text_structure.xml
74.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JanLityński">Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej. Porządek posiedzenia obejmuje rozpatrzenie projektu budżetu państwa na rok 2000 wraz z autopoprawką w zakresie: Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Planu Finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Planu Finansowego Funduszu Alimentacyjnego.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JanLityński">W związku z brakiem uwag proponowany porządek dzienny posiedzenia uważam za przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#JanLityński">Pragnę przywitać przedstawicieli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz MPiPS i MF.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#JanLityński">Proszę wiceprezesa ZUS Ireneusza Fąfarę o zreferowania projektu budżetu ZUS oraz planów finansowych FUS i Funduszu Alimentacyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#IreneuszFąfara">Konstruując budżet ZUS oraz plany finansowe FUS i Funduszu Alimentacyjnego wzięliśmy pod uwagę określone założenia makroekonomiczne, które są specyficzne zarówno dla Zakładu jak i wspomnianych dwóch funduszy.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#IreneuszFąfara">Nie będę omawiał szczegółowo wszystkich tych założeń, gdyż członkowie Komisji mieli okazję omawiać je wielokrotnie, przypomnę, że konstruując budżet uwzględniliśmy przede wszystkim zmniejszenie składek na ubezpieczenia społeczne o 11.000.000 tys. zł z tytułu skutków finansowych reformy ubezpieczeń społecznych. Wskaźnik ściągalności składek na ubezpieczenia społeczne został określony na poziomie 96,0 proc. Wzięto pod uwagę, że Fundusz Ubezpieczeń Społecznych będzie mógł zaciągnąć pożyczki z budżetu państwa na kwotę 2.000.000 tys. zł. Przyjęto, że wzrost liczby osób uprawnionych do świadczeń emerytalno - rentowych wyniesie 0, 8 proc tj. do poziomu 7.325, 2 tys. Założono zmniejszenie liczby dni absencji chorobowej w związku z ustawą z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Inny przyjęty wskaźnik to zwiększenie wydatków na prewencje rentową do kwoty 87 310 tys. zł. Odpis z FUS na działalność Zakładu został zaplanowany na kwotę 2 734 200 tys. zł. Wzięto także pod uwagę skutki nowelizacji ustawy o funduszu alimentacyjnym wprowadzającą m. in. kryterium dochodowe warunkujące prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w wysokości 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego z roku ubiegłego oraz waloryzację górnej granicy świadczeń raz w roku.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#IreneuszFąfara">Wydatki budżetu w części 73 - Zakład Ubezpieczeń Społecznych zostały zaplanowane na poziomie 22.439.903 tys. zł. Dzielą się one na trzy działy. W dziale 85 - ochrona zdrowia zaplanowano wydatki w kwocie 168.400 tys. zł przeznaczone na składki na ubezpieczenie zdrowotne osób pobierających zasiłek wychowawczy oraz osób, którym przyznano renty na podstawie przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz członków ich rodzin.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#IreneuszFąfara">W dziale 86 - opieka społeczna - zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze zaplanowano wydatki w łącznej kwocie 4.729.438 tys. zł. Z tej kwoty 4.673.358 tys. zł przypada na zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze oraz 56.080 tys. zł na koszty ustalania uprawnień, wypłaty i dochodzenia nienależnie pobranych zasiłków.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#IreneuszFąfara">W dziale 95 - ubezpieczenia społeczne wydatki zostały zaplanowane w łącznej kwocie 17 542.069 tys. zł. Ta kwota dzieli się na następujące pozycje:</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#IreneuszFąfara">- składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński - 782.200 tys. zł;</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#IreneuszFąfara">- renty odszkodowawcze przyznane osobom poszkodowanym przez żołnierzy wojsk Federacji Rosyjskiej, wypłacane przez ZUS - 600 tys. zł;</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#IreneuszFąfara">- dotacje dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 15.919.269 tys. zł, w tym 11.000.000 tys. zł stanowią skutki finansowe reformy ubezpieczeń społecznych;</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#IreneuszFąfara">- dotacje dla Funduszu Alimentacyjnego - 840.000 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#IreneuszFąfara">Dochody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na 2000 r. zostały zaplanowane według przypisu w łącznej kwocie 87.655.539 tys. zł, tj. o 11,5 proc. wyżej od przewidywanego wykonania 1999 r. Wpływy do FUS zostały oszacowane ogółem na poziomie 85.427.869 tys. zł, tj. o 17 proc. wyżej, niż w tym roku.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#IreneuszFąfara">Kwota wpływu składek do Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) w 2000 r. uwzględnia przeciętną miesięczną liczbę członków opłacających regularnie składki do OFE na poziomie 8,2 mln oraz przeciętną miesięczną składkę w wysokości 103, 02 zł. Oszacowania liczby członków OFE opłacających składki oraz skutków finansowych z tego tytułu dokonano wariantowo, gdyż przyjmuje się, że w grudniu br. bardzo pokaźna grupa osób może jeszcze zadeklarować przystąpienie do funduszy. Trudno przewidzieć dokładnie ile tych osób będzie. Dlatego w obliczeniach posłużyliśmy się dwoma wariantami - optymistycznym i pesymistycznym - i w oparciu o nie przyjęliśmy średnią liczbę członków opłacających regularnie składki oraz jej wysokość.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#IreneuszFąfara">Plan wpływu składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 69.009.030 tys. zł uwzględnia ściągalność składek na poziomie 96, 9 proc. W planie na 2000 r. założono znaczną poprawę wskaźnika ściągalności, w porównaniu do 1999 r., m. in. w wyniku projektowanych zmian legislacyjnych oraz wdrożenia programu naprawczego ZUS. Przewidujemy, że po przejściowych problemach związanych z prowadzeniem bieżących rozliczeń na tle wdrażania reformy systemu ubezpieczeń społecznych, od początku 2000 r. możliwa będzie m. in. bieżąca analiza stanu rozliczeń i podejmowanie w związku z tym działań dyscyplinujących płatników składek oraz wdrażanie przymusowego dochodzenia zadłużeń.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#IreneuszFąfara">Wpływy składek na poszczególne fundusze zostały oszacowane następująco:</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#IreneuszFąfara">- fundusz emerytalny 32.218.900 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#IreneuszFąfara">- fundusz rentowy 27.975.220 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#IreneuszFąfara">- fundusz chorobowy 5.311.140 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#IreneuszFąfara">- fundusz wypadkowy 3.503.770 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#IreneuszFąfara">Pozostałe dochody własne (wpływy) Funduszu zaplanowano na kwotę 499.570 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#IreneuszFąfara">W wyniku tego dotacja dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych została zaplanowana w kwocie 15.919.269 tys. zł, w tym 11.000.000 tys. zł, jak już wspomniałem z tytułu reformy ubezpieczeń społecznych. Po wyeliminowaniu skutków finansowych reformy dotacja dla Funduszu wyniesie 4.919.269 tys. zł i jest o 14, 4 proc. niższa od uwzględnionej w przewidywanym wykonaniu br.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#IreneuszFąfara">Z wymienionej kwoty na dotację celową przypada 3.942.670 tys. zł, a 976.599 tys. zł na pozostałą dotację (uzupełniającą).</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#IreneuszFąfara">Wydatki Funduszu w roku 2000 zaplanowano w łącznej kwocie 87.427,896 tys. zł, tj. o 7,8 proc. wyżej od planowanego wykonania 1999 r.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#IreneuszFąfara">Wydatki poszczególnych funduszy w 2000 r. zaplanowano następująco:</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#IreneuszFąfara">- funduszu emerytalnego 40.038.129 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#IreneuszFąfara">- funduszu rentowego 34.568.370 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#IreneuszFąfara">- funduszu chorobowego 5.723.853 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#IreneuszFąfara">- funduszu wypadkowego 3.920.691 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#IreneuszFąfara">Planowane wydatki Funduszu obejmują:</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#IreneuszFąfara">- świadczenia pieniężne 84.133.301 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#IreneuszFąfara">- wydatki bieżące 117.742 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#IreneuszFąfara">- odpis na działalność Zakładu 2.734.200 tys. zł,</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#IreneuszFąfara">- koszt obsługi kredytu 442.626 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#IreneuszFąfara">Ta ostatnia pozycja pojawiła się w tym roku i przechodzi na rok następny.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#IreneuszFąfara">Wśród ogółu wydatków na świadczenia pieniężne aż ok. 90 proc. stanowią wydatki na emerytury i renty - 75.187.451 tys. zł (wzrost do planowanego wykonania 1999 r. o 7,9 proc.).</u>
