xml:id="u-77.43" who="#komentarz">(Głos z sali: Bez serca.)</u>
          <u xml:id="u-77.44" who="#JerzyHausner">...i prowadzi pan do antagonizmu pomiędzy Polską i Śląskiem, Warszawą i Katowicami, regionem i centrum. Przypominam 1995 r., inicjatywę Kontraktu regionalnego dla województwa katowickiego, która pojawiła się pierwszy raz zupełnie w innej wersji, zgłoszona przez „Solidarność”, i często opowiadał o tym sławny ówczesny rzecznik „Solidarności”, który też mówił: „Śląsk to Katanga i jak Polska nie uzna, że jesteśmy Katangą, to się oderwiemy”. Kontrakt regionalny był potrzebny wówczas po to, żebyśmy nie rozpędzili etnicznego sporu. I nie rozpędzajmy etnicznego sporu. W tej sprawie zasada: wszystkie chwyty są dozwolone, naprawdę nie powinna obowiązywać. To zbyt poważna sprawa. Pan premier Olszewski mówił o tym z wielką odpowiedzialnością i powagą.</u>
          <u xml:id="u-77.45" who="#JerzyHausner">Wspomniałem już o tym, że nie przyjmuję tez pana posła Niewiarowskiego zgłoszonych w imieniu klubu SKL. Na przykład pan poseł był uprzejmy powiedzieć z tej trybuny, że rząd dotychczas nie przedstawił projektu ustawy, podczas gdy bardzo wiele osób mówiło, no, że rząd przedstawił właśnie ustawę i że od wczoraj, a dokładniej od przedwczoraj, jest ona w parlamencie. Mam wrażenie, że ten sposób uczestniczenia w debacie to jest de facto wygłaszanie monologów nieliczących się z żadnymi realiami, a nie poważna rozmowa. Natomiast to co jest zdumiewające w wystąpieniu pana posła Niewiarowskiego, a więc w przypadku SKL, i w przypadku części wystąpień i racji klubu Platforma Obywatelska, to jest to, że teraz państwo mówicie: przecież to są wirtualne pieniądze, przecież za mało jest nakładów na to wszystko, a za chwilę będziecie państwo żądali, żebyśmy naprawiali finanse publiczne, żebyśmy równoważyli deficyt budżetowy. Otóż nie da się pogodzić beztroski wobec wydatków publicznych i domagania się restryktywnej polityki.</u>
          <u xml:id="u-77.46" who="#JerzyHausner">Także zdumiewające było wystąpienie pana posła Smolany, który mówił, że zwalnianie bez osłon socjalnych to arogancja. Panie pośle, arogancją jest takie lekceważenie obowiązków sejmowych, które to obowiązki sejmowe wymagają umiejętności czytania i słuchania, z wysiłkiem zrozumienia...</u>
          <u xml:id="u-77.47" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.48" who="#JerzyHausner">…a ja u pana kolegi posła nie dostrzegam śladu wypełniania tego obowiązku. Jest arogancją nieprzyjmowanie do wiadomości tego, co jest napisane, i tego, co jest zrobione. To jest arogancja.</u>
          <u xml:id="u-77.49" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ale kto zaręczy, że wy prawdę mówicie?)</u>
          <u xml:id="u-77.50" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę słuchać...)</u>
          <u xml:id="u-77.51" who="#JerzyHausner">Panie pośle, jeżeli w projekcie ustawy, którą rząd skierował do Sejmu, są zapisane wszystkie instrumenty, które przedstawiłem, i można zapytać pana marszałka, można zapytać kierownictwo, czy ta ustawa wpłynęła i czy rząd ją przyjął, to jak pan nam może mówić o tym, jaki jest dowód? Nie ma innego parlamentarnego dowodu, czego chce rząd, jak ten, że skierował taką ustawę do parlamentu i wnosi o jej przyjęcie. A pan poseł Smolana też nastąpił mi personalnie na odcisk, mówiąc: rząd przyjął zasadę dialogu społecznego. Tak, to jest pierwszy rząd, który przyjął ten dokument, tylko że trzeba czytać ten dokument w całości. Tam jest mowa o tym, jakie są kompetencje związków zawodowych i że związki zawodowe w swych działaniach nie mogą przekraczać tych kompetencji. Dyskutujmy o wynagrodzeniach, o prawie pracy, o osłonach socjalnych, o prawach związkowych, ale nie o kształtowaniu cen, nie o zarządzaniu przedsiębiorstwami i nie w ogóle o wszystkich elementach prowadzenia polityki gospodarczej. Tworzenie takiego wrażenia, że jak związki zawodowe będą rządzić, to one rozwiążą te problemy, jest całkowicie myleniem się co do tego, czego doświadczyliśmy nie tak dawno.</u>
          <u xml:id="u-77.52" who="#JerzyHausner">Zupełnie zdumiewające były wystąpienia pana posła Antoniego Macierewicza i pana posła Łopuszańskiego, którzy usilnie starali się powiedzieć, że to, co ja tutaj powiedziałem, nazywa się: likwidacja górnictwa. Od samego początku swojego wystąpienia mówię i podkreślam: chcemy ratować górnictwo, możemy się mylić co do sposobu. Ale przecież ja to mówię i powtarzam: chcemy ratować górnictwo, chcemy 90-milionowych mocy wydobywczych, chcemy 100 tys. zatrudnionych, chcemy zdrowego, żywotnego organizmu. Panowie posłowie wypaczyli moje wystąpienie do tego stopnia, że nie uważam za stosowne, aby reagować na wszystkie dalsze czy pozostałe tezy.</u>
          <u xml:id="u-77.53" who="#JerzyHausner">Panu premierowi Olszewskiemu, w stosunku do którego wielokrotnie wyrażałem z tego miejsca szacunek, chcę powiedzieć, że wyraził pan tutaj bardzo mądre i uczciwe słowa, z którymi w bardzo wielu miejscach się zgadzam, nie we wszystkim, ale w bardzo wielu miejscach, i przepraszam, że informacja rządowa była dostarczona wtedy, kiedy była, ale powtarzam, nie jest to kwestia zaniedbania.</u>
          <u xml:id="u-77.54" who="#JerzyHausner">Większość klubów poselskich i kół poselskich wnioskuje o odrzucenie przedstawionej przez rząd informacji, rozumiem, że w tej części pisemnej i w tej części przedstawionej przeze mnie. Powiem, jak odczytuję ten wniosek. Odrzucacie państwo opis sytuacji przedstawiony w tej pisemnej informacji; odrzucacie państwo program działania przedstawiony w części ustnej. A co bardzo często proponujecie? Pohuczeć, atakować rząd, zachęcać do oporu, a rezultatem tego wszystkiego będzie wyłącznie upadłość. Szczerze powiem, że oczywiście musiałem się liczyć z takimi reakcjami i w większości przypadków... dotyczy to Samoobrony na przykład, przecież nie jestem zaskoczony, nie jestem tu po raz pierwszy, ale sądziłem, że szczególnie w przypadku klubu Platformy Obywatelskiej czy PiS-u pojawi się przynajmniej taka nuta, czy przypadkiem nie idziemy za daleko w proponowanym oddłużeniu, w dotacjach i dokapitalizowaniu. Czy pojawi się takie pytanie: panie premierze, czy to da tym razem efekt? Czy warto tę pomoc publiczną uruchamiać po raz czwarty? Czy warto uruchamiać te dwadzieścia kilka miliardów?</u>
          <u xml:id="u-77.55" who="#JerzyHausner">Otóż chcę powiedzieć, że spoczywa na mnie ogromna odpowiedzialność, jeżeli ten program zostanie uruchomiony, odpowiedzialność za zastosowanie pieniędzy publicznych, odpowiedzialność za to, że nie zostaną kolejny raz zmarnowane, roztrwonione, a także po części rozkradzione. I od razu chcę powiedzieć, że jest mi trudno po raz pierwszy, że oferując tyle w imieniu rządu i ryzykując tak wiele, nie mam w większości momentów, w których prowadzę tę dyskusję, przekonania, że argumenty w tej dyskusji są w ogóle wysłuchiwane i uczciwie analizowane, że nie dominuje w tej sytuacji po prostu wyłącznie wykorzystywanie napięcia do politycznej gry. A więc zastanawiam się trochę inaczej niż pan premier Olszewski, bo w innej jestem sytuacji. A może - lepiej - nie powinienem brać na siebie tej odpowiedzialności, a może nie poradzę, może nie potrafię zapewnić, żeby te pieniądze, które mają być uruchomione, nie zostały zmarnowane i rozkradzione? Niestety, panie premierze, nie mam tej możliwości niedziałania, bo brak działania to upadłość, to upadek górnictwa, a do tego państwu, do tego rządowi, do tego mnie dopuścić nie wolno.</u>
          <u xml:id="u-77.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#TomaszNałęcz">Pan poseł Tomczykiewicz był pierwszy, panie pośle. Bardzo proszę w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#TomaszTomczykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym sprostować słowa pana premiera...</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Odnieść się.)</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#TomaszTomczykiewicz">Odnieść się - tak - do źle zrozumianych słów, które wypowiedziałem. Pan premier zarzucił Platformie Obywatelskiej popieranie wczorajszych rozruchów. To jest oczywista nieprawda. Pan premier nie słuchał mojego wystąpienia. Przytoczę jeszcze raz słowa, które wypowiedziałem. To, co wydarzyło się wczoraj na ulicach Warszawy, jest nie do przyjęcia. Z bólem i smutkiem oglądaliśmy wczorajsze zajścia. Takie obrazy nie służą sprawie górników, Ślązaków, sprawie regionu śląskiego. Tracimy w ten sposób resztki sympatii i zrozumienia w naszym społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#TomaszTomczykiewicz">Panie Premierze! Przekręcił pan również inne moje wypowiedzi i źle je zrozumiał. Przede wszystkim dzisiaj rozmawiamy nie na temat programu restrukturyzacji górnictwa. Na to przyjdzie jeszcze czas, bo projekt dopiero zostanie złożony i wtedy Platforma Obywatelska wypowie się na ten temat. Dzisiaj mówiliśmy o sytuacji sektora górnictwa węgla kamiennego. I temu była poświęcona dzisiejsza debata. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#TomaszNałęcz">Pan poseł Macierewicz w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Pan premier źle zrozumiał moje słowa, insynuując, jakobym uważał, że pana głównym celem jest zniszczenie, likwidacja polskiego górnictwa. Takich słów nie wypowiedziałem. Wypowiedziałem słowa inne, które chcę panu przypomnieć, ponieważ pan uznał, że one pana zwalniają od odpowiedzi, a to jest ważne. Powiedziałem, że pan się kieruje filozofią, którą pan dzisiaj sam sformułował, którą sformułowała pani minister Herbst i pani minister Freyberg, mianowicie, że trzeba zmniejszyć moce wydobywcze i moce produkcyjne, w tym wypadku górnictwa, a ogólnie rzecz biorąc, innych sektorów gospodarki polskiej. I rzeczywiście uważam taką filozofię za filozofię, która musi doprowadzić do katastrofy. Dlatego uważam, że dobrze zrobili górnicy, że protestują, ponieważ być może to sprawi, że wreszcie zrozumiecie, jaki jest polski interes narodowy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Niektórzy posłowie wyrazili chęć zadania pytania. Są to posłowie: Jan Rzymełka, Barbara Blida, Jacek Falfus, Maria Nowak, Zbyszek Zaborowski, Włodzimierz Czechowski, Krzysztof Filipek, Lech Kuropatwiński, Hanna Mierzejewska, Aleksandra Gramała, Gabriela Masłowska, Jan Orkisz, Eugeniusz Wycisło, Bolesław Piecha, Tadeusz Motowidło, Piotr Mateja, Grzegorz Dolniak, Tomasz Markowski, Andrzej Aumiller, Tadeusz Szukała, Alicja Murynowicz, Józef Cepil, Marian Stępień, Stanisław Szyszkowski, Leszek Murzyn, Danuta Polak, Antoni Stryjewski, Jan Antochowski, Bogdan Pęk, Waldemar Borczyk, Stanisław Łyżwiński, Józef Skowyra, Jan Chojnacki, Gabriel Janowski, Marek Suski, Stanisław Dulias i Wiesław Woda.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#TomaszNałęcz">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#TomaszNałęcz">Pan poseł Cymański, pan poseł Kuchciński i pan poseł Tuderek.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#TomaszNałęcz">Dalszych zgłoszeń nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#TomaszNałęcz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania i określam czas pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Rzymełkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanRzymełka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JanRzymełka">Panie Ministrze! Rząd mówi pięknie o wygaszaniu kopalń, o ratowaniu górnictwa. Oczywiście są to pewne przenośnie. Pytam: Czy rząd zamierza wygasić Śląsk? Czy da się w ogóle wygasić ducha na Śląsku?</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JanRzymełka">A teraz przejdę do konkretów. Jest konflikt, narasta napięcie. Chciałabym zapytać: Ile programów nadała telewizja i radio, w których rząd w sposób dostateczny i profesjonalny tłumaczył górnikom potrzebę zamykania kopalń, przedstawił przyszłość Śląska, przedstawił kreowanie nowych miejsc pracy poza górnictwem? Dlaczego media unikają prawdy o Śląsku, o apogeum nieszczęść Śląska, prawdy o odmienności tego regionu albo kreują obraz folklorystyczny, albo negatywny stereotyp Śląska? Jaki pan wicepremier ma kontakt z szefem Telewizji Polskiej z panem Kwiatkowskim w tym zakresie? Jak się układa współpraca w tłumaczeniu ludziom problematyki restrukturyzacji górnictwa?</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JanRzymełka">Chciałbym zapytać: Czy ten pomysł na Śląsk, o którym pan mówił, ma powstać na Śląsku? Na Śląsku nie ma przecież instrumentów prawnych, nie ma też źródeł finansowania. Musi to być zrobione wspólnie. Proszę przyjąć takie założenie, że elity regionalne i rząd, i parlament mogą wspólnie znaleźć pomysł. Sami na Śląsku nie znajdą ludzie pomysłu na realizację. Teraz zadam konkretne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JanRzymełka">Panie Ministrze! Co mam odpowiedzieć moim wyborcom w Rudzie Śląskiej, którzy mniej więcej kilka dni temu tak mnie pytali: Panie pośle Rzymełka, tutaj w Rudzie Śląskiej kopalnia Polska-Wirek wygrała ogłaszany co roku konkurs na najlepszą kopalnię, minister przyznał wyróżnienie i nagle miesiąc później decyzja - do likwidacji. Czy można nie rozumieć buntu górników, którym rok temu mówiono: jesteście wyśmienici, jesteście wspaniali, najlepsi, a dzisiaj mówi się, że jesteście niepotrzebni? Coś tutaj nie gra.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JanRzymełka">Kończąc zatem, zapytam: Jakie nowe trwałe miejsca pracy proponuje rząd w okolicach Katowic? Czy pan wie, że absolwenci szkół wyższych, nawet akademii ekonomicznych, w dziewięćdziesięciu kilku procentach nie mają zapewnionych trwałych miejsc pracy, studenci ostatniego roku, na Śląsku? Proszę powiedzieć: Gdzie jest lista robót publicznych, o której mówiono kiedyś, że może to być czymś w zamian? I teraz już nie do pana ministra...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#TomaszNałęcz">Nie, panie pośle, jestem zmuszony przerwać pytanie. Jest blisko 50 osób do zadania pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JanRzymełka">Już kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#TomaszNałęcz">Ale, panie pośle, już pan skończył.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#TomaszNałęcz">Poproszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Blidę.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Rzymełka: Panie marszałku, ostatnie pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle...</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Rzymełka: Był pan minister Janik, do którego można było kierować pytania dodatkowe.)</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle... Naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Rzymełka: Platforma nie wykorzystała 3 minut ze swoich...)</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#TomaszNałęcz">Panie Pośle! Trzeba było wtedy zadać te pytania. Naprawdę są określone rygory...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#JanRzymełka">Dobrze, już ostatnie pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#TomaszNałęcz">Ale, panie pośle, dziękuję panu bardzo. Proszę nie powodować żenującej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma czasu na to.)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Blidę.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Posłowie chcą zadawać pytania.)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#TomaszNałęcz">I można zadawać pytania.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Były dwa wystąpienia.)</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, szanowni państwo, posłowie czekają jeszcze na debatę cukrową. Pan poseł zada swoje pytanie, łamiąc rygor, przez 5 minut i wyjdzie, a Sejm nadal pracuje. Szanujmy czas także innych posłów i nie patrzmy przez taki pryzmat, tylko na odległość własnego nosa, na obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę panią poseł Barbarę Blidę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#BarbaraBlida">Panie Marszałku! Na wstępie proszę o przynajmniej pół minuty, ponieważ zostało przez sprawozdawcę naszego klubu, przedstawiającego stanowisko klubu w tej sprawie, użyte moje nazwisko bez mojej zgody i chciałam to skomentować. Tak że bardzo proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#TomaszNałęcz">Pani poseł, jestem zobowiązany wszystkich posłów traktować sprawiedliwie; będę ingerował tak samo, jak w wypadku pana posła Rzymełki. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#BarbaraBlida">Po prostu w formie sprostowania. Użyto mojego nazwiska i mojej funkcji zawodowej, tego, że sprawuję funkcję zawodową i prowadzę firmę budowlaną, oczywiście nie swoją, zarządzam firmą developerską w Warszawie. Chcę powiedzieć, że faktycznie - i jest to moje zdanie - w Polsce będzie się budowało tyle mieszkań, ilu Kowalskich będzie zdolnych kupić te mieszkania albo je wynająć, czyli będzie ich stać na czynsz.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#BarbaraBlida">Odnosząc to natomiast do sytuacji w górnictwie - bo chyba chciano pokazać, że można produkować tylko tyle węgla, ile można sprzedać - chcę powiedzieć, że kiedy mam niską sprzedaż, podejmuję działania marketingowe na rynku...</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#komentarz">(Głos z sali: O! o! o!)</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#BarbaraBlida">...usiłuję znaleźć czy pomóc Kowalskiemu w uzyskaniu kredytu albo znaleźć taki sposób sfinansowania, ażeby kupił to mieszkanie, i moim marzeniem, panie premierze, jest to, ażeby Kowalski miał zarówno mieszkanie, jak i kuchnię zasilane nie gazem, ale najczystszym ekologicznie nośnikiem, czyli energią elektryczną wyprodukowaną na bazie rodzimych surowców. Myślę, że tu jest tylko kwestia ceny rozprowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#BarbaraBlida">Teraz chciałam zadać pytanie, ponieważ pan premier mówił tu o wielu sprawach związanych z kosztami węgla, z tym, jaki on jest nieefektywny. Chcę zapytać, panie premierze: Czy pan wie, że są złoża węgla, na które mamy zawarte kontrakty, których dzisiaj nie realizujemy, a koszt tony węgla wynosi 80 dolarów, a nie wydobywamy tego węgla, bo są nieporozcinane złoża?</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#BarbaraBlida">Czy pan wie, że są różne gatunki węgla? Z pana wypowiedzi to nie wynikało. Ażeby te dobre gatunki węgla wydobyć, trzeba po prostu podjąć normalną eksploatacją i działać na złożu. Tego jakby nie ma.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#BarbaraBlida">Ponieważ ten czas jest bardzo krótki, chcę zapytać: Jaki jest cel działań rządu wobec sektora węglowego? Czy tym celem jest obniżenie zdolności wydobywczych? Czy antagonizowanie Polski przeciwko Śląskowi? Czy wyprowadzanie ludzi na ulicę?</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#BarbaraBlida">Powiedział pan, panie premierze, że jasno chce pan przedstawić zamierzenia rządu wobec sektora górnictwa węgla kamiennego. Panie premierze, najlepszy program, zgodnie oceniany jako najlepszy, spalony został, dla górnictwa oczywiście, dla restrukturyzacji, przez to, że zostali wyprowadzeni ludzie; najpierw im się powiedziało, że się likwiduje kopalnie, a potem dopiero mówiono o tym, jakie są zabezpieczenia dla tych ludzi. Chcę zapytać, panie premierze, czy wobec tych ludzi, którzy zachowali się niekompetentnie w sensie politycznym, odpowiedzialności za program, który mają wdrażać, przewiduje pan premier wyciągnięcie konsekwencji, tak jak się wyciąga konsekwencje służbowe w firmach wobec ludzi, którzy winni są zaniedbań. Czy w takim razie, panie premierze, chcę zapytać jeszcze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#TomaszNałęcz">Ale, pani poseł, pani poseł, naprawdę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#BarbaraBlida">...czy może czuje się pan odrobinę współodpowiedzialny za tę wczorajszą sytuację, haniebną sytuację na ulicach Warszawy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zadanie pytania pana posła Jacka Falfusa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JacekFalfus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Chciałem zapytać. Dzisiaj czeka się po kilka dni pod kopalniami po koks i węgiel. Dlaczego tak jest, skoro rząd i Kompania Węglowa mówią, że obecnie jest ok. 3,5 mln ton zapasów na hałdach? Rodzi się pytanie: Czy faktycznie ten węgiel jest? Czy dokonano odpowiednich obmiarów i czy skontrolowano zapasy tego węgla? Czy nie jest on, tak jak zboże w silosach, tylko na papierze? Jeżeli jest taki zapas, to węgiel powinien być w ciągłej, bieżącej sprzedaży, szczególnie obecnie, jesienią. Skąd zatem te kilkudniowe kolejki pod kopalniami?</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#JacekFalfus">Następne pytanie. Na Śląsku artykułowany jest, również w prasie, pogląd, że kopalnie do likwidacji wytypowano na podstawie niepełnych, a jak twierdzą związkowcy, fałszywych, materiałów i dokumentów. Zgłoszono tę okoliczność do prokuratury. Czy dowiemy się, kto za to odpowiada, jeżeli potwierdzą się te przypuszczenia? Czy ministerstwo prowadzi w tej sprawie własne postępowanie wyjaśniające? Jeżeli tak, to czy dowiemy się o efektach tego postępowania?</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#JacekFalfus">Ostatnie pytanie. Przed kilkoma miesiącami miałem okazję bronić kopalni Silesia w Czechowicach-Dziedzicach przed likwidacją i kontaktować się wtedy z Kompanią Węglową. Śledziłem wówczas, jak zmieniały się wtedy w czasie kryteria i argumenty, według których kopalnia miała być, zdaniem kompanii, zlikwidowana. Na szczęście protest górników okazał się dla kopalni i miasta Czechowice-Dziedzice skuteczny.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#JacekFalfus">Mówił pan premier o tych kryteriach. Chciałbym jednak zapytać, bo pewne kryteria muszą być równe dla wszystkich. Jakimi kryteriami w końcu kieruje się kompania i rząd przy typowaniu kopalni do likwidacji? Na jakiej podstawie kopalnia Polska-Wirek z 11 miejsca przeznaczona jest do likwidacji, do wygaszenia, jeśli za nią w rankingu rentowności jest jeszcze 10 kopalń? Wśród uwarunkowań pan minister podaje już nieaktualne - żeby nie powiedzieć: fałszywe - dane dotyczące wysokiego poziomu zagrożenia dla bezpieczeństwa pracy. Faktycznie, w latach 90. w kopalni Polska-Wirek było wiele wypadków, jednak ten czas minął. Pokłady są odprężone i odgazowane. Brak jest zjawisk tąpnięć. Pokłady są również otwarte do eksploatacji. Jakie zatem kryteria? Jeżeli kryteria jednakowe, to czy nie należałoby sprawdzić, czy wyliczenia według tych kryteriów są rzeczywiście rzetelne? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Analizując dokument przedstawiony Sejmowi, uzasadniający likwidację 4 kopalń, zauważyłam w nim dane nieprawdziwe bądź to interpretowane dalece nieobiektywnie, na niekorzyść kopalń przeznaczonych do likwidacji. Powiedział pan, że kryteria mogą być różne. Kryteria powinny być jasne, dla wszystkich jednakowe, a nie różne dla różnych kopalni, służące jakimś nieokreślonym celom, o których można tylko domniemywać. Nie wiem, czy jest to celowe wprowadzanie parlamentu w błąd. Ze względu jednak na ograniczony czas nie mogę się odnieść do wszystkich tych nieścisłości, postaram się więc przynajmniej na kilka zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MariaNowak">W informacji rządu mówi się, że zasadniczym powodem likwidacji kopalni węgla kamiennego Polska-Wirek jest prowadzenie eksploatacji pod przebiegającą tam autostradą A-4. Otóż czy wie pan, panie premierze, że autostrada A-4 przebiega na obszarze kopalni Polska-Wirek na niewielkim jedynie odcinku, w zdecydowanie mniejszym procencie aniżeli w wypadku kopalń ościennych?</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#MariaNowak">Po drugie, dokument mija się także ze stanem faktycznym, podając, że sąsiadujące kopalnie Pokój i Halemba będą mogły sięgnąć po złoża kopalni Polska-Wirek. Pytam wobec tego: Czy wiadomo panu premierowi, że kopalnia Pokój nie jest w stanie sięgnąć po złoża kopalni Polska-Wirek ze względów technologicznych, a z kolei Halemba również tego nie zrobi, chociaż jest to możliwe, ale nie sięgnie po te złoża, ponieważ jest to nieuzasadnione ze względów ekonomicznych?</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#MariaNowak">Pytam: Co to znaczy, że kopalnia Polska-Wirek ma relatywnie wysoki koszt pozyskiwania jednego GJ energii? Przecież jej wynik jest jednym z lepszych wyników kompanii. Toteż proszę o podanie, jakie są te koszty w pozostałych kopalniach kompanii?</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#MariaNowak">Ostatnie pytanie, króciusieńko. Panie premierze, zapewniał pan, że żaden z górników nie straci pracy. W takim razie co pan powie 220 byłym górnikom, byłym pracownikom Przedsiębiorstwa Robót Górniczych w Bytomiu, którzy w wyniku likwidacji tego zakładu w 2002 r. stracili pracę, nie otrzymali żadnych osłon, nie otrzymali urlopów górniczych, nie zaproponowano im pracy w czynnych kopalniach, pomimo gwarancji ustawowej i pomimo orzeczenia Sądu Najwyższego w tej sprawie? W tej sprawie zresztą interpelowałam pana. Część tych górników do dzisiaj nie ma pracy, a są też tacy, którzy zostali zatrudnieni na czas określony - zaznaczam: określony - w spółce obsługującej Kopalnię Węgla Kamiennego „Polska-Wirek”, na czas funkcjonowania kopalni „Polska-Wirek”. Czy oni także będą objęci osłonami, o których pan mówi? Czy znowu czeka ich gehenna poszukiwania pracy, której nie ma, i to nie tylko na Śląsku? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbyszka Zaborowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#ZbyszekZaborowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#ZbyszekZaborowski">Panie Premierze! Dlaczego podjęta została uchwała przez zarząd kompanii, zanim uzgodniono program rządowy i skierowano projekt ustawy górniczej do Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#ZbyszekZaborowski">Po drugie, ministerstwo gospodarki zadeklarowało marszałkowi woj. śląskiego uruchomienie programu regionalnego na 3 miesiące przed uruchomieniem kolejnego etapu restrukturyzacji kopalń węgla kamiennego. W takim razie pytanie: Czy 1 października ten program wystartuje?</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#ZbyszekZaborowski">Po trzecie, czy rząd zweryfikował stosowanie kryteriów ekonomicznych przyjętych przez zarząd kompanii? To pytanie stawiam oczywiście na tle poprzednich informacji, panie premierze, oraz ogólnie dostępnych w naszym regionie.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#ZbyszekZaborowski">Czy pan premier wie, że 75% węgla z kopalni „Bolesław Śmiały” taśmociągiem przez płot bierze Elektrownia Łaziska, gdzie poniesiono ogromne nakłady na zbudowanie instalacji do odsiarczania spalin, a w samej kopalni na zakład wzbogacenia węgla?</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#ZbyszekZaborowski"> Te inwestycje się jeszcze nie zamortyzowały, panie premierze. Czy my będziemy planować w Polsce tylko w perspektywie kilku lat? Czy będziemy marnować publiczne środki w ten sposób?</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#ZbyszekZaborowski">I pytanie dotyczące rentowności. Czy pan premier zna przykład rentownego głębinowego górnictwa w cywilizowanych krajach? Ja bardzo bym prosił o wskazanie przykładów, bo każdy rząd przyjmuje to jako dogmat, każdy kolejny rząd. Ja oczywiście życzę panu premierowi, żeby naszemu rządowi to się powiodło.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#ZbyszekZaborowski">Pan premier mówił o wzrastających kosztach wydobycia węgla w latach 1993–1997, m.in. za czasów senatora Markowskiego. Pan profesor, sądzę, zapomniał o inflacji, która w tym czasie, mimo że malała, była jeszcze znacząco wysoka. I wtedy też produkcja energii w Polsce była o 30% wyższa, a stali o 20% wyższa, a więc, panie premierze, myślę, że trzeba porównywać to, co jest porównywalne.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#ZbyszekZaborowski">Mówił pan o tym, że górnictwo nie płaci opłat ekologicznych. A czy pan premier wie, że 19% środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska jest zbierane z woj. śląskiego, a wraca na Śląsk 3,5%? Czy pan premier o tym wie?</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#ZbyszekZaborowski">I dwa ostatnie pytania: Jak pan premier zapełni dziurę w budżecie polskich kolei, spowodowaną spadającymi przewozami węgla, skoro ta dziura już dzisiaj jest taka głęboka, jaka jest? I co z basenami portowymi, które służą do eksportu węgla? Czy będą służyć do importu węgla, czy dokerzy znajdą przy tym pracę, czy są inne plany z tym związane?</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprywatyzować.)</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#ZbyszekZaborowski">No cóż, czas minął, więc życzę tylko górnikom i rządowi długiej i ostrej zimy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Włodzimierza Czechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak się złożyło, że jestem inżynierem górnikiem na emeryturze, posłem z Katowic i sprawy górnictwa są mi niezmiernie bliskie i ważne dla mnie.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WłodzimierzCzechowski">Panie Premierze! Dzisiaj powiedział pan całą prawdę o tragedii górnictwa w III Rzeczypospolitej - że cena sprzedaży węgla przez kopalnie jest niższa od kosztów jego wydobycia. To jest właśnie największe tchórzostwo i zaniedbanie kolejnych rządów - utrzymywanie sztucznych cen węgla, czego skutkiem są sztuczne ceny energii elektrycznej, przewozów PKP - i prawda o dziurze budżetowej. A to generalnie fałszuje cały obraz gospodarczy. Pytam, czemu odbywa się to tylko kosztem ubóstwa rodzin Śląska i Zagłębia. Z tej trybuny ostrzegałem, że Śląsk nie przyjmie żadnego programu, który polega tylko na likwidacji miejsc pracy. Judaszowych pieniędzy na Śląsku mamy dość, tych srebrników!</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#WłodzimierzCzechowski"> Oczywiście za taką politykę decydenci powinni stanąć przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#WłodzimierzCzechowski">Zabiegałem u pana premiera, u premiera Millera, o powołanie zespołu do kompleksowego rozwiązania problemów Śląska z udziałem śląskich specjalistów. I nic. Efekt był widoczny wczoraj w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#WłodzimierzCzechowski">Pytania już teraz: Czy rząd ma zamiar przepracować program restrukturyzacji górnictwa, dostosowując go do wymogów Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#WłodzimierzCzechowski">Czy rząd ma rozeznanie, ile kopalń będzie rentownych w świetle unijnego rachunku kosztów i cen? Jakiej pomocy będzie potrzebowało górnictwo i jakie będą koszty?</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#WłodzimierzCzechowski">Jakie rząd ma zamiary, jeśli w 2004 r. i w następnych latach nie będzie środków na udzielanie pomocy górnictwu?</u>
          <u xml:id="u-102.8" who="#WłodzimierzCzechowski">Czy rząd przewiduje - już kończę - uczestnictwo Polski w realizacji programu Unii Europejskiej o bezpieczeństwie energetycznym Wspólnoty i jakie są możliwości wydobywcze na rynek unijny?</u>
          <u xml:id="u-102.9" who="#WłodzimierzCzechowski">Czy włączenie polskich kopalń do planu bezpieczeństwa energetycznego Wspólnoty powinno zmienić program reformy górnictwa, ponieważ dostawy na rynek unijny nie będę eksportem? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-102.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Filipka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#KrzysztofFilipek">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie Posłowie! Panie premierze, stwierdził pan, że stanowisko Samoobrony pana nie zdziwiło. Ja chcę powiedzieć, że Samoobrona mówiła, mówi i będzie mówić prawdę bez względu na to, czy będzie pan to nazywał bezhołowiem czy też bezmyślnością. Z dzisiejszego wystąpienia pana przewodniczącego Andrzeja Leppera powinien pan wyciągnąć odpowiednie wnioski, a byłoby to z korzyścią dla wszystkich, szczególnie dla rządu pana Leszka Millera, który uzyskał chyba już najniższe notowania od 14 lat.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#KrzysztofFilipek">I mam pytanie. Ponieważ opieram się na informacjach przekazywanych przez media, chcę zapytać, czy Bank Światowy podjął decyzję o przyznaniu 500 mln dolarów kredytu na restrukturyzację polskiego górnictwa. Podobno podstawowym warunkiem otrzymania tego kredytu z Banku Światowego jest likwidacja kilku kopalń, w tym tych czterech. Jeśli jest to prawdą, to czy warto dla 500 mln dolarów kredytu - w dodatku kredytu, który trzeba przecież spłacić - wpędzić w biedę kilkanaście tysięcy górniczych rodzin? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Kuropatwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Panie Premierze! Omawiamy informacje o górnictwie, o likwidacji czterech kopalń, na co przeznacza się wysokie kwoty osłonowe z budżetu (chodzi o 40 tys. górników), z całą troską o ich pracę, o ich rodziny, o ich przyszłość. Tak, ta osłona im się należy. Lecz rolników w Polsce jest ponad milion, a dla nich nie ma osłon i nie było. Do dziś nie uruchomiono ustawy o biopaliwach. To dałoby 100 tys. miejsc pracy. Dlaczego tego nie uruchamiacie?</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#LechKuropatwiński">Powiedział pan, że policja jest niedoszkolona i nie opanowała zagrożeń manifestacji - lecz była dobrze wyszkolona w swych działaniach przeciwko rolnikom, kiedy strzelała do bezbronnych.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#LechKuropatwiński">Panie ministrze, podał pan ceny wydobycia: 140 i ceny sprzedaży: 135. Proszę powiedzieć, czy członkowie rad nadzorczych są przedstawicielami skarbu państwa, co oni robią i za co biorą pieniądze, skoro nie doprowadzili do przywrócenia rentowności tych kopalń. To skandal.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#LechKuropatwiński">Cena węgla na Kujawach: 450 zł za tonę, to trzy razy więcej niż wydobycia. Koszt transportu kołowego: 40–45 zł za tonę. Razem daje to 180 zł za tonę. Proszę powiedzieć, kto bierze te 270 zł różnicy między kosztem wydobycia a ceną sprzedaży węgla?</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto to bierze?)</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#LechKuropatwiński">Jeżeli dla Kompanii Węglowej i dla rządu te cztery kopalnie są zagrożeniem, to przekażcie je w ręce górników, oni będą wiedzieć, oni przez te trzy lata doprowadzą do tego, że te kopalnie sprzedawać będą węgiel po cenach konkurencyjnych i zyskownych.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#LechKuropatwiński">Jakie jest zadłużenie wobec kopalń dealerów handlowych, którzy zarabiają najwięcej? To dzieje się nie tylko w kopalniach, to dzieje się także w zakładach nawozowych i w cukrowniach.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#LechKuropatwiński">Panie premierze, jest pan członkiem rządu i wie pan o tych malwersacjach i korupcji. Dlaczego, władza i rząd, czekacie na rozwiązanie tej sprawy, nie zgłaszacie do prokuratury i organów ścigania? Chyba że jest inny aspekt tej sprawy. Macie instrumenty, większość sejmową, to zlikwidujcie tę mafię węglową. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Hannę Mierzejewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#HannaMierzejewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Decyzję o wygaszeniu kopalni „Polska-Wirek” do końca grudnia 2004 r. uzasadnia pan jej 11 miejscem w rankingu. Ale trzeba pamiętać, że Kompania Węglowa narzuciła kopalni „Polska-Wirek” eksport w wymiarze 67,4% wydobytego węgla, i to eksport w najgorszych kierunkach, bo za pośrednictwem transportu wodnego. Warto w tym miejscu przypomnieć, że cena węgla krajowego wynosi 165 zł, a eksportowego 83 zł. Nie trzeba być wielkim matematykiem, by wyliczyć, że przy tak dużym eksporcie - przypominam, że to prawie 70% wydobycia - kopalnia „Polska-Wirek” nie jest w stanie osiągnąć takiego wyniku finansowego, jak kopalnie, które nie są zaangażowane w eksport czy zaangażowane są w małym procencie.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#HannaMierzejewska">Mam do pana premiera następujące trzy pytania:</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#HannaMierzejewska">Pierwsze. Czy ten sposób prowadzenia rankingu jest logiczny i czy oddaje prawdziwy obraz kondycji produkcyjnej kopalni?</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#HannaMierzejewska">Drugie pytanie. Czy nie sądzi pan, panie premierze, że 11 miejsce w rankingu kopalni „Polska-Wirek” w tych niekorzystnych dla niej warunkach jest wręcz sukcesem?</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#HannaMierzejewska">I trzecie pytanie. Czy przeznaczenie kopalni „Polska-Wirek” do wygaszenia nie jest decyzją polityczną? Otóż w tej właśnie kopalni dokonano najdalej idącej restrukturyzacji i w porównaniu z innymi kopalniami ma ona niskie zatrudnienie. Może owa decyzja wynika z faktu, że jest w niej zatrudnionych 2646 pracowników, a więc mniejszy będzie opór ludzki? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Aleksandrę Gramałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#AleksandraGramała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Jak powszechnie wiadomo - było to już mówione wielokrotnie na tej sali - bezrobocie w naszych miastach na Śląsku, takich jak Świętochłowice, Bytom, Chorzów, Siemianowice, faktycznie sięga już, według danych statystycznych, prawie 30%, a faktycznie jest o wiele wyższe. Jest to niewątpliwie efekt, można powiedzieć, polityki likwidacyjnej prowadzonej przez kolejne rządy, bez tworzenia nowych miejsc pracy na naszym terenie, na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#AleksandraGramała">Mając na uwadze aspekt społeczny, ekonomiczny, a zarazem i polityczny tak przeprowadzonych reform, pragnę zapytać: Jakie faktycznie czynniki decydowały o likwidacji tych właśnie kopalń, a nie innych? Jakie były kryteria likwidacji? Muszę bowiem powiedzieć, że trzy kopalnie znajdują się w promieniu około 5–6 km, a jeżeli chodzi o wynik ekonomiczny, nie miały one najgorszego wyniku. Są to dwie kopalnie, panie ministrze, z Bytomia i kopalnia „Polska-Wirek” w niedalekim sąsiedztwie.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#AleksandraGramała">Pragnę również zadać pytanie: Które kopalnie miały najgorsze i najlepsze wyniki finansowe za ubiegły rok, z uwzględnieniem eksportu węgla dokonywanego przez daną kopalnię?</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#AleksandraGramała">Pan minister wielokrotnie na tej sali podkreślał, że żaden górnik nie zostanie zwolniony - będą urlopy górnicze, praca w innych kopalniach. Pragnę zapytać: Co z młodym pokoleniem? Na Śląsku niestety istnieje tradycja, że syn trafia do tej samej kopalni, co ojciec. Czy dla tego młodego pokolenia i dla osób zatrudnionych w zakładach okołogórniczych jako rząd i jako parlamentarzyści będziemy mieć jakąś propozycję pracy w przyzwoitych warunkach?</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#AleksandraGramała">Na koniec pragnę zapytać: Co z rewitalizacją naszych terenów?</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#AleksandraGramała">Panie marszałku, jeszcze tylko chcę dokończyć pytanie.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#AleksandraGramała">Pytam, bo zamyka się formalnie jedynie zakład pracy, a nie likwiduje się... nie rewitalizuje się danego terenu. Żaden szanujący się przedsiębiorca nie chce przyjechać do Świętochłowic, do Bytomia, do Chorzowa. Zapraszam do Świętochłowic - tereny po kopalni „Matylda”, tereny po byłym „Śląsku”, po kopalni „Polska” to są istne katakumby. Tam jedynie można nakręcić film o Ali Babie i 40 rozbójnikach. Czy my jako parlamentarzyści, a wy jako rząd, mamy dla tych ludzi, dla tego regionu jakąś propozycję? Chodzi o to, żeby zrewitalizować te tereny, tak aby było możliwe stworzenie nowych miejsc pracy i przyciągnięcie nowych inwestorów na Śląsk. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Gabrielę Masłowską.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: W Sejmie jest tylko opozycja; już dawno tak nie było.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#GabrielaMasłowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#GabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy mogę prosić o nazwiska ekspertów i koszty ekspertyz, tych ekspertyz, które przesądziły o planach likwidacji kopalń? Czy ci eksperci są związani z jednym ugrupowaniem politycznym, ugrupowaniem politycznym obecnie sprawującym władzę? Uważam bowiem, że społeczeństwo ma prawo wiedzieć, kto się przyczynił do tego całego zamieszania i komu ludzie mają zawdzięczać swój los, tym bardziej że opinie są takie, iż są to ekspertyzy kontrowersyjne, oparte na niepewnych opracowaniach i danych.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#GabrielaMasłowska">W opracowaniu, które otrzymaliśmy, w dwóch zdaniach zaledwie poruszona jest sprawa kopalni - spółki Lubelski Węgiel „Bogdanka” SA. Decyzje w sprawie prywatyzacji nie zostały jeszcze podjęte. Proszę o informację, jaką formę prywatyzacji przygotowuje rząd i kiedy to nastąpi, bo przyznam szczerze, że kiedy słucham głosów w tej dzisiejszej debacie, przerażenie ogarnia, czy aby ta kopalnia nie podzieli losu omawianych kopalni Kompanii Węglowej ze Śląska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Orkisza.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#TomaszNałęcz">Nie widzę pana posła na sali.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Orkisz nie chciał być w naszym towarzystwie.)</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Wycisło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#EugeniuszWycisło">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Jedną z kopalń przeznaczonych do likwidacji jest kopalnia „Bolesław Śmiały” w Łaziskach Górnych. Jest to kopalnia bardzo ściśle związana, technicznie i technologicznie, z sąsiadującą prawie o miedzę Elektrownią Łaziska. W ostatnich kilku latach kopalnia i elektrownia podjęły wiele bardzo kosztownych działań na rzecz pełniejszej integracji organizacyjno-gospodarczej. Najistotniejsze z nich dotyczy estakady taśmowej, o której tu już przedmówca mówił - taśmociągiem dostarczany jest węgiel bezpośrednio z kopalni do elektrowni. W 2003 r. planowana jest sprzedaż węgla dla PKE Elektrownia Łaziska w ilości 1100 tys. ton, określonej w umowie. Możliwe jest zwiększenie dostaw do 1,5 mln ton. Parametry jakościowe węgla handlowego z KWK „Bolesław Śmiały” w pełni spełniają wymogi stawiane przez Elektrownię Łaziska. Kopalnia wybudowała w tym celu, dużym nakładem sił i środków, zakład wzbogacania miału węglowego, zaś elektrownia - nowoczesny system odsiarczania spalin, dotychczas niezamortyzowany. Kopalnia jest strategicznym dostawcą wody przemysłowej dla Elektrowni Łaziska. „Bolesław Śmiały” w 75%, to jest około 9 mln m3, pokrywa zapotrzebowanie elektrowni na wodę. Jest dalece zaawansowana współpraca w zakresie lokowania popiołów elektrownianych w kopalni. Wybudowano bezpośrednie połączenie elektrowni i kopalni rurociągiem umożliwiającym odbiór pyłu w technologii na mokro w ilości około 40 tys. ton na rok. Jest bardzo wiele innych powiązań, chociażby odbiór osadów z dekarbonizacji, sprężone powietrze, energia cieplna na potrzeby technologiczne i na potrzeby komunalne.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#EugeniuszWycisło">Panie premierze, przytoczył pan kryteria, jakimi zarząd kompanii kierował się przy typowaniu kopalń. Dlaczego w ekspertyzie sporządzonej dla zarządu na potrzeby decyzji likwidacyjnej nie znalazły się takie argumenty, o jakich mówiłem? Czy eksperci rządowi weryfikowali dokumenty, którymi dysponuje zarząd kopalni?</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#EugeniuszWycisło">Już kończę. Czy rząd ma świadomość, że rozcięcie więzów technologicznych łączących elektrownie i kopalnie wymusi poniesienie kosztów nowych inwestycji - na rurociąg wody, na rozbudowę bocznicy kolejowej, na wiele innych inwestycji szacowanych przez ekspertów elektrownianych na ponad 60 mln zł. Pracownicy elektrowni mówią o sabotażu gospodarczym, bo odcięcie kopalń byłoby dla nich sabotażem. I pytanie: na jakim etapie decyzyjnym jest rozważana od kilku miesięcy możliwość włączenia w struktury Południowego Koncernu Energetycznego Kopalni „Bolesław Śmiały” z racji tych więzów technologicznych, które istnieją?</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#EugeniuszWycisło">I ostatnie pytanie, o które prosili mnie samorządowcy w świetle decyzji o likwidacji i kontekście nadprodukcji energii: Czy nie istnieje zagrożenie bytu ostatniego dużego, znaczącego zakładu w Łaziskach Górnych i w powiecie mikołowskim, czyli Elektrowni Łaziska? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bolesława Piechę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#BolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Wrócę do Łazisk. Jest to jak na warunki śląskie małe miasteczko, bo ma 25 tys. mieszkańców, położone jest 20 km na południe od Katowic. Ulokowana jest tam kopalnia przeznaczona do likwidacji, elektrownia, która ma znaczące miejsce w sieci energetycznej i produkcji energii elektrycznej w tej części Śląska, i oczywiście huta.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#BolesławPiecha">Pan premier dość wyraźnie mówił tutaj o roli rządu, Kompanii Węglowej, rady nadzorczej. Nie chciałbym być tanim populistą ani lobbystą tej kopalni, mój przedmówca omówił mniej więcej sprawę pewnych więzów technologicznych. W związku z tym mam pytanie. Od paru lat toczyły się rozmowy, które w zasadzie skończyły się 2 lata temu, czy półtora roku temu, protokółem uzgodnień połączenia kopalni z Elektrownią Łaziska. Mam pytanie: Jakie względy zakazują ministrowi właściwemu do spraw gospodarki połączenia, zatwierdzenia tego związku? Rozumiem, że nie są to względy ekonomiczne, bo transport taśmociągiem za złoty tony węgla ma się nijak do 12 dolarów za tonę do portów Szczecin - Świnoujście. Czy to są względy społeczne, też chyba ich nie rozumiem, bo dlaczego wyłączać w tym małym miasteczku 10 tys. ludzi i poddawać ich stresowi bezrobocia, czy być może są to względy ideologiczne? Dlaczego od dwóch lat nie można doczekać się decyzji, która bardzo ekonomicznie i sensownie społecznie przyczyni się do zrealizowania przedsięwzięcia do końca? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Motowidło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#TadeuszMotowidło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koledzy górnicy, którzy od samego początku przysłuchują się tej dyskusji i chcą wyjechać z Warszawy do swoich kolegów, do tych, którzy tam na miejscu strajkują, okupują! Jest też prośba do tych wszystkich, którzy dzisiaj się wypowiadali, do tych wszystkich, którzy liczą na to, że w przyszłości w górnictwie będzie się dziać coraz lepiej. Proszę bardzo, jest ustawa górnicza w Sejmie, zróbmy więc wszystko, odrzućmy wszystkie sprawy polityczne, i zajmijmy się tą ustawą w komisjach już od poniedziałku, przygotujmy dla górników, dla Śląska, dobrą ustawę górniczą, aby górnicy, idąc do swojej pracy, nie myśleli o tym, co będzie z nimi, tylko myśleli o tej swojej niebezpiecznej pracy.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#TadeuszMotowidło">Mam kilka pytań: dlaczego na liście kopalń przeznaczonych do likwidacji znalazła się kopalnia „Bolesław Śmiały”, skoro prezes Południowego Koncernu Energetycznego Jan Kurp deklaruje wolę jej przejęcia? W kontekście likwidacji tej kopalni pragnę nadmienić, iż informacja pani minister Ireny Herbst jest nierzetelna, gdyż nie wspomina się o unikalnym systemie powiązań technicznych oraz technologicznych pomiędzy kopalnią a Elektrownią Łaziska. Myślę tutaj o kosztownym systemie transportu bezpośredniego i używaniu wód dołowych w systemie chłodzenia elektrowni. W tej informacji nie zawarto także tak istotnych elementów, jak te, że w kopalni działa od dwóch lat nowy zakład przeróbczy wybudowany kosztem 80 mln zł. Następne pytanie: Kto odpowie za skutki finansowe i prawne, źle skonstruowane umowy niezależne, na mocy których spółka węglowa została przekazana na rzecz Państwowej Agencji Restrukturyzacji Węgla Kamiennego, co było podstawą do powołania Kompanii Węglowej. Przypomnę, że błąd popełniony przez zespół profesora Sołtysińskiego skutkuje obecnie lawinowym nawarstwianiem zobowiązań solidnych, co w istotny sposób wpłynie na kondycję ekonomiczną kompanii. Dodam także, że za konstrukcję pewnego otoczenia zespół Sołtysińskiego pobrał wyjątkowo wysokie honoraria.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#TadeuszMotowidło"> Kto poniesie konsekwencje wynikające ze skutków ekonomicznych owego prawnego bubla? Czy nie powinien ich ponieść minister Kossowski? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Mateję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PiotrMateja">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PiotrMateja">Panie wicepremierze, powiedział pan dzisiaj, że do każdej wydobytej tony węgla wystarczy dopłacić 5 zł, aby wydobywać bez strat. W materiałach piśmiennych do tej debaty wyczytałem, że aby górnictwo było rentowne, należy dopłacić do każdej tony ponad 18 zł. Dlaczego nie dopłacić do wydobycia tych 5 czy 18 zł i nie przeciąć raz na zawsze łańcucha hodowców i hodowli długów w górnictwie, a potem spokojnie wygaszać wydobycie, aby zlikwidować nadpodaż, jak pan powiedział, do końca np. 2006 r.? Czy może pan wytłumaczyć, dlaczego kopalnie, które mają najlepsze gatunki węgla i najwięcej eksportują, mają najgorszy standing, np. KWK „Janina” - 0,2% eksportu i słaby węgiel (jest w dobrej sytuacji), a KWK „Polska-Wirek” - ponad 60% eksportu, najwyższa jakość węgla - do likwidacji? Rząd ma programy prywatyzacji sektora hutniczego, energetycznego, dlaczego nie ma takiego programu dla górnictwa? Dlaczego nie prywatyzować kopalń? Wykazał się pan dzisiaj niesamowitą odwagą i determinacją, mówiąc z tej trybuny o hodowcach długów w górnictwie i nadreprezentacji tego sektora przez niezliczone rzesze działaczy związkowych i kilkadziesiąt central związkowych. Pytam, dlaczego nie przetnie pan tego łańcucha zadłużeń? Rady nadzorcze i prezesi, całe zarządy tych spółek skarbu państwa to pana ludzie, pan ich namaścił, panie ministrze, dlaczego nie anuluje pan rozporządzenia Rady Ministrów o przymusie pobierania składek związkowych przez listy płac? Jak pan taki odważny, to dlaczego nie wyprowadzi pan siedzib związkowych poza zakłady pracy? Dlaczego nie zabroni pan korzystania z darmowych mebli, komputerów, telefonów komórkowych, samochodów? Może wtedy powrócą normalne relacje, których brak tak pan dzisiaj kontestuje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Dolniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#GrzegorzDolniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Nie podjęto jeszcze w Sejmie debaty nad ustawą o restrukturyzacji przemysłu górnictwa węgla kamiennego, a już zdecydowano o likwidacji 4 kopalń. To pewnie stało się zarzewiem konfliktu, to pewnie stało u źródeł determinacji załóg, to obfitowało zajściami, które mieliśmy okazję wczoraj obserwować. Ale myliłby się ten, kto by sądził, że to działanie rządu jest odosobnione. Czy podobne działanie nie funkcjonuje w odniesieniu do hutnictwa, do prywatyzowanego obecnie koncernu Polskie Huty Stali, gdzie już się decyduje - jeszcze nie zatwierdza, ale parafuje umowę prywatyzacyjną - zapominając o pakiecie socjalnym dla załogi. Czy podobny scenariusz ma się zarysować w odniesieniu do branży hutniczej, tam też jest 15 tys. osobowa załoga i zakłady okołohutnicze.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#GrzegorzDolniak">Panie Premierze! W Zagłębiu Dąbrowskim, z którego pochodzę, nie ma już praktycznie czynnych kopalń, nie ma, może poza jedną - w Sosnowcu. Czy stworzono jakąkolwiek alternatywę dla byłych górników, ich rodzin, pracowników firm szeroko pojętego otoczenia górniczego? Tak, stworzono, a właściwie stworzyła je bieda. To biedaszyby, które nagminnie drążone są wszędzie tam, gdzie płytko zalegają pokłady węgla, przez ludzi zdesperowanych, narażających niejednokrotnie własne życie, niszczących wszelką infrastrukturę. Tak też dzieje się w okręgu wałbrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#GrzegorzDolniak">Warto w tym miejscu podziękować panu, panie premierze, za pomoc w finansowaniu programów gminnych tworzących miejsca pracy, ale - o zgrozo - skierowanych do osób, które te biedaszyby zasypują. Czy o taki efekt chodziło panu, panie premierze, w aspekcie współdziałania gmin w organizacji alternatywnych miejsc pracy w szeroko pojętym programie łagodzenia skutków restrukturyzacji górnictwa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Markowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#TomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiadomo jest, że zakłady, nazwijmy to pomocnicze, obsługujące kopalnie zatrudniają dwa razy tyle ludzi co same kopalnie. Mówi się o działaniach osłonowych dla górników, zresztą, jak wszyscy wiemy, działania te są mocno spóźnione. Dwa lata nic się nie działo, najpierw ogłoszono zamknięcie kopalni, a potem tak naprawdę przygotowywana ustawa trafiła do Sejmu, było to przecież dosłownie kilka dni temu. Nie wspomina się absolutnie, nie mówi się nic o jakiejkolwiek pomocy dla pracowników z tychże zakładów. Przecież oni także nie mają w większości szans na przekwalifikowanie się i po prostu zasilą szeregi bezrobotnych. Czy rząd obliczał, jak bardzo zwiększy to wydatki budżetowe na pomoc społeczną i likwidację bezrobocia w tym regionie? Jakie kwoty przewidział na ten cel w przyszłym budżecie?</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#TomaszMarkowski">Drugie pytanie. Jak to jest, że kilka kopalni najpierw zamkniętych z powodu nierentowności, a potem sprywatyzowanych, teraz produkuje i osiąga zyski. Mam pytanie, dlaczego rząd nie konsultuje swoich decyzji choćby z już nieobecnym tutaj na sali posłem SLD panem Chojnackim, który obecnie jest współwłaścicielem kopalni Jadwiga, kiedyś Pstrowski, tak właśnie sprywatyzowanej, osiągającej obecnie bardzo dobre wyniki. Może właśnie pan poseł będzie znał receptę na problemy polskiego górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#TomaszMarkowski">I ostatnie pytanie, ostatnia sekwencja pytań. Czy rząd będzie próbował znaleźć rzeczywistych inspiratorów zajść, które miały miejsce w Warszawie, bo nikt nie wierzy, że ci zdesperowani ludzie nie byli przez kogoś sprowokowani. Kto osiągnie największe korzyści z powodu tych protestów? Kto dostanie więcej pieniędzy do dzielenia, im bardziej doprowadzeni do ostateczności ludzie będą protestowali.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#TomaszMarkowski">Szkoda, że nie ma już pana ministra Janika, który właściwie na początku całej debaty wygłosił swoje przemówienie i wyszedł, bo nie jest rzeczą uczciwą bynajmniej próba przenoszenia odpowiedzialności na kogoś innego, mówiąc o tym, że delegalizacja demonstracji nie nastąpiła natychmiast tylko dosłownie godzinę później, bo trzeba się zwyczajnie uderzyć w pierś i powiedzieć: nasza wina, bo, panie ministrze, nie wystarczy dzisiaj stwierdzić, że pomyliliśmy się i dlatego nie sprawdzaliśmy autokarów, a w informacjach z „Wiadomości” telewizyjnych dokładnie było widać, jakie popełniono błędy operacyjne w czasie prowadzenia akcji. Zwykłe powiedzenie tutaj: pomyliliśmy się, nie wystarczy wobec tego, co nastąpiło potem, jak się wydarzenia rozwinęły. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Jestem z Wielkopolski, więc nie muszę grać tutaj na żadnych, powiedzmy, uczuciach górników. Chciałem panu premierowi podziękować za profesjonalnie przygotowaną informację. Za chwilę będziemy mieli informację o cukrze i takiej nie otrzymaliśmy jako posłowie, więc chylę tutaj czoło przed pana resortem. Co prawda z tej dyskusji, która tu się odbyła, odniosłem wrażenie, że wybór czterech kopalń nastąpił w ten sposób, że wypisano losy, wrzucono do urny, wylosowano cztery kopalnie i tak padła ta nieszczęsna czwórka, ale z tej informacji można się dowiedzieć, że było inaczej.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#AndrzejAumiller">Panie premierze, nie odniósł się pan jednak do wypowiedzi pana posła Pojdy, który przedstawiał inne kalkulacje. I druga sprawa, chciałbym, żeby pan odniósł się do ceny węgla na eksport. Przecież ten węgiel eksportują państwowi dyrektorzy, prezesi i to nie idzie, jakby powiedzieć, z prywatnej kopalni, z prywatnej może by lepiej sprzedawali, więc trzeba się tym zająć.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#AndrzejAumiller">Druga sprawa. Czy w ocenie tych kopalni uwzględniono dawne zaległości kopalni, dawne wierzytelności wobec banków, ZUS, wobec gmin? Czy to wpływa teraz na koszt wydobycia węgla? Jaka jest rentowność bieżąca liczona dzisiaj po kosztach? Czy one są rentowne, czy też wynik ich działalności jest ujemny?</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#AndrzejAumiller">Chciałbym jeszcze o taką rzecz zapytać, czy nie uważa pan, że należy przeprowadzić analizę obrotu węglem? Proszę bardzo, cena w Wielkopolsce - u nas dzisiaj węgiel: bryły - w składzie handlowym kosztuje 480–498 zł, kupują to w kopalni za 260 zł; orzech - 460–479 zł w składzie, w kopalni 490 zł. Transport do Poznania wagonami kosztuje 30 zł od tony. Jak my mówimy o dopłacie do tony węgla 6, 7, 8 zł, to wystarczy zlikwidować tę różnicę i kopalnie zaczną być rentowne.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#AndrzejAumiller">I jeszcze jedną rzecz mam, pytanie - obsługa klienta. Jeśli dzisiaj się dowiaduję, że 4 dni oczekują handlowcy prywatni przed kopalnią, ale to nie jest przy kopalni, tylko są ze 2 km dalej specjalne place oczekiwania, żeby nikt nie widział, że są kolejki po węgiel do takich kopalni, jak Śląsk, Wieczorek, Wujek, no to czegoś tutaj nie rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie tylko pan poseł nie rozumie, znajdzie się paru innych jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#AndrzejAumiller">To chyba chodzi o to, że ci, co chcą kupić ten węgiel może drożej, stoją w kolejce, a ci, którzy mają układy koleżeńskie, może kupują poprzez spółki taniej, a potem śrubują cenę na prawie 500 zł i nie ma zbytu na węgiel, a rolnicy szyszkami ogrzewają sobie kuchnie i powały. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#AndrzejAumiller">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#komentarz">(Cztery doby czekać samochodami, żeby odebrać węgiel ze Śląska.)