text_structure.xml 24.7 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JerzyJaskiernia">Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych. Porządek dzienny został państwu doręczony na piśmie. Czy są do niego uwagi? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek dzienny. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego. W opinii sporządzonej przez Biuro Studiów i Ekspertyz stwierdza się, że proponowany tryb ratyfikacji umowy jest prawidłowy i nie budzi zastrzeżeń. Czy państwo posłowie zgłaszają uwagi, wątpliwości czy pytania? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja Spraw Zagranicznych pozytywnie zaopiniowała tryb ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Hiszpanii o współpracy w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej i innej poważnej przestępczości. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku dziennego. Opinia Biura Studiów i Ekspertyz dotycząca ratyfikacji Konwencji nr 16 wskazuje, że przedmiotowa umowa nie spełnia żadnej z przesłanek zawartych w art. 89 ust. 1 i art. 90 ust. 1 Konstytucji RP, które skutkują koniecznością uchwalenia odpowiedniej ustawy. Dlatego zaproponowany tryb ratyfikacji należy uznać za słuszny i uzasadniony. Czy państwo posłowie zgłaszają uwagi, wątpliwości czy pytania? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja Spraw Zagranicznych uznała za prawidłowy tryb ratyfikacji zastosowany przez prezesa Rady Ministrów w odniesieniu do Konwencji nr 16, dotyczącej wydawania wielojęzycznych odpisów skróconych aktów stanu cywilnego podpisanej w Wiedniu dnia 8 września 1976 r. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu czwartego porządku dziennego - sprawy różne. Czy w sprawach różnych ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie widzę. Przypominam, że kolejne posiedzenia odbędą się w dniu jutrzejszym, tzn. 8 lipca. O godz. 10.00 w sali 102 odbędzie się wspólne posiedzenie z Komisją Gospodarki. Rozpatrzymy odpowiedź na dezyderat przyjęty przez połączone komisje. Kolejne posiedzenie odbędzie się o godz. 10.30, również w sali 102. Komisja przesłucha dwóch kandydatów na ambasadorów RP, pana Paliszewskiego i pana Kosiniaka Kamysza, oraz uchwali opinię w sprawie realizacji planu pracy NIK w ubiegłym roku. Witam delegację Komisji Polityki Zagranicznej Rady Narodowej Konfederacji Szwajcarskiej. Szczególnie serdecznie chciałbym powitać panią Lili Nabholz Haidegger, przewodniczącą delegacji i moją koleżankę z Rady Europy, z którą od wielu lat mam zaszczyt bardzo owocnie współpracować. Witam serdecznie całą delegację, która zechciała przybyć na dzisiejsze posiedzenie Komisji. Serdecznie witam ambasadora Szwajcarii, pana Andre von Graffenrieda. Chciałbym państwu przedstawić podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, pana ministra Jana Truszczyńskiego, który zechciał przybyć na nasze posiedzenie. Cieszymy się, że delegacja Komisji Polityki Zagranicznej Rady Narodowej Konfederacji Szwajcarskiej przybyła do Polski w okresie niezwykle ważnym dla naszego państwa. Jesteśmy członkiem NATO, ubiegamy się o członkostwo w Unii Europejskiej. Odbyło się bardzo ważne referendum akcesyjne. Jest bardzo wiele ważnych problemów współpracy polsko-szwajcarskiej, o których chcielibyśmy mówić, biorąc pod uwagę również fakt, że współdziałamy na forum Rady Europy i wielu innych organizacji międzynarodowych. Ale też w stosunkach bilateralnych są kwestie, które warto by przedyskutować. Proponuję następujący porządek naszego spotkania. Za chwilę poproszę panią przewodniczącą Lili Nabholz Haidegger o zabranie głosu celem prezentacji delegacji i wygłoszenia słów skierowanych do Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JerzyJaskiernia">Następnie przeszlibyśmy do pytań i odpowiedzi, tak aby czas przeznaczony na nasze spotkanie jak najbardziej efektywnie wykorzystać. Serdecznie proszę o zabranie głosu panią Lili Nabholz Haidegger.