text_structure.xml
27.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#MarekMarkiewicz">Z upoważnienia przewodniczącego Stanisława Iwanickiego i w uzgodnieniu z przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych otwieram wspólne posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych. Witam posłów i zaproszonych gości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#MarekMarkiewicz">Porządek dzienny jest państwu znany. Czy w sprawie porządku dziennego są jakieś wnioski bądź uwagi? Jeśli nie, uznaję, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#MarekMarkiewicz">Przystępujemy do realizacji punktu 1, który obejmuje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Posłowie otrzymali opinię przygotowaną przez Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, a także opinię dotyczącą zgodności proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej. Z obu opinii wynika możliwość wyrażenia zgody na ratyfikację Konwencji.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#MarekMarkiewicz">Proszę przedstawiciela rządu o przedstawienie projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZbigniewZiobro">Przedstawiam uzasadnienie do wniosku o ratyfikację Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Jeśli państwo pozwolą, przedstawię w skrócie uzasadnienie celowości ratyfikacji Konwencji.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZbigniewZiobro">Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej została przyjęta na 55. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych 15 listopada 2000 r. Minister sprawiedliwości Lech Kaczyński podpisał ją w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej 12 grudnia ub.r. w Palermo.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#ZbigniewZiobro">Konwencja wejdzie w życie po złożeniu 40. dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia. Na podkreślenie zasługuje fakt, że omawiana Konwencja powstała z polskiej inicjatywy, a w pracach nad jej tekstem uczestniczyli polscy eksperci.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#ZbigniewZiobro">W maju 1996 r., podczas 5. sesji Komisji do Spraw Zapobiegania Przestępczości i Wymiaru Sprawiedliwości Polska zgłosiła inicjatywę opracowania konwencji wymierzonej przeciwko przestępczości zorganizowanej. W tym samym roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej przedstawił Zgromadzeniu Ogólnemu Narodów Zjednoczonych projekt ramowej konwencji przeciwko przestępczości zorganizowanej.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#ZbigniewZiobro">Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych zobowiązało Komisję do Spraw Zapobiegania Przestępczości do traktowania prac nad tym dokumentem jako zadania pierwszoplanowego. Pomimo szerokiego zainteresowania projektem konwencji i poparcia idei stworzenia instrumentu prawnego pozwalającego na zwalczanie przestępczości uznanej przez społeczność międzynarodową za szczególnie niebezpieczną, początkowe prace nad konwencją okazały się bardzo trudne.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#ZbigniewZiobro">Przełomowym momentem na tym etapie prac było zorganizowane w Warszawie posiedzenie grupy roboczej ekspertów rządowych w lutym 1998 r. Podczas tego spotkania przedstawiciele 55 krajów wyrazili polityczną wolę swoich rządów dla powstania konwencji.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#ZbigniewZiobro">Sukces spotkania warszawskiego zaowocował przyspieszeniem prac nad tekstem konwencji, pomimo istniejących różnic w podejściu do wielu zagadnień objętych zakresem konwencji. W toku dalszych prac nad konwencją powołano komitet ad hoc, w którym wzięli udział przedstawiciele około 120 państw, w tym również eksperci polscy. Po trwających prawie 2 lata negocjacjach 28 lipca ub.r. komitet przyjął ostatecznie tekst projektu konwencji.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#ZbigniewZiobro">Konwencja w skali uniwersalnej reguluje problematykę prewencji, ścigania i karania przestępczości zorganizowanej, wypełniając istniejącą dotychczas lukę w prawnokarnym systemie współdziałania państw. Jest ważnym narzędziem walki ze zjawiskiem, które szczególnie w ostatnich latach przekroczyło granice państwa, stając się poważnym zagrożeniem dla społeczności międzynarodowej.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#ZbigniewZiobro">W ostatnich latach na różnych forach międzynarodowych wielokrotnie stwierdzano, że skuteczna walka z przestępczości zorganizowaną możliwa jest tylko pod warunkiem ścisłej współpracy międzynarodowej. Konwencja stwarza prawne ramy dla takiej współpracy.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#ZbigniewZiobro">Mając na uwadze wyraźny wzrost zagrożenia przestępczością zorganizowaną w naszym kraju, jak również fakt, że Polska zainicjowała prace nad konwencją oraz brała aktywny udział w posiedzeniach komitetu, należy dążyć - zdaniem rządu - do jak najszybszej ratyfikacji niniejszej konwencji.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#ZbigniewZiobro">Celem konwencji jest rozwijanie współpracy międzynarodowej, ukierunkowanej na zapobieganie i zwalczanie międzynarodowej zorganizowanej przestępczości. Konwencja będzie stosowana do zapobiegania i ścigania dwóch grup przestępstw. Są to, po pierwsze, przestępstwa, do których kryminalizacji zobowiązują poszczególne artykuły konwencji, a po drugie, przestępstwa uznane przez konwencję jako poważne.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#ZbigniewZiobro">Wymienione przestępstwa, aby zostały objęte zakresem konwencji, muszą posiadać charakter międzynarodowy oraz mieć związek z zorganizowaną grupą przestępczą.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#ZbigniewZiobro">Konwencja nakłada na państwa - strony obowiązek kryminalizacji wielu przestępstw, w pierwszej kolejności udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, następnie prania pieniędzy, korupcji, wreszcie przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#ZbigniewZiobro">Polski Kodeks karny przewiduje w tym zakresie odpowiedzialność karną za wszystkie wymienione grupy przestępstw. Prace trwające nad nowelizacją Kodeksu karnego zmierzają do udoskonalenia wskazanych regulacji w kierunku stworzenia bardziej skutecznych instrumentów, pozwalających lepiej zwalczać za pomocą środków karnych zorganizowaną przestępczość. Aktualne regulacje nie są pozbawione pewnych mankamentów w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#ZbigniewZiobro">Bardzo ważnym elementem konwencji jest zagadnienie przepadku dochodów z przestępstwa oraz mechanizmu zwalczania prania pieniędzy. Kierując się przekonaniem, że skuteczne zwalczanie przestępczości zorganizowanej wymaga nie tylko ścigania i karania, ale również pozbawiania sprawców zysków uzyskanych z przestępstw, w konwencji zamieszczono przepisy umożliwiające konfiskatę dochodów pochodzących z przestępstw objętych konwencją lub mienia, którego wartość odpowiada takim dochodom, a także mienia, sprzętu lub innych narzędzi wykorzystywanych bądź przeznaczonych do wykorzystania w tych przestępstwach. Mówi o tym art. 12 konwencji.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#ZbigniewZiobro">Obowiązek wynikający z tego artykułu ma być realizowany w największym możliwym stopniu w systemie prawa wewnętrznego państw - stron.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#ZbigniewZiobro">Polski Kodeks karny nie zna środka karnego o nazwie konfiskata. Środek karny o tej nazwie został usunięty wraz z pierwszą nowelizacją Kodeksu karnego z 1969 r., która nastąpiła po 1989 r. Aktualne regulacje Kodeksu karnego zawierają uregulowania dotyczące przepadku, które treściowo odpowiadają zakresowi konfiskaty określonej w konwencji.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#ZbigniewZiobro">Odnośnie do prania pieniędzy, konwencja oprócz penalizacji tego rodzaju czynów, wymaga również wprowadzenia przez państwa odpowiednich mechanizmów zwalczania prania pieniędzy. Art. 7 nakłada na państwa-strony obowiązek wprowadzenia kompleksowego reżimu nadzorczego dla banków, a także innych instytucji finansowych, określającego w szczególności wymagania dotyczące identyfikacji klienta, prowadzenia dokumentacji oraz informowania o podejrzanych transakcjach.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#ZbigniewZiobro">Organom zajmującym się zwalczaniem zjawiska prania pieniędzy państwa-strony powinny zapewnić możliwość współpracy i wymiany informacji na szczeblach zarówno krajowym, jak i międzynarodowym. W tym celu państwa mają obowiązek rozważyć powołanie jednostki wywiadu finansowego, mającej służyć jako krajowe centrum gromadzenia i analizy informacji, dotyczących prania pieniędzy.