</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#AndrzejAumiller">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Szukałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Premierze! Utrzymywanie sztywnej ceny, poniżej opłacalności, węgla w kopalni, to jest 140 zł za tonę, sprawia, że już w kopalni różni cwaniacy i jak gdyby pośrednicy sprzedając, ustalają cenę rynku, czarnego rynku. Przewoźnicy, tak jak tu wspomniano, czekają nawet i 5 dni, żeby załadować transport. W Dębicy, a nawet w Katowicach na składach opałowych dla ludności cena węgla wynosi już 450 zł, to już wszystkim jak gdyby wiadomo. Popyt na węgiel opałowy zmniejszył się, jak wiemy, z 60 do 27 mln ton na rok. Węgla nie kupują renciści i emeryci, bezrobotni. Palą w piecu odpadami, i to nieraz dość trującymi odpadami, o czym nie chcę mówić. Czy likwidacja kopalni, panie premierze, chciałem się zapytać, nie wydłuży czasu oczekiwania tych przewoźników z 5 dni na, powiedzmy, więcej, 10 czy ile. Czy rząd zamierza zlikwidować z kopalni pośredników, przemytników żerujących na kopalni, na pośrednictwie i na biednych kupujących węgiel? Dlaczego te kopalnie eksportujące węgiel, o czym się dowiadujemy, są zadłużone i do tego eksportu nie ma dopłaty eksportowej i są one na liście do likwidacji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Alicję Murynowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku lat 90. kilkanaście tysięcy łódzkich włókniarek z dnia na dzień straciło pracę. Wtedy ani pies z kulawą nogą, ani ówczesny solidarnościowy rząd nie zaproponował czegoś, nawet namiastki programu osłonowego. Takiego potraktowanie nie życzę żadnej grupie zawodowej. W związku z tym z zadowoleniem przyjmuję fakt, że jest taki program ochrony górnictwa, regionów górniczych i samych górników. To jest dla mnie absolutnie zrozumiałe i jasne, ale, panie premierze, czy rząd nie zapomni o konieczności sprawiedliwego dzielenia polskiej biedy? Czy nie będzie tak, że wydatkuje się olbrzymie kwoty na wsparcie górnictwa kosztem wspomagania ludzi, którzy obecnie nie mają pracy, nie mają zasiłku dla bezrobotnych, nie mają zasiłku z pomocy społecznej, nie mają żadnych źródeł dochodu i utrzymania. Czy nie będzie tak, że biedni, aczkolwiek cisi nie będą pokrzywdzeni?</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#AlicjaMurynowicz">I jeszcze jedna rzecz. Zgadzam się w całości z panem posłem Mateją z Platformy Obywatelskiej. Wykazał się pan dzisiaj wyjątkową odwagą, przedstawiając po raz pierwszy publicznie mechanizmy funkcjonujące w związkach zawodowych i mechanizmy, jeśli chodzi o tzw. hodowców długów. Panie premierze, czy nie nadeszła ta wiekopomna chwila, w której cały rząd powinien zdobyć się na odwagę i skierować do Sejmu nowelizację ustawy o związkach zawodowych w takim zakresie i w takim zarysie, o którym mówił pan poseł Mateja, zwłaszcza że z informacji, jakie dzisiaj dochodzą ze Śląska, wynika, że część górników - nie powiem, że wszyscy - właśnie złożyła legitymacje związkowe wskutek wczorajszych wydarzeń, które ze związkowością nie miały wiele wspólnego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Cepila.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JózefCepil">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Mam pytanie do pana, panie premierze: Jak rząd przygotował nasze górnictwo i branże z nim związane do funkcjonowania na wolnym rynku od maja 2004 r., a więc z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej? Chcę przypomnieć, że zgodnie z prawem Unii Europejskiej każda dotacja udzielona firmie nieprzynoszącej dochodów bez zgody Unii, którą trzeba uzyskać na 3 miesiące przed udzieleniem dotacji, podlega rygorystycznym zwrotom w pełnej wysokości kwoty przyznanej dotacji i karze dodatkowej w takiej samej wysokości. Czy rząd wie, czy pan, panie premierze, wie, ile zakładów bez uzyskania zgody Unii Europejskiej trzeba będzie dotować i czy odpowiednie kwoty są przeznaczone na to w budżecie państwa na 2004 r.? Czy budżet naszego państwa zdoła to udźwignąć?</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#JózefCepil">Drugie pytanie kieruję do pana ministra Janika. Panie ministrze, nie zaprzeczy pan, że ministrowie gospodarki, pan premier Hausner, nie mieli wczoraj nic do powiedzenia, a sytuację uratowali zwykli policjanci, ci biedni chłopcy, którzy stali i dali się bić, aby nie zaognić sytuacji. Oni to zrobili dla Polski. Oni wczoraj nie wykonywali poleceń pana, panie ministrze Janik. I za to im dziękuję. Pana oczywiście nie stać na to. Pan dziękował policjantom, którzy bezbronnym rolnikom wybijali oczy. Czy zamierza pan tym bohaterskim chłopakom za wczorajszy dzień podziękować? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Stępnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MarianStępień">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#MarianStępień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Pierwsze pytanie. Po wysłuchaniu wszystkich wypowiedzi koleżanek i kolegów mam zasadnicze pytanie. Skoro tak naprawdę jest źle w górnictwie, to pytanie jest następujące: Kto rządzi w tym kraju górnictwem? Kto? Z tego wszystkiego wynika bowiem, że związki zawodowe, spółki, pośrednicy, Kompania Węglowa, energetyka i na końcu rząd. Chciałbym zatem dzisiaj usłyszeć, kto tak naprawdę tym górnictwem rządzi.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#MarianStępień">Sprawa następna.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#MarianStępień">Panie pośle Pęk, do pana też coś będę miał, ale w następnej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ale ja nic nie mówiłem.)</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#MarianStępień">Przedstawiona informacja o reformie górnictwa w latach 2003–2006 jest bardzo precyzyjnie opracowana. Wyznaczone są cele: ekonomiczny i społeczny. Jeżeli państwo pozwolą, to przytoczę. Panie pośle Pęk, jest napisane: cel społeczny - łagodzenie skutków dotychczasowej i planowanej restrukturyzacji zatrudnienia poprzez tworzenie nowych miejsc pracy, co będzie realizowane między innymi w ramach programów regionalnych. W informacji jest napisane: Porozumienie grudniowe jest w całości realizowane przez stronę rządową. Po pierwsze, stronie społecznej został przedstawiony raport zespołu ekspertów. Po drugie, realizacja zamierzeń oraz decyzje związane z rozpoczęciem procesu likwidacji zostały podjęte po przedstawieniu wyników tego raportu i po dyskusji społecznej na ten temat. Mam pytanie następujące: Czy jest protokół tego spotkania, dotyczący tej dyskusji, i czy może on być przedstawiony Wysokiej Izbie, abyśmy się dowiedzieli, czy to, co tu jest napisane, jest oparte na faktach, które zostały nam przedstawione?</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#MarianStępień">Pytanie następne chciałbym skierować do pana premiera: Dlaczego tworząc Kompanię Węglową, nie zlikwidowano spółek węglowych, których kopalnie przeszły do kompanii? Pytanie kolejne: Dlaczego szefowie tych spółek w dalszym ciągu zarabiają dziesięciokrotnie więcej niż górnicy? Dlaczego spółki wydzierżawiają kompanii swój majątek, pogarszając tym samym bilans ekonomiczny kompanii? Następne pytanie: Jak długo będą funkcjonowały spółki węglowe, które nic nie produkują?</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#MarianStępień">Te pytania nawiązują do tego, co tu zostało już przedstawione w pytaniu kolegi posła Duliasa. Na spotkania jest zapraszany na przykład były minister Steinhoff, a ci, którzy dzisiaj są odpowiedzialni politycznie na Śląsku za sprawy gospodarczo-ekonomiczne, dowiadują się o takich spotkaniach z publikacji prasowych. Dlaczego decydenci, którzy mają brać za to odpowiedzialność, nie są zapraszani na te spotkania?</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#MarianStępień">W imieniu swoim i, panie pośle Pęk, w imieniu społeczności śląskiej serdecznie chcę podziękować za przejaw troski i za niesienie pomocy, a zarazem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, ale proszę już o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MarianStępień">...za zainteresowanie problemami gospodarczymi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MarianStępień">Kończę, już ostatnie zadnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, podziękowanie nie jest pytaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MarianStępień">Za zainteresowanie obecnymi problemami ekonomicznymi Śląska. Mam nadzieję, że ta troska i chęć udzielenia pomocy są szczere i od serca i że nie będziemy tego rozgrywać politycznie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Szyszkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#StanisławSzyszkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Dzisiejsza debata powinna dotyczyć stanu całej gospodarki, a nie tylko stanu górnictwa i przedstawienia przez rząd planu uzdrowienia gospodarki. Powinna to być debata prawdziwa, rzeczywista, dotycząca zabezpieczenia bytu każdej rodziny w Polsce tak, aby nie było obaw o każdy następny dzień. Panie premierze, co jest przyczyną doprowadzenia do tak tragicznej sytuacji w górnictwie? Czy rząd ma pomysł na ratowanie górnictwa w Polsce, a co za tym idzie, na obronę miejsc pracy i poprawę bytu wielu rodzin? Czy wprowadzenie tzw. restrukturyzacji górnictwa ma polegać tylko na likwidacji kopalń węgla i zwolnieniach ludzi z likwidowanych kopalń?</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#StanisławSzyszkowski">Czy zamykanie kopalń jest spowodowane zaleceniami Unii Europejskiej i które zawody mają być w następnej kolejności w związku z zaleceniami Unii Europejskiej? Czy mają to być może rolnicy, pielęgniarki, lekarze, sklepikarze i osoby pracujące w innych zawodach? Czy rząd rzeczywiście działa dla dobra Polski i narodu? Premier Leszek Miller w swoim exposé obiecywał, że rząd przywróci normalność. Czy ta normalność ma tak wyglądać, jak widzimy, iż dążeniem rządu jest posiąść stołki w Brukseli, a nie rozwiązywać problemy w kraju? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Murzyna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#LeszekMurzyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Wicepremierze! Wczoraj ulicami Warszawy demonstrowali górnicy. Między innymi domagali się anulowania decyzji o likwidacji czterech kopalń: Bytom II, Centrum, Bolesław Śmiały i Polska-Wirek. Żądali też nowelizacji ustawy o restrukturyzacji górnictwa węglowego w latach 2003–2006. W dokumencie tym jest mowa o likwidacji 5 kopalń Kompanii Węglowej i po jednej spółce Katowickiego Holdingu Węglowego oraz Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Jeżeli ta ustawa, w tym kształcie, weszłaby w życie, to w latach 2003–2006 wydobycie węgla spadnie o kolejne 14 mln ton rocznie i pracę straci 27 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#LeszekMurzyn">Oczywiście ta ustawa jest konsekwencją decyzji rządu z roku 1998, kiedy to rząd rozpoczął realizację założeń Unii Europejskiej między innymi odnośnie do górnictwa, aczkolwiek kopalnie są likwidowane już od początku lat 90. Zapotrzebowanie na węgiel w Polsce jest tak duże, że już nie ma możliwości ograniczać wydobycia węgla, a co za tym idzie, likwidacji kopalń, chyba że tu chodzi o co innego. I wtedy przywoływane są opinie tzw. ekspertów, którzy świadomie dezinformują na temat potrzeb wykorzystania węgla w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#LeszekMurzyn">Panie wicepremierze, prawdopodobnie od 1 maja 2004 r. Polska będzie członkiem Unii Europejskiej, więc jakim prawem realizujemy założenia Unii Europejskiej przed tą datą?</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#LeszekMurzyn">I pytanie zasadnicze. Czy po tym, co miało miejsce wczoraj, oczekiwania i żądania górników są rozbieżne z propozycjami pana wicepremiera? Czy rząd nie rozważa możliwości zaniechania likwidacji kopalń? Przecież każdy roztropny polityk wie, że najwyższy czas zaniechać likwidacji zakładów, czyli miejsc pracy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Danutę Polak:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#DanutaPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Chciałabym wrócić do problemu, który poruszył mój kolega klubowy pan poseł Pojda, a do którego pan premier jeszcze się nie ustosunkował. Czy rząd przewiduje kierowanie inwestycji offsetowych do gmin, w których będą likwidowane lub łączone kopalnie?</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#DanutaPolak">I dwa następne pytania, już z pozycji wychowawcy, nie o przyszłość górnictwa, lecz młodego pokolenia. Jaki będzie program osłonowy wobec rodzin, w których dzieci kradną węgiel zamiast realizować obowiązek szkolny, narażając swoje zdrowie i życie? Zdarza się, choć może niezbyt często, że są one jedynymi żywicielami rodzin.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#DanutaPolak">I drugie pytanie. Czy szkoły, do których uczęszczają dzieci górników, mogą być dodatkowo finansowane w związku z rozszerzonym programem opiekuńczym lub wychowawczym? Dzieci mają prawo mieć pełne żołądki i poczucie bezpieczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Panie premierze, czy pan jest w stanie uznać, że względem polskiej gospodarki zastosowano wadliwe, a przez to szkodliwe rozwiązania systemowe?</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy zgodzi się pan, że poziom cen energii, pracy, żywności, surowców w Polsce przełomu lat 80. i 90. był kilkakrotnie niższy niż w krajach Unii Europejskiej? Czy był przez to na tzw. wolnym rynku wielce konkurencyjny, a przez zagrażający funkcjonowaniu tamtych gospodarek?</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy zgodzi się pan, że decyzja wzrostu cen energii w Polsce była decyzją polityczną, i to podyktowaną z zewnątrz?</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy zgodzi się pan, że likwidacja górnictwa oraz innych dziedzin gospodarczych była podyktowana w znacznie większym stopniu decyzjami politycznymi niż prawami ekonomii?</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie premierze, jeżeli mamy swój własny węgiel, i to w zasobach zabezpieczających wydobycie na kilkadziesiąt lat, do dlaczego nie mamy rozwijać energetyki w oparciu o ten surowiec? Dużo własnego prądu elektrycznego pozwoli nawet ogrzewać mieszkania, tanio i ekologicznie przy dzisiejszej technice spalania.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy zgodzi się pan, panie premierze, że w Polsce po roku 1989 nastąpiło drastyczne załamanie gospodarcze, którego efektem jest również spadek konsumpcji oraz likwidacja mocy produkcyjnych, które pożytkowały energię, w związku z czym dzisiejszy stan zapotrzebowania energetycznego tak naprawdę nie odpowiada potrzebom rozwijającego się narodu?</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy jest dla pana oczywiste, że jeżeli Polska ma się rozwijać gospodarczo, to zapotrzebowanie na energię powinno rosnąć, czyli jest perspektywa zapotrzebowania na energię?</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy zna pan istotne powody koniecznej zmiany polskich nośników energii, czyli węgla kamiennego i brunatnego oraz wód termalnych, na rosyjski lub norweski gaz ziemny lub ropę naftową? Czy import tych tych nośników energii nie jest jednym z większych składników deficytu handlowego, a w konsekwencji deficytu budżetowego naszego państwa?</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie premierze, jaki jest rachunek ciągniony likwidacji mocy wydobywczych kopalń i mocy produkcyjnych hut, zakładów energetycznych, kolei, transportu rzecznego?</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy proponowanie kolejnych przedwczesnych emerytów, trwałych urlopowiczów, trwale bezrobotnych w wieku produkcyjnym po raz kolejny osłabi finansowo budżet państwa, który musi za zapłacić ich życie? Pan jako minister pracy doskonale o tym wie. Wiele razy dziękowałem panu za troskę o tych ludzi. Ale czy nie pogorszy to i tak dramatycznej sytuacji gospodarczej naszego państwa? Przecież brak pracy, braki w budżecie powodują w ostateczności brak rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-145.10" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie premierze, kończąc, chcę podnieść następujący problem. Ile znaczących inwestycji produkcyjnych wprowadzono w rejony górniczo-hutnicze? Czy destrukcja gospodarcza Śląska nie przełoży się na konsekwencje polityczne, międzynarodowe? Coraz częściej - wspominał pan o tym - mówi się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, proszę już kończyć. Ponad minutę przekroczył pan czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Kończę już, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">I czy z drugiej strony nie przełoży się to na kwestię inwestycji? Bo kto przyjdzie z pieniędzmi i technologiami do zdegenerowanego infrastrukturalnie oraz spatologizowanego pod względem ludzkim, społecznym regionu? Oczywiście nikt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle. To już jest odpowiedź, a nie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Widać to w Zagłębiu Wałbrzyskim, panie premierze. Czy nie tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Antochowskiego.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Mogę się mylić...)</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#TomaszNałęcz">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#BogdanPęk">Panie premierze, mam kilka pytań. Najpierw systemowe. Mamy taką sytuację, że wynegocjowaliśmy z Unią Europejską zobowiązanie do zmniejszenia wydobycia o 30%. Wynosi ono 102 mln, zapowiada pan zmniejszenie o 14 mln, co by stanowiło niecałą połowę tego, co musimy zrealizować. Czyli, że tak powiem, ciąg dalszy nastąpi. Proszę to wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#BogdanPęk">Druga kwestia. Czołowym zagrożeniem jest, moim zdaniem, szaber na tym rynku. Czy nie wydaje się panu, że byłoby racjonalne - i postawiono by panu za to parę małych pomników - gdyby pan wystąpił na przykład z projektem ustawy o zakazie handlu długami węglowymi? W ramach Polski mogłoby to dotyczyć nie tylko węgla, ale i innych obszarów; odcięłoby to tę mafie, tę jemiołę, która obrasta węgiel ze szkodą dla całej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#BogdanPęk">Druga kwestia. Na podstawie Traktatu akcesyjnego będziemy zmuszeni również zmniejszyć produkcję stali i wyrobów stalowych o 10%, co oczywiście też zmniejszy zapotrzebowanie na węgiel. I będzie pan musiał to zrealizować, bo jeśli pan tego nie zrobi, to prawdopodobnie jednego euro z wcześniej wpłaconych do kasy unijnej pieniędzy nie dostaniemy.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#BogdanPęk">Kwestia następna. Czy nie rozważano nigdy - słyszałem, że był kiedyś taki program, robiła go krakowska AGH - gazyfikacji węgla? Na restrukturyzację, oddłużenia, wypłaty dla górników wydano ponad 30 mld zł. Za połowę tej kwoty zbudowalibyśmy najnowocześniejszy w świecie system gazyfikacji węgla, który by nie tylko zabezpieczył wydobycie na odpowiednim poziomie, ale dałby też wszechstronne impulsy do rozwoju gospodarczego syntezy chemicznej oraz produkcji plastiku, na który zapotrzebowanie na świecie rośnie i który w większości sprowadzamy z zagranicy. Czy taka koncepcja nie byłaby bardziej racjonalna niż otwieranie naszego rynku energetycznego na dostawy z zewnątrz, zwłaszcza gazu, i uzależnianie się gospodarcze?</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#BogdanPęk">Ostatnia kwestia. Gdy słucham tego, co pan mówi, politycznie, gdy powiada pan, że właściwie zgadza się pan ze Steinhoffem, tylko on popełnił pewne niewielkie błędy, a te ogromne pieniądze polskiego podatnika nie rozwiązują problemu i jeszcze narastają napięcia... Tutaj całe śląskie SLD występuje jak opozycja. Pytam: O co były te wybory? O co? O to, żeby jedna grupa trzymająca władzę zamieniła się na drugą? Na czym polega zmiana wizji gospodarowania w waszym wydaniu? Wydaje mi się, że obie grupy - ta, co rządziła uprzednio, i obecna - muszą odejść, bo w żadnym innym przypadku nie nastąpi zmiana racjonalizmu w gospodarowaniu polskim majątkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#TomaszNałęcz">Nie widzę pana posła Borczyka.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Łyżwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#StanisławŁyżwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan wicepremier Hausner w swoim wystąpieniu opowiedział, jak w górnictwie hodowane są długi i jak robi się na nich dobre interesy. Ten sam ton wystąpienia w imieniu klubu SLD zaprezentował pan poseł ze Śląska Wacław Martyniuk, zresztą specjalista w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. To, co powiedzieli wicepremier Hausner oraz pan poseł Martyniuk, jest dowodem na to, że w tej ekipie rządzącej nie ma już nawet odrobiny przyzwoitości.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#StanisławŁyżwiński">Kto do tej pory przeszkadzał panu ministrowi Janikowi, który teraz będzie szukał winnych pobicia policjantów, oraz panu ministrowi Kurczukowi w ściganiu hodowców długów górniczych i stawianiu ich przed sądem? To jest pytanie. Kto przeszkadzał?</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#StanisławŁyżwiński">Sprawa druga, jeśli po wczorajszym dramatycznym proteście członek rządu, wicepremier tego rządu pozwala sobie na takie wystąpienie, nieomal obrażające ciężko pracujących górników, to także z tej trybuny proszę odpowiedzieć, co pan zrobił, panie wicepremierze, do tej pory, by ścigać złodziei węgla, ale tych w białych kołnierzykach, i tych, którzy robią interesy na hodowli długów? Następna sprawa, czy prawdą jest, że ABW inwigiluje komitet strajkowy górników? Jeszcze jedna sprawa, czy prawdą jest, że wczoraj premier naszego rządu ukrył się podczas protestu w ambasadzie amerykańskiej? Jeżeli to jest prawdą, to dlaczego nie w rosyjskiej, tam przecież kontakty są lepsze, poprzez nawet słynne pieniądze moskiewskie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Skowyrę.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Mało dowcipne to jest, wręcz prymitywne.)</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Mało.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JózefSkowyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana premiera, a przede wszystkim do prokuratury. W nawiązaniu do wypowiedzi pana premiera Jana Olszewskiego pragnę potwierdzić informację o istnieniu mafii węglowej. W Pile Waldemar B. wyprowadził węgiel z wielu kopalń, za wiele milionów złotych. Za to otrzymał przepadek mienia. Wcześniej rozdysponował je między całą swoją rodzinę, tak że skarb państwa nie otrzymał ani złotówki. Ten pan twierdzi, że pieniądze ze sprzedaży węgla przejęła żona jednego z prominentnych posłów.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nazwisko.)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#JózefSkowyra">Nie powiem, bo nie mam dowodów, ta opinia krąży po całym mieście.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nazwisko.)</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#JózefSkowyra">Mogę przekazać jedynie prokuraturze. Ta pani nawet nie miała żadnego... Prokuratura tym się w ogóle nie zajęła, chyba żona tego posła jest poza prawem. Mamy takie sytuacje.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#JózefSkowyra">Wczoraj po manifestacji przechodziłem ulicą Ujazdowską. Dwóch funkcjonariuszy po cywilnemu pobiło jednego z demonstrantów, po prostu wyżywało się na nim. Miał rozbitą głowę, cały był zakrwawiony, założyli mu kajdanki i wciągnęli do wozu policyjnego. Twierdzę, że to byli funkcjonariusze Policji albo inne ugrupowanie, które prowokowało. Mogę rozpoznać tych funkcjonariuszy, widziałem ich. W związku z tym mam pytanie: Co to była za jakaś organizacja do niszczenia właśnie demonstrantów?</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Prowokatorzy.)</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#JózefSkowyra">To byli właśnie jacyś prowokatorzy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-159.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chojnackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JanChojnacki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#JanChojnacki">Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Pytań padło już tyle, że to górnictwo rozdrobniliśmy na najmniejsze części, tak więc już chyba dalej nie można rozdrabniać. Chciałem zwrócić uwagę, co pan premier też zauważył, że może być tak, że wprowadzenie tego programu, tzn. ograniczenie mocy produkcyjnych, nie chcę mówić o zamykaniu kopalń, i zmniejszenie zatrudnienia wcale nie przyniesie efektu. Takie zagrożenie istnieje, bo reforma górnictwa prowadzona przez kilka ładnych lat, jak wiemy, sprowadzała się tylko do redukcji wydobycia i zmniejszenia stanu zatrudnienia, a problem ciągle narasta. Dlatego tutaj trzeba byłoby spojrzeć trochę inaczej i ukierunkować się na to, że w górnictwie, być może, trzeba dokonać wielu innych zmian organizacyjnych, dotyczących funkcjonowania wielu elementów kosztowych, płace... Element kosztowy płac, to już wiemy, występuje, ale oprócz tego jest wiele innych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#JanChojnacki">Chciałem zwrócić uwagę, co nam może grozić, jeśli na czas nie podejmiemy odpowiednich działań. Chciałem zapytać, na jakim etapie jest w tej chwili ministerstwo gospodarki, dotyczy to atestów na urządzenia, maszyny i niektóre wyroby, które idą do górnictwa na dół, bo każde takie urządzenie musi mieć atest. Jeśli nie zaskoczymy w odpowiednim czasie, to te atesty będą robiły firmy zagraniczne. Oczywiście po odpowiednio wyższych cenach i już koszty materiałów dostarczanych do urządzeń dla górnictwa wzrosną, nie mówiąc o tym, że polskie jednostki badawcze, te, które atestują, stracą pracę i stracą klientów. Dlatego tutaj zwracam uwagę na to niezwykle ważne zagadnienie.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#JanChojnacki">Jeśli chodzi już o materiał, o informację, takie pytanie się nasuwa, panie premierze, o ilość tego węgla. Chcę tutaj dodać, że sprzedaż węgla w kraju wzrosła o 506 tys. ton za 7 miesięcy tego roku. Nie wiem, dlaczego zmniejszyła się sprzedaż węgla koksującego do koksowni, bo tak wynika, o 1300 tys. ton, chociaż produkcja koksu jest większa, aniżeli w roku ubiegłym. Tutaj prosiłbym o wyjaśnienie. Zmniejszył się również eksport węgla koksującego na rynki zagraniczne, a wiemy, że cena węgla koksującego jest niezwykle korzystna w porównaniu z cenami wielu innych gatunków eksportowanego węgla. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Gabriela Janowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bracia Górnicy! Największym i najgłębszym przeżyciem, które zapadło mi w pamięci i w jakiś sposób mnie kształtowało, był mój udział w strajku górników w sierpniu 1980 r. w kopalni Lenin. Przyjechałem do górników z pomocą żywnościową. Zostałem z nimi na noc. Po północy zostaliśmy otoczeni przez ZOMO i milicję i rozpoczęło się natarcie. Chwyciliśmy się za ręce, bardzo silnie, i zaczęliśmy się modlić. Milicja i ZOMO rozrywały nas. Mnie i górnika, który się bardzo mocno trzymał, wyciągnięto do sąsiedniego pokoju i tam rozerwano nas, wyłamując mi ręce. Rozpoczęło się przesłuchanie, dwie godziny trwało. Po dwóch godzinach zostałem załadowany do tzw. suki i zawieziony, pamiętam, do wysokiego budynku w Katowicach. Tam ułożono mnie na takiej kozetce, zagotowano wodę i polewano ścianę, a później po nogach. Nic nie mówiłem. Wzięto mnie pod pachę i ściągnięto do tzw. dołka, do celi. Tam leżącego na betonie rozebrano, obnażono i jeden, pamiętam stopień, z sierżantów chwycił mnie za brodę, a miałem większą brodę, ciągnął do góry i do dołu i głową o ścianę. Drugi wziął nóż i mówi: słuchaj ty taki, i parę męskich słów, obetniemy ci, co potrzeba. Po pewnym czasie przyszło dwóch cywili i mówią: wybieraj - albo więzienie, albo rybnik. Nie wiedziałem, co to jest rybnik. Zawieziono mnie do rybnika, tam traktowano zastrzykami. Kilka dni byłem tam maltretowany. W tym czasie odbywała się w Warszawie Konferencja Praw Człowieka. Dzięki interwencji pana Romaszewskiego, śp. pani Kuratowskiej, profesora Stelmachowskiego i innych osób, mecenasa Piotrowskiego, zostałem stamtąd wyciągnięty.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Kiedy to było, panie Gabrielu?)</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#GabrielJanowski">1988 rok. Mówię, będzie na końcu.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas, czas minął.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#TomaszNałęcz">Panie Pośle!</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Poseł Wiktor Osik: Znamy to z historii.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#GabrielJanowski">Nie, nie znasz tego, bo po raz pierwszy o tym mówię publicznie. Mówię o tym, żeby wam, panowie, uświadomić, że nadal ludzie tamtego systemu znęcają się nad Śląskiem, nad górnikami i Polakami. Dlatego pytam pana premiera: Kiedy to skończycie?</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Suskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj obiecano posłom, że dziś będzie można uzyskać wyjaśnienia dotyczące wszystkich szczegółów wczorajszej manifestacji. Dzisiaj jednak minister Janik wytoczył ciężkie armaty...</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Poseł Wiktor Osik: To jest ciekawe, nie...)</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#MarekSuski">...przeciwko górnikom. O dziwo, nawet Lechowi Kaczyńskiemu strzelił i uciekł. Zanim jednak nas opuścił, powiedział, że nie skontrolowano autokarów, nie zareagowano na nadmierne - jak się sam wyraził - uzbrojenie górników, którzy przyjechali do Warszawy. To chyba pierwszy przypadek całkowitej bierności w działaniach prewencyjnych przy tak wielkich demonstracjach. Wygląda na to, że to zaniechanie nie wynika tylko z niekompetencji SLD. Najpierw rozzłoszczono górników, wiemy czym, a potem nie podjęto kroków zapobiegawczych. Po demonstracji wczoraj w telewizji słyszałem, jak minister Janik powiedział, że dla takich mamy tylko pałki i tarcze. Winny zaś bałaganu, ofiar i strat zdaniem ministra Janika - jak dziś powiedział - jest Lech Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#komentarz">(Poseł Wiktor Osik: Gdyby policja interweniowała, to byś dzisiaj krytykował policję.)</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#MarekSuski">SLD, jak widać, chce upiec dwie pieczenie na jednym ogniu. Powoduje się wybuch społeczny nieudolną polityką SLD, a potem oskarża się wszystkich swoich przeciwników politycznych. Bo to jest dla was wygodne. To naprawdę jest nawiązanie wprost do praktyki z PRL. Gratuluję tu ministrowi Janikowi, bo tym właśnie przykładem zdał egzamin z propagandy u Jerzego Urbana. I dlatego mam podejrzenia, że była to po prostu sprytna eseldowska prowokacja.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#MarekSuski">Proszę mi udzielić odpowiedzi na pytanie: Kto podjął decyzję o powstrzymaniu się policji od działań profilaktycznych? Jakie rozkazy miała policja? Czy kazano im tylko...</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#komentarz">(Poseł Wiktor Osik: Pamiętaj, że jakbyś...)</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#MarekSuski">...przymykać oczy, cofać się, a może nawet i ponosić rany, żeby byli pokrzywdzeni? Dlaczego SLD buduje bariery między policją a społeczeństwem? Czy to jest właśnie to obiecane przywracanie normalności? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-167.9" who="#MarekSuski">Nie jesteśmy na ty!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Duliasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#StanisławDulias">Panie Marszałku! Panie Premierze! Kilka pytań. Jedno pytanie stawiałem od początku, ale sądzę, że kolejny raz będzie trudno uzyskać odpowiedź. Powtórzę je: Czy to jest w ogóle możliwe, aby likwidując stanowiska pracy, wygaszać gospodarkę i równocześnie mówić o woli jej rozwijania? Panie premierze, kilkakrotnie o to pytałem pana prezesa banku, również panu je wcześniej zadałem. Jest to niemożliwe. A my jednak twierdzimy, że coś takiego jest. Dla mnie to jest powodowanie wzrostu bezrobocia i biedy. Co pan sądzi na ten temat?</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#StanisławDulias">Jak należy rozumieć pańskie słowa o decyzjach fachowych ze strony kompanii przy opracowywaniu programów, które nie wyrażają opinii fachowej, tylko są nakazowe? Na potwierdzenie tego pozwolę sobie wspomnieć o rozmowie, którą prowadził pan wiceminister Piechota z szefostwem kompanii, kiedy powiedział: albo zrobicie tak, jak mówię, albo was nie będzie w kompanii. Jeżeli to jest forma wymuszenia fachowości, no to jestem zbudowany.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#StanisławDulias">Jaką cenę przyjęto przy obliczaniu rentowności kopalń? Wiadomo, że funkcjonuje bardzo dużo cen, często w tej chwili się mówi o cenie 140 z groszami, która jest ceną jakby fabryczną. Wiadomo, że trzeba to odnieść odrębnie do każdej kopalni, do każdego zakładu. Ale czy do tych cen doliczone są koszty pięciu spółek, dwóch agencji, holdingu i kompanii? Jeżeli tak, to nie możemy mówić o cenie fabrycznej węgla.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#StanisławDulias">I czy w ogóle rząd podejmie się oceny naszych uwarunkowań, jeżeli chodzi o sytuację gospodarczą w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#StanisławDulias">Panie Premierze! Wszystkie poważne ośrodki prognostyczne - to w memorandach różnego rodzaju, opiniach naukowców widać - przewidują - już kończę - wzrost zapotrzebowania na węgiel kamienny, a w Polsce do roku 2020 przewidują dwukrotny wzrost ze względu na uwarunkowania. Gdy się uwzględni przy tym kaloryczność w stosunku do gazu, sprawy lobbingu i innych dodatkowych czynników, to nasuwa się pytanie: Czy wszystkie te programy restrukturyzacji nie powinny być wstrzymane, od nowa dopracowane z myślą o przyszłości Polski, Polaków i dalszych pokoleń? Czy to w ogóle jest logiczne, aby bezpowrotnie likwidować u nas węgiel, bogactwo narodowe, o czym już wcześniej wspomniałem?</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#StanisławDulias">Na zakończenie chciałbym powiedzieć - nie wiem, czy to jest słuszne, ale jak nie, to uczynię to sam - aby z urzędu minister sprawiedliwości wystąpił do Trybunału Stanu o uznanie za sprzeczną z prawem i niezgodną z interesem ogólnokrajowym działalności Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej co do wprowadzania przepisów obecnego programu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Z uwagą wysłuchałem ciekawej i logicznej wypowiedzi pana premiera Hausnera, natomiast tę logikę burzy i mąci sprawa, o którą już kilku posłów pytało. Mianowicie jak to się dzieje, że przy nadprodukcji węgla kolejki pod kopalniami stoją trzy i więcej dni? Tego nikt nie jest w stanie zrozumieć i wytłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WiesławWoda">Drugie pytanie. Jak zorganizowany jest zbyt węgla w kopalniach, skoro ceny detaliczne wynoszą 300 i więcej procent cen zbytu? O tym również tutaj mówiono.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#WiesławWoda">Trzecie pytanie, nawiązujące do informacji pana ministra Janika. Obserwując wczoraj obraz telewizyjny z wydarzeń w Warszawie, widziało się bezsilność policji albo bezradność. Według informacji zatrzymano dwie bądź cztery osoby. Powiedzmy sobie otwarcie: większość stanowili górnicy, ale nie brakowało tam i innych osób. Dlaczego wobec tego w stosunku do osób najbardziej agresywnych nie zastosowano środków innych, typu zatrzymanie? Zatrzymano tylko, jak słyszałem, cztery osoby. Czy wobec tego policja była nieprzygotowana, czy policja po prostu miała rozkaz być obojętną czy też bierną? Prosiłbym ministra Janika o odpowiedź w tej sprawie. Ja wcale nie chcę powiedzieć, że należało doprowadzić do jakiejś rozprawy między policją a górnikami, broń Boże, nic takiego nie powiedziałem i nie myślałem. Ale z drugiej strony w kontekście tej informacji pana ministra Janika wygląda na to, że policja była zupełnie bezradna albo ubezwłasnowolniona rozkazami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Kuchciński: Tadek, trzymaj się.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#TadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam trzy pytania. Pierwsze pytanie dotyczy takiego zagadnienia: Czy pan minister, czy rząd przewiduje programy osłonowe dla innych grup zawodowych? Ponieważ zawsze tutaj mówiliśmy... Zwłaszcza mnie zdziwiło stanowisko Samoobrony. Mówiliśmy o wszystkich. Kiedyś był tutaj spór na temat możliwości kredytu, funduszu, gwarancji dla stoczni. Wtedy się upomnieliśmy o wszystkich pozostałych. Warto, żebyśmy dzisiaj też o tym powiedzieli. Za chwilę będziemy mówili o cukrownictwie. Tam jest też nadwyżka cukru, jest nieuchronna koncentracja produkcji i są zwolnienia. Ci ludzie w małych miasteczkach niestety będą pozostawieni samym sobie. Oczywiście słuszna jest sprawa i poza dyskusją, natomiast różnica między człowiekiem na tzw. bruku w Gołdapi, w Pelplinie, w Malborku czy w woj. warmińsko-mazurskim a w Katowicach jest niewielka i dramat ludzi jest całkiem podobny. Dlatego jest pytanie, czy będzie przynajmniej w części analogiczne, podobne zabezpieczenie.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#TadeuszCymański">Drugie pytanie dotyczy pośrednictwa. Też z uwagą i z uznaniem przyjąłem wypowiedzi pana ministra, powtórzone dzisiaj, o tym, że rząd przedstawi informacje, może niepełne czy specjalistyczne, na temat zjawisk nagannych, kryminogennych w branży. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyśmy te informacje uzyskali. Chodzi o spekulowanie, chodzi o spółeczki, firmy, ludzi. Byłoby tragiczne, gdyby w słusznej walce o miejsca pracy część tych osób w rzeczywistości broniła swoich nieusprawiedliwionych, uprzywilejowanych interesów. To jest różnica. A słyszymy cały czas, że są ogromne nadużycia, jeżeli chodzi o mnożenie kosztów. Taką informację, panie ministrze, należałoby metodami nawet operacyjnymi zdobyć i nam to się należy - nam, społeczeństwu, a przede wszystkim górnikom.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#TadeuszCymański">Trzecie pytanie. Czy rząd jednak nie zrobił dużego błędu? Tutaj pan Martyniuk dzisiaj się bardzo zarzekał, że nic nie będzie podjęte do czasu, aż ustawa w Sejmie zostanie przyjęta. Wydaje się, że tu był wielki błąd. (Już kończę, panie marszałku.) Wypowiedzi górników na to wskazują, że zaufanie jest praktycznie żadne i ludzie nie wierzą. Dzisiaj tutaj bardzo mocno to podkreślano, pan minister również to powtarzał, że nie ma konkretnych działań, konkretnych zwolnień, decyzji, tylko jest zapowiedź. Wydaje się, że zrobiono wielki błąd i niepotrzebnie doszło do tych wydarzeń. Mianowicie było wyprzedzenie, a niestety dokument wpłynął dopiero przedwczoraj. Ta ekipa powtarza błędy, niestety nikt się nie uczy na błędach poprzedników. Choć nasze błędy wydają się mniejsze, jak widzę, co teraz się wyprawia.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#komentarz">(Poseł Wiktor Osik: Trochę subiektywna ocena.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kuchcińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MarekKuchciński">Dziękuję bardzo, panie marszałku. Wysoki Sejmie! Pytanie do pana premiera Hausnera. Pan premier w dzisiejszym wystąpieniu mówił o programach regionalnych, jeśli chodzi o górnictwo śląskie, o kontraktach wojewódzkich, o samorządach i ich udziale w naprawie tej dramatycznej sytuacji w przemyśle górniczym i w ogóle na Śląsku. Ale, panie premierze, dziś w Sejmie w komisjach sejmowych omawiamy projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która - i tak twierdzą, a kilkadziesiąt stanowisk otrzymałem od różnych prezydentów miast, burmistrzów, wójtów, właściwie wszystkie samorządowe organizacje ogólnopolskie - chociaż z pozoru uelastyczni finanse samorządowe, ale nie spowoduje, że samorządy, a szczególnie samorządy wojewódzkie, będą miały wystarczająco zwiększoną sumę środków na realizowanie swojego podstawowego zadania, realizowanie polityki regionalnej. Stąd, panie premierze, moje pytanie. To się nie trzyma kupy, to się nie klei.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MarekKuchciński">Drugie pytanie. Pan premier Hausner mówił dzisiaj - i bardzo słusznie, bardzo dobrze, przychylam się do tych głosów posłów, którzy na to zwracali uwagę, ustosunkowując się do tego pozytywnie - o hodowli długów i ich skupowaniu, o pasożytach, którzy wykorzystują tę sytuację dl własnych bądź grupowych prywatnych celów, o zamkniętym kręgu, który premier Olszewski wprost otwarcie nazwał mafią rodem z PRL-u. I stąd pytania. Panie premierze, kto kupuje te długi i kto na tym zarabia? Czy ten ktoś odprowadza podatki z tych finansowych operacji? Co rząd, nie tylko pan, ale i minister spraw wewnętrznych i administracji, minister sprawiedliwości, zrobił, by przeciwdziałać poczynaniom tych pasożytów? Czy i w jakim stopniu ma pan premier pewność, że pieniądze przeznaczone na wsparcie dla górnictwa nie będą rozkradzione? Mówił pan o tym, ale wprost o tej pewności pan nie powiedział. Pan powtórzył pytanie. Na jaką część rządu i jego zaplecza politycznego, czyli Sojuszu Lewicy Demokratycznej, może pan premier liczyć, by rozbić te patologiczne układy w górnictwie rodem z PRL-u? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Tuderka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#GrzegorzTuderek">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Premierze! Wysoka Izbo! Panie premierze, z ogromnym szacunkiem i z wielkim zainteresowaniem przysłuchiwałem się pańskim wystąpieniom. Generalnie podzielam wyrażane przez pana poglądy, doceniam nową jakość pewnych spostrzeżeń, które na pewno wejdą do literatury w dziedzinie ekonomii gospodarczej. Tak się składa, że jestem praktykiem, przez 14 lat kierowałem dużą firmą budowlaną i tworzyłem setki miejsc pracy. Ta firma nie jest w tej chwili polska, jest hiszpańska i moi następcy zwalniają setki ludzi. I dlatego rozumiem górników i solidaryzuję się z nimi i nie uważam, że jedyną formą restrukturyzacji są zwolnienia. W związku z tym jako praktyk chciałbym pana premiera zapytać: Czy przeprowadzono profesjonalne badania i analizy w kontekście fuzjowania tych kopalń ze sobą lub z innymi? Takie przedsięwzięcia mieszczą się przecież również w restrukturyzacji, nawet głębokiej, ale bez konieczności likwidacji. Czy taki rachunek przeprowadzono?</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#GrzegorzTuderek">Panie premierze, argumenty posła Pojdy, tak jak i ja praktyka, były dla mnie bardzo zasadne. Pan Pojda wiedział, co mówi i o czym mówi. Panie premierze, ja bym bardzo prosił, żeby pan bardzo starannie się z nimi zapoznał i uwzględnił je.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#GrzegorzTuderek">Kolejna sprawa. Panie premierze, o ile powiększyły się straty górnictwa, dlatego że budżet państwa w latach 2002 i 2003 nie uwzględnił środków na urlopy górnicze, przewidzianych w ustawie w roku 1998.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#GrzegorzTuderek">I ostatnia sprawa. Zapewniam pana premiera, że spróbuję porozmawiać z panem Macierewiczem i z panem posłem Łopuszańskim o ekonomii i być może przy następnym spotkaniu pan premier również będzie uwzględniał te opinie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Ewę Janik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#EwaJanik">Panie Premierze! Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nie jest łatwo córce górnika, posłance ziemi śląskiej, posłance między innymi z Bytomia, zadawać pytanie panu premierowi. A dlaczego nie jest łatwo? Panie premierze, ja ze swoim życiorysem uważam, że przygotował pan najlepszy program restrukturyzacji górnictwa w okresie całej kilkunastoletniej transformacji. Niemniej jednak ubolewam. Nad czym ubolewam? Ubolewam nad tym, że informacje o tym programie, sposób działania Kompanii Węglowej doprowadziły do tak żenujących dla nas, Ślązaków, i dla prawdziwych górników ze Śląska zdarzeń i, niestety burd, sprowokowanych na pewno nie przez górników, na ulicach Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#EwaJanik">Równocześnie chciałabym zapytać pana premiera: Jak to się dzieje, że Kompania Węglowa, posługując się bardzo logicznymi i mądrymi kryteriami oceny kopalń, w tak dziwny sposób na przykład oceniła kopalnie bytomskie? Opowiem o tym panu premierowi i przedstawię to, zapytam o to na przykładzie Kopalni „Centrum”. Kopalnia ta, poczynając od roku 1999, ciągle miała wzrastającą cenę tony węgla - od 135 zł w 1999 r. do 149 zł 18 gr w roku 2002. I cóż dzieje się w roku 2003? Za okres od lutego do sierpnia 2003 r., to znaczy, za okres kiedy o kierunkach zbytu węgla tej kopalni decydowała kompania, cena węgla spadła do 129 zł, a eksport w tym czasie wzrósł z 17% do 47%. Wszyscy wiemy, że eksport jest nieopłacalny. To nie ta kopalnia decydowała o kierunkach zbytu, to kompania zadecydowała o tym i tym samym Kopalnia „Centrum” straciła 10 punktów w 100-punktowej skali w rankingu. A gdyby miała te 10 punktów, to nie znalazłaby się wśród kopalni przeznaczonych do likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#EwaJanik">Jest jeszcze drugie pytanie. Czy my musimy obniżać, może przejściowo, wydobycie węgla w ten sposób, że zamykamy kopalnie? A może byśmy je łączyli, a może byśmy zamykali ściany nieefektywne ekonomicznie, geologicznie i ściany o niewartościowym węglu? Coś tu dla mnie jako córki inżyniera górnika, wychowanej w osiedlu górniczym, jest niejasnego. I mimo całego szacunku i całego uznania dla pana premiera za opracowanie tak kompleksowej reformy prosiłabym o przeanalizowanie i odpowiedzenie, nie dzisiaj, tylko przy najbliższej okazji, na pytanie: W jaki sposób ta kompania wpływała na to, że przy mądrych kryteriach wyszły niekoniecznie najmądrzejsze wyniki? Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Orkisza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Po analizie przedłożonych mi przez przedstawicieli załogi i związków zawodowych materiałów dotyczących wyników oceny dokonanej przez Kompanię Węglową według kryteriów techniczno-ekonomicznych nasuwają mi się pewne wątpliwości co do zasadności likwidacji Kopalni „Centrum” w Bytomiu, która w konfrontacji z pozostałymi kopalniami uzyskuje wyniki plasujące ją w górnych strefach tabeli sporządzonej przez zarząd kopalni. Zdecydowana większość kopalni Kompanii Węglowej posiada znacznie gorszą akumulację na sprzedaży za okres luty-lipiec 2003 r., jak również wynik finansowy brutto za ten okres. Przy czym należy podkreślić, że w przypadku zakładów „Centrum” przyczyną pogarszającą wynik finansowy jest struktura sprzedaży, szczególnie w okresie luty-lipiec 2003 r., w którym decydujący wpływ na wynik finansowy miała sprzedaż węgla na eksport przy cenie znacznie niższej niż cena sprzedaży na rynek krajowy. Określanie wielkości i kierunków zbytu węgla na eksport jest w gestii odpowiednich biur Kompanii Węglowej, a nie ma na to wpływu kierownictwo zakładów „Centrum”.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#JanOrkisz">Biorąc pod uwagę moje wątpliwości co do obiektywnych ocen przy typowaniu górniczych zakładów do likwidacji, pragnę otrzymać od pana premiera odpowiedzi na następujące pytania: Czy istnieje sporządzony i zweryfikowany bilans potrzeb takiego surowca energetycznego, jakim jest węgiel, dla całego kraju w najbliższych latach?</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#JanOrkisz">Czy w przypadku likwidacji kopalń istnieje wypracowany jednolity system oceny ich przydatności, uwzględniający obok kryteriów ekonomicznych także kryteria społeczne? Czy przy nieodwracalnym procesie likwidacji zakładów o znaczeniu strategicznym dla energetycznego bezpieczeństwa kraju wystarczające są być może suwerenne, ale często nieobiektywne decyzje władz Kompanii Węglowej? Biorąc pod uwagę wskaźniki techniczne, ekonomiczne i społeczne zakładów górniczych Centrum w Bytomiu, które wskazują, że bez nakładów inwestycyjnych kopalnia może prowadzić wydobycie przez kolejne co najmniej 20 lat, czy zasadna jest jej likwidacja? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej pana profesora Jerzego Hausnera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JerzyHausner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo sobie z pewnością zdajecie sprawę, że czeka mnie trudne zadanie, zważywszy na ilość osób, które zadały pytania, na zakres tych pytań, także na to, że wiele z tych pytań, to są bardzo szczegółowe pytania. Chciałbym więc zacząć od takiego stwierdzenia, że otrzymacie państwo na piśmie odpowiedzi na wszystkie konkretne pytania, a więc te, do których nie odniosę się w pełni zadowalająco. Wiele z tych pytań tak naprawdę adresowanych jest do organów spółek węglowych i aby móc na nie odpowiadać, musiałbym mieć wiedzę, której nie mam. Ale sądzę także, że mieć takiej wiedzy nie mogę i nie powinienem mieć takiej wiedzy, nie powinienem jej zdobywać, bo tak szczegółowa wiedza nie jest potrzebna, jeśli chodzi o podejmowanie tej odpowiedzialności, która spada na mnie. Trzeba zachowywać w tej sprawie świadomość podziału ról. Organy spółki, które są powoływane, to prawda, że są powoływane przez ministra, są organami spółki i odpowiadają za podejmowanie decyzji, a ingerowanie w te decyzje, zastępowanie organów spółki w tych decyzjach, polecanie określonych decyzji byłoby bardzo złym systemem zarządzania. Ja nie uprawiam takiego systemu zarządzania. Ci z państwa, którzy znają instytucje, za które odpowiadam jako minister, czy będzie to PFRON, czy będzie ZUS, doskonale wiedzą, że po prostu tak nie działam w żadnej ze spraw, także nie działam tak w przypadku Kompanii Węglowej czy spółek węglowych.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#JerzyHausner">Chcę zresztą powiedzieć, że nie wyobrażam sobie, że można realizować program oparty o te założenia, które część z państwa odrzuca, ale część z państwa uważa je za słuszne, skupiając wyłącznie odpowiedzialność na jednej osobie. Nieważne, czy będzie to wiceminister czy minister. Takiego programu nie da się zrobić z pozycji Warszawy i z Warszawy. Ten program musi być realizowany przede wszystkim na miejscu i dlatego m.in. unikam zajmowania się szczegółami techniczno-ekonomicznymi po to również, by nie koncentrować odpowiedzialności w jednym miejscu i nie kumulować protestu, który jest nieunikniony. Chcę wyraźnie powiedzieć: protest i niezrozumienie w ten proces restrukturyzacji są wkalkulowane. Nie mówię, że to musi przebiegać tak jak w Wielkiej Brytanii. Chciałbym, żeby to przebiegało tak jak w Niemczech. Ale w Niemczech też nie odbyło się bez napięć, bez protestów, bez poszukiwania rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#JerzyHausner">Ponadto zwróćcie państwo uwagę, że wielu posłów tu występujących konkretnie pytało mnie, jak jest z tą kopalnią, jak jest z tamtą kopalnią. Pan poseł Wycisło, którego bardzo lubię i szanuję - z panem posłem znamy się od wielu lat i zajmowaliśmy się wspólnie wieloma sprawami - z głębokim przekonaniem bronił, argumentował na rzecz niezasadności likwidacji jednej z tych kopalń.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#JerzyHausner">Panie pośle, jestem przekonany, że gdyby się przytrafiło to w innym przypadku, pan z równą mocą i używając podobnej argumentacji broniłby innej kopalni. Te same osoby używałyby innych sytuacyjnych argumentów. I rzecz polega na tym, że nie ma takiej skali, która mogłaby każdy z tych argumentów wyważyć, połączyć. Summa summarum, jeżeli w końcu miałaby być podjęta decyzja, powtarzam, jeżeli miałaby być podjęta decyzja o zamknięciu kopalń, to ktoś musi tę decyzję podjąć, przyjmując oczywiście zobiektywizowane kryteria, i bronić jej. Bronić jej. Odwołanie teraz tej decyzji, powiedzenie „zaczynam od nowa”, oznacza, że już nic nie będzie można w tej dziedzinie zrobić.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#komentarz">(Poseł Maria Nowak: Ale najpierw kryteria.)</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#JerzyHausner">Pani poseł, te kryteria zostały przez zarząd Kompanii Węglowej przyjęte, po czym podjęto decyzję. I proszę mi wierzyć, że jak nawet chciano ze mną rozmawiać, to powiedziałem - pani powie, że uciekłem od odpowiedzialności - powiedziałem: ja nie chcę kształtować tych kryteriów, ja po prostu nie mam takiej wiedzy. Zresztą będę to później wyjaśniał.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#JerzyHausner">Pan poseł Rzymełka już poszedł, w związku z tym już nie będę polemizował, bo wiele z tego, co pan poseł powiedział, po prostu burzy mnie. Nie wiem, czy wolno panu posłowi mówić o tym, że to, co proponujemy, oznacza wygaszanie Śląska. No, ale były też konkretne pytania.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#JerzyHausner">Miałem z panem Kwiatkowskim, szefem polskiej telewizji, jeden jedyny kontakt. Mianowicie była propozycja w tym tygodniu, aby odbyć debatę z moim udziałem na Śląsku w kopalni, w jednej z kopalń bytomskich. I chciano to tak zrobić, że jeżeli bym nie przyjechał, to powiedziano by, że uciekam od rozmowy. Prosiłem, żeby, po pierwsze, nie robić debaty w dniu, w którym ja po prostu mam całą masę absolutnie kluczowych obowiązków, tylko w dniu, w którym gotów jestem pojechać, i nie robić tego w kopalni. Proszę bardzo, niech to będzie w Bytomiu. I robić to na takiej zasadzie, żeby były warunki do prowadzenia rozmowy, a nie po prostu kłótnie. Ja uciekam od tego rodzaju prowadzenia rozmowy, która się przekształca w wiec. Nie można w warunkach wiecu dochodzić do wymiany argumentów. To była jedyna krótka rozmowa. Ten program, jak rozumiem, ma się odbyć na trochę innych zasadach i w przyszłości, może gdy miną emocje, będzie lepiej, choć nie jestem pewien, czy one miną.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#JerzyHausner">Natomiast pan poseł odrzuca to moje postawienie problemu: pomysł na Śląsk musi być na Śląsku. Zadaniem rządu jest poprzeć jego realizację, wspierać jego realizację. Mówi: róbmy to razem. Proszę bardzo. To nie zmienia faktu, że trzeba zacząć od zdefiniowania na Śląsku problemów i przedstawienia programu. Możemy dogadywać warunki. Tak powstał ten program aktywizacji tworzenia miejsc pracy. Jeżeli ktoś z państwa mówił o opóźnieniu, pan poseł Zaborowski z takim wielkim napięciem, w którym się wypowiada o tych sprawach, w stosunku do mnie szczególnie, personalnie, od dłuższego czasu, czyli od 2 tygodni, jestem na cenzurowanym, jak pan poseł o to pyta, to chcę powiedzieć, niech pan zapyta samorządu województwa śląskiego. Niech pan zapyta marszałków, wicemarszałków, dlaczego tak długo trwało uzgadnianie tego wszystkiego. Dlaczego? Okazało się, że podstawowych rzeczy nie można było zaprojektować. A jak już pan mówi o odpowiedzialności, panie pośle, to też trzeba by brać odpowiedzialność za to, jak funkcjonują struktury samorządowe, te, które były kreowane przez SLD.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#JerzyHausner">Polska-Wirek. Nie wiem dokładnie, o jaką nagrodę chodzi, ale pan dyrektor Bogolubow powiedział mi, że chodzi o nagrodę Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej i Szkoły Eksploatacji Podziemnej AGH. Tak więc nie była to żadna nagroda ministra. Zapewne ta kopalnia dostała nagrodę. Nie miałem świadomości, że taką nagrodę dostała i nie wiem, czy powinienem mieć, ale w każdym razie nie była to moja nagroda.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#JerzyHausner">Pan poseł Rzymełka też pytał, jakie miejsca proponuje rząd. No, to dziwne pytanie. No, pytanie oparte o taką przesłankę, jakby rząd był od tworzenia miejsc pracy, a nie od tworzenia warunków, by pracodawcy czy inwestorzy tworzyli miejsca pracy. Właśnie to chcę podkreślić. Gdzie mają powstawać miejsca pracy na Śląsku? Gdzie mają być obszary inwestowania? Jakie dziedziny mają być rozwijane? To od tego są ci, którzy na Śląsku odpowiadają za rozwój regionalny. Od tego jest sieć koordynacji różnych podmiotów, natomiast rolą rządu jest oczywiście wspierać te pomysły, te przedsięwzięcia, w ramach takich możliwości, którymi państwo dysponuje.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#JerzyHausner">Tak więc odpowiadam pani poseł Blidzie. Nie uważam, że pan minister Piechota jest osobą niekompetentną, w związku z tym nie zamierzam podejmować działań, które pani mi proponuje.</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Blida: Ale ja nie proponowałam. Ja pytałam...)</u>
          <u xml:id="u-183.14" who="#JerzyHausner">Nie, ot, stwierdziła pani - ale czy nie będą wyciągane, czy nie powinny być wyciągane konsekwencje. Ja nie mam takiego odczucia.</u>
          <u xml:id="u-183.15" who="#JerzyHausner">Czy program został spalony? Nie jestem przekonany, wyjaśniałem, dlaczego taka sekwencja się ukształtowała i, jeszcze raz podkreślam, że ci, którzy uważają, że gdybyśmy decyzję dotyczącą likwidacji kopalń podjęli w ostatniej chwili i z zaskoczenia, nie dając czasu na dostosowanie, mam wrażenie, że używaliby właśnie argumentu, że nie można było się do tego przygotować. Z drugiej strony brak tej decyzji i upewnienia się, że ona zostanie wykonana, narazi mnie na bardzo poważny zarzut, że uruchomione zostaną środki publiczne, a ten element programu nie będzie wykonany. Bo przecież kontrowersja jest nie wokół tego, żeby restrukturyzować i nie wokół tego, żeby dokapitalizowywać, ani nie wokół tego, żeby dawać te instrumenty osłonowe.</u>
          <u xml:id="u-183.16" who="#JerzyHausner">Kontrowersje są wokół tego, czy należy zmniejszać moce wydobywcze; przecież doskonale o tym wiem, w czym się nie zgadzamy z kolegami ze związków zawodowych. Więc jest pytanie: Jak uniknąć takiego zagrożenia, na które muszę odpowiedzieć, czując się za to odpowiedzialny czy współodpowiedzialny, że wszystkie elementy polegające na dawaniu, czyli wszystkie elementy łatwe do zaaprobowania, są przyjęte, ale elementy, które polegają na dokonaniu istotnego przeobrażenia, są nieakceptowane i odrzucone w praktyce? Natomiast problem - dlaczego nie porozcinano złóż, dlaczego się nie sięga po dobre gatunki węgla? - nie jest problemem, w przypadku którego Rada Ministrów miałaby podejmować decyzje. Możemy to analizować i z pewnością będzie udzielona pani poseł odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-183.17" who="#JerzyHausner">Pan poseł Falfus pytał mnie o zapasy węgla. Jest w tej chwili na zwałach około 4 mln ton. Całe zaś to pytanie było w kontekście pojawiającego się tutaj często pytania: Jak to jest, że z jednej strony mówimy, że węgla jest za dużo, a dzisiaj stoją kolejki na tych przykopalnianych parkingach, gdzie już nawet w tej chwili organizuje się zaplecze socjalne czy jakby z góry się zakłada, że oni tam będą czekali... czeka się tam długo, już po 3–4 dni stoją kolejki. Otóż sprawa polega na tym, że wydobywamy około 10% węgla wysokiej jakości, węgla sortowanego - to, co jest na zwałach, jest węglem niskiej jakości - głównie energetycznego węgla, i brakuje właśnie tego węgla wyższej jakości. Zresztą to oznacza, że pani poseł ma rację, jeśli chodzi o to, dlaczego się nie organizuje w taki sposób pracy, by sięgać po te pokłady. Nie potrafię na to tylko odpowiedzieć w sensie technicznym, dlaczego ktoś nie podejmuje takich decyzji...</u>
          <u xml:id="u-183.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Pokłady są...)</u>
          <u xml:id="u-183.19" who="#JerzyHausner">Nie, rozumiem, że jest jakieś racjonalne uzasadnienie. Nie podejrzewam, żeby ci, którzy podejmują te decyzje, nie wiedzieli o tym i byli niekompetentni. Jest jakieś pewnie racjonalne uzasadnienie. Ponieważ nie do końca potrafię je w tej chwili sformułować, udzielimy odpowiedzi. Rzeczywiście ten problem istnieje. Z jednej strony mamy 4 mln ton węgla niskiej jakości, na który jest umiarkowane lub żadne zapotrzebowanie, i mamy zapotrzebowanie na ten węgiel wysokiej jakości...</u>
          <u xml:id="u-183.20" who="#komentarz">(Poseł Maria Nowak: Drogi węgiel idzie na eksport.)</u>
          <u xml:id="u-183.21" who="#JerzyHausner">To prawda, bo taniego nie wezmą, pani poseł. A węgiel idzie na eksport z powodów, które wyjaśniałem.</u>
          <u xml:id="u-183.22" who="#komentarz">(Poseł Maria Nowak: I dopłacamy do niego.)</u>
