text_structure.xml 509 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#RyszardKalisz">Otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawczej. Dzisiejszy porządek obrad obejmuje rozpatrzenie kolejnych poprawek zgłoszonych w trakcie drugiego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#RobertLuśnia">Czy druk Komisji Ustawodawczej nr UST 0150-99-03 został wysłany do Najwyższej izby Kontroli oraz innych zainteresowanych organów państwowych przed rozpoczęciem dzisiejszego posiedzenia, tak żeby te instytucje zdążyły na nie przybyć? Informuję, że w dniu wczorajszym nie została poinformowana Najwyższa Izba Kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RyszardKalisz">Proszę, aby posłowie zabierali głos dopiero po udzieleniu go przeze mnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AntoniStryjewski">Proszę podać podstawę prawną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardKalisz">Podstawą prawną jest uchwała Komisji Ustawodawczej wybierająca mnie na jej przewodniczącego. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 55.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BogdanPęk">W poprawce tej proponuję, aby w art. 11 w ust. 2 pkt 1, który brzmi: „Do zadań Państwowej Komisji Wyborczej, w zakresie określonym w ust. 1, należy w szczególności: 1) sprawowanie nadzoru nad przygotowaniem referendum oraz przestrzeganiem przepisów regulujących zasady i tryb przeprowadzenia referendum” po wyrazie „przygotowaniem” dodać wyrazy „oraz przeprowadzeniem”. Od razu wprowadzę tu swoją autopoprawkę. Zamiast słowa „oraz” proponuję „i”. Wydaje mi się, że zaproponowana poprawka obejmie cały przedmiot działalności Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#EugeniuszKłopotek">Ta poprawka nie jest do końca przemyślana, chociaż może jest zasadna. Proszę zauważyć, jak brzmiałby ten artykuł po jej wprowadzeniu: „Do zadań Państwowej Komisji Wyborczej, w zakresie określonym w ust. 1, należy w szczególności: 1) sprawowanie nadzoru nad przygotowaniem i przeprowadzeniem referendum oraz przestrzeganiem przepisów regulujących zasady i tryb przeprowadzenia referendum”. Dwukrotnie byłaby mowa o tym samym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejFedorowicz">Jakie skutki prawne rodzi fakt niepowiadomienia o poprzednim posiedzeniu przedstawiciela PKW i NIK? Czy nie powinniśmy teraz cofnąć się do poprawki nr 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Biuro Legislacyjne KS jest jedynie upoważnione do cytowania przepisów regulaminu Sejmu, a nie do dokonywania ich wykładni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JerzyCzerwiński">Na poprzednim posiedzeniu Komisja rozpatrzyła 55 poprawek. Nie jestem pewny, jakie stanowisko zajmie Prezydium Sejmu w sprawie wniosku zgłoszonego przez grupę posłów reprezentowanych przez posła Roberta Luśnię. Może się okazać, że już rozpatrzone poprawki będą opatrzone wadą prawną. Proszę przewodniczącego Komisji, aby dochował procedur prawnych i zarządził przerwę do momentu rozpatrzenia przez Prezydium Sejmu tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#RyszardKalisz">Informuję, że tak jak istnieje domniemanie konstytucyjności ustaw, tak samo istnieje domniemanie prawidłowości posiedzenia Komisji, dlatego trwa ono dalej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#RyszardPojda">Zgłaszam sprzeciw do poprawki nr 55.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AndrzejFedorowicz">Na podstawie art. 154 ust. 1 regulaminu Sejmu w brzmieniu „W posiedzeniach Komisji, w tym również zamkniętych, mogą uczestniczyć posłowie niebędący członkami. Mogą oni zabierać głos w dyskusji, składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu”. Czy wniesienie tej poprawki dotyczy nadzoru nad urną wyborczą w czasie dwudniowego referendum w nocy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JerzyCzerwiński">Wątpliwość posła Eugeniusza Kłopotka, z punktu widzenia legalności tego przepisu, jest zasadna. Mam więc propozycję, aby w drodze autopoprawki poseł wnioskodawca uzupełnił poprawkę nr 55 tak, aby art. 12 ust. 2 pkt 1 brzmiał: „sprawowanie nadzoru nad przygotowaniem i przeprowadzeniem referendum, w tym przestrzeganiem przepisów regulujących zasady przeprowadzenia referendum”. Tak brzmiąca poprawka w pełni oddaje intencję ustawodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#BogdanPęk">Przyjmuję w formie autopoprawki wniosek posła Jerzego Czerwińskiego. Takie sformułowanie jest znacznie lepsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 55 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 55 wraz z autopoprawką. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 56.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BogdanPęk">W art. 11 ust. 2 pkt 3, który brzmi: „rozpatrywanie skarg na działalność komisarzy wyborczych” proponuję dodać słowa „oraz komisji obwodowej”. Kwestia ta jest istotna, ponieważ również na te komisje powinna być możliwość złożenia skargi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JerzyCzerwiński">Wszystkie postępowania w Polsce są dwuinstancyjne. Art. 12 mówi, że skargi na działalność komisji obwodowych rozpatruje komisarz. W przypadku oddalenia danej skargi, skarżący może wnieść zażalenie na postanowienie komisarza. Czy zaproponowana poprawka wyczerpuje znamiona dwuinstancyjności, jeżeli chodzi o kwestę skarżenia postanowień i czynności komisji obwodowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AntoniStryjewski">Czy słów „oraz komisji obwodowej” nie powinno się zastąpić słowami „oraz komisji obwodowych”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeżeli w tej poprawce rzeczywiście chodzi o postępowanie dwuinstancyjne, a wydaje nam się, że nie, należy to wyraźnie stwierdzić. Pod tym względem poprawka nr 56 jest niekompletna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BogdanPęk">Wprowadzam autopoprawkę, aby słowa „oraz komisję obwodową” zastąpić słowami „oraz komisje obwodowe”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#EugeniuszKłopotek">Art. 12 pkt 3 stanowi, że komisarz rozpatruje skargi na działalność komisji obwodowych. W dalszych poprawkach nie znalazłem propozycji skreślenia tego artykułu. Po przyjęciu poprawki nr 56 powstałby pewien dualizm. W jednym artykule PKW rozpatrywałaby skargi na komisarza i na komisje obwodowe, a w następnym komisarz rozpatrywałby skargi na komisje obwodowe. Nie ma tu konsekwencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RyszardPojda">Zgłaszam sprzeciw do poprawki nr 56.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 56 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 20 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 56 wraz z autopoprawką. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 57.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BogdanPęk">W art. 11 ust. 2 pkt 4, który brzmi: „rozwiązanie komisji obwodowych po wykonaniu przez nie ustawowych zadań” wyrazy „po wykonaniu przez nie ustawowych zadań” proponuję zastąpić wyrazami „po referendum”. Skróci to informację zawartą w tym artykule.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JerzyCzerwiński">Czy sformułowanie „po wykonaniu przez nią ustawowych zadań” jest bardziej ogólne niż „po referendum”? Może się zdarzyć, że komisja nie wykona ustawowych zadań, a mimo to zostanie rozwiązana przez Państwową Komisję Wyborczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#AndrzejFedorowicz">Na podstawie art. 154 ust. 1 regulaminu Sejmu w brzmieniu „W posiedzeniach Komisji, w tym również zamkniętych, mogą uczestniczyć posłowie nie będący członkami. Mogą oni zabierać głos w dyskusji, składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu” zadam pytanie posłowi wnioskodawcy. Czy sformułowanie „wykonanie zadań ustawowych” obejmuje wszystkie zadania ustawowe, czy tylko wynikające z tej ustawy? Rozsądne byłoby dodanie słów „wynikających z tej ustawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Potwierdzam wątpliwości posła Jerzego Czerwińskiego. Poprawka posła Bogdana Pęka prowadziłaby do zawężenia zadań komisji obwodowych. Ich zadania nie kończą się z zakończeniem referendum, czyli ostatnim dniem głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#BogdanPęk">Wydaje mi się, że poprawka nr 57 w obecnym brzmieniu zawiera w sobie to, o czym mówił poseł Andrzej Fedorowicz. Nie widzę więc potrzeby wprowadzenia autopoprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#RyszardPojda">Zgłaszam sprzeciw do poprawki nr 57.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 57? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 19 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 57. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 58.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#BogdanPęk">W art. 11 ust. 2 pkt 5, który brzmi: „ustalenie regulaminu komisji obwodowych oraz wzoru ich pieczęci, a także wzorów urzędowych formularzy oraz druków” proponuję skreślić wyrazy „oraz druków”. Wprowadzam również autopoprawkę, aby z poprawki nr 58 skreślić wyrazy „a tekst”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JerzyCzerwiński">Czy Państwowa Komisja Wyborcza tworzy inne dokumenty niż formularze? Jakiej są one natury i jaki mają charakter?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MiłoszWilkanowicz">PKW ustala wzory protokołów, dodatkowy protokół z zamknięcia pierwszego dnia głosowania oraz z otwarcia drugiego dnia głosowania, jak również inne formularze związane z przebiegiem referendum. Zwracam uwagę, iż poprawka ta jest sprzeczna z przepisami umieszczonymi w ordynacjach wyborczych do Sejmu i Senatu oraz do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RyszardPojda">Zgłaszam sprzeciw do poprawki nr 58.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 58 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 20 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 58 wraz z autopoprawką. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 59.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#BogdanPęk">Zgłaszam autopoprawkę do tej poprawki. W art. 11 ust. 2 pkt 7, który brzmi: „podanie do wiadomości publicznej oraz ogłoszenie w Dzienniku Ustaw RP wyniku referendum” proponuję dodanie słów „po ich uprzednim sprawdzeniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#AndrzejFedorowicz">Na podstawie art. 154 ust. 1 regulaminu Sejmu w brzmieniu „W posiedzeniach Komisji, w tym również zamkniętych, mogą uczestniczyć posłowie nie będący członkami. Mogą oni zabierać głos w dyskusji, składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu” zadaję pytanie posłowi wnioskodawcy. Czy wprowadzenie tej poprawki nie spowoduje, że PKW będzie musiała przedłużyć swoją pracę, co opóźni podanie wyników referendum?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#KrystynaGrabicka">Czy sprawdzanie wyników przez PKW należy do jej kompetencji? Czy poprawka nr 59 nie będzie sprzeczna z ustawą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Słowo „sprawdzenie” należy rozumieć jako sprawdzenie zasad bilansowych, w znaczeniu arytmetycznym, a nie zmienianie wyników głosowania. W tym sensie wyniki obwodowych komisji do spraw referendum, podlegają w pierwszej instancji sprawdzeniu przez komisarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BogdanPęk">Wydaje się, że dodanie tych słów jest niezbędne. W wyborach samorządowych mieliśmy do czynienia ze skandalem, związanym z awarią systemów komputerowych. Wcale nie jest oczywiste, że wyniki są podawane po ich uprzednim sprawdzeniu, a nie ma ważniejszej sprawy niż ich wiarygodność. Obecnie jest 88 podmiotów, które formalne uczestniczą w przeprowadzeniu referendum, z tego tylko 8 przeciwników integracji na zaproponowanych warunkach. Większość komisji obwodowych będzie pozbawiona chociaż jednego członka spośród grup przeciwnych zatwierdzeniu w referendum ogólnokrajowym wynegocjowanych warunków traktatowych. Zmniejsza to możliwość sprawowania prawidłowego nadzoru. Do tego został jeszcze przeforsowany dziwny układ dwudniowego referendum. Z tych powodów upieram się, aby dodać słowa „po ich uprzednim sprawdzeniu”. PKW powinna określić, w jaki sposób dokona tego sprawdzenia. Nie powinno być jednak żadnych wątpliwości co do wiarygodności i dokładności sprawdzenia wyników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#RyszardPojda">Zgłaszam sprzeciw do poprawki nr 59.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 59 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 21 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 59 wraz z autopoprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#DariuszBachalski">Zgłaszam wniosek formalny, aby przedstawianie się posłów ograniczyć maksymalnie do podania imienia i nazwiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja wniosek posła Dariusza Bachalskiego przyjęła. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja, przyjęła wniosek formalny posła Dariusza Bachalskiego. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 60.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#BogdanPęk">W art. 11 ust. 3, który brzmi: „Państwowa Komisja Wyborcza może określić, w drodze uchwały, warunki oraz sposób wykorzystania techniki elektronicznej przy ustalaniu wyników głosowania i wyniku referendum przez komisarzy wyborczych i komisje obwodowe oraz tryb przekazywania danych z protokołów za pośrednictwem sieci elektronicznego przekazywania danych”. proponuję zastąpienie wyrazów „może określić” wyrazami „musi określić”. Jest to sformułowanie bardziej jasne i precyzyjne. Zgłaszam również autopoprawkę i wycofuję drugą część tej poprawki, czyli skreślenie wyrazów „w drodze uchwały”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#StanisławGudzowski">Czy nie powinno się słów „może określić” zastąpić słowem „określa”? Kiedy PKW określa w drodze uchwały warunki dotyczące wykorzystania techniki elektronicznej przy ustalaniu wyników głosowania? Czy termin ten jest dowolny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JerzyCzerwiński">Symetryczne przepisy znajdują się w ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu oraz w innych aktach ordynacyjnych. Proszę o dokładne przytoczenie ich brzmienia. Czy jeżeli są one rozbieżne, nie należy ich odpowiednio uzupełnić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#KrystynaGrabicka">Czy z punktu widzenia procesów legislacji nie lepiej jest użyć sformułowania „powinna określić” lub „ma obowiązek określić”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MiłoszWilkanowicz">W art. 41 ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu w identycznym przepisie używa się słowa „określa”. Fakultatywność zawarta w art. 11 ust. 3 wynika po części z tego, że PKW dostosowuje regulacje do postępu wyposażenia technicznego. Jest to więc kwestią zmieniających się warunków technicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#BogdanPęk">Muszę stwierdzić, że przedstawiciel PKW nie ma racji. Nie ma ważniejszego elementu niż system elektronicznego przetwarzania danych. Co się stanie, jeśli PKW nie określi tych warunków? Nie dojdzie wówczas do złamania prawa, a jednocześnie te warunki nie będą doprecyzowane. Może dojść do podobnego skandalu, jaki mieliśmy w przypadku wyborów samorządowych. Wyniknął on tylko z powodu błędów zawartych w systemie elektronicznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#RyszardPojda">W związku z uzasadnieniem przedstawiciela PKW zgłaszam sprzeciw do poprawki nr 60.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 60 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 21 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 60 wraz z autopoprawką. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 61.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#BogdanPęk">Jestem oburzony decyzją Komisji. Tworzone są niejasne zasady, dające dowolną możliwości interpretacji przepisów. W art. 12, który brzmi: „Do zadań komisarza wyborczego na obszarze należącym do jego właściwości terytorialnej, należy w szczególności” proponuję skreślić wyrazy „na obszarze należącym do jego właściwości terytorialnej” oraz wyrazy „w szczególności”. Treść ta jest zbędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AntoniStryjewski">Art. 10 pkt 2 brzmi: „komisarze wyborczy, powołani na podstawie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów oraz sejmików województw”. Czy nie jest to wystarczające sformułowanie i jednoznaczne umocowanie komisarzy wyborczych pod względem terytorialnym? Uwaga posła wnioskodawcy jest w tym zakresie właściwa. Czy skreślenie słów „w szczególności” nie spowoduje utraty przez komisarza wyborczego innych uprawnień, nieumieszczonych w tym artykule? Jeżeli takie czynności występują, to proszę o ich podanie, tak aby umieścić je w tym przepisie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JerzyCzerwiński">W ustawie o referendum ogólnokrajowym jest ogólne powołanie na ustawę - Ordynacja wyborcza do Sejmu RP i do Senatu RP. Są tam określone zadania komisarza wyborczego. Czy ten katalog jest zamknięty, czy otwarty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Otwarty katalog czynności komisarzy wyborczych występuje w ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. W ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu komisarze są powołani tylko w celu przewodniczenia okręgowym komisjom wyborczym. Jeżeli chodzi o sprawę właściwości terytorialnej, uważam że obecnie istniejący zapis jest właściwy. Nie zawsze bowiem właściwość terytorialna pokrywa się z pierwotnym obszarem działania, więc mogą wystąpić przesunięcia między komisarzami wyborczymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#RyszardPojda">Zgłaszam sprzeciw do poprawki nr 61.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 61? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 61. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 62.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#BogdanPęk">Art. 12 pkt 1, który brzmi: „zapewnienie, we współdziałaniu z organami samorządu terytorialnego, prawidłowego przygotowania i przeprowadzenia referendum” proponuję zastąpić nowym sformułowaniem „zapewnienie prawidłowego przygotowania i przeprowadzenia referendum”. Wydaje mi się, że jest to określenie bardziej precyzyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AntoniStryjewski">Jeżeli Komisja przychyli się do tej poprawki, czy komisarz będzie właściwie umocowany pod względem prawnym, tak aby wymusić współdziałanie z właściwymi organami samorządu terytorialnego? Może się okazać, że przepisy ustawy nie będą obligowały samorządu do współpracy. Czy ten zwięzły zapis będzie rzeczywiście przepisem mocującym komisarza wyborczego do współpracy z organami samorządu terytorialnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Taki zapis jest wystarczający. Koresponduje on z przepisami, które nakładają na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast obowiązek zapewnienia warunków technicznych i obsługi obwodowych lokali wyborczych oraz innych zadań zleconych z zakresu procedury wyborczej i referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#BogdanPęk">Wobec stwierdzenia przedstawiciela PKW, który popiera moją poprawkę, nie mam nic więcej do dodania. Będę zdziwiony, jeśli Komisja jej nie przyjmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#RyszardPojda">Inaczej zrozumiałem wypowiedź przedstawiciela PKW. Zgłaszam sprzeciw do poprawki nr 62.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 62? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 62. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 63.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#BogdanPęk">Zauważyłem, że pan przewodniczący kilka razy nie dopuścił do zadania pytania uzupełniającego. Być może pomijamy bardzo istotne kwestie. Proszę dopuszczać pytania uzupełniające, ponieważ zgodnie z regulaminem Sejmu są one dopuszczalne. W poprawce nr 63 art. 12 pkt 2, który brzmi: „sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów niniejszej ustawy przez komisję obwodowe” proponuję nadać nowe brzmienie „współdziałanie z właściwymi organami samorządu terytorialnego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JerzyCzerwiński">Przy ewentualnym przyjęciu tej poprawki, zniknie nadzór nad komisjami obwodowymi. Czy jest inny organ, oprócz komisarza wyborczego, który taki nadzór by prowadził? Jeżeli nie ma takiego organu, poseł wnioskodawca powinien odpowiednio uzupełnić tą poprawkę. Może lepszym sformułowaniem byłoby „sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów niniejszej ustawy przez komisje obwodowe, we współdziałaniu z właściwymi organami samorządu terytorialnego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławGudzowski">Czy zamiast słów „organami samorządu terytorialnego” nie lepiej jest zapisać „organami gminy”? Nie zauważyłem współpracy z samorządem wojewódzkim czy powiatowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AntoniStryjewski">Mam pewną wątpliwość. Czy jest zasadne wystąpienie z poprawką nr 63 w związku z nieprzyjęciem poprawki nr 62?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#BogdanPęk">Wydaje mi się, że najbardziej racjonalnym rozwiązaniem będzie wprowadzenie autopoprawki, w formie zaproponowanej przez posła Jerzego Czerwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nadzór komisarzy wyborczych nad przestrzeganiem prawa przez obwodowe komisje do spraw referendum, nie jest dzielony z organami samorządu terytorialnego. W związku z tym jestem przeciwny zaproponowanej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Z zapisu kolejnych poprawek wynika, iż zamiarem posła wnioskodawcy było nie tyle zastąpienie dotychczasowego brzmienia tego artykułu, co dodanie pkt. 2a, czyli pozostawienie tego nadzoru. To sugeruje poprawka nr 64 i następne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#BogdanPęk">Rzeczywiście, pierwotny zamiar taki był. Natomiast odpowiada mi doprecyzowanie zapisu przez posła Jerzego Czerwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 63 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 63 wraz z autopoprawką. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 64.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#BogdanPęk">W poprawce tej w art. 12 pkt 2 proponuję skreślić wyrazy „przez komisje obwodowe”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JerzyCzerwiński">W artykule tym jest mowa o nadzorze komisarzy wyborczych. Rozumem, że zgodnie z poprawką nadzór ten będzie rozciągnięty nie tylko na komisje obwodowe ale, np. na organy wykonujące czynności z kalendarza referendalnego. Dzięki tej poprawce również inne organy będą mogły wykonywać prawa wynikające z tej ustawy. Czy jest inny sposób sprawowania nadzoru nad organami, które wykonują czynności z ustawy, a nie są podporządkowane PKW i komisarzom wyborczym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AntoniStryjewski">Poprzez skreślenie wyrazów „przez komisje obwodowe” pozbawimy komisarza obwodowego nadzoru nad komisjami obwodowymi. Czy to nie spowoduje, że komisje obwodowe będą mogły wyrażać sprzeciw na wszelkie działania komisarza wyborczego? Mówię o tym, ponieważ na poprzednim posiedzeniu poseł Ryszard Kalisz zinterpretował art. 154 regulaminu Sejmu w taki sposób, że posłowie nie mogą zadawać pytań, ponieważ nie zostało to literalnie wymienione. Obawiam się więc, że skreślenie w art. 12 pkt 2 wyrazów „przez komisje obwodowe” może doprowadzić do drastycznej kolizji działań podejmowanych przez komisarzy wyborczych i komisje obwodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#BogdanPęk">Nie ma takiej obawy, ponieważ w następnej poprawce postuluję wprowadzenie punktu, który rozwiąże wątpliwości mojego przedmówcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Zapis obecnie obowiązujący realizuje zasadę podziału nadzoru. Nadzór nad obwodowymi komisjami sprawuje komisarz, a nadzór nad komisarzami sprawuje Państwowa Komisja Wyborcza. Rozszerzanie tego nadzoru jest sprzeczne z ustawami ustrojowymi, ponieważ zgodnie z nimi organem nadzoru jest wojewoda, natomiast komisarz na podstawie ordynacji wyborczej do Sejmu dysponuje instrumentami wykonania zastępczego, wówczas gdy czynności wyborcze nie są dokonywane w terminie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Będziemy mieli kłopoty ze scenariuszem sejmowym, jeżeli nie dowiemy się, do którego punktu odnosi się ta poprawka. W poprawce nr 64 użyto słów „w dotychczasowym pkt 2 (w nowej numeracji )”. Czy ta poprawka odnosi się do obecnego pkt. 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#BogdanPęk">Ta poprawka odnosi się do art. 12 pkt 2. To, o czym przedstawiciel PKW przed chwilą powiedział, jest zawarte w poprawce nr 65.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JerzyCzerwiński">Sprawa ta jest rzeczywiście poważna. Zgodnie z art. 32 ustawy o referendum ogólnokrajowym minister właściwy do spraw administracji publicznej miał określić sposób kontroli lokali w czasie przerwy między głosowaniami w trakcie referendum dwudniowego, kontroli przeprowadzanej przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. To rozporządzenie zostało wydane. Pojawiła się w nim nowa kategoria podmiotów, czyli przedstawicieli wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, którzy w trakcie przerwy między dwoma dniami głosowań mają dokonywać czynności kontrolnych. Jest to zadanie związane z referendum ogólnokrajowym. Paradoks polega na tym, że ci przedstawiciele podlegają wójtom, burmistrzom i prezydentom miast, czyli władzy wykonawczej, a nie organowi, który jest odpowiedzialny za cykl przeprowadzania referendum ogólnokrajowego. Takiej sytuacji wcześniej nie było. W jak sposób PKW będzie kontrolowała przedstawicieli w zakresie ochrony tych lokali? Proszę zauważyć, że kontrola ta nie została przewidziana. Tym podmiotom nie można niczego nakazać, ani wyegzekwować należytej pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Konstrukcja przyjęta w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji jest taka, że kontrola wykonywana w obiekcie, w którym mieści się lokal wyborczy, dotyczyć ma nienaruszenia pomieszczenia, w którym zabezpieczone zostały materiały wyborcze i urny. Funkcje kontrolną mają organy Policji. Odpowiedzialnym za zabezpieczenie lokalu w ramach usługi państwowej jest wójt, burmistrz i prezydent miasta. Natomiast nie zostały przewidziane w ustawie instrumenty, które by poddawały nadzorowi wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanuszMordwiłko">Podzielam zdanie mojego przedmówcy. Część poprawek próbuje podważać pewne podstawowe konstrukcje ustrojowe. Od 10 lat istnieje niezależny od organów władzy wykonawczej system organów wyborczych. Nie można więc mówić o sprawowaniu nadzoru nad przestrzeganiem przepisów ustawy przez komisarza, ponieważ może on jedynie sprawować nadzór nad obwodowymi komisjami wyborczymi. Nie można mu przypisać więcej uprawnień niż dane przez konstytucję i inne ustawy. Nie znam szczegółowo tego rozporządzenia, ale art. 32 chyba to wyjaśnia. Chodzi jedynie o nadzór i ochronę lokali wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#BogdanPęk">Wydaje mi się, że jest luka w tych przepisach. Przewodniczący Komisji odpowiada za zlikwidowanie jej. Proponuję, żeby te podmioty podlegały jednak jakiejś kontroli. Czy jest prawidłowe zmienianie warunków prawa w trakcie trwania procedur? Proszę nasze poprawki traktować jako sprzeciw wobec takiej procedury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 64? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 64.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#BogdanPęk">Chcę wyrazić sprzeciw wobec takiego prowadzenia posiedzenia Komisji. Pomimo ważnej wady ustrojowej przewodniczący uniknął tego problemu. Bierze pan polityczną odpowiedzialność za to, że nie będzie żadnego nadzoru nad działaniem przedstawicieli wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Uczynił to pan na własną odpowiedzialność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#RyszardKalisz">Uprzedzam panie pośle, że całość posiedzenia Komisji jest nagrywana i zostanie opublikowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#BogdanPęk">Nie dopuszcza pan do zadawania pytań uzupełniających w bardzo ważnych sprawach. Może to być podstawą skutecznego protestu do Prezydium Sejmu. Jeżeli ta sytuacja będzie się powtarzać, to taki protest złożymy. Jest to bowiem uniemożliwianie członkom Komisji parlamentarnej wyrażania ważnych uwag, które mogą mieć wpływ na ostateczny kształt prawa. Utrudnienia, których intencją jest przyspieszanie rozpatrywania poprawek, są sprzeczne z zasadami stanowienia prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#RyszardKalisz">Jeszcze raz uprzedzam panie pośle, że całość posiedzenia Komisji Ustawodawczej jest nagrywana i zostanie opublikowana. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 65.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#BogdanPęk">W poprawce nr 65 w art. 12 proponuję dodać nowy pkt 4 w brzmieniu: „zadanie określone w ust. 3 komisarz wyborczy realizuje przez komisje obwodowe”. Poprawka ta ma na celu zlikwidowanie luki prawnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JerzyCzerwiński">Ponieważ nie zostałem dopuszczony wcześniej do głosu, chcę teraz zaprotestować. Pan przewodniczący nie zdaje sobie sprawy, jak ważna była poprzednia poprawka. W rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji pojawiła się nowa instytucja, czyli przedstawiciele organów wykonawczych gmin, którzy zastąpią komisje obwodowe w akcie władztwa nad urną i nad dokumentacją, w przerwie między dwoma dniami głosowań. PKW w swoim stanowisku wyraźnie stwierdziła, że następuje przerwanie ciągłości władztwa komisji obwodowych nad urną wyborczą i dokumentacją referendalną. To władztwo przejmują przedstawiciele organów wykonawczych, nad którymi nie ma żadnego nadzoru. Uważam, że poprawka nr 65 powinna zostać poprawiona. W art. 12 powinien zostać dodany nowy pkt 2a, w brzmieniu: „zadania określone w pkt 2 komisarz wyborczy realizuje przez komisje obwodowe i inne instytucje do tego przeznaczone”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#BogdanPęk">Moje poprawki zmierzały do zmiany numeracji. Zostały jednak odrzucone. Czy prawidłowe jest, że poprawka nr 65 dodaje nowy punkt w ust. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Właśnie chcemy się dowiedzieć o związku między poszczególnymi poprawkami. Poseł wnioskodawca nie dokonał żadnej autopoprawki w poprzednio przegłosowanych poprawkach, w związku z czym pozostają one bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#BogdanPęk">Zadaniem Biura Legislacyjnego KS jest uporządkowanie tych poprawek w odpowiedniej kolejności. Wprowadzam do poprawki nr 65 autopoprawkę. Punkt ten będzie brzmiał następująco: „zadania określone w pkt 3 komisarz wyborczy realizuje przez komisje obwodowe i inne organy do tego wyznaczone”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych określa obowiązki wyznaczania takich pomieszczeń na lokale wyborcze, żeby można je było odpowiednio zamknąć i zabezpieczyć. Zapewniono również środki łączności przedstawicielom wójta, którzy przy ich pomocy będą komunikować się z organami Policji. Nadzór nad zamkniętymi, opieczętowanymi lokalami i materiałami wyborczymi jest nadzorem nad porządkiem w obiekcie, a nie powierzeniem władztwa nad materiałami referendalnymi osobie wyznaczonej przez wójta. Czynności w pierwszym dniu referendum zakończą się protokołem cząstkowym o zakończeniu głosowania w pierwszym dniu. Nastąpi więc rozliczenie kart otrzymanych i wydanych oraz tych, które pozostały, opieczętowaniem urny i pomieszczenia, w którym materiały są zabezpieczone. Następny protokół będzie sporządzony z otwarcia i sprawdzenia, czy te zabezpieczenia nie zostały naruszone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 65 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 65 wraz z autopoprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ciągle jednak nie wiemy, jak zapisać tą poprawkę. Czy jest to nowy ust. 4?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#BogdanPęk">Wraz z kolejnymi poprawkami tworzy się pewna ciągłość i jednolity tekst. Nie wiadomo, jak zostanie to przegłosowane na posiedzeniu Sejmu, więc trzeba poprawki te zapisać wariantowo. Nie jestem w stanie określić teraz kolejności zapisów, a należy to do przedstawicieli Biura Legislacyjnego KS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 66.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#BogdanPęk">Art. 12 pkt 3, który brzmi: „rozpatrywanie skarg na działalność komisji obwodowych”. proponuję zastąpić sformułowaniem „rozpatrywanie skarg na działalność komisji obwodowych, udzielanie wyjaśnień obywatelom na temat wątpliwości prawnych”. Zapis ten nie będzie budził żadnych wątpliwości, że państwowe komisje obwodowe muszą udzielać wyjaśnień i informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JerzyCzerwiński">Proszę posła wnioskodawcę o ewentualną modyfikację tej poprawki. Teks powinien być bardziej spójny i jednoznaczny. Proponuję, aby art. 12 pkt 3 brzmiał: „rozpatrywanie skarg na działalność komisji obwodowych oraz udzielanie obywatelom wyjaśnień na temat wątpliwości prawnych w zakresie określonym ustawą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#BogdanPęk">Wprowadzam taką autopoprawkę. Wydaje mi się, że dodanie tych słów rozjaśni ewentualne wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 66 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 66 wraz z autopoprawką. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 67.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#BogdanPęk">W art. 12 pkt 4, który brzmi: „dostarczanie komisjom obwodowym kart do głosowania w trybie określonym przez Państwową Komisję Wyborczą” proponuję skreślić wyrazy „w trybie określonym przez Państwową Komisję Wyborczą”. Zapis ten jest zbędny, ponieważ kwestia ta jest regulowana przez inne przepisy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KrystynaGrabicka">Czy jest szczególny tryb przekazywania kart do głosowania przez Państwową Komisję Wyborczą? Jak to jest uregulowane w ustawach ustrojowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JerzyCzerwiński">Art. 20 ust. 6 ustawy o referendum ogólnokrajowym brzmi następująco: „Wzór karty do głosowania, zasady drukowania kart i tryb przekazywania ich komisjom obwodowym ustala w drodze uchwały Państwowa Komisja Wyborcza”. Jest tutaj powtórzenie tego samego zapisu. Czy jest zgodne z zasadami legislacji, że ten sam zapis powtarza się w dwóch miejscach ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Państwowa Komisja Wyborcza ustalając tryb przekazywania kart do głosowania, m.in. ustala, kto ma te karty odbierać, jak je kwitować oraz nakłada obowiązek ich przeliczenia. Te wszystkie przedsięwzięcia mają na celu sprawdzenie, czy przesyłka została w sposób prawidłowy, dostosowany do liczby wyborców w danym obwodzie, dostarczona i właściwie zabezpieczona. Dotyczy to również zabezpieczenia tych kart, zanim zostaną one przekazane do poszczególnych obwodów. Z reguły są one zabezpieczane i magazynowane dzień wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Naszym zdaniem nie jest to naddatek w konstrukcji przepisów. Przepis art. 20 jest delegacją dla PKW do wydania odpowiedniego aktu, natomiast art. 12 wspomina o kompetencjach i ma charakter doprecyzowujący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 67? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 67. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 68.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#BogdanPęk">W art. 12 pkt 5, który brzmi: „ustalenie wyników głosowania i przekazanie ich do Państwowej Komisji Wyborczej” proponuję skreślić wyrazy „i przekazanie do Państwowej Komisji Wyborczej”, co zostało zawarte w poprawce nr 69. Takie sformułowanie będzie bardziej przejrzyste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#KrystynaGrabicka">Czym jest spowodowany pogląd, że lepiej rozdzielić te dwa zapisy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#BogdanPęk">Jest to spowodowane przejrzystością przepisu. Po prostu zostanie dodany oddzielny punkt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 68? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 68. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 69.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#BogdanPęk">Po negatywnym przegłosowaniu poprawki nr 68, poprawka nr 69 oznacza jedynie silną chęć zmiany tej kwestii. Zmierza ona do dodania nowego pkt. 8 w art. 12 w brzmieniu: „przekazywanie wyników do Państwowej Komisji Wyborczej”. Jest to najważniejsza czynność, więc uważam, że należy ją wyrazić odrębnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JerzyCzerwiński">Czy tak sformułowana poprawka jest zgodna z zasadami legislacji? Jeżeli nie, poseł wnioskodawca powinien zmodyfikować jej treść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uważamy, że poprawki nr 68 i 69 powinny być głosowane razem. Rozdzielne głosowanie w razie przyjęcia jednej z nich, a odrzucenia drugiej, spowoduje wystąpienie błędu legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#BogdanPęk">Nie zgadzam się na łączne głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 69? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 69. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 70.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#BogdanPęk">W art. 13 ust. 1, który brzmi: „Komisję obwodową powołuje wójt lub burmistrz (prezydent miasta) spośród osób uprawnionych do udziału w referendum, stale zamieszkałych na obszarze danej gminy, z zastrzeżeniem przepisów art. 14, najpóźniej w 21 dniu przed dniem referendum” proponuję po wyrazach „do udziału w referendum” dodać wyrazy „zgłoszonych przez podmioty, o których mowa w art. 48 ust. 1”, a wyrazy „najpóźniej w 21 dni” zastąpić wyrazami „najpóźniej w 30 dniu”. Zmiana terminu jest istotna, ponieważ powoduje zwiększenie niezbędnego czasu do precyzyjnego przygotowania wszystkich działań zmierzających do zrealizowania przepisów ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#RobertStrąk">Czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym? Czy wydłużenie terminu nie będzie miało pozytywnego wpływu na sprawność legislacyjną i czy nie naruszy kalendarza referendalnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#KrystynaGrabicka">Przyjęcie tej poprawki jest już technicznie niemożliwe ze względu na kalendarz referendalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JerzyCzerwiński">Technicznie jest to możliwe, poprawka ta skutkowałaby bowiem na przyszłe referenda. Powstaje jednak pytanie, jaki skutek wywrze ona na najbliższe referendum. Czy przedłużenie terminu z 21 na 30 dni nie koliduje z innymi terminami określonymi w ustawie o referendum ogólnokrajowym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Do 40 dnia przed terminem referendum podmioty uprawnia do udziału w kampanii referendalnej zgłaszają wnioski o wydanie zaświadczeń. Konsekwencją tego musi być pewien odstęp na zgłaszanie kandydatów. Przyjęcie 30-dniowego terminu na powoływanie obwodowych komisji, oznaczałoby skrócenie terminu dla podmiotów uprawnionych do zgłaszania kandydatów, ponieważ byłby potrzebny przynajmniej 5-dniowy odstęp. PKW ma 3 dni na ustosunkowanie się do wniosku. Istnieje jeszcze procedura odwoławcza do Sądu Najwyższego. Te terminy kolidowałyby wzajemnie ze sobą ze szkodą dla podmiotów uprawnionych do zgłaszania kandydatów. Poza tym zaproponowana poprawka nie w pełni jest zharmonizowana z ust. 2. Komisje obwodowe nie tylko są powoływane przez przedstawicieli zgłoszonych przez podmioty uprawnione, ale w skład każdej komisji wchodzi przedstawiciel wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#BogdanPęk">Podtrzymuję swoją poprawkę, ponieważ do następnej kampanii referendalnej będzie można ją zastosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 70? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 70. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 71.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#BogdanPęk">Poprawka ta jest bardzo ważna. Zmierza ona do zmniejszenia obaw przedstawicieli ugrupowań przeciwnych przystąpieniu do Unii Europejskiej. W art. 13 ust. 2: „W skład komisji obwodowych powołuje się: w pkt 1, który brzmi: „od 4 do 8 osób, a jeżeli termin głosowania w referendum został wyznaczony na dwa kolejne dni - od 6 do 10 osób spośród kandydatów zgłoszonych przez podmioty uprawnione, o których mowa w art. 48, albo upoważnione przez nie osoby” proponuję wyrazy „od 4 do 8” zastąpić wyrazami „od 6 do 9”, a wyrazy „od 6 do 10” zastąpić wyrazami „od 8 do 10”, natomiast po wyrazach „w art. 48” dodać wyrazy „ust. 1”. Poprawka ta ma na celu zwiększenie możliwości formalnych w celu zgłoszenia odpowiedniej ilości osób. Poszerza to liczbę osób kontrolujących proces wyborczy, a istnieją obawy, że mogą wystąpić manipulacje i fałszerstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#RobertStrąk">Poprawka ta zmierza do rozszerzenia składu komisji obwodowych. Czy PKW nie uważa, że jest ona zasadna z uwagi na fakt, iż nadajemy członkom obwodowych komisji wyborczych dodatkowy obowiązek, który dotychczas nie istniał, czyli ewentualne podanie frekwencji po pierwszym dniu wyborów? Wydaje się, że jest zasadne, aby wszystkie środowiska i ugrupowania mogły obserwować, czy ta kampania referendalna jest wiarygodnie przeprowadzona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AntoniStryjewski">Czy tak istotne rozszerzenie składu komisji obwodowych nie spowoduje retorsji ze strony rządu, który ma określone środki finansowe przeznaczone na referendum? Zwiększenie liczby osób powinno powodować odpowiednie zwiększenie tych środków. Czy względy finansowe nie spowodują blokady tego przepisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JerzyCzerwiński">Nie zgadzam się ze stwierdzeniem posła Antoniego Stryjewskiego. Wszystkie pieniądze są warte ważności i prawidłowości przeprowadzenia referendum. Myślę, że sam fakt uczciwości i rzetelności jest nieprzeliczalny. Rozumiem jednak intencję posła wnioskodawcy. Mam jednak pewną propozycję, aby liczbę tych osób zwiększać o 2 osoby, czyli wyrazy „od 4 do 8” zastąpić wyrazami „od 6 do 10”, a wyrazy „od 6 do 10” zastąpić wyrazami „od 8 do 12”. W przypadku referendum dwudniowego obowiązki komisji obwodowych są niewspółmiernie większe w porównaniu z dotychczasowymi. PKW nie wydała jeszcze uchwały, jak się mają zachować członkowie komisji wyborczych w przerwie między dwoma dniami głosowań. Może się więc okazać, że powstaną jeszcze inne obowiązki. Jest jeszcze kwestia formalna. Czy uściślenie art. 48 przez dodanie ust. 1 jest zasadne? Jeżeli tak, to proszę o rozbicie poprawki nr 71 na dwie części: merytoryczną i formalną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Wydaje mi się, że liczba członków komisji jest dostatecznie duża, ponieważ procedura wyborcza jest prosta, a pracochłonność pracy komisji nie uzasadnia rozszerzenia jej składu. Istnieje również argument finansowy. Może po prostu tych środków zabraknąć, z czym już mamy do czynienia. Termin zgłaszania kandydatów mija 14 maja. Wydaje się więc, że z punktu widzenia perspektywicznego funkcjonowania tej ustawy i rzetelności przeprowadzenia referendum, nie ma przesłanek racjonalnych, żeby rozszerzać skład komisji ponad miarę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zmiana polegająca na dodaniu słów „ust. 1” jest możliwa, ale obecne powołanie samego art. 48 bez ust. 1 nie budzi wątpliwości, o jakie podmioty chodzi. Jednak w innych artykułach tej ustawy pojawia się powołanie na sam art. 48, dlatego odradzamy tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#BogdanPęk">Jak pan powiedział, takie zapisy są możliwe, więc w przypadku przyjęcia poprawki nr 71 kolejne przepisy musiałyby po prostu ulec zmianie. Ilość wydanych pieniędzy na przeprowadzenie zgodnie z prawem i zasadami legalizmu referendum, najważniejszego aktu od dziesięcioleci nie może być limitowana. Przeraża mnie to, co powiedział przedstawiciel PKW. Jeżeli powstaje niebezpieczeństwo, że pieniędzy nie wystarczy na opłacenie członków komisji wyborczych, to w drugim dniu referendum może powstać groźba, iż część członków tych komisji opuści teren działania. Wówczas komisje zostaną zdziesiątkowane i nie będą mogły wypełniać swoich ustawowych funkcji. Dlaczego PKW nie zwróciła się w trybie natychmiastowym o zwiększenie środków przeznaczonych na referendum? Wybory są po raz pierwszy przeprowadzone w ciągu dwóch dni, czas ich trwania jest wyznaczony od 6.00 do 22.00. Racjonalizm w myśleniu podpowiada więc, że potrzeba jest więcej ludzi i środków. Widzę jednocześnie, że rząd polski wyrzuca pieniądze na hasła typu „Jestem matką Polką, a chcę być matką Europejką”. To się sprowadza do tego, że jeżeli wyrzuca się pieniądze na dezinformację społeczeństwa, a nie chce się zapewnić minimum zabezpieczającego prawidłowość przeprowadzenia referendum, to jest to działanie wrogie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Już wystąpiliśmy o zapewnienie dodatkowych 16 mln zł. Środki finansowe są preliminowane z rocznym wyprzedzeniem, a wtedy o dwudniowym referendum nikt nie miał pojęcia. W związku z taką formułą planowania budżetowego, tych środków finansowych zabrakło. Chcę podkreślić, że nie jest to eliminowanie przedstawicieli podmiotów uprawnionych, ponieważ każdy podmiot uprawniony ma prawo delegowania męża zaufania i zastępcy męża zaufania do każdej obwodowej komisji do spraw referendum. Ponadto praca komisji przy dwudniowym referendum odbywa się od godziny 6.00 do 20.00, a nie do 22.00. Komisje poza tym muszą dokonać odpowiednich obliczeń w celu sporządzenia cząstkowego protokołu zabezpieczającego wyniki pierwszego dnia rozkodowania kart wydanych i pozostałych oraz zabezpieczenia dodatkowych materiałów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 71? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 71. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 72.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#BogdanPęk">Chcę przypomnieć, że to wszystko jest nagrywane i zostanie opublikowane, w tym poprzednia decyzja Komisji. Również zostanie przedstawione prowadzenie posiedzenia przez pana przewodniczącego ograniczające możliwości realnego działania Komisji, co może być podstawą do protestów. W poprawce nr 72 postulujemy, aby w art. 13 po ust. 3 dodać lit. a) w brzmieniu „w przypadku niezgłoszenia przez podmioty uprawnione, o których mowa w art. 59 ust. 1, minimalnej liczby kandydatów wymaganych przez przepisy niniejszej ustawy, wójt, burmistrz (prezydent miasta) wzywa uprawnione podmioty do zgłoszenia dodatkowych kandydatów w terminie 5 dni od dnia stwierdzenia niedoboru”. Może zajść taka sytuacja, że w niektórych obwodach do głosowania, zwłaszcza tych prowincjonalnych, nie zgłosi się odpowiednia liczba chętnych na obsadzenie wszystkich miejsc, nawet w tej ograniczonej ilości. Nie jest jasne, co należy uczynić w tej sytuacji. Poprawka ta porządkuje sytuację, stwierdzając, kto ma obowiązek wezwania uprawnionych podmiotów do zgłoszenia kandydatów. Pełny skład komisji wyborczej jest niezbędnym warunkiem do przeprowadzenia wyborów w obwodzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#KrystynaGrabicka">Nigdzie nie znalazłam trybu i skutków niezgłoszenia kandydatów. Czy zaproponowana poprawka jest więc poprawna pod względem legislacyjnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#AntoniStryjewski">Czy zapis, który mówi, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta wzywa uprawnione podmioty do zgłoszenia dodatkowych kandydatów w terminie 5 dni od dnia stwierdzenia niedoboru, oznacza że w ciągu 5 dni wzywa się te podmioty, czy w ciągu 5 dni mają one zgłosić swoje kandydatury? Wprowadzić należy autopoprawkę, ponieważ obecny zapis nie jest precyzyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JerzyCzerwiński">Pierwsza moja uwaga jest natury legislacyjnej. Zdanie wstępne w poprawce nr 72 powinno brzmieć „w art. 13 po ust. 3 dodać ust. 3a w brzmieniu (...)”. Myślę, że lepszym sformułowaniem byłoby, że „wójt, burmistrz (prezydent miasta) wzywa w sposób zwyczajowo przyjęty uprawnione podmioty do zgłoszenia dodatkowych kandydatów w terminie 5 dni od dnia stwierdzenia niedoboru”. Sposób uzupełnienia składu komisji jest określony także w innych ustawach. Jak dokładnie zostało to uregulowane? Czy ten termin w innych ustawach jest również podany? Czy przy akceptacji tej poprawki ust. 5 nie powinien brzmieć: „jeżeli liczba kandydatów zgłoszonych w trybie, o którym mowa w ust. 3 i 3a”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Co do kwestii legislacyjnych poprawka ta obarczona jest szeregiem drobniejszych i poważniejszych wad legislacyjnych, zarówno co do umiejscowienia jej w tekście ustawy, jak i co do materii. Zachodzi bowiem wyraźny konflikt z ust. 5, wspomnianym przez posła Jerzego Czerwińskiego. Przyjęcie tej poprawki spowodowałoby legislacyjną niespójność tekstu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#BogdanPęk">Legislacyjna niespójność może zostać łatwo usunięta przez przyjęcie autopoprawki zmierzającej do zamiany „lit a)” na „ust. 3a)”. Pozostaje jednak pytanie kluczowe. Kto wzywa i w jakim trybie odpowiednie podmioty w przypadku, gdy nie ma zgłoszeń wystarczających do obsadzenia komisji obwodowych? Czy jest to tryb zwyczajowy, czy może regulują to przepisy innej ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Takiej procedury uzupełniania składu komisji nie przewiduje ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu. Nie wiem, czy jest ona uzasadniona. W przypadku braku zgłoszeń kandydatów, np. na radnych w gminie, przedłuża się termin o 5 dni. Jeśli chodzi o procedurę uzupełniania składu komisji obwodowych, to wójt spośród wyborców powołuje dodatkowe osoby, w przypadku braku zgłoszeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#BogdanPęk">Proszę, aby przedstawiciel Biura Legislacyjnego KS powiedział, w jakim trybie wójt wzywa te podmioty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#RyszardKalisz">To jest pana poprawka, więc to pan powinien powiedzieć, w jakim trybie wzywa się te podmioty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#BogdanPęk">Ja proponuję poprawkę, która zmierza do wprowadzenia merytorycznej zmiany, mianowicie uzupełnienia luki. Nie ma bowiem dotąd zapisu prawnego, co robić, gdy nie wszyscy członkowie komisji zostaną powołani.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie wiemy, w jakim trybie to ma nastąpić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#BogdanPęk">W ramach autopoprawki proponuję przyjęcie, iż następuje to w trybie zwyczajowo przyjętym. Podtrzymuję całą poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 72 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 72 wraz z autopoprawką. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 73.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#BogdanPęk">W art. 13 w ust. 4, który brzmi: „W przypadku zgłoszenia więcej niż 8 kandydatów lub, gdy termin głosowania w referendum został wyznaczony na dwa kolejne dni - więcej niż 10, skład osobowy komisji ustala się w drodze publicznego głosowania przeprowadzonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta” proponuję wyrazy „niż 8” zastąpić wyrazami „niż 9”. Poprawka ta wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym, a także zwiększa możliwość prawidłowego przeprowadzenia referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#AndrzejFedorowicz">Na podstawie art. 154 ust. 1 regulaminu Sejmu w brzmieniu „W posiedzeniach Komisji, w tym również zamkniętych, mogą uczestniczyć posłowie nie będący członkami. Mogą oni zabierać głos w dyskusji, składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu” zadam pytanie. W art. 13 pkt 4 jest pewna nieścisłość, która może budzić wątpliwości przy samym losowaniu. Stwierdzono, że losowania ma dokonać prezydent lub burmistrz. Nie zostało określone, czy będzie on robił to sam, czy będzie uprawniony do przeprowadzania losowania komisyjnego. Takie losowanie nie może odbywać się jednoosobowo. Proszę o wprowadzenie do tego punktu autopoprawki. W art. 13 mówi się ogólnie o liczbie kandydatów do komisji obwodowych. Istnieją jednak dwie strony tego referendum. Strona opowiadająca się za przystąpieniem do Unii Europejskiej ma zapewnioną, przez większościowy swój udział, kontrolę w tych komisjach. W przypadku niewylosowania podmiotów, które są przeciwne wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, nie będą oni mieli swoich przedstawicieli. Nie zapisano w tym artykule, że mamy równy udział w komisjach. Strona przeciwna akcesji nie ma dostępu ani do funduszy, ani do mediów. Proponuję więc, żeby obligatoryjnie w skład komisji obwodowych wchodziły ugrupowania polityczne mające przedstawicielstwo w Parlamencie RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nie ma prowadzonej ewidencji wydanych zaświadczeń, która pozwoliłaby podzielić podmioty uprawnione na takie, które są za i przeciwko ratyfikacji traktatu akcesyjnego. PKW wydaje po prostu zaświadczenia po spełnieniu warunku ustawowego. Z tego powodu wójt, który powołuje komisję, nie ma źródła, z którego mógłby czerpać te informacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#BogdanPęk">Nie jest to błaha poprawka. Wniosek posła Andrzeja Fedorowicza jest w pełni zasadny. Wprowadzam więc autopoprawkę w poprawce nr 73, która brzmiałaby ostatecznie w sposób następujący: „w art. 13 ust. 4 wyrazy „niż 8” zastąpić wyrazami „niż 9” i dodać na końcu dodatkowe zdanie „W skład komisji obwodowych obligatoryjnie wchodzą przedstawiciele ugrupowań parlamentarnych posiadających kluby parlamentarne”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#RyszardKalisz">Czy na tym etapie jest możliwe zgłaszanie takich poprawek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Obecnie znajdujemy się w tym momencie procedury, który zezwala na opiniowanie poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Poprawki te powinny być zgłaszane na posiedzeniu Sejmu. Dopuszczalne są pewne zmiany redakcyjne, które również tutaj zostały poczynione. Jednak poważne wątpliwości, co do zgodności z regulaminem Sejmu, budzi merytoryczne rozszerzanie na posiedzeniu Komisji poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Jeśli chodzi o pytanie posła Andrzeja Fedorowicza, tryb losowania nie jest objęty poprawką. Ta kwestia jednak od lat znajduje się w ustawach wyborczych i do tej pory nie budziła wątpliwości. Losowanie jest przeprowadzane przez przewodniczącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#BogdanPęk">Pozostaję przy swojej autopoprawce. Myślę, że jest to znakomity moment, żeby tę oczywistą nierówność uzupełnić. Obecnie jest taka sytuacja, że duże formacje finansowane z zagranicy mogą być reprezentowane w komisjach referendalnych, a czołowe partie polityczne, które przeszły przez sprawdzian wyborów społecznych, takiej reprezentacji nie mają. Jest to niedopuszczalne i daje możliwość oszustw wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#RyszardKalisz">Poseł Bogdan Pęk podtrzymuje więc swoją autopoprawkę. Proszę, aby Biuro Legislacyjne KS zapisało ją wraz z uwagą, iż jest ona niezgodna z regulaminem Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#BogdanPęk">Tego nie możemy stwierdzić. Jest to tylko sugestia Biura Legislacyjnego KS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 73 wraz z autopoprawką? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 73 wraz z autopoprawką. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 74.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#BogdanPęk">W art. 13 ust. 5, który brzmi: „Jeżeli liczba kandydatów zgłoszonych w trybie, o którym mowa w ust. 3, jest mniejsza niż 4 lub gdy termin głosowania w referendum zostaje wyznaczony na dwa kolejne dni - mniejsza niż 6, uzupełnienie składu komisji obwodowej do jej minimalnego składu, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, dokonuje wójt, burmistrz (prezydent miasta) spośród osób stale zamieszkałych na obszarze tej gminy” proponuję, aby wyrazy „niż 6” zastąpić wyrazami „niż 8”. Poprawka ta znacznie zwiększa reprezentatywność obywatelską i wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym, a także racjonalizmowi w myśleniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JerzyCzerwiński">Szkoda, że na dzisiejszym posiedzeniu nie ma przedstawicieli pierwszego wnioskodawcy ustawy o referendum ogólnokrajowym, tzn. przedstawicieli prezydenta. W wielu miejscach służyli nam oni wiedzą na wiele tematów związanych z przeprowadzeniem referendum. W wielu państwach europejskich, w których referenda się odbywały, podział czasu antenowego i miejsc w komisjach obwodowych, czyli podział odpowiedzialności za rzetelność przebiegu akcji referendalnej, był równo dzielony między przeciwników i zwolenników danego poglądu. W Wielkiej Brytanii rząd w ogóle nie zajmował się akcją referendalną, a robiły to organizacje pozarządowe. Obecnie jesteśmy już w trakcie kalendarza referendalnego. Stosunek zwolenników i przeciwników Unii Europejskiej, jest jak 1 do 10. Czy jest to zgodne z zasadami uczciwości i rzetelności? PKW jest odpowiedzialna za funkcjonowanie prawa wyborczego w praktyce. Czy takie określenie udziału poszczególnych podmiotów uprawnionych, pro i antyunijnych nie spowoduje napływu protestów? Co będzie, gdy w danej komisji obwodowej nie znajdzie się ani jeden przedstawiciel podmiotu przeciwnego wstąpieniu do Unii Europejskiej? Czy nie należy się posłużyć doświadczeniami innych państw demokratycznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Przy przyjęciu omawianej poprawki, należałoby zmienić całą ustawę. Przypominam, że zostały 3 dni na zgłaszanie kandydatów do komisji obwodowych, więc ta procedura jest w toku. Nie da się jej już zatrzymać. Ponadto w dniu 30 kwietnia 2003 r. zostało wydane rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie trybu powoływania komisji obwodowych, w tym trybu zgłaszania kandydatów i przeprowadzania losowania. Wprowadzenie kwalifikacji podmiotów uczestniczących w kampanii referendalnej na zwolenników i przeciwników poszczególnych opcji oznaczałoby zasadniczą zmianę ustawy. W stosunku do najbliższego referendum niewątpliwie tego zrobić się już nie da.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#BogdanPęk">Podniósł pan właśnie absurdalność tych wszystkich zmian w ustawie. Tą sytuację wywołały jednak większościowe podmioty rządzące i Platforma Obywatelska. Jeżeli jest 88 podmiotów uprawnionych, w tym tylko 8 przeciwnych wstąpieniu do Unii Europejskiej, to teoria prawdopodobieństwa dowodzi, że w 90% komisji obwodowych nie będzie ani jednego przedstawiciela reprezentującego przeciwników. Może to budzić bardzo poważne napięcia i protesty. Zapowiadam, że gdy dojdziemy do władzy, to w pierwszej kolejności zmienimy tę ustawę. Jest ona bowiem absurdalna. Daje przewagę podmiotami finansowanym ze źródeł zagranicznych, stworzonym doraźnie do celów tego referendum, nad podmiotami polskimi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#RyszardKalisz">Został zgłoszony sprzeciw. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 74? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, odrzuciła poprawkę nr 74. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 75.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#BogdanPęk">Art. 13 ust. 7, który brzmi: „Pierwsze posiedzenie komisji obwodowych organizuje wójt lub burmistrz (prezydent miasta)”. proponuję sformułować następująco „Pierwsze posiedzenie komisji obwodowych zwołuje i mu przewodniczy wójt lub burmistrz (prezydent miasta).” Jest to precyzyjniejsze określenie, ponieważ stwierdza, kto przewodniczy posiedzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#RobertStrąk">Czy użyte w art. 13 ust. 7 sformułowanie „organizuje” ma szerszy zakres niż „zwołuje i mu przewodniczy”? Kto zwoła pierwsze posiedzenie komisji obwodowej, jeżeli ani wójt ani burmistrz nie będą mogli tego uczynić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JerzyCzerwiński">Jaki jest tryb pierwszego posiedzenia w przypadku innych organów, które są właśnie powoływane? W przypadku powołania komisji sejmowych, przewodniczy im przedstawiciel Prezydium Sejmu, czyli wicemarszałek lub marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#AntoniStryjewski">Czy nie obawia się pan, że zaproponowane w poprawce nr 75 sformułowanie tego artykułu spowoduje fizyczną niewydolność systemu? Jeżeli zadanie zwołania i przewodniczenia komisjom obwodowym, zostanie nałożone ustawą na burmistrza, wójta lub prezydenta miasta, to może się okazać, że nigdy nie zostanie ono wykonane, w rezultacie czego nie dojdzie do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Art. 48 ust. 7 ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu brzmi identycznie, a mianowicie: „Pierwsze posiedzenie komisji organizuje wójt lub burmistrz (prezydent miasta)”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Pierwsze posiedzenia są organizowane bardzo różnie. W Sejmie pierwszemu posiedzeniu komisji przewodniczy marszałek lub wicemarszałek Sejmu, do momentu, w którym nie zostanie wybrany przewodniczący. Tak jest również na gruncie przepisów dotyczących referendum. Proszę zauważyć, że art. 13 ust. 7 mówi o organizowaniu posiedzenia komisji, natomiast ust. 8 mówi już o wyborze przewodniczącego. Z tego należy wnioskować, że do zadań wójta, burmistrza lub prezydenta miasta należy przewodniczenie i organizowanie posiedzenia komisji obwodowej, do momentu wyboru przewodniczącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#BogdanPęk">W tej sytuacji poprawka nr 75 wydaje się zasadna. Uzupełnia bowiem ustawę o referendum ogólnokrajowym o zapis analogiczny do zapisów zawartych w ordynacjach do organów samorządowych, Sejmu czy Senatu. Proponuję jasne stwierdzenie, że pierwsze posiedzenie organizuje i zwołuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#RyszardKalisz">Rozpatrujemy poprawkę nr 75. Proszę pana posła Bogdana Pęka o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#BogdanPęk">W poprawce nr 75 proponuję dodać zmianę w brzmieniu: „7. Pierwsze posiedzenie komisji obwodowej zwołuje i mu przewodniczy wójt lub burmistrz (prezydent miasta)”. Poprawka dotyczy art. 13 ust. 7, który obecnie brzmi: „Pierwsze posiedzenie komisji obwodowej organizuje wójt lub burmistrz (prezydent miasta)”. Nasze określenie jest bardziej precyzyjne, bowiem dodatkowo mówi o tym, kto temu posiedzeniu przewodniczy. Na tym tle mógłby powstać spór formalny, czy np. nie należy wybrać przewodniczącego itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Ryszard Strąk, Jerzy Czerwiński i Antoni Stryjewski. Więcej zgłoszeń nie widzę; zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#RobertStrąk">Mam pytanie do przedstawicieli Państwowej Komisji Wyborczej. W art. 13 ust. 7 znajduje się wyraz „organizuje”. Czy to sformułowanie ma szerszy zakres od tego, co proponuje poseł wnioskodawca, czyli zwołuje i przewodniczy wójt? Czy z tego tytułu ma on więcej uprawnień, czy tylko te dwa uprawnienia wskazane w poprawce pana posła Bogdana Pęka? Drugie pytanie dotyczy kwestii zasadniczej i brzmi: czy wójt organizuje pierwsze posiedzenie komisji obwodowej, czy też jemu przewodniczy? Kto zwoła to posiedzenie, kiedy nie będzie wójta, burmistrza lub ich zastępców? Może to zdarzyć się kiedy na przykład nastąpi jakiś wypadek i wymienione osoby znajdą się w szpitalu i nie będą w stanie zwołać pierwszego posiedzenia komisji obwodowej. Kto w takim przypadku je zwołuje? Trudno sobie wyobrazić, że ze względu na wypadek śmierci czy innego zdarzenia jakiegoś przedstawiciela organu samorządu, nie zostanie powołana komisja obwodowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JerzyCzerwiński">Pytanie do przedstawicieli Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu. Jaki jest zwykły tryb zapisu o pierwszym posiedzeniu komisji obwodowej w przypadku innych organów powoływanych od nowa? Z tego co pamiętam, a jestem posłem pierwszej kadencji, to w przypadku powoływania komisji sejmowych obradom przewodniczył przedstawiciel Prezydium Sejmu, a więc marszałek lub któryś z wicemarszałków. Praktyka ta współgra z przepisem, który sformułował poseł wnioskodawca poprawki. Czy w innych tego typu organach powoływanych po raz pierwszy, które nie mają swojej struktury, jest rzeczą naturalną, że ktoś z zewnątrz przewodniczy pierwszemu posiedzeniu tego organu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#AntoniStryjewski">Mam wątpliwość, którą sformułuję w formie pytania do pana posła wnioskodawcy. Czy nie obawia się pan, panie pośle, że sformułowanie przez pana proponowane, iż pierwsze posiedzenie komisji obwodowej zwołuje i mu przewodniczy wójt, burmistrz lub prezydent miasta, nie spowoduje fizycznej niewydolność systemu? Np. w Warszawie będzie około 700–800 komisji obwodowych, we Wrocławiu około 300, w Krakowie około 500. Gdyby nałożyć takie zadania, jakie proponuje wnioskodawca, na burmistrza, wójta czy prezydenta miasta zapisem ustawowym, to może się okazać, że nigdy nie dojdzie do zwołania komisji obwodowych, a w rezultacie nie dojdzie do samego aktu głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#RyszardKalisz">Od tego właśnie są pełnomocnictwa. Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Chciałem zwrócić uwagę, że w art. 48 ust. 7 ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu i do Senatu zapis, którego zmianę się proponuje, brzmi identycznie, a więc, że „Pierwsze posiedzenie komisji organizuje wójt lub burmistrz (prezydent miasta)”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#RyszardKalisz">Padło jeszcze pytanie do pana posła wnioskodawcy oraz do Biura Legislacyjnego. Może najpierw odpowie legislator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeżeli chodzi o organizowanie pierwszych posiedzeń, to stosowane są bardzo różne zasady. W przypadku Sejmu przyjął się taki zwyczaj, który ma oparcie w przepisach regulaminu, że pierwszemu posiedzeniu przewodniczy marszałek lub wicemarszałek Sejmu, ale tylko do momentu, kiedy nie zostanie wybrany przewodniczący. Wtedy to on przejmuje przewodnictwo posiedzeniu. Podobnie jest z przepisami dotyczącymi referendum. Proszę zauważyć, że ust. 7 art. 13 mówi o organizowaniu posiedzenia komisji obwodowej, a ust. 8 o wyborze przewodniczącego i jego zastępcy. Z tego należy wyciągnąć wniosek, że do funkcji organizatorskiej należy przewodnictwo również w trakcie pierwszego posiedzenia do momentu wyboru przewodniczącego. Z faktu wyboru przewodniczącego wynika, że to on przejmuje później przewodnictwo komisji obwodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#BogdanPęk">W tej sytuacji poprawka moja wydaje się uzasadniona, bo uzupełnia ordynację dotyczącą referendum analogicznie do zapisów w ordynacjach sejmowych czy samorządowych, wprowadzając zapis, że pierwsze posiedzenie zwołuje i mu przewodniczy wójt, burmistrz bądź prezydent miasta. Nie sądzę, aby było potrzebne uzupełnienie tego zapisu, bo jak słusznie zauważył pan przewodniczący, od tego są pełnomocnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#RyszardKalisz">Z mojej strony jest sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 75? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 75. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 76. Proszę wnioskodawcę, pana posła Bogdana Pęka, o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#BogdanPęk">Na wstępie muszę stwierdzić, że pro forma odrzucane są poprawki nawet najbardziej racjonalne, czemu się dziwię, bo naszym wspólnym celem powinno być ulepszanie prawa. Poprawka nr 76 polega na dodaniu zmiany do art. 13 ust. 8. Przepis ten obecnie brzmi: „8. Komisja obwodowa na pierwszym posiedzeniu wybiera spośród swego składu przewodniczącego i jego zastępcę. Skład komisji obwodowej podaje się do wiadomości publicznej w sposób zwyczajowo przyjęty”. Proponujemy w art. 13 ust. 8 wyrazy „wiadomości publicznej” zastąpić wyrazami „publicznej wiadomości”. Taki szyk wyrazów wydaje się nam korzystniejszy i mamy pełne prawo do tego, aby tak sądzić, a Komisja to rozstrzygnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#RyszardKalisz">Jest mój sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JerzyCzerwiński">Może nie jest to pytanie, ale uwaga do sposobu procedowania Komisji. Przypomnę, że niedawno mówiliśmy o kwestiach ogłaszania komunikatu w sprawie uzupełnienia składu komisji obwodowej w przypadku, kiedy nie ma odpowiedniej liczby kandydatów. Wtedy powszechną wesołość wzbudziło sformułowanie, które przejął pan poseł wnioskodawca w sposób zwyczajowo uznany. Proszę zauważyć, że jest to sformułowanie używane w ustawie. Prosiłbym, aby pan przewodniczący w przyszłości ograniczył zachowania emocjonalne wtedy, kiedy one nie powinny mieć miejsca na posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#RyszardKalisz">Dziękuję za uwagę. Chciałbym jednak powiedzieć, że poprawka, która ma zmienić sformułowanie „wiadomości publicznej” na sformułowanie „publicznej wiadomości” wywołuje u mnie śmiech. Jest mój sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 76? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 76. Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 77. Proszę wnioskodawcę, pana posła Bogdana Pęka, o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#BogdanPęk">W poprawce nr 77 postulujemy dodać zmianę do art. 13 ust. 9. Przepis ten w dotychczasowym zapisie brzmi: „Minister właściwy do spraw administracji publicznej, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób zgłaszania kandydatów do komisji obwodowych, wzór zgłoszenia oraz szczegółowy tryb powoływania komisji obwodowych, w tym tryb przeprowadzania losowania”. Postulujemy wyrazy „na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej” zastąpić wyrazami „w uzgodnieniu z Państwową Komisją Wyborczą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#RyszardKalisz">Kto z posłów ma pytania do wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Antoni Stryjewski i Jerzy Czerwiński. Nie widzę więcej zgłoszeń; zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#AntoniStryjewski">Mam pewną wątpliwości, którą wyrażę w formie pytania skierowanego do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy taka zamiana kompetencji uzgodnienia na wnioskowanie jest uzasadniona? Czy w kompetencjach Państwowej Komisji Wyborczej leży wnioskowanie, czy uzgadnianie dokumentów wydawanych w ramach obowiązku ustawowego dotyczącego rozpisania i przeprowadzenia referendum?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#JerzyCzerwiński">Na początek prośba do posła wnioskodawcy, aby zwrot „w uzgodnieniu” zastąpić zwrotem „w porozumieniu”, bo taki jest stosowany. Proszę, aby pan poseł Bogdan Pęk przejął ten wniosek jako autopoprawkę. W przepisie mamy zastosowane dwa tryby i na jakiś trzeba się zdecydować; albo „w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą”, albo „na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej”, jak jest obecnie w ustawie. To drugie określenie, jak rozumiem, bardziej przesuwa kompetencje w stronę Państwowej Komisji Wyborczej. Jedynie temu wnioskowi może być nadany bieg prawny w postaci rozporządzenia, zaś przy zwrocie „w porozumieniu” następuje zrównoważenie kompetencji. Stąd pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy chce mieć pełne kompetencje, czy też chce je nieco „rozmyć” i porozumieć się z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Uważamy, że zapis istniejący jest dla nas satysfakcjonujący. Ukształtował się taki zwyczaj, że jeżeli akt stanowiony jest wspólnie w trybie rozporządzenia właściwego ministra i jest stanowiony na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, to projektodawcą tego aktu również jest komisja. Jeżeli jednak akt stanowiony jest po porozumieniu z właściwym ministrem, to minister własny projekt przedstawia Państwowej Komisji Wyborczej w tym trybie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#RyszardKalisz">Było także pytanie skierowane do wnioskodawcy poprawki, a właściwie propozycja autopoprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#BogdanPęk">W tej sytuacji proponuję autopoprawkę. Polega ona na zastąpieniu wyrazów „w uzgodnieniu z Państwową Komisją Wyborczą” wyrazami „w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą”. Podtrzymuję pozostałą część swojego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 77? Stwierdzam, że Komisja, przy, 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 77. Przechodzimy do poprawki nr 78. Proszę posła wnioskodawcę, pana Bogdana Pęka, o uzasadnienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#BogdanPęk">Na wstępie chciałbym dokonać autopoprawki, aby uniknąć łącznego głosowania z innymi wcześniejszymi zmianami. W miejsce wyrazów „na statku należącym do polskiej bandery” proponuję napisać wyrazy „na statku polskim”. Poprawka do art. 14 ust. 1 brzmiałaby: „wyrazy „na polskim statku morskim” zastąpić wyrazami „na statku polskim” ”. Aktualne brzmienie ust. 1 art. 14 jest następujące - cytuję: „Komisję obwodową dla obwodu głosowania na polskim statku morskim oraz za granicą, w składzie od 5 do 7 osób, powołuje spośród osób uprawnionych do udziału w referendum odpowiednio kapitan statku i właściwy terytorialnie konsul. Tryb i termin powoływania tych komisji określa, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#RyszardKalisz">Kto chce zadać pytania wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Antoni Stryjewski. Nie widzę nikogo więcej; zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AntoniStryjewski">Mam wątpliwość, którą chcę sformułować w formie pytania do pana posła wnioskodawcy. Jeżeli w wyniku autopoprawki znajdziemy w tekście ustawy sformułowanie „na polskim statku”, może się okazać, że takie sformułowanie będzie wadliwie interpretowane. Określenie „na polskim statku morskim” jednoznacznie określa o jaki obiekt techniczny chodzi; chodzi o obiekt pływający po morzach. Ale statki mogą być również rzeczne, śródlądowe, czyli jeziorne, powietrzne i oczywiście także kosmiczne. W związku z tym czy pan poseł wnioskodawca nie uważa, że tak sformułowana autopoprawka nie spowoduje wadliwej interpretacji? Może się okazać, że ludzie będą się domagali możliwości głosowania na statku kosmicznym czy powietrznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#RyszardKalisz">Proszę pana posła wnioskodawcę o odpowiedź, czy pańskim zamiarem jest, aby obwody głosowania były także na statkach kosmicznych, jak to sugeruje pan poseł Antoni Stryjewski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#BogdanPęk">Nie bardzo rozumiem rozbawienie wśród niektórych członków Komisji, zwłaszcza z Platformy Obywatelskiej, która jak wiadomo, wychodzi naprzeciw rozwojowi techniki, globalizacji itd. Jej posłowie powinni rozumieć, że ta ustawa będzie działać nie tylko do tego referendum, ale również do następnych referendów. Jak Polska wejdzie do Unii Europejskiej, to niewątpliwie będziemy niedługo mieć obwody do głosowania także na statkach powietrznych, a może również kosmicznych. Dlatego utrzymanie zapisu „na statku polskim” jest pojęciem szerszym i w pełni je podtrzymuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#RyszardKalisz">Pan poseł ma, oczywiście, świadomość, że jego słowa zostały zaprotokołowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#BogdanPęk">Tak, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 78? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 78. Przechodzimy do poprawki nr 79. Proszę pana posła wnioskodawcę Bogdana Pęka o uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 79 ma na celu dokonanie zmiany w brzmieniu art. 14 ust. 1. Postulujemy zmianę dotychczasowego zapisu, który brzmi: „1. Komisję obwodową dla obwodu głosowania na polskim statku morskim oraz za granicą, w składzie od 5 do 7 osób, powołuje spośród osób uprawnionych do udziału w referendum odpowiednio kapitan statku i właściwy terytorialnie konsul. Tryb i termin powoływania tych komisji określa, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”. Poprawka nasza zmierza do zastąpienia wyrazów „za granicą” wyrazami „za granicą utworzonych w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#RyszardKalisz">Pan poseł Antoni Stryjewski ma pytanie. Czy jest więcej pytających? Nie widzę; zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#AntoniStryjewski">Mam wątpliwość, którą wyrażę pytaniem do pana posła wnioskodawcy. Czy pan poseł nie uważa, że byłoby dobrze, gdyby sformułowanie „za granicą” użyte w art. 14 ust. 1, zamienić zgodnie z wnioskiem zawartym w identycznej poprawce nr 32, którą pan wnosił, na sformułowanie „poza granicami kraju”? Co prawda tamta poprawka została już negatywnie zaopiniowana przez Komisję, ale dla czystości wywodu posła sprawozdawcy i zmian w ustawie, być może dobrze byłoby takie sformułowanie przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#BogdanPęk">W którym miejscu miałyby się znaleźć wyrazy „poza granicami kraju”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AntoniStryjewski">W miejscu wyrazów „za granicą”, które zostałyby zastąpione wyrazami „poza granicami kraju”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł wnioskodawca przyjmuje tę sugestię?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#BogdanPęk">Mogę przyjąć tę zmianę w formie autopoprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#RyszardKalisz">Poseł wnioskodawca przyjmuje autopoprawkę i zastępuje wyrazy „za granicą” wyrazami „poza granicami kraju”. Jest sprzeciw do tej poprawki wraz z autopoprawką. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 79? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 79. Przechodzimy do poprawki nr 80. Proszę wnioskodawcę pana posła Bogdana Pęka z Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin z napisem na klapie „UE NIE” o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#BogdanPęk">Uprzejmie dziękuję panu posłowi Ryszardowi Kaliszowi z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej bez napisu na klapie, tylko ze znaczkiem. Poprawka nr 80 jest bardzo poważna w swej treści, zmierza do dokonania zmiany w art. 14 ust. 1, który pozwolę sobie zacytować. Dotychczasowe brzmienie tego artykułu jest następujące: „1. Komisję obwodową dla obwodu głosowania na polskim statku morskim oraz za granicą, w składzie od 5 do 7 osób, powołuje spośród osób uprawnionych do udziału w referendum odpowiednio kapitan statku i właściwy terytorialnie konsul. Tryb i termin powoływania tych komisji określa, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, a także potrzebom lepszej reprezentacji i sprawniejszego przeprowadzenia samego aktu referendalnego, proponujemy wyrazy „od 5 do 7” zastąpić wyrazami „od 7 do 9”, co w oczywisty sposób zmierza do poszerzenia składu komisji obwodowych. Uważamy, że jest to poprawka, którą Komisja powinna przyjąć w dbałości o sprawne przeprowadzenie aktu referendalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Jerzy Czerwiński i Antoni Stryjewski. Więcej zgłoszeń nie widzę. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#JerzyCzerwiński">Zgodnie z art. 32 ust. 1 referendum, które zostało wyznaczone na dwa kolejne dni, może i będzie się odbywało także na statkach morskich i poza granicami kraju. O ile w przypadku obwodów głosowania tworzonych na terytorium Polski jest rozgraniczenie w ilości członków komisji obwodowych w przypadku referendum jedno i dwudniowego, o tyle w przypadku obwodów głosowania na polskich statkach, a w szczególności poza granicami kraju, takiego rozgraniczenia nie ma. Jest to pewnego rodzaju niekonsekwencja tej ustawy, jej niesymetryczność. Wobec tego mam apel do pana posła wnioskodawcy, aby być może zmodyfikował poprawkę nr 80 w następującym kierunku. Podaję ewentualną treść poprawki. W art. 14 w ust. 1 wyrazy „od 5 do 7” zastąpić wyrazami „od 5 do 9”, bo tyle będą liczyły komisje obwodowe w kraju w przypadku referendum jednodniowego. „Natomiast w przypadku, jeśli termin przeprowadzenia referendum został wyznaczony na dwa kolejne dni, od 7 do 11, bo tyle osób będą faktycznie liczyły komisje obwodowe w kraju. Powtórzę proponowany zapis poprawki. W art. 14 ust. 1 wyrazy „od 5 do 7” zastąpić wyrazami „od 5 do 9, a jeśli termin przeprowadzenia referendum został wyznaczony na dwa kolejne dni - od 7 do 11”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#AntoniStryjewski">Mam wątpliwość, którą sformułuję w formie pytania do posła wnioskodawcy. Pojawia się po raz kolejny sformułowanie „za granicą” oraz „na polskim statku morskim”. W związku z tym, że zgłosił pan w poprzednich poprawkach pewne sformułowania, czy nie uważa pan poseł za stosowne, aby znalazły się one także w tej poprawce? Może wobec tego pan poseł wprowadzi w formie autopoprawki zapis, że podobnie jak w poprzednich poprawkach, ust. 1 będzie brzmiał: „na polskim statku” oraz „poza granicami kraju”. Co prawda poprzednie poprawki zgłoszone przez wnioskodawcę zostały negatywnie ocenione przez Komisję Ustawodawczą pod kierunkiem pana posła Ryszarda Kalisza, jednakże Sejm może mieć inne zdanie. Dla czystości i jednolitości tekstu taka poprawka byłaby dobra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#BogdanPęk">Myślę, panie pośle Stryjewski, że chociaż pana myśl jest słuszna, to jednak zesłanie Ducha Świętego jest dopiero 8 czerwca i wtedy dopiero mogłaby większa mądrość spłynąć na większość sejmową. Nie sądzę, aby do tego czasu miało to miejsce. Wydaje się, że wniosek pana posła Jerzego Czerwińskiego jest zasadny i przyjmuję go jako swoją autopoprawkę, aby wyrazy „od 5 do 7” zastąpić „od 5 do 9”. Chciałbym zapytać przedstawicieli Biura Legislacyjnego albo Państwowej Komisji Wyborczej, czy w ustawie znajduje się zapis, że to referendum może być jednodniowe. Bo taki zapis dotyczyłby ewentualnych następnych referendów, bo tak zrozumiałem sugestię pana posła Jerzego Czerwińskiego. Czy dobrze pana zrozumiałem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#JerzyCzerwiński">To zależy od sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#RyszardKalisz">To jest raczej pytanie do Biura Legislacyjnego, czy tego rodzaju autopoprawka jest możliwa na tym etapie prac nad projektem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W tej kwestii już się wypowiadaliśmy. Naszym zdaniem jest to obejście przepisów dotyczących zgłaszania poprawek w drugim czytaniu, ponieważ de facto zgłaszana jest nowa treść merytoryczna poza posiedzeniem plenarnym Sejmu. Wyjaśnię także kwestię jedno czy dwudniowego referendum. Art. 4 ustawy mówi wyraźnie: „1. Referendum wyznacza się na dzień wolny od pracy. 2. Głosowanie w referendum może być przeprowadzone w ciągu jednego albo dwóch dni”. Jest to przepis kardynalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 80? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 80. Przechodzimy do poprawki nr 81. Proszę wnioskodawcę, pana posła Bogdana Pęka, o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#BogdanPęk">Nie jestem pewien co było głosowane poprzednio, jaką Komisja głosowała treść poprawki, jako że były dwie propozycje. Pan przewodniczący pospieszył się z głosowaniem, a ja nie przejąłem drugiej części sugestii zgłoszonej przez pana posła Jerzego Czerwińskiego. Dlatego bardzo proszę o nieprzyspieszanie obrad w taki sposób, abyśmy nie wiedzieli co głosujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#RyszardKalisz">Dobrze, panie pośle i proszę ponownie o uzasadnienie poprawki nr 81.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#BogdanPęk">W poprawce nr 81 postulujemy zmianę w art. 14 ust. 1 poprzez zastąpienie wyrazu: „udziału” wyrazem „uczestnictwa”. Przepis ten obecnie brzmi następująco: „Komisję obwodową dla obwodu głosowania na polskim statku morskim oraz za granicą, w składzie od 5 do 7 osób, powołuje spośród osób uprawnionych do udziału w referendum odpowiednio kapitan statku i właściwy terytorialnie konsul. Tryb i termin powoływania tych komisji określa, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”. W tym ustępie wyraz „udziału” chcemy zastąpić wyrazem „uczestnictwa”. Dlaczego proponujemy taką zmianę? Wyraz „uczestnictwa” jest pojęciem szerszym, bardziej precyzyjnie określającym sam akt głosowania. Udziały raczej kojarzą się z udziałami kapitałowymi i to w tej ustawie razi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Antoni Stryjewski. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#AntoniStryjewski">Mam wątpliwość, którą wyrażę w formie pytania do pana posła wnioskodawcy. W poprawce nr 81 proponuje pan poseł zamianę słów adekwatnie już do innej propozycji pana posła przedstawionej poprzednio. Co prawda już przy poprawce nr 80 zwracałem panu posłowi uwagę na to, że dla czystości zapisu można, zgłaszając autopoprawkę, wprowadzić zapis „na polskim statku” oraz „poza granicami kraju”. Czy nie uważa pan poseł, powracając do trybu zamiany wyrazów, że dla uzyskania czystości zapisu, nie byłoby dobrze przy zamianie wyrazu „udziału” na „uczestnictwo” zastąpić także wyrazy „na polskim statku morskim” wyrazami „na statku polskim” oraz „poza granicami kraju”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#RyszardKalisz">Mam także pytanie do pana posła wnioskodawcy. Nie rozumiem czym się różni sformułowanie „udział w referendum” od sformułowania „uczestnictwa w referendum”. Proszę to wyjaśnić Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#BogdanPęk">Wydaje się, że uczestnictwo jest czynnością, natomiast wyraz „udział” ma wiele znaczeń, dlatego w tym kontekście może nie być dobrze zrozumiane. Poza tym żadne przepisy nie zabraniają zmiany tego sformułowania. Nam się wydaje, że nasz pomysł jest po prostu lepszy i bardziej precyzyjnie oddaje zamierzoną treść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#RyszardKalisz">Czym jest bardziej precyzyjne słowo „uczestnictwo” od słowa „udziału”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#BogdanPęk">Uczestnictwo jest pojęciem szerszym i bardziej jednoznacznym, a poza tym jest to jednak kwestia subiektywnych odczuć. Nie mam pretensji do pana posła, że panu może się to wydawać inaczej, natomiast ja mam takie odczucie i w związku z tym wnoszę o zmianę wyrazu „udziału” na wyraz „uczestnictwa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#RyszardKalisz">A więc jak ktoś bierze udział w referendum, to jest to subiektywne odczucie, natomiast jak ktoś uczestniczy w referendum, to jest odczucie obiektywne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#BogdanPęk">W przepisie art. 14 ust. 1 nie ma mowy o tym, że ktoś bierze udział w referendum, ale mówi się o uprawnieniu do udziału w referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 81? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniował poprawkę nr 81. Przechodzimy do poprawki nr 82. Proszę pana posła Bogdana Pęka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#BogdanPęk">Poprawka ta, podobnie jak wiele poprawek poprzednich, dotyczy słynnego już art. 14 ust. 1, który pozwolę sobie zacytować, gdyby przypadkiem któryś z członków Komisji zapomniał jak on brzmi. Oto jego brzmienie: „Komisję obwodową dla obwodu głosowania na polskim statku morskim oraz za granicą, w składz0ie od 5 do 7 osób, powołuje spośród osób uprawnionych do udziału w referendum odpowiednio kapitan statku i właściwy terytorialnie konsul. Tryb i termin powoływania tych komisji określa, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”. Postulujemy, aby w tym zapisie dokonać następującej zmiany, a mianowicie: aby po wyrazie „konsul” dodać wyrazy „lub upoważnieni przez niego pracownicy konsulatu”. Jest to zmiana precyzująca taką sytuację, gdyby konsul z jakichś powodów stał się niezdolny do wykonywania czynności, wicekonsulowie akurat byliby nieobecni, a spośród reszty pracowników nie byłoby kandydatów. Taki przypadek jest raczej teoretyczny i rzadki, ale jednak możliwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#RyszardKalisz">Co pan poseł ma na myśli mówiąc, że gdyby konsul był niezdolny do wykonywania czynności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#BogdanPęk">Miałem na myśli nieobecność konsula, a w związku z tym niemożność wydania przez niego odpowiednich rozporządzeń. W związku z tym nie byłoby komu zorganizować komisji obwodowej i umożliwić przeprowadzenie aktu referendalnego na terenie konsulatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłosili się panowie posłowie Jerzy Czerwiński, Robert Luśnia i Antoni Stryjewski. Czy są inni? Nie ma; zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JerzyCzerwiński">Sugerowałbym przy tej poprawce posługiwać się liczbą pojedynczą. Tak więc nie byliby to „upoważnieni przez niego pracownicy konsulatu”, ale „upoważniony przez niego pracownik konsulatu”. Rozumiem, że jest akt władzy jednoosobowej. Gdyby miała to być grupa, to musiałby to być wariant sformułowany w formie uchwały, trzeba by było określić całą procedurę itd. Jeśli pan poseł wnioskodawca uzna to za słuszne, to sugeruję przyjęcie takiej zmiany w formie autopoprawki „upoważniony przez niego pracownik konsulatu”. Mam pytanie do Biura Legislacyjnego. Jak to właściwie jest? Czy konieczne jest, bo poseł wnioskodawca uważa, że tak, osobne nadawanie kompetencji w przypadku tego typu urzędników, jak np. kapitan statku? Czy konsul z racji zajmowanego urzędu ma prawo upoważnić inną osobę do podejmowania czynności, w tym przypadku powoływania komisji obwodowej, w przypadku swojej nieobecności? Może taka kompetencja powinna być nadana osobnym przepisem? Odpowiedź na te pytania zapewne pomoże Komisji w podejmowaniu decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#RobertLuśnia">Pragnę rezygnować z głosu, ponieważ mój wniosek i apel do pana posła wnioskodawcy, sprowadzał się dokładnie do tego samego, co przedstawił przed chwilą pan poseł Jerzy Czerwiński, a mianowicie do zastąpienia liczby mnogiej liczbą pojedynczą w odniesieniu do wyrazu „pracownicy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AntoniStryjewski">Z tej racji, że obradujemy pod dużą presją czasu i presja ta przejawia się między innymi w tym, że pan przewodniczący poseł Ryszard Kalisz nie umożliwia nawet przejmowania sugestii w formie autopoprawek przez pana posła wnioskodawcę, ponawiam po raz trzeci pytanie do pana posła wnioskodawcy. Skoro jesteśmy przy nowelizacji art. 14 ust. 1 ustawy o referendum ogólnokrajowym, czy nie byłoby dobrze, gdyby pan poseł przyjął dla czystości zapisu legislacyjnego, sformułowania „na polskim statku” oraz „poza granicami kraju”. Byłoby to zgodne z poprawkami, które pan poseł wnioskodawca wnosił wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#BogdanPęk">W formie autopoprawki przyjmuję zmianę, która polega na niewielkiej modyfikacji mojej poprzedniej poprawki. Proponuję, aby w art. 14 ust. 1 po wyrazie „konsul” dodać wyrazy „lub upoważniony przez niego pracownik konsulatu”. Ponadto dodaję wyrazy „na polskim statku” oraz „poza granicami kraju”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#RyszardKalisz">Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do tej propozycji posła wnioskodawcy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ponieważ od pewnego czasu procedujemy w obrębie art. 14 ust. 1, pragnę zwrócić uwagę, że takie poprawki zostały już zgłoszone, jako poprawki nr 78 i 79. W poprawkach tych wnioskodawca proponował zastąpić wyrazy „na polskich statkach morskich” wyrazami „na statku polskim”, a w poprawce nr 79 wyrazy „za granicą” wyrazami „za granicą utworzonych w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#BogdanPęk">Czyli nie ma potrzeby zgłaszania tych poprawek? Skoro tak, to po konsultacji z Biurem Legislacyjnym wycofuję drugą część autopoprawki. Pozostawałaby tylko zmiana liczby mnogiej na pojedynczą w postaci zapisu „lub upoważniony przez niego pracownik konsulatu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#RyszardKalisz">Pozostaje jeszcze odpowiedź Biura Legislacyjnego na pytanie pana posła Jerzego Czerwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tę kwestię już wyjaśnialiśmy dzisiaj w nocy przy okazji dyskusji nad poprawką nr 33. W tym przypadku mamy do czynienia z analogiczną sytuacją. Naszym zdaniem, nie ma konieczności uzupełniania przepisu art. 14 ust. 1 zgodnie z sugestiami pana posła Jerzego Czerwińskiego. Taka możliwość wynika z pragmatyk służbowych, natomiast w każdym przypadku odpowiedzialność spoczywa na konsulu, nawet gdyby on wyznaczył upoważnioną osobę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 82. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 82? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 82. Przechodzimy do poprawki nr 83. Proszę o uzasadnienie tej poprawki pana posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 83, podobnie jak kilka poprzednich poprawek, dotyczy znanego nam już dobrze art. 14 ust. 1. Dla pewności pozwolę sobie zacytować jego treść, aby nic nie umknęło Komisji. Zapis ten brzmi: „Komisję obwodową dla obwodu głosowania na polskim statku morskim oraz za granicą, w składzie od 5 do 7 osób, powołuje spośród osób uprawnionych do udziału w referendum odpowiednio kapitan statku i właściwy terytorialnie konsul. Tryb i termin powoływania tych komisji określa, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”. Postulujemy dodać zmianę w brzmieniu, iż przed wyrazami „w drodze uchwały” dodać wyraz „jedynie”. Takie sformułowanie ponad wszelką wątpliwość określa, że może się to odbyć wyłącznie w drodze uchwały Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#RyszardKalisz">Czy to oznacza zmianę poprzedniej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#BogdanPęk">Tak, zamiast wyrazów „w drodze uchwały” proponuję autopoprawkę polegającą na stwierdzeniu, że przed wyrazami „w drodze uchwały” dodajemy wyraz „jedynie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#RyszardKalisz">Czy ktoś z państwa chciałby zadać pytanie posłowi wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Antoni Stryjewski i Jerzy Czerwiński. Czy są inni mówcy? Zgłasza się jeszcze pan poseł Robert Luśnia. Nie ma już więcej zgłoszeń. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#AntoniStryjewski">Chciałbym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#RyszardKalisz">Najpierw udzielam głosu panu posłowi Jerzemu Czerwińskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JerzyCzerwiński">Dziękuję panu przewodniczącemu za ten dowód uznania. Pytanie kieruję do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy Państwowa Komisja Wyborcza może podjąć rozstrzygnięcie na innej drodze lub w innym trybie, niż w drodze uchwały i czy takie rozstrzygnięcie będzie miało moc prawną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Państwowa Komisja Wyborcza, jako organ kolegialny, wszystkie rozstrzygnięcia podejmuje w formie uchwały. Jeżeli w obowiązującym tekście ustawy zapisane jest, że robi to Państwowa Komisja Wyborcza, to nie ma wątpliwości, że to odbywa się w formie uchwały i że to robi Państwowa Komisja Wyborcza bez współdziałania z innymi podmiotami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#AntoniStryjewski">Mam wątpliwość, którą kieruję w formie pytania zarówno do Biura Legislacyjnego, jak i Państwowej Komisji Wyborczej. Cały ust. 1 art. 14 mówi o powoływaniu komisji obwodowej poza terytorium kraju i na statkach morskich. Państwowa Komisja Wyborcza jest zobowiązana do określonego trybu i terminu powoływania takich komisji. Moja wątpliwość i pytanie wynika z tego, jaką drogą się powiadamia odpowiednie instytucje konsularne i dyplomatyczne poza granicami kraju i jaką drogą, i w jakim terminie informuje się kapitana statku i załogę statku polskiego pływającego gdzieś na dalekich oceanach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#RobertLuśnia">W związku z wypowiedzią przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej zwracam się do pana posła wnioskodawcy, czy nie zechciałby rozważyć autopoprawki, która w art. 14 ust. 1 spowodowałoby, że wyrazy „w drodze uchwały” oraz przecinek po nich następujący, zostałyby skreślone. Proponuję to dlatego, iż Państwowa Komisja Wyborcza wszystko, co określa, robi w drodze uchwały. W związku z czym rozpisywanie się jeszcze raz na ten temat, znając tryb postępowania Państwowej Komisji Wyborczej, wydaje się zbyteczne i być może przy druku ustawy udałoby się zaoszczędzić parę centymetrów kwadratowych papieru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Uchwała w tej sprawie, o której mówimy, jest publikowana w Monitorze Polskim i w ten sposób dociera do adresatów. Natomiast technicznie do kapitanów statku dociera za pośrednictwem armatorów statków, którzy również biorą udział w przekazywaniu informacji dotyczących aktualizacji spisów wyborców oraz przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych do konsulów. Konsule wprawdzie otrzymują dzienniki promulgacyjne, ale niezależnie od tego otrzymują materiały za pośrednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#RyszardKalisz">Było także pytanie pod adresem pana posła Bogdana Pęka. Czy pan poseł może na nie odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#BogdanPęk">Tak. Niestety, nie mogę przyjąć wniosku pana posła Roberta Luśni, bowiem wtedy cała poprawka byłaby niezasadna. Gdybyśmy skreślili wyrazy „w drodze uchwały”, to wtedy wyraz „jedynie” nie miałby się do czego odnieść. Zatem podtrzymuję swoją pierwotną poprawkę, gdyż mam większą pewność, że wiadomo o co w niej chodzi, jeśli jest w ustawie zapisane. Nie ma innej formy powoływaniu komisji obwodowych, jak jedynie w formie uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. W związku z tym w pełni podtrzymuję swoją poprawkę nr 83.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 83? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 83. Zgłasza się pan poseł Antoni Stryjewski. W jakim trybie chce pan zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#AntoniStryjewski">Mam wniosek formalny, a właściwie prośbę do pana przewodniczącego, aby pan za każdym razem podawał osobę, kto zgłasza sprzeciw wobec poprawki. Chodzi o to, aby w protokole było napisane, kto się sprzeciwia poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#RyszardKalisz">Przechodzimy do poprawki nr 84. Proszę wnioskodawcę pana posła Bogdana Pęka o uzasadnienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 84 odnosi się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#RyszardKalisz">Pan poseł proponuje w tej poprawce, aby wyraz „statku” w art. 14 ust. 2 zastąpić wyrazem „bandery”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#BogdanPęk">Jak zauważył pan przewodniczący, poprawka nr 84 odnosi się do art. 14 ust. 2, który pozwolę sobie zacytować. Przepis ten brzmi: „W skład komisji obwodowej, o której mowa w ust. 1, wchodzi jedna osoba wskazana przez kapitana statku i konsula”. Proponujemy zastąpić wyraz: „statku” wyrazem „bandery”, bo uważamy, że tak będzie korzystniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#RyszardKalisz">Czy może pan poseł odpowiedzieć na pytanie, kto to jest kapitan bandery? Ponieważ pan poseł Bogdan Pęk nie odpowiada; czy są inne pytania? Zgłaszają się panowie posłowie Robert Luśnia, Jerzy Czerwiński i Antoni Stryjewski. Jeśli nie ma innych, to zamykam listę pytający. Umówmy się jednak panowie posłowie, że pytania dotyczyć będą poprawki polegającej na zastąpieniu słowa „kapitana statku” słowami „kapitana bandery”. Proszę w wypowiedziach nie wychodzić poza poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#RobertLuśnia">Zwracam się do pana posła wnioskodawcy z prośbą o wyjaśnienie następującej kwestii. Jak już mówiono na dzisiejszym posiedzeniu Komisji, pojęcie statku w prawodawstwie polskim odnosi się tak do statku powietrznego, bo mamy ustawę o ubezpieczeniach statków powietrznych, jak również statku morskiego. W związku z czym może byłoby wskazane, żeby rzeczywiście nie zastępować słowa „statku” słowem „bandery”, tylko po wyrazie „statku” dopisać wyraz „morskiego”. Może byłaby to autopoprawka pana posła wnioskodawcy, gdyby chciał ją pan poseł przejąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie natury bardziej zasadniczej. Mogę sobie wyobrazić sytuację, że zgodnie z określeniem „na polskim statku morskim” kapitanem jest obywatel nie polski. Chyba to nie jest takie trudne do wyobrażenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#RyszardKalisz">Bardzo pana proszę, panie pośle Czerwiński, aby odnosił się pan do poprawki. W tej chwili nie mówimy o „polskim statku morskim”, ale tylko o zastąpieniu wyrazu „statku” wyrazem „bandery”. Taka jest treść poprawki nr 84 i proszę poza nią nie wychodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JerzyCzerwiński">Dążę do meritum i bardzo proszę mi nie przeszkadzać. Proszę mi dać skończyć myśl, bo tak będzie szybciej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, do rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JerzyCzerwiński">Właśnie do tego zmierzam. Mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej i związane z nim ewentualne uzupełnienie poprawki w formie autopoprawki. Czy w takiej sytuacji, kiedy kapitan statku nie jest obywatelem polskim, czyli także nie ma praw wyborczych, a w tym wypadku praw referendalnych, może on podejmować czynności, o których jest mowa w ust. 2? Po odpowiedzi przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej prosiłbym o odpowiednie zmodyfikowanie tej poprawki, jeśli pan poseł wnioskodawca jest to w stanie zrobić przy pomocy Biura Legislacyjnego, aby uwzględnić tę sytuację, która jest teoretycznie możliwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#AntoniStryjewski">Mam pewną wątpliwość, którą chcę skierować w formie pytania do pana posła wnioskodawcy. Dla czystości słownej tekstu ustawy wydaje się zasadne, by zapis brzmiał „na polskim statku”. Pan poseł wnioskodawca, kiedy omawialiśmy jedną z poprzednich poprawek, sugerował, że takie pojęcie jest bardziej otwarte. Możliwe jest utworzenie komisji obwodowej referendalnej na innych statkach. Ponadto omawiana ustawa nie tyczy się tylko tego referendum akcesyjnego, ale również innych referendów, które da Bóg, będą miały miejsce w przyszłości. W związku z tym czy jednak nie powinien pan poseł wnioskodawca wycofać swojego wniosku zgodnie z logikę, która pan poseł wykazał przy omawianiu poprzedniej poprawki. Przypominam, że w tym przypadku chodzi o poprawkę nr 78. Mam jeszcze drugą wątpliwość, która rodzi się w związku z tym, czy my w ogóle mamy prawo iść tropem poprawki pana posła wnioskodawcy z uwagi na to, że w art. 9 ust. 9 mamy taki oto zapis - cytuję: „Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania i aktualizacji spisu osób uprawnionych do udziału w referendum, przebywających na polskich statkach morskich znajdujących się w podróży w dniu referendum, a także sposób powiadamiania urzędów gmin o objętych spisem osobach stale zamieszkałych w kraju i sposób wydawania zaświadczeń o prawie do głosowania”. Czy w związku z tym jednak te wszystkie poprawki, które niosły ze sobą potencjalną zmianę sformułowania „na polskich statkach morskich” na „polskie statki”, nie uzgodnić z treścią zapisu art. 9 ust. 9? Jeżeli pan poseł wnioskodawca...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#RyszardKalisz">Minęły już 3,5 minuty i proszę w ciągu 15 sekund zakończyć swoją wypowiedź. Ponadto proszę mówić do rzeczy. Na tym etapie poprawka dotyczy zastąpienia wyrazu „statku” wyrazem „bandery”. Nie można zmieniać tego, co postuluje pan poseł, bo to już nie ten etap prac nad ustawą. Trochę pan poseł przespał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#AntoniStryjewski">Wobec tego pozwolę sobie tylko dokończyć myśl. Jeżeli pan poseł ma inną wizję poprawki, co jest możliwe i ja bym od niej się nie odżegnywał, czy nie uważa pan poseł wnioskodawca, że należałoby dopisać kolejny ustęp w art. 9?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#BogdanPęk">Muszę rzeczywiście przyznać, że jest pewien brak logiki w poprawce nr 84. Prawdopodobnie nastąpił jakiś błąd maszynowy w tekście. Proponuję autopoprawkę, która by sprowadzała tę poprawkę do następującego brzmienia. W art. 14 ust. 2 wyraz „statku” zastąpić wyrazami „polskiego statku morskiego” i skreślić wyraz „bandera”. Ostatecznie poprawka brzmiałaby „polskiego statku morskiego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#RyszardKalisz">Zwracam się do przedstawiciela Biura Legislacyjnego: czy taka poprawka jest dopuszczalna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tego typu poprawki, jak rozumiem, mają walor redakcyjny. Jeśli wyraz „bandery” zastępuje się prawidłowym sformułowaniem „polskim statku morskim”, można uznać, że jest to poprawka techniczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 84?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JerzyCzerwiński">Przed głosowaniem prosiłbym przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź na moje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#RyszardKalisz">A jak brzmiało pytanie pana posła? Proszę mi odpowiedzieć na pytanie: jak pańskie pytanie wiążę się z poprawką nr 84? Nich pan najpierw przeczyta poprawkę w całości, a potem odpowie na moje pytanie. Bo może się pan równie dobrze pytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o to, jaka jest dzisiaj pogoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JerzyCzerwiński">Jest obowiązkiem ustawodawcy, w szczególności Komisji Ustawodawczej, która, przypominam, jest w Sejmie między innymi po to powołana, aby „czyścić” pracę innych komisji sejmowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#RyszardKalisz">Ale nie możemy wyjść poza poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#JerzyCzerwiński">Pan przewodniczący pozwoli, że zacytuję tekst ust. 2 art. 14, do którego odwołuje się ta poprawka. „W skład komisji obwodowej, o której mowa w ust. 1, wchodzi jedna osoba wskazana odpowiednio przez kapitana statku i konsula”. Przy słowie „statku” jest jeszcze słowo „kapitan”. Zainteresowała mnie taka sytuacja, kiedy kapitan nie jest polskim obywatelem i nie bierze udziału w referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#RyszardKalisz">Nie tego jednak dotyczy ta poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JerzyCzerwiński">Związek tej poprawki ze słowami „kapitana statku” jest oczywisty, jest to związek podległości, bo tak to jest traktowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#RyszardKalisz">Czy to statek podlega kapitanowi, czy też kapitan statkowi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JerzyCzerwiński">Mówimy o gramatyce, a nie o podległości służbowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#RyszardKalisz">Proszę już nie odpowiadać. Mocą kompetencji przewodniczącego Komisji uważam, że pytanie nie ma żadnego związku z poprawką. Przechodzimy do głosowania poprawki. Proszę złożyć kolejny protest, panie pośle Przechodzimy do głosowania. Kto jest z pozytywną rekomendacją poprawki nr 84? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 84. Przechodzimy do poprawki nr 85. Chcę przypomnieć panie mecenasie, że poprawka takiej samej treści była już przez Komisję głosowana. Była to poprawka nr 82. Czy pan poseł wnioskodawca z tym się zgadza? Jeśli nie, to proszę uzasadnić poprawkę nr 85 i powiedzieć, czym różni się ona od poprawki nr 82.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 85 zmierza do zmiany w art. 14 ust. 2, który pozwolę sobie zacytować. „W skład komisji obwodowej, o której mowa w ust. 1, wchodzi jedna osoba wskazana odpowiednio przez kapitana statku i konsula”. W poprawce nr 82 była liczba mnoga, a tu mamy do czynienia z liczbą pojedynczą. Różnica jest więc istotna. Postulujemy w zacytowanym przeze mnie ust. 2 po wyrazie „konsula” dodać wyrazy „lub upoważnieni przez nich pracownicy konsulatu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Robert Luśnia. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#RobertLuśnia">Zdecydowanie zapewniam pana przewodniczącego, że pana zachowanie będzie rzeczywiście przedmiotem badania przez Konwent i nie tylko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#RyszardKalisz">Proszę pana posła o pytania dotyczące poprawki nr 85.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#RobertLuśnia">Jeśli natomiast chodzi o poprawkę nr 85, to chciałbym zaproponować panu posłowi wnioskodawcy, aby być może w ramach tej poprawki zechciał przejąć zmianę polegającą na tym, aby zamiast wyrazów „upoważnieni przez nich pracownicy konsulatu” dodał w to miejsce po wyrazie „konsula” wyrazy „lub wicekonsula”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#BogdanPęk">Z przykrością nie mogę się zgodzić z panem posłem Robertem Luśnią i pozostaję przy swoim poprzednim zapisie, który daje więcej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#RyszardKalisz">Jest mój sprzeciw do poprawki nr 85. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 85? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 85. Przechodzimy do poprawki nr 86. Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. W jakim trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#JerzyCzerwiński">W trybie wniosku formalnego. Pan przewodniczący powinien dbać o ciągłość pracy Komisji, ale także o powagę pracy Komisji. Nie jestem członkiem tej Komisji i nie przebywam ciągle na sali obrad podczas posiedzeń Komisji. Dlatego chciałbym się zapytać, czy jest rzeczą normalną, że w trakcie pracy Komisji Ustawodawczej członkowie tej Komisji, a więc posłowie którzy muszą wyrazić swoje zdanie i głosować, czytali prasę w czasie, kiedy poseł wnioskodawca uzasadnia swoje wnioski? Czy jest określone procentowo ilu posłów może czytać prasę, a ilu nie, i jaką prasę? Proszę o ustosunkowanie się pana przewodniczącego do tego pytania. Cała moja wypowiedź jest, oczywiście, zapisywana i notowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#RyszardKalisz">Pytanie pozostawiam bez odpowiedzi. Przystępujemy do poprawki nr 86. Proszę o jej uzasadnienie pana posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#BogdanPęk">Zaczynamy się bardzo szybko posuwać do przodu i oto już przechodzimy do art. 15. Ten artykuł jest bardzo istotny w całej ustawie, w związku z tym pozwolę go sobie zacytować. „Do zadań komisji obwodowej należy w szczególności: 1) przeprowadzenie głosowania w obwodzie; 2) czuwanie nad przestrzeganiem przepisów niniejszej ustawy w miejscu i w czasie głosowania; 3) ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do wiadomości publicznej; 4) przekazanie protokołu głosowania w obwodzie właściwemu komisarzowi wyborczemu”. Dla lepszego sformułowania tego artykułu proponujemy dodanie nowego ust. 5 w brzmieniu: „5) wykonywanie innych zadań zleconych ustawą”. Naszym zdaniem, ustęp ten pozwoli precyzyjnie oddać wszystko to, co mogłoby się wydarzyć, a nie jest sformułowane w tym artykule.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#RyszardKalisz">Kto z państwa chciałby zadać pytanie panu posłowi wnioskodawcy? Zgłasza się pani posłanka Krystyna Grabicka oraz panowie posłowie Antoni Stryjewski, Jerzy Czerwiński i Andrzej Fedorowicz. Czy są inni chętni? Nie widzę. Zamykam listę pytających. Mam do pana posła wnioskodawcy pytanie jako pierwszy. Niech pan poseł określi choć jedną czynność, która nie jest wskazana w punktach od 1 do 4?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#BogdanPęk">Mogą wystąpić bardzo różne okoliczności, których, jak pan dobrze wie, ustawodawca nie jest w stanie przewidzieć. Zatem ostrożność i przezorność wymaga, żeby na taką okoliczność mieć odpowiedni zapis. Stąd też nasza dbałość o to, aby w przypadku, który dzisiaj jest trudny do przewidzenia, znalazł się w ustawie zapis „wykonywanie innych zadań zleconych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#RyszardKalisz">Ale pan poseł wie, że w Polsce obowiązuje art. 7 konstytucji mówiący o zasadzie legalizmu, że organy władzy państwowej mogą działać tylko na podstawie prawa. Proszę pana posła o wskazanie takiego przepisu tej ustawy, którego nie obejmują pkt 1–4 art. 15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#BogdanPęk">W tej chwili nie umiem tego precyzyjnie zrobić, ale być może zrobię to za chwilę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#KrystynaGrabicka">Trochę mnie pan przewodniczący ubiegł z tym pytaniem, bo chciałam zadać podobne pytanie przedstawicielowi Państwowej Komisji Wyborczej. Czy jest jakieś zadanie komisji obwodowej, które nie jest ujęte w przepisach tej ustawy i czy w ustawie Ordynacja do Sejmu i do Senatu jest podobny zapis, czy też go nie ma?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#AntoniStryjewski">Mam pewną wątpliwość, którą chcę sformułować w formie pytania do pana posła wnioskodawcy. W poprawce nr 61 dotyczącej art. 12, mówiącego o zadaniach komisarza wyborczego, pan wnioskował o skreślenie między innymi sformułowania „w szczególności”. Art. 15 tej ustawy ma podobną konstrukcję i wprowadzenie do tego artykułu brzmi: „Do zadań komisji obwodowej należy w szczególności...”. Czy pan poseł nie uważa, że dla czystości brzmienia tekstu ustawy nie należałoby wykreślić wyrazy „w szczególności” także w art. 15?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#RyszardKalisz">Ale panie pośle tego nie dotyczy poprawka nr 86.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#JerzyCzerwiński">Ponieważ padło pytanie, które co prawda było skierowane do pana posła wnioskodawcy, to jednak Komisja powinna się zapoznać z odpowiedzią. Oczywiście, są inne zadania komisji obwodowej, które, niestety, nie są ujęte w ustawie, ale w aktach niższego rzędu wydanych na podstawie ustawy. Chodzi o czynności, które musi np. dokonać przewodniczący komisji obwodowej. Można tylko zadać pytanie, innego rodzaju, czy takie rozstrzygnięcie jest możliwe, czy np. minister spraw wewnętrznych i administracji wydając rozporządzenie może nakazać przewodniczącemu komisji obwodowej pieczętowanie lokali w obecności przedstawiciela wójta i burmistrza. Można zadać pytanie co się stanie, jeśli nie będzie przedstawiciela wójta, burmistrza lub prezydenta i przewodniczący komisji obwodowej i nie będzie można zapieczętować lokalu w przerwie między dwoma dniami głosowań referendum. Dlatego też uważam, że na takim przykładzie najlepiej widać, że taki przepis, jaki zaproponował poseł wnioskodawca, byłby potrzebny. Prosiłbym jednak pana posła wnioskodawcę o pewną modyfikację poprawki, ponieważ tak jak powiedziałem, ten przypadek jest opisany w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji. Modyfikacja przepisu powinna pójść w takim kierunku, a mianowicie „wykonywanie innych zadań zleconych prawem”. Prawem są także akty wykonawcze, w tym rozporządzenia. Byłby to wówczas przepis ogólny. Proszę, aby pan poseł wnioskodawca przejął tę zmianę jako swoją autopoprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź na pytanie pani posłanki Krystyny Grabickiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#AndrzejFedorowicz">Cierpliwie czekam, by doczekać się wreszcie możliwości zadania pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#RyszardKalisz">A pan poseł chciałby je zadać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#AndrzejFedorowicz">To pan prowadzi posiedzenie, a nie ja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#RyszardKalisz">Ma nadzieję, że pan poseł to widzi. Proszę zatem pana posła Andrzeja Fedorowicza o przedstawienie się i zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#AndrzejFedorowicz">Zacytuję najpierw art. 154 regulaminu Sejmu ust. 1. „W posiedzeniach Komisji, w tym również zamkniętych, mogą uczestniczyć posłowie nie będący jej członkami, mogą oni zabierać głos w dyskusji i składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu”. Na tej podstawie mam pytanie do pana posła wnioskodawcy. Czy kierował się pan poseł troską o zabezpieczenie urn wyborczych, zwłaszcza w dwudniowym referendum, nie dowierzając deklaracjom, zwłaszcza deklaracji Ministerstwa Spraw Wewnętrznym, że chętnie by się zatroszczyło o bezpieczeństwo urn? A może przez brak zaufania do ekipy rządzącej trzeba wprowadzić do ustawy referendalnej taki zapis, aby polegać bardziej na komisji obwodowej, a nie na urzędzie, który deklarował swoją chęć ochrony urn do głosowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Do „innych zadań zleconych” można zaliczyć przekazanie materiału z przeprowadzonego głosowania właściwemu wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, a także udostępnianie materiału z przeprowadzonego głosowania na żądanie sądu lub prokuratury, a więc organów ścigania. W zasadzie na tym się kończą te „inne zadania zlecone”. Takiego przepisu, jak proponowany w autopoprawce, nie zawiera ustawa Ordynacja wyborcza do Sejmu i do Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#BogdanPęk">W związku z tym, że ustawa Ordynacja wyborcza do Sejmu i do Senatu nie zawiera takiego przepisu, to być może w przyszłości będzie zawierać, bo prawo trzeba doskonalić. Zatem postuluję, aby Komisja raczyła przyjąć moją poprawkę wraz z autopoprawką polegającą na dodaniu ust. 5 w brzmieniu „wykonywanie innych zadań zleconych prawem”. Taka poprawka, jak udowodnił pan poseł Jerzy Czerwiński, może regulować takie możliwości, których nie przewiduje nowelizowana przez nas ustawa o referendum ogólnokrajowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chciałbym jeszcze dodać do wypowiedzi przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, że ta poprawka jest zbędna pod względem legislacyjnym, ponieważ art. 15 rozpoczyna się od wyrazów „Do zadań komisji obwodowej należy w szczególności (...)”. W związku z tym punkty, które dalej następują, są jedynie przykładami. Dlatego poprawka pana posła wnioskodawcy jest zbędna, gdyż byłoby to podwójne otwarcie przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 86? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 86. Zarządzam przerwę w obradach Komisji Ustawodawczej do godz. 14,50.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#RyszardKalisz">Wznawiamy obrady Komisji Ustawodawczej po przerwie. Przechodzimy do poprawki nr 87. Czy jest pan poseł Bogdan Pęk? Przypominam, że nie było zakończenia posiedzenia, a jedynie przerwa w obradach, dlatego możemy procedować dalej. Czy ktoś przejmuje poprawkę nr 87 pana posła Bogdana Pęka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#RobertStrąk">Zgłaszam wniosek formalny o przeliczenie kworum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#RyszardKalisz">Zaraz do tego przystąpimy, najpierw jednak poprosimy panów posłów przebywających na korytarzu o powrót na salę obrad. Czekamy, aż sekretarz Komisji poprosi posłów o zajęcie miejsc na sali obrad. Proszę pana posła Bogdana Pęka o uzasadnienie poprawki nr 87.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 87 jest poprawką do art. 16 ust. 1. Zaraz go odnajdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#RyszardKalisz">Treść ustawy wszyscy znają lub mają jej tekst przed sobą. Proszę o merytoryczne uzasadnienie poprawki, która ma następującą treść: „Do uprawnień członków komisji obwodowej...”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#BogdanPęk">Już odnalazłem stosowny przepis. Wydaje się, że jednak lepiej jest zaprezentować treść całego przepisu, bowiem nie wiadomo do czego odnosi się poprawka. Art. 16 brzmi: „1. Do uprawnień członków komisji obwodowych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące obwodowych komisji wyborczych. 2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz szczegółowe zasady, na podstawie których przysługują członkom komisji obwodowych diety, zryczałtowane diety oraz zwrot kosztów podróży i noclegów, a także tryb udzielania im dni wolnych od pracy”. Postulujemy, aby ust. 1 w art. 16 otrzymał następujące brzmienie: „1. Przepisy ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące obwodowych komisji referendalnych stosuje się odpowiednio do uprawnień członków komisji obwodowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#JerzyCzerwiński">Zgłaszam sugestię do pana posła wnioskodawcy, aby drobne korekty poprawki uczytelniły treść poprawki. Proponuję, aby ust. 1 w art. 16 zapisać w ten sposób: „1. Przepisy ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące obwodowych komisji wyborczych”, a nie „referendalnych”, jak proponował pan poseł, „stosuje się odpowiednio do uprawnień członków komisji obwodowych”. Mam również pytanie związane ze stosowaniem sformułowania „odpowiedniego”. Jest to przypuszczalnie pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. W ustawie Ordynacja wyborcza do Sejmu RP i Senatu RP nie ma określonej możliwości głosowania w ciągu dwóch dni. W jaki sposób te przepisy będziemy stosować odpowiednio do członków komisji referendalnych? W tym przypadku mamy bowiem do czynienia z inną materią. Jak na przykład określone będą uprawnienia członków komisji obwodowych w trakcie przerwy między głosowaniami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#RyszardKalisz">Przepraszam panie pośle, ale pytanie jest nie do rzeczy, dlatego że słowo „odpowiednio” znajduje się zarówno w tekście ust. 1 art. 16, jak i w tekście poprawki. W związku z tym poprawka w tym zakresie niczego nie zmienia, chodzi jedynie o odwrócenie kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#JerzyCzerwiński">Bardzo bym prosił pana przewodniczącego, aby nie oceniał, a jeśli już pan ocenia i nie daje możliwości wypowiedzenia się przedstawicielowi Państwowej Komisji Wyborczej, to przynajmniej niech pan poseł da możliwość wytłumaczenia pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#RyszardKalisz">Pytanie pana posła nie dotyczy przedmiotu poprawki nr 87. Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#JerzyCzerwiński">Na jakiej podstawie pan tak twierdzi? Proszę podać ustęp, numer artykułu i punkt regulaminu Sejmu, w oparciu o który pan przewodniczący stwierdza, że moje pytanie nie dotyczy poprawki nr 87. Proszę to udowodnić Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#RyszardKalisz">Art. 155 regulaminu Sejmu. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 87? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 87. Przechodzimy do poprawki nr 88.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#BogdanPęk">W kwestii formalnej. Rozumiem, że panu przewodniczącemu się spieszy, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#RyszardKalisz">Nie udzieliłem głosu panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#BogdanPęk">Proszę o udzielenie mi głosu w kwestii formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#RyszardKalisz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#BogdanPęk">Nie może pan w ten sposób postępować. Nie odniosłem się do propozycji zmiany zapisu w formie autopoprawki i w efekcie głosowaliśmy zapis, który być może bym zmienił, gdyby pan przewodniczący dopuścił mnie do głosu. Proponuję, aby pan przewodniczący w ten sposób nie przyspieszał pracy Komisji nad projektem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#RyszardKalisz">Propozycji nie przyjmuję. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 88. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 88 dotyczy ust. 2 w art. 16, który brzmi: „2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz szczegółowe zasady, na podstawie których przysługują członkom komisji obwodowych diety, zryczałtowane diety oraz zwrot kosztów podróży i noclegów, a także tryb udzielania im dni wolnych od pracy”. Proponujemy, aby w art. 16 ust. 2 skreślić wyrazy „po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą”, „szczegółowe zasady” oraz „zryczałtowane diety”, a na końcu dodać wyrazy „w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą”. Wydaje się, że tego rodzaju zapis jest bardziej przejrzysty i proponuję, żeby go przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#JerzyCzerwiński">Ponieważ poseł wnioskodawca proponuje skreślenie pewnych dość szczegółowych zapisów z ust. 2 art. 16, prosiłbym przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o wypowiedź w tej kwestii. Czy w ten sposób zmieniona delegacja daje Państwowej Komisji Wyborczej możliwość określenia tych właśnie szczegółowych gratyfikacji członków komisji obwodowych? Prosiłbym także o stanowisko Biura Legislacyjnego, czy uszczuplona w ten sposób delegacja nie będzie wadliwa z punktu widzenia legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Przede wszystkim chciałbym państwa poinformować, że rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji już się ukazało na podstawie obowiązującej delegacji. Ja opowiadam się za utrzymaniem delegacji w brzmieniu obowiązującym, które jest bardziej precyzyjne, a przy rozporządzeniu ma to zasadnicze znaczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#RyszardKalisz">Czy Biuro Legislacyjne zgadza się z tą wypowiedzią?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jesteśmy tego samego zdania. Popieramy głos przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 88. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 88? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 88. Przechodzimy do poprawki nr 89. Głos ma wnioskodawca, pan poseł Bogdan Pęk, którego proszę o uzasadnienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 89 dotyczy zmiany w brzmieniu art. 17. Art. ten brzmi: „Do działalności komisji obwodowych oraz do zmian w składzie komisji stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej”. Proponujemy w art. 17 wyrazy „Do działalności komisji obwodowych oraz do zmian w składzie komisji” zastąpić wyrazami „W kwestiach nienormowanych w niniejszej ustawie, stosuje się do działalności komisji obwodowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Więcej nie widzę zgłoszeń. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#JerzyCzerwiński">Swoje pytanie kieruję do przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Czy poprawka pana posła wnioskodawcy rzeczywiście nie reguluje kwestii odniesienia się posiłkowego do przepisów ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sposób bardziej prawidłowy? W kwestiach nie normowanych ustawą, którą rozpatrujemy, a więc ustawą o referendum ogólnokrajowym, należy się odwołać do ordynacji, ponieważ odniesienie, które obecnie znajduje się w art. 17, takiego zastrzeżenia nie zawiera. Stąd moje pytanie, które z tych zastrzeżeń jest bardziej prawidłowe i które się zazwyczaj stosuje w praktyce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#RyszardKalisz">Proszę pana mecenasa o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Brzmienie zapisu, który mamy w omawianej ustawie o referendum ogólnokrajowym, uważamy za zgodne z zasadami prawidłowej legislacji i w tym wypadku wystarczające.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 89? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 89. Przystępujemy do poprawki nr 90. Proszę pana posła Bogdana Pęka o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 90 dotyczy art. 18 ust., który brzmi: „1. Organizacyjno-techniczne warunki wykonywania zadań związanych z przeprowadzeniem referendum przez Państwową Komisję Wyborczą i komisarzy wyborczych zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze, działające na podstawie ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej”. Proponujemy, aby w art. 18 ust. 1 skreślić wyrazy „działające na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej i do Senat Rzeczypospolitej Polskiej” i przecinek zastąpić kropką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Antoni Stryjewski, Jerzy Czerwiński i Andrzej Fedorowicz. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#AntoniStryjewski">Mam pewną wątpliwość, którą sformułuję w formie pytania do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy taka propozycja posła wnioskodawcy, aby ograniczyć w zapisie delegację prawną funkcjonowania Krajowego Biura Wyborczego, jest właściwa? Ponadto czy samo stwierdzenie, że Państwowa Komisja Wyborcza i komisarze wyborczy są obsługiwani przez Krajowe Biuro Wyborcze, jest wystarczającą delegacją dla funkcjonowania tego biura?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#RyszardKalisz">W art. 18 ust. 1 nie ma żadnej delegacji, a jedynie zapis, że funkcjonowanie i istnienie Krajowego Biura Wyborczego jest uregulowane w ustawie Ordynacja wyborcza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#JerzyCzerwiński">Skreślenie wyrazów „działające na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej” niczego nie zmienia w treści art. 18 ust. 1, ponieważ tak wymienione podmioty działają na podstawie tej ustawy. Czy wobec tego rzeczywiście należy uszczegóławiać zapisy o Krajowym Biurze Wyborczym dodając jeszcze akt prawny, na podstawie którego Biuro to zostało powołane? Przypominam, że w tej ustawie nie zajmujemy się innymi instytucjami, może poza komisarzami wyborczymi, ale nie takimi jak ministerstwo, gmina, wójt, burmistrz itd. Stąd pytanie, czy to jedno wyjątkowe odwołanie się do aktu, który powołuje instytucje Krajowego Biura Wyborczego, jest konieczne w tej ustawie? Pytanie to kieruję do przedstawicieli Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#AndrzejFedorowicz">Wydaje mi się, że działając na materii, jaką mamy przed sobą, należy do maksimum skracać zapisy, zwłaszcza że zmian dokonujemy w czasie, kiedy ustawa ta już działa. „Czyszczenie” ustawy z pewnych zapisów, które są oczywiste, jest obowiązkiem Komisji Ustawodawczej. Dlatego sądzę, że pan poseł Bogdan Pęk wystarczająco uzasadnił swoje poprawki, że potrzebne są krótkie, zwięzłe zdania, bez odnośników. Jest przecież oczywiste na jakiej podstawie działa Krajowe Biuro Wyborcze i biura wojewódzkie. Nie ma powodu, aby takie długie zdania pojawiały się, będąc zbędnym balastem, jak mi podpowiada pan poseł wnioskodawca, w ustawie, którą tak uważnie trzeba rozpatrywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Uważamy, że obecny zapis art. 18 ust. 1 jest prawidłowy. Co prawda nie ma w tej chwili takiego podmiotu, który by nosił taką samą nazwę. O ile jednak pamiętam, była taka inicjatywa ze strony Krajowej Rady Izb Rolniczych, żeby też utworzyć Krajowe Biuro Wyborcze na użytek wyborów w tamtej organizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 90. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 90? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 90. Przechodzimy do poprawki nr 91. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 91 dotyczy art. 18 ust. 1, który brzmi: „Organizacyjno-techniczne warunki wykonywania zadań związanych z przeprowadzeniem referendum przez Państwową Komisję Wyborczą i komisarzy wyborczych zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze działające na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej”. Poprawka ma charakter językowy. Postulujemy, aby wyrazy „Organizacyjno-techniczne” zastąpić ładniejszym zwrotem w polskim języku, mianowicie wyrazami „Organizacyjne i techniczne”. Jest to porządkowanie kwestii językowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#RyszardKalisz">Kto ma pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Jerzy Czerwiński i Andrzej Fedorowicz. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#JerzyCzerwiński">Nie jestem pewny, czy poprawka ma jedynie charakter językowy. Wyrazy „organizacyjno-techniczne warunki” oznaczają warunki, które jednocześnie są organizacyjne i techniczne. Ustawodawcy, jak rozumiem, chodziło o warunki organizacyjne i o warunki techniczne wykonywania zadań związanych z przeprowadzeniem referendum, a nie o warunki będące iloczynem tych dwóch pojęć. Jeśli się mylę, proszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego o wyprowadzenie mnie z błędu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#AndrzejFedorowicz">Sugerowałbym panu posłowi wnioskodawcy, aby mocniej określił czynności, które mają być wykonywane w tak ważnym przedsięwzięciu, jakim jest referendum ogólnokrajowe. Dlatego sugeruję, aby w swojej autopoprawce pan poseł zechciał wprowadzić zapis „organizacyjne oraz techniczne”. Są to bowiem dwie różne materie. Organizacja jest działaniem, które dokonujemy np. względem chociażby podziału na komisje obwodowe i ogłaszanie wyników w różnych dziennikach urzędowych. Natomiast warunki techniczne polegają na fizycznym przeprowadzeniu tego przedsięwzięcia, w tym również przygotowanie kart do głosowania. Tych dwóch czynności nie można łączyć, jako że stanowią dwa różne elementy jednego przedsięwzięcia. Dlatego bardzo proszę pana posła wnioskodawcę o przejęcie tej sugestii zapisu „organizacyjne oraz techniczne”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł Bogdan Pęk przejmuje tę sugestię w formie autopoprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#BogdanPęk">Wolałbym najpierw usłyszeć co Biuro Legislacyjne ma do powiedzenia na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#RyszardKalisz">Proszę o wypowiedź przedstawiciela Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uznając za uzasadnione wątpliwości wyrażone przez pana posła Jerzego Czerwińskiego proponujemy pozostanie przy dotychczasowym brzmieniu art. 18 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł Bogdan Pęk przejmuje propozycję pana posła Andrzeja Fedorowicza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#BogdanPęk">Zanim odpowiem, chciałbym zadać dodatkowe pytanie przedstawicielowi Biura Legislacyjnego. Proszę wyjaśnić, dlaczego pan mecenas tak uważa, bo ja nie bardzo rozumiem dlaczego obecny zapis w ustawie jest lepszy od tego, który ja proponuję. W oczywisty sposób mój zapis jest poprawniejszy językowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#RyszardKalisz">Takie jest stanowisko Biura Legislacyjnego i ma do niego prawo. Czy pan poseł wnioskodawca przejmuje propozycję pana posła Andrzeja Fedorowicza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#BogdanPęk">Nie przejmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 91. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 91? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 91. Przechodzimy do poprawki nr 92. Proszę pana posła Bogdana Pęka o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 92 dotyczy art. 18 ust. 1, który brzmi: „1. Organizacyjno-techniczne warunki wykonywania zadań związanych z przeprowadzeniem referendum przez Państwową Komisję Wyborczą i komisarzy wyborczych zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze, działające na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej”. Postulujemy, aby w art. 18 ust. 1 po wyrazach „komisarzy wyborczych” dodać wyrazy „lub dwóch jego zastępców”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Jerzy Czerwiński i Andrzej Fedorowicz. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#JerzyCzerwiński">Właściwie nie będzie to pytanie, ale apel do pana posła wnioskodawcy. O ile się nie mylę, to instytucja zastępców komisarzy wyborczych nie istnieje, a jeśli się mylę, to proszę, aby przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej wyprowadził mnie z błędu. Prosiłbym pana posła wnioskodawcę o ewentualne wycofanie tej poprawki lub taką jej modyfikację, aby nie posługiwała się instytucją, która nie istnieje w prawodawstwie polskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#AndrzejFedorowicz">Wprowadzenie do art. 18 instytucji pomocniczej dla komisarza wyborczego jest uzasadnione przy tak dużym przedsięwzięciu. Wszyscy propagandziści tego przedsięwzięcia głoszą, że jest to epokowe wydarzenie. Znam przebieg poprzednich wyborów, kiedy pojedynczy komisarz nie dawał sobie rady. Często bywało tak, że pewnych rzeczy nie można było mu się doszukać czy doprosić. Należałoby wzmocnić instytucję komisarza wyborczego przed tak ważnym przedsięwzięciem, jakim jest referendum ogólnokrajowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Na podstawie ustawy z 15 lutego 2002 r. o zmianie Ordynacji wyborczej, nie ma funkcji zastępców komisarzy wyborczych. Poprzednio byli wojewódzcy komisarze wyborczy i ich zastępcy, obecnie są tylko komisarze wyborczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw wobec poprawki nr 92. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 92? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 92.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#AndrzejFedorowicz">Chciałbym zgłosić wniosek formalny. W związku z wczorajszymi zajściami na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej, pan marszałek uwzględnił naszą prośbę i zaprasza nas na posiedzenie Konwentu Seniorów. Proszę wobec tego o przerwę w obradach Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#RyszardKalisz">Nie uwzględniam wniosku. Czy pan poseł Andrzej Fedorowicz chce, aby Komisja przegłosowała ten wniosek formalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#AndrzejFedorowicz">Nie chcę, ale po prostu proszę oświadczyć wysłannikowi pana marszałka, żeby oświadczył panu marszałkowi, iż pan poseł Ryszard Kalisz uniemożliwia nam wzięcie udziału w posiedzeniu Konwentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#RyszardKalisz">Nie zarządzam przerwy w pracach Komisji, odwołuję się do decyzji całej Komisji. Kto z członków Komisji jest za uwzględnieniem wniosku pana posła Andrzeja Fedorowicza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#BogdanPęk">Nie jest to wniosek pana posła Fedorowicza, tylko pana marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#RyszardKalisz">Kto jest za uwzględnieniem wniosku pana posła Andrzeja Fedorowicza proszę o podniesienie ręki do góry. Poza tym pan poseł Andrzej Fedorowicz, jako nie-członek Komisji Ustawodawczej, może w każdej chwili opuścić posiedzenie, nie ma pan poseł obowiązku uczestniczenia w obradach Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#AndrzejFedorowicz">Zanim odbędzie się głosowanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#RyszardKalisz">Nie udzieliłem panu głosu. Przywołuję pana posła do rzeczy na podstawie art. 155.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#AndrzejFedorowicz">Jeszcze raz proszę pana przewodniczącego o przerwę w obradach, gdyż chcę uczestniczyć w posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#RyszardKalisz">Ale nie ma pan poseł takiego obowiązku. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za wnioskiem pana posła Andrzeja Fedorowicza o zarządzenie przerwy w obradach Komisji? Stwierdzam, że za wnioskiem pana posła głosował 1 poseł, 17 było przeciw, nikt się nie wstrzymał od głosu. Wniosek pana posła Andrzeja Fedorowicza nie został uwzględniony. Przechodzimy do poprawki nr 93. Proszę pana posła Bogdana Pęka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#BogdanPęk">Najpierw chcę zabrać głos w kwestii formalnej. Czy można?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#RyszardKalisz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#BogdanPęk">Wydaje mi się, że pan przewodniczący uniemożliwia zrealizowanie skargi przez posłów parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej. Bo jedyną drogą na zrealizowanie tej skargi jest uczestnictwo w Konwencie na zaproszenie marszałka. Ponieważ koliduje to z prowadzeniem obrad Komisji Ustawodawczej, pana odmowa zarządzenia przerwy w obradach Komisji jest naruszeniem zasad. Oświadczam to do protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#RyszardKalisz">Chcę oświadczyć, że żaden z posłów wzywanych do marszałka nie jest członkiem Komisji Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#BogdanPęk">To nie ma żadnego znaczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#RyszardKalisz">Proszę o uzasadnienie poprawki nr 93.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#BogdanPęk">Jeszcze w sprawie poprzedniej; to nie ma żadnego znaczenia, czy posłowie ci są członkami tej Komisji, czy nie. Jeżeli chcą uczestniczyć w obradach Komisji Ustawodawczej, to mają do tego pełne prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#RyszardKalisz">Komisja obraduje, nie zarządzam przerwy. Taka jest decyzja Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#BogdanPęk">To rozumiem. W każdym razie pan przewodniczący uniemożliwia tym posłom udział w posiedzeniu Konwentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł wnioskodawca chce uzasadnić poprawkę nr 93, czy też chce pan z tego zrezygnować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#AndrzejFedorowicz">Czy mogę zadać pytanie panu przewodniczącemu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#RyszardKalisz">Nie, w tej chwili głos ma pan poseł Bogdan Pęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#AndrzejFedorowicz">Chciałbym panu zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#RyszardKalisz">Nie udzielam panu głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#AndrzejFedorowicz">Czy ma pan pełną świadomość, że ogranicza pan możliwość wykonywania mandatu posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#RyszardKalisz">Nie udzielam panu głosu; głos ma pan poseł Bogdan Pęk, którego proszę o uzasadnienie poprawki nr 93.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 93 polega na zmianie w art. 18 ust. 2, który brzmi:.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#RyszardKalisz">Wyraz „i” zastąpić przecinkiem. To już wiemy, proszę jednak uzasadnić tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#BogdanPęk">Jednak zacytuję ten przepis. Art. 18 ust. 2 brzmi: „Organizacyjno-techniczne warunki wykonywania zadań związanych z przeprowadzeniem referendum...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#RyszardKalisz">Cytuje pan ust. 1, podczas gdy poprawka dotyczy ust. 2. Proszę do rzeczy, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#BogdanPęk">Istotnie. Ust. 2 brzmi: „Obsługę i techniczno-materialne warunki pracy komisji obwodowej zapewnia wójt lub burmistrz (prezydent miasta) jako zadanie zlecone gminie”. Proponujemy następującą poprawkę; w art. 18 ust. 2 wyraz „i” zastąpić przecinkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#JerzyCzerwiński">Czy takie zastąpienie spójnika „i” będzie skutkowało tym, że pewnych warunków pracy komisji obwodowej wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie będą musieli zapewnić, czy też odwrotnie, zastąpienie spójnika „i” przecinkiem spowoduje, że katalog tych warunków zostanie poszerzony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Wydaje się, że proponowana zmiana nie rozjaśnia przepisu. Obecna redakcja tego ustępu jest bardziej precyzyjna i zgodna z techniką legislacyjną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 93? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 17 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 93. Przechodzimy do poprawki 94, która dotyczy zastąpienia w art. 18 ust. 2 wyrazów „techniczno-materialne” wyrazami „technicznie i materialne”. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 94 dotyczy art. 18 ust. 2, który brzmi: „2. Obsługę i techniczno-materialne warunki pracy komisji obwodowej zapewnia wójt lub burmistrz (prezydent miasta) jako zadanie własne gminie”. Wydaje się, że z punktu widzenia językowego znacznie korzystniejszym zwrotem będzie nie „techniczno-materialne warunki pracy”, ale „techniczne i materialne warunki pracy”. Jest to zmiana analogiczna do tej, którą proponowaliśmy w jednym z poprzednich artykułów. Jest to lepsze wyrażenie myśli w języku polskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Robert Strąk i Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#RobertStrąk">Moje pytanie zmierza do tego, czy sformułowanie „warunki techniczno-materialne” różnią się od sformułowania „warunki techniczne i materialne” przy interpretacji tego przepisu? Pytanie to kieruję do przedstawicieli Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#JerzyCzerwiński">Powtórzę argumentację do jednej z poprzednich poprawek, ale według mnie - i proszę o ewentualne wyprowadzenie mnie z błędu - warunki techniczno-materialne to takie warunki, które są jednocześnie i techniczne i materialne. Natomiast warunki techniczne i warunki materialne, to są albo jedne albo drugie. Pojęciowo i znaczeniowo zakres nazwy „techniczne i materialne” jest szerszy, niż techniczno-materialne. Rozumiem, że dla prawników, którzy są w większości w Komisji Ustawodawczej, to jest jasne, ale prosiłbym jednak o stanowisko Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Biorąc pod uwagę przede wszystkim względy językowe, jesteśmy za utrzymaniem brzmienia obecnego. Proszę zauważyć co będzie się działo, gdyby ta poprawka została przyjęta. Obsługę i techniczne i materialne warunki pracy komisji obwodowej zapewnia wójt itd. Właśnie z językowego punktu widzenia, panie pośle, jesteśmy przeciw tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 94? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 17 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 94. Przechodzimy do poprawki nr 95. Poprawka ta brzmi „nawias zastąpić przecinkiem”. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#BogdanPęk">Przede wszystkim zgłaszam autopoprawkę. W miejsce słowa „nawias” proponuję wstawić słowo „nawiasy”, bo są dwa. Po zmianie ust. 2 art. 18 brzmiałby: „Obsługę i techniczno-materialne warunki pracy komisji obwodowej zapewnia wójt lub burmistrz, prezydent miasta, jako zadanie zlecone gminie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#JerzyCzerwiński">Prosiłbym, aby pan poseł wnioskodawca uzupełniając poprawkę w słusznym kierunku, nawias zastąpił nie przecinkiem, tylko przecinkami, a więc by poprawka operowała liczbą mnogą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł wnioskodawca przyjmuje wybitną propozycję pana posła Jerzego Czerwińskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#BogdanPęk">Trzeba przyznać, że jest to propozycja słuszna, bo należy postawić drugi przecinek w miejscu drugiego nawiasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 95. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 95? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 17 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 95. Przechodzimy do poprawki nr 96. Proszę pana posła o uzasadnienie poprawki, która polega na tym, by w art. 18 ust. 3 wyrazy „na polskich statkach morskich” zastąpić wyrazami „statkach należących do polskiej bandery”. Proszę już nie cytować treści przepisu, w którym chce pan poseł dokonać poprawki, bowiem wszyscy mają tekst ustawy przed sobą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#BogdanPęk">Ale są tacy, którzy mogą tego tekstu nie mieć, a poza tym ja się lepiej czuję, jak czytam przepis, bo to pozwala mi wejść w sedno sprawy. Mam do tego prawo. Poprawka nr 96 dotyczy art. 18 ust. 3, który brzmi: „3. Obowiązki przewidziane w ust. 2 w odniesieniu do komisji obwodowych powołanych w obwodach na polskich statkach morskich i za granicą wykonują odpowiednio kapitan statku i właściwy terytorialnie konsul”. Poprawki tego typu były już wielokrotnie omawiane na posiedzeniu Komisji. Proponujemy, aby wyrazy „na polskich statkach morskich” zastąpić wyrazami „statkach należących do polskiej bandery”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#JerzyCzerwiński">Akurat nie będę osobą pytającą, ale zwrócę uwagę posłowi wnioskodawcy, że tak sformułowana poprawka będzie wadliwa pod względem językowym. Dlatego postulowałbym, aby swoją poprawkę uzupełnił. Brzmiałaby ona „na statkach należących do polskiej bandery”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł wnioskodawca przejmuje propozycję pana posła Jerzego Czerwińskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#BogdanPęk">Tak, przejmuję. Poprawka będzie brzmiała „na statkach należących do polskiej bandery”. To jest moja autopoprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 96. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 96? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 96. Przechodzimy do poprawki nr 97. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 97 dotyczy art. 18 ust. 3, który brzmi: „Obowiązki przewidywane w ust. 2 w odniesieniu do komisji obwodowych powołanych w obwodach na polskich statkach morskich i za granicą wykonują odpowiednio kapitan statku i właściwy terytorialnie konsul”. Proponujemy, aby wyrazy „za granicą” zastąpić wyrazami „utworzonych w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych”. Jest to określenie znacznie precyzyjniejsze, bowiem wyrażenie „za granicą”, jak to już wielokrotnie dowodziliśmy, jest bardzo nieprecyzyjne i może się odnosić do bardzo różnych granic.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy. Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Nie jest dla mnie jasne, czy te zakresy znaczeniowe „za granicą” oraz „utworzonych w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych” są tożsame. Czy są lub mogą pojawić się takie lokale komisji obwodowych, które nie będą utworzone w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych za granicą Polski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Właściwą formułą jest określenie „za granicą”, ponieważ jest to formuła szersza i na przykład pozwala tworzyć obwody głosowania dla polskich jednostek wojskowych biorących udział w misjach pokojowych czy w innych skupiskach Polaków zaangażowanych w wykonywanie robót eksportowych. W związku z tym nie zawsze obwód głosowania jest tworzony w polskim przedstawicielstwie dyplomatycznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#RyszardKalisz">Poprawka ograniczyłaby zatem prawo do głosowania np. na Antarktydzie, gdzie przebywają pracownicy naszej stacji polarnej. Jest sprzeciw do poprawki nr 97. Przechodzimy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 97? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 97. Przechodzimy do poprawki nr 98. Pan poseł wnioskodawca już uzasadniał tę poprawkę. Czy pan podtrzymuje swoje uzasadnienie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#BogdanPęk">Nie bardzo wiem, co uzasadniałem, ale o ile sobie przypominam, to nie uzasadniałem jeszcze poprawki nr 98. Poprawka ta dotyczy zmiany w art. 18 ust. 3. Postulujemy, aby po wyrazie „konsul” dodać wyrazy „lub upoważnieni przez niego pracownicy konsulatu”. Gdyby pan konsul nie był w stanie wykonywać swoich czynności, to komisje wyborcze będą funkcjonować i wybory w konsulacie się odbędą. Gdyby miały się nie odbyć, to by było niedobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Robert Strąk i Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#RobertStrąk">Moje pytanie kieruję do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Kto w zastępstwie konsula podejmuje czynności przewidziane w ustawie? Chodzi o obowiązki w odniesieniu do komisji obwodowych i kto robi to w zastępstwie kapitana statku, jeśli np. kapitan zginie. Kto konkretnie podejmuje takie czynności w ich zastępstwie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Zarówno w przypadku konsula jak i kapitana statku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#RyszardKalisz">Pozwólmy jeszcze wypowiedzieć się panu posłowi Jerzemu Czerwińskiemu, gdyż być może będzie miał podobne pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#JerzyCzerwiński">Jest to z mojej strony tylko sugestia pod adresem wnioskodawcy. Prosiłbym, aby używać w poprawce liczby pojedynczej, bo chodzi raczej o stwierdzenie „upoważniony przez niego pracownik konsulatu”. Powinna być określona jednoznaczna odpowiedzialność jednej osoby. Ta odpowiedzialność nie powinna być rozmywana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#RyszardKalisz">Tego rodzaju autopoprawkę pan poseł Bogdan Pęk przyjął już przy poprzednich poprawkach i chyba podtrzymuje swoje zdanie. Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#BogdanPęk">Jeśli pan przewodniczący dopuści mnie do głosu, to postaram się wypowiedzieć w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#RyszardKalisz">Po prostu pytam się pana posła, czy chce pan podtrzymać swoje zdanie i czy jest pan konsekwentny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#BogdanPęk">W tej sytuacji proponuję autopoprawkę, po wprowadzeniu której zmiana miałaby brzmienie: „w art. 18 ust. 3 po wyrazie „konsul” dodać wyrazy „lub upoważniony przez niego pracownik konsulatu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#RyszardKalisz">Proszę o odpowiedź przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#MiłoszWilkanowicz">W obu przypadkach kapitana statku morskiego zwyczajowo zastępuje I oficer, a konsula wicekonsul lub inna osoba wyznaczona do takiej funkcji. Jeśli w ustawie mówi się o konsulu, to wiadomo, że pod jego nieobecność czynności będzie wykonywał wicekonsul lub osoba przez niego upoważniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 98. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 98? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 98. Przechodzimy do poprawki nr 99. Proszę posła wnioskodawcę o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 99 dotyczy art. 20 ust. 1, który brzmi: „Na urzędowej karcie do głosowania umieszcza się: 1) oznaczenie rodzaju, podmiotu zarządzającego oraz daty referendum; 2) pytanie lub warianty rozwiązania sprawy poddanej pod referendum; 3) informację o sposobie głosowania”. Nie bardzo rozumiem, dlaczego mowa jest o „urzędowej karcie do głosowania”. Czyżby mogły być jakieś nieurzędowe kraty do głosowania? Postuluję, żeby skreślić wyraz „urzędowej”, jako zbędny balast.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Jerzy Czerwiński i Robert Strąk. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#JerzyCzerwiński">Sprawa wydaje się poważniejsza, niż w przypadku skreślenia tylko jednego słowa. Stara zasada legislacyjna mówi, że na oznaczenie tego samego używamy tych samych pojęć. Proszę zauważyć, że w art. 20 w ust. 1 mówimy o „urzędowej karcie do głosowania”, a w ust. 2 o „karcie do głosowania”. Nie ma stwierdzenia, że przez urzędową kartę do głosowania należy rozumieć kartę do głosowania. Zapis ust. 1 sugeruje, że urzędowa karta do głosowania i karta do głosowania, to są dwie różne karty. Przynajmniej tak wynika z zasady legislacji. Jeśli się mylę, to proszę, aby przedstawiciele Biura Legislacyjnego wyprowadzili mnie z błędu. Czy wobec tego nie jest zasadnym przejęcie chociaż jednej poprawki pana posła Bogdana Pęka, żeby ujednolić terminologię stosowaną w ustawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#RobertStrąk">Proszę zauważyć, że rozdział 3 ustawy też zaczyna się od słów „Karta do głosowania”. Zwracam się do przedstawicieli Biura Legislacyjnego z pytaniem, czy nie mamy aby do czynienia z niechlujstwem legislacyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#RyszardKalisz">Proszę pana mecenasa o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To nie jest niechlujstwo legislacyjne. Taka metoda, jaką przyjęto w art. 20, jest stosowana również w legislacji. W ust. 1 używa się określenia całościowego, natomiast w dalszych ustępach używa się już tylko skrótów. Tak np. postępuje się w przypadku wymieniania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; najpierw użyty jest pełen tytuł, a w dalszych przepisach już tylko skrót „Prezydent Rzeczypospolitej” lub „Prezydent RP”. Przyjęcie poprawki nr 99 nie będzie powodowało żadnych negatywnych konsekwencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 99. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 99? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 99. Przechodzimy do poprawki nr 100. Proszę pana posła Bogdana Pęka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 100 dotyczy zmiany w art. 20 ust. 1 pkt 1, który brzmi: „1. Oznaczenie rodzaju, podmiotu zarządzającego oraz daty referendum”. Proponujemy, aby po wyrazie „rodzaju” dodać wyraz „i” i skreślić wyraz „referendum”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie natury technicznej. Na karcie do głosowania, jak rozumiem, będzie oznaczona data referendum i będzie to dzień 8 czerwca 2003 r. Czy nie uważacie państwo, że powinno się w tym przepisie pojawić sformułowanie „daty głosowania” zamiast „daty referendum”? Obecny zapis może prowadzić do pewnego rodzaju nieporozumień u osób głosujących. Czym innym jest data głosowania, a czym innym data referendum. Mając podaną tylko datę 8 czerwca 2003 r. osoby, które przyjdą do komisji obwodowej w dniu 7 czerwca, będą trochę wprowadzone w błąd. Te pojęcia się trochę rozchodzą. W świadomości społecznej bardziej utrwalona jest nie data referendum, ale data głosowania. Te uwagi poddaję pod rozwagę Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#RyszardKalisz">Pytanie nie dotyczy poprawki nr 100. Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 100? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 17 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 100. Przechodzimy do poprawki nr 101. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 101 dotyczy art. 20 ust. 1 pkt 2, który brzmi: „2. Pytanie lub warianty rozwiązania sprawy poddanej pod referendum”. Proponujemy zmianę polegającą na wprowadzeniu zapisu, aby w art. 20 ust. 1 pkt 2 wyrazy „poddanej pod” zastąpić wyrazami „określonej w”. To drugie sformułowanie jest bardziej precyzyjne i precyzyjniej oddaje sens.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie do przedstawicieli Biura Legislacyjnego; które z określeń jest bardziej poprawne legislacyjnie i bardziej zgodne z treścią pozostałych zapisów ustawy o referendum ogólnokrajowym oraz z konstytucją?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zgodnie z opinią naszych sejmowych językoznawców, wyrażenie „sprawa poddana pod referendum” jest wyrażeniem prawidłowym. Mówi o tym także art. 2 ust. 1 ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 101. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 101? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 101. Chcę poinformować członków Komisji, że ponieważ poseł Bohdan Kopczyński, wiceprzewodniczący Komisji Ustawodawczej, jest niezrzeszony, to Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin zgłosił wniosek akceptowany dzisiaj przez Sejm, o powołaniu pana posła Ryszarda Kędry do składu naszej Komisji. Witam serdecznie pana posła na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej. Przechodzimy do poprawki nr 102. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 102 dotyczy art. 20 ust. 1 pkt 3, który brzmi: „3) informację o sposobie głosowania”. Proponujemy, aby w tym punkcie po wyrazie „sposobie” dodać wyraz „i trybie”. Byłoby to doprecyzowanie celu i zakresu działania. Słowo „tryb” jest słowem szczególnym, określającym precyzyjnie o co chodzi w tym zapisie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Robert Strąk i Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#RobertStrąk">Moje pierwsze pytanie kieruję do przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Czy tak sformułowana poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym? Drugie pytanie kieruję do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy zasygnalizowanie w tym punkcie trybu jest zasadne, czy też nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie do Biura Legislacyjnego i, być może, także do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Sejm 17 kwietnia br. zarządził referendum ogólnokrajowe na dzień 8 czerwca 2003 r. W tym zarządzeniu znalazły się, oprócz pytania referendalnego, także informacje o sposobie głosowania. Pytanie moje jest takiej natury, czy uzupełnienie art. 20 ust. 1 pkt 3 o zwrot „i trybie” nie będzie także powodowało konieczności zmiany wspomnianego zarządzenia? Czy wobec tego takie zarządzenie musi być wydane na nowo, czy też tylko nowelizowane? Jest to uchwała Sejmu publikowana w Dzienniku Ustaw. Czy zarządzenie będzie obowiązywało, a omawiany przepis nie będzie miał zastosowania do referendum, które już trwa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o wyjaśnienie tych kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Po przyjęciu poprawki pana posła zapis art. 20 ust. 1 pkt 3 nie będzie sprzeczny z zarządzeniem Sejmu, ale nie bardzo wiadomo, co oznacza określenie „i trybie”. Istnieje tryb wyboru czy tryb rozstrzygnięcia w referendum. Natomiast pouczenie, którego dotyczy obecna delegacja, zawiera po pierwsze - sposób głosowania, czyli jak należy odpowiedzieć na zadane pytanie, po drugie - warunki ważności oddanego głosu. Jest to ostrzeżenie dla wyborcy jak nie należy głosować, bo w przeciwnym wypadku jego głos uznany będzie za nieważny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 102. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 102? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 102. Przechodzimy do poprawki nr 103. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#BogdanPęk">Jest to poprawka do art. 20 ust. 2, który brzmi: „2. Na karcie do głosowania można zamieścić wyjaśnienie dotyczące przedmiotu referendum. Treść wyjaśnienia ustala podmiot zarządzający referendum”. Postulujemy w art. 20 w ust. 2 wyrazy „można zamieścić” zastąpić wyrazami „zamieszcza się”. Jest to tryb nakazowy. Ponadto postulujemy po wyrazie „podmiotu” dodać wyrazy „i zakresu”, a także skreśla się zdanie od wyrazu „Treść” do wyrazu „referendum”. W treści poprawki jest wyraźny błąd literowy. Chodzi oczywiście o wyraz „zamieszcza się”, a nie „zawiesza się”. Wydaje się, że tego rodzaju treść art. 20 ust. 2 jest bardziej precyzyjna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#JerzyCzerwiński">Zwróciłbym uwagę panu posłowi wnioskodawcy na pewną niezgrabność sformułowania, aby w art. 20 ust. 2 wyrazy „można zamieścić” zastąpić wyrazami „zamieszcza się” i po wyrazie „podmiotu” dodaje się wyrazy „i zakresu”. Moim zdaniem „i” należałoby przenieść na początek, co jest zmianą tylko redakcyjną. Mam pytanie bardziej zasadnicze. Pan poseł wnioskodawca proponuje dodać wyrazy „i zakresu”. Prosiłbym posła wnioskodawcę o przybliżenie pojęcia, co oznacza sformułowanie „zakres referendum”? Co w tym konkretnym przypadku mogłoby to oznaczać, np. w przypadku referendum ogólnokrajowego o wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, czy o ratyfikacji traktatu akcesyjnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#RyszardKalisz">Proszę pana posła wnioskodawcę o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#BogdanPęk">Zakres referendum określa treść, czyli czego dotyczy referendum, czyli tego co jest najważniejsze. Referendum dotyczy... Właśnie tego wy nie potraficie pojąć, bo po prostu cała propaganda rządowa nie dotyczy treści traktatu akcesyjnego, który jest przedmiotem referendum i jego ewentualnych skutków, tylko wasza propaganda dotyczy tego, co jest w Unii Europejskiej, albo co byście chcieli, by wynikało z tego traktatu. Dlatego doprecyzowanie, które proponujemy, jest ze wszech miar korzystne i zasadne, bo dotyczy meritum sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#MagdalenaBanaś">Proszę o przywołanie do porządku pana posła Bogdana Pęka, dlatego że określenia „wy”, „wyście” i „wam” jest nieadekwatne do tego, co robimy. Zwyczajowo w Komisji zwracamy się do „pani” lub „pana posła” lub do „państwa”. Nie po raz pierwszy pan poseł Bogdan Pęk tak się odzywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle Pęk, przywołuję pana do porządku. Proszę o zwracanie się per „pani, pan lub państwo” lub „pani poseł, panie pośle lub państwo posłowie”...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#BogdanPęk">Pod warunkiem, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#RyszardKalisz">Nie udzieliłem głosu panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#BogdanPęk">Pod warunkiem, że pan przewodniczący nie będzie tolerował tego rodzaju zachowań, jak przed chwilą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#RyszardKalisz">Nie udzieliłem głosu panu posłowi. Jest sprzeciw do poprawki nr 103. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 103? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 17 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 103. Przechodzimy do poprawki nr 104, która dotyczy zastąpienia wyrazów „po lewej stronie” wyrazami „po prawej stronie”. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 104 dotyczy art. 20 ust. 3, który brzmi: „Jeżeli referendum polega na udzieleniu odpowiedzi na postawione pytanie, na karcie do głosowania zamieszcza się również wyrazy „Tak” i „Nie”, a gdy referendum polega na dokonywaniu wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariantami rozwiązania, przy każdym z wariantów umieszcza się po lewej stronie numer wariantu”. Proponujemy, aby w ust. 3 art. 20 wyrazy „po lewej stronie” zastąpić wyrazami „po prawej stronie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłasza się pan poseł Robert Strąk. Zamykam listę pytających. Zgłasza się jeszcze pan poseł Roman Giertych; bardzo proszę się przedstawiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#RobertStrąk">Moje pytanie kieruję do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Po której stronie stawiało się krzyżyki przy referendum konstytucyjnym, przy referendum uwłaszczeniowym oraz przy referendum z roku 1947 „Trzy razy TAK”? Chodzi mi o tradycję kształtu kart wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#RyszardKalisz">Głos ma pan poseł Roman Giertych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#RomanGiertych">Prosiłbym przedstawiciela wnioskodawcy, aby przedstawił więcej argumentów za poprawką. Mam również pytanie. Czy w trakcie prac parlamentarnych było rozważane użycie dziurkaczy. Tak organizuje się wybory w systemie anglosaskim. Zamiast używania długopisu i stawiania znaku krzyżyka w odpowiedniej rubryce, używa się dziurkaczy. Ma to taki cel, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#RyszardKalisz">Przywołuję pana posła do rzeczy. Czynię to na podstawie art. 155 regulaminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#RomanGiertych">Chciałbym uzasadnić swoje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#RyszardKalisz">Ale to nie dotyczy tej ustawy. To jest ustawa o zmianie ustawy o referendum ogólnokrajowym, a nie wracamy do prac nad ustawą o referendum. Niech pan poseł dziurkacze już pozostawi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#RomanGiertych">To rozumiem, ale chciałbym... Dziurkacze mogą być jednym z elementów, które chciałbym uzasadnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle Giertych, przywołuję pana do rzeczy, bo inaczej odbiorę panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#RomanGiertych">Rozumiem, ale chciałbym dokończyć krótkie moje wystąpienie, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#RyszardKalisz">Bardzo proszę, ale do rzeczy, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#RomanGiertych">Na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej w tym punkcie porządku nie miałem jeszcze przyjemności zabierać głosu. Jeśli pan przewodniczący zechciałby przyjąć z pewną dozą tolerancji moje pytanie, to byłbym głęboko zobowiązany panu przewodniczącemu za taką tolerancję. W Stanach Zjednoczonych w komisjach wyborczych dziurkacze używane są po to, aby nie było oszustw wyborczych. Mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy komisja ta nie uważa, że zastąpienie tradycyjnego sposobu zakreślania długopisem czy po prawej, czy po lewej stronie danego pytania, sposobom przez dziurkowanie znaku, uniemożliwiłoby oszustwo wyborcze? Przypomnę, że w ostatnich wyborach samorządowych w Polsce miały miejsce dosyć często takie przypadki, choćby casus Płocka. Czy użycie dziurkaczy nie mogłoby umożliwić lepszą weryfikację poprawności dokonywania samego aktu wyborczego? Ponadto jakie byłyby koszty zamiany tradycyjnych długopisów leżących w obwodowych komisjach wyborczych na dziurkacze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź na pytanie pana posła Roberta Strąka. Pytanie pana posła Romana Giertycha nie ma żadnego związku z poprawką nr 104.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Już nie pamiętam jak była umieszczona kratka na karcie wyborczej; czy po prawej, czy po lewej stronie. Natomiast kratka taka jest umieszczana po lewej tronie nazwiska każdego kandydata. Wydaje mi się, że kratka była umieszczona po lewej stronie, ale nie jestem tego do końca pewien. Jeśli chodzi o możliwość zastosowania dziurkaczy, to w tym referendum ze względu na czas i warunki techniczne, do których nie jesteśmy przygotowani, nie jest możliwe zastosowanie takiej techniki. Jak się okazało, wyniki naszych wyborów samorządowych zostały szybciej policzone, niż wybory przy pomocy dziurkaczy na Florydzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 104. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 104? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 104. Przechodzimy do poprawki nr 105. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 105 dotyczy art. 20 ust. 4, który brzmi: „4. W przypadku poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy, na karcie do głosowania zamieszcza się kolejno wszystkie postawione pytania lub zaproponowane warianty rozwiązania”. Postulujemy, aby w tym ustępie skreślić wyraz „zaproponowane”. Jest to zupełnie dla mnie niejasne stwierdzenie i mogłoby wprowadzać w błąd. Nie wiadomo przez kogo zaproponowane i co w ogóle oznacza. Tego zapisu nie rozumiemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#RyszardKalisz">Nie widzę pytań. Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 105? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 105. Przechodzimy do poprawki nr 106. Proszę pana posła Bogdana Pęka o uzasadnienie, dlaczego chce pan wyrazy „miejsce na odcisk pieczęci” zastąpić wyrazami „miejsce na pieczęć”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 106 dotyczy art. 20 ust. 5, który brzmi: „5. Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie. Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci Państwowej Komisji Wyborczej oraz oznacza się miejsce na odcisk pieczęci komisji obwodowej”. Wydaje się, że postulowana przez nas zmiana polegająca na skreśleniu w zdaniu pierwszym wyrazów „miejsce na odcisk pieczęci” wyrazami „miejsce na pieczęć” jest stwierdzeniem bardziej precyzyjnymi popularnie używanym. Jest pełna jasność w temacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#RyszardKalisz">Dla kogo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#BogdanPęk">Dla wszystkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#RyszardKalisz">Chyba dla pana posła. Zgłaszają się do wypowiedzi panowie posłowie Robert Strąk i Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#RobertStrąk">Pierwsze moje pytanie kieruję do przedstawiciela Biura Legislacyjnego. Czy tak sformułowana poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym? Mam też pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy nie uważa pan, że zapis pierwotny może być mylący dla członków komisji obwodowej. Nie każdy z nich musi wiedzieć co to jest odcisk pieczęci. Proszę wziąć pod uwagę, że jednak członkami obwodowych komisji wyborczych bywają osoby z wykształceniem podstawowym. Dlatego im przepis będzie jaśniejszy i bardziej precyzyjny, tym łatwiejszy do interpretacji. To nie są prawnicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#RyszardKalisz">A co pan poseł Robert Strąk ma na myśli mówiąc o odcisku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#RobertStrąk">Odcisk pieczęci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#RyszardKalisz">Sam pan sobie odpowiedział na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#JerzyCzerwiński">Pytanie kieruję do przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Proszę o wyjaśnienie, jak to jest w innych ustawach, np. w Ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu, w ustawie o wyborze prezydenta, czy też w ustawie o wyborach samorządowych. Jakie jest sformułowanie tam używane? Proszę posłużyć się tekstem tych ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#RyszardKalisz">Proszę panie mecenasie o odpowiedź na te pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Odpowiem najpierw na pytanie pana posła Roberta Strąka. Nie chodzi o kwestie legislacyjne, ale o zwykłe kwestie językowe i logiczne. Upieram się przy twierdzeniu, że chodzi o miejsce na odcisk pieczęci, a nie o pieczęć. Nawiązując do pytania pana posła Jerzego Czerwińskiego; pozwoli pan poseł, że za chwilę udzielę odpowiedzi. Muszę najpierw znaleźć ten zapis w ustawie Ordynacja do Sejmu i do Senatu. Wydaje mi się jednak, że jest tam analogiczny zapis, jak w omawianej ustawie o zmianie ustawy o referendum ogólnokrajowym. Za chwilę możemy do tego wrócić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 106. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 106? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 18 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 106. Przechodzimy do poprawki nr 107. Tym razem wnioskodawcami są pani posłanka Krystyna Grabicka oraz i panowie posłowie Jerzy Czerwiński, Robert Luśnia, Antoni Macierewicz oraz Antoni Stryjewski. Z wymienionych osób na posiedzeniu Komisji jest obecny jedynie pan poseł Jerzy Czerwiński, którego proszę o uzasadnienie poprawki. Widzę jakąś konkurencję. Koło Katolicko-Narodowe teraz zgłasza poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#BogdanPęk">Po co ten komentarz?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#RyszardKalisz">Nie udzieliłem panu głosu. Taką kompetencję ma przewodniczący. Z taką uwagą zwracam się do pana posła Bogdana Pęka. Proszę pana posła Jerzego Czerwińskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#JerzyCzerwiński">Tak się złożyło, że obecnie na sali obrad z grupy posłów-wnioskodawców jestem obecny tylko ja. W związku z tym na mnie przypadł zaszczyt i obowiązek rekomendacji poprawki. Na wstępie prosiłbym, aby Biuro Legislacyjne potwierdziło moje przypuszczenie, a właściwie pewność, że poprawkę nr 107 należy głosować łącznie z poprawkami nr 123 i nr 136, których autorami jest również grupa posłów wymienionych w podpisie poprawki nr 107. Poprawki te stanowią jedną logiczną całość i dotyczą tej samej problematyki, chociaż przepisy wprowadzane tymi poprawkami ingerują w różne artykuły ustawy o referendum ogólnokrajowym. Powtarzam - chodzi o poprawki nr 107, 123 i 136. Jeśli będzie pozytywne stwierdzenie ze strony Biura Legislacyjnego, prosiłbym pana przewodniczącego o łączne głosowanie tych trzech poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#RyszardKalisz">Mowa jest o poprawkach nr 107, 123 i 136. Czy są pytania do wnioskodawcy? Nie ma pytań. Pozostaje jeszcze odpowiedź Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wiążąca jest wola autorów. Jeśli państwo stoicie na takim stanowisku, aby te trzy poprawki głosować łącznie, to jest to możliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#JerzyCzerwiński">Jeśli można, to chciałbym te poprawki umotywować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#RyszardKalisz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#JerzyCzerwiński">Ideą tej grupy poprawek oraz większości innych poprawek, które złożyła grupa posłów w drugim czytaniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o referendum ogólnokrajowym, jest bardziej ścisłe określenie w tekście ustawy tych zabezpieczeń, które mogą służyć jako narzędzia przeciwko możliwości sfałszowania, wypaczenia czy nieuczciwości i nierzetelności przy ustalaniu wyników referendum i także w trakcie samej procedury głosowania. Najściślej rzecz biorąc - chodzi przede wszystkim o przerwę między dwoma dniami głosowań. W poprawce nr 107 proponujemy, aby karta do głosowania zawierała, oprócz nadrukowanego odcisku pieczęci Państwowej Komisji Wyborczej, dwa miejsca oznaczone w sposób wyraźny na odcisk pieczęci komisji obwodowej. Jedno z tych miejsc na odcisk pieczęci na kartach wydawanych w pierwszym dniu głosowania, drugie na kartach wydawanych w drugim dniu. Proponujemy także, aby w przypadku przeprowadzania referendum w ciągu dwóch dni, komisja pieczętowała karty wydawane w pierwszym dniu w miejscu do tego odpowiednim, a karty wydawane w drugim dniu - w miejscu także do tego odpowiednim. Taka jest treść poprawki nr 107. Poprawka nr 123 stwierdza, że komisja obwodowa po wyjęciu kart z urn ustali jako jeden z elementów wyniku referendalnego, ile kart wyjęto z opieczętowanych w pierwszym dniu głosowania, i ile kart wyjęto z urn opieczętowanych w drugim dniu. W poprawce nr 123 proponujemy również, aby komisja porównała ze sobą dwie znaczące liczby, a mianowicie liczbę kart wyjętych z urny opieczętowanych w pierwszym dniu i wrzuconych do tej urny, oraz liczbę kart wydanych w pierwszym dniu, która jest notowana przez komisję obwodową w protokole cząstkowym po pierwszym dniu głosowania. To oznacza, że będziemy mogli zapobiec, a raczej w znacznym stopniu ograniczyć, ewentualną próbę dorzucenia kart w przerwie między dwoma dniami głosowań. O tym cały czas mówimy w swoich poprawkach; o rzetelności wyniku referendum. Powtórzę jeszcze raz: po takiej analizie komisja obwodowa będzie musiała odnotować w protokole liczbę kart wyjętych i opieczętowanych. To jest też powiązanie dwóch protokołów; protokołu cząstkowego i danych z tego protokołu, który jest sporządzany po pierwszym dniu głosowania, z protokołem sumarycznym, czyli z protokołem z wyników głosowania w obwodzie sporządzanym po zakończeniu procedury głosowania. Podsumowujemy dwie liczby: liczbę kart wyjętych z urn opieczętowanych na głosowanie w pierwszym dniu i liczbę kart wydanych w pierwszym dniu głosowania. Jakiekolwiek rozbieżności między tymi dwiema liczbami komisja będzie musiała wyjaśnić w protokole, o czym mówi zmieniany art. 22 przez poprawkę nr 123. Natomiast w zmianie nr 136 zobowiązujemy komisję obwodową do tego, aby odpowiednie dane zostały umieszczone w protokole głosowania w obwodzie i przeniesione wyżej, a więc zsumowane przez komisarzy wyborczych i zsumowane przez Państwową Komisję Wyborczą. To jest ważne dla kwestii, czy rzeczywiście referendum dwudniowe w bardzo znaczny sposób zwiększy frekwencję. Myślimy, że te trzy poprawki, które przed chwilą omówiłem, w sposób zasadniczy mogą przyczynić się do uniemożliwienia prób fałszowania wyniku referendalnego.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#JerzyCzerwiński">Pod ocenę Komisji poddaję sensowność głosowania łącznego nad tymi trzema poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Roman Giertych, Bogdan Pęk i Robert Strąk. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#RomanGiertych">Mam pytania do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej oraz do przedstawiciela posłów wnioskodawców. Intencją poprawek jest zabezpieczenie głosów w referendum przed oszustwem wyborczym. Chciałbym się dowiedzieć od przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, jakie były przykłady fałszerstw wyborczych w ostatnich wyborach samorządowych i parlamentarnych i w jaki sposób dokonywano tych fałszerstw? Czy są jakieś ustalenia organów prokuratury w tym zakresie, czy toczą się jakieś postępowania i jaki jest ewentualnie wynik tych postępowań? Mam także pytanie do przedstawiciela wnioskodawców. Czy wnioskodawcy kierowali się jakimiś przesłankami związanymi z oszustwami wyborczymi i jaki był zamysł polityczny przedstawienia tych poprawek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#BogdanPęk">Mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Nie ulega wątpliwości, że poprawka nr 106 zmierza do uszczelnienia choćby nawet teoretycznej możliwości fałszerstwa polegającego na dorzuceniu głosów w okresie przerwy między jednym a drugim dniem referendum. Dla nas jest to nowe doświadczenie, podobnie jak dla Państwowej Komisji Wyborczej z tym, że to Państwowa Komisja Wyborcza będzie ponosić całkowitą odpowiedzialność za przeprowadzenie tych wyborów. Zatem pytam, czy przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej nie zechciałby poprzeć tej poprawki, bo ona wychodzi zapewne naprzeciw oczekiwaniom wszystkich wyborców, a także mogłaby być ewidentnym uszczelnieniem systemu, który dzisiaj nie jest szczelny. W społeczeństwie już utarło się przekonanie, że mogą się zdarzać cuda nad urną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#RobertStrąk">Moje pierwsze pytanie kieruję do pana posła wnioskodawcy. Czy państwo stosując pewne zabezpieczenia, w postaci choćby protokołów cząstkowych, proponujecie pomysł autorski, czy też czerpiecie z doświadczeń innych demokratycznych krajów? Chciałbym w związku z tym zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy znane są panu referenda, podczas których głosuje się dwa dni i jakie w tych krajach stosuje się zabezpieczenia? Chodzi mi głównie o przechowywanie głosów i ewentualnie czy są stosowane takie metody, jak protokoły cząstkowe? Mam także inne pytanie do pana posła wnioskodawcy. Stwierdził pan poseł, że odcisk pieczęci w zależności od dnia, będzie stawiany w innym miejscu. Czy to będzie jeden wzór karty do głosowania w tym sensie, że będą na niej dwa miejsca wyodrębnione, czy też będą to dwa odrębne wydruki z odrębnymi miejscami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Metodą, którą Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła i ustaliła wzory protokołów głosowania w obwodzie, są cząstkowe protokoły, które zostaną w poniedziałek ustalone, z rozliczenia liczby wydanych i pozostałych kart do głosowania. Daje to pewną gwarancję, że liczba kart dostarczonych i wykorzystanych w pierwszym dniu, zostanie rozliczona. Jeśli zostanie przyjęta poprawka nr 107 zgłoszona do ustawy, to również liczba ta zostanie również upubliczniona. To wydaje się wystarczającym zabezpieczeniem. Pomysł zgłoszony przez grupę wnioskodawców wydaje się ciekawy, ale nieco spóźniony do zastosowania w obecnym referendum. Natomiast nie jest wykluczone, że przy dwudniowych głosowaniach można by go wykorzystać. Jeżeli chodzi o przykłady fałszerstw wyborczych, to zostały one zgłoszone bezpośrednio do organów ścigania, a organy te, niestety, nie informują Państwowej Komisji Wyborczej o wynikach i przebiegu postępowania karnego. Pojawiło się nowe zjawisko i metoda fałszowania. Polega ono na tym, że po otrzymaniu karty do głosowania, dana osoba udaje się do pomieszczenia za zasłoną, potem nie wrzuca karty do głosowania, tylko ją odsprzedaje innym osobom, które wypełniają te karty. Karty są wnoszone do lokali wyborczych przez podstawione osoby już z określonym sposobem głosowania. W ten sposób zniekształcane są wyniki głosowania. Takie przypadki miały miejsce w wyborach samorządowych. Ponieważ w zasadzie nie ma przepisów karnych, ani przepisów ordynacji wyborczej, które by w sposób jednoznaczny pozwalały to zjawisko zwalczać, Państwowa Komisja Wyborcza zgłosiła propozycje nowelizacji części Kodeksu karnego, która jest przygotowywana w związku z przyszłorocznymi wyborami do parlamentu europejskiego. Chodzi o Kodeks karny w części zatytułowanej „Przestępstwa przeciwko wyborom i referendom”. Proponujemy, aby wynoszenie karty wyborczej, odstępowanie i pozyskiwanie w celu użycia w głosowaniu, było karane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela wnioskodawców, pana posła Jerzego Czerwińskiego, o odpowiedź na postawione pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#JerzyCzerwiński">Odpowiadając na poszczególne pytania kierowane do mnie pragnę powiedzieć, że znam tylko te przypadki fałszerstw z ostatnich wyborów, które zostały upowszechnione. Przypadki te mogą mieć miejsce również podczas referendum dwudniowego. Ale referendum dwudniowe stwarza dodatkowe możliwości 0fałszerstwa oprócz tych powszechnie znanych, jak wynoszenie kart do głosowania. Może to być także próba zamiany protokołu przy przekazywaniu go do komisarza wyborczego, co bodajże miało miejsce w ostatnich wyborach samorządowych. Referendum dwudniowe stwarza jeszcze dodatkowe możliwości ze względu na rozciągnięcie procedury w czasie i utratę przez komisje obwodowa możliwości obserwacji urny i dokumentacji referendalnej przez okres między dwoma dniami głosowań. Odpowiadam na pytanie, czy posiłkowaliśmy się jakimiś przykładami z zewnątrz. Nie, stosunkowo rzadkie są dwudniowe akty wyborcze czy referendalne. Wbrew pozorom, w Europie chyba tylko Czechy i Litwa planuje dwudniowe referendum. Wbrew pozorom, są one natomiast częstsze w Afryce, a nie w Europie Zachodniej. Nie było możliwości posiłkowania się przykładami innych krajów, bo takich nie było. Jest to raczej nasz autorski pomysł. Oczywiście, na karcie do głosowania będą oba miejsca oznaczone na odcisk pieczęci w pierwszym dniu i w drugim dniu głosowania. To komisja obwodowa musi nie tyle dokonywać wyboru, ale zachowując się zgodnie z ustawą, karty wydawane w pierwszym dniu ostemplować w miejscu do tego przeznaczonym, i karty wydawane w drugim dniu ostemplować także w miejscu do tego przeznaczonym. Według mnie, jest to bardzo ważne. Przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej stwierdził, że są sporządzane protokoły cząstkowe. Tak, to jest prawda. Ale proszę zauważyć, że dane z protokołu cząstkowego nie są w żaden sposób weryfikowane przez protokół końcowy. Nie ma z nim żadnego powiązania - i wszyscy z tym się zgadzamy. W tym momencie te dane nie tyle możemy ze sobą powiązać, ale nawzajem ze sobą zweryfikować. Możemy sobie wyobrazić taką sytuację, że w pierwszym dniu głosowania wydano np. tysiąc kart i w urnie znaleziono opieczętowanych 950. Reszta pozostała wyniesiona poza lokal wyborczy. I to jest jeszcze zrozumiałe. Ale gdyby w pierwszym dniu głosowania wydano 1000 kart, a znaleziono by opieczętowanych dla pierwszego dnia 1050 kart, to już byłaby to sytuacja podejrzana. Dlatego też jest możliwość powiązania tych dwóch liczb i do uznania Komisji należy, czy tę możliwość uczynić stałym elementem prawnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#BogdanPęk">Ale jeszcze jest jedna sprawa bardzo ważna...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#RyszardKalisz">Zamknąłem listę zadających pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#RomanGiertych">Mam wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Wniosek formalny zostanie rozpatrzony po głosowaniu tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawek nr 107, 123 i 136? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 18 przeciw i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawki nr 107, 123 i 136. W kwestii formalnej zgłasza się pan poseł Bogdan Pęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#BogdanPęk">Stwierdzam do protokołu, że pan przewodniczący uniemożliwił zadanie dodatkowego pytania wobec ewidentnego stwierdzenia przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, że poprawka nr 107 mogłaby uszczelnić system. To znaczy, że pan przewodniczący tak prowadzi głosowanie, aby system był nieszczelny i żeby na pańską odpowiedzialność umożliwiał pan w przyszłości, a może nawet w tym referendum, działania niezgodne z prawem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#RyszardKalisz">Jaki pan poseł składa wniosek formalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#BogdanPęk">Składam taki wniosek formalny, że zwracam panu uwagę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#RyszardKalisz">Nie ma pan prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#BogdanPęk">Zwracam panu uwagę, że prowadzi pan tendencyjnie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#RyszardKalisz">Nie ma pan prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#BogdanPęk">Niestety, muszę to powiedzieć do protokołu, bowiem chciałem przedstawicielowi Państwowej Komisji Wyborczej zadać tylko jedno pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#RyszardKalisz">Proszę do rzeczy. Wzywam pana posła na podstawie art. 155 regulaminu do...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#BogdanPęk">To, że ma pan większość na sali, to ja wiem. Problem polega na tym, że gdyby poprawka nr 107 przeszła, to system byłby szczelniejszy, a pan to uniemożliwił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł Roman Giertych ma wniosek formalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#RomanGiertych">Tak, panie przewodniczący. Wydaje mi się, że w pytaniach, które zostały sformułowane i na które przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej nie był w stanie udzielić odpowiedzi z racji oczywistej, a mianowicie z takiej, że Państwowa Komisja Wyborcza nie jest zapoznawana z przebiegiem, tokiem i zakończeniem ewentualnych spraw toczonych przed sądami powszechnymi bądź prokuraturą w sprawach dotyczących fałszerstw wyborczych, byłoby zasadne, aby Komisja, jej prezydium, a w szczególności pan przewodniczący, zechciał się łaskawie zwrócić o przybycie na posiedzenie Komisji względnie o wydelegowanie upoważnionego przedstawiciela do udziału w pracach Komisji. Taki przedstawiciel mógłby udzielać odpowiedzi na tego typu pytania. Z całą serdecznością sugerowałbym ogłoszenie przerwy w obradach Komisji w celu zapoznania się z informacjami Ministerstwa Sprawiedliwości co do toczących się postępowań w sprawie ewentualnych fałszerstw wyborczych przed sądami powszechnymi i przed prokuraturą powszechną, zakończonych bądź będących w toku. Komisja rozpatrując dalsze poprawki, w których będzie jeszcze wiele dotyczących uszczelniania systemu głosowania lub systemu liczenia głosów, będzie mogła wyrobić sobie zdanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#RyszardKalisz">Przepraszam panie pośle, ale pana nie było wcześniej na posiedzeniu, dlatego chcę pana uprzedzić, że Komisja przyjęła minutę na zadawanie pytań, a pan poseł mówi już prawie pięć minut...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#RomanGiertych">Z tego, co sobie przypominam, nie zostałem przez pana przewodniczącego dopuszczony do głosu w celu zadawania pytań, lecz pan przewodniczący zechciał łaskawie udzielić mi głosu w celu przedstawienie wniosku formalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#RyszardKalisz">Wobec tego proszę przedstawić ten wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#RomanGiertych">Niech pan przewodniczący będzie tak miły i nie przerywa mi wypowiedzi. Wtedy dokończę szybciej i...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#RyszardKalisz">Proszę skończyć wypowiedź w ciągu 15 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#RomanGiertych">Chciałbym dokończyć wypowiedź i nie chciałbym, aby pan przewodniczący stawiał tak krótką cezurę czasową ze względu na to, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#RyszardKalisz">To nie ja ją stawiam, ale Komisja. Pan poseł jest na posiedzeniu naszej Komisji i proszę się dostosować do przyjętych zasad obradowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#RomanGiertych">Czy mógłby pan przewodniczący uciszyć hałas na sali, bo nic nie zrozumiałem z pana wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#RyszardKalisz">Ma pan poseł 15 minut na dokończenie swojego wniosku formalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#RomanGiertych">Dziękuję panu bardzo. Sądzę, że w ciągu 15 minut, które pan przewodniczący był mi łaskawie udzielić, starczy mi na dokończenie mojego uzasadnienia dla wniosku formalnego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#RyszardKalisz">Ma pan poseł 15 sekund...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#RomanGiertych">... który z wielu względów wydaje się być zasadny. Zgodnie bowiem z regulaminem Sejmu przedstawiciele rządu mają obowiązek uczestniczyć w pracach parlamentu, w szczególności w pracach komisji sejmowych. Wydaje mi się, że przegłosowanie wniosku o to, aby przedstawiciel ministra sprawiedliwości przybył niezwłocznie, bądź aby Komisja ogłaszając przerwę zwróciła się z prośbą do pana ministra o przybycie na posiedzenie, ewentualnie o wydelegowanie upoważnionego przedstawiciela, byłoby zasadne zarówno ze względów regulaminowych, jak i ze względu na całokształt toczonych prac, które przecież swoją rangą nie znajdują precedensu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#RyszardKalisz">Jestem zmuszony, panie pośle, odebrać panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#RomanGiertych">Pan dał mi 15 minut, a ja zużyłem tylko dwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#RyszardKalisz">Bardzo pana proszę o powagę. Jestem zmuszony przerwać panu wypowiedź. Pan poseł Roman Giertych złożył wniosek formalny o zaproszenie ministra sprawiedliwości na posiedzenie Komisji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#RomanGiertych">...bądź jego upoważnionego przedstawiciela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#RyszardKalisz">...bądź jego upoważnionego przedstawiciela. Poddam ten wniosek pod głosowanie. Kto jest za wnioskiem pana posła Romana Giertycha? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, odrzuciła wniosek pana posła Romana Giertycha. Czy wobec tego pan poseł wycofuje kolejny wniosek, a było nim zarządzenie przerwy w obradach Komisji w celu zapoznania się z relacją ministra sprawiedliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#RomanGiertych">W ciągu 15 minut zdążyłbym uzasadnić także drugi wniosek, ale pan poseł w sposób autorytatywny, działając w moim przekonaniu na granicy regulaminu albo już poza tą granicą, uniemożliwił mi uzasadnienie tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#RyszardKalisz">Proszę złożyć do Prezydium Sejmu informację o tym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#RomanGiertych">Jaką informację?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#RyszardKalisz">Informację o tym, że działałem, pańskim zdaniem, na granicy regulaminu. Ja się z tym nie zgadzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#RomanGiertych">Dziękuję, panie przewodniczący za sugestię, natomiast chciałem uzasadnić...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania drugiego wniosku pana posła Romana Giertycha. Kto z państwa jest za wnioskiem pana posła Romana Giertycha, aby zarządzić przerwę w obradach Komisji i poprosić ministra sprawiedliwości o informacje dotyczące fałszerstw wyborczych? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, odrzuciła wniosek posła Romana Giertycha. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 108. Proszę pana posła Bogdana Pęka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#JerzyCzerwiński">Proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#RyszardKalisz">W jakiej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#JerzyCzerwiński">Oczywiście, w sprawie formalnej. W związku z oświadczeniem przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, że poprawki przez nas zgłaszane uszczelniłyby system oraz z informacją, że nie wydrukowano jeszcze uchwały PKW w sprawie wyglądu kart do głosowania, oświadczam, że działania Komisji, które uniemożliwiły pozytywną rekomendację tej poprawki, stanowią według mnie naruszenie dobrego imienia Sejmu i celowe działanie na rzecz możliwości sfałszowania wyniku referendum. Oświadczam to do protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#RyszardKalisz">Proszę zapisać to do protokołu. Jednocześnie proszę sekretariat Komisji o przekazanie wypowiedzi pana posła Jerzego Czerwińskiego do Komisji Etyki Poselskiej, a przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o zajęcie stanowiska w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Państwowa Komisja Wyborcza 28 kwietnia br. podjęła uchwałę w sprawie ustalenia wzoru karty do głosowania. Jest ona ogłoszona w Monitorze Polskim nr 22 poz. 330.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#RyszardKalisz">Poddam pod głosowanie wniosek zgłoszony przeze mnie. Kto z członków Komisji jest za tym, żeby w związku z wypowiedzią pana posła Jerzego Czerwińskiego zwrócić się do Komisji Etyki Poselskiej o zajęcie się ta sprawą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#RomanGiertych">O którą wypowiedź pana posła Jerzego Czerwińskiego chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#RyszardKalisz">Chodzi o ostatnią wypowiedź pana posła Jerzego Czerwińskiego. Kto jest za przyjęciem takiego wniosku? Stwierdzam, że Komisja, 14 głosami za, przy 2 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęła wniosek o zwrócenie się do Komisji Etyki Poselskiej o zajęcie się wypowiedzią pana posła Jerzego Czerwińskiego. Proszę z naszego protokołu i nagrania ostatni fragment wypowiedzi pana posła Jerzego Czerwińskiego z moim pismem przewodnim skierować do Komisji Etyki Poselskiej. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 108. Proszę pana posła Bogdana Pęka o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#BogdanPęk">Mam inny wniosek, by do Komisji Etyki Poselskiej dołączyć jeszcze moje oświadczenie, bo ja również uważam, że pan przewodniczący uniemożliwił przeprowadzenie do końca prawidłowej oceny przez Komisję tego faktu. Nie padło bowiem pytanie, które musiałoby być, moim zdaniem, zadane, czy Państwowa Komisja Wyborcza pomimo wydrukowania już kart wyborczych, uważa za niemożliwe wprowadzenie w życie tej poprawki. Sprawa jest takiej wagi, że jeżeli się mówi, że propozycja grupy wnioskodawców uszczelnia system, a uniemożliwia się przegłosowanie pozytywne tego wniosku, to jest to bardzo poważne naruszenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł uzasadni poprawkę nr 108? By wyjaśnić tę sprawę, chcę zwrócić się do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, ponieważ nie bardzo pamiętam, jak brzmiała jego wypowiedź. Czy mógłby pan potwierdzić prawdziwość słów pana posła Bogdana Pęka, że pan powiedział, że poprawki nr 107, 123 i 136 uszczelnią system w stosunku do rozwiązań, które znajdują się w ustawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#MiłoszWilkanowicz">O ile dobrze pamiętam, to nie użyłem takiego sformułowania, natomiast użyłem sformułowania, że propozycja jest interesująca z punktu widzenia ochrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#RyszardKalisz">Jeśli pan poseł Bogdan Pęk chce skierować wniosek do Komisji Etyki Poselskiej, to proszę skierować na jego prośbę do tej Komisji wypowiedź pana posła oraz wypowiedź przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Mam nadzieję, że pod tym wnioskiem pan poseł Bogdan Pęk się podpisze. Dostanie pan poseł wyciąg z protokółu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#BogdanPęk">Chodzi mi o wyciąg z protokółu z pełną wypowiedzią przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#RyszardKalisz">Już to ustaliliśmy, że pan poseł dostanie taki wyciąg z protokołu. Proszę o uzasadnienie poprawki nr 108.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 108 jest poprawką do art. 20 ust. 6, który brzmi: „6. Wzór karty do głosowania, zasady drukowania kart i tryb przekazywania ich komisjom obwodowym ustala, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”. Postulujemy, aby w art. 20 ust. 6 skreślić wyrazy „tryb przekazywania ich komisjom obwodowym” oraz wyrazy „w drodze uchwały”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Robert Strąk, Jerzy Czerwiński i Roman Giertych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#RobertStrąk">Mam następujące pytanie do pana posła wnioskodawcy. Jeżeli pan poseł proponuje skreślenie wyrazów „w drodze uchwały”, to powstaje pytanie w jaki inny sposób, wedle pana posła, winny być ustalone wzory kart, zasady drukowania i tryb przekazywania tych kart komisjom obwodowym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#JerzyCzerwiński">Moje pytanie jest skierowane do przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Czy ten sposób zmian, który wskazuje pan poseł wnioskodawca w poprawce nr 108, nie może spowodować, że taka delegacja będzie wadliwa z punktu widzenia legislacyjnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#RyszardKalisz">Głos zabierze jeszcze pan poseł Roman Giertych. Ponieważ pan poseł od niedawna bierze udział w posiedzeniu Komisji Ustawodawczej, informuję pana posła, że Komisja podjęła wcześniej decyzję, że na zadanie pytania jest jedna minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#RomanGiertych">Dziękuję panu przewodniczącemu za informację. Najpierw zgłoszę wniosek formalny, a potem zadam pytanie dotyczące poprawki nr 108. Uważam, że te dwie poprawki powinny być głosowane rozłącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#RyszardKalisz">O jakich dwóch poprawkach pan mówi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#RomanGiertych">O poprawkach zawartych w poprawce nr 108. Bo faktycznie są to dwie poprawki, bo po pierwsze - skreśla się wyrazy „tryb przekazywania ich komisjom obwodowym”, a po drugie - skreśla się wyrazy „w drodze uchwały”. W moim przekonaniu - i poproszę o opinię Biura Legislacyjnego - te dwie poprawki nie są ze sobą związane i mają zupełnie różny charakter. Jedna z poprawek dotyczy kwestii przekazywania komisjom obwodowym wzoru karty do głosowania, a druga trybu podejmowania decyzji przez Państwową Komisję Wyborczą. Przedstawiciele mojego Klubu Parlamentarnego mieliby, w moim przekonaniu, problem przy głosowaniu nad tą poprawką, gdyby ona była ustalona łącznie. Sądzę, że pan przewodniczący powinien podjąć decyzję o rozłącznym ich przegłosowaniu. Taki jest mój wniosek formalny, a potem zadam pytanie merytoryczne wnioskodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#RyszardKalisz">Chciałbym się zapytać pana posła, członkiem jakiego klubu jest pan poseł wnioskodawca, pan poseł Bogdan Pęk?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#RomanGiertych">Jakie to ma znaczenie, panie przewodniczący? Mnie chodzi wyłącznie o czystość trybu legislacyjnego, o poprawność tego trybu, abyśmy jak już zmienimy projekt ustawy o referendum ogólnokrajowym, nie musieli za trzy tygodnie znowu go zmieniać. Zdaje się, że to pan poseł przewodniczył Komisji, która pracowała nad projektem ustawy o referendum ogólnokrajowym? Projekt tej ustawy był przygotowywany przez Komisję Ustawodawczą, pan przewodniczący był posłem sprawozdawcą, po czym po miesiącu musimy ten projekt zmieniać. W związku z czym wydaje mi się, że tego typu uwagi powinien pan raczej kierować ad domo sua, a nie w stronę Ligi Polskich Rodzin, której kilkadziesiąt bardzo cennych poprawek zyskało negatywną opinię na posiedzeniu Komisji, a później Wysoka Izba je odrzuciła. Być może, gdybyśmy wówczas przyjęli te poprawki, to dzisiaj nie mielibyśmy problemów tego rodzaju i nie byłoby tego typu dyskusji. Chciałem głęboko uzasadnić mój wniosek formalny, aby podzielić te dwie poprawki zawarte w poprawce nr 108, które nie są ze sobą połączone. Chciałbym także zwrócić się do Biura Legislacyjnego o opinię w tej sprawie; czy można te poprawki podzielić lub czy można je głosować łącznie lub rozłącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#RyszardKalisz">Wypowiedziałem się tylko w trosce o pański klub. Pan powiedział, że przedstawiciele Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin będą musieli głosować przeciwko tej łącznej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#RomanGiertych">Tego nie powiedziałem, proszę mi tego nie wmawiać. Mielibyśmy trudność przy głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#RyszardKalisz">Proszę mi nie przerywać. Jednocześnie to sugerowało, że pan poseł Bogdan Pęk będzie głosował przeciwko własnej poprawce...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#RomanGiertych">Nie wiem czy pan przewodniczący zauważył, że pan poseł Bogdan Pęk na posiedzeniu tej Komisji ani razu nie głosował, a to z tej racji, że pan poseł Bogdan Pęk nie jest członkiem Komisji Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#RyszardKalisz">Proszę Biuro Legislacyjne o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poprawka nr 108 została właśnie zgłoszona w taki sposób, że dokonuje dwóch zmian w art. 20 ust. 6. Oczywiście, jest to możliwe, tak jak możliwe jest rozłączenie tej poprawki i głosowanie rozdzielne, jako dwóch poprawek, aczkolwiek zaznaczamy, iż zasady logiki nakazywałyby wtedy połączenie tej drugiej ewentualnej poprawki w zakresie wykreślenia wyrazów „w drodze uchwały”, z kolejną poprawką nr 109. Tyle odpowiedzi na pytanie pana posła Romana Giertycha. Jeśli chodzi o pytanie pana posła Jerzego Czerwińskiego, to wydaje się, że po prostu z tej delegacji wypadnie nam tryb i rzeczywiście będzie to w jakiś sposób regulacja kulejąca. Mam jeszcze jedną uwagę do samej redakcji poprawki nr 108. Jest ona niedoskonała. Zauważcie państwo, że po wprowadzeniu zmiany pozostaje nam samotny wyraz „i”, który tę redakcję burzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#RyszardKalisz">Zwracam się do wnioskodawcy, pana posła Bogdana Pęka, jaka jest pana decyzja?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#BogdanPęk">W tej sytuacji proponuję, aby w formie autopoprawki zmienić postulowany zapis poprawki w ten sposób, iżby część pierwsza brzmiała: „W art. 20 ust. 6 skreśla się wyrazy „tryb przekazywania ich komisjom obwodowym”. Proponuję dodać poprawkę nr 108 z oznaczeniem prim o treści: „W art. 20 ust. 6 skreśla się wyrazy „w drodze uchwały”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej propozycji. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 108? Przypominam, że jest to poprawka bez podziału jej na dwie, czyli na 108 i 108 prim. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 108? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 108. Przystępujemy do...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#RomanGiertych">Chciałem zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#RyszardKalisz">Przecież głosowaliśmy już wniosek formalny pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#RomanGiertych">Tak, ale powiedziałem na wstępie swej wypowiedzi, że najpierw zgłoszę wniosek formalny, a potem będę miał pytanie do drugiej poprawki pana posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#RyszardKalisz">Dobrze. Zamykam listę pytających. Pan poseł Roman Giertych ma pytanie do poprawki 108 prim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#RomanGiertych">Zwracam się do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej; jaki jest sens wpisywać w ustawę tryb podejmowania działań przez Państwową Komisję Wyborczą, skoro jest oczywiste, że komisja ta działa w drodze uchwały. Wpisywanie tego do ustawy jest, w moim przekonaniu, zbędnym zapisem, który niepotrzebnie powoduje tylko obciążenie tekstu i jest balastem dla tego projektu. Czy przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej mógłby odpowiedzieć, czy jest inny tryb podejmowania działań przez Państwową Komisję Wyborczą w takich sprawach, jak podejmowanie uchwał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Już wcześniej wyjaśniałem, że Państwowa Komisja Wyborcza wydaje akty tylko w trybie uchwały, ponieważ jest organem kolegialnym i nie ma uprawnień do wydawania rozporządzeń, bo nie jest organem konstytucyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 108 z oznaczeniem prim. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki 108 prim? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 108 prim. Przechodzimy do poprawki nr 109. Proszę pana posła Bogdana Pęka o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#BogdanPęk">Zainspirowany wystąpieniem przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej proponuję dodatkowy zapis w art. 20, w którym po ust. 6 dodaje się ust. 7 w brzmieniu: „Sprawy określone w ust. 6 Państwowa Komisja Wyborcza ustala w drodze uchwały”. Przypomnę, że ust. 6 brzmi: „6. Wzór karty do głosowania, zasady drukowania kart i tryb przekazywania ich komisjom obwodowym ustala, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”. Proponuję zmianę szyku na bardziej poprawny „Państwowa Komisja Wyborcza ustala w drodze uchwały”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#RyszardKalisz">Nie słyszę pytań, zamykam listę pytających. Jest sprzeciw do poprawki 109. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 109? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 109. Przechodzimy do poprawki nr 110. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie poprawki nr 110.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#BogdanPęk">Chciałbym zaprezentować poprawkę nr 110. Jest to poprawka do art. 21 ust. 1, który brzmi: „1. Głosujący udziela odpowiedzi na postawione pytanie, stawiając znak „x” odpowiednio w kratce obok odpowiedzi pozytywnej „Tak” albo odpowiedzi negatywnej „Nie”, lub dokonuje wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariantami rozwiązania, stawiając na karcie do głosowania znak „x” w kratce obok numeru wariantu, za którym się opowiada”. Proponujemy, aby zapis ten po zmianach wyglądał następująco: w ust. 1 skreślić wyrazy „udziela odpowiedzi na postawione pytanie, stawiając znak „x” odpowiednio w kratce obok odpowiedzi pozytywnej „Tak”, albo odpowiedzi negatywnej „Nie”. Naszym zdaniem jest to zapis zbędny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Robert Strąk i Witold Tomczak. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#RobertStrąk">Mam pytanie do przedstawicieli Państwowej Komisji Wyborczej oraz do Biura Legislacyjnego. Czy faktycznie dalsza część redakcyjna przepisu ust. 1 w art. 21, jak to powiedział wnioskodawca, będzie zbędna przy proponowanej poprawce nr 110?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#WitoldTomczak">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej oraz autorów ustawy, czy rozważali zabezpieczenie przed potencjalnymi oszustwami czy unieważnieniem głosów, poprzez dopisanie na kartce wyborczej znaku „x” w dwóch kratkach. To jest dość prosty zabieg, który bardzo łatwo może dokonać jeden z członków komisji obwodowej. Jak państwo w Państwowej Komisji Wyborczej zabezpieczyliście się przed taką ewentualnością? Czy jest to ujęte w ustawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Takim gwarantem jest pluralistyczny skład komisji obwodowej oraz obecność mężów zaufania. Po to skład komisji jest tak kształtowany, aby nie dochodziło do fałszerstw w lokalu wyborczym. Jeżeli idzie o samą merytoryczną zmianę proponowaną w poprawce nr 110, uważamy, że dotychczasowy zapis jest prawidłowy i wystarczający.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do tej poprawki. Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#BogdanPęk">Było jeszcze drugie pytanie kierowane do mnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#RyszardKalisz">Czyje to było pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#BogdanPęk">Pana posła Witolda Tomczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#RyszardKalisz">Rzeczywiście; proszę pana posła Bogdana Pęka o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#BogdanPęk">Muszę potwierdzić obawy pana posła Witolda Tomczaka. W tym systemie, wbrew zapewnieniom przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, nie ma gwarancji pluralistycznego składu komisji obwodowych, bowiem w wyniku losowania 1/10, zgodnie z zasadami matematyki, będzie tylko ewentualnie przedstawicieli myślących negatywnie o wejściu Polski do Unii Europejskiej. Co do reszty składu komisji istnieje prawdopodobieństwo politycznej zmowy. O pluralizmie nie ma mowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 110. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 110? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 110. Przystępujemy do poprawki nr 111. Przypomnę tylko wszystkim, że poprawka dotyczy zmiany słów „uważa się za” na słowo „jest”. Proszę pana posła wnioskodawcę o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 111 dotyczy art. 21 ust. 2, który brzmi: „2. Jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak „x” w obu kratkach obok odpowiedzi na postawione pytanie lub nie postawiono znaku „x” w żadnej z kratek obok odpowiedzi na pytanie, głos uważa się za nieważny”. Postulujemy, aby wyrazy „uważa się” zastąpić wyrazem „jest”. Nie rozumiemy co w tym przypadku oznacza wyraz „uważa się” i kto uważa. Głos nieważny jest stwierdzeniem ostatecznym. Obecne sformułowanie „uważa się” jest nieprecyzyjne. Taki głos jest po prostu nieważny i nie może być żadnych wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Nie widzę. Zamykam listę pytających. Jest sprzeciw do poprawki nr 111. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 111? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 111. Przechodzimy do poprawki nr 112. Jest to poprawka tożsama z poprawką nr 111 i chyba nie wymaga uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#BogdanPęk">Chyba nie odmówi mi pan przewodniczący tej przyjemności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#RyszardKalisz">Czy chce pan powtórzyć to samo, co przy uzasadnieniu poprzedniej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#BogdanPęk">Chcę uzasadnić poprawkę nr 112, gdyż uważam, że pan przewodniczący znowu przyspiesza prace nad ustawą. Moim zdaniem poprawka nr 111 była zasadna i ta również jest zasadna. Zwracam się do Komisji, aby nie głosować politycznie, tylko starać się jednak potwierdzać rozsądne poprawki. Poprawka nr 112 dotyczy art. 21 ust. 3, który brzmi: „3. Jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak „x” w obu kratkach obok odpowiedzi na postawione pytanie lub nie postawiono znaku „x” w żadnej z kratek obok odpowiedzi na pytanie, głos uważa się za nieważny”. W tym zapisie również musi być jasne i ostateczne stwierdzenie, że głos jest nieważny. Postulujemy zatem wyrazy „uważa się za” zamienić na wyraz „jest”. Jest to poprawka apolityczna i racjonalna. Wnoszę o jej przyjęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do pana posła wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Robert Strąk i Jerzy Czerwiński. Zamykam listę pytających. Proszę zgłaszać uwagi tylko do poprawki. Przypomnę, że poprawka nr 112 dotyczy zastąpienia wyrazów „uważa się za” wyrazem „jest”. Proszę się wypowiadać co do różnicy między tymi dwoma sformułowaniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#RobertStrąk">Mam pytanie do Biura Legislacyjnego. Sformułowanie „uważa się za głos nieważny” jest tożsame z sformułowaniem: „jest nieważny”. Czy z punktu widzenia interpretacyjnego są to sformułowania tożsame?