PPC / ppc

text_structure.xml 756 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Donald Tusk, Tomasz Nałęcz i Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#DonaldTusk">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Bożenę Kozłowską oraz panów posłów Jakuba Derech-Krzyckiego, Zbigniewa Sosnowskiego i Marka Wikińskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#DonaldTusk">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani poseł Bożena Kozłowska i pan poseł Marek Wikiński.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#DonaldTusk">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Marek Wikiński i Zbigniew Sosnowski.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#DonaldTusk">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#DonaldTusk">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarekWikiński">Informuję, że ze względu na wagę rozpatrywanych spraw i ich pilność za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarekWikiński">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MarekWikiński">- Regulaminowej i Spraw Poselskich - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MarekWikiński">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MarekWikiński">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MarekWikiński">Posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej w dniu dzisiejszym zostało odwołane. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#DonaldTusk">Komisja Europejska przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o projekcie nowelizacji ustawy o środkach żywienia zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#DonaldTusk">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1445-A.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#DonaldTusk">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie trzeciego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#DonaldTusk">Dodany punkt rozpatrzymy w dzisiejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#DonaldTusk">Pan poseł Gruszka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zwraca się do pana marszałka o zmianę skierowania ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i niektórych innych ustaw. Pan marszałek był uprzejmy skierować ten projekt do pierwszego czytania do Komisji Europejskiej. Natomiast zgodnie z ekspertyzą Biura Studiów i Ekspertyz w tej regulacji, która ma ponad 70 poprawek, dwie poprawki dotyczą dostosowania prawa polskiego do prawa europejskiego, cała reszta dotyczy oczywiście materii szczegółowej. Naszym zdaniem ta ustawa jest ustawą parapodatkową i pierwsze czytanie powinno się odbyć na sali plenarnej, a nie w komisji. To jest sprawa pierwsza, moim zdaniem, najważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JózefGruszka">Sprawa druga, to to, że Komisja Europejska ustala oczywiście zgodność i dostosowanie prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej, natomiast kwestie merytoryczne powinny być rozstrzygnięte tutaj w Komisji Rolnictwa...</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Finansów.)</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#JózefGruszka">...i Komisji Finansów, które jak gdyby są merytorycznie odpowiedzialne za ten obszar. Dlatego zwracam się, panie marszałku, w imieniu mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, o odbycie pierwszego czytania tego projektu na sali plenarnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Anna Bańkowska w tej samej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AnnaBańkowska">Panie Marszałku! Byłam również zaskoczona skierowaniem tego projektu ustawy do Komisji Europejskiej. Idąc w ślad za tym, co powiedział pan poseł Gruszka, a jeśli Prezydium czy pan marszałek podejmie decyzję o zmianie skierowania tej komisji, to nie wyobrażam sobie, żeby nad tym projektem pracowała Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Finansów, a nie Komisja Polityki Społecznej i Rodziny, która kształtuje wspólnie z rządem, ale kształtuje obraz ubezpieczeń społecznych. Naszą rolą jest również debatowanie nad szczegółami rozwiązań po to, żeby one były wspólne i spójne dla całokształtu polityki ubezpieczeń społecznych w Polsce, a zatem wnoszę, żeby ten projekt bezwzględnie w pierwszej kolejności był skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#DonaldTusk">W tej sprawie? Bo ja jestem gotowy do wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#DonaldTusk">Czy pan poseł Gabriel Janowski w tej sprawie? To proszę jeszcze o chwilę cierpliwości, ja tylko wyjaśnię kwestię.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#DonaldTusk">Rozmawialiśmy o tym na posiedzeniu Prezydium Sejmu. Marszałek Sejmu poinformował, że po pierwsze o charakterze dostosowawczym tej inicjatywy w jakimś sensie rozstrzyga intencja rządu i w takiej sytuacji oczywiście Komisja Europejska jest tą komisją, która rozpatruje projekt. Marszałek Sejmu poinformował, że zwróci się do przewodniczącego Komisji Europejskiej, aby ten zasięgnął opinii szefów komisji...</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#DonaldTusk">Pani poseł, pani pozwoli, że dokończę wyjaśnienie, a nie będę wkraczał w polemikę z panią poseł.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Przecież siedzę cicho.)</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#DonaldTusk">...do szefów innych komisji, które w sposób oczywisty zainteresowane są przebiegiem pracy nad tym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#DonaldTusk">Co do pierwszego czytania plenarnego, taka możliwość oczywiście istnieje. Przekażę tę uwagę także marszałkowi Borowskiemu i być może takie rozstrzygnięcie, które jest w gestii marszałka Sejmu, nastąpi. To nie budziło jakichś specjalnych emocji na posiedzeniu Prezydium.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#DonaldTusk">Pan poseł Gabriel Janowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu grupy posłów wnoszę projekt uchwały, by przez najbliższe trzy posiedzenia jeden punkt porządku dziennego poświęcić na dogłębną analizę Traktatu akcesyjnego. Nie muszę tej Izbie mówić, jak ważny jest to traktat i nie muszę tu uzasadniać wagi tego problemu, który stawiamy.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#GabrielJanowski">Przy okazji chcę powiedzieć, że, jak przyznał pan minister Truszczyński, sami negocjatorzy nie znają całego traktatu, więc, myślę, będzie dobra sposobność, by Wysoka Izba zapoznała się z tym traktatem, a za naszym pośrednictwem również opinia publiczna. Jest to ważna sprawa nie dla nas, ale przede wszystkim dla społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#GabrielJanowski"> Także proszę o przychylne przyjęcie tej uchwały, myślę, że z pożytkiem dla nas wszystkich. Dziękuję. </u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#DonaldTusk">Zwracam się z uprzejmą prośbą do państwa posłów, abyśmy mieli świadomość, na czym polega wniosek formalny i przestrzegali tego trybu zgodnie z regulaminem. Pan poseł Gabriel Janowski, jako doświadczony parlamentarzysta na pewno zna naszą urzędową drogę składania projektów uchwał i...</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Ale chodzi o ważny problem.)</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#DonaldTusk">Panie pośle, czy z wnioskiem formalnym?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#DonaldTusk">Nie.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#DonaldTusk">Prezydium Sejmu przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składzie osobowym Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#DonaldTusk">Wniosek ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 1551.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#DonaldTusk">W związku z tym marszałek Sejmu, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt dotyczący tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#DonaldTusk">Punkt ten rozpatrzymy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Grzegorza Górniaka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#DonaldTusk">W związku ze zgłoszonymi w dyskusji poprawkami Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu ich rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#DonaldTusk">Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1523-A.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#DonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Grzegorza Górniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#GrzegorzGórniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu wczorajszym rozpatrzyła poprawki zgłoszone w czasie drugiego czytania i wnosi o odrzucenie poprawek 1., 2., 3. i 5., zaś przyjęcie poprawki 4. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1523.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#DonaldTusk">Komisja przedstawia jednocześnie wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#DonaldTusk">W 1. wniosku mniejszości do zmiany 2. lit. a w art. 1 wnioskodawca proponuje, aby dodać pkt 4 w art. 6 ust. 3 ustawy nowelizowanej stanowiący, że producent cukru, któremu przyznano limity A i B cukru, składa prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdanie dotyczące wysokości marży przetwórczej, wydatku cukru, przychodów ze sprzedaży melasy oraz kosztów transportu buraków cukrowych w terminie do dnia 31 października po zakończeniu danego roku rozliczeniowego.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#DonaldTusk">Głosowało 419 posłów. Głosów za - 261, przeciw - 157, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#DonaldTusk">W 1. poprawce wnioskodawca poprzez skreślenie w art. 1 zmiana 3. lit. a proponuje utrzymać obowiązujące brzmienie art. 7 ust. 1 ustawy nowelizowanej stanowiącego, że cukier C, izoglukoza C i syrop inulinowy C, wyprodukowane w danym roku rozliczeniowym, muszą zostać wyeksportowane w postaci nieprzetworzonej w terminie do dnia 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym przypada koniec tego roku rozliczeniowego.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#DonaldTusk">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość 2. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#DonaldTusk">Głosowało 422 posłów. Głosów za - 10, przeciw - 412, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#DonaldTusk">W 2. wniosku mniejszości do zmiany 3. lit. a w art. 1 wnioskodawca proponuje, aby art. 7 ust. 1 ustawy nowelizowanej stanowił, że cukier C, izoglukoza C i syrop inulinowy C, wyprodukowane w danym roku rozliczeniowym, muszą zostać wyeksportowane w postaci nieprzetworzonej lub w wyrobach o zawartości cukru co najmniej 20%, a nie, jak proponuje komisja, 10%, w przeliczeniu na cukier biały, w terminie do dnia 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym przypada koniec danego roku rozliczeniowego.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów...</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Przepraszam bardzo, to był mój wniosek, wycofuję go.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#DonaldTusk">Nie usłyszałem, panie pośle. Pan poseł wycofał wniosek, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! To był mój wniosek mniejszości i wycofuję go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do kolejnego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#DonaldTusk">W 2. poprawce wnioskodawca poprzez dodanie nowej zmiany w art. 1 proponuje skreślić ust. od 2a do 2c w art. 15 ustawy nowelizowanej stanowiące m.in. o obowiązku sprzedaży cukru na rynku krajowym po cenach wyższych niż cena interwencyjna oraz wnoszenia opłat sankcyjnych przez podmioty wprowadzające cukier na rynek krajowy po cenach niższych lub równych cenie interwencyjnej.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#DonaldTusk">W poprawce 4. polegającej na dodaniu nowego artykułu do projektu ustawy wnioskodawca proponuje, aby do postępowań rozpoczętych i niezakończonych decyzją ostateczną, toczących się na podstawie art. 15 ust. od 2a do 2c ustawy nowelizowanej, stosować przepisy dotychczasowe.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 2. i 4., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#DonaldTusk">Głosowało 424 posłów. Głosów za - 197, przeciw - 225, wstrzymujących się 2.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#DonaldTusk">W 3. poprawce wnioskodawca poprzez dodanie nowej zmiany w art. 1 proponuje dodać ust. 1a w art. 8 ustawy nowelizowanej stanowiący, że właścicielem limitu produkcji cukru jest plantator buraka cukrowego.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#DonaldTusk">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WiktorOsik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rozumiem, że autor poprawki miał dobre chęci, ale z dobrymi chęciami różnie bywa. W związku z tą poprawką mam pytanie albo do ministra skarbu, albo do posła sprawozdawcy. Czy nie może być tak, że plantatorzy buraków, którzy będą właścicielami tego limitu, zachęceni wyższymi cenami przejdą do koncernów zachodnich, bo koncerny zachodnie mają po prostu lepszą sytuację finansową, i w ten sposób paradoksalnie rękami polskich plantatorów możemy zlikwidować Polski Koncern Cukrowy, pozostałość polskiego przemysłu cukrowniczego w Polsce? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#DonaldTusk">Pan poseł Waldemar Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Też pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy przyjęcie tej poprawki oznaczać będzie, że właścicielem limitu jest plantator i tym samym to plantatorzy będą decydowali o tym, w jakim rejonie te buraki i uprawy będą realizowane. W przypadku pozostawienia ustawy w dotychczasowym brzmieniu producenci cukru mogą pozamykać cukrownie w wielu rejonach Polski, w których tradycyjnie jest realizowana uprawa buraka, i przenieść je w dowolnie inne miejsce albo wręcz zamknąć tę produkcję i wykorzystywać tylko kwoty cukrowe. To jest poprawka bardzo fundamentalna i bardzo proszę Wysoką Izbę... pomimo pewnych jeszcze niedopracowań, które można tej poprawce przypisywać, ale ze względu na pilny tryb prac z uwagi na tę procedurę, którą zastosował rząd, można tę poprawkę jeszcze ewentualnie wycyzelować w Senacie. Natomiast ma ona fundamentalne znaczenie dla polskiego rolnictwa, bo jeżeli, proszę państwa, nie będzie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, proszę zredukować wystąpienie do zadania pytania, to nie jest debata, będę ucinał wystąpienia, które zmieniają się w debatę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WaldemarPawlak">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Mówiąc w skrócie, jeżeli nie będziemy przyjmowali tego typu rozwiązań, to pozostanie nam tu, w kraju tylko prostowanie liści na drzewach.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski).</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale w Unii Europejskiej są takie rozwiązania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo skoncentrować się na merytorycznych pytaniach, które rozwiewają wątpliwości państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Pęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#BogdanPęk">Panie marszałku, to jest kwestia fundamentalna, dlatego pytanie do posła sprawozdawcy. Czy dotychczasowa ustawa, która dawała cukrowniom limity produkcji cukru, stanowi jakąkolwiek gwarancję dla ciągłości plantacji buraka cukrowego w Polsce? Czy jest możliwa taka sytuacja, czy pan się z tym zgadza, że cukrownia, której pakiet większościowy przejmuje obcy kapitał, wyłącza produkcję, a następnie, korzystając z tych limitów cukru polskich plantatorów, sprowadza cukier np. z Europy Zachodniej, który jest wysoko dotowany?</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie może.)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#BogdanPęk">Dlaczego? Jeżeli nie może, to dlaczego, proszę powiedzieć, bo moim zdaniem może. Ten mechanizm jest przesądzony, jeżeli poprawki, która ostatecznie by nie ustawiała sprawy w sposób racjonalny, że właścicielami limitów cukrowych są polscy plantatorzy... to plantacje buraka cukrowego w Polsce, których nie ma czym zastąpić, znikną.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#DonaldTusk">Poseł Cymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#TadeuszCymański">Tylko jedno pytanie mam i prosiłbym pana ministra, żeby... Jakie znaczenie ta poprawka będzie miała w praktyce? Pytanie stawiam na przykładzie. Jest Cukrownia Peplin koło Tczewa, 11 tys. ton produkcji, która jest własnością Anglików i oni mają limit i chcą przenieść produkcję z Peplina do Glinojecka, 200 km dalej. Jakie znaczenie ma ta poprawka, jeżeli przejdzie, co będzie oznaczała dla producentów w Peplinie? A jakie losy czekają ich dzisiaj, jeżeli będzie limit przeniesiony?</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo dobrze, fundamentalnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#DonaldTusk">Odpowiadać będą w kolejności: wpierw pan poseł sprawozdawca, pan poseł Górniak, a następnie podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Andrzej Chodkowski.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo pana posła sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#GrzegorzGórniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta poprawka daje, tak jak jest w innych krajach Unii Europejskiej, np. w Niemczech, że tam plantatorzy są udziałowcami limitu cukru. W naszym kraju tego nie ma, bo w poprawce jest tylko, że cukrownie dostają limit, dopiero cukrownia te limity rozprowadza, rozdziela pomiędzy plantatorów. Cukrownie ogłaszają upadłość, limit idzie za cukrownią, a plantatorzy zostają bez limitu.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#GrzegorzGórniak"> Tak to się dzieje np. w Śląskiej Spółce Cukrowej, gdzie zostały ogłoszone dwie upadłości cukrowni i plantatorzy zostali bez limitu, bo ten limit poszedł do innych cukrowni, do innego województwa. Jeśli przyjmiemy tę poprawkę, to plantator będzie miał ten limit cukru i będzie wiedział, gdzie ma ten cukier oddawać. To jest nieprawda, że plantator z Dolnego Śląska odda cukier np. w woj. lubelskim, bo nie będzie miał jak tych buraków dowieźć. Popieram tutaj pana posła Pawlaka, te zastrzeżenia, i pana posła Pęka. A tę poprawkę możemy jeszcze w Senacie doprecyzować. Dziękuję. </u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AndrzejChodkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, że ta poprawka w obecnym brzmieniu jest niezgodna z dotychczasowym brzmieniem ustawy, burzy jej porządek, dlatego że wprowadza zasadniczą zmianę w przyznawaniu limitów produkcji cukru, natomiast nie określa, na jakich warunkach i w jakim trybie by się to odbywało. Chciałbym również zwrócić uwagę na to, że przyjęcie tej poprawki w sposób zupełnie odmienny niż to jest w prawie unijnym ustala przydzielanie limitu produkcji cukru, dlatego że w Unii Europejskiej, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem, limity są przydzielane przez państwa członkowskie producentom cukru, a nie, jak tutaj się proponuje, plantatorom buraka cukrowego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Plantatorzy są właścicielami cukrowni...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#DonaldTusk">Panie pośle, bardzo bym prosił, żebyśmy...</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to zła odpowiedź, niezgodna z prawdą.)</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#DonaldTusk">Nie udzielam już głosu, nie, panie pośle, pytania zostały zadane, odpowiedzi zostały udzielone.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Pawlak: Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#DonaldTusk">Panie pośle, krótkie pytanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#DonaldTusk">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Ministrze! Chciałbym zadać panu ministrowi pytanie. Czy znana jest panu ministrowi historia cukrowni w Guzowie, gdzie dyrektor namawiał plantatorów, pracowników do tego, żeby odsprzedali akcje inwestorowi strategicznemu? Jak już to uczynili, to okazało się, że inwestor tę cukrownię po prostu zamknął i tam produkcji cukru ani produkcji buraków nie ma. Dla jasności powiem, że teraz ten dyrektor zajmuje się malowaniem kolorowych kwiatków na fajansowych garnkach, bo za nim idzie legenda, że to ten, który sprzedał cukrownię w Guzowie, i nigdzie pracy nie może znaleźć. I powiem tak trochę przewrotnie. Czy państwo sądzicie, że jeżeli za tymi, którzy się opowiadają za takim wyprzedawaniem kraju, będzie się ciągnęła legenda, że to ci, co sprzedali Polskę, to znajdziecie pracę w Unii Europejskiej czy w Brukseli? Tam takich robotników nie potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DonaldTusk">Ostatnie pytanie, pan poseł Gabriel Janowski.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#DonaldTusk">Ale mam nadzieję, że będzie to naprawdę pytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#GabrielJanowski">Mam pytanie do pana ministra. Czy plantatorzy w krajach zachodnich są współwłaścicielami cukrowni, fabryk? Bo to oznacza, że są automatycznie również właścicielami limitów. Proszę mi to powiedzieć; bo pan wprowadza opinię publiczną w błąd.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#DonaldTusk">Panie ministrze, proszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AndrzejChodkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno mi tutaj tak na gorąco omawiać strukturę właścicielską cukrowni w krajach Unii Europejskiej. Natomiast nie ulega wątpliwości, że plantatorzy posiadają akcje cukrowni i na to mogę odpowiedzieć twierdząco. Natomiast, proszę państwa, jeszcze raz, odnosząc się do tej poprawki, trzeba stwierdzić, że w sposób zupełnie odmienny uregulowałaby ona przydzielanie czy rozdzielanie limitów niż obowiązuje to w tej chwili, i w sposób zupełnie odmienny niż ten, który będzie obowiązywać po przystąpieniu do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#AndrzejChodkowski">Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jeden wymiar praktyczny. Otóż, proszę państwa, limity produkcji cukru na nadchodzącą kampanię zostały już rozdzielone zgodnie z obowiązującym prawem i przyjęcie tej poprawki spowodowałoby bardzo poważne zamieszanie w branży cukrowniczej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#DonaldTusk">Jeszcze pan poseł sprawozdawca. Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#GrzegorzGórniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dam przykład. Przy sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej ministerstwo skarbu sprzedało nawet złotą akcję za 18 mln i tam akcje pracowników i plantatorów są dzisiaj warte zero.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#GrzegorzGórniak">I to prawda, że na Zachodzie plantatorzy są właścicielami limitów i cukrowni. W Polsce tego nie ma, bo plantatorzy mają tylko 15% akcji. Poprzez podniesienie kapitału przez koncern zagraniczny te akcje są warte zero, są śmieciowe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#DonaldTusk">Jestem jeszcze winny Wysokiej Izbie informację dotyczącą tej poprawki. Według opinii prawników poprawka ta wykracza poza ściśle rozumiany przedmiot rządowej propozycji legislacyjnej i nie pozostaje z nim w związku formalnym ani funkcjonalnym.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#DonaldTusk">Mówiąc czytelniej, istnieje według tej opinii obawa, że w świetle dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego ta poprawka może być także ze względów konstytucyjnych zakwestionowana.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#DonaldTusk">Wynika to z faktu, że jest to projekt pilny, przedłożony przez Radę Ministrów, i są spowodowane tym konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To po co trafił do Sejmu?)</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#DonaldTusk">Panie pośle, przedstawiam informację, którą posłowie wezmą pod uwagę w czasie głosowania, bo oczywiście opinia na temat ewentualnej niezgodności z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego nie odbiera Wysokiej Izbie możliwości głosowania nad tą poprawką; i do tego głosowania przystąpimy w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Lepiej, żeby wziął górę rozsądek, a nie opinia.)</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, nie rozumiem...)</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ pana interwencja przed chwilą może mieć olbrzymie znaczenie dla stanowiska posłów, myślę, że jest zasadne, by pan marszałek nawet bez pytania - niestety, stało się inaczej - poinformował Wysoką Izbę, o jakich to prawników chodzi. Czy mamy do czynienia ze stanowiskiem Biura Studiów i Ekspertyz, czy legislatorów? Jakie to są nazwiska? Krótko mówiąc, panie marszałku, niech pan się nie zasłania anonimowymi prawnikami, tylko proszę powiedzieć, o kogo chodzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#DonaldTusk">Dobrze, dziękuję. Rozumiem pytanie, ale nie mam ani intencji, ani zamiaru zasłaniać się, szczególnie kiedy prowadzę obrady Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AntoniMacierewicz">Bardzo proszę o informację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#DonaldTusk">Za chwilę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam prośbę do pana marszałka, żeby pan marszałek nie przesądzał, co się stanie, i nie sugerował Wysokiej Izbie... Uważam, że to jest dobra poprawka i bardzo bym prosił, żebyśmy się do niej przychylili.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, tę informację zgodnie z decyzją Prezydium byłem winien i chyba bardzo precyzyjnie poinformowałem, że ono nie ma żadnego wpływu na dalszy przebieg obradowania nad tą poprawką. Oznacza to, że Wysoka Izba, mając tę informację, która jest informacją Biura Legislacyjnego, i tak podejmie decyzję zgodnie z własną intencją. Ta sprawa jest tutaj absolutnie jasna. Panie pośle, nic więcej nie dodamy do tej sprawy. Tę opinię... Państwo, pan poseł Macierewicz otrzymał informację, jest to nasze Biuro Legislacyjne i - jeszcze raz podkreślam - ta opinia nie ma wiążącego charakteru dla Wysokiej Izby. Kończymy.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#DonaldTusk">Panie pośle, ja decyduję o tym, czy przechodzimy do głosowania, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#komentarz">(Głos z sali: W kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#DonaldTusk">Chyba, że pan poseł ma wniosek formalny, nie kwestię formalną, wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JanuszPiechociński">Panie marszałku, w związku z tym, że wielokrotnie w tej kadencji Sejmu sala sejmowa i eksperci, także doradcy sejmowi, zastępują organ konstytucyjny, ustalając czy sugerując, co jest konstytucyjne, a co niekonstytucyjne, wnioskuję o przerwę i zwołanie Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#DonaldTusk">Mam tylko pytanie, panie pośle, czy to jest w imieniu klubu, ponieważ to przysługuje niejako...</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#DonaldTusk">Pan poseł dobrze mnie rozumie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JanuszPiechociński">W imieniu klubu PSL wnoszę o zarządzenie przerwy i zwołanie Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#DonaldTusk">Zarządzam przerwę do godz. 9.45. O ile rozumiem gest pana marszałka Borowskiego, zwołuje on Konwent w saloniku, za moimi plecami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 34 do godz. 9 min 51)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#DonaldTusk">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów, które zostało zwołane na wniosek Polskiego Stronnictwa Ludowego, została wyjaśniona kwestia informacji Biura Legislacyjnego. Pan poseł Gruszka przyjął te informacje do wiadomości i możemy w związku z tym dalej procedować.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#DonaldTusk">Panie pośle, w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Krótkie przedstawienie.)</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#DonaldTusk">Głosowało 395 posłów. Głosów za - 197, przeciw - 189, wstrzymujących się 9.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#DonaldTusk">Poprawkę 4. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.16" who="#DonaldTusk">Głosowało 414 posłów. Głosów za - 407, przeciw - 1, wstrzymujących się 6.</u>
          <u xml:id="u-50.17" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-50.18" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin.</u>
          <u xml:id="u-50.19" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Romana Jagielińskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-50.20" who="#DonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-50.21" who="#DonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-50.22" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.23" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1487.</u>
          <u xml:id="u-50.24" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.25" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ochronie prawnej odmian roślin, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Europejską, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.26" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.27" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.28" who="#DonaldTusk">Głosowało 417 posłów. Głosów za - 380, przeciw - 35, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-50.29" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ochronie prawnej odmian roślin.</u>
          <u xml:id="u-50.30" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o środkach żywienia zwierząt oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 1302, 1445 i 1445-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-50.31" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Zofię Grzebisz-Nowicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Europejskiej przestawić dodatkowe sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o środkach żywienia zwierząt oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">W trakcie drugiego czytania tego projektu, co miało miejsce na 45. posiedzeniu Wysokiej Izby 8 kwietnia, zgłoszono 5 poprawek. Pierwsze trzy z nich dotyczą dodatków paszowych i należy je rozpatrywać łącznie. Pozostałe dwie wydłużają do 6 miesięcy okres na zgłoszenie i uzyskanie od powiatowego lekarza weterynarii zezwolenia na działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania pasz nieprzeznaczonych do obrotu, czyli na potrzeby własne. Komisja Europejska na wczorajszym posiedzeniu rozpatrzyła wszystkie poprawki i rekomenduje Wysokiej Izbie ich przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1445.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#DonaldTusk">Komisja przedstawia jednocześnie poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#DonaldTusk">W poprawkach: 1. do art. 1 zmiana 19., 2. do art. 1 zmiana 20. lit. b oraz 3. do art. 1 zmiana 22. wnioskodawcy proponują m.in., aby dodatki paszowe, o których mowa w art. 35a ust. 1, mogły być zbywane także na rzecz podmiotu posiadającego zgodę właściwego powiatowego lekarza weterynarii na dodawanie takich dodatków bezpośrednio do pasz.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek od 1. do 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#DonaldTusk">Głosowało 416 posłów. Głosów za - 414, przeciw nikt nie głosował, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#DonaldTusk">W 4. poprawce wnioskodawcy proponują, aby art. 4 stanowił, że podmioty prowadzące w dniu wejścia w życie ustawy działalność w zakresie wytwarzania mieszanek paszowych nieprzeznaczonych do obrotu, która wymaga uzyskania zezwolenia wydanego przez powiatowego lekarza weterynarii lub zgłoszenia powiatowemu lekarzowi weterynarii, obowiązane są do przedłożenia odpowiedniego wniosku o wydanie zezwolenia lub do dokonania zgłoszenia w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.16" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.17" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-52.18" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-52.19" who="#DonaldTusk">Głosowało 418 posłów. Głosów za - 418.</u>
          <u xml:id="u-52.20" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-52.21" who="#DonaldTusk">W 5. poprawce do art. 9 wnioskodawcy proponują, aby art. 11 pkt 1 ustawy o środkach żywienia zwierząt w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą wchodził w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-52.22" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-52.23" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.24" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.25" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-52.26" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-52.27" who="#DonaldTusk">Głosowało 416 posłów. Głosów za - 416.</u>
          <u xml:id="u-52.28" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-52.29" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-52.30" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o środkach żywienia zwierząt oraz o zmianie niektórych ustaw w brzmieniu proponowanym przez Komisję Europejską, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.31" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-52.32" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-52.33" who="#DonaldTusk">Głosowało 415 posłów. Głosów za - 382, przeciw - 33, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-52.34" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o środkach żywienia zwierząt oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-52.35" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Drugiego Protokołu dodatkowego do Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych.</u>
          <u xml:id="u-52.36" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Marka Wikińskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-52.37" who="#DonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-52.38" who="#DonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-52.39" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.40" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1282.</u>
          <u xml:id="u-52.41" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.42" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Drugiego Protokołu dodatkowego do Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1282, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.43" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-52.44" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-52.45" who="#DonaldTusk">Głosowało 414 posłów. Głosów za - 414.</u>
          <u xml:id="u-52.46" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Drugiego Protokołu dodatkowego do Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych.</u>
          <u xml:id="u-52.47" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjętej w Genewie dnia 28 czerwca 1952 r.</u>
          <u xml:id="u-52.48" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Andrzeja Jagiełłę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-52.49" who="#DonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-52.50" who="#DonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-52.51" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.52" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1367.</u>
          <u xml:id="u-52.53" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.54" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjętej w Genewie dnia 28 czerwca 1952 r. w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1367, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.55" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-52.56" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-52.57" who="#DonaldTusk">Głosowało 416 posłów. Głosów za - 382, przeciw - 1, wstrzymujących się 33.</u>
          <u xml:id="u-52.58" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Konwencji nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjętej w Genewie dnia 28 czerwca 1952 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#TomaszNałęcz">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jacka Kasprzyka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#TomaszNałęcz">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#TomaszNałęcz">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#TomaszNałęcz">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#TomaszNałęcz">W 1. poprawce do art. 3 ust. 3 Senat proponuje, aby działalnością pożytku publicznego była działalność społecznie użyteczna prowadzona także przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 15 posłów, przeciw - 398 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu Sejm przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#TomaszNałęcz">W 2. poprawce do art. 3 ust. 4 pkt 4 lit. b Senat proponuje, aby przepisów działu II ustawy nie stosowało się m.in. do fundacji, których jedynym fundatorem jest skarb państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, chyba że majątek tej fundacji w 30% nie jest, a nie, jak uchwalił Sejm, nie jest w całości mieniem państwowym lub mieniem niepochodzącym z finansowania środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-54.15" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.16" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.17" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.18" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.19" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.20" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209 posłów. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 328 posłów, przeciw - 89 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.21" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-54.22" who="#TomaszNałęcz">W 3. poprawce do art. 3 ust. 4 pkt 4 lit. b Senat proponuje, aby przepisów działu II ustawy nie stosowało się m.in. do fundacji, których jedynym fundatorem jest skarb państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, chyba że majątek tej fundacji nie jest w całości mieniem państwowym, mieniem komunalnym lub mieniem niepochodzącym z finansowania środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-54.23" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.24" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.25" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.26" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.27" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.28" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosował 1 poseł, przeciw - 416 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.29" who="#TomaszNałęcz">Wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.30" who="#TomaszNałęcz">W 4. poprawce do art. 3 ust. 4 pkt 4 lit. b Senat proponuje, aby przepisów działu II ustawy nie stosowało się m.in. do fundacji, których jedynym fundatorem jest skarb państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, chyba że majątek tej fundacji nie jest w całości mieniem państwowym, mieniem komunalnym lub mieniem pochodzącym, a nie, jak uchwalił Sejm, mieniem niepochodzącym z finansowania środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-54.31" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.32" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.33" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.34" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.35" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.36" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosował 1 poseł, przeciw - 411 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.37" who="#TomaszNałęcz">Wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.38" who="#TomaszNałęcz">W 5. poprawce do art. 3 Senat proponuje, aby dodać ust. 5 stanowiący, że przepisów rozdziału 2 działu II nie stosuje się do zlecania realizacji zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą finansowanych ze środków budżetu państwa w części, której dysponentem jest szef Kancelarii Senatu.</u>
          <u xml:id="u-54.39" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.40" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.41" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.42" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.43" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.44" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208 posłów. Za odrzuceniem poprawki Senatu nie głosował ani jeden poseł, przeciw - 414 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.45" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.46" who="#TomaszNałęcz">W poprawce 6. lit. a i b do art. 4 ust. 1 pkt 1 i polegającej na dodaniu pkt 1a Senat proponuje zmiany redakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-54.47" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.48" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.49" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.50" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.51" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.52" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki Senatu, przeciw - 416 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.53" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.54" who="#TomaszNałęcz">W 7. poprawce do art. 4 ust. 1 Senat proponuje, aby dodać pkt 2a stanowiący, że sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmuje zadania także w zakresie działalności na rzecz mniejszości narodowych.</u>
          <u xml:id="u-54.55" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.56" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.57" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.58" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.59" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.60" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za odrzuceniem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 402, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.61" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.62" who="#TomaszNałęcz">W 8. poprawce do art. 4 ust. 1 pkt 3 Senat proponuje, aby sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmowała zadania w zakresie ochrony i promocji zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-54.63" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.64" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.65" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.66" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.67" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.68" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosował 1 poseł, przeciw - 412 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.69" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.70" who="#TomaszNałęcz">W 9. poprawce do art. 4 ust. 1 Senat proponuje, aby dodać pkt 6a, stanowiący, że sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmuje zadania także w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji mniejszości społecznych, w szczególności narodowych, etnicznych, wyznaniowych i seksualnych.</u>
          <u xml:id="u-54.71" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.72" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.73" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.74" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.75" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.76" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 349 posłów, przeciw - 61, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.77" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-54.78" who="#TomaszNałęcz">W 10. poprawce do art. 4 ust. 1 pkt 13 Senat proponuje, aby sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmowała zadania także w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego.</u>
          <u xml:id="u-54.79" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.80" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.81" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.82" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.83" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.84" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 6 posłów, przeciw - 408 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.85" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.86" who="#TomaszNałęcz">W 11. poprawce do art. 4 ust. 1 Senat proponuje, aby dodać pkt 14a, stanowiący, że sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmuje zadania także w zakresie upowszechniania wiedzy i umiejętności na rzecz obronności państwa.</u>
          <u xml:id="u-54.87" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.88" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.89" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.90" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.91" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.92" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosował 1 poseł, przeciw - 412 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.93" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.94" who="#TomaszNałęcz">W 12. poprawce do art. 4 ust. 1 pkt 17 Senat proponuje, aby sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmowała zadania także w zakresie pomocy ofiarom klęsk żywiołowych.</u>
          <u xml:id="u-54.95" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.96" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.97" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.98" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.99" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.100" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu nie głosował nikt, przeciw głosowało 412 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.101" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.102" who="#TomaszNałęcz">W 13. poprawce do art. 4 ust. 1 pkt 21 Senat proponuje, aby sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmowała zadania w zakresie działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3, także w zakresie promocji i organizacji wolontariatu.</u>
          <u xml:id="u-54.103" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.104" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.105" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.106" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.107" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.108" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 202 posłów, przeciw - 210, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.109" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.110" who="#TomaszNałęcz">W 14. poprawce do art. 4 Senat proponuje, aby dodać ust. 3 stanowiący, że działalnością pożytku publicznego w sferze zadań publicznych jest wyłącznie działalność niesprzeczna z ideą wieloświatopoglądowego społeczeństwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-54.111" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.112" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.113" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 14. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.114" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.115" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.116" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki głosowało 360 posłów, przeciw - 18, wstrzymało się 32.</u>
          <u xml:id="u-54.117" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-54.118" who="#TomaszNałęcz">W 15. poprawce do art. 5 ust. 1 Senat proponuje, aby organy administracji publicznej prowadziły działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3, prowadzącymi odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów.</u>
          <u xml:id="u-54.119" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.120" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.121" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 15. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.122" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.123" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.124" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki głosowało 2 posłów, przeciw - 410, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.125" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.126" who="#TomaszNałęcz">W 16. poprawce do art. 5 Senat proponuje, aby dodać ust. 2a stanowiący, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala roczny program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz z podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-54.127" who="#TomaszNałęcz">Z poprawką tą łączy się 21. poprawka Senatu do art. 11 polegająca na skreśleniu ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-54.128" who="#TomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-54.129" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-54.130" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.131" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 16. i 21., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.132" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.133" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.134" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki Senatu nie głosował żaden poseł, przeciw głosowało 409, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.135" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.136" who="#TomaszNałęcz">W 17. poprawce do art. 7 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-54.137" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.138" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.139" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 17. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.140" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.141" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.142" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 4 posłów, przeciw - 404, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.143" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.144" who="#TomaszNałęcz">W 18. poprawce do art. 7 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-54.145" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.146" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.147" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 18. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.148" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.149" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.150" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosował 1 poseł, przeciw - 409 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.151" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.152" who="#TomaszNałęcz">W 19. poprawce do art. 9 ust. 1 pkt 2 Senat proponuje, aby przepis ten stanowił o miesięcznym wynagrodzeniu co najmniej jednej osoby fizycznej, a nie, jak uchwalił Sejm, o wynagrodzeniu osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-54.153" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.154" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.155" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 19. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.156" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.157" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.158" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 395 posłów, przeciw - 17 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.159" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-54.160" who="#TomaszNałęcz">W 20. poprawce do art. 11 ust. 4 Senat proponuje, aby powierzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, mogło nastąpić w innym trybie niż określony w ust. 2, jeżeli dane zadania można zrealizować efektywniej w inny sposób określony w odrębnych przepisach, w szczególności poprzez zakup usług na zasadach i w trybie określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, przy porównywalności metod kalkulacji kosztów oraz porównywalności opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-54.161" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.162" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.163" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 20. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.164" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.165" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.166" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 5 posłów, przeciw - 407 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.167" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.168" who="#TomaszNałęcz">Poprawkę 21. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-54.169" who="#TomaszNałęcz">W 22. poprawce do art. 16 ust. 3 Senat proponuje, aby umowa o powierzenie zadania publicznego mogła być zawarta na czas realizacji zadania lub na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-54.170" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.171" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.172" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 22. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.173" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.174" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.175" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki nie głosował żaden poseł, przeciw głosowało 411 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.176" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.177" who="#TomaszNałęcz">W 23. poprawce do art. 17 Senat proponuje, aby organ administracji publicznej zlecający zadanie publiczne dokonywał kontroli i oceny realizacji zadania, a nie, jak uchwalił Sejm, okresowej kontroli i oceny realizacji zadania.</u>
          <u xml:id="u-54.178" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.179" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.180" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 23. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.181" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.182" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.183" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki Senatu nie głosował żaden poseł, przeciw głosowało 411 posłów, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.184" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.185" who="#TomaszNałęcz">W 24. poprawce do art. 20 Senat proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-54.186" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.187" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.188" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 24. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.189" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.190" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.191" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki. Przeciw głosowało 406 posłów. Nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.192" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.193" who="#TomaszNałęcz">W 25. poprawce lit. a i b do art. 20 pkt. 5 i 6 Senat proponuje zmiany redakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-54.194" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.195" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.196" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 25. poprawki Senatu lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.197" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.198" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.199" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw - 407 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.200" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.201" who="#TomaszNałęcz">W 26. poprawce do art. 20 Senat proponuje, aby skreślić punkt 8.</u>
          <u xml:id="u-54.202" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.203" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.204" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 26. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.205" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.206" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.207" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Wszyscy posłowie głosowali przeciwko odrzuceniu poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-54.208" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.209" who="#TomaszNałęcz">W 27. poprawce lit. od a do c do art. 22 ust. 1, 2 i 3 Senat proponuje zmiany redakcyjno-legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-54.210" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.211" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.212" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 27. poprawki Senatu lit. od a do c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.213" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.214" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.215" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw - 408 posłów, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.216" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.217" who="#TomaszNałęcz">W 28. poprawce do art. 29 ust. 1 Senat proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-54.218" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.219" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.220" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 28. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.221" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.222" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.223" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki nie głosował żaden poseł, przeciw - 411 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.224" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.225" who="#TomaszNałęcz">W 29. poprawce do art. 33 ust. 4 Senat proponuje, aby w przypadku wykreślenia organizacji pożytku publicznego lub informacji, o której mowa w art. 22 ust. 1, z Krajowego Rejestru Sądowego organizacja ta była obowiązana, w terminie 6 miesięcy, a nie, jak uchwalił Sejm, w terminie 12 miesięcy, wykorzystać na własną działalność w zakresie, o którym mowa w art. 4, środki pochodzące ze zbiórek publicznych, zebrane w okresie posiadania statusu organizacji pożytku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-54.226" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.227" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.228" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 29. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.229" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.230" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.231" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki głosowało 45 posłów, przeciw - 363 posłów, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.232" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.233" who="#TomaszNałęcz">W 30. poprawce do art. 35 ust. 3 Senat proponuje, aby kadencja Rady Działalności Pożytku Publicznego trwała 3 lata, a nie, jak uchwalił Sejm, 4 lata.</u>
          <u xml:id="u-54.234" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.235" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.236" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 30. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.237" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.238" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.239" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 83 posłów, przeciw - 324 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.240" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.241" who="#TomaszNałęcz">W 31. poprawce do art. 36 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby rada składała się m.in. z 5 przedstawicieli organów administracji rządowej i jednostek im podległych lub przez nie nadzorowanych.</u>
          <u xml:id="u-54.242" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.243" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.244" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 31. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.245" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.246" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.247" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw głosowało 407 posłów, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.248" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.249" who="#TomaszNałęcz">W 32. poprawce do art. 36 ust. 3 pkt 2 Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego odwoływał członka rady przed upływem kadencji na wniosek podmiotu, o którym mowa w ust. 2, reprezentowanego przez tego członka, a nie, jak określił Sejm, na wniosek reprezentowanego przez niego organu lub organizacji pozarządowej.</u>
          <u xml:id="u-54.250" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.251" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.252" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 32. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.253" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.254" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.255" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za odrzuceniem poprawki głosowało 27 posłów, przeciw - 382 posłów, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.256" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.257" who="#TomaszNałęcz">W 33. poprawce do art. 42 Senat proponuje, aby dodać ust. 3 stanowiący, że przepisy dotyczące wolontariuszy stosuje się odpowiednio do społecznych współpracowników klubów oraz kół poselskich, senackich i parlamentarnych, a także społecznych współpracowników posłów i senatorów, o których mowa w art. 18 ust. 3 i art. 23 ust. 4 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-54.258" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.259" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.260" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 33. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.261" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.262" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.263" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem poprawki głosowało 389 posłów, przeciw - 19 posłów, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.264" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-54.265" who="#TomaszNałęcz">W 34. poprawce do art. 44 Senat proponuje, aby dodać ust. 2a stanowiący, że na prośbę wolontariusza korzystający może przedłożyć pisemną opinię o wykonaniu świadczeń przez wolontariusza.</u>
          <u xml:id="u-54.266" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.267" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.268" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 34. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.269" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.270" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.271" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za odrzuceniem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 402 posłów, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.272" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.273" who="#TomaszNałęcz">W 35. poprawce do art. 45 Senat proponuje, aby dodać ust. 2a stanowiący, że korzystający może pokrywać koszty szkoleń wolontariuszy w zakresie wykonywanych przez nich świadczeń określonych w porozumieniu, o którym mowa w art. 44 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-54.274" who="#TomaszNałęcz">Z poprawką tą łączy się 37. poprawka Senatu do art. 49.</u>
          <u xml:id="u-54.275" who="#TomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-54.276" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-54.277" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.278" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 35. i 37., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.279" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.280" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.281" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw - 407 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.282" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.283" who="#TomaszNałęcz">W 36. poprawce do art. 46 ust. 1 Senat proponuje, aby wolontariuszowi mogły przysługiwać świadczenia zdrowotne na zasadach przewidzianych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, a nie, jak uchwalił Sejm, w przepisach ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-54.284" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.285" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.286" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 36. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.287" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.288" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.289" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki Senatu, przeciw - 400 posłów, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.290" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.291" who="#TomaszNałęcz">37. poprawkę Senatu już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-54.292" who="#TomaszNałęcz">W 38. poprawce do art. 49 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-54.293" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.294" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.295" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 38. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.296" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.297" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.298" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciw głosowało 407 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.299" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.300" who="#TomaszNałęcz">W 39. poprawce Senat proponuje, aby dodać art. 50a stanowiący, że pierwsza kadencja Rady Działalności Pożytku Publicznego trwa 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-54.301" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.302" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.303" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 39. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.304" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.305" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.306" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw - 406 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.307" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.308" who="#TomaszNałęcz">W 40. poprawce do art. 51 Senat proponuje, aby Rada Ministrów przedstawiła także Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej w terminie do dnia 30 czerwca 2005 r. sprawozdanie z działania ustawy za okres od dnia jej wejścia w życie do dnia 31 grudnia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-54.309" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.310" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.311" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 40. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.312" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.313" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.314" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw - 403 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.315" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.316" who="#TomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.</u>
          <u xml:id="u-54.317" who="#TomaszNałęcz">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.</u>
          <u xml:id="u-54.318" who="#TomaszNałęcz">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jacka Kasprzyka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-54.319" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.320" who="#TomaszNałęcz">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-54.321" who="#TomaszNałęcz">W 1. poprawce do art. 1 Senat proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-54.322" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.323" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.324" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.325" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.326" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.327" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 393 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.328" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.329" who="#TomaszNałęcz">Poprawki od 2. do 4. Senat zgłosił do art. 7 zawierającego zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-54.330" who="#TomaszNałęcz">W 2. poprawce do zmiany 1. w art. 7, dotyczącej art. 21 ust. 1 pkt 113 ustawy nowelizowanej, Senat proponuje, aby wolne od podatku dochodowego były przychody wolontariuszy, o których mowa w tym przepisie, otrzymane od m.in. jednostek organizacyjnych oraz osób, o których mowa w art. 42 ust. 1 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.</u>
          <u xml:id="u-54.331" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.332" who="#TomaszNałęcz">Przypominam, że Sejm poprawkę Senatu do ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie łączącą się z tą propozycją odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.333" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.334" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.335" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.336" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.337" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Za odrzuceniem poprawki głosowało 376 posłów, przeciw - 27 posłów, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.338" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-54.339" who="#TomaszNałęcz">W 3. poprawce do zmiany 1. w art. 7, dotyczącej art. 21 ust. 1 pkt 113 ustawy nowelizowanej, Senat proponuje, aby wolne od podatku dochodowego były przychody wolontariuszy, o których mowa w tym przepisie, otrzymane z tytułu m.in. kosztów szkoleń.</u>
          <u xml:id="u-54.340" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.341" who="#TomaszNałęcz">Przypominam, że Sejm poprawkę Senatu do ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie łączącą się z tą propozycją przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.342" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.343" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.344" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.345" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.346" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Za odrzuceniem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 396 posłów, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.347" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.348" who="#TomaszNałęcz">W poprawce 4. do zmiany 2. lit. b w art. 7 Senat proponuje zmianę redakcyjną w art. 26 ust. 6a ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-54.349" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.350" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.351" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.352" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.353" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.354" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za odrzuceniem poprawki głosowało 2 posłów, przeciw - 400, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.355" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.356" who="#TomaszNałęcz">W 5. poprawce do zmiany 1. w art. 8 Senat proponuje, aby w art. 14a ust. 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne skreślić wyraz „pozarolniczą”.</u>
          <u xml:id="u-54.357" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.358" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.359" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.360" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.361" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.362" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciw głosowało 396 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.363" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.364" who="#TomaszNałęcz">W 6. poprawce do zmiany 2. w art. 10 Senat proponuje zmianę powołania w art. 16 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-54.365" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.366" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.367" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.368" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.369" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.370" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Za głosował 1 poseł, przeciw - 399 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.371" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.372" who="#TomaszNałęcz">W 7. poprawce do zmiany 3. w art. 10 Senat w nowym brzmieniu lit. b proponuje, aby w art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dodać ust. 1e i 1f stanowiące, że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie stosuje się również w przypadku lokowania dochodów przez nabycie:</u>
          <u xml:id="u-54.373" who="#TomaszNałęcz">- po pierwsze, wyemitowanych po 1 stycznia 1989 r. obligacji skarbu państwa lub bonów skarbowych oraz obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego po dniu 1 stycznia 1997 r.,</u>
          <u xml:id="u-54.374" who="#TomaszNałęcz">- po drugie, innych papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, o ile nabycie takie nastąpiło w ramach zarządzania cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie, o którym mowa w art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, pod warunkiem zdeponowania tych papierów wartościowych na odrębnym rachunku prowadzonym przez uprawniony podmiot w rozumieniu powołanej ustawy,</u>
          <u xml:id="u-54.375" who="#TomaszNałęcz">- po trzecie, jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych działających na podstawie ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych,</u>
          <u xml:id="u-54.376" who="#TomaszNałęcz">- i po czwarte, a także że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1e, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i wydatkowany, bez względu na termin, na cele określone w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-54.377" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.378" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.379" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.380" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.381" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.382" who="#TomaszNałęcz">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawki głosowało 50 posłów, przeciw - 348 posłów, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.383" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.384" who="#TomaszNałęcz">W 8. poprawce do zmiany 3. w art. 14 Senat proponuje, aby art. 49a ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym stanowił, że do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej wpisuje się także organizacje pożytku publicznego, jeżeli nie mają - z innego tytułu - obowiązku dokonania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, po spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 20 lub 21 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.</u>
          <u xml:id="u-54.385" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.386" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.387" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.388" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.389" who="#TomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.390" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciw głosowało 403 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.391" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.392" who="#TomaszNałęcz">W 9. poprawce do zmiany 3. w art. 14 Senat proponuje, aby art. 49a ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym stanowił, że w przypadku gdy organizacja pożytku publicznego przestała spełniać wymagania określone w art. 20 lub 21 o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, sąd rejestrowy z urzędu wykreśla ją z rejestru.</u>
          <u xml:id="u-54.393" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.394" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.395" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.396" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.397" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.398" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciw głosowało 396 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.399" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.400" who="#TomaszNałęcz">W 10. poprawce do zmiany 3. w art. 15 Senat proponuje, aby art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowił, że właściwy organ może udzielić za zgodą, odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana osobom fizycznym i osobom prawnym, które prowadzą także działalność kulturalną lub naukową.</u>
          <u xml:id="u-54.401" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.402" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.403" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.404" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.405" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.406" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawki głosowało 2 posłów, przeciw - 394 posłów, wstrzymało się do głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.407" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.408" who="#TomaszNałęcz">W 11. poprawce do zmiany 1. lit. a w art. 17 Senat proponuje, aby art. 5 pkt 6a ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia stanowił m.in., że ilekroć w ustawie jest mowa o korzystającym, rozumie się przez to także organ administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-54.409" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.410" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.411" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.412" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.413" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.414" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw głosowało 397 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.415" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.416" who="#TomaszNałęcz">W 12. poprawce do zmiany 1. lit. a w art. 17 Senat proponuje, aby art. 5 pkt 6a ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia stanowił, że ilekroć w ustawie jest mowa o korzystającym, rozumie się przez to m.in. jednostkę organizacyjną oraz osobę, o których mowa w art. 42 ust. 1 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.</u>
          <u xml:id="u-54.417" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.418" who="#TomaszNałęcz">Przypominam, że Sejm poprawkę Senatu do ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie łączącą się z tą propozycją odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.419" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.420" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.421" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.422" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.423" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawki głosowało 353 posłów, przeciw - 19 posłów, wstrzymało się 27 posłów.</u>
          <u xml:id="u-54.424" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-54.425" who="#TomaszNałęcz">W 13. poprawce do art. 24 Senat proponuje, aby art. 21 ustawy wchodził w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, a nie - jak uchwalił Sejm - z dniem 1 stycznia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-54.426" who="#TomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.427" who="#TomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.428" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.429" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.430" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.431" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciw głosowało 395 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-54.432" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.433" who="#TomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.</u>
          <u xml:id="u-54.434" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Zmiany w składzie osobowym Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (druk nr 1551).</u>
          <u xml:id="u-54.435" who="#TomaszNałęcz">Prezydium Sejmu, na podstawie art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o sejmowej komisji śledczej w związku z art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składzie osobowym Komisji Śledczej.</u>
          <u xml:id="u-54.436" who="#TomaszNałęcz">Informuję, że kandydat na członka tej komisji pan Robert Strąk złożył oświadczenie, że w stosunku do jego osoby nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 4 ustawy o sejmowej komisji śledczej.</u>
          <u xml:id="u-54.437" who="#TomaszNałęcz">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionej propozycji?</u>
          <u xml:id="u-54.438" who="#komentarz">(Poseł Roman Giertych: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-54.439" who="#komentarz">(Głosy z sali: No nie...)</u>
          <u xml:id="u-54.440" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-54.441" who="#TomaszNałęcz">Pan poseł Giertych, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#RomanGiertych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zgodnie z art. 2 ustawy o komisji śledczej każdy klub parlamentarny ma prawo do tego, aby w Komisji Śledczej zasiadał przedstawiciel klubu.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#RomanGiertych">Mam pytanie do tej większości, która od kilku miesięcy blokuje powołanie przedstawiciela Ligi Polskich Rodzin, do większości złożonej z posłów SLD i Platformy Obywatelskiej: Czego się panowie boicie w pytaniach od przedstawiciela klubu Ligi Polskich Rodzin?</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#RomanGiertych">Szczególnie zwracam się do posłów SLD. Jest kuriozum i zwyczajnym błędem legislacyjnym, że ci, których sprawa dotyczy, a dotyczy przecież czołówki SLD, decydują o składzie organu, który ma orzekać o winie i wniosku do Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#RomanGiertych"> To waszymi głosami ustawiacie sobie organ, który podejmuje decyzje: czy będziecie winni, czy nie. </u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#RomanGiertych">Dlatego proszę pana marszałka o przypomnienie treści art. 2 ustawy o komisji śledczej, który mówi wyraźnie, jaki jest i powinien być skład komisji śledczej, i proszę pana marszałka o przeczytanie tego artykułu. Dziękuję uprzejmie. W przeciwnym wypadku Sejm będzie po raz kolejny łamał prawo. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, uchybiłbym powadze Sejmu, gdybym posłom przypominał treści ustaw, które uchwalają, nawet jeśli to było w ubiegłej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#TomaszNałęcz">Pani poseł Alicja Murynowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AlicjaMurynowicz">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#AlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Mam pytanie do posłów wnioskodawców. Chciałam zapytać, kto, jaki klub rekomendował pana posła Kopczyńskiego do Komisji Śledczej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#TomaszNałęcz">Czy są jeszcze zgłoszenia do dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#TomaszNałęcz">Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Odpowiedzi nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#TomaszNałęcz">Są jeszcze zgłoszenia? Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#TomaszNałęcz">Pani poseł Senyszyn?</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo, brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście klub parlamentarny ma prawo mieć swojego przedstawiciela w Komisji Śledczej. Jednakże nigdzie nie jest powiedziane, że musi to być konkretna osoba. Po prostu Sejmowi nie odpowiadają kandydatury zgłaszane przez Ligę Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#JoannaSenyszyn">I w związku z tym chciałam zapytać pana przewodniczącego, na jakiej podstawie uważa, że Sejm musi się godzić na każdą kandydaturę? Po prostu należy dostosować najprawdopodobniej kandydaturę do oczekiwań Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#TomaszNałęcz">Chciałbym zapytać: czy są jeszcze jakieś zgłoszenia do dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#TomaszNałęcz">Pan poseł Giertych, tak?</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#RomanGiertych">Rozumiem, że pani poseł proponuje, aby przedstawicielem klubu Ligi Polskich Rodzin...</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Giertych.)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#RomanGiertych">...była pani poseł albo któryś inny przedstawiciel SLD.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#RomanGiertych"> Ale istotą demokracji i istotą tego, że jest pluralizm jest to, iż klub SLD nie ma większości w Wysokiej Izbie, a to, że macie w chwili obecnej...</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To się okaże!)</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#RomanGiertych">...taką sytuację, że możecie razem z Platformą Obywatelską przegłosowywać kandydatury, to się zmieni.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#RomanGiertych"> I w przyszłym Sejmie, panie marszałku, klub Ligi Polskich Rodzin przedłoży projekt powołania nowej komisji, która dokończy prace tej. Dziękuję uprzejmie. </u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie, proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#TomaszNałęcz">Pan poseł Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#Komentarz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że w tym Sejmie, głównie w tym Sejmie, nikt nie ma prawa upokarzać drugiego posła, a taka okoliczność zachodzi od dłuższego czasu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#TomaszNałęcz">Pan poseł Dorn.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Ja się dziwię brakiem pańskiej reakcji, bo to akurat ta część Sejmu...</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Która?)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#LudwikDorn">...lewa strona robi z ważnej sprawy tutaj kabaret. I pan marszałek pozornie bardzo dba o dobro Sejmu. Ja się pytam pana marszałka, dlaczego pan wobec tych posłów i posłanek, którzy zapominają, że są w Sejmie, a zachowują się jakby byli w trzeciorzędnym kabarecie, nie reaguje?</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, miałbym bardzo poważne kłopoty z oceną, które z tych wystąpień było kabaretowe, a które nie.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#TomaszNałęcz">Wszystkie przyjmuję z dobrą wiarą.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#KrzysztofZaremba">A do pana przewodniczącego Giertycha, myślę, że w imieniu większości moich koleżanek i kolegów z klubu: Proszę nie obrażać Platformy Obywatelskiej. Jak pan mówi coś o Platformie Obywatelskiej, to ruki po szwam i na baczność.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi Zarembie.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#TomaszNałęcz">Czy są jeszcze jakieś zgłoszenia do dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#TomaszNałęcz">Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#TomaszNałęcz">Zamykam więc dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Przypominam, że w myśl art. 2 ust. 1 ustawy o sejmowej Komisji Śledczej zmian w składzie osobowym komisji Sejm dokonuje bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składzie osobowym Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji, w brzmieniu proponowanym w druku nr 1551, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Większość bezwzględna wynosi 192. Za przeprowadzeniem zmian w komisji głosowało 140 posłów, przeciw - 126 posłów, wstrzymało się 116 posłów.</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm nie dokonał zmian w składzie osobowym Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Zmiany w składzie sekretarzy Sejmu (druk nr 1538).</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#TomaszNałęcz">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składzie sekretarzy Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#TomaszNałęcz">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#TomaszNałęcz">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-68.16" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-68.17" who="#TomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składzie sekretarzy Sejmu, w brzmieniu proponowanym w druku nr 1538, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-68.18" who="#TomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-68.19" who="#TomaszNałęcz">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-68.20" who="#TomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za głosowało 312 posłów, przeciw - 15 posłów, wstrzymało się 47 posłów.</u>
          <u xml:id="u-68.21" who="#TomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm uchwalił zmiany w składzie sekretarzy Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-68.22" who="#TomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy głosowania w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-68.23" who="#TomaszNałęcz">Zarządzam 5-minutową przerwę w obradach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 05 do godz. 11 min 13)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanuszWojciechowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Rządowy dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” (druk nr 1236) wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 1368).</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu ministra środowiska pana Czesława Śleziaka w celu przedstawienia rządowego dokumentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym serdecznie podziękować sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa za przychylne przyjęcie oraz uwagi do dokumentu „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”, który jest przedmiotem dzisiejszej debaty w Sejmie Rzeczypospolitej. Pragnę też poinformować pana marszałka oraz panie i panów posłów, że dokument ten został pozytywnie oceniony przez senacką Komisję Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#CzesławŚleziak">Głównym celem polityki ekologicznej państwa jest człowiek, jego bezpieczeństwo ekologiczne, które powinno być realizowane poprzez racjonalizację użytkowania wody, zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji, zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, ochronę gleb, ochronę zasobów kopalin czy racjonalną eksploatację zasobów leśnych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, oraz że ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych, które przez swą politykę powinny zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#CzesławŚleziak">Politykę ekologiczną Polski, jej podstawowe zasady i główne cele, wytyczał do połowy roku 2000 dokument pt. „Polityka ekologiczna państwa”, przyjęty przez parlament w 1991 r. Dokument ten, wyznaczając zasady postępowania wobec środowiska i ustalając priorytety w jego ochronie, dał podstawy zmiany podejścia do ochrony środowiska w naszym kraju poprzez odejście od źle czy wąsko pojmowanej ochrony środowiska, rozumianej konserwatorsko, na rzecz trwałego, zrównoważonego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#CzesławŚleziak">Realizacja polityki ekologicznej państwa zaowocowała w minionych kilkunastu latach znaczącą poprawą stanu środowiska i przyrody, co znajduje wyraz we wszystkich badaniach, zdefiniowane jest również w literaturze. Zmieniająca się sytuacja społeczno-ekonomiczna i polityczna Polski na początku XXI w., a także konieczność przyspieszenia działań na rzecz ochrony środowiska spowodowały potrzebę dostosowania polityki ekologicznej państwa do nowych uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych, a także zharmonizowania jej z polityką ekologiczną organizacji międzynarodowych, do których Polska należy: ONZ, OECD, oraz z polityką ekologiczną Unii Europejskiej, do której Polska aspiruje.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#CzesławŚleziak">W 2000 r., a więc po upływie 10 lat od przyjęcia wspomnianej już pierwszej polityki ekologicznej, została przygotowana „II Polityka ekologiczna państwa”, która w 2001 r. została zaakceptowana przez parlament. Ustalała ona cele ekologiczne w horyzontach czasowych do 2010 r. i 2025 r. „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” została sporządzona jako realizacja ustaleń ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r., również prawa ochrony środowiska, która w art. od 13 do 16 wprowadza obowiązek przygotowania i aktualizowania co 4 lata polityki ekologicznej państwa. Zapisy ustawy porządkują dotychczasową praktykę okresowego sporządzania dokumentów programowych o nazwie „Polityka ekologiczna państwa”.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#CzesławŚleziak">Polityka ekologiczna, o której dzisiaj dyskutujemy, obejmująca lata 2003–2006 z perspektywą do 2010 r., stanowi aktualizację i uszczegółowienie „II Polityki ekologicznej państwa”, przede wszystkim w nawiązaniu do priorytetowych kierunków działań określonych w przyjętym ostatnio VI programie działań Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska. Jest to warte podkreślenia z uwagi na to, że znaczną część objętych polityką działań, w szczególności działania zaplanowane na lata 2004–2006, Polska będzie realizować już jako członek Unii, jeśli tylko spełnią się aktualne założenia i przewidywania co ostatecznej daty naszego członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#CzesławŚleziak">Sporządzenie dokumentów programowych o nazwie „Polityka ekologiczna państwa” dla różnych horyzontów czasowych jest zgodne z funkcjonującą w tej dziedzinie praktyką Unii Europejskiej, której średniookresowe programy działań Wspólnoty na rzecz środowiska są sporządzane od wielu lat, aktualnie, jak już wspomniałem, VI unijny program tych działań obowiązuje do 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#CzesławŚleziak">We współczesnym świecie polityka ekologiczna państwa coraz bardziej staje się elementem równoważenia rozwoju kraju i harmonizowania z celami ochrony środowiska celów społecznych i celów gospodarczych, co jest zgodne z filozofią zrównoważonego rozwoju. Oznacza to także, że realizacja polityki ekologicznej państwa w coraz większym stopniu powinna dokonywać się poprzez zmiany modelu produkcji i konsumpcji, poprzez zmniejszanie materiałochłonności, wodochłonności, energochłonności gospodarki, poprzez stosowanie najlepszych dostępnych technik i dobrych praktyk gospodarowania, a dopiero w dalszej kolejności poprzez typowo ochronne, tradycyjne działania, takie jak oczyszczanie gazów i ścieków, unieszkodliwianie odpadów itp.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#CzesławŚleziak">Aspekty ekologiczne powinny być obligatoryjnie włączone do polityk sektorowych we wszystkich dziedzinach gospodarowania, a także do strategii i programów rozwoju na szczeblu regionalnym i lokalnym. Instrumentem wspierającym lub wymuszającym ekologizację polityk sektorowych będą strategiczne oceny oddziaływania na środowisko, wykonywane przede wszystkim dla polityk i programów wymaganych ustawowo.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#CzesławŚleziak">Wysoka Izbo! „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” określa 4 podstawowe rodzaje celów i zadań.</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#CzesławŚleziak">Po pierwsze, cele i zadania o charakterze systemowym, a więc: włączenie aspektów ekologicznych do polityk sektorowych, aktywizacja rynku do działań na rzecz środowiska, mechanizmy ekonomiczne i systemy finansowania, wzmocnienie instytucjonalne, udział społeczeństwa, ekologizacja planowania przestrzennego, rozwój badań i postęp techniczny oraz współpraca międzynarodowa.</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#CzesławŚleziak">Po drugie, cele i zadania w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania zasobów przyrody: ochrona przyrody i krajobrazu, ochrona i zrównoważony rozwój lasów, ochrona gleb, ochrona zasobów i walorów środowiska morskiego, biotechnologie i organizmy genetycznie zmodyfikowane.</u>
          <u xml:id="u-71.12" who="#CzesławŚleziak">Po trzecie, cele i zadania w zakresie zrównoważonego wykorzystania surowców, materiałów, wody i energii: zasobochłonność gospodarki, wykorzystanie energii odnawialnej, kształtowanie stosunków wodnych czy wreszcie ochrona przed powodzią.</u>
          <u xml:id="u-71.13" who="#CzesławŚleziak">Po czwarte, cele i zadania w zakresie środowiska i zdrowia, tj. w zakresie dalszej poprawy jakości naszego życia, środowiska, bezpieczeństwa ekologicznego, a więc chodzi tu o jakość wód, zanieczyszczenie powietrza, gospodarowanie odpadami, chemikalia w środowisku, poważne awarie przemysłowe, oddziaływanie hałasu czy wreszcie oddziaływanie pól elektromagnetycznych.</u>
          <u xml:id="u-71.14" who="#CzesławŚleziak">W dokumencie, o którym dzisiaj mowa, odrębnie ze względu na swoją rangę i specyfikę została omówiona problematyka o charakterze międzynarodowym; mam tu na myśli zmiany klimatu. Od kilku już lat uzyskuje ona coraz wyższy priorytet w działaniach na rzecz ochrony środowiska i równoważenia rozwoju w skali globalnej.</u>
          <u xml:id="u-71.15" who="#CzesławŚleziak">Przedsięwzięcia proponowane do realizacji w dziedzinach zrównoważonego gospodarowania zasobami, dalszej poprawy jakości środowiska oraz przeciwdziałania zmianom klimatu zostały przedstawione z uwzględnieniem trzech istotnych elementów: po pierwsze, aktualna sytuacja w danym obszarze, i to jest stan wyjściowy; po drugie cele średniookresowe zakładane do osiągnięcia w perspektywie do 2010 r.; po trzecie, najpilniejsze zadania, które dla osiągnięcia wymienionych celów powinny zostać wykonane w latach 2003–2006. Stanowią one podstawowy przedmiot zainteresowania przedmiotowego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-71.16" who="#CzesławŚleziak">Wśród metod realizacji celów polityki ekologicznej państwa w ramach polityk sektorowych priorytet będzie miało stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów zarządzania środowiskowego. Pozwoli to kojarzyć efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi, np.: w przemyśle i energetyce poprzez stosowanie metod czystszej produkcji, poprawę efektywności energetycznej czy stosowanie alternatywnych surowców i źródeł energii; w transporcie poprzez wprowadzanie ekologicznych paliw i pojazdów, zmiany systemowe, wspieranie kolei, publicznego transportu w miastach; w rolnictwie poprzez stosowanie tzw. dobrych praktyk rolniczych, wprowadzenie krajowego systemu atestowania żywności; w leśnictwie poprzez wzrost lesistości kraju i renaturalizację obszarów leśnych; w gospodarce komunalnej poprzez unowocześnianie systemów grzewczych, zmniejszanie strat w sieciach wodociągowych, oszczędzanie wody, ocieplanie budynków, segregację śmieci, odzysk surowców czy wykorzystanie ciepła odpadowego.</u>
          <u xml:id="u-71.17" who="#CzesławŚleziak">Metodą realizacji polityki ekologicznej są krajowe programy, strategie osiągnięcia określonych zamierzeń, np. strategia ograniczania emisji gazów cieplarnianych i efektywności energetycznej, strategia zrównoważonego rozwoju transportu, strategia zrównoważonego rozwoju rolnictwa, ochrony przyrody i krajobrazu.</u>
          <u xml:id="u-71.18" who="#CzesławŚleziak">Oprócz zadań w zakresie gospodarowania zasobami jakości środowiska przedmiotowy dokument zawiera również omówienie planowanych przedsięwzięć w zakresie bieżącej oceny ich realizacji. Zawiera też zbiorczy szacunek kosztów ich wykonania w przedziale na główne kierunki inwestowania dla dwóch objętych polityką okresów, a więc lata 2003–2006 i 2007–2010. Ocena realności pozyskania niezbędnych środków bierze pod uwagę: aktualny poziom dochodu narodowego Polski; dotychczasowy poziom wydatków na ochronę środowiska i gospodarkę wodną; przewidywania co do wzrostu produktu krajowego brutto w najbliższych latach; przewidywania co do możliwości wzrostu udziałów w dochodzie narodowym nakładów na działania proekologiczne; istotny element związany z procesem ubiegania się przez Polskę o członkostwo w Unii Europejskiej i spodziewanymi korzyściami płynącymi z planowanej akcesji, tj. możliwy poziom dofinansowania realizacji polityki ekologicznej państwa z funduszy unijnych, zwłaszcza z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.</u>
          <u xml:id="u-71.19" who="#CzesławŚleziak">Przypomnę jeszcze raz, że łączny koszt wykonania zadań objętych niniejszym dokumentem, więc również zakładający osiągnięcie norm unijnych w ochronie środowiska, oszacowano na ok. 140 mld zł. Ocenia się, że nakłady na ochronę środowiska i gospodarkę wodną generowane w kraju w połączeniu z planowaną i możliwą do uzyskania pomocą zagraniczną, w szczególności z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej, zapewnią sfinansowanie realizacji przedsięwzięć przewidzianych w niniejszej polityce; chociaż są tu również elementy dyskusyjne, o czym pewnie będzie jeszcze mowa.</u>
          <u xml:id="u-71.20" who="#CzesławŚleziak">W dokumencie zakłada się podejmowanie przez rząd działań bezpośrednich i pośrednich polegających na tworzeniu warunków do zmiany zachowań przez samorządy regionalne i lokalne, podmioty gospodarcze oraz gospodarstwa domowe. Dzięki tym działaniom spodziewane są takie efekty, jak: znaczne poszerzenie się rynku na produkty proekologiczne, wielokrotnego użytkowania, z recyklingu, surowce wtórne (na dobrą sprawę powinniśmy mówić o rynku ekologicznym); wzrost rynku pracy związanego z ochroną środowiska i ze zrównoważonym rozwojem; odmaterializowanie produkcji i konsumpcji; ekonomizacja ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-71.21" who="#CzesławŚleziak">Lata 2003–2006 to okres, w którym Polska, jeśli uzyska członkostwo w Unii Europejskiej, będzie stosunkowo dużo inwestowała w zakresie ochrony środowiska, a tym samym będzie musiała też realizować w praktyce pakiet ustaw, aktów prawnych Unii w obszarze: Środowisko. Przypomnę, że Polska w poprzedniej kadencji parlamentu gruntownie zmieniła Prawo ochrony środowiska, przyjmując kilkanaście ustaw, a do tych ustaw przyjęła kilkaset aktów wykonawczych. Jesteśmy również w trakcie dostosowania tego ustawodawstwa Unii Europejskiej, które nie było przedmiotem negocjacji w obszarze: Środowisko, a więc w szczególności ustawodawstwa i dyrektyw, które powstały w Unii Europejskiej od roku 2000 do chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-71.22" who="#CzesławŚleziak">Ponadto Polska będzie musiała wykorzystać wzrastający strumień środków pomocowych, stosując się do procedur i wymagań Unii. Zwiększy to w sposób zauważalny obowiązki administracji publicznej wszystkich szczebli. Skuteczna realizacja celów polityki ekologicznej państwa wymaga udziału w tym procesie wszystkich zainteresowanych podmiotów wywierających bezpośredni lub pośredni wpływ na sposób i intensywność korzystania ze środowiska; w tym również udziału obywateli. Aby udział ten był wystraczająco szeroki i przynosił oczekiwane efekty, konieczne jest stymulowanie samej chęci takiego udziału, tworzenie sprzyjających warunków do praktycznej realizacji tej potrzeby. Osiągnięcie celów polityki ekologicznej nie będzie możliwe bez aktywnego włączenia się w ten proces realizacji przedsiębiorstw będących obok samorządu terytorialnego i ogółu obywateli głównymi użytkownikami środowiska. Równolegle z oddziaływaniem na podmioty gospodarcze za pomocą obligatoryjnych mechanizmów prawnych, ekonomiczno-finansowych i administracyjnych konieczne jest w związku z tym szukanie również innych sposobów stymulowania proekologicznych zachowań sfery biznesu.</u>
          <u xml:id="u-71.23" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” był poddany szerokiemu procesowi konsultacji społecznych i został bardzo pozytywnie zaopiniowany również przez marszałków województw. Wszystkie zgłaszane uwagi były dokładnie analizowane i w większości przypadków zostały uwzględnione w ostatecznej wersji dokumentu. Pragnę szczególnie podkreślić, że dokumenty „II Polityka ekologiczna państwa”, opracowany w 2002 r. „Program wykonawczy do II polityki ekologicznej państwa na lata 2002–2010”, który jest dokumentem o charakterze operacyjnym, tj. wskazującym wykonawców, terminy realizacji konkretnych zadań lub pakietów zadań przewidzianych do realizacji zgodnie z polityką ekologiczną naszego państwa w latach 2002–2010, a także szacującym niezbędne nakłady i źródła ich finansowania, oraz „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” należy traktować jako dokumenty wzajemnie się uzupełniające, które wyczerpują w całości zagadnienia związane z określeniem kierunków i celów oraz realizacją działań w zakresie ochrony środowiska w latach 2003–2010. W dokumencie „II Polityka ekologiczna państwa” wymienione są mierniki realizacji polityki ekologicznej państwa uzupełnione wskaźnikami społeczno-ekonomicznymi, wskaźnikami stanów środowiska i presji na środowisko oraz wskaźnikami aktywności państwa i społeczeństwa, które będą wykorzystane przy dokonywaniu okresowej oceny skuteczności realizacji polityki ekologicznej państwa.</u>
          <u xml:id="u-71.24" who="#CzesławŚleziak">Pragnę również wyjaśnić, że wszystkie terminy realizacji poszczególnych zadań zawarte w wyżej wymienionych dokumentach wynikają z podstawowych dokumentów podsumowujących dotychczasowe negocjacje z Unią Europejską, które zawierają końcowe ustalenia i przyjęte przez Polskę zobowiązania. Są to dokumenty: „Wspólne stanowisko Unii Europejskiej. Bruksela, październik 2001 r.” i „Plan działań w sprawie wzmocnienia administracji i sądownictwa w Polsce”, dokumenty przyjęte przez Radę Ministrów w kwietniu 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-71.25" who="#CzesławŚleziak">Odnosząc się do kwestii finansowych zawartych w przedmiotowym dokumencie, przyznaję, że finansowanie zadań z zakresu ochrony środowiska od lat stanowi bardzo poważny, także w dyskusjach nad tym dokumentem zarówno w sejmowej komisji ochrony środowiska, w komisji senackiej, jak i na wielu spotkaniach z organizacjami i ruchami pozarządowymi, i jeden z najbardziej kontrowersyjnych problemów. Nakłady niezbędne na realizację polityki ekologicznej państwa w latach 2003–2010 były szacowane w 2001 r. w cenach z 2000 r. w oparciu o wówczas dostępne dane i rozeznanie wynikające z konsultacji międzyresortowych. Szacunki te uwzględniają poziom dochodu narodowego Polski w latach 2000–2001, ówczesny poziom nakładów na ochronę środowiska i gospodarkę wodną, a także ówczesne prognozy wzrostu produktu krajowego brutto oraz wzrostu udziału w dochodzie narodowym nakładów na ochronę środowiska. Przy szacowaniu nakładów niezbędnych do realizacji przewidzianych w przedmiotowym dokumencie zadań, a także przy określaniu źródeł ich finansowania brano pod uwagę stan finansów publicznych w Polsce oraz możliwości finansowe samorządów i przedsiębiorstw, a także istotny element związany z procesem ubiegania się przez Polskę o członkostwo w Unii Europejskiej i spodziewanymi korzyściami płynącymi z planowanej akcesji, tj. możliwy poziom dofinansowania realizacji polityki ekologicznej państwa z funduszy unijnych, zwłaszcza z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.</u>
          <u xml:id="u-71.26" who="#CzesławŚleziak">Po żmudnych konsultacjach międzyresortowych wyliczenia zawarte w przedmiotowym dokumencie zostały wówczas zaakceptowane przez wszystkie resorty, chociaż zapewne szacunki i uzgodnienia przeprowadzane obecnie powoli nakazują stosowną korektę. Pragnę podkreślić dodatkowo, że środki pochodzące z ekokonwersji, którymi zarządza Fundacja EkoFundusz, zostały zaliczone w przedmiotowym dokumencie do środków budżetowych. Natomiast wzrost wydatków funduszy ekologicznych między rokiem 2006 a 2007, który trzeba przewidywać i który jest zaznaczony w tym dokumencie, wynika z planowanego wdrożenia w tym okresie reformy systemu finansowania ochrony środowiska w Polsce. Takie prace od kilku miesięcy trwają w Ministerstwie Środowiska, zespół wybitnych ekonomistów ochrony środowiska przygotował stosowne założenia do zmiany mechanizmów ekonomiczno-finansowych w ochronie środowiska. System, z którym mieliśmy do czynienia w okresie transformacji, z którego korzystały i korzystają różne inne kraje w Europie i nie tylko w Europie, wydaje się, że dobry na lata transformacji teraz nie jest już w stanie, z różnych zresztą powodów, wygenerować dodatkowych środków. Dlatego też - podkreślam, jak powiedziałem wcześniej - trwają prace nad zmianami i modyfikacją tego systemu pod kątem generowania dodatkowych środków na ochronę środowiska. Filozofia tych założeń do zmian polega na wprowadzeniu nowych mechanizmów ekonomicznych wpływających właśnie na zwiększenie środków finansowych będących w dyspozycji funduszy ekologicznych.</u>
          <u xml:id="u-71.27" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękując za uwagę, liczę na to, że polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z perspektywą na lata 2007–2010 przedstawiona w przedłożonym dokumencie, która - jak podkreślam - uzyskała pozytywne opinie i sejmowej, i senackiej komisji, spotka się również z przychylnym przyjęciem Wysokiej Izby, o co wnoszę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Jana Rzymełkę, który przedstawi sprawozdanie komisji.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JanRzymełka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#JanRzymełka">Panie Ministrze Ochrony Środowiska! Wysoka Izbo! Ekologia w Polsce była na pierwszych stronach gazet w pierwszych latach przemian politycznych i społecznych. Dzisiaj ze względu na ogólne nastroje ekologia nie jest przedmiotem rozmów codziennych, nie jest przedmiotem troski. Chcę jednak powiedzieć, że nasza debata, która odbywa się raz na 4 lata, jest bardzo istotna, bo po raz trzeci Wysoka Izba ma możliwość omówić dokument, który przygotował rząd, dokument, którego troską jest podniesienie jakości i godności życia, i zapewnienie zrównoważonego rozwoju. Dzisiaj, wchodząc do Unii Europejskiej, patrzymy na ekologię już trochę inaczej, ale niestety media dają skojarzenia raczej romantyczne, ekolodzy to są zawsze młodzi, niekiedy w krótkich spodenkach, protestujący ludzie, którym nie wiadomo, o co chodzi, albo są za bardzo przewrażliwieni. Muszę tu jednak powiedzieć, że cała Unia Europejska jest zdecydowanie bardziej wrażliwa na ochronę środowiska, na ekologię niż Polska. W związku z tym, że właśnie jeśli chodzi o ochronę środowiska, w przyjętych zobowiązaniach - powiem językiem wojskowym - sojuszniczych zobowiązaniach w zakresie Unii Europejskiej mamy najwięcej do nadgonienia. Jeśli chodzi o ochronę środowiska, Polska jest właściwie najbardziej zapóźniona. Musimy spojrzeć na ekologię nie poprzez romantycznych, młodych, protestujących ekologów, ale poprzez to, co nazywa się przyszłością państwa, godnym życiem i jakością życia. W samym obszarze ochrony środowiska pracuje ponad 250 tys. osób, bo to są zarówno leśnicy, jak i eksperci w gminach, pracownicy różnych funduszy, i z roku na rok będzie ich coraz więcej, bowiem urzędnicy w zakresie ochrony środowiska są potrzebni w Polsce i w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#JanRzymełka">Dokument, który otrzymaliśmy, proszę państwa, jest bardzo dobrym dokumentem i generalnie komisja ochrony środowiska przyjmuje go bez sprzeciwu, przedstawiła natomiast wiele wątpliwości, zadała wiele pytań, szczególnie do pana ministra ochrony środowiska, ale wspierając go. Te wątpliwości i pytania dotyczyły wsparcia działań resortu ochrony środowiska, dokument bowiem podpisany jest przez premiera, przez pana Leszka Millera. Natomiast w tym dokumencie widać wyłącznie wkład Ministerstwa Środowiska, a ochrona środowiska dzisiaj to jest zadanie ponadresortowe, więcej niż jednego resortu, dotyczy głównie ministerstwa gospodarki, dotyczy spraw związanych z rolnictwem, ekologicznego rolnictwa, dotyczy spraw promocji zdrowia, czyli ministra zdrowia. W tym dokumencie, który ma 68 stron, nie ma ani śladu współdziałań międzyresortowych z resortami, które powinny zajmować się zrównoważonym rozwojem. W związku z tym chciałbym zapytać przedstawiciela rządu, i to nie ministra środowiska, ale samego premiera, czy pan premier czytał i przeglądał to, co podpisał. Bo jeśli tak, to dzisiaj tutaj, w Wysokiej Izbie, powinni siedzieć również: minister gospodarki, minister zdrowia, minister rolnictwa, ponieważ ich dotyczy realizacja polityki państwa w dziedzinie ochrony środowiska do roku 2010, natomiast widzimy tu wyłącznie przedstawicieli Ministerstwa Środowiska i chwała im za to. Tak że ten dokument bez wsparcia resortów i bez powstania nowych instytucji, nowych departamentów... Powinien być departament energii odnawialnych w ministerstwie gospodarki, powinien być departament ekologicznego rolnictwa w ministerstwie rolnictwa, powinien być departament promocji zdrowia w Ministerstwie Zdrowia, bo to wszystko się razem łączy. Dzisiaj w Parlamencie Europejskim nie ma komisji ochrony środowiska - jest Komisja ds. Środowiska, Zdrowia Publicznego i Polityki Konsumenckiej. I tak samo, w ten sam sposób, należy patrzeć na ten dokument.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#JanRzymełka">Panie Marszałku! Problem jest taki, że chodzi mi o pewien tryb debaty. W czasie posiedzenia komisji zgłoszono wiele uwag i zastanawialiśmy się nad tym, czy ten dokument nie powinien mieć dodatkowego aneksu, w którym te mankamenty, o których za chwilę powiem, zostaną usunięte, zostaną podane terminy realizacji, zostaną wskazani odpowiedzialni za wykonanie. I jest pytanie do pana marszałka dotyczące naszej debaty, czy taki dokument, który po raz pierwszy Sejm ma przyjąć jako politykę rządu, będzie mógł być - bo nie ma ani pierwszego, ani drugiego czytania - ewentualnie uzupełniony dokumentem, który przedstawi rząd w najbliższym czasie, czy też będziemy tylko głosowali, czy przyjmujemy ten dokument bez uzupełnień, czy też go odrzucamy. Chcę przypomnieć, że jeśli chodzi o pierwszą „Politykę ekologiczną państwa” - byłem wtedy przewodniczącym komisji ochrony środowiska, ministrem był prof. Kozłowski - debata na tej sali przed 9 laty była taka, że minister zobowiązał się do uzupełnienia tego dokumentu i posłowie otrzymali po kilku tygodniach dokumenty dodatkowe, które wyjaśniały pewne problemy, które Wysoka Izba, posłowie zgłosili.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#JanRzymełka">W związku z tym przechodzę teraz do szczegółów. Warto zastanowić się, jakie są kamienie milowe albo ograniczniki tej polityki ekologicznej państwa. Warto też przypomnieć, że Polska jest jednym z nielicznych krajów, które w konstytucji zapisany mają zrównoważony rozwój. Praktycznie cały ten dokument „Polityka ekologiczna państwa” jest dokumentem realizacji zrównoważonego rozwoju w Polsce w latach 2003–2006. I warto jeszcze raz powiedzieć, czym jest pojęcie „zrównoważony rozwój”, bo to pojęcie jest różnie rozumiane w różnych resortach, nawet na posiedzeniu komisji ochrony środowiska niektórzy posłowie rozumieją go w sposób opaczny i w sposób wybiórczy.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#JanRzymełka">Chcę zatem krótko powiedzieć, że termin „sustainable development” (zrównoważony rozwój) po raz pierwszy został wprowadzony w raporcie Światowej Komisji Środowiska i Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1983 r., czyli jest to w ogóle jedno z najmłodszych pojęć ekologicznych. Dokument ten nazywał się „Our...”- będę mówił po polsku - „Nasza wspólna przyszłość”. Jest to raport bardzo słynny, znany jako raport pani Brundtland, premiera Norwegii i wtedy przewodniczącej tej komisji. Było to zdefiniowane jako „sustainable development”. Zdefiniowano to tak: zrównoważony proces to proces mający na celu zaspokojenie aspiracji rozwojowych obecnego pokolenia z zachowaniem możliwości zaspokojenia tych samych aspiracji przez przyszłe pokolenia. My takie rozumienie tego terminu mamy w polskiej konstytucji, a polska konstytucja jest nadrzędnym dokumentem nad „Polityką ekologiczną państwa”. Oznacza on w pewnym sensie nową filozofię rozwoju globalnego, regionalnego i lokalnego przeciwstawiającą się wąsko rozumianemu wzrostowi gospodarczemu. Polska gospodarka do tej pory rozwijała się w systemach branżowych, bardzo wąsko rozumiano wzrost gospodarczy. Filozofia zrównoważonego rozwoju powstała w odpowiedzi na globalny charakter zagrożeń środowiska. Formułuje ona wizje i sposoby łagodzenia lub likwidacji potencjalnych zagrożeń poprzez realizację koncepcji społeczeństwa szanującego zasoby i szanującego wszystkie istoty. W związku z tym zrównoważony rozwój, o którym wielokrotnie w tym dokumencie jest mowa, określa się najkrócej jako rozwój społeczno-gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem. Ekorozwój nie ma zbyt wiele wspólnego z kontestowaniem wszelkiej działalności inwestycyjnej w przemyśle, w rolnictwie, wykorzystywania bogactw naturalnych i innych przejawów aktywności gospodarczej. Bezkompromisowość w obronie matki Ziemi i ekologiczny fundamentalizm nawołujący do zerowego wzrostu, do powrotu do natury czy do zachowania biblijnego stanu przyrody lub minimum do konserwacji stanu aktualnego jest drogą donikąd. Ekorozwój jest inaczej rozumiany. Pomiędzy rozwojem pozytywnym, postępem, a regresem są bardzo delikatne różnice i dlatego każde działanie ludzkie musi być traktowane z powagą. A zatem traktujmy zrównoważony rozwój jako pewnego rodzaju harmonizację w praktyce kilku ładów: tzw. ładu środowiskowego, ekologicznego, o którym ten dokument najwięcej mówi, ładu gospodarczego, o którym ten dokument relatywnie mówi mało, nie wskazując odpowiedzialnych ze strony gospodarki, ze strony przemysłu, za realizację pewnych celów polityki państwa, oraz ładów społecznych, przestrzennych i instytucjonalno-politycznych. W związku z tym podstawowe założenia odnoszące się do rozwoju zrównoważonego dotyczą głównie kierunków rozwoju gospodarczego i przestrzennego. Uważa się, że każda działalność produkcyjna powinna być prowadzona przy możliwie małym zużyciu naturalnych zasobów, zwłaszcza mineralnych - tu chodzi o surowce i o energię - oraz przy jak najmniejszym oddziaływaniu na środowisko. Podkreśla się, że zaspokajanie rzeczywistych potrzeb egzystencjalnych indywidualnych i zbiorowych odbywać się ma poprzez produkcję wyrobów trwałych i wartościowych, a nie wynikających z nieracjonalnych, krótkotrwałych przesłanek mody i konsumpcyjnego stylu życia.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#JanRzymełka">Wszystkie ważniejsze dokumenty dotyczące zrównoważonego rozwoju zostały przyjęte w bardzo ważnej debacie, która odbyła się kilka miesięcy temu na Szczycie Ziemi, czyli na światowej konferencji ONZ w Johannesburgu, która w samym tytule już miała nazwę „zrównoważony rozwój”. Oznaczało to uznanie ekorozwoju jako globalnej strategii rozwojowej dla wszystkich państw. Można dzisiaj powiedzieć, że „zrównoważony rozwój” jest terminem zdecydowanie szerszym zakresowo niż „ochrona środowiska”, a pragmatyczne działania ekorozwojowe są zawsze uzupełnieniem tradycyjnych działań ekologicznych. Uznaje się po konferencji ONZ w Johannesburgu, że zrównoważony rozwój jest trwałą poprawą jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń, a jakość życia nie jest jedynie indywidualnym i subiektywnym odczuciem, ale również parametrem mierzalnym dla różnych populacji: dla narodu, dla mieszkańców regionu, dla danego miasta, dla danej gminy, obejmującym m.in. zdrowie, dochody osobiste, poziom wykształcenia i stan środowiska. I to jest jeden z kamieni milowych tego dokumentu. Czyli chodzi o umocowanie zrównoważonego rozwoju w konstytucji i w dokumentach Narodów Zjednoczonych. Właściwie na każdym Szczycie Ziemi... Tu przypomnę, że pierwszy Szczyt Ziemi był ponad 10 lat temu w Rio de Janeiro, ustalenia drugiego szczytu są realizowane w ramach polityki ekologicznej państwa - tzw. protokół z Kioto - a trzeci szczyt był w Johannesburgu, gdzie przyjęto ten dokument.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#JanRzymełka">W związku z tym możemy powiedzieć, że to są generalne ograniczniki dotyczące realizacji polityki ekologicznej państwa i one są planetarnymi zasadami konstytucyjnymi. Polska, wchodząc do Unii, musi zrealizować wszystko to, co podpisała przy zamknięciu negocjacji związanych z ochroną środowiska, a przypomnę, mamy wiele okresów przejściowych, wiele wyzwań, wyzwań cywilizacyjnych, bo odrobienie zapóźnień z 40 lat np. w gospodarce wodno-ściekowej i kanalizacyjnej wymaga ogromnego wysiłku na dzisiaj. I tu jest pewnego rodzaju wątpliwość, którą komisja podzielała. Normy Unii Europejskiej, dyrektywy europejskie powstawały w ciągu ostatnich 30 lat i były z kadencji na kadencję Parlamentu Europejskiego coraz surowsze, bardziej restrykcyjne, bardziej zaostrzone, ale one wynikały ze średnich dochodów Europejczyka w Unii Europejskiej. Te średnie dochody, które wyznaczają poziom ekologii czy świadomości ekologicznej, w Polsce mamy zdecydowanie niższe. W związku z tym zarówno gminy, samorządy, jak i przedsiębiorstwa będą musiały dokonać ogromnego wysiłku organizacyjnego i finansowego, żeby to zrealizować. Tak więc to, co w Unii Europejskiej zapisane jest w VI programie dotyczącym ochrony środowiska, znajduje się również w tym dokumencie.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#JanRzymełka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przejść do elementów, które budziły wątpliwości na posiedzeniu komisji. Chcę przypomnieć, że generalnie komisja przez aklamację przyjęła ten dokument, zgłaszając panu ministrowi kilkanaście zapytań i wątpliwości z prośbą o przekazanie na piśmie wyjaśnienia tych wszystkich zagadnień, które poruszyli eksperci w 4 opiniach przekazanych komisji ochrony środowiska. Zwrócę uwagę na najważniejsze sprawy.</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#JanRzymełka">Jedną z najważniejszych spraw jest pewna nowa wizja ochrony środowiska, która ma być zrealizowana poprzez polityki sektorowe, to znaczy, nie wyłącznie przez ministra ochrony środowiska, ale dzięki wszystkim politykom wszystkich branż, począwszy od transportu, komunikacji, przez rolnictwo ekologiczne, politykę zdrowotną, aż do spraw energii odnawialnych, trwałych produktów, czyli każdy resort powinien mieć działkę związaną ze zrównoważonym rozwojem, z wdrażaniem polityki ekologicznej państwa do swoich polityk sektorowych. Tego w tym dokumencie nie ma. Ten dokument, jak wiadomo, powstał w resorcie ochrony środowiska, pracowali nad nim wszyscy mądrzy ludzie, eksperci, urzędnicy, i on jest ograniczony przez sposób rozumienia polityki ekologicznej państwa przez resort. Brakuje w nim, i to wielokrotnie było podkreślane na posiedzeniu komisji, wyznaczenia odpowiedzialnych z departamentów w poszczególnych innych resortach. Obowiązek największej rangi ciąży na departamentach w ministerstwie gospodarki. Jeśli poszczególne departamenty ministerstwa lub minister gospodarki nie będą współodpowiedzialni za realizację polityki państwa w zakresie ochrony środowiska, to ten dokument będzie zbiorem pobożnych życzeń.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#JanRzymełka">W związku z tym jest prośba do pana ministra - mówię o tym, o co posłowie prosili w komisji - aby dokonano małego uzupełnienia dokumentu o wskazanie osób lub resortów, lub departamentów odpowiedzialnych za realizację poszczególnych polityk sektorowych. Jeśliby tak się stało, to moglibyśmy ze spokojem powiedzieć, że chcielibyśmy, by Polska, która dzisiaj postrzegana jest jeszcze niestety jako transgraniczny agresor - bo niewiele zrobiliśmy w zakresie ograniczenia zrzutów wód słonych, trochę więcej w zakresie ograniczenia kwaśnych deszczów transgranicznych ze względu na dobre instalacje odsiarczania w elektrowniach - była postrzegana jako zielony tygrys, w związku z tym aby w Unii Europejskiej była postrzegana nie jako transgraniczny agresor, ale jako sąsiad bardzo przyjazny, nie tylko za sprawą posiadania tak wspaniałych obszarów ekologicznych, jak: zielona płuca Polski, Biebrzański Park Narodowy czy Bieszczady, ale również dzięki temu, że jest partnerem w zakresie gospodarki, który realizuje dyrektywy unijne. Uda się to zrobić tylko wtedy - i realizacja zapisów tego dokumentu będzie pozytywnie przyjęta - jeśli odpowiedzialnymi za realizację tego będą minister gospodarki i dyrektorzy poszczególnych departamentów. Bez tego ten dokument będzie niestety deklaracją. Rzeczywistość będzie inna.</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#JanRzymełka">Drugi mankament, taki, o którym pan minister przed chwilą powiedział, budzący najwięcej wątpliwości, to jest strona finansowa tego dokumentu, strona finansowa, która wskazuje na ogromny wysiłek państwa. Chodzi o tych 140 mld zł. Są środki ze źródeł unijnych, które posłużą do wspomożenia naszych działań, ale one nie będą przeważające. Natomiast ostatnie 3 lata wskazują, że realne nakłady na realizację polityki ekologicznej państwa spadają z roku na rok. Te nakłady są tak małe, że następują cięcia etatowe w parkach narodowych i podstawowa działalność służąca obywatelom w zakresie rekreacji w lasach i w parkach jest ograniczona przez znikomy wzrost, a właściwie spadek środków z roku na rok, czyli przez cięcia w budżecie ministra ochrony środowiska. Tego nie równoważą dodatkowe działania finansowe w innych resortach, np. w zakresie realizacji inwestycji proekologicznych czy inwestycji związanych z budową zbiorników retencyjnych. Po prostu posłowie zauważają tu pewną niekonsekwencję. Nasze zobowiązania sojusznicze w dziedzinie ochrony środowiska związane z wejściem do Unii Europejskiej wymagają zwiększania nakładów na ochronę środowiska z roku na rok. Jeśli one realnie będą spadały, to nie będziemy w stanie zrealizować wszystkich zobowiązań wynikających z tego dokumentu, z zamkniętych, podpisanych rozdziałów negocjacji, i wyrażam obawę, już po raz drugi w Wysokiej Izbie, że może się zdarzyć tak, że nie będziemy w stanie zrealizować w terminie pewnych zobowiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, w zakresie preselekcji śmieci itd., i będzie nas czekała po wejściu do Unii, po zakończeniu okresów przejściowych wpłata kar, kar obligatoryjnych, do budżetu Unii Europejskiej. Chcę powiedzieć, że dotyczy to nawet bogatych państw. Nawet Republika Federalna Niemiec wpłaca symboliczne miliony euro do kasy Unii, bo nie zrealizowała pewnych rzeczy, a to jest bardzo bogate państwo. Biedna Grecja też podpisała to, okresy przejściowe minęły i dzisiaj są to kwoty rzędu kilkunastu tysięcy euro dziennie za np. gospodarkę odpadami komunalnymi w dużych miastach. Boję się, że - i tu ukłon nie tylko do ministra ochrony środowiska, ale i do rządu, do ministra finansów - jeżeli nie będzie wzrostu z roku na rok nakładów na inwestycje ekologiczne, na politykę ekologiczną państwa, to zapłacimy większe kary po wejściu do Unii z tytułu niedotrzymania terminów, czyli naszego słowiańskiego bałaganu. I ten dokument bardzo wyraźnie to pokazuje.</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#JanRzymełka">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jeden z elementów tego dokumentu, który budził wątpliwości, to tryb konsultacyjny. Resort przeprowadził po raz pierwszy ogólną konsultację poprzez Internet, i chwała mu za to, że dokument zwany „Polityką ekologiczną państwa na lata 2003–2006, z uwzględnieniem perspektyw na lata 2007–2010” był poddany konsultacji ogólnospołecznej poprzez Internet. Ale nasze społeczeństwo, nasze samorządy nie są jeszcze gotowe do współuczestnictwa w kształtowaniu tych dokumentów, ponieważ liczba osób, która zaglądnęła na tę stronę, czytała to, była znikoma. Wydaje nam się, że konsultacja powinna się odbyć na szczeblu marszałków województw czy w ogóle sejmików wojewódzkich i powiatów, bo marszałkowie i starostowie są realizatorami polityki ekologicznej państwa.</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#JanRzymełka">Przypomnę, że Sejm poprzedniej kadencji odważnie dokonał wielkiej rzeczy - przekazał kompetencje resortu na poziom nowych, dużych województw i na poziom nowych powiatów, czyli zdecentralizował ochronę środowiska. I realizatorzy, czyli starostowie i marszałkowie województw, przedstawiciele samorządów województwa powinni być obligatoryjnie bardzo mocno wciągnięci w konsultacje, ponieważ realizacja wielu spraw, które są ujęte w pięknych tabelach w tym dokumencie, to zakres działania marszałków i starostów.</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#JanRzymełka">Kolejna sprawa, o której mówili eksperci i o odniesienie się do której bym prosił pana ministra, to budzący wątpliwości sposób monitorowania realizacji zapisów tego dokumentu. Byłoby źle, gdyby nie było żadnego ciała w rządzie, które nie sprawdzałoby po roku, po dwóch, po trzech latach, czy zapisy tego dokumentu są realizowane. Ten dokument nie przewiduje pewnego trybu monitorowania, czyli sprawdzania, w jakim stopniu polityka państwa jest wdrażana. Widzimy dzisiaj, że, na tydzień przed podjęciem decyzji przez rząd, podjął on decyzję odnośnie do realizacji tej wcześniejszej polityki. A zatem są pewne dokumenty, które zachodzą na siebie, i nie ma czytelnej wizji realizacji tych dokumentów, tych działań. W związku z tym proszę powiedzieć tutaj w odpowiedzi na te wątpliwości komisyjne, czy przewiduje się jakieś ciało monitorujące czy to wyłącznie będzie robił resort, czy też - i tutaj komisja w tę stronę się skłaniała - jednak przedstawiciele tych resortów, czyli ministerstwa gospodarki, ministerstwa rolnictwa, ministerstwa transportu itd., uczestniczyliby w tym ciele, które by nadzorowało realizację postanowień zawartych w tych wszystkich dokumentach, bo, proszę państwa, Wysoka Izbo, polityka ekologiczna ma służyć poprawie jakości życia w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-73.15" who="#JanRzymełka">Kolejny mankament tego dokumentu i wszystkich poprzednich dokumentów z zakresu polityki ekologicznej państwa to brak pokazania, że z roku na rok w Polsce żyje się lepiej ze względu na lepszą jakość środowiska. Te wielkie, milionowe nakłady dają profit, dają zysk ludziom w postaci dłuższej średniej życia, lepszej jakości powietrza, gleby, wody, żywności. Te wszystkie nakłady na realizację tych polityk skutkują poprawą jakości życia społeczeństwa. Jest taki wskaźnik ONZ-owski - nazywa się HDI (Human Development Index) - który stosuje się przy monitorowaniu jakości życia w województwach, w kraju i we wszystkich państwach na planecie Ziemia - Polska w ciągu ostatnich 10 lat awansowała mniej więcej z 65. miejsca na 60., na 200 państw, taki jest poziom naszego życia, właśnie dzięki realizacji tych polityk. I warto byłoby pokazać, że pełna realizacja „Polityki ekologicznej państwa do roku 2006” da nam wzrost, jeśli chodzi o jakość życia, o kilka punktów procentowych i przesuniemy się w tej tabeli jako Polska na jakieś 50. czy nawet 47., 48. miejsce. Natomiast jeśli nie będzie tych pieniędzy, jeśli minister gospodarki nie będzie współdziałał, to nadal w rankingu ONZ będzie zajmować tę samą pozycję, a powinniśmy pójść do przodu.</u>
          <u xml:id="u-73.16" who="#JanRzymełka">Kolejną sprawą - zbliżam się do końca - jest to, że polityka ekologiczna państwa wymagałaby pewnego dokumentu, który mówiłby o realizacji tej polityki, wskazywałby na podmioty ją realizujące i lata realizacji. Również przydałoby się pewnego rodzaju streszczenie tego dokumentu, gdzie podano by globalne priorytety. Jest to pewien wymóg na europejskich spotkaniach w sprawie ochrony środowiska Parlamentu Europejskiego i Agencji Ochrony Środowiska w Kopenhadze, której Polska już jest prawowitym członkiem, jako pierwszej instytucji unijnej. Tam mówi się, że wszystkie polityki państwa, regionów mają mieć priorytety globalne. Ten dokument tego nie zawiera, a jest bardzo szczegółowy, w związku z tym jest pytanie, czy Polska ma priorytety globalne, takie, które można wymienić w trzech, czterech punktach, ponieważ niektórzy urzędnicy unijni nie czytają dokumentów 70-stronicowych, a czytają streszczenia jednostronicowe i często ta jedna strona wystarczy, żeby Polska była postrzegana bardzo pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-73.17" who="#JanRzymełka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym na koniec powiedzieć, że komisja wysoko ocenia działalność ministra ochrony środowiska, w ogóle resortu - bo dokument ten jest rzeczowy, mimo mankamentów, o których przed chwilą powiedziałem - i jest za przyjęciem tej polityki państwa na rok 2003 przez Wysoką Izbę. Kieruje jednocześnie prośbę do ministra, aby członkom komisji i posłom, którzy w tej debacie będą dzisiaj uczestniczyli, odpowiedzieć na piśmie na wszystkie te wątpliwości, które wyrażała komisja, jak i te, które wyrażali eksperci. Pan minister tak się bowiem zobowiązał, jeśli chodzi o ekspertyzy dostarczone przez znanych nam profesorów w zakresie ekologii, Polski Klub Ekologiczny, prof. Żylicza czy prof. Nowickiego, że otrzymamy odpowiedzi, i wtedy bylibyśmy całkowicie usatysfakcjonowani.</u>
          <u xml:id="u-73.18" who="#JanRzymełka">Wnoszę o to, aby Wysoka Izba przyjęła ten dokument, z zastrzeżeniami, które przedstawiłem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Przerywamy rozpatrywanie tego punktu z uwagi na to, że już jest pora na wyznaczone na godzinę 12 pytania w sprawach bieżących. W związku z czym dyskusja będzie po pytaniach, około godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#JanuszWojciechowski">Dla przypomnienia, czas przeznaczony na pytania nie może być dłuższy niż 2 godziny. Postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 1 minutę, udzielenie odpowiedzi - nie dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#JanuszWojciechowski">Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza jednak do postawienia pytań dodatkowych. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu pytanie.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#JanuszWojciechowski">Poszczególne dodatkowe pytania nie mogą trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#JanuszWojciechowski">Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu łącznej odpowiedzi na pytania dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#JanuszWojciechowski">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#JanuszWojciechowski">Pierwsze pytanie kieruje pani posłanka Elżbieta Jankowska z Sojuszu Lewicy Demokratycznej wraz z grupą posłów SLD. Pytanie dotyczy sytuacji w Teatrze Nowym w Łodzi. Adresowane jest do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#JanuszWojciechowski">Odpowiadał będzie na to pytanie z upoważnienia prezesa Rady Ministrów podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury pan minister Rafał Skąpski.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę panią posłankę Elżbietę Jankowską o przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#ElżbietaJankowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałabym w tej sprawie, którą zgłosiliśmy razem z grupą posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zadać panu kilka pytań. Mianowicie chciałabym powiedzieć, że od lutego br. trwa konflikt w Teatrze Nowym w Łodzi. Posłowie sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu podejmowali w tej sprawie mediacje. Prezydium komisji spotkało się z przedstawicielami Teatru Nowego w Łodzi i wystosowało list apel do prezydenta miasta Łodzi Jerzego Kropiwnickiego z prośbą o kompromisowe rozstrzygnięcie sporu.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#ElżbietaJankowska">Posłowie ziemi łódzkiej wystosowali podobny lit do prezydenta miasta, apelując o zdrowy rozsądek i kompromis. Niestety list ten do dzisiaj pozostał bez odpowiedzi. To, co zdarzyło się w Wielki Piątek, kiedy to prezydent Kropiwnicki postanowił siłowo rozwiązać spór, wstrząsnęło nie tylko środowiskiem kultury, ale całą społecznością polską i zbulwersowało opinię publiczną. W związku z tym chcielibyśmy zapytać pana ministra, jak ocenia pan decyzje i działania podjęte w tej sprawie przez prezydenta miasta Łodzi Jerzego Kropiwnickiego, który nie zawahał się użyć brutalnych metod rozwiązania zaistniałego konfliktu.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#ElżbietaJankowska">Drugie pytanie: Czy wobec faktu toczącego się postępowania w Naczelnym Sądzie Administracyjnym w sprawie uchylenia przez wojewodę łódzkiego nieprawidłowo podjętej decyzji o mianowaniu na dyrektora artystycznego w Teatrze Nowym pana Królikiewicza przez prezydenta miasta Łodzi, nie uważa pan, że nie powinien prezydent podejmować żadnych kroków, nie mówiąc już o brutalnym wtargnięciu do teatru, jak już mówiłam, w Wielki Piątek, aż do czasu rozstrzygnięcia tej sprawy w Naczelnym Sądzie Administracyjnym?</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#ElżbietaJankowska">Czy widzi pan potrzebę i możliwość wprowadzenia zmian w dotychczasowych obowiązujących przepisach dotyczących trybu powoływania dyrektorów w samorządowych jednostkach kultury?</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#ElżbietaJankowska">I czwarte pytanie do pana, panie ministrze: Jakie widzi pan możliwości ostatecznego rozwiązania tego konfliktu? Stawiamy to pytanie, zdając sobie sprawę z powagi sytuacji oraz faktu, że środowisko kultury, a w szczególności zespół Teatru Nowego w Łodzi oczekuje pomocy, wsparcia ze strony najwyższych władz, ponieważ dzisiaj docierają do nas dalsze sygnały o dużym problemie związanym z tym, że pracownicy pojedynczo wzywani są do teatru i jeżeli nie podpiszą lojalki... Tego jeszcze nie było w kraju, który określa się mianem demokracji. Aktorzy są zmuszani do podpisywania lojalki w stosunku do dyrektora artystycznego pana Królikiewicza, żeby przychylili się do tego, żeby pozostał w teatrze. Dziękuję za uwagę. I proszę o odpowiedź, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę pana ministra Rafała Skąpskiego o udzielenie odpowiedzi na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#RafałSkąpski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Minister Kultury zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji, jaka zaistniała w Teatrze Nowym w Łodzi. To teatr, który należy do jednej z najwartościowszych scen teatralnych w Polsce. Istnieje od 1949 r., kiedy powołała go do życia grupa wychowanków Leona Schillera. Miejsce tej sceny w teatralnej, kulturalnej przestrzeni Polski wyznaczają trzy dyrekcje Kazimierza Dejmka: pierwsza, rozpoczynająca historię teatru w 1949 r., następna w latach 1975–1979 i ostatnie kilkanaście miesięcy współpracy reżyserskiej, a następnie kilka miesięcy pracy Kazimierza Dejmka znów jako dyrektora artystycznego. Ten czas to zawsze czas sławy i chwały tego teatru, zapisany inscenizacjami elektryzującymi publiczność i krytykę. Po pięcioletnim okresie remontu, po pięcioletnim okresie nieistnienia zespołu, w 1998 r. zaczęto odtwarzać dawną pozycję Teatru Nowego. Wielkie zasługi w przywróceniu świetności tej sceny położył w owym czasie Mikołaj Grabowski i on także przyczynił się do pozyskania do współpracy Kazimierza Dejmka. Teatr Nowy ponownie stał się instytucją kwitnącą, w pięknie wyremontowanym budynku, ze świetnym repertuarem. Zapraszany na liczne festiwale teatralne, prezentował niezmiennie najwyższy poziom artystyczny. Śmierć Kazimierza Dejmka przerwała tę działalność teatru.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#RafałSkąpski">Minister Kultury otrzymał pytanie od prezydenta Kropiwnickiego co do opinii o powołaniu następcy po dyrektorze Kazimierzu Dejmku. Opinia ministra kultury i opinia Zarządu Głównego ZASP są w tej sprawie niemal identyczne. Odnosimy się z uznaniem dla działalności artystycznej i osiągnięć artystycznych pana Grzegorza Królikiewicza, twierdząc jednakże, iż te osiągnięcia są znane i doceniane w dziedzinie sztuki filmowej i telewizyjnej. „Ta twórcza osobowość - pisze minister kultury - poszukująca i eksperymentująca w realizacjach filmowych w środowisku teatralnym budzi jednak kontrowersje. Nieznane są natomiast wybitne teatralne dokonania tego artysty”.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#RafałSkąpski">Minister kultury napisał także, iż uzgadnianie kandydatury dyrektora artystycznego z zespołem teatru jest sprawdzonym i dobrym obyczajem. Brak takiego porozumienia staje się zazwyczaj źródłem kryzysu. I tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#RafałSkąpski">Prezydent Kropiwnicki postąpił zgodnie z zapisami ustawy o organizacji i prowadzeniu działalności kulturalnej. Art. 15 zobowiązuje go do zasięgnięcia opinii ministra właściwego oraz zasięgnięcia opinii związków zawodowych, związków twórczych. W tej chwili rozstrzygany jest spór pomiędzy wojewodą łódzkim a prezydentem miasta, czy prezydent nie pominął jednego ze związków zawodowych, związku, który zarejestrował swoją działalność 16 stycznia. Dopóki ten spór nie zostanie rozstrzygnięty, zgodnie z pismem wojewody Makowskiego nominacja dyrektora Królikiewicza powinna być wstrzymana. W tej sprawie są dwie płaszczyzny: płaszczyzna prawna, czysto prawna, i płaszczyzna moralna, płaszczyzna związana z tą jakże inną od innych przedsiębiorstw specyfiką przedsiębiorstwa, jakim jest teatr.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#RafałSkąpski">A w sprawach prawnych są także dwa aspekty: powołanie dyrektora artystycznego i powołanie dyrektora naczelnego, dyrektora odpowiedzialnego za całość placówki. Tu także nastąpiła zmiana. I w sensie prawnym, czysto prawnym - dysponuję notatką z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji - wprowadzenie dyrektora naczelnego, sposób wprowadzenia pełniącego obowiązki dyrektora naczelnego do teatru w Wielki Piątek, jest zgodne z prawem, jak by to nie zabrzmiało, jest zgodne z prawem. „Prezydent Łodzi - cytuję - miał prawo wykorzystać do przejęcia kontroli nad obiektem komunalnym zarówno straż miejską, jak i wyspecjalizowaną agencję ochrony”.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#RafałSkąpski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten teatr jednak funkcjonował. Od początku, mimo że aktorzy nie wpuszczali do pracy ani dyrektora Królikiewicza...</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#RafałSkąpski">Panie marszałku, przepraszam, ale ja dostałem cztery pytania. Rozumiem, że mam odpowiadać na cztery pytania, tak że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JanuszWojciechowski">No, nie, tzn. prosiłbym, panie ministrze, nie stosujemy jakiegoś tutaj ścisłego rygoryzmu, ale prosiłbym, żeby pan w miarę zwięźle odpowiedział na wszystkie pytania, no, starając się oszczędzać czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#RafałSkąpski">Dobrze. A więc aktorzy nie wpuszczali nowo nominowanych dyrektorów, ale teatr funkcjonował normalnie, odbywały się próby, spektakle, premiery. W dniu 22 kwietnia po interwencji służb porządkowych mediacji podjął się prezes ZASP, w tym samym dniu do ministra Dąbrowskiego zwrócił się prezes Rady Ministrów z poleceniem udania się do Łodzi. Wczoraj przez wiele godzin minister Dąbrowski prowadził rozmowy dwukrotnie z prezydentem Kropiwnickim i także dwukrotnie z przedstawicielami zespołu teatru.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#RafałSkąpski">Jak powiedziałem, o tym, czy prezydent Łodzi podjął decyzję z naruszeniem prawa, czy nie, zadecyduje w ciągu kilkunastu dni Naczelny Sąd Administracyjny. 12 maja jest wyznaczone posiedzenie. Minister kultury, jako odpowiedzialny za najwyższe wartości, za rozwój sztuk, za upowszechnianie kultury, za dziedzictwo kulturowe, podjął się tej misji mediacyjnej, dążąc do zachowania właśnie tych wartości, które dla nas stanowią: i zespół, i to, co jest zupełnie niemierzalne, niezapisane w paragrafach, oceniane wewnętrznym wartościowaniem odbiorcy, a więc sztuka i artysta przekazujący ze sceny dobro najwyższe, treści i przesłanie dramatu, kunszt kreacji i inscenizacji. Nie jest jedynym efektem tej mediacji, jak to w niektórych przekazach jest podkreślane, pozostawienie na stanowiskach dyrektorów nominowanych przez prezydenta Kropiwnickiego. Znacznie ważniejszym elementem z punktu widzenia ministra, wczorajszych uzgodnień, jest fakt odwołania przez prezydenta Kropiwnickiego zaplanowanego do końca sezonu remontu teatru. Ten teatr decyzją dyrektora Michaluka miał być od dziś poddany kilkumiesięcznemu ponownemu remontowi. To oczywiście skutkowałoby zawieszeniem zupełnym działalności artystycznej, zakończeniem bytu tego zespołu, przerwaniem zatrudnienia, a więc powtarzam, w wyniku mediacji ministra Dąbrowskiego prezydent Kropiwnicki polecił rozpoczęcie od jutra normalnego funkcjonowania teatru.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#RafałSkąpski">Teatr ma wrócić do swego repertuaru, którego dejmkowski charakter ma zostać utrzymany do końca przyszłego sezonu, a więc sezonu 2003/2004. Przy kompromisie, to oczywiste, żadna ze stron nie jest całkowicie usatysfakcjonowana. Zespół - ci, którzy uczestniczyli w rozmowach z ministrem kultury, przyjęli wczoraj do wiadomości te ustalenia, mieli je przekazać pozostałym członkom zespołu. Z informacji, które posiadam, trwa w tej chwili spotkanie u prezydenta Kropiwnickiego z zespołem teatru. Minister Dąbrowski dziś rano jeszcze rozmawiał z przedstawicielami załogi, sugerując, by spotkali się z prezydentem i wspólnie omówili efekt jego wczorajszego pobytu w Łodzi.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#RafałSkąpski">Emocje towarzyszą... występują po obu stronach. Dziś także w mediach jest informacja, że nie wpuszczono, znów nie wpuszczono pracowników do teatru. No, ale takie jest wczorajsze uzgodnienie. Tam była dezynsekcja, deratyzacja - potrzebna czy niepotrzebna, ale była. W związku z tym ustalono, że wejście pracowników do tego teatru będzie możliwe jutro. Minister Dąbrowski postawił się do dyspozycji i zespołu, i prezydenta Kropiwnickiego. W każdej chwili jest gotów kontynuować swą misję i gotów jest pojawić się znów w Łodzi, gdyby wczorajsze ustalenia nie były realizowane. Decyzje kadrowe zawsze budzą emocje, mówiłem o tym na początku. Załogi przedsiębiorstw reagują różnie na powoływanie szefów, niezależnie od specyfiki czy wielkości przedsiębiorstwa. Zawsze jednak uważamy, że kontakt, rozmowa, przekonywanie się, konsultacja służą dobrej atmosferze, dobremu początkowi pracy i współpracy. Szkoda, że tego zabrakło w przypadku Teatru Nowego.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#RafałSkąpski">Chcę powiedzieć, że wobec sytuacji, która zaistniała w Teatrze Nowym, ale także, w poprzednich miesiącach, w teatrze w Rzeszowie, w teatrach wrocławskich, w Teatrze Lalka i w Teatrze Muzycznym, minister Dąbrowski wystąpił z inicjatywą nowelizacji ustawy o organizacji i prowadzeniu działalności kulturalnej. Istnieje około 10 tys. instytucji podległych samorządom, w stosunku do 500 z nich organizator - prezydent, marszałek - ma obowiązek zasięgania opinii ministra kultury. Ta opinia formalnie jest niewiążąca, ta opinia może być uwzględniona lub nie. Jeśli chodzi o tych 500 instytucji, w roku ubiegłym minister kultury był pytany w odniesieniu do 80 zmian kadrowych i w stosunku do 80 zmian dwukrotnie wypowiedział się negatywnie. A więc to nie procent, to jakaś cząstka promila zaledwie oceny innej niż ta, którą prezentuje samorząd.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#RafałSkąpski">Historia przyznała rację ministrowi. W Rzeszowie dyrektor już się zmienił, we Wrocławiu nastąpił znaczny spadek poziomu artystycznego. Wiem, że podobna inicjatywa nowelizacji tej ustawy, nowelizacji, która miałaby na celu zobowiązanie organizatora do wzięcia pod uwagę oceny i ministra, i równolegle oceny związku zawodowego bądź stowarzyszenia twórczego, jest także już rozpatrywana w komisji kultury. Chodzi nam o to, by w samorządowych instytucjach kultury, tych z listy 500, na stanowisko dyrektora nie mogła zostać powołana osoba, której kandydatura uzyska co najmniej dwie negatywne opinie uprawnionych podmiotów, w tym opinię ministra właściwego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JanuszWojciechowski">Są dodatkowe pytania. Pan poseł Wenderlich jako pierwszy... bo jest, zdaje się, w grupie pytających. Mam na liście następujące osoby: pan poseł Rzymełka, pani posłanka Maria Nowak, poseł Gadzinowski, pani posłanka Zbyrowska, poseł Baszczyński, Wenderlich, Alicja Murynowicz, pan poseł Stryjewski, poseł Grabarczyk, poseł Krzywicki.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#JanuszWojciechowski">Widzę pana posła Steca, który się zgłaszał, i pan poseł Wojciech Szarama.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#JanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś zgłasza się do zadania dodatkowych pytań?</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Dulias, tak. Poseł Franciszek Dulias.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#JanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś?</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#JanuszWojciechowski">Przepraszam, pan poseł Stanisław Dulias oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#JanuszWojciechowski">W takim razie ja również wpisuję się na listę pytających, bo też będę chciał zadać panu ministrowi pytanie.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#JanuszWojciechowski">I, w kolejności zgłoszeń, jako pierwszy pan poseł Jan Rzymełka.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Rzymełka proszony jest o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JanRzymełka">Panie ministrze, chciałbym zapytać, czy resort monitoruje podobne konflikty w innych tego typu placówkach, w placówkach kultury, w innych teatrach? Bo usłyszeliśmy, że procedura była zgodna z prawem, a wiem, że w wielu podobnych placówkach, podobnych teatrach takie konflikty drzemią. I chodzi o to, co resort zamierza uczynić, aby w przyszłości takich starć, tak poważnych spięć nie było. Z jednej strony mamy prawo, organ założycielski samorządowy - prezydenta, marszałka - a z drugiej strony mamy załogę, która nawet nie zna tego prawa, bo po prostu żyje w świecie sprzed lat, tak jak kiedyś, i jej specjalnie przepisy prawa ani obowiązujące procedury nie obchodzą. Ci ludzie są artystami, mają właśnie dusze ludzi teatru i do nich trudno jest dotrzeć z państwem prawa, w jakim dzisiaj żyjemy. Co zrobi resort, aby z jednej strony może wyedukować ludzi kultury, żeby przestrzegali tych przepisów, a z drugiej by zmienić też procedurę, żeby formuła konsultacji społecznych była jaśniejsza? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani posłanka Maria Nowak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MariaNowak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MariaNowak">W zasadzie w tej samej kwestii. Otóż chcemy, żeby Polska była państwem prawa, i stąd moje pytanie: Czy prezydent Łodzi złamał prawo? Pan częściowo, panie ministrze, już na ten temat mówił, ale myślę, że tu ważne jest to, żeby jednoznacznie określić, po czyjej stronie w tym konflikcie jest prawo. Musimy postępować wszyscy zgodnie z prawem.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#MariaNowak">I stąd następne pytanie. Czy pan minister nie obawia się, że ta sytuacja może wywołać falę podobnych konfliktów, i to nie tylko w teatrach, ale także w innych zakładach pracy? Czy wszędzie tam mediacji także będą się podejmowali ministrowie czy to kultury, czy gospodarki, czy z innych resortów?</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#MariaNowak">I, tak już na koniec, proszę o wskazanie, czy w jakimkolwiek innym zakładzie pracy załoga decyduje o kwalifikacjach swojego dyrektora? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Piotra Gadzinowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać, czy ministerstwo przedstawi jakąś inicjatywę legislacyjną, aby zmienić istniejące prawo, które pozwala prezydentowi miasta z ugrupowania Prawo i Sprawiedliwość na traktowanie teatru jako instytucji, która produkuje gwoździe? I dziwię się, że moi przedmówcy - pan poseł Rzymełka, pani posłanka Nowak - traktują instytucję kultury jak gwoździe, a artystów jak buraków, za przeproszeniem, jak ludzi, którzy nie znają prawa i których najlepiej byłoby wysłać do obozu i reedukować, uczyć prawa, młotkować w głowie. Czy pan minister zmieni obecne prawo, które doprowadza do takich sytuacji, że ludzi sztuki, artystów traktuje się jak towar, przedmiotowo, traktuje się tak, jak trybiki w maszynie produkcji, zapominając o tym, że teatr jest instytucją kultury, instytucją narodową? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, ale chyba nie ma w Polsce takiego prawa, które by pozwalało ludzi kultury, czy w ogóle ludzi, traktować w sposób, o jakim pan mówił. A więc pytanie jest chyba w tej mierze retoryczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Praktyka wykazuje, że tych ludzi się wyrzuca pod hasłem deratyzacji. Traktuje się, że byli tam, traktuje się ich jak szczury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#JanuszWojciechowski">Rozumiem, że jest to raczej spór o praktykę, nie o prawo w tym wypadku.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szarama: Pan prezydent Kropiwnicki nie jest członkiem PiS-u, proszę pana.)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PiotrGadzinowski">Przepraszam, źle zakwalifikowałem po prostu.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JanuszWojciechowski">Dobrze. Rozumiem, że ta sprawa jest wyjaśniona i nie zaburza nam już obrad.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Marię Zbyrowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MariaZbyrowska">Dziękuję serdecznie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MariaZbyrowska">Czy takie stanowisko, jak dyrektor teatru, musi być upolitycznione? Podobna sytuacja ma miejsce w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, gdzie decyzję, kto ma być dyrektorem, na wniosek pana posła Burego podejmuje marszałek województwa. Jest tam podobny spór jak ten w Łodzi. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Krzysztofa Baszczyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#KrzysztofBaszczyński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Myślę, że to, co dzieje się dzisiaj w Łodzi, świadczy o tym, iż pan prezydent Kropiwnicki złamał wczorajsze ustalenia z ministrem kultury. Mianowicie aktorzy są zapraszani na indywidualne rozmowy i stawia im się swoiste ultimatum: albo zaakceptują powołanego dyrektora, albo teatr zostanie zamknięty. Czy nie uważa pan, że jest to dowód obrzydliwego szantażu wobec aktorów, że jest to dowód arogancji i bezprawia władz Łodzi?</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#KrzysztofBaszczyński">I drugie pytanie. Od wtorku są zawieszone próby i wcześniej zaplanowane spektakle i premiery. W wyniku takiej decyzji tracą widzowie, ucierpiał prestiż teatru, są określone straty finansowe obliczane na ok. 30 tys. zł, a miasto chce jeszcze zwracać tym, którzy przyjeżdżają na przedstawienia spoza Łodzi. Czy nie uważa pan, że tymi kosztami powinien być obciążony pełniący obowiązki dyrektora pan Michaluk, że powinien je pokryć z własnej kieszeni, ponieważ to jest jego decyzja? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Jerzy Wenderlich, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JerzyWenderlich">Regulamin nie pozwala na wygłoszenie opinii, więc będę zadawał pytania, choć przypuszczam, że kilka z nich będzie retorycznych. Czy zawsze to, co jest zgodne z normą prawną, jest również zgodne z dobrym obyczajem, z normą etyczną? Niech pan minister zechce udzielić na to pytanie odpowiedzi, choć jawi się ona tutaj ponad politycznymi podziałami, jak rozmawiam, i zgodnie mówimy, że to nie to samo. Czy przeszukania, urządzanie sztucznej deratyzacji, dezynfekcji nie pachną czymś, co już było, kiedy trzeba było schować za kotarą niewygodne obrazki? Niewygodnym obrazkiem zdaje się tu być to, że aktorzy chcą być traktowani podmiotowo, a nie jak zubożone przedmioty w świecie, które jest piątym kołem u wozu. Czy pan to potwierdzi?</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#JerzyWenderlich">Chcę zapytać: Czy nowelizacja ustawy o organizowaniu działalności kulturalnej jest możliwa do przeprowadzenia w trybie pilnym? Prawo nie działa wstecz, nie będziemy mogli nawet tymi znowelizowanymi przepisami - gdyby do tego by doszło - naprawić, uzdrowić tej sytuacji łódzkiej. Jednak czy nie uważa pan, że mogłoby to być remedium na podobne konflikty, które się pojawiają, choć nie w tak emocjonalnej skali, w innych placówkach artystycznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panie pośle, więcej pytań nie może już pan zadać, bo czas i tak został znacznie przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JerzyWenderlich">To były wszystkie pytania, które chciałem zadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani posłanka Alicja Murynowicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AlicjaMurynowicz">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AlicjaMurynowicz">Strasznie mi przykro, że właśnie wyszedł pan minister Janik, ponieważ tak naprawdę to pytanie powinno być skierowane do resortu spraw wewnętrznych i administracji oraz ewentualnie do resortu sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#AlicjaMurynowicz">Panie ministrze, pan powiedział, że z notatki, jaką pan otrzymał od MSWiA wynika, że... O, bardzo się cieszę, że jest pan minister Janik, może włączy się w dyskusję. Z tej notatki wynika, że działalność prezydenta była zgodna z prawem. Chcę powiedzieć państwu, Wysokiej Izbie, że 18 kwietnia byłam osobiście pod Teatrem Nowym. To przechodzi ludzkie pojęcie, co tam się działo. Złożyłam skargę do marszałka Sejmu w związku z uniemożliwianiem mi wypełniania mandatu poselskiego, ponieważ pełniący obowiązki dyrektora naczelnego, pan Janusz Michaluk, zabronił parlamentarzystom wejścia na teren teatru. Wszyscy byliśmy święcie przekonani - zarówno artyści, pracownicy, parlamentarzyści, którzy się tam znaleźli, jak i przewodniczący rady miejskiej miasta Łodzi, gdyż on również nie został wpuszczony - że szykuje się spora prowokacja. Nasze słowa skądinąd się ziściły. Panie ministrze spraw wewnętrznych i administracji, proszę mi powiedzieć, czy jeżeli komendant Straży Miejskiej po godzinie 17, kiedy zamyka się urząd miasta, przy pomocy zatrudnionej przez ten urząd agencji ochrony wtargnie na jego teren w celu sprawdzenia, czy jest zabezpieczone mienie, będzie to działalność zgodna z prawem, czy nie? Czy jeżeli...</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#AlicjaMurynowicz">Panie marszałku, przepraszam, jeszcze tylko jedno pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JanuszWojciechowski">Ale bardzo krótko, bo czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AlicjaMurynowicz">Rozumiem, ale ostatnie pytanie. Czy jeżeli wtedy, kiedy trwa akcja protestacyjna - nie strajk, teatr normalnie działał - a facet, który nigdy nie miał nic wspólnego z teatrem, zgodził się zostać specjalistą do spraw teatru za 800 zł i nagle pełniący obowiązki dyrektora zachowuje się tak, jak się zachowuje: likwiduje wszystkie premiery, odwołuje wszystkie spektakle, to działa zgodnie z prawem, czy nie? Panie ministrze, coś trzeba w tej kwestii zrobić. Panie marszałku, nie może być tak, że parlamentarzysta pyta, jest bezradny, aktorzy nie są wpuszczani na miejsce, są bezradni, minister mówi, że wszystko jest cacy... Coś tu jest nie tak, przepraszam najmocniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, ja interweniuję tylko ze względu na czas, nie z uwagi na treść pani wypowiedzi, choć pytania... Upoważnionym do odpowiedzi w tym wypadku jest pan minister Skąpski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Antoniego Stryjewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Czy znane są ministerstwu podobne konflikty między samorządem a dyrekcją teatru lub innej instytucji kultury, aktorami, artystami, pracownikami w innych miastach Polski? Czy to już nie jest życiowa reguła w przestrzeni kultury naszego państwa? Dlaczego podobne konflikty, a przy tym podeptanie godności różnych osób - wydarzenia takie miały miejsce także we Wrocławiu, mam na myśli chociażby Operę Wrocławską czy Operetkę Wrocławską - nie przynagliły ministra kultury, konstytucyjnie odpowiedzialnego za stan kultury w państwie, do podjęcia inicjatywy legislacyjnej blokującej wytwarzanie przez samorządy takich sytuacji? Czy nie warto, panie ministrze, przy okazji tego konfliktu poinformować środowiska artystyczne, szczególnie aktorskie, że w Unii Europejskiej takie protesty aktorów i pracowników teatrów nie mają miejsca, bowiem stosuje się tam formę zatrudniania artystów typu casting i warunki funkcjonowania teatrów są w dużym stopniu takie, iż jest to fizyczne miejsce występów, scena, a nie trwały zespół artystyczny? Czy aktorzy, którzy użyczają swoich twarzy i głosów do propagandy referendalnej, wiedzą, że po wstąpieniu do Unii Europejskiej ich pozycja pracownicza ulegnie dramatycznemu pogorszeniu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#JanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Cezary Grabarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#CezaryGrabarczyk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#CezaryGrabarczyk">Chciałbym podziękować panu ministrowi za słowa uznania wypowiedziane pod adresem Teatru Nowego, ten zespół rzeczywiście w pełni zasługuje na tak wysoką ocenę. Pan minister przywołał wielkiego twórcę, Kazimierza Dejmka, ale warto przypomnieć, że ducha w ten odnowiony zespół tchnął Mikołaj Grabowski. Chciałbym jednak zapytać - całkowicie zgadzając się z oceną prawną przedstawioną przez pana ministra - czy resort przewiduje inicjatywę ustawodawczą idącą w takim kierunku, by zapobiec w przyszłości powstawaniu podobnych konfliktów. Czy przewidziane jest zwiększenie roli środowisk twórczych jeśli chodzi o opiniowanie decyzji personalnych podejmowanych przez prezydentów, tak by sprzyjało to kompromisom, tworzeniu sytuacji kompromisu? Nie da się rządzić żelazną ręką jednostkami kultury i wydaje się, że zwiększenie roli środowisk twórczych w tym względzie, prawo weta tych środowisk wobec decyzji personalnych może zapobiegać w przyszłości podobnym konfliktom. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Piotra Krzywickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PiotrKrzywicki">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PiotrKrzywicki">Zacznę od sprostowania w związku z wypowiedzią pana posła Gadzinowskiego: pan prezydent Kropiwnicki nie jest członkiem Prawa i Sprawiedliwości, nigdy nim nie był. Z niepokojem obserwuję, że SLD próbuje upolitycznić ten spór, jakby stanąć teraz w obronie aktorów, a to wcale nie na tym polega. Natomiast moje pytanie do pana ministra jest następujące: Dlaczego ministerstwo przez 2,5 miesiąca sporu i protestu w Teatrze Nowym, wokół Teatru Nowego nie podjęło się żadnej mediacji, zachowywało się w sposób zupełnie bierny? To po pierwsze. A po drugie, jak przedstawia się kwestia dotacji i subwencji przekazywanych z Ministerstwa Kultury oraz ewentualnych dotacji, jeżeli chodzi o obecną sytuację Teatru Nowego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#StanisławStec">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#StanisławStec">Panie ministrze, czy jest możliwe, żeby szef teatru, czyli dyrektor, który jest jednocześnie dyrektorem przedsiębiorstwa - bo tak teatr można też nazwać - pełnił prawidłowo swoją funkcję, jeżeli na tę funkcję jest wprowadzany przy pomocy straży miejskiej i agencji ochrony, jeżeli podejmuje działania przeciw jednostce, po prostu uniemożliwiając jej funkcjonowanie, bo zarządza jakieś tam dezynfekcje i nieplanowane remonty? Przecież to jest gość, który z góry zakłada, że ta firma upadnie. Jak więc można takiego faceta... jak może minister proponować załodze, żeby się dogadała i żeby jednak zaakceptowała takiego człowieka? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Wojciech Szarama.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WojciechSzarama">Panie marszałku, ten konflikt rzeczywiście trwa już od dłuższego czasu. Oficjalnie minister Dąbrowski poproszony przez premiera Millera włączył się ostatnio w ten konflikt. Mam jednak pytanie: Czy nie należało interweniować, próbować mediować wcześniej? Z sytuacji bowiem, jaką mamy dzisiaj w Łodzi, jaka była wcześniej w teatrach we Wrocławiu i jaka może zaistnieć w Rzeszowie, wynika, że niektóre obecnie obowiązujące rozwiązania prawne nie są przez część środowiska artystycznego, przez pracowników teatru akceptowane. Wydaje mi się, że dzisiejsze rozgoryczenie - już nie nastrój bojowy, ale rozgoryczenie - pracowników teatru oraz części posłanek i posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej wynika z tego, że dopiero dzisiaj czarno na białym pan minister Dąbrowski powiedział, że prawo jest po stronie pana prezydenta Kropiwnickiego i że w tej sprawie nic nie można zrobić oprócz zawarcia rozsądnego kompromisu. Panie ministrze, czy w ten sposób nie należało powiedzieć wcześniej, choćby miesiąc temu? Może wówczas uniknęłoby się upokorzenia części ludzi i nerwowej atmosfery, jaka zapanowała w Łodzi wokół teatru. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Stanisław Dulias, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#StanisławDulias">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#StanisławDulias">Chciałbym zapytać o rolę ministra, podobnie zresztą jak mój poprzednik. Najtrudniej rozwiązywać problemy merytoryczne, zwłaszcza gdy w grę wchodzi polityka czy na dodatek niezdrowe ambicje, tym bardziej jeżeli chodzi o zawód artysty, jego specyfikę i funkcję w teatrze. Czy ministerstwo w ogóle dokonało oceny merytorycznej przyczyn zdarzenia i jakie są wyniki tej oceny? Jeżeli tak, to jakie były dotychczasowe bezpośrednie działania ministerstwa - z wyjątkiem tego oczywiście, o czym informowała prasa - aby bezkonfliktowo wcześniej dokonać obsady kadrowej w teatrze, czy były to wyłącznie czynności administracyjne? Czy były prowadzone rozmowy ministerstwa z artystami? Czy minister zgłosi wniosek o wyciągnięcie konsekwencji służbowych wobec winnych tego przedświątecznego incydentu? Działania takie muszą być potępione, mogą się bowiem udzielać czy to teatrom, czy innym placówkom kulturalnym na terenie kraju. Czy przyczyną nie jest czasem brak odpowiednich czy pełnych kompetencji ministra lub osoby odpowiedzialnej w ministerstwie za takie działania? Można wnioskować, że są to działania poparte przez ministra, a nie w przypadku artystów, sądzę, powinna decydować tutaj rola ministra kultury. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani posłanka Barbara Ciruk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#BarbaraCiruk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#BarbaraCiruk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Odwołam się do tego, co powiedział pan poseł Stryjewski. Otóż taki przykład był również w Białymstoku, gdzie półtora roku temu powołany przez prezydenta miasta dyrektor miał takie kwalifikacje, że wykładał dykcję w seminarium duchownym - ale to tak na marginesie - a swoje rządy w teatrze białostockim, Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki, rozpoczął od palenia dekoracji do „Konopielki”, którą uznał za bardzo kontrowersyjną sztukę (czyli prawie inkwizycja: palimy dekoracje), i wyrzucania niepokornych aktorów. W związku z tym mam pytanie do pana ministra: Czy nie uważa pan, że powinny powstać jakieś mechanizmy, zapisy, uregulowania w Ministerstwie Kultury, które zapewniałyby ministrowi jakikolwiek wpływ na obsadę tak ważnego stanowiska, jakim jest stanowisko dyrektora każdego teatru, a zwłaszcza liczącego się teatru? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#JanuszWojciechowski">Mam jeszcze swoje pytanie, które adresuję do pana ministra Skąpskiego, ale chciałbym, żeby je wysłuchał także obecny pan minister Janik. Panie ministrze, czy nie uważa pan, że jednak miało miejsce bezprawie w Łodzi, polegające na tym, że do usunięcia przebywających w teatrze aktorów - czy legalnie tam byli, czy nie, to już jest inna sprawa - zaangażowano straże miejskie oraz firmę ochroniarską, formacje, które nie mają prawa do takich działań? Ani ustawa o strażach miejskich, ani ustawa o ochronie osób i mienia nie daje tego typu formacjom prawa do rozpędzania demonstracji. Pytanie moje właściwie adresowane jest głównie do Policji: Dlaczego Policja toleruje tego typu sytuacje, dlaczego Policja toleruje nielegalne działania konkurencji na swoim podwórku? To nie jest pierwszy przykład tego rodzaju, już mieliśmy o to spory; np. były jakieś akcje w Warszawie na bazarach, w Ożarowie słynna sprawa, kiedy firma ochroniarska też siłą usuwała osoby przebywające w jakimś tam pomieszczeniu. Otóż wedle analizy prawnej żadne inne instytucje oprócz Policji nie mają prawa do takich działań. Pytanie brzmi: Dlaczego tego rodzaju działania są tolerowane?</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Czy mogę w trybie sprostowania?)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Stryjewski w trybie sprostowania? Proszę podejść, ale nikt pana nie cytował, panie pośle. Więc jak?</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Cytował.)</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Ciruk: Ja zacytowałam.)</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#JanuszWojciechowski">Aha, pani posłanka Ciruk. Dobrze, ma pan prawo do sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ani moja wypowiedź odnośnie do sytuacji we Wrocławiu, ani skierowane do pana ministra zapytanie - czy podobne przypadki miały miejsce gdzie indziej w Polsce? - nie wiązały się w żaden sposób ze szkalowaniem dobrego imienia Kościoła katolickiego, na które sobie pozwoliła tutaj pani posłanka Ciruk. Jeszcze raz dementuję: przypadki, które zaistniały we Wrocławiu, miały związek rzeczywiście z grą polityczną różnych środowisk, które po przejęciu władzy obsadzały swoimi ludźmi...</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Ciruk: Powiedziałam dokładnie tak samo.)</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">...różne kierownicze stanowiska w mieście, m.in. w instytucjach kultury. Jako poseł, jako człowiek interweniowałem, by do tego nie dochodziło. Prosiłem pana ministra, by wytłumaczył, dlaczego tak późno czy też dlaczego w ogóle zaniechał sprawy ustawodawstwa, legislacji, co uniemożliwiałoby przekładanie różnych gier politycznych po prostu na łupy polityczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, sprostowanie nie może być dłuższe od samej wypowiedzi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo pana ministra Skąpskiego o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#RafałSkąpski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękuję bardzo za te pytania. Odpowiedzi na nie pozwolą, myślę, na lepsze zrozumienie i tego konfliktu, i roli ministra. Minister kultury bezpośrednio odpowiada za nieco ponad 30 instytucji narodowych w kraju, w tym za Teatr Wielki, Teatr Narodowy w Warszawie i Stary Teatr w Krakowie. Pozostałe instytucje artystyczne - jak powiedziałem, jest ich ok. 10 tys., samych bibliotek jest 8,5 tys. - podlegają władztwu i finansowaniu bezpośrednio z samorządów miast, powiatów i województw. Jedynie wobec 500 instytucji - z tych 10 tys. instytucji - minister kultury ma owe uprawnienie, że może wydawać opinię o kandydacie na dyrektora, dyrektora artystycznego i o odwołaniu tegoż dyrektora; opinię, jak wiemy, niewiążącą.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#RafałSkąpski">Pan poseł Rzymełka pyta, czy resort monitoruje konflikty w innych teatrach. Monitoruje; dowiadujemy się o nich choćby właśnie poprzez owe zapytania prezydentów, marszałków o zgodę na odwołanie czy powołanie kogoś. Oczywiście docierają do nas informacje. Jesteśmy w stałym kontakcie z zespołami teatralnymi.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#RafałSkąpski">Nie ma tych konfliktów tak wiele. Jak powiedziałem, w zeszłym roku były dwa konflikty, 1,5 roku temu w Białymstoku, o czym mówiła pani posłanka Ciruk. Nie ma tych konfliktów wiele. Zaledwie w kilku przypadkach nie doszliśmy do porozumienia; inna była opinia ministra, inna była opinia organizatora. Czasem opinię ministra wspiera albo często nawet wspiera także identyczna niemalże opinia związku twórczego.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#RafałSkąpski">Pani poseł Nowak pyta, czy prezydent Łodzi złamał prawo. Już o tym mówiłem. Ja ani minister kultury na to pytanie nie odpowiemy. Ktoś z następnych pytających cytował moją rzekomą wypowiedź, że prawo jest po stronie prezydenta Kropiwnickiego. Ja tak na pewno nie powiedziałem i minister Dąbrowski tak też nie powiedział.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#RafałSkąpski">O tym zdecyduje Naczelny Sąd Administracyjny. Wojewoda łódzki zaskarżył decyzję prezydenta Kropiwnickiego, uważając, że nastąpiło naruszenie przepisu i że nie ze wszystkimi, z którymi powinien prezydent Kropiwnicki konsultować się, skonsultował powołanie. A więc Naczelny Sąd Administracyjny. Nie od tego jest minister kultury, by stwierdzać, czy prezydent Łodzi złamał prawo czy nie.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#RafałSkąpski">Czy ta sytuacja może wywołać inną falę konfliktów? Nie sądzę, po prostu doświadczenie, obserwacja w ciągu poprzednich lat pokazuje, że to są przypadki sporadyczne.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#RafałSkąpski">Czy zawsze minister będzie mediatorem? Myślę, że minister wystąpił już w szczytowym momencie konfliktu. Minister, obserwując... My rozmawialiśmy wcześniej: pracownicy na niższych szczeblach ministerstwa, ja rozmawiałem z pracownikami teatru, choćby będąc na jednym ze spektakli „Hamleta”, rozmawiali posłowie, rozmawiali senatorowie, czyli udział ministra Dąbrowskiego wczoraj był udziałem na jednym z etapów konfliktu, rozwoju konfliktu. Gdyby ten konflikt został wcześniej rozstrzygnięty, na pewno nie byłoby potrzeby, żeby minister interweniował.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#RafałSkąpski">Pan poseł Gadzinowski pyta, czy minister zmieni prawo. To pytanie pojawiało się także później. Tak, wystąpiliśmy z inicjatywą ustawodawczą. Cytowałem ten proponowany zapis. Jesteśmy po wszystkich wewnętrznych, międzyresortowych konsultacjach. Jesteśmy po pozytywnej opinii Komitetu Stałego Rady Ministrów. Nie mamy pozytywnej opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przedstawiciele samorządów uznali, że to może być rodzaj zmniejszenia ich kompetencji, niemniej jednak minister Dąbrowski jest zdecydowany w przyszłym tygodniu wnieść tę nowelizację pod obrady rządu.</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#RafałSkąpski">Było pytanie, czy za koszty ponoszone podczas ostatnich wydarzeń minister będzie obciążał dyrektora Michaluka. Uważam, że moja pierwsza odpowiedź wyjaśnia sprawę. Minister nie jest pracodawcą żadnego z dyrektorów teatrów samorządowych, a więc to jest władztwo organu założycielskiego, jakim jest w tym wypadku prezydent Kropiwnicki.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#RafałSkąpski">Pan poseł Wenderlich rzeczywiście zadał kilka retorycznych pytań, w jakimś sensie od razu już odpowiadając na te pytania. Ja zresztą mówiłem, że zgodność z prawem jest oczywiście wymagana i potrzebna, ale także w takich sytuacjach należy pamiętać o sferze moralnej, o sferze etycznej, o całej tej sferze trudnej do zapisania w paragrafach. To, że ponad podziałami możemy się czasem porozumiewać, to jest właśnie to, że w sprawach wrocławskich interweniowaliśmy wspólnie, minister kultury właśnie z posłem Stryjewskim, który na pewno do koalicji rządzącej nie należy.</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#RafałSkąpski">Pan poseł Wenderlich pytał także o nowelizację. Odpowiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#RafałSkąpski">Pani poseł Murynowicz pytała o zgodność z prawem. Powtórzę. Jestem w posiadaniu notatki służbowej podpisanej przez zastępcę dyrektora Departamentu Porządku Publicznego MSWiA, gdzie jest napisane: Prezydent Łodzi miał prawo wykorzystać do przejęcia kontroli nad obiektem komunalnym zarówno straż miejską, jak i wyspecjalizowaną agencję ochrony. Podane są podstawy prawne; to jest ustawa o strażach gminnych i ustawa o ochronie osób i mienia. Oczywiście jednak, pani poseł, my nie wiemy, jak przebiegała owa interwencja, owo przejmowanie kontroli. No ale od tego znowu jest prokuratura i sądzę, że prokuratura wyjaśni, czy to przejęcie kontroli odbyło się z jakimś naruszeniem przepisów prawa czy nie. Niewątpliwie natomiast prezydent Kropiwnicki miał prawo zastosować udział straży miejskiej i agencji ochrony.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#RafałSkąpski">Pan poseł Grabarczyk pytał o inicjatywę, a więc odpowiedziałem. Pan poseł pytał także, czy załoga może decydować o obsadzie dyrektora. Nie. I w tym kierunku też ta nowelizacja nie idzie. Przecież nie chodzi o to, by załoga decydowała, nie chodzi o to, by komisja zakładowa tej czy innej organizacji decydowała. Potrzebne są opinie central, a więc Zarządu Głównego ZASP w wypadku teatrów, Zarządu Głównego Związku Zawodowego Aktorów, ministra kultury. Jeśli Wysoka Izba raczy uchwalić nowelizację, nie będą to decyzje, lecz jedynie wiążące opinie, jeśli wystąpią obok siebie.</u>
          <u xml:id="u-119.13" who="#RafałSkąpski">Pan poseł Krzywicki pytał o dotacje i subwencje dla Teatru Nowego. Minister kultury nie dotuje tego teatru. Ten teatr jest utrzymywany przez prezydenta miasta Łodzi.</u>
          <u xml:id="u-119.14" who="#RafałSkąpski">Dlaczego przez 2,5 miesiąca minister kultury był cicho, nie interesował się, pyta pan poseł Krzywicki. Interesowaliśmy się cały czas. Posiadamy pełną dokumentację, ale wiedząc, że decyzja jest zaskarżona przez wojewodę, czekamy na decyzję Naczelnego Sądu Administracyjnego, a, jak powiedziałem, rozmawialiśmy także w trakcie tego konfliktu ze stronami.</u>
          <u xml:id="u-119.15" who="#RafałSkąpski">Pan poseł Stec powiedział, że minister kultury proponuje porozumienie załogi z dyrektorami. Jesteśmy świadomi, panie pośle, tego, że ani dyrektor Królikiewicz - w kontekście zaskarżenia sprawy przez wojewodę, a następnie odwołania się do NSA przez prezydenta Kropiwnickiego - w sensie formalnym tym dyrektorem nie jest, ani tym bardziej pan Michaluk, który jest tam zatrudniony jako specjalista do spraw teatralnych, także w sensie formalnym, prawnym tym dyrektorem nie jest. Minister kultury otrzymał teraz zapytanie o opinię w sprawie powołania pana Michaluka. Pracujemy nad zredagowaniem odpowiedzi. A więc minister Dąbrowski wczoraj namawiał załogę do porozumienia się z prezydentem Kropiwnickim. Dlatego to spotkanie dzisiaj - jak powiadam, nie mam informacji, jak ono przebiega, co jest treścią tych rozmów - miało się odbyć.</u>
          <u xml:id="u-119.16" who="#RafałSkąpski">Pan marszałek Wojciechowski zadał pytanie, które było zbieżne z pytaniem, na które już odpowiadałem. Ja chętnie przekażę tę notatkę panu marszałkowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#JanuszWojciechowski">Czyli z tej notatki... Przepraszam, gdyby pan minister jeszcze główną tezę tej notatki przypomniał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#RafałSkąpski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#RafałSkąpski">Prezydent Łodzi miał prawo wykorzystać do przejęcia kontroli nad obiektem komunalnym zarówno straż miejską, jak i wyspecjalizowaną agencję ochrony. Podstawą jest ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych i ustawa z 22 sierpnia 1997 o ochronie osób i mienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JanuszWojciechowski">Przepis tej ustawy nie jest wskazany. Jako żywo obie te ustawy przeglądałem i w żadnej takiego zapisu nie mogłem dostrzec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#RafałSkąpski">Art. 11 pierwszej ustawy mówi: „Do zadań straży należy w szczególności: (...) pkt 5) ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej”. W ustawie o ochronie osób i mienia art. 36 ust. 1 pkt 2: „wezwania osób do opuszczenia obszaru lub obiektu w przypadku stwierdzenia braku uprawnień do przebywania na terenie chronionego obszaru lub obiektu albo stwierdzenia zakłócania porządku”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JanuszWojciechowski">Co innego ochrona, co innego wezwanie do opuszczenia, a co innego zdobywanie tych obiektów. Jeśli wolno skomentować to na gorąco, to niestety źle się dzieje w państwie polskim, jeśli firmy ochroniarskie są wykorzystywane do zaprowadzania porządku w państwie. One powinny wykonywać to, co należy do ich obowiązków, a więc zajmować się ochroną. Natomiast jeśli zastępują policję w zaprowadzeniu porządku w państwie, to tej praktyki nie można zaakceptować. Pozwolę sobie z tego miejsca ten pogląd wyrazić i przy nim pozostanę, niezależnie od wyjaśnień pana ministra. To nie była, moim zdaniem, zgodna z prawem akcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#RafałSkąpski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Panie marszałku, pan minister Janik chciałby zabrać głos. Sygnalizował to.)</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#JanuszWojciechowski">Nie, pan minister Janik się nie zgłaszał. Pan minister Janik zabierze głos w następnym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo, teraz przejdziemy do dwu następnych pytań, które dotyczą tej samej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#JanuszWojciechowski">Pierwsze z nich to jest pytanie pana posła Andrzeja Gałażewskiego z Platformy Obywatelskiej, skierowane do ministra spraw wewnętrznych i administracji pana Janika, w sprawie nieprzestrzegania prawa przez szefa gabinetu politycznego pana ministra. Drugie to jest pytanie pana posła Ludwika Dorna z klubu Prawo i Sprawiedliwość w sprawie zarzutów podniesionych w publikacji tygodnika „Newsweek” wobec szefa gabinetu politycznego pana ministra Janika.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję, by to połączyć, a więc zadać te pytania jedno po drugim, a następnie pan minister łącznie udzieli odpowiedzi, jako że chodzi o tę samą sprawę. Rozumiem, że jest zgoda na taką procedurę.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#JanuszWojciechowski">W związku z tym bardzo proszę najpierw pana posła Andrzeja Gałażewskiego o sprecyzowanie pytania, a następnie poproszę pana posła Dorna.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Andrzej Gałażewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#AndrzejGałażewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mamy pecha ostatnio dyskutować. Chciałbym na początku wyrazić refleksję, że niejasne powiązania pomiędzy politykami a biznesem stwarzają doskonałą przestrzeń do nadużyć i korupcji. Przed kilkoma laty z powodu takich powiązań musiał zrezygnować z funkcji wojewoda śląski, natomiast od kilku dni Radio Zet oraz „Newsweek” przekazują informacje, że szef pana gabinetu politycznego pan Grzegorz Białoruski prowadzi interesy, które są niejasne i o których jakoby panu ministrowi nie było nic wiadomo. Szef gabinetu politycznego pana ministra jeszcze kilka dni temu reprezentował prywatną firmę Biatel z Białegostoku w radzie nadzorczej spółki Poldok, utworzonej z podmiotów państwowych i prywatnych w celu realizacji miliardowego zlecenia na wykonanie dowodów osobistych. Zleceniodawcą było Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Smaku całej sprawie dodaje fakt, że wspomniana firma Biatel nie brała udziału w przetargu na wykonanie wspomnianego zlecenia i została wykonawcą dzięki protekcji ministerstwa - tak w każdym razie donoszą media - po wyeliminowaniu firmy węgierskiej. Mamy tu do czynienia z dwiema bardzo śliskimi sprawami. Pierwsza z nich to udział Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o skrócenie tego opisu sprawy, bo czas został już przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AndrzejGałażewski">Już został przekroczony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JanuszWojciechowski">Tak, ponieważ jest tylko minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AndrzejGałażewski">Strasznie szybko leci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JanuszWojciechowski">To jest tylko minuta, a minęła już nawet druga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#AndrzejGałażewski">Dobrze, przechodzę już do dwu spraw, które jednak muszą być poruszone. Pierwsza sprawa to udział Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w bezprzetargowym wprowadzeniu prywatnej firmy do spółki wykonującej duże zlecenie ministerstwa. Druga sprawa to zabezpieczenie interesów prywatnej firmy bezpośrednio w MSWiA przez ustanowienie szefa gabinetu politycznego swoim reprezentantem, czyli reprezentantem tej firmy prywatnej. Pytania, które kieruję do pana ministra. Dlaczego pan minister nie odwołał natychmiast swojego szefa gabinetu politycznego, jak tylko dowiedział się pan o całej sprawie? Przyjął pan jedynie jego dymisję, więc w pewnym sensie uznał pan, znaczy, pozwolił pan na honorowe rozwiązanie tej sprawy. Czy według pana...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#JanuszWojciechowski">Resztę kwestii poruszy pan w pytaniu dodatkowym. Muszę dbać o przestrzeganie regulaminu. Pan może jeszcze raz zabrać głos, zadając pytanie dodatkowe. Wówczas pan uzupełni swoje pytanie. Nie mogę pozwolić dłużej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#AndrzejGałażewski">Panie marszałku, pan był komentatorem swoich własnych wypowiedzi jako poseł, a nie jako marszałek. Pan pozwolił sobie na danie samemu sobie większych praw niż przysługują nam jako posłom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JanuszWojciechowski">Marszałek jest w takiej sytuacji, że czasem się wypowiada w jakiejś kwestii. To nie jest chyba niezgodne z obyczajem przyjętym w tej sali. Komentarze marszałkowskie są przyjęte w Izbie, więc wydaje się, że - jeśli już pan to podnosi - z mojej strony nie było tu żadnego nadużycia obyczaju parlamentarnego, bo o regulaminie nie ma mowy. Natomiast tolerowałem przekroczenie czasu zadawania pytania bardzo długo, ale to nie może być nazbyt długo. Poruszy pan dodatkową kwestię w dodatkowym pytaniu.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gałażewski: Zgłaszam się jako pierwszy.)</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#JanuszWojciechowski">Dobrze, zapisujemy, że pan będzie chciał pytać dodatkowo.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę teraz o zadanie pytania pana posła Ludwika Dorna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#LudwikDorn">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#LudwikDorn">Panie Ministrze! Sytuacja została opisana przez mojego przedmówcę, w związku z tym nie będę tego powtarzał. Mam następujące pytania do pana. Ustawa antykorupcyjna stwierdza, że naruszenie przez określony katalog osób tej ustawy w taki sposób, w jaki naruszył pan Białoruski, uprawnia do natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika, co potem jest w papierach. Pan pozwolił panu Białoruskiemu na złożenie dymisji i pan tę dymisję przyjął, a w wypowiedzi dla Polskiej Agencji Prasowej stwierdził pan: Umówmy się, że to była nasza wspólna decyzja. Jakie motywy kierowały panem ministrem? Mamy tutaj bowiem do czynienia z ochroną - z ochroną - interesów urzędnika, który złamał ustawę antykorupcyjną, jako że nic nie będzie miał w papierach. To jest pytanie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#LudwikDorn">Pytanie drugie. W artykule zamieszczonym w „Newsweeku” pan Andrzej Płatek, szef Drukarni Skarbowej, stwierdza, że kierowany przez pana resort nalegał, aby węgierska firma Multipolaris wycofała się z Poldoku. Panie ministrze, mamy tutaj do czynienia z wywieraniem nacisku politycznego przez pana resort na strukturę własnościową firm, które mają realizować wielkie zamówienia publiczne. To trochę przypomina kwestię zmian struktury własnościowej w Polsacie, która została ujawniona przy okazji afery Rywina. Mam pytanie do pana ministra: Kto naciskał z resortu? Czy pan o tym wiedział, czy jak o wielu wydarzeniach dotyczących korupcji, pan ogłosił strategię antykorupcyjną, o tej sprawie, która działa się w pana resorcie, dowiedział się pan z prasy?</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#LudwikDorn">Pytanie następne. Czy trzeba było czekać na dziennikarskie śledztwo Radia Zet i „Newsweeka”, żeby pan czegokolwiek się w sprawie działalności pana resortu dowiedział?</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#LudwikDorn">Prezes Biatelu, czytamy w „Newsweeku”, twierdzi... Przepraszam. Pan Kalankiewicz, prezes zarządu Biatelu, twierdzi, że zgłosił Białoruskiego do rady nadzorczej Poldoku po uzgodnieniach z MSWiA. Z kim to uzgadniano? I czy za pana wiedzą, czy też, jak zwykle, pan nie wiedział, co się w resorcie dzieje?</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#LudwikDorn">I ostatnie pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#JanuszWojciechowski">Resztę spraw proszę poruszyć w dodatkowym pytaniu, jako że znacznie został przekroczony czas.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę ministra spraw wewnętrznych i administracji pana Krzysztofa Janika o udzielenie odpowiedzi na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#KrzysztofJanik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Panowie! Oczywiście spróbuję się powstrzymać od tonu, który sugeruje Wysokiej Izbie pan poseł Dorn, moim zdaniem przekraczając trochę wzajemny szacunek, który powinniśmy mieć dla siebie. Chcę powiedzieć tak, bo być może pan poseł tego nie wie, a o tym nie piszą w gazetach. W resorcie pracuje - bezpośrednio w centrali resortu - ponad półtora tysiąca ludzi. Współpracuje z tym resortem ponad 500 firm, które są dostawcami usług, sprzętu bądź kooperantami w zakresie różnych usług publicznych świadczonych przez ten resort obywatelom. I oczywiście nie mam tak genialnego umysłu jak pan, ani tak genialnej pamięci, żeby znać wszystkie firmy, ich rady nadzorcze i wiedzieć, jak to się przesuwa. Zdecydowana większość tych firm to są firmy prywatne, które ulegają normalnym przekształceniom własnościowym, rozwijają się, bądź upadają i to są procesy, na które nie mam żadnego wpływu. I prosiłbym, żeby nie próbować obciążać mnie tymi procesami, ponieważ jestem tylko człowiekiem.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#KrzysztofJanik">Chcę poinformować Wysoką Izbę, że po zapoznaniu się w sobotę z tekstem w „Newsweeku” w pierwszy dzień, w którym mogłem to zrobić, czyli we wtorek - przypomnę, że niedziela i poniedziałek to były święta - skierowałem rano do pana Andrzeja Barcikowskiego, szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a więc instytucji, która nie podlega mi, jest niezależna ode mnie, tekst o następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#KrzysztofJanik">„W związku z artykułem Grzegorza Indulskiego pt. „Sprawa za miliard”, zamieszczonym w tygodniku „Newsweek”, zwracam się do pana z prośbą o wyjaśnienie przez podległych panu funkcjonariuszy wszystkich okoliczności sprawy podniesionej w wyżej wymienionym artykule. Chodzi mi zwłaszcza o to, kto był inspiratorem przekształceń własnościowych w spółce Poldok, czy dokonane one zostały w zgodzie z prawem i potrzebami produkcji dowodów osobistych, a także czy rzeczywiście MSWiA i kto konkretnie wpływał w tej sprawie na wspólników. Istotnym elementem tej sprawy jest kwestia bezpieczeństwa danych obywateli RP, chociaż w tej sprawie mamy rozmaite zapewnienia, i ewentualność wykorzystania ich do celów komercyjnych, bo i ten wątek się pojawił.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#KrzysztofJanik">Osobną kwestią - piszę do pana Barcikowskiego - jest udział w organach spółki pana Grzegorza Białoruskiego, dyrektora mojego gabinetu politycznego. Niezależnie od tego, że poleciłem wszczęcie postępowania wyjaśniającego kto, dlaczego i za czyją zgodą skierował go do tych organów oraz czy nastąpiło w tej mierze złamanie prawa, proszę pana ministra o podjęcie także tego wątku”.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#KrzysztofJanik">Odbyłem także rozmowę z prezesem Najwyższej Izby Kontroli panem Mirosławem Sekułą, do którego skierowałem w dniu wczorajszym, jako że oczekiwałem na rozmowę osobistą, najpierw pismo następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#KrzysztofJanik">„W związku z artykułem (...) zwracam się do pana prezesa z prośbą o wyjaśnienie przez Izbę wszystkich okoliczności sprawy podniesionej w wyżej wymienionym artykule. Chodzi mi zwłaszcza o poziom i prawidłowość zaangażowania podległego mi resortu i jego ogniw w proces przygotowania i produkcji dowodów osobistych, zgodność z prawem towarzyszących temu umów i ustaleń oraz prawidłowość reprezentacji interesów skarbu państwa i samego resortu. Ważną kwestią jest ustalenie zakresu wpływów i ochrony interesu naszego państwa w kontekście przekształceń własnościowych w spółce Poldok. Istotnym elementem sprawy jest kwestia bezpieczeństwa danych obywateli RP i ewentualność wykorzystania ich do celów komercyjnych.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#KrzysztofJanik">Uprzejmie proszę pana prezesa o pozytywne ustosunkowanie się do mojej prośby i pilne podjęcie działań kontrolnych”.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#KrzysztofJanik">Informuję zarazem Wysoką Izbę, że we wczorajszej rozmowie z prezesem Sekułą otrzymałem zapewnienie, że kontrola Najwyższej Izby Kontroli rozpocznie się w najbliższych godzinach.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#KrzysztofJanik">Po trzecie, pragnę poinformować, że poleciłem dyrektorowi Departamentu Kontroli we wtorek rano rozpoczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec pana Grzegorza Białoruskiego. Pan Grzegorz Białoruski wczoraj o godz. 8 rano złożył rezygnację z pracy w resorcie spraw wewnętrznych. To nie zawiesza postępowania dyscyplinarnego. Zgodnie z prawem, przypomnę, że pracownicy gabinetów politycznych nie podlegają normalnym przepisom Kodeksu pracy, są zatrudniani na czas określony, zgodnie z prawem czekam na ekspertyzy, aby móc stwierdzić, czy najpierw zakończymy postępowanie dyscyplinarne, wyjaśniające i świadectwo pracy i sposób rozstania się będą adekwatne do zakończenia postępowania dyscyplinarnego.</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#KrzysztofJanik">Tyle w sprawie zrobiłem. Uważam, że w tej sprawie postępowałem i postępuję słusznie. Natomiast oprócz tego wątku personalnego człowieka, z którym współpracowałem, podobnie jak z kilkudziesięcioma innymi dyrektorami w moim resorcie, jest kwestia podniesionych w tygodniku „Newsweek” w tym artykule problemów, o które pyta zarówno pan poseł Gałażewski, jak i pan poseł Dorn. Jak państwo usłyszeli, poprosiłem uprawnione organy państwowe o to, żeby zajęły się tą kwestią. Natomiast jeden z moich podwładnych oświadczył mi, że rozmawiał z dyrektorem Drukarni Skarbowej, który odmówił informacji o tym, kto personalnie naciskał na przemiany własnościowe. W tej sytuacji nie wykluczam, że po zasięgnięciu opinii Departamentu Prawnego zwrócę się do prokuratury także o wyjaśnienie tej kwestii. To są zarzuty poważne. Ja pomijam, czy te przekształcenia były potrzebne, czy nie. Pomijam to, bo to jest jak gdyby wolny rynek, prywatne firmy mogą różnie tutaj działać, ale nacisk kogokolwiek z urzędników państwowych w tej sprawie jest niedopuszczalny. Uważam tę sprawę za niedopuszczalną i w razie czego jestem, jak podkreślam, po uzyskaniu odpowiedniej opinii prawnej, gotowy także poprosić prokuraturę o jej wyjaśnienie. Tyle, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JanuszWojciechowski">Podziwu godna jest szybka reakcja NIK na pański wniosek, zważywszy, że tego typu kontrola wymaga jednak pewnych przygotowań, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#KrzysztofJanik">Panie marszałku, ja chcę powiedzieć, że to była moja prośba i cieszę się, że NIK podjął, rozumiem, stosowne przygotowania. Drzwi są otwarte, czekamy na kontrolerów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#JanuszWojciechowski">Są dodatkowe pytania, ale w pierwszej kolejności autorzy pytań, a więc pan poseł Gałażewski i pan poseł Dorn.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Andrzej Gałażewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AndrzejGałażewski">Panie ministrze, dyrektor gabinetu politycznego to nie jest jeden z wielu dyrektorów zatrudnionych u pana, tylko jest to najbliższy współpracownik. Czy czuje pan jakby odpowiedzialność polityczną za tę sprawę w związku z tym, że to w końcu szef pana gabinetu politycznego jest zamieszany w niejasną, niewyjaśnioną jeszcze dotychczas w pełni sprawę, która może być rozwojowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Ludwika Dorna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#LudwikDorn">Panie ministrze, następujące pytania dodatkowe. Pan te wszystkie działania, o których pan mówił, podjął po publikacji w tygodniu „Newsweek”. Natomiast z lektury tej publikacji wynika, że pan wiedział o tym śledztwie dziennikarskim, jego ustaleniach, bo udzielał pan dziennikarzom informacji. Pytanie, dlaczego pan tych kroków nie podjął przed publikacją, skoro wydaje się, że przed publikacją pan wiedział o tych faktach, które są w niej podniesione. Skąd taka zwłoka? I pytanie: Kiedy pan się dowiedział o tym, jak jest, a co opisało Radio Zet i „Newsweek”?</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#LudwikDorn">I następne pytanie. Dlaczego udzielił pan dziennikarzom niezgodnego z prawdą oświadczenia, że przekształcenia własnościowe, o których tutaj mówimy, dokonane zostały za czasów pana poprzedników, czy jakby pan świadomie mówił nieprawdę, czy został pan wprowadzony w błąd przez swoich współpracowników, co dopuszczam, a jeżeli tak, to przez kogo i czy zostały wyciągnięte konsekwencje?</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#LudwikDorn">I ostatnie pytanie. Pan mówił o tym, że nie jest pan wszechwiedny i że jest niesłychanie wiele firm, które współpracują z resortem. No, to jest takie pytanie do pana ministra. A ile jest takich firm, które realizują bądź są w trakcie przygotowywania się do realizacji zamówień publicznych na sumę od 1 mld zł wzwyż; bo druk dowodów osobistych, wartość tego zamówienia wynosi ok. 1 mld. Czy nie widzi pan minister różnicy między tym oferentem, który dostarcza spinacze, a tym, który ma zrealizować zamówienie publiczne na 1 mld zł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani posłanka Krystyna Szumilas, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#KrystynaSzumilas">Wydaje się, że zatrudnienie szefa gabinetu politycznego ministra jest poważną sprawą. W tym przypadku wymaga to od osoby, która powołuje na takie stanowisko, dogłębnej informacji o tym, kogo się na stanowisko powołuje. I wydaje się, że w tej sytuacji nie ma tłumaczenia, że czegoś się nie wiedziało. Mnie osobiście bardzo niepokoi fakt, albo informacja o tym, że na czarnym rynku jest do kupienia baza danych o Polakach, z których ponad 9 mln dostało nowe paszporty i dowody osobiste. Czy powodem pojawienia się na czarnym rynku wspomnianej bazy danych mogło być właśnie przejęcie udziałów przez firmę Biatel, która to firma w lipcu 2002 roku, czyli już w czasie, gdy pan minister rządził w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, stała się trzecim wspólnikiem Poldoku, i która to firma zajmowała się przesyłaniem danych liniami światłowodowymi? Czy po tej informacji, oprócz próby sprawdzenia czy zlecenia NIK zbadania całej sprawy, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji podjęło działania, aby zapobiec czy wstrzymać możliwość dostępu do baz danych osobom trzecim?</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#KrystynaSzumilas">Mam również pytanie związane z wywiązaniem się firmy, która wygrała przetarg, z zobowiązań, czyli np. z budowy w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji centrum personalizacji dokumentów. Czy te zobowiązania wynikające z umowy zostały wykonane? Jeżeli tak, to która z firm wymienionych, czy ta, która wygrała przetarg, czy ta, która w tej chwili ma udziały i realizuje przetarg, realizowała te inwestycje, jeżeli one zostały wykonane? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#JanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Piotr Smolana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PiotrSmolana">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PiotrSmolana">Panie ministrze, pomimo tych wyjaśnień, które pan już tutaj składał, chciałem zapytać, w jaki sposób pan wytłumaczy obecność Grzegorza Białoruskiego, szefa gabinetu politycznego w radzie nadzorczej firmy Biatel? Czy nie jest to ewidentne łamanie przepisów ustawy antykorupcyjnej, w myśl których pracownik administracji państwowej, rządowej nie ma prawa zasiadać we władzach spółek prawa handlowego? Czy nie należałoby wyjaśnić, w jaki sposób doszło do przejęcia przez firmę Biatel kontraktu dotyczącego produkcji nowych dowodów osobistych? Rozmiar tego kontraktu i obecność w firmie Biatel szefa gabinetu politycznego ministra budzi nie tylko podejrzenia o łamanie prawa, ale również podejrzenie o korupcję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jana Rzymełkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JanRzymełka">Panie ministrze, jak wygląda sprawa w innych resortach? To znaczy chciałbym zadać pytanie ogólne: Ilu dyrektorów gabinetów, ministrów rządu Leszka Millera ma podobne zajęcia dodatkowe w różnych instytucjach realizujących przetargi, przetargi na spore kwoty? Czy ci ministrowie będą się znów za kilka miesięcy spowiadali, mówili, że oni o tym nie wiedzieli. Pytanie, czy członkowie gabinetów politycznych składają dokumenty, takie jak składa każdy poseł, każdy radny, każdy pracownik administracji, gdzie jest dokładnie wszystko w słupkach podane: gdzie, za jakie kwoty, ile dodatkowo zarabia? Czy ministrowie rządu Leszka Millera mają informację o swoich pracownikach, a szczególnie o pracownikach gabinetów politycznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Piotr Gadzinowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra o karierę pana Białoruskiego. Czy pan Białoruski zaczął pracować wtedy, kiedy pan minister został ministrem? Z jakimi ugrupowaniami pan Białoruski był wcześniej związany? Czy był związany? Jakie posiadał kwalifikacje? Jaka była jego droga życiowa? Jakie powiązania? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani posłanka Wanda Łyżwińska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WandaŁyżwińska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WandaŁyżwińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Niedawno Wysoka Izba uchwaliła ustawę zobowiązującą obywateli Rzeczypospolitej do wymiany dowodów osobistych. Wymiana ta jest w formie odpłatnej. Projekt ustawy przygotowało MSWiA. Jaki wpływ na kształt ustawy miał pan Grzegorz Białoruski? I drugie pytanie: czy nie uważa pan, panie ministrze, że do patologiczno-korupcyjnej działalności wysokich urzędników MSWiA została wciągnięta Wysoka Izba uchwalając tę ustawę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Ryszarda Maraszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#RyszardMaraszek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#RyszardMaraszek">Mam dwa pytania do pana ministra. Pierwsze, czy tego typu przypadek, o który pytali posłowie PO i PiS, jest czymś nowym? Czy nie było podobnych przypadków albo jeszcze gorszych w przeszłości? Interesuje mnie szczególnie poprzednia kadencja Sejmu, kiedy rządziła naszym krajem koalicja AWS-UW. Znane mi są z prasy takie przypadki, m.in. dotyczyły one nie tylko doradców ministrów.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#RyszardMaraszek">I drugie pytanie. Czy nie lepiej jest dla gospodarki naszego kraju, aby zlecenie realizacji zadania druku paszportów i dowodów osobistych wykonywała polska firma posiadająca równorzędną technologię, zatrudniająca naszych pracowników, płacąca u nas podatki oraz spełniająca warunki zlecenia? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Małgorzatę Stryjską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MałgorzataStryjska">Panie ministrze, mam trzy pytania. Co było przyczyną wycofania się węgierskiej firmy Multipolaris ze spółki Poldok 2000, przecież mieli umowę na kilka lat. Kto był inspiratorem tego wycofania się? Następne pytanie: Od kiedy Grzegorz Białoruski, z czyjego wskazania i czyje interesy reprezentował w radzie nadzorczej Poldoku? I trzecie pytanie: Na jakiej podstawie firma Biatel stała się trzecim wspólnikiem w Poldoku? Czy firma ta też stawała do przetargu na produkcję nowych dokumentów i dowodów osobistych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#JanuszWojciechowski">I pan poseł Stanisław Kalemba, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#StanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#StanisławKalemba">Pytanie do pana ministra: czy pan podejmując pracę na tak wysokim stanowisku miał informacje co do udziału w radzie nadzorczej firmy Biatel, bo uważam, że taką wiedzę pan powinien mieć? Po drugie, panie ministrze, nie ma praktycznie tygodnia, żeby nie było podobnej informacji. I pytanie moje zmierza do tego, czy w Polsce, w tych trudnych warunkach, to jest wyjątek, czy już działa cały taki system, że praktycznie co kilka dni mamy taką informację, którą trudno tolerować? I, panie ministrze, czy to nie jest tak, że zbyt dużo urzędników, wysokich urzędników państwowych, zamiast zajmować się rozwiązywaniem problemów bezrobocia, rozwoju gospodarki itd., zajmuje się po prostu podziałem łupów tam, gdzie jeszcze jest coś do podzielenia? Bardzo bym prosił o odpowiedź na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#JanuszWojciechowski">To już wszystkie zgłoszone pytania dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana ministra Krzysztofa Janika o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#KrzysztofJanik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Otóż część pytań pozwoliłem sobie powtórzyć - rozumiem, że ja byłem później, a państwo wcześniej mieli te pytania - w dokumentach, które cytowałem. Ponieważ nie potrafię odpowiedzieć na pytanie o przyczyny i okoliczności zmian własnościowych w firmie Poldok, to może przypomnę tylko, że być może taka głębsza wiedza jest tu potrzebna. Otóż przetarg na produkcję nowych dowodów osobistych wygrało konsorcjum składające się z dwóch firm - z Drukarni Skarbowej oraz firmy Multipolaris. Natomiast wykonawcami tego przetargu było kilkanaście firm, m.in. francuskie, niemieckie, szwajcarskie i polskie. Biatel od początku był jednym z podwykonawców odpowiadających za teletransmisję danych - o ile dobrze pamiętam. Przy czym nie jest to jakaś firma, jeśli tak można powiedzieć: krzak. To jest firma o dużym kapitale zakładowym, dużym obrocie i znacząca na polskim rynku teletransmisji. To wiemy dziś na pewno. Natomiast jak brzmiały rozmowy i przebiegały negocjacje, w wyniku których węgierska firma wycofała się z tego przedsięwzięcia, a udziały w spółce Poldok, która jest tylko wykonawcą części zamówienia, bo ona odpowiada tylko za architekturę informatyczną systemu, przejęła firma Biatel, to jest rzecz do zbadania przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego bądź prokuraturę, gdyż to jest, przypomnę, prywatna firma i wpływ na nią mamy - z tym umocowaniem prawnym - żaden, dopóki oczywiście wykonuje ona to zlecenie. Nadal w tej operacji wykonawcami jest wiele firm. Natomiast jeśli chodzi o rolę integratora - to jest to, o co pytała pani poseł, przepraszam panią poseł, ale to jest pierwsza informacja, nie wie o tym jeszcze nikt, oprócz pani pewnie - że można kupić te dane. Nie można ich kupić, ponieważ rolę integratora, czyli struktury, która nanosi dane na ten druk czy, nazwijmy go tak, na tę kartę, jest urząd państwowy, która się nazywa Centrum Personalizacji Danych Osobowych. Nie jest to więc poza naszą kontrolą. Ten urząd zresztą jest strzeżony, pilnowany przez Policję, przez funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, bo to jest jedno z kluczowych miejsc w naszym kraju, jeśli chodzi o ochronę danych obywatela, ale i bezpieczeństwo Rzeczypospolitej. Natomiast jeśli chodzi o te wszystkie firmy: Drukarnię Skarbową, Biatel, Poldok i kilka jeszcze innych, w coraz większym stopniu polskich, to jest tylko pytanie, czy dobrze, że polskie firmy zastępują zagranicznych wykonawców, wykonują pewne segmenty tego zamówienia. Wartość całego zamówienia, ta wieloletnia, to jest około miliarda złotych, to prawda. Ale np. Drukarnia Skarbowa otrzymuje ok. 100 mln zł. Poldok, o ile dobrze pamiętam, patrzę na mojego kolegę, który to bezpośrednio nadzoruje, to jest zaledwie 1,5 mln zł. To nie są te pieniądze, o których tu mówimy. Jeszcze raz powiadam, to są firmy, które wykonują pewne podzlecenia, natomiast koordynatorem tych podzleceń jest Drukarnia Skarbowa i firma Poldok przygotowująca infrastrukturę informatyczną.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#KrzysztofJanik">Teraz spróbuję odpowiedzieć na pytanie, czy czuję odpowiedzialność polityczną. Moim najbliższym współpracownikiem jest sekretarz stanu i podsekretarze stanu. Gabinet polityczny ma określone zadania natury na ogół technicznej i, powiedzmy, doradczej. Organizuje pracę kierownictwa resortu i myślę, że sugerowanie - jak to niektórzy robią - że to jest prawa ręka, to przepraszam, może w innych resortach tak, w tym resorcie - nie. Wybrałem pana Białoruskiego, pytając o opinię ówczesny Urząd Ochrony Państwa, ale także i dlatego, że znałem go kilka lat. Jest to, moim zdaniem, dosyć interesująca kariera, ponieważ był mi potrzebny samorządowiec, on jest samorządowcem, zaczynał karierę publiczną jako - o ile dobrze pamiętam - dyrektor Mokotowa z rekomendacji Komitetu Obywatelskiego, był zbliżony do wówczas istniejącej partii Porozumienie Centrum, tak mi się wydaje, ale mogę się mylić. Potem go poznałem, kiedy był legislatorem w Senacie, robiliśmy razem - państwo wybaczą, że tak powiem, ale byłem kiedyś także zwykłym posłem i nie zawsze w koalicji rządzącej - robiliśmy razem ustawę o zamówieniach publicznych, bardzo trudną ustawę, pierwszą w dziejach naszego kraju i powiem otwarcie, że jego kompetencje prawnicze mi zaimponowały, jest prawnikiem z wykształcenia. Następnie pracował w Kancelarii Prezydenta, kierował Biurem Samorządowym i namówiłem go na przejście do MSWiA ze względu na jego koncepcje i kompetencje samorządowe. To, co zrobił - popełnił ewidentny błąd, ewidentnie złamał prawo, ale też, co dla mnie ważne, zawiódł moje zaufanie. Po prostu nie było innego rozwiązania, musieliśmy się rozstać. Tyle mogę powiedzieć w jego sprawie. Jest mi po prostu przykro także jako człowiekowi, bo państwo chyba... Pan poseł Gałażewski, którego szanuję i lubię, cenię jego pracę dla kraju, wie, co to znaczy, jak się człowiek zawiedzie na współpracowniku, bo akurat pracował w urzędzie wojewódzkim, w którym... którego nazwisko zresztą pan sam wywołał, jako przykład takiej właśnie...</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gałażewski: Nie podawałem nazwiska.)</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#KrzysztofJanik">Tak, tak, ale przypadek, jako przykład takiej właśnie sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#KrzysztofJanik">Chcę powiedzieć - pytał o to pan poseł Maraszek - bo przecież, proszę państwa, dzieje naszego kraju są pełne tego typu przypadków. Cieszę się, że państwo mnie pytacie o tę sprawę, ponieważ to dowodzi, że coś jednak w Polsce się zmieniło, zawdzięczamy to także rządowej strategii antykorupcyjnej. Panie i panowie posłowie, którzy byli w poprzedniej kadencji, nawet nie próbowali zapytać chociażby o wiceministrów, nie o dyrektorów gabinetów, o wiceministrów, o wojewodów, o kilka innych dużych, znanych przypadków, gdzie mogę służyć i nazwiskami, i przypomnieniami, o kolegów ze swoich partii, którzy dziś odpoczywają na koszt podatnika, a wtedy brali diety poselskie, uposażenia poselskie i nikogo to nie interesowało. W Polsce jednak coś się zmieniło i to jest nasz wspólny sukces. Chcę powiedzieć, że cenię wkład każdego z obecnych tu państwa w zmianę tych obyczajów.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#KrzysztofJanik">Pan poseł Dorn pyta, czy wiedziałem o faktach podniesionych w publikacjach. Panie pośle, odpowiem tak: wiedziałem, że jest przygotowywana ta publikacja, ponieważ pytano mnie o okoliczności rozstrzygnięcia tego przetargu. Pytano mnie o efekty postępowań wyjaśniających, jakie w tej sprawie były prowadzone. Wtedy powiedziałem - przepraszam, zdaje się, że coś z nagłośnieniem - panie pośle, że to jest rzecz, która dotyczy moich poprzedników i jeśli ktoś ma jakieś wątpliwości, powinien z tym pójść nie do polityka, ale do prokuratora. Pytano mnie także o przekształcenia, jakie miały miejsce, więc odpowiadam, że jak rozpoczynano druk do dowodów osobistych, było kilkanaście różnych firm uczestniczących w tej procedurze, których dzisiaj nie ma, bo np. przejęliśmy technologie, bo niektóre kwestie zmieniliśmy. Mówię: -śmy, nie w sensie my, ja, Janik czy MSWiA, tylko my, polska strona. To się działo i za mojego poprzednika, i działo się to także za mnie. To jest, uważam, naturalne, że jeśli robimy nową technologię i nabywamy pewne umiejętności, to potem już partner jest nam niepotrzebny, takie jest życie. Te zmiany ciągle będą miały miejsce, bo wchodzą nowe technologie, np. transmisyjne. Teletransmisja projektowana była w umowie na analog, którego dzisiaj, 2 lata później, już nikt nie używa. Teletransmisja jest dziś oparta o GSM, a my uważamy, że powinna być oparta o cyfrę. To będzie wymuszało zmiany: jedna firma będzie odchodziła, bo technologicznie nie będzie odpowiadała naszym wymogom, a będą wchodziły nowe firmy. W moim przekonaniu, jeśli w tej mierze można mieć jakieś wątpliwości, to na pewno może je weryfikować tylko organ państwowy do tego upoważniony, czyli najpierw organ, który ściga łamanie prawa, a następnie, jeśli uzna, że miało ono miejsce, przekaże sprawę do prokuratury. I o to poprosiłem Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Natomiast mogą być pewne procedury wewnątrzresortowe, które mogą ograniczać tego typu praktyki, i poprosiłem Najwyższą Izbę Kontroli, żeby spróbowała zobaczyć, czy tu nie popełniamy błędu.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#KrzysztofJanik">Chcę powiedzieć jeszcze jedno o Biatelu, ponieważ państwo o to pytali. Oczywiście część z tych rzeczy ma charakter poufny, są to tajemnice negocjacji handlowych, tajemnice układów, powiedziałbym, ekonomicznych. Ani nie mam upoważnienia, ani nie chcę państwu o tym mówić, bo po prostu nie mam na to zgody. Ale myślę, że wszystkie firmy chętnie udostępnią zarówno umowy, jak i stosowne porozumienie, a ci, którzy się publicznie w tej sprawie wypowiadali, w sposób tak niedookreślony jak w tym tekście, zechcą powiedzieć nazwiska. Czy to zrobią przed funkcjonariuszem agencji bezpieczeństwa, czy przed prokuratorem, to jest druga sprawa. Ale ten wątek po prostu wyjaśnię do końca. Tu nie ma wątpliwości. Biatel jest podwykonawcą, ma certyfikat bezpieczeństwa, to jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#KrzysztofJanik">Pani poseł pytała o modernizację CPD. Ona była dziełem... Nie zbudowanie, bo budynek jest rządowy, skarbu państwa itd. Ale była potrzebna modernizacja, było potrzebne przygotowanie serwerowni, chodzi o tysiące innych takich możliwości. I to robiło to konsorcjum, ponieważ taka była treść udzielonego zamówienia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-163.8" who="#KrzysztofJanik">Pan poseł Dorn - przepraszam, panie pośle - zapytał jeszcze, ile jest takich ponadmiliardowych zamówień. Otóż, panie pośle, to jest sytuacja taka, że tak naprawdę te wszystkie zamówienia mają charakter nieco wirtualny, ponieważ zapowiedź czy zamówienie jest na pewną usługę, w biznesplanie określa się mniej więcej wartość tej usługi i jej rentowność dla wykonawcy; nawiasem mówiąc, ona jest tu bardzo niska. Ale jeśli my będziemy np. udzielali zamówienia na Centralną Ewidencję Pojazdów i Kierowców, na budowę, to pytanie o wartość tego zamówienia jest pytaniem dosyć trudnym. Bo co to znaczy? Architektura systemu jest jedną rzeczą, obsługa tego systemu i wykonawstwo tej ewidencji jest rzeczą inną. Łącznie oceniamy, że to będzie, powiedzmy, ok. 200 mln, ale jeśli popatrzymy na koszty utrzymania i koszty dotyczące zwrócenia zaciągniętego w tej sprawie kredytu, to wartość tego CEPIK-u nam rośnie do czterystu kilkudziesięciu milionów. Gdy popatrzymy na to zamówienie, to 5-letnie zamówienie, zakładano, że to wyniesie per saldo ok. 200 mln rocznie. Ale, po pierwsze, nie wynosi tyle. Mam swoją własną, osobistą hipotezę, dlaczego np. niektóre firmy się wycofały. Właśnie dlatego, że liczyły, iż rocznie będziemy wymieniać po 7–8 mln dowodów i to będzie zupełnie inny interes. Natomiast my wymieniamy 1/4 tego i to nie jest taki złoty interes. Ale to jest moja robocza, osobista hipoteza, niepoparta żadnymi badaniami w tej sprawie; te musi wykonać stosowny organ państwowy. A więc na tym polega trudność zdefiniowania, które zamówienie jest duże. Bo na to trzeba nałożyć czas; czas realizacji nie samego zamówienia, ponieważ on trwa krótko, bo CEPIK zbudujemy w ciągu pół roku, ale jeśli chodzi o wprowadzenie danych do CEPIK-u, napełnienie go, uruchomienie wszystkich aplikacji - to już są lata. I wtedy w perspektywie tych 8 lat, jak liczymy, te 400 mln to jest duże zamówienie czy małe? To wychodzi, powiedzmy, ok. 50 mln rocznie. Czy dla firmy, która ma obrót rzędu 1 mld zł rocznie, to jest duże zamówienie czy małe? A więc to na tym rzecz polega, zwłaszcza że z punktu widzenia budżetu i dochodów państwa jest to operacja, która nam przynosi niewielki zysk; nie nam, nie MSWiA - budżetowi państwa. Bo to minister finansów jest gospodarzem tych środków, my tylko personalizujemy i przekazujemy pieniądze na zakup surowców, natomiast efekt finansowy jest rozliczany w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-163.9" who="#KrzysztofJanik">I chcę powiedzieć tak. Z jednej strony pan powiada, że takich zamówień jest niewiele. To prawda, jest kilka, ja myślę, że obok CEPiK-u takim dużym zamówieniem poddanym absolutnie wszechstronnej kontroli będzie TETRA; to jest naprawdę olbrzymie zamówienie, natomiast nie jest tak, że będzie w tym uczestniczył resort czy budżet państwa. To jest zupełnie inna rzecz, my kupimy część z tego systemu, ale nie wolno mieszać niejako pieniędzy publicznych do różnego rodzaju przedsięwzięć ekonomicznych, bo tu wtedy rodzą się wątpliwości tego rodzaju.</u>
          <u xml:id="u-163.10" who="#KrzysztofJanik">Pan poseł Rzymełka w sposób nieuprawniony - panie pośle, znamy się wiele lat - sugeruje, że wszyscy dyrektorzy gabinetów politycznych są...</u>
          <u xml:id="u-163.11" who="#komentarz">(Poseł Jan Rzymełka: Ja tylko pytam.)</u>
          <u xml:id="u-163.12" who="#KrzysztofJanik">A więc, panie pośle, nie wiem. Natomiast mam nadzieję, że to był jedyny przypadek, i mam nadzieję, że jeśli się okaże, że są jakieś inne takie przypadki, to będą wyciągnięte stosowne konsekwencje. Każdy dyrektor gabinetu politycznego składa oświadczenie majątkowe. I chcę państwu powiedzieć - bo pan poseł Smolana także zechciał o to zapytać - że były dyrektor pan Białoruski został skierowany przez firmę Biatel do Rady Nadzorczej Poldoku kilka miesięcy temu. W poprzednim oświadczeniu majątkowym tego nie wykazał, tegoroczne oświadczenie majątkowe do mnie jeszcze nie dotarło i nie ma dziś potrzeby, żeby do mnie docierało. A więc był tam zaledwie, o ile on mi powiedział, ale ja wolę, żeby to sprawdzono, niż powtarzać czyjeś zeznania bez weryfikacji, że nie był ani na jednym spotkaniu tejże rady i trwało to 2 miesiące; ale formalnie trwało i rzecz jest skończona.</u>
          <u xml:id="u-163.13" who="#KrzysztofJanik">I wreszcie pan poseł Kalemba. Chcę zauważyć, że w sprawie pana Białoruskiego powiedziałem wszystko, co wiedziałem, co wiem o jego przeszłości. Mogę powiedzieć, że był dobrym organizatorem pracy, ale po prostu popełnił błąd, popełnił przestępstwo, wykroczenie, nie wiem, w każdym razie naruszył prawo i rzecz jest zakończona.</u>
          <u xml:id="u-163.14" who="#KrzysztofJanik">Natomiast pan poseł Kalemba jest chyba dłużej w tej Izbie niż ja, bo jak ja przyszedłem, to on już był. I muszę powiedzieć tak. Świetnie pan wie, że ilość przestępstw korupcyjnych wcale nie jest teraz większa, natomiast my bardziej otwarcie i jaśniej o nich mówimy. I jeszcze raz przypomnę ten wątek, panie pośle, o którym mówiłem jakieś 5 minut temu, że kiedyś o korupcji urzędnika państwowego, polityka nigdy w tej Izbie nie rozmawialiśmy.</u>
          <u xml:id="u-163.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-163.16" who="#KrzysztofJanik">Tak było. Natomiast coś się w tej Izbie zmieniło, coś się w naszym społeczeństwie zmieniło, coś się w elitach politycznych zmieniło. I oczywiste jest, i mówię to jako człowiek już doświadczony, nie jako minister, że zawsze każda formacja, która jest przy władzy, przyciąga różnego rodzaju geszefciarzy, bo inne słowo mi w tej chwili do głowy nie przychodzi. Natomiast problem polega na tym, że my wszyscy chyba już jesteśmy dość zdeterminowani, żeby z tym zjawiskiem walczyć. Stąd i media chętniej o tym piszą i pokazują to w coraz mniejszej aurze sensacji, chociaż zdarzają się takie poszukiwania sensacyjne, a pokazują to jako chorobę, z której nasz kraj się leczy. Mam nadzieję, że tak to będzie nadal trwało i tych przypadków będzie coraz mniej, przypadków, o których nie wiemy bądź o których się tylko mówi, a mówi się cicho i po toaletach. Trzeba o tym mówić głośno, publicznie i trzeba po prostu stawiać czoła rzeczywistości takiej, jaka ona jest. Bardzo dziękuję, panie marszałku. To jest wszystko, co miałem do powiedzenia w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-163.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Przechodzimy...</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#komentarz">(Poseł Ludwik Dorn: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Dorn?</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#komentarz">(Poseł Ludwik Dorn: Na jedno pytanie nie uzyskałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#JanuszWojciechowski">Ale rozumiem, że jeśli już... Nie wiem, bo pan minister już bardzo długo odpowiadał, rozumiem więc, że ewentualnie na piśmie nastąpi jakieś uzupełnienie.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#JanuszWojciechowski">Przechodzimy, Wysoka Izbo, do pytania czwartego. Pytanie zadaje pan poseł Ryszard Stanibuła z Polskiego Stronnictwa Ludowego, a pytanie dotyczy sytuacji w przemyśle cukrowniczym i jest adresowane do prezesa Rady Ministrów. Odpowiadał będzie na to pytanie z upoważnienia prezesa Rady Ministrów pan minister Józef Woźniakowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Ryszarda Stanibułę o sprecyzowanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#RyszardStanibuła">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#RyszardStanibuła">Chciałbym zapytać rząd, jak widzi restrukturyzację przemysłu cukrowniczego w Krajowej Spółce Cukrowej, ze szczególnym uwzględnieniem cukrowni, które dotychczas wchodziły w skład Lubelsko-Małopolskiej Spółki Cukrowej z siedzibą w Zamościu. Jakie plany restrukturyzacyjne będą podjęte w stosunku do cukrowni, konkretnie Cukrowni Worzuczyn, Klemensów, Werbkowice, Lublin, Opole Lubelskie? Kiedy plantatorzy tych cukrowni uzyskają zapłatę za dostarczony jesienią ubiegłego roku surowiec? Dotychczas nie otrzymali całej zapłaty.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#RyszardStanibuła">W tej sprawie, w sprawie restrukturyzacji skierowałem pismo do ministerstwa skarbu i otrzymałem lakoniczne odpowiedzi, że zarząd spółki krajowej powierzył doradcy przygotowanie programu restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej i oczywiście restrukturyzacja będzie przeprowadzona. Do projektu restrukturyzacji, nad którym dyskutowano na kolegium ministerstwa skarbu, plantatorzy, pracownicy cukrowni mają bardzo poważne zastrzeżenia, szczególnie dotyczące sytuacji restrukturyzacyjnej, jeśli chodzi o koncepcje. Koncepcje bowiem są takie, że niektóre cukrownie mają być łączone, jak np. Worzuczyn ma być łączony z Werbkowicami, Klemensów z Krasnymstawem itd. Nie ma obecnie na to zgody wśród załóg pracowników, jak też i plantatorów. Czy rząd zdaje sobie z tego sprawę, czy zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji? Sytuacja ściany wschodniej, a tym bardziej regionu lubelskiego, regionu rolniczego, gdzie panują wybitnie dobre warunki klimatyczne do produkcji buraków cukrowych... Wyeliminowanie tych cukrowni stawia tych ludzi w sytuacji biedy, ubóstwa, beznadziei, bezrobocia, a jednocześnie nie przedstawia się tym ludziom, załogom cukrowni projektów planów towarzyszących, np. produkcji etanolu, wykorzystania potencjału produkcyjnego tych cukrowni w ramach np. suszenia zbóż, rzepaku i innych. Koszty społeczne mogą być zatem ogromne, jeżeli chodzi np. o Cukrownię Worzuczyn, Klemensów czy inne. Niestety, nie ma na to zgody samorządów administracyjnych, jak też wielu grup społecznych.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#RyszardStanibuła">W związku z tym prosiłbym pana ministra o uszczegółowienie tego planu, ale jednocześnie prosiłbym bardzo o ponowną analizę tej sytuacji i także o uwzględnienie uwag i postulatów miejscowych plantatorów, miejscowych samorządów, pracowników tych cukrowni i rozwiązań alternatywnych. Chodzi o to, co w przyszłości tym ludziom w tym regionie możemy powierzyć, jakie czynności, jakie zadania i z czego oni mają żyć. Tyle z mojej strony. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o udzielenie odpowiedzi pana ministra Józefa Woźniakowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#JózefMarekWoźniakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę udzielić odpowiedzi na zapytanie złożone przez pana posła Ryszarda Stanibułę. Mam w tej chwili pełną świadomość, że moja odpowiedź nie do końca pana posła zadowoli, dlatego że te szczegóły, które tak pana interesują i nie tylko, będą znane nam po 12 maja.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#JózefMarekWoźniakowski">Restrukturyzacja Krajowej Spółki Cukrowej jest niezbędnym ogniwem tworzenia silnego krajowego podmiotu w sektorze cukrowniczym, przeznaczonego do prywatyzacji z wyłącznym udziałem plantatorów i pracowników. Tylko zrestrukturyzowanych koncern Polski Cukier będzie w stanie sprostać konkurencji na rynku krajowym, a w przyszłości na rynku europejskim. Jednocześnie z podstawowych elementów programu będą podejmowane działania mające na celu minimalizację skutków społecznych restrukturyzacji poprzez zagospodarowanie majątku likwidowanych cukrowni i tworzenie nowych miejsc pracy. Restrukturyzacja Krajowej Spółki Cukrowej będzie prowadzona w sposób planowy w oparciu o program. Wstępny projekt restrukturyzacji został opracowany w Krajowej Spółce Cukrowej. Do projektu zgłoszono zastrzeżenia, szczególnie w zakresie koncepcji finansowania restrukturyzacji, zagospodarowania majątku cukrowni przeznaczonych do likwidacji oraz planu tworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#JózefMarekWoźniakowski">Opracowanie programu restrukturyzacji z uwzględnieniem uwag przedstawionych przez ministra skarbu państwa zarząd spółki powierzył doradcy, który przygotowuje plan połączenia cukrowni z Krajową Spółką Cukrową. Wdrożenie programu restrukturyzacji będzie miało zasadnicze znaczenie dla poprawy sytuacji ekonomiczno-finansowej Krajowej Spółki Cukrowej Polski Cukier. Zgodnie z koncepcją restrukturyzacji przedstawioną we wstępnym projekcie celem jest zdecydowane ograniczenie kosztów produkcji poprzez zwiększenie wydajności pracy, efektywności fabryk cukru. Dotychczasowa struktura produkcyjna generuje wysokie koszty, a w konsekwencji straty, głównie przez zbyt krótki czas kampanii cukrowniczych, wysoki udział zbędnych składników majątku i przerost zatrudnienia. Jednocześnie cukrownie o wysokim potencjale rozwojowym wymagają modernizacji, szczególnie w zakresie podnoszenia jakości produktów celem spełnienia norm jakościowych, np. HACCP. Realizacja wyżej określonych celów ma nastąpić poprzez konsolidację Krajowej Spółki Cukrowej, czyli połączenia Krajowej Spółki Cukrowej z cukrowniami, oraz koncentrację produkcji cukru w największych i rozwojowych cukrowniach w poszczególnych regionach. Zakładamy, że do końca września nastąpi proces korporacji tych cukrowni. O wyborze cukrowni rozwojowych zdecydują wyłącznie parametry techniczne i wskaźniki ekonomiczne określone w przygotowywanym programie restrukturyzacji. Przyjęcie struktury regionalnej restrukturyzacji w znacznym stopniu łagodzi negatywne skutki restrukturyzacji. Przejście plantatorów z jednej cukrowni do drugiej jest zapewnione, a promień dostaw surowca nie powinien ulec poważnemu zwiększeniu, zatem plantatorzy nie powinni odczuć znaczących dolegliwości związanych z restrukturyzacją, zyskają natomiast gwarancje terminowej zapłaty za surowce, szczególnie jeśli stroną kontraktacji będzie Krajowa Spółka Cukrowa.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#JózefMarekWoźniakowski">Ostateczne decyzje dotyczące poszczególnych cukrowni, które wymienił pan poseł, będą mogły zostać wypracowane po przyjęciu tego programu, który aktualnie znajduje się w fazie opracowywania. W obecnej trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej cukrowni termin zapłaty za surowiec nie może zostać przez nas precyzyjnie określony. Banki, w tym również BGŻ, zdecydowanie podniosły wymagania odnośnie do określenia zdolności kredytowej cukrowni, kwalifikując cukrownictwo jako branżę wysokiego ryzyka. Pomimo udzielonych poręczeń Agencji Rynku Rolnego oraz zarządu Krajowej Spółki Cukrowej cukrownie nie otrzymały kredytów na poziomie zapewniającym pokrycie zobowiązań wobec plantatorów. Wobec powyższego zarząd krajowej spółki za zgodą walnego zgromadzenia udzielił cukrowniom pożyczek na kwotę 140 mln zł, co jednak nie rozwiązało w pełni ich problemów. Ostatecznych rozwiązań winny szukać zarządy cukrowni wspólnie z Krajową Spółką Cukrową.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#JózefMarekWoźniakowski">Mogę powiedzieć, że wczoraj odbyło się kolejne spotkanie konsultacyjne ze wszystkimi związkami zawodowymi, z doradcą, na którym doradca przyjął wszystkie sugestie. Na pewno nie będzie działań bez osłon, bez konkretnych propozycji, bez tego, co w tej sytuacji możemy zaproponować. Nie chodzi o likwidację cukrowni, w niektórych z nich musimy po prostu po ogólnych konsultacjach wygasić produkcję i przenieść ją w inne miejsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#JanuszWojciechowski">Są dodatkowe pytania. Pan poseł Stanibuła oczywiście jako autor pytania. Jest pani poseł Zofia Grzebisz-Nowicka zgłoszona i panowie posłowie: Stanisław Stec, Tomasz Markowski, Stanisław Kalemba.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#JanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś? Nie namawiam zbyt licznych państwa posłów, bo czas mamy krótki.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#JanuszWojciechowski">Jeszcze pan poseł Benedykt Suchecki. Proponuję, żeby na tym poprzestać, bo jest właściwie 5 minut na zadanie tych pytań.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#JanuszWojciechowski">Dobrze. Zamykam listę posłów zgłaszających dodatkowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#RyszardStanibuła">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#RyszardStanibuła">Oczywiście za tę odpowiedź panu ministrowi dziękuję. Jest ona ogólnie nam znana. Natomiast mnie i miejscowych plantatorów, a także pracowników interesuje konkretna sytuacja konkretnych cukrowni. Rozumiem, że jest mało czasu. Panie ministrze, skoro pan dzisiaj nie jest w stanie odpowiedzieć, to prosiłbym bardzo o odpowiedź na piśmie, jak konkretnie resort widzi rozwiązanie tych konkretnych sytuacji w konkretnych regionach, w cukrowniach, które wymieniłem, odnośnie do ich modernizacji czy koncentracji produkcji, czy zmiany produkcji, czy przekwalifikowania załogi itd. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#RyszardStanibuła">Chciałbym też zapytać - jeżeli pan byłby uprzejmy jeszcze dzisiaj odpowiedzieć - ile cukru jest na rynku krajowym, ile mamy zapasów i ile mamy cukru po Śląskiej Spółce Cukrowej w regionie śląskim. Czy te dane mógłby pan nam dzisiaj przedstawić?</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#RyszardStanibuła">Natomiast jeśli chodzi o sprawę cukrownictwa w naszym regionie lubelskim, to prosiłbym również może o szerszy, precyzyjny komentarz na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Zofię Grzebisz-Nowicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Sytuacja w przemyśle cukrowniczym jest od wielu lat bardzo trudna. Wielkie nadzieje wiązaliśmy z powołaniem polskiej spółki cukrowej, a okazuje się, że ona też boryka się z ogromnymi problemami. Dobrze, że resort podejmuje różne działania mające na celu uzdrowienie sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Chciałabym pana ministra zapytać o dwie sprawy. Po pierwsze, na ile uchwalona dzisiaj przez Sejm ustawa o regulacji rynku cukru pomoże resortowi w uporządkowaniu rynku cukru? Po drugie, jaka jest szansa skorzystania ze środków przedakcesyjnych na modernizację tych cukrowni, które są w bardzo złym stanie technicznym? I trzecie pytanie: Jaka jest szansa wyeksportowania większej ilości cukru, niż to ma miejsce? Bo zapasy w cukrowniach są bardzo duże i to także właśnie, przepraszam za słowo, dołuje nasze cukrownie zrzeszone w spółce krajowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Tomasza Markowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#StanisławStec">Nie, ja byłem chyba w kolejności...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JanuszWojciechowski">A, przepraszam, pan poseł Stanisław Stec oczywiście jest następny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#StanisławStec">Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#StanisławStec">Panie ministrze, bardzo bym prosił o odpowiedź na piśmie z uwagi na to, że nie jest to bezpośrednio związane z tym tematem. Jak inwestor, który kupił grupę konińsko-poznańską, wywiązał się z zapowiadanych inwestycji? Wiem, że on występuje w ogóle o zmniejszenie tych inwestycji itd. Mam nadzieję, że się resort na to nie zgodzi. Jak on realizuje pakiet inwestycyjny i kiedy można się spodziewać, że się wywiąże z tego pakietu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#JanuszWojciechowski">Teraz pan poseł Tomasz Markowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#TomaszMarkowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#TomaszMarkowski">Panie ministrze, czy rząd zamierza dokapitalizować - i jaka ma być wysokość tego dokapitalizowania, jeśli ewentualnie takowe będzie - Krajową Spółkę Cukrową? To jest pytanie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#TomaszMarkowski">Pytanie drugie. Krajowa Spółka Cukrowa „Polski Cukier” miała być podmiotem o dużym limicie produkcji cukru, pozwalającym jej skutecznie konkurować z dużymi koncernami europejskimi. Czy nie boicie się państwo, że wyłączenie Śląskiej Spółki Cukrowej nie spowoduje, że limit ten będzie zbyt niski dla skutecznej konkurencji? Czy w przypadku wygaszania produkcji w niektórych cukrowniach krajowej spółki i przechodzenia plantatorów do innych cukrowni zostaną pokryte zwiększone koszty transportu na dalsze odległości? I to, co pan minister mówił, ale tu nie padają żadne konkrety: Jakie będą konkretnie działania osłonowe dla tych społeczności lokalnych i miast, gdzie likwidowane będą cukrownie? Jakie będą konkretnie formy przeciwdziałania narastającemu po ewentualnym zamknięciu cukrowni bezrobociu? Ja jestem posłem z woj. kujawsko-pomorskiego. Tam jest kilka cukrowni...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#TomaszMarkowski">Już kończę, ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#TomaszMarkowski">Tam jest kilka cukrowni, które mają zostać zamknięte, ale do tej pory nikt nie wie, które z nich będą zamknięte, a które zostaną, czy w ogóle jakaś zostanie. Pora już chyba na konkrety i konkretne stwierdzenia, które cukrownie będą likwidowane w ramach restrukturyzacji, a które pozostaną. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Stanisława Kalembę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#StanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#StanisławKalemba">Panie ministrze, kiedy pana zdaniem zakończy się proces ukształtowania Krajowej Spółki Cukrowej co do zorganizowania zarządzania, przekształceń, jakiejś przemyślanej polityki? Na ile pana zdaniem przestrzegana jest ustawa w zakresie minimalnej ceny interwencyjnej? Jakie skutki mogą mieć sankcje finansowe, szczególnie co do Krajowej Spółki Cukrowej, jeżeli chodzi o nieprzestrzeganie tych minimalnych cen interwencyjnych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JanuszWojciechowski">Ostatnie z dodatkowych pytań zada pan poseł Benedykt Suchecki.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#BenedyktSuchecki">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#BenedyktSuchecki">Panie ministrze, nawiązując do pańskiego wystąpienia, chciałbym zadać pytanie, czy resort skarbu współpracuje z resortem rolnictwa, jeśli chodzi o zagospodarowanie tych obszarów, gdzie zlikwidowano cukrownie, bowiem jakość życia tamtejszych mieszkańców uzależniona jest od tego, że przede wszystkim przestaną produkować buraki. Chociażby nawiązuję do tego, że w moim okręgu wyborczym do najbliższej cukrowni, do której dowożone są buraki cukrowe, jest ok. 150 km, więc wiadomo, jakie są koszty. Zatem mam pytanie: Co z kosztami i co ze strategią w tej sprawie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#DonaldTusk">Odpowiadać będzie pan minister Józef Woźniakowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JózefMarekWoźniakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście, panie pośle, prześlę szczegółowe informacje dotyczące tych cukrowni, które pan wymienił. Tak jak powiedziałem, optymalnym terminem jest dla nas termin ok. 12 maja, kiedy w szczegółach będziemy znali program restrukturyzacji.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#JózefMarekWoźniakowski">Padło pytanie, ile jest cukru na rynku. Według danych, które posiadam, na dzień 30 marca, mamy na rynku, łącznie z towarem przewłaszczonym, 1250 tys. ton. Ile jest w Śląskiej Spółce Cukrowej? Nie mogę tego podać, jest to tajemnica tej spółki.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#JózefMarekWoźniakowski">Pani poseł Grzebisz-Nowicka pytała, jaki będzie wpływ tej regulacji. Ja mam nadzieję, że bardzo pozytywny, bo już mamy takie oznaki. Mieliśmy możliwość zorganizowania „okrągłego stołu” ze wszystkimi inwestorami zagranicznymi w Polsce. Uzgodniliśmy, jaka kwota cukru winna być wyeksportowana, uzgodniliśmy, że będziemy trzymali się zasad ceny interwencyjnej, która - odpowiadam już na dalsze pytanie - - do tej pory nie zawsze była przestrzegana.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#JózefMarekWoźniakowski">Czy można będzie uzyskać środki przedakcesyjne? Nie wiem w tej chwili. Natychmiast tym się będę interesował. Takiej informacji w ministerstwie nie było.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#JózefMarekWoźniakowski">Jeśli chodzi o dokapitalizowanie spółki, to według wstępnych obliczeń potrzeba na to ok. 261 mln w pierwszym etapie. Część środków to będą akcje w spółkach dotychczas sprywatyzowanych, które wnosimy do Polskiego Cukru, a w których skarb państwa jest mniejszościowym udziałowcem.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#JózefMarekWoźniakowski">Jeśli chodzi o sprawę wywiązania się inwestora w regionie konińsko-poznańskim, to jest ona przez nas badana. Z wstępnych ocen wynika, że zakładane inwestycje nie zostały wykonane.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#JózefMarekWoźniakowski">Kiedy proces zostanie uregulowany? Myślę, że we wrześniu nastąpi inkorporacja - to będzie początek, i „Polski Cukier” stanie na nogi. Ministerstwu bardzo zależy na tej sprawie i nie dopuścimy do tego, żeby upadła jeszcze jakakolwiek inna polska spółka cukrowa. Oczywiście szkoda, że nie udało się uratować i przyłączyć Śląskiej Spółki Cukrowej, ale był określony wyrok sądowy. Nie ten rząd tę prywatyzację rozpoczynał. Byłoby oczywiście lepiej, gdyby siły „Polskiego Cukru” powiększone o siły Śląskiej Spółki Cukrowej połączyły się. W tym momencie mamy gdzieś 39% rynku. To nie jest mało. Potrzebne jest mądre zarządzanie, środki na restrukturyzację, i ta branża powinna stać się dochodowa. Ujmuję to z grubsza.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#JózefMarekWoźniakowski">Jaka jest współpraca z ministerstwem rolnictwa? Oczywiście współpraca z ministerstwem rolnictwa obejmuje swym zakresem głównie to, jakie kwoty wyeksportować i jak oddziaływać na cenę, natomiast ministerstwo rolnictwa nie zajmowało się tym, jak stworzyć alternatywne miejsca pracy dla pracowników zamykanych cukrowni. Sprawa jest taka, że kwestię każdej z cukrowni trzeba indywidualnie rozpatrywać. Nie można podać jakiegoś środka, panaceum na wszystkie trudności związane z likwidowaniem miejsc pracy i cukrowni. Odbywam wizyty w poszczególnych cukrowniach, spotykam się, całym czas jesteśmy na etapie konsultacji i wzajemnych ustępstw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#DonaldTusk">Na tym zakończyliśmy pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#DonaldTusk">Czas wyczerpał się, a nawet przekroczyliśmy go nieznacznie.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Rządowy dokument...</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Poseł Lech Kuropatwiński: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#DonaldTusk">Wniosek formalny. Ale to jest wniosek o przerwę czy o...</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Działając na podstawie art. 184 ust. 1 i 3 regulaminu Sejmu, pragnę zgłosić wniosek formalny w imieniu klubu Samoobrony RP. Otóż, panie marszałku, prasa wczorajsza i dzisiejsza donosi o prawdopodobnych nadużyciach w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, kierowanym przez posła Krzysztofa Janika, dyrektora gabinetu politycznego pana Grzegorza Białoruskiego. Ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami gabinety polityczne ministrów mają charakter szczególny, a ukształtowana praktyka wskazuje, iż osoby tam pracujące są najbliższe zawodowo i politycznie osobom piastującym funkcje ministrów, zachodzi uzasadnione podejrzenie, iż minister Krzysztof Janik mógł wiedzieć o prawdopodobnych przestępstwach, akceptował je i niewykluczone, iż mógł odnosić stosowne korzyści majątkowe. Pan minister wyjaśniał różne sprawy związane z osobą pana Grzegorza Białoruskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, ale niech pan wróci do materii regulaminowej. Czego dotyczy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#LechKuropatwiński">W tym stanie rzeczy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, mówię do pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#LechKuropatwiński">Uwzględ...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, mówię do pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#LechKuropatwiński">Tak, więc chciałbym to uzasadnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#DonaldTusk">Proszę odczytać, na czym polega wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#LechKuropatwiński">Tak, już to robię.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#LechKuropatwiński">W tym stanie rzeczy, uwzględniając art. 184 ust. 3 pkt 1 regulaminu Sejmu, wnoszę o przerwanie posiedzenia Sejmu, zwołanie Konwentu Seniorów i rozpatrzenie propozycji wystosowania pilnego apelu do pana premiera Leszka Millera o spowodowanie zabezpieczenia dokumentów i dowodów materialnych w MSW oraz ewentualnego innego mienia, które może być wykorzystane przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zastosowanym niezbędnym postępowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#DonaldTusk">Aby podjąć decyzję o przerwaniu posiedzenia, panie pośle, potrzebne jest głosowanie i kworum w Sejmie. Tak że jeśli taka możliwość się pojawi, to wrócę do tego.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#DonaldTusk">Czy pan poseł jest usatysfakcjonowany moją odpowiedzią?</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#DonaldTusk">Informuję nie o sprzeciwie, panie pośle, tylko o tym, że aby przerwać posiedzenie Sejmu, potrzebna jest decyzja Wysokiej Izby, a do tego potrzebne jest kworum. Tak że jeśli pojawi się taka możliwość, to wrócimy do pańskiego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Rządowy dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#DonaldTusk">Przypominam, że Sejm wysłuchał ministra środowiska pana Czesława Śleziaka przedstawiającego dokument rządowy oraz sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Rzymełkę.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#DonaldTusk">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła w zależności od ich wielkości w granicach do 4 do 38 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#DonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jan Sieńko, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JanSieńko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#JanSieńko">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 17 grudnia 2002 r. dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” jest realizacją ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, która w art. 13–16 wprowadza obowiązek przygotowania i aktualizowania co 4 lata polityki ekologicznej państwa. Dokument w prezentowanej formie stanowi konsekwentne i logiczne nawiązanie do II polityki ekologicznej państwa jako polityki długookresowej, aktualizując ją i uszczegóławiając. Od strony merytorycznej zawartości dokumentu należy podkreślić jego zgodność z przyjętym niedawno VI programem działań Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska. Zgodność ta jest tym istotniejsza, że znaczna część opisanych działań będzie realizowana przez Polskę, tak myślimy, już jako kraj członkowski Unii Europejskiej. „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2005 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” jest także spójna z wielokrotnie aktualizowanym „Narodowym programem przygotowania do członkostwa”, a także z przyjętym podsumowującym dokumentem zawierającym końcowe ustalenia i zobowiązania CONF-PL 95/01. Przedstawiona polityka spełnia swoją rolę także jako element zrównoważenia rozwoju kraju i harmonizowania celów gospodarczych i społecznych z celami ochrony środowiska. Na uwagę zasługuje mocno zaakcentowany w dokumencie priorytet tzw. dobrych praktyk gospodarowania będący jedną z nadrzędnych metod realizacji celów polityki ekologicznej państwa. Jednym z przejawów takich właśnie praktyk jest zaplanowane wspieranie powstawania i zachowania tzw. zielonych miejsc pracy, m.in. w rolnictwie ekologicznym, agro- i ekoturystyce, czy związanych z odnawialnymi źródłami energii. Należy także podkreślić wagę, jaką rząd przykłada do tworzenia na rynku zapotrzebowania na wszelkiego rodzaju urządzenia z zakresu ochrony środowiska czy też energię pochodzącą z czystych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#JanSieńko">Bardzo ważnym stymulatorem tego typu działań będzie zadeklarowane w dokumencie wprowadzenie handlu pozwoleniami na emisję zanieczyszczeń do powietrza, zwłaszcza w zakresie CO2, SO2 i NOx.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#JanSieńko">Na szczególne podkreślenie zasługuje zapowiedź istotnego ograniczenia subsydiów szkodliwych dla środowiska. Ta odważna deklaracja w procesie jej właściwej realizacji w praktyce może przynieść niebywałe i wymierne korzyści ekologiczne. Na uwagę zasługuje także tzw. ekologizacja sektora finansowego poprzez uatrakcyjnienie metod finansowania przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska. Istotnym narzędziem w kształtowaniu działań na rzecz ochrony środowiska będzie niewątpliwie rozszerzenie zakresu stosowania wielu opłat produktowych, stosowanie depozytów ekologicznych, tworzenie rynku obrotu uprawnieniami do emisji i generalnie wprowadzanie zasad uczestniczenia Polski w międzynarodowym handlu emisją CO2.