text_structure.xml
30.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#StanisławIwanicki">Otwieram wspólne posiedzenie połączonych Komisji: Rodziny, Spraw Zagranicznych oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Porządek obrad państwo otrzymali przed posiedzeniem. Czy do przedstawionego porządku obrad macie państwo jeszcze inne propozycje? Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że porządek został przyjęty. Nie słyszę sprzeciwu - dziękuję - przystępujemy do omawiania projektu uchwały Sejmu. Proszę pozwolić, że w imieniu przewodniczących Komisji wspólny tekst, a także naniesione poprawki przedstawi pan poseł Longin Pastusiak.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#LonginPastusiak">W imieniu wspólnym przewodniczących trzech Komisji, chciałbym zgłosić następujące poprawki, które mają charakter jedna stylistyczny, a dwie merytoryczne, ale podnoszące rangę zarówno samej deklaracji, uchwalonej w Paryżu na III posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego ONZ, jak i rangę naszej uchwały sejmowej.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#LonginPastusiak">Pierwsza poprawka dotyczy czwartego zdania i wykreślenia wyrazu „pewnego”. Zdanie to brzmiałoby teraz: „W dniu 10 grudnia 1948 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Celem Deklaracji było doprowadzenie do powszechnego uznania i zagwarantowania każdemu człowiekowi przez wszystkie państwa minimum praw, które społeczność międzynarodowa uznała za podstawowe”.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#LonginPastusiak">Po tym zdaniu dodalibyśmy następujące zdanie: „Pół wieku, jakie upłynęło od czasu uchwalenia tego dokumentu, potwierdziło uniwersalny charakter zawartych w nim praw”. Jak wiadomo, celem tej deklaracji była uniwersalizacja praw.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#LonginPastusiak">Następne zdanie, ze względów stylistycznych, żeby nie powtarzać wyrazów „tego dokumentu” brzmiałoby następująco: „Zapoczątkowany uchwaleniem Powszechnej Deklaracji system międzynarodowej ochrony praw człowieka, był tworzony w okresie powojennym...” itd.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#LonginPastusiak">W trzecim akapicie rozpoczynającym się od wyrazów „Upadek systemów...” - jest propozycja, żeby brzmiało: „Upadek systemów kolonialnych, totalitarnych i procesy demokratyzacyjne na świecie umożliwiły” - już bez lat 90., bo kolonizacja była wcześniejsza niż lata 90. - „rozszerzenie idei przyświecających uchwaleniu Powszechnej deklaracji praw człowieka”.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#LonginPastusiak">W ostatnim akapicie proponujemy dodać, z powołaniem się na tekst Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, krótki tekst i ten akapit brzmiałby następująco: „Sejm Rzeczy-pospolitej Polskiej, działając na rzecz upowszechniania i umacniania praw człowieka uznaje, że głównym przesłaniem działalności ustawodawczej powinna być troska o zachowanie przyrodzonej godności każdego człowieka i jego niezbywalnego prawa do życia, wolności, sprawiedliwości i pokoju”. Jest to w gruncie rzeczy cytat z inwokacji deklaracji, z wyjątkiem wyrazu „życia”, ale uważamy, że jest to sprawa tak ważna, że proponujemy dodać wyraz „życia”.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławIwanicki">Dziękuję panu profesorowi i jeżeli macie państwo jakieś uwagi, to proszę zgłaszać.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanRulewski">Czy nie można by wzmocnić tego, co było jednak nie całą prawdą, ale pewną prawdą, że to Powszechna deklaracja czy też idee przyczyniły się m.in. do upadku reżimów totalitarnych i kolonialnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#LonginPastusiak">To będzie raczej osłabieniem panie pośle, ale sądzę, że jest bardziej precyzyjna pańska propozycja.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanRulewski">Uważam, że jest to za wąskie, bo wiele państw, w których zapanowała demokracja, wprowadziło nie tylko idee, ale również zastosowało wiele artykułów.