<u xml:id="u-2.33" who="#IreneuszFąfara">Plan wydatków w tym zakresie uwzględnia przeciętną miesięczną liczbę emerytur i rent na poziomie 7.325, 2 tys. Planuje się, że przeciętna miesięczna wypłata emerytury - renty z FUS osiągnie w 2000 r. poziom 833,36 zł, przy przewidywanej w 1999 r. kwocie 778, 10 zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JanLityński">Mam prośbę, żeby nie referować szczegółowo danych, które posłowie otrzymali na piśmie, ale skupić się na omówieniu najistotniejszych problemów związanych z konstruowaniem projektu budżetu. Interesują nas szczególnie zmiany jakie nastąpiły w projekcie po przedłożeniu przez rząd autopoprawki oraz co wpłynęło na przyjęcie określonego wskaźnika ściągalności składek.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#IreneuszFąfara">Omówię jeszcze problem wydatków na zasiłki chorobowe, które w sposób istotny rzutują na wydatki FUS. Zaplanowane one zostały na poziomie 4.334.000 tys. zł, tj. o 336.480 tys. zł niżej w porównaniu do planowanego wykonania 1999 r. Jak widać chcemy dokonać tu znacznych oszczędności. Pomoże w tym wejście w życie ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Jednak widzimy tu pewne zagrożenie, gdyż jeżeli utrzyma się w 2000 r. liczba dni absencji chorobowej na poziomie zbliżonym do przewidywanego w bieżącym roku, to wydatki na ten cel mogą być wyższe w stosunku do planu nawet o ok. 1 mld zł.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#IreneuszFąfara">Jak już mówiłem wskaźnik ściągalności składek na ubezpieczenia społeczne został zaplanowany na poziomie 96,9 proc. Wyszliśmy z założenia, że ostatni rok funkcjonowania starego systemu prawnego i działania dotychczasowego systemu komputerowego ZUS, na którym opierała się nasza wiedza o tym co dzieje się u płatników składek, jest punktem odniesienia do planowania dochodów FUS w 2000 r. Przypomnę, że w 1998 r. wskaźnik, o którym mowa, kształtował się na poziomie 96,1 proc. W tym roku szacujemy, że może on wynieść ok. 92 proc. Założyliśmy więc, że w przyszłym roku, wzbogaceni o wiedzę na temat rozliczeń z płatnikami, która posłuży do coraz skuteczniejszej egzekucji ściągania składek, możemy osiągnąć lepsze wyniki, a także liczymy na odzyskanie części należności z 1999 r. Przyjęliśmy więc, w oparciu o te przesłanki, wzrost ściągalności składek o 0,8 proc. w stosunku do 1998 r., choć warto pamiętać, że jest to i tak o 2,1 proc. mniej niż zakładano jeszcze we wrześniu br., w przedłożeniu rządowym.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#IreneuszFąfara">Istotnym czynnikiem realizacji założonego planu FUS i Funduszu Alimentacyjnego jest sprawne funkcjonowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który zajmuje się poborem składki i wypłatą świadczeń. Dlatego warto zwrócić uwagę na odpis na działalność ZUS, gdyż ma to duży wpływ na wykonanie planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przypomnę, że ZUS planuje na 2000 r. przychody własne (wpływy) w ogólnej kwocie 429.392 tys. zł. Jeśli chodzi o koszty działalności bieżącej ZUS to powinny one zapewnić przede wszystkim ściągalność składek w założonej wysokości. W związku z tym przyjęliśmy wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Zakładzie o 5 pkt. procentowych powyżej zakładanego na 2000 r. poziomu inflacji, co oznacza osiągnięcie przeciętnej płacy w ZUS w wysokości 1.704 zł na 1 etat. Mówię o tym dlatego, że w czerwcu br. niektórzy członkowie Komisji zwracali uwagę na zbyt niskie płace pracowników Zakładu. Zarząd ZUS miał tego świadomość i podejmując decyzję o podwyżkach uwzględnił także i to, że ludzie zatrudnieni w ZUS zostali obciążeni w tym roku znacznie większymi zadaniami, bardzo trudnymi, choć często mało dostrzeganymi na zewnątrz. Naszym celem jest także zmniejszenie dystansu pomiędzy płacami w ZUS a średnim wynagrodzeniem w kraju.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#IreneuszFąfara">W związku z wdrożeniem programu naprawczego, oraz koniecznością stosowania nowych metod przy zastosowaniu starego systemu automatycznego rozliczeń składek (ARS), zdecydowaliśmy się także na zatrudnienie w ZUS około 2000 dodatkowych pracowników.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#IreneuszFąfara">Szczegółowe koszty bieżącej działalności Zakładu zostały zaprezentowane w informacji. Do najważniejszych należą wynagrodzenia osobowe w kwocie 907.668 tys. zł, które uwzględniają wspomniany wzrost zatrudnienia oraz wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#IreneuszFąfara">Wydatki na inwestycje zostały zaplanowane w łącznej kwocie 681.944 tys. zł. Przy uwzględnieniu planowanych dochodów własnych ZUS (wpływów) w wysokości 429.392 tys. zł oraz wydatków na działalność bieżącą i inwestycyjną Zakładu na łączną kwotę 3.163.592 tys. zł, dla zapewnienia prawidłowej realizacji przez ZUS zadań w 2000 r. odpis z Funduszu ustalono w kwocie 2.734.200 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#IreneuszFąfara">Istotną i nową pozycją w planie finansowym Funduszu na 2000 r. jest koszt obsługi kredytu. Przyjęliśmy jednak założenie, że w roku przyszłym, ZUS jako dysponent ustawowy FUS nie spłaci zarówno zaciągniętych w 1999 r. kredytów komercyjnych na sumę 2 mld 947 mln zł. Według stanu na 17 listopada br., do chwili obecnej spłacono 380 mln zł, a więc zadłużenie z tytułu kredytów wynosi 2,6 mld zł. Dodam, że w planie finansowym zapisane jest zadłużenie z tytułu udzielonych kredytów na sumę 3 mld zł, gdyż istnieje prawdopodobieństwo, że w grudniu br. ZUS na wypłatę bieżących świadczeń zaciągnie jeszcze kredyt komercyjny w wysokości ok. 300 mln zł.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#IreneuszFąfara">Przewidujemy, że spłata kredytów nastąpi dopiero w momencie, gdy dochody FUS będą odpowiednio wysokie, a więc lepsza będzie egzekucja należnych składek. Tym niemniej trzeba będzie spłacać w przyszłym roku odsetki od kredytów i pożyczek i na to przewidziano sumę 442.626 tys. zł, przy założeniu, że średnioroczne stopy procentowe pozostaną na niezmienionym poziomie.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#IreneuszFąfara">Pragnę zauważyć, że Zarząd ZUS dostrzega zagrożenia, które mogą wystąpić przy realizacji planu finansowego FUS w 2000 r. Powinni o tym wiedzieć zarówno posłowie jak i opinia publiczna. Wspominałem już o skutkach finansowych reformy systemu ubezpieczeń społecznych oraz problemach, które mogą wyniknąć w przypadku, gdy nie uda się osiągnąć przyjętego wskaźnika ściągalności składek na poziomie 96,9 proc. Muszę także zwrócić uwagę na niski stan środków pieniężnych Funduszu na początku 2000 r., który będzie wynosił 120.000 tys. zł, co zapewnia tylko ok. 10 proc. wypłaty jednego terminu płatności emerytur i rent.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#IreneuszFąfara">Kolejnym zagrożeniem jest to, iż wydatki na zasiłki chorobowe zostały oszacowane przy założeniu znacznego obniżenia liczby dni absencji chorobowej podlegającej sfinansowaniu z FUS.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#IreneuszFąfara">Warto też uwzględnić, że dochody Funduszu z tytułu składek zostały podwyższone o 400.000 tys. zł o oszacowane skutki projektowanej nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, natomiast wydatki na emerytury zmniejszone o 157.000 tys. zł z tytułu nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W przypadku, gdy projektowane zmiany przepisów nie wejdą w życie w 2000 r. wystąpi niedobór środków w Funduszu na ok. 545 mln zł.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#IreneuszFąfara">Przejdę teraz do omówienia planu finansowego Funduszu Alimentacyjnego. Fundusz ten służy do wypłacania świadczeń alimentacyjnych w przypadku całkowitej bezskuteczności egzekucji alimentów od zobowiązanych do ich płacenia.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#IreneuszFąfara">Plan finansowy omawianego Funduszu uwzględnia nowelizację ustawy o funduszu alimentacyjnym. Na 2000 r. zaplanowano w związku z tym dochody Funduszu według przypisu w łącznej kwocie 1.893.58 tys. zł, w tym z dotacji z budżetu w wysokości 840.000 tys. zł. Również i tu dostrzegamy pewne zagrożenia m. in. wynikające z przyjęcia w 2000 r. wyższego wskaźnika pokrycia wydatków Funduszu wpływami od osób zobowiązanych do alimentacji na poziomie 23 proc. W latach poprzednich wskaźnik ten kształtował się średnio na poziomie ok. 19 proc.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#IreneuszFąfara">Jak widać postawiliśmy przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych ambitne zadanie, ale możliwe naszym zdaniem do realizacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JanLityński">Proszę posłankę Ewę Tomaszewską o przedstawienie koreferatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#EwaTomaszewska">Chciałabym zwrócić uwagę, że w omawianych częściach projektu budżetu mamy do czynienia z wieloma nowymi rozwiązaniami i dlatego bardzo trudne jest dokonywanie porównań planów finansowych tegorocznych z tymi, które mają być realizowane w 2000 r. Wynika to przede wszystkim z wdrażania reformy ubezpieczeń społecznych, a także wejścia w życie nowych ustaw, które przyniosą zarówno pewne oszczędności w wydatkach jak i będą generowały rozwój niektórych świadczeń, co wynika z realizacji przez państwo określonych zadań w polityce społecznej.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#EwaTomaszewska">Jak widać problemy ZUS wiążą się ściśle z wprowadzaniem w życie rozwiązań reformy m. in. takich jak odpływ składek do OFE i koniecznością pokrycia niedoborów w tym zakresie z budżetu państwa. ZUS boryka się także przy realizacji zadań związanych z reformą z poważnymi problemami organizacyjnymi. Chodzi tu zwłaszcza o przyjęcie nowych form działania, całkowicie odmiennych od dotychczasowych.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#EwaTomaszewska">Biorąc to pod uwagę chciałabym podzielić się pewnymi wątpliwościami i zastrzeżeniami, które zrodziły się podczas lektury przedstawionego nam przez ZUS materiału informacyjnego na temat projektu budżetu i planów finansowych funduszy. Jeśli chodzi o konstrukcje budżetu, to nie budzi wątpliwości oparcie jej na takich założeniach jak: przewidywany wzrost przeciętnego zatrudnienia w gospodarce narodowej, średnioroczny wskaźnik przeciętnego wynagrodzenia, waloryzacja świadczeń.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#EwaTomaszewska">Niepokoi natomiast planowane zmniejszenie składek na ubezpieczenia społeczne o 11.000.000 tys. zł z tytułu skutków finansowych reformy ubezpieczeń społecznych.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#EwaTomaszewska">Wątpliwości budzi także przyjęcie wskaźnika ściągalności składek na poziomie 96,9 proc. Czy ten wskaźnik jest realny wobec stwierdzenia zawartego w dostarczonym materiale, iż plan finansowy FUS na rok 2000 został skonstruowany w taki sposób, że mogą wystąpić trudności w jego realizacji, bowiem nawet niewielkie odchylenia od wielkości planowanych, mogą powodować zakłócenia płynności finansowej Funduszu. Jestem za tym, aby reformę przeprowadzać w sposób oszczędny i zdyscyplinowany, ale jeżeli zostaną przyjęte zbyt trudne do zrealizowania zadania, to w którymś momencie może się okazać, że cały system zacznie się rozpadać i nastąpi zakłócenie płynności finansowej. Chciałabym od przedstawiciela ZUS uzyskać wyjaśnienie na ile ustalony obecnie wskaźnik ściągalności składek jest realny? Właśnie tutaj dostrzegam największe zagrożenie dla funkcjonowania ZUS choć także w wielu innych projektu mamy do czynienia z przyjęciem założeń, których wykonanie nie jest takie do końca pewne.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#EwaTomaszewska">Muszę także zwrócić uwagę na kwestie związane z zaciąganiem przez ZUS pożyczek z budżetu państwa. Uważam, że tworzymy przez to rozwiązania, które rozmijają się z regulacjami, które zostały przyjęte przez Sejm jeszcze w ubiegłej kadencji. Przypomnę, że zostało wtedy ustalone między partnerami społecznymi i politycznymi, iż środki na sfinansowanie deficytu w FUS, który powstanie w związku z budową II filaru będą pochodzić z prywatyzacji mienia skarbu państwa i zostaną przekazane za pośrednictwem budżetu państwa. Chodzi o to że staje się regułą, iż niedobory są pokrywane nie z dotacji lecz z pożyczek, które przecież trzeba zwracać i to z odsetkami. Jest to niezgodne z założeniami reformy i dlatego proszę o wyjaśnienie tej sprawy.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#EwaTomaszewska">W projekcie założono, że waloryzację świadczeń emerytalno - rentowych od 1 czerwca 2000 r. według wskaźnika 104,3 proc. co ma zapewnić realny wzrost przeciętnego świadczenia o 0,3 proc. w odniesieniu do prognozowanego wskaźnika cen towarów i usług. Uważam, że jest to zbyt mało. Jestem świadoma, że zależne jest to od możliwości finansowych państwa, ale mimo to taki stan rzeczy na pewno nie ucieszy emerytów i rencistów.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#EwaTomaszewska">Przyjęto także założenie, że wejście w życie ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, spowoduje zmniejszenie liczby dni absencji chorobowych. Wydaje się jednak, że chyba zbyt optymistycznie oszacowano skutki wprowadzenia tej regulacji, a tym samym zaplanowano zbyt małą kwotę na wypłaty zasiłków chorobowych. Czy ZUS prawidłowo ocenił efekty stosowania nowych przepisów i oparł się w swoich szacunkach na zebranych doświadczeniach?</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#EwaTomaszewska">Kolejnym problemem, na który chcę zwrócić uwagę, są wydatki na prewencję rentową. Wydaje się, że ta forma, stosowana od trzech lat, zyskuje na znaczeniu i przynosić zaczyna pierwsze efekty. Chcielibyśmy usłyszeć czy ZUS, po zebraniu pewnych doświadczeń, dostrzega celowość dalszego rozwoju prewencji.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#EwaTomaszewska">Jeśli chodzi o Fundusz Alimentacyjny, to jego plan finansowy uwzględnia skutki zmian prawnych w tej dziedzinie, które m. in. wprowadziły kryterium dochodowe warunkujące prawo do świadczeń z Funduszu na poziomie 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego z roku ubiegłego.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#EwaTomaszewska">Muszę wspomnieć także o nowym problemie płacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne przez osoby pobierające zasiłek wychowawczy oraz przez osoby, którym przyznano renty zgodnie z przepisami dotyczącymi zaopatrzenia inwalidów wojennych i wojskowych oraz członków ich rodzin. Również i tu może wystąpić pewne niedoszacowanie wydatków, gdyż nie do końca znane nam są potrzeby w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#EwaTomaszewska">Podobnie ma się rzecz z wprowadzeniem w życie nowych regulacji ustawowych, które podwyższają zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze i poszerzają prawo do pobierania ich na osoby wychowujące trzecie i każde następne dziecko, w wysokości analogicznej jak miało to miejsce w przypadku osób samotnie wychowujących dzieci. Jeszcze raz pragnę stwierdzić, że jeżeli w wymienionych przypadkach nie będą dokładnie, zgodnie z potrzebami zaplanowane wydatki na świadczenia, to może spowodować to kolejne poważne perturbacje finansowe ZUS grożące utratą płynności przez Zakład.</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#EwaTomaszewska">Do nowych wydatków, spowodowanych wprowadzeniem ustaw zawiązanych z reformą, których dotychczas budżet nie ponosił, trzeba także zaliczyć składkę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński. Przeznaczono na ten cel kwotę 782.200 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#EwaTomaszewska">Nowością jest wyodrębnienie w budżecie, w ramach FUS funduszy odpowiadających określonym ryzykom ubezpieczeniowym, tj. emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego i rezerwowego. W związku z tym dochody i wydatki Funduszu zostały podzielone na poszczególne fundusze.</u>
<u xml:id="u-6.14" who="#EwaTomaszewska">Po raz pierwszy otrzymaliśmy projekt budżetu, w którym niektóre dochody i wydatki zostały wyliczone w sposób wariantowy. Jest to bardzo dobra praktyka, która pozwala lepiej uświadomić sobie istniejące uwarunkowania i realia i dobrze motywuje przyjęte rozwiązania. Jednak niepokojące jest to, że w przypadku, gdy okaże się, iż urzeczywistnia się warianty najbardziej pesymistyczne, to znowu płynność finansowa ZUS może zostać zagrożona. Trzeba zastanowić się czy realne jest założenie, że poprawa ściągalności składek uzyskana zostanie po wprowadzeniu systemu bieżących rozliczeń, który umożliwi bieżącą analizę ich stanu i podjęcie działań dyscyplinujących płatników składek oraz wdrożenie przymusowego dochodzenia zadłużeń. Jestem rzecznikiem działań dyscyplinujących, ale czy odniosą one skutek wobec kopalń, gdzie nie wystarczy wysłać komornika. Jak ZUS zamierza postępować w tym przypadku?</u>
<u xml:id="u-6.15" who="#EwaTomaszewska">Odnotować należy jednak fakt, że zaplanowano pozostałe dochody własne Funduszu na kwotę 499.570 tys. zł, które pochodzić będą m. in. z odsetek za zwłokę od nieterminowego opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń i oprocentowania rachunków bankowych FUS. Poprawi to kondycję finansową Zakładu. Cieszyć może i to że po wyeliminowaniu skutków finansowych reformy dotacja dla Funduszu wynosi 4.919.269 tys. zł i jest o 14,4 proc. niższa od uwzględnionej w przewidywanym wykonaniu br.</u>
<u xml:id="u-6.16" who="#EwaTomaszewska">Pewne zagrożenie niesie za sobą i to że dotacja celowa przeznaczona jest na sfinansowanie wydatków na świadczenia pieniężne inne niż z ubezpieczenia społecznego, zlecone Zakładowi do wypłaty na mocy odrębnych, często dotychczas niestosowanych regulacji.</u>
<u xml:id="u-6.17" who="#EwaTomaszewska">Chcę zwrócić uwagę na jeszcze jeden niepewny element, który może mieć wpływ na wydatki Funduszu. Chodzi o skutki projektowanej nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przewidującej zawieszenie prawa do wcześniejszej emerytury dla osób, które przeszłyby na tę emeryturę od nowego roku i podjęły pracę. Trudno powiedzieć, czy uda się osiągnąć z tego tytułu zaplanowane oszczędności w wydatkach w kwocie 157.000 tys. zł. Dla mnie jest sprawą oczywistą, że jest to nierealne, gdyż mamy świadomość, że nowelizacja wspomnianej ustawy nie wejdzie w życie w założonym przez rząd kształcie.</u>
<u xml:id="u-6.18" who="#EwaTomaszewska">Interesuje mnie również co spowodowało, że na zasiłki i pozostałe świadczenia zaplanowano kwotę wyższą o 3,2 proc. od planu wykonanego w 1999 r.?</u>
<u xml:id="u-6.19" who="#EwaTomaszewska">Na zakończenie chcę zauważyć, że w projekcie ustawy budżetowej nie uwzględniono skutków wydłużenia wymiaru urlopu macierzyńskiego. Decyzję w tej sprawie podjął ostatnio Sejm. Przecież budżet państwa musi gwarantować realizację obowiązującego prawa. Mam również zastrzeżenia do zaproponowanych kosztów obsługi kredytu.</u>
<u xml:id="u-6.20" who="#EwaTomaszewska">Mówiąc o Funduszu Alimentacyjnym mogę jedynie stwierdzić, że plan finansowy został zbudowany przy uwzględnieniu skutków nowelizacji ustawy o funduszu alimentacyjnym. Założono w nim wzrost wpływów zobowiązanych do alimentacji. Interesuje mnie, na jakiej podstawie przyjęto takie założenie?</u>
<u xml:id="u-6.21" who="#EwaTomaszewska">Proponuję, aby w przyszłym roku ZUS opracował materiał zawierający więcej danych porównawczych, w stosunku do lat ubiegłych, oraz ukazujący procentowy wzrost świadczeń w stosunku do planowanej inflacji. Mam świadomość, że w tym roku, ze względu na spiętrzenie prac było to niemożliwe.</u>
<u xml:id="u-6.22" who="#EwaTomaszewska">Reasumując przedłożony projekt budżetu ZUS oraz planów finansowych funduszy uznaję za trudny, gdyż opracowany w oparciu o nowe, niesprawdzone w praktyce, rozwiązania ustawowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JanLityński">Proponuję, żeby do zgłoszonych przez posłankę Ewę Tomaszewską wątpliwości i uwag ustosunkowali się przedstawiciele ZUS, a potem rozpoczniemy dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#IreneuszFąfara">Chciałbym w pierwszej kolejności ustosunkować się do kwestii ściągalności składek oraz pożyczek, które są ze sobą powiązane.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#IreneuszFąfara">Na przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych składają się trzy podstawowe źródła finansowania. Są to składki, dotacje oraz pożyczki i kredyty. Jak wynika z doświadczeń tego roku wszystkie te trzy źródła mają zasadnicze znaczenie dla utrzymania płynności finansowej Funduszu. Jest to sprawa fundamentalna, która była przez cały 1999 r. przedmiotem naszej szczególnej troski i zabiegów.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#IreneuszFąfara">Muszę stwierdzić, że na płynność finansową Funduszu mają wpływ zarówno określone działania zarówno ZUS jak i ubezpieczonych, które musieliśmy przewidzieć i uwzględnić przy konstrukcji projektu budżetu.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#IreneuszFąfara">Padło pytanie czy założony na poziomie 96,9 proc. wskaźnik ściągalności składek jest realny. Naszym zdaniem jest to zadanie bardzo ambitne, ale możliwe do wykonania. Warto w związku z tym przypomnieć, że w 1997 r. ściągalność składek wynosiła 97,3 proc., w 1998 r. 96,1 proc. W tym roku ściągalność spadła do ok. 92 proc. Stało się tak dlatego, iż ZUS zaprzestał systematycznego, comiesięcznego monitorowania egzekwowania od płatników należności. Brak było w związku z tym informacji o przestrzeganiu przez płatników terminów wpłat składek, a także czy uiszczane są one w należnej wysokości. Dopiero w sierpniu br. powrócono do monitoringu płatności składek i egzekucji należności. Potrzeba jednak kilku miesięcy, aby te działania okazały się skuteczne i zaczęły przynosić efekty. Z dużą satysfakcją mogę stwierdzić, że obserwujemy już pierwsze oznaki poprawy sytuacji. W listopadzie br. wpłynęło na konto ZUS 5,142 mld zł, a więc więcej niż w poprzednich miesiącach w sierpniu br. wpłynęło 5 mld. zł. Dodam, że stało się tak pomimo że w tym okresie można było spodziewać się już spadku wpływów z tytułu tzw. efektu trzydziestokrotności oraz wejścia w życie nowelizacji ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, w wyniku której osobie wychowującej trzecie i każde następne dziecko zaczął być wypłacany zasiłek wychowawczy. Szacowaliśmy, że w wyniku tego wpływy spadną do poziomu ok. 4,7 mld zł. Jednak jak widać tak się nie stało i dochody ze składek są coraz większe. Jesteśmy przekonani, że jest to spowodowane wzmożoną działalnością kontrolną i egzekucyjną. Obserwujemy także, że płatnicy, którzy zaniechali płacenia składek sami występują do ZUS o zawarcie porozumień dotyczących spłaty należności w ratach, co związane jest z koniecznością uregulowania dotychczasowych części zobowiązań.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#IreneuszFąfara">Ostatecznie ustalając wskaźnik ściągalności składek w 2000 r. oparliśmy się na dotychczasowych doświadczeniach, wzięliśmy pod uwagę ostatnie trendy i przyjęliśmy, że powinien on być zbliżony do tego z 1998 r. Mając jednak na uwadze stan finansów państwa i czując się za nie współodpowiedzialny ZUS uznał, że musi dokonać egzekucji zaległych składek za 1999 r. i dlatego zaproponował podniesienie wskaźnika o 0,8 proc. do 96,9 proc. Mamy świadomość, że nie jest to zadanie proste, ale realne jeżeli doprowadzimy do tego, że Zakład będzie działał skutecznie i skutecznie będzie wreszcie działał system informatyczny. Oczywiście będzie to miało podstawowe znaczenie dla zapewnienia płynności finansowej Zakładu.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#IreneuszFąfara">Jeśli chodzi o planowane pożyczki i kredyty, to należy stwierdzić, że ustawodawca przewidział możliwość ich zaciągania. Skorzystamy z tej możliwości jedynie w przypadku, gdy nie będzie możliwości skorzystania z dotacji lub gdy wpływy ze składek będą jednak niższe od planowanych. Najpierw, jeżeli zajdzie taka potrzeba, sięgniemy po możliwość wzięcia pożyczki z budżetu w wysokości 2 mld zł, a w następnej kolejności dopiero po kredyty komercyjne. Chcę wyjaśnić, że kredyty komercyjne zaciągnięte w tym roku nie były związane z planowanymi kosztami reformy lecz z nieskutecznością Zakładu. Dodam, że przewidywano, iż koszty te wyniosą 4,1 mld zł. ZUS przekazał do OFE ok., 2 mld zł. Należy do tego dodać skutki tzw. efektu trzydziestokrotności, co razem daje sumę ok. 3 mld zł. Niestety, w związku z problemami identyfikacyjnymi nie jesteśmy w stanie dokładnie określić ile pieniędzy Zakład powinien przelać na konta otwartych funduszy.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#IreneuszFąfara">Mówiąc o zasiłkach i innych świadczeniach trzeba stwierdzić, że na ich wypłaty zaplanowano kwotę tylko o 3,2 proc. wyższą od przewidywanego wykonania w 1999 r. Stało się tak dlatego, że zakładamy obniżenie liczby dni absencji chorobowej podlegającej sfinansowaniu z FUS i wydanie na ten cel 4.334.000 tys. zł czyli o 386.480 tys. zł mniej niż w 1999 r. Uznaliśmy także, że punktem odniesienia do tych kalkulacji powinien być 1996 r. gdyż był to ostatni rok w miarę normalny, jeśli chodzi o liczbę zwolnień - liczba dni absencji chorobowych 140 mln - i dopiero potem zaczęły występować zjawiska patologiczne. Na 2000 r. założyliśmy liczbę dni absencji chorobowych na poziomie 133,8 mln. Muszę przyznać, że nie mamy dokładnego rozeznania jak przebiega realizacja ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ale mamy sygnały z kilku źródeł, że we wrześniu i październiku znacznie spadły wypłaty z tytułu zasiłku chorobowego. Wydatki na prewencję rentową w 2000 r. zostały ustalone w kwocie 87.310 tys. zł. W tym roku z leczenia rehabilitacyjnego skorzystało 35 tys. osób na co wydano 35 mln zł. W następnym roku planujemy objęcie prewencją 45 tys. ubezpieczonych. Przeciętny okres rehabilitacji wynosi 34 dni. Z uzyskanych danych z ośrodków rehabilitacji wynika, że osoby, które skorzystały z prewencji rentowej aż w 82 proc. wykazują zdolność do dalszej pracy. W tej chwili nie dysponujemy jednak zbiorczą informacją na temat tego ile z tych osób powróciło do pracy. Zbierzemy te dane z urzędów pracy. Z przytoczonych danych wynika jednak niezbicie, że jest to forma pomocy, która powinna być kontynuowana. Mogę jedynie potwierdzić, że w związku z wejściem w życie wielu nowych uregulowań sporządzenie projektu budżetu na 2000 r. miało charakter precedensowy, jednak dołożyliśmy starań, aby wszystkie wyliczenia i szacunki były wiarygodne.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#IreneuszFąfara">Pytano także na jakiej podstawie ZUS tak optymistycznie ocenia możliwość zwiększenia wpływów od osób zobowiązanych do alimentacji. Bierze się on po pierwsze z deklaracji Ministerstwa Finansów, iż urzędy skarbowe będą ściśle współpracowały z nami przy ściąganiu należności, a po drugie z przekonania, że nowelizacja ustawy o funduszu alimentacyjnym pozwala na lepszą egzekucję świadczeń.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JanLityński">Pragnę jedynie dodać, że w zeszłym roku działania Komisji Finansów Publicznych spowodowały zmniejszenie środków na rehabilitację rentową. Miejmy nadzieję, że w tym roku ta sytuacja się nie powtórzy i przedstawiciele rządu będą zaciekle bronili tej pozycji w projekcie budżetu i nie pozwolą na zabranie środków i przekazanie ich na bliżej nieznane cele.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#EwaLewicka">Mogę zapewnić, że dołożymy wszelkich starań, aby ta sytuacja się nie powtórzyła.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AnnaFilek">Jakie jest w chwili obecnej zadłużenie FUS z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#IreneuszFąfara">Obecnie zadłużenie w bankach komercyjnych wynosi 2.594.900 tys. zł, zaś z tytułu pożyczki z budżetu państwa 2.400.000 tys. zł. Planujemy wykorzystanie całej sumy pożyczonej z budżetu. Przewidujemy także konieczność spłacenia jednego z kredytów komercyjnych w wysokości ok. 200.000 tys. zł. Poszukujemy źródeł sfinansowania spłaty tego zadłużenia, ale może się okazać, że uda nam się uregulować zobowiązania z bieżących wpływów, tak jak to miało miejsce w listopadzie br. gdy udało się nam w ten sposób spłacić kredyt w wysokości 380 mln zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AnnaFilek">Uzyskaliśmy informację, że do otwartych funduszy emerytalnych zapisało się dodatkowo 3 mln osób. Tymczasem w projekcie planu finansowego zapisano, że przewiduje się, iż na koszty wdrażania reformy z tym związane wydane zostanie w 1999 r. 4.000.000 tys. zł z czego do OFE będzie przekazane 3.200.000 tys. zł. Rodzi się pytanie dlaczego nie przewiduje się większych wydatków na składki do otwartych funduszy jeżeli do tych funduszy przystąpiło o 1/3 osób więcej niż zaplanowano?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#IreneuszFąfara">Starałem się wyjaśnić już ten problem. Myśmy założyli, że do OFE przystąpi w 1999 r. powyżej 9 mln osób. Istotna jednak jest nie ich ilość, ale ile z nich będzie regularnie opłacać składki. Przyjęliśmy, że będzie tak w przypadku 8, 2 mln osób. Jeżeli pomnożymy to przez średnią wysokość składki 103,2 zł, to otrzymamy sumę taką jaką zakładaliśmy w planie na 2000 r. tj. 10,1 mld zł. Naturalnie mowa tu o wariancie wypośrodkowanym.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#IreneuszFąfara">W materiale przedstawiliśmy co się stanie jeżeli zostanie zrealizowany któryś z dwóch pozostałych wariantów, a więc zakładających większą i mniejszą liczbę członków OFE opłacających co miesiąc składki. Można szacować, że kwota odpływu składek zawierać się będzie w przedziale od 9,3 mld zł do 10,9 mld zł. Jeżeli do tego dodać skutki tzw. efektu trzydziestokrotności to ostatecznie może to dojść do 11 mld zł.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#IreneuszFąfara">W 1999 r. składki nie były płacone przez 12 miesięcy, a więc i kwota przewidziana do przekazania do OFE jest mniejsza.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#AnnaFilek">Mnie nie chodzi o kwotę zaplanowaną do przekazania do OFE w 2000 r., ale o środki przewidziane na ten cel w roku bieżącym, których moim zdaniem, może nie starczyć na pokrycie zobowiązań ZUS. Może przedstawiciel resortu pracy wyjaśni mi tę sprawę.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#EwaLewicka">Mogę zapewnić, że zaplanowana na ten rok kwota 4.000.000 tys. zł wystarczy na pokrycie zobowiązań w stosunku do OFE. Proszę zauważyć, że liczba ludzi, którzy podejmowali decyzję o przystąpieniu do otwartych funduszy rosła z miesiąca na miesiąc. Spora grupa osób zapisała się do funduszy dopiero w ostatnich miesiącach tego roku, a więc w praktyce ich składki będą przekazywane dopiero w 2000 r. Planując wydatki z tego tytułu na rok przyszły myśmy brali pod uwagę zarówno te narastające tendencje do składania deklaracji, a także przewidywaną liczbę osób należących do funduszy pod koniec 2000 r. Chodzi tu o ludzi młodych, którzy wejdą dopiero na rynek pracy i przystąpią do II filaru.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#EwaLewicka">Muszę także wyjaśnić, że dane które otrzymaliśmy od funduszy o ilości członków są nieprecyzyjne i muszą zostać zweryfikowane. Okazało się, że akces do funduszy złożyło bardzo wiele osób, których nie ma w systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#MaciejManicki">W materiałach ZUS mowa jest o skutkach finansowych nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w której zakłada się objęciem ubezpieczeniami społecznymi przychodów dotychczas nieoskładkowanych m. in. umów o dzieło. Mam nadzieję, że w tych wyliczeniach wzięto pod uwagę jedynie umowy zawarte z własnym pracodawcą.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#MaciejManicki">Interesuje mnie, na jaką kwotę ocenia się ubytek dochodów z tytułu przesunięcia terminu poboru składki w 1999 r. o jeden miesiąc? Czy ten ubytek został w projekcie uwzględniony jako różnica między przypisem a wpływami, czy też może przypis został o nią pomniejszony?</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#MaciejManicki">Pragnę zauważyć, że dostarczony przez ZUS materiał informacyjny na temat projektu budżetu został przygotowany w sposób przejrzysty co pozwala sobie wyrobić zdanie na temat sytuacji finansowej Zakładu.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#IreneuszFąfara">Chodzi tu o kwotę 1.483.000 tys. zł i przypis został pomniejszony o tę kwotę.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JanRulewski">Dlaczego w projekcie nie zostały uwzględnione środki na zwiększenie wypłat z tytułu wydłużenia wymiaru urlopów macierzyńskich? Dlaczego w projekcie założono waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych na poziomie 104,3 proc. choć już wiadomo, że inflacja w okresie od czerwca do grudnia br. wyniesie ok. 7 proc. Warto także byłoby dowiedzieć się, czy uwzględniono ten poziom inflacji przy szacowaniu kosztów obsługi kredytów zaciągniętych w 1999 r.? Reasumując, czy wobec tego pożyczka z budżetu państwa w wysokości 2 mld zł w pełni pokryje niedobory ZUS, które jak udowodniłem mogą być znacznie większe od planowanych?</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#JanRulewski">Czy ZUS ma jakieś ukryte rezerwy finansowe np. w pozycji zasiłki rodzinne? Ile zaoszczędzono na ich wypłacie w bieżącym roku, a ile przewiduje się zaoszczędzić z tego tytułu w 2000 r.? Odnoszę wrażenie, że możemy tu mieć do czynienia z bardzo poważnymi nadwyżkami.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JanLityński">Czy w pańskiej wypowiedzi dotyczącej waloryzacji świadczeń zawarta jest sugestia, aby w projekcie ustawy budżetowej na 2000 r. zmienić zakładany wskaźnik inflacji?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JanRulewski">Mnie chodzi przede wszystkim o wyjaśnienie czy przyjęte wskaźniki są realne i czy możliwe jest w związku z tym wykonanie budżetu ZUS. Mam co do tego wątpliwości i chcę je rozwiać.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#IreneuszFąfara">Według danych GUS wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, za 10 miesięcy tego roku, w stosunku do 10 miesięcy roku ubiegłego, wyniósł 106,8 proc. Oznacza to, że nie powinien być przekroczony założony w ustawie budżetowej na 1999 r. średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług ustalony na 108,5 proc. Czyli że nie zajdzie potrzeba przeprowadzenia w 2000 r. drugiej waloryzacji świadczeń. Natomiast jeżeli w 2000 r. inflacja będzie wyższa od zakładanej w ustawie budżetowej, to naturalnie dwie waloryzacje będą wtedy przeprowadzone, zgodnie z obowiązującym prawem, dopiero w roku następnym.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#IreneuszFąfara">Na ostatnie pytanie posła Jana Rulewskiego mogę oświadczyć, że nie mamy w ZUS żadnych ukrytych rezerw, ani zaoszczędzonych środków. Proszę zauważyć, że założyliśmy, iż w 2000 r. zmniejszymy ilość wypłat z tytułu zasiłków rodzinnych. Trudno więc oczekiwać, że można będzie tutaj odłożyć jakieś środki. Jedynie możemy liczyć na dodatkowe wpływy spowodowane skuteczniejszą egzekucją składek.