text_structure.xml
63.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#MieczysławCzerniawski">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam wszystkich obecnych. Od razu chcę państwa poinformować, że na dzisiejszym posiedzeniu rząd reprezentuje pani minister Halina Wasilewska-Trenkner. W porządku obrad mamy rozpatrzenie opinii Komisji Zdrowia o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa w 2001 r. w częściach pozostających w jej zainteresowaniu. Czy ktoś z państwa ma uwagi do zaproponowanego porządku obrad? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że porządek obrad został przyjęty. Po konsultacji z członkami prezydium Komisji chciałbym poinformować państwa o zmianach w planie pracy Komisji na następny tydzień. We wtorek, tj. w dniu 9 lipca, posiedzenie Komisji odbędzie się o godzinie 11. Porządek tego posiedzenia zostanie uzupełniony o dodatkowy punkt, w którym rozpatrzymy opinię Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa. Przypomnę, że rozpatrzenie tego punktu było przewidziane na piątek. Posiedzenie w środę odbędzie się bez żadnych zmian. Natomiast w czwartek porządek obrad zostanie rozszerzony o rozpatrzenie opinii Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Ten punkt także zaplanowany był na piątek. Z kolei punkty zaplanowane wcześniej na wtorek zostaną rozpatrzone w piątek. Przypomnę, że chodzi tu o wykonanie budżetu przez Główny Urząd Ceł oraz Ministerstwo Finansów. Po zakończeniu rozpatrywania opinii w tych częściach zarządzę krótką przerwę, po której przystąpimy do głosowania. Oznacza to, że pracę nad udzieleniem absolutorium dla rządów za 2001 r. zakończymy w piątek. W tej chwili wszystko wskazuje, że nie będzie potrzeby zwoływania posiedzenia Komisji w dniach 16–17 lipca br. Jeśli wpłyną do nas jakieś materiały, może powstać taka potrzeba. Pracować będziemy w tradycyjny sposób. W pierwszej kolejności głos zabierze poseł sprawozdawca. Następnie wysłuchamy koreferatu, który zostanie wygłoszony przez członka Komisji Finansów Publicznych. Później wysłuchamy uwag przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli. Po zadaniu pytań odbędzie się także dyskusja. Przypominam, że w dniu dzisiejszym nie będziemy poddawać pod głosowanie żadnych wniosków. Wysłuchamy jedynie propozycji, które rozpatrywać będziemy w przyszłym tygodniu. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Komisji Zdrowia.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#BarbaraBłońskaFajfrowska">Zacznę od stwierdzenia, że opinia przyjęta przez Komisję Zdrowia nie jest opinią negatywną. Komisja z ubolewaniem przyjęła do wiadomości, że już po raz piąty z rzędu Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła wykonanie budżetu państwa w części 46 - Zdrowie. Najwyższa Izba Kontroli zauważyła w 2001 r. wystąpienie pozytywnych tendencji w działalności Ministerstwa Zdrowia. Dotyczyły one przede wszystkim stworzenia nowych warunków do przestrzegania reguł rachunkowości. Ministerstwo wprowadziło księgi rachunkowe do rozliczeń w części 46. Członkowie Komisji byli niezwykle zdziwieni tym, że do tej pory takich ksiąg nie było. Dość poważnym problemem było niezrealizowanie budżetu, przede wszystkim ze względu na blokadę, którą wprowadzono na jesieni. Na pewno wszyscy pamiętają, że blokada była podyktowana niedoborem środków w budżecie państwa. Biorąc pod uwagę blokadę środków, a także wszystkie poprawki, które zostały wprowadzone do budżetu, sytuacja wyglądała nieco lepiej. Procentowe wykonanie budżetu we wszystkich częściach było nieco lepsze niż planowano. Jednak w niektórych pozycjach wykonanie było bardzo słabe. Uwaga ta dotyczy np. wydatków na prace przygotowawcze do integracji z Unią Europejską. Wydatki te zostały wykonane na poziomie 52 proc. planu. Należy się spodziewać, że spiętrzenie prac integracyjnych wystąpi w roku bieżącym. Stworzy to konieczność poniesienia większych wydatków na ten cel w roku bieżącym. Środki na zapewnienie odbycia stażu podyplomowego przez lekarzy, lekarzy stomatologów, pielęgniarki i położne, a także na uzupełnienie środków na szkolenie w trybie rezydenckim zostały wykorzystane w ok. 90 proc. Trudno jest za to kogokolwiek winić. Okazało się, że niewykonanie budżetu w tym zakresie było spowodowane długotrwałymi zwolnieniami lekarskimi stażystów. Należy uznać, że były to przyczyny naturalne, do których należy zaliczyć urlopy macierzyńskie i wychowawcze, a także pobyt stażystów na szkoleniach wojskowych. Wskazano na to, że przy wykorzystaniu tych środków istniała pewna niedogodność. Uznano, że zbyt długa jest droga od momentu przyznania tych środków do momentu ich uruchomienia w zakładach zatrudniających stażystów. Komisja Zdrowia podzieliła zdanie Najwyższej Izby Kontroli, że przekazanie dotacji dla szpitali klinicznych powinno następować za pośrednictwem uczelni medycznych. W ubiegłym roku organem założycielskim szpitali klinicznych był rektor uczelni medycznej, na terenie której działa dany szpital kliniczny. Komisja zobowiązała Ministerstwo Zdrowia do rozliczenia w trybie pilnym środków przeznaczonych w latach 1999–2001 na realizację Narodowego Programu Ochrony Serca, a także innych środków, które nie zostały wcześniej rozliczone. Komisja stwierdziła, że blokada środków przeznaczonych na program działań osłonowych i restrukturyzację w ochronie zdrowia spowodowała zadłużenie wielu jednostek samorządu terytorialnego oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Zadłużenie było wynikiem konieczności poniesienia ze środków własnych wydatków na zadania, które były przewidziane do sfinansowania w ramach tego programu.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#BarbaraBłońskaFajfrowska">W tej sytuacji trzeba będzie bardzo uważnie przyjrzeć się tym zadłużeniom. Komisja zobowiązała Ministerstwo Zdrowia do niezwłocznego wprowadzenia instrukcji obiegu dokumentów finansowo-księgowych oraz do wzmożenia nadzoru nad wydatkowaniem środków publicznych. Posłowie podzielili zastrzeżenia Najwyższej Izby Kontroli przedstawione w informacji o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2001 r. przez Ministerstwo Zdrowia w części 46 - Zdrowie. Komisja zapoznała się z wyjaśnieniami przedstawionymi przez ministra zdrowia. Wysłuchała także informacji o prowadzonym w Ministerstwie programie naprawy zarządzania finansami publicznymi. Komisja uznała, że przedstawione wyjaśnienia były zadowalające. Od razu poinformuję, że Komisja przyjęła do wiadomości pozytywną ocenę Najwyższej Izby Kontroli, dotyczącą wykonania budżetu przez Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych w części 63. Komisja przyjęła sprawozdanie wraz z uwagami, które państwu przedstawiłam.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MieczysławCzerniawski">Koreferat w imieniu Komisji Finansów Publicznych przedstawi posłanka Krystyna Skowrońska.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#KrystynaSkowrońska">Komisja Zdrowia na posiedzeniu w dniu 25 czerwca 2002 r. dokonała analizy sprawozdania o wykonaniu budżetu państwa w 2001 r. w częściach 46, 63, 83 i 85. W ramach koreferatu dotyczącego tej opinii chciałabym przedstawić państwu następujące uwagi. Wykonanie budżetu państwa w części 46 - Zdrowie, po raz kolejny budzi ogromne zastrzeżenia i uwagi. Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła wykonanie dochodów i wydatków. Dochody zostały wykonane z nadwyżką. W stosunku do planu wykonanie dochodów wyniosło 153 proc. Jednak dochody mogły być znacznie wyższe od uzyskanych, gdyby większa była efektywność egzekucji przy prowadzeniu rozliczeń. Z naruszeniem przepisów prawa wydatkowano 5,7 proc. wydatków ogółem. Przeciętne zatrudnienie w 2001 r. wyniosło 1285 osób, których przeciętne wynagrodzenie wynosiło 2671 zł. W ramach części 46 działały dwa zakłady budżetowe oraz jedno gospodarstwo pomocnicze. W trakcie roku budżetowego powstały 4 nowe gospodarstwa pomocnicze. Przeciętne zatrudnienie w tych jednostkach wynosiło 111 osób. Wykonanie budżetu państwa w części 63 - Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych, nie budzi zastrzeżeń, z wyjątkiem części wydatków dotyczących m.in. szkoleń i zawartych umów zlecenia. Stan zatrudnienia w Urzędzie na koniec 2001 r. wynosił 71,5 etatu. Następna uwaga dotyczy wykonania budżetu w częściach 83 - Rezerwy celowe. Należy zaznaczyć, że minister zdrowia wystąpił o przyznanie z rezerwy celowej 393.245 tys. zł na realizację programu działań osłonowych i restrukturyzacji. Jednak Ministerstwo Finansów uruchomiło jedynie 173.490 tys. zł, co spowodowało powstanie zadłużenia w wielu jednostkach samorządu terytorialnego, a także w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, co zostało przedstawione w opinii Komisji Zdrowia. Wykonanie budżetu w części 85 - Budżety wojewodów ogółem, w zakresie działu 851 - Ochrona zdrowia, nie budzi zastrzeżeń. Dochody zostały wykonane na poziomie 155 proc. planu po zmianach, a wydatki były zgodne z przyjętym planem oraz zwiększeniami dokonanymi w trakcie roku budżetowego. Niektóre gminy, powiaty oraz samorządy województw otrzymały dotacje na sfinansowanie zadań z zakresu administracji rządowej. W końcu 2001 r. stan zatrudnienia wynosił 501 etatów, a średnie wynagrodzenie 2797 zł. Zgłaszam wniosek o przyjęcie przedstawionego sprawozdania wraz z uwagami, które przedstawiłam przed chwilą.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MieczysławCzerniawski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#LechRejnus">Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła wykonanie budżetu państwa przez Ministerstwo Zdrowia w 2001 r. Taka ocena jest wynikiem stwierdzonych w trakcie przeprowadzonej kontroli licznych nieprawidłowości. W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono m.in. brak staranności w egzekwowaniu należności budżetu państwa. Spowodowało to uszczuplenie dochodów państwa na kwotę co najmniej 5,7 mln zł, co stanowiło 14,5 proc. dochodów zrealizowanych w części 46. Z naruszeniem przepisów prawa wydatkowano 114 mln zł, co stanowiło 5 proc. zrealizowanych wydatków ogółem. Stwierdzono także inne nieprawidłowości, o których powiem za chwilę. Uznaliśmy, że wydatki te nie zostały dokonane z naruszeniem prawa, ale miały istotny wpływ na wykonanie budżetu państwa w zakresie części 46 - Zdrowie. Oceniając negatywnie wykonanie budżetu przez Ministerstwo Zdrowia Najwyższa Izba Kontroli wzięła pod uwagę pozytywne tendencje, które wystąpiły w działalności ministra. Mówiono już o tym, że zaliczyliśmy do nich przede wszystkim wprowadzenie ksiąg rachunkowych dla części 46, a także ograniczenie wydatków na wykonanie prac zleconych w formie umów cywilno-prawnych. Chciałbym przedstawić państwu nieprawidłowości, które stwierdzono w czasie kontroli. Plan dochodów budżetowych został zrealizowany z nadwyżką. Dochody były wyższe od planu o 53,9 proc. Jednak dochody mogły być wyższe, gdyby Ministerstwo Zdrowia efektywnie egzekwowało od jednostek, którym przekazano środki publiczne, ich terminowe rozliczanie i zwrot środków niewykorzystanych lub wydatkowanych niezgodnie z przeznaczeniem. Instytut Kardiologii nie został rozliczony ze środków przekazanych mu na realizację Narodowego Programu Ochrony Serca w latach 1999–2000. Do dnia zakończenia kontroli nie rozliczono środków na program restrukturyzacji w ochronie zdrowia w 2000 r. Środki, które pozostały w końcu 2000 r. na rachunkach ambasad Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie oraz Wiedniu przekazane zostały do Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Nowym Jorku. Dotyczyło to środków o wartości 320 tys. zł. Decyzję w tej sprawie podjęła podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, która w ten sposób przekroczyła zakres upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych. Kwoty nie zrealizowanych wydatków wygasają z upływem roku budżetowego. Środki te nie mogą służyć do finansowania wydatków w roku następnym. Zarzuty Najwyższej Izby Kontroli dotyczyły także wydatków. Najwyższa Izba Kontroli uznała, że niektóre działania były nielegalne. Mówiłem już o tym, że w listopadzie 2001 r. przekazano 14.600 tys. zł bezpośrednio szpitalom klinicznym. Była to kwota dotacji, która zgodnie z obowiązującymi przepisami, a przede wszystkim art. 53 ust. 3 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, mogła być przekazana wyłącznie za pośrednictwem akademii medycznych, które przejęły uprawnienia organów założycielskich szpitali klinicznych. Nieprawidłowością było także przekazanie dotacji budżetowej w kwocie 20 mln zł na zakupy inwestycyjne dla samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, których organem założycielskim jest minister zdrowia. Także w tym przypadku naruszono przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, a dokładniej mówiąc art. 55 ust. 2. Następne zastrzeżenie dotyczyło przekazania 37 mln zł na realizację Narodowego Programu Ochrony Serca w 2001 r. oraz kwoty 1,6 mln zł na realizację zadań w ramach programu powszechnych badań przesiewowych słuchu, głosu, mowy i wzroku u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym w Polsce w latach 2001–2005. W tym przypadku naruszone zostały przepisy rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 31 grudnia 1998 r. w sprawie warunków i trybu przekazywania samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej środków publicznych oraz sposobu ich wykorzystania. W umowach na te środki nie określono ani zakresu, ani rodzaju realizowanych zadań. Następna nieprawidłowość dotyczyła przekazania regionalnym centrom krwiodawstwa i krwiolecznictwa środków w wysokości 36 mln zł, z naruszeniem par. 2 rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie warunków i trybu przekazywania samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej środków publicznych oraz sposobu ich wykorzystania. W tym przypadku Ministerstwo przekazywało środki finansowe bez zawierania z centrami stosownych umów. Kolejną nieprawidłowością było sfinansowanie bez podstawy prawnej świadczeń zdrowotnych w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej dla osób uzależnionych na kwotę 3,3 mln zł w okresie od 1 stycznia do 30 września 2001 r. Środki te zostały wydatkowane w sposób nielegalny. Stan prawny został zmieniony dopiero w wyniku nowelizacji ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w dniu 20 lipca 2001 r. Dokonano zamówień publicznych o wartości 500 tys. zł z naruszeniem zasad dotyczących form i trybu, które zostały określone w ustawie o zamówieniach publicznych. Stwierdzono także wiele innych nieprawidłowości, co zostało wzięte pod uwagę przy okazji formułowania negatywnej opinii o wykonaniu budżetu. Nie prowadzono postępowań umożliwiających prawidłowe rozliczenie jednostek, którym przekazano środki budżetowe. Chodzi tu o postępowania definiujące pojęcia rozliczenia merytorycznego i finansowego oraz