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WitMajewski">Proponuję, żeby po skreśleniu wyrazu „pewnego” również zastanowić się nad skreśleniem wyrazu „minimum”, bo to jest taki akcent, jakby wtedy w deklaracji chodziło o minimum praw. Można by tu użyć: zakresów prawa albo standardów prawnych, albo samych praw. To minimum jest tutaj źle wyakcentowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#KazimierzUjazdowski">Zanim zgłoszę propozycję, mam pytanie do pana posła Longina Pastusiaka, jaka jest intencja czy sens zdania w akapicie drugim, który powiada, że zapoczątkowany uchwaleniem tego dokumentu system był tworzony w okresie powojennym w warunkach rywalizacji politycznej i ideologicznej między Wschodem i Zachodem.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#KazimierzUjazdowski">Uważam, że w tym zdaniu zawarty jest fałsz, bo to nie była prosta rywalizacja między Wschodem i Zachodem. To była rywalizacja dwóch bloków Zachodu, który bronił wolności człowieka i praw osoby ludzkiej oraz Wschodu, który cały system ideologiczny oparł na niweczeniu tych praw. Trzeba to wyraźnie napisać, że to była konfrontacja wartości z nihilizmem albo skreślić ten zapis, który w tym brzmieniu sugeruje, że odnosimy się neutralnie do pewnej konfrontacji, która nie była prostym sporem politycznym.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#KazimierzUjazdowski">Stąd mój wniosek o skreślenie tego fragmentu, który szczególnie w uchwałach, mających wymiar oceny, brzmi fałszywie. Dzieje świata po II wojnie światowej to nie były dzieje konfrontacji pomiędzy dwoma blokami, które miały rację, tylko między blokiem wolności człowieka a blokiem totalitarnym właśnie. Mam więc propozycję, żeby ten akapit w takiej wersji skreślić i sformułować tak, żeby powiedzieć wyraźnie o upadku systemów totalitarnych.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#KazimierzUjazdowski">Zrównanie systemów kolonialnych z totalitarnym jest też wielką historyczną pomyłką. Po pierwsze, w niektórych krajach kolonialnych system ochrony praw człowieka, choć ułomny, ale jednak istniał, w przeciwieństwie do państw totalitarnych. Po drugie najważniejszym wydarzeniem drugiej połowy XX wieku, był upadek komunizmu, wcześniej nazizmu, a nie systemów kolonialnych. To jest wprowadzenie takiej równorzędności kolonializmu i totalitaryzmu, a to jest po prostu fałszem historycznym i merytorycznym.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StanisławIwanicki">Myślę, że zanim przejdziemy do tych ścisłych już korekt redakcyjnych, dotyczących poszczególnych sformułowań - to możemy przyjąć jako bardzo słuszną uwagę wykreślenie akapitu drugiego, żebyśmy już ograniczyli pole niepotrzebnej dyskusji.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#StanisławIwanicki">Co do tego, gdyby nie było głosów sprzeciwu, to potem do tego wrócimy i będziemy mogli poszczególne akapity szczegółowo omawiać. Z tym że prosiłbym abyście państwo, dokonując analizy krytycznej tekstu, równocześnie proponowali - co w zamian. Ideą naszą było, abyśmy na dzisiejszym wspólnym posiedzeniu trzech Komisji - a wiecie państwo, jak nam trudno jest się zebrać - przyjęli projekt tej uchwały.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#StanisławIwanicki">Nie ukrywam, że chcielibyśmy przyjąć ten projekt przez aklamację, żeby nie było tutaj żadnych podziałów politycznych, bo jest to tak doniosła sprawa, że trudno, żebyśmy jeszcze tutaj dzielili się poprzez określone sformułowania, które mogą nas różnić. To jest postawa, do której chciałbym, żebyśmy wspólnie dążyli, ale oczywiście państwo sami o tym wszystkim zadecydujecie.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#UrszulaWachowska">Mam jeszcze taką propozycję, żeby oprócz akapitu drugiego wykreślić także trzeci akapit i zostawić tylko pierwszy i ostatni.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#StanisławIwanicki">Będziemy jeszcze później do tego wracali, bo myślę, że wymaga to jeszcze chwili refleksji nas wszystkich. Teraz proszę zgłaszać, jakie państwo macie jeszcze propozycje.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#TeresaLiszcz">Nie mam na razie gotowej propozycji, ale mam takie odczucie, że powinny się znaleźć w tej uchwale jakieś wyrazy uznania i szacunku dla twórców tej deklaracji, dla tych którzy przez 50 lat walczyli o te prawa człowieka. W istocie poza tytułem, to tutaj w tekście nie ma nawiązania do tej rocznicy, do tego doniosłego wydarzenia, poza stwierdzeniem oczywistego faktu, że 10 grudnia 1948 r. uchwalono. Byłabym za tym - spróbuję napisać - żeby znalazły się tu wyrazy szacunku i uznania dla twórców deklaracji i tych wszystkich, którzy inspirowani tą deklaracją przez te wszystkie lata walczyli o prawa człowieka w różnych miejscach na świecie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#StanisławIwanicki">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Jeśli nie ma chętnych, to proponuję - ponieważ tu padły pewne propozycje, które wymagają trochę czasu na refleksję i napisanie - 5 minut przerwy. Proszę nie opuszczać sali, bo za chwilę będziemy głosowali lub ewentualnie pracowali nad poprawkami.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do dalszych obrad. W związku z wprowadzeniem poprawek, tekst uchwały brzmiałby teraz następująco: „W dniu 10 grudnia 1948 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Celem Deklaracji było doprowadzenie do powszechnego uznania i zagwarantowania każdemu człowiekowi przez wszystkie państwa praw, które społeczność międzynarodowa uznała za podstawowe”.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#StanisławIwanicki">Czy w sprawie tego akapitu i jego redakcji macie państwo jakieś uwagi? Jeśli nie ma, to przystępujemy do drugiego akapitu. Jest propozycja, którą wcześniej omówiliśmy, żeby skreślić go w całości i myślę, że do tego problemu powracać nie musimy.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#StanisławIwanicki">Przechodzimy do omówienia trzeciego akapitu, który wywoływał najwięcej kontrowersji. Najpierw przeczytam to, co było w projekcie uchwały, a później będziecie państwo wnosili poprawki. W pierwszej wersji było: „Upadek systemów totalitarnych i procesy demokratyzacyjne na świecie umożliwiły w latach 90. rozszerzenie idei przyświecających uchwaleniu Powszechnej deklaracji praw człowieka”.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#StanisławIwanicki">Po konsultacjach wstępnych pan poseł Longin Pastusiak proponuje, żeby dodać „Upadek systemów kolonialnych, totalitarnych i procesy demokratyzacyjne na świecie umożliwiły” - skreśli się w latach 90. - „rozszerzenie idei przyświecających uchwaleniu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka”. Proszę, jakie państwo macie teraz propozycje i wnioski?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#StefanNiesiołowski">Niestety, nie ma zgody na dopisanie wyrazu „kolonialnych”, a ponieważ już była na ten temat dyskusja, odpowiem tylko krótko. Czym innym był system kolonialny i nie chciałbym być złośliwy, ale jednak w wielu krajach afrykańskich społeczeństwa tamtejsze na utworzeniu i dość lekkomyślnym potraktowaniu ich przez państwa zachodnie, nie zyskały. Z tego względu w dyskusję już nie wchodziłbym, tylko proponuję następujące sformułowanie akapitu trzeciego: „Upadek systemów totalitarnych, nazizmu i komunizmu oraz procesy demokratyzacyjne na świecie umożliwiły rozszerzenie idei przyświecających uchwaleniu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka”. To jest moja propozycja brzmienia akapitu trzeciego.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#LonginPastusiak">Pan poseł Stefan Niesiołowski może nie jest politologiem ani historykiem i może nie pamiętać i nie wiedzieć, ale Powszechna deklaracja odegrała bardzo poważną rolę w ruchach narodowowyzwoleńczych, antykolonialnych. Przytoczę tu zwłaszcza art. 21 Powszechnej deklaracji praw człowieka, który mówi, że każdy człowiek ma prawo do uczestniczenia w rządzeniu swym krajem bezpośrednio lub poprzez swobodnie wybranych przedstawicieli. Na tę deklarację wielu liderów właśnie ruchu antykolonialnego w Indiach, Pakistanie później i w Afryce również powoływało się na tę ideę. Uważam więc, że to tylko wzmacnia znaczenie tej deklaracji, a nie osłabia.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#StanisławIwanicki">Prosiłbym, żebyśmy teraz zwracali bardziej uwagę na redakcję tekstu, a mniej prowadzili dyskusję filozoficzną na temat oceny tego, co się w historii świata działo.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AntoniSzymański">Mam wniosek formalny. Są dwie propozycje redakcji akapitu trzeciego, są argumenty już wypowiedziane, wobec tego proponuję to przegłosować.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#StanisławIwanicki">Rozumiem, ale chciałbym zapytać, czy jeszcze ktoś ma uwagi, bo może być też trzecia czy czwarta redakcja.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#IrenaLipowicz">Mam prośbę do pana posła Longina Pastusiaka, żebyśmy może wyraz „kolonialnych” tutaj usnęli, ale z innej przyczyny. Proszę zwrócić uwagę, że przy takiej propozycji byłoby: „Upadek systemów kolonialnych, totalitarnych...”. To nie jest podział wyczerpujący, bo wiemy, że były takie systemy totalitarne, które były kolonialne i były takie kolonialne, które nie były totalitarne i wygląda na to, że dzielimy świat na systemy kolonialne i totalitarne, a tymczasem różnie bywało.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#IrenaLipowicz">Ponieważ nie jest to podział wyczerpujący, to mam prośbę do pana posła o autopoprawkę, żeby wyraz „kolonialnych” umieścić może w jakimś innym zdaniu, ale nie w tym zdaniu, bo trudno będzie za tym głosować. Po prostu jest zasadnicza rozłączność między systemem kolonialnym i totalitarnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#LonginPastusiak">My tu w niczym nie łączymy tych pojęć, a odwrotnie - rozdzielamy je przecinkiem. Natomiast mówimy o tym, że deklaracja miała wpływ na to. Jeżeli powstało 40 państw w ciągu krótkiego czasu na prawach procesu dekolonizacji i właśnie deklaracja była tym sztandarowym hasłem, którym te ruchy wyzwoleńcze się posługiwały, to nie można tego nie odnotować, bo to jest osłabianie i zubożanie znaczenia tego dokumentu, którego znaczenie chcemy przecież uczcić uchwałą.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#StanisławIwanicki">Proponuję już nie prowadzić dyskusji w celu uzasadnienia swojej tezy, chyba że jest propozycja nowej redakcji tego akapitu.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#StanisławNiesiołowski">Zgadzam się, ale chciałbym jeszcze jedno zdanie powiedzieć. W zasadzie co do nowej redakcji to trudno jest coś wnieść, ale mam jeszcze jeden argument. Stoimy wobec pewnego problemu i za chwilę możemy go rozstrzygnąć przez głosowanie, ale lepiej byłoby, jak pan przewodniczący powiedział, osiągnąć tutaj consensus.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#StanisławNiesiołowski">Chciałbym też zwrócić uwagę, że deklaracja jest zawarta w uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, a więc dla nas punktem odniesienia jest problematyka polska. Rozumiem tu intencję posła Pastusiaka i wiem, że i tak mam opinię starego kolonialisty i nic mi już nie pomoże w pana ocenie, ale próbuję to sprowadzić do takiego odniesienia sprawy istotnej dla Polaków. Jednak dla nas doświadczenia tych systemów totalitarnych były znacznie istotniejsze i pomijając dyskusję o kolonializmie, to nie można wprowadzać tego do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, bo Polska nie miała w tej sprawie żadnych doświadczeń, wprawdzie była przed wojną liga polska i kolonialna, ale była to raczej kabaretowa instytucja.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#StanisławNiesiołowski">Z tego względu prosiłbym, żeby pan poseł zechciał to wycofać z tego punktu, żebyśmy mogli przegłosować akapit trzeci. A ewentualnie można przenieść to do tego proponowanego pozytywnego rozwiązania, które przedstawiła pani posłanka Teresa Liszcz. To jest moja propozycja, jeżeli mamy tutaj osiągnąć consensus, bo odnosimy to do sytuacji polskiej. To jest argument, dla którego ośmieliłem się jeszcze raz zabrać głos i prosić o próbę takiego kompromisowego rozwiązania.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#IrenaLipowicz">Mam pytanie do pana posła Longina Pastusiaka, czy to można by opisać w ten sposób: „Upadek systemów totalitarnych, powstawanie nowych państw czy dziesiątków nowych państw i procesy demokratyzacyjne” - może to pogodziłoby obie wypowiedzi. W sumie to wynika z pana wypowiedzi, że w wyniku dekolonizacji powstawały dziesiątki nowych państw suwerennych. Jest to to samo, a powiedziane inaczej, usunie ten problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#LonginPastusiak">Nie zmienia jednak faktu, że kolonializm był częścią składową rzeczywistości międzynarodowej. Ale jeżeli kogoś to razi, to świadczy tylko dobrze o posłach Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#RyszardOstrowski">Wobec tych dwóch wniosków i wniosku formalnego pana posła Szymańskiego o poddanie pod głosowanie tych rozbieżnych koncepcji - chciałbym, żeby pan przewodniczący wziął pod uwagę również mój wniosek o przegłosowanie tego w wersji przedstawionej w oryginale, tzn. bez dokonywania żadnych zmian.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#StanisławIwanicki">Wobec tego mamy tutaj cztery możliwości głosowania tego akapitu, bo jeszcze jest wniosek pani posłanki Urszuli Wachowskiej. Próbuję jednak wypracować jak najszersze porozumienie pozytywne. Co do redakcji, to najłatwiej byłoby głosować najdalej idące rozwiązanie, tzn. skreślenie i być może uzyskalibyśmy większość.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#StanisławIwanicki">Chciałbym jeszcze prosić pana posła Stefana Niesiołowskiego o odpowiedź, czy ewentualna poprawka pani posłanki Ireny Lipowicz satysfakcjonuje pana posła? Rozumiem, że tak, czyli to byłoby do przyjęcia. Czy mógłbym prosić panią poseł o przeczytanie jeszcze raz swojej propozycji?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#IrenaLipowicz">Moja propozycja jest następująca: „Upadek systemów totalitarnych, powstawanie nowych suwerennych państw i procesy demokratyzacyjne na świecie...”. Pozostaje jeszcze dodanie poprawki pana posła Stefana Niesiołowskiego, której nie chciałabym mu odbierać, wprowadzenie wyrazów „nazizmu i komunizmu”. Wtedy byłoby tak: „Upadek systemów totalitarnych, nazizmu i komunizmu, powstawanie nowych suwerennych państw oraz procesy demokratyzacyjne na świecie umożliwiły rozszerzanie...”. Wydaje się, że faszyzm jest szerszym pojęciem, ale niech już pozostanie ten nazizm jako szczególnie jaskrawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#StanisławIwanicki">Prosiłbym państwa o wyłącznie konstruktywną pomoc, a dyskusję filozoficzną proszę prowadzić poza posiedzeniem. Chciałbym naprawdę, żebyśmy potrafili jak najszerzej te wszystkie nasze poglądy uwzględnić tutaj, redagując projekt uchwały.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#StanisławIwanicki">Czy pan poseł Stefan Niesiołowski wyraża zgodę na taką redakcję? Rozumiem, że tak. Zwracam się teraz do pani posłanki Urszuli Wachowskiej - czy pani poseł wycofuje swój wniosek? Tak. Czy pan poseł Ryszard Ostrowski wycofuje, czy podtrzymuje swoją propozycję? Wycofuje.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#StanisławIwanicki">Czy mogę uznać, że ten trzeci akapit projektu uchwały, w wersji przedstawionej w uzgodnieniu z panem posłem Stefanem Niesiołowskim przez panią posłankę Irenę Lipowicz - Komisja przyjmuje bez sprzeciwu? Jeżeli nie usłyszę głosów sprzeciwu, uznam, że ta wersja została przyjęta - dziękuję za przyjęcie.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#StanisławIwanicki">Chciałbym państwa przeprosić, ponieważ umknęło mi drugie zdanie, które bardzo proszę, żeby przedstawił pan profesor.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#LonginPastusiak">Chodziło tu o zdanie z końca pierwszego akapitu, które wcześniej uzgodniliśmy w gronie prezydium. Koniec pierwszego akapitu brzmiałby: „Pół wieku, jakie upłynęło od czasu uchwalenia tego dokumentu potwierdziło uniwersalny charakter zawartych w nim praw”.