          <u xml:id="u-183.23" who="#JerzyHausner">Zgoda. Przy czym, pani poseł, niech mi pani wierzy, że jeżeli skończymy rozmowę na temat wygaszania mocy wydobywczych, to drugim najtrudniejszym i gorącym tematem byłby eksport. Jeżeli zaś podjąłbym decyzję o tym, że eksportu ma nie być, to niech mi pani wierzy, że będzie o to potworna, niewyobrażalna wojna. Dlaczego? Wyjaśniałem to, pokazując mechanizm hodowania długów i mówiąc, dlaczego dzisiaj eksport - to prawda, że realizowany nie przez dowolnych pośredników - jest po prostu sposobem docierania do gotówki, która jest potrzebna, bo inaczej to koło nie będzie się kręciło. Ale to jest druga kwestia, co do której spór będzie oczywisty. Po pierwsze, wygaszanie mocy wydobywczych, po drugie, eksport. Stale jestem przekonywany o tym, że eksport jest opłacalny. Cieszę się, że w jednym się zgadzamy, pani poseł, co do tego, że eksport jest zdecydowanie nieopłacalny, i że pani mi pomoże wtedy, kiedy będziemy się zajmowali racjonalizacją skali eksportu. Uważam bowiem, że nie wolno zrezygnować z eksportu, zresztą nie cały eksport jest nieopłacalny, ale generalnie nie powinno być go tyle, bo po prostu do tego dopłacamy. Eksportujemy nasz produkt krajowy brutto. Taka jest prawda. Choć z drugiej strony ktoś powie, że mamy dzięki temu dodatkowe miejsca pracy. W pewnym sensie i jedno, i drugie jest prawdą.</u>
          <u xml:id="u-183.24" who="#JerzyHausner">Nie prowadzę żadnego postępowania wyjaśniającego czy ministerialnego postępowania wyjaśniającego wobec decyzji Kompanii Węglowej. W moim imieniu minister Piechota zatwierdził jako walne zgromadzenie uchwałę, ale oczywiście zatwierdził, dlatego że musimy formalnie zaakceptować decyzję dotyczącą nieruchomości. Oczywiście zapoznał się z protokołem, zapoznał się także z opinią rady nadzorczej - bo ta decyzja była decyzją zatwierdzoną przez radę nadzorczą - a następnie nie znalazł żadnego formalnego ani merytorycznego powodu, by tę decyzję odrzucić. W związku z tym nie ma dzisiaj żadnego powodu, by to wyjaśniać. Gdyby się pojawiły fakty, które zmierzałyby do potwierdzenia, że na przykład zarząd kompanii, wiedząc o czymś, nie uwzględnił czegoś, miał wiedzę, którą powinien wykorzystać do zweryfikowania swojej decyzji, a nie zrobił tego, to będzie to inna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-183.25" who="#JerzyHausner">Co do kopalni Silesia - znowu pan poseł Falfus o tym mówił - to jest to klasyczny przykład świadczący o tym, że niepotrzebna była ingerencja polityczna, bo gdyby nie było ingerencji ze strony wojewody śląskiego, ta sprawa, która była złym przykładem wymuszenia na prezesie Kompanii Węglowej decyzji o tym, że kopalnia ta nie będzie likwidowana, czyli jakby wypadła z rankingu, nie była brana pod uwagę... to był zły przykład. Uważam, że takich rzeczy nie należy robić. Albo zarząd kompanii ponosi odpowiedzialność, podejmuje decyzję, a my oceniamy zarząd Kompanii Węglowej i jej wyniki, albo każdy będzie w konkursie politycznym wpływał na decyzje, nie ponosząc za to odpowiedzialności, czyli z tylnego siedzenia.</u>
          <u xml:id="u-183.26" who="#komentarz">(Poseł Maria Nowak: To świadczy o tym, że kryteria były różne.)</u>
          <u xml:id="u-183.27" who="#JerzyHausner">Zaraz będę odpowiadał na pani pytanie, pani poseł, wprost. Chciałem powiedzieć, że część z państwa odwoływała się do moich wypowiedzi na temat kopalni „Polska-Wirek”. W ogóle ani słowa nie powiedziałem o żadnej kopalni. W swojej wypowiedzi przytoczyłem jedynie kryteria, którymi kierował się zarząd Kompanii Węglowej. Kryteria, ale nie mówiłem nic, nie odnosiłem się do żadnej... Chcę wyraźnie powiedzieć, że w ogóle nie będę mówił o żadnej z kopalń. Po prostu to nie jest sprawa, w której powinienem przejmować kompetencje.</u>
          <u xml:id="u-183.28" who="#JerzyHausner">Kryteria, jak powiedziałem, pani poseł, mogą być różne, bo gdybyśmy poprosili inne zespoły ludzkie, to pewnie te inne zespoły ludzkie przygotowywałyby inne nieco kryteria, a w każdym razie wagi tych kryteriów, bo proszę pamiętać, że tam były pewne punkty, ale to nie znaczy, że były różne kryteria przy podejmowaniu tej decyzji. Po prostu ten zespół, ten zarząd kompanii i ta rada nadzorcza zaakceptowały takie rozwiązanie i konsekwentnie, moim zdaniem, zgodnie z tym rozwiązaniem postąpiły. Przypuszczam, że nieco inne kryteria przyjąłby każdy zespół ekspertów. Zresztą, proszę państwa, powołałem na wniosek związkowy zespół ekspertów - i to nie był żaden zespół partyjny czy polityczny - składający się z wielu osób z różnych ośrodków i takich ekonomistów, którzy byli związani z górnictwem węgla kamiennego długo, i takich, którzy zawsze patrzyli na to z odległej perspektywy. I ten zespół zaczął dyskutować o tych kryteriach i zasadach, nie osiągając jednak żadnego porozumienia. Trwało to 4 miesiące, sporządzono raport, od którego wiele osób się zdystansowało, i ten raport został przedstawiony naszym partnerom społecznym - było takie pytanie, więc na nie odpowiadam. Natomiast tam nie było konkluzji dotyczącej kryteriów. Tam było tylko stwierdzenie, że jest nadwydobycie, nadprodukcja węgla i że będzie się zmniejszało zapotrzebowanie na węgiel kamienny. Jeżeli zaś chodzi o pana posła Duliasa, który mówił, że wszystkie ośrodki eksperckie uważają, że będzie wzrost zapotrzebowania na węgiel kamienny, chcę powiedzieć: przynajmniej minus jeden, a więc przynajmniej ten zespół złożony naprawdę z bardzo kompetentnych ludzi, choć, jak mówię, różniących się w swoich ocenach.</u>
          <u xml:id="u-183.29" who="#JerzyHausner">Proszę też nie gniewać się, pani poseł, że nie wiem, jak przebiega autostrada A-4; czy ona przebiega kawałek, czy nie kawałek... nie wiem. Nie wiem nic o kopalni Halemba ani o kopalni Pokój poza tym, że znam nazwy tych kopalń, i tylko pytanie, czy muszę o tym wiedzieć. Odpowiemy pani na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-183.30" who="#komentarz">(Poseł Maria Nowak: Ale to jest informacja rządu, panie premierze.)</u>
          <u xml:id="u-183.31" who="#JerzyHausner">Wiem, że to jest informacja rządu przejęta od Kompanii Węglowej. Przecież pani sobie zdaje sprawę z tego, jak powstaje taka informacja. Jest kompetentny organ, który proszę o przekazanie mi informacji. Jeżeli dostaję to formalnie na piśmie, umieszczam to. Jeżeli pani wykaże, że oni popełnili błąd, to oczywiście - pani o to zapytała - każę to sprawdzić i otrzyma pani odpowiedź. Postąpię tak, jak powinien postąpić urzędnik wobec podległego mu urzędnika, normalnie. Przecież nie jestem w stanie wysyłać swojego asystenta, zlecać mu, żeby jechał i sprawdzał każdą z tych informacji, przecież to jest niewykonalne.</u>
          <u xml:id="u-183.32" who="#komentarz">(Poseł Maria Nowak: Z tym się zgadzam i dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-183.33" who="#JerzyHausner">W przypadku tych 220 górników z przedsiębiorstwa robót górniczych problem jest czysto prawny. Tu nie chodzi o pieniądze. Jest to problem braku następstwa prawnego. Szukamy rozwiązania tej sprawy. To nie jest sprawa, o której nie wiem. Już się nią zajmowałem i na razie rozwiązaliśmy ją tylko częściowo. Ona istnieje i próbujemy ją rozwiązać. To jest czysto prawny, problem polegający na tym, kto powinien zapłacić te pieniądze, które mamy, żeby to nie było zakwestionowane przez Najwyższą Izbę Kontroli i poddane jakimś zastrzeżeniom prawnym.</u>
          <u xml:id="u-183.34" who="#JerzyHausner">Pan poseł Zaborowski pyta, a w zasadzie oświadcza i wiele oświadczeń chcę zanegować, panie pośle. Po pierwsze, program rządowy był przyjęty dwukrotnie. Był przyjęty 20 listopada i następnie skorygowany 28 stycznia w wyniku porozumienia społecznego. Jeżeli więc pan pyta, na jakiej podstawie podjęto decyzję, skoro nie było programu rządowego, to oświadczam, że program rządowy Rada Ministrów przyjęła 28 stycznia; był to program skorygowany w stosunku do wcześniej przyjętego programu. Proszę?</u>
          <u xml:id="u-183.35" who="#komentarz">(Poseł Zbyszek Zaborowski: Tam znowu kolidowało...)</u>
          <u xml:id="u-183.36" who="#JerzyHausner">Panie pośle, sądzę, że się nie mylę, bo zajmuję się sprawą. A jeżeli pan wykaże, że się mylę, to będę pana przepraszał. Przewiduję, że ten program jeszcze będziemy w tej chwili uzupełniali o pewne dodatkowe elementy i prawdopodobnie we wrześniu wraz z informacją o jego realizacji przedstawię Radzie Ministrów także pewne elementy uzupełniające; zaktualizujemy go jakby. Formalnie natomiast program był przyjęty 28 stycznia, już wtedy, gdy byłem ministrem; choć miałem już, że tak powiem, bardzo ograniczony wpływ na jego wyraz, ale był przyjęty. Natomiast w tej chwili podjęliśmy szereg innych działań. Decyzję zarząd Kompanii Węglowej podjął na podstawie tego programu.</u>
          <u xml:id="u-183.37" who="#JerzyHausner">Od razu powiem o tej decyzji. Proszę państwa, w momencie, w którym ukształtowany był nowy zarząd Kompanii Węglowej, powiedziałem wyraźnie panu prezesowi i zarządowi. Pojechałem, pan prezes Klima zrezygnował, podziękowałem, pan prezes Klank został powołany, dokonał pewnych zmian. Spotkałem się z zarządem i powiedziałem: Proszę państwa, jesteście zarządem spółki węglowej, spółki handlowej, która musi prowadzić działalność; państwo także odpowiadacie za realizację programu rządowego. Czy jesteście gotowi ten program realizować? Nigdy natomiast nie będę narzucał konkretnych form rozwiązania, w jaki sposób program rządowy realizować. Nie było w związku z tym polecenia: Macie wyznaczyć pewną liczbę kopalń. W programie rządowym nie jest zapisana wprost liczba kopalń; są określone moce wydobywcze.</u>
          <u xml:id="u-183.38" who="#JerzyHausner">Było pytanie, czy oni analizowali na przykład tzw. fuzjowanie. Pan poseł Tuderek o to pytał. Tak, według wiedzy, którą my posiadamy, i co wynika z przedstawionej nam dokumentacji, analizowali możliwość po prostu łączenia, czyli innych rozwiązań. Doszli do wniosku, że to jest najtańszy i najlepszy sposób w tych warunkach zrealizowania programu rządowego, i ja to szanuję. Chcę natomiast wyraźnie powiedzieć, że tego nie narzuciłem. Rozumiem, że oni kierowali się różnymi kryteriami i podjęli taką decyzję.</u>
          <u xml:id="u-183.39" who="#JerzyHausner">Panie pośle, był pan szefem wielkiej firmy i wie pan, jak wygląda podejmowanie operacyjnej decyzji w danych warunkach. Pan nie może wszystkich zastąpić i wszystkim nie ufać. Wiem, że to jest decyzja o znaczących skutkach, ale z drugiej strony nie jest tak, że jeżeli ja bym ją podjął, to byłaby ona mądrzejsza. Nie mam żadnego przekonania, że gdybym ja ją podjął, byłaby mądrzejsza. Byłaby inna, ale czy byłaby mądrzejsza? Obawiam się, że niekoniecznie.</u>
          <u xml:id="u-183.40" who="#JerzyHausner">To, że ten program wojewódzki musimy uruchomić z pewnym wyprzedzeniem, zgadzam się, panie pośle. Teraz jest kwestia przygotowania jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-183.41" who="#komentarz">(Poseł Zbyszek Zaborowski: Panie premierze, Sejm przyjął go w kwietniu!)</u>
          <u xml:id="u-183.42" who="#JerzyHausner">Ale nie są uzgodnione szczegóły operacyjne, szczegóły wykonawcze i obecnie te szczegóły dogadujemy. Oczywiście pytam odpowiednie osoby. Jeżeli te szczegóły operacyjne są niedogadywane, to jest po obydwu stronach praca: po stronie moich urzędników, podległych mi służb i po stronie pana marszałka oraz osób, które on tam zaangażował.</u>
          <u xml:id="u-183.43" who="#JerzyHausner">Czy rząd weryfikował kryteria, którymi kierował się zarząd Kompanii Węglowej? Mówię, że nie. Oczywiście urzędnicy analizowali to, czy wszystko odbyło się zgodnie z obowiązującymi zasadami i czy cel, który został wyznaczony tą ścieżką postępowania, jest zgodny z programem rządowym. Nie dyskutowaliśmy natomiast w rządzie ani ja nie dyskutowałem nad tym, czy 5 punktów związanych z taką energetycznością węgla, czy 10 punktów to jest lepsze i czy w ogóle takie kryterium czy inne. Nie dyskutowałem na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-183.44" who="#JerzyHausner">Wiele osób pytało mnie o kopalnię Bolesław Śmiały. Pan poseł Wycisło także, pan poseł Zaborowski.</u>
          <u xml:id="u-183.45" who="#JerzyHausner">Mam przy sobie pismo prezesa Jana Kurpa, prezesa Polskiego Koncernu Energetycznego, który to koncern włada elektrownią Łaziska, z którą to kopalnia jest powiązana. Stwierdzam, że zostałem poinformowany następująco: Jednocześnie nadmieniam, że obecnie nie są prowadzone żadne prace nad przejęciem KWK Bolesław Śmiały. Analizując dotychczasowe uwarunkowania i powiązanie technologiczne należy stwierdzić, że likwidacja KWK Bolesław Śmiały spowoduje pewne zmiany w funkcjonowaniu elektrowni Łaziska, ale nie będzie to miało znaczącego wpływu na jej efektywność działania. Informuje mnie prezes publicznej spółki, który także musi odpowiadać za wyniki swojej spółki, że to, o czym państwo mówicie, iż będzie to tragedia dla elektrowni, według niego nie ma miejsca.</u>
          <u xml:id="u-183.46" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Tuderek: Panie premierze, z Ukrainy kupimy.)</u>
          <u xml:id="u-183.47" who="#komentarz">(Poseł Barbara Blida: Z Ukrainy sprowadzimy.)</u>
          <u xml:id="u-183.48" who="#JerzyHausner">Jeszcze raz chcę podkreślić: Mam przed sobą pismo. Przedstawiam, co w tym piśmie jest stwierdzone. Pani poseł ma prawo się nie zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-183.49" who="#komentarz">(Poseł Barbara Blida: Bo nikt nie mówi, że elektrownia będzie miała z tego tytułu problemy.)</u>
          <u xml:id="u-183.50" who="#JerzyHausner">Pani poseł ma prawo się nie zgodzić, a nawet być oburzona. Ale ja muszę respektować opinię kogoś, kto, powołany zresztą nie przeze mnie...</u>
          <u xml:id="u-183.51" who="#komentarz">(Poseł Barbara Blida: Proszę do końca przeczytać.)</u>
          <u xml:id="u-183.52" who="#JerzyHausner">Przeczytam do końca. Przeczytam całe do końca, skomentuję całe. Przeczytam.</u>
          <u xml:id="u-183.53" who="#JerzyHausner">Nie mogę powiedzieć: Panie Kurp, pana opinia mi się nie podoba. Proszę mi ją zmienić, bo potrzebuję na użytek rozmowy z panią poseł Blidą innej opinii.</u>
          <u xml:id="u-183.54" who="#komentarz">(Poseł Barbara Blida: Skoro pan cytuje tylko fragment, to proszę przeczytać całość.)</u>
          <u xml:id="u-183.55" who="#JerzyHausner">Przeczytam całe pismo w takim razie, pani poseł. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-183.56" who="#JerzyHausner">Otóż tak...</u>
          <u xml:id="u-183.57" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan nie chce przeczytać.)</u>
          <u xml:id="u-183.58" who="#JerzyHausner">O, nie ma pan racji. Nie ma pan racji. To, co mnie spotyka w tej sprawie ze strony moich koleżanek i kolegów, jest tak bolesne, że pan poseł nie zdaje sobie sprawy. Wydawało mi się, że naprawdę nie zasłużyłem na to, ale trudno.</u>
          <u xml:id="u-183.59" who="#komentarz">(Poseł Barbara Blida: I nawzajem.)</u>
          <u xml:id="u-183.60" who="#JerzyHausner">Dobrze, dobrze, pani poseł, niech mnie pani już nie zaczepia, proszę.</u>
          <u xml:id="u-183.61" who="#JerzyHausner">Otóż tak: Polski Koncern Energetyczny zwrócił się do mnie, a dokładnie pan prezes Kurp, jeszcze zanim zostałem ministrem gospodarki, i rozmawiał ze mną, chcąc namawiać mnie do przekonywania ministra gospodarki, ministra skarbu co do przejęcia niektórych kopalń. Mamy jeden taki przypadek, gdy przejęto kopalnię związaną silnie z elektrownią w Jaworznie - jest to kopalnia Sobieski - i są bardzo dobre wyniki tej kopalni. (Powiem dlaczego, gdy będę mówił o tym, jakie wyniki ma pan poseł Chojnacki). Otóż wtedy była sugestia, że oni by przyjęli ze dwie czy ze trzy kopalnie. Chodziłem do ministra skarbu i do ministra gospodarki i przekonywałem: Zróbcie to. Dlaczego nie? Przecież to jest rozsądne rozwiązanie. Jednak gdy zostałem ministrem gospodarki i poprosiłem pana Kurpa, to on mi powiedział, że owszem, jedną kopalnię, ale nic więcej. Jak państwo wiecie, jedna z tych kopalń, która potencjalnie mogłaby być zlikwidowana - nie mówię, że byłaby zlikwidowana - jest kopalnią, którą Południowy Koncern Energetyczny chce przejąć. Chcę wyraźnie powiedzieć: Między innymi rozmawiałem z panem Kurpem o przejęciu kopalni Bolesław Śmiały. Powiedział: Nie. Dzisiaj pisze: W przypadku wyrażenia przez Kompanię Węglową woli przekazania KWK Bolesław Śmiały, w ciągu 2–3 tygodni jesteśmy w stanie przeprowadzić pełną analizę powyższego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-183.62" who="#JerzyHausner">Analizę powyższego przedsięwzięcia. Otóż, niech przeprowadzają prezesi dwóch państwowych spółek analizę przedsięwzięć, które będą korzystne dla tych spółek. Na Boga, no, od tego są.</u>
          <u xml:id="u-183.63" who="#komentarz">(Głos z sali: Za to biorą pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-183.64" who="#JerzyHausner">Za to biorą pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-183.65" who="#komentarz">(Głos z sali: Czekają na pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-183.66" who="#komentarz">(Głos z sali: Czekają na przyzwolenie.)</u>
          <u xml:id="u-183.67" who="#JerzyHausner">Ale jakie przyzwolenie, panie pośle? Pan poseł Wycisło był w tej sprawie u mnie. Powiedziałem mu: Gieniu, takie było moje zdanie, to powiedziałem Kurpowi i naprawdę ja podtrzymuję ten punkt widzenia. Powiedziałem panu, panie pośle, tak samo. Tak samo powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-183.68" who="#JerzyHausner">Przecież jeżeli jest tak, że jedna spółka chce oddać kopalnię, a druga chce ją przyjąć, proszę bardzo. Ale pamiętajmy o jednej rzeczy: PKE przejmie tę kopalnię nie po to, by wygasić te moce, tylko by zracjonalizować. Powstaje wtedy problem, co zrobić, żeby to, co założyliśmy w programie rządowym, wykonać. Nie mówię, że trzeba wyznaczyć kolejną kopalnię. Nie chcę tak rozumować. Ja tylko mówię, że prezes Kurp, jak chce tę kopalnię brać, to niech się umówi, na jakich zasadach. I nie ma żadnych przeszkód prawnych, żadnych przeszkód. Natomiast prezes Klank, jak chce oddać tę kopalnię i uważa, że to będzie lepiej dla przedsięwzięcia, za które odpowiada, będzie musiał rozwiązać problem, jak dojść do wygaszania tych mocy, które myśmy określili w programie rządowym. Nie narzucę mu żadnej decyzji, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-183.69" who="#JerzyHausner">Panie pośle, czy powiedziałem panu to samo?</u>
          <u xml:id="u-183.70" who="#komentarz">(Poseł Zbyszek Zaborowski: To samo.)</u>
          <u xml:id="u-183.71" who="#JerzyHausner">Teraz tak: Mówi pan, że ja zapomniałem o inflacji, analizując wyniki w okresie realizacji tzw. programu Markowskiego. Przecież ja mówiłem i o cenie, i o koszcie. Jeżeli tutaj działała inflacja, to działała na jeden i drugi element. Nieważny jest dla mnie poziom nominalny, ważne jest, że to się rozchodziło. Przecież ja pod tym kątem to analizowałem, że jedna miała być wyżej niż druga, a było odwrotnie. I że się to rozchylało. Wie pan, tez, które tutaj przedstawiłem w ocenie tzw. programu Markowskiego, nie da się naprawdę odrzucić na podstawie tych liczb. Trzeba by po prostu zakwestionować te liczby. Ja tych liczb nie wymyślałem, otrzymałem po prostu od tych struktur rządowych, które to analizują.</u>
          <u xml:id="u-183.72" who="#JerzyHausner">Problemu dziury w PKP czy w basenach portowych nie da się, panie pośle, rozstrzygać tylko w jednym kontekście, trzeba by rozstrzygać w kontekście całej gospodarki i trzeba widzieć zależność pomiędzy takim sposobem uruchamiania pomocy publicznej a stanem finansów publicznych, pomiędzy stanem finansów publicznych, poziomem podatków i szansą na wzrost gospodarczy. Jeżeli się nie będzie tego widziało w całości, to oczywiście jest tak, jak większość państwa ze Śląska widzi. Widzicie to, co was boli, widzicie to, co oczywiście jest w kontekście waszego elektoratu, ale nie widzicie całości sprawy. To jest tak, jak lekarze widzą reformowanie ochrony zdrowia. Przepraszam, tak dokładnie jest.</u>
          <u xml:id="u-183.73" who="#JerzyHausner">Chcę powiedzieć parę słów w odniesieniu do wystąpienia pana posła Pojdy, którego wiedzę szanuję i szanuję słowa, które pan powiedział, ale pan mi przypomina lekarza, który miałby leczyć własne dziecko i którego silne emocje, silne racje, do których pan jest tak głęboko przywiązany, pozbawiają możliwości obiektywnego spojrzenia. Tak uważam. Pan ma doskonałą wiedzę i doskonałą orientację. Pan nie konfabuluje, w odróżnieniu od wielu tutaj osób. Ale z drugiej strony pan widzi tak, jak mówię, widzi pan problem z takiej perspektywy, z takiego uzależnienia...</u>
          <u xml:id="u-183.74" who="#JerzyHausner">Co znowuż jest?</u>
          <u xml:id="u-183.75" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszystko w porządku.)</u>
          <u xml:id="u-183.76" who="#JerzyHausner">Ja w ogóle nie mówiłem, że to, co robimy, robimy ze względu na jakieś stanowisko Unii Europejskiej. Nie mówiłem nic takiego. I proszę zauważyć, że w ogóle takiej argumentacji nie używałem. Jak państwo chcecie, to oczywiście mówię, jak się ma to, co robimy, do Unii Europejskiej. Ale nie robimy tego ze względu na Unię Europejską, to jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-183.77" who="#komentarz">(Poseł Tamasz Tomczykiewicz: To mówił pan minister Piechota...)</u>
          <u xml:id="u-183.78" who="#JerzyHausner">No więc jeżeli pan minister Piechota to powiedział, to powiedział rzecz nierozsądną, po prostu nierozsądną.</u>
          <u xml:id="u-183.79" who="#komentarz">(Głos z sali: Przejęzyczył się, delikatnie mówiąc.)</u>
          <u xml:id="u-183.80" who="#JerzyHausner">Nie wiem, czy się przejęzyczył. Natomiast, panie pośle Pęk, pan wychodzi - ja już myślałem sobie, że powiem to bez pana, więc sięgnę szybko, bo pan chce wyjść...</u>
          <u xml:id="u-183.81" who="#JerzyHausner">Panie pośle, pan już raz powiedział w mojej obecności, że mamy podpisany traktat i zobowiązanie, że 30% mocy wydobywczych mamy ograniczyć. Ja wtedy powiedziałem Wysokiej Izbie, że jest to nieprawda. Nie ma żadnego zobowiązania wynikającego z traktatu akcesyjnego. Po raz drugi pan to powtarza, po raz drugi zaprzeczam i mówię: panie pośle, pan się mija z prawdą. Ale naprawdę nie wierzę w to, że pan zmieni zdanie. Jestem przekonany, że dalej pan będzie mówił to, co pan po prostu uważa za stosowne powiedzieć, bo dla pana będzie to korzystne. No martwię się, ale naprawdę nie ma żadnego zobowiązania.</u>
          <u xml:id="u-183.82" who="#JerzyHausner">Natomiast my będziemy mogli oczywiście w ramach Unii Europejskiej stosować pomoc publiczną, tylko, jak powiedziałem, ta pomoc publiczna, która w Unii jest dopuszczalna, będzie w Polsce dopuszczalna, ale do poziomu mniej więcej 55 mln ton wydobycia. Ponad to nie będziemy mogli później stosować pomocy publicznej. Więc jeżeli kontekst unijny tu występuje, to również dlatego, żebyśmy uruchomili teraz nasz program restrukturyzacji i teraz notyfikowali go w Komisji Europejskiej, żebyśmy nie musieli go później ograniczać. Z tego punktu widzenia czas jest ważny, ale tylko z tego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-183.83" who="#JerzyHausner">Pan poseł Krzysztof Filipek z Samoobrony. Dziwił się pan poseł Filipek, że ja się dziwiłem. Ja oczywiście nie dziwiłem się retoryce wystąpienia pana posła Leppera, bo innej retoryki w większości wystąpień posłów Samoobrony nie ma i wiadomo, że zawsze jest to samo, wiadomo, że się zaczyna i kończy na Balcerowiczu, a po drodze jest zdrada narodowa, hańba i wszystko zepsute. W ogóle się więc nie dziwiłem. Tyle tylko, że zareagowałem dlatego, że pan poseł, szef Samoobrony, raczył apelować do mojego klubu i elektoratu lewicowego o lewicowość, więc uznałem, że powinienem powiedzieć, jak rozumiem lewicowość, żeby przypadkiem do mnie nie apelował, że to ma być lewicowość według jego schematu postępowania.</u>
          <u xml:id="u-183.84" who="#JerzyHausner">Bank Światowy, to całe złe rozumowanie, które pan Filipek przedstawił tutaj - to nie jest tak, że my najpierw rozmawiamy z Bankiem Światowym i Bank Światowy mówi nam: postawimy wam warunki i damy wam pieniądze. To jest tak, że my zbudowaliśmy nasz program restrukturyzacji, a następnie zastanowiliśmy się, jak możemy go sfinansować, bo to poważnie kosztuje, i doszliśmy do wniosku, że możemy pozyskać na ten cel pieniądze z Banku Światowego. I Bank Światowy jest gotów dać nam te pieniądze, ale się pyta: jakie są gwarancje, że zrealizujecie ten program, skoro trzy inne programy rządowe zostały zrealizowane w taki, a nie inny sposób. Oni pytają o gwarancję, a niczego nie narzucają. Jeżeli nie zobaczą, tak jak każdy kredytodawca, że ten, kto przedstawia wniosek kredytowy, przedstawia wniosek dobrze dopracowany, przekonujący, spójny, logiczny, to powiedzą: nie damy po prostu tego kredytu. To jest normalna reakcja.</u>
          <u xml:id="u-183.85" who="#JerzyHausner">Przy tym wszystkim pojawia się taki kontekst, najczęściej w wypadku wystąpień panów posłów z Samoobrony, ta dezynwoltura dotycząca w ogóle rynków, banków. Proszę państwa, dzisiaj sytuacja jest taka, że w piątek pod wpływem dwóch informacji: jednej informacji o ewentualnej opinii jednej z firm ratingowych, która mówiła, że rozważa możliwość obniżenia polskiego ratingu, i drugiej o nieszczęsnej wypowiedzi doradcy ekonomicznego pana prezydenta...</u>
          <u xml:id="u-183.86" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Tuderek: To się często zdarza...)</u>
          <u xml:id="u-183.87" who="#JerzyHausner">Pan poseł pozwoli, że zrezygnuję z komentowania pana słów.</u>
          <u xml:id="u-183.88" who="#JerzyHausner">W ciągu paru godzin mieliśmy bardzo poważne zachwianie rynków finansowych, bardzo szybki spadł kurs złotego. Proszę państwa, w ciągu tych paru godzin, gdyby się to utrzymało, to, biorąc pod uwagę, co my winniśmy zapłacić, straciliśmy plus minus 10 mln dolarów. Otóż chcę powiedzieć, że traktowanie rynków finansowych, banków z taką beztroską nie jest do utrzymania, jeżeli ktoś czuje się odpowiedzialny za budżet i finanse publiczne. To nie jest tak, że my możemy żądać pieniędzy na wszystko i nie liczyć się z konsekwencjami, z tym, czy jesteśmy w stanie to sfinansować.</u>
          <u xml:id="u-183.89" who="#JerzyHausner">Te wszystkie słuszne postulaty w końcu muszą zostać zebrane, by były podstawą takiego budżetu, który nawet jeżeli ma wysoki poziom długu, to ktoś pożyczy pieniądze, żeby go sfinansować. I jeżeli będziemy w ten sposób postępowali i tak się wypowiadali, nie bacząc na to, to rezultat będzie taki, że po prostu będzie nas to tylko dużo więcej kosztowało.</u>
          <u xml:id="u-183.90" who="#JerzyHausner">Teraz o tym mechanizmie pośrednictwa w sprzedaży węgla.</u>
          <u xml:id="u-183.91" who="#JerzyHausner">Proszę państwa, z tych 120 mln ton mniej więcej 30 mln ton jest rozprowadzanych przez pośredników. A więc na tym rynku pośrednictwa przy sprzedaży węgla jest minimum 500 mln zł zysku rocznie, minimum. Moim zdaniem jest trochę więcej. Ja uważam, że pytanie, co robią rady nadzorcze i co rząd powinien zrobić w sprawie tego pośrednictwa, jest pytaniem zasadnym i oczywiście, że ja przedstawię odpowiedź na ten temat. Przy czym chcę wyraźnie powiedzieć: to nie jest tak, że rząd ma podjąć tę decyzję, ale zarządy kompanii i spółek węglowych. Ale jak nie będą podejmowały decyzji, to państwo macie prawo zapytać, dlaczego ci ludzie nie są zmieniani. Macie państwo prawo zapytać. I ja państwu udzielę na to odpowiedzi i powiem: tak, nie potrafiłem tego zrobić albo: zrobię to.</u>
          <u xml:id="u-183.92" who="#JerzyHausner">Chcę przy tym powiedzieć, że kontrola sprzedaży węgla jest sprawą w tym momencie nieuchronną, łącznie z tym, że zarząd Kompanii Węglowej będzie miał znaczący wpływ na jednego z tych głównych... oficjalną sprzedaż. Również chodzi o to, żeby nie było tej wyniszczającej konkurencji, o której mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-183.93" who="#JerzyHausner">Czy decyzja dotycząca kopalni „Polska-Wirek” była decyzją polityczną? Moim zdaniem nie była. Ja nie chcę dyskutować, można ją kwestionować, natomiast nie była decyzją polityczną. A jak już państwo mówicie o decyzji politycznej, to moi koledzy z klubu mi stale mówią: Jak mogłeś dopuścić żeby zlikwidowano dwie kopalnie w Bytomiu, tam gdzie my rządzimy? A argument, że akurat jedna jest w Rudzie Śląskiej, a druga jest w Łaziskach, gdzie rządzi prawica, to ich już nie interesuje. W dalszym ciągu jestem podejrzewany, że ludzie, których ja powołałem, to są ludzie, którzy po prostu razem ze mną niszczą SLD. No naprawdę nie jestem w stanie na pewne rzeczy rozsądnie odpowiedzieć, przyjmuję, że tak jestem oceniany - ale co mogę zrobić?</u>
          <u xml:id="u-183.94" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie było tak.)</u>
          <u xml:id="u-183.95" who="#JerzyHausner">A, nie było tak.</u>
          <u xml:id="u-183.96" who="#komentarz">(Poseł Barbara Blida: Łaziska nas nie interesują, co pan opowiada...)</u>
          <u xml:id="u-183.97" who="#JerzyHausner">Pani poseł Gramała pytała o szereg ważnych rzeczy, m.in. o rewitalizację. My właśnie w tym programie regionalnym mamy przewidziane środki, to oczywiście bardzo słuszny kierunek. Ale chcę wyraźnie podkreślić: to zależy także od samorządów, to zależy także od samorządu województwa, od gmin, to nie może być tylko rządowe działanie.</u>
          <u xml:id="u-183.98" who="#JerzyHausner">Ja uważam, że to są przedsięwzięcia, które oczywiście wymagają wysokich nakładów, ale te nakłady ponoszone w określonym okresie zmieniają sytuację. Rewitalizacja powinna być potraktowana jako po prostu pojawianie się terenów, które mogą przyciągać różnego rodzaju inwestorów. Tak robili Niemcy. Ja wiem, że to wymaga pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-183.99" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale gminy górnicze czekają na pieniądze...)</u>
          <u xml:id="u-183.100" who="#JerzyHausner">Panie pośle, wspominałem o tym, że w tym programie wojewódzkim na wejściu zaoferowaliśmy 200 mln zł. Kwestia, jak te pieniądze będą podzielone, jest do dyskusji. Jeżeli ma być więcej na rewitalizację, to naprawdę ja nie będę o to kruszył kopii. I gdzie, które tereny mają być rewitalizowane, to musi być na Śląsku podejmowana decyzja.</u>
          <u xml:id="u-183.101" who="#JerzyHausner">Pani poseł Masłowska pytała o nazwiska ekspertów i o ekspertyzy, które przesądziły o decyzji. Chcę powiedzieć, że Kompania Węglowa nie zamawiała żadnych ekspertyz, zarząd nie posługiwał się ekspertami dla opracowania kryteriów i podjęcia decyzji. Natomiast wcześniej działał rządowy zespół ekspertów, który, jak powiedziałem, został powołany na wniosek związków zawodowych. Cytowałem to porozumienie: „Do czasu zakończenia prac nie będziemy podejmowali decyzji o likwidacji kopalń”. A ten zespół powinien w ogóle zasadność i metodologię likwidacji opracować. Otóż ten zespół tego nie zrobił, w związku z tym prace jego zostały zakończone. Tamten zespół pracował społecznie i nie opłacaliśmy żadnych ekspertyz, a Kompania Węglowa z żadnych ekspertów nie korzystała.</u>
          <u xml:id="u-183.102" who="#JerzyHausner">Prywatyzacja „Bogdanki”. Otóż żeby też nie było tu wątpliwości, pan poseł również o to pytał, ja jestem przekonany, że w sposób racjonalny należy podejść do problemów prywatyzacji tego, co nadawałoby się do prywatyzacji. Wspomniałem o „Bogdance”. Moim zdaniem samej „Bogdanki” nie należy prywatyzować, tylko trzeba prywatyzować w połączeniu z jedną z elektrowni, i to jest możliwe. Natomiast postępowanie prywatyzacyjne w przypadku „Bogdanki” zostało uruchomione, zostały złożone trzy oferty, z których dwie były poważnie brane pod uwagę. Niestety nastąpiło w tej chwili aresztowanie wiceprezesa kompanii, są podejrzenia o pojawienie się tam po prostu poważnych nadużyć, tak to określę. To wstrzymało ministra skarbu państwa w tej chwili od zamykania tej sprawy, tym bardziej że oferentem była spółka pracownicza, a menedżersko... na czele tak naprawdę tej spółki pracowniczej do kupienia „Bogdanki” stał ten pan, wobec którego w tej chwili zostały sformułowane prokuratorskie zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-183.103" who="#JerzyHausner">Także do dyskusji jest kwestia potencjalnej prywatyzacji Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Ja powiem, że podjęcie tej decyzji nie będzie łatwe - i nie będzie też pilne. Natomiast minister skarbu państwa, proszę go o to systematycznie, powinien przedstawić koncepcję, plan, żeby rząd mógł się do tego odnieść. I oczywiście zanim będziemy w tej sprawie cokolwiek podejmować, na pewno będziemy rozmawiać z kadrą menedżerską w górnictwie i będziemy rozmawiali z władzami regionalnymi.</u>
          <u xml:id="u-183.104" who="#JerzyHausner">Teraz, jeśli chodzi jeszcze o kopalnię „Bolesław Śmiały”. Otóż kopalnia „Bolesław Śmiały” sześćdziesiąt parę procent węgla przekazuje do Elektrowni Łaziska, ale 30% elektrownia pozyskuje z innych kopalń. A więc nie jest to jedyna kopalnia, która dostarcza do elektrowni węgiel, elektrownia korzysta z różnych kopalń. Natomiast ten zakład wzbogacania może przejąć inny podmiot gospodarczy, nie trzeba go likwidować, gdy likwidowana jest kopalnia. A więc ta inwestycja nie zostanie zmarnowana.</u>
          <u xml:id="u-183.105" who="#JerzyHausner">Teraz jeszcze wracam do PKE. Chcę wyraźnie powiedzieć - zachęcałem pana prezesa Kurpa do uwzględnienia takiej możliwości, ale też z drugiej strony chcę powiedzieć, że nie usłyszałem od pana prezesa Kurpa: nie, bo nie, tylko powiedział mi: panie ministrze, czy pan mnie zwolni za wyniki mojej spółki? Ja odpowiadam za wyniki spółki, ja także mam swoich pracowników. Ja muszę wiedzieć - przecież jeżeli przejmuję kopalnię, to muszę w nią zainwestować, żeby ją postawić na nogi. Teraz jest pytanie, czy mam taki kapitał i w jakim czasie jestem to w stanie rozważać.</u>
          <u xml:id="u-183.106" who="#JerzyHausner">Pan poseł Mateja wiele bardzo ważnych i, powiedziałbym, trafnych, celnych pytań sformułował, ale jedną rzecz muszę sprostować. Kiedy powiedziałem o tej różnicy 5 zł, to przecież nie mówiłem o wszystkich kosztach. Nie mówiłem o kosztach pozaoperacyjnych, nie mówiłem o tym, co obciąża z punktu widzenia długu i obsługi finansowej. Mówiłem po prostu o koszcie jednostkowym produkcji i cenie sprzedaży, a więc to nie jest cała różnica związana ze stratami.</u>
          <u xml:id="u-183.107" who="#JerzyHausner">O programie prywatyzacji mówiłem. Nie jestem absolutnie przeciwnikiem prywatyzacji, ale pogląd tutaj wyrażony przez pana premiera Olszewskiego jest mi bliski.</u>
          <u xml:id="u-183.108" who="#JerzyHausner">Dlaczego tego nie przetnę? W tych miejscach, w których mogę przeciąć, przetnę. Natomiast czy ja będę miał wystarczające poparcie? No, panie pośle, jeżeli wiele osób w tej Izbie mówiło, że ta diagnoza, którą przedstawiłem, była odważna, ale zarazem prawdziwa - niektórzy z posłów ze Śląska mówili, że to jest prawda i cała prawda - to ja rozumiem, że mogę liczyć na poparcie nie tylko w swoim klubie parlamentarnym, ale także na poparcie Izby lub przynajmniej zrozumienie ze strony innych posłów i pewnej części opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-183.109" who="#JerzyHausner">Natomiast pana kolega klubowy, pan poseł Dolniak, mam wrażenie, wypowiadał się w zupełnie innym duchu. Tutaj pobrzmiewały niestety echa, powiem wprost, dziwne, jeśli chodzi o Platformę Obywatelską, takie populistyczno-polityczne.</u>
          <u xml:id="u-183.110" who="#JerzyHausner">Jeśli chodzi o biedaszyby. Otóż zwracali się do mnie o pomoc - mam na myśli interwencję w Wałbrzychu - z jednej strony moja klubowa koleżanka pani poseł Herman, a z drugiej strony pan poseł Chlebowski. I ja rzeczywiście uruchomiłem tam program - państwo zresztą wiecie, że on jest w tej chwili analizowany. I teraz to nie ja, tylko prezydent miasta, zresztą pochodzący, jak rozumiem, ze środowiska państwa klubu parlamentarnego, podjął decyzję, żeby tych pieniędzy, które my uruchamiamy na aktywizację, użyć także dla zakopywania biedaszybów. Moim zdaniem to słuszna decyzja. Chodzi o to po prostu, żeby nie było tak, że pewnych ludzi, którzy tam pracowali przy tych biedaszybach, przesuwamy do innych prac, po czym inni przychodzą w to miejsce i kopią w tych dziurach, narażając swoje zdrowie i tworząc pewną strukturę społeczno-gospodarczą, która jest jednak strukturą, cokolwiek by powiedzieć, patologiczną. Zareagowaliśmy, uruchomiliśmy pieniądze z Funduszu Pracy i gotów jestem zwiększyć pulę tych pieniędzy, także jeśli chodzi o Śląsk, ale potrzebuję partnera w postaci samorządu terytorialnego, który powie, jak te pieniądze zagospodarować, będzie szukał sposobu na wykorzystanie tych prac interwencyjnych. Słyszę, że tam, w Wałbrzychu, częściowo zaangażowano inne osoby, nie te, które pracowały w tych biedaszybach, również podobno znajomych i rodziny osób z urzędu miasta. No, ja nie mogę za to brać, szczerze powiem, odpowiedzialności. Gdyby tak miało być, to jestem zmartwiony, co nie znaczy, że nie należy realizować tego programu.</u>
          <u xml:id="u-183.111" who="#JerzyHausner">Pakiet socjalny PHS. Zapewniam, że zanim zostanie podpisana ostateczna umowa, na razie jest parafowana, będzie wydyskutowany pakiet socjalny ze związkami zawodowymi reprezentującymi Polskie Huty Stali. Te rozmowy już się rozpoczęły. A więc nie jest tak, że o tej sprawie zapomnieliśmy.</u>
          <u xml:id="u-183.112" who="#JerzyHausner">O innych pytaniach nie będę mówił, bo wiele z nich było właśnie nacechowane taką zaczepliwością populistyczną.</u>
          <u xml:id="u-183.113" who="#JerzyHausner">Pan poseł Markowski pytał mnie, jak to jest z prywatyzowaniem kopalni i jak sobie radzi pan poseł Chojnacki z kopalnią, która się nazywa teraz „Jadwiga”. Pan poseł Chojnacki nie jest zresztą właścicielem samodzielnym, bo to jest grupa osób, która kieruje tym przedsięwzięciem, zatrudnia 150 ludzi. A więc jeżeli my tu mówimy o jakimś eksperymencie, to pamiętajmy, na jaką skalę - tam jest wydobycie rzędu kilkudziesięciu tysięcy ton.</u>
          <u xml:id="u-183.114" who="#komentarz">(Głos z sali: Biedaszyby.)</u>
          <u xml:id="u-183.115" who="#JerzyHausner">No nie, nie są to biedaszyby, to jest funkcjonujący zakład górniczy.</u>
          <u xml:id="u-183.116" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-183.117" who="#komentarz">(Głos z sali: Legalne biedaszyby.)</u>
          <u xml:id="u-183.118" who="#JerzyHausner">Ale chcę od razu powiedzieć, że pan poseł Chojnacki nie oferuje warunków, które mają górnicy w państwowych kopalniach. Tam nie ma żadnych pakietów, układu zbiorowego pracy, tam jest gołe wynagrodzenie za wydajność. Przy okazji ci, którzy tak gorąco namawiają...</u>
          <u xml:id="u-183.119" who="#komentarz">(Głos z sali: SLD tak eksploatuje?)</u>
          <u xml:id="u-183.120" who="#JerzyHausner">Nie powiedziałem, że SLD, nie wiem, dlaczego pan poseł od razu to utożsamia. Ja mówię o przedsiębiorcy, który akurat... Otóż, chcę powiedzieć, to nie jest zresztą eksploatacja, po prostu tam nie są zastosowane te rozwiązania, które obciążają. Zresztą któryś z panów posłów logicznie o tym mówił - że cały ten program nie może także nie dotyczyć innej bardzo trudnej sprawy. Otóż powiedziałem, że najtrudniejsza jest kwestia wygaszania, handlu węglem, w tym eksportu, a trzecią sprawą będzie układ zbiorowy pracy w górnictwie. I nawet nie chodzi o to, czy ma być płacona Barbórka i czternastka itd., tylko chodzi o to, czy podstawowe wynagrodzenie ma być w związku z wydajnością, czy nie. Dlaczego w górnictwie nie ma być związku pomiędzy wydajnością pracy a wynagrodzeniem? Ja tego nie rozumiem. Natomiast związki zawodowe się temu przeciwstawiają.</u>
          <u xml:id="u-183.121" who="#komentarz">(Głos z sali: Zgadzają się.)</u>
          <u xml:id="u-183.122" who="#JerzyHausner">Otóż, pani poseł, właśnie jeśli chodzi o Południowy Koncern Energetyczny, to w kopalni „Sobieski” nie ma rozwiązań układu zbiorowego pracy w górnictwie - nie ma. I teraz kopalnia „Janina”, którą ma przejąć Południowy Koncern Energetyczny - pan prezes Kurp najpierw się upewnił: przejdziecie na moje warunki płacowe i na moje zasady wynagradzania, i na mój układ zbiorowy pracy, bo na górniczym was nie utrzymam. A więc miejmy świadomość, że to jest też poważny problem, o którym trzeba uczciwie mówić.</u>
          <u xml:id="u-183.123" who="#JerzyHausner">Tak, mówiłem, że obrót węglem to oczywisty obowiązek. Po tym, co dzisiaj powiedziałem, to musi być uporządkowane.</u>
          <u xml:id="u-183.124" who="#JerzyHausner">Pani poseł Murynowicz w jednej sprawie moim zdaniem nie ma racji - nie podoba mi się określenie „sprawiedliwe dzielenie biedy”. Po prostu nie da się biedy podzielić sprawiedliwie. Trzeba przede wszystkim w polityce koncentrować się na wzroście i rozwoju, to staram się proponować i jakoś tam robić. Natomiast w drugiej sprawie ma zdecydowanie rację. Ludzie biedni, ludzie wykluczeni nie stanowią najczęściej elektoratu, z którym my się realnie liczymy. My oczywiście używamy tego określenia, mamy świadomość, że w Polsce jest bieda, że jest wykluczenie, ale to nie jest elektorat, z którym się tak musimy liczyć, jak z tym aktywnym elektoratem górniczym. I jest obowiązkiem konstytuanty, jest obowiązkiem Sejmu ciągle o tym pamiętać w kontekście wydawanych pieniędzy publicznych. Jest to obowiązek Sejmu - nie antagonizować, ale pamiętać. Nie może być tak, że jednym grupom zawodowym oferujemy, nawet jeżeli jest to specyficzna sytuacja - te wszystkie argumenty na rzecz górnictwa i Śląska są ważne, ja ich nie lekceważę - niemalże wszystko, natomiast jeśli chodzi o inne grupy, to mamy bardzo niewiele do zaproponowania.</u>
          <u xml:id="u-183.125" who="#JerzyHausner">Poseł Stępień pyta, jak jest z tym raportem ekspertów, czy ja mam dokument, który pokazuje, że przekazaliśmy to związkom zawodowym.</u>
          <u xml:id="u-183.126" who="#komentarz">(Głos z sali: Związki co innego mówią.)</u>
          <u xml:id="u-183.127" who="#JerzyHausner">No tak, bo one nie podpisały protokołu tego posiedzenia. Jeszcze raz powtarzam: nie parafowały do dzisiaj protokołu tego posiedzenia. A więc nie mogę powiedzieć, że mam protokół, ale posiedzenie się odbyło. Niestety tak wygląda czasami zabawa w dialog społeczny - nie zawsze, ale często tak wygląda.</u>
          <u xml:id="u-183.128" who="#JerzyHausner">Chciałbym też podkreślić, że czas tu odgrywa istotną rolę. Ja nie mówię, że czas jest kluczową zmienną. Z jednej strony jednak mam takie wrażenie, że część z państwa, a nawet te same osoby, mówią - rząd stracił dwa lata, to wszystko jest zdecydowanie za późno. I pewnie w tej argumentacji jest trochę uzasadnienia, sam powiedziałem, że wyjściowy program był opracowany po 9 miesiącach i zdecydowanie - moim zdaniem - za późno. Ale z drugiej strony państwo proponujecie też to samo: a może by tak jeszcze dalej prowadzić dialog, a może by się jeszcze zastanowić nad kolejnymi analizami, a może by jeszcze to wziąć pod uwagę itd. Wydaje mi się, że nie można tego procesu dalej odkładać, tym bardziej że my i tak jeszcze go nie realizujemy, tylko w tej chwili przygotowujemy te wszystkie rozwiązania i bardzo zależy mi na tym. Było tu wezwanie, m.in. ze strony pana posła Stępnia, żeby jak najszybciej parlament przystąpił do pracy nad ustawą górniczą.</u>
          <u xml:id="u-183.129" who="#JerzyHausner">Pani poseł Polak pyta, czy rząd podejmie decyzje offsetowe? Przypominam, że to nie jest taki mechanizm, w którym rząd decyduje o tym. Umowy offsetowe to są umowy pomiędzy firmami, pomiędzy jedną firmą, która coś wnosi, i inną firmą, która coś uzyskuje. I te firmy muszą się zgodzić, a rząd wpisuje to do umowy offsetowej. Natomiast to nie jest tak, że my to przesądzamy. Oczywiście, że to jest opiniowane, ale projekty muszą przyjść, więc rząd nie może powiedzieć - teraz to my offset ulokujemy tu, tylko jeżeli będą ze Śląska dobrze przygotowane projekty, czyli będzie partner zagraniczny oferujący transakcję czy projekt offsetowy, i partner polski ze Śląska, to oczywiście, że nie ma żadnych powodów, by te propozycje nie były traktowane poważnie, a nawet, powiedziałbym, żeby nadawać im pewien współczynnik potrzeb inwestycyjnych. Jest Komitet Offsetowy, którym kieruje minister Kleiber, będę uczulał na to, o co pani apeluje, ale to nie może być prosta decyzja.</u>
          <u xml:id="u-183.130" who="#JerzyHausner">Z panem posłem Stryjewskim nie mogę się zgodzić w większości postawionych pytań, które zawsze u pana są tak skonstruowane, że wiadomo, jaka jest pożądana przez pana odpowiedź. Otóż ja najczęściej mówię, panie pośle, nie uzyska pan ode mnie, niestety, tych odpowiedzi. Panie pośle, nie jest prawdą, że po 1990 r. mamy do czynienia z drastycznym spadkiem - jak to pan nazwał - aktywności gospodarczej w Polsce. Żadne badania statystyczne nie potwierdzają pana obserwacji. Nie ma takich opinii statystycznych, które by wskazywały na to, że mamy spadek produkcji i spadek produktu krajowego brutto. Niewątpliwie od 1990 r. sumarycznie jesteśmy świadkami znaczącego wzrostu produkcji i znaczącego produktu PKB, a jednocześnie prawdą jest, że spada zapotrzebowanie na energię, ale dlatego, że ta gospodarka, wolno, bo wolno, racjonalizuje się, że takie gospodarowanie energią, jakie było w gospodarce państwowej, w gospodarce planowej, po prostu było niszczące, rabunkowe. Konsekwencje tej gospodarki niezwykle dramatycznie przeżywa także Śląsk. Chcę od razu powiedzieć, że jeżeli pan uważa, że można powstrzymać ten proces, to powiadam panu, że za tym procesem nie tkwią żadne złe siły, tylko rachunek ekonomiczny. I tego nikt nie powstrzyma, chyba że będzie chciał nas zawrócić do gospodarki państwowej, chyba że będziemy chcieli wrócić do czasów Gierka, ale wtedy pamiętajmy - 210 mln ton węgla to była nasza ambicja, prawie tyle wydobywaliśmy, ponad 200 wydobywaliśmy, ponad 11 mln ton stali, energii elektrycznej produkowaliśmy znacznie więcej. Tylko pamiętajmy, mimo że wydobywaliśmy więcej, produkowaliśmy więcej, to brakowało stale węgla, brakowało stale stali, brakowało stale energii elektrycznej i cały ten układ sam się napędzał, niszczył społeczeństwo, niszczył gospodarkę, niszczył ekologię i niszczył państwo. No więc nie wiem, dlaczego mielibyśmy do tego wracać.</u>
          <u xml:id="u-183.131" who="#JerzyHausner">Jeśli zaś chodzi o rachunek ciągniony, bo to jest taki główny element rozmowy ze mną na temat tzw. rachunku ciągnionego, przytoczę argument prezesa spółki w Tonsilu, żeby już nie mówić o Śląsku, tylko o Wielkopolsce. On mówi: panie ministrze, czy pan nie potrafi policzyć, przecież to takie proste, pan jest profesorem, niech pan policzy. Jak pan da mi te 16 mln zł, które ja teraz potrzebuję, żeby uratować firmę, to ja nie zwolnię ludzi, nie będzie zasiłków dla bezrobotnych, tego, śmego, owego. Ja mu mówię: wie pan, to jest zrobiony przez pana rachunek ciągniony, tylko że po jednej stronie równania, bo ja się pytam, czy te 16 mln, które panu dam, to są ostatnie pieniądze, które ja panu dam? Problem polega na tym, że jeżeli dam te 16 mln, to nie mam żadnej gwarancji, że już więcej nie będę musiał do tego biznesu dopłacać. Więc jak mamy zrobić poważny rachunek, to trzeba zastanowić się, czy nie lepiej jest zlikwidować niż utrzymywać sztuczną strukturę. Ja nie twierdzę, że zlikwidować natychmiast. I w wielu przypadkach, gdy państwo mówicie o tzw. likwidacji, to musicie mieć świadomość, że z punktu widzenia gospodarczego, a nie z punktu widzenia pojedynczego inwestora czasami lepiej jest nie utrzymywać chorego organizmu i dopłacać do niego, i tworzyć tę patologiczną hodowlę długów, natomiast przecinać to odpowiednio wcześniej, a środki uruchamiać na tworzenie alternatywnych miejsc pracy. Nie twierdzę, że doskonale to, co zaproponowaliśmy, w tej chwili temu odpowiada, ale ten sposób myślenia jest nową jakością. I jeżeli pytany jestem, jaka jest nowa jakość pomiędzy tym, co proponował pan premier Steinhoff, a tym, co proponuję ja, to niewątpliwie jest to przede wszystkim myślenie polegające na tym, że problem nie polega tylko na tym, żeby ludzie wyszli z kopalni, a reszta mnie nie interesuje, bo tak rozwiązano problem poprzednio. Ludzie dostali pieniądze, niech idą z kopalni, tylko nie patrzono na to, co się stało w gminach, szczególnie małych gminach górniczych. Otóż to jest dla mnie ważna sprawa i chcę działać i po jednej, i po drugiej stronie.</u>
          <u xml:id="u-183.132" who="#JerzyHausner">O panu pośle Pęku mówiłem. Natomiast w jednej sprawie pan ma rację. Tak, mamy zawarty w Traktacie akcesyjnym sposób udzielania pomocy publicznej, gdy chodzi o hutnictwo, i tu jesteśmy tym wiązani. Ale różnica między hutnictwem a górnictwem polega na tym, że z punktu widzenia systemu ekonomicznego Unii Europejskiej górnictwo nie ma w ogóle żadnego znaczenia, jest marginalne, a hutnictwo jest jedną z ważnych gałęzi, jest czułą gałęzią i jeżeli będziemy udzielali pomocy publicznej, to będziemy oczywiście naruszali zasady równej konkurencji, dlatego zgodzono się na nasz program pomocy publicznej, ale on ma ograniczoną skalę i ograniczony horyzont.</u>
          <u xml:id="u-183.133" who="#JerzyHausner">Jeśli chodzi o gazyfikację węgla, to dałoby się za pieniądze, nawet za mniejsze pieniądze budować odpowiednie linie, tylko że, niestety, rachunek pokazuje, że te linie nie byłyby opłacalne. To nie sztuka technologicznie rozwiązać jakiś problem, sztuka zbudować to w taki sposób, aby to było rynkowo opłacalne.</u>
          <u xml:id="u-183.134" who="#JerzyHausner">Pan poseł Łyżwiński zdumiał mnie, i chyba nie mnie, występując jako rzecznik przyzwoitości w parlamencie. Nic więcej nie mam do powiedzenia w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-183.135" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.136" who="#JerzyHausner">Gdy chodzi o pana posła Skowyrę, który wspominał tutaj z pewnym dramatyzmem o faktach, to ja pana posła proszę, wręcz zachęcam - tak, to trzeba przekazać do prokuratury. Nie ma na co czekać, trzeba przekazać do prokuratury. Kogokolwiek by dotyczyła ta sprawa, powinna być ta informacja w prokuraturze i prokuratura powinna ją rozpoznać. Jeżeli pan poseł przekaże te informacje, nie chodzi o to, żeby mnie je przekazywać, będę niewątpliwie zwracał uwagę prokuratorowi generalnemu ministrowi sprawiedliwości, żeby się tym zajął.</u>
          <u xml:id="u-183.137" who="#JerzyHausner">Pan poseł Chojnacki słusznie podkreślił, ja już o tym mówiłem, że wiele innych zmian jest ważnych, nie tylko te, o których mówimy, m.in. ten element kosztowy, natomiast pytał pan poseł o atest. Chcę powiedzieć, że to jest sprawa przedsiębiorców, którzy muszą zgodnie z ustawą o certyfikacji po prostu zadbać o te swoje atesty, rząd tutaj może pomóc, ale nie może przedsiębiorców zastąpić. Wyjaśnię na piśmie kwestię koksu, natomiast z tego, co powiedzieli mi moi współpracownicy, wynika, że rzeczywiście w ostatnim okresie zmniejszyło się zapotrzebowanie na koks, eksport jest mniejszy, stąd jest też mniejsze wydobycie.</u>
          <u xml:id="u-183.138" who="#JerzyHausner">Panie pośle Janowski, zadał mi pan pytanie, które jest dla mnie bolesne. Nie można tak pytać: czy pan przestanie bić swoją matkę albo kiedy pan przestanie bić swoją matkę? Pan mnie pyta, czy ja mam zamiar być człowiekiem uczciwym, czyli zakłada pan, że ja jestem człowiekiem z gruntu nieuczciwym, i mam powiedzieć, kiedy pan zacznie być człowiekiem uczciwym. Nie wolno takich pytań stawiać, to jest pytanie niemoralne. Pan ma prawo mnie tak oceniać, ale nie pytać mnie o to. A pan się zwraca do mnie i mówi pan: Kiedy wreszcie pan zacznie być człowiekiem uczciwym? Takich pytań się nie zadaje.</u>
          <u xml:id="u-183.139" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Adresowałem pytanie na ręce pana, ale nie do pana, bo pana istotnie uznaję za osobę rzetelną i uczciwą.)</u>
          <u xml:id="u-183.140" who="#JerzyHausner">Pan może mnie oceniać, panie pośle, według swoich standardów, ale nie wolno takiego pytania zadawać.</u>
          <u xml:id="u-183.141" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Oceniałem system, w który pan się wpisał.)</u>
          <u xml:id="u-183.142" who="#JerzyHausner">Panie pośle, chodzi mi o zasadę. Oceniać pan mnie ma prawo, czy przyjmę to z pokorą, czy nie, to już jest inna sprawa, ale zadawać mi takiego pytania...</u>
          <u xml:id="u-183.143" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Wprowadzam korektę i przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-183.144" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę zapisać, że pan Janowski przeprosił.)</u>
          <u xml:id="u-183.145" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Tak, przepraszam, jeśli pan do siebie to bezpośrednio odniósł.)</u>
          <u xml:id="u-183.146" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.147" who="#JerzyHausner">Pytanie, samo pytanie.</u>
          <u xml:id="u-183.148" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Tak, pytanie, natomiast to, co mówiłem, i tego, co myślę, nie zmienię.)</u>
          <u xml:id="u-183.149" who="#JerzyHausner">Pan poseł Woda też pytał o węgiel, więc wyjaśniałem, że to są kwestie różnych gatunków węgla.</u>
          <u xml:id="u-183.150" who="#JerzyHausner">Odnośnie do wypowiedzi pana posła Cymańskiego, z którym zresztą bardzo często w sposób rzeczowy wymieniamy opinie i którego zdanie cenię w wielu sprawach, chcę powiedzieć tak. Jeśli chodzi o programy osłonowe dla innych grup, panie pośle, 16-go mamy parafowany hutniczy pakiet aktywizujący i wierzę w to, że rząd, związki zawodowe i pracodawcy w przyszłym tygodniu podpiszą ten hutniczy pakiet aktywizujący. Zleciłem w swoim ministerstwie prace nad pakietem aktywizującym dla cukrownictwa, szczególnie w kontekstach regionalnych, na przykład Lubelszczyzna jest takim problemem. W tej chwili przygotowujemy taką propozycję, która by towarzyszyła zmianom restrukturyzacyjnym w cukrownictwie. Ale proszę, panie pośle, zwrócić uwagę, że ja nie mówię: osłonowy, to jest nowa generacja myślenia. My nie chcemy dawać ludziom świadczenia, chcemy dawać im możliwość znalezienia innego zatrudnienia. Proszę zauważyć, że jest różnica pomiędzy propozycją pana premiera Steinhoffa - weźcie pieniądze i idźcie, a propozycją, którą ja zgłosiłem; wszystkie propozycje polegają na tym, żeby przeprowadzić tych ludzi do innej pracy, a nie dawać im pieniądze, żeby odeszli. To jest zupełnie inny sposób myślenia. Chcę wyraźnie powiedzieć: chodzi o aktywizację, a nie po prostu o dawanie świadczeń i odejście.</u>
          <u xml:id="u-183.151" who="#komentarz">(Głos z sali: I wędkę.)</u>
          <u xml:id="u-183.152" who="#JerzyHausner">Nie lubię tego porównania, bo jak ktoś mówi o wędce a nie rybie, to się pytam, czy jest staw w tym rachunku, czy w ogóle staw jest. A jak już zaczniemy dyskutować o stawie, to jeszcze zaczniemy pytać, czy tam przypadkiem woda nie jest zasolona i te ryby są nie do strawienia, w związku z tym to....</u>
          <u xml:id="u-183.153" who="#komentarz">(Głos z sali: I czy są te ryby.)</u>
          <u xml:id="u-183.154" who="#JerzyHausner">Co do tych informacji metodami operacyjnymi. Panie pośle, ja rozumiem, że to, co dzisiaj powiedziałem, przecież nie było oczywiście mówieniem o donosie do prokuratora, ale było na tyle poważne, że to zostanie przecież dostrzeżone i że rozumiem, że odpowiednie organy państwa te wszystkie rzeczy odpowiednio podejmą, a w każdym razie zostaną do tego zachęcone. Ja mówiłem o mechanizmie.</u>
          <u xml:id="u-183.155" who="#JerzyHausner">Czy nie popełniono błędu? Otóż starałem się spokojnie wyjaśnić, że bardzo długo rozmawialiśmy ze związkami zawodowymi, natomiast to do niczego nie prowadziło.</u>
          <u xml:id="u-183.156" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo są dawne winy.)</u>
          <u xml:id="u-183.157" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Chodzi o ustawę i całą informację.)</u>
          <u xml:id="u-183.158" who="#JerzyHausner">Panie pośle, rozmawialiśmy ze związkami zawodowymi wiele, wiele miesięcy. To, że jest taka propozycja ustawy, może ustawy nie było, rozumie pan, ale były założenia ustawy, tylko że związkowcy nie chcieli przekazywać tego załogom. Przecież to nie było tak, że oni pytali załogi: posłuchajcie, a może właśnie to przyjmiemy, że tam był wybór. Najpierw dano, rzucono projekt z komentarzem, powiedziano: głosujemy - albo ten projekt, albo strajk, a później w ogóle nie chciano rozmawiać. Mieliśmy się wycofać, mieliśmy ustąpić i tak jest do dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-183.159" who="#JerzyHausner">Pan poseł Kuchciński pytał o sprawę ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Panie pośle, ja przypomnę, że ta ustawa, nawet jeżeli pan ma w tej chwili krytyczne opinie, została zaaprobowana pozytywnie przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-183.160" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie w całości.)</u>
          <u xml:id="u-183.161" who="#JerzyHausner">Panie pośle, ustawa ma aprobatę komisji, nawet jeżeli były tam zalecenia czy sugestie.</u>
          <u xml:id="u-183.162" who="#JerzyHausner">Teraz - kto kupuje długi? Wie pan, ja nie potrafię panu powiedzieć wprost, natomiast chcę także powiedzieć, że w kompensatach, czyli rozliczaniu długów uczestniczą spółki związkowe. To chcę wyraźnie powiedzieć, nie powiedziałem tego poprzednio, ale skoro jest pytanie, to odpowiadam. Także spółki związkowe uczestniczą w tym obsługiwaniu długów, natomiast oczywiście nie one, przecież to nie one są podstawą tego systemu. Ponadto innym problemem jest stopień powiązania tych spółek związkowych z wieloma innymi, które tam w otoczeniu górnictwa funkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-183.163" who="#JerzyHausner">Czy mam pewność? Na końcu mówiłem, że nie mam pewności. I tu nie chodzi o to, że ten brak pewności ma mnie zwolnić z działania, tylko ma mnie zachęcić, by przekonywać, że trzeba zrobić i jedno, i drugie po to, żeby nie wydać kolejny raz pieniędzy publicznych i nie uzyskać efektów.</u>
          <u xml:id="u-183.164" who="#JerzyHausner">Na kogo mogę liczyć? Panie pośle, na pewno na większość ludzi mądrych i uczciwych, a jestem przekonany, że tacy w Polsce stanowią większość, z którą chciałbym w pierwszej kolejności się liczyć i tę większość szanować.</u>