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#EwaLewicka">Istotnie pozostawała kwota do dyspozycji ok. 140 mln zł i po podjęciu decyzji o wypłatach dodatkowych jednorazowych zasiłków na trzecie i kolejne dzieci w rodzinie została ona spożytkowana na sfinansowanie tych zasiłków.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#JanRulewski">Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie dotyczące środków na wypłaty z tytułu wydłużonych urlopów macierzyńskich. Dodam, że według informacji uzyskanych z Ministerstwa Finansów ZUS wyłożył ok. 190 mln zł na wypłatę dodatków rodzinnych, ale otrzymał zwrot tej sumy z rezerwy celowej.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#JanRulewski">Muszę przypomnieć, że przewodniczący Komisji Finansów Publicznych zobowiązał się do tego, że pieniądze na ten cel zostaną wygospodarowane w budżecie. Muszę wyjaśnić, że nie wszystkie środki, są związane z FUS i np. składki, które są płacone za osoby przebywające na urlopach macierzyńskich i wychowawczych opłacane są z budżetu państwa. Natomiast z FUS są wypłacane zasiłki dla kobiet przebywających na urlopach macierzyńskich. Chodzi tu o kwotę ok. 150 mln zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#StefanMacner">Mam sporo wątpliwości do niektórych założeń projektu. Wydaje mi się, że trudno będzie liczyć na zmniejszenie się liczby wydawanych zwolnień z tytułu chorób w sytuacji gdy planowane są znaczące redukcje zatrudnienia w górnictwie, hutnictwie i innych branżach. Ludzie zagrożeni zwolnieniami z pracy często korzystają z „lewych” zwolnień lekarskich.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#StefanMacner">Bardzo trudno sobie także wyobrazić, że przy tak dużej redukcji zatrudnienia w licznych dużych zakładach, uda się zrealizować wskaźnik ściągalności składek na ubezpieczenia społeczne na poziomie 96,9 proc. Warto także zwrócić uwagę, że poprawa ściągalności składek ma nastąpić w wyniku wdrożenia programu naprawczego ZUS. Niestety Komisja do tej pory nie miała możliwości zapoznać się z tym programem, który chyba został utajniony. Wiemy jedynie z przecieków prasowych, że planowane jest nałożenie bardzo wysokich kar na te firmy, które nie płacą składek w tym na kopalnie i PKP. Obawiam się, że pomimo to nie ściągnie się z tych firm zaległych składek i w końcu przyjdzie za to zapłacić wszystkim podatnikom. Jestem za tym, aby patrzeć z dużym dystansem na niektóre założenia w przedstawionych nam planach finansowych, gdyż może się zdarzyć, że wiele z prognoz znowu się nie sprawdzi i trzeba będzie po raz kolejny ratować sytuację finansową ZUS.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#StefanMacner">Aby nie być gołosłownym wskażę, że wyliczenia są oparte m. in. na założeniu, że nastąpi w 2000 r. wzrost przeciętnego zatrudnienia w gospodarce narodowej o 1 proc. w stosunku do roku ubiegłego. Przecież wszyscy zdają sobie sprawę, że jest to nierealne, gdyż stopa bezrobocia będzie wzrastać, a nie spadać.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#JanLityński">Takie założenia zostały przekazane przez Ministerstwo Finansów, a więc i pytania o ich realność należy kierować pod adresem tego resortu, a nie ZUS.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#StefanMacner">Mimo to uważam, że mam prawo do zgłaszania swoich wątpliwości pod adresem projektu budżetu i wskazywania w jakich punktach rozmija się on z rzeczywistością.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#StefanMacner">Chciałbym także prosić o przekazanie nam, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, informacji o stanie wprowadzenia nowego systemu informatycznego ZUS. Miała ona być przekazana do Sejmu w końcu listopada lub w pierwszych dniach grudnia br. Pozwoliłoby to nam bliżej zapoznać się z sytuacją Zakładu i ocenić, czy jego plany na rok następny są realne.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#IreneuszFąfara">Wychodzimy z założenia, że instrumenty w które został wyposażony ZUS pozwolą zarówno na znacznie bardziej skuteczne egzekwowanie składek jak i zwalczanie patologii w postaci pobierania zasiłków chorobowych zamiast innych świadczeń, przez osoby zwalniane z pracy. My po prostu chcemy, aby było w tym zakresie przestrzegane prawo. Mamy nadzieję, że nam się to uda, ale naturalnie zwracamy jednocześnie uwagę na możliwe zagrożenia i wskazujemy, że w przypadku niepowodzenia naszych działań wydatki na wypłaty zasiłków, o których mowa mogą być wyższe w stosunku do planu o ok. 950 mln zł.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#IreneuszFąfara">Na temat ściągalności składek mówiłem już bardzo dużo. Mogę jedynie dodać, że górnictwo w tym roku zapłaciło ok. 60 proc. należnych, bieżących składek, podczas gdy rok wcześniej tylko 20 proc. Jak widać jest pewien znaczny postęp. Zgodnie z ustawą zaległe zobowiązania jeszcze nie muszą być spłacane.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#IreneuszFąfara">Jeśli chodzi o PKP to w 1999 r. nastąpiło gwałtowne załamanie finansowe przedsiębiorstwa, co zaowocowało tym, że jest ono winne ZUS 1 mld zł. Jak wiemy Sejm pracuje nad ustawą o restrukturyzacji PKP i proponowane są w niej niektóre rozwiązania odnośnie składek zbliżone do tych, które przyjęto dla górnictwa. Zakładają one stworzenie odpowiednich instrumentów finansowych, które pomogą w oddłużeniu firm, które powstaną, ale pod warunkiem bieżącego regulowania należności wobec ZUS. Może spowoduje to, że w 2000 r. PKP będzie płacił składki w 100 proc.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#IreneuszFąfara">Jeśli chodzi o przyjęty w projekcie wskaźnik wzrostu zatrudnienia, to mogę jedynie potwierdzić, że ZUS jest zobowiązany do stosowania zaaprobowanych przez rząd założeń makroekonomicznych. Mogę zapewnić, że w najbliższym czasie wypełnimy zobowiązanie i zostanie dostarczona posłom informacja o Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS, wystąpimy również o upublicznienie programu naprawczego. Sadzę, że Komisja Polityki Społecznej otrzyma ten dokument w pierwszej kolejności.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#JanLityński">Skąd biorą się różnice pomiędzy pierwszym, a drugim projektem planu finansowego i na czym one polegają? Jak to się dzieje, że przez kilka miesięcy prezes ZUS twierdził, że obowiązujący stan prawny uniemożliwia monitorowanie stanu rozliczeń Zakładu z płatnikami, a obecnie okazało się że jest to jednak wykonalne? Czy te działania przyniosły już jakieś wymierne efekty finansowe?</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#JanLityński">Na koniec chciałbym dowiedzieć się ile będzie dodatkowo kosztowało wdrożenie nowego systemu monitorowania?</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#IreneuszFąfara">Różnica pomiędzy kolejnymi wersjami projektów planów finansowych polega na przyjęciu innych szacunków skutków wprowadzania reformy systemu ubezpieczeń społecznych. W pierwszej wersji przewidywano, że na przekazanie części składki do OFE potrzebna będzie kwota 8,3 mld zł, zaś w drugiej 11 mld zł. W pierwszym wariancie wskaźnik ściągalności składek kształtował się na poziomie 98,9 proc., obecnie przyjęto, że będzie on wynosił 96,9 proc. Pierwszy projekt nie uwzględniał wzrostu przypisu z tytułu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#IreneuszFąfara">W obecnym projekcie założono także wyższe wydatki na świadczenia emerytalne i rentowe, w związku z zaobserwowaną wyższą dynamiką wzrostu przeciętnego świadczenia co wynika ze stosowanych w praktyce metod przeliczania stażu pracy przy ustalaniu wysokości świadczeń. Obecnie zauważyliśmy to zjawisko i musieliśmy je uwzględnić w planie finansowym. Dodam, że zwiększone zostały również środki na prewencję rentową oraz odpis na ZUS.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#EwaLewicka">Pragnę uzupełnić wypowiedź wiceprezesa Ireneusza Fąfary. Zmiany w planie finansowym są dość głębokie i wynikają z dokonania w pewnym momencie, już pod rządami nowego prezesa, kompleksowej oceny funkcjonowania ZUS, w tym działania systemu informatycznego. Diagnoza była oparta na założeniu, że trzeba znaleźć takie instrumenty, które pozwolą osiągnąć poprawę ściągalności składek, w sytuacji gdy docelowy system informatyczny nie osiągnął zakładanej pełnej sprawności, a ostateczny termin jego oddania do użytku nie nastąpi tak szybko. Trudno więc liczyć na to, że z jego pomocą będzie można już teraz rozwiązywać problemy z poborem składek.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#EwaLewicka">Wspomniana diagnoza pozwoliła przygotować program naprawczy, w którym określono jakie instrumenty powinny być obecnie użyte dla sanacji ZUS. Program naprawczy wraz z raportem został przedstawiony Radzie Ministrów.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#EwaLewicka">Z programu wynika, że aby Kompleksowy System Informatyczny ZUS mógł w sposób wiarygodny analizować na bieżąco wszystkie napływające dane, trzeba będzie poczekać do końca przyszłego roku. Czyli że w oparciu o ten system w 2000 r. nie da się sprawować kontroli płatników, a więc nie będzie on sprawnym instrumentem, który posłuży do zwiększenia wpływów do FUS ze składek.