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#StanisławIwanicki">Przepraszam za ten bałagan z mojej winy, ale umknęło mi to. Czy do redakcji i idei tekstu przedstawionego przez pana profesora, który będzie stanowił drugi akapit tej uchwały - macie państwo jakieś uwagi? Przepraszam, to jednak będzie koniec pierwszego akapitu. Jeżeli nie będzie sprzeciwu, uznam, że propozycja została przyjęta. Nie ma sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#StanisławIwanicki">Czy pani posłanka Teresa Liszcz chciałaby przedstawić wersję trzeciego akapitu?</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#TeresaLiszcz">„W przededniu 50. rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie i szacunek jej twórcom oraz wszystkim ludziom, którzy inspirowani treścią Deklaracji walczyli o przestrzeganie praw człowieka na wszystkich kontynentach”.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#TeresaLiszcz">Czytam raz jeszcze i dodaję jedno zdanie. „W przededniu 50. rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie i szacunek jej twórcom oraz wszystkim ludziom, którzy inspirowani treścią Deklaracji walczyli i walczą nadal o przestrzeganie praw człowieka na wszystkich kontynentach. Sejm uznaje, że głównym przesłaniem działalności” - itd.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#StefanNiesiołowski">Proponuję tu skrót, bo nie ma potrzeby tak rozbudować. Po wyrazach „wszystkim ludziom” postawić kropkę. Dlatego, że jeżeli wszystkim ludziom, to automatycznie rozumie się, że walczącym na kontynentach, bo nie było ich gdzie indziej. Jeżeli dziękujemy wszystkim ludziom, to wiadomo, że walczącym na wszystkich kontynentach.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#StanisławIwanicki">Mam propozycję i prośbę, żeby pani posłanka jeszcze raz to przeczytała powoli, abyśmy jeszcze raz to sobie uzmysłowili, ponieważ nikt z nas poza panią posłanką nie ma tekstu przed sobą.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#TeresaLiszcz">Chciałabym powiedzieć, że w takich dokumentach nie oszczędza się tak bardzo słów, jak w zapisach ustawowych. Jestem za krótkimi tekstami ustawowymi, natomiast w tym przypadku nie powinniśmy oszczędzać słów.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#TeresaLiszcz">Czytam cały tekst z moim uzupełnieniem. „W przededniu 50. rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie i szacunek jej twórcom oraz wszystkim ludziom, którzy inspirowani treścią Deklaracji walczyli i walczą nadal o przestrzeganie praw człowieka na wszystkich kontynentach.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#TeresaLiszcz">Sejm uznaje, że głównym przesłaniem działalności ustawodawczej powinna być troska o zachowanie przyrodzonej godności każdego człowieka i jego prawa do życia i wolności”.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#TeresaLiszcz">Skoro jestem przy głosie, to chciałabym jeszcze powiedzieć, że w tytule zamieniłabym to sformułowanie „w sprawie 50. rocznicy” na „w związku z 50. rocznicą”.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#StefanNiesiołowski">Jeśli chodzi o tytuł, to myślę, że jeszcze lepiej byłoby po prostu „w 50. rocznicę”. Proponuję, żeby pani posłanka Teresa Liszcz zgodziła się tę propozycję przyjąć jako wspólną naszą poprawkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#IrenaLipowicz">Chcę poprzeć całe brzmienie poprawki proponowanej przez panią posłankę Teresę Liszcz i uważam, że jest bardzo istotne, żebyśmy podkreślili, bo mówiliśmy już o uniwersalizmie, że to dotyczy wszystkich kontynentów. Często w różnych organizacjach spotykamy się z takimi teoriami, że prawa człowieka są dobre, ale dla Europy, Stanów Zjednoczonych, a już np. w Tybecie czy na innych kontynentach, jak w Afryce należy brać inną miarę i nie powinniśmy być tacy dosłowni z tym prawem do życia i prawem do wolności.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#IrenaLipowicz">Uważam, że bardzo jest ważne takie mocne podkreślenie. O takie podejście apelowała niedawno do nas delegacja mongolska, która podkreślała też, że jest ten problem odrębności azjatyckich i czy prawa człowieka są uniwersalne, czy nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#StanisławIwanicki">Zwracam się do pani posłanki Teresy Liszcz, czy są jakieś merytoryczne przesłanki, żeby w tym ostatnim akapicie nie używać określenia „niezbywalne prawa do życia, wolności, sprawiedliwości i pokoju”. Chcielibyśmy rozszerzyć katalog tych praw.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#TeresaLiszcz">Ja tego w moim tekście nie miałam i dlatego przeczytałam bez tych uzupełnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#StanisławIwanicki">To prosiłbym o uzupełnienie w ten sposób „niezbywalnego prawa do życia, wolności, sprawiedliwości i pokoju”, bo taki byłby koniec tego ostatniego akapitu.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#StanisławIwanicki">Czy pani profesor wyraża zgodę na takie uzupełnienie? Rozumiem, że tak. Ponieważ tylko pani ma ten tekst, prosiłbym o przeczytanie jeszcze raz tego ostatniego akapitu.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#TeresaLiszcz">„W przededniu 50. rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie i szacunek jej twórcom oraz wszystkim ludziom, którzy inspirowani treścią Deklaracji walczyli i walczą nadal o przestrzeganie praw człowieka na wszystkich kontynentach.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#TeresaLiszcz">Sejm uznaje, że głównym przesłaniem działalności ustawodawczej powinna być troska o zachowanie przyrodzonej godności każdego człowieka i jego niezbywalnego prawa do życia, wolności, sprawiedliwości i pokoju”.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#StanisławIwanicki">Czy do redakcji treści ostatniego akapitu macie państwo jakieś uwagi? Dziękuję, nie ma. Czy mogę uznać, że połączone Komisje przyjęły projekt uchwały Sejmu w sprawie 50. rocznicy przyjęcia Powszechnej deklaracji praw człowieka, w wersji wypracowanej na dzisiejszym posiedzenie, przez aklamację? Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że takie jest stanowisko państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#LonginPastusiak">Gdybyście państwo się zgodzili, to proponowałbym, żeby pan przewodniczący Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w imieniu naszych trzech Komisji przedstawił tę uchwałę Sejmowi. Propozycja została przyjęta przez aklamację.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#StefanNiesiołowski">Co do propozycji osoby sprawozdawcy, to oczywiście wniosek popieram, ale pozostała jeszcze kwestia tytułu. Rozumiem, że prezydium połączonych Komisji przyjęło naszą poprawkę, ale nie zostało to potwierdzone.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#StanisławIwanicki">Oczywiście poprawka została przyjęta i tytuł będzie brzmiał: „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w 50. rocznicę przyjęcia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka”.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#StanisławIwanicki">Czy jeszcze macie państwo jakieś spostrzeżenia redakcyjne? Jeśli nie, to jeszcze raz potwierdzę, że uchwałę przyjęliśmy przez aklamację i przypadł mi zaszczyt przedstawienia stanowiska trzech Komisji na plenarnym posiedzeniu Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#IrenaLipowicz">Korzystając z takiego składu naszych Komisji, chciałabym w ramach spraw różnych zwrócić się z prośbą o podpisywanie apelu o uwolnienie dwóch parlamentarzystów białoruskich, którzy zostali dość dawno aresztowani. Są to parlamentarzyści jeszcze ze starego parlamentu, nie z tego nowego nominowanego przez prezydenta Łukaszenkę.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#IrenaLipowicz">Apele z europejskiej inicjatywy o uwolnienie tych ludzi przebywających w bardzo trudnych więziennych warunkach, będą rozesłane do klubów i szczególnie istotne byłyby podpisy członków Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#StanisławIwanicki">Możemy tylko podziękować za inicjatywę i prosić o w miarę szybkie przesłanie apelu.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#StanisławIwanicki">Na tym kończymy wspólne posiedzenie trzech Komisji, poświęcone projektowi uchwały Sejmu w sprawie 50. rocznicy przyjęcia Powszechnej deklaracji praw człowieka. Dziękuję, zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>