          <u xml:id="u-183.165" who="#JerzyHausner">Pani poseł Janik pyta, wyraża swoje ubolewanie. Pani poseł, przyjmuję ze spokojem i z pokorą to, że to, co pani mówi, mogłoby wyglądać inaczej i nawet gotów jestem powiedzieć, że przyjmuję współodpowiedzialność, bo pytała mnie o to także pani poseł Blida, czy przyjmuję współodpowiedzialność za taki rozwój wydarzeń. Tak, przyjmuję współodpowiedzialność. Ja się z tego nie cieszę. Dla mnie to jest smutne, to jest dowodem niepowodzenia w moim dialogu społecznym i nie wiem, jak rozwiązać ten problem, natomiast niewątpliwie chciałbym, żeby to wyglądało inaczej, i nie mam zamiaru twierdzić, że zrobiłem wszystko, co do mnie należało, by wyglądało inaczej. Zrobiłem sporo. W każdym razie na pewno mi na tym zależało, żeby to wyglądało inaczej. Z drugiej strony, jeżeli to nie wygląda inaczej, czy w związku z tym ja mam zaniechać realizacji tego programu? Więc przyjmuję pani ubolewanie i przyjmuję współodpowiedzialność, pani poseł Basiu. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-183.166" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#TomaszNałęcz">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#TomaszNałęcz">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Informacja rządu o aktualnej sytuacji Krajowej Spółki Cukrowej SA.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu ministra skarbu państwa pana ministra Piotra Czyżewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PiotrCzyżewski">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam świadomość, że dzisiejsza debata nad informacją rządu o aktualnej sytuacji Krajowej Spółki Cukrowej ogniskuje uwagę środowisk związanych z polskim przemysłem cukrowniczym. Tę uwagę tysięcy plantatorów buraka cukrowego i pracowników cukrowni wyostrza dodatkowo fakt, że ta dzisiejsza rozmowa w Sejmie o Polskim Cukrze, o Krajowej Spółce Cukrowej odbywa się w przededniu kampanii cukrowniczej tym trudniejszej dla Krajowej Spółki Cukrowej, że bieżące problemy jej funkcjonowania ściśle wiążą się ze złożonym procesem tworzenia samej spółki i koniecznością niezwłocznego uruchomienia procesu jej restrukturyzacji. Właśnie wokół tych dwóch najważniejszych, naszym zdaniem, kwestii zakończenia procesu kształtowania docelowej struktury Polskiego Cukru oraz pilnego uruchomienia programu jego restrukturyzacji koncentrują się zadania właścicielskie ministra skarbu państwa w odniesieniu do Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PiotrCzyżewski">Pozwólcie państwo, że nie będę odnosił się do całej złożonej historii transformacji polskiego sektora cukrowniczego minionych 12 lat, chociaż wiele jego aktualnych problemów w niej właśnie ma swoje źródła i przyczyny. Przypomnę jedynie, że ustawa z 21 czerwca 2001 r. o regulacji rynku cukru wraz z późniejszymi zmianami, które zostały wprowadzone w roku 2002 i 2003, zakłada konsolidację spółek cukrowych i cukrowni działających pod kontrolą skarbu państwa, a następnie sprywatyzowanie powstałego w wyniku konsolidacji podmiotu na rzecz plantatorów i pracowników cukrowni. Tym skonsolidowanym podmiotem, zgodnie z ustawą, jest Krajowa Spółka Cukrowa SA, która została zarejestrowana postanowieniem Sądu Rejonowego w Toruniu 13 września 2002 r. Historia więc tej spółki jest stosunkowo krótka. W jej skład ostatecznie weszło 27 spółek przemysłu cukrowniczego, co daje Krajowej Spółce Cukrowej blisko 40% udziału w krajowym rynku cukru. Jej kapitał zakładowy wynosi blisko 500 mln zł. Te 40% udziału w krajowym rynku cukru to wielki atut Krajowej Spółki Cukrowej, natomiast stan spółek, które weszły w skład Krajowej Spółki Cukrowej, to wielki kłopot i zmartwienie.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PiotrCzyżewski">Dzisiaj z perspektywy roku od dnia zarejestrowania Krajowej Spółki Cukrowej można bez przesady powiedzieć, że jej tworzenie należy do najbardziej złożonych procesów w całej historii przekształceń własnościowych w Polsce zarówno w aspekcie prawnym, ale także gospodarczym, a może przede wszystkim w aspekcie społecznym.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#PiotrCzyżewski">Pierwszym etapem procesu jej tworzenia była inkorporacja spółek cukrowych: Poznańsko-Pomorskiej Spółki Cukrowej, Lubelsko-Małopolskiej Spółki Cukrowej z Krajową Spółką Cukrową, która została zakończona 10 stycznia 2003 r. rejestracją w sądzie. Drugim elementem procesu łączenia jest inkorporowanie cukrowni zależnych z Krajową Spółką Cukrową. Z uwagi na ilość łączonych podmiotów oraz przyznane plantatorom i pracownikom prawa do akcji, proces ten, realizowany na podstawie art. 492 Kodeksu spółek handlowych, jest trudny i skomplikowany prawnie. Objętych nim zostało 25 spółek prawa handlowego, w tym Krajowa Spółka Cukrowa - 23 cukrownie i spółka handlowa Cukrownie Toruńskie SA. Trzy cukrownie: Pruszcz, Kluczewo i Gryfice nie zostały ujęte w planie połączenia z uwagi na toczący się spór sądowy pomiędzy niemiecką firmą Nordzucker i Krajową Spółką Cukrową w czasie przygotowywania i składania do sądu planu połączenia. Po rozstrzygnięciu przez sądy cukrownie te zostaną połączone z Krajową Spółką Cukrową.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#PiotrCzyżewski">W dniach 28–29 maja 2003 r. uzgodniono i podpisano plan połączenia Krajowej Spółki Cukrowej z cukrowniami zależnymi. Określa on w szczególności sposób łączenia, zawiera oświadczenia o stanie księgowym łączących się spółek, ocenę wartości majątku, a także, co niezbędne, określa parytet wymiany akcji. 30 maja br. złożono w Sądzie Rejonowym w Toruniu plan połączenia Krajowej Spółki Cukrowej z cukrowniami zależnymi. Został on, zgodnie z art. 502 Kodeksu spółek handlowych, poddany badaniu i uzyskał pozytywną opinię biegłych sądowych. Z początkiem września br. rady nadzorcze łączących się spółek przemysłu cukrowniczego podjęły uchwały w sprawie zaopiniowania połączenia, natomiast w tych dniach odbywają nadzwyczajne walne zgromadzenia tych spółek, które mają podjąć uchwały o połączeniu.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#PiotrCzyżewski">Proces inkorporacji cukrowni do Krajowej Spółki Cukrowej, który zgodnie z przyjętymi założeniami powinien zakończyć się do końca września, ma kluczowe znaczenie dla budowania silnego podmiotu Polski Cukier. Z tego właśnie powodu Ministerstwo Skarbu Państwa szczególnie aktywnie włączyło się w jego przebieg, mając świadomość, jak ważne dla efektywności tego procesu będzie współdziałanie i zgoda środowisk cukrowniczych oraz zainteresowanych podmiotów co do ogólnego kierunku podjętych działań w celu dalszej konsolidacji Polskiego Cukru Spółki Akcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#PiotrCzyżewski">29 sierpnia w Ministerstwie Skarbu Państwa odbyło się kolejne spotkanie z zarządami i przewodniczącymi rad nadzorczych cukrowni: Leśmierz, Borowiczki, Kruszwica, spodziewaliśmy się bowiem pewnych kłopotów przy podejmowaniu uchwał o konsolidacji. Z kolei 5 września odbyło się spotkanie z zarządami wszystkich cukrowni objętych planem konsolidacji w celu ustalenia punktów krytycznych i ewentualnych zagrożeń dla realizacji tego połączenia.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#PiotrCzyżewski">Otwarcie trzeba powiedzieć, że proces inkorporacji cukrowni do Krajowej Spółki Cukrowej ze względu na pewne dyskusje i kłopoty mógł zostać opóźniony. Takim sygnałem była podjęta 10 września na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy decyzja 25% akcjonariuszy Cukrowni Leśmierz SA wyrażająca sprzeciw wobec uchwały o włączeniu się do Krajowej Spółki Cukrowej SA. Oznacza to, że Cukrownia Leśmierz zachowa osobowość prawną jako odrębny podmiot gospodarczy, jednakże kapitałowo zależny od Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#PiotrCzyżewski">Nie można też wykluczyć zaskarżenia niektórych uchwał walnych zgromadzeń o połączeniu do sądu przez akcjonariuszy poszczególnych spółek, którzy sprzeciwiają się inkorporacji. Sąd będzie musiał rozpoznać te sprawy, co może spowodować trudne dziś do określenia wydłużenie terminu rejestracji połączenia. Wczoraj i dzisiaj odbyły się nadzwyczajne walne zgromadzenia cukrowni objętych planem połączenia i poza tym jednym przypadkiem Cukrowni Leśmierz wszystkie wyraziły zgodę na połączenie. To w naszej ocenie bardzo dobra wiadomość. Tym samym zarząd Krajowej Spółki Cukrowej złoży niezwłocznie odpowiednie dokumenty do sądu rejestrowego.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#PiotrCzyżewski">Proces konsolidacji branży wokół Krajowej Spółki Cukrowej jest - mogę użyć takiego sformułowania - bardzo zaawansowany. Poniesione zostały znaczne koszty organizacyjne, finansowe, włożony został duży wysiłek w realizację tego procesu. Z tych właśnie powodów musi on być, w interesie środowisk cukrowniczych, plantatorów i pracowników, jak najszybciej zakończony.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#PiotrCzyżewski">Wysoka Izbo! Do najpilniejszych zadań władz Krajowej Spółki Cukrowej należy dzisiaj przygotowanie i przeprowadzenie kampanii cukrowniczej, do której, poza dwiema cukrowniami, przystąpią wszystkie cukrownie. Kwoty przerobu cukru Cukrowni Rejowiec i Cukrowni Pruszcz będą przejęte przez sąsiednie cukrownie.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#PiotrCzyżewski">Według danych zarządu Krajowej Spółki Cukrowej sytuacja płatnicza zgrupowanych w niej cukrowni jest w chwili obecnej bardzo skomplikowana z uwagi na bliski termin inkorporacji. Oznacza to, że banki postrzegają poszczególne cukrownie, już dzisiaj, jako część większego przedsiębiorstwa, jakim jest Krajowa Spółka Cukrowa, i niechętnie podejmują indywidualne decyzje o kredytowaniu osobnych cukrowni. Natomiast Krajowa Spółka Cukrowa w chwili obecnej jeszcze nie jest producentem cukru, nie może być uznana za takiego, i nie ma prawa do zaciągania kredytów na warunkach preferencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#PiotrCzyżewski">W związku z tym Krajowa Spółka Cukrowa w porozumieniu z cukrowniami prowadzi dwutorowo rozmowy z bankami na temat warunków uzyskania przez cukrownie kredytu preferencyjnego: po pierwsze, przez Krajową Spółkę Cukrową na poziomie central banków finansujących, po drugie, przez zarządy poszczególnych cukrowni z przedstawicielami oddziałów banku, gdzie będą realizowane te kredyty. Przyjęcie takiego trybu daje możliwość przygotowania się do sytuacji, w której kredytobiorcą będą poszczególne cukrownie (w przypadku opóźnienia decyzji sądu o inkorporacji) lub Krajowa Spółka Cukrowa po zakończonej w zaplanowanym terminie inkorporacji.</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#PiotrCzyżewski">Oczywiste jest - i prowadzone rozmowy z bankami to potwierdzają - że istotnym czynnikiem oceny zdolności kredytowej jest program restrukturyzacyjny i wynikający z niego plan finansowy oraz dokapitalizowanie spółki, pozwalające na wdrożenie restrukturyzacji, o czym będę mówił w dalszej części wystąpienia. Zgodnie z informacją otrzymaną od zarządu spółki, z analizy zapotrzebowania cukrowni zgrupowanych w Krajowej Spółce Cukrowej SA wynika, że jeśli chodzi o kredyt skupowy, konieczne jest uzyskanie poręczeń na kwotę ok. 750 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-185.14" who="#PiotrCzyżewski">21 sierpnia 2003 r. w Ministerstwie Skarbu Państwa odbyło się spotkanie z przedstawicielami banków, które potencjalnie będą finansować cukrownie Krajowej Spółki Cukrowej, z udziałem wiceministrów rolnictwa i rozwoju wsi oraz skarbu państwa. Przedstawiciele banków uczestniczących w spotkaniu wskazali na konieczność poręczeń skarbu państwa z uwagi na obowiązek tworzenia rezerw na kredyty udzielone podmiotom z branży zakwalifikowanej według banków do branży wysokiego ryzyka. Wskazywali również na zagrożenia wynikające z realizacji restrukturyzacji w Krajowej Spółce Cukrowej, co może, w ich ocenie, powodować napięcia społeczne, dodatkowo wpływające negatywie na i tak już dość trudną sytuację ekonomiczno-finansową Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-185.15" who="#PiotrCzyżewski">W trakcie spotkania podkreślono oczekiwanie ze strony banków na poręczenia skarbu państwa. Wyrażono też pogląd, że poręczenia samej Agencji Rynku Rolnego mogą być uznane za niewystarczające i niedające podstaw do obniżenia poziomu kosztownych rezerw przez banki. Wskazano na konieczność objęcia poręczeniem całej kwoty kredytu, choć jest to nowość. W poprzednich latach takiego wymogu banki nie stawiały.</u>
          <u xml:id="u-185.16" who="#PiotrCzyżewski">Pomimo takiej dość sztywnej postawy negocjacyjnej części banków zarząd Krajowej Spółki Cukrowej nadal prowadzi intensywne negocjacje z bankami, które potencjalnie będą finansować cukrownictwo. Pierwsza runda negocjacji dobiega końca. Myślę, że zakończy się ona w połowie tego miesiąca, to jest z chwilą zakończenia walnych zgromadzeń. Przed przyjściem do Wysokiej Izby otrzymałem informację, że walne zgromadzenia się zakończyły i została podjęta uchwała o połączeniu. Zarząd Krajowej Spółki Cukrowej planuje zawarcie umów kredytowych, podobnie jak to miało miejsce w latach ubiegłych, w listopadzie 2003 r. O ile negocjacje kredytowe oraz procedury poręczeniowe będą przebiegały zgodnie z założeniami Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej, nie powinno być problemu z regulowaniem zobowiązań wobec plantatorów zgodnie z umowami kontraktacyjnymi. W przypadku braku pełnego pokrycia zapotrzebowania na kredyty lub znaczących opóźnień w zawarciu umów kredytowych zarząd przewiduje ustalenie w trybie negocjacji z plantatorami innych, wydłużonych terminów spłaty należności, co niestety miało miejsce np. podczas ubiegłorocznej kampanii. Z informacji Krajowej Spółki Cukrowej wynika, że do końca lipca br. 21 cukrowni, na 26 należących do spółki, uregulowało zobowiązania wobec plantatorów w całości. Pozostałe 5 cukrowni powinno uregulować zaległe należności przed rozpoczęciem tegorocznej kampanii.</u>
          <u xml:id="u-185.17" who="#PiotrCzyżewski">Niezależnie od działań dotyczących finansowania przyszłej kampanii i restrukturyzacji starego zadłużenia Zarząd Krajowej Spółki Cukrowej SA udziela doraźnej pomocy cukrowniom w postaci pożyczek lub zakupu cukru ze środków pochodzących ze sprzedaży akcji cukrowni. Do chwili obecnej za zgodą ministra skarbu, działającego jako Walne Zgromadzenie Krajowej Spółki Cukrowej, rozdysponowano w ramach tej pomocy ponad 100 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-185.18" who="#PiotrCzyżewski">Wysoki Sejmie! Z tego, co dotychczas przedstawiłem, widać, jak ściśle związane są ze sobą bieżące problemy funkcjonowania Krajowej Spółki Cukrowej z procesem tworzenia jej docelowej struktury i uruchamianiem programu restrukturyzacji, a w konsekwencji prywatyzacji. Przy wszystkich problemach, jakie przychodzi nam dzisiaj rozwiązywać w tym sektorze polskiej gospodarki, należy podkreślić, że reprezentując ok. 40% mocy polskiego cukrownictwa, Krajowa Spółka Cukrowa, na razie jako holding, a w najbliższym czasie jako grupa, jest liderem na rynku cukru w Polsce. Już dzisiaj Krajowa Spółka Cukrowa konkuruje na rynku wewnętrznym z tymi, którzy się pojawili, a więc z nowoczesnymi koncernami z innych krajów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-185.19" who="#PiotrCzyżewski">Obecna struktura właścicielska polskiego rynku cukru ma w znacznym stopniu charakter docelowy i tylko fuzje pomiędzy podmiotami zagranicznymi mogą to zmienić; może się to raczej odbywać w średniej perspektywie czasowej, nie przewidujemy, żeby takie fuzje miały miejsce w najbliższym czasie. Uznać też należy, że z punktu widzenia stopnia zmonopolizowania rynku jego struktura jest dobra. Dominującą pozycję ma tylko Krajowa Spółka Cukrowa i to ona docelowo może wypełnić rolę strażnika rynku. Po to jednak, aby Krajowa Spółka Cukrowa wykorzystała szansę daną jej przez regulatora co do pozycji rynkowej, sama spółka musi się bardzo zmienić w stosunku do stanu, jaki występował w państwowym sektorze cukrowniczym przed jej powstaniem. Najważniejsze uwarunkowania procesu przekształceń Krajowej Spółki Cukrowej składają się na swoistego rodzaju przymus restrukturyzacyjny. Wynika on z następujących przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-185.20" who="#PiotrCzyżewski">Popyt na cukier w Polsce nie rośnie; różnokierunkowe zmiany w poszczególnych segmentach rynku są raczej niewielkie i praktycznie wzajemnie się znoszą. Produkcja cukru należy do najsilniej regulowanych branż w gospodarce polskiej i europejskiej; regulacje polskie w rosnącym stopniu upodabniają się do reguł obowiązujących w Unii Europejskiej, jednak dopiero po 2004 r. cukrownictwo i plantatorzy buraków cukrowych korzystać będą z obowiązujących w Unii lepszych cen na swoje produkty. Zakres koncentracji branży cukrowej w Polsce i w Krajowej Spółce Cukrowej drastycznie odbiega od standardów, jakie ukształtowały się w Europie; polskie cukrownie są wyraźnie mniejsze, technologicznie starsze niż ich odpowiedniki w Unii Europejskiej, a efektem tego jest wyraźnie niższa niż w Europie produktywność zasobów zaaranżowanych w tej branży. Krajowa Spółka Cukrowa dysponuje nadwyżką zdolności produkcyjnych w stosunku do posiadanych przez nią limitów produkcji; nadwyżkę tę oceniamy w granicach 35–40%. Konkurentami Krajowej Spółki Cukrowej na polskim rynku są większe lub porównywalne co do wielkości koncerny europejskie, dobrze przystosowane do wykorzystania możliwości stwarzanych przez regulacje Unii Europejskiej; firmy te już dzisiaj korzystają z renty wyższych cen w swoich krajach, a także z przewagi konkurencyjnej na polskim rynku związanej z większymi możliwościami finansowymi i większym zaawansowaniem procesów restrukturyzacyjnych w swojej bazie produkcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-185.21" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Lista ministra skarbu.)</u>
          <u xml:id="u-185.22" who="#PiotrCzyżewski">Na końcu tej listy, jako jednak najpoważniejsze uwarunkowania czy bariery w procesie restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej, umieścić należy dwa problemy. Pierwszy z nich to słaba i bardzo słaba kondycja finansowa większości cukrowni Krajowej Spółki Cukrowej. Cukrownie grupy Polski Cukier charakteryzują się niską płynnością, niektóre z nich balansują na granicy wypłacalności. W szczególnie trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej znajdują się cukrownie byłej Lubelsko-Małopolskiej Spółki Cukrowej; niektóre z nich są na skraju bankructwa. Zgodnie z analizą przeprowadzoną na potrzeby opracowania programu restrukturyzacji i biznesplanu Krajowej Spółki Cukrowej przez konsorcjum doradcze obecnie 12 cukrowni jest zagrożonych upadłością, w tym wszystkie z terenu Lubelszczyzny (m.in. cukrownie: Lublin, Werbkowice i Krasnystaw).</u>
          <u xml:id="u-185.23" who="#PiotrCzyżewski">Drugim problemem jest niska cena cukru. Stanowi ona zarazem jedną z głównych przyczyn nieuzyskiwania przez cukrownie Krajowej Spółki Cukrowej zadowalających wyników ekonomicznych na sprzedaży i poważne zagrożenie dla funkcjonowania niektórych z nich. Pragnę przy tym podkreślić, że problem zadłużenia oraz zdolności kredytowej jest szczególnie poważny, gdyż banki, jak już mówiłem, traktują cukrownictwo jako branżę obarczoną dużym ryzykiem. W tej sytuacji szczególnego znaczenia nabiera jak najszybsze zakończenie procesu połączenia. Pozwoli to oddalić widmo upadłości cukrowni i utraty przez Krajową Spółkę Cukrową limitu produkcji cukru, przypadającego na te cukrownie. Konsolidacja jest również kluczowym elementem wdrażania programu restrukturyzacji.</u>
          <u xml:id="u-185.24" who="#PiotrCzyżewski">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Natychmiast po zakończeniu procesu konsolidacji musi się rozpocząć wdrażanie programu restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej. Przypomnę, że prace nad nim podjęte zostały już w 2002 r. W lutym 2003 r. Zarząd Krajowej Spółki Cukrowej zaprezentował pierwszy wstępny projekt restrukturyzacji. Zawiera on kompleksowe podejście do problemu restrukturyzacji koncernu. Do projektu zgłoszono jednak bardzo wiele uwag i zastrzeżeń obejmujących przede wszystkim brak programu finansowego, brak prognoz ekonomiczno-finansowych oraz koncepcji i planu zagospodarowania majątku zbędnego i tworzenia na nim nowych miejsc pracy dla zwalnianych pracowników likwidowanych cukrowni. Uwagi te zostały uwzględnione w kolejnym opracowaniu, które wykonane zostało już przez konsorcjum doradcze realizujące prace związane z połączeniem cukrowni z Krajową Spółką Cukrową i pracujące nad kompleksowym programem restrukturyzacji. W maju br. konsorcjum przedstawiło opracowany program restrukturyzacji, który od tego czasu był poddawany kolejnym modyfikacjom. Zarząd Krajowej Spółki Cukrowej uchwałą z 18 sierpnia 2003 r. przyjął główne kierunki restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej, natomiast Rada Nadzorcza 19 sierpnia przyjęła program restrukturyzacji i plan finansowy na lata 2003–2008.</u>
          <u xml:id="u-185.25" who="#PiotrCzyżewski">Zasadniczym celem programu restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej jest jej przekształcenie w nowoczesny organizm gospodarczy, który, utrzymując pozycję lidera na rynku krajowym cukru, osiągnie w perspektywie 5 najbliższych lat rentowność mierzoną wskaźnikiem, jakim jest wynik operacyjny na poziomie ok. 16%. Zgodnie z programem wymagać to będzie m.in.:</u>
          <u xml:id="u-185.26" who="#PiotrCzyżewski">Po pierwsze, wyłączenia nadwyżki mocy przerobowych cukrowni należących do Krajowej Spółki Cukrowej, szacowanych, jak mówiłem, na 35 do 40%, co oznacza konieczność koncentracji produkcji w największych, najlepiej do tego przygotowanych, posiadających perspektywy rozwoju cukrowniach i związane z tym wygaszenie produkcji w cukrowniach najsłabszych przy przyjęciu racjonalnych kryteriów wyboru jednostek wiodących, uwzględniających parametry przede wszystkim finansowo-ekonomiczne, techniczne produkcji cukru, możliwości rozwoju i rozbudowy zakładu, uwarunkowania logistyczne i społeczne.</u>
          <u xml:id="u-185.27" who="#PiotrCzyżewski">Po drugie, zwiększenia możliwości produkcyjnych przeciętnej cukrowni do rzędu 70–80 tys. ton, co umożliwi optymalizację kosztów produkcji na poziomie pozwalającym na osiągnięcie konkurencyjnej pozycji na rynku i wzrost tzw. produktywności zasobów pracowniczych przez osiągnięcie wskaźnika 180 ton cukru na jednego zatrudnionego w perspektywie najbliższych 3 lat.</u>
          <u xml:id="u-185.28" who="#PiotrCzyżewski">Po trzecie, ukształtowania optymalnego okresu trwania kampanii cukrowniczej wynoszącego 85–90 dni, co pozwoli z jednej strony na racjonalne rozłożenie kosztów stałych cukrowni, a z drugiej na wykorzystanie sprzyjających warunków klimatycznych panujących w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-185.29" who="#PiotrCzyżewski">Po czwarte, przyjęcie tzw. regionalnego kryterium koncentracji produkcji w cukrowniach wiodących, co oznacza, że limit produkcji cukru w regionie, pomimo wyłączenia cukrowni nie ulegnie zmianie, a zatem wielkość uprawy buraków cukrowych w regionie także nie powinna się zmienić.</u>
          <u xml:id="u-185.30" who="#PiotrCzyżewski">Po piąte, konsolidacji struktury organizacyjnej na skutek połączenia cukrowni Krajowej Spółki Cukrowej w jeden podmiot, co skutkować powinno koncentracją sprzedaży cukru i zakupów materiałów kampanijnych, ale również negocjacją kredytów dla całej grupy i objęcia spójnym systemem organizacji i zarządzania tego wielozakładowego przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-185.31" who="#PiotrCzyżewski">W rezultacie realizacji programu restrukturyzacji powinny zostać również osiągnięte cele istotne z punktu widzenia budowania pozycji Polskiego Cukru w warunkach rynku Unii Europejskiej poprzez utrzymanie lub, w przypadku takiej możliwości, nawet niewielkie zwiększenie limitu produkcji. W przypadku zmniejszenia limitu w całej Unii Europejskiej - utrzymanie lub zwiększenie udziału Polskiego Cukru w globalnym limicie Unii.</u>
          <u xml:id="u-185.32" who="#PiotrCzyżewski">Program zakłada, że proces restrukturyzacji powinien zostać zakończony w ciągu 5 lat, przy czym proces wygaszania produkcji w zależności od wariantu mógłby trwać od 1 roku do 5 lat. W obecnej sytuacji barierą procesów restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej może stać się finansowanie tego procesu ze źródeł wypracowanych przez samą spółkę. Oznacza to, że konieczne będzie aktywne poszukiwanie zewnętrznych źródeł finansowania programu restrukturyzacji, w tym wykorzystania wszystkich dostępnych mechanizmów dokapitalizowania spółki. Jednym z elementów rozwiązania tego problemu może być rozważana emisja obligacji Polskiego Cukru. Innym zagadnieniem jest rozwiązanie problemów finansowania bieżącej działalności spółki, o czym mówiłem wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-185.33" who="#PiotrCzyżewski">Program restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej zakłada, że jej trudne społeczne konsekwencje muszą być łagodzone. Państwowy przemysł cukrowniczy nie był restrukturyzowany w dostateczny sposób w latach poprzednich, stąd nawarstwienie trudnych do rozwiązania dziś problemów, w tym problemów społecznych, które związane będą z wdrażaniem programu restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej. Mam świadomość, że brak porozumienia w tej kwestii stanowić będzie jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla całego procesu sanacji Polskiego Cukru. Dlatego tak ważne znaczenie na etapie ustalania podstawowych elementów programu restrukturyzacji, w tym jej zakresu i tempa, mieć będą rzetelna informacja i rzeczowe negocjacje dotyczące harmonogramu wygaszania produkcji w wybranych cukrowniach, tworzenia miejsc pracy i osłon socjalnych. Mają temu służyć zapisane w programie następujące przedsięwzięcia:</u>
          <u xml:id="u-185.34" who="#PiotrCzyżewski">Po pierwsze, program dobrowolnych odejść. Zarząd Krajowej Spółki Cukrowej wystąpił z propozycją programu dobrowolnych odejść, który kierowany jest do pracowników cukrowni zależnych. W świetle tego programu pracownikom poza odprawą należną, wynikającą z obowiązujących przepisów prawa, przysługiwać będzie jednorazowa dodatkowa odprawa w wysokości 12-miesięcznego wynagrodzenia. Programem tym objęci byliby wszyscy pracownicy legitymujący się minimum 3-letnim stażem pracy.</u>
          <u xml:id="u-185.35" who="#PiotrCzyżewski">Po drugie, pakiet socjalny. W Krajowej Spółce Cukrowej trwają negocjacje dotyczące warunków programu osłon socjalnych w specjalnie powołanej komisji, w skład której weszli przedstawiciele Krajowej Spółki Cukrowej i związków zawodowych. Negocjacje są bardzo trudne z uwagi na wysokie żądania dotyczące osłon, sformułowane przez stronę związkową. Należy oczekiwać, że możliwy jest kompromis i każdy ze zwalnianych pracowników otrzyma taki pakiet osłonowy, jaki zostanie wydyskutowany w ramach osiągniętego tego kompromisu.</u>
          <u xml:id="u-185.36" who="#PiotrCzyżewski">Po trzecie, tworzenie miejsc pracy na bazie majątku likwidowanych cukrowni. Program restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej przewiduje zagospodarowanie i wykorzystanie majątku likwidowanych cukrowni celem tworzenia nowych miejsc pracy. W tym celu zarząd prowadzi rozmowy z zainteresowanymi inwestorami, tacy się już pojawiają, którzy chcą podjąć nową działalność gospodarczą na majątku wygaszanych cukrowni. Potencjalni inwestorzy zainteresowani są m.in. produkcją energii odnawialnej, paszy dla pszczół.</u>
          <u xml:id="u-185.37" who="#PiotrCzyżewski">Po czwarte, regionalny fundusz aktywizacyjny. Program restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej przewiduje powołanie we współpracy z lokalnymi samorządami regionalnych funduszy wspierających tworzenie nowych miejsc pracy, przekwalifikowanie byłych pracowników cukrowni, doradztwo w zakresie działalności gospodarczej i aktywizacji zawodowej. Ministerstwo będzie aktywnie wspierać te działania zarządu Krajowej Spółki Cukrowej, które zmierzają do łagodzenia społecznych skutków restrukturyzacji i pozyskiwania finansowania ze środków pomocowych przeznaczonych na aktywizację regionów o niskim stopniu rozwoju gospodarczego. Organizacje związkowe działające przy cukrowniach Krajowej Spółki Cukrowej przedstawiły projekt pakietu spraw socjalnych, którego warunki są obecnie negocjowane przez specjalnie do tego celu powołaną komisję. O skali trudności tego procesu świadczy oprotestowanie projektu związków zawodowych przez Krajowy Związek Plantatorów Buraków Cukrowych jako przyszłych nabywców akcji Krajowej Spółki Cukrowej. W tej sytuacji punktem wyjścia do działań restrukturyzacyjnych musi być zakończenie połączenia cukrowni z Krajową Spółką Cukrową, osiągnięcie docelowej struktury wielozakładowej przy równoczesnym prowadzeniu przez zarząd spółki uzgodnień podstawowych założeń programu restrukturyzacji i sanacji z zainteresowanymi środowiskami, w tym reprezentującymi stronę społeczną, która, co trzeba przypomnieć, występuje też w tym procesie jako przyszły akcjonariusz Polskiego Cukru.</u>
          <u xml:id="u-185.38" who="#PiotrCzyżewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powodzenie procesu restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej zależeć będzie w największym stopniu od skuteczności działania jej statutowych organów. Z tych właśnie powodów, konieczności przyspieszenia działań naprawczych oraz poprawy skuteczności działania władz Krajowej Spółki Cukrowej i wzmocnienia nadzoru nad spółką, minister skarbu państwa zdecydował o zmianie i rozszerzeniu składu osobowego rady nadzorczej. 6 czerwca odbyło się walne zgromadzenie, które dokonało tych zmian. Temu celowi służyły także zmiany w zarządzie Krajowej Spółki Cukrowej, które ostatecznie w drodze procedur konkursowych dokonały się wraz z wyborem nowego prezesa zarządu 6 września br. Minister skarbu państwa powołał również zespół konsultacyjny do spraw restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej. W jego skład weszli m.in. przedstawiciele związków zawodowych pracowników i plantatorów. Głównym zadaniem zespołu, jak już wspominałem, będzie wypracowanie kompromisowych rozwiązań umożliwiających wdrożenie działań restrukturyzacyjnych, z jednoczesną akceptacją strony społecznej.</u>
          <u xml:id="u-185.39" who="#PiotrCzyżewski">Podjęte zostały również działania, których celem jest przyspieszenie finansowej sanacji spółki. Minister skarbu państwa, realizując zapisy art. 20 ust. 2 ustawy o regulacji rynku cukru, wniósł akcje 4 cukrowni niepodlegających połączeniu na podwyższenie kapitału zakładowego Krajowej Spółki Cukrowej. Zgodnie z opinią doradcy w procesie łączenia Krajowej Spółki Cukrowej wniesieniu podlegały wyłącznie akcje tych spółek, których akcjonariuszem była również Krajowa Spółka Cukrowa. Akcje pozostałych cukrowni niepodlegających połączeniu zostaną wniesione po rejestracji sądowej połączenia. Do czasu zbycia akcji skarb państwa zachowa uprzywilejowane akcje serii A celem utrzymania kontroli nad działalnością inwestorów zagranicznych w tych spółkach.</u>
          <u xml:id="u-185.40" who="#PiotrCzyżewski">Pragnę też poinformować, że inwestorzy strategiczni cukrowni prywatnych, a więc Britsh Sugar Overseas oraz Südzucker, złożyli oferty na zakup od Krajowej Spółki Cukrowej akcji cukrowni Glinojeck, Ropczyce i Strzyżów, należących do spółki i wniesionych na podwyższenie kapitału zakładowego Krajowej Spółki Cukrowej przez skarb państwa. Zbycie tych akcji przez Krajową Spółkę Cukrową umożliwi pozyskanie środków finansowych na działania restrukturyzacyjne. Doradca sporządzający...</u>
          <u xml:id="u-185.41" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-185.42" who="#PiotrCzyżewski">Panie pośle, mógłbym dokończyć?</u>
          <u xml:id="u-185.43" who="#komentarz">(Głos z sali: Już za długo pan mówi byle co.)</u>
          <u xml:id="u-185.44" who="#PiotrCzyżewski">Doradcy sporządzający program restrukturyzacji szacują wstępnie łączną wartość pakietów na około 100 mln zł. Trwają prace nad procedurami w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-185.45" who="#PiotrCzyżewski">Niezwłocznie po rejestracji połączenia cukrowni z Krajową Spółką Cukrową, zgodnie z art. 20 ust. 4 o regulacji rynku cukru, rozpocznie się proces udostępnienia nieodpłatnego akcji Krajowej Spółki Cukrowej, pakietów po 15%, na rzecz pracowników i plantatorów, w miejsce ich prawa do nabycia akcji cukrowni podlegających połączeniu.</u>
          <u xml:id="u-185.46" who="#PiotrCzyżewski">Równoległe rozpoczną się prace nad realizacją art. 20 ust. 2, to jest określenia, w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, trybu i warunków sprzedaży akcji plantatorom i pracownikom Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-185.47" who="#PiotrCzyżewski">Proces prywatyzacji Krajowej Spółki Cukrowej zgodnie z art. 20, to znaczy z wyłącznym udziałem plantatorów i pracowników, rozpocznie się z chwilą wejścia w życie tego rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-185.48" who="#PiotrCzyżewski">Celem wszystkich działań ministra skarbu jest skuteczne przeprowadzenie trudnych procesów restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej. W tym dziele niezbędne jest wsparcie tych wszystkich, którzy z odpowiedzialną troską myślą o przyszłości polskiego cukrownictwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiktora Osika występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WiktorOsik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Sprawami polskiego cukrownictwa, tworzenia i funkcjonowania Krajowej Spółki Cukrowej, nasz parlament zajmował się już wielokrotnie. Przez całą ubiegłą kadencję zajmowaliśmy się uchwaleniem ustawy o regulacji rynku cukru, na początku tej kadencji już dwukrotnie tę ustawę zmienialiśmy. Wiele czasu poświęciliśmy sprawie utworzenia Krajowej Spółki Cukrowej. Niestety, efekty tych działań są znacznie poniżej oczekiwań.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WiktorOsik">Cukrownie, które weszły w skład Krajowej Spółki Cukrowej, są dzisiaj w dramatycznej sytuacji ekonomicznej, przed chwilą to potwierdzał pan minister Czyżewski, a proces tworzenia Krajowej Spółki Cukrowej nie został jeszcze zakończony. Także nadmierne nadzieje, które wiązano z tworzeniem tej spółki, zostały zawiedzione. Spółka zresztą nie mogła ich spełnić, bo, jak powiedziałem, te nadzieje były nadmierne i pozbawione podstaw ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#WiktorOsik">Najgorsze jest jednak to, że Krajowa Spółka Cukrowa dzisiaj nie jest zdolna do tego, aby przeprowadzić bez zakłóceń kampanię cukrowniczą, wypłacić w terminie plantatorom należność za dostarczone buraki. Są też uzasadnione obawy, że Krajowa Spółka Cukrowa nie będzie w stanie dokonać restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego, tego przemysłu, który pozostał jeszcze w polskich rękach. Mam na myśli taką restrukturyzację, której skutkiem będzie dobra kondycja finansowa tej spółki, a zbędni do produkcji cukru pracownicy znajdą inne zajęcia. Trzeba w tym miejscu powiedzieć, że w niektórych miejscowościach cukrownia jest jedynym zakładem pracy.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#WiktorOsik">Możemy dzisiaj na tej sali wygłaszać płomienne przemówienia, robić teatralne gesty, panie pośle, było już ich na tej sali wiele, ale nie ma co ukrywać - sytuacja jest zła. Warto sobie powiedzieć, dlaczego jest taki stan i co należy zrobić, żeby go zmienić, żeby był on lepszy.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#WiktorOsik">Wysoka Izbo! Obecny dramatyczny stan polskich cukrowni jest efektem błędów popełnionych zarówno przy tworzeniu prawa, jak i błędów, zgadzam się, popełnionych przez ludzi.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: I waszych decyzji.)</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#WiktorOsik">Panie pośle Zarzycki, pan był jeszcze do niedawna w koalicji i wstyd, że pan tak mówi i krytykuje swojego szefa, bo np. za regulację rynku cukru, której to regulacji teraz w ogóle nie ma, był odpowiedzialny pana szef, minister rolnictwa. Tak jest w ustawie. Czy nie jest tak, że ten stan, panowie, to skutek braku wyobraźni i pielęgnowania złudzeń, że wystarczy tylko utworzyć Krajową Spółkę Cukrową, włączyć do niej te wszystkie cukrownie, nic nie zmieniać i wszystko będzie dobrze?</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Decyzji politycznych SLD.)</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Kto mówił, że nic nie zmieniać?)</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#WiktorOsik">Tak panowie obiecywaliście ludziom.</u>
          <u xml:id="u-187.10" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: To wasze błędne decyzje polityczne.)</u>
          <u xml:id="u-187.11" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Cytat! Gdzie, kto?)</u>
          <u xml:id="u-187.12" who="#WiktorOsik">Panie pośle, i pan mówił... Liczył pan na to, że jak podniesie się ceny cukru, wszystko będzie okay. Tymczasem...</u>
          <u xml:id="u-187.13" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Nie liczyłem, że tak będzie.)</u>
          <u xml:id="u-187.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Wnoszę sprzeciw.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#TomaszNałęcz">Panowie posłowie, pozwólcie mówić mówcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WiktorOsik">Panie pośle Janowski, pan się wypowie, pan myśli, że pan ma monopol na mądrość tutaj?</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Prawie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#TomaszNałęcz">Panowie, więcej słodyczy w dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WiktorOsik">Tymczasem jest taka sytuacja, że nie ma regulacji rynku cukru. Ustawa, nad którą pan pracował, był pan wtedy przewodniczącym komisji rolnictwa, ustawa ta nie działa, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Ale nie głosowałem za, to wy zdecydowaliście o tym, SLD i Platforma.)</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WiktorOsik">Ta ustawa nie działa już kilka lat. To potwierdzi każdy cukrownik.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Bo znieśliście 2 miesiące temu, piasek w szprychy sypaliście.)</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#WiktorOsik">Proszę państwa, jest taka sytuacja, że stan jest, jaki jest, wszyscy się zgadzamy, że jest zły, a nie ma winnych tego stanu. Nie było winnych teraz, nie było winnych w poprzedniej koalicji. Uważam, że jedną z przyczyn tego niepowodzenia jest to, i to też jest ustawą regulowane, że za tę branżę odpowiadało dwóch ministrów, minister skarbu państwa i minister rolnictwa. Jeden jest właścicielem tego majątku, a drugi odpowiada, zgodnie z ustawą, za regulację rynku cukru. Tutaj się sprawdziło powiedzenie o tym, co się dzieje, gdy kucharek jest za dużo.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: I tutaj zupka się wylała.)</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#WiktorOsik">Rynek cukru jest rozregulowany i cukrownie ponoszą bardzo duże straty. Najboleśniej odczuwają to nasze cukrownie, bo koncerny zachodnie są w lepszej sytuacji finansowej. Ten stan jest faktycznie zagrożeniem dla Krajowej Spółki Cukrowej, która ma teraz problemy finansowe i będzie miała kłopoty z restrukturyzacją.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#WiktorOsik">Źle się stało, że Krajowa Spółka Cukrowa powstała zbyt późno i właściwie dopiero teraz kończą się przekształcenia własnościowe. Straciliśmy wiele czasu i pieniędzy w tym czasie, gdy polskie cukrownie były zorganizowane w spółki holdingowe. Gdyby kilka lat temu ze wszystkich niesprywatyzowanych cukrowni utworzono koncern, procesy restrukturyzacji mogły być już zaawansowane, a regulacja rynku cukru mogłaby być skuteczniejsza. Wydaje się, że przewidując bardzo dużą skalę trudności tworzenia takiego koncernu i zagrożenia związane z restrukturyzacją, decydenci odkładali podejmowanie tej decyzji. Poprzedni rząd, rząd Jerzego Buzka, nie podjął żadnych działań, żadnych przygotowań, żeby utworzyć Krajową Spółkę Cukrową. Obecny rząd też, przyznaję, nie ustrzegł się błędów, szczególnie w sprawach kadrowych. Mam tu na myśli zmiany w radach nadzorczych. Tych ludzi trzeba było zmieniać, ale dlaczego byli akurat tacy, a nie inni? Zmiany w zarządzie, to, że dwa miesiące nie było prezesa - to opóźniało podejmowanie koniecznych decyzji. Traciliśmy w ten sposób czas i pieniądze. Uważam, że jeżeli chodzi o ludzi odpowiedzialnych w ministerstwach, ci ludzie odpowiedzialni się zmieniali, a jak się okazało, nie wszyscy byli odpowiedzialni, o czym świadczy ta sytuacja, którą omawialiśmy na ostatnim posiedzeniu komisji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#WiktorOsik">Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Obecnie trzeba podjąć szybko decyzje, które umożliwią przeprowadzenie kampanii cukrowniczej. Cukrownie nie mają zdolności kredytowej, są problemy z zaciągnięciem kredytu przez Krajową Spółkę Cukrową, o czym mówił pan minister. Agencja Rynku Rolnego też nie ma możliwości, żeby poręczyć w takim zakresie kredyty dla cukrowni. Wydaje mi się, że bez pomocy rządu w tym zakresie się nie obejdzie.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#WiktorOsik">Kolejna sprawa to restrukturyzacja polskich cukrowni. Tutaj też bez odpowiedniej pomocy państwa nie będziemy mieć takich efektów, jakich oczekujemy. Jak już wspomagamy inne sektory gospodarki, trzeba wspomóc i polskie cukrownictwo. Cieszy mnie dzisiejsza deklaracja ze strony wicepremiera Hausnera, wygłoszona podczas omawiania poprzedniego punktu, że taki program dla polskiego cukrownictwa, w celu złagodzenia skutków restrukturyzacji, rząd przygotuje. A trzeba przypomnieć, że jest to 12 tys. pracowników i prawie 100 tys. plantatorów. Krajowa Spółka Cukrowa wymaga dokapitalizowania i sądzę, że należałoby skierować na ten cel środki uzyskane ze sprzedaży cukrowni wchodzących w skład Śląskiej Spółki Cukrowej. Trzeba wyraźnie powiedzieć, że niektóre cukrownie wchodzące w skład Krajowej Spółki Cukrowej są przestarzałe, wymagają inwestycji, a bez koncentracji produkcji w wybranych cukrowniach i bez modernizacji nasza spółka nie wytrzyma konkurencji z koncernami zachodnimi. Należy się liczyć także z tym, że po naszym wejściu do Unii Europejskiej cukier będzie droższy. To oczywiście może w jakiś sposób pomóc, ale jeszcze mamy dużo trudnego czasu do przetrwania. Jak już powiedziałem, proces będzie bolesny, bo w niektórych miejscowościach cukrownia jest jedynym zakładem pracy. Stąd też przy podejmowaniu decyzji może nie trzeba się kierować wyłącznie rachunkiem ekonomicznym, tylko patrzeć także na rynek pracy, na sprawy społeczne.</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#WiktorOsik">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej w poprzedniej i obecnej kadencji wspierał utworzenie Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Tak?)</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#WiktorOsik">Czy ma pan jakieś inne dowody, panie pośle Zarzycki, w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Tak, oczywiście. Głosowania.)</u>
          <u xml:id="u-191.14" who="#WiktorOsik">No właśnie, głosowania. Można zajrzeć do Internetu.</u>
          <u xml:id="u-191.15" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Tylko może wspierać w głosowaniu.)</u>
          <u xml:id="u-191.16" who="#WiktorOsik">Także obecnie uważamy, że należy udzielić pomocy polskiemu cukrownictwu. Krajowa Spółka Cukrowa w warunkach, jakie będą po naszym wejściu do Unii Europejskiej, ma szansę skutecznie konkurować z innymi koncernami. Przy pomocy rządu i przy rozsądnym podejściu pracowników i rolników są takie szanse. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-191.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Markowiaka występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#AndrzejMarkowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękuję bardzo za umożliwienie mi przedstawienia stanowiska Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska w sprawie przedstawionego przez ministra Czyżewskiego stanu Krajowej Spółki Cukrowej. Pan minister starał się unikać pewnych historycznych odniesień. W sytuacji, kiedy wojna o polski cukier trwa już tak długo, trudno tych odniesień uniknąć. Dlatego muszę powiedzieć, że kiedy się zastanawiam, jak długo ta wojna trwa, to trudno nawet określić, kiedy się zaczęła, kto ją wywołał, zdaje się też, że będzie ona trwała dalej. Było w tej wojnie wiele spektakularnych zachowań, były okupacje gabinetów, były wręczane woreczki z cukrem - to wszystko na oczach całego społeczeństwa. Była również ogromna determinacja - pozytywna determinacja, chcę zaznaczyć - polskich parlamentarzystów dążących do tego, by powstał krajowy polski koncern. Niestety nie było determinacji, jeżeli chodzi o podejmowanie decyzji, i to nie tylko w tej kadencji, ale i w poprzednich kadencjach. Był to ogromny grzech zaniechania i to spowodowało, że dzisiaj krajowy koncern jest dopiero na etapie tworzenia się i nie ma takiego kształtu, jaki powinien mieć. Niemniej teraz mówienie o tym w ten sposób jest lamentem nad rozlanym mlekiem i do niczego nie prowadzi. Faktem jest, że Polski Cukier powstał, że spółka ta niestety nie jest w dobrej kondycji, co wynika z wypowiedzi i z raportu przedstawionego przez pana ministra Czyżewskiego. I obecnie my jako parlament mamy problem, jak daleko należy posunąć się we wspomaganiu tego koncernu, który przeżywa i pewnie będzie przeżywał poważne perturbacje. A więc jest Polski Cukier, ale trudno uniknąć pytania, co dalej.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#AndrzejMarkowiak">Przy tej okazji chciałbym zapytać pana ministra Czyżewskiego, czy pieniądze z prywatyzacji Śląskiej Spółki Cukrowej - które, mam nadzieję, wpłynęły do budżetu państwa - zostały przeznaczone na dokapitalizowanie Polskiego Cukru. Chcę tu przywołać obietnicę, jaką złożyła z tego miejsca pani minister Ostrowska, że tak się stanie, co zachęcało nas do popierania idei Polskiego Cukru, bo dawało szansę, że przynajmniej na początku ten koncern, krajowa spółka, będzie dysponował środkami. Trwająca od 14 lat transformacja ustrojowa w Polsce niestety miała to do siebie, że pozostawiono branżę cukrowniczą zupełnie samej sobie. W wielu dziedzinach podjęto bardzo wiele decyzji, bardzo wiele działań, a cukrownictwo polskie zostało w takiej sytuacji, w jakiej było na początku transformacji. Dalej działa tyle samo cukrowni. Nie przeprowadzono praktycznie żadnej poważnej restrukturyzacji, nawet sensownej prywatyzacji. Jeżeli prywatyzacja była przeprowadzana, to w sposób chaotyczny, wyrywkowy - tu sprzedano coś, tam sprzedano coś, tu całą cukrownię, tam kawałek cukrowni, tam akcje. Dzisiaj zrobić z tego jakiś poukładany obraz będzie bardzo trudno. Mam jednak nadzieję, że rząd jest przygotowany do tego, żeby wspomóc restrukturyzację choćby samego krajowego koncernu, który restrukturyzacji nie uniknie. Jest niezbędne niestety wygaszenie pracy pewnej liczby cukrowni; trudno mi tę liczbę ocenić.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#AndrzejMarkowiak">Wydawałoby się, że pewnie tych najmniejszych i tych najsłabszych ekonomicznie, ale kiedy patrzę na wynik finansowy na koniec lipca br. cukrowni krajowej spółki, to akurat najgorszy wynik mają cukrownie najnowsze i największe - „Łapy”, „Krasnystaw” i „Werbkowice”. I to mnie trochę niepokoi. Myślę, że tutaj być może pewne nadzieje, zupełnie uzasadnione, są związane z tym, że po wstąpieniu Rzeczypospolitej do Unii Europejskiej wzrosną ceny cukru. To pewnie poprawi sytuację ekonomiczną polskich cukrowni. Jest również w pewnym sensie porażająca kwota zapotrzebowania na kredyt przed bieżącą kampanią, tą, która nas czeka za kilka dni. 750 mln, Wysoki Sejmie, to jest duża kwota, i jest to kwota, którą niestety będzie musiał zagwarantować rząd, a nie Agencja Rynku Rolnego, bo banki stawiają bardzo twarde warunki, ponieważ zaufanie do tej branży w Polsce jest niewielkie. I teraz, jeżeli planuje się, że Polski Cukier skupi mniej więcej 5063 tys. ton buraków, a, jak sobie policzę, średnia dobowa zdolność przerobowa polskich cukrowni z Polskiego Cukru mieści się w granicach 3 tys. ton na dobę, to ta kampania będzie trwała 65 dni. Jest to więc za mało, żeby była to kampania rentowna, żeby to była kampania opłacalna. I jest naturalne pytanie o to, co się stanie z gwarancjami w sytuacji, kiedy cukrownie nie będą w stanie spłacić zobowiązań, co jest prawdopodobne. No, oczywiście będzie musiał spłacić je skarb państwa bezpośrednio czy może pośrednio, skupując cukier. Już dzisiaj, chcę przypomnieć, jak wynika z różnych informacji, w Polsce cukier sprzedaje się po 1,50 zł, a Agencja Rynku Rolnego kupuje go od niektórych cukrowni po 1,80 zł. Jest to pewna forma dotacji. Można tylko zadać pytanie, czy właściwa. Pytań takich rodzi się znacznie więcej, niemniej jednak sądzę, że skoro już tak się stało i jest krajowa spółka, to pozostawienie jej samej sobie byłoby chyba tragedią w skali 14 lat transformacji. Myślę więc, że do tego nie dojdzie. Aczkolwiek - i tu chciałbym zadośćuczynić oczekiwaniom pana premiera Hausnera, który przy rozmowie, przy dyskusji na temat polskiego górnictwa zapytał posłów mojego klubu o to, dlaczego nie zadają pytania, czy poprosił o to, czy zdziwił się, że nie zadajemy o to pytania, do jakiej granicy należy finansować górnictwo - trzeba zadać pytanie: W jakim stopniu podatnik polski powinien finansować niewydolną polską branżę cukrowniczą, polską spółkę? O tym, że ona jest niewydolna, nie trzeba się przekonywać, i nie mówię tego z przekąsem, tylko z obawą, bo taka jest prawda. Zadłużenie cukrowni koncernu polskiego jest na poziomie - z tego, co wiem - 700 mln zł, potrzebny na działalność kredyt zakupowy to 750 i dość wysoka strata z ostatniej kampanii - to są parametry, które niestety sytuują tę spółkę cukrową na bardzo złej pozycji.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#AndrzejMarkowiak">Chciałbym tu zapytać pana ministra, jak przedstawia się program restrukturyzacji, o ile oczywiście skarb państwa będzie, ale myślę, że będzie, ingerował w ten program, i na ile rząd jest przygotowany na sfinansowanie redukcji zatrudnienia, która jest pewnie nieodzowna. Mówi się, że oferuje się pracownikom 12-miesięczne odprawy i inny pakiet socjalny. Żądania są zdecydowanie większe. Myślę sobie, że takie żądania są o tyle zrozumiałe, że w kontekście tego, co się dzieje w polskim górnictwie, cukrownicy mają prawo stawiać dość wygórowane żądania, bo oni są tak samo jak górnicy pracownikami Rzeczypospolitej Polskiej. Dlatego będzie na pewno trudno dyskutować i negocjować ze środowiskami pracowniczymi. Niemniej jednak program restrukturyzacji jest nieunikniony.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#AndrzejMarkowiak">W kontekście tego, co się dzieje w Polskim Cukrze, nie sposób nie odnieść się do ostrej dyskusji na tej sali na temat prywatyzacji Śląskiej Spółki Cukrowej. Ta prywatyzacja doszła do skutku, o czym wszyscy wiemy. I muszę powiedzieć, że cukrownie Śląskiej Spółki Cukrowej mają się dobrze. Nawet jeżeli jest podejmowany proces restrukturyzacyjny, który powoduje wygaszanie pracy w niektórych z nich, to pracownikom gwarantuje się odejście na naprawdę godziwych warunkach jak na polską sytuację. Pracownicy uzyskują 40-miesięczne odprawy, mają zagwarantowane, jeżeli chcą pracować, 4 lata zatrudnienia...</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Sprzedać całą Polskę i...)</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#AndrzejMarkowiak">To przynajmniej w tak trudnej dzisiaj sytuacji państwa, mam nadzieję, że ona się poprawi, są względnie pozytywne, dobre warunki. Trzeba przyznać, że część pracowników z tego korzysta, a część przechodzi do innych cukrowni. Teraz oczywiście rodzi się pytanie: A co by się stało, gdyby do cukrowni Polskiego Cukru doszło 16 słabych ekonomicznie, przestarzałych, starych cukrowni śląskich? Mówię o tym z pozycji mieszkańca tego terenu, tego miasta, w którym jedna z takich cukrowni funkcjonuje. Muszę powiedzieć, że i zaciążyłoby to negatywnie na krajowym koncernie i na sytuacji fabryk śląskich. Ta sprawa jest na szczęście zamknięta i dzięki temu te fabryki mają jakąś perspektywę. I znów rodzi się kolejne pytanie, jeśli porównamy sytuację w śląskiej spółce, gdzie system decyzyjny jest bardzo sprawny, podjęto już bardzo wiele decyzji w zakresie restrukturyzacji, i nasz - co tu dużo mówić - socjalizm krajowy...</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: I likwidacja.)</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#AndrzejMarkowiak">...w którym możemy sobie pozwolić na to, że spółka krajowa przez dwa miesiące nie ma prezesa: Kto by sobie pozwolił, będąc prywatnym właścicielem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa, żeby przez dwa miesiąca nie obsadzić stanowiska szefa firmy? Ta firma przez dwa miesiące działała bez szefa. Możemy dyskutować o tym, że był zastępca lub... Kto jednak kiedykolwiek kierował jakimś przedsiębiorstwem, to wie, że inaczej reaguje szef, a inaczej ktoś, kto czeka na zmianę. Dlatego musimy wziąć pod uwagę to, że Polski Cukier czeka bardzo głęboka restrukturyzacja, nie tylko technologiczna, ale również ekonomiczna i organizacyjna. I o to będziemy wnosić. Będziemy ten proces wspierać jako posłowie Platformy Obywatelskiej i będziemy również dbać o to, aby jeżeli już powstał, krajowy koncern uzyskał takie zasilenie ekonomiczne ze strony państwa, by miał szanse przetrwać konkurencję. Wprawdzie pan minister mówił, że koncern ten jest konkurencyjny, ale oczywiście dzięki dużemu zastrzykowi finansów publicznych. Mam nadzieję, że po okresie pewnego „dołowania”, że tak to nazwę, Polski Cukier wyjdzie na prostą i będzie regulował rynek cukru w Polsce, czego powinniśmy sobie wszyscy życzyć. I wszyscy powinniśmy mieć nadzieję, że tradycja, jaką jest produkcja cukru w Polsce, zostanie podtrzymana właśnie dzięki temu, że będzie również on produkowany przez polskie fabryki.</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#AndrzejMarkowiak">Panie Marszałku! Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-193.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego reprezentującego klub Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Nie zdąży na pociąg.)</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Trudno.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#TadeuszCymański">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez ostatnich kilka godzin na sali sejmowej toczyła się debata na temat sytuacji w górnictwie. Wczorajsze wydarzenia w Warszawie, artykuły prasowe, programy radiowe, telewizyjne uświadomiły wszystkim wagę i złożoność problemu. Jego publiczny charakter, determinacja, a może nawet desperacja związkowców wymuszają na rządzie podjęcie po raz kolejny doraźnych działań, zaangażowanie idących w miliardy złotych publicznych środków na oddłużenie i programy osłonowe. Nawet dla postronnego obserwatora widoczne są błędy w zarządzaniu tym sektorem, a także - co musi budzić szczególne zdziwienie - błędy polityczne. Słusznie poseł Martyniuk podkreślał i zarzekał się, że jego klub, klub SLD, nie zgodzi się na żadne działania wobec górników przed przyjęciem ustaw dających im gwarancje osłony. Szkoda, że słowa te padają po szkodzie, że zapowiedzi likwidacji kopalni wyprzedzają niezbędne akty prawne, że nie jest odwrotnie, co wywołuje podejrzenia i wściekłość nie po raz pierwszy już oszukanych górników. Projekty wpłynęły zresztą w ostatnim momencie.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Do cukru!)</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#TadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już. Dlaczego mówię o górnictwie? Nie bez przyczyny. Czynię tak, ponieważ bardzo łatwo jest zobaczyć pewne analogie i zobaczyć właśnie to, o czym teraz tu mówimy - że w cieniu dominującej dyskusji o górnictwie, gdzieś daleko na drugim planie, z rzadka tylko wzbudzając zainteresowanie mediów, rozgrywa się cichy dramat polskiego cukrownictwa. Podkreślam celowo: polskiego cukrownictwa, sytuacja cukrowych koncernów zachodnich jest klarowna i diametralnie inna. Silne kapitałowo, co pan minister zresztą zauważył i podkreślił, spokojnie czekają na ostateczne wykrwawienie się naszego polskiego koncernu.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Tuderek: Na własne życzenie.)</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#TadeuszCymański">Używam dosłownie pełnokrwistych stwierdzeń, bo tak to wygląda. Rany, które są zadane, i czas, który pracuje na ich niekorzyść, nieuchronnie do tego prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Hemofilia.)</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#TadeuszCymański">Spotkałem się z opinią, że powołano nie prezesa koncernu, tylko tak naprawdę co do formy to może prezesa, ale co do treści być może likwidatora, a kto wie, czy nie syndyka masy upadłościowej.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Tak jest, brawo.)</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#TadeuszCymański">Ale nie wszystko jeszcze stracone. „Czarne” są to zdania, ale postaram się je zaraz uzasadnić. Tak, wypuściliśmy ten koncern na wojnę, ale bez aprowizacji, bez broni, a może nawet więcej, odbierając mu niektóre orężne elementy, które próbowały go wspierać i bronić. Dlaczego tak uważamy? Jakie fakty upoważniają nas - mówię o moim klubie Prawo i Sprawiedliwość - do takich komentarzy i wypowiedzi? W momencie uchwalenia przez parlament ustawy cukrowej nikt nie miał złudzeń, że sprawa nie jest łatwa ani przyszłość świetlana. Towarzyszył nam jednak optymizm oparty na przekonaniu o spełnieniu kilku warunków niezbędnych do osiągnięcia sukcesu. Jakie to były warunki? Pan minister trafnie tu kilka wyraźnie podkreślił i omówił. Wymienię pięć.</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#TadeuszCymański">Pierwsze: zachowanie możliwie największego potencjału produkcyjnego. Nie może być tu złudzeń - im potężniejszy limit koncernu, tym większe szanse dziś, a zwłaszcza po wejściu do Unii.</u>
          <u xml:id="u-196.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-196.11" who="#komentarz">(Poseł Marek Kotlinowski: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-196.12" who="#TadeuszCymański">I niestety, nie było tej walki, nie było tej determinacji, owszem, ocaliliśmy co nieco. Ale jeśli chodzi o te 40%, nie upajajmy się. Tu postawa agresywna, totalna, i walka, zwłaszcza ministerstwa, właściciela, o te limity... A nie chcę tego rozwijać, bo już zegar mi tyka, ale przytoczę konkretne przykłady, chociażby ta nieszczęsna Opalenica.</u>
          <u xml:id="u-196.13" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Ostrowska: To rząd sprzedał, twój, AWS-u.)</u>
          <u xml:id="u-196.14" who="#TadeuszCymański">Pewnie, ale komentarze może później - może później. Rząd to sprzedał, tak, nie oszczędzam rządu tutaj w tej chwili, tylko mówmy o tym okresie, który dotyczy całej historii koncernu, metki nie stawiajmy w tej chwili, bo historia jest długa. Natomiast mówię o faktach. Jeśli chodzi o ten rząd, to są jeszcze ważniejsze elementy, ale nie spierajmy się. I prosiłbym, ja dokończę.</u>
          <u xml:id="u-196.15" who="#TadeuszCymański">Druga sprawa - dobre i sprawne kierowanie koncernem, z silnym, skutecznym nadzorem ministra. Tu były takie wypowiedzi. Nie tylko że były dwa miesiące bezkrólewia, ale utrzymywano prezesa, który przez długi, długi czas był powszechnie krytykowany, jak pan minister wie, po cichu również w kręgach rządowych. Utrzymywanie prezesa Łukasika było wielkim błędem i straty są już nie do odrobienia. Czasu nie da się odrobić.</u>