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#JerzyCzerwiński">Moje pytanie jest podobnej natury, a mianowicie prosiłbym przedstawicieli Biura Legislacyjnego o to, aby stwierdzili jak to jest konstruowane w innych ustawach wyborczych, np. w Ordynacji wyborczej do Sejmu i do Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Odnośnie do pierwszego pytania: tak, te sformułowania są tożsame. Jeśli chodzi o odpowiedź na drugie pytanie, to pan poseł pozwoli, że za chwilę udzielę odpowiedzi. Wydaje nam się, że w ten sam sposób są sformułowane przepisy zarówno w Ordynacji wyborczej do Sejmu i do Senatu, jak i w ustawie o wyborze prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 112. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 112? Stwierdzam, że Komisja, przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 112. Przechodzimy do poprawki nr 113. Proszę pana posła Bogdana Pęka o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#BogdanPęk">To jest bardzo ważna poprawka, bowiem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#RyszardKalisz">Nie dopuszczamy myśli, że pan poseł zgłosił jakąkolwiek nieważną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#BogdanPęk">Ale poprawka nr 113 jest szczególnie ważna i dotyczy art. 21 ust. 4, który brzmi: „4. Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych pytań lub wariantów rozwiązania albo poczynienie innych dopisków poza kratką nie wpływa na ważność głosu”. Te stwierdzenia są oczywiste i nie może być ich dowolnej interpretacji. Uważamy, że jest to zapis idący w dobrym kierunku, ale niepełny. Dlatego postulujemy, aby w ust. 4 po wyrazie „dopisków” dodać wyrazy „skreśleń lub rysunków”. Nie jest bowiem zapisane w ustawie, jak należy interpretować taką kartę do głosowania, na której ktoś coś narysuje. Może komisja obwodowa, w której większość członków będzie za Unią Europejską, uzna głosy przeciw z takim rysunkiem za nieważne. Chcielibyśmy mieć pewność, że nie będzie takich dowolnych interpretacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie Jerzy Czerwiński i Witold Tomczak. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie do językoznawcy, ale w tym przypadku do przedstawicieli Biura Legislacyjnego, które musi spełniać również tę rolę. Czy wyraz „dopisek” zawiera w swoim znaczeniu także słowa „skreślenia lub rysunki”? Mnie raczej słowo „dopisek” kojarzy się z pismem, czyli z treścią zawartą w tym, co napisano, zaś skreślenie nie zawiera liter, a tym bardziej rysunek. I o to jedno się niepokoję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#WitoldTomczak">W związku z poprawką nr 113, która mówi o dopiskach, mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej oraz do pana posła wnioskodawcy. Jakie są zabezpieczenia przed ewentualnym „klonowaniem” kart do głosowania poprzez kserowanie? Takie przypadki miały miejsce w naszej demokracji. Czy państwo wzięliście pod uwagę, że pieczęcie, którymi będą opieczętowane karty do głosowania, powinny mieć określony kolor tuszu po to, by utrudnić kserowanie. Jest to istotne zwłaszcza w tych środowiskach wiejskich, gdzie nie ma dostępu do ksero kolorowego. Tego typu sytuacja mogłaby ułatwić dopiski, wynoszenia kart do głosowania itp. Kolejne pytanie: czy w przypadku dopisków werbalnych sformułowanych w sposób wulgarny czy obraźliwy pod adresem jakichś sił politycznych, byłyby one traktowane jako wykroczenie i próbowano by podejmować jakieś czynności śledcze, aby znaleźć winowajcę i ewentualnie go skazać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#RyszardKalisz">Proszę panów mecenasów o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Według biura, dopiski należy raczej interpretować jako wszelkiego rodzaju znaki graficzne umieszczone poza kratką, a więc zarówno w sensie dopisania wyrazów, jak i umieszczenia rysunków oraz skreśleń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 113. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#WitoldTomczak">Zadałem także pytania przedstawicielowi Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#RyszardKalisz">Jakie to było pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#WitoldTomczak">Moje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#RyszardKalisz">Ale jakiej treści?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#WitoldTomczak">O zabezpieczenie kart do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Karty do głosowania będą drukowane na papierze jednostronnie barwionym na kolor seledynowy o specjalnym zabarwieniu, który według Drukarni Skarbowej, nie da się odwzorować nawet przy użyciu kserografu kolorowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#RyszardKalisz">Nawet w środowisku wiejskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Jeśli chodzi o kolor tuszu używany do pieczęci, to zalecany będzie w wytycznych, ale jest to sprawa późniejsza. Z pewnością będzie to tusz kolorowy. Ale już sam kolor karty barwionej jednostronnie według określonego standardu, będzie kolorem niedającym się odwzorować przy użyciu techniki kserograficznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 113. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 113? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i0 braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 113. Przechodzimy do poprawki nr 114. Proszę pana posła Bogdana Pęka o jej uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 114 dotyczy art. 22 ust. 1 o brzmieniu: „1. Niezwłocznie po zakończeniu głosowania komisja obwodowa ustala liczbę niewykorzystanych kart do głosowania i umieszcza je w zapieczętowanym pakiecie”. Postulujemy, żeby w ust. 1 art. 22 po wyrazach „po zakończeniu głosowania” dodać wyrazy „i zamknięciu lokali referendalnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#RyszardKalisz">Czy są pytania do wnioskodawcy? Zgłaszają się panowie posłowie: Witold Tomczak, Jerzy Czerwiński i Robert Strąk. Zamykam listę pytających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#WitoldTomczak">Chciałem prosić wnioskodawcę o sprecyzowanie określenia „po zakończeniu głosowania”. Czy chodzi o zakończenie głosowania w pierwszym czy w drugim dniu? Co pan poseł rozumie pod pojęciem zakończenia głosowania? Czy to ma być godz. 20, może 22, czy może chodzi w ogóle o zakończenie aktu głosowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#JerzyCzerwiński">Pytanie moje jest skierowane do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy zamknięcie drzwi, mam na myśli izolowanie komisji obwodowej od wpływu z zewnątrz, np. od reporterów, ale także od natarczywych osób, które chciałyby wpłynąć w jakiś sposób na komisję, może zwiększyć ochronę tej komisji przed naciskami i manipulacja przy określaniu wyników referendum?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#RobertStrąk">Pytanie kieruję do przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Czy w zakres sformułowania „po zakończeniu głosowania” wchodzi również dokonanie czynności już po zamknięciu lokali referendalnych? Może to pojęcie zawiera także czynność zamykania lokalu? Czy są to pojęcia tożsame?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#RyszardKalisz">Może najpierw odpowie pan poseł Robert Strąk, jako wnioskodawca. Przepraszam, chodzi oczywiście o pana posła Bogdana Pęka. Macie już pewien sukces; poczułem się już zmęczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#BogdanPęk">Stwierdzam, że jest pan na dobrej drodze. Odpowiadam na pytanie. Wydaje się, że w momencie zakończenia głosowania prawo przebywania w lokalu wyborczym, który będzie zamknięty, będą mieli członkowie komisji obwodowej oraz mężowie zaufania, którzy mogą uczestniczyć do samego końca przy obliczaniu głosów. Ja także mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Nie jest dla mnie jasne, czy dzień pierwszy oznacza zakończenie głosowania w tym dniu, czy jest to tylko przerwa? Może należałoby ten szczególny moment dokładnie określić? Bo jest na to ostatnia szansa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Biura Legislacyjnego o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Według przepisów ustawy głosuje się w ciągu dwóch dni. Wraz z zamknięciem lokali wyborczych drugiego dnia kończy się głosowanie. Dlatego poprawka pana posła Bogdana Pęka wydaje nam się zbędna, ponieważ ona powiela pewną frazę. Zakończenie głosowania to jest właśnie zamknięcie lokali referendalnych dla osób uprawnionych do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 114. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 114?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#BogdanPęk">Było jeszcze pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#MiłoszWilkanowicz">W postępowaniu referendalnym stosuje się w sprawach nieuregulowanych przepisy ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu i do Senatu. Istnieje zatem możliwość wezwania ochrony policji i usunięcia osób, które zakłócają tok referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#BogdanPęk">Czy pierwszy dzień jest zakończeniem głosowania, czy jest to przerwa w głosowaniu? Jak to należy rozumieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#MiłoszWilkanowicz">W przypadku referendum dwudniowego zakończenie głosowania w pierwszym dniu kończy się protokółem cząstkowym o godz. 20. Podczas ustaleń wyników pierwszego dnia mają prawo być obecni tylko członkowie komisji obwodowej oraz mężowie zaufania. W pełni jasne stanie się, jak ta procedura będzie wyglądała, po wydaniu wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej dla komisji obwodowych do spraw referendów. Obecnie jest tylko cząstkowe rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji o zabezpieczeniu referendum, natomiast uzupełni je cały pakiet zaleceń skierowanych w wytycznych dla obwodowych komisji, jak one mają postępować i procedować w pierwszym dniu po zakończeniu i po wznowieniu głosowania w dniu drugim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#RyszardKalisz">Jest sprzeciw do poprawki nr 114. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją poprawki nr 114? Stwierdzam, że Komisja, przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 114.</u>
          <u xml:id="u-677.1" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 115.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 115 dotyczy art. 22 ust. 1 i polega na dodaniu po wyrazach „po zakończeniu głosowania” wyrazów „w jedynym lub ostatnim dniu głosowania”. Dotychczasowy zapis ust. 1 brzmi: „niezwłocznie po zakończeniu głosowania komisja obwodowa ustala liczbę niewykorzystanych kart do głosowania i umieszcza je w zapieczętowanym pakiecie”. Mamy dwudniowe głosowanie i brzmienie ust. 1 musi być absolutnie precyzyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#WitoldTomczak">Chciałem zapytać co to znaczy niewykorzystana karta do głosowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#JerzyCzerwiński">Prosiłbym posła wnioskodawcę, aby w drodze autopoprawki zastąpił wyraz „ostatnim” wyrazem „drugim”. Np. w art. 32 używa się pojęcia drugi dzień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Komisja otrzymuje określoną liczbę kart do głosowania. Wydaje wyborcom w pierwszym dniu karty wpisując datę przy jej pokwitowaniu w referendum dwudniowym. Będzie więc wiadomo, kto otrzymał kartę w pierwszym dniu głosowania, a kto w drugim. Pozostałe karty będą kartami niewykorzystanymi. Po pierwszym dniu głosowania w referendum dwudniowym będą musiały być zapieczętowane w pakiecie, przechowane, opisane w protokole cząstkowym. W drugim dniu, po zakończeniu głosowania będą rozliczone w ostatecznym protokole.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#BogdanPęk">Odnosząc się do wypowiedzi posła Jerzego Czerwińskiego chcę powiedzieć, że zgłaszam autopoprawkę do poprawki nr 115, która po jej przyjęciu będzie brzmiała w następujący sposób: „w art. 22 w ust. 1 po wyrazach „po zakończeniu głosowania” dodać wyrazy „w jedynym lub w drugim dniu głosowania”. Chciałbym jeszcze zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy karty do głosowania są drukami ścisłego zarachowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nie są drukami ścisłego zarachowania, ale są ściśle rozliczane w protokole jako liczba kart, które komisja otrzymała, wydała i które pozostały. Wszelkie różnice świadczące, iż te liczby nie bilansują się, Komisja ma obowiązek omówić w protokole i podać przypuszczalną przyczynę niezgodności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos? Nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 115? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 115.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 116. Czy ktoś z państwa chce zabrać głos? Nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 116? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 116. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 117. Czy ktoś z państwa chce zabrać głos? Nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 117? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 117. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 118. Czy ktoś z państwa chce zabrać głos? Nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 118? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 118. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 119.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 119 dotyczy art. 22 ust. 3. Zapis art. 22 ust. 3 brzmi następująco: „przewodniczący komisji obwodowej w obecności jej członków otwiera urnę, po czym komisja liczy wyjęte z urny karty do głosowania”. Proponuję zastąpić wyraz „jej” wyrazem „wszystkich”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#RobertStrąk">Czy wedle aktualnego zapisu art. 22 ust. 3 przewodniczący komisji obwodowej może otworzyć urnę w obecności, powiedzmy, dwóch członków komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#JerzyCzerwiński">Czy poseł wnioskodawca zgodziłby się, aby dodać przed wyrazem „jej” wyraz „wszystkich”? Wtedy zapis art. 22 ust. 3 brzmiałby w sposób następujący: „przewodniczący komisji obwodowej w obecności wszystkich jej członków otwiera urnę, po czym komisja liczy wyjęte z urny karty do głosowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#RyszardKalisz">Czy poseł Bogdan Pęk zgłasza autopoprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#BogdanPęk">Tak, zgłaszam. Celem autopoprawki jest, aby przy otwarciu urny byli obecni wszyscy członkowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Przyjęcie tej poprawki uniemożliwia ustalenie wyników głosowania w przypadku jakiejkolwiek niesubordynacji któregokolwiek z członków komisji. Jestem przeciwny jej przyjęciu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 119? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 119? Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 120.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 120 dotyczy art. 22 ust. 3. Zapis art. 22 ust. 3 brzmi następująco: „przewodniczący komisji obwodowej w obecności jej członków otwiera urnę, po czym komisja liczy wyjęte z urny karty do głosowania”. Proponuję zastąpić wyrazy „po czym przewodniczący komisji liczy wyjęte z urny karty do głosowania” wyrazami „po czym przewodniczący komisji liczy wyjęte z urny karty do głosowania w obecności wszystkich członków komisji”. Wiem, jak można fałszować wyniki w obecności członków komisji. Wystarczy, że głosy nie są liczone przez wszystkich członków komisji. Tworzy się np. zespoły liczące po dwie osoby, z których akurat jeden jest dobrany odpowiednio pod względem politycznym i który może w stu procentach sfałszować wynik. Potem już nikt tego nie sprawdza. Co prawda, istnieje teoretycznie możliwość sprawdzenia wyniku głosowania w przypadku protestu, bo karty są zapieczętowane, ale trudno liczyć na protesty. Moja propozycja wyklucza tego rodzaju oszustwa. Mianowicie, przewodniczący liczy karty, podaje wynik i członkowie komisji mają prawo przyjrzeć się karcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#WitoldTomczak">Mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Zdarzają się przypadki przedarcia kart, ubytków części karty. Jak wtedy ustala się ilość kart? Jaki fragment karty można uznać za pełną kartę? Jak temu zapobiec?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#RobertStrąk">Moje pytanie jest adresowane do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy proponowanie rozwiązanie będzie rzeczywiście zapobiegać oszustwom?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Art. 22 ust. 5 stanowi, że karty przedartej całkowicie w ogóle nie bierze się pod uwagę w obliczeniach. Kwestia liczenia kart leży w kompetencjach komisji obwodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#WitoldTomczak">Czy przedarcie jednego rowka powoduje nieważność karty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Jeżeli karta jest całkowicie przedarta, to nie jest brana pod uwagę. Nie da się ustawowo zdefiniować, ile karty można odedrzeć. Trzeba kierować się pewnym racjonalizmem. Komisja obwodowa decyduje, jak kwalifikować tego rodzaju przypadki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 120? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 120. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 121.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 121 dotyczy art. 22 ust. 3. Zapis art. 22 ust. 3 brzmi następująco: „przewodniczący komisji obwodowej w obecności jej członków otwiera urnę, po czym komisja liczy wyjęte z urny karty do głosowania”. Proponuję przed wyrazami „otwiera urnę” dodać wyrazy „po sprawdzeniu czy plomby są nienaruszone”. Jest to niesłychanie ważna propozycja. Plomby na urnie powinny być również umieszczone na otworze do wrzucania kart. Najwięcej przypadków manipulacji może następować poprzez zdjęcie, uszkodzenie, fikcyjne zawieszenie plomb. Sprawdzenie plomb jest niezbędne, aby mieć pewność, że nie doszło do oszustwa. Proszę o przyjęcie tej poprawki, która zabezpiecza system.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#RobertStrąk">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym? Drugie pytanie kieruję do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy zapis podkreślający wagę sprawdzenia pieczęci i plomb byłby istotnym elementem ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#JerzyCzerwiński">Zacytuję art. 32 ust. 5: „przed rozpoczęciem głosowania w drugim dniu komisja obwodowa stwierdza protokolarnie, czy pieczęcie na wejściu do lokalu komisji, a także na pakietach z kartami do głosowania wraz ze spisem osób uprawnionych do głosowania są nienaruszone”. W ustawie operujemy pojęciem pieczęci. Wobec tego, czy korzystniejszym rozwiązaniem byłoby zastąpienie wyrazu „plomb” wyrazem „pieczęci”. Wtedy poprawka brzmiałaby następująco: „w art. 22 w ust. 3 przed wyrazami „otwiera urnę” dodać wyrazy „po sprawdzeniu czy pieczęcie są nienaruszone”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#AndrzejFedorowicz">Jest to bardzo ważny zapis ustawy. Kapitalne znaczenie ma stan urny, który nie może budzić żadnych podejrzeń. Dzisiaj już wiemy, że może się zdarzyć, iż organizacje, które mają inny pogląd, niż jedynie słuszny europejski, mogą nie wziąć udziału w pracach komisji wyborczych. Ustawa gwarantuje prawo do głosowania wszystkim podmiotom, w tym również finansowanym ze środków zagranicznych. Paradoksalnie to brzmi, ale gdyby dzisiaj Związek Sowiecki przeprowadzał w Polsce głosowanie, to PKW mogłaby nam zorganizować wybory poprzez swoje agentury. W związku z tym należy umieścić w ustawie taki zapis, który by pozwolił uniknąć tego rodzaju podejrzeń. A wszystkie złe rzeczy skrupią się na PKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#WitoldTomczak">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, jakie są kryteria, które pozwalają stwierdzić, czy plomba na urnie rzeczywiście jest nienaruszona? Jaki może być użyty klej? Czy któryś z członków może zaproponować użycie swojego kleju? Czy podpisy na plombie powinny być złożone przez wszystkich członków komisji, czy tylko przez przewodniczącego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#MiłoszWilkanowicz">W przypadkach nieuregulowanych w ustawie o referendum ogólnokrajowym stosuje się przepisy ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 67 ust. 2 tej ordynacji mówi, że od chwili opieczętowania do końca głosowania urny wyborczej nie wolno otwierać. Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z 17 kwietnia stwierdza, że komisja powinna ustalić, czy pieczęcie na urnie pozostały nienaruszone. Natomiast nie ma specjalnych kryteriów dotyczących oceny stanu pieczęci. Z reguły jest to banderolowanie przy użyciu pasków papieru opieczętowanych przez komisję i podpisanych przez przewodniczącego bądź innych członków komisji przez niego upoważnionych. To, czy pieczęcie nie zostały naruszone, komisja ma obowiązek stwierdzić w protokole.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 121? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 121. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 122.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 122 dotyczy art. 22 ust. 4. Zapis art. 22 ust. 4 brzmi następująco: „komisja obwodowa na podstawie liczby kart ważnych, wyjętych z urny, ustala liczbę osób, które wzięły udział w referendum”. Proponuję, aby w art. 22 w ust. 4 po wyrazach „kart ważnych wyjętych z urny” dodać wyrazy „oraz spisu osób uprawnionych do udziału w referendum”. Prawdy możemy dojść dopiero wtedy, kiedy ilość wydanych kart porównamy ze spisem osób uprawnionych do udziału w referendum oraz sprawdzimy podpisy na tej liście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, które ekspertyzy, zamówione przez Państwową Komisję Wyborczą, posiłkowały się liczbą kart wyjętych z urny, a które spisem wyborców przy ustalaniu frekwencji wyborczej? Te dwie liczby nie muszą się ze sobą pokrywać. A ta kwestia może decydować o tym, czy referendum będzie wiążące.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#AndrzejFedorowicz">Głównym celem nowelizacji jest stworzenie pokusy manipulowania w nocy nad urną. Karty do głosowania i spis wyborców muszą być tak ze sobą powiązane, aby żaden z członków komisji ani żadna z grup, która by się zmówiła, nie mogła pokusić się o ogłoszenie fałszywego wyniku. Jakie doświadczenia były brane pod uwagę przez Państwową Komisję Wyborczą podczas tworzenia pozytywnej opinii na temat tej nowelizacji, która przecież stwarza szansę do manipulacji tym, którzy od lat mają we krwi skłonność do oszustw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#RobertStrąk">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Art. 22 ust. 4 dotyczy ustalania liczby osób, które wzięły udział w referendum. Propozycja posła Bogdana Pęka stanowi, iż w tej czynności będzie brany pod uwagę także spis osób uprawnionych do udziału referendum. Czy ta poprawka jest zasadna? Czy mógłby pan podać przykłady tego rodzaju rozwiązań w innych krajach europejskich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Wszędzie jest przyjęta ogólna zasada, że liczba osób, która bierze udział, równa się liczbie kart ważnych wyjętych z urny. Karty nieważne są wyprodukowane przez wyborcę, który może wrzucić kilka takich kart. Nie można ich więc liczyć jako udział w głosowaniu. Natomiast kanonem rozliczenia i spójności wewnętrznej protokołu każdej komisji obwodowej jest nie przewyższanie liczby ważnych kart wyjętych z urny w stosunku liczby wydanych. Niezgodność tych dwóch liczb albo dowodzi dokonaniu fałszerstwa, czyli wrzuceniu kart z góry wypełnionych, albo braku pokwitowania przez pomyłkę w spisie osób uprawnionych do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 122? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 122. Poprawka nr 123 została już rozpatrzona. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 124.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#JerzyCzerwiński">Podczas omawiania poprzedniej poprawki zadałem, myślę, że ważne, pytanie przedstawicielowi Biura Legislacyjnego. Nie udzielono mi odpowiedzi, ponieważ pan przewodniczący bardzo się spieszy. Ja to rozumiem. Ale proszę nie łamać regulaminu. Kolejny raz pan to robi. Uważam, że w tej właśnie Komisji, której obowiązkiem jest dbanie o poziom prawa stanowionego w Sejmie, takie zdarzenia są niedopuszczalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 124.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 124 dotyczy art. 23, który brzmi następująco: „nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nieopatrzone pieczęcią komisji obwodowej”. Proponuję, aby skreślić ten artykuł. W urnie nie mogą się znajdować, nawet teoretycznie, inne karty. Jest to oczywiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#BogdanPęk">Panie przewodniczący nie można postępować w ten sposób. Zgłosił się poseł do zadania pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#AndrzejFedorowicz">Na posiedzeniu Konwentu seniorów nawet marszałek Donald Tusk stwierdził, że pan prowokuje do zachowań, jakie mają miejsce na tej sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#RyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 124? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 124. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 125.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#BogdanPęk">W kwestii formalnej. Panie przewodniczący, jest pan zmęczony i ma pan problemy z dostrzeganiem posłów zgłaszających się do zadania pytania. W związku z tym proponuję, aby członkowie prezydium pomagali panu w prowadzeniu posiedzenia. Pomijając zgłoszenia posłów łamie pan regulamin Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#RyszardKalisz">Proszę o podanie uzasadnienia do poprawki nr 125.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 125 dotyczy art. 23. Zapis tego artykułu brzmi następująco: „nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nieopatrzone pieczęcią komisji obwodowej”. Proponuję dodać ust. 2, który stanowi: „nieważne są karty, w których nie oddano głosu za żadnym z rozstrzygnięć lub oddano za wszystkimi możliwymi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy warunki ważności głosu i karty są określone w sposób wyczerpujący?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#AndrzejFedorowicz">Chciałem przypomnieć treść art. 154 ust. 1 regulaminu Sejmu: „w posiedzeniach komisji, w tym również zamkniętych, mogą uczestniczyć posłowie niebędący jej członkami. Mogą zabierać głos w dyskusji i składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu”. Na podstawie tego zapisu zgłaszam się do zadania pytania i chciałbym, aby pan przewodniczący udzielił mi głosu. Czy, przy ewentualnej złej woli członków komisji, jest możliwe uznanie karty, o której mowa w art. 123 za ważną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#RobertStrąk">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym? Czy dodany przez posła Bogdana Pęka ust. 2 nie będzie kolidował z obecnym zapisem art. 23?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Głos ważny lub nieważny może pochodzić tylko z karty do głosowania. Jeżeli nie oddamy żadnego głosu, to definicja nieważnego głosu jest zawarta w art. 21 ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i uregulowana wyczerpująco. W związku z tym ta poprawka jest chybiona w świetle art. 21 oraz art. 23 dotyczących kwalifikacji karty nieważnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Tak, jest poprawna. Natomiast zapis poprawki nr 125 powinien brzmieć następująco: w art. 23 dotychczasowy zapis określa się ust. 1 i dodaje ust. 2 w brzmieniu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#BogdanPęk">Wydaje się, że karty do głosowania, przy pomocy których nie oddano żadnego głosu, powinny być kartami nieważnymi i to należy jasno określić. Stąd nasza poprawka. Dziwię się, że przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej jej nie popiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-729">
          <u xml:id="u-729.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 125? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 125. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 126.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-730">
          <u xml:id="u-730.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 126 dotyczy art. 24. Proponuję, aby ust. 1 tego artykułu, który brzmi: „po obliczeniu liczby ważnych kart do głosowania komisja obwodowa ustala wyniki głosowania w obwodzie, o których mowa w art. 25 ust. 2 pkt 5-7”, otrzymał następujące brzmienie: „komisja obwodowa ustala wyniki głosowania w obwodzie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-731">
          <u xml:id="u-731.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie do przedstawiciela Biura Legislacyjnego. Poprawka posła Bogdana Pęka stanowi, że „komisja obwodowa ustala wyniki głosowania w obwodzie”. Wyniki głosowania ograniczają się do głosów nieważnych, głosów ważnych oddanych na jeden z wariantów. Czy na wyniki głosowania w obwodzie składają również pozostałe liczby, które są określone w art. 25, a mianowicie osób uprawnionych do głosowania, osób, którym wydano karty do głosowania, kart nieważnych i kart ważnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-732">
          <u xml:id="u-732.0" who="#AndrzejFedorowicz">Czy przyjęcie tej poprawki wymuszałoby wprowadzenie zapisu definiującego obwód głosowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-733">
          <u xml:id="u-733.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Obecna redakcja jest bardziej precyzyjna, ponieważ pozwala uniknąć tego ustawowego błędu mylenia kart ważnych z głosami ważnymi. Decydującą sprawą o wyniku referendum jest liczba oddanych głosów za i przeciw po obliczeniu ważnych kart do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-734">
          <u xml:id="u-734.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 126? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 126. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 127.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-735">
          <u xml:id="u-735.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 127 dotyczy art. 24 ust. 2, który brzmi: „w razie poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy przedstawianej w formie pytania lub wyboru wariantu rozwiązania, komisja obwodowa ustala wyniki głosowania oddzielnie w odniesieniu do każdego pytania lub wyboru wariantu rozwiązania”. Proponuję, aby w art. 24 w ust. 2 skreślić wyrazy „przedstawianej w formie pytania lub wyboru wariantu rozwiązania”. Jest to nieprecyzyjne stwierdzenie, niezrozumiałe i trudne do wyegzekwowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-736">
          <u xml:id="u-736.0" who="#RyszardKalisz">Czy ktoś z państwa chce zabrać głos? Nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 127? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 127. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 128.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-737">
          <u xml:id="u-737.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 128 dotyczy art. 24 i polega na dodaniu ust. 3, który brzmi: „każde pytanie lub wybór wariantu rozwiązania, w razie poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy, wymaga szczegółowego zestawienia głosów w rozbiciu na poszczególne warianty”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-738">
          <u xml:id="u-738.0" who="#JerzyCzerwiński">Obecne brzmienie poprawki jest nieco nieczytelne. Moim zdaniem jej zapis powinien brzmieć następująco: „każde pytanie lub wybór wariantu rozwiązania, w razie poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy, wymaga szczegółowego zestawienia głosów w rozbiciu na poszczególne warianty”. Uzupełniam treść zapisu o literę „w”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-739">
          <u xml:id="u-739.0" who="#RyszardKalisz">Czy poseł wnioskodawca przyjmuje sugestię posła Jerzego Czerwińskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-740">
          <u xml:id="u-740.0" who="#BogdanPęk">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-741">
          <u xml:id="u-741.0" who="#RobertStrąk">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy proponowana zmiana doprecyzowuje zapis tego artykułu? Przedstawiciela Biura Legislacyjnego chciałem zaś zapytać, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-742">
          <u xml:id="u-742.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Ten problem wyczerpuje art. 24 ust. 2 oraz art. 25 ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-743">
          <u xml:id="u-743.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 128? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 128. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 129.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-744">
          <u xml:id="u-744.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 129 dotyczy art. 25 ust. 1, który brzmi: „komisja obwodowa sporządza, w trzech egzemplarzach, protokół głosowania w obwodzie”. Proponuję, aby w art. 25 w ust. 1 wyrazy „w trzech” zastąpić wyrazami „w dwóch”, a po wyrazach „w obwodzie” dodać wyrazy „na obszarze, którego działa komisja”. Jest to istotne uzupełnienie tego dość lakonicznego zapisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-745">
          <u xml:id="u-745.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, do czego są używane trzy egzemplarze protokołu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-746">
          <u xml:id="u-746.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Zgodnie z art. 25 ust. 7 komisja obwodowa niezwłocznie po sporządzeniu protokołu jeden egzemplarz jest obowiązana wywiesić do wiadomości publicznej w miejscu łatwo dostępnym. Na podstawie art. 26 ust. 1 drugi egzemplarz przekazuje niezwłocznie komisarzowi. Trzeci pozostaje w jej aktach. Sporządzenie protokołu w dwóch egzemplarzach jest bezzasadne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-747">
          <u xml:id="u-747.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 129? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i 1 wstrzymującym się Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 129. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 130.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-748">
          <u xml:id="u-748.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 130 dotyczy art. 25 ust. 2, który brzmi: „w protokole głosowania w obwodzie wymienia się liczby:</u>
          <u xml:id="u-748.1" who="#BogdanPęk">1) osób uprawnionych do głosowania,</u>
          <u xml:id="u-748.2" who="#BogdanPęk">2) osób, którym wydano karty do głosowania,</u>
          <u xml:id="u-748.3" who="#BogdanPęk">3) kart nieważnych, o których mowa w art. 23,</u>
          <u xml:id="u-748.4" who="#BogdanPęk">4) kart ważnych (osób, które wzięły udział w głosowaniu),</u>
          <u xml:id="u-748.5" who="#BogdanPęk">5) głosów nieważnych, o których mowa w art. 21 ust. 2 lub 3,</u>
          <u xml:id="u-748.6" who="#BogdanPęk">6) głosów ważnych,</u>
          <u xml:id="u-748.7" who="#BogdanPęk">7) głosów ważnych - osobno pozytywnych „Tak” oraz negatywnych „Nie” oddanych w odpowiedzi na postawione pytanie lub za wyborem określonego wariantu rozwiązania”.</u>
          <u xml:id="u-748.8" who="#BogdanPęk">Proponuję, aby w art. 25 w ust. 2 w pkt 1 wyrazy „do głosowania” zastąpić wyrazami „wzięcia udziału w głosowaniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-749">
          <u xml:id="u-749.0" who="#RobertStrąk">Czy poseł wnioskodawca mógłby szerzej uzasadnić proponowane zmiany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-750">
          <u xml:id="u-750.0" who="#AntoniStryjewski">Moim zdaniem przed wyrazem „wzięcia” należy dodać wyraz „do”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-751">
          <u xml:id="u-751.0" who="#JerzyCzerwiński">W poprawce znalazło się wiele błędów. W ustawie powszechnie używa się sformułowania „osób uprawnionych do udziału w referendum”. Art. 9 mówi o spisie osób uprawnionych do udziału w referendum. W art. 25 w ust. 2 w pkt 1 jest sformułowanie „osób uprawnionych do głosowania”. Na jakiej podstawie stwierdza się ilość osób uprawnionych do głosowania? Co to jest ilość osób uprawnionych do głosowania? W związku z tym chciałbym prosić posła wnioskodawcę, aby zamiast zastępować wyrazy „do głosowania” wyrazami „wzięcia udziału w głosowaniu” zastąpić wyrazami „do udziału w referendum”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-752">
          <u xml:id="u-752.0" who="#WitoldTomczak">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy z punktu widzenia formalnoprawnego jest różnica pomiędzy sformułowaniami „do głosowania” a „wzięciem udziału w głosowaniu”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-753">
          <u xml:id="u-753.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Te artykuły czytamy w konkretnym ciągu i nie budzi żadnych wątpliwości, że tutaj właśnie chodzi o osoby uprawnione do głosowania w referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-754">
          <u xml:id="u-754.0" who="#BogdanPęk">Do tekstu poprawki wkradł się błąd. Poprawny jej zapis jest następujący: „w art. 25 w ust. 2 w pkt 1 wyrazy „do głosowania” zastąpić wyrazami „do wzięcia udziału w głosowaniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-755">
          <u xml:id="u-755.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 130? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 12 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 130. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 131. Gdyby pan poseł miał zamiar znowu przeczytać cały art. 25, to przypominam, że pan go przed chwilą przeczytał. Proszę więc się odnieść tylko do ust. 2 pkt 2, którego dotyczy ta poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-756">
          <u xml:id="u-756.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 131 dotyczy art. 25 ust. 2 pkt 2, który brzmi: „osób, którym wydano karty do głosowania”. Proponuję, aby w tym punkcie po wyrazie „którym” dodać wyrazy „komisja obwodowa wydała”. Obecny zapis jest nieprecyzyjny. Karty do głosowania, o ile mi wiadomo, może wydać tylko komisja na podstawie stwierdzenia tożsamości po okazaniu dowodu osobistego i po podpisaniu listy obecności. Te wszystkie czynności powinny być podane precyzyjnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-757">
          <u xml:id="u-757.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy rzeczywiście sformułowanie zawarte w tej poprawce jest bardziej precyzyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-758">
          <u xml:id="u-758.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poseł wnioskodawca doskonale to uzasadnił, stwierdzając, że jedynym podmiotem uprawnionym do wydania tych kart jest komisja obwodowa. To wynika z innych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-759">
          <u xml:id="u-759.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 131? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 11 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 131. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 132.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-760">
          <u xml:id="u-760.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 132 dotyczy również art. 25 ust. 2 tym razem pkt 3, który brzmi: „kart nieważnych, o których mowa w art. 23”. Proponuję, aby w art. 25 w ust. 2 w pkt 3 skreślić wyrazy „o których mowa w art. 23” i dodać wyrazy „czyli nieurzędowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-761">
          <u xml:id="u-761.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, które, pana zdaniem, rozwiązanie jest właściwsze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-762">
          <u xml:id="u-762.0" who="#AndrzejFedorowicz">Chciałem również zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy sformułowanie zawarte w poprawce powinno zostać wprowadzone do innych przepisów tej ustawy? Chodzi o to, aby w referendum nie pojawiły się karty do głosowania inne niż urzędowe. Nieumieszczenie takiego sformułowania i skoncentrowanie się tylko na głosie nieważnym nie oddaje w pełni zawartości urny wyborczej. Doprecyzowanie zapisu ma kapitalne znaczenie, bo to będzie dowodem, że cuda ewentualnie nocne odbywały się. Może to być jedyny dowód w sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-763">
          <u xml:id="u-763.0" who="#MiłoszWilkanowicz">W art. 23 wymienia się jako powód nieważności dwie przesłanki: Inna niż urzędowo ustalona albo bez pieczęci komisji obwodowej. Poprawka obejmuje tylko kategorię kart innych niż urzędowo ustalone, a pomija karty bez pieczęci komisji obwodowej. W związku z tym należy popierać obecny zapis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-764">
          <u xml:id="u-764.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 132? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 132. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 133.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-765">
          <u xml:id="u-765.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 133 dotyczy również art. 25 ust. 2 tym razem pkt 4, który brzmi: „kart ważnych (osób, które wzięły udział w głosowaniu)”. Proponuję po wyrazach „ważnych” dodać wyrazy „czyli osób”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-766">
          <u xml:id="u-766.0" who="#RyszardKalisz">Logika w tym przypadku szwankuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-767">
          <u xml:id="u-767.0" who="#BogdanPęk">Rozumiem, że brakuje dalszej części zapisu: „które wzięły udział w głosowaniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-768">
          <u xml:id="u-768.0" who="#JerzyCzerwiński">Sugeruję posłowi wnioskodawcy, aby nieco zmodyfikował tę poprawkę w następujący sposób: „w art. 25 w ust. 2 w pkt 4 wyrazy „(osób, które wzięły udział w głosowaniu)” zastępuje się wyrazami „czyli osób, które wzięły udział w głosowaniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-769">
          <u xml:id="u-769.0" who="#RyszardKalisz">Czy przyjmuje pan poseł sugestię posła Jerzego Czerwińskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-770">
          <u xml:id="u-770.0" who="#BogdanPęk">Przecież ja to przed chwilą powiedziałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-771">
          <u xml:id="u-771.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, to, co powiedział pan przed chwilą, znajduje się protokole.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-772">
          <u xml:id="u-772.0" who="#BogdanPęk">Przyjmuję jako autopoprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-773">
          <u xml:id="u-773.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 133? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 133. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 134.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-774">
          <u xml:id="u-774.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 134 dotyczy również art. 25 ust. 2, tym razem pkt 5, który brzmi: „głosów nieważnych, o których mowa w art. 21 ust. 2 lub 3”. Proponuję, aby w art. 25 w ust. 2 w pkt 5 skreślić wyrazy „o których mowa w art. 21 ust. 2 lub 3” i dodać wyrazy „określonych w art. 21”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-775">
          <u xml:id="u-775.0" who="#RobertStrąk">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym? Czy zaproponowane stwierdzenie jest tożsame z obecnym zapisem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-776">
          <u xml:id="u-776.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem także zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego. W obecnym powołaniu głosami nieważnymi są te, które rzeczywiście określono w art. 21 ust. 2 lub 3. Ale pamiętajmy o tym, że ust. 4 tego artykułu też mówi, które głosy są ważne. Stanowi, jakie są warunki decydujące o ważności lub nieważności głosu. Czy ta poprawka o charakterze ogólnym nie jest bardziej korzystna i logiczna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-777">
          <u xml:id="u-777.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Z całą pewnością obecne brzmienie jest bardziej precyzyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-778">
          <u xml:id="u-778.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 134? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 11 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 134. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 135.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-779">
          <u xml:id="u-779.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 135 dotyczy również art. 25 ust. 2 tym razem pkt 7, który brzmi: „głosów ważnych - osobno pozytywnych „Tak” oraz negatywnych „Nie” oddanych w odpowiedzi na postawione pytanie lub za wyborem określonego wariantu rozwiązania”. Proponuję, aby w art. 25 w ust. 2 w pkt 7 skreślić całość od wyrazu „osobno...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-780">
          <u xml:id="u-780.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Panowie posłowie, spojrzałem na was. Miejcie trochę refleksu. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 135? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 11 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 135. Poprawkę nr 136 już rozpatrzyliśmy. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 137.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-781">
          <u xml:id="u-781.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 137 dotyczy art. 25 ust. 4, który brzmi: „protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji obwodowej, obecne przy jego sporządzeniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji”. Proponuję, aby w art. 25 ust. 4 po wyrazach „komisji obwodowej” dodać wyrazy „które obecne są”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-782">
          <u xml:id="u-782.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem zwrócić uwagę posłowi wnioskodawcy, że zapis tej poprawki jest nieczytelny. Proponuję, aby po wyrazach „komisji obwodowej” wyraz „obecne” zastąpić wyrazami „które obecne są”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-783">
          <u xml:id="u-783.0" who="#AndrzejFedorowicz">Wydaje mi się, że przedstawiciele Biura Legislacyjnego i Państwowej Komisji Wyborczej mogliby się pochylić nad obecnym zapisem ust. 4. Co oznacza sformułowanie „osoby wchodzące w skład komisji obwodowej”? Skoro powołuje się komisję, to mówimy już o komisji. Są to członkowie komisji. Sugeruję, aby poseł wnioskodawca wprowadził autopoprawkę polegająca na zastąpieniu wyrazów „osoby wchodzące w skład” wyrazami „członkowie komisji obwodowej”. Jest to precyzyjniejsze sformułowanie, które na pewno pojawi się w kolejnych artykułach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-784">
          <u xml:id="u-784.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ta poprawka jest wadliwie sformułowana pod względem legislacyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-785">
          <u xml:id="u-785.0" who="#BogdanPęk">Wycofuję tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-786">
          <u xml:id="u-786.0" who="#RyszardKalisz">Poprawkę nr 137 została wycofana. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 138.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-787">
          <u xml:id="u-787.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 137 dotyczy art. 25 ust. 5, który brzmi: „członkom komisji obwodowej przysługuje prawo wniesienia do protokołu głosowania uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów, z tym że nie zwalnia to ich z obowiązku podpisania protokołu”. Proponuję, aby w art. 25 w ust. 5 skreślić wyrazy od „z tym że...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-788">
          <u xml:id="u-788.0" who="#JerzyCzerwiński">Sugeruję posłowi wnioskodawcy dokonanie zmiany redakcyjnej. W zapisie tego ustępu pomiędzy wyrazami „tym” i „że” nie ma przecinka, a w poprawce jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-789">
          <u xml:id="u-789.0" who="#AndrzejFedorowicz">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy końcowy zapis tego ustępu począwszy od wyrazów „z tym że” był stosowany w naszym prawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-790">
          <u xml:id="u-790.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Taki sam zapis znajduje się w ustawie Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawie Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-791">
          <u xml:id="u-791.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 138? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 11 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 138. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 139.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-792">
          <u xml:id="u-792.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 139 dotyczy art. 25 ust. 6, który brzmi: „mężom zaufania przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag, z wymieniem konkretnych zarzutów. Adnotację o wniesieniu uwag umieszcza się w protokole”. Proponuję, aby w art. 25 w ust. 6 po wyrazach „mężom zaufania” dodać wyrazy „albo ich zastępcy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-793">
          <u xml:id="u-793.0" who="#AntoniStryjewski">Czy w poprawce posła Bogdana Pęka nie jest skrywany nowy byt formalny w postaci zastępcy męża zaufania i czy nie powinien być zdefiniowany w innym miejscu? Jeśli w danym momencie nie będzie męża zaufania, to będzie go zastępował na równych prawach zastępca męża zaufania. W związku z tym ta poprawka może być bezzasadna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-794">
          <u xml:id="u-794.0" who="#JerzyCzerwiński">Sugeruję posłowi wnioskodawcy, aby zmienił treść tej poprawki. Zastępcy męża zaufania są zdefiniowani w art. 14. Proszę zauważyć, że w tej poprawce prawo wnoszenia uwag do protokołu przysługuje albo mężowi zaufania, albo jego zastępcy. Może się zdarzyć, że obie osoby odkryły nieprawidłowości w trakcie pracy komisji obwodowej i obie będą chciały zgłosić uwagi do protokołu. Według mnie, bardziej prawidłowe byłoby użycie spójnika „lub” oraz liczby pojedynczej. Jeśli pan poseł uzna te uwagi za zasadne, proszę je przyjąć w formie autopoprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-795">
          <u xml:id="u-795.0" who="#AndrzejFedorowicz">Chciałem zapytać posła wnioskodawcę, czy Komisja powinna zapewnić reprezentację w komisji obwodowej tym podmiotom, które nie będą wylosowane i nie będą mogły przydzielić mężów zaufania do wszystkich komisji? Natomiast jeden mąż zaufania, który niekoniecznie przez 48 godzin musi być sprawny, powinien mieć swojego zastępcę i móc go wysłać na zakończenie tego procederu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-796">
          <u xml:id="u-796.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To, czy zastępca będzie mógł wnosić uwagi do protokołu, jest kwestią merytoryczną. Państwo muszą ją rozstrzygnąć. Z brzmienia obecnego zapisu ustawy wynika, iż może tego dokonywać tylko mąż zaufania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-797">
          <u xml:id="u-797.0" who="#BogdanPęk">Wobec stwierdzenia przedstawiciela Biura Legislacyjnego chciałbym prosić panią przewodniczącą, aby raczyła zaapelować do członków Komisji o przyjęcie tej poprawki. Bowiem, według obecnego stanu prawnego, zastępca męża zaufania nie mógłby składać uwag do protokołu. To byłaby niebywała rzecz i wywołałaby szereg protestów oraz bardzo zaostrzyłaby sytuację polityczną. W kwestii ostatecznego kształtu tej poprawki proponuję autopoprawkę, po uwzględnieniu której, poprawka brzmiałaby następująco: w art. 25 w ust. 6 po wyrazach „mężom zaufania” dodać wyrazy „lub ich zastępcom”. Mężami zaufania może być wiele osób z różnych formacji, które mają prawo ich zgłosić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-798">
          <u xml:id="u-798.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proponuję jednak pozostawić dotychczasowe brzmienie tego ustępu. Proszę zauważyć, że art. 19 ust. 2 stanowi: „przy czynnościach komisji może być obecny mąż zaufania albo jego zastępca”. Jest to alternatywa rozłączna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-799">
          <u xml:id="u-799.0" who="#BogdanPęk">Przedstawiciel Biura Legislacyjnego mnie przekonał. W swojej autopoprawce proponuję po wyrazach „mężom zaufania” dodać wyrazy „albo ich zastępcom”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-800">