określające tryb prowadzenia rozliczeń. Do czasu zakończenia kontroli nie ukończono prac, które miały doprowadzić do wdrożenia odpowiednich procedur w tym zakresie. W trakcie roku budżetowego dochodziło do licznych naruszeń ustawy o rachunkowości w trakcie procedury zakładania ksiąg rachunkowych dla części 46. Finansowano zadania, które leżały w kompetencjach poszczególnych departamentów Ministerstwa Zdrowia w ramach umów zleceń oraz umów o dzieło zawieranych z własnymi pracownikami oraz osobami z zewnątrz. Nieprawidłowością było także niepoinformowanie podległych jednostek o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków w terminie określonym w ustawie o finansach publicznych. W nierzetelny sposób zaplanowane zostały wydatki dwóch jednostek budżetowych, które były finansowane z części 46. Uwaga ta dotyczy Domu Lekarza Seniora oraz Domu Pracownika Służby Zdrowia. Nie wzięto pod uwagę likwidacji środka specjalnego w tych jednostkach, który pełnił w ich budżecie kluczową rolę. Wymagane sprawozdania o wykonaniu ustawy budżetowej w części 46 zostały sporządzone i przekazane z opóźnieniem wynoszącym od 11 do 42 dni.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#LechRejnus">W ten sposób naruszone zostały przepisy rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Najwyższa Izba Kontroli podjęła działania, których celem jest zwrot do budżetu państwa środków w wysokości 5,3 mln zł. W wyniku realizacji wniosków z ubiegłorocznej kontroli wykonania budżetu do budżetu państwa zwrócono kwotę w wysokości 964 tys. zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WaldemarDługołęcki">Chciałbym krótko uzupełnić wypowiedź mojego przedmówcy. Najwyższa Izba Kontroli badała realizację dochodów i wydatków w dziale 85 - Budżety wojewodów ogółem, w zakresie działu 851 - Ochrona zdrowia. Stwierdziliśmy, że występowały tu różnego rodzaju nieprawidłowości i uchybienia. Szczegółowa informacja na ten temat została przedstawiona w wystąpieniach pokontrolnych. Nieprawidłowości występowały prawie u wszystkich wojewodów. Nie będę referował państwu tej sprawy w sposób szczegółowy. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na pewien problem. W 2001 r. zakończona została realizacja umowy zawartej pomiędzy ministrem finansów a Bankiem Handlowym w 1999 r. Mówię o umowie, która dotyczyła restrukturyzacji starych zobowiązań jednostek ochrony zdrowia, które zostały przekształcone w samodzielne zakłady opieki zdrowotnej. Jednostki te były prowadzone zarówno przez wojewodów, jak i przez ministra zdrowia. W końcu 2001 r. kwota niezrealizowanych zobowiązań z tego tytułu wynosiła ponad 192 mln zł. Z tej kwoty zobowiązania w wysokości 184 mln zł przypadały na budżety wojewodów, a 7 mln zł na jednostki podporządkowane Ministerstwu Zdrowia. Zadaniem dysponentów środków budżetowych było zweryfikowanie tych zobowiązań. Stwierdziliśmy, że w tym zakresie dochodziło do daleko posuniętych nieprawidłowości, zarówno w jednostkach podporządkowanych wojewodom, jak i ministrowi zdrowia. Podam państwu, że np. w województwie warmińsko-mazurskim stwierdzono opieszałość i nieprawidłowości w przygotowaniu przez Mazurskie Centrum Zdrowia Publicznego dokumentów, które powinny być przekazane do Banku Handlowego w celu sfinansowania tych zobowiązań. Efekt jest taki, że w omawianym trybie nie zostały spłacone zobowiązania o wartości przekraczającej 18 mln zł. Mówię o tym dlatego, że ten problem pozostaje aktualny. Z tego tytułu ciągle narastają odsetki. Trzeba z tym coś zrobić.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MieczysławCzerniawski">Przechodzimy do zadawania pytań i dyskusji. Proszę o zgłaszanie się do głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Najpierw chciałabym odnieść się do wypowiedzi pana dyrektora. W wyniku wspólnych działań z Bankiem Handlowym konwersja została zamknięta kwotą 8428,6 mln zł. Pewna część zobowiązań nie została wyjaśniona, o czym mówił pan dyrektor. Było to spowodowane różnymi powodami. Niektóre zobowiązania są ciągle weryfikowane przez służby wojewodów. Przypomnę, że chodzi tu o jednostki, które działały na terenie 49 województw. W tej chwili mamy tylko 16 wojewodów. W wielu przypadkach przekazywanie dokumentacji odbywało się z opóźnieniem, a w niektórych przypadkach przekazana dokumentacja nie była pełna. To także powodowało opóźnienia. Część spraw trafiło do sądu. W tym roku płacimy zobowiązania z tego tytułu. Wiem o tym, że ogólna kwota zobowiązań nie powinna przekroczyć 6 mln zł, chociaż pan dyrektor mówił o 18 mln zł. Kwota 12 mln zł dotyczy spraw spornych, w których porządkowane są jeszcze dokumenty lub toczą się postępowania przed sądem. Mówię o tym, żeby uzupełnić obraz istniejącej obecnie sytuacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy ktoś z państwa chciałby zadać pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#StanisławStec">Chciałbym zadać pytanie posłance Krystynie Skowrońskiej, która przedstawiła koreferat w imieniu Komisji Finansów Publicznych. Sformułowała pani wniosek, w którym występuje pani o przyjęcie sprawozdania o wykonaniu budżetu w rozpatrywanej części. Taki wniosek został sformułowany w sytuacji, gdy Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że 5 proc. wydatków dokonano w sposób niezgodny z przepisami. Uważam, że opinia Najwyższej Izby Kontroli jest poważnym obciążeniem. W związku z tym proszę o przedstawienie uzasadnienia wniosku o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu w części 46 - Zdrowie. Chciałbym także zadać pytanie ministrowi zdrowia. Wiadomo, że w 2001 r. program działań osłonowych i restrukturyzacji jednostek ochrony zdrowia nie został zrealizowany ze względu na blokadę środków. Czy w 2002 r. środki przeznaczone na ten cel w rezerwie zostaną skierowane w pierwszej kolejności do tych szpitali, które były umieszczone w planie na 2001 r.? W tej chwili szpitale te mają zobowiązania. W województwie wielkopolskim jest wiele takich szpitali. Następne pytanie dotyczy szpitali klinicznych przy akademiach medycznych, np. Szpitala Klinicznego nr 2 w Poznaniu. Szpital ten jest dość poważnie zadłużony, gdyż nie otrzymuje refundacji środków z tytułu praktyk studenckich. W szpitalu tym wykonuje się operacje i inne zabiegi o najwyższym stopniu specjalizacji. Właśnie tam kierowane są osoby ze szpitali powiatowych, które nie dają sobie rady z niektórymi przypadkami. Jednak odpłatność z kas chorych jest dla tych szpitali taka sama, jak dla szpitali powiatowych. W jaki sposób Ministerstwo Zdrowia chce pomóc szpitalom klinicznym? W mojej ocenie muszą one nadal istnieć ze względu na swoją wiedzę i oferowane usługi w zakresie ochrony zdrowotnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zadać pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#KrystynaSkowrońska">Najpierw postaram się odpowiedzieć na pytania zadane przez posła Stanisława Steca. Chciałabym przypomnieć, że przedstawiłam państwu koreferat, który został opracowany na podstawie materiałów, które zostały mi dostarczone, w tym opinii przyjętej przez Komisję Zdrowia. Przy sformułowaniu wniosku brałam pod uwagę opinię Komisji oraz informację Najwyższej Izby Kontroli. Taka jest odpowiedź na zadane przez pana posła pytanie. Jednocześnie chciałabym skorzystać z możliwości zadania pytania. W dostarczonych Komisji materiałach nie znalazłam informacji na temat zobowiązań sprzed 1998 r., o których była mowa. Chciałabym dowiedzieć się, ile podmiotów wystąpiło o zwrot tych zobowiązań oraz o zapłatę odsetek za nieterminowe przekazanie im środków?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#ZytaGilowska">Chciałabym zadać pytanie o charakterze proceduralno-formalnym. Najwyższa Izba Kontroli wydała negatywną opinię o wykonaniu budżetu przez Ministerstwo Zdrowia w 2001 r. Rozumiem, że na gruncie przepisów ustawy o finansach publicznych opinia ta może zostać zastąpiona politycznym stanowiskiem, które wyrażone zostanie przez Sejm. Czy mam rację? Interesują mnie konsekwencje, które wynikają z negatywnej opinii Najwyższej Izby Kontroli. Najwyższa Izba Kontroli oceniła wykonanie budżetu państwa w części 46 pod kątem poprawności księgowej i rachunkowej. Zastanawiam się, czy w tej sytuacji Komisja będzie mogła zastąpić ocenę Najwyższej Izby Kontroli stanowiskiem politycznym? To pytanie dotyczy zarówno Komisji jak i całego Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#MieczysławCzerniawski">W tej chwili wszystko zależeć będzie od decyzji Komisji, a później całego Sejmu. Informacja przedstawiona przez Najwyższą Izbę Kontroli jest dla nas materiałem pomocniczym. Zawarte w nim opinie nie decydują o ostatecznej decyzji Komisji. Wyprzedzając kolejne pytania już teraz mogę powiedzieć, że za chwilę zgłoszony zostanie wniosek o negatywną ocenę wykonania budżetu w części 46 - Zdrowie. Ten wniosek poddamy pod głosowanie. Jeśli na posiedzeniu Komisji przyjęta zostanie pozytywna ocena o wykonaniu budżetu, to sprawozdawca Komisji wystąpi z takim samym wnioskiem na posiedzeniu całego Sejmu. Ocena ta jest niezależna od stanowiska, które zostanie przedstawione przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Negatywna ocena Najwyższej Izby Kontroli w sprawie wykonania budżetu nie powoduje skutków w postaci ostatecznego brzmienia uchwały, która będzie podejmowana przez Sejm. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MarekOlewiński">Chciałbym zadać pytanie przewodniczącej Komisji Zdrowia. Proszę przedstawić nam dodatkowe wyjaśnienia. Dlaczego w świetle materiałów Najwyższej Izby Kontroli oraz negatywnej oceny wykonania budżetu Komisja Zdrowia postanowiła pozytywnie zaopiniować sprawozdanie o wykonaniu budżetu w tej części?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#BarbaraBłońskaFajfrowska">Komisja Zdrowia zdecydowała się na przyjęcie sprawozdania o wykonaniu budżetu przede wszystkim dlatego, że przedstawione przez Najwyższą Izbę Kontroli zarzuty mogą być weryfikowane na innej drodze. W przypadku stwierdzonych nieprawidłowości powinny zostać ujawnione osoby, które były winne naruszenia dyscypliny finansów publicznych lub naruszenia prawa. W takich sytuacjach osoby, które zawiniły, powinny być pociągnięte do odpowiedzialności.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy na podstawie pani wypowiedzi można rozumieć, że Komisja Zdrowia po rozpatrzeniu sprawozdania o wykonaniu budżetu w 2001 r. przez Ministerstwo Zdrowia pozytywnie oceniła funkcjonowanie resortu?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#BarbaraBłońskaFajfrowska">Sądzę, że jest to zbyt daleko idący wniosek. Jednak Komisja nie oceniła wykonania budżetu w sposób całkowicie negatywny. Trudno jest przecież ocenić negatywnie wykonanie budżetu w sytuacji, gdy do kasy Ministerstwa Zdrowia nie wpłynęły środki.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#MieczysławCzerniawski">Jednak do kasy Ministerstwa Zdrowia wpłynęły środki, które były źle wydawane. Czy w tym przypadku także Komisja Zdrowia pozytywnie oceniła wykonanie tych wydatków?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#BarbaraBłońskaFajfrowska">Na pewno w takim przypadku nie można mówić o pozytywnej ocenie. Uznaliśmy jednak, że tego typu sytuacje należy ścigać w zupełnie innym trybie i w inny sposób.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MieczysławCzerniawski">W takim razie zadam pani jeszcze jedno pytanie. W tej chwili udzielamy rządowi absolutorium, które jest także formą ścigania różnego rodzaju nieprawidłowości. Właśnie po to analizujemy sposób wydatkowania środków. Chciałbym dowiedzieć się, czy Komisja Zdrowia dobrze zastanowiła się nad przedstawionym wnioskiem. Zdajemy sobie sprawę, że Komisji Zdrowia może być dość trudno oceniać wykonanie budżetu przez Ministerstwo Zdrowia. Czy w tym przypadku nie przeważyła jedność Komisji z resortem? Czy na ten temat odbyła się rzetelna dyskusja?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#BarbaraBłońskaFajfrowska">Na pewno nie podchodziliśmy do tego problemu w sposób zbyt łagodny. Wiemy, że nie można uznać, iż budżet został wykonany dobrze. Podkreśliliśmy to w naszym sprawozdaniu wskazując różne braki. Muszę jednak stwierdzić, że w trakcie dyskusji na posiedzeniu Komisji nikt nie zgłosił wniosków w sprawie ujawnionych przez Najwyższą Izbę Kontroli nieprawidłowości. Przypomnę, że Najwyższa Izba Kontroli uznała, iż niezgodnie z prawem wydano ok. 5,7 proc. wydatków.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy opinia została podjęta jednomyślnie? Jakim stosunkiem głosów został przyjęty wniosek o przyjęcie sprawozdania i udzielenie absolutorium?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#BarbaraBłońskaFajfrowska">Nie potrafię w tej chwili odpowiedzieć na to pytanie, gdyż nie mam przy sobie precyzyjnych danych. Z całą pewnością opinia nie została przyjęta jednogłośnie. Nie pamiętam jednak, ile osób głosowało za jej przyjęciem, a ile było przeciwnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#StanisławStec">Na podstawie wyjaśnień przedstawionych przez posła koreferenta oraz przewodniczącego Komisji Zdrowia zgłaszam wniosek o nieprzyjęcie sprawozdania o wykonaniu budżetu państwa w 2001 r. w części 46 - Zdrowie, zgodnie ze stanowiskiem Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#MieczysławCzerniawski">Podobnie jak inne zgłoszone wnioski, wniosek ten zostanie poddany pod głosowanie na posiedzeniu, które odbędzie się w piątek. Na dzisiejszym posiedzeniu Komisji nie będziemy podejmować żadnych rozstrzygnięć. Mam nadzieję, że w tej sytuacji ewentualna dyskusja nad tym wnioskiem odbędzie się w trakcie rozpatrywania treści uchwały Komisji. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#JanuszLisak">Chciałbym poprosić, żeby pan przewodniczący przypomniał członkom Komisji, jakie są konsekwencje nieprzyjęcia sprawozdania o wykonaniu budżetu w poszczególnych częściach.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#MieczysławCzerniawski">Nie ma żadnych konsekwencji. Można powiedzieć, że jest to tylko ocena moralna. Na pewno pamiętają państwo, że w przeszłości przyjmowaliśmy już sprawozdania, w których proponowaliśmy udzielenie rządowi absolutorium, a jednocześnie negatywnie ocenialiśmy wykonanie budżetu w częściach dotyczących np. rolnictwa lub zdrowia. Działy te były oceniane negatywnie, ale nie miało to żadnego wpływu na ostateczną treść wniosku zawartego w uchwale Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#MarekOlewiński">Chciałbym uzupełnić tę wypowiedź. Negatywna ocena może być podstawą do sformułowania odpowiedniego wniosku do Trybunału Stanu. Będzie to zależało od woli wyrażonej przez posłów. Jednak jest to kolejna konsekwencja, która może pojawić się w przyszłości.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#MieczysławCzerniawski">Zdarzały się także inne sytuacje. Jest oczywiste, że negatywna ocena powodować będzie także inne skutki. Mam nadzieję, że nie będą to wyłącznie skutki formalne. Sądzę, że będzie to miało określone reperkusje przy opracowywaniu budżetu na 2003 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Chciałabym przypomnieć państwu niektóre fakty. W informacji Najwyższej Izby Kontroli oraz przewodniczącej Komisji Zdrowia wskazywano, że negatywna ocena została wyrażona po raz kolejny. Od kilku lat Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia wykonanie budżetu przez ministra zdrowia. To stwierdzenie jest niestety prawdziwe, chociaż różna była skala ujawnianych nieprawidłowości. Pięć lat temu główną przyczyną negatywnych ocen było pozostawienie bez uregulowania bardzo dużych zobowiązań, które przechodziły z roku na rok i stanowiły obciążenie dla budżetu. Na koniec 1998 r. to obciążenie zamknęło się dla budżetu kwotą 8,5–9 mln zł, o czym przed chwilą już mówiliśmy. Pewna część tych zobowiązań jest ciągle rozpatrywana. Ten problem zawsze wzbudzał negatywne spostrzeżenia inspektorów Najwyższej Izby Kontroli przed reformą służby zdrowia. Reforma rozpoczęła się z dniem 1 stycznia 1999 r. Od tego momentu Ministerstwo Zdrowia uzyskiwało negatywne oceny wykonania budżetu przede wszystkim dlatego, że regulacje prawne, które powinny towarzyszyć reformie, powstawały z opóźnieniem. Mogę państwa poinformować, że niektóre z nich nie powstały do dnia dzisiejszego. Była to główna przyczyna negatywnej oceny wykonania budżetu przez Ministerstwo Zdrowia. Posłanka Barbara Błońska-Fajfrowska poinformowała w swoim wystąpieniu, że w 2001 r. w Ministerstwie Zdrowia podjęte zostały wysiłki organizacyjne, które zmniejszyły, chociaż całkowicie nie wyeliminowały bałaganu, który powstał w poprzednich latach. Wydaje się, że tak właśnie należy ocenić sytuację. Uzyskałam informację, że właśnie to było jedną z przyczyn wydania przez Komisję pozytywnej opinii o wykonaniu budżetu, chociaż jednocześnie znalazło się w niej wiele zastrzeżeń. Jest jeszcze jedna sprawa, która podnoszona jest w trakcie dyskusji o ochronie zdrowia. Mam na myśli dramatyczne pytanie o to, czy należy przestrzegać przepisów prawa, czy też ratować życie ludzkie. Dyskusja na ten temat jest wielokrotnie rozszerzana i nadużywana do innych celów. Pokazują to przykłady wskazane w informacji Najwyższej Izby Kontroli. Należy jednak powiedzieć, że tego typu sytuacje występują w momencie, gdy minister zdrowia lub osoba zarządzająca jednostką ochrony zdrowia staje przed tego typu problemami. Jest jeszcze jeden problem, na który chciałabym zwrócić uwagę. Częściowo został on poruszony przez posła Stanisława Steca. Mam na myśli plan na 2002 r. oraz wykonanie programu restrukturyzacji w ochronie zdrowia. Można powiedzieć, że minister finansów dokonywał wypłat w taki sposób, zgodnie ze wskazaniami ministra zdrowia. Wypłaty odbywały się w kolejności wskazanej także przez ministra zdrowia. Jednak doszło do powstania pewnych rozbieżności. Jeden plan został wykonany w 100 proc. Jest to plan przyjęty dla województwa lubuskiego. Jednak należy pamiętać o tym, że jest to małe województwo, w związku z tym plan był także niewielki. Niektóre plany zostały wykonane w ok. 90 proc. W tej grupie znalazły się województwa podlaskie, warmińsko-mazurskie, zachodniopomorskie i podkarpackie.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W ok. 80 proc. wykonany został plan w województwie kujawsko-pomorskim. Natomiast w drugiej grupie znalazły się województwa, które wykonały plan na poziomie nie przekraczającym 50 proc. Województwo dolnośląskie wykonało swój plan na poziomie 46,8 proc. Natomiast w województwie wielkopolskim plan został wykonany w 12 proc. W tej chwili nie znam jeszcze ostatecznych decyzji ministra zdrowia o podziale tych środków na 2002 r. Rezerwa ta zostanie już niedługo uruchomiona. W tej chwili oczekujemy na wnioski ministra zdrowia. Mogę wyjaśnić, że wykonanie planu przez poszczególne województwa w ubiegłym roku wynikało m.in. z tego, jakie było tempo przygotowania opracowań przez poszczególnych marszałków. W kilku wypowiedziach mówiono o problemie niewykorzystania rezerwy na szkolenia i staże. Posłanka Barbara Błońska-Fajfrowska wyjaśniała, dlaczego tak się stało. W tym przypadku nie chodziło o brak środków. Można powiedzieć, że w poprzednim przypadku mieliśmy do czynienia przede wszystkim z brakiem środków. Premier Jerzy Buzek wraz z Radą Ministrów podjął decyzję o tym, że uruchomiona zostanie tylko połowa tej rezerwy. Zamiast 390 mln zł uruchomiono jedynie 173 mln zł. Mówię o tym dlatego, że środki te były uruchomione przez poprzedni rząd. Środki te trzeba było uruchomić do 31 października. Korekty, których mógł dokonać minister Łapiński, nie były zbyt wielkie. W ten sposób nie można już było zbyt wiele osiągnąć. Jednak w ciągu roku pojawiły się korekty, które dotyczyły m.in. finansowania procedur wysokospecjalistycznych. Ministerstwo kilkakrotnie uzyskało w tym zakresie wsparcie z rezerwy ogólnej. Otrzymało także dodatkowe środki na ten cel, które pojawiły się w wyniku nowelizacji ustawy budżetowej w grudniu ubiegłego roku. Sądzę, że warto o tym pamiętać. Można powiedzieć, że w ubiegłym roku była bardzo trudna sytuacja finansowa. Jednak rząd starał się w miarę możliwości pamiętać o konflikcie, który zawsze występuje pomiędzy interesami finansowymi, a interesami ochrony zdrowia. Nie mówię o tym dlatego, żeby przekonać Komisję do poparcia takiego lub innego wniosku. Po prostu chciałam państwu pokazać podłoże ocen przedstawionych przez Komisję Zdrowia oraz Najwyższą Izbę Kontroli. Właśnie z tego powodu powstały różnice w ocenach. Najwyższa Izba Kontroli z całą surowością wskazała na ciągle istniejące mankamenty techniczne i regulacyjne.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń. Proszę o zabranie głosu panią minister. Raz jeszcze chciałbym zaznaczyć, że na dzisiejszym posiedzeniu nie będziemy podejmować żadnych rozstrzygnięć. Nie wykluczam, że na następne posiedzenie zaprosimy ministra Łapińskiego. Chciałbym, żeby był obecny przy głosowaniu, w którym Komisja zajmie stanowisko w sprawie wykonania budżetu przez Ministerstwo Zdrowia. Na dzisiejszym posiedzeniu Komisji wysłuchamy jedynie wszystkich wyjaśnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#WacławaWojtala">Chciałabym krótko omówić mankamenty, o których mówiła przed chwilą pani minister, żeby wyjaśnić, dlaczego od 5 lat wykonanie budżetu przez Ministerstwo Zdrowia jest ocenianie negatywnie. Wydaje się, że podstawowym źródłem wszystkich niedomagań jest to, że Ministerstwo Zdrowia wykonuje zupełnie nietypowe zadania dla sfery budżetowej, chyba jako jeden z nielicznych urzędów państwowych. Znaczna większość środków publicznych, którymi dysponuje Ministerstwo, wydatkowana jest w formie umów cywilno-prawnych. Umowy te zawierane są z podmiotami, wśród których przeważającą grupą są samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Umowy zawierane są również z organizacjami pozarządowymi. W ciągu roku urzędnicy zawierają ok. 2600 umów cywilno-prawnych. W 2001 r. zawarto 2574 takie umowy. Zawarte umowy są podstawą do wydatkowania i rozliczania środków publicznych. Większość nieprawidłowości wskazywanych od wielu lat przez Najwyższą Izbę Kontroli dotyczy tej sfery funkcjonowania urzędu. W tym przypadku mamy do czynienia ze środkami publicznymi. Poza dyskusją jest to, że środki te muszą być wydatkowane z najwyższą starannością, w sposób gospodarny, a przede wszystkim zgodnie z prawem i bez naruszania dyscypliny finansów publicznych. Poza zawieraniem ogromnej liczby umów Ministerstwo Zdrowia zajmuje się także wydatkowaniem środków w sposób tradycyjny dla sfery budżetowej. Chodzi tu przede wszystkim o uruchomienie środków dla jednostek podległych ministrowi. Należy zaznaczyć, że realizacja tego zadania nie jest trudna. Do prawidłowego wydatkowania środków powinny istnieć narzędzia, które zapewnią spełnienie wszystkich wymagań, w tym ich wydatkowanie w zgodzie z obowiązującym prawem. W tej sytuacji musi istnieć silny pion prawny. Mówiła o tym pani minister. Ten pion powinien wspierać urzędników przy zawieraniu wszystkich umów, w odpowiedni sposób interpretując przepisy. Wiemy o tym, że prawo jest niedoskonałe, zwłaszcza w dziedzinie ochrony zdrowia. Z tego powodu prawo ulega ciągłym zmianom. W ostatnich latach mieliśmy do czynienia z reformą, która w zupełnie inny sposób ustawiła sposób funkcjonowania jednostek ochrony zdrowia. W tej chwili funkcjonują one w dużej części w układzie gospodarczym, a nie budżetowym. Prawo musi być spójne i jasne. Z tego powodu wymaga ono ciągłych korekt i doskonalenia. Drugim warunkiem właściwego uruchamiania środków jest istnienie narzędzi, które mogą to zapewnić. W tym przypadku narzędziem będzie mocny pion finansowo-księgowy oraz wewnętrzne regulacje, które zapewniają nadzór nad prawidłowym wykonywaniem umów oraz rozliczaniem ich pod względem merytorycznym i finansowym. Truizmem jest stwierdzenie, że urząd musi dysponować odpowiednio przygotowanymi kadrami i specjalistami. W urzędzie musi istnieć dobrze rozwinięty pion nadzoru i kontroli. Jest to niezbędne przy takim ustawieniu wydatków, jakie mamy w Ministerstwie Zdrowia. Można powiedzieć, że takie są minimalne warunki, które powinny zapewnić prawidłowość gospodarowania finansami publicznymi. Postaram się nieco rozwinąć ten temat. Powszechnie wiadomo, że od wielu lat w Ministerstwie Zdrowia funkcjonował słaby pion prawny. Wspominałam wcześniej o tym, że obowiązujące prawo jest niedoskonałe. Pracę w Ministerstwie rozpoczęliśmy w październiku 2001 r. Wtedy zaległości ministra zdrowia w wydawaniu aktów prawnych dotyczyły ok. 300 pozycji, z czego 140 dotyczyło integracji europejskiej. W tej sytuacji minister Łapiński już w październiku postanowił wzmocnić pion prawny. Postawił na wzmocnienie prac legislacyjnych w Ministerstwie Zdrowia. Chodziło o to, żeby prawo było stanowione szybciej i lepiej. Jednocześnie chcieliśmy, żeby interpretacja obowiązujących przepisów była dostępna dla każdego urzędnika, który potrzebuje takiego wsparcia. W tej chwili zmieniane jest kierownictwo departamentu. Tworzony jest zespół prawników. W roku bieżącym wprowadzono w życie nowe zasady prowadzenia prac legislacyjnych. Muszę zaznaczyć, że niskie płace w Ministerstwie Zdrowia uniemożliwiają szybkie zbudowanie pionu prawnego. Z tego powodu ciągle jesteśmy zmuszeni do tego, żeby zlecać wykonanie niektórych prac na zewnątrz. Od października staraliśmy się zlikwidować ten problem. Najwyższa Izba Kontroli wielokrotnie zwracała nam uwagę, że zbyt duża jest liczba umów zawieranych na zewnątrz oraz z naszymi pracownikami. Miało to wpływ na negatywną ocenę wykonania budżetu przez Ministerstwo Zdrowia. Obecne kierownictwo resortu nie przedłużyło uprawnień dla dyrektorów departamentów do zawierania umów cywilno-prawnych. W celu zdyscyplinowania wydatków w tym zakresie wszystkie umowy są podpisywane przez dyrektora generalnego. Wprowadzono centralny rejestr zawieranych umów. Przy każdej umowie potrzebna jest kontrasygnata głównego księgowego po to, żeby zapewnione zostały środki na realizację tej umowy. Mogę państwa poinformować, że efekty tych działań były odczuwalne już w końcu ubiegłego roku. Liczba zawartych w tym czasie umów była mniejsza o 1/3 niż w 2000 r. Na wydanie negatywnej opinii przez Najwyższą Izbę Kontroli duży wpływ miały zastrzeżenia dotyczące braku narzędzi zapewniających prawidłowe wydatkowanie środków publicznych. W tej grupie mieści się problem przestrzegania zasad rachunkowości oraz funkcjonowania wewnętrznych regulacji. W wystąpieniu przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli wskazywano, że nie zostały rozliczone różne programy, w tym Narodowy Program Ochrony Serca. Wynika to przede wszystkim z tego, że do tej pory nie ma narzędzi, które gwarantowałyby odpowiednie rozliczanie takich programów. W 2001 r. miał być wdrożony komputerowy system księgowości. Planowano, że system zostanie uruchomiony w marcu ubiegłego roku. Jednak pojawiły się opóźnienia w realizacji przetargu, a także w przygotowaniu i wdrażaniu tego systemu. To wszystko spowodowało, że w październiku ubiegłego roku - gdy przystąpiliśmy do pracy - system jeszcze nie działał. Zintensyfikowano działania w tym kierunku, co pozwoliło na wdrożenie systemu komputerowego oraz przestawienie księgowości z systemu rejestrowego na system komputerowy. Wiązało się to z wykonywaniem dodatkowej pracy, gdyż równolegle prowadzona była księgowość w systemie rejestrowym oraz w systemie komputerowym. Założono księgi rachunkowe, co umożliwiło prowadzenie księgowości w systemie komputerowym, w sposób zgodny z ustawą o rachunkowości, z uwzględnieniem nowych przepisów, które weszły w życie od 1 stycznia 2002 r. Prace nad uruchomieniem systemu zostały ukończone na przełomie roku, co pozytywnie oceniła Najwyższa Izba Kontroli.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#WacławaWojtala">Wprowadzono zakładowy plan kont oraz komputerowy system księgowania. Mam nadzieję, że w ten sposób stworzone zostały podstawy do sprawnego prowadzenia rachunkowości w części 46. Sądzę, że dzięki temu uda się wyeliminować nie ściągnięte do tej pory należności oraz rozliczyć wszystkie programy. W październiku ubiegłego roku w Ministerstwie Zdrowia nie było instrukcji obiegu dokumentów finansowo-księgowych. Sądzę, że miało to duży wpływ na sposób rozliczania zawartych umów. Obecnie taka instrukcja została już opracowana. W tej chwili została skierowana do zaopiniowania pod względem prawnym. Najwyższa Izba Kontroli wskazała w swojej informacji, że brakowało nam również mechanizmów, które pomagałyby nam rozliczyć umowy pod względem finansowym i merytorycznym. W lutym br. podjęliśmy energiczne działania, których celem było unormowanie tych spraw. Opracowany został regulamin realizacji programów zdrowotnych. Jest on podstawą do zawierania umów na tego typu programy, a także ich rozliczania pod względem finansowym i merytorycznym. Niezależnie od tego planujemy wprowadzenie centralnego rejestru umów. Do tej pory umowy te były realizowane w departamentach merytorycznych, które zawierały umowy. Minister zdrowia podjął decyzję o uruchomieniu centralnego rejestru umów, który prowadzony będzie przez Departament Budżetu, Finansów i Inwestycji. Departament ten odpowiada za wykonanie budżetu państwa w części 46 - Zdrowie. Ważnym nowym mechanizmem, który staramy się obecnie wprowadzić, jest stały monitoring zobowiązań i należności oraz ich windykacja. Wcześniej takiego mechanizmu nie było. Uruchomienie tego mechanizmu ma zapewnić sprawne i pełne egzekwowanie niewykorzystanych środków lub środków wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem. Środki będą odzyskiwane wraz z należnymi odsetkami. Mamy nadzieję, że wdrożenie tego mechanizmu usprawni proces rozliczania umów. Korzystając z okazji