          <u xml:id="u-196.16" who="#TadeuszCymański">Trzecia sprawa. Szybki i sprawny proces restrukturyzacji, w szczególności koncentracja produkcji. Nie muszę tego rozwijać, ale jest charakterystyczne, że na przykład Niemcy jak kupili, to zrobili to od razu w ciągu jednego roku. Trudny to partner - związki zawodowe, ale nie jest prawdą, że nie można z nimi się dogadać. Ponadto skarbem cukrownictwa jest to, że finanse, korzyści finansowe z koncentracji produkcji są wymierne, uzyskiwane są bardzo szybko i dają możliwość tworzenia bardzo dobrych programów socjalnych. To jest trochę inna sytuacja niż w górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-196.17" who="#TadeuszCymański">Dalej, czwarty punkt, kto wie, czy nie perła w koronie - ceny cukru. Z tej trybuny, tu, pytałem ministra skarbu przed głosowaniem: jak pan minister patrzy na hipotetyczne skutki tej regulacji, ale niestety nie miałem zaszczytu otrzymać odpowiedzi, nie pierwszy zresztą raz. Prosiłem o to marszałków. To jest ciągle pytanie bez odpowiedzi. Można powiedzieć, nie odpowiadam, można powiedzieć tak albo nie, ale nie może być tak, że po pytaniu posła jest cisza, nie ma żadnej odpowiedzi. A takie fakty się zdarzają. To tak na marginesie. A więc powracam do cen cukru. Niestety obecnie koncerny głównie niemieckie, ale i inne, wprowadzają na rynek cukier po 1,51 zł, po 1,49 zł, po 1,53 zł - to jest tylko 30 groszy, ale w przypadku 10 tys. ton, szybko licząc, to są 3 mln zł. To działa niszczycielsko. I z rozbrajającą, a właściwie wstrząsającą szczerością pan wiceminister rolnictwa odpowiedział mi, dlaczego tak jest, przyznając, że zachodnie koncerny koncertowo umieją kombinować, oszukiwać, a nasi prezesi i cukrownie nie.</u>
          <u xml:id="u-196.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-196.19" who="#TadeuszCymański">To są sprawy zawarte w stenogramach. To nie jest żaden pic na wodę, to są konkretne fakty, można to sprawdzić, co mówię i to…</u>
          <u xml:id="u-196.20" who="#komentarz">(Poseł Marek Kotlinowski: Tak jest. Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-196.21" who="#TadeuszCymański">Wreszcie piąty punkt - szukanie możliwości dokapitalizowania spółki. Cieszę się bardzo. Pierwszy raz o tym słyszę, to jest spóźnione, ale brakuje tu tej determinacji. Bez dokapitalizowania według oceny banków, panie ministrze, ten koncern nie ma szansy na rynku. Ja słuchałem z uwagą fragmentów o tych negocjacjach. To nie jest tak. Bank chce wiedzieć konkretnie, kto bierze i kto spłaca, jakie ma możliwości i płynność finansową. Tu nie ma litości. Możecie to załatwić za pomocą decyzji politycznej. Jeśli mówimy o poprzednich kadencjach, to pamiętam kryzys, pamiętam nasze błędy, pamiętam, jak to załatwiano, ale na naszych błędach nie tylko możecie, ale powinniście się uczyć. Jednak widać, że z tej nauki niestety niewiele wyszło. Bo dramat się kroi. Sytuacja jest, uważam, bardzo dramatyczna. Charakterystyczne są zwroty.</u>
          <u xml:id="u-196.22" who="#TadeuszCymański">Przechodzę do finału i do puenty. Czy mamy więc do czynienia z sytuacją nadzwyczajną i niespodziewaną? Skądże znowu. Problem był sygnalizowany wielokrotnie, nie tylko w prasie, były wielokrotnie wystąpienia plantatorów, organizacji, także tutaj na sali sejmowej, w tej sprawie. Bo były też inne pytania stawiane wielokrotnie, to tylko jako przykład podałem.</u>
          <u xml:id="u-196.23" who="#TadeuszCymański">Mój kolega klubowy, a jednocześnie przewodniczący sejmowej Komisji Skarbu poseł Wiesław Walendziak, poważnie zaniepokojony sytuacją skierował w tym temacie, w sprawie cukrownictwa, w dniu 2 czerwca specjalne wystąpienie do pana ministra. Prosił w nim, cytuję: „o pilne wyjaśnienie alarmujących sygnałów dotyczących” - to są mocne słowa, ale sytuacja finansowa tego koncernu jako całości do tego upoważnia - „fatalnej i ciągle pogarszającej się kondycji finansowej Krajowej Spółki Cukrowej”. Po przedstawieniu swojej argumentacji w końcowej części zawarł znamienne zdania, które pozwalam sobie zacytować: „Jako przewodniczący sejmowej Komisji Skarbu odrzucam pojawiające się opinie o rzekomym świadomym działaniu zmierzającym do upadłości krajowej spółki, a następnie do przejęcia jej przez koncerny zachodnie. Niemniej pozwalam sobie zauważyć, że opisana sytuacja daje niestety asumpt do takich spekulacji i je uwiarygadnia”. Odpowiedź ministra datowana 24 czerwca nie rozwiewa niestety żadnych wątpliwości, co gorzej, przynosi nowe. Jedna z najważniejszych kluczowych kwestii, a więc kredyty - sprawa otrzymania kredytów bankowych na zbliżającą się kampanię cukrową została w tej odpowiedzi skwitowana następująco: „Problem zadłużenia oraz zdolności kredytowej jest szczególnie poważny, gdyż banki traktują cukrownictwo jako branżę obarczoną dużym ryzykiem”. Ale czy to jest odpowiedź na pytanie, jak jest przygotowana spółka?</u>
          <u xml:id="u-196.24" who="#TadeuszCymański">Panie ministrze, pan kiwa w tej chwili głową. Rzeczywiście, z bankami tu nie ma cudów, tu trzeba mówić jasnym językiem. Chyba że będą to banki państwowe, bo to można zrobić, ale nie w oparciu o sztukę bankową. Tu trzeba przeprowadzić normalny rachunek ekonomiczny, wziąć pod uwagę zdolności płatnicze, kondycję, bieżące zobowiązania, te, które nie są spłacone, i wreszcie co z tymi innymi. Chcę upomnieć się w imieniu dobrych cukrowni. Mamy wspaniałych ludzi w cukrownictwie. Ja jestem na terenie Żuław - są cukrownie bardzo dobre. Załogi zamroziły płace. Stopniowe odejścia - naturalne. Twarda polityka podatkowa względem burmistrza. Wielkie wyrzeczenia. Dobre zarządzanie. Utrzymywanie cen cukru. I te cukrownie są w stanie nawet dziś, przy nie najlepszej jeszcze technologii, wypracować zyski. Jak to się dzieje, że bardzo wiele cukrowni tego koncernu, w podobnych warunkach, w porównywalnych warunkach, generuje ogromne straty? Kto za to odpowiada? Nie mówię o kataklizmach - mówię o zarządzaniu i o odpowiedzialności. To dlatego się boją wchodzić. Dlatego te uchwały takie były. Już kończę, panie marszałku. Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-196.25" who="#TadeuszCymański">Zakończę chyba optymistycznie, no cóż, jakimś ogrodniczym akcentem. Gruszki w tym roku nie obrodziły, na wierzbie też nie wyrosły, ale jeżeli chodzi o buraki, będą piękne. Pomiary buraków na plantacjach żuławskich 8 września wykazały, że przeciętny burak ma 708 gramów, dociągnie do 80. Polaryzacja da nam 10 deko z jednego korzenia buraka. Polska ziemia jest hojna i płodna i jest godna naprawdę dobrego zarządzania. Daj Boże, żebyśmy my byli godni tej ziemi i żeby ten koncern ocalał, ponieważ ten koncern nie może pod żadnym pozorem po prostu...</u>
          <u xml:id="u-196.26" who="#TadeuszCymański">Nowymi wchodził prezes, tu jest kontrowersja, chcemy...</u>
          <u xml:id="u-196.27" who="#TadeuszCymański">Kończę. W imieniu Prawa i Sprawiedliwości w dobrych sprawach w obronie tego koncernu będziemy wspierać działania ministra, będziemy z uwagą śledzić pierwsze jego ruchy. I bardzo bym prosił, apelował, nie używam słowa mocnego - żądał, ale można by takiego słowa użyć, od ministra zaangażowania się, zainteresowania się i podjęcia błyskawicznych działań w sprawie koncernu Polski Cukier, ponieważ koncern ten rodził się w bólach, nie wszyscy głosowali szczerze, być może nadchodzi godzina fałszywych przyjaciół tego koncernu, bo nie wszyscy w to wierzyli, nie wszyscy chcieli jego powodzenia, ale ten koncern musi być ocalony i zostanie ocalony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie, w tym również za dobre wiadomości o urodzaju na buraki.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Na Żuławach.)</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#JanuszWojciechowski">Na Żuławach tylko?</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Nie tylko na Żuławach, panie marszałku, ale o tym już w kuluarach.)</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#JanuszWojciechowski">Dobrze. Dziękuję panu posłowi jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To dlatego, że Ostrowska tam nie dojechała.)</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ostrowska ma szczególne zasługi.)</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kalembę, który wystąpi w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę o zaprzestanie dyskusji prowadzonej...</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#komentarz">(Poseł Zygmunt Szymański: ...bo burak rośnie.)</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#JanuszWojciechowski">...przez salę między stronami.</u>
          <u xml:id="u-197.12" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie tej trudnej sytuacji w Krajowej Spółce Cukrowej. Po punkcie w porządku obrad dotyczącym dramatycznej sytuacji na górniczym Śląsku, w kopalniach debatujemy nad bardzo złą sytuacją w Krajowej Spółce Cukrowej na progu kampanii cukrowniczej 2003/2004. Krajowa Spółka Cukrowa ma 40% udziału w krajowym rynku cukru, to jest 26 cukrowni. Ważne jest to, że ta sytuacja ma miejsce w dramatycznym stanie rolnictwa, gospodarstw, szczególnie dotyczy to województw, w których gospodarstwa zostały dotknięte klęską suszy, w których straty większości upraw sięgają 30–60% i faktycznie nie ma realnej pomocy, główny ciężar strat poniosą bowiem gospodarstwa i rodziny.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#StanisławKalemba">Krajowa Spółka Cukrowa po wielu latach sporów została powołana ustawą z 21 czerwca 2000 r., czyli minęło już od tego momentu ponad 2 lata. Przypomnę tylko art. 20 mówiący o tym, że minister właściwy do spraw skarbu państwa utworzy niezwłocznie Krajową Spółkę Cukrową w drodze podwyższenia kapitału jednej ze spółek cukrowych. Mija już trzeci rok od chwili, kiedy z dużymi oporami 13 września ubiegłego roku została zarejestrowana postanowieniem Sądu Rejonowego w Toruniu bez cukrowni Śląskiej Spółki Cukrowej... I tu chciałbym bardzo wyraźnie podkreślić, że były warunki, żeby zgodnie z ustawą te cukrownie włączyć do Krajowej Spółki Cukrowej. Znam takie ekspertyzy.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#StanisławKalemba">Do dzisiaj nie ma jednego organizmu skonsolidowanego do zarządzania, marketingu, planu restrukturyzacji, prowadzenia gospodarki, zgodnie z decyzją ustawodawcy. Nie powołano do dzisiaj krajowe spółki z cukrowniami zależnymi. Cukrownie grupy Polski Cukier mają faktycznie niską płynność, balansują na granicy wypłacalności, niektóre są na skraju bankructwa. Do tego w tak złożonej sytuacji, w najważniejszym okresie przygotowania do kampanii odwołuje się prezesa spółki, o którym pan wiceminister skarbu państwa w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” mówi, że dobrze kierował spółką, ale można znaleźć kogoś lepszego. Chciałbym powołać się na fakt, że za tego zarządu zarząd Krajowej Spółki Cukrowej wygrał proces z Nordzucker odnośnie do wydania akcji dla cukrowni grupy gdańskiej, szczecińskiej, gdzie limit cukru wynosi około 120 tys. ton. I teraz odwołuje się jednego, a drugiego prezesa się nie powołuje; był tylko przez jakiś czas ktoś pełniący obowiązki prezesa zarządu. I tutaj jest niedopuszczalne, aby właściciel skarbu państwa, skarb państwa doprowadził do takiej tymczasowej sytuacji, nie do końca jasnej sytuacji kadrowej, przy krzyżujących się interesach sprzecznych z interesami skarbu państwa, pracowników, plantatorów buraka cukrowego, którzy powinni być podmiotem w tym całym łańcuchu przetwórstwa buraka cukrowego, produkcji i sprzedaży cukru.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#StanisławKalemba">Panie Ministrze! Pytanie w imieniu klubu: Jakie pan podjął działania w stosunku do cofnięcia pełnomocnictwa Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej dla pełnomocnika do reprezentowania interesów Krajowej Spółki Cukrowej na nadzwyczajnym walnym zgromadzeniu Cukrowni Ropczyce w dniu 24 lipca br., gdy skarb państwa posiada 43% akcji cukrowni, a nie miał swojego przedstawiciela? Pełnomocnictwo to zostało uzgodnione na posiedzeniu Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej. Doszło do tego, że pod naciskiem Ministerstwa Skarbu Państwa przedstawicielowi wycofano pełnomocnictwo, nie dano pełnomocnictwa innej osobie, przez co skarb państwa nie był reprezentowany na walnym zgromadzeniu i przez co umożliwiono dokonanie zmian w statucie na niekorzyść skarbu państwa, a na korzyść po prostu firmy zagranicznej. Jaki był w tym udział osób odpowiedzialnych ze strony skarbu państwa i pełniącego obowiązki prezesa Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej? Czy pan minister unieważnił to walne zgromadzenie? Zdarzenie to w pełni potwierdza po prostu podejrzenie o korupcyjne działanie w sektorze cukrownictwa.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#StanisławKalemba">Panie Ministrze! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego żądam wyeliminowania z zarządu, z rady nadzorczej, z Ministerstwa Skarbu Państwa, a także z cukrowni ludzi na odpowiedzialnych, wysokich stanowiskach, którzy nie mają zamiaru realizować utworzenia silnej i skonsolidowanej spółki plantatorsko-pracowniczej, opartej na kapitale polskim.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#StanisławKalemba">Trzeba odsunąć tych, co podkładają nogę temu przedsięwzięciu i służą innym interesom. To jest fundament do zorganizowania tego silnego podmiotu, o którym mówili moi przedmówcy. Śledząc te przekształcenia od początku lat 90., twierdzę, iż jest to sprawa kluczowa. To musi być koniec zabawy, o której pan wiceminister mówił w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”. I tutaj Polski Cukier nie może ustąpić miejsca innym podmiotom. Taka jest dokładnie treść. Mam pytanie: Jak się to ma do wypowiedzi pana ministra, który dzisiaj zapowiada tu, że inwestorzy zagraniczni British Sugar, Südzucker złożyli oferty na zakup cukrowni Glinojeck, Ropczyce, Strzyżów, należących do spółki, wniesionych na podwyższenie kapitału Krajowej Spółki Cukrowej? Czy, panie ministrze, faktycznie te nieduże środki warto po prostu pozyskać, stracić ten limit? To jest sprzeczne z tym, o czym była mowa w wywiadzie w „Rzeczpospolitej”. W tym zakresie klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie udzielał pełnego poparcia panu ministrowi. Ministerstwo Skarbu Państwa musi we właściwy sposób wyegzekwować zapisy zawarte w umowach prywatyzacyjnych w celu realizacji inwestycji tam zagwarantowanych. Chciałbym usłyszeć na tym posiedzeniu odpowiedź na pytanie: Co jest z tymi 6 mln zł Pfeifer und Langen? Niejasne jest też zachowanie - trzeba powiedzieć - Ministerstwa Skarbu Państwa, na które powołują się podmioty zagraniczne, jeśli chodzi o zwolnienie z tych inwestycji. I tutaj, panie ministrze: Dlaczego rząd nie podjął żadnych działań w zakresie dokapitalizowania Krajowej Spółki Cukrowej, o czym było wiadomo, że należy to zrobić, od początku, już w czasie prac nad ustawą? Nie było inicjatywy rządu, żeby przekazać chociażby środki pozyskane ze sprzedaży akcji Śląskiej Spółki Cukrowej, to jest ok. 230 mln zł. To był prosty sposób, żeby wzmocnić Krajową Spółkę Cukrową. Na ile nieodpowiedzialnie postąpiono przy zmianie zarządu, prezesa zarządu, rady nadzorczej, świadczy fakt, że najpierw uruchomiono procedurę wyboru członków zarządu, a miesiąc później prezesa. Panie ministrze, to nie jest tylko wina samej Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-198.9" who="#StanisławKalemba"> Odwołano prezesa bez niezbędnej koncepcji, bez wyraźnych argumentów, przygotowanej procedury.</u>
          <u xml:id="u-198.10" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dramatycznej sytuacji w rolnictwie kluczową, fundamentalną sprawą jest przeprowadzenie kampanii cukrowniczej 2003/2004, a szczególnie zapewnienie środków na skup i zapłatę terminową plantatorom oraz na inne koszty przeprowadzenia tej kampanii. I tutaj pytanie: Kiedy środki na skup dotrą do cukrowni? Kiedy rolnicy dostaną zapłatę? Czy dostaną ją w terminie? Pytanie jest zresztą, czy w ogóle ją dostaną w tej trudnej sytuacji, o której tutaj była mowa. Sprawa zadłużenia oraz zdolności kredytowej jest bardzo poważna. Banki faktycznie traktują cukrownictwo jako branżę dużego ryzyka.</u>
          <u xml:id="u-198.11" who="#StanisławKalemba">Sytuacja cukrowni w Krajowej Spółce Cukrowej jest bardzo trudna ze względu na brak pełnej konsolidacji, inkorporacji. (Już będę się zbliżał do konkluzji, panie marszałku). Banki nie chcą podejmować indywidualnych decyzji. Czekają na uzgodnienia z Krajową Spółką Cukrową. Rozmowy prowadzą zarówno cukrownie, jak i spółka. Niezbędne będzie poręczenie kredytu przez Agencję Rynku Rolnego. Agencja się w jakiś sposób wymawia. Chodzi o co najmniej ok. 500 mln zł. Nie wiadomo, czy Agencja Rynku Rolnego poręczy, a od podjęcia uchwały Rady Ministrów do uzyskania kredytu upływa około 1,5 miesiąca. Jest to poważne zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-198.12" who="#StanisławKalemba">W imieniu Klubu Parlamentarnego PSL zadaję pytanie. Panie ministrze, czy Rada Ministrów podjęła już uchwałę o zapewnieniu odpowiednich środków na ten cel? Jakie to będą środki? Czy wystarczą na skup? Czy Ministerstwo Finansów wyraziło zgodę na udzielenie poręczenia na skup i na jaką kwotę? Czy to zapewni skup? Proszę odpowiedzieć jako właściciel plantatorom buraka cukrowego, pracownikom, organizacjom rolniczym: Czy wyprodukowane buraki cukrowe, w sytuacji bardzo trudnej w rolnictwie, zostaną skupione w terminie, a uzyskane środki zabezpieczą wykonanie dalszych prac, funkcjonowanie gospodarstw i rodzin?</u>
          <u xml:id="u-198.13" who="#StanisławKalemba">Oczekujemy też przyjęcia planu restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej, uporządkowania organizacyjnego, szybkiej konsolidacji i obsady kadrowej w zarządzie, w radzie nadzorczej - tam też przewiduje się pewne zmiany - fachowców nieprzekupnych, tych, którzy będą realizowali ustawowe obowiązki. Od udzielonych odpowiedzi, wobec tych trudnych spraw, na pytania o zabezpieczenie przebiegu kampanii cukrowniczej i zapłaty za buraki uzależniamy nasze stanowisko wobec przedstawionej informacji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-198.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Sułka, który wystąpi w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#LeszekSułek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Podstawą powołania Krajowej Spółki Cukrowej była decyzja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, który 21 czerwca 2001 r. przyjął ustawę o regulacji rynku cukru. Polskie Ministerstwo Skarbu i polskie Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej robiły wszystko, aby nie powstała Krajowa Spółka Cukrowa „Polski Cukier” SA. Może i dobrze, bo gdyby powstała agencja cukrowa, toby miała łatwiejszy sposób na przynajmniej kredytowanie. Dopiero 18 lipca 2002 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru, postanawiając o natychmiastowym utworzeniu Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JanuszWojciechowski">Przepraszam, Wysoka Izbo, panie pośle. Mam prośbę do państwa posłów, w szczególności z prawej strony, żeby ściszyć rozmowy, bo to już zaczyna przeszkadzać w wyraźny sposób mówcy.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#LeszekSułek">Minister skarbu państwa, nie mając innego wyjścia, bojąc się narażenia na odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu, 26 sierpnia 2002 r. podjął decyzję o utworzeniu Polskiego Cukru na bazie Mazowiecko-Kujawskiej Spółki Cukrowej. W skład Polskiego Cukru weszło 26 cukrowni, 1 spółka usługowo-handlowa Cukrownie Toruńskie SA. Ponadto Polski Cukier posiada mniejszościowe pakiety akcji w cukrowniach Glinojeck, Ropczyce, Strzyżów, Pelplin oraz planuje przejęcie cukrowni Szczecin SA. Tempo i tryb powstania holdingu Polski Cukier wyraźnie charakteryzuje stanowisko władz polskich wobec wysiłku plantatorów i pracowników w celu zatrzymania cukrowni w polskich rękach.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#LeszekSułek">W czasie, w którym powinny zapaść ostateczne decyzje o włączeniu cukrowni do Krajowej Spółki Cukrowej, minister skarbu państwa Emil Wąsacz i jego następcy pospiesznie wysprzedawali polskie cukrownie kapitałowi zagranicznemu. Najlepiej stan umysłów w tamtym czasie charakteryzuje następująca sytuacja. Negocjacje francuskiej spółki Saint Louis Sucre z rolnikami o podpisanie pakietu plantatorskiego nie przynosiły skutku z powodu istotnych rozbieżności co do ceny buraków cukrowych. Oliwy do ognia dolało oświadczenie wiceminister skarbu państwa Barbary Litak-Zarębskiej, która gotowa była podpisać pakiet plantatorski za rolników, aby doprowadzić do podpisania aktu sprzedaży cukrowni należących do Śląskiej Spółki Cukrowej. Minister skarbu państwa podpisał umowę z firmą Saint Louis Sucre w ten sposób, że nawet na drodze sądowej niemożliwe było wycofanie się z tej złej prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#LeszekSułek">Zapytuję ministra skarbu państwa Piotra Czyżewskiego: Czy wystąpił do prokuratury z doniesieniem o prawdopodobnym popełnieniu przestępstwa przez jego poprzedników, którzy podpisali umowę na szkodę skarbu państwa? Czy wystąpił do prokuratury z doniesieniem, że minister skarbu państwa działał w porozumieniu i zmowie z doradcą prywatyzacyjnym i doradca prywatyzacyjny w podobnym stopniu jak minister skarbu państwa ponosi odpowiedzialność karną za działanie na szkodę skarbu państwa? Czy wystąpił do sądu z powództwem cywilnym o odszkodowanie na rzecz skarbu państwa od firmy, która pełniła funkcję doradcy prywatyzacyjnego przy sprzedaży cukrowni należących do Śląskiej Spółki Cukrowej?</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#LeszekSułek">Czy minister skarbu państwa pan Piotr Czyżewski ma pełną świadomość tego, że jeżeli nie podejmie czynności przewidzianych prawem, to Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej wystąpi ze stosowną inicjatywą o postawienie go przed Trybunałem Stanu jako osoby współdziałającej i odpowiedzialnej, wraz z jego poprzednikami?</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#LeszekSułek">Na naszych oczach, na oczach całej Polski i Europy dokonuje się przykładowa i poglądowa rzeź cukrowni wchodzących w skład Krajowej Spółki Cukrowej. Zgodnie z doktryną liberalną i interesami kapitału międzynarodowego każda próba utrzymania przedsiębiorstw reprezentujących kapitał narodowy, interesy narodowe musi być skazana na niepowodzenie, a uczestnicy takiej próby przykładnie ukarani.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#LeszekSułek">Klasycznym przykładem wyższości roli i znaczenia kapitału międzynarodowego nad polskim ministrem skarbu państwa i polskim rządem koalicji SLD-UP jest następująca sytuacja, w której banki, w podstawowej części zagraniczne lub z udziałem kapitału zagranicznego, formalnie postrzegają poszczególne cukrownie jako część przedsiębiorstwa Krajowej Spółki Cukrowej i nie chcą podejmować indywidualnych decyzji kredytowych wobec cukrowni. Krajowa Spółka Cukrowa „Polski Cukier” SA, w świetle kulawego prawa stworzonego celowo przez liberałów z Unii Wolności i celowo oraz świadomie podtrzymywanego przez liberałów z SLD-UP, nie ma prawa zaciągania kredytów preferencyjnych, ponieważ nie jest firmą producencką. Jak z tego widać, urzędnicy z Ministerstwa Skarbu Państwa pokazali Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej gest Kozakiewicza: wy sobie możecie uchwalać ustawę o natychmiastowym utworzeniu Polskiego Cukru (tak się stało), ale my napiszemy przepisy szczegółowe tak, że wasza Krajowa Spółka Cukrowa będzie musiała umrzeć śmiercią naturalną; przy okazji ośmieszymy na wiele lat inicjatywy tych, którym dobro własnego narodu i polskich producentów buraków cukrowych jest bliskie.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#LeszekSułek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd koalicyjny prowadzi politykę gospodarczą państwa, w tym politykę rolną, wyraźnie odchodząc od programów wyborczych poszczególnych partii, prezentowanych w kampanii wyborczej do parlamentu. Społeczeństwo polskie i cała gospodarka, skazane na realizację polityki „niewidzialnej ręki rynku” oraz polityki schładzania gospodarki, w zastraszającym tempie ubożeją; gospodarka polska ulega wyraźnej degradacji oraz dominacji zorganizowanej gospodarki rolnej Unii Europejskiej, prowadzonej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Doradcy unijni zalecają polskiemu rządowi, polskim firmom oraz polskiemu społeczeństwu rozwiązania, których nie stosują i nie mają zamiaru stosować u siebie. Przedstawiciele rządu oraz reprezentujący rząd RP negocjatorzy zgodzili się na narzucanie rozwiązań, które stawiają polskiego rolnika w sytuacji zdecydowanie gorszej, niż ta, w jakiej pozostają farmerzy unijni, a po decyzjach Senatu i prezydenta Stanów Zjednoczonych, gwarantujących 3-krotny wzrost dotacji do produkcji rolnej, również farmerzy amerykańscy.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#LeszekSułek">Pozorowane ruchy ministra rolnictwa - poprzednio prezesa PSL pana Jarosława Kalinowskiego, obecnie przedstawiciela SLD pana Wojciecha Olejniczaka - mające gwarantować poparcie społeczne rządowi i koalicji, powodują dezorientację społeczeństwa i usypianie związków, społeczno-zawodowych organizacji oraz izb rolniczych, które wpisując się do grupy naiwnych euroentuzjastów, oczekują biernie na obiecane środki z Unii Europejskiej. Prowadząc polityczne rozrabiactwo, przywódcy partii koalicyjnych doprowadzili już do rozbicia jednoczącego się jednolitego ruchu związkowego na rzecz obrony interesów rolników i do akceptacji decyzji, które podejmują w interesie rolników unijnych ze szkodą dla polskiego rolnika, polskiego społeczeństwa, polskiej racji stanu. Wystarczy wymienić tylko:</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#LeszekSułek">- decyzję w sprawie zgody na sprzedaż polskiej ziemi obcokrajowcom,</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#LeszekSułek">- bezczynność w rozwiązywaniu problemów,</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#LeszekSułek">- ignorowanie istnienia związków i organizacji innych niż pozostających w swoistych układach prywatno-partyjnych z rządem i koalicją rządzącą.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#LeszekSułek">Od wyborów parlamentarnych i powołania rządu koalicyjnego SLD-UP, wraz z przybudówką PLD, minęło już zbyt wiele dużo czasu, abyśmy mogli dalej tolerować brak koncepcji polityki w stosunku do rolnictwa, jego otoczenia i mieszkańców wsi.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#LeszekSułek">Rząd, a w szczególności minister rolnictwa powinni określać program rozwoju rolnictwa w drodze przedkładania aktów prawnych, a nie kolejnych koncepcji propagandowo-reklamowych wspierających koncepcje niemające poparcia większości parlamentarnej, którą sami tworzą, gdy równocześnie:</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#LeszekSułek">- zjawisko bezrobocia na wsi utrwala się;</u>
          <u xml:id="u-202.14" who="#LeszekSułek">- siła nabywcza ludności, nawet na podstawowe produkty rolne, jak chleb i mleko, nadal maleje;</u>
          <u xml:id="u-202.15" who="#LeszekSułek">- baza techniczna gospodarstw rolnych i zakładów przetwórczych dekapitalizuje się;</u>
          <u xml:id="u-202.16" who="#LeszekSułek">- poziom dochodów rolnych systematycznie spada;</u>
          <u xml:id="u-202.17" who="#LeszekSułek">- zanika na wsi system dystrybucji surowców;</u>
          <u xml:id="u-202.18" who="#LeszekSułek">- stan infrastruktury stanowi barierę rozwoju przedsiębiorczości;</u>
          <u xml:id="u-202.19" who="#LeszekSułek">- interwencja państwa na rynkach rolnych jest szczątkowa;</u>
          <u xml:id="u-202.20" who="#LeszekSułek">- rozpoczynane przez odważnych rolników i przedsiębiorców procesy modernizacyjne ulegają przerywaniu wskutek braku koncepcji ochrony tych przedsięwzięć;</u>
          <u xml:id="u-202.21" who="#LeszekSułek">- instytucje i agendy państwowe nękane są aferami oraz ich ciągłym wyjaśnianiem.</u>
          <u xml:id="u-202.22" who="#LeszekSułek">Pomimo świadomości istnienia szczególnych rozwiązań w Unii Europejskiej nie próbuje się ich wdrażać w Polsce lub robi się to w stopniu niewystarczającym - chodzi o takie rozwiązania, jak np.:</u>
          <u xml:id="u-202.23" who="#LeszekSułek">- licencjonowanie eksportu,</u>
          <u xml:id="u-202.24" who="#LeszekSułek">- dopłaty do prywatnego przechowalnictwa,</u>
          <u xml:id="u-202.25" who="#LeszekSułek">- subwencjonowanie i premiowanie produkcji rolniczej i przetwórstwa niektórych artykułów rolnych,</u>
          <u xml:id="u-202.26" who="#LeszekSułek">- kwotowanie produkcji,</u>
          <u xml:id="u-202.27" who="#LeszekSułek">- dotacje z tytułu odłogowania gruntów,</u>
          <u xml:id="u-202.28" who="#LeszekSułek">- pobudzanie popytu wewnętrznego poprzez zasiłki dla bezrobotnych i pozostających bez środków do życia,</u>
          <u xml:id="u-202.29" who="#LeszekSułek">- wspieranie rolników gospodarujących na terenach o trudnych warunkach do produkcji rolnej,</u>
          <u xml:id="u-202.30" who="#LeszekSułek">- kredytowanie produkcji i przetwórstwa rolnego na zasadach dostosowanych do warunków produkcji rolniczej,</u>
          <u xml:id="u-202.31" who="#LeszekSułek">- szczególne zasady finansowania grup producenckich i spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-202.32" who="#LeszekSułek">Mając na uwadze powyższe, Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej złożyła projekt uchwały w sprawie kompleksowego uregulowania przepisów dotyczących rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego oraz obrotu artykułami pochodzenia rolniczego i finansowania tych działalności.</u>
          <u xml:id="u-202.33" who="#LeszekSułek">W szczególności rząd Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązany byłby do przedstawienia Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej ustaw i przepisów wykonawczych w zakresie uregulowania spraw dotyczących:</u>
          <u xml:id="u-202.34" who="#LeszekSułek">- funkcjonowania izb rolniczych,</u>
          <u xml:id="u-202.35" who="#LeszekSułek">- paliwa rolniczego,</u>
          <u xml:id="u-202.36" who="#LeszekSułek">- kwotowania produkcji rolniczej i kontraktacji,</u>
          <u xml:id="u-202.37" who="#LeszekSułek">- opłacalności produkcji rolniczej, włącznie z systemem stanowienia cen,</u>
          <u xml:id="u-202.38" who="#LeszekSułek">- kredytowania rolnictwa i jego otoczenia,</u>
          <u xml:id="u-202.39" who="#LeszekSułek">- systemów regulacji należności za dostarczane płody rolne,</u>
          <u xml:id="u-202.40" who="#LeszekSułek">- powszechne ubezpieczenia plonów i zwierząt gospodarskich,</u>
          <u xml:id="u-202.41" who="#LeszekSułek">- rejestracji ukrytego bezrobocia na wsi,</u>
          <u xml:id="u-202.42" who="#LeszekSułek">- prowadzenia interwencji na rynkach rolnych,</u>
          <u xml:id="u-202.43" who="#LeszekSułek">- wspierania procesów modernizacyjnych,</u>
          <u xml:id="u-202.44" who="#LeszekSułek">- ochrony rodzimej produkcji rolniczej,</u>
          <u xml:id="u-202.45" who="#LeszekSułek">- poprawiania struktury obszarowej gospodarstw rolnych,</u>
          <u xml:id="u-202.46" who="#LeszekSułek">- rozwoju i wspierania postępu biologicznego,</u>
          <u xml:id="u-202.47" who="#LeszekSułek">- rozwoju struktury socjalnej i technicznej w środowiskach wiejskich,</u>
          <u xml:id="u-202.48" who="#LeszekSułek">- rozwoju agroturystyki,</u>
          <u xml:id="u-202.49" who="#LeszekSułek">- pomocy socjalnej i likwidacji ubóstwa,</u>
          <u xml:id="u-202.50" who="#LeszekSułek">- zadośćuczynienia byłym pracownikom państwowych gospodarstw rolnych oraz instytucji i firm z otoczenia rolnictwa, którzy nie byli objęci systemem umożliwiającym udział w prywatyzowaniu majątku narodowego przez uwłaszczenie majątku zakładu, w którym pracowali.</u>
          <u xml:id="u-202.51" who="#LeszekSułek">Kończąc, chcę sformułować do ministra skarbu dodatkowo następujące pytania:</u>
          <u xml:id="u-202.52" who="#LeszekSułek">Kiedy cukrownie zapłacą plantatorom pozostałą część należności za dostarczone buraki cukrowe w kampanii 2002/2003 - szczególnie dotyczy to Cukrowni „Lublin”?</u>
          <u xml:id="u-202.53" who="#LeszekSułek">Kiedy zostanie podjęta i wejdzie w życie stosowna decyzja Rady Ministrów o poręczeniu kredytu dla Krajowej Spółki Cukrowej na skup i przerób buraków cukrowych z tegorocznej kampanii?</u>
          <u xml:id="u-202.54" who="#LeszekSułek">Kiedy zostanie wprowadzony w życie plan restrukturyzacji i dokapitalizowania Krajowej Spółki Cukrowej przez skarb państwa?</u>
          <u xml:id="u-202.55" who="#LeszekSułek">Dlaczego na członków zarządu Krajowej Spółki Cukrowej próbuje się powoływać osoby, które reprezentują kapitał zagraniczny?</u>
          <u xml:id="u-202.56" who="#LeszekSułek">Kto i dlaczego z Ministerstwa Skarbu Państwa naciska, aby sprzedaż cukru z cukrowni Krajowej Spółki Cukrowej odbywała się za pośrednictwem zagranicznej firmy i jakie przedsięwzięcia w tym zakresie planuje podjąć minister skarbu państwa?</u>
          <u xml:id="u-202.57" who="#LeszekSułek">Dziękuję za uwagę. Dziękuję, panie marszałku, za przedłużenie czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Górniaka, który wystąpi w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#GrzegorzGórniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko mojego klubu w sprawie bieżącej sytuacji i zagrożeń w Krajowej Spółce Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#GrzegorzGórniak">Ustawowo powołana Krajowa Spółka Cukrowa obejmująca 40% rynku cukru i posiadająca 625 ton limitu produkcji cukru jest znaczącym podmiotem na tym rynku, a jednocześnie zakładem pracy dla licznej rzeszy pracowników, jak również zapewnia dochody producentom buraka cukrowego. Utworzona we wrześniu ub.r. z trzech holdingów, jako pierwszy etap realizacji ustawy cukrowej, nie spełniła zadań nałożonych przez ustawodawcę, które miały wyeliminować szkodliwą dla wyniku finansowego tego podmiotu konkurencję między spółkami tego samego właściciela - skarbu państwa. W naszej ocenie działania biznesowe zarządu Krajowej Spółki Cukrowej zostały całkowicie zaniedbane, na co wskazuje wielkość straty - ponad 200 mln zł, podczas gdy za poprzedzający analogiczny okres przed powołaniem Krajowej Spółki Cukrowej wynosiła ona dla cukrowni holdingów łącznie 33 mln. Sam rozmiar straty wskazuje na nieudolność, marnotrawstwo, brak dbałości o majątek firmy, a wręcz działania na szkodę spółki, za którą osoby odpowiedzialne powinny odpowiadać zgodnie z przepisy Kodeksu spółek handlowych.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#GrzegorzGórniak">Sygnalizowane potrzeby zmiany zarządu tej firmy już pod koniec zeszłego roku przez radę nadzorczą spółki, związki zawodowe nie odnosiły skutku, a minister skarbu państwa odpowiedzialny za nadzór nad tą firmą, Piotr Czyżewski, odwlekał decyzję do lipca tego roku, czyli do momentu gdy Krajowa Spółka Cukrowa powinna być już przygotowana do nowej kampanii cukrowniczej. Dzisiaj problem sfinansowania kampanii cukrowniczej jest już problemem nas wszystkich, ponieważ dopuściliśmy do całkowitego braku nadzoru nie tylko nad Krajową Spółką Cukrową, a w szczególności nad Ministerstwem Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#GrzegorzGórniak">Posiadając bowiem regulator ceny na rynku cukru, wynikający z reżimu tego rynku w Unii Europejskiej i zapisany w ustawie cukrowej w postaci ceny interwencyjnej, parlament przyjął w trybie pilnym, nowelę ustawy o regulacji rynku cukru, znoszącą cenę interwencyjną dla podmiotów wprowadzających cukier na rynek. Nie można mówić, iż obowiązuje ona nadal Agencję Rynku Rolnego, albowiem agencja ta nie ma obowiązku skupienia nadwyżki cukru, tak jak jest to w Unii Europejskiej, a zatem pozbawiono rynek tego regulatora. Spowodowało to w znacznej części wzrost strat w Krajowej Spółce Cukrowej w związku ze stopniowym, ale stałym obniżaniem ceny sprzedaży cukru, która aktualnie wynosi 1,50 zł za kilogram, czyli 45 gr za kilogram niżej niż koszt produkcji cukru. O uchwalenie tej noweli przynoszącej straty Krajowej Spółce Cukrowej zabiegał usilnie jej urzędujący prezes Władysław Łukasik, minister rolnictwa i rozwoju wsi oraz minister skarbu państwa. Straty Krajowej Spółki Cukrowej spowodowane tą decyzją można oszacować na ok. 100 mln zł, przyjmując sprzedaż cukru po cenie niżej od ceny interwencyjnej o ok. 31 gr na kilogramie.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#GrzegorzGórniak">Uzupełniając ten wywód, należy wskazać, że zarząd Krajowej Spółki Cukrowej, mając w ręku tak mocny instrument oddziaływania jak akcje skarbu państwa w cukrowniach koncernów zagranicznych wniesione do Krajowej Spółki Cukrowej, wykazał się całkowitą nieudolnością w zakresie uregulowania rynku cukru. Minister skarbu państwa chce mu jednak odebrać i ten ostatni instrument, planując wyzbycie się tych akcji za marne 100 mln zł. Jako argument podaje to, że uprawnienia wynikające ze złotej akcji wygasają z dniem wejścia Polski do Unii Europejskiej, udając, że nie rozumie rzeczy tak oczywistej - jaką wartość mają akcje powyżej 25% do 40% w firmach o bardzo dobrym standingu finansowym.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#GrzegorzGórniak">Zaobserwowaliśmy jednak, że punkt widzenia ministra zmienia się w zależności od sytuacji. W przypadku groźby obciążenia ministra skarbu odpowiedzialnością za zaniedbania przedstawiciel skarbu na walnym zgromadzeniu Cukrowni „Ropczyce”, który swoim wstrzymaniem się od głosu dopuścił do niekorzystnych dla skarbu państwa, Krajowej Spółki Cukrowej, plantatorów i pracowników zmian w statucie spółki, tłumaczył, że nic się nie wydarzyło, bowiem posiada w tej spółce złotą akcję, która w pełni zabezpiecza interesy skarbu państwa, pomijając fakt, że uprawnienia z niej wygasają po wejściu Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#GrzegorzGórniak">Pokrętne tłumaczenia reprezentantów ministerstwa skarbu niezbędne są dla uniknięcia odpowiedzialności za szkody wyrządzone powierzonemu im majątkowi, za które w innym przypadku i w państwie prawa ponosi się surową karę.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#GrzegorzGórniak">Równolegle ze szkodliwymi działaniami zarządu Krajowej Spółki Cukrowej minister skarbu państwa przez swoją politykę wobec koncernów zagranicznych świadomie i konsekwentnie działał w celu utrzymania przekonania tych koncernów, iż swoją polityką rynkową mogą wymusić zakup następnych polskich cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-204.8" who="#GrzegorzGórniak">Wskazując Wysokiej Izbie, na czym polegała ta polityka, ograniczę się do kilku jaskrawych przykładów, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-204.9" who="#GrzegorzGórniak">- Forsowanie przez rząd, reprezentowany przez ministra skarbu państwa, nowelizacji ustawy cukrowej, która doprowadziła do umożliwienia wyłączenia Śląskiej Spółki Cukrowej z tworzonej Krajowej Spółki Cukrowej, czyli strata 250 tys. ton kwoty limitu (1/3 produkcji cukru) oraz jednego z najbardziej efektywnych terenów uprawy buraka cukrowego.</u>
          <u xml:id="u-204.10" who="#GrzegorzGórniak">- Prowadzenie przez ministra skarbu państwa procesu Śląskiej Spółki Cukrowej w sposób, który doprowadził do przegrania procesu i znacznych strat w majątku państwa związanych z nieprawidłową wyceną cukrowni śląskich oraz skandaliczną umową sprzedaży tych cukrowni firmie Saint Louis International kontrolowanej przez niemiecki koncern Südzucker. Potwierdzenie tych faktów znajduje się w protokołach NIK oraz materiałach przekazanych do Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Strata dla skarbu państwa - 64 mln.</u>
          <u xml:id="u-204.11" who="#GrzegorzGórniak">- Wyrażenie zgody na połączenie cukrowni firmy Pfeifer und Langen w Polsce, mimo iż firma ta nie wywiązała się z umowy prywatyzacyjnej, nie wykonując inwestycji gwarantowanych na kwotę 6 mln euro w cukrowniach kalisko-konińskich.</u>
          <u xml:id="u-204.12" who="#GrzegorzGórniak">- Wyzbycie się Cukrowni „Przeworsk” w okolicznościach ewidentnie wskazujących na korupcję - w tydzień ogłoszono upadłość, a wskazanie nabywcy nastąpiło przed objęciem masy upadłości przez syndyka, podczas debaty sejmowej, przez ówczesną wiceminister skarbu państwa Małgorzatę Ostrowską. Jednocześnie minister Ostrowska zabroniła prezesowi Krajowej Spółki Cukrowej Władysławowi Łukasikowi, zgodnie z jego wypowiedziami w obecności świadków, startowania w przetargu o zakup masy upadłościowej Cukrowni „Przeworsk”, co doprowadziło do utraty przez skarb państwa około 24 tys. ton kwoty produkcji cukru...</u>
          <u xml:id="u-204.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.14" who="#GrzegorzGórniak">‍...oraz znacznych strat finansowych dla skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-204.15" who="#GrzegorzGórniak">Rozporządzenia majątkiem masy upadłości Cukrowni „Przeworsk” pokazują ewidentnie, jak w procesie upadłości można bezkarnie przysparzać korzyści koncernom zagranicznym kosztem majątku skarbu państwa. Gdyby ktoś z państwa chciał się zapoznać ze szczegółami, odsyłamy do dokumentów będących w posiadaniu syndyka masy upadłości Cukrowni „Przeworsk”. Jest to przykład, jak we współdziałaniu z osobami publicznymi odpowiedzialnymi za pieczę nad majątkiem państwowym można dokonywać w majestacie prawa przestępstw korupcji.</u>
          <u xml:id="u-204.16" who="#GrzegorzGórniak">- Wyrażenie zgody przez przedstawiciela skarbu państwa na połączenie cukrowni należących do koncernu British Sugar w Polsce, mimo iż ten koncern również nie wywiązał się z umowy prywatyzacyjnej, nie realizując pakietu inwestycyjnego i socjalnego. Te zadziwiające ustępstwa urzędników Ministerstwa Skarbu Państwa wobec firm zagranicznych na tym się nie kończą. Z informacji prasowej - „Rzeczpospolita” z 13 sierpnia 2003 r. - dowiadujemy się, że British Sugar stawia skarbowi państwa warunki. Cukrownia w Peplinie będzie prowadziła kampanię „pod warunkiem, że ministerstwo skarbu dotrzyma umowy i koncern będzie mógł wykupić od Polskiego Cukru mniejszościowe pakiety akcji tego zakładu i Cukrowni „Glinojeck”, a od Cukrowni Toruńskich mniejszościowe pakiety akcji SugarPolu”. Rozumiemy, że to wszystko w nagrodę za niezrealizowanie umowy prywatyzacyjnej. Żądamy informacji, na podstawie jakiej umowy koncern British Sugar domaga się majątku Krajowej Spółki Cukrowej oraz kto i kiedy taką umowę w imieniu Ministerstwa Skarbu Państwa zawarł.</u>
          <u xml:id="u-204.17" who="#GrzegorzGórniak">Niewykonywanie umów prywatyzacyjnych przez inwestorów zagranicznych jest bezskutecznie publicznie piętnowanie w mediach, albowiem nikt nie rozliczył jeszcze urzędników skarbu państwa ze spowodowanych przez nich szkód w majątku skarbu państwa. Posłużę się konkretnym przykładem, jak urzędnicy Ministerstwa Skarbu Państwa, zrzucając jeden na drugiego odpowiedzialność za egzekwowanie zobowiązań umownych, mogą bezprawnie uprawiać korupcję. Dotyczy to przypadku niezrealizowania inwestycji gwarantowanych w wysokości 6 mln euro w cukrowniach kalisko-konińskich przez firmę Pfeifer und Langen w terminie do 31 grudnia 2002 r. zgodnie z postanowieniami umowy. Firma ta już w 2002 r. prowadziła niejasne negocjacje z ówczesną wiceminister skarbu Małgorzatą Ostrowską i prezesem Krajowej Spółki Cukrowej Władysławem Łukasikiem w celu uniknięcia konieczności zapłaty kar umownych w wysokości niezrealizowanych inwestycji. Kary umowne były wymagalne już w terminie 30 dni od ostatecznego terminu wykonania inwestycji, to jest 31 grudnia 2002 r. Tymczasem urzędnicy skarbu państwa do chwili obecnej zwlekali z wystawieniem firmie Pfeifer und Langen wezwania do zapłaty. Jeden wiceminister twierdził, że wysłał, a drugi wycofał wezwanie. Przez takie „odbijanie piłeczki” niemiecka firma przez 8 miesięcy bezkarnie funkcjonowała na rynku. Ze źródeł cukrowniczych wiadomo, że stara się we wszelki sposób, również za pośrednictwem korupcyjnych propozycji, o podpisanie aneksu przedłużającego termin realizacji inwestycji, a w ostateczności o odłożenie terminu zapłaty kar, co, jak widzimy, w ministerstwie skarbu udaje się jej całkowicie. Należy zapytać, kto zapłaci utracone odsetki w wyniku opóźnienia wezwania do zapłaty przez ministra skarbu, albo, jeżeli korupcyjne propozycje zostaną przyjęte, kto zapłaci za utratę należnych skarbowi państwa kar umownych? Niejasna jest w tej historii również rola wiceminister Barbary Misterskiej-Dragan, która zwlekała z wystawieniem firmie Pfeifer und Langen wezwania do zapłaty, motywując to chęcią przekazania sprawy Krajowej Spółce Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-204.18" who="#GrzegorzGórniak">Bezpośrednim przykładem uprawiania korupcji przez urzędników ministerstwa skarbu jest również obecny konkurs na prezesa Krajowej Spółki Cukrowej. Konkurs ten już raz został unieważniony z powodu nieprawidłowości, kiedy minister skarbu państwa Piotr Czyżewski w bezpośredni sposób wskazał swojego kandydata zamieszanego w mafijne powiązania Elektromisu, dyrektora handlowego sieci Jeronimo Martins pana Grześkowiaka. Osoba pana Grześkowiaka okazała się tak kontrowersyjna, że minister Czyżewski nie miał innego wyjścia, jak nakazać unieważnienie konkursu. Czy jednak minister Czyżewski postanowił wybrać do zarządzania majątkiem skarbu państwa w tak dużej firmie, jak Krajowa Spółka Cukrowa, osobę kompetentną, dbającą o majątek państwowy? Odpowiedź jest negatywna. Minister nakazał wybór kandydata, który zapewni koncernom zagranicznym zakup pozostałej części Krajowej Spółki Cukrowej za niewielkie pieniądze, z wielkim uszczerbkiem dla skarbu państwa. Minister Czyżewski nakazał Radzie Nadzorczej Krajowej Spółki Cukrowej wybranie na prezesa Krzysztofa Kowy z BGŻ, osoby, która na cukrze nie zna się wcale, a jeżeli już, to wsławiła się sprzedażą w imieniu BGŻ Cukrowni „Opalenica” niemieckiemu koncernowi Nordzucker. Na transakcji tej straty poniósł skarb państwa, a jedyne zyski leżą po stronie firm Nordzucker i BGŻ. Pomijając fakt, że konkurs odbywał się w atmosferze skandalu, niejasnych procedur w trakcie wyboru będących podstawą do jego unieważnienia oraz stanowił farsę - biorąc pod uwagę, że prezes został ustalony przez ministra Czyżewskiego - sam wybór Krzysztofa Kowy wpisuje się w realizowany przez skarb państwa czarny scenariusz wysprzedaży „za bezcen” przemysłu cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-204.19" who="#GrzegorzGórniak">Nie może również pozostać niezauważone powiązanie Krzysztofa Kowy z jego drugim promotorem, wiceministrem rolnictwa odpowiedzialnym za cukier Stanisławem Kowalczykiem, byłym wiceprezesem BGŻ nadzorującym sprzedaż Cukrowni „Opalenica” niemieckiemu Nordzucker, jak również byłym wiceprezesem współpracującej z niemieckim Pfeifer und Langen firmy Nicom Consulting. Wysoce wątpliwe staje się zatem odzyskanie 24 mln zł kar naliczonych tej firmie za pośrednictwem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-204.20" who="#GrzegorzGórniak">To wystąpienie należy również traktować jako doniesienie o popełnieniu przestępstwa korupcji godzącego w szerokie grupy społeczeństwa polskiego, pracowników i plantatorów przemysłu cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-204.21" who="#GrzegorzGórniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym również poinformować, że cudzoziemcy zatrudnieni jako Zarząd Śląskiej Spółki Cukrowej w Łosiowie nie posiadają zezwolenia na pracę, co wskazuje na ominięcie przepisów rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemcom. W dniu 16 czerwca wystąpiłem do wojewody opolskiego o przekazanie mi informacji, czy cudzoziemcy zatrudnieni w Zarządzie Śląskiej Spółki Cukrowej posiadają zezwolenia na pracę w Polsce. Odpowiedź, jaką otrzymałem, jest zaskakująca. Wojewoda informuje mnie, że cudzoziemcy ci nie posiadają zezwoleń na pracę i dopiero na początku lipca, po mojej interwencji, wystąpili z wnioskiem o stosowne zezwolenie. Zezwolenie takie na mocy przepisów prawa nie może być im wydane, albowiem nie posiadają wizy z prawem do pracy. Zatem niezrozumiała jest odpowiedź i wydanie decyzji przez wojewodę opolskiego zawierającą przyrzeczenie wydania zezwolenia na wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-204.22" who="#GrzegorzGórniak">Domagam się, aby przepisy prawa dotyczące tych cudzoziemców były respektowane, a osoby te zostały wydalone z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podobne sytuacje w krajach Unii Europejskiej dotyczące naszych obywateli kończą się deportacją i cofnięciem prawa wjazdu do państwa, w którym świadczą pracę bez odpowiedniego zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-204.23" who="#GrzegorzGórniak">Oczekuję interwencji pana marszałka, także ministra administracji i spraw wewnętrznych, tak aby sprawa ta zakończyła się takim samym postępowaniem wobec tych cudzoziemców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.25" who="#GrzegorzGórniak">Chciałbym, panie marszałku, złożyć do pana pismo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera, który wystąpi w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy, chciałbym, panie ministrze, wyrazić ubolewanie, że tej informacji nie dostaliśmy na piśmie. Ja tutaj muszę powiedzieć, że w poprzednim punkcie chwaliłem pana wicepremiera Hausnera za to, iż taką fachową informację otrzymaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#AndrzejAumiller">Panie ministrze, ma pan swoich urzędników i niech pan ostro za nich się zabierze, bo niestety również w komisji rolnictwa, kiedy analizujemy i monitorujemy sprawę Polskiego Cukru, polskiej spółki cukrowej, uzyskujemy informacje podobne do tych, które pan dzisiaj odczytał, w tym samym duchu, tym samym językiem - dużo, dużo słów, potok słów, nowomowa. Tymczasem informacja, jakiej oczekiwali posłowie, jakiej oczekiwał nasz klub, miała dotyczyć tego, co z tą spółką dalej, jak wygląda sytuacja. I to są pytania, które sobie zadajemy. Wiemy, że mamy trudną w tej chwili sytuację. Za chwilę się rozpoczyna kampania buraczana. Następnie, rolników nie interesuje, jakie to są sprawy, czy nastąpiła już konsolidacja, czy jest wybrany prezes, którego nie ma - przecież już ponad 2 miesiące nie mamy wybranego prezesa spółki - jak działają rady nadzorcze. To są sprawy, które rolników nie interesują, ich jako przyszłych właścicieli tych akcji interesuje, jak ta spółka zacznie działać w kampanii, czy będzie miała środki finansowe. W tej dyskusji dużo o tym wszystkim mówiliśmy, opowiadaliśmy historie o tym, kiedy powstała spółka, co kto zrobił, a czego nie zrobił, co było wprowadzone. Przepraszam, już nie ma transmisji, przepraszam, u nas w Wielkopolsce mówimy tak: Pierdołami zupy nie okrasisz. I tak tu wygląda. My o wszystkim rozmawiamy, a nie mówimy o tym, jak należy postąpić.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#AndrzejAumiller">Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy zwracam się do pana ministra, że przed głosowaniem chcielibyśmy otrzymać z ministerstwa harmonogram działań, które doprowadzą do tego, że co najmniej będzie wyjaśniona na tyle sytuacja prawna, że banki zaczną rozmawiać z Krajową Spółką Cukrową, z prezesem, bo jak nie ma prezesa, to z jakim zarządem, z kimś mają rozmawiać? Chodzi o to, żeby rolnicy byli przekonani, że te cukrownie rozpoczną kampanię - pan już powiedział, że dwie nie rozpoczną - i będą mieli zapłacone za zaległe i za bieżące dostawy realizowane w terminach ustawowych. To jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#AndrzejAumiller">I, po drugie, powinien pan, panie ministrze - myślę, że koleżanki i koledzy posłowie to poprą - przeanalizować po kolei spółkę po spółce, zarządy po zarządach, a także rady nadzorcze po radach nadzorczych i zobaczyć, ile tam pan może zostawić. Z tego, co wiem, przyjeżdżają do nas na posiedzenia komisji sejmowych rolnictwa, nie chcę tu wymieniać nazwisk, ale mógłbym podać jeden choćby przykład człowieka, co do którego aż się prosi, żeby został co najmniej prezesem spółki albo został przewodniczącym rady nadzorczej, bo wie, jak ograniczać koszty, jak rozmawiać z załogami, z rolnikami, jak firma, którą objął, ma przynosić zyski, firma, która miała straty. Trzeba też skończyć wreszcie z tym na koszt państwa nieudacznictwem, a może inaczej - z celowym zagarnianiem środków spółki. Chodzi o te wszystkie sprawy dotyczące cen cukru, łamania ustawy cukrowej - to wszystko znamy, ale nie wynikają z tego żadne konsekwencje. Jest bardzo ważne, żeby tak wielkim koncernem, jak pan powiedział, obejmującym 40% rynku konsumentów i pszczelarzy - bo pan wspomniał, że to jest rynek konsumencki i pszczelarzy - zarządzał fachowiec, a w imieniu skarbu państwa przewodniczący rady nadzorczej był fachowcem nie tylko finansowym, ale znającym się też na branży cukrowniczej. W tej informacji to chcielibyśmy usłyszeć, a nie historie na temat tego, co to znaczy wejść później, prędzej, co się stanie, jak wejdziemy do Unii, jak się spółka zachowa - to jest druga sprawa. Pierwszą sprawą jest uratowanie tej spółki i żeby te 40% rynku cukru ta spółka w Polsce miała. I to jest tylko prośba do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#AndrzejAumiller">Powinien pan skorzystać z tych rad i zrobić przegląd kadr w swoim ministerstwie, należałoby również przejrzeć decyzje urzędników, kiedy nie był pan jeszcze ministrem, był kto inny, zajmujących się Krajową Spółką Cukrową, przyjrzeć się temu, jak wypełniali oni swoje obowiązki, czy przeszkadzali, czy pomagali. A jak przeszkadzali, to pan wie, co trzeba zrobić z takimi, co przeszkadzają. Będzie tak, że oni zostaną, przyjdzie następny, szósty, siódmy, dziesiąty minister, a oni dalej będą siedzieć na stołkach i takie będą przygotowywać ministrowi wystąpienia, z których nic specjalnie nie wynika.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#AndrzejAumiller">Dlatego prosimy o harmonogram, jak ministerstwo ma zamiar doprowadzić do sytuacji, że cukrownie, nasza Krajowa Spółka Cukrowa będzie godnym holdingiem. Wtedy, myślę, nie zabraknie tu żadnego posła, który podniesie rękę za tym, żeby ze środków publicznych wspomóc te cukrownie i za tym, o czym pan powiedział, świetny pomysł, żeby wydać obligacje cukrowe. Na pewno wielu rolników, producentów i obracających się w sferze rolnictwa podmiotów gospodarczych takie akcje nabędzie. Tego byśmy mogli naszej spółce życzyć. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o wystąpienie w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chcę przedstawić stanowisko w kwestii informacji pana ministra Czyżewskiego dotyczącej Krajowej Spółki Cukrowej, a także w świetle ostatnich, częstych wypowiedzi. Byłem także świadkiem wystąpienia pana premiera Leszka Millera podczas wtorkowej narady połączonych klubów Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy, a także koła Partii Ludowo-Demokratycznej, że w Polsce wreszcie przyszedł czas, takie jest stanowisko rządu, że będziemy budować narodowe centra w formie grup kapitałowych. Myślę, że Sojusz Lewicy Demokratycznej winien być szczególnie wdzięczny panu posłowi Gabrielowi Janowskiemu, który inspirował naszą Izbę, żeby tę ustawę, w tej materii, uchwalić, żeby powstała Krajowa Spółka Cukrowa. Dzisiaj innego wyjścia nie ma, odwrotu też nie ma. Muszą się znaleźć środki, muszą się znaleźć takie instrumenty, które tę spółkę cukrową postawią na takiej pozycji ekonomicznej, że będzie mogła konkurować z kapitałem obcym.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#RomanJagieliński">Co do intencji kapitału obcego, myślę, że tutaj szczególnych przykładów nie muszę przytaczać, ale w przemyśle rolno-spożywczym w wyjątkowo rzadki sposób zapisał się on pozytywnie. W większości przypadków jednak zapisuje się jako kapitał wyniszczający naszą produkcję. Mówimy później, że oni zrestrukturyzowali. Taki przykład: jak zrestrukturyzowali Hortex, to wiemy, jak restrukturyzują spółkę śląską, to też wiemy. Dziwne jest jednak to, że restrukturyzują Francuzi, bo im to sprzedaliśmy, a tymczasem wszędzie rządzą Niemcy. Podobna sytuacja mogłaby wystąpić, gdybyśmy nie powołali spółki cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#RomanJagieliński">Jest także problem dochodów w rolnictwie. Myślę, że przez cały okres transformacji najwięcej płacą rolnicy. Przypominamy sobie to uzasadnienie, że kwoty cukrowe mają zostać przy spółkach cukrowych, przy cukrowniach, dlatego że w przeciwnym wypadku Polska Spółka Cukrowa nie będzie miała racji bytu. Jeśli bowiem te kwoty cukrowe nie zostaną przy cukrowniach, to producenci rolni ze względu na to, że inni, tam gdzie jest kapitał obcy, będą więcej płacić, najprawdopodobniej pójdą z tymi kwotami cukrowymi do innych spółek. Uważam, że była to błędna myśl i nie głosowałem za tą wersją, chociaż większość parlamentarna, przede wszystkim przy wsparciu Platformy Obywatelskiej, się znalazła. Wychodząc z założenia, że lepiej wspierać kapitał obcy niż nasze grupy kapitałowe, doprowadziła do tego, że mamy odmienność w kwotach produkcyjnych i tę kwotę cukrową ma dzisiaj cukrownia, chociaż, tak jak mówię, nic nie zagraża polskim przetwórcom mleka, mimo że jest ich tak wielu, a przecież kwotę mleczną będzie miał producent. Myślę, panie pośle Janowski, zwrócę się do ciebie tutaj bardzo po koleżeńsku, że jeszcze jedna nowelizacja nas musi czekać, żeby to uporządkować, jednak trzeba doprowadzić do tego, żeby kwota cukrowa była kiedyś przypisana producentowi. I myślę, że twoja determinacja może być wsparta nie tylko przez koło Partii Ludowo-Demokratycznej, ale także przez innych, bo w ten sposób wreszcie dopracujemy się tego, że nam będą solidnie płacić za buraki cukrowe. Jak na dzisiaj, to przede wszystkim zarabiali na tym inni, a najgorzej wychodził na tym producent. To, co dzisiaj obrazuje wielu menedżerów gospodarczych, to z żalem stwierdzam, że najmniej jednak odpowiadają karnie ci, którzy zarządzali spółkami cukrowymi na poziomie spółek cukrowych. Według mojej oceny to, co się robiło z handlem cukrem w tzw. drugim obiegu, fakturując za cukier cenę minimalną, zarazem się fakturowało za przechowywanie, jest naprawdę karygodne i powinniśmy to potępiać. Dziwię się, że ci, którzy w ten sposób postępowali, mają jeszcze ambicję, żeby zarządzać Krajową Spółką Cukrową.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#RomanJagieliński">Jeśli weźmiemy pod uwagę wielość podmiotów, które tu występowały, to trzeba jednoznacznie stwierdzić, że na palcach jednej ręki można policzyć, iż w ostatnim okresie transformacji nie więcej niż pięć spółek cukrowych na poziomie cukrowni przynosiło dochód, miało wynik dodatni. Reszta spółek zawsze jakoś tak balansowała. I dzisiaj mamy tego typu następstwa, mimo że są ośrodki, które twierdzą, że na cukrze - tak jak i na węglu, na temat którego dzisiaj dyskutowaliśmy - możemy bardzo dobrze zarabiać.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#RomanJagieliński">Jest cel. Uważam, że pan minister Piotr Czyżewski ma ambicje, żeby nie tylko Naftę Polską, Polską Miedź, ale także i Polski Cukier postawić na takim miejscu, dzięki któremu będzie można konkurować z wielkimi w Unii Europejskiej. W związku z tym, czekając na odpowiedź - a myślę, że odpowiedź będzie tylko pozytywna, wspierająca Krajową Spółkę Cukrową i że pan minister przedstawi stosowne rozwiązania, także ekonomiczne - jestem skłonny dzisiaj stwierdzić, że wtedy Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosować za przyjęciem tej informacji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jerzego Czerwińskiego o zabranie głosu w imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie informacji rządu o aktualnej sytuacji Krajowej Spółki Cukrowej. Na wstępie drobna uwaga. Właściwie nie ma się do czego ustosunkowywać, rząd nie raczył bowiem przedstawić posłom informacji na piśmie i dostarczyć choćby na dzień przed debatą. Mam pytanie do pana marszałka: Czy nie jest to wyraz lekceważenia Wysokiej Izby? I czy w ogóle w takiej sytuacji debata nad stanem Krajowej Spółki Cukrowej powinna się odbyć?</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#JerzyCzerwiński">Wysoki Sejmie! Historia powstawania i działania Krajowej Spółki Cukrowej Polski Cukier będzie akademickim przykładem na sposoby i meandry polskiej transformacji ustrojowej po roku 1989, szczególnie w zakresie zmian własnościowych. Najpierw, zaraz po przełomie, ci najsprytniejsi i najlepiej usytuowani w aparacie władzy, w tym gospodarczej, na ogół członkowie PZPR i satelitów, przejmowali majątek, którym bezpośrednio zarządzali i który dało się przejąć.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#JerzyCzerwiński">Potem nastąpił etap drugi - tzw. prywatyzacja. Za bezcen, bez żadnego uzasadnienia ekonomicznego sprzedawano najlepsze polskie przedsiębiorstwa i zakłady. Komu? Swoim byłym towarzyszom i kapitałowi zagranicznemu. Na jakiej zasadzie? Bardzo prostej: ten, kto dał więcej, ale nieoficjalnie, ale pod stołem, do kieszeni, ten wygrywał przetarg i stawał się właścicielem firmy za ułamek jej rzeczywistej wartości.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#JerzyCzerwiński">Kto na tym zyskiwał? Już nie tylko byli pezetpeerowcy, ale i liberałowie rodzimego chowu, którzy mieli czelność publicznie twierdzić, że pierwszy milion trzeba ukraść, a nie zarobić. Ale i tak wszystkiego się w ten sposób nie dało upłynnić. Polska to duży i bogaty kraj. Trudno - nawet przy maksymalnych staraniach różnej maści doradców i geszefciarzy - ograbić ją do końca w ciągu kilku lat. Zostały nierentowne przedsiębiorstwa, głównie przemysłu ciężkiego, zakłady z szeroko rozumianej sfery infrastruktury, wreszcie ziemia. Nieumęczona, nieskażona chemicznie, dobra i tania.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#JerzyCzerwiński">Na szczęście, ograbiany naród zaczął się powoli budzić z letargu i między innymi dlatego rządzącym zarówno z SLD, jak i z AWS udało się sprzedać zachodnim koncernom, głównie niemieckim, jedynie część cukrowni. Często była to sprzedaż w szemranych warunkach, w nocy, z zaskoczenia. Często ukrywano jej fakt tak długo, jak tylko było można, jak w przypadku najbardziej skandalicznej transakcji dotyczącej Śląskiej Spółki Cukrowej. Resztę, za sprawą postawy grupy patriotycznych posłów, na szczęście uratowano.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#JerzyCzerwiński">W czerwcu 2001 r. powstała ustawa, natomiast w sierpniu 2002 r. - po długiej walce i stawianiu oporu przez stronę rządową - powołano do życia Krajową Spółkę Cukrową. Mając na uwadze historię jej powstawania, od razu było wiadomo, że lekkiego życia mieć nie będzie. Po pierwsze, powstawała jako organizm słabszy od zamierzonego, jej około 37-procentowy udział w polskim rynku stawiał ją w niekorzystnej pozycji w stosunku do koncernów zachodnich. Po drugie, te właśnie koncerny, jak mogły, utrudniały proces jej wzmacniania.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#JerzyCzerwiński">Niestety, jak wynika z ustnej informacji pana ministra Piotra Czyżewskiego, dołączył do nich również właściciel, czyli skarb państwa, reprezentowany przez Ministerstwo Skarbu Państwa. Ktoś powie, że może są to zbyt mocne słowa, ale jak można inaczej traktować fakt, że właściciel majątku nie może spowodować powołania przez kilka miesięcy nowego prezesa zarządu? Dlaczego tak długo trwa - jak to się eufemistycznie nazywa - proces inkorporacji cukrowni do Krajowej Spółki Cukrowej? Czy musiało to, zgodnie z planem, wynosić aż rok? A i ten plan, jak słyszymy, jest zagrożony.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#JerzyCzerwiński">Odnosi się wrażenie, że Ministerstwo Skarbu Państwa wraz z radą nadzorczą i zarządem robi wszystko, aby wykazać, że taki podmiot jak Krajowa Spółka Cukrowa nie może zaistnieć skutecznie na polskim rynku. Tak opóźniany jest ten proces, aby w końcu można było rozłożyć ręce i powiedzieć: niemożliwe jest działanie polskiego koncernu cukrowego. A oczywiście potem, po upadku spółki, masa upadłościowa złożona z zadłużonych polskich cukrowni zostanie rzucona za bezcen na żer zachodnich koncernów.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#JerzyCzerwiński">Pytania do pana ministra: Czy wie pan, kiedy w polskich warunkach rozpoczyna się kampania cukrownicza? Jak pan mógł doprowadzić do takiej sytuacji, że wtedy gdy należy negocjować kredyty skupowe, wskutek zaniedbań i opóźnień nie wiadomo, z kim rozmawiać? Z pojedynczymi cukrowniami czy z Krajową Spółką Cukrową. Mają państwo w ministerstwie świadomość złej kondycji finansowej cukrowni Polskiego Cukru, ale zamiast przyspieszać proces inkorporacji i konsolidacji, jeszcze go opóźniają. Nasuwa się pytanie: Czy to jest tylko popapraństwo, czy celowa polityka?</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#JerzyCzerwiński">Niestety, z informacji pana ministra nie dowiedzieliśmy się, kto jest personalnie odpowiedzialny za opóźnienia i jakie poniósł za to konsekwencje. Wiemy za to, że poszerzono skład Rady Nadzorczej Krajowej Spółki Cukrowej. Po co? Dla większej liczby ciepłych posadek? Jakie pan minister pokazał nam widoki na przyszłość? Zamknięcie 40% cukrowni, zwolnienie pracowników i zbycie akcji cukrowni podmiotom zagranicznym. I chce pan, panie ministrze, żeby za takie gospodarowanie jeszcze wam płacono?</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#JerzyCzerwiński">W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego wnoszę o odrzucenie informacji rządu o aktualnej sytuacji Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-210.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Gabriela Janowskiego, posła niezrzeszonego.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Chciałbym wobec Wysokiej Izby i w tej Izbie zadać pytanie: Czy 40-milionowy naród będący w sercu Europy, o ponad tysiącletniej tradycji państwowej, jest w stanie prowadzić działalność wytwórczą, gospodarczą ku swemu i swych obywateli pożytkowi? Czy ten 40-milionowy naród może być wyspecjalizowany w jednej bądź w dwóch dziedzinach wytwórczości ludzkiej i być dumny z tej specjalizacji? Tak jak mały naród fiński jest dumny z tego, że ma Nokię.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Holendrzy są dumni z sera.)</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#GabrielJanowski">A pytam: Polacy co? Co Polacy...</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Mają Janowskiego.)</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#GabrielJanowski">Janowskiego mają, tak mówisz. Tak, dzięki Bogu. Jeszcze pokażemy wam.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#GabrielJanowski">Otóż, szanowni państwo, to jest przerażające, że po 14 latach tak zwanej transformacji, czyli planowego rozbioru Polski, dzisiaj my mówimy w Wysokiej Izbie o polskim cukrze. Przecież to jest naturalne, że kraj, który był trzecim producentem w Europie cukru, urządzeń, maszyn, powinien się wyspecjalizować choćby w tej dziedzinie i wszem i wobec pokazywać, że potrafi. Ale nie.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#GabrielJanowski">Wszystko czyniono, żeby to niszczyć. I tylko dzięki determinacji wąskiej grupy posłów - między innymi chcę tu podziękować publicznie pani poseł Barys, która do dzisiaj mnie wspiera w tym działaniu - mamy okazję jeszcze o tym problemie dyskutować. Gdyby nie ona i paru jeszcze innych, tej spółki w ogóle by już nie było.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#GabrielJanowski">Szanowni państwo, to, co się do dzisiaj dzieje, jest systematycznym działaniem na rzecz likwidacji Krajowej Spółki Cukrowej. Dwa dni przed wejściem ustawy pani minister Kamela-Sowińska sprzedaje pięć cukrowni, osłabiając potencjał. Minister Kaczmarek sprzedaje, oddaje Niemcom, Südzuckerowi, perłę cukrownictwa polskiego, Śląską Spółkę Cukrową. Tak jest. 22 grudnia 2000 r. powiedział tutaj do mnie: ja sprzedam śląską cukrownię. I do tego doprowadził, mimo że była szansa zatrzymać tę spółkę przy Polskim Cukrze. I co się dzieje dalej? Ano, proszę państwa, powołanie spółki trwa ponad rok; a kiedy już ją powołano, to zakończenie tzw. konsolidacji do dzisiaj nie ma miejsca.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#GabrielJanowski">Panie ministrze Czyżewski, czy to jest przypadkowe? Nie, to nie jest przypadkowe, to jest z jednej strony przemyślana strategia likwidacji spółki, a z drugiej strony ukazanie Polakom i światu, że wy nic nie umiecie. Wy nawet tym Polskim Cukrem zarządzać nie umiecie. Bo poprzedni prezes spółki doprowadził do 200-milionowego deficytu. Pytam: Jakim prawem, na jakich zasadach, kiedy dwa lata wcześniej było ponad 200 mln zysku? O nie, panie ministrze, to nie jest przypadkowe; to jest zamierzone. I pan za to odpowie.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#GabrielJanowski">Otóż, szanowni państwo, jakby tego było mało, to zwalnia się oczywiście nieudolnego prezesa, przeciąga się maksymalnie długo powołanie nowego. Ale ponieważ musi być swój człowiek, to czyni się wszystko, żeby tzw. konkurs nie był rzeczywiście konkursem wyboru najlepszego. I mam na to dowody. Mianowicie 4 września komisja przesłuchuje 23 kandydatów i wyłania 4. Wśród nich jest jeden, który ekstra uzyskuje w ostatnim momencie punktację, by się znaleźć w tej czwórce. Tak jest, panie ministrze. Chciałem uczestniczyć w tym przesłuchaniu, ale komisja konkursowa mi to uniemożliwiła. A więc dwa dni później występuję o pełnomocnictwo do ministra skarbu, by móc uczestniczyć w końcowym przesłuchaniu tych 4 kandydatów. Pan minister Woźniakowski udziela mi takiego pełnomocnictwa i uczestniczę w przesłuchaniu. I, proszę państwa, jestem świadkiem wielkiej manipulacji. Tak jest. Bo oto Rada Nadzorcza Krajowej Spółki Cukrowej, która jest jednocześnie ciałem konkursowym, wyłania na prezesa nie najlepszego spośród 4 kandydatów, ale tego, który ma namaszczenie polityczne i wskazanie polityczne. Osobiście tego dokonywał minister skarbu pan Piotr Czyżewski. Tak jest, proszę państwa. Mam tutaj wyniki punktacji i podam tylko jeden. Na 4 kandydatów, to normalne, że o różnych kwalifikacjach, 3 kandydaci są ocenieni przez panią Alicję Dryk, przedstawiciela ministerstwa rolnictwa, na 2 punkty; natomiast pan Krzysztof Kowa, czyli ten obecnie mianowany, na 5 punktów. Pytam: Czy nie ma między nimi i nie było zróżnicowania? Oczywiście było. Ale ta pani, jak i pozostali dwaj członkowie rady, głosowali według wskazania ministra, politycznie, a nie oceniali kwalifikacji.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#GabrielJanowski">Więcej, proszę państwa. W czwartek w Toruniu było głośno o tym, że wybór jest już dokonany. I żeby się upewnić, czy to, co mówią ludzie, jest prawdziwe, pan Cybulski, przewodniczący, przedstawiciel związków zawodowych, na moją prośbę pisze nazwisko tego domniemanego prezesa na kartce. Tę kartkę chowam do koperty, lakuję i przekazuję sekretarzowi komisji konkursowej. I otwieramy tę kopertę w sobotę, po ogłoszeniu punktacji. I jakie jest tam nazwisko? Ano właśnie pana Kowy, czyli tego, który został niby wyłoniony przez komisję konkursową. Proszę państwa, szczyt manipulacji politycznej i oszustwa.</u>
          <u xml:id="u-212.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Albo prorok.)</u>
          <u xml:id="u-212.12" who="#GabrielJanowski">Nie prorok, kochany; takich proroków w SLD to jest dużo, co już wiecie, kogo i na kogo.</u>
          <u xml:id="u-212.13" who="#GabrielJanowski">Otóż, proszę państwa, nie mogę pozostawać wobec takiego stanu rzeczy bezczynny. Jako poseł złożyłem do ministra sprawiedliwości prokuratora generalnego pana Grzegorza Kurczuka doniesienie o przestępstwie, o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez pana Stanisława Lautsch-Bendkowskiego - urzędnika ministra skarbu państwa, Mariana Króla - sekretarza rady nadzorczej i panią Alicję Dryk - urzędnika ministerstwa rolnictwa, jak również wobec pana ministra skarbu Piotra Czyżewskiego, którego działania wyczerpują znamiona art. 271 § 3, to jest o podżeganie... Tak jest, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-212.14" who="#komentarz">(Głos z sali: O co?)</u>
          <u xml:id="u-212.15" who="#GabrielJanowski">Podżeganie. Tak jest; jest takie słowo prawnicze kodeksu. A to po prostu, mówiąc krótko, polegało na tym, że pan minister Czyżewski wywierał nacisk na członków komisji konkursowej, żeby głosowali tak, aby szefem został wybrany przez niego człowiek, pan Kowa. A kto to jest pan Kowa? Ano pan Kowa to pracownik BGŻ, który przećwiczył już proces likwidacji polskiej Cukrowni Opalenica. Tak jest, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-212.16" who="#GabrielJanowski">I tu zacytuję wypowiedź senatora SLD: Jak podała w ostatnich tygodniach prasa, firma Nordzucker, niemiecki producent cukru, przejęła pakiet większościowy Cukrowni Opalenica koło Poznania. Zwracam uwagę - mówi senator - uwagę państwa senatorów na określenie „przejęła”, gdyż okoliczności zmiany właściciela budzą istotne zaniepokojenie wśród wyborców, którzy zwrócili się do mnie w tej sprawie. Według uzyskanych przeze mnie informacji Cukrownia Opalenica w wyniku zawartej ugody bankowej przekazała 46% akcji Bankowi Gospodarki Żywnościowej oraz mniejszą ich liczbę innym wierzycielom, w tym Wielkopolskiej Hodowli Buraka Cukrowego, Bankowi Rozwoju Cukrownictwa i Rolimpeksowi. Skarb państwa zachował 44% akcji. Ugoda bankowa zakazywała nowym właścicielom odsprzedaży tych akcji przez okres dwóch lat. Tymczasem przed upływem roku BGŻ sprzedał swoje akcje wspomnianej firmie niemieckiej, i to bez przetargu, prawdopodobnie za cenę znacząco niższą od wartości rynkowej tych akcji, a co za tym idzie, znacząco poniżej wartości tej jednej z największych polskich cukrowni o mocy przerobowej 4,5 tys. ton buraków na dobę. Według moich informacji - mówi senator - firma Nordzucker odkupiła także akcje od innych udziałowców, osiągając w efekcie pakiet większościowy drogą bezprzetargową.</u>
          <u xml:id="u-212.17" who="#GabrielJanowski">Podczas przesłuchania 4 września pan Kowa, zapytany, czy istotnie uczestniczył w tym procederze, bo tego inaczej nie można nazwać, powiedział tak: jako pracownik BGŻ przygotowywał całą akcję. Co to oznacza? To oznacza, że na tej cukrowni została przećwiczona akcja likwidacji już całej branży, czyli naszej Krajowej Spółki Cukrowej. I nie jestem gołosłowny. O tym świadczy choćby to, co powiedział dzisiaj pan minister Czyżewski, że firmy zagraniczne British Sugar i Südzucker wystąpiły o kupno kolejnych akcji cukrowni: Glinojeck, Ropczyce i Strzyżów. Sprzedaż akcji skarbowych oznacza, że skarb państwa traci możliwość oddziaływania poprzez te akcje, po drugie, zubaża limit własny Krajowej Spółki Cukrowej. I to jest wystarczający dowód na zamiary ministra Czyżewskiego.</u>
          <u xml:id="u-212.18" who="#GabrielJanowski">Więcej. Minister Czyżewski dzisiaj nam obwieścił, a niektórzy to podchwycili i nawet pozytywnie ocenili, wydanie stosownych obligacji. Cha, cha - bardzo ciekawe; te obligacje, miast wzmocnić Krajową Spółkę Cukrową, są drzwiami, przez które wyprowadzi się kolejne limity i kolejne akcje. Bo obligacje w wolnym obrocie będą oznaczały, że kto je kupi w pierwszej kolejności? Kupią też może i rolnicy, ale, jak to było w Ropczycach i gdzie indziej, zaraz za nimi albo jeszcze przed nimi staną firmy niemieckie; i to one, w sposób prawie bezkonfliktowy, praktycznie będą przejmowały polskie cukrownie. Oczywiście takie obligacje miałyby sens, gdybyśmy je wydali dwa lata temu. Wtedy pisali do mnie polscy obywatele, którzy mówili: Tak jest, kupimy obligacje, czy jak je nazwiecie, Polskiego Cukru. Bo w ten sposób Polacy, nawet emeryci i inni, mniej zamożni, chcieli wesprzeć inicjatywę powołania narodowej grupy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-212.19" who="#GabrielJanowski">Mógłbym tu podać jeszcze dużo przykładów, jeśli chodzi o zamiar likwidacji polskiego koncernu przez wszystkich ministrów, bo żaden z nich faktycznie nie działał w imię tworzenia tej spółki, tylko w imię obcych interesów. Tak to robiła w sposób prymitywny i bezczelny minister Kamela Sowińska, tak to robił minister Kaczmarek, tak to robi minister Czyżewski. I dlatego panów tutaj, z tej trybuny...</u>
          <u xml:id="u-212.20" who="#komentarz">(Głos z sali: I Małgorzata Ostrowska.)</u>
          <u xml:id="u-212.21" who="#GabrielJanowski">...tak jest, i pani Ostrowska też, wiceminister...</u>
          <u xml:id="u-212.22" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Ostrowska: Po co powołałam?)</u>
          <u xml:id="u-212.23" who="#GabrielJanowski">Co?</u>
          <u xml:id="u-212.24" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Ostrowska: Przecież myśmy powołali tę spółkę.)</u>
          <u xml:id="u-212.25" who="#GabrielJanowski">Gdybyś pani nie powołała, to już byś dzisiaj była pani przed Trybunałem, więc to był pani psi, przepraszam, czy obywatelski obowiązek. Natomiast pani robiła wszystko, żeby tę spółkę osłabić, m.in. sprzedając akcje Przeworska Südzuckerowi, więc...</u>
          <u xml:id="u-212.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Szacunek dla dam, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-212.27" who="#GabrielJanowski">...szacunek dla dam, ale nie... ale zakończę już.</u>
          <u xml:id="u-212.28" who="#GabrielJanowski">Otóż, szanowni państwo, ponieważ pan marszałek był łaskaw udzielić mi tutaj niejako prolongaty, jeśli chodzi o czas, dziękuję, panie marszałku, ale sprawa jest naprawdę poważna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, dobrze, że pan o tym przypomniał, bo już ta prolongata się kończy. Bardzo mi przykro, proszę o finalizowanie wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#GabrielJanowski">Tak, dlatego ja też za pana marszałka muszę myśleć.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#GabrielJanowski">Otóż, szanowni państwo, naprawdę rozgrywa się dramat. I chciałbym, by Wysoka Izba, niezależnie od tego, jak posłowie wcześniej głosowali, jaki mieli stosunek, dzisiaj rzeczywiście wykazała prawdziwie obywatelską i polską postawę i uczyniła wszystko, żeby Krajowa Spółka Cukrowa jednak powstała jako silna polska firma, zdolna do konkurencji międzynarodowej i przynosząca pożytki plantatorom, pracownikom i polskim obywatelom. Kończę, życząc, by następny minister skarbu, bo pan tą działalnością się zdyskwalifikował, miał to na uwadze i doprowadził do szczęśliwego zwieńczenia. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Jest 10 pytań. Zgłosili je posłowie: pan poseł Wojciech Zarzycki, pan poseł Czesław Marzec, Józef Cepil, Franciszek Franczak, Gabriela Masłowska, Gabriel Janowski, Maria Nowak, Tadeusz Cymański, Halina Murias i Grzegorz Tuderek.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#JanuszWojciechowski">Pytam, czy ktoś jeszcze się zgłasza? Pani posłanka Małgorzata Ostrowska. Czy jeszcze ktoś? Pan poseł Kalemba.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#JanuszWojciechowski">Trzeci i ostatni raz pytam, czy jeszcze ktoś się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#JanuszWojciechowski">Nie ma więcej zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#JanuszWojciechowski">W takim razie zamykam listę pytających i proszę o nieprzekraczanie czasu półtorej minuty na pytanie.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Dwie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#JanuszWojciechowski">Dobrze, niech będzie dwie. Dwie minuty, ale to już nieprzekraczalnie.</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Cukier krzepi! To hasło miało przyświecać powołaniu Krajowej Spółki Cukrowej i wydawało się, że, mimo iż z trudami, będzie to dobrze. Ale dziś już wiemy, że brak programu dla cukrownictwa, nieodpowiedzialna, niszcząca prywatyzacja, a także niekorzystne polityczne decyzje parlamentarne Sojuszu Lewicy Demokratycznej, brak nadzoru ministra skarbu prowadzi do upadłości Krajowej Spółki Cukrowej, a konsekwencje to likwidacja cukrowni, bezrobocie pracowników i brak dochodów dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Ministrze! Chciałbym zapytać, dlaczego nie było działań zmierzających do włączenia w skład Krajowej Spółki Cukrowej Śląskiej Spółki Cukrowej, tylko musiała być sprzedaż?</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Ministrze! Kilku nas, posłów PSL, od kilku miesięcy podjęło działania, zwracając się do Najwyższej Izby Kontroli, a potem do Prokuratury Generalnej z wnioskiem o wszczęcie postępowania karnego o przestępstwo karnej niegospodarności na szkodę skarbu państwa na ok. 64 mln zł przy sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej. Do chwili obecnej nie otrzymaliśmy stanowiska Prokuratury Generalnej w tej sprawie. Dlaczego taka opieszałość, brak dbałości o finanse państwa?</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">I, panie ministrze, czy znane są panu ministrowi ustalenia i bardzo krytyczna ocena Najwyższej Izby Kontroli dotycząca umowy sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej, której wartość sprzedaży zaniżono na ok. 22%, na kwotę ok. 64 mln zł, a jeśli tak, to jakie konsekwencje wobec winnych pan wyciągnął i jakie pan podjął działania, żeby doprowadzić do wpływu pieniędzy do budżetu?</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Ministrze! Dlaczego rząd nie zgodził się na ustawową własność, na przekazanie plantatorom kwot buraczanych? Czy pieniądze ze sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej zasiliły działania Krajowej Spółki Cukrowej?</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Czy Südzucker, nabywca majątku Śląskiej Spółki Cukrowej, przejął zapasy cukru, a jeśli tak, to na jakiej podstawie prawnej?</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Czy pan minister interesuje się losami załóg i plantatorów Śląskiej Spółki Cukrowej i jaką alternatywną produkcję przewiduje się dla likwidowanych cukrowni? Na przykładzie likwidowanej cukrowni Wieluń wiem, że są, chciałbym podkreślić, działania, w których uczestniczę, dotyczące wprowadzenia tam przetwórstwa ziemniaka na bazie majątku tej cukrowni, ale potrzebna jest pomoc pana ministra. Dlaczego od tylu tygodni nie ma prezesa Krajowej Spółki Cukrowej i w tym momencie, kiedy powinny być podjęte działania konsolidacji spółki i przygotowania do tegorocznej kampanii buraczanej?</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">I ostatnie pytanie. Czy pan minister wyciągnął konsekwencje wobec osób, które doprowadziły do niekorzystnych zapisów w statucie podjętym na walnym zgromadzeniu wspólników cukrowni Ropczyce? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Czesława Marca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#CzesławMarzec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Z dużą uwagą wysłuchałem informacji rządu o funkcjonowaniu Krajowej Spółki Cukrowej. Mam w związku z tym kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#CzesławMarzec">Kiedy zakończy się proces inkorporacji cukrowni zachodniopomorskich z Krajową Spółką Cukrową? Jaki jest stosunek Ministerstwa Skarbu Państwa do ewentualnego funkcjonowania cukrowni Szczecin w kampanii 2003–2004?</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#CzesławMarzec">Najpilniejszym problemem staje się przygotowanie i sprawne przeprowadzenie nadchodzącej kampanii cukrowniczej, w tym pozyskanie niezbędnego kredytu skupowego, tak aby plantatorzy otrzymali zapłaty zgodnie z zawartymi umowami kontraktacyjnymi. I pytania z tym związane. W jaki sposób ma być przeprowadzona i finansowana kampania w cukrowniach Gryfice, Kluczewo i Szczecin? Co z poręczeniem kredytów dla tych cukrowni? Są one obecnie poza strukturą Krajowej Spółki Cukrowej. Czy decyzje w tej sprawie zostały podjęte i szczegółowo dopracowane? Jaki jest stan sporu Ministerstwa Skarbu Państwa w firmą Nordzucker o wydanie akcji cukrowni grupy szczecińskiej i gdańskiej? W jaki sposób rząd chce rozwiązać problem utrzymującej się nadwyżki podaży na rynku cukru? Ma to wpływ na sytuację finansową cukrowni. Co z rozpoczętą centralizacją handlu i koordynacją sprzedaży cukru? Kiedy będą wydane akcje polskich spółek cukrowych dla pracowników cukrowni i plantatorów?</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#CzesławMarzec">Jeszcze jeden ważny obszar, trudny i wywołujący wiele kontrowersji, to jest restrukturyzacja. Jest oczywiste, że jest ona nieunikniona. Wiąże się to z wygaszaniem produkcji cukru w niektórych cukrowniach. Czy opracowany program restrukturyzacji został zatwierdzony i przez kogo? Czy uzgodniono pakiet socjalny dla tych, którzy stracą pracę? Jak zostanie zagospodarowany majątek wygaszanych cukrowni? Czy są inwestorzy, którzy na bazie tego majątku podejmą działalność i zapewnią zatrudnienie tym, którym nie będzie można zapewnić miejsc pracy przy produkcji cukru? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JanuszWojciechowski">I proszę pana posła Józefa Cepila.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JózefCepil">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chcę zapytać pana ministra, jaki efekt ekonomiczny powstał dla państwa polskiego w wyniku prywatyzacji, czyli wyprzedaży cukrowni polskich obcemu kapitałowi?</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#JózefCepil">Pytanie drugie. O ile zmniejszyło się zatrudnienie w sprzedanych cukrowniach? Co z tymi byłymi pracownikami dzieje się obecnie i ile to kosztuje państwo polskie?</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#JózefCepil">I pytanie trzecie, za kolegami, którzy wcześniej je zadali z naciskiem, kiedy zostaną unieważnione decyzje walnego zgromadzenia, które odbyło się bez udziału przedstawiciela skarbu państwa w cukrowni Ropczyce? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Franciszek Franczak, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#FranciszekFranczak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo mocno przysłuchiwałem się dzisiejszej debacie, debacie, w której jako poseł uczestniczę już któryś raz z kolei. Jeszcze nie będąc posłem, w poprzedniej kadencji, również zabiegałem o to i niejednokrotnie na galerii starałem się słuchać.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#FranciszekFranczak">O wielu problemach, które chciałbym poruszyć, już powiedziano. Nie chciałbym tego powtarzać. Jestem parlamentarzystą z Dolnego Śląska, tam też mam gospodarstwo rolne i parę słów odnośnie tego. Co się stało, panie ministrze, a może w ogóle do rządu, co się stało po 1989 r., że wszystko, co polskie na ziemiach odzyskanych... Przyjechali nasi rodzice z Syberii, z niewoli, odbudowywali, uruchamiali, cieszyli się, produkowali i było dobre, natomiast po przemianach wszystko polskie zaczęło się robić złe. Mało tego, sprywatyzowali. Mamy już przykre doświadczenia. Mamy już bardzo przykre doświadczenia. Mówi się o prywatyzacji, a jest to nic innego, jak likwidacja. W związku z tym miałbym wiele pytań, mógłbym tu pytać... Uczestniczyłem w prywatyzacji śląskiej spółki w ten sposób, że byłem przez rolników wybrany do negocjacji pakietu plantatorskiego. Odbyliśmy 26 spotkań, pakietów nie podpisaliśmy. Jednym z warunków sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej było podpisanie pakietu. Niestety, byłem w Warszawie w prokuraturze, próbowałem rozmawiać, nic nie pomogło. Tak się negocjowało, taki lobbing był, takie parcie było, że doszło do sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#FranciszekFranczak">Teraz chciałbym zadać tylko jedno pytanie, co są warte akcje... Nie, mój ojciec 30 lat pracował, był rolnikiem, woził buraki, woziłem razem z nim, a później sam. Co są warte dzisiaj moje akcje w cukrowni Pastuchów, która została zlikwidowana? Chciałbym jeszcze jedno powiedzieć, bo tutaj to nie padło, a mianowicie mówiono w ten sposób, panie ministrze, że niewielu ministrów się zmieniło i to jest prawda, ale pewni ludzie nie. Ciągle jest ten sam pan Jeznach, który jest, uważam, szkodnikiem cukrownictwa i kiedyś była też taka pani, która się nazywała Litak-Zarębska, ona też wiele złego przyniosła, a nie padło to dzisiaj z tej trybuny i chciałbym, żeby te nazwiska padły z tej trybuny. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Gabrielę Masłowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#GabrielaMasłowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#GabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W czasie obu dzisiejszych debat padają słowa, już właściwie slogany: restrukturyzacja, sanacja, ryzyko branżowe, działania naprawcze, środki pomocowe, wzmocnienie nadzoru, rozmowy z bankami, kiedy już się rozpoczyna kampania, nieśmiałe propozycje pozyskiwania kapitału przez emisje obligacji, zapowiadana wyprzedaż kolejnych cukrowni zamiast włączenia do Polskiego Cukru, a także takie słowa, jak wygaszanie kopalni, tym razem wygaszanie cukrowni. Wszystko to jest przeplatane cynicznym uśmiechem pani minister, a za tym wszystkim, szanowni państwo, rozgrywa się dramat polskiego rolnictwa i dramat narodu. Kiedy, panie ministrze, Ministerstwo Skarbu Państwa przerwie ten łańcuch niemocy w procesie konsolidacji, a także zajmie się uzdrowieniem sytuacji w przemyśle rolno-przetwórczym w Polsce? Przywoływany był tu przykład Francuzów. We Francji, owszem, 1/3 przemysłu rolno-spożywczego jest w rękach obcych, ale Francuzi jednym tchem dodają: ale tyle samo mamy za granicą. A jak wygląda sytuacja w Polsce, panie ministrze, w tym zakresie? Jaka jest przyszłość? Jakie są perspektywy dla polskiego rolnictwa? To zakrawa na zdradę interesów państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#GabrielaMasłowska">Padła tutaj również porażająca dla mnie jako posła ziemi lubelskiej informacja, że najgorszy wynik finansowy mają w tym roku cukrownie lubelskie i że aż 12 z nich, o ile dobrze pamiętam, jest przygotowanych do wygaszenia. Jak to jest możliwe, skoro przed dwoma laty te cukrownie miały najlepszy wynik? Pamiętam, zadawałam pytanie ministrowi Kaczmarkowi, jakie są powody zmiany prezesa spółki, skoro są takie dobre wyniki ekonomiczne, najlepsze w Polsce. Nie otrzymałam odpowiedzi. Widzę w tym celowe działania lub błąd w zarządzaniu. W jakiej perspektywie czasowej nastąpi likwidacja lubelskich cukrowni i co rząd proponuje rolnikom z woj. lubelskiego, gdzie są ogromne predyspozycje, nie będę już mówić o infrastrukturze, o tradycji, o bazie surowcowej itd.? Co rząd proponuje, bo dzisiaj dowiedziałam się, że będą tam produkowane pasze dla pszczół i biopaliwo, o ile nie nastąpi import surowców z zagranicy, bo projekt ustawy zapowiada, że produkcja z polskich surowców jest gwarantowana tylko od listopada do maja przyszłego roku. Tak to wygląda w tym projekcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Marię Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MariaNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pragnę zadać pytanie w sprawie cukrowni Przeworsk. Przeworsk to małe, 16-tysięczne miasteczko na południu Polski, gdzie cukrownia o 100-letniej tradycji była największym zakładem pracy. Była. Cukrownia o tych długich i dobrych tradycjach, zmodernizowana, w ostatnich latach znalazła się w holdingu lubelskim i trzeba przyznać, że miała długi, podobnie jak większość innych cukrowni. Czekała na decyzje i wsparcie ministra skarbu państwa. I co się dzieje? Po dojściu SLD do władzy, bez żadnych ruchów naprawczych, spowodowano jej upadłość i sprzedaż Südzucker. Co się okazuje? Nie minął rok, a już tę cukrownię się likwiduje. Stąd moje pytania. Jaka była umowa tej sprzedaży i co na dzień dzisiejszy z tym majątkiem, z budynkami, z maszynami, urządzeniami? Co z ludźmi? Czy ktoś w ogóle myśli, jakie skutki przyniesie likwidacja tej cukrowni dla 16-tysięcznego Przeworska? Dlaczego minister skarbu państwa nie podjął żadnych prób ratowania cukrowni Przeworsk? Prosiłabym o podanie, z imienia i nazwiska, kto odpowiada za tę sprzedaż? Który minister, personalnie, podjął tę skandaliczną i tragiczną dla Przeworska decyzję? Panie ministrze, dzisiaj mówimy o cukrowniach, wcześniej mówiliśmy o kopalniach, ale taki sam scenariusz, jaki w tej chwili opisałam, realizowany jest w stosunku do hut, do zakładów chemicznych, innych zakładów. Scenariusz, który jest tragiczny dla majątku naszego narodu, tragiczny dla całej Polski. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Tadeusza Cymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#TadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Trzy pytania, nie o charakterze historycznym, ale praktycznym i na dzisiaj. Pierwsze pytanie. Czy pan minister zaproponuje zmianę ustawy? Z tej dyskusji wyłania się, nie będę tego rozwijał, analiza, jeśli chodzi o funkcjonowanie ostatnich zmian w kontekście zwłaszcza cen cukru i limitów. Myślę, że są jeszcze inne kwestie techniczne, bo i takie też można tam odnaleźć.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#TadeuszCymański">Drugie pytanie, w jakim stopniu i kiedy zostanie rozstrzygnięty spór i pytanie, które tutaj dzisiaj dominuje: razem czy osobno? Można iść razem do banków, czyli już w formie koncernu, czyli jeden podmiot czy osobno. Bo są cukrownie, które dzisiaj bez problemu dostaną cukier, ale pojedynczo, natomiast nie można iść razem i osobno. Co oznacza pójście osobno, myślę, że nie należy tu rozwijać, pan minister doskonale wie. To oznacza eutanazję koncernu, gdybyśmy w tej chwili... Ta rozmowa jest nieklarowna. Banki muszą wiedzieć jasno, kto będzie spłacał kredyty. Ta część dyskusji jest całkowicie niezrozumiała. Rozmawiamy na dwóch płaszczyznach, ale trzeba skończyć finalnie.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#TadeuszCymański">I trzecie pytanie, ostatnie i bardzo ważne, bo dotyczy terenu, z którego jestem. Wydaje się, że sposób traktowania instytucji, pozycji ministra skarbu przez obce koncerny nie wytrzymuje krytyki. To jest głos w sprawie akcji, które jeszcze minister skarbu posiada. Nie wyobrażam sobie, żeby minister skarbu, mając w ręku 25% akcji „Glinojecka”, nie był w stanie w drodze negocjacji rozstrzygnąć nawet sprawy ekwiwalentnej wymiany limitu. O co mi chodzi? Cukrownia „Pelplin” to dobra, ale mała cukrownia i w perspektywie nie do utrzymania. Limit tej produkcji na terenie woj. pomorskiego powinien być utrzymany w tym województwie i w konsekwencji przekazany do jednej z cukrowni docelowych, albo Cukrowni „Malbork”, albo Cukrowni „Nowy Staw”. Chciałbym prosić pana ministra o osobiste zainteresowanie się tą sprawą i doprowadzenie do pozytywnego finału. Z tego, co mi wiadomo - pan minister może to potwierdzi, może nie - wymagania i warunki proponowane przez stronę brytyjską były w kategorii biznesu moim zdaniem dość, no, nie powiem: bezczelne, ale upokarzające, bo sprawa cukru to nie tylko biznes, to nie tylko prawo, ale również prestiż i pozycja ministra skarbu. Chodzi o uratowanie... Były kiedyś w Toruniu przygotowane projekty konsolidacji grupy gdańskiej, bo myślimy o tym samym. Chodzi o to, co pan powiedział, cytuję: 70 tys. ton produkcji. To jest właśnie cały limit czterech cukrowni na terenie woj. pomorskiego. Nie wyobrażam sobie, żeby limit z „Pelplina” był przyjęty. Nie może być tak, że Anglicy się dogadują z Niemcami za naszymi plecami, w sytuacji kiedy mamy w ręku mocną kartę. To nawet nie wymaga wielkiego rozdania.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#TadeuszCymański">Kończę już. Dziękuję za przedłużenie mi czasu i przepraszam za przekroczenie, ale nawet na zawodach konnych są też limity przekroczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pani posłanka Halina Murias.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#HalinaMurias">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#HalinaMurias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jestem posłanką z Podkarpacia i chciałabym zapytać o „Przeworsk”. Panie ministrze, jakim prawem i dlaczego cukrownia w Przeworsku została sprzedana Niemcom, a nie została włączona do Krajowej Spółki Cukrowej? Proszę na to pytanie odpowiedzieć. Proszę również podać na piśmie listę osób wyrażających zgodę na sprzedanie tej cukrowni. Poza tym proszę przedstawić, jak obecnie wygląda tam sytuacja. Chciałabym zapytać, jakie zachodzą relacje w porównaniu do sytuacji, kiedy cukrownia była w rękach polskich. Jakie relacje są w następujących aspektach: korzyści i strat dla polskiego rolnika oddającego do cukrowni surowiec i dla pracownika tej cukrowni, relacje w stosunku do budżetu gminy, korzyści i strat dla budżetu państwa i innych ważnych wskaźników? Ale, jak przed chwilą dowiedziałam się na tej sali, ta cukrownia jest już likwidowana, więc jestem, można powiedzieć, bardzo zdziwiona, że zaledwie niecały rok funkcjonowania cukrowni w Przeworsku sprzedanej Niemcom, a jest już likwidowana. O czym to świadczy? Jak wobec tego będzie się ratowało tam rolnictwo? Co z polskim rolnikiem, co z polskim pracownikiem? Jak sytuacja będzie wyglądała z polskim budżetem, jeżeli tak niszczymy wszystko to, co polskie? Proszę na te pytania odpowiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Grzegorza Tuderka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#GrzegorzTuderek">Panie Marszałku! Szanowne Koleżanki i Koledzy! Wysoka Izbo! Też jestem posłem z Podkarpacia. Może najpierw ustosunkuję się króciutko do wystąpienia mojego kolegi koalicyjnego. Otóż wydaje mi się, że rząd przedstawił tyle informacji, na ile miał wiedzy, a już jest drugą czy drugorzędną sprawą to, czy jest to wystarczające, czy też nie. Ale wydaje mi się, że jest to ważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#GrzegorzTuderek">Odnośnie do wystąpienia posła Jagielińskiego podzielam pogląd, że pan minister Czyżewski ma ambicję, i doceniam to, natomiast mam jednocześnie ogromny żal, że przy prywatyzowaniu lub sprzedawaniu akcji Huty Zawiercie resort nie potrafił obronić jednej z najlepszych polskich hut, i informacja, jaką otrzymałem od dyrektora Impexmetalu, jest dla mnie autentycznie niewystarczająca. Do tej sprawy jeszcze powrócę.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#GrzegorzTuderek">A teraz do rzeczy. Panie ministrze, nie chcę pana podżegać do niczego, ale mam trzy pytania. Dlaczego brakuje lub brakowało determinacji w podejmowaniu decyzji gospodarczych w odniesieniu do Polskiego Cukru?</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#GrzegorzTuderek"> Komu należy pańskim zdaniem przypisać popełnienie błędu zaniechania?</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#GrzegorzTuderek">Drugie pytanie. Ponieważ jest mi niezwykle droga sprawa cukrowni, bo na Podkarpaciu jest nie tylko „Przeworsk”, ale są „Ropczyce”, jest „Strzyżów”, tam gdzie ja funkcjonuję, więc chciałbym zapytać: Co stoi na przeszkodzie, aby limit cukrowy przypisany nie był do cukrowni, a do producentów? Co stoi na przeszkodzie?</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#GrzegorzTuderek">Nie.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#GrzegorzTuderek">I ostatnie pytanie. Panie ministrze, obaj jesteśmy profesjonalistami, znamy się na rachunku kapitałowym, na inwestycjach. Niech mi pan odpowie szczerze, już jako profesjonalista: Czy jest rachunek symulacyjny w resorcie, jakie mają być środki i jakie warunki muszą być spełnione, aby powołana spółka cukrowa mogła być konkurencyjna na rynku? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Małgorzatę Ostrowską.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MałgorzataOstrowska">Miłe powitanie.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MałgorzataOstrowska">Dziękuję, panie marszałku, ale prosiłabym, żeby pan zareagował, bo nawet jeżeli już nie posłowi, to chociażby zwykłemu człowiekowi należy się odrobina szacunku. Buczenie nie przystoi tej sali, a słowa, które tutaj...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, szacunek absolutnie wszystkim posłom się należy. Ja nie odebrałem tych odgłosów jako skierowanych do pani, ale przyjmijmy, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MałgorzataOstrowska">Bardzo pan jest wyrozumiały akurat dla tych, którzy są z kulturą na bakier.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, przepraszam, wyjaśnijmy to. Nie chciałem tego nadinterpretować, ale już na wszelki wypadek zwracam uwagę, proszę o nieprzeszkadzanie w wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MałgorzataOstrowska">Panie ministrze, mam dwa pytania. Czy istnieją faktycznie prawne przeszkody w realizowaniu harmonogramu inkorporacji, a jeżeli tak, to jakie? Czy przypadkiem fakt, że jedna z cukrowni na walnym zgromadzeniu nie podjęła uchwały o wejściu do Polskiego Cukru, nie będzie właśnie taką przeszkodą prawną i nie trzeba będzie przypadkiem na nowo robić dokumentacji niezbędnej do zarejestrowania spółki, tej inkorporacji w sądzie? To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MałgorzataOstrowska">Mam też prośbę do pana ministra, żeby pan wyraził swoją opinię na temat urzędnika Ministerstwa Skarbu Państwa pana Krzysztofa Jeznacha, którego ja bardzo szanuję i cenię jako profesjonalnego urzędnika ministerstwa. Czy można prosić szanownych państwa posłów o to, żeby zanim wypowiedzą opinię na temat człowieka, najpierw zapoznali się z efektami jego pracy? To jest nieuczciwe i nierzetelne i jest to pomówienie bardzo przyzwoitego człowieka, który operuje wyjątkowo dużą wiedzą i jest szalenie pomocny w nadzorze właścicielskim sprawowanym przez ministra skarbu państwa. Naprawdę nie wypada nam tak robić. Bardzo proszę, żeby państwo powściągnęli tego typu uwagi.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Proszę nas nie pouczać, my wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#MałgorzataOstrowska">Być może, panie pośle. Ja proszę, nie pouczam. Powiedziałam wyraźnie: proszę. Wyraźnie, uprzejmie i grzecznie.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: To jest nadużycie.)</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#MałgorzataOstrowska">Nie, to pan mi mówił tutaj o psich obowiązkach, przepraszam. Ja do pana zwracałam się grzecznie, żeby pan zechciał tylko i wyłącznie przemyśleć opinię na temat człowieka, zanim ją pan wypowie, bo to jest naprawdę nie fair.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#MałgorzataOstrowska">To kolejna kwestia. Pierwszą pan minister, mam nadzieję, odnotował. Chodzi o to, czy są przeszkody prawne.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#MałgorzataOstrowska">I trzecia sprawa. Czy w tej chwili są prowadzone na bieżąco jakieś rozmowy z Ministerstwem Finansów właśnie o gwarancjach, które rzeczywiście są niezbędne i bez których krajowa spółka sobie nie poradzi? Pamiętam, jaka była sytuacja w ubiegłym roku, jakie były trudności w rozmowach z bankiem. W tym roku są one sygnalizowane. Wiem, że powtarzam to pytanie, ale praktycznie to jest dzisiaj istota spokojnego przebiegu kampanii buraczanej, kampanii cukrowniczej. Jest szalenie ważne, żeby pan minister się osobiście w to zaangażował. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Stanisława Kalembę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#StanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#StanisławKalemba">Panie ministrze, chciałbym doprecyzować moje pytanie z wystąpienia w odniesieniu do waszej deklaracji, że zamierzacie zbyć akcje Cukrowni „Glinojeck” na pozyskanie środków i pozostałe.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#StanisławKalemba">Panie Ministrze! Przecież pan słyszał wypowiedzi. Nie było ani jednego stanowiska wskazującego, że należy to zaakceptować. Czy w kwestii tego pan minister zrewiduje stanowisko i wycofa się ze wstępnej decyzji? Tym bardziej że pański zastępca powiedział, jak w „Rzeczpospolitej” podano: Jedno jest natomiast pewne, koncerny zachodnie muszą sobie uświadomić, że to już koniec zabawy z przejmowaniem polskich cukrowni, poszerzaniem udziału w rynku. Polski Cukier nie ustąpi miejsca. Która odpowiedź i które stanowisko są prawdziwe?</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#StanisławKalemba">Teraz, panie ministrze, firmy zagraniczne w piśmie do prezesa Krajowej Spółki Cukrowej, poznańskiej też, powołują się w sprawie zgody na zrezygnowanie z inwestycji na 6 mln zł na to, że kwestia ta spotkała się w zasadzie z aprobatą ze strony Ministerstwa Skarbu Państwa. „Nie mogliśmy do tej pory mimo kilkakrotnych prób osiągnąć w tej sprawie ostatecznego uregulowania”. Kto z Ministerstwa Skarbu Państwa pozytywnie się wypowiadał w tym temacie? Chciałbym, aby personalnie to podano.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#StanisławKalemba">W kontekście tego jeszcze, panie ministrze, przypominam, że wczoraj był omawiany projekt Prokuratorii Generalnej, który dzięki przewadze kilku głosów został skierowany do komisji. Jak jest możliwe, że przy tylu zastrzeżeniach i głosach krytycznych klub SLD, czyli też pana, bo pan jest w koalicji, nie poparł tej koncepcji, był przeciw? Pytanie: Czy powołanie tej instytucji, która zapewnia ochronę interesów majątkowych itd., pomogłoby panu?</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#StanisławKalemba">Już ostatnie pytanie. Proszę mi pozwolić je zadać, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#StanisławKalemba">Czy ministrowi skarbu nie jest wstyd, że zasady doboru odpowiednich ludzi na stanowiska, przestrzegania procedur nie stosuje minister i urzędnicy, tylko o to dopominają się rolnicy, plantatorzy, związki zawodowe i społeczne? I oni mają rację, bo pan później zgadza się z tymi decyzjami. Bardzo przepraszam, ale na przykładzie branży cukrowniczej to wszystko wygląda tak, że pasuje do tego pewne powiedzenie. Czy to nie jest tak, że w wielu przypadkach łajdus na łajdusie i łajdusem jeszcze pogania? Czy nie powinna tu pojawić się jakaś refleksja? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Piotra Czyżewskiego w celu udzielenia odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PiotrCzyżewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wielką uwagą wysłuchałem dyskusji, głosów pań posłanek i panów posłów. Pozwólcie państwo na dwa słowa refleksji. Chciałbym powiedzieć, że niektóre z uwag, duża część z nich, są bardzo pomocne, wynikają z olbrzymiej troski o to, aby w Krajowej Spółce Cukrowej, szerzej, w sektorze cukrowniczym, jeszcze szerzej, w sektorze rolno-spożywczym, ale i w całej gospodarce działo się lepiej. I za te uwagi bardzo dziękuję. Zgadzam się z nimi.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PiotrCzyżewski">Było też szereg uwag, które można nazwać uwagami natury nieco ogólniejszej, które, jak mógłbym powiedzieć, należą do takiego cyklu pytań wynikających z poszukiwania odpowiedzi na to, kto jest lepszym patriotą, kto jest lepszym Polakiem. Myślę, że nikt z nas nie ma prawa do zawłaszczania wyłącznie dla siebie takich kategorii.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PiotrCzyżewski">Chcę powiedzieć, że nie mam żadnych takich zamiarów, i sądzę, że wśród moich pracowników także nie ma takich osób, a jeśli się takie znajdą, to będą z całą surowością wyciągał wobec nich konsekwencje, aby móc powiedzieć, że ktoś chce działać na szkodę interesu polskiego, ktoś chce działać na szkodę skarbu państwa, ktoś napisał czarny scenariusz. Nie ma takiego scenariusza. Mogę z podniesioną głową powiedzieć, że moje otoczenie i ludzie, z którymi pracuję, nie mają takich scenariuszy, które prowadziłyby bądź miałyby w zamyśle doprowadzić do tego, aby działać na szkodę kraju, działać na szkodę polskiej gospodarki bądź uszczuplać wartości, które są dzisiaj przynależne skarbowi państwa.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#PiotrCzyżewski">Z prawdziwym przejęciem słuchałem niektórych z państwa. Niektóre wypowiedzi prowadzą do wniosku, iż rzeczywiście czasem nie przebieramy w słowach. Może to i dobrze. Chodzi o to, żeby czasem obudzić sumienie, jeśli jest taka potrzeba. Myślę jednak, że nie wolno bezpodstawnie nikogo oskarżać, obrażać. Część uwag, choć nie chcę, muszę przyjąć także do siebie.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#PiotrCzyżewski">Panie Pośle Janowski! Nie ma żadnego spisku w sprawie Krajowej Spółki Cukrowej i nie będzie. Chcę panu oświadczyć raz jeszcze, że dopóki będę ministrem, będą zmierzał do tego, żeby tę spółkę umocnić, żeby ona znalazła swoje miejsce na rynku, żeby nie upuścić nic z tych 40%, które pozostały w rozporządzeniu Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#PiotrCzyżewski"> I bardzo proszę, żeby bezpodstawnie takich poglądów nie formułować. Myślę, że stać nas na to, abyśmy obronili pozycję spółki cukrowej i że z zespołem ludzi, który się zajmuje, będzie zajmował tymi sprawami, uczynimy to.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#PiotrCzyżewski">Na marginesie, ponieważ nie chciałbym już wracać do tego, odniosę się do tego, że padały tu nazwiska pracowników ministerstwa skarbu, także pana dyrektora Jeznacha, którego cenię za fachowość. Myślę, że gdybym powiedział mu jutro: Panie dyrektorze, nie będzie się pan już zajmował Polskim Cukrem, byłby bardzo szczęśliwym człowiekiem. To jest materia niezwykle skomplikowana, zadanie bardzo trudne. On ma dużą wiedzę w tej sprawie. Rozważę to. Być może tak będzie lepiej i dla niego, i dla wszystkich. Natomiast chcę powiedzieć, że będzie naprawdę trudno znaleźć szybko osobę, która dysponuje taką wiedzą w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#PiotrCzyżewski">Szanowni Państwo! Pora jest późna, ale pozwólcie, że jednak spróbuję odnieść się do większości z pytań. Być może popełniliśmy pewną niewłaściwość, nie przesyłając państwu wcześniej informacji na piśmie. Możemy to uczynić. Ta informacja jest spisana, ja ją oddałem do protokołu. Możemy ją wzbogacić zgodnie ze słuszną uwagą posła Aumillera, aby sporządzić pewien harmonogram działań, choć taki harmonogram się przeplatał w informacji, o której mówiłem. Spróbujemy to zrobić i poprzez komisję rolnictwa - myślę, że to jest najlepszy kanał - prześlemy paniom posłankom i panom posłom taki materiał.</u>
          <u xml:id="u-242.9" who="#PiotrCzyżewski">Szanowni Państwo! Chcę odnieść się do sprawy, która mnie także bulwersuje, a o której część z posłów mówiła. Zbulwersowany jestem sposobem wypowiadania. Powołaliśmy w czerwcu tego roku nową radę nadzorczą. Odpowiadając na jeden z zarzutów pani posłanki - chyba już jej nie ma sali, nie widzę jej - co do tego, że rozszerzyliśmy skład rady nadzorczej, informuję, że nic takiego nie nastąpiło. Rada nadzorcza liczy 6 członków. Myślę, że jeśli chodzi o tak olbrzymie zadanie, tak ogromny wymiar sprawy, to nie jest za dużo. Chcę powiedzieć, że mam do rady całkowite zaufanie. Uważam, że przeprowadziła postępowanie zgodnie ze sztuką czy zgodnie z literą prawa. Możemy się różnić, panie pośle Janowski, pana prawem jest złożyć doniesienie do prokuratury, prokuratura to rozważy. Przewodniczącym rady nadzorczej jest pan mecenas Lautsch-Bendkowski, prawnik, osoba z olbrzymim doświadczeniem. I chcę powiedzieć, że mam zaufanie, że wszystkie procedury zostały dochowane i wybór prezesa został dokonany w sposób właściwy. Nie przyjmuję zarzutu, panie pośle Janowski, że na kogokolwiek naciskałem. Owszem, pan także o tym wie, że rozmawialiśmy o różnych kandydaturach, również o kandydaturach, które pan zgłaszał. Rozmawialiśmy, dyskutowaliśmy, które są lepsze. Ja nie będę stawiał żadnych zarzutów. Jeżeli jest to materia dla poczynań prokuratorskich, bardzo proszę, niech prokuratura bada tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-242.10" who="#PiotrCzyżewski">Szanowni Państwo! Od 6 czerwca mamy prezesa spółki cukrowej. Ani przez jeden dzień nie było tak, że spółka nie miała zarządu. Rzeczywiście 15 lipca zdecydowałem się odwołać poprzedniego prezesa. Przesłanki odwołania były absolutnie merytoryczne, żadne inne. Mogę powtórzyć, że zarzuty były dwa. Pierwszy, zbyt opieszałe tempo wprowadzania restrukturyzacji i przygotowywania spółki do kampanii, o czym dzisiaj wielu z państwa mówiło. I powód drugi, to pewna zdolność, być może niezawiniona, ale wynikająca z cech charakteru, do podgrzewania konfliktów, do tworzenia sytuacji konfliktowej, a nie do ich wygaszania. W przypadku tak skomplikowanej materii społecznej uznałem, że dalej tak postępować nie możemy. Też chciałbym, żebyśmy w pierwszej turze wyłonili prezesa zarządu spółki. Rada uznała, że kandydaci, którzy się na tamtym etapie zgłosili, nie mają wystarczających kwalifikacji do tego. Toteż zgodnie z tą procedurą wybrano, zgodnie z zamierzeniami, członka zarządu, a nie wybrano prezesa zarządu. Od tego momentu zarząd spółki cukrowej pracował już w składzie dwuosobowym. Nie było żadnych niedociągnięć, nie chodziło o żadne uchybienia ze strony rady nadzorczej, po prostu nie wyłoniono człowieka, nie wyłoniono prezesa. Powtórzono zatem procedurę i wówczas wyłoniono prezesa, którego nazwisko tu padało, który, w moim przekonaniu, może być dobrym prezesem. Nie przesądzam sprawy. Myślę, że trzeba mu dać szansę - trzeba mu dać szansę, aby się sprawdził. My mu dajemy jasne zadanie. Damy mu takie jasne zadanie. To będzie zadanie całego zarządu - bardzo jasno, z pełną konsekwencją zrealizować program restrukturyzacji i przeprowadzić spółkę przez tę kampanię. Po tym okresie dokonamy oczywiście oceny. Bo to nie jest tak, że jeśli będą popełniane błędy, to nie będziemy mogli tych sytuacji naprawiać. Uważam, że ten prezes ma szansę przeprowadzić spółkę przez ten niezwykle trudny czas.</u>
          <u xml:id="u-242.11" who="#PiotrCzyżewski">Mówiłem o tym, że to jest jedna z najtrudniejszych operacji, którą prowadzimy. Przypomnę państwu, że w historii polskiej prywatyzacji nie było takiej konsolidacji, która dotyczyłaby aż tylu podmiotów. Przypomnę państwu także, że start Krajowej Spółki Cukrowej nie był łatwy i o tym wiedzieliśmy wszyscy od początku. I nikt tego nie ukrywał. Jeśli na 20 kilka podmiotów 12 znajduje się na skraju bankructwa, to nie dziwię się, że dzisiaj Krajowa Spółka Cukrowa nie kwitnie. Można się spierać, czy są przesłanki, żeby mówić, że ona za chwilę upadnie. Twierdzę, że nie. Twierdzę, że nie, i zrobimy wszystko, żeby tak się stało. Ja też bym wolał, żeby Krajowa Spółka Cukrowa była utworzona z podmiotów kwitnących, wtedy mielibyśmy zupełnie inną sytuację. Dzisiaj prawdopodobnie spieralibyśmy się o to, czy wypracowuje dostatecznie wysoki zysk. No ale tak nie było. I tak nie było od początku. Krajowa Spółka Cukrowa, mówiłem o tym, ma bardzo krótką historię. To, aby wprowadzić właśnie tyle spółek, ile dzisiaj mamy możliwość wprowadzić, wymagało, jak państwo pamiętacie, nowelizacji ustawy, która nastąpiła w sierpniu 2002 r., nie wcześniej. Od tego czasu, kiedy ustawa weszła w życie, krajowa spółka została zarejestrowana 10 stycznia. Myślę, że trzeba by się przyjrzeć temu, możemy to prześledzić, jak przebiegały procedury. Jeśli prowadzimy te procedury w majestacie prawa, jeśli podlegają one wymogom sądownictwa, działają tam biegli sądowi, przypomnę, i na pierwszym etapie, i na drugim etapie, to niektórych z tych procedur nie jesteśmy w stanie przyspieszyć, ponieważ obowiązują terminy, które są przewidziane trybem konsolidowania spółki. Być może były momenty, gdzie mogliśmy działać jeszcze szybciej, to jest oczywiście kwestia oceny. Myślę, że jeśli popatrzymy na te daty i weźmiemy pod uwagę to, na jakim dzisiaj jesteśmy etapie, a jesteśmy na takim, że poza jedną Cukrownią „Leśmierz”, we wszystkich cukrowniach walne zgromadzenia podjęły właściwe uchwały. Mówiłem o tym. To daje podstawę do złożenia odpowiednich wniosków do sądu rejestrowego i zarząd niezwłocznie złoży takie wnioski. Będziemy próbować oddziaływać na to, żeby przyspieszać decyzję sadu rejestrowego, ale oczywiście nie możemy złamać prawa. Sąd rejestrowy ma także swoje powinności do wykonania. Jeszcze raz powtórzę, że nie ma żadnego scenariusza na to, aby czynić tak, żeby Krajowa Spółka Cukrowa miała w jakiejś perspektywie bliższej, a nawet bardzo dalekiej, zniknąć z mapy gospodarczej kraju. Głęboko wierzę, że ona się obroni. Głęboko wierzę, że ten atut 40% rynku wykorzystamy i ta spółka będzie mogła rzeczywiście dyktować warunki na polskim rynku w takim stopniu, w jakim zasady konkurencyjności na to pozwalają. Oczywiście bardzo wiele zależy od ludzi. Obecnie możemy ubolewać nad tym, że spółki, które tworzą Krajową Spółkę Cukrową, w dużej mierze są w trudnej sytuacji, ale do takiej sytuacji nie dochodzi w ciągu roku ani dwóch.</u>
          <u xml:id="u-242.12" who="#PiotrCzyżewski">Panowie posłowie i któraś z pań posłanek pytali o Przeworsk. Przeworsk upadł przed utworzeniem Krajowej Spółki Cukrowej. Upadłość nie nie powstaje w ciągu miesiąca, dwóch. Upadłość jest procedurą, na którą właściwie poza wynikiem ekonomicznym i poza możliwościami działania organów spółki, mało kto ma wpływ. Oczywiście, można się zastanawiać, czy państwo, czy skarb państwa we właściwym czasie mógł przyjść z pomocą. Nie chcę dzisiaj dyskutować na ten temat, ponieważ jest on jakby nieco obok Krajowej Spółki Cukrowej. Chcę tylko poinformować, że upadłość spółki nastąpiła przed powołaniem Krajowej Spółki Cukrowej i w Ministerstwie Skarbu Państwa nie prowadzono żadnej procedury sprzedaży. Sprzedaży dokonał syndyk masy upadłościowej i zgodnie z procedurą prawną, o ile wiem, sprzedał przedsiębiorstwo w całości, bo taki jest obowiązek syndyka. Syndyk musi najpierw dokonać próby sprzedaży przedsiębiorstwa w całości. I tak to zrobił. Nie bronię tej transakcji, nie wiem, czy ona była dobra, tylko informuję, że tej transakcji nie prowadziło Ministerstwo Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-242.13" who="#PiotrCzyżewski">Szanowni Państwo! Spróbuję odnieść się do kilku, właściwie kilkudziesięciu pytań, które zostały zasygnalizowane w wypowiedziach państwa, a także do później zadanych pytań. Otóż pan poseł Osik mówił o tej właśnie słabej kondycji Krajowej Spółki Cukrowej, odnosiłem się już do tego. O tym, w jakim stanie obecnie jest krajowa spółka, także wielokrotnie tu dzisiaj była mowa. Mówił także o wyborze prezesa. Przypomnę, że dzisiaj wybór prezesa każdej spółki skarbu państwa opiera się o ustawę, a także rozporządzenia obowiązujące mnie w tej sprawie. Nie jestem w stanie przyspieszać terminów, zresztą myślę, że dla rzetelności wyboru byłoby to nielogiczne. Jeśli mamy zapisane, iż od momentu ogłoszenia kandydaci mają 10 dni na wniesieniu swoich kandydatur, to myślę, że to nie jest zbyt długo. Bardzo wiele mówiliśmy tutaj o przygotowaniu do kampanii. Mówiłem, być może ze zbyt małym naciskiem o tym, że to jest jedno z najważniejszych zadań spółki. Mówiłem także o tym, że toczą się rozmowy z bankami. Mówiłem także o tym, że jeśli nie zajdą jakieś szczególne okoliczności, to powinniśmy, podobnie jak w roku ubiegłym, zawrzeć umowy kredytowe. Nie widzimy na razie takich, choć ta komplikacja, o której także pan poseł mówił, występuje. Chcemy to przeprowadzić w ten sposób: jeśli ktokolwiek dzisiaj miałby przyjmować zobowiązania kredytowe, to muszą to zrobić cukrownie, ponieważ mogą one skorzystać z kredytu preferencyjnego. Jeśli jednak procedura inkorporacji, procedura połączenia przebiegnie zgodnie z naszymi zamierzeniami, to odpowiedzialność za realizację kredytu przejdzie na Krajową Spółkę Cukrową jako na następcę prawnego tego, który zaciągał kredyt.</u>