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#ZbigniewZiobro">Realizację obowiązków dotyczących wymienionych środków zwalczania prania pieniędzy w pełni zapewnia ustawa z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzeniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#ZbigniewZiobro">Ustawa przewidziała powołanie generalnego inspektora informacji finansowej. Do jego zadań należy uzyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji dotyczących wprowadzenia do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Ustawa nakłada na banki, domy maklerskie i inne instytucje finansowe obowiązek rejestracji dokonywanych operacji finansowych o wartości powyżej 10 tys. euro. W celu wykonania tego obowiązku instytucje dokonują identyfikacji swoich klientów oraz podejmują inne, wskazane w ustawie czynności.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#ZbigniewZiobro">Ważnym kierunkiem rozwoju legislacji, jaki nakłada niniejsza konwencja, jest wprowadzenie odpowiedzialności karnej osób prawnych. Konwencja nakłada na państwa - strony obowiązek przyjęcia środków zgodnych z obowiązującymi w danym państwie zasadami prawnymi w celu ustanowienia osób prawnych za udział w przestępstwach, do których penalizacji zobowiązuje się w konwencji. Może to być odpowiedzialność karna, cywilna lub administracyjna.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#ZbigniewZiobro">Państwa - strony mają w szczególności zapewnić, aby na osoby prawne, odpowiedzialne na podstawie art. 10 konwencji nałożone zostały odpowiednie sankcje karne bądź pozakarne, w tym sankcje pieniężne.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#ZbigniewZiobro">W polskim prawie karnym, niestety, nie jest dotychczas znana odpowiedzialność karna osób prawnych. Mogę państwa zapewnić, że minister Lech Kaczyński powołał stosowny zespół ekspertów, który podjął próbę znalezienia takiego rozwiązania, które umożliwiłoby wprowadzenie do Kodeksu karnego trudnej konstrukcji odpowiedzialności karnej osób prawnych. Na pewno to zagadnienie nie zostanie przedstawione w trakcie prac nad aktualną nowelizacją Kodeksu karnego, gdyż wymaga dalszego dopracowania.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#ZbigniewZiobro">Kodeks karny z 1997 r. w art. 52 wprowadził nieznaną dotąd polskiemu prawu karnemu instytucję zwrotu korzyści majątkowych uzyskanych przez osobę prawną, wskutek popełnienia przestępstwa przez sprawcę działającego w jej imieniu lub interesie. Jednak obowiązek ten nie może być utożsamiany z sankcjami, o których mowa w treści konwencji.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#ZbigniewZiobro">Obowiązek nałożony w art. 10 konwencji spełniają uregulowania ustawy z 9 września 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz ustawy - Prawo bankowe, przewidujące odpowiedzialność przedsiębiorców, która ogranicza się jednak do odpowiedzialności za przestępstwo przekupstwa osoby pełniącej funkcję publiczną.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#ZbigniewZiobro">W zakresie współpracy międzynarodowej znajduje się wiele istotnych postanowień konwencji, do których rząd przykłada wielką wagę. Konwencja zawiera kompleksowe uregulowania, dotyczące szeroko rozumianej współpracy międzynarodowej w zakresie ścigania tego rodzaju przestępstw.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#ZbigniewZiobro">Oprócz tradycyjnych form współpracy, takich jak ekstradycja i wzajemna pomoc prawna, konwencja przewiduje również formy nowoczesne, np. tworzenie wspólnych grup dochodzeniowo-śledczych czy wykorzystywanie specjalnych technik dochodzeniowo-śledczych. Wśród różnych form współpracy międzynarodowej, konwencja reguluje kwestie związane ze współpracą w zakresie konfiskaty mienia.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#ZbigniewZiobro">Konwencja kładzie duży nacisk na podejmowanie działań prewencyjnych, polegających między innymi na:</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#ZbigniewZiobro">- tworzeniu krajowych programów skierowanych na walkę z międzynarodową przestępczością zorganizowaną,</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#ZbigniewZiobro">- eliminowaniu możliwości uczestniczenia zorganizowanych grup przestępczych w legalnym obrocie,</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#ZbigniewZiobro">- poddawaniu okresowej ocenie istniejących instrumentów prawnych w celu niedopuszczenia do ich nadużywania przez zorganizowane grupy przestępcze.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#ZbigniewZiobro">Kilka słów na temat trybu związania się konwencją. Konwencja podlega ratyfikacji wymagającej uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt. 2 i 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ dotyczy wolności, praw i obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji oraz spraw uregulowanych w ustawie.</u>