chciałabym powiedzieć także kilka słów o kadrze pracującej w Ministerstwie Zdrowia. Realizacja wszystkich zadań nałożonych na Ministerstwo, a także wyzwań związanych z innym sposobem funkcjonowania wymaga silnego wsparcia kadrowego. Przypomnę, że w ciągu roku Ministerstwo Zdrowia zawiera ok. 2600 umów. Do tych umów trzeba sporządzać aneksy. Niektóre umowy zmieniane są nawet kilka razy, w związku ze zmianą warunków. W celu prawidłowego wykonania i rozliczenia umów należy sporządzić aneksy. Te ogromne zadania są realizowane przez grupę 300 osób. Jesteśmy przekonani, że jest to skromny zasób kadrowy w stosunku do wykonywanych zadań. Dla nikogo nie jest tajemnicą, że średnia płaca w Ministerstwie Zdrowia nie jest zbyt wysoka. Można powiedzieć, że jesteśmy w grupie urzędów, które mają najniższą płacę. W ubiegłym roku średnia płaca w korpusie służby cywilnej wyniosła 3216 zł. Uważamy, że potrzebne jest wzmocnienie kadrowe, przede wszystkim ze względu na wymagania, które stawiamy przed naszymi pracownikami, zwłaszcza w kontekście właściwego gospodarowania środkami publicznymi oraz ich rozliczania. Minister zdrowia przykłada dużą wagę do działań Departamentu Nadzoru i Kontroli.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#WacławaWojtala">Pracownicy departamentu, w którym zawierane są umowy, mają obowiązek kontrolowania tych umów. Jednak przy tak dużej liczbie umów nie ma możliwości skontrolowania każdej z nich. Istnieją obiektywne przyczyny, które powodują, że kontrola w tym zakresie nie może być pełna. Nie mówię, że jest to usprawiedliwienie, gdyż w tej sprawie nie może być żadnego usprawiedliwienia. W 2001 r. przeprowadzono 67 kontroli. W tej liczbie przeprowadzono 39 kontroli planowanych. Działalność kontrolną i nadzorczą zintensyfikowano w końcu roku. Przeprowadzano wtedy kontrole doraźne i bieżące, które miały związek z sygnałami o pojawiających się nieprawidłowościach. Przeprowadzono łącznie 28 takich kontroli. Dostrzegamy możliwość zdyscyplinowania wydatkowania środków publicznych poprzez działania rzecznika dyscypliny finansów publicznych. O tym problemie mówiła posłanka Barbara Błońska-Fajfrowska. Rzecznik, który funkcjonuje w Ministerstwie Zdrowia, otrzymał w 2001 r. 54 zawiadomienia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych. Mogę państwa poinformować, że w 2002 r. do rzecznika wpłynęły do tej pory 34 takie zawiadomienia. Mamy nadzieję, że działania rzecznika przyczynią się do poprawy gospodarki środkami publicznymi w części 46 - Zdrowie. Chyba nie będę ustosunkowywać się do wszystkich zarzutów przedstawionych w informacji Najwyższej Izby Kontroli. Wszystko będzie zależało od decyzji podjętej przez Komisję. Jestem w stanie przedstawić wyjaśnienia na temat każdego zarzutu. Mam jednak nadzieję, że wystarczą państwu informacje o charakterze ogólnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#MieczysławCzerniawski">Chciałbym jedynie zapytać, czy Ministerstwo Zdrowia udzieliło pisemnej odpowiedzi na te zarzuty?</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#WacławaWojtala">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#MieczysławCzerniawski">W takim razie proszę, żeby kopia tej odpowiedzi trafiła do naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#WacławaWojtala">Przekażemy Komisji całą korespondencję, która dotyczy oceny wykonania budżetu. W odpowiedzi ministra na wystąpienie pokontrolne znalazły się zastrzeżenia, które zostały opisane na kilkunastu stronach. Bardziej precyzyjnie mówiąc były to zastrzeżenia zgłoszone do protokołu z kontroli. Wszystkie zastrzeżenia zostały w całości przyjęte. Zgłosiliśmy także zastrzeżenia po otrzymaniu wystąpienia pokontrolnego. Kolegium Najwyższej Izby Kontroli przyjęło jedno zastrzeżenie w całości. Inne zastrzeżenie zostało w pełni wyjaśnione na posiedzeniu Komisji Zdrowia, które odbyło się w dniu 25 czerwca br. Najwyższa Izba Kontroli przyjęła wyjaśnienia złożone w tej sprawie przez Ministerstwo Zdrowia. W dniu dzisiejszym zostałam poinformowana, że zastrzeżenie to zostało wycofane z oficjalnych dokumentów. W tej chwili Ministerstwo Zdrowia zrealizowało już 7 z 12 wniosków Najwyższej Izby Kontroli. Termin udzielenia Najwyższej Izbie Kontroli odpowiedzi mija w końcu lipca. Do tego czasu przygotujemy dokładną informację o stanie realizacji wniosków, opinii i ocen zawartych w informacji o wynikach kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#WaldemarDługołęcki">Chciałbym dodatkowo poruszyć dwie sprawy. Pani minister mówiła przed chwilą o procedurze rozpatrywania zastrzeżeń. Mówiła o zastrzeżeniach zgłoszonych do protokołu, a także o zastrzeżeniach, które były rozpatrywane przez Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Wypowiedź ta świadczy o tym, że wszystko odbywało się zgodnie z procedurą, która w sposób szczegółowy została określona w ustawie. Chciałbym zwrócić państwa uwagę na dodatkowe uzasadnienie negatywnej oceny wykonania budżetu. Chcieliśmy zobiektywizować i ujednolicić oceny wykonania budżetu państwa przez wszystkich dysponentów części budżetowych. W związku z tym Najwyższa Izba Kontroli zastosowała jednolite kryteria, wykorzystujące wartościowe wskaźniki dotyczące wagi stwierdzonych nieprawidłowości. Podkreślam, że takie same kryteria były stosowane w odniesieniu do wszystkich dysponentów części budżetowych. Przy ocenie części 46 - Zdrowie okazało się, że wskaźniki, których ocena powinna być pozytywna, zostały przekroczone. Z tego powodu nie mogliśmy przyjąć innej oceny. Wykonanie budżetu mogliśmy ocenić jedynie w sposób negatywny. Zasady oceny przedstawiliśmy szczegółowo w analizie dotyczącej wykonania budżetu państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#ZytaGilowska">Chciałabym zadać dodatkowe pytania. Powiedziała pani, że w 2001 r. do rzecznika dyscypliny finansów publicznych wpłynęły 54 zawiadomienia, na podstawie których wszczęte zostały postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Chciałabym dowiedzieć się, w ilu przypadkach postępowania te zostały już zakończone i jakie były ich skutki. Jakie były skutki tych postępowań dla osób, które były obwinione o naruszenie dyscypliny finansów publicznych?</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zadać pytania? Nie widzę zgłoszeń. Proszę panią minister o udzielenie odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#WacławaWojtala">Jeśli Komisja wyrazi na to zgodę, udzielę odpowiedzi na piśmie. Nie chciałabym wprowadzić państwa w błąd. Nie mam ze sobą danych, które umożliwiłyby udzielenie odpowiedzi na to pytanie. Mogę jedynie powiedzieć, że procedury są długotrwałe. Wszystkie problemy rozpatrywane są w sposób niezwykle staranny. Postępowanie odbywa się w wielu instancjach. Dlatego postaram się odpowiedzieć na to pytanie na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#MieczysławCzerniawski">Proszę, żeby odpowiedź wpłynęła do Komisji najpóźniej do czwartku. Mówiłem już o tym, że w przyszłym tygodniu chcemy zakończyć prace nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa. Nie widzę dalszych zgłoszeń do dyskusji. W tej sytuacji zamykam dyskusję nad tym punktem. Komisja Finansów Publicznych wielokrotnie miała zastrzeżenia do ocen formułowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Należy uznać, że posłowie mają do tego prawo. Jednak w tej chwili w żaden sposób nie podważamy oceny, która została sformułowana przez Najwyższą Izbę Kontroli w odniesieniu