          <u xml:id="u-800.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 139? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 139. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 140.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-801">
          <u xml:id="u-801.0" who="#BogdanPęk">Zanim przejdę do tej poprawki, chciałby wyrazić niebywałe zdziwienie, iż pomimo wyczerpujących wyjaśnień poprzednia poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji. Taka decyzja znacznie ograniczy możliwość działania zastępcom mężów zaufania i spowoduje poważne perturbacje. Pani przewodnicząca nie uznała za stosowne zaapelować o pozytywną rekomendację tej poprawki. Poprawka nr 140 dotyczy art. 25. Proponuję dodać ust. 6, który brzmi: „prawo do wniesienia do protokołu uwag określonych pkt 6 nie zwalnia członków komisji z obowiązku podpisania protokołu”. Wydaje się, że to nie jest doprecyzowane. Oczywiście można wnieść uwagi. Podpisanie zaś protokołu musi być obowiązkiem formalnoprawnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-802">
          <u xml:id="u-802.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie do przedstawiciela Biura Legislacyjnego. W ust. 5 obecnego brzmienia art. 25 jest zawarte sformułowanie „z tym że nie zwalnia ich z obowiązku podpisania protokołu”. Czy obecne brzmienie ust. 5 wyczerpuje znaczenie tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-803">
          <u xml:id="u-803.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Kolejny raz pojawia się kwestia łączności, której już nie podnosimy, ponieważ pan poseł wnioskodawca nie wyraża na nią zgody. Wydaje mi się, że ta poprawka miałaby sens w momencie głosowania jej łącznie z poprawką nr 138, która skreślała w ust. 5 właśnie te wyrazy, o które poseł Jerzy Czerwiński pytał. W tej chwili, jeśli są głosowane rozłączne, to przegłosowanie jednej z nich, nie przegłosowawszy drugiej, może spowodować błąd legislacyjny w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-804">
          <u xml:id="u-804.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 140? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 140. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 141.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-805">
          <u xml:id="u-805.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 141 dotyczy art. 25 ust. 7. Nie, przepraszam poprawka nr 141 ze względu na to, że poprzednia poprawka nie została przyjęta będzie dotyczyć art. 25 ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-806">
          <u xml:id="u-806.0" who="#JerzyCzerwiński">Może nie jest to dobry moment, ale myślę, że przy okazji tej pomyłki należałoby zapytać, do kiedy pan przewodniczący przewiduje pracę Komisji? Rozumiem, że Komisja, która nie wykonuje zbytnich czynności oprócz podnoszenia rąk i zabierania głosu incydentalnie przez jej członków, czuje się dobrze i wypoczęta. Jedynym posłem, który może spełniać rolę specjalną w tym procesie, jest poseł wnioskodawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-807">
          <u xml:id="u-807.0" who="#RyszardKalisz">Pan poseł nie zadaje pytania, tylko składa formalny wniosek. A w sprawie formalnej nie udzieliłem panu głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-808">
          <u xml:id="u-808.0" who="#JerzyCzerwiński">Zatem skończę myśl w sprawie poprawki. Chciałem dowiedzieć się, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym? Przypominam starą zasadę: ta sama nazwa powinna określać zawsze to samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-809">
          <u xml:id="u-809.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Na początku ust. 1 art. 25 używa się nazwę „protokół głosowania w obwodzie”. Potem możliwe są skróty. Jeśli w późniejszych ustępach mówi się o protokole, to wiadomo, że chodzi właśnie o ten protokół. W tej poprawce wyraz głosowanie powinien być zastąpiony wyrazem głosowania, ponieważ jest mowa o protokole głosowania w obwodzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-810">
          <u xml:id="u-810.0" who="#BogdanPęk">Proszę państwa, ostateczna wersja proponowanej poprawki brzmi następująco: „w art. 25 w ust. 6 po wyrazach „w protokole” dodaje się wyrazy „głosowania w obwodzie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-811">
          <u xml:id="u-811.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 141? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 141. Poseł Jerzy Czerwiński w sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-812">
          <u xml:id="u-812.0" who="#JerzyCzerwiński">Wracam do swojej myśli. Państwo, jak rozumiem, nie wykazujecie zbytniej aktywności. Po pośle wnioskodawcy widać wyraźne oznaki zmęczenia. Rozumiem, że można, przepraszam za wyrażenie, posła wnioskodawcę zamęczyć, tym bardziej że bardzo często zabiera głos, rekomendując poprawki. Robi to w sposób rzetelny i zgodny z regulaminem Sejmu. Ponadto udziela wyjaśnień na liczne pytania posłów. Prosiłbym więc o wzięcie pod uwagę stan zmęczenia posła wnioskodawcy. Prosiłbym pana przewodniczącego, jeśli nie o przerwanie w tym momencie pracy Komisji i odłożenie na taki okres czasu, żeby poseł wnioskodawca mógł wypocząć, to przynajmniej o określenie do kiedy przewiduje pracę Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-813">
          <u xml:id="u-813.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł może zgłosić wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-814">
          <u xml:id="u-814.0" who="#JerzyCzerwiński">Zgłaszam wniosek o zarządzenie przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-815">
          <u xml:id="u-815.0" who="#AleksandraGramała">Pragnę zgłosić wniosek odmienny. A na pytanie pana posła dlaczego nie dyskutujemy, odpowiadam panu posłowi, że ludzie na poziomie nie dyskutują na temat rzeczy oczywistych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-816">
          <u xml:id="u-816.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem posła Jerzego Czerwińskiego o zarządzenie przerwy w obradach Komisji? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja odrzuciła wniosek. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 142.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-817">
          <u xml:id="u-817.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 142 dotyczy art. 25 ust. 7, który brzmi: „po sporządzeniu protokołu komisja obwodowa podaje niezwłocznie do wiadomości publicznej wyniki głosowania, przez wywieszenie protokołu w lokalu komisji w miejscu łatwo dostępnym dla zainteresowanych. Proponuję, aby w art. 25 ust. 7 wyrazy „do wiadomości publicznej” zastąpić wyrazami „ogłasza się publicznie”, po wyrazach „dla zainteresowanych” dodać wyrazy „wynikiem głosowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-818">
          <u xml:id="u-818.0" who="#JerzyCzerwiński">Proponuję, aby poseł wnioskodawca przeredagował tą poprawkę, gdyż w tym wypadku traci częściowo sens i na pewno nie jest zgodna z pana zamierzeniem. Wnioskuję nadać jej następujące brzmienie: „w art. 25 w ust. 7 wyrazy „podaje niezwłocznie do wiadomości publicznej” zastępuje się wyrazami „ogłasza publicznie”. Zwracam uwagę, że nie ma ust. 8.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-819">
          <u xml:id="u-819.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł wnioskodawca przychyla się do wniosku posła Jerzego Czerwińskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-820">
          <u xml:id="u-820.0" who="#BogdanPęk">Tak, przejmuję jego wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-821">
          <u xml:id="u-821.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 142? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 142. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 143.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-822">
          <u xml:id="u-822.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 143 dotyczy art. 26 ust. 3, który brzmi: „tryb przekazywania wyników głosowania i protokołów, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”. Proponuję, aby w art. 26 w ust. 3 po wyrazach „Państwowa Komisja Wyborcza” skreślić kropkę i dodać wyrazy „w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-823">
          <u xml:id="u-823.0" who="#JerzyCzerwiński">Prosiłbym, aby przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej powiedział, jak wygląda zapis dotyczący tych kwestii zawartych w ustawie Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Kto określa tryb przekazywania? Czy wprowadzenie tej poprawki jest wskazane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-824">
          <u xml:id="u-824.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Udział ministra spraw wewnętrznych i administracji w stanowieniu tych rozwiązań nie ma żadnego uzasadnienia. Jest to obszar władztwa Państwowej Komisji Wyborczej wobec organów wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-825">
          <u xml:id="u-825.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 143? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 143. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 144.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-826">
          <u xml:id="u-826.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 144 dotyczy art. 27, który brzmi: „po dokonaniu czynności, o których mowa w art. 26 ust. 1 i 2, przewodniczący komisji obwodowej niezwłocznie przekazuje w depozyt odpowiednio wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta), konsulowi albo kapitanowi statku dokumenty z przeprowadzonego referendum oraz pieczęć komisji”. Proponuję, aby w art. 27 po wyrazach „przewodniczący komisji obwodowej” dodać wyrazy „lub dwóch jego zastępców”. Co się dzieje wtedy, kiedy np. przewodniczący komisji obwodowej nie jest w stanie wykonać tych czynności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-827">
          <u xml:id="u-827.0" who="#RyszardKalisz">Proszę państwa, zgłaszam wniosek formalny, aby przy rozpatrywaniu każdego punktu można było zadać pytanie tylko przez jednego posła i ograniczyć czas jego trwania do 30 sekund. Chcę uprzedzić posła wnioskodawcę, że jest to uzgodnione z Konwentem Seniorów, Prezydium Sejmu i marszałkiem Markiem Borowskim. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wprowadzeniem ograniczenia polegającym na zadaniu pytania tylko przez jednego posła w ciągu maksymalnie 30 sekund? Stwierdzam, że 11 głosami za, przy 2 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja przyjęła wniosek. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 144.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-828">
          <u xml:id="u-828.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie przewodniczący, w związku z tym, że w trakcie rozpatrywania poprawki zaczął pan głosować wnioski formalne, zgłaszam pytanie w sprawie formalnej. Proszę dokładnie przytoczyć artykuł, na podstawie którego ogranicza pan prawa posła Rzeczypospolitej do debaty w tak ważnej sprawie. Dokładnie artykuł regulaminu, na podstawie którego ograniczył pan możliwość zadawania pytań tylko do jednego posła. Proszę to w tej chwili zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-829">
          <u xml:id="u-829.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan poseł zadaje pytanie do poprawki nr 144?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-830">
          <u xml:id="u-830.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie przewodniczący, myślę, że wyraziłem się jasno. Widocznie wszyscy już na tej sali są zmęczeni. Zadałem pytanie do wniosku formalnego, który pan wprowadził pod obrady Komisji. Prosiłbym o wyjaśnienie, na jakiej podstawie regulaminowej pan ogranicza prawa posła do zadawania pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-831">
          <u xml:id="u-831.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 144? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 144.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-832">
          <u xml:id="u-832.0" who="#BogdanPęk">Zwracam się do pana przewodniczącego o podanie artykułu regulaminu, który umożliwia ograniczenie zadawania pytań tylko do jednego posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-833">
          <u xml:id="u-833.0" who="#RyszardKalisz">Zwracam się do pana posła Bogdana Pęka o przedstawienie uzasadnienia do poprawki nr 145.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-834">
          <u xml:id="u-834.0" who="#BogdanPęk">Pan łamie wszelkie zasady i regulamin. Proszę odpowiedzieć na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-835">
          <u xml:id="u-835.0" who="#RyszardKalisz">Proszę o uzasadnienie do poprawki nr 145.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-836">
          <u xml:id="u-836.0" who="#BogdanPęk">Stwierdzam, że pan łamie regulamin Sejmu, co jest podstawą do złożenia odpowiedniego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-837">
          <u xml:id="u-837.0" who="#RyszardKalisz">Dziękuję bardzo, proszę o uzasadnienie do poprawki nr 145.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-838">
          <u xml:id="u-838.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie przewodniczący, byłem obecny na posiedzeniu Konwentu Seniorów na zaproszenie pana Marszałka. Sugestia taka padła, żeby każdy poseł miał prawo do zadania pytania, zgodnie z art. 154.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-839">
          <u xml:id="u-839.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, nie udzieliłem panu głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-840">
          <u xml:id="u-840.0" who="#AndrzejFedorowicz">Pan w tej chwili łamie wszelkie zasady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-841">
          <u xml:id="u-841.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, o zasadach, które pan przestrzega, wie dzisiaj już cała Polska. Niech pan na siebie spojrzy, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-842">
          <u xml:id="u-842.0" who="#AndrzejFedorowicz">Trybuna to nie cała Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-843">
          <u xml:id="u-843.0" who="#RyszardKalisz">To, co w tej chwili robicie, jest niemożliwe z punktu widzenia praw posła. My pracujemy zgodnie z regulaminem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-844">
          <u xml:id="u-844.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie przewodniczący, pan musi, na podstawie art. 154 regulaminu, udzielić głosu każdemu posłowi, który ma ochotę zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-845">
          <u xml:id="u-845.0" who="#RyszardKalisz">Czy poseł Bogdan Pęk chce przedstawić uzasadnienie do poprawki nr 145?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-846">
          <u xml:id="u-846.0" who="#BogdanPęk">Zwracam się do przedstawiciela Biura Legislacyjnego o wykładnię tego przepisu, bo do tego mam prawo. Na jakiej podstawie pan przewodniczący ogranicza prawo zadawania pytań tylko do jednego posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-847">
          <u xml:id="u-847.0" who="#RyszardKalisz">Zwracam się do przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy Komisja mogła podjąć taką uchwałę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-848">
          <u xml:id="u-848.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeszcze raz podkreślam, że Biuro Legislacyjne nie posiada uprawnienia do wykładni regulaminu Sejmu. Takie uprawnienie ma tylko i wyłącznie Prezydium Sejmu. Ja mogę jeszcze raz powtórzyć te same formuły, które wypowiadałem dzisiaj w nocy odnośnie do naszej interpretacji. Możemy wskazać konkretne przepisy. Natomiast nie jesteśmy uprawnieni do ich interpretacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-849">
          <u xml:id="u-849.0" who="#BogdanPęk">W takiej sytuacji wnoszę o zarządzenie przerwy, w czasie której zwrócimy się do Prezydium Sejmu o wykładnię tego przepisu, bowiem, naszym zdaniem, jest to złamanie regulaminu. A regulamin jest rzeczą świętą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-850">
          <u xml:id="u-850.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem posła Bogdana Pęka o zarządzenie przerwy w obradach Komisji? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja odrzuciła wniosek. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 145.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-851">
          <u xml:id="u-851.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 145 dotyczy art. 27, który brzmi: „po dokonaniu czynności, o których mowa w art. 26 ust. 1 i 2, przewodniczący komisji obwodowej niezwłocznie przekazuje w depozyt odpowiednio wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta), konsulowi albo kapitanowi statku dokumenty z przeprowadzonego referendum oraz pieczęć komisji”. Proponuję, aby w art. 27 nawiasy zastąpić przecinkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-852">
          <u xml:id="u-852.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 145? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 145. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 146.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-853">
          <u xml:id="u-853.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 146 dotyczy art. 27, który brzmi: „po dokonaniu czynności, o których mowa w art. 26 ust. 1 i 2, przewodniczący komisji obwodowej niezwłocznie przekazuje w depozyt odpowiednio wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta), konsulowi albo kapitanowi statku dokumenty z przeprowadzonego referendum oraz pieczęć komisji”. Proponuję, aby w art. 27 po wyrazie „dokumenty” dodać wyrazy „oraz wszystkie wcześniej przekazane karty do głosowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-854">
          <u xml:id="u-854.0" who="#JerzyCzerwiński">Sugeruję posłowi wnioskodawcy, aby w tekście poprawki zastąpić wyraz „oraz” wyrazem „i”. Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy przekazane karty do głosowania są traktowane na równi ze słowem dokumenty? Czy te dwie nazwy się pokrywają?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-855">
          <u xml:id="u-855.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Karty do głosowania są w obrębie pojęcia dokumenty z wyborów i nie przekazuje się wcześniej kart do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-856">
          <u xml:id="u-856.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 146? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 146. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 147.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-857">
          <u xml:id="u-857.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 147 dotyczy art. 28 ust. 1, który brzmi: „niezwłocznie po otrzymaniu od komisji obwodowych protokołów głosowania komisarz wyborczy dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania we wszystkich obwodach. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników głosowania komisarz wyborczy zarządza ponowne ich ustalenie przez komisję obwodową i powiadamia o tym Państwową Komisję Wyborczą”. Postuluję, aby w art. 28 ust. 1 po wyrazach „stwierdzenia nieprawidłowości” dodać wyrazy „lub w razie powzięcia uzasadnionych wątpliwości co do”. Jest to stwierdzenie doprecyzowujące ten zapis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-858">
          <u xml:id="u-858.0" who="#DariuszBachalski">Panie pośle wnioskodawco, czy pana poprawka ma znaczenie merytoryczne? Interesuje mnie krótka odpowiedź tak lub nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-859">
          <u xml:id="u-859.0" who="#BogdanPęk">Ta poprawka ma istotne znaczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-860">
          <u xml:id="u-860.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 147? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 147. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 148.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-861">
          <u xml:id="u-861.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 148 dotyczy art. 29 ust. 3, który brzmi: „Państwowa Komisja Wyborcza:</u>
          <u xml:id="u-861.1" who="#BogdanPęk">1) ustala wyniki głosowania i wynik referendum;</u>
          <u xml:id="u-861.2" who="#BogdanPęk">2) sporządza protokół o wyniku referendum; przepisy art. 24 ust. 2 i art. 25 ust. 2 i 4 oraz 6 i 7 stosuje się odpowiednio;</u>
          <u xml:id="u-861.3" who="#BogdanPęk">3) przekazuje protokół o wyniku referendum wraz ze sprawozdaniem z przebiegu referendum Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałkowi Sejmu, Marszałkowi Senatu, Prezesowi Rady Ministrów oraz Sądowi Najwyższemu;</u>
          <u xml:id="u-861.4" who="#BogdanPęk">4) podaje niezwłocznie wynik referendum do wiadomości publicznej oraz ogłasza, w formie obwieszczenia, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-861.5" who="#BogdanPęk">Proponuję, aby w art. 29 w ust. 3 w pkt 4 kropkę zastąpić przecinkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-862">
          <u xml:id="u-862.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać posła wnioskodawcę, czy jego poprawką ma znaczenie merytoryczne? Proszę o odpowiedź tak lub nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-863">
          <u xml:id="u-863.0" who="#BogdanPęk">Pan w ogóle nie rozumie tego zapisu, nie będę więc panu odpowiadał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-864">
          <u xml:id="u-864.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 148? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 148. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 149.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-865">
          <u xml:id="u-865.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie przewodniczący, czy w sprawie wniosku formalnego, a nie pytań, będą stosowane te same zasady, iż tylko jeden poseł będzie mógł go zgłosić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-866">
          <u xml:id="u-866.0" who="#RyszardKalisz">Wniosek formalny posła Jerzego Czerwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-867">
          <u xml:id="u-867.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie formalne, dlaczego pan blokuje zadawanie pytań w momencie, kiedy kwestie wygłoszone przez posła wnioskodawcę są niejasne, a nie wtedy, kiedy następuje początek rozpatrywania danego punktu? Panie przewodniczący, oczywiście tak można, że jeden z posłów będzie blokował możliwość zadawania pytań innym posłom. Ale jak długo tak można? Czy nie jest to jawne złamanie regulaminu? Chciałbym, aby pan odpowiedział na to pytanie, i proszę się nie zasłaniać głosowaniem Komisji, bo pan to poddał pod głosowanie. Na jakiej podstawie pan blokuje innym posłom możliwość wypełniania mandatów zgodnie z regulaminem? Kto dał panu takie prawo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-868">
          <u xml:id="u-868.0" who="#RyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Nie blokuję. Proszę posła Bogdana Pęka o uzasadnienie do poprawki nr 149.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-869">
          <u xml:id="u-869.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 149 dotyczy art. 29 ust. 3, który brzmi: „Państwowa Komisja Wyborcza:</u>
          <u xml:id="u-869.1" who="#BogdanPęk">1) ustala wyniki głosowania i wynik referendum;</u>
          <u xml:id="u-869.2" who="#BogdanPęk">2) sporządza protokół o wyniku referendum; przepisy art. 24 ust. 2 i art. 25 ust. 2 i 4 oraz 6 i 7 stosuje się odpowiednio;</u>
          <u xml:id="u-869.3" who="#BogdanPęk">3) przekazuje protokół o wyniku referendum wraz ze sprawozdaniem z przebiegu referendum Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałkowi Sejmu, Marszałkowi Senatu, Prezesowi Rady Ministrów oraz Sądowi Najwyższemu;</u>
          <u xml:id="u-869.4" who="#BogdanPęk">4) podaje niezwłocznie wynik referendum do wiadomości publicznej oraz ogłasza, w formie obwieszczenia, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-869.5" who="#BogdanPęk">Proponuję, aby w art. 29 w ust. 3 dodać pkt 5 w brzmieniu: „wykonuje inne zlecone jej ustawą zadania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-870">
          <u xml:id="u-870.0" who="#MagdalenaBanaś">Panie pośle wnioskodawco, czy zgłoszona przez pana poprawka ma znaczenie merytoryczne? Interesuje mnie odpowiedź tak lub nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-871">
          <u xml:id="u-871.0" who="#BogdanPęk">Muszę pani powiedzieć, że odnoszę wrażenie, iż...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-872">
          <u xml:id="u-872.0" who="#MagdalenaBanaś">Mnie interesuje odpowiedź tak lub nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-873">
          <u xml:id="u-873.0" who="#BogdanPęk">To, co panią interesuje, mnie również nie interesuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-874">
          <u xml:id="u-874.0" who="#RyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-875">
          <u xml:id="u-875.0" who="#BogdanPęk">Panie przewodniczący, uniemożliwia mi pan udzielenie odpowiedzi na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-876">
          <u xml:id="u-876.0" who="#RyszardKalisz">Udzielam głosu przedstawicielowi Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-877">
          <u xml:id="u-877.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uważamy, że poprawki nr 148 i 149 należy głosować łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-878">
          <u xml:id="u-878.0" who="#RyszardKalisz">Poprawka nr 148 została już przegłosowana. Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 149. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 149? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 149. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 150.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-879">
          <u xml:id="u-879.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 150 dotyczy art. 30, który brzmi: „wzory protokołów, o których mowa w art. 25 ust. 1, art. 28 ust. 2 oraz art. 29 ust. 3 pkt 2, określa, w drodze uchwały, Państwowa Komisja Wyborcza”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-880">
          <u xml:id="u-880.0" who="#RyszardKalisz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-881">
          <u xml:id="u-881.0" who="#BogdanPęk">Panie przewodniczący, niech się pan nie podnieca, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-882">
          <u xml:id="u-882.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, przepraszam, bo nie dosłyszałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-883">
          <u xml:id="u-883.0" who="#BogdanPęk">Mówię, żeby pan się nie podniecał za bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-884">
          <u xml:id="u-884.0" who="#RyszardKalisz">A widzi pan po mnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-885">
          <u xml:id="u-885.0" who="#BogdanPęk">Widzę wyraźnie, bo nie jest pan w stanie wytrzymać rekomendacji wniosku, a to już dowodzi dużej nerwowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-886">
          <u xml:id="u-886.0" who="#RyszardKalisz">Przywołuję pana, aby pan przeszedł do rzeczy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-887">
          <u xml:id="u-887.0" who="#BogdanPęk">Proponuję, aby w art. 30 po wyrazach „Państwowa Komisja Wyborcza” skreślić kropkę i dodać wyrazy „w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej”. Wydaje się, że to uzgodnienie jest niezbędne, aby prawo było prawidłowo realizowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-888">
          <u xml:id="u-888.0" who="#TomaszMłynarczyk">Chciałbym zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej o rolę ministra spraw wewnętrznych i administracji w tym względzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-889">
          <u xml:id="u-889.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Jest rzeczą nieuzasadnioną włączanie ministra spraw wewnętrznych i administracji w stanowienie tego typu aktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-890">
          <u xml:id="u-890.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 150? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 150. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 151.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-891">
          <u xml:id="u-891.0" who="#BogdanPęk">Panie przewodniczący, pan musi podawać wyniki głosowania. Nie usłyszałem ich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-892">
          <u xml:id="u-892.0" who="#RyszardKalisz">Nie było głosów za, 15 było przeciw i nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-893">
          <u xml:id="u-893.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 151 dotyczy art. 31, który brzmi: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z przeprowadzonego referendum”. Proponuję uchylić ten artykuł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-894">
          <u xml:id="u-894.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem zapytać posła wnioskodawcy, czym motywuje tak daleko idącą ingerencję w obecną treść ustawy? Przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej zaś chciałbym zapytać, czy uchylenie zapisu art. 31 nie będzie sprzeczne z ogólnym stanem prawnym? Czy w innych ustawach jest zawarta delegacja dla ministra do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w kwestii określenia takich zasad?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-895">
          <u xml:id="u-895.0" who="#MiłoszWilkanowicz">We wszystkich ustawach wyborczych te kompetencje należą do ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego. Rozporządzenia w sprawie archiwizacji materiałów wyborczych są wydawane na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych. Ten artykuł jest niezbędny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-896">
          <u xml:id="u-896.0" who="#BogdanPęk">W tej sytuacji wycofuję swoją poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-897">
          <u xml:id="u-897.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 152.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-898">
          <u xml:id="u-898.0" who="#JerzyCzerwiński">Minęło już sporo czasu od ostatniej przerwy i w imieniu posła wnioskodawcy, któremu może jest niezręcznie prosić o 5 minut przerwy, zgłaszam wniosek o zarządzenie pięciominutowej przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-899">
          <u xml:id="u-899.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem posła Jerzego Czerwińskiego o zarządzenie pięciominutowej przerwy w obradach Komisji? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja odrzuciła wniosek. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 152.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-900">
          <u xml:id="u-900.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 152 dotyczy art. 31, który pozwolę sobie zaprezentować: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z przeprowadzonego referendum”. Proponuje, aby w art. 31 wyrazy „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego” zastąpić wyrazami „Rada Ministrów”, co podniesienie rangę sprawie archiwizowania tych dokumentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-901">
          <u xml:id="u-901.0" who="#StanisławRydzoń">Chciałbym zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy taka zmiana jest celowa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-902">
          <u xml:id="u-902.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nie jest celowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-903">
          <u xml:id="u-903.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 152? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 152. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 153.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-904">
          <u xml:id="u-904.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 153 dotyczy również art. 31, który brzmi: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z przeprowadzonego referendum”. Proponuję, aby w art. 31 skreślić wyrazy „na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-905">
          <u xml:id="u-905.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta zmiana jest celowa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-906">
          <u xml:id="u-906.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje nam się, że nie, ponieważ wykreślenie tej frazy wcale nie oznacza, że ten wniosek rzeczywiście jest złożony przez PKW. Nie jest to oczywiste. Ponadto ta poprawka jest obarczona wadą legislacyjną. Po jej przyjęciu brzmienie pierwszej frazy będzie: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-907">
          <u xml:id="u-907.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 153? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 153. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 154.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-908">
          <u xml:id="u-908.0" who="#BogdanPęk">Widzę zgłoszenie w sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-909">
          <u xml:id="u-909.0" who="#JerzyCzerwiński">Korzystając z obecności marszałka Donalda Tuska chciałem zaprotestować przeciwko ograniczaniu przez przewodniczącego Komisji Ustawodawczej praw posła do wykonywania swojego mandatu. Mianowicie, przewodniczący Ryszard Kalisz, posiłkując się jakoby postanowieniem Konwentu Seniorów, o którym nic nie wiemy i które nie zostało nam dostarczone ani przekazane, poddał pod głosowanie wniosek, aby ograniczyć ilość posłów, którzy mogą zadawać pytania w sprawach wątpliwych czy to przedstawicielom Biura Legislacyjnego, czy Państwowej Komisji Wyborczej czy posłowi wnioskodawcy do jednego posła. Tym samym ograniczył innym posłom możliwość zadawania takowych pytań, a w tym wypadku ograniczył możliwość pełnienia mandatu posła Rzeczypospolitej i złamał regulamin w art. 154 ust. 1. Ponadto nie podał nam podstawy regulaminowej swojego wniosku. Prosiłbym pana Marszałka o przedstawienie nam postanowień Konwentu, ponieważ wśród członków Komisji krążą sprzeczne opinie na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-910">
          <u xml:id="u-910.0" who="#DonaldTusk">Znajomość regulaminu Sejmu powinna wystarczyć, aby wiedzieć, że Konwent nie jest ciałem, który wydaje postanowienia. Prezydium Sejmu zasięgnęło opinię Konwentu, który z jednym wyjątkiem wyraził pozytywne stanowisko co do zalecenia Prezydium, aby przewodniczący Komisji poseł Ryszard Kalisz dyscyplinował Komisję o możliwie jak najszybsze zakończenie procedury, m.in. ograniczając do niezbędnego minimum zadawanie pytań, a więc do jednego pytania i do jak najkrótszego limitu czasu zadawania pytań i odpowiedzi, według własnego uznania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-911">
          <u xml:id="u-911.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do rozpatrywania poprawki nr 154.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-912">
          <u xml:id="u-912.0" who="#JerzyCzerwiński">W takim wypadku, panie Marszałku, prosiłbym o podanie podstawy regulaminowej takiego ograniczenia, na które, jak rozumiem, jest zgoda Prezydium.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-913">
          <u xml:id="u-913.0" who="#AntoniStryjewski">Brałem udział w tej części Konwentu. Rzeczywiście padły sformułowania z ust pana marszałka Marka Borowskiego, że takie ograniczające metody są możliwe. Natomiast nie było powiedziane, że mają być zastosowane na posiedzeniu tej Komisji, wręcz odwrotnie. Panie Marszałku, prosiłbym jednak nie nadużywać całej tej rozmowy, bo tak właśnie nie było. Jestem urażony, że pan Marszałek raczy prezentować takie sformułowania, kiedy ja jako świadek tego tak nie odebrałem i nie odczułem. Tylko z monologu pana marszałka Marka Borowskiego wynikło, że są takie możliwości i Marszałek dysponuje nimi, a nie przewodniczący Komisji, a w tym wypadku nawet tej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-914">
          <u xml:id="u-914.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, to nie była kwestia formalna. Poseł Bogdan Pęk w kwestii formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-915">
          <u xml:id="u-915.0" who="#BogdanPęk">Chciałbym, korzystając z obecności pana Marszałka, zapytać o jedną rzecz. Jako poseł wnioskodawca muszę uczestniczyć cały czas w procesie tworzenia prawa. Czy mój wniosek o zarządzenie przerwy pięciominutowej, czego nie nadużywam, może być odrzucony? Czy są pewne zwyczaje, które takie podstawowe kwestie rozwiązują? Informuję o tym dlatego, że pan przewodniczący odrzucił moją prośbę, posługując się większością Komisji, poddając wniosek pod głosowanie. Skutkiem tego, w przypadku opuszczenia sali przez posła wnioskodawcy, poszczególne poprawki są odrzucane bez ich omówienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-916">
          <u xml:id="u-916.0" who="#RyszardKalisz">Czy pan Marszałek chciałby wypowiedzieć się w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-917">
          <u xml:id="u-917.0" who="#DonaldTusk">Bardzo prosiłbym posła Antoniego Stryjewskiego o większą precyzję i powściągliwość w formułowaniu epitetów. Pan poseł Antoni Stryjewski nie jest uczestnikiem Konwentu i brał udział tylko w części jego posiedzenia. Następnie opuścił je, aby Konwent mógł obradować w kształcie konstytucyjnym. Informuję pan posła o opiniach i decyzjach, które zapadły wtedy, kiedy panowie posłowie opuścili posiedzenie Konwentu. Proszę wiec nie zarzucać mi mówienia nieprawdy, ponieważ jest to kolejny przykład dramatycznego łamania obyczajów. Ponadto zarówno posiedzenie Konwentu jak i posiedzenie Prezydium było w dużej mierze poświęcone obyczajom i ich łamaniu. Na posiedzeniu Konwentu i na posiedzeniu Prezydium nikt poza przedstawicielem jednego Klubu nie miał wątpliwości, że jesteśmy świadkami i uczestnikami nieustannego i brutalnego łamania obyczajów sejmowych i że to z całą pewnością nie dotyczy prowadzącego obrady tej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-918">
          <u xml:id="u-918.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie Marszałku, czy Konwent jest władny zmienić art. 154 regulaminu Sejmu, który daje mi prawo uczestniczenia w posiedzeniach komisji, zadawania pytań, uczestniczenia w dyskusji. Tym sposobem, gdyby tylko jeden poseł mógł zadać jedno pytanie do poprawki, takie postanowienie wykluczałoby kolejnych posłów, przez co naruszałoby zapis art. 154.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-919">
          <u xml:id="u-919.0" who="#RyszardKalisz">Ten zapis jest oczywisty i pan poseł właśnie z niego korzysta, będąc na tej sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-920">
          <u xml:id="u-920.0" who="#AndrzejFedorowicz">To było pytanie do pana Marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-921">
          <u xml:id="u-921.0" who="#DonaldTusk">To także było tematem naszego spotkania i w tej części uczestniczyli posłowie Antoni Stryjewski i Robert Luśnia. I nikt nie miał wątpliwości, że w sytuacji, kiedy rażąco narusza się obyczaje, regulamin bywa bezradny. Kiedy używa się regulaminu do obstrukcji, wchodzą w rachubę przepisy regulaminu, które dają prawo i obowiązek prowadzącemu obrady Sejmu, a także prowadzącemu komisję sejmową do skutecznego kontrolowania procedury. Ta skuteczność zostanie zagwarantowana i wyegzekwowana przez prowadzącego obrady Komisji z pełnym poparciem Prezydium Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-922">
          <u xml:id="u-922.0" who="#AndrzejFedorowicz">Pytałem pana o art. 154.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-923">
          <u xml:id="u-923.0" who="#JerzyCzerwiński">Ponieważ nie uzyskałem odpowiedzi od pana Marszałka na pytanie zadane w spokojny sposób, na jakiej podstawie regulaminu Prezydium Sejmu ograniczyło możliwość zadawania pytań w sprawie poprawek poszczególnym posłom, rozumuję, że takiej podstawy nie ma. Mam jeszcze inne, znacznie ważniejsze pytanie. Otóż, pozycja posła wnioskodawcy w procesie rozpatrywania poprawek jest wyjątkowa, ponieważ jako jedyny może tę poprawkę uzasadnić i przedstawić jej sens. Poseł Bogdan Pęk, który jest wnioskodawcą dużej liczby poprawek, a żaden punkt regulaminu nie ogranicza ilości poprawek, które można złożyć, pracuje już z nami dziewięć i pół godziny, odliczając przerwę na obiad liczmy dziewięć w zaokrągleniu. Chciałem zapytać pana Marszałka, jaki jest limit pracy posła? Dobre obyczaje nakazują w pewnym momencie przerwać prace Komisji, aby poseł wnioskodawca mógł wypocząć. My wszyscy możemy wyjść z sali bez szkody dla przebiegu prac Komisji, poseł wnioskodawca nie może tego zrobić. Proszę o konkretną odpowiedź, ponieważ to ma znaczenie. Obserwowaliśmy już pewne przypadki rozkojarzenia uwagi posła wnioskodawcy, co jest zrozumiałe po tak długiej i wytężonej pracy umysłowej. Poseł wnioskodawca najczęściej zabiera głos z racji pełnionej funkcji. Jak długo bez przerwy może trwać posiedzenie Komisji, nie zamęczając posła wnioskodawcy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-924">
          <u xml:id="u-924.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zgłosić wniosek formalny o powrót do procedowania poprawek, jednocześnie proponując tym wszystkim, którzy chcą składać oświadczenia w sprawach formalnych pozamerytorycznych, aby zrobili to na piśmie i złożyli panu prowadzącemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-925">
          <u xml:id="u-925.0" who="#RyszardKalisz">Poseł Dariusz Bachalski zgłosił formalny wniosek, aby rozpocząć pracę merytoryczną. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem posła Dariusza Bachalskiego? Stwierdzam, że 16 głosami za, wobec braku przeciwnych i wstrzymujących się, Komisja przyjęła wniosek posła Dariusza Bachalskiego. Proszę posła Bogdana Pęka o przedstawienie uzasadnienia do poprawki nr 154.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-926">
          <u xml:id="u-926.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 154 dotyczy art. 31, który brzmi: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z przeprowadzonego referendum”. Proponuję, aby w art. 31 skreślić wyrazy „po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-927">
          <u xml:id="u-927.0" who="#KrystianŁuczak">Mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, gdzie dotychczas są archiwizowane dokumenty wyborcze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-928">
          <u xml:id="u-928.0" who="#MiłoszWilkanowicz">W Archiwum Akt Nowych oraz w archiwach w oddziałach terenowych Archiwów Państwowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-929">
          <u xml:id="u-929.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 154? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 154. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 155.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-930">
          <u xml:id="u-930.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 155 dotyczy art. 31, który brzmi: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z przeprowadzonego referendum”. Proponuję, aby w art. 31 po wyrazie „sposób” dodać wyraz „tryb”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-931">
          <u xml:id="u-931.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta poprawka ma uzasadnienie merytoryczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-932">
          <u xml:id="u-932.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Naszym zdaniem, obecne brzmienie zawarte w ustawie jest precyzyjniejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-933">
          <u xml:id="u-933.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 155? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 155. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 156.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-934">
          <u xml:id="u-934.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 156 dotyczy art. 31, który brzmi: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z przeprowadzonego referendum”. Proponuję, aby w art. 31 po wyrazie „referendum” dodać wyrazy „oraz dokumentacje z prac komisji obwodowych”. Byłoby dobrze, aby ta dokumentacja była zarchiwizowana w jednym miejscu i aby był do niej łatwy dostęp w przypadku, kiedy określone sądy rozpatrujące protesty wyborcze zażądałyby jej. Zaginięcie tej dokumentacji mogłoby spowodować, że z przyczyn formalnych nie udałoby się ocenić zasadnych protestów i ich rozsądzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-935">
          <u xml:id="u-935.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy zakres pojęciowy sformułowania „dokumentów z przeprowadzonego referendum” oraz „dokumentacja spraw komisji obwodowej” jest tożsamy? Argumentacja posła wnioskodawcy mnie przekonuje, a jak rozumiem - w chwili obecnej, dokumentacja komisji obwodowych jest gromadzona przez gminy i jest w pewnym sensie tracona z oczu organu, który jest odpowiedzialny za całość procesu wyborczego, czyli Państwowej Komisji Wyborczej. Czy uzupełnienie zaproponowane przez posła wnioskodawcę, który postuluje zgromadzenie dokumentacji w jednym miejscu po to, aby dostęp do nich był gwarantowany przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, jest zasadne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-936">
          <u xml:id="u-936.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Przede wszystkim archiwizacja nie ma związku z rozpatrywaniem protestów wyborczych, bo następuje dużo później po rozpatrzeniu tych protestów. Natomiast kwestia, jakie dokumenty z przeprowadzonego referendum zalicza się do kategorii właśnie tego typu dokumentów, a które się niszczy tak jak spisy wyborców, karty wykorzystane do głosowania itd., określa rozporządzenie, o którym mowa w tym artykule. W związku z tym ta poprawka nie znajduje uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-937">
          <u xml:id="u-937.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 156? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 156. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 157.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-938">
          <u xml:id="u-938.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 157 dotyczy art. 31, który brzmi: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z przeprowadzonego referendum”. Proponuję, aby w art. 31 dodać ust. 2 w brzmieniu: „każdy ma dostęp do przeglądania dokumentów z przeprowadzonego referendum oraz dokumentacji z prac komisji obwodowych”. W polskim społeczeństwie, czego doświadczyłem podczas wielu spotkań z wyborcami, panuje przekonanie, że dwudniowy cykl referendum ze słabymi zabezpieczeniami może powodować chęć dokonania manipulacji wyborczych. Tego typu dostęp w znacznej mierze wyeliminuje te obawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-939">
          <u xml:id="u-939.0" who="#RyszardPojda">Moje pytanie jest adresowane do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Jakie stanowisko PKW zajmuje wobec tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-940">
          <u xml:id="u-940.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Stanowisko negatywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-941">
          <u xml:id="u-941.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 157? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 157. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 158.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-942">
          <u xml:id="u-942.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 158 dotyczy art. 32 ust. 2, który brzmi: „w przypadku, o którym mowa w ust. 1, komisja obwodowa po zakończeniu głosowania w pierwszym dniu: 1) zapieczętowuje otwór urny; 2) ustala protokolarnie: a) liczbę niewykorzystanych kart do głosowania, b) liczbę kart wydanych - na podstawie podpisów osób w spisie osób uprawnionych do udziału w referendum”. Proponuję, aby w art. 32 w ust. 2 dodać pkt 3 w brzmieniu: „zabezpiecza na wszelkie możliwe sposoby urnę i lokal”. Jest to jeden z najważniejszych elementów, ponieważ kwestia zabezpieczenia wzbudza najwięcej obaw, iż mogą mieć miejsce manipulacje polegające na zbyt słabym zabezpieczeniu urny wyborczej, na fikcyjnym nałożeniu stosownych pieczęci, tj. takim, który pozwala je usunąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-943">
          <u xml:id="u-943.0" who="#EwaJanik">Mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy ta poprawka jest celowa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-944">
          <u xml:id="u-944.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nie, ponieważ ta kwestia jest uregulowana w ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-945">
          <u xml:id="u-945.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 158? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 158. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 159.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-946">
          <u xml:id="u-946.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 159 dotyczy art. 32 ust. 3, który brzmi: „po wykonaniu czynności, o których mowa w ust. 2, komisja obwodowa umieszcza w opieczętowanych pakietach odrębne karty niewykorzystane i spis osób uprawnionych do udziału w referendum, które wraz z urną pozostają w lokalu komisji”. Proponuję, aby w art. 32 w ust. 3 po wyrazach „w opieczętowanych” dodać wyrazy „i zaplombowanych”. Same pieczęcie bez nałożenia określonych plomb trudnych do podrobienia, odbitych państwową pieczęcią nie są, naszym zdaniem, wystarczającym zabezpieczeniem urny. Plombowanie więc wydaje się niezbędne celem prawidłowego jej zabezpieczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-947">
          <u xml:id="u-947.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać przedstawiciela PKW, czy wprowadzenie tej poprawki wiązałoby się z poniesieniem dodatkowych kosztów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-948">
          <u xml:id="u-948.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-949">
          <u xml:id="u-949.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 159? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 159.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-950">
          <u xml:id="u-950.0" who="#BogdanPęk">W związku z odrzuceniem poprawki nr 149 wyrażam swój ostry sprzeciw, ponieważ czynnik ekonomiczny nie może decydować o wiarygodności procesu wyborczego w tym referendum o tak ważnym znaczeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-951">
          <u xml:id="u-951.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 160, której autorami są posłowie: Krystyna Grabicka, Jerzy Czerwiński, Robert Luśnia, Antoni Macierewicz i Antoni Stryjewski. Kto przedstawi uzasadnienie do tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-952">
          <u xml:id="u-952.0" who="#JerzyCzerwiński">Poprawka nr 160 została zgłoszona do art. 32 ust. 4, który brzmi: „po zakończeniu głosowania w pierwszym dniu przeprowadzania referendum i wykonaniu czynności, o których mowa w ust. 2 i 3, przewodniczący komisji zamyka lokal komisji i opieczętowuje wejście do lokalu pieczęcią komisji. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) zapewnia ochronę lokalu komisji w czasie przerwy w głosowaniu”. Proponujemy, aby w art. 32 w ust. 4 wyrazy „opieczętowuje wejście do lokalu pieczęcią komisji” zastąpić wyrazami „opieczętowuje wszystkie wejścia i okna do lokalu pieczęcią komisji”. Uzasadnienie jest stosunkowo proste i zrozumiałe. Po pierwsze do danego lokalu może być więcej wejść niż tylko jedno. Pamiętajmy o tym, że część lokali komisji jest organizowana w holach, korytarzach wejściowych różnych instytucji publicznych typu szkoły, przedszkola, domy kultury. Chodzi o to, aby był jak najłatwiejszy dostęp do nich dla zwłaszcza ludzi starszych. Wejść do tych lokali jest znacznie więcej. Pamiętajmy, że lokale komisji obwodowych są często organizowane na parterze, a właściwie jest to regułą. Oczywiście samo zabezpieczenie lokalu w postaci opieczętowania drzwi czy wejść nie wystarczy. Pozostają jeszcze okna. Zwracam uwagę członkom Komisji, że w lokalu komisji obwodowej pozostają wszystkie - jak domniemywamy, gdyż tego nie ma w tekście ustawy - materiały związane z referendum, tzn. spisy wyborców, dokumentacja inna jak karty niewykorzystane oraz urna, która teoretycznie jest zapieczętowana. Sam przedstawiciel PKW stwierdził, że to są po prostu pieczęcie w postaci paska papieru, który można odkleić i zakleić. Jeśli te wszystkie elementy są zebrane w jednym miejscu, to aż kusi, żeby się do niego pofatygować i dokonać fałszerstwa. Rozumiem, że to jest dla pana przewodniczącego śmieszne, ale być może nie dla reszty społeczeństwa. Być może popełniono błąd w pierwotnym tekście ustawy, że akurat te wszystkie elementy zgromadzono w jednym miejscu, a nie dano np. w inne miejsce chociażby spisu wyborców, czy też niewykorzystanych kart do głosowania. One wszystkie są w jednym i tym samym pomieszczeniu. Dlatego sądzimy, że celowe byłoby również oplombowanie, czy też, zgodnie z ustawą, opieczętowanie okien. Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz. Mianowicie, minister spraw wewnętrznych i administracji wydał rozporządzenie o zasadzie ochrony lokali wyborczych właśnie w przerwie między dwoma dniami głosowań i w par. 2 w pkt 6 zalecił, żeby zapewnić w miarę możliwości takie umiejscowienie siedziby komisji obwodowej, aby znajdowała się w obiektach wyposażonych w środki zabezpieczenia technicznego takie jak ogrodzenia, kraty w oknach, wzmocnione drzwi i zamki o skomplikowanym mechanizmie. Tyle tylko, że minister wydał to rozporządzenie już po dacie, przed którą rady gmin mogły zmienić siedzibę usytuowania lokali wyborczych. W efekcie ten zapis jest pusty. Nic w tym zakresie już nie można zrobić. Lokale pozostają w takich miejscach, w jakich zastał je 29 kwietnia. Dlatego też apelujemy, aby Komisja tę poprawkę, chyba uzdrawiającą sytuację, przyjęła. Na zakończenie chciałem zapytać przedstawiciela PKW, czy Państwowa Komisja Wyborcza popiera takie zabezpieczenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-953">
          <u xml:id="u-953.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Państwowa Komisja Wyborcza zaleci, aby w przypadku lokali, które mają więcej niż jedno wejście, przenieść materiały do pomieszczenia sąsiedniego z właściwymi zabezpieczeniami. W związku z tym tekst tej poprawki nie jest niezbędny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-954">
          <u xml:id="u-954.0" who="#AleksandraGramała">Które z rozwiązań rekomenduje nam Państwowa Komisja Wyborcza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-955">
          <u xml:id="u-955.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Uważamy, że dotychczasowe rozwiązania są dostateczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-956">
          <u xml:id="u-956.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 160? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 160. Proszę państwa byliśmy świadkami bardzo długiej wypowiedzi posła Jerzego Czerwińskiego. W związku z tym, że mam prawo przypuszczać, że jego wypowiedź nie była merytoryczna i wynikała tylko z chęci przedłużenia obrad naszej Komisji, wnoszę, aby również wnioskodawca miał ograniczony czas do 30 sekund, podobnie jak każdy inny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-957">
          <u xml:id="u-957.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie przewodniczący, pan się odniósł do mojej wypowiedzi, ale niestety nie wskazał elementu, który nie byłby merytoryczny. To było tylko pana przypuszczenie. Czy uważa pan, że tak jest stosownie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-958">
          <u xml:id="u-958.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za moim wnioskiem? Stwierdzam, że, 13 głosami za, przy braku głosów przeciwnych i wstrzymujących się, Komisja przyjęła wniosek. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 161, której autorami są posłowie: Krystyna Grabicka, Jerzy Czerwiński, Robert Luśnia, Antoni Macierewicz i Antoni Stryjewski. Proszę posła Jerzego Czerwińskiego o przedstawienie uzasadnienia do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-959">
          <u xml:id="u-959.0" who="#JerzyCzerwiński">Na wstępie chciałbym złożyć stanowczy protest, ponieważ nie wykazał pan w mojej wypowiedzi żadnego elementu, który nie byłby merytoryczny. Dlatego uważam, że próby blokowania nawet możliwości przedstawienia uzasadnienia poprawek są poniżej krytyki. Takie postępowanie pana, jako przewodniczącego, uważam za uwłaczające dla mandatu poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-960">
          <u xml:id="u-960.0" who="#RyszardKalisz">Chciałem pana posła uprzedzić, że tekst pana wypowiedzi skieruję do Komisji Etyki Poselskiej. Proszę przedstawić uzasadnienie do poprawki nr 161.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-961">
          <u xml:id="u-961.0" who="#JerzyCzerwiński">Ja także wnoszę, aby Komisja Etyki Poselskiej zajęła się postępowaniem pana przewodniczącego. Poprawka nr 161 została zgłoszona do art. 32 ust. 4, który brzmi: „po zakończeniu głosowania w pierwszym dniu przeprowadzania referendum i wykonaniu czynności, o których mowa w ust. 2 i 3, przewodniczący komisji zamyka lokal komisji i opieczętowuje wejście do lokalu pieczęcią komisji. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) zapewnia ochronę lokalu komisji w czasie przerwy w głosowaniu”. Proponujemy, aby w art. 32 w ust. 4 po pierwszym zdaniu dodać zdanie w brzmieniu: „pieczęć komisji przechowuje przewodniczący komisji w zamkniętej kopercie opatrzonej podpisami członków komisji”. Wiemy wszystko, co dzieje się z poszczególnymi elementami, które są używane przez komisję w procedurze referendalnej. Wiemy, co dzieje się z urną, dokumentacją referendalną w postaci niewykorzystanych kart do głosowania, spisami wyborców i inną dokumentacją. Natomiast nie wiemy, co się dzieje z pieczęcią komisji. Możemy przypuszczać, że zostaje zachowana we władztwie przewodniczącego komisji. Ale to są tylko nasze przypuszczenia. Proponujemy, aby pieczęć komisji znalazła się we władztwie przewodniczącego, wcześniej zamykając ją w kopercie i opatrując podpisami reszty członków Komisji. Wtedy będziemy mogli się spodziewać, że pieczęć komisji nie będzie używana w trakcie przerwy pomiędzy dwoma dniami głosowań. Oczywiście jest to tylko domniemanie. Przewodniczący komisji mógłby usunąć pieczęcie z jednego z otworów wejściowych do lokalu komisji, a następnie ponownie opieczętować lokal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-962">
          <u xml:id="u-962.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, przypominam o limicie 30 sekund. Minął już czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-963">
          <u xml:id="u-963.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie przewodniczący, proszę nie mówić do mnie z ustami pełnymi jedzenia. Proszę o przynajmniej tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-964">
          <u xml:id="u-964.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, 30 sekund minęło. Odbieram panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-965">
          <u xml:id="u-965.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać przedstawiciela PKW, czy ta zmiana ma jakikolwiek sens? Czy dotychczasowy zapis pozwala na pełne zabezpieczenie lokalu komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-966">
          <u xml:id="u-966.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Jest to materiał do wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-967">
          <u xml:id="u-967.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 161? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 161. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 162, której autorami są również posłowie: Krystyna Grabicka, Jerzy Czerwiński, Robert Luśnia, Antoni Macierewicz i Antoni Stryjewski. Proszę posła Antoniego Stryjewskiego o przedstawienie uzasadnienia do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-968">
          <u xml:id="u-968.0" who="#AntoniStryjewski">Panie pośle Ryszardzie Kalisz, proszę wskazać podstawę prawną konsumowania podczas posiedzenia Komisji przez pana i panów posłów posiłków, które wnieśli jacyś boye. Proszę przedstawić podstawę prawną dezawuowania dobrego imienia Komisji, dobrego imienia Sejmu poprzez konsumpcję w czasie obrad posiedzenia. Jest to nieprawdopodobna sytuacja. Owszem, bywało tak, że Prezydium Sejmu fundowało posiłek, ale czyniło do tego przerwę. Pan tego nie czyni. Uwłacza to godności Komisji, posłów. Proszę podać podstawę prawną takiego działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-969">
          <u xml:id="u-969.0" who="#RyszardKalisz">Dziękuję panie pośle. Proszę posła Jerzego Czerwińskiego o przedstawienie uzasadnienia do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-970">
          <u xml:id="u-970.0" who="#JerzyCzerwiński">Poprawka nr 162 dotyczy art. 32 ust. 4, który brzmi: „po zakończeniu głosowania w pierwszym dniu przeprowadzania referendum i wykonaniu czynności, o których mowa w ust. 2 i 3, przewodniczący komisji zamyka lokal komisji i opieczętowuje wejście do lokalu pieczęcią komisji. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) zapewnia ochronę lokalu komisji w czasie przerwy w głosowaniu”. Proponujemy, aby w art. 32 w ust. 4 na końcu dodać zdanie w brzmieniu: „osoby wyznaczone do zapewnienia ochrony lokalu komisji podlegają w zakresie zabezpieczenia lokalu komisji przewodniczącemu komisji obwodowej”. Poprawka ta ma na celu doprowadzenie do takiej sytuacji, żeby wszystkie te osoby, które są odpowiedzialne za ochronę lokalu komisji w przerwie pomiędzy dwoma dniami głosowań, rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji zostały określone jako przedstawiciele wójtów, burmistrzów, prezydentów miast. Ci przedstawiciele, zgodnie z par. 3, mają zabezpieczyć zewnętrzny dozór lokali i sprawdzić stan zabezpieczeń. Otóż, proponujemy, aby te osoby podlegały przewodniczącemu komisji obwodowej, która jednoosobowo nadzoruje prace wszystkich organów związanych z aktem referendalnym, tzn. z głosowaniem, podliczaniem głosów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-971">
          <u xml:id="u-971.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, czas dobiegł końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-972">
          <u xml:id="u-972.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałbym państwu jeszcze zacytować jeden z punktów par. 2 rozporządzenia MSWiA: „zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji przedstawiciele mają być obecni przy pieczętowaniu lokalu komisji”. To oznacza, że jeśli nie pojawią się, to ten lokal nie może być zapieczętowany. Dlatego tych przedstawicieli chcemy podporządkować przewodniczącemu komisji oczywiście tylko w zakresie zabezpieczenia lokalu. Chciałbym poznać opinię PKW w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-973">
          <u xml:id="u-973.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Ta poprawka łamie zasadę, że odpowiada, do momentu zakończenia opieczętowania, za stan lokalu przewodniczący i komisja obwodowa do spraw referendum, a po zamknięciu lokalu wójt przy pomocy swojego przedstawiciela i policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-974">
          <u xml:id="u-974.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 162? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych, i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 162. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 163, której autorami są również posłowie: Krystyna Grabicka, Jerzy Czerwiński, Robert Luśnia, Antoni Macierewicz i Antoni Stryjewski. Proszę posła Jerzego Czerwińskiego o przedstawienie uzasadnienia do tej poprawki. Przypominam o ograniczeniu czasowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-975">
          <u xml:id="u-975.0" who="#JerzyCzerwiński">Poprawka nr 162 dotyczy art. 32 ust. 5, który brzmi: „przed rozpoczęciem głosowania w drugim dniu komisja obwodowa stwierdza protokolarnie, czy pieczęcie na wejściu do lokalu komisji, a także na pakietach z kartami do głosowania oraz ze spisem osób uprawnionych do głosowania są nienaruszone”. Proponujemy, aby w art. 32 w ust. 5 na końcu dodać wyrazy „oraz ustala protokolarnie: a) liczbę niewykorzystanych kart do głosowania, b) liczbę kart wydanych - na podstawie podpisów osób w spisie osób uprawnionych do udziału w referendum”. Chciałbym dokonać autopoprawki, żeby być zgodnym z proponowanym brzmieniem art. 30 ust. 2 w ustawie nowelizującej. Prosiłbym, aby państwo posłowie zauważyli, że obecny zapis lit. b „liczbę kart wydanych - na podstawie podpisów osób w spisie osób uprawnionych do udziału w referendum” oznacza się jako lit. c, zaś jako lit. b dodaje się następujące zdanie: „liczbę uprawnionych do głosowania” czyli liczbę osób ujętych w spisie osób uprawnionych do udziału w referendum. Jeszcze krótkie uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-976">
          <u xml:id="u-976.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, czas już minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-977">
          <u xml:id="u-977.0" who="#JerzyCzerwiński">To była autopoprawka. Proszę o przynajmniej krótkie uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-978">
          <u xml:id="u-978.0" who="#RyszardKalisz">15 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-979">
          <u xml:id="u-979.0" who="#JerzyCzerwiński">W chwili obecnej Komisja dokonuje czynności rozliczeniowych na końcu pierwszego dnia głosowania, ale nie powtarza ich na końcu drugiego dnia. Dzięki ich powtórzeniu mielibyśmy pewność, że w okresie przerwy pomiędzy dwoma dniami głosowania nie zaszły żadne fakty fałszujące wynik referendum. Wzmocniłoby to na pewno przekonanie o rzetelności aktu referendalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-980">
          <u xml:id="u-980.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy te zmiany są niezbędne dla zabezpieczenia intencji ustawodawcy? Proszę o odpowiedź tak lub nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-981">
          <u xml:id="u-981.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to głęboka zmiana merytoryczna. Trudno nam odpowiedzieć na pytanie tak lub nie. Nie ma takiego rozwiązania w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-982">
          <u xml:id="u-982.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 163? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 163. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 164 posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-983">
          <u xml:id="u-983.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 162 dotyczy art. 32 ust. 5, który brzmi: „przed rozpoczęciem głosowania w drugim dniu komisja obwodowa stwierdza protokolarnie, czy pieczęcie na wejściu do lokalu komisji, a także na pakietach z kartami do głosowania oraz ze spisem osób uprawnionych do głosowania są nienaruszone”. Proponuję, aby w art. 32 w ust. 5 po wyrazach „czy pieczęcie” dodać wyrazy „i plomby”. Poprzedni zapis o plombach Komisja odrzuciła. Uważam to za bardzo niedobre posunięcie, ponieważ byłoby to pewnym zabezpieczeniem urny wyborczej i przeciwdziałałoby wysuwaniu jakichkolwiek wątpliwości w kwestii manipulacji. Prosiłbym, aby Komisja zechciała przyjąć tę poprawkę, ponieważ rozwiązanie w niej zawarte przyczyni się do zmniejszenia napięcia w czasie wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-984">
          <u xml:id="u-984.0" who="#AleksandraGramała">Które z rozwiązań rekomenduje nam Państwowa Komisja Wyborcza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-985">
          <u xml:id="u-985.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Komisja wcześniej oddaliła poprawkę dotyczącą dodatkowych zabezpieczeń. W związku z tym ten dopisek o plombach jest bezprzedmiotowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-986">
          <u xml:id="u-986.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 164? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 164. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 165.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-987">
          <u xml:id="u-987.0" who="#JerzyCzerwiński">W sprawie formalnej, chciałem zadać pytanie panu przewodniczącemu, kto jest upoważnionym przedstawicielem wnioskodawców przy rozpatrywaniu projektu tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-988">
          <u xml:id="u-988.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle Dariuszu Bachalski, proszę nas poinformować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-989">
          <u xml:id="u-989.0" who="#DariuszBachalski">Poseł Cezary Grabarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-990">
          <u xml:id="u-990.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie przewodniczący, zgodnie z art. 42, w posiedzeniach komisji i podkomisji jest obowiązany uczestniczyć upoważniony przedstawiciel wnioskodawcy. Prosiłbym o stwierdzenie faktu, kiedy upoważniony przedstawiciel wnioskodawcy opuścił salę obrad?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-991">
          <u xml:id="u-991.0" who="#DariuszBachalski">Przed wyjściem poseł Cezary Grabarczyk upoważnił mnie do reprezentowania wnioskodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-992">
          <u xml:id="u-992.0" who="#JerzyCzerwiński">Upoważnionym przedstawicielem wnioskodawców jest, jak sam pan stwierdził, poseł Cezary Grabarczyk. Nie ma go na sali. W związku z tym chciałem zapytać przewodniczącego Komisji, co zrobi wobec faktu złamania art. 42 ust. 2 regulaminu, ponieważ od bardzo długiego czasu nie ma na sali posła Cezarego Grabarczyka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-993">
          <u xml:id="u-993.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, mogę jedynie poinformować, że w tym momencie, tj. o godz. 20.10 nie ma posła Cezarego Grabarczyka na sali posiedzeń. O którym artykule pan mówił?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-994">
          <u xml:id="u-994.0" who="#JerzyCzerwiński">Art. 42 ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-995">
          <u xml:id="u-995.0" who="#RyszardKalisz">„W posiedzeniach komisji i podkomisji jest obowiązany uczestniczyć upoważniony przedstawiciel wnioskodawcy”. Jest upoważniony, inaczej mówiąc obowiązek jest po jego stronie. Stwierdzamy, że go nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-996">
          <u xml:id="u-996.0" who="#MagdalenaBanaś">Chcę tylko przypomnieć, że rozpatrujemy poprawkę nr 165 posła Bogdana Pęka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-997">
          <u xml:id="u-997.0" who="#RyszardKalisz">Proszę posła Bogdana Pęka o uzasadnienie do poprawki nr 165.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-998">
          <u xml:id="u-998.0" who="#BogdanPęk">Poprawka nr 165 dotyczy art. 32 ust. 6, który brzmi: „minister właściwy do spraw administracji publicznej, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania w zakresie ochrony lokalu komisji w czasie przerwy w głosowaniu, w tym również zasady udzielania przez Policję pomocy wójtom, burmistrzom (prezydentom miast) w celu prawidłowej ochrony tych lokali”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-999">
          <u xml:id="u-999.0" who="#RyszardKalisz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1000">
          <u xml:id="u-1000.0" who="#BogdanPęk">Panie przewodniczący!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1001">
          <u xml:id="u-1001.0" who="#RyszardKalisz">Minęło już 30 sekund, panie pośle, ile mogę powtarzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1002">
          <u xml:id="u-1002.0" who="#BogdanPęk">Muszę skończyć myśl. Proponuję, aby w art. 32 w ust. 6 po wyrazach „przez Policję” dodać wyrazy „i inne zobowiązane organy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1003">
          <u xml:id="u-1003.0" who="#RyszardKalisz">Panie pośle, czy pan skończył?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1004">
          <u xml:id="u-1004.0" who="#BogdanPęk">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1005">
          <u xml:id="u-1005.0" who="#RyszardKalisz">Pani posłanka Magdalena Banaś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1006">
          <u xml:id="u-1006.0" who="#MagdalenaBanaś">Chciałam zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1007">
          <u xml:id="u-1007.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zapis nie jest precyzyjny, ponieważ nie wiadomo, o jakie inne organy zobowiązane chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1008">
          <u xml:id="u-1008.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Chcę jednocześnie oświadczyć, że o godz. 20.12 na sali jest obecny przedstawiciel wnioskodawców poseł Cezary Grabarczyk. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 165? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 165. Poseł Bogdan Pęk w kwestii formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1009">
          <u xml:id="u-1009.0" who="#BogdanPęk">Udzieliłem właśnie upoważnienia posłowi Robertowi Strąkowi do reprezentowania w imieniu wnioskodawcy poprawek zgłoszonych przeze mnie i zgłaszam panu przewodniczącemu to na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1010">
          <u xml:id="u-1010.0" who="#RyszardKalisz">Od której poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1011">
          <u xml:id="u-1011.0" who="#BogdanPęk">Od poprawki nr 166.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1012">
          <u xml:id="u-1012.0" who="#RyszardKalisz">Proszę reprezentanta posła wnioskodawcy Bogdana Pęka posła Roberta Strąka o uzasadnienie poprawki nr 166. Dziękuję bardzo za uzasadnienie. Pani posłanka Magdalena Banaś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1013">
          <u xml:id="u-1013.0" who="#AleksandraGramała">Chciałam zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego o opinię na temat tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1014">
          <u xml:id="u-1014.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Opinia jest negatywna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1015">
          <u xml:id="u-1015.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 166? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 166. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 167. Proszę reprezentanta posła wnioskodawcy Bogdana Pęka posła Roberta Strąka o uzasadnienie poprawki nr 166.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1016">
          <u xml:id="u-1016.0" who="#RobertStrąk">Wnioskodawca proponuje w art. 33 w ust. 1 po wyrazach „ze względu” dodać nowe punkty w brzmieniu: „1) zarzut dopuszczania się przestępstwa przeciwko referendum; 2) naruszenie przepisów niniejszej ustawy dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyniku referendum”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1017">
          <u xml:id="u-1017.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy te pytania są zasadne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1018">
          <u xml:id="u-1018.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Sformułowanie tej poprawki budzi zastrzeżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1019">
          <u xml:id="u-1019.0" who="#RobertStrąk">Czy jako poseł wnioskodawca nie mogę zadać pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1020">
          <u xml:id="u-1020.0" who="#RyszardKalisz">Może pan poseł je zadać w trakcie swojej wypowiedzi. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 167? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 167. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 168. Proszę reprezentanta posła wnioskodawcy Bogdana Pęka posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1021">
          <u xml:id="u-1021.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 168 dotyczy art. 33 ust. 2, który brzmi: „jeżeli podstawę protestu stanowi zarzut popełnienia przestępstwa przeciwko referendum lub naruszenia przez Państwową Komisję Wyborczą przepisów niniejszej ustawy dotyczących ustalenia wyników głosowania lub wyniku referendum, może go wnieść każda osoba uprawniona do udziału w referendum”. Proponujemy, aby w art. 33 w ust. 2 po wyrazach „w referendum” dodać wyrazy „która głosowała w danym referendum”. Uważamy, że ta poprawka uściśla procedurę. Chciałbym jeszcze zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy ta poprawka jest stosowna, a przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy jest poprawna pod względem legislacyjnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1022">
          <u xml:id="u-1022.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Zawsze jest przyjmowana konstrukcja, że uprawnionym jest wyborca umieszczony w spisie w danym okręgu czy w danym obwodzie. W związku z tym nie można uzależniać prawa do protestu od aktywnego udziału w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1023">
          <u xml:id="u-1023.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to niewątpliwie ograniczenie w stosunku do stanu obecnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1024">
          <u xml:id="u-1024.0" who="#RyszardPojda">Moje pytanie jest adresowane do przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej. Czy ta poprawka jest zasadna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1025">
          <u xml:id="u-1025.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nie jest zasadna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1026">
          <u xml:id="u-1026.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 168? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 168. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 169. Proszę reprezentanta posła wnioskodawcy Bogdana Pęka posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1027">
          <u xml:id="u-1027.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 169 dotyczy art. 33 ust. 3, który brzmi: „protest przeciwko ważności referendum z powodu naruszenia przepisów niniejszej ustawy dotyczących ustalenia wyników głosowania w obwodzie lub przez komisarza wyborczego może wnieść osoba, której nazwisko w dniu głosowania było umieszczone w spisie osób uprawnionych do udziału w referendum odpowiednio w tym obwodzie głosowania lub na obszarze objętym właściwością komisarza wyborczego”. Proponujemy, aby w art. 33 w ust. 3 na końcu dodać wyrazy „która własnoręcznym podpisem na karcie do głosowania potwierdziła swoją obecność w lokalu referendalnym”. Chodzi nam o ograniczenie możliwości dokonania jakiegokolwiek fałszerstwa. Chciałbym jeszcze zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy tego rodzaju zabezpieczenie jest zasadne, a przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1028">
          <u xml:id="u-1028.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nie jest zasadne, ponieważ zawęża kontrolę społeczną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1029">
          <u xml:id="u-1029.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zajmujemy takie samo stanowisko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1030">
          <u xml:id="u-1030.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 169? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 169. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 170. Proszę reprezentanta posła wnioskodawcy Bogdana Pęka posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1031">
          <u xml:id="u-1031.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 170 dotyczy art. 33 ust. 4, który brzmi: „prawo wniesienia protestu przysługuje również przewodniczącemu komisji obwodowej, podmiotowi uprawnionemu, o którym mowa w art. 48, lub upoważnionej przez niego osobie”. Proponujemy, aby w art. 33 w ust. 4 skreślić wyrazy „lub upoważnionej przez niego osobie”. Proszę o ciszę, ponieważ to rozprasza. Myślę, że o to minimum można prosić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1032">
          <u xml:id="u-1032.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Proszę panie pośle, kontynuować uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1033">
          <u xml:id="u-1033.0" who="#RobertStrąk">Chciałbym jeszcze zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy to rozwiązanie usprawni proces wyborczy, a przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy jest zgodne z zasadami legislacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1034">
          <u xml:id="u-1034.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Wszystkie czynności wykonuje podmiot uprawniony, czyli partia, klub parlamentarny, fundacja, stowarzyszenie albo osoba upoważniona przez organ statutowy, który reprezentuje. Utrzymanie obecnego rozwiązania jest zasadne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1035">
          <u xml:id="u-1035.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to rozwiązanie merytoryczne. Państwo znów ograniczacie katalog podmiotów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1036">
          <u xml:id="u-1036.0" who="#MagdalenaBanaś">Moje pytanie zostało wyczerpane w odpowiedzi na pytanie zadane przez posła wnioskodawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1037">
          <u xml:id="u-1037.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 170? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 170. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 171. Proszę reprezentanta posła wnioskodawcy Bogdana Pęka posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1038">
          <u xml:id="u-1038.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 171 dotyczy również art. 33 ust. 4, który brzmi: „prawo wniesienia protestu przysługuje również przewodniczącemu komisji obwodowej, podmiotowi uprawnionemu, o którym mowa w art. 48, lub upoważnionej przez niego osobie”. Proponujemy, aby w art. 33 w ust. 4 po wyrazach „przewodniczącemu komisji obwodowej” dodać wyrazy „mężowi zaufania lub jego zastępcy”. Chciałbym jeszcze zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy ta poprawka zasługuje na poparcie PKW, a przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy jest zgodna z zasadami legislacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1039">
          <u xml:id="u-1039.0" who="#AntoniStryjewski">Chciałbym zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy wnioskodawca nie zawęża podmiotów uprawnionych do wniesienia protestu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1040">
          <u xml:id="u-1040.0" who="#MiłoszWilkanowicz">W tym przepisie sytuacja jest odwrotna. Tu nie chodzi o rozszerzanie katalogu podmiotów, ponieważ mąż zaufania jest reprezentantem podmiotu uprawnionego. Tak więc prawo powinno być do niego przywiązane, a nie do męża zaufania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1041">
          <u xml:id="u-1041.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zgadzamy się z opinią przedstawiciela PKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1042">
          <u xml:id="u-1042.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 171? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 171. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 172. Proszę reprezentanta posła wnioskodawcy Bogdana Pęka posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1043">
          <u xml:id="u-1043.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 172 dotyczy art. 34 ust. 1, który brzmi: „protest wnosi się do Sądu Najwyższego na piśmie w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyniku referendum przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Proponujemy, aby w art. 34 w ust. 1 skreślić wyrazy „przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Naszym zdaniem, jest oczywiste, że protest nigdzie indziej nie może być kierowany. Dlatego mam pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1044">
          <u xml:id="u-1044.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Panie pośle, zwracam uwagę, że pan poseł powinien uzasadniać poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1045">
          <u xml:id="u-1045.0" who="#RobertStrąk">Uważamy, że takie jest prawo w Polsce, iż innego rozwiązania nie można zastosować. Stąd uznajemy sformułowanie „przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej” za zbędne. Chciałbym jeszcze zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy zgadza się z naszą interpretacją, a przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy to rozwiązanie jest zgodne z zasadami legislacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1046">
          <u xml:id="u-1046.0" who="#RyszardPojda">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy procedowana poprawka zawęża art. 31 ust. 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1047">
          <u xml:id="u-1047.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Tak, ponieważ skraca termin na wnoszenie protestu. Zwykle wyniki wyborów są podawane wcześniej w prasie, a następnie po dwóch, trzech dniach w Dzienniku Ustaw. Proponowana poprawka jest niekorzystna dla potencjalnych osób, które by chciały wnieść protest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1048">
          <u xml:id="u-1048.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie rekomendujemy skreślenia tych wyrazów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1049">
          <u xml:id="u-1049.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 172? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 172.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1050">
          <u xml:id="u-1050.0" who="#AleksandraGramała">Pragnę zauważyć, że przyjęliśmy, jako Komisja zasady procedowania. Ustaliliśmy czas dla posła wnioskodawcy na 30 sekund. Taki limit obowiązuje bez względu na to, czy poseł wnioskodawca czyta poprawkę czy też Dziennik Ustaw. Uważam, że członkowie Komisji potrafią czytać i mogą zapoznać się z treścią poprawki. Jeżeli pan poseł chce w czasie 30 sekund czytać poprawkę, a nie jej uzasadniać, to jest jego sprawa. Natomiast w imieniu innych członków Komisji wnoszę, aby pani przewodnicząca przestrzegała czasu 30 sekund dla przedstawienia uzasadnienia przez posła wnioskodawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1051">
          <u xml:id="u-1051.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 173. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1052">
          <u xml:id="u-1052.0" who="#RobertStrąk">Z tego co pamiętam, to głosowaliśmy nad wnioskiem o ograniczenie do 30 sekund czasu zadawania pytania. Poza tym proszę o podanie podstawy prawnej, na mocy której ogranicza się posłowi wnioskodawcy czas na przedstawienie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1053">
          <u xml:id="u-1053.0" who="#AntoniStryjewski">Pani poseł Aleksandra Gramała nie była zupełnie zorientowana w procedowanej ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1054">
          <u xml:id="u-1054.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Panie pośle Antoni Stryjewski, uprzejmie proszę o niezabieranie głosu. Udzieliłam go posłowi Robertowi Strąkowi. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie poprawki nr 173.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1055">
          <u xml:id="u-1055.0" who="#RobertStrąk">W sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1056">
          <u xml:id="u-1056.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Panie pośle, rozpoczęliśmy procedurę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1057">
          <u xml:id="u-1057.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 173 dotyczy również art. 34 ust. 2. Proponujemy skreślić w tym ustępie wyrazy „i trybu podejmowania uchwały w tej sprawie”. Uważamy, że jest to rzecz oczywista i nie potrzeba rozszerzać tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1058">
          <u xml:id="u-1058.0" who="#RyszardPojda">Chciałem zapytać przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy procedowana poprawka zawęża art. 34 ust. 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1059">
          <u xml:id="u-1059.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1060">
          <u xml:id="u-1060.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 173? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 173. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 174. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1061">
          <u xml:id="u-1061.0" who="#RobertStrąk">Wnoszę o odczytanie treści protokołu, z którego będzie wynikało, że Komisja przegłosowała wniosek - nie wiem czyj, ale się dowiemy - wprowadzający ograniczenia czasowe w uzasadnieniu poprawek przez posła wnioskodawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1062">
          <u xml:id="u-1062.0" who="#MagdalenaBanaś">W sprawie formalnej. Każdy członek Komisji ma prawo i obowiązek dostać sprawozdanie z posiedzenia Komisji. Natomiast jestem zdziwiona, że poseł, który jest przedstawicielem wnioskodawcy, nie pamięta, co głosuje i co się dzieje na posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1063">
          <u xml:id="u-1063.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Nie możemy odczytać protokołu, ponieważ nie jest jeszcze gotowy. Może pan poseł polegać tylko na moim słowie, że taki wniosek formalny był głosowany podczas tego posiedzenia Komisji. Dostanie pan sprawozdanie z tego posiedzenia na piśmie w przeciągu kilku dni. Taka jest procedura w Sejmie i pan akurat, panie pośle, doskonale o tym wie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1064">
          <u xml:id="u-1064.0" who="#RobertStrąk">Wnoszę o odroczenie posiedzenia do czasu przedstawienia zapisu protokolarnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1065">
          <u xml:id="u-1065.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Czy pan poseł mógłby sformułować swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1066">
          <u xml:id="u-1066.0" who="#RobertStrąk">Wnoszę o odroczenie posiedzenia do czasu przedstawienia protokołu z dotychczasowej części posiedzenia Komisji Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1067">
          <u xml:id="u-1067.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem posła Roberta Strąka o odroczenie posiedzenia Komisji do czasu dostarczenia protokołu z dotychczasowej części posiedzenia Komisji Ustawodawczej? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja odrzuciła wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1068">
          <u xml:id="u-1068.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy jest konieczne czytanie poprawek, skoro wszyscy dysponujemy nimi na piśmie? Jeśli nie zachodzi taka konieczność, to wnoszę o nieczytanie treści poprawek i nieposiłkowanie się tekstem pisanym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1069">
          <u xml:id="u-1069.0" who="#EwaJanik">Pragnęłabym zwrócić uwagę, że do posiedzenia Komisji stosuje się odpowiednio art. 50 regulaminu. W związku z powyższym wydaje mi się, że nie ma potrzeby odczytywania treści poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1070">
          <u xml:id="u-1070.0" who="#DariuszBachalski">W taki razie składam wniosek, aby nie czytać treści poprawek i posiłkować się tylko numerem poprawki oraz korzystać z materiału, który mamy przed sobą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1071">
          <u xml:id="u-1071.0" who="#RobertStrąk">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy wniosek proponowany przez posła Dariusza Bachalskiego jest dopuszczalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1072">
          <u xml:id="u-1072.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeżeli chodzi o konieczność odczytywania poprawek, to państwo powinni wiedzieć, czy ona istnieje. Procedowanie Komisji nie jest regulowane w sposób dokładny i precyzyjny w przepisach regulaminu Sejmu. I to państwo, jako posłowie, musicie w sposób odpowiedni je interpretować tak, aby ta interpretacja pozostawała w zgodzie z prawem. My nie mamy prawa do wykładni regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1073">
          <u xml:id="u-1073.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Mamy wniosek posła Dariusza Bachalskiego, aby nie odczytywać treści poprawek i ograniczyć się do podawania numeru poprawki. Proszę państwa, procedujemy już dziesiątą, a właściwie siedemnastą godzinę, wszyscy dysponują drukami i zestawieniem poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem posła Dariusza Bachalskiego? Stwierdzam, że 15 głosami za, wobec braku przeciwnych i wstrzymujących się, Komisja przyjęła wniosek. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 174. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1074">
          <u xml:id="u-1074.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 174 ma dla nas duże znaczenie. Nie będę jej omawiał, jeżeli jej nie mogę odczytać. Natomiast chciałbym zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym, a przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy zasługuje na poparcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1075">
          <u xml:id="u-1075.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Sprawa jest uregulowana w art. 29 ust. 3 pkt 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1076">
          <u xml:id="u-1076.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Możemy to potwierdzić. Poza tym ta poprawka jest obciążona wadą formalną i jest niezrozumiała. Odczytam ją: „przez ogłoszenie wyniku referendum rozumiane są ogłoszone przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nie wiadomo, co się kryje pod pojęciem „ogłoszone”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1077">
          <u xml:id="u-1077.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 174? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 174. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 175. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1078">
          <u xml:id="u-1078.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 175 dotyczy art. 35. Wnioskodawcy proponują, aby skrócić termin rozstrzygania przez Sąd Najwyższy ważności referendum z 60 do 40 dni. Uważamy, że ten termin można skrócić bez jakiejkolwiek szkody dla procedury. Chciałbym zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy skrócenie terminu do 40 dni wywoła jakąś sprzeczność w konstrukcji ustawy, a przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej, czy wpłynie na cały proces?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1079">
          <u xml:id="u-1079.0" who="#DariuszBachalski">Chciałem zapytać przedstawiciela PKW, czy wprowadzenie tej poprawki jest zasadne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1080">
          <u xml:id="u-1080.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Realizacja tego zapisu na pewno przysporzyłaby sporo kłopotów Sądowi Najwyższemu. W wyborach parlamentarnych mamy ponad 90 dni. W wyborach samorządowych, gdzie rozpatrywanie protestu jest zdecentralizowane, ten termin wynosi 30 dni. Przy układzie, że wszystkie sprawy rozstrzygają najpierw zespoły, a później in gremio Sąd Najwyższy, skracanie tego terminu uważamy za bezzasadne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1081">
          <u xml:id="u-1081.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Możemy tylko potwierdzić opinię przedstawioną przez PKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1082">
          <u xml:id="u-1082.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 175? Stwierdzam, że przy 1 głosie za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 175. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 176. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1083">
          <u xml:id="u-1083.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 176 dotyczy art. 36 ust. 1. Proponujemy skreślenie sformułowania „lub w obwodach”. Uważamy, że jest to raczej kwestia stylistyczna, językowa, niż merytoryczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1084">
          <u xml:id="u-1084.0" who="#MagdalenaBanaś">Chciałam zapytać przedstawiciela PKW, czy ta poprawka jest zawężająca?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1085">
          <u xml:id="u-1085.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nie jest zawężająca, ale może budzić pewne wątpliwości, czy chodzi o jeden czy więcej obwodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1086">
          <u xml:id="u-1086.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 176? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 176. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 177. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1087">
          <u xml:id="u-1087.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 177 dotyczy art. 36 ust. 1. Proponujemy, aby po wyrazie „jeżeli” dodać wyraz „nawet”. Uważamy, że w ten sposób zapis tego ustępu będzie precyzyjniejszy. Wobec tego, że nie mogę cytować przepisu, co utrudnia mi przedstawienie uzasadnienia, zwracam się z pytaniem do przedstawicieli Biura Legislacyjnego i Państwowej Komisji Wyborczej, czy przepis ten poprzez dodanie wyrazu „nawet” będzie poprawny pod względem legislacyjnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1088">
          <u xml:id="u-1088.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Naszym zdaniem jest to niepotrzebny naddatek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1089">
          <u xml:id="u-1089.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Podzielam ten pogląd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1090">
          <u xml:id="u-1090.0" who="#EdwardPłonka">Chciałem zapytać przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy ta poprawka zmienia sens art. 36?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1091">
          <u xml:id="u-1091.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie zmienia sensu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1092">
          <u xml:id="u-1092.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 177? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 177. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 178. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1093">
          <u xml:id="u-1093.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 178 dotyczy art. 36 ust. 1. Proponujemy, aby w ust. 1 skreślić wyrazy „koryguje wynik głosowania”. To sformułowanie kilkakrotnie jest przytaczane w przepisie. Zwracam się do przedstawicieli Biura Legislacyjnego i Państwowej Komisji Wyborczej o zinterpretowanie tego sformułowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1094">
          <u xml:id="u-1094.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uważamy, że głosowanie samodzielnie tylko poprawki nr 178 spowoduje zupełną nieczytelność tego przepisu. Ta poprawka powinna być głosowana łącznie z poprawką nr 179. Jak rozumiem, panie pośle, wnioskodawcy uważają, że „koryguje wynik głosowania” oznacza to co jest zamieszczone w poprawce nr 179, tzn. wyrazy „zarządza przeprowadzenie kolejnego głosowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1095">
          <u xml:id="u-1095.0" who="#RobertStrąk">Panie przewodniczący, proszę o oddzielne głosowanie poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1096">
          <u xml:id="u-1096.0" who="#AleksandraGramała">Czy ta poprawka jest sformułowana w sposób poprawny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1097">
          <u xml:id="u-1097.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeśli chodzi o samą formułę, nie jest poprawnie sformułowana, ponieważ brakuje zapisu: w ust. 1 w zdaniu pierwszym skreślić wyrazy „koryguje wynik głosowania”. Ponadto głosowanie samodzielnie tej poprawki powoduje błąd legislacyjny i nieczytelność tego zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1098">
          <u xml:id="u-1098.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 178? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 178. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 179. Proszę posła Roberta Strąka o uzasadnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1099">
          <u xml:id="u-1099.0" who="#RobertStrąk">Poprawka nr 179 dotyczy art. 36 ust. 1. Proponujemy, aby w ust. 1 po wyrazie „uchwały” dodać wyrazy „zarządza przeprowadzenie kolejnego głosowania”. Uważamy, że w ten sposób przepis będzie miał znacznie lepszą konstrukcję legislacyjną. Natomiast zwracam się z pytaniem do przedstawiciela Biura Legislacyjnego i Państwowej Komisji Wyborczej, czy ta poprawka jest poprawna pod względem legislacyjnym? Prosiłbym również, aby do rozwiązania zawartego w tej poprawce ustosunkował się także przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1100">
          <u xml:id="u-1100.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to zmiana merytoryczna, aczkolwiek brakuje w tej poprawce stwierdzenia „w art. 36 w ust. 1 w zdaniu pierwszym”, gdyż rozumiem, że chodzi o zdanie pierwsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1101">
          <u xml:id="u-1101.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Jesteśmy przeciwni tej poprawce, ponieważ zmienia zasadę, że odlicza się obwody, które nie wpływają zasadniczo na wynik referendum, a wnioskodawcy chcą, aby w tych obwodach przeprowadzać ponowne głosowanie, czego obecnie ustawa nie przewiduje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1102">
          <u xml:id="u-1102.0" who="#AntoniStryjewski">Chciałem zadać pytanie posłowi wnioskodawcy, do którego słowa uchwały należy dodać wyrazy „zarządza przeprowadzania kolejnego głosowania”? Tak sformułowana poprawka jest nieczytelna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1103">
          <u xml:id="u-1103.0" who="#RyszardKalisz">Przypominam, że jest 50 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1104">
          <u xml:id="u-1104.0" who="#RobertStrąk">Mam zacytować przepis?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1105">
          <u xml:id="u-1105.0" who="#RyszardKalisz">Nie, panie pośle, przepis wszyscy znają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1106">
          <u xml:id="u-1106.0" who="#RobertStrąk">„W drodze uchwały, koryguje wyniki”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1107">
          <u xml:id="u-1107.0" who="#RomanGiertych">Czy mogę zabrać głos w sprawie formalnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1108">
          <u xml:id="u-1108.0" who="#RyszardKalisz">Nie, po tym punkcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1109">
          <u xml:id="u-1109.0" who="#RomanGiertych">Nie, panie przewodniczący, ja w sprawie tego punktu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1110">
          <u xml:id="u-1110.0" who="#RyszardKalisz">Nie, po tym punkcie. Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1111">
          <u xml:id="u-1111.0" who="#RomanGiertych">Czy mogę zabrać głos w sprawie formalnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1112">
          <u xml:id="u-1112.0" who="#RyszardKalisz">Po tym punkcie. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 179? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 179.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1113">
          <u xml:id="u-1113.0" who="#RomanGiertych">Chciałem zapytać pana przewodniczącego, na jakiej podstawie prawnej pan przewodniczący odmawia udzielenia głosu posłom, którzy chcą zadać pytanie posłom wnioskodawcom. Prosiłbym pana przewodniczącego, aby zwrócił uwagę innym członkom Komisji, jeżeli pan przewodniczący udzielił mi głosu, aby raczyli nie krzyczeć, kiedy ja mówię i wysłuchali tego, co mam do powiedzenia. Otóż, panie przewodniczący, na podstawie art. 194 ust. 1 regulaminu Sejmu, każdy poseł ma prawo na posiedzeniu Komisji przedstawiać wnioski, zadawać pytania, nawet jeżeli nie jest członkiem Komisji. Stąd uchwała Komisji nie może w tym zakresie wyłączać regulaminu Sejmu, ze względu na to, że regulamin Sejmu jest uchwałą przyjętą przez Sejm Rzeczypospolitej i nie może być wyłączony, zmieniany bądź w sposób rażący od treści interpretowany uchwałą Komisji. Dlatego że uchwała Komisji reguluje tryb w ramach regulaminu Sejmu, a nie przeciwko jemu albo obok niego. Sądzę więc, panie przewodniczący, iż ta uchwała Komisji jest w sposób oczywisty nieważna, a wszelkie działania Komisji w zakresie tych poprawek, które zostały rozpatrzone w trybie nieprawidłowym powinny zostać powtórzone, ze względu na to, że przy ich rozpatrywaniu nastąpiło w rażący sposób złamanie regulaminu Sejmu. Oczywiście Komisja ma prawo ograniczyć czas przemowy. Natomiast nie ma prawa nie dopuszczać określonych posłów do zadawania pytań bądź wypowiadania wniosków. Mam pytanie do przewodniczącego Ryszarda Kalisza, jak widzi tę kwestię? Mam także pytanie do przedstawiciela Biura Legislacyjnego, czy były takie precedensy, aby na posiedzeniach komisji kiedykolwiek odmawiać posłom przy rozpatrywaniu poprawek zadania pytań do wnioskodawcy bądź do przewodniczącego komisji, bądź do ekspertów? Czy kiedykolwiek w Sejmie Rzeczypospolitej III czy IV kadencji zdarzył się przypadek, aby komisja w drodze uchwały wyłączyła prawo posłów do zadawania pytań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1114">
          <u xml:id="u-1114.0" who="#RyszardKalisz">Proszę się streszczać, ponieważ przyjęliśmy zasadę 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1115">
          <u xml:id="u-1115.0" who="#RomanGiertych">Rozumiem pana przewodniczącego, powoli kończę. Zgłaszam wniosek o przerwę, o wyjaśnienie tej kwestii w opinii Biura Legislacyjnego bądź w stosownej uchwale Prezydium Sejmu. Bo, jak rozumiem, jest spór interpretacyjny co do regulaminu. Interpretatorem regulaminu jest Prezydium Sejmu, które działa poprzez uchwałę. Jeżeli pan przewodniczący opierałby się ewentualnie o jakie stanowisko Prezydium Sejmu, to prosiłbym o zaprezentowanie uchwały Prezydium Sejmu w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1116">
          <u xml:id="u-1116.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem posła Romana Giertycha o zarządzenie przerwy w obradach Komisji? Stwierdzam, że przy 2 głosach za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja odrzuciła wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1117">
          <u xml:id="u-1117.0" who="#RomanGiertych">Czy poseł Ryszard Kalisz mógłby odpowiedzieć na moje pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1118">
          <u xml:id="u-1118.0" who="#RyszardKalisz">Żyjemy w państwie prawa. Złożył pan wniosek formalny i Komisja go nie przyjęła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1119">
          <u xml:id="u-1119.0" who="#RomanGiertych">Ja złożyłem zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1120">
          <u xml:id="u-1120.0" who="#RyszardKalisz">W jakim trybie zadał pan pytanie? Wprowadził pan Komisję w błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1121">
          <u xml:id="u-1121.0" who="#RomanGiertych">Łamie pan regulamin Sejmu, pytam pana, na jakiej podstawie działa pan w ten sposób?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1122">
          <u xml:id="u-1122.0" who="#RyszardKalisz">Odbieram panu głos. Przystępujemy do omówienia poprawki nr 180.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1123">
          <u xml:id="u-1123.0" who="#KrystynaSkowrońska">Przyszłam na dzisiejsze posiedzenie, mimo, że nie należę do Komisji, natomiast jestem członkiem Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Po pierwsze, z mojej wiedzy wynika, że to przewodniczący i prezydium, poza sprawami formalnymi, poprzez głosowanie podejmują decyzję w sprawach proceduralnych. Proszę posła Ryszarda Kalisza o odpowiedź na pytanie, czy Komisja obraduje w takim trybie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1124">
          <u xml:id="u-1124.0" who="#RyszardKalisz">Tak jest, potwierdzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1125">
          <u xml:id="u-1125.0" who="#KrystynaSkowrońska">Po drugie, proszę posła Ryszarda Kalisza o spowodowanie, jeśli jest to możliwe, aby poseł wnioskodawca miał prawo uzasadnić łącznie poprawki dotyczące określonego artykułu lub ustępu. Rozdrabnianie się w procedurze powoduje niejasności. Proponuję, aby wnioskodawca łącznie przedstawiał treść poprawek do całego artykułu - w ten sposób będzie można podać jego nową treść po ewentualnych zmianach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1126">
          <u xml:id="u-1126.0" who="#RyszardKalisz">Rozumiem, że posłanka Krystyna Skowrońska złożyła wniosek formalny, aby w przypadku, kiedy poprawki dotyczą jednego przepisu „ustawy matki”, uzasadniać je łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1127">
          <u xml:id="u-1127.0" who="#RomanGiertych">Chcę ponownie prosić posła Ryszarda Kalisza o odpowiedź na następujące pytanie. Poddał pan pod głosowanie wniosek, który Komisja przyjęła, o ograniczenie prawa zawartego w art. 154 ust. 1 regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1128">
          <u xml:id="u-1128.0" who="#RyszardKalisz">Pan wprowadził mnie przed chwilą w błąd. Składał pan wniosek przeciwny do wniosku posłanki Krystyny Skowrońskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1129">
          <u xml:id="u-1129.0" who="#RomanGiertych">Ja nie powiedziałem, że odwrotny. Stwierdzam tylko, że poseł Ryszard Kalisz łamie regulamin Sejmu i w związku z tym w sytuacji, gdy pan notorycznie łamie regulamin Sejmu, składanie wniosków formalnych mija się z celem. Dlatego pytam po raz drugi, czy ma pan świadomość, iż w sposób jaskrawy i notoryczny łamie pan regulamin Sejmu RP wprowadzając sprzeczne z nim zasady? Czy ma pan świadomość faktu, że takie łamanie regulaminu ma wpływ na kwestie proceduralne i może mieć wpływ na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego? Proszę, aby poseł Ryszard Kalisz wydał polecenie, aby moje zastrzeżenia co do trybu obradowania Komisji zostały zapisane w protokole, tak, aby można było wykorzystać je na posiedzeniu Trybunału Konstytucyjnego, który, mam nadzieję, rozpatrzy tę sprawę łącznie z innymi skargami dotyczącymi ustawy o referendum ogólnokrajowym na posiedzeniu w dniu 27 maja br. Chodzi o to, aby Trybunał miał ogląd tego, co wydarzyło się na tej sali, gdy Komisja Ustawodawcza pod przewodnictwem posła Ryszarda Kalisza, adwokata, w sposób jaskrawy złamała art. 154 ust. 1 regulaminu Sejmu. Pytam ostatni raz, czy poseł Ryszard Kalisz nadal zamierza utrzymać tą zasadę i praktykę, która jest sprzeczna z regulaminem Sejmu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1130">
          <u xml:id="u-1130.0" who="#RyszardKalisz">Informuję posła Romana Giertycha, że wszystko jest nagrywane, a protokół z posiedzenia będzie dostępny, a powiem jeszcze więcej - opublikowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1131">
          <u xml:id="u-1131.0" who="#RomanGiertych">Czyli poseł Ryszard Kalisz nie odpowie na moje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1132">
          <u xml:id="u-1132.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem wniosku posłanki Krystyny Skowrońskiej? Stwierdzam, że 13 głosami za, przy braku przeciwnych i wstrzymujących się, Komisja przyjęła wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1133">
          <u xml:id="u-1133.0" who="#RomanGiertych">Pragnę oświadczyć, że ponieważ notorycznie łamie pan regulamin Sejmu, przedstawiciele Klubu LPR będą domagali się powtórzenia tego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1134">
          <u xml:id="u-1134.0" who="#RyszardKalisz">Po przegłosowaniu wniosku posłanki Krystyny Skowrońskiej przechodzimy do poprawek nr 180–187 do art. 36. Czy jest reprezentant wnioskodawcy? Nie ma. Tym samym przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 180? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 180. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 181? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 181. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 182? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 182. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 183? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 183.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1135">
          <u xml:id="u-1135.0" who="#DariuszBachalski">Proponuję, aby zaczynać głosowania od pytania, kto jest przeciwny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1136">
          <u xml:id="u-1136.0" who="#RyszardKalisz">Nie, trzeba zaczynać od pytania, kto jest za. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 184? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 184. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 185? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 185. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 186? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 186. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 187? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 187. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 188 do art. 37. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 188? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 188. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 189 do art. 38. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 189? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 189. Przechodzimy do poprawek nr 190 i 191 do art. 39. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 190? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 190. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 191? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 191. Przechodzimy do poprawek nr 190–194 do art. 40. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 192? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 192. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 193? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 193. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 194? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 194.</u>
          <u xml:id="u-1136.1" who="#RyszardKalisz">Przechodzimy do poprawki nr 195 do art. 41. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 195? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 195. Przechodzimy do poprawek nr 196 i 197 do art. 42. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 196? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 196. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 197? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 197. Przechodzimy do poprawek nr 198 i 199 do art. 43. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 198? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 198. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 199? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 199. Przechodzimy do poprawek nr 200 i 201 do art. 44. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 200? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 200. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 201? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 201. Przechodzimy do poprawki nr 202 do art. 45. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 202? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 202. Przechodzimy do poprawki nr 203 do art. 46. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 203? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 203.</u>
          <u xml:id="u-1136.2" who="#RyszardKalisz">Przechodzimy do poprawek nr 204 i 205 do art. 48. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 204? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 204. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 205? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 205. Przechodzimy do poprawek nr 206–212 do art. 50. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 206? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 206. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 207? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 207. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 208? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 208. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 209? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 209. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 210? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 210. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 211? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 211. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 212? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 212. Przechodzimy do poprawek nr 213–216 do art. 51. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 213? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 213. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 214? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 214. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 215? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 215. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 216? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 216. Przechodzimy do poprawek nr 217–221 do art. 52. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 217? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 217. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 218? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 218. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 219? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 219. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 220? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 220. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 221? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 221. Przechodzimy do poprawek nr 222–227 do art. 55. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 222? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 222. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 223? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 223. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 224? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 224. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 225? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 225. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 226? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 226. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 227? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 227. Przechodzimy do poprawek nr 228–230 do art. 56. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1137">
          <u xml:id="u-1137.0" who="#JerzyCzerwiński">Chcę zapytać, dlaczego na sali nie ma przedstawiciela PKW?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1138">
          <u xml:id="u-1138.0" who="#RyszardKalisz">Na sali jest przedstawiciel PKW. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 228? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 228. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 229? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 229. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 230? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 230. Przechodzimy do poprawek nr 231 i 232 do art. 57. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 231? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 231.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1139">
          <u xml:id="u-1139.0" who="#JerzyCzerwiński">Mam pytanie do przedstawiciela PKW, czy nowy zapis art. 57 ust. 2. nie jest precyzyjniejszy od dotychczasowego? Podobne przepisy są w innych ustawach i można się na nich wzorować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1140">
          <u xml:id="u-1140.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Obecna redakcja jest prawidłowa i nakłada na nadawców obowiązek rozpowszechniania audycji referendalnych. Jest to rozwiązanie symetryczne do zapisów w innych ustawach wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1141">
          <u xml:id="u-1141.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 232? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 232. Przechodzimy do poprawki nr 233 do art. 58. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1142">
          <u xml:id="u-1142.0" who="#JerzyCzerwiński">Art. 58 wzbudził kontrowersje przy pierwszej „obróbce” tej ustawy. Mianowicie, czy odpowiadanie na pytania i wyjaśnienia przez przedstawicieli rządu i innych władz państwowych nie jest kampanią referendalną? Po tym, co widzimy teraz, można powiedzieć, że tak. Mam pytanie do przedstawicieli Biura Legislacyjnego, czy wyłączenia zawarte w art. 58 w obecnym brzmieniu nie są sprzeczne z pojęciem kampanii referendalnej? Szczególnie, jeśli chodzi o odpowiadanie na pytania i tłumaczenie zaproponowanych wariantów rozwiązań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1143">
          <u xml:id="u-1143.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ta kwestia rzeczywiście była przedmiotem wzmożonej dyskusji podczas prac Komisji. Taką merytoryczną decyzję podjęła Wysoka Izba - jest to wyłączenie. Jeśli chodzi o konstrukcję prawną tej instytucji, jest ona możliwa. Jeśli ustawa dopuszcza takie działania, są one dozwolone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1144">
          <u xml:id="u-1144.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 233? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 233. Przechodzimy do poprawek nr 234–251 do art. 59. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1145">
          <u xml:id="u-1145.0" who="#AleksandraGramała">Mam pytanie, jaka jest opinia przedstawicieli Biura Legislacyjnego wobec tych wszystkich poprawek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1146">
          <u xml:id="u-1146.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Niestety, nie jesteśmy w stanie przedstawić opinii do wszystkich poprawek łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1147">
          <u xml:id="u-1147.0" who="#AleksandraGramała">Zatem mam pytanie dodatkowe, wobec których poprawek opinia Biura Legislacyjnego jest pozytywna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1148">
          <u xml:id="u-1148.0" who="#RyszardKalisz">Padło pytanie posłanki Aleksandry Gramały, jesteśmy przy poprawce nr 234, proszę o opinię przedstawicieli Biura Legislacyjnego wobec tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1149">
          <u xml:id="u-1149.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poprawka nr 234 ma charakter czysto redakcyjny i techniczny, może być przedmiotem głosowania, a jej przyjęcie nie spowoduje skutków merytorycznych w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1150">
          <u xml:id="u-1150.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 234? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 234. Przechodzimy do poprawki nr 235.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1151">
          <u xml:id="u-1151.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ta poprawka ma na celu uzupełnienie tekstu ustawy o zapis dotyczący referendum lokalnego, a przypominamy, że ustawa dotyczy referendum ogólnokrajowego. Naszym zdaniem poprawka jest nie do przyjęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1152">
          <u xml:id="u-1152.0" who="#JerzyCzerwiński">Chciałem prosić posłankę Aleksandrę Gramałę, aby nie przedłużała posiedzenia, bo my nie zadajemy pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1153">
          <u xml:id="u-1153.0" who="#AleksandraGramała">Opowiadam się gorąco za wnioskiem, aby nie przedłużać wypowiedzi przedstawicieli Biura Legislacyjnego, wystarczy, jeśli powiedzą, czy ich opinia w sprawie poprawki jest pozytywna, czy negatywna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1154">
          <u xml:id="u-1154.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">My musimy uzasadnić naszą opinię, nie możemy ograniczyć się do stwierdzenia, że jest ona pozytywna, bądź negatywna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1155">
          <u xml:id="u-1155.0" who="#AntoniStryjewski">Mam pytanie, czy poseł Ryszard Kalisz widzi możliwość głosowania tylko przeciw danej poprawce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1156">
          <u xml:id="u-1156.0" who="#RyszardKalisz">Ten wniosek jest bezprzedmiotowy. Proszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego o wypowiedź w sprawie poprawki nr 235.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1157">
          <u xml:id="u-1157.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jak już mówiliśmy, nasza opinia w sprawie tej poprawki jest negatywna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1158">
          <u xml:id="u-1158.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 235? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 235. Przechodzimy do poprawki nr 236.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1159">
          <u xml:id="u-1159.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje się, że ta poprawka nie jest konieczna, zapis ustawy w aktualnym brzmieniu jest odpowiedni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1160">
          <u xml:id="u-1160.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 236? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 236.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1161">
          <u xml:id="u-1161.0" who="#EwaJanik">Mam pytanie do przedstawiciela Państwowej Komisji Wybiorczej, czy którakolwiek z poprawek od 237 do ostatniej - 316, ma pozytywną rekomendację PKW?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1162">
          <u xml:id="u-1162.0" who="#MiłoszWilkanowicz">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1163">
          <u xml:id="u-1163.0" who="#RyszardKalisz">Proszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego o wypowiedź w sprawie poprawki nr 237.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1164">
          <u xml:id="u-1164.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Naszym zdaniem dużo tu zależało od zarekomendowanej negatywnie poprawki trzeciej z grupy poprawek do art. 59, czyli nr 236, która zmieniała szyk zdania wstępnego art. 59. Następne poprawki do art. 59 są w powiązane z tą poprawką i jeżeli została ona odrzucona - konsekwentnie, zgodnie z zasadami techniki legislacyjnej, należy odrzucić także pozostałe poprawki do art. 59 ust. 2. Jeśli została odrzucona poprawka nr 236, także pozostałe poprawki do art. 59 ust. 2 nie wchodzą do tekstu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1165">
          <u xml:id="u-1165.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 237? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 237. Przechodzimy do poprawki nr 238.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1166">
          <u xml:id="u-1166.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poprawka nr 238 jest zbędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1167">
          <u xml:id="u-1167.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 238? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 238. Przechodzimy do poprawki nr 239.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1168">
          <u xml:id="u-1168.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Sytuacja powtarza się - poprawka nr 239 powinna być głosowana łącznie z poprawką nr 236. Jeśli tak się nie stało - powinna zostać odrzucona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1169">
          <u xml:id="u-1169.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 239? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 239. Przechodzimy do poprawki nr 240.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1170">
          <u xml:id="u-1170.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ta poprawka jest prawidłowa pod względem legislacyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1171">
          <u xml:id="u-1171.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 240? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 240. Przechodzimy do poprawki nr 241.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1172">
          <u xml:id="u-1172.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Naszym zdaniem ta poprawka jest zbędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1173">
          <u xml:id="u-1173.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 241? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 241. Przechodzimy do poprawki nr 242.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1174">
          <u xml:id="u-1174.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Głosowana oddzielnie ta poprawka jest błędna legislacyjnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1175">
          <u xml:id="u-1175.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 242? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 242. Przechodzimy do poprawki nr 243.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1176">
          <u xml:id="u-1176.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to poprawka językowa i nie zmienia charakteru merytorycznego art. 59. Naszym zdaniem nie jest konieczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1177">
          <u xml:id="u-1177.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 243? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 243. Przechodzimy do poprawki nr 244.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1178">
          <u xml:id="u-1178.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Oddzielne głosowanie i przyjcie poprawki nr 244 powoduje błąd legislacyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1179">
          <u xml:id="u-1179.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 244? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 244. Przechodzimy do poprawki nr 245.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1180">
          <u xml:id="u-1180.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uważamy tą poprawkę za błędną legislacyjnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1181">
          <u xml:id="u-1181.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 245? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 245. Przechodzimy do poprawki nr 246.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1182">
          <u xml:id="u-1182.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to poprawka merytoryczna i w związku z tym zostawiamy jej ocenę członkom Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1183">
          <u xml:id="u-1183.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 246? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 246. Przechodzimy do poprawki nr 247.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1184">
          <u xml:id="u-1184.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Usunięcie odesłania w tym artykule niczego nie wyjaśnia i nie wiemy, czemu miałoby służyć. Naszym zdaniem przyjęcie poprawki sprawiłoby, że zapis stałby się bardziej nieczytelny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1185">
          <u xml:id="u-1185.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 247? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 247. Przechodzimy do poprawki nr 248.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1186">
          <u xml:id="u-1186.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Dodanie w art. 59 ust. 4 wyrazów „lub upoważniony przez niego zastępca”, chodzi o zastępcę Kierownika Krajowego Biura Wyborczego, nie jest konieczne. Również bez takiego uzupełnienia czynność, o którą chodzi, może wykonać zastępca kierownika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1187">
          <u xml:id="u-1187.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 248? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 248. Przechodzimy do poprawki nr 249.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1188">
          <u xml:id="u-1188.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to poprawka o charakterze merytorycznym, wnioskodawca proponuje skrócenie terminu. Przyjęcie tej poprawki nie ułatwi życia Krajowemu Biuru Wyborczemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1189">
          <u xml:id="u-1189.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 249? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 249. Przechodzimy do poprawki nr 250.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1190">
          <u xml:id="u-1190.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Naszym zdaniem jest to poprawka o charakterze merytorycznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1191">
          <u xml:id="u-1191.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 250? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 250. Przechodzimy do poprawki nr 251.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1192">
          <u xml:id="u-1192.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Naszym zdaniem jest to poprawka o charakterze redakcyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1193">
          <u xml:id="u-1193.0" who="#RyszardKalisz">Jaka jest opinia Biura Legislacyjnego w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1194">
          <u xml:id="u-1194.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W poprawce nie przewiduje się dużych zmian, jest ona dopuszczalna, ale niczego nie polepsza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1195">
          <u xml:id="u-1195.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 251? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 251. Przechodzimy do poprawki nr 252 dotyczącej art. 60. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Krystian Łuczak zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 252? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 252. Przechodzimy do poprawek nr 253 i 254 dotyczących art. 63. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Krystian Łuczak zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 253? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 253. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 254? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 254. Przechodzimy do poprawek nr 255 i 255 dotyczących art. 64. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 255? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 255. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 256? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 256. Przechodzimy do poprawek nr 257–259 dotyczących art. 65. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 257? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 257. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 258? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 258. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 259? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 259. W poprawce nr 260 proponuje się, aby dotychczasowy rozdział 9 zastąpić rozdziałem 10, a rozdział 10 rozdziałem 9. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Adam Markiewicz zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-1195.1" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 260? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 260. Przechodzimy do poprawki nr 261 do art. 69. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 261? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 261. Przechodzimy do poprawek nr 262 i 263 do art. 70. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1196">
          <u xml:id="u-1196.0" who="#AntoniStryjewski">Chcę zwrócić uwagę na fakt, że niedopełniony jest regulamin Sejmu - posiedzenie Komisji opuścił przedstawiciel wnioskodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1197">
          <u xml:id="u-1197.0" who="#RyszardKalisz">Zarządzam przerwę, aby sprowadzić posła Cezarego Grabarczyka.</u>
          <u xml:id="u-1197.1" who="#RyszardKalisz">Wznawiamy obrady, stwierdzam, że na sali jest obecny poseł Cezary Grabarczyk. Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec poprawek nr 262 i 263. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 262? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 262. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 263? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 263. Przechodzimy do poprawki nr 264 do art. 73. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 264? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 12 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 264. Przechodzimy do poprawek nr 265 i 266 do art. 74. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1198">
          <u xml:id="u-1198.0" who="#JerzyCzerwiński">Poprawki, o których mówimy dotyczą materii artykułu zaskarżonego do Trybunału Konstytucyjnego. Jest szansa, aby poprawić ustawę przynajmniej w tym zakresie. Wprawdzie zgodnie z art. 74 przy negatywnym wiążącym wyniku referendum Prezydent RP nie może ratyfikować umowy, ale można poddać tę samą sprawę ponownie pod referendum w dowolnie krótkim czasie. Ta kwestia nie została rozstrzygnięta w sposób wystarczająco stanowczy i w związku z tym proszę Komisję o chwilę refleksji. Obie poprawki - nr 265 i 266 dotyczą tej sprawy, zgodnie z pierwszą referendum nie może zostać powtórzone w ciągu 7 lat, a z drugą - może się odbyć nie wcześniej, niż po upływie roku. Mogę zgodzić się z argumentacją że okres 7 lat byłby zbyt długi, ale chyba powinniśmy przyjąć drugą poprawkę. Jest tu jeszcze jeden argument. W „starej”, obowiązującej jeszcze do niedawna ustawie o referendum był zapis o czteroletnim okresie, w którym nie można poddawać tej samej sprawy pod referendum w przypadku negatywnego, wiążącego wyniku głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1199">
          <u xml:id="u-1199.0" who="#RyszardKalisz">Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 265? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 265. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 266? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 266. Przechodzimy do poprawki nr 267, która dotyczy art. 77. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 267? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 267. Przechodzimy do poprawki nr 268, która dotyczy art. 78. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 268? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 268. Prowadzenie posiedzenia przejmie na chwilę poseł Bohdan Kopczyński, ja już jestem trochę zmęczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1200">
          <u xml:id="u-1200.0" who="#BohdanKopczyński">Przechodzimy do poprawki nr 269 do art. 79. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 269? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 269. Przechodzimy do poprawki nr 270 do art. 79. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 270? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 270. Przechodzimy do poprawek nr 271–273, które dotyczą art. 81. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Krystian Łuczak zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 271? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 271. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 272? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 272. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 273? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 273. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 274? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 274. Przechodzimy do poprawki nr 275, która dotyczy art. 81. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Krystian Łuczak zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 275? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 275. Przechodzimy do poprawek nr 276–285, które dotyczą art. 83. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Krystian Łuczak zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 276? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 276. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 277? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 277. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 278? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 278. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 279? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 279.</u>
          <u xml:id="u-1200.1" who="#BohdanKopczyński">Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 280? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 280. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 281? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 281. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 282? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 282. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 283? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 283. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 284? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 284. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 285? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 13 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 285. Przechodzimy do poprawki nr 286 do art. 83a, której wnioskodawcą jest poseł Roman Giertych. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Krystian Łuczak zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 286? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 286.</u>
          <u xml:id="u-1200.2" who="#BohdanKopczyński">Przechodzimy do poprawek nr 287–289 do art. 84. Wnioskodawcą poprawek jest poseł Bogdan Pęk. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 287? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 287. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 288? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 288. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 289? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 289. Przechodzimy do poprawek nr 290–292 do art. 85. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 290? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 290. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 291? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 291. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 292? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 292. Przechodzimy do poprawek nr 293–295 do art. 86. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 293? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 14 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 293. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 294? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 294. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 295? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 295. Przechodzimy do poprawek nr 296–297 do art. 87. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 296? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 296. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 297? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 297.</u>
          <u xml:id="u-1200.3" who="#BohdanKopczyński">Przechodzimy do poprawki nr 298 do art. 89. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 298? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 15 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 298. Przechodzimy do poprawek nr 299–306, które dotyczą art. 90. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Posłanka Ewa Janik zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 299? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 299. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 300? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 300. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 301? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 301. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 302? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 302. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 303? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 303. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 304? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 304. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 305? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 305. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 306? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 306. Przechodzimy do poprawek nr 307–308, które dotyczą art. 91. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 307? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 307. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 308? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 308. Przechodzimy do poprawki nr 309, która dotyczy art. 92. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Krystian Łuczak zgłasza sprzeciw wobec tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-1200.4" who="#BohdanKopczyński">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 309? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 309. Przechodzimy do poprawek nr 310–311, które dotyczą art. 94. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Adam Markiewicz zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 310? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 310. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 311? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 311. Przechodzimy do poprawki nr 312, która dotyczy art. 96. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1201">
          <u xml:id="u-1201.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uważamy, że ta poprawka nie spełnia formalnych wymogów poprawki, ponieważ nic nie zmienia w tekście. Jest to dosłowne powtórzenie tego punktu z przepisu ustawy. Nie można traktować tej propozycji jako poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1202">
          <u xml:id="u-1202.0" who="#RyszardKalisz">Czy mamy głosować nad nią?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1203">
          <u xml:id="u-1203.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Można głosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1204">
          <u xml:id="u-1204.0" who="#RyszardKalisz">Zatem przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 312? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 312. Przechodzimy do poprawki nr 313, która dotyczy art. 98. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Krystian Łuczak zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 313? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 313. Przechodzimy do poprawki nr 314, którą zgłosiła posłanka Krystyna Grabicka oraz posłowie: Jerzy Czerwiński, Robert Luśnia, Antoni Macierewicz oraz Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1205">
          <u xml:id="u-1205.0" who="#JerzyCzerwiński">W poprawce nr 314 do ustawy nowelizującej ustawę o referendum ogólnokrajowym wnioskodawcy proponują wprowadzenie nowego art. 1a w brzmieniu: „Przepisów ustawy nie stosuje się do referendum ogólnokrajowego zarządzonego na dzień 8 czerwca 2003 r.”. Uzasadnienie poprawki jest następujące. W przypadku, gdy wprowadza się nowe unormowania prawne, które zmieniają stan procesów zachodzących w trakcie wprowadzania nowego prawa, zasady legislacji nakazują umieszczenie w nowelizującym akcie prawnym przepisów przejściowych, jednoznacznie określających, które unormowania - stare, czy znowelizowane, stosuje się do tych procesów. W omawianej ustawie o zmianie ustawy o referendum ogólnokrajowym takiego przepisu przejściowego nie ma, dlatego też proponują go posłowie wnioskodawcy. Chcemy uniknąć jakichkolwiek podejrzeń, że prawo uchwalane przez Wysoką Izbę ma charakter typowo utylitarny, ma „załatwić” sprawę jednego, jedynego referendum, którego kalendarz już jest w toku, a mianowicie referendum akcesyjnego. Posłowie wnioskodawcy zaproponowali, aby wyłączyć z działania nowelizacji zarządzone już referendum. Podam jeszcze jeden argument na rzecz tego, aby przyjąć i zarekomendować taki zapis ustawy. Otóż w dniu 17 kwietnia 2003 roku w drodze uchwały Sejm zarządził ogólnokrajowe referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej. W podstawie prawnej uchwały powołano się na ustawę z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym z adresem publikacyjnym w Dzienniku Ustaw nr 57 poz. 507. W momencie, gdyby nowelizacja miała miejsce w trakcie kalendarza referendalnego, nasunęłoby to daleko idące problemy interpretacyjne, mianowicie, przepisy której ustawy - „starej”, czy znowelizowanej, należy stosować w przypadku rozpatrywania przez Sąd Najwyższy protestów dotyczących ważności referendum. Prosimy Komisję o pozytywne zarekomendowanie poprawki, aby uniknąć tej sytuacji, a ponadto zadość uczynić zasadzie demokratycznego państwa prawa, zgodnie z którą prawo stanowione powinno być obliczalne, a obywatel nie powinien być zaskakiwany zmianami prawa w momencie dziania się jakiegoś procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1206">
          <u xml:id="u-1206.0" who="#DariuszBachalski">Mam pytanie do posła wnioskodawcy „ustawy matki” Cezarego Grabarczyka, czy zgadza się z tą argumentacją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1207">
          <u xml:id="u-1207.0" who="#CezaryGrabarczyk">Zasada nie retroaktywności prawa ma charakter bezwzględnie obowiązujący zawsze wówczas, gdy pogarsza sytuację adresatów normy prawnej. W tym wypadku propozycje zawarte w sprawozdaniu Komisji Ustawodawczej, które było przedmiotem drugiego czytania, poprawiają sytuację obywateli, którym przysługuje prawo udziału w referendum, a także wszystkich innych, również tych, którzy nie mają jeszcze takiego prawa. Propozycje te gwarantują dostęp do informacji o liczbie osób, którym w pierwszym dniu referendum zostały wydane karty do głosowania. Z tego względu przedstawiona przez posła wnioskodawcę argumentacja za przyjęciem poprawki nie znajduje uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1208">
          <u xml:id="u-1208.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chcemy wskazać na jeszcze jeden aspekt tej sprawy. Otóż w tym przypadku nie do końca jest tak, że mielibyśmy do czynienia z retroaktywnością prawa. Proszę zwrócić uwagę na fakt, że owszem - proces jest w toku, poseł Jerzy Czerwiński słusznie wspomniał tu o uchwale w sprawie zarządzenia referendum, jednak te przepisy, które ewentualnie będą wprowadzane tą ustawą będą miały zastosowanie do zdarzeń, które nastąpią w dniu 7 i 8 czerwca bieżącego roku. Więc jeżeli przepisy wejdą w życie przed tą datą, nie będziemy mieli do czynienia z retroaktywnością prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1209">
          <u xml:id="u-1209.0" who="#JerzyCzerwiński">Chcę zauważyć, że nigdzie w mojej wypowiedzi nie powoływałem się na naruszenie zasady nie działania prawa wstecz. Mówiłem o czymś innym - niepewności prawa, zmienianiu reguł gry, gdy został uruchomiony kalendarz wyborczy. To jest jedna ze szczegółowych zasad, na które powołuje się w swoich wyrokach Trybunał Konstytucyjny, w szczególności, jeśli zostaje naruszony art. 2 konstytucji - zasada demokratycznego państwa prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1210">
          <u xml:id="u-1210.0" who="#CezaryGrabarczyk">Właśnie TK w swoim orzecznictwie w ramach zasady demokratycznego państwa prawa wywodzi także zasadę nie retroaktywności prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1211">
          <u xml:id="u-1211.0" who="#RyszardKalisz">Poseł Adam Markiewicz zgłosił sprzeciw wobec poprawki nr 314. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 314? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 314. Przechodzimy do poprawki nr 315. Wnioskodawcą jest poseł Roman Giertych. Czy jest poseł wnioskodawca? Nie widzę. Czy jest reprezentant posła wnioskodawcy? Nie widzę. Poseł Ryszard Pojda zgłasza sprzeciw wobec tych poprawek. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 315? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 16 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 315. Przechodzimy do poprawki nr 316, którą zgłosiła posłanka Krystyna Grabicka oraz posłowie: Jerzy Czerwiński, Robert Luśnia, Antoni Macierewicz oraz Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1212">
          <u xml:id="u-1212.0" who="#JerzyCzerwiński">W poprawce nr 316 grupa posłów wnioskodawców proponuje nadanie nowego brzmienia art. 2 ustawy nowelizującej ustawę o referendum ogólnokrajowym: „Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia”. W obecnym brzmieniu art. 2 ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Przypomnę, że regułą w polskim prawie jest, iż ustawy wchodzą w życie w 14 dni po dniu ogłoszenia, ta reguła była wielokrotnie podkreślana w wyrokach Trybunału Konstytucyjnego. Obecny tu marszałek Marek Borowski sam niejednokrotnie powoływał się na nią, z tego co pamiętam, ostatnio w dniu 11 kwietnia bieżącego roku przy uchwalaniu ustawy o ustroju rolnym. Podnosił wtedy, że ustawa ta nie może wejść w życie ze względu na naruszenie podstawowych kanonów państwa prawnego i powoływał się na wyrok TK. Już autorytet pana marszałka powinien wystarczyć do tego, aby głosować za przepisem, który proponujemy. Jeśli to nie wystarczy Komisji, chcę przedstawić następującą argumentację. Rozumiem, że od tej zasady są wyjątki - jak od każdej zasady. Są one ściśle określone, wskazane w ustawie o publikacji aktów prawnych. Poproszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego, aby przytoczyli, kiedy ustawa może wejść w życie bez zachowania 14 dniowego vacatio legis, i czy wskazane tam przesłanki zachodzą w przypadku tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1213">
          <u xml:id="u-1213.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Rzeczywiście te przypadki reguluje ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Pan poseł ma rację twierdząc, iż zasadniczym vacatio legis jest 14 dni, chyba, że ustawa przewiduje dłuższy termin. Ustawa określa wyjątki w drodze klauzul generalnych - są to przypadki uzasadnione, wtedy, kiedy ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie danej regulacji, a zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. W tych przypadkach ustawa może wchodzić w życie z dniem ogłoszenia w dzienniku urzędowym. Tak jak powiedziałem, są to pewne pojęcia otwarte, klauzule generalne, do oceny osobno w każdym przypadku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1214">
          <u xml:id="u-1214.0" who="#JerzyCzerwiński">Jest przesłanka negatywna - kiedy nie narusza to zasady demokratycznego państwa prawa, oraz pozytywna, kiedy wymaga tego ważny interes państwa. Dlatego zwracam się do przedstawicieli wnioskodawców nowelizacji z pytaniem, jaki ważny interes państwa nakazuje, aby ustawa o zmianie ustawy o referendum ogólnokrajowym wchodziła w życie z dniem ogłoszenia, czyli bez zachowania 14 dni vacatio legis?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1215">
          <u xml:id="u-1215.0" who="#CezaryGrabarczyk">Niewątpliwie ważny interes państwowy da się uzasadnić zbliżającym się terminem referendum dotyczącego jednej z najważniejszych kwestii, jakie u progu XXI rozstrzygać będzie naród polski. Przywilejem narodu jest podejmowanie istotnych decyzji w drodze referendum. Aby uniknąć wątpliwości co do stanu prawa właśnie w dniach głosowania, zasadnym jest, aby ustawa weszła w życie z odpowiednim wyprzedzeniem i dlatego wnioskodawcy zaproponowali, aby było to z dniem ogłoszenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1216">
          <u xml:id="u-1216.0" who="#RyszardKalisz">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma. Poseł Adam Markiewicz zgłosił sprzeciw wobec poprawki nr 316. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywnym rekomendowaniem poprawki nr 316? Stwierdzam, że przy braku głosów za, 17 przeciwnych i braku wstrzymujących się, Komisja postanowiła rekomendować Sejmowi odrzucenie poprawki nr 316. Zakończyliśmy rozpatrywanie wszystkich poprawek, musimy wybrać posła sprawozdawcę. W drugim czytaniu sprawozdawcą był poseł Dariusz Bachalski, proponuję, aby pełnił tą funkcję również w trzecim czytaniu. Czy są inne kandydatury? Nie ma. Czy pan poseł wyraża zgodę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1217">
          <u xml:id="u-1217.0" who="#DariuszBachalski">Tak, wyrażam zgodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1218">
          <u xml:id="u-1218.0" who="#RyszardKalisz">Przystępujemy do głosowania. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja wniosek przyjęła. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja, przyjęła kandydaturę posła Dariusza Bachalskiego. Tym samym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu do ustawy o zmianie ustawy o referendum ogólnokrajowym. Jest z nami marszałek Marek Borowski i chciałby zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1219">
          <u xml:id="u-1219.0" who="#MarekBorowski">Staram się być blisko posłów, którzy ciężko pracują, taką mam zasadę. Pozostawałem w stałym kontakcie z tą salą, choć nie było mnie tu osobiście. Po raz pierwszy mieliśmy do czynienia z klasyczną obstrukcją parlamentarną, co wymaga od tych, którzy są zdecydowani, aby ją przezwyciężyć przede wszystkim pracy własnej. Bez tej pracy nie uda się tego zrobić. Można oczywiście stosować „sztuczki” ale tu ich nie stosowano. W związku z tym chcę bardzo podziękować wszystkim posłankom i posłom, dzięki uporowi i konsekwencji których doprowadziliśmy w Komisji tę sprawę do końca. Jak widać, droga do Unii Europejskiej jest wyboista, przeciwnicy rzucają kłody pod nogi, a naszą rzeczą jest nie poddawać się. Dziękuję jeszcze raz wszystkim, w tym posłom Ryszardowi Kaliszowi, Bohdanowi Kopczyńskiemu, a także Małgorzacie Winiarczyk-Kossakowskiej, którzy wzięli na siebie ciężar prowadzenia obrad w bardzo trudnych warunkach - trwało to ponad 17 godzin. Jutro czekają nas głosowania. Pragnę poinformować, że na posiedzeniu Konwentu przy tylko jednym głosie sprzeciwu uzyskałem poparcie dla propozycji, aby stosować art. 49 regulaminu, to znaczy - nie dopuszczać do zadawania pytań. Wszystkie pytania, które mogły być zadane zadano na tej sali, więc nie pozostaje już nic innego do wyjaśnienia. Co nie przeszkadza, iż jutro trzeba będzie głosować przez kilka godzin. Na koniec chcę podziękować pracownikom wszystkim biur, którzy mają to szczęście, czy pecha, że posłowie się zmieniają, a oni nie. Za jakiś czas, mówię to zwłaszcza do młodych przedstawicieli Biura Legislacyjnego, będziecie to wspominali jako interesującą przygodę, może nie do końca intelektualną, ale jednak. Na razie wszyscy są zmęczeni. Wszystkim tym, którzy zechcą go przyjąć z moich rąk, pragnę wręczyć honorowy znaczek symbolizujący, iż jesteśmy na tak w referendum - taki sam znaczek noszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1220">
          <u xml:id="u-1220.0" who="#CezaryGrabarczyk">Nich mi będzie wolno również wszystkim podziękować za trud, który włożyli w rozpatrzenie poprawek, poniekąd stało się tak za moją przyczyną. Jednak prawda wygląda w ten sposób, iż gdyby wiedział, że tak będzie, ponownie przygotowałbym ten projekt ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-1221">
          <u xml:id="u-1221.0" who="#RyszardKalisz">Chcę wszystkim serdecznie podziękować, pracowaliśmy 18 godzin, naprawdę wykonaliśmy dużą pracę. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>