text_structure.xml
72.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JanLityński">Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej, które ma dzisiaj charakter szczególny.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JanLityński">Spotykamy się z przedstawicielami parlamentu irlandzkiego. Jest to pierwsze tego typu spotkanie, dla nas bardzo ważne. Polskę łączą z Irlandią szczególne więzi, mimo odległości. Wyrażają się one w paralelnej wspólnocie losów. Nasze kraje odzyskały niepodległość mniej więcej w tym samym czasie, w wyniku I wojny światowej.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#JanLityński">Polskę i Irlandię łączy także wspólnota charakterów i temperamentów. Ogromna większość Polaków i Irlandczyków jest tego samego wyznania.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#JanLityński">Łączy nas nie tylko przeszłość, ale również teraźniejszość i przyszłość. Polska czyni starania o przyjęcie do Unii Europejskiej, a Irlandia jest dobrym przykładem, jak należy to robić. Droga Irlandii, kraju, który z ogromnego zacofania w wyniku niezawinionych przez siebie okoliczności, wysunął się na miejsce jednego z najlepiej rozwijających się krajów Unii Europejskiej, jest dla Polski zarówno przykładem, jak i wyzwaniem.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#JanLityński">Sądzę, że łączy nas wspólna przyszłość, ponieważ Polska stanie się członkiem Unii Europejskiej. Liczymy na to, że będziemy dawać innym krajom taki sam przykład, jaki Irlandia daje Polsce.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#JanLityński">Dzisiaj mamy rozmawiać o bardzo ważnych problemach związanych z systemem pomocy społecznej. Dla wszystkich krajów rozwijających się są to problemy, jeśli nie pierwszoplanowe, to jedne z pierwszoplanowych. Pamiętając o tym, że jedynie rozwój gospodarczy rozwiązuje zasadnicze problemy, musimy mieć na uwadze, że sam rozwój gospodarczy nie wystarczy.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#JanLityński">Cieszę się, że nasze dzisiejsze spotkanie poświęcone będzie tym właśnie problemom, które znajdują się w centrum uwagi obu naszych Komisji Polityki Społecznej.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#JanLityński">Chciałbym serdecznie powitać całą delegację parlamentu Irlandii z panem Noelem Ahernem oraz ambasadora Irlandii w Polsce i podziękować mu, że zechciał wziąć udział w naszym posiedzeniu.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#JanLityński">Proszę przewodniczącego Noela Aherna o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#NoelAhern">Dziękuję za słowa powitania. Doceniamy zaproszenie ze strony Komisji Polityki Społecznej polskiego Sejmu. Cieszę się, że możemy podzielić się poglądami na temat różnych systemów opieki społecznej.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#NoelAhern">Chciałbym przedstawić moich kolegów, członków delegacji. Nasza delegacja reprezentuje obie izby irlandzkiego parlamentu, a oto jej skład: Therese Ridge, Anna Leonard, Tommy Broughan, Jim O'Keeffe, Seymour Crawford. Towarzyszy nam ambasador Irlandii w Polsce Patrick McCabe.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#NoelAhern">Jesteśmy Komisją reprezentującą obie izby parlamentu. Bardzo cieszymy się z możliwości omówienia z państwem problemów związanych z opieką społeczną. Nasza Komisja nosi nazwę: Komisji ds. Społecznych i Wspólnoty Lokalnej. Przez długi czas zajmowaliśmy się problematyką różnych świadczeń społecznych.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#NoelAhern">W tej chwili przyjęliśmy szerszą płaszczyznę działań naszej Komisji, zaangażowaliśmy się w sprawy społeczności lokalnej i rodziny. Niemniej jednak nasza działalność jest zdominowana przez te sprawy, którymi zajmowaliśmy się również w przeszłości.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#NoelAhern">Chcielibyśmy dowiedzieć się od państwa, jak wygląda system opieki społecznej w Polsce. Mam nadzieję, że w dalszej części spotkania odbędzie się wymiana poglądów, również w kontekście członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JanLityński">Na sali obecni są przedstawiciele rządu: dyrektor Departamentu Pomocy Społecznej w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej, Krystyna Wyrwicka oraz radca ministra w Departamencie Pomocy Społecznej Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej Janina Szumlicz.