          <u xml:id="u-242.14" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: I bank pyta dziś o to.)</u>
          <u xml:id="u-242.15" who="#PiotrCzyżewski">I bank... I o tym właśnie z bankami dzisiaj rozmawiamy, i dlatego rozmawiamy z pozycji spółki cukrowej, żeby nie było wątpliwości, i do tego zmierzamy, to właśnie chcemy osiągnąć. Chcemy też osiągnąć te terminy, o które ktoś tu pytał, i słusznie pytał, czy to jest zagrożone. Sądzimy, że nie, i sądzimy, że te decyzje, które zostały podjęte wczoraj i dzisiaj na walnych zgromadzeniach, uwiarygodnią ten proces, że już nie ma tego zagrożenia po stronie decyzji walnych zgromadzeń, że będziemy mogli właściwie dzisiaj już tylko powiedzieć: to jest kwestia procedury sądowej i inkorporacja będzie faktem, a Krajowa Spółka Cukrowa stanie się przedsiębiorstwem wielozakładowym.</u>
          <u xml:id="u-242.16" who="#PiotrCzyżewski">Osłony dla pracowników. Mówiłem także o tym, to jest bardzo trudny temat. Chcielibyśmy oczywiście wszystkim pomóc w dużo większej mierze, niż to jest możliwe. Z drugiej strony nie możemy spółki obciążyć takimi zobowiązaniami, które mogłyby w przyszłości doprowadzić do jej niewypłacalności. To jest niemożliwe. Pracujemy nad tym, aby przeprowadzić tę procedurę w zgodzie społecznej, nie chcemy tutaj prowadzić takich działań, którymi byśmy kogokolwiek zaskakiwali. Są dwa możliwe scenariusze prowadzenia restrukturyzacji, bo ona się wiąże z tym, co będzie przewidziane w pakiecie dla osłony pracowników, i z tym, co powiemy plantatorom. Dzisiaj już mamy spór między plantatorami, którzy czują się przyszłymi akcjonariuszami. Oni mówią „nie” dla tak wygórowanych żądań dotyczących osłony socjalnej, dla tak wygórowanych gwarancji. Myślę, że mamy szansę, żeby to przeprowadzić spokojnie, w zwykłym trybie, żeby to uzgodnić. Myślę, że wszystkie strony zrozumieją interesy każdej ze stron, z jednej strony krajowej spółki - mam tu na myśli zapewnienie jej normalnego działania w przyszłości i nieobciążanie dzisiaj takimi zobowiązaniami, z których się ona nie będzie mogła wywiązać - a z drugiej strony chodzi o zapewnienie takiej osłony pracownikom, która zagwarantuje pewne minimum, bo przecież wszyscy sobie zdajemy sprawę z tego, że właściwie w takich kategoriach możemy rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-242.17" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Markowiak mówił o braku determinacji przy podejmowaniu decyzji. Nie zabraknie nam determinacji, prowadzimy ten proces z wielką konsekwencją i będziemy go tak prowadzić nadal. Myślę, że fakt, iż te decyzje zapadły wczoraj i dzisiaj, potwierdza to. Pan poseł mówił także o słabej kondycji spółki i zastanawiał się nad tym, jak dalece skarb państwa będzie chciał wspomagać tę spółkę. Otóż to jest oczywiście dylemat odnoszący się nie tylko do Krajowej Spółki Cukrowej, nie tylko do tego sektora, ale do wielu innych. Jest pytanie oczywiście, skąd skarb państwa ma wziąć środki na to, żeby wspomagać wszystkich, co jest mało realne. Chciałbym tu nawiązać do tych przysłowiowych akcji, co do których bardzo wielu posłów się wypowiadało - Glinojecka, Ropczyc. Szanowni państwo, zdajemy sobie sprawę z tego, że Krajowa Spółka Cukrowa bez dokapitalizowania - szeroko bardzo rozumianego, nie przesądzam dzisiaj o tym, w jaki sposób - prawdopodobnie sobie nie poradzi. Zdajemy sobie zatem sprawę... i o tym też była mowa w moim wcześniejszym wystąpieniu. Zdajemy sobie sprawę z tego, że z takiego dokapitalizowania będziemy musieli skorzystać i skorzystamy po to, by spółka mogła się obronić na rynku. To są akcje, które są dzisiaj w posiadaniu Krajowej Spółki Cukrowej. Nie przesądzam, że Krajowa Spółka Cukrowa je sprzeda. Jest oczywiście pytanie: Czym dokapitalizować? Trzeba przeprowadzić rachunek ekonomiczny. Czy obligacje? Obligacje nie muszą być nieszczęściem, panowie posłowie. Obligacje nie muszą być zamienne na akcje. Jest cały szereg innych instrumentów finansowych, choćby obligacje podlegające wykupowi przez emitenta, i nie ma to nic wspólnego z możliwością rozpraszania akcjonariatu, z możliwością przejmowania przez kogokolwiek. Mówiłem o tym, że chcemy stosować i przeanalizować wszystkie możliwe scenariusze, wszystkie możliwe działania finansowe. Byłbym ostatni, komu zależałoby na tym, aby gdzieś tylnymi drzwiami, poprzez jakieś fortele finansowe wprowadzać kogokolwiek do Krajowej Spółki Cukrowej bądź zubażać jej majątek. Na pewno nie.</u>
          <u xml:id="u-242.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Czyżby?)</u>
          <u xml:id="u-242.19" who="#PiotrCzyżewski">Na pewno nie, panie pośle. Patrzę panu głęboko w oczy.</u>
          <u xml:id="u-242.20" who="#PiotrCzyżewski">Szanowni Państwo! To samo odnosi się do limitów. Oczywiście zrobimy wszystko, żeby te limity, które są dzisiaj, znajdują się w naszym zasięgu, znalazły się w zasięgu Krajowej Spółki Cukrowej. Zrobimy wszystko. I jeśli będą takie możliwości, żeby się wymieniać tymi limitami, to zrobimy wszystko, co jest możliwe, by to osiągnąć, na pewno z tego nie ustąpimy, bo przecież wszyscy wiemy dobrze, że - tak jak w każdej prywatyzacji tak i w tej - jeśli mamy do czynienia z rynkiem, to ktoś go chce po prostu kupić, a rynek to limity. I tak to się dzisiaj składa. To jest jedno z zasadniczych zadań; nie ustąpimy z tego, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-242.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.22" who="#PiotrCzyżewski"> Jeżeli zobaczę gdziekolwiek, że są prowadzone tego typu działania, które mogłyby do tego zmierzać, zapewniam, że będę wyciągał z tego wnioski. Ale jeszcze raz podkreślam, że nie możemy z drugiej strony powiedzieć, że będziemy już dzisiaj zastanawiać się nad zmianą Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej. To prowadziłoby nas do niedorzeczności, odbieralibyśmy sobie bowiem szansę. Pytano o to, czy pieniądze z prywatyzacji Śląskiej Spółki Cukrowej trafiły do sektora cukrowniczego. Otóż oświadczam, że nie trafiły, ponieważ trafić nie mogły, ponieważ tak stanowi polskie prawo. Polskie prawo mówi, że jeśli skarb państwa sprzedaje akcje, to dochody z tej transakcji stanowią wpływy do budżetu i to budżet decyduje o tym, co się dalej z tym dzieje. Ponieważ jednak transakcja została podpisana nie za tego rządu, ponieważ dwie instancje sądowe wypowiedziały się, iż transakcja jest ważna, nie mieliśmy żadnej możliwości odwrotu od tej transakcji.</u>
          <u xml:id="u-242.23" who="#PiotrCzyżewski">Sprawa wydłużenia kampanii. Myślę, że nikt nie ma wątpliwości co do tego, że nie da się ochronić żadnego podmiotu, żadnej cukrowni, która ma kampanię 35-dniową. Nie oszukujmy się, to jest niemożliwe. Stąd też program restrukturyzacyjny przewiduje niezbędne okresy tej kampanii. Sądzimy, że okres 90-dniowy byłby bardzo dobry. To jest oczywiście kwestia, jak do tego dochodzić, to jest kwestia w ogóle, jaki przyjąć ostateczny scenariusz. Mówiłem, że ten scenariusz zakończenia inkorporacji i właściwie konstytuowania się całej spółki cukrowej może trwać nawet rok - taki scenariusz też istnieje - i zakończyć się, a może trwać nawet do 5 lat. To jest kwestia policzenia kosztów, te koszty są nie tylko finansowe, ale są to także koszty społeczne. Scenariusz taki, który mówi, że powiemy: dobrze, dochodzimy do tego w ciągu roku, niesie za sobą olbrzymie koszty społeczne, bo trzeba uruchomić cały zespół środków, żeby próbować nad tym zapanować. Nie wiem, czy to jest możliwe, ponieważ, jak mówiłem, chciałbym, aby nie odebrać szansy spółce cukrowej i aby nie została ona pogrążona w strajkach, w protestach, a taki scenariusz mógłby je wywoływać. Najprawdopodobniej długość tego okresu będzie pomiędzy pierwszą możliwością a tą drugą, ponieważ bardzo długie prowadzenie tego powoduje z kolei inne koszty, mianowicie koszty finansowe; wtedy koszty finansowe rosną. Trzeba między jednym a drugim znaleźć złoty środek. Mam nadzieję, że to się stanie.</u>
          <u xml:id="u-242.24" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł mówił także, że pozostawiliśmy Krajową Spółkę Cukrową samej sobie. Nie pozostawiliśmy. Oświadczam: Nie pozostawiliśmy. Jest to jedno z najistotniejszych zadań restrukturyzacyjnych, jakie dzisiaj prowadzimy w resorcie, i robimy to naprawdę z olbrzymią uwagą.</u>
          <u xml:id="u-242.25" who="#PiotrCzyżewski">Mówiłem już o restrukturyzacji finansowej. Szanowni państwo, musimy sobie zdać sprawę z tego, że zacofanie w polskim cukrownictwie jest bardzo duże. Nie da się nie wyłączyć części mocy - mówię to z rozmysłem - które, zainstalowane wiele, wiele lat temu, dzisiaj nie dają szansy na produkowanie cukru na zasadach konkurencyjnych. Nie dają szansy. W związku z tym: chrońmy plantatorów, chrońmy limity, chrońmy ludzi i przenośmy tę produkcję tam, gdzie są takie moce, które stwarzają szanse.</u>
          <u xml:id="u-242.26" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Cymański mówił o cichym dramacie polskiego cukrownictwa. Ja nie chcę tego nazywać dramatem. Myślę, że od kilku miesięcy jesteśmy dalej od tego dramatu i że się od niego oddalamy. Myślę też, że wszystkie działania, które będziemy prowadzić, będą zmierzały właśnie do tego, żeby poprawiać sytuację. Jestem głęboko przekonany, że jest to możliwe i że to zrobimy.</u>
          <u xml:id="u-242.27" who="#PiotrCzyżewski">Poseł Cymański wypowiadał się także w sprawie prezesa zarządu, w sprawie prezesa Łukasika. Już o tym wspominałem. Powiem tylko, że oczywiście ocena każdego człowieka, ocena pracy prezesa zarządu może być bardzo subiektywna. Bardzo szczerze powiedziałem, jakie były przesłanki mojego działania. Oczywiście ktoś z państwa może nie podzielać tego poglądu, ale jestem przekonany o tym, że podjąłem słuszną decyzję i że podjąłem ją wtedy, kiedy miałem wszelkie przesłanki do tego, żeby to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-242.28" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Cymański mówił o walce o limity. O tym już powiedziałem. O koncentracji produkcji i handlu - o tym także powiedziałem. Chcę oświadczyć, że będę dbał o to, aby właśnie handel był skoncentrowany w spółce Polski Cukier, nie w żadnej innej wydzielonej; a takie pomysły już się pojawiały.</u>
          <u xml:id="u-242.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.30" who="#PiotrCzyżewski"> Nie będzie wydzielenia działalności handlowej z Polskiego Cukru.</u>
          <u xml:id="u-242.31" who="#PiotrCzyżewski">Dokapitalizowanie, tak. Tak, dokapitalizujemy spółkę, jeśli nie będzie innego wyjścia. Podkreślam: Jeśli nie będzie innego wyjścia, to nie zawaham się dokapitalizować tej spółki akcjami innych spółek.</u>
          <u xml:id="u-242.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.33" who="#PiotrCzyżewski">Nie wiem, czy to będą akcje tych spółek, o których była mowa. Być może rachunek podpowie co innego.</u>
          <u xml:id="u-242.34" who="#PiotrCzyżewski">Sytuacja nas nie zaskakuje, mówiłem o tym. Nie jest tak, że się spodziewaliśmy, iż będziemy mieli wspaniały czas Krajowej Spółki Cukrowej. Nikt, kto rozumie, jak ona powstała, nikt, kto zna podstawy ekonomiczne działania w dzisiejszej strukturze cukrownictwa, nie mógł mieć takich złudzeń. Nie róbmy sobie takich złudzeń.</u>
          <u xml:id="u-242.35" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Ceny cukru jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-242.36" who="#PiotrCzyżewski">O cenach cukru trudno jest mi mówić, nie jestem w tej sprawie fachowcem. Niewątpliwie są one dzisiaj za niskie, to zabija cukrownictwo, to wiemy. Za parę miesięcy sytuacja się nieco zmieni. Jestem głęboko przekonany, że do tego czasu Krajowa Spółka Cukrowa przetrwa i będzie w coraz lepszej kondycji.</u>
          <u xml:id="u-242.37" who="#PiotrCzyżewski">W ogóle trudno mi się wypowiadać w sprawach regulacyjnych; to nie jest materia ministra skarbu. Działamy tu... Nie odnoszę się krytycznie do tego dualizmu, o którym mówił ktoś z panów posłów, że Polski Cukier, rynek cukru ma dwóch gospodarzy. Właściwie filozofia, logika konstrukcji resortu skarbu państwa jest właśnie taka: on wykonuje prawa z akcji i działa jak właściciel, natomiast kwestie regulacyjne są w rękach innych ministrów. Myślę, że przy postępującym procesie, przez nas wszystkich oczekiwanym, polegającym na tym, że coraz więcej gospodarki znajduje się w rękach prywatnych, jest to właściwa zasada, ponieważ w przeciwnym razie dochodzilibyśmy do pewnego uprzywilejowania niektórych podmiotów i właściciel pewnych przedsiębiorstw podejmowałby decyzje regulacyjne, które dotyczyłyby także innych graczy na tym rynku. Bardzo szybko by nam to wytknięto i bardzo szybko stanęlibyśmy prawdopodobnie w konflikcie z rozstrzygnięciami i prawodawstwem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-242.38" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Kalemba mówił o sprawie odwołania prezesa Łukasika, o naciskach politycznych. Już o tym mówiłem. Oczywiście jedni twierdzili, że to bardzo dobry prezes i nie wolno go odwołać, drudzy twierdzili, że to bardzo zły prezes i dlaczego ja go jeszcze nie odwołałem. Poszedłem swoją drogą i wtedy, kiedy uznałem, że są po temu wystarczające przesłanki, zrobiłem to.</u>
          <u xml:id="u-242.39" who="#PiotrCzyżewski">W wielu wypowiedziach pojawiała się sprawa Ropczyc. Muszę powiedzieć, że jest ona dla mnie obecnie jeszcze nie do końca jasna, dlatego nie chciałbym ferować wyroków. Istota sprawy była taka: Przedstawiciel skarbu państwa był obecny na walnym zgromadzeniu, nie był obecny przedstawiciel Krajowej Spółki Cukrowej. Mówi się o tym, że odbywały się jakieś rozmowy telefoniczne. Wdrożyłem w ministerstwie postępowanie wyjaśniające w tej sprawie. Mówi się o jakichś rozmowach telefonicznych. Uzyskałem już pisemne wyjaśnienia wszystkich tych, którzy uczestniczyli w tych sprawach. Myślę, że w normalnym trybie działania ministerstwa wyjaśnimy to. Być może ktoś popełnił błąd. Dzisiaj nie chcę ferować wyroków i pewnie będziemy mieli jeszcze okazję, żeby to wyjaśnić do końca.</u>
          <u xml:id="u-242.40" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Kalemba mówił także o sprawie 6-milionowych inwestycji gwarantowanych w umowie przez spółkę Pfeifer und Langen. Chcę powiedzieć - ponieważ to się także przewijało w pytaniach innych posłów - że nie ma w tej sprawie grama wątpliwości. Jest procedura. Jeśli inwestor nie wykonał tej inwestycji, my - zgodnie z procedurą - wzywaliśmy go do tego, aby to zrobił. Po wyczerpaniu tych proceduralnych działań minister skarbu państwa zdecydował się skierować sprawę do sądu. Będziemy bardzo konsekwentnie dochodzić tego, ponieważ nie ma żadnych przesłanek, żeby zachowywać się inaczej. Rzeczywiście inwestor proponował nam ugodę. Uznaliśmy, że po tym czasie, kiedy wzywaliśmy go do wykonania inwestycji, nie mamy dzisiaj już skłonności do tego i będziemy dochodzić swoich praw przed sądem.</u>
          <u xml:id="u-242.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.42" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Nowy kurs?)</u>
          <u xml:id="u-242.43" who="#komentarz">(Głos z sali: Nareszcie.)</u>
          <u xml:id="u-242.44" who="#PiotrCzyżewski">Dlaczego rząd nie podjął do dziś działań w zakresie dokapitalizowania Krajowej Spółki Cukrowej? Ano, proszę państwa, dlatego, że my musimy określić tak naprawdę stan majątkowy tej spółki. Po dzisiejszych walnych zgromadzeniach jest on już właściwie gotowy do określenia. Na tej podstawie będziemy mogli przeprowadzić symulację rachunku finansowego i powiedzieć, ile brakuje. Nie jest tak, że my mamy hasło: dokapitalizować. Minister skarbu państwa nie ma prawa niczego dokapitalizować, jeżeli nie jest złożony program restrukturyzacyjny bądź program naprawczy, z którego będzie wynikać, że te pieniądze przyniosą skutek. Bo jeżeli my mamy wkładać pieniądze w przedsięwzięcia, które nie mogą przynieść skutku i na starcie są skazane na niepowodzenie, to ja w takich dokapitalizowaniach udziału brać nie będę, gdyż słusznie ktoś w przyszłości złożyłby w tej sprawie doniesienie do prokuratora, ponieważ byłaby to jawna niegospodarność. Jeszcze raz podkreślam: musi istnieć jasny program restrukturyzacyjny, który odpowiada na pytanie, czy na podstawie dziś istniejących przesłanek taka kwota dokapitalizowania stanowi, iż podmiot może wychodzić z kłopotów, może stać się konkurencyjny i może stać się samowystarczalny po przeprowadzeniu naprawy.</u>
          <u xml:id="u-242.45" who="#PiotrCzyżewski">Mówiłem także o tym, że wtedy kiedy określimy ostatecznie potrzeby poręczeń, rozważymy to i jeśli będzie taka konieczność, nie wątpię, że rząd podejmie decyzję o udzieleniu gwarancji. Te gwarancje będą na pewno pochodzić z agencji restrukturyzacji rolnictwa także. I dzisiaj nie ma pytania, czy agencja zechce udzielić gwarancji czy nie, dzisiaj jest pytanie, na ile będzie zdolna do udzielenia tych gwarancji, w jakiej wysokości będzie mogła udzielić tych gwarancji. Nie ma takiego pytania: „czy” - jest kwestia wysokości.</u>
          <u xml:id="u-242.46" who="#PiotrCzyżewski">Czy buraki będą skupione w terminie? Proszę państwa, mam nadzieję, że będą. Tym się muszą zająć spółki, dzisiaj Krajowa Spółka Cukrowa, to nie jest materia, w której minister może działać bezpośrednio. Oczywiście będziemy na to zwracać uwagę, bo to jest zasadnicza sprawa dla tej kampanii.</u>
          <u xml:id="u-242.47" who="#PiotrCzyżewski">Były pytania o to, czy, wracając do sprawy Śląskiej Spółki Cukrowej, wystąpiłem do prokuratora w sprawie sprzedaży. Nie, nie wystąpiłem. Ta spółka podlegała wielu kontrolom NIK, znam rezultaty tych kontroli. Najwyższa Izba Kontroli, o ile wiem, także nie zdecydowała się na skierowanie doniesienia do prokuratury. Podkreślam raz jeszcze: dwie instancje sądowe badały tę umowę i orzeczenia były jednoznaczne.</u>
          <u xml:id="u-242.48" who="#PiotrCzyżewski">Kiedy poręczenia? - o tym mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-242.49" who="#PiotrCzyżewski">O składzie zarządu mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-242.50" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Górniak mówił o istnieniu czarnego scenariusza, o zmowie. Na to już odpowiadałem. Panie pośle, część pana wystąpienia muszę skomentować jako pomówienie. Jeśli pan jest innego zdania, istnieją tryby, aby pan udowodnił, że pan ma rację. Konkurs na prezesa był przeprowadzony zgodnie z literą prawa i uważam, że rada nadzorcza wypełniła procedurę obowiązującą ją w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-242.51" who="#PiotrCzyżewski">O sprawie Cukrowni „Przeworsk” także mówiłem. To decyzja syndyka.</u>
          <u xml:id="u-242.52" who="#PiotrCzyżewski">Była mowa w pana wystąpieniu także o działaniach British Sugar. Nie umiem się odnieść dzisiaj do nich szczegółowo, ponieważ to jest jakby nieco obok naszej dyskusji. Jeżeli zechce pan, to bardzo proszę, ja się przyjrzę tej sprawie, udzielę panu odpowiedzi. Z informacji, bardzo pobieżnych, które tu zdołałem zebrać, wynika, iż ta spółka wywiązała się z umowy prywatyzacyjnej. Ale żeby odpowiedzieć całkowicie odpowiedzialnie, musiałbym poprosić o nieco więcej czasu. Jeśli takie pytanie jest zadane, odpowiemy panu na nie.</u>
          <u xml:id="u-242.53" who="#PiotrCzyżewski">Mówił pan także o działaniu rynkowym, o stratach wynikających z tego działania. Oczywiście Krajowa Spółka Cukrowa nie będzie inaczej działała jak tylko w warunkach otwartego rynku. To jest oczywiste i naturalne. Czy będzie ponosić straty? Dzisiaj oczywiście tak, ale ja nie czynię zarzutu ani prezesowi Łukasikowi, ani tym, którzy byli w zarządzie, że oni spowodowali te straty, ponieważ z całego przebiegu tego zdarzenia, utworzenia spółki cukrowej, można było przewidzieć, że w tym okresie spółka będzie przynosić straty i na to nie ma rady. Nie zarzucam nieudolności, nie zarzucam marnotrawstwa zarządom, które do tej pory kierowały spółką cukrową. Jeśli są takie konkretne przykłady, to oczywiście trzeba je zbadać i jeśli wynika to z błędów, a jeszcze gorzej, jeśli wynika to ze złej woli, to oczywiście trzeba wyciągać konsekwencje, ale nie chcę tu w żaden uogólniony sposób ogłaszać żadnych wyroków.</u>
          <u xml:id="u-242.54" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Aumiller mówił o tej informacji - odnosiłem się do niej, my w odniesieniu do tego, co przekazaliśmy, do protokółu, do tej informacji sporządzimy taki harmonogram. Szczerze powiem, że będzie nam dużo łatwiej po dzisiejszych i wczorajszych zdarzeniach sporządzić taki harmonogram.</u>
          <u xml:id="u-242.55" who="#PiotrCzyżewski">Wracając jeszcze do spraw inkorporacji, ktoś pytał, co oznaczać będzie dla całego procesu zablokowanie nam decyzji w Cukrowni „Leśmierz”. Według mojej oceny nie zahamuje to możliwości zarejestrowania planowanego połączenia w sądzie. To jest niewielka, powiedziałbym, zmiana. Sądzę, że wszystkie inne podmioty zostaną włączone do spółki i ten plan połączeniowy będzie zrealizowany. Spółka pozostaje dalej we władaniu krajowej spółki jako spółka zależna. Myślę, że będziemy prowadzić dalej działania wobec tych, którzy sprzeciwili się, żeby ich przekonać, że to jest zły scenariusz, żeby zrewidować to stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-242.56" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Jagieliński pytał o nowelizację ustawy cukrowej i o możliwość przypisania kwot do producentów. To nie jest materia ministra skarbu, ale prawdopodobnie problem polega także na zgodności takiej zmiany z prawodawstwem Unii Europejskiej. Dzisiaj to działa w ten sposób, że te kwoty są rzeczywiście przypisane do producentów, ale one przechodzą na plantatorów i, tak jak mi podpowiadała tutaj pani dyrektor z ministerstwa rolnictwa, dzisiaj także plantator może dysponować w pewien sposób tą kwotą, on może nią dysponować.</u>
          <u xml:id="u-242.57" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Tuderek: Ale czy na niego jest zapisane...)</u>
          <u xml:id="u-242.58" who="#PiotrCzyżewski">Nie, kwota przynależy dzisiaj do producenta. Ja nie jestem fachowcem w tych sprawach. Myślę, że jeśli to jest problem, to poprosimy przy okazji być może posiedzenia komisji rolnictwa, by fachowcy z ministerstwa rolnictwa wyjaśnili dokładnie, jak to dzisiaj działa i czy są przeciwwskazania w prawodawstwie Unii Europejskiej, aby przypisać kwotę do plantatorów.</u>
          <u xml:id="u-242.59" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Czerwiński mówił o złodziejskiej prywatyzacji - trudno mi się do tego odnosić, mogę tylko odpowiedzieć tyle, że w 99,9% prywatyzacja jest prowadzona zgodnie z ustawodawstwem, które nas w tej sprawie obowiązuje, jeśli byłoby inaczej, to wszyscy staniemy przed sądem.</u>
          <u xml:id="u-242.60" who="#PiotrCzyżewski">O wyborze prezesa mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-242.61" who="#PiotrCzyżewski">Czy są opóźnienia ze strony ministerstwa skarbu? Ja odpowiadam wprost: nie, ja twierdzę, że nie ma opóźnień, że zakrojona na taką skalę procedura konsolidacji i jednoczesnej restrukturyzacji, przygotowania tej restrukturyzacji, nie jest prowadzona opieszale.</u>
          <u xml:id="u-242.62" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Czerwiński mówił także o tych 40% mocy. Ja chcę powiedzieć, że my walczymy o rynek, o zatrzymanie limitów, natomiast nie możemy walczyć o sprawy beznadziejne. Nie możemy konserwować... i ja nie mogę dzisiaj kazać Krajowej Spółce Cukrowej angażować tych mocy, które nie dają żadnych szans na prowadzenie produkcji na zasadach konkurencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-242.63" who="#PiotrCzyżewski">Wrócę jeszcze na chwilę do wypowiedzi posła Jagielińskiego, który mówił o centrach narodowych, o kapitale zagranicznym. Ja podzielam pogląd, że w wielu dziedzinach nasycenie kapitałem zagranicznym jest duże. Gdybyśmy wrócili do sektora bankowego, to pewnie zbyt duże - nawet gdybyśmy się chcieli porównywać z innymi krajami zachodniej Europy. Z drugiej strony powstaje oczywiście pytanie - jeśli chcemy zapewnić tempo wzrostu naszej gospodarki, to muszą być inwestycje. Jeśli w Polsce nie ma tego kapitału, to on skądś musi się wziąć. Trzeba szukać tutaj pewnego złotego środka i trzeba...</u>
          <u xml:id="u-242.64" who="#komentarz">(Głos z sali: Żeby nie był monopolistą.)</u>
          <u xml:id="u-242.65" who="#PiotrCzyżewski">Właśnie.</u>
          <u xml:id="u-242.66" who="#PiotrCzyżewski">...i trzeba dbać o to, żeby on nie był monopolistą. Trzeba dbać o to, żeby takiej szansy nie dać. I ja myślę, że te wszystkie działania, które dotyczą Krajowej Spółki Cukrowej i Polskiego Cukru, dają szansę na to.</u>
          <u xml:id="u-242.67" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Janowski mówił z wielką troską o Polskim Cukrze. Zresztą nie tylko dzisiaj miałem możliwość przekonać się o jego wielkim zaangażowaniu i trosce o to. I, panie pośle, tłumaczę sobie właśnie tą głęboką pana troską mocne słowa, czasem obraźliwe - myślę, że niezasłużone. Mówił pan o obligacjach - ja już to wyjaśniałem. To są instrumenty, które mogą być bardzo pomocne dla spółki, i one wcale nie muszą oznaczać wyprzedaży majątku ani akcji, ani czegokolwiek z Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-242.68" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Aumiller mówił jeszcze o konieczności dokonania przeglądu rad nadzorczych. Po procedurze inkorporacji, przypomnę, nie będzie już rad nadzorczych, nie będzie zarządów. Spółki przekształcą się w zakłady produkcyjne, którymi będą zarządzać, mam nadzieję, najwyższej klasy fachowcy - tacy są na polskim rynku, są wśród cukrowników. I mam nadzieję, że ten temat zniknie, pozostanie Rada Nadzorcza i Zarząd Krajowej Spółki Cukrowej.</u>
          <u xml:id="u-242.69" who="#PiotrCzyżewski">Szanowni państwo, przejdę jeszcze na kilka minut do zadanych pytań. Być może nie na wszystkie zdołam odpowiedzieć, nie wiem, czy wszystkie zdążyłem zapisać.</u>
          <u xml:id="u-242.70" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Zarzycki pytał o to, dlaczego nie podjęto działań w sprawie wniesienia Śląskiej Spółki Cukrowej do Krajowej Spółki Cukrowej. Mówiłem na ten temat - transakcja została zawarta przed powstaniem Krajowej Spółki Cukrowej. To jest odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-242.71" who="#PiotrCzyżewski">Czy znam opinię NIK. Tak, znam. Na to pytanie już odpowiadałem. Oczywiście z każdego raportu NIK staramy się wyciągać wnioski. Jeszcze raz mówię: umowa Śląskiej Spółki Cukrowej była badana, była przedmiotem badań także sądów dwóch instancji.</u>
          <u xml:id="u-242.72" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Ale nie w tej sprawie, panie ministrze, nie w tej.)</u>
          <u xml:id="u-242.73" who="#PiotrCzyżewski">Rozumiem - sądy tą sprawą się nie zajmowały, natomiast, o ile wiem, Najwyższa Izba Kontroli tak.</u>
          <u xml:id="u-242.74" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: I ustaliła, że zaniżono wartość tej umowy o 64 mln zł. Mam dokumenty.)</u>
          <u xml:id="u-242.75" who="#PiotrCzyżewski">Szanowny panie pośle, Najwyższa Izba Kontroli, jeśli uznaje, a czasem uznaje, że sprawa kwalifikuje się jako doniesienie o popełnieniu przestępstwa, czyni to. Mało tego, ma obowiązek uczynić, ponieważ jest urzędem.</u>
          <u xml:id="u-242.76" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Ale pytanie skierowałem do pana ministra. Niech pan się tym zainteresuje.)</u>
          <u xml:id="u-242.77" who="#PiotrCzyżewski">Tak, z całą pewnością będziemy do tego wracać. Ja powiem otwarcie - zawsze najtrudniejszym momentem przy prywatyzacji jest ten styk, gdzie występuje doradca ze strony ministra skarbu państwa i doradca ze strony inwestora. To jest pole, na którym oni działają.</u>
          <u xml:id="u-242.78" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Korupcjogenne.)</u>
          <u xml:id="u-242.79" who="#PiotrCzyżewski">Nie, ja nie chcę powiedzieć, że korupcjogenne. Nie chcę tego powiedzieć. Tam często występują nieco rozbieżne interesy. Ja, żeby nie przedłużać, podam tylko jeden przykład. Jeśli doradca prowadzi procedurę, projekt prywatyzacyjny, i uznaje, że zaoferowane i wynegocjowane warunki są właściwe, to przedstawia taką opinię. Jeśli minister skarbu państwa uważa, że one są niewystarczające i zwraca doradcy dokumenty po to, aby negocjować dalej, określa precyzyjnie zadania, czego oczekuje, to oczywiście doradca robi to w ramach zawartej umowy. Siłą rzeczy można zapytać, czy on jest zainteresowany w przedłużaniu negocjacji, siłą rzeczy można zapytać, czy on jest zainteresowany w angażowaniu swoich pracowników. Stąd też często proponuje się, aby miało miejsce to, co się nazywa zapłatą za sukces. Czyli jeśli transakcja jest wynegocjowana wyżej, to od tego zależy jego finansowanie. Tyle chciałbym powiedzieć w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-242.80" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Panie ministrze, nie musi pan tego akceptować, ale sprzedano Francuzom, a dzisiaj mają to Niemcy.)</u>
          <u xml:id="u-242.81" who="#PiotrCzyżewski">Nie, myli się pan, panie pośle. Dzisiaj Śląska Spółka Cukrowa jest własnością Francuzów, a to, że spółka francuska jest czyjąś własnością, to jest zupełnie inna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-242.82" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Sprzedała swoje udziały Niemcom.)</u>
          <u xml:id="u-242.83" who="#PiotrCzyżewski">Oni nie sprzedali udziałów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanuszWojciechowski">Ale, panowie posłowie, bardzo przepraszam, bo widzę, że pan minister jest w krzyżowym ogniu pytań z różnych stron sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PiotrCzyżewski">Oni nie sprzedali udziałów swojej firmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PiotrCzyżewski">Jeśli mogę, panie marszałku, ja spróbuję już zmierzać do końca, bo rzeczywiście wszyscy są chyba zmęczeni.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Marzec pytał o inkorporację, o to, jak szybko się to stanie. Ja o tym już mówiłem. Mam nadzieję, że rejestracja tego odbędzie się jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#PiotrCzyżewski">Sprawa zapłaty dla rolników za przeszłą kampanię. Także o tym mówiłem, 5 cukrowni zalega. Jeżeli z pamięci mogę to wywołać, dotyczy to jeszcze kwoty około 9 mln zł na dzisiaj. Rzeczywiście chyba dwie cukrownie lubelskie są szczególnie zapóźnione, jedna to jest Cukrownia „Lublin”. Monitorujemy to, chcemy stworzyć takie warunki, żeby jak najszybciej mogło się to dokonać.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#PiotrCzyżewski">Było pytanie także o miejsca pracy. Mówiłem o tym, podając pewne przykłady oczywiście próbowania uruchamiania działalności po to, aby wykorzystać majątek, który już nie może być wykorzystany do produkcji cukru.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#PiotrCzyżewski">Czy wszystko, co polskie, pan poseł pytał, musi być złe. Ja głęboko wierzę, że tak nie jest i tak nie będzie. Myślę, że będziemy w stanie udowodnić jako Polacy, iż tak nie jest, i będziemy w stanie udowodnić, że także potrafimy prowadzić z dobrym skutkiem polskie przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#PiotrCzyżewski">Co są warte akcje cukrowni, która upadła. Z przykrością muszę powiedzieć, że akcje cukrowni, tak jak akcje każdego podmiotu, który upadł, niestety nie są wiele warte. Trzeba tylko wciąż mieć w pamięci jedno - gospodarka rynkowa ma to do siebie, że tworzą się nowe przedsiębiorstwa, spółki zawiązują, ale wiele z nich także upada.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#PiotrCzyżewski">Pani posłanka Masłowska pytała, kiedy MSP przerwie łańcuch...</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#PiotrCzyżewski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#PiotrCzyżewski">...łańcuch takich właśnie niewłaściwych działań.</u>
          <u xml:id="u-246.10" who="#PiotrCzyżewski">Chcę jeszcze raz podkreślić, że my z największą troską będziemy dbać o Krajową Spółkę Cukrową. Zrobimy wszystko, aby mogła ona zająć właściwe miejsce. To, że ma ona dzisiaj trudniejszy start - wielokrotnie o tym mówiliśmy - wynika także z możliwości dysponowania kapitałami, z możliwości sprzedaży po wyższych cenach itd. Nie dostrzegam elementów zdrady narodowej w tej sprawie. Myślę, że akurat rząd, który reprezentuję, uczynił dość dużo, żeby spółka zaistniała. To on doprowadził do utworzenia tej spółki.</u>
          <u xml:id="u-246.11" who="#PiotrCzyżewski">To nieprawda, że jest do wygaszenia 12 cukrowni w regionie lubelskim. Jest to jakieś nieporozumienie. Mówiłem tylko o tym, że kiedy to tworzyliśmy, 12 cukrowni było - i jest - w bardzo trudnej sytuacji. Część z nich znajduje się na terenie Lubelszczyzny, ale to nie oznacza, że 12 cukrowni będzie wygaszanych, to nie tak.</u>
          <u xml:id="u-246.12" who="#PiotrCzyżewski">Chcemy dotrzymać takiego standardu, gdyby to się udało, może poza nielicznymi wyjątkami, aby można było sygnalizować konieczność wyłączenia cukrowni z 2-letnim wyprzedzeniem. To nie dotyczy cukrowni, które będą musiały być wyłączone już w przyszłym roku. Nie jest to do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-246.13" who="#PiotrCzyżewski">Pytanie pana posła Nowaka dotyczyło Cukrowni Przeworsk. Odpowiedziałem już na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-246.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-246.15" who="#PiotrCzyżewski">Pani poseł, bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-246.16" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Cymański mówił na temat zmiany ustawy cukrowej w kwestii cen cukru. Odesłałbym to pytanie do ministra rolnictwa. My się tym nie zajmujemy.</u>
          <u xml:id="u-246.17" who="#PiotrCzyżewski">Jeśli chodzi o cukrownie, o Krajową Spółkę Cukrową, o akcje Glinojecka, Ropczyc, Pelplina, już o tym mówiłem. Nie jest podjęta żadna decyzja i dopóki będziemy przekonani, że z większym pożytkiem będziemy mogli oddziaływać na rynek cukru, trzymając pakiety mniejszościowe, to na pewno będziemy je trzymać.</u>
          <u xml:id="u-246.18" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: To jest kwestia negocjacji.)</u>
          <u xml:id="u-246.19" who="#PiotrCzyżewski">Oczywiście, to jest kwestia negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-246.20" who="#PiotrCzyżewski">Sprawą limitu, jeśli chodzi o Pelplin, się zajmiemy. Spróbujemy podjąć takie działania, żeby tego nie zaniedbać, by wykorzystać limit Pelplina.</u>
          <u xml:id="u-246.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-246.22" who="#PiotrCzyżewski">Pani poseł Murias poruszyła kwestię Cukrowni Przeworsk. Mówiłem już o upadłości tej cukrowni. Powiedziałem także, że chcemy doprowadzić do tego, by działania restrukturyzacyjne były jak najmniej dokuczliwe w odniesieniu do plantatorów i pracowników.</u>
          <u xml:id="u-246.23" who="#PiotrCzyżewski">Pan poseł Tuderek zapytał, czy mamy ocenę dotyczącą tego, jakie środki są potrzebne, żeby Krajowa Spółka Cukrowa stanęła na nogi. Tak, mamy. Mamy taką ocenę. Jeśli przyjmiemy, że cukrownie, które podjęły stosowną decyzję, będą szybko włączone i szybko stworzymy wielozakładowe przedsiębiorstwo, to środki będą na poziomie ok. 200 mln zł. To dużo. Być może uda się jeszcze przepracować nieco plan restrukturyzacyjny, być może coś uda się jeszcze zaoszczędzić. Ale to o taki rząd pieniędzy chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie ministrze, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#JanuszWojciechowski">Ponieważ widzę na sali oznaki niecierpliwości ze strony posłów, którzy czekają na następny punkt...</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#JanuszWojciechowski">…proponuję...</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#JanuszWojciechowski">Nie, nie, chwileczkę, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#JanuszWojciechowski">Panie ministrze, z pełnym szacunkiem dla szczegółowości pańskich odpowiedzi - to jest niezbędne - chcę powiedzieć, iż mam propozycję.</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#JanuszWojciechowski">Zapytam państwa posłów uczestniczących w debacie na temat cukru: Czy jeszcze ktoś z państwa posłów czuje niedosyt odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-247.8" who="#JanuszWojciechowski">Jeśli nie, to pan minister może zakończyć udzielanie odpowiedzi. Chyba że ktoś z państwa posłów jeszcze oczekuje bardziej szczegółowych wyjaśnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PiotrCzyżewski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PiotrCzyżewski">Przepraszam za być może zbyt długi wywód. Chciałem się odnieść do wszystkich wypowiedzi. Dziękuję bardzo wszystkim posłom za zadanie pytań. Jeszcze raz powtórzę, że przyjmuję to jako wyraz najwyższej troski o to, aby uczynić wszystko co możliwe, by Polski Cukier się rozwinął i był w przyszłości podmiotem bardzo dobrze rejestrowanym na polskim rynku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JanuszWojciechowski">Jak na tak trudną debatę, która zawsze wywoływała tyle emocji, te oklaski świadczą, że pan minister swoimi odpowiedziami zaspokoił oczekiwania posłów.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo, proponuję, aby Sejm... Przepraszam, był wniosek o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo, ponieważ w dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji, do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o wyborze członków Parlamentu Europejskiego (druk nr 1968).</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Piskorskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PawełPiskorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej przedstawić Wysokiej Izbie projekt ustawy o wyborze parlamentarzystów europejskich. Nie możemy rozpatrywać projektu, który będzie dzisiaj poddany czytaniu, bez odniesienia do debaty, która toczyła się w Wysokiej Izbie na temat projektu rządowego, dlatego też, biorąc pod uwagę nastroje wśród kolegów parlamentarzystów, moje wystąpienie będzie ograniczone do pewnych pryncypialnych elementów związanych z przedstawianą ordynacją wyborczą, nie będę natomiast wchodził w szczegóły.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PawełPiskorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ordynacja do Parlamentu Europejskiego - jak podkreślano w czasie poprzedniej debaty, i co jest oczywiste, ale bardzo ważne dla nas wszystkich - musi spełniać dwa podstawowe wymogi: musi to być jasna, klarowna regulacja, która pozwala na to, żeby Polacy w wyborach, które wszędzie w Europie cieszą się najmniejszą frekwencją i najmniejszą popularnością, mogli łatwo, czytelnie się odnaleźć i aby mogli oddać głos na swoich kandydatów, ta ordynacja wyborcza nie może utrudniać, nie powinna odchodzić od polskiej tradycji ordynacyjnej i nie powinna powodować, że polski wyborca będzie tą ordynacją zaskoczony bądź wprowadzony w nowe rozwiązania w odniesieniu do wszystkich ordynacji, które obowiązują w Polsce. To jest bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#PawełPiskorski">W przekonaniu Platformy Obywatelskiej trzeba wziąć pod uwagę nie tylko to, że ta ordynacja powinna stanowić dopięcie systemu ordynacyjnego, systemu prawnego, który istnieje w Polsce - przypomnijmy to, jest to bardzo ważne - ale również to, że jest to ostatnia ordynacja wyborcza, nad którą będziemy pracować. Ostatnia, ponieważ dopina poprzez stworzenie zasad wyboru parlamentarzystów europejskich cały polski system prawny dotyczący wyborów.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#PawełPiskorski">W naszym projekcie, w projekcie Platformy Obywatelskiej, zawarte są wszystkie regulacje i wszystkie odniesienia wynikające z prawa europejskiego. Również tak oczywiste i niekontrowersyjne w stosunku do projektu rządowego jak na przykład dotyczące niełączenia mandatu posła Parlamentu Europejskiego z mandatem posła krajowego oraz z funkcjami wykonawczymi na terenie kraju. To jest ordynacja, która odwołuje się do wszystkich podstawowych reguł i dyrektyw przyjętych w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#PawełPiskorski">Podkreślam te zasady, ponieważ w przypadku tej ordynacji nie może mieć zastosowania wielokrotnie deklarowany przez przedstawicieli Platformy Obywatelskiej model, który byłby bardzo celowy do rozważenia, czyli model jednomandatowych okręgów wyborczych, ponieważ z regulacji przyjętych w Unii Europejskiej wynika, że wybory te muszą być przeprowadzone metodą proporcjonalną, z zachowaniem maksymalnej proporcjonalności, i nie są możliwe jednomandatowe okręgi wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#PawełPiskorski">Platforma Obywatelska uznaje, że ta ordynacja wyborcza nie powinna stanowić wyjątku w stosunku do polskich regulacji, lecz powinna być uzupełnieniem systemu. W związku z tym proponujemy, aby system wyboru parlamentarzystów europejskich był analogiczny do systemu wyboru parlamentarzystów polskich i analogiczny do systemu wyboru radnych. Z niewiadomych dla nas powodów, daliśmy już temu wyraz w poprzedniej debacie, projekt rządowy odchodzi od tego modelu i szuka zupełnie nowych rozwiązań, niestosowanych w Polsce, które mogą wyborcę wprawiać w zdumienie, a czasami nawet w zakłopotanie przy oddawaniu głosu. To są udziwnienia i regulacje niepotrzebne w polskim systemie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#PawełPiskorski">My proponujemy, aby tak jak przy wszystkich innych wyborach, które się w Polsce odbywają, podział mandatów następował w okręgach wyborczych, a nie w systemie, w którym metoda liczenia głosów tak naprawdę powoduje podział mandatów na poziomie krajowym. Proponujemy, aby kraj został podzielony na 7 okręgów wyborczych, które w pewnym stopniu odwzorowywałyby historyczne krainy Polski. Mówię: w pewnym stopniu, ponieważ z oczywistych powodów nie wszystkie więzi historyczne, zwłaszcza dawne, można odwzorować przy dzisiejszym układzie województw. Tych 7 okręgów wyborczych wyglądałoby następująco, mówiąc w wielkim skrócie: Dolny Śląsk, województwa lubuskie i opolskie byłyby połączone w jeden okręg, gdzie wybieranych byłoby 7 parlamentarzystów, województwa pomorskie oraz kujawsko-pomorskie - 6 parlamentarzystów, województwa lubelskie i podkarpackie - 6 parlamentarzystów, województwa łódzkie, małopolskie i świętokrzyskie - 10 parlamentarzystów, województwa mazowieckie, podlaskie oraz warmińsko-mazurskie - 11 mandatów, w woj. śląskim, obecnie największym, najludniejszym, byłoby wybieranych 7 parlamentarzystów europejskich, a w województwach wielkopolskim i zachodniopomorskim byłoby również 7 mandatów. Zachowujemy przy tym, tak jak w innych ordynacjach funkcjonujących w Polsce, 5-procentowy próg wyborczy. Proponujemy metodę liczenia głosów zgodną z dyrektywą Unii Europejskiej, nakazującą proporcjonalny system wyborów, czyli metodę Sainte-Lague.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#PawełPiskorski">Jednocześnie w projekcie Platformy Obywatelskiej zawarte są kwestie, które w projekcie rządowym z jakiegoś powodu zostały pominięte, a w naszym przekonaniu są nie tylko dopełnieniem polskiego systemu wyborczego, ale powinny się w ordynacji znajdować. Do takich rozwiązań należy m.in. regulacja dotycząca objęcia parlamentarzystów czy też kandydatów do Parlamentu Europejskiego zasadami lustracyjnymi podobnymi do tych, które obowiązują w odniesieniu do parlamentu polskiego. Wszyscy parlamentarzyści musieliby... Nie widzimy żadnego powodu, dla którego kandydaci do Parlamentu Europejskiego mieliby być wyjątkiem w polskim systemie prawnym; powinni podlegać analogicznym zasadom lustracyjnym. Uważamy również, że system stworzony przez tę ordynację w zakresie finansowania partii politycznych oraz sprawozdań finansowych z kampanii powinien iść dokładnie w kierunku ordynacji, które w Polsce istnieją.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#PawełPiskorski">Proponujemy również, co jest istotną różnicą i co ze strony Platformy Obywatelskiej jest bardzo zdecydowanie formułowane, aby prawo wybierania do Parlamentu Europejskiego przysługiwało wszystkim polskim obywatelom, nie tylko tym, którzy żyją na terenie Unii Europejskiej. Uważamy, że Polonia znajdująca się poza granicami Unii Europejskiej jest częścią naszego społeczeństwa, częścią naszego narodu; tak jak w przypadku wyborów parlamentarnych prawo głosu w tych wyborach nie powinno zostać Polakom mieszkających poza granicami Unii Europejskiej odebrane.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#PawełPiskorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szczegółowe zapisy dotyczące tej ordynacji nie odchodzą od polskiej tradycji ordynacyjnej i w wielu punktach, po to by ta ordynacja mogła się stać częścią systemu, wprost nawiązują do ordynacji parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#PawełPiskorski">W przekonaniu klubu Platformy Obywatelskiej regulacje, które pokrótce streściłem, powinny stać się przedmiotem obrad komisji i w trakcie jej prac powinny zostać naniesione na pewien zrąb, który jest wspólny dla projektu rządowego i projektu, który w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt państwu przedstawiać.</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#PawełPiskorski">Zdając sobie sprawę i z późnej pory, i z oczekiwań kolegów, którzy wypowiadali się tutaj czasami nawet w ekspresyjny sposób, pozwolę sobie na tym tę prezentację zakończyć. Jestem oczywiście do dyspozycji w trakcie debaty. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Sejm przewidział w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchanie 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#JanuszWojciechowski">Jako pierwszego proszę pana posła Bogdana Klicha o zabranie głosu w imieniu Platformy Obywatelskiej; to uzgodniona między panami posłami zmiana kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#BogdanKlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękuję serdecznie mojemu przedmówcy za umożliwienie mi wystąpienia, a posłowi Smoleniowi za zgodę na zmianę kolejności.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#BogdanKlich">Mój komentarz będzie właściwie oczywisty. Klub Platformy Obywatelskiej wspiera projekt, bo nie może nie wspierać swojego własnego projektu. A ponieważ podczas ostatniego wystąpienia na temat projektu rządowego raczej koncentrowałem się na jego wadach, chciałbym w tej chwili rozwinąć zalety tego projektu, o którym dzisiaj mówimy.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#BogdanKlich">Przede wszystkim kwestia liczby okręgów wyborczych, bo to jest zasadnicza sprawa i chyba przedmiot zasadniczego sporu pomiędzy różnymi partiami politycznymi. Uznajemy, że kraj powinien być podzielony na kilka okręgów wyborczych; a więc nie kilkanaście i nie jeden. Podział na kilkanaście okręgów wyborczych prowadzi do znacznego rozdrobnienia reprezentacji narodowej. Można sobie wyobrazić, że w takiej sytuacji interes lokalny - nie regionalny, nie narodowy - będzie dominował nad interesem ogólnym, narodowym. Prowadzi też do zniekształcenia zasady proporcjonalności w myśli zasady, że im więcej okręgów wyborczych, tym większa reprezentacja ugrupowań, komitetów wyborczych, które będą najsilniejsze. Z drugiej strony jeden okręg wyborczy zmniejsza identyfikację deputowanego z wyborcami. My też rozważaliśmy wcześniej kwestię utworzenie jednego okręgu wyborczego, ale doszliśmy do wniosku, że jest to pewną wartością w czasie każdych wyborów, a w szczególności do Parlamentu Europejskiego, które są pierwszymi wyborami, inaugurują obecność naszych parlamentarzystów w Parlamencie Europejskim. Uważamy, że taką identyfikację tego, który jest wybrany, z tymi, którzy wybierają, należy wzmacniać, a nie osłabiać.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#BogdanKlich">Przypominam, iż z naszego doświadczenia obserwatorów wynika, że i tak deputowany ma mało czasu na bezpośredni kontakt ze swoimi wyborcami. Tak naprawdę trzy tygodnie w ciągu roku to czas przeznaczony na pracę w terenie, a reszta to praca przede wszystkim w Brukseli i w Strasburgu, nie licząc 6-tygodniowej letniej przerwy urlopowej. To oznaczałoby, że w ciągu tych trzech tygodni deputowany powinien być i w Szczecinie, i w Przemyślu, i w Suwałkach, i w Wałbrzychu, do czego zmuszałby go jeden okręg wyborczy. A to przecież niemożliwe. Chyba że założymy z góry, iż takiego kontaktu nie będzie, że komunikacja pomiędzy wyborcą a wybranym będzie jednokierunkowa, będzie się odbywała poprzez media, bo tylko taka możliwość wchodzi w rachubę przy jednym okręgu wyborczym. Ale wtedy nie można powiedzieć, że wybrany jest naszym posłem czy naszym deputowanym, a tylko jakimś posłem czy jakimś deputowanym.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#BogdanKlich">Chciałbym także zwrócić uwagę na to, że utworzenie jednego okręgu wyborczego prowadzi z zasady, choć nie jest to wcale zasada żelazna, do list zamkniętych, tzn. takich, przy których wyborca wybiera tak naprawdę listę, a nie osobę na tej liście, i w związku z tym mamy do czynienia częściej, nie mówię że zawsze, z listami o charakterze list krajowych, a to są przecież listy, które Sejm poprzedniej kadencji zlikwidował.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#BogdanKlich">A zatem propozycja Platformy idzie w kierunku znalezienia złotego środka pomiędzy tymi dwoma pomysłami, jednego okręgu wyborczego i kilkunastu okręgów wyborczych, ponieważ staramy się połączyć dwie zasady: zasadę interesu narodowego z jednej strony, a z drugiej strony zasadę identyfikacji posła z wyborcami. Wydaje nam się, że te dwie zasady przecinają się w momencie, kiedy wprowadzilibyśmy zgodnie z decyzją Sejmu kilka okręgów wyborczych, a nie kilkanaście czy jeden; w naszej propozycji jest to 7 okręgów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#BogdanKlich">Kształt okręgów wyborczych jest natomiast sprawą osobną. Granice powinny być tak wykreślone, żeby odpowiadały granicom historycznych regionów, a z drugiej strony jednak muszą wszędzie zapewniać jednolitą normę przedstawicielstwa; i to jest oczywiście trudne zadanie. Myślę, że państwo będą oceniać w czasie tej debaty, na ile nam się to w projekcie udało. Mamy poczucie tego, że jest to propozycja niedoskonała. Jesteśmy otwarci na dyskusję i konstruktywne wnioski pod tym kątem. Ale też chcielibyśmy namawiać wszystkie kluby poselskie do tego, żeby uniknąć sytuacji upartyjnienia granic okręgów wyborczych. Przypomnę, że u mnie w okręgu wyborczym znalazły się trzy różne powiaty, które ze sobą historycznie są mniej związane aniżeli te, które znalazły się poza tym okręgiem wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#BogdanKlich">O pozostałych zaletach projektu mówił poseł sprawozdawca, nie będę tego powtarzał. Chciałbym tylko, jako generalną zasadę, którą przyjęliśmy w Platformie, podkreślić to, że ta ordynacja ma sprzyjać maksymalnie proporcjonalnej reprezentacji i maksymalnie obywatelskiemu charakterowi tejże ordynacji. Chodzi nam o to, żeby w tych pierwszych wyborach został zapewniony przez to prawo wyborcze jak najszerszy udział obywateli. Chodzi też o przybliżenie obywatelowi Unii na początku obecności Polski w Unii Europejskiej. A zatem chodzi o to, żeby ta ordynacja była rzeczywiście obywatelska, żeby grupa polskich posłów była jak najbardziej reprezentatywna i dlatego klub Platformy Obywatelskiej wspiera przedstawioną przez pana Piskorskiego propozycję. Dziękuję bardzo, panie marszałku, dziękuję, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Roberta Smolenia, który wystąpi w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#RobertSmoleń">Szanowny Panie Marszałku! Chcę powiedzieć, że z wielką przyjemnością ustąpiłem kolejności panu posłowi Klichowi, bo zawsze sprawia mi wielką przyjemność, kiedy mogę spełniać dobre uczynki.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#RobertSmoleń">Wysoki Sejmie! To dobrze, że grupa posłów Platformy Obywatelskiej wniosła własny projekt ustawy o wyborze członków Parlamentu Europejskiego. Mówię te słowa, mimo że odbywamy pierwsze czytanie tego projektu dwa tygodnie po tym, jak czytaliśmy po raz pierwszy przedłożenie rządowe dokładnie w tej samej materii, bez ironii, bo widzę w tym przedłożeniu chęć grupy posłów Platformy, aby przyczynić się, dołożyć swoją cegiełkę do ustanowienia, uchwalenia dobrego prawa w tej bardzo ważnej materii. Ze względu na te dobre intencje wyrażam uznanie dla Platformy Obywatelskiej, tym bardziej szczere, że chcę powiedzieć, iż ten projekt w bardzo wielkim stopniu pokrywa się z przedłożeniem rządowym, które w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej miałem przyjemność poprzeć dwa tygodnie temu. W dużej części te dwa projekty są bardzo bliskie i nie chodzi tutaj tylko i wyłącznie o prawo własności intelektualnej, ale przede wszystkim o to, że kierujemy się, jak rozumiem, tym, aby ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego była jak najbliższa obywatelowi, żeby obywatel wtedy, kiedy będzie dokonywał tego wyboru, nie czuł się zagubiony, żeby był zapoznany z tymi procedurami, do których przywykł w trakcie dotychczasowych wyborów. Obydwa projekty ten najważniejszy z tego punktu widzenia, z punktu widzenia bliskości obywatela, parametr spełniają i myślę, że to jest dobry prognostyk dla dalszych prac w parlamencie nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#RobertSmoleń">Przy tych wszystkich komplementach nie mogę, oczywiście, nie powiedzieć o kilku mankamentach, tak jak to w Sojuszu Lewicy Demokratycznej widzimy. Otóż, po pierwsze, nie mogę zgodzić się z tym, co mówił zarówno pan poseł wnioskodawca, jak też pan poseł Klich występujący w imieniu Platformy Obywatelskiej, że podział na 7 okręgów wyborczych jest najlepszym podziałem, zgodnym z tradycjami historycznymi i odzwierciedlającym tożsamość regionów. Przy całym szacunku, chcę powiedzieć, że w Polsce mamy 16 regionów i mówienie o tym, że są tradycyjne, historyczne regiony, których jest 7, w sytuacji podziału administracyjnego na 16 województw jest, wydaje się, ryzykownym stwierdzeniem. Pierwszy okręg wyborczy łączy moje województwo, województwo lubuskie, Dolny Śląsk i Opolszczyznę. Przy całym szacunku, naprawdę trudno jest dopatrzyć się jakichś wspólnych cech. Co gorsza, w tym okręgu proponujecie państwo wybór 7 posłów i nabieram obaw, że małe, mniejsze województwa, tak jak w tym przypadku opolskie i lubuskie, mogą być pozbawione w ogóle własnych posłów w Parlamencie Europejskim, a to byłaby niedobrym wydarzeniem. Chcielibyśmy, żeby każdy region miał praktyczną gwarancję swojego przedstawicielstwa w Parlamencie Europejskim i wydaje nam się, że podział na tak wielką liczbę okręgów, jak tylko jest to możliwe, z punktu widzenia wymogów prawa europejskiego jest lepszy niż ograniczanie tych okręgów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#RobertSmoleń">Po drugie, system przeliczania głosów. Otóż mówicie panowie, że to jest najbardziej proporcjonalny i najbardziej sprawiedliwy system. Otóż tak nie jest. Twierdzę, i za chwilę odwołam się do liczb, że system, który został zaprezentowany w przedłożeniu rządowym, mimo że jest nowatorski, mimo że jest nieznany w dotychczasowej praktyce wyborów w Rzeczypospolitej, jest o wiele bardziej precyzyjny w odzwierciedleniu rzeczywistych preferencji wyborców. Otóż gdyby w wyborach do Parlamentu Europejskiego jakieś ugrupowanie zdobyło 41,04% głosów, zgodnie z przedłożeniem rządowym otrzymałoby 44,44% mandatów. To samo ugrupowanie, zgodnie z przedłożeniem Platformy Obywatelskiej, według tego systemu, który jest opisany w państwa propozycji, uzyskałoby 51,85%, a więc jest tutaj dość wyraźna nadreprezentacja. Trzeba przyznać, że w przypadku ugrupowania, które zdobyłoby 12,68%, to odzwierciedlenie byłoby bardzo precyzyjne i wyniosłoby 12,96, dokładnie tyle samo, co w przedłożeniu rządowym zresztą. W odniesieniu do ugrupowań, które zdobywałyby taką średnią liczbę głosów, ten system rzeczywiście jest proporcjonalny i działa, ale w przypadku ugrupowań, które otrzymywałyby mniejszą liczbę głosów, mamy do czynienia z niedoreprezentowaniem. Otóż gdyby któreś ugrupowanie uzyskało 8,98%, to zgodnie z przedłożeniem rządowym, uzyskałoby 9,26% mandatów, a zgodnie z przedłożeniem Platformy Obywatelskiej - tylko 7,41. To jest dowód na to, że system, o którym dyskutowaliśmy dwa tygodnie temu, jest jednak bardziej precyzyjny. Jeżeli chcemy stworzyć system, który będzie w największym stopniu odzwierciedlał preferencje wyborców, to paradoksalnie nie ta metoda do takiego efektu prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#RobertSmoleń">Nie popieramy, i to mówię otwarcie i szczerze, wpisania do ordynacji wyborczej do Parlamentu Europejskiego polskiego mechanizmu lustracji. Otóż uważamy, że lustrację w polskim życiu publicznym należy dzisiaj już raczej ograniczać, niż ją rozwijać, a tym bardziej eksportować do systemu europejskiego. Pomijam... A może właśnie nie powinienem pominąć, powinienem powiedzieć, że w wyborach do Parlamentu Europejskiego mogą brać udział również obywatele innych państw, którzy rezydują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Co z takimi obywatelami, czy oni również mają składać oświadczenie lustracyjne, że nie współpracowali z polskimi służbami specjalnymi? A jeżeli to będzie np. znana niemiecka sportsmenka, która współpracowała z niemieckimi służbami, to czy nie wprowadzamy tutaj jakiegoś rozróżnienia między kandydatami? Jeden kandydat musi zadeklarować współpracę z polskimi służbami, a drugi nie musi, a może powinien zadeklarować, że współpracował z niemieckimi służbami specjalnymi? Wydaje się, że jest to zbędne wprowadzenie. Ono nie będzie, nie wiem, oczyszczało życia w Unii Europejskiej...</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Dajcie młodych, nie będzie problemu.)</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#RobertSmoleń">Zamierzamy dać młodych.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Nie będzie więc problemu.)</u>