<u xml:id="u-2.33" who="#ZbigniewZiobro">Kwestie dotyczące odpowiedzialności karnej z zasady dotyczą sfery praw i wolności i muszą być regulowane ustawowo wobec wymogów zasad określoności i jasności prawa karnego.</u>
<u xml:id="u-2.34" who="#ZbigniewZiobro">Konwencja zawiera ponadto samowykonalne przepisy dotyczące współpracy międzynarodowej, w tym m.in. ekstradycji, co stanowi również materię ustawową. Wskazane okoliczności przemawiają za przyjęciem trybu ratyfikacji, który przewidziany jest w art. 89 konstytucji.</u>
<u xml:id="u-2.35" who="#ZbigniewZiobro">Wspomniana konwencja nie tylko z uwagi na istotny udział w jej opracowaniu strony polskiej, ale z uwagi na wagę materii, którą reguluje, jest - zdaniem rządu - umową, która powinna być w jak najszybszym czasie ratyfikowana.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MarekMarkiewicz">Czy w sprawie przedstawionego projektu ustawy posłowie mają jakieś wnioski bądź pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#LonginPastusiak">Oczywiście nie jest to jedyny akt prawny, który reguluje współpracę w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej, a którym Polska jest związana. Wiem, że premier Włodzimierz Cimoszewicz przedstawiał odpowiednie propozycje w ramach Rady Państw Morza Bałtyckiego.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#LonginPastusiak">Moje pytanie dotyczy relacji między dwustronnymi i regionalnymi aktami współpracy w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej, a tą konwencją wielostronną? Czy przyjęcie konwencji pomniejsza znaczenie współpracy dwustronnej?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JanCiszewski">Oprócz konwencji, która została przedstawiona do ratyfikacji, istnieje wiele instrumentów międzynarodowych dotyczących zwalczania przestępczości zorganizowanej. Kiedy pracowaliśmy nad konwencją, okazało się, że czerpiemy wzory z najrozmaitszych konwencji już obowiązujących albo z konwencji, nad którymi trwają prace.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JanCiszewski">Pierwszym modelem w skali europejskiej współpracy była Europejska konwencja o pomocy prawnej w sprawach karnych, sporządzona przez Radę Europy w 1959 r., która została uzupełniona protokołem nr 1. W 2001 roku zakończyły się prace nad protokołem nr 2 do Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych, której postanowienia w zakresie współpracy międzynarodowej częściowo są zbliżone do postanowień Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Pamiętajmy, że jest to konwencja wielostronna, z założeniem, że jej skuteczność będzie tym większa, im więcej państw będzie brało w niej udział. Konwencje Rady Europy są sporządzane przez państwa należące do Rady Europy z możliwością przystąpienia innych państw.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#JanCiszewski">Zbliżoną konwencją jest tzw. konwencja schengeńska, a w zasadzie układ wykonawczy do konwencji z Schengen, określający ramy współpracy w sprawach karnych.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#JanCiszewski">W ub.r. została przyjęta konwencja państw Unii Europejskiej, dotycząca tej materii. Należy także pamiętać o umowach dwustronnych. Polska kończy rokowania z Francją, a zakończyła rokowania z Francją i Niemcami, dotyczące tej problematyki.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#JanCiszewski">W odniesieniu do pytania o stosunek tej konwencji do współpracy w ramach Rady Państw Morza Bałtyckiego, mogę stwierdzić, że konwencja nic nie zmieni, jeśli chodzi o możliwości współdziałania państw bałtyckich. Współpraca w ramach Rady Państw Morza Bałtyckiego stale się rozwija. Często odbywają się spotkania, w których bierze udział przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#JanCiszewski">Współpraca służy rozwiązywaniu bieżących problemów w konkretnych sprawach. Jej zadaniem jest wzajemne informowanie się i popularyzowanie wśród wszystkich państw informacji o ustawodawstwach wewnętrznych poszczególnych krajów.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MarekMarkiewicz">Czy są inne pytania lub uwagi? Jeśli nie, czy mogę rozumieć, że Komisje gotowe są przyjąć sprawozdanie następującej treści:</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#MarekMarkiewicz">„Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 34 ust. 1 i art. 37 ust. 1 regulaminu Sejmu skierował w dniu 27 czerwca 2001 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka do pierwszego czytania.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#MarekMarkiewicz">Komisja Spraw Zagranicznych oraz Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, po przeprowadzeniu pierwszego czytania i po rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 5 lipca 2001 r., wnoszą, by Wysoki Sejm uchwalić raczył projekt ustawy z druku nr 3083 bez poprawek”.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#MarekMarkiewicz">Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że Komisje przyjęły sprawozdanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JanŁopuszański">Zgłaszam sprzeciw.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MarekMarkiewicz">Przeciwko treści sprawozdania czy przeciwko przyjęciu projektu ustawy?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JanŁopuszański">Jestem przeciwny ratyfikacji konwencji.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarekMarkiewicz">Czy mam to rozumieć jako wniosek o przegłosowanie przyjęcia sprawozdania?</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#MarekMarkiewicz">Postępując zgodnie z regulaminem, zadałem pytanie, czy są wnioski związane z ratyfikacją, a następnie zapytałem, czy są wnioski związane z przyjęciem sprawozdania. Ponieważ nie było wniosków związanych z ratyfikacją, rozumiem, że Komisje przyjęły projekt ustawy bez sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#MarekMarkiewicz">Czy wniosek pana posła dotyczy treści sprawozdania? Jeśli nie, to czy pan poseł wnosi o powrót do poprzedniego punktu? Proszę pana posła o ustosunkowanie się do tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanŁopuszański">Zgłoszę uwagi w drugim czytaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MarekMarkiewicz">Czy mogę uznać, że sprawozdanie zostało przyjęte przez Komisje? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#MarekMarkiewicz">W imieniu prezydiów Komisji proponuję, by sprawozdawcą projektu ustawy był poseł Zbigniew Wawak. Czy są inne kandydatury? Nie ma. Czy jest sprzeciw wobec kandydatury posła Zbigniewa Wawaka? Nie ma sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#MarekMarkiewicz">Proponuję przejście do drugiego punktu porządku dziennego, który obejmuje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Rumunią o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, podpisanej w Bukareszcie 15 maja 1999 r.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#MarekMarkiewicz">Proszę przedstawiciela rządu o uzasadnienie projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#ZbigniewZiobro">Mam zaszczyt przedstawić uzasadnienie do projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Rumunią o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, podpisanej w Bukareszcie 15 maja 1999 roku.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#ZbigniewZiobro">W stosunkach pomiędzy Polską i Rumunią obowiązuje aktualnie umowa o pomocy prawnej w stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Bukareszcie 25 stycznia 1962 r. Została ona następnie zmieniona przez protokół w sprawie zmiany art. 15 ust. 1 umowy podpisanej w Warszawie 14 września 1972 r.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#ZbigniewZiobro">Strona polska po 1991 r. wielokrotnie występowała do strony rumuńskiej o podjęcie rokowań celem zmiany postanowień obowiązujących dotychczas umów, ewentualnie o przygotowanie odpowiadającej nowej rzeczywistości szaty normatywnej dla nowej umowy.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#ZbigniewZiobro">Projekt umowy składa się z 6 rozdziałów. Rozdział 1 zawiera regulacje m.in. takich zagadnień jak:</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#ZbigniewZiobro">- zrównanie ochrony prawnej obywateli jednego państwa na terytorium drugiego państwa,</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#ZbigniewZiobro">- udzielanie informacji o treści prawa obowiązującego w drugim państwie.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#ZbigniewZiobro">Rozdział 2 zawiera szczegółowe unormowania problematyki udzielania pomocy prawnej w sprawach cywilnych, przepisy dotyczące m.in. zakresu udzielanej pomocy, wymagań formalnych wniosków i sposobów wykonania tegoż wniosku.