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JanLityński">Myślę, że pierwszą część spotkania poświęcimy dyskusji na temat systemu pomocy społecznej. Mam propozycję, aby przedstawiciele rządu omówili założenia polskiego systemu pomocy społecznej. Następnie udzielę głosu naszym gościom, którzy będą mogli przedstawić zasady systemu pomocy społecznej w Irlandii i zadać nam pytania. W dalszej części odbędziemy dyskusję, w której wezmą udział wszyscy posłowie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JanLityński">Czy zgadzają się państwo na zaproponowaną przeze mnie procedurę? Nie widzę sprzeciwu, dziękuję.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JanLityński">Proszę przedstawicieli rządu o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#KrystynaWyrwicka">Aktualny system pomocy społecznej w Polsce w tym kształcie, o którym będę mówiła, funkcjonuje od 1990 r., kiedy to weszła w życie nowa ustawa o pomocy społecznej. Zmieniła ona poprzedni system prawny - ustawę z 1923 r., na podstawie której do 1990 r. funkcjonowała pomoc społeczna.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#KrystynaWyrwicka">W 1990 r., kiedy wchodziła w życie ustawa o pomocy społecznej, dokonywały się ważne reformy państwowe. Wprowadzono także pierwszy szczebel samorządu, czyli gminy. W ustawie o pomocy społecznej wpisano instytucję pomocy społecznej, czyli ośrodek pomocy społecznej. W każdej gminie działa taka struktura, która zatrudnia pracowników socjalnych, którzy poprzez narzędzia, jakie im dała ustawa, czyli poprzez system świadczeń pieniężnych, usług i pracę socjalną starają się pomagać rodzinom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#KrystynaWyrwicka">Przez trudną sytuację rozumiemy nie tylko trudną sytuację finansową, ale wszystkie problemy, z którymi stykają się rodziny. Dlatego też powiedziałam o szeroko pojętej pracy socjalnej.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#KrystynaWyrwicka">Struktury, które zaczęliśmy budować w gminie, początkowo były wielopłaszczyznowe. Do dzisiaj wymagamy od pracowników socjalnych wszechstronnej wiedzy z różnych dziedzin. Nadszedł już jednak moment specjalizacji pracowników socjalnych. Teraz wkraczamy w drugi etap, kiedy budujemy i system kształcenia w tej formule, i system dokształcania zawodowego, aby stworzyć pewne grupy pracownicze nakierowane na różne kategorie rodzin i osób, którymi się zajmują.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#KrystynaWyrwicka">Są pracownicy, którzy specjalizują się w pracy z długotrwale bezrobotnymi, z rodzinami, które mają problemy wychowawcze.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#KrystynaWyrwicka">Cały system pomocy społecznej oparty jest na świadczeniach. Świadczenia przysługują osobom i rodzinom, które spełniają ustawowe kryteria. Mamy pewien wachlarz świadczeń. Po pierwsze, są to świadczenia indywidualne, zastępujące system ubezpieczeniowy, do którego osoby nie nabyły uprawnień.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#KrystynaWyrwicka">Takim świadczeniem jest renta socjalna. W tym przypadku nie obowiązują kryteria dochodowe rodziny, jak w przypadku pozostałych świadczeń. Jest to świadczenie dla osób, które nie nabyły uprawnień z innych systemów. Jest to indywidualne świadczenie.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#KrystynaWyrwicka">Podobną formę mają zasiłki stałe, uzupełniające, które związane są z sytuacją dochodową rodziny. Są one adresowane również do osób starszych, niesprawnych, które nie mają własnego świadczenia, natomiast dochód w rodzinie i kryterium ustawowe upoważnia ich do pobierania tego świadczenia. To świadczenie ma charakter pewnych gwarancji, aczkolwiek jego wysokość jest uzależniona od sytuacji finansowej rodziny.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#KrystynaWyrwicka">Kolejnym świadczeniem o charakterze obligatoryjnym są zasiłki stałe dla osób, które opiekują się dziećmi niepełnosprawnymi. Zostało ono wprowadzone głównie po to, aby tworzyć system motywacyjny dla rodzin, które mają takie dzieci, aby same się tymi dziećmi opiekowały i nie musiały dokonywać wyboru między pozostawieniem dziecka w rodzinie, a oddaniem dziecka do instytucji. Instytucja jest rozwiązaniem dużo gorszym, przede wszystkim z punktu widzenia dobra dziecka, ale także z ekonomicznego punktu widzenia, ponieważ jest kosztowna.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#KrystynaWyrwicka">Inne świadczenie o charakterze obligatoryjnym to zasiłek okresowy gwarantowany. Jest to świadczenie dla osób, które nie mają możliwości zatrudnienia, są długotrwale bezrobotne, natomiast same wychowują dziecko. Świadczenie to daje pewną szansę zajęcia się dzieckiem, nie zaniedbywania go. Przysługuje przez trzy lata.