          <u xml:id="u-254.9" who="#RobertSmoleń">Ten projekt ma jeszcze kilka mankamentów, podyskutujemy o nich w komisjach, jak choćby zapisanie, że wybieramy 54 parlamentarzystów w sytuacji, kiedy wiadomo, że z systemu nicejskiego przypada na Polskę 50 miejsc, a jedynie w tych pierwszych wyborach będziemy mieć tę nadreprezentację 4 posłów. Do tych mankamentów należy również zaliczyć wątpliwości co do zgodności z prawem europejskim. Tych wątpliwości jest kilka. Przedłożenie rządowe ustrzegło się takich wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-254.10" who="#RobertSmoleń">W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej chcę zadeklarować, że będziemy opowiadać się za dalszymi pracami również nad tym projektem, za skierowaniem tego projektu do Komisji Europejskiej oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych po to, by te obie komisje mogły podjąć decyzje. Będziemy proponować, aby ten projekt trafił do podkomisji, która została już przez obie komisje wybrana, tak aby ta podkomisja mogła zająć się obydwoma projektami w tym samym czasie. Praktycznie czekamy na fakt wpłynięcia tego projektu, żebyśmy mogli w ten właśnie sposób postąpić. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Kamińskiego, który wystąpi w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MichałTomaszKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest tak, że zaczynamy - i bardzo dobrze - wypełniać konkretną treścią tę decyzję obywateli, jaką obywatele podjęli w czerwcowym referendum, czyli przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Wypełniamy konkretną treścią naszą obecność w Europie, a z całą pewnością ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego jest istotną, polityczną - co trzeba sobie jasno powiedzieć - ustawą, która będzie w jakimś stopniu nie tylko określać, jaka będzie polska reprezentacja w Parlamencie Europejskim, ale będzie również określać, jaka jest filozofia obecności Polski w Parlamencie Europejskim. Cieszę, że miałem przyjemność wysłuchać trzech bardzo interesujących wystąpień moich czcigodnych przedmówców, od pana posła Piskorskiego, który przemawiał w imieniu posłów wnioskodawców, poprzez posła Klicha i posła Smolenia, którzy przemawiali w imieniu klubów SLD i Platformy Obywatelskiej, a raczej w kolejności: Platformy Obywatelskiej i SLD, dzięki szlachetnej postawie posła Smolenia. Chcę powiedzieć, że to była ciekawa debata i w niej zarysował się problem, który, wydaje mi się, dość łatwo rozwiązać i dość łatwo rozwiązuje go propozycja publicznie wielokrotnie zgłaszana przez parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości i - jak wiem - podzielana przez dużą część posłów tej Izby. Otóż słusznie obaj panowie posłowie - i poseł Smoleń, i poseł Klich - zwracali uwagę na istotny problem i próbowali się w jakiś sposób intelektualnie zmierzyć z problemem, który wiąże się z wybieraniem z Polski posłów do Parlamentu Europejskiego, czyli problemem zależności posła od swojego okręgu wyborczego, posła od elektoratu. Mamy niespełna 40 mln obywateli i 54, a w przyszłości - 50, posłów do Parlamentu Europejskiego. Trzeba sobie, szanowni państwo, Wysoka Izbo, od razu i wyraźnie powiedzieć - tak naprawdę, nawet przy niemożliwym z punktu widzenia prawa europejskiego podzieleniu Polski na 54 okręgi wyborcze, co jest wyłącznie rozważaniem teoretycznym, bo jest to niemożliwe z punktu widzenia prawa europejskiego, poseł byłby wybierany w tak dużym okręgu wyborczym, że jego realny kontakt z obywatelem, biorąc pod uwagę terminarz prac Parlamentu Europejskiego, o którym słusznie wspomniał pan poseł Klich, który - podobnie jak ja i pan poseł Smoleń - jest obserwatorem w Parlamencie Europejskim, byłby niemożliwy do spełnienia. Trzeba sobie jasno powiedzieć, panie posłanki i panowie posłowie, że w przypadku pracy parlamentarzysty europejskiego trudno jest dochować rytmu, który my - jako posłowie w parlamencie krajowym - co tydzień spełniamy, mając przynajmniej jeden dzień dyżuru poselskiego, spędzając po kilka dni w tygodniu w naszych okręgach wyborczych. W przypadku Parlamentu Europejskiego, nawet, jeżeli podzielimy Polskę na 54 okręgi wyborcze, co - znowu powtórzę - jest niemożliwe, tego typu praca posła byłaby niemożliwa. Niemożliwe więc będzie spełnianie dobrego warunku kontaktu posła europejskiego z obywatelem, zarówno w przypadku podzielenia Polski na 7 okręgów wyborczych, jak i w przypadku podzielenia Polski na 13 okręgów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MichałTomaszKamiński">Trzeba sobie bardzo jasno, szczerze, szczerze przed obywatelami, powiedzieć, po co wybieramy posłów do Parlamentu Europejskiego, jaki jest charakter reprezentacji politycznej w Parlamencie Europejskim. Otóż, Wysoka Izbo, Parlament Europejski nie jest klasycznym parlamentem państwa narodowego. Parlament Europejski nie służy wyłonieniu konkretnej większości, która ma wyłonić konkretną, sprawną większość. Parlament Europejski - że pozwolę sobie przywołać takie historyczne porównanie, które jest obciążone wieloma słabościami, z czego zdaję sobie sprawę - bardziej przypomina parlamenty w monarchiach konstytucyjnych, w których to król powoływał władzę wykonawczą, a parlament był raczej miejscem do prezentacji opinii i do dyskusji. I temu służy Parlament Europejski. Parlament Europejski nie wyłania żadnej konkretnej większości, nie ma w nim większości rządowej przeciwko opozycji, koalicje zmieniają się w zależności od konkretnego głosowania. Ważnym elementem, biorąc pod uwagę ustawodawstwo europejskie, ważnym warunkiem, jaki powinien spełniać Parlament Europejski, jest proporcjonalna reprezentacja różnych poglądów politycznych poszczególnych krajów członkowskich. Naszym zdaniem, temu służyć może jedynie utworzenie jednego okręgu wyborczego w całym kraju. Chcemy - podkreślę to dzisiaj z tego miejsca bardzo wyraźnie - o tym dyskutować ponad politycznymi podziałami. Bowiem na dzisiaj, w związku z deklaracjami, które padły, dotyczącymi także przyszłości Unii Europejskiej, wydaje się, że - z całym szacunkiem - jest w Polsce tylko jedna partia polityczna, którą, notabene, bardzo szanuję, która opowiada się zdecydowanie za federalnym modelem Unii Europejskiej. Tą partią nie jest Sojusz Lewicy Demokratycznej. Wydaje nam się więc, że można, podkreślam - z całym szacunkiem dla różnych poglądów politycznych - dyskutować nad tym, by reprezentacja Polski w Parlamencie Europejskim była efektywna i odpowiadała także konstrukcji Parlamentu Europejskiego. Z tego punktu widzenia chcę wyraźnie powiedzieć, że wśród posłów PiS znajduje zrozumienie postulat zgłaszany akurat z lewej strony sali, by możliwość wystawiania list do Parlamentu Europejskiego ograniczyć do partii politycznych. To jest postulat rozsądny, to jest bowiem postulat, który dobrze opisuje rzeczywistość Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#MichałTomaszKamiński">Szanowni Panowie Posłowie! Szanowne Panie Posłanki! W Parlamencie Europejskim nie ma efektywnego miejsca dla posłów niezależnych. Posłowie są zgrupowani w politycznych frakcjach i trzeba sobie to jasno powiedzieć - kraj na dorobku, w Unii, kraj, który ma silną pozycję polityczną, ale który musi tę pozycję polityczną wypełnić treścią, taki kraj, jak Polska, nie może sobie pozwolić na to, by choć jeden z tych 54 mandatów, które mamy w Parlamencie Europejskim, był mandatem straconym. To powinny być mandaty dobrze wykorzystane dla Polski. Z tego punktu widzenia uważam, że dobra polityczna kontrola, zarówno z lewej, jak i z prawej strony, nad reprezentantami wybieranymi do Parlamentu Europejskiego jest warunkiem i gwarancją tego, że poseł w Parlamencie Europejskim będzie przede wszystkim reprezentował interes narodu, będzie przede wszystkim reprezentował interes państwa. Szczerze mówiąc, przy całym moim sceptycyzmie i krytycyzmie wobec lewicy, wolę, by to w Polsce lewica, centrum czy prawica decydowały o tym, i miały na to bardzo wyraźny i definitywny wpływ, kto reprezentuje te ugrupowania polityczne w Parlamencie Europejskim, wiedząc przecież o tym, że i tak o ilości tej reprezentacji zadecydują wyborcy w bezpośrednim, wolnym i demokratycznym głosowaniu, niż miałoby to wynikać z często bardzo przypadkowych, warunkowanych na przykład - i trzeba sobie to szczerze powiedzieć - wyłożonymi na wybory pieniędzmi w małym okręgu wyborczym, decyzji.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#MichałTomaszKamiński">Chcę państwu bardzo wyraźnie powiedzieć, że dla nas, dla posłów Prawa i Sprawiedliwości dyskusja nad ordynacją europejską jest także dyskusją, która dotyka istoty naszej obecności w Unii Europejskiej, czy chcemy widzieć Polskę w Unii Europejskiej jako pewną przestrzeń polityczną między Bugiem a Odrą, czy chcemy - zgodnie z tym, jak to napisał dzisiaj i muszę powiedzieć, że jest to tekst, który nie pozostanie bez odpowiedzi, bo jest to tekst w najwyższym tego stopniu skandaliczny - pozwolić na to, by myśleć o Polsce tak, jak to napisał dzisiaj jeden z czołowych przedstawicieli nurtu liberalnego: „Wśród naszej elity obowiązuje ahistoryczne przekonanie, że Polacy szczególnie potrzebują silnego państwa narodowego i to mimo że nigdy takiego państwa nie posiadali, a swoje największe sukcesy osiągnęli w państwie wielonarodowym”. Tych słów, panie marszałku, Wysoka Izbo, nie napisał margrabia Wielopolski. Tych słów, panie marszałku, Wysoka Izbo, nie napisał wielki książę Konstanty. Te słowa napisał były minister spraw zagranicznych Rzeczypospolitej. Podkreślam, te słowa nie pozostaną bez odpowiedzi, bo te słowa w sposób niezwykle niebezpieczny, ale z całą pewnością szczery ilustrują filozofię pewnej części polskiej opinii politycznej. Te słowa ilustrują opcję, na którą nie może być zgody, ilustrują opcję, która każe patrzeć na Polskę nie jako na państwo, nie jako na naród, ale po prostu jako na przestrzeń geograficzną. I wbrew pozorom dyskusja, którą dzisiaj prowadzimy, jest dyskusją pozostającą w ścisłym związku z tym, jak widzimy obecność Polski w Unii Europejskiej. Jeżeli bowiem zgodzilibyśmy się na takie myślenie, które przed chwilą zacytowałem z artykułu opublikowanego dzisiaj w bardzo poważnej polskiej gazecie, cofnęłoby to, panie marszałku, Wysoka Izbo, dyskusję o polskiej państwowości do stanu z roku 1914, kiedy to wielki książę Mikołaj Mikołajewicz ogłosił, iż Polacy po ewentualnym zwycięstwie Rosji w pierwszej wojnie światowej zyskają prawo do swej wiary i samorządu, i to było maksimum, co mogliśmy oczekiwać. Dziś poważni politycy mówią, że nam państwo narodowe jest niepotrzebne, bo nigdyśmy go nie mieli, a najlepiej realizowaliśmy się w państwie wielonarodowym, zapewne takim jak Austro-Węgry czy carska Rosja, które z całą pewnością państwami wielonarodowymi były. Ustrój publiczny, a elementem ustroju publicznego będzie ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego, powinien sprzyjać spoistości państwa polskiego, powinien sprzyjać temu, by reprezentacja Polski w Parlamencie Europejskim, niezależnie od tego, czy zgodnie z wolą wyborców będzie reprezentacją bardziej lewicową, czy bardziej prawicową, była reprezentacją całego narodu. Jesteśmy przekonani, że jest to dyskusja, w której znajdziemy partnerów po różnych stronach tej Izby.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#MichałTomaszKamiński">Podkreślę to jeszcze raz bardzo mocno: poza tym jednym aspektem politycznym, który poruszyłem, a który wiąże się, jak sądzę, z faktem oczywistym dzisiaj, że w Polsce jest tylko jedna partia polityczna, która chce jak najszybszego zaniku państw narodowych, ta partia ma prawo taki program głosić i my jako Prawo i Sprawiedliwość będziemy z tym programem polemizować, bo myślę, że warto, ale oprócz tego, jak sądzę, także po lewej stronie tej sali znajdziemy partnerów do poważnego myślenia o tym, by reprezentacja Polski w Parlamencie Europejskim była reprezentacją efektywną i dobrze służącą polskim interesom narodowym.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#MichałTomaszKamiński">Na końcu, panie marszałku, przepraszając za przekroczenie czasu, nie mogę nie wytknąć naszym negocjatorom pewnego błędu związanego bezpośrednio z wyborami do Parlamentu Europejskiego. Nie ukrywam ze wstydem, że jest to błąd, na który także mi zwrócono uwagę dopiero ze strony moich portugalskich przyjaciół w Parlamencie Europejskim. Otóż nasi negocjatorzy - ale przyznam się szczerze, że jest to wina także wszystkich w tej Izbie, też opozycji - nie zwrócili uwagi na to, że konstytucyjny termin wyborów europejskich w Polsce zbiega się z długim weekendem, który jest związany ze świętem Bożego Ciała. Portugalczycy, kraj podobnie jak my katolicki, wynegocjowali sobie wcześniejszy termin, o tydzień zaledwie, wyborów europejskich, słusznie obawiając się, że zaplanowanie wyborów na ten długi weekend bardzo obniży frekwencję. My niestety tego nie uczyniliśmy - to jest wina rządu, ale to jest wina także opozycji, która, przyznaję się, też nie zwróciła na to uwagi - i to może być problem związany z frekwencją wyborczą, który będziemy mieli przy wyborach europejskich. Dlatego ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego powinna być prosta i klarowna, by jeszcze bardziej nie potęgować związanej z aspektem, o którym wcześniej mówiłem, może niechęci obywateli do wzięcia udziału w tym głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#MichałTomaszKamiński">Jako posłowie Prawa i Sprawiedliwości chcemy, by projekt Platformy trafił do komisji i do podkomisji, podobnie jak mówił to pan poseł Smoleń. Chcielibyśmy, by o nim porozmawiać ponad partyjnymi podziałami, a biorąc pod uwagę przyszłą skuteczność naszej reprezentacji w Parlamencie Europejskim. Dziękuję państwu bardzo. Przepraszam, panie marszałku, za przedłużenie mojego wystąpienia. Dobranoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Józefa Cepila w imieniu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JózefCepil">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o wyborze członków Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#JózefCepil">Na poprzednim posiedzeniu Sejmu odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy w tej sprawie. Teraz następny projekt przedstawia grupa posłów; trzeba powiedzieć wprost, że jest to projekt Platformy Obywatelskiej. Właściwie te dwa projekty zasadniczo różnią się tylko w jednej sprawie - w sprawie metody podziału mandatów. Na szczęście w obydwu projektach nie zapisano warunków i kryteriów, jakie muszą spełniać kandydaci do Parlamentu Europejskiego. Poza ogólnymi wymogami, że kandydat musi mieć odpowiednią ilość lat i zamieszkiwać na terytorium Rzeczypospolitej, na szczęście decyzję w sprawie innych kryteriów pozostawiono partiom i komitetom wyborczym. Wprawdzie w różnych, także publicznych wypowiedziach niektórym marzy się, aby jednym z kryteriów przydatności kandydata na europejskiego parlamentarzystę było obycie na europejskich salonach, to na szczęście ani w jednym projekcie, ani w drugim takiego kryterium nie zapisano. Mój klub, klub Samoobrona, partia Samoobrona i jej przewodniczący Andrzej Lepper przedstawiają jednoznaczne stanowisko, którego główną ideą jest to, że w Parlamencie Europejskim powinni znaleźć się przedstawiciele jak największej ilości środowisk i partii politycznych. Jedynym warunkiem powinno być przekroczenie przez partię lub komitet wyborczy 5-procentowego progu poparcia wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#JózefCepil">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pomimo bardzo górnolotnej argumentacji ze strony autorów projektu zawartego w druku nr 1968 niestety w swoich założeniach jest on akurat odwrotny do oficjalnych deklaracji. Gdyby Wysoka Izba uchwaliła projekt ordynacji wyborczej zaproponowany przez Platformę Obywatelską, to wtedy nie tylko partie i komitety wyborcze, które nieznacznie przekroczyłyby próg wyborczy, nie uzyskałyby mandatu do Parlamentu Europejskiego. Żadnego mandatu mogłyby nie uzyskać także partie i komitety wyborcze, które uzyskałyby 8–9-procentowe poparcie, a nawet mandatu mogłyby nie uzyskać partie z 10-procentowym poparciem. Platforma Obywatelska bardzo mocno krytykowała projekt zgłoszony przez rząd, argumentując to między innymi tym, że chce on preferować kandydatów z dużych ośrodków miejskich. Być może po części jest trochę w tym prawdy, ale projekt Platformy tych preferencji nie ogranicza, a dodatkowo na pewno blokuje możliwość uzyskania mandatu przez partie i komitety wyborcze, które uzyskają 7–8-procentowe poparcie, a w zależności od rozłożenia poparcia w kraju mogą mandatu nie uzyskać, jak już wcześniej powiedziałem, partie i komitety wyborcze z poparciem 9, a nawet 10% w skali kraju.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#JózefCepil">Jednym z argumentów Platformy Obywatelskiej jest to, że jej propozycja umożliwia głosowanie w okręgach na kandydatów znanych społecznościom lokalnym. Po pierwsze, ten argument jest bardzo iluzoryczny. Podzielenie Polski na 7 okręgów wyborczych nie daje wyborcom możliwości wyboru lokalnych kandydatów. Są to raczej wielkie makroregiony, w których kandydaci do Parlamentu Europejskiego nie będą bardziej znani społecznościom lokalnym niż przy wcześniejszej propozycji rządowej. Po drugie, propozycja rządowa także umożliwia głosowanie na konkretnych kandydatów w okręgach wyborczych i bardziej daje szanse społecznościom lokalnym na poznanie kandydatów, gdyż okręgi te są mniejsze. W rządowej propozycji Polskę podzielono na 13 okręgów wyborczych. Wbrew pozorom zastosowana w propozycji Platformy Obywatelskiej metoda Sainte-Lague przeliczania wyniku wyborczego na mandaty jest bardziej niekorzystna dla małych i średnich ugrupowań niż zaproponowana w projekcie rządowym metoda d'Hondta. Rządowa propozycja przeliczania wyniku wyborczego na mandaty w praktyce daje możliwość uzyskania mandatu do Parlamentu Europejskiego każdej partii i komitetowi wyborczemu, których poparcie w wyborach przekroczy 5%. Natomiast ta podobno preferująca małe i średnie ugrupowania metoda, zgodnie z propozycją przygotowaną przez Platformę Obywatelską, daje gwarancje uzyskania mandatów trzem pierwszym partiom i komitetom wyborczym w kolejności uzyskanego poparcia społecznego. Następne dwa komitety, czwarty i piąty, przy odrobinie szczęścia mogą uzyskać po jednym mandacie w okręgach 10- i 11-mandatowych, przewidzianych w propozycji Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#JózefCepil">Powstaje tutaj pytanie: Czy Platformie Obywatelskiej chodzi o to, by w Parlamencie Europejskim swoich przedstawicieli miały tylko trzy partie, które uzyskają największe poparcie społeczne? Jeśli tak, to nasza koncepcja jest całkiem inna. Samoobrona uważa, że w Parlamencie Europejskim powinna znaleźć się jak najszersza reprezentacja partii politycznych i środowisk społecznych naszego kraju. Naszym zdaniem tylko przedstawiciele naszego kraju w Parlamencie Europejskim reprezentujący szerokie spektrum polityczne naszej politycznej rzeczywistości będą mogli skutecznie reprezentować interesy Polski na forum Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#JózefCepil">W imieniu mojego klubu składam wniosek, aby Wysoka Izba raczyła odrzucić projekt Platformy Obywatelskiej w pierwszym czytaniu. Jeśli w tej sprawie ktokolwiek chce zachować odrobinę obiektywizmu, musi przyznać, że projekt omawiany na poprzednim posiedzeniu Sejmu jest dużo lepszy, dbający bardziej o właściwą reprezentację Polski w Parlamencie Europejskim. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka w imieniu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#BogdanPęk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Liga Polskich Rodzin była zdecydowanie przeciwna naszej akcesji do Unii Europejskiej na warunkach wynegocjowanych i przedstawionych do akceptacji w traktacie akcesyjnym. Byliśmy temu przeciwni i uważamy, że było to bardzo słuszne postępowanie, te warunki bowiem, któreśmy uzyskali, mogą być jeszcze znacznie pogorszone w związku z decyzjami Konwentu Europejskiego i z możliwością osłabienia wpływu Polski na decyzyjność w przyszłych władzach Unii Europejskiej. Co więcej, może się to odbyć bez kontroli społecznej w Polsce, jeżeli nie będzie to akceptowane w referendum. Widać wyraźnie, że Unia Europejska będzie zmierzać w kierunku centralizacji; powiem więcej, jest wielce prawdopodobna przemiana jej obecnej formuły w formułę przyszłego państwa europejskiego. Temu jesteśmy zdecydowanie przeciwni, ale pomimo to zabieramy głos wobec decyzji polskiego społeczeństwa, wprowadzonego w błąd, o czym to społeczeństwo bardzo szybko się przekona. Mamy nadzieję, a właściwie pewność, że do dnia wyborów, które odbędą się w czerwcu przyszłego roku, będzie już jasne, jak ogromne koszty społeczne, gospodarcze i polityczne będą przez polskie społeczeństwo ponoszone w związku z potrzebą finansowania akcesji na wyżej wymienionych warunkach. Jesteśmy przekonani, że wówczas może się okazać, że właśnie te siły polityczne, które były przeciwne akcesji, uzyskają największe poparcie jako potencjalna reprezentacja walcząca twardo i uczciwie o polskie interesy tam, w Brukseli.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#BogdanPęk">Wychodząc z tego założenia, jesteśmy zdania, że ordynacja w tych pierwszych wyborach musi być ordynacją jasną, przejrzystą i prostą. Bardzo nam się nie podoba ordynacja wymyślona przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, która jest ordynacją wielce skomplikowaną, udziwnioną, zrozumiałą, jak sądzę, tylko dla ekspertów, ordynacją, w której nawet sam mechanizm obliczania mandatów - jak określił przedstawiciel lewicy demokratycznej dzisiaj występujący: nowatorski - jest po prostu nieczytelny i dla znakomitej większości społeczeństwa nie będzie zrozumiały. Może to budzić dodatkowe kontrowersje, a nawet pośrednio osłabić frekwencję. Uważamy, że licytowanie się na liczbę okręgów albo tworzenie sztucznych tworów z argumentacją, że potrzebna jest reprezentatywność pewnych regionów historycznych itd., jest nieracjonalne. Zgadzam się w pełni z panem posłem Kamińskim, który w tej materii się wypowiadał, że przecież ta reprezentatywność jest absolutną iluzją. Około 500 tys. wyborców średnio będzie reprezentował jeden poseł, biorąc pod uwagę ilość osób uprawnionych do głosowania, bo frekwencja może być znacznie niższa. 500 tysięcy to jest przedział, który stanowi przepaść. Komunikowanie się z taką rzeszą wyborców może się odbywać tak naprawdę w sposób realny jedynie przez media. Nie ma innego sposobu. I opowieści o reprezentatywności regionów, a może landów, a może euroregionów nie wytrzymują krytyki. Tak więc czym będzie polska reprezentacja w Parlamencie Europejskim? Czy będzie reprezentacją poszczególnych landów, czy będzie reprezentacją państwa i narodu polskiego? Oczywiście odpowiadamy na to pytanie zdecydowanie. Zwłaszcza w wypadku tej pierwszej reprezentacji w tym najtrudniejszym okresie, bo będzie to zdecydowanie dla polskiego społeczeństwa najtrudniejszy okres, jako że będą tylko koszty, a na horyzoncie wydarzeń dzisiaj nie widać potencjalnych zysków - a nawet gdyby się one miały później pojawić, to pewnie na zupełnie innych zasadach i przy innych uwarunkowaniach - najlepszym rozwiązaniem jest jeden okręg wyborczy - Polska, i prosta, proporcjonalna ordynacja, która zapewniałaby reprezentację wszystkim liczącym się siłom politycznym. W tym miejscu chcę się zastrzec, że nie ma, zresztą w obu przedłożeniach, podwyższenia progu dla potencjalnych koalicji, które mogłyby się nazywać: komitet obywatelski taki czy inny czy reprezentacja obywatelska. Wydaje się, że próg dla tego rodzaju komitetów, w które, obchodząc formalności, łączyłoby się kilka mniejszych partii politycznych albo przedstawicieli tych partii politycznych, musiałby być podwyższony z 5 przynajmniej do 8, a może nawet i 10%, żeby uniknąć takiego namnożenia komitetów wyborczych, że wyborcy zupełnie straciliby możliwość racjonalnej oceny tych przecież ważnych w końcu wyborów.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#BogdanPęk">Kwestia następna. W art. 4 w przedłożeniu Platformy Obywatelskiej czytamy: członkowie Parlamentu Europejskiego są przedstawicielami społeczności obywateli Unii Europejskiej. Ach, wartałoby dodać: polskiej społeczności. Polskiej społeczności! To niby niewiele, ale jednak bardzo wiele, bo oddaje sens rozumienia tego, czym się różnimy, jak sądzę. Liga uważa, że to ma być jednak reprezentacja Polski, a Platforma prawdopodobnie nie przywiązuje aż tak wielkiej wagi do tego. A jeżeli się mylę, to myślę, że pan poseł to sprostuje zaraz.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#BogdanPęk">Prawo do wybierania według art. 8 ma również obywatel Unii Europejskiej, niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat i jest umieszczony w rejestrze wyborców. Dalej, w następnych artykułach jest wyjaśnienie, co to oznacza, jednakże nie ma zastrzeżenia, tak jak przy biernym prawie wyborczym, że ma to być obywatel zamieszkujący co najmniej od 5 lat na terytorium Polski. Nie można zatem wykluczyć, że mogłaby się pojawić bardzo duża grupa obywateli Unii Europejskiej, którzy mieliby 18 lat i zostali zarejestrowani na listach wyborczych, na kilka miesięcy przedtem bowiem, załóżmy: od dzisiaj do wyborów, przyjeżdżaliby tutaj meldować się i rejestrować. Ja oczywiście myślę, że tak nie będzie, ale przezorny zawsze ubezpieczony, a to nie są przelewki. Dlatego uważamy, że jednak ten próg 5 lat zamieszkiwania powinien być w tej kwestii uwzględniony.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#BogdanPęk">Jest jeszcze jedna sprawa szczegółowa, do której pragnę się odnieść, mianowicie finansowanie kampanii wyborczej. Tutaj Platforma Obywatelska część zasad przeniosła wprost z ordynacji sejmowej, jednakże pojawiły się bardzo istotne różnice, na które dotąd żaden z przedmówców nie zwrócił uwagi. A mamy taki drobiazg - że kwota wydana przez komitet czy partię wyborczą w czasie tych wyborów nie może być większa niż 50 groszy na 1 uprawnionego do głosowania, a to jest kilkanaście milionów złotych, około 14 mln zł. Zdaje się, że jest to kwota o wiele za duża. Jest to kwota decydująca o preferowaniu tych środowisk politycznych, partii politycznych, które z natury mają bogaty elektorat związany z establishmentem biznesowym, z przedsiębiorcami. Nie ma sposobu w tym globalizującym się świecie na wyłapanie przypadków finansowania tego przez firmy działające w Polsce, a mające swoje centrale za granicą, czyli firmy niepolskie, które mogłyby być zainteresowane taką a nie inną reprezentacją w Parlamencie Europejskim, dlatego myślę, że najprostszym rozwiązaniem jest ograniczenie jednak kwoty możliwej do wydania w tych wyborach co najwyżej do kilku milionów złotych. Nie jestem w stanie w tej chwili powiedzieć dokładnie. Sądzę, że 3–4 mln to byłaby kwota wystarczająca do tego, żeby wszystko było jasne. I w tej sprawie będziemy zdecydowanie optować za takim rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#BogdanPęk">Wysoka Izbo! Także w art. 49 w ust. 3 mówi się o 20-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu poprzedzającym dzień ogłoszenia postanowienia o zarządzeniu wyborów, to jest kwota, którą może obywatel polski wpłacić indywidualnie - bo tylko takie tutaj się dopuszcza wpłaty - na konto określonego komitetu wyborczego. 20-krotność minimalnego wynagrodzenia to jest jednak duża kwota, moim zdaniem zdecydowanie za wysoka. To również będzie preferować grupy obywateli znacznie wyżej sytuowanych, zwłaszcza że sytuacja Polski, paradoksalnie, w znacznej mierze w związku z okresem przedakcesyjnym i ogromnymi kosztami związanymi z akcesją, pogarsza się, a więc eliminować możliwość wspierania tych partii, których elektorat z natury jest słabiej sytuowany.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#BogdanPęk">Niezależnie od tego wszystkiego, o czym powiedziałem, jedno jest pewne, jeżeli Liga Polskich Rodzin, jak sądzę, uzyska dobry wynik, można przypuszczać, że będziemy w stanie nawet za rok wygrać te wybory, będziemy działać w Parlamencie Europejskim - i oczekujemy tego także od przedstawicieli innych formacji - zdecydowanie na korzyść państwa polskiego i obywateli polskich, przeciwstawiając się tendencjom centralizowania, globalizowania, a także spychania Polski na pozycje marginesowe czy peryferyjne, do czego wyraźnie zmierza tzw. układ starych akcjonariuszy, a więc Francja, Niemcy, Wielka Brytania, czy Włochy, tych, którzy posiadają te akcje preferencyjne, jak to można powiedzieć w języku ekonomicznym. Bowiem odrzucenie wynegocjowanych i akceptowanych przez polskie społeczeństwo w powszechnym referendum zasad nicejskich na rzecz niesłychanie niekorzystnych, o połowę zmieniających na niekorzyść reprezentatywność Polski zasad Konwentu Europejskiego, czyli przyszłego projektu konstytucji europejskiej, jest dla nas zdecydowanie nie do przyjęcia. I gdyby w Unii Europejskiej miała następować dalsza centralizacja, z osłabianiem tego, co nazywamy Europą ojczyzn, będziemy działać także wewnątrz tej Europy i także pośrednio w Polsce na rzecz formalnego, zgodnego z prawem wyjścia z takiej Unii Europejskiej, bowiem najważniejszym celem wszystkich posłów wybieranych przez polskie społeczeństwo jest i musi być godne reprezentowanie interesów polskiego narodu i polskiego społeczeństwa, a nie jakiegoś mitologicznego tworu, który jest niejasny, nieklarowny, niekonkretny i, co więcej, który próbuje ograniczać i tak bardzo niekorzystne zasady, jakie wynegocjowaliśmy, na niekorzyść Polski. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Ryszarda Pojdę o wystąpienie w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#RyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawiam stanowisko dotyczące poselskiego projektu ustawy o wyborze członków Parlamentu Europejskiego. Przedłożony poselski projekt ustawy o wyborze członków Parlamentu Europejskiego określa zasady i tryb zgłaszania kandydatów na członków Parlamentu Europejskiego, przeprowadzania w Rzeczypospolitej Polskiej wyborów do Parlamentu Europejskiego, zasady uczestnictwa w nich obywateli RP, jak również innych obywateli Unii Europejskiej, oraz zasady prowadzenia i finansowania kampanii wyborczej, warunki ważności wyborów, a także warunki sprawowania mandatu członka Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#RyszardPojda">Ustosunkowując się do poselskiego projektu ustawy o wyborze członków Parlamentu Europejskiego, należy przypomnieć, że 27 sierpnia br. Wysokiej Izbie został zaprezentowany rządowy projekt dotyczący tej samej materii prawnej. Stąd przy prezentowaniu uregulowań prawnych zawartych w projekcie poselskim celowe wydaje się również wskazanie na różnice w tych projektach.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#RyszardPojda">Przedkładany projekt ustawy o wyborze członków Parlamentu Europejskiego uwzględnia uregulowania prawne Unii Europejskiej w zakresie przeprowadzania wyborów, określone w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską. Zgodnie z art. 190 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską przedstawiciele narodów państw członkowskich są wybierani do Parlamentu Europejskiego w bezpośrednich wyborach powszechnych. Uregulowanie traktatowe, a w szczególności wspólne zasady przeprowadzania wyborów do Parlamentu Europejskiego określono w akcie z 1977 r. w sprawie wyboru członków do Parlamentu Europejskiego w bezpośrednich i powszechnych wyborach. We wskazanym akcie po dokonanej nowelizacji w 2002 r. ustanowione są następujące zasady: powszechność i bezpośredniość wyborów, tajność głosowania, zachowanie zasady proporcjonalności, niełącznie sprawowania mandatu członka Parlamentu Europejskiego ze sprawowaniem mandatu członka parlamentu krajowego, niełącznie sprawowania mandatu członka Parlamentu Europejskiego z pełnieniem funkcji w organach wykonawczych Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#RyszardPojda">Projekt co do zasady spełnia przedstawione wymogi prawne wyboru do Parlamentu Europejskiego, jednak w kilku przypadkach, tj. art. 4, art. 6 ust. 1, art. 15 ust. 3 oraz art. 32, wymaga według naszej oceny doprecyzowania. Natomiast art. 104 ust. 4 jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej, gdyż dopuszcza sytuację, w której mandat w Parlamencie Unii Europejskiej byłby nieobsadzony. Wydaje się, że przypadek ten w praktyce nie wystąpi, stąd należałoby ust. 4 w art. 104 wykreślić.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#RyszardPojda">Art. 2 ust. 1 projektu ustawy określa, że na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wybiera się 54 członków Parlamentu Europejskiego według zasady proporcjonalności. Zapis ten jest niezgodny z traktatem z Nicei, gdzie Rzeczypospolitej Polskiej przyznano 50 mandatów. Natomiast wybór w 2004 r. 54 członków Parlamentu Europejskiego wynika z podziału przyznanych mandatów Rumunii i Bułgarii, które to państwa w czerwcu 2004 r. nie będą członkami Unii. Stąd w art. 2 ust. 1 winien być zapis: 50 mandatów. Natomiast wybór 54 parlamentarzystów w roku 2004 powinien być określony odrębnie.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#RyszardPojda">Państwa członkowskie poza przedstawionymi wymogami mają swobodę decyzji w szczególności w zakresie: tworzenia okręgów wyborczych, z tym jednak, aby została zachowana zasada proporcjonalności, zasad i techniki przeprowadzania wyborów, prowadzenia spisów wyborców, zasad prowadzenia kampanii wyborczej, organów wyborczych, zasad rozliczania mandatów i progów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#RyszardPojda">Projekt ten, podobnie jak projekt rządowy, w większości tych rozwiązań nawiązuje do uregulowań zawartych w ustawie z 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu RP. Jeśli chodzi o różnice merytoryczne występujące w projekcie poselskim i projekcie rządowym, to dotyczą one przede wszystkim zakresu ustalenia wyników wyborów oraz podziału na okręgi wyborcze. Art. 85 określa, że w podziale mandatów uczestniczą wyłącznie listy kandydatów tych komitetów, które w skali kraju otrzymały co najmniej 5% ważnych głosów. Art. 86 określa podział mandatów pomiędzy uprawnione listy okręgowe metodą Sainte-Laque. Natomiast w rządowym projekcie jest mowa o metodzie d'Hondta. Projekt również zakłada podział liczby mandatów na okręgi proporcjonalnie do liczby mieszkańców, a nie tak, jak to czyni projekt rządowy, według frekwencji w wyborach. W projekcie nie występuje dodatkowa zachęta co do udziału w wyborach premiowana odpowiednim podziałem mandatów.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#RyszardPojda">W rozdziale czwartym projektu ustawy w art. 22 i 23 określa się, że w celu przeprowadzenia wyborów do Parlamentu Europejskiego tworzy się wielomandatowe okręgi wyborcze. W załączniku nr 1 do ustawy proponuje się podział na okręgi wyborcze, tj. utworzenie 7 okręgów wyborczych, które tworzą duże regiony przez połączenie województw. W okręgach tych byłoby wybieranych od 6 do 11 członków Parlamentu Europejskiego. Projekt rządowy natomiast proponuje podział na 13 okręgów wyborczych. W art. 39 projektu wprowadza się nowe zasady dotyczące norm czasowych kampanii wyborczej i tzw. ciszy wyborczej, określając, że kampania rozpoczyna się z dniem ogłoszenia o zarządzeniu wyborów i trwa do godz. 24 dnia poprzedzającego dzień wyborów.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#RyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy ze względu na wykazane w projekcie nieprawidłowości, jak też inne uregulowania niż te, które przewiduje projekt rządowy, wnosi o przekazanie projektu ustawy do dalszych prac w Komisji Europejskiej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JanuszWojciechowski">To było ostatnie wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#JanuszWojciechowski">Jest jeszcze pytanie, które chce zadać pan poseł Józef Cepil. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#JózefCepil">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do autorów omawianego tutaj projektu. Czy nie uważacie, że zasadą interesu krajowego jest jeden okręg wyborczy, a nie granice regionu, które stałyby się granicami okręgów? I ażeby wybory te spełniały zasadę prostej reprezentatywności, to wszystkim partiom i komitetom, które przekroczą próg 5% w tych okręgach, wasza metoda liczenia głosów powinna zapewnić mandaty, a nie zapewnia. Czy nie uważacie, że jest to główną wadą waszego projektu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JanuszWojciechowski">O zabranie głosu prosi pan minister Tadeusz Matusiak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, reprezentujący rząd. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#TadeuszMatusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu rządu Rzeczypospolitej pragnę serdecznie podziękować za twórcze włączenie się w tworzenie prawa dotyczącego wyborów do Parlamentu Europejskiego. Te podziękowania składam oczywiście na ręce pana posła sprawozdawcy, a kieruję do klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#TadeuszMatusiak">Naszym oficjalnym stanowiskiem jest nasz projekt, który przedstawiliśmy Wysokiej Izbie dwa tygodnie temu. Nie chcemy dokonywać żadnych ocen. Sądzę, że rzeczowej, rzetelnej, merytorycznej i obiektywnej oceny obydwu projektów dokona Wysoka Izba i wybierze ten projekt, który będzie lepiej służył Polsce, który będzie lepiej służył polskiemu społeczeństwu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Pawła Piskorskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PawełPiskorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu mojego klubu parlamentarnego chciałbym bardzo serdecznie podziękować za tę dyskusję, za pozytywne uwagi pod adresem przedstawionego przez nas projektu ordynacji oraz za uwagi krytyczne. Wszyscy jesteśmy przekonani o tym, że ta ordynacja wyborcza powinna naszym obywatelom ułatwić procedurę wyborczą, powinna stworzyć taki mechanizm, który zapewniłby wyborcy jak najlepsze, jak najsprawniejsze zorientowanie się co do możliwości wyboru jego przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego, a tym samym wpłynął na zwiększenie frekwencji w tych wyborach. Parlament Europejski zwłaszcza w najbliższych kadencjach będzie miał przed sobą niezwykle istotne wyzwania i stąd obecność reprezentatywnej grupy posłów z naszego kraju jest szczególnie istotna.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PawełPiskorski">Przyjmuję niektóre głosy, zwłaszcza głos pana posła Pęka, który niestety nie zaszczycił nas do końca swoją obecnością, jako pewną retorykę w tej dyskusji i upewnia... Jak sądzę, wszyscy posłowie na tej sali są zainteresowani tym, aby to była polska reprezentacja z bardzo silnym akcentem położonym na nasze narodowe interesy i w żadnym razie, zdaniem mojego klubu parlamentarnego, nie stoi to w sprzeczności z myśleniem o Europie jako o naszej wspólnocie, jako o wyzwaniu, które przed nami stoi, i wyzwaniu, któremu powinniśmy sprostać po to, by poprawiać życie Polaków. Unia Europejska nie jest wyimaginowanym tworem stworzonym przez polityków po to, żeby było im lepiej albo żeby mieli o czym dodatkowo rozmawiać, tylko jest instrumentem, który ma poprawiać życie obywateli, zwłaszcza obywateli takich krajów jak Polska, które mają przecież gigantyczny dystans do nadrobienia.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#PawełPiskorski">W trakcie debaty przedstawiliście panowie posłowie - bo zdaje się, że wyłącznie panowie posłowie zabierali głos - cały szereg uwag i pytań. Do tych podstawowych z nich pozwolę sobie krótko się odnieść. Jeśli chodzi o pytanie pana posła Józefa Cepila dotyczące okręgów... jednego okręgu w skali całego kraju bądź naszej propozycji, to jest to rzeczywiście podstawowa różnica w tej ordynacji wyborczej. Klub Platformy Obywatelskiej z całą mocą podkreśla, że ta nowa ordynacja powinna być zgodna z tradycją polskich ordynacji wyborczych. Chciałbym zwrócić uwagę na pewną niekonsekwencję - z całym szacunkiem dla poglądów wygłoszonych w imieniu klubu Samoobrony - sformułowań. Przypominam stanowisko Samoobrony z czasów debaty na temat systemu liczenia głosów w przypadku ordynacji samorządowej, kiedy to klub Samoobrony jednoznacznie opowiadał się za systemem d'Hondta, który bardzo wyraźnie zniekształca proporcjonalny wynik wyborów. W związku z tym nie przyjmuję jako uwagi w stosunku do tego projektu, że w niektórych miejscach w przypadku małych okręgów wyborczych naturalny próg dostania się do Parlamentu Europejskiego jest wyższy niż próg 5-procentowy, co jest oczywiste, ale to jest tradycja polskich ordynacji wyborczych. To jest tradycja, zgodnie z którą polskie ordynacje wyborcze pozwalają naszym obywatelom na wybieranie od kilku do kilkunastu parlamentarzystów bądź radnych w okręgu wyborczym i jednocześnie dają silne umocowanie tym osobom wybieranym w okręgu. Było to podkreślane przez kilka osób, ale pozwolę sobie również zwrócić uwagę na to, że projekt rządowy m.in. dlatego różni się od naszego projektu, że zakłada w zasadzie jeden okręg wyborczy - te 13 okręgów wyborczych to są okręgi pomocnicze - a system liczenia głosów powoduje, że wszystkie głosy liczone są w skali kraju. Pozostaje kwestią oceny każdego z klubów parlamentarnych i każdego z nas, parlamentarzystów, osobno: Czy pomoże to w tym, aby Polska była reprezentowana przez silną, dobrze zorganizowaną reprezentację, czy też projekt rządowy może spowodować rozdrobnienie tej reprezentacji? W naszym przekonaniu w zasadzie liczenie głosów w skali jednego 54-mandatowego okręgu wyborczego - tylko tyle, że rozbitego na 13 okręgów pomocniczych - powoduje, że ta reprezentacja będzie rozbita i nie 3, 4 czy 5 partii politycznych może się dostać do parlamentu, lecz cała ich różnorodność, czasami nawet po 1–2 mandatach. Czy to zwiększy naszą siłę przebicia w Parlamencie Europejskim? Platforma Obywatelska uważa, że nie, że to siłę polskiej reprezentacji w przypadku rozdrobnienia, pojedynczych mandatów wyłącznie może osłabiać.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#PawełPiskorski">Jestem winien również Wysokiej Izbie wyjaśnienie w związku z autopoprawką wniesioną na posiedzeniu Komisji Europejskiej. Otóż autopoprawka klubu do tego projektu polega na wykreślenie z art. 104 ust. 4, czyli tego ustępu, który budził wątpliwości co do zgodności z prawem europejskim.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#PawełPiskorski">Jeśli chodzi o potencjalne zagrożeni rysowane tutaj przez pana posła Pęka, zagrożenie, powiedziałbym, migracji wyborczych, czyli przeniesienie się jakiejś dużej grupy obywateli z innego kraju Unii Europejskiej po to, żeby oddać głos w wyborach polskich i wprowadzić z polskiej listy swojego parlamentarzystę, to pozwolę sobie - odbieram to jako pewien dowcip ze strony pana posła Pęka - nawet tego nie komentować, to ma raczej wymowę anegdotyczną. Oczywiście nigdy w żadnym z krajów Unii Europejskiej tego rodzaju sytuacja nie miała miejsca i w ogóle co do skali przedsięwzięcia jest to niemożliwe. Rozumiem, że był to ze strony pana posła dowcip, bo inaczej trudno to traktować.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#PawełPiskorski">I wreszcie sprawy limitów finansowych. Otóż jest kwestią do dyskusji i wydaje mi się, że będzie to również dyskutowane na posiedzeniu komisji, jak duży powinien być limit finansowy przysługujący poszczególnym partiom politycznym. W naszym przekonaniu ten limit, który jest zarysowany, nie odbiega również od tradycji. Podkreślam, że wartością naszej ordynacji wyborczej jest to, iż jest ona zgodna z pewną tradycją rozwiązań ustawowych. Czy to jest uprzywilejowanie jakichkolwiek środowisk zamożniejszych, mających większe kontakty czy większe możliwości pozyskiwania środków? W naszym przekonaniu: nie, ponieważ czystość regulacji dotyczących sposobu pozyskiwania tych środków powoduje, że decydentem w tej sprawie nie jest duży biznes przekazujący jednorazowo duże kwoty na rzecz jakiegoś ugrupowania politycznego, tylko pewna liczba drobnych ludzi wpłacających niewielkie środki. Z tego tak naprawdę tworzą się w naszym rozwiązaniu fundusze wyborcze i, jak mówię, to w niczym nie narusza zasad, które przyjęliśmy w pozostałych rozwiązaniach ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#PawełPiskorski">Panie Marszałku! Na koniec mogę powiedzieć, że po deklaracji klubu Samoobrony, iż projekt rządowy jest mu bliższy, mam tylko nadzieję na to, że uwagi, a zwłaszcza postulaty niekontestowane przez kluby - na przykład włączenie Polonii czy umożliwienie Polonii głosowania - będą przedmiotem wnikliwej pracy w komisji. Miejmy nadzieję, że w komisjach mój klub parlamentarny będzie w stanie jeszcze przekonywać do rozwiązań, które w tym projekcie zaproponowaliśmy. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego oraz Ruchu Odbudowy Polski mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o wyborze członków Parlamentu Europejskiego zawartego w druku nr 1968.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#JerzyCzerwiński">Na początek dwie uwagi. Druk projektu, obszerny, został udostępniony posłom dzień przed głosowaniem. Czy można w tych warunkach prowadzić poważną debatę na tak ważny temat, obejmujący podstawowe prawa obywatelskie?</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#JerzyCzerwiński">Drugie spostrzeżenie - to chyba pierwszy w tej kadencji, a i może w całej działalności Sejmu plagiat ustawowy, bo projekt autorstwa posłów Platformy Obywatelskiej to żywcem ściągnięty projekt rządowy z druku nr 1785 z niewielkimi tylko zmianami.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#JerzyCzerwiński">Drodzy posłowie z Platformy, po co było zrzynać z projektu rządowego, jeśli jest on obecnie w „obróbce” sejmowej po pierwszym czytaniu i dla wprowadzenia postulowanych przez was zmian wystarczyło zgłosić je w trakcie drugiego czytania? Czy tak koniecznie chcieliście mieć medal za własny projekt? Medalu nie dostaniecie. Dlaczego? Bo powtarzając większość zapisów projektu rządowego, powtarzacie też jego błędy. Wymieńmy najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#JerzyCzerwiński">Po pierwsze, oba projekty używają pojęcia „obywatel Unii Europejskiej”, nie definiują go jednak w swoim tekście. Takiej definicji nie ma też w całym polskim ustawodawstwie. Nie ma tej definicji również w obecnym prawie unijnym - jeśli się mylę, to niech poseł wnioskodawca poda dokładną nazwę aktu prawnego (wraz z adresem publikacyjnym), w którym to pojęcie jest definiowane. Pojawia się co prawda w projekcie tzw. konstytucji europejskiej, ale ta konstytucja nie jest jeszcze prawem, tym bardziej w Polsce. Jak można w ustawie dawać prawa wyborcze w Polsce nie wiadomo komu, bo niezdefiniowanej jasno grupie osób?</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#JerzyCzerwiński">Po drugie, oba projekty wybieranych w Polsce członków Parlamentu Europejskiego traktują jako przedstawicieli tzw. społeczności obywateli Unii Europejskiej. Takie rozwiązanie jest sprzeczne z polską racją stanu, ponieważ naród polski oczekuje działania swoich przedstawicieli zgodnie z interesem Polski, a nie interesem jakiejś wyimaginowanej społeczności europejskiej, tym bardziej wtedy, gdy te oba interesy będą ze sobą sprzeczne, a to nietrudno sobie wyobrazić.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#JerzyCzerwiński">Po trzecie, w obu projektach przewiduje się publikowanie niektórych dokumentów wyborczych dodatkowo w języku angielskim jako tzw. języku roboczym. Po co, aby zwiększyć koszty? Bo przecież prawo unijne od nas tego nie wymaga. Dlaczego mamy być bardziej unijni niż sama Unia? A na marginesie - jak się ten zapis ma do ustawy o języku polskim?</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#JerzyCzerwiński">Po czwarte, w obu projektach nadaje się czynne prawo wyborze, oprócz obywateli Polski, również tzw. obywatelom Unii Europejskiej bez wymogu zamieszkiwania w Polsce prze określony, odpowiednio długi czas (domicyl). Takiego rozwiązania zaakceptować nie możemy, aby osoby niezwiązane z Polską decydowały o wyborze jej reprezentantów. Przy tym projekt poselski jest nawet gorzej sformułowany niż rządowy, bo nie przewiduje wprost (a jedynie przy wpisie do rejestru wyborców) wymogu stałego zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z kolei na plus projektu poselskiego należy zaliczyć fakt przyznania praw wyborczych wszystkim obywatelom Polski zamieszkałym poza granicami kraju, a nie tylko Polonii zamieszkałej w państwach UE.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#JerzyCzerwiński">Przechodząc do omówienia różnic między oboma projektami, należy stwierdzić, że jest ich niewiele. Godne uwagi i poparcia jest nałożenie na kandydatów do Parlamentu Europejskiego obowiązku składania tzw. oświadczenia lustracyjnego. Nie ma bowiem żadnych podstaw do tego, aby kandydaci do Sejmu i Senatu takie oświadczenia składali, zaś potencjalni reprezentanci Polski w Europie nie musieli tego robić.</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#JerzyCzerwiński">Największe różnice pomiędzy obu projektami występują w procedurze zamiany ilości otrzymanych przez dany komitet wyborczy głosów na uzyskane mandaty oraz w związanej z nią wielkości okręgów wyborczych. Jako godną poparcia należy traktować zawartą w projekcie poselskim regułę Sainte-Lague przeliczania głosów na mandaty, bardziej odpowiadającą zasadzie proporcjonalności niż reguła d' Hondta z projektu rządowego. Także mniejsza ilość okręgów wyborczych i wynikła stąd większa ilość mandatów w okręgu w projekcie poselskim sprawia wrażenie bardziej sprzyjającej zasadzie proporcjonalności niż w projekcie rządowym.</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#JerzyCzerwiński">Jednak paradoksalnie to projekt rządowy jest w tym przypadku bardziej proporcjonalny, bo podział mandatów na poszczególne komitety wyborcze dokonuje się w skali całego kraju, gdzie cały kraj jest jakby jednym wielkim (54-mandatowym) okręgiem wyborczym. Z kolei projekt rządowy zafałszowuje wyniki wyborów przez uprzywilejowanie dużych okręgów (spośród 13), na ogół zurbanizowanych, kosztem Polski prowincjonalnej, przy przydzielaniu mandatów poszczególnym listom okręgowym danego komitetu wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-270.11" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ruch Katolicko-Narodowy oraz Ruch Odbudowy Polski opowiadają się za jedną listą wyborczą danego komitetu wyborczego w skali kraju. Inaczej mówiąc, całą Polskę należy traktować jako jeden 54-mandatowy okręg wyborczy. Wtedy, po pierwsze, najlepiej będzie zachowana zasada proporcjonalności, po drugie zaś to naturalnie wskazuje, że wybrany w ten sposób parlamentarzysta europejski jest reprezentantem wszystkich Polaków, a nie jakiegoś arbitralnie określonego okręgu - regionu. Zaś przy podziale głosów na mandaty proponujemy stosować zasadę czystej proporcjonalności w miejsce reguły Sainte-Lague lub d'Hondta - podczas przydzielania mandatów danemu komitetowi wyborczemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! W dyskusji został zgłoszony wniosek o skierowanie projektu ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, ale został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#JanuszWojciechowski">W związku z tym pozostał tylko wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#JanuszWojciechowski">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#JanuszWojciechowski">Na tym wyczerpaliśmy, Wysoka Izbo, porządek dzienny 56. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#JanuszWojciechowski">Informuję, że zgłosili się dwaj posłowie do oświadczeń poselskich, pan poseł Witold Hatka i pan poseł Stanisław Szyszkowski.</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo pana posła Witolda Hatkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WitoldHatka">Przepraszam, panie marszałku, że o tak późnej porze wymyśliłem oświadczenie, ale jest ono kontynuacją oświadczenia z dnia wczorajszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle, jest to pańskie prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WitoldHatka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! We wczorajszym oświadczeniu przybliżyłem Wysokiej Izbie dzieło pracy organicznej niemające precedensu w historii powojennej Polski. Przypomnę. W rocznicę wiktorii wiedeńskiej 12 września 1992 r. rzesza 3 tys. rolników założyła bank, celem wzajemnego wspomagania w każdej dziedzinie życia gospodarczego, a zwłaszcza zgromadzenia środków dla zaspokojenia polskiego głodu ziemi i umacniania własności Polaków. Z tej trybuny oddałem hołd tym ludziom, którzy zbudowali to dzieło wyrosłe z serc, myśli i pragnień, ale również z łez, krzywd i niesprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WitoldHatka">Wypomniałem organom państwowym, że po 7 latach zryw pracy organicznej został całkowicie zdyskryminowany, wręcz zniszczony przez organy państwa. Jest to zjawisko bardzo niebezpieczne, dlatego zapowiedziałem konieczność powołania sejmowej komisji śledczej, która określi stopień naruszenia prawa przez organy władzy państwowej i powiązań z różnymi funkcjonariuszami i wykaże przestępstwa materialne i powiązania osób.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#WitoldHatka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie mogę milczeć i godzić się z faktem, że Narodowy Bank Polski dokonuje aktu zemsty, a jest to wymierzone przeciw niepokornym akcjonariuszom, właścicielom Wielkopolskiego Banku Rolniczego. Nie mogę milczeć, kiedy organa państwowe uruchamiają agentów służb specjalnych, których nadrzędnym celem było paraliżowanie ruchów obronnych akcjonariuszy, decyzji ich organów czy podmiotów gospodarczych powołanych przez akcjonariuszy. Nie mogę milczeć, kiedy jedna z prokuratur odmawia przeprowadzenia rzetelnego śledztwa. Nie mogę wreszcie milczeć, kiedy premier rządu obraża moją godność z trybuny sejmowej, poniża również zasiadających w przeszłości w organach banku.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#WitoldHatka">Z całą mocą oświadczam, że aktami terroru administracyjnego odebrano rolnikom ich własność osiągniętą ciężką rolniczą pracą. Pozbawienie własności jest prostą, ale skuteczną formą zniewolenia społeczeństwa. To własność daje człowiekowi pozycję społeczną, stawia wymagania, kształci w aktywności, twórczości i przedsiębiorczości. Społeczeństwo wyzute z własności staje się jedynie luźnym skupiskiem nędzarzy, zaprzątniętych całkowicie troską o zdobycie elementarnych środków do życia, żyjącym jedynie w ślepym posłuchu dla władzy i kapitału.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#WitoldHatka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Gdy 12 września 1992 r. 3 tys. rolników utworzyło Wielkopolski Bank Rolniczy, przytłaczającą większość Polaków cechowały kompletna bezradność i zagubienie. Dookoła szalała złodziejska tzw. prywatyzacja, a w gospodarce za rządów panów Mazowieckiego i Bieleckiego żerowała plaga monstrualnych afer finansowych, gospodarczych, na czele z aferą alkoholową, rublową, FOZZ, Art B, które rozwijały się w warunkach całkowitej bezkarności sprawców narażających skarb państwa na straty dziesiątków miliardów dolarów.</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#WitoldHatka">Rozpoczęty został proces haniebnej tzw. prywatyzacji sektora bankowego, zmierzający do oddania krwiobiegu gospodarki, jakim jest system bankowy, w ręce zagranicznego kapitału. Bank Śląski jest najlepszą ilustracją szerszego zjawiska frymarczenia dobrem narodowym. Wówczas to wysocy urzędnicy Ministerstwa Finansów, jak i wielu urzędników państwowych, uczestniczyli w totalnej kradzieży, uzyskując 13,5-krotny przekręt na wartości akcji Banku Śląskiego. Takie to były czasy, gdy rządzący Polską inteligenciki, obsiadający urzędy, jacyś „innopleńcy”, kradli, co polskie, a chłop budował polski bank.</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#WitoldHatka">Aby obnażyć decyzje organów państwa, podejmowane w końcu w wolnej Polsce, pragnę przypomnieć pewien historyczny fakt. W 1904 r. rząd pruski, obawiając się rozwoju polskiego ruchu oszczędnościowego, zamierzał wydać ustawę zabraniającą składania oszczędności w bankach polskich, pod pretekstem rzekomo niedostatecznych zabezpieczeń hipotecznych, ale wycofał się, obawiając się kompromitacji. A był to obcy, zaborczy, pruski rząd. Myśl tę dedykuję pani Gronkiewicz-Waltz i panu Balcerowiczowi, i wszystkim rządzącym w państwie. Rozbiliście Wielkopolski Bank Rolniczy i oddaliście polskie banki obcym. Czy był to błąd, czy wyrafinowane przestępstwo mające cechy zbrodni stanu? Dlatego wnoszę o powołanie i zapowiadam powołanie sejmowej komisji śledczej, aby zbadała ten stan rzeczy. Zaiste, jak ziemia wydaje swoje plony, jak ogród rozplenia swoje zasiewy, niech się rozpleni sprawiedliwość, a wspaniałe dzieła budowania polskiej bankowości, podjęte na nowo, niech służą Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o przedstawienie oświadczenia pana posła Stanisława Szyszkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#StanisławSzyszkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę złożyć oświadczenie w sprawie sytuacji panującej w branży budowlanej i następstw wprowadzenia podwyżki podatku VAT do poziomu 22%. Z danych szacunkowych wynika, że w 2003 r. zbankrutuje od 30% do 50% przedsiębiorstw działających w branży budowlanej. Proponowana stawka podatkowa VAT nie ma uzasadnienia nie tylko wynikającego z prawa Unii Europejskiej, którym zasłania się rząd. Jeżeli polskie prawo podatkowe należy dostosować do unijnego, to dlaczego podstawową górną stawką VAT nie jest 16%, lecz 22%. Wprowadzenie tak wysokiej stawki postawi polskich przedsiębiorców w niekorzystnej sytuacji wobec konkurencji z wielu krajów Unii Europejskiej, w których VAT na materiały budowlane kształtuje się na poziomie 16%. Po zniesieniu barier celnych zdecydowanie pogorszy się sytuacja polskich towarów wobec importowanych. Doprowadzi to do niemożności konkurowania przez firmy produkujące materiały budowlane oraz firmy dystrybucyjne, i to nie tylko w rejonach przygranicznych. Z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej polskich przedsiębiorstw i polskiego społeczeństwa można być zwolennikiem podniesienia podatku VAT na materiały i usługi budowlane, powołując się na stanowisko Unii Europejskiej. Jest to tym bardziej istotne, że Polska wynegocjowała dla tej branży okres przejściowy do roku 2008.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#StanisławSzyszkowski">Czy rząd polski dąży do eliminacji z rynku polskiego polskich producentów materiałów budowlanych i polskich wykonawców?</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#StanisławSzyszkowski">Czy jest to próba uzyskania pieniędzy na składkę do Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#StanisławSzyszkowski">Czyżby polski rząd nie wiedział, że otwiera rynek polski na zagraniczne materiały budowlane i wykonawstwo przez firmy zagraniczne?</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#StanisławSzyszkowski">Czyżby polski rząd nie zdawał sobie sprawy z transferu zysków za granicę, a nie do polskiego budżetu?</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#StanisławSzyszkowski">Apeluję, aby koalicja rządząca zajęła się tworzeniem warunków proeksportowych dla polskich usług, w tym również budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#StanisławSzyszkowski">Apeluję o odstąpienie od podwyższenia stawki VAT na materiały i usługi budowlane.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#StanisławSzyszkowski">Apeluję, by rząd odstąpił od niszczenia potencjału przedsiębiorstw tej branży, które jeszcze mogą skutecznie konkurować z firmami zagranicznymi.</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#StanisławSzyszkowski">Apeluję, aby polski rząd i parlament przystąpiły do obrony polskich interesów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#JanuszWojciechowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#JanuszWojciechowski">Informacja o wpływie interpelacji i zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonym państwu posłom druku nr 1896.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#JanuszWojciechowski">Na tym kończymy 56 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#JanuszWojciechowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#JanuszWojciechowski">Porządek dzienny 57 posiedzenia Sejmu, planowanego na dni 16, 17, 18 i 19 września 2003 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-277.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 22 min 43)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>