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#EwaLewicka">Ostatecznie podjęto decyzję o stworzeniu równoległego systemu gromadzenia i weryfikowania danych, który nie jest alternatywny w stosunku do systemu komputerowego, jak podają media, ale którego funkcjonowanie wymaga także poniesienia pewnych nakładów, a przede wszystkim wzrostu zatrudnienia. Musi to jednak skutkować większym odpisem na działalność ZUS. Trzeba będzie m. in. zatrudnić dodatkowych pracowników, którzy będą dokonywali bezpośrednich kontroli w terenie, lekarzy - orzeczników, którzy pomogą w kontrolowaniu absencji chorobowej, a także osoby, które będą obsługiwały system monitoringu, za pomocą systemu informatycznego ARS. Kosztować to będzie dodatkowo ok. 60 mln zł, na co zgodziła się Rada Ministrów.</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#EwaLewicka">Jeśli chodzi o zwiększenie dotacji z budżetu państwa z tytułu wdrożenia reformy, a konkretnie przekazania części składki do otwartych funduszy emerytalnych, to najbardziej przybliżone szacunki wydatków z tego tytułu można było uzyskać dopiero pod koniec roku, kiedy wiadomo było już ile osób zdecydowało się zapisać do II filaru. Dlatego, tak jak zapowiedziano, rząd przedstawił, zawartą w autopoprawce, nową propozycję zwiększonych wydatków na ten cel. Ostatecznie z szacunków wynika, że do II filaru może przystąpić i opłacać regularnie składki ok. 8,2 osób.</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#EwaLewicka">Jak wspomniał wiceprezes Ireneusz Fąfara w nowej wersji planu finansowego uwzględniono także skutki zwiększenia wysokości świadczeń.</u>
<u xml:id="u-31.6" who="#EwaLewicka">Można ogólnie stwierdzić, że ten nowy plan jest bardziej realistyczny, gdyż oparty na aktualnej ocenie rzeczywistości. Dlatego Rada Ministrów zgodziła się na obniżenie wskaźnika ściągalności składek z 98,9 proc. na 96,9 proc.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#JanLityński">Nie uzyskałem odpowiedzi na pytanie o to czy zastosowany system monitoringu płatników składek przyniósł już wymierne efekty finansowe?</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#IreneuszFąfara">Od sierpnia br. został wprowadzony system monitoringu części płatników. Do 25 listopada br. udało się przeprowadzić łącznie 12 tys. kontroli, w wyniku których stwierdzono zadłużenie w stosunku do ZUS na kwotę 812 mln zł. Dodam, że wśród tych dłużników nie ma PKP i kopalń węgla kamiennego, gdyż te firmy monitorowane są w innym trybie.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#IreneuszFąfara">Łącznie, w wyniku egzekucji w trybie administracyjnym prowadzonej przez ZUS, a także prowadzonej przez urzędy skarbowe, w trybie sądowym udało się odzyskać 1.320.000 tys. zł. Zawarto także układy na spłaty zadłużeń w ratach na sumę 500 mln zł. Ogólna suma odzyskanych w 1999 r. należności wynosi 1 823 000 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#IreneuszFąfara">Muszę stwierdzić, iż z naszych obserwacji wynika, że te wzmożone kontrole spowodowały, że nastąpił ogólny wzrost dobrowolnego płacenia składek przez płatników.</u>
<u xml:id="u-33.3" who="#IreneuszFąfara">Oceniamy, że te wszystkie działania będą kosztowały łącznie ok. 60 mln zł, w tym koszty osobowe związane z zatrudnieniem do 2000 dodatkowych pracowników ok. 30 mln zł. Proszę jednak zwrócić uwagę, że ZUS chce zmienić sposób wynagradzania części zatrudnionych w nim osób. Wynagrodzenia będą teraz ściśle powiązane z efektami finansowymi ich pracy jako kontrolerów i egzekutorów zaległości.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#JanChmielewski">Interesuje mnie współpraca ZUS z bankami, gdyż docierały do mnie opinie, że nie przebiegała ona najlepiej. Chciałbym również dowiedzieć się jak kształtuje się stosunek liczby osób pracujących, a więc płatników składek, do liczby osób niepracujących, które pobierają świadczenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#EwaLewicka">Obecnie stosunek płacących składki do świadczeniobiorców jest jak 7 do 1, z tendencją do coraz większej ilości osób pobierających świadczenia. Biorąc pod uwagę dane demograficzne można przewidywać, że już niedługo ten stosunek będzie wznosił 1,1 do 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#IreneuszFąfara">Jeśli chodzi o współpracę z bankami, to muszę stwierdzić, że ilość błędów popełnianych przez nie stale maleje. Na poziomie oddziałów ZUS stale przeprowadzana jest weryfikacja danych. Płatnicy zapraszani są do nas i wyjaśniane są na bieżąco wszystkie nieprawidłowości. W trakcie tych rozmów muszą oni udowodnić, że ich deklaracje zawarte w dokumentach bankowych są zgodne z prawdą. Weryfikujemy w ten sposób m. in. numery NIP, PESEL itp. Sądzę, że w ciągu 2000 roku uda się wyjaśnić istniejące wątpliwości. Dodam, że oczekujemy, iż po zmianach w ustawie i po stworzeniu możliwości opłacania składek za pomocą specjalnych dokumentów bankowych i przy zastosowaniu systemów informatycznych banków, ilość błędów radykalnie zmniejszy się.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#AnnaBańkowska">Pragnę powrócić do opinii, którą przedstawiłam już w kwietniu br., i w której zawarłam tezę, że ZUS przeszacował podstawę wymiaru składki. Czy w oparciu o posiadane dane przedstawiciele ZUS mogą powiedzieć, ile wynosi rzeczywista podstawa wymiaru składki i o ile to przeszacowanie obniżyło wpływy do ZUS-u.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#AnnaBańkowska">Z materiałów wyczytałam, że na przyszły rok planowana jest dotacja uzupełniająca w wysokości 977 mln zł. a oprócz tego ZUS przewiduje, że zaciągnie pożyczkę w wysokości 2 mld zł. Ogółem na działalność ZUS a nie na wdrożenie reformy przewiduje się zasilenie zakładu na kwotę około 3 mld zł. Chciałabym w związku z tym wiedzieć ile ZUS otrzymał w bieżącym roku dotacji uzupełniającej z budżetu oraz ile pieniędzy z pożyczek i kredytów przeznaczył na uzupełnienie środków finansowych?</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#AnnaBańkowska">Jest dla mnie sprawą nadal niejasną dlaczego ZUS od sierpnia br. mógł zacząć monitorować pobór składek. Jeżeli obecnie zakład radzi sobie z monitoringiem, to czy jest sens wprowadzanie z powrotem do użytku przestarzałego systemu informatycznego ARS, o którym na pewno nie można powiedzieć, że jest w stanie zastąpić Kompleksowy System Informatyczny ZUS. Jeżeli jednak ostatecznie zostanie uruchomiony system informatyczny, to co się stanie z grupą 2000 zatrudnionych przez ZUS dodatkowo osób?</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#AnnaBańkowska">Chciałabym również wyrazić zaniepokojenie bardzo niskim stanem środków pieniężnych funduszu na początku 2000 roku. Przewiduje się, że do dyspozycji będzie wtedy zaledwie 120.000 tys. zł. Tworzy to bardzo niebezpieczną sytuację. W mojej ocenie wskaźnik ściągalności składek, pomimo iż niższy od pierwotnie zakładanego może okazać się znowu niemożliwy do wykonania.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#AnnaBańkowska">Niepokoi mnie również brak środków w planie finansowym na spłatę zaciągniętych kredytów i konieczność uregulowania bardzo wysokich odsetek. Jak widać z projektu budżetu państwa zakład nie otrzyma więcej pieniędzy w postaci dotacji uzupełniającej i może się okazać, że trzeba będzie zaciągać kolejne duże pożyczki.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#IreneuszFąfara">Niestety nie potrafię odpowiedzieć na pytanie dotyczące podstawy wymiaru składki. Dopiero nowelizacja ustawy i wprowadzenie deklaracji rocznej pozwoli uzyskać wiedzę na ten temat. Mogę natomiast podzielić obawy o to, że została przeszacowana podstawa wymiaru składki. Stało się m.in. tak dlatego, że część pracodawców chcąc uniknąć płacenia składek w pełnym wymiarze zaczęła płacić własnym pracownikom na podstawie umów o dzieło lub umów zleceń.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#IreneuszFąfara">W sprawie systemu informatycznego pragnę wyjaśnić, że w sierpniu br. otrzymaliśmy pierwszą informację, która porównywała zobowiązania płatników z dokonanymi przez nich wpłatami składek. Informacja ta zawierała wiele błędów, ale mimo to pozwoliła w pewien sposób przyjrzeć się istniejącej sytuacji. Dlatego od 18 sierpnia br. rozpoczęto ściąganie należnych składek na bieżąco, a nie tylko rewindykację zaległych należności.</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#IreneuszFąfara">ARS jest systemem nadal używanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ale przy jego pomocy sprawdza się konta płatników do 31 grudnia 1998 roku. Pobór składek w br. nie był już w nim rejestrowany.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#IreneuszFąfara">Jednak doszliśmy do wniosku, że ARS może być także wykorzystywany, przy wspomożeniu go przez program korekcyjny, do rejestracji, na poziomie oddziałów relacji pomiędzy płatnikami a ZUS. Dzięki temu niektóre dane np. dotyczące układów ratalnych mogą być przesyłane do Kompleksowego Systemu Informatycznego ZUS. W okresie przejściowym, czyli do końca 2000 roku, takie współdziałanie obu systemów, naszym zdaniem, jest nieodzowne. Mogę jedynie zgodzić się z opinią posłanki Anny Bańkowskiej, że stan środków pieniężnych funduszu na samym początku roku jest niepokojąco niski. Obawiamy się, iż mogą wystąpić w związku z tym perturbacje w wypłatach, które przypadają na 5 stycznia 2000 roku, spotęgowane jeszcze ewentualnymi problemami, które mogą się pojawić w całym systemie bankowym. Mamy jednak świadomość tych zagrożeń i dlatego prowadzimy stosowne rozmowy z Ministerstwem Finansów, które mamy nadzieję pozwolą rozwikłać trudną sytuację.</u>