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#KrystynaWyrwicka">Następna grupa ważnych świadczeń to zasiłki dla kobiet w ciąży i wychowujących małe dzieci. Jest to świadczenie, które przy niskich dochodach ma wesprzeć rodzinę, zwłaszcza w okresie wzmożonej opieki nad dzieckiem.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#KrystynaWyrwicka">Przy większości świadczeń gwarantowanych, a więc obligatoryjnych, do których osoby mają prawo po spełnieniu kryteriów ustawowych, wypłacane są składki zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#KrystynaWyrwicka">Ponadto w systemie pomocy społecznej dla pewnej kategorii osób, które nie pobierają świadczeń z innych systemów, np. z systemu ubezpieczeniowego przy otrzymywaniu renty bądź emerytury, pomoc społeczna wypłaca zasiłki rodzinne i dodatki pielęgnacyjne.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#KrystynaWyrwicka">Inną, bardzo ważną formą pomocy są zasiłki okresowe. Są one skierowane do wszystkich rodzin, które przejściowo znalazły się w trudnej sytuacji finansowej i same bez wsparcia z zewnątrz nie są w stanie w okresie przejściowym sobie poradzić. Jest to bardzo ważna forma pomocy.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#KrystynaWyrwicka">Jest to forma fakultatywna, ale tak naprawdę każda osoba i rodzina, której sytuacja finansowa jest poniżej dochodu przyjętego w kryterium ustawowym, ma prawo do tego świadczenia. Fakultatywność tego świadczenia polega na okresowości korzystania z niego i wyraża się także w jego wysokości, ponieważ ma ono formę uzupełnienia dochodu.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#KrystynaWyrwicka">Poza tymi formami wprowadzono do systemu pomocy społecznej zasiłki okresowe specjalne, adresowane do tych kategorii osób i rodzin, które przewyższają kryterium dochodowe, natomiast przejściowo znalazły się w na tyle trudnej sytuacji, że mimo dochodu wyższego niż w kryterium ustawowym, wymagają dodatkowego wsparcia. Są to np. rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym, gdzie dodatkowe nakłady ponoszone są na rehabilitację, na edukację. Rodziny te, mimo że przekraczają ustawowe kryterium dochodu, okresowo mogą uzyskać wsparcie.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#KrystynaWyrwicka">Cały ten system oparty jest na indywidualnej pracy pracownika socjalnego z rodziną. Podstawowym narzędziem jest wywiad, który przeprowadza pracownik socjalny. Ustala on sytuację i problemy rodziny, czyli stawia diagnozę. Następnie, uwzględniając tę diagnozę, przygotowuje plan pomocy, który uzgadniany jest z osobą bądź rodziną.</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#KrystynaWyrwicka">Chodzi o to, żeby pomoc, która trafia do rodziny, była przez nią akceptowana, żeby rodzina chciała współpracować, bo tylko przy efektywnym współdziałaniu jest szansa na dobre wykorzystanie świadczeń, na pobudzenie aktywności własnej i chęci pomocy sobie samemu, czyli na wyjście z systemu pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-4.18" who="#KrystynaWyrwicka">Taka jest właśnie konstrukcja ustawy, w której już w pierwszych artykułach jest mowa o tym, że klient pomocy społecznej nie powinien być biernym odbiorcą, że liczy się jego aktywność własna, chęć współpracy i chęć pomocy sobie samemu.</u>
<u xml:id="u-4.19" who="#KrystynaWyrwicka">Świadczenia te są finansowane z budżetu państwa. Jest także zestaw świadczeń zapisanych w ustawie jako świadczenia celowe. Świadczenia te wypłacają samorządy lokalne. Nie są one wyszczególnione. Są to świadczenia zwłaszcza o charakterze jednorazowym, mające zaspokoić daną potrzebę. Ich celem jest bardzo krótki pobyt w systemie i odpowiedź na jedną konkretną potrzebę. Kiedy problem jest bardziej złożony, rodziny znajdują się dłużej w systemie pomocy społecznej i wymagają ciągłej i efektywnej pracy.</u>
<u xml:id="u-4.20" who="#KrystynaWyrwicka">Poza świadczeniami rozwijamy cały system usług opiekuńczych, w tym usług specjalistycznych. Zależy nam na tym, aby przede wszystkim w środowisku lokalnym rozwijać różnorodne usługi, zarówno dla osób niepełnosprawnych, dla osób wymagających pielęgnacji, jak również usługi skierowane do rodzin, począwszy od poradnictwa, ośrodków interwencji kryzysowej, po różne formy, które można realizować lokalnie, takie jak np. świetlice dla dzieci z rodzin zaniedbanych.</u>
<u xml:id="u-4.21" who="#KrystynaWyrwicka">Ostatni element, który uzupełnia system opieki społecznej, to instytucje, o których wspominałam. Przede wszystkim są to domy opieki społecznej dla różnych kategorii osób, poczynając od osób wymagających opieki i pielęgnacji, czyli przewlekle chorych, poprzez usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi, na placówkach dla osób z upośledzeniem umysłowym skończywