PPC / ppc

text_structure.xml 827 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Marek Borowski, Stanisław Zając i Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MaciejPłażyński">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MaciejPłażyński">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Małgorzatę Ostrowską i Joannę Sosnowską oraz panów posłów Macieja Rudnickiego i Ryszarda Wawryniewicza.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani posłanka Małgorzata Ostrowska i pan poseł Maciej Rudnicki.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejPłażyński">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Maciej Rudnicki i Ryszard Wawryniewicz.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejPłażyński">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, proszę o pańską zgodę na dodatkową kartę dla mnie, bo zapomniałem.)</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MaciejPłażyński">To niech pan szybko wyrobi.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Z przyjemnością komunikuję, że w tej chwili obradom naszym przysłuchuje się delegacja niemieckiego Bundestagu z przewodniczącym panem Wolfgangem Thierse.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MaciejPłażyński">Delegacja wczoraj przybyła do Polski.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MaciejPłażyński">Pragnę w imieniu pan posłanek i panów posłów powitać serdecznie szanownych gości z Niemiec. Jestem przekonany, że wizyta pana przewodniczącego wzbogaci współpracę między Sejmem a niemieckim Bundestagiem. Serdecznie witam.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MaciejPłażyński">Komunikaty, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MałgorzataOstrowska">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MałgorzataOstrowska">- Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach - bezpośrednio po zakończeniu głosowań,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MałgorzataOstrowska">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących powszechnego dostępu do archiwów i dokumentacji byłych organów bezpieczeństwa państwa - o godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MałgorzataOstrowska">- Obrony Narodowej - o godz. 11.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że Prezydium Sejmu przedłożyło wniosek w sprawie uzupełnienia składu osobowego Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MaciejPłażyński">Wniosek ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 923. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu i Łączności o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Józefa Dąbrowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono poprawkę do projektu ustawy. W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MaciejPłażyński">Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 879-A.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Józefa Dąbrowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JózefDąbrowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wieczorem w środę, 17 lutego, miałem zaszczyt zrelacjonowania w imieniu Komisji Transportu i Łączności prac nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego. Zaprezentowany Wysokiej Izbie projekt uzyskał zarówno pozytywną ocenę rządu, jak i pozytywną rekomendację komisji, gdyż proponuje korzystniejsze rozwiązania dla przewoźników i uelastycznia dotychczasowe rozwiązania prawne dotyczące możliwości przejmowania uprawnień wynikających z koncesji.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JózefDąbrowski">Zgłoszona w trakcie drugiego czytania poprawka pozwala na przejęcie przez innego przedsiębiorcę w całości lub w części działalności w zakresie międzynarodowego transportu drogowego bez konieczności przejmowania pojazdu lub pojazdów objętych koncesjami, przy zapewnieniu pełnej kontroli Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej nad procesem przenoszenia uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JózefDąbrowski">Poprawka została oceniona pozytywnie na posiedzeniu komisji w dniu 18 lutego i stanowisko to wyrażone jest w dodatkowym sprawozdaniu, druk nr 879-A.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#JózefDąbrowski">Konkludując, zwracam się do Wysokiej Izby o przyjęcie, zgodnie ze stanowiskiem komisji, poprawki i uchwalenie poselskiego projektu ustawy o zamianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MaciejPłażyński">Komisja przedstawia jednocześnie wniosek mniejszości oraz poprawkę, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#HenrykDługosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że ten wniosek mniejszości jest dla nas, posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, stosunkowo ważny - a myślę, że dla większości Izby również, członkowie Komisji Łączności i Transportu są w tej sprawie zorientowani - sądzę, że Wysoki Sejm powinien mieć tę informację, o którą i ja chciałem zapytać albo przedstawiciela rządu, albo pana posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#HenrykDługosz">Otóż wniosek mniejszości, który będziemy głosować, eliminuje utworzenie funduszu specjalnego w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej. Fundusz ten miałby być przeznaczony na prace legislacyjne resortu.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#HenrykDługosz">Sojusz Lewicy Demokratycznej uważa, że zgodnie z duchem ustawy, która nowelizuje ustawę przyjętą w 1997 r., wszelkie opłaty za zezwolenia i koncesje powinny być przeznaczone na budowę dróg, autostrad oraz ich utrzymanie. W związku z tym mamy pytanie: O jaką wielkość środków finansowych chodzi, czyli jakie środki pozyska budżet?</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#HenrykDługosz">Chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że aktywność legislacyjna Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej w ciągu 15 miesięcy sprowadza się do dosłownie jednego projektu. W związku z tym tworzenie dodatkowych funduszy specjalnych dla grupy urzędników, którzy niewiele robią, uważamy za bezsensowne. Stąd chcielibyśmy wiedzieć, o jaką wielkość środków chodzi.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#HenrykDługosz">Chciałbym tu zaapelować, zwłaszcza do posłów Unii Wolności, kiedyś Demokratycznej, którzy przez wiele, wiele lat sprzeciwiali się tworzeniu jakichkolwiek funduszy w poszczególnych resortach.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#HenrykDługosz">Bardzo bym prosił o odpowiedź, ponieważ jest to dla nas zasadnicza sprawa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JózefDąbrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście, jeśli chodzi o problem utworzenia specjalnego funduszu czy przeznaczenia części wpływów z opłat za koncesje, które są przewidziane w art. 26 i 28 ustawy, to na posiedzeniu komisji zostały zaprezentowane następujące argumenty. Otóż nie należy zapominać, że ustawa dotyczy międzynarodowego transportu drogowego. W dziedzinie transportu drogowego w chwili obecnej mamy przed sobą aż 52 dezyderaty Unii Europejskiej, które skłaniają nas do podjęcia bardzo intensywnych prac, mających na celu w miarę szybkie przystosowanie prawodawstwa właśnie w dziedzinie transportu drogowego do przepisów Unii Europejskiej. Pieniądze te nie mogą być przeznaczone na żadną inną działalność i mają być przeznaczone tylko w części, zresztą zgodnie z brzmieniem poprawki i zgodnie z brzmieniem art. 30 ust. 2 zapisu obecnie obowiązującej ustawy, gdzie wyraźnie jest zapisane: minister właściwy do spraw transportu może przeznaczyć część wpływów na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego, na budowę autostrad lub na prace legislacyjne związane z transportem drogowym. Jest jasno określone, co minister może zrobić z funduszem, który został uchwalony w 1997 roku przez Sejm poprzedniej kadencji, a więc nie jest to coś, co tworzy się na nowo. Rozszerza się tylko, daje się ministrowi transportu możliwość wykorzystania części tej kwoty na prace legislacyjne związane z szybkim przystosowaniem przepisów ruchu, przepisów dotyczących transportu drogowego do przepisów Unii Europejskiej. A że jest to w interesie przewoźników, nie muszę nikogo przekonywać, gdyż różnice w traktowaniu przewoźników polskich i obcych są na tyle znane, że nie trzeba w tej sprawie nikogo przekonywać. Zresztą organizacje przewoźników, które brały udział w posiedzeniu komisji, również wypowiedziały się za przeznaczeniem części tych środków na prace legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile? Jaka to kwota?)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#JózefDąbrowski">To wszystko jest wedle uznania ministra transportu. Wszystko jest pod kontrolą ministra transportu.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To bardzo bezpiecznie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, ale to już ostatnie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#HenrykDługosz">Panie Pośle! Naprawdę znamy ustawę z 1997 roku, umiemy przeczytać artykuł 30. Ja pytałem: Ile te 52 dezyderaty będą kosztować podatników? Jeśli my nie potrafimy powiedzieć, ile chcemy na to przeznaczyć, to pytam, jakie będą wpływy, żeby Wysoki Sejm był świadomy, co oznacza ta poprawka i za czym głosuje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#HenrykDługosz">Prosiłbym o odpowiedź na pytanie: Ile? Jeżeli nie możemy odpowiedzieć, to powiedzmy: Nie wiemy, ile to będzie kosztować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł sprawozdawca już odpowiedział wcześniej. Czy ma to zrobić jeszcze raz?</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic nie odpowiedział.)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MaciejPłażyński">Trudno, musicie się państwo zadowolić taką odpowiedzią, jaka była podana.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#MaciejPłażyński">W poprawce do art. 10 ust. 1 pkt 3 wnioskodawca proponuje...</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze, panie marszałku, zgłasza się poseł Działoszyński.)</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Karol Działoszyński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#KarolDziałoszyński">Panie Marszałku! Chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę, czy ma taką wiedzę, że w myśl wszystkich dyrektyw Unii Europejskiej opłaty za koncesje mają być opłatami administracyjnymi. Jeśli to wprowadzimy, kwoty, o których dyskutujemy, będą bardzo niskie, co rzeczywiście jest w interesie przewoźników, a kwoty, którymi będzie dysponował pan minister i tak są pod kontrolą Sejmu. To jest przecież budżet ministerstwa, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszystko się zgadza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JózefDąbrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zwrócić uwagę, że sposób procedowania nad tą poprawką i argumenty przedstawione w czasie posiedzenia komisji mogą być oczywiście po raz kolejny prezentowane tutaj, na forum Sejmu, jeśli jest taka potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JózefDąbrowski">Wpływy na rzecz BOTM wynosiły w 1998 r. 15 583 530 mln zł. To jest wielkość, którą mamy podzielić na trzy rodzaje wydatków: na bezpieczeństwo ruchu drogowego, budowę autostrad - z tym są oczywiście bez przerwy problemy - i prace legislacyjne. Dzisiaj trudno ocenić, za jaką kwotę będzie można opracować te dokumenty, gdyż mają one różnego rodzaju wielkość i znaczenie. W związku z tym jeden dokument może kosztować 3 tys., a drugi 25 tys., w zależności od tego, ile będzie wymagał pracy, nie są one bowiem równoważne. Żeby w ogóle stworzyć tę możliwość, przekazujemy ministrowi taką kompetencję, mając świadomość możliwości pełnej kontroli nad tymi wydatkami. Skoro bowiem stoimy wobec dylematu zwiększania obsady kadrowej ministerstwa właśnie w tym celu, to wydaje się, że rzeczą bardziej zasadną jest zlecenie tych spraw na zewnątrz po to, żeby można je było wykonać w krótkim czasie i pod bardzo szczegółową kontrolą komisji. Myślę, że to chyba wystarczy. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Goryszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! W związku z wnioskiem mniejszości mam pytanie do pana premiera Balcerowicza, ministra finansów. W ustawie o finansach publicznych, zgodnie z linią reprezentowaną przez rząd - na ten temat były prowadzone tutaj długie dyskusje i wyjaśnienia - wprowadziliśmy zasadę koncentracji finansów państwa jako kardynalną. Ma ona kilka różnych swoich wyrazów w ustawie o finansach publicznych. Chciałbym, żeby pan premier ocenił - zwłaszcza że jako przewodniczący Komisji Finansów Publicznych nawet dzisiaj byłem pod pewnym naciskiem, jeśli chodzi o poluźnienie tej zasady - czy tworzenie specjalnych funduszy pochodzących ze środków publicznych jest zgodne z zasadą koncentracji finansów publicznych i gestii tymi finansami, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MaciejPłażyński">W imieniu rządu odpowie pan minister Syryjczyk, tak?</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To powinien być premier.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#TadeuszSyryjczyk">Tworzenie funduszy nie jest zgodne z systemem postępowania, ale to nie jest tworzenie funduszu. Fundusz został utworzony w 1997 r. nie jako fundusz lecz jako środek specjalny. Oznacza to, że nie ma osobowości prawnej, odrębnego zarządu i wszystkich tych cech, które mają fundusze. To nie rząd proponuje zmianę trybu wydawania tych środków, wniosek bowiem pochodzi od posłów. W związku z powyższym państwo sami ocenicie, czy w wypadku środka specjalnego, który istnieje dla celów...</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma odpowiedzi na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#TadeuszSyryjczyk">Można mówić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#TadeuszSyryjczyk">Sami państwo ocenicie, na co ma być przeznaczony środek specjalny, który powstaje w wyniku opłat koncesyjnych i licencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#TadeuszSyryjczyk">Czy będziemy je zwiększać? W tej chwili pojawił się problem polegający na tym, że generalnie biorąc, nasi przewoźnicy płacą większe opłaty na przykład na Białorusi, niż białoruscy czy rosyjscy w Polsce. W związku z czym najprawdopodobniej trzeba będzie dokonać regulacji wysokości opłat. Nie może to jednak przekroczyć granic wyznaczonych obyczajami międzynarodowymi i innymi sposobami. Tak to wygląda, proszę państwa. Moim zdaniem należy raczej zapytać wnioskodawcę poprawki, autora uzupełnienia tego wniosku, jakie miał intencje. Oczywiście jeżeli Wysoki Sejm uchwali, że może tak przeznaczyć środki, to rozważymy wtedy, ile procent z tych 15 mln można przeznaczyć na prace legislacyjne - ale pod warunkiem, że będzie to uchwalone. Jeśli nie będzie uchwalone, to wtedy będziemy działali w oparciu o środki budżetowe, które są do dyspozycji, i środki agencji, które też są w tym względzie do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#TadeuszSyryjczyk">Jest natomiast faktem - mówił o tym minister Tchórzewski - że nakład prac legislacyjnych wzrasta w związku z wejściem do Unii Europejskiej oraz w związku z innymi potrzebami, których mamy bardzo dużo. Bo w ostatnim okresie w porównaniu do czasów poprzednich rośnie regulacyjna rola ministra. Wymaga ona wydawania aktów normatywnych i innych.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#TadeuszSyryjczyk">Jeszcze raz podkreślam, że to nie jest projekt rządowy. Posłowie w czasie prac komisyjnych - bo to jest projekt poselski - doszli do wniosku, że chodzi o dokonanie lepszej regulacji w zakresie obrotu koncesjami. Rząd podzielił tę opinię co do generalnej idei. I tę opinię podtrzymujemy, czyli uważamy za słuszne zmiany, które służą temu, aby przenoszenie koncesji było mniej zbiurokratyzowane. Obecny system przenoszenia jest bowiem zbyt złożony, zbyt skomplikowany i rodzi negatywne zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#TadeuszSyryjczyk">Jeśli chodzi o kwestie wydatkowania środków z tego rachunku specjalnego, to podlegają one decyzji państwa posłów. Oczywiście jeżeli będziemy mieli środki, to prace będą biegły szybciej. Jest to dość zrozumiałe i oczywiste. Jeszcze raz podkreślam, że nie jest to projekt rządu, nie jest to nowy fundusz, on nie miał osobowości prawnej, bo mu takiej w roku 1997 nie nadano - a fundusz, to znaczy środek specjalny, utworzyliście państwo w roku 1997. On powstał w 1997 r. Jest też oczywiście druga kwestia, że istotnie winniśmy iść w tym kierunku, aby koszty utrzymania dróg, budowy autostrad, bezpieczeństwa ruchu i innych spraw były stopniowo pokrywane właśnie z rozmaitych opłat: akcyzy, opłat koncesyjnych czy licencyjnych. Zaś to, czy rozwiążemy to w sposób zintegrowany, budżetowy, czy właśnie ze środków specjalnych, czy też może inaczej, to jest już decyzja Sejmu. W 1997 r. Sejm zdecydował, że ze środków specjalnych - taka była wtedy idea większości parlamentarnej. Dotyczy to więc wyłącznie zmiany sposobu wydatkowania, a nie tworzenia czegoś nowego.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#TadeuszSyryjczyk">Jeszcze raz powtarzam, w tym zakresie jest takie stanowisko... Proszę?</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Podoba się to panu, czy nie?)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#TadeuszSyryjczyk">Ja powiadam jedno: w świetle istniejących nakładów na prace legislacyjne, celowe jest zwiększenie nakładów na te cele. Jest to celowe.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko w jednym resorcie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Goryszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się również do pana premiera. Ja naprawdę już bez mała po czterech latach pracy w parlamencie potrafię odróżnić projekt rządowy od projektu poselskiego. I nie pytałem, jakie są intencje rządu w tej sprawie, tylko pytałem, jaki jest stosunek rządu do koncepcji przedstawionej w tym projekcie. Ponieważ jako członek większości politycznej, stanowiącej podbudowę tego rządu, przynajmniej od czasu do czasu chciałbym głosować zgodnie z intencjami rządowymi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!...</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#ZbigniewKaniewski">Chciałem zadać pytanie panu ministrowi transportu.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#ZbigniewKaniewski">Czy popierając wniosek, może pan powiedzieć, że pracownicy ministerstwa transportu nie są w stanie przygotować inicjatyw legislacyjnych, tylko muszą ciągle zlecać ich wykonanie gdzieś na zewnątrz? Jaka jest więc jakość tych pracowników? Kogo pan tam zatrudnia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Liberadzki.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#MaciejPłażyński">Prosiłbym, żeby ten punkt nie przerodził się w dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#MaciejPłażyński">Panie ministrze, przepraszam, jeszcze pan poseł Liberadzki.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#BogusławLiberadzki">Panie marszałku, dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#BogusławLiberadzki">Po pierwsze, panie ministrze, środek specjalny był utworzony w roku 1991, a nie w 1997.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MaciejPłażyński">A ustawa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#BogusławLiberadzki">W roku 1991 weszła w życie ustawa o zmianie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#BogusławLiberadzki">Po drugie, 15 mln zł w roku ubiegłym, a powinno być 20. Pytanie: dlaczego jest spadek o 25%, skoro rośnie ruch?</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#BogusławLiberadzki">Po trzecie, my nie mówimy tutaj o wielkiej legislacji. W ubiegłej kadencji weszło w życie 19 ustaw w obszarze transportu. I minister transportu Holandii przyjechała wówczas do kraju prezydenckiego, do pana premiera Cimoszewicza, i dziękowała za to, że w momencie wejścia tej znowelizowanej ustawy w międzynarodowym transporcie drogowym jesteśmy europejscy. Tak że ja nie widzę powodów do swobodnego wydawania pieniędzy ze środka specjalnego, którego bezpośrednim dysponentem jest Dyrekcja Generalna Dróg Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A pytanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MaciejPłażyński">Ale pytanie, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę państwa, to nie czas na oświadczenia, tylko na pytania.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#TadeuszSyryjczyk">Proszę pana, jeżeli chodzi o zatrudnienie urzędników w ministerstwie, to wynosi ono około 280 osób i w 95% są to osoby, które były za ministra Liberadzkiego.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#TadeuszSyryjczyk">Powiadam jeszcze raz. Państwo pytali, kogo zatrudniamy. Nie było żadnej czystki. Zatrudniamy, generalnie biorąc, te osoby, które były także w poprzedniej kadencji. Rozumiem, że o to chodziło, prawda? Tak więc uspokajam: nie było czystki.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To dlaczego taki problem?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MaciejPłażyński">Pan premier Balcerowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam za zwłokę w odpowiedzi, ale zajmowałem się wczoraj intensywnie debatą rolną.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#LeszekBalcerowicz">Chcę się odnieść do pytania pana posła Goryszewskiego i tylko z tego punktu widzenia sformułować opinię w tej sprawie. Nie wnikam w sprawy szczegółowe, ale chcę powiedzieć, że jedną z zasad zdrowych finansów publicznych, przyjętą przez Wysoką Izbę w ustawie o finansach publicznych, jest zakaz szatkowania. Mówiąc najprościej, oznacza to odchodzenie od tego, że jakaś część środków budżetowych jest ściśle wiązana z jakąś częścią wydatków. Jeśli przedkładana propozycja naruszałaby tę zdrową zasadę, to w duchu finansów publicznych powinna być odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JózefDąbrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym mam pytanie do pana premiera Balcerowicza.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo!)</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#JózefDąbrowski">Jeśli komisja dysponuje stanowiskiem rządu, które w sposób jednoznaczny popiera...</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#JózefDąbrowski">.‍.. tekst przedłożonej propozycji poselskiej...</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale bałagan!)</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#JózefDąbrowski">... to czy w tym momencie rząd jest niezainteresowany tym, żeby posłowie, wnosząc inicjatywę poselską, wspierali prace rządu i inicjowali te rzeczy,...</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Niesamowite!)</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#JózefDąbrowski">... które z punktu widzenia polityki należy realizować? Ja chciałbym mieć jasność co do tego, czy posłowie mają prawo inicjować rzeczy, które usprawniają funkcjonowanie państwa.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#komentarz">(Głosy z sali: Mają.)</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#JózefDąbrowski">Jeśli mają, to myślę, że w tym momencie dalsza dyskusja jest bezprzedmiotowa, dlatego że to ma usprawnić funkcjonowanie państwa. Transport od kilku lat był dziedziną podobnie zaniedbaną jak rolnictwo, a w związku z tym naprawdę trzeba dużo rzeczy zrobić, żeby uporządkować całą dziedzinę transportu. Myślę, że jeśli nawet jest to jakimś delikatnym odstępstwem od przyjętych reguł, których staramy się przestrzegać, to w okresie przejściowym jest to niezbędnie potrzebne dla usprawnienia funkcjonowania tej dziedziny w państwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę państwa, uzyskaliście państwo informacje i w związku z tym proszę wyciągać wnioski samemu. Ta dyskusja dotyczyła głosowania nad wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MaciejPłażyński">A teraz przegłosujemy poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#MaciejPłażyński">W poprawce do art. 10 ust. 1 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby minister transportu i gospodarki morskiej mógł, na wniosek przedsiębiorcy, przenosić uprawnienia wynikające z koncesji w razie przejęcia przez innego przedsiębiorcę w całości lub części działalności w zakresie międzynarodowego transportu drogowego bez uwzględnienia pojazdów lub pojazdu objętych koncesjami.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#MaciejPłażyński">Kto za pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 10 ust. 1 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 414 posłów. Za - 400, przeciw - 6, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#MaciejPłażyński">W jedynym wniosku mniejszości do art. 30 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby minister właściwy do spraw transportu nie mógł przeznaczać na prace legislacyjne związane z transportem drogowym części wpływów z opłat koncesyjnych za przejazdy po drogach krajowych oraz za uzyskanie zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 30 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 412 posłów. Za - 197, przeciw - 195, wstrzymało się 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Transportu i Łączności, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.20" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.21" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.22" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 419 posłów. Za - 417, przeciw - 1, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-38.23" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-38.24" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-38.25" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Lityńskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-38.26" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-38.27" who="#MaciejPłażyński">Tekst poprawki został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-38.28" who="#MaciejPłażyński">Sejm postanowił o przystąpieniu do trzeciego czytania ustawy bez odsyłania projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-38.29" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-38.30" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Lityńskiego w celu przedstawienia poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.31" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JanLityński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż nowelizacja jest bardzo krótka i dotyczy błędu, który powstał w trakcie prac Komisji Nadzwyczajnej. W jego wyniku odpis na ubezpieczenie społeczne, dotychczas 45%, wynosiłby 45,54%. Poselski projekt poprawia ten błąd. Ustawa rozpatrywana jest już w lutym i chodzi o to, aby poprawka działała od stycznia. Oznaczałoby to, że przedsiębiorcy, którzy nadpłacili do ZUS około pół procenta, mogliby otrzymać zwrot nadpłaconej sumy w następnych miesiącach. Chodzi tu o zmniejszenie odpisu na ubezpieczenia wypadkowe z części pochodzącej bezpośrednio od przedsiębiorców. Poprawka ta została uzgodniona pomiędzy klubami, a także została poparta przez przedstawicieli rządu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w druku nr 851.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie poprawkę zgłoszoną w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że w poprawce do art. 2 wnioskodawca proponuje, aby ustawa weszła w życie z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 417 posłów. Za - 412, przeciw - 3, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zawartego w druku nr 851, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 416 posłów. Za - 414, przeciw - 1, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-40.16" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-40.17" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Australią o ekstradycji.</u>
          <u xml:id="u-40.18" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Iwanickiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-40.19" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-40.20" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-40.21" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.22" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-40.23" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.24" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Australią o ekstradycji, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisję Spraw Zagranicznych, zechce podnieść rękę nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-40.25" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-40.26" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-40.27" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 419 posłów. Za - 419.</u>
          <u xml:id="u-40.28" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Australią o ekstradycji.</u>
          <u xml:id="u-40.29" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o badaniach i certyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-40.30" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki panią Annę Skowrońską-Łuczyńską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-40.31" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-40.32" who="#MaciejPłażyński">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-40.33" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.34" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o badaniach i certyfikacji, zawartego w druku nr 741, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-40.35" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-40.36" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-40.37" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 418 posłów. Za - 151, przeciw - 253, wstrzymało się 14.</u>
          <u xml:id="u-40.38" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-40.39" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o badaniach i certyfikacji do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Gospodarki w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-40.40" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-40.41" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-40.42" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Informacja rządu o sytuacji polskiej wsi ze szczególnym uwzględnieniem problematyki rolnictwa wraz z oceną aktualnej sytuacji społecznej w kraju.</u>
          <u xml:id="u-40.43" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał informacji przedstawionych przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej pana Jacka Janiszewskiego i ministra pracy i polityki socjalnej pana Longina Komołowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-40.44" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji. Poddam ten wniosek pod głosowanie. Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm informację przyjął do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-40.45" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.46" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie informacji rządu o sytuacji polskiej wsi ze szczególnym uwzględnieniem problematyki rolnictwa wraz z oceną aktualnej sytuacji społecznej w kraju, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-40.47" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-40.48" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-40.49" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 417 posłów. Za - 190, przeciw - 221, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-40.50" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie informacji odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-40.51" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących i interpelacje.</u>
          <u xml:id="u-40.52" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że Sejm w dniu wczorajszym wysłuchał odpowiedzi na interpelację pana posła Władysława Szkopa w sprawie niezgodnego z ustawą budżetową na rok 1998 wykorzystania rezerwy celowej przeznaczonej na realizację świadczeń zdrowotnych, udzielonej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej pana Janusza Solarza, oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-40.53" who="#MaciejPłażyński">Wobec propozycji uznania odpowiedzi za wystarczającą zgłoszono sprzeciw. Poddam zatem tę propozycję pod głosowanie. Jej odrzucenie oznaczać będzie, że Sejm wezwał interpelowanego do uzupełnienia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-40.54" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.55" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za uznaniem odpowiedzi na interpelację pana posła Władysława Szkopa, udzielonej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej pana Janusza Solarza, za wystarczającą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-40.56" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-40.57" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-40.58" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 415 posłów. Za - 215, przeciw - 175, wstrzymało się 25.</u>
          <u xml:id="u-40.59" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uznał odpowiedź za wystarczającą.</u>
          <u xml:id="u-40.60" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-40.61" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Tadeusza Zielińskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-40.62" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-40.63" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-40.64" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.65" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-40.66" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.67" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości...</u>
          <u xml:id="u-40.68" who="#komentarz">(Poseł Jan Kochanowski: Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-40.69" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JanKochanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać posła sprawozdawcę, czy prawdą jest, że przyjęcie tej ustawy spowoduje zdjęcie odpowiedzialności z wojewodów i przekazanie wszystkich kłopotów sejmikom wojewódzkim?</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#JanKochanowski">Czy prawdą jest, że rząd nie przewiduje żadnych pieniędzy na zadłużenie kolumn transportu sanitarnego w celu wspomożenia dalszej działalności tych instytucji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o wypowiedź posła sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Główne novum tego projektu polega na tym, iż sejmiki województw, które już na mocy ustaw kompetencyjnych objęły masę majątkową kolumn transportu, uzyskują teraz status ich organów założycielskich. Nic więc się nie zmienia.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak to nic się nie zmienia!)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#TadeuszJacekZieliński">Ponieważ otrzymują ten status, będą mogły wystąpić o rejestrację kolumn transportu sanitarnego, które w wyniku procesu rejestracji uzyskują status osób prawnych, a więc będą miały przymiot umożliwiający im kontraktowanie usług transportowych z kasami chorych. W chwili obecnej nie posiadają one tego, nie mogą więc bezpośrednio pozyskiwać środków z kas chorych. Ta ustawa zmieni sytuację w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#TadeuszJacekZieliński">W tym zawiera się odpowiedź na drugie pytanie. Właśnie kasy chorych są źródłem, z którego kolumny transportu sanitarnego, przekształcone w osoby prawne, będą mogły uzyskiwać finanse. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie to jest zapisane?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JanKochanowski">Chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę, do kiedy kolumny transportu sanitarnego się usamodzielnią? To jest maj lub czerwiec. Kto za ten okres zapłaci? Dzisiaj pracownicy kolumn transportu sanitarnego ogłosili stan pogotowia strajkowego. Chciałbym zapytać, kto za to zapłaci?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MaciejPłażyński">Jeszcze pani poseł, tak? Prosiłbym o niepowtarzanie dyskusji, która już się odbyła. Jeśli państwo byli nieobecni, to trudno.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Wiadomo, że zaległości płatnicze dla pracowników kolumn transportu sanitarnego datują się od grudnia. W różny sposób sejmiki wojewódzkie radziły sobie z faktem, iż nie było tytułu budżetowego do przekazywania kolumnom pieniędzy, nie było tytułu prawnego, co naprawia aktualna nowelizacja. Moje pytanie zatem brzmi, kto pokryje koszty zaległych wypłat dla pracowników kolumn transportu sanitarnego, wypłaty za styczeń i luty i ewentualnie koszty pożyczek pobranych z kas chorych, bo takie rozwiązania też były stosowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, ale kończmy to już.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na pierwsze pytanie, dotyczące tego, kiedy usamodzielnią się kolumny transportu sanitarnego, odpowiedź jest następująca. Ustawa nakłada na organ założycielski, czyli na sejmik województwa, obowiązek złożenia wniosku o rejestrację w ciągu miesiąca od jej wejścia w życie. Ustawa wchodzi w życie siedem dni po opublikowaniu, a więc można, biorąc pod uwagę czas trwania trybu legislacyjnego, ustalić ten termin.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#TadeuszJacekZieliński">Natomiast jeśli chodzi o kwestię ponoszenia dotychczasowych kosztów, o to, kto je pokrywa, to według informacji pozyskanych z Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej kolumny radziły sobie w ten sposób, iż sejmiki województwa podpisywały umowy z kasami chorych, w których jednocześnie zobowiązywały się do przekazywania środków na rzecz jednostek budżetowych, którymi są w chwili obecnej kolumny transportu. Głównym źródłem środków w lutym są umowy zawierane z pogotowiem ratunkowym. Kolumny transportu po prostu udostępniają swój tabor.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#TadeuszJacekZieliński">Z zapisów ustawy wynika, że organem ostatecznie odpowiedzialnym za sytuację finansową kolumn jest organ założycielski, który ma prawo, w wypadku ujemnego wyniku finansowego, przekształcić je z osób prawnych w jednostki bądź zakłady budżetowe, względnie je zlikwidować. Jednocześnie na tym organie ciąży obowiązek zapewnienia ciągłości usług. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Debata na tym się kończy.)</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#MaciejPłażyński">Pani poseł, naprawdę chciałbym przypomnieć, że to jest trzecie czytanie. Nikt nie zgłosił poprawki w drugim czytaniu. Wtedy był czas na debatę.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Przepraszam,...</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#KrystynaŁybacka">... ale zdaje się, że większość sejmowa tej Izby zgodnie twierdziła, iż nowy podział administracyjny kraju będzie oznaczał usprawnienie działania administracji i sektora usług publicznych. W związku z tym pytam: Czy są pieniądze przeznaczone dla sejmików wojewódzkich na pokrycie kosztów funkcjonowania kolumn transportu sanitarnego w okresie do przekształcenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MaciejPłażyński">To było już ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł sprawozdawca chciałby odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem sprawozdawcą komisji i odpowiadam na temat procesu legislacyjnego i zawartości ustawy, tak że tego rodzaju pytania proszę do mnie kierować.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę państwa, w trzecim czytaniu mogą być pytania tylko dotyczące ewentualnych poprawek, oczywiście jeśli są to kwestie wyjątkowe, trudne, ale nie powtarzamy dyskusji, która się odbyła.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, może jednak już przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisję Zdrowia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 413 posłów. Za - 390, przeciw - 15, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Pierwsze czytanie:</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#MaciejPłażyński">1) poselskiego projektu ustawy o składowaniu artykułów rolnych,</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#MaciejPłażyński">2) rządowego projektu ustawy o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał uzasadnień poselskiego projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Mirosława Koźlakiewicza oraz rządowego projektu ustawy przedstawionego przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Andrzeja Łuszczewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#MaciejPłażyński">Ze względu na daleko idące zmiany w kodeksach proponowane w projekcie rządowym skierowałem na podstawie art. 56 n regulaminu Sejmu poselski projekt ustawy o składowaniu artykułów oraz rządowy projekt ustawy o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#MaciejPłażyński">Ponadto ze względu na materię obu projektów ustaw, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuję, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o składowaniu artykułów rolnych i rządowy projekt ustawy o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw także do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-54.15" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie projektów ustaw dodatkowo do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-54.16" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm przedstawioną przeze mnie propozycję przyjął, a wniosek o dodatkowe skierowanie poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-54.17" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-54.18" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.19" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o skierowanie projektów ustaw zawartych w drukach nr 615 i 890 dodatkowo do Komisji Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk?</u>
          <u xml:id="u-54.20" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.21" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.22" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 412 posłów. Za - 124, przeciw - 256, wstrzymało się 32.</u>
          <u xml:id="u-54.23" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.24" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym i zmianie ustawy Prawo bankowe (druki nr 329, 755 i 755-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-54.25" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Macieja Woźnickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa, nad którą za chwilę rozpocznie się głosowanie, nie wzbudziła ani w pracach komisji, ani Wysokiej Izby takich emocji, jak te problemy, które w ostatnim czasie były przedmiotem prac Wysokiej Izby. W Komisji Finansów Publicznych i na posiedzeniach plenarnych towarzyszyła pracy nad tą ustawą atmosfera rzeczowości, troski o bezpieczeństwo tego systemu bankowego i jego klientów oraz troska o zdolność polskich banków do sprostania swobodnej konkurencji z bankami zagranicznymi od roku 2000.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">W drugim czytaniu zgłoszono 8 poprawek przedstawionych w druku nr 755-A, które obecnie krótko omówię.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Poprawka nr 1. Istotą tej poprawki jest zwiększenie składki płaconej na fundusz pomocowy dla banków przez NBP z 40% do 50% od 1 stycznia roku 2000. Za przyjęciem tej poprawki przemawia argument, że będzie to obniżenie kosztów działania banków komercyjnych, a w związku z tym będzie to większa możliwość konkurencji tych banków z bankami zachodnimi. Przeciwko temu przemawia fakt, że wprowadzenie tej poprawki stworzy dodatkowe obciążenie dla budżetu, które szacuje się mniej więcej na poziomie 20 mln zł. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Komisja rozważała również sprawę zwiększenia udziału NBP i zaproponowała, aby ten udział wzrósł z 30% do 40%. Zdaniem komisji jest to wyważona decyzja.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Poprawka nr 2 ma charakter redakcyjny. Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Poprawka nr 3 polega na rozszerzeniu świadczenia usług przez banki na rzecz innych banków.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Może bez czytania.)</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">To rozszerzenie miałoby dotyczyć zakresu wszystkich innych czynności. Wobec tego komisja uznała, że jest to nadmierne rozszerzenie zakresu czynności własnych banków. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma wątpliwości. Głosujmy.)</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Panie Marszałku! Jeżeli są...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MaciejPłażyński">Może rzeczywiście, panie pośle. Jeżeli będą pytania, to wtedy pan udzieli odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MaciejPłażyński">Jeśli nie ma wątpliwości, to przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie poprawki zgłoszone w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#MaciejPłażyński">Poprawki nr 1 i 2 dotyczą ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#MaciejPłażyński">W poprawce nr 1 do art. 13, polegającej na dodaniu ust. 3b, wnioskodawca proponuje, aby obowiązkowe opłaty roczne na rzecz funduszu gwarancyjnego ulegały dalszemu pomniejszeniu: od 1 stycznia 1999 r. o 40%, a od 1 stycznia 2000 r. o 50%.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 13 ust. 3b, zechce podnieść rękę nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.11" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.12" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.13" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 390 posłów. Za - 29, przeciw - 350, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.14" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.15" who="#MaciejPłażyński">W poprawce nr 2 do art. 23 ust. 2a, określającego terminy podwyższania górnej granicy środków gwarantowanych, wnioskodawca proponuje skreślić w zdaniu wstępnym wyrazy: „w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r.”.</u>
          <u xml:id="u-58.16" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.17" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.18" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 23 ust. 2a, zechce podnieść rękę nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.19" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.20" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.21" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 406 posłów. Za - 404, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-58.22" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.23" who="#MaciejPłażyński">Poprawki nr 3–7 dotyczą ustawy Prawo bankowe.</u>
          <u xml:id="u-58.24" who="#MaciejPłażyński">W poprawce nr 3, polegającej na dodaniu nowego punktu w art. 6 ust. 1, wnioskodawca proponuje, aby banki poza wykonywaniem czynności określonych w ustawie Prawo bankowe mogły świadczyć inne usługi na rzecz banków.</u>
          <u xml:id="u-58.25" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.26" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.27" who="#MaciejPłażyński">Kto za pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 6 ust. 1, polegającej na dodaniu nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.28" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.29" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.30" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 408 posłów. Za - 16, przeciw - 391, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-58.31" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.32" who="#MaciejPłażyński">W poprawce nr 4 do art. 6 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby środki wydatkowane przez banki na zbywanie i nabywanie nieruchomości oraz wierzytelności zabezpieczonych hipoteką zostały wyłączone z limitu koncentracji kapitałowej banku.</u>
          <u xml:id="u-58.33" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.34" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.35" who="#MaciejPłażyński">Kto za pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 6 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.36" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.37" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.38" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 410 posłów. Za - 355, przeciw - 52, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-58.39" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.40" who="#MaciejPłażyński">W poprawce nr 5 do art. 53 wnioskodawca proponuje skreślić przepis, stanowiący, że do obliczenia odsetek przyjmuje się, iż miesiąc liczy 30 dni.</u>
          <u xml:id="u-58.41" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.42" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.43" who="#MaciejPłażyński">Kto za pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 53, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.44" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.45" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.46" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 412 posłów. Za - 366, przeciw - 46.</u>
          <u xml:id="u-58.47" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.48" who="#MaciejPłażyński">W poprawce nr 6 do art. 70, polegającej na dodaniu nowego ustępu, wnioskodawca proponuje, aby określone wymagania przy udzielaniu kredytu bank stosował również do nowo utworzonych podmiotów, tj. przedsiębiorcy, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną.</u>
          <u xml:id="u-58.49" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.50" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.51" who="#MaciejPłażyński">Kto za pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 70, polegającej na dodaniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.52" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.53" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.54" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 416 posłów. Za - 362, przeciw - 51, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-58.55" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.56" who="#MaciejPłażyński">W poprawce nr 7 do art. 172, polegającej na dodaniu nowego ustępu, wnioskodawca proponuje, aby banki spółdzielcze obowiązane były do zwiększenia funduszy własnych do poziomu 300 tys. euro do dnia 31 grudnia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-58.57" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.58" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.59" who="#MaciejPłażyński">Kto za pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 172, polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.60" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.61" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.62" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 405 posłów. Za - 349, przeciw - 54, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-58.63" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.64" who="#MaciejPłażyński">W poprawce nr 8, polegającej na dodaniu nowego artykułu do projektu ustawy nowelizującej, wnioskodawca proponuje zobowiązanie właściwego ministra do ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym w ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-58.65" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.66" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.67" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.68" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.69" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.70" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 410 posłów. Za - 408, przeciw - 2.</u>
          <u xml:id="u-58.71" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.72" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-58.73" who="#MaciejPłażyński">Kto za pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym i zmianie ustawy Prawo bankowe, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.74" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.75" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.76" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 416 posłów. Za - 413, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-58.77" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-58.78" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent (druki nr 317, 317-A i 515) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-58.79" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że Sejm na 30 posiedzeniu w dniu 30 września 1998 r. odrzucił wniosek Komisji Finansów Publicznych o odrzucenie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent, zawartego w druku nr 317.</u>
          <u xml:id="u-58.80" who="#MaciejPłażyński">Przypominam również, iż z powodu wad legislacyjnych nie poddałem tego projektu pod głosowanie, kierując go ponownie do komisji w celu przedłożenia Sejmowi tekstu legislacyjnie poprawnego.</u>
          <u xml:id="u-58.81" who="#MaciejPłażyński">Komisja Finansów Publicznych na posiedzeniu w dniu 21 stycznia 1999 r. dokonała zmian legislacyjnych i w druku nr 317-A przedłożyła poprawny tekst projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-58.82" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że komisja nie zmienia stanowiska zawartego w druku nr 515, w którym wnosiła o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-58.83" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-58.84" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent, w brzmieniu zawartym w druku nr 317-A, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.85" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.86" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.87" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 414 posłów. Za - 178, przeciw - 214, wstrzymało się 22.</u>
          <u xml:id="u-58.88" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm nie uchwalił ustawy o zmianie ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent.</u>
          <u xml:id="u-58.89" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Uzupełnienie składu osobowego Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-58.90" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie uzupełnienia składu osobowego Komisji do Spraw Służb Specjalnych w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 923.</u>
          <u xml:id="u-58.91" who="#MaciejPłażyński">Czy w tej sprawie ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-58.92" who="#MaciejPłażyński">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-58.93" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.94" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku w sprawie uzupełnienia składu osobowego Komisji do Spraw Służb Specjalnych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 923, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.95" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.96" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.97" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 407 posłów. Za - 370, przeciw - 14, wstrzymało się 23.</u>
          <u xml:id="u-58.98" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie uzupełnienia składu osobowego Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-58.99" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17 i 18 porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-58.100" who="#MaciejPłażyński">17. Debata ekologiczna - informacje i raport Rady Ministrów:</u>
          <u xml:id="u-58.101" who="#MaciejPłażyński">1) o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska za okres 1994–1996 (druk nr 440) wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 672);</u>
          <u xml:id="u-58.102" who="#MaciejPłażyński">2) o stanie lasów w 1997 r. wraz z raportem o stanie lasów w Polsce - 1997 r. oraz informacja o realizacji „Krajowego programu zwiększania lesistości” w 1997 r. (druk nr 704) wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 762);</u>
          <u xml:id="u-58.103" who="#MaciejPłażyński">3) o „Stanie środowiska w Polsce” (druk nr 738) wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 905).</u>
          <u xml:id="u-58.104" who="#MaciejPłażyński">18. Pierwsze czytanie komisyjnego projektu rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski (druk nr 848).</u>
          <u xml:id="u-58.105" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajęcie miejsc tych z państwa, którzy chcą pozostać na sali, a o opuszczenie tych, których to nie interesuje.</u>
          <u xml:id="u-58.106" who="#MaciejPłażyński">Czekamy na pana ministra i w związku z tym ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-58.107" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 06 do godz. 10 min 11)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę państwa, koniec przerwy.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajęcie miejsc oraz o poproszenie posłów z kuluarów na salę posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#MaciejPłażyński">Panowie ministrowie, koniec debaty, siadamy.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa Jana Szyszko.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw chciałem serdecznie przeprosić za tę małą dezorganizację. Przepraszam za to serdecznie, zostałem poinformowany, że debata rozpocznie się o godz. 10.30.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem serdecznie podziękować Wysokiej Izbie za zorganizowanie tej debaty, za przystąpienie do niej - szczególnie w czasie porannych obrad Izby. Jest to dla mnie ogromne wyzwanie. Dlatego jest to dla mnie takie wyzwanie, gdyż chciałbym, abyśmy rzeczywiście podczas tej debaty spojrzeli chłodnym, spokojnym, gospodarskim okiem na stan naszego środowiska, na nasze perspektywy, na nasze szanse. Chciałbym również, abyśmy podczas tej debaty obalili albo starali się obalić niektóre panujące mity.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Art. 74 ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej stanowi: „Każdy ma prawo do informacji o stanie środowiska”. W celu realizacji art. 74 konstytucji przypadł mi zaszczyt obowiązku przedłożenia raportu o stanie środowiska w Polsce. Ponadto, zgodnie z wymogami art. 115 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, mam zaszczyt przedstawić rządową informację o realizacji tej ustawy za lata 1994–1996, oraz - w myśl art. 52, o lasach - raportu o stanie lasów w Polsce i informacji o stanie lasów w Polsce w 1997 r., a także informację z realizacji programu zwiększania lesistości w kraju.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Te obszerne dokumenty zostały przedłożone i chciałbym, abyśmy nad nimi dzisiaj dyskutowali. I tak, jak powiedziałem we wstępie, chciałbym, aby ta debata rzeczywiście służyła polityce ekologicznej państwa. Tak jak wszędzie, tak również w zakresie ochrony środowiska, w zakresie spraw związanych z ekologią, nie ma możliwości przystąpienia do rzetelnej debaty bez krótkiego wprowadzenia historycznego. Nie będę sięgał bardzo daleko wstecz. Być może podczas mojego wystąpienia odwołam się do dalszej przeszłości, ale teraz sięgnę do okresu przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. To nasza spokojna, wyważona rewolucja spowodowała, iż pojawiły się warunki do tego, abym mógł występować w Sejmie i informować państwo i całe społeczeństwo o stanie środowiska. Stało się to jawne. Równocześnie dzięki temu udało się nam w 1991 r. opracować politykę ekologiczną państwa. Została ona przyjęta przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#JanSzyszko">Podstawowym celem polityki ekologicznej państwa było szybkie przeciwdziałanie procesom degradacji, następującym w wyniku prowadzonej ówcześnie gospodarki opierającej się na systemie nakazowo-rozdzielczym. Były wytyczone również cele średniookresowe, dotyczące stopniowej poprawy warunków środowiskowych w naszym kraju. Cele długoterminowe były, prawdę powiedziawszy, głęboko zakamuflowane, ale chodziło o stworzenie warunków i podstaw do ekorozwoju.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten raport pokazuje zarówno stan środowiska w Polsce, jak również występujące tendencje. Mogę powiedzieć, i jestem z tego dumny, że w wielu dziedzinach następuje poprawa stanu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#JanSzyszko">Nie będę cytował dokładnych danych. One są zamieszczone w raporcie. Natomiast mogę powiedzieć, że nastąpił spadek emisji, na przykład siarki, azotu, pyłu. To obserwujemy w generalnym układzie kraju. Natomiast trochę inaczej może wyglądać sytuacja punktowa. Chciałem również powiedzieć, że wraz z rozwojem ekonomicznym, gospodarczym, którego jesteśmy świadkami, niektóre parametry zmieniają się na niekorzyść. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż wzrosła emisja niska, związana nie tylko z piecami w naszych gospodarstwach domowych, ale szczególnie z rozwojem motoryzacji. Jest to proces w pewnym sensie naturalny.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#JanSzyszko">Poważny problem stanowi na przykład sprawa odpadów. Mogę stwierdzić, że w gruncie rzeczy w ciągu roku produkujemy ponad 120 mln m3 odpadów przemysłowych, 45 mln m3 odpadów komunalnych, około 3 do 4, a może nawet troszeczkę więcej, odpadów szczególnie niebezpiecznych. Wzrosło natężenie hałasu. Jest to następny problem związany z rozwojem ekonomicznym kraju. Przy okazji odpadów należy również powiedzieć, iż procent utylizacji jest minimalny.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#JanSzyszko">Wysoka Izbo, skoro już mówimy o stanie środowiska, państwo posłowie - macie dane. Nie można mówić o stanie środowiska bez jednoczesnego rozpatrywania stanu lasów. Chciałem serdecznie podziękować za to, że debata jest połączona i dotyczy jednocześnie i stanu środowiska, i stanu lasów.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#JanSzyszko">Około 28% terytorium kraju jest pokryte lasami. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że ten stan poprawia się, ale jest jeszcze daleki od zadowalającego, o czym za chwilę powiem. W tym okresie nastąpiło również zwiększenie zasobów leśnych. W tej chwili posiadamy w gruncie rzeczy 1606 mln m3 drewna. Daje to nam średni zapas. Przepraszam bardzo za wyrażenie, ale na hektarze jest średnio około 183 m3. Średni wiek drzewostanu w Polsce wzrósł do 51 lat. W tym miejscu chciałem powiedzieć - i do sprawy tej jeszcze powrócę - że mamy lasy i prywatne, i państwowe. Lasy zarządzane przez państwowe gospodarstwo leśne wyglądają bardziej korzystnie - mamy większy zapas drewna na hektar, mamy większy średni wiek, lepiej te lasy produkują. Generalnie, gdybyśmy spojrzeli tylko z jednego punktu widzenia, tj. pozyskania drewna - ale to jest bardzo wąski punkt widzenia i postaram się mówić o innych punktach, zdecydowanie ważniejszych - to mogę powiedzieć, i tu chciałem obalić pewien mit, że pozyskujemy mniej, niż nam przyrasta; pozyskujemy niecałe 94% tego, co nam przyrasta. Leśnictwo wielokrotnie było krytykowane, i słusznie, ale gdybyśmy spojrzeli na historię troszeczkę odleglejszą, gdyby nas tutaj nie było, gdyby nie było działalności gospodarczej człowieka, to ten przepiękny teren pokryty byłby takimi lasami liściastymi, jakie występują w Puszczy Białowieskiej, jakie występują na luźnych piaskach w Słowińskim Parku Narodowym, jakie występują w lesie Sobieskiego i w lasach komunalnych Warszawy. Tak to by wyglądało. Nie mielibyśmy tych drzewostanów sosnowych i świerkowych. Mogę więc powiedzieć, że to było pewne odkształcenie. Te procesy zapoczątkowane zostały przez człowieka około 200 lat temu. Tak zmieniliśmy gospodarkę. Ale spójrzmy również na to, jak inna działalność gospodarcza zmieniła nam środowisko. Tu, gdzie byśmy mieli wspaniałe lasy liściaste, mamy w tej chwili pola, mamy fabryki, mamy autostrady. To również była działalność człowieka. Leśnictwo też zmieniało ten układ środowiskowy, ale w ten sposób, że mamy 22 parki narodowe uznawane przez autorytety światowe, mamy 28% powierzchni leśnej kraju, gdzie występują takie gatunki jak: wilki, bobry, żubry, o których bardzo często w krajach wysoko rozwiniętych można się dowiedzieć tylko z książek. Proszę państwa, właśnie w tym kontekście chciałem wskazać na historię leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#JanSzyszko">A cóż mamy? Nieodpowiedni układ klas wieku: troszeczkę za młode drzewostany. Skład gatunkowy: głównie sosna i świerk, tam gdzie kiedyś występowały drzewostany liściaste - ale o tym jeszcze będę mówił z punktu widzenia środowiskotwórczego. Zagrożenie drzewostanów przez emisję, zagrożenie drzewostanów przez szkodniki - nazwijmy - pierwotne, owadzie, grzybowe to jest fakt. Ale jednocześnie, gdy popatrzymy na tendencje, to - mogę powiedzieć - udział drzewostanów uszkodzonych przez emisję w ostatnich latach spada. Udział drzewostanu z 25-procentowym uszkodzeniem aparatu asymilacyjnego wynosił 55% w 1994 r., a w tej chwili mamy 36%. Jest duże zagrożenie pożarowe. Np. huta raciborska - pożar strawił tam prawie 10 tys. ha. A pożar w Puszczy Nadnoteckiej w Potrzebowicach strawił 6,5 tys. ha w ciągu 8 godzin. To była ogromna katastrofa. Takie sytuacje się zdarzają. Są zagrożenia. To wynika między innymi z pewnych błędów, które popełniliśmy, nie wiedząc, że je popełniamy, i myśląc, że działamy w dobrym kierunku. Ale te drzewostany rzeczywiście są zagrożone. Pracujemy nad tym, żeby to zagrożenie było mniejsze. Zagrożone są na skutek różnego rodzaju chorób, epizootii grzybowych i masowego występowania owadów.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#JanSzyszko">Szanowni państwo, ale dlaczego ja tak dużo o tym mówię? Faktem jest, że poświęcamy tę debatę między innymi lasom, ale chciałem uzmysłowić jedną rzecz, a mianowicie że lasy to klucz do stanu środowiska w Polsce. Lasy są odpowiedzialne nie za produkcję drewna - potrzebujemy drewna i je pożytkujemy - ale za jakość powietrza w tym kraju, za jakość wody w tym kraju. To jest podstawowy element, który możemy kreować, podstawowy element, który dała nam natura i który można użytkować po to, żeby nam się żyło lepiej i zdrowiej.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#JanSzyszko">Powiem o naszych szansach. Rolnictwo, do którego jeszcze wrócę, oferuje nam do zalesienia około 2 mln ha, gdzie są szczególnie ubogie gleby. Został uruchomiony krajowy program zwiększania lesistości. Ten program zakłada, że do roku 2020 lesistość Polski będzie wynosiła 30%. Musimy zalesić 700 tys. ha. Równocześnie „Krajowy program zwiększania lesistości kraju” zakłada, iż do 2050 r. 33% powierzchni kraju ma być pokryte lasami. To oznacza, że trzeba zalesić 1500 tys. ha. Mogę powiedzieć, jeśli chodzi o realizację tego programu, że w 1997 r. w planach było zadrzewienie 14 tys., a zalesiono 18 tys. ha. W 1998 r. były środki na zalesienie 18 tys. ha. Jest szansa, że w 2000 r. obserwowane tempo realizacji „Krajowego programu zwiększania lesistości” wyniesie 105%.</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W okresie, w którym mam zaszczyt reprezentować rząd, w czasie rządów koalicji AWS–UW również pracowaliśmy. Poprzedni rok poświęciliśmy przede wszystkim na obronę programu AWS. Żyjemy bowiem w układzie demokratycznym i pojawiają się różnego rodzaju koncepcje. Staraliśmy się bronić tej, która - tak jak już powiedziałem - jest zgodna z racją stanu, z racją bezpieczeństwa ekologicznego obywateli. Być może inne koncepcje wynikały z niezrozumienia. Wpisaliśmy swoją działalność w politykę zapoczątkowaną w 1991 r. Była to kontynuacja tego, co realizowaliśmy poprzednio. Zwracaliśmy ogromną uwagę na współpracę międzynarodową, na integrację z Unią Europejską. Trwa screening, który niedługo będzie zakończony. Jest gotowy, łącznie z 50 aktami wykonawczymi, projekt ustawy o ochronie środowiska, który rodził się przez wiele lat. Trwają już uzgodnienia międzyresortowe. Istnieje projekt gruntownej nowelizacji ustawy o ochronie przyrody. Wydaliśmy kilkadziesiąt rozporządzeń, utworzyliśmy kilkadziesiąt rezerwatów przyrody.</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#JanSzyszko">Szanowni Państwo! Opisałem stan istniejący. W 1991 r. jednak, gdy budowaliśmy - zawsze będę mówił my, dlatego, że chodzi o procesy, będą rządziły różne siły polityczne, mam jednak nadzieję, że zawsze będzie kontynuowana polityka ekologiczna państwa - ten program, tę nową politykę ekologiczną państwa, mieliśmy całkowicie inną sytuację społeczną, gospodarczą i polityczną. W tym czasie, prawdę powiedziawszy, nie wolno nam było mówić o wstąpieniu do NATO, co stało się tak naprawdę już faktem. Nie mogliśmy mówić o tym, że mamy zamiar wchodzić w struktury Unii Europejskiej. Inny był oczywiście stan środowiska, co, panie marszałku, Wysoka Izbo, starałem się zaznaczyć. Inna była także mentalność społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-60.15" who="#JanSzyszko">Czekają nas ogromne wyzwania. To fakt, że dzięki tej polityce, dzięki ludziom, którzy ją tworzyli, nastąpił ogromny postęp. Zawsze łatwo go mierzyć. Jestem z tego dumny. Mówię poza granicami kraju o tym, co stosunkowo mało znane, o tym, że wydajemy w sumie, jak oszacowaliśmy w 1997 r., 2,1 mld euro na inwestycje proekologiczne, co daje 1,7% produktu krajowego brutto. 8,7% wszystkich inwestycji to inwestycje proekologiczne. Szanowni państwo, po przeliczeniu na jednego mieszkańca stawia nas to w czołówce państw europejskich. To ogromny wysiłek.</u>
          <u xml:id="u-60.16" who="#JanSzyszko">Chciałem również powiedzieć, że w końcu lat 80. oczyszczalnie ścieków były swego rodzaju mrzonką. W tej chwili trwa budowa 1300 oczyszczalni. Rocznie oddajemy ich do użytku 300. Jaki jest udział budżetu państwa w tym wszystkim? Szanowni państwo, ten udział wynosi zaledwie kilka procent, 4–5%. Podobny procent stanowią środki pomocowe, natomiast resztę - środki funduszu ochrony środowiska oraz własne. W tym miejscu chciałem podziękować za ogromny wysiłek właśnie tym, którzy angażują własne środki: przedstawicielom przemysłu i samorządom. Udało nam się zorganizować ten system i on owocuje, ale, jak już mówiłem, w tym stanie, w jakim jest środowisko, mamy zarówno zjawiska pozytywne, jak i negatywne. Wchodzimy w struktury Unii Europejskiej, musimy się dostosowywać do jej dyrektyw, szczególnie w zakresie gospodarki wodnościekowej, odpadów, emisji. Aby temu podołać, musimy wydać znacznie więcej pieniędzy. Do roku 2010 musimy wydawać o 500 mln euro więcej. Zamiar jest szczytny, ale jak to zrobić? Są dwie możliwości. Z pierwszej już skorzystaliśmy. A w gruncie rzeczy ta możliwość jest taka sama w tych wszystkich aspektach. Chodzi o bardziej racjonalne wydawanie środków. Mogę obiecać Wysokiej Izbie, że na ochronę środowiska na pewno wydam każdą sumę pieniędzy, którą Wysoka Izba przeznaczy na ten cel w budżecie państwa. Jestem w stanie to zrobić, ale jesteśmy ograniczeni budżetem. W związku z tym musieliśmy te pieniądze wydawać bardzo racjonalnie. To w tym celu przeprowadziliśmy i prowadzimy reorganizację państwa w układzie samorządowym. Samorządy się sprawdziły i jesteśmy święcie przekonani, że te pieniądze, niżej rozdysponowane, gdzie jest bezpośredni kontakt zarządzającego z potrzebami, będą racjonalnie wydawane. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska został odchudzony - jest 16 silnych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, powstały fundusze powiatowe, nadal funkcjonują fundusze gminne. Jako samorządowiec, który w samorządzie spędził sporo lat, mogę powiedzieć, że uczyć się musimy. Jesteśmy jednak przekonani, że te pieniądze będą wydawane racjonalnie. Jest przed nami szansa i musimy patrzeć bardzo gospodarskim okiem na fundusze pomocowe. Od przyszłego roku rusza fundusz ISPA przeznaczony w połowie na infrastrukturę techniczną w zakresie komunikacji, a w połowie na infrastrukturę techniczną w zakresie ochrony środowiska. Mamy szansę wykorzystywać na ochronę środowiska sto kilkadziesiąt milionów euro. To jest ogromna suma. I do tego resort jest już w tej chwili przygotowany.</u>
          <u xml:id="u-60.17" who="#JanSzyszko">Szanowni państwo, jak już powiedziałem, żyjemy w zupełnie innej sytuacji i najwyższy czas, abyśmy rozpoczęli troszeczkę inne działania, wynikające z innego stanu środowiska, z innej sytuacji ekonomiczno-politycznej, z innej świadomości. Jest czas, abyśmy zmodyfikowali tę politykę ekologiczną, dzięki której do tej pory odnosiliśmy sukcesy. Musimy być bardziej racjonalni, bardziej wydajni. Tak jak powiedziałem, ta polityka zakładała ekorozwój. W tej chwili jest to wpisane do konstytucji i mówił o tym w swym pierwszym wystąpieniu premier, profesor Jerzy Buzek. Ale cóż to jest ekorozwój, który bardzo często jest źle rozumiany na wszystkich szczeblach. Jeśli państwo pozwolicie, to podam taką prostą definicję. Ekorozwój to jest nic innego, jak szybki rozwój ekonomiczny z poszanowaniem praw rządzących przyrodą. To jest racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych, stymulowanie rozwoju ekonomicznego poprzez racjonalne wykorzystywanie zasobów przyrodniczych. Chciałem podać państwu właśnie ten przykład, o którym mówiłem poprzednio, bo powrócę na chwileczkę do kwestii lasów. Z tego punktu widzenia lasy możemy potraktować jako tę część gospodarki, która była zgodna, w pewnym sensie, z ekorozwojem. Od 1944 r. wzrosła lesistość w kraju, wzrosła ilość drewna - przepraszam, że na razie będę opierał się na tych bardzo prostych wskaźnikach - mamy go więcej, o czym powiedziałem Wysokiej Izbie, więcej go produkujemy. Cały czas pozyskiwaliśmy to drewno i - na litość Boga - nie straciliśmy ani jednego z gatunków, które tam występują, z gatunków, które każdy zna. To my możemy się szczycić, że występują u nas wilki, co jest wskaźnikiem dobrego układu lasów i układów przestrzennych, o czym za chwileczkę powiem; to my mamy żubry, to my mamy bobry - które, tak prawdę powiedziawszy, o ile spojrzymy na to z punktu widzenia bardzo partykularnych interesów, wyrządzają szkody, natomiast odgrywają ogromną rolę z punktu widzenia małej retencji. To jest definicja.</u>
          <u xml:id="u-60.18" who="#JanSzyszko">Szanowni państwo, jesteśmy członkami OECD, tak więc w tym całym układzie też nas zobowiązuje to, że należymy do krajów najwyżej rozwiniętych i rozwijających się. Filozofia, której staramy się tu przestrzegać, a którą realizujemy od 1991 r., zawsze mówiła, że człowiek jest najważniejszy. Równocześnie możemy powiedzieć, że nieodłączną cechą człowieka jest dążenie do poprawy warunków życia, czyli będzie on stymulował rozwój gospodarczy. A ten rozwój gospodarczy wymaga stworzenia lepszych ram prawnych, odbiurokratyzowania gospodarki, reprywatyzacji i prywatyzacji oraz poszanowania prawa własności. No i oczywiście wymaga reformy finansów publicznych, polegającej na tym, do czego w gruncie rzeczy się zobowiązywaliśmy, czyli na obniżeniu deficytu budżetowego i obniżeniu podatków przy zwiększaniu roli podatków pośrednich. Jest to ogromny mechanizm związany m.in. z finansowaniem ochrony środowiska pośrednio poprzez tzw. podatki zielone.</u>
          <u xml:id="u-60.19" who="#JanSzyszko">Czy w rozwoju gospodarczym zgodnym z założeniami OECD jest sprzeczność? W pewnym sensie jest to taki liberalizm z ekorozwojem. Otóż nie, tu nie ma żadnej sprzeczności. Jedno i drugie jest możliwe do pogodzenia. Ale równocześnie, kiedy mówimy o ekorozwoju - ja podałem państwu definicję - to wskaźniki, którymi potrafimy ten ekorozwój mierzyć, muszą być dla każdego z nas jasne i proste. I tutaj, jeśli można, chciałem też w pewnym sensie te postulaty poddać pod dyskusję i chciałem ich bronić, ewentualnie je zmieniać. Ekorozwój na pewno możemy bowiem mierzyć: wzrostem produktu krajowego brutto na mieszkańca, przyrostem netto stanowisk pracy, poprawą zdrowotności mieszkańców, redukcją gazów cieplarnianych - do czegośmy się zobowiązali protokołem w Kioto - oraz poprawą jakości wód. To są wskaźniki, którymi musimy się posługiwać i pod tym względem społeczeństwo musi nas kontrolować. Ekorozwój można także mierzyć zmniejszeniem wskaźników materiałochłonności, zmniejszeniem energochłonności, zwiększeniem stopnia recyclingu. Jest jeszcze bardzo prosty wskaźnik, mianowicie brak zaniku gatunków - przecież te gatunki chcemy zawsze mieć. Czy to jest możliwe? Czy mamy takie szanse?</u>
          <u xml:id="u-60.20" who="#JanSzyszko">Szanowni Państwo! Żyjemy w tym układzie, spójrzmy więc brutalnej prawdzie w oczy: jesteśmy w niedorozwoju gospodarczym. Ale czy czasem ten niedorozwój gospodarczy nie stwarza nam pewnych szans? Mówi się: mądry Polak po szkodzie. Ale przecież Polak jest również tym człowiekiem, który potrafi śledzić procesy, jakie zaszły w krajach wysoko rozwiniętych. Popełniono pewne błędy - szczególnie w zakresie poszanowania praw rządzących przyrodą. Były to błędy, których nie chciano popełnić, ale jednak popełniono je z pewnej niewiedzy. Mogę więc powiedzieć, że mamy ogromną szansę na dokonanie szybkiego rozwoju ekonomicznego i niepopełnienie błędów, których popełniać nie musimy - błędów, których naprawa kosztuje bardzo dużo i wymaga bardzo bogatego państwa. Gdzie są więc nasze szanse?</u>
          <u xml:id="u-60.21" who="#JanSzyszko">Pierwszą taką szansą - którą widzę tutaj jako przyrodnik, który lasy traktuje właśnie jako zasób ogromnego kapitału przyrody - jest odnawialność zasobów przyrodniczych. Szanowni państwo, tak jak już powiedziałem poprzednio, to my mamy 22 parki narodowe uznane przez światowe autorytety. To my mamy unikalny obiekt, jakim jest Białowieski Park Narodowy. Czy ten obiekt może być stymulatorem rozwoju ekonomicznego, czy też może być miejscem konfliktów społecznych? Ten obiekt musi być miejscem stymulacji rozwoju ekonomicznego. Musimy pamiętać o tym, że chronimy nie tylko zasoby przyrodnicze, i to jest nasze świadectwo kultury narodowej, ale musimy chronić człowieka, który tam mieszka, który współżyje z przyrodą, która jest na tych terenach. Musimy tym ludziom dać miejsca pracy i przekonać ich do tego, że mogą korzystać z zasobów przyrodniczych nie tylko poprzez wycinanie drzew. Musimy dokonać restrukturyzacji tego terenu. Musimy wykorzystać tę ogromną szansę.</u>
          <u xml:id="u-60.22" who="#JanSzyszko">Mogę państwu powiedzieć, że ten rząd, i tu chciałem serdecznie podziękować Wysokiej Izbie, podtrzymał tę decyzję. W budżecie państwa mamy 20 mln zł na przygotowanie Białowieży do tego, żeby była parkiem narodowym na całym obszarze, na obszarze 60 tys. ha. Chcemy wykorzystać te pieniądze jako stymulator, pewne domino, żeby uruchomić pewien proces, przez który pokażemy, że te zasoby przyrodnicze mogą być stymulatorem rozwoju, mogą być miejscem, gdzie będzie się rozwijała turystyka, gdzie miejscowa ludność będzie produkowała żywność o podwyższonej jakości, oczywiście za wyższe ceny, oparte na tych gatunkach zwierząt domowych, których używamy jako stare rasy. To może być atrakcyjne dla tego terenu. Możliwości jest bardzo dużo, z tym że my ten kontrakt możemy zbudować tylko i wyłącznie w porozumieniu z miejscową ludnością, pracownikami naukowymi i niezależnymi ruchami ekologicznymi. W ten sposób, tylko na bazie dialogu jesteśmy w stanie to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-60.23" who="#JanSzyszko">Druga kwestia to są lasy państwowe albo w ogóle - las. Gdybyśmy na to spojrzeli z punktu widzenia bezpieczeństwa ekologicznego państwa albo inaczej, z punktu widzenia tego, żebyśmy mogli korzystać za darmo z dobrego powietrza i dobrej wody, gdybyśmy z tego punktu widzenia spojrzeli na to, ile nam potrzeba lasów, to okazuje się, i tak szacują naukowcy, ja też do tej grupy należę, że 33% kraju powinno być pokryte lasami, lasami nastawionymi na pozaprodukcyjne funkcje, nieprodukcyjnymi, lasami, których główną rolą jest właśnie możliwość korzystania z czystej wody, powietrza i ochrona występujących tam gatunków.</u>
          <u xml:id="u-60.24" who="#JanSzyszko">Obecnie 28% powierzchni kraju to lasy, z tego gros stanowią lasy państwowe, z których sporo powstało krzywdą ludzką. Zostały prawem albo bezprawiem, albo prawem obowiązującym w tym czasie zabrane. I tym ludziom należy się rekompensata za to dobro.</u>
          <u xml:id="u-60.25" who="#JanSzyszko">Lasy, gdyby się popatrzyło na nie tylko pod kątem drewna, są deficytowe, natomiast z punktu widzenia środowiska twórczego ich wartość jest ogromna, tak że państwo musi być stać na to, aby zapłacić ludziom za poniesione krzywdy. To jest konieczność i nasz obowiązek. Mogę państwu powiedzieć, że ten resort jest przygotowany do tego, by w jakiś sposób zadośćuczynić za krzywdy.</u>
          <u xml:id="u-60.26" who="#JanSzyszko">Popatrzmy na ostatnie protesty rolników i na rolnictwo. Mówiłem państwu, kto i jak zmienił środowisko. Nasza działalność w rolnictwie spowodowała, że nie mamy Puszczy Białowieskiej w całym kraju, tylko mamy tereny otwarte, gdzie występują nie żubry, ale stonka ziemniaczana. W ten sposób to zmieniliśmy.</u>
          <u xml:id="u-60.27" who="#JanSzyszko">Chciałbym równocześnie państwu powiedzieć, że Polska jest ostatnim krajem w Europie, gdzie po stronie wschodnio-południowej tego kraju występuje szachownica pól. A cóż to jest szachownica pól? To są tereny gleb, prawdę powiedziawszy, o wspaniałym potencjale biologicznym: gleby przygotowane do produkcji żywności o podwyższonej jakości. To jest ogromna szansa do wykorzystania w naszym państwie i w układach europejskich. Równocześnie mogę powiedzieć, jestem specjalistą właśnie od gleb, od zmęczenia gleb, od sprawności biologicznej gleby, że nie stosowaliśmy tak intensywnego nawożenia, jak stosowano tam, gdzie w rolnictwie pracuje zaledwie parę procent ludzi.</u>
          <u xml:id="u-60.28" who="#JanSzyszko">Te popegeerowskie gleby mają także dobry potencjał biologiczny. Można je wykorzystać i prowadzić wielkotowarową produkcję rolną, opierającą się na najnowszych technologiach, w których nie wymaga się tak intensywnego nawożenia. Do tego potrzebna jest jednak sprawność tych gleb.</u>
          <u xml:id="u-60.29" who="#JanSzyszko">Obserwacja pewnych procesów, które występują w tej chwili w Unii Europejskiej - a mogę powiedzieć, że znam Unię Europejską, znam świetnie Holandię, znam Belgię, Niemcy - wskazuje na tendencję odwrotną. Ucieka się z dużych ośrodków w kierunku terenów wiejskich. Oczywiście nie po to, żeby produkować żywność, tylko po to żeby mieszkać. Bogatym ludziom potrzebna jest jednak infrastruktura i wszystko, co wiąże się z wyżywieniem. Uważam, że możemy z tej szansy skorzystać. Chciałbym jeszcze raz, albo po raz pierwszy, powiedzieć, że w gruncie rzeczy to rolnik utrzymał nam prawo własności i pozwolił łatwo przetrwać kryzys związany ze zmianą systemu. Oczywiście wykorzystanie tej szansy wymaga wielu zabiegów organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-60.30" who="#JanSzyszko">Szanowni Państwo! Przy okazji koncepcji ekorozwoju nie można nie wspomnieć o naszych wspaniałych zasobach geologicznych. Możliwość wykorzystania zasobów geologicznych i ludzi przy nich pracujących to następna szansa. Oczywiście chodzi o ich racjonalne użytkowanie, są to bowiem nieodnawialne zasoby przyrodnicze.</u>
          <u xml:id="u-60.31" who="#JanSzyszko">Można więc spojrzeć na to z innego punktu widzenia i powiedzieć, że niedorozwój jest w pewnym sensie szansą na to, że rozwiniemy się szybko, nie popełniając pewnych błędów. Ktoś może powiedzieć, że sobie kpię. Szanowni państwo, brak infrastruktury technicznej, autostrad, dróg szybkiego ruchu jest szansą na ich wybudowanie bez popełniania błędów, które można popełnić. Wiemy, jak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-60.32" who="#JanSzyszko">W tym miejscu chciałbym powiedzieć, że niezwykle istotnym elementem ochrony środowiska jest planowanie przestrzenne na szczeblu krajowym i regionalnym. Mówili o tym wszyscy ministrowie, ale chciałem serdecznie podziękować panu profesorowi Stefanowi Kozłowskiemu - gorącemu orędownikowi tej koncepcji. Planowanie przestrzenne to jeden z ważniejszych elementów ochrony środowiska w układzie przestrzennym. Korzystając z szansy, którą mi dano, którą dał mi los, pan Bóg i Wysoka Izba, chciałbym wskazać, może to będzie trochę śmieszne, że to, że nie giną pewne gatunki oznacza, że mają możliwość przemieszczania się. Wilki występują tylko dlatego, że stworzono bardzo dobry układ przestrzenny w układzie krajobrazowym. Dzięki temu mogą też rozprzestrzeniać się inne gatunki. Z tej szansy musimy skorzystać. Planowanie przestrzenne to nie tylko planowanie infrastruktury. Notabene, jak bardzo istotne jest planowanie przestrzenne, jak ważne jest ujęcie w nim aspektów przyrodniczych, pokazała ostatnia powódź. Zapomnieliśmy o wielu rzeczach, a przyroda ma prawo upomnieć się co kilkaset lat o swoje. Planowanie przestrzenne musi być powiązane z układami przyrodniczymi.</u>
          <u xml:id="u-60.33" who="#JanSzyszko">Szanowni Państwo! Nasze sukcesy w zakresie ochrony środowiska, bo je rzeczywiście mamy, wynikają z jednej, podstawowej rzeczy. Opracowaliśmy bowiem w tym czasie dobry system finansowania ochrony środowiska, oparty na Narodowym Funduszu OŚiGW i innych funduszach. Ale równocześnie, to nie ulega najmniejszej wątpliwości i trzeba to wziąć pod uwagę w przyszłości, ten system będzie się kończył. Urynkowienie gospodarki powoduje, że w rachunku ekonomicznym musimy większą uwagę poświęcać bankom komercyjnym, których rola będzie rosła. Z tego też względu na szczególną uwagę zasługują różnego rodzaju banki specjalistyczne, jak Bank Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-60.34" who="#JanSzyszko">Szanowni państwo, stoimy przed ogromnym wyzwaniem, jakim jest szybki rozwój ekonomiczny na bazie zasobów przyrodniczych, zgodnie z koncepcją ekorozwoju. Ale to nie jest rola ministra, którego do tej pory postrzegano jako tego, który tylko pilnuje i nie daje. Polityka ekorozwoju wymaga współdziałania wszystkich resortów, wszystkich opcji politycznych, rządu, samorządu i niezależnych organizacji ekologicznych. To jest jedyna możliwość jej realizowania.</u>
          <u xml:id="u-60.35" who="#JanSzyszko">W tym miejscu chciałem serdecznie podziękować wszystkim, którzy pracują profesjonalnie na rzecz ochrony środowiska, jak również wszystkim wspaniałym naukowcom, których mamy przygotowanych właśnie do tego, żeby realizować koncepcję ekorozwoju. Mamy w Polsce wyśmienitych gleboznawców, wyśmienicie opracowane mapy glebowe oraz ludzi, którzy znają i potrafią rozpoznawać gatunki gleb, wiedzą, co tym gatunkom jest potrzebne w układach przestrzennych. Mamy wspaniałych planistów. I tym ludziom, bardzo często nie najlepiej opłacanym, chciałem w tym miejscu serdecznie podziękować. Chciałem serdecznie podziękować również niezależnym organizacjom ekologicznym i społecznym. Szanowni państwo, bez tych organizacji, bez ich krytyki, bez współpracy nie wyobrażam sobie realizacji koncepcji ekorozwoju. I za to tym organizacjom dziękuję, tak samo jak dziękowałem podczas konferencji w Aarhus.</u>
          <u xml:id="u-60.36" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze raz chciałem serdecznie podziękować za zorganizowanie tej debaty. Bardzo proszę o szczerą dyskusję, twarde i jasne pytania po to, żeby udało nam się realizować to, co dla nas jest najważniejsze, żebyśmy nie stracili naszej szansy, żebyśmy zaczęli realizować bardziej intensywnie politykę ekorozwoju. Wszystko przed nami. W tej chwili jesteśmy w trakcie opracowywania założeń do nowej polityki ekologicznej państwa. Ślicznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Żelichowskiego w celu przedstawienia stanowiska komisji zawartego w druku nr 672.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu dzisiejszym debatujemy nad informacją o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, o stanie lasów, o raporcie o stanie środowiska. Mnie przypadł w udziale zaszczyt zaprezentowania, w imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, opinii komisji w sprawie realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska według druków, które pan marszałek wymienił i nie chcę się powtarzać.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#StanisławŻelichowski">Wysoka Izbo! Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa na swych posiedzeniach, najpierw w dniu 27 października 1998 r., a potem na dodatkowym posiedzeniu w dniu 16 lutego br., zapoznała się ze sprawozdaniem przedłożonym przez rząd zgodnie z wymogami art. 115 przedmiotowej ustawy. Przypomnę, że ustawa nakłada na rząd obowiązek przedstawienia co 3 lata Sejmowi Rzeczypospolitej informacji o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#StanisławŻelichowski">Posłowie w czasie obrad komisji, zgłaszając oczekiwania wobec przedłożenia rządowego, wskazywali, że informacja dotyczy lat 1994–1996. Tak więc rozpatrywanie tej informacji po ponad dwu latach wydaje się mało efektywne. Wyrażono powszechne oczekiwanie, iż w przyszłości będziemy dyskutowali, opierając się na bardziej aktualnych materiałach. Posłowie wskazywali również, że zgodnie z ustawą o ochronie i kształtowaniu środowiska z 31 stycznia 1980 r. rząd już po raz szósty przedstawia parlamentowi własne sprawozdanie i wszystkie przedłożenia rządowe są sporządzone według tego samego schematu, który być może był dobry dla gospodarki nakazowo-rozdzielczej, lecz obecnie trochę stracił aktualność. W przyszłości oczekiwalibyśmy trochę innego sposobu przedstawiania sprawozdań z realizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#StanisławŻelichowski">Z wszystkich rozpatrywanych dziś dokumentów, otrzymał je również pan minister, wynika, że w Polsce została zatrzymana degradacja środowiska naturalnego i od kilku lat corocznie następuje jego poprawa. Ta systematyczna poprawa stanu środowiska naturalnego jest na pewno wynikiem działania instrumentów prawnych, takich jak omawiana ustawa, i instrumentów ekonomicznych i organizacyjnych zastosowanych w polskiej ekologii.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#StanisławŻelichowski">Dyskusja na posiedzeniu komisji koncentrowała się na znalezieniu odpowiedzi na pytanie, czy poprawa stanu środowiska oznacza, że realizujemy strategię gospodarczą opartą na zrównoważonym rozwoju (o tym mówił przed chwilą pan minister). Definicja zrównoważonego rozwoju, podana choćby w noweli ustawy, jest następująca: zrównoważony rozwój to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym w celu zrównoważenia szans dostępu do środowiska poszczególnych społeczeństw lub obywateli, zarówno współczesnych, jak i przyszłych pokoleń, następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych. Odpowiedź na tak postawione pytanie nie może być jednoznacznie twierdząca, stąd inicjatywa komisji dotycząca opracowania strategii zrównoważonego rozwoju, o której będzie mówił za chwilę pan przewodniczący komisji.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#StanisławŻelichowski">Wysoka Izbo! W trakcie debaty w komisji panowała zgoda, że ustawa z 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska jest jednym z ważniejszych aktów ustawodawczych w zakresie ochrony środowiska w Polsce. Uchwalenie tej ustawy było ważnym momentem w rozwoju prawa ochrony środowiska w naszym kraju. Ustawa ta miała jednak i liczne wady, stąd jej nowelizacje w 1993 r., w 1997 r. i w 1998 r. Przypomnę również - o czym wspomniał pan minister - że w 1995 r. przystąpiono do opracowania nowej ustawy, która aktualnie jest w trakcie uzgodnień wewnątrz-, czy już międzyresortowych. Część z tych wad ma swoje źródło w okolicznościach czasu i miejsca powstania ustawy, część zaś jest wynikiem niedopasowania regulacji do zmian politycznych i społeczno-gospodarczych zachodzących w ciągu ostatnich 10 lat. W związku z tą ustawą jednak powstało liczne piśmiennictwo naukowe, orzecznictwo sądowe i praktyka administracyjna. Istniejący system ochrony środowiska, obecnie naśladowany przez wiele państw, które zmierzają podobną drogą jak Polska, byłby nie do pomyślenia bez tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#StanisławŻelichowski">Wysoka Izbo! Jak już stwierdziłem, o poprawie stanu środowiska naturalnego w naszym kraju decydowały zarówno instrumenty prawne, jak i ekonomiczne oraz organizacyjne. Debata w komisji miała miejsce w październiku 1998 r. Obecnie są już publikowane dane statystyczne za 1997 r., które potwierdzają dalsze umocnienie się wielu pozytywnych trendów w ochronie środowiska. Nakłady na inwestycje ekologiczne zarówno w 1996 r., jak i w 1997 przekroczyły ok. 1,7% produktu krajowego brutto. I w tej mierze nie odstajemy od państw Unii Europejskiej, chociaż na pewno w wymiarach bezwzględnych trudno jest porównać produkt krajowy brutto Polski i Niemiec. Z państw Europy Środkowo-Wschodniej jesteśmy tu na pewno liderem, szczególnie jeżeli zwrócimy uwagę na fakt - o czym również mówił pan minister - że 96% środków wydawanych na inwestycje ekologiczne to nasze środki krajowe, a tylko 4% to środki ze źródeł zewnętrznych. O sukcesie w ochronie środowiska zadecydowali więc w głównej mierze polscy podatnicy i im należą się szczególne słowa podziękowania. Bardzo istotną rolę w finansowaniu ochrony środowiska w Polsce, poza budżetem państwa, odgrywają takie instytucje, jak narodowy fundusz i fundusze wojewódzkie. Mamy nadzieję, że taką rolę będą również odgrywały powstałe w tym roku powiatowe fundusze ochrony środowiska, gminne fundusze, ekofundusze, Bank Ochrony Środowiska i inne banki współfinansujące zadania z zakresu ekologii, ekoleasing i wiele innych instytucji. Wzrost wydatków na ochronę środowiska oraz instrumenty prawne obowiązujące w naszym kraju przynoszą w konsekwencji ograniczenie emisji zanieczyszczeń, poprawę stanu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#StanisławŻelichowski">Na takie stwierdzenia pozwalają m.in. następujące wskaźniki. Tu przepraszam, ale kilka chciałem podać. Emisja dwutlenku siarki według stanu na 1996 r. została ograniczona w stosunku do 1980 r., który był rokiem bazowym według tzw. pierwszego protokołu siarkowego, o ponad 42%. Drugi protokół siarkowy nakłada na nasz kraj obowiązek redukcji emisji od 2000 r. o 37%, a więc nawet te wymogi z drugiego protokółu siarkowego Polska spełniła w 1995 r. Niewiele państw może się poszczycić tego typu osiągnięciem. Emisja tlenków azotu została ograniczona w stosunku do roku bazowego, jakim dla Polski był rok 1987, o blisko 25%. Polska wypełniła więc podstawowe zobowiązanie protokołu. Emisja pyłu w stosunku do roku 1990 spadła o 35%. W latach 1990–1997 pobór wody w Polsce zmniejszył się o blisko 17%, ilość oczyszczonych ścieków zwiększyła się o 61%, przy jednoczesnym zwiększeniu o 13% ścieków oczyszczanych metodami biologicznymi. Niestety, w latach 1994–1996 zużycie wody na potrzeby gospodarki i ilość wytwarzanych odpadów przemysłowych pozostały praktycznie na niezmienionym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#StanisławŻelichowski">W latach 1994–1996 parki narodowe zostały powiększone o ponad 50 tys. ha, a rezerwaty przyrody o ponad 10 tys. ha. Dodam do tego, że niezależnie od wspaniałej pracy polskich lekarzy wydłużyła się również długość życia Polaków w latach 1994–1996 o ponad jeden rok. To jest również wynik poprawy stanu środowiska. Te nasze sukcesy spowodowały to, że niektóre organizacje, jak choćby Greenpeace nazwały w tym czasie Polskę zielonym tygrysem Europy.</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#StanisławŻelichowski">Mimo tych osiągnięć stan naszego środowiska wciąż znacznie odbiega od pożądanego. Przykładem tego może być fakt, że mamy jeden z niższych w Europie Zachodniej wskaźników obsługiwania ludności przez oczyszczalnie ścieków (w Polsce obejmuje to 47% całej ludności kraju, a jedynie 6% ludności na wsi), co jest jedną z przyczyn niezadowalającego stanu naszych rzek. Nadal też całkowita emisja głównych zanieczyszczeń powietrza w Polsce należy do największych w europejskich krajach OECD. Tu mamy problem taki, że w Polsce nośnikiem energii jest węgiel, a w tamtych państwach w głównej mierze energia jądrowa. Dziś trudno uznać, co jest bardziej bezpieczne dla środowiska, szczególnie po doświadczeniach z Czarnobyla, ale tak to wygląda, jeżeli się weźmie pod uwagę nasze nośniki energii.</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#StanisławŻelichowski">Gwałtowny rozwój motoryzacji powoduje wzrost emisji z transportu. Polska nadal należy do kraju o największej w Europie masie wytwarzanych odpadów. Mówił o tym pan minister. W roku 1997 wytworzono ich aż 124 mln ton. Stopień ich gospodarczego wykorzystania wynosi 64%, a unieszkodliwienie ich zaledwie 0,2%. Niekorzystna sytuacja występuje w zakresie odpadów komunalnych. Jedynie 55% ludności obsługiwana jest przez komunalne służby oczyszczania, podczas gdy w krajach Unii wskaźnik ten przekracza na ogół 90%. Podstawowym sposobem usuwania odpadów komunalnych w Polsce są składowiska odpadów, w tym niestety również te nielegalne.</u>
          <u xml:id="u-62.11" who="#StanisławŻelichowski">Posłowie wskazywali, iż nadrobienie tych zaniedbań wymaga odpowiedzialności za ochronę środowiska w całym kraju całej Rady Ministrów, a nie tylko ministra ochrony środowiska, chociaż niewątpliwie rola ministra ochrony środowiska winna tu być wiodąca. Koordynacja strategii zrównoważonego rozwoju mogłaby być realizowana poprzez stały Komitet Rady Ministrów do spraw zrównoważonego rozwoju, o którego utworzenie komisja ochrony środowiska wielokrotnie występowała. Obecnie powstał taki komitet z niejasną jednak rolą w nim ministra ochrony środowiska. Będziemy dalej wnosili, aby rola ta mogła zapewnić ministrowi realizację ustawowych nałożonych na niego obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-62.12" who="#StanisławŻelichowski">Na posiedzeniu komisji w dniu 16 posłowie wyrażali olbrzymie zaniepokojenie doniesieniami prasowymi o likwidacji resortu. Pan minister przedstawił problemy tego resortu. Gdyby dzisiaj można te problemy rozwiązać przez likwidację resortu, byłoby wspaniale, ale wszyscy wiemy, że to jest niemożliwe. Nadrobienie zaniedbań wymaga również olbrzymich środków finansowych. Spełnienie dyrektyw Unii w zakresie ochrony środowiska wymagać będzie wydatkowania według średnich szacunków polskich i zagranicznych około 35 mld euro, co przy założeniu dziesięcioletniego okresu ustawodawczego daje 3,5 mld euro na rok. Wydatkowane w ostatnich latach w Polsce środki na ochronę środowiska równowartości ponad 2 mld euro są olbrzymim wysiłkiem całego społeczeństwa, ale są jeszcze dalekie od potrzeb. Konieczne jest przeznaczenie na ochronę środowiska znacznie większych niż dotychczas środków finansowych i jeszcze bardziej efektywnego ich wykorzystywania. Posłowie wskazywali, że przyzwolenie społeczne na ponoszenie większych środków w dużej mierze będzie zależało od precyzyjnie zaplanowanej i realizowanej edukacji ekologicznej całego społeczeństwa, w tym również decydentów naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-62.13" who="#StanisławŻelichowski">Wyrażam przekonanie w imieniu komisji ochrony środowiska, że dzisiejsza debata będzie czymś w rodzaju edukacji pań posłanek i panów posłów. Niezależnie od edukacji niezbędne jest stosowanie nowych mechanizmów finansowania ochrony środowiska w Polsce. Pewne mechanizmy zostały wprowadzone nowelizacją ustawy z 1997 r. i za wcześnie dziś mówić o ich efektywności. Od kilku lat rozważamy wprowadzenie ekologicznych opłat produktowych, depozytów ekologicznych i innych instrumentów. Komisja wyraziła nadzieję, że w nowej ustawie, zleconej do opracowania jeszcze w 1995 r., która jest obecnie w trakcie uzgodnień międzyresortowych, te nowe mechanizmy zostaną zaproponowane. Być może stanie to się jeszcze wcześniej. Bardzo byśmy na to liczyli. Nowa ustawa, nawiązująca do rozwiązań Unii Europejskiej, wprowadzić również winna regulacje norm dopuszczalnej emisji, uwzględniając najlepsze techniki i technologie. Nie chcielibyśmy, aby stało się dzisiaj tak, że te wszystkie przestarzałe techniki i technologie, które są wycofane z państw Unii Europejskiej, znajdą się na naszym rynku. Byłaby to fatalna rzecz, gdyby tak się stało. Musimy tego bardzo pilnować. Musimy również zapewnić większy dostęp społeczeństwa do informacji o środowisku. To pozwoli uzyskać wsparcie społeczeństwa w wielu sprawach.</u>
          <u xml:id="u-62.14" who="#StanisławŻelichowski">Reasumując, wnoszę w imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, aby Wysoka Izba zechciała przyjąć informację o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska za okres 1994–1996, zawartą w druku nr 440. Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-62.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mariana Golińskiego w celu przedstawienia stanowiska komisji zawartego w druku nr 762.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MarianGoliński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysłuchaliśmy pana ministra Jana Szyszkę, który zaprezentował Wysokiej Izbie również dokumenty dotyczące informacji o stanie lasów w 1997 r. wraz z raportem o stanie lasów w Polsce oraz o realizacji „Krajowego programu zwiększania lesistości” w 1997 r. Dokumenty te dostarczono paniom i panom posłom w druku sejmowym nr 704.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MarianGoliński">Sejmowa Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Żelichowskiego, rozpatrzyła te dokumenty oraz zajęła wobec nich stanowisko w dniu 1 grudnia 1998 r. W posiedzeniu komisji uczestniczyli przedstawiciele ministerstwa ochrony środowiska, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli, Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, narodowego funduszu ochrony środowiska, Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, jak również zaproszeni eksperci. W imieniu komisji mam zaszczyt dzisiaj zabrać głos, by przedstawić jej stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#MarianGoliński">Panie i Panowie Posłowie! Wszyscy zgadzamy się co do tego, że lasy w Polsce odgrywały i odgrywają wielką rolę ze względu na ochronę powietrza, gleby, wody, klimatu. Lasy są niezbędnym czynnikiem równowagi ekologicznej, ciągłości życia biologicznego, przyrodniczej różnorodności krajobrazu. Mają olbrzymie znaczenie dla systemu zdrowotnego środowiska i człowieka. Są także źródłem cennego surowca, jakim jest drewno i inne użytki leśne. Ale istotne jest to, że relacje między tymi dwoma grupami funkcji wskazują, że zaczyna dominować ta pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#MarianGoliński">Członkowie komisji podkreślali wagę tego, że w art. 52 ustawy o lasach nałożono na ministerstwo ochrony środowiska obowiązek sporządzania raportu o stanie lasów, jak również sprawozdania finansowo-gospodarczego Lasów Państwowych. Raport za 1997 r., zawarty w druku nr 704, jest już szóstym z kolei raportem przygotowanym na mocy tej ustawy. Dzięki temu łatwo jest śledzić, w jakim kierunku następują zmiany w lasach i polskim leśnictwie.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#MarianGoliński">Po analizie tych materiałów, zdaniem komisji, można stwierdzić, że główne zadania postawione przed resortem leśnictwa są realizowane, zakładane cele są osiągane. Dlatego komisja uważa, że zarówno stan lasów, jak i działanie Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa należy ocenić pozytywnie. Do głównych czynników, które wpłynęły na taką ocenę komisji, a które były mocno wyeksponowane przez członków komisji, należy wzrost zasobów leśnych. W roku 1997 przybyło 22 tys. ha lasów. Jednocześnie zwrócono uwagę na rozbieżność między dwoma liczbami. Otóż wykazano wzrost powierzchni lasów o 22 tys. ha, podczas gdy nowych zalesień dokonano na powierzchni 18 tys. ha. Jak wyjaśniono, pierwsza liczba wzięta została z danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego, a więc obejmujących nowe zalesienia, jak również powierzchnie, które podczas porządkowania ewidencji gruntów okazały się lasem.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#MarianGoliński">W trakcie prac komisji postulowano, by znacznie większą uwagę poświęcić zalesieniom na terenach górskich i podgórskich z powodu roli, jaką spełniają lasy w retencji wód opadowych. Właściwa retencja to mniejsze zagrożenie powodziowe.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#MarianGoliński">Podczas dyskusji wskazano na bardzo powolny proces przekazywania Lasom Państwowym lasów będących w dyspozycji Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Jest to ważne, ponieważ nadal pozostaje tam około 100 tys. ha lasów, a w kompleksach powyżej 10 ha jest jedynie 6 tys. Stan tych lasów jest zły, a agencja nie posiada własnych służb leśnych. Stan ten spowodowany jest niechęcią chyba obu stron, tj. agencji (często brak dokumentacji) i myślę, że i Lasów Państwowych (zły stan i zdewastowanie tych lasów przy braku środków jest dotkliwym kłopotem).</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#MarianGoliński">Postulowano również, by tę tendencję wzrostu powierzchni leśnej w Polsce utrzymać, tak by w 2020 r. zbliżyć się do poziomu 30% lesistości.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#MarianGoliński">Odnotowano wzrost przeciętnej zasobności na 1 ha w odniesieniu do roku 1996 o 4 m3 w lasach państwowych i o 2 m3 w lasach prywatnych. Osiągnięto zasobność 1610 mln m3 drewna na pniu. Zasobność ta podwoiła się w stosunku do 1956 r. Następuje powolna, ale zauważalna zmiana udziału procentowego gatunków liściastych, wzrasta ich udział. Maleje udział sosny, wzrasta udział buka i dębu. W ostatnich kilkudziesięciu latach udział gatunków liściastych zwiększył się z 13% do blisko 23%. Udział gatunków liściastych jest ważny, gdyż dzięki zwiększonemu udziałowi tych gatunków wzrasta odporność lasów na szkodniki; zapobiega to również degradacji siedlisk, powoduje ich poprawę. Zauważa się zmniejszenie siedlisk borowych na rzecz borów mieszanych.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#MarianGoliński">W drzewostanach wzrasta udział starszych klas wieku, jak również rośnie średni wiek drzewostanów. Dzieje się tak, mimo że zalesia się nowe tereny na dużych powierzchniach. Oznacza to, że gospodarka w lasach prowadzona jest prawidłowo. Potwierdza to również fakt, że w 1997 r. pozyskano drewna mniej, niż dozwala etat cięć. Cięcia te nie przekroczyły 93% limitu. Drewno to w zasadzie pozostało w kraju. Eksport drewna nie przekroczył 1%. Świadczy to o wybitnym preferowaniu rynku krajowego.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#MarianGoliński">Zużycie drewna na 1 mieszkańca wzrosło w 1997 r. do poziomu 0,5 m3 na osobę. Jest to około 60% tego, co zużywa średni Europejczyk.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#MarianGoliński">Posłowie w komisji zwracali uwagę na wzrost liczby rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych. Powiększa się również obszar chronionego krajobrazu. Promocyjne kompleksy leśne - w liczbie 10 - stanowią już 6,5% powierzchni lasów państwowych. Realizuje się w nich program modernizacji leśnictwa w kierunku ekologizacji i zrównoważonego eksploatowania zasobów biologicznych.</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#MarianGoliński">Blisko 50% lasów państwowych stanowią lasy ochronne, w których gospodarkę prowadzi się tak, by mogły one spełniać specjalne funkcje - glebochronne, wodochronne, klimatyczne, obronne, rekreacyjne.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#MarianGoliński">Stan sanitarny lasów poprawia się, nastąpił dalszy spadek zagrożenia szkodnikami pierwotnymi i wtórnymi. Jedynie w trzech regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych wystąpiło zwiększone zagrożenie poprochem cetyniakiem, mianowicie w Szczecinku, Pile i Szczecinie. Przeciwdziałano temu zabiegami w większym stopniu profilaktycznymi niż ratowniczymi. Rezultat tych zabiegów poznamy w raporcie za 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-64.14" who="#MarianGoliński">Członkowie komisji opowiadali się za stosowaniem w tych zabiegach w większym stopniu metod biologicznych niż chemicznych, a jeżeli już trzeba stosować metody chemiczne, to tylko te, które działają selektywnie, oszczędzając środowisko i pozostałe organizmy.</u>
          <u xml:id="u-64.15" who="#MarianGoliński">Zmniejszyła się znacznie ilość pożarów, jest to efekt lepszego dozoru, w tym lotniczego. Niestety, lasy nawiedziła powódź, zatapiając 140 tys. ha. Ze wstępnych szacunków wynika, że około 28 tys. ha to lasy zagrożone, z czego 16 tys. ha już teraz wymaga przebudowy. Jaki jest naprawdę stan lasów po powodzi, będziemy wiedzieli po dokonaniu oceny 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-64.16" who="#MarianGoliński">Niepokój posłów w trakcie rozpatrywania raportu wzbudziły sprawy związane z nadzorem nad gospodarką leśną w lasach niepaństwowych, a w szczególności zapewnienie odpowiedniej ilości środków na realizację zadań w zakresie ochrony i zagospodarowania lasów prywatnych. Brak środków finansowych ze strony wojewodów bądź nieprzeznaczenie ich na urządzenie lasów prywatnych spowodowało, że na koniec roku 1997 urządzono jedynie 50% lasów prywatnych, kiedy to - zgodnie z ustawą o lasach - cały proces urządzania miał się zakończyć w 1996 r. Niepokój budził również fakt, że zadania, o których powiedziałem przed chwilą, były dofinansowywane przez Lasy Państwowe, mimo że nie są to zadania należące do ich kompetencji. Chyba jednak należało tak zrobić, bo w konsekwencji również stan lasów prywatnych ulega poprawie, wzrasta zasobność, zwiększa się liczba zalesień. Przeciętny wiek wynoszący 37 lat nie obniża się mimo znacznych zalesień.</u>
          <u xml:id="u-64.17" who="#MarianGoliński">W zakresie łowiectwa posłowie zwrócili uwagę na niską skuteczność walki z kłusownictwem. Zebrano w 1997 r. 142 tys. narzędzi kłusowniczych, ale stwierdzono jedynie nieco ponad 3 tys. przypadków kłusownictwa, z czego około 480 spraw skierowano do sądów. Wyrokami zakończyło się jedynie 139 przypadków. Niektórzy posłowie łączą to z niepowołaniem straży łowieckiej, a powołanie jej było obowiązkiem ministerstwa ochrony środowiska. Było również zaprezentowane odmienne zdanie. Mianowicie zamiast Państwowej Straży Łowieckiej, Straży Leśnej, Straży Wodnej, Straży Krajobrazowych Parków Narodowych winno się zapoczątkować działania, które doprowadzą do stworzenia policji ekologicznej o bardzo szerokich uprawnieniach, by mogła ona kontrolować wszystkie dziedziny związane z lasami i ich otoczeniem. Wprowadzono koncesjonowanie obrotu tuszami zwierząt, jak również obowiązek znakowania tusz. Posłowie zwrócili jednak uwagę na perturbacje związane z wypowiedzeniem umowy producentowi znaczników. Utrudniło to obrót tuszami zwierząt. Bardzo pozytywnie oceniono prowadzenie gospodarki leśnej, w wyniku czego następuje wzrost majątku trwałego Lasów Państwowych. Wykonano wszystkie podstawowe działania z zakresu hodowli i ochrony lasu. Zwracano uwagę na zatrudnienie, jakie Lasy Państwowe dają wielu ludziom. Obecnie około 41 tys. osób pracuje w Lasach Państwowych, wliczając w to pracowników sezonowych. Szacuje się, że ponad 70 tys. osób pracuje w powiązaniu z lasami. Dochody 850 tys. rodzin są w jakiś sposób związane z lasami. Jest to bardzo ważny czynnik z uwagi na to, że w znacznej mierze dotyczy terenów wiejskich, a te głównie są zagrożone bezrobociem. Średnia płaca za rok 1997 wynosiła 1417 zł brutto, a więc była o około 30% wyższa od średniej krajowej. Osiągnięto wzrost przychodów o 8%. Przychody ze sprzedaży drewna stanowią 80%. Może to w perspektywie grozić pogorszeniem wyników z uwagi na niewielki wzrost cen drewna.</u>
          <u xml:id="u-64.18" who="#MarianGoliński">Na koniec chcę omówić pakiet spraw, które były poruszane podczas prac komisji przez jej członków, a które bezpośrednio nie są związane z raportem o stanie lasów, ale są związane z lasami i są ważne. Posłowie prosili, aby do tego dokumentu dołączyć informację dotyczącą dostosowania naszego prawa w zakresie lasów do prawa Unii Europejskiej. Zwrócono również uwagę, że na 10 tys. dzikich wysypisk w Polsce około 7 tys. zlokalizowanych jest w lasach, szczególnie w lasach prywatnych. Jest to problem, który winien znaleźć rozwiązanie. Zwrócono uwagę na problem związany z rynkiem obrotu makulaturą. Nastąpiło załamanie tego rynku. Powoduje to ewidentne straty w polskich lasach, jak i w gospodarce komunalnej. Komisja ochrony środowiska opracowała i sporządziła dezyderat w tej sprawie. Poddano również pod rozwagę możliwość wykorzystywania osadów z oczyszczalni komunalnych przy pracach zalesieniowych, odnowieniach i nawożeniu gleb.</u>
          <u xml:id="u-64.19" who="#MarianGoliński">I sprawa, która od kilku miesięcy budzi żywe dyskusje i duży niepokój, szczególnie w środowiskach polskich leśników i ekologów. Mówię tu o prywatyzacji, reprywatyzacji i uwłaszczeniu Lasów Państwowych. Istnieje uzasadniona obawa, że może to zaprzepaścić duży dorobek leśników, a rozwiązania stosowane i wypracowane w polskich lasach służą często jako wzór, do którego winno się dążyć.</u>
          <u xml:id="u-64.20" who="#MarianGoliński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Stanem lasów zajmował się rząd, Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, pracowała nad tymi dokumentami Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa i w imieniu tejże komisji mam zaszczyt rekomendować Wysokiej Izbie dokumenty zawarte w druku sejmowym nr 704 i prosić o przyjęcie tych informacji przez Wysoki Sejm, zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, zawartym w druku sejmowym nr 762. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Stanisława Madeja w celu przedstawienia stanowiska komisji zawartego w druku nr 905.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z upoważnienia i w imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa mam zaszczyt zaprezentować stanowisko komisji w sprawie przedstawionego przez Radę Ministrów raportu o stanie środowiska w Polsce. Raport ten stanowi załącznik do druku nr 738. Jest to książka, którą wszyscy państwo posłowie otrzymali. Komisja rozpatrywała i analizowała ten raport już wcześniej, we wrześniu 1998 r., kiedy był to tylko raport Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, i powtórnie na posiedzeniu komisji w dniu 16 lutego, kiedy był to już oficjalny raport Rady Ministrów. Na podstawie przeprowadzonej dyskusji na obu tych posiedzeniach komisja przedstawiła swoje stanowisko w druku nr 905.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JerzyStanisławMadej">Zacznę przedstawienie sprawozdania z tego, co działo się w komisji oraz z oceny raportu, zgodnie z amerykańskimi zasadami, czyli od anegdoty. Anegdota jest z mojego kręgu zawodowego i dotyczy recenzji pracy doktorskiej. Otóż recenzent na początku swojej recenzji pisze tak: W przedstawionej do recenzji pracy znalazłem wiele dobrego i nowego. Szkoda, że to co dobre nie jest nowe, a to co nowe nie jest dobre. Na szczęście tylko niewielka część tej anegdoty odnosi się do raportu, który mamy przed sobą, mianowicie to co dobre nie jest najnowsze, ponieważ raport kończy się na roku 1996, a mija już drugi miesiąc roku 1999. Mamy zatem tę dwuletnią lukę, chociaż oczywiście dysponujemy pewnymi informacjami o tym, co w tym okresie się stało. Wszystkie wskaźniki i dane zawarte w raporcie kończą się na roku 1996, niektóre z nich dotyczą tylko roku 1995. Jednak, jak powiedziałem, to nie umniejsza ani rangi, ani ważności danych, które zostały zawarte w tym raporcie.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#JerzyStanisławMadej">Generalne stwierdzenie, które powtarza się w wystąpieniach, jest takie, że w dziesięcioleciu, które upłynęło od zasadniczych zmian politycznych w Polsce, obserwuje się wyraźną - chciałem powiedzieć: bardzo wyraźną, ale użyję słowa: wyraźną - poprawę stanu naszego środowiska, i to oczywiście w wielu dziedzinach. Stwierdzenie takie pojawiło się zarówno w wystąpieniu pana ministra, jak i w wystąpieniu pana posła Żelichowskiego, który mówił o ocenie realizacji ustawy. Były też stwierdzenia, że dalecy jesteśmy jeszcze od ideału, że wiele rzeczy należy rozwiązać, i będziemy musieli ponieść wiele nakładów, by środowisko osiągnęło stan, jeżeli nie idealny to optymalny, ale ten raport daje nam wiele wskazówek na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#JerzyStanisławMadej">Nie będę szczegółowo omawiał tego raportu, ponieważ nie o to chodzi. Chciałbym się zatrzymać tylko na trzech zasadniczych elementach naszego środowiska, z którymi mamy na co dzień do czynienia. Te elementy to powietrze, woda i ziemia. Z danych zawartych w raporcie wynika, że w ciągu analizowanych 10 lat, jeśli idzie o powietrze, nastąpił bardzo wyraźny, prawie o 50%, spadek emisji dwutlenku siarki. Jednak mimo to, że nastąpił tak wyraźny spadek, Polska znajduje się w czołówce europejskiej - niestety niechlubnej - państw, w których ten wskaźnik należy do najwyższych. Nastąpiło obniżenie emisji tlenków azotu, szczególnie wyraźne na początku lat dziewięćdziesiątych. W tej chwili to obniżenie zostało zahamowane. Wpływają na to różne czynniki, o czym będę mówił za chwilę. Wreszcie nastąpił wyraźny spadek emisji pyłów - o ponad 33%. Niemniej w wielu miejscach, w wielu regionach i w wielu okresach to stężenie pyłów, szczególnie pyłu zawieszonego, przekracza wartości dopuszczalne zarówno według norm krajowych, jak i europejskich.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#JerzyStanisławMadej">Jeśli chodzi o wody, to mamy do czynienia z wodami powierzchniowymi i wodami podziemnymi. Wody powierzchniowe to głównie rzeki, jeziora i wody Morza Bałtyckiego. Pomimo inwestycji, o których mówili tutaj i pan minister, i pan poseł Żelichowski, jeżeli idzie o rzeki, w pierwszej klasie czystości znajduje się niewiele rzek, w zależności od kryteriów, jakie są stosowane. Może podam kilka szczegółów. To są te trzy kryteria: kryterium fizykochemiczne, kryterium wskaźników obligatoryjnych i kryterium sanitarne. Według tego pierwszego kryterium, fizykochemicznego, gdzie są uwzględnione 23 wskaźniki zanieczyszczeń, ok. 5% wód w rzekach, a dokładnie 5% długości rzek można zaliczyć do pierwszej klasy czystości. Jeśli chodzi o wskaźniki obligatoryjne, gdzie jest uwzględnionych kilka wskaźników zasadniczych, to jest to największy udział, czyli ok. 26% długości rzek można zaliczyć do pierwszej klasy czystości. Natomiast jeśli chodzi o wskaźnik sanitarny, czyli o miano coli, a więc bakterii typu fekalnego, to niestety jest to ułamek procenta, 1/10% długości rzek można zaliczyć do pierwszej klasy czystości. Tak więc tu, jak widać, sytuacja nie jest, delikatnie mówiąc, najlepsza.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#JerzyStanisławMadej">Jeśli chodzi o jeziora, to do pierwszej klasy czystości można zaliczyć 3% liczby jezior i ok. 7% objętości wód w jeziorach. W przypadku wód Morza Bałtyckiego obserwujemy w ciągu tych 10 lat tendencję do powolnego zmniejszania zanieczyszczenia. Jak wiemy, państwa regionu Morza Bałtyckiego, szczególnie państwa nordyckie, ciągle wytykają nam, że Polska ma bardzo istotny udział w ładunku zanieczyszczeń, które wpływają do Morza Bałtyckiego z naszych rzek, to znaczy z Wisły i z Odry.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#JerzyStanisławMadej">Natomiast jeśli chodzi o wody podziemne, które mają największe znaczenie dla zaopatrzenia w wodę czystą, to prawie 50% przypowierzchniowych wód gruntowych, które są wodami płytkimi i są narażone na wpływy różnego rodzaju zanieczyszczeń, zalicza się do trzeciej klasy, czyli wód niskiej jakości. Natomiast jest chodzi o wody wgłębne, do trzeciej klasy czystości można zaliczyć od 15 do 23% tych wód.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#JerzyStanisławMadej">Wreszcie jeśli chodzi o gleby, to gleby zdegradowane stanowią 2,7% całkowitej powierzchni kraju, w tym w stopniu dużym i bardzo dużym ok. 0,5% i w stopniu średnim i małym - 2,2% powierzchni kraju.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#JerzyStanisławMadej">I teraz oczywiście jest pytanie, czy ta ocena stanu środowiska, która wynika z tego raportu - powtarzam: są to tylko pewne wybrane wskaźniki dotyczące tych trzech elementów, czyli powietrza, wody i ziemi - pozwala na ewentualne prognozy i na oszacowanie zagrożeń. Jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza, to 10 lat temu główny udział miał w tym zanieczyszczeniu przemysł. W tej chwili jest to jednak ciągle jeszcze sprawa dużego wpływu energetyki. Nasza energetyka oparta jest na węglu kamiennym i węglu brunatnym, w związku z tym zanieczyszczenie powietrza zarówno jeśli chodzi o emisję dwutlenku siarki, jak i tlenków azotu czy pyłów jest duże. Natomiast obecnie obserwujemy również duży udział w zanieczyszczeniu powietrza tzw. niskiej emisji, czyli z tych wszystkich palenisk domowych. Ta emisja rośnie szczególnie w okresach zimowych, wtedy kiedy jeszcze włącza się ogrzewanie, które również oparte jest u nas w dużej mierze na węglu.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#JerzyStanisławMadej">Natomiast zupełnie nowym czynnikiem zanieczyszczającym powietrze, a dotyczy to tlenków azotu, są oczywiście pojazdy mechaniczne, których wzrostu liczby i jakości nikt w najśmielszych marzeniach 10 lat temu czy nawet 5 lat temu się nie spodziewał. Jak wiadomo, w tej chwili Polska należy do czołówki europejskiej państw, jeśli chodzi o wzrost liczby samochodów osobowych. Na szczęście większość z nich to są nowe samochody, już z katalizatorami spalin, ale jeszcze bardzo duży procent tych pojazdów nie posiada katalizatorów spalin, w związku z tym zanieczyszczenie powietrza, zwłaszcza tlenkami azotu, jest duże i to jest ten nowy problem, który również stoi przed nami.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#JerzyStanisławMadej">Na zanieczyszczenie wód, szczególnie powierzchniowych, wpływ ma przede wszystkim nasza gospodarka wodna. Chodzi o ścieki, zarówno ścieki przemysłowe jak i ścieki komunalne. Wprawdzie pan minister w swoim wystąpieniu podawał te ogromne liczby dotyczące oczyszczalni ścieków - i tych oddawanych corocznie do użytku, i tych, które są w budowie - niemniej jednak nie jest z tym tak dobrze. Chociaż generalnie oczyszczane jest około 90% ścieków przemysłowych, to metodami biologicznymi, czyli tymi, które dają tak naprawdę najlepszy, pożądany efekt, oczyszczane jest tylko około 20% ścieków przemysłowych. A około 10% ścieków przemysłowych nie jest oczyszczane zupełnie. Ta sytuacja jest inna, i chyba gorsza, jeśli idzie o ścieki komunalne. Oczyszczane jest około 70% ścieków, w tym metodami biologicznymi około 50% ścieków, a nieoczyszczone ścieki stanowią około 30% całkowitej ich objętości. Największa ilość ścieków nieoczyszczanych występuje na wsiach. Muszą tam być lokalne oczyszczalnie ścieków, bo o budowę, szczególnie kanalizacji, trudno tam, gdzie zabudowania i gospodarstwa są rozproszone. A niestety, większość ścieków odprowadza się tam albo do gruntu, albo do wód powierzchniowych. Paradoksalnie, z drugiej strony największa ilość ścieków nie jest oczyszczana w regionach największych miast, ze stolicą na czele, jako że w końcu w Warszawie, Szczecinie i w jeszcze kilku innych miastach praktycznie nie ma oczyszczalni ścieków. To są paradoksy, że jeśli idzie o budowę oczyszczalni ścieków i samo oczyszczanie ścieków, to największe osiągnięcia mają właśnie małe miejscowości, miasta poniżej 100 tys. mieszkańców czy do 100 tys. mieszkańców, natomiast te największe aglomeracje, jak widać, nie dają sobie z tym rady.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#JerzyStanisławMadej">A tak przy okazji dodam, że wtedy, kiedy przy okazji debaty budżetowej dyskutowaliśmy na temat dotacji dla metra warszawskiego, to zadałem panu prezydentowi Warszawy pytanie: A kiedy będą oczyszczane ścieki z Warszawy? Bo taka inwestycja jak metro jest bardzo istotna, ale oczyszczalnia ścieków dla Warszawy jest równie ważnym przedsięwzięciem, o ile nie ważniejszym.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#JerzyStanisławMadej">Na zanieczyszczenie gleb mają wpływ wszystkie emisje przemysłowe - bo przeważnie są to jednak te pyły, te kwaśne opady, które obserwujemy w Polsce - no i w mniejszym stopniu również rolnictwo, to znaczy niewłaściwe gospodarowanie ziemią czy niewłaściwe stosowanie chemicznych środków do produkcji roślin.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trakcie dyskusji nad tym sprawozdaniem poruszane były różne aspekty stanu środowiska. Stawiane były również pewne kwestie, zarówno przez członków komisji, jak i przez ekspertów. Stawiano między innymi taki zarzut, że jest to nieco jednostronna ocena stanu środowiska. Otóż muszę powiedzieć - teraz wracam do drugiej części mojej anegdoty, którą opowiedziałem na początku - że to, co nowe, jest dobre, bo akurat ta ocena jest oceną wszechstronną, jest oceną pełną na tyle, na ile jest możliwa ocena pełna i syntetyczna. Przypominam, że to jest ocena dotycząca całego kraju, zawarta na stu kilkudziesięciu stronach, trudno więc, by podane były wszystkie pojedyncze wskaźniki. Są to oczywiście wskaźniki syntetyczne, niemniej jednak jest to pełna ocena stanu środowiska, i - co istotne - nie jest to ocena mówiąca tylko o samych osiągnięciach, ale jest to ocena mówiąca również o zagrożeniach. Dlatego należy szczególnie podkreślić, że w rozdziale 4 tej oceny mówi się zagrożeniach, przy czym są to zarówno zagrożenia o charakterze globalnym, zagrożenia wynikające ze zmiany klimatu, z globalnego ocieplenia, ze zmniejszania się grubości warstwy ozonowej, jak i nasze zagrożenia lokalne, krajowe, które dotyczą naszych terenów, szczególnie naszych wód, powietrza, środowiska miejskiego i wiejskiego.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#JerzyStanisławMadej">Patrząc na tę ocenę należy pamiętać również o tym, że - jak mówiłem na początku i jak wszyscy zgodnie stwierdzamy - stan środowiska wyraźnie poprawił się w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Nie należy zapominać, że ten gwałtowny, bardzo istotny spadek emisji zanieczyszczeń, szczególnie zanieczyszczeń przemysłowych, jaki nastąpił na początku lat dziewięćdziesiątych, wynikał miedzy innymi z kryzysu ekonomicznego. Wynikał z tego, że wiele przedsiębiorstw pracowało na pół gwizdka, że użyję tego kolokwialnego określenia. W tej chwili wzrasta produkcja tych przedsiębiorstw, stosowane są już jednak nowe metody, przede wszystkim energooszczędne, metody bardziej czystej produkcji, w związku z tym tych zanieczyszczeń produkowanych przez przemysł przyrasta znacznie mniej niż 10 lat temu. Niemniej ta wzrastająca liczba pojazdów mechanicznych, wzrastająca - to też jest paradoks - liczba wsi, w których budowana jest kanalizacja, stwarza nowe zagrożenia. Wybudowanie kanalizacji i doprowadzenie wody do wsi powoduje, że tej wody na wsi zużywa się więcej, natomiast niestety większości tych zużytych wód nie oczyszcza się, czyli wzrasta liczba ścieków, które nie są oczyszczane. Te wszystkie elementy stanowiące zagrożenie dla czystości naszego środowiska są w tym sprawozdaniu, w tym raporcie o stanie środowiska w Polsce, umieszczone.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#JerzyStanisławMadej">Biorąc te wszystkie aspekty pod uwagę, stanowisko Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa jest takie, jak przedstawione w druku nr 905, czyli komisja wnosi o przyjęcie raportu Rady Ministrów o stanie środowiska w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.17" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Madejowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Śleziaka w celu przedstawienia uzasadnienia projektu rezolucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym serdecznie podziękować panu marszałkowi Płażyńskiemu i prezydium komisji, że uznała argumentację Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa i możliwe było dzisiaj odbycie tej tak ważnej debaty.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#CzesławŚleziak">Z upoważnienia Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa mam zaszczyt przedstawić uzasadnienie projektu rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów w terminie do 30 czerwca 2000 r. strategii zrównoważonego rozwoju Polski, przyjętej jednogłośnie na posiedzeniu komisji w dniu 15 grudnia 1998 r., podkreślam: jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#CzesławŚleziak">Rozpoczęte u progu lat dziewięćdziesiątych przemiany demokratyczne połączone z wprowadzeniem gospodarki rynkowej przyniosły głęboki przełom także w dziedzinie ochrony środowiska. Dostępne dane, prezentowane już dzisiaj na tej sali, dowodzą, że nastąpiło istotne ograniczenie emisji podstawowych zanieczyszczeń, pozwalające na zapoczątkowanie procesu poprawy stanu środowiska naturalnego. Znaczną rolę w tym procesie odegrała przyjęta uchwałą Sejmu dnia 10 maja 1991 r. polityka ekologiczna państwa. Jednak wraz z dokonującym się w Polsce postępem cywilizacyjnym pojawiają się nowe zagrożenia ekologiczne, do przeciwdziałania którym stosowane dotychczas przez państwo środki można uznać za niewystarczające. Należą do nich między innymi: rodząca się na wzór państw wysoko rozwiniętych dominacja konsumpcji materialnej przy zmniejszającej się roli wartości duchowych, niekontrolowana masowa motoryzacja, degradacja przestrzeni kulturowej i przyrodniczej oraz gwałtowny wzrost ilości odpadów.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#CzesławŚleziak">Mając na uwadze nowe zagrożenia i dokonujące się w Polsce przemiany wewnętrzne, takie jak wdrażanie nowych zapisów konstytucyjnych, konieczność kontynuacji reformy administracyjnej, przygotowania do głębokiej reformy podatkowej, dążenie do członkostwa w Unii Europejskiej, a także ze względu na procesy o charakterze globalnym zwłaszcza takie, jak przeciwdziałanie zmianom klimatycznym oraz konieczność sprostania zobowiązaniom wynikającym z międzynarodowych porozumień, do których przystąpił nasz kraj, istnieje potrzeba określenia nowego, szerszego kontekstu polityki ekologicznej państwa i powiązania jej z przewidywanym rozwojem społecznym i gospodarczym. Celowi temu winno służyć opracowanie długookresowej strategii zrównoważonego rozwoju Polski, do której przedstawienia Sejm wzywa Radę Ministrów w niniejszym projekcie rezolucji. Biorąc pod uwagę, że zasada zrównoważonego rozwoju oznacza taki model rozwoju, który potrzeby obecnego pokolenia zaspokaja bez uszczerbku dla szans zaspokojenia potrzeb pokoleń przyszłych, celowe jest, by przedstawiona przez Radę Ministrów strategia odniosła się w szczególności do zagadnień, które wymieniamy w projekcie rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyjęcie rezolucji wzywającej rząd do opracowania długoterminowej strategii zrównoważonego rozwoju wydaje się z wielu względów zasadne. Istnieje szereg dodatkowych motywów skłaniających Sejm do wystąpienia z powyższą inicjatywą. Po roku 1989 Polska świadomie zobowiązała się do kierowania się w swoich działaniach społeczno-gospodarczych zasadami zrównoważonego rozwoju. Konieczność respektowania zasad zrównoważonego rozwoju zapisana została w konstytucji, w przepisach Prawa gospodarczego i ekologicznego oraz w wielu dokumentach programowych. Do kierowania się zasadami zrównoważonego rozwoju obligują Polskę także umowy międzynarodowe, w tym Układ Europejski. Osiągnięcie tych celów może okazać się niemożliwe bez odpowiednich przygotowań i zaangażowania ze strony państwa oraz bez podjęcia prac planistycznych dających podstawę do prowadzenia polityki w długim horyzoncie czasowym.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#CzesławŚleziak">Pierwszym oficjalnym dokumentem państwowym odwołującym się do zasad zrównoważonego rozwoju w Polsce była uchwała Sejmu z dnia 10 maja. Zasady zrównoważonego rozwoju zostały w niej uznane za podstawę do sformułowania założeń polityki społeczno-gospodarczej kraju na następne lata.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#CzesławŚleziak">Sejm w ostatnich latach niejednokrotnie opowiadał się za potrzebą bardziej energicznego wdrażania zasad ekorozwoju w Polsce. Oprócz wspomnianej uchwały w styczniu 1995 r. Sejm przyjął uchwałę w sprawie polityki zrównoważonego rozwoju, w której uznał zrównoważony rozwój za konieczność i obowiązek współczesnej cywilizacji oraz za podstawowe dążenie Polski. Zalecił jednocześnie rządowi doskonalenie interdyscyplinarnych i wielostronnych działań w polityce gospodarczej i zagranicznej zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Sejm w swojej uchwale przypomniał, że zasada zrównoważonego rozwoju w równym stopniu dotyczy wszystkich centralnych organów administracji państwowej. W marcu 1997 r. Sejm uchwalił rezolucję w sprawie skonkretyzowania działań rządu w realizacji polityki zrównoważonego rozwoju. Warto dodać, że również Senat regularnie podejmuje tę tematykę, np. w uchwale z listopada 1994 r. w sprawie polityki ekologicznej państwa Senat wyraźnie opowiedział się za trwałym rozwojem, uznając iż „ekorozwój jest jedyną drogą do zagwarantowania potrzeb i aspiracji społeczeństwa i państwa, stanowi również klucz do integracji europejskiej, członkostwa w organizacjach międzynarodowych i osiągnięcia poziomu kraju rzeczywiście rozwiniętego oraz że ekorozwój musi być realizowany przez wszystkie sektory przy pełnym, świadomym i aktywnym udziale całego społeczeństwa ponad interesami poszczególnych podmiotów, w imię dobra przyszłych pokoleń”.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#CzesławŚleziak">Potrzeba opracowania długofalowej strategii zrównoważonego rozwoju wynika m.in. z konieczności modyfikacji przyjętej w 1991 r. polityki ekologicznej państwa. W opinii wielu ekspertów polityka ta wymaga istotnej aktualizacji, określenia nowych priorytetów oraz odniesienia się do nowej, zmieniającej się sytuacji społecznej i gospodarczej kraju. Koniecznym warunkiem skutecznej realizacji polityki zrównoważonego rozwoju jest koordynacja sektorowych strategii gospodarczych z działaniami na rzecz ochrony środowiska oraz wkomponowanie celów ekologicznych w większość dziedzin polityki społecznej i gospodarczej. Zadanie to wykracza poza możliwości i kompetencje Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Jego realizacji powinna służyć całościowa i spójna długoterminowa rządowa strategia, o której opracowanie dopominamy się w projekcie rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#CzesławŚleziak">Do stosowania zasad ekorozwoju zobowiązują Polskę również międzynarodowe umowy i porozumienia, w tym m.in.:</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#CzesławŚleziak">- układ stowarzyszeniowy ze Wspólnotami Europejskimi, zgodnie z którym „polityka realizacji rozwoju gospodarczego i społecznego Polski powinna kierować się zasadą trwałego rozwoju. Konieczne jest zagwarantowanie, aby wymogi ochrony środowiska były od samego początku w pełni włączone do tej polityki”. (art. 71 pkt 2);</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#CzesławŚleziak">- dokumenty Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i rozwój” w Rio de Janeiro w 1992 r.: „Deklaracja w sprawie środowiska i rozwoju” oraz Globalny Program Działań Agenda 21, który jest obecnie najszerzej uznawanym w świecie dokumentem określającym ogólne kierunki działań zmierzających do zapewnienia zrównoważonego rozwoju. Agenda 21 wzywa rządy do wprowadzenia krajowych strategii zrównoważonego rozwoju w następujący sposób: „Rządy (...) powinny opracować narodowe strategie działań na rzecz trwałego i zrównoważonego rozwoju, oparte m.in. na realizacji decyzji podjętych na Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i rozwój”, a w szczególności zaleceń Agendy 21. Strategie te powinny być tworzone na podstawie polityki i planów gospodarczych, społecznych i środowiskowych danego państwa i powinny te plany harmonizować. (...) Ich celem powinno być zapewnienie społecznie akceptowanego rozwoju gospodarczego i jednoczesne zachowanie zasobów naturalnych i środowiska dla przyszłych pokoleń. Strategia ta powinna powstać przy jak najszerszym udziale społeczeństwa”. (rozdział 8 pkt 7);</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#CzesławŚleziak">- inne podpisane lub ratyfikowane umowy, porozumienia i konwencje z zakresu ochrony środowiska, np. konwencja klimatyczna, której czwarta sesja odbyła się w listopadzie w Buenos Aires.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#CzesławŚleziak">Warto pamiętać, że rozwój międzynarodowej współpracy w dziedzinie ochrony środowiska dostarcza wciąż nowych wyzwań dla polityki ekologicznej, staje się również coraz istotniejszą płaszczyzną międzynarodowego dialogu i motorem zbliżania narodów. Ważną rolę w tym procesie mają do odegrania parlamentarzyści. Od początku lat dziewięćdziesiątych trwa ożywiona współpraca przedstawicieli ciał ustawodawczych z całego świata, dla których podstawową platformą współdziałania jest tworzenie warunków do wcielania w życie idei ekorozwoju. Jedną z organizacji powstałych w celu stymulowania międzynarodowych działań służących trwałemu rozwojowi i zacieśnianiu międzynarodowej współpracy ekologicznej jest Światowa Organizacja Parlamentarzystów na rzecz Zrównoważonego Rozwoju zrzeszająca posłów i senatorów z ponad 50 państw na pięciu kontynentach.</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wybitny znawca problematyki zrównoważonego rozwoju w opinii dotyczącej rezolucji Sejmu w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju kraju, prof. Nowicki, pisze m.in.: „Gorąco popieram rezolucję Sejmu wzywającą rząd do opracowania długoterminowej strategii takiego rozwoju kraju, aby był to rozwój trwały, zrównoważony, cechujący się poszanowaniem przyrody i wszelkich zasobów naturalnych. Już w 1992 r. w książce „Strategia ekorozwoju Polski” pisałem: „Obecnie, po ponad 3-letnim okresie przejściowym, nadszedł czas na bardziej precyzyjne określenie wizji Polski XXI wieku. Brak bowiem takiej spójnej wewnętrznie, realistycznej wizji docelowego modelu politycznego i gospodarczego daje w efekcie obserwowaną dotychczas tymczasowość rozwiązań przyjmowanych przez kolejne ekipy rządowe. Ta przedłużająca się niestabilność sytuacji wstrzymuje też napływ do kraju poważnego kapitału zagranicznego”.</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wnoszę o uchwalenie przez Wysoką Izbę projektu rezolucji Sejmu w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski.</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#CzesławŚleziak">Jednocześnie wnoszę autopoprawki redakcyjno-językowe. W akapicie pierwszym po wyrazach: „przyjętej uchwałą Sejmu z 10 maja 1991 r.” trzeba postawić przecinek. W akapicie trzecim po wyrazach: „W związku z powyższym” przecinek należy skreślić. W akapicie czwartym wyraz: „Strategia...” zastąpić wyrazem: „dokument”. I w akapicie ostatnim po wyrazach: „Sejm oczekuje, że opracowanie” należy umieścić pełne brzmienie tytułu tego dokumentu: „Strategii zrównoważonego rozwoju Polski do roku 2025”. Poprawiony tekst przekazuję panu marszałkowi. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł już tutaj doręczy mi tekst czy do biura?</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, pan minister chciałby w tej chwili zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w odniesieniu do tej propozycji, którą przedstawił pan poseł Czesław Śleziak.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Korzystając z okazji, chcę najpierw serdecznie podziękować komisji za bardzo życzliwy, pozytywny stosunek do dokumentów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanSzyszko">Chcę poinformować Wysoką Izbę, że do uwag szczegółowych ustosunkuję się w odpowiednim czasie.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanSzyszko">Obecnie mam zaszczyt - dziękuję bardzo, panie marszałku - przeczytać stanowisko rządu Rzeczypospolitej Polskiej w odniesieniu do rezolucji Sejmu w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej w pełni akceptuje i przyjmuje do realizacji rezolucję Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów w terminie do 30 czerwca 2000 r. „Strategii zrównoważonego rozwoju Polski do roku 2025”. Zasada zrównoważonego rozwoju Polski została uznana w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej za kierunek rozwoju państwa. Jej realizacja wynika z obecnych zobowiązań międzynarodowych oraz zobowiązań związanych z przyszłym członkostwem Polski w Unii Europejskiej, określonych postanowieniami wspólnotowego prawa pierwotnego i wtórnego. Istotą zrównoważonego rozwoju jest powiązanie szybkiego rozwoju gospodarczego i wzrostu jakości życia ludności z możliwościami, jakie daje stan zasobów naturalnych, warunki przestrzenne i wydolność stanu środowiska przyrodniczego, mierzone obiektywnymi wskaźnikami.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#JanSzyszko">„Polityka ekologiczna państwa” uchwalona została przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 10 maja 1991 r. Wyrażała wolę społeczeństwa polskiego usprawnienia źle realizowanej, wąsko rozumianej ochrony środowiska i poprawy stanu środowiska naturalnego. Przyczyniła się ona, wyznaczając zasady postępowania wobec środowiska i ustalając priorytety w jego ochronie, do poprawy sytuacji ekologicznej w kraju.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#JanSzyszko">Postępujący proces reformy państwa, procesy integracji z Unią Europejską, przemiany społeczne i gospodarcze w kraju i na świecie, postęp wiedzy i rozwój świadomości skłaniają do podjęcia zadania przeprowadzenia stopniowej, ale głębokiej modyfikacji polityki ekologicznej państwa. Strategia zrównoważonego rozwoju Polski do roku 2025 winna się opierać na doświadczeniach polityki ekologicznej państwa z 1991 r., ale także odnieść się do wymagań współczesności i wyzwań XXI w. Powinna się ona stać dźwignią rozwoju społeczno-gospodarczego kraju i zapewnić mieszkańcom Polski wysoką jakość życia. Ważnymi instrumentami realizacji strategii zrównoważonego rozwoju kraju są: tworzenie ładu społecznego, ekonomicznego i przestrzennego. Cele, priorytety i instrumenty wskazane w strategii będą stanowić wytyczne do formułowania polityki sektorowej.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#JanSzyszko">Rząd Rzeczypospolitej Polskiej, doceniając wagę zrównoważonego rozwoju, powołał w 1998 r. Komitet Rady Ministrów do Spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju. Jednocześnie minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa zainicjował prace nad „Nową polityką ekologiczną państwa”, która będzie przedłożona pod obrady Rady Ministrów w drugim półroczu bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#JanSzyszko">Rezolucja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie strategii zrównoważonego rozwoju Polski scala i integruje inicjatywy na rzecz wprowadzenia zasad ekorozwoju we wszystkich dziedzinach życia i nadaje zrównoważonemu rozwojowi wagę zagadnienia ogólnonarodowego. Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MarekBorowski">W debacie nad tymi punktami porządku dziennego Sejm ustalił podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 6 do 91 minut, to jest łączną debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Akcji Wyborczej Solidarność pana posła Józefa Górnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JózefGórny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu Akcji Wyborczej Solidarność wobec przedstawionych Wysokiej Izbie niezwykle ważnych dokumentów obrazujących stan środowiska naszego kraju, a także wskazujących, w jaki sposób realizuje się działania mające na celu jego ochronę. Jest to bardzo ważna debata, gdyż dotyczy ona wszystkich Polaków oraz całego środowiska, a jej podstawę stanowią dokumenty zawarte w drukach nr 440, 704, 738 oraz 848, omówione przez pana ministra oraz przedstawicieli Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Wszystkie te tak bardzo różne dokumenty, przygotowane bardzo rzetelnie i starannie, uzupełniają się wzajemnie i stanowią pewną całość.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#JózefGórny">Cóż z nich wynika? Jaki rysuje się po ich lekturze obraz środowiska naszego kraju? Z wielką satysfakcją trzeba stwierdzić, iż jest to generalnie obraz optymistyczny. Niektórzy autorzy ekspertyz są zdania, że może nawet zbyt optymistyczny. Podzielając w pewnym sensie ich zastrzeżenia, trudno jednocześnie nie skonstatować, iż tak trudno przychodzi nam przyjąć fakt, że są dziedziny życia w Polsce, w których odnotowuje się wyraźny postęp.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#JózefGórny">Cóż więc wynika z tych dokumentów? Otóż należy stwierdzić, iż od 1990 roku obserwuje się bardzo istotne zmniejszenie presji na środowisko. Radykalnie zmniejszyła się emisja zanieczyszczeń powietrza, szczególnie pyłów i dwutlenku siarki, znacząco także dwutlenku azotu, i to nie w wyniku ograniczenia produkcji, wszak od 1992 roku mamy do czynienia z dynamicznym wzrostem gospodarczym, lecz głównie w wyniku skutecznego stosowania bodźców prawno-ekonomicznych. Mimo tego całkowita emisja głównych zanieczyszczeń powietrza w Polsce wciąż jeszcze przekracza średnie wartości europejskie. Przyczyną jest bardzo niekorzystna dla środowiska struktura stosowanych w naszym kraju paliw, którymi w dalszym ciągu są głównie węgiel kamienny i brunatny. Duży wpływ na poziom zanieczyszczenia atmosfery wywiera także gwałtowny rozwój motoryzacji. Warto zwrócić uwagę, iż znaczny wpływ na stan czystości powietrza wywiera także przenoszenie zanieczyszczeń na bardzo duże nieraz odległości. Niewielką pociechą może być w tym zakresie fakt, iż Polska ma znaczną nadwyżkę „eksportu” związków siarki i azotu nad ich „importem”.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#JózefGórny">Wyraźny postęp odnotowuje się w ograniczaniu ilości zanieczyszczeń odprowadzanych w ściekach komunalnych i przemysłowych do wód powierzchniowych. Godne najwyższego uznania są wysiłki inwestycyjne podejmowane przez samorządy gminne w zakresie budowy kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków. Dla zobrazowania efektów tych działań pozwolę sobie zacytować fragment wstępu do raportu Wody powierzchniowe a gospodarka wodnościekowa w województwie rzeszowskim, autorstwa wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w Rzeszowie pani Marii Suchej: „Dla wątpiących i pytających, czy warto (inwestować w dziedzinie ochrony wód), mamy krótką odpowiedź: w Wisłoku ryby już nie tylko żyją, ale także są jadalne. A wartość tlenu, która w 1994 roku wynosiła zaledwie 1,3 mg tlenu na litr, co odpowiada wodzie pozaklasowej, w 1997 roku osiągnęła poziom 7,85 mg tlenu na litr, co odpowiada pierwszej klasie czystości”. Taką poprawę obserwuje się w wielu rzekach, ale są też bardzo poważne problemy w zakresie gospodarki wodnościekowej. Mówił o tym pan poseł Madej, że zbyt dużo jest miast nie posiadających jeszcze oczyszczalni ścieków, a te, w których one są, mają ogromne problemy z utylizacją osadów pościekowych. Problem osadów pościekowych wymaga rozwiązania globalnego.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#JózefGórny">Bardzo niedobra za to jest sytuacja w zakresie gospodarki odpadami. Niestety, w tym przypadku trudno mówić o jakiejkolwiek poprawie. Należymy do krajów o największej w Europie ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych. Wytwarzamy ich rocznie ponad 120 mln megagram, z czego w gospodarce wykorzystuje się zaledwie ok. 55%, podczas gdy w krajach Europy Zachodniej ok. 80%. Ilość nagromadzonych odpadów przemysłowych szacuje się na gigantyczną liczbę ponad 2 mld megagram. Pesymiści nawet ją podwajają. Podobnie fatalna sytuacja ma miejsce w przypadku odpadów komunalnych, których wytwarza się rocznie ok. 45 mln m3. Nie mamy zakładów utylizacji odpadów komunalnych. Praktycznie jedynym sposobem ich usuwania jest składowanie na wysypiskach. Nie buduje się ich m.in. z tego powodu, iż utylizacja odpadów jest kilkakrotnie droższa od składowania. Z tytułu składowania odpadów komunalnych nie pobiera się bowiem stosownych opłat ekologicznych.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#JózefGórny">Nie wykorzystaliśmy doświadczeń i błędów naszych sąsiadów i dopuściliśmy do uruchomienia na wielką skalę produkcji opakowań jednorazowych z aluminium czy tworzyw sztucznych. Załamują się wdrażane wielkim wysiłkiem przez samorządy gminne programy selektywnej zbiórki odpadów, gdyż tych wyselekcjonowanych nikt nie chce odbierać. Ma to miejsce na przykład w przypadku makulatury. W zakresie gospodarki odpadami sytuacja jest generalnie bardzo niedobra i wymaga podjęcia zdecydowanych działań.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#JózefGórny">Poprawia się natomiast stan naszych lasów. Z satysfakcją można stwierdzić, iż od kilku lat systematycznie, choć nie w tempie, jakiego należałoby oczekiwać, rosną zasoby leśne. Wzrasta powierzchnia lasów, ich wiek, zasobność, poprawia się ich zdrowotność. Rosną zapasy drewna na pniu. Korzystna tendencja utrzymuje się także w zakresie wzrostu powierzchni przyrody prawnie chronionej. Zaliczamy się do krajów europejskich o najwyższym wskaźniku różnorodności biologicznej tak pod względem gatunków, jak i walorów środowiskowych. Przedstawione dane wskazują na korzystne w sumie, mimo wielu mankamentów, kierunki zmian. Nie może nas jednak ten stan zadowalać, potrzebne są intensywne działania, których celem będzie dalsza poprawa środowiska.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#JózefGórny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Problem stosunku człowieka do otaczającego go środowiska jest tak stary, jak stara jest historia człowieka. Czytamy w „Księdze Rodzaju”, iż Bóg stwarzając człowieka polecił mu, aby czynił sobie ziemię poddaną. Słowa te niestety przez wieki kształtowały postawę dominacji i ujarzmiania przyrody w sposób, który doprowadził do sytuacji, że w dzisiejszych czasach ujarzmianie przyrody stało się źródłem zagrożenia dla samego człowieka. Zapomniano bowiem i nie brano pod uwagę innego fragmentu „Księgi Rodzaju”, w którym czytamy, iż człowiek został powołany, aby uprawiał i doglądał czyli strzegł ogrodu ziemi, w którym Bóg go umieścił. Człowiek w sposób szczególny jest więc odpowiedzialny za środowisko życia i to nie tylko wobec czasów współczesnych, lecz i przyszłych pokoleń. Bardzo mocno, jednoznacznie wypowiada się na ten temat ojciec święty, Jan Paweł II. W encyklice „Evangelium vitae” pisze: „Jakże nie wspomnieć tu o zasiewie śmierci, jaki dokonuje się przez bezmyślne naruszenie równowagi ekologicznej”. Zaś w encyklice „Redemptor hominis” stwierdza: „Człowiek zdaje się często nie dostrzegać innych znaczeń swego naturalnego środowiska jak tylko te, które służą celom doraźnego użycia i zużycia. Tymczasem Stwórca chciał, aby człowiek obcował z przyrodą jako jej rozumny i szlachetny pan i stróż, a nie jako bezwzględny eksploatator”.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#JózefGórny">Niemal dokładnym powtórzeniem tej myśli Jana Pawła II jest pierwsza z 27 zasad Deklaracji II Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych na temat: „Środowisko i rozwój”, która odbyła się w 1992 r. w Rio de Janeiro. Stwierdza się tam, cytuję: „Istoty ludzkie są w centrum zainteresowania w procesie zrównoważonego rozwoju. Mają prawo do zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą”. Tak oto, po wiekach poszukiwań wracamy do początku, do przesłania „Księgi Rodzaju”. Świadomość tego staje się na szczęście niemal powszechna, co zaowocowało sformułowaniem zasady trwałego i zrównoważonego rozwoju, to znaczy takiego, który zapewni sprawiedliwe zaspokojenie potrzeb współczesnego społeczeństwa bez naruszenia możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. Przyjęcie tej zasady wymaga odejścia od tradycyjnej, wąsko rozumianej ochrony przyrody na rzecz ekorozwoju, to jest podporządkowania potrzeb i aspiracji społeczeństwa i państwa możliwościom, jakie daje środowisko, w którym żyjemy i którym dysponujemy. Zasada zrównoważonego rozwoju stała się w Polsce zasadą konstytucyjną. Uchwalona 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 5 stwierdza, że Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Ta konstytucyjna zasada została rozwinięta w dokonanej w sierpniu 1997 r. nowelizacji najważniejszego polskiego aktu prawnego w dziedzinie ochrony środowiska, jakim jest ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska. Zgodnie z art. 115 tej ustawy, minister ochrony środowiska zobowiązany jest przedstawiać Sejmowi co 3 lata informacje o realizacji tej ustawy. Ocena realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska jest sprawą bardzo złożoną z uwagi na niezwykle szeroki zakres problemów regulowanych tą ustawą. I tak art. 92 ustawy nakłada na ministra ochrony środowiska obowiązek koordynacji pracy wszystkich organów państwowych w zakresie ochrony środowiska. Aby taka koordynacja mogła być organizowana, organ ją wykonujący musi być wyposażony w odpowiednie uprawnienia, co zostało przewidziane w ustawie, gdyż w art. 92 ust. 2 przewiduje się wydanie w tej sprawie stosownego rozporządzenia Rady Ministrów. Niestety, od 1980 r. do dnia dzisiejszego nie ukazało się takie rozporządzenie. Jest niezwykle ważne, aby pilnie się ukazało, podobnie jak wiele innych aktów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#JózefGórny">15 września ubiegłego roku ukazało się rozporządzenie Rady Ministrów, na mocy którego powołano Komitet Rady Ministrów do Spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju. Wydawałoby się, iż jest naturalne, aby na jego czele stanął minister ochrony środowiska, co w jakiś sposób uniemożliwiłoby mu realizację ustawowego obowiązku koordynacji działań z zakresu ochrony środowiska. Na czele komitetu stanął jednak minister gospodarki. W tej sytuacji nasuwa się pytanie o rolę ministra ochrony środowiska w tym komitecie i o możliwości realizacji przez niego ustawowego obowiązku koordynacji działań z zakresu ochrony środowiska. Znacznym utrudnieniem w realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska jest brak polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Za rzecz niezbędną i bardzo pilną uznać należy opracowanie przez ministra ochrony środowiska i zatwierdzenie przez Radę Ministrów strategii ochrony środowiska kraju oraz wprowadzenie do regionalnych planów zagospodarowania przestrzennego działu w postaci planu ochrony środowiska. Bez tych dokumentów trudno będzie mówić o rozwoju kraju zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#JózefGórny">Bardzo duże opóźnienia występują w procesie dostosowywania naszego polskiego prawa do wymogów w Unii. Uczciwie trzeba powiedzieć, że w ostatnich czasach w tym zakresie nastąpił zastój. Może zabrzmi to paradoksalnie, ale wydaje się, że jest to w jakimś stopniu uzasadnione, bowiem Polska posiada już praktycznie w pełni ukształtowany i, jak pokazały wyniki działań podejmowanych w ostatnich latach, dość skuteczny system prawa zawierający wiele oryginalnych rozwiązań instytucjonalnych oraz interesujące instrumenty prawno-ekonomiczne, które z powodzeniem mogłyby być stosowane także w krajach unijnych. Umożliwił on osiągnięcie wielu sukcesów. W związku z tym transformacja naszego prawa winna przebiegać tak, aby w maksymalnym stopniu zachować te rozwiązania, które zdały egzamin. Jest to zadanie znacznie trudniejsze niż proste przetransportowanie systemu prawa Unii, gdyż modernizacja bywa często znacznie bardziej kłopotliwa niż budowanie nowego systemu. Mimo to działania te muszą zostać znacznie przyspieszone.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#JózefGórny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność popiera inicjatywę Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa odnośnie do przyjęcia przez Sejm rezolucji w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski. Zasada ta została uznana, jak już wcześniej mówiłem, w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej za jedną z tych, które określają kierunek rozwoju państwa. Jej przyjęcie wynika także z podpisanych przez Polskę międzynarodowych zobowiązań. Jest ona również jednym z pryncypiów polityki rządu Jerzego Buzka, który w swoim exposé w dniu 10 listopada 1997 r. mówił: „Jesteśmy zdecydowanymi zwolennikami zrównoważonego rozwoju kraju. Zapewnienie właściwej ochrony środowisku naturalnemu to jeden z podstawowych warunków godnego życia, a równocześnie dodatkowe koszty rozwoju gospodarczego - koszty, które chcemy i powinniśmy ponieść. Nasza przyroda stanowi wszak część dziedzictwa narodowego”. Wychodzimy z założenia, że opracowanie strategii i następnie przyjęcie jej przez Sejm będzie znaczącym krokiem w dziele rozwoju Polski, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Wydaje się celowe, aby strategia ta podjęła, oprócz wymienionych w uzasadnieniu zagadnień, także problem edukacji ekologicznej. Winna ona objąć szerokie kręgi społeczeństwa. Jej celem nie może być jednak tylko przekazywanie wiedzy z zakresu ochrony środowiska - gdyż może ona być także użyta przeciwko środowisku - lecz przede wszystkim kształtowanie odpowiednich postaw etycznych, postaw odpowiedzialności wobec czasów współczesnych i przyszłych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#JózefGórny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiejsza debata ma wielkie znaczenie. Jak już wcześniej powiedziałem, dotyczy ona wszystkich Polaków, także tych, którzy jeszcze się nie urodzili. Stąd też sprawy z zakresu ekologii czy ekorozwoju winny być załatwiane ponad podziałami partyjnymi. Z przyjemnością i satysfakcją chcę stwierdzić, że taki charakter mają prace Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Prowadzone są tam nieraz bardzo ostre, ale wyłącznie merytoryczne, pozbawione politycznych podtekstów polemiki i dyskusje. Jestem pewien, iż taki charakter będzie miała także dzisiejsza debata.</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#JózefGórny">Kończąc, chciałbym stwierdzić, iż Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność opowiada się za przyjęciem rozpatrywanych dziś dokumentów, to jest informacji o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska za lata 1994–1996 przedstawionej w druku nr 440, informacji o stanie lasów w 1997 r. wraz z dokumentami towarzyszącymi (druk nr 704), raportu „Stan środowiska w Polsce” (druk nr 738) oraz rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju (druk nr 848). W przypadku tego ostatniego dokumentu wnoszę o natychmiastowe przejście do drugiego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Józef Górny z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Czesław Śleziak z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Mój klub z zadowoleniem przyjął decyzję o odbyciu w dniu dzisiejszym debaty ekologicznej w Sejmie. Jest to ważny dzień dla wszystkich środowisk związanych z ochroną środowiska - jak sądzę, ważny dzień w dziejach parlamentu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#CzesławŚleziak">Przed dzisiejszą debatą koleżanki i koledzy klubowi odbyli wiele konsultacji. Szczegółowo omówiliśmy w klubie dokumenty przygotowane na dzisiejszą debatę. Kolejno odniosę się do nich - najpierw do raportu o stanie środowiska w Polsce (druk nr 738).</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#CzesławŚleziak">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem rządowego raportu o stanie środowiska w Polsce. Dyskusja nad raportem, jaka miała miejsce w komisji, w klubie, a także już na dzisiejszym posiedzeniu, wykazała, że jest to opracowanie rzetelne. Gwoli prawdy trzeba dodać, że są opracowania bardziej pesymistyczne, jak chociażby przygotowane przez Komitet Naukowy „Człowiek i Środowisko” przy Polskiej Akademii Nauk pod przewodnictwem prof. Kozłowskiego. Jednak opowiadamy się - taki jest wynik analiz klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej - za tezą, że stan środowiska w Polsce uległ znacznej poprawie w ostatnich latach. Konkluzje omawianego dzisiaj raportu można sprowadzić do następujących 4 punktów.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#CzesławŚleziak">Po pierwsze, emisja podstawowych zanieczyszczeń atmosferycznych spada lub stabilizuje się. Systematycznie poprawia się jakość powietrza na większości terytorium Polski. Obszarami problemowymi pozostają centra aglomeracji i tereny przemysłowe, wzmaga się znaczenie transportu jako czynnika decydującego o jakości powietrza.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#CzesławŚleziak">Po drugie, zmniejsza się ilość zanieczyszczeń odprowadzanych do wód. Następuje powolna poprawa jakości wód.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#CzesławŚleziak">Po trzecie, niewłaściwa gospodarka odpadami stanowi jeden z najważniejszych problemów środowiskowych. Do jego uporządkowania przyczynić się powinno nowe ustawodawstwo w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#CzesławŚleziak">Po czwarte, polska przyroda wciąż zachowuje wysoki poziom różnorodności biologicznej, rośnie powierzchnia i liczba obiektów objętych różnymi formami ochrony.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#CzesławŚleziak">Ten korzystny obraz środowiska w Polsce wyłaniający się z raportu, z badań GUS, z innych dokumentów, jednak wydaje się bardzo często nadmiernie optymistyczny. Wydaje się, że autorzy nie docenili w dostateczny sposób potencjalnych nowych zagrożeń, bardzo często do tej pory niemonitorowanych, które w nieodległej przyszłości mogą w determinujący sposób wpływać na jakość środowiska w naszym kraju. Mamy świadomość, że zjawiska te nie poddają się łatwym szacunkom ilościowym i bywa, że nie są dotychczas monitorowane przez służby ekologiczne.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#CzesławŚleziak">Do zjawisk tych eksperci zaliczają: żywiołowy rozwój transportu samochodowego i jego konsekwencje, zmianę wzorców konsumpcyjnych społeczeństwa, bardziej surowcowo i energochłonną strukturę konsumpcji, generowanie dodatkowego strumienia odpadów czy przemiany w strukturze zagospodarowania przestrzennego, chociażby fragmentacja zwartych kompleksów przyrodniczych, zwiększona presja na ekosystemy naturalne, zagrożenia bioróżnorodności.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#CzesławŚleziak">Generalnie jednak pozytywnie oceniamy raport. Będziemy głosować za jego przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#CzesławŚleziak">Jeśli chodzi o informację o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska za okres 1994–1996 (druk nr 440), klub SLD zgadza się ze stanowiskiem komisji zawartym w druku nr 672. Do tej informacji mamy jednak wiele zastrzeżeń. Mamy świadomość, że ocena realizacji ustawy o ochronie środowiska jest sprawą skomplikowaną, złożoną - była o tym mowa. Wynika to zarówno z niezwykle szerokiego spektrum regulowanych ustawą problemów, jak i z charakterem wielu analizowanych zjawisk. Jest też problem pewnej historyczności, o której była mowa w sprawozdaniu dotyczącym tego dokumentu. Dzisiaj mamy rok 1999, informacja dotyczy zaś lat 1994–1996, stąd też pytanie, czy takie informacje dla Wysokiej Izby mają w ogóle sens, poza wartością historyczną. Trzeba się będzie zastanowić, jak ten okres skrócić.</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#CzesławŚleziak">Jeżeli chodzi o meritum, na moje zlecenie, jako przewodniczącego komisji, powstało wiele opinii, ekspertyz, dotyczących tej informacji, one podważały pewne tezy, które tam były zawarte, były to krytyczne opinie o informacji. Wyrażali je tacy eksperci jak prof. Marek Górski, prof. Paczuski czy prof. Kozłowski. Powiedziałem, że klub będzie głosował za przyjęciem informacji, chodzi tylko o to, żeby te krytyczne opinie, nawet jeśli są na wyrost, były przestrogą przed następnymi tego typu informacjami. Szczegółowo do problematyki zawartej w informacji odniosą się moi koledzy klubowi.</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#CzesławŚleziak">Informacja o stanie lasów w 1997 r. wraz z raportem o stanie lasów w Polsce w 1997 r. oraz informacja o realizacji „Krajowego programu zwiększenia lesistości” w 1997 r. (druk nr 704).</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#CzesławŚleziak">Obowiązek przedkładania Sejmowi, o czym tu była mowa, przez Radę Ministrów informacji o stanie lasów oraz o realizacji „Krajowego programu zwiększenia lesistości” wynika z art. 52 ustawy z września 1991 r. o lasach. W 1997 r. zostały wprowadzone kompleksowe regulacje w zakresie leśnictwa znowelizowaną ustawą o lasach.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#CzesławŚleziak">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej podziela tezę, że w ostatnich latach następuje stała, chociaż nieznaczna poprawa stanu lasów. Utrzymywanie się tego korzystnego trendu nie wyklucza jednak pojawienia się trudności i problemów powodowanych w przyszłości biotycznymi, abiotycznymi lub antropogenicznymi przyczynami. Stoimy na stanowisku, że istnieje potrzeba dalszego doskonalenia prowadzonej gospodarki leśnej, o tych sprawach będą mówili moi klubowi koledzy. Chciałbym jednak przy tej okazji powiedzieć, że mamy coraz więcej sygnałów, informacji będących wyrazem zaniepokojenia prowadzoną przez rządzącą koalicję polityką kadrową w Lasach Państwowych. Do tego zagadnienia wrócimy w odrębnym trybie.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#CzesławŚleziak">Jeśli chodzi o pierwsze czytanie komisyjnego projektu rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski (druk nr 848), koledzy klubowi również do tego się odniosą. Generalnie klub popiera argumentację, jaką przedstawiłem jako sprawozdawca komisji. Chciałbym tylko dodać, że dokument ten, mowa o strategii, w przyszłości powinien odpowiadać na takie pytanie: Jakie ma być miejsce polskiej gospodarki w świecie w XXI w.? Czy mamy podążać sprawdzoną drogą państw wysoko rozwiniętych, czy też, widząc ich wysiłki dotyczące wielu niekorzystnych trendów rozwojowych, bardziej nastawiać się na tworzenie nowoczesnej gospodarki, unikając błędów, które kiedyś te państwa popełniły? Trzeba odpowiedzieć na pytanie, do jakiego społeczeństwa dążymy, jaki ma być nasz stosunek do przyrody i jej zasobów. Jesteśmy zdania, że do przygotowania strategii trzeba włączyć jak najszersze kręgi społeczne, o czym zresztą mówi projekt rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej uznaje, że szczególnie istotne przy wprowadzaniu strategii, jak również w związku z ekologią, z ochroną środowiska, ze zrównoważonym rozwojem, są następujące problemy - z braku czasu ograniczę się do ich hasłowego wymienienia, a koledzy klubowi to rozwiną.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#CzesławŚleziak">Po pierwsze, czy rząd ma wolę polityczną, czy rządząca koalicja chce realizować założenia ekorozwoju? Padło w wypowiedzi pana ministra, jak również w wypowiedzi pana posła Górnego słowo: tak, zdecydowanie. Nie wystarczy jednak mówić o niektórych kwestiach. W resorcie ochrony środowiska spadają nakłady chociażby na inwestycje centralne. Jeśli uznamy, że ważnym mechanizmem realizacji tego postulatu, woli politycznej, ma być decyzja Rady Ministrów o powołaniu komitetu Rady Ministrów ds. polityki regionalnej i zrównoważonego rozwoju, którą to ideę popieramy, to powinien być na sali przewodniczący tego komitetu, a tu się okazuje, że znów jest to minister ochrony środowiska. Nie bardzo wierzę w ten komitet. Tak nawiasem mówiąc, mam przed sobą pismo adresowane do pana premiera Buzka, w którym część członków tego komitetu, a także wybitnych przedstawicieli nauki zrzeszonych przy Krajowym Forum „Środowisko i Rozwój” z niepokojem pisze, że nie o to chodziło: „Musimy jednak z niepokojem odnotować, że przedstawiona podczas pierwszego posiedzenia komitetu koncepcja działań na najbliższy rok tylko w niewielkim stopniu uwzględnia konstytucyjną zasadę zrównoważonego rozwoju w sensie podanym w art. 3 ustawy o kształtowaniu i ochronie środowiska”. Wyrażam nadzieję, że to są początki.</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#CzesławŚleziak">Po drugie, panie ministrze, pojawiają się głosy o likwidacji ministerstwa czy też o jego połączenia z innym. Klub zdecydowanie stoi na stanowisku, że to ministerstwo trzeba utrzymać. To są absurdalne pomysły. Istnieje jednak potrzeba zreformowania ministerstwa właśnie pod kątem ekorozwoju. Ministerstwo pojmowało ochronę środowiska konserwatorsko, dzisiaj są inne zadania, jeśli wszyscy mówimy o ekorozwoju, trzeba się zastanowić nad tego typu reformą.</u>
          <u xml:id="u-74.19" who="#CzesławŚleziak">Po trzecie, trzeba przyspieszyć prace nad dostosowaniem prawa ekologicznego do wymogów Unii Europejskiej. Niestety największy zarzut mojego klubu dotyczący działalności resortu jest taki, że przespał on półtora roku, jeśli chodzi o dostosowywanie prawa. Mam tu na myśli nową ustawę o ochronie środowiska, Prawo wodne, zmianę Prawa geologicznego i górniczego, nowelizację wielu innych ustaw, również o ochronie przyrody. Trzeba przyśpieszyć te prace. W raporcie Komisji Europejskiej z 9 listopada zawarta jest taka opinia: „Polska od 1997 r. dokonała niewielkiego postępu w dziele przystosowania polskiego prawa”. Ale o tych sprawach szerzej będzie mówił mój kolega klubowy pan poseł Marek Mazurkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-74.20" who="#CzesławŚleziak">Wreszcie, po czwarte, potrzeba nowych mechanizmów ekonomiczno-finansowych. W dezyderatach sformułowanych przez komisję ochrony środowiska, jak i w postulatach wysuwanych przez kręgi związane z ochroną środowiska mówi się wyraźnie, że te mechanizmy, które mamy dzisiaj już po prostu nie wystarczają. Dlatego też cieszymy się, że jest koncepcja odejścia od systemu redystrybucyjno-opłatowego, pójścia w kierunku mechanizmów rynkowych, takich jak rynek emisji, opłaty produktowe, depozyty ekologiczne, jak wreszcie rozsądna polityka podatkowa, która będzie wymuszała proekologiczne zachowania. Mamy dzisiaj w Polsce 3,8 mld odpadów, w tym 400 mln to odpady niebezpieczne, tego nikt za darmo nie uporządkuje, do tego potrzebne są właściwe mechanizmy. Klub mój opowie się za podjęciem prac, które do tego będą prowadzić.</u>
          <u xml:id="u-74.21" who="#CzesławŚleziak">Z braku czasu już tylko hasłowo wymienię kilka problemów, które powinny być uwzględnione w pracy resortu przy wprowadzaniu strategii zrównoważonego rozwoju:</u>
          <u xml:id="u-74.22" who="#CzesławŚleziak">1) bezpieczeństwo ekologiczne państwa, dotyczy to szczególnie nadzwyczajnych zagrożeń,</u>
          <u xml:id="u-74.23" who="#CzesławŚleziak">2) dostęp do informacji i udział społeczny w podejmowaniu decyzji,</u>
          <u xml:id="u-74.24" who="#CzesławŚleziak">3) reforma systemu edukacji ekologicznej,</u>
          <u xml:id="u-74.25" who="#CzesławŚleziak">4) ochrona polskiej przestrzeni przyrodniczej; podzielamy opinię, że planowanie przestrzenne powinno przejść do resortu ochrony środowiska, to jest podstawowe narzędzie ekorozwoju,</u>
          <u xml:id="u-74.26" who="#CzesławŚleziak">5) ochrona różnorodności biologicznej,</u>
          <u xml:id="u-74.27" who="#CzesławŚleziak">6) strategia gospodarki wodą i odpadami,</u>
          <u xml:id="u-74.28" who="#CzesławŚleziak">7) ekologizacja obszarów wiejskich,</u>
          <u xml:id="u-74.29" who="#CzesławŚleziak">8) większa aktywność na arenie międzynarodowej w dziele prac nad zagrożeniami globalnymi.</u>
          <u xml:id="u-74.30" who="#CzesławŚleziak">To główne sprawy do podjęcia.</u>
          <u xml:id="u-74.31" who="#CzesławŚleziak">Kończąc, panie marszałku, wyrażam nadzieję, że dzisiejsza debata ekologiczna stanowić powinna refleksję nad próbą skutecznego, choć w praktyce mało skutecznego, wpisywania ochrony środowiska w życie społeczno-gospodarcze. Ekologia we współczesnej rzeczywistości gospodarczo-społecznej może się urzeczywistniać przede wszystkim przez ekonomię i dobrze rozumiane normy ekonomiczno-prawne regulujące funkcjonowanie gospodarki i sposób bytowania człowieka. Realizacja tego, jakkolwiek bardzo trudna, oznacza tworzenie jakościowo nowej rzeczywistości zwanej zrównoważonym rozwojem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-74.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MarekBorowski">Stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawił pan poseł Czesław Śleziak.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#MarekBorowski">Obecnie kolej na Unię Wolności, pan poseł Jerzy Wierchowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JerzyWierchowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! O randze, jaką Unia Wolności nadaje sprawom ekologicznym świadczy wprowadzenie z inicjatywy Forum Ekologicznego Unii Wolności do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisów dotyczących ekorozwoju i ochrony środowiska. Te konstytucyjne zapisy stanowią solidny fundament tworzenia ekologicznego prawa i prowadzenia przez państwo racjonalnej polityki w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JerzyWierchowicz">Prowadzenie polityki ekorozwoju leży w interesie naszego kraju, albowiem zaniedbania w dziedzinie ochrony środowiska mogą stać się poważną barierą w procesie integracji Polski z Unią Europejską. Ekonomiści podkreślają też, że stan środowiska coraz wyraźniej wpływa na możliwości i tempo wzrostu gospodarczego Polski. Środowisko determinuje też w znacznym stopniu jakość życia, w tym stan zdrowia wszystkich obywateli. W latach dziewięćdziesiątych zanotowaliśmy spore osiągnięcia w dziedzinie ochrony środowiska, szczególnie w zakresie redukcji zanieczyszczeń. Trzeba jednak pamiętać, że postęp ten zawdzięczamy głównie uruchomieniu rezerw wynikających z przejścia od socjalistycznego marnotrawstwa do gospodarki rynkowej skłonnej do zdecydowanie oszczędniejszego gospodarowania. Te proste rezerwy uległy już wyczerpaniu. Teraz czas na aktywną politykę państwa opartą na konstytucyjnej zasadzie zrównoważonego rozwoju. Kontynuacja dotychczasowej polityki nie zapewni, naszym zdaniem, sukcesu głównie dlatego, że dotychczas w praktyce za politykę ekologiczną było odpowiedzialne jedynie ministerstwo ochrony środowiska, a winien być odpowiedzialny cały rząd.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#JerzyWierchowicz">Obecna sytuacja powoduje niespójność polityki państwa w różnych sektorach. Nie zmieniło tego stanu rzeczy powołanie, zgodnie z umową koalicyjną partii współrządzących, rządowego Komitetu do Spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju. Stał się on bowiem kolejnym instrumentem dominacji resortów gospodarczych, a rola ministerstwa ochrony środowiska w tym komitecie została zredukowana niemal do minimum. Zbyt wolno również dostosowujemy polskie prawo do standardów europejskich. Bardzo nieśmiało, naszym zdaniem, korzystamy z instrumentów ekonomicznych w dziedzinie ochrony środowiska, takich jak opłaty produktowe czy handel emisjami. Mówił o tym słusznie mój przedmówca. W tej sytuacji nawet sprawnie działający system finansowania ochrony środowiska, stanowiący przedmiot zainteresowania innych krajów, może okazać się niezdolny do udźwignięcia ciężaru proekologicznych inwestycji, które musimy poczynić w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Eksperci Banku Światowego szacują te kwoty na około 40 mld dolarów. By sprostać tym zadaniom, Unia Wolności, Wysoki Sejmie, proponuje: po pierwsze, powrót do pierwotnej koncepcji rządowego Komitetu do spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju rozumianego zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej jako ekorozwój; po drugie, merytoryczne i polityczne wzmocnienie ministerstwa ochrony środowiska, którego pierwszym elementem winno być włączenie w zakres kompetencji ministerstwa także planowania przestrzennego jako istotnego czynnika kształtowania środowiska - docelowo ministerstwo ochrony środowiska winno pełnić rolę ministerstwa do spraw ekorozwoju, zajmującego się przede wszystkim formułowaniem i prowadzeniem strategicznych programów zrównoważonego rozwoju; po trzecie, uspołecznienie procesu decyzyjnego w dziedzinie ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem roli organizacji pozarządowych - pozwoli to na uniknięcie szeregu konfliktów, takiego konfliktu choćby, jaki występuje na Górze Świętej Anny; po czwarte, przyspieszenie prac legislacyjnych dostosowujących polskie ustawodawstwo do norm europejskich.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#JerzyWierchowicz">Naszym zdaniem absolutnie realna jest szybka realizacja tych zadań. Taki właśnie generalny kierunek polityki ekologicznej Unia Wolności przedstawia i chce go skutecznie wspierać. Konkretne propozycje zgłosimy w toku prac legislacyjnych na forum komisji i na forum parlamentu w kolejnych czytaniach. Stanowisko Unii Wolności, Wysoki Sejmie, wobec projektów dokumentów będących przedmiotem dzisiejszej debaty przedstawi wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa pan poseł Jerzy Madej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Wierchowiczowi z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Żelichowskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przez wiele lat żyliśmy w świadomości, że każdy sukces kładzie nas na łopatki i każda klęska stawia na nogi. Nam dziś jest dosyć niezręcznie mówić o tym sukcesie w dziedzinie ochrony środowiska. Przeto z uwagi na ograniczony czas, jaki ma mój klub, chciałbym w głównych tezach, przemawiając w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, wskazać zagrożenia, nowe zagrożenia, które się rysują, i pokazać na bazie naszego doświadczenia recepty, jak wyjść, jak przeciwdziałać tym zagrożeniom, które są niewątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#StanisławŻelichowski">Zacząłbym od tego, że trochę nas martwi - może nie jest to najważniejsza sprawa, mówił o tym przed chwilą pan poseł Śleziak - krytyka zewnętrzna i wewnętrzna polskiej ekologii. Krytyka wewnętrzna wynika choćby nawet z tego, panie ministrze, że niektórzy członkowie kierownictwa, gdy znajdą dziennikarza, to próbują mu wszystko, co mają w głowie, przekazać, i pojawiają się potem sygnały, że ktoś tam z kierownictwa resortu zamierza rozebrać tamę we Włocławku, ktoś inny się chwali, może nawet ta sama osoba, że spowodował, że nie ma środków w Unii Europejskiej na określone cele. To powinno być na podstawie dyskusji resortowej ograniczone. Niepotrzebne są ze względu na wewnętrzną sytuację w Polsce tego typu sygnały, one niezbyt dobrze świadczą o spójności kierownictwa resortu.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#StanisławŻelichowski">Natomiast jeśli chodzi o zewnętrzne sprawy, to myślę, że w dużej mierze jest to wynik pasywnej polityki zagranicznej ministerstwa ochrony środowiska. W poprzednim okresie na zaproszenie ministra ochrony środowiska gościli w Polsce szef UNEP w randze zastępcy sekretarza generalnego ONZ, komisarz Unii Europejskiej, czołowi ministrowie Unii Europejskiej zajmujący się ochroną środowiska. W Toruniu podpisaliśmy tak zwaną deklarację toruńską, podpisało ją 10 ministrów Europy Środkowo-Wschodniej. Wszystkim naszym partnerom pokazywaliśmy, co Polska już zrobiła, co przeprowadza teraz i co zamierza zrobić. Krytyka przedstawicieli Unii Europejskiej była ograniczona, ponieważ pokazaliśmy, co robimy, jakie są nasze możliwości. To spotkało się z naprawdę dużym uznaniem wszystkich stron. Dziś jakby tego trochę brakuje i stąd chyba te krytyczne uwagi. Zwracam uwagę pana ministra, że warto się tym zająć.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#StanisławŻelichowski">Muszę również powiedzieć, że w szerszej skali, w skali ONZ Polska ma pewne atuty, które obecnie chyba nie są wykorzystane. Przypomnę, że kilku ministrów ochrony środowiska z państw grupy G77 skończyło studia w Polsce. Oni mają duży sentyment do Polski. Warto to wykorzystać. Warto wykorzystać to, że mamy wspólne problemy z Chinami, a Chiny są niewątpliwie liderem tejże grupy. Przeszkoliliśmy w Polsce wielu specjalistów chińskich w zakresie rozwiązywania problemów ochrony środowiska. Na forum ONZ państwa Europy Środkowo-Wschodniej i te państwa G77, ponieważ Polska starała się być rozjemcą w sprawach współczesnego świata, stwarzały nam spore możliwości. Nie przypadkiem dwa razy z rzędu nasi przedstawiciele w komisji ochrony środowiska ONZ zajęli bardzo wysokie stanowiska. Niewiele państw może się czymś takim pochwalić. W związku z tym twierdzę, że warto do tego wrócić.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#StanisławŻelichowski">Druga kwestia to te lasy. Tu, panie ministrze, przeraziłem się dzisiejszym pana stwierdzeniem - gdyby nie to, może bym nawet tego tematu nie poruszał. Stwierdził pan, że resort ochrony środowiska jest przygotowany do zadośćuczynienia za krzywdy historyczne, które wynikły z prywatyzacji majątku narodowego. Tego doradcę, który to panu napisał, panie ministrze, powinien pan zwolnić z pracy. Pan nie ma możliwości zadośćuczynienia za krzywdy polityczne. Na miły Bóg, sytuacja jest dziś taka: jeszcze w 1997 r. wydaliśmy z budżetu państwa, łącznie z kredytem Banku Światowego, blisko 700 mln zł na ekologię, w następnym - 500 mln zł, a na ten rok jest 390 mln zł. Wydatkujemy 2 mld euro rocznie, a potrzeba 3,5 mld. I pan się tutaj sili na obietnice zadośćuczynienia za krzywdy historyczne? Jest to jakieś nieporozumienie. Do tego nie można dopuścić. Nie można z trybuny sejmowej mówić, że resort ma takie możliwości finansowe, że może krzywdy historyczne naprawiać, bo to nie pana rola, panie ministrze. Zresztą, prawdę powiedziawszy, gdyby dziś każda grupa społeczna w Polsce wystawiła rachunek obecnemu pokoleniu Polaków za krzywdy historyczne, to trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałby nasz kraj, ale to jest jakby temat do innej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#StanisławŻelichowski">Następna sprawa, którą chciałem poruszyć, to kwestia tych pomysłów, które dotyczą prywatyzacji i reprywatyzacji lasów. Pan minister kilkakrotnie tu stwierdzał, że był współautorem czy autorem programu wyborczego Akcji Wyborczej Solidarność w zakresie ochrony środowiska. Skoro więc dziś posłowie tego ugrupowania składają takie wnioski, to chcę zapytać: czy pan minister opracował program, którego skutków pan nie przewidział? Czy to, co się dzieje w zakresie tych inicjatyw, wychodzi poza program AWS? Warto o tym powiedzieć. W każdym razie w moim przekonaniu nie możemy dopuścić do tego, żebyśmy w XXI wiek weszli z czymś, co - jak pan słusznie zauważył - zagraża naszym lasom. A jeżeli zagraża naszym lasom, to zagraża całej naszej ekologii. W tej chwili do Komitetu Obrony Lasów Polskich, do mego biura parlamentarnego, do komisji ochrony środowiska wpłynęło 400 tys. podpisów, które złożymy marszałkowi Sejmu, gdy będzie pierwsze czytanie tych projektów, bo one już mają charakter oficjalnych druków sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#StanisławŻelichowski">Jeszcze jedna sprawa, którą chcę poruszyć. Prosił pan, żeby były panu zadawane również pytania dotyczące spraw trudnych. Ponieważ włożył pan dziś mundur leśnika, to choćby dlatego postaram się takie trudne pytanie zadać. Panie ministrze, nie chcę tu już negować tych wszystkich zmian kadrowych, które miały miejsce w Lasach Polskich, bo sądzę, że to, iż mamy jedne z ładniejszych lasów w Europie, to na pewno zasługa polskich leśników. Jeżeli zdarzyło się tak, że zaprosił pan do siebie dyrektorów i prosił ich o szczere wypowiedzi, i pięciu się tak wypowiedziało, a za trzy dni wylecieli z pracy, to ja tłumaczyłem, że to był przypadek, że to nie było zamierzone. Jeżeli natomiast pan czy ktoś w pana imieniu zaprasza na świąteczny opłatek i w tym dniu zwalniacie dwóch ludzi, dwóch dyrektorów - no to, proszę państwa, są jakieś reguły... Nie można ich przekroczyć. Jak pan może dzielić się opłatkiem z innymi, jeżeli w tym czasie tych dwóch ludzi przeżywa opłatek, wiadomo, w jakiej atmosferze, gdzieś ze swoimi rodzinami. Tego nie można robić. Wie pan, można ludzi zwolnić, nie można ich natomiast poniewierać, nie można ich poniżać. Wyobrażam sobie tymczasem, że coś takiego tu się stało.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#StanisławŻelichowski">Chciałem zwrócić uwagę na następną sprawę, dosyć trudną, dobrze by było, gdyby resort znalazł wyjście z tej trudnej sytuacji. Przesunęliśmy znaczne środki w dół i to może przynieść pozytywne efekty - oby tak się stało. Musi być jednak w Polsce jedna polityka ekologiczna państwa. Realizowana może być w różnym zakresie, w różnych województwach bywają różne akcenty tej polityki, ale ta polityka powinna być jedna. Jeżeli pan czy w pana imieniu narodowy fundusz rezygnuje z finansowania małych inwestycji gminnych, to oznacza, że nie będzie pan miał w ogóle wpływu na to, co będzie się działo w funduszach powiatowych, wojewódzkich w tych województwach, gdzie koalicja Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności jest w opozycji. Warto więc, żeby była jedna polityka, warto zweryfikować to, co przedstawił narodowy fundusz. Ja wiem, że narodowy fundusz dziś nie może dać na te małe inwestycje takich środków, jakie dawał przedtem, ale nawet jeśli da symboliczne środki, to pan jako szef resortu będzie mógł wpłynąć na to, żeby w państwie była realizowana jedna polityka, i do tego pana namawiam.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#StanisławŻelichowski">I czwarta, ostatnia sprawa. Chciałbym zwrócić uwagę, że w naszym kraju brak w tej chwili - o czym mówił przed chwilą również poseł Śleziak - opracowanej koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. Dzisiaj ten program lesistości jest zawieszony w próżni. Zwracam się do rządu o to, żeby taka koncepcja pojawiła się do końca tego roku, to jest wymóg ustawowy. Niezbędne jest rozwiązanie tych problemów, przed którymi stoimy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Stanisław Żelichowski w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#MarekBorowski">Zgłosił chęć zabrania głosu pan minister Jan Szyszko, proszę.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#MarekBorowski">Panie pośle Wędrychowicz, najmocniej przepraszam, ale nie wymieniłem pańskiego nazwiska, aczkolwiek o nim pomyślałem, przyznaję.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polemikę z panem posłem Żelichowskim podejmę później, natomiast do jednej sprawy chciałem się ustosunkować teraz. Panie pośle, to jest prawda, włożyłem ten mundur dlatego, że jestem leśnikiem i uważam wykonywanie tego zawodu za powód do dumy. Panie pośle, w pewnym okresie zostałem pozbawiony możliwości wykonywania tego zawodu. Niech mi pan wierzy, odczułem to bardzo boleśnie, ale dzięki ludziom, którzy pracowali w terenie, udało mi się przetrwać i pracuję nadal dla lasów. Chciałbym panu powiedzieć, że nie przypominam sobie, abym kogokolwiek zwalniał podczas „opłatka”, to nie ja, nie na tym spotkaniu. Natomiast mogę panu powiedzieć, że podchodzę do spraw kadrowych, nie tylko w leśnictwie, ale do spraw kadrowych w całym resorcie, mając na względzie jeden aspekt - merytoryczny. Liczy się merytoryczna wartość pracy, merytoryczne kwalifikacje człowieka, znajomość tego wszystkiego, co jest potrzebne do realizowania polityki. I o tym mogę pana, panie pośle, głęboko zapewnić.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JanSzyszko">Równocześnie mogę powiedzieć, że oczywiście sprawuje się różne stanowiska, w tej chwili jestem ministrem, prawdopodobnie kiedyś wrócę na stanowisko profesora wyższej uczelni i nie będę uważał tego za degradację, stanowiska są płynne, natomiast nie dopuszczę do tego - i może mnie pan trzymać za słowo - aby komukolwiek stała się niezasłużona krzywda. Każdy może wykonywać pracę na stanowiskach, które mu odpowiadają. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MarekBorowski">Dziękujemy panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, teraz przechodzimy do wystąpień indywidualnych... No właśnie, pominąłbym pana posła Wędrychowicza. Bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Adam Wędrychowicz występuje w imieniu dwóch kół, tak, panie pośle? Dwa koła pan reprezentuje, KPN-Ojczyzna i Ruch Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#AdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Widocznie już od początku są trudności z tym wystąpieniem, niemniej chciałbym skromnie wyrazić stanowisko w imieniu tych dwóch kół.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#AdamWędrychowicz">Proszę państwa, my również uważamy po zapoznaniu się z informacją o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska w okresie 1994–1996 r., że w znacznym stopniu powstrzymano degradację środowiska, ograniczono poszczególne elementy niszczenia środowiska, dokonując także eliminacji zanieczyszczeń u źródeł. Nie będziemy tutaj, w związku z krótkim czasem tego wystąpienia, analizować przyczyn. Właściwie zgadzamy się z poprzednikami i rzeczywiście nasze stanowiska, bez względu na opcję polityczną, są tutaj podobne. Naprawdę jest to osiągnięcie ostatniego dziesięciolecia i na pewno wszyscy to odczuwamy na co dzień, a zwłaszcza w tym regionie, z którego ja pochodzę, na wielkoprzemysłowym Śląsku, gdzie w wielu dziedzinach wyraźnie odczuwa się, że środowisko, w którym żyjemy, zwłaszcza powietrze, wyraźnie się poprawiło. Mimo tych pozytywnych kierunków zmian, w zakresie ochrony środowiska istnieją liczne problemy i musi postępować doskonalenie przepisów prawnych oraz praktyki ochrony środowiska, tym bardziej że przecież dążymy do struktur europejskich i również mamy zobowiązania międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#AdamWędrychowicz">Chcę zwrócić uwagę na kilka problemów dotyczących Górnego Śląska. Pierwszy problem to jest konieczność wzmożenia rekultywacji obszarów objętych przekształceniami spowodowanymi eksploatacją górniczą. Wiemy, że ta eksploatacja, często prowadzona na zawał, powodowała bardzo duże straty, jeżeli chodzi o środowisko i w tej chwili jest konieczna współpraca obydwu resortów, a zwłaszcza górnictwa i leśnictwa, dotycząca nie tylko usuwania powstałych szkód, lecz przede wszystkim prowadzenia pewnej polityki profilaktyki po to, żeby już nie niszczyć tego środowiska. Również konieczne jest wsparcie finansowe grupy zajmującej się lasami, może funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, bo rzeczywiście szkody są ogromne. Z wielkim podziwem patrzę na naszych śląskich leśników, na ich, powiedziałbym, heroiczną postawę w likwidowaniu skutków pożaru na obszarze Kuźni Raciborskiej i jestem pełen uznania dla tego środowiska. Dlatego też popieram ich postulaty, które z wielkim niepokojem odnoszą się do planowanej reprywatyzacji lasów i uważam, że z tego chyba wynikała propozycja pana ministra Szyszki, żeby zastosować inne sposoby rekompensaty, nie ograniczając w jakimś znaczącym stopniu lasów państwowych, a zwłaszcza ich funkcji ekologicznej, która na pewno była niedoceniana, a będzie narastająca.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#AdamWędrychowicz">Chcę zwrócić również uwagę na problem niskiej emisji, który był tutaj omawiany. Wydaje mi się, że przy naszym bardzo nieudolnym rozwiązywaniu problemów komunikacyjnych konieczne jest wprowadzenie jak najszybciej benzyny bezołowiowej. Niepokój wielu środowisk budzi sposób podejmowania decyzji co do budowy nowych sieci, a zwłaszcza autostrady E-4 biegnącej przez sam GOP. Tu chodzi głównie o społeczność Kochłowic, czyli dzielnicy Rudy Śląskiej i Katowic, jak również o te pozarządowe organizacje ekologiczne, które wyraźnie sprzeciwiają się prowadzeniu tej autostrady przez samo centrum GOP. Większą akceptację, również Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, budziła nitka południowa, która i tak przecież będzie konieczna, żeby ciężki transport ominął Śląsk. Proszę państwa, zarówno władze lokalne, jak i miejscowe nie wykazały rozumnego podejścia do konsultacji ze środowiskami ekologicznymi i z mieszkańcami.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#AdamWędrychowicz">Proszę państwa, chciałbym jeszcze w paru zdaniach powiedzieć o tym, co mi się nasunęło w trakcie słuchania tej debaty. Muszę tutaj pogratulować panu ministrowi Szyszce, bo to jest pierwszy minister rządu, od którego usłyszałem inne podejście do spraw rozwoju Polski - podejście ekorozwojowe. Zawsze z tej trybuny dominuje ekonomizm, często księgowy, płytki. Tutaj słyszeliśmy inne podejście nie tylko do środowiska, do lasów. Pan minister pierwszy powiedział, że szansą dla polskiego rolnictwa jest rozdrobniona ściana wschodnia, gdzie może być produkowana żywność ekologiczna.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#AdamWędrychowicz">Chciałbym, żebyśmy dzisiaj myśleli o ekologii jeszcze szerzej, że ekologia to również zdrowie. Mówił o tym mój kolega, przedstawiciel AWS, który wspominał o konferencji Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro i tam na pierwszym miejscu mówiono o zdrowiu ludzkim. Również w Agendzie 21 jeden z rozdziałów mówi o ochronie i promocji zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#AdamWędrychowicz">Wydaje mi się, że tu niestety nasza reforma nas cofa. Niedoszacowanie finansowe, które jest ewidentne, nieprzyznawanie tego i ukrywanie, jak również dezorganizacja spowodowana tym, będą się odbijać również na środowisku.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#AdamWędrychowicz">Chciałbym przekonać państwa, że zdrowie, również panie ministrze Szyszko, to też jest środowisko. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Wędrychowiczowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#MarekBorowski">Jako pierwszy wystąpi pan poseł Tadeusz Pawlus z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#TadeuszPawlus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do osiągnięcia trwałego i zrównoważonego rozwoju konieczne jest, aby ochrona środowiska stanowiła nierozłączną część procesów rozwojowych i nie była rozpatrywana oddzielnie. To fundamentalna zasada przyjęta na konferencji Narodów Zjednoczonej w Rio de Janeiro w 1992 r. Polska zaakceptowała tę deklarację i postanowiła ją realizować. Dzisiejsza debata, tak potrzebna i długo oczekiwana, stanowi jednak zaprzeczenie tej zasady. Przyznam, że brakuje mi w przedłożonych dokumentach wspólnej platformy z tzw. resortami gospodarczymi. Dokumenty przedstawione przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa cechuje wysoki profesjonalizm. Zarówno opinie ekspertów, jak i szeroka społeczna dyskusja podkreślają rzeczowy charakter przedstawionych informacji i raportów. A jednak studiowanie tych materiałów pozostawia wyraźny niedosyt. Wyraźnie brakuje wypracowanego modelu zrównoważonego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#TadeuszPawlus">10 maja 1991 r. Sejm przyjął uchwałę o polityce ekologicznej państwa. Wytyczała ona kierunki ekorozwoju i choć wymaga ona aktualizacji, pozostaje merytorycznie słuszna. Sprawa modelu zrównoważonego rozwoju jest kluczowym problemem dla ministerstwa ochrony środowiska. Należy jednak wyraźnie stwierdzić, że żaden nawet najbardziej uaktualniony dokument nie będzie gwarantował skutecznej polityki ekologicznej, jeżeli nie będzie odpowiadał za nią cały rząd, a nie wyłącznie minister ochrony środowiska. Pozycja ministra ochrony środowiska jest od kilku lat słaba i w zamysłach kolejnej reformy centrum ma być jeszcze słabsza. Najlepszy przykład to powołanie Komitetu Rady Ministrów do Spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju. W zamyśle główną rolę miał w nim odgrywać szef resortu ochrony środowiska. A tak na marginesie dodam, że w niektórych rządach pełni on funkcję wicepremiera. Tymczasem na czele komitetu stanął minister gospodarki, zaś minister ochrony środowiska został sprowadzony do roli petenta. Sama nazwa sugeruje, że chodzi o zrównoważony rozwój regionów, co wypacza pojęcie ekorozwoju. Po prostu nie o to chodzi. Dochodzą kolejne niepokojące sygnały o dalszych próbach ograniczania roli ministerstwa. Gospodarowanie wodą ma być przekazane do resortu rolnictwa. Trudno sobie wyobrazić zarządzanie ochroną środowiska bez możliwości wpływania na podstawę wszystkich zasobów przyrodniczych. Czy można dzielić rzeczy niepodzielne?</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#TadeuszPawlus">Coraz głośniej mówi się również o fuzji ministerstwa zdrowia i ministerstwa ochrony środowiska. Założenie można by uznać za słuszne, zwłaszcza że zostało już sprawdzone w wielu krajach. Wydaje się jednak, że tego typu konstrukcja w naturalny sposób przesunie punkt ciężkości w kierunku zdrowia, co będzie zrozumiałe ze względu na wprowadzaną obecnie reformę, ale stanie się to niewątpliwie ze szkodą dla ochrony środowiska. Uważam, że na tego typu przedsięwzięcia jest jeszcze zdecydowanie za wcześnie.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#TadeuszPawlus">Zapisy ustawy kompetencyjnej przekazały uprawnienia dotyczące lokowania najbardziej uciążliwych inwestycji czy też składowania odpadów samorządom. Lokalne społeczności będą mogły wpływać na to, co dla nich najważniejsze, a więc na czyste środowisko. Nieporozumieniem była próba przekazania Inspekcji Ochrony Środowiska w podległość samorządów. Wydaje się słuszne - i jak wiemy, podejmowane są takie przygotowania - uczynienie Inspekcji Ochrony Środowiska organem niezależnym również od administracji rządowej i podporządkowanie jej bezpośrednio parlamentowi. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy zrezygnowano w dużej części z obowiązku planowego gospodarowania całą przestrzenią Polski. Niezależna inspekcja przynajmniej w części będzie mogła rozstrzygać na dość rozległym polu niejasności.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#TadeuszPawlus">Kończąc, pragnąłbym przypomnieć podstawową prawdę, która wydaje się zbyt słabo zaakcentowana w dzisiejszej debacie, a którą zasygnalizował pan minister. Nie chronimy środowiska dla samej ochrony. Powtórzę jeszcze raz za posłem Józefem Górnym, że istoty ludzkie stanowią centrum zainteresowania w procesie trwałego i zrównoważonego rozwoju. Mają prawo do zdrowego oraz twórczego życia w harmonii z przyrodą, jak o tym mówi zasada pierwsza deklaracji z Rio. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Pawlusowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Mazurkiewicza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podejmując ocenę stanu i funkcjonowania prawa o ochronie środowiska w Polsce oraz postulowanych kierunków jego ewolucji i nie ograniczając się oczywiście do cezury 1996 r., bo byłoby to studium historyczne, wypada na wstępie przypomnieć, że uchwalona 31 stycznia 1980 r. polska ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska miała na ówczesne czasy - a przypomnę, było to 20 lat temu - charakter bardzo nowoczesny i była wtedy bardzo wysoko oceniana przez doktrynę i praktykę także rozwiniętych państw zachodniej Europy. Warto o tym pamiętać, jeśli uwzględnimy, że ustawa ta, oczywiście po wielu nowelizacjach, pełni do dziś w Polsce ważną rolę w zarządzaniu ochroną środowiska, tworząc wraz z blokiem innych ustaw szeroki system prawny w tym zakresie. Pierwotnie jednak ustawa ta zapewniać miała ochronę środowiska w warunkach systemu nakazowo-rozdzielczego i do tego dostosowane były jej narzędzia. System nakazowo-rozdzielczy upadł, jak wiemy, i zastąpiony został systemem gospodarki rynkowej. Stosunki między podmiotami gospodarczymi są dziś relacjami prawnymi opartymi na konstrukcji praw i obowiązków równorzędnych podmiotów. Upadła ich organizacyjna podległość. Zadaniem administracji jest przede wszystkim kontrola przestrzegania prawa, funkcja nadzoru administracyjnego. Mimo to nadal w aktualnie obowiązującym prawie o ochronie środowiska - i mam tu na myśli nie tylko ustawę z 1980 r., ale i ustawodawstwo późniejsze - można zaobserwować wyraźny przerost oddziaływania za pomocą instrumentów administracyjno-prawnych, przy słabości środków oddziaływania ekonomicznego na samodzielne decyzje podmiotów korzystających ze środowiska i kształtujących to środowisko. Wpływa to niewątpliwie na niską efektywność naszej polityki ekologicznej, na co słusznie zwrócono uwagę w projekcie rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MarekMazurkiewicz">Słuszny jest na tym tle deklarowany także przez moich poprzedników wniosek o przyspieszenie prac nad nowym, nowoczesnym ustawodawstwem dotyczącym ochrony środowiska, wniosek tym bardziej uzasadniony, że podstawowe materiały do tego są już w istocie przygotowane przez liczne środowiska, także przy wsparciu ze środków PHARE.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#MarekMazurkiewicz">Wspólna polityka ekologiczna jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się obszarów współpracy krajów Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht uznał osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony środowiska za jeden z podstawowych celów Unii. Wiele dyrektyw unijnych służy równocześnie ochronie środowiska, jak i, równolegle, wzrostowi gospodarczemu i eliminowaniu barier we współpracy gospodarczej. W konsekwencji ogromne znaczenie przykładane do problemów ochrony środowiska znalazło wyraz w Układzie Europejskim - o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami - a także stało się jednym z podstawowych warunków, który legł u podstaw opinii Komisji Europejskiej w sprawie polskiego wniosku o członkostwo. W świetle tych ustaleń jednym z podstawowych warunków realizacji tego wniosku powinno być zmierzanie do tego, by realizowana przez Polskę polityka rozwoju społeczno-gospodarczego kierowała się zasadą trwałego rozwoju oraz by wymogi ochrony środowiska naturalnego były w pełni włączane do polityk sektorowych (cytuję odpowiednie dokumenty międzynarodowe).</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#MarekMazurkiewicz">Fundament polskiego prawa ekologicznego, którym jest ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska, na poziomie zasad ogólnych wykazuje po nowelizacjach znaczną zbieżność z zasadami ochrony środowiska zawartymi w prawie unijnym, choć chyba trzeba tu wyraźnie podkreślić, że, jak dotąd, brak wielu aktów wykonawczych do znowelizowanej ustawy uniemożliwia jej wdrażanie w tym właśnie kierunku, a ponadto wiele aktów, nie tylko wykonawczych, nie odpowiada dziś warunkom wynikającym z konstytucji i wymaga w konsekwencji przebudowania.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#MarekMazurkiewicz">Polska przyjęła zasady Szczytu Ziemi z Rio de Janeiro, co znalazło wyraz w postanowieniach konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. i w bieżącym ustawodawstwie. Warto jednak zwrócić uwagę, że pozostały jeszcze niektóre obszary ekologicznego ustawodawstwa Unii Europejskiej, które nadal nie mają odpowiedników w polskim ustawodawstwie, co jest niewątpliwą słabością naszych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#MarekMazurkiewicz">Okresowy raport na temat postępów Polski na drodze do Unii Europejskiej ogłoszony przez Komisję Europejską 9 listopada 1998 r. w Brukseli nie napawa - mimo osiągnięć, które tu były wskazywane - optymizmem. Raport ten stwierdza generalną poprawę jakości środowiska w Polsce w ostatnich latach, ale równocześnie stwierdza, że od 1997 r. Polska dokonała bardzo niewielkiego postępu w ustawodawstwie z zakresu ochrony środowiska. Środki przyjęte w celu dostosowania prawa polskiego do acquis dotyczą niektórych tylko decyzji, przewidziane układem Partnerstwo dla członkostwa wymaga natomiast od Polski kontynuacji przedłożenia ramowych ustaw jako priorytetu krótkookresowego. Ponadto raport ten - jeszcze raz go cytuję - podkreśla, że podstawowy polski narodowy program przygotowań do członkostwa nie określił, chyba nie przez przypadek, szczegółowych terminów transpozycji i wdrażania ramowych ustaw o kluczowym dla współpracy znaczeniu. Polska przyjęła, trzeba to przyznać, ramową dyrektywę o gospodarce wodnej i ramowe dyrektywy o odpadach, brak jest jednak działań dla rozwinięcia infrastruktury monitoringu wody i powietrza. Większość sektorów, według stanowiska komisji, nadal prezentuje niski stopień dostosowania w szczegółowych obszarach ochrony, które tu w tej chwili pomijam.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#MarekMazurkiewicz">Według raportu trudno przewidzieć, jaki postęp uda się osiągnąć w skali krótkookresowej. Polski narodowy program przygotowań do członkostwa - cytuję dalej dokument - musi zostać wyraźnie ulepszony i obejmować całość acquis, a także określić terminy transpozycji i wdrożenia poszczególnych ustaw Unii. Wyższy stopień transformacji konieczny jest zwłaszcza w zakresie ochrony przyrody. W raporcie stwierdza się, że jeśli prace legislacyjne nie uległyby przyspieszeniu, to pełna transpozycja legislacyjna może potrwać dłużej niż zakładano w prowadzonych pertraktacjach. Mówię o tym dlatego, że zagrożenie to byłoby bardzo niebezpieczne dla naszych działań na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#MarekMazurkiewicz">Kończąc, chciałbym poprzeć w całej rozciągłości zreferowane przez przewodniczącego komisji i sprawozdawcę komisji projekty rezolucji w sprawie strategii zrównoważonego rozwoju Polski, z główną tezą tej rezolucji, iż strategia zrównoważonego rozwoju powinna, opierając się na doświadczeniach polityki ekologicznej państwa z 1991 r., odnieść się do wyzwań współczesności i wyzwań XXI wieku, stając się dźwignią rozwoju społecznego i zapewnienia mieszkańcom Polski wysokiej jakości życia.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#MarekMazurkiewicz">Na tym tle warto podkreślić - nie rozwijając tego wątku, przyłączę się do moich poprzedników - że nie można skutecznie zrealizować efektywnej polityki ekologicznej, jeżeli odpowiedzialnym za nią nie będzie cały rząd i wszystkie władze publiczne, ale wyłącznie, tak jak to dotychczas się robi, minister ochrony środowiska, którego pozycja w tym strukturalnym układzie jest niestety zbyt słaba, a wydaje się, że wszyscy, włącznie z koalicją, a parlament w szczególności, powinni wyciągnąć wnioski z doświadczeń Europy, gdzie służby publiczne w zakresie ochrony środowiska są niesłychanie wysoko usytuowane w procesie decyzyjnym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Mazurkiewiczowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Stanisława Madeja z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w tej debacie, chcę zwrócić uwagę na to, że wprawdzie formalnie dyskutujemy nad informacjami i raportami przedstawionymi przez Radę Ministrów i nad projektem rezolucji Sejmu zgłoszonym przez komisję ochrony środowiska, ale tak naprawdę jest to debata ekologiczna o znacznie szerszym zakresie, mówiąca nie tylko o obecnym stanie środowiska, ale o tym, w jakim kierunku będą następowały w najbliższych i w dalszych latach zmiany naszego środowiska. Jest to debata nie tylko o realizacji ustawy, ale i o realizacji polityki ekologicznej państwa, a można by zaryzykować stwierdzenie, że jest to debata o strategii zrównoważonego rozwoju, chociaż takiego dokumentu jeszcze nie ma, takim dokumentem nie dysponujemy.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#JerzyStanisławMadej">Dzieje się tak nie tylko dlatego, że kierowanie się zasadą zrównoważonego rozwoju zostało zapisane w Konstytucji RP, zostało umieszczone w ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska, ale przede wszystkim dlatego, że polityki ekologicznej nie można prowadzić w oderwaniu od polityki gospodarczej i społecznej państwa. To jest ten najważniejszy element naszej debaty. I nie jest sprawą przypadku to, że konferencja Narodów Zjednoczonych, która odbyła się w czerwcu 1992 r. w Rio de Janeiro, zorganizowana była pod hasłem: Środowisko i rozwój. Wszystkie dokumenty z tej konferencji, łącznie z najbardziej popularnym dokumentem nazwanym w skrócie Agendą 21, posługują się terminem „rozwój zrównoważony”, który to termin w języku angielskim ma określenie: sustainable development.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#JerzyStanisławMadej">I tu problem, proszę państwa, traktowania tego zrównoważonego rozwoju wynika już z samej definicji. Przez kilka lat po konferencji w Rio de Janeiro, po tym Szczycie Ziemi, w polskim języku bardzo powszechny był termin „ekorozwój”. Było to jednak zawężenie. Ekorozwój oznacza tylko rozwój ekologiczny, czyli rozwój nastawiony na ochronę środowiska czy na interesy środowiska. Były również próby określenia tego terminem „trwały rozwój” albo „równomierny rozwój”. Otóż nie jest to również tylko trwały rozwój, nie jest to tylko rozwój równomierny. Najbardziej jednak odpowiednim określeniem wydaje mi się „rozwój zrównoważony”. A z czego to wynika? Otóż wynika z definicji, która została po raz pierwszy przedstawiona w 1987 r. przez komisję pani Brundtland. Definicja ta brzmiała: „zrównoważony rozwój oznacza zaspokajanie potrzeb społeczeństwa bez ograniczania możliwości zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń”. Chyba ta definicja, mimo że jest bardzo krótka i bardzo jednoznaczna, nie dotarła do wielu członków naszego społeczeństwa, a również chyba nawet i do niektórych decydentów, którzy się tymi sprawami zajmują. Bo ja tym tłumaczę fakt, że komitet Rady Ministrów, który został powołany między innymi w tej sprawie, nosi nazwę Komitet Rady Ministrów do Spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju. Można by przypuszczać, że twórcy komitetu traktowali rozwój zrównoważony właśnie jako rozwój równomierny, stąd łączy się go z polityką regionalną i zrównoważonym rozwojem. Otóż rozwój zrównoważony, proszę państwa, opiera się na rozsądnym wzroście ekonomicznym, na rozwoju społecznym, na rozsądnym gospodarowaniu zasobami (zarówno odnawialnymi, jak i nieodnawialnymi) oraz na redukcji emisji zanieczyszczeń poniżej wartości krytycznych. I to jest, proszę państwa, rozszerzona definicja rozwoju zrównoważonego, i na tym powinniśmy się opierać w naszych działaniach.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#JerzyStanisławMadej">Jeżeli będziemy w ten sposób rozumieli rozwój zrównoważony, to ten projekt rezolucji, który został zgłoszony przez Komisję Ochrony Środowiska, nawołujący czy apelujący do Rady Ministrów o opracowanie strategii zrównoważonego rozwoju, mówi również o tym, jakie elementy muszą być w tej strategii uwzględnione. Nie można, proszę państwa, rozpatrywać tutaj środowiska jako oderwanego od rozwoju gospodarczego i od poziomu życia. Stąd najbardziej jaskrawym przykładem, jaki można w tej chwili przedstawić, jest opóźnianie restrukturyzacji naszego górnictwa. Otóż każdy rok opóźnienia zmian restrukturyzacji w naszym górnictwie odbija się niekorzystnie na środowisku. Podstawowa rzecz - zasolenie wód powierzchniowych. Wydobywamy węgiel z dużych głębokości, a wobec tego z jednej strony są większe koszty, a z drugiej strony złoża węgla trzeba odwadniać. Są to wody zasolone, które w minimalnym stopniu zostają oczyszczone i są po prostu zrzucane do wód powierzchniowych. Energetyka nasza oparta jest głównie na węglu kamiennym i węglu brunatnym. Powoduje to, pomimo tych wszystkich działań, które podejmujemy w naszych elektrowniach, jednak ogromne ilości zanieczyszczeń w postaci dwutlenku węgla, tlenków siarki, tlenków azotu i pyłów, które są emitowane do atmosfery. Jeszcze jeden przykład. Polityka transportowa, której tak naprawdę nie ma, powodująca, że ten, wspomniany dzisiaj kilkakrotnie - ten nieprzewidywany i niepohamowany rozwój motoryzacji powoduje przecież ogromny wzrost zanieczyszczenia powietrza właśnie tlenkami azotu.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#JerzyStanisławMadej">To są przykłady naruszania zasady zrównoważonego rozwoju. To nie ma być tylko rozwój równomierny, czyli że rozwijamy równomiernie wszystkie dziedziny życia gospodarczego, ale to ma być taki rozwój, gdy wzrost produkcji, wzrost poziomu życia nie odbywa się kosztem środowiska, a przede wszystkim to - co jest w tej zasadzie zrównoważonego rozwoju podkreślone - nie odbywa się na koszt przyszłych pokoleń, które nie będą miały jak z tego środowiska korzystać. I stąd, proszę państwa, jest to najistotniejszy element tej naszej dzisiejszej debaty ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#JerzyStanisławMadej">Dodając do tego, co mówił w imieniu klubu Unii Wolności przewodniczący klubu pan poseł Wierchowicz, uzupełnię w kilku szczegółach to stanowisko naszego klubu. Otóż, opracowując tę strategię zrównoważonego rozwoju, należy pamiętać jeszcze o tym, że należy dopasować do tej strategii odrębne strategie polityki sektorowej. Oczywiście będzie to nowa polityka ekologiczna państwa, będzie to musiała być polityka energetyczna, polityka transportowa, polityka rolna. I wreszcie, last but not least, jak mówią Rosjanie, polityka finansowa, gdzie muszą wejść mechanizmy rynkowe, a nie tylko dystrybucja środków, które są gromadzone przez narodowy fundusz, wojewódzkie i powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#JerzyStanisławMadej">Cieszyliśmy się, kiedy został powołany Komitet do Spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju, ale rzeczywistość już potwierdza nasze obawy, że nie jest to ten komitet, który koordynuje strategię zrównoważonego rozwoju. Musi być zapewnione współdziałanie wielu ministrów, ale konieczne jest również wzmocnienie roli ministra ochrony środowiska jako koordynatora działań. Oczywiście nie będzie on decydował o rozwoju czy kierunku zmian w naszej energetyce, o polityce transportowej, ale musi mieć istotny wpływ na ostateczny kształt tej polityki. Uzasadnione wydaje się również to, że nie można zmniejszać zakresu przedmiotowych kompetencji ministra ochrony środowiska, czyli wyrwać z jego kompetencji na przykład gospodarki wodnej. Należy natomiast zwiększyć ten zakres, tak jak to już było wspomniane, o politykę przestrzennego zagospodarowania kraju. I to są te elementy, proszę państwa, które powinny być uwzględnione, aby strategia zrównoważonego rozwoju miała odpowiedni kształt, a jednocześnie było zagwarantowane w miarę prawidłowe jej realizowanie.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#JerzyStanisławMadej">Pojawia się jeszcze jeden element. Nie jest to już apel do rządu, tylko apel do parlamentarzystów o powołanie parlamentarnego zespołu do spraw zrównoważonego rozwoju. Począwszy od 1993 r. międzynarodowe organizacje parlamentarne uchwalają, że w każdym parlamencie powinien być taki zespół do spraw zrównoważonego rozwoju ponad wszelkimi komisjami.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#JerzyStanisławMadej">Kończąc moją wypowiedź, z natury rzeczy ograniczoną brakiem czasu, wynikającym z tego, że jest to debata średnia, chciałem jeszcze przedstawić stanowisko naszego klubu w odniesieniu do pozostałych dokumentów, które zostały przedstawione i nad którymi dzisiaj dyskutujemy. Powtarzając, że oczywiście jesteśmy jak najbardziej za przyjęciem rezolucji w sprawie opracowania strategii zrównoważonego rozwoju, Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie również głosował za przyjęciem przedstawionych raportów i sprawozdań dotyczących stanu ochrony środowiska, realizacji ustawy o ochronie środowiska i stanu lasów w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Jerzy Madej z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Wiesław Woda z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedłożony przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa projekt rezolucji zobowiązującej Radę Ministrów do przedstawienia strategii zrównoważonego rozwoju Polski jest ciekawą i godną poparcia inicjatywą. Niedługo minie 10 lat od zapoczątkowania głębokich przemian społeczno-gospodarczych, niedługo również wejdziemy w trzecie tysiąclecie. Strategicznym celem zrównoważonego rozwoju Polski jest dążenie do optymalnego wyboru kierunków produkcji dla zabezpieczenia stale rosnących materialnych i kulturowych potrzeb z równoczesnym zachowaniem walorów naturalnego środowiska dla przyszłych pokoleń. Niewątpliwie bardzo pomocna w pracach nad strategią może być już opracowana wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Jest ona integralnym elementem długookresowej strategii rozwoju, współzależnym z jej aspektami społecznymi, gospodarczymi i ekologicznymi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WiesławWoda">Zróżnicowanie przestrzenne cech środowiska przyrodniczego w Polsce oraz jego stanu jest niekwestionowanym faktem. Perspektywa integracji europejskiej wyostrza problem ochrony środowiska jako jednego z istotnych elementów procesów dostosowawczych na drodze Polski do Unii Europejskiej. Równocześnie w ostatnim pięcioleciu odnotowuje się zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza i wód. W pełni aktualna jest teza o istnieniu rozległych obszarów o wysokich walorach przyrodniczych w skali europejskiej. Perspektywa swobodnego przepływu ludzi, towarów, usług, informacji i kapitałów w ramach zintegrowanej Europy stawia w nowym świetle problem konkurencyjności polskiej przestrzeni jako czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Aby wykorzystać wynikające stąd szanse, Polska przestrzeń musi sprostać wymogom i oczekiwaniom dysponentów kapitału. Nie może jednak stać się śmietnikiem Europy. Musimy zachować przestrzeń rolniczą, by zapewnić pełną samodzielność żywnościową kraju. Obok prognoz demograficznych konieczne jest opracowanie bilansu żywnościowego kraju. Kluczowym czynnikiem rozwoju będą zasoby wód. Daleka od racjonalnej gospodarka wodą sprawia, że stajemy się jednym z najuboższych w wodę krajów Europy. Ostatnie lata to bardzo dynamiczny rozwój komunikacji indywidualnej, w której muszą łącznie występować trzy elementy: człowiek, samochód i droga. Niestety w zakresie budowy i modernizacji dróg postęp jest znikomy. Brak równowagi w odniesieniu do tych trzech elementów sprawia, że na drogach rozgrywa się wiele dramatów, stają się one często nieprzejezdne i oczywiście stwarza to znaczące zagrożenie dla stanu środowiska naturalnego. Musimy więc wypracować nie tylko ekonomiczne warunki budowy dróg, ale również pewną równowagę między siecią dróg, przestrzenią przyrodniczo-rolniczą i środowiskiem naturalnym.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WiesławWoda">Priorytetowym przedsięwzięciem w najbliższych kilku latach jest zbudowane spójnego, efektywnego systemu i struktur wspierania rozwoju regionalnego - zgodnie z zasadami obowiązującymi w Unii Europejskiej - systemu umożliwiającego spełnienie kryteriów warunkujących w przyszłości korzystanie z jej funduszy strukturalnych, funduszu spójności oraz zdynamizowanie ogólnego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski i jej regionów z uwzględnieniem zasad ekorozwoju. Zasadniczą zmianą jest wykreowanie regionów rozumianych jako podmioty uprawnione do prowadzenia samodzielnej polityki rozwojowej. Oznaczać to musi ustanowienie prawa regulującego zasady polityki regionalnej, polegającej na utworzeniu nie hierarchicznego, lecz komplementarnego układu polityki regionalnej państwa.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#WiesławWoda">Podczas formułowania strategii rozwoju regionalnego należy się liczyć z istnieniem dużej liczby podmiotów wpływających na ustalanie celów i mających swój udział w realizacji strategii. Na stan rozwoju regionalnego, kondycję gospodarki i społeczeństwa, kształt ważnych elementów zagospodarowania, infrastruktury wpływają tysiące zazębiających się decyzji podejmowanych przez indywidualnych obywateli, przedsiębiorstwa, organizacje, władze szczebli lokalnych, wreszcie władze regionu i rząd. Zarówno dysproporcje w strukturze regionalnej kraju, jak i niebezpieczeństwo ich utrwalenia przemawiają za opracowaniem i przyjęciem strategii zrównoważonego rozwoju jako wiodącej zasady polityki regionalnej państwa. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego pozytywnie ocenia projekt rezolucji i wnosi o przejście do drugiego czytania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Wiesław Woda z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Adam Łoziński z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#AdamŁoziński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pan minister w swoim wystąpieniu zaznaczył, że nieodłącznym i ważnym elementem ochrony środowiska są lasy. To prawda. Doceniali lasy również nasi twórcy literatury. „I cóż jest piękniejszego nad wysokie drzewa” - pisał Leopold Staff. Przytoczę też słowa Stefan Żeromskiego: „Puszcza nie jest ani moja, ani twoja, ani nasza, jeno Boża i święta”. Trzeba jednocześnie stwierdzić, że własność państwowa przytłaczającej większości lasów w okresie powojennym była podstawowym czynnikiem twórczym i zachowawczym wysokich walorów produkcyjnych i pozaprodukcyjnych polskich zasobów leśnych. W gospodarce leśnej Polski zawsze występowała przewaga czynników przyrodniczych nad bezwzględnymi wpływami ekonomii, czyli tzw. opłacalnością. Dzięki temu nasze obszary leśne swą różnorodnością, bogactwem gatunków, różnowiekowością drzewostanów, walorami przyrodniczymi wzbudzają zachwyt leśników z krajów Europy Zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#AdamŁoziński">W Unii gospodarka leśna podporządkowana jest w sposób zdecydowany bezwzględnym prawidłom ekonomii, dlatego też tam można sobie jedynie pomarzyć o w pełni ekologicznej, opartej na podstawach biologicznych gospodarce w lasach. U nas - może to brzmieć paradoksalnie - dzięki marginalnemu oddziaływaniu ekonomii na gospodarkę leśną, kilkudziesięcioletniemu wpływowi państwa na kształtowanie się polityki leśnej w oparciu o najnowsze osiągnięcia nauki oraz poświęceniu szeregu pokoleń leśników potrafiliśmy utrzymać gospodarkę w lasach i zasoby leśne na bardzo wysokim poziomie. Bez wątpienia można mieć pretensję do leśników, że nie „wycisnęli” z lasów całej produkcji, którą można by było uzyskać, na co zresztą naciskał w latach 1991–1992 Bank Światowy. Dzięki oporowi leśników polskich, środowisk naukowych i przedstawicieli ruchów ekologicznych na szczęście do tego nie doszło. Trzeba zawsze pamiętać, że las przede wszystkim spełnia wiele funkcji pozaprodukcyjnych, nie dających się łatwo wymierzyć w złotówkach, a są to m.in. funkcje wodochronne, glebochronne i rekreacyjne. Lasy są podstawowym elementem większości obszarów chronionych, chronią w ramach ekosystemów leśnych olbrzymie zasoby przyrody. Las jest gigantycznym zbiornikiem retencyjnym wody oraz niewiarygodną fabryką tlenu zatrzymującą jednocześnie duże ilości zanieczyszczeń powietrza. Dzięki racjonalnemu gospodarowaniu w lasach obserwujemy w Polsce stały wzrost zasobności drzewostanów, zapasu drzewnego na pniu oraz lesistości kraju.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#AdamŁoziński">Niemniej jednak są również negatywne zjawiska. Drzewostany jodłowe w górach i na pogórzu w latach minionych wykazywały znaczny stopień uszkodzeń na skutek szkodliwego oddziaływania przemysłu. Drzewostany na niżu z przewagą sosny znajdowały się w pierwszej, a wyspowo w drugiej strefie szkodliwego oddziaływania przemysłu. W ostatnich latach obserwuje się zmniejszenie skutków tego szkodliwego oddziaływania. Należy jednak przypuszczać, że poprawa sytuacji w lasach nastąpiła na skutek depresji gospodarki w przemyśle. Pewne obszary leśne Bieszczadów i Beskidu Niskiego na skutek braku właściwej infrastruktury technicznej, głównie drogowej, nie mogły być przez kilkadziesiąt lat użytkowane w sposób zgodny z zasadami hodowlanymi. Drzewostany na tych obszarach są w dużym stopniu przestarzałe i wykazują znaczny udział murszu w szacowanym zapasie oraz gorszy stan młodszego pokolenia. Radykalnej zmiany sytuacji w tych drzewostanach należy spodziewać się dopiero po zrealizowaniu na tych obszarach pełnej niezbędnej dla działalności gospodarczej sieci dróg leśnych. Obszary leśne na tych obszarach powinny być przedmiotem wspólnej polityki przygranicznej Polski, Ukrainy, Słowacji i Rumunii.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#AdamŁoziński">W okresie funkcjonowania ustawy o lasach z 1991 r. na skutek likwidacji obowiązku cechowania drewna w lasach niepaństwowych nasiliły się defraudacje w lasach państwowych i niekontrolowana wycinka drzew w lasach niepaństwowych. Pegeery, ratując swoje wyniki gospodarcze, również nadużywały takich praktyk niekontrolowanych wycinek drzew w podporządkowanych sobie kompleksach leśnych. Zjawisko to starano się zlikwidować, nowelizując ustawę o lasach w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#AdamŁoziński">Niepokojącym zjawiskiem jest brak środków w naszych powiatach na zlecenie nadzoru nad gospodarką leśną w lasach niepaństwowych nadleśnictwom państwowym. Trzeba jednocześnie stwierdzić, że tylko nadleśnictwa są w stanie pracować nad prawidłową realizacją zasad hodowli i użytkowania lasów w każdej własności.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#AdamŁoziński">W 1997 r. Rada Ministrów przyjęła dokument „Polityka leśna państwa”. Należałoby sobie tylko życzyć, aby zasady, które zawiera ten dokument, zostały wprowadzone w życie.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#AdamŁoziński">Niepokojące są ostatnio przedstawiane propozycje reprywatyzacji lub prywatyzacji lasów oraz ewentualne przekształcenie Lasów Państwowych w spółkę ze znacznym udziałem kapitału prywatnego. Uważam, że wszystkie te propozycje dla lasów byłyby nieszczęśliwymi rozwiązaniami, które w konsekwencji doprowadziłyby do dominacji zysku nad funkcjami pozaprodukcyjnymi lasów oraz względami przyrodniczymi.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#AdamŁoziński">Ogólnie rzecz biorąc, informacje rządu o stanie lasów oraz realizacji programu zwiększenia lesistości w 1997 r. uważam za wartościowe i rzeczowe, określające całościowe funkcje lasów i ich znaczenie oraz ich stan w obecnych stosunkach własnościowych.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#AdamŁoziński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zespół Chrześcijańskiej Demokracji Akcji Wyborczej Solidarność popiera rezolucję Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski. Istotą zrównoważonego rozwoju powinno być powiązanie szybkiego rozwoju gospodarczego i wzrostu jakości życia ludności z możliwościami, jakie daje stan zasobów naturalnych, warunki przestrzenne i wydolność środowiska przyrodniczego, mierzona obiektywnymi wskaźnikami.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#AdamŁoziński">Rezolucja Sejmu zintegruje inicjatywy na rzecz wprowadzenia zasad ekorozwoju we wszystkich dziedzinach życia i nada zrównoważonemu rozwojowi wagę zadania ogólnonarodowego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Łozińskiemu z AWS.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czepułkowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jednym z głównych dokumentów rządowych, będących przedmiotem debaty Wysokiej Izby, jest raport „Stan środowiska w Polsce”, zawarty w druku sejmowym nr 738. To bardzo obszerny dokument, którego treść przedstawiona została w sposób bardzo przejrzysty, czytelny, wspaniale opracowany pod względem graficznym. Rząd przyjął jako własny dokument opracowany przez niezależną jeszcze Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska, która przygotowała raport na podstawie danych statystycznych i wyników pomiarów podstawowych elementów środowiska, prowadzonych w ramach państwowego monitoringu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JerzyCzepułkowski">Raport zawiera szczegółową analizę stanu środowiska, wskazuje na źródła zagrożeń i szanse jego poprawy. W pięciu podstawowych działach Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska zawarła informacje o środowisku przyrodniczym i gospodarce Polski, o działalności człowieka w środowisku, o jakości środowiska - głównie powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych, Morza Bałtyckiego, gleb, przyrody, lasów - a także dokonała oceny skali zagrożeń powodowanych przez hałas komunikacyjny i przemysłowy oraz promieniowanie jonizujące i niejonizujące. Sporo uwagi w tekście raportu poświęcono problemom ekologicznym, rozumianym jako zagrożenia środowiska płynące z dużego stopnia stężenia i kumulacji negatywnych czynników będących wynikiem działalności człowieka.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#JerzyCzepułkowski">Z uwagi na obszerność dokumentu podanie kilku czy kilkudziesięciu ciekawych informacji lub stwierdzeń nie zastąpi lektury raportu, ale pozwolę sobie za moimi przedmówcami powtórzyć, że z raportu wyłania się, ogólnie rzecz biorąc, korzystny obraz stanu środowiska w Polsce. Sam raport zaś, jako dokument wszechstronny, rzetelny i ciekawy, powinien być szeroko rozpowszechniany, a szczególnie jako źródło informacji wykorzystywany w procesie edukacji ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dane zawarte w raporcie dotyczą lat 1994–1996. Z tej informacji można wyciągnąć dwa wnioski: jeden dobry, drugi zły. Zacznę od dobrego. Otóż raport jest dowodem na to, że przyjęta u progu lat dziewięćdziesiątych i realizowana przez kolejne rządy polityka ekologiczna państwa oraz utkany misternie, będący między innymi jej wynikiem, system finansowania ochrony środowiska zafunkcjonowały prawidłowo, przynosząc wymierne efekty. Zły zaś wniosek polega na tym, że informacja jest trochę nieświeża i dziś Wysoka Izba nie może wyrobić sobie poglądu na obecny stan środowiska, a przede wszystkim na istniejące w nim tendencje i dynamikę zmian. Pozwalam sobie, Wysoka Izbo, na tę uwagę, dlatego że mam powody sądzić, iż poziom jakości elementów środowiska nie będzie ulegał poprawie, a wręcz może się pogorszyć, bowiem rozwój kraju nie odbywa się tak, jak zapisano w konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, czyli w sposób zrównoważony.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#JerzyCzepułkowski">Jako członek Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa już dzisiaj nabrałem przekonania, że problematyka ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju nie znajduje w rządzie Jerzego Buzka, pomimo deklaracji, właściwego zrozumienia i właściwej rangi. Na debatę ekologiczną czekaliśmy od kilkunastu miesięcy. Debatujemy nad dokumentami dotyczącymi lat 1997, 1996 i wcześniejszych. Pomimo obowiązku premier wiele miesięcy zwlekał z powołaniem komitetu Rady Ministrów ds. zrównoważonego rozwoju. Na jego czele postawił ministra gospodarki. Inna była idea tworzenia takiego ciała w rządzie. Komitet ds. zrównoważonego rozwoju miał rozkładać odpowiedzialność za rozwój państwa w równym stopniu na wszystkie resorty, zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego. Uważam, że na czele komitetu ds. zrównoważonego rozwoju winien stać jeden z wicepremierów, a co najmniej minister ochrony środowiska. Nominacja ministra gospodarki spowoduje dominację potrzeb natury gospodarczej i ekonomicznej nad potrzebami związanymi z ochroną środowiska. Mamy już pierwszy zwiastun takiego rozumienia potrzeb ochrony środowiska. Do laski marszałkowskiej wpłynął projekt nowelizacji ustawy o odpadach, znacznie liberalizujący obowiązującą ustawę. Mam podstawy sądzić, że projekt, chociaż poselski, został przygotowany i podany przez rząd w celu uniknięcia uzgodnień międzyresortowych.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 1 kwietnia wchodzi w życie ustawa o działach administracji rządowej. Jaka będzie pozycja dzisiejszego ministerstwa ochrony środowiska w zreformowanym rządzie? Doniesienia prasy i telewizji publicznej są niepokojące. Oto podaje się społeczeństwu informacje o zamiarze połączenia Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej. Jest to kardynalny błąd, potwierdza on spadek rangi ochrony środowiska w państwie, ale także oznacza sygnał dla społeczności międzynarodowej, że w Polsce znaczenie spraw ekologicznych wyraźnie maleje, chociaż ich polityczna ranga w świecie rośnie.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#JerzyCzepułkowski">Polska stoi przed perspektywą wstąpienia do Unii Europejskiej. Ochrona środowiska stanowi jeden z najpoważniejszych problemów podczas negocjacji w Brukseli, tymczasem pomimo olbrzymich potrzeb finansowych na procesy dostosowawcze do unijnych wymagań w kolejnym, drugim już budżecie rządu Jerzego Buzka notujemy znaczny spadek nakładów na ochronę środowiska. Dla realizacji wielu unijnych programów finansowania ochrony środowiska w Polsce partnerem z naszej strony może być jedynie minister właściwy do spraw środowiska, a nie np. wiceminister w resorcie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#JerzyCzepułkowski">Polska z powodu braku rozumienia skali problemu przez rząd może stracić kolejny raz duże pomocowe pieniądze. Forum Ekologiczne Unii Wolności alarmuje już dzisiaj, że możemy stracić 150–200 mln euro rocznie z pieniędzy przeznaczonych na ochronę środowiska w Polsce, gdyż premier Jerzy Buzek i jego kancelaria zapomnieli powołać instytucję obsługującą ten fundusz.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z przykrością stwierdzam, że przyszłą pozycję w przyszłym zreformowanym rządzie resort ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w znacznej mierze będzie zawdzięczał kierującemu tym resortem. Pozycja resortu wśród innych jest wypadkową poziomu rozumienia przez rząd problemów, za które resort odpowiada, ale też, a może przede wszystkim przymiotów osobistych ministra i jego aktywności.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#JerzyCzepułkowski">Panie ministrze Szyszko, przez półtora roku pański resort nie skierował do Sejmu, pomimo oczekiwań, ani jednego, powtarzam, ani jednego, projektu ustawy. Trwające w ministerstwie prace przedstawiane podczas posiedzeń komisji świadczą o indolencji i braku siły przebicia w rządzie. Zjawisko to szczególnie uzewnętrzniło się podczas prac nad ustawą kompetencyjną w związku z reformą ustrojową państwa. Nowelizacja 7 ustaw z zakresu ochrony środowiska odbywała się pod dyktando urzędnika Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wbrew stanowisku resortu. Szczególnie bulwersujące okazały się próby demontażu systemu finansowania ochrony środowiska podczas nowelizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#JerzyCzepułkowski">Z trudem Komisja Nadzwyczajna, a następnie Sejm obroniły osobowość prawną wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, nie udało się natomiast utrzymać poziomu dochodów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, co w prostej linii prowadzi do zaniechania proekologicznych zamierzeń inwestycyjnych w wielu polskich gminach.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#JerzyCzepułkowski">Pan, panie ministrze, ani razu nie wypowiedział się w tej sprawie publicznie, podobnie jak podczas prac nad ustawą o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, w wyniku których Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska utraciła pozycję niezależnej, poprzez jej zespolenie z organami administracji państwowej. Do dzisiaj w sposób jednoznaczny publicznie nie opowiedział się pan przeciwko reprywatyzacji lasów, której widmo w dalszym ciągu ściele się nad polskimi lasami, pomimo wielu protestów i kilkakrotnych wystąpień komisji ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#JerzyCzepułkowski">Do tej pory nie wypowiedział się pan na temat organizacji olimpiady w Zakopanem. Sejm przyjął stanowisko w tej sprawie. Konflikt trwa. Wyobrażam sobie, że zadaniem resortu jest zbadanie jego podłoża, określenia warunków, które muszą być spełnione, aby zamierzenie zrealizować, w jak najmniejszym stopniu szkodząc środowisku i wyciszając protesty. W wielu trudnych sytuacjach, pozwolę sobie na żart, resort zachowuje się jak dyskretna teściowa, która, jak w dowcipie, wobec konfliktu małżonków, nie zabiera głosu, żeby jeszcze troszkę pomieszkać.</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#JerzyCzepułkowski">Panie ministrze, czas najwyższy na podjęcie próby opracowania metody społecznych konsultacji w konfliktach, które rodzą się wobec zamiarów np. lokalizacji wysypisk odpadów, autostrad, przywołanej już olimpiady i innych, które będą powstawać w związku z realizacją prawa do informacji o stanie środowiska i jego zagrożeniach, wzroście świadomości ekologicznej społeczeństwa i pełnej realizacji prawa własności.</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Reforma administracji publicznej spowodowała przeniesienie znacznej części odpowiedzialności za stan i ochronę środowiska na samorządy: powiatowy i wojewódzki. To dobrze, ale rząd i resort zapominają, że brakuje aktów prawnych dotyczących zarządzania w czasie stanów kryzysowych, klęsk żywiołowych i katastrof ekologicznych. W trakcie takich zdarzeń pojawia się kolizja między uprawnieniami i obowiązkami starostów w powiatach grodzkich i ziemskich, która musi być rozproszona konkretnymi aktami prawnymi. W Sejmie leżą od wielu miesięcy prezydenckie projekty ustaw o stanach nadzwyczajnych, których uchwalenie ma kolosalne znaczenie dla całości prawa i praktyki, również z zakresu ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-94.15" who="#JerzyCzepułkowski">Reforma administracji rokuje duże nadzieje na skuteczną realizację polityki ekologicznej państwa. Niesie jednak wiele niebezpieczeństw i stawia wiele wyzwań. Zagrożona jest realizacja wielu programów i porozumień regionalnych. Z prozaicznego powodu, ze względu na brak środków zagrożony jest Masterplan - program ochrony wielkich jezior mazurskich. Renegocjacji i konsekwencji w realizacji wymaga porozumienie „Zielone Płuca Polski” i wiele innych.</u>
          <u xml:id="u-94.16" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Problematyka ochrony środowiska, kształtowanie i realizacja polityki ekologicznej państwa powinny być wspólne dla całej elity politycznej, jasne, zrozumiałe, czytelne i akceptowane przez społeczeństwo. Nie powinny być przedmiotem politycznych sporów, a działalność resortu winna się wznosić ponad polityczne podziały. Tak jednak nie jest. Jak zrozumieć fakt, że np. w radzie nadzorczej NF OŚiGW, mającego w nazwie „narodowy”, odmiennie niż w poprzedniej kadencji, zasiadają jedynie przedstawiciele ugrupowań politycznych tworzących koalicję rządzącą? Jak rozumieć czystki kadrowe przeprowadzone w przedsiębiorstwie Lasy Państwowe? Pan minister był uprzejmy w czasie dyskusji zaprzeczyć tym zjawiskom. Zaprzeczenie nie jest wiele warte, może tylko oznaczać brak rozeznania w tym, co dzieje się w podległych panu instytucjach i placówkach. Z uwagi na limit czasu nie będę omawiał szczegółowo związanej z tym problematyki. Myślę, że na ten temat będą jeszcze mówili inni występujący.</u>
          <u xml:id="u-94.17" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jest jeszcze czas na refleksję i zmianę polityki resortu i rządu w zakresie ochrony środowiska. Jeszcze nie wszystko, co zagrożone, zostało bezpowrotnie stracone. Wymaga to tylko zrozumienia, aktywności i kreatywności. W przeciwnym wypadku kolejny raport o stanie środowiska nie będzie tak optymistyczny. To pesymistyczny scenariusz wydarzeń, kreślę go jednak po to, by uczulić i uwrażliwić rząd, zwrócić uwagę na błędy i zaniedbania po to, by nigdy się on nie sprawdził. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Czepułkowskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MarekBorowski">Pan minister prosił o głos.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Dziękuję za tę wypowiedź. Wierzę i jestem przekonany, że jej podstawą jest troska o resort, o dobro ochrony środowiska. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że naszym wspólnym celem jest to, aby nie było podziałów, żeby to się działo ponad podziałami.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#JanSzyszko">Pan mi zarzuca, panie pośle, że jestem niedoinformowany. Chętnie przyjmuję informacje. Jeżeli natomiast chodzi o sprawę tych 150 mln euro, to chciałem panu powiedzieć, że to ja, a nie premier, powołałem struktury. Istnieje Biuro Wykonawcze w NFOŚiGW powołane w tym zakresie. Są struktury nadzoru w ministerstwie, jak również zajmujący się tym komitet sterujący. Robiliśmy nawet szkolenie m.in. dla samorządowców w NFOŚiGW, chyba dwa tygodnie temu, gdzie przybliżyliśmy tem problem. Takie szkolenia będą powtarzane. Przepraszam bardzo, że to mówię, wiem, że panem kieruje tylko i wyłącznie chęć pomożenia resortowi. To jest ten układ.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#JanSzyszko">Druga sprawa. Jeżeli chodzi o reprywatyzację lasów, to muszę powiedzieć, że zawsze, od 1991 r. mówiliśmy: najpierw reprywatyzacja, później prywatyzacja, z wyjątkiem lasów. Jestem raczej oceniany jako ten, który wypowiadał się na ten temat wielokrotnie. To jest fakt, że może w środkach masowego przekazu nie pojawiam się za często, natomiast na każdej konferencji prasowej odnośnie do spraw związanych z lasami twierdzę, że powinny one pozostać w strukturach państwowych. Notabene dzisiaj zresztą też mówiłem, że jest troska o to, żeby zwrócić te pieniądze. I tak przy okazji chciałem powiedzieć, że nie obiecuję gruszek na wierzbie. To są rzeczywiste możliwości, które staramy się wypełnić. Ciągle się mówi o reprywatyzacji, w poprzedniej kadencji też - przez 4 lata i ja ciągle mówię, że będziemy tak długo reprywatyzowali, aż sprywatyzujemy wszystko i pozostaną nam tylko lasy. Rzeczywiście staramy się poprawić tę sytuację i zwrócić ludziom należność. Nie powiedziałem, że każdy dostanie tyle, ile będzie chciał. Natomiast te krzywdy trzeba w jakiś sposób naprawić i w tym kierunku rzeczywiście pracujemy. Gruszek na wierzbie nie obiecuję.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#JanSzyszko">Jeżeli chodzi o olimpiadę, panie pośle, to muszę powiedzieć, że też się wielokrotnie na ten temat wypowiadałem. Cała sprawa odnośnie do tej olimpiady polega na tym, że my jesteśmy za. Może jeszcze raz. Olimpiadę może organizować miasto, które ma zgodę rządu i takim miastem może być: Zakopane, Kraków, Warszawa, Buenos Aires, każde miasto. Taką inicjatywę zgłosiło miasto Zakopane. Natomiast rząd zawsze mówił, że olimpiada musi być zorganizowana zgodnie z obowiązującym prawem, również w zakresie ochrony przyrody i tutaj nie ma żadnych niejasności. Takie jest nasze stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#JanSzyszko">Chciałbym się jeszcze raz odnieść do kwestii upolitycznienia. Nasz postulat, AWS–UW, dotyczył odpolitycznienia między innymi wszystkich struktur. Bardzo prosiłbym, żeby pan zobaczył i podał, jaki jest układ struktur politycznych, bo mogę panu powiedzieć i to rzeczywiście jest fakt, że jest jeden członek Unii Wolności, jeden członek PC, jeden członek PSL, jeden członek SLD, a reszta to przedstawiciele ruchów niezależnych zupełnie stowarzyszeń i osób niezrzeszonych w żadnych organizacjach. Proszę mi wierzyć, naprawdę tak jest. Tak to rzeczywiście wygląda.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#JanSzyszko">Jeszcze raz chciałbym serdecznie panu posłowi podziękować za troskę o ten resort. Musimy się nawzajem lepiej informować. Ja rzeczywiście nie jestem tym członkiem rządu, który najczęściej jest pokazywany w środkach masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#JanSzyszko">Jeżeli chodzi o współpracę międzynarodową, to jeszcze panu posłowi później opowiem, bo tu jest cała lista, gdzie działam i gdzie byłem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MarekBorowski">Kontynuujemy wystąpienia posłów.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#MarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Andrzej Folwarczny z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#AndrzejFolwarczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata ekologiczna odbywa się w czasie, gdy Polska negocjuje warunki przystąpienia do Unii Europejskiej. Negocjacje dotyczące ochrony środowiska będą należały do najtrudniejszych. Nie tylko ze względu na wysokie koszty dostosowania do standardów europejskich, ale także z faktu, że bardzo często te same kraje, które tradycyjnie sprzyjają szybkiemu przystąpieniu Polski do Unii, są jednocześnie zwolennikami bardzo wymagającej polityki w dziedzinie ochrony środowiska. Pojawiają się w Unii obawy, czy po rozszerzeniu nowo przyjęte kraje z Europy Środkowo-Wschodniej nie będą blokować nowych inicjatyw ekologicznych.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#AndrzejFolwarczny">W związku z powyższym, w swoim wystąpieniu chciałbym się odnieść do spraw związanych z problematyką integracji europejskiej. Większość sektorów polskiej gospodarki nadal prezentuje niski stopień dostosowania do standardów europejskich, zwłaszcza w dziedzinach takich, jak ochrona przed hałasem, chemikaliami, ochrona powietrza i wody. Brak regulacji dotyczących ochrony wód i powietrza przed zanieczyszczeniami, jak również nowoczesnych mechanizmów gospodarowania zasobami wodnymi to bardzo istotne problemy w negocjacjach z Unią. Stąd bardzo ważne jest szybkie przygotowanie i uchwalenie nowych ustaw Prawo wodne i o ochronie środowiska. Również rozwiązania prawne w zakresie informacji o stanie środowiska nie odpowiadają normom europejskim.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#AndrzejFolwarczny">Harmonizacja przepisów dotyczących ochrony środowiska nie jest jedynym problemem, przed którym stoi Polska w procesie integracji. Obok dostosowania norm konieczne jest także wprowadzenie zgodnych z unijnymi metod zarządzania ochroną środowiska, a także mechanizmów finansowania wydatków ekologicznych. Bardzo ważne są też problemy związane z umiejętnym wykorzystaniem zagranicznych środków pomocowych przeznaczonych na ochronę środowiska w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#AndrzejFolwarczny">Wśród europejskich funduszy oferowanych krajom ubiegającym się o członkostwo ze szczególną uwagą należy przyjrzeć się funduszowi ISPA, na którego temat była ta wymiana zdań pomiędzy panem posłem Czepułkowskim a panem ministrem. Ten fundusz ma przyczynić się do lepszego przygotowania krajów stowarzyszonych do członkostwa w Unii w dziedzinie infrastruktury gospodarczej dotyczącej ochrony środowiska i transportu. Fundusz ten jest traktowany przez komisję europejską jako wstęp do znacznie większego, przeznaczonego już dla krajów członkowskich, funduszu spójności. Ma on więc znaczenie szczególne, jeśli uda się bowiem stworzyć sprawny system przygotowywania i selekcji wniosków, to w przyszłości znacznie łatwiej będzie się nam ubiegać o środki na ochronę środowiska z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#AndrzejFolwarczny">Pierwsze projekty mają uzyskać dofinansowanie już w pierwszej połowie 2000 r. Szacuje się, że Polska może uzyskać 150–200 mln euro rocznie. Aby te środki otrzymać, trzeba przygotować wnioski spełniające jasno określone warunki. Jednym z podstawowych kryteriów jest zgodność z krajową strategią ochrony środowiska, tymczasem w Polsce taka strategia wciąż jeszcze jest przygotowywana. Ważne jest także jasne określenie instytucji, które będą pomagać inwestorom w prawidłowym przygotowaniu wniosków oraz określenie procedury selekcyjnej na szczeblu krajowym.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#AndrzejFolwarczny">Zasady przyznawania środków z funduszu ISPA znane są już od kilku miesięcy. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska pełni rolę krajowego koordynatora ISPA w Polsce dopiero od kilku tygodni. Dotychczas zrobiono stosunkowo niewiele, aby właściwie przygotować się do pozyskania tych środków, a zwłoka w działaniu może pozbawić nas możliwości skorzystania ze środków funduszu w roku 2000.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#AndrzejFolwarczny">Szanowni Państwo! W ministerstwie ochrony środowiska zaledwie 6 osób zajmuje się sprawami integracji europejskiej, 3 spośród nich to stażyści. Inne resorty, które będą miały do czynienia z funduszami strukturalnymi Unii Europejskiej, zostały ostatnio wzmocnione kadrowo. Dziwić więc musi, panie ministrze, że właśnie w dziedzinie ochrony środowiska, gdzie w grę wchodzą środki pomocy zagranicznej rzędu setek milionów euro rocznie, robi się oszczędności właśnie na integracji europejskiej. Po zeszłorocznych problemach ze środkami funduszu PHARE, które negatywnie odbiły się na wizerunku Polski w Unii, powinniśmy szczególnie uważnie podchodzić do kwestii związanych z integracją europejską. Mam nadzieję, że w przypadku funduszu ISPA uda nam się uniknąć sytuacji podobnej do tej, która miała miejsce w zeszłym roku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Andrzej Folwarczny z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#MarekBorowski">Pan minister prosi o głos.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tylko jedno sprostowanie. Do tej pory jeszcze nie są znane zasady w Unii Europejskiej, dopiero będą znane. Natomiast my przygotowujemy się do tego wcześniej. Dziękuję panu za konkretne... Zasady rzeczywiście nie są znane, wiceminister do spraw integracji z Unią może to potwierdzić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MarekBorowski">W jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#MarekBorowski">Sprostowania? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W trybie sprostowania, ale i z myślą o wzajemnej wymianie informacji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MarekBorowski">Nie, panie pośle, tak właśnie czułem. Prosiłbym to pierwsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JerzyCzepułkowski">Po konsultacji z PSL informuję, że w składzie rady nadzorczej nie ma przedstawiciela ani PSL, ani Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MarekBorowski">To jest w pół drogi. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stanisław Żelichowski, Polskie Stronnictwo Ludowe, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Ja też chciałem sprostować, ale korzystam jeszcze z przysługującego mi czasu. Chcę stwierdzić, że nie zamierzałem w żaden sposób pana urazić, zabierając dzisiaj głos w dyskusji. Mało kto na tej sali tak jak ja rozumie, przed jakimi dylematami pan stoi. Pokazałem tylko panu, że w pana imieniu podejmowane są decyzje, za które pan jest obwiniany. Pan mówił, że przecież pan nikogo nie zwolnił, to dyrektor generalny - tego pan nie powiedział, ale zgodnie z ustawą dyrektor generalny zwalnia i ja się z tym zgadzam. Tylko, panie ministrze, nie sądzę, żeby tego typu decyzje kadrowe, jak zwolnienie dyrektora regionalnej dyrekcji, były podejmowane bez pana wiedzy, a jeżeli tak jest, to bardzo niedobrze. Dochodzi do takich sytuacji, że dyrektora Modrzejewskiego zwolniono, a za dwa tygodnie przywrócono na stanowisko. Dyrektora z Wrocławia zwolniono i nie przywrócono, nie wiem, czy go przywrócą, czy nie. Dyrektora Szramkę tak samo. Co do daty tego zwolnienia, to wskazałem tylko na to, że są w polskiej mentalności, w polskiej tradycji takie dni, w których takich rzeczy nie wolno robić. Zostałem zaproszony, panie ministrze, na mszę świętą i opłatek przez biskupa duszpasterza leśników. Jadąc na tę uroczystość, dowiedziałem się, że przed uroczystością zwolniono dwóch dyrektorów regionalnych dyrekcji. Nie pojechałem tam już nawet, bo nie chciałem, żeby radość z tego święta, która była widoczna na mojej twarzy, była przyjęta przez nich jako naigrawanie się z ich nieszczęścia. Jeżeli takie zmiany były potrzebne, to na pewno nie był to dobry dzień, kiedy była taka uroczystość. Przekazałem to tylko panu bez żadnej złośliwości. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#MarekBorowski">Pan minister chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mam dużej wprawy w debatach parlamentarnych, ale się dowiedziałem, że takie prawo mi przysługuje, w związku z tym staram się z niego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JanSzyszko">Chciałbym powiedzieć, panie pośle, że znam pana naprawdę serdeczne podejście do resortu, ale muszę powiedzieć, że nieładne to było z pana strony, tak mi się wydaje. Powiedzmy, że była to niezręczność. Wtedy rzeczywiście była wigilia organizowana przez biskupa Janiaka, ale ja naprawdę nikogo nie zwalniałem, w związku z tym tak odpowiedziałem. Natomiast najważniejsze jest to, zresztą pan o tym powiedział, że dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych podlegają dyrektorowi generalnemu. Ja jestem daleki od tego, aby wywierać jakikolwiek wpływ na politykę kadrową prowadzoną przez dyrektora, to jest zasada, warunek decentralizacji w gruncie rzeczy. Mam oczywiście bezpośredni wpływ na dyrektora generalnego i w razie czego to wykorzystam. Natomiast, z tego co wiem, są ruchy kadrowe, będą nadal odpowiednie, ale zawsze chodzi o to, żeby znaleźli się tam ludzie coraz lepsi. Powiedziałem też jednak, że nie pozwolę, o ile to będzie w mojej gestii, żeby kogokolwiek skrzywdzić. To jest po prostu niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#JanSzyszko">Chodzi tu naprawdę o to, co dotyczy niezwykle istotnych spraw. Jeśli chodzi o podniesienie kwestii zaniechania współpracy międzynarodowej, to też to wynika z troski. Mogę powiedzieć, że tylko w okresie trwania mojej kadencji było u nas, z tego co wiem, pięciu ministrów, ponadto sekretarz wykonawczy Helcomu. Poza tym uczestniczyłem we wszystkich możliwych ważnych spotkaniach zagranicznych, na których zabierałem głos, brałem w nich bardzo duży udział. Są zaproszeni do Polski dyrektor wykonawczy UNEP, pani Alsogaray, sekretarz generalny środowiska. I jeszcze jest szansa na to, że KOP 5 będziemy my jednak organizowali, a to jest konwencja klimatyczna. Proszę mi wierzyć, że do tego przywiązujemy naprawdę ogromną wagą i proszę mi równocześnie wierzyć, że chętnie, zresztą tak jak zawsze, będę współpracował z panem posłem i z komisją, z którą się współpracuje wyśmienicie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Kaczyńskiego, posła niezależnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do tej sprawy, o której chciałbym powiedzieć kilka słów, może jeszcze dwa słowa w nawiązaniu do tego, co był tutaj łaskaw powiedzieć pan poseł Czepułkowski.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JarosławKaczyński">W dyskusjach parlamentarnych wolno wszystko i oczywiście pan poseł mógł tak stawiać sprawę, jak stawiał, ale sądzę, że jest rzeczą niedobrą, a nawet niebezpieczną na dłuższą metę, przy tym także nieskuteczną, stawiać zarzuty całkowicie kontrafaktyczne. A tak było w tym wypadku. Jeśli chodzi o walkę o pozycję ministerstwa, o zachowanie tej pozycji, o obronienie tej sfery przed zbytnimi entuzjastami decentralizacji rozumianej jako zasada stosowana bezrefleksyjnie, to tutaj zasługi pana ministra są zupełnie oczywiste. Ta walka była prowadzona jawnie, także w tym parlamencie. Nie bardzo wiem, skąd pan poseł mógł powziąć informacje, że pan minister tej walki zaniechał. To była przy tym bardzo często walka jednego przeciw wszystkim. Jeśli wziąć pod uwagę ten stosunek sił, to sądzę, że zakończyła się ona znacznym sukcesem.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#JarosławKaczyński">Rozumiem także, że pan poseł by chciał, żeby minister ochrony środowiska, tak jak pewnie i inni ministrowie tego rządu, prowadzili wszelkie spory publicznie. Rozumiem, że opozycja sobie tego życzy. Ale proszę zrozumieć także pana ministra Szyszko, który chce być wobec swojego rządu lojalny i w ten sposób sporów prowadzić nie zamierza. Sądzę, że mógłby być przykładem dla innych. Tyle w tej sprawie. W innych kwestiach sam pan minister odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#JarosławKaczyński">Natomiast ja, przyjmując ten optymistyczny (czemu tutaj chyba nikt nie przeczył) obraz sytuacji w sferze, którą dzisiaj omawiamy, chciałbym powiedzieć też kilka słów o kwestii, która stanowi być może rys na tym obrazie, która stanowi zapowiedź zagrożenia. Przy czym nie chodzi tutaj o wydarzenia o charakterze przyrodniczym, także w tym sensie, w jakim wydarzenia przyrodnicze mogą być skutkiem działania człowieka, tylko o wydarzenia czysto społeczne.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#JarosławKaczyński">Mamy dzisiaj do czynienia z całkowicie uzasadnioną, właściwą i godną poparcia tendencją, którą można określić jednym słowem: prywatyzacja. Częścią prywatyzacji jest także reprywatyzacja. Dążenia do tego, by przeprowadzić prywatyzację, by ją jakoś społecznie legitymizować poprzez wciągnięcie do tego procesu dużej liczby obywateli, dążenie do reprywatyzacji również, jeszcze raz powtarzam, jest całkowicie uzasadnione. Ale styka się ono ostatnio z innym zespołem wartości. Z dążeniem do tego, żeby Polska poprawiała swój stan ekologiczny. I dotyczy to przede wszystkim jednej sprawy, mianowicie Lasów Państwowych, a dokładnie chodzi o przyszłość formuły własnościowej Lasów Państwowych. Ja tę formułę opisuję, przytaczając ich obecną nazwę - Lasy Państwowe właśnie. Ale ta formuła jest kwestionowana na kilka różnych sposobów. Kwestionuje tę formułę w różny sposób pięć czy nawet sześć projektów ustaw. Związane są one z dążeniem do zaliczenia lasów do zespołu majątkowego, który ma podlegać prywatyzacji powszechnej. Są dwa tego rodzaju projekty. Jeden z nich, można powiedzieć, chce czynić to wprost, inny poprzez spółkę akcyjną, gdzie 49% własności mają mieć zwykli obywatele. Ja nie ukrywam, że niezupełnie rozumiem, co by obywatele mieli z tego mieć, realnie rzecz biorąc, ale tego rodzaju plan istnieje. Są także pomysły reprywatyzacyjne, z których przynajmniej trzy bezpośrednio godzą w obecny kształt Lasów Państwowych. Chodzi o formułę przydzielania działek do 5 hektarów. To byłaby taka prywatyzacja zupełnie wprost, można powiedzieć: fizyczna, prywatyzacja już w pierwszym etapie. Chodzi także o prywatyzację poprzez różnego rodzaju koncepcje spółek akcyjnych: czy to pomysł, który przedstawia towarzystwo ziemiańskie, spółki nadleśnictw i osób, które mają prawa reprywatyzacyjne, czy też zmiana całego majątku Lasów Państwowych - a przypomnę, że to jest 72 mld dolarów, to jest majątek gigantyczny - w spółkę, do której prawa, jak rozumiem (nie wszystkie, ale przynajmniej w części), będą miały osoby dysponujące bonami reprywatyzacyjnymi. W żadnym razie nie chciałbym kwestionować tych roszczeń, są one całkowicie uzasadnione. Ale musimy zdać sobie sprawę, że jeżeli przeprowadzimy któryś z tych zabiegów, nawet ten mający charakter bardziej przemyślany, bo przykro mówić, ale nie wszystkie mają charakter do końca przemyślany, to jeśli nie chcemy ograniczyć się do akcji czysto symbolicznej, wprowadzamy Lasy Państwowe na rynek i poddajemy działaniom reguł rynkowych i działaniom kodeksu handlowego. Oznacza to, że poddajemy je także - ponieważ na tym polega rynek - działaniu interesów, przy czym charakter tych interesów będzie tutaj szczególny, bo musimy zdać sobie sprawę, że jeżeli to będą osoby, które uzyskały tę własność w ramach procesów reprywatyzacyjnych, a także prywatyzacyjnych, jeżeli przyjąć tę formułę, to z natury rzeczy będą one dążyły do tego, żeby szybko ten swój zysk jakoś realizować niezależnie od tego, czy on wynika z dawnej własności, na ogół zresztą przodków, czy też tylko z ogólnego uprawnienia do udziału w prywatyzacji. Krótko mówiąc, będziemy mieli do czynienia z procesem, który w oczywisty sposób musi ugodzić w to, co jest podstawową funkcją lasów, w pewną strategię długookresową, którą najkrócej można określić jako wzrost zalesienia i wzrost jakości lasów w Polsce oraz w to, co wiąże się zarówno z elementarnymi przyrodniczymi funkcjami lasów, jak i z funkcją społeczną. Ogólnie rzecz biorąc, można powiedzieć, iż dzisiaj lasy, w sensie użytkowym - rozumiem przez to używanie w sposób turystyczny, rekreacyjny itd. - są własnością wszystkich. Jeśli przyjmiemy tego rodzaju rozwiązanie, to musimy ugodzić w te funkcje z bardzo poważnymi skutkami dla ekologii i obawiam się także, że będziemy mieli do czynienia z innego rodzaju skutkami, to znaczy tymi, które wiążą się z konfliktami społecznymi, mogącymi w związku z tym powstać.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#JarosławKaczyński">Sądzę, że dla ogromnej większości, a być może dla wszystkich, pań i panów posłów tej Izby, sprawa jest dość abstrakcyjna, ale w Polsce jest pewna część społeczeństwa, ta najbiedniejsza, dla której to nie jest sprawa abstrakcyjna, tylko jak najbardziej realna i czy można jeszcze dołożyć tej części społeczeństwa? No, powiedzmy sobie, że to już naprawdę przesada. Ostatnio przekonaliśmy się, że jednak nie można przekraczać pewnych granic, nawet w najbardziej cynicznie prowadzonej polityce.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#JarosławKaczyński">Muszę tutaj dodać jeszcze kwestię kosztów, obciążenia budżetu. Dzisiaj Lasy Państwowe są samowystarczalne i jest jeszcze wiele innych argumentów, które dotyczą interesów różnych grup, ale przede wszystkim tego, co można by określić jako interes wspólny. Tu mamy do czynienia w sposób zupełnie bezpośredni z dobrem wspólnym i godzenie w to dobro wspólne, to przedsięwzięcie w najwyższym stopniu ryzykowne. W związku z tym sądzę, że warto z tej trybuny zwrócić się do Wysokiej Izby o rozważenie tego projektu, który także już nabiera realnych kształtów. Chodzi o projekt Agencji Leśnej Funduszu Reprywatyzacyjnego, który służyłby do uzyskiwania środków, i to środków znacznych, mowa na początku o co najmniej setkach mln zł, w celu zaspokajania roszczeń reprywatyzacyjnych. Powtarzam, te roszczenia są w oczywisty sposób uzasadnione, ale trzeba znaleźć formułę, w ramach której one będą mogły być zaspokojone z pewną regresją, jak sądzę - inaczej nie da się tego uczynić - ale bez naruszenia tego zasadniczego interesu. Ten pomysł w tej chwili jest przygotowywany przez środowiska leśników, jak sądzę także przez resort, i myślę, że warto go bardzo poważnie wziąć pod uwagę. Jeśli dodać do tego przynajmniej pewne elementy innego pomysłu, już przygotowanego, gdzie mowa o przekazaniu gruntów pod zalesienie - tutaj chodziłoby może tylko o pewną część tych gruntów - to naprawdę wysokość tego funduszu mogłaby być znaczna. Te roszczenia można by w sposób racjonalny zaspokoić, ale bez naruszania tego, co w oczywisty sposób jest dobrem wspólnym i naszym wspólnym sukcesem, który powinniśmy podtrzymywać, a nie w niego godzić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#StanisławZając">Proszę bardzo, panie pośle, w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Czepułkowski: W sprawie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#StanisławZając">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Panie Pośle Kaczyński! Może niezbyt precyzyjnie się wyraziłem, ale pan niewłaściwie odczytał intencje mojej wypowiedzi, dotyczące rangi w rządzie resortu ochrony środowiska. Moim celem nie było obarczenie winą ministra za niską pozycję tegoż resortu, lecz udzielenie pomocy resortowi i panu ministrowi w uzyskaniu jak najkorzystniejszej pozycji w nowym, zreformowanym po 1 kwietnia, rządzie, zgodnie z ustawą o działach administracji rządowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chmielewskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W swoim wystąpieniu przedstawię przede wszystkim uwagi dotyczące gospodarki leśnej i ze względu na ograniczenie czasowe wspomnę tylko o niektórych zagrożeniach, których musimy być świadomi podczas debaty ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#JanChmielewski">Uważam, że tempo zalesiania nowych powierzchni jest niewystarczające. Rocznie powierzchnia zalesiania gruntów porolniczych i nieużytków waha się w granicach 12 tys. ha. W tym tempie nie uda się uzyskać wskaźnika lesistości kraju na poziomie 30% w roku 2020. Obecny wskaźnik zalesienia, wynoszący ok. 28%, jest niekorzystny, jeżeli chodzi o prawidłowe zagospodarowanie powierzchni kraju, a także biorąc pod uwagę naturalną retencję wód opadowych. Odczuliśmy to bardzo dotkliwie w czasie powodzi w 1997 r. i 1998 r., kiedy wody opadowe bardzo szybko spłynęły i zalały miasta i wsie, powodując ogromne straty materialne i niszcząc ludzkie życie. Założony wskaźnik lesistości, 30%, według mnie powinien być osiągnięty znacznie wcześniej niż we wspomnianym roku 2020, szczególnie że daleko idące zmiany w rolnictwie, jakie czekają nasz kraj, mogą doprowadzić do poniechania rolniczego wykorzystywania gruntów słabszych. Jest więc szansa na wykorzystanie tych terenów dla celów leśnych. Przyspieszenie tempa zalesiania jest nie tylko działaniem na rzecz ochrony środowiska, ale leży w interesie gospodarczym kraju.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#JanChmielewski">Pragnę wspomnieć, że stan zdrowotny lasów nadal jest mocno niezadowalający. Mimo że obecnie obserwuje się stopniową poprawę stanu zdrowotnego obszarów leśnych, katastrofa leśna na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych na pewno jeszcze długo będzie odczuwalna. Zahamowanie niekorzystnego procesu degradacji lasów związane jest ze zmniejszeniem emisji SO2. Jednakże niekorzystne zmiany zaszły także w glebie i wodach gruntowych; spowodowały one nieprzewidziane wcześniej zjawisko zamierania drzew liściastych. Osłabienie zdrowotności lasów powoduje wzrost populacji wielu gatunków szkodliwych owadów i zwiększenie powierzchni, które wymagają zabiegów ochronnych.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#JanChmielewski">Zdecydowana poprawa zdrowotności lasu zależy między innymi od jakości powietrza atmosferycznego, głównie od stopnia zanieczyszczenia dwutlenkiem siarki i azotu. Substancje te, zakwaszając opady atmosferyczne, glebę, wody powierzchniowe i gruntowe, powodują degradację lasów. Zagrożeniem dla jakości powietrza jest gwałtowny rozwój transportu samochodowego, który emituje do atmosfery głównie tlenki azotu, węglowodory, metale ciężkie. Ograniczenie tych uciążliwości powinno znaleźć wyraz w nowej polityce transportowej kraju. Według mnie należy położyć nacisk na prośrodowiskowe rozwiązania. Przewóz towarów, szczególnie tranzytowy i na większe odległości, powinien odbywać się głównie za pośrednictwem transportu kolejowego, co dobrze oddaje hasło: tiry na tory, lansowane przez organizacje ekologiczne. Istotny jest również wszechstronny rozwój sieci i środków komunikacji zbiorowej, która mogłaby ograniczyć zapędy społeczeństwa do korzystania z indywidualnych pojazdów samochodowych, wymaga to jednak ustawowego uregulowania sytuacji komunalnego transportu zbiorowego. Wspomnę tu, ile starań czynią kraje zachodnie, żeby powrócić do komunikacji zbiorowej. Mamy o tyle dobrą sytuację, że jeszcze nie jesteśmy tak daleko. Jeżeli jednak nie będziemy działać w tym kierunku, to i tak będziemy musieli podjąć działania, i to bardzo kosztowne, żeby z bardzo szeroko pojętych względów ekologicznych nie niszczyć środowiska i uświadomić ludzi na nowo, iż nie powinni w sposób nieograniczony korzystać z transportu indywidualnego.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#JanChmielewski">Raport przewiduje wystąpienie deficytu drewna, szczególnie na potrzeby przemysłu celulozowo-papierniczego. Tymczasem w kraju marnują się od dawna miliony ton cennego surowca, jakim jest makulatura, która trafia na wysypiska lub do pieców. W ostatnich latach zaprzestano zupełnie skupu makulatury, podczas gdy gminy mają ogromne problemy z utylizacją odpadów komunalnych. Wprowadzenie powszechnego systemu obowiązkowego odzysku makulatury, segregowanej zgodnie z wymogami odbiorców, pozwoliłoby na uratowanie wielu hektarów lasu i zapewniło ciągłość produkcji papieru, zaoszczędziłoby również miejsca na składowiskach odpadów.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#JanChmielewski">Do niekorzystnych zjawisk należy zahamowanie powstawania kolejnych parków narodowych, które mają już odpowiednią dokumentację - mazurskiego, turnickiego, szczecińskiego oraz objęcie całej Puszczy Białowieskiej statusem parku narodowego. Pan minister o tym wspominał; będzie dobrze, jeżeli ulegnie to przyspieszeniu. Wolno postępują starania o utworzenie nowych rezerwatów przyrody. Tempo ich tworzenia według mnie powinno być przyspieszone, jest ono zbyt wolne w stosunku do zagrożeń - chodzi o utratę obszarów o unikatowych wartościach przyrodniczych. Od lat trwa nadmierna eksploatacja zasobów przyrodniczych na obszarach chronionych pod przykrywką dopuszczalnej działalności gospodarczej. Teren parku krajobrazowego czy obszar chronionego krajobrazu nie może być traktowany jedynie jako teren pozyskiwania drewna. Zasady działalności gospodarczej powinny w pierwszej kolejności uwzględniać tam konieczność ochrony zasobów naturalnych i ich odtwarzania.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#JanChmielewski">Konieczne jest przyspieszenie tempa procesu przebudowy drzewostanów i dostosowanie ich do warunków siedliskowych, szczególnie na terenach górskich i pogórza, gdzie obserwuje się zwiększoną podatność drzewostanów na rozwój chorób i szkodników. Zwiększenie naturalnej odporności drzewostanów poprzez dostosowanie doboru gatunkowego drzew do warunków naturalnych jest jedyną metodą intensyfikacji przyrostu masy drzewnej, zmniejszenia szkód ponoszonych w wyniku działania sił natury oraz zwiększenia naturalnej retencji lasów. Również zdecydowane ograniczenie rębni zupełnych ma istotne znaczenie dla zwiększenia naturalnej retencji obszarów zalesionych. Podniesienie naturalnej retencji obszaru odgrywa bardzo ważną rolę przy zatrzymywaniu nawalnych opadów atmosferycznych - wspomniałem tu już o powodzi w roku 1997 i w roku 1998 - i ma również wymierny efekt finansowy dla polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#JanChmielewski">Zagrożeniem jest także wyprzedaż gruntów państwowych i prywatnych o wysokich walorach krajobrazowych i przeznaczanie ich pod budowę domów mieszkalnych i rekreacyjnych. Powinniśmy na to zwracać szczególną uwagę. Zwiększa się powierzchnia zurbanizowana zajęta przez przemysł i transport. Taki rozwój kraju powoduje powstawanie barier utrudniających migrację zwierząt, wymianę genów. Bardzo maleje ilość zadrzewień śródpolnych pełniących ważne funkcje przyrodnicze, przerywane są korytarze ekologiczne. Pogarszają się stosunki wodne i zanikają siedliska związane z wodą, stanowiące enklawy ekologiczne (oczka wodne i ich otoczenie). Uważam, że nadal mała jest skuteczność w zakresie przestrzegania prawa - w stosunku do kłusowników i osób niszczących przyrodę, także handlarzy roślin chronionych.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#JanChmielewski">W raporcie moim zdaniem pominięto problem wycinania lasów łęgowych w dolinach rzecznych, nie poruszono również tematu wycinki resztek lasów naturalnych Puszczy Białowieskiej. W ustawie o ochronie przyrody nie ma takich pojęć przyrodniczych, jak korytarze ekologiczne, obszary węzłowe, stanowiska czy siedliska, które są uwzględniane w dokumentach, kierunkach ochrony i kształtowania środowiska Unii Europejskiej. Brak jest również odniesienia gospodarki leśnej do Konwencji o różnorodności biologicznej. W ustawodawstwie polskim nie definiuje się też pojęcia obszaru podmokłego, które funkcjonuje w ustawodawstwie innych krajów. Są to przeważnie obszary, które powinny podlegać ochronie - warunkiem jest zaliczenie ich do takiej kategorii.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#JanChmielewski">Kończąc, chciałbym bardzo serdecznie podziękować przede wszystkim panu ministrowi oraz współpracownikom za bardzo cenne, merytoryczne materiały, dzięki którym mogłem przygotować się do wystąpienia, a także Polskiemu Klubowi Ekologicznemu we Wrocławiu, z którym mogłem skonsultować swoje wystąpienie. Wyrażam zadowolenie z powodu odbycia dzisiejszej debaty ekologicznej (w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu). Żywię nadzieję, że przyczyni się ona do wielu dalszych pozytywnych działań resortu, że być może spowoduje nadrobienie tego, co trzeba nadrobić, co było zaniedbane. I tutaj chcę podkreślić - w aspekcie nie tylko ogólnokrajowym, ale i lokalnym - iż jako samorządowiec uważam, że pan minister i jego resort wypracowali akceptowane sposoby współpracy z samorządami i organizacjami pozarządowymi. Dlatego zasadne jest, by - mówię to w kontekście różnych podejmowanych inicjatyw - resort mógł nadal pracować stabilnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Sieńkę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JanSieńko">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę odnieść się do przedstawionej przez rząd informacji o stanie lasów wraz z raportem oraz informacji o realizacji „Krajowego programu zwiększania lesistości” z suplementem Najwyższej Izby Kontroli o realizacji wniosków wynikających z przeprowadzonej kontroli. Sądzę, że autorzy opracowań zdołali przedstawić zawartą w nich problematykę w sposób jasny i bardzo przejrzysty, a jednocześnie dość fachowy. Opracowania te zawierają wiadomości dobre - mam na myśli wzrost powierzchni lasów, poprawę stanu sanitarnego i kondycji drzewostanów, rozważne pozyskiwanie drewna poniżej jego corocznego przyrostu, mniejsze zatrudnienie w Lasach Państwowych i większe na tle średniej krajowej płace. Ważna jest też informacja zapowiadająca promowanie wspólnot gruntowych, co odebraliśmy jako pokłosie naszego ubiegłorocznego stanowiska. Teraz chodzi o to, by uznać formę leśnych wspólnot gruntowych za metodę prywatyzacji niektórych terenów leśnych, w szczególności będących poza zwartymi kompleksami leśnymi lub na obrzeżach miejsc turystycznych, gdzie i tak gospodarka leśna musi uwzględniać uwarunkowania turystyczno-wypoczynkowe ludności.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#JanSieńko">Podkreślenia warte jest to, iż wzrost lesistości kraju do ponad 28% idzie w parze z korzystnymi przemianami struktury gatunków lasów z punktu widzenia różnorodności biologicznej. I tak: udział gatunków liściastych zwiększył do 22%, wzrosła powierzchnia drzewostanów w wieku powyżej 80 lat oraz przeciętna zasobność, czyli miąższość drewna na 1 ha powierzchni, która wynosi obecnie 180 m3. Niezbędne jest też podkreślenie wzrostu ilości wyodrębnionych tzw. lasów ochronnych, albowiem dowodzi to, że nad funkcją produkcyjną lasu zaczyna dominować funkcja ekologiczna i społeczna.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#JanSieńko">Osobnej i pogłębionej analizy wymaga porównanie gospodarki w lasach państwowych zajmujących 78,4% powierzchni leśnej kraju do gospodarki w lasach prywatnych. Przykładowo, przeciętny wiek drzew wynosi: w lasach państwowych 56 lat, w prywatnych 37. Przyrost na 1 ha odpowiednio: 3,5 m3 i 2,9 m3, a przeciętna zasobność 1ha - 201 m3 i 118 m3. Czy tak wyraźnie gorsze wskaźniki w lasach prywatnych spowodowane są, jak chcą niektórzy, rabunkową gospodarką, brakiem pielęgnacji i ochrony, czy też przyczyny są inne, np. większe rozdrobnienie, gorsze warunki przyrodnicze. Przypomnieć jednak w tym miejscu należy, że bez wątpienia do dewastacji lasów prywatnych w znacznej mierze przyczyniła się w wielu fragmentach szkodliwa dla tych lasów ustawa o lasach z września 1991 r. Błędne, a nawet ignoranckie decyzje ustawy przyniosły, zdaniem leśników, niepowetowane straty zniwelowane na szczęście ustawą z kwietnia 1997 r. Z tych względów wskazane jest, by raport o stanie lasów był każdorazowo uzupełniany o opinie niezależnych instytucji, np. Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa czy Polskiego Towarzystwa Leśnego. Wskazać również trzeba, iż zgodnie ze wspomnianą ustawą budżet państwa jest zobowiązany do finansowania szczególnych zadań w lasach, jak: nadzór nad gospodarką leśną w lasach prywatnych, przekształcanie gospodarki leśnej z intensywnie produkcyjnej w proekologiczną, pielęgnacja upraw i młodników powstałych na gruntach państwowych. Nie wnikając w powody, stwierdzić trzeba, że budżet z tego obowiązku nie wywiązuje się. Dokuczliwy staje się też brak aktów wykonawczych do ustawy chociażby dotyczących gospodarowania mieniem skarbu państwa będącym w użytkowaniu Lasów Państwowych. Dojrzewa chyba też konieczność ustosunkowania się przez Wysoką Izbę do zaistniałego pata w postawie Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych wobec raportu Najwyższej Izby Kontroli przedstawionego nam w materiałach chyba również i w tym celu, by Wysoka Izba opinią właściwej komisji zechciała ten, mówiąc trywialnie, ogień w lesie ugasić w zarodku. Myślę, że to ognisko uchybień szczególnie pod Sękocinem trzeba po prostu zagasić, a nie naiwnie udowadniać, że Fundusz Leśny przeznaczany jest na budowę podwarszawskich rezydencji. Ministerstwo ochrony środowiska również nie podjęło realizacji wniosku NIK, by znowelizować ustawę o lasach i określić takie pojęcia, jak „infrastruktura związana z gospodarką leśną” i „wspólne przedsięwzięcia jednostek organizacyjnych lasów państwowych”. Również nie podjęto w Lasach Państwowych wnioskowanych przez NIK działań zmierzających do poprawy rentowności i wyeliminowania nieprawidłowości związanych z gospodarowaniem środkami finansowymi, w tym zmniejszenia wydatków administracyjnych oraz jednostkowych kosztów wykonania prac leśnych.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#JanSieńko">Wypada też zasygnalizować obserwowane od ponad 10 lat ciągłe zmiany na kierowniczych stanowiskach w Lasach Państwowych. Ugruntowała się opinia, iż stanowiska od nadleśniczych wzwyż są stanowiskami politycznymi, co wywołuje częste zmiany rzadko kiedy z korzyścią dla lasów. Być może z tego powodu nastąpił dalszy wzrost wydatków na działalność administracyjną w Lasach Państwowych - aż o 16,5%, czyli o 146 mln nowych złotych, tj. 70% wzrostu całej sumy kosztów. Dla porównania podam, że na zalesienia wydano 33 mln. Sam przyrost wydatków na administrację stanowi blisko połowę wydatków poniesionych na zalesienie. Nie jest to dowód racjonalnej gospodarności. Obecnie racjonalna gospodarka wymaga zwiększenia integracji lasów z przemysłem drzewnym, papierniczym, z budownictwem, usługami turystycznymi, a także - co wyraźnie zasygnalizowano w ubiegłorocznej dyskusji parlamentarnej - poprawy integracji z samorządami lokalnymi. W przedstawionym raporcie są zauważalne symptomy braku integracji, chociażby przez spadek poniżej inflacji wzrostu cen na drewno; przeciętnie 1 m3 drzewa - 104 zł, o 0,4% mniej niż w 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#JanSieńko">Raport sygnalizuje stagnację w popycie na drewno, małe możliwości eksportu, niskie zainteresowanie przemysłu papierniczego, trudności płatnicze tartaków i intensyfikację importu drewna ze Wschodu. Problemy te, sądzę, tak sądzi również Klub Parlamentarny SLD, wymagają pilnej analizy, by nie powielić sytuacji rynku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#JanSieńko">Dwa słowa pragnę powiedzieć, panie marszałku, Wysoka Izbo, w kontekście kolejnej już, szóstej informacji rządu o realizacji ustawy o ochronie środowiska, by zwrócić uwagę na kwestie dotyczące wprowadzenia instrumentów prawnych, zmierzających do utworzenia rynku energetyki odnawialnej. Pomimo oficjalnego stanowiska rządu w tej sprawie, formalnie popierającego rozwój odnawialnych źródeł energii, brak jest do tej pory aktów wykonawczych. Począwszy od konwencji w Rio de Janeiro, poprzez wiele konwencji europejskich, ratyfikowanych przez nasz kraj, a zmierzających do wspólnego wysiłku w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery, sprawa odnawialnych źródeł energii jest bagatelizowana, żeby nie powiedzieć: konsekwentnie hamowana.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#JanSieńko">By nie zajmować czasu, pozwolę sobie resztę materiałów przekazać do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#JanSieńko">Jesteśmy gotowi przedstawić ogólne, możliwe do przyjęcia z ekonomicznego punktu widzenia ramy tworzenia rynku energetyki odnawialnej w Polsce. Takie wyliczenia załączam do swego wystąpienia, składając je na ręce pana marszałka. Dziękuję Wysokiej Izbie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Szczygielskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ramach debaty ekologicznej chciałbym - też ekologicznie - zająć niedużo czasu. Pragnę poruszyć trzy segmenty spraw.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#KazimierzSzczygielski">Segment pierwszy - dla oczyszczenia przedpola - dotyczy zakresu debaty. Z pewnym niezadowoleniem, smutkiem stwierdzam, że obracamy się w klasycznym kręgu spraw, zgodnie z tradycją. Generalnie rzecz biorąc, zarówno na sali, jak i w ławach rządowych tradycyjnie zasiadają przedstawiciele jednego ministerstwa. Oznacza to, że problem ochrony środowiska jest postrzegany wyłącznie w sensie gotowości rządu, wyłącznie przez pryzmat jednego ministerstwa, nie globalnie. Myślę, że dobrze by było, gdyby przynajmniej część przedstawicieli rządu, zainteresowanych - uzasadnię w trzecim punkcie, dlaczego o tym mówię - mogło być obecnych, chyba że są, a ja ich nie rozpoznaję.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#KazimierzSzczygielski">Chcę powiedzieć, że dobrze się stało - to jest znakomity pomysł - że w ramach debaty ekologicznej zorganizowano wystawę i konkurs. Konkurs jest okazją do znakomitej edukacji ekologicznej posłów. Mówię to na podstawie własnych spostrzeżeń. Sporo się dowiedziałem i nauczyłem pokory, stwierdzając, że o bardzo wielu sprawach nie wiem. Nie wyczerpuje to oczywiście dobrze opracowanego raportu przedstawionego przez ministerstwo. A zatem gratulacje w związku ze zorganizowaniem wystawy i konkursu.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#KazimierzSzczygielski">Pewna refleksja na temat konstrukcji raportu, który ma układ tradycyjny. Wolałbym, aby był on w nieco innym ujęciu, ale to jest może temat do dłuższych rozważań.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia druga. Proszę się nie gniewać, panie ministrze, ale jestem zwolennikiem, w cudzysłowie, cywilnej kontroli nad armią. Wolałbym, żeby pan minister występował w cywilu, a nie w mundurze - znakomitym mundurze - leśnika. Proszę nie brać tego zbyt poważnie, jednak wolałbym, by to była cywilna kontrola nad armią, zwłaszcza że prawie we wszystkich wypowiedziach poruszane są sprawy lasu. Na przykład dobrze by było, gdyby wystąpił ktoś w mundurze górnika i powiedział o problemach ekologicznych górnictwa, także wodniaka, jeśli jest taki mundur, itp. To tak na marginesie, żeby początek debaty miał charakter ekologiczny.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia kolejna to czas debaty. Otóż myślę, że jest to dobry moment, dobrze, że ta debata odbywa się w 1999 r., wynika to zresztą z pewnych racji ustawowych. Pierwszą dobrą okazją jest to, że jest to rok 1999, koniec wieku, więc mogliśmy zrobić bilans otwarcia i zamknięcia. Trochę niedobrze jest, że dane się kończą na 1996 r. - chcę tu delikatnie przypomnieć, że jest już „Rocznik Statystyczny” z 1998 r., skąd pewne parametry dotyczące ochrony środowiska z działu: Ochrona środowiska można by było metodą komputerową przenieść do raportu. Ale rozumiem, że być może zaważyły tu względy wydawnicze. W każdym razie to jest dobry moment i szkoda, że ten element czasowy nie został tu do końca dopięty.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia druga wiąże się z tym, że jesteśmy od 9 czy 10 lat w okresie transformacji. Stąd pytanie strategiczne: Czy okres transformacji systemowej w Polsce jest dobrym okresem dla środowiska czy nie? Mimo wielu uwag, które tutaj padają, można stwierdzić jedno: okres transformacji gospodarczej i społecznej w Polsce dla środowiska był okresem korzystnym. Mimo wszystkich wątpliwości, które były tu wyrażane i które będą wyrażane, saldo jest pozytywne, co oznacza, że ten system, który zaprojektowaliśmy w Polsce, wprowadzony ustawą... w zasadzie to był inny dokument - wskutek przyjęcia „Polityki ekologicznej państwa”, sprawdził się, mimo wad, w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia trzecia - dobrze, że dzieje się to teraz, ponieważ, jak mi się wydaje, a właściwie mam pewność, ruszono wszystkie wielkie reformy systemowe w Polsce. Co to oznacza? To oznacza, że chyba już nic strategicznego na obszarze legislacji w Polsce się nie zdarzy. Określiliśmy wszystkie możliwe pola konfliktu, w związku z tym teraz możemy już tylko te zarysowane wielkie reformy, abstrahując od ich oceny, odnosić do problemu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#KazimierzSzczygielski">I kwestia ostatnia, zresztą już tutaj podnoszona, dotycząca tego dobrego terminu debaty, wiąże się z tym, że jest układ stowarzyszeniowy, że wchodzimy do Unii Europejskiej, i w związku z tym zaczynając reformę mamy możliwość zobaczyć jak w lustrze, jakie rozwiązania prawne są stosowane w Unii, czyli mamy dobry punkt wyjścia.</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#KazimierzSzczygielski">To są cztery znakomite przesłanki, aby ta debata ekologiczna miała charakter bilansu zamknięcia i otwarcia i dokonywała oceny. Moja uwaga krytyczna, mimo że jestem członkiem koalicji, odnośnie do takiego wąskiego reprezentowania tego przez rząd wynika być może z mojej postawy z lekka heretyckiej. Herezja ta polega na wyznawaniu poglądu, że rządy przemijają, a środowisko powinno trwać. Chciałbym żeby ten charakter... i tutaj mam pewną uwagę naganną w związku z wszystkimi personalnymi wycieczkami pod różnym adresem, choć rozumiem, że tu jest kwestia opozycji - a mianowicie taką, że to naprawdę nie ma znaczenia, ważne jest to, czy ktoś jest dobrym fachowcem. Za 50 lat, za 100 lat niewiele ludzi będzie pamiętało o obecnym układzie politycznym, natomiast wiele będzie dobrze pamiętało o tym, co zrobiliśmy dla środowiska, i będzie nas na tej podstawie oceniało. Moja ocena jest więc taka: mniej polityki, a więcej konkretów.</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#KazimierzSzczygielski">I tu chciałem się zwrócić z jedną kwestią, tym razem żeby oszczędzić w ramach cywilnej kontroli nad armią pana ministra, do zupełnie innego układu rządowego. Jest to przypadek szczególny, zresztą już poruszany na tej sali - chodzi o polską przestrzeń. Otóż chciałbym zapytać wprost z tej trybuny: gdzie jest koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju? Gdzie jest ta koncepcja? Fascynujemy się tym, że w 2000 r. będzie krach komputerowy, bo przeskoczą w komputerach zera. A ja myślę, że Polska, która być może też będzie miała w tym potencjalnym krachu komputerowym swój udział, dołoży swój własny wkład poza tym systemem. Chodzi o krach czy załamanie się systemu koordynacji planowania przestrzennego w Polsce. Przypomnę państwu, że określony organ rządowy, którego nazwy na razie nie wymienię, jest przez ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym zobowiązany do przedstawienia koncepcji, która po opracowaniu odpowiednich programów powinna stać się przesłanką polityki przestrzennej na poszczególnych poziomach. I chcę państwu powiedzieć, że oto mamy nowe zjawisko - i dlatego mówiłem o tych reformach systemowych - mianowicie na poziomie tych 16 nowych regionów zaprojektowano nowy system decyzyjny, polegający na tym, że poszczególne samorządy wojewódzkie - i tutaj przywołam art. art. 11, art. 14, art. 18 pkt. 2 i 3 ustawy o samorządzie wojewódzkim - są zobowiązane do konstruowania określonych planów zagospodarowania przestrzennego. Jest jednak związek pomiędzy centralnym planowaniem, czyli tą koncepcją polityki, pomiędzy poziomem regionalnym i poziomem lokalnym. Jeśli nie będzie koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, to cały ten schemat zależności decyzyjnej załamie się. Ta koncepcja powinna już dawno się ukazać. Mówiono, że jedynym powodem, dla którego się nie ukazała, były pewne warunki dotyczące rozwiązań systemowych, reformatorskich, o których mówiłem, ale nie tylko. Mianowicie chodzi o warunek związany z koncepcją zagospodarowania przestrzeni europejskiej. Ale to zostało już wykonane (grudzień tamtego roku). Można więc powiedzieć, że parametry europejskie zostały zdefiniowane; nawiasem mówiąc, na dobrą sprawę niewiele wpływają one na nasze rozwiązania. Skoro to zostało rozwiązane, nie widzę przeszkód ani uzasadnienia, dlaczego ta koncepcja się nie pojawiła. Jeśli zatem ów organ administracji centralnej nie jest zainteresowany tworzeniem takiego dokumentu, to może Wysoka Izba zabierze tę kompetencję temu organowi i przekaże ją np. panu ministrowi, bo jeśli ktoś nie jest zainteresowany tworzeniem czegoś, co ma strategiczny wymiar dla środowiska... Chcę państwu powiedzieć, że brak takiego dokumentu powoduje, że nie możemy ocenić, czy koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania Polski ma charakter proekologiczny czy antyekologiczny, nie wiemy, jakie są warianty. Wpływa to w równym stopniu na politykę środowiskową w gminach, bo jest zależność również na poziomie gmin.</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#KazimierzSzczygielski">Kończąc, chcę tylko powiedzieć, że tego typu koncepcję, panie pośle, bardzo ułomną, przedstawiła poprzednia koalicja, w związku z tym moja uwaga nie ma charakteru naprawdę politycznego, tylko to jest wyraz troski o porządne rozwiązywanie problemów środowiska.</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#KazimierzSzczygielski">Jeśli chodzi o ten warunek ochrony środowiska zawarty w systemie planowania przestrzennego, jest to bezinwestycyjne, ma charakter jedynie regulacyjny i z tego powodu nie potrzeba znacznych nakładów budżetowych, aby to zostało wykonane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Szewca z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#LeszekMarianSzewc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym jeden z dziennikarzy użył pięknych słów, mówiąc o naszej debacie, że jest to debata o darach bożych. Myślę, że to określenie dobrze pasuje do dzisiejszej debaty, gdyż opozycja znacznie lepiej się zachowuje, niż to było podczas wczorajszej debaty. A kto wie, czy dzisiejsza dyskusja nie jest ważniejsza również dla polskich rolników, i nie tylko rolników - dla wszystkich działów, dla wielu ludzi. Dlatego, panie pośle Żelichowski, chciałbym panu przypomnieć, że przyczynkiem do tej dyskusji jest czas pańskich rządów jako ministra. Znając pańskie kompetencje, pańską wiedzę, troszeczkę jestem zdziwiony, że starał się pan ukierunkować czy ukierunkował pan pewne swoje sformułowania na jedną tylko kwestię, mianowicie problematykę kadrową. A przecież dobrze wiem, że ma pan lepsze rozeznanie w sprawach ochrony środowiska, warto zatem było posłuchać więcej pańskich merytorycznych ocen i opinii. Myślę, że to było niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#LeszekMarianSzewc">Niestety, proszę państwa, muszę rozpocząć od tego, co mój poprzednik powiedział na temat gospodarki przestrzennej, gdyż wydaje mi się, że jest to sprawa wręcz chwili. Chcę powiedzieć, że to jest również pewna wypadkowa, jeśli chodzi o działanie poprzednich ministerstw, poprzednich rządów. Gospodarka przestrzenna to oczywiście wymóg postępu cywilizacyjnego XX w., bez niej nie ma mowy o zrównoważonym rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#LeszekMarianSzewc">Zaniechano wykonywania gminnych inwentaryzacji przyrodniczych. Pozbawiono więc gminy podstawowych informacji o środowisku, które są niezbędne przy opracowywaniu - przypomnę, obligatoryjnych do 2000 r. - studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Gminy będą tym samym otrzymywały studia zubożone o kompleksowe inwentaryzacje zasobów przyrodniczych i nie bardzo będzie wiadomo, co powinno być chronione, a co mogłoby być przedmiotem zagospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#LeszekMarianSzewc">Gospodarka przestrzenna jest rozproszona, nie ma spójnego planowania przestrzennego. Chcę tu wrócić do pewnych ocen, opinii, dyskusji w naszej komisji - wielokrotnie o tym mówiliśmy - w sprawie utworzenia urzędu gospodarki przestrzennej i włączenia go do ministerstwa ochrony środowiska. Teraz jest tak, że planowanie przestrzenne jest w gestii urzędu mieszkalnictwa i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji - takie ulokowania nie są dobre dla ochrony przestrzeni przyrodniczej i kulturowej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#LeszekMarianSzewc">Sprawy ochrony przyrody nabrałyby innej wagi, gdyby je powiązać z planowaniem przestrzennym. Konieczna jest więc integracja działań z zakresu planowania przestrzennego i ochrony środowiska. Również w ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym nie ma zapisu o obszarach funkcjonalnych i obniżono rolę regionalnego planowania przestrzennego, obciążając za to gminy zadaniami przekraczającymi ich możliwości. Dla obszarów funkcjonalnych - np. obszarów chronionych, obszarów aktywności gospodarczej, obszarów turystycznych - celowe wydawałoby się wykonanie studiów tematycznych, których ustalenia powinny być wprowadzane do planów miejscowych.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#LeszekMarianSzewc">Chcę powiedzieć bardzo krótko, chociaż nie wiem, czy uda mi się krótko o tym mówić: Ochrona powietrza. Analiza zanieczyszczenia powietrza oparta jest na ilości zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery przez zakłady uciążliwe i procesy energetyczne. W ostatnich latach uległa ona zmniejszeniu. Daje to wrażenie, że jakość powietrza systematycznie, acz wolno, poprawia się. Tymczasem stan faktyczny jest znacznie gorszy, niż by to wynikało z tak prowadzonej analizy.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#LeszekMarianSzewc">Za niekorzystny stan atmosfery, odczuwalny w wielu regionach, nawet organoleptycznie (przy okazji: panie ministrze, jeśli chodzi o wrażenia organoleptyczne, w Wałbrzychu trochę się poprawiło, bo likwidują się jedna po drugiej, z różnych przyczyn, również wiekowych, wałbrzyskie koksownie, stąd też u nas jest troszeczkę poprawy), za ten stan zanieczyszczenia powietrza odpowiedzialna jest niska emisja zanieczyszczeń, w tym z pojazdów samochodowych. Szacuje się, że 60–80% emisji niskiej w miastach pochodzi z silników spalinowych samochodów. Lawinowy wzrost ilości samochodów w Polsce trwa nadal i miasta stanęły przed problemem kompleksowego zatłoczenia w godzinach szczytu. Miasta stały się po prostu nieprzejezdne.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#LeszekMarianSzewc">Te dwie przyczyny skażenia powietrza i nieprzejezdność są wystarczającymi argumentami, by jak najprędzej zająć się rozwiązaniami, które pozwolą na normalne funkcjonowanie miast. Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest sprawnie funkcjonująca komunikacja zbiorowa. Tą drogą poszły kraje zachodnie, które motoryzacyjny boom przeżyły przed 30 laty. Jesteśmy bogatsi o ich doświadczenia. Nie musimy powtarzać ich błędów, ale przyjąć takie rozwiązania, które pozwolą tych błędów uniknąć. Problemy te wielokrotnie były przedstawiane przez placówki naukowe, stowarzyszenia, m.in. również przez Polski Klub Ekologiczny. Wszyscy zgadzają się co do tego, że konieczne są uregulowania ustawowe. Tymczasem według ustawy kompetencyjnej z roku 1990, o której za chwileczkę jeszcze będę w szerszym wymiarze mówił, cały ciężar troski o komunikację zbiorową przerzucono na gminy, a w ministerstwie transportu nie ma nawet departamentu, który zajmowałby się komunikacją zbiorową.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#LeszekMarianSzewc">Konieczne są więc zmiany, które w tej chwili chcę zaproponować, a mianowicie: włączenie komunikacji zbiorowej do zakresu działania ministerstwa transportu, uregulowanie spraw finansowania komunikacji zbiorowej według zasad stosowanych w Unii Europejskiej, a w końcu, bardzo ważny czynnik, refundacja za przejazdy ulgowe przewoźnikom.</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#LeszekMarianSzewc">Innym źródłem niskiej emisji zanieczyszczeń powietrza są kominy gospodarstw domowych. Jak dotąd, brak jest zorganizowanej pomocy dla mieszkańców, którzy chcieliby skorzystać z przyjaznych środowisku alternatywnych źródeł ciepła. Ci, którzy zainstalowali piece na gaz, wracają do pieców węglowych ze względów finansowych. Bardzo często w piecach tych spalane są niestety palne odpady, czyli tworzywa sztuczne, odpady gumowe, powodując jeszcze bardziej szkodliwe i uciążliwe zanieczyszczenie powietrza. Przy braku mechanizmów prawnych i finansowych w bardzo niewielkim stopniu wykorzystywane są również inne alternatywne źródła energii: energia słoneczna, energia wiatru, energia wody, biomasy - mimo iż w naszym kraju istnieją warunki do ich wykorzystywania. Komisja wielokrotnie na ten temat zabierała głos i pracowała nad tym.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#LeszekMarianSzewc">Proszę Państwa! Dosłownie w kilku zdaniach: problemy ustaw kompetencyjnych, które uchwaliliśmy w ostatnim czasie, podporządkowanie parków narodowych wojewodom.</u>
          <u xml:id="u-120.11" who="#LeszekMarianSzewc">Parki narodowe spełniają szczególne funkcje w strukturze obszarów chronionych, obejmując tereny o wyjątkowych walorach przyrodniczych. W warunkach intensywnej urbanizacji jedynie w obrębie parków narodowych ostoję znajdują rzadkie gatunki roślin, ptaków, naturalne zespoły, nienaruszalne krajobrazy. Podporządkowanie parków narodowych wojewodom grozi niestety, moim zdaniem, naginaniem celów ochrony przyrody do partykularnych doraźnych celów gospodarczych. Mam nadzieję, że tak nie będzie. Ale trzeba o tym mówić i o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-120.12" who="#LeszekMarianSzewc">Pamiętać również trzeba o tym, że Polska jest jednym z niewielu krajów w Europie, gdzie zachowały się jeszcze naturalne fragmenty przyrody i parki narodowe są unikatową wartością, którą możemy wnieść do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-120.13" who="#LeszekMarianSzewc">Drugi problem ustaw kompetencyjnych to jest podporządkowanie inspekcji ochrony środowiska wojewodom. Jest to swoista policja środowiskowa, która ma za zadanie tropienie przekroczeń i przestępstw wobec środowiska. Podporządkowanie jej wojewodom stwarza niebezpieczeństwo uzależniania jej od gospodarza terenu, który nie zawsze musi prawidłowo pojmować zależność między czystym, nieskażonym środowiskiem a pomyślnym rozwojem regionu.</u>
          <u xml:id="u-120.14" who="#LeszekMarianSzewc">Zaletą powołania inspekcji była niezależność organu kontrolnego od kontrolowanego. Tymczasem podporządkowanie Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska wojewodom może spowodować uzależnienie tej instytucji od wojewody, który będzie chciał mieć spokój i dobre wyniki kontroli niezależnie od stanu ochrony środowiska. Myślę w związku z tym, że po jakiejś analizie, po roku, dwóch, trzech latach, może warto wrócić do ustawy kompetencyjnej i ją zmienić. Tymczasem zachęcam panów wojewodów do trzymania się tak, w spokoju i w pełnej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-120.15" who="#LeszekMarianSzewc">W końcu, proszę państwa, gospodarka odpadami komunalnymi. Myślę, że jest tu również pewien walor informacyjny, chodzi o to, jaki jest tak naprawdę stan posiadania gospodarstw domowych, poziom bogactwa czy też biedy naszego kraju. Proszę państwa, gdybyśmy tylko ten walor przyjęli za podstawę - oczywiście nie możemy, ale weźmy go również, bo on jest jednocześnie pożyteczny i szkodliwy - to uznalibyśmy, że poprawia się poziom życia rodzin w Polsce, dlatego że jednym z elementów jest ciągły i stały wzrost powstających odpadów w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W tym również doganiamy Europę.</u>
          <u xml:id="u-120.16" who="#LeszekMarianSzewc">Tymczasem gminy, i chcę to powiedzieć z pełnym przekonaniem, nie są w stanie poradzić sobie z problemem odpadów. Nie ma ani mechanizmów prawnych, ani ekonomicznych, które wymusiłyby postępowanie gmin zgodne z zasadami racjonalnej gospodarki odpadami komunalnymi, zasadami segregacji odpadów komunalnych. Powszechnym rozwiązaniem stosowanym przez gminy ciągle jeszcze jest składowanie odpadów, co w sytuacji braku odpowiednich miejsc na składowiska jest zarzewiem lokalnych konfliktów między mieszkańcami a władzą. Poza tym szczególnie mieszkańcy terenów wiejskich i małych osiedli często wywożą śmiecie po prostu do lasu; czują się bezkarni, gdyż ani policja, ani gmina nie stosuje wobec nich odpowiednich sankcji karnych. Mimo zapisu w ustawie o odpadach ustalającego ogólne kierunki postępowania z odpadami, nie funkcjonują mechanizmy zmuszające gminy do właściwej gospodarki odpadami, do tworzenia systemów gospodarki odpadami czy nawet do rozwiązywania tego trudnego problemu wspólnie przez sąsiadujące ze sobą gminy.</u>
          <u xml:id="u-120.17" who="#LeszekMarianSzewc">Prawie na koniec: odejście od modelu zrównoważonego rozwoju. Zauważam, że w tym ostatnim czasie, od ustawy roku 1991, mimo wszystko powoli odchodzimy. Dlaczego? Wydaje mi się, że zbyt małe jest zaangażowanie - o tym również mówiono podczas tej debaty - resortów gospodarczych, które w swych planach powinny uwzględniać konkretne przedsięwzięcia zgodne z przyjętą przez Sejm polityką ekologiczną. Wiąże się to między innymi z wprowadzaniem rachunku ciągnionego kosztów produkcji, który uwzględniałby koszty środowiskowego, na etapie produkcji, użytkowania i utylizacji danego produktu. W zbyt małym stopniu wdrażane są mechanizmy ekonomiczne, które skłaniałyby przedsiębiorstwa do postępowania zgodnie z zasadami ekorozwoju. Brak takich mechanizmów może stać na przeszkodzie integracji z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-120.18" who="#LeszekMarianSzewc">Mam jeszcze kilka uwag do ustawy, a na koniec, proszę państwa, wezmę na tapetę ostatni temat związany z lasami. Było wystąpienie pana posła Kaczyńskiego. Również jestem zwolennikiem reprywatyzacji i być może nawet Lasy Państwowe będą w stanie w ramach reprywatyzacji przekazać niezadrzewione grunty osobom, które zechcą przejąć te grunty i je zadrzewić. Chcę jednak powiedzieć bardzo wyraźnie: reprywatyzacja - tak, ale równolegle z powszechnym uwłaszczeniem. Jest to, być może, niewygodne dla niektórych polityków, ale lasy i ludzie zajmujący się lasami potrzebują spokoju, zaufania, po to, żeby przekazać kolejnym pokoleniom to, co jest dzisiaj i do czego zmierzamy, czyli te osławione 30%. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-120.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa pana Jana Szyszko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedno sprostowanie do wypowiedzi pana posła Szewca.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#JanSzyszko">Panie pośle, jeżeli chodzi o parki narodowe, nic się nie zmieniło, parki narodowe podlegają ministrowi. To jest jakieś nieporozumienie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogumiła Borowskiego z Sojuszu Lewicy Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W rzetelnie opracowanym przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska raporcie o stanie środowiska w Polsce w natłoku innych informacji zaledwie jedną stronę, nie licząc ilustracji, poświęcono zagadnieniom odpadów komunalnych, podczas gdy w praktyce stają się one jednym z najpoważniejszych zagrożeń środowiska naturalnego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">W raporcie w zwięzłych słowach stwierdza się, że w 1996 r. powstało ok. 44,7 mln m3 odpadów komunalnych stałych i ok. 15,2 mln m3 odpadów płynnych, wskazując, że ich ilość w wymiarze objętościowym zwiększa się systematycznie od 1992 r. Szacowany tonaż powstających odpadów komunalnych wynosił w latach dziewięćdziesiątych ok. 11–12 mln ton rocznie i był dwukrotnie wyższy niż w latach siedemdziesiątych. Tyle stwierdzeń z raportu. Przejdźmy więc do otaczającej nas rzeczywistości. Tam, za murami tego wielce szanownego gmachu, jako radny Rady Warszawy i równocześnie przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska Rady Warszawy jestem odpowiedzialny za gospodarkę odpadami komunalnymi blisko dwumilionowej aglomeracji miejskiej, która nie ma gdzie tych odpadów składować, gdyż uzyskane porozumienie z gminą Góra Kalwaria pozwala Warszawie korzystać ze składowiska Łubna I jeszcze tylko przez 10 miesięcy i to za bardzo wysoką cenę. Niemal w dramatycznych warunkach, ogólnie znanych z doniesień prasowych, udało się w bm. doprowadzić do podjęcia jednomyślnej uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy, która może umożliwi przecięcie tego węzła gordyjskiego. Ale czy można zmienić wysoce wstydliwy fakt, że stolica Polski swe nieoczyszczone ścieki komunalne zrzuca bezpośrednio do Wisły, przekazując jej wody jako pitne dla miast położonych w dolnym jej biegu. Ile lat jeszcze będzie trwała z braku środków finansowych budowa oczyszczalni ścieków Południe, nie mówiąc już o projektowanej oczyszczalni ścieków Północ? Ktoś może powiedzieć: to problemy stolicy. O, nie! Na str. 50 raportu znajdziecie panie i panowie posłowie następujące sformułowania: Składowanie na wysypiskach jest podstawowym sposobem postępowania z odpadami komunalnymi. Dotyczy to 98% wytwarzanych odpadów. Tymczasem w wielu miastach istniejące wysypiska osiągnęły już granice swojej pojemności. Ocenia się, że ok. 1/3 eksploatowanych wysypisk wymaga likwidacji z powodu wyczerpania chłonności terenu. Tyle cytatu. Dodać do tego należy problemy stwarzane przez niewłaściwie zagospodarowane odpady z osiedli wiejskich i odpady usuwane na tzw. dzikie wysypiska, których liczbę szacujemy na 10 tys. Tak więc problem jest wręcz dramatyczny i to w sytuacji, w której art. 68 i 69 rozdz. III Układu Europejskiego, stanowiącego stowarzyszenie, pomiędzy Rzecząpospolitą Polską z jednej strony a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z drugiej strony zobowiązuje nas do wprowadzenia w życie art. 130r traktatu o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej wraz z pochodnymi od niego dyrektywami, najpóźniej w momencie wstąpienia do Unii Europejskiej, a więc tak jak zakładamy, w roku 2004. Pytam więc, w jaki sposób i za czyje środki finansowe osiągniemy unijne standardy w zakresie recyklingu i składowania odpadów komunalnych?</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Jako poseł i wiceprzewodniczący Polskiej Partii Zielonych uważam, że Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa winno w porozumieniu z samorządami powiatowymi, przy wydatnej pomocy Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, w końcu zbilansować finansową problematykę, ocenić potrzeby i zażądać, aby w ramach negocjacji z Unią Europejską zostały przyznane odpowiednie środki finansowe z pomocy zagranicznej na realizację wyszacowanych potrzeb. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Stanisława Madeja z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pozwoliłem sobie zabrać głos nie po to, żeby polemizować, tylko korzystając z tego, że pan poseł Cycoń złożył swój głos do protokołu i Unia Wolności jeszcze ma kilka minut w debacie.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#JerzyStanisławMadej">Chciałem państwu powiedzieć o tym, że na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, wtedy kiedy był omawiany budżet na rok 1999, była rozpatrywana sprawa przeznaczenia środków na inwestycje centralne z zakresu gospodarki wodnej. To był problem dokończenia budowy stopnia wodnego - w tej chwili akurat wyleciała mi nazwa z głowy, nie pamiętam jej. Chodziło o kilka milionów złotych, żeby można było dokończyć budowę tego stopnia wodnego i rozpocząć jego eksploatację. Jednym z argumentów, które przedstawiało również ministerstwo ochrony środowiska, było to, że na tej zaporze została przez prywatnego inwestora zbudowana elektrownia wodna i że niedokończenie tej inwestycji uniemożliwia uruchomienie elektrowni wodnej, która miałaby w ciągu roku czy w dłuższym okresie produkować określoną liczbę kilowatów czy megawatów energii. Na tym posiedzeniu komisji zostało to potraktowane właściwie jako, można by powiedzieć, fanaberia, że użyję tego słowa - jest tam jakaś elektrownia wodna i dlatego my mamy kończyć tę inwestycję, dlatego mamy wyłożyć kilka milionów złotych, które można by wyłożyć na inną inwestycję. To jest właśnie przykład braku strategii zrównoważonego rozwoju. Nikt tam nie pomyślał, że włożenie kilku milionów złotych pozwoli ukończyć tę inwestycję, a jednocześnie pozwoli rozpocząć produkcję energii elektrycznej najbardziej czystej, jaką tylko można sobie wyobrazić, która nie powoduje powstawania żadnych zanieczyszczeń. Ponadto po kilkunastu latach inwestycja zwróciłaby się i mielibyśmy produkcję czystej energii elektrycznej, nie powodującą emisji do powietrza ani dwutlenku siarki, ani tlenków azotu, ani pyłów, ani żadnych innych możliwych zanieczyszczeń.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#JerzyStanisławMadej">Pan poseł Sieńko mówił o odnawialnych źródłach energii - było to chyba jedyne dotyczące tego wystąpienie w dotychczasowej debacie. Ten problem jest marginalizowany, a wynika to chyba z monopolistycznej pozycji naszej energetyki opartej na węglu kamiennym i węglu brunatnym. To lobby energetyki węglowej stara się udowodnić, że energia wytwarzana z odnawialnych źródeł energii stanowi taki margines, że nie należy na to zwracać uwagi, nie należy inwestować w to żadnych pieniędzy ani stwarzać dodatkowych ułatwień. Natomiast zarówno w polityce Unii Europejskiej, jak i generalnie w polityce zrównoważonego rozwoju, kładzie się nacisk na ograniczenie do minimum wykorzystywania nieodnawialnych źródeł energii i na wykorzystanie do maksimum odnawialnych źródeł energii. Jednym z takich źródeł energii jest oczywiście energia wodna, ale jest to również energia pochodząca z biomasy, energia słoneczna, energia wiatrowa i wiele innych.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#JerzyStanisławMadej">Drugi element z tym związany to są inwestycje z zakresu gospodarki wodnej. Cały czas mówimy, że woda jest jednym z podstawowych elementów środowiska, że Polska jest na ostatnim czy na jednym z ostatnich miejsc w Europie, jeśli idzie o ilość zasobów wodnych przypadającą na głowę mieszkańca, że mamy ilość zasobów porównywalną z Egiptem, gdzie, jak wiadomo, właściwie tylko w dolinie i delcie Nilu istnieje życie. A kiedy dochodzimy do ustawy budżetowej - a to powtarza się co roku - i do wydatkowania pieniędzy na inwestycje centralne z zakresu inwestycji wodnych, których głównym celem jest powiększenie retencji wody, czyli zasobów wodnych będących do naszej dyspozycji, to wtedy te inwestycje odkładane są na ostatnie miejsce. Suma, która została przez Sejm przyznana na rok 1999 na inwestycje centralne w dziedzinie gospodarki wodnej, wynosząca kilkadziesiąt milionów złotych, nie wystarczy nawet na utrzymanie tych inwestycji, na nadzór nad nimi, nie mówiąc już o zabezpieczeniu ich przed dewastacją.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#JerzyStanisławMadej">Tak więc, mówiąc o strategii zrównoważonego rozwoju, mówiąc o ochronie środowiska, mówiąc o gospodarce wodnej, nie możemy zapominać o tym, że ta gospodarka wodna jest również jednym z istotnych elementów polityki ekologicznej - nie tylko polityki zrównoważonego rozwoju, ale całej polityki ekologicznej. Wyciągajmy z tego wnioski na przyszłość, oczywiście w miarę możliwości finansowych. Chodzi o to, żeby inwestycje z zakresu gospodarki wodnej nie były traktowane po macoszemu. Wiem, że wiele takich spraw się odkłada, z nadzieją, że nowe prawo wodne te problemy rozwiąże. Nie rozwiąże. Ono również nie będzie panaceum na wszystkie bolączki związane ze sprawą gospodarki wodnej. Musi to jednak znaleźć odbicie w planach na przyszłość. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Krutula z „Naszego Koła”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od 1990 r. w dziedzinie ochrony środowiska w wyniku realizacji polityki ekologicznej państwa, przyjętej uchwałą Sejmu z dnia 10 maja 1991 r., oraz dzięki zaangażowaniu samorządów terytorialnych, wójtów, burmistrzów, radnych i samych mieszkańców miast i wsi, zostały wykonane ogromne prace na rzecz szeroko pojętej ekologii. Wzrost rozwoju inwestycji ekologicznych został w ostatnim okresie wyraźnie zahamowany. Wynika to z braku energicznych działań Ministerstwa Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jak również z braku długoterminowej strategii ochrony środowiska, popartej oczywiście odpowiednimi funduszami. Na przykładzie wczorajszej, całodziennej debaty rolnej widać, że średniookresowa strategia rozwoju wsi i rolnictwa bez funduszy na realizację pozostaje tylko na papierze i jest pustosłowiem. Jeżeli nie będzie funduszy na ochronę środowiska, ta opracowywana strategia będzie tym samym, czyli pozostanie na papierze, będzie pustosłowiem.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PiotrKrutul">Polsce potrzebna jest więc rzetelna informacja, jaki procent z budżetu państwa w przyszłych latach będzie przeznaczony na ochronę środowiska i na jakie fundusze możemy liczyć ze środków pozabudżetowych. Należy również stwierdzić, że koniecznością staje się przyspieszenie procesu legislacyjnego ustaw związanych z ekologią, na które czekają samorządy terytorialne, zakłady pracy i inne. Jest to np. ustawa Prawo wodne, ustawa o zagospodarowywaniu odpadów stałych, nowa ustawa o ochronie środowiska. Dzisiejsza debata ma pomóc w ich przygotowaniu oraz przyspieszyć ich realizację.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PiotrKrutul">Ze względu na ograniczony czas mego wystąpienia, chciałbym zwrócić uwagę na kilka ważnych, moim zdaniem, problemów ekologicznych.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PiotrKrutul">Po pierwsze, wczoraj, podczas debaty rolnej mówiłem, że Polska nie może być tylko rynkiem zbytu dla unijnych produktów rolnych. Tak samo nie może być obszarem wyrzucania brudnych odpadów przemysłu europejskiego. Polska nie może być dużym śmietnikiem Europy. Byliśmy już świadkami niekorzystnych zjawisk związanych z importem beczek, opakowań i innych produktów szkodliwych dla środowiska.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PiotrKrutul">Po drugie, należy jak najszybciej interweniować na rynku przetwórstwa surowców wtórnych typu makulatura, butelki. Zakłady zajmujące się ich skupem są bowiem na krawędzi upadłości. Powód jest prosty: zamiast dotować zakłady przetwórcze surowców wtórnych, którym nie zależy na ich odbiorze z Polski, należy zacząć wspierać finansowo zakłady skupujące i magazynujące. Jeżeli nie uporamy się z tym faktem, grozi Polsce likwidacja jedynych zakładów, które organizują skup, selekcję i transport surowców, a w konsekwencji śmietnik polski.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PiotrKrutul">Po trzecie, z uwagi na tragiczną sytuację na wsi, ze względu na brak funduszy nie tylko u rolników, ale również w budżetach gmin, należy jak najszybciej:</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#PiotrKrutul">- uruchomić dotacje oraz nisko oprocentowane kredyty na budowę wodociągów, oczyszczalni, kanalizacji wiejskich;</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#PiotrKrutul">- spowodować zmianę obecnej polityki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w stosunku do budowy małych i średnich oczyszczalni ścieków - obecnie tylko duże miasta mogą korzystać z jego pomocy;</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#PiotrKrutul">- uruchomić pożyczę ASAL 2 na budowę infrastruktury w terenach wiejskich, na którą czekają samorządy gminne.</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#PiotrKrutul">Mam od razu pytanie, dlaczego, choć było to zapowiadane już w ubiegłym roku, nie ma w budżecie na 1999 r. ASAL 2 - pożyczki z Banku Światowego? Przez ostatnie lata Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dopracowała się jasnych i klarownych zasad przyznawania funduszy, które są akceptowane przez wszystkie samorządy gminne. Brakuje tylko funduszy, których niestety nie ma również w budżecie państwa na 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#PiotrKrutul">Wysoka Izbo! Pochodzę z województwa podlaskiego, które szczyci się, że jest najczystszym miejscem w Polsce, a także w Europie. Jest to zarazem województwo najbiedniejsze. Brak tu dużych zakładów, dzięki czemu nie mamy wielu problemów, jeśli chodzi o zatrucie powietrza i wód. Również z tego powodu wojewódzki fundusz ochrony środowiska dysponuje zbyt małą kwotą, aby sprostać wielu potrzebom w zakresie ochrony środowiska i ekologii.</u>
          <u xml:id="u-128.11" who="#PiotrKrutul">Na zakończenie chciałbym zaapelować do przedstawicieli Ministerstwa Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz do rządu Rzeczypospolitej Polskiej o większą dbałość o sprawy ekologii i ochrony środowiska. W przeciwnym razie, przy zagrożeniach, które niesie ze sobą rozwój gospodarczy i cywilizacyjny, stracimy tak unikalne tereny w Polsce i Europie, jak bagna biebrzańskie, bagna narwiańskie, lasy białowieskie i Puszcza Augustowska. A piękno i czyste powietrze to jedna z nielicznych szans rozwoju województwa podlaskiego i całego regionu turystycznego, agroturystycznego, jakim jest Podlasie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-128.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Stanisława Jankowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MaciejStanisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Padło tu bardzo wiele słusznych spostrzeżeń, wiele prawidłowych ocen. Niemniej o problemach ekologii i rozwoju kraju mówi się powszechnie i widać, że w naszym parlamencie, w społeczeństwie, w polityce są jak gdyby dwa zupełnie rozbieżne stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MaciejStanisławJankowski">Środowisko naturalne to są dobra, które nie są dobrami wolnego rynku. One po prostu są. Każda decyzja o lasach, o melioracji, o rozwoju przemysłu powoduje też wymierne straty w innej dziedzinie. Las to m.in. powietrze. Chyba zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważne jest czyste powietrze. Można to też przeliczać na pieniądze. Zatrucie atmosfery to zły stan zdrowia, to stresy, to mniejsza wydajność. I to wszystko kosztuje. Można to dokładnie przeliczać na złotówki. Podobnie jest w wielu innych dziedzinach. A więc kwestii ochrony środowiska nie można całkowicie sprowadzić do kategorii wynikających z tej drugiej postawy mentalnej - że musi być zysk, szybki zysk, wszystko jedno, jakim kosztem. A taką postawę też znamy: dla wielu ludzi i dla wielu instytucji gospodarczych złotówka, którą mają dzisiaj, jest więcej warta niż 10 zł, które mogą stracić w następnym roku. I te dwie postawy wyraźnie się zderzają, a ja uważam, że nie muszą. Jeżeli będziemy podchodzili do sprawy ochrony środowiska jak do interesu, ale uwzględniającego rachunek złożony, rachunek zysków bezpośrednich i strat późniejszych, to w każdej działalności powinny być uwzględniane - oprócz kosztów bezpośrednich - koszty pośrednie. I to jest to, o czym mówiłem, o czym rzeczywiście decyduje ekologia.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MaciejStanisławJankowski">Zobaczcie państwo, że my, będąc w fatalnym położeniu - przykład to choćby debata o rolnictwie - możemy to wykorzystać. To, że nasi rolnicy są biedni i że nie mogą kupić nawozów i środków owadobójczych, może być źródłem ich zysku przy odpowiednim wspomaganiu ze strony instytucji pozarządowych, państwa, naszej komisji ochrony środowiska, ministerstwa. Przecież w tej chwili zdrowe otoczenie, zdrowa żywność staje się znacznie droższym towarem. Jest różnica, czy się używa 130 kg nawozów na hektar, czy 800 kg, jak to jest w gospodarstwie rolnym o dużej produkcji. Myślę, że przy odpowiedniej organizacji giełd towarowych tę żywność po prostu można sprzedać, i to nie tylko w Europie, ale też w Polsce. Bo jednak standard dochodów wielu osób w miastach, ale też na wsi, znacznie się podniósł. Ci ludzie wolą jeść droższą, ale zdrową, niż tańszą, lecz gorszą żywność, jednak muszą ją dostać.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#MaciejStanisławJankowski">Jak mówiłem, ochrona środowiska powinna być interesem. Dlatego państwo, parlament czy rząd może to wspomagać.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#MaciejStanisławJankowski">Ciągle przewija się sprawa odpadów. I ciągle jest ta niemożność rozwiązania problemu. O tym, że makulatura zbierana, a nieskupowana, też idzie na składowiska, o tym, że masa odpadów, które mogłyby być używane do pozyskania energii, jest marnowana, mówimy powszechnie. Ale myślę, że w pewnym sensie zaradziłoby temu jasne i czytelne wprowadzenie opłat za korzystanie ze środowiska, właśnie korzystanie mające na celu wyrzucanie odpadów. Jeśli będzie się płacić za składowanie nie tylko odpadów przemysłowych, ale też komunalnych - stosownie do czasu ich składowania - to po prostu przestanie się to opłacać i zacznie się je przerabiać.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#MaciejStanisławJankowski">Technologie, które pozwalają na utylizację praktycznie bez zanieczyszczania środowiska, istnieją. I to niekoniecznie muszą być technologie, o których mówi się głośno, które funkcjonują we Włoszech, we Francji, nie najlepsze, już przestarzałe. Funkcjonują tam, bo nie opłaca się natychmiast wdrażać nowych. Ale my możemy, właśnie w naszej sytuacji, nie iść drogą, którą inni poszli, jak mówił pan minister, tylko szukać nowych rozwiązań, które też już są. Tylko to trzeba zacząć robić. Trochę mnie zaniepokoiły głosy, które jak gdyby były przeciwko, może bardzo pośrednio, ale przeciwko reformie w kraju, czyli decentralizacji kraju. Mam na myśli to duże zaniepokojenie, że samorządy gmin, powiatów i województw nie będą zwracały uwagi na ochronę środowiska. Może tak się zdarzać, ale myślę, że wszyscy dzisiaj sprawujący tę samorządową władzę mają też świadomość, że jest to władza czasowa, że będą podlegali presji wyborców i decyzji wyborców. A w społeczeństwie, ogólnie, chęć życia w czystym środowisku, zwracanie uwagi na piękno otoczenia są coraz powszechniejsze. Myślę, że to się będzie coraz bardziej liczyć i oczywiście wszystkie mechanizmy z tym związane - mówiłem na przykład o pewnych opłatach, wręcz o karach za zanieczyszczanie środowiska - mogą być i muszą być tym bodźcem. Ale ja wierzę w środowiska samorządowe, wśród których zresztą nieraz spotykamy takie przykłady - ta wystawa dzisiejsza o tym świadczy - które wskazują, że naprawdę są zainteresowane i naprawdę będą dobrze działać.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#MaciejStanisławJankowski">Instrumenty, których powinno używać państwo. Już dzisiaj z tej trybuny padło słowo o zagrożeniu środowiska przez przestępstwo. Kłusownictwo w tej chwili to już nie jest kłusownictwo wiejskich wyrostków, tylko jest to przestępczość zorganizowana. Kradzież na przykład ze stawów rybnych czasami dochodzi do 30% ogólnej ilości produkowanych tam ryb. Nie mówiąc o tym, że na jeziorach, w lasach pojawiają się przestępcy dziesięciokrotnie lepiej uzbrojeni niż straż leśna. Samochody, harpuny, strzelby, karabiny maszynowe - o takim wypadku też słyszałem - już nie mówiąc o wnykach. Myślę, że tak jak modernizujemy państwo, z jednej strony zmniejszając jego omnipotencję, to z drugiej strony powinniśmy też zwracać uwagę na to, że to, co tylko państwo może zrobić, powinno to robić. Uważam, że wszystkie siły straży ochrony lasów, wody, parków krajobrazowych to powinna być jedna policja przyrodnicza, ekologiczna. Natomiast z tymi rodzajami przestępczości zorganizowanej lokalne siły nie dadzą sobie rady. Wobec tego, tak jak powstają w Policji oddziały do zwalczania przestępczości zorganizowanej czy narkotykowej, tak samo powinny być zorganizowane oddziały, które chronią przyrodę, które zwalczają zorganizowaną dewastację przyrody. Ze śmieciami w lesie, z dzikimi wysypiskami powinny sobie poradzić policje lokalne.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#MaciejStanisławJankowski">Myślę, że podstawową zasadą ekorozwoju powinno być przede wszystkim przestrzeganie interesów ekorozwoju w systemie inwestycyjnym. I tutaj bez zasad ogólnopaństwowych rady sobie nie damy. Chodzi o to, że musi być uruchomiony jednolity system oceny oddziaływania na środowisko inwestycji: autostrad, ale też fabryk, także osiedli mieszkaniowych. Właściwie każda poważna inwestycja powinna podlegać zasadom oceny pod względem właśnie ekorozwoju. Tu naprawdę najbardziej do tego powołane będą władze samorządowe i środowiska lokalne. Ale środowiska lokalne muszą mieć na to wpływ, czyli jeżeli jest planowana inwestycja, to ludność tego terenu ma prawo się wypowiedzieć. I to nie na takim etapie, gdy chodzi o przerwanie budowy i jest konflikt, tylko wcześniej, przy planowaniu. Myślę, że znacznej części konfliktów, które u nas się rodzą prawie przy każdej inwestycji, można uniknąć, jeśli całość będzie projektowana przy udziale lokalnej społeczności. Bo to jest tak, że nawet dana fabryka może być zgodna z normami państwowymi, ale jak ona będzie oddziaływać na życie mieszkańców żyjących w odległości 500 m czy 1 km, tego się często w ogóle nie bierze pod uwagę. Dlatego powinno się w Polsce wprowadzić zasadę, że każda inwestycja jest oceniana szeroko - z udziałem ekspertów, ale i z udziałem społeczności lokalnej, która ma pełne prawo złożyć swoje zastrzeżenia, nawet jeżeli są one bezsensowne, przed rozpoczęciem inwestycji i ma prawo uzyskać na nie odpowiedź. Jeżeli to będzie w tym trybie, unikniemy bardzo wielu kłopotów i bardzo wielu kosztów, bo u nas bardzo często się zdarza, że inwestycja zostaje przerwana, często z powodu nieporozumień, a później kosztuje to potwornie drogo. Warszawa jak zwykle jest od tego specjalistą - mosty czy Łubna, wysypisko śmieci.</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#MaciejStanisławJankowski">Myślę, że bardzo istotna kwestia to ustawa. Padły tu wspaniałe zapowiedzi, że trzeba tworzyć nową ustawę o ochronie środowiska i że ona będzie, że jest przygotowana, że wchodzi w etap konsultacji, teraz międzyresortowych, później szerzej, społecznych, ale to zajmie czas. A o warunki ekologiczne musimy dbać już dzisiaj. Myślę, że znaczną część przygotowanych projektów, które się składają na wielką ustawę o ochronie środowiska, można wdrażać wcześniej. Że wiele pojedynczych ustaw - mówiących właśnie, załóżmy, o systemie konsultacji czy o wysokości opłat za odpady - możemy wprowadzać wcześniej i te szczegółowe ustawy, kiedy przyjdzie czas legislacji ustawy zasadniczej, mogą być do niej włączone już po zweryfikowaniu, jak działają. Mogą się stać integralną częścią ustawy o ochronie środowiska po okresie sprawdzenia, czyli będzie już wiadomo, jaki to jest towar. Takie podejście do sprawy może tylko pomóc tej globalnej ustawie o ochronie środowiska, która nam jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-130.9" who="#MaciejStanisławJankowski">Kończąc, proszę państwa, chciałem poruszyć dwa istotne problemy. Ciągle przewijająca się sprawa lasów. Jest wiele projektów, jak je prywatyzować, jak zadośćuczynić, czy też zrobić z tym coś innego. To budzi ogromne niepokoje, dlatego że ważne są prawa własności pojedynczych ludzi, ale prawo własności narodu też jest ważne. Lasy są niezbędnym elementem dobra społecznego. Myślę, że wszystkie projekty - reprywatyzacji, prywatyzacji, w sumie niszczenia lasów - powinny być odłożone. Parę doświadczeń już z prywatyzacją lasów było. Zostały wycięte. Trzeba też wiedzieć, że źle przeprowadzony dostęp prywatnej własności do lasów, ale nie tylko lasów, wód także, ograniczy wyraźnie dostęp innych ludzi. Jeżdżąc po jeziorach, zalewach, widzimy, w ilu miejscach prywatne działki, płoty, idą w wodę, niezgodnie zresztą z prawem. Nie ma przejścia dla zwykłego człowieka. I na to też trzeba zwrócić uwagę, całe społeczeństwo musi mieć stuprocentową pewność, że lasy jako majątek narodowy będą za 5, 10 i 50 lat. I że będzie ich więcej, o lepszym drzewostanie, że będą zdrowsze, bogatsze. Tego zresztą będzie wymagał w ogóle rozwój ludzkości na całym świecie. My się nie musimy za bardzo zajmować lasami deszczowymi, o których w telewizji jest znacznie więcej niż o naszych lasach. Trzeba by też wspomnieć o edukacji ekologicznej, która szczególnie w pierwszym programie jest zupełnie kulawa. W innych programach często są bardzo dobre audycje, ale w publicznej telewizji akurat ich nie ma. Czyli jest sprawa lasów, co dla mnie znaczy, że musi być pewność nienaruszalności tej substancji.</u>
          <u xml:id="u-130.10" who="#MaciejStanisławJankowski">I druga sprawa, która się staje aktualna i o której też tu trochę wspomniano: resort. Otóż niewiele jest krajów w Europie i w świecie, gdzie nie ma resortu ochrony środowiska. Jestem przekonany, że wiek XXI będzie wiekiem ekorozwoju. I ochrona środowiska może będzie ważniejsza strategicznie, jeżeli chodzi o pozycję państwa w świecie, niż Ministerstwo Obrony Narodowej. Toteż przynajmniej na razie i w nieprzygotowany sposób żadnych naruszeń resortu ochrony środowiska być nie może. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Zaciurę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zgadzam się z moim przedmówcą, że w debacie ekologicznej ważne miejsce powinna zajmować m.in. problematyka edukacji ekologicznej. Edukację ekologiczną należy traktować jako proces przekazywania i przyswajania wiedzy, zdobywania umiejętności, nabywania doświadczenia, a także kształtowania woli indywidualnego i zbiorowego działania, aby rozwiązywać obecne i przyszłe, znane i nieznane zagrożenia ekologiczne. Głównym celem takiej edukacji młodzieży jest przygotowanie jej do ekorozwoju, sterowania gospodarką w przeświadczeniu, że zasady i wytrzymałość ekosystemu są ograniczone, że w rozwoju gospodarczym należy zastosować racjonalną konsumpcję i zadbać o zachowanie zdolności ziemi do zapewnienia trwałego rozwoju ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#JanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nasz kraj ma bogate tradycje upowszechniania wiedzy o przyrodzie, jej walorach i wartościach, o konieczności dbania o skarby naszej ziemi. Działania te były podejmowane od ok. 100 lat przez Ligę Ochrony Przyrody, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, towarzystwa regionalne, organizacje harcerskie, ochotnicze straże, koła łowieckie, kluby i zrzeszenia sportowe, przez wielu obrońców przyrody i środowiska. Te działania z punktu widzenia współczesnych wyzwań i potrzeb już nie są wystarczające, dlatego też jawi się niekwestionowana potrzeba akcentowania narodowej strategii edukacji ekologicznej. To edukacja ekologiczna kształtuje całościowy obraz relacji między człowiekiem, społeczeństwem i przyrodą. Taką nowoczesną edukację należy traktować jako nieodłączny element całego procesu edukacyjnego, a także polityki informacyjnej i strategii gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#JanZaciura">Edukacja ekologiczna to zadanie globalne, ale w pierwszej kolejności wymaga ona nowoczesnego systemu narodowej oświaty. Edukacja społeczeństwa przez wszystkie podmioty na rzecz trwałego i zrównoważonego rozwoju musi realizować następujące cele: kształtować szeroko pojętą świadomość ekologiczną, stwarzać każdemu człowiekowi możliwości zdobywania wiedzy i umiejętności niezbędnych w obronie i polepszaniu stanu środowiska, tworzyć nowe wzorce zachowań jednostek, grup i społeczeństw, uwzględniające jakość środowiska. Realizacja wyżej wymienionych celów wymaga uznania przez władze Rzeczypospolitej, iż edukacja ekologiczna jest jednym z podstawowych warunków realizacji polityki ekologicznej państwa, wprowadzenia elementów edukacji ekologicznej do wszystkich sfer życia społecznego i dostępu społeczeństwa do pełnej informacji o stanie środowiska.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#JanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w roku 1995 podpisały porozumienie w sprawie przygotowania narodowej strategii edukacji ekologicznej. Nie ulega wątpliwości, że edukacja ekologiczna musi być ważnym ogniwem dyskutowanej dzisiaj reformy systemu oświaty i powinna być realizowana w przedszkolach, w szkołach podstawowych, średnich, wyższych, w kształceniu i doskonaleniu nauczycieli oraz w ramach kształcenia ustawicznego.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#JanZaciura">Ogłoszone w tym tygodniu przez Ministerstwo Edukacji Narodowej nowe podstawy programowe wskazują niestety, że w zakresie edukacji ekologicznej nie przezwyciężyliśmy prymitywizmu edukacyjnego. Oto Ministerstwo Edukacji Narodowej w kształceniu uczniów na drugim poziomie, czyli w klasach IV–VI, przewiduje następujące zadania dla nauczycieli i szkoły: ukazywanie zależności stanu środowiska od działalności człowieka oraz mechanizmów i skutków niepożądanych zmian. Na etapie tzw. gimnazjalnym te zadania dla nauczycieli i szkoły formułowane są w następujący sposób: tworzenie warunków do poznania współzależności między różnymi składnikami środowiska oraz rozumienia przyczyn i skutków ingerencji człowieka w świat przyrody oraz kształtowanie procesów proekologicznej motywacji uczniów. Taka edukacja ekologiczna w zreformowanej szkole nie doprowadzi do realizacji założeń, celów, bo doprowadzić nie może, albowiem nie wyzwoli i nie utrwali to potrzeby życia zgodnego z ideami zrównoważonego rozwoju. Taka szkoła nie będzie uczestniczyć w krajowych i międzynarodowych programach edukacji ekologicznej, nie będzie zwiększać pozytywnej roli uczniów w edukacji dorosłych. Dlatego też tak ważne jest promowanie tej edukacji wśród dorosłych poprzez wszystkie struktury samorządowe, środki masowej informacji, stowarzyszenia, organizacje, kościoły i związki wyznaniowe.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#JanZaciura">W związku z ograniczonym czasem chciałbym zakończyć swoje wystąpienie postulatywnie.</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#JanZaciura">Po pierwsze, konieczne jest powołanie przy Komitecie Zrównoważonego Rozwoju i Polityki Regionalnej komisji edukacji ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#JanZaciura">Po drugie, konieczne jest opracowanie i zatwierdzenie narodowej strategii edukacji ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#JanZaciura">Po trzecie, należy przepracować koncepcje edukacji ekologicznej w polskim systemie edukacyjnym, od przedszkola do uniwersytetu.</u>
          <u xml:id="u-132.9" who="#JanZaciura">I po czwarte, konieczne jest utworzenie narodowego centrum informacji i edukacji ekologicznej. Dziękuję serdecznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-132.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Jurgiela z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jednym z punktów dzisiejszej debaty ekologicznej jest ocena realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska w latach 1994–1996. Podstawą dokonania takiej oceny jest przedłożona przez rząd informacja, której integralną częścią jest opracowany przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska raport o stanie środowiska w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#KrzysztofJurgiel">Po zapoznaniu się z materiałem, niezwykle zresztą obszernym i dla mnie interesującym, a to ze względu na fakt, iż reprezentuję województwo, w którym zrodziła się idea kompleksowej ochrony północno-wschodniej części naszego kraju, utworzenia „zielonych płuc Polski”, mogę stwierdzić, iż nie mogłem w nim znaleźć obszaru, do którego mógłbym się krytycznie ustosunkować.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#KrzysztofJurgiel">W tym miejscu uprzejmie przypominam, iż sprawa ochrony obszaru „zielonych płuc Polski” była przedmiotem specjalnego posiedzenia komisji oraz obrad Sejmu, w wyniku których uchwalony został dezyderat nr 5 Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa skierowany do 10 ministrów oraz deklaracja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 września 1994 r. w sprawie obszaru „zielonych płuc Polski”.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#KrzysztofJurgiel">W odniesieniu do przedłożonego materiału mogę także stwierdzić, iż przedstawia on w sposób precyzyjny, a jednocześnie kompleksowy i, mimo złożoności specjalistycznych problemów, zrozumiały, stan środowiska w Polsce wraz z wnikliwą oceną realizacji przyjętych w tej dziedzinie rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#KrzysztofJurgiel">Szczególnie istotna jest część materiału wskazująca drogę, którą Polska musi przebyć, aby dostosować swój stan środowiska oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa do wymogów obowiązujących w Unii Europejskiej, a jednocześnie określająca wielkość kosztów związanych z tego typu procesem dostosowawczym.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#KrzysztofJurgiel">Moim zdaniem przedkładana informacja spełnia wymogi stawiane przez Sejm co do zakresu i sposobu informowania posłów o realizacji przedmiotowej ustawy i w tym miejscu wnoszę o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#KrzysztofJurgiel">Korzystając z tego, że udzielono mi głosu, chciałbym jednocześnie poruszyć problem, który znalazł swoje odbicie w środkach masowego przekazu, o czym świadczy publikacja zamieszczona w miesięczniku „Eko-Finanse” ze stycznia 1999 r. dotycząca przyszłości terenowych struktur organizacyjnych Inspekcji Ochrony Środowiska, tzw. policji ekologicznej, w kontekście wdrażania zasad reformy ustrojowej państwa.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#KrzysztofJurgiel">Artykuł, o którym mowa, a który mam przed sobą, po pierwsze, stwierdza, iż następuje w wyniku włączenia wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska w skład wojewódzkiej administracji zespolonej ograniczenie niezależności wojewódzkiego inspektora w kontroli przestrzegania prawa w zakresie ochrony środowiska; po drugie, sygnalizuje zamiar likwidacji laboratoriów byłych wojewódzkich inspektoratów w znoszonych województwach; po trzecie, zwraca uwagę na niechęć w tworzeniu delegatur wojewódzkiego inspektoratu w nowych województwach. Artykuł sygnalizuje, iż w przypadku podejmowania tego typu działań może dojść do deprecjacji mozolnie, ale konsekwentnie dotychczas budowanej siły policji ekologicznej, która w tym przypadku może podzielić los innych organów kontrolnych charakteryzujących się nieskutecznością, brakiem efektów swojej działalności.</u>
          <u xml:id="u-134.8" who="#KrzysztofJurgiel">Chcąc przybliżyć ten problem, zapoznałem się z sytuacją panującą w tym zakresie w woj. podlaskim i, mówiąc szczerze, nie znalazłem potwierdzenia zasadności tez podnoszonych w artykule, ponieważ delegat rządu ds. reformy ustrojowej w woj. podlaskim zaakceptował tymczasowy regulamin organizacyjny Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku, który przewiduje utworzenie delegatur Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Łomży i Suwałkach. Rodzi się więc pytanie, które kieruję do przedstawicieli rządu z prośbą o wyjaśnienie: Czy przewiduje się utworzenie w skali kraju takich struktur organizacyjnych inspekcji ochrony środowiska, jak struktury w woj. podlaskim? Z uzyskanych informacji bowiem wynika, iż w poszczególnych województwach jest z tym różnie, ponieważ w miejsce byłych wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska są tworzone oddziały terenowe, oddziały zamiejscowe, filie, laboratoria. Jak widać, nazwy się różnią, a stąd, być może, różne są kompetencje badawczo-inspekcyjne. Moim zdaniem różnorodność, a także nazewnictwo, jeśli chodzi o te służby w poszczególnych województwach, wymagają ujednolicenia.</u>
          <u xml:id="u-134.9" who="#KrzysztofJurgiel">Uważam, iż jakiekolwiek osłabienie organizacyjne, jak również i finansowe dobrze w tej chwili funkcjonujących służb inspekcyjno-kontrolnych w zakresie ochrony środowiska może powodować następujące zjawiska. Po pierwsze, ograniczenie możliwości wywiązania się Polski z postulatu Komisji Europejskiej podnoszonego podczas negocjacji członkowskich, przeprowadzonych w styczniu 1999 r. w Brukseli w zakresie ochrony środowiska, w trakcie których przedstawiciele Unii Europejskiej domagali się od rządu polskiego skuteczniejszego niż dotąd ścigania trucicieli oraz przedstawienia kalendarza przyjęcia europejskich norm w ochronie środowiska. Po drugie, wyjątkowe utrudnienie w prawidłowej realizacji art. 8a i 8b ustawy o inspekcji ochrony środowiska z dnia 20 lipca 1991 r. z późn. zm., które nakładają na wojewódzkiego inspektora obowiązek szczególnie ścisłego współdziałania z sejmikiem samorządowym województwa, radami powiatów i gmin, jak również z ich zarządami. Po trzecie, utrudnienie w realizacji zobowiązań ustawowych nałożonych na inspekcję ochrony środowiska w zakresie tak potrzebnej naszemu społeczeństwu edukacji ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-134.10" who="#KrzysztofJurgiel">Nieodzowne jest stwierdzenie, iż inspekcje ochrony środowiska nie przekazały żadnych dotychczasowych uprawnień do administracji samorządowej, a przeciwnie, w wyniku reformy ustrojowej państwa jej zadania zostały znacznie zwiększone. Chcę poinformować, iż w okresie sprawozdawczym służba ta w byłych województwach białostockim, suwalskim i łomżyńskim wydała 24 publikacje książkowe dotyczące ochrony środowiska, w ramach „Biblioteki monitoringu środowiska”. Publikacje tego typu uzyskały wysoką ocenę i są poszukiwane, jeśli chodzi o wszystkie zbiory biblioteczne, także te, które są również w posiadaniu Biblioteki Sejmowej. Publikacje te prezentują bowiem oceny stanu środowiska oparte na niepodważalnych wynikach badań wykonywanych przez laboratoria Instytutu Ochrony Środowiska, legitymujące się w 100% w skali kraju certyfikatami akredytacyjnymi nadanymi przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji w Warszawie. Certyfikaty te potwierdzają jednocześnie, iż wykonywane badania są zgodne z wymogami obowiązującymi państwa zrzeszone w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-134.11" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cenna jest możliwość rozpatrzenia w ramach debaty ekologicznej informacji o stanie lasów i o realizacji „Krajowego programu zwiększania lesistości”, przedstawionych Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej przez pana prezesa Rady Ministrów, zgodnie z art. 52 ustawy o lasach. Zostały one opracowane w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w oparciu o raport o stanie lasów w Polsce w 1997 r., przygotowany przez Instytut Badawczy Leśnictwa na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. Informacje i raport dotyczą lasów wszystkich kategorii własności. Materiały te pozwalają na okresową ocenę aktualnego stanu i dynamiki lasów polskich oraz prawidłowości ukierunkowań i wyników realizacji dokonanych przez resort.</u>
          <u xml:id="u-134.12" who="#KrzysztofJurgiel">Chciałbym przedstawić siedem uwag dotyczących tych zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-134.13" who="#KrzysztofJurgiel">1. Nasuwa się wniosek, aby analogiczne informacje dotyczące roku 1998 zostały opracowane w terminie wcześniejszym, np. do połowy roku bieżącego.</u>
          <u xml:id="u-134.14" who="#KrzysztofJurgiel">2. Raport o stanie lasów pozwala na stwierdzenie, że stan zasobów leśnych w Polsce systematycznie się poprawia. Świadczy o tym zwiększenie powierzchni leśnej, wzrost ogólnej wielkości zasobów drzewnych na pniu oraz przeciętnej zasobności drzewostanów w przeliczeniu na 1 ha powierzchni. Wzrasta także wskaźnik przyrostu masy drzewnej i przeciętny wiek drzewostanu. Korzystnym przemianom ulega skład gatunkowy drzewostanów, przez stopniowe zwiększanie udziału gatunków liściastych. Ogólnie stwierdzić można, że stosunkowo gorszy jest stan lasów niepaństwowych, ale i tu rysuje się pewna poprawa.</u>
          <u xml:id="u-134.15" who="#KrzysztofJurgiel">3. Jak wynika z przedstawionych materiałów, polityka leśna państwa nawiązuje do ustaleń międzynarodowych i jej założenia są realizowane. Zasady prowadzenia gospodarki leśnej, określone w art. 8 ustawy o lasach, polegają na stosowaniu:</u>
          <u xml:id="u-134.16" who="#KrzysztofJurgiel">- powszechnej ochrony lasów;</u>
          <u xml:id="u-134.17" who="#KrzysztofJurgiel">- trwałości utrzymania lasów;</u>
          <u xml:id="u-134.18" who="#KrzysztofJurgiel">- ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów;</u>
          <u xml:id="u-134.19" who="#KrzysztofJurgiel">- powiększania zasobów leśnych.</u>
          <u xml:id="u-134.20" who="#KrzysztofJurgiel">Powszechna ochrona lasów jest zabezpieczona w odniesieniu do gruntów przez przepis ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, a w odniesieniu do drzewostanów i innych zbiorowisk przez ustawę o lasach i ustawę o ochronie przyrody. Realizowane formy profilaktyki i ochrony lasu przynoszą pozytywne efekty, o czym świadczy poprawa stanu zdrowotnego i sanitarnego oraz skuteczne ograniczanie strat w przypadkach nadzwyczajnych zagrożeń i klęsk.</u>
          <u xml:id="u-134.21" who="#KrzysztofJurgiel">Trwałość utrzymania lasu wiąże się nierozerwalnie z ich powszechną ochroną i gwarantowana jest również przez wymienione powyżej akty prawne, a przede wszystkim przez formalne uwarunkowania ewentualnych zamierzeń dotyczących zmiany rodzaju użytkowania gruntów i wyłączenia ich z produkcji leśnej. Trwanie lasu zapewnia także ustawowy obowiązek odnawiania powierzchni po drzewostanie wyciętym.</u>
          <u xml:id="u-134.22" who="#KrzysztofJurgiel">Utrzymanie ciągłości zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasu jest zagadnieniem szczególnie ważnym, ale równocześnie trudnym i złożonym. Umowny schemat podziału funkcji lasu przedstawiony jest w rozdziale II raportu, s. 17. Zrównoważone wykorzystanie to znaczy takie, w którym dąży się do zrównania funkcji produkcyjnych i pozaprodukcyjnych (ochronnych, społecznych, kulturotwórczych). Gospodarstwo leśne jest wielofunkcyjne, ale praktyka wykazuje, że w wielu konkretnych sytuacjach istnieje dominacja jednych funkcji nad innymi. Z tego względu na przykład wyodrębnione zostały lasy ochronne różnych kategorii, omówione na s. 22 raportu. W obszarach leśnych znajduje się też większość rezerwatów i innych form ochrony, głównie w lasach państwowych i parkach narodowych, ale również w pewnym zakresie w lasach niepaństwowych. Ciągłość funkcji produkcyjnych zapewniać powinny przyjęte zasady urządzania lasu, hodowli i użytkowania opartego na prawidłowej regulacji rozmiarów cięć pielęgnacyjnych i odnowieniowych, pozwalających na sukcesywny wzrost stanu zasobów drzewnych. W ostatnich latach zauważyć można nawet tendencje do nadmiernego ograniczania pozyskiwania drewna, co prowadzi do zbyt intensywnej akumulacji zapasów i może w przyszłości powodować pewne zakłócenia w równowadze przyrodniczej i rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-134.23" who="#KrzysztofJurgiel">Powiększanie zasobów leśnych, wynikające z kolejnej zasady ustawowej, jest zobrazowane w raporcie o stanie lasów w aspekcie powierzchniowym, co jest rezultatem zalesiania gruntów nieleśnych, oraz w aspekcie masowym, o czym świadczą wskaźniki zapasu, zasobności i przyrostu drzewostanów. Podkreślić także należy, że korzystne zmiany w składzie gatunkowym i strukturze wiekowej zbiorowisk leśnych pozwalają na lepsze zaspokojenie także funkcji pozaprodukcyjnych lasu, co znajduje między innymi wyraz w znacznym zwiększeniu obszaru lasów ochronnych w ostatnich dziesięcioleciach.</u>
          <u xml:id="u-134.24" who="#KrzysztofJurgiel">4. W ocenie gospodarki leśnej, przedstawionej w informacji Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, znajduje się stwierdzenie, że Lasy Państwowe, mimo wyraźnego spadku koniunktury na rynku drzewnym, uzyskały w 1997 r. korzystny wynik finansowy. Jest to poparte szeregiem danych liczbowych. W ten sposób spełniony został wymóg ustawy o lasach, o samodzielności finansowej Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-134.25" who="#KrzysztofJurgiel">5. W świetle wszystkich powyższych stwierdzeń można przyjąć, że gospodarstwo leśne w Polsce funkcjonuje w sposób prawidłowy. Przy czym lepsze efekty osiąga tutaj słabe gospodarstwo leśne Lasy Państwowe aniżeli lasy niepaństwowe, głównie własności indywidualnej. Ponadto Lasy Państwowe są w stanie sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na funkcje pozaprodukcyjne obszarów leśnych i skuteczniej zabezpieczyć je przed różnymi zagrożeniami zarówno przyrodniczymi, cywilizacyjnymi, jak i klimatyczno-meteorologicznymi. W tej sytuacji nasuwa się wniosek, że ewentualne zamierzenia dotyczące częściowej reprywatyzacji i prywatyzacji w zakresie leśnictwa nie powinny osłabić kondycji Państwowego Gospodarstwa Leśnego i mogłyby być dokonywane jedynie w bardzo ograniczonym zakresie. Wymagają tego potrzeby ochrony środowiska i równowagi w przyrodzie oraz interes skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-134.26" who="#KrzysztofJurgiel">6. Aspekt ekonomiczny wdrożenia wielofunkcyjnego gospodarstwa leśnego również przemawia za jego realizowaniem przede wszystkim w Lasach Państwowych. Wiadomo jednak, że zapotrzebowanie na funkcje ochronne i społeczne lasu wzrasta bardzo dynamicznie, a dochody leśnictwa nadal oparte są niemal wyłącznie na środkach uzyskanych z użytków drzewnych i w niewielkim stopniu z użytków ubocznych. Trudno bowiem wyliczyć i sprzedać wartość wyprodukowanego tlenu, retencjonowanej wody czy też wrażeń estetycznych odbieranych społecznie. Wielu autorów szacuje wartość pozaprodukcyjnych funkcji lasu na kilka- lub kilkunastokrotnie wyższą od wartości materialnej surowca drzewnego. Do czasu wypracowania metod udzielania stosownych ekwiwalentów za spełnianie przez lasy wielu funkcji pozaprodukcyjnych Lasy Państwowe też będą miały narastające trudności z utrzymaniem zasady samofinansowania i będą zmuszone korzystać coraz szerzej ze środków pomocowych: z Banku Światowego, programu PHARE, Ekofunduszu. Przypuszczać można, że w najbliższym okresie musiałyby być przeznaczone na ten cel znaczne bezpośrednie dotacje z budżetu. Powstaje więc pytanie, czy Lasy Państwowe nie mogłyby również wspomóc skarbu państwa, przyjmując na siebie nadal obowiązek zabezpieczenia, w formie ochrony rezerwatowej lub lasów ochronnych, najcenniejszych fragmentów polskiej przyrody, które w przyszłości byłyby objęte strukturami organizacyjnymi parków narodowych, będących jednostkami budżetowymi. Alternatywą mogłoby być połączenie Krajowego Zarządu Parków Narodowych z organizacją Państwowego Gospodarstwa Leśnego w ramach istniejącego wspólnego Departamentu Leśnictwa i Ochrony Przyrody lub też tworzenie struktury parków w ramach Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-134.27" who="#KrzysztofJurgiel">7. Informacja o stanie realizacji programu zwiększenia lesistości kraju wykazuje również jego prawidłową realizację zarówno w lasach państwowych, jak i niepaństwowych. Niezbędne jest tu również trwałe, z odpowiednim wyprzedzeniem, zapewnienie środków finansowych na wykonanie zalesień i późniejszą pielęgnację powstałych upraw. W informacji jest wzmianka o gwarancji zapewnienia sukcesywnego przekazywania do zalesień gruntów zbędnych lub zbyt ubogich dla rolnictwa. Nie ma jednak, naszym zdaniem, potrzeby jakiegoś specjalnego przyspieszenia tego procesu, gdyż każde wyłączenie gruntu z produkcji rolnej powinno być wnikliwie rozpatrzone w aspekcie zagospodarowania przestrzennego i potrzeb produkcji żywności.</u>
          <u xml:id="u-134.28" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popierając projekt rezolucji Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski, proponuję skrócenie terminu przedstawienia strategii i przesunięcie go z 30 czerwca 2000 r. na 31 grudnia 1999 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Agnieszkę Pasternak z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#AgnieszkaPasternak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Raport Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska pt. „Stan środowiska w Polsce” dokumentuje istotne ograniczenie emisji podstawowych zanieczyszczeń środowiska. Ten sam raport wykazuje jednak, że stężenie szkodliwych czynników w środowisku, co decyduje o skutkach zdrowotnych, nie zmniejszyło się w podobny sposób jak emisja. Istnieją dowody epidemiologiczne, że przy aktualnym poziomie skażenia środowiska dochodzi do uszkodzeń najcenniejszej wartości, czyli zdrowia ludzkiego. Badania nad związkiem zaburzeń stanu zdrowia z narażeniem na fizyczne lub chemiczne czynniki środowiskowe prowadzone są od wielu lat i koncentrują się na dwóch podstawowych obszarach. Pierwszy wykorzystuje badania toksykologiczne, drugi - badania stosowane w epidemiologii środowiskowej. Do chorób zaburzeń zdrowotnych, wynikających ze szkodliwych czynników środowiskowych, należą m.in. choroby nowotworowe, układu oddechowego, alergie, choroby układu krążenia, zaburzenia rozwoju płodowego i wiele innych. Skażenie środowiska wpływa również na nasz materiał genetyczny poprzez niekorzystne mutacje i obniżenie odporności układu chromosomalnego. Inną grupę problemów stanowią zmiany klimatyczne i niszczenie warstwy ozonowej, prowadzące do nadmiernego promieniowania szkodliwego dla człowieka i innych żywych organizmów.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#AgnieszkaPasternak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Środowiskowe zagrożenia zdrowia muszą być traktowane jako przedmiot skoordynowanych działań rozpoznawczych, profilaktycznych i naprawczych podejmowanych na różnych szczeblach zarządzania. Obszary charakteryzujące się dużym zanieczyszczeniem środowiska są w Polsce już zidentyfikowane. Dostępne dane wskazują na większą umieralność ogólną i skrócenie czasu trwania życia ludzi zamieszkałych na tych obszarach. Wyższa jest umieralność na nowotwory, umieralność niemowląt w pierwszym roku życia, częstość urodzonych z niską masą ciała. Można oszacować, że negatywne skutki zdrowotne wywołane zanieczyszczeniem powietrza, głównie pyłem i dwutlenkiem siarki, dotyczą kilku milionów mieszkańców Polski. Na przykład w woj. katowickim odpowiedzialne za przedwczesne zgony z powodu chorób układu krążenia są odpowiednio: w 10% dwutlenek siarki i w 4% pył znajdujący się w zanieczyszczonym powietrzu. Substancje te zwiększają również zachorowalność dzieci na choroby układu oddechowego oraz powodują zmiany jego czynności. Szacunkowa liczba dodatkowych zgonów nowotworowych, związanych z zanieczyszczeniem środowiska kształtuje się niestety również na poziomie kilku tysięcy przypadków rocznie. Narażenie środowiskowe na ołów, który dostaje się do: powietrza, gleby, żywności, wody stanowi wciąż istotne zagadnienie, zwłaszcza w odniesieniu do stanu zdrowia dzieci. Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że w dużych miastach województwa katowickiego od 14 do 17% dzieci w wieku od 2 do 8 lat ma takie stężenie ołowiu w krwi, które uzasadnia podjęcie interwencji medycznej i środowiskowej. Wieloletnie masowe badania dzieci w województwie legnickim ujawniły podobną skalę zagrożenia. Podobne problemy występują na innych obszarach kraju. Nie budzi wątpliwości narastający wpływ alergizujących czynników środowiskowych, ale ich skutek zdrowotny w odniesieniu do populacji polskiej jest trudny do oszacowania ze względu na brak wystarczających danych.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#AgnieszkaPasternak">Aktualnie, posiadając dużą wiedzę i wiele dowodów, apeluję o określenie priorytetów profilaktycznych w dziedzinie zdrowia środowiskowego w Polsce. Jak już wspomniałam na początku, ograniczenie emisji zanieczyszczeń nie idzie niestety w parze ze zmniejszeniem się szkodliwych czynników w środowisku, co rocznie pochłania kilka tysięcy ofiar. Stan zdrowia społeczeństwa jest alarmujący. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Zofię Krasicką-Domkę z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Światowa Komisja Środowiska i Rozwoju ONZ w 1987 r. w raporcie Brundtland po raz pierwszy zdefiniowała pojęcie zrównoważonego rozwoju. Jest to trwały rozwój służący do zaspokojenia potrzeb bieżących bez ponoszenia ryzyka, że przyszłe pokolenia nie będą mogły zaspokajać swoich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#ZofiaKrasickaDomka">W koncepcji zrównoważonego rozwoju cele ekonomiczne i ekologiczne powiązane są z celami społecznymi, a więc sprawiedliwymi szansami podziału zasobów. Taki sposób spojrzenia na problemy zrównoważonego rozwoju jest niewątpliwie nowatorski, gdyż w centrum uwagi nie stoi funkcjonowanie przyrody, lecz zachowanie społeczeństwa. Oznacza jednocześnie dążenie do trzech wymiarów zrównoważonego rozwoju:</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#ZofiaKrasickaDomka">1) ochrony środowiska, czyli ochrony biosfery i ekosystemów,</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#ZofiaKrasickaDomka">2) zapewnienia trwałości ekonomicznej, to jest stabilnego rozwoju ekonomicznego, oraz,</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#ZofiaKrasickaDomka">3) sprawiedliwości społecznej, to jest sprawiedliwego podziału szans życiowych.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#ZofiaKrasickaDomka">W ostatnich latach większość prac o zrównoważonym rozwoju nawiązuje do idei zaproponowanej przez Daly'ego zwanej regułą zarządzania, która mówi:</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#ZofiaKrasickaDomka">1. Stopa wykorzystania odnawialnych zasobów nie powinna przekraczać stopy ich regeneracji.</u>
          <u xml:id="u-138.7" who="#ZofiaKrasickaDomka">2. Stopa wykorzystania nieodnawialnych surowców nie powinna przekraczać stopy odbudowy odnawialnych surowców.</u>
          <u xml:id="u-138.8" who="#ZofiaKrasickaDomka">3. Stopa emisji szkodliwych substancji nie powinna przewyższać naturalnej pojemności w zakresie absorpcji.</u>
          <u xml:id="u-138.9" who="#ZofiaKrasickaDomka">Polska nadal znajduje się w czołówce państw europejskich emitujących szkodliwe zanieczyszczenia do atmosfery. Wiąże się to z tym, że głównym surowcem energetycznym wykorzystywanym w Polsce, dostarczającym 75% energii pierwotnej, jest węgiel kamienny i brunatny. W celu ograniczenia wynikających z tego uciążliwości w uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z maja 1991 r. wskazuje się m.in. na konieczność stopniowej zmiany struktury zużycia nośników energii przez stworzenie warunków do wykorzystywania niekonwencjonalnych, odnawialnych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-138.10" who="#ZofiaKrasickaDomka">Eksperci zgodnie uważają, że energie odnawialne, jako najbardziej ekologiczne, są niezbędne do zrównoważonego rozwoju środowiska. Spalanie paliw kopalnianych w celu wytwarzania energii jest dość barbarzyńską metodą wykorzystywania nieodnawialnych zasobów ziemi, magazynowych przez miliony lat. Nieuniknionym produktem ubocznym tego procesu jest emisja gazów szklarniowych, z wszystkimi konsekwencjami dla klimatu Ziemi. Społeczności międzynarodowe z coraz większą siłą będą dążyć do ograniczenia wydobycia surowców kopalnych. Dodatkowo jeszcze wyczerpywanie się najłatwiej dostępnych, a więc najtańszych złóż paliw powodować będzie wzrost ich cen na rynkach światowych. Te czynniki będą więc działały hamująco na zużycie paliw kopalnianych. Specjaliści oceniają, że energetyka jądrowa znajduje się obecnie w głębokim kryzysie i muszą być rozwiązane jej główne problemy, jak pełne bezpieczeństwo czy rozwiązanie problemu odpadów radioaktywnych. Wszystkich wymienionych wad nie mają energie odnawialne, nie zanieczyszczają one środowiska, są niewyczerpywalne, mogą dostarczać energii we wszystkich formach - cieplnej, elektrycznej czy paliwa do transportu. Obecny udział odnawialnych źródeł energii słonecznej, wiatrowej, geotermalnej, wodnej oraz biomasy w bilansie paliwowo-energetycznym świata wynosi 18%. W odniesieniu do krajów Unii Europejskiej obecnie źródła odnawialne dostarczają 5,5% całkowitej produkcji energii. Deklaracja madrycka przyjęła w 1994 r. apel do krajów członkowskich, by w roku 2010 udział ten osiągnął 15%.</u>
          <u xml:id="u-138.11" who="#ZofiaKrasickaDomka">Komisja Światowej Rady Energetycznej przewiduje do roku 2020 wzrost udziału energii odnawialnych do ok. 29%, a w 2070 r. prognozuje się 60–80%. Rolnictwo postrzegane jest jako dziedzina kluczowa dla zwiększenia udziału energii odnawialnych, w związku z tym są duże możliwości tworzenia nowych miejsc pracy. Eksperci szacują, że w skali całego kraju szansę zatrudnienia miałoby ok. 1,5 mln ludzi. Przykładem zastosowania energii geotermalnej poza systemem grzewczym także w rolnictwie jest gmina Szaflary na Podhalu. Wyniki uzyskane w zakładzie geotermalnym są pozytywne i zachęcają do pełnego wykorzystania tej energii w rolnictwie. Rozwój odnawialnych źródeł energii jest więc szczególnie atrakcyjny i uzasadniony na obszarach wiejskich. Produkcja biopaliw i biomasy stanowi zachętę do uprawy roślin na cele nieżywnościowe.</u>
          <u xml:id="u-138.12" who="#ZofiaKrasickaDomka">Czechy i Słowacja bardzo mocno zaangażowały się w produkcję biopaliw, zagospodarowując nadmiar rzepaku. W dezyderacie z lipca 1998 r. sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie uwzględnienia odnawialnych źródeł energii w polityce energetycznej Polski skierowanym do pana premiera postuluje się: po pierwsze, uwzględnienie we właściwy sposób problematyki odnawialnych źródeł energii w założeniach polityki energetycznej Polski, po drugie, promocję zakupu energii pochodzących z odnawialnych źródeł i po trzecie, odpowiednie rozwiązanie kredytowe i podatkowe w celu rozszerzenia zakresu wykorzystywania odnawialnych źródeł energii. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-138.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Cencek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#KrystynaCencek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie dzisiejszej debaty na temat stanu ochrony środowiska w Polsce nie można w żaden sposób pominąć kwestii, która wywołała zarówno w poprzedniej, jak i w obecnej kadencji parlamentu olbrzymie emocje, czyli kwestii dotyczących azbestu i wyrobów zawierających azbest.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#KrystynaCencek">Przyjęta w dniu 19 czerwca 1997 r. i znowelizowana w listopadzie ub. r. ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest jest rozwiązaniem modelowym. Nie tylko bowiem reguluje kwestie osłon dla pracowników zakładów azbestowych, nie tylko określa precyzyjne terminy wycofania wyrobów zawierających azbest z importu, produkcji i obrotu. Uczyniła również podwaliny pod wycofanie materiałów zawierających azbest, a jest tego niemało. Szacuje się, że do połowy lat dziewięćdziesiątych w Polsce w różnych obiektach wykorzystano ok. 1,5 mld m2 dekarskich wyrobów azbestowo-cementowych zawierających 10–15% azbestu oraz tysiące metrów płyt izolacyjnych zawierających 50–70% azbestu. Obecnie w wyniku starzenia się materiałów elementy te mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, szczególnie przy ich niewłaściwej eksploatacji, powodującej ulatnianie się włókien azbestu do otoczenia. Jeszcze kilka dni temu w wieczornych „Wiadomościach” alarmowano zagrożeniem mieszkańców Szczucina, gdzie odpady azbestowe używane były do utwardzania dróg czy boisk przy szkołach podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#KrystynaCencek">Wspomniana ustawa azbestowa w art. 4 zobowiązała ministra gospodarki do określenia, w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych i administracji oraz ministrem ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa, w drodze rozporządzenia, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy sposobu bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest. Niestety, rozporządzenie to zostało wydane dopiero 14 sierpnia 1998 r. Uregulowało ono sposób bezpiecznego usuwania i transportowania odpadów azbestowych na specjalne wysypiska. Niestety, rozporządzenie wykonawcze do ustawy o odpadach uszczegóławiające zasady usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym azbestu, ukazało się w październiku ubiegłego roku i obowiązuje od 1 stycznia br. Nie doczekaliśmy się, niestety, poważnej odpowiedzi rządu na rezolucję sejmową z 1997 r. wzywającą Radę Ministrów do przygotowania kompleksowego programu usuwania azbestu z gospodarki. Aby rozpocząć tworzenie takiego programu, należałoby dokonać ewidencji azbestu na przykład w budynkach mieszkalnych. Warto zwrócić uwagę, że we Francji już w 1996 r. minister zdrowia Elisabeth Hubert ogłosiła rządowy program ewidencji budynków użyteczności publicznej, do których budowy użyto materiałów azbestowych. Było to oczywiście możliwe dzięki presji opinii publicznej. Dzisiaj w Polsce, pomimo poważnych opóźnień, mamy już dobrze przygotowane ramy prawne.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#KrystynaCencek">Teraz powinien rozpocząć się planowy proces wycofywania azbestu. Musimy wspólnie wpłynąć na właściwe organy administracji rządowej, aby wzięły się do pracy. Na początek warto dokonać przeglądu zobowiązań z rozporządzenia z sierpnia ubiegłego roku. Otóż właścicieli, zarządców obiektów i urządzeń budowlanych z zabudowanymi wyrobami zawierającymi azbest zobowiązano tam do dokonania w terminie do 31 marca 1999 r. przeglądu technicznego tych wyrobów. Informacje w tej sprawie powinny trafić do organów nadzoru budowlanego.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#KrystynaCencek">Panie Marszałku! Będziemy nadzorować realizację tych zapisów. Będziemy również nadal egzekwować od administracji rządowej i samorządowej tworzenie i realizację programów wycofywania wyrobów azbestowych. Musimy to robić razem, jeżeli chcemy, aby nasi obywatele, nasze dzieci, mogli żyć w zdrowym i czystym środowisku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Szczota z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako że czas przeznaczony na debatę okazał się niewystarczający i nie wszyscy posłowie są w stanie wypowiedzieć swoje uwagi na temat stanu ochrony środowiska, na temat lasów w Polsce, ja też muszę jednak ograniczyć swoje wystąpienie i skrócić je do najważniejszych punktów.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#JacekSzczot">Przede wszystkich chciałbym się skoncentrować na polskich lasach. Funkcje ochronne i społeczne lasów nabierają coraz poważniejszego znaczenia. Należy zauważyć, że są one różnie postrzegane i rozumiane przez poszczególne grupy społeczne. A obok racjonalnego ich rozumienia i propozycji godzenia z nimi funkcji gospodarczych spotyka się poglądy skrajne, zmierzające do radykalnego ograniczenia ich funkcji do surowcowej.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#JacekSzczot">Funkcjami ochronnymi i społecznymi obciążone są głównie lasy pozostające pod zarządem Lasów Państwowych. Zamiary obarczenia tymi funkcjami lasów prywatnych mają nadal głównie, tylko postulatywny charakter. Udział lasów w różnych formach ochrony przyrody jednoznacznie wskazuje na ich znaczenie w zachowaniu najcenniejszych ekosystemów. Należy dodać, że na właścicieli i zarządców lasów objętych różnymi formami ochrony spadają dodatkowe obowiązki, na przykład w zakresie stosowania szczególnych form gospodarowania, ograniczania funkcji surowcowej lasów itp, które w konsekwencji rzutują na ich sytuację ekonomiczną.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#JacekSzczot">Stan zdrowotny i sanitarny lasu omówiony jest szczegółowo w przedstawionych raportach o stanie lasu. Stan ten cechuje znaczna zmienność w czasie i przestrzeni. Sygnalizowane symptomy jego poprawy mogą wskazywać na odwrócenie trwających od wielu lat niekorzystnych trendów i z umiarkowanym optymizmem patrzeć w przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#JacekSzczot">W ocenie gospodarki leśnej w Lasach Państwowych, spośród wielu przytoczonych danych liczbowych, szczególną uwagę zwrócić należy na m.in. zatrudnienie w przedsiębiorstwie Lasy Państwowe. Cechuje się ono w ostatnich latach stałym spadkiem, przy czym ten spadek dotyczy zwłaszcza osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przy nieznacznym wzroście zatrudnionych w służbie leśnej, to jest wykwalifikowanej kadry inżynieryjno-technicznej.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#JacekSzczot">Wykonanie podstawowych zadań w Lasach Państwowych, a więc zalesienia i odnowienia, rzutuje na wzrost powierzchni lasów i odnawialność tych zasobów, zwłaszcza na ich skład gatunkowy. Ale tutaj rodzi się pytanie i obawy, które co rusz pojawiają się w różnych mediach: Czy będą kolejne środki na kolejne zasadzenia, na tworzenie i poszerzanie lasów, również na terenach prywatnych, aby lasy prywatne przejęły część tej funkcji ochronnej, którą do tej pory w zdecydowanej mierze spełniały lasy będące w zarządzie Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#JacekSzczot">W omówieniu przedstawionego raportu, w omówieniu gospodarki leśnej, w lasach nie stanowiących własności skarbu państwa znajdujemy te same, można powiedzieć od lat sygnalizowane problemy. Zwłaszcza chodzi o brak środków finansowych na pokrycie kosztów nadzoru i kosztów sporządzania uproszczonych planów urządzania lasu oraz zbyt niski w stosunku do potrzeb rozmiar zabiegów gospodarczych. Raporty o stanie lasów za lata 1996, 1997 są istotnym uzupełnieniem syntetycznych informacji i wniosków ujętych w informacjach o stanie lasów. Przyjęta metodologia opracowania oraz bogata baza źródłowa wpływa na wiarygodność raportów jako źródła informacji o stanie lasów.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#JacekSzczot">Jeszcze jedna istotna sprawa, która wiąże się z ochroną lasów, to jest kwestia dotycząca ochrony, a właściwie funkcjonariuszy, którzy tą ochroną mogliby się zajmować. Mianowicie chodzi mi o straż ochrony przyrody, straż, która funkcjonowała, istniała, można powiedzieć - dobrze realizowała swoje zadania, ale ostatnio, w myśl przepisów ustawy powinno być nowe rozporządzenie, nowe akty wykonawcze, które tę straż uprawomocniłyby w jej działaniach. Niestety tego do tej pory nie ma. Niestety duża grupa ludzi, która jest skupiona w strażach ochrony przyrody, nie jest jak gdyby uprawniona do wykonywania swoich zadań, które kiedyś jej przysługiwały, które kiedyś mogła realizować.</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#JacekSzczot">Mam nadzieję, że będzie można, nawet w świetle obowiązujących przepisów, dokonać pewnych zmian, aby strażników ochrony przyrody wyposażyć w odpowiednie instrumenty, również instrumenty prawne, aby mogli oni funkcjonować, wspierać służby, które są przygotowane w zakresie ochrony przyrody.</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#JacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na tym chciałbym zakończyć krótkie przemówienie dotyczące istotnego problemu związanego z ochroną środowiska, problemu związanego z tym, iż nie należy dzielić lasów na państwowe i prywatne, ale stworzyć takie mechanizmy prawne, które umożliwią również właścicielom gruntów prywatnych pozyskiwanie czy uzyskiwanie środków finansowych na tworzenie lasów na gruntach prywatnych, na nieużytkach, zwłaszcza w okresie, w którym sama produkcja rolna jest już nieopłacalna i coraz więcej ziemi leży odłogiem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#StanisławZając">Informuję, że czas przeznaczony dla Akcji Wyborczej Solidarność w tej debacie został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Katarzynę Marię Piekarską z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Koleżanki, Koledzy Posłowie! Chciałabym moje krótkie wystąpienie poświęcić kwestii czystości polskich wód. Sądzę, że uprawnione tu będzie odwołanie się do danych dotyczących największej i najważniejszej, w sensie symbolicznym, polskiej rzeki - Wisły.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Dorzecze Wisły to prawie 200 tys. km2, czyli spora część terytorium Polski. Rocznie z terenu tego dorzecza odpływa Wisłą do morza średnio 31 558 mln m3 wody. Z Wisły zasilane są wody podziemne w jej dolinie, w pasie o szerokości od 5 do 20 km. Tak więc niebagatelne znaczenie ma jakość wiślanej wody. Na jakość tę wpływa wszelka działalność gospodarcza prowadzona w dorzeczu wiślanym. Jej skutki są niestety w tym względzie wręcz przygnębiające.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Stanu czystości rzek nie można rozpatrywać z pominięciem problematyki oczyszczania ścieków, które trafiają do rzecznych wód. A z tą sprawą nie jest u nas dobrze. Tylko 13% ścieków oczyszczanych jest w nowoczesnych oczyszczalniach, w których usuwane są substancje biogenne, takie jak związki azotu i fosforu, powodujące tzw. zakwity glonów. Ogólny obraz zanieczyszczeń spływających do wód należy uzupełnić o ścieki doprowadzane różnymi dzikimi kanałami do rowów melioracyjnych, spływy z pól i spływy gnojowicy z gospodarstw rolnych, których ilości wymykają się wszelkim pomiarom.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Biorąc pod uwagę wspomniane wcześniej dane dotyczące ilości właściwie oczyszczanych ścieków, trzeba stwierdzić, że wody Wisły to de facto w różnym stopniu rozcieńczone ścieki komunalne, przemysłowe i zanieczyszczenia obszarowe.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Od 1991 r. obowiązuje u nas trójstopniowa klasyfikacja czystości śródlądowych wód powierzchniowych, a więc wód także w rzekach i jeziorach. Zgodnie z tą klasyfikacją, wedle danych „Rocznika Statystycznego” za 1998 r., Wisła tylko na 0,9% swej długości niesie wodę klasy I, na 2,5% długości - wodę klasy II, zaś na 61,5% swej długości - wodę klasy III. Reszta, czyli aż 35%, to wody pozaklasowe, nadmiernie zanieczyszczone. Z powyższego zestawienia wynika, że na prawie całej swej długości Wisła ma wodę nadającą się tylko do nawadniania terenów rolnych lub wodę pozaklasową. Jest ona zanieczyszczona związkami chemicznymi, a także biologicznie, przez wirusy i bakterie, w tym pałeczkę okrężnicy. Bakterią tą, która dostaje się do środowiska wodnego z ludzkimi fekaliami, Wisła zanieczyszczona jest, Wysoka Izbo, w 100%.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Czy tak musi pozostać? Jak wobec tego wygląda sprawa naszego dostosowania w dziedzinie czystości wód do norm europejskich? Aspirując do Unii Europejskiej, obowiązani jesteśmy, poprzez własne ustawy, wprowadzić w życie m.in. ustalenia następujących dyrektyw: nr 75/440 - wody powierzchniowe przeznaczone do picia, nr 76/160 - jakość wody w kąpieliskach, nr 78/659 - wody słodkie dla ryb. Oceniając Wisłę na podstawie kryteriów zawartych w tych dyrektywach - a przecież przyjdzie chwila, kiedy ich ustalenia będą dla nas obowiązujące - trzeba stwierdzić, że na całej swej długości Wisła nie nadaje się do kąpieli, nie nadaje się także do hodowli ryb.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Jeśli chodzi o przydatność wód Wisły do celów wodociągowych, gdzie zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej rozróżnia się trzy kategorie wody, zależnie od rodzaju technologii jej uzdatniania: uproszczonej, typowej i wysokosprawnej, mamy wody albo nieprzydatne do produkcji wody pitnej, albo wymagające najbardziej kosztownej, wysokosprawnej metody uzdatniania. Jak z tego widać, jeżeli nie inwestuje się w oczyszczalnie ścieków, trzeba inwestować w uzdatnianie wody wodociągowej, a w dodatku środowisko i tak pozostaje zanieczyszczone.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#KatarzynaMariaPiekarska">O tym, że woda w rzece nie jest dobra, świadczy nawet potoczna obserwacja. Latem nad Wisłą nie uświadczy się praktycznie osób kąpiących się, a jeżeli to robią, to trzeba sobie jasno powiedzieć, że robią to na swoje własne wysokie ryzyko. A o dobrej jakości wody w naszych warszawskich kranach przekonana jest tylko dyrekcja stołecznych wodociągów.</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Wszystko to, Wysoka Izbo, pokazuje, że nasze obecne mechanizmy mające finansować inwestycje chroniące wodę przed zanieczyszczeniem nie są zbyt skuteczne. Odprowadzanie opłat za korzystanie ze środowiska do funduszy ekologicznych, które nie mogą kreować polityki inwestycyjnej, a jedynie wspomagają swoimi środkami inwestycje gmin, powoduje, że pieniądze generowane w gospodarce wodnej są wydawane chaotycznie i nie zawsze tam, gdzie byłyby najbardziej potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-144.9" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Czy można temu zaradzić? Zasadnicze rozwiązania prowadzące do uzdrowienia sytuacji powinny znaleźć się, Wysoka Izbo, w nowym Prawie wodnym. To tam muszą zostać wprowadzone mechanizmy powodujące, że opłacalne stanie się odprowadzanie oczyszczonych ścieków, a gospodarowanie wodą gospodarowaniem nie tylko z nazwy, lecz racjonalną, przynoszącą zyski działalnością. To nowe Prawo wodne powinno zawierać rozwiązania, które pozwolą w lepszym niż dotąd stopniu szanować wartości przyrodnicze rzek, chronić ich ekosystemy i zagospodarowywać ich dorzecza rozsądnie, zgodnie z zasadami ekologii.</u>
          <u xml:id="u-144.10" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Nowe rozwiązanie legislacyjne będzie musiało rzecz jasna uwzględniać także rozwiązania harmonizujące nasze ustawodawstwo w tej dziedzinie z ustawodawstwem Unii Europejskiej. Wprowadzenie tych zmian, egzekwowanie stosowania nowych rozwiązań w już kilkuletnim okresie powinno zahamować postępującą biologiczną degradację naszych wód powierzchniowych. Może wówczas, Wysoka Izbo, królowa polskich rzek pozostanie nią nie tylko z nazwy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Machnika z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#ZygmuntMachnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! „Czas ucieka, życie nasze przemija, a my ciągle nie umiemy przezwyciężyć tego nienasyconego pragnienia, aby posiadać coraz więcej dóbr tego świata”. Tak mówił hinduski filozof i święty w VIII w. n.e.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#ZygmuntMachnik">Współczesne społeczeństwo może zahamować obciążenie środowiska - utrzymując też odpowiednią aktywność gospodarczą - jedynie wtedy, gdy dokona się zasadnicza transformacja technologii produkcji, a także ulegną zmianie dotychczasowe zachowania konsumpcyjne. Nie jest to łatwe, ponieważ nadal utrzymują się w dużym stopniu technologie produkcji i wzory konsumpcji niszczące środowisko. W ciągu XX w. nastąpiła prawdziwa eksplozja wzrostu. Liczba ludności potroiła się, nastąpił 20-krotny wzrost w gospodarce światowej. W efekcie uzyskaliśmy również eksplozję wszelkiego rodzaju odpadów. Coraz więcej niestety tych zagrożeń ma charakter globalny. W rozwoju jako społeczeństwo globalne osiągnęliśmy stan, w którym zachodzą szybkie i duże zmiany przyrody, będące niewątpliwie wynikiem działalności ludzkiej. Szkoda, że dzisiejsza debata ma w większości tradycyjny przebieg. Jest to głównie dyskusja o śmieciach, brudnej wodzie i powietrzu, i dla ozdoby - o lasach.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#ZygmuntMachnik">Przyjęcie zasady zrównoważonego trwałego rozwoju to przede wszystkim wpisanie do zestawu wartości ogólnoludzkich wartości ziemi i stanu środowiska oraz troski o przekazanie go następnym pokoleniom w stanie możliwie nienaruszonym. Uwzględnienie tych wartości powinno zaowocować nowymi wzorcami życia i działania w społeczeństwie. Jak wskazuje na to wstępny cytat mojego wystąpienia, pytanie o konieczne przesłanki, aby społeczeństwa ludzkie mogły trwale istnieć, nie jest nowe. Istnieją różne listy tych koniecznych przesłanek. Amerykański socjolog Parsons opisał je jako cztery podstawowe funkcje, które powinny być spełniane w każdym systemie społecznym. Są nimi:</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#ZygmuntMachnik">- przystosowanie społeczeństwa do istniejącego środowiska,</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#ZygmuntMachnik">- realizacja istotnych celów społecznych,</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#ZygmuntMachnik">- integracja poszczególnych pól aktywności społecznej (gospodarka, polityka, edukacja, ochrona zdrowia, system powierniczy, wspólnota społeczna),</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#ZygmuntMachnik">- niezawodne demokratyczne przezwyciężanie napięć społecznych w skali od lokalnej do globalnej.</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#ZygmuntMachnik">Powstaje wiele recept, które mają za zadanie pokazanie, jak kierować społecznościami ludzkimi i osiągać rozwój tak, aby miał on charakter zrównoważony i trwały.</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#ZygmuntMachnik">Chciałbym przedstawić Wysokiej Izbie inicjatywę Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie corocznego monitorowania rozwoju społecznego świata. Na temat realizacji tego projektu są sporządzane coroczne raporty globalne, narodowe oraz dotyczące obszarów problemowych (np. Europy Środkowo-Wschodniej) oraz jeden raport regionalny, tj. Raport o rozwoju społecznym woj. katowickiego. Zasadniczym elementem każdego raportu jest syntetyczny wskaźnik HDI, kształtowany przez 4 podstawowe mierniki, służące ocenie stanu rozwoju społecznego, to jest: przeciętne dalsze trwanie życia, ogólny wskaźnik scholaryzacji brutto dla wszystkich poziomów nauczania, wskaźnik umiejętności czytania i pisania ze zrozumieniem tekstu, produkt krajowy brutto (PKB) w dolarach przypadający na 1 mieszkańca, liczony według parytetu siły nabywczej. Wskaźnik rozwoju społecznego Polski, liczony ostatnio w 1998 r., ale według danych niestety za rok 1995, wynosi 0,851. Daje nam to 52 pozycję w świecie, przy czym jest to pozycja w grupie państw silnie rozwiniętych. W czym odstajemy od czołówki w Europie i na co należy zwrócić uwagę: są to głównie czas trwania życia, dotyczy to zwłaszcza mężczyzn - 67,6 lat, oraz wskaźnik umiejętności czytania i pisania ze zrozumieniem tekstu. W skali od 1 do 5 więcej niż 70% Polaków nie osiągnęło poziomu 3, to jest minimum sprawności, z którymi badany poradzi sobie z całokształtem wymagań w pracy i życiu codziennym. W krajach OECD nie potrafiłoby tego dokonać 32–44% badanych. Wczoraj Wysoka Izba debatowała nad rozwojem polskiej wsi. Otóż mieszkańcy polskiej wsi osiągnęli wyniki gorsze o 40% od innych zawodów, gdy tymczasem w krajach OECD rolniczy osiągali wyniki gorsze tylko o 9–10%. Jeżeli nie uwzględni się tych wskaźników w pracach programowych, każdy pakiet dla rolnictwa, skupiający się na kilku zabiegach rynkowych, będzie mało efektywny. Łatwiej mówi się o zrównoważonym rozwoju, trudniej to robi.</u>
          <u xml:id="u-146.9" who="#ZygmuntMachnik">Mając na względzie potrzeby niezbędne do budowy programów restrukturyzacyjnych tradycyjnych przemysłów woj. katowickim, już od 3 lat analizujemy stan rozwoju społecznego w naszym województwie. Jeszcze w tym kwartale powinien się ukazać drugi całościowy raport o rozwoju społecznym już woj. śląskiego. W tym czasie sporządziliśmy kilka raportów cząstkowych: górnicy wobec wyzwań restrukturyzacji, kobiety w woj. katowickim, dzieci wobec biedy, przemoc wobec dzieci i młodzieży, raport o kulturze, integracja z Unią Europejską w opinii mieszkańców województwa. Na podstawie osobistych doświadczeń - jestem współpomysłodawcą raportu o rozwoju społecznym woj. katowickiego i przewodniczącym Rady Rozwoju Społecznego tego województwa - stwierdzam, że metodologia ta jest niezwykle przydatna, podstawowa do formułowania strategii rozwojowych w całym obszarze cywilizacji ludzkiej, a nie tylko gospodarczej, i pozwala spełnić postulaty o zrównoważonym, trwałym rozwoju. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#ZygmuntMachnik">Chciałbym pokazać kilka wybranych raportów, które można dostać i skorzystać z nich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kopcia z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W swoim wystąpieniu chciałem przedstawić problematykę likwidacji odpadów niebezpiecznych jako pewną całość, jednak ze względu na brak czasu ograniczę się tylko do dwóch problemów. Pierwszy to likwidacja tzw. mogilników, czyli składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin pochodzących z lat siedemdziesiątych. W Polsce są 424 mogilniki. W programie ministerialnym na lata 1996–2000 na liście alarmowej znalazło się 125 stanowiących największe zagrożenie. Zlikwidowano dotychczas raptem 3 i to niekoniecznie najlepiej. Tyka wiele takich ekologicznych bomb z opóźnionym zapłonem, szczególnie na obszarach po byłych państwowych gospodarstwa rolnych. Priorytety do tego programu zgłaszał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. Panie ministrze, liczę na podjęcie zdecydowanych działań resortu w tym zakresie. Same gminy, szczególnie te biedne, popegeerowskie, nie poradzą sobie z tym problemem. O zagrożeniu z ich strony mówi na str. 51 raport PIOŚ. Tej sprawie w kwietniu ub. r. było poświęcone wyjazdowe posiedzenie zespołu sejmowej komisji ochrony środowiska - odbyło się ono w woj. szczecińskim, gdzie mogilników jest najwięcej - a później plenarne posiedzenie komisji. Przyjęto wtedy pewne uzgodnienia z ministerstwem ochrony środowiska, narodowym funduszem, ekofunduszem. Czas na ich realizację, i to bardziej skuteczną.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#StanisławKopeć">Drugi problem, myślę, że ważny szczególnie teraz, w przededniu naszego wstąpienia do NATO, to stan zagrożenia na terenach zajmowanych przez Wojsko Polskie z powodu niebezpiecznych odpadów, do niedawna temat tabu zarówno dla komisji, jak i dla wielu innych czynników sejmowych. Wspólnie z panem posłem przewodniczącym sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa jesienią ubiegłego roku wystąpiłem z interpelacją w tej sprawie do prezesa Rady Ministrów. Odpowiedzi nie mogliśmy uznać za zadowalającą. Składam wniosek, aby w najbliższym czasie sejmowa Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Obrony Narodowej zajęła się tym problemem jak gdyby od wewnątrz, czyli od strony wojska. Jako przykład podam, iż w czasie wszystkich wizyt natowskich oficerów i służb administracyjnych w Stargardzkiej VI Brygadzie Kawalerii Pancernej, jednostce przewidzianej w pierwszej kolejności do wstąpienia w struktury dowodzenia NATO, temu zagadnieniu - od akumulatorów po zanieczyszczenie produktami ropopochodnymi, zarówno w obrębie samej jednostki, jak na poligonie - poświęcano sporo czasu i uwagi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Nowickiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#StanisławZając">Proszę, niech pan poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JózefNowicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ze względu na szczupłość czasu, jaki mi pozostał, chciałbym w tym fragmencie debaty poruszyć tylko dwa problemy, a następnie prosiłbym pana marszałka o udzielenie mi głosu w czasie zadawania pytań, gdyż nie chciałbym teraz nadużywać uprzejmości pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JózefNowicki">Panie Ministrze! Ważność tej debaty nie podlega żadnej dyskusji i myślę, że po wszystkich stronach tej sali panuje co do tego absolutna zgodność. Moim zdaniem rangę tej debaty obniżają jednak dwa fakty. Pierwszy to to, że raport, na który się powołujemy, obejmuje lata 1994–1996, a moim zdaniem ponad dwa lata, które upłynęły od tego czasu, przyniosły zapewne nowe dane w tak ważnej dziedzinie. To duża ułomność tego dokumentu, że nie jest on aktualizowany. I druga sprawa, która obniża tę rangę, to moim zdaniem fakt, że jeśli chodzi o strategię zrównoważonego rozwoju, to nasza dzisiejsza rozmowa jest na poziomie definicji i czystej teorii. I wreszcie jeśli chodzi o rezolucję w tej sprawie, to ja osobiście gorąco ją poprę, ale prosiłbym, żeby pan minister w swoim wystąpieniu odniósł się do propozycji przesunięcia terminu - jeśli chodzi o wynikające z tego dla rządu zobowiązania - na dzień 31 grudnia bieżącego roku. Nas, posłów koalicyjnych, aż korci, żeby się za tym opowiedzieć, ale myślę, że nie chodzi o to, by uprzykrzyć ministrowi życie, bo najważniejsza jest sama sprawa. Ważne będzie więc to, co w tej kwestii powie pan minister. Dziękuję, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#StanisławZając">Czas przeznaczony na dyskusję został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#StanisławZając">Zamiar przedstawienia pytań zgłosili panie i panowie posłowie: Jerzy Budnik, Jacek Tworkowski, Stanisław Misztal, Wojciech Nowaczyk, Czesław Pogoda, Teresa Liszcz, Mieczysław Jedoń, Zbigniew Kaniewski, Romuald Ajchler, Mirosław Sekuła, Grażyna Langowska, Witold Nieduszyński, Jan Rejczak, Marian Dembiński, Krzysztof Jurgiel, Elżbieta Piela-Mielczarek, Józef Nowicki, Andrzej Słomski i Stanisław Kopeć.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#StanisławZając">Czy jeszcze ktoś z państwa, pań i panów posłów, zgłasza zamiar zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#StanisławZając">Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#StanisławZając">Zamykam listę...</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#StanisławZając">Jeszcze pan poseł Andrzej Brzeski... To wszyscy?</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#StanisławZając">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#StanisławZając">Proszę o przedstawienie pytania pana posła Jerzego Budnika z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wszyscy dziś przypominamy programy proekologiczne Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, a także takich instytucji, jak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z jego agendami terenowymi, fundacja Ekofundusz, Bank Ochrony Środowiska SA. Realizowane z godną pozazdroszczenia konsekwencją, zaowocowały widocznymi, z dumą dziś podkreślonymi przez pana ministra Szyszko, efektami.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JerzyFeliksBudnik">Stan środowiska naturalnego w Polsce, mający bezpośrednie przełożenie na stan zdrowia naszego społeczeństwa, w ostatnich latach wyraźnie się poprawił. Nie znaczy to oczywiście, że nic już na tym polu nie zostało do zrobienia. Skala potrzeb w tym zakresie jest jeszcze ogromna, wciąż większa niż wsparte środkami pomocowymi możliwości finansowe naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#JerzyFeliksBudnik">Korzystam z okazji, by zapytać pana ministra, czy jednym z priorytetów pana resortu będzie nadal szeroko rozumiana ochrona Morza Bałtyckiego, do której zresztą jesteśmy zobowiązani, podpisawszy konwencję o ochronie środowiska morskiego obszaru bałtyckiego. Przy czym nie chodzi mi tu tylko o poprawę czystości wód przybrzeża Zatoki Gdańskiej. Tu zresztą dzieje się dużo pozytywnego, chodzi między innymi o budowę na ogromną skalę systemu kanalizacyjnego w rejonie Gdańska, Gdyni, Półwyspu Helskiego, Pruszcza Gdańskiego, Żukowa i Wejherowa, łącznie z budową oczyszczalni Dębogórze i Gdańsk-Wschód.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#JerzyFeliksBudnik">Angażując się w te rzeczywiście bardzo ważne przedsięwzięcia, jakby zepchnięto na plan dalszy ochronę samego wybrzeża, w szczególności Półwyspu Helskiego i unikalnego klifu w rejonie Jastrzębiej Góry. Dotychczas znajdowały się środki, prawda, że szczupłe, na umocnienie brzegów półwyspu od strony otwartego morza, które rujnowane są przy każdym sztormie w wielce zatrważający sposób i w takim też tempie. Nie ma natomiast żadnego pomysłu, a więc i środków na skuteczne ratowanie klifu osuwającego się w przerażającym tempie w rejonie Jastrzębiej Góry. Wystarczy pojechać tam na miejsce, by się o tym naocznie przekonać. Wystarczy porozmawiać z zaniepokojonymi władzami lokalnymi, a także z mieszkańcami Jastrzębiej Góry...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, bardzo proszę o pytanie. Debatę już skończyliśmy. W tym znaczeniu, że wystąpienia mówców już były.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JerzyFeliksBudnik">Już zmierzam do pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#StanisławZając">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JerzyFeliksBudnik">Wystarczy porozmawiać z mieszkańcami, którzy od lat bezskutecznie zabiegają o skuteczną pomoc dla ratowania tego przepięknego, niezwykle malowniczego odcinka polskiego wybrzeża.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#JerzyFeliksBudnik">Panie Ministrze! Jeszcze w tym roku jest całkiem prawdopodobne osunięcie się do morza budynku szkolnego i kilku budynków mieszkalnych, które są zlokalizowane na samym brzegu skarpy, w najbardziej zagrożonym miejscu. Wobec tak dramatycznej sytuacji milczeć i stać bezczynnie nie wolno. Zwracam się więc do pana ministra z gorącym apelem, aby w trybie naprawdę pilnym pana resort...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, apel jest już w tym momencie spóźniony. Proszę wybaczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JerzyFeliksBudnik">Tak, już kończę zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#StanisławZając">Obowiązuje nas regulamin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JerzyFeliksBudnik">... urzędnicy ministerstwa wreszcie się tym zajęli. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#StanisławZając">Bardzo proszę o nienadużywanie formuły zadawania pytań. To dotyczy całej sali. Naprawdę proszę stosować się do regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#StanisławZając">Proszę o zadanie pytania pana posła Jacka Tworkowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JacekTworkowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Moje pierwsze pytanie brzmi: Jak pan, panie ministrze, widzi rozwiązanie problemu osiedla Eko-Sękocin?</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#JacekTworkowski">Drugie pytanie. Wcześniej, podczas dyskusji pan poseł Żelichowski z PSL kwestionował konieczność i możliwości reprywatyzacji i zadośćuczynienia ludziom za wyrządzone krzywdy. Myślę, że nie można tak skrajnie stawiać zagadnienia i dlatego zadaję drugie pytanie. Panie ministrze, wiem, że istnieje inicjatywa leśników pod nazwą Leśna Agencja Rekompensat Reprywatyzacyjnych. Chciałem zapytać, jaka jest koncepcja tej agencji i jaki jest stan przygotowań do powołania tej agencji.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#JacekTworkowski">Trzecie pytanie, tematycznie wiąże się ono troszkę z poprzednim. Panie ministrze, jakie są możliwości użycia mienia leśnego do realizacji koncepcji powszechnego uwłaszczenia obywateli?</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#JacekTworkowski">Czwarte pytanie: Jaki jest katalog spraw najważniejszych do zrealizowania dla Lasów Państwowych?</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#JacekTworkowski">Ostatnie moje pytanie. Panie ministrze, czy są problemy z nadzorem nad gospodarką lasami prywatnymi po wprowadzeniu reformy administracyjnej kraju? Jeśli są, to proszę przedstawić nam te problemy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Stanisława Misztala z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zaniedbane od wielu lat rolnictwo wymaga mądrej, a zarazem aktywnej polityki rolnej, w tym także w bardzo istotnej dla wsi polskiej dziedzinie, jaką jest ochrona środowiska. Czy zatem zdaniem Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w programie dla wsi i rolnictwa potrzeby związane z ochroną środowiska zostały należycie uwzględnione oraz czy przeznaczone zostały na tę sferę odpowiednie środki finansowe i jakie jest stanowisko ministerstwa w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#StanisławMisztal">Panie Ministrze! Idea ochrony środowiska bardzo często jest sprzeczna z interesami społeczności lokalnych, a w szczególności społeczności rolników. Wynika to z często dotkliwych ograniczeń w korzystaniu ze środowiska, bo przynoszących straty rolnikom. Głośnym przykładem są szkody wyrządzane przez wilki. Chciałbym w związku z tym zapytać, jak Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa zamierza rozwiązać problem roszczeń związanych ze szkodami wyrządzanymi przez gatunki chronione.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy z komisji ochrony środowiska. Przedstawienie przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa projektu rezolucji Sejmu w sprawie opracowania przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski zdaje się wychodzić naprzeciw oczekiwaniom organizacji ekologicznych i oczekiwaniom społecznym, dotyczy bowiem kwestii niezmiernie istotnych, związanych z rozwojem kraju w okresie kolejnego ćwierćwiecza. Nie wydaje mi się jednak, aby wydawanie przez Sejm rezolucji w tej sprawie było działaniem najwłaściwszym. Świadczy bowiem, moim zdaniem, o bezradności i Sejmu, i Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, która powinna proponować raczej konkretne uregulowania ustawowe dotyczące ekorozwoju.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#StanisławMisztal">Chciałbym zatem zapytać, jakie konkretne propozycje ma komisja, aby na drodze ustawodawczej, znacznie skuteczniejszej od proponowanej rezolucji, zagwarantować realizację idei ekorozwoju. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#StanisławZając">O przestawienie pytania proszę pana posła Wojciecha Nowaczyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#StanisławZając">Nie ma pana posła?</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#StanisławZając">Proszę o przedstawienie pytana pana posła Czesława Pogodę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#StanisławZając">Również nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#StanisławZając">Proszę o przedstawienie pytania panią poseł Teresę Liszcz z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#StanisławZając">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#TeresaLiszcz">Ja mam aż trzy pytania. Po pierwsze, chciałabym prosić pana ministra o jasne sprecyzowanie stanowiska resortu w sprawie olimpiady w Zakopanem w roku 2006. Nie mam jasności do tej pory, jakie jest to stanowisko, a chciałabym wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#TeresaLiszcz">Następna kwestia: Jak pan minister ocenia decentralizację kompetencji w dziedzinie ochrony środowiska, w szczególności przekazanie części tych kompetencji samorządom? Czy to dobrze służy ochronie środowiska? Czy starostowie powiatów są dobrze przygotowani merytorycznie na przykład do decyzji w sprawie inwestycji pogarszających stan środowiska, w sprawie składowania i utylizacji niebezpiecznych odpadów? Czy nie jest tak, że samorządy będą dobrze pełnić rolę strażników środowiska, przede wszystkim często eksponując wąsko pojęte interesy lokalne?</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#TeresaLiszcz">I trzecie pytanie. Bardzo mało dzisiaj w czasie tej debaty mówiło się o zwierzętach, o ochronie zwierząt - prawie wcale. Chciałam zabrać głos, ale już się nie zmieściłam w czasie, więc mam pytanie z tym związane. Przeczytałam niedawno w gazecie, że pan prof. Bombel bodajże - jeśli przekręcam nazwisko, przepraszam - zwrócił się o zgodę na odstrzelenie 20 wilków, zwierząt których, jak wiadomo, nieliczne już stado znajduje schronienie na naszym terenie. Chodziło chyba o zgodę na odstrzelenie 21 wilków w celu zbadania funkcjonowania ich przewodu pokarmowego. Co pan minister na to? I jak się pan zapatruje na próby zmiany ustawy o ochronie zwierząt, między innymi w tym kierunku, żeby przywrócić zgodę na tucz drobiu na stłuszczone wątroby? Czy ministerstwo bierze udział w przygotowywaniu aktów wykonawczych i czy możemy liczyć na pana ministra, gdy chodzi o ochronę zwierząt? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Mieczysława Jedonia z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jedno pytanie do pana ministra. Kiedy nastąpi nowelizacja rozporządzenia w sprawie określenia listy odpadów, których przywożenie z zagranicy wymaga zezwolenia głównego inspektora ochrony środowiska? Muszę stwierdzić, że w bardzo dużych ilościach do naszego kraju przywożone są odpady z produkcji przemysłu lekkiego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Zbigniewa Kaniewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kieruję pytanie do ministra ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Ministrze! Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w ubiegłym roku nastąpiło pogorszenie rentowności przedsiębiorstw o około 30%. Czy nie niepokoi pana fakt, że w związku z tym podmioty gospodarcze mogą przeznaczyć coraz mniej środków finansowych na ochronę środowiska? Pytanie kieruję w szczególności w kontekście sytuacji w energetyce, który to sektor z miesiąca na miesiąc powoli zbliża się do zerowej rentowności. Ponieważ pewne zadania w sposób szczególny ciążą na tym sektorze, chciałem zwrócić uwagę pana ministra na to zjawisko i zapytać, czy współpracuje pan z ministrem gospodarki i ministrem finansów, aby zaradzić tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#ZbigniewKaniewski">Sprawa druga wiąże się z dezyderatem nr 3 sejmowej Komisji Gospodarki, która jednogłośnie przyjęła konkluzję, iż dobrze byłoby wzorem państw zachodnich wprowadzić w Polsce proekologiczny system zachęt do wymiany nadmiernie wyeksploatowanych samochodów. Niezbędnym elementem systemu powinno być zapewnienie bezpieczeństwa środowiska przy składowaniu i recyklingu samochodów wycofywanych z użytkowania.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#ZbigniewKaniewski">Wiem, że rząd pracuje nad odpowiedzią na ten dezyderat. Chciałem zapytać pana ministra o pogląd w tej sprawie. Czy minister gospodarki, przygotowując się do odpowiedzi na ten dezyderat, zasięga pana opinii?</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#ZbigniewKaniewski">Pytanie następne. Komu i czemu, panie ministrze, służy import do Polski odpadów włókienniczych, które w ubiegłym roku sprowadzono w ilości 4 tys. ton, z czego 75% po przesortowaniu sprzedaje się w Polsce jako ubiory o wątpliwej jakości i ze szczególnie groźnymi elementami szkodliwości dla zdrowia? Kto w Polsce odpowiada za to, że taki stan ma miejsce?</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#ZbigniewKaniewski">I pytanie ostatnie. Panie ministrze, na rynku według badań Państwowej Inspekcji Handlowej znajduje się ogromna ilość tekstyliów wyprodukowanych niezgodnie z normami i zawierających barwniki kancerogenne, które jak pan minister dobrze się orientuje, są szkodliwe dla zdrowia. Jakie działania pan podjął, we współdziałaniu z ministrem zdrowia i ministrem gospodarki, aby w tej sprawie wyjść z odpowiednimi inicjatywami legislacyjnymi, które chroniłyby zdrowie i interes konsumentów w naszym państwie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Romualda Ajchlera z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Co prawda tak się złożyło, że czas, mimo takiej debaty, nie był dla mnie łaskawy i nie wygłosiłem wystąpienia, które złożyłem do protokołu. Mam prośbę, aby pan się z nim zapoznał. Sygnalizuję tam jeden ważny problem.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#RomualdAjchler">Korzystając z regulaminu, chciałem panu zadać pytanie związane z dzisiejszą dyskusją. Chodzi mi głównie o wystąpienie pana posła Czepułkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#RomualdAjchler">Chciałbym zapytać, czy znane są panu przypadki politycznych zmian kadrowych w przedsiębiorstwie Lasy Państwowe? Myślę tutaj o dyrekcji okręgowej Lasów Państwowych w Pile, a szczególnie o nadleśnictwie Wronki w byłym województwie pilskim. W 1998 r. zwolniono tam nadleśniczego, jego zastępcę, głównego księgowego i inżyniera nadzoru, pięciu leśniczych, w tym ludzi w wieku 62 lat. Na krótko przed emeryturą zwolniono ludzi z 35-letnim stażem pracy.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#RomualdAjchler">Czy znany jest panu fakt zwolnienia z pracy, także w nadleśnictwie Wronki, leśniczego, który był jednocześnie społecznym inspektorem pracy i członkiem zarządu związku zawodowego, oczywiście nie „Solidarności”, przy czym złamano ustawę o związkach zawodowych, i nie tylko?</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#RomualdAjchler">Następne pytanie. Jak pan skomentuje fakt, że osoba, która nie nadawała się na nadleśniczego we Wronkach, a pracowała w Lasach Państwowych kilkanaście lat, nadaje się na burmistrza miasta i gminy Wronki? Czy może mi pan odpowiedzieć, jak będzie układała się współpraca między tymi organami?</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#RomualdAjchler">Panie ministrze, jak pan skomentuje jeden akapit z listu, który otrzymałem od pani Joanny Grabarczyk zamieszkałej we Wronkach. Przytoczę dwa zdania, aby pan mógł się do tego ustosunkować: Nadleśniczy nadleśnictwa Wronki, z którym pracuję od 1 września 1997 r., twierdzi, że jest zadowolony z mojej pracy i odwołanie mnie nie zależy od niego, ale musi to zrobić. Udałam więc się na rozmowę do pana dyrektora rejonowej dyrekcji Lasów w Pile, gdzie dowiedziałam się, że to jest decyzja nadleśniczego i że dyrektor nie ma z tym nic wspólnego. Dwukrotnie rozmawiałam z dyrektorem i kilkakrotnie z nadleśniczym. Obaj stwierdzili, że odwołanie od nich nie zależy. Pojawia się więc pytanie, od kogo zależy? Ostatni akapit tego listu: Pracuję w nadleśnictwie Wronki 26 lat, w tym 18 lat na stanowisku głównego księgowego. Starałam się zawsze pracować najlepiej, jak potrafię. Byłam do dyspozycji na każdy telefon pana nadleśniczego, nawet na urlopie trwającym 3 dni, bez wykorzystania dni wolnych w późniejszym terminie. Jeśli było to konieczne ze względu na nawał pracy, poświęcałam wiele godzin popołudniowych, kosztem mojej rodziny. Nie przebywałam na zwolnieniach lekarskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, bardzo proszę, rozumiem, że listy są ciekawe. Prosiłbym jednak o pytanie, jeżeli pan poseł je ma. Bardzo proszę, dość tolerancyjnie podchodzę akurat do tej części debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#RomualdAjchler">Już kończę. Dokończę jedno zdanie, żeby pan minister mógł to skomentować: Nie przebywałam na zwolnieniach lekarskich, a teraz otrzymałam zapłatę za długoletnią pracę w Lasach. Dlaczego zwolniono mnie z pracy? Było to dla mnie szokiem.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#RomualdAjchler">Jeszcze jedna kwestia, panie marszałku, ostatnie pytanie. Właściwie ta sprawa nadaje się do siedzącego tutaj pana Wesołowskiego, prezesa NIK, ale najpierw poczekam na reakcję państwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Mirosława Sekułę z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W dużych skupiskach miejskich, jak na przykład aglomeracja górnośląska, Kraków, Łódź itd. zanieczyszczenia powietrza w okresie letnim mieszczą się zazwyczaj w dopuszczalnych normach, a w okresie zimowym znacznie je przekraczają. Spowodowane to jest niską emisją, czyli głównie emisją z indywidualnych palenisk. Pytanie pierwsze. Czy rząd Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje formy wspierania programów likwidacji niskiej emisji i jakie?</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#MirosławSekuła">Małe urządzenia grzewcze nie są objęte nadzorem wynikającym z ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, mówi o tym art. 30 ustawy. W związku z tym pytanie drugie: Czy uważa pan minister za uzasadnione wyposażenie samorządów gminnych i powiatowych w kompetencje nadzoru i decyzyjne w odniesieniu do tych najmniejszych źródeł emisji zanieczyszczeń? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę panią poseł Grażynę Langowską z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#GrażynaLangowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta debata jest dość długa i interesująca, czasem jednak słyszy się w kuluarach komentarze, że może była niepotrzebna. Czego pan się spodziewa, panie ministrze po tej debacie? Rozumiem bowiem, że są jakieś konkretne oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#GrażynaLangowska">Pytanie drugie. Komentuje się - i można o tym tutaj głośno powiedzieć - że nakładają się kompetencje pana ministra Widzyka i pana resortu. Czy tak jest w istocie? Proszę o konkretną odpowiedź przeczącą bądź potwierdzającą te opinie.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#GrażynaLangowska">Kolejne pytanie. Mówi się, ten wątek przewijał się w debacie - i dobrze by było, gdyby wypowiedział się pan na ten temat - że przewidywana jest likwidacja tego resortu lub też takie jego podzielenie, że znajdzie się on w różnych resortach - w resorcie rolnictwa itd. Jak to jest w Europie? Jaka jest pozycja ministra ochrony środowiska? Słyszałam, że jest to resort wysokiej rangi, który bardzo często wiąże się z ważną, znaczącą funkcją. Minister ochrony środowiska bywa wicepremierem.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#GrażynaLangowska">I ostatnie pytanie, które dotyczy ustawodawstwa. Mianowicie brakuje prawa wodnego. Wiem, że było ono opracowywane, jest już jego ostatnia wersja, ale budzi ona jakieś zastrzeżenia i kontrowersje. Czy to prawda - to pytanie wiąże się z poprzednim pytaniem - że gospodarowanie wodami, ich ochrona mają znaleźć się poza resortem ochrony środowiska? Byłoby źle. Mam nadzieję, że tak nie jest. Sądzę, że pan minister jest w stanie odpowiedzieć, co się na ten temat mówi w rządzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#StanisławZając">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Wojciecha Nieduszyńskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WitoldNieduszyński">Witolda, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WitoldNieduszyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Obecnie prowadzone są rozmowy z Unią Europejską m.in. w zakresie ochrony środowiska. Przedstawiciele Unii Europejskiej przypominają nam, że dokonaliśmy niewielkiego postępu w dostosowaniu naszego ustawodawstwa ekologicznego do ustawodawstwa unijnego. Proces ten ma kosztować 150 mld starych zł. Jak to jest planowane, kto ma za to zapłacić.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WitoldNieduszyński">Drugie pytanie. Dla Polski Unia Europejska przeznacza fundusze pomocowe w zakresie ochrony środowiska. Na jakie cele ministerstwo chce przeznaczyć te fundusze?</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#WitoldNieduszyński">I trzecie pytanie. Jak przebiegają prace nad zorganizowaniem systemu absorpcji środków przedakcesyjnych w ochronie środowiska, w tym funduszy ISPA?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#StanisławZając">Przepraszam, w istocie zmieniłem pańskie imię. Pan poseł Witold Nieduszyński.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#StanisławZając">Proszę o zadanie pytania pana posła Jana Rejczaka z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JanRejczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sformułowałem trzy pytania do pana ministra ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JanRejczak">Pytanie pierwsze. Od kilku lat w Lasach Państwowych funkcjonują tzw. leśne kompleksy promocyjne - jest ich 10. Ich zadaniem miało być doskonalenie gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych. Proszę o odpowiedź, jaka była i czy jest nadal aktualna główna idea uruchomienia leśnych kompleksów promocyjnych? Czym różni się gospodarka w tych kompleksach od normalnej, obligatoryjnej gospodarki leśnej, prowadzonej we wszystkich nadleśnictwach? Jak przyjmowane są innowacje ekologiczne w tradycyjnej gospodarce leśnej przez polskich leśników?</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#JanRejczak">Drugie pytanie. Od wielu lat problemem nie tylko dla ekologów jest sprawa likwidacji składowisk środków trujących i szkodliwych dla zdrowia. Szczególnie dokuczliwy jest problem licznych mogilników, o czym przed chwilą mówił pan poseł Kopeć, i pozostałych jeszcze z okresu PRL pojemników na trucizny na terenach leśnych. Panie ministrze, jaka jest skala tego problemu? Czy w kierowanym przez pana resorcie opracowano skuteczne metody neutralizacji i likwidacji tego zagrożenia? Jak wygląda w praktyce likwidacja tego zagrożenia, ile to kosztuje i kto te działania likwidacyjne na terenach leśnych w nadleśnictwach finansuje, zwłaszcza od stycznia br. po wdrożeniu reformy administracji publicznej?</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#JanRejczak">I ostatnie pytanie, wprawdzie najkrótsze, ale odpowiedź na nie to mógłby być długi referat. Dlatego też proszę pana ministra o krótką wypowiedź na przedstawiony w formie pytania problem. Czy stale i rzetelnie aktualizowana ogólnopolska lista 80 najbardziej uciążliwych zakładów przemysłowych, trucicieli polskiego środowiska naturalnego, jest szansą czy też barierą dla ekorozwoju? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#StanisławZając">O przedstawienie pytania proszę pana posła Mariana Dembińskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MarianDembiński">Panie ministrze, chciałbym zadać panu pięć pytań.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#MarianDembiński">Pytanie pierwsze: Czy resort zamierza wprowadzić program ochrony środowiska w rolnictwie? Wiadomo, że rolnik ze swoim warsztatem, ulokowanym w przyrodzie, i ze swoją produkcją, może być zagrożeniem dla środowiska, ale jednocześnie może być i strażnikiem przyrody, strażnikiem krajobrazu. Czy ministerstwo planuje zwrócić się do rolników z ofertą zapłaty za usługi, jakie rolnicy mogliby świadczyć na rzecz ochrony środowiska, jak również za straty, jakie ponieśliby z tytułu ograniczenia stosowania środków ochrony roślin, nawozów zwiększających plony, co powodowałoby zmniejszenie dochodów? Wiadomo, że Unia Europejska ma programy ochrony środowiska w rolnictwie we wszystkich krajach. Dyrektywa, rozporządzenie Rady nr 2078/92 podaje różne warianty, różne opcje rozwiązań, jakie każdy z krajów może stosować. Czy my, nasz resort jest już przygotowany do takiego rozporządzenia i jaka z tych opcji jest już brana pod uwagę?</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#MarianDembiński">Pytanie następne. Dlaczego w tak znikomym stopniu w programie zalesiania kraju przewidziane jest zalesianie gruntów prywatnych? Gdyby ten proces zintensyfikować, jeżeli chodzi o grunty prywatne, stworzylibyśmy możliwości alternatywnego dochodu dla rolników, którzy gospodarują na glebach klasy V, VI. Takie programy w Unii Europejskiej również funkcjonują i taki program jest wpisany w program AWS.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#MarianDembiński">Pytanie następne. Dlaczego środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pochodzące z kar za szkodliwą działalność, nie trafiają bezpośrednio do tych, którzy doświadczyli tej szkodliwej działalności, czyli do rolników? Myślę na przykład o zakwaszaniu gleby z powodu dużej emisji dwutlenku siarki, dwutlenku azotu. Należałoby rolnikom dać szansę na odkwaszenie gleb zakwaszanych w wyniku nadmiernej emisji.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#MarianDembiński">Sprawa następna. Kiedy resort - to jest moja lokalna sprawa - rozpocznie proces likwidacji zagrożenia, jakie powstało dla środowiska w wyniku składowania odpadów z produkcji galwanizacyjnej we wsi Kłaczyna i Borów w gminie Dobromierz? Zwracałem się do pana ministra 3 tygodnie temu w tej sprawie. Rozmawiałem na ten temat z panem, również z wiceministrami w pana resorcie. Do tej pory nie podjęto żadnych konkretnych działań, a ponoć zagrożenia są ogromne. Jest zagrożenie zatruciem wody w studniach oraz ujęcia wody pitnej w zbiorniku Słup pod Jaworem. Ostatnie pytanie - uprzedził mnie kolega Nieduszyński: W jaki sposób resort zamierza absorbować pochodzące z Unii Europejskiej środki na programy ochrony środowiska? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Krzysztofa Jurgiela z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam 4 krótkie pytania. Jaką rolę odgrywa powołany w ubiegłym roku Komitet Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju Rady Ministrów? Czy może się on okazać pomocny w wypracowaniu niezależnego systemu finansowania niezbędnych przedsięwzięć w dziedzinie ochrony środowiska?</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#KrzysztofJurgiel">Pytanie drugie: Jak przebiegają prace nad powiększeniem Białowieskiego Parku Narodowego?</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#KrzysztofJurgiel">Pytanie trzecie: Jak pan minister ocenia realizację umowy koalicyjnej pomiędzy Akcją Wyborczą Solidarność i Unią Wolności w zakresie ochrony środowiska?</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#KrzysztofJurgiel">Pytanie czwarte: Jak są realizowane postanowienia ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach oraz przypisu wykonawczego do tej ustawy, rozporządzenia ministra gospodarki z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania, unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w jednostkach służby zdrowia? Ile niebezpiecznych odpadów szpitalnych występuje w skali kraju i jak są one unieszkodliwiane? Jednocześnie chciałbym, by wniosek dotyczący skrócenia terminu opracowania strategii, który zgłosiłem, uznano za głos w dyskusji. Nowo powstałe samorządy województw oczekują na opracowanie strategii rozwoju państwa, w którą można by wpisać strategię rozwoju województw, dlatego zgłosiłem ten wniosek. Ze stanowiska komisji i z dyskusji z pracownikami ministerstwa wynika, że jest to termin raczej nierealny, tak że prosiłbym tylko o ustosunkowanie się do niego jako terminu postulatywnego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę panią poseł Elżbietę Pielę-Mielczarek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę zapytać pana ministra, jakie są dalsze koleje losu programu Odra 2006. Jest to bardzo ważny program, zwłaszcza dla czystości wód rzeki Odry. Czy program ten został zaakceptowany przez rząd? Kto jest głównym koordynatorem tego programu? Czy są zabezpieczone fundusze na rok bieżący na jego realizację? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Józefa Nowickiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam 4 pytania.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JózefNowicki">Pierwsze dotyczy poruszanej już sprawy, a mianowicie Prawa wodnego. Bardzo bym prosił, żeby pan minister powiedział, na jakim etapie są aktualnie prowadzone prace nad nową wersją Prawa wodnego. Skądinąd wiem, że jest to już dwudziesta któraś wersja. W tamtym czteroleciu nie zdołaliśmy się z tym uporać, ale chciałbym zapytać, panie ministrze, co jest teraz z pracami nad Prawem wodnym.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#JózefNowicki">Drugie pytanie dotyczy również ewentualnych inicjatyw legislacyjnych. Chodzi tutaj o dwie sprawy, a mianowicie o opłaty ekologiczne i o depozyt ekologiczny. Rozumiem, że to są sprawy fiskalne. Tak więc moje pytanie brzmi: Czy resort pracuje nad tym, by te dwie bardzo ważne, moim zdaniem, opłaty mogły zacząć funkcjonować i czy prowadzone są jakieś uzgodnienia z resortem finansów, bo rozumiem, że one są po prostu niezbędne?</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#JózefNowicki">Trzecie pytanie. Panie Ministrze! W trakcie dzisiejszej debaty wnikliwie przysłuchiwałem się pańskim sprostowaniom. Prosiłbym, żeby pan odniósł się do kwestii, co do której są sprzeczne informacje. Pan minister twierdzi, że w składzie rady nadzorczej narodowego funduszu są przedstawiciele opozycji. Koledzy, którzy reprezentują ugrupowania opozycyjne w Sejmie, twierdzą, że tak nie jest. Jak to naprawdę jest, panie ministrze? Czy w składzie rady są przedstawiciele opozycji pozaparlamentarnej?</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#JózefNowicki">I czwarte pytanie. W roku 1997 były prowadzone bardzo poważnie zaawansowane prace nad budową geotermii w dwóch miejscowościach w byłym woj. konińskim, to jest w Uniejowie i w Kole. Ostatnio zostały zaniechane wszelkie działania w tym kierunku. Chciałbym pana ministra zapytać, czy dojdzie kiedyś do sfinalizowania budowy tych geotermii. Bardzo prosiłbym, by pan minister odpowiedział na piśmie na to pytanie ze względu na jego szczegółowość. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#StanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Andrzeja Słomskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#AndrzejSłomski">Panie Marszałku! Chciałbym skierować pytanie do pana ministra. Oczywiście chyba wszyscy zgadzamy się na tej sali co do tego, że problem dostosowania się do wymogów Unii Europejskiej to jeden z priorytetów, ale przecież Polska jest także stroną wielu konwencji międzynarodowych. Chciałbym pana ministra zapytać o kwestie naszego wywiązywania się z zadań nałożonych przez konwencję helsińską 74 i 92. Jak pan minister ocenia postępy naszego kraju w tej sprawie? Na początku debaty usłyszeliśmy, że jesteśmy zielonym tygrysem Europy, ale w basenie państw Morza Bałtyckiego uchodzimy za największego truciciela. W związku z tym chciałbym, żeby sprawa tego niechlubnego miana czy statusu została wyjaśniona. Co pański resort w tej sprawie uczynił i co planuje uczynić? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Kopcia z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#StanisławKopeć">Panie Ministrze! Chciałbym postawić dwa następujące pytania. Minister gospodarki w swoim rozporządzeniu z 21 października ub. r. w sprawie zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych zalecił m.in. termiczną likwidację szeregu odpadów niebezpiecznych, w tym pestycydów, w piecach do produkcji cementu. Natomiast wcześniejsze rozporządzenie ministra ochrony środowiska z 14 lipca 1998 r. wymienia cementownie jako „mogące pogorszyć stan środowiska”, spalanie odpadów zaś sklasyfikowano tam jako „szczególnie szkodliwe dla środowiska”.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#StanisławKopeć">Panie Ministrze! Czy poza oczywistym interesem cementowni w świetle technologii likwidacji na przykład odpadów niebezpiecznych z mogilników nie widzi pan tu nie tylko sprzeczności, ale i zagrożeń dla środowiska w otoczeniu cementowni?</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#StanisławKopeć">I drugie pytanie, troszkę może już historyczne. Czy resort monitoruje kształcenie w profesjonalnych technikach ochrony środowiska, które z waszej inicjatywy powołano, i słusznie, w roku 1990 i 1991? To monitorowanie interesuje mnie zarówno z ilościowego punktu widzenia, jak i jakości kształcenia. Szkoły te powołano wówczas głównie na bazie szkół rolniczych i szkół chemicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Andrzeja Brzeskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AndrzejBrzeski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym, panie ministrze, zadać trzy pytania. Wczoraj debatowaliśmy o rolnictwie, dzisiaj o ochronie środowiska.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#AndrzejBrzeski">Pytanie pierwsze, które zadam, dotyczy zarówno rolnictwa, jak i ochrony środowiska. Czy rolnictwo w Polsce jest szansą, czy też wielkim problemem lub zagrożeniem dla ochrony środowiska?</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#AndrzejBrzeski">Drugie pytanie. Wiadomo, że resort realizuje inwestycje w gospodarce wodnej. Chciałbym, panie ministrze, prosić o przykłady takich przedsięwzięć i ewentualne terminy zakończenia inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#AndrzejBrzeski">I trzecie pytanie. Mówiono tu dzisiaj o prywatyzacji zasobów, akurat zasobów leśnych. Chcę zapytać o zasoby wodne. Czy ministerstwo rozważa kwestię prywatyzacji tychże zasobów wodnych i dlaczego resort decyduje się na to? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jako ostatni zada pytanie pan poseł Marek Kolasiński z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MarekKolasiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pytanie związane z integracją Polski z Unią Europejską w dziedzinie ochrony środowiska: W których obszarach Polska musi poprawić stan środowiska, aby spełnić standardy unijne, a w których może konkurować z Unią Europejską?</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MarekKolasiński">I drugie pytanie. Jest duże zagrożenie ściekami galwanicznymi zanieczyszczającymi wody gruntowe i w rzekach. W Polsce jest ponad 2,5 tys. zakładów. Jestem w ścisłym kontakcie ze Stowarzyszeniem Galwanotechników, które przekazało mi informację, że ministerstwo aktywnie pracuje nad rozwiązaniem tego problemu. W jaki sposób można pomóc w uzyskaniu środków na te cele, ponieważ sprawa jest bardzo pilna.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#MarekKolasiński">Jednocześnie chciałbym podziękować za pomoc, jaką ministerstwo udziela zakładom organizującym zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych, toksycznych, bo otrzymałem dużo takich podziękowań. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa pana Jana Szyszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JanSzyszko">Przepraszam bardzo, ale nazbierały się dwadzieścia dwie kartki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">To nic, może pan minister na raty to donosić, niedaleko do mównicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#JanSzyszko">Chwileczkę, panie marszałku, już podchodzę.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym najpierw serdecznie podziękować za tę debatę, za wypowiedzi, jak również za pytania, które tu padły. Jestem święcie przekonany, że przez nas wszystkich - powiedziałem nas, dlatego że jestem na terenie parlamentu, nie jestem posłem - przemawia troska o stan środowiska, o możliwości rozwojowe tego państwa, o to, co będzie w przyszłości, o to, żebyśmy to, co odziedziczyliśmy po naszych ojcach i dziadach, przekazali naszym dzieciom w takim stanie albo lepszym.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#JanSzyszko">Szanowni Państwo! Chciałbym najpierw odnieść się do dyskusji, która była niezwykle merytoryczna, muszę powiedzieć, że jestem tym wprost zaskoczony, ale równocześnie chciałbym poruszyć pewne problemy, które tu padły. Niepokoicie się państwo o pozycję ministra ochrony środowiska w Komitecie Zrównoważonego Rozwoju. Otóż powiem tak: moim zdaniem nieważne jest to, kto jest przewodniczącym tego komitetu, lecz ważne jest to, żeby ten komitet spełniał swoje zadania, swoją rolę. Ten komitet został nie tak dawno powołany - chciałbym za to serdecznie podziękować Wysokiej Izbie - i wydaje mi się, że jeszcze za wcześnie na ocenę jego działalności. Prawdę powiedziawszy na ostatnim posiedzeniu komitetu bardzo intensywnie dyskutowaliśmy nad sprawami związanymi z ekorozwojem. Okazało się, że tego rodzaju dyskusja jest również potrzebna wśród członków Rady Ministrów, gdyż tak jak na tej sali, tak jeśli chodzi o ministrów i działaczy podejście do spraw ekorozwoju może być różne, różnie możemy na to patrzeć. Natomiast definicje tutaj nakreślone wydają mi się całkowicie poprawne.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#JanSzyszko">Jeżeli chodzi o perspektywy likwidacji ministerstwa, bo ten temat tutaj się przewijał. Szanowni państwo, tego rodzaju sugestie na pewno nie wychodzą z rządu, a ja jestem konstytucyjnym członkiem tego rządu i powinienem cokolwiek na ten temat wiedzieć. Natomiast rzeczywiście, zresztą spotkałem się z tym osobiście i to jest monitorowane przez nasze ministerstwo, w prasie ukazują się różnego rodzaju doniesienia o tym, że resort bądź to ma być połączony z innym resortem, bądź może ulec likwidacji, oczywiście sprawy kadrowe też są tutaj rozważane. Chcę państwu powiedzieć, że ja też w formie dowcipu odpowiedziałem na pytania dziennikarzy odnośnie do likwidacji resortu i połączenia. Powiedziałem, że widzę jedną możliwość połączenia, proszę bardzo, z Ministerstwem Finansów, ale pomimo wszystko jednak chciałbym być szefem w tym resorcie. To tyle mogę odpowiedzieć. Szanowni państwo, tutaj padło równocześnie pytanie, jak widzę ten resort. Może później do tego wrócę, bo to jest chyba najważniejsza sprawa. Ostatecznie z woli ludu, z woli Sejmu pełnię rolę ministra w tym rządzie. Proszę państwa, ja ten resort postrzegam jako resort niezwykle ważny, jako resort, który powinien rzeczywiście współdziałać z innymi resortami. Ale równocześnie widzę ten resort jako taki, który gwarantuje albo ma decydujący wpływ na bezpieczeństwo ekologiczne państwa. A bezpieczeństwo ekologiczne państwa, tak jak mówiłem, to jest dobra woda, dobre powietrze i możliwość rekreacji.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#JanSzyszko">Jeśli chodzi o wypowiedź, zresztą wyśmienitą, pana posła z Unii Wolności, który powiedział, że powinna być cywilna kontrola nad leśnictwem, przepraszam bardzo, jeśli bym pomylił nazwisko, zapomniałem w tej chwili. Pan poseł Szczygielski. Tak więc chciałbym pogratulować wypowiedzi panu Szczygielskiemu. Rzeczywiście włożyłem ten mundur z wielu powodów, m.in. dlatego że jestem leśnikiem i ten zawód niezwykle sobie cenię, jestem dumny z tego, że jestem leśnikiem. To jest prawda. Ale z drugiej strony chciałem w pewnym sensie sprowokować, pokazać, że ten minister jest nie tylko leśnikiem, ale to jest również minister, który pojmuje ochronę środowiska jako całościowe działanie. Włożyłem ten mundur również dlatego, żeby pokazać, że lasy pełnią niezwykle ważną rolę w zakresie pozaprodukcyjnych funkcji lasu. Chodzi mi tu o powietrze i o wodę. Nie wyobrażam sobie, aby mógł istnieć resort ochrony środowiska, w którym nie byłoby takiego elementu, jak lasy państwowe i takiego, który jest w pewnym sensie pochodną lasów, czyli gospodarki wodnej. To jest po prostu niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#JanSzyszko">Państwo tutaj na tej sali wielokrotnie powtarzaliście, że to przecież lasy są w pewien sposób odpowiedzialne za to, że mamy zagrożenia powodziowe. To państwo mówiliście, że trzeba w pewnym sensie renaturyzować obszary, które zostały zniszczone w wyniku działalności gospodarczej człowieka. To my zmieniliśmy te naturalne ekosystemy, wprowadziliśmy jednolite monokultury świerkowe np. w Górach Izerskich, one stały się mało odporne i w końcu zaczęły chorować, szczególnie wtedy, gdy przekroczyliśmy w sposób nieodpowiedzialny pewne normy dotyczące powietrza. Proszę państwa, w związku z tym nie wyobrażam sobie tego, aby ten resort mógł istnieć bez tych elementów. Natomiast również muszę powiedzieć - i za to też serdecznie dziękuję - ja to zaanonsowałem bardzo delikatnie, a mianowicie, że ten resort powinien współdziałać bardzo mocno w zakresie planowania przestrzennego. To jest fundamentalna sprawa, przepraszam, że się tak wyrażę, naukowo, jeśli chodzi o funkcjonowanie zasobów przyrodniczych w układzie przestrzennym. To nam gwarantuje tę bioróżnorodność, prawdę powiedziawszy, możliwość przeżycia tych gatunków, które muszą migrować na duże odległości. To są fundamentalne sprawy.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#JanSzyszko">Jeżeli chodzi o ten mundur, jeszcze raz powiem: chciałem w pewnym sensie sprowokować, mimo że jestem naprawdę zaszczycony tym, że mogę go nosić, on mi się należy jako ministrowi, jako leśnikowi. M.in. z tego powodu zgadzam się z posłem Szczygielskim, że jest możliwość większej kontroli w tym układzie. Jeśli to są lasy państwowe, to społeczeństwo powinno być bardziej zainteresowane i mieć większy wgląd w te sprawy. To nie ulega najmniejszej wątpliwości. Dlatego taką ogromną wagę przywiązuję do współpracy z niezależnymi organizacjami ekologicznymi. Ci ludzie, reprezentujący interes ochrony środowiska, bardzo często ze swojego punktu widzenia ustawiają nas jako leśników też w odpowiednim miejscu. My jesteśmy grupą usłużną w stosunku do społeczeństwa, ja tak traktuję lasy państwowe w przyszłości. Włożyłem ten mundur również z tego powodu, że to właśnie leśnicy byli bardzo często, chyba niesłusznie, oskarżani o to, że zupełnie nie mają zielonego pojęcia o ochronie przyrody, że nie wiedzą, na czym to polega. Byli najbardziej krytykowani. Jak już powiedziałem na wstępie, rolnictwo zmieniło środowisko w większym stopniu niż leśnictwo. Na polach nie występuję żubry, wilki, bobry, żyją one raczej w środowisku leśnym. Myśmy zmienili te układy, patrząc w gruncie rzeczy merkantylnie na ten proces, zmieniliśmy to w pewnym sensie i za to płacimy. Ale jednocześnie chciałbym jako naukowiec państwu powiedzieć, że kiedy były wprowadzane monokultury świerkowe i sosnowe, w gruncie rzeczy z punktu widzenia ekonomicznego, to już od czasu ogłoszenia teorii Fundestagena leśnicy, naukowcy krytykowali ten sposób zagospodarowania lasów, mówili, co nas czeka w przyszłości. Taka jest prawda. I wiele prawd, które się w tej chwili odkrywa, jest dla nas abecadłem, ale prawdy te w pewnym sensie zostały już dawno zapomniane.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#JanSzyszko">Z tego też powodu pragnę podziękować rzeszy leśników, którzy włożyli ogromny wkład pracy w to, że lasy są coraz lepsze. Jako przyrodnik, biolog uważam, że poprawia się stan naszych lasów; jeśli chodzi o mierzenie ubytku aparatu asymilacyjnego, to jest coraz lepiej. Spada też areał występowania chorób grzybowych i owadów. Obserwujemy takie trendy. Szanowni państwo, żyjemy wśród przyrody. Podobnie jak duże są fluktuacje zmian pogodowych, tak duże są fluktuacje zmian populacji m.in. owadów szkodliwych. I to, że takie trendy w tej chwili dają się zauważyć, nie jest dowodem na to, że nie ma dużych fluktuacji. Możemy się spodziewać, że te fluktuacje będą coraz mniejsze, jeśli chodzi o podstawowe gatunki, które wskazałem, o sosnę i świerk, ale mogą one wystąpić. Monitorujemy to naprawdę dobrze i nie będzie zaskoczeniem, że na przykład za 2–3 lata pojawi się gradacja brudnicy mniszki czy strzygoni. Pracowaliśmy na to przez wiele lat. Jest tendencja zanikowa, lecz taka sytuacja może się pojawić.</u>
          <u xml:id="u-204.8" who="#JanSzyszko">Włożyłem ten mundur z tego powodu, mogę sobie na to pozwolić, gdyż przed wojną - znam historię leśnictwa - jeśli przychodził mianowany nadleśniczy, szczególnie na wschodnich rubieżach kraju, to pierwszy meldował mu się starosta. Przepraszam, nie jest to żadna wymówka, ale w latach siedemdziesiątych nadleśniczy, bardzo często w butach gumowych, i to jeszcze podartych, meldował się w kilku gminach. Tak to mniej więcej wyglądało, taka była pozycja nadleśniczego. Myślę, że sytuacja się trochę zmieniła.</u>
          <u xml:id="u-204.9" who="#JanSzyszko">Krytykowano tu ustawę o lasach z 1991 r. Jeśli chodzi o lasy, m.in. chłopskie, jest to bardzo skomplikowany problem. Rzeczywiście lasy prywatne ucierpiały. Popatrzmy jednak także na to społeczeństwo, które było bardzo biedne. Stworzyliśmy pewne szanse, szczególnie starszym ludziom, na to, że mogli oni, omijając trochę prawo, nie przestrzegając go, kupić samochód, działkę, mieszkanie dla swoich wnucząt czy dzieci. Jest to prawo własności i w pewnym sensie to rozumiem. Potępiam to, ale z drugiej strony rozumiem. Z tego powodu, nauczeni na tych błędach, podchodzimy do tego problemu chyba w sposób racjonalny, nie zmierzamy w kierunku reprywatyzacji lasów w naturze, gdyż to naprawdę źle może się dla tych lasów skończyć, lecz dążymy do tego, by była to forma jakiegoś zadośćuczynienia.</u>
          <u xml:id="u-204.10" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę jeszcze raz, ustosunkowując się generalnie do tej debaty, bardzo za to podziękować. Spotkałem się tu z ogromną sympatią i z dużym zainteresowaniem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.11" who="#JanSzyszko">Chciałbym obecnie przejść do pytań. Jest ze mną tutaj sekretarz stanu oraz trzech podsekretarzy stanu i postaramy się udzielić odpowiedzi na każde pytanie. Oprócz tego na galerii są pracownicy odpowiedzialni za poszczególne działy merytorycznie. Będziemy mogli udzielić wyjaśnień na prawie wszystkie tematy. Jeżeli państwo nie będziecie zadowoleni z moich odpowiedzi, to proszę powiedzieć. Postaramy się skorzystać z pomocy. Jeżeli jakieś pytania będą tego wymagały, to udzielimy odpowiedzi na piśmie. Chodzi o to, żebyśmy rzeczywiście powiedzieli sobie wszystko; całą prawdę, jaka ona jest. Bo dlaczego ma być inaczej. Skoro mamy realizować politykę ekorozwoju, to musimy znać stan tego środowiska, również stan naszego wzajemnego zaufania.</u>
          <u xml:id="u-204.12" who="#JanSzyszko">Będę starał się odpowiadać po kolei, o ile będę odpowiadał, bo nieraz pytania się powtarzają.</u>
          <u xml:id="u-204.13" who="#JanSzyszko">Pan poseł Budnik z AWS: czy jest priorytetem Półwysep Helski - i w ogóle obszar Bałtyku, bo było też pytanie o to drugiego chyba pana posła.</u>
          <u xml:id="u-204.14" who="#JanSzyszko">Szanowni Państwo! My traktujemy Bałtyk jako nasze wspólne graniczne morze z innymi krajami, również krajami Unii Europejskiej. W zakresie ochrony Bałtyku działamy bardzo prężnie i mamy duże osiągnięcia. Mogę powiedzieć, że spotkał nas duży zaszczyt, w ramach Helcomu bowiem jednym z dyrektorów wydziału od czerwca czy lipca będzie pracownik mojego ministerstwa, który w tym Helcomie pracuje. To jest nasz ogromny sukces.</u>
          <u xml:id="u-204.15" who="#JanSzyszko">To jest fakt, że odprowadzane są do Bałtyku - padło tu bowiem pytanie o pobrzeże Bałtyku, ale, jak przypuszczam, jego zakres jest szerszy - wody dwóch naszych głównych rzek: Odry i Wisły. Te wody są, jak państwo mówiliście, nie najlepszej jakości. Od razu jednak państwu powiem, że problem wód, ich jakości, jest dosyć mocno skomplikowany. Na to, czy woda jest klasy I, II czy III, czy pozaklasowa, wpływa wiele skomplikowanych parametrów i wystarczy, że jeden parametr jest nieodpowiedni, i jest uznawana za pozaklasową. U nas są w wodach np. bakterie coli, ale gdybyśmy zaczęli klasyfikować wody w Unii Europejskiej według zawartości bakterii coli, to, szanowni państwo, nie byłoby tam tak najlepiej, a może jeszcze gorzej. Tak to mniej więcej wygląda.</u>
          <u xml:id="u-204.16" who="#JanSzyszko">Powracając do tej sprawy, m.in. w układach międzynarodowych, gdzie i poprzednio ten resort był bardzo aktywny i gdzie ja staram się być aktywny, staram się to kontynuować, rozwijać tę współpracę - jest cały szereg nieprawidłowości, które musimy na szczeblu politycznym wyjaśniać. M.in. jako tzw. hot spot jest traktowane polskie rolnictwo, dlatego że rolnictwo w ogóle traktowane jest jako hot spot, gdyż zatruwa rzeki.</u>
          <u xml:id="u-204.17" who="#JanSzyszko">Gdy porównamy, szanowni państwo, polskie rolnictwo, a szczególnie zużycie nawozów NPK na 1 ha, z rolnictwem belgijskim, holenderskim, niemieckim, to okaże się, że jesteśmy daleko w tyle. Niemniej my jesteśmy traktowani jako hot spot w tym całym układzie, czyli mamy dużo do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-204.18" who="#JanSzyszko">Jeżeli chodzi o Bałtyk, to interesuje nas to bardzo mocno. Jesteśmy bardzo aktywni w układach międzynarodowych i staramy się realizować wspólną politykę.</u>
          <u xml:id="u-204.19" who="#JanSzyszko">Jak pan widzi - pyta poseł Tworkowski - sprawę Eko-Sękocina? Niezwykle prosto. Zostały popełnione pewne, powiedziałbym, niedociągnięcia formalnoprawne. I tak to się dzieje, że pewne niedociągnięcia formalnoprawne, popełnione w przeszłości, później skutkować bardzo mocno i trzeba je naprawić. Sprawa w tej chwili jest w Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Jak mnie poinformowano, w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, chyba w pierwszych dniach września, odbędzie się rozprawa i decyzja NSA będzie dla nas wiążąca. Inaczej postąpić nie mogłem. W tej chwili trwa proces. Każda moja decyzja byłaby teraz decyzją złą. Ale tu wśród prawników nie muszę tego chyba mówić.</u>
          <u xml:id="u-204.20" who="#JanSzyszko">Leśna agencja rekompensat. Otóż chcemy w jakiś sposób zadośćuczynić za te wyrządzone krzywdy. Jest sporo mienia... Do tego trzeba podejść w ten sposób, że jest u nas mienie zbyteczne, w pewnym sensie zbyteczne w Lasach Państwowych, a może być ono bardzo wartościowe. To jest na przykład działka rekreacyjna w bardzo ładnym miejscu, którą można sprzedać za duże pieniądze. Te pieniądze powinny zostać przekazane agencji i później w pewnym sensie równo podzielone. Należy utworzyć fundusz. Są na przykład tereny, które mogą być wykorzystane jako żwirowisko, na których może powstać kopalnia. To są tereny o ogromnej wartości. Jak je dzielić w tym całym układzie? To są lasy państwowe i niekoniecznie poprzednio były to tereny prywatne. Tak więc widzimy możliwość działania w tym kierunku. Podaję państwu taki najprostszy przykład, najprostszy schemat. W tym zakresie pracuje Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych, a ministerstwo bardzo ściśle tu współdziała.</u>
          <u xml:id="u-204.21" who="#JanSzyszko">Czy są problemy z nadzorem nad lasami prywatnymi? Tak, są - finansowe. Starostowie nie mają odpowiednich funduszy. Poprzednio wojewodowie też nie mieli odpowiednich funduszy. Może ktoś powiedzieć: no to trzeba bić w rząd. Starcza nam pieniędzy na to, żeby realizować podstawowe potrzeby, które są, według nas, według państwa, niezwykle istotne.</u>
          <u xml:id="u-204.22" who="#JanSzyszko">Pan poseł Misztal pytał, czy w programie dla rolnictwa zabezpieczamy potrzeby ochrony środowiska. Szanowny panie pośle, to jest problem niezwykle istotny, niezwykle ważny, tylko pytanie można odwrócić: czy rolnictwo zabezpiecza potrzeby ochrony środowiska? I jedno, i drugie pytanie jest w pewnym sensie postawione nie najlepiej. Te dwa resorty muszą ze sobą współdziałać, to nie ulega najmniejszej wątpliwości. Między innymi zużywanie nawozów sztucznych to jest to, co wpływa na stan środowiska. Ale z drugiej strony - mówiłem o tym poprzednio - ta szachownica polskich pól, to właśnie niezmęczenie polskich gleb to jest ogromna szansa dla tych regionów. To jest ogromna szansa na to, że zaczniemy to w końcu sprzedawać nie tylko w formie związanej z rolnictwem, ale również w tej formie, że, powiedzmy, będzie to atrakcyjne turystycznie. W tym zakresie są ogromne rezerwy. I rzeczywiście nie ma najmniejszej wątpliwości, że resort ochrony środowiska musi współdziałać z resortem rolnictwa. Jest opracowywany w tej chwili program, wczoraj był dyskutowany - wczoraj w ogóle były dyskutowane sprawy związane z rolnictwem - i my jako resort ochrony środowiska ściśle współpracujemy w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-204.23" who="#JanSzyszko">Pytano, jak widzę kwestię rozwiązania problemu szkód wyrządzanych przez wilki. Szanowni państwo, decyzję o wstrzymaniu polowań na wilki, o wprowadzeniu zakazu polowania na wilki, podjąłem w końcu marca ub. r. W związku z tym, prawdę powiedziawszy, do tej pory moja decyzja teoretycznie nie może mieć żadnego wpływu na stan liczebny wilków, bo dopiero w tym roku po raz pierwszy na wilki się nie poluje i dopiero latem br. ocenimy, czy jest ich więcej, czy jest ich mniej, jak moja decyzja na to wpłynęła. Natomiast sama ta decyzja spowodowała od razu burzę, pojawili się zwolennicy i opozycjoniści. Mówiono, że jak tylko minister wstrzymał polowanie, natychmiast wzrosły szkody. One nie mogły wzrosnąć, bo tych wilków było tyle, ile było. W tej chwili będziemy to obserwowali. Powiem państwu, że w samym, wielkim w tej chwili, województwie małopolskim wysokość szkód wyrządzanych przez wilki to jest, o ile mnie pamięć nie myli, 22 tys. zł. To jest równowartość jednego skromnego samochodu. Myślę, że - całkowicie solidaryzując się z ludźmi, którym wilki wyrządzają szkody, to jest zupełnie co innego - ta decyzja, którą podjęliśmy, jeśli chodzi o same wilki, o naszą markę na Zachodzie, była decyzją dobrą, racjonalną. Przy tym mogę państwu powiedzieć, że gdyby było jakieś niebezpieczeństwo - bo tak może być - to wtedy na mocy ustawy o ochronie przyrody mogę skorzystać z przysługującego mi prawa i zarządzić redukcję, ustawa zobowiązuje mnie do tego. Jeśli zaś chodzi o proces ochrony, który rozpocząłem, wprowadzając zakaz polowania na wilki - jestem specjalistą od drapieżników, być może państwa tym zanudzam, ale korzystam z tego, że mogę zabrać głos - to jest to skomplikowana sprawa. Otóż każdy gatunek w przyrodzie musi mieć swojego wroga naturalnego, dla swego dobra - w tej chwili mówię znowu jako przyrodnik. Taki gatunek, który nie posiada swojego wroga naturalnego... A wilk jest zwierzęciem niezwykle inteligentnym, on nie będzie biegał za sarnami, których notabene może być mało, tylko natychmiast się przestawi na pokarm bardziej dostępny, tym bardziej gdy się zorientuje, że nikt mu krzywdy nie robi. To jednak nie jest jeszcze powód. Pierwszym powodem jest to, że przy tzw. procesie synantropizacji wilk się zacznie - może się zacząć, były takie przypadki w Pirenejach i w Alpach - krzyżować z psem, a to już jest koniec gatunku. Ale tu wprowadzam państwa w sprawy z tym związane.</u>
          <u xml:id="u-204.24" who="#JanSzyszko">Pani prof. Liszcz pytała o stanowisko resortu w sprawie olimpiady. Padały też tu uwagi, że nie zająłem zdecydowanego stanowiska, nie zająłem się tym. Szanowni państwo, moje stanowisko, stanowisko ministra ochrony środowiska, jest takie jak stanowisko rządu. Chciałbym tu jeszcze raz powtórzyć, że prawo jest takie, że, zgodnie z Kartą olimpijską, olimpiadę może organizować miasto, nie państwo - miasto, które ma zgodę państwa na to, by przeprowadzić taką imprezę sportową. Potem oczywiście komitet olimpijski ocenia, czy miasto, które zgłosiło akces, może organizować olimpiadę. Mogę państwu powiedzieć, że te zapisy były w gruncie rzeczy śmieszne nawet w ocenie Rady Ministrów i Biura Legislacyjnego rządu. Podnosiłem, że to ma być zrobione zgodnie z prawem i prosiłem o taki zapis, łącznie z prawem dotyczącym ochrony środowiska i ochrony przyrody, bo prawa łamać nie możemy. Nie można łamać prawa. Prosiłem o taki zapis i wtedy mi powiedziano: Panie ministrze, czy pan chce, żebyśmy coś takiego napisali, że inne prawa i decyzje, które podejmujemy, są niezgodne z prawem? Przy każdej decyzji musimy takie czynności podejmować. Szanowni państwo, sytuacja wygląda w ten sposób: został złożony wniosek o organizację olimpiady. O ile będą jakiekolwiek propozycje dotyczące infrastruktury technicznej, związanej z olimpiadą, na terenach przyrodniczych, oczywiście poza parkiem, to będzie to musiało być poddane ocenie oddziaływania na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-204.25" who="#JanSzyszko">Kwestia odstrzału na 20 wilków. Szanowni państwo, całe szczęście, że jest pan minister Radziejowski ze mną. Nie wiedziałem, że sprawa została oddalona. Myślę, że dla badań nad zwierzętami niekoniecznie trzeba je zabijać. Są inne metody. Żyjemy w innych czasach. Jestem entomologiem, zajmuję się owadami - owadami chronionymi - i mogę państwu powiedzieć, że po to, by badać owady chronione, nie trzeba ich zabijać. Są inne metody - nieinwazyjne, które pozwalają prowadzić badania.</u>
          <u xml:id="u-204.26" who="#JanSzyszko">Kwestia przywrócenia tuczu. Pani profesor, nie jadłem nigdy pasztetu strasburskiego, natomiast mogę powiedzieć, że generalnie jestem przeciwnikiem tego rodzaju spraw, jednak ta kwestia nie wchodzi w zakres prawny mojego ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-204.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Zwierzęta to też środowisko.)</u>
          <u xml:id="u-204.28" who="#JanSzyszko">Tak. Całkowicie się z tym zgadzam, ale akurat zwierzęta domowe - domesticated animals - nie wchodzą w zakres mojej kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-204.29" who="#JanSzyszko">Pan Jedoń pytał o listę odpadów. Na to pytanie, o ile pan pozwoli, prześlemy panu pisemną odpowiedź. Nie chciałbym tutaj omawiać tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-204.30" who="#JanSzyszko">Pan Kaniewski poruszył kwestię pogorszenia rentowności. Rozumiem, że sprawa, która do mnie dotarła, związana jest z przemysłem dziewiarskim, z produkcją odzieży. Jestem bardzo mocno zaniepokojony pogorszeniem rentowności przedsiębiorstw, to nie ulega najmniejszej wątpliwości. O ile państwo pamiętacie, wyraźnie mówiłem, że wskaźniki rozwoju to m.in. wzrost PKB brutto. Jeżeli rentowność będzie spadała, to obniży się również PKB. To jest jeden z warunków. Oczywiście ten fakt mnie niepokoi. Równocześnie została tu poruszona sprawa ministra gospodarki i ministra finansów, tego, kto w Polsce za to odpowiada. Jeśli pan pozwoli, nie chciałbym tutaj mówić o czynnikach karcinogennych. Nie chciałbym popełnić jakiegoś błędu. Jeśli pan się zgodzi, udzielimy odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-204.31" who="#JanSzyszko">Skoro poruszona została przez pana i przez innych posłów sprawa współpracy między ministrem gospodarki i ministrem finansów odnośnie do nowych mechanizmów finansowania, sprawa niezwykle istotna szczególnie jeśli chodzi o odpady - taki program budowaliśmy, taki program przez AWS i UW został przyjęty - to jest zdecydowany podział kompetencji między rząd i samorządy różnego szczebla. Do rządu ma należeć to, co zapewnia bezpieczeństwo ekologiczne państwa, do samorządów - kultura współżycia ze środowiskiem. Kultura współżycia ze środowiskiem to m.in. kwestia odpadów komunalnych, tego, w jaki sposób je utylizować, to m.in. gospodarka wodna i ściekowa. Powiedzieliśmy, że nie rozwiążemy tego problemu bez samorządów. Jako samorządowiec, który spędził 7 lat na szczeblu samorządu - i to nie byle jakiego, w Starej Miłosnej, w słynnym osiedlu - mogę państwu powiedzieć, że przy sprawnie funkcjonującym samorządzie coś takiego nigdy w życiu by nie powstało. Notabene jest to osiedle, które ma obecnie ogromne kłopoty z odpadami.</u>
          <u xml:id="u-204.32" who="#JanSzyszko">Proszę państwa, powiedzieliśmy, że to ma zejść na szczebel samorządu. Samorząd ma za to odpowiadać. Aby jednak samorząd mógł za to odpowiadać i podołał temu procesowi - a prawdę powiedziawszy to jest konieczność, gdyż inaczej nie mamy co marzyć o wejściu w struktury Unii Europejskiej - trzeba stworzyć odpowiednie mechanizmy finansowania tego procesu. Chcę państwa poinformować, że pierwsze kroki jako minister skierowałem do ministra finansów i do ministra gospodarki. Chodziło o to, żeby w zakresie ochrony środowiska stworzyć nowe mechanizmy finansowania, poparte między innymi opłatami produktowymi, depozytowymi. Dotyczyło to również tej zmiany, o której mówiłem, większego udziału podatków pośrednich, czyli w gruncie rzeczy dzielonych, które są w pewnym sensie zakamuflowane. KERM przyjął ogólne założenia. Natomiast komisja bardzo intensywnie pracuje. Sprawa jest skomplikowana. Ja rozumiem wszystkie te układy, które są. Gdyby to tylko ode mnie zależało, sądzę, że już by coś było. Ale jest jeszcze, mimo wszystko, sprawa rozwoju gospodarczego, inflacji, wzrostu gospodarczego. I to trzeba wszystko wypośrodkować. To są trudne okresy, ale mam nadzieję, że przy następnym spotkaniu, które być może nastąpi niedługo, będę mógł państwa poinformować, że mamy już nie tylko przyjęte wstępne założenia, ale że mamy już gotowe projekty.</u>
          <u xml:id="u-204.33" who="#JanSzyszko">Pan Ajchler pyta, czy znam zmiany kadrowe ze względów politycznych. Powiem, że nie znam. Nie znam żadnych zmian kadrowych ze względów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-204.34" who="#JanSzyszko">Padło tu również pytanie, czy to prawda, że w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej są posłowie. Ja to sprawdzę. Natomiast mogę państwu powiedzieć to, co wiem: tam nie było doboru pod względem układów politycznych. Proszę mi wierzyć. Natomiast w Radzie Nadzorczej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej są również osoby desygnowane przez różnego rodzaju układy społeczne i samorządowe. I z tego, co wiem, to właśnie w tych układach samorządowych są politycy. Ci, którzy mi się przyznali, to są właśnie przedstawiciele 4 ugrupowań politycznych. Ja to sprawdzę. Ale tak mnie poinformowano i tak pozwoliłem sobie tutaj powiedzieć. O tym fakcie będę mówił.</u>
          <u xml:id="u-204.35" who="#JanSzyszko">Jak pan skomentuje fakt, że osoba nie nadająca się na leśniczego została burmistrzem? Proszę zapytać samorządu terytorialnego, a nie mnie. Naprawdę jest mi ciężko na to odpowiedzieć. To są sprawy jakieś bardzo...</u>
          <u xml:id="u-204.36" who="#JanSzyszko">Od kogo zależy zwolnienie? Od bezpośredniego przełożonego. Ja mam bezpośredni wpływ na dyrektora generalnego Lasów Państwowych, dyrektor generalny Lasów Państwowych na regionalnych dyrektorów, regionalni dyrektorzy na nadleśniczych - i niżej. Tak, odnośnie do tej pani, jest mi niezwykle... Znam leśnictwo. O ile ona jest w służbie leśnej, to, prawdę powiedziawszy, na każde życzenie, niestety, taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-204.37" who="#JanSzyszko">Pan poseł Nieduszyński: Jest niewielki postęp w ustawach i kwestia 150 mld zł. Chciałbym się ustosunkować do dwóch kwestii, o które państwo mnie tu pytacie. Jesteście państwo zaniepokojeni prawem wodnym i prawem o ochronie środowiska, niewielkim postępem. Proszę państwa, to jest chyba nasza cecha troszeczkę nie najlepsza, że my mówimy o tym, co mamy zrobić, jakie mamy zamiary, jak to robimy, a na Zachodzie bardzo często traktują to tak, że już to zostało zrobione. I z tego powodu są pewne niejasności.</u>
          <u xml:id="u-204.38" who="#JanSzyszko">W tej chwili trwa screening. Była tu rozmowa o okresie przejściowym. W tej chwili trwa screening. Z tym screeningiem wiążemy ogromne nadzieje. Cóż to jest screening? To jest po prostu porównanie, jakie są różnice w prawie, co trzeba zmienić. To taka podstawowa inwentaryzacja tego wszystkiego. Jeśli chodzi o screening, za parę dni pan minister Radziejowski znowu jedzie. To wszystko jest prowadzone pod przewodnictwem ministra Radziejowskiego. Niedługo to się skończy. Wtedy poznamy dokładniej, jakie są różnice w tych układach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-204.39" who="#JanSzyszko">Teraz: 150 mld zł albo, inaczej, 30–40 mld euro (to jest mniej więcej to samo). To jest tyle, ile według szacunków Banku Światowego trzeba pieniędzy wydać na spełnienie podstawowych 170 dyrektyw Unii Europejskiej w zakresie gospodarki wodno-ściekowej i odpadami itd. Z tym że my wydajemy w tej chwili 2,1 mld euro, o czym mówiłem tutaj. Trzeba, byśmy rocznie wydawali o 500 mln euro więcej, żeby do 2010 r. spełnić te wymagania. Obecnie brakuje nam tych 500 mln euro, według szacunków oczywiście. Mówiłem, jaki jest udział budżetu w tym układzie. W związku z tym, tak jak już powiedziałem poprzednio, spodziewamy się tego. Padały też zastrzeżenia pod adresem narodowego funduszu ochrony środowiska, że w mniejszym zakresie inwestuje on na przykład w budowę lokalnych oczyszczalni ścieków. Jeździłem po Polsce - lubię jeździć po Polsce, zresztą znam teren - i wiem, że w wielu wypadkach gdy zaczynaliśmy w ogóle zajmować się tym - ale to państwo, ci posłowie, którzy przez wiele lat tym się interesowali, np. pan poseł Żelichowski, wiedzą - trudno było znaleźć chętnych do tego, żeby budować oczyszczalnie ścieków. Natomiast gdy został uruchomiony pewien proces, to jeśli chodzi o oczyszczalnie ścieków, pojawiło się bardzo dużo chętnych. Często jednak bardzo mocno „przewymiarowaliśmy” wiele oczyszczalni ścieków. Znam takie przypadki, że dwie gminy sąsiadowały ze sobą i każda z nich chciała budować oczyszczalnię ścieków, mimo że najprościej byłoby połączyć je kolektorem. Ale to jest sprawa pewnych ambicji tych ludzi, żeby jednak sobie to zbudować. W związku z tym narodowy fundusz ochrony środowiska podjął decyzję, żeby wspomagać to od pewnego pułapu. A dlaczego od pewnego pułapu? Dlatego że m.in. wolą Sejmu narodowy fundusz ochrony środowiska został uszczuplony, środki zostały przekazane niżej, bardzo mocnym wojewódzkim funduszom ochrony środowiska, powiatowym i gminnym. Jeśli to jest do 2 tys. m3 na dobę, to uważamy, że to sprawa lokalna. Z tym że od tego oczywiście są wyjątki, szczególnie w wypadku niezwykle cennych układów przyrodniczych, takich jak parki narodowe. Taka jest polityka narodowego funduszu ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-204.40" who="#JanSzyszko">Co do tego, jak zużytkować fundusz ISPA, to nie można o tym mówić. To jest fundusz w pewnym sensie celowy, on ma już swoje przeznaczenie. To jest ok. 1 mld ECU rocznie na 10 krajów, tych które chcą wejść w struktury Unii Europejskiej. Jest to dzielone według pewnego parytetu, według udziału ludności. Przy tym parytecie mamy szansę skorzystać z ok. 30%, z ok. 300 mln ECU rocznie. To jest ogromna suma. Fundusz ISPA jest podzielony na dwie części w relacji 50% do 50%. Połowa jest związana z infrastrukturą transportową, a druga połowa jest przeznaczona na infrastrukturę w dziedzinie ochrony środowiska. I to jest taki układ. Ten fundusz zostanie uruchomiony w 2000 r. Zorganizowaliśmy struktury podstawowe, z tym że, tak jak mówiłem, odpowiadając komuś ad vocem, jeszcze nie mamy w tej sprawie dokładnych dyrektyw ze strony Unii Europejskiej - chociaż na 100% wiemy, że te pieniądze będą - bo oni muszą też przeprowadzić pewne procedury formalnoprawne. To tyle na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-204.41" who="#JanSzyszko">Te środki są niezwykle potrzebne. One są naprawdę wielokrotnie większe od funduszy PHARE. Tak więc do tego trzeba się rzeczywiście dobrze przygotować. Dziękuję państwu za zainteresowanie, bo wiem, że niektórzy się niepokoją o to, czy jesteśmy w stanie zagospodarować te pieniądze, jako że obowiązują tu pewne procedury. Przygotowanie projektu zajmuje minimum 1 rok. Tak więc w związku z tym, że sprawa ISPA pojawiła się w tej chwili, poszukujemy takich możliwości. Jesteśmy do tego przygotowani, ale Unia Europejska potrzebuje projektów o dużym zakresie, minimalny projekt wiąże się z 5 mln ECU. Poszukujemy więc w tej chwili projektów, żeby można było to wykorzystać. Słucham?</u>
          <u xml:id="u-204.42" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Cencek: A azbest?)</u>
          <u xml:id="u-204.43" who="#JanSzyszko">Jeżeli chodzi o sprawę azbestu, to doszedłbym do tego za chwilę, ale skoro już pani poruszyła tę kwestię i kwestię Szczucina - bo chyba tak się ta gmina nazywa, ta w której była fabryka - odniosę się do tego. Tak więc problem jest niezwykle skomplikowany. Tak jak pani powiedziała, w sensie prawnym on jest prawie że dograny, natomiast w sensie wykonawczym jest to niezwykle trudne do ruszenia. Jesteśmy tym niezwykle zainteresowani, podobnie jak mogilnikami, ale nie jest to sprawa bezpośrednio dotycząca ministra ochrony środowiska, w większym stopniu ona dotyczy samorządów lokalnych. Będziemy jednak te sprawy wspierali. Natomiast o ile chciałaby mieć pani pełną inwentaryzację wszystkich układów, to myślę, że możemy pani pomóc w tym zakresie, przesłać pismo w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-204.44" who="#JanSzyszko">Co do 10 LKP, co do tego, jaka była - pan poseł Rejczak o to pytał - skala problemu w wypadku mogilników, to wszystkie mogilniki są zinwentaryzowane. 6 mogilników jest najbardziej istotnych, a 122 chyba to priorytety. Taka jest skala wielkości. Jest to ogromny problem. W gruncie rzeczy dotyczy on samorządów lokalnych. Natomiast np. w wypadku Tarnowskich Gór staramy się - my to znaczy przede wszystkim narodowy fundusz ochrony środowiska, nad którym sprawuję tylko i wyłącznie nadzór merytoryczny - w to wejść.</u>
          <u xml:id="u-204.45" who="#JanSzyszko">Szanowni Państwo! Leśne kompleksy promocyjne powołane zostały po to, żeby wdrażać najnowsze, nie w pełni jeszcze sprawdzone, koncepcje z zakresu ekologicznego zagospodarowania lasów, i funkcjonują one w tym zakresie. Z drugiej strony odgrywają one ogromną rolę dydaktyczną. Panie pośle, ja do tego przywiązuję ogromną wagę, szczególnie do spraw związanych z dydaktyką, z edukacją. I mogę tu państwa zapewnić, że gdybym mógł to zrobić, to na pewno uczyniłbym ze wszystkich lasów nie tylko LKP, ale parki narodowe. Podejrzewam, że nie pomyliłbym się w tym zakresie, a one na pewno spełniałyby bardzo dobrze rolę środowiskotwórczą.</u>
          <u xml:id="u-204.46" who="#JanSzyszko">Czy lista tych 80 największych trucicieli stała się szansą, czy barierą ekorozwoju. Szanowni państwo, chyba ogromną szansą. Jeśli ci truciciele przestaną figurować na tej liście i będzie rozwój, to jest tylko i wyłącznie szansa, a przy okazji wzrost gospodarczy. Tak to trzeba traktować. Ta lista 80 jest dokładnie monitorowana. Niektóre zakłady znajdują się w układzie przejściowym; sprawdzamy, jaka jest ich sytuacja, gdyż prosiły o warunkowe zwolnienie.</u>
          <u xml:id="u-204.47" who="#JanSzyszko">W ogóle uważam, że działalność gospodarcza jest szansą dla ekorozwoju. I o tym tu mówiłem. Nie ma innego rozwoju, jak tylko ekonomiczny, ale z poszanowaniem praw rządzących przyrodą, na bazie zasobów przyrodniczych.</u>
          <u xml:id="u-204.48" who="#JanSzyszko">Pan poseł Dembiński. Mówiłem o tym odnośnie do rolnictwa; jak będzie trzeba, to będę uzupełniał. Dlaczego zalesianie gleb porolnych następuje w tak niewielkim stopniu. Zalesialiśmy ze środków funduszu PHARE, to pierwsza rzecz. Natomiast mogę państwu powiedzieć, że to jest niezwykle interesujący problem z mojego punktu widzenia. Tutaj nie padły na szczęście pytania odnośnie do implementacji protokołu z Kioto i w ogóle odnośnie do tych wszystkich spraw związanych z gazami cieplarnianymi. Nie poruszałem ich tutaj. W ogóle sprawa gazów cieplarnianych, obniżki emisji itd. jest niezwykle istotna. Na lasy patrzę w ten właśnie sposób. Natomiast my do tej pory - dotyczy to też układów międzynarodowych - mierzymy emisję, natomiast nie mierzymy konsumpcji. A np. węgiel - to jest tak, jak gdybyśmy lasy zaczęli traktować jako czynnik, który pochłania i kumuluje węgiel. Z drugiej strony - jako alternatywne źródło energii, bo to w ten sposób trzeba rozpatrywać. W tym kontekście, szanowni państwo, mamy 2 mln ha do zalesienia. Będę mówił tylko o drewnie, ale kumulacja węgla to jest minimalnie kilka ton na hektar. Czy państwo sobie wyobrażają, jaka to jest kumulacja przy 10 mln ha w Polsce, przy podwyższeniu zapasów? Tutaj pan dotknął spraw związanych z Unią Europejską, tego, że rolnikowi się płaci za to, że nie użytkowuje (Szlezwik-Holsztyn), płaci się za zalesianie. Przecież to na tym cała sprawa polega, że zalesianie i płacenie za to powoduje z jednej strony regenerację gleb - i idzie się w tym kierunku po to, żeby te gleby odpoczęły, żeby można było produkować żywność o podwyższonej jakości - a z drugiej strony to, że się farmerowi płaci za to, że on nie użytkowuje, taniej kosztuje niż dopłata do produkcji rolnej. I to jest zysk obopólny. W ten sposób trzeba to analizować.</u>
          <u xml:id="u-204.49" who="#JanSzyszko">My w tym układzie mamy naprawdę ogromną szansę. Dlaczego? Przepraszam bardzo, chciałbym nawet, żebyście państwo o tym zapomnieli, ale dlaczego mamy traktować to w ten sposób, dlaczego kierunek ma być tylko i wyłącznie taki, żeby ludzie ze wsi odeszli do miasta? Rolnik ma cztery hektary, to damy mu rentę, 500 zł, i będzie wszystko w porządku. Ale w ten sposób produkujemy ogromną liczbę bezrobotnych, notabene ludzi, którzy są zupełnie wyrwani ze środowiska, a przecież za tym idą dzieci. Czy nie możemy patrzeć na to w inny sposób - mówię w tej chwili nie opierając się na jakichś wyliczeniach. Dlaczego nie mamy płacić temu człowiekowi za to, że będzie tam siedział, będzie produkował i pilnował swojego lasu? Przecież to też jest chyba ogromna szansa. I w tym kierunku trzeba iść - tak mi się wydaje.</u>
          <u xml:id="u-204.50" who="#JanSzyszko">Pan poseł Jurgiel. Jaką rolę pełni Komitet Zrównoważonego Rozwoju. Ja już chyba na to pytanie odpowiadałem; to jest dopiero początek. I jeszcze raz chciałbym Wysokiej Izbie podziękować za to, że ten komitet powstał, natomiast nie jest w tej chwili ważne, kto jest szefem. Ślicznie dziękuję państwu za zaufanie, za opinię, że powinien być nim minister ochrony środowiska. Z czasem ocenimy ten komitet, który rzeczywiście jest komitetem równoprawnym w stosunku do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów i Komitetu Społecznego Rady Ministrów. Jest to więc wysoka ranga.</u>
          <u xml:id="u-204.51" who="#JanSzyszko">Powiększenie Białowieskiego Parku Narodowego. W zeszłym roku o tej porze byłem atakowany przez różne ruchy ekologiczne z Polski i spoza Polski, z Kanady, ze Szwajcarii, z Francji za to, że Polska niszczy jakoby Białowieski Park Narodowy, całkowicie go wycina. Ja się spowiadałem, jak państwo wiecie, było wtedy dużo dezinformacji w prasie na ten temat. Jak powiedziałem, jestem za tym, żeby ze wszystkich lasów stworzyć parki narodowe. Między innymi na spotkaniach za granicą też słyszałem, że Białowieża jest niezwykle ważna. W końcu zaczęło mnie to irytować i mówię: no dobrze, skoro wiecie, jak chronić Puszczę Białowieską, park, to dlaczego wy takiej puszczy nie macie? Bo przecież nasuwa się takie pytanie. Jak chronić, to ja może wiem, ale najbardziej są mi potrzebne pieniądze. W związku z tym w kontrakcie dla Białowieży, który państwo zapewne tutaj widzieliście, jest podane konto bankowe. Wierzcie mi państwo, że to konto bankowe uspokoiło niektóre, bardzo gorące głowy. Sprawa jakoś przycichła i zaczęliśmy myśleć niezwykle racjonalnie w tym układzie. Jeśli chodzi o kontrakt dla Białowieży, to chciałbym jeszcze raz podziękować Wysokiej Izbie za te 20 mln zł, które mają stymulować rozwój tego regionu. To chodzi o dwa parametry - o status społeczno-ekonomiczny miejscowej ludności i ochronę miejscowych zasobów, ani jeden z gatunków nie powinien tam zginąć. To jest ten kierunek. Przeprowadziliśmy inwentaryzację potrzeb gmin, współpracujemy z gminami, jest komitet sterujący. Oczywiście są kłopoty, pretensje, awantury. Współuczestniczą w tym naukowcy, współuczestniczą w tym NGO-sy. W tej chwili jeśli chodzi o te 20 mln zł, które mamy zarezerwowane, to jest robiona krótka analiza, jak je najbardziej optymalnie wydać, żeby one stymulowały rozwój, żeby zainicjowały pewną działalność. Z drugiej strony mogę tu powiedzieć, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska też przeznacza, o ile się gminy zwrócą o to i będzie odpowiedni program, pewne sumy. Chcemy też w tym względzie opracować pewien program i wykorzystać środki pomocowe. Tak w tej chwili wygląda sprawa. Jestem optymistą, myślę, że pokażemy światu, nie tylko Polsce, ale i światu, w jaki sposób dokonać ekorozwoju, chroniąc ludzi, bo ludzi też trzeba chronić. Musimy pamiętać, że ci ludzie tam żyją i nie możemy chronić przed nimi. Musimy im stworzyć miejsca pracy po to, żeby oni zobaczyli, że z tego można dobrze i godnie żyć.</u>
          <u xml:id="u-204.52" who="#JanSzyszko">Realizacja umowy koalicyjnej. Tu padły takie pytania. One zresztą padają bardzo często, ale jest rząd koalicyjny, jest opozycja, ja to wszystko rozumiem, to są normalne, zresztą nawet bardzo sympatyczne gry. Mogę powiedzieć, że w tym resorcie, który mam zaszczyt tu reprezentować, umowa koalicyjna jest realizowana, współpraca w zakresie UW-AWS jest dobra.</u>
          <u xml:id="u-204.53" who="#JanSzyszko">Pani poseł Piela pytała, jaki jest realny program Odra 2006. Przy okazji tu było pytanie o ministra Widzyka, bo to się chyba z tym łączy. Powstały tu pewne niejasności. Członek Rady Ministrów Jerzy Widzyk jest ministrem od spraw usuwania skutków powodzi i w tym zakresie pracuje. Natomiast minister ochrony środowiska jest ministrem w zakresie gospodarki wodnej i w tym zakresie pracuje, a oprócz tego współpracujemy tam, gdzie to jest konieczne. Tak bym to ujął. Natomiast chcę jeszcze raz powiedzieć, bo pojawiają się tu różnego rodzaju głosy, jak zwykle w takiej sytuacji, że woda to jest krwioobieg systemu i musi zostać w tym układzie, który o nim decyduje, czyli w gruncie rzeczy w resorcie ochronie środowiska. Jeżeli chodzi o program Odra 2006, to spowodował on pewne kontrowersje między nami a stroną niemiecką. Mamy takie posiedzenia polsko-niemieckie Rady Ochrony Środowiska. Poprzednia rada odbyła się w czerwcu ub. r. w Świnoujściu pod przewodnictwem dwóch ministrów. Od razu powiem o roli ministrów. Była wtedy pani minister Merkel, ja reprezentowałem stronę polską. Chodziło o to, żeby wyjaśnić sobie różne sprawy, niejasności różnego rodzaju. Były ataki i ze strony niemieckiej, i polskiej. Chodziło o to, że Niemcy u nas chcą na przykład lansować ochronę przyrody, a u siebie budować infrastrukturę. W związku z tym postanowiliśmy, że zorganizujemy warsztaty. Takie warsztaty się odbyły w październiku. Wtedy zaprezentowaliśmy programy dla Odry. Tych programów, organizowanych w różnych układach, jest aż sto siedemdziesiąt parę. Stronie niemieckiej zaproponowaliśmy kilkanaście tych programów, jak powiedziałem, w różnych układach, m.in. był prezentowany program Odra 2006. W ministerstwie natomiast powstaje program, który konsoliduje te wszystkie programy, łączy je z programem Odra 2006 pod nazwą Program dla Odry. Program Odra 2006 będzie w Programie dla Odry wykorzystany.</u>
          <u xml:id="u-204.54" who="#JanSzyszko">Pan poseł Nowicki pytał o Prawo wodne, na jakim jest etapie. Państwo mówiliście o tym, że Prawo wodne rodzi się bardzo długo. Prawo wodne to priorytet, jeśli chodzi o umowę koalicyjną UW-AWS. Mówiłem m.in. tutaj w Sejmie na jakimś spotkaniu klubowym, że Prawo wodne będzie gotowe 30 września i tego dnia położyłem projekt na biurku na posiedzeniu kierownictwa. W tej chwili Prawo wodne zostało przekazane do „oprawy” prawnej, po opracowaniach wewnętrznych, po konsultacjach zewnętrznych. Tu m. in. jest sprawa finansowania. Co do jednego jesteśmy zgodni, bo padło też pytanie odnośnie do spraw związanych z prawem własności. To już zostało jasno powiedziane: wszystkie wody płynące, wszystkie wody przepływowe czy jeziora muszą być własnością skarbu państwa - i tu są wszyscy zgodni - oczywiście wody morskie i wody głębinowe. Są oczywiście kwestie, ale to już drobiazgi, w jaki sposób bezpłatnie użytkować wody podziemne. Myślę, a dzisiaj już mogę powiedzieć, że jestem przekonany, iż do uzgodnień międzyresortowych ten projekt trafi w marcu. Tutaj sam skrytykowałem to, że mówimy, a państwo stwierdzają, że już jest... Naprawdę jest to gotowe, dyskutowane. Dyskutujemy w różnych układach i myślę, że w połowie marca zostanie to skierowane do uzgodnień międzyresortowych.</u>
          <u xml:id="u-204.55" who="#JanSzyszko">Proszę państwa, jeżeli chodzi... już o tym mówiłem, bo opłaty ekologiczne, depozyty ekologiczne, to jest już finansowanie. Ruszymy sprawy samorządów... nie załatwimy tego bez kultury współżycia ze środowiskiem, bez prawnego systemu finansowania ochrony środowiska na szczeblu samorządu.</u>
          <u xml:id="u-204.56" who="#JanSzyszko">Czy dojdzie do sfinansowania geotermii, to jest naprawdę szczegółowe pytanie, szanowny panie, jest mi ciężko na to udzielić odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-204.57" who="#JanSzyszko">Pan Słomski - nowe wywiązania z koncepcji Helkom. Odnośnie do Helkomu, już odpowiadałem. Naprawdę jest to duży sukces, że Polak będzie jednym z dyrektorów.</u>
          <u xml:id="u-204.58" who="#JanSzyszko">Pan poseł Kopeć. Czy widzę sprzeczności, zagrożenia... czy ochrona środowiska - szybko pisałem...</u>
          <u xml:id="u-204.59" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Marek Michalik: Sprzeczności między rozporządzeniami ministra gospodarki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W lesie można pobłądzić, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JanSzyszko">O ile można by było... Może pan marszałek pozwoli, żeby pan poseł zadał mi to pytanie raz jeszcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Kopeć jest gotów.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Kopeć: Chodzi o to, że w rozporządzeniu ministra gospodarki zapisano, że odpady niebezpieczne, w tym pestycydy, można spalać w cementowniach.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JanSzyszko">Rozumiem. Ten problem naprawdę rozumiem, spotykały się ze mną samorządy, na których terenie powstawały cementownie, a później spalarnie śmieci. Proszę pana, o ile można, panu też udzielę odpowiedzi na piśmie. Dobrze? Będę niezwykle szczęśliwy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#JanSzyszko">Pan poseł Brzeski, czy rolnictwo jest szansą czy zagrożeniem. Ciągle mówię: ogromną szansą, ale może być zagrożeniem, o ile pójdziemy tradycyjną metodą, a później będziemy się cofali, bo tego rodzaju tendencje się obserwuje między innymi w krajach wysoko rozwiniętych.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#JanSzyszko">Realizacja inwestycji centralnych. Myślę, że chodzi o gospodarkę wodną. Szanowni państwo, to jest horror. O ile realizowalibyśmy inwestycje centralne typu Świnna Poręba... Byłem w Świnnej Porębie, spotkałem się z mieszkańcami i powiedziałem, że jeszcze raz się z nimi spotkam, że zrobię wszystko, co jest w możliwe, żeby im pomóc, chociażby żeby wykupić te ostatnie grunty, gdyż tam jest ponad 100 gospodarstw, których właściciele od kilkudziesięciu lat siedzą na walizkach i nie wiedzą czy remontować, czy coś robić. Ktoś rozpoczął inwestycję. Proszę państwa, to jest czysty obłęd. Gdybyśmy inwestowali w tym układzie, powiedzmy, 3 mln zł, to realizowalibyśmy to przez 300 lat. To jest po prostu niedorzeczne. Mogę państwu powiedzieć, z czym wiążę nadzieję - właśnie z Prawem wodnym. Uzdrowimy zasady finansowania i wtedy te inwestycje centralne prawdopodobnie będą miały szansę pójść. Finansowanie inwestycji centralnych. Jak panowie posłowie wiecie, na wszystkie inwestycje centralne mamy w tym roku 27 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#JanSzyszko">Inwentaryzacja zasobów wodnych, prywatyzacja... Dlaczego prywatyzacja zasobów wodnych, chyba na to odpowiedziałem. Tu nie ma najmniejszych wątpliwości i chyba wszyscy są zgodni. Są takie pomysły oczywiście, ale w państwie demokratycznym mogą być różne pomysły. Myślę, że prywatyzacja wód przepływowych, strumieni, cieków, rzek, rzeczek na krótkich odcinkach byłaby czystą niedorzecznością. Jest to sprzeczne z gospodarką. Inwentaryzacja zasobów wodnych, ale to też, o ile by to panią interesowało... Nie chciałbym teraz odpowiadać. Jaki jest stan, pan poseł Brzeski, poproszę departament gospodarki wodnej o przekazanie informacji, jak wygląda sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#JanSzyszko">Jeśli chodzi o to ostatnie pytanie, gdyby pan poseł Kolasiński mógł je powtórzyć, bo ja już byłem troszeczkę... aha, już wiem - pan poseł pyta, w których obszarach Polska spełnia standardy Unii Europejskiej, a w których nie spełnia - wyśmienite pytanie zresztą. Szanowni państwo, generalnie mogę powiedzieć tak: Mamy największy problem, jak już wspominałem, z gospodarką wodnościekową, z odpadami, z hałasem, z niską emisją. I tutaj musimy się zrównać. Natomiast gdzie jesteśmy lepsi? Bardzo często tam, gdzie nie monitorujemy. I to jest to, co już udało mi się wprowadzić na szczeblu ministerstwa, na szczeblu Polski - zaproponowaliśmy wskaźniki monitoringu przyrodniczego, bo nie tylko musimy wartościować pyły, gazy czy inne rzeczy. Ale może weźmy jakieś wskaźniki przyrodnicze. W zakresie tych wskaźników przyrodniczych pracuję od wielu lat m.in. w krajach Unii Europejskiej. Mogę państwu powiedzieć, że tutaj do nas przyjeżdżali się uczyć. Jeśli chodzi o niektóre aspekty ekologii stosowanej i powiedzmy teoretycznej takie wskaźniki są przygotowane i zostały zaproponowane na jednym ze światowych kongresów. Będę starał się negocjować, aby te wskaźniki można było wprowadzić, gdyż one są potrzebne do porównywania innych, nie tylko do spraw technicznych.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#JanSzyszko">Szanowni Państwo! Jeśli chodzi o kwestię ścieków galwanicznych, jest to ogromny problem, inwentaryzacja jest bardzo trudna, niezwykle skomplikowana. Mogę powiedzieć, że zgłosiły się do mnie firmy, również zagraniczne, które starają się tym problemem zająć; jestem tym niezwykle zainteresowany, mogą więc liczyć na wszelkie i duże poparcie z mojej strony.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Rado! Starałem się wyczerpująco odpowiedzieć na zadane tu pytania. Jeśli jednak nie usatysfakcjonowałem państwa, bardzo proszę o powtórzenie pytań, będziemy starali się je uzupełnić i w pełni wyczerpać.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#JanSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym z tego miejsca serdecznie podziękować pracownikom Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska za przygotowanie raportu, pracownikom Instytutu Ochrony Środowiska za pracę nad tym raportem, pracownikom Instytutu Badawczego Leśnictwa za pracę nad raportem o stanie lasów. Chciałbym również serdecznie podziękować wszystkim pracownikom mojego ministerstwa i resortu za to, że tak pracują, być może nie zawsze godnie wynagradzani. Ślicznie dziękuję, panie marszałku, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie ministrze, może pan pozostanie jeszcze chwileczkę, ponieważ, jak widzę, pan poseł Kaniewski i pan poseł Słomski proszą o powtórzenie pytań, gdyż nie są usatysfakcjonowani z odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Ze względu na to, że jest późna pora, nie zamierzam męczyć pana ministra, natomiast chciałbym się zwrócić z prośbą. Występowałem raczej jako przewodniczący sejmowej Komisji Gospodarki. Ponieważ problemy, które poruszyłem, będą przedmiotem obrad najbliższego posiedzenia Sejmu, zwracam się do pana ministra z prośbą, aby zechciał przejrzeć w stenogramie moje zapytania i do 2 marca skierować do mnie pisemną odpowiedź, ponieważ może ona mieć istotne znaczenie dla pewnych decyzji, które będziemy podejmowali za 2 tygodnie. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">I pan poseł Słomski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#AndrzejSłomski">Ja też ze względu na późną porę chciałbym się zwrócić się do pana ministra z prośbą o pisemną odpowiedź w kwestii, którą poruszyłem. Chodzi mianowicie o ocenę resortu dotyczącą stopnia wykonania zadań nałożonych przez konwencję helsińską, w tle oczywiście jest sprawa ekokonwersji; myślę, że tutaj wiemy o czym mówimy, tak że będę bardzo zobowiązany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#AndrzejSłomski">Przy okazji serdecznie gratuluję sukcesu - mam na myśli dyrektora Helcomu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">To znaczy, że panowie posłowie chcą otrzymać odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, panie ministrze, niepotrzebnie pana fatygowałem. Dziękuję z całego serca.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców projektu rezolucji pana posła Czesława Śleziaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odniosę się jeszcze do jednego pytania, które skierował do mnie pan poseł Stanisław Misztal. Więcej pytań nie zanotowałem. Pan poseł Misztal stwierdza, że przedstawienie przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa projektu rezolucji Sejmu w sprawie opracowania przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski zdaje się wychodzić naprzeciw oczekiwaniom organizacji ekologicznych i oczekiwaniom społecznym, dotyczy to bowiem kwestii niezmiernie istotnych związanych z rozwojem kraju w okresie kolejnego ćwierćwiecza. Potem pan poseł sam sobie zaprzecza, bo stwierdza, iż nie wydaje mu się jednak, aby wydawanie przez Sejm rezolucji w tej sprawie było dziełem najwłaściwszym. A zatem albo działanie to jest bardzo ważne, albo nie jest najwłaściwsze; rozumiem jednak, że być może zostało to niezręczne sformułowane.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#CzesławŚleziak">Panie pośle, tak się składa, że komisja ma określone prerogatywy, zgodnie z art. 84 uchwala dezyderaty, opinie, projekty uchwał, rezolucji, apeli, oświadczeń; porusza się w tym zakresie zadań i m.in. coś takiego zrobiła. Aby jednak pana uspokoić, a jednocześnie podsumować dyskusję w tej sprawie, ponieważ nie było innych uwag i wniosków, odwołam się do stanowiska rządu i niech ono, być może, przekona. Otóż w stanowisku rządu z 17 lutego w sprawie rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przedstawienia przez Radę Ministrów strategii zrównoważonego rozwoju Polski, jest zapis: Rezolucja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie strategii zrównoważonego rozwoju Polski scala i integruje inicjatywy na rzecz prowadzenia zasad ekorozwoju we wszystkich dziedzinach życia i nadaje zrównoważonemu rozwojowi wagę zagadnienia ogólnonarodowego.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#CzesławŚleziak">Naszą inicjatywę podjął rząd, wypowiedziały się zdecydowanie wszystkie kluby poselskie, żaden z posłów nie podważył istoty tej rezolucji; uważam to za osiągnięcie.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#CzesławŚleziak">Rozumiem, że w podtekście kryło się pytanie, dlaczego Sejm nie uchwala więcej ustaw. Panie pośle, nie wiem, w ilu podkomisjach i komisjach, w których uchwala się ustawy, pan pracuje. Ale chcę panu powiedzieć, że, po pierwsze, takie akty prawne, jak ustawa o ochronie środowiska czy Prawo wodne, są sprawą rządu. Sejm, komisja nie mają możliwości merytorycznych, organizacyjnych, technicznych, żeby od podstaw, stosując zasadę inicjatywy poselskiej, podjąć takie kwestie. Jest to niemożliwe. Czekamy zresztą na to, kiedy rząd skieruje do Sejmu ustawy tego typu i podejmiemy nad nimi prace - cały czas była o tym mowa - natomiast mamy kilka różnego rodzaju projektów ustaw o mniejszym ciężarze gatunkowym, jak chociażby projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie środowiska, o zmianie ustawy o odpadach itp., nad którymi pracujemy. Nie wykluczam w perspektywie inicjatyw komisji w wielu kwestiach, natomiast jeszcze raz powtarzam, że jeśli chodzi o ustawy o znacznym ciężarze gatunkowym, kluczowe dla systemu ochrony środowiska, jak nowa ustawa o ochronie środowiska, Prawo wodne, to czekamy na inicjatywę rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#CzesławŚleziak">Chciałbym podziękować wszystkim zabierającym głos, odnoszącym się do tej naszej inicjatywy. Okazała się ona, jak wynikało z państwa wypowiedzi, chyba bardzo potrzebna. Za wszystkie wyrazy poparcia serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#CzesławŚleziak">Wyrażam nadzieję, że po dzisiejszej debacie poświęconej ekologii sprawy ochrony środowiska będą w coraz większym zakresie włączane w procesy społeczne, polityczne, gospodarcze, a zrównoważony rozwój już nie będzie pewnym filozoficznym zawołaniem, wytrychem, modnym pojęciem, lecz nabierze realnych kształtów, a w związku ze strategią przygotowywaną przez rząd będziemy mogli podjąć poważne dyskusje.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#CzesławŚleziak">Jako przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w imieniu swoich kolegów i członków prezydium chciałbym serdecznie podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do, jak sądzę, wysokiego merytorycznego poziomu dzisiejszej debaty, z pożytkiem dla ochrony przyrody, ochrony środowiska, z pożytkiem dla naszych dzieci i wnuków. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">O, pan poseł Misztal.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W jakim trybie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Misztal: Panie marszałku, w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprostowania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Nie kwestionując słuszności idei ekorozwoju, muszę się jednak odnieść z rezerwą do rezolucji Sejmu jako metody rozwiązywania problemów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, ale to nie jest sprostowanie. Ja wietrzę podstęp w pańskim tu wejściu na trybunę, ponieważ pan ma przygotowane na piśmie wystąpienie. To nie jest sprostowanie ad hoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#StanisławMisztal">Dobrze, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#StanisławMisztal">O to mi chodzi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Niech pan powie, o co chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#StanisławMisztal">O to mi chodzi, że rezolucje są to często pobożne życzenia i właściwie nie są skuteczną metodą działania Sejmu. Raczej ustanawianie prawa ma tutaj najważniejsze znaczenie; to podtrzymuję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Już nikt nie chce sprostować.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W dyskusji zgłoszono wniosek o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu rezolucji?</u>
          <u xml:id="u-221.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-221.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania nad projektem rezolucji przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-221.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa proponuje, aby Sejm przyjął do wiadomości przedstawione przez Radę Ministrów informacje i raport:</u>
          <u xml:id="u-221.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska za okres 1994–1996 wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa,</u>
          <u xml:id="u-221.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- o stanie lasów w 1997 r. wraz z raportem o stanie lasów w Polsce - 1997 r. oraz informacja o realizacji „Krajowego programu zwiększania lesistości” w 1997 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa,</u>
          <u xml:id="u-221.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- o „Stanie środowiska w Polsce” wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-221.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-221.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.16" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-221.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W tym miejscu serdecznie dziękuję za zaangażowanie w tej wielkiej debacie ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-221.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-221.19" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję paniom posłankom i panom posłom za wymierny roboczy udział w tej debacie.</u>
          <u xml:id="u-221.20" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi i zespołowi resortu.</u>
          <u xml:id="u-221.21" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję leśnikom i ekologom, którzy cały czas obserwowali przebieg debaty.</u>
          <u xml:id="u-221.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-221.23" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Myślę, że można stwierdzić, iż społeczeństwo jest po stronie naturalnego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-221.24" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Niech ta debata będzie drzwiami do dobrych lasów Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-221.25" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Informacja rządu o sytuacji w przemyśle lekkim.</u>
          <u xml:id="u-221.26" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Dariusza Klimka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#DariuszKlimek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przemysł lekki w Polsce rozumiany jest jako zbiór 3 sektorów przemysłu: włókienniczego, odzieżowego i skórzanego. Jest to przemysł duży. Funkcjonuje w nim 1317 przedsiębiorstw zatrudniających 285 tys. osób. Dotyczy to zakładów zatrudniających powyżej 50 osób. Jednakże z uwagi na specyfikę produkcji znacząca część potencjału lokuje się w sferze małych przedsiębiorstw, co powoduje, że liczba zatrudnionych faktycznie jest wielokrotnie wyższa. Przemysł ten ma typowo rynkowy i eksportowy charakter. Wartość eksportu za 9 miesięcy 1998 r. - nie posiadamy jeszcze danych za cały rok - wynosiła 2265 mln dolarów, co stawia ten przemysł na drugim miejscu pod względem wartości eksportu w Polsce. Przychody ze sprzedaży produktów za 11 miesięcy 1998 r. wynosiły 12 145 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#DariuszKlimek">Wyniki finansowe przedsiębiorstw przemysłu lekkiego są zróżnicowane w zależności od struktury własnościowej oraz od sektora. Chodzi o to, czy jest to sektor włókienniczy, odzieżowy, czy też skórzany.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#DariuszKlimek">- Sektor włókienniczy osiągnął w 1997 r. 17 mln straty, na co złożył się ujemny wynik - minus 120 mln zł, uzyskany w przedsiębiorstwach państwowych, oraz 103 mln zł zysku przedsiębiorstw prywatnych. W 1998 r. w sektorze tym utrzymuje się wynik ujemny, który za 11 miesięcy wynosił 17 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#DariuszKlimek">- Sektor odzieżowy w 1997 r. osiągnął zysk 150 mln zł, na co złożył się ujemny wynik - minus 26 mln PLN w sektorze publicznym i 176 mln zł w sektorze prywatnym. W 1998 r. nastąpiła poprawa wyniku ekonomiczno-finansowego i kształtuje się na poziomie 173 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#DariuszKlimek">- Sektor skórzany przemysłu lekkiego w 1997 r. osiągnął minus 12 mln zł straty, z czego na sektor publiczny przypada minus 53 mln zł i na sektor prywatny plus 41 mln zł. W 1998 r. nastąpiło istotne, można powiedzieć, dalsze pogorszenie wyniku. Wynik finansowy za 11 miesięcy kształtował się na poziomie minus 54 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#DariuszKlimek">Szczegółowe dane na temat wyników przemysłu lekkiego zostały przedstawione w załączniku nr 1.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#DariuszKlimek">Na przestrzeni lat 1990–1998 na przemysł ten wpływało szereg czynników, których efektem jest aktualny stan tego sektora. Do tych czynników należą:</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#DariuszKlimek">- Komercjalizacja i prywatyzacja. Podstawowa grupa przedsiębiorstw przemysłu lekkiego była prywatyzowana w latach 1992–1995. Aktualnie udział własności prywatnej w poszczególnych sektorach kształtuje się następująco: w sektorze włókienniczym - 84%; w sektorze odzieżowym - 94%; w sektorze przemysłu skórzanego - 87%. Charakterystyczne jest, iż sytuacja finansowo-ekonomiczna podmiotów sprywatyzowanych kształtuje się zdecydowanie bardziej korzystnie niż w analogicznych przedsiębiorstwach, w których właścicielem jest skarb państwa.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#DariuszKlimek">- Rozpad rynku RWPG. Przejście na rozliczenia w walutach wymienialnych, szczególnie z krajami byłego Związku Radzieckiego, wprowadziło ekonomiczne bariery w wymianie handlowej oraz pogorszenie się atrakcyjności wyrobów polskich na tym rynku wobec konkurencji światowej.</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#DariuszKlimek">- Umowa stowarzyszeniowa z Unią Europejską, członkostwo w Światowej Organizacji Handlu (WTO) i wejście w życie porozumienia w sprawie tekstyliów. Realizacja umowy i członkostwo w WTO umożliwiły Polsce coraz szerszy dostęp do rynków Unii Europejskiej i krajów WTO poprzez znoszenie, zgodnie z ustalonym harmonogramem, barier w eksporcie krajowych produktów. Jednocześnie staliśmy się bardziej narażeni na konkurencję wyrobów z niektórych krajów Unii i WTO o dużej koncentracji tego przemysłu i nie w pełni wykorzystanych mocach produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#DariuszKlimek">- Wejście w życie nowego Kodeksu celnego oraz pakietu ustaw okołocelnych. Tutaj mówimy o perspektywie początku roku 1998. Umożliwiło to wstrzymanie postępowań ochronnych wobec importerów prowadzących nieprawidłowe praktyki w zakresie wymiany handlowej. Niestety pewna niedoskonałość tych ustaw w chwili obecnej powoduje utrudnienia w szybkim reagowaniu na nieprawidłowości w zakresie obrotu tekstyliami i obuwiem.</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#DariuszKlimek">Kolejny czynnik, wprowadzenie wiz dla obywateli krajów WNP, ograniczył przygraniczną wymianę handlową, powodując zmniejszenie obrotów w przedsiębiorstwach. Szczególnie ucierpiały w wyniku tej sytuacji małe i średnie przedsiębiorstwa produkcyjne i handlowe. Kolejny czynnik to zmiana konkurencyjności siły roboczej. W ciągu ostatnich lat szybko wzrastała jednostkowa wydajność pracy w tym przemyśle, ale koszty pracownicze charakteryzowały się jeszcze wyższą dynamiką. Niekorzystna struktura eksportu to kolejny czynnik. Występuje znaczny udział przerobu uszlachetniającego, w 80% realizowanego na rynek Unii Europejskiej, przede wszystkim dotyczy to sektora odzieżowego. Następny czynnik to postępująca dekapitalizacja parku maszynowego. Brakuje możliwości realizowania inwestycji z własnych środków, zwłaszcza w branży włókienniczej i skórzanej. Szacunkowe potrzeby inwestycyjne w przemyśle lekkim wynoszą 0,5 do 2 mld dolarów. Występuje też nadmierny napływ na polski obszar celny wyrobów przemysłu lekkiego, często po cenach dumpingowych. Średnie ceny wyrobów z Turcji według danych z 1998 r. kształtowały się na następującym poziomie: za parę butów - nieco ponad 2 dolary, koszulę męską bawełnianą - ok. 19 centów, 1 m2 tkaniny bawełnianej - niecały dolar.</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#DariuszKlimek">Nadmierny import na polski rynek odzieży używanej to jeszcze jeden czynnik. Brak uregulowań systemowych utrudnia rozwiązanie tego niekorzystnego zjawiska powodującego wprowadzenie do obrotu detalicznego odpadów importowanych na polski obszar celny pod nazwą handlową: odzież używana wstępnie sortowana. Ta sprawa była przed chwilą, w trakcie poprzedniego wystąpienia, poruszana.</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#DariuszKlimek">Wreszcie kolejne czynniki to dwa kryzysy. W wyniku kryzysu azjatyckiego nastąpiło załamanie się rynku finansowego na Dalekim Wschodzie, co spowodowało spadek cen wyrobów i ich gwałtowną ekspansję na rynki światowe. Chodzi o spadek cen wyrobów krajów dalekowschodnich. Duży napływ konkurencyjnych produktów na rynek polski pogorszył i tak trudną sytuację krajowego przemysłu. Pogłębienie się zaś kryzysu na rynku rosyjskim przyczyniło się praktycznie do zawieszenia wymiany handlowej w zakresie tekstyliów, odzieży i obuwia, szczególnie w obszarze tzw. handlu bezpośredniego czy handlu bazarowego.</u>
          <u xml:id="u-222.14" who="#DariuszKlimek">Aktualnie dla poprawy funkcjonowania przemysłu lekkiego prowadzone są przez różne resorty i urzędy konkretne prace. Ministerstwo Gospodarki podejmuje działania o charakterze kierunkowym (to jest pierwszy rodzaj działania, chodzi tutaj o opracowanie strategii dla przemysłu lekkiego), legislacyjne, na rzecz zapewnienia uczciwej konkurencji oraz działania w zakresie promocji wyrobów. Prezes Głównego Urzędu Ceł podejmuje działania mające na celu usunięcie nieprawidłowości w obrocie handlowym. Podejmowane są również działania w zakresie ochrony rynku przez inne resorty.</u>
          <u xml:id="u-222.15" who="#DariuszKlimek">Odnosząc się do pierwszego rodzaju działań Ministerstwa Gospodarki, chcę powiedzieć, że w 1998 r. zintensyfikowało ono prace prowadzące do poprawy funkcjonowania przemysłu lekkiego. Minister gospodarki wydał w sierpniu 1998 r., na wniosek Polskiej Izby Przemysłu Skórzanego występującej w imieniu przemysłu krajowego, postanowienie o wszczęciu postępowania ochronnego w związku z nadmiernym przywozem na polski obszar celny określonych rodzajów obuwia pochodzącego z Chin. Wprowadził również - w zasadzie to ta sama sprawa, kontynuacja tamtych postanowień - decyzją z dnia 6 stycznia 1999 r. dodatkową opłatę celną w związku z nadmiernym przywozem niektórych rodzajów obuwia pochodzącego z Chin. Ponadto zweryfikował stanowisko negocjacyjne w sprawie umowy o wolnym handlu pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Turcją w zakresie zwiększonej ochrony rynku tekstyliów i obuwia. Może to działanie o mniejszym ciężarze gatunkowym, ale równie ważne - minister utworzył w Ministerstwie Gospodarki nową jednostkę, Departament Postępowań Ochronnych, której działalność będzie nastawiona w szczególności na ochronę rynku wyrobów tekstylnych i obuwia. I wreszcie minister wprowadził zasadę stałych konsultacji z izbami gospodarczymi przemysłu lekkiego w zakresie regulacji taryfowych i pozataryfowych. To jest to, co zostało zrobione.</u>
          <u xml:id="u-222.16" who="#DariuszKlimek">Obecnie prowadzone są w Ministerstwie Gospodarki prace zmierzające w trzech kierunkach. Rozpoczęto opracowywanie - to jest pierwszy kierunek - ekspertyzy pt. „Strategia dla przemysłu lekkiego” mającej na celu ustalenie kryteriów optymalności oraz identyfikację pożądanego miejsca sektorów przemysłu lekkiego w gospodarce na tle światowej sytuacji w tym przemyśle. Opracowanie to wskaże kierunki działań w poszczególnych sektorach przemysłu lekkiego z możliwością wykorzystania ich dla opracowania polityki regionalnej w obszarach o dużej koncentracji przemysłu lekkiego oraz przygotowania strategii działań dla poszczególnych sektorów.</u>
          <u xml:id="u-222.17" who="#DariuszKlimek">Drugi rodzaj działań to działania ochronne. Innym rozpoczętym działaniem są nowelizacje trzech ustaw, tzw. okołocelnych oraz opracowanie nowej ustawy antysubwencyjnej. Chodzi tutaj o:</u>
          <u xml:id="u-222.18" who="#DariuszKlimek">- nowelizację ustawy o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych, pod kątem uproszczenia prowadzenia postępowania w stosunku do krajów nie będących członkami WTO,</u>
          <u xml:id="u-222.19" who="#DariuszKlimek">- nowelizację ustawy o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny - również pod tym samym kątem,</u>
          <u xml:id="u-222.20" who="#DariuszKlimek">- nowelizację ustawy o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych, pod kątem uproszczenia prowadzenia postępowania w stosunku do krajów nie będących członkami Światowej Organizacji Handlu, jak również możliwości prowadzenia postępowania wyłącznie w stosunku do kraju, o ile wyszczególnienie zagranicznych producentów jest niemożliwe,</u>
          <u xml:id="u-222.21" who="#DariuszKlimek">- przygotowanie projektu ustawy o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny towarów subwencjonowanych.</u>
          <u xml:id="u-222.22" who="#DariuszKlimek">I trzeci rodzaj działalności to działalność promocyjna. Tu inicjatywa promocyjna ministra gospodarki realizowana jest w następujących formach:</u>
          <u xml:id="u-222.23" who="#DariuszKlimek">- w dziedzinie przedsięwzięć wydawniczych,</u>
          <u xml:id="u-222.24" who="#DariuszKlimek">- w dziedzinie przedsięwzięć targowo-wystawienniczych,</u>
          <u xml:id="u-222.25" who="#DariuszKlimek">- w dziedzinie public relations,</u>
          <u xml:id="u-222.26" who="#DariuszKlimek">- w zakresie działalności informacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-222.27" who="#DariuszKlimek">Jeśli chodzi o targi i wystawy zagraniczne, to wśród imprez objętych systemem refundacji Ministerstwa Gospodarki w 1999 r. znajdują się specjalistyczne targi z branży tekstylnej.</u>
          <u xml:id="u-222.28" who="#DariuszKlimek">Działalność promocyjna biur radców handlowych. Poważną rolę w rozwoju polskiego eksportu odgrywa działalność promocyjna, prowadzona przez polskie przedstawicielstwa ekonomiczno-handlowe za granicą. W ostatnich latach przeznaczono na ten cel znaczne środki, co stworzyło możliwość podjęcia przez biura radców handlowych bardziej intensywnych działań promujących Polskę i polską gospodarkę. Biura radców handlowych organizują wiele imprez promocyjnych, seminariów i konferencji.</u>
          <u xml:id="u-222.29" who="#DariuszKlimek">Będzie utworzony teleinformatyczny system informacji ekonomiczno-handlowej. Celem tego systemu będzie promowanie polskiej gospodarki poprzez dystrybucję informacji ekonomiczno-handlowej, głównie mikroekonomicznej, tzn. ofert dotyczących współpracy gospodarczej, handlowo-inwestycyjnej.</u>
          <u xml:id="u-222.30" who="#DariuszKlimek">To są działania podejmowane przez ministra gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-222.31" who="#DariuszKlimek">Działania podejmowane przez Główny Urząd Ceł. Ponieważ aktualnie ocenia się, że najistotniejsze i najważniejsze są działania ochronne w celu wyeliminowania szeregu nieprawidłowości w obrocie towarowym, Główny Urząd Ceł zakłada w tym kierunku między innymi:</u>
          <u xml:id="u-222.32" who="#DariuszKlimek">- zwiększenie liczby kontroli postimportowych,</u>
          <u xml:id="u-222.33" who="#DariuszKlimek">- lepsze wyposażenie urzędów celnych w sprzęt kontrolny,</u>
          <u xml:id="u-222.34" who="#DariuszKlimek">- zwiększenie liczby etatów celników w działach powtórnej kontroli,</u>
          <u xml:id="u-222.35" who="#DariuszKlimek">- szkolenia celników w zakresie identyfikowania wyrobów tekstylnych i obuwia w laboratoriach przemysłu lekkiego i współpracy z przemysłem lekkim w zakresie wykonywania badań specjalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-222.36" who="#DariuszKlimek">To są oczywiście tylko niektóre działania. Jest ich znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-222.37" who="#DariuszKlimek">Również jeśli chodzi o działania innych resortów w celu intensyfikacji działań regulacyjnych, Ministerstwo Gospodarki współdziała z innymi resortami w celu pilnego wprowadzenia:</u>
          <u xml:id="u-222.38" who="#DariuszKlimek">- rozporządzenia będącego delegacją ustawy o nadzorze nad jakością zdrowotną niektórych przedmiotów użytku, zawierającego wykaz barwników o działaniu kancerogennym,</u>
          <u xml:id="u-222.39" who="#DariuszKlimek">- nowelizacji rozporządzenia w zakresie określenia listy odpadów, których przywożenie z zagranicy nie wymaga zezwolenia głównego inspektora ochrony środowiska,</u>
          <u xml:id="u-222.40" who="#DariuszKlimek">- nowelizacji Kodeksu celnego i innych aktów prawnych, wprowadzających uproszczenie procedur celnych w procesie przerobu uszlachetniającego,</u>
          <u xml:id="u-222.41" who="#DariuszKlimek">- nowelizacji Kodeksu celnego pozwalającej prezesowi GUC na wydzielenie grupy wyspecjalizowanych urzędów celnych, mających wyłączność na odprawę produktów przemysłu lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-222.42" who="#DariuszKlimek">Oczywiste jest, że powyższe działania kierunkowe, legislacyjne i ochronne powinny być uzupełnione działaniami własnymi podmiotów. W zakresie wzmocnienia konkurencyjności przemysłu lekkiego wymagane jest współdziałanie samorządu i podmiotów gospodarczych oraz inicjowanie z ich strony działań ukierunkowanych na:</u>
          <u xml:id="u-222.43" who="#DariuszKlimek">- podnoszenie poziomu jakości oraz unowocześnianie wzornictwa, tak by odpowiadało trendom aktualnej mody,</u>
          <u xml:id="u-222.44" who="#DariuszKlimek">- wprowadzanie wyrobów na rynki międzynarodowe pod własną marką, zwiększenie udziału sprzedaży wyrobów własnych,</u>
          <u xml:id="u-222.45" who="#DariuszKlimek">- tworzenie silnych związków kapitałowych wewnątrz sektora - typu centra dystrybucyjne, sieci handlowe, centra badawczo-naukowe, modernizację parku maszyn i urządzeń oraz prowadzenie bieżącego monitoringu rynku krajowego i światowego. Biorąc pod uwagę aktualną sytuację w przemyśle lekkim, Ministerstwo Gospodarki, wraz z innymi resortami i urzędami, zamierza zintensyfikować - w stosunku do lat poprzednich - podejmowane działania. Szczególna uwaga będzie zwracana na problemy społeczne w tych sektorach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Woźnickiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że będzie rzeczą pożyteczną zwrócić uwagę na pewne różnice pomiędzy branżami, o których ostatnio mówi się w tej Izbie dość dużo. Mianowicie jest różnica pomiędzy, z jednej strony, górnictwem, przemysłem zbrojeniowym, przemysłem ciężkim, a z drugiej strony - przemysłem lekkim. Ta różnica polega na tym, że o ile restrukturyzacja przemysłów wymienionych wcześniej wymaga ogromnych środków i w efekcie zmierza, w opinii rządu, w najlepszym przypadku do zmniejszenia obciążeń budżetu przez funkcjonowanie tych gałęzi gospodarki, o tyle jeśli chodzi o przemysł lekki, to trzeba stwierdzić, w oparciu o fakty, że jest to przemysł nie tylko kłopotów, ale również szansy. Otóż uwzględniając np. takie zjawiska, jak rozwój i dostosowanie się do gospodarki rynkowej, które miały miejsce w wypadku targowisk łódzkich, trzeba stwierdzić, że - po okresie upadku i znacznego zmniejszenia zatrudnienia w przemyśle okręgu łódzkiego - bardzo wiele osób zwolnionych z pracy, nie mających szansy na pozostanie w przedsiębiorstwach państwowych, potrafiło stworzyć własne warsztaty pracy bądź zatrudnić się w tworzonych warsztatach pracy, których powstało w tym okręgu około kilkunastu tysięcy. Są miasta i miasteczka w okolicy Łodzi, gdzie właściwie na każdym domu jednorodzinnym można zobaczyć wywieszkę: hurtowa sprzedaż rajstop, skarpet, dzianin itd. Jeżeli popatrzeć na dynamikę wzrostu obrotów handlowych na trzech łódzkich targowiskach: Tuszyn, Głuchów i Rzgów, to najlepszy rok w ich historii, rok 1996, charakteryzuje się obrotami na poziomie 4350 mln zł. Warto również spojrzeć na dynamikę eksportu. Otóż jeżeli przyjąć poziom z roku 1991 za podstawę wyliczeń, to w roku 1996 nastąpił prawie pięciokrotny wzrost wartości eksportu w milionach dolarów - natomiast dla przemysłu polskiego ten sam wskaźnik kształtuje się na poziomie o połowę niższym. To są szanse, które ten przemysł tworzy. Z jednej strony ludzie, którzy potrafili odnaleźć się w nowych warunkach, z drugiej z uwagi na poziom eksportu, jakość tej produkcji, która potrafi skutecznie konkurować na rynkach zachodnich i na rynkach światowych. Te czynniki związane są również z zasadniczą zmianą struktury własności w przemyśle lekkim. Jest chyba to jeden z najgłębiej sprywatyzowanych obszarów naszej gospodarki. Cóż wobec tego się stało, że nagle ten przemysł stał się przedmiotem zainteresowań? Stało się tak nie bez powodu, wskaźniki o tym mówią zupełnie wyraźnie. Przecież zarówno import - towary bez ograniczeń płynęły na polski rynek - jak i trudności ze środkami na inwestycje w tym przemyśle miały miejsce poprzednio tak samo jak dziś. I tu trzeba powiedzieć, że to nastawienie do gospodarki polskiej płynęło z tezy, iż w gospodarce rynkowej przedsiębiorstwo działa jakby na zasadzie poczekalni dworcowej - wchodzą ludzie z towarami, wychodzą z towarami, swobodnie to sobie przepływa, nie ma prawie żadnej granicy. Tak właśnie funkcjonowała ta gospodarka. Takie tezy były głoszone przez wielbicieli rynku i nowo nawróconych na gospodarkę rynkową, którym wydawało się, że tak to powinno funkcjonować. Do tego jeszcze wrócę za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Trzeba by chyba zwrócić uwagę na parę czynników. Mam na myśli kryzys rosyjski, kryzys dalekowschodni, jak również pogłębiający się proces dekapitalizacji w naszym rodzimym przemyśle lekkim. Te czynniki w sposób lawinowy wywołały reakcję ataku na otwartą polską przestrzeń rynkową ze strony tych wszystkich, którzy swoich towarów nie mogli już lokować na przykład na rynku rosyjskim lub na innych rynkach, do których wcześniej mieli może prostszy i łatwiejszy dostęp. I to sprawia, że trzeba spojrzeć na sposoby uzdrowienia w takiej kolejności, o jakiej mówił pan minister Klimek.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Po pierwsze, ochrona rynku wewnętrznego. Spójrzmy, jak tę sprawę rozwiązują państwa Unii Europejskiej. Przytoczę państwu dane z „Rzeczpospolitej” z 26 stycznia. Unia Europejska nałożyła ostateczne cła na import z Polski sznurka żniwnego. No, oczywiście sznurek żniwny jest to pewnie szczególnie strategiczny i chroniony w Europie obszar gospodarki. Terpol Sieradz będzie płacił stawkę 6,1%, Chemitex Sochaczew najwyższą - 20,3%. Udział Polski w rynku „piętnastki” wzrósł z 5,2% do 11,5%. Już nie będę tymi liczbami państwa zarzucał, poza jedną - udział producentów unijnych zmalał z 61,7% do 52,2%.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Proszę Państwa! W Unii Europejskiej liczą to z największą skrupulatnością i precyzją. I warto byłoby, żeby ci nasi Europejczycy, bardziej podobni niż prawdziwi, próbowali popatrzeć na te wzorce i zechcieli trochę nauki zaczerpnąć z tego, jak chroni się rynek wewnętrzny w Unii Europejskiej. Podobnie trzeba również podejść do naszego rynku, kiedy ten przemysł znalazł się w sytuacji dużych trudności, zwolnień i obniżenia produkcji. To co powinno być, moim zdaniem, przedmiotem prac Ministerstwa Gospodarki, to procedury ochronne, prowadzone z urzędu. Przede wszystkim kontyngenty, ale również ewentualnie cła antydumpingowe, jeśli to będzie możliwe.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Jeśli chodzi o odzież używaną, trzeba popatrzeć na rozwiązania prawne i ich realizację, bo istnieje poważna obawa, że jest tu naruszane prawo. Nikt takiego importu używanej odzieży, jak Polska, sobie nie funduje.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Również jeśli mówić o odtworzeniu parku maszynowego i zaplecza technicznego dla poprawy jakości tego przemysłu, nie da się tu oddzielić tego od polityki regionalnej, do której powinny być adresowane szczególne instrumenty finansowe dotyczące preferencji, ulg i gwarancji kredytowych dla tych obszarów, gdzie ten przemysł jest szczególnie skoncentrowany i gdzie należy wspomóc procesy inwestycyjne instrumentami, które państwo posiada w swoim ręku.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Obecnie toczą się rozmowy w trójstronnym zespole, będącym elementem Komisji Trójstronnej w ministerstwie pracy, dotyczące przemysłu lekkiego. Muszę powiedzieć, jako uczestnik rozmów z rządem na temat ochrony i restrukturyzacji tego przemysłu od 1991 r., że po raz pierwszy stwierdzam, że ton tych rozmów rzeczywiście wydaje się być poważny. To, co rozpoczęło się 27 stycznia na pierwszym spotkaniu, owocuje pracami w zespołach problemowych i konkretnymi rozwiązaniami, które będą podejmowane przez powołane do tego organy państwa, w szczególności urząd ceł, Ministerstwo Gospodarki, ministerstwo ochrony środowiska, jak również inne urzędy i resorty.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Sądzę, że warto zainwestować w ten przemysł sporo wysiłku. Nie tylko tu chodzi, nie przede wszystkim, o środki finansowe, choć i one są ważne. Chodzi o to, żeby ten przemysł mógł tworzyć i utrzymywać miejsca pracy, bo jak widać z zarówno z informacji przedstawionej przez rząd, jak i przytoczonych przeze mnie danych jest to przemysł, który nie tylko może miejsca pracy tworzyć i zachowywać w obszarach, gdzie jest wysokie bezrobocie. Ten przemysł może zarabiać na siebie. Mało - może dostarczać środki nawet na restrukturyzację innych obszarów, jeżeli taka potrzeba będzie istniała. Warto więc dać szansę przemysłowi lekkiemu i warto, by zmienić nastawienie wobec tej branży, aby stała się ona w tych obszarach, w których jest to możliwe, bo na pewno nie wszędzie, nie we wszystkich gałęziach, nie we wszystkich zakładach, zdrową częścią naszej gospodarki i mogła funkcjonować z pożytkiem, zarówno dla całego państwa, jak i dla pracowników i przedsiębiorców pracujących w tym przemyśle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Kaniewskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej od dłuższego czasu z dużym niepokojem śledzi nieporadne poczynania rządu w rozwiązywaniu systematycznie narastającego zagrożenia przyszłości funkcjonowania przemysłu lekkiego w naszym kraju. Pod koniec ubiegłego roku sytuacja stała się na tyle poważna, że klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej wystąpił do marszałka Sejmu pana Płażyńskiego z wnioskiem o odbycie w tej sprawie debaty parlamentarnej, podczas której rząd wskazałby sposoby rozwiązania tego palącego problemu. Początkowa niechęć pana marszałka Płażyńskiego do odbycia takiej debaty została przełamana w wyniku silnych nacisków całego środowiska przemysłu lekkiego. Jedną z form tego nacisku była demonstracja związkowców przemysłu lekkiego przed gmachem polskiego parlamentu, zorganizowana w styczniu br. przez Federację Związków Zawodowych Przemysłu Lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#ZbigniewKaniewski">Trzeba przyznać, że po zapoznaniu się z pisemną informacją ministra gospodarki w powyższej sprawie nie dziwimy się panu marszałkowi: obecny termin prezentacji działań rządu zmierzających do rozwiązania gwałtownie pogarszającej się sytuacji ekonomiczno-społecznej przemysłu lekkiego jest rzeczywiście przedwczesny. Tylko że przemysł lekki, który jest bliski agonii, nie będzie czekał, aż rząd znajdzie skuteczną receptę na jego uzdrowienie. Informacja rządu nie odzwierciedla rzeczywistego, dramatycznego stanu, w jakim jest przemysł lekki, ponieważ pomija wyniki ekonomiczne za IV kwartał 1998 r., co jest ujemną stroną tego dokumentu. To uzupełnienie jest potrzebne, gdyż na tej bazie należy dokonać oceny przedłożonego przez rząd materiału. Trzeba zatem przypomnieć kilka ważnych faktów.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#ZbigniewKaniewski">Otóż w przemyśle tkanin w 1998 r. nastąpił spadek o 18,4%, ale już tylko w grudniu ub. r. nastąpił kolejny spadek o 20%. W przemyśle obuwniczym w ubiegłym roku produkcja sprzedana spadła o 25%, ale w grudniu sprzedaż ta dodatkowo zmniejszyła się o 37%. Co jest niezwykle groźne, Wysoki Sejmie, ten gwałtowny spadek z grudnia utrzymuje się w pierwszych miesiącach bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#ZbigniewKaniewski">W ubiegłym roku zatrudnienie w przemyśle tkanin spadło o 11,6%, co skutkowało zwolnieniem 16 tys. osób. W przemyśle skórzanym - o 13,9%, co dało 10 tys. zwolnionych, a w przemyśle odzieżowym, który jeszcze do niedawna trzymał się zupełnie nieźle, zwolniono pod koniec roku 7 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#ZbigniewKaniewski">Jakie są tego skutki? Skutki na dzień dzisiejszy są następujące: rozpoczął się wewnętrzny dumping pomiędzy przedsiębiorstwami przemysłu lekkiego - jest to próba ratowania się, przeżycia jeszcze parę miesięcy. Za wszelką cenę część przedsiębiorstw chce utrzymać rynki zbytu, zwłaszcza te za granicą, bo jeżeli je utraci, będzie musiała do tego dopłacać. Dzisiaj większość przedsiębiorstw już dopłaca do tego eksportu. Następuje wyhamowanie dynamiki inwestycji, co w przyszłości spowoduje pogorszenie konkurencyjność naszych wyrobów. Części nowoczesnych prywatnych zakładów produkcyjnych, zwłaszcza w przemyśle skórzanym, gdzie prywatny kapitał wyłożył ogromne pieniądze, dzisiaj grozi upadek. Stopnia eliminacja części przemysłu lekkiego jest już faktem. Panie pośle Woźnicki, zwalnia się i z dużych, i z małych przedsiębiorstw i zamyka się w tej chwili przedsiębiorstwa rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd wskazuje w swojej informacji potrzebę podjęcia ważnych inicjatyw legislacyjnych ułatwiających rozwiązanie szeregu ważnych problemów dotyczących tej branży. Dotyczy to, jak już pan minister był uprzejmy wspomnieć, nowelizacji pakietu ustaw okołocelnych upraszczających procedury ochronne.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#ZbigniewKaniewski">Chcę przy tej okazji powiedzieć, że przecież to pod koniec roku 1997 wpłynęły projekty ustaw okołocelnych. Z posłem Woźnickim pracowaliśmy nad tymi sprawami w specjalnej Komisji Nadzwyczajnej. Wówczas rząd twierdził, że nie ma żadnych innych możliwości korekty w tych ustawach, dlatego że nie będą notyfikowane przez Światową Organizację Handlu. Posłowie mieli mnóstwo wątpliwości co do tych ustaw okołocelnych, ale pod presją przedstawicieli rządu, twierdzących, że jeżeli tych ustaw nie uchwalimy, to nie będzie mógł w Polsce być stosowany Kodeks celny i tym samym nie będziemy mogli chronić własnego rynku, posłowie dali wiarę tym twierdzeniom. Dzisiaj pod presją różnych bardzo skomplikowanych sytuacji w tym przemyśle, po bardzo wnikliwym czytaniu tych ustaw okazuje się, że jest możliwe, by w stosunku do państw WTO zastosować uproszczoną procedurę. Tylko że te dyskusje ze środowiskiem przemysłu lekkiego trwają od kilku miesięcy. Dlaczego w związku z tym te inicjatywy ustawodawcze nie pojawiły się do tej pory w Sejmie? To jest ujemna strona tej inicjatywy. Inicjatywa jest słuszna, ale sposób realizacji oceniam negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#ZbigniewKaniewski">Sprawa druga. Mówił pan minister o nowelizacji przepisów upraszczających procedury celne w procesie przerobu uszlachetniającego. To przecież państwo w rozporządzeniach wykonawczych z dniem 1 stycznia utrudnili podmiotom gospodarczym tego rodzaju działalność. Na skutek presji przemysłu lekkiego państwo znowelizowali te rozporządzenia wykonawcze, od 1 kwietnia weszły łagodniejsze rozwiązania. Ale dalej przez przedsiębiorców są one krytykowane. Dlaczego nie zmieniacie ich w trybie pilnym, skoro przemysł lekki woła o to od wielu miesięcy? W związku z tym: intencja dobra, realizacja na dwóję.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#ZbigniewKaniewski">Rozporządzenia wykonawcze o odpadach, o których pan mówił, o nadzorze nad jakością zdrowotną - intencje dobre, ale przemysł od wielu miesięcy w tych sprawach rząd nagabuje, a do tej pory nie ma konkretnych propozycji rozwiązań legislacyjnych. Zatem: intencja dobra, realizacja na dwóję.</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#ZbigniewKaniewski">W następnej części informacji, którą pan był uprzejmy podać, piszecie, że wprowadzenie wiz dla obywateli krajów WNP ograniczyło przygraniczną wymianę handlową, powodując zmniejszenie obrotów przedsiębiorstw; skutki bardzo odczuł przemysł lekki. Mówił m.in. o tym pan poseł Woźnicki. Ale przypomnę dezyderat sejmowej Komisji Gospodarki, pod którym wszyscy parlamentarzyści z tej komisji podpisali się jak jeden mąż. Zmieńcie rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy, złagodźcie je. Do tej pory nic się w tej sprawie nie zmieniło. A zatem nie należy ubolewać, tylko należy po prostu wysłuchać, choćby nawet swoich posłów koalicyjnych, jeśli już nie wspomnieć o całym środowisku przemysłu lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#ZbigniewKaniewski">Podajecie państwo dalej, że w ciągu ostatnich lat, mimo wzrastającej jednostkowej wydajności pracy, poziom kosztów pracowniczych charakteryzuje się wysoką dynamiką. Chcę zauważyć, że płace pracowników przemysłu lekkiego są na najniższym szczeblu drabiny płacowej w kraju. Co jeszcze można ograniczyć w odniesieniu do tych płac? Nie da się, bo ludziom trzeba dopłacać w przedsiębiorstwach do najniższego wynagrodzenia - ich stawki zaszeregowania są często niższe niż obowiązujące najniższe wynagrodzenie w kraju. Tu rezerw niestety nie ma.</u>
          <u xml:id="u-226.11" who="#ZbigniewKaniewski">Piszecie państwo o niekorzystnej strukturze eksportu. Przemysł ten sam, bez pomocy państwa, musiał dostosowywać się do wymogów gry rynkowej - na ile potrafił, na ile umiał. Jednym z ważnych efektów tego dostosowania jest między innymi trzykrotnie większa dynamika eksportu przemysłu lekkiego w stosunku do dynamiki całej polskiej gospodarki, jeżeli chodzi o eksport. To jest przykład ogromnego wysiłku, który poniósł ten przemysł, pomimo ogromnego otwarcia się rynku na zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-226.12" who="#ZbigniewKaniewski">Piszecie państwo dalej o braku możliwości realizacji inwestycji z własnych środków. Jednak kiedy środowisko przemysłu lekkiego wskazywało na potrzebę nowelizacji rozporządzeń wykonawczych, które zwiększyłyby dostępność ulg inwestycyjnych dla podmiotów gospodarczych o niskim stopniu rentowności, uznaliście, że tego rozwiązania nie można podjąć.</u>
          <u xml:id="u-226.13" who="#ZbigniewKaniewski">Podaje pan, panie ministrze, decyzje dotyczące Chin i Turcji. Trzeba powiedzieć, że ocena tych dwóch decyzji jest bardzo pozytywna. Natomiast środowisko przemysłu lekkiego dopomina się o ochronę tekstyliów. Dyskusja trwa, bo pan minister twierdzi, że nie ma odpowiednich dokumentów w tej sprawie, a przedstawiciele przemysłu tekstylnego twierdzą, że przemysł ten nie jest w stanie tego zrobić własnymi siłami. Przypomnę, że minister gospodarki zgodnie z ustawą ochronną ma prawo z własnej inicjatywy podjąć takie rozwiązania. Po to parlament dał takie uprawnienia ministrowi gospodarki. Minister gospodarki nie może mówić, że gdzieś tam nie ma jakichś wniosków, skoro jego obowiązkiem jest analizowanie i monitorowanie sytuacji. Jeżeli widzi, że sytuacja jest dramatyczna, to musi szukać rozwiązań, ponieważ ustawa daje takie możliwości.</u>
          <u xml:id="u-226.14" who="#ZbigniewKaniewski">Strategia dla przemysłu lekkiego. Dzisiaj nawet nie był pan łaskaw podać terminu, chyba że nie usłyszałem. W dokumencie, który państwo prezentujecie, nie podano terminu. Na różnych spotkaniach pan mówił o terminie czerwcowym. Ten termin jest nie do przyjęcia dla środowiska przemysłu lekkiego. Na dzień dzisiejszy w związku z dramatyczną sytuacją należy poszukiwać w trybie pilnym rozwiązań o charakterze ratunkowym, przede wszystkim w związku z dużą skalą likwidacji przedsiębiorstw przemysłu lekkiego i upadłości. Czy te przedsiębiorstwa fizycznie mają być zlikwidowane? Jaki jest generalnie stosunek do problemu 1/3 przedsiębiorstw, co do których jest wielki znak zapytania? Co z ludźmi z tych przedsiębiorstw wobec zapowiadanej ogromnej skali zwolnień przez pracodawców, zwłaszcza że dynamika spadku sprzedaży w ubiegłym roku była większa niż dynamika zwolnień?</u>
          <u xml:id="u-226.15" who="#ZbigniewKaniewski">Jeżeli tylko ekonomicznie podejdziemy do rozwiązania problemu, to trzeba będzie się liczyć z większymi zwolnieniami niż to wcześniej zapowiadali pracodawcy. Co w związku z tym z działaniami osłonowymi dla tych ludzi, panie ministrze? Państwo do tej pory nie zaprezentowaliście odpowiedniego poglądu w tej sprawie. Obecnie obowiązujące rozwiązania wydają się niewystarczające w stosunku do tak ogromnej, wynoszącej kilkadziesiąt tysięcy, liczby zwalnianych pracowników. Nie będę się kłócił, czy to jest 80 tys. czy 100 tys. Czas pokaże. Jednak tak wielka skala zwolnień nie dotyka na dzień dzisiejszy żadnej branży. Jeżeli jeden górnik zjedzie na dół, to zaraz zjeżdża za nim telewizja, bo jest strajk górników, natomiast kiedy się zwalnia dziesiątki tysięcy ludzi z przemysłu lekkiego, to jakoś mało chętnie mówi się na ten temat publicznie.</u>
          <u xml:id="u-226.16" who="#ZbigniewKaniewski">Wspomina pan minister o działaniach promocyjnych. Nie będę ich wymieniał, pan był uprzejmy to zrobić. Intencje są dobre, tyle że środki przekazywane na te cele są zbyt skromne w stosunku do skali problemu, z jaką mamy do czynienia. Poza tym chcę przypomnieć, że jednym z ważnych elementów rozwiązania tego problemu jest wprowadzenie instrumentów ekonomicznych, które w większym niż dotąd stopniu wspierałyby polski eksport. Ze względu na brak czasu nie będę ich przypominał. Propozycje dotyczące tej kwestii są zawarte w dezyderacie Komisji Gospodarki z 20 stycznia br., a także, panie ministrze gospodarki, w dezyderacie Komisji Gospodarki z lutego ub. r. Minister gospodarki odniósł się do tych propozycji; stwierdził, że podziela te poglądy i opinie, natomiast rząd w tej sprawie nie podjął żadnych decyzji. W związku z tym Komisja Gospodarki do tej pory nie może się sposób kompetentny ustosunkować do tego problemu. Są tutaj posłowie z Komisji Gospodarki, z którymi w tej sprawie współpracujemy na co dzień.</u>
          <u xml:id="u-226.17" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej uważa, oprócz uwag, które przed chwilą przedstawiłem, że na dzień dzisiejszy brakuje koncepcji co do dalszej perspektywy funkcjonowania przemysłu lekkiego, także jeśli chodzi o oprzyrządowanie ekonomiczne i instrumentację finansową.</u>
          <u xml:id="u-226.18" who="#ZbigniewKaniewski">Po drugie, uważamy, że zespół doraźnych działań o charakterze zintegrowanym jest zbyt skromny wobec skali problemów, z którymi mamy do czynienia. Rząd powinien przynajmniej napisać, że podejmie działania skoordynowane pomiędzy urzędami celnymi, urzędami skarbowymi, inspekcją handlową, głównym inspektorem celnym, inspektorem sanitarnym itd. Co z tego, że szef Głównego Urzędu Ceł pan Paczocha zawarł w tej informacji zapisy świadczące o bardzo dobrych intencjach, jeśli nie ma na to środków budżetowych? Dlaczego wobec tego koalicja, wiedząc, że trzeba podjąć działania ochronne na rzecz rynku wewnętrznego, zamiast zwiększyć, zmniejszyła w budżecie ilość pieniędzy przeznaczonych na służby celne? Głównemu Urzędowi Ceł do realizacji tych zadań potrzebne są większe środki finansowe, kadry w zwiększonej ilości i dodatkowy sprzęt. W informacji nie ma żadnych propozycji, jak rozwiązać tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-226.19" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#ZbigniewKaniewski">Brakuje rozwiązań legislacyjnych dotyczących eliminowania z rynku wyrobów nieoznakowanych bądź takich, które nie odpowiadają polskim normom. Z chaosem, który w tym zakresie trwa już od długiego czasu, w naszym przekonaniu należy się jak najszybciej uporać.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#ZbigniewKaniewski">Sojusz Lewicy Demokratycznej, biorąc pod uwagę przedłożone propozycje działań, bardzo spóźnione w stosunku do zjawiska, z jakim mamy w tej chwili do czynienia, wnosi o odrzucenie informacji dotyczącej działań rządu na rzecz rozwiązywania problemów przemysłu lekkiego. Sojusz Lewicy Demokratycznej w pełni popiera merytoryczne uwagi ujęte w dezyderacie sejmowej Komisji Gospodarki. Jeżeli Sojusz Lewicy Demokratycznej uzna, że odpowiedź rządu na dezyderat komisji będzie niewystarczająca, to wystąpi do Sejmu o podjęcie stosownych uchwał w tej sprawie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Kaniewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Iwonę Śledzińską-Katarasińską z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyznam, że także wolałabym, aby ta debata - o problemach, którymi w jakimś sensie żyje bezpośrednio około miliona osób, gdyby policzyć wszystkich związanych z pracą w przemyśle lekkim, a gdyby brać pod uwagę konsumentów, to trzydzieści parę milionów ludzi - miała bardziej zasadniczą rangę, żeby na tej sali było nas więcej, by zapełnione były ławy rządowe i prasowe.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Nie, to nie tak, że nie chcieliśmy. Nie chcieliśmy pomieszać trzech różnych tematów. Ale to jest uwaga do Prezydium Sejmu, mimo wszystko, i wierzę, że kiedyś taka debata się odbędzie, ale nie w takiej sytuacji, jaka jest teraz, kiedy obawiamy się jednak wielkiego kryzysu, może głównie społecznego.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Kiedy tak słuchałam przed chwilą pana posła Kaniewskiego, to zdawało mi się, że całe nieszczęście się zaczęło, nie wiem, w zeszłym roku, i że wszystko było pięknie i ładnie, ale się zawaliło, że ten rząd nic nie robi, proponuje złe ustawy, a ta koalicja je tutaj uchwala, że ten rząd nie daje pieniędzy itd. I choć być może w tym towarzystwie nie wypada, to jednak pozwolę sobie przypomnieć trochę historii, bo możliwe, że są osoby młode, którego tego nie pamiętają.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Jest rzeczą oczywistą, że w każdej gospodarce rynkowej wytwarzaniem produktów przemysłu lekkiego zajmują się przedsiębiorstwa małe, operatywne, szybko dostosowujące się do zmian mody i technologii. My odziedziczyliśmy molochy, pamiętające niejednokrotnie XIX wiek, zacofane technologicznie, z fatalnymi warunkami pracy i nastawione na zbyt na przepastnym rynku Związku Radzieckiego. I warto o tym pamiętać. Mieliśmy przemysł, nie mieliśmy surowców, a jeśli nawet mieliśmy częściowo, np. skóry, to, kto pamięta jakość polskich butów, to, jak sądzę, do dzisiaj chyba go jeszcze nogi bolą. Więc taka była prawda. I nie bez powodu w informacji pana ministra Klimka znalazły się fakty, że oto w jakiejś branży kilka procent niesprywatyzowanych dużych przedsiębiorstw zarabia na wynik ujemny, ciągnie do dołu całą resztę, która ma zysk. Ta informacja i to, że przemysł lekki jest drugim w polskiej gospodarce eksporterem właściwie jakby najbardziej przemówiły do mojej wyobraźni i było to dla mnie najbardziej interesujące. Reszta, jak na wagę problemu, przynajmniej według mnie, może była zbyt ogólnikowa, niezależnie od informacji pisanej.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Więc fakty były takie, że mieliśmy takie dziedzictwo i na początku lat dziewięćdziesiątych przemysł lekki przegrał z gospodarką rynkową, choć nie do końca, bo, jak powszechnie wiadomo, znaczny jego potencjał przeniósł się właśnie do sektora prywatnego, a nieszczęście polega na tym, że część tego potencjału trafiła także do szarej strefy. Ale to wcale nie znaczy, że należało przemysł lekki pozostawić samemu sobie. Wcale to nie znaczy, że kilkaset tysięcy osób żyjących z pracy w tym przemyśle to jakaś druga kategoria obywateli, którym ze strony państwa nie należą się żadne gwarancje. Wcale to nie znaczy, że protestować i walczyć o swój byt mogą tylko górnicy, rolnicy, lekarze, kolejarze i że tylko dla tych grup zawodowych mają powstawać programy restrukturyzacji, osłon, odpraw, dopłat. To że w przemyśle lekkim zawsze mało krzyczano, nie powinno nikogo zwalniać z obowiązku wypracowania strategii dostosowania ciągle jeszcze ogromnego potencjału, także po stronie wzornictwa i umiejętności na przykład, do wymogów gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Kaniewski: Taką opinię popieramy.)</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Były takie przedsiębiorstwa, które same utrzymały się na powierzchni, były takie, które weszły na giełdę, ale i one zastygły w poczuciu bezpieczeństwa i dziś mają się nie najlepiej, bo nie było - i to trzeba powiedzieć - instrumentów i programów, które przeorałyby mentalność producentów, którzy produkują, aby produkować.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To co mówię nie znaczy, że Unia Wolności zmieniła swoje priorytety, że opowiada się za szczególnym interwencjonizmem, a przeciw konkurencji wolnego rynku. To wcale nie znaczy, że oto będę się bić o zamknięcie granic i wyeliminowanie oferty produktów zagranicznych. Pan poseł Woźnicki ma rację. Kraje Unii Europejskiej chronią swoje rynki. Tylko też dobrze zastanówmy się, jaki jest rynek polski i jaki jest rynek w tych krajach europejskich. Co chronią tamte państwa, a jaki rynek chronilibyśmy my, gdybyśmy konkurencji nie dopuścili. Nie mam także zamiaru upominać się o umundurowanie Polaków w milionowe serie ani przywrócenie do życia „pomników ery, gdy Polska - rzekomo - rosła w siłę”. Nie, na pewno nie. Nie będę też bronić relacji, kiedy to 11–12% zatrudnionych w polskim przemyśle wytwarza 4,5% wartości produkcji sprzedanej tegoż przemysłu. Trudno także nie pamiętać, że mówimy o przemyśle, który systematycznie zwiększa ujemny wskaźnik rentowności netto. Jeśli zdaniem Polskiej Izby Przemysłu Tekstylnego należy do roku 2002 zainwestować w przemysł tekstylny 2,5 mld dolarów, by mógł on być konkurencyjny, to proszę mi powiedzieć, kogo w tej chwili stać na utopienie takich pieniędzy w tak niepewny interes.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Problem więc sprowadza się do prostego pytania: co i jak ratować, jaka ma być przyszłość owych kilkudziesięciu tysięcy osób - tu wierzę panu posłowi Kaniewskiemu - które najprawdopodobniej, jeśli nic się nie zmieni, stracą pracę? Zgodzę się, że być może te zakłady nie mają już racji bytu, ale pytam: co z tymi ludźmi, chyba nie chcemy czekać, aż przyjdą tutaj, pod ten Sejm?</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska"> Odpowiedzi na takie pytania nie uzyskaliśmy, panie pośle Kaniewski... Dziękuję za brawa, ale nie uzyskaliśmy tej odpowiedzi także od poprzedniego, pańskiego rządu. Bo to nie zaczęło się wszystko wczoraj ani w zeszłym roku, tylko zaczęło się znacznie wcześniej, o czym już mówiłam, także podczas tych 4 lat, kiedy państwo mogliście coś zrobić z tym przemysłem. Dziś podejmujemy taką próbę, podejmujemy z pełną świadomością, że jest o co i dla kogo walczyć.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Muszę się zgodzić z tym, o czym mówił pan minister Klimek, że tym pierwszym polem działania musi być przede wszystkim polityka, a raczej, powiedziałabym, praktyka celna, bo mniej tam jest usterek prawnych, a więcej po prostu normalnego przemytu i oszustwa. Nie wiem, czy należy zwiększać liczbę celników, czy po prostu trzeba wiedzieć, że coś nie może kosztować grosze, kiedy powinno kosztować złotówki; czy też może należy wykształcić celników w materiałoznawstwie, żeby kiedy pomacają tkaninę, po prostu wiedzieli, co to jest. Nie są to chyba wymagania nadzwyczajne, aby ktoś, kto ma dbać o interes kraju i jego finansów, na tym się znał.</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Polem działania może być także polityka inwestycyjna. Jeden z najlepszych w tej chwili zakładów przemysłu odzieżowego pabianicka „Pabia” ma taką markę, jaką ma, ponieważ na początku lat dziewięćdziesiątych nie przestraszono się i sprzedano ją zagranicznemu inwestorowi w całości. Dziś nie dość, że pracuje pełną parą, ma swoją własną markę, eksportuje, ale jeszcze dodatkowo wprowadziła na polski rynek markę Pierre'a Cardina. A więc to chyba jest droga i metoda. A kiedy dziś słyszę o targach wokół wpuszczenia do Polski - do jednej z wolnych stref, to prawda - producenta wysokiej jakości włókien syntetycznych, to nóż mi się w kieszeni otwiera. To nie jest zagrożenie dla polskich producentów, ale to są miejsca pracy i ograniczenie importu, bo ten produkt będzie wytwarzany tutaj. To jest stwarzanie innych miejsc pracy w łańcuchu kolejnych producentów. Tej odwagi, także we wpuszczaniu kapitału obcego w różnej postaci, chyba nam ciągle brakuje.</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Polem działania może być wreszcie odbudowa rynków wschodnich. Pan minister mówił o działaniach promocyjnych, ale ja myślę, że trzeba by było zrozumieć, że naprawdę nie tylko wieprzowina godna jest zabiegów dyplomatycznych i handlowych, lecz także chyba w nie mniejszym stopniu polskie tkaniny, odzież, dziewiarstwo.</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na nic się zdadzą szczegółowe regulacje, jeśli tu, w tej Izbie, nie będzie powszechnego przyzwolenia na taką politykę gospodarczą, która zlikwiduje szarą strefę. Jak już mówiłam, przemysł lekki ma w niej całkiem pokaźną niszę. Mieści się w niej zarówno rodzima produkcja, jak i ta importowana z ominięciem prawa. Tę ostatnią uwagę dedykuję tym wszystkim, którzy z takim trudem podnoszą ręce bądź ich nie podnoszą, gdy trzeba obniżać podatki i obciążenia rzutujące na koszty pracy.</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Minister Klimek przedstawił pakiet zamierzeń rządu, ale, powiem szczerze, choć to mój rząd przecież, wydaje mi się, że jest pakiet zamierzeń doraźnych. Nie są one chyba wystarczające w sytuacji rysującego się kryzysu, także społecznego. Ostatnią poważną debatę na temat kondycji m.in. przemysłu lekkiego pamiętam z czasów rządów Hanny Suchockiej. Wtedy to na przykład obecny członek Rady Polityki Pieniężnej, a ówczesny wicewojewoda łódzki pan Bogusław Grabowski na kanwie tej dyskusji, obok tej dyskusji, opracował program restrukturyzacji regionu łódzkiego, który tak jak przemysłem lekkim stał, tak i za sprawą tego przemysłu mógł całkiem paść, pójść na dno. Wtedy obecny wicepremier Janusz Tomaszewski, a wówczas przewodniczący regionu NSZZ „Solidarność” ziemi łódzkiej wspólnie z ministrami Kuroniem i Bonim szukali instytucjonalnych rozwiązań nie tylko dla Łodzi, ale i dla podobnych jej centrów przemysłowych, które same nie potrafiły zmierzyć się z rynkiem. Tamtemu rządowi nie dano czasu. Przez grzeczność nie przypomnę, kto nie dał. Następny miał 4 lata. Dzieląc grzeczność sprawiedliwie, też nic więcej nie powiem. By jednak przynajmniej za trzecim razem się udało, Unia Wolności, przyjmując informację rządu w sprawie sytuacji w przemyśle lekkim, oczekuje na pełniejsze strategiczne opracowanie, to które pan minister zasygnalizował, ale uczciwie zastrzegł, że prace nad nim dopiero rozpoczęto. Myślę, że był na to czas trochę wcześniej, że można by uprzedzić to, co może się zdarzyć. Oby się nie zdarzyło. Musimy bowiem wiedzieć i my, i ludzie tego przemysłu, w jakie branże inwestujemy, jak prowadzimy negocjacje z Unią Europejską, jaka jest nasza polityka wobec inwestorów zagranicznych pragnących wspierać przemysł lekki itd.</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Jak na razie mam wrażenie, że ciągle przerabiamy bajkę o szatach króla. A jest to najbardziej antyrynkowa bajka, jaką zdarzyło mi się zapamiętać, bo któż to widział paradować nago na oczach tłumu w przekonaniu, że jest się ubranym od stóp do głów. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Śledzińskiej-Katarasińskiej.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MarekBorowski">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#MarekBorowski">Mamy pytania.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Mieczysław Jedoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na początku pragnę serdecznie podziękować panu marszałkowi za umieszczenie w porządku dziennym obecnego posiedzenia Sejmu sprawy przemysłu lekkiego. Podziękowania te przekazuję od bardzo dużej grupy pracowników przemysłu lekkiego z całego województwa dolnośląskiego.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania kieruję do rządu, opierając się tylko na otrzymanym materiale na dzisiejszą debatę. Z informacji wynika, że w celu intensyfikacji działań regulacyjnych Ministerstwo Gospodarki współdziała z innymi resortami dla pilnego wprowadzenia - powtarzam: dla pilnego wprowadzenia - rozporządzenia, będącego wypełnieniem delegacji ustawy, o nadzorze nad jakością zdrowotną niektórych przedmiotów użytku zawierającego wykaz barwników o działaniu kancerogennym zakazanych do stosowania w wyrobach konsumpcyjnych. Pytanie: Kiedy ostatecznie zostanie opublikowane to rozporządzenie? Czy jest możliwe podanie dzisiaj dokładnego terminu?</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#MieczysławJedoń">Takie samo pytanie dotyczy nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia listy odpadów, których przywożenie z zagranicy nie wymaga zezwolenia głównego inspektora ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MieczysławJedoń">Następne pytanie dotyczy nowelizacji Kodeksu celnego i innych aktów prawnych wprowadzających uproszczenia procedur celnych w procesie przerobu uszlachetniającego: Kiedy i w jakim konkretnym terminie trafi do Sejmu wyżej wymieniona nowelizacja?</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#MieczysławJedoń">W związku z zakończeniem prac nad nowelizacją Kodeksu celnego, prowadzonych przez odpowiednie komisje sejmowe, chciałbym zapytać, w jakim terminie zostaną wydzielone grupy wyspecjalizowanych urzędów celnych mających wyłączność na odprawę produktów przemysłu lekkiego. Proszę podać przybliżony termin, kiedy otrzymamy projekt ustawy o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów subwencjonowanych. Kiedy nastąpi nowelizacja ustaw o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych pod kątem uproszczenia prowadzonego postępowania w stosunku do krajów nie będących członkami WTO oraz przywozem towarów po cenach dumpingowych?</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#MieczysławJedoń">Naszym zakładom przemysłu lekkiego potrzebna jest promocja i zdobywanie rynków zbytu. Proszę o podanie, jakie imprezy są objęte systemem refundacji przez Ministerstwo Gospodarki w 1999 r. Jakie są specjalistyczne targi branży tekstylnej? Czy przewiduje się system refundacji na następne lata? Gdzie można otrzymać materiały? Proszę o dostarczenie pełnej informacji.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#MieczysławJedoń">Z dzisiejszej informacji dowiadujemy się, że na promocję eksportu przeznaczono znaczne środki. Czy można dowiedzieć się, ile środków przeznaczono w ostatnich dwóch latach i ile przewiduje się przeznaczyć w roku 1999 i 2000? Kto może skorzystać z tej promocji? Jednocześnie: kiedy będzie utworzony teleinformatyczny system promocji eksportu?</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#MieczysławJedoń">Kolejne pytanie, związane z Głównym Urzędem Ceł. Mówi się o zwiększonej ilości kontroli, lepszym wyposażeniu w sprzęt kontrolny, zwiększeniu liczby etatów, szkoleniu celników. Powyższe kwestie są bardzo ważne dla przemysłu lekkiego. Proszę podać, w jakim terminie zostanie to zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#MieczysławJedoń">Kolejne pytanie dotyczy utworzenia nowej jednostki organizacyjnej w Ministerstwie Gospodarki. Chodzi o Departament Postępowań Ochronnych, którego działalność będzie skierowana w szczególności na ochronę rynku wyrobów tekstylnych i obuwia. Proszę odpowiedzieć na piśmie - dotyczy to także już wcześniej wymienionych pytań - wskazać imiennie, ilu ludzi jest tam zatrudnionych, kto się tym zajmuje. Ewentualnie proszę o kontakt telefoniczny lub informację o zakresie obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#MieczysławJedoń">I ostatnie pytanie, które kieruję do pana ministra. 7 stycznia 1999 r. na spotkaniu u pana ministra Komołowskiego z przedstawicielami przemysłu lekkiego wypłynęła inicjatywa powołania zespołu trójstronnego, który miał opracować kierunki najpilniejszych działań dla poprawy sytuacji przemysłu lekkiego. Panie ministrze, mija już 1,5 miesiąca, proszę o przedstawienie wyników rozmów zespołu trójstronnego dotyczących przemysłu lekkiego. Co do tej pory uzgodniono? Kiedy, w jakim terminie otrzymamy konkretne rozwiązania w sprawie ludzi zatrudnionych we wszystkich branżach przemysłu lekkiego? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Józef Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#JózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W oparciu o lekturę tego materiału, który został nam przedstawiony, dotyczącego sytuacji w przemyśle lekkim, a także w oparciu o obserwacje poczynione w Zakładach Przemysłu Jedwabniczego „Miranda” w Turku chciałbym skierować do pana ministra cztery pytania.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#JózefNowicki">Pytanie zasadnicze, panie ministrze - o strategię. Czy mógłby pan dzisiaj powiedzieć, że resort gospodarki uczyni wszystko, żeby przyspieszyć prace nad strategią dla przemysłu lekkiego? Zakłady, przynajmniej zakłady przemysłu tekstylnego, bardzo tego oczekują od resortu. I tutaj dwa pytania, panie ministrze. Czy zdaje pan sobie sprawę z tego, że procesy restrukturyzacyjne w zakładach tekstylnych przebiegały właściwie wyłącznie w oparciu o środki, które pochodziły z samych zakładów pracy? I drugie pytanie: Czy w tej strategii, o której opracowywaniu pan mówił wcześniej, przewiduje się działania, które wsparłyby zakłady przemysłu lekkiego w procesie prywatyzacji? Czy są przewidziane w tej strategii takie działania, które skutecznie wypromują te zakłady - po to, żeby one mogły pozyskać kapitał zagraniczny?</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#JózefNowicki">I nawiązując do tego materiału, mam pytanie: Czy pan minister uważa, że to, co jest zawarte w materiale, a dotyczy działań promocyjnych, jest wystarczające w kontekście tej bardzo trudnej sytuacji, jaka istnieje na naszym rynku wewnętrznym, i w kontekście bardzo agresywnej dzisiaj postawy, walki o rynki, jeśli chodzi o innych producentów światowych? Czy nie sądzi pan minister, że na promocję należałoby przeznaczyć więcej pieniędzy i jednocześnie wzbogacić formy tej promocji? Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Krystyna Cencek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KrystynaCencek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z przedstawioną przez rząd informacją o sytuacji w przemyśle lekkim chciałabym zadać kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#KrystynaCencek">Ministerstwo Gospodarki obiecuje, że dopiero do końca czerwca przedstawi projekty nowelizacji ustaw w ramach programu strategia dla przemysłu lekkiego na lata 1999–2002. Jak i czy w ogóle można w tym przypadku mówić o jakiejkolwiek strategii na rok 1999?</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#KrystynaCencek">Dochodzą do mnie niepokojące sygnały z Sosnowca, miasta, które reprezentuję w parlamencie. Otóż w ostatnich miesiącach w przedsiębiorstwie dziewiarskim Wanda i przędzalni czesankowej Intertex nastąpiły zwolnienia grupowe. W pierwszym z tych zakładów istnieje zagrożenie zwolnieniem z pracy pozostałej części załogi, ze względu m.in. na brak środków na wynagrodzenia. Drugi z tych zakładów upada, bo nie ma odbiorcy przędzy. Do likwidacji przygotowują się również dwa oddziały Bytomskich Zakładów Odzieżowych, w Tarnowskich Górach, w Dąbrowie Górniczej, w Sosnowcu. Pracownicy tych firm mają nikłe szanse na znalezienie pracy, bo jednocześnie likwidowane są w tym regionie kopalnie i zagłębie węglowe staje się zagłębiem bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#KrystynaCencek">Chciałabym wiedzieć, czy, kiedy i jakie osłony socjalne przewiduje przygotowywana w Ministerstwie Gospodarki strategia dla przemysłu lekkiego. Jaka jest szansa na szybką restrukturyzację wymienionych przeze mnie przedsiębiorstw?</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#KrystynaCencek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jeżeli chodzi o to drugie pytanie, bardzo bym prosiła o udzielenie odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stanisław Kopeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jedno krótkie pytanie. Jak ocenia pan działania tych narodowych funduszy inwestycyjnych, w zasobach których znajdują się zakłady przemysłu lekkiego, a szczególnie dziewiarskiego i odzieżowego, na rzecz pomocy im w przetrwaniu tego trudnego okresu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Toruniu coraz bardziej widoczny kryzys w przemyśle lekkim dotknął takie zakłady, jak Merinotex i Elana. To były jeszcze do niedawna sztandarowe zakłady w mieście, które dawały tysiącom ludzi miejsca pracy. Dzisiaj przeżywają one ogromne trudności. Coraz szybciej obraca się karuzela zwolnień grupowych. I w tej sytuacji rząd zamierza stworzyć na specjalnych warunkach nowy, konkurencyjny dla Elany zakład. Powstaje oczywiście pytanie o zasadność tego rodzaju rozwiązania, które może doprowadzić do upadku toruńskie zakłady - w tej sytuacji blisko 5 tys. osób znalazłoby się na bruku. Panie ministrze, dlaczego tak się dzieje? Jakie są intencje rządu?</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#BogdanLewandowski">Także głęboki regres dotknął Merinotex. Zakłady kurczą się, co widać gołym okiem. I nie ma mowy o żadnym rozwoju. Problemem jest to, żeby przeżyć. Członkowie rady nadzorczej informują mnie, że przedstawiciel ministra skarbu nie robi nic dla racjonalnej restrukturyzacji przędzalni czesankowej. Czy ministrowi gospodarki znana jest sytuacja toruńskiej przędzalni czesankowej Merinotex? Czy kierowany przez niego resort koordynuje działania z ministrem skarbu? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Maria Kleitz-Żółtowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MariaKleitzŻółtowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dramatyzm sytuacji w przemyśle lekkim utwierdza mnie w przekonaniu, że jest to sprawa już nie Ministerstwa Gospodarki, ale całego rządu. I dlatego chciałbym zapytać, czy w zapowiadanej strategii dla przemysłu lekkiego uwzględnione zostaną opracowania dotyczące przekształceń i restrukturyzacji, szczególnie tych podmiotów, które stanowią jeszcze własność skarbu państwa, a także tych, które są aktualnie już w likwidacji i upadłości. Nie będę rozwodziła się tutaj nad problemem płockiego Cotexu, który akurat panu ministrowi jest dobrze znany.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MariaKleitzŻółtowska">I następne pytanie: Czy w ramach tej strategii, biorąc pod uwagę cały ogromny aspekt społeczny tej sytuacji, opracowywane są programy osłonowe uwzględniające specyfikę zatrudnienia w tej właśnie dziedzinie przemysłu? Nie ulega wątpliwości, że wymaga on specjalnego potraktowania ze względu na zatrudnienie głównie kobiet. W wielu przypadkach są to osoby z grupy tzw. największego ryzyka, czyli te, wobec których nie są w stanie skutecznie zadziałać instrumenty przeciwdziałające bezrobociu, a wymagany byłby tutaj program specjalny, uwzględniający właśnie tę specyfikę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Dariusz Kubiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#DariuszKubiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam, panie ministrze, kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#DariuszKubiak">Po pierwsze, na jakim etapie są negocjacje w sprawie umowy o wolnym handlu z Turcją i czy w ramach tej umowy odpowiednio zabezpieczony będzie interes polskich producentów?</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#DariuszKubiak">Po drugie, czy przy opracowywaniu ekspertyzy „Strategia dla przemysłu lekkiego” wykorzystywane są polskie instytuty naukowe i jednostki badawczo-rozwojowe?</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#DariuszKubiak">Po trzecie, czy wraz z programem „Strategia dla przemysłu lekkiego” zostaną zabezpieczone odpowiednie instrumenty finansowe dla realizacji tego programu?</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#DariuszKubiak">I ostatnie pytanie: Jak pan minister ocenia możliwość wymiany polskich tekstyliów i obuwia za rosyjski gaz i ropę naftową? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Marek Dyduch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarekDyduch">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym zadać dwa pytania. Pierwsze. Chciałbym się dowiedzieć, jakie rynki krajów europejskich czy światowych utraciliśmy, czy i do jakich krajów ograniczony jest polski eksport, kto na nasze miejsce stał się eksporterem? I drugie pytanie. Ten program, o którym tutaj mówiono, trudno nazwać programem, ale jest to jakiś kierunek czy tezy, które rząd chce podjąć w sprawie uzdrowienia sytuacji w przemyśle lekkim. Chcę zapytać, czy przy restrukturyzacji tego przemysłu rząd przewiduje proces oddłużeniowy i pomoc państwa w tej sprawie dla tych przedsiębiorstw? Takie sytuacje już miały miejsce za rządów SLD–PSL, gdzie restrukturyzując jakieś branże dofinansowaliśmy je, oddłużaliśmy te branże, żeby po prostu one mogły wystartować na przyzwoitym poziomie. Czy rząd Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności przewiduje takie oddłużenie ze środków budżetu państwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jan Rejczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#JanRejczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę skierować kilka pytań do przedstawiciela rządu. Wszystkie one dotyczą jednego zakładu, Radomskiego Zakładu Przemysłu Skórzanego Radoskór SA, który nie tak dawno należał do liderów przemysłu lekkiego. Wielokrotnie w ciągu ostatnich lat, od roku 1991, delegacje Radoskóru, wspierane przez parlamentarzystów różnych opcji politycznych, przybywały do różnych ministerstw w Warszawie z prośbą o pomoc i ratowanie zakładu i całej branży obuwniczej i garbarskiej. Spotykały się najczęściej z bezradną życzliwością. 25 lutego, a więc za kilka dni, w Sądzie Gospodarczym w Radomiu odbędzie się rozprawa i wszystko wskazuje na to, że sąd ogłosi upadłość Radoskóru. Już tylko syndyk będzie decydował o dalszych losach zakładu i 900 osób jeszcze w nim zatrudnionych, głównie kobiet, i nadal produkującym buty, bo zakład ma zamówienia.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#JanRejczak">Panie ministrze, kto według pana powinien poczuwać się do odpowiedzialności za upadłość Radoskóru? Co zadecydowało o tak głębokiej zapaści ekonomicznej tego zakładu? O ile osób według pana ministra w wyniku ogłoszenia upadłości Radoskóru powiększy się grupa bezrobotnych w Radomiu? Kto może zarobić na upadłości zakładu, czy będą to inne firmy obuwnicze, polskie firmy obuwnicze, czy też handlarze przywożący obuwie z zagranicy? Panie ministrze, czy jest jeszcze jakaś możliwość ratowania Radoskóru? Czy z chwilą ogłoszenia upadłości zakład ten przestanie być już przedmiotem zainteresowania rządu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Mirosław Drzewiecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam następujące pytanie. Mówi pan, że GUC bardzo dokładnie się przygotowuje do tego, żeby wreszcie skutecznie działać. Tymczasem w swoim opracowaniu przedstawił pan liczbę, która mnie po prostu zszokowała - podał pan, że średnia cena koszuli importowanej do Polski wynosiła w tamtym roku 19 centów. W takim razie GUC rzeczywiście potrzebuje bardzo dużo pieniędzy i fachowców, bo dzisiaj nie ma żadnych fachowców, a pieniądze marnuje, gdy płaci ludziom, którzy wpuszczają koszule po takiej cenie. Nie wiem, czy pan się orientuje, że na świecie metr tkaniny koszulowej średniej jakości, z Azji, czyli tej najtańszej, przy torze 1,50 m, kosztuje w granicach dolara. Na koszulę zużywa się 1,50 m, a więc sam surowiec kosztuje 1,5 dolara. Około 1,5 dolara kosztuje szycie. To daje 3 dolary. Do tego dochodzi koszt sztywnika, guzików i opakowania, torby itd. - wynosi on 50–60 centów. Jakkolwiek by pan liczył, to jest ponad 3 dolary. A pan podaje cenę i nie wiem, czy nikogo nie zaniepokoiło to, że gdzieś na świecie jest taki kraj szczęśliwości, gdzie można kupować koszule po 19 centów. To najlepiej świadczy o tym, że w zasadzie zdecydowanie trzeba w GUC zmienić ludzi albo ich przeszkolić, bo jeżeli się obsługuje daną branżę, to chyba żadna sztuka znać się na podstawowych wartościach, jakie obowiązują w świecie. Chcę panu powiedzieć, że ja w przemyśle lekkim pracuję kilkanaście lat i dokładnie wiem, ile w jakim kraju, w jakim zakładzie kosztuje dana tkanina czy dana przędza itd. Ruchy cenowe są w granicach 10–20%, w zależności od zmian kursów walut, tak jak to było przy kryzysie azjatyckim. Nie trzeba tu filozofii. Przecież prowadzenie takiego banku informacji, monitorowanie tego mogłoby należeć również do ministra gospodarki, który by patrzył na ręce GUC, w ten sposób, że pytałby: przepraszam bardzo, dlaczego państwo odprawiacie tkaniny czy przędzę w takiej cenie, skoro nasze informacje mówią o tym, że ceny są zupełnie inne? To jest oczywiście trudniejsze, jeżeli chodzi o odzież gotową, bo tu jeszcze jest element mody, kupowanie stocków - ale one też na świecie kosztują jakieś określone pieniądze, a nie są po prostu za darmo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Kolejne pytanie. Mówimy o Turcji, o dalekim wschodzie. To wszystko prawda. Natomiast proszę zwrócić uwagę, dlaczego w dalszym ciągu nie jest uporządkowana sprawa importu odzieży używanej na wagę. To bardzo często jest metoda upłynniania wielkich nadwyżek w krajach Wspólnoty Europejskiej. Na tej drodze wyzbywają się one tych nadwyżek, bo kapitał wiąże się m.in. z tym, że jak coś jest nie do sprzedania, bo moda się zmieniła itd., to za małe pieniądze warto to wypchnąć, najlepiej gdzieś najbliżej. I to się wypycha do Polski. Duża część tej odzieży jest później odprasowywana i traktowana jako odzież nie na wagę, tylko nowa. Ten problem środowiska producentów sygnalizują już od wielu lat i w dalszym ciągu on nie znajduje rozwiązania. Pan sam mówił, że tu dynamika eksportu jest niezła, udział przemysłu lekkiego w eksporcie jest niezły. Zgadza się. I powiem panu, że znam przemysł lekki bardzo dobrze...</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, przepraszam, a pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Teraz chcę właśnie zapytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MarekBorowski">Strasznie długo pan uzasadnia. Ja oczywiście rozumiem, że trzeba uzasadnić, tylko...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Bardzo przepraszam, ale chciałem, żeby było jasne, co pragnę powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MirosławMichałDrzewiecki">W związku z tym martwi mnie to, że państwo w Ministerstwie Gospodarki w dalszym ciągu nie widzicie tych wszystkich zagrożeń.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Mam jeszcze jedno pytanie. To nie jest pytanie do pana ministra. Otóż chciałbym skorzystać z tego, że jestem przy głosie, i powiedzieć, że dziwię się, iż podczas tej debaty na temat przemysłu lekkiego nie ma nikogo z PSL. Wygląda na to, że pan prezes Kalinowski uważa, że Polska to tylko wieś i problemy wsi...</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Pytanie, miało być pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to nie ma nic do rzeczy. Muszę okazać więcej zdecydowania. Prosiłbym więc...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MirosławMichałDrzewiecki">W takim razie zapytam, czy pan minister by przyjął taką formę protestu szwaczek i ludzi z przemysłu lekkiego, gdyby powiedzieli oni, że jeśli państwo nie kupi w ramach skupu interwencyjnego wyprodukowanej odzieży, to zablokują ulice. Do pana Kalinowskiego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MarekBorowski">To jest pytanie?</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Michał Drzewiecki: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#MarekBorowski">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zbigniew Kaniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z dyskusją chciałbym zadać panu ministrowi następujące pytania. Czy prawdą jest, panie ministrze, że z inicjatywy izby przemysłu skórzanego ówczesne Ministerstwo Przemysłu i Handlu opracowało program restrukturyzacji przemysłu garbarskiego i obuwniczego, na którego bazie stworzono program dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania przemysłu zgodnie z regułami występującymi w krajach Unii Europejskiej? Program opracowano wówczas, kiedy przemysł skórzany był w największym dołku. Czy prawdą jest, że w wyniku realizacji tego programu nastąpił w 1996 r. wzrost produkcji obuwia o 22%, wzrost produkcji skór o 15% i że w 1997 r. w stosunku do 1996 r. ponownie mieliśmy do czynienia z dynamiką wzrostu w tej branży? Czy prawdą jest, panie ministrze, że w ramach realizacji tego programu i z nadzieją na rozwój tej branży prywatni przedsiębiorcy tacy, jak: BUT-S, Wojas, Lesta, Badura, Krisbut, Gino-Rossi, Nord, Mesir, Eksbut, St. Ryłko i inni, zainwestowali ponad 65 mln dolarów w rozwój techniki i technologii produkcji, wzornictwa, jakości odpowiadających najwyższym standardom europejskim?</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#ZbigniewKaniewski">Pytanie drugie. Kiedy uchwalono Kodeks celny, który dostosowuje nasze prawo do wymogów Unii Europejskiej? Kto przygotował projekty ustaw okołocelnych, które miały chronić rynek wewnętrzny? Czy minister gospodarki w wystarczającym stopniu korzystał od 1 stycznia z tych ustaw, aby z własnej inicjatywy podejmować działania związane z ochroną rynku wewnętrznego? Czy prawdą jest, że minister Steinhoff po objęciu urzędu ministra gospodarki podjął decyzję o rozwiązaniu zespołu ds. przemysłu lekkiego, który powstał na bazie inicjatyw czterech izb gospodarczych, które przedłożyły określone propozycje systemowych rozwiązań dla przemysłu lekkiego? Czy prawdą jest, panie ministrze, że wnioski i postulaty środowiska przemysłu lekkiego zgłaszane w pierwszym i drugim kwartałach ubiegłego roku mogły być podjęte przez ministra gospodarki w takiej skali, w jakiej podejmuje dzisiaj pod presją akcji protestacyjnej?</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#ZbigniewKaniewski">I pytanie do pana prezesa Głównego Urzędu Ceł. Czy wobec skali problemów, z jakimi mamy w tej chwili do czynienia, jest pan w stanie, przy obecnym zasobie kadr Głównego Urzędu Ceł i wszystkich swoich agend, zrealizować zadania, które stawia przed panem środowisko przemysłu lekkiego w kontekście ochrony rynku wewnętrznego, z jednoczesnym uwzględnieniem, że sprawa, jak wiemy, nie będzie dotyczyć tylko przemysłu tekstylnego i obuwniczego. Systemowe rozwiązania będą bowiem dotyczyć całej gospodarki, wszystkich branż, które oczekują na rzetelną ochronę rynku wewnętrznego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MarekBorowski">To już wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Dariusza Klimka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#DariuszKlimek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dziękuję za pytania. Postaram się maksymalnie syntetycznie, szybko i merytorycznie odpowiedzieć, chociaż liczba pytań jest olbrzymia. Na niektóre pytania postaram się odpowiedzieć pisemnie, ale nie będzie ich wiele.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#DariuszKlimek">Odpowiem na pytania pana posła Jedonia. Generalnie to jest jedno wielkie pytanie: kiedy? Kiedy te wszystkie działania, które zapowiadamy, zostaną wprowadzone? Kiedy będzie wprowadzone rozporządzenie dotyczące wyrobów kancerogennych? Kiedy rozporządzenie o odpadach? I tak dalej.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#DariuszKlimek">Postaram się szybciutko odpowiedzieć, maksymalnie szybko. Sprawa wyrobów kancerogennych przewija się w dyskusjach od kilku lat. Jest to sprawa ministra ochrony środowiska. Może być ona trudna do załatwienia, dlatego że dyrektywy Unii Europejskiej nie przewidują specjalnej ochrony przed substancjami rakotwórczymi. Jednak Ministerstwo Gospodarki konsekwentnie występuje i konsekwentnie tej sprawy pilnuje. Myślę, że niebawem będziemy mieli efekt.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#DariuszKlimek">Sprawa odpadów ma dwa wymiary. Chodzi nam o to, aby rozszerzyć tzw. zieloną listę, czyli zwiększyć możliwości sprowadzania odpadów przetworzonych, potrzebnych w przemyśle lekkim. Jednak sprawa odpadów ma również drugą stronę, niekorzystną. Mianowicie od 1995 r. rośnie ilość odpadów sprowadzanych do Polski. Rośnie w olbrzymim tempie, tzn. o ile w 1995 r. było to trzysta kilkadziesiąt ton, to w 1996 r. mieliśmy ponad 2 tys. ton, czyli wzrost o 600% z roku na rok. Za 10 miesięcy roku ubiegłego mieliśmy 4 tys. ton. Co się dzieje z tymi odpadami? Są one sortowane, ok. 85% kieruje się do sprzedaży, a zgodnie z ustawą o odpadach nie powinny one być sprzedawane. 15% wraca do tego, kto te wyroby wysyła na polski rynek. Musi to zostać zmienione. Wiem, że jest w Polsce ok. 100 decyzji wydanych przez głównego inspektora ochrony środowiska. Wiem, że po kilkumiesięcznych moich wystąpieniach w poniedziałek postanowiono wstrzymać wydawanie decyzji, co nie znaczy, że problem został załatwiony, ponieważ funkcjonują zezwolenia wieloletnie, na najbliższe lata. W związku z tym zostaną podjęte, na ostatnim spotkaniu zespołu trójstronnego to zadeklarowano, kompleksowe kontrole zezwoleń pod kątem prawidłowości ich wykonywania, przestrzegania warunków, które są określone w decyzjach.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#DariuszKlimek">Wyspecjalizowane urzędy celne - jest to sprawa bardzo istotna dla szczelności naszych granic, ale poprosiłbym o odpowiedź na to pytanie pana prezesa Paczochę, który zabierze głos po moim wystąpieniu, jeżeli oczywiście pan poseł pozwoli.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#DariuszKlimek">Kiedy będzie ustawa subwencyjna? Ustawa subwencyjna jest w trakcie konsultacji wewnętrznych - ona już jest potrzebna - w Ministerstwie Gospodarki. Prace nad nią trwały kilka miesięcy, praktycznie zapoczątkowano je w pierwszym kwartale czy w zasadzie na początku drugiego kwartału roku poprzedniego. Jest to trudna ustawa. Zresztą my podczas screeningu w Brukseli zobowiązaliśmy się do opracowania tego typu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#DariuszKlimek">Jakie imprezy są refundowane przez ministra gospodarki? Kilka imprez jest refundowanych. Wykaz tych imprez został niedawno opublikowany w prasie i jest dostępny wszystkim zainteresowanym. Wśród imprez objętych systemem refundacji w 1999 r. znajduje się kilka specjalistycznych targów z branży tekstylnej, takich jak Mode Messe, targi w Lipsku, Intertex w Zagrzebiu czy Styl w Brnie. Oprócz nich jest kilkanaście imprez o charakterze wielobranżowym, na których przemysł tekstylny czy obuwniczy również występuje. Biorący w nich udział wystawcy będą mogli uzyskać refundację kosztów udziału w tych imprezach, do wysokości 25 tys. zł w wypadku imprez z grupy A lub 15 tys. zł w wypadku imprez z grupy B.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#DariuszKlimek">Kiedy powstanie nowa jednostka organizacyjna? Departament Postępowań Ochronnych powstał 3 miesiące temu. Do czasu, kiedy pojawiłem się w Ministerstwie Gospodarki, przemysłem lekkim zajmowało się 1,5 osoby - przez ostatnich kilka lat. Praktyczne jedna osoba, która idzie na emeryturę, i można powiedzieć, że w połowie naczelnik - w połowie, ponieważ miał jeszcze inne branże. Departament Postępowań Ochronnych został utworzony w składzie 15 osób. Jest to departament rozwojowy, liczba etatów będzie zwiększana. Nie można było zgromadzić, poza 15 osobami, odpowiedniej kadry, ale postęp w stosunku do liczby 1,5 osoby jest co najmniej dziesięciokrotny.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#DariuszKlimek">7 stycznia u ministra Komołowskiego była inicjatywa powołania zespołu trójstronnego. Ten zespół działa, kilkakrotnie się spotykał, kilkakrotnie obradował, są istotne wyniki. Na marginesie powiem tylko, że prezes Polskiej Izby Przemysłu Tekstylnego, prezes Wojtkowski, stwierdził na ostatnim spotkaniu, że jeżeli połowa rozwiązań, o których była mowa na posiedzeniu zespołu trójstronnego, zostanie wdrożona - a jest taka szansa, bo nie są to kwestie wykraczające poza przepisy prawa - to jest to olbrzymi postęp w stosunku do lat ubiegłych. Zresztą na posiedzeniu zespołu trójstronnego głosy, iż po raz pierwszy od wielu lat zajęto się przemysłem lekkim i dostrzeżono jego problemy, i to, że taki przemysł w ogóle istnieje i funkcjonuje, pojawiały się dosyć często.</u>
          <u xml:id="u-260.9" who="#DariuszKlimek">Także tutaj były głosy - mówiła pani poseł Śledzińska-Katarasińska - że problemy te nie narosły w ostatnim roku ani w ostatnich dwóch latach, ale narastają od wielu, wielu lat.</u>
          <u xml:id="u-260.10" who="#DariuszKlimek">Spodziewamy się fali zwolnień, tak, być może. Nie będę również próbował ustosunkowywać się do sprawy możliwej fali zwolnień, do jej wielkości, bo nie jestem w tym momencie w stanie tego przewidzieć. Może to być 50 tys., może 80 tys., może 100 tys. ludzi. Natomiast chcę przypomnieć, że z tego przemysłu od roku 1990 odeszło już kilkaset tysięcy osób, tak że skala może być nieco większa.</u>
          <u xml:id="u-260.11" who="#DariuszKlimek">Pan poseł Nowicki pyta o strategię i czy resort uczyni wszystko, aby ją przyspieszyć. Oczywiście resort uczyni wszystko, żeby przyspieszyć. Z tym że chcę przypomnieć, iż w tym przemyśle od 10 lat czy w ogóle... nie pamiętam, żeby była jakakolwiek strategia albo jakikolwiek program o charakterze rządowym. Było kilka programów, było opracowanie firmy Boston Consulting Group, w swoim okresie niezłe - można tak powiedzieć. Na początku lat dziewięćdziesiątych było kilka opracowań typu: „Polska wełna”, „Bawełna”, „Bielska wełna”, „Polski len” itd. Odpowiadając niejako na wyrost - oczywiście część tych opracowań została zrealizowana, ale chyba niewielka część. Dysponujemy sprawozdaniem z realizacji tych opracowań. Większość pomysłów - typu: proszę przesunąć wykańczalnie wyrobów, umiejscowić w zakładzie znajdującym się 200 czy 300 km dalej - to rzeczywiście były pomysły zbytnio optymistyczne i większość tych opracowań, w zasadzie wszystkie opracowania z lat 1994, 1995 i 1996, niestety leży w tej chwili na półkach.</u>
          <u xml:id="u-260.12" who="#DariuszKlimek">Czy zdaję sobie sprawę, że procesy restrukturyzacji w zakładach były prowadzone w oparciu o własne środki. W większości przypadków rzeczywiście w oparciu o własne środki, niemniej przemysł ten korzystał wielokrotnie z różnego rodzaju środków, choćby na opracowania, o których mówiłem, a także ze środków EFSAL i innych, jako że w tym przemyśle jest dużo jednostek. Natomiast generalnie podzielam ten pogląd - znam te sprawy, sam miałem okazję współkierować trzema zakładami tej branży znajdującymi się na krawędzi upadłości i wiem, jak przebiega restrukturyzacja przy wykorzystaniu własnych środków. Potwierdzam to - nawet złotówki nie mogłem uzyskać, kierując zakładem przemysłu lekkiego przy określonych wynikach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-260.13" who="#DariuszKlimek">Czy w strategii są przewidziane działania, które będą pomocne w pozyskaniu kapitału. Sądzę, że tak. Taki zestaw instrumentów - nie wiem, jak duży, bo opracowanie jest w początkowej fazie - na pewno będzie wskazany.</u>
          <u xml:id="u-260.14" who="#DariuszKlimek">Czy nie potrzeba więcej pieniędzy na promocję. Oczywiście trzeba. Proszę państwa, minister gospodarki stawia cały budżet uzyskany na promocję do dyspozycji. Chcę podkreślić, że przemysł lekki jest w sprawach promocji traktowany preferencyjnie, tak to można powiedzieć - jeżeli nie będzie istotnych przeszkód i będą środki, to w ramach posiadanej puli będzie uwzględniany w sposób preferencyjny, zwłaszcza że w ostatnich latach kwestie promocji nie wyglądały najlepiej.</u>
          <u xml:id="u-260.15" who="#DariuszKlimek">Pani poseł Cencek. Do końca czerwca i sprawa strategii. Otrzymujemy niepokojące sygnały o zwolnieniach w różnych regionach koncentracji przemysłu, czy to w regionie łódzkim, czy dolnośląskim - nie ma bielskiego, ale dotyczy to też części woj. śląskiego, woj. podlaskiego - zwolnieniach rzędu kilkuset do tysiąca osób w poszczególnych przypadkach. Jest jeszcze sprawa kilku dużych czy średniej wielkości firm.</u>
          <u xml:id="u-260.16" who="#DariuszKlimek">Jakie osłony socjalne. Rozumiem, że tu jestem proszony o odpowiedź na piśmie. Najpierw strategia musi określić prognozę na najbliższy okres - rok 1999, 2000, 2001, ale myślę, że chodzi głównie o rok 1999 - co do zakresu redukcji, bo my tutaj posługujemy się danymi szacunkowymi, pod warunkiem że działania, o których mówimy w informacji rządowej, byłyby zastosowane - a wyrażam przekonanie, że będą. Im więcej tych działań będzie prowadzonych, tym, proporcjonalnie, będzie mniej zwolnień. Ale liczbę takich działań należy określić. W zespole trójstronnym jest szeroka reprezentacja ministra pracy, który dysponuje środkami, przy czym trzeba powiedzieć, że przemysł lekki ma nieco inną strukturę, szczególnie własnościową, przy czym poza przemysłem włókienniczym, który jest skoncentrowany, i przemysłem skórzanym, który jest w kilku regionach, przemysł odzieżowy jest prawie całkowicie zdekoncentrowany na obszarze całej Polski. Ten temat już się pojawia, natomiast w trakcie prac zespołu za jakiś czas strategia musi określić skalę.</u>
          <u xml:id="u-260.17" who="#DariuszKlimek">Poseł Kopeć pytał, jak oceniam działania narodowych funduszy inwestycyjnych. W NFI znalazło się dużo przedsiębiorstw przemysłu odzieżowego. Narodowe fundusze inwestycyjne podejmowały różne próby konsolidacji zakładów, tworzenia centr handlowo-produkcyjnych; były próby pomocy dla tego sektora. Została przeprowadzona analiza narodowych funduszy. Nie chciałbym się tu ustosunkowywać do samej idei NFI, proszę mnie zwolnić, natomiast muszę powiedzieć, że jeżeli chodzi o znane mi przypadki przedsiębiorstw znajdujących się w narodowych funduszach inwestycyjnych, to wskazują one na to, że działania te są co najmniej niewystarczające.</u>
          <u xml:id="u-260.18" who="#DariuszKlimek">Pan poseł Lewandowski pytał o Merinotex i Elanę - nowy konkurencyjny zakład. Panie pośle, mam ograniczony czas, jest późna godzina; to jest temat, na który nie chciałbym... Jest to problem specjalnych stref ekonomicznych i pojawiania się nowych zakładów w tych strefach. Oczywiste jest, że minister gospodarki ma olbrzymi dylemat. Jeżeli pojawi się nowoczesny zakład, załóżmy, koncern amerykański produkujący przędzę, a na początku ostatnią fazę, to czy dla takiego potentata, dysponującego bardzo nowoczesną technologią i produkującego wyroby o zdecydowanie wyższej jakości, na co wielokrotnie zwracali uwagę producenci dziewiarstwa, prawidłowe jest stworzenie warunków niekonkurencyjnych, a strefa stwarza jednak takie warunki. To jest dylemat, nie pierwszy i nie ostatni, ministra gospodarki. Odnosi się to do toruńskiej Elany, bo wejście firmy amerykańskiej dotknęłoby przede wszystkim producenta poliestrów, ale muszę powiedzieć, że z drugiej strony, jeśli chodzi o Elanę i o poliestry, to w tej chwili wpłynął do ministra gospodarki kolejny wniosek o przeprowadzenie postępowania ochronnego i zostanie on rozpatrzony maksymalnie szybko. Sądzę, że jeżeli wniosek będzie kompletny, to będzie to drugie postępowanie; przedtem była ochrona obuwia, chodziło o napływ obuwia chińskiego.</u>
          <u xml:id="u-260.19" who="#DariuszKlimek">Czy znam problemy Merinotexu? Tak, znam te problemy. Jeszcze zanim zająłem się problemami przemysłu lekkiego i innych branż z tej pozycji, sam rok temu czy dwa, mając inną pozycję, próbowałem jako doradca poprawić panującą tam sytuację. Ostatnio z prezesem Merinotexu, z problemami tego zakładu i jego załogi spotkałem się bodajże miesiąc czy dwa temu.</u>
          <u xml:id="u-260.20" who="#DariuszKlimek">Pani poseł Kleitz-Żółtowska - sprawa całego rządu. Rzeczywiście problem przemysłu lekkiego jest w tej chwili, jak widać z ilości spraw, problemem i ministra gospodarki, i Głównego Urzędu Ceł, i ministra ochrony środowiska, i ministra zdrowia, i ministra pracy i jeszcze kilku ministrów innych resortów. Czy w strategii będą uwzględniane sprawy prywatyzacji? Tak, będą uwzględniane, dotyczą one rzeczywiście kilku procent tej branży. Będą uwzględniane problemy upadłości. Problem upadłości w przemyśle lekkim to jest problem funkcjonowania zakładów będących przez wiele lat w stanie upadłości, co wiąże się z pewnym niekonkurencyjnym, możemy powiedzieć, działaniem. Jest to zjawisko, moim zdaniem, szkodliwe, i wiem, że są podejmowane próby nowelizacji prawa w kierunku uproszczenia procedur upadłościowych.</u>
          <u xml:id="u-260.21" who="#DariuszKlimek">Nie może być takiej sytuacji - a znam osobiście kilka przypadków, w tym również w Łodzi - że zakład będący w upadłości pracuje pod kierunkiem nie syndyka, może jakiegoś zarządcy, powołanego przez syndyka, przez 4 lata, i okazuje się, że niepłacenie różnego rodzaju powinności skutkuje tym, że zakład odzyskuje kondycję, ale kosztem prowadzenia przez kilka lat działalności niekonkurencyjnej. To jest w przemyśle lekkim dosyć częsta praktyka i tutaj muszą być dokonane zmiany w przepisach prawa pod kątem uniemożliwienia prowadzenia w tak długim okresie działalności. Przeczy to idei upadłości.</u>
          <u xml:id="u-260.22" who="#DariuszKlimek">Czy w ramach strategii opracowywane są programy osłon, uwzględniające specyfikę zatrudnienia kobiet itd. Już pośrednio, pani poseł, odpowiedziałem wcześniej na to pytanie. Na razie zbieramy informacje o ilości możliwych redukcji, o koncentracji, czy będzie to się pokrywać z rejonami, które już są restrukturyzowane, na których już występują problemy; w zależności od tego te problemy w jakimś stopniu będą uwzględnione. Natomiast najważniejsze jest w tej chwili określenie prawdopodobieństwa ich wystąpienia, tzn. że one wystąpią, to wiemy, tylko chodzi o skalę.</u>
          <u xml:id="u-260.23" who="#DariuszKlimek">Pan poseł Kubiak pytał, na jakim etapie jest umowa o wolnym handlu. Ostatnia runda, którą miałem przyjemność osobiście prowadzić w Ankarze, nie doprowadziła do istotnego postępu. W zasadzie są dwa problemy, z czego jeden jest ważniejszy, tzn. chodzi o okres, w jakim będzie stosowana ochrona polskiego rynku, przy czym stoję na stanowisku, że tę umowę trzeba zawrzeć. Natomiast należy zabezpieczyć czy może wyeliminować zjawiska olbrzymich nieprawidłowości na granicach celnych, na granicach polsko-tureckich, mówiąc w przenośni, bo nie graniczymy ze sobą, ale chodzi o niekontrolowany napływ w olbrzymich ilościach towarów z Turcji po cenach absolutnie odbiegających od cen stosowanych i w Polsce, i na całym świecie, i w Turcji. Chcę państwu powiedzieć, jeśli można sekundę wykorzystać, że w toku negocjacji zapytałem mojego odpowiednika podsekretarza stanu w Turcji czy inaczej - postawiłem warunek, że jeżeli znajdę jakikolwiek wyrób, który mam na liście, mam faktury, ceny - i odbyłem wycieczkę po Ankarze, wcześniej po Istambule - to tę umowę podpiszemy. Okazało się że nie ma takiego wyrobu, nawet zbliżonego w cenie. Tak więc najpierw, proszę pań i panów posłów, warunki zdrowej konkurencji. W tym zakresie jest postęp, tzn. doszło już do parafowania umowy między urzędami celnymi, która może pozwoli weryfikować faktury, tak aby wyeliminować zjawisko podwójnego fakturowania. Ta umowa między urzędami celnymi jest parafowana. Ona będzie podpisana łącznie z umową o wolnym handlu. Przy czym w tej umowie, nie negując jej sensu i celowości, bo jest to umowa potrzebna, trzeba maksymalnie zabezpieczyć interesy przemysłu tekstylnego i odzieżowego.</u>
          <u xml:id="u-260.24" who="#DariuszKlimek">Na marginesie chciałbym zauważyć, że byłem zaskoczony tą umową. W pierwszych dniach urzędowania, w styczniu 1998 r., przygotowany tekst umowy polegającej na praktycznej redukcji ceł od 1 stycznia 1999 r. wywołał olbrzymie i sprzeczne emocje. Chodziło o to, czy jest możliwe podpisanie takiej umowy. Dlatego zweryfikowaliśmy stanowisko, ale jesteśmy przekonani, że umowę tę należy podpisać.</u>
          <u xml:id="u-260.25" who="#DariuszKlimek">Czy wykorzystuje się polskie instytucje dla opracowywania strategii? Tak będą one wykorzystywane. Na razie Ministerstwo Gospodarki zbiera informacje o rynkach z różnych krajów, wykorzystując m.in. biura radców handlowych i inne instytucje, inne kanały. Zbieramy informacje o rynkach światowych, o tendencjach, uwarunkowaniach. Będą włączone w to również polskie instytucje znające się na ekonomice przemysłu lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-260.26" who="#DariuszKlimek">Czy zostaną zabezpieczone instrumenty finansowe dla strategii? Jeżeli taki wymóg będzie i będą takie możliwości, to tak. Jesteśmy, proszę państwa, na wstępnym etapie. Jeszcze raz podkreślam, że w tej branży nie było żadnego tego typu kompleksowej strategii rządowej. A jest taki zamiar, by ta strategia znalazła się na posiedzeniu rządu. Żaden dokument tego typu w ciągu ostatnich 10 lat nie znalazł się tam, omawiano to maksymalnie na szczeblu kierownictwa resortu.</u>
          <u xml:id="u-260.27" who="#DariuszKlimek">Poseł Dyduch pytał, jakie utraciliśmy rynki. Mówiłem o tym już dzisiaj - utraciliśmy rynki wschodnie. Kto stał się eksporterem? Turcy. Przemysł turecki, trochę przemysłu włoskiego, tzn. w zasadzie handlu. Z tym że trzeba dodać, że kryzys rosyjski spowodował większe perturbacje w handlu tureckim. Przemysł turecki zainwestował w ciągu ostatnich 4 lat ponad 4 mld dolarów w maszyny i urządzenia w przemyśle tekstylnym. Te maszyny i urządzenia czekają. Podejrzewam, że będzie fala upadłości w przemyśle tureckim w najbliższym roku. Tak że kryzys rosyjski na pewno spowodował większe perturbacje w Turcji. Z Unią są określone problemy. W związku z tym możliwość skierowania wyrobów z nowych inwestycji za 4 mld dolarów bardzo mocno nas zaniepokoiła, zważywszy na założenie, żebyśmy mieli w wyniku umowy o wolnym handlu bezcłowy import.</u>
          <u xml:id="u-260.28" who="#DariuszKlimek">Na pytanie, czy będzie wdrożony proces oddłużeniowy i pomoc dla przedsiębiorstw, nie potrafię panu posłowi w tym momencie odpowiedzieć. Nie potrafię również pisemnie odpowiedzieć na to pytanie. Ale będę w stanie odpowiedzieć za pewien czas, kiedy prace nad strategią będą postępowały.</u>
          <u xml:id="u-260.29" who="#DariuszKlimek">Pytanie posła Rejczaka dotyczy Radoskóru, tego, kto powinien poczuwać się do upadłości. Myślę, że ten, kto nie wprowadził żadnej formy postępowania ochronnego w wypadku obuwia. Przykładowo import obuwia z Chin wzrastał od 1993–1994 r. w zasadzie o 100% rocznie. W 1996 r. mieliśmy 113 mln par obuwia, przypomnę, przy produkcji krajowej wynoszącej siedemdziesiąt kilka milionów, czyli sam import obuwia chińskiego przewyższał całą polską produkcję, i rosło to o 100% rocznie. To, co się stało w przemyśle lekkim, to jest skutek niepodejmowania odpowiednich działań przez kilka ostatnich lat. Dlaczego w wypadku importu z kraju w sumie o gospodarce nierynkowej nie mamy instrumentów, które pozwoliłyby nam elastycznie się chronić? Są błędy w ustawach czy niedopatrzenia, przy czym te ustawy - tu odpowiadam na kolejne pytania - były przygotowywane w okresie wymiany rządów, były przygotowywane w założeniach przez poprzednie ekipy. W wypadku przyjętej w styczniu, 2 dni przed moim przyjściem czy kilka dni przed moim przyjściem, procedury te błędy nie były na początku tak widoczne, ale dopiero próba wprowadzenia postępowania ochronnego wobec Chin pokazała, że jest to procedura bardzo kosztowna i długotrwała. Dlaczego mamy chronić się przed krajami o gospodarce nierynkowej, wprowadzając do ustawy bardzo kosztowne i czasochłonne przedsięwzięcia, jeżeli kraje Unii robią to w sposób zupełnie inny, prostszy? Całkiem niepotrzebnie mamy bardzo skomplikowane mechanizmy ochronne.</u>
          <u xml:id="u-260.30" who="#DariuszKlimek">Czy jest możliwość ratowania Radoskóru? Zawsze jest taka możliwość. Myślę, że w tym przypadku możliwości są różne. Chcę powiedzieć, bez stwarzania jakichś szans czy nadziei, że były przypadki, kiedy nawet jeżeli zostanie ogłoszona upadłość - oby to nie był przypadek łódzkiego Skogaru - aby na jakiejś części majątku i z części osób mogła być utworzona przez inwestora jakaś spółka. Oczywiście nie chcę tutaj wnikać w rozwiązania dotyczące konkretnego zakładu.</u>
          <u xml:id="u-260.31" who="#DariuszKlimek">Pan poseł Drzewiecki jest zszokowany cenami. Ja też jestem, byłem zszokowany cenami. Dlatego przytoczyłem państwu przykładowe ceny. To nie są oczywiście ceny wyrobów, to są ceny deklarowane na granicy. Wynika to stąd, że są z reguły dwie faktury, jedna dla tamtejszego urzędu skarbowego, a druga pokazywana na granicy. Ponieważ nasz Kodeks celny wprowadził zgodnie z dyrektywami Unii zasady ceny transakcyjnej, czyli tej ceny, która jest podana na fakturze, no więc importerzy wymyślili, że faktury mogą być dwie. Żeby to sprawdzić, zweryfikować, dostać tę drugą fakturę, trzeba podpisać porozumienie między urzędami celnymi. A na przykład z Chin, mimo iż występujemy o to od kilku lat - prezes Paczocha może to potwierdzić - nie mamy żadnego odzewu na tego typu inicjatywę.</u>
          <u xml:id="u-260.32" who="#DariuszKlimek">Odzież używana, na wagę. Problem odzieży używanej to problem dwojaki. O sprawie odpadów mówiłem. Mamy tutaj poważne wątpliwości co do prawidłowości zasad sprowadzania odpadów i sprzedawania ich w kraju, co do zasadności tego typu postępowania, i ta sprawa będzie wyjaśniania. Tej odzieży, określanej jako szmaty - przepraszam za określenie, ale tak to jest określane potocznie - wpłynęło około 4 tys. ton. Jest problem odzieży używanej, która jest sprowadzana zgodnie z taryfą. W ciągu 10 miesięcy 1998 r. wpłynęło na rynek polski około 65 tys. ton tej odzieży. Zatem gdybyśmy założyli, że nasze ubranie waży kilogram - od tego trzeba odjąć oczywiście ubranie z eksportu, bo według danych statystycznych, które posiadamy, około połowa jest z eksportu - to na statystycznego Polaka przypada przynajmniej jeden pełny komplet zużywanej odzieży. Problem jest następujący, jeżeli chodzi o próbę postępowania ochronnego. Praktycznie import odzieży używanej spada, a przynajmniej nie rośnie. Systematycznie spada. W roku ubiegłym było to bodajże 72 tys. ton, obecnie - sześćdziesiąt kilka. Tak więc muszą tu być wykorzystane inne instrumenty. Pojawia się problem dostępności tej odzieży. Czasami, dla pewnych grup społeczeństwa uboższego, jest to jedyna odzież. Można by zaryzykować stwierdzenie, że ta odzież powinna napływać, ale jeżeli ma być ona przeznaczona dla społeczeństwa biedniejszego w Polsce, to dlaczego stosowane są ceny komercyjne. Można przecież wwozić tę odzież bez elementów komercyjności. Przedstawiam tu swój własny pogląd, nie zaś pogląd prezentowany przez ministra gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-260.33" who="#DariuszKlimek">Pytanie pana posła Kaniewskiego: Czy prawdą jest, że w wyniku realizacji ówczesnego programu wzrosła produkcja? Panie pośle, w roku 1994 - o tym wszyscy doskonale wiemy - generalnie poprawiła się koniunktura w przemyśle lekkim. Na całym świecie poprawiła się koniunktura i było to odczuwalne. Jednocześnie nałożyło się na to rozpoczęcie procesu oddłużenia w wyniku bankowych postępowań ugodowych. W sumie bardzo trudno jest w tym momencie ocenić, czy próba realizacji programu przemysłu skórzanego przyczyniła się do wzrostu produkcji i w jakim stopniu. Daleki byłbym jednak od określenia, w jakim to było stopniu. Faktem jest, że generalnie program ten nie był realizowany, natomiast w pewnym określonym stopniu - tak.</u>
          <u xml:id="u-260.34" who="#DariuszKlimek">Czy prywatni przedsiębiorcy zainwestowali 65 mln? Nie wiem. Musiałbym to do czegoś odnieść: wiedzieć kto, co i jak, żebym mógł odpowiedzieć na to pytanie. Potwierdzam natomiast, że w przemyśle skórzanym wielu prywatnych polskich inwestorów dokonało poważnych inwestycji. Ci inwestorzy pytają, jaka będzie polityka państwa, czy mają kupować maszyny, czy też likwidować działalność. Strategia, którą opracowujemy, ma na to pytanie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-260.35" who="#DariuszKlimek">Kiedy przygotowano projekty ustaw okołocelnych? Już to powiedziałem. One funkcjonują od początku stycznia 1998 r. Myślę, że tutaj - nie wskazując palcem - trochę zawierzyliśmy urzędnikom. Obserwowałem to zjawisko wielokrotnie, pewne rzeczy sprawdzam osobiście, i myślę, że to było po prostu pewne niedopatrzenie. Nie użyję tutaj określenia: pewne wygodnictwo czy niechęć do głębszego rozpatrzenia problemów. W każdym razie obecnie jest pewien problem, ponieważ nie mamy elastycznych narzędzi ochronnych w odniesieniu do krajów o gospodarce nierynkowej, takich jak Chiny, Wietnam, kraje WNP.</u>
          <u xml:id="u-260.36" who="#DariuszKlimek">Czy w wystarczającym stopniu minister gospodarki korzystał ze swoich uprawnień? Minister prowadził pierwsze postępowanie od kilku lat. Byłbym daleki od uznania, że było to w stopniu wystarczającym. Twierdzę, że dla poprawy sytuacji w przemyśle lekkim konieczny jest cały pakiet zmasowanych działań, jednak nie mogą to być działania prowadzące do totalnego zamknięcia rynku. To musi być pakiet stwarzający temu przemysłowi warunki uczciwej konkurencji. Ten przemysł nie boi się, źle bym powiedział, że nie chce pieniędzy. oczywiście każdy chce, ale generalnie chodzi o to, żeby zabezpieczyć interesy, konkurencyjność przemysłu. To jest główny postulat tego przemysłu. Tak że stopień samozadowolenia nie jest wysoki, ale po pierwszym postępowaniu, o którym mówiłem, niebawem będzie drugie postępowanie dla tekstyliów, wniosek już został złożony.</u>
          <u xml:id="u-260.37" who="#DariuszKlimek">Zespół trójstronny był rozwiązany, potwierdzam, albo nie rozpoczął działalności. Jest w tej chwili zespół trójstronny, o czym już dzisiaj mówiłem, który opierając się na informacjach szefów izb skarbowych, działa bardzo sprawnie. I to chyba wszystko.</u>
          <u xml:id="u-260.38" who="#DariuszKlimek">Podsumowując to, co powiedziałem, Ministerstwo Gospodarki intensyfikuje prace, podejmuje działania, pełnimy, można powiedzieć, rolę koordynatora działań w stosunku do przemysłu lekkiego, po to aby nie doprowadzić do tego czarnego scenariusza - jeśli chodzi o tę skalę zwolnień, jaka była tutaj podawana. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-260.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu prezesa Głównego Urzędu Ceł pana Janusza Paczochę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#JanuszPaczocha">Panie Marszałku! Szanowni Posłowie! Jeżeli chodzi o moją wypowiedź, ustosunkuję się do czterech konkretnych pytań skierowanych wprost do przedstawiciela administracji celnej. Rozpocznę od stwierdzenia dotyczącego diagnozy przedstawionej w wystąpieniu pana ministra Klimka, łącząc te informacje z informacjami przekazanymi przez pana posła Kaniewskiego dotyczącymi sytuacji w ostatnich miesiącach.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#JanuszPaczocha">Łącząc takie dane, że w przemyśle włókienniczym straty w latach 1997 i 1998 były na tym samym poziomie, w przemyśle odzieżowym nastąpił poważny wzrost zysków, z potwierdzeniem, że eksport tekstyliów to drugie miejsce w Polsce i aż 80% tego eksportu to wynik uszlachetnienia czynnego, czyli przerobu w kraju, eksport na tamte rynki i ewidentne załamanie w przemyśle skórzanym plus informacje pana posła, twierdzę, że główną przyczyną tej sytuacji, która w tej chwili tak gwałtownie się zaostrza, jest jednak przede wszystkim załamanie rynku wschodniego, czyli sprawa skutków pewnych wydarzeń w 1998 r. ujawniających się pod koniec tego roku. I na tej podstawie przechodzę do konkretów dotyczących administracji celnej, bo oczywiście chciałem przez to pokazać, że administracja celna ma wpływ na to, co się w tej materii dzieje, ale tylko w pewnej ściśle określonej części.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#JanuszPaczocha">Pan poseł Jedoń domagał się podania konkretnych dat związanych z deklaracjami, które się znalazły w wypowiedzi pana ministra Klimka. Chodzi o konkretne daty zakupów. Jeśli pan poseł pozwoli, powiem o dwóch datach: rok 1998 i to, co się wydarzy w roku 1999. Chcę to połączyć, ponieważ jest ku temu bardzo istotna przyczyna. Otóż w 1998 r., po wielu latach zastoju, doszło do zrealizowania bardzo poważnych zakupów, pokazując przykładowo, aby nie nużyć, do jakiego stopnia celnicy zostali wzmocnieni konkretnym sprzętem kontrolnym. I tak, nawiązując trochę do wypowiedzi pana posła Drzewieckiego, patrząc celnikom na ręce, trzeba mieć świadomość, że również trzeba dać im coś do rąk, aby mogli swoje funkcje dobrze spełniać. Tak proste urządzenia, istotne w przemyśle tekstylnym, jak wagi dziesiętne do ważenia produktów tekstylnych, jak tu mi podano, 150 kilogramów maksymalnie, czy wagi laboratoryjne, przyrosty przekraczają 300%. Na koniec 1997 r. było 26 wag elektronicznych dziesiętnych na 14,5 tys. zatrudnionych celników, zakupiliśmy 84 wagi. W przypadku wag laboratoryjnych do 49 dokupiliśmy następnych 55, a za chwilę powiem, ile w tym roku jeszcze dokupimy. Jeszcze 1998 r. i konkrety związane ze wzrostem możliwości administracji celnej wprost, w tym w związku z działaniami wobec nieuczciwego importu tekstyliów, dotyczące dozbrojenia w sprzęt komputerowy. Nazwałem to rewolucją hardware, ponieważ do ok. 2 tys. przestarzałych stanowisk komputerowych (ostatnie zakupy w 1996 r.) dokupiliśmy ponad 2500, jest to więcej niż podwojenie, w przypadku serwerów jest to 300% wzrostu, ponieważ kupiliśmy 120 serwerów, w przypadku drukarek jest to wzrost o ponad 390%, gdyż zakupiliśmy 300 sztuk drukarek itd.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#JanuszPaczocha">Mówiąc o tych zakupach, pokazuję pewien wysiłek finansowy, który był od lat oczekiwany, jest spóźniony, ale wreszcie został podjęty, i dodatkowo zakupy, o których wspomniał minister Klimek. Otóż w zeszłym roku doszło do zakupów podstawowego sprzętu kontrolnego i wyposażenia. W tym roku, zgodnie z tym, co zadeklarowałem na posiedzeniu zespołu trójstronnego, przygotowałem i skierowałem już do pana premiera wniosek o zakup specjalistycznego sprzętu kontrolnego, wyłącznie dla kontroli tekstyliów. Lista zakupowa została zweryfikowana - przy okazji dziękuję przedstawicielom zakładów łódzkich - właśnie z pracownikami łódzkich zakładów branży tekstylnej. Lista zakupów, jeżeli chodzi o konkretne daty, byłaby do zrealizowania w związku ze skierowanym do pana premiera wnioskiem, aby wykorzystać rezerwę ogólną Rady Ministrów w kwocie 5 mln zł. Biorąc pod uwagę tempo procedur międzyresortowych, do dwóch miesięcy te zakupy będą mogły zostać zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#JanuszPaczocha">Druga kwestia związana ze wzrostem zatrudnienia przedstawia się następująco, chodzi o zwiększenie zatrudnienia, ale nie w ogóle w administracji celnej, tylko - jak zadeklarowałem - w działach powtórnej kontroli. Działy powtórnej kontroli w całym kraju zatrudniały na koniec zeszłego roku ok. 270 celników. Jest to bardzo mała liczba, a przy tym są wyniki. Jeśli chodzi o powtórne kontrole u nieuczciwych importerów, w zeszłym roku wykrycie było na poziomie 39 mln, a więc przeprowadzane kontrole są bardzo opłacalne. Stąd skierowany przeze mnie do ministra pracy wniosek, aby z rezerw etatowych na ten rok przyznać administracji celnej 100 etatów z przeznaczeniem wyłącznie na zasilenie działów powtórnej kontroli, oczywiście nie świeżo przyjętymi, tylko w wyniku przesunięcia do tychże działów celników najwyższej specjalizacji i przeszkolenie nowych osób. Wniosek został złożony, a biorąc pod uwagę procedowanie międzyresortowe, mogę powiedzieć, że w ciągu miesiąca, do dwóch, spodziewam się jego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#JanuszPaczocha">Szkolenia - i też konkretne daty. Przy tej okazji chylę czoło przed trafnością wypowiedzi pani poseł Śledzińskiej-Katarasińskiej. Pani stwierdzenia związane m.in. ze szkoleniami celników są dla mnie najlepszym potwierdzeniem tezy, którą tutaj przedstawię. Otóż w szkoleniach celników istotna jest kwestia rozpoznawania zaniżenia wartości celnej czy oszustwa na taryfikacji, na klasyfikacji towarów, a więc szkolenia są permanentne, niemniej inwencja nieuczciwych importerów jest duża. Wykorzystałem więc zespół trójstronny, aby skierować prośbę pod adresem przedsiębiorców i spotkała się ona z pozytywnym odzewem. Prośba polegała na tym, aby cykle szkoleń, które się odbywają w administracji celnej, uzupełnić o instruktaże dla celników już specjalizujących się w tej branży, przeprowadzane bezpośrednio na terenie zakładów pracy przemysłu tekstylnego, w ich laboratoriach oraz ośrodkach badawczo-rozwojowych. Wiąże się to również z potanieniem szkoleń, ponieważ jeżeli przedsiębiorcy mieliby przyjechać do naszego ośrodka szkoleniowego ze swoimi specjalistami, z próbkami towarów, to wtedy byłoby drożej. Jeżeli celnicy przyjadą do tych przedsiębiorców, będzie taniej, konkretniej i lepiej. Jesteśmy już na etapie uzgodnień roboczych. Pierwsze dwie grupy, po 20 celników każda, będą przeszkolone. Mogę zaproponować termin: do miesiąca, ponieważ już trwają konkretne robocze ustalenia z konkretnymi przedsiębiorcami na terenie Łodzi. Propozycja ta okazała się na tyle trafna i na tyle życzliwie była przyjęta przez przedstawicieli przemysłu tekstylnego, że traktuję również te działania doszkalające, instruktaże u przedsiębiorców jako początek działań permanentnych, prowadzonych stale, dla obopólnej korzyści.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#JanuszPaczocha">I przy tej okazji jeszcze jedno stwierdzenie - wychodzę poza ramy pytania pana posła Jedonia o datę - związane ze specjalizowaniem się. Jest to zasadnicze pytanie, kogo i co specjalizować. Podnosząc kwalifikacje celników, możemy uzyskać efekt polegający na tym, że w coraz większej liczbie placówek celnych - a mamy ich w kraju 400 - będzie odpowiednia grupa celników szczególnie wyspecjalizowanych w sprawach obsługi towarów wrażliwych. Bo mówimy tutaj o towarach, które ewidentnie są wrażliwe na oszustwa celne. A zatem to jest mój pierwszy, najważniejszy cel: podniesienie jakości wyszkolenia celników, aby w jak największej liczbie placówek celnych mogli sprostać wyzwaniu, jakie stawia nieuczciwy import.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#JanuszPaczocha">Dopiero w drugiej kolejności, po otrzymaniu możliwości prawnych - bo w tej chwili ich nie mamy - będziemy mogli mówić poważniej o wyspecjalizowaniu placówek celnych. Ta propozycja ma bowiem niestety i swoją ciemniejszą stronę. Gdybyśmy w pewnych placówkach ograniczali możliwość odprawiania wyłącznie do pewnych grup towarowych, to by znaczyło, że zamykamy te placówki dla innych towarów, a to by oznaczało, że wielu importerom, przedsiębiorcom wydłużyłaby się droga do placówek celnych.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#JanuszPaczocha">Mam nadzieję, że zostałem tutaj dobrze zrozumiany: Priorytetem powinno być maksymalizowanie liczby przeszkolonych, jak najbardziej wyspecjalizowanych celników, aby wszędzie, gdzie ten towar się pojawia - a trzeba uwzględnić wszystkie kierunki - mogli odpowiednio swoje czynności wykonywać.</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#JanuszPaczocha">Przechodzę do pytania pana posła Drzewieckiego. Już nawiązałem do tego, że aby od celnika egzekwować, celnik musi mieć możliwości, aby móc sprostać ewidentnym przypadkom dumpingu, oszustwa, podwójnego fakturowania itd.</u>
          <u xml:id="u-262.10" who="#JanuszPaczocha">Jesteśmy skrępowani przepisami, i to przepisami międzynarodowymi. Celnik musi respektować kodeks wartości celnej. To znaczy, że musi przyjąć deklarację, również i tę dotyczącą wartości, wpisaną na deklaracji celnej. Musi mieć bardzo istotne powody, dowody, aby zakwestionować to, co jest zadeklarowane, i następnie wdrożyć postępowanie celne i wydać tę właściwszą decyzję wymiarową.</u>
          <u xml:id="u-262.11" who="#JanuszPaczocha">Z tego właśnie powodu, mówiąc jeszcze raz o wynikach krótkotrwałej na razie pracy zespołu trójstronnego, chcę poinformować, że mając do dyspozycji ten sprzęt komputerowy, który już został zakupiony, mamy większe już w tej chwili możliwości, aby stosować jedną z metod dodatkowego zastępczego szacowania wartości.</u>
          <u xml:id="u-262.12" who="#JanuszPaczocha">Pierwszą, tą najtrudniejszą do zastosowania, jest metoda wartości transakcyjnej towarów identycznych. Mając odpowiednie okablowanie w poszczególnych placówkach celnych, uruchomiwszy już na przełomie roku 1998 i 1999 system poczty elektronicznej, będziemy mogli szybciej przekazywać informacje o cenach i o cłach towarów podobnych, identycznych w różnych placówkach celnych. Na razie będziemy się posługiwali danymi na temat tzw. cen orientacyjnych, które będziemy na razie rozsyłali konwencjonalnymi metodami do poszczególnych placówek celnych. Będą one aktualizowane co pół roku i opiniowane przez Polską Izbę Przemysłu Tekstylnego. Pierwsze uzgodnienie nastąpiło w tym tygodniu. Te ceny transakcyjne zostaną przekazane jako zalecenie dla celników już od 1 marca, a następnie co pół roku będzie ich aktualizacja.</u>
          <u xml:id="u-262.13" who="#JanuszPaczocha">Pan poseł Drzewiecki sygnalizował ten poważny problem. Z pańskiej wypowiedzi odniosłem jednoznacznie wrażenie, że jest pan na pewno człowiekiem z branży. Mogę w związku z tym powiedzieć, że równie konkretnie przedstawiam panu informację o tym, że zwiększyliśmy swoje możliwości techniczne. Zostanie zakupiony sprzęt dodatkowy i to już będzie specjalistyczny sprzęt, uzgodniony z ludźmi z branży. Dodatkowe szkolenia, instruktaż na terenie zakładów pracy dadzą ten efekt, na którym panu zależało.</u>
          <u xml:id="u-262.14" who="#JanuszPaczocha">Przechodzę do pytania pana posła Kaniewskiego, związanego też z konkretnymi datami uchwalenia pewnych przepisów prawa. Otóż Kodeks celny został uchwalony w poprzedniej kadencji. Miał wejść w życie od półrocza roku 1997, ale właśnie z obawy o perturbacje, jakie wynikną w związku z jego wdrożeniem, wydłużono okres vacatio legis i dlatego wdrożenie nastąpiło od 1 stycznia 1998 r. Niemalże z tą samą datą weszły w życie ustawy okołocelne, przygotowane w poprzedniej kadencji, uchwalone na początku tej kadencji. Jeżeli teraz pan minister Klimek otwarcie mówi o potrzebie nowelizacji ustaw okołocelnych ze względu na tę praktykę, to zgódźmy się, że rok czy 1,5 roku praktyki związanej z tymi ustawami powinno nas jednoznacznie przekonać, że to należy uczynić. Nowelizacją tych ustaw są również zainteresowani celnicy, ponieważ są organami wykonującymi decyzje ministra gospodarki. Przytoczę jeden przykład. Obuwie z Chin, 6 stycznia 1999 r., decyzja o opłacie celnej dodatkowej, celnicy ją już wykonują.</u>
          <u xml:id="u-262.15" who="#JanuszPaczocha">W ten sposób przeszedłem do drugiego pytania pana posła Kaniewskiego, dotyczącego oceny, mojej oceny, możliwości, zdolności administracji celnej, jeśli chodzi o sprostanie tym wyzwaniom, przed którymi stoimy. Panie pośle, jestem niepoprawnym optymistą, ale z przekonaniem oświadczam, że po dokonaniu tych niezbędnych zakupów w zeszłym roku i licząc na zakupy sprzętu specjalistycznego tego roku, śmiem tak twierdzić, że celnicy będą we właściwy sposób wyposażeni, aby sprostać temu wyzwaniu. Ponieważ lada dzień rozpocznie się dodatkowy instruktaż na terenie zakładów przemysłu tekstylnego, będę więc mógł mówić coraz bardziej stanowczo o rosnącej ilości już wysoko wyspecjalizowanych celników. Liczę na dodatkowe 100 etatów. To jest również miejsce pracy dla tych specjalistów z branży, którzy być może stracą ją w przemyśle tekstylnym. To jest nasze naturalne środowisko, z którego powinniśmy czerpać, chcąc obsadzić te etaty, na które liczę.</u>
          <u xml:id="u-262.16" who="#JanuszPaczocha">I jeszcze jedna równie ważna sprawa. Administracja celna jest przygotowana i sprosta nałożonemu na nią obowiązkowi, jeśli chodzi o wykonanie każdej decyzji ministra gospodarki w ramach jego działań ochronnych. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ nie otrzymałem odpowiedzi, ponownie zwracam się do pana ministra o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#MarekBorowski">W związku ze zgłoszeniem wniosku o odrzucenie informacji, poddamy to pod głosowanie na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 159, 160 i 872).</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Kopcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po 8 posiedzeniach podkomisji, 10 posiedzeniach połączonych Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji, mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druki 159 i 160).</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#StanisławKopeć">Komisje proponują, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony w sprawozdaniu projekt ustawy. Przedstawiają też, na żądanie wnioskodawców, 5 wniosków mniejszości, które omówię na zakończenie.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#StanisławKopeć">Tak się złożyło, że przedłożona Wysokiej Izbie do uchwalenia nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa ma długą historię. Nowelizacja o podobnej, a w wielu miejscach takiej samej treści, została uchwalona 29 sierpnia 1997 r., a więc pod koniec ubiegłej kadencji Sejmu. Nie weszła jednak w życie z powodu odmowy jej podpisania przez prezydenta Rzeczypospolitej. Pan prezydent zakwestionował tylko jedną jej część - dopuszczenie możliwości wyłączenia z dzierżaw części gruntów skarbu państwa bez zgody dzierżawców.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#StanisławKopeć">Zmian w ustawie jest 30. Ich omówienie rozpocznę od zaprezentowania państwu trzech najważniejszych problemów i propozycji ich rozwiązania, a następnie przejdę do omówienia po kolei pozostałych zmian.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#StanisławKopeć">Ponieważ pierwsze czytanie odbyło się na posiedzeniu połączonych komisji rolnictwa i skarbu państwa równo rok i miesiąc temu, 20 stycznia 1998 r., a nie na plenarnym posiedzeniu, Wysoka Izba pozwoli, iż będzie to sprawozdanie nieco obszerniejsze.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#StanisławKopeć">A oto najważniejsze problemy i propozycje rozwiązań. Przede wszystkim kwestią od dawna podnoszoną przez środowiska rolnicze był brak instrumentów prawnych umożliwiających Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa elastyczne działanie w razie pojawienia się lokalnie zwiększonego popytu na grunty rolne ze strony rolników lub pracowników byłych przedsiębiorstw gospodarki rolnej. Dotychczasowa zasada organizowania przetargów nieograniczonych ze wskazaniem pierwszeństwa tych osób tylko w razie złożenia równorzędnych ofert była często przyczyną eliminowania w przetargach członków społeczności lokalnych przez tzw. dużych inwestorów. Aby umożliwić agencji reagowanie w pełniejszy niż dotychczas sposób na potrzeby rolników i pracowników byłych ppgr w zakresie tworzenia i powiększania gospodarstw rolnych, proponuje się:</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#StanisławKopeć">- po pierwsze, ograniczenie powierzchni nabywanych gruntów rolnych z zasobu do 100 ha - zmiana 12a na str. 4; oznaczać to będzie, że do sprzedaży nie mogłyby być wystawione grunty o większej powierzchni;</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#StanisławKopeć">- po drugie, dopuszczenie zamiany gruntów zasobu na grunty stanowiące własność rolników, przy czym za ekwiwalentną mogłaby być uznana zamiana jednego ha gruntów rolnika z przeludnionych terenów Polski, np. południowo-wschodniej, na 5 do 10 ha przeliczeniowych gruntów zasobu na ziemiach zachodnich i północnych; komisje proponują, aby szczegółowe warunki i tryb dokonywania zamiany określił minister skarbu państwa w porozumieniu z ministrem rolnictwa;</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#StanisławKopeć">- po trzecie, wprowadzenie instytucji przetargów ograniczonych, w których mogłyby uczestniczyć wyłącznie niektóre kategorie osób; proponuje się, aby przetarg mógł zostać ograniczony do rolników zamierzających powiększyć swoje gospodarstwo, jednak do powierzchni nie większej niż 100 ha przeliczeniowych; taki sam przetarg mógłby zostać zorganizowany także dla pracowników likwidowanych ppgr i członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych postawionych w stan upadłości albo likwidacji, którzy zamierzają utworzyć własne gospodarstwo rolne o powierzchni nie większej niż 100 ha; możliwe byłoby także zorganizowanie przetargu ograniczonego dla repatriantów, osób spełniających warunki do objęcia programem osadnictwa rolniczego, rolników, którzy sprzedali skarbowi państwa nieruchomości niezbędne na cele publiczne; należy podkreślić, że przetargi tego rodzaju mogłyby być organizowane wyłącznie dla jednej z wymienionych kategorii lub dla kilku kategorii łącznie.</u>
          <u xml:id="u-266.9" who="#StanisławKopeć">Drugi ważny problem, którego rozwiązanie proponuje się w projekcie, zasygnalizowany został przez związki zawodowe pracowników i organizacje pracodawców rolnych postulujące stworzenie możliwości bezprzetargowego wydzierżawienia nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw administrowanych spółkom utworzonym przez pracowników tych gospodarstw. Rozwiązanie prawne wychodzące naprzeciw temu postulatowi zawarte jest w pkt. 23. Bezprzetargowe przejście z administrowania na dzierżawę byłoby możliwe jednak dopiero po łącznym spełnieniu ściśle określonych warunków. Przede wszystkim dzierżawa mogłaby dotyczyć tylko takiego gospodarstwa, które w ostatnich 3 latach osiągnęło łącznie dodatni wynik finansowy. Pozostałe warunki dotyczą spółki, która miałaby stać się dzierżawcą. Do spółki powinna przystąpić więcej niż połowa pracowników gospodarstwa. Spółka musi też dysponować kapitałem pozwalającym na sfinansowanie przynajmniej pierwszej wpłaty z tytułu wykupu składników majątku obrotowego i ruchomych środków trwałych, a więc 20% wartości tych składników. Wreszcie spółka powinna mieć silnego kapitałowo lidera posiadającego co najmniej 20% udziałów lub akcji. Mógłby być nim administrator, pracownik gospodarstwa albo dysponujący kapitałem inwestor zewnętrzny.</u>
          <u xml:id="u-266.10" who="#StanisławKopeć">Wprowadzenie tych wszystkich warunków ma na celu zapewnienie, że dzierżawcami zostaną spółki, które dają rękojmię dalszego należytego prowadzenia gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-266.11" who="#StanisławKopeć">Wysoki Sejmie! Trzecia globalna grupa zmian i trzecim najważniejszym problemem, którego rozwiązanie proponuje się w projekcie, jest udział pracowników byłych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej w prywatyzacji państwowej własności rolnej.</u>
          <u xml:id="u-266.12" who="#StanisławKopeć">Jak wiadomo, restrukturyzacja i prywatyzacja tych przedsiębiorstw prowadzona jest w zupełnie inny sposób niż komercjalizacja i prywatyzacja innych przedsiębiorstw państwowych. Wszystkie ppgr, w liczbie 1666, zostały zlikwidowane. Pozostałe po likwidacji mienie podlega sprzedaży, wydzierżawieniu i innym formom rozdysponowania przewidzianym ustawą. Pracownicy nie mieli więc szansy skorzystania z możliwości preferencyjnego zakupu akcji spółki powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Żadne z ppgr nie zostało bowiem w taką spółkę przekształcone. Z tego samego względu pracowników ppgr nie obejmują postanowienia ustawy z 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Postanowienia te, jak wiadomo, przewidują nieodpłatne nabycie przez pracowników do 15% akcji należących do skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-266.13" who="#StanisławKopeć">Brak możliwości nieodpłatnego nabycia udziałów (akcji) jest odbierany przez pracowników byłych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej jako dyskryminujący ich w stosunku do pracowników innych przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-266.14" who="#StanisławKopeć">W celu zadośćuczynienia oczekiwaniom pracowników byłych ppgr komisje proponują w pkt. 30 na str. 11 wprowadzenie do ustawy nowego rozdz. 9a, w którym zaprojektowano mechanizm prawny pozwalający na utworzenie 3 spółek akcyjnych, zwanych spółkami zarządzającymi, a następnie nieodpłatne udostępnienie 67% ich akcji pracownikom byłych ppgr. Spółki zarządzające stanowiłyby rodzaj sektorowych funduszy inwestycyjnych, do których agencja wniosłaby udziały w swoich spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, z wyłączeniem jednak udziałów w spółkach realizujących szczególnie ważne zadania wynikające z polityki państwa w zakresie hodowli roślin i zwierząt. Do spółek zarządzających wniesiona zostałaby również część nieruchomości zasobu, a także wkłady pieniężne niezbędne do zarejestrowania spółek i rozpoczęcia przez nie działalności. Łączna wartość wkładów nie mogłaby być niższa niż 15% sumy wartości księgowej netto zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i wartości gruntów znajdujących się w zarządzie tych przedsiębiorstw w dniu ich likwidacji. W ten sposób przy prywatyzacji mienia pozostałego po ppgr zostałaby odzwierciedlona zasada udostępniania pracownikom akcji w prywatyzowanych przedsiębiorstwach państwowych. Celem i zadaniem spółek zarządzających byłoby pomnażanie wniesionego do nich majątku, także poprzez wykonywanie praw z wniesionych udziałów w spółkach z o.o.</u>
          <u xml:id="u-266.15" who="#StanisławKopeć">Do nieodpłatnego nabycia akcji spółek zarządzających uprawnione byłyby osoby:</u>
          <u xml:id="u-266.16" who="#StanisławKopeć">1) zatrudnione co najmniej 10 lat na podstawie stosunku pracy w państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej, jeżeli pozostawały w stosunku pracy z przedsiębiorstwem w dniu 1 stycznia 1990 r. albo w dniu podjęcia decyzji o likwidacji przedsiębiorstwa,</u>
          <u xml:id="u-266.17" who="#StanisławKopeć">2) zatrudnione na podstawie stosunku pracy przez tymczasowych zarządców lub administratorów mienia zasobu oraz przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w których agencja jest jedynym wspólnikiem, jeżeli zatrudnienie to, łącznie z zatrudnieniem w ppgr, trwało co najmniej 10 lat,</u>
          <u xml:id="u-266.18" who="#StanisławKopeć">3) zatrudnione co najmniej 10 lat w państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej na podstawie stosunku pracy, z którymi przed dniem 1 stycznia 1990 r. został przez przedsiębiorstwa rozwiązany stosunek pracy z powodu przejścia na emeryturę lub rentę.</u>
          <u xml:id="u-266.19" who="#StanisławKopeć">Data 1 stycznia 1990 r. przyjęta została nieprzypadkowo. Jest to bowiem data rozpoczęcia przekształceń w sferze rolnictwa państwowego. Przekształcenia te oznaczały dla całej rzeszy pracowników ppgr utratę miejsc pracy w wyniku redukcji zatrudnienia i zwolnień grupowych. Zatem programem objęte byłyby te osoby, które mają 10-letni staż pracy w ppgr, zostały zwolnione i nie znalazły zatrudnienia w zakładach pracy związanych z agencją, np. zostały zatrudnione przez dzierżawców.</u>
          <u xml:id="u-266.20" who="#StanisławKopeć">Zakłada się, w art. 13 ustawy nowelizującej, że rozdz. 9a wszedłby w życie z dniem 1 stycznia 2000 r., a więc później niż reszta nowelizacji. Pozwoli to agencji na przygotowanie się do realizacji programu, a ponadto ułatwi jej tworzenie spółek zarządzających. Przy ustalaniu wartości udziałów jednoosobowych spółek agencji, które mają być przedmiotem wkładów niepieniężnych, można będzie oprzeć się na aktualnej wartości kapitałów własnych tych spółek, wykazanej w bilansie za rok 1999. W art. 4 ustawy nowelizującej ustala się 6-miesięczny termin do zawiązania przez agencję spółek zarządzających i 12-miesięczny termin do udokumentowania uprawnień do nieodpłatnego nabycia akcji - od dnia wejścia w życie rozdz. 9a. Zgodnie z przepisami tego rozdziału agencja ma obowiązek udostępnienia akcji spółek nie później niż w 12 miesięcy od dnia zarejestrowania ostatniej z nich. Nabycie przez osoby uprawnione akcji spółek zarządzających powinno nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia ich udostępnienia. Ta sekwencja terminów wskazuje na to, że program nieodpłatnego udostępnienia akcji pracownikom byłych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej powinien zostać zrealizowany w latach 2000–2001. Zasady dokumentowania uprawnień pracowniczych i tryb nieodpłatnego udostępnienia akcji ma określić minister skarbu państwa w specjalnym rozporządzeniu. Powstaje pytanie, czy i jakie konkretne korzyści majątkowe uzyskaliby pracownicy byłych państwowych gospodarstw rolnych w wyniku nieodpłatnego nabycia akcji spółek zarządzających. Według wstępnych i przybliżonych obliczeń łączna wartość wniesionych do tych spółek nieruchomości zasobu oraz udziału w jednoosobowych spółkach agencji wyniosłyby ok. 1800 mln zł, a zatem przy założeniu, że wnioski o nabycie akcji zgłosi maksymalnie 500 tys. osób uprawnionych, księgowa wartość akcji przypadająca na uprawnionego wyniosłaby ok. 2,5 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-266.21" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po omówieniu najważniejszych kwestii chciałbym przejść do zaprezentowania pozostałych propozycji zmian. Ich wprowadzenie zdaniem połączonych komisji jest niezbędne na obecnym etapie przekształceń rolnictwa państwowego.</u>
          <u xml:id="u-266.22" who="#StanisławKopeć">W zmianie 1 proponuje się doprecyzowanie zakresu przedmiotowego ustawy. W praktyce powstają bowiem wątpliwości, jakie nieruchomości podlegają przekazaniu do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Według proponowanego przez komisję brzmienia pkt. 1 w art. 1 ustawy przekazaniu agencji będą podlegały wyłącznie nieruchomości rolne położone na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele rolne.</u>
          <u xml:id="u-266.23" who="#StanisławKopeć">W zmianie 2 konkretyzuje się w art. 6 niektóre zadania agencji z zakresu polityki państwa, związane z przekształceniami państwowej własności rolnej, przez wskazanie, że do zadań tych należy tworzenie gospodarstw rolnych oraz powiększanie już istniejących gospodarstw rodzinnych, a także udzielanie pomocy byłym pracownikom państwowych gospodarstw rolnych i członkom ich rodzin, którzy w związku z restrukturyzacją tych przedsiębiorstw znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej. Chodzi tu o takie formy pomocy, jak stypendia, finansowanie pobytu chorych dzieci w sanatoriach itp.</u>
          <u xml:id="u-266.24" who="#StanisławKopeć">W zmianie 3 koryguje się w art. 10 dotychczasowe braki w regulacji instytucji rady nadzorczej agencji. Proponuje się zwiększenie reprezentatywności rady bez zmiany liczby jej członków. Do rady wchodziłby obligatoryjnie przedstawiciel Krajowej Rady Izb Rolniczych. Kandydatów do rady mogłyby wysuwać także ogólnokrajowe organizacje związków zawodowych pracowników rolnictwa. Dotychczas instytucje te nie były brane pod uwagę przy ustalaniu składu rady.</u>
          <u xml:id="u-266.25" who="#StanisławKopeć">W zmianie 4 proponuje się skreślenie ust. 4–6 w art. 12, co oznacza, że gospodarowanie całym mieniem zasobu odbywać się będzie na zasadach określonych w ustawie. Dotychczas w gospodarowaniu mieniem zasobu występuje niepotrzebny dualizm proceduralny. O tym, jakie przepisy mają zastosowanie, decyduje często niejednoznaczne określony rolny albo nierolny charakter tego mienia zasobu. Powoduje to, że procedury udostępniania mienia stosowane przez agencję, a wynikające z konieczności przestrzegania dwojakiego rodzaju przepisów, są niezrozumiałe dla kontrahentów. Stanowi to często przyczynę wielu niepotrzebnych sporów i skarg. Po wprowadzeniu proponowanej zmiany przepisy o gospodarce nieruchomościami byłyby stosowane tylko w razie wyraźnego do nich odesłania.</u>
          <u xml:id="u-266.26" who="#StanisławKopeć">W zmianie 5 proponuje się po raz kolejny przedłużenie w art. 13 terminu przekazania nieruchomości do zasobu. Chodzi tu przede wszystkim o nieruchomości pozostałe po byłym Państwowym Funduszu Ziemi. Ich całkowite przekazanie agencji przez wojewodów uzależnione jest przede wszystkim od uporządkowania stanu geodezyjno-prawnego, co niestety przeciąga się z powodu niewystarczających środków na ten cel w budżetach wojewódzkich.</u>
          <u xml:id="u-266.27" who="#StanisławKopeć">Zmiana 7 projektowana w art. 17b ust. 2 powinna jednoznacznie uregulować kwestie opłat za wieczyste użytkowanie nieruchomości zasobu przez Polską Akademię Nauk, jednostki badawczo-rozwojowe i szkoły wyższe. Dotychczasowe rozwiązanie prawne uzależniało obowiązek ponoszenia opłaty, w wysokości 1q żyta z 1 ha przeliczeniowego, od tego, czy na terenie danej nieruchomości prowadzona jest działalność gospodarcza. Rozwiązanie to nie jest dobre. W wielu wypadkach nie da się bowiem jednoznacznie odróżnić w danej jednostce działalności gospodarczej od statutowej PAN czy instytutu badawczo-rozwojowego. Proponuje się więc obniżenie opłaty do 0,5 q żyta, ale za to naliczanie jej jednolicie od wszystkich nieruchomości będących przedmiotem użytkowania wieczystego.</u>
          <u xml:id="u-266.28" who="#StanisławKopeć">W artykule tym proponuje się także dodanie przepisów umożliwiających nabycie na własność nieruchomości przez jej wieczystego użytkownika, z zaliczeniem na poczet ceny równowartości prawa użytkowania wieczystego. Jest to rozwiązanie identyczne z tym, które Wysoki Sejm wprowadził w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Z możliwości nabycia własności mogliby skorzystać użytkownicy wieczyści, których nie dotyczy ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności. W artykule tym zobowiązuje się zbywcę prawa użytkowania wieczystego, ustanowionego na jego rzecz w drodze ustawy, do uiszczenia agencji opłaty w wysokości 25% wartości nieruchomości obciążonej zbywanym prawem. Proponując wprowadzenie takiej opłaty, komisje wzięły pod uwagę, że nieodpłatne ustawowe przekazanie w użytkowanie wieczyste Polskiej Akademii Nauk, jednostkom badawczo-rozwojowym i szkołom wyższym nieruchomości rolnych o powierzchni często kilku tysięcy hektarów miało na celu zapewnienie im warunków do wykonywania działalności statutowej. Obecnie okazało się, że w wielu wypadkach nieruchomości te są tym jednostkom zbędne. Jeżeli więc nie zrzekają się one prawa użytkowania wieczystego na rzecz skarbu państwa, lecz prawo to sprzedają, to jest zasadne, aby skarb państwa reprezentowany przez agencję uczestniczył w korzyściach z tego wynikających.</u>
          <u xml:id="u-266.29" who="#StanisławKopeć">W zmianach 8–11 projekt zawiera propozycję dokonania zmian w rozdziale dotyczącym gospodarki finansowej agencji poprzez nadanie nowego brzmienia art. 20 ust. 2 i dodanie art. 20b. Tematy te były wnikliwie omawiane na posiedzeniach komisji, z udziałem przedstawicieli agencji, a zatem pominę szczegółową analizę tego, jako że większość obecnych tu panów posłów uczestniczyła w posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-266.30" who="#StanisławKopeć">W zmianie 12 najważniejsza jest propozycja dotycząca art. 24, to znaczy wprowadzenia instytucji zamiany jako nowej formy gospodarowania zasobem. Zostało to przeze mnie omówione wcześniej. W tym miejscu przedstawię pozostałe zmiany.</u>
          <u xml:id="u-266.31" who="#StanisławKopeć">W ust. 5 proponuje się rozszerzyć krąg podmiotów, którym agencja będzie mogła nieodpłatnie przekazać nieruchomości na cele statutowe. Do kręgu tego włączono Krajową Radę Izb Rolniczych oraz izby rolnicze. Z oczywistych względów wyłączono natomiast możliwość przekazania nieruchomości na te cele innym niż państwowe szkołom wyższym i jednostkom badawczo-rozwojowym.</u>
          <u xml:id="u-266.32" who="#StanisławKopeć">W ust. 7 porządkuje się wątpliwą dotychczas kwestię skutków prawnych przekazania gruntów zasobu na pasy drogowe autostrad. Przepis zawierałby rozstrzygnięcie, że takie przekazanie oznacza przejęcie nieruchomości do Zasobu Nieruchomości Skarbu Państwa, o którym mowa w ustawie o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-266.33" who="#StanisławKopeć">W zmianie 14 obok wcześniej omówionej już przeze mnie instytucji przetargów ograniczonych przedstawia się następujące propozycje zmian w art. 29:</u>
          <u xml:id="u-266.34" who="#StanisławKopeć">- Uporządkowanie spraw związanych z określeniem pierwszeństwa nabycia bez przetargu nieruchomości zasobu. Pierwszeństwo przysługiwałoby: spółdzielni produkcji rolnej wobec gruntów, którymi włada, byłemu właścicielowi lub jego spadkobiercom, a także dzierżawcy nieruchomości, jeżeli dzierżawa trwała faktycznie przez okres co najmniej trzech lat. Pierwszeństwo nabycia przez byłych właścicieli nie dotyczyłoby jednak nieruchomości, które stały się własnością skarbu państwa na podstawie przepisów enumeratywnie wymienionych w art. 29 ust. 1a. Chodzi tu o takie nieruchomości, jak na przykład określone w art. 2 dekretu z 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich. W razie zbiegu uprawnień pierwszeństwo nabycia przysługuje w podanej wcześniej przeze mnie kolejności, to znaczy: spółdzielni, byłemu właścicielowi lub jego spadkobiercom, wreszcie dzierżawcy.</u>
          <u xml:id="u-266.35" who="#StanisławKopeć">- Komisje uznały za zasadne wprowadzenie nowego ust. 3c, według którego w przetargu dotyczącym nieruchomości położonej w gminie o wysokim bezrobociu strukturalnym w razie równorzędności ofert pierwszeństwo miałby oferent gwarantujący utworzenie największej liczby miejsc pracy i utrzymanie ich przez lat pięć.</u>
          <u xml:id="u-266.36" who="#StanisławKopeć">W zmianie 15 (s. 6) proponuje się nowe brzmienie art. 30 ze względu na konieczność zsynchronizowania jego przepisów z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jako zasadę przyjmuje się, że cena nieruchomości i innych składników mienia ustalana byłaby na podstawie wyceny rzeczoznawcy majątkowego, sporządzonej przy zastosowaniu sposobów ustalania wartości przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami. Tak jak dotychczas cenę nieruchomości rolnej można byłoby także ustalić na podstawie stawek szacunkowych, określanych przez ministra rolnictwa. Ustalenie ceny w ten uproszczony sposób nie wymagałoby sporządzenia wyceny przez rzeczoznawcę. Ustalanie ceny obiektów zabytkowych, tak jak do tej pory, następowałoby z zastosowaniem obligatoryjnej, 50% zniżki.</u>
          <u xml:id="u-266.37" who="#StanisławKopeć">W zmianie 16 ust. 4 w art. 31 otrzymałby nowe brzmienie. Chodzi o sformułowanie zgodnie z wymogami konstytucji upoważnienia do wydania przez ministra skarbu państwa, w porozumieniu z ministrem rolnictwa, rozporządzenia w sprawie oprocentowania rozłożonej na raty należności oraz ustalania naturalnych mierników tej należności. Dotychczasowe upoważnienie, a także akt wykonawczy wydany w formie zarządzenia, nie spełniają już dziś wymogów konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-266.38" who="#StanisławKopeć">W zmianach 18–21 proponuje się wprowadzenie nowych zapisów w rozdziale 7 ustawy dotyczącym zarządu w celu zsynchronizowania przepisów tego rozdziału z odpowiednimi regulacjami ustawy o gospodarce nieruchomościami dotyczącymi przekazywania nieruchomości w trwały zarząd państwowej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Instytucje te w obu ustawach mają identyczny charakter prawny, zatem różnice powinny ograniczać się tylko do regulacji dotyczących specyficznych cech zarządu nieruchomościami zasobu. Tak więc ten rozdział otrzymałby nowy tytuł „Trwały zarząd”. Wzorem ustawy o gospodarce nieruchomościami w trwały zarząd mogłyby zostać przekazane jedynie nieruchomości zasobu, nie zaś - jak dotychczas - mienie zasobu. Z przepisami o gospodarce nieruchomościami zgodne byłyby także opłaty z tytułu trwałego zarządu, które określa się w odniesieniu do ceny gruntów ustalonej na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego. Jednak cenę gruntu rolnego można byłoby ustalać na podstawie stawek szacunkowych określonych w rozporządzeniu ministra rolnictwa. Rozszerzony zostałby katalog nieruchomości, od których nie pobiera się opłat z tytułu zarządu, o nieruchomości znajdujące się pod drogami publicznymi i między wałami przeciwpowodziowymi a korytem rzeki. Analogicznie jak w ustawie o gospodarce nieruchomościami dopuszcza się, za zgodą prezesa agencji, możliwość wynajęcia, wydzierżawienia lub użyczenia nieruchomości przekazanej w zarząd, z tym że wygaśnięcie zarządu jest równoznaczne z wypowiedzeniem tych umów z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wypowiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-266.39" who="#StanisławKopeć">W zmianie 23 komisje proponują nowe brzmienie art. 39. W przepisach ust. 2 tego artykułu skatalogowane zostały odstępstwa od stosowania przetargu przed zawarciem umowy dzierżawy. Pierwsze trzy (wydzierżawienie dotychczasowemu dzierżawcy, jednoosobowej spółce agencji i spółdzielni produkcji rolnej) zostały przeniesione z obowiązującego stanu prawnego. Czwarte odstępstwo dotyczy wydzierżawienia kilkuarowego ogródka przydomowego osobie zajmującej ten ogródek na podstawie postanowień układu zbiorowego pracy dla pracowników państwowych przedsiębiorstw rolnych albo zakładowej umowy zbiorowej. Dotyczy to byłych pracowników ppgr i innych osób uprawnionych, które nie wykupiły ogródków na własność. Postanowienia układów i umów zbiorowych wygasły kilka lat temu, ustał zatem formalny tytuł prawny do władania ogródkiem. Komisje uznały, że powyższe okoliczności uzasadniają odstąpienie od zasady przetargu przy zawieraniu umów dzierżawy z tymi osobami. I wreszcie piąte odstępstwo dotyczy omówionego przeze mnie już wcześniej bezprzetargowego przejścia od administrowania do dzierżawy.</u>
          <u xml:id="u-266.40" who="#StanisławKopeć">W nowym art. 39 komisje zaaprobowały jeszcze jedno rozwiązanie. Chodzi o możliwość wypowiedzenia przez agencję umowy w celu wyłączenia z dzierżawy części lub całości nieruchomości przeznaczonej w planie zagospodarowania przestrzennego na cele publiczne. Okres wypowiedzenia - zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego - wynosiłby dla gruntu rolnego 1 rok naprzód na koniec roku dzierżawnego, a dla innej dzierżawy - 6 miesięcy naprzód przed upływem roku dzierżawnego. Chciałbym podkreślić, że zamieszczenie tego rodzaju postanowienia nie było kwestionowane z punktu widzenia jego konstytucyjności. Przepis ten stosowany byłby również w sytuacjach wyjątkowych, w których realizacja celów publicznych uzasadnia nawet dalej idącą dolegliwość, jaką jest wywłaszczenie.</u>
          <u xml:id="u-266.41" who="#StanisławKopeć">W zmianie 24 komisje zaaprobowały projekt zmiany art. 39a, w myśl której czynsz dzierżawny ustalany byłby jako suma pieniężna waloryzowana wskaźnikiem wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych albo za pomocą miernika naturalnego, czyli jako równowartość pieniężna odpowiedniej ilości pszenicy. Dotychczas czynsz ustalany jest wyłącznie za pomocą miernika naturalnego. Jeden raz w ciągu trwania dzierżawy można byłoby dokonać przejścia z miernika naturalnego na pieniężny. Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw postulatom dzierżawców, którzy upatrują w nim możliwość bardziej elastycznego niż dotychczas dostosowywania obciążeń czynszowych do ich możliwości płatniczych, uzależnionych przecież od zmieniającej się sytuacji na rynku produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-266.42" who="#StanisławKopeć">Zmiany 26 i 27 to propozycja nadania nowego brzmienia art. 43 ust. 2 i art. 44 ustawy. Wynika to z potrzeby umożliwienia agencji nieodpłatnego przekazania mieszkań i budynków mieszkalnych, których najemcy nie wyrazili wcześniej chęci nabycia ich na własność, nie tylko gminie, ale także spółdzielni mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-266.43" who="#StanisławKopeć">W zmianie 28 zaproponowano przeredagowanie art. 45, bez zmiany treści tego przepisu, w związku ze zmianami, które proponuje się w art. 31. Przypomnę, że chodzi tu o dostosowanie do wymogów konstytucji upoważnień do wydania aktu wykonawczego w sprawie oprocentowania należności rozłożonej na raty. W nowej redakcji art. 45 stanowi, zgodnie z konstytucją, wytyczną do treści rozporządzenia, które zostanie wydane na podstawie art. 31.</u>
          <u xml:id="u-266.44" who="#StanisławKopeć">I wreszcie przepisy przejściowe. W art. 2 zawarto niezbędny przepis przejściowy związany z koniecznością uregulowania upływu kadencji dotychczasowej rady nadzorczej agencji, którą w myśl art. 10 ustawy zastąpiłaby rada w nowym składzie. Proponuje się, aby dotychczasowa rada pełniła obowiązki do chwili podjęcia uchwał zamykających rok, w którym wejdzie w życie ustawa.</u>
          <u xml:id="u-266.45" who="#StanisławKopeć">W art. 3 proponuje się, żeby nowe opłaty roczne z tytułu wieczystego użytkowania i zarządu uiszczane były poczynając od opłat należnych za rok 2000, a więc za pierwszy pełny rok gospodarczy, zakładając, że nowelizacja wejdzie w życie w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-266.46" who="#StanisławKopeć">Art. 4 dotyczący zmiany terminów związanych z programem nieodpłatnego udostępniania pracownikom b. ppgr akcji spółek zarządzających został przeze mnie omówiony wcześniej przy okazji prezentowania tych rozwiązań prawnych.</u>
          <u xml:id="u-266.47" who="#StanisławKopeć">W art. 6 również zaproponowano zmianę w ustawie o spółkach z udziałem zagranicznym, mianowicie zezwolenie ministra skarbu państwa wymagane byłoby na nabycie lub objęcie przez podmiot zagraniczny udziałów lub akcji w spółce korzystającej z mienia państwowej osoby prawnej. Dotychczas zgoda taka wymagana była jedynie wówczas, gdy spółka z udziałem zagranicznym zamierzała dzierżawić nieruchomość od agencji. Do ominięcia tego wymogu wystarczyło, że umowę dzierżawy zawarła zwykła spółka, która następnie dopuściła podmiot zagraniczny. Rozwiązanie to ma dodatkowo uszczelnić dotychczasowe procedury uznane za niewłaściwe.</u>
          <u xml:id="u-266.48" who="#StanisławKopeć">W art. 7 projektuje się zmianę ustawy o lasach. Zmiana ma na celu ujednolicenie zasad gospodarowania lasami znajdującymi się w użytkowaniu wieczystym. Jej treść sprowadza się do tego, że w zakresie uprawnień i obowiązków związanych z utrzymaniem i eksploatacją lasu użytkownik wieczysty lasu traktowany jest jak właściciel nie tylko wtedy, gdy lasem zarządzają Lasy Państwowe, ale wówczas gdy las wchodzi w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Nie ma bowiem racjonalnych przesłanek, by różnicować tę sytuację.</u>
          <u xml:id="u-266.49" who="#StanisławKopeć">W art. 8 zwolnienie agencji od podatku dochodowego od osób prawnych jest niezbędne z trzech następujących powodów:</u>
          <u xml:id="u-266.50" who="#StanisławKopeć">1. Przychody z działalności rolniczej gospodarstw agencji stanowią blisko połowę łącznych przychodów i są ustawowo zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-266.51" who="#StanisławKopeć">2. Dochody z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego także podlegają zwolnieniu z tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-266.52" who="#StanisławKopeć">3. Nadwyżka finansowa agencji już obecnie podlega w części przekazaniu na rachunek budżetu państwa, natomiast począwszy od 2002 r. agencja będzie obowiązana przekazać do budżetu 30% swoich wpływów pieniężnych. Kwestie te reguluje art. 20 ustawy, o którym wspominałem wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-266.53" who="#StanisławKopeć">W art. 10 proponuje się zmianę ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Jest to oczywiście zmiana wynikająca z rozdziału 9a w przypadku udostępnienia pracownikom akcji.</u>
          <u xml:id="u-266.54" who="#StanisławKopeć">W art. 11 proponuje się również dokonanie skreślenia w art. 10 ustawy o gospodarce nieruchomościami, co będzie oznaczać, że obowiązek ustalania ceny nieruchomości zasobu przez rzeczoznawcę majątkowego będzie istniał tylko wówczas, gdy tak będą stanowić przepisy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-266.55" who="#StanisławKopeć">I wreszcie w art. 12 zamieszcza się przepis utrzymujący w mocy ze względów praktycznych dotychczasowe przepisy dotyczące oprocentowania należności rozłożonej na raty, jednak na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-266.56" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozostałe zmiany, które pominąłem, mają charakter porządkowy i proceduralny.</u>
          <u xml:id="u-266.57" who="#StanisławKopeć">Panie i Panowie Posłowie! Wysoki Sejmie! Do projektu zostało zgłoszonych 5 wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-266.58" who="#StanisławKopeć">Pierwszy wniosek zmierza do usunięcia z projektu ograniczenia do 100 ha gruntów rolnych, które można nabyć z zasobu. Wnioskodawcy zarzucają temu przepisowi niekonstytucyjność. Potwierdza to ich zdaniem opinia sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz wydana w trakcie prac nad projektem. Bezwzględne ograniczenie nabycia własności jest sprzeczne z art. 20 konstytucji. Byłoby to bowiem ograniczenie wolności działalności gospodarczej, której jednym z filarów jest własność prywatna. Niezależnie od tego podstawowego zarzutu podnosi się, że nie będzie wiadomo, jak ten przepis stosować. Nie wiadomo bowiem, czy ograniczenie odnosi się do jednej transakcji, czy też ma charakter podmiotowy, tzn. dotyczy każdego, kto chciałby nabyć z zasobu w kilku transakcjach łącznie więcej niż 100 ha.</u>
          <u xml:id="u-266.59" who="#StanisławKopeć">Drugi wniosek mniejszości dotyczy tego samego przepisu. Wnioskodawcy proponują jednak złagodzenie ograniczenia w nabywaniu gruntów rolnych z zasobu. Według wniosku powierzchnia nabywanych gruntów mogłaby przekroczyć 100 ha, jednak nie mogłaby być większa niż 500 ha.</u>
          <u xml:id="u-266.60" who="#StanisławKopeć">Wniosek mniejszości nr 3 dotyczy zmian w art. 39 ustawy. Pierwsza część tego wniosku dotycząca odwołania się do art. 29 ust. 3–3d wymaga chyba doprecyzowania. W projekcie bowiem nie występuje w art. 29 ust. 3d, autorzy zaś nie zgłosili żadnego wniosku w tym zakresie. Myślę, że ma to raczej charakter błędu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-266.61" who="#StanisławKopeć">W drugiej części natomiast proponuje się wprowadzenie do art. 39 przepisów, które pozwalałyby na wyłączenie bez zgody dzierżawcy z przedmiotu dzierżawy gruntów w celu przeznaczenia ich na tworzenie lub powiększenie gospodarstw rolnych. Następowałoby to w drodze jednostronnej czynności prawnej wypowiedzenia umowy przez agencję. Wypowiedzenie można byłoby stosować wobec dzierżawców gruntów o powierzchni nie mniejszej niż 150 ha. Dopuszczalne byłoby jednorazowe wyłączenie do 1/5 dzierżawionej powierzchni, a łącznie w czasie trwania umowy dzierżawy - aż do 1/3 tej powierzchni.</u>
          <u xml:id="u-266.62" who="#StanisławKopeć">Decyzję w sprawie przyjęcia tego wniosku podejmie oczywiście Wysoka Izba. Chciałbym jednak przypomnieć, że to właśnie z powodu prawie identycznie brzmiącego przepisu - różnił się on wtedy tylko liczbą hektarów i było nie 1/3, lecz 1/5 - prezydent Rzeczypospolitej odmówił podpisania nowelizacji ustawy, zarzucając niekonstytucyjność przyjętemu wówczas przez parlament rozwiązaniu.</u>
          <u xml:id="u-266.63" who="#StanisławKopeć">Ponadto należy zwrócić uwagę, że przyjęcie zmiany 23 w kształcie proponowanym przez wnioskodawców oznaczać będzie rezygnację z przedstawionej przeze mnie wcześniej możliwości bezprzetargowego wydzierżawienia nieruchomości spółce pracowniczej.</u>
          <u xml:id="u-266.64" who="#StanisławKopeć">Wniosek mniejszości nr 4 mojego autorstwa zmierza do zrównania spółdzielni zorganizowanych do eksploatacji popegeerowskich zasobów mieszkaniowych z innymi spółdzielniami mieszkaniowymi w zakresie uzyskiwania dotacji państwowych. Podczas prac w komisjach sejmowych przepis ten został z projektu wykreślony, ponieważ obecnie nie przewiduje się już dotowania spółdzielni mieszkaniowych. Nie można jednak wykluczyć, że praktyka taka nie zostanie wznowiona. Trzeba by wówczas respektować zasadę równego traktowania zasobów popegeerowskich i innych zasobów spółdzielczych. Stąd też wnoszę, aby przepis ten w projekcie utrzymać.</u>
          <u xml:id="u-266.65" who="#StanisławKopeć">Wniosek mniejszości nr 5 dotyczy zmiany 30, a więc wykreślenia z nowelizacji możliwości udziału pracowników państwowych gospodarstw rolnych w prywatyzacji poprzez nieodpłatne nabycie przez nich akcji spółek akcyjnych, do których mają być wniesione udziały w spółkach agencji i inne mienie pozostałe po likwidacji państwowych gospodarstw rolnych. Według autorów wniosku sprawa udziału byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych w prywatyzacji majątku państwowego winna być rozwiązana w ramach powszechnego uwłaszczenia obywateli.</u>
          <u xml:id="u-266.66" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiłem, jak myślę, dość dokładnie te wszystkie zmiany, które niesie ze sobą przedstawiany dziś w drugim czytaniu projekt zmiany ustawy. Ponieważ większość z państwa uczestniczyła w posiedzeniach komisji, mam nadzieję, iż w sposób wystarczający przedstawiłem ich uzasadnienie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-266.67" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#MarekBorowski">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu między kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 43 minut, czyli debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Jurgiela z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność przedstawiam stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz zmianie niektórych ustaw (druki nr 159, 160 i sprawozdanie komisji).</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#KrzysztofJurgiel">Najważniejsze rozwiązania, które znalazły się w projekcie, wychodzą naprzeciw oczekiwaniom środowisk rolniczych, a także zapewniają podwyższenie sprawności działania Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, jak również dostosowują przepisy ustawy do przepisów o gospodarce nieruchomościami w zakresie koniecznym dla gospodarowania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#KrzysztofJurgiel">Wymieniona ustawa reguluje zasady gospodarowania mieniem skarbu państwa w odniesieniu do nieruchomości rolnych, nieruchomości i mienia pozostałego po likwidowanych pegeerach, lasów nie wydzielonych geodezyjnie z nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#KrzysztofJurgiel">Zmiana 1 ma na celu ściślejsze określenie zakresu przedmiotowego ustawy.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#KrzysztofJurgiel">Klub Akcji Wyborczej Solidarność popiera zmiany w rozdz. 2, dotyczące realizacji polityki państwa przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa w zakresie wspierania działań mających na celu udzielanie pomocy byłym pracownikom PGR i członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#KrzysztofJurgiel">Pozytywnie należy ocenić propozycję uzupełnienia składu Rady Nadzorczej o przedstawiciela Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz rozszerzenia katalogu organizacji przedstawiających kandydatów do składu rady.</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#KrzysztofJurgiel">W rozdz. 3 ustawy, dotyczącym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, umożliwiono, poprzez dodanie nowego ust. 4 w art. 17 b, nabycie na własność nieruchomości przez jej wieczystego użytkownika z zaliczeniem na poczet ceny równowartości prawa użytkowania wieczystego.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#KrzysztofJurgiel">W zakresie gospodarki finansowej agencji wprowadzono zmiany 8, 9, 10, 11, które mają na celu umocowanie ustawowe zasad rachunkowości agencji. Utworzenie 4 funduszy pozwoli jednoznacznie ocenić gospodarowanie poszczególnymi składnikami mienia agencji.</u>
          <u xml:id="u-268.8" who="#KrzysztofJurgiel">Pozytywnie należy ocenić poszerzenie w art. 24 katalogu form gospodarowania zasobem poprzez wprowadzenie możliwości zamiany gruntów Zasobu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa na grunty stanowiące własność rolników oraz możliwość przekazania w drodze umowy nieodpłatnie na własność:</u>
          <u xml:id="u-268.9" who="#KrzysztofJurgiel">1) jednostce samorządu terytorialnego na realizację zadań własnych,</u>
          <u xml:id="u-268.10" who="#KrzysztofJurgiel">2) Polskiej Akademii Nauk, izbie rolniczej, państwowej szkole wyższej lub państwowej jednostce badawczo-rozwojowej na cele służące wykonywaniu ich zadań statutowych.</u>
          <u xml:id="u-268.11" who="#KrzysztofJurgiel">W rozdz. 6 ustawy, określającym zasady sprzedaży i nabywania nieruchomości, zagwarantowano pierwszeństwo kupna bez przetargu nieruchomości zasobu, bez względu na to, czy mają one rolny czy nierolny charakter, w kolejności: spółdzielni produkcyjnej, byłemu właścicielowi albo jego spadkobiercom, dzierżawcy. Słusznie też wprowadzono możliwość ograniczenia przetargów dla osób wymienionych w art. 29 ustawy, nowy ust. 3b.</u>
          <u xml:id="u-268.12" who="#KrzysztofJurgiel">Na uwagę zasługuje rozwiązanie zawarte w art. 29 pkt 3, gdzie rozstrzygnięcie przetargu uzależniono od zorganizowania największej liczby miejsc pracy. Dopuszczenie alternatywnego sposobu ustalania czynszu dzierżawnego w sumie pieniężnej waloryzowanej wskaźnikiem wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych albo, tak jak dotychczas, jako równowartość pieniężną odpowiedniej ilości pszenicy należy uznać za rozwiązanie bardzo słuszne, pozwalające dokonać dzierżawcy wyboru.</u>
          <u xml:id="u-268.13" who="#KrzysztofJurgiel">Pozytywnie należy ocenić usunięcie luki prawnej w ustawie poprzez wprowadzenie zmiany w art. 6 do ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym polegającej na wymogu uzyskania zezwolenia ministra skarbu państwa na nabycie lub objęcie przez podmiot zagraniczny udziałów lub akcji w spółce, która korzysta z mienia państwowej osoby prawnej.</u>
          <u xml:id="u-268.14" who="#KrzysztofJurgiel">Teraz chciałbym się odnieść do wniosków mniejszości, które są zawarte w sprawozdaniu komisji. Moim zdaniem należy zdecydowanie poprzeć wniosek mniejszości nr 1 zmierzający do odrzucenia ograniczenia powierzchni nabywanych gruntów rolnych skarbu państwa z następujących względów.</u>
          <u xml:id="u-268.15" who="#KrzysztofJurgiel">W proponowanej zmianie 12 lit.a zakaz nabywania gruntów rolnych o powierzchni przekraczającej 100 ha budzi poważne wątpliwości interpretacyjne, w szczególności z proponowanej zmiany nie wynika, czy zakaz ten należy traktować przedmiotowo (zakazane ma być jednorazowe nabywanie gruntów o większej powierzchni niż 100 ha) czy podmiotowo (zakazane ma być nabycie od agencji przez jedną osobę łącznie więcej niż 100 ha gruntów).</u>
          <u xml:id="u-268.16" who="#KrzysztofJurgiel">Jakkolwiek można przypuszczać, że połączone komisje miały na celu wprowadzenie zakazu podmiotowego i doprowadzenie do sytuacji, w której żaden kontrahent agencji nie mógłby nabyć z zasobu więcej niż 100 ha, to jednak ta intencja komisji z projektu nie wynika. Natomiast niewątpliwym efektem wprowadzenia tej zmiany było powstanie sytuacji, w której rolnicy wcześniej nabywający grunty od agencji, mieliby jeszcze prawo, po wejściu w życie ustawy, do nabycia następnych 100 ha, inni zaś mogliby nabyć wyłącznie do 100 ha gruntu.</u>
          <u xml:id="u-268.17" who="#KrzysztofJurgiel">Proponowana zmiana wydaje się również niezasadna z ekonomicznego punktu widzenia, nierzadko bowiem wystąpiłaby sytuacja, w której agencja zmuszona byłaby oferować do sprzedaży budynki przystosowane do prowadzenia np. hodowli bydła na dużą skalę, nie zapewniając jednocześnie odpowiedniej do tego ilości gruntów, które powinny stanowić zaplecze paszowe dla tego rodzaju hodowli. Takie budynki nie znalazłyby nabywców, a więc musiałyby ulec fizycznej likwidacji, co nie mogłoby być uznane za zgodne z określonym w art. 6 ustawy wymogiem racjonalnego wykorzystania potencjału produkcyjnego zasobu. Należy również zwrócić uwagę, że sprzedaż większych obszarowo zabudowanych nieruchomości rolnych ma miejsce głównie na terenach, gdzie w przeszłości znacząca część gruntów znajdowała się w rękach państwa, a gospodarstwa indywidualne, choć stosunkowo nieliczne, miały większy przeciętny obszar niż w innych regionach. Restrukturyzacja gospodarstw państwowych umożliwiała tym gospodarstwom dalsze znaczne zwiększenie obszaru. Obecnie niewielki popyt na grunty ze strony rolników na terenach Polski północnej i zachodniej zaspokajany jest poprzez wyłączenia części gruntów z istniejących dzierżaw. Istnieje ponadto poważne niebezpieczeństwo rezygnacji znaczącej liczby dzierżawców z dalszego prowadzenia gospodarstw z uwagi na brak perspektywy ich nabycia, co w konsekwencji spowoduje wzrost bezrobocia na terenach wiejskich oraz wzrost powierzchni odłogów. Jest to zagrożenie realne, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę bardzo trudną sytuację ekonomiczną w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-268.18" who="#KrzysztofJurgiel">Warto także przypomnieć, że w krajach Unii Europejskiej gospodarstwa o powierzchni powyżej 100 ha obejmują prawie 40% gruntów rolnych, podczas gdy w Polsce wskaźnik ten nie przekracza 22%. Zatem także z punktu widzenia konkurencyjności polskiego rolnictwa każdą propozycję dyskryminacji racjonalnie zorganizowanych gospodarstw o większym obszarze należy uznać za działania szkodliwe. Niezależnie od powyższego proponowane rozwiązanie narusza konstytucję, bowiem stanowi ograniczenie wolności działalności gospodarczej opartej na prywatnej własności.</u>
          <u xml:id="u-268.19" who="#KrzysztofJurgiel">Z podobnych względów formalnoprawnych należałoby odrzucić wniosek nr 2 proponujący ograniczenie możliwości nabywania gruntów rolnych z zasobu do 500 ha.</u>
          <u xml:id="u-268.20" who="#KrzysztofJurgiel">Należy również odrzucić wniosek mniejszości nr 3 dotyczący możliwości wyłączenia z umowy dzierżawy do 1/5 powierzchni dzierżawionych gruntów. Trzeba bowiem pamiętać, że wprowadzenie podobnego rozwiązania uznanego za niekonstytucyjne było przyczyną odmowy podpisania przez prezydenta ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-268.21" who="#KrzysztofJurgiel">Stanowisko posłów klubu Akcji Wyborczej Solidarność w sprawie zmiany nr 30 jest podzielone. Przypominam, że dotyczy to wprowadzenia dodatkowego rozdz. 9a. Zasady udziału pracowników w prywatyzacji, w którym proponuje się powołanie trzech spółek akcyjnych, zwanych dalej spółkami zarządzającymi. Myślę, że należy poprzeć w tym zakresie stanowisko rządu, który opowiada się przeciwko umieszczeniu w ustawie nowego rozdz. 9a. Do problemu prywatyzacji i uwłaszczenia należy wrócić w ramach ustawy o powszechnym uwłaszczeniu obywateli, która w najbliższym czasie trafi do drugiego czytania w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-268.22" who="#KrzysztofJurgiel">Chciałbym jednocześnie zadać pytanie przedstawicielowi rządu, jak należy traktować projekt ustawy zawarty w druku nr 891 o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, który zawiera szereg rozwiązań podobnych do rozwiązań zawartych w projekcie ze sprawozdania komisji, niemniej jednak jest tutaj dużo rozbieżności. Myślę, że chyba ten projekt powinien być łącznie z projektem zawartym w sprawozdaniu skierowany jeszcze ponownie do komisji, ale chciałbym tutaj znać stanowisko rządu.</u>
          <u xml:id="u-268.23" who="#KrzysztofJurgiel">Klub Akcji Wyborczej Solidarność generalnie popiera projekt zmiany ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, przedstawiony w sprawozdaniu połączonych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#MarekBorowski">Proszę pana posła Tadeusza Matyjka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#TadeuszMatyjek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W tej debacie decydujemy o kształcie nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, ustawy, której uchwalenie w 1991 r. zapoczątkowało proces restrukturyzacji i prywatyzacji państwowej własności rolnej, pozostałej po zlikwidowaniu państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej. Dotychczasowe doświadczenia w realizacji tych rozwiązań prawnych, szczególnie w zakresie dysponowania mieniem Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, dobitnie wskazują na potrzebę takiej nowelizacji. Ponadto ta nowelizacja w znacznej mierze zaspokajałaby słuszne oczekiwania środowisk byłych pracowników państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej w sprawie prawnego uregulowania kapitałowego uczestnictwa w produkcyjnym majątku rolnym skarbu państwa. Z tych względów posłowie reprezentujący Sojusz Lewicy Demokratycznej oraz Polskie Stronnictwo Ludowe zgłosili projekt nowelizacji ustawy. Po wielomiesięcznych pracach w komisjach sejmowych przedłożony został Wysokiej Izbie niniejszy projekt. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej udziela temu projektowi pełnego poparcia z następujących powodów: Za w pełni uzasadnione należy uznać wprowadzenie możliwości organizowania przetargów ograniczonych przede wszystkim dla rolników zamierzających powiększyć gospodarstwo. Na pełną aprobatę zasługuje także wprowadzenie możliwości zmiany gruntów państwowych na grunty stanowiące własność rolników. Nie można jednak się zgodzić z propozycją wprowadzenia bezwzględnego ograniczenia powierzchni nabywanych państwowych gruntów rolnych. Wyjaśnienia wymaga, czy zakazane ma być jednorazowe nabycie gruntów rolnych o większej powierzchni niż 100 ha, czy też zakaz dotyczy nabycia od agencji przez jedną osobę ewentualnie przez podmiot gospodarczy łącznie powierzchni większej niż 100 ha. Wydaje się, że połączonym komisjom chodzi o wprowadzenie zakazu podmiotowego, to znaczy, żeby nikt nie mógł łącznie nabyć z zasobu więcej niż 100 ha gruntów rolnych. Zatem rolnik, który wyczerpał limit, nie mógłby już być kontrahentem agencji. Jednakże projekt nie zawiera normy, która odpowiadałaby takim intencjom komisji. W efekcie wprowadza się niczym nie uzasadnione nierówne traktowanie rolników w zakresie prawa do nabycia własności państwowych gruntów rolnych. Ci, którzy przed wejściem w życie ustawy zdążyli już nabyć na przykład 500 ha gruntów, po wprowadzeniu omawianego przepisu będą mogli nabyć jeszcze 100 ha. Inni natomiast będą mogli kupić tylko do 100 ha łącznie. Proponowane rozwiązanie stanowi ograniczenie zagwarantowanej w konstytucji wolności działalności gospodarczej opartej na własności prywatnej. Z tych względów Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za wnioskiem mniejszości dotyczącym skreślenia lit. a w zmianie 12 dotyczącej art. 24.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#TadeuszMatyjek">Wysoki Sejmie! Pozostałe rozwiązania nie budzą wątpliwości. Na pełną aprobatę zasługuje stworzenie w ustawie możliwości bezprzetargowego wydzierżawiania nieruchomości wchodzących dotychczas w skład gospodarstw oddanych do administrowania przez spółki pracowników zatrudnionych w tych gospodarstwach. Określone w projekcie warunki takiego bezprzetargowego przejścia z administrowania do dzierżawy mogą dla niektórych spółek pracowniczych stanowić barierę trudną do pokonania. Ze względu jednak na wymóg racjonalności gospodarczej niezbędny przy zawieraniu umów o wydzierżawianiu mienia Skarbu Państwa spółka powinna dysponować kapitałem pozwalającym na sfinansowanie przynajmniej pierwsze wpłaty z tytułu wykupu składników majątku obrotowego i ruchomych środków trwałych. Powinna więc mieć silnego kapitałowo lidera, którym mógłby być administrator albo dysponujący kapitałem inwestor.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#TadeuszMatyjek">Istotne i niezbędne jest wprowadzenie do ustawy szczegółowych rozwiązań prawnych porządkujących zasady i procedury gospodarowania mieniem Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Na uwagę zasługuje przede wszystkim przyjęcie, że całym mieniem zasobu agencja gospodaruje na zasadach określonych w ustawie. Oznacza to, że odrębne przepisy o gospodarce nieruchomościami będą stosowane tylko w razie wyraźnego do nich odesłania. Zniknie zatem dualizm proceduralny, w którym o tym, jakie przepisy mają zastosowanie, decydował często niejednoznacznie określony rolny albo nierolny charakter mienia z zasobu. W związku z tym uporządkowana byłaby wreszcie całościowo i jednolicie kwestia, co należy przyjąć z satysfakcją, pierwszeństwa nabycia nieruchomości z zasobu, a więc bez przetargu. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza w sytuacji, gdy w skład dzierżawionego gospodarstwa wchodziły zarówno nieruchomości rolne, jak i inne.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#TadeuszMatyjek">Pozytywnie też należy ocenić zmiany przepisów w zakresie gospodarki finansowej agencji - przez dostosowanie reguł tej gospodarki do specyficznego charakteru działalności agencji jako powiernika skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#TadeuszMatyjek">Panie i Panowie Posłowie! Projekt ustawy zawiera od dawna oczekiwane przez środowiska byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych regulacje dotyczące uprawnień wszystkich pracowników państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej do kapitałowego uczestnictwa w produkcyjnym majątku rolnym skarbu państwa w formie bezpłatnych akcji w trzech spółkach zarządzających udziałami spółek agencji. Nadaje więc temu środowisku tytuł własności w części majątku, który swoją wieloletnią ciężką pracą tworzyło. Jest to odpowiedź na zarzuty dyskryminacji środowisk pracowniczych byłych państwowych gospodarstw rolnych w stosunku do pracowników innych przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#TadeuszMatyjek">Jak słusznie podkreślił pan poseł sprawozdawca, pracownicy państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej nie mieli szans skorzystania na zasadach przewidzianych w ustawie z 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych z możliwości preferencyjnego zakupu akcji spółki powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę skarbu państwa, bo żadne z państwowych gospodarstw rolnych nie zostało w taką spółkę przekształcone. Z tego samego względu pracowników państwowych gospodarstw rolnych nie objęły postanowienia ustawy z 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, które przewidują nieodpłatne nabycie przez pracowników nie tylko części akcji spółki powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego, ale także części należących do skarbu państwa akcji spółki, do której skarb państwa wnosi przedsiębiorstwo.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#TadeuszMatyjek">Udostępnienie byłym pracownikom państwowej gospodarki rolnej akcji spółek utworzonych na części majątku przejętego po tych przedsiębiorstwach stanowi również konkretną odpowiedź na obietnice zadośćuczynienia wobec środowisk postpegeerowskich poprzez zapewnienie im uczestnictwa w powszechnym uwłaszczeniu obywateli. Projekty ustaw związanych z powszechnym uwłaszczeniem od przeszło roku nie mogą wyjść poza fazę sporów, co nie zapowiada szybkiego ich uchwalenia i zrealizowania. Gdyby natomiast Wysoki Sejm zdecydował dzisiaj o wprowadzeniu proponowanego rozwiązania, to pracownicy byłych przedsiębiorstw gospodarki rolnej już wkrótce mogliby otrzymać akcje o wartości ok. 2,5 tys. zł na pracownika, według kalkulacji przedstawionej przez posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#TadeuszMatyjek">Warto w tym miejscu zastanowić się, czy utworzenie trzech spółek zarządzających będzie rozwiązaniem efektywnym dla polskiego rolnictwa. Sądzę, że spółki te, będące rodzajem sektorowego funduszu inwestycyjnego, sprywatyzują wniesione do nich jednoosobowe spółki agencji w sposób nie gorszy niż uczyniłaby to agencja. Pamiętajmy też, że w portfelach inwestycyjnych banków obsługujących rolnictwo pozostaje wiele akcji restrukturyzowanych przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego, którymi nie bardzo wiadomo jak zarządzać. Jeśli więc spółki zarządzające przyciągną dodatkowy kapitał z sektora bankowego, w co nie wątpię, a jeszcze dodatkowo ogniwa produkcyjne w postaci wnoszonych do sektorowych funduszy jednoosobowych spółek agencji połączą się kapitałowo z przetwórstwem pozostającym w dyspozycji banków, powstanie sprawna struktura produkcyjno-przetwórcza z zamkniętym obiegiem środków w obrębie szeroko rozumianej gospodarki rolnej. Efektywność tych struktur sprawdza się na świecie, sprawdza się również w Polsce. Sprawność ekonomiczna tworzonych struktur zostanie wzmocniona wniesieniem do nich nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, co zostało założone w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#TadeuszMatyjek">Jest jeszcze jeden walor rozwiązania, które proponujemy. Utworzenie spółek zarządzających i przekazanie ich akcji środowisku pracowniczemu byłych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej w sposób istotny to środowisko dowartościowuje. Byli pracownicy i emeryci państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej staną się pełnoprawnymi uczestnikami gry kapitałowej. Otrzymanymi akcjami będą mogli swobodnie obracać najpierw na rynku prywatnym, a w przyszłości może nawet na rynku publicznym. To jest dodatkowy element, który w opinii pracowników rolnictwa zrównuje ich z pracownikami przemysłu, o czym również nie możemy zapominać.</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#TadeuszMatyjek">Pozostaje wreszcie pytanie, czy nie można było skorzystać ze sprawdzonych wzorów ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, nieodpłatnie przekazując do 15% udziałów w jednoosobowych spółkach agencji. Propozycja ta nie uzyskała poparcia komisji sejmowych. Jej przyjęcie nie tylko nie usunęłoby, ale nawet wzmocniłoby zarzut dyskryminacji większości środowisk pracowniczych. Chcę państwu przypomnieć dwie liczby. Na 1666 zlikwidowanych państwowych gospodarstw rolnych jednoosobowe spółki agencji utworzono tylko na mieniu 143 przedsiębiorstw, a więc na mieniu niecałej 1/10 zlikwidowanych jednostek. To oznacza, że tylko 1/10 pracowników i emerytów byłych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej skorzystałaby z nieodpłatnego nabycia udziałów w spółkach agencji. To właśnie skłoniło nas do tego, by tego rozwiązania nie stosować.</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#TadeuszMatyjek">Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem w całości ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, z uwzględnieniem pierwszego wniosku mniejszości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-270.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Henryk Wujec, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właściwie Panowie Posłowie! Zwracam się z pytaniem do pana marszałka o to, czy posłom zajmującym się tematyką rolną nie trzeba dać jakichś specjalnych preferencji ze względu na ich wyjątkową wytrwałość. Wczoraj siedzieliśmy do godz. 4, rozpatrując projekt ustawy o domach składowych. Dzisiaj mamy kolejną ustawę, bardzo potrzebną, dotyczącą nowelizacji ustawy o Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, i nie wiadomo jeszcze, kiedy się zakończy nasza debata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#MarekBorowski">Jeśli mogę od razu, panie pośle.... Jedyna osoba, która zasługuje na jakieś preferencje, to marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#HenrykWujec">Tak jest. Ja się z tym absolutnie zgadzam.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Praca nad tą ustawą była bardzo długa. Dodatkowo trzeba zaznaczyć, że część osób już raz pracowała nad tą ustawą, w Sejmie drugiej kadencji. Została ona uchwalona 29 sierpnia 1997 r., ale ze względu na wymienioną tutaj przeszkodę konstytucyjną została zawetowana przez prezydenta. Dopuszczała ona wypowiedzenie przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa umowy dzierżawy, także zawartej na czas oznaczony, w celu wyłączenia do 20% gruntów z przedmiotu dzierżawy. Obecny przedłożony przez komisję projekt już tej regulacji nie zawiera.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#HenrykWujec">Celem tej nowelizacji było dostosowanie do aktualnego stanu prawnego, ale zasadniczo chodziło o umożliwienie agencji pewnej elastyczności w działaniu, tak żeby w wypadku pojawienia się lokalnie zwiększonego popytu na grunty Zasobu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa przede wszystkim ze strony rolników lub pracowników byłej ppgr, którzy zamierzają utworzyć lub powiększyć gospodarstwa rodzinne, umożliwiono tej kategorii osób utworzenie lub powiększenie takiego gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#HenrykWujec">Poseł Kopeć bardzo starannie i dokładnie przedstawił całość ustawy. W związku z tym ograniczę się tylko do niektórych ważnych moim zdaniem spraw. Przedstawię również w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności opinię na temat samego projektu ustawy, jak też wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#HenrykWujec">Pierwsza sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę, to jest to, że w nowelizowanym art. 17b wprowadza się możliwość nabywania przez użytkownika wieczystego własności. Jest to bardzo ważne, ponieważ umożliwi to Polskiej Akademii Nauk, szkołom wyższym, jednostkom badawczo-rozwojowym nabycie własności i uregulowanie stanu prawnego. Takiej możliwości dotychczas nie było.</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#HenrykWujec">Teraz chciałbym przejść do regulacji, która jest chyba jedną z bardziej kontrowersyjnych. Została ona przedstawiona bardzo szczegółowo, zwłaszcza przez posła Jurgiela, którego w całości popieram. Dotyczy to zmiany w art. 24 w ust. 1. Obecnie mówi on, że agencja gospodaruje zasobem przede wszystkim w drodze sprzedaży mienia w całości lub jego części na zasadach określonych w rozdz. 6. Proponuje się tutaj dodanie następujących słów: „przy czym powierzchnia nabywanych gruntów rolnych nie może przekraczać 100 hektarów”. Ta sprawa była przedmiotem kontrowersji na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zasięgano opinii Biura Studiów i Ekspertyz. Była o tym mowa. Chciałbym tylko zacytować fragment tej opinii. Biuro Studiów i Ekspertyz tak to przedstawia: Jak wynika z cytowanych przepisów konstytucji - a cytuje się tutaj art. 20 konstytucji - jedną z podstawowych zasad kształtujących ustrój gospodarczo-społeczny państwa jest przyznanie prymatu sektorowi prywatnemu. Prywatyzacja mienia należącego do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa znajduje zatem oparcie w tej zasadzie. Spośród różnych działań prywatyzacyjnych, przewidzianych w przepisach omawianej ustawy, formą najczystszą jest zbycie mienia na rzecz prywatnych właścicieli. Proponowane wprowadzenie do ustawy ograniczenia takich transakcji (dokonywanych na rzecz jednego nabywcy) - jeszcze nie do końca jest jasność, jak to należy rozumieć - do 500 hektarów przeliczeniowych zarówno koliduje z treścią art. 20 konstytucji, jak też narusza ratio legis tej ustawy. Nie wiadomo przy tym, czego wyznacznikiem jest owe 500 hektarów? Optymalnej wielkości gospodarstwa preferowanej z jakichś względów? Mowa tu jest o 500 hektarach, bo tak było we wcześniej zgłaszanych na posiedzeniach komisji rolnictwa poprawkach, ale oczywiście dotyczy to też 100 hektarów. Z tych przyczyn Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera wniosek mniejszości nr 1, w którym proponuje się, żeby w tej zmianie skreślić lit.a. To samo dotyczy wniosku mniejszości nr 2, w którym mówi się o 500 ha.</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#HenrykWujec">W zmianie 12, którą omawiam, są jednak rozwiązania bardzo ważne, które w całości popieramy. W art. 24 dodaje się w ust. 1 pkt 6, który dotyczy zamiany nieruchomości dokonywanej na zasadach określonych w art. 25a. Art. 25a stanowi, że można dokonać zamiany nieruchomości, jeżeli w wyniku tej zamiany osoba fizyczna, podlegająca przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników, stanie się właścicielem nieruchomości rolnej o powierzchni nie mniejszej niż 30 ha przeliczeniowych. Dalej jest szczegółowo określone, jak się dokonuje tej zamiany. Jest to przepis potrzebny i umożliwiający pewną elastyczność w działaniu.</u>
          <u xml:id="u-274.7" who="#HenrykWujec">W zmianie 12, która dotyczy art. 24, w ust. 5 mówi się o tym, że agencja może w drodze umowy nieodpłatnie przekazać nieruchomości wchodzące w skład zasobu agencji na własność różnym podmiotom, w szczególności izbie rolniczej, Krajowej Radzie Izb Rolniczych. To rozwiązanie w całości popieramy.</u>
          <u xml:id="u-274.8" who="#HenrykWujec">Precyzyjnie określa się także to, w jaki sposób grunty wchodzące w skład zasobu, przeznaczone na pasy drogowe autostrad będą przekazywane skarbowi państwa.</u>
          <u xml:id="u-274.9" who="#HenrykWujec">Bardzo ważna jest kolejna, 14 zmiana, dotycząca art. 29, która mówi o pierwszeństwie nabycia nieruchomości za cenę ustaloną w sposób określony w ustawie. Była mowa o tym, że dotyczy to spółdzielni produkcji rolnej, byłych właścicieli zbywanych nieruchomości i dzierżawców tej nieruchomości. Sądzę, że tu przy okazji warto zwrócić uwagę na to, jak poważne są skutki braku ustawy reprywatyzacyjnej, chociaż minęło już prawie 10 od rozpoczęcia naszych przemian. Mianowicie w pkt. 2 mówi się, i słusznie, żeby pierwszeństwo nabycia dotyczyło również byłego właściciela zbywanej nieruchomości lub jego spadkobierców, ale jednocześnie dodaje się ust. 1a, w którym wymienia się pięć różnych przypadków, kiedy ten zapis nie działa. Warto zaznaczyć, że dotyczy to: ustawy z dnia 6 maja 1945 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów (i nie wiemy dokładnie, czego to dotyczy); art. 2 ustawy z dnia 6 maja 1945 r. o majątkach opuszczanych i porzuconych (pewnie dotyczy to mienia poniemieckiego, ale również pożydowskiego); ustawy z 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (czyli chodzi o tzw. nacjonalizację); art. 2 dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich i art. 1 dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejęciu na własność państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do Związku Radzieckiego (czyli również osób objętych akcją „Wisła”). To, czy słusznie się tak robi, pozostaje kwestią bardzo wątpliwą. Moim zdaniem bardzo ryzykowne jest załatwianie spraw reprywatyzacyjnych w taki sposób, pojedynczo, konieczna jest ustawa reprywatyzacyjna, żeby to uregulować w całości.</u>
          <u xml:id="u-274.10" who="#HenrykWujec">Bardzo istotne jest również w omawianej zmianie 14 to, że agencja może zastrzec, iż w przetargu mogą uczestniczyć wyłącznie rolnicy, w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zamierzający powiększyć gospodarstwo rolne do powierzchni nie przekraczającej 100 ha przeliczeniowych w rozumieniu przepisów o podatku rolnym; pracownicy zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej; osoby spełniające warunki do objęcia programem osadnictwa rolniczego; repatrianci w rozumieniu przepisów o obywatelstwie polskim, przybyli do Rzeczypospolitej nie wcześniej niż 6 lat przed dniem przetargu; dalej są wymienione jeszcze inne przypadki. Istotny jest zapis, że chodzi zarówno o osoby objęte programem osadnictwa, jak i o repatriantów, którzy dotychczas takim programem nie byli objęci. Warto tu jednocześnie zaznaczyć, że omawiana przeze mnie ekspertyza także dotyczy tego jednego fragmentu, bo jest ograniczenie do 100 ha. W ekspertyzie stwierdza się, że ograniczenie w przepisach szczególnych realizacji pierwszeństwa zakupu gruntów do 500 ha, o których się mówi, ale dotyczy to również 100 ha przeliczeniowych, wydaje się dopuszczalne, nienaruszające zasad konstytucyjnych i ustawowych, ponieważ chodzi tu o pewne szczególne warunki dotyczące tego pierwszeństwa, wyłączania z przetargów. Ważne jest również to, że w przypadku gdy ustala się cenę nieruchomości, cenę sprzedaży nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków obniża się o 50%, co zachęca do objęcia opieką zabytków.</u>
          <u xml:id="u-274.11" who="#HenrykWujec">Bardzo ważny jest art. 39. Zanim go omówię, chciałbym powiedzieć, że słusznie poseł sprawozdawca zwrócił uwagę na to, iż we wniosku mniejszości do tego artykułu popełniono pewne błędy techniczne. Jednak nie wszystkie błędy techniczne dostrzegł. Mianowicie jeśli chodzi o wniosek mniejszości nr 3, w lit. a proponuje się: w ust. 1 wyrazy „Art. 29 ust. 2, 3 i 3a” zastępuje się wyrazami (...). Otóż nie ma tutaj sformułowania „Art. 29 ust. 2, 3 i 3a”, lecz jest sformułowanie „Art. 29 ust. 3–3c”. To na pewno trzeba poprawić. W lit. b proponuje się dodanie ust. 4–7, tymczasem w tym artykule jest pięć ustępów. A zatem nie dodaje się ust. 4, być może dodaje się ust. 6 i tak dalej. To na pewno wymaga korekty, by było zrozumiałe.</u>
          <u xml:id="u-274.12" who="#HenrykWujec">Przejdę do meritum tego zapisu. Artykuł mówi o tym, że przepisu tego nie stosuje się, jeżeli:</u>
          <u xml:id="u-274.13" who="#HenrykWujec">1) dotychczasowy dzierżawca złożył w agencji oświadczenie o zamiarze dalszego dzierżawienia nieruchomości na nowych warunkach uzgodnionych z agencją,</u>
          <u xml:id="u-274.14" who="#HenrykWujec">2) nieruchomość jest wydzierżawiana jednoosobowej spółce utworzonej przez agencję. Wymienia się również inne przypadki, w szczególności: jeżeli nieruchomość będąca dotychczas w administrowaniu lub jej część jest wydzierżawiana spółce, a łącznie spełnione są następujące warunki (...). To też jest bardzo ważne, że można będzie tak właśnie administrowaną własność wydzierżawić spółce na warunkach tutaj podanych.</u>
          <u xml:id="u-274.15" who="#HenrykWujec">Zmiana 24 dotyczy art. 39a. Czynsz dzierżawny ustala się nie tylko w postaci naturalnej, ale jako równowartość pieniężną odpowiedniej ilości pszenicy; ustala się w umowie w sumie pieniężnej. To jest oczywiście bardzo potrzebne, ponieważ zapewnia elastyczność.</u>
          <u xml:id="u-274.16" who="#HenrykWujec">Wprowadza się zapis, że czynsz dzierżawny ustalony w sumie pieniężnej, poczynając od drugiego terminu płatności ulega waloryzacji przy zastosowaniu wskaźników wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w półroczu roku kalendarzowego poprzedzającego termin płatności. To jest zrozumiałe, ponieważ zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami agencja ustalała czynsz z tytułu dzierżawy nieruchomości zasobu agencji w mierniku naturalnym, w równowartości pieniężnej odpowiedniej ilości pszenicy, określonej na podstawie jej średniej ceny skupu publikowanej przez GUS.</u>
          <u xml:id="u-274.17" who="#HenrykWujec">Wychodząc naprzeciw postulatom dzierżawców, aby zmniejszyć uzależnienie poziomu czynszu od wahań cen pszenicy, co miało miejsce zwłaszcza w latach 1996–1998, komisje zaproponowały wprowadzenie do ustawy zapisu umożliwiającego ustalanie czynszu dzierżawnego w pieniądzach, waloryzowanego wskaźnikiem wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Tu warto zaznaczyć, że środki finansowe dzierżawców przeznaczone na uregulowanie zobowiązań z tytułu czynszu dzierżawnego pochodzą przede wszystkim z przychodów uzyskiwanych ze sprzedaży wytwarzanych produktów rolnych. Ceny skupu produktów rolnych nie mają jednak bezpośredniego przełożenia na ceny towarów i usług konsumpcyjnych, co zresztą jest często krytykowane.</u>
          <u xml:id="u-274.18" who="#HenrykWujec">Określenie waloryzacji czynszów z uwzględnieniem zmian cen skupu podstawowych produktów rolnych, a nie wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, spowoduje, że wysokość czynszu będzie pełniej uwzględniać sytuację finansową dzierżawców. Taką poprawkę zgłaszam, potem przedłożę ją na piśmie, mając na względzie wagę poszczególnych produktów rolnych. Zostanie to jeszcze dokładnie określone. Poprawka jest następująca. Proponuję, aby w punkcie, który tu cytowałem, to znaczy w art. 39 ust. 3 sformułowanie „wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych” zastąpić sformułowaniem: „zmian cen skupu podstawowych produktów rolnych”, a także by dodać ust. 4a, który określa, że za podstawowe produkty rolne, o których mowa w ust. 3, uważa się ziarno pszenicy i żyta, ziemniaki, żywiec rzeźny wołowy, wieprzowy i drobiowy oraz mleko krowie. I konsekwentnie w ust. 6 tam, gdzie mówi się: wskaźnik wzrostu cen, należy to zmienić na: wskaźnik zmiany cen, o którym mowa w ust. 3. Taką więc poprawkę składam, bo wydaje mi się, że ona jest zgodna z naszą intencją, ale jest bardziej precyzyjna.</u>
          <u xml:id="u-274.19" who="#HenrykWujec">Zgadzam się z tym, że w zmianie 27 należy zachować zapis taki, jaki jest, nie dodawać tego - chociaż wniosek mniejszości nr 4 to wniosek posła sprawozdawcy - bo, jak sam poseł sprawozdawca powiedział, takiej dotacji się nie stosuje i, jak sądzę, na razie nie było propozycji jej stosowania. Gdyby była taka konieczność, to wtedy możemy równoważnie taki zapis wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-274.20" who="#HenrykWujec">Pragnę się na koniec odnieść do zmiany 30, bardzo długiej, bo dodaje się w niej cały nowy rozdz. 9a. To oczywiście jest ważna sprawa, ale faktycznie trudno chyba dokonywać takich zmian przy okazji nowelizacji ustawy o agencji. Dodatkowo jeszcze chciałbym powiedzieć, jeśli chodzi o poruszoną tu wcześniej sprawę, że w rządowym projekcie ustawy, zawartym w druku nr 891 z 22 stycznia, ta część jest całkowicie pominięta. W uzasadnieniu tego projektu ustawy zaznacza się, że rozwiązanie dotyczące utworzenia przez agencję spółek zarządzających w celu nieodpłatnego udostępnienia akcji pracownikom byłych PGR jest kontrowersyjne. Myślę, że słuszniejsze byłoby zawarcie tego w jakiejś całościowej ustawie. Dlatego też klub nasz popiera wniosek mniejszości nr 5, w którym proponuje się, żeby wykreślić rozdz. 9a i w konsekwencji jeszcze inne artykuły zawarte w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-274.21" who="#HenrykWujec">Kończąc, chciałbym powiedzieć, że jest to bardzo celowa nowelizacja, że, moim zdaniem, została przygotowana bardzo starannie. Klub popiera tę ustawę wraz ze wskazanymi tutaj przeze mnie wnioskami mniejszości, a także dodatkową poprawką. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Stanisław Kalemba z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu parlamentarnego w sprawie sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji (druk nr 872) o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#StanisławKalemba">Chciałbym podkreślić, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego przez wszystkie ostatnie lata ciągle podejmował inicjatywy poselskie co do właściwych regulacji ustawowych w zakresie gospodarowania majątkiem rolnym skarbu państwa, mające na celu poprawę często - zbyt często - złej gospodarki, naprawę krzywd wyrządzonych pracownikom byłych państwowych gospodarstw rolnych, rzetelny przepływ majątku, szczególnie do gospodarstw chłopskich, w zakresie gruntów rolnych. Warto podkreślić, że jednym z omawianych projektów poselskich jest projekt Polskiego Stronnictwa Ludowego. Został on złożony 10 grudnia, jako pierwszy z tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#StanisławKalemba">Idąca w tym kierunku ustawa z 29 sierpnia 1997 r. nie weszła w życie z powodu odmowy jej podpisania przez pana prezydenta i nieuchwalenia ponownie przez obecny Sejm. To weto pana prezydenta zostało przyjęte przez obecną koalicję rządową.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#StanisławKalemba">Na początku rządów obecnej koalicji właśnie posłowie PSL złożyli projekt zawarty w druku nr 159.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#StanisławKalemba">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego konsekwentnie popiera udział byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych w prywatyzacji. Wiele grup pracowników zatrudnionych w tym sektorze, często nie przez kilka lat, ale przez dziesiątki lat, nie zostało objętych korzystną dla nich prywatyzacją, tak na przykład, jak to miało miejsce w bankach, telekomunikacji, przemyśle tytoniowym. Do tej pory może najbardziej poszkodowana w procesie transformacji grupa byłych pracowników PGR, często ofiarnie pracująca przez dziesiątki lat, nie została objęta tym mechanizmem.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#StanisławKalemba">Tak jak przy zmianach ustawowych dotyczących preferencyjnych warunków wykupywania mieszkań, tak i w tej materii popieramy zapisy rozdz. 9a, określającego zasady udziału pracowników byłych PGR w prywatyzacji, zgodnie z art. 50 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#StanisławKalemba">Do nieodpłatnego nabycia akcji utworzonych spółek uprawnione są osoby:</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#StanisławKalemba">- zatrudnione co najmniej 10 lat na podstawie stosunku pracy w przedsiębiorstwach państwowych gospodarki rolnej, jeżeli pozostawały w stosunku pracy w dniu 1 stycznia 1990 r. albo w dniu podjęcia decyzji o likwidacji przedsiębiorstwa w trybie art. 15,</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#StanisławKalemba">- zatrudnione co najmniej 10 lat w państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej na podstawie stosunku pracy, z którymi przed 1 stycznia 1990 r. został rozwiązany stosunek pracy z powodu przejścia na emeryturę lub rentę.</u>
          <u xml:id="u-276.9" who="#StanisławKalemba">To samo dotyczy zatrudnionych przez tymczasowych zarządców, administratorów oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w których agencja jest jedynym wspólnikiem, jeżeli to zatrudnienie łącznie z pracą w przedsiębiorstwach państwowych gospodarki rolnej trwało co najmniej 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-276.10" who="#StanisławKalemba">Po drugie, klub PSL w sposób zdecydowany konsekwentnie popiera wprowadzenie ustawowej możliwości organizowania przetargów ograniczonych wyłącznie dla:</u>
          <u xml:id="u-276.11" who="#StanisławKalemba">1) rolników zamierzających powiększyć gospodarstwa rolne do powierzchni nie przekraczającej 100 hektarów przeliczeniowych,</u>
          <u xml:id="u-276.12" who="#StanisławKalemba">2) pracowników zlikwidowanych państwowych gospodarstw rolnych,</u>
          <u xml:id="u-276.13" who="#StanisławKalemba">3) osadników,</u>
          <u xml:id="u-276.14" who="#StanisławKalemba">4) repatriantów,</u>
          <u xml:id="u-276.15" who="#StanisławKalemba">5) rolników, którzy sprzedali nieruchomość skarbowi państwa,</u>
          <u xml:id="u-276.16" who="#StanisławKalemba">6) członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-276.17" who="#StanisławKalemba">Źle się stało, że do tej pory znaczna część użytków rolnych nie przeszła we władanie dobrych rolników, by powiększyli swoje gospodarstwa. Może zbyt późno, ale warto naprawić ten błąd.</u>
          <u xml:id="u-276.18" who="#StanisławKalemba">Ustawa określa też zasady pierwokupu w art. 39.</u>
          <u xml:id="u-276.19" who="#StanisławKalemba">Mocno popieramy zmianę 12 dotyczącą art. 24 w ust. 1 pkt 1, gdzie ogranicza się powierzchnię nabywanych gruntów do 100 ha. To nie jest tak, że nie ma żadnych ograniczeń, bo takie ograniczenia są w państwach Unii Europejskiej. Można powiedzieć, że jest to zgodne z prawem unijnym. Uważam, że nie jest to sprzeczne z konstytucją. Zapis ten z jednej strony daje możliwość nabycia gruntów przez większą liczbę rolników, z drugiej strony obrót gruntami o powierzchni około 4 mln ha nie może być zamknięty w ciągu jednego roku. Przecież oprócz nabycia 100 ha można jeszcze dzierżawić, a dzierżawa też jest stałym elementem w rolnictwie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-276.20" who="#StanisławKalemba">Popieramy wnioski mniejszości nr 3 i 4. Co do wniosku nr 3, to faktycznie jest tu pewna kolizja, jeśli chodzi o przedstawione ustępy, ale chciałbym podkreślić, że właśnie ta zmiana ma polegać na zastąpieniu wyrazów „Art. 29 ust. 3–3c”, to znaczy, że należy też wziąć pod uwagę zatrudnienie pracowników przez minimum 5 lat i wybór tych oferentów, którzy gwarantują zatrudnienie większej liczby osób.</u>
          <u xml:id="u-276.21" who="#StanisławKalemba">Chciałbym podkreślić to, że agencja może wypowiedzieć umowę dzierżawy, także zawartą na czas oznaczony, w celu wyłączenia z dzierżawy. Dlaczego uważamy, że ten zapis jest właściwy? Obecnie nie brakuje przykładów, że wielu dzierżawców, i to w rejonach, gdzie jest duży głód ziemi, nie gospodaruje, nie obsiewa i ziemia leży odłogiem, i dlatego chodzi o to, żeby umożliwić sprzedaż ziemi rolnikom, którzy gospodarują na obrzeżach, a nie mogą powiększyć swojego gospodarstwa. Podkreślam, że w tym wniosku jest zapis, że agencja może wypowiedzieć umowę dzierżawy, a nie że będzie wyłączała. Uważam, że jeśli gospodarstwo będzie dobrze prowadzone przez dzierżawcę, to wtedy nie będzie do tego powodów, ale kiedy ziemia nie będzie wykorzystywana do celów gospodarczych, zgodnie z ustawą o Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, to wtedy z mocy ustawy jest możliwość wyłączenia z dzierżawy - oczywiście nie całości nieruchomości, ale części nie przekraczającej 1/5 - powierzchni dzierżawionych, jeżeli umowa dzierżawy dotyczy nieruchomości o powierzchni co najmniej 150 ha. Nie będę przywoływał dalszych zapisów, są przecież zawarte w druku.</u>
          <u xml:id="u-276.22" who="#StanisławKalemba">W imieniu klubu wnoszę dwie poprawki. Pierwsza polega na tym, żeby w zmianie 2 lit. a dotyczącej art. 6 - chodzi o ust. 5 - gdzie proponuje się treść: „tworzenia gospodarstw rolnych oraz powiększania już istniejących gospodarstw rodzinnych”, wrócić do pierwotnego zapisu, pozostawić właśnie tę dotychczasową treść art. 6 ust. 5: „tworzenia gospodarstw rolnych, a zwłaszcza powiększania już istniejących gospodarstw rodzinnych”. Skoro w konstytucji zapisaliśmy, że podstawą ustroju rolnego są gospodarstwa rodzinne, to w moim przekonaniu należy to uszanować, i za tym się opowiadamy.</u>
          <u xml:id="u-276.23" who="#StanisławKalemba">Poprawka druga. Proponuję, żeby w art. 29 ust. 1 pkt 3 wprowadzić, jeżeli chodzi o prawo pierwokupu, zapis, że przysługuje ono „dzierżawcy zbywanej nieruchomości, jeżeli dzierżawa nieruchomości nierolnej trwała faktycznie przez okres co najmniej 3 lat”. Jakie tu jest uzasadnienie? Otóż skoro dzisiaj jest jeszcze możliwość nabycia na zasadach pierwokupu kilkuset hektarów w wypadku dzierżawy trwającej minimum 3 lata, a są takie sytuacje, że w zasobach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa znajdują się budynki gospodarcze, które są traktowane jako nierolnicze - na przykład sklepy, nawet wiejskie, które są dzierżawione przez 10 i więcej lat - to w moim przekonaniu odnośnie do nieruchomości o dużo mniejszej wartości, użytkowanych często przez byłych pracowników PGR, powinna też istnieć możliwość nabycia właśnie na zasadzie pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-276.24" who="#StanisławKalemba">Kończąc - może treść zawarta w sprawozdaniu nie jest dokładnie tym, o co wnosiliśmy w naszym projekcie, który prezentował śp. poseł Ryszard Bondyra, ale uważamy, że kierunkowo następuje tu porządkowanie, dostosowywanie do obecnej sytuacji z korzyścią dla rolników, pracowników i dzierżawców, i po uwzględnieniu poprawek będziemy głosowali za przyjęciem tego sprawozdania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#MarekBorowski">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#MarekBorowski">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Marian Dembiński z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MarianDembiński">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Chciałbym na wstępie bardzo podziękować panu posłowi Kopciowi, który naprawdę w sposób perfekcyjny oddał nastrój prac, to, co przeżywaliśmy w komisjach, jak również wszystkie, nawet najdrobniejsze niuanse, kwestie, które nas najpierw dzieliły, a później łączyły. Chciałbym też wyrazić zdziwienie, że dzisiaj nie omawiamy projektu, który rząd przygotowywał przez rok, twierdząc, że jego projekt jest lepszy od tego, który rozpatrujemy. Ale projekt ten przejrzałem i było tak, jakbym wiadro zimnej wody wypił, bo właściwie niewiele więcej on wnosi w porównaniu z poselskim. A w mojej ocenie poprawki poselskie też niewiele zmienią - uwzględniają oczekiwania społeczne, problemy restrukturyzacji polskiego rolnictwa tak na pół gwizdka, a przy takiej okazji para zawsze wychodzi poza gwizdek. Szkoda, że rzeczywiście, jak mówiłem, ustawa ta nie spełnia oczekiwań społeczności wiejskich, a od wielu, wielu lat znaliśmy, panowie posłowie na pewno również, żądania, wiedzieliśmy, czego oczekują rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MarianDembiński">Te nowelizacje, których dokonaliśmy, których dokonamy, tak naprawdę nie stwarzają możliwości przebudowy ustroju rolnego państwa w kierunkach, które wyznacza nam zarówno konstytucja - mówię o zapisie w art. 23, że podstawą ustroju rolnego państwa są gospodarstwa rodzinne - jak i umowy stowarzyszeniowe z Unią oraz zwykła logika.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#MarianDembiński">Proszę państwa, skoro w efekcie przemian ustrojowych państwa zdecydowaliśmy się prywatyzować PGR i tworzyć gospodarstwa rodzinne, to, proszę, zróbcie analizę działań, które miały dopomóc w ciągu ostatnich 10 lat w uzyskaniu narzędzi do realizacji zadań, jakie były wcześniej. Od początku prywatyzacja PGR spotykała się z ogromnymi protestami, wywoływała napięcia; mimo wielu protestów różnych organizacji, nawet związkowych, kółek rolniczych, „Solidarności” rolników indywidualnych, dosłownie rozwalono PGR jednym uderzeniem młota, nie patrząc, co się stanie z załogami. Przypominam, że od początku wszyscy proponowaliśmy, aby w nabywaniu i dzierżawie ziemi pierwszeństwo, i to absolutne, mieli rolnicy i pracownicy byłych PGR. Jak jest w rzeczywistości, sami państwo wiecie. Żądaliśmy również, aby zdecydować, jakie gospodarstwa hodowlane nie zostaną sprywatyzowane i pozostaną w zarządzie skarbu państwa. Nigdy nikt do końca nam nie powiedział, sytuacja ciągle się zmienia, które z gospodarstw hodowlanych zostaną, które są warte tego, żeby państwo do nich dokładało. W końcu sam proponowałem, jak niektórzy może pamiętają, aby pracowników PGR objąć programem osłonowym na wzór innych grup zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#MarianDembiński">Od 1991 r. tak naprawdę, mimo to, że deklarujemy poparcie dla tych załóg, niewiele się zmieniło. Proszę państwa, pracownik byłego PGR, musimy o tym pamiętać, dalej ma dziesięcio-, dwudziestokrotnie większy problem ze znalezieniem pracy niż pracownik górnictwa i hutnictwa. Proszę porównać, jakie nakłady z naszej wspólnej kasy, z naszej kieszeni ponieśliśmy, aby stworzyć system osłon tylko dla tych dwóch grup zawodowych. Jak to się ma do tego, co stworzyliśmy dla pracowników byłych PGR?</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#MarianDembiński">Chciałbym też odnieść się do tego, co niektórzy próbowali, teraz to już jakoś „wymiękło”, wcześniej mówić: że to „Solidarność” rozbiła PGR, bo to „Solidarność” spowodowała upadek, to „Solidarność” jest winna temu, że te załogi są w takim stanie, w jakim są. Chciałbym przypomnieć, że podobnie to wyglądało w Czechosłowacji, na Węgrzech, w NRD. Państwowe gospodarstwa w byłych państwach komunistycznych przestały istnieć, dlatego że taka była logika historii i przyszedł czas niwelowania nonsensów gospodarczych. Tylko gdy porównamy rozwiązania problemów na przykład w NRD i w Polsce, to jaskrawo widać, co przygotowała polska myśl liberalna prezentowana wcześniej przez Unię Demokratyczną, niektóre skrzydła lewicowe, dla załóg pegeerowskich oraz w jaki sposób tą ziemią dysponowano. Jak to się stało i dlaczego pozwolono na koncentrację ziemi w jednym ręku na skalę niespotykaną i nie do pomyślenia w innym państwie świata. To u nas odbudowano stan oligarchów, władających małymi imperiami, bo tak należy nazwać latyfundia o powierzchni kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu hektarów. Dlaczego w porę nie zmieniono ustawy, która zapobiegłaby takim zwyrodnieniom? A były wzorce, chociażby w byłej NRD. W ustawie niemieckiej są zapisy mówiące o ograniczeniu koncentracji ziemi w jednym ręku. Ustawowo ograniczono możliwość dzierżawy ziemi do 500 ha przez jedną osobę oraz do 1500 ha w przypadku spółek i spółdzielni rolniczych. Przy sprzedaży ziemi z zasobów niemieckiej agencji ograniczenia są na dużo niższym poziomie, bo do 500 ha powierzchni ziemi, którą może kupić gospodarstwo spółdzielcze, spółdzielnia, nie osoba prywatna, nie osoba fizyczna. Stworzono tam również oczywiście dużo lepszą osłonę socjalną byłym pracownikom państwowych gospodarstw rolnych, utworzono fundusze na tworzenie nowych miejsc pracy, dano im zdecydowanie większe szanse zatrudnienia w innych zawodach.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#MarianDembiński">Sądzę, że w Pakcie dla wsi - aczkolwiek sformułowanie „pakt” chłopom kojarzy się z paktem z diabłem, jest to takie trochę nieszczęśliwe sformułowanie, ale już obiegowo zaczyna istnieć - znajdą się rozwiązania, które przygotował pan Adam Tański i są to w miarę dobre rozwiązania, na które czekali dzierżawcy, ale tak naprawdę nie ma w nim mowy o pracownikach. Wiemy, że agencja tak trochę pod stołem pomagała pracownikom; nie mówię o formalnej pomocy w postaci ulg w zakupie ziemi, w zakupie mieszkań, ale o pomocy w zwykłych, życiowych problemach. „Upchnięto” problemy zatrudnienia, bezrobocia w dzierżawach i obarczono dzierżawców problemami związanymi z całorocznym zatrudnieniem (przy braku produkcji zwierzęcej w wielu wypadkach), obciążając ich tym bardzo znacznie. Kondycja przedsiębiorstw dzierżawionych jest bardzo zła i to wcale nie z ich winy, to wcale nie są źli gospodarze. Jest po prostu taka koniunktura, jaka jest. Uważam, że państwo musi się tymi obciążeniami podzielić i w ramach aktywnej walki z bezrobociem na wsi z Funduszu Pracy powinny być w okresach dekoniunktury w rolnictwie wypłacane zasiłki i płacone ubezpieczenia za pracowników zatrudnionych w gospodarstwach dzierżawców w okresie nieprodukcyjnym, w zimie. Odciążyłoby to finansowo dzierżawców, a jednocześnie dawałoby poczucie bezpieczeństwa pracownikom u nich zatrudnionym. Chciałbym zaproponować, ażeby w nowej ustawie znalazł się w końcu zapis o tym, że z nadwyżek finansowych agencji wydzieli się fundusz aktywizacji zawodowej i pomocy rodzinom byłych pracowników PGR. To usankcjonowałoby to, co się działo, jak mówiłem, trochę pod stołem. Jest tam zapis o funduszu rezerwowym, który jest przewidziany na wypadek różnych nieszczęść, jakie mogą się w agencji wydarzyć, dlaczego zatem nie można by było wydzielić takiego funduszu, skoro i tak agencja z tych środków dofinansowuje w trudnych sytuacjach byłych pracowników. W końcu winniśmy tym ludziom oddać sprawiedliwość i mamy obowiązek potraktować ich tak, jak na to zasługują. Powinniśmy w końcu dać im takie szanse, jakie mają zapisane w konstytucji, nie wspomnę już o naukach społecznych Kościoła.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#MarianDembiński">Ustawa nie spełniła oczekiwań społecznych wsi również z tego powodu, że proces przetargów jest zbyt liberalny i stawia rolników w pozycji przegranej, gdy staną do otwartej licytacji z ludźmi, którzy mają środki finansowe, kapitały, na pewno niepochodzące z produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#MarianDembiński">W związku z tym, że ziemia jest dobrem szczególnym, a warsztat rolnika zbudowany jest bezpośrednio na ziemi, wnoszę, jeśli chodzi o przetargi na dzierżawę i sprzedaż, żeby w sposób jednoznaczny określane były górne normy obszarowe, do których zarówno sprzedaż, jak dzierżawa byłyby ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#MarianDembiński">I tu uwaga, panie pośle Wujec. Mówi pan o sprzeczności z konstytucją, o ograniczeniu swobód. Chciałbym powiedzieć, że to się ma nijak do tego, o czym mówimy, dlatego że nikt tu nie ogranicza niczyich swobód, dlatego że nie mówimy o tym, co każdy z nas ma, czego nie może zrobić, nie dyrygujemy ludźmi, mówimy o tym, że ziemią zasobów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa gospodarz może dysponować tak, jak ustawił politykę rolną, może wydzielać w przetargach działki o powierzchni 5 ha i 50, i 100. To nie jest łamanie zasad konstytucyjnych, bo to zupełnie nie to samo, co zawetował prezydent. Prezydent zawetował święte prawo do własności, nabyte, a więc jeżeli mam coś w dzierżawie bądź jeżeli jestem właścicielem, to, broń Panie Boże, nikt nie ma prawa mi tego ruszyć. Prezydent stał na straży praw własności, i bardzo dobrze. Natomiast proszę nie mówić, że nie możemy wnieść ograniczeń co do lotów, tak jak na giełdach się mówi, partii ziemi w przetargach z zasobów agencji. Dlatego wnoszę, aby dokonać zmiany - na wzór tego, co jest w Niemczech - w art. 27, polegającej na dopisaniu punktów 1 i 2 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-278.9" who="#MarianDembiński">1. W celu ograniczenia zbytniej koncentracji własności ziemskiej ogranicza się zakup ziemi do 100 ha dla jednego nabywcy lub 500 ha w przypadku spółek lub spółdzielni rolników.</u>
          <u xml:id="u-278.10" who="#MarianDembiński">2. Decyzja o sprzedaży wymaga wyrażenia opinii Rady Społecznej oraz Rady Nadzorczej Agencji.</u>
          <u xml:id="u-278.11" who="#MarianDembiński">Podobne ograniczenia należałoby zastosować w przypadku dzierżaw. Proponuję zatem w art. 38, który mówi o dzierżawie, dopisać nowy punkt i wprowadzić następujący zapis:</u>
          <u xml:id="u-278.12" who="#MarianDembiński">1. W celu ograniczenia koncentracji własności ziemskiej wprowadza się maksymalne wielkości areału dzierżawionego do 500 ha dla jednej osoby oraz 1500 ha w przypadku spółki lub spółdzielni rolników.</u>
          <u xml:id="u-278.13" who="#MarianDembiński">2. Przedłużenie umów dzierżawy i najmu będzie ograniczone do powierzchni określonych w pkt. 1.</u>
          <u xml:id="u-278.14" who="#MarianDembiński">Co to oznacza? Zamysł mój jest taki, ażeby nie walczyć z tymi, którzy już mają, bo oni nabyli te prawa, natomiast zamknąć ten etap - nie przedłużać umów dzierżawcom, którzy mają po 30 tys. ha, po 5 tys. ha, tylko wyraźnie im powiedzieć, na co mogą liczyć. Jest szansa naprawienia tego, co się stało. Dla ukierunkowania przepływu ziemi w celu poprawy struktur agrarnych gospodarstw rodzinnych w Polsce - o takich powinniśmy ciągle pamiętać, bo tak jest zapisane w konstytucji - niezbędne jest wprowadzenie przetargów ograniczonych do społeczności lokalnej rolników, którzy chcą powiększyć własne gospodarstwo do powierzchni 50 ha - świadomie zwracam państwu uwagę, że mówię o 50 ha - a w drugiej kolejności do 100 ha. Przyzwyczailiśmy się, że 500 ha to jest małe piwo, a 100 ha to jest do przyjęcia. Proszę pamiętać, że podniesienie pułapu sprzedaży obszarowej gospodarstwa do 300 czy nawet 100 ha powoduje, że pod tym pułapem „przelatuje” 3/4 rolników, którzy chcieliby tę ziemię nabyć. Nie stać ich na 100 ha, ale mogliby nabyć 50 czy 20. Tu trzeba uczynić zastrzeżenie, że w pierwszym przetargu braliby udział rolnicy z terenów gminnych, w których znajdowałyby się grunty będące obiektem przetargu. Jeżeli pierwszy przetarg nie doszedłby do skutku, to oczywiście drugi byłby przetargiem nieograniczonym co do zasięgu terytorialnego. Są to postulaty z Polski. Od wielu lat proszą o to rolnicy. Nie wiem, jak to zapiszemy w ustawie, ale naprawdę spełniłoby to oczekiwania społeczne wsi. Śmiem powiedzieć, że przy tak ustawionych priorytetach obrotu ziemią zasobów agencji proces restrukturyzacji gospodarstw rodzinnych byłby zdecydowanie bardziej zdynamizowany. Zatrzymane byłyby również niebezpieczne procesy kumulowania własności ziemskiej i stworzyłoby to szansę na odzyskanie w ciągu najbliższych lat ziemi wyłączonej z dużych dzierżaw na proces poprawy struktur agrarnych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-278.15" who="#MarianDembiński">Proszę Państwa! Na koniec chciałbym zaproponować jeszcze jedną nowelę, również ważną ze względów społecznych. Ważne jest, aby przetargi w terenowych oddziałach agencji, tam gdzie się odbywają, były nadzorowane przez społeczne komisje opiniodawczo-doradcze, które znają najlepiej możliwości rolników stających do przetargów, które znają w końcu najlepiej rynek ziemi tam, gdzie te przetargi się dobywają, i potrzeby występujące w społecznościach lokalnych, jeżeli chodzi o ziemię.</u>
          <u xml:id="u-278.16" who="#MarianDembiński">Chciałbym zwrócić uwagę, że w końcu jesteśmy państwem obywatelskim. Nawiązuję do zastrzeżeń, uwag, że taki nadzór jest bez sensu, jakie przedstawiciele agencji, jak pamiętacie państwo, zgłaszali na posiedzeniu komisji. Jesteśmy rzeczywiście państwem obywatelskim i taki nadzór nie powinien budzić oporu, wręcz przeciwnie, agencja byłaby bardziej dowartościowana. Nie byłoby mowy o tym, że tam i tu były jakieś przekręty czy że rozdano ziemię na zasadach urągających prawu.</u>
          <u xml:id="u-278.17" who="#MarianDembiński">Mówi się, proszę państwa, że nie ma wynaturzeń. Uważam, że w przypadku reform agrarnych w Polsce, jeżeli tak to można nazwać, nastąpiły potworne zwyrodnienia. Sądzę, że brak nadzoru społecznego ustawowo umocowanego spowodował, że doszło do takich wynaturzeń. Mówi się, że kijem Wisły się nie zawróci, ale posłowie dobrą legislacją, która będzie miała na względzie dobro kraju oraz spełni oczekiwania społeczności wiejskiej, mogą, a nawet powinni zatrzymać niekorzystne procesy, i z prośbą o to do wszystkich państwa, pań posłanek i panów posłów, się zwracam. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wujec chciałby sprostować?</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Koledzy Posłowie! Sprostowanie. Nie powoływałem się na wolności obywatelskie, mówiąc o tym ograniczeniu przy nabywaniu ziemi, tylko cytowałem fragment ekspertyzy z dnia 18 listopada 1998 r., podpisanej przez dyrektora Biura Studiów i Ekspertyz pana Wiesława Staśkiewicza, a opracowanej przez panią Wandę Wojnowską-Ciodyk. Nie będę dzisiaj jej całej cytował, tylko ten mały fragment. Ta ekspertyza mówi, że proponowane wprowadzenie do ustawy ograniczenia takich transakcji (dokonywanych na rzecz jednego nabywcy) do 500 hektarów - bo tego dotyczyła ekspertyza - przeliczeniowych zarówno koliduje z treścią art. 20 konstytucji, jak też narusza ratio legis tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#HenrykWujec">Tak więc to jest oficjalna ekspertyza zamówiona na prośbę komisji. Myślę, że trzeba ją serio brać pod uwagę, żeby nie było podobnej historii, jaka się już raz zdarzyła z ustawą, która została uchwalona w 1997 r. Z powodu niekonstytucyjności ta ustawa nie weszła w życie. Rozumiejąc racje, jakie przedstawił poseł Dembiński, sądzę jednak, że jest to bardzo poważna przeszkoda, jeśli chodzi o wprowadzenie tej zmiany, i że lepiej poprzeć wniosek mniejszości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#MarekBorowski">Panie pośle, udzielam panu ustnego upomnienia, ponieważ to nie było sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#HenrykWujec">Sprostowanie. Poseł Dembiński powiedział, że to są moje słowa, a ja cytowałem fragmenty ekspertyzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, w sumie to były pańskie słowa. To, że pan się opierał na ekspertyzie, to jest zupełnie inna sprawa. Zresztą mówił już pan w swoim wystąpieniu o tej ekspertyzie. To polemika. To była klasyczna polemika, panie pośle. Przecież projekt wróci do komisji, panowie będziecie mogli wyciągnąć te wszystkie ekspertyzy i jeszcze raz do tego powrócić.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Józef Jerzy Pilarczyk, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł reprezentant zarządu krajowego stowarzyszenia pod nazwą Związek Byłych Pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych pragnę zwrócić uwagę pań i panów na proponowane zapisy, które dotyczą w przedstawionej nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa właśnie pracowników PGR. Cieszę się, że tak dużo zrozumienia w swoim wystąpieniu dla sytuacji byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych wykazał pan poseł Dembiński, ponieważ również i dla tej grupy społecznej ta nowelizacja ma bardzo duże znaczenie. Ponieważ inne sprawy zostały tu już dogłębnie przedyskutowane, skupię się tylko na tych kwestiach, które dotyczą byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Jak zapewne paniom i panom posłom wiadomo, państwowe gospodarstwa rolne najdotkliwiej odczuły zmianę systemu gospodarczego w 1989 r., gdyż ich działalność, oparta na systemie nakazowo-rozdzielczym, uzależniona była od subwencji budżetowych i kredytów bankowych. Zniesienie dotacji i urynkowienie oprocentowania kredytów z dnia na dzień postawiło te gospodarstwa na skraju bankructwa. Nieprzygotowanie w odpowiednim czasie rozwiązań ustawowych regulujących zagospodarowanie w nowych warunkach ekonomicznych nieruchomości rolnych skarbu państwa spowodowało upadłość większości gospodarstw państwowych. Oprócz marnotrawstwa majątku olbrzymiej wartości rozpoczęły się dramaty pracowników i ich rodzin. Ludzie ci stracili miejsca pracy, źródła utrzymania, a często i dach nad głową. Szacuje się, że pracę w gospodarstwach państwowych straciło blisko 360 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#JózefJerzyPilarczyk">Dopiero w październiku 1991 r. Sejm uchwalił ustawę o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, a powołana na tej podstawie agencja rozpoczęła działalność w drugiej połowie 1992 r. Główne zadanie ustawowe agencji polega na przejęciu i rozdysponowaniu nieruchomości rolnych. Na miarę swoich możliwości agencja stara się widzieć i uwzględniać w swoich decyzjach też interesy byłych pracowników PGR, na ile oczywiście pozwalała na to ustawa, którą dzisiaj się zajmujemy, a pozwalała - trzeba przyznać - na niewiele.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pewnym wyjściem naprzeciw tym problemom jest propozycja zawarta w zmianie 2 lit. b polegająca na dodaniu do katalogu zadań Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa pkt. 9, który brzmi: wspierania działań mających na celu udzielanie pomocy byłym pracownikom państwowych gospodarstw rolnych i członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych. Bardzo gorąco proszę panie i panów posłów o poparcie tej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">Proszę też Wysoką Izbę o poparcie zmiany 14 lit. e, gdzie oprócz innych podmiotów uprawnionych do uczestnictwa w przetargach ograniczonych wymienia się również pracowników zlikwidowanych państwowych gospodarstw rolnych zamierzających utworzyć gospodarstwo o powierzchni nie przekraczającej normy - o której była tu już dyskusja - 100 ha. Oznacza to, że kiedy np. zaistnieje możliwość przekwalifikowania bezrobotnego pracownika byłego PGR na właściciela chociażby niewielkiego gospodarstwa rolnego, w przetargu będą mogli uczestniczyć tylko i wyłącznie byli pracownicy państwowych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#JózefJerzyPilarczyk">Wysoka Izbo! Wielkim i nierozwiązanym problemem jest los ludzi niegdyś związanych z pracą na państwowej ziemi, dziś często wegetujących w osiedlach oddalonych od większych ośrodków cywilizacyjnych, które mogłyby zapewnić pracę i godziwe życie. Dużym aktem niesprawiedliwości społecznej było niezrównanie tej grupy byłych pracowników przedsiębiorstw państwowych, jakimi przecież były PGR, w uprawnieniach do udziału w prywatyzowanym majątku z pracownikami innych prywatyzowanych przedsiębiorstw państwowych. Pewnym zadośćuczynieniem tej dyskryminacji jest propozycja zawarta w zmianie nr 30. Zgodnie z zawartymi tu zapisami byli pracownicy PGR, którzy w tych przedsiębiorstwach przepracowali co najmniej 10 lat, będą uczestniczyć w bezpłatnym nabyciu 67% akcji o łącznej wartości równej 15% majątku przejętego przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa po byłych gospodarstwach państwowych. Będzie to akt symbolicznego wyrównania krzywd, jakich ta grupa zawodowa doznała w związku ze zmianą systemu społeczno-gospodarczego po 1989 r. Proszę o poparcie również tej zmiany, która co prawda nie jest popierana przez rząd i zgłoszono do niej wniosek mniejszości polegający na skreśleniu jej w całości, ale na pewno ta zmiana jest propozycją wyrównującą tylko w niewielkiej części niesprawiedliwość, której doznali ludzie wystawieni na pierwszą linię frontu, jakim była zmiana systemu gospodarczego w 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pozostałe zmiany dokładnie przedstawił w sprawozdaniu poseł Stanisław Kopeć. Nie będę już o nich mówił, zwłaszcza że mówili też o nich inni posłowie.</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pragnę na koniec, panie marszałku, zwrócić uwagę pana marszałka i Wysokiej Izby na fakt, który w moim przekonaniu jest kolejną kompromitacją rządu. Otóż przedstawiciele rządu przez ponad rok współpracowali z podkomisją i połączonymi komisjami, mając możliwość wypowiedzenia się odnośnie do wszystkich kwestii zawartych w poselskich projektach. W wielu przypadkach posłowie dokonywali modyfikacji zapisów zgodnie ze stanowiskiem przedstawicieli rządu. Z wielkim zdumieniem zapoznałem się z przesłanym 22 stycznia do Sejmu rządowym projektem z druku nr 891, który nie jest niczym innym, jak tylko przepisanym co najmniej w dziewięćdziesięciu kilku procentach sprawozdaniem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji. Cóż, rząd nie potrafi opracowywać własnych projektów i tym sposobem chce poprawić chyba statystykę swojej pracy. Inaczej tego nie potrafię wytłumaczyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#MarekBorowski">Mogę tylko powiedzieć, że komisje opracowały bardzo dobry dokument.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, pan poseł Gabriel Janowski, Akcja Wyborcza Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest późna pora wieczorna, a my mówimy o rzeczach bardzo zasadniczych, o kształtowaniu ustroju rolnego w Trzeciej Rzeczypospolitej. I szkoda, że tak późno o tym mówimy w sensie pory dnia, ale również późno w odniesieniu do momentu, kiedy rzecz cała się zaczęła, to znaczy, jak mówią niektórzy, od chwili zamierzonej - i dodają tu jeszcze inne przymiotniki, o bardzo krytycznym wydźwięku - likwidacji państwowych gospodarstw rolnych. Inni w tym kontekście mówią o tamtym czasie, że wtedy zaczęliśmy nareszcie kształtować prawdziwy liberalny obyczaj poszanowania własności itd.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#GabrielJanowski">Proszę państwa, rzecz jest rzeczywiście bardzo ważna, bo tymi decyzjami, które podejmujemy, wyznaczamy po prostu zasadnicze rozwiązania. Niewątpliwie dla wszystkich dzisiaj jest jasne, że zasoby państwowej ziemi są źle użytkowane, źle spożytkowywane. Ta sprawa ma różne aspekty. Po pierwsze, byli pracownicy państwowych gospodarstw rolnych są rzeczywiście jedną z najbardziej poszkodowanych grup społecznych w Polsce. Po drugie, rolnicy indywidualni nie mieli równoprawnego dostępu do ziemi właśnie z zasobów państwowych. To wszystko powinno skłonić nas do bardzo wnikliwej, uważnej debaty, a przede wszystkim do możliwie najlepszych regulacji prawnych.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#GabrielJanowski">Czy ustawa, która jest przedmiotem dzisiejszej dyskusji, spełnia nasze oczekiwania? Trzeba powiedzieć uczciwie, że w dużej części tak. I chylę czoło przed inicjatorami. Jako szef Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dziękuję również panu posłowi sprawozdawcy, który był jednocześnie szefem podkomisji pracującej nad tymi projektami. Oczywiście to nas wszystkich nie zwalnia od przygotowania, jeżeli jest taka sposobność, możliwie jak najlepiej tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#GabrielJanowski">Rozpocznę, proszę państwa, od sprawy zasadniczej, która została już zapisana w tej propozycji, ale i podana w wątpliwość poprzez zgłoszenie dwóch poprawek mniejszości. Mówię o kwestii ograniczeń w nabywaniu gruntów z zasobów państwowych. Przewidujemy, że te ograniczenia powinny dotyczyć areałów do 100 ha. Do 100 ha nie ma żadnych ograniczeń. Powyżej 100 ha niestety nie można nabywać ziemi z zasobów państwowych, co oczywiście nie ogranicza prawa własności i nie ogranicza powiększania gospodarstw ponad ten areał, ale z zasobów prywatnych. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#GabrielJanowski">Proszę państwa, przywołana tu przez pana Wujca ekspertyza stwierdza niejako, że ten zapis jest niekonstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest tu, siedzi i czeka.)</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#GabrielJanowski">A, miło mi. Otóż pan Wujec przywołał ekspertyzę, w której czytamy, że zgodnie z art. 20 konstytucji w powiązaniu z art. 21 społeczna gospodarka rynkowa, oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej - tutaj pan poseł skończył cytowanie tego artykułu, natomiast on dalej brzmi - oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych, stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Co to oznacza? Ano oznacza, że własność prywatna jest w poszanowaniu, ale nie znaczy to, że ona ma wymiar bezwzględny, musi bowiem uwzględniać to, co zostało tutaj określone, a więc solidarność. Przekładając to na język praktyczny, można powiedzieć: Proszę bardzo, możesz mieć 50 ha, 100 ha, ale zastanów się, czy masz moralne prawo, czy jesteś solidarny wobec sąsiada, kupując 150 ha, 500 ha, 15 tys. ha, pozbawiając go możliwości zakupu ziemi z zasobów Agencji.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#GabrielJanowski">Do czego zmierzam? Po pierwsze, agencja jest właścicielem. Atrybutem własności jest to, że można nią dowolnie dysponować. Dowolnie to wcale nie oznacza, że bez pewnej myśli przewodniej. Tę myśli przewodnią kształtuje natomiast polityka rolna państwa, przyjmowana przez Sejm. Jeżeli w polityce rolnej państwa III Rzeczypospolitej uznamy, że należy dążyć do upełnorolnienia, jak to się popularnie mówi, do tego, by nie następowała nadmierna koncentracja, która jest z różnych powodów szkodliwa, choćby ekologicznych, nie mówiąc już o społecznych aspektach, to w takim razie ustawodawca ma prawo wprowadzić ograniczenia. Co więcej, jest to potrzebne, żeby zachować harmonię społeczną, solidarność i dialog partnerów, o których mówimy. Bo jakiż to będzie dialog społeczny pomiędzy pracownikiem zatrudnionym w latyfundium o powierzchni 5, 10 czy 15 tys. ha z pracownikiem pozbawionym możliwości choćby skromnego gospodarowania na swoim? Nie chcę tutaj ponad miarę omawiać tej tezy, ale myślę, że Wysoka Izba podziela w znacznej części mój pogląd, że art. 20, 21 stwarzają taką możliwość regulacji i w żadnym stopniu nie narusza to ducha tej naszej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-286.8" who="#GabrielJanowski">A zatem nasuwa się, proszę państwa, pytanie, na które będziemy musieli odpowiedzieć; chodzi o to, jaka to ma być norma. Są tu różne propozycje. W najnowszej mówi się, że tą normą powinno być 50 ha - taki wniosek zgłosił pan poseł Dembiński - nabywanych z agencji ziemskiej. Można dyskutować, czy to powinien być ten areał czy inny. Ja opowiadam się za takim, który został już w tej ustawie zapisany i był przyjęty większością głosów przez komisję rolnictwa i komisję skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-286.9" who="#GabrielJanowski">Druga ważna według mnie sprawa, która ma charakter ustrojowy, to jest to, że można - jest to propozycja zawarta we wniosku mniejszości - dokonywać wyłączeń z dzierżawionych obszarów. Otóż to jest ta sama logika, którą przed chwilą przywoływałem, bo nikt nikomu nie stawia ograniczeń, żeby dzierżawił 500, 1000 czy więcej hektarów, jeżeli ma ku temu możliwości i ochotę. Natomiast jeżeli to jest duży areał, należy stworzyć warunki, żeby była możliwość wyłączenia z niego co jakiś czas pewnego areału na tzw. upełnorolnienie. I tu ustawodawca bardzo trafnie według mnie określa, w jakim trybie i do jakiej powierzchni takie wyłączenia należy stosować. Jest to nic innego jak realizacja polityki rolnej, tylko przeniesiona już w czasie. Za 10 czy 15 lat sięgniemy do tych zasobów, ograniczając stopniowo tę własność do pewnych racjonalnych, można powiedzieć, społecznie uzasadnionych areałów. Czyli jest to drugi bardzo ważny zapis ustrojowy w proponowanej przez nas ustawie.</u>
          <u xml:id="u-286.10" who="#GabrielJanowski">Proszę państwa, trzecia propozycja, w moim przekonaniu bardzo ważna, to ta, w której mówi się o ekwiwalentnej zamianie gruntów. Mówiąc obrazowo, rolnik z południowej czy wschodniej Polski będzie mógł otrzymać odpowiednio większy areał z zasobów w północnej czy zachodniej części kraju. Odpowiednio większy; 5-, czy 10-krotnie - sprawy te pozostawiamy do uzgodnienia i regulacji ministrowi rolnictwa i ministrowi skarbu. W moim przekonaniu jest to również bardzo duży krok ku temu, by rolnikom, którzy chcą być rzeczywistymi rolnikami, powiększać swój areał, wiązać swoją przyszłość z gospodarowaniem, stworzyć taką łagodniejszą formę; przeniosą się z rodzinnych stron w inne strony Polski, ale zyskają na tym, bo będą mogli mieć wielokrotnie większy areał. Oczywiście nie jest to prosta sprawa w dzisiejszych czasach, a także biorąc pod uwagę polskie zwyczaje, ponieważ jesteśmy powiązani rodzinnie, sąsiedzko i te przenosiny w inne rejony Polski nie są łatwe. Myślę jednak, że ustawodawca bardzo dobrze czyni, stwarzając taką sposobność.</u>
          <u xml:id="u-286.11" who="#GabrielJanowski">I ostatni, w moim przekonaniu bardzo ważny zapis, mianowicie zasada przetargu ograniczonego. Otóż na samym początku mówiłem, że rolnicy nie czuli się równoprawni, jeżeli idzie o możliwość nabywania ziemi z państwowych zasobów. My przez przetarg ograniczony dajemy im tę sposobność. Inaczej mówiąc, rolnicy z najbliższego otoczenia tych zasobów ziemi, mówiąc krótko: sąsiedzi byłych państwowych gospodarstw rolnych, będą mogli niejako w pierwszej kolejności tę ziemię nabywać. I to jest chyba dobre, dlatego że oni te swoje gospodarstwa będą mogli stopniowo powiększać. Jednocześnie ustawodawca musi już później w praktyce wykonawczej zadbać o to, żeby nie dochodziło do rujnowania tych gospodarstw, do bezwzględnego podziału ze szkodą dla np. obecnego dzierżawcy. To wszystko również i ta ustawa w jakiejś części reguluje.</u>
          <u xml:id="u-286.12" who="#GabrielJanowski">Tak że, proszę państwa, wydaje mi się, że należy z dużym uznaniem powiedzieć o pracy tych wszystkich, którzy się zaangażowali w przygotowanie omawianej ustawy. Z pewnością nie jest ona jeszcze doskonała, ale, w moim przekonaniu, jest to bardzo poważny krok na drodze budowania prawidłowego ustroju rolnego w III Rzeczypospolitej. Oczywiście jest to proces i być może w niedługim czasie, za 4 lata czy za 5 lat, trzeba będzie znowu wrócić do nowelizacji. Niemniej, jeszcze raz powiadam, jest to bardzo dobry krok, który, mam nadzieję, Sejm uczyni i to w miarę rychło.</u>
          <u xml:id="u-286.13" who="#GabrielJanowski">Na zakończenie chciałbym wyrazić osobistą niejako satysfakcję, bo, proszę państwa, w 1993 r. jako minister rolnictwa proponowałem właśnie takie rozwiązanie, dotyczące ograniczonych przetargów i innych kwestii. Niestety, nie znalazło ono wtedy uznania w rządzie, nie znalazło uznania w ówczesnej koalicji rządzącej. Cieszy mnie, że po paru latach jednak ta rzecz wraca i jest wielkie prawdopodobieństwo, że się spełni. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-286.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Janowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Stanisław Stec, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Potrzebę nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa dostrzegł Sejm poprzedniej kadencji, uchwalając niezbędną ustawę. Jednak z powodu zastrzeżeń prezydenta odnośnie do niekonstytucyjności jednego z przyjętych rozwiązań ustawa nie została podpisana. W związku z tym na początku obecnej kadencji posłowie SLD oraz PSL wnieśli własne projekty ustaw o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, w których zawarto podstawę rozstrzygania z ustawy przyjętej przez Sejm poprzedniej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#StanisławStec">Z różnych przyczyn, ale głównie z powodu braku stanowiska rządu, połączone: Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz komisja skarbu państwa zbyt długo pracowały nad sprawozdaniem podkomisji; odbyło się to ze szkodą dla prawidłowego funkcjonowania wspomnianej ustawy. Zapowiadany w 1998 r. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa został dostarczony posłom, jak już wspomniano, dopiero 22 stycznia 1999 r. - przyjęto w nim większość rozwiązań zawartych w sprawozdaniu połączonych komisji, prócz regulacji dotyczących uprawnień byłych pracowników państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej do kapitałowego uczestnictwa w produkcyjnym majątku rolnym skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#StanisławStec">Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Skarbu Państwa uznały za konieczne uwzględnienie dawno oczekiwanych przez środowisko byłych pracowników państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej regulacji, które zapewniają tym pracownikom bezpłatne akcje w trzech spółkach zarządzających udziałami spółek Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#StanisławStec">Projekt ustawy nadaje wszystkim byłym pracownikom państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej tytuł własności w części majątku, tym, którzy swoją długoletnią pracą tworzyli majątek zarządzany dzisiaj przez agencję. Ubolewam, że pan, panie pośle Wujec, nie chce poprzeć w imieniu posłów Unii Wolności tej skromnej rekompensaty. Jednak, biorąc pod uwagę część wczorajszego wieczornego wystąpienia pana premiera Leszka Balcerowicza odnośnie do problemów wsi, trudno się dziwić dzisiejszemu stanowisku zaprezentowanemu w imieniu klubu Unii Wolności przez pana posła Wujca. Projekt ustawy zapewnia wprowadzenie dawno oczekiwanej przez środowisko rolników możliwości organizowania przetargów ograniczonych przede wszystkim dla rolników zamierzających powiększyć gospodarstwa rolne oraz możliwości prowadzenia zamiany gruntów. Przy dzierżawie czy sprzedaży gruntów nie mogą być brane pod uwagę tylko deklarowane warunki finansowe, lecz również inne okoliczności, jak zapewnienie pracy byłym pracownikom przedsiębiorstw gospodarki rolnej, możliwości powiększenia obszaru gospodarstw indywidualnych i spółdzielczych oraz zapewnienie racjonalnego gospodarowania na majątku produkcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#StanisławStec">Ważnym rozstrzygnięciem jest utrzymanie zasady pierwszeństwa nabycia nieruchomości dla dotychczasowych użytkowników, to jest spółdzielni produkcji rolnej, władających faktycznie nieruchomością. Natomiast dyskusyjne jest przyjęcie ograniczenia powierzchni nabywania gruntów rolnych w ramach pierwokupu, gdyż jest to faktycznie trudne do wyegzekwowania w stosunku do treści zapisów w Kodeksie cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#StanisławStec">Ponadto trzeba podkreślić, że ograniczenie zastosowania takiego zakupu do spółdzielni rolniczych zrzeszających rolników oraz spółek pracowniczych i innych podmiotów, które zapewniają pracę byłym pracownikom PGR, jest dyskusyjne. Dlatego z zadowoleniem przyjmuję zmianę, choć w tym zakresie, stanowiska, jakie dzisiaj zaprezentował pan poseł Dembiński.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#StanisławStec">Pozytywne jest rozwiązanie dające możliwość bezprzetargowego wydzierżawiania nieruchomości wchodzących dotychczas w skład gospodarstw oddanych do administrowania przez spółki pracowników zatrudnionych w tych gospodarstwach. Jednak analizy wymagają określone warunki dla bezprzetargowego przejścia z administrowania do dzierżawy w zakresie wysokości kapitału, jakim winna dysponować spółka byłych pracowników państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#StanisławStec">Na zakończenie chciałbym stwierdzić, że zmiany 8 i 10 winny być dostosowane do wymogów art. 14 ustawy o finansach publicznych, uchwalonej pod koniec ubiegłego roku. Dlatego zgłaszam niezbędne poprawki. Zgłaszam także poprawkę dotyczącą utworzenia ze środków agencji funduszu na tworzenie nowych miejsc pracy dla byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych i ich rodzin. Ten problem musi być formalnie rozstrzygnięty w ustawie, aby to wspieranie nie było tylko doraźne, ale żeby było to ustawowo zapewnione. Zmiana ustawy jest niezbędna dla sprawnego gospodarowania nieruchomościami skarbu państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Romualda Ajchlera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Miałem zaszczyt i możliwość uczestniczyć w pracach nad projektem ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw zarówno w poprzedniej kadencji Sejmu, jak i obecnie.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#RomualdAjchler">Przez cały czas mojej pracy zawodowej jestem związany z rolnictwem wielkopolskim, które pod względem intensywności, technologii oraz skali produkcji może współzawodniczyć o miano przodującego w Europie. Otóż chciałbym stwierdzić, że przedstawiony Wysokiemu Sejmowi przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisję Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji projekt ustawy, chociaż dotyczy tylko gruntów państwowych, jest ważny dla całego rolnictwa, bowiem odnosi się do podstawowego czynnika produkcji, jakim jest ziemia oraz ściśle z nią związana infrastruktura. Szczególnie duże znaczenie projekt ten ma jednak dla rzeszy rolników, którzy pracowali, pracują i w najbliższej przyszłości też będą pracować w gospodarstwach rolniczych, w których bazą produkcyjną będą w całości lub też w części grunty państwowe, oraz dla rolników nabywających grunty państwowe na własność.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#RomualdAjchler">Osobiście utożsamiam się z olbrzymią większością ustaleń omawianego projektu ustawy. Uważam jednak, że w żadnym przypadku nie powinna być przyjęta, i o to proszę Wysoki Sejm, zmiana oznaczona nr 12, dotycząca art. 24 ust. 1 pkt 1, o następującej treści: po wyrazach w „rozdziale 6” dodaje się wyrazy „przy czym powierzchnia nabywanych gruntów rolnych nie może przekraczać 100 ha”. Dokonana zmiana ukształtowała następującą nową pełną treść przepisu. „Agencja gospodaruje zasobem w drodze: 1) sprzedaży mienia w całości lub w jego części na zasadach określonych w rozdziale 6, przy czym powierzchnia nabywanych gruntów rolnych nie może przekraczać 100 ha”.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#RomualdAjchler">Przedstawiona zmiana jest kontrowersyjna z wielu względów. Przytoczę trzy najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#RomualdAjchler">1. W art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa stwierdza się, że agencja: realizuje zadania, wynikające z polityki państwa, w szczególności w zakresie tworzenia warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu potencjału produkcyjnego zasobu skarbu państwa. Twierdzę, że przez kilkadziesiąt lat funkcjonowania państwowych gospodarstw rolnych areał ich gruntów został prawie w pełni skorelowany z techniczną bazą produkcyjną, zwłaszcza zaś z budownictwem gospodarczym, takim jak budynki inwentarskie, suszarnie, przetwórnie pasz, warsztaty, magazyny itp. Tak jest z pewnością w województwie wielkopolskim. Tych przedsiębiorstw nie da się podzielić w całości w sposób sztywny, arbitralny na gospodarstwa mniejsze do 100 ha, przy jednoczesnym realizowaniu wymogu racjonalnego wykorzystania potencjału produkcyjnego zasobu skarbu państwa, o czym mówi art. 6 ust. 1 omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#RomualdAjchler">2. Cytowana już ustawa z 19 października 1991 r. w art. 38 a pkt 1 daje dzierżawcy prawo kupna przedmiotu dzierżawy. Dla obecnych dzierżawców jest to w zasadzie prawo nabyte. Dzierżawione obecnie mienie zostało wkomponowane najczęściej w nowy układ organizacyjny, ekonomiczny i przestrzenny i dzięki dużym nakładom środków obrotowych, a w wielu przypadkach inwestycyjnych, stało się nowym gospodarstwem rolniczym, przygotowanym do wykupu. O tych dużych nakładach na tej sali dzisiaj nie było mowy, nie mówiono o tym także i w komisjach. Tych dzierżawionych obecnie gruntów łącznie z zapleczem technicznym nie można w swoistej masie parcelować na jednostki mniejsze do 100 ha, a są i propozycje, które dzisiaj padły - 50 ha. Uważam, że do takich działań nie ma ani podstaw prawnych, ani społecznych, ani ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#RomualdAjchler">3. Wydaje się, że Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, może właśnie dlatego że nie było ustaleń zawartych w zmianie 12, prawidłowo, przynajmniej w olbrzymiej większości, realizowała swe zadania, zwłaszcza wymienione w art. 6 ustawy z 1991 r., odpowiadając w pełni za podejmowane działania.</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#RomualdAjchler">Wysoki Sejmie! Pragnę jeszcze zwrócić uwagę na wniosek mniejszości zawarty w pkt. 3 lit. b, dotyczący zmiany 23 do art. 39 omawianej ustawy, który m.in. poprzez dodanie ust. 4 pkt 2 oraz ust. 5 sugeruje ustanowienie przepisu umożliwiającego wypowiedzenie umowy dzierżawy zawartej na określony czas w celu wyłączenia z umowy, a nawet dzierżawionych nieruchomości, kiedy dzierżawiona powierzchnia wynosi co najmniej 150 ha, a wyłączona nieruchomość jest przeznaczona na utworzenie gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-290.8" who="#RomualdAjchler">Ze względów, które omówiłem wyżej, proponuję odrzucić ten wniosek, zwłaszcza w odniesieniu do aktualnych dzierżawców, co do których, powtarzam, w zawartych umowach nie zamieszczono odpowiedniej klauzuli. Poza tym ewentualne przyjęcie tego wniosku oznaczałoby istotne osłabienie zaufania do umowy dzierżawy, powodując skłonność do ekstensywnego gospodarowania na dzierżawionych gruntach.</u>
          <u xml:id="u-290.9" who="#RomualdAjchler">I kilka słów, panie przewodniczący, odnośnie do kwestii wyłączenia gruntów z zawartej już umowy - dyskusji, która miała miejsce na sali. Proszę państwa, można byłoby na ten temat wiele mówić. Poświęciliśmy temu wiele czasu podczas prac w komisjach. Uważam, że jeśli zawarto umowę i nie ma w niej klauzuli dającej możliwość wycofania gruntów, to nie można tego robić w taki sposób, w jaki chcemy. Rolnicy, szczególnie dzierżawcy, ponieśli niejednokrotnie ogromne nakłady na doprowadzenie tych gruntów do wysokiej kultury i dzisiaj w sposób administracyjny, poprzez zarządzenie, powiemy, że te właśnie grunty, te najlepsze 50 ha chcemy wycofać, bo jest na to chętny. Tak robić nie można.</u>
          <u xml:id="u-290.10" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: To jest ustawa najwyższej władzy w Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-290.11" who="#RomualdAjchler">Panie przewodniczący, był pan na mównicy, powiedział pan swoje zdanie, prosiłbym, aby pan uszanował również to, co ja mówię. No właśnie w tym się różnimy, że ja mówię, iż należy uszanować te umowy, które zostały podpisane, bo jeśli będziemy tak co chwilę zmieniać, to w przypadku wydzierżawionych zakładów przemysłowych też możemy powiedzieć, że trzeba zmienić ustawę, trzeba wypowiedzieć umowę, bo doszliśmy do wniosku, że ma być zatrudnionych nie 100, lecz 20 pracowników. Takie pojęcia można mnożyć w nieskończoność. Uważam, że jeśli będzie taka wola większości, to trzeba po prostu poczekać na wygaśnięcie tych zapisów, które zostały w umowach dokonane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bogumił Andrzej Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na treść omawianego sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw chciałbym spojrzeć przez pryzmat mej wieloletniej pracy w samorządzie warszawskim. Dlatego szczególną uwagę zwróciłem na wniosek mniejszości oznaczony w sprawozdaniu jako 3 b. W tym wniosku zaproponowano nowe brzmienie art. 39 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U z 1995 r. nr 57, poz. 299 z późn. zm.) poprzez dodanie ust. 4, który mówi: Agencja może wypowiedzieć umowę dzierżawy, także zawartą na czas oznaczony, w celu wyłączenia z dzierżawy:</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">1) części lub całości nieruchomości, która w czasie trwania umowy została przeznaczona w planie zagospodarowania przestrzennego na cele nierolne i nieleśne w rozumieniu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych,</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">2) części nie przekraczającej 1/5 powierzchni dzierżawionych nieruchomości, jeżeli umowa dzierżawy dotyczy nieruchomości o powierzchni co najmniej 150 ha, a łączna nieruchomość jest niezbędna do realizacji zadania określonego w art. 6 pkt 5.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#BogumiłAndrzejBorowski">W propozycji zaś połączonych komisji sejmowych zapis cytowanego dodatkowego ust. 4 odpowiada logicznie brzmieniu nowego ust. 5 w art. 39, a mianowicie: Agencja może wypowiedzieć umowę dzierżawy, także zawartą na czas oznaczony, w celu wyłączenia z dzierżawy części lub całości nieruchomości, która w czasie trwania umowy została przeznaczona w planie zagospodarowania przestrzennego na cele publiczne w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Jaka różnica zapisów tak interesuje mnie jako samorządowca? A taka, że we wniosku mniejszości stwierdzono: „na cele nierolne i nieleśne”, a w zapisie zaproponowanym przez połączone komisje sejmowe jest: „na cele publiczne”. Jeżeli na tę z pozoru błahą różnicę spojrzymy w kontekście postanowień art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (DzU nr 89, poz. 415, z późniejszymi zmianami) brzmiącego: „miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy tracą moc po upływie 5 lat od dnia wejścia w życie”, to uzyskamy informację, że wszystkie miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obowiązujące w dniu 1 stycznia 1995 r. tracą moc z dniem 1 stycznia 2000 r. Przy tworzeniu zaś nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy liczyć się z naciskiem lobby inwestorskiego na radnych, aby zagospodarować na cele budowlane, usługowe, handlowe i tak dalej każdy kawałek terenu zielonego (pod uprawą lub lasem), szczególnie położonego w pobliżu aglomeracji miejskich lub wewnątrz nich. Przy sformułowaniu: „na cele publiczne” wystąpi taki nacisk na agencję, by wypowiedziała umowę dzierżawy, że niewątpliwie ulegnie ona pod tym naciskiem. Mamy najlepszy przykład z terenami PGR Bródno w Warszawie. Natomiast zapis: „na cele nierolne i nieleśne” wymaga uprzednio, przy sporządzeniu nowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przeprowadzenia rzetelnej procedury odrolnienia lub odleśnienia terenu, która nie może pozostawać w sprzeczności z eskpertyzami dotyczącymi wpływu tej czynności na środowisko naturalne. Walory wysokoczynnych biologicznie terenów uniemożliwiają realizację procedury odrolnienia lub odleśnienia i gwarantuje to, że strefy ochronne, a zwłaszcza korytarze napowietrzające w aglomeracjach miejskich nie zostaną uszczuplone mimo nacisków wspomnianego lobby inwestorskiego. Popieram zatem wniosek mniejszości w zakresie sformułowania zawartego w uprzednio cytowanej zmianie dotyczącej art. 39 ust. 4 pkt 1 i poddaję go pod rozwagę posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#BogumiłAndrzejBorowski">I taka dygresja - cieszy mnie, że miałem przyjemność zabrać głos w autentycznej merytorycznej debacie na temat przyszłości polskiego rolnictwa, bez sztucznych fajerwerków politycznych, ale za to wśród kwiatu fachowców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#MarekBorowski">Dziękujemy bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski ma 1 minutę i 17 sekund, z tym że od momentu wejścia na mównicę, nie trzeba biec.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: No właśnie, nie wiedziałem.)</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Mogę z własnej puli odstąpić trochę czasu.)</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do wystąpienia zainspirował mnie niestety nieobecny pan poseł Dembiński, który użalał się nad kondycją pracowników byłych PGR. Chociaż używał pewnych eufemizmów - mówił o jakiejś niejasnej myśli liberalnej, która to spowodowała - to trzeba nazwać rzecz po imieniu, powiedzieć prawdę: tragedii pracowników PGR winna była „Solidarność”. Jeżeli dzisiaj przychodzi w okresie Wielkiego Postu zdać rachunek z tej tragedii, to należałoby przeprosić za to, że tylu ludzi znalazło się w warunkach, w których nie da się żyć. Ludzie popełnili również wiele samobójstw, nie ma jeszcze pełnej dokumentacji w tej sprawie. Mam jedno pytanie do przedstawiciela rządu. Chciałbym uzyskać odpowiedź na pytanie, czy w świetle wniosku mniejszości dotyczącego przekreślenia możliwości nieodpłatnego nabycia przez byłych pracowników PGR akcji spółek akcyjnych i zastąpienia tego formułą powszechnego uwłaszczenia... Czy rzeczywiście rząd wierzy w miraże powszechnego uwłaszczenia? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pana Krzysztofa Huberta Łaszkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! W toku prac komisji rząd prezentował swoje stanowisko do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, jak również zgłaszał uwagi do poszczególnych sformułowań.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Bazą wyjściową do pracowania tego projektu były zgłoszone przez grupy posłów dwa projekty, zawarte w drukach nr 159 i 160. Do każdego z tych projektów rząd przedstawił swoje stanowisko, zawierające zarówno sformułowania popierające proponowane rozwiązania (zbieżne z opracowanym projektem rządowym), jak i oceny negatywne w stosunku do propozycji, które - zdaniem rządu - były nieracjonalne, wadliwe lub błędnie sformułowane. Projekt w wersji ostatecznej nie w pełni uwzględnia stanowisko rządu, które w formie kompletnej zaprezentowane zostało w projekcie rządowym złożonym w Sejmie w grudniu ub. r.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Poza regulacjami wymuszonymi przez konieczność dostosowania przepisów ustawy do obowiązującego systemu prawnego - i stąd tu jest ta zbieżność, o której mówił pan poseł Pilarczyk - projekt zawiera szereg rozwiązań zdaniem rządu wadliwych, ograniczających sztywnymi, biurokratycznymi ramami możliwość kształtowania przez samych rolników nowoczesnego obrazu gospodarczego wsi polskiej. Administracyjne ograniczanie możliwości nabywania gruntów z zasobu agencji czy wskazywanie możliwości zamiany gruntów wyłącznie między pewnymi województwami są tego wymownym przykładem.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Projekt wprowadza w wielu przypadkach terminologię nieprecyzyjną, co prowadzić może do swobodnych, a nawet naruszających przepisy prawa, interpretacji oraz powstawania w efekcie zbędnych sądowych sporów. Niezależnie od wskazanych uchybień natury ogólnej, wymagających jednak usunięcia, projekt zawiera również wadliwe rozwiązania merytoryczne, których skorygowanie jest niezbędne, gdyż pozostawienie ich w proponowanej formie będzie miało negatywne skutki dla dziedziny regulowanej ustawą. I tak w art. 17b proponuje się opłatę za użytkowanie wieczyste gruntu przez jednostki badawczo-rozwojowe i szkoły wyższe w wysokości 0,5 q żyta z 1 ha. Powodowałoby to znaczne (około trzykrotne) zwiększenie opłaty w stosunku do stanu obecnego, co w tym samym stopniu zwiększy wydatki budżetowe. Projekt rządowy, proponując opłatę w wysokości 0,2 q, nie tylko nie zwiększa, ale nawet nieco zmniejsza obciążenie budżetu z tego tytułu. Przeciwko takiemu rozwiązaniu stanowczo protestują zarówno Polska Akademia Nauk, jak i Komitet Badań Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Proponowane w ar. 24 ust. 1 ograniczenie możliwości nabywania gruntów do 100 ha jest administracyjnym ograniczeniem swobody obrotu, stojącym w sprzeczności z zasadami gospodarki rynkowej. Ponadto tak sztywno ustawiona granica tworzenia nowych gospodarstw jest rozwiązaniem gospodarczo nieracjonalnym - nie da się bowiem pewnych gospodarstw po prostu przeciąć jak nożem, jest tam infrastruktura - a dla niektórych rodzajów działalności lub w niektórych regionach kraju wręcz szkodliwym. Rząd w swoim stanowisku nie przewidywał żadnych ograniczeń obrotu, w tym ograniczeń powierzchniowych. Wszelkie ograniczenia zlikwidowano też w nowelizacji Kodeksu cywilnego już na początku obecnej dekady, stąd jest tu jakby powrót do dalszego administracyjnego ustalania areałów.</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Propozycja zawarta w art. 24 ust. 1 pkt 6 oraz w dodawanym art. 25a ogranicza proponowaną przez rząd instytucję zamiany gruntów jedynie do przypadków wspierania osadnictwa na ziemiach zachodnich i północnych, eliminuje zaś stosowanie zamiany jako instrumentu pozwalającego na odtwarzanie gospodarstw rolnych (jako jednostek produkcyjnych i wielopokoleniowych siedlisk rodzinnych) w przypadku ich dewastacji wskutek budowy tras, autostrad i dróg szybkiego ruchu oraz prowadzenia innych podobnych inwestycji o charakterze publicznym. Rozwiązanie takie proponuje projekt rządowy.</u>
          <u xml:id="u-296.6" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Projekt poselski nie przewiduje możliwości nabywania od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa nieruchomości rolnych w przypadku, gdy są one niezbędne dla powiększenia istniejących gospodarstw rodzinnych. Takie rozwiązanie zostało zaproponowane w projekcie rządowym.</u>
          <u xml:id="u-296.7" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Rząd jest przeciwny proponowanemu w projekcie poselskim przepisowi art. 2, nie znajdując żadnego uzasadnienia dla skracania kadencji rady nadzorczej agencji. Posługując się dzisiejszym przepisami można uzupełnić skład rady o proponowanego przedstawiciela izb rolniczych, tym bardziej że w składzie rady nadzorczej utrzymywany jest wakat w oczekiwaniu na osobę z tego kręgu.</u>
          <u xml:id="u-296.8" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Rząd jest przeciwny rozwiązaniu proponowanemu w nowym rozdziale 9a: „Zasady udziału pracowników w prywatyzacji”, odnosząc rozwiązanie tego problemu do przepisów o powszechnym uwłaszczeniu, co ma uzasadnienie zarówno prawne (m.in. respektowanie konstytucyjnej zasady równości obywateli wobec prawa), jak i ekonomiczne. Koncepcja utworzenia spółek zarządzających, których jedynym rzeczywistym celem ma być, zgodnie z tytułem rozdziału 9a, zapewnienie udziału pracowników byłych PGR w prywatyzacji, jest zdaniem rządu obarczona poważnym ryzykiem stworzenia nieefektywnej struktury zarządzania aktywami o niskiej płynności, którymi są tytuły uczestnictwa w spółkach prowadzących działalność rolniczą.</u>
          <u xml:id="u-296.9" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Utworzenie spółek zarządzających oraz ich działalność będą wymagały znacznych nakładów finansowych. Obliczenia przeprowadzone według warunków podanych w poselskim projekcie ustawy wykazują, że 15% majątku przejętego do zasobu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa po likwidacji byłych PGR (według protokółów przejęcia) stanowi kwotę 1800 mln zł, a kapitały własne 67 spółek mających wnieść udziały do spółek zarządzających wynoszą łącznie 315 mln. Oznacza to konieczność dokapitalizowania tych spółek majątkiem o wartości 1506 mln zł. Majątek ten ma pochodzić z poważnie już obciążonego Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Wysokie koszty wprowadzenia tego systemu, dając byłym pracownikom PGR symboliczną raczej satysfakcję, zredukują możliwość wspomagania inwestycji w zakresie uruchomienia produkcji rolnej i tworzenia nowych atrakcyjnych miejsc pracy, a to może w konsekwencji doprowadzić do poważnej deprecjacji akcji spółek zarządzających oraz, w efekcie końcowym, do spadku zainteresowania tymi akcjami na rynku finansowym. Brak takiego zainteresowania uniemożliwi generowanie potencjalnego kapitału inwestycyjnego po stronie byłych pracowników PGR, którzy mają przecież skorzystać z przywileju nieodpłatnego nabycia akcji spółek zarządzających. Przeprowadzone analizy wykazują, że obciążenie takie stanowi również poważne zagrożenie dla pełnej realizacji zadań ustawowych agencji, w tym spłaty zadłużenia po byłych PGR, i wpłat do budżetu z przeznaczeniem na wykup obligacji restrukturyzacyjnych BGŻ.</u>
          <u xml:id="u-296.10" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Pragnę poinformować jednocześnie Wysoką Izbę, że projekt rządowy skierowany do rozpatrzenia przez Sejm, który przeszedł całą drogę legislacyjną - mam na myśli uzgodnienia - był poddany gruntownej analizie prawnej, również w zakresie jego konstytucyjności. W projekcie tym zaproponowano nowelizację ustawy, mając na uwadze konieczność dostosowania jej przepisów do aktualnego stanu prawnego oraz dostosowania zasad gospodarowania zasobem do powszechnie obowiązujących przepisów, w tym ustawy o gospodarce nieruchomościami. W tym zakresie te dwa projekty są zbieżne, prawie identyczne. Celem było również wprowadzenie niezbędnych zmian i uzupełnień, których konieczność ujawniła się w toku stosowania przepisów ustawy (a tu już są różnice między projektami). Inny cel to zapewnienie podniesienia poziomu sprawności działania Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, głównie w zakresie gospodarowania zasobem państwowych nieruchomości rolnych.</u>
          <u xml:id="u-296.11" who="#KrzysztofHubertŁaszkiewicz">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że rząd przygotował zestaw poprawek do omawianej dzisiaj nowelizacji ustawy z druku nr 872. Gdyby te poprawki znalazły uznanie komisji, wówczas procedowanie nad projektem rządowym stałoby się zbędne. Stąd też pozwolę sobie przedstawić panu marszałkowi uwagi do omawianego dzisiaj projektu na piśmie z wnioskiem o rozpatrzenie ich w toku dalszych prac legislacyjnych w komisjach. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#MarekBorowski">Proszę zatem o te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł sprawozdawca pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Bardzo krótko. Pan poseł Wujec miał jedno pytanie i wątpliwość. Ponieważ go nie ma, nie będę odpowiadał. W pozostałych przypadkach państwo złożyli poprawki na piśmie. Połączone komisje do tego się odniosą. Na samym początku pan poseł Jurgiel był „podzielony”, jeśli chodzi o stanowisko klubu AWS. Jeżeli można w tym pomóc, to przypomnę, że na ręce komisji wypłynęło stanowisku piątego kongresu sekretariatu rolnictwa Solidarności, które popiera 15-procentowy udział pracowników państwowych gospodarstw rolnych w przydziale akcji.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#StanisławKopeć">Odniosę się tylko do wystąpienia pana ministra Łaszkiewicza. Panie ministrze, projekt rządowy wpłynął do Sejmu raptem kilka dni temu. To co otrzymaliśmy do rąk, opatrzone jest datą 22 stycznia 1999 r. Jeśli chodzi o normatyw, rzeczywiście rząd nie proponuje tu żadnych ograniczeń, ale przypomnę, że w projekcie rządowym takie ograniczenie do 100 ha zostało umiejscowione przy przetargach ograniczonych. W ust. 3b jest wyraźnie napisane, iż agencja może zastrzec, że w przetargu mogą uczestniczyć wyłącznie rolnicy - i tak dalej, i tak dalej - zamierzający powiększyć gospodarstwo rolne do powierzchni nie przekraczającej 100 ha przeliczeniowych. Tak więc jakieś ograniczenie jest.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#StanisławKopeć">Rozumiem, że poprawki, które pan przedstawił, będą przedmiotem dyskusji oraz decyzji połączonych komisji w czasie ich rozpatrywania. Natomiast jeśli chodzi o wątpliwości dotyczące ustalania określonej opłaty za użytkowanie wieczyste, to, panie ministrze, to co ustaliliśmy na poziomie 0,5, to jest 15 zł za hektar za rok. To co państwo proponujecie - 0,2, to jest 6 zł za hektar za rok. Myślę, że te różnice nie są wielkie, ale pozwolę sobie, na podstawie praktyki, w tym miejscu się nie zgodzić. Jednostki badawczo-rozwojowe, panie ministrze - dam przykład ze swojego województwa - gospodarują na areale 4800 ha. I nic nie płacą. W jaki sposób rozdzieli pan to, co nazywamy działalnością gospodarczą tych jednostek - a hodują parę tysięcy świń, sprzedają i tak dalej - od części naukowej? Próbowaliśmy osiągnąć konsensus. Jeżeli chodzi o kwestię rady nadzorczej, skracania, to jeśli takie rozwiązanie będzie odpowiadało samej agencji, to nie widzę przeszkód. Rząd był przeciwny, jeśli chodzi o powszechne uwłaszczenie. To wiemy. We wszystkich posiedzeniach uczestniczył przedstawiciel ministra sprawiedliwości, Biuro Legislacyjne Sejmu, biuro prawne prezydenta, w związku z tym do wielu rozwiązań mogliśmy się odnieść w trakcie posiedzeń. Sądzę, że wszystkie dodatkowe wątpliwości zostaną rozstrzygnięte w głosowaniu obu połączonych komisji i zostanie to przedstawione Sejmowi w trzecim czytaniu. Da to szansę znalezienia rozwiązania i wówczas państwo będą się mogli ze swojego projektu ewentualnie wycofać. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#MarekBorowski">W związku ze zgłoszonymi licznymi poprawkami proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#MarekBorowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 44 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#MarekBorowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich, a mianowicie: pani poseł Joanna Fabisiak - której nie dostrzegam - pan poseł Bogumił Andrzej Borowski, pan poseł Bogdan Lewandowski, pan poseł Andrzej Słomski, pan poseł Władysław Adamski, poseł Bronisław Dankowski.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z pań posłanek i... posłanek nie ma. Czy ktoś z panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-299.8" who="#MarekBorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-299.9" who="#MarekBorowski">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-299.10" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Bogumił Andrzej Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swym oświadczeniu chciałbym wyrazić swoje zdziwienie i niezadowolenie z powodu podjętej dziś przez Wysoką Izbę decyzji o skierowaniu do komisji, po pierwszym czytaniu, zawartego w druku nr 741 projektu ustawy o zmianie ustawy o badaniach i certyfikacji wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych - przy pełnej wiedzy, iż w konkluzji opinii sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej z dnia 9 października 1998 r. stwierdzono, że ten projekt pozostaje w zasadniczych kwestiach niezgodny z prawem Unii Europejskiej. Moje niezadowolenie pogłębia fakt, że Wysoka Izba podjęła tę decyzję dosłownie w przeddzień przedłożenia jej sprawozdania Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz Komisji Integracji Europejskiej z dnia 18 lutego br. o poselskim projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 691), która to regulacja uniemożliwi rozpatrywanie przez Sejm projektów ustaw niezgodnych z prawem europejskim.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Dlatego też dostrzegam potrzebę zapoznania się pań i panów posłów z mą interpelacją - chociażby w stenogramie - skierowaną do prezesa Rady Ministrów w sprawie negocjacji związanych z przedłużeniem pięcioletniego okresu preferencyjnego traktowania Polski przewidzianego w art. 63 ust. 4 pkt a Układu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Jeżeli zatem uzmysłowimy sobie, że aktualnie Polska utraciła swe uprzywilejowane prawa zagwarantowane układem, to nic nie uzasadnia tego, aby Wysoki Sejm rozpatrywał projekty ustaw niezgodne z prawem Unii Europejskiej, nawet jeśli przedłoży je prezes Rady Ministrów, pełniący funkcję przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej, wbrew opinii powołanego przez niego sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W oświadczeniu, które złożyłem w pierwszym dniu symbolicznego, kończącego się dzisiaj posiedzenia Sejmu, przedstawiłem propozycję w duchu konstruktywnej opozycji, żeby zastąpić na fotelu prezesa Rady Ministrów zdradzającego wyraźne objawy zmęczenia, tracącego autorytet, zaufanie i zdolność do działania Jerzego Buzka liderem Akcji Wyborczej Solidarność Marianem Krzaklewskim. Wczorajsza debata w pełni potwierdziła zasadność tego rodzaju rozwiązania. Przewodniczący Krzaklewski z ogromną werwą wezwał do radykalnych działań, które raz na zawsze przekreśliłyby ciążące na naszych narodowych losach fatum błędów i wypaczeń. Gdyby optymizm pana przewodniczącego mógł zarażać, już dzisiaj nie tylko na wsi można byłoby spotkać nawet szczęśliwych Polaków. Na tle wystąpienia przewodniczącego Krzaklewskiego wystąpienie premiera Buzka było wyjątkowo blade. Premier jeszcze raz potwierdził, że jego czas minął i że powinien on podać się do dymisji. Premier nie tylko nie rozpalił, ale wręcz gasił roznieconego przez szefa AWS ducha nowej ekonomicznej polityki. Przewodniczący wygrał pojedynek. Koalicja mogłaby z tego faktu wyprowadzić właściwe wnioski. I wszystko byłoby pięknie, gdyby nie pewne zachowanie rzucające cień na sylwetkę przewodniczącego Krzaklewskiego, który podczas debaty nad projektem ustawy o ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego uznał za stosowne zignorować obecność w Sejmie głowy państwa prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#BogdanLewandowski">Rozumiem, że pan przewodniczący może mieć pewne kompleksy wobec swojego wielkiego poprzednika Lecha Wałęsy, nie powinien jednak naśladować złego zachowania byłego prezydenta. Chciałbym wierzyć, że pan przewodniczący, kierując się autentycznymi wartościami, dokona ekspiacji i nie będzie dawał więcej powodów do zgorszenia. Mamy prawo oczekiwać od osoby ubiegającej się o najwyższe godności w państwie zachowań nie tylko na miarę koalicji, ale przede wszystkim zgodnych z europejskimi standardami i elementarnymi wymogami kultury. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Andrzej Słomski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#AndrzejSłomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wiadomo, od 1 stycznia br. wdrażana jest reforma administracyjna państwa. Według zapewnień pana premiera Jerzego Buzka w styczniu mieliśmy się obudzić w innym, lepszym i dobrze zorganizowanym państwie. Chcę oświadczyć, że w woj. świętokrzyskim nadmiernie tego nie odczuwamy. Po 50 dniach wdrażania reformy administracyjnej woj. świętokrzyskie jak nie miało, tak nadal nie ma wojewody i wicewojewodów. Zamiast tego delegat rządu ds. wdrażania reformy, będący jednocześnie jednym z wiceministrów w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, wykonuje decyzje rządowe drogą telefoniczną z Warszawy bądź bywa w Kielcach w weekendy. Trwa partyjno-związkowa przepychanka o kandydatów na te funkcje; regionalne środki przekazu mają o czym pisać, prezentują coraz to inne nazwiska. Ta żenująca sytuacja budzi oburzenie mieszkańców woj. świętokrzyskiego. Oznacza - takie jest powszechne przekonanie - nową formę aroganckiego traktowania regionu, a także odbierana jest jako odwet za jednoznaczne politycznie, bo dla lewicy korzystne, wyniki ubiegłorocznych wyborów samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#AndrzejSłomski">Pytam więc pana premiera: Kiedy zamierza powołać wojewodę świętokrzyskiego i jego zastępców? Po drugie, czy uważa za normalne, że delegat rządu ds. reformy administracyjnej może swoje obowiązki na terenie woj. świętokrzyskiego wykonywać za pośrednictwem telefonu? Po trzecie, czy jest to początek likwidacji niechcianego przez urzędników centralnych województwa, z takim trudem wywalczonego przez jego mieszkańców? A może chodzi tutaj o jakiś poligon doświadczalny czy też o eksperyment, w wyniku którego może się okazać, że wojewódzkie urzędy są zbędne, a województwami będzie się rządzić przez telefon z Warszawy? Jeśli eksperyment by się powiódł, to być może czekałaby nas piąta fundamentalna reforma. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Władysław Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Swoje oświadczenie, ze względu na jego specyfikę, chciałbym polecić szczególnej uwadze pana ministra Komołowskiego. Otóż w myśl ustawy z 1991 r. o pomocy społecznej za pobyt w domach pomocy społecznej od pensjonariuszy pobierano 70% otrzymywanej przez nich renty bądź emerytury. Jednakże w uchwalonej w grudniu ub. r. ustawie o emeryturach i rentach, odnoszącej się do tej samej materii, zawarto postanowienie, że za pobyt można pobierać tylko do 50% otrzymywanej przez pensjonariuszy emerytury.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#WładysławAdamski">Tymczasem stała się rzecz bardzo dziwna. Dyrektorzy wielu domów pomocy społecznej w woj. świętokrzyskim, powołując się na ustawę z 1991 r., pobierali samowolnie dodatkowe 20%, po to by wyrównać to do wielkości przewidzianej w przepisach tamtej ustawy, czyli do 70%. Odbywało się to bez pośrednictwa ZUS, bez przekazywania pensjonariuszom jakichkolwiek pokwitowań czy zaświadczeń. Co ciekawsze, wielu dyrektorów powoływało się na wydaną przez jeden z departamentów ministerstwa pracy opinię, jakoby właśnie taka praktyka była słuszna. Tymczasem wiemy doskonale, że wykładnia Sądu Najwyższego stanowi, iż w wypadku sprzeczności pomiędzy przepisami różnych ustaw obowiązują te, które zawarte są w ustawie uchwalonej później, a wcześniejsze nie mają zastosowania. Podobną opinię wyrazili zresztą także prawnicy z Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, wskazując na bezzasadność i bezprawność działań dyrektorów domów pomocy społecznej, o których mówię.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#WładysławAdamski">W związku z tym chciałbym zaapelować do pana ministra Komołowskiego, po pierwsze, o ukrócenie tego rodzaju praktyk; po drugie, o zwrócenie niesłusznie pobranych i zabranych pieniędzy pensjonariuszom domów pomocy społecznej, ludziom starszym, ludziom schorowanym; po trzecie, o wprowadzenie takiego systemu kontroli, który zapobiegałby w przyszłości różnego rodzaju nadużyciom i manipulacjom, a ten przykład, niestety, świadczy o ich występowaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bronisław Dankowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#BronisławKazimierzDankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym złożyć oświadczenie, że o trudnej sytuacji w polskim rolnictwie my posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej mówiliśmy już w lipcu, we wrześniu. Wystarczy przeczytać stenogramy sejmowe. Wieś polska biednieje. Dlaczego mimo naszych wystąpień w sprawie skupu zbóż, buraków cukrowych, wieprzowiny rząd nie podjął doraźnych oraz systemowych rozwiązań w celu zapewnienia dochodowości gospodarstw rolnych?</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#BronisławKazimierzDankowski">Na blokadach dróg można było usłyszeć wiele gorzkich słów pod adresem obecnego rządu. Pytamy: Czy to jest polski rząd, czy Unii Europejskiej? Dlaczego rząd podjął decyzję o użyciu siły przeciw bezbronnych polskim rolnikom? Obecny rząd składał zapewnienia, że nigdy Polak nie podniesie ręki przeciw Polakowi, a co się stało? Likwidowano w brutalny sposób blokady rolnicze. Zapewne i postawa pana Leppera, zwłaszcza wtedy kiedy grozi rozlewem krwi, nie jest godna pochwały, ale postawa rządu, który tylko udaje, że rządzi, też nie zasługuje na owacje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#MarekBorowski">Informacje o wpływie interpelacji i zapytań oraz odpowiedzi na nie znajdują się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 885.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#MarekBorowski">Na tym kończymy 44 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#MarekBorowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#MarekBorowski">Porządek dzienny następnego posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 2, 3, 4 i 5 marca 1999 r. został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#MarekBorowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek uderza trzykrotnie laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-309.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 23 min 43)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>