text_structure.xml
20.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#IrenaLipowicz">Otwieram posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Transportu i Łączności. Oddaję przewodnictwo posłowi Józefowi Dąbrowskiemu.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#IrenaLipowicz">Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie słyszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JózefDąbrowski">Materiały na dzisiejsze posiedzenie zostały dostarczone wszystkim członkom Komisji. Czy do tych materiałów ktoś zgłasza uwagi? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JózefDąbrowski">Wszystkie pieniądze, które samorząd terytorialny uzyskał z rezerw celowych, wydał w racjonalny sposób. Nie ma co do tego żadnych zastrzeżeń. Czy przedstawiciel Ministerstwa Finansów chciałby zgłosić jakieś uwagi?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JerzyKurowski">Do materiałów, które zostały przekazane członkom Komisji, dotyczących oceny wykonania budżetu w 1998 r. załączam pewne uzupełnienie. W uzupełnieniu tym stwierdza się, że po raz pierwszy i ostatni zarazem subwencja drogowa zafunkcjonowała w 1998 r. Jest to spowodowane brakiem zapisów o subwencji lub funkcjonowaniem tylko jej części w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Owo częściowe istnienie subwencji miało stanowić rekompensatę za utracone dochody w związku ze zlikwidowaniem podatku od środków transportu.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JerzyKurowski">Pragnę zaznaczyć, że 1998 r. jako pierwszy rok funkcjonowania omawianej subwencji, był rokiem trudnym. Warto wspomnieć, że kwota 6,66% planowanych dochodów z akcyzy od paliw silnikowych była - według Ministerstwa Finansów za mała. Jeszcze podczas przygotowywania projektu budżetu państwa na 1998 r. nie było wiadomo, ile samorządy zbiorą z dochodów za 1997 r. pochodzących z podatków zlikwidowanych od stycznia 1998 r.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JerzyKurowski">Mimo tego, iż część podatników nie opłaciła owych podatków do końca 1997 r., Ministerstwo Finansów wyznaczyło graniczny termin ustalenia wielkości kwoty planowanych dochodów na koniec czerwca 1998 r. Zatem dopiero po zebraniu informacji o uzyskaniu przez samorządy gminne dochodów z podatku od środków transportowych okazało się, że wskaźnik procentowy planowanych dochodów powinien być wyższy niż przyjęto w ustawie budżetowej. W efekcie przyjęto 9,5% zamiast 6,66%.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JerzyKurowski">Warto dodać, że 9,5% jest mimo wszystko zbyt niskim wskaźnikiem, gdyż subwencja drogowa zaplanowana w ustawie budżetowej była mniejsza o 18,836 mln zł.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#JerzyKurowski">Udało się wygospodarować ponad 12 mln zł z rezerw przeznaczonych dla samorządów, jednak ponad 6,5 mln zł zostało niewykorzystanych. W związku z tym pozostały dwa rozwiązania - albo obciążyć wszystkie gminy ciężarem pewnego niedofinansowania, co spowodowałoby niezadowolenie 2,5 tys. jednostek, albo owy brak finansowy rekompensować na najbogatszych gminach.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#JerzyKurowski">W związku z drugą propozycją wyłoniliśmy 10 najzamożniejszych dużych miast, które nie odczułyby - według ministerstwa, w sposób dotkliwy braku określonej puli środków. Oczywiście 6,5 mln zł wraz z odsetkami, stanowiącymi 656 tys. zł, oddaliśmy tym miastom na początku 1999 r.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#JerzyKurowski">Na podstawie wykonania faktycznego budżetu w 1998 r. można było wnioskować, że wskaźnik ustalenia subwencji drogowej powinien być nie mniejszy niż 10,5% planowanych dochodów z akcyzy od paliw silnikowych. Proponowany wskaźnik znalazł się już w nowej ustawie dotyczącej finansów samorządu terytorialnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JózefDąbrowski">Przechodzimy do przedstawienia opinii przez koreferenta posła Mariana Blecharczyka.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MarianBlecharczyk">W swoim koreferacie przedstawiam trzy uwagi.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#MarianBlecharczyk">Po pierwsze - wicedyrektor departamentu Jerzy Kurowski wskazał na problemy dotyczące przekazania subwencji drogowej gminom, następnie stwierdził, że zwiększenia wskaźnika planowanych dochodów z akcyzy od paliw silnikowych są związane z przesunięciem części środków z rezerw celowych.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#MarianBlecharczyk">Dostrzegam tu pewną nieścisłość. Otóż zgodnie z materiałem Ministerstwa Finansów, wszystkie raty subwencji zostały przekazane w terminie. Inaczej sprawę przedstawia raport Najwyższej Izby Kontroli, w którym stwierdza się, że wpłata drugiej raty - płatnej do 31 października - była opóźniona od kilku do kilkunastu dni.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#MarianBlecharczyk">Stwierdzam również, iż owa subwencja była niedoszacowana. Mimo że realna wartość subwencji była znacząco wyższa, to jednak nie wystarczyło to na tyle, aby przekazać dodatkowe środki. Należy jednak zauważyć, że Ministerstwo Finansów do wspomnianych wcześniej 10 miast przekazało na początku roku 6,5 mln zł, łącznie z należnymi ustawowo odsetkami.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#MarianBlecharczyk">Przejdę do omawiania punktu dotyczącego rezerw celowych w części - wydatki na budowę i modernizację dróg krajowych w miastach, w których organem wykonawczym jest prezydent miasta oraz na modernizację dróg wojewódzkich w ramach strategicznego programu rządowego dla Oświęcimia.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#MarianBlecharczyk">Można powiedzieć, że rezerwa celowa została wydana i zrealizowana w całości. Nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Jednak będąc członkiem Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej chciałbym zwrócić uwagę na potrzebę głębszego zastanowienia się nad faktem, czy owa rezerwa jest naprawdę celowa. Chodzi tu o to, że w informacji występuje brak kryteriów, jakimi kierował się minister finansów, przekazując rezerwy środków wspomnianym miastom na określone inwestycje.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#MarianBlecharczyk">Kolejny problem, który pragnę poruszyć dotyczy informacji uzyskanej z Biura Studiów i Ekspertyz. Wiąże się ona z kwestią wykonania budżetu inwestycji centralnych. Warto wspomnieć, że rezerwa przeznaczona dla samorządów jest traktowana jako dofinansowanie środków uzyskanych z budżetu centralnego w ramach inwestycji centralnych.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#MarianBlecharczyk">Uważam, że nie jest to dobry przykład gospodarowania środkami, tym bardziej że z analizy efektywności wydatkowania środków w ramach inwestycji centralnych wynika, że na koniec 1998 r. pozostały znaczne nadwyżki funduszy w tych województwach, gdzie były uruchamiane owe inwestycje.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#MarianBlecharczyk">Przykładem mogą być Katowice, gdzie nadwyżka niewykorzystanych środków, uwzględniając zarówno roboty zafakturowane, jak i zobowiązania, sięga ponad 20 mln zł. Stanowi to 30% rezerwy celowej przewidzianej w tym zakresie. Nie stawiam tego w formie wniosku. Chciałbym jednak zasygnalizować, że istnieje tutaj pewien mechanizm.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#MarianBlecharczyk">Ponadto należałoby tu rozważyć, czy minister finansów zamiast tworzyć rezerwę - owa rezerwa nie będzie już tworzona ze względu na to, że zmienił się system finansowania dróg i system zarządzania drogami - powinien generalnie przyczynić się do zwiększenia subwencji określonych w znowelizowanej ustawie o finansowaniu dróg.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#MarianBlecharczyk">Trzeba tutaj uwzględnić miasta o statusie powiatu, które mają największy obszar zarządzania drogami, włączając w to urządzenia mostowe i inne obiekty infrastruktury. W stosunku do tych miast wskaźnik brany pod uwagę przy rozdziale subwencji musi przyjmować większą wartość procentową.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#IrenaLipowicz">Mam prośbę do posła koreferenta, abyśmy uwzględniając reakcje Ministerstwa Finansów sformułowali pisemne wystąpienie, zawierające w swej treści poruszone kwestie i postawione wnioski.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JózefDąbrowski">Muszę dodać, że przedłożony obu Komisjom materiał Najwyższej Izby Kontroli nie zawiera żadnych istotnych uwag do wykonania budżetu państwa w częściach będących przedmiotem naszego zainteresowania. Jeżeli były jakieś uwagi, to nie miały one wpływu na realizację budżetu.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JózefDąbrowski">Widzę, że dyrektor Krzysztof Wierzejski nie wyraża chęci zabrania głosu. Otwieram zatem dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejSzarawarski">Doświadczenia 1998 r. w zakresie ustalania wysokości subwencji i gospodarowania środkami przeznaczonymi na drogi powinny być bardzo wnikliwie przedstawione, zwłaszcza przy konstruowaniu budżetu na 2000 r.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#AndrzejSzarawarski">Nie są to jedynie kłopoty. Generalnie zarzucono nam niedoszacowanie środków z przeznaczeniem na subwencje drogowe dla gmin. Dzisiaj mamy do czynienia z jeszcze innym zjawiskiem. Mówię o tym teraz, gdyż mamy do końca roku wystarczająco dużo czasu, aby pewne sprawy przemyśleć i ewentualnie skorygować, biorąc także pod uwagę subwencje drogowe dla powiatów, które nie są wykorzystane we właściwy sposób.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#AndrzejSzarawarski">Nie są one wykorzystane na drogi, tylko na inne cele takie jak: rozbudowa administracji, kupno samochodów, urządzenie biur. Może się okazać, że już jesienią w powiatach nie będzie jakichkolwiek pieniędzy na utrzymanie dróg.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#AndrzejSzarawarski">Wydaje mi się, że problem subwencji drogowych trzeba bardzo wnikliwie przemyśleć przy konstruowaniu budżetu na 2000 r. Jesienią sytuacja może być naprawdę trudna.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#AndrzejSzarawarski">Jeszcze raz trzeba przeanalizować algorytm, który służy jako mechanizm rozdziału subwencji drogowej. Okazuje się, że „równo” wcale nie znaczy „równo”. W bardzo trudnej sytuacji znajdują się te miasta - powiaty grodzkie, które posiadają wysoce rozwiniętą infrastrukturę. Ustalona dla tych powiatów subwencja nie jest w stanie pokryć wydatków związanych z drogami przejętymi w ramach nowej struktury finansowania dróg. Często chodzi tutaj o bardzo kosztochłonne obiekty, choćby walące się wiadukty.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#AndrzejSzarawarski">Mam jedną prośbę wynikającą z doświadczenia lat 90. i z tego, co się dzieje dzisiaj, żebyśmy konstruując sposób rozdziału środków na subwencje drogowe dla gmin i powiatów na 2000 r. wykorzystali uwagi, które dzisiaj są dość powszechne. Jeżeli znów podążymy tym trybem, który do tej pory obowiązuje, to może się okazać, że polskim drogom na dobre to nie wyjdzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#EugeniuszKłopotek">Pragnę nawiązać do wypowiedzi pana posła Andrzeja Szarawarskiego. Myślę, że w tym roku musimy usprawiedliwić samorządy, które zostały postawione „pod ścianą” przez Ministerstwo Finansów. Część środków z subwencji drogowej musiano, niestety, przeznaczyć na inne cele i zadania.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#EugeniuszKłopotek">Rzeczywiście już od 2000 r. subwencja drogowa powinna zostać wykorzystana wyłącznie na drogi, a nie na funkcjonowanie administracji.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarianBlecharczyk">Chciałbym odnieść się krótko do zgłoszonych uwag. W ub.r. dynamika wzrostu subwencji drogowych - w układzie globalnym także subwencji dla gmin - była bardzo znacząca.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AndrzejSzarawarski">Wynikało to z niedoszacowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MarianBlecharczyk">Chodzi o dosyć znaczące środki. Mam na uwadze efekt ostateczny, czyli sytuację po zmianie budżetu.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#MarianBlecharczyk">Pragnę dodać, że Najwyższa Izba Kontroli sygnalizuje, iż np. urzędy wojewódzkie wydały średnio z funduszy przeznaczonych na drogi tylko 90% środków. 10% wydatkowano na inne cele. Dla samorządów gminnych nie przeprowadzono tutaj analizy, niemniej jednak wiadomo jest, że owe samorządy - mam na myśli szczególnie małe gminy przekazywane środki różnie wykorzystywały.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#MarianBlecharczyk">Istotnym wydaje się wniosek, który raczej powinien być skierowany do Komisji Transportu i Łączności, żeby uważniej przyjrzeć się algorytmowi wykorzystywanemu przy rozdziale subwencji. Ów algorytm generalnie nie doszacowuje wymagane nakłady, szczególnie jeśli chodzi o nową infrastrukturę i remonty obiektowe, nie zaś drogi.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#MarianBlecharczyk">Z drugiej strony podział środków wydaje się nierównomierny. Innymi słowy, gros środków jest przesuwane do tych miast i gmin, które mają rozwiniętą infrastrukturę, natomiast te gminy, które jej nie mają, w dalszym ciągu mieć jej nie będą. Te gminy są niejako karane.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#MarianBlecharczyk">Nie ma w nich mechanizmu stymulowania rozwoju infrastruktury, mamy wręcz do czynienia z uwstecznieniem, jeśli środki, które trafiają do gmin, są bardzo małe. Pragnę przypomnieć, że Komisja Transportu i Łączności sygnalizowała ten fakt właściwemu ministrowi jeszcze w ub.r.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#IrenaLipowicz">Ja także pragnę wyrazić jedną prośbę, Chcę, aby algorytm uwzględniał również takie sytuacje, jakie mamy na Śląsku, to znaczy zniszczenia dróg spowodowane szkodami górniczymi. Kiedyś przyjęto takie założenie, że środki na remonty tych dróg będą pochodziły od kopalń. W sytuacji kiedy trudno cokolwiek uzyskać, gminy nie będą w stanie naprawić zniszczeń spowodowanych szkodami górniczymi.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JózefDąbrowski">Czy ktoś zgłasza jeszcze jakieś uwagi?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JerzyKurowski">Pragnę poinformować członków Komisji, że gminy w 1998 r. wydały na utrzymanie dróg więcej, niż wynosiła subwencja drogowa. Przed chwilą jeden z posłów wyraził wątpliwość, że nie ma w tym zakresie danych. Pragnę jeszcze raz podkreślić, że gminy wydały na drogi więcej niż wynosiła subwencja drogowa, chociaż niewiele więcej.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#JerzyKurowski">Zaś co do subwencji dla powiatów, to jeżeli nie zmieni się jeden z przepisów ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i w dalszym ciągu będziemy mieć do czynienia z subwencją drogową, swoboda wydawania środków na drogi będzie nadal cechowała samorządy.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MirosławSekuła">Wiem o tym, że został zgłoszony wniosek o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu państwa w części związanej z subwencjami drogowymi. proszę jednak nie prowokować Komisji, tak jak to uczynił dyrektor Jerzy Kurowski.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#MirosławSekuła">Nie problem w tym, żeby subwencję zastąpić dotacją, lecz w tym, że jeżeli powstaje jednostka samorządu terytorialnego, to musi mieć ona odpowiednie środki zapewniające jej prawidłowe funkcjonowanie. Efekt, o którym mówił poseł Eugeniusz Kłopotek, był tego rodzaju, że ponieważ nie zapewniono środków na funkcjonowanie samorządu powiatowego, samorządy te muszą „przejadać” subwencję. Subwencja ma pozostać subwencją, natomiast środki przeznaczone na inne zadania, mogą pochodzić z innych źródeł.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#IrenaLipowicz">Chcę powiedzieć, że Komisje zachowują się bardzo spolegliwie. Jednak stwierdzenie, które wypowiedział dyrektor Jerzy Kurowski było niedopuszczalne. Zostało wyraźnie określone, jaka jest konstytucyjna rola samorządu. Tak naprawdę powinniśmy mieć do czynienia jedynie z subwencją ogólną. My natomiast stworzyliśmy subwencję drogową.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#IrenaLipowicz">Dwie części wypowiedzi dyrektora Jerzego Kurowskiego nie zgadzały się ze sobą. Dyrektor Jerzy Kurowski powiedział przed chwilą, że w ub.r. gminy wydały na drogi więcej niż wynosiła subwencja drogowa. Z tego wynika, że wcale nie jest tak, iż samorząd nie docenia ważności problemu dróg.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#IrenaLipowicz">Kiedy tylko ma pieniądze, ma z czego je zabrać, to nie tylko wydatkowuje ile trzeba, ale jeszcze dokłada. Natomiast jeżeli nie ma funduszy na zaspokajanie swoich zasadniczych potrzeb, to wydaje to, co ma, a ma akurat subwencję drogową.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#IrenaLipowicz">Zatem bardzo proszę, aby ze strony dyrektora Jerzego Kurowskiego padło stwierdzenie, że intencją Ministerstwa Finansów nie było sugerowanie członkom Komisji zamiany subwencji drogowej na dotację.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JózefDąbrowski">Ponieważ jest to bardzo emocjonalny temat, powrócimy do niego podczas przygotowywania budżetu na 2000 r. Myślę, że Najwyższa Izba Kontroli rozezna określone warunki i możliwości oraz poinformuje posłów, jak samorządy wykorzystały pieniądze pochodzące z subwencji drogowej.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#JózefDąbrowski">W tej chwili pragnę przedstawić projekt opinii Komisji: Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Transportu i Łączności dla Komisji Finansów Publicznych w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za 1998 r. w części - Subwencje ogólne dla gmin w zakresie subwencji drogowej dla gmin i w części - Rezerwy celowe - poz. 41.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#JózefDąbrowski">Jeżeli członkowie Komisji zgodzą się na zaproponowany tekst, opinię uznam za przyjętą.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#JózefDąbrowski">Tekst opinii brzmi następująco: „Komisje: Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Transportu i Łączności na wspólnym posiedzeniu w dniu 25 czerwca 1999 r. rozpatrzyły wyżej wymienione części. W wyniku analizy przedłożonych materiałów i przeprowadzonej dyskusji oraz uzyskania wyjaśnień od przedstawicieli Ministerstwa Finansów i Najwyższej Izby Kontroli, Komisje stwierdziły, że budżet został wykonany zgodnie z ustawą budżetową i postulują przyjęcie sprawozdania w wyżej wymienionych częściach.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#JózefDąbrowski">Do przedstawienia opinii Komisji upoważniły posła Mariana Blecharczyka”.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#JózefDąbrowski">Czy do tekstu projektu opinii są jakieś uwagi? Nie słyszę. W związku z tym tekst projektu opinii poddaję pod głosowanie.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#JózefDąbrowski">Kto opowiada się za przyjęciem opinii w przedstawionym przeze mnie brzmieniu?</u>
<u xml:id="u-18.7" who="#JózefDąbrowski">W głosowani za przyjęciem opinii opowiedziało się 21 posłów, przy braku głosów przeciwnych i wstrzymujących się.</u>
<u xml:id="u-18.8" who="#JózefDąbrowski">Opinię uważam za przyjętą.</u>
<u xml:id="u-18.9" who="#JózefDąbrowski">Zamykam wspólne posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>