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KonfederacjiSzwajcarskiejLiliNabholzHaidegger">Serdecznie dziękuję panu przewodniczącemu Jerzemu Jaskierni za zaproszenie naszej delegacji do złożenia wizyty w Polsce. Jest to dla Polski bardzo ważny okres. Myślę, że będzie to okazja do wzajemnego poznania. W latach 1997–98 w Polsce gościła delegacja parlamentu Szwajcarii. Wizyta delegacji Komisji Polityki Zagranicznej Rady Narodowej Konfederacji Szwajcarskiej odbywa się po raz pierwszy. Chciałabym podkreślić, że łączą nas przyjacielskie więzi nie tylko we współpracy na forum Rady Europy, ale również dobre stosunki dwustronne. Dzisiaj oraz przez następne dni będziemy mieli okazję dyskutować na ten temat. Mam nadzieję, że te rozmowy przyczynią się do rozwoju naszej współpracy. Współpraca i przyjaźń polsko-szwajcarska mają dłuższą historię. W latach 1989–90 głównym punktem ciężkości w polityce zagranicznej Szwajcarii była Polska. Staraliśmy się za pomocą kredytowania i wspierania określonych projektów pomóc w transformacji państwa polskiego. Znajdujemy się w bardzo ważnym momencie, niejako w przededniu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Interesują nas działania, które obecnie podejmujecie, i te, które zamierzacie podjąć, kiedy będziecie w rodzinie 25 państw. Jak będziecie rozwiązywali problemy związane z członkostwem w Unii Europejskiej? Jak postrzegacie swoją rolę wśród tych 25 państw? Jak państwo zapewne wiecie, kwestia przystąpienia Szwajcarii do Unii Europejskiej wymaga pewnego dłuższego czasu. Niemniej jednak Szwajcaria reguluje swoje stosunki z państwami członkowskimi Unii Europejskiej za pomocą dwustronnych umów zawieranych z tymi krajami. Te, które już zostały zawarte, nadal obowiązują. Staramy się je wypełniać. Myślimy, że istotną rolę w tym zakresie może odegrać także dzisiejsze spotkanie, ponieważ będziemy mieli okazję wymienić poglądy i opinie na temat polsko-szwajcarskiej współpracy dwustronnej. Interesują nas różne aspekty tej współpracy. Chcielibyśmy poznać opinię na temat roli, jaką Polska odgrywa w polityce międzynarodowej, zwłaszcza w stosunkach transatlantyckich. Jaką rolę Polska może spełnić w stosunkach Unia Europejska - Stany Zjednoczone? Interesuje nas również przyszły rozwój i proces demokratyzacji w Iraku, ponieważ Polska w tym procesie będzie odgrywała istotną rolę. Byłoby bardzo cenne, gdyby państwo mogli wprowadzić nas w tę problematykę. Chciałabym przedstawić moje koleżanki i kolegów z delegacji: pani Vreni Mueller-Hemmi - reprezentuje Partię Socjaldemokratyczną (SPS), pan Walter Schmied - reprezentuje Szwajcarską Partię Ludową (SVP), pan Marc Suter - reprezentuje Partię Wolnomyślicielsko-Demokratyczną (FDP), pan Claude Ruey - reprezentuje Partię Liberalną (PLS), pan Remo Gysin - reprezentuje Partię Socjaldemokratyczną (SPS), pani Kathy Riklin - Chrześcijańsko-Demokratyczną Partię Ludową (CVP). Ja reprezentuję Partię Wolnomyślicielsko-Demokratyczną (FDP).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyJaskiernia">Dziękuję pani przewodniczącej Lili Nabholz Haidegger za interesujące zarysowanie problemów stosunków bilateralnych polsko-szwajcarskich, osadzonych w szerszym kontekście polityki międzynarodowej. Zarysowane zostały pewne kwestie, które będą przedmiotem naszej dyskusji. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejGiertych">Moja partia ostatnio przegrała referendum w sprawie wejścia Polski do Unii Europejskiej. Natomiast pragnę pogratulować Szwajcarii, że potrafi zadbać o to, żeby kraj był niezależny od Unii Europejskiej, utrzymując dobre stosunki z wszystkimi sąsiednimi państwami, co było naszym marzeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#EdwardPłonka">Rozumiem, że Szwajcaria ceni swoją neutralność i niezależność. Ale czy umowy bilateralne z państwami członkowskimi Unii Europejskiej nie utrudniają stosunków gospodarczych czy politycznych z tymi krajami? Czy społeczeństwo szwajcarskie nie wyraża gotowości do rozpoczęcia dyskusji na temat ewentualnej integracji z Unią Europejską w przyszłości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JerzyJaskiernia">Chciałbym nawiązać do pytań, które postawiła pani przewodnicząca Lili Nabholz Haidegger. Nie ulega wątpliwości, że referendum przeprowadzone ostatnio w Polsce miało historyczny wymiar. Teoretycznie mieliśmy do wyboru dwie opcje: podjęcie decyzji o ratyfikacji akcesji Polski do Unii Europejskiej przez parlament oraz podjęcie w drodze referendum. Wybraliśmy referendum. Chodziło o to, aby w tej kwestii o fundamentalnym znaczeniu dla polskiej racji stanu cały naród mógł wypowiedzieć się w sposób nieograniczony. Wymóg frekwencji był wysoki - 50% uprawnionych do głosowania. Nie wiem, jak wysokie frekwencje odnotowano ostatnio w referendach szwajcarskich, ale w polskich warunkach wymóg 50-procentowej frekwencji dla mocy wiążącej referendum był bardzo wysoki. W żadnym referendum przeprowadzonym w ciągu ostatnich dziesiątków lat i w żadnych wyborach parlamentarnych frekwencja nigdy nie wyniosła 50%. W referendum akcesyjnym wzięło udział ponad 59% uprawnionych do głosowania. Proporcja głosów „na tak” w stosunku do głosów „na nie” wyniosła 3 do 1. Zatem ta decyzja narodu jest klarowna. Teraz czeka nas ważne wyzwanie w postaci właściwego przygotowania się do członkostwa w Unii Europejskiej, bardzo trudne zadanie reformy finansów publicznych oraz tworzenia budżetu na 2004 r. Chodzi o to, aby w przyszłorocznym budżecie zapewnić środki np. na dopłaty bezpośrednie dla rolnictwa, które były bardzo emocjonalnym przedmiotem dyskusji przed referendum, oraz na współfinansowanie programów unijnych. Jedno z większych oczekiwań związanych z członkostwem Polski w Unii Europejskiej wiąże się ze środkami strukturalnymi i innymi, które mogłyby stworzyć dynamikę w zakresie infrastruktury komunikacyjnej i w innych obszarach, gdzie członkostwo w Unii Europejskiej - jak widzimy na przykładzie innych krajów (Hiszpania, Portugalia, Grecja) - przyniosło określone rezultaty. Pytanie pani przewodniczącej Lili Nabholz Haidegger dotyczące stosunków transatlantyckich dotyka niezwykle delikatnego problemu. Polska jednoznacznie stwierdziła, że chce być solidnym sojusznikiem Stanów Zjednoczonych. Nie widzimy jednak sprzeczności, aby równocześnie być lojalnym członkiem Unii Europejskiej. Zdajemy sobie sprawę, że w kwestii konfliktu w Iraku w Unii Europejskiej powstały podziały. Polska dokłada wszelkich starań, aby te podziały nie pogłębiały się. Zależy nam na osiągnięciu porozumienia w ramach procesu budowy demokratycznych struktur w Iraku. Polska otrzymała bardzo ważną i trudną misję w Iraku. Jest gospodarzem sektora, w którym obok wojsk polskich będą również siły innych państw - międzynarodowy korpus, którego celem jest przywrócenie ładu, porządku oraz odbudowanie struktur demokratycznych. Traktujemy to jako wkład Polski do wysiłku międzynarodowego w tym zakresie. Bardzo dużą wagę przywiązujemy do bilateralnych stosunków polsko-szwajcarskich. Polska polityka zagraniczna, akceptowana przez Komisję Spraw Zagranicznych, eksponuje problem ekonomizacji. Zatem chętnie przyjrzelibyśmy się, co możemy zrobić więcej, aby stosunki gospodarcze Polski i Szwajcarii odzwierciedlały potencjały, które oba kraje reprezentują.