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#JanSieńko">Fakt kurczących się w skali globalnej zasobów surowcowych, surowców naturalnych dla przemysłu i energetyki, znalazł zrozumienie i został odzwierciedlony w wielu zapisach dokumentu traktujących o zrównoważonym wykorzystaniu surowców, wody i energii. Po raz pierwszy w tak ważnym dokumencie rządowym ujęta została szerzej kwestia odnawialnych źródeł energii, roli, jaką powinny one odgrywać, a także wzrost mocy zainstalowanych poszczególnych ich rodzajów. Co prawda realizacja założeń będzie w dużej mierze zależeć od mocy aktów wykonawczych i stopnia ich respektowania, jednakowoż daje się zauważyć wolę polityczną, której przez kilka ostatnich lat brakowało. Niewątpliwym kamieniem milowym dla tego sektora będzie przyjęcie ustawy o rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz opracowanie i przyjęcie kilkuletniego programu wykonawczego do „Strategii rozwoju energetyki odnawialnej”, co może nastąpić jeszcze w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#JanSieńko">Wysoka Izbo! Jednym ze strategicznych celów polityki ekologicznej państwa jest zapobieganie zagrożeniom zdrowia i ograniczenie ryzyka dla zdrowia wynikającego z narażenia na szkodliwe czynniki środowiskowe. Cały zakres działania systemowego w tej kwestii został zawarty w rozdziale 4 rozważanego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#JanSieńko">Problemem głośnym w skali działań międzynarodowych ostatnich kilkunastu lat są zaobserwowane i oczekiwane zmiany klimatu związane z gospodarczą działalnością człowieka. Zmiany te mogą w sposób tragiczny wpłynąć na los przyszłych pokoleń mieszkańców Ziemi i muszą być wzięte pod uwagę w programie rządowych działań każdego liczącego się i postępowego państwa świata, tak by powstrzymać ten niebezpieczny trend. Rozdział 5 polityki ekologicznej poświęcony jest owemu problemowi i w sposób wyczerpujący przekazuje propozycje i wskazuje kierunki działań, a także wytycza cele krótko- i średniookresowe spójne z treścią Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu oraz protokołu do niej, zwanego protokołem z Kioto, i tym samym uznaje się podstawowe paradygmaty globalnego ocieplenia klimatu.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#JanSieńko">Ostatni rozdział realizowanego dokumentu przedstawia łączne koszty wykonania zadań uwzględnionych w polityce ekologicznej państwa do 2010 r., których koszty kształtują się - jak powiedział tu minister ochrony środowiska - na poziomie ok. 140 mld nowych polskich złotych, licząc w cenach 2001 r. Szczegółowe rozbicie nakładów na poszczególne cele w czasie obrazują nam przedstawione Wysokiemu Sejmowi określone tabele. Na pewno w tym względzie my jako Sejm musimy to zauważyć, żeby rząd uczynił wszystko, aby rozwiać nasze obawy, jeżeli chodzi o realność znalezienia środków finansowych, tym bardziej że niektóre zadania winny być realizowane już w 2003 r., tymczasem mamy koniec kwietnia, a ich realizacja jeszcze się nie rozpoczęła. Tak że zadań w tym względzie, jeżeli chodzi o realność znalezienia środków finansowych, jest bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#JanSieńko">Wysoki Sejmie! Wiele opinii i ekspertyz znanych mi wskazuje na to, że ten obszerny dokument jest dobrze opracowany, zawiera wykaz zadań w poszczególnych obszarach oddziaływających na stan środowiska, a to z kolei powiązano z odpowiedzialnością za wykonanie tych zadań; określono również środki na realizację, o których mówiłem przed chwilą, a całość jest uporządkowana według okresów realizacyjnych na określone lata i niezbędnych kwot pozwalających osiągnąć pożądany stan.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#JanSieńko">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Reasumując, po wnikliwej analizie „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” należy jednoznacznie stwierdzić, iż jako dokument rządowy, określający sposoby i kierunki rozwoju gospodarczego w najbliższych latach w optyce koniecznych działań w ochronie środowiska naturalnego, jest ze wszech miar także kompatybilny ze wszystkimi dokumentami Unii Europejskiej w tym zakresie oraz spójny z aktami prawnymi, naszymi krajowymi, przyjętymi do tej pory przez rządy i poszczególne parlamenty. W związku z powyższym klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o przyjęcie przez Sejm Rzeczypospolitej zaproponowanego rządowego projektu dokumentu. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Parchański, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#TadeuszParchański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić opinię na temat „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#TadeuszParchański">Dokument, ten uwzględniając zasadę zrównoważonego rozwoju, obejmuje praktycznie wszystkie obszary działalności gospodarczej. Określa cele średniookresowe do roku 2010, zadania na najbliższe cztery lata oraz działania służące realizacji wyznaczonych celów. Jest opracowaniem obszernym, dosyć szczegółowym, jest kolejnym krokiem w dążeniu Polski do poprawy stanu naszego środowiska naturalnego. Słusznie kładzie nacisk na działania zapobiegające zanieczyszczeniom środowiska, a nie tylko na likwidację skutków nieprzemyślanej, szkodliwej dla środowiska działalności.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#TadeuszParchański">Przedstawiona przez rząd polityka ekologiczna ma wiele cech pozytywnych, ma jednak również wady lub braki, niektóre dość zasadnicze, które budzą nasze obawy i każą wątpić w skuteczność osiągania założonych celów w okresie, o którym mowa w dokumencie.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#TadeuszParchański">Mamy zastrzeżenia co do sposobu przeprowadzania konsultacji z marszałkami województw oraz konsultacji społecznych. Pan minister informował, co prawda, komisję, że takie konsultacje się odbyły, jednak posłom nie przedstawiono na ich temat żadnej informacji. Umieszczenie projektu dokumentu w Internecie na stronie Ministerstwa Środowiska nie wydaje się wypełnieniem wymogu konsultacji społecznych.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#TadeuszParchański">Osiągnięcie przyjętych celów zależeć będzie od praktycznej realizacji szczegółowych zadań w programach realizowanych przez różne instytucje w różnych sektorach gospodarki. Wykazy działań, jakie należy podjąć dla zrealizowania założeń polityki ekologicznej, znajdują się na końcu każdego rozdziału omawianego dokumentu. Jest tych działań ponad 200. Dla zdecydowanej większości działań nie określono, kto jest odpowiedzialny za ich realizację. W związku z tym nasuwa się pytanie, czy ktokolwiek podejmie proponowane działania, czy realizacja całej polityki ekologicznej na lata 2003–2006 nie jest skazana na niepowodzenie. Część działań nie ma określonego terminu realizacji, znaczna część jest zapisana tylko w formie opisowej, a nie ilościowej, w związku z czym po jakimś czasie trudno będzie ocenić stopień realizacji celów w poszczególnych obszarach omawianej polityki ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#TadeuszParchański">Najsłabszą jednak stroną omawianego dokumentu rządowego i stanowiącą największe zagrożenie dla realizacji wyznaczonych celów jest część dotycząca przewidywanych nakładów na realizację polityki ekologicznej oraz źródeł finansowania. Przedstawiona w rozdziale 7 tabela wydaje się tylko odzwierciedleniem marzeń autorów, które niewiele mają wspólnego z obecną rzeczywistością. Zapisanie przewidywanych na lata 2003–2010 środków np. z budżetu państwa czy środków jednostek samorządu terytorialnego z dokładnością do 1 mln zł budzi co najmniej zdziwienie i pod znakiem zapytania stawia wiarygodność całego opracowania.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#TadeuszParchański">Środki z funduszu kohezji oraz z funduszy strukturalnych wpisane są prawdopodobnie przy założeniu ich 100-procentowego wykorzystania, a tak dobrze chyba nie będzie. Rocznie trzeba na cele związane z realizacją polityki ekologicznej przeznaczać kwotę ok. 18 mld złotych, a tymczasem w latach 1996–2000 nakłady te wynosiły średnio 9,5 mld przy tendencji spadkowej. W roku 2000 było to około 6,6 mld złotych, a w roku 2001 zaledwie 6,2 mld złotych. We wspomnianym rozdziale 7 czytamy, że cele polityki ekologicznej państwa mogą być osiągnięte do 2010 r. przy stopniowym wzroście udziału wydatków na ochronę środowiska w podziale dochodu narodowego brutto z 1,2% obecnie do 1,8% w roku 2007 i później. To jest stwierdzenie konieczności, natomiast nie ma tu przyrzeczenia rządu, że tak będzie. Chcielibyśmy usłyszeć wyraźną deklarację rządu, ministra finansów, że będą środki w budżetach państwa w latach 2004–2010 na realizację polityki ekologicznej. Chcielibyśmy usłyszeć zapewnienie, że rząd zagwarantuje samorządom terytorialnym takie warunki finansowania, że będzie możliwe korzystanie przez nie z funduszy unijnych. Dziś wiele samorządów obawia się, że nie będzie w stanie skorzystać z pomocy Unii, gdyż nie mają możliwości wniesienia udziału własnego. Na razie takich deklaracji nie słyszymy, wręcz przeciwnie, mówi się o braku środków, o konieczności zwiększania deficytu budżetowego w 2004 r. Istnieje więc poważna obawa, że może nastąpić zamiast wzrostu dalszy spadek nakładów na realizację polityki ekologicznej państwa. Wiele szczegółowych zastrzeżeń do rozdziału dotyczącego finansowania proponowanych zadań przedstawili też eksperci w swoich opiniach, stwierdzając, że dane przedstawione w tym rozdziale są po prostu niewiarygodne.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#TadeuszParchański">Trzeba jeszcze wspomnieć o jednym dokumencie rządowym, jest to mianowicie „Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002–2010”. Program ten został zatwierdzony przez Radę Ministrów 10 grudnia 2002 r., a więc zaledwie tydzień wcześniej niż rozpatrywana dzisiaj polityka ekologiczna na lata 2003–2006. Program wykonawczy jest dokumentem operacyjnym niższej rangi, obejmuje jednak ten sam zakres zadań i ten sam okres. Jest z natury rzeczy bardziej szczegółowy, określa w większości przypadków wykonawców poszczególnych zadań i terminy realizacji. Nie wiadomo jednak, jak ten program obecnie traktować - przede wszystkim czy po przyjęciu przez Sejm przedstawionej dziś polityki ekologicznej będzie on nadal obowiązywał. Wydaje się, że nie powinien, gdyż odnosi się do poprzedniej wersji polityki ekologicznej państwa. Wiele zadań w programie wykonawczym miało określony termin realizacji na rok 2002. Nie wiemy, bo rząd nie przedstawił żadnej informacji, w jakim stopniu zadania te zostały zrealizowane. W każdym razie mamy tu do czynienia z pewnym chaosem w polityce ekologicznej obecnego rządu.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#TadeuszParchański">Chciałbym jeszcze przedstawić kilka uwag szczegółowych. W rozdziale 1 proponuje się preferowanie przy zakupach towarów i usług przez administrację rządową i samorządową tych produktów, które mają proekologiczny charakter, oraz uwzględnienie w każdym przetargu organizowanym przez administrację rządową i samorządową wymogów ekologicznych. Te propozycje wymagają zmiany ustawy o zamówieniach publicznych, w tym bliższego określenia, na czym ma polegać proekologiczny charakter produktów.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#TadeuszParchański">Pozytywnie oceniamy takie propozycje, jak program pełnego wdrożenia zasady „zanieczyszczający płaci” czy ograniczenie subsydiów szkodliwych dla środowiska. Jednak zlikwidowanie mechanizmów subsydiowania, zwłaszcza nieformalnego, polegającego np. na umarzaniu zobowiązań podmiotów gospodarczych prowadzących działalność uciążliwą lub szkodliwą dla środowiska, jest zadaniem bardzo trudnym i wymagającym dużej determinacji ze strony rządu. Zawsze w takich wypadkach daje znać o sobie jakaś grupa nacisku, która, broniąc interesów pracowników, wymusza na rządzie kolejne ustępstwa. Widać, że rząd zdaje sobie z tego sprawę, bo daje tu aż cztery lata na dokonanie identyfikacji obszarów i zakresu występowania różnych form subsydiowania. Natomiast całkowitą likwidację subsydiów szkodliwych dla środowiska przesuwa na lata 2007–2010, czyli praktycznie na następną kadencję, dla następnego rządu.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#TadeuszParchański">Kolejną ważną sprawą jest wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych. Jej produkcja wynosi zaledwie 2,8% w bilansie energetycznym Polski. Zgodnie z przyjętą przez Sejm w roku 2001 „Strategią rozwoju energetyki odnawialnej do roku 2010” powinniśmy osiągnąć 7,5% udziału energii odnawialnej w bilansie zużycia energii pierwotnej. Zaplanowano tu wiele działań koniecznych do osiągnięcia powyższego celu, jednak niektóre z tych działań mają proponowane zbyt odległe terminy. Opracowanie kilkuletniego programu wykonawczego do strategii rozwoju energetyki odnawialnej planuje się na 2004 r., choć w programie wykonawczym do II polityki ekologicznej miały to być lata 2002–2003. Opracowanie i uchwalenie ustawy o rozwoju wykorzystania zasobów energii odnawialnej przewiduje się na rok 2003, jednak opracowanie i wdrażanie nowych i optymalnych kosztowo mechanizmów wsparcia rozwoju energetyki odnawialnej, w tym mechanizmu zielonych certyfikatów i mechanizmów podatkowych oraz nowelizację ustawy Prawo energetyczne zaplanowano dopiero na rok 2006, co jest zupełnie niezrozumiałe. Co wobec tego ma zawierać ustawa opracowana w roku 2003 i jak energetyka odnawialna ma się rozwijać w latach 2003–2006?</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#TadeuszParchański">W zakresie ochrony przed powodzią zaplanowano na lata 2003–2006 dokończenie lub poważne zaawansowanie budowy czterech dużych zbiorników retencyjnych. Termin określono słowem: sukcesywnie, co właściwie nic nie oznacza. Nie wiadomo, czy stopień realizacji tych zbiorników wzrośnie w tym czasie np. o 5 czy o 50% oraz kiedy one będą ukończone. Podobnie modernizacja i rozbudowa obiektów ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry - sukcesywnie. Realizacji tak sformułowanych zadań nikt nie będzie w stanie po kilku latach ocenić, ale być może o to właśnie chodzi.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#TadeuszParchański">W zakresie jakości wód odnotowano w ostatnich latach znaczną poprawę, która nastąpiła m.in. na skutek zmniejszenia produkcji w wielu uciążliwych dla środowiska branżach przemysłu, zmian technologicznych i wyposażenia szeregu zakładów w oczyszczalnie ścieków, jak również w wyniku realizacji przez gminy budowy i rozbudowy oczyszczalni ścieków i kanalizacji. Stan czystości powierzchniowych wód płynących oraz jezior jest wciąż niewystarczający. Na najbliższe cztery lata zaplanowano tu również wiele działań, w tym kilka bardzo nieprecyzyjnie określonych. Do takich należy: modernizacja, rozbudowa i budowa systemów kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków w aglomeracjach o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 2 tys. sukcesywnie do roku 2010, następnie modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków przemysłowych lub technologii w celu ograniczenia zrzutu substancji niebezpiecznych - sukcesywnie do roku 2007, oraz ograniczenie zanieczyszczeń azotowych z rolnictwa, również sukcesywnie do roku 2010. Podobnie tu, jak już mówiłem wcześniej, brak ilościowego określenia zadań w poszczególnych latach czy okresach, jak również brak osób i instytucji odpowiedzialnych za poszczególne zadania sprawia, że minister środowiska może nie poradzić sobie z ich realizacją.</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#TadeuszParchański">To tylko kilka szczegółowych uwag. Dokument jest tak obszerny, że omawianie dalszych szczegółów nie jest możliwe. Kończąc, pragnę zauważyć, że przedłożony Wysokiej Izbie dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” sprawia wrażenie, jak by był przygotowany wyłącznie przez ministra środowiska i określał, jakie trzeba podjąć działania i ile to ma kosztować. Działania mają być realizowane przez różnych wykonawców, w tym niektóre ministerstwa względnie instytucje podległe rządowi. Minister finansów powinien zapewnić, że w budżecie będą środki na realizację polityki. Rząd jako całość powinien się w tych kwestiach wypowiedzieć. Tymczasem w dokumencie, poza podpisem premiera Leszka Millera na piśmie przewodnim oraz nagłówkiem: Rada Ministrów na tytułowej stronie, nie ma śladu stanowiska rządu, poszczególnych ministrów, w tym szczególnie ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-202.14" who="#TadeuszParchański">W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej stawiam wniosek o odesłanie rozpatrywanego dokumentu celem uzupełnienia przez Radę Ministrów, ale przez Radę Ministrów, podkreślam, nie przez ministra środowiska, bo minister środowiska swoją pracę wykonał, wydaje się, że nieźle, ale przez Radę Ministrów, co najmniej w dwóch kwestiach: wiarygodnego określenia źródeł finansowania oraz precyzyjnego określenia wykonawców odpowiedzialnych wraz z terminami wykonania i ilościowym ujęciem poszczególnych zadań. Bez takiego uzupełnienia dokument ten pozostanie tylko listą interesujących, ale niewykonalnych marzeń. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Marek Kuchciński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MarekKuchciński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy dziś program „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”, program liczący 68 stron, który jest dokumentem zwartym, jest typowym poprawnym opracowaniem Ministerstwa Środowiska. Zawiera teoretycznie wszystko, co powinien zawierać i jako taki nie powinien budzić kontrowersji w Wysokiej Izbie. I jak każdy program przygotowany do debaty sejmowej ma on plusy i minusy. Opracowany jest także na takiej bazie ogólności, że może być przyjęty przez wszystkie resorty, a jednocześnie może zwalniać od jakiejkolwiek odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#MarekKuchciński">Dla Prawa i Sprawiedliwości, w którego imieniu występuję, obowiązkiem państwa jest zapewnienie obywatelom dostępu do dobrego powietrza, dobrej wody, czystej ziemi, stworzenie możliwości rekreacji oraz ochrona wszystkich występujących gatunków roślin i zwierząt. Dlatego też i polityka ekologiczna jest zbiorem najważniejszych działań określających cele i zadania państwa w dziedzinie ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#MarekKuchciński"> Odnosi się właściwie do wszystkich najważniejszych sfer naszego życia.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#MarekKuchciński">Są plusy, jak mówiłem w owym programie. Plusem zapewne jest dostosowanie programu do przyjętego przez Polskę jeszcze przed czternastu laty modelu gospodarki rynkowej, co daje szansę, że gospodarka naszego kraju będzie opierała się w większym stopniu na ekorozwoju. Ponadto ważne i cenne jest podejście obejmujące sprawami środowiska prawie wszystkie ministerstwa czy też resorty, czyli podejście antysektorowe, dzięki czemu program powinien wpływać na wiele dziedzin aktywności ludzkiej, nie tylko gospodarczej, i powinien jednocześnie znaleźć odbicie w lepszych strukturach zarządzania państwem. Jest to nowość tłumacząca wykreślenie środowiska jako sektorowego programu operacyjnego w ostatecznej wersji Narodowego Planu Rozwoju, przedłożonej 20 stycznia br. Unii Europejskiej. Ale jest to właśnie nowość i ten postulat, można tak rzec, jest dziś naszym zdaniem mało realny, jeśli chodzi o wykonanie, bowiem cele i zadania polityki ekologicznej państwa mogą być zrealizowane pod warunkiem ścisłej współpracy całego aparatu państwa, wszystkich resortów z samorządami oraz organizacjami pozarządowymi, a to może być jednym z najtrudniejszych do spełnienia wymogów.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#MarekKuchciński">Wysoka Izbo! Prawo i Sprawiedliwość ma receptę na tę obecną ułomność aparatu państwa. Jest nią sprawna administracja i ściśle ze sobą współpracujące ministerstwa pod kontrolą silnego premiera. Brak silnego szefa rządu powoduje, że administracja centralna i lokalna staje się w istocie reprezentacją tzw. układów i elit luźno tylko kontrolowanych przez rząd i luźno związanych z centralą. To trzeba, Wysoka Izbo, zmienić. Trzeba naprawy państwa, by skutecznie realizować ogólnopolską politykę ekologiczną.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.8" who="#MarekKuchciński">Przykładem najbliższym jest stosunek rządu, a głównie ministerstwa gospodarki do energii odnawialnej. Niestety jest ona tam potraktowana zdawkowo. Można śmiało twierdzić, że w Polsce rozwój odnawialnych źródeł energii następuje dzięki inicjatywom lokalnym, właśnie samorządowym, i prywatnym. Jest to słuszny kierunek, ale znów pod warunkiem, że przedsięwzięcia te będą miały wystarczające wsparcie państwa. Z tym, jak wiemy, są kłopoty. Wyrazem tych kłopotów jest nikłe zainteresowanie tą dziedziną np. w rządowym dokumencie „Informacja o przyszłości sektora energii w Polsce”, który wykazuje brak odpowiedniego zainteresowania ze strony ministerstwa gospodarki. Odnawialne źródła energii na pewno nie są tam priorytetem strategicznym, choć w bilansie energetycznym państwa ich udział ma znacznie wzrosnąć w ciągu kilku najbliższych lat. Tak jest również w przypadku energetyki wiatrowej, której rozwój właściwie został zablokowany. Dlatego wątpliwe są stwierdzenia w dziś omawianym dokumencie o zarysowującej się tendencji szybkiego wzrostu mocy wytwarzanej przez energetykę wiatrową. Poza wybudowaniem w 2001 r. dwóch farm wiatrowych, w sumie mających 23 MW, jest właściwie zastój. Skąd więc, panie ministrze, w programie aż 200-procentowy wzrost udziału tejże energii? Zdawkowo także naszym zdaniem potraktowano produkcję biomasy stałej i ciekłej - chodzi o biodiesel i bioetanol - wokół której, nie bez udziału rządu, narosło wiele nieporozumień.</u>
          <u xml:id="u-204.9" who="#MarekKuchciński">Konstytucyjną zasadę rozwoju zrównoważonego - choć słusznie pan minister dziś podkreślał potrzebę bezpośredniego odniesienia do człowieka - sprowadzono w tym dokumencie głównie do gwarancji skuteczności i niejako technicznego podejścia do środowiska. Potrzeba większej przystępności programu zmusza Prawo i Sprawiedliwość do zgłoszenia dwóch uwag, odnośnie do „spersonalizowania” polityki ekologicznej - ekorozwój skierowany na człowieka powinien być przypominany we wstępie do każdej, omawianej co 4 lata, polityki ekologicznej państwa - oraz wyjaśnienia używanych pojęć, których definicje oraz metody oceny nie zostały tutaj przedstawione (choć w II polityce ekologicznej, w tym podstawowym dokumencie, są one omówione). Tutaj podam tylko kilka z nich. Oprócz tych, które poseł sprawozdawca wymieniał, są to: rozwój zrównoważony - od paru lat zauważamy nowy zakres tego pojęcia - równowaga ekologiczna, właściwy stan różnorodności biologicznej i krajobrazowej i jego przywracanie, trwałość różnorodności, renaturalizacja obszarów leśnych, zharmonizowany krajobraz z otaczającą przyrodą i oczywiście bezpieczeństwo ekologiczne państwa. Te terminy, panie ministrze, naszym zdaniem powinny być dokładnie wyjaśnione, uwspółcześnione niejako, ponieważ są to pojęcia, które stwarzają wrażenie naukowości, ale bez podania określeń niewiele mówią.</u>
          <u xml:id="u-204.10" who="#MarekKuchciński">Z analizy dokumentu nie do końca wynika, kto i na ile skutecznie ma dokonywać monitoringu, także odnośnie do obiegu informacji o stanie środowiska. Działań w tym względzie jest przedstawionych wiele, owszem, ale czy wystarczającym, Wysoka Izbo, zabezpieczeniem będą raporty składane przez rząd co 4 lata Sejmowi Rzeczypospolitej, a na poziomie województw sejmikom wojewódzkim? Prawo i Sprawiedliwość proponuje następujące rozwiązanie: składanie sprawozdania z realizacji rozwoju zrównoważonego i stopnia realizacji polityki ekologicznej w ramach rokrocznych sprawozdań rządu z realizacji budżetu państwa. Daje to szansę pełniejszej wiedzy oraz interweniowania zawczasu w przypadku, gdy zadania te nie są realizowane. Ten postulat zaproponowaliśmy, został on przyjęty przez komisję środowiska i zgłoszony w stosownym dezyderacie rządowi.</u>
          <u xml:id="u-204.11" who="#MarekKuchciński">Finansowanie polityki ekologicznej będzie najpoważniejszą przeszkodą w realizacji programu i jest to dla nas najpoważniejszy problem - chodzi o to, byśmy mogli dziś politykę ekologiczną państwa zaakceptować. Spadek wydatków na inwestycje ekologiczne jest jedną z najsłabszych stron programu. Jest tu zarazem pytanie o przyczyny takiego stanu rzeczy, przy czym nie chodzi tylko o inwestycje infrastrukturalne, ale także o malejące środki na edukację, badania i naukę. Panie ministrze, 3 mln zł rocznie to śmiesznie niska suma, co może oznaczać, że rząd nie znalazł recepty, by wzmocnić rolę inwestycji w środowisko, a to może z kolei oznaczać, że rząd, planując politykę rozwoju opierającą się naszym zdaniem głównie na inwestycjach w badania, naukę i infrastrukturę, zlekceważył sprawy środowiska w odniesieniu do polityki rozwoju albo zapomniał o nich.</u>
          <u xml:id="u-204.12" who="#MarekKuchciński">Sprawom finansów w ogóle poświęcono 2,5 strony w programie blisko 70-stronicowym. Zwracają na to uwagę niemal wszystkie ekspertyzy. Słusznie wytyka się, że niektóre kwoty wywołują zdziwienie i protesty: 0,5 mln zł rocznie (w sumie 2 mln na 4 lata) na inwestycje w bezpieczeństwo chemiczne i przeciwdziałanie awariom przemysłowym, 110 mln zł w sumie (na 4 lata) na ochronę przyrody, różnorodności biologicznej i krajobrazowej - dziś wydaje się chyba kilkakroć więcej. To za mało, te sumy to za mało. Przykładem jest tegoroczny budżet państwa, kolejny budżet, w którym w porównaniu z rokiem ubiegłym wydatki na środowisko są zmniejszone. Przyznaje to sam rząd, podając, że roczne nakłady inwestycyjne w ostatnich 5 latach na ochronę środowiska wynosiły, średnio biorąc, 9,5 mld zł. Ale w dokumencie dziś dyskutowanym mowa jest o prawie dwukrotnym zwiększeniu wydatków na inwestycje, czyli 17,5 mld zł, i to już od tego roku! Kto ma ponosić koszty? Otóż rząd proponuje: 50% kosztów prywatni przedsiębiorcy i samorządy. Panie ministrze, łatwo tak napisać - przepraszam, ja akurat może nie tyle do pana kieruję te słowa, ile do rządu - wiedząc, że realizacja większości inwestycji ekologicznych będzie obowiązkiem samorządów i przedsiębiorców, ale czy będzie to możliwe, biorąc pod uwagę słabo rozwinięty system kredytów ekologicznych, niejasności kompetencyjne i niewielkie doświadczenie w samodzielnym poszukiwaniu zewnętrznych źródeł finansowania? Jeżeli liczymy na fundusze pomocowe, to warto pamiętać, że samorządy uznane za partnera w realizacji obecnego programu nie sprostają finansowo zadaniom związanym z proekologicznymi inwestycjami, choćby ze względu na ich zadłużenie i malejące rokrocznie możliwości korzystania przez przedsiębiorstwa z pomocy państwa przy realizacji inwestycji (nawet biorąc pod uwagę bardzo dobrze, wydaje się, wynegocjowane okresy przejściowe). Istnieje więc, Wysoka Izbo, wielkie niebezpieczeństwo, że z braku środków własnych samorządy i przedsiębiorstwa, przynajmniej większość z nich, nie będą mogły korzystać z funduszy pomocowych Unii Europejskiej. I na te wątpliwości odpowiedzi w dokumencie dziś omawianym nie ma.</u>
          <u xml:id="u-204.13" who="#MarekKuchciński">Jak usprawnić finansowanie środowiska i polityki ekologicznej państwa? Oto kilka przedstawionych już zresztą wcześniej podczas dyskusji w komisji sejmowej propozycji, które Prawo i Sprawiedliwość popiera. Trzeba szybko zmienić system dotychczasowych opłat za środowisko. Trzeba zmienić pilnie zasady funkcjonowania funduszy ekologicznych. Skonsolidowanie funduszy wojewódzkich z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska planuje się przeprowadzić... zakończenie tej konsolidacji ma nastąpić dopiero w 2010 r. To naszym zdaniem zdecydowanie za późno. Trzeba ukrócić system rozdawnictwa praktykowany przez te fundusze na rzecz planowanego i skoordynowanego wydawania środków według całościowej strategii działania. Trzeba wrócić do prawidłowego finansowania monitoringu środowiska. Jest to podstawowe zadanie państwa, dziś wykonywane przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska, ale w 90% finansowane z funduszy ochrony środowiska. Naszym zdaniem budżet państwa powinien to finansować przynajmniej w połowie, tak jak przed kilku laty. Inaczej grozi to komercjalizacją zadań państwa w dosłownym tego znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-204.14" who="#MarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dokument „Polityka ekologiczna państwa” należałoby odesłać do komisji sejmowej w celu uzupełnienia, tym bardziej że właśnie na posiedzeniu komisji postulowano takie uzupełnienie o wnioski zapisane w ekspertyzach, jak słusznie moi przedmówcy mówili. Ale ponieważ jest to dokument rządowy, Prawo i Sprawiedliwość zgłasza wniosek o odesłanie go do rządu do uzupełnienia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#DonaldTusk">Panie pośle, niestety, ze względów formalnych i regulaminowych to nie jest do zrealizowania - mówię o niemożności nadania toku tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Chwileczkę, można?)</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MarekKuchciński">Panie marszałku, wobec tego miałbym taką prośbę do pana ministra. Za dwa tygodnie będziemy głosować. Jeżeli do tego czasu rząd przedstawi uzupełnienie i odpowiedź na te wątpliwości, które przedstawiliśmy, zastanowimy się, czy poprzemy w głosowaniu politykę ekologiczną państwa w takim wydaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Stanisław Żelichowski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, pragnę zaznaczyć, że mamy świadomość, przed jak wielkimi wyzwaniami stoimy. Panowie posłowie zabierający głos przede mną wskazywali na obawy, czy uda nam się sfinansować ten ambitny program. Na wstępie mogę stwierdzić, że dokonania, jakie miały miejsce w naszym kraju w zakresie poprawy stanu środowiska, są jednymi z większych w Europie, jeżeli nie są największe. Przed wielu laty mieliśmy bardzo trudną sytuację, później wskutek określonego, bardzo odpowiedzialnego dla Polski systemu finansowania ochrony środowiska z funduszy ekologicznych zrobiliśmy olbrzymi postęp. Dziś nikt nie twierdzi, że zadania są łatwe do zrealizowania, ale zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, jest to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#StanisławŻelichowski">Pragnę przypomnieć, że ten dokument został przyjęty przez Radę Ministrów bodajże 17 grudnia 2002 r., a więc kilka miesięcy przed zerwaniem koalicji przez pana premiera Leszka Millera, zatem jako w pewnym sensie współautor chciałbym w dwóch zdaniach odnieść się do zarzutów, które były tu stawiane. Na posiedzeniu komisji nastąpiło chyba jakieś nieporozumienie, być może pracownicy resortu nieprecyzyjnie wyjaśnili wszystkie sprawy panom posłom. Otóż do tego dokumentu jest cały szereg programów szczegółowych. Nie mówię już o programie wykonawczym ogólnej polityki ekologicznej państwa, ale jest cały szereg programów szczegółowych, które być może powinny być załącznikiem do tego dokumentu, co by wszystko wyjaśniło. Przykładowo jest w tej chwili precyzyjny rządowy program, ze szczegółami - zaraz go zacytuję, bo akurat mam go przy sobie: „Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych”. Są podzielone środki z Funduszu Spójności, z funduszu ISPA, z innych. Jest zapisany w ustawie czas, jeżeli chodzi o program rozwiązujący sprawę gospodarki odpadami, będzie on zrobiony w czerwcu przyszłego roku. Te wszystkie programy będą stanowiły treść omawianego dokumentu, w jakimś sensie go uzupełniając, bo to są ogólne wytyczne.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#StanisławŻelichowski">Pan poseł z Platformy Obywatelskiej mówił, że warto byłoby ten program odesłać do rządu, żeby rząd napisał, czy to jest dokument rządowy, czy nie. Otóż, szanowny panie pośle, chcę przypomnieć, że aby Rada Ministrów rozstrzygnęła jakiś dokument, taki program zostaje postawiony na posiedzeniu Rady Ministrów, wcześniej - Komitetu Rady Ministrów. Omawiany dokument był przyjęty jednomyślnie i na posiedzeniu Komitetu, i Rady Ministrów. Jest to dokument w całej mierze rządowy. W posiedzeniu rządu brał udział również minister finansów i zapisy, które zostały tu przyjęte, zostały przez niego zaakceptowane.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Z uwagi na fakt, że pan minister Śleziak bardzo precyzyjnie omówił treść dokumentu, posłowie zabierający przede mną głos również o niej mówili, zaś pan poseł Rzymełka w swoim długim wystąpieniu przetłumaczył całą filozofię ekorozwoju, nie chciałbym już do tego wracać. Chcę zwrócić uwagę na takie trzy fragmenty, trzy istotne problemy, których rozwiązanie, naszym zdaniem, ułatwiłoby nam poradzenie sobie z tym dylematem, przed którym stoimy.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#StanisławŻelichowski">Pierwsza sprawa. Na dzień dzisiejszy nie jest tak, jak mówili panowie posłowie: Skąd weźmiemy środki? To jest największe wyzwanie, przed jakim stoimy. Rzeczywiście, jeszcze w poprzednim okresie... Przecież zamknięcie rozdziału negocjacji w dziedzinie środowiska nastąpiło bodajże w październiku 2001 r., później doszedł jeszcze jeden okres przejściowy - w tym czasie było ich 9 - do 10. Mówiąc z grubsza, żebyśmy zrealizowali te zobowiązania zewnętrzne Polski w latach 2002–2015, z samych zobowiązań powinniśmy wydawać rocznie na inwestycje ekologiczne około 14,5 mld zł. Jeżeli dołożymy inne sprawy, które nie wchodziły w treść negocjacji z Unią Europejską, dochodzi to do 17–18 mld, jak podaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#StanisławŻelichowski">Jeżeli nawet dziś przyjmiemy - ja wierzę, że to się stanie faktem, że zostanie zrealizowane - to jest to jedno z wyzwań, przed którymi stoimy, jak wykorzystać w całości środki choćby nawet z Funduszu Spójności, które zostały przekazane do dyspozycji Polski. To jest 1800 mln euro i żeby je wykorzystać, potrzebne są dobre programy, które będą zaakceptowane. Takie programy rząd przedłożył, Rada Ministrów je zaakceptowała, poszło to do Komisji Europejskiej i myślę, że panie posłanki i panowie posłowie to otrzymali. Gros tych zadań może być rozpoczęte już w 2004 r., ponieważ są pozwolenia na budowę. Żeby wykorzystać te środki, nie możemy sobie pozwolić na to, by dopiero zacząć tworzyć programy i one powstałyby gdzieś tam w 2006 r. Wiadomo, że wtedy nie wykorzystamy tych środków. Zadania, które mogą być finansowane już od 2004 r., powinny być wysłane. Takie dokumenty zostały przekazane do komisji sejmowej, jeżeli nie są rozdane, to chętnie to uzupełnimy.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#StanisławŻelichowski">Drugie wąskie gardło w tym całym układzie to jest właśnie wkład krajowy. Liczyliśmy na to - były takie konsultacje z samorządami - że jeżeli część wkładu krajowego, powiedzmy, 1/3, wyłożą wojewódzkie fundusze, część narodowy fundusz, następną samorządy, powiedzmy, też 1/3, w zależności od ich kondycji finansowej, to jest szansa uzupełnienia tego wkładu krajowego.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#StanisławŻelichowski">Przy tym jest tak, że to, co chcemy sfinansować z funduszu ISPA w tym programie, te wszystkie zadania muszą przekraczać 10 mln euro, tak by mogły być finansowe z Funduszu Spójności. Propozycje takich zadań złożyliśmy do Komisji Europejskiej. Jest niezbędne i to współfinansowanie, i programy, i jeszcze jedna rzecz. Mianowicie żeby polskie firmy chciały z tego skorzystać, jest potrzebne finansowanie do czasu, kiedy Komisja Europejska uruchomi własne środki. To może trwać niekiedy parę miesięcy. Wiele polskich firm być może nie mogłoby startować w przetargach, bo obawiałoby się, że te parę miesięcy nie pozwoli im na wykonanie zadań, dlatego minister środowiska podpisał porozumienie z narodowym funduszem, że w pierwszym okresie finansowanie będzie przejmował właśnie narodowy fundusz, a potem będzie on windykował należności od Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#StanisławŻelichowski">Szanowne panie posłanki, panowie posłowie, dziś największym dylematem, przed którym stoimy, jest: Jak ruszyć inwestycje ekologiczne? Nikt tego jeszcze nie powiedział, ale na koniec 2002 r. zostało 1300 mln zł niewykorzystanych środków na fundusze ekologiczne, głównie wojewódzkie. Zatem dziś próba stworzenia jakiegoś systemu, który spowodowałby większy wpływ finansów do funduszy ekologicznych, skoro te istniejące środki zostały niewykorzystane w takim stopniu, powoduje naturalny opór ze strony ministra finansów, który musi oszczędzać na różnych płaszczyznach.</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#StanisławŻelichowski">Ja proponowałem panu ministrowi - to jest oczywiście trudny dylemat - aby rozważyć taką możliwość... To można zrobić przy okazji budżetu przyszłego roku. Zatem proponowałem, aby tym samorządom, które już nie mogą wziąć kredytu, ponieważ się zadłużyły i izby obrachunkowe im na to nie pozwalają, a które mają spore zadania do wykonania w dziedzinie ekologii, jednorazowo umorzyć zaciągnięte kredyty lub zmienić je na dotacje, pod warunkiem, że włożą własne środki w inwestycje ekologiczne. Tym sposobem można byłoby spróbować poruszyć te inwestycje. Eksperci to wyliczali, wychodziło, że jest bardziej korzystne dla Polski, jeżeli te środki będą pracowały w inwestycjach ekologicznych, niż jeśli będą przelegiwały, mimo że tam nie ma strat, bo one są dosyć dobrze oprocentowane. Często jest tak, że na przykład kupiono papiery wartościowe skarbu państwa. Ale to jest taki dylemat, który zgłaszam, a także deklaruję w imieniu mojego klubu wolę wspólnego rozwiązania sprawy.</u>
          <u xml:id="u-208.10" who="#StanisławŻelichowski">Druga sprawa, którą chciałem poruszyć, bo naszym zdaniem jest ona bardzo ważna i możemy mieć potworne problemy, jeżeli jej nie rozwiążemy, to jest kwestia pozwoleń zintegrowanych. Niestety, popełniliśmy w poprzedniej kadencji Sejmu błąd, scalając Inspekcję Ochrony Środowiska. Jeżeli dziś popatrzymy, że pozwolenia zintegrowane mają w 40–50% wydawać starostowie, którzy nie mają żadnych kart do tego wydania... To musi być przecież bardzo złożona sprawa. Jeszcze musimy się opierać na najlepszych dostępnych technikach, technologiach. Dziś, gdybyśmy tak dokładnie popatrzyli, to wszystkie inwestycje oddane do użytku po 1 września 2001 r. powinny mieć pozwolenia zintegrowane. Jeśli chodzi o zakłady, które będą oddane po 1 września 2007 r., to też wszystkie powinny mieć pozwolenia zintegrowane. Nie wykonają tego starostowie w żadnym razie, bo nie mają technicznych możliwości. Jak najszybciej powinniśmy wrócić do ocalenia administracji Inspekcji Ochrony Środowiska, chodzi bowiem o powierzenie tejże inspekcji zadań z zakresu wydawania pozwoleń zintegrowanych. Pozwoliłoby to na sprawne zorganizowanie w tej dziedzinie, gdyż nie dopuścilibyśmy do takiej sytuacja - potencjalnie mogłaby zaistnieć taka sytuacja - w której ktoś złożył wniosek, oddał zakład do użytku i czeka na pozwolenie; jeżeli bowiem nie będzie miał tego pozwolenia, to mogą być różne sankcje. Pan poseł Rzymełka mówił o tym, że mogą być nakładane na nasz kraj kary. Widzę w tym przypadku możliwość nakładania takich kar. Kolejna sprawa, która się z tym bardzo silnie wiąże, to fakt, iż zastosowanie najlepszych technik i technologii w naszym przemyśle będzie kosztowało - są różne wyliczenia - od 50 do może nawet 150 mld polskich złotych. Termin jest niezmiernie krótki. Możliwości państwa są do 30%... pomoc publiczna może być do 30% wartości inwestycji. W tym wypadku widzę szansę handlu emisjami; w ten sposób można pomóc naszym przedsiębiorcom.</u>
          <u xml:id="u-208.11" who="#StanisławŻelichowski">I jeszcze, panie marszałku, jedno dosłownie zdanie. W dokumencie napisano, że będzie m.in. popierany Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Była różnica zdań między ministrem środowiska a ministrem finansów; przyjęto, że ten krajowy zarząd jako system prawny obowiązujący w Polsce, jako mechanizm zaproponowany w ustawie Prawo wodne powinien funkcjonować. Słyszę dziś, że jest próba eliminacji tegoż krajowego zarządu. Nie przywiązuję się do instytucji takiej czy innej, tylko to wynika z całego systemu. Jeżeli coś lepszego zostanie zaproponowane, to być może trzeba to rozważyć. Jeżeli nie... 7 lat trwały prace nad ustawą Prawo wodne, był to trudny kompromis, nie sądzę, żebyśmy dziś opracowali nowe Prawo wodne, które byłoby lepsze od tego tego, które obowiązuje. Dlatego warto jeszcze raz rozważyć, czy istnieje potrzeba likwidowania Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. W imieniu klubu popieram przyjęcie tego programu i deklaruję dalszy udział mego klubu w pracach nad wykonaniem tego, co zostało zawarte w dokumencie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Krzysztof Filipek, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#KrzysztofFilipek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”. Rozpatrywany przez Wysoką Izbę ten ważny dokument programowy stanowi aktualizację i uszczegółowienie długookresowej „II polityki ekologicznej państwa” przede wszystkim w nawiązaniu do priorytetowych kierunków działania, określonych w VI programie działań Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska. Oba te dokumenty oraz opracowany w 2002 r. „Program wykonawczy do II polityki ekologicznej państwa na lata 2002–2010” stanowią całość i określają kierunki i uwarunkowania ochrony środowiska w kraju. Przedstawiona przez rząd „Polityka ekologiczna państwa...” jest dokumentem identyfikującym główne obszary problemy oraz określającym zadania i cele do osiągnięcia w dziedzinie ochrony środowiska i racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych. W dokumencie ochrona środowiska potraktowana jest w miarę kompleksowo jako ważny element, integralnie związany z wieloma innymi dziedzinami aktywności gospodarczej człowieka. Należy przy tym podkreślić, że dokument ten w porównaniu z „II polityką ekologiczną państwa” jest bardziej syntetyczny i uporządkowany oraz ma mniejszą objętość, co jest niewątpliwie jego zaletą. Jednak daje się zauważyć, że w przedstawionym Wysokiej Izbie dokumencie brakuje jasno określonych priorytetów generalnych dla całej polityki, które w sposób wyraźny określałyby zainteresowanie i pomoc państwa w zakresie problematyki ekologicznej na najbliższe cztery lata.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#KrzysztofFilipek">Według mojego klubu do takich generalnych priorytetów należałoby zaliczyć: dogłębną restrukturyzację sektora paliwowo-energetycznego, ze znaczącą rolą oszczędności energii i rozwoju odnawialnych jej źródeł; zrównoważony rozwój terenów wiejskich, a w szczególności promowanie rozwoju „zielonych” miejsc pracy; porządkowanie gospodarki odpadami jako jednej z najbardziej zaniedbanych dziedzin ochrony środowiska; promowanie zrównoważonego rozwoju transportu, który dzisiaj stanowi najpoważniejsze zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi. Wymienione zagadnienia można znaleźć w omawianym dokumencie, ale są one rozproszone w różnych jego częściach. Można powiedzieć, że w dokumencie swoją wewnętrzną logikę ma systemowe podejście najpierw do zasobów, a potem do działań technicznych. Zdaniem naszego klubu w miarę dobrym pomysłem jest zaprezentowanie konkretnych działań w każdym z podrozdziałów w ramkach, co podkreśla znaczenie nadawane tym zadaniom. Dobrze byłoby, gdyby zostały zrealizowane w zaplanowanych terminach. Potrzebne jest w związku z tym stworzenie systemu monitorowania wdrażania zaprezentowanej w dokumencie polityki. W opracowaniu dominuje przyjęta ogólna zasada zrównoważonego rozwoju. Istnieje jednak obawa, że wiele słusznych zapisów będzie trudnych do zrealizowania przez inne resorty.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#KrzysztofFilipek">Osiągnięcie zakładanych w polityce ekologicznej celów zależeć będzie w dużym stopniu od możliwości przełożenia jej zaleceń i zadań na szczegółowe programy wykonawcze, realizowane przez różne instytucje i w różnych sektorach gospodarki. Wiele przedstawionych zadań wymaga doprecyzowania. Zazwyczaj brakuje odniesień do tego, kto ma podejmować zaproponowane działania i kto będzie odpowiedzialny za ich realizację. W wielu przypadkach - można powiedzieć, że odnosi się to do zbyt dużej liczby zadań - nie przedstawiono informacji o instrumentach, które pozwolą na uzyskanie zaplanowanych celów. Niemal całkowicie pominięty został problem kosztów poszczególnych działań i źródeł ich finansowania.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#KrzysztofFilipek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po tych uwagach o charakterze ogólnym pozwolę sobie przekazać również kilka dalszych, bardziej szczegółowych uwag. Z przykrością trzeba zauważyć, że w dokumencie prezentującym stanowisko całego rządu nie zostały omówione główne problemy ekologiczne w takich sektorach, jak: przemysł, transport, rolnictwo czy turystyka. Zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju sektory te powinny być poddane szczególnej analizie. Aktywizacja działań na rzecz ochrony środowiska ma wpłynąć na kształtowanie bardziej proekologicznych zachowań nie tylko podmiotów gospodarczych, ale również administracji publicznej i gospodarstw domowych. Polityka ekologiczna zakłada, że działania te obejmują m.in.: wprowadzenie ekologicznych kryteriów do zamówień publicznych; uwzględnianie kosztów społecznych zanieczyszczenia czy degradacji środowiska przez naliczanie tzw. kosztów zewnętrznych; wspieranie powstawania „zielonych” miejsc pracy i stymulowanie rozwoju przemysłu urządzeń ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#KrzysztofFilipek">W przedstawionej „Polityce ekologicznej państwa...” nie poświęcono należytej uwagi skorelowaniu programu ekologicznego z programem gospodarczym rządu czy przewidywanej polityki finansowej państwa. W tym wypadku można wyciągnąć wniosek, że któryś z tych programów nie będzie realizowany. Trudno bowiem zakładać, że powstaną warunki do rozwoju aktywności gospodarczej, tworzenia „zielonych” miejsc pracy, rozwoju rynku urządzeń ochrony środowiska itd. bez ogólnej poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej, obniżenia podatków i innych kosztów obciążających przedsiębiorców. W tej dziedzinie polityka ekologiczna państwa nie może być rozpatrywana w oderwaniu od istniejącej bądź planowanej polityki finansowej państwa. Polityka ekologiczna przewiduje dość istotne modyfikacje systemu instrumentów ekonomicznych. Modyfikacji ulegnie system finansowania ochrony środowiska. Zakłada się zwiększenie dywersyfikacji źródeł finansowania i instytucji finansujących, wśród których większy niż dotychczas udział powinny mieć instytucje komercyjne.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#KrzysztofFilipek">Wątpliwości nasuwają się jednak co do sposobu potraktowania funduszy ekologicznych. Z jednej strony środki będące w ich dyspozycji miałyby w latach 2003–2006 trafić do organów zarządzających gospodarką wodną, o czym mowa na str. 12, z drugiej zaś strony mówi się o konieczności koncentracji środków gromadzonych w ramach funduszy oraz o potrzebie wykorzystania funduszy ekologicznych do współfinansowania zadań wspieranych środkami przedakcesyjnymi, a następnie środkami z funduszy strukturalnych. Jeśli chodzi o środki z funduszy strukturalnych oraz środki przedakcesyjne, chciałbym nawiązać już do wypowiedzi posła sprawozdawcy, który wyrażał obawę, że może stać się tak, iż po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej będziemy płacić kary, a nie korzystać ze środków, które będą przeznaczone dla Polski na ochronę środowiska.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#KrzysztofFilipek">Korelacja działań sektorowych z polityką ekologiczną staje się jednym z najważniejszych zadań w dziedzinie ochrony środowiska. Z pewną nadzieją przyjmujemy uwzględnione w dokumencie możliwość i potrzebę przestrzegania zasady zrównoważonego rozwoju przez polityki, strategie, plany i programy dotyczące w szczególności przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji i innych działów gospodarki. Instrumentem oceny stopnia integracji tych opracowań mają być obowiązujące w Polsce strategiczne oceny oddziaływania na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#KrzysztofFilipek">W analizowanym dokumencie stosunkowo mało miejsca poświęcono wzmocnieniu instytucjonalnemu służącemu realizacji polityki ekologicznej państwa. W szczególności odnosi się to do samorządów lokalnych, które są niestety bardzo słabo przygotowane do wykonywania nałożonych na nie zadań w zakresie realizacji polityki ekologicznej. Zdaniem mojego klubu istnieje pilna konieczność uruchomienia szerokiego programu doskonalenia kadr, zwłaszcza w gminach, w zakresie ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#KrzysztofFilipek">Krytycznie oceniamy rozdział poświęcony biotechnologii i organizmom genetycznie zmodyfikowanym. Wyraźnie widać, że rozdział ten został napisany pod kątem interesów instytucji prowadzących badania naukowe oraz firm sporządzających zmodyfikowane genetycznie produkty. Interes publiczny, zdrowie obywateli i bezpieczeństwo ekologiczne jakoś mniej zostały dostrzeżone.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#KrzysztofFilipek">W szczególności świadczy o tym proponowane zmniejszenie restrykcyjności ustaw dotyczących tej problematyki oraz przyjęcie założenia, że problemy te można rozwiązać tylko przez podnoszenie świadomości społecznej w zakresie biotechnologii i bezpieczeństwa biologicznego, bez przeciwdziałania nielegalnym praktykom stosowanym przez firmy biotechnologiczne.</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#KrzysztofFilipek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej pragnę stwierdzić: Realizacja zadań zawartych w dokumencie „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” trafia na bardzo trudny okres, związany ze spadkiem nakładów na ochronę środowiska, recesję gospodarczą i powstawanie nowych zagrożeń powodowanych między innymi przez transport i gwałtownie rosnącą ilość odpadów komunalnych, przy konieczności ciągłego nadrabiania wielu zaległości z lat poprzednich.</u>
          <u xml:id="u-210.11" who="#KrzysztofFilipek">Mając na względzie te uwarunkowania oraz mimo zgłoszonych przez nasz klub zastrzeżeń i uwag, należy uznać, że dokument ten odpowiada wymogom zrównoważonego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-210.12" who="#KrzysztofFilipek">Klub Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej nie będzie wnosił zasadniczych uwag do przedstawionego dokumentu „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”. Będziemy głosowali za przyjęciem go. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Maciej Giertych, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MaciejGiertych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany dokument sporządzony jest w sposób bardzo przejrzysty. W kolejnych punktach przedstawione są tam: stan obecny, cele średniookresowe i zadania na najbliższe lata w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu, ochrony zrównoważonego rozwoju lasów, ochrony gleb, ochrony zasobów kopalin i wód podziemnych, biotechnologii i organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Jest rozdział o zrównoważonym wykorzystywaniu surowców, materiałów, wody i energii. Jest rozdział o relacjach między środowiskiem a zdrowiem społecznym, czyli o gospodarce odpadami i walce z zanieczyszczeniami środowiska, hałasem, falami elektromagnetycznymi itd. Jest też rozdział o celach i zadaniach o charakterze systemowym czy o mechanizmach regulowania spraw związanych z ochroną środowiska od strony finansowej, technologicznej, kontrolnej, edukacyjnej itd.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MaciejGiertych">W opracowaniu tego dokumentu widać gospodarską troskę o stan naszego środowiska. Autorzy znają naszą sytuację, gdy chodzi o środowisko, i mają wyraźnie sprecyzowane koncepcje, co robić, by ją polepszyć. Mają też świadomość ograniczeń finansowych, wobec których stoimy. Z rozdziału dotyczącego strony finansowej polityki ekologicznej państwa wynika, że oszacowany koszt na lata do roku 2010 wymaga, byśmy rocznie na te cele wydawali średnio 17,8 mld zł. Tymczasem w ostatnim okresie wydawaliśmy średnio 9,5 mld zł i nakłady te z roku na rok maleją. Z przedstawionych liczb wynika, że na lata 2003–2010 potrzebujemy 143,7 mld zł. Autorzy spodziewają się, że z tego 63,3 mld zł pochodzić będzie ze środków własnych przedsiębiorstw, 30,9 mld zł - z funduszy ekologicznych, 12,6 mld zł - ze środków samorządowych, 10,5 mld zł - z budżetu państwa i 26,3 mld zł - z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#MaciejGiertych">Tę ostatnią liczbę należy traktować jako bardzo wątpliwą. Po pierwsze, do Unii Europejskiej nie wejdziemy, bo naród w referendum odrzuci ten pomysł. Po drugie, nawet gdybyśmy weszli, to i tak tych pieniędzy nie dostaniemy, bo to są bardzo „trudne” pieniądze, a nasza zdolność wyegzekwowania ich z Unii, przynajmniej w pierwszych latach, będzie bardzo niewielka. Ponadto, by je dostać, trzeba dołożyć środki własne, których zawsze będzie nam brakować. Część więc finansową opracowania traktuję sceptycznie. Będą problemy z uzyskaniem środków na zaplanowanym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#MaciejGiertych">Pozostałe moje uwagi dotyczą aspektu globalnego polityki ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#MaciejGiertych">Żyjemy w dziwnych czasach, w czasach, gdy na siłę szuka się tematów, które mogłyby usprawiedliwić wprowadzenie uregulowań globalnych, by pozbawić poszczególne kraje suwerenności w jak największej liczbie dziedzin. Chodzi przede wszystkim o takie dziedziny, które usprawiedliwiałyby konieczność prowadzenia redukcji rozrodczości, by ograniczyć populację świata. Jednym z tematów często pojawiających się w tym kontekście jest ochrona środowiska. Straszy się społeczność międzynarodową wydumanymi zagrożeniami powodowanymi przez nadmiar ludzi.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#MaciejGiertych">Oto kilka przykładów. Do dyżurnych tematów z zakresu ochrony środowiska należy straszenie tzw. dziurą ozonową. Ponoć warstwa ozonowa otaczająca nasz glob robi się coraz cieńsza. Oskarżano o to samoloty naddźwiękowe, próby jądrowe, a ostatnio chlorofluorowęglany, używane w chłodnictwie, urządzeniach klimatyzacyjnych i elektronice. Nie ma na to żadnych pewnych dowodów. Nie ma żadnych empirycznych danych o naturalnych okresowych fluktuacjach grubości warstwy ozonowej i powstawaniu w niej dziur. Warstwa ta chroni nas przed promieniowaniem ultrafioletowym, którego nadmiar mógłby powodować raka skóry. Wzrost liczby zachorowań, na skalę światową, ma główną przyczynę w rosnącej praktyce nadmiernego opalania się. Dostępne badania na temat intensywności napromieniowania ultrafioletowego na powierzchni ziemi raczej wskazują na jego spadek niż wzrost. Cały więc szum wokół dziury ozonowej to tylko narzędzie do globalnej mobilizacji i globalnej kontroli, i wezwań do redukcji korzystania przez ludzkość z takiego czy innego osiągnięcia techniki. Miło mi odnotować, że w omawianej „Polityce ekologicznej państwa” temat dziury ozonowej w ogóle się nie pojawił.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#MaciejGiertych">Innym dyżurnym tematem jest wyczerpywanie się zasobów. W roku 1972 ukazał się raport Klubu Rzymskiego pt. „Granice rozwoju”, straszący świat, że jak tak dalej ludność będzie się rozmnażać, to wszystkiego zabraknie. Zaproponowano drastyczną politykę ograniczenia dzietności. Główny autor tego dokumentu Denis Meadows, będąc w Polsce, sugerował, że Polsce wystarczyłoby, by miała tylko 15 mln mieszkańców. Na podstawie tego raportu stale wieszczone jest wyczerpywanie się zasobów i zapowiadana jest konieczność globalnej kontroli nad zasobami naturalnymi. Tymczasem żadna z prognoz tego raportu się nie sprawdziła. Surowców nie brak, bo ludzka przedsiębiorczość potrafi znaleźć nowe lub wymyślić zastępcze, ale mit zagrożenia wyczerpywaniem się zasobów trwa. Omawiany raport nie odwołuje się do tych kasandrycznych prognoz, tylko zajmuje się troską o racjonalne gospodarowanie posiadanymi zasobami. Przebija z niego myślenie patriotyczne, a nie globalistyczne.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#MaciejGiertych">Ponoć maleje na świecie bioróżnorodność. Niewątpliwie przed potopem było gatunków więcej, ale wyginęły one nie z powodu nadmiernej ich eksploatacji przez człowieka, lecz z przyczyn naturalnych. Dzisiaj również giną na naszych oczach gatunki. Czy wyłącznie z winy człowieka? O tym można dyskutować, ale działania globalne nic tu nie pomogą. Żubra uratowaliśmy sami, bez stosowania dyrektyw międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#MaciejGiertych">W omawianym dokumencie zwraca się uwagę na to, że wprowadzenie intensywnych, przemysłowych form gospodarowania w rolnictwie, rybactwie i leśnictwie stanowi główne zagrożenie dla bioróżnorodności. W związku z tym zaleca się wspieranie form rolnictwa, w przypadku których stosuje się metody produkcji nienaruszające równowagi przyrodniczej, a więc zaleca się zachowanie tradycyjnych praktyk gospodarczych jako sposobu ochrony zasobów biologicznych i zrównoważonego z nich korzystania. Jest to kierunek myślenia dokładnie przeciwny do tego, który został przyjęty w Unii Europejskiej, i chociażby z tego powodu zasługuje na poparcie. Stawianie na ekologizację produkcji rolnej jest więc prawidłowym kierunkiem myślenia.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#MaciejGiertych">Jeżeli pozwolimy na dopłaty do produkcji, to efekt będzie wręcz odwrotny, czyli redukcja bioróżnorodności. Wiedzą o tym uczeni, zaś politycy pchają nas na siłę w kierunku Wspólnej Polityki Rolnej. Szerzy się po świecie panikę wokół tzw. organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Nie ma żadnych udokumentowanych sygnałów dotyczących szkodliwości tych organizmów. Jesteśmy w stanie w procesie trawiennym rozłożyć je na czynniki pierwsze i skonsumować. W przyrodzie też występuje pozapłciowe przenoszenie genów. Jest to inżynieria genetyczna. Stosują ją owady i bakterie. Panika jest więc sztuczna. W omawianym dokumencie podchodzi się do tego zagadnienia spokojnie, nie sieje się paniki, co oceniam pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#MaciejGiertych">Wreszcie najmodniejszy dziś temat - sprawa ocieplenia klimatu. Nie ma żadnych miarodajnych dowodów na to, że zwiększona emisja CO2 do atmosfery powoduje znaczące podwyższenie temperatury. Cały świat mówi o efekcie cieplarnianym. Dostępne wyliczenia naukowe mówią o podwyższeniu temperatury świata w ciągu ostatniej dekady o ok. 0,08o C, czyli w granicach błędu. Kolejne cykle ocieplenia i ochłodzenia klimatu były w przeszłości i będą w przyszłości. Na ile człowiek jest za to odpowiedzialny, trudno powiedzieć, ale przypuszczalnie w niewielkim stopniu.</u>
          <u xml:id="u-212.11" who="#MaciejGiertych">Nie wiemy dokładnie, co się dzieje z wyemitowanym do atmosfery dwutlenkiem węgla pochodzącym ze spalania paliw kopalnych: ropy i gazu. Prawdopodobnie wbudowywany jest w humus glebowy, czyli zasoby węgla bardzo trudne do monitorowania. Skoro jednak zrodził się pomysł redukowania emisji gazów cieplarnianych na skalę światową i można na tym zarobić, to nic dziwnego, że Polska się w to włącza. Datą bazową jest rok 1988, a u nas od tego czasu znacznie zmalała emisja CO2, głównie z powodu spadku produkcji przemysłowej. Możemy więc tę redukcję emisji sprzedać krajom, którym trudniej przychodzi jej redukowanie. Pamiętajmy jednak, że kiedy tylko zacznie się u nas rozwój gospodarczy, to my też będziemy musieli szukać sposobów na redukcję emisji CO2, głównie poprzez większe wykorzystanie energii odnawialnej. W omawianym dokumencie zmianom klimatu poświęcony został specjalny rozdział.</u>
          <u xml:id="u-212.12" who="#MaciejGiertych">Nie zagłębiając się w dokumentacje naukowe, których nie ma, są konkretne propozycje dotyczące zredukowania emisji gazów cieplarnianych - właśnie w drodze korzystania w większym stopniu z energii odnawialnej. Chodzi głównie o kontekst nadziei na handel emisjami w myśl protokołu z Kioto. Potrzebne jest do tego odpowiednie monitorowanie tych emisji. I to jest planowane. Innych ukłonów wobec propagandy globalizmu nie ma. Oczywiście o wiele bardziej szkodliwe dla środowiska są emisje SO2 i innych środków utleniających, a to zagadnienie jest bardzo dobrze udokumentowane naukowo. Przeżyliśmy tragedię w Karkonoszach, gdzie w wyniku takiego zatrucia lasy umarły, stojąc. Działania zmierzające do redukcji takich emisji są w omawianym dokumencie potraktowane bardzo serio i one zadecydują o poprawie naszego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-212.13" who="#MaciejGiertych">Podsumowując, dokument bardzo mi się podoba - na ogół z powodów, które zostały wykorzystane jako element krytyki przez moich przedmówców. Powstał on z myślą o interesie narodu i państwa polskiego. Mam tylko wątpliwości, czy te ambitne plany zostaną zrealizowane, ze względu na niepewność co do tego, czy znajdą się na to wszystko środki finansowe. Liga Polskich Rodzin będzie głosowała za przyjęciem tego dokumentu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Hanna Gucwińska, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#HannaGucwińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przekazany nam przez Radę Ministrów dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” jest opracowaniem niezwykle obszernym. Przy głębszej analizie musimy zauważyć, że ujmuje on kompleksowo całość życia gospodarczego i społecznego w naszym kraju. Działania polityki ekologicznej państwa będą zauważalne zarówno w gospodarstwie domowym, a więc będą dotyczyły każdej rodziny, jak i w sferze globalnej naszego państwa jako jednego spójnego organizmu. Oczywiście pośrednio będą one miały wpływ na przeróżne elementy struktury, takie jak przedsiębiorstwa czy samorządy lokalne. Stanowi to olbrzymią zaletę przyjętego programu, ale również jest to źródło potencjalnych zagrożeń w jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#HannaGucwińska">Usuwanie tych zagrożeń jest możliwe poprzez położenie dużego nacisku - co jest podkreślane w dokumencie - na edukację ekologiczną społeczeństwa, a z drugiej strony na zastosowanie bodźców ekonomicznych w sferze gospodarki. Ogólnie można podzielić działania w polityce ekologicznej państwa na dwa główne nurty: zachowanie tego, co posiadamy, i walkę o to, czego nam brakuje. Te dwa wiodące cele są wyraźnie widoczne w poszczególnych działach przedstawionego dokumentu. Na przykład widać to doskonale w rozdziale poświęconym ochronie dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania zasobów przyrody. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że jest to ważna dziedzina, mająca wpływ na wszystkich ludzi i organizacje w naszym państwie. Jakość naszego codziennego życia, nasze zdrowie, możliwości produkcyjne - wszystko to zależy z jednej strony od zachowania naszego dziedzictwa przyrodniczego, z drugiej zaś od racjonalnego użytkowania przez nas zasobów przyrody.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#HannaGucwińska">Ogromną zaletą przedstawionej polityki ekologicznej państwa jest kompleksowe ujęcie problemu. Oczywiście ktoś mógłby znaleźć wycinkową sprawę, której pozornie w tym dokumencie brakuje. Jednak głębsza analiza założeń i celów prowadzi do wniosku, że dokument ten został opracowany bardzo szeroko. Nie ukrywa on przy tym zagrożeń związanych z dążeniami do wykorzystywania wszelkich zasobów przyrody w celu podnoszenia materialnego poziomu życia oraz osiągania szybkich i możliwie dużych zysków. Jak podkreśla się w dokumencie, nie są od tego wolne również instytucje publiczne, w tym organy administracji rządowej i samorządowej. Ważnym spostrzeżeniem jest podkreślenie braku koordynacji międzyresortowej w działaniach na rzecz ochrony przyrody, jak również brak odpowiednich narzędzi, na przykład planistycznych. Zawarcie w tym dokumencie takich stwierdzeń pozwala oczekiwać, że zostaną podjęte określone działania wykonawcze, mające na celu likwidację zagrożeń.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#HannaGucwińska">Zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego państwa wymaga między innymi utrzymania i przywracania do właściwego stanu różnorodności biologicznej i krajobrazowej. Nieodzowne jest również zwiększenie powierzchni obszarów chronionych. Zachodzące zmiany społeczne i gospodarcze działają często przeciwko różnorodności biologicznej i krajobrazowej naszego kraju. Wystarczy wspomnieć o wprowadzaniu intensywnych, przemysłowych form gospodarowania w rolnictwie, osuszaniu i eksploatacji torfowisk, rozbudowie układów komunikacyjnych i urbanizacji. Te i inne procesy stanowią główne zagrożenie dla stanu przyrody w Polsce i jednocześnie wytyczają podstawowe cele i kierunki działań w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu. Cele te są określone zarówno w zadaniach na lata 2003–2006, jak i w planach do roku 2010. Myślę, że nie przez przypadek na pierwszym miejscu w najbliższych zadaniach umieszczono utworzenie w Polsce europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000. Działanie to ma dla naszego kraju podstawowe znaczenie, ponieważ musi być poprzedzone waloryzacją przyrodniczą obszarów już objętych ochroną prawną, jak też cennych obszarów przyrodniczych dotychczas nieobjętych żadną formą ochrony, a spełniających kryteria sieci „Natura 2000”. Wprowadzenie tego programu pozwoli na realizację głównego celu, jakim jest zwiększenie powierzchni obszarów chronionych do poziomu 1/3 terytorium Polski.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#HannaGucwińska">W uproszczeniu można powiedzieć, że pozostałe zadania i cele odnoszą się do 2/3 terytorium kraju pozostających poza programem „Natura 2000”. Muszą one dotknąć wszystkich dziedzin naszego życia.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#HannaGucwińska">Doskonałym przykładem kompleksowego spojrzenia na bezpieczeństwo ekologiczne kraju jest analiza problemu lesistości. Z jednej strony mógłby dziwić pozornie niewielki planowany wzrost lesistości (ok. 1,5%) w 20-letniej perspektywie, z drugiej strony zaś program ten porusza tak istotne zagadnienia, jak olbrzymie rozdrobnienie kompleksów leśnych, niewłaściwą strukturę drzewostanów, zmianę warunków siedliskowych i stan zdrowotny lasów. Już samo odejście od monokultur iglastych wymaga olbrzymiego wysiłku ze strony służb odpowiedzialnych za obszary leśne. Może się okazać, że nawet zerowy wzrost lesistości na danym terenie przy jednoczesnej zmianie innych czynników spowoduje znaczne zwiększenie różnorodności biologicznej i krajobrazowej tego terenu. Jako poseł Dolnego Śląska mam ciągle przed oczami stan lasów w naszych Sudetach, wywołany przez nas, ludzi, zarówno w czasach odleglejszych, kiedy nierozważnie wprowadzono monokulturę świerka obcego tym terenom, jak i w czasach nam bliskich, kiedy wzrost zanieczyszczeń powietrza doprowadził do katastrofy ekologicznej. Jest to doskonały przykład, jak niebezpieczne mogą okazać się działania człowieka. Uwidocznienie tych zagrożeń w polityce ekologicznej państwa, z jednej strony, i podanie zadań polegających np. na przebudowie drzewostanów pozwala mieć nadzieję, że następne pokolenia nie będą musiały oglądać nagich, szarych gór. Przecież jednym z celów polityki ekologicznej państwa jest dostosowanie lasów i leśnictwa do wypełniania zróżnicowanych funkcji, i to nie tylko przyrodniczych, ale także społecznych, np. turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#HannaGucwińska">Niezwykle ważnym i nowatorskim podejściem do spraw ochrony dziedzictwa przyrodniczego jest problem ochrony gleb. Jak podkreślono w dokumencie, brak jest w polskim ustawodawstwie przepisów prawnych, które by zapewniały ochronę gleb przed ich nadmierną eksploatacją. Chodzi tu przede wszystkim o zabezpieczenie gleb przed degradacją spowodowaną przez szeroko rozumianą intensyfikację produkcji rolniczej, wzrost ilości stosowanych nawozów sztucznych i środków ochrony roślin. Groźne m.in. dla środowiska mogą być też wielkie hodowle, wzrost upraw monokultur. Niezwykle ważna jest rekultywacja poprzez takie działania, jak: zalesianie, zakrzewianie, zadarnianie i uprawa gleb już zdegradowanych. Jeżeli chodzi o tereny przemysłowe, to istotne jest przywracanie ich do obiegu gospodarczego. Trzeba pamiętać, że również rolnicze wykorzystanie gleb już skażonych lub poddanych szkodliwym działaniom, jak np. niebezpiecznych substancji emitowanych przez transport, może stanowić poważne zagrożenie dla ludzkiego zdrowia, a nawet życia.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#HannaGucwińska">Należy oczekiwać, że projekty odpowiednich ustaw zostaną wniesione pod obrady parlamentu i szybko uchwalone.</u>
          <u xml:id="u-214.8" who="#HannaGucwińska">Lista zadań na lata 2003–2006, jak również cele średniookresowe do 2010 r. obejmują niezwykle szeroki zakres priorytetowych zadań szczegółowych. Słusznie w określonych celach średniookresowych do roku 2010 zostało na pierwszym miejscu podkreślone podniesienie wiedzy użytkowników gleb i gruntów oraz nieodwracalność degradacji zasobów glebowych. Bez świadomości tych procesów przecież nie jest możliwe właściwe gospodarowanie. Przewidziane są działania ośrodków i przygotowanie odpowiednich programów w tej dziedzinie, a także monitoring.</u>
          <u xml:id="u-214.9" who="#HannaGucwińska">W działaniach na lata 2003 do 2006 nacisk został położony na ocenę wartości naturalnego potencjału produkcyjnego gleb i możliwości ich użytkowania zgodnie z zasadami trwałego i zrównoważonego rozwoju. Planowane jest m.in. wprowadzenie przepisów wykonawczych do ustawy o ochronie roślin przy stosowaniu pestycydów. Poruszone są też tak ważne problemy, jak gospodarowanie na glebach skażonych rtęcią i kadmem, rekultywacja terenów po byłych bazach rosyjskich, czy rekultywacja starych składowisk.</u>
          <u xml:id="u-214.10" who="#HannaGucwińska">W działaniach związanych z ochroną kopalin i wód podziemnych nasz kraj posiada długą tradycję. Wiele problemów zarówno od strony poznawczej, jak i organizacyjno-prawnej jest w dużym stopniu rozwiązanych. Konieczne jest jednak stałe poszerzanie wiedzy o budowie geologicznej Polski. Tej wiedzy nigdy nie można uznać za całkowicie wystarczającą. W zadaniach na najbliższe lata na pierwszym miejscu wymienia się rozszerzenie prac badawczych i badawczo-rozwojowych wspierających poszukiwanie kopalin i wód podziemnych. Musimy pamiętać, że ochrona tej części Polski, która leży pod naszymi stopami i na co dzień jest dla nas niewidoczna i niedostępna, jest niezwykle ważna. Różnorodność wykorzystania kopalin i wód podziemnych jest przecież olbrzymia i, co ważniejsze, ciągle się zmienia. Wystarczy przypomnieć o wielkiej roli, jaką mogą odegrać wody termalne w rozwoju energetyki ze źródeł odnawialnych. Ten przykład wskazuje na zakres problemów stojących przed nami i koniecznych do rozwiązania w najbliższych latach. Dotychczas w świadomości społecznej głównym zadaniem wód termalnych były kąpiele lecznicze dla kuracjuszy, a przecież rolą tych wód powinien być znaczący udział w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju. Jest to doskonały przykład, jak można przejść ze zużycia zasobów nieodnawialnych, jakimi są wszystkie kopaliny, do wykorzystania ich jako odnawialnego źródła energii. Mówiąc prościej, np. woda termalna zużyta do kąpieli staje się ściekiem często kłopotliwym dla środowiska. Ta sama woda wykorzystana jako źródło energii odnawialnej oddając swoje ciepło, pozwala nam chronić nasze środowisko i pozostaje na swoim miejscu w otaczającym nas ekosystemie.</u>
          <u xml:id="u-214.11" who="#HannaGucwińska">Problemy, które poruszyłam w swoim wystąpieniu, stanowią zaledwie cząstkę zagadnień omawianych w przedstawionym dokumencie. Jest to opracowanie, które należy zaakceptować, mając jednocześnie świadomość, że olbrzymi zakres problemów zawartych w tym opracowaniu będzie wymagał zarówno od władzy wykonawczej, jak i ustawodawczej wnikliwej kontroli i szybkiego reagowania na pojawiające się zagrożenia, które mogą wyniknąć podczas jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-214.12" who="#HannaGucwińska">Klub Parlamentarny Unii Pracy popiera przyjęcie tego dokumentu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#DonaldTusk">Zwracam się z prośbą do państwa posłów o trzymanie się czasu wyznaczonego na wystąpienia. Będę trochę energiczniej interweniował, kiedy ten czas będzie nadużywany.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#DonaldTusk">Pan poseł Michał Figlus, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odnosząc się do rządowego dokumentu „Polityka ekologiczna państwa w latach 2003–2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata 2007–2010”, po zapoznaniu się z jego treścią w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej pragnę podnieść, że wspomniany dokument określa długofalowe cele w zakresie polityki ekologicznej, porządkuje dotychczasową politykę sporządzania okresowych programów. Niniejszy dokument należy traktować jako aktualizację i uszczegółowienie polityki ekologicznej państwa, która ma być zgodna ze standardami unijnymi.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MichałFiglus">Nadrzędnym celem i zadaniem polityki ekologicznej państwa jest stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania, które pozwolą zaistnieć efektom gospodarczym równocześnie z efektami ekologicznymi. Rozwój gospodarczy w wielu przypadkach prowadzi do degradacji środowiska i społeczność międzynarodowa, do której przyłącza się Polska, podejmuje działania zmierzające do ich eliminacji, a przynajmniej do ich ograniczenia. M.in. omawiany tu dokument rządowy zakłada rozwój produkcji towarów i usług, które mniej obciążają środowisko oraz edukację ekologiczną, a tym samym zwiększenie świadomości społecznej i większe zaangażowanie w ochronę środowiska. Słusznie dostrzega się potrzebę ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne użytkowanie zasobów przyrody oraz właściwe wykorzystywanie surowców, materiałów i energii. Przykładem niech będzie działanie zmierzające do zwiększenia powierzchni leśnej naszego kraju. Zakłada się również wykorzystanie w większym stopniu energii odnawialnej, oszczędną politykę zasobami wodnymi, co jest bardzo istotne ze względu na to, że jesteśmy krajem ubogim w zasoby wodne. Oprócz eliminacji zanieczyszczeń będących następstwem działalności gospodarczej, również gospodarstwa domowe mają swój udział w zanieczyszczaniu środowiska. Dlatego słusznie podkreśla się konieczność budowy infrastruktury kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków na użytek miast i wiejskich jednostek osadniczych oraz zmiany w dotychczasowym sposobie gospodarowania odpadami.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#MichałFiglus">W omawianym tu dokumencie zwraca się również uwagę na zanieczyszczenie powietrza i zgodnie z zaleceniami prawa wspólnotowego przewiduje się wprowadzenie do prawa krajowego nowych norm jakości powietrza oraz norm emisji niektórych zanieczyszczeń dla procesów technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując, pragnę stwierdzić, w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej, że założenia omawianego rządowego dokumentu zmierzają do poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Dlatego też koło nasze ocenia pozytywnie ten dokument. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#MichałFiglus"> Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Antoni Stryjewski, Ruch Katolicko-Narodowy.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Panie marszałku, za chwilę.)</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#DonaldTusk">Za jaką chwilę?</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Za minutę, zapomniałem zabrać wystąpienie z pokoju.)</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To z głowy, z głowy.)</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#DonaldTusk">Panie pośle, to ja udzielę głosu następnemu mówcy i następnie pan zabierze głos.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#DonaldTusk">Pani poseł Joanna Senyszyn, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” stanowi aktualizację i uszczegółowienie przyjętej przez Sejm w sierpniu 2001 r. długookresowej „II polityki ekologicznej państwa”, przede wszystkim w nawiązaniu do priorytetowych kierunków działania określonych w VI programie działań Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska. Dokument, nad którym debatujemy, jest ściśle związany z programem wykonawczym do „II polityki ekologicznej państwa na lata 2002–2010” opracowanym w Ministerstwie Środowiska i zatwierdzonym przez Radę Ministrów w dniu 10 grudnia 2002 r. W programie tym uwzględniono następujące trzy priorytety ekologiczne: konieczność likwidacji związanych ze stanem środowiska bezpośrednich zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi, w tym likwidacji tzw. gorących punktów, konieczność przeciwdziałania degradacji środowiska przyrodniczego na terytorium kraju, zwłaszcza na obszarach o szczególnych walorach przyrodniczych, w tym przestrzeni rolniczej i leśnej, oraz konieczność partycypowania przez Polskę w przeciwdziałaniu globalnym zagrożeniom środowiska.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#JoannaSenyszyn">Przyjęcie takich priorytetów i ich uwzględnianie przy sporządzaniu programów sektorowych, regionalnych i lokalnych, a także średniookresowych 4-letnich polityk ekologicznych państwa, zgodnie z wymogami ustawy Prawo ochrony środowiska, wynika z faktu, że Polska ma obecnie wiele nierozwiązanych problemów ekologicznych i w rozwiązywaniu problemów globalnych może uczestniczyć tylko w takim zakresie, jaki wynika z przyjętych zobowiązań z tytułu ratyfikowanych konwencji międzynarodowych i protokołów do tych konwencji. W miarę poprawy sytuacji ekologicznej w Polsce będziemy mogli w większym zakresie uczestniczyć w rozwiązywaniu problemów globalnych.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#JoannaSenyszyn">Ocena „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” powinna być dokonywana z uwzględnieniem programu wykonawczego do „ II polityki ekologicznej państwa na lata 2002–2010”, gdyż jest jej integralnym składnikiem. Znaczna część zarzutów, które były podnoszone w odniesieniu do dokumentu, nad którym debatujemy, okazałaby się wówczas bezprzedmiotowa. Dotyczy to zwłaszcza zarzutów, że do zadań nie są przypisane jednostki odpowiedzialne za ich realizację, nie ma dokładnych terminów realizacji i przewidywanych nakładów.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#JoannaSenyszyn">W programie wykonawczym są wymienione jednostki odpowiedzialne i jednostki współpracujące w zakresie przedsięwzięć ukierunkowanych na: ograniczenie wodochłonnej gospodarki, zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji, zmniejszenie energochłonności gospodarki, wzrost udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju, ochronę gleb i rekultywację terenów zdegradowanych, wzbogacanie i racjonalne użytkowanie zasobów leśnych, ochronę zasobów kopalin, gospodarowanie odpadami, poprawę stosunków wodnych i jakości wód, poprawę jakości powietrza, ograniczanie ponadnormatywnego hałasu, kontrolę pól elektromagnetycznych i ograniczanie ich negatywnego oddziaływania na środowisko, zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego i biologicznego, przeciwdziałanie skutkom poważnych awarii przemysłowych i transportowych, a także ochronę przyrody oraz różnorodności biologicznej i krajobrazowej. Są także określone terminy realizacji konkretnych zadań i szacunkowe nakłady w milionach złotych. W odpowiednich fragmentach dotyczą one polityki ekologicznej państwa, nad którą debatujemy.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#JoannaSenyszyn">Dokument ten i bez powtarzania zapisów z programu wykonawczego jest obszerny i dość szczegółowy, ale w porównaniu z „II polityką ekologiczną państwa” jest bardziej syntetyczny i uporządkowany. Dokument składa się z 7 rozdziałów, w których zawarte są: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. Priorytety ekologiczne są ujęte w 5 głównych obszarach problemowych, którym są poświęcone kolejne rozdziały dokumentu. I tak rozdział 1 to cele i zadania o charakterze systemowym, rozdział 2 - ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne użytkowanie zasobów przyrody, rozdział 3 - zrównoważone wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii, rozdział 4 - środowisko i zdrowie, dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, i wreszcie rozdział 5 - przeciwdziałanie zmianom klimatu.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#JoannaSenyszyn">Wśród wymienionych w rozdziale 1 celów i zadań o charakterze systemowym na szczególną uwagą zasługuje aktywizacja rynku do działań na rzecz środowiska. Obejmuje ona 6 zagadnień: partnerstwo z biznesem, kształtowanie postaw konsumentów, ograniczanie subsydiów szkodliwych dla środowiska, ekologizację sektora finansowego, zarządzanie środowiskowe oraz odpowiedzialność za skutki środowiskowe realizowanych przedsięwzięć. W takim zakresie te niezwykle istotne problemy nie były uwzględniane w poprzednich politykach ekologicznych. Rynkowe podejście do ochrony środowiska powinno wpłynąć na kształtowanie proekologicznych zachowań podmiotów gospodarczych, administracji publicznej i gospodarstw domowych. Jest to swoista implementacja VI programu działań Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#JoannaSenyszyn">Rozdziały od 2 do 5 są opracowane według schematu: a) stan wyjściowy; b) cele średniookresowe do 2010 r. i c) zadania na lata 2003–2006. Przyjęty układ powoduje pewne powtórzenia, ale ma on charakter systemowy i trudno byłoby zaproponować inny. Na szczególną uwagę zasługuje traktowanie ekologii nie tylko jako problemu technicznego czy biologicznego, ale jako problemu społeczno-ekonomicznego, i to jednego z najważniejszych, przed którymi stoi współczesny świat. W tym kontekście zbyt mało uwagi poświęcono edukacji ekologicznej społeczeństwa. W krajach skandynawskich, gdzie do takiej edukacji przywiązywano ogromną wagę, trzeba było kilkudziesięciu lat, aby zmienił się sposób myślenia o środowisku naturalnym, o przyrodzie i ich ochronie, aby Skandynawowie uznali, że warunkuje to poziom i jakość życia, że nie wystarczą nawet duże pieniądze na ochronę środowiska, bo równolegle trzeba wychowywać społeczeństwo i przekonywać je do realizowania polityki ekologicznej w ramach każdego gospodarstwa domowego. Niemniej, pieniądze są oczywiście bardzo ważne, zwłaszcza teraz, kiedy mamy ich na wszystko tak mało. Dlatego z uznaniem należy przyjąć, że w polityce ekologicznej państwa oceniono nakłady niezbędne do realizacji zadań przewidzianych do 2010 r. na 140 mld zł. Oznacza to konieczność wydatkowania rocznie na cele ekologiczne kwot ponad dwukrotnie wyższych niż ma to miejsce dotychczas. W latach 2002–2010 udział środków krajowych ma wprawdzie wynosić 73,5%, a środków pomocowych - 26,5%, ale mimo to są to kwoty bardzo poważne. Będzie to wymagało zwiększenia udziału ochrony środowiska w produkcie krajowym brutto. Nie oznacza to wcale aż tak dużego wzrostu nakładów z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#JoannaSenyszyn">Prognoza źródeł finansowania realizacji polityki ekologicznej państwa dowodzi, że w latach 2002–2010 największy będzie udział środków własnych przedsiębiorstw, średnio będzie on wynosił 45%. Udział funduszy ekologicznych będzie wynosił ponad 20%, a funduszu Kohezji i funduszy strukturalnych - ponad 15%. Takie przynajmniej dane są zawarte w „Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002–2010”. Budżet państwa powinien finansować realizację polityki ekologicznej średnio w 7%, co, przekładając na liczby bezwzględne, oznacza kwoty: od 804 mln zł w 2002 r. do prawie 2 mld zł w 2010 r. Wydaje się, że Polskę stać na realizację przedstawionej polityki ekologicznej państwa, a na pewno nie stać nas na jej nierealizowanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-218.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! „Polska w roku 1989 nie miała czystej wody pitnej i tynk odpadał” - tymi słowami raczył podsumować stan środowiska i gospodarki Polski komisarz Unii Europejskiej Günter Verheugen na spotkaniu z dziennikarzami mediów lokalnych, które wczoraj odbyło się w pałacu prezydenckim w ramach tzw. warsztatów europejskich, a tak naprawdę w ramach nachalnej propagandy prounijnej czynionej przy współudziale najwyższych władz Rzeczypospolitej przez osobę obcą i, śmiem twierdzić, nam wrogą.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Warto więc przypomnieć panu komisarzowi i innym dobroczyńcom z Unii Europejskiej, że PRL został zafundowany Polakom przez Rosję Sowiecką w wyniku jej zwycięstwa nad jej sojusznikiem z września 1939 r. Rzeszą Niemiecką i przy zdradzie, zgodzie aliantów: USA, Wielkiej Brytanii i Francji.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Warto przypomnieć panu Verheugenowi, że mimo niemałych trudności, uzależnień kolonialnych, wspierania tzw. Trzeciego Świata oraz nierówności handlowych, także w stosunkach z krajami dzisiejszej Unii, Polacy odbudowali swój kraj, zbudowali jedną z najsilniejszych gospodarek ówczesnego świata, i to tej gospodarki bał się pan Verheugen i całe establishment polityczno-gospodarczy EWG oraz późniejszej Unii Europejskiej, gospodarki wszechstronnie konkurencyjnej i rozwojowej, perspektywicznej. Dlatego w ramach dopasowywania nas do tzw. standardów unijnych doprowadzili oni do jej dramatycznego upadku, choć to nie koniec tej drogi. Drugi akt nas czeka w Verheugenowym euroraju. To prawda, że stan środowiska przyrodniczego w PRL był w wielu rejonach nawet katastrofalny, ale trzeba przypomnieć, że urbanizacja i uprzemysłowienie były w dużym stopniu wymuszone ideologicznie i nakierowane na potrzeby imperium sowieckiego. Nie liczyło się ono ani z naszą tradycją kulturową, ani z potrzebami własnymi społeczeństwa, z realnymi kosztami budowy i funkcjonowania przemysłu oraz wszelakiej produkcji, wreszcie z bezpieczeństwem środowiska i ochroną życia, a także zdrowia ludzi. Wszak dla komunistów środowisko było składnikiem darmowym, podobnie życie i zdrowie ludzkie.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Ale w tym traktowaniu środowiska przyrodniczego, życia i zdrowia ludzkiego komuniści wcale nie odbiegali od tych „lepszych” Europejczyków i kapitalistów. Dość przypomnieć, że niemałą część zanieczyszczeń powietrza, dzięki którym w Polsce roku 1989 tynki odpadały, co wypomniał nam pan Verheugen, eksportowały do nas Niemcy, Francja i Wielka Brytania. Zresztą ten proceder trwa po dziś dzień.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Cieszymy się, że narody zachodnioeuropejskie szybciej uzyskały możliwość kontroli produkcji przemysłowej i odzyskały możliwość ochrony środowiska, ale gdy gorset systemu imperium sowieckiego zelżał nad życiem społecznym i gospodarczym Polski, Polacy też idą tą drogą, gdyż kochamy naszą ojczyznę, pola, lasy, jeziora, góry. Cenimy sobie nasze bogactwa naturalne i własne życie. Zaręczam komisarzowi Verheugenowi, że bez jego dobrych rad zadbamy o swoje środowiska, byle nam w tym nie przeszkadzał. A jeśli chce być nam szczerze życzliwy, niech przyłoży rękę do zapłacenia przez Niemcy nam, Polakom, odszkodowań i reparacji wojennych oraz odszkodowań za straty poniesione w naszym polskim środowisku przyrodniczym na skutek eksportu zanieczyszczeń z euroraju.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozwój gospodarki, zwłaszcza kapitalistycznej, opiera się na generowaniu zysku i dąży do generowania zysku. Dlatego wytworzono silny układ: produkcja, reklama, konsumpcja, zysk, który wytwarza wszelakie zagrożenia dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzkiego, a przy tym wszystkim górę śmieci. Oto niektóre zagrożenia. Rozbudzona konsumpcja pobudza wzmożoną produkcję dóbr. Niestety, towarzyszy temu wzmożona produkcja zanieczyszczeń i zagrożeń zdrowotnych. Dążenia do obniżenia kosztów produkcji, np. w rolnictwie, spowodowały dramatyczną degenerację gleb i otoczenia rolnictwa oraz wystąpienie licznych chorób roślin i zwierząt, a przede wszystkim ludzi.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#AntoniStanisławStryjewski">Kraje dzisiejszej Unii Europejskiej wyeksportowały ogromną część tych zagrożeń, wyżej sygnalizowałem już ten problem. Dziś ustalają niektóre normy i limity ochrony środowiska oraz ochrony zdrowia dla krajów dochodzących do członkostwa, które tak naprawdę skończą się zamordowaniem gospodarek tych państw i zniewoleniem neokolonialnym narodów, choć oczywiście w słownej aureoli szlachetnych haseł ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 20 grudnia 2002 r. pan premier rządu RP złożył do Sejmu dokument, którego autorem jest Rada Ministrów, pod nazwą „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”. Premier i rząd w ten sposób chcieli wypełnić zobowiązania prawne, które na nich nakłada ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. z późniejszymi zmianami.</u>