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#ZbigniewZiobro">Rozdział 3 obejmuje kwestie ułatwień procesowych, takich jak zwolnienie od kaucji i kosztów czy wydłużanie terminów do dokonania czynności procesowych.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#ZbigniewZiobro">Rozdział 4 zawiera regulacje dotyczące właściwości sądu i prawa w poszczególnych sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych czy handlowych. Przyjęte rozwiązanie art. 33 ust. 3 przyznaje sądom polskim jurysdykcję w stosunku do małoletnich obywateli rumuńskich, pozostawionych czy porzuconych przez rodziców w Polsce. Dotychczasowa umowa takiej możliwości nie przewidywała.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#ZbigniewZiobro">Rozdział 5 zawiera unormowanie problematyki skuteczności orzeczeń jednego państwa na terytorium drugiego państwa. Podkreślenia wymaga uwzględnienie w znacznym zakresie postanowień Konwencji Brukselskiej z 1968 r., która wiąże państwa Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#ZbigniewZiobro">W rozdziale 6 zamieszczono przepis art. 64 ust. 2, na mocy którego traci moc dotychczas obowiązująca umowa z 25 stycznia 1962 r., pozostaje zaś w mocy tylko art. 79 tej umowy, dotyczący problematyki przejęcia ścigania karnego. Materia przejęcia ścigania karnego nie jest bowiem objęta wielostronną umową międzynarodową, której stroną była Polska. Strony uznały ponadto, że uzasadnione jest, aby nowa umowa dotyczyła wyłącznie problematyki prawa cywilnego.</u>
<u xml:id="u-13.11" who="#ZbigniewZiobro">Niniejsza umowa stosowana będzie przede wszystkim przez sądy obu państw, a odnosić się będzie zarówno do osób fizycznych, jak i prawnych. Będzie ona stanowić podstawę do zwiększenia zakresu ochrony prawnej przyznawanej obywatelom jednego państwa na terytorium państwa drugiego.</u>
<u xml:id="u-13.12" who="#ZbigniewZiobro">Ustanawiając zasadę równouprawnienia w zakresie ochrony prawnej obywateli własnych i drugiej strony, przyznaje im jednakowy zakres dostępu do organów wymiaru sprawiedliwości i jednakową pozycję procesową.</u>
<u xml:id="u-13.13" who="#ZbigniewZiobro">Rozwiązania przyjęte w umowie, zwłaszcza te, które dotyczą udzielania pomocy prawnej, przyczyniać się będą do usprawniania współpracy sądów, m.in. poprzez wprowadzenie zasady bezpośredniego porozumiewania się. Jest to novum tejże umowy.</u>
<u xml:id="u-13.14" who="#ZbigniewZiobro">Wejście w życie umowy nie spowoduje zwiększenia wydatków w stosunku do wydatków ponoszonych podczas realizacji umowy z 1962 r. Nowa umowa nie zawiera bowiem żadnych rozwiązań, które w porównaniu z dotychczasową umową powodowałyby konieczność dodatkowych obciążeń budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-13.15" who="#ZbigniewZiobro">Ratyfikacja umowy powinna nastąpić w trybie art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 konstytucji, z uwagi na to, że dotyczy wolności, praw i obowiązków obywatelskich w konstytucji oraz spraw uregulowanych w ustawie - Kodeks postępowania cywilnego.</u>
<u xml:id="u-13.16" who="#ZbigniewZiobro">Z uwagi na treść art. 91 ust. 1 i 2 konstytucji, nie będzie zachodzić konieczność zmiany prawa wewnętrznego. Umowa zawiera bowiem przepisy samowykonalne i będzie mogła być stosowana bezpośrednio, mając pierwszeństwo przed ustawą - Kodeks postępowania cywilnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#MarekMarkiewicz">Czy wiceminister spraw zagranicznych ma uwagi dotyczące tego projektu? Nie.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#MarekMarkiewicz">Czy posłowie mają wnioski lub pytania w sprawie przedstawionego projektu ustawy? Jeśli nie, czy mogę uznać, że projekt został przyjęty w pierwszym czytaniu? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#MarekMarkiewicz">Czy nie ma sprzeciwu wobec propozycji przyjęcia sprawozdania połączonych Komisji, w którym wnoszą, by Sejm uchwalił projekt ustawy z druku nr 3083 bez poprawek? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#MarekMarkiewicz">W imieniu prezydiów Komisji proponuję, by sprawozdawcą projektu ustawy był poseł Waldemar Pawłowski. Czy są inne kandydatury? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#MarekMarkiewicz">Czy jest sprzeciw wobec kandydatury posła Waldemara Pawłowskiego? Sprzeciwu nie słyszę. Rozumiem, że Komisje zaaprobowały tę kandydaturę.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#MarekMarkiewicz">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny. Dziękuję za udział w obradach. Zamykam posiedzenie połączonych Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>