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JerzyJaskiernia">Z tego punktu widzenia bardzo nas interesuje, czy członkostwo Polski w Unii Europejskiej będzie sprzyjało rozwojowi współpracy gospodarczej Polski i Szwajcarii. Gdyby państwo zechcieli podzielić się z nami refleksjami w tym zakresie, to byłoby to niezwykle cenne. Zdajemy sobie sprawę, że od postępu ekonomicznego uzależniony jest postęp społeczny i rozwiązywanie problemów politycznych. Cieszymy się, że program państwa wizyty obejmuje tyle akcentów kulturalnych. Niewątpliwie w obszarze współpracy naukowej, kulturalnej, oświatowej, w obszarze współpracy młodzieży obu krajów mamy bardzo wiele do zrobienia. Nie tylko dlatego, że stajemy się członkiem Unii Europejskiej, ale dlatego, że stosunki polsko-szwajcarskie oparte są na tradycyjnej przyjaźni. Jest okazja, aby w tym obszarze pojawiły się nowe akcenty zgodnie z interesami obu społeczeństw. Byłbym wdzięczny, gdyby państwo zechcieli odpowiedzieć na pytania, które padły w dotychczasowej fazie dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#LiliNabholzHaidegger">Jedno z pierwszych pytań dotyczyło kwestii, czy porozumienia dwustronne z państwami członkowskimi Unii Europejskiej nie ograniczają Szwajcarii w rozwoju współpracy. Państwo ostatnio przeprowadziliście referendum. Zatem doskonale wiecie, jak ważnym elementem funkcjonowania państwa jest przeprowadzenie referendum, jak ważna i licząca się jest opinia obywateli wypowiadających się w istotnych kwestiach. W Szwajcarii do tej pory przeprowadziliśmy dwa referenda w sprawie ściślejszego powiązania naszego państwa z Unią Europejską. W referendum w 1992 r. rząd zapytał obywateli, czy Szwajcaria może wstąpić do europejskiego obszaru gospodarczego i w ten sposób stać się niejako częścią przestrzeni gospodarczej Unii Europejskiej. Odpowiedź była negatywna. W ubiegłym roku przeprowadzono referendum, w którym zapytano, czy rząd Szwajcarii powinien rozpocząć negocjacje z przedstawicielami Unii Europejskiej o możliwym przyszłym przystąpieniu Szwajcarii do UE. Również na to pytanie społeczeństwo Szwajcarii odpowiedziało negatywnie. W przypadku Polski decyzję o przystąpieniu do Unii Europejskiej mógłby podjąć parlament. W Szwajcarii zarówno parlament, jak i rząd nie może mieć w tych sprawach ostatniego zdania. Wiążące są opinie, które społeczeństwo Szwajcarii wyraziło w referendach. Dlatego pozostaje nam jedynie droga współpracy bilateralnej, zarówno w stosunkach politycznych, jak i politycznych z poszczególnymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Za kilka lat będziemy musieli postawić pytanie, czy Szwajcaria może tylko i wyłącznie funkcjonować na podstawie zawartych dwustronnych porozumień z państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Możliwości bilateralnych porozumień są ograniczone, powoli wyczerpują się. Pojawia się coraz więcej problemów, których nie można rozstrzygnąć w ramach bilateralnych porozumień. Dlatego w przyszłości będziemy musieli podać tę kwestię pod rozwagę obywatelom Szwajcarii. Przyjrzymy się również konstytucji Unii Europejskiej. W tej kwestii społeczeństwo szwajcarskie również będzie musiało wypowiedzieć się. Współpraca Szwajcarii z państwami członkowskimi Unii Europejskiej dotyczy nie tylko kwestii gospodarczych, ale również kwestii bezpieczeństwa Europy, rozwoju demokracji, praworządności. W tych kwestiach chcielibyśmy wymieniać poglądy z nowymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Zdaję sobie sprawę, że stosunki gospodarcze są bardzo ważne. Obroty gospodarcze w latach 1995–2002 stale rosną. W tym krótkim czasie odnotowano podwojenie tych obrotów. Polska jest dla nas ważnym partnerem. Sądzimy, współpraca polsko-szwajcarska będzie się nadal rozwijać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RemoGysin">Chciałbym podkreślić, że w stosunkach między Szwajcarią a Unią Europejską nie ma stagnacji. Od kilku lat staramy się przyjmować prawa i normy Unii Europejskiej. Uważam też, że przyjęcie euro będzie w przyszłości korzystne dla Szwajcarii. Kolejna sprawa dotyczy systemu demokratycznego. Przyjęcie w tym zakresie praw Unii Europejskiej oznaczałoby dla nas ograniczenie tradycyjnie pojmowanej demokracji szwajcarskiej. Rząd opowiada się za przystąpieniem Szwajcarii do Unii Europejskiej. Powoduje to pewne napięcia w społeczeństwie. Ale zdajemy sobie sprawę, że rząd nadal podtrzymuje to stanowisko. Kolejną dziedziną, w której nastąpi zbliżenie między Szwajcarią a Unią Europejską, jest współpraca w zakresie szeroko pojętych kontaktów młodzieży. Chodzi jednak głównie o szkolnictwo wyższe. Staramy się zbliżać programy wyższych uczelni do programów stosowanych przez Unię Europejską. Jestem przekonany, że w przyszłości, kiedy Polska będzie statecznym członkiem Unii Europejskiej, a Szwajcaria będzie zabiegać o członkostwo, to Polska udzieli nam poparcia w tych staraniach. Myślę, że również temu celowi powinien służyć dalszy dobry rozwój dwustronnej współpracy we wszystkich dziedzinach między Szwajcarią i Polską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#LiliNabholzHaidegger">Chciałabym zwrócić uwagę, że umowy dwustronne, które Szwajcaria zawarła z państwami członkowskimi Unii Europejskiej, obejmą w najbliższej przyszłości państwa nowo wstępujące, w tym Polskę. Dotyczy to również bardzo ważnego problemu, jakim jest wolny ruch osobowy między naszymi krajami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarcFredericSuter">Uważam, że Polska powinna podejmować określone działania wzmacniające i rozwijające dwustronną współpracę. Niekoniecznie zawsze trzeba liczyć na przyszłe członkostwo w Unii Europejskiej. Rozwijanie umów dwustronnych między naszymi krajami będzie miało istotne znaczenie. W niektórych organizacjach międzynarodowych, np. w Międzynarodowym Funduszu Walutowym, Szwajcaria zajmuje istotne miejsce. Podobnie w kontaktach z byłymi państwami bałkańskimi. Chciałbym zapytać państwa posłów, czy sądzicie, że rola Szwajcarii w tych organizacjach jest zagrożona. Jeśli chodzi o wolny ruch osobowy, to chciałbym zauważyć, że w społeczeństwie Szwajcarii panuje pewnego rodzaju lęk przed zbyt dużym napływem obywateli polskich poszukujących pracy. Czy te obawy są uzasadnione?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WalterSchmied">Z radością widzę i rozpoznaję twarze osób spotykanych w Radzie Europy. Rząd Szwajcarii, politycy szwajcarscy postrzegają Polskę jako ważnego partnera, który będzie odgrywał istotną rolę również w najbliższej przyszłości. Pan poseł Edward Płonka pytał, czy dwustronne porozumienia między Szwajcarią a państwami członkowskimi Unii Europejskiej nie utrudniają stosunków gospodarczych i politycznych z tymi państwami. Wydaje się, że nie. Jeżeli Polska będzie zainteresowana rozwojem i stosunków gospodarczych i innych na bazie bilateralnej, to myślę, że będzie to jeszcze bardziej sprzyjało nawiązaniu i rozwijaniu tej współpracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JerzyJaskiernia">Serdecznie dziękujemy za odpowiedzi i interesujące komentarze, które przedstawiła pani przewodnicząca Lili Nabholz Haidegger i członkowie delegacji. Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AntoniKobielusz">Pan Marc Suter pytał, czy uzasadnione są obawy części Szwajcarów przed napływem Polaków w poszukiwaniu pracy. Jestem przekonany, że w Polsce będzie szybko przybywało miejsc pracy i że również Szwajcarzy przyjadą do Polski pracować. Taka wymiana może tylko przynieść korzyści jednej i drugiej stronie. Natomiast nie spodziewam się jakiejś zwiększonej liczby wyjazdów do Szwajcarii w poszukiwaniu pracy, chociaż część Polaków rzeczywiście pracuje już w całej Europie. Pani przewodnicząca Lili Nabholz Haidegger, zapytała jak Polska postrzega swoją rolę w Unii Europejskiej. Sądzę, że ważnym obszarem naszego działania w Unii będzie m.in. aktywny udział w wypracowaniu polityki wschodniej UE. Polska ma bogate doświadczenia ze współpracy gospodarczej z państwami leżącymi na Wschodzie. Nasze doświadczenia mogą przyczynić się do wypracowania nowej koncepcji polityki wschodniej Unii Europejskiej. Zgłosiliśmy już częściowo pewne propozycje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#VreniMuellerHemmi">Polska jako członek Unii Europejskiej będzie państwem graniczącym z krajami regionu wschodniego. Czy ta granica nie niesie pewnych wyzwań zarówno dla polskiej polityki wewnętrznej, jak i polityki bezpieczeństwa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AntoniKobielusz">Zgadzam się, że granica wschodnia będzie niosła nowe wyzwania. Musimy sprostać również wymaganiom układu z Schengen. Natomiast z drugiej strony chcielibyśmy również, aby ta granica nie stanowiła nowej żelaznej kurtyny. Chcielibyśmy współpracować z naszymi wschodnimi sąsiadami. Przygotujemy się do spełnienia wymagań układu z Schengen. Będzie to wymagało nie tylko odpowiedniej polityki wizowej, ale również wszelkich zabezpieczeń przed tymi zagrożeniami, z których zdajemy sobie sprawę. Sądzę, że potrafimy zadbać z jednej strony o wspólny interes Unii Europejskiej, czyli ochronić Unię przed niebezpieczeństwami, które mogłyby się pojawić, ale równocześnie chcemy być otwarci na współpracę z naszymi wschodnimi sąsiadami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JerzyJaskiernia">Jestem przekonany, że nasze dzisiejsze spotkanie było niezwykle owocne. Podnieśliśmy wiele ważnych zagadnień, dotyczących zarówno stosunków bilateralnych, jak i stosunków multilateralnych. Bardzo wiele obserwacji poczynionych w obecności podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, pana ministra Jana Truszczyńskiego, z pewnością wykorzystamy w dalszych pracach Komisji Spraw Zagranicznych. Jeśli pani przewodnicząca pozwoli, chciałbym na jej ręce wręczyć medal naszego parlamentu, specjalnie wybity po to, żeby upamiętnić wizytę delegacji Komisji Polityki Zagranicznej Rady Narodowej Konfederacji Szwajcarskiej w naszym parlamencie. Chciałbym jeszcze zaznaczyć, że mam drugi tym razem osobisty upominek. Nie mogę go, niestety, wręczyć pani przewodniczącej Lili Nabholz Haidegger, ale tylko dlatego, że zrobiłem to uprzednio. Chodzi o moją książkę „Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy”. Pani przewodnicząca miała okazję tę książkę otrzymać wcześniej. Obecnie chciałbym ją wręczyć panu Walterowi Schmiedowi, który jest również członkiem Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Sądzę, że chętnie się z nią zapozna. Chciałbym również kopie tej książki wręczyć pozostałym członkom delegacji, a to z dwóch przyczyn, po pierwsze - nieraz się zdarza, że członkowie delegacji są nieco zazdrośni, że wszystkie zaszczyty spotykają przewodniczącego, a członkowie delegacji są tylko tego świadkami, po drugie - nawet ci z kolegów, którzy nie pracują jeszcze w Radzie Europy, sądzę, że tam kiedyś dotrą. Na pewno jest to organizacja warta uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#LiliNabholzHaidegger">Bardzo się cieszę, że od pana prof. Jerzego Jaskierni otrzymaliśmy ten miły, symboliczny upominek. Jak zapowiedziałam, jutro i w dalszym ciągu naszego pobytu będziemy mogli kontynuować dialog, bardzo ważny dla rozwoju stosunków polsko-szwajcarskich. Następnym etapem będzie wizyta pani minister spraw wewnętrznych Szwajcarii, która za dwa dni będzie gościem polskiego kolegi. Myślę, że problemy, o których dzisiaj mówiliśmy, będą one szczegółowo omawiane w czasie wizyty pani minister spraw wewnętrznych. Wiem, że pan prof. Jerzy Jaskiernia zajmuje się problematyką konstytucjonalizmu i ma wybitne osiągnięcia w tej dziedzinie. Dlatego chcemy wręczyć panu prof. Jerzemu Jaskierni książkę o historii konstytucjonalizmu w Szwajcarii, wydaną z okazji 150-lecia przyjęcia konstytucji. Lektura tej pracy pozwoli zrozumieć, że Szwajcaria będzie potrzebowała trochę więcej czasu na przystąpienie do Unii Europejskiej, ponieważ wiążącym dla obywateli Szwajcarii jest jednak ich własne tradycyjne prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JerzyJaskiernia">Dziękujemy bardzo. Zapraszamy na lunch, gdzie będziemy kontynuować nasz dialog. Zamykam posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>