do rozpatrywanej części budżetowej. Raz jeszcze chciałbym przypomnieć, że decyzję w tej sprawie podejmiemy na posiedzeniu, które odbędzie się w przyszłym tygodniu. Posłowie będą głosować nad wnioskiem, który został zgłoszony przez posła Stanisława Steca w trakcie dzisiejszego posiedzenia Komisji. Nie będziemy głosować nad wnioskiem zawartym w opinii Najwyższej Izby Kontroli. W trakcie debaty na temat udzielenia rządowi absolutorium prezes Najwyższej Izby Kontroli będzie mógł zaprezentować wyniki kontroli wykonania budżetu oraz oceny przyjęte w tej sprawie przez Najwyższą Izbę Kontroli. Dziękuję państwu za udział w tej części obrad. Przechodzimy do rozpatrzenia sprawozdania z wykonania budżetu państwa w 2001 r. przez Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych. Przewodnicząca Komisji Zdrowia poprosiła o zwolnienie z udziału w dalszej części obrad. Czy w jej zastępstwie zabierze głos inny przedstawiciel Komisji Zdrowia? Rozumiem, że nie. Zostałem poinformowany, że Komisja Zdrowia wystąpiła z wnioskiem o przyjęcie sprawozdania o wykonaniu budżetu przez Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych. Także Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła wykonanie budżetu w tej części. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#LechRejnus">Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykonanie budżetu państwa w 2001 r. przez Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych. Przy wykonaniu budżetu stwierdzono występowanie istotnych nieprawidłowości, które nie miały zasadniczego wpływu na wykonanie budżetu państwa. Stwierdzono nieprawidłowości na łączną kwotę 414 tys. zł, co stanowiło 5,17 proc. wydatków zrealizowanych w 2001 r. Nieprawidłowości dotyczyły przede wszystkim wydatków związanych z działalnością informacyjną i promocyjną, której celem było wytworzenie pozytywnego wizerunku reformy ochrony zdrowia oraz urzędu, jako instytucji przyjaznej dla pacjenta. Takie wydatki były sprzeczne z art. 151d ust. 4 ustawy o Funduszu Ubezpieczeń Zdrowotnych. Przepis ten upoważnia Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych wyłącznie do prowadzenia działalności szkoleniowej i informacyjnej na rzecz kas chorych. Istotne jest to, że znaczną część wydatków, tj. 290 tys. zł, poniesiono w pierwszej połowie roku. Po przeprowadzeniu kontroli wykonania budżetu państwa w 2000 r. Najwyższa Izba Kontroli wystąpiła z wnioskiem o zaprzestanie wydatkowania środków budżetowych na te zadania. W drugiej połowie roku na ten cel wydatkowano już tylko 19 tys. zł. Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych nie wydatkował więcej środków na ten cel. Podam także kwoty pozostałych nieprawidłowości. Zarzucamy także, że niecelowe były wydatki na prace zlecone na kwotę 14 tys. zł oraz na opłacenie kursu dla kandydatów na członków rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa na kwotę 13 tys. zł. Zwracamy uwagę na to, że przepisy ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne wykluczają udział pracowników Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych w radach kas chorych, a także we władzach spółek skarbu państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#MieczysławCzerniawski">Proszę prezesa Urzędu o wyjaśnienie tej sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#MichałŻemojda">Mogę jedynie potwierdzić, że Najwyższa Izba Kontroli miała zastrzeżenia w sprawie wydatków na promocję. Zakwestionowano także wydatki na kurs dla kandydatów na członków rad nadzorczych w spółkach Skarbu Państwa. Na taki kurs uczęszczało dwóch poprzednich prezesów Urzędu. Zwrócono także uwagę na uchybienia związane z pokrywaniem kosztów przejazdu jednego z dyrektorów na aplikację radcowską. Wszystkie zastrzeżenia zgłoszone przez Najwyższą Izbę Kontroli zostały przez nas przyjęte. Podjęliśmy w tych sprawach odpowiednie działania. W roku bieżącym na działalność promocyjną nie wydaliśmy ani jednej złotówki. Nikt nie bierze udziału w kursach dla członków rad nadzorczych. Wydatki na szkolenia zostały ograniczone do minimum. Z budżetu finansowane są jedynie kursy przygotowawcze. W tej sprawie nie mam nic więcej do powiedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos lub zadać pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#ZytaGilowska">Chciałabym zadać pytanie panu prezesowi. Można powiedzieć, że w ubiegłym roku niektóre wydatki nie miały żadnego związku z obowiązkami, które wypełnia Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych. Czy w tej sytuacji wszczęte zostały jakieś postępowania w sprawie naruszenia dyscypliny finansów publicznych?</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zadać pytania? Nie widzę zgłoszeń. Proszę pana prezesa o udzielenie odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#MichałŻemojda">W tych sprawach nie wszczęto żadnego postępowania. Chciałbym przypomnieć, że nieprawidłowości te dotyczyły poprzedniego okresu. Dwaj prezesi, którzy kierowali wtedy Urzędem, odeszli. Wraz z nimi odeszli również pracownicy.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#ZytaGilowska">Rozumiem to, że odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest w zasadzie indywidualna. Prawdą jest jednak, że w tej chwili trwają spory, które dotyczą tego, jaki ta odpowiedzialność ma charakter. Należy jednak pamiętać o tym, że w Urzędzie Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych stwierdzono, że środki były wydatkowane na inne cele niż wskazane w planie finansowym jednostki. Wydaje się, że mamy tu do czynienia z ewidentnym naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Takich przypadków nie można zostawić bez reakcji. W tym przypadku nie ma większego znaczenia fakt, że zmieniły się osoby, które pracowały w tym czasie w instytucji lub nią kierowały. W tym przypadku mamy do czynienia z zasadą ciągłości działań. Czy mam rozumieć pana wypowiedź w taki sposób, że zastosowana została tzw. gruba kreska? Należy pamiętać o tym, że w tym przypadku sprawa dotyczy pieniędzy publicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#MichałŻemojda">Jest dla mnie oczywiste, że sprawa dotyczy pieniędzy publicznych. Jednak w tych sprawach nie kierowano żadnych wniosków do rzecznika dyscypliny publicznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#MieczysławCzerniawski">Z pana wypowiedzi zrozumiałem, że dwaj poprzedni prezesi zafundowali sobie za środki Urzędu szkolenie w kursie dla członków rad nadzorczych. Wydaje się, że w tej sytuacji należałoby wejść na drogę prawną, żeby zmusić ich do zwrotu tych środków. Czy jest to możliwe?</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#MichałŻemojda">Jeśli będzie to możliwe, podejmiemy takie działania.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#MieczysławCzerniawski">Z pana wypowiedzi zrozumiałem, że z Urzędu odeszli już pracownicy, którzy podpisywali dokumenty dotyczące tych wydatków. Proszę o przedstawienie w tej sprawie precyzyjnych wyjaśnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#MichałŻemojda">Prezesi oraz pracownicy, którzy zajmowali się tą sprawą odeszli.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#MieczysławCzerniawski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zadać pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że na tym wyczerpaliśmy porządek dzisiejszych obrad. Dziękuję państwu za udział w obradach. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>