          <u xml:id="u-220.8" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy ten dokument rządu rzeczywiście wypełnia te zobowiązania i czy polityka ekologiczna państwa, którą prezentuje, jest propaństwowa? Śmiemy wątpić. W naszym przekonaniu dokument jest dowodem na to, że polski rząd realizuje wytyczne Unii Europejskiej, nie licząc się z gospodarczymi interesami państwa i życiowymi problemami ludności. W swej treści po wielekroć jest sprzeczna z innymi dokumentami rządowymi lub raportami, którymi rząd się podpiera, chociażby w propagandzie prounijnej. Przykład. W rozdziale pt. Ograniczanie subsydiów szkodliwych dla środowiska, rząd pisze, s. 8 programu: Harmonizacja w sferze gospodarowania odpadami i gospodarki wodno-ściekowej spowoduje znaczny wzrost kosztów zaopatrzenia w wodę, usuwania ścieków i odpadów bytowych. Natomiast w rozdziale pt. Konsekwencje członkostwa Polski w Unii Europejskiej dla konsumentów i dla jakości życia, raportu UKIE „Bilans korzyści i kosztów przystąpienia Polski do Unii Europejskiej”, dziś sztandarowym dokumencie, którym rząd RP walczy ze zwolennikami suwerennej Polski, znajdujemy taki oto zapis: Prowadzone analizy sugerują jednak, że dostosowanie do acquuis środowiskowego wpłynie w istotnym stopniu na zmianę udziału wydatków na energię, wodę, odprowadzanie ścieków i wywóz odpadów w budżetach gospodarstw domowych. To gdzie jest prawda, panie marszałku i Wysoka Izbo?</u>
          <u xml:id="u-220.9" who="#AntoniStanisławStryjewski">W rzeczonym bilansie korzyści i kosztów w rozdziale pt. Dostosowanie do prawa wspólnotowego - bezpieczeństwo i higiena pracy oraz środowisko naturalne, czytamy:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, czas zmierzać do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Powoli kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Dyrektywa wprowadza obowiązek minimalizowania negatywnego wpływu na środowisko już na etapie produkcji za pomocą najlepszych dostępnych technik (BAT). Ponadto wprowadza jedno zintegrowane pozwolenie, w którym zostaną określone dopuszczalne limity zanieczyszczeń do wszystkich komponentów środowiska. Zakłady, które nie spełnią wymogów koniecznych do uzyskania pozwolenia, będą musiały zaprzestać prowadzenia działalności. Czyli spełni się to, co pisze rząd w swojej polityce ekologicznej państwa, że w efekcie wymienionych działań należy się spodziewać m.in. odmaterializowania produkcji i konsumpcji. Co to tak naprawdę oznacza, panie marszałku i Wysoka Izbo? Zniszczenie przemysłu, zawężenie produkcji, a w efekcie końcowym - neokolonizację Polski. Przypominamy; dużego państwa w środku Europy w XXI w. Dla ułatwienia procederu rząd wdroży system tzw. zbywalnych pozwoleń na emisję zanieczyszczeń. Przehandlowaliśmy mury, przehandlujemy produkcję. Czeka nas w wizji komisarzy unijnych oraz polskiego rządu życie w polskim Edenie, gdzie woda czysta i trawa zielona, a że nago i boso, i do tego głodno, to mały szczegół.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy dokument o polityce ekologicznej państwa nie mówi nic o realnych kosztach i odpowiedzialności za realizację poszczególnych zadań. Tym ostatnim nie musi się martwić, bowiem, jeśli wierzyć notowaniom sondażowym, długo nie porządzi. Ale realne koszty realizacji dyktatu Unii Europejskiej poniesie naród polski. Na przykład według różnych szacunków dostosowanie do wymogów prawa unijnego w zakresie ochrony środowiska będzie wymagać nakładów inwestycyjnych rzędu 20–30 mld euro; tak jest napisane w bilansie, a efektywne transfery w ramach pakietu finansowego zaproponowanego Polsce w pierwszych latach członkostwa, do roku 2006, będą stosunkowo skromne. A co będzie, jak nie wejdziemy do Unii? Tego dokument rządu w ogóle nie mówi.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, wnoszę o odrzucenie dokumentu rządowego „Polityka ekologiczna państwa...” jako dokumentu wadliwie przygotowanego i niezgodnego z polską racją stanu. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Joanna Grobel-Proszowska, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#JoannaGrobelProszowska">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Czeka mnie ciężkie zadanie po wystąpieniu pana posła Stryjewskiego...</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Niech się pani tak skupi.)</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#JoannaGrobelProszowska">...i wyrażam ubolewanie, że jednak ta kartka mu całkiem nie zginęła.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#JoannaGrobelProszowska">Przedstawiony przez Radę Ministrów dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” jest aktualizacją i uszczegółowieniem „II Polityki ekologicznej państwa”, przyjętej przez Sejm w sierpniu 2001 r., której integralną częścią jest „Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002–2010”. Polityka ochrony środowiska przedstawiona została w wielowariantowy i bardzo uporządkowany sposób, chociaż nie zostały omówione główne problemy ekologiczne w takich sektorach, jak: przemysł, transport, rolnictwo, turystyka. Brakuje omówienia tych problemów w aspekcie konieczności rozwoju poszczególnych sektorów zgodnie z konstytucyjną zasadą zrównoważonego rozwoju, a jedynie mamy do czynienia z odesłaniem do Wytycznych dotyczących zasad i zakresu uwzględniania ochrony środowiska w programach sektorowych.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#JoannaGrobelProszowska">Zaprezentowano w dokumencie konkretne działania, ale szczególnie ważne przewidziano do wykonania w latach 2003–2004. To według wielu opinii budzi zastrzeżenia zarówno co do realności wykonania, jak i konieczności stworzenia w związku z tym systemu monitorowania wdrażania polityki. Ponieważ jest to problem niesłychanie istotny i zagrożony w realizacji wieloma obiektywnymi czynnikami, w pierwszym okresie ocena realizacji polityki ekologicznej powinna być wykonywana co najmniej raz w roku i przedkładana Sejmowi. Przedkładanie Sejmowi raportu Rady Ministrów raz na cztery lata nie pozwoli na wczesne dostrzeganie zagrożeń. Jest to szczególnie ważne ze względu na rozdz. 7 dotyczący nakładów na realizację polityki ekologicznej państwa do 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#JoannaGrobelProszowska">Dokument wykazuje konieczność wydatkowania na cele ekologiczne 17,8 mld zł rocznie. Tymczasem wydatki obecne wynoszą 7–8 mld zł rocznie i systematycznie maleją. Pozostaje nadal otwarte pytanie, jak zwiększyć poziom finansowania ochrony środowiska, w szczególności w sytuacji, gdy 45% tych nakładów ma pochodzić z przemysłu, który, jak na razie, w swoich największych polach działania: górnictwo i hutnictwo, korzysta z pomocy publicznej państwa.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#JoannaGrobelProszowska">Wśród licznych działań w realizowaniu „Polityki ekologicznej państwa...” wymienia się preferowanie zakupów proekologicznych odmian towarów. Brakuje jednak wyjaśnienia przynajmniej dwóch kwestii: po pierwsze, jakie zmiany w ustawie o zamówieniach publicznych należałoby wprowadzić, po drugie, jakie kryteria proekologiczności i jakie procedury jej ustalania rząd planuje przyjąć. Nie doczytałam się tego również w „Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej państwa”. W dokumencie wspomniany jest obowiązkowy zakup energii ze źródeł odnawialnych. Na razie jednak należy wątpić w determinację rządu w tym zakresie, widząc, że od ponad pół roku, a może nawet trochę dłużej toleruje się regulamin Polskich Sieci Elektroenergetycznych, praktycznie uniemożliwiający sprzedaż energii z elektrowni wiatrowych. Od kilku miesięcy sejmowa komisja ochrony środowiska zabiega o zmianę tej regulacji; również bezskutecznie.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#JoannaGrobelProszowska">Użyto w dokumencie także sformułowania, że należy udzielać przedsiębiorcom wszelkiej pomocy w spełnianiu ekologicznych wymagań. Stwierdzenie słuszne, ale ze względu na polską ustawę z 2002 r. o dopuszczalności pomocy publicznej, która będzie obowiązująca do momentu akcesji do Unii Europejskiej, redukuje to obszar tej pomocy niemalże do zera w zakresie ochrony środowiska. Tymczasem wytyczne Unii Europejskiej w sprawie dopuszczalności pomocy publicznej nie zawierają takich ograniczeń. Tu chciałabym przypomnieć Wysokiej Izbie, że tego typu regulacje znajdują się wyłącznie w specustawach dotyczących restrukturyzacji górnictwa, hutnictwa lub PKP, pozostałych podmiotów nie dotyczą. Aby zapewnić zatem należyty poziom finansowania przedsięwzięć ochronnych, realizowanych przez przedsiębiorstwa, przez celowe fundusze ekologiczne w świetle ustawy o dopuszczalności pomocy publicznej, należy dokonać szybkich zmian prawnych. Podobnie planowane zawieszanie opłat przedsiębiorcom realizującym inwestycje proekologiczne jest na dzień dzisiejszy sprzeczne z warunkami dopuszczalności pomocy publicznej.</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#JoannaGrobelProszowska">Z zadowoleniem natomiast odczytujemy konieczność oraz oczekujemy na przepisy związane z handlem emisjami. Wspomniany już przeze mnie rozdz. 7, dotyczący nakładów na realizację polityki ekologicznej do 2010 r., nie wyjaśnia drastycznego spadku inwestycyjnych wydatków ekologicznych w latach 1998–2002. A jest to problem niesłychanie poważny. Brak przeanalizowania przyczyn spadku wydatków proekologicznych w ciągu ostatnich lat, które pozwoliłoby zbudować strategię ich ponownego podniesienia i dopiero wtedy można by ocenić, czy będą one wystarczające. Przedsiębiorstwa czeka wiele zadań, a najważniejsze z nich to dla wielu sektorów wdrożenie dyrektywy IPPC związanej z pozwoleniami zintegrowanymi i z użyciem najlepszych dostępnych technik. To jeszcze jeden powód, aby monitorować system, bacząc na zaangażowanie poszczególnych sektorów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#JoannaGrobelProszowska">I na zakończenie wnoszę, aby minister ochrony środowiska, jako główny koordynator w monitorowaniu wdrażania „Polityki ekologicznej państwa...” następne sprawozdanie z jej realizacji złożył po upływie okresu przedakcesyjnego, tj. w roku przyszłym, a najdalej na początku 2005 r. I ośmielam się zatem zasugerować dostarczenie również w tym czasie Sejmowi poprawionego „Programu wykonawczego do polityki ekologicznej państwa do roku 2010”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#DonaldTusk">Pytania.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#DonaldTusk">Pani poseł Elżbieta Łukacijewska, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#DonaldTusk">Ograniczam czas zadawania pytań do 1 minuty ze względu na dużą liczbę posłów zapisanych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#ElżbietaŁukacijewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że się zmieszczę w tym czasie. Mam pytania do pana ministra. Prawie 30% działań koncentruje się w 2003 r. Czy nie wydaje się panu ministrowi, mamy już koniec kwietnia, że nagromadzenie tylu zadań do realizacji właśnie w tym roku nie będzie możliwie do wykonania i że trzeba będzie je, niestety, przesunąć na inne lata? Drugie pytanie. Od dawana postuluje się włączenie zagospodarowania przestrzennego do resortu środowiska. Chciałabym zapytać, czy nie uważa pan minister, że wręcz istnieje taka konieczność, tym bardziej że planowanie przestrzenne jest jednym z kluczowym instrumentów ochrony środowiska. Trzecie pytanie. Realizacja polityki ekologicznej państwa przypada na bardzo trudne dla Polski lata, rok 2004 - okres naszego wejścia do Unii Europejskiej, wiadomo, jaki jest budżet, niewielki i marnie z nim jest, z roku na rok coraz trudniej. W moim odczuciu w ogóle środowisko nie jest oczkiem w głowie tego rządu i wobec powyższego, czy nie uważa pan, że bez zwiększenia środków na środowisko nie będzie można zrealizować polityki ekologicznej państwa, a tym samym wiele środków, które Polska mogłaby wziąć z Unii Europejskiej, nie będzie możliwe do absorpcji.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#ElżbietaŁukacijewska">Ostatnie pytanie. Coraz częściej mówi się, że samorządy nie będą mogły sięgnąć po środki finansowe z uwagi na to, że nie mają wkładu własnego. Równocześnie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska w zakresie zadań związanych z inwestycjami, takimi jak kanalizacje, oczyszczalnie ścieków czy wysypiska śmieci, nie przewiduje przyznania samorządom żadnych dotacji, jedynie pożyczki, a - jak czytamy nawet dzisiaj w „Rzeczpospolitej” czy w „Gazecie Wyborczej” - samorządy mają ograniczone możliwości zaciągania kolejnych pożyczek. Czy w związku z tym nie wydaje się panu ministrowi, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska powinien zadziałać w tym zakresie, żeby nie była to forma pożyczki przeznaczonej dla samorządów na zadania z zakresu ochrony środowiska, ale żeby była to forma dotacji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Teresa Piotrowska, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#TeresaPiotrowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#TeresaPiotrowska">Panie Ministrze! Mam pytanie dotyczące mojego regionu, regionu kujawsko-pomorskiego, chodzi o Kaskadę Dolnej Wisły. Było już wiele różnych planów i koncepcji zawartych w różnych politykach, niestety, jak dotąd, bez efektu. Na owe koncepcje wydano też wcale niemałe pieniądze. Chciałabym się dowiedzieć, jakie jest dzisiaj stanowisko rządu wobec kaskady w Nieszawie. Czy mieści się ona w polityce ekologicznej rządu na najbliższy czas? Jeśli nie, to co z zaporą we Włocławku. Eksperci wołają na alarm, mówią o ogromnym zagrożeniu ze względu na stan techniczny tej zapory. Czy rząd uwzględnił to zagrożenie w polityce ekologicznej na najbliższy czas? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Ryszard Maraszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#RyszardMaraszek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Pragnę zapytać pana ministra o trzy sprawy. Pierwsza dotyczy mechanizmów ekonomiczno-finansowych w ochronie środowiska, a zwłaszcza zmian w tym systemie. Chodzi mi szczególnie o to, czy zmiany proponowane przez ministra finansów w programie naprawy finansów publicznych uwzględniają w wystarczającym stopniu potrzeby ochrony środowiska. Czy zostaną stworzone takie mechanizmy, które pozwolą w pełni wykorzystać planowaną i możliwą pomoc z funduszy Unii Europejskiej? Druga sprawa dotyczy polityki ekologicznej odnoszącej się do zrównoważonego rozwoju transportu. Jak przedstawia się polityka rządu w zakresie funkcjonowania transportu kolejowego? Przez ostatnie lata kolej w naszym kraju podlega stałej degradacji, podczas gdy w Europie i na świecie transport kolejowy przeżywa renesans. Czy Ministerstwo Środowiska przewiduje wspólnie z Ministerstwem Infrastruktury działania zmierzające do uratowania najbardziej ekologicznego środka transportu? Trzecie pytanie dotyczy realności realizacji „Programu dla Odry - 2006”. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Benedykt Suchecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#BenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przeciwieństwie do posła Stryjewskiego chciałbym powiedzieć, że dokument, z którym się zapoznałem, dotyczący polityki ekologicznej do 2010 r. bardzo mnie satysfakcjonuje. Ważne, żeby te środki, pieniądze w tym okresie na ten cel się znalazły. Ja w to bardzo głęboko wierzę. Mam jednak pewne wątpliwości, panie ministrze, i w związku z tym pytania. Czy znajdą się określone środki dla szkół przeznaczone na proces wychowawczy w dziedzinie ekologii, bowiem poprzez młodzież wychowujemy dorosłe społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#BenedyktSuchecki">Budowa zbiorników retencyjnych to cel najważniejszy w ostatnim czasie i te zadania są realizowane. Czy będą środki na ten cel? Co dalej z pozwoleniami na duże fermy, fermy drobiu, fermy produkcji trzody chlewnej? Myślę, że tak dalej w tej sprawie być nie może, bowiem zniszczymy Polskę, zniszczymy kraj. Co z polityką geotermalną Polski? Mam tu na myśli wykorzystanie wód ciepłych, wykorzystanie wód zasolonych, bowiem wody zasolone również degradują nasze środowisko. Ostatnie pytanie. Gdyby pan minister mógł się odnieść, mimo że już wielokrotnie o tym mówiono, do tematu likwidacji mogilników, tych mogilników z lat siedemdziesiątych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#DonaldTusk">Czy ktoś z państwa posłów chciałby się jeszcze zapisać do zadania pytań? Ostatnia zapisała się pani Halina Murias. Pan poseł Kuchciński jest zapisany. Jeszcze pani poseł Krasicka-Domka.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#DonaldTusk">Czy ktoś jeszcze? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#DonaldTusk">Zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Figlusa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W latach 2003–2006 Polska będzie musiała wdrożyć ok. 200 aktów prawnych Unii w zakresie ochrony środowiska. Proponowane działania w zakresie wzmocnienia kadry służb Inspekcji Ochrony Środowiska są celowe, jednak proponowane terminy w rozbiciu na lata 2003 i 2004 to okres zbyt długi. Kiedy i czy w ogóle zamierza się utworzyć nowe komórki struktury do wykonywania przewidywanych zadań? Drugie pytanie. W przyjętych do realizacji celach do osiągnięcia w dziedzinie ochrony środowiska i racjonalnym gospodarowaniu zasobami naturalnymi brakuje przypisania odpowiedzialności za realizację poszczególnych zadań. Kiedy i w jaki sposób zamierza się wyegzekwować realizację przyjętego dokumentu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Ryszard Chodynicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Istnieje potrzeba zdecydowanego przyspieszenia wydania aktów wykonawczych do obowiązującej ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach w celu umożliwienia wprowadzenia ich w życie w odpowiednim czasie. Brakuje systemu, który mobilizowałby do objęcia zorganizowaną gospodarką odpadami całe społeczeństwo. Aktualnie zorganizowana gospodarka w tym zakresie obejmuje głównie większe miasta, w mniejszych ośrodkach dotyczy to jedynie części mieszkańców. Kiedy zatem zamierza się wprowadzić akty wykonawcze do ustawy i uszczelnić bądź doprecyzować system gospodarowania odpadami w Polsce? I za panią poseł Piotrowską chciałbym zapytać, kiedy rozpoczną się kompleksowe prace nad projektowaniem, przygotowaniem infrastrukturalnym terenu oraz budową obiektów wchodzących w skład zespołu zapory na Wiśle w rejonie Nieszawy i Ciechocinka. Chodzi tu przede wszystkim o wykup terenów, rurociągi paliwowe i gazowe, drogi i mosty, linie energetyczne i wały ochronne. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Jan Antochowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Produkcja energii odnawialnej oprócz bardzo ważnych walorów ekologicznych ma także duże znaczenie gospodarcze. W województwach tzw. popegeerowskich jest to również szansa na to, żeby produkując energię ze źródeł odnawialnych, zmniejszyć bezrobocie, a ono np. w naszym województwie warmińsko-mazurskim wynosi ponad 30%. W 2010 r. Polska będzie musiała wyprodukować 7,5% energii ze źródeł odnawialnych. Teraz moje pytanie. Przygotowujemy, Wysoka Izba przygotowuje ustawę o biopaliwach. Mam pytanie do pana ministra. Czy będzie możliwość, czy przewiduje się, że w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska znajdą się środki np. na dofinansowanie budowy agrorafinerii, są to przecież przedsięwzięcia bardzo drogie, czy też na budowę tłoczni np. do rzepaku?</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#JanAntochowski">Drugie moje pytanie dotyczy wykorzystania biomasy i np. wierzby energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#JanAntochowski">Mam również pytanie związane z finansami. Chodzi o zakup drogich urządzeń grzewczych. Średnia kotłownia, taka na małe osiedle, kosztuje ok. 2 mln zł. Samorządów nie stać na zakup z własnych środków. Czy jest możliwość, że narodowy fundusz ochrony środowiska będzie wspierał te przedsięwzięcia?</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#JanAntochowski">Ostatnie pytanie - już się streszczam - dotyczy energii odnawialnej, mianowicie energii elektrycznej wytwarzanej przez elektrownie wodne. Otóż dzisiaj jest taka sytuacja, że w naszym województwie warmińsko-mazurskim są 44 takie elektrownie. Można by było uruchomić następne 30, ale niestety cena zakupu energii przez zakłady energetyczne jest po prostu niska, sposób produkcji jest nieopłacalny, w związku z tym nie ma możliwości dalszej budowy. Pytanie: Czy ministerstwo podejmie działania zmierzające do tego, żeby ukazało się nowe rozporządzenie bądź też nowa ustawa, żeby było tak jak w Unii Europejskiej - przy zakupie energii ze źródeł odnawialnych ta energia kosztuje 85% ceny detalicznej, czyli tej ceny, która jest stosowana dla odbiorcy energii elektrycznej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Zofia Grzebisz-Nowicka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Polityka ekologiczna państwa stanowi, jak wiemy, niezwykle ważną część strategii rozwoju społeczno-gospodarczego całej Polski. Stąd jest ogromna odpowiedzialność za jej realizację - także parlamentu i całego rządu. Przedłożony nam dokument określa słuszne cele i zadania, ale wymaga dobrych instrumentów realizacyjnych, wymaga dobrych projektów, konsekwencji w ich realizowaniu. Wymaga także ogromnych środków. Tymczasem środki przeznaczone na inwestycje ekologiczne niestety są niewykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie ministrze, dlaczego nie wykorzystano 1300 mln zł na inwestycje ekologiczne? Nie wykorzystano także środków ISPA. Analizowaliśmy to kilka dni temu na posiedzeniu Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Jakie działania podejmuje pan minister i rząd w sprawie racjonalnego wykorzystania wszystkich środków na cele wynikające z tej kompleksowej koncepcji, zarówno krajowych, jak i zagranicznych?</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Trzecia kwestia. Polityka ekologiczna państwa uwzględniać powinna kryteria ekologiczno-przestrzenne. Mają one charakter interdyscyplinarny i wiążą się z jednej strony z koncepcją zrównoważonego rozwoju, z drugiej strony z koncepcją ładu przestrzennego. Czy nie uważa pan minister, że właśnie ta druga kwestia jest słabą stroną tej koncepcji i czy nie należałoby jej dopracować?</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Ostatnie pytanie. Czy nie uważa pan minister za celowe opracowanie zintegrowanej polityki rolniczo-przemysłowej, której głównym celem byłaby ochrona środowiska przyrodniczego jako podstawy produkcji zdrowej żywności? Dziś jest to nasz mocny atut. Dobrze by było, żeby był także jeszcze mocniejszym atutem po wejściu do Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Jan Rzymełka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#JanRzymełka">Panie ministrze, chciałbym zapytać, czy polityka ekologiczna państwa będzie restrykcyjna w zakresie planowania przestrzennego i ładu przestrzennego w gminach. Chodzi mi o coś takiego: Wiele państw świata nie pozwala zaśmiecać sobie krajobrazu sieciami nadajników, anten telefonii komórkowej. Nawet taki kraj jak Republika Południowej Afryki, gdzie ostatnio odbył się Szczyt Ziemi, maskuje te brzydkie konstrukcje, które u nas prawie że na co setnym dużym budynku są, co kilkanaście kilometrów przy trasach autostrad i dróg szybkiego ruchu. Chodzi o to, żeby można było przewidzieć, że w ramach ochrony krajobrazu będzie wymóg maskowania wież nadajników w postaci takiej, która pasuje do krajobrazu. W Afryce to najczęściej są drzewa typu właśnie takiego, jak mamy niedaleko od Sejmu, czyli palmy, dęby. Takie, które rosną w koło. Z daleka nie widać, czy to jest nadajnik telefonii komórkowej, czy to jest element przyrodniczy krajobrazu. Prosiłbym o uwzględnienie tego zagadnienia przy przyszłych umowach, przyszłych budowach nadajników, ponieważ cały świat idzie w tę stronę. Dawniej myśmy się w Polsce też chwalili hasłem: „Dymią kominy Śląska, wali stalowy młot”. Dymienie kominów nie jest czymś pozytywnym dzisiaj i tak samo budowanie co kilka kilometrów takiego nadajnika z metalowej kraty psuje nasz polski krajobraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Maria Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Na str. 15 w dokumencie, który dzisiaj omawiamy, mamy właśnie dział, który dotyczy ekologizacji planowania przestrzennego i użytkowania terenu. Moje pytanie koresponduje z tymi zapisami. Otóż jak wygląda współpraca pana ministerstwa z ministerstwem gospodarki czy konkretnie z poszczególnymi kopalniami w sprawie eksploatacji złóż węgla? Czy bierze się pod uwagę ochronę krajobrazu, ochronę budownictwa mieszkalnego, zabytków architektury, zabytków sztuki sakralnej? W ostatnim okresie obserwuję, że podejmuje się eksploatację tych złóż, które wcześniej zostały pozostawione pod zabytkowymi budowlami ze względu na ochronę tychże obiektów. Dzisiaj z powodów, przypuszczam, ekonomicznych prowadzi się eksploatację tych filarów. Jest to szczególnie widoczne w Rudzie Śląskiej, gdzie w zasadzie prawie każdy obiekt wymaga pilnego kotwiczenia czy rozbiórki. Czy widzi pan minister zagrożenie w tym względzie dla środowiska naturalnego? Jakie jest stanowisko ministerstwa w tej sprawie i jakie konsekwencje ponoszą ci, którzy nie przestrzegają przepisów obowiązujących w tym zakresie? Bo myślę, że przepisy wymagające pozostawienia tych filarów pod obiektami zabytkowymi dalej obowiązują. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Stanisław Dulias.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#StanisławDulias">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jaka zdaniem pana ministra jest szansa na realizację zadań wynikających z przedstawionego dokumentu? W jakim procencie możemy to wykonać? Uważam, że dokument jest bardzo dobry, szeroki i bardzo wnikliwie uwzględnia wszystkie sprawy, ale należy wziąć pod uwagę, że w ostatnich latach środki na realizację tych zadań co roku są obniżane. Drugie pytanie: W którym roku jest szansa i czy w ogóle jest szansa na wstrzymanie procesu obniżania środków na ekologię w Polsce? Nie chodzi o zapisy, chodzi o realność.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#StanisławDulias">Z jakich środków realizowane będą zadania wynikające z programów dalszej likwidacji górnictwa, hutnictwa i innych dziedzin ciężkiej gospodarki czy ciężkiego przemysłu? Likwidacja kopalń spowoduje dodatkowe koszty. Czy te koszty uwzględniono w dokumencie?</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#StanisławDulias">Jak należy rozumieć zadania związane z poważnymi awariami w latach 2003–2006 i ile środków na ten cel ministerstwo przewiduje? Dobrze, że jest taki zapis, ale czy nie stoi on w sprzeczności z racjonalną gospodarką?</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#StanisławDulias">I krótkie ostatnie pytanie: Z czego wynika, z czyjego nakazu ma nastąpić wzrost do 30% lesistości w Polsce? Czy będzie nas stać na takie nakłady na ten cel? Czy nie ma tutaj innego powodu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Bolesław Bujak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#BolesławBujak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dziennik „Rzeczpospolita” podaje dzisiaj, że ponad 40% jednostek samorządowych w kraju jest wysoko zadłużonych, m.in. miasta na prawach powiatu są zadłużone w wysokości ponad 40% dochodów własnych, a miasta i gminy w wysokości trzydziestu kilku procent dochodów własnych. To są gminy najbardziej aktywne w inwestowaniu, m.in. w inwestowaniu w ekologię, w okresie ostatnich kilku lat. Te gminy w większości na inwestycje ekologiczne zaciągnęły wysokie pożyczki w narodowym funduszu ochrony środowiska. Dzisiaj to powoduje, że te kilkaset w kraju gmin nie będzie w stanie skorzystać ze środków unijnych, m.in. z funduszy strukturalnych, spójności na inwestycje ekologiczne. Mam szczegółowe pytanie: Czy zatem pan minister i rząd nie przewidują możliwości umorzenia pożyczek zaciągniętych w narodowym funduszu ochrony środowiska przez te gminy w okresie od 1995 r. do obecnego roku w takiej sytuacji, gdyby te gminy zdecydowały się na inwestycje ekologiczne?</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#BolesławBujak">I pytanie drugie, bardzo krótkie. Panie ministrze, znam pana zaangażowanie od kilku lat w sprawy ekologii, ochrony środowiska, inwestycji w tym względzie i determinację pana w tym zakresie. Czy z podobną determinacją pan minister nie mógłby się zaangażować w sprawę uruchomienia w przyszłości największej inwestycji ekologicznej na Podkarpaciu, za jaką uważamy budowę zapory i zbiornika retencyjnego w Krępnej na Podkarpaciu? Czy można liczyć w tym wypadku na takie zaangażowanie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Marek Kuchciński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytania będą dotyczyły programu wykonawczego do II polityki ekologicznej przyjętego 10 grudnia ubiegłego roku. Chociaż ogólnie przedstawiane są w nim sposoby osiągania celów polityki ekologicznej w formie pakietów pozainwestycyjnych i inwestycyjnych, to jednak mam pytanie o konkretne sposoby, bo nie ma tam - przynajmniej ja tego tam nie widzę - jednoznacznie określonych sposobów osiągania założonych celów. To jest pytanie skierowane do pana ministra. Jakie są te sposoby? Ekologizację polityk sektorowych mają wymuszać strategiczne oceny oddziaływania na środowisko i wytyczne, które są załącznikiem do programu wykonawczego. Prosiłbym jednak o przedstawienie sposobu oceny i sposobu wskazania instytucji koordynującej i oceniającej. Ostatnie pytanie dotyczy małych funduszy - 1% dla lasów i 0,3%, może troszeczkę więcej, na ochronę przyrody w planach na rok 2010. W jaki sposób możemy właściwie chronić lasy i przyrodę, planując tak niskie fundusze? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Halina Murias.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#HalinaMurias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy w wieloletniej polityce rządu na płaszczyźnie ekologii założono stworzenie skutecznego systemu ograniczającego produkcję odpadów komunalnych i przemysłowych i ich właściwe zagospodarowanie? Jeżeli tak, to czy egzekwuje się te działania od właściwych podmiotów? I drugie pytanie: Czy według pana ministra niekorzystne byłoby wykorzystywanie odpadów w celach energetycznych w spalarniach, podobnie jak w krajach zachodnich? I ile na dzień dzisiejszy mamy w Polsce spalarni zbudowanych w takich celach i gdzie one funkcjonują? Proszę o odpowiedź również pisemną. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Krasicka-Domka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam jedno pytanie dotyczące energii z zasobów odnawialnych. W wielu dzisiejszych wypowiedziach przewijał się ten problem. Wiadomo, że prace nad poselskim projektem ustawy o energiach z zasobów odnawialnych są rozpoczęte. Zapowiadany i oczekiwany jest z projekt rządowy. Czy pan minister może podać przybliżony termin przekazania rządowego projektu ustawy o energiach z zasobów odnawialnych do procedury legislacyjnej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan minister środowiska Czesław Śleziak.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#CzesławŚleziak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Dziękuję serdecznie wszystkim klubom i kołom, szczególnie tym, które wyraziły poparcie, ale również tym, które bardziej krytycznie oceniały dokument, jaki w imieniu rządu prezentowałem. Dziękuję szczególnie tym, którzy wnosili bardzo konstruktywne pomysły odnoszące się do tego i do innych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#CzesławŚleziak">Szanowni Państwo! Panie i Panowie Posłowie! Któryś z kolei rok, chyba już 12. albo 13., od 1991 r. w parlamencie, w Sejmie, zajmuję się ochroną środowiska w różnych jej aspektach i muszę powiedzieć, że cechą charakterystyczną dzisiejszej debaty w porównaniu z poprzednimi kilkoma debatami, które były inspirowane przez sejmową Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, jest to, że jeszcze parę lat temu kojarzono rozległą, interdyscyplinarną problematykę, o której mówimy, tak naprawdę z ochroną przyrody - czasami mówiono o lasach - a dzisiaj, jeśliby sądzić po kategoriach i słowach, jakie padały, tych kluczowych, to mówimy niemal o całej gospodarce. I to jest prawidłowe, to jest wielki dorobek ochrony środowiska w okresie transformacji społeczno-ustrojowej i gospodarczej, wielki dorobek wszystkich rządów w moim przekonaniu i wszystkich posłów kilku kadencji, szczególnie tych, którzy pracowali bezpośrednio w sferze ochrony środowiska. Oczywiście dzisiaj z racji późnej pory większość występujących, biorących czynny udział w debacie na sali to byli posłowie związani z komisją ochrony środowiska. Chciałbym kiedyś doczekać czasu, żeby w takiej debacie występowali posłowie reprezentujący inne komisje, komisje branżowe, dlatego że...</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Występowali, występowali, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#CzesławŚleziak">Również oczywiście, ale nie wszyscy i nie w takim wymiarze.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#CzesławŚleziak">...dzisiaj tak naprawdę ochrona środowiska to jeden z kluczowych problemów społeczno-gospodarczych. I nie wynika to tylko z konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju, chociaż ona jest wyrazem pewnej filozofii, ale wynika chociażby z potrzeb, ze skali inwestycji, które nas czekają, z powiązania niemal z każdą dziedziną gospodarki. Nie ma bardziej interdyscyplinarnej problematyki, a sprawa ochrony środowiska w takim zakresie ma wymiar szczególny.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#CzesławŚleziak">Szanowni Państwo! Chciałbym wyjaśnić sprawę pewnego niezrozumienia, jakie się przejawiało w części wystąpień, wystąpień klubowych w szczególności, i prosić kluby o zweryfikowanie końcowych konkluzji. Otóż my dzisiaj mówimy o konkretnym dokumencie, o polityce ekologicznej państwa na lata 2003–2006 z perspektywą do 2010 r. Szanowni państwo, mamy kilka dokumentów i tylko czytanie tych dokumentów w kontekście innych daje pewne systemowe pojęcie o tym, o czym rozmawiamy. Mamy II politykę ekologiczną państwa, która przyjęta była jeszcze przez parlament i rząd poprzednich kadencji. Wtedy jako szef komisji opozycyjnej zabiegałem o to, aby przyjąć ten dokument mimo różnych uwag krytycznych, bo to był określony dorobek tamtego parlamentu. I oto dzisiaj chcecie mnie ustawić w takiej roli, że ja właściwie poprzez te cząstkowe... To jest główny dokument i ja go chcę bronić, mimo że to nie moja formacja wtedy go inspirowała, i będę go bronił dzisiaj, bo to jest dobry dokument. A ci, którzy wtedy go przyjmowali, chcą mnie ustawić poprzez krytykę dokumentów, które z niego wynikają, w roli jego krytyka. Nie róbmy tego. Tu pojawia się problem natury ogólniejszej. Przez kilkanaście lat polityka ekologiczna, problemy ekologiczne, za sprawą również wielu obecnych posłów, były traktowane jako wartość ponad polityczna. Oczywiście nigdy się nie da odpolitycznić wszystkiego. Jest to nierealne. Ale ta problematyka była chroniona. Pracowaliśmy wspólnie. Nie chcę tutaj przedstawiać swoich zasług, ale to właśnie premier tamtego rządu, pan premier Buzek w obecności szefów klubów parlamentarnych podziękował mi za pracę na rzecz zmiany prawa ochrony środowiska, za ten olbrzymi wysiłek, który podejmowaliśmy wspólnie przez 1,5 roku, żeby wywiązać się i przygotować do negocjacji unijnych. Nie mówię tego dlatego, żeby to dzisiaj wyróżniać, chcę jeszcze raz powiedzieć, że źle będzie, jeśli powoli zaczniemy do tego chronionego lepiej czy gorzej obszaru wprowadzać wątki polityczne. One będą tam, ale nie w tej skali. Ja wiem, że być może za rok będą wybory i trzeba krytykować wszystko z lewa i prawa, ale to nie jest dobra metoda i chciałbym wszystkich prosić, aby uczynić wszystko, by do minimum ograniczyć niepotrzebną politykę w tej problematyce. Z tego m.in. względu na moje zaproszenie wczoraj w ministerstwie gościli wszyscy ministrowie środowiska, poza jednym, który ze względów zdrowotnych nie mógł przyjechać. I byliśmy zgodni wszyscy, mimo dzielących nas różnic politycznych, że dzisiaj zrozumienie dla tej problematyki, również w elitach politycznych, bez względu na opcję polityczną, bez względu na skalę, o której mówimy, również w samorządach, jeszcze jest największe. Nie może być większe, bo poprawialiśmy, nadrabialiśmy te zapóźnienia materialne, realne i świadomościowe w krótkim czasie, kiedy świat nam uciekał dwadzieścia, dwadzieścia parę lat do przodu. Zwracam się więc z bardzo serdeczną prośbą do wszystkich klubów, aby zgodnie z taką wizją prac nad tymi problemami dokładać starań. Myślę, że jest szansa, aby kontynuować tego typu myślenie i działanie.</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#CzesławŚleziak">Wreszcie wyjaśniam problem, który być może, chciałbym wierzyć, nie wynika z tej źle pojętej polityki, ale z niezrozumienia. Mamy II politykę ekologiczną, inne dokumenty, które już zostały przyjęte, program wykonawczy do polityki ekologicznej państwa - nikt z państwa nie wspomniał o tym, może trzeba też czytać więcej - są wytyczne dotyczące zasad i zakresu uwzględniania zagadnień ochrony środowiska w programach resortowych, integralny dokument obejmujący te wszystkie dokumenty, o których mówimy, mamy wytyczne do sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu lokalnym i regionalnym - to jest również integralna część tych dokumentów - i dzisiaj dyskutujemy o konkretnym dokumencie pt. „Polityka...”, który wynika z ustawy Prawo ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Rzymełka: Tylko że te dokumenty nie wpłynęły do komisji, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#CzesławŚleziak">Wpłynęły, wpłynęły, są w każdym... Pan, panie pośle, drogi przyjacielu ekologiczny Janie Rzymełka, znasz je wszystkie, pan poseł je doskonale zna i w Internecie też je można przeczytać, w komisji też były. Jak zajdzie potrzeba, jeszcze raz poślemy, proszę bardzo. Natomiast tylko wtedy ma sens właśnie rozmawianie również o tym dokumencie. Dla mnie i dla państwa, pań i panów posłów, co innego znaczy z definicji „strategia”, co innego znaczy „polityka”, co innego znaczy „program”, a co innego znaczy „plan”, więc zdecydujmy się, co krytykujemy. Bo jak krytykujemy strategię czy politykę, że nie ma wskazanych departamentów odpowiedzialnych, to jest to nieporozumienie. To znaczy, że źle rozumiemy słowa: plan, strategia, program. Ja nie twierdzę, że wszystko jest tam dobrze zapisane, ale jeśli żądacie precyzyjnego określenia odpowiedzialności za zadania, to, szanowni państwo, jest to zapisane w programie wykonawczym do „Polityki...”, programie wykonawczym, który jest dokumentem operacyjnym, który był przez panie i panów posłów również w komisjach, powiedziałbym, dobrze przyjmowany. Tu są jasne rzeczy: przedsięwzięcie, zadanie inwestycyjne, pozainwestycyjne, jednostka odpowiedzialna, jednostka współpracująca, termin realizacji, szacunkowe koszty. Ja nie wiem, co bym jeszcze miał dopisać. „Polityka...” jest innym dokumentem. Pokazuje cele, zadania, pewną hierarchię, obszary problemowe. Natomiast inne dokumenty mają to wszystko zrobić. I jeśli to w ten sposób czytamy i widzimy, to myślę, że wyjaśniamy nieporozumienia, które tutaj w wielu wystąpieniach były sygnalizowane. Chciałbym, prosiłbym, aby takie wyjaśnienie tych spraw zostało przyjęte do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-256.10" who="#CzesławŚleziak">Co do trybu konsultacji, na który również pan poseł Jan Rzymełka zwrócił uwagę - no panie przewodniczący, panie pośle - zwracam się do posła Jana Rzymełki - otóż ja w swoim wystąpieniu jednoznacznie mówiłem - tylko zdaje się pana posła Rzymełki wtedy nie było na sali, jak pamiętam, i mógł nie zwrócić na to uwagi...</u>
          <u xml:id="u-256.11" who="#komentarz">(Poseł Jan Rzymełka: Byłem, byłem.)</u>
          <u xml:id="u-256.12" who="#CzesławŚleziak">To widocznie rozmawiał w tym momencie.</u>
          <u xml:id="u-256.13" who="#CzesławŚleziak">Otóż ja mówiłem, że dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010” był poddany procesowi szerokich konsultacji społecznych. Ja już nie mówię o tym Internecie, bo rzeczywiście nie każdy ma Internet. Był konsultowany z wieloma ruchami, organizacjami pozarządowymi, to wynika z pewnych procedur. Przyjmowanie tego typu dokumentu przez Radę Ministrów poprzedza przyjęcie przez KERM, poprzedza zwrócenie się ustawowe do wielu tych, którzy powinni ten dokument zaopiniować - bardzo ciekawe uwagi wnosił m.in. Polski Klub Ekologiczny. Chcę powiedzieć, że to był obowiązek. Pan poseł Rzymełka mówi, że trzeba było skonsultować z marszałkami. Otóż informuję pana posła, że właśnie był skonsultowany - zgodnie zresztą z art. 15 ustawy Prawo ochrony środowiska - z samorządami i był bardzo dobrze przyjęty, a uwagi w zdecydowanej większości zostały uwzględnione. Proszę przyjąć te wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-256.14" who="#CzesławŚleziak">Co do konsultacji społecznych - oczywiście można zawsze powiedzieć, że jeszcze do kogoś się nie udało dotrzeć. Ja twierdzę, że każdy kto chciał, kto mógł, przy dzisiejszej technice, przy dostępności tego wszystkiego naprawdę mógł się wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-256.15" who="#CzesławŚleziak">Jeśli chodzi o niektóre środowiska naukowe, to zawsze bardzo ceniłem ich wkład w politykę ekologiczną, ale też nie może być tak, że przedstawiciele tych środowisk na etapie prac rządowych nie wnoszą uwag, tworzą również dokumenty, po czym, jak się okazuje, jak przychodzą do parlamentu, to z kolei z pozycji ekspertów parlamentarnych krytykują je. Nie chcę podawać nazwisk, bo to nie jest sprawa tylko tego dokumentu, ja to od paru lat obserwuję. Może kiedyś będą wypowiadać się z tylko jednej pozycji: albo z pozycji eksperta niebiorącego udziału w tworzeniu dokumentu, albo z pozycji eksperta parlamentarnego, bo tych dwóch ról nie zawsze da się pogodzić.</u>
          <u xml:id="u-256.16" who="#CzesławŚleziak">Istotny wątek tej dyskusji dotyczył źródeł finansowania. Ja rzeczywiście mówiłem to już nieraz i z tej trybuny, i na posiedzeniach komisji, i mówiłem to również wtedy, kiedy pokazywano inne dane, że to jest relatywnie słabszy element tego dokumentu, nie wiem, czy nie najsłabszy. Być może najsłabszy. Jest tylko pytanie, co i jak można zrobić przy tej dynamice różnych zmian, kiedy są plany reformy finansów publicznych, różne przewidywania, recesja. Otóż chcę powiedzieć, że ministerstwo ponownie zleciło opracowanie szacunków kosztów wdrożenia przepisów wspólnotowego prawa ochrony środowiska w Polsce. Chcę powiedzieć, że my operujemy tymi danymi: „140 mld zł”. Nie czas, nie pora pewnie teraz, żebym tu szczegółowo referował - chociaż to jest ważny element dzisiejszej dyskusji - stan badań i dotychczasowe publikacje, wszystkie ważne publikacje na temat szacunku kosztów wdrożenia przepisów. Tych znaczących jest około dwudziestu. Są raporty Banku Światowego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, nasze szacunki i oczywiście operujemy konkretnie oszacowaną kwotą 140 mld. Ale też jest taki punkt widzenia, szacunek skumulowanych kosztów inwestycyjnych, programów dostosowawczych w Polsce w wybranych dziedzinach, np. Bank Światowy w swoich analizach mówi o dwóch scenariuszach: o niskim scenariuszu i o scenariuszu wysokim. I dla przykładu różnice są zasadnicze, panie i panowie posłowie. Otóż powołując się tylko na Bank Światowy, a mówi się, że te analizy wydają się bardzo ciekawe w wielu publikacjach, zresztą raport jest dostępny, jeśli chodzi o scenariusz niski i wysoki, to różnice są następujące, proszę na to zwrócić uwagę, mówię tu o dostosowaniu do standardów: woda pitna - scenariusz niski 3,3 mld, wysoki 7,3; kanalizacja - scenariusz niski 6,8, wysoki 8,9, oczyszczanie ścieków - 1,5 mld euro do 2,6 euro, ochrona wód przed azotanami - 2,4 mld euro do 3 mld euro, redukcja emisji do atmosfery - 1,4 euro do 9,1 euro. Olbrzymia rozpiętość, to już jest prawie 1,5 do 9. Jakość powietrza - 3 w niskim, 4,1 w wysokim, gospodarka odpadami 2,3–4. A więc proszę zauważyć, gdyby to zsumować, to np. tylko powołując się na raport Banku Światowego, na szacunki Banku Światowego, różnica między scenariuszem niskim a wysokim wynosi jak plus minus 21 mln do 40 mld. Dwukrotnie. Podobnie mogą wyglądać - aczkolwiek pewnie nie taka będzie rozpiętość, bo tu trzeba by więcej powiedzieć, co to znaczy: szacunki niskie, wysokie, przedstawić to, ale pomijam to w tej chwili - szacunki kosztów dostosowania w oparciu na danych źródłowych pochodzących z planów implementacyjnych. I te koszty również różnie się rozkładają. Różnie te koszty wyliczają specjaliści, zespoły, np. zespół wybitnego ekonomisty, znanego państwu eksperta pana prof. Żylicza mówi o kosztach 29 mld. A więc prace obecnie realizowane i propozycje dodatkowych działań chcemy jeszcze dopracować, do granic możliwości, tam gdzie jest to możliwe. Nie znając wielu danych, nie jestem w stanie dzisiaj jeszcze na wszystkie pytania odpowiedzieć. I nie ma takiego człowieka w Polsce, żeby przewidział dynamikę w ciągu kilkunastu lat w sposób precyzyjny, bo nie znamy rozstrzygnięć systemowych. Jeśli miałbym te sprawy traktować w oderwaniu od spraw społecznych i gospodarczych, od reformy finansów publicznych itd., to pewnie pisałbym jakieś dokumenty palcem na wodzie. Ale chcę powiedzieć, że ponieważ są te różnice nawet w wypadku tych samych ośrodków, więc być może tak trzeba to na razie przyjmować. I to znajduje odzwierciedlenie w tym dokumencie, gdyż nie jesteśmy w stanie dzisiaj wszystkiego doszacować. Mówię to z pełną świadomością. To jest wszystko, co jest możliwe na dzisiaj w oparciu o literaturę przedmiotu, o badania instytucji międzynarodowych, naszych wewnętrznych, być może będziemy się zbliżać do tego, aby te rozpiętości były relatywnie mniejsze.</u>
          <u xml:id="u-256.17" who="#CzesławŚleziak">Ale jakkolwiek by wyglądały te rozpiętości kosztów w zakresie dostosowania się do unijnych standardów, to słuszne jest pytanie pań i panów posłów przedstawiane niemal w każdym wystąpieniu, również w pytaniach: czy nie braknie tych środków? Czy wywiążemy się z zobowiązań unijnych? Co zrobić, żeby tych środków było więcej? Otóż ja się tego też boję. Na pytania wielu przedstawicieli państw, z którymi, miejmy nadzieję, będziemy w przyszłości w Unii Europejskiej, czy to nie są za duże obciążenia, czy podołamy, czy wywiążemy się, jeśli chodzi o okresy przejściowe, które zostały wynegocjowane w obszarze: Środowisko i wpisane w traktat akcesyjny, to uczciwie odpowiadam, że do końca tego nie wiem. Na pewno nie będziemy niczego ukrywać, będziemy robili wszystko, aby wywiązać się z zobowiązań. Tak nawiasem mówiąc, nie ma pana posła Stryjewskiego, co prawda, trudno mi się do politycznych wystąpień odnosić, ale chciałem panu posłowi powiedzieć jednoznacznie.</u>
          <u xml:id="u-256.18" who="#CzesławŚleziak">Szanowny Panie Pośle! Z Unią czy bez Unii trzeba dokonywać poprawy stanu środowiska w Polsce. To nie dla Unii poprawiamy stan środowiska. Stan środowiska Polski poprawiamy dlatego, aby była lepsza jakość życia w Polsce. Poprawiamy stan środowiska dlatego, aby cieszyć się lepszym zdrowiem i żeby można żyć dłużej, niż żyjemy.</u>
          <u xml:id="u-256.19" who="#CzesławŚleziak">Szanowni państwo, no przecież trzeba również mówić o tych korzyściach bardzo często, o których nie mówimy.</u>
          <u xml:id="u-256.20" who="#CzesławŚleziak">Jeśli poprawimy stan środowiska, panie pośle Stryjewski, mam nadzieję, że mnie pan gdzieś tam słyszy, to znacznie zmniejszymy wydatki na ochronę zdrowia, na łóżka szpitalne. Podatnik będzie mniej płacił z tytułu kosztów chorób środowiskowych. Dzisiaj środowiska naukowe na całym świecie doskonale wiedzą, że około 10–20% chorób cywilizacyjnych, od raka począwszy i wiele innych, to choroby spowodowane złym stanem środowiska. A więc jest logiczne, że jeśli poprawimy stan środowiska, to po prostu będziemy mieli lepsze zdrowie. Po to poprawiamy stan środowiska. Nie dla Verheugena, nie dla Unii. Dlatego, żeby lepiej żyć, żeby mieć lepszą jakość życia, żeby mieć lepsze plony w rolnictwie, żeby mieć lepsze wyniki w leśnictwie, w rybołówstwie, żeby zwiększać konkurencyjność produktów, zmniejszać koszty remontów budynków, instalacji, maszyn, płacić za likwidowanie księżycowych krajobrazów, modernizować polski przemysł, aby następował wzrost atrakcyjności turystycznej naszego kraju, bo turyści przyjadą do kraju, gdzie ekologia postawiona jest na wysokim poziomie, a nie przyjadą tam, gdzie są śmieci, wysypiska i księżycowe krajobrazy. I robimy to również po to, aby mieć nowe miejsca pracy, co nie jest obojętne.</u>
          <u xml:id="u-256.21" who="#CzesławŚleziak">Cechą charakterystyczną polityki ekologicznej w XXI w. będzie jej zwrócenie się w kierunku spraw, problemów społecznych i gospodarczych. Tak, szanowni państwo. Te inwestycje, te 1600 czy 1700 oczyszczalni, modernizacja wielu innych, budowa składowisk odpadów, inne inwestycje, to da dziesiątki tysięcy miejsc pracy, co w sytuacji dramatu bezrobocia pewnie nie jest obojętne. A więc tak trzeba widzieć problem, a nie że dla Verheugena czy Komisji Europejskiej poprawiamy stan środowiska. Moglibyśmy oczywiście nie poprawiać tego stanu i odkładać te sprawy dla następnych pokoleń, moglibyśmy powiedzieć: a co nas to interesuje? Ja przyjmuję taką logikę, jak mi ktoś mówi: co mi pan mówi o przyszłości, ja chcę żyć tu i teraz. No, nie zgadzam się z taką logiką. Dla mnie istnieje również coś takiego jak sprawiedliwość pokoleniowa. Chciałbym, żeby moje dzieci, wnuki żyły już w lepszym środowisku i żebyśmy cząstkę tych spraw, mam nadzieję, że i państwo, które poprzednie pokolenia „zawaliły”, obecnie naprawili wspólnie. Może nie wszystko, bo wszystkiego nie jesteśmy w stanie zrobić. Kilkudziesięciu lat zaniedbań, czyli od XIX w., a może i wcześniej, to pokolenie nie jest w stanie rozwiązać. I gdzie jest ta granica, to jest pytanie. Ale to pokolenie powinno naprawić wiele, z nadzieją, że następne naprawią to, czego my dzisiaj nie jesteśmy w stanie naprawić. Tak nawiasem mówiąc, to jest też pytanie o opłaty, o kary, o stosowanie zasady „zanieczyszczający płaci”.</u>
          <u xml:id="u-256.22" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wydaje mi się, że tu pewne rozwiązania musi podpowiadać rozsądek. W Sejmie poprzedniej kadencji przyjęto rozporządzenia chociażby w kwestii ścieków itd., które podwyższały różnego rodzaju opłaty o 500–600%.</u>
          <u xml:id="u-256.23" who="#CzesławŚleziak">Szanowni Państwo! To już jest problem jakości prawa w naszym systemie. Można sobie wyobrazić, że stosujemy rygorystycznie zasadę „zanieczyszczający płaci” i podnosimy to o 1000%, żeby osiągnąć normę, tylko to jest nierealne. W momencie kiedy ludzie nie mają chleba, nie mają za co posłać dzieci do szkoły, takie prawo może jest uzasadnione logiką „zanieczyszczający płaci”, ale takie prawo jest niewykonalne, a ci, którzy je tworzą, po prostu nie mają rozeznania. I przy tej okazji powiem coś więcej. To rozporządzenie zostało poprawione i tam, gdzie nie będzie to z nadmierną szkodą dla środowiska, gdzie będziemy mogli obniżyć różnego rodzaju opłaty po to, żeby podmioty gospodarcze, małe przedsiębiorstwa, również gospodarstwa domowe mogły jakoś funkcjonować w tym wszystkim, będę zwolennikiem obniżenia rygorystycznych opłat. Nie ma innych możliwości, to musi być rozsądne postawienie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-256.24" who="#CzesławŚleziak">A teraz pytanie, bo dalej to pytanie jest stawiane, skąd wziąć pieniądze, i zarazem zmartwienie, które jest też moim zmartwieniem, może największym zmartwieniem jako ministra środowiska od paru tygodni - nawet nie od paru tygodni, bo jeszcze jako sekretarz stanu poleciłem przygotowanie odpowiedzi na to pytanie. Odpowiedź byłaby następująca - nie do końca oczywiście, również z braku czasu; nie chciałbym przeciągać tego wystąpienia. Poleciłem wybitnemu zespołowi, ponadpartyjnemu - ponadpartyjnemu, z góry mówię - ekonomistów ochrony środowiska przygotowanie w oparciu o literaturę przedmiotu, własne badania i rozeznanie założeń do zmian mechanizmów ekonomiczno-finansowych w ochronie środowiska. Teza jest taka: powinna nastąpić zmiana systemu, notabene systemu dobrego, funkcjonującego w okresie transformacji, z którego przykład brali i biorą przedstawiciele wielu państw, a więc systemu tzw. opłatowo-redystrybucyjnego, systemu funduszy ochrony środowiska, Banku Ochrony Środowiska, fundacji Ekofundusz, środków z ekokonwersji. Ten system już nie generuje dodatkowych środków z prostych również względów - jak się poprawia stan środowiska, to i opłaty do funduszy są mniejsze itd. A więc nas czeka, ministra środowiska czeka zmiana, modyfikacja systemu instrumentów ekonomiczno-finansowych w ochronie środowiska. Jest dobry po temu moment, dlatego że dyskutujemy na temat naprawy finansów publicznych, a ja traktuję modyfikację systemu instrumentów jako element tego wszystkiego. Przekazałem filozofię takich zmian panu premierowi Kołodce, innym ministrom, konsultuję takie założenia z różnymi środowiskami. I, nie omawiając tego dokumentu wypracowanego przez ekonomistów ochrony środowiska, chcę tylko zwrócić uwagę na te nowe elementy, nowe instrumenty w polityce ekologicznej, które powinny być umiejscowione w prawie ochrony środowiska, w tych czy innych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-256.25" who="#CzesławŚleziak">Po pierwsze, panuje już zgoda co do tego, aby w świetle pozytywnych doświadczeń międzynarodowych, jak i przeprowadzonych i prowadzonych w Polsce badań i studiów nad zbywalnymi pozwoleniami na emisję, a więc stricte rynkowym instrumentem w ochronie środowiska, właśnie taki instrument wprowadzić w Polsce. W Ministerstwie Środowiska relatywnie są najbardziej zaawansowane prace właśnie nad tym instrumentem.</u>
          <u xml:id="u-256.26" who="#CzesławŚleziak">Wymienia się, po drugie, potrzebę ekologicznej reformy podatkowej. Myślę, że to jest krok we właściwym kierunku, dobre rozwiązanie przyjęte w wielu krajach, ale, niestety, pewnie to trzeba rozłożyć na kilka lat, dlatego że taka ekologiczna reforma fiskalna wymaga likwidacji lub znacznego ograniczenia różnych subwencji dotyczących cen surowców energetycznych, nośników energii, paliw, a także, z drugiej strony, zmniejszenia bezpośredniego obciążenia podatkowego pracy, a to się wiąże z różnorodnymi komplikacjami co do jej wdrożenia. Ale i nad tym prace trwają.</u>
          <u xml:id="u-256.27" who="#CzesławŚleziak">Po trzecie, trwają prace nad ubezpieczeniami ekologicznymi. Chodzi tutaj o wprowadzenie dobrowolnych ubezpieczeń ekologicznych. Przy ich projektowaniu czy przy odpowiedniej modyfikacji istniejącego prawa ubezpieczeniowego powinno się, jak sądzę, pamiętać o tym, że wprowadzenie tego rodzaju ubezpieczeń polega w konkretnym przypadku na potencjalnym zmniejszeniu zainteresowania działaniami proekologicznymi o charakterze prewencyjnym. W uzasadnionych przypadkach, przy szczególnie wysokim ryzyku środowiskowym, do wprowadzenia także takich obowiązkowych ubezpieczeń od odpowiedzialności cywilnej, od szkód ekologicznych może być potrzebna zmiana uregulowań prawnych rozszerzających różnego rodzaju ustawy, unormowania unijne, ale to jest trzeci kierunek.</u>
          <u xml:id="u-256.28" who="#CzesławŚleziak">A więc zbywalne pozwolenia, ubezpieczenia, ekologiczna reforma podatkowa, może dobrowolne porozumienia - to jest to, nad czym pracujemy. Oby tylko starczyło czasu na zmianę, bo ta właśnie zmiana mechanizmów ekonomiczno-finansowych, jak oceniamy, pozwoli bez nadmiernych obciążeń skierować dodatkowy strumień jakże potrzebnych środków na dostosowanie się do unijnych standardów.</u>
          <u xml:id="u-256.29" who="#CzesławŚleziak">Co do budżetowych możliwości, nie jestem naiwny. Wiem dobrze, że bez reformy finansów publicznych... Państwo pytaliście również, mówiono tu o tym, że od paru lat spadają nakłady. Tak, spadają od paru lat nakłady, co nikogo pewnie nie cieszy, ale też obawiam się, że w najbliższych kilku latach, bez względu na to, kto będzie stał na czele rządu, kto będzie rządził w naszym kraju, jakie będą wyniki wyborów, zasadniczego wzrostu ilości środków w budżecie na ochronę środowiska po prostu nie będzie - po prostu nie będzie. Dzisiaj mówimy o ochronie środowiska, ale są jeszcze inne działy, które również potrzebują, chcą środków, i to jest tego typu dyskusja o znacznie szerszych aspektach, również budżetowych - wolałbym uniknąć tego typu dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-256.30" who="#CzesławŚleziak">A więc mamy problem kolejnego ważnego wątku: finansów, modyfikacji systemu, proponowanych kierunków zmian. No, niestety na pytanie, czy jestem w stanie rozwiać obawy co do realności finansowania, odpowiem tak: nie jestem ich w stanie rozwiać do końca i nie sądzę, żeby to było na dzień dzisiejszy możliwe.</u>
          <u xml:id="u-256.31" who="#CzesławŚleziak">Pan poseł Parchański - już o konsultacjach mówiłem. Odpowiedzialni za realizację - proszę o uwzględnienie tych moich wyjaśnień, kieruję też niejako do programu wykonawczego. Nakłady i źródła finansowania już omówiłem.</u>
          <u xml:id="u-256.32" who="#CzesławŚleziak">Wymuszanie umorzeń, subsydiowanie itd. To jest problem. Na tej sali bardzo często jest taka praktyka, że wielu posłów przychodzi do mnie, z różnych opcji. Staram się tego unikać, ale każdy przychodzi - czy czegoś tam nie dałoby się umorzyć... A może, panowie, bądźcie łaskawi i darujcie mi, właśnie w myśl tego, co proponują inni posłowie, że może nie warto w ten sposób, bo mnie to stawia w niewłaściwej roli. Chcę unikać takiego właśnie podejścia do spraw. Natomiast muszą być systemowe rozwiązania - istnieje możliwość umorzeń w systemie funduszy, choćby narodowego, są kryteria i trzeba po prostu z tego będzie korzystać.</u>
          <u xml:id="u-256.33" who="#CzesławŚleziak">Jeszcze pan poseł Parchański - zbiorniki, budowa zbiorników. Tu również panom posłom odpowiadam na pytania, co zamierzamy, czy Krempna, czy inne. To też jest problem, na który nie jestem w stanie w tej chwili państwu odpowiedzieć, a chcę odpowiedzieć i myślę, że w ciągu najbliższych paru tygodni będę w stanie państwu, lepiej czy gorzej, ale uczciwie odpowiedzieć. Ta uczciwość już dzisiaj polega na tym, że trzeba się na coś zdecydować. Przykładowo, mówiłem to już kiedyś, tylko zbiornik Świnna Poręba, który już kilkanaście lat budujemy albo może i więcej - ilekroć sięgam wstecz pamięcią, to zbiornik Świnna Poręba budujemy. Szanowni państwo, dzisiaj jest taka sytuacja, że jest trzydzieści czy trzydzieści parę procent zaawansowania robót, wykonania prac rzeczowych, rocznie operujemy na Świnnej Porębie - tyle póki co dało się wygospodarować - plus minus 40 mln. To są notabene pieniądze z funduszu ochrony środowiska, narodowego, żeby być precyzyjnym. Jednak żeby to wszystko miało sens, trzeba byłoby w ciągu 10 lat rocznie wydawać 150 mln zł, aby ten projekt, tak jak to jest, jak to było pomyślane, zakończyć. To jest jeden zbiornik, Świnna Poręba, jest jeszcze Krępna, jest Dolny Racibórz, który wymaga wydatków w wysokości 400 mln. Notabene Dolny Racibórz został umieszczony na liście do Funduszu Spójności; wypada wyrazić nadzieję, że może uzyskamy jakieś znaczące środki z funduszy unijnych, bo tylko wtedy budowa tego zbiornika ma sens, a jego znaczenie przeciwpowodziowe jest ewidentne. Bez Dolnego Raciborza ochrona przeciwpowodziowa na całej ścianie będzie nierealna, bo oddany kilkanaście miesięcy temu polder Buków zabezpiecza przed 10, może 15% fali powodziowej. To są realia. Ja nie umiem dzisiaj powiedzieć... Jestem zdania, żeby już nie budować specjalnie niczego poza tym, co zostało dzisiaj wymienione i co jest konieczne ze względów bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, bo jak nas nie stać na dokończenie jednego, to co jeszcze można budować. Chyba taka jest logika.</u>
          <u xml:id="u-256.34" who="#CzesławŚleziak">Było pytanie o Nieszawę. Również i na to spróbuję odpowiedzieć pani poseł, która o to pytała. W tej chwili są przynajmniej dwa stanowiska, mam nadzieję, że zakończymy to i w najbliższych tygodniach podejmiemy decyzję. Trudną, złożoną decyzję. Przy okazji chcę powiedzieć, że dzisiaj świat odchodzi od kaskadyzacji; to jest w poprzek nauki, w poprzek praktyki światowej. Przy czym ja mam świadomość potencjalnych zagrożeń, mam obowiązek na to się przygotować i pomyśleć o tym przede wszystkim z tego punktu widzenia. Ministerstwo podejmie w najbliższym czasie decyzje, które pewnie nie wszystkim będą się podobały, ale na tym też to wszystko polega. Będzie decyzja, nie ma już czasu na odkładanie problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#DonaldTusk">Panie ministrze, mam prośbę o powolne zmierzanie do finału.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#CzesławŚleziak">Panie marszałku, wobec tego musi pan wziąć odpowiedzialność za dziesiątki...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#DonaldTusk">Za treściwość wypowiedzi odpowiedzialność bierze mówca, nie marszałek prowadzący. Zatem proszę o...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#CzesławŚleziak">To są takie rzeczy, na które nie da się odpowiedzieć jednym zdaniem. Ja mogę odpowiedzieć, tylko nie wiem, czy panie i panowie posłowie będą usatysfakcjonowani.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Będą.)</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#CzesławŚleziak">Dobrze, spróbuję jakoś zmierzać do finału. Ja mam świadomość ograniczeń czasowych, ale chcę się jakoś wywiązać z tego, co państwo tutaj... To nie są proste sprawy, tego się nie da powiedzieć: tak, nie, nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#CzesławŚleziak">Kto ma dokonywać monitoringu? To jest dobre pytanie, również o struktury w ochronie środowiska, o zmiany. Otóż chcę poinformować panie i panów posłów, że trwają prace nad strukturalnymi zmianami w obszarze środowiska, również w ministerstwie. Częścią tych prac jest być może w perspektywie, za sprawą wsparcia pań i panów posłów, powołanie tego, co jest znane w wielu krajach europejskich i w Stanach Zjednoczonych, mianowicie agencji ochrony środowiska. Nie w takiej wersji, jak to sprzedaje prasa, lecz w takiej, jaką znamy z różnych rozwiązać krajów Unii Europejskiej. To jest mój plan maksimum. Chciałbym żeby do tego doszło, wtedy byśmy mieli system spójny z tym, co jest w Unii Europejskiej, po drodze rozwiązalibyśmy wiele spraw; nie rozwijam wątku. Myślę, że byłby czas porozmawiać o tym również na posiedzeniu komisji. Wariant minimalistyczny zaś - mówili o tym państwo posłowie - to podniesienie, zmiana rangi GIOŚ na państwową inspekcję ochrony środowiska. Wielu mówców, również na tej sali, o tym mówiło.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#CzesławŚleziak">Konsolidacja funduszy. Tak, panie pośle, do Sejmu powinna trafić lada chwila - bo rząd to przyjął już parę tygodni temu - nowelizacja Prawa ochrony środowiska. Nie wiem, czy będzie ona wystarczająca, ale próbujemy w niej pójść w kierunku konsolidacji środków i funduszów, również jeśli chodzi o Unię. Ja podzielam pogląd, że to trzeba zrobić, to jest zapisane w prawie.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#CzesławŚleziak">Panie marszałku, czy zwolni mnie pan z odpowiedzi na pytania, jeśli nie widzę posłów, którzy je zadawali?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#DonaldTusk">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#CzesławŚleziak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#CzesławŚleziak">Czy jest pan poseł Filipek, przewodniczący komisji? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#CzesławŚleziak">Pan poseł Żelichowski? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#CzesławŚleziak">Pan poseł Giertych? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#CzesławŚleziak">Pani poseł Gucwińska? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#CzesławŚleziak">Pan poseł Michał Figlus? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan Figlus jest na sali.)</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#CzesławŚleziak">Pani poseł Senyszyn...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#DonaldTusk">Pan poseł Figlus jest na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#CzesławŚleziak">Jest pan poseł Figlus, przepraszam bardzo. Nie, pan poseł to tylko poparł i odnotowałem „za”.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#CzesławŚleziak">Pani poseł Łukacijewska pytała, czy się wywiążemy. Myślę, że próbowałem już przybliżyć ten problem. Tak, pani poseł. Zwracam się również do pań i panów posłów: uważam nie od dzisiaj, że planowanie przestrzenne powinno być związane z resortem środowiska, gdyż to jest podstawowa możliwość realizacji polityki ekologicznej. Poleciłem przygotowanie w Ministerstwie Środowiska wielu konkretnych prac i koncepcyjnych, i ustawodawczych, które pozwolą pójść w takim kierunku.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#CzesławŚleziak">Pani poseł Piotrowskiej już odpowiedziałem. Pan poseł Maraszek pytał o mechanizmy ekonomiczne, o zmiany. Też już mówiłem. Realność programu „Odra 2006”. Mógłbym odpowiedzieć, ale nie chciałbym wyręczać tego, kto jest za to odpowiedzialny. Kompleksowo za program „Odra 2006” odpowiedzialny jest wojewoda dolnośląski, który jest równocześnie pełnomocnikiem rządu do spraw programu „Odra 2006”. Ale ubiegając ten problem, bo będzie on pewnie również przedmiotem oceny...</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Przecież rząd za to odpowiada.)</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#CzesławŚleziak">Rząd, ale konkretny pełnomocnik rządu, a nie minister środowiska. Minister środowiska ma cząstkę udziału w tym wszystkim, nie jest bezpośrednio odpowiedzialny za całość, ale Rada Ministrów na ostatnim posiedzeniu przyjęła stosowne dokumenty dotyczące realizacji programu „Odra 2006”, plany w tym zakresie. Myślę, że wpłyną one do Sejmu i będą przedmiotem debaty sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#CzesławŚleziak">Pan poseł Michał Figlus pytał o struktury. O części z nich powiedziałem, mógłbym jeszcze dodać, że w najbliższych dniach będzie przedstawiona zupełnie inna koncepcja funkcjonowania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - wszystko pod kątem absorpcji środków unijnych.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#CzesławŚleziak">Pan poseł Chodynicki pytał o akty wykonawcze do ustaw. Szanowny panie pośle, parę miesięcy temu było jeszcze sto kilkadziesiąt zaległości jeśli chodzi o akty wykonawcze. Pewnie wolałbym mieć lepsze sny, ale śniły mi się niezrealizowane akty wykonawcze - to tak nawiasem mówiąc. Dzisiaj jeśli chodzi o akty wykonawcze związane z Unią z tych stu kilkunastu pozostały trzy czy cztery zaległe, zaległe w tym sensie, że nie zostały opublikowane. Zaś jeśli chodzi o ustawy odpadowe - bo nie ma jednej ustawy odpadowej, mamy ich kilka i nie wiem, o której konkretnie pan mówi i o którym rozporządzeniu... Ale rzecz może dotyczyć tylko jednego, które po nowelizacji ustaw ma inny tytuł i to w najbliższym czasie zostanie przygotowane. Zatem to są jednostkowe problemy.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#CzesławŚleziak">Pan poseł Antochowski pytał, czy narodowy fundusz będzie finansował różnego rodzaju agrorafinerie, tłocznie itd. Szanowny panie pośle, najprawdopodobniej nie będzie finansował, chociaż nie chciałbym się wypowiadać za radę nadzorczą i zarząd, który jest zgodnie z Prawem ochrony środowiska władny w tej sprawie podejmować decyzje stosownie do kryteriów, które przyjmuje, z odpowiednim wyprzedzeniem. Jeśli jednak, szanowni państwo, nie chcemy rozdawać tych środków z narodowego funduszu i systemu funduszy, chcemy jak największe środki unijne zaabsorbować - a mówimy o tych 2 czy 2,5 mld - to chyba się wszyscy zgodzimy, że nie może tak być, iż na maleńkie projekty rozdajemy wszystkim, którzy chcą, a kiedy przyjdzie do absorpcji, to nie ma pieniędzy. Akurat będzie odwrotnie. Będę zalecał funduszom, aby kierowały środki pod kątem, po pierwsze, wywiązywania się z przyjętych w stanowisku negocjacyjnym okresów przejściowych, po drugie, z tego, co jest możliwe do absorpcji z funduszy strukturalnych, z Funduszu Spójności, bo to jest chyba jedyna polityka, a finansowanie bardzo drobnych - ważnych, ale drobnych - spraw rozprasza te fundusze.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#CzesławŚleziak">Elektrownie wodne, geotermia, w ogóle energetyka odnawialna to kwestie, które poruszano na tej sali. Musiałbym znów wiele powiedzieć o dokumentach itd. Nieraz się w tej sprawie już wypowiadałem. Jest to ważny priorytet - mogę tylko tyle powiedzieć pani poseł Zofii Krasickiej-Domce, panu posłowi Antochowskiemu i wielu innym posłom, którzy mówili o energetyce odnawialnej. Na dzisiaj mamy - jaki jest, taki jest - przyjęty w poprzedniej kadencji dokument „Strategia energetyki odnawialnej”. Podjęliśmy prace nad programem wykonawczym. Poza tym pracuje międzyresortowy zespół, przed którym postawiłem dwa zadania: po pierwsze, przygotowanie projektu ustawy, ogromnie złożony problem... Wiem, że trwają również prace w podkomisji przy znaczącym udziale pani poseł Zofii Krasickiej-Domki. Przekazuję wyrazy szacunku za podejmowanie tej problematyki, ale jest ona bardzo złożona. Krótko i konkretnie mogę powiedzieć, że w planie posiedzeń Rady Ministrów na III kwartał przewiduje się przyjęcie takiego dokumentu, który miałby jedną czy dwie cechy: usuwał bariery, specjalnie niczego nie obiecywał, bo to... ale tworzył warunki do rozwoju i do gry rynkowej również w zakresie energetyki odnawialnej z założeniem, że w 2010 r. 7,5% pierwotnej energii ma pochodzić ze źródeł odnawialnych. Nawiasem mówiąc, również ten międzyresortowy zespół po iluś dyskusjach oceniał nowe rozporządzenie, które przygotowuje resort gospodarki, mówiące o zakupie energetyki. Mam świadomość - państwo też ją macie - różnych trudnościach przy tym zakupie, rozliczeniach. Wydaje się - a takiego zdania jest grono fachowców z różnych dziedzin, z różnych opcji w tym zespole - że prace nad tym rozporządzeniem to krok we właściwym kierunku, może nie wszystkich w pełni satysfakcjonujący, ale usuwający wiele dotychczasowych barier. Ład przestrzenny, krajobraz, zgadzam się z panem posłem Rzymełką, z panią poseł Zofią Grzebisz-Nowicką. Czy zintegrowana polityka rolna... mamy jakiś tam element rolno-środowiskowy, natomiast co do rolnego i innych styków, to wolałbym, żeby inspiratorem czy tym, który to prowadzi, był minister rolnictwa, ale nie zrzucam z siebie odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-264.9" who="#CzesławŚleziak">Jestem również po iluś rozmowach z panem ministrem rolnictwa i wydaje się, że na styku ministra rolnictwa, ministra środowiska i ministra gospodarki, a także innych ministrów jest jeszcze wiele do zrobienia również z punktu widzenia szybkiego „przełożenia” na miejsca pracy, na inne ustawienie tej problematyki.</u>
          <u xml:id="u-264.10" who="#CzesławŚleziak">Planowanie przestrzenne - pani poseł Nowak. Tak, mówiłem o tym planowaniu. Co do współpracy, co do problemu eksploatacji złóż na przykładzie Rudy Śląskiej, zagrożenia, konsekwencje. Mamy instrument w prawie być może jeszcze nie do końca znanym. Tym wszystkim zaś, którzy mówią, że słabo wygląda to wszystko w samorządach, odpowiadam, że jako minister od kilku tygodni podjąłem decyzję o przygotowaniu precyzyjnego planu doszkalania, tak bym to nazwał, bo wszystkiego przecież minister środowiska nie załatwi. Nawiasem mówiąc, wiele pytań wynikało z niezrozumienia tego, że nastąpiły zmiany systemowe poprzez wprowadzenie Prawa ochrony środowiska. Władztwo ekologiczne tym prawem, które przyjęliśmy, zostało zdecentralizowane. Minister już dzisiaj nie za wszystko odpowiada. Jest prawna odpowiedzialność samorządów regionalnych za politykę, za odpady, powiatów, gmin, więc to już nie jest czas, kiedy wszystkie sprawy były adresowane do ministra; dlatego też minister może tworzyć plany, programy, prawo, ale nie za wszystko już jest odpowiedzialny. Na tym ta nowa jakość tych kilkunastu ustaw właśnie polega. Poza tym znam te sprawy, pani poseł - do pani poseł Nowak się zwracam - również z innych regionów, gdzie myśli się... również w Katowicach pole panewnickie np., gdzie trwa od długiego czasu spór między mieszkańcami - pan poseł Rzymełka dobrze wie, choć nie wiem, czy się opowiada po stronie mieszkańców czy górnictwa - a górnictwem.</u>
          <u xml:id="u-264.11" who="#CzesławŚleziak">Szanowni Państwo! To są bardzo skomplikowane problemy. Po pierwsze, mamy instrument w postaci ocen oddziaływania na środowisko i każda zgoda na eksploatację musi być poprzedzona oceną oddziaływania na środowisko, po drugie, to jest sprawa również pewnych kompromisów. W ogóle możemy mówić o konfliktogenności dzisiejszej ochrony środowiska, która będzie narastała. Z jednej strony rośnie liczba tych wszystkich, którzy chcą chronić środowisko, niemal powrócić go do kryształowej formy, i tych, którzy szukają miejsc pracy. Kiedy likwidowano Hutę Bobrek, to do południa u posłów były delegacje, które zachęcały posłów - pewnie posła Rzymełkę też - i mówiły: panie pośle, róbcie coś w Sejmie, żeby chronić to środowisko; nie chcemy, żeby ta huta kopciła. A po południu była inna delegacja z tego samego osiedla, która mówiła: spróbujcie tylko zamknąć hutę, to przełoży się to na wynik wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-264.12" who="#CzesławŚleziak">Szanowni Państwo! To pokazuje dramatyzm sytuacji czasów, w których żyjemy, i problemów. Myślę, że tu trzeba - o czym mówiłem na początku - kierować się rozsądkiem, wybierać postęp, wybierać wszystkie działania, które poprawiają stan środowiska, to jest bezdyskusyjne, ale jednocześnie szukać sojuszników takiego myślenia. To pokolenie wszystkiego nie poprawi. W tym sensie widzę te zagrożenia i widzę konsekwencje różnej natury, pani poseł. Zachęcam górnictwo węglowe i przedstawicieli mieszkańców do szukania kompromisu, do zabezpieczeń; pojawiają się pewne instrumenty tych zabezpieczeń, ale z braku czasu... myślę, że w przypadku przedstawicieli w Sejmie z woj. śląskiego będziemy mogli w trybie indywidualnym jeszcze sobie to wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-264.13" who="#CzesławŚleziak">Szanowni Państwo! Nie na wszystkie pytania odpowiedziałem. Nawiasem mówiąc, może, panie pośle Rzymełka - zwracam się do sprawozdawcy - zaszło pewne nieporozumienie, kiedy pan mówił o tym, że komisja oczekiwała od ministerstwa odpowiedzi na wszystkie pytania. Nie tak było. Myślę, że na posiedzeniu komisji starałem się udzielić wielu szczegółowych wyjaśnień i chyba byłoby bez sensu, żebym kazał to ponownie urzędnikom w ministerstwie opisać; zamiast się zajmować ochroną środowiska, to opisywaliby to, na co, wydaje mi się, wtedy się zgodziliśmy. Odpowiedziałem. Natomiast była taka rozmowa również przy udziale Biura Studiów i Ekspertyz, że zostaną skonkretyzowane te problemy, które szczególnie interesują komisję, i do tego się odniesiemy.</u>
          <u xml:id="u-264.14" who="#komentarz">(Poseł Jan Rzymełka: W opiniach ekspertów, to, co eksperci podali.)</u>
          <u xml:id="u-264.15" who="#CzesławŚleziak">Dobrze. To dogadajmy się, żeby tu była jasność, żeby ktoś nie mówił, że komisja podjęła pewne decyzje, a ministerstwo się nie wywiązuje, bo zaszło pewne nieporozumienie. Jeszcze raz serdecznie proszę... Mam świadomość, że jest...</u>
          <u xml:id="u-264.16" who="#komentarz">(Poseł Halina Murias: A moje pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-264.17" who="#CzesławŚleziak">Proszę bardzo, proszę przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-264.18" who="#komentarz">(Poseł Halina Murias: Pytałam o te spalarnie, o egzekwowanie prawa.)</u>
          <u xml:id="u-264.19" who="#CzesławŚleziak">Aha, już sobie przypominam. Tak, co do spalarni. Mamy część spalarni. Znaczy, inaczej, spalarnie w perspektywie będą nieuniknione. To trzeba jasno powiedzieć. One istnieją w wielu krajach, my również mamy, nie w takiej skali. Spalamy odpady medyczne. Mamy spalarnie różnie funkcjonujące w Warszawie. Mamy spalarnie, które nie zaczęły jeszcze funkcjonować, bo nie ma chętnych samorządów na lokalizację. Została zakupiona chyba dwa czy trzy lata temu - już dokładnie nie pamiętam - słynna spalarnia i ona gdzieś tam leży, dlatego że po prostu nie ma decyzji o lokalizacji, bo lokalne społeczności protestują, bojąc się różnego rodzaju konsekwencji. To jest zresztą główny powód sporów o spalarnie w Polsce, to, że z tego spalania różnego rodzaju dioksyny i inne zanieczyszczenia się biorą, trując środowisko i nas, i będą ruchy ekologiczne protestowały.</u>