<u xml:id="u-38.4" who="#IreneuszFąfara">Zaciągnięte przez ZUS kredyty i pożyczki w br. nie zostały przeznaczone na sfinansowanie kosztów związanych z wdrożeniem reformy. Z budżetu państwa w br. otrzymaliśmy 14 212.000 tys. zł z czego wykorzystano 13.752.000 tys. zł, a więc około 90%. Do wykorzystania zostało 460.206 tys. zł, które będą przeznaczone na realizację ustawowych zadań ZUS, z wyłączeniem tych zadań, które są związane z odpływem części składki do OFE. ZUS założył, że trzeba będzie zatrudnić do 2000 nowych pracowników, ale będziemy chcieli zatrudnić ich tylko tylu ilu naprawdę będziemy potrzebowali, a więc prawdopodobnie trochę mniej. Liczymy, że nowy system płacowy wyzwoli większą wydajność pracy. Część osób zostanie zatrudnionych jedynie na czas określony.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#JanLityński">Proszę także odpowiedzieć na pytanie posła Jana Rulewskiego, którego interesowało czy są zabezpieczone środki na wypłatę rewaloryzacji świadczeń zgodnie z rzeczywistą inflacją, która jest wyższa niż zakładano na ten rok.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#IreneuszFąfara">Zobowiązani jesteśmy do wypłaty do dwukrotnej rewaloryzacji świadczeń, jeśli w roku poprzednim średnioroczna inflacja jest wyższa od zakładanej w ustawie budżetowej. Według szacunków GUS, a także naszych, nie należy się tego spodziewać, a więc nie będziemy zmuszeni do wypłaty drugiej waloryzacji świadczeń w 2000 roku.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#AnnaFilek">W mojej ocenie przedstawiony projekt budżetu i planów finansowych można uznać za wiarygodny, choć niektóre elementy są trudne do prognozowania.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#AnnaFilek">Chciałabym, aby osoba, która będzie referowała projekt w trakcie posiedzenia Komisji Finansów Publicznych przekazała kilka uwag na jego temat. Po pierwsze, aby nie doprowadzać do zwiększenia zadłużenia FUS należy przyjąć, iż dotacja z budżetu państwa powinna być na poziomie 18.400.000 tys. zł. Chodzi o to, że jeżeli spojrzymy na stan finansowy Funduszu na koniec roku to widać wyraźnie, że zadłużenie z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek wzrosło o 2.475.000 tys. zł, a więc sytuacja zamiast poprawie ulegnie dalszemu pogorszeniu. Po drugie, aby projekt budżetu nie był fikcyjny należy zweryfikować przyjęty w nim wskaźnik inflacji na poziomie 5,7 proc.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#AnnaFilek">Wszyscy specjaliści twierdzą, że będziemy mieli do czynienia z inflacją w wysokości 7 proc., a to w efekcie oznacza spadek realnych dochodów emerytów i rencistów.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#JanLityński">Poseł sprawozdawca jest zobowiązany do przedstawienia na Komisji Finansów Publicznych stanowiska przyjętego przez naszą Komisję. Z punktu widzenia formalnego nic nie stoi na przeszkodzie, aby posłanka Anna Filek zaprezentowała swoje opinie w trakcie obrad Komisji Finansów Publicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#AnnaFilek">Wobec tego proszę, aby Komisja przyjmując opinię przegłosowała pierwszy ze zgłoszonych przeze mnie wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#JanLityński">Proszę w związku z tym zgłosić ten wniosek na piśmie. W związku z brakiem dalszych zgłoszeń zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#JanLityński">Proszę posłankę Ewę Tomaszewską o przedstawienie projektu opinii Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#EwaTomaszewska">Składam wniosek o wydanie pozytywnej opinii o projekcie budżetu ZUS oraz planów finansowych FUS i Funduszu Alimentacyjnego na rok 2000. Proponuję jednak, aby w uchwale Komisji zawrzeć niektóre zgłoszone w trakcie dyskusji wątpliwości i zwrócili uwagę, że projekt oparty jest w wielu miejscach na niepewnych danych, które mogą mieć wpływ na utrzymanie płynności finansowej ZUS. Chodzi o to, że jeżeli nie uda się zrealizować zakładanego wskaźnika ściągalności składek, a także niektóre szacunki, związane z nowymi rozwiązaniami ustawowymi, okażą się nieprecyzyjne to proponowany budżet może nie zostać zrealizowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#MaciejManicki">Chciałbym złożyć wniosek przeciwny o przyjęcie negatywnej opinii na temat projektu planu finansowego FUS. Do projektu budżetu ZUS, w części dotyczącej samego zakładu oraz planu finansowego Funduszu Alimentacyjnego nie zgłaszam zastrzeżeń.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#MaciejManicki">Wniosek swój motywuję tym, że plan finansowy FUS oparty jest na nierealistycznych założeniach makroekonomicznych m. in. wskaźniku inflacji, co powoduje niedoszacowanie wzrostu świadczeń w 2000 r. Niemożliwy do zrealizowania jest także wskaźnik ściągalności składek. Proszę także zauważyć, że mamy do czynienia z pewnego rodzaju manipulacją wskaźnikami. Z jednej strony zakłada się zwiększenie wydatków z FUS w związku z nowymi szacunkami podstawy świadczeń, a jednocześnie o 2 proc. obniża się wskaźnik ściągalności składek, co oznacza mniejsze wpływy o ok. 1,5 mld zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#JanLityński">Mamy więc dwa przeciwstawne wnioski, które poddam pod głosowanie.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#JanLityński">Pierwszy pod głosowanie poddam wniosek posłanki Ewy Tomaszewskiej. Kto jest za przyjęciem wniosku posłanki Ewy Tomaszewskiej o pozytywne zaopiniowanie projektu budżetu ZUS oraz planów finansowych FUS i Funduszu Alimentacyjnego na 2000 rok wraz ze zgłoszonymi uwagami.</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#JanLityński">W głosowaniu 9 posłów opowiedziało się za wnioskiem.</u>
<u xml:id="u-47.3" who="#JanLityński">Kto jest za przyjęciem wniosku posła Macieja Manickiego o negatywne zaopiniowanie projektu budżetu ZUS oraz planów finansowych FUS i Funduszu Alimentacyjnego na 2000 rok.</u>
<u xml:id="u-47.4" who="#JanLityński">W głosowaniu 4 posłów opowiedziało się za wnioskiem.</u>
<u xml:id="u-47.5" who="#JanLityński">Stwierdzam, że Komisja opowiedziała się za wnioskiem posłanki Ewy Tomaszewskiej.</u>
<u xml:id="u-47.6" who="#JanLityński">Prezydium Komisji zostaje upoważnione do ostatecznego sformułowania tego wniosku o pozytywne zaopiniowanie projektu budżetu ZUS oraz planów finansowych FUS i Funduszu Alimentacyjnego na 2000 rok.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#AnnaFilek">Ponawiam swój wniosek o zwiększenie dotacji z budżetu państwa dla ZUS do poziomu 18.400.000 tys. zł, a więc o 2.400.000 tys. zł. Uważam, że jeżeli budżet może udzielać pożyczki, to może także udzielać dotacje. W efekcie chodzi o zamianę pożyczki na dotację.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#JanLityński">Poddaję wniosek posłanki Anny Filek pod głosowanie. Kto jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#JanLityński">W głosowaniu 5 posłów opowiedziało się za wnioskiem, 7 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że wniosek nie zyskał akceptacji Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#StanisławBrzózka">Dzisiaj otrzymaliśmy autopoprawkę rządu do projektu ustawy budżetowej, z której wynika, że ma nastąpić zmniejszenie dotacji do funduszu emerytalno-rentowego KRUS o 270 mln zł. Czy przedstawiciel rządu może wyjaśnić przyczyny tej decyzji. Czy u jej podstaw leży wyłącznie sprawa przekazania za rolników składki do kas chorych i jest to wyliczone w oparciu o średnią cenę kwintala żyta w ciągu trzech ostatnich kwartałów? Czy ta decyzja została skonsultowana?</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#EwaLewicka">Mogę potwierdzić, że decyzja ta była skonsultowana.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#JanLityński">Przystąpimy teraz do wyboru posła sprawozdawcy. Proponuję, aby została nim posłanka Ewa Tomaszewska. Wobec braku innych zgłoszeń i przy braku głosów sprzeciwu stwierdzam, że Komisja zaakceptowała propozycję. Zamykam posiedzenie Komisji Polityki Społecznej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>