          <u xml:id="u-264.20" who="#CzesławŚleziak">Wydaje mi się, że już dzisiaj, przy dzisiejszych technologiach są bezpieczne spalarnie. My musimy wrócić do spalarni. Pytanie, gdzie je budować, gdzie lokalizować, to jest inna rzecz. Ale dzisiaj powiem: Otóż jeszcze jest tak, że z ekonomicznego punktu widzenia spalarnia jest droga. Lepiej się opłaca składować na wysypisku, bo to wszystko jest tańsze, niż spalać bardzo często w spalarni.</u>
          <u xml:id="u-264.21" who="#CzesławŚleziak">To jest taki sam problem jak z energetyką odnawialną. Kilowatogodzina z energetyki węglowej, bez kosztów zewnętrznych, jest tańsza niż z energetyki odnawialnej. Ale zawsze przestrzegam, że to jest złe liczenie, bo jak policzymy koszty zanieczyszczenia środowiska i zastosujemy tzw. rachunek ciągniony, to zobaczymy, że zupełnie inaczej te relacje wyglądają.</u>
          <u xml:id="u-264.22" who="#CzesławŚleziak">Prawo wodne i czy likwidować Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej? Szanowni państwo, dobrze wiemy - ci, którzy pracowali nad Prawem wodnym - że tak naprawdę tylko porozumienie ponad polityczne wtedy, w tamtym Sejmie, spowodowało, że możliwe było uchwalenie tego prawa, z punktu widzenia dostosowania naszego prawa do prawa Unii Europejskiej przed zakończeniem negocjacji w tym obszarze. Mieliśmy też świadomość - ci, którzy brali w tym udział - że ono nie do końca jest dobre. A system finansowania w Polsce szeroko rozumianej gospodarki wodnej jest błędny. Dzisiaj stoi przed nami sprawa przygotowania strategii gospodarki wodnej w naszym kraju pod rok 2050. Taka strategia powinna wyznaczyć nasze myślenie i działania, przyjęcie dyrektywy wodnej Unii Europejskiej, i tylko w takiej kolejności możemy tu mówić o zmianach i o nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-264.23" who="#CzesławŚleziak">Nie zgadzam się z tymi, którzy mówią, że nie trzeba nowelizować. To prawo trzeba znowelizować, tak jak jeszcze parę innych ustaw, urealniając je, dostosowując też do wymogów, pomijając błędne rozwiązania, nietrafione i różnego rodzaju nieścisłości.</u>
          <u xml:id="u-264.24" who="#CzesławŚleziak">Jeszcze jedna odpowiedź. Zadłużenie samorządów. Gminy nie będą w stanie - o to pytał pan poseł Bujak. No, my rozważamy. Również właśnie system funduszy musi być tak ustawiony, żeby, mając świadomość trudnej sytuacji wielu samorządów, tego zadłużenia, część środków tego wkładu polskiego, zakładając, że absorpcja to jest 4:1, 4 euro, 1 my czy 1,5 my... To trzeba jeszcze rozważyć, żeby w ramach tego wspomóc samorządy. Wspomóc samorządy.</u>
          <u xml:id="u-264.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.26" who="#CzesławŚleziak"> Ja wiem o tym, że jest nierealne sfinansowanie wszystkiego. Tylko jest też prawda taka, że w pierwszej kolejności pójdą środki na te zadania, tych samorządów, te wnioski, które mieszczą się w obszarze najpilniejszych spraw, które są zawarte w stanowisku negocjacyjnym. Przypominam: gospodarka wodno-ściekowa, oczyszczalnie ścieków, kanalizacja, jakość wody - to pierwsza grupa. Sprawy przeciwpowodziowe, jeśli już jestem przy wodzie, gospodarka odpadami, w szczególności odpadami niebezpiecznymi, ochrona powietrza, uporządkowanie powierzchni ziemi, tereny poprzemysłowe. Notabene dwa tygodnie temu rząd przyjął założenia do programu dla terenów poprzemysłowych, o co również wiele pań i panów posłów przez ostatnie kilka lat zabiegało.</u>
          <u xml:id="u-264.27" who="#CzesławŚleziak">Serdecznie przepraszam, jeśli jeszcze na jakieś pytanie nie odpowiedziałem, być może nie do końca precyzyjnie czy niezadowalająco. Ja jestem również do dyspozycji państwa poza tą dyskusją i na posiedzeniach komisji.</u>
          <u xml:id="u-264.28" who="#CzesławŚleziak">Chciałbym natomiast bardzo serdecznie prosić - szczególnie te kluby, które, jak mniemam, z powodu niezrozumienia, zastanawiały się, czy wesprzeć ten dokument, czy nie - aby go wsparły. Nigdy nie będzie tak, że uda się zrobić stuprocentowo dobry dokument, który nie ma żadnych wad, chociażby z tego względu, że żyjemy w określonej dynamice, przybywa wiedzy, przybywa innych uwarunkowań. W dokumencie, który był tworzony w grudniu - a już mamy kwiecień - ja bym sam już niektóre drobne rzeczy zmienił. Ale to są drobne rzeczy. Filozofia tego dokumentu, również jego edukacyjny charakter, zapewne zresztą nikt go z państwa nie podważył. Mam na myśli zarówno pana posła sprawozdawcę, jak i wielu innych posłów krytykujących różne rozwiązania. Przyjmuję tę krytykę w tej części, którą starałem się tutaj przedstawić, ale mówię: nie ma dokumentów idealnych. Każde następne przybliżenie zapewne również będzie lepsze.</u>
          <u xml:id="u-264.29" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jeszcze raz serdecznie proszę o przyjęcie tego dokumentu, który dzisiaj miałem obowiązek i zaszczyt przedstawić w imieniu rządu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Czy mogę?)</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#TomaszNałęcz">Pan poseł Stryjewski w trybie sprostowania, jak rozumiem. Tak?</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Chce się usprawiedliwić.)</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pana wypowiedź świadczy o tym, że pan mnie nie zrozumiał. W związku z tym chcę panu tu jednoznacznie oświadczyć, że intencją mojej wypowiedzi nie było przyzwolenie na to, byśmy żyli w kraju brudnym, ekologicznie zdewastowanym, gdzie ludzie umierają za wcześnie, żyją w uciążliwych chorobach, co byłoby efektem życia właśnie w brudnym kraju. Moja wypowiedź zmierzała natomiast do tego, że nie wyrażamy zgody na to, by ochrona środowiska w Polsce była czyniona pod dyktatem dyrektyw Unii Europejskiej, zwłaszcza że ten dyktat - to wychodzi w zapisach dokumentu, który państwo jako rząd przedstawiliście Sejmowi do akceptacji - grozi po prostu gospodarczym rozłożeniem naszego kraju. Chcę tutaj wspomnieć, że dochodzenie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, pan polemizuje, a to nie jest tryb sprostowania. Nie sądzę, żeby pan minister aż tak przekręcił, cytując, pana wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">No więc właśnie tak przekręcił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#TomaszNałęcz">Ale jak przekręcił, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku, będzie pan łaskawy, jeśli mogę odesłać pana do stenogramu sejmowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, słuchałem pana wypowiedzi. To jest typowa polemika, a nie sprostowanie mylnie przytoczonego cytatu. No, na litość boską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku, raduję się, że pan wzywa imienia Pana Boga, tylko nie wiem, czy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#TomaszNałęcz">I nienadaremno, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Nie wiem, czy nienadaremno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#TomaszNałęcz">Tak jest. Tylko w trybie regulaminowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Jeśli nadaremno, to może się pan liczyć z konsekwencjami, które...</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas płynie.)</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Natomiast jeszcze raz podkreślam, panie ministrze, że intencją mojej wypowiedzi nie jest przyzwolenie, jak sugerował pan, na to, byśmy żyli w brudnym, zanieczyszczonym, zdewastowanym kraju. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#TomaszNałęcz">Panie ministrze, proponuję - bo będzie kolejne sprostowanie - może byśmy poprzestali na tym?</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#TomaszNałęcz">Musi pan, tak?</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę bardzo, pan minister Śleziak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Jedno zdanie. Ja aż tak daleko nie podejrzewałem, że w ten sposób... To jest poza dyskusją. Natomiast, szanowny panie pośle, musi pan wiedzieć - naprawdę bardzo serdecznie o to proszę - że jeśli chcemy to środowisko poprawiać, jeszcze raz powtarzam, to nie robimy tego dla Unii. Z Unią czy bez Unii poprawiać środowisko musimy, bo musimy poprawiać jakość naszego życia, zdrowia, przyszłości dzieci, dłużej żyć, cieszyć się tym życiem itd. Natomiast to kosztuje. Niestety ze względu na to, że ktoś kiedyś tego środowiska nie chronił, przez dziesiątki lat, niemal od XIX wieku, to pokolenie i następne ponoszą dzisiaj tego konsekwencje. Spór dotyczy tylko kosztów nadrobienia tego. A to kosztuje. Trzeba to jakoś odłożyć. Nikt za darmo nie wybuduje oczyszczalni ścieków, by nasze ścieki były oczyszczone. Nie poprawimy jakości wody pitnej bez uruchomienia wielkich inwestycji. Nie będziemy mieli gdzie składować odpadów, jeśli nie wybudujemy wysypisk. Jeżeli nie pomyślimy o instalacjach odsiarczania w energetyce, to będziemy mieli zanieczyszczone powietrze. I to kosztuje. Niestety, to kosztuje. Jeszcze raz panu powtarzam: Możemy toczyć spór o to, w jakim czasie to wszystko zrobić, ale to nie jest dla Unii. Oczywiście ten element też jest ważny. Przedyskutowane zostały kwestie dotyczące kilkunastu okresów przejściowych do 2015 r., jednak chcę podkreślić jeszcze raz: z Unią czy bez Unii Polska musi poprawiać swoje środowisko, swoją przyrodę. To nie jest sprawa Verheugena ani Komisji Europejskiej, ani nikogo innego. To jest nasza, polska sprawa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, Sejm uchwala politykę ekologiczną państwa na wniosek Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#TomaszNałęcz">Wniosek taki został przedłożony w druku nr 1236 wraz z dokumentem „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#TomaszNałęcz">Ponadto Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wnosi o uchwalenie tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#TomaszNałęcz">Do głosowania nad wnioskiem Rady Ministrów o przyjęcie tego dokumentu przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 1197 i 1430).</u>
          <u xml:id="u-280.7" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Franciszka Potulskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#FranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia sprawozdania z pracy połączonych Komisji: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zaproponowanych zostało wiele zmian, bo około 70. Część zmian jest znacznie rozbudowanych i ich pełne omówienie zajęłoby zbyt wiele czasu, dlatego omówię tylko te zmiany, które są kierunkowe, i te, które wzbudziły pewne kontrowersje w czasie prac komisji. Dodam, że w przypadku kontrowersji dosyć usilnie pracowaliśmy nad rozwiązaniami kompromisowymi i prawie w każdym przypadku udało się je znaleźć.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#FranciszekPotulski">Przyjęliśmy założenie, że tę ustawę rozpatrujemy nie dla lewicy bądź prawicy, nie dla związków zawodowych lub szkół niepublicznych, ale dla polskiej oświaty, dla polskich uczniów. Nie oznacza to, że wszyscy członkowie komisji tę ideę zrozumieli, ale to jest inna sprawa, chociaż nie wykracza tematycznie poza zakres sprawozdania. Panie posłanki i panowie posłowie będą mogli dokonać rozróżnienia co do tego, komu chodzi o oświatę, a komu o własny interes, w czasie dyskusji nad tą ustawą. Proponowane zmiany dotyczą przede wszystkim objęcia wszystkich 6-letnich dzieci obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym, wprowadzenia istotnych zmian w systemie kształcenia ustawicznego, zmian w systemie kształcenia i doskonalenia nauczycieli, wzmocnienia roli nadzoru pedagogicznego i wzmocnienia systemu egzaminów zewnętrznych. Ponadto ustawa zawiera szereg zmian uściślających i porządkujących aktualny stan prawny.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#FranciszekPotulski">Zmiany dotyczące art. 2 mają charakter porządkujący, przy czym przepis zawarty w pkt. 3a zmierza do ponownego uwzględnienia w systemie oświaty ośrodków dokształcania zawodowego. Ośrodki te prowadziły kształcenie w zakresie teoretycznych zawodowych zajęć edukacyjnych dla młodocianych pracowników. Obecnie ich działalność zostałaby rozszerzona o prowadzenie także różnego rodzaju form pozaszkolnych w zakresie doskonalenia zawodowego pracowników oraz osób bezrobotnych. W przypadku tego artykułu znaczne kontrowersje wzbudziła kwestia usytuowania w systemie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Rząd stał na stanowisku, że system oświaty powinien obejmować specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16, realizację odpowiednio obowiązku szkolnego i obowiązku nauki. Ta wersja jest treścią wniosku mniejszości nr 1.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#FranciszekPotulski">W podkomisji do tej wersji dodano nową zmianę 5 lit. a, przesuwającą do systemu oświaty placówki opiekuńczo-wychowawcze, wśród których znajdują się szkoły i młodzieżowe ośrodki wychowawcze, a także młodzieżowe ośrodki socjoterapii. Rząd był skłonny przyjąć, że przechodzą do systemu szkolnego młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży, ale przy pozostawieniu obecnych zasad funkcjonowania tych ośrodków, które pozostają w systemie pomocy społecznej na dotychczasowych zasadach. Chodzi o to, że ich pracownicy podlegają przepisom Karty nauczyciela jedynie na zasadzie praw nabytych. W efekcie przyjęto zmianę bez tego zastrzeżenia. Dodać należy, że zmianie tej przeciwstawia się rzecznik praw obywatelskich. Wysoki Sejm rozstrzygnie, czy pozostanie wariant rządowy - tak jak we wniosku mniejszości - czy wariant przyjęty przez komisję. W każdym razie wobec dosyć silnych protestów, licznych listów kierowanych do komisji w odniesieniu do wariantu kompromisowego zostanie on wycofany, to znaczy, wycofane zostaną wnioski mniejszości 5. i 7.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#FranciszekPotulski">Zmiana odnosząca się do art. 2a dotyczy współpracy szkoły z organizacjami pozarządowymi, ze szczególnym uwzględnieniem organizacji harcerskich. Wyszczególnienie organizacji harcerskich budziło pewne wątpliwości, ale przeważył pogląd, że harcerstwo wyrosło na gruncie oświaty i w procesie wychowania pełni inne funkcje niż pozostałe organizacje pozarządowe. Organizacje pozarządowe na ogół stawiają sobie jakiś kierunkowy cel działania, na przykład ochronę przyrody, obronę kraju itp. Natomiast celem działania organizacji harcerskich jest wychowanie młodzieży, czyli mają taki sam cel działania jak oświata. Problem współpracy szkoły z organizacjami reguluje art. 56 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#FranciszekPotulski">Art. 3 uzupełniono o definicję oddziału dwujęzycznego i oddziału sportowego, a także rozszerzono o istotne pojęcia występujące w dalszych przepisach, to jest o kształcenie ustawiczne, szkołę dla dorosłych oraz formy pozaszkolne.</u>
          <u xml:id="u-281.6" who="#FranciszekPotulski">W art. 5 ust. 3b został rozszerzony o publiczne placówki kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym. Tworzenie przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania tych placówek ma na celu wspieranie i koordynowanie działań o charakterze ogólnopolskim i międzynarodowym na rzecz rozwoju edukacji ustawicznej. Wyeksponowano też zadania z zakresu profilaktyki społecznej, które realizowane są dotychczas przez szkoły i placówki w ramach zadań z zakresu opieki i wychowania. W artykule tym ustalono też, prowadzenie jakich szkół lub placówek jest zadaniem samorządu województwa. Dotyczy to szkół o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym. Wiążą się z tym problemem art. 11 i 19 ustalające sposób przejęcia tych szkół i placówek przez samorząd województwa, a także termin ich przejęcia do 31 grudnia 2004 r. i nakazujące ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania sporządzenie wykazu tych placówek.</u>
          <u xml:id="u-281.7" who="#FranciszekPotulski">Wprowadzenie ust. 3 w art. 7 zobowiązuje szkoły niepubliczne, które posiadają uprawnienia szkół publicznych, do realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych w cyklu nie krótszym oraz wymiarze nie mniejszym niż określony w ramowym planie nauczania dla szkół publicznych danego typu. Uregulowanie to uniemożliwi stosowanie przez szkoły niepubliczne częstych praktyk znacznego skracania cyklu kształcenia oraz wymiaru zajęć edukacyjnych. Inny cykl kształcenia wymagałby może innych świadectw. Poza tym wiadomo, że czym innym jest przygotowanie do egzaminu, a czym innym nauczenie czy wyuczenie przedmiotu. Niemniej pozostaje miejsce na odstępstwa od tej zasady, wynikające ze specyficznych warunków działania części tych szkół. Reguluje ten problem art. 86, określający warunki działania szkoły eksperymentalnej, uzyskania statusu szkoły eksperymentalnej.</u>
          <u xml:id="u-281.8" who="#FranciszekPotulski">W art. 9 wyodrębniono nowy typ szkół: 3-letnie szkoły ponadgimnazjalne przysposabiające do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.</u>
          <u xml:id="u-281.9" who="#FranciszekPotulski">Za ważny element reformy systemu oświaty należy uznać system zewnętrznych egzaminów. Proponowane zmiany mają na celu precyzyjne określenie kompetencji poszczególnych komisji egzaminacyjnych, zmierzające do wyrównania wymagań i poziomu egzaminów i sprawdzianów w skali całego kraju. Pewien sprzeciw budziło przekazanie do komisji okręgowych ewidencji egzaminatorów, ale wniosku mniejszości w tej sprawie nie zgłoszono. Proponowany przepis art. 10 doprecyzowuje wiek osób mogących uzyskać świadectwo ukończenia szkoły na podstawie egzaminów eksternistycznych, zakres tych egzaminów oraz powierza kuratorowi uprawnienie powoływania komisji egzaminacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-281.10" who="#FranciszekPotulski">Wprowadzenie do ustawy przepisu dotyczącego możliwości dofinansowania z budżetu państwa podręczników do kształcenia uczniów w zakresie niezbędnym do podtrzymania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej jest usankcjonowaniem prawnym naszego stosunku do mniejszości narodowych. Ale były też w komisji głosy sprzeciwu wobec tej regulacji wskazujące na koszty druku tych podręczników.</u>
          <u xml:id="u-281.11" who="#FranciszekPotulski">Zmiany w art. 14, 14a i 14b wynikają z założenia, że skuteczne wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci wymaga stopniowego wprowadzenia wychowania przedszkolnego dzieci w wieku od 3 do 5 lat oraz objęcia wszystkich dzieci 6-letnich, także niepełnosprawnych, obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym realizowanym w przedszkolu lub w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej.</u>
          <u xml:id="u-281.12" who="#FranciszekPotulski">W trakcie prac komisji przyjęto zapis stojący w sprzeczności z dotychczasowymi regulacjami w finansach publicznych niemożliwy do realizacji, a na pewno nie w tej ustawie, dotyczący finansowania płac nauczycieli przedszkoli. Wniosek mniejszości nr 2 przywraca rozwiązanie proponowane przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-281.13" who="#FranciszekPotulski">Ze względu na fakt niepełnego rozliczenia kosztów dowozu dzieci przy zamianie prawa na obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego komisje za zgodą rządu proponują wprowadzenie tej zmiany od 1 września 2004 r., co pozwoli na uwzględnienie tego problemu w pracy nad ustawą o dochodach j.s.t. i w ustawie budżetowej na rok 2004. Przy okazji warto też dodać, że obecnie obowiązuje prawo dziecka do rocznego przygotowania przedszkolnego i obowiązek samorządu do realizacji tego prawa, w związku z tym nie ma mowy o jakimkolwiek innym, czyli zwiększeniu kosztów z tego tytułu. Natomiast faktem jest, że zamiana prawa na obowiązek może powodować pewne komplikacje związane z kosztami dowozu.</u>
          <u xml:id="u-281.14" who="#FranciszekPotulski">Zmiana w art. 16 określa formy realizowanego konstytucyjnego obowiązku nauki do lat 18.</u>
          <u xml:id="u-281.15" who="#FranciszekPotulski">Uregulowana została też rola olimpiad przedmiotowych - w art. 21.</u>
          <u xml:id="u-281.16" who="#FranciszekPotulski">Problem dopuszczania podręczników szkolnych i oceny ich przydatności został rozwiązany tak, aby zapewnić nauczycielowi wybór podręcznika, a jednocześnie zapewnić ministrowi wpływ na jakość tych podręczników.</u>
          <u xml:id="u-281.17" who="#FranciszekPotulski">W art. 24 obok problemu skorelowania zasadności kształcenia w danym zawodzie z potrzebami rynku pracy ustalono formy aktywnego włączania się ministrów właściwych dla zawodów w proces przygotowania zawodowego kadr dla danego sektora gospodarki oraz wspierania materialnego bazy dydaktycznej i kadrowej szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-281.18" who="#FranciszekPotulski">Uzupełnienie art. 31 ma na celu wzmocnienie nadzoru kuratora oświaty nad placówkami doskonalenia nauczycieli przez upoważnienie do opiniowania planów pracy tych placówek i zapewnienie wpływu kuratora na sposób wykorzystania środków na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, wyodrębnionych w budżecie wojewody.</u>
          <u xml:id="u-281.19" who="#FranciszekPotulski">Uściśleniu uprawnień nadzoru pedagogicznego poświęcone są też zmiany w artykułach następnych - aż do art. 35 - które określają uprawnienia ministra właściwego ds. oświaty wobec kuratorów pozostających pracownikami administracji zespolonej wojewody.</u>
          <u xml:id="u-281.20" who="#FranciszekPotulski">Uregulowano też sprawy związane z funkcjonowaniem zespołu szkół, chociaż pewien jednak niedosyt budzą niektóre problemy stosunków pracowniczych w tych zespołach. Tej sprawie poświęcone są wnioski mniejszości 3. i 4., ale wydaje się, że są to rozwiązania szkodliwe dla nauczycieli. Do problemu trzeba będzie wrócić na pewno przy nowych regulacjach sprawozdawczości oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-281.21" who="#FranciszekPotulski">Zmiana w art. 67 przewiduje przywrócenie do szkół gabinetów profilaktyki zdrowotnej. Uregulowanie to ma na celu uniknięcie sytuacji, w której uczniowie pozostają poza systemem profilaktycznej opieki zdrowotnej, jak zdarzyło się po wdrażaniu reformy systemu opieki zdrowotnej. Organizacja gabinetów profilaktyki zdrowotnej dla uczniów będzie stanowić proces rozłożony na 3 lata, chociaż zawsze można stwierdzić, że tak jak gabinety te ze szkół zniknęły, tak mogą do nich wrócić.</u>
          <u xml:id="u-281.22" who="#FranciszekPotulski">Art. 68a do 68c regulują problem kształcenia ustawicznego w szkołach i formach pozaszkolnych. Proponowane zmiany zmierzają do stworzenia drożności między systemem szkoleń. Uregulowane zostały w sposób kompleksowy możliwości zdobywania, podwyższania przez osoby dorosłe wykształcenia ogólnego i zawodowego. Stworzenie systemu akredytacji placówek prowadzących kształcenie w formach pozaszkolnych ma na celu poprawę jakości i efektywności tych form kształcenia, co ma wpływ na poziom kwalifikacji osób dorosłych i ich sytuację na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-281.23" who="#FranciszekPotulski">W dotychczasowym tekście ustawy używa się różnych określeń w odniesieniu do uczniów, dla których organizuje się kształcenie specjalne. Nowe, porządkujące ten zakres działania oświaty, przepisy zawierają art. 71b i 71d. W ogóle kształceniu osób niepełnosprawnych poświęciliśmy wiele uwagi, znacznie rozszerzając zakres powinności wobec nich ze strony organów prowadzących szkoły i placówki.</u>
          <u xml:id="u-281.24" who="#FranciszekPotulski">Przepisy art. 77, 77a i 78 wprowadzają upoważnienie dla ministra właściwego ds. oświaty i wychowania do określania standardów kształcenia w zakładach kształcenia nauczycieli, analogicznie do przepisu zawartego w ustawie o szkolnictwie wyższym. Proponowane regulacje mają na celu ujednolicenie zasad kształcenia nauczycieli niezależnie od instytucji, w której się odbywa. Wprowadzony zostaje system akredytacji placówek doskonalenia nauczycieli stanowiący gwarancje osiągania i utrzymania wysokiej jakości usług w zakresie doskonalenia nauczycieli. Wprowadzenie akredytacji jest elementem mechanizmu mającego zagwarantować odpowiednią jakość form tego doskonalenia. W ramach akredytacji przyznawanej na drodze decyzji administracyjnej przez kuratora oświaty będzie dokonywana zewnętrzna ocena działania placówki. Standardy akredytacyjne mają dotyczyć wymagań w zakresie organizacji placówki, kwalifikacji kadry, bazy dydaktycznej i jakości realizowanych form doskonalenia, jakie powinny spełniać placówki doskonalenia ubiegające się o akredytację. Upoważnienie zawarte w art. 78 dla ministra właściwego ds. oświaty i wychowania do wydania rozporządzenia w sprawie placówek doskonalenia zostaje rozszerzone do określenia zadań, które będą mogły być realizowane wyłącznie przez placówki doskonalenia nauczycieli posiadające akredytację oraz publiczne placówki doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym prowadzone przez ministerstwo edukacji.</u>
          <u xml:id="u-281.25" who="#FranciszekPotulski">W ustawie doprecyzowano również zasady dofinansowania szkół i placówek niepublicznych, zasady cofania przyznanych uprawnień, a także wykorzystanie środków pochodzących z funduszy strukturalnych na rozwój kształcenia ustawicznego.</u>
          <u xml:id="u-281.26" who="#FranciszekPotulski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Sporo zamieszania wprowadził rządowy zapis o tym, aby obowiązek 40-godzinnego tygodnia pracy nauczyciela obejmował obok wymiaru zajęć dydaktycznych również 2 godziny zajęć opiekuńczo-wychowawczych. Ten zamiar, bardzo silnie oprotestowany, chociaż bez korespondencji takiej, jak w przypadku placówek opiekuńczo-wychowawczych, do komisji edukacji, wzbudził sporo kontrowersji i został wykreślony z ustawy 9 głosami za skreśleniem tego przepisu, 8 przeciw i przy 2 głosach wstrzymujących się. W tej sprawie została zapowiedziana poprawka, której ewentualne zgłoszenie spowoduje wycofanie wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-281.27" who="#FranciszekPotulski">Zmiany w ustawie o rzemiośle dotyczą egzaminów rzemieślniczych.</u>
          <u xml:id="u-281.28" who="#FranciszekPotulski">Zmiany w ustawie o szkolnictwie wyższym i ustawie o wyższych szkołach zawodowych mają na celu wprowadzenie regulacji dotyczących organizacji kształcenia nauczycieli umożliwiających ustanowienie zasady, że każdy nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum jest przygotowany w trakcie studiów do nauczania dwóch przedmiotów.</u>
          <u xml:id="u-281.29" who="#FranciszekPotulski">Minister właściwy ds. szkolnictwa wyższego określi w drodze rozporządzenia standardy kształcenia nauczycieli zapewniające uzyskanie przez nauczyciela w trakcie studiów znajomości języka obcego na poziomie zaawansowanym, a także umiejętności posługiwania się technikami informacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-281.30" who="#FranciszekPotulski">Wysoki Sejmie! Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisja Samorządu Terytorialnego wnoszą, aby Sejm uchwalił przedstawiony w druku nr 1430 projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Bogusławę Towalewską występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#BogusławaTowalewska">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko klubu wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#BogusławaTowalewska">Przedstawiona przez rząd nowelizacja ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw podobnie jak poprzednie przedłożenia rządowe zmierza do uporządkowania systemu edukacji, zahamowania pewnych niekorzystnych tendencji będących wynikiem poprzedniej reformy systemu oświatowego. Szczególnie wysoko cenimy sobie propozycję zmian ustawy o zasadniczym charakterze, doceniamy rozwiązania, które doprecyzowują już istniejące przepisy, czyniąc je bardziej jednoznacznymi.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#BogusławaTowalewska">Wśród najistotniejszych zmian w projekcie ustawy znajdują się przepisy zmierzające do objęcia wszystkich dzieci 6-letnich obowiązkowym rocznym przygotowaniem szkolnym. Uważamy takie rozwiązanie za słuszne. Projekt ustawy daje gminom możliwość realizacji tego zadania w dotychczasowych, przyjętych już formach, to jest placówkach przedszkolnych lub oddziałach przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#BogusławaTowalewska">W świetle obowiązujących przepisów prowadzenie przedszkoli także z oddziałami dla dzieci 6-letnich jest zadaniem gminy finansowanym z dochodów własnych. Dlatego jakakolwiek zmiana sposobu finansowania wynagrodzenia nauczycieli pracujących w tzw. oddziałach zerówkowych może być brana pod uwagę jedynie przy nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W przeciwnym razie proces wyodrębniania środków z części oświatowej subwencji ogólnej zrodzi wiele niepotrzebnych zadrażnień na linii Ministerstwo Finansów samorządy gminne. Z tego względu w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD zgłaszam poprawkę do zmiany 15. w art. 14 w lit. e.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#BogusławaTowalewska">Przepisy rozdziału 2 regulujące zagadnienia wychowania przedszkolnego nakładają na gminę obowiązek organizowania dowozu do placówki wraz z opiekunem dla dzieci 6-letnich i dzieci niepełnosprawnych. To zadanie szczególnie, a także koszty organizowania nowych oddziałów zerówkowych uszczuplą budżety gmin, których wydatków budżet centralny nie zrekompensuje z powodu braku środków. W związku z tym mój klub parlamentarny przychyla się do wniosku połączonych komisji o przesunięcia wejścia stosownych zapisów do 1 września 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny SLD w pełni popiera propozycję rozwiązań regulujących tak ważną obecnie, a w przyszłości nabierze ona jeszcze większego znaczenia, kwestię kształcenia ustawicznego. Istnieje powszechna świadomość, że zdobywanie wiedzy jest procesem ciągłym. Niestety, tę świadomość wykorzystują placówki, których jakość kształcenia budzi wątpliwości. Dlatego propozycja akredytowania placówek kształcenia ustawicznego i placówek doskonalenia nauczycieli jest bardzo cenna. Zaproponowane zmiany i rozwiązania zmierzają do stworzenia drożności między systemem szkolnym i pozaszkolnym.</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#BogusławaTowalewska">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozytywnie ocenia gminy jako organy prowadzące szkoły, zwłaszcza ich działalność na rzecz remontów i inwestycji szkolnych i sportowych. Wychodzimy jednak z założenia, że za politykę oświatową, za stan oświaty w kraju odpowiada państwo, a bezpośrednio minister właściwy do spraw oświaty i wychowania oraz jego przedstawiciel w terenie - kurator. Akceptujemy wzmocnienie roli kuratora oświaty przez nadanie mu nowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-283.7" who="#BogusławaTowalewska">Zaproponowane rozwiązania w stosunku do nadzoru pedagogicznego wpłyną na poprawę jakości kształcenia, warunki pracy uczniów i przestrzeganie ich praw. Jak sądzimy, zmobilizują wszystkie organy odpowiedzialne za procesy edukacyjne do pracy na rzecz efektywności kształcenia, pierwszego i jednego z wielu celów funkcjonowania szkoły.</u>
          <u xml:id="u-283.8" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego SLD pragnę Wysoką Izbę zapewnić, że egzaminy zewnętrzne traktujemy jako niezbędną formę przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów we wszystkich typach szkół. Zaproponowane w projekcie ustawy zmiany będą służyć dalszemu wzmacnianiu systemu egzaminów zewnętrznych i zmierzają do wzmocnienia jednolitości, jakości i porównywalności wyników sprawdzianu i egzaminu.</u>
          <u xml:id="u-283.9" who="#BogusławaTowalewska">Dobrze się stało, że omawiana nowelizacja podejmuje zagadnienia regulacji programów nauczania i podręczników. W art. 22a problemy dopuszczania do użytku programów i podręczników zostały uporządkowane i sprecyzowane. Projekt ustawy doprecyzowuje ponadto szereg sformułowań ze słowniczka ustawy, co w spornych przypadkach nabiera znaczenia fundamentalnego. Projekt w nowym ujęciu definiuje zadania ministra edukacji i samorządów poszczególnych szczebli w zakresie zakładania i prowadzenia szkół i placówek oświatowych. Przed samorządami stoi zadanie odtworzenia lub utworzenia gabinetów profilaktycznych, tak łatwo zlikwidowanych podczas reformy służby zdrowia z 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-283.10" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Problematyka dzieci niepełnosprawnych znalazła w przedłożeniu rządowym należyte miejsce. Projekt ustawy daje możliwość zakładania zespołów wczesnego wspomagania rozwoju dziecka nie tylko w szkołach i przedszkolach, ale także w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i specjalistycznych. Uszczegółowiono szereg innych przepisów ważnych dla tej grupy dzieci i rodziców, a ponadto zagwarantowano środki na zakup podręczników szkolnych i książek pomocniczych z budżetu ministra oświaty i wychowania.</u>
          <u xml:id="u-283.11" who="#BogusławaTowalewska">Omawiany dziś w Wysokiej Izbie projekt ustawy odnosi się także do innych oświatowych aktów prawnych. Do projektu ustawy w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD chcę zgłosić poprawkę do art. 2 w pkt. 3 dotyczącym art. 42 Karty nauczyciela. Wobec występujących problemów wychowawczych i adaptacyjnych, znacznej agresji wśród młodzieży, uznajemy za bardzo ważną potrzebę zwiększenia liczby godzin zajęć opiekuńczo-wychowawczych pozalekcyjnych. Obok rodziny jakąś część odpowiedzialności za poprawę sytuacji w tym zakresie musi wziąć na swoje barki także szkoła.</u>
          <u xml:id="u-283.12" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zmianach do ustawy o szkolnictwie wyższym i do ustawy o szkołach wyższych zawodowych rząd proponuje bardzo istotne rozwiązanie. Zmiany w systemie kształcenia nauczycieli powinny nastąpić znacznie wcześniej, gdy przystępowano do reformy oświaty. Absolwent kierunków pedagogicznych będzie uprawniony do nauczania dwóch przedmiotów, a także języka obcego. Odbędzie półroczną praktykę zawodową i zdobędzie praktyczną umiejętność obsługi komputera. Taki zasób wiedzy i umiejętności jest konieczny u nauczyciela w nowoczesnej szkole i placówce oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-283.13" who="#BogusławaTowalewska">Przedstawiona Wysokiej Izbie ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest oczekiwanym aktem prawnym zmierzającym do poprawy jakości nauczania i funkcjonowania polskiej oświaty. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD proszę o jej uchwalenie. Jednocześnie załączam pozostałe nieomówione poprawki. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-283.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Szumilas występującą w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Platforma Obywatelska w sprawie zmiany ustawy o systemie oświaty i niektórych innych ustaw. Mimo obszernego materiału, liczącego 43 strony, projekt ustawy faktycznie wprowadza bardzo niewiele nowych rozwiązań do systemu oświaty. Znakomita większość propozycji to zmiany redakcyjne, często językowe i niewnoszące nic nowego. Czytając projekt odnoszę wrażenie, że rząd za fasadą tysiąca różnych drobnych zmian stara się ukryć strach przed wprowadzeniem zmian istotnych. Ukrywa również przekonanie, że oto system edukacji przygotowany przez poprzednią ekipę jest dobry i tak naprawdę niewiele można bez szkody dla systemu w nim zmienić.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Baszczyński: Kto to mówi?)</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#KrystynaSzumilas">Jedną z ważniejszych decyzji miała być zmiana dotycząca obniżenia wieku szkolnego. Gdyby SLD konsekwentnie realizowało swój program wyborczy i odważnie zapisało: dziecko idzie do szkoły w wieku 6 lat, 5-latek ma prawo do rocznego przygotowania przedszkolnego, byłby to sukces na miarę wprowadzenia egzaminów zewnętrznych czy też reformy strukturalnej. Niestety, tak ważne dla przyszłości polskich dzieci zadanie zostało przez SLD odrobione w sposób niestaranny, na ocenę zaledwie mierną.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#KrystynaSzumilas">Proponowane przez rząd rozwiązanie polegające na obowiązkowej zerówce dla 6-latków jest utrwaleniem tego, co już zostało wprowadzone na przełomie lat 70. i 80., czyli ponad 20 lat temu. Nie powoduje też zwiększenia liczby dzieci w wieku od 3 lat do 5 uczęszczających do przedszkoli. Mało tego, rząd proponując nowe zadanie nie zabezpieczył na nie pieniędzy z budżetu państwa. Zaproponował, aby koszty pokryły samorządy. To spowodowało, że w trakcie prac połączonych komisji edukacji i samorządu terytorialnego data wprowadzenia obowiązkowej zerówki została przesunięta z 1 września 2003 r. na 1 września 2004 r. Ogromna szkoda.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#KrystynaSzumilas">We współczesnym świecie ważnym tematem jest kształcenie dorosłych. Wiemy już, że nie wystarczy raz skończyć szkoły, że w obliczu zmian gospodarczych koniecznym jest również, aby człowiek dorosły miał szansę na uczenie się, doskonalenie i zmianę zawodu. Pozytywnym elementem omawianego projektu jest propozycja wprowadzenia do systemu edukacji pojęcia kształcenia ustawicznego. Szkoda tylko, że kształcenie ustawiczne zdefiniowano tak wąsko i że problem kształcenia ustawicznego został przysłonięty dyskusjami o akredytacji, co naszym zdaniem jest efektem słabego nadzoru pedagogicznego. Teraz ten nieudolny nadzór będzie decydował o przyznaniu lub nie akredytacji placówce kształcenia ustawicznego.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#KrystynaSzumilas">Zaskakującą propozycją, szczególnie w obliczu programu wyborczego SLD, jest próba zwiększenia pensum nauczycieli do 2 godzin. Platforma Obywatelska uważa, że o tak ważnych sprawach, a niewątpliwie czas pracy nauczyciela jest ważną sprawą, należy dyskutować otwarcie. Rząd wybrał inną drogę - wprowadzenia zmiany kuchennymi drzwiami. Dlatego nie poprzemy propozycji rządu wyrażonej we wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! Zamachem na system opieki nad dzieckiem jest próba wprowadzenia do systemu edukacji młodzieżowych ośrodków wychowawczych, ośrodków socjoterapii czy specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych. Nie przekonuje nas argument, że pracujący w nich nauczyciele tracą uprawnienia wynikające z Karty nauczyciela czy też argument, że podwójny nadzór nad dyrektorem jest dla niego niewygodny. Nie można kosztem dzieci dbać o wygodę dorosłych, nawet jeżeli są oni pracownikami. Platforma jest przeciwna takim pomysłom.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Zmiana ustawy miała się skupić na sprawach fundamentalnych. Niestety, najwięcej miejsca w dyskusji zajęły sprawy drugorzędne, być może ważne z powodu zwiększenia roli administracji państwowej, z powodu centralizacji czy zwiększenia uprawnień ministra, ale nie z punktu widzenia dobrego kształcenia. Takie propozycje, jak pomysł zapisania w ustawie upoważnienia dla ministra edukacji do: „wydawania na piśmie kuratorom oświaty wiążących ich wytycznych i poleceń” przypominają nie najlepsze dla Polski czasy wydawania dyrektyw i okólników zastępujących prawo ustanawiane przez parlament. Nie jest to na pewno pomysł na zwiększenie autorytetu nadzoru pedagogicznego. Jest to raczej próba, moim zdaniem, odebrania kuratorom oświaty możliwości samodzielnego myślenia, bo czasem samodzielne myślenie kuratora może być dla ministra niewygodne. Mieliśmy już przykłady takiej działalności kuratorów, choćby w przypadku ich interpretacji rozporządzenia w sprawie nauczania indywidualnego dzieci niepełnosprawnych. Próby wydawania poleceń też były, choćby w sprawie używania tablic na maturze. Platforma Obywatelska proponuje, aby zamiast wpisywać do ustawy wydawanie na piśmie wiążących decyzji i poleceń ministerstwo edukacji skupiło się na przygotowaniu jasnych i niewymagających odrębnych tłumaczeń rozporządzeń.</u>
          <u xml:id="u-285.8" who="#KrystynaSzumilas">Tęsknota ministra i kuratorów za nieograniczoną władzą jest przeogromna, dlatego na wszelkie sposoby usiłuje się ograniczyć rolę samorządów lokalnych na rzecz kuratorów oświaty. Najpierw w 2002 r. został zmieniony skład komisji konkursowej na stanowisko dyrektora szkoły tak, aby zmniejszyć wpływ samorządu. Teraz proponuje się odebranie im prawa do ustalania regulaminu konkursu. O sposobie wybierania dyrektora w szkole gminnej będzie decydował minister.</u>
          <u xml:id="u-285.9" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chęć ręcznego sterowania nie ominęła również szkół niepublicznych. Mimo uzyskania przez szkoły niepubliczne zupełnie dobrego wyniku w pierwszych przeprowadzonych w 2002 r. egzaminach zewnętrznych ministerstwo uznało, że uczeń, oprócz tego, że ma się uczyć, musi odsiedzieć w szkole narzuconą przez ministra liczbę godzin. Jeżeli czas spędzony w szkole ma taki zbawienny wpływ na jakość wiedzy ucznia, to może jest to również sposób na zwiększenie notowań polskiego rządu. Wystarczy wprowadzić przepis, że premier musi spędzić w swoim gabinecie tyle to a tyle godzin i zgodnie z teorią ministra edukacji ocena jakości pracy rządu na pewno się poprawi.</u>
          <u xml:id="u-285.10" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Baszczyński: Co ma piernik do wiatraka?)</u>
          <u xml:id="u-285.11" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Proponuję, w formie poprawek, usunięcie lub zmianę niesprzyjających rozwojowi jakości edukacji zapisów. Mam nadzieję, że poprawki te zostaną przez Wysoką Izbę przyjęte. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-285.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł, dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Nowak występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#MariaNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia oświadczenia w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#MariaNowak">Edukacja i wychowanie młodego pokolenia jest zadaniem o fundamentalnym znaczeniu dla przyszłości narodu. Już Cyceron pytał: Czyż możemy narodowi ofiarować większy dar nad wychowanie i wykształcenie młodzieży? Jak trafne jest to stwierdzenie, pokazała także historia naszej ojczyzny. Myślę, że wszyscy, którym losy Polski są nieobojętne, czują tak samo. Toteż muszę przyznać, że dziwi fakt przeznaczenia na zaprezentowanie opinii klubów i kół na tak obszerne zmiany, chociażby ze względu na ilość kart zapisanych tymi właśnie propozycjami zmian w ustawie o systemie oświaty, zaledwie 5 minut. Ze względu na ten ograniczony czas odniosę się jedynie ogólnie do całego projektu ustawy, wskazując na te miejsca, na te problemy, do których w imieniu klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość będę zgłaszała poprawki.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#MariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sejm III kadencji, przekonany o konieczności zmian w polskiej edukacji, podjął się trudu zreformowania systemu edukacji w naszym kraju. Spoglądając wstecz, przyznać należy, że generalne kierunki zmian zostały obrane trafnie. Jednak trzeba także przyznać, że w trakcie realizacji zapisów ustawy okazało się, iż potrzebne są pewne zmiany i korekty. Środowiska szkolne od początku IV kadencji, czyli obecnej kadencji Sejmu, oczekują na zapowiadaną przez panią minister nowelizację ustawy. Najgorsza w tym minionym okresie była niepewność, ponieważ ciągłe drobne zmiany, wprowadzane najczęściej w ostatniej chwili, wprowadzały do szkół nerwową i niestabilną atmosferę, co nie sprzyjało na pewno procesowi dydaktycznemu. Dobrze się stało, że już dzisiaj przystępujemy do drugiego czytania zapowiadanej od dawna ustawy.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#MariaNowak">W trakcie pierwszego czytania na posiedzeniu połączonych komisji, Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, omawiając projekt, pani minister wymieniła 6 kierunków zmian, które rząd uznał za najważniejsze. Za priorytet wśród tych wyzwań uznane zostały działania w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość idea wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z różnych środowisk jest jak najbardziej słuszna. Należy dodać, iż był to jeden z głównych celów reformy systemu edukacji rozpoczętej przez Sejm III kadencji. Jesteśmy za wprowadzeniem powszechnego obowiązku przedszkolnego dla dzieci 6-letnich. Bardzo cenny jest też pomysł, aby dzieci te w przedszkolu miały obowiązkowe zajęcia z języka obcego. Jednak z pewnością każdy na tej sali zgodzi się, iż jeśli nie znajdziemy środków na zrealizowanie tych jakże cennych pomysłów, pozostaną one jedynie w sferze głoszonych haseł. Klub nasz traktuje tę propozycję jako obniżenie wieku edukacyjnego, toteż uważamy, że środki na realizację tych zadań powinny pochodzić z budżetu państwa. Nie zgadzamy się, aby ciężar finansowy tych jakże cennych inicjatyw spoczął na barkach samorządów. Popieramy stanowisko komisji, które mówi, że obowiązkowa edukacja przedszkolna dla 6-latków będzie obowiązywała od 1 września 2004 r. Liczymy, że do tego czasu uchwalona zostanie nowelizacja ustawy o finansach publicznych, o finansach samorządu.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#MariaNowak">Jako następne obszary wymagające zmian pani minister wskazała, wymienię: modernizację systemu szkolnictwa zawodowego, stworzenie mocnych podwalin prawnych dla kształcenia ustawicznego, umocnienie i doskonalenie systemu egzaminów zewnętrznych, troskę o właściwy rozwój i kwalifikacje nauczycieli, właściwie prowadzony nadzór pedagogiczny. Co do wszystkich wymienionych tutaj tematów, zagadnień klub Prawo i Sprawiedliwość zgadza się. Uważamy, że rzeczywiście kierunki są jak najbardziej właściwe i zasługują na priorytetowe traktowanie. W odniesieniu do tych faktów dziwić muszą podjęte przez panią minister na początku urzędowania decyzje dotyczące szkolnictwa ponadgimnazjalnego. Dobrze opanowana w liceum ogólnokształcącym wiedza ogólna pozwala na elastyczność, a co za tym idzie - na zdobycie w krótkim okresie wiedzy i umiejętności potrzebnych do wykonywania zawodu, pozwala na szybkie przekwalifikowanie, na szybką zmianę zawodu. Jednakże w obecnej nowelizacji, w obecnych propozycjach nie znaleźliśmy żadnych istotnych zmian idących w tym kierunku. Kształcenie ustawiczne jest niezwykle ważne. W projekcie rząd wprowadził pojęcie akredytacji placówek, które w trakcie obrad komisji uległo daleko idącym zmianom. Zmiany te nie są dla nas w pełni satysfakcjonujące, lecz zdaniem naszego klubu ich wprowadzenie sprawia, iż pojęcie akredytacji w obecnej formie jest do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#MariaNowak">Jeszcze raz odniosę się do wypowiedzi pani minister w czasie pierwszego czytania. Otóż pani minister, omawiając projekt, stwierdziła, że wyważone zostały proporcje między kompetencjami organu prowadzącego i organu nadzorującego, poprzez regulacje dotyczące wzmocnienia roli nadzoru pedagogicznego. W ustawie wyraźnie widoczna jest chęć wzmocnienia roli kuratora. Rodzą się obawy, czy nie zmierza to do nadmiernej centralizacji zarządzania oświatą. Otóż uważamy, że w świetle obowiązującej dzisiaj ustawy kurator posiada kompetencje, aby poprzez wizytatorów w pełni nadzorować proces dydaktyczny i wychowawczy w szkołach i placówkach oświatowych. To, iż nadzór pedagogiczny jest źle realizowany, nie wynika z braku uregulowań prawnych, lecz jedynie z braku egzekwowania kompetencji przez kuratorów. Dodanie szczegółowych zapisów w projekcie ustawy nie poprawi sytuacji, może tylko doprowadzić do konfliktów między organem prowadzącym a kuratorium.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#MariaNowak">W czasie prac komisji wiele miejsca poświęcono placówkom opiekuńczo-wychowawczym. Wprawdzie projekt rządowy nie obejmował nowelizacji prawa w tym zakresie, ponieważ nie jest to w kompetencji ministra edukacji narodowej i sportu, lecz w kompetencjach ministra gospodarki pracy i polityki społecznej, jednak posłowie zgłaszali propozycje przeniesienia wszystkich lub tylko niektórych placówek opiekuńczo-wychowawczych do systemu edukacji. Klub Prawo i Sprawiedliwość stoi na stanowisku, że wprowadzone obecnie obowiązujące przepisy prawne, regulujące funkcjonowanie placówek opiekuńczo-wychowawczych są poprawne i nie wymagają zmian legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#MariaNowak">Analizując przedstawiony projekt, uważamy, że zabrakło w nim zmian dotyczących zasad przeprowadzenia konkursu na stanowisko dyrektora szkoły. Dyrektor szkoły musi być bardzo dobrym organizatorem, menedżerem, wychowawcą. Musi umieć kierować pracami dużego zespołu, mieć łatwość nawiązywania kontaktów, być otwartym, cieszyć się zaufaniem uczniów. Toteż w tym względzie klub Prawo i Sprawiedliwość zgłasza poprawki.</u>
          <u xml:id="u-287.8" who="#MariaNowak">I jeszcze ostatnia kwestia. Przed kilkoma dniami posłowie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży otrzymali list otwarty od środowisk osób niepełnosprawnych. W liście tym zawarte były uwagi dotyczące edukacji niepełnosprawnych dzieci i młodzieży. Muszę stwierdzić, że w trakcie prac komisji do projektu rządowego wprowadzono wiele pozytywnych, z punktu widzenia uczniów niepełnosprawnych, poprawek. Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ocenia je bardzo dobrze. A że stało się to w dużej mierze dzięki czynnikowi społecznemu, który służył pomocą i radą w czasie prac komisji, pragnę za to zaangażowanie i pomoc z tego miejsca podziękować.</u>
          <u xml:id="u-287.9" who="#MariaNowak">Podsumowując, stwierdzam, że Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera projekt, co zaś do zapisów, do których mamy wątpliwości i uwagi krytyczne, zgłaszamy 10 poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Kasprzaka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego odnieść się w drugim czytaniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Problematyka zawarta w nowelizacji tej ustawy wychodzi naprzeciw postulatom zgłaszanym od dawna przez Polskie Stronnictwo Ludowe. Jedną z istotnych spraw podnoszonych przez nas od dłuższego czasu jest kwestia wieku szkolnego oraz odbudowy sieci przedszkoli na wsi; wiemy bowiem o tym, że wyrównywanie szans życiowych dzieci następuje przede wszystkim w przedszkolu, a nie w gimnazjum, jak to niektórzy twierdzą. Uważamy to za krok w słusznym kierunku, ponieważ do tej pory wiele gmin nie było stać na utrzymanie przedszkoli, część z nich została zlikwidowana. Aby ustawa w tym zakresie mogła zostać skutecznie zrealizowana, konieczne jest wsparcie gmin innymi środkami finansowymi, jak chociażby środki z programów aktywizacji obszarów wiejskich, bo wiele gmin sobie z tym nie poradzi ze względu na bardzo skromne budżety. Uważamy, że szczególnego potraktowania wymaga problematyka dowozu dzieci upośledzonych z terenów wiejskich, brak jest bowiem w tym obszarze, na terenach wiejskich, firm, instytucji mogących realizować te zadania. Za celowe uważamy uwzględnienie potrzeby ujednolicenia systemu finansowania nauczycieli, od przedszkoli, poprzez szkołę podstawową, po gimnazjum.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Wiele polskich gmin postawiło w poprzednich latach na oświatę, widząc w tym dobrą inwestycję na przyszłość dla swoich społeczności lokalnych. Wybudowano wiele wspaniałych obiektów oświatowych. Znam takie miejscowości, gdzie mieszkańcy, nie patrząc nawet na posiadane środki finansowe, sami składali się lub świadczyli pracę w naturze, aby dokończyć budowę szkoły. Dziś część tych szkół została zamknięta, zlikwidowana, gminom bowiem brakuje środków na ich utrzymanie; a jednocześnie potrzebne są nowe obiekty na gimnazja. Dlatego za celowe uważamy przedłużenie do 2005 r. możliwości funkcjonowania filii gimnazjum.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#MieczysławKasprzak">Z przykrością trzeba stwierdzić, że tworzenie tzw. zespołów szkół, mające być formą oszczędności skromnych środków finansowych posiadanych przez samorządy, w wielu przypadkach stało się formą rozgrywek politycznych. Inaczej mówiąc, chcąc zwolnić dyrektora, a nie mając ku temu podstaw merytorycznych, tworzy się zespoły szkół i dyrektora mamy z głowy; znane są takie przykłady.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#MieczysławKasprzak">Odrębnym problemem podnoszonym od dawna przez mój klub jest funkcjonowanie szkół rolniczych i leśnych, w których kształcenie jest znacznie droższe niż w szkołach ogólnokształcących, występuje bowiem specyficzne szkolenie praktyczne, wymagające prowadzenia gospodarstw rolniczych. Istnieje więc potrzeba odmiennych zasad finansowania. O tym, jak ważnym elementem systemu oświaty będą szkoły rolnicze i leśne, świadczy chociażby uchwalona przez Wysoką Izbę ustawa o obrocie ziemią, w myśl której każdy rolnik będzie musiał posiadać wykształcenie rolnicze. Jak trudna jest to materia do rozwiązania, mieliśmy przykład na wczorajszym wspólnym posiedzeniu komisji rolnictwa i oświaty. W omawianej dzisiaj ustawie następuje częściowe rozwiązanie nabrzmiałych problemów w tym zakresie, jak chociażby możliwość współdecydowania o szkołach rolniczych i leśnych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwo Środowiska, przez dofinansowanie tych szkół poprzez właściwe resorty, a także konieczność uzgadniania przez organ prowadzący zarówno likwidacji szkoły, jak i utworzenia nowego kierunku. Problematyka ta jednak w dalszym ciągu pozostaje otwarta i wymaga dalszych prac w celu znalezienia jak najlepszego rozwiązania dla tego typu szkół.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#MieczysławKasprzak">Bardzo ważnym elementem systemu oświaty są nauczyciele. Ważna jest jakość kadr. Polskie Stronnictwo Ludowe popiera nowe zasady kształcenia nauczycieli; kształcenia tak, aby nauczyciel posiadał przygotowanie w dwóch kierunkach. Bardzo istotne jest to, aby absolwenci kończący szkołę mieli dobre przygotowanie z przedmiotów informatycznych oraz w zakresie języków obcych, co na pewno da im lepsze szanse zatrudnienia w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poczesne miejsce w systemie oświaty zajmuje kształcenie ustawiczne. Musimy więc dążyć do stworzenia dobrze przygotowanych i działających placówek posiadających akredytację. Dobrą tradycję w tym zakresie posiadały uniwersytety ludowe. Zdaniem Polskiego Stronnictwa Ludowego należy wrócić do dobrych tradycji, dobrych doświadczeń w tym zakresie. Społeczeństwo powinno mieć jasny i czytelny obraz, na jakich zasadach odbywa się kształcenie w tym systemie. Nie może bowiem cała Polska dyskutować przez kilka tygodni, w jaki sposób poseł w ciągu pół roku może zdobyć maturę, czy zrobił to uczciwie, czy nieuczciwie. Sprawy te powinny być jasne i czytelne.</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#MieczysławKasprzak">Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego bardzo istotne jest, aby w dobie egzaminów zewnętrznych zapewnić porównywalność wyników; z jednej strony dążymy bowiem do wyrównywania szans edukacyjnych, lecz może to spowodować dużą szkodę poprzez niewłaściwe oceny i niewłaściwe wyniki. W przypadku dużych odstępstw, rażących odstępstw rzucających się w oczy należy podejmować zdecydowane działania eliminujące wszelkie nieprawidłowości w procesie kształcenia w poszczególnych szkołach. Za pozytywny należy uznać powrót profilaktyki zdrowotnej do szkół; zaniedbania w tym zakresie w ostatnich latach były bardzo duże. Polskie Stronnictwo Ludowe ma nadzieję, że proces likwidacji szkół zostanie powstrzymany, o czym wcześniej mówiłem, szczególnie na terenach wiejskich, likwidacji wynikającej ze źle przygotowanej reformy oświaty, o czym nasz klub tak często mówił. Placówki oświatowe na wsi są bowiem bardzo często jedyną instytucją kulturalną i życia społecznego, dlatego należy im się szczególne wsparcie różnymi instrumentami finansowymi i rzeczowymi.</u>
          <u xml:id="u-289.7" who="#MieczysławKasprzak">Liczba problemów zawartych w nowelizowanej ustawie jest dość duża. Pozwoliłem się odnieść tylko do niektórych, bardzo istotnych, zdaniem naszego klubu. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera przedmiotową nowelizację i będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Ewę Kantor występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#EwaKantor">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin przedstawić uwagi dotyczące zmiany ustawy o systemie oświaty. Nie będę się odnosić szczegółowo do wszystkich problemów ze względu na to, że swoje stanowisko do poprawek przedstawiamy na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#EwaKantor">Najbardziej niepokojące wydają nam się jednak zapisy ustawy o systemie oświaty, które w sposób zamierzony poprzez swoje uszczegółowienie narażają szkołę na sączenie lub - mówiąc ostrzej - wlewanie się do szkoły postmodernizmu i liberalnych systemów wychowawczych demoralizujących społeczeństwo. Wymuszają one na środowisku nauczycielskim nieustanną aktywność skierowaną na promowanie liberalnych wartości i działań pozornych. Skutkiem tego, już dziś dobrze widocznym, jest odstąpienie od rzetelnej pracy nauczycieli, od kształcenia ogólnego i wychowania patriotycznego, kształtowania poczucia tożsamości narodowej i suwerenności. Akceptacja skutków rozchwiania systemu edukacji i jego niewydolności przez proponowane zapisy, uwidaczniająca się m.in. poprzez wprowadzenie już na poziomie szkół gimnazjalnych klas przysposabiających do pracy dzieci niepełnoletnie, jest to akceptacja faktu znacznego obniżenia się poziomu kształcenia ogólnego na poziomie podstawowym, gimnazjalnym i legalizowanie pracy zarobkowej nieletnich jako tańszej dla pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#EwaKantor">Powiem wprost, pani minister, że z ogromnym niepokojem patrzymy na obniżanie poziomu i wpisywanie przysposobienia do pracy jako formy edukacyjnej. Uważamy, że problem polega na tym, iż musimy zmienić kształcenie, podnieść poziom kształcenia, może rozciągnąć w czasie dla tych uczniów, nie możemy natomiast stosować przenoszenia ich do pracodawców jako formy niejako niwelowania ich systemu kształcenia. I to realizowanie uczenia się w systemie... Te zapisy są dla nas bardzo niepokojące. Patrząc na ten zapis w kontekście tragicznie niskich wyników egzaminów sprawdzających i egzaminów gimnazjalnych, widać wyraźnie próbę akceptacji przez rząd coraz szerszego zjawiska zatrudniania, o czym już mówiłam, co daje obraz Polski jako państwa kolonizowanego, o wciąż poszerzającym się obszarze patologii społecznej. W tym kontekście próba zniszczenia w społeczeństwie, a szczególnie w młodym pokoleniu, poprzez środki masowego przekazu i wspomagające je zapisy ustawy, chrześcijańskiego systemu wartości wymaga od Sejmu podjęcia działań zabezpieczających realizację kształcenia ogólnego i wychowania patriotycznego, które kształtuje u ludzi młodych właściwe postawy społeczne i rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#EwaKantor">Wykształcenie ogólne potrzebne jest nie tylko do wychowania patriotycznego i zachowania polskiej tożsamości narodowej, ale także do określenia właściwego naszego miejsca w Europie, na terenie której Polska jest już od 1000 lat i współtworzyła jej tożsamość. Z tych samych przyczyn wykształcenie ogólne potrzebne jest nie tylko w szkołach czy liceach o profilu humanistycznym, lecz we wszystkich typach szkół, w tym szkołach i technikach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#EwaKantor">W naszej ocenie obecny system oświaty, podstawy programowe, programy nauczania nie spełniają tych wymogów. Jako przykład podam ucznia ze szkoły w Pucku, chodzącego do technikum im. Władysława Sikorskiego, który nie wie, kim był patron jego szkoły ani czym były zaślubiny Polski z morzem. Uczęszcza on do szkoły w Pucku. Uczeń usprawiedliwia swoją niewiedzę faktem, że nie uczył się wystarczająco historii na lekcjach. Tymczasem tworzone są regiony i inne organizmy o charakterze mieszanym, polsko-duńskie, polsko-niemieckie czy szwedzkie. W takiej sytuacji absolwent technikum nieznający historii, nieznający historii ojczystego kraju ani swej polskiej tożsamości, znalazłszy w takim mieszanym euroregionie, rozpłynie się w nim jako nikt, homo sovieticus, ukierunkowany tym razem na Zachód. To powód do bicia na alarm. Albowiem w wypadku ewentualnego znalezienia się w Unii Europejskiej, w której przemysł, technika i jej pochodne ulegną ogólnemu zglobalizowaniu, tożsamość narodowa będzie tym pancerzem, który ma chronić i zabezpieczać naszą suwerenność. Stąd jako obowiązkowe widzimy w ściśle wyznaczonych ilościach nauczanie języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej. Uważamy, że powinny w tej sprawie być zapisy ustawowe. Chcę również jako przykład niewiedzy przypomnieć KL Warschau i to, że zginęło w nim 200 tys. ludzi. Warszawa straciła ok. 800 tys., więcej niż straciły Anglia i Francja razem wzięte, a nikt z uczniów w obecnych podręcznikach historii - pomimo działania takiej instytucji jak IPN, która również edukuje szkoły - nie jest w stanie dotrzeć do tej wiedzy na temat obozu koncentracyjnego, który jest egzemplifikacją ludobójstwa na narodzie polskim. To są rzeczy, które w ocenie naszego klubu muszą być uczniom polskich szkół znane i które muszą być jak gdyby ustawowo zapisane, żeby była jasna sytuacja w kontekście Unii Europejskiej, jeśli chodzi o tożsamość i znajomość historii swojego narodu, swojego języka.</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#EwaKantor">Oddzielnym, bardzo poważnym problemem pojawiającym się w ustawie - powiem o tym ogólnie - jest znaczne poszerzenie zadań edukacyjnych państwa, które to zadania wymagają znaczących nakładów finansowych. Nakłady te nie są bagatelne dla budżetu państwa i odpowiedź rządu na moje zapytanie, że zabezpieczenie w formie 1% subwencji jest wystarczające, jest dla nas nie do przyjęcia. W sposób ewidentny pokazuje to, że będą one tylko pozornie zapisane w ustawie, a w rzeczywistości nie będą mogły być zrealizowane. W związku z tym faktem Liga Polskich Rodzin będzie głosować za odrzuceniem tych poprawek, które nie służą prawidłowo rozumianemu dobru dziecka, a jednocześnie są niemożliwe do zrealizowania ze względów finansowych, ze względu na budżet państwa,</u>
          <u xml:id="u-291.6" who="#EwaKantor">Należy zwrócić uwagę na fakt, iż deklaracje rządowe mówiły o dużej nowelizacji i o uporządkowaniu prawnym omawianej ustawy, tak aby wszystkie rzeczywiste błędy zaistniałe w zmianach ustawy dokonanych w trakcie wprowadzania reformy edukacji - a myślę, że było ich dużo - zostały usunięte. Znowelizowana ustawa miała dać możliwość przejrzystego podziału kompetencji pomiędzy organy administracji rządowej, organy prowadzące szkołę i inne instytucje, komisję egzaminacyjną centralną - chodzi o to, by jasno określić zadania tej komisji - i komisje okręgowe. W naszej ocenie zapisy ustawowe nie zapewniają tej przejrzystości i tej jasno określonej odpowiedzialności. W związku z tym chcę powiedzieć, że zgłaszamy 51 poprawek do tych zapisów ustawy i od przyjęcia tych poprawek będziemy uzależniali swoje poparcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł. Dziękuję za poprawki. Już jest ponad 100 razem.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Małachowski: Wstyd.)</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Danutę Polak występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#DanutaPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przygotowana przez rząd nowelizacja ustawy o systemie oświaty pociąga za sobą zmiany aż w 8 ustawach i nie sposób odnieść się do nich w 5-minutowym oświadczeniu. Posłowie Unii Pracy mają świadomość, że zmieniająca się rzeczywistość społeczna, polityczna i ekonomiczna oraz szybki rozwój nauki i techniki wymuszają potrzebę doskonalenia systemu oświaty. Edukacja 8 mln dzieci i młodzieży to wielka szansa dla Polski w Unii Europejskiej i świecie, bo edukacja jest najlepszą inwestycją, a dziecko kapitałem, w który warto inwestować. Dlatego w programie Unii Pracy na czołowym miejscu są propozycje prowadzące do wyrównania szans edukacyjnych m.in. przez wprowadzenie obowiązku wychowania przedszkolnego 6-latków, ponieważ obecnie połowa dzieci nie uczęszcza do placówek przedszkolnych, a kilkanaście procent 6-latków, zwłaszcza na wsi, nie korzysta z edukacji przedszkolnej. Badania naukowe wskazują na to, że wychowanie przedszkolne zwiększa szanse edukacyjne dziecka i przyczynia się do osiągnięcia sukcesów szkolnych. Ze względu na małą sieć przedszkoli przygotowanie przedszkolne będzie się odbywać z konieczności również w oddziałach szkolnych. W związku z tym nowym zadaniem dla gmin stanie się dowożenie dzieci, które do placówek wychowania przedszkolnego mają ponad 3 km. Ze względów praktycznych i ekonomicznych dopuszcza się również możliwość tworzenia zespołów szkół składających się również z oddziałów przedszkolnych.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#DanutaPolak">W zespołach szkół i placówkach oświatowo-wychowawczych pracują nauczyciele, których próbuje się podzielić na tych, którzy podlegają Karcie nauczyciela, i tych, których będzie się zatrudniać na podstawie Kodeksu Pracy. Nikt jeszcze z moich przedmówców tego problemu nie poruszał, ale ten problem poruszył środowisko nauczycielskie. Klub Unii Pracy uważa, że przy takich samych kwalifikacjach pedagogicznych nauczyciele nie mogą być różnicowani pod względem finansów ani awansu zawodowego. Odchodzenie od wychowania na rzecz opieki będzie miało fatalne skutki i jest działaniem pozornie oszczędnym.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#DanutaPolak">Bardzo ważnym obszarem zmian są zmiany w zakresie kształcenia specjalnego dzieci i młodzieży, dla których rozszerza się ofertę edukacyjną i opiekuńczą, na przykład przez dofinansowanie podręczników, dojazdów do szkół i placówek czy przez profilaktykę zdrowotną. Młodzież z upośledzeniem umiarkowanym i znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi będzie mogła się uczyć w 3-letniej szkole przysposabiającej do pracy. Jednak pewnym nieporozumieniem jest tworzenie dwóch typów szkół przysposabiających do pracy, co wynika z art. 9 ust. 1 pkt 3a i w tymże artykule z ust. 1 pkt 3h. Młodzież specjalnej troski będzie mogła kontynuować naukę w różnych formach pozaszkolnych i w ramach kształcenia ustawicznego.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#DanutaPolak">Nowością jest wdrożenie systemu akredytacji jednostek kształcenia zawodowego i kształcenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, co zapewne poprawi jakość kształcenia. Uczelnie pedagogiczne będą przygotowywać nauczycieli do nauczania dwóch przedmiotów oraz umożliwiać poznanie języka obcego i technologii informacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#DanutaPolak">Cieszą nas również zmiany dotyczące wzmocnienia roli nadzoru pedagogicznego zwiększające kompetencje kuratora i dyrektora szkoły. Dyrektorzy szkół mają narzędzia do tego, by zachęcić do pracy w ramach zajęć pozalekcyjnych i wyegzekwować tę pracę od nauczycieli. Zresztą takie zajęcia będą mogli prowadzić również wolontariusze. Karta nauczyciela określa czas pracy nauczyciela na 40 godzin tygodniowo, natomiast statuty szkół i placówek precyzują obowiązki nauczycieli i wychowawców stosownie do potrzeb środowiska. Propozycje dodatkowych 2 godzin pracy nie są nowym pomysłem i wracają jak bumerang, bulwersując kolejny raz środowisko nauczycielskie, a szkole potrzebny jest spokój. Dlatego posłowie Unii Pracy nie poprą wniosków mniejszości, lecz tylko te zmiany, które porządkują system oświaty. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Figlusa, występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MichałFiglus">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w debacie nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#MichałFiglus">Zdaniem wnioskodawcy proponowane w ustawie o szkolnictwie zmiany są niezbędne ze względu na szybko zmieniającą się rzeczywistość społeczną, polityczną, ekonomiczną, jak również ze względu na szybki rozwój różnych dziedzin nauki i techniki. Konieczne jest więc wprowadzenie takich zmian w systemie oświaty, by sprostały one oczekiwaniom dzieci i młodzieży oraz całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#MichałFiglus">Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej priorytetem w dziedzinie oświaty stać się powinno nie tylko samokształcenie dzieci i młodzieży, ale również dokształcanie, doskonalenie umiejętności osób w dorosłym wieku. Do tej pory obszar dokształcania i kształcenia osób dorosłych był często pomijany. Dziś, u progu wejścia Polski do Unii Europejskiej, problem ten staje się jeszcze bardziej aktualny, gdyż tylko jako dobrze wykształcone społeczeństwo mamy szansę zaistnienia w zjednoczonej Europie. Dlatego kształcenie ustawiczne stać się powinno ważnym elementem polskiego systemu edukacji.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#MichałFiglus">Należy pamiętać, że dzieci i młodzież to 8 mln osób w naszym kraju i właśnie tych 8 mln młodych ludzi stać się powinno potencjałem Polski w dziedzinie nauki, nowoczesności i kultury. Od tego, jak wykształcimy młodych ludzi, zależeć będzie przyszłość naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#MichałFiglus">Istotne naszym zdaniem jest zwrócenie uwagi przez wnioskodawcę na problem wyrównywania szans edukacyjnych polskiej młodzieży poprzez:</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#MichałFiglus">- objęcie obowiązkowym wychowaniem przedszkolnym dzieci 6-letnich,</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#MichałFiglus">- zmianę kształcenia zawodowego,</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#MichałFiglus">- rozwój i doskonalenie systemu kształcenia ustawicznego,</u>
          <u xml:id="u-295.9" who="#MichałFiglus">- doskonalenie systemu egzaminów szkolnych jako jednego ze źródeł oceny efektów procesu dydaktycznego.</u>
          <u xml:id="u-295.10" who="#MichałFiglus">Proponowane zmiany dotyczą całego systemu oświaty, dlatego konieczne są zmiany w ustawach: o systemie oświaty, Karcie nauczyciela, o szkolnictwie wyższym, o wyższych szkołach zawodowych, o rzemiośle i o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-295.11" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaniem koła Partii Ludowo-Demokratycznej wprowadzenie zmian w systemie oświaty jest konieczne zahamowanie rozwoju niepokojących zjawisk. Przede wszystkim jest to problem zmniejszania się liczby dzieci uczęszczających do szkoły, kłopoty z dostępnością wychowania przedszkolnego, szczególnie na obszarach wiejskich, likwidowanie przedszkoli z powodów ekonomicznych oraz pogłębiające się nierówności w dostępie do edukacji i w konsekwencji gorszy start życiowy.</u>
          <u xml:id="u-295.12" who="#MichałFiglus">Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w roku szkolnym 2000/2001 uczęszczało do przedszkoli 51,2% dzieci (w mieście 64,4%, na wsi 35%), natomiast w roku szkolnym 2002/2003 do przedszkoli uczęszcza 48% (w mieście 60,5%, na wsi 32%). Większość jednak stanowiły dzieci 6-letnie, a więc dzieci już przygotowuje się do szkoły.</u>
          <u xml:id="u-295.13" who="#MichałFiglus">Warto zauważyć, że edukacja przedszkolna przyczynia się do wyrównywania szans edukacyjnych dzieci z różnych środowisk społecznych. Objęcie obowiązkowym nauczaniem 6-latków oczywiście niesie ze sobą skutki finansowe, ale ważniejsze, naszym zdaniem, są pozytywne skutki społeczne takiej decyzji. Przede wszystkim przyczyni się to do wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, zwłaszcza ze wsi i małych miasteczek.</u>
          <u xml:id="u-295.14" who="#MichałFiglus">Z omówionych wyżej względów Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej głosować będzie za przyjęciem proponowanych zmian w ustawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Dorotę Kwaśniewską występującą w imieniu Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#DorotaKwaśniewska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! W imieniu Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#DorotaKwaśniewska">Czytając przedstawione propozycje, należy zwrócić uwagę, że jest wiele kwestii, które należy uznać za zasadne, słuszne i konieczne. W projekcie podaje się wiele definicji, które w jednoznaczny sposób podają, jak i co należy rozumieć, nie nastręczają tym samym wątpliwości z zakresu interpretacji przepisu. Ten zakres tematyczny zmian wymaga podkreślenia i pozytywnej oceny.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#DorotaKwaśniewska">Zmian jest wiele, w związku z czym pozwolę sobie odnieść się tylko do kilku. Bardzo ważną kwestią poruszaną w projekcie jest objęcie dzieci 6-letnich obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym. Idea jest jak najbardziej słuszna, racjonalna, wychodząca naprzeciw obecnym trendom w dziedzinie kształcenia dzieci, wyrównywania szans dzieci i młodzieży. Jeśli jednak przyjrzymy się statystykom, okazuje się, że nowość w omawianym projekcie polega na tym, że proponuje się wprowadzenie obowiązku zamiast dotychczasowej dowolności. Okazuje się bowiem, że w obecnej sytuacji rodzice bez przymusu prowadzą dzieci do przedszkola w około 50%. Jeśli chodzi o dzieci 6-letnie, to prawie 90% korzystało z edukacji przedszkolnej, 96% w mieście i 87% na wsi. Problem nie leży w tym, czy rodzice chcą, czy nie chcą posyłać dziecka do przedszkola, ale w tym, czy mogą i czy ich na to stać, ponieważ zróżnicowanie powstaje dopiero na linii miasto - wieś.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#DorotaKwaśniewska">Nie kwestionujemy potrzeby objęcia 6-latków obowiązkowym nauczaniem, chcemy tylko zwrócić uwagę na problemy natury innej niż obowiązek czy dowolność. Odsetek dzieci niebiorących udziału w zajęciach przedszkolnych odzwierciedla jednak bardziej sytuację ekonomiczną wsi niż ich stosunek do nauki.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#DorotaKwaśniewska">Wiele już powiedziano o polskiej wsi, o jej kondycji finansowej, ale same zakazy niczego nie zmienią. W obecnym świecie i wobec tempa przemian, jakie następują, okazuje się, że współczesnego człowieka należy poddawać kształceniu bardzo wcześnie i być może 6 lat to już za późno, ale dobrze, że choć taka propozycja padła i jest chęć jej realizowania. Rodzice powinni przywitać to z zadowoleniem, ale czy z takim samym zadowoleniem przywitają to samorządy lokalne? Wszak to na nich spoczywa obowiązek realizacji projektu, to samorządy mają zorganizować dowóz, opiekę i całą logistykę z tym związaną.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#DorotaKwaśniewska">Koszty tej operacji są nieuniknione i poniosą je samorządy lokalne, które niedawno nierzadko zamykały przedszkola, uznając je jako zbyt kosztowne, a w mniemaniu niektórych niemające nawet większego wpływu na rozwój dziecka. Przepis ten zacznie najprawdopodobniej obowiązywać od września 2004 r. Może w tym czasie należałoby zwiększać wśród rodziców świadomość znaczenia edukacji przedszkolnej oraz zwiększać świadomość władz lokalnych w sferze działań na rzecz jej rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#DorotaKwaśniewska">Kolejna zmiana, do której się chcę odnieść, to zmiana w art. 7 ust. 3 pkt 1a, która rozwiąże, a jeśli nie, to przynajmniej ucywilizuje, kwestię szkół niepublicznych, które posiadają uprawnienia szkół publicznych i określane są przez samych uczniów jako szkoły „turbo”, gdzie można w 12 miesięcy ukończyć szkołę średnią, a w 18 miesięcy ukończyć szkołę i zdać egzamin maturalny. To kuriozum funkcjonujące w polskiej oświacie, które kładzie się cieniem na cały system kształcenia w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#DorotaKwaśniewska">Uważamy także, że zapis art. 13 ust. 5 to jest norma, której uregulowanie jesteśmy winni naszym współobywatelom żyjącym w poczuciu odrębności narodowej, etnicznej, językowej. Zwiększenie ilości środków na dofinansowanie podręczników dla dzieci należących do mniejszości narodowych uważamy za element solidaryzmu, mądrości i dojrzałości narodowej.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#DorotaKwaśniewska">Słuszny jest zapis dotyczący zapewnienia uczniom możliwości korzystania z gabinetu profilaktycznego. Prawdą jest, że w ostatnich latach było dużo przykładów, gdzie gabinety profilaktyczne likwidowano jako zbędne, zbyt kosztowne i niepotrzebne. Gabinety pozamieniano na pokoje, sprzęt sprzedano. Dziś, kiedy brak jest zwykłego stolika czy krzesła, wskrzeszenie wszystkiego wydaje się być mało realne i miejmy nadzieję, że nie pozostanie martwym zapisem ustawowym.</u>
          <u xml:id="u-297.9" who="#DorotaKwaśniewska">Chciałabym jeszcze odnieść się do projektu rozporządzenia w sprawie zajęć pozalekcyjnych oraz innych zajęć i czynności zadań statutowych szkoły, które nauczyciele obowiązani są realizować w ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia. Zapisy zawarte w § 5 projektu rozporządzenia nauczyciele realizują od dawna, i to bez ustawowych zapisów. To, co było spontaniczne, wykonywane z poczucia obowiązku i pełnionej misji, chce się sformalizować. W uzasadnieniu czytamy: „Potrzeba wprowadzenia tego rodzaju zajęć wynika z konieczności wzmocnienia działalności profilaktyczno-wychowawczej szkół i placówek, ukierunkowanej na tworzenie... kształtowanie... upowszechnianie... pomoc dziecku i rodzicom” itd. Czy tego nauczyciele dzisiaj nie robią? Robią, i to lepiej, bo z poczucia odpowiedzialności. W dalszej części uzasadnienia czytamy: „Czas pracy nauczyciela nie może przekraczać 40 godzin na tydzień”. Czy dla dyrektora szkoły nie jest to wystarczająca delegacja, aby realizować zapis § 5 proponowanego rozporządzenia? Czy konieczne jest, aby w szczególny sposób regulować tylko te dwie godziny?</u>
          <u xml:id="u-297.10" who="#DorotaKwaśniewska">Pani Minister! Jeśli zaś w tym wszystkim chodzi o zwiększenie pensum o dwie godziny, to powiedzmy to wprost. Powiedzmy, że zwiększamy pensum do 20 godzin i będziemy dyskutować o pensum, o kosztach i o płacach i nie będziemy robić zasłony dymnej „z zadań statutowych szkoły, których wymiar nie jest dotychczas określony”. Nauczyciele są rozumną grupą zawodową, a próbuje się ich traktować jak ludzi, którzy nie rozumieją lub nie potrafią zrozumieć najprostszych pojęć i faktów. W środowisku nauczycieli istnieje raczej opór co do drogi, jaką chce się wprowadzać zmiany, udając, że zmiany dotyczą czegoś zupełnie innego niż pensum. Dopóki będzie trwała swego rodzaju zabawa, dopóki nie będzie porozumienia, to atmosfera wokół będzie pełna podejrzliwości co do zamiarów jednej, jak i drugiej strony.</u>
          <u xml:id="u-297.11" who="#DorotaKwaśniewska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje koło poprze większość zmian proponowanych w ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Zapewne ustawa o systemie oświaty jest najczęściej poprawianą ustawą w Sejmie tej kadencji. Dodatkowo tak się dziś składa, że równocześnie trwają prace legislacyjne nad dwiema nowelizacjami tejże ustawy. Jedna nowelizacja ma przyzwolenie polityczne i dlatego jest omawiana w Wysokiej Izbie, druga takiego przyzwolenia nie ma i dlatego powróciła do podkomisji. Mój wniosek, by połączyć oba projekty, niestety nie został zaakceptowany.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obecnie omawiana nowelizacja od początku wzbudzała nie tylko dużo kontrowersji, ale także sprzeciwów, i to zarówno posłów Sejmu IV kadencji, jak i nauczycieli, rodziców, wychowawców różnych instytucji opiekuńczo-wychowawczych. Te kontrowersje i sprzeciwy w trakcie postępowania legislacyjnego nie zniknęły, a obecny projekt przedłożony Wysokiej Izbie nie jest projektem kompromisu, jak powiedział sprawozdawca, lecz dyktatem politycznej większości.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie pierwszego czytania zgłosiłem wniosek o odrzucenie projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty w całości. Ponawiam go dziś. Dlaczego? Bo nie ma zgody, by objąć obowiązkiem szkolnym dzieci 6-letnie; bo nie ma zgody na dodatkowe 2 godziny obciążeń nauczycieli; bo nie ma zgody na kolejną destrukcję zachowań dzieci oraz młodzieży poprzez wzmocnienie tzw. praw ucznia, a odebranie im obowiązków; bo nie ma zgody na dalsze osłabienie pozycji nauczyciela w systemie szkolnym chociażby poprzez te tzw. prawa ucznia czy też odebranie relacji uczeń - mistrz w tzw. systemie oceniania zewnętrznego; bo nie ma zgody na kolejną strukturę administracyjną, którą będzie komisja akredytacyjna sprawdzająca ośrodki dokształcania nauczycieli, a tak naprawdę pożerająca kolejne społeczne, a małe pieniądze przeznaczone na oświatę; bo nie ma zgody na brak wychowania patriotycznego i brak przekazywania wiedzy o kraju ojczystym; bo nie ma zgody na umożliwienie ustawowego wpływu na proces wychowywania dzieci i młodzieży w polskiej szkole przez czerwony aparat harcerski i wątpliwej proweniencji organizacje pozarządowe, fundacje i stowarzyszenia, nad którymi nikt nie ma kontroli; bo nie ma zgody na nadmierne i asymetryczne dofinansowywanie szkolnictwa mniejszości narodowych; bo nie ma zgody na wadliwy proces integracji osób niepełnosprawnych i zapóźnionych w rozwoju; bo nie ma zgody na czynienie polskiej szkoły tylko miejscem przyuczenia do pracy, nawet nie do zawodu, ale przysposobienia, przyuczenia do pracy, i to osób małoletnich; bo nie ma zgody na zamienienie polskiej szkoły na miejsce wyrabiania podstawowych umiejętności życiowych; bo nie ma zgody na szkołę, w której nie ma zabezpieczonych warunków ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i higieny nauczania oraz pracy nauczycieli; bo nie ma zgody na kołchozy szkolne, które tworzą samorządy w swoim zapale rządzenia i dzielenia; bo nie ma zgody na szkołę niedofinansowaną i zaniedbaną infrastrukturalnie.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mamy złudzeń, że większość parlamentarna uformowana na rzecz złej polskiej szkoły przeforsuje tę nowelizację ustawy. Pokazała to nie raz, że potrafi. No cóż, można nadal szkodzić polskiej szkole, ale wiemy, że polskie rodziny, że Polska potrzebuje dobrej szkoły, mądrej szkoły, nowoczesnej szkoły. I na taką szkołę oczekujemy.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Pani minister, gdy obejmowała pani tekę ministra, życzyliśmy pani właśnie wspaniałego działania na rzecz nowoczesnej, mądrej, dobrej polskiej szkoły. I te życzenia są ciągle aktualne. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie, następujące posłanki i posłowie wyrazili chęć zadania pytania: pani poseł Danuta Grabowska, pani poseł Elżbieta Łukacijewska, pani poseł Teresa Piotrowska, pani poseł Krystyna Szumilas, pani poseł Małgorzata Stryjska, pan poseł Marek Kuchciński i pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#TomaszNałęcz">Określam czas zadawania pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Danutę Grabowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#DanutaGrabowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#DanutaGrabowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! W związku z niektórymi wypowiedziami klubowymi mam pytania. Czy w świetle obowiązującego aktualnie prawa oświatowego można rzeczywiście sprawować spójny, jednolity na terenie kraju nadzór pedagogiczny, który dawałby gwarancję ustalenia kryteriów koniecznych i niezbędnych do egzaminu zewnętrznego, jeżeli chodzi o poziom wymagań, i do matury, jaka jest planowana i będzie, mam nadzieję, realizowana? Proszę łaskawie powiedzieć i przypomnieć, bo czasem chyba trzeba: Kiedy i za pomocą jakich mechanizmów osłabiono nadzór pedagogiczny, o którym teraz w ten sposób się mówi? Czy przez poprzednie lata rzeczywiście skutecznie szkolono nadzór pedagogiczny i dawano mu porządne narzędzia pracy, by mógł obiektywnie oceniać? Dalej. Czy w świetle obowiązującego prawa oświatowego - tak mocno się tutaj mówi o centralizacji - możliwe jest odwołanie dyrektora szkodnika, jeżeli na przykład samorząd terytorialny nie widzi takiej potrzeby? Czy jest to możliwe?</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#DanutaGrabowska">I mam jeszcze jedno pytanie. Przepraszam pana marszałka, ale muszę je zadać i na jego tle zgłosić poprawkę. Otóż chodzi mi o poprawność merytoryczną zapisów zawartych w sprawozdaniu komisji, w druku nr 1430. Rzecz dotyczy art. 9 ust. 1 pkt 3, chodzi o szkoły ponadgimnazjalne. Nie będę cytować liter a i h, a o tych dwóch punktach chcę mówić. W czasie trwania prac komisji składałam poprawkę do przedłożenia rządowego i dosyć precyzyjnie uzasadniałam jej potrzebę. Mam tu na uwadze kształcenie młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie w stopniu umiarkowanym, znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Nie mogę zrozumieć zapisów zawartych w sprawozdaniu. Rzeczą powszechnie wiadomą dla specjalistów w tej dziedzinie jest fakt...</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#DanutaGrabowska">Już będę kończyć, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#DanutaGrabowska">Rzeczą powszechnie wiadomą dla specjalistów w tej dziedzinie jest fakt, iż upośledzenie w stopniu umiarkowanym i znacznym determinuje możliwość kształcenia tej grupy młodzieży, proponuję więc, by zapis pkt. 3 lit. a w piątym akapicie zakończyć po słowach „lit. e i f” w brzmieniu dotychczasowym. Dalszy tekst uważam za merytorycznie niepoprawny.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#DanutaGrabowska">W związku z tym zgłaszam poprawki na piśmie do tego artykułu, choć uważam, że można byłoby to załatwić w jednym punkcie a. Ale to nie jest rzecz najważniejsza, chodzi o to, by nie burzyć całej konstrukcji. Pragnę jeszcze upewnić szanownych państwa, iż poprawki te konsultowałam z wybitnymi fachowcami, którzy zajmują się szkolnictwem osób niepełnosprawnych, mam tu na myśli Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej oraz wielu doradców pedagogicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Elżbietę Łukacijewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#ElżbietaŁukacijewska">Panie Marszałku! Pani Minister! Mam trzy pytania do pani minister. Art. 11 projektu ustawy mówi o tym, że samorząd województwa przejmie w terminie do dnia 31 grudnia 2004 r. prowadzenie szkół i placówek mających znaczenie co najmniej regionalne, jeżeli rada powiatu podejmie uchwałę o ich przekazaniu. W związku z tym moje pytanie: Czy ministerstwo ma rozeznanie, ile jest szkół i placówek o znaczeniu regionalnym w kraju? Ile samorządów powiatowych wyraża chęć przekazania ich samorządom wojewódzkim? Jakimi kryteriami będzie się kierował kurator, wyrażając opinię o ponadregionalnym charakterze szkoły? Czy ministerstwo może podać przykłady takich szkół czy placówek właśnie o znaczeniu regionalnym? I jeszcze, pani minister, proszę o wybaczenie, ale chciałabym zadać dwa pytania, które wynikają z tego, że wiele osób dzwoni do mnie z prośbą o interwencję. 18 lutego podpisała pani decyzję o współfinansowaniu wymiany międzynarodowej młodzieży. Wnioski trzeba było złożyć do 13 marca, za pierwsze półrocze. Chciałabym zapytać: Kiedy to będzie rozpatrzone i kto nad tym czuwa? Trzeba bowiem załatwiać wszystkie formalności, ludzie się niecierpliwią, a do tej pory nie mają niestety odpowiedzi; w ministerstwie na ten temat też niczego nie mogą się dowiedzieć. I kolejne pytanie: Kiedy ukażą się... Tu chodzi o niepełnosprawnych, głównie dzieci i młodzież. Kiedy ukażą się przepisy wykonawcze do ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy z dnia 27 sierpnia o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych? Dlaczego pytam? Dlatego że wiele ośrodków, które mają warunki do przyjęcia grup rehabilitacyjnych, bez wpisu nie może ich przyjąć. I tutaj też obawy, uwagi, bo wiele dzieci mogłoby wyjechać, ale może się okazać, że mimo chęci nie będą mogły wyjechać na wakacje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Piotrowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#TeresaPiotrowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#TeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Pani minister, dzisiaj Najwyższa Izba Kontroli podała do wiadomości raport o wynikach kontroli obowiązku szkolnego. NIK stwierdza, że w skontrolowanych placówkach odsetek uczniów niespełniających obowiązku szkolnego wynosi średnio 1,3%, 3–4 uczniów w szkole. Gdyby ten wskaźnik odnieść do całej populacji dzieci, można szacować, że liczba dzieci niespełniających obowiązku szkolnego wynosi ok. 63 tys. Czy w świetle powyższego proponowane przez ministerstwo zapisy dotyczące kontroli spełniania obowiązku szkolnego w odniesieniu do sześciolatków zagwarantują stuprocentowy udział sześciolatków w zajęciach? Czy ministerstwo planuje podjęcie innych działań zmierzających do zapewnienia 100-procentowego udziału dzieci w zajęciach szkolnych? W kontekście sześciolatków uważamy, że jest to dobry pomysł rozpoczęcia nauki przez dzieci w wieku 6 lat, ale czy to przesunięcie na rok 2004 z przyczyn ekonomicznych daje dzisiaj gwarancję, że w 2004 r., czyli w pracach nad budżetem, te pieniądze na pewno się znajdą i rzeczywiście ten proces rozpocznie się w 2004 r.?</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#TeresaPiotrowska">I jeszcze jedno pytanie, pani minister: Czy podczas prac nad ustawą wprowadzono poprawkę dotyczącą placówek opiekuńczo-wychowawczych? Czy uważa pani, że to dobry pomysł powrotu tych placówek z powrotem do oświaty? Przecież opieka w tych placówkach w przypadku dzieci i młodzieży jest zapewniona przez 24 godziny. Szkoła i edukacja to wycinek całego procesu wychowawczego. Czy pomysłowi temu przyświeca na pewno dobro dziecka? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabraniu głosu panią poseł Krystynę Szumilas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Pani Minister! Projekt zmiany ustawy o systemie oświaty przewiduje wprowadzenie od 1 września 2004 r. obowiązku szkolnego dla sześciolatków. Ustawa dopuszcza tworzenie oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i jest to, moim zdaniem, dobry kierunek. Ale ustawa o systemie oświaty dopuszcza również możliwość łączenia szkół podstawowych i gimnazjów w zespół szkół. To sprawi, że w jednym budynku uczyć się będą dzieci 6-letnie i młodzież 16-letnia. Będą też zdarzały się sytuacje, że dziecko przez 10 lat będzie uczęszczało do tej samej szkoły, będzie uczone przez tych samych nauczycieli, będzie przebywać w jednym środowisku. Czy zdaniem Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu taka sytuacja jest korzystna dla rozwoju dziecka i młodego człowieka? Czy nie doprowadzi to do usankcjonowania istnienia dziesięciolatek? Czy ministerstwo edukacji ma informacje o tym, ile nowych zespołów szkół podstawowych i gimnazjów powstało od momentu zniesienia ustawowego zakazu ich łączenia? Ile takich zespołów szkół może powstać do dnia 1 września 2003 r., a ile do 1 września 2004 r.? Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu będzie zezwalało na tworzenie klas zerowych dla sześciolatków w zespołach szkół ponadpodstawowych i gimnazjów? Czy może planuje jakiś sposób, który powstrzymałby proces tworzenia takich zespołów?</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#KrystynaSzumilas">Sprowokowana trochę pytaniem pani poseł Grabowskiej, chciałabym zapytać, czy w świetle obowiązujących przepisów możliwe jest odwołanie na przykład na wniosek samorządu z danego województwa kuratora oświaty „szkodnika” - jak określiła pani poseł Grabowska - jeżeli nie ma przyzwolenia politycznego rządzącego ugrupowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Stryjską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MałgorzataStryjska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam dwa pytania. Pierwsze dotyczy szkół artystycznych. Art. 2 nowelizowanej ustawy o systemie oświaty wymienia rodzaje szkół. Wymienione są szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne oraz szkoły artystyczne. Moje pytanie dotyczy właśnie szkół artystycznych. Proszę odpowiedzieć, dlaczego ogólnokształcące szkoły muzyczne II stopnia, dające wykształcenie muzyczne oraz wykształcenie ogólne w zakresie gimnazjum i liceum profilowanego, umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości, noszą nazwę ogólnokształcących szkół muzycznych II stopnia, a nie szkół muzycznych stopnia gimnazjalnego i licealnego, która to nazwa jasno określałaby etapy kształcenia i to, jaki program kształcenia ogólnego jest realizowany w tych szkołach.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#MałgorzataStryjska">Drugie pytanie dotyczy innej sprawy. Do tej pory rada gminy określała regulamin konkursu na stanowisko dyrektora szkoły oraz placówki oświatowej. Określała też tryb pracy komisji konkursowej. Teraz, na mocy tej ustawy kompetencje te zostają przeniesione w gestię ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania (art. 36a ust. 7a). Co zdecydowało o takiej centralizacji? Dlaczego samorządom odbiera się prawo decydowania o konkursach na stanowiska dyrektorskie placówek przez te samorządy prowadzonych, a pozostawia się tylko prawo do nadzorowania tych konkursów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kuchcińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#MarekKuchciński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#MarekKuchciński">Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani minister. Dotyczy ono uzdrowienia systemu oświaty, o czym już tu dzisiaj mówili w swoich wystąpieniach posłowie, między innymi poseł Mieczysław Kasprzak.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#MarekKuchciński">Otóż, pani minister, obecnie w systemie oświaty można zdobywać wykształcenie na drodze eksternistycznej, ale często, szczególnie w ostatnich miesiącach, wokół egzaminów eksternistycznych narasta wiele emocji, pojawiają się zarzuty bądź podejrzenia o korupcję. W związku z tym mam do pani minister następujące pytanie: Czy rząd zamierza - a jeśli tak, to jakie - wprowadzić zmiany do tej formy kształcenia, by uzdrowić system oświaty i, powiedzmy sobie szczerze, wprowadzić więcej uczciwości do tego systemu?</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#MarekKuchciński">Czy egzaminy eksternistyczne nie powinny być egzaminami zewnętrznymi, czyli takimi, na które tematy przygotowuje specjalna komisja kwalifikacyjna, natomiast sprawy organizacyjne prowadzi kuratorium? Czy to będą wystarczające działania, które mogą zabezpieczyć nas przed patologiami? A to są elementy, jak sądzę, patologiczne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Zofię Krasicką-Domkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Mam jedno pytanie do pani minister. Z niedowierzaniem usłyszałam, że wraca do szkół opieka w zakresie profilaktyki zdrowotnej. Przez 8 lat z własnego wyboru opiekowałam się znacznie oddaloną od centrum mojej miejscowości szkołą. Czułam się tam przydatna. Zabiegałam także, aby powstał gabinet stomatologiczny. Niestety, z ubolewaniem patrzyłam, jak likwidowano wypracowany system opieki lekarsko-stomatologicznej. Dlatego dziś z radością słyszę, że jest zatroskanie o opiekę w zakresie profilaktyki zdrowotnej. Mam pytanie: Co rozumie się pod pojęciem „system profilaktyki zdrowotnej w szkole”? Czy będzie przywrócony szkolny gabinet lekarski, czy tylko pielęgniarsko-higieniczny? Co należy rozumieć pod pojęciem „gabinet profilaktyki stomatologicznej”? Czy będzie tam funkcjonował lekarz stomatolog, czy tylko higienistka szkolna? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią minister edukacji narodowej i sportu Krystynę Łybacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#KrystynaŁybacka">Przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#TomaszNałęcz">Nie, nie. Bardzo proszę, pani minister. Tutaj się nikomu nie spieszy. Nawet panom posłom zainteresowanym WSI.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, chcę bardzo gorąco i bardzo serdecznie podziękować wszystkim z państwa, którzy byli uprzejmi wytrwać podczas tej dyskusji i zgłosić swoje spostrzeżenia, swoje uwagi. A niewątpliwie większość z nich będzie mogła być wykorzystana w toku procesu legislacyjnego, który przecież jeszcze się nie zakończył. Pozwolą państwo, że nie rozwodząc się szczególnie, zważywszy na porę, przejdę do odpowiedzi na kilka pytań szczegółowych, które państwo posłowie byli uprzejmi zadać w swoich wystąpieniach bądź w fazie zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#KrystynaŁybacka">Bardzo dziękuję tym z państwa posłów, którzy ustosunkowali się do projektu obszernej nowelizacji ustawy o systemie oświaty w sposób konstruktywny, zgłaszając jedynie poprawki, i w związku z tym przepraszam tych państwa, ale nie będę już odnosiła się do wszelkich pozytywnych aspektów wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#KrystynaŁybacka">Rozpocznę od bardzo krytycznej wypowiedzi pani poseł Krystyny Szumilas. Pani poseł, mam pewny kłopot natury formalnej, dlatego że znam panią poseł, znam pani znakomitą znajomość systemu edukacji i wiem doskonale, że stać panią poseł na własne spostrzeżenia. Tymczasem tak naprawdę mogłabym cytować kolejne pytania, albowiem pani poseł posługiwała się krążącą po kraju publikacją autorstwa członka byłego kierownictwa resortu. I jeżeli tak nie jest, pani poseł, jeżeli to były pani pytania, to musi to być bardzo interesujące studium mentalnej tożsamości albo mentalnej ekwiwalencji. Zatem mam nadzieję, że odpowiadam pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#KrystynaŁybacka">Ta nowelizacja ustawy jest ustawą fasadową, która nie wprowadza żadnych istotnych zmian. Pewnie istota rzeczy polega na tym, co nazywamy fasadą, a co nazywamy zawartością, dlatego że moglibyśmy powiedzieć, że tak naprawdę fasadową zmianą była zmiana dotycząca tylko zmiany struktury sieci szkolnej bez zmiany jej zawartości, czyli bez zmiany programów. Moglibyśmy powiedzieć - ja nie twierdzę, że mówimy, mówię: moglibyśmy powiedzieć - że fasadową zmianą byłaby zmiana polegająca na wprowadzeniu nowego typu szkół bez wprowadzenia nowego sposobu kształcenia nauczycieli, który wprowadzamy dopiero w tej ustawie. Fasadową zmianą byłaby reforma, która nie rozpoczynałaby się od podstaw, czyli od dzieci przedszkolnych, a rozpoczynałaby się dopiero od dzieci gimnazjalnych. I tak mogłabym to kontynuować, ale nie chcę prowadzić dyskusji w takim tonie. Zatem chciałabym prosić panią poseł o to, aby zechciała pani, łącznie ze swoim klubem, który pani reprezentuje, klubem Platformy Obywatelskiej, zauważyć - nawet jeśli pani to nazwie fasadą - że ta ustawa wprowadza kilka niezwykle istotnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#KrystynaŁybacka">Po pierwsze, rzeczywiście - do tego odniosę się za moment bardziej szczegółowo - zajmuje się dzieckiem 6-letnim, jak również wyraźnie sugeruje zajęcie się dziećmi w wieku przedszkolnym. Ta ustawa wprowadza nowy sposób kształcenia nauczycieli. Ta ustawa wprowadza - i tu dziękuję, bo to pani poseł zauważyła - pojęcie kształcenia ustawicznego i porządkuje całą tę sferę, czyniąc z kształcenia ustawicznego żywy obszar edukacyjny, a nie tylko zamysł takiego kształcenia. Ta ustawa wprowadza zupełną nowość, jaką jest podpisywanie i współdziałanie już na etapie programów kształcenia, standardów kształcenia, podpisywanie umów z pracodawcami. Ta ustawa przywraca opiekę profilaktyczną, zupełnie inaczej sytuuje i reguluje kwestie nadzoru. Pani poseł, fasada to czy wnętrze? Pozostaniemy przy swoich zdaniach. Dla pani poseł zostanie to fasadą, mam nadzieję, że dla większości Izby będzie to istotne i ważne wnętrze.</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#KrystynaŁybacka">Jeśli chodzi o dziecko 6-letnie, wielu z państwa posłów odnosiło się do tej kwestii. Dziękuję za zgodność co do konieczności objęcia wychowaniem przedszkolnym. Chciałabym to bardzo mocno podkreślić - wychowaniem przedszkolnym a nie wychowaniem szkolnym dzieci 6-letnich. Nie jest prawdą, i to też chcę niezwykle zasadniczo powiedzieć, jakoby główną przyczyną odsunięcia o rok obowiązku przedszkolnego dla dzieci 6-letnich były względy finansowe, dlatego że mam bardzo szczegółowe wyliczenia, z których wynika, że problem tak naprawdę pojawił się nie w ilości niezbędnych pieniędzy, bo jedynym nowym zadaniem, które my zamierzaliśmy wesprzeć, bo uznaliśmy, że to jest nowe zadanie i zgodnie z prawem ono takowym być musi, to jest dowożenie dzieci 6-letnich.</u>
          <u xml:id="u-317.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ta reszta była.)</u>
          <u xml:id="u-317.7" who="#KrystynaŁybacka">Dowożenie dzieci 6-letnich to jest kwota 8 042 268 zł. To nie jest kwota, której nie zaplanowaliśmy, a wręcz przeciwnie, ona została zaplanowana w wewnętrznym planowaniu wydatkowania rezerwy na wprowadzenie reformy edukacji. Natomiast problem jawi się zupełnie innej natury. Jeżeli aż 82 691 dzieci to są dzieci, które będą dowożone, to problem jawi się w tym, aby zagwarantować im właściwe warunki dowozu. To są dzieci 6-letnie. Pod opieką rodziców z tej grupy, wedle bardzo szczegółowych naszych rozpoznań, byłoby dowożonych tylko 19 832 dzieci. Pozostałe dzieci muszą być dowożone zgodnie z zapisami proponowanej dziś nowelizacji pod opieką specjalnie do tego celu zatrudnionych opiekunów. I to nie jest problem błahy, i my tutaj nie możemy, mimo że wszyscy zgadzamy się co do zasadności tego pomysłu, powiedzieć, że dla nas najważniejszy jest moment wprowadzenia - 1 wrzesień 2003 r. Dla nas najważniejsze jest to, by moment wprowadzenia był momentem, w którym cała ta operacja jest przygotowana. My mieliśmy już moment wprowadzenia stosownie do wcześniej wyznaczonej daty i nie było to najlepsze pociągnięcie. I to jest zasadniczy powód. A teraz pojawił się jeszcze jeden natury zupełnie formalnej. Wnikliwość prac nad ustawą, za którą możemy być tylko wdzięczni, jaką wykazały połączone komisje, powoduje, że my dzisiaj mamy drugie czytanie tej ustawy. Państwo posłowie wnieśli sporo poprawek, mamy je pod koniec kwietnia. Pamiętamy, i ja się zgadzam z panią poseł Nowak, że wprowadzanie zmian takich bardzo pospiesznych wprowadza niepokój, wprowadza destabilizację w systemie. Mielibyśmy to samo w tej chwili, gdybyśmy powiedzieli: za moment to będzie, na razie jeszcze nie ma rozwiązań prawnych, ale wy już rekrutujcie, państwo samorządowcy, dzieci 6-letnie. Czyli w tym momencie mamy już formalną przyczynę, dla której nie możemy tego uczynić, ale podkreślam, to nie finanse, a troska o dziecko 6-letnie, rozumienie troski rodziców o to dziecko i dobre przygotowane tej operacji.</u>
          <u xml:id="u-317.8" who="#KrystynaŁybacka">Kolejna sprawa: A dlaczego jest taki problem? Problem ten jawi się dlatego że, proszę państwa, w latach 90., w roku szkolnym 1999–2000 zlikwidowano 238 przedszkoli, w roku szkolnym 2000–2001 - 316 przedszkoli, a w roku szkolnym 2001–2002 - 303 przedszkola, w tym roku, na szczęście, już tylko 145. Mamy zniszczoną infrastrukturę przedszkolną. Proszę nie oczekiwać od nas, że powiemy: dla wprowadzenia szczytnego celu narazimy dziecko 6-letnie na dowożenie 20 km. To jest dziecko 6-letnie, zatem musimy odtworzyć infrastrukturę przedszkolną. Ja rozumiem, pani poseł, że to jest fasada, która może śmieszyć, ale zapewniam panią, że rodziców tych dzieci to nie śmieszy. I w resorcie, i w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu w pełni tę troskę podzielamy.</u>
          <u xml:id="u-317.9" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: To była przecież propozycja rządu.)</u>
          <u xml:id="u-317.10" who="#KrystynaŁybacka">Tak, pani poseł, ponieważ to prawda. Tak jak pani mówi, rząd zaproponował 1 września 2003 r., ale rząd, niestety, nie doszacował ogromu spustoszeń w tym zakresie dokonanego przez poprzedni rząd. Bardzo mi przykro, pani to wymusiła.</u>
          <u xml:id="u-317.11" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Przecież to rząd zaproponował 1 września 2003 r. To co rząd robił przez półtora roku?)</u>
          <u xml:id="u-317.12" who="#KrystynaŁybacka">Przepraszam, warunki, jakie stworzono, powodowały, że zlikwidowano łącznie ponad 1000 przedszkoli.</u>
          <u xml:id="u-317.13" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: To dlatego, że jest niż.)</u>
          <u xml:id="u-317.14" who="#KrystynaŁybacka">Nie, pani poseł, nie dlatego że jest niż, tylko dlatego że gminy wówczas musiały gonić niedoinwestowanie w oświacie, o czym pani doskonale wie. Nie kontynuujmy tego wątku, bo nie chcę się dać paniom posłankom włączyć w wątek polityczny.</u>
          <u xml:id="u-317.15" who="#KrystynaŁybacka">Pani poseł, mówi pani o tym, że oto rząd proponuje włączenie młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Nie, rząd nie proponował tego. W ogóle nie było tej propozycji w przedłożeniu rządowym. Jest to wynik pracy komisji, a ponadto pani poseł się myli, albowiem specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze są w systemie oświaty. Do systemu oświaty zgodnie z wnioskiem mniejszości mają wrócić młodzieżowe ośrodki socjoterapii i młodzieżowe ośrodki wychowawcze.</u>
          <u xml:id="u-317.16" who="#KrystynaŁybacka">Kolejny problem, który pani poseł podnosi, także świadczy o tym, że nie wynika to raczej z troski o oświatę, a po prostu z chęci powiedzenia, że to jest złe, ponieważ nic dobrego od tego rządu wyjść nie może, bo zdaje się, że taki pogląd pani przyjęła reprezentować. Próba odebrania, jak pani mówi, kuratorom umiejętności samodzielnego myślenia... Ale chwilę przedtem mówi pani: oto wprowadzenie akredytacji przy kształceniu ustawicznym to jest nic innego, jak oddanie tej akredytacji nieudolnemu i niekompetentnemu nadzorowi. Pani poseł, proszę się na coś zdecydować. Albo oni mają prawo do samodzielnego myślenia, albo są nieudolni i niekompetentni. A pozwoli pani poseł, że ja wypowiem własną kwestię w tym względzie. Cenię, szanuję kuratorów i dziękuję im za pracę. Jestem głęboko przekonana, że są to ludzie, którzy pracują najlepiej jak potrafią, a co więcej, pracują z bardzo dobrymi efektami.</u>
          <u xml:id="u-317.17" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: A poprzedni byli niedobrzy?)</u>
          <u xml:id="u-317.18" who="#KrystynaŁybacka">Ja tego nie powiedziałam.</u>
          <u xml:id="u-317.19" who="#KrystynaŁybacka">Za moment do tego przejdę.</u>
          <u xml:id="u-317.20" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Wszyscy?)</u>
          <u xml:id="u-317.21" who="#KrystynaŁybacka">Nie, nie wszyscy, pani poseł. Ma pani złe informacje.</u>
          <u xml:id="u-317.22" who="#KrystynaŁybacka">Mówi pani o tym, że rząd zamiast wprowadzać nowelizację powinien zająć się np. tablicami na maturze. Pani poseł, na sali siedzi w całym gronie osób, które w tej chwili pomagają nam w pracy nad nowelą, pani dyrektor Anna Zawisza. Człowiek o niezwykłej kompetencji, człowiek instytucja, osoba uznana w środowisku warszawskim, ponieważ była tam wieloletnim kuratorem, a jest osobą, której kompetencji i oddania dla oświaty nikt odmówić nie może. Otóż pani dyrektor zdarzyło się raz jeden, że w trosce o maturzystów wysłała list do kuratorów, prosząc, żeby tablice były czyste. Teraz już cytuję z tego listu: a więc chodzi o tablice, które będą tylko tablicami, a nie będą encyklopediami matematycznymi. I pani dyrektor Anna Zawisza przyznała publicznie, że być może tego listu nie powinna wysyłać, bo to jest kompetencja komisji. Jakim prawem pani dzisiaj do tego wraca, pani poseł? Otóż oświadczam: proszę nie podważać kompetencji pracowników resortu edukacji narodowej i sportu, bo one są naprawdę wysokie.</u>
          <u xml:id="u-317.23" who="#KrystynaŁybacka">Jeśli pani mówi o dzieciach niepełnosprawnych, to rozporządzenie wzbudziło wątpliwości interpretacyjne. Wątpliwości te zostały natychmiast usunięte w jego szybkiej, pospiesznej nowelizacji. Myślę, że w pracy parlamentu niejednokrotnie spotykamy się z tym, że, mimo jak najlepszej woli zapisania poprawnie naszych intencji, zapisujemy je inaczej. W przeciwnym przypadku nie mielibyśmy tylu nowelizacji bardzo istotnych aktów prawnych, nie tylko autorstwa rządu.</u>
          <u xml:id="u-317.24" who="#KrystynaŁybacka">Wreszcie pozwoli pani poseł, że w tym przypadku, ale odpowiadając również wielu innym państwu posłom, odniosę się do kwestii dwóch godzin. Bardzo poruszyła mnie w tym względzie wypowiedź - przepraszam, już znajdę - pani poseł Doroty Kwaśniewskiej, której skądinąd za wiele innych uwag serdecznie dziękuję. Otóż poruszyła mnie dlatego, że pani poseł powiedziała, apelując do mnie, że mam powiedzieć prawdę, że tak rzeczywiście chodzi o zwiększenie pensum, a nie o żadne dwie godziny. Otóż, Wysoka Izbo, chciałabym z całą mocą zdementować: nie, nie chodzi o zwiększenie pensum. Gdyby chodziło o zwiększenie pensum, oznaczałoby to, że te zajęcia powinny się odbywać o tej samej godzinie, w tym samym tygodniu, ze wszystkimi uczniami. A w projekcie nowelizacji i w projekcie dołączonego do niej rozporządzenia jest wyraźny zapis, że to ma być oferta skierowana przez nauczycieli do uczniów, oferta dotycząca sposobu spędzenia czasu z uczniem poza lekcją, wtedy, kiedy uczeń nie jest skrępowany rygorami lekcji, kiedy uczeń odsłania zarówno swoje uzdolnienia, jak i kompleksy. Poznanie ucznia tak naprawdę bardzo pomaga nauczycielowi w tym, aby do tego ucznia dotarł także z wiedzą, którą chce mu przekazać. Pani poseł Kwaśniewska powiedziała, że tak naprawdę to, co do tej pory było spontaniczne i wynikało z poczucia obowiązku, teraz ma zostać sformalizowane. Kłaniam się niezwykle nisko wszystkim nauczycielom, którzy to czynią do tej pory spontanicznie. Natomiast z przykrością mówię, że jest niewielka grupa, która tego nie czyni i zależało nam na tym, aby ten zapis i to rozporządzenie dotyczyło tej niewielkiej grupy. Chcę uspokoić Wysoką Izbę, że pan poseł Baszczyński wniósł poprawkę, która polega na tym, aby przenieść to do kompetencji dyrektora i nałożyć na dyrektora egzekwowanie w ramach przydzielonych mu obowiązków także czasu pracy z uczniami w ramach zajęć opiekuńczych i wychowawczych. Mówiłam państwu, kiedy spotkaliśmy się podczas pierwszego czytania na posiedzeniu komisji, że jeżeli w parlamencie ten zapis zostanie uszlachetniony, przy zachowaniu idei, to jestem gotowa na wszelki kompromis i uznanie, że to, co jest szlachetniejsze, jest godne poparcia. W tej chwili deklaruję, że takie poparcie oczywiście będzie.</u>
          <u xml:id="u-317.25" who="#KrystynaŁybacka">Ograniczenie roli samorządów, powiada pani poseł, ponieważ mamy regulaminy konkursowe, zresztą o tym samym mówiła również pani poseł Nowak. Otóż, proszę państwa, mam jako żywo w pamięci przypadek, o którym już chyba państwu na posiedzeniu komisji mówiłam. Jeden z poprzednich kuratorów skierował sprawę do prokuratora na jedną z pań dyrektor, która łamała wszelkie zasady, prawne, etyczne, wszelkie, jakie byśmy postawili. Natomiast samorząd orzekł, że tak naprawdę ta pani jest świetnym dyrektorem. Podtrzymałam decyzję tego kuratora w momencie odwołania. Niestety, samorząd tej pani nie tylko nie zwolnił, ale rok temu wybrał ją ponownie w konkursie. To jest pytanie, które również postawiła pani poseł Danuta Grabowska, czy w aktualnym systemie prawnym, w systemie edukacji mamy przynajmniej na tyle zintegrowany ład, że możemy mówić o doprowadzeniu młodzieży do zewnętrznych egzaminów? Otóż nie mamy, pani poseł i, jak sądzę pytanie, przy wiedzy pani poseł to jest oczywiste, było po to, żeby uzmysłowić to wszystkim, którzy sądzą, że tak jest. Otóż my nie mówimy, że będziemy narzucali, kto będzie dyrektorem. My tylko mówimy, że ujednolicamy regulaminy, po to by w przypadku wyboru właśnie takiej pani nie manipulowano regulaminem, żeby np. nie zwiększano czy nie dobierano w taki sposób składu, aby ten skład wybrał właściwą osobę. Nam zależy na tym, żeby wybierano tak, jak powiedziała pani poseł Szumilas: bardzo dobrych dyrektorów, którzy będą nie tylko świetnymi znawcami prawa oświatowego, którzy nie tylko będą mieli serca przepełnione miłością do uczniów, ale również będą menedżerami. I tylko tyle, pani poseł. Nie zamierzamy odebrać samorządom niczego z ich kompetencji. Wręcz przeciwnie. Uważamy, że to nasz najpoważniejszy partner, i wielokrotnie podkreślałam, że jest to partner przez nas nie tylko niezwykle ceniony, ale również partner, którego znaczenie powinno wzrastać, a nie maleć.</u>
          <u xml:id="u-317.26" who="#KrystynaŁybacka">Przechodzę do pytań pani poseł Nowak. Pani poseł mówi o akredytacji placówek. Cieszę się, że pani poseł podziela zdanie, że jest to do zaakceptowania. Chciałabym wyjaśnić Wysokiej Izbie, że tak naprawdę ta akredytacja nie jest obowiązkiem. Po akredytację można sięgnąć, jeżeli chce się mieć określone uprawnienia. Natomiast zależy nam na tym, aby z edukacyjnego rynku zginęły te podmioty, które nie pracują dla edukacji, ale chcą wyłącznie żyć z edukacji, podając nie wiedzę, tylko sprzedając pewne zaświadczenia, za którymi się nic nie kryje. Sądzę, że to jest nasza wspólna troska, i mam nadzieję, że ta troska zostanie podzielona przez większość.</u>
          <u xml:id="u-317.27" who="#KrystynaŁybacka">Pani poseł bodajże również pytała... Przepraszam, bo nie wiem, nie chciałabym przypisać pani poseł... A, dziękuję bardzo, dziękuję za poprawki i uwagi dotyczące niepełnosprawnych dzieci i młodzieży. Wydawało nam się, że te zapisy będą wystarczające, ale tu nigdy dość troski; tak że dziękuję. To z całą pewnością przyjmiemy i uwzględnimy. I zgadzam się z panią poseł, jeszcze raz to mówię, bo już to mówiłam w odniesieniu do innych wypowiedzi: Tak, wszystko, co jest wprowadzane nerwowo, pospiesznie, jest złe dla systemu; natomiast niekiedy to trzeba było zrobić, bo nie było innego wyjścia. Teraz staramy się tego uniknąć. Mam nadzieję, że po tej nowelizacji nie będziemy musieli już wprowadzać cząstkowych, drobnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-317.28" who="#KrystynaŁybacka">Pan poseł Mieczysław Kasprzak poruszył kwestie zespołów szkół, które częściej są areną rozgrywek politycznych aniżeli miejscem, gdzie ktoś troszczy się o edukację. Otóż prosiłam jednego z moich kolegów, aby zechciał wnieść poprawkę, która będzie zapobiegała nieprawnemu, nieuzasadnionemu tworzeniu zespołów szkół.</u>
          <u xml:id="u-317.29" who="#KrystynaŁybacka">W naszym zamyśle nie było tworzenia 10-latki. W naszym zamyśle było utworzenie na pewien czas, kiedy nie ma wystarczających pieniędzy w samorządzie na wybudowanie szkoły, takiej sytuacji, że raczej lepiej jest, gdy dziecko dojeżdża krócej, aniżeli wtedy, kiedy to na skutek konfliktu z rodzicami i z różnych innych przyczyn powoduje się sytuację, w której, po pierwsze, społeczność nie stanowi tak pożądanej jedności dla edukacji, a po drugie, dzieci muszą dojeżdżać bardzo daleko. A więc to jest okres przejściowy. I my też występujemy przeciwko nieuzasadnionemu tworzeniu zespołów. I tu będzie wzmocnienie.</u>
          <u xml:id="u-317.30" who="#KrystynaŁybacka">Pan poseł Kasprzak również mówił o szkołach rolniczych i leśnych. Cieszę się z tego głosu, ponieważ jesteśmy przeciwni kawałkowaniu oświaty.</u>
          <u xml:id="u-317.31" who="#KrystynaŁybacka">Pani poseł Stryjska pytała, dlaczego szkoły muzyczne nazywają się szkołami ogólnokształcącymi muzycznymi II stopnia. Otóż dlatego, pani poseł, że te szkoły prowadzi minister kultury i on, i tylko on, ma prawo w rozporządzeniu określić typy szkół. Wysoka Izba parę lat temu podjęła taką decyzję, że szkoły artystyczne zostały wyjęte, przepraszam za kolokwializm, z resortu edukacji. I myślę, że przy całej pewnej słuszności idei w praktyce okazuje się, że nie jest to najlepszy przykład, ponieważ nie są one w jednym systemie. W związku z tym to, co proponujemy w nowelizacji, aby uwzględnić specyfikę szkół leśnych, rolniczych, to fakt, że po pierwsze, tworzenie programów kształcenia nie jest tylko domeną ministra edukacji. W rozporządzeniu muszą być podpisy ministra rolnictwa, ministra ochrony środowiska i ministra edukacji. Jest stworzona możliwość dofinansowania tych szkół przez resortowych ministrów. I to była kluczowa sprawa, zależało nam na tym, aby ona tu się znalazła, bo te szkoły w istocie mają droższe kształcenie.</u>
          <u xml:id="u-317.32" who="#KrystynaŁybacka">I wreszcie wiąże się to z pytaniem jednej z pań - przepraszam, w tym momencie nie mogę tego odnaleźć - jakie szkoły są szkołami ponadregionalnymi. Któraś z pań posłanek o to pytała, już wiem, pani poseł Łukacijewska, przepraszam. Otóż, nie wiem, proszę państwa, przecież to nie minister będzie określał, która szkoła jest ponadregionalna, mają to zrobić właśnie samorządy. Powiem więcej, nam szalenie zależy na tym, aby szkoły - i to zarówno podstawowe, gimnazja, jak i szkoły ponadgimnazjalne, ale także szkoły wyższe - bardzo wpisały się w samorządy w kontekście rozwoju regionalnego, żeby w całej strategii rozwoju regionalnego czynnik edukacji uwzględniano jako najbardziej regiono- i rozwojotwórczo. A więc to samorządy muszą powiedzieć, że takie technikum leśne jest ponadregionalne, a inne ma charakter tylko zawężony do jednego powiatu. Przecież my im tego nie możemy narzucić, to rzeczywiście byłoby odbieranie władztwa samorządom.</u>
          <u xml:id="u-317.33" who="#KrystynaŁybacka">Kolejna pani poseł, pani poseł Kantor powiedziała, że mamy liberalny system wychowawczy, a następnie, że to jest państwo kolonizowane o rozszerzającej się patologii społecznej. Pani poseł, my rozmawiałyśmy przed tą debatą i myślę, że podtrzymam to, co już powiedziałam. Ja zapraszam kiedyś na spokojną rozmowę na ten temat, bo zlekceważyć troski na pewno nie wolno, nie jest to natomiast miejsce, żebyśmy szczegółowo mówiły o niepokojach, które panią targają. Jedną tylko kwestię chcę natychmiast wyjaśnić. Otóż, w szkołach typu technikum mamy 5 godzin historii, 6 godzin jest w liceach ogólnokształcących, ale pewnie ucieszy panią poseł fakt, że to decyzją tego rządu do szkół zasadniczych, zwiększając siatkę przedmiotów ogólnokształcących o 6 godzin, wprowadzono również 2 godziny historii, zgadzam się bowiem z panią poseł, że nie wolno nie uczyć o historii narodu, którego jest się członkiem.</u>
          <u xml:id="u-317.34" who="#KrystynaŁybacka">Pani poseł Polak mówiła o 2 godzinach, ja to już wyjaśniłam. Dziękuję panu posłowi Figlusowi, że mówi, iż 8 milionów to potencjał Polski. Tak, to prawda, 8 milionów to nasz ogromny potencjał. Nieczęsto uświadamiamy sobie taki fakt, że oto kiedy obserwowaliśmy np. referendum na Malcie, Malta się zdecydowała na wejście do Unii w wyniku referendum, ale cała Malta to jest 400 tys. ludzi, a my mamy 8 mln uczniów i 1,8 mln studentów. To jest rzeczywiście nasz ogromny potencjał i to jest wspaniałe wiano, jakie my wnosimy do Europy, to jest to, co jest podstawą rozwoju Polski na wiele, wiele, wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-317.35" who="#KrystynaŁybacka">Mam wrażenie, że pani poseł Dorocie Kwaśniewskiej odpowiedziałam, bo to było najważniejsze, co do reszty, oczywiście, zgadzam się i dziękuję za uwagi.</u>
          <u xml:id="u-317.36" who="#KrystynaŁybacka">Pan poseł Antoni Stryjewski bardzo długo i żarliwie mówił: bo nie ma zgody. Panie pośle, ja panu odpowiem jednym zdaniem: i nie ma zgody, tak, i nie ma zgody.</u>
          <u xml:id="u-317.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-317.38" who="#KrystynaŁybacka">Dziękuję pani poseł Danucie Grabowskiej za pytanie, na które już odpowiedziałam. Pani poseł pytała również, czy jest możliwe w aktualnym stanie prawnym odwołanie dyrektora szkodnika. Nie, mówiłam o tym przykładzie, nie jest to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-317.39" who="#KrystynaŁybacka">Pani poseł Łukacijewska pytała o szkoły ponadregionalne, odpowiedziałam. Jeśli chodzi o międzynarodową wymianę młodzieży, pani poseł, mamy w tej chwili 300 wniosków na kwotę ok. 9 mln. Dysponujemy kwotą 3 mln, bo taka kwota została przez Wysoką Izbę zapisana. W przyszłym tygodniu zaczynamy procedurę weryfikacji tych wniosków, kończymy ją w połowie maja, w związku z tym wypłaty i informacja o tym będą w połowa maja.</u>
          <u xml:id="u-317.40" who="#KrystynaŁybacka">Pani poseł Piotrowska pytała, czy znajdą się pieniądze na dzieci sześcioletnie w roku 2004? Ja już mówiłam państwu, że to nie pieniądze są najważniejszą kwestią. Tak naprawdę znacznie ważniejsza była troska o dobre przygotowanie tej bardzo drażliwej operacji.</u>
          <u xml:id="u-317.41" who="#KrystynaŁybacka">Co do placówek opiekuńczo-wychowawczych odpowiedziałam. Pani poseł Szumilas pytała jeszcze o tworzenie oddziałów przedszkolnych w szkołach i zespołach. To nie jest korzystne, pani poseł, i rzeczywiście to, co powiedziałam wcześniej - będziemy zdecydowanie przeciwstawiać się zbędnemu tworzeniu zespołów. To miał być tylko okres przejściowy dający oddech na wybudowanie gimnazjów.</u>
          <u xml:id="u-317.42" who="#KrystynaŁybacka">Pani poseł Stryjskiej odpowiedziałam. Regulamin też, pani poseł, tak że to jest tylko kwestia regulaminu, a nie wpływania na wybór dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-317.43" who="#KrystynaŁybacka">Pan poseł Marek Kuchciński pyta o egzaminy eksternistyczne, mówiąc, że to jest pewne źródło patologii i czy tak naprawdę nie byłoby lepiej, aby to były egzaminy zewnętrzne. Otóż, panie pośle, ma pan rację, to pewnie nie jest, ale potencjalnie być może, natomiast w tej nowelizacji, którą dziś czytamy, w art. 1 w zmianie 13. dokładnie regulujemy to tak, jak pan poseł sobie tego życzył, czyli egzaminy zewnętrzne, bardzo wyraźnie określone zasady egzaminów eksternistycznych. Mam nadzieję, że to w znacznej mierze wyeliminuje wszelkie potencjalne źródła patologii.</u>
          <u xml:id="u-317.44" who="#KrystynaŁybacka">I wreszcie pani poseł Krasicka-Domka. Pani poseł, cieszę się, że pani podziela radość z powrotu gabinetów, a bardzo dziękuję za postawę pani poseł do tej pory i za taką bezinteresowną opiekę nad dziećmi. I odpowiadam - to nie mają być gabinety z lekarzami, to mają być gabinety z pielęgniarkami, ponieważ to lekarz rodzinny tak naprawdę opiekuje się i ubezpieczonym, i jego dziećmi. Natomiast ważne jest, żeby każda wada rozwojowa dziecka została wychwycona jak najszybciej, bo nie zawsze rodzice mają nie tylko możliwości, ale czas, żeby to dziecko do lekarza zaprowadzić. Zatem to są głównie gabinet z pielęgniarką. Zresztą mogę z radością Wysoką Izbę poinformować, że rząd przyjął już wspólny program ministra zdrowia i ministra edukacji dotyczący opieki profilaktycznej w szkołach. Mam wrażenie, że państwo posłowie na posiedzeniu komisji to omawialiście.</u>
          <u xml:id="u-317.45" who="#KrystynaŁybacka">Jeżeli komuś z państwa posłów nie udzieliłam odpowiedzi, bardzo serdecznie za to przepraszam. Raz jeszcze dziękuję za wszystkie zgłoszone poprawki, uwagi, za wypowiedziane opinie i wyrażam przekonanie, że kiedy zakończymy ten proces i dojdzie do głosowania, nawet pani poseł Szumilas przekona swój klub, że warto zagłosować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-317.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#TomaszNałęcz">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#TomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#TomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych (druki nr 897 i 1342).</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Bogdana Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm na posiedzeniu w dniu 27 września 2002 r. skierował projekt ustawy o rządowym projekcie ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych (druk nr 897) do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych. Komisja obradowała na posiedzeniach w dniach 11 października, 13 listopada, 2 i 16 grudnia 2002 r., 7 i 21 stycznia, 11 i 25 lutego, 11 i 25 marca oraz 1 kwietnia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#BogdanLewandowski">Komisja zaakceptowała tytuł projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych. W toku prac podniesiono wątpliwości co do kształtu organizacyjnego Wojskowych Służb Informacyjnych, wskazywano na asymetryczność tych służb wobec Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu i podkreślano brak wyodrębnionej służby wywiadu wojskowego i wyodrębnionej służby kontrwywiadu wojskowego i służby bezpieczeństwa. Wszystkie te sugestie i uwagi nie przybrały postaci konkretnego wniosku. Komisja doszła do przeświadczenia, że konieczność zachowania w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojskowych Służb Informacyjnych wynika zarówno z ponad 11-letniej tradycji tych służb, jak i wymogów dostosowania się do rozwiązań przyjętych w krajach NATO oraz dezyderatu Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Komisja przyjęła przepis, że Wojskowe Służby Informacyjne podlegają kontroli Sejmu. Według przedłożenia rządowego takiej kontroli miał podlegać tylko szef WSI. W toku prac nad tą kwestią zostały zgłoszone propozycje, żeby nadać zapisowi dotyczącemu tej kontroli bardziej szczegółowy charakter, bezpośrednio wskazując Komisję do Spraw Służb Specjalnych. Propozycja ta nie została przyjęta. W tej sprawie został zgłoszony wniosek mniejszości, który przedstawię w dalszej części sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#BogdanLewandowski">W pracach nad ustawą zrodziły się wątpliwości co do tego, czy niektóre uprawnienia żołnierzy WSI nie mają charakteru dochodzeniowo-śledczego, co nie jest zapisane w projekcie ustawy. Pojawiła się zasadnicza opozycja, czy w świetle orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego Wojskowe Służby Informacyjne mogą dysponować tego rodzaju uprawnieniami. Komisja uznała, że stosowanie przymusu bezpośredniego w ściśle określonych sytuacjach ma na celu stworzenie warunków do wykonania czynności operacyjno-rozpoznawczych. Komisja skreśliła w art. 21 ust. 1 pkt. 3 i 4, które dawały żołnierzom WSI uprawnienia do zatrzymywania osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach K.p.k. oraz przeszukania osób, pomieszczeń i innych miejsc w trybie i przypadkach określonych w przepisach K.p.k. W przyjętym przez komisję rozwiązaniu wymienia się konkretne środki przymusu bezpośredniego, które można stosować wobec osób niepodporządkowujących się poleceniom żołnierzy WSI wydanym na podstawie przepisów prawa oraz osób uniemożliwiających im wykonanie czynności służbowych.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#BogdanLewandowski">Wiele kontrowersji wywołał art. 4 przedłożenia rządowego, który stanowił, że w razie uzyskania informacji szczególnie istotnych dla obronności państwa, bezpieczeństwa sił zbrojnych albo sojuszy lub układów wojskowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, szef WSI przekazuje je niezwłocznie prezydentowi Rzeczypospolitej, prezesowi Rady Ministrów, ministrowi obrony narodowej i ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych, a także w zakresie ich dotyczącym - szefowi Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz dowódcom rodzajów sił zbrojnych. Podkreślano, że przepis ten daje szefowi WSI silniejszą pozycję niż pozycja ministra obrony narodowej. Po długich dyskusjach i nieoczekiwanych zwrotach komisja zdecydowała się ostatecznie skreślić ten artykuł.</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#BogdanLewandowski">Komisja dokonała zmian w art. 26 ust. 4, wprowadzając wymóg uzyskania przez szefa WSI zgody ministra obrony narodowej na decyzję o niezwłocznym, protokolarnym, komisyjnym zniszczeniu materiałów zgromadzonych podczas prowadzenia kontroli operacyjnej, które nie są istotne dla obronności państwa lub bezpieczeństwa sił zbrojnych albo nie stanowią informacji potwierdzających popełnienie przestępstwa. Analogiczne rozwiązanie przyjęto w art. 33 ust. 7. W myśl tego przepisu dane osobowe, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, podlegają protokolarnemu, komisyjnemu zniszczeniu niezwłocznie po stwierdzeniu ich zbędności. Zniszczenie danych osobowych zarządza szef WSI po uzyskaniu zgody ministra obrony narodowej. Przyjęcie tych rozwiązań dobitnie wzmacnia cywilną kontrolę nad Wojskowymi Służbami Informacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#BogdanLewandowski">Komisja przyjęła również szereg zmian redakcyjnych, stylistycznych, precyzujących poszczególne przepisy, zapewniających wewnętrzną harmonię projektu.</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#BogdanLewandowski">Komisja zgodnie z art. 43 regulaminu Sejmu przedstawia na żądanie wnioskodawcy następujący wniosek mniejszości: W art. 12 po ust. 4 dodaje się ust. 5 i 6 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-319.7" who="#BogdanLewandowski">„5. Szef WSI jest zobowiązany do przedstawienia sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych: 1) informacji i wyjaśnień dotyczących wykonywania przez WSI powierzonych im zadań, zgodnie z kierunkami i planami tej służby; 2) informacji i wyjaśnień w sprawach szczegółowych projektów budżetu oraz sprawozdań z jego wykonania, w tym szczegółowych sprawozdań z wydatkowania funduszu operacyjnego oraz środka specjalnego będącego w dyspozycji WSI; 3) informacji i wyjaśnień w sprawach współdziałania podjętego przez WSI z właściwymi organami i służbami innych państw; 4) informacji i wyjaśnień dotyczących realizowania polityki kadrowej; 5) informacji i wyjaśnień dotyczących współdziałania WSI z podmiotami zobowiązanymi na podstawie przepisów prawa do współdziałania ze służbami specjalnymi i do udzielania im pomocy w realizacji ich zadań.</u>
          <u xml:id="u-319.8" who="#BogdanLewandowski">6. Minister obrony narodowej jest zobowiązany do przedstawienia sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych informacji i wyjaśnień dotyczących form, metod oraz efektywności sprawowanego przez niego nadzoru nad WSI.”.</u>
          <u xml:id="u-319.9" who="#BogdanLewandowski">Chciałbym dodać, że poszczególne przepisy były badane także pod kątem zgodności z konstytucją, cały projekt ustawy, co jest niezwykle rzadką praktyką, również poddano takiej analizie. Zbiorowym wysiłkiem członków Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych, przedstawicieli rządu, Biura Legislacyjnego i ekspertów został przygotowany projekt ustawy, który zasługuje na poparcie Wysokiej Izby. Chciałbym z tego miejsca serdecznie podziękować wszystkim, którzy się do tego przyczynili. W komisji wziął górę duch merytorycznej pracy. Kierując się odpowiedzialnością za państwo, wznieśliśmy się ponad podziały klubowe. Niech wolno mi będzie wyrazić przeświadczenie, że dzisiejsza debata także wpisze się w krąg tych doświadczeń. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-319.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Marczewskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#MarianMarczewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko i uwagi do przedłożonego Wysokiej Izbie projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#MarianMarczewski">Ten projekt ma swoją historię. Zanim został wolą Sejmu skierowany do Komisji Nadzwyczajnej, gdzie nadaliśmy mu obecny kształt, był przedłożony Wysokiej Izbie przez rząd jako wypełnienie wyborczego programu Sojuszu Lewicy Demokratycznej w zakresie reformy polskich służb specjalnych, przypomnijmy wcześniej przyjęte przez Sejm ustawy o Agencji Wywiadu i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, które tę reformę zapoczątkowały. Po reformie służby te działają w sposób skuteczny, struktura ich jest przejrzysta, podział kompetencji czytelny i - co bardzo ważne - społeczna, parlamentarna kontrola nad nimi sprawowana jest w sposób wnikliwy i wszechstronny. Wojskowe Służby Informacyjne do chwili obecnej nie mają swojej odrębnej ustawy, która regulowałaby strukturę, kompetencje, zakres działania czy sposób nadzoru nad tymi służbami. Działają na protezach prawnych, bowiem zapisy o tej służbie znajdują się w ustawie o powszechnym systemie obrony oraz w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu. W przeszłości było wiele prób, zapowiedzi uregulowania działalności WSI odrębną ustawą, ale na zapowiedziach się kończyło. Dopiero teraz po pracach w Komisji Nadzwyczajnej nad przedłożeniem rządowym służby te otrzymają, jestem przekonany, dobrą ustawę, w oparciu o którą będą mogły prowadzić swoją działalność.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#MarianMarczewski">W pracach Komisji Nadzwyczajnej wykorzystaliśmy nasze doświadczenie z prac nad ustawami o Agencji Wywiadu i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, wielu członków Komisji Nadzwyczajnej wcześniej pracowało nad tymi ustawami. Wiele zapisów udoskonaliliśmy, wiele też zapisów w projekcie ustawy z przedłożenia rządowego zostało zmienionych i - co charakterystyczne - zawsze spotykaliśmy się z dobrą wolą rządu i współpracą dla osiągnięcia porozumienia i wypracowania jak najlepszych ustawowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#MarianMarczewski">Chciałbym zwrócić uwagę, tak jak poseł sprawozdawca, na dobrą atmosferę pracy w Komisji Nadzwyczajnej, gdzie wszystkie, najbardziej nawet kontrowersyjne wnioski i uwagi zgłaszane przez posłów poddawane były wszechstronnej analizie, zasięgano opinii ekspertów i robiono wszystko, dosłownie wszystko, aby uzyskać porozumienie, aby wypracować wspólne stanowisko. Potwierdzą to chyba także posłowie opozycji, bardzo aktywni w pracach komisji, których liczne wnioski przecież uwzględniono i którzy byli inicjatorami wielu wniosków i rozwiązań. Tym sposobem poszerzyliśmy m.in. zapisy dotyczące cywilnej kontroli nad Wojskowymi Służbami Informacyjnymi. W tym zakresie został jednak zgłoszony jeden wniosek mniejszości znacznie poszerzający zakres tej kontroli. Zawsze jest tak, że służby specjalne, jakiekolwiek by one były i w jakimkolwiek by państwie działały, mają tendencję do rozpychania się ze swoimi uprawnieniami oraz starają się ograniczać czy wpływać na ograniczenie kontroli nad swoimi działaniami. W demokratycznym państwie prawa musi być zagwarantowana skuteczna parlamentarna kontrola nad tymi służbami. Wśród parlamentarzystów z kolei pojawia się tendencja do poddawania tych służb wszechstronnej i bardzo wnikliwej kontroli, łącznie z kontrolą działalności operacyjnej. W takich sytuacjach trzeba poszukiwać złotego środka.</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#MarianMarczewski">My gotowi bylibyśmy rozważyć zgłoszone we wniosku mniejszości poprawki dotyczące poszerzenia zakresu kontroli i je poprzeć, pod warunkiem wszakże, że znalazłyby się one w regulaminie Sejmu w dziale regulującym działanie sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Uważamy tak, dlatego że analogiczne do zaproponowanych we wniosku mniejszości zapisy powinny odnosić się do Agencji Wywiadu i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Źle by się stało natomiast, gdyby pojawiły się tylko w ustawie o WSI. Prace nad nowelizacją regulaminu Sejmu trwają i w regulaminie należy umieścić te poprawki. Mam nadzieję, że Komisja do Spraw Służb Specjalnych w najbliższym czasie takie poprawki do regulaminu Sejmu zgłosi. Dzisiaj to w komisji omawialiśmy.</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#MarianMarczewski">Wiele emocji, żeby nie powiedzieć: kontrowersji, wzbudziły zapisy w ustawie dotyczące gromadzenia, przetwarzania i niszczenia danych osobowych, w tym tzw. wrażliwych, oraz innych informacji uzyskiwanych w wyniku wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych przez Wojskowe Służby Informacyjne. Cieniem kładły się na tym doświadczenia członków Komisji do Spraw Służb Specjalnych pracujących w Komisji Nadzwyczajnej związane z badaną przez Komisję do Spraw Służb Specjalnych sprawą z początku lat 90. dotyczącą nielegalnego handlu bronią prowadzonego przez ludzi związanych z WSI. Po licznych ekspertyzach oraz konsultacjach, w tym z generalnym inspektorem ochrony danych osobowych, przyjęte zapisy w art. 33 projektu ustawy rozwiały nasze wątpliwości i zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-321.6" who="#MarianMarczewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiany dzisiaj w drugim czytaniu, a przedłożony Sejmowi przez Komisję Nadzwyczajną projekt ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych jest dobrym projektem. Wojskowe Służby Informacyjne, jeśli Sejm wyrazi taką wolę, otrzymają wreszcie odrębną ustawę, w oparciu o którą pod społeczną parlamentarną kontrolą będą mogły prowadzić swoją niezbędną przecież dla dobra państwa działalność.</u>
          <u xml:id="u-321.7" who="#MarianMarczewski">Należy w tym miejscu także nadmienić, że projekt ustawy w obecnym kształcie na wniosek posła Miodowicza był poddany ekspertyzie prawnej dokonanej przez prof. Sarneckiego co do zgodności z konstytucją. Ekspert potwierdził, że wszystkie zapisy ustawy są z konstytucją zgodne.</u>
          <u xml:id="u-321.8" who="#MarianMarczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, który mam zaszczyt reprezentować, popiera przedłożenie Komisji Nadzwyczajnej i stawia wniosek o dalsze pilne prace nad zgłoszonymi ewentualnymi poprawkami i przejście do trzeciego czytania oraz uchwalenie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Konstantego Miodowicza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#KonstantyMiodowicz">Szanowny Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Tragiczne wydarzenia z 11 września 2001 r. wstrząsnęły światem. Od tego czasu priorytety i kierunki polityki międzynarodowej uległy reorientacji. Wymóg aktywnej ochrony bezpieczeństwa w wymiarze geostrategicznym, jak i narodowym nabrał znaczenia szczególnego. Uformowała się koalicja antyterrorystyczna, a linia konfrontacji z siłami destrukcji i zbrodni przecięła różne kraje i obszary.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#KonstantyMiodowicz">W zaistniałej sytuacji niepoślednią rolę przychodzi odgrywać służbom wywiadowczym. Nic w tym dziwnego. Służby specjalne stanowią wiodący segment państwowych systemów informacyjno-analitycznych. Możliwość rozpoznania zagrożeń i przeciwdziałania im decyduje o ich znaczeniu w państwie i w strukturach międzynarodowych. Powyższe stwierdzenie zakreśla właściwą perspektywę dzisiejszej debacie zapoczątkowanej prezentacją sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej powołanej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#KonstantyMiodowicz">Komisja pracowała bez mała 6 miesięcy, ujawniając duże różnice poglądów jej członków na sprawy tak ważne, jak pozycja, zadania, kształt organizacyjny, uprawnienia i zasady działania wojskowych służb specjalnych. W atmosferze gorącej dyskusji i zażartych polemik sformułowano kilkadziesiąt poprawek przekształcających zapisy przedłożenia rządowego. Tylko sam szef Wojskowych Służb Informacyjnych w 8 kolejnych wystąpieniach pisemnych zaproponował komisji ponad 50 odnośnych zmian. Większość spośród nich pozwoliła udoskonalić postać rozpatrywanego projektu. Powiedzmy jednak jasno i wprost, prace Komisji Nadzwyczajnej nie naruszyły jego osi koncepcyjnych i w stopniu najmniejszym nie podważyły merytorycznej tożsamości najważniejszych zapisów. W ich świetle Wojskowe Służby Informacyjne pozostać mają resortową służbą specjalną właściwą w zakresie obronności państwa i bezpieczeństwa sił zbrojnych. Interesująca nas formacja integruje wywiad z linią kontrwywiadowczą, a jej szefa podporządkowano ministrowi obrony narodowej. Żołnierze WSI realizują zadania, wykonując czynności operacyjno-rozpoznawcze oraz analityczno-informacyjne. W określonych okolicznościach przysługują im uprawnienia policyjne. Mogą też plasować się na pozycjach tzw. operacyjnego przykrycia oraz użytkować dokumenty legalizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#KonstantyMiodowicz">Wojskowe Służby Informacyjne uzyskują status służby ochrony państwa w rozumieniu ustawy o ochronie informacji niejawnych. Ich szefowi przysługują prerogatywy krajowej władzy bezpieczeństwa. Działalność Wojskowych Służb Informacyjnych podlega kontroli Sejmu, a stosowanie takich środków kontroli operacyjnej, jak lustracja, podsłuchy, podgląd, nadzorowane jest przez sąd. To ostatnie rozwiązanie ustanawiające nowe standardy realizowanych przez Wojskowe Służby Informacyjne procedur operacyjnych zasługuje na uznanie, podobnie jak korekta zapisu art. 32 ust. 6 przedłożenia rządowego. Uniemożliwiono nią niekontrolowane niszczenie przez szefa Wojskowych Służb Informacyjnych określonej kategorii danych osobowych. Odnotujmy w tym kontekście dwa równie budujące fakty. Po pierwsze, opublikowany w druku nr 1342 projekt ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych jest konstruktem formalnie spójnym, klarownym i zwięzłym. Pozbawiono go balastu uregulowań socjalno-bytowych i logistycznych aspektów funkcjonowania służby. Korzystnie odróżnia to analizowany projekt od ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu. Po drugie, rezultaty starań Komisji Nadzwyczajnej kładą ostatecznie kres zgłoszonemu przez Sojusz Lewicy Demokratycznej w trakcie kampanii wyborczej zamysłowi pozbawienia sił zbrojnych służby wywiadowczej celem inkorporowania jej do struktur Agencji Wywiadu.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#KonstantyMiodowicz">Oczywiście sygnowany przez Komisję Nadzwyczajną projekt zawiera też wiele rozwiązań budzących poważne zastrzeżenia lub kontrowersje. Zaliczymy do takich, po pierwsze, wyposażenie żołnierzy WSI, w tym oficerów wywiadu, w uprawnienia policyjne par excellence. Po drugie, zatarcie różnic zadaniowych cechujących piony wywiadu i kontrwywiadu. Po trzecie, nieograniczoną możliwość pracy wywiadu wojskowego, w tym z zastosowaniem środków kontroli operacyjnej na obszarze Rzeczypospolitej. Po czwarte, możliwość podejmowania przez Wojskowe Służby Informacyjne działań wobec osób cywilnych i niezawężenie ich do żołnierzy czy pracowników wojska. Rodzić to będzie spory z Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, skądinąd również kompetentną w sprawach obronności kraju, wystarczy porównać art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o tej agencji. Po piąte, zapisy dotyczące uprawnień służb wojskowych w sferze wywiadu i kontrwywiadu elektronicznego oraz kryptoanalizy mogące powodować ich nałożenie się na zadania przypisane Agencji Wywiadu. Po szóste, kolejne spory kompetencyjne implikowane realizacją zadań wyszczególnionych w zapisach art. 3 ust. 1 pkt 2 lit. d oraz lit. e. W przypadku szerokiej wykładni pojęcia obronności kraju nastąpi ich eskalacja. Po siódme, rozszerzenie zakresu dopuszczalności stosowania środków kontroli operacyjnej w stosunku do uregulowań obowiązujących Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu. Art. 24 ust. 1 zezwala na posługiwanie się nimi nie tylko celem rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw oraz ścigania ich sprawców. Kontrola operacyjna służyć może między innymi uzyskiwaniu informacji mogących mieć, cytuję: „istotne znaczenie dla obronności państwa”. Pytanie, czy informacje takie pozyskiwać będzie można na drodze inwigilacji na przykład struktur związków zawodowych planujących akcję protestacyjną choćby na szlakach komunikacyjnych, uznam za retoryczne. Po ósme, demonstracyjna zgoła prezentacja wojskowych przedstawicielstw dyplomatycznych jako ekspozytur wywiadu ofensywnego. Fakt ten razi, i to bez względu na takie czy inne postanowienia konwencji wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych. Po dziewiąte, niezdefiniowanie szeregu istotnych dla zrozumienia ustawy pojęć w niej stosowanych: wywiad elektroniczny, kryptoanaliza, służby specjalne, potrzeby operacyjno-taktyczne itd. Po dziesiąte wreszcie, nieodniesienie się w projekcie ustawy o WSI do instytucji lub mechanizmów koordynujących funkcjonowania polskich służb specjalnych, a więc do Kolegium ds. Służb Specjalnych przy Radzie Ministrów, do ustanowionego decyzją premiera Centrum ds. Zwalczania Przestępczości Zorganizowanej i Międzynarodowego Terroryzmu, kierowanego przez ministra spraw wewnętrznych, do proklamowanej art. 41 ustawy o ABW i Agencji Wywiadu wspólnoty informacyjnej rządu oraz do centralnej ewidencji zainteresowań operacyjnych krajowych służb specjalnych prowadzonej przez szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#KonstantyMiodowicz">Reasumując dotychczasowe wywody, należy uznać projekt ustawy o WSI, mimo powyżej wyliczonych zastrzeżeń lub uwag, za dojrzały produkt legislacyjny. Ewentualne jej uchwalenie będzie znaczącym krokiem na drodze wiązania służb wojskowych ze strukturami państwa prawnego i przesłanką ich praworządnego rozwoju. By osiągnąć tak zakreślone cele, procesowi wdrożenia ustawy powinny towarzyszyć dodatkowe działania porządkujące pole jej zastosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.6" who="#KonstantyMiodowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wojskowe Służby Informacyjne powstały w 1991 r. na bazie ogniw komórek organizacyjnych i kadr Wojskowej Służby Wewnętrznej oraz Zarządu II Sztabu Generalnego Ludowego Wojska Polskiego. Długo służba ta wyznaczała swoiste antypody zainteresowań krajowych polityków i publicystów. Namiętne debaty i gniewne deliberacje towarzyszące powstaniu i kształtowaniu się Urzędu Ochrony Państwa nie raczyły objąć Wojskowych Służb Wywiadowczych. Niewiele o nich wiedziano. Ba, sam fakt ich istnienia opornie, bardzo opornie zakorzeniał się w świadomości prominentów polskiej sceny politycznej, w tym parlamentarzystów. Wojskowych Służb Informacyjnych nie zdołano objąć sprawnie funkcjonującym systemem rzeczywistej kontroli cywilnej. Nie zdołał tego uczynić rząd, nie udało się go stworzyć parlamentowi. Zatrudnionych w Wojskowych Służbach Informacyjnych oficerów nigdy nie poddano weryfikacji, szkoda, wszak wielu z nich to sfrustrowani weterani przegranych bitew zimnej wojny mający kłopoty z przystosowaniem się do reguł rządzących państwem demokracji konstytucyjnej. Trudno nie odnieść wrażenia, iż w pierwszych latach swego istnienia Wojskowe Służby Informacyjne stanowiły osobliwą enklawę zainteresowań, umiejętności i przyzwyczajeń ukształtowanych w czasach rozkwitu Paktu Warszawskiego. Niestety, nie mówimy o zjawisku wpisanym w definitywnie zamknięte rozdziały krótkiej historii WSI. Fakt brylowania w nich do dnia dzisiejszego oficera łącznikowego, onegdaj pana Ż., negatywnego bohatera tzw. afery FOZZ, wydaje się być znamienny i symboliczny.</u>
          <u xml:id="u-323.7" who="#KonstantyMiodowicz">Wysoka Izbo! Służby wojskowe III Rzeczypospolitej okazały się podatne na zmasowaną infiltrację kadry przez obce, w tym wrogie służby wywiadowcze. Niektóre przypadki ilustrujące ten stan rzeczy bulwersują i napawają lękiem. Wśród przestępstw wobec Rzeczypospolitej Polskiej niełatwo wyobrazić sobie bardziej haniebne, szkodliwe i zdradzieckie. Jakby tego było mało, środki masowego przekazu ujawniły tylko na przestrzeni ostatnich miesięcy kolejne nieprawidłowości w działaniach WSI. Przejawiać się one miały kryminalizacją części kadry oficerskiej, zaangażowaniem służb w proceder nielegalnego, naruszającego międzynarodowe zobowiązania Polski handlu bronią, praktykami intencjonalnego wprowadzania w błąd swoich cywilnych przełożonych, w tym ministra obrony narodowej i prezesa Rady Ministrów, dezinformowaniem partnerów współpracy na krajowym polu operacyjno-informacyjnym, a ponadto żenującymi uchybieniami podstawowym zasadom pracy operacyjnej. Tak sprecyzowane zarzuty stały się przedmiotem wnikliwych dociekań sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Na ich ukończenie przyjdzie nam jeszcze zaczekać, ale zapewniam pana, panie marszałku, i was, panowie posłowie, że już teraz i to w trybie pilnym podjęte być muszą środki skutecznie zapobiegające dalszej destrukcji społecznego wizerunku służb wywiadowczych resortu obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-323.8" who="#KonstantyMiodowicz">Uchwalenie ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych będzie służyło ich rozwojowi oraz utożsamieniu interesów służby z interesami państwa jedynie pod warunkiem, po pierwsze, wyegzekwowania wobec Wojskowych Służb Informacyjnych przysługujących państwu uprawnień kontrolnych. Doskonalenie mechanizmu cywilnego nadzoru i kontroli służb specjalnych jest obowiązkiem demokratycznego państwa. W tym zakresie Sejm ma do odegrania ważną rolę. Nie ma takiego aspektu funkcjonowania służb - problemu, sprawy, osoby, struktury - który w imię interesu państwa polskiego nie mógłby zostać poddany rozpoznaniu Sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Rzecz jasna, mówimy o komisji pracującej profesjonalnie, w sposób uwzględniający specyfikę służb, niepowodujący naruszenia zasad tajności lub efektywności ich działania. Po drugie, pod warunkiem dokonania przeglądu kadr Wojskowych Służb Informacyjnych. Stosowne przepisy proponuję umieścić w art. 44 projektu ustawy w wersji z druku nr 1342. Anonsowana poprawka zakłada powierzenie przeglądu kadrowego zespołowi powołanemu przez szefa WSI z udziałem przedstawicieli sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Oceniając przydatność żołnierzy WSI do dalszej służby, wspomniany zespół uwzględni ich kwalifikacje i dotychczasowe osiągnięcia. Od podjętych w tym trybie decyzji służyłoby odwołanie do ministra obrony narodowej. Poprawka precyzuje też terminy całego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-323.9" who="#KonstantyMiodowicz">W sugerowanym rozwiązaniu nie chodzi o weryfikację na wzór zastosowanej w 1990 r. przy tworzeniu Urzędu Ochrony Państwa, nie chodzi tym bardziej o wszczęcie politycznie motywowanych czystek. Przeciwnie, jest ono warunkiem sine qua non pozytywnej stabilizacji Wojskowych Służb Informacyjnych na drodze eliminacji dewastujących je wynaturzeń. Warunkuje też możliwość sprostania wyzwaniom, jakie przed instytucjami wywiadowczymi stwarza wiek XXI. Tak czy inaczej, o perspektywach prawidłowej realizacji sprecyzowanych w ustawie zadań zdecyduje stan i poziom zatrudnionych w Wojskowych Służbach Informacyjnych kadr.</u>
          <u xml:id="u-323.10" who="#KonstantyMiodowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej wnoszę o przekazanie opiniowanego projektu do Komisji Nadzwyczajnej celem kontynuowania niezbędnych prac legislacyjnych. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-323.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Wassermanna występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#ZbigniewWassermann">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ochrona bezpieczeństwa państwa, zapewnienie jego konstytucyjnego porządku i nienaruszalności jego granic, a także zwalczanie najgroźniejszej przestępczości to główne zadania służb specjalnych. Służby te w Polsce od lat zajmują uprzywilejowaną pozycję, a wspólną cechą jest tendencja do wyłamywania się z demokratycznych ram, skłonność do autonomizacji, utajniania bez potrzeby swoich działań, manipulowanie informacjami, ingerowanie w życie polityczne kraju oraz stała tendencja utożsamiania interesu państwowego z ich interesem. I są to skłonności wszystkich służb specjalnych na świecie. Powinny one służyć wyłącznie narodowi, a często służą rządzącej opcji politycznej lub, co nie mniej groźne, wymykają się spod kontroli i realizują własną politykę. Warto przypomnieć, że Sojusz Lewicy Demokratycznej uzasadniając konieczność zreformowania służb specjalnych, wskazywał na ich wykorzystywanie do rozgrywek politycznych zabezpieczających komfort rządzenia, ukrywanie przed opinią publiczną naruszeń prawa czy dokonywanie zmian kadrowych według kryterium politycznej lojalności. Zapowiadana reforma miała zapewnić przywrócenie demokratycznych zasad cywilnej kontroli nad działalnością służb, apolityczny dobór kadr, zapewnić zgodność działań tych służb z prawem.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#ZbigniewWassermann">Szczególne znaczenie deklarowano istotnemu wzmocnieniu roli sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Zaproponowano przyznanie jej uprawnień śledczych, obligatoryjne pełnienie funkcji rotacyjnego przewodniczącego przez posła opozycji, pełną reprezentację wszystkich parlamentarnych ugrupowań, kontrolę funduszów operacyjnych i stosowania technik operacyjnych. W praktyce okazało się, że poważna część tych deklaracji to były tylko argumenty propagandowe. Komisja przez szereg miesięcy działała w kadłubowym kształcie. Zdarzało się, że sposób jej procedowania był nadużywany przez rządzącą większość do blokowania realizacji funkcji kontrolnej. Brak ustawowego określenia obowiązków szefa służb specjalnych wobec komisji powoduje kontestowanie jej uprawnień, a niereagowanie na stwierdzone przez komisję nieprawidłowości ze strony organów nadzorujących je marginalizuje znaczenie komisji i uniemożliwia wykonywanie jej funkcji kontrolnej.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#ZbigniewWassermann">Powyższą sytuację potwierdzają dobitnie próby wyjaśnienia przez komisję okoliczności zatrzymania prezesa PKN Orlen, nieprawidłowości w prowadzonym śledztwie w sprawie zabójstwa generała Marka Papały, czy wyjaśnienia okoliczności i zasadności zarzutów podnoszonych w sprawach funkcjonariuszy odwoływanych z kierowniczych stanowisk. W sposób szczególny Sojusz Lewicy Demokratycznej potraktował rolę i znaczenie posłów opozycji w komisji, narzucając im niejako kolejnego kandydata na przewodniczącego oraz poszerzając prezydium o drugiego wiceprzewodniczącego, co w układzie większościowym koalicji rządzącej nie przeszkodziło jej w obsadzeniu tej funkcji. To oczywiste ograniczenie roli i znaczenia posłów opozycji miało miejsce w czasie próby wyjaśnienia przez komisję przyczyn nieustannych zmian kadrowych oraz sposobu reformowania służb.</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#ZbigniewWassermann">Wojskowe Służby Informacyjne są instytucją, która mimo demokratycznych przemian w Polsce nie uległa prawie żadnym przemianom. Żołnierze tych służb nie podlegali weryfikacji, a sama formacja działała w oparciu o prawne protezy odziedziczone po PRL. Żołnierze i byli żołnierze z Wojskowych Służb Informacyjnych pojawiali się w niektórych aferach kryminalno-gospodarczych, takich jak afera FOZZ, Art. B, w niewyjaśnionych transakcjach dotyczących handlu bronią. Nie ulega wątpliwości, że działalność Wojskowych Służb Informacyjnych godzi w sferę podstawowych wolności i praw człowieka, stąd konieczność precyzyjnego, ustawowego określenia ich zadań, uprawnień i obowiązków. Rolą parlamentu jest określenie w ustawie gwarancji, mechanizmów ochrony prawnej przed nadmierną czy też nieuzasadnioną ingerencją tych służb w sferę praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-325.4" who="#ZbigniewWassermann">Zgodnie z przedłożoną propozycją rządu Wojskowe Służby Informacyjne stają się wyodrębnioną, wyspecjalizowaną służbą sił zbrojnych z określonym katalogiem działań, które mogą być prowadzone jedynie w interesie lub na rzecz sił zbrojnych zarówno na terytorium Polski, jak i poza jego granicami. Zadania te mogą zostać rozszerzone odrębnymi przepisami w czasie wojny i stanów nadzwyczajnych. Kierunki tych działań określa minister Obrony Narodowej, on też wyznacza i zwalnia szefa tych służb. Strukturę tworzą piony funkcjonalne, w tym wywiadu i kontrwywiadu, co narusza koncepcję reformatorów wyodrębnienia wywiadu wojskowego i połączenia go z wywiadem cywilnym w jedną całość. Wojskowe Służby Informacyjne skonstruowano jako formację o charakterze operacyjno-rozpoznawczym i analityczno-informacyjnym, przy czym wyposażono je w uprawnienia procesowe, takie jak zatrzymania czy legitymowania właściwe dla organów dochodzeniowo-śledczych. Są to uprawnienia, którymi w siłach zbrojnych dysponuje żandarmeria, a nie dysponują nimi funkcjonariusze cywilnych służb specjalnych. Rozszerzono także kompetencje wojskowych służb, które mają za zadanie m.in. rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie określonych przestępstw podlegających orzecznictwu sądów wojskowych oraz zwalczanie zagrożeń godzących m.in. w obronność państwa. Są to kompetencje zbieżne z kompetencjami służb cywilnych i brak ścisłego ich rozgraniczenia może powodować wzajemne spory kompetencyjne także z innymi organami, takimi jak Policja czy Straż Graniczna.</u>
          <u xml:id="u-325.5" who="#ZbigniewWassermann">Kontrowersje budzi zamiar projektodawców zaniechania ogłoszenia wykonawczych aktów prawnych określonych w art. 11 ust. 2 czy art. 40 ust. 3, chociaż one dotyczą praw i obowiązków obywatelskich. Te akty powinny być ogłoszone w formule niejawnej, co przewiduje stosowna ustawa regulująca kwestie ogłaszania przepisów prawa.</u>
          <u xml:id="u-325.6" who="#ZbigniewWassermann">Istotne zastrzeżenia budzi wyposażenie żołnierzy WSI w uprawnienia określone w art. 20 ust. 1: w pkt. 1 - do wydawania poleceń określonego zachowania się, oraz pkt. 4 - do monitorowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń związanych z zakresem działań WSI w miejscach publicznych oraz dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom. Są to uprawnienia przydane także funkcjonariuszom służb cywilnych i lepiej niż w ustawie o ABW i AW skonstruowane, ale ich konstytucyjność budzi także znaczne kontrowersje. W przypadku wydawania poleceń nie można określić rzeczywistego zakresu stosowania tej normy. Brak jest określenia procedury i warunków wydawania poleceń oraz kręgu podmiotów adresatów. To mogą być polecenia godzące w system wartości, narażające na szkodę majątkową i wyegzekwowane przymusem. Ten przepis głęboko ingeruje w treści konstytucyjnej ochrony wartości, jakimi są wolność i godność człowieka, i powoduje, że źródłem prawa ograniczającym te wartości jest anonimowy funkcjonariusz Wojskowych Służb Informacyjnych. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wskazywał, że zasada proporcjonalności nakazuje szczególnie wnikliwą ocenę przepisów ustawowych określających przesłanki, zakres, procedurę ingerencji władzy publicznej w wolności i prawa człowieka. W omawianym przepisie brak jest określenia przesłanek, zakresu i procedury takiej ingerencji. Przepis ten nie spełnia wymogu proporcjonalności, stwarza potencjalne niebezpieczeństwo nadużycia władzy, przez co podważa zaufanie obywateli do prawa. Podobne zarzuty dotyczą regulacji zawartej w ust. 4. Przepis ten narusza konstytucyjną zasadę państwa prawnego, zasadę poszanowania i ochrony godności, prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, wolności komunikowania się i zasadę autonomii informacyjnej. Określonych w przepisach czynności funkcjonariusze mogą dokonywać bez zgody i wiedzy osób przebywających w miejscach publicznych, przy czym ustawa nie podaje definicji miejsca publicznego i tę lukę wypełnić musi funkcjonariusz, posługując się dowolnym znaczeniem tego określenia. Również w tym przypadku od arbitralnej decyzji funkcjonariusza zależeć będzie zakres, przesłanki i procedura rejestrowania obrazów i dźwięków oraz wykorzystywanie zarejestrowanych obrazów i dźwięków. Można przewidywać, że funkcjonariusze tak na wszelki wypadek w ramach prewencji ogólnej będą mogli poznać treść rozmów prowadzonych w miejscach publicznych, poglądy polityczne, wyznawane wartości, przyzwyczajenia, skłonności ludzi, tajemnice komunikowania się, a w skrajnych wypadkach - nawet tajemnice związane z praktykami religijnymi. Uprawnienia te nie są etyczne i prowadzą do obchodzenia prawa. Funkcjonariusze mogą bowiem stosować techniki operacyjne, ale w sytuacjach obudowanych szczegółowymi warunkami i procedurą, pod nadzorem prokuratora i sądu. Mając możliwość wyboru, mogą wybrać sposób zbierania i wykorzystywania informacji o obywatelu bez żadnej kontroli podstaw prawnych określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-325.7" who="#ZbigniewWassermann">Wojskowe służby otrzymują także uprawnienia o charakterze wyjątkowym, nieprzysługujące żadnym innym służbom, a dotyczące stosowania kontroli operacyjnej w sytuacjach, które nie wiążą się tylko z przeciwdziałaniem popełnianiu przestępstw, rozpoznawaniem ich lub zapobieganiem im. Mogą z nich korzystać dla uzyskiwania, gromadzenia, przekazywania, analizowania informacji o istotnym znaczeniu dla obronności państwa oraz bezpieczeństwa sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-325.8" who="#ZbigniewWassermann">Za kontrowersyjne uznać należy także określone w art. 33 ust. 7 uprawnienia szefa wojskowych służb do zarządzenia zniszczenia zbędnych dokumentów zawierających dane osobowe. Dokumenty tego rodzaju mogą mieć znaczenie dowodowe w prowadzonych postępowaniach karnych i ocenę ich przydatności do tego celu należało pozostawić mającemu wiedzę o regułach procedury karnej prokuratorowi. Wybrano inny wariant gwarancyjny, pozostawiając nadzór nad procedurą niszczenia ministrowi obrony narodowej, przyjmując, że posiada on w tym zakresie wiedzę i umiejętności porównywalne z prokuratorskimi.</u>
          <u xml:id="u-325.9" who="#ZbigniewWassermann">Przyznać należy, że przedłożony Wysokiej Izbie projekt ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych jest daleko lepszy i poprawniejszy niż regulacje dotyczące cywilnych służb specjalnych. Ma on jednak bardzo poważne mankamenty. Przydając WSI kompetencji i uprawnień, nie zrównoważono ich wzrostu odpowiednimi przepisami gwarancyjnymi zapobiegającymi ich nadużywaniu. W szczególności nie uwzględniono zapisów o kapitalnym znaczeniu urealniających i konkretyzujących sejmową kontrolę nad działalnością tych służb. O tym, że brak kontroli nad działalnością WSI może prowadzić do niezwykle poważnych konsekwencji, może świadczyć będąca przedmiotem kontroli sejmowej szeroko opisywana w „Rzeczpospolitej” sprawa nielegalnego handlu bronią. Przedstawiony w publikacji, a potwierdzony przez komisję stopień uwikłania WSI w proceder przestępczy może uprawniać do stwierdzenia, że instytucja powołana do ochrony niepodległości państwa i zwalczania przestępczości sama uczestniczy w nielegalnej działalności lub co najmniej ją ułatwia i ochrania. Już dziś można z dużą dozą pewności mówić o przestępstwach utrudniania śledztwa, fabrykowania dowodów, nadużycia władzy, wprowadzania w błąd najwyższych przedstawicieli władzy, włącznie z premierem. To, co kompromituje dodatkowo ewentualnych sprawców wywodzących się z WSI, to fakt, że broń sprzedawana była zarówno terrorystom, jak i członkom zorganizowanych grup przestępczych. Charakter i rodzaj tej bulwersującej sprawy, sposób reakcji na przestępczą działalność wojskowych organów ścigania będący w istocie zaniechaniem obowiązków ścigania sprawców narzuca konieczność ich wyjaśnienia także, a może nawet przede wszystkim, przez sejmową Komisję Śledczą. Pozostawienie sprawy niewyjaśnionej podważać będzie wiarygodność sojuszniczą Polski w tak newralgicznym obszarze, jak walka ze zorganizowaną przestępczością i terroryzmem. Powołanie Komisji Śledczej uzasadnia również fakt, że organy wymiaru sprawiedliwości wielokrotnie przegrywały ze służbami specjalnymi walkę o dostęp do istotnych materiałów dowodowych, których wyłącznym depozytariuszem były służby specjalne.</u>
          <u xml:id="u-325.10" who="#ZbigniewWassermann">W tych okolicznościach zarówno interes narodowy, polska racja stanu, jak i interes wymiaru sprawiedliwości wymagają pełnego wyjaśnienia roli WSI w działalności naruszającej prawo. Ze względu na dotychczasową bezradność instytucji państwa oraz niemożność poddania WSI realnej kontroli parlamentarnej powołanie Komisji Śledczej jest w pełni uzasadnione. Projekt ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych musi, szczególnie w tych warunkach, uwzględniać mechanizmy gwarancyjne umożliwiające pełną i realną kontrolę nad działalnością tych służb, a takich zabezpieczeń nie uwzględniono. Głównie z tego powodu Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował przeciwko uchwaleniu tak skonstruowanej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy nad sprawozdaniem Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych z druku nr 1342. Pan poseł sprawozdawca wnikliwie przedstawił to, co wypracowała i zawarła w swoim sprawozdaniu Komisja Nadzwyczajna. Generalnie rzecz biorąc, jedno trzeba stwierdzić, bez względu na to, jaką się ma opinię o tym, co się udało wypracować: jeżeli uchwalimy tę ustawę, Wojskowe Służby Informacyjne będą wyposażone w podstawowy akt prawny i to jest najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#JózefGruszka">Kiedy dochodzi do wprowadzenia regulacji, które mają obowiązywać po raz pierwszy, na pewno można sobie zadać pytanie, czy nie można tego zrobić lepiej, w sposób bardziej doskonały, czy nie może służyć jeszcze bardziej jako akt prawny, w oparciu o który będzie ten podmiot pracował, w tym przypadku są to Wojskowe Służby Informacyjne. Zawsze, powtarzam to często w tej Izbie, lepsze jest wrogiem dobrego. Tak, ale na dziś Komisji Nadzwyczajnej udało się wypracować takie, a nie inne rozwiązania. Możemy oczywiście je krytykować, możemy mówić, że są niekonstytucyjne, chociaż Komisja Nadzwyczajna na podstawie wniosku jednego z jej członków dokonała zamówienia ekspertyzy, ekspertyza potwierdza konstytucyjność i wątpliwości w tej sprawie są obecnie rozwiązane. Jest oczywiście problem, który niesie art. 33, kiedy mówimy o niszczeniu materiałów operacyjnych. Wszyscy z głęboką troską, wszyscy uczestnicy Komisji Nadzwyczajnej pochylali się nad tym problemem, chcieliśmy znaleźć jak najlepsze rozwiązanie. Oczywiście, ono się pojawiło i jest tu zawarte. Przynajmniej nam w Polskim Stronnictwie Ludowym wydaje się, że jest to rozwiązanie, które będzie dobrze służyć.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#JózefGruszka">Kwestia kolejna. Możemy tu omawiać, ale nie chciałbym zagłębiać się zbyt mocno w prace Komisji do Spraw Służb Specjalnych, omawiać jej doświadczeń, ponieważ tu droga jest bardzo wąska, bardzo niebezpieczna, można się zapędzić i przyznać do rzeczy, o których publicznie nie powinno się mówić, bo są objęte tajemnicą. Nie chciałbym na ten grunt w ogóle wkraczać, ale wydaje mi się, że są jeszcze pewne rzeczy do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#JózefGruszka">Jeśli chodzi o wniosek mniejszości, który jest zgłoszony do art. 12, to jestem głęboko zatroskany, czytając go. Byłbym go w stanie rekomendować, proponować, żeby go poprzeć, ale jedno mnie wstrzymuje, to znaczy to, że pozostałe dwie służby w swoich aktach prawnych nie mają takiego rozwiązania. Skłaniałbym się do tego, żeby to rozwiązanie zaproponowane jako wniosek mniejszości przenieść do regulaminu. Tak jak mówił pan poseł Marczewski, dzisiaj zastanawialiśmy się nad tym, jak usprawnić prace Komisji do Spraw Służb Specjalnych, a generalnie rzecz biorąc, co zrobić, żeby ona była lepsza, żeby ta cywilna kontrola nad służbami, kontrola parlamentu, była doskonalsza.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#JózefGruszka">Przyjęliśmy postanowienie, że będziemy pracować nad regulaminem Sejmu w tym zakresie. Myślę, że ten problem warto podnosić z tego względu, że ma to być praca sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych, ta komisja ma postawić wniosek w tej sprawie. Myślę, że ten wniosek mniejszości - oczywiście będziemy nad tym dyskutować w Komisji do Spraw Służb Specjalnych - w takiej formie albo w zmienionej, ale tak by wypełnić to oczekiwanie, wpiszemy do regulaminu, uznamy za jedną z propozycji nowelizacji regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#JózefGruszka">Kończąc, powiem tak, panie marszałku, Wysoka Izbo: Po 12 latach istnienia Wojskowych Służb Informacyjnych pojawia się szansa...</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Jedenastego w sierpniu.)</u>
          <u xml:id="u-327.7" who="#JózefGruszka">No, może 11. Może jestem nieprecyzyjny panie pośle, ale przecież nie o to chodzi. Zgódźmy się, że po 11,5 roku Wojskowe Służby Informacyjne mają szansę otrzymania podstawowego aktu prawnego do swej pracy umożliwiającego, z jednej strony, lepsze funkcjonowanie, ale z drugiej strony, również kontrolę nad tą bardzo ważną służbą.</u>
          <u xml:id="u-327.8" who="#JózefGruszka">Z tego względu, panie marszałku, Wysoka Izbo, Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosowało za tym projektem. Oczywiście zostały złożone poprawki, na pewno będą kolejne, będziemy się nad nimi zastanawiać, tak aby ten akt prawny jeszcze bardziej uściślić, uczynić go możliwie najbardziej doskonałym. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-327.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Grzesika występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#AndrzejGrzesik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na samym wstępie chciałbym odnieść się do pierwszej części wypowiedzi pana posła Wassermanna, mianowicie zdaje się, że poseł Wassermann do dziś nie może się pogodzić z faktem, iż przewodniczącym sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych został poseł Klubu Parlamentarnego Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#AndrzejGrzesik">Panie Marszałku! Chciałbym poinformować Wysoką Izbę, iż Komisja do Spraw Służb Specjalnych podjęła uchwałą o tym, iż przewodniczący wybierani będą zgodnie z porządkiem alfabetycznym. Uważam, iż jest to bardzo rozsądna i mądra uchwała.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#AndrzejGrzesik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Generale! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej wobec projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#AndrzejGrzesik">Przedłożony Wysokiej Izbie projekt ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych wieńczy ponad 11-letni, zapoczątkowany w 1991 r., wysiłek na rzecz kompleksowego uregulowania statusu prawnego oraz jednoznacznego określenia zakresu działania, uprawnień i obowiązków Wojskowych Służb Informacyjnych oraz ich miejsca w systemie obronnym i bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#AndrzejGrzesik">Przedłożony projekt rządowy jest jednocześnie odpowiedzią na dezyderat nr 1 sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych z dnia 16 stycznia 2001 r. w sprawie podjęcia prac nad projektem tej ustawy. Wyrażam nadzieję, że wraz z uchwaleniem zamknięty zostanie kolejny i ostatni etap realizacji programu reformy polskich służb specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#AndrzejGrzesik">Projekt ustawy był przedmiotem dogłębnej analizy w Komisji Nadzwyczajnej Sejmu od czerwca ubiegłego roku. W toku prac nad jego ostatecznym kształtem wykorzystano dotychczasowy dorobek legislacyjny wypracowany w toku prac nad ustawą o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu i ustawy o Żandarmerii Wojskowej. Wykorzystano również wiedzę kilkudziesięciu specjalistów i ekspertów zarówno strony rządowej, jak i opozycji. Upoważnia mnie to do stwierdzenia, iż przedłożony projekt kompleksowo reguluje status prawny Wojskowych Służb Informacyjnych i ich właściwość przedmiotową. Spełniony jest wymóg jego zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej oraz zapewnienia parlamentarnej kontroli nad działalnością Wojskowych Służb Informacyjnych. I tu chciałbym się na chwileczkę zatrzymać.</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#AndrzejGrzesik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnim czasie nad kontrolą, parlamentarną kontrolą nad działalnością wszystkich służb specjalnych w Polsce troszeczkę zawisły czarne chmury. Mianowicie chciałbym podać tutaj dwa przykłady - przykład projektu budżetu, jaki nadesłał do Komisji do Spraw Służb Specjalnych szef Wojskowych Służb Informacyjnych, a ściśle mówiąc, projekt budżetu funduszu operacyjnego, który był o objętości jednej strony. Moim zdaniem i zdaniem wielu członków komisji było to pewnego rodzaju zlekceważenie parlamentu i jego funkcji kontrolnej, Komisji do Spraw Służb Specjalnych. I drugi przykład to, nie chcę wchodzić w szczegóły, ale chodzi o odpowiedź zastępcy szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, który przytoczył kilka przepisów prawnych, począwszy od konstytucji, a skończywszy na regulaminie Sejmu, wskazując, iż tak naprawdę nie musi udostępniać dokumentów sejmowej komisji, których zażądał przewodniczący, co chyba nie jest dobrym zwiastunem.</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#AndrzejGrzesik">Po dyskusji, która odbyła się w Klubie Parlamentarnym Samoobrona, chcę stwierdzić, iż uważamy, że w zakresie tym jednak nie należy wnosić zmian w projekcie ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych. Jako przykład podam bardzo szeroki zapis w art. 1 pkt 3, iż działalność Wojskowych Służb Informacyjnych podlega kontroli Sejmu. To zapis bardzo szeroki i nie chcielibyśmy go jakimiś innymi poprawkami czy regulacjami zawężać. Tym samym widzimy pilną potrzebę wprowadzenia zmian w regulaminie Sejmu, o czym mówił przede mną poseł Gruszka. W dniu dzisiejszym odbyła się wstępna debata na ten temat w Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Myślę, że w najbliższym czasie wypracujemy wspólny projekt zmian w regulaminie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#AndrzejGrzesik">Projekt ustawy w sposób właściwy oddaje specyfikę Wojskowych Służb Specjalnych, co zostało przedstawione w rozdziale 2 zatytułowanym: Zakres działania i organizacja Wojskowych Służb Informacyjnych. Ta specyfika wynika z następujących uwarunkowań:</u>
          <u xml:id="u-329.9" who="#AndrzejGrzesik">1. Wojskowe Służby Informacyjne są wyodrębnionym organem bezpieczeństwa i kontrwywiadowczej osłony sił zbrojnych oraz ochrony informacji niejawnych dotyczących obronności państwa.</u>
          <u xml:id="u-329.10" who="#AndrzejGrzesik">2. Wojskowe Służby Informacyjne są zasadniczym elementem zintegrowanego systemu rozpoznania wojskowego oraz specjalistycznym organem przygotowanym do bieżącej oceny oraz prognozowania zagrożeń militarnych, a także współuczestnikiem planowania operacyjnego w siłach zbrojnych na wypadek sytuacji kryzysowych lub wojny.</u>
          <u xml:id="u-329.11" who="#AndrzejGrzesik">3. Jako integralna część sił zbrojnych Wojskowe Służby Informacyjne realizują swoje zadania zarówno na terytorium Polski, jak i poza jej granicami zgodnie z przyjętymi zobowiązaniami wynikającymi z sojuszy lub umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia albo samoistnym interesem Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-329.12" who="#AndrzejGrzesik">Oceniamy, iż zaproponowana w projekcie ustawy instytucjonalna jedność służb wywiadu i kontrwywiadu wojskowego jest rozwiązaniem optymalnym wynikającym z faktycznie realizowanych obecnie przez WSI zadań, w tym sojuszniczych, oraz ich roli w systemie ochronnym państwa. Kontrwywiad wojskowy, o czym się niewiele dziś mówi i pisze, także odpowiada wzorcom istniejącym w większości państw NATO.</u>
          <u xml:id="u-329.13" who="#AndrzejGrzesik">Komisja Nadzwyczajna Sejmu w toku prac nad projektem rządowym dużo czasu poświęciła rozdziałowi 3 określającemu uprawnienia i obowiązki żołnierzy WSI związane z realizacją zadań. W przedłożonym Wysokiej Izbie rozwiązaniu przyjęto, iż po pierwsze, WSI jest służbą specjalną o charakterze wyłącznie analityczno-informacyjnym i operacyjno-rozpoznawczym, której wyróżnikiem jest ukierunkowanie na ochronę obronności i bezpieczeństwa sił zbrojnych. Po drugie, Wojskowe Służby Informacyjne nie posiadają uprawnień dochodzeniowo-śledczych. Pragnę także podkreślić, iż przedłożony projekt ustawy stwarza niezbędne gwarancje ochrony konstytucyjnie chronionych dóbr osobistych obywateli, respektowania ich godności oraz ochrony danych osobowych w toku wykonywania wszystkich czynności służbowych przez żołnierzy WSI, przez co spełniony jest jeden ze standardów współczesnych państw demokratycznych.</u>
          <u xml:id="u-329.14" who="#AndrzejGrzesik">Kończąc, chcę wskazać, że duży dorobek Sejmu w zakresie uchwalenia ustaw o ABW i AW, a obecnie WSI, oraz bezpośrednie doświadczenia wskazują, że należy w stosunkowo krótkim czasie dokonać oceny funkcjonowania tych ustaw w kontekście wypełniania swoich funkcji przez te służby i należy zapewnić niezbędną kontrolę parlamentarną nad cywilnymi i wojskowymi służbami specjalnymi. Po dokonaniu oceny Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przygotuje stosowne propozycje w odrębnym projekcie ustawy. Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej poprze projekt ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-329.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Janickiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#MarianJanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Poseł i Panie Pośle! Panie Ministrze! Panie Generale! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych z druku nr 897 i sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej z druku nr 1342. Z satysfakcją i zadowoleniem przyjęliśmy przedłożenie rządowe, które miało na celu w sposób kompleksowy w jednym akcie prawnym uregulować najważniejsze kwestie związane z działalnością Wojskowych Służb Informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#MarianJanicki">Panie Pośle Wassermann! Opisywana w prasie i badana aktualnie przez sejmową Komisję do Spraw Służb Specjalnych sprawa nielegalnego handlu bronią w połowie lat 90. i domniemanego udziału w tym procederze ludzi związanych z wojskowymi służbami w żadnym razie nie powinna negatywnie wpływać na przyjęcie ustawy o Wojskowych Służba Informacyjnych. Przede wszystkim jest to sprawa kryminalna, dla której właściwe są organy wymiaru sprawiedliwości i tam te akta obecnie się znajdują. Badanie ewentualnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu byłego kierownictwa Wojskowych Służb Informacyjnych powinno raczej skłaniać do jak najpilniejszego uchwalenia przepisów jednoznacznie określających status prawny ważnej instytucji działającej w obszarze obronności państwa. Można z dużą dozą prawdopodobieństwa postawić tezę, że hybrydowe i nieprecyzyjne akty normatywne regulujące w minionym okresie działalność Wojskowych Służb Specjalnych były jedną z głównych przyczyn pojawiających się w nich zjawisk i zachowań niepożądanych czy w przypadkach ekstremalnych wręcz szkodliwych i przestępczych. Obecnie dzięki dobrej ustawie o wojskowych służbach istnieje szansa, aby przynajmniej od strony prawnej stworzyć zabezpieczenie przed takimi sytuacjami budującymi nieprawdziwy i niesprawiedliwy obraz jednostki organizacyjnej, w której odpowiedzialną służbę z oddaniem pełnią wysokiej klasy specjaliści niemający nic wspólnego z wywoływanymi co i rusz demonami przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#MarianJanicki">Prace Komisji Nadzwyczajnej, które trwały od kilku miesięcy, oraz przedłożenie rządowe pozwalały mieć nadzieję, że projekt zostanie szybko uchwalony i przyjęty przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, i stanie się obowiązującym prawem. Pierwsze czytanie tego projektu w Sejmie odbyło się już we wrześniu 2002 r., a pierwsze posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej - w październiku ubiegłego roku. Tymczasem przeprowadzono 11 posiedzeń komisji, które miały charakter merytoryczny. Podczas tych posiedzeń starano się wypracować formułę konsensusu. Tylko chyba w jednym czy w dwóch przypadkach rozstrzygnięcia dokonano w wyniku głosowania. To dobrze świadczy o przewodniczącym Komisji Nadzwyczajnej panu pośle Bogdanie Lewandowskim, tym bardziej iż w trakcie prac komisji prawie za wszelką cenę starał się wypracować zgodę wszystkich posłów pracujących nad powyższym projektem, za co wyrażam mu słowa serdecznego podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#MarianJanicki">Wojskowe Służby Informacyjne według zapisów otrzymały szeroki zakres kompetencji i uprawnień. W rozdziale 1. zdefiniowano, że Wojskowe Służby Informacyjne są wyodrębnioną i wyspecjalizowaną służbą wchodzącą w skład sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polski, służbą specjalną i służbą ochrony państwa właściwą w sprawach obronności państwa i bezpieczeństwa sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#MarianJanicki">W rozdziale 2. określono zakres działania i organizację Wojskowych Służb Informacyjnych. Szczegółowo wymienia się zadania do realizacji oraz określa się organizację, strukturę oraz zasady współdziałania służb z innymi organami władzy publicznej. Określono tam też zasady finansowania, w tym przewidziano możliwość tworzenia funduszu operacyjnego oraz środka specjalnego, który może powstać w wyniku współpracy z innymi służbami zagranicznymi, oraz zasady tworzenia archiwum i innej dokumentacji związanej z działalnością Wojskowych Służb Informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#MarianJanicki">W rozdziale 3. określono szczegółowo uprawnienia i obowiązki żołnierzy Wojskowych Służb Informacyjnych, które są bardzo duże, ale niezbędne do prawidłowego i skutecznego działania tych służb. W pozostałych 3 rozdziałach zawarto przepisy szczególne dotyczące służby wojskowej żołnierzy Wojskowych Służb Informacyjnych, zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#MarianJanicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowne Panie i Panowie Posłowie! Musimy być świadomi i przekonani do tego, że istotą działania tajnych służb na całym świecie jest kwestia uzyskania jak najszybciej sprawdzonych i wiarygodnych informacji. Dlatego też każda służba musi dysponować określonymi instrumentami operacyjnymi, warsztatem operacyjnym, kadrą i szerokim gronem współpracowników i informatorów. W tej specyficznej działalności ważna jest zgodność trzech elementów: zadań, kompetencji oraz środków umożliwiających realizację zadań. W działalności Wojskowych Służb Informacyjnych należy wykorzystywać wszystkie istniejące instrumenty, które mogą przyczynić się do ochrony społeczeństwa, eliminacji zjawisk niepożądanych czy groźnych dla społeczeństwa, takich jak: zapobieganie aktom terrorystycznym, zwalczanie zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń godzących w niepodległość państwa, bezpieczeństwo i nienaruszalność jego granic i tym podobne.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#MarianJanicki">Czas skończyć z dyskusjami, że służby mają swoje interesy. Służby nie mają i nie mogą mieć swoich interesów. Nadrzędnym celem służb jest ochrona interesu demokratycznego państwa prawa, jakim jest Rzeczpospolita Polska. Jestem przekonany, że zdecydowana większość żołnierzy i funkcjonariuszy wojskowych służb służy dobrze państwu polskiemu i jego bezpieczeństwu oraz dobrze służy społeczeństwu, które ma prawo do poczucia bezpieczeństwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#MarianJanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa stwarza bardzo duże możliwości do działania Wojskowych Służb Informacyjnych i tak precyzuje zapisy, aby Wojskowe Służby Informacyjne mogły działać skutecznie nie tylko w kraju, ale i poza jego granicami. Mogą tam mieć do czynienia z bardzo różnymi sytuacjami, zdarzeniami czy zjawiskami, które mogą przekraczać granice naszej wyobraźni. Dlatego muszą mieć dużą swobodę działania, aby decyzje można było podejmować szybko, zdecydowanie i na miejscu. Wymaga to od nas wszystkich także zrozumienia specyfiki działania tej służby, zaufania do niej i pracujących tam żołnierzy, którzy pełnią w niej służbę, ale zaufanie i zrozumienie nie oznaczają, że Wojskowe Służby Informacyjne są czy będą poza kontrolą. Dlatego dobrze się stało, że już w art. 1 ust. 3 projektowanej ustawy jest zapis, że działalność Wojskowych Służb Informacyjnych podlega kontroli Sejmu. Ale kontrola Sejmu powinna być realna i dogłębna, aby eliminować i potępiać fakty czy zdarzenia, które nie powinny mieć miejsca w działalności tych czy innych służb specjalnych. Nie możemy działać i wypowiadać opinii jako posłowie w tej jakże delikatnej materii na zasadach sensacji czy rozgrywek politycznych. Więcej zrozumienia i zaufania, mniej podejrzliwości, złośliwości czy nieszczerości, bo wtedy właśnie mamy do czynienia z fikcją i obłudą, której bardzo nie lubię. My udajemy, że kontrolujemy służby specjalne, a służby udają, że nas informują i przekazują rzetelną i prawdziwą informację. Nierzadko Wojskowe Służby Informacyjne pozostają poza kontrolą demokratyczną. Wszystkie instytucje, w tym i Wojskowe Służby Informacyjne muszą przestrzegać obowiązującego prawa w naszym państwie. I bardzo dobrze się stało, że wreszcie działalność Wojskowych Służb Informacyjnych regulujemy w sposób kompleksowy, w jednym akcie prawnym, a nie odkładamy na bliższą czy dalszą przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#MarianJanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy chciałbym oświadczyć, że mój klub będzie głosował przeciwko wnioskowi mniejszości zgłoszonemu przez posła Wassermanna. Proponowany zapis w sposób szczegółowy chce określić zakres podmiotowy takiej kontroli przez Sejm i Komisję do Spraw Służb Specjalnych. Naszym zdaniem zapis ten zawęża zakres możliwości kontroli parlamentu nad działalnością Wojskowych Służb Informacyjnych. Uważamy, że przyjęcie tej ustawy przez parlament podniesie na wyższy poziom pracę operacyjną, organizacyjną i analityczną Wojskowych Służb Informacyjnych. Służby te odniosą jeszcze większy sukces niż dotychczas w eliminowaniu zjawisk negatywnych, które miały także miejsce, zwiększy się kontrola, a to wszystko ma zmierzać do podniesienia obronności państwa i bezpieczeństwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#MarianJanicki">Jednocześnie chciałbym zgłosić poprawkę do rozdziału 5: Zmiany w przepisach obowiązujących polegającą na wprowadzeniu następującego zapisu: W ustawie z dnia 24 sierpnia 2002 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz.U. nr 123, poz. 1353 i nr 154, poz. 1800) w art. 9 po ust. 1 dodać ust. 1a w brzmieniu: 1a. Kandydat ubiegający się o przyjęcie do służby w Żandarmerii Wojskowej może być poddany badaniom psychofizjologicznym. I uzasadnienie do tego załączam.</u>
          <u xml:id="u-331.11" who="#MarianJanicki">Panie pośle Miodowicz, nieprawdą jest pana stwierdzenie, że po roku 1990 w Wojskowych Służbach Informacyjnych nie przeprowadzono weryfikacji kadr. Na początku lat 90. główną rolę w procesie tworzenie nowych wojskowych służb specjalistycznych odegrali ówcześni wiceministrowie obrony narodowej Janusz Onyszkiewicz (w zakresie wywiadu wojskowego) i Bronisław Komorowski (w zakresie kontrwywiadu wojskowego). Ponadto działalność weryfikacyjną monitorowała sejmowa podkomisja ds. kontroli służb specjalnych pod przewodnictwem posła Jerzego Okrzesika. Po tym okresie zmian ustrojowych faktyczna weryfikacja kadr Wojskowych Służb Informacyjnych trwa permanentnie. Wynika ona z tego, że w tym okresie dokonano 9 zmian kierownictwa instytucji, a przede wszystkim z ciągłych procesów reformowania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, czyli kolejnych reorganizacji, restrukturyzacji i etatyzacji oraz zmian systemu emerytalnego dla żołnierzy zawodowych. Dlatego jako Unia Pracy jesteśmy przeciwni jakimkolwiek propozycjom nowych weryfikacji, tworzeniu trójek itp. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-331.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Chodynickiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Panie Generale! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych zawartego w drukach nr 897 i 1342.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#RyszardChodynicki">Wojskowe Służby Informacyjne są formacją specjalną dla ochrony państwa realizującą od 1991 r. zadania w sferze obronności kraju i bezpieczeństwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, stąd też wymagają stabilnej pozycji w systemie prawnym i winny mieć w sposób szczegółowy określony zakres działania, strukturę organizacyjną, jak również obowiązki i uprawnienia. Dotychczasowe funkcjonowanie Wojskowych Służb Informacyjnych oparte jest na zapisach niżej wymienionych ustaw: ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, z późniejszymi zmianami, ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie ministra obrony narodowej, ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych oraz ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu. Powyższe regulacje są niewystarczające i nie odpowiadają na postulaty zgłaszane przez środowiska wojskowe, a także na wnioski formułowane przez uczestników sceny politycznej, posłów poprzednich, jak i obecnej kadencji. Ponadto dotychczasowe przepisy nie odzwierciedlają wymogów wynikających z członkostwa naszego kraju w strukturach NATO i obowiązujących umów międzynarodowych w organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nowy, rządowy projekt ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych w sposób kompleksowy i precyzyjny wyczerpuje problematykę działalności i funkcjonowania tej służby, dając jej podstawy prawne do realizacji zadań w sposób bardziej skuteczny i efektywny. Uchwalenie projektowanej regulacji prawnej spowoduje, że Wojskowe Służby Informacyjne, tak jak im pokrewne służby w kraju - Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu, uzyskają ustawowe umocowanie prawne do ich działalności. Zawarte w projekcie ustawy uprawnienia dla żołnierzy Wojskowych Służb Informacyjnych mieszczą się w obszarze realizowania zadań i ich zakresu działania. Projekt przewiduje poszerzenie ich wachlarza o działania dotyczące legitymowania, zatrzymywania i przeszukiwania osób w trybie określonym przez Kodeks postępowania karnego oraz wprowadzenie prawa stosowania środków przymusu bezpośredniego i użycia w określonych przypadkach broni, konieczność ta podyktowana jest nowymi zagrożeniami. Uprawnienia te są jak najbardziej adekwatne do skali aktualnie występujących zagrożeń wewnętrznych w naszym kraju, a tym samym i w siłach zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Są to zagrożenia zarówno wywiadowcze, terrorystyczne, jak i związane ze wzrastającą przestępczością kryminalną. Jest wysoce uzasadnione zawarcie w projekcie ustawy kategorycznych sformułowań dotyczących kompetencji i uprawnień żołnierzy zawodowych Wojskowych Służb Informacyjnych związanych z wydawaniem poleceń, o których jest mowa w art. 20 pkt. od 2 do 6. Dynamika życia i rozwój bieżącej sytuacji, głównie w jednostkach wojskowych, świadczy o konieczności podejmowania natychmiastowych czynności przeciwdziałających rozwojowi przestępczości, patologii i wszelkim zjawiskom ujemnie wpływającym na gotowość bojową wojska.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#RyszardChodynicki">Po spotkaniach poselskich oraz rozmowach z moimi kolegami ze wspólnej służby w Wojsku Polskim, dowódcami jednostek wojskowych nasuwają się jednoznaczne wnioski, iż wielokrotnie stają oni w obliczu nowych zjawisk, a zwłaszcza patologii, które często nie są unormowane regulaminami wojskowymi. Wówczas kierują się oni do oficerów obiektowych z prośbą o pomoc, a są to właśnie żołnierze zawodowi Wojskowych Służb Informacyjnych. Ich mądrość, doświadczenie i właściwe reakcje oraz rady wielokrotnie pozwoliły zapobiec powstawaniu tzw. nadzwyczajnych wypadków, co jest zmorą każdego dowódcy, od najniższego do najwyższego szczebla. To fakt, że właściwe uregulowanie relacji pomiędzy dowódcą a oficerem obiektowym i następnie jego przełożonymi wymaga wzajemnej dobrej woli i zrozumienia istoty oraz intencji zapewnienia mobilności sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Im bardziej formalnie i prawnie umocowane są Wojskowe Służby Informacyjne, tym pewniejsze i skuteczniejsze jest postępowanie dowódców na poszczególnych szczeblach dowodzenia, dlatego cytowany wyżej zapis należy uznać za bardzo zasadny.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#RyszardChodynicki">Istotne jest również w projekcie ustawowe zobowiązanie instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego, przedsiębiorstw oraz jednostek wojskowych do udzielania pomocy Wojskowym Służbom Informacyjnym w ramach obowiązującego prawa i zakresu swojego działania. Dotychczasowe unormowania tej materii nie były jednoznaczne i nie zawsze przynosiły zadowalające efekty, nie zawsze były skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#RyszardChodynicki">Jak najbardziej zasadne jest wprowadzenie w projekcie ustawy zapisu dotyczącego możliwości dokonywania przez Wojskowe Służby Informacyjne w sposób niejawny nabycia, zbycia, wręczenia korzyści majątkowej lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa w celu wykrycia sprawcy i uzyskania dowodów dokonania przestępstwa, a także odzyskania mienia i bojowych środków pola walki. Wiem z autopsji, gdyż jako dowódca pododdziału w przeszłości miałem okazję na co dzień współdziałać z Wojskową Służbą Wewnętrzną, wielokrotnie, zwłaszcza w jednostkach liniowych, zdarzały się przypadki zaboru różnego rodzaju wartości materialnych, np. materiałów wybuchowych, środków zapalających, amunicji, paliw itp. Poprzednie unormowania dawały jedynie podstawy do zwalczania skutków, utrudniały natomiast docieranie do przyczyn, czyli sprawców kradzieży tych środków. Dostrzegałem też bezsilność w takich przypadkach oficerów Wojskowych Służb Informacyjnych, którzy mówili, że właśnie zastosowanie skutecznych przedsięwzięć do wykrycia sprawców uniemożliwiają im bariery formalnoprawne.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych stanowi efekt wieloletnich prac nad tym aktem prawnym, jest wynikiem ścierających się poglądów i koncepcji, a także zawieranych kompromisów politycznych. Porządkuje zagadnienia związane z obronnością i bezpieczeństwem naszego kraju, spełnia wymagania konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawa, określa zadania, uprawnienia i obowiązki, gwarantuje demokratyczną kontrolę nad wojskowymi służbami, zapewnia zachowanie instytucjonalnej jedności wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, wreszcie zapewnia przejrzystą formułę finansowania Wojskowych Służb Informacyjnych. Z założenia realizacja zadań Wojskowych Służb Specjalnych wkracza w sferę podstawowych praw i wolności obywatelskich, które mogą ulegać ograniczeniu. Zapisy projektu ustawy powodują, że Wojskowe Służby Informacyjne będą działały na podstawie i w granicach prawa. Możliwość przyznania Wojskowym Służbom Informacyjnym szczególnych uprawnień daje tym służbom instrumenty do zwalczania zagrożeń godzących w suwerenność i międzynarodową pozycję kraju, niepodległość i nienaruszalność jego terytorium, a także obronność państwa, stwarza gwarancję ochrony informacji niejawnych dotyczących obronności państwa, pozwoli prognozować zagrożenia militarne i terrorystyczne, będzie źródłem informacji o potencjalnych przeciwnikach i sposobach prowadzenia walki przez armie obce. Istotą działania Wojskowych Służb Informacyjnych jest rozpoznawanie i wykrywanie przestępstw szpiegostwa, terroryzmu, naruszenia tajemnicy państwowej i innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa w zakresie produkcji towarów, technologii i usług o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa Polski i obrotu nimi, nielegalnego wytwarzania i posiadania broni, amunicji i materiałów wybuchowych i obrotu nimi, a także bronią masowej zagłady w obrocie międzynarodowym, jak również zapobieganie takim przestępstwom.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W aspekcie integracji europejskiej szczególnie ważne są prawne ramy działalności Wojskowych Służb Informacyjnych. Muszą wyrażać one poszanowanie powszechnych wiążących standardów, ochrony praw i wolności człowieka, sprostać także postanowieniom obowiązujących Polskę umów międzynarodowych. Umocowanie ustawowe ze względu na zainteresowania i obszar wykraczający poza resort obrony pozwoli wojskowym służbom specjalnym na właściwe współdziałanie z odpowiednimi służbami zarówno w kraju, jak i za granicą. Ustawa o Wojskowych Służbach Informacyjnych zapewnia, że zagadnienia związane z obronnością kraju i bezpieczeństwem sił zbrojnych będą przedmiotem ochrony zapewnianej przez wojskowe służby specjalne. Obok dotychczasowych zadań ustawa o ochronie informacji niejawnych nakłada na Wojskowe Służby Informacyjne obowiązek działania w sprawach ochrony informacji niejawnych w sferze obronności państwa. W kraju jako służba ochrony państwa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#TomaszNałęcz">Panie Pośle! Proszę o konkluzję. Pan w ogóle nie reaguje na moje informacje świetlne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#RyszardChodynicki">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#RyszardChodynicki">...jako krajowa władza bezpieczeństwa realizują zadania wynikające z umów międzynarodowych, których Polska jest stroną, a także zadania wynikające z sojuszy i układów wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#RyszardChodynicki">Dorobek legislacyjny, jaki wykorzystali twórcy ustawy, przede wszystkim zapisy ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, a także o Żandarmerii Wojskowej, spełnia wymogi współczesnego polskiego ustawodawstwa. Bezpośrednie podporządkowanie szefa Wojskowych Służb Informacyjnych ministrowi obrony narodowej, nadzór prokuratora generalnego i Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie, a przede wszystkim bezpośrednia kontrola Sejmu sprawią, że działania Wojskowych Służb Informacyjnych będą skuteczne, a prawa człowieka respektowane.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Partii Ludowo-Demokratycznej w pełni aprobują zapisy przedstawionej ustawy o WSI i będą głosować za przyjęciem przez Wysoką Izbę projektu, ponieważ ten akt prawny porządkuje działalność Wojskowych Służb Informacyjnych. Dziękuję za cierpliwość.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowego i Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata, z którą mamy dzisiaj do czynienia, jest bardzo szczególna. Chcę powiedzieć, że czuję się głęboko rozczarowany dokumentem, nad którymi debatujemy, a równocześnie podniesiony na duchu szeregiem głosów, które dzisiaj usłyszeliśmy. Analizy - analizy, powtarzam - przedstawione przez panów posłów Miodowicza, Wassermanna wskazują na to, iż rzeczywiście w tej Izbie jest głęboka refleksja nad sytuacją, w jakiej się znaleźliśmy w związku z kwestią uchwalenia aktów prawnych dotyczących Wojskowych Służb Informacyjnych, i jest pełna wiedza o stanie rzeczy. Pytanie tylko, czy będzie wola działania. Bo wiedzy w Polsce w bardzo wielu kwestiach od 14 lat nie brak, nie tylko w tej Izbie, także w kraju, wśród obywateli. Wiedza w Polsce jest. Jest zawsze tylko pytanie, czy będzie wola polityczna działania.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#AntoniMacierewicz">Czym są Wojskowe Służby Informacyjne? O genezie formalnoprawnej czy organizacyjnej tutaj mówiono. Są próbą połączenia organizacyjnego II Zarządu Sztabu Generalnego Ludowego Wojska Polskiego oraz Wojskowych Służb Wewnętrznych, są spadkiem po komunistycznych służbach wojskowych, które były ramieniem, które były, można by powiedzieć, taką prowincjonalną odnogą sowieckich służb GRU. Tym są Wojskowe Służby Informacyjne po dzień dzisiejszy. A są dlatego w tym, ponieważ nie dokonano tam wbrew polemikom, jakie tutaj próbował pan poseł Janicki podejmować, żadnych zmian personalnych, organizacyjnych i strukturalnych, żadnych zmian. Była rzeczywiście podkomisja posła Okrzesika, późniejszego senatora Unii Wolności. Rzeczywiście był też minister Onyszkiewicz, był minister Bronisław Komorowski. Były jeszcze dziesiątki innych ministrów i urzędników i wszyscy dzielnie utrwalali ten sam stan rzeczy. Ten, który w Rzeczypospolitej zaowocował aferą Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, ten, który zaowocował udziałem Wojskowych Służb Informacyjnych w szeregu, przepraszam, oficerów z Wojskowych Służb Informacyjnych lub byłych oficerów z Wojskowych Służb Informacyjnych w szeregu innych afer. Ale przede wszystkim ten, który zaowocował aferą, z którą mamy do czynienia obecnie, jak ujawniła prasa. Będę mówił o tej aferze tyle tylko, co wiemy z prasy, a mianowicie z informacji, jaką opublikowała najpierw „Rzeczpospolita” w listopadzie ub. r., a następnie inne dzienniki, które pokazują, czym rzeczywiście były i po dzień dzisiejszy są Wojskowe Służby Informacyjne.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#AntoniMacierewicz">Oto w latach 90., przez cały okres lat 90. Wojskowe Służby Informacyjne prowadziły nielegalny handel bronią, na dziesiątki, na miliony dolarów. Broń ta była nielegalnie, tajnie kierowana do terrorystów arabskich, do krajów, do których jest zakaz eksportu broni, do Sudanu, do Somalii, do mafii rosyjskiej. Tę broń sprzedawano. Kto ją sprzedawał? Może jacyś sfrustrowani dawni, byli urzędnicy Wojskowych Służb Informacyjnych? Może ktoś przypadkowy, jakiś oficer, który się zdemoralizował, rozpił się na przykład albo sfrustrował?</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#AntoniMacierewicz">Nie. Robiło to kierownictwo Wojskowych Służb Informacyjnych. Robiła to instytucja. Robiła to sama centrala. Robiła to na podstawie długotrwałych przygotowań, które rozpoczęto jeszcze w połowie lat 80., korzystając z tajnych współpracowników (werbowanych przez tych ludzi jeszcze w latach 80.), korzystając ze stworzonych fikcyjnych central handlu bronią, z infrastruktury wykorzystującej urzędy państwowe. Jak to się nazywa? No, taka struktura nazywa się strukturą mafijną.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#AntoniMacierewicz">Otóż tym niestety były Wojskowe Służby Informacyjne. I cóż się dzieje w momencie, kiedy organy państwowe, takie jak Komisja do Spraw Służb Specjalnych - powtarzam raz jeszcze za prasą - dowiadują się o takim przestępczym charakterze działań? Ano dostarcza się tej komisji sfałszowaną dokumentację, której celem jest ukrycie - a powtarzam to ciągle za prasą - rzeczywistego stanu rzeczy. I to nie jest kwestia, z którą mamy do czynienia w przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#AntoniMacierewicz">Otóż to wszystko, ten przebieg wydarzeń - a państwo to wszystko czytaliście w dostępnych powszechnie publikacjach, a więc wiecie o tym, a więc komisja, pracując nad tą ustawą, wiedziała o takiej sytuacji - każe raz jeszcze spojrzeć na dokonania komisji. Czym jest ta ustawa? Otóż ta ustawa w tym kształcie, Wysoka Izbo, którą przedstawił pan Lewandowski, podkreślając, iż Komisja Nadzwyczajna się wznosiła ponad różnice... Moim zdaniem wzniosła się tak dalece ponad różnice, że przestała dostrzegać rzeczywisty stan rzeczy. Otóż ta ustawa jest próbą legalizacji - legalizacji - tego przestępczego procederu, z jakim mieliśmy do czynienia w przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#AntoniMacierewicz">Ta ustawa, w tym kształcie, w moim głębokim przekonaniu, w żadnej mierze nie nadaje się do tego, żeby przedstawiać ją Wysokiej Izbie. A tym bardziej nie nadaje się do tego, żeby została wprowadzona w życie w niepodległym państwie polskim. Państwo chcecie wejść z tą ustawą i z taką służbą do Unii Europejskiej? No to rzeczywiście współczuję Francuzom, Anglikom, Niemcom, jeżeli mają mieć do czynienia z tak funkcjonującymi partnerskimi służbami, bo to znaczy, że mają mieć do czynienia ze spadkobiercami, ze spuścizną po najbardziej zbrodniczym systemie sowieckim.</u>
          <u xml:id="u-337.7" who="#AntoniMacierewicz">Otóż chcę wskazać dwie kwestie, może trzy, które dyskwalifikują ustawę w tym kształcie.</u>
          <u xml:id="u-337.8" who="#AntoniMacierewicz">Po pierwsze, rzeczywiście jest tam wspaniała deklaracja o cywilnej i o sejmowej kontroli nad Wojskowymi Służbami Informacyjnymi. Ale ta deklaracja jest pusta, nie ma żadnych konsekwencji, nic z niej praktycznie nie wynika. Poza, być może, jednym. Mówiono tutaj o art. 33 w obecnym projekcie - w pierwszej wersji projektu art. 32 - ust. 6 i 7, który to artykuł umożliwiał zniszczenie natychmiastowe akt po ich, że tak powiem, pozyskaniu. Dlaczego to jest tak ważne? Ano dlatego to jest tak ważne, że w ten sposób likwiduje się, dezaktualizuje się i czyni się fikcją jakąkolwiek sejmową kontrolę i w ogóle jakąkolwiek kontrolę nad tymi służbami, bo poza możliwościami zewnętrznej interwencji Wojskowe Służby Informacyjne mogą zniszczyć dowody ewentualnych nieprawidłowości, z czym rzeczywiście mieliśmy do czynienia. I ten stan rzeczy się legalizuje. Sejmowa Komisja do Spraw Służb Specjalnych w tej sprawie zwróciła się oficjalnie do sejmowej Komisji Nadzwyczajnej. Jak słyszeliśmy w sprawozdaniu pana posła Lewandowskiego, uwzględniono stanowisko komisji. Z przykrością muszę powiedzieć, iż nie chciałbym stwierdzać, że tyle samo warte jest całe sprawozdanie, ile to stwierdzenie. Bo cóż naprawdę zrobiono? Ano i owszem, uwzględniono ten wniosek w odniesieniu do art. 32 ust. 7, ale nie uwzględniono go w odniesieniu do art. 32 ust. 6, który mówi w obecnym brzmieniu: „Dane osobowe, o których mowa (...), przechowuje się przez okres, w którym są one niezbędne do realizacji ustawowych zadań wykonywanych przez WSI. Jednostki organizacyjne WSI dokonują weryfikacji tych danych nie rzadziej niż co 10 lat, licząc od dnia ich uzyskania, usuwając dane zbędne”. Co to znaczy, Wysoka Izbo? To znaczy, że godzinę po wytworzeniu tych danych, dzień po wytworzeniu tych danych, tydzień po wytworzeniu tych danych bez żadnej kontroli zewnętrznej można je zniszczyć, uniemożliwiając jakąkolwiek i komukolwiek kontrolę. I ten zapis, panie przewodniczący Lewandowski, pozostał. Jakżeż można w związku z tym mówić, że uwzględniono uwagi Komisji do Spraw Służb Specjalnych? To jest po prostu kpina, na którą ta Izba nie zasłużyła. I to jest sprawa pierwsza, jeżeli chodzi o możliwości kontroli.</u>
          <u xml:id="u-337.9" who="#AntoniMacierewicz">Jest sprawa być może poważniejsza, a w każdym razie nie mniej ważna. Mianowicie w Wojskowych Służbach Informacyjnych nie dokonano żadnej kontroli personalnej od roku 1990. Nie było żadnej weryfikacji, jakiejkolwiek. Otóż w tym projekcie ustawy ten fakt kontynuacji personalnej jest potwierdzony poprzez rezygnację nawet z tych przecież drobnych i kosmetycznych zapisów, jakie są zawarte w ustawie o Agencji Wywiadu i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a więc tych, które stwierdzają, że szefem i zastępcami nie mogą być ludzie, którzy nie byli poddani procedurze analogicznej do procedury lustracyjnej. Tutaj tego w żadnej mierze nie ma. Dlaczego? Chciałbym się dowiedzieć od pana posła sprawozdawcy, ale także byłbym zainteresowany szczególnie stanowiskiem w tej sprawie Ministerstwa Obrony Narodowej: Dlaczegóż to pracownicy, a zwłaszcza kierownictwo, Wojskowych Służb Informacyjnych są zainteresowani tym, żeby szefostwo nie podlegało tym normom, którym podlegają posłowie, którym podlegają najwyżsi urzędnicy państwowi, którym podlega szefostwo służb cywilnych? Dlaczego się państwo przed tym uchylacie? To w waszym interesie jest, żeby na czele tych służb stali ludzie, co do których nie będzie można powiedzieć, że to jest sowiecka agentura. To w waszym interesie jest, bo przecież to, że w tym Sejmie posłowie z SLD czy inni będą się wystrzegali sformułowania jasno, prosto i dobitnie prawdy, o której każdy wie, nie znaczy, że ona nie będzie mówiona w całym świecie i w całej Polsce. To, że tutaj ktoś schowa głowę w piasek, nic nie znaczy dla konsekwencji zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. Z tych wszystkich względów chcę powiedzieć, iż ten projekt, tak wypracowany w komisji, nie nadaje się, moim zdaniem, do przedstawienia Wysokiej Izbie, przedstawienia narodowi i włączenia do dorobku prawnego Rzeczypospolitej, ponieważ on nic nie rozwiązuje. Dlatego też, panie marszałku, pozwalam sobie złożyć na pana ręce 54 poprawki, które zawierają propozycje rozstrzygnięcia tych kwestii w sposób zgodny z normami międzynarodowymi, zwłaszcza z normami NATO.</u>
          <u xml:id="u-337.10" who="#AntoniMacierewicz">Co to znaczy? Na czym polega ta propozycja, najkrócej rzecz biorąc? Polega ona na tym, że tworzy się służbę informacyjną, nie śledczą, nie policyjną, nie taką, która ma uprawnienia dawnej bezpieki, tylko informacyjną. Po drugie, polega ona na tym, że tworzy się służbę, która podlega cywilnej kontroli poprzez to, że podlega ministrowi obrony narodowej, a także zastępcom szefa wywiadu i kontrwywiadu. Bo taka to jest propozycja, by stworzyć dwie równoległe służby wywiadu i kontrwywiadu; zastępcami są cywile. I wreszcie polega na tym, że kompetencje żołnierzy wojskowych służb, zarówno wywiadu jak i kontrwywiadu, są wyłącznie ograniczone i określone do działań informacyjnych, a nie mają oni prawa podejmowania działań śledczo-policyjnych. Praktycznie rzecz biorąc oznacza to propozycję postawienia w stan likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych w terminie najbliższych 8 miesięcy, z równoczesnym powołaniem kontrwywiadu wojskowego i wywiadu wojskowego, który podlegając wszystkim normom niezbędnym dla właściwego personalnego ukształtowania tych służb będzie kształtowany w ciągu najbliższych 8 miesięcy wraz z procesem likwidacyjnym Wojskowych Służb Informacyjnych. Zadania likwidacji będą należały oczywiście do szefa Wojskowych Służb Informacyjnych. Te poprawki panu marszałkowi przedkładam.</u>
          <u xml:id="u-337.11" who="#AntoniMacierewicz">Na koniec, wyrażam nadzieję, że ten projekt zostanie poważnie wzięty w komisji pod uwagę, bowiem wiem, że macie panowie większość liczbową, wiem, że możecie przegłosować dowolne rozwiązania. Tylko miejcie też pamięć, panowie, i miejcie świadomość, że Polska wam waszych działań nie zapomni. A przestępstwa, jakich się dopuszczali funkcjonariusze i żołnierze pod parasolem także działań różnych ugrupowań sejmowych, będą was ścigały i będą na wasze sumienia spadały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pana ministra Macieja Górskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MaciejGórski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów mam zaszczyt przedstawić stanowisko strony rządowej na temat sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych (druk nr 1342). Procedura rozpatrywania przez Komisję Nadzwyczajną rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych była bardzo drobiazgowa. Uczyniono w ten sposób zadość sugestiom zgłaszanym przez panie i panów posłów podczas pierwszego czytania projektu na posiedzeniu plenarnym w dniu 26 września 2002 r. Stosownie do najwyższej wagi spraw regulowanych przedmiotową ustawą każdy jej przepis został szczegółowo omówiony pod względem koncepcyjnym, merytorycznym i formalnoprawnym. Trudno byłoby w syntetycznej formie przedstawić wszystkie zagadnienia, jakie pojawiły się w ciągu kilkumiesięcznej dyskusji w trakcie 11 posiedzeń Komisji Nadzwyczajnej. Zresztą dyskusja odbywała się nie tylko na posiedzeniach komisji, ale przybierała również formę pisemną. W szczególności sformułowanych zostało wiele ekspertyz, i to zarówno przez organy państwowe, w tym m.in. generalnego inspektora ochrony danych osobowych, oficjalnych ekspertów komisji, jak i innych przedstawicieli, zwłaszcza nauk prawa.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#MaciejGórski">Wysoka Izbo! Ogólnie rzecz ujmując, mimo szeregu poprawek wprowadzonych do tekstu, wynikających ze wspomnianej wnikliwej dyskusji, podstawowe założenia koncepcyjne rządowego projektu ustawy zostały zachowane.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#MaciejGórski">Wysoka Izbo! W opinii strony rządowej wśród spraw, które spotkały się z najszerszą dyskusją na forum Komisji Nadzwyczajnej i zostały poddane najbardziej gruntownym analizom, należałoby wymienić:</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#MaciejGórski">Po pierwsze, rozdział kompetencji między WSI a Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencją Wywiadu. Strona rządowa argumentowała, że szczegółowe rozwiązanie tego zagadnienia znajduje się w art. 42 ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, upoważniającym premiera do rozgraniczenia kompetencji w zakresie zadań między służbami specjalnymi. Ta delegacja ustawowa przybrała już zresztą formę stosownego projektu zarządzenia, opracowanego wspólnie przez zespół pracujący pod przewodnictwem szefa Agencji Wywiadu pana Zbigniewa Siemiątkowskiego. Projekt ten został zaakceptowany przez Kolegium do Spraw Służb Specjalnych. W tym samym kierunku zmierza uzgodniony przez służby specjalne zapis art. 3 ust. 2 projektu akcentujący działanie WSI wyłącznie na rzecz lub w interesie sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Należy również pamiętać o odrębnym zakresie właściwości obu agencji i WSI (obronność i bezpieczeństwo sił zbrojnych). Właśnie wydanie ustawy o WSI umożliwi bardziej precyzyjne rozdzielenie kompetencji służb specjalnych oraz ustalenie szczegółowych zasad ich współdziałania.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#MaciejGórski">Po drugie, instytucjonalne, w ramach WSI, połączenie służb wywiadu i kontrwywiadu wojskowego. Służby te działają w składzie jednej formacji, lecz stanowią strukturalnie wyodrębnione organizmy, których szczegółowe zadania zostaną określone w statucie WSI i zakresach działania tych pionów funkcjonalnych oraz w zakresach obowiązków dotyczących poszczególnych stanowisk służbowych żołnierzy WSI. Ta instytucjonalna jedność sprawdziła się w ciągu 11 lat funkcjonowania Wojskowych Służb Informacyjnych. Jest uwarunkowana określonymi ograniczeniami budżetowymi i etatowymi w resorcie obrony narodowej, jak również, co chciałbym podkreślić, występuje w niektórych innych państwach NATO, takich jak: Włochy, Belgia, Holandia, Dania, a także z pewnymi zastrzeżeniami w Stanach Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#MaciejGórski">Po trzecie, status i kryteria obsadzania stanowiska szefa WSI. Ostatecznie w art. 8 i 9 projektu ustawy skonkretyzowana została ogólna zasada, że do żołnierzy WSI, w tym szefa WSI i jego zastępców, stosuje się przepisy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Usankcjonowano także bezpośrednią podległość wobec ministra obrony narodowej oraz cywilny i demokratyczny nadzór nad wojskowymi służbami specjalnymi. Z kolei w odróżnieniu od szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu szef WSI nie jest centralnym organem administracji rządowej, w związku z tym nie ma uzasadnienia, aby stosować do niego przepisy właściwe dla urzędników tej administracji.</u>
          <u xml:id="u-339.6" who="#MaciejGórski">Po czwarte, kontrolowanie działalności WSI przez Sejm. W opinii strony rządowej komisja słusznie stanęła na stanowisku szerokiej i ogólnej formuły parlamentarnej kontroli nad WSI. Odrzucono wniosek, aby do ustawy wprowadzić instrukcyjną specyfikację tej kontroli z nałożeniem określonych obowiązków w tym zakresie na szefa Wojskowych Służb Informacyjnych. Zdecydowana większość członków komisji uznała, że zapis o kontroli jest wystarczający i nie ma potrzeby powielania w ustawie postanowień Regulaminu Sejmu RP, w tym wynikających z zakresu działania Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-339.7" who="#MaciejGórski">Po piąte, uprawnienia żołnierzy WSI związane z wykonywaniem czynności operacyjno-rozpoznawczych i innych czynności służbowych. W celu uniknięcia ewentualnych zarzutów co do niekonstytucyjności niektórych postanowień sprecyzowano sformułowania dotyczące prowadzenia obserwacji w miejscach publicznych. Ponadto włączono do ustawy cały pakiet szczegółowych przepisów regulujących możliwość stosowania przez żołnierzy WSI środków przymusu bezpośredniego.</u>
          <u xml:id="u-339.8" who="#MaciejGórski">Po szóste, korzystanie przez WSI z instytucji kontroli operacyjnej zarządzanej przez sąd. Mimo szeregu zmian o charakterze redakcyjnym utrzymana została zasada, zgodnie z którą WSI są służbą specjalną sensu stricto. W pierwszej kolejności (art. 3 ust. 1 pkt 1) WSI muszą być ukierunkowane na rozpoznawanie zagrożeń dla obronności państwa i bezpieczeństwa sił zbrojnych Rzeczypospolitej, zapobieganie im oraz ich zwalczanie.</u>
          <u xml:id="u-339.9" who="#MaciejGórski">Po siódme, zapewnienie właściwej kontroli danych osobowych przetwarzanych przez WSI. Podobnie jak w przypadku kontroli operacyjnej do projektu wprowadzono kilka poprawek, większość z inicjatywy strony rządowej, głównie o charakterze legislacyjnym, zachowując merytoryczny sens proponowanych rozwiązań. Uzyskały one jednoznaczną, pozytywną ocenę przedstawioną osobiście przez generalnego inspektora ochrony danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-339.10" who="#MaciejGórski">Wysoki Sejmie! Jak stwierdziłem na wstępie, rządowy projekt ustawy o WSI był i jest rozpatrywany nadzwyczaj skrupulatnie, adekwatnie do nazwy komisji, która się nim zajmuje, ale przede wszystkim ze względu na merytoryczną zawartość odnoszącą się do fundamentalnych dla państwa spraw obronności i bezpieczeństwa. Od strony legislacyjnej projekt ustawy o WSI uzyskał pozytywne oceny, czego ukoronowaniem stała się opinia prawna sporządzona przez Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, mówiąca o zgodności aktualnego projektu z Konstytucją Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-339.11" who="#MaciejGórski">Chciałbym w tym miejscu podziękować Komisji Nadzwyczajnej za dotychczasową pracę. Podtrzymuję stanowisko rządowe w sprawie proponowanego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-339.12" who="#MaciejGórski">Odnosząc się natomiast do zapytania pana posła Macierewicza, chciałbym powiedzieć, że WSI jest służbą resortową ministra obrony narodowej. Nie jest to urząd, a żołnierze WSI, bez względu na stanowiska, podlegają jednolitym zasadom weryfikacji i doboru. Wynika to z ustawy o służbie zawodowej żołnierzy zawodowych. Stanowiska, o których mówił pan poseł Macierewicz, nie zostały wymienione w katalogu stanowisk podlegających ustawie lustracyjnej. Chciałbym też zwrócić uwagę na sformułowania art. 8, w którym wyraźnie jest powiedziane, jaka jest droga wyznaczania na stanowisko służbowe, szczególnie ust. 1, szefa WSI. Odbywa się to po zasięgnięciu opinii prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, prezesa Rady Ministrów, Kolegium do Spraw Służb Specjalnych i sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Bogdana Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W debacie zostały podniesione różne kwestie, niektóre właściwie mające bardzo luźny, nader luźny związek z samym projektem ustawy, który jest przedmiotem naszych prac. Mam tu na myśli różnego rodzaju opinie o Komisji do Spraw Służb Specjalnych, o mechanizmach, praktykach, które mają miejsce na forum tej komisji. Nie jest to miejsce właściwe do tego, żebyśmy te kwestie roztrząsali. Tak samo ściśle związany z tym problem podejrzenia przestępstw popełnianych przez niektórych funkcjonariuszy nie jest tematem, który dotyczyłby projektu ustawy i powinniśmy tutaj mieć tego pełną świadomość, zwłaszcza zaś nie wchodzić w obszar spraw, które mogą wskazywać na to, że zostaje naruszona tajemnica, którą zobowiązani są przestrzegać członkowie Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#BogdanLewandowski">Pan poseł Wassermann podniósł kwestię art. 33 ust. 7, wskazując na to, że kontrola tych materiałów, tych wrażliwych materiałów, które zostały wniesione, trzeba powiedzieć, z inicjatywy generalnego inspektora ochrony danych osobowych, powinna być w rękach prokuratora generalnego. Pan poseł Wassermann prezentował taki punkt widzenia na posiedzeniu komisji, ale komisja nie podzieliła jego punktu widzenia i na wniosek pana posła Miodowicza przyjęła rozwiązanie, że ta kontrola znajduje się w gestii ministra obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#BogdanLewandowski">Chciałbym podziękować tu kolegom, którzy zabierali głos w tej sprawie, i myślę, że te deklaracje, które zostały złożone, także znajdą odzwierciedlenie w pracach komisji. Takim przykrym dysonansem był tu jeden głos niepoważny, patologiczny. Ten głos daje od czasu do czasu znać o sobie w Wysokiej Izbie. To głos, który reprezentuje świat chorych urojeń, pomówień i insynuacji. Powinienem właściwie się do niego przyzwyczaić, ale za każdym razem odczuwam dziwny niesmak. Nie jest ten głos - można tutaj powiedzieć - godny uwagi i w najwyższym stopniu kompromituje Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! W sytuacji braku dalszych głosów w dyskusji zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#TomaszNałęcz">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o Wojskowych Służbach Informacyjnych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#TomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#TomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Santiago de Chile dnia 10 marca 2000 r. (druki nr 1332 i 1436).</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Bogusławę Towalewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu połączonych Komisji: Spraw Zagranicznych i Finansów Publicznych mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z pierwszego czytania projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Santiago de Chile dnia 10 marca 2000 r. (druki nr 1332 i 1436).</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#BogusławaTowalewska">Komisja Finansów Publicznych i Komisja Spraw Zagranicznych po rozpatrzeniu projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 25 marca 2003 r. wnosi o uchwalenie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polsko-chilijskie stosunki dyplomatyczne zostały nawiązane po raz pierwszy w roku 1920. Pomimo pewnych perturbacji dyplomatycznych między naszymi państwami w czasie rządów gen. Pinocheta współpraca dyplomatyczna układa się bardzo dobrze, zarówno na niwie rządowej jak i parlamentarnej. Dobre stosunki dyplomatyczne niestety nie przekładają się na współpracę gospodarczą. Pomimo ciągłego wzrostu obroty między naszymi krajami wynoszą ok. 20 mln dolarów.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#BogusławaTowalewska">Podpisanie konwencji między Polską a Chile pozwoli zapobiegać bardzo szkodliwemu zjawisku podwójnego opodatkowania i wpłynie korzystnie na wzrost wymiany i współpracy gospodarczej, a także naukowej i kulturalnej. Podpisana konwencja zawiera szereg ważnych postanowień dla osób zamieszkujących jedno z umawiających się państw, a osiągających zyski lub dochód w drugim umawiającym się państwie. Stworzy to dla nich nową, korzystną sytuację prawną. Konwencja dotyczy podatków od dochodu i od majątku bez względu na sposób ich poboru na rzecz umawiającego się państwa, jego jednostek terytorialnych albo organów lokalnych. Do aktualnie istniejących podatków, których dotyczy konwencja, w Polsce należy zaliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych i podatek dochodowy od osób prawnych, a w Chile podatki pobierane na podstawie ustawy o podatku dochodowym. Konwencja ma także zastosowanie do wszystkich podatków takiego samego lub podobnego rodzaju, które zostaną wprowadzone w przyszłości po podpisaniu konwencji.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#BogusławaTowalewska">W rozdziale II art. 3 konwencji zawiera określenia ogólne oznaczające podmioty konwencji i jest w zasadzie słowniczkiem ustawy. Art. 4 rozstrzyga kwestię miejsca zamieszkania lub siedziby osoby fizycznej lub prawnej. Z kolei art. 5 zawiera określenie, co jest zakładem, a jaka działalność nie oznacza posiadania zakładu. W myśl postanowień konwencji plac budowy, prace budowlane lub instalacyjne oraz związane z nimi czynności nadzorcze są zakładem, gdy trwają dłużej niż 6 miesięcy. Do 6 miesięcy są one zwolnione z opodatkowania. Podobny okres zwolnienia stosuje się w przypadku usług, także doradczych, świadczonych przez pracowników lub inne osoby fizyczne zatrudnione przez przedsiębiorstwo w tym celu.</u>
          <u xml:id="u-343.5" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rozdział III konwencji poświęcony jest opodatkowaniu dochodu. Przyjęto zasadę, że dochody osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie z majątku nieruchomego położonego w drugim umawiającym się państwie mogą być opodatkowane w tym drugim państwie. Dotyczy to także dochodów osiąganych z gospodarstwa rolnego lub leśnego, bezpośredniego lub pośredniego użytkowania, najmu, dzierżawy lub innego użytkowania majątku nieruchomego. Art. 7 konwencji pozwala przedsiębiorstwu posiadającemu zakład w drugim umawiającym się państwie opodatkować zyski przypisane temu zakładowi w tym państwie. Natomiast zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa osiągane z eksploatacji w transporcie międzynarodowym statków morskich, powietrznych i kontenerów mają być opodatkowane tylko w tym państwie, gdzie znajduje się siedziba przedsiębiorstwa eksploatującego statki i kontenery. Art. 9 rozdziału III dotyczy sposobu opodatkowania zysków przedsiębiorstw powiązanych. Zasada zmierza do ustalenia wysokości podatku w sposób wolnorynkowy, aby zapobiegać przenoszeniu dochodów między przedsiębiorstwami w sytuacji, gdy jedno uczestniczy w kapitale drugiego lub gdy te same osoby uczestniczą w zarządzaniu lub kontroli. Art. 10, 11 i 12 konwencji przewidują w przypadku dywidend, odsetek i należności licencyjnych opodatkowanie dochodów w obydwu umawiających się państwach, z tym że w tym państwie, w którym jest źródło dochodu, zostanie on obniżony w stosunku do ogólnie obowiązujących stawek podatkowych danego państwa. Art. 13 reguluje sposób opodatkowania zysków z przeniesienia własności majątku także w przypadku statków morskich i powietrznych. Kolejne artykuły konwencji regulują zasady opodatkowania osób wykonujących wolne zawody, pracę najemną, wynagrodzenia dyrektorskie, dochody artystów i sportowców, renty i emerytury. Przyjęte w cytowanych artykułach rozwiązania mają charakter standardowy, wynikający z modelowej konwencji i dobrze służą interesom wszystkich zainteresowanych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-343.6" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konwencja między Polską a Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawiera ponadto szereg innych ważnych zapisów. Określa metody unikania podwójnego opodatkowania i nakłada obowiązek równego traktowania obywateli. Nie mogą oni być poddani w drugim umawiającym się państwie ani opodatkowaniu, ani obowiązkom, które są bardziej uciążliwe niż opodatkowanie i obowiązki stosowane w stosunku do obywateli tego drugiego państwa. Konwencja określa sposoby rozwiązywania sporów i problemy interpretacyjne, a art. 26 zobowiązuje Polskę i Chile do wzajemnej wymiany informacji, która może zapobiec unikaniu opodatkowania. Omawiana dziś konwencja została zawarta na czas nieokreślony, z możliwością wypowiedzenia na 6 miesięcy przed końcem każdego roku kalendarzowego rozpoczynającego się po upływie 3 lat od wejścia jej w życie. Konwencja nie pociąga za sobą żadnych zobowiązań finansowych i nie wymaga dostosowywania prawa krajowego do jej zapisów. Jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Wysokie połączone komisje po zasięgnięciu opinii uznały, że przyjęty tryb związania się konwencją w oparciu o art. 89 Konstytucji RP jest prawidłowy.</u>
          <u xml:id="u-343.7" who="#BogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu połączonych komisji jeszcze raz uprzejmie proszę o przyjęcie projektu ustawy bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#TomaszNałęcz">Bardzo dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Błaszczyka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#BogdanBłaszczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dnia 10 marca 2000 r. została podpisana w Santiago de Chile Konwencja między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. Chile jest drugim krajem Ameryki Łacińskiej, po Meksyku, z którym Polska podpisała konwencję podatkową. Konwencja pozwoli w dwustronnych stosunkach zapobiegać szkodliwemu zjawisku międzynarodowego podwójnego opodatkowania, ułatwiając tym samym możliwości rozwoju współpracy zarówno gospodarczej, jak i naukowej i kulturalnej między obu krajami. Stworzy ona sytuację prawną, dzięki której dochód osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedziby na obszarze jednego państwa, osiągany w drugim państwie, będzie w wielu wypadkach opodatkowany tylko w jednym państwie, a nie w obydwu, jak to ma miejsce w sytuacji bezumownej.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#BogdanBłaszczyk">Konwencja nie pociąga za sobą żadnych zobowiązań finansowych skarbu państwa ani nie powoduje konieczności zmian w obowiązującym ustawodawstwie. Konwencja jest adresowana zarówno do organów państwa, jak i do podmiotów prywatnych. Do jej wykonywania nie są potrzebne specjalne środki prawa krajowego. Przepisy w niej zawarte ustalają jasne i precyzyjne zasady unikania podwójnego opodatkowania. Ratyfikacja konwencji zapewni jej miejsce w systemie prawa polskiego i możliwość bezpośredniego stosowania jej przepisów. Tekst konwencji został uzgodniony z zainteresowanymi resortami, a przedmiot projektowanej regulacji jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. Konwencja podlega ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ponieważ wypełnia przesłanki określone w art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 10, 11 i 12 konwencji określają bowiem stawki podatkowe. Stanowi to, zgodnie z art. 217 konstytucji, dziedzinę, w której konstytucja wymaga ustawy. Nadzór nad realizacją konwencji będzie sprawował minister finansów. Jej zapisy będą miały zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw i osób fizycznych uczestniczących w dwustronnych stosunkach między Polską a Chile oraz do organów polskiej administracji podatkowej stosujących postanowienia konwencji w polsko-chilijskich stosunkach gospodarczych i kulturalnych. Wejście w życie konwencji nie spowoduje konieczności dokonania zmian w ustawodawstwie wewnętrznym.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#BogdanBłaszczyk">Panie i Panowie! Stosunki polityczne polsko-chilijskie są bardzo dobre. Wizyta prezydenta Lagosa w Polsce w dniach 8 i 9 października potwierdziła zainteresowanie Chile stosunkami z Polską i znaczenie, jakie jest przypisywane Polsce w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Mimo niewielkich jak na potencjały gospodarcze obu krajów obrotów handlowych należy odnotować ich stały wzrost. Ponadto Chile zamierza utworzyć w naszym regionie chilijską agencję promocji eksportu i Polska ma duże szanse stać się jej siedzibą.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#BogdanBłaszczyk">W związku z powyższym mój klub, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, głosował będzie za przyjęciem ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Santiago de Chile 10 marca 2000 r. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Elżbietę Łukacijewską występującą w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#ElżbietaŁukacijewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Platforma Obywatelska, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, pozytywnie ocenia rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Santiago de Chile dnia 10 marca 2002 r., zawartej w druku nr 1332 i będzie głosował za jej przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#ElżbietaŁukacijewska">Wysoka Izbo! Chile jest drugim krajem w Ameryce Łacińskiej, z którym Polska będzie związana umową o unikaniu podwójnego opodatkowania. Klub Platforma Obywatelska ma nadzieję, że dzięki ratyfikacji konwencji poprawią się stosunki gospodarcze oraz wymiana handlowa między Polską a Chile, która na dzień dzisiejszy jest zbyt mała i nie odpowiada ani możliwościom, ani potencjałom obu krajów.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#ElżbietaŁukacijewska">Panie i Panowie Posłowie! Podwójne opodatkowanie rodzi negatywne skutki zarówno dla przedsiębiorstw, osób fizycznych, jak i dla gospodarki i budżetu. Z jednej strony bowiem zmniejszają się zyski przedsiębiorstw i osób fizycznych, z drugiej strony, patrząc przez pryzmat gospodarki narodowej, zmniejsza się zdolność konkurencyjna obciążonych podmiotów. I wreszcie w skali międzynarodowej podwójne opodatkowanie stanowi rezultat kolizji przepisów podatkowych dwu lub większej liczby krajów.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#ElżbietaŁukacijewska">Zawarte przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mają zastosowanie do podatków od dochodu i od majątku i ich treść w zdecydowanej części opiera się na modelowej konwencji OECD. Ich podpisanie daje szansę współpracy gospodarczej, naukowej i kulturalnej pomiędzy krajami oraz stwarza sytuację prawną, dzięki której dochód osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę na obszarze jednego państwa i osiągany w drugim państwie będzie w wielu przypadkach opodatkowany tylko w jednym państwie, a nie w obydwu, jak ma to miejsce w przypadku braku umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wierzymy więc, że konwencja ta będzie miała bardzo istotne znaczenie dla rozwoju polsko-chilijskich stosunków gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#ElżbietaŁukacijewska">Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska wnoszę o uchwalenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawy o ratyfikacji Konwencji pomiędzy rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Santiago de Chile dnia 10 marca 2000 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Jasińskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#WojciechJasiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić oświadczenie w sprawie projektu ustawy o ratyfikacji konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile o unikaniu podwójnego opodatkowania. Klub mój popiera tę konwencję. Wprawdzie zarówno Polska, jak i Chile ze względu na relatywnie małe jak na skalę światową potencjały gospodarcze nie prowadzą polityki światowej na taką skalę, na jaką mogą prowadzić wielkie mocarstwa, niemniej ważne jest stworzenie odpowiednich warunków, aby współpraca mogła być prowadzona w sposób efektywny, bo każdy kraj, każde państwo bez względu na swój potencjał musi rozwijać na swoją miarę stosunki z innymi państwami, z możliwie największą liczbą krajów na świecie.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#WojciechJasiński">Stosunki między Polską a Chile - od czasu przemian w Polsce szczególnie - ciągle się poprawiają, są dobre, można się spodziewać, że one będą się poprawiać, będą skutkować zwiększonymi obrotami gospodarczymi, społecznymi, a temu będzie sprzyjać ta ustawa, gdyż ona czyni zadość standardom światowym. Tak być powinno, gdyż brak takich konwencji powoduje to, że dochody są opodatkowane i w jednym kraju, i w drugim. Jest to postawa restrykcyjna i w istocie uniemożliwiająca współpracę gospodarczą i prowadzenie wzajemnych interesów gospodarczych. W związku z tym uważamy, że to jest celowe i będziemy popierać uchwalenie tej ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Stasiewskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#JózefStasiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem RP a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Santiago de Chile dnia 10 marca 2000 r. Zasadniczym celem przedmiotowej konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku jest dostosowanie prawodawstwa do najnowszych standardów prawnych, w oparciu o wzór zawarty w modelowej konwencji podatkowej OECD, oraz aktualnej sytuacji w zakresie współpracy gospodarczej Polski i Chile. Konwencja zapobiegać będzie podwójnemu opodatkowaniu na terytoriach umawiających się stron, co ułatwi rozwój współpracy gospodarczej, naukowej i kulturalnej między umawiającymi się krajami. Ponadto zaistnieje sytuacja prawna, dzięki której dochód osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedziby na obszarze jednego państwa i osiągany w drugim państwie będzie mógł być opodatkowany tylko w jednym państwie, a nie w obydwu. Wobec braku tego rodzaju umów między Polską a Chile wszystkie zawarte w konwencji postanowienia stanowią nowe uregulowania w stosunkach naszych krajów.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#JózefStasiewski">Konwencja zawiera uregulowania prawne dotyczące opodatkowania niektórych dochodów w obydwu umawiających się państwach z zaznaczeniem, że obniżeniu podlega podatek w państwie, w którym znajduje się źródło dochodów. Dotyczy to dywidend, odsetek i należności licencyjnych. Konwencja gwarantuje równorzędność traktowania, co w praktyce oznacza, że obywatele jednego państwa nie będą poddani w drugim państwie opodatkowaniu, jak i związanym z nim obowiązkom, zapewnia również wymianę informacji podatkowych, która zapobiega uchylaniu się od opodatkowania. Wejście w życie konwencji nie pociąga za sobą żadnych skutków finansowych ani nie powoduje konieczności zmian w obowiązującym ustawodawstwie. Klub Parlamentarny Samoobrona RP udzieli poparcia projektowi ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#TomaszNałęcz">Wyczerpaliśmy listę mówców.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#TomaszNałęcz">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#TomaszNałęcz">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 47. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#TomaszNałęcz">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich. Są to pan poseł Zbigniew Witaszek i pani poseł Zofia Krasicka-Domka. Nie widzę na sali pana posła Witaszka.</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#TomaszNałęcz">Proszę więc o zabranie głosu panią poseł Zofię Krasicką-Domkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu 11 kwietnia br. w Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie odbyło się spotkanie historyków poświęcone analizie pomówień o kolaborację grona naukowego Uniwersytetu Jagiellońskiego z niemieckim okupantem. Jest to reakcja na artykuł pt. „Instytut kolaboracji” ogłoszony w 13 numerze tygodnika „Wprost” z 30 marca br. autorstwa Sławomira Sieradzkiego.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#ZofiaKrasickaDomka">Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. Franciszek Ziejka w wywiadzie do prasy powiedział: „Określenie grona naukowego UJ mianem kolaborantów czy „Quislingów” jest naruszeniem dobrego imienia uniwersytetu. Wychodząc z takiego stanowiska, zwróciłem się w liście do redaktora naczelnego „Wprost”, żądając sprostowania oraz przeproszenia osób żyjących i nieżyjących. Nie przewiduję natychmiastowego wystąpienia na drogę sądową, ale rezerwuję sobie takie prawo, jeśli - w świetle analizowanych materiałów - okazałoby się, że doszło do świadomego naruszenia dobrego imienia uniwersytetu i jego profesorów - dodał rektor UJ”.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#ZofiaKrasickaDomka">Autor wspomnianego we „Wprost” artykułu powołuje się na pracę doktorską Anetty Rybickiej z Uniwersytetu Warszawskiego pt. „Instytut Niemieckiej Pracy Wschodniej, Kraków 1940–1945”, napisał, że: „ponad 100 polskich naukowców gorliwie współpracowało z hitlerowcami”, wymienił z imienia i nazwiska uczonych, określając ich: „naukowcy kolaboranci”, „Quislingowie”, a nawet „zdrajcy”.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#ZofiaKrasickaDomka">Trudno się dziwić, że ciężkie oskarżenia rzucone pod adresem znanych polskich naukowców zbulwersowały zarówno środowisko naukowe, jak też społeczeństwo Małopolski. Rodzą się pytania o materiały źródłowe, do których sięgnęła pani Rybicka. Okazuje się, że z pełną akceptacją przyjęła wszelkie stwierdzenia i wypowiedzi, jakie znalazła w archiwach niemieckich, przy powątpiewaniu w rzetelność dokumentów wydanych przez stronę polską, na przykład tak wybitnych uczonych, jak Stanisław Kutrzeba i Władysław Szafer.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#ZofiaKrasickaDomka">Tymczasem rektor UJ wyjaśnił, że sprawa rzekomej kolaboracji polskich naukowców z hitlerowcami była po wojnie przedmiotem wnikliwej analizy. Do zbadania powołano dwie komisje (pierwsza, senacka, na UJ, druga powołana przez ówczesne Ministerstwo Oświaty). W szczególności badano sprawę zachowywania się prof. Władysława Semkowicza i prof. Mieczysława Maleckiego, jako głównych oskarżonych o kolaborację z okupantem. Okazało się, że obaj podjęli współpracę z Niemcami za pełną wiedzą i zgodą władz rządu RP w Londynie, co było znakomitą przykrywką dla działalności tajnego uniwersytetu. Wspomniane komisje nie dopatrzyły się naruszenia godności nauczyciela akademickiego. Obecnie na UJ powołano zespół do opracowania tzw. białej księgi na temat działalności Polaków w Ost-Institut. Niemniej rektor UJ uważa, że ta sprawa powinna zostać wyjaśniona do końca przez IPN. Nadmienię, że zdaniem historyków z UJ praca pani Rybickiej ma wiele uchybień formalnych, między innymi jeśli chodzi o zbieranie materiałów źródłowych.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#ZofiaKrasickaDomka">Na zakończenie pozwolę sobie przytoczyć rozmowę z prof. Tadeuszem Ulewiczem, zatrudnionym w czasie II wojny światowej w Instytucie Niemieckiej Pracy Wschodniej: „Posądzenie nas o kolaborację z Niemcami to kompletna bzdura. Na tej samej zasadzie można by przecież twierdzić, że kolaborantami byli wszyscy kolejarze, którzy w czasie wojny wozili transporty niemieckie, wszyscy pocztowcy i listonosze, którzy roznosili pocztę, każdy chłop, który oddawał kontyngent dla niemieckiego wojska itd.”.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#ZofiaKrasickaDomka">Wielu profesorów UJ, m.in. prof. prof. Julian Maślanka, Andrzej Borowski, Andrzej Małecki, w wywiadach prasowych wypowiedziało się potępiająco o nieuczciwej książce Rybickiej i o haniebnym artykule w tygodniku „Wprost”, jak określano, znanym z szeregu antypolskich publikacji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Witaszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#ZbigniewWitaszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Samoobrona RP wysunął moją kandydaturę do Komisji Etyki Poselskiej. Członkowie komisji przedstawili jednak zastrzeżenia wobec mojej osoby. Uzasadnienie brzmi tak: „posłowie zasiadający w komisji nie powinni być kojarzeni ze sprawami, które stanowią lub mogą być przedmiotem postępowania przed komisją”.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#ZbigniewWitaszek">Powodem zastrzeżeń miał być mój udział w zdarzeniu mającym miejsce w Wólce Kosowskiej 6 listopada 2001 r., gdy wraz z trzema innymi posłami Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP wykonywałem interwencję poselską, zgodnie z ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora, i nie dopuściłem do wykonania egzekucji administracyjnej. W związku z zaistniałą sytuacją chciałbym w drodze oświadczenia poselskiego przedstawić swoje stanowisko w tej sprawie. Zanim zapadła decyzja o egzekucji i na tydzień przed moją interwencją, w październiku 2001 r. przesłałem pismo z prośbą o wyjaśnienie do wojewody mazowieckiego. Pan wojewoda nie raczył jednak - mimo upływu 16 miesięcy - odpowiedzieć na moje pytanie, naruszając art. 20 ust. 2 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, zobowiązujący go do takiej odpowiedzi w terminie 14 dni. Natomiast w tempie wręcz ekspresowym wojewoda mazowiecki podjął decyzję o wykonaniu egzekucji administracyjnej na działce będącej własnością jednego z rolników. W równie ekspresowym tempie pan wojewoda przesłał następnie marszałkowi Sejmu pismo ze skargą na posłów. Pismo wojewody marszałek Sejmu skierował do Komisji Etyki Poselskiej w styczniu ubiegłego roku. Do czasu zgłoszenia mojej kandydatury, a więc przez ponad rok, komisja nie raczyła wydać rozstrzygnięcia w tej sprawie. Tymczasem jej członkowie, powołując się właśnie na tamto wydarzenie, odmawiają mi prawa zasiadania w komisji.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#ZbigniewWitaszek">W związku z tym mam prawo czuć się co najmniej zdziwiony zastrzeżeniami członków Komisji Etyki Poselskiej. Gdyby problem, na który szanowni posłowie powołali się w swoich zastrzeżeniach, istotnie był wielkiej wagi, to przypuszczam, że komisja nie zwlekałaby ponad rok z zajęciem stanowiska aż do chwili obecnej. Jestem przekonany, że w żadnym miejscu nie złamałem „Zasad etyki poselskiej”, będących podstawą rozstrzygnięć komisji, i rozpatrzenie przez nią tej sprawy niewątpliwie oczyściłoby mnie z zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#ZbigniewWitaszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wobec zaistniałych okoliczności śmiem przypuszczać, że zajęcie się przez Komisję Etyki Poselskiej moją sprawą w terminie poprzedzającym zgłoszenie mojej kandydatury do tej komisji sprawiłoby, iż zasiadający w niej posłowie nie mieliby pretekstu do wysunięcie wobec mnie zastrzeżeń. Przecież można, jak się chce, utrzymywać aurę niejasnych podejrzeń w nieskończoność i unikać jednoznacznego rozstrzygnięcia. Odnoszę wrażenie, że znalazłem się w sytuacji jak bohater pewnego słynnego dowcipu, na który szanowni posłowie tak lubią się powoływać: Dlaczego nie mogę awansować? - pyta kapitan. - Ma pan świetną opinię, jest pan bardzo zdolny, ale jest jeden problem... - wyjaśnia przełożony. W aktach mamy napisane, że był pan zamieszany w kradzież roweru. - Oczywiście, byłem - przyznaje kapitan. Ale to mnie ten rower ukradli!</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#ZbigniewWitaszek">Wolałbym, aby panie posłanki i panowie posłowie z Komisji Etyki Poselskiej nie stawiali mnie w podobnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#ZbigniewWitaszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie z Komisji Etyki Poselskiej uważają za niedopuszczalną sytuację, w której członkiem komisji miałby zostać poseł, którego postępowanie mogłoby się stać przedmiotem postępowania przed komisją. Znowu zmuszony jestem wyrazić zdziwienie, ponieważ regulamin Sejmu, będący podstawą rozstrzygnięć w tego rodzaju sprawach, w żadnym miejscu nie zawiera takiego przepisu. Śmiem twierdzić, że jest wręcz przeciwnie, czego dowodzi brzmienie art. 145 ust. 5 regulaminu. Wyraźnie przewidziano w nim sytuację, gdy członek Komisji Etyki Poselskiej staje przed tą komisją. Jak to się ma do zastrzeżeń wobec mojej kandydatury, zwłaszcza w sytuacji gdy komisja nie zajęła stanowiska do chwili obecnej?</u>
          <u xml:id="u-355.6" who="#ZbigniewWitaszek">Na zakończenie chciałbym wspomnieć o dwóch sprawach.</u>
          <u xml:id="u-355.7" who="#ZbigniewWitaszek">Dnia 10 maja Naczelny Sąd Administracyjny, rozpatrzywszy wniosek mojego wyborcy, orzekł o wstrzymaniu postępowania egzekucyjnego. Tym samym sąd uchylił postanowienie wojewody mazowieckiego pana Leszka Mizielińskiego, który był uprzejmy donieść panu marszałkowi o interwencji podjętej przez posłów Samoobrony. Wyrok NSA potwierdził więc słuszność interwencji, jakiej podjąłem się wraz z kolegami posłami mojego klubu. Dodam jeszcze, że uzasadnieniem decyzji wojewody była nieprawdziwa informacja, jakoby interweniująca firma miała dokonać naprawy rzekomej awarii swojego sprzętu. Dzięki obecności na miejscu mogłem, wraz z innymi posłami, przekonać się, że działania podjęte przez firmę nie mają nic wspólnego z deklaracjami jej kierownictwa i wobec tego zostały podjęte niezgodnie z prawem.</u>
          <u xml:id="u-355.8" who="#ZbigniewWitaszek">Oświadczam więc, że 6 listopada 2001 r. wykonywałem obowiązki zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Podjąłem się interwencji poselskiej na prośbę jednego z wyborców, pana Andrzeja Kostany, który w październiku 2001 r. osobiście zwrócił się do mnie o pomoc w sprawie zawarcia ugody z Zarządem Spółki Polskie Sieci Energetyczne SA. Okoliczności związane z tą sprawą opisałem dokładnie w wyjaśnieniu złożonym na ręce pana marszałka Sejmu zgodnie z trybem art. 143 ust. 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-355.9" who="#ZbigniewWitaszek">Podczas interwencji nie zaszło nic, co mogłoby kogokolwiek skłonić do uczciwego postawienia mi zarzutu, iż złamałem zasady etyki poselskiej. Śmiem twierdzić, że swoim zachowaniem zarówno tamtego dnia, jak i podczas trwania całej sprawy dowiodłem, że stoję na straży zasad etycznych. Jedynie interwencja poselska zapobiegła wówczas tragedii.</u>
          <u xml:id="u-355.10" who="#ZbigniewWitaszek">Zaniechanie takiej interwencji oznaczałoby sprzeniewierzenie się zasadom etyki poselskiej, oznaczałoby narażenie zdrowia i życia ludzkiego. Czyżby wykonywanie swoich ustawowych obowiązków, a także obrona słabszych, słusznie walczących o swoje prawa godziły w godność posła? Czy domaganie się, aby wielkie i bogate instytucje przestrzegały prawa, nie licuje z godnością posła?</u>
          <u xml:id="u-355.11" who="#ZbigniewWitaszek">Apeluję więc do pań posłanek i panów posłów, aby w swoim postępowaniu nie stawiali innych posłów w sytuacji „zamieszanego w kradzież roweru”. Właśnie takie postępowanie godzi bowiem w zasady etyki poselskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#TomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#TomaszNałęcz">Informacja o wpływie interpelacji i zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonych paniom i panom posłom drukach nr 1481 i 1522.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#TomaszNałęcz">Na tym kończymy 47. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#TomaszNałęcz">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#TomaszNałęcz">Porządek dzienny 48. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 7, 8 i 9 maja 2003 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-356.6" who="#TomaszNałęcz">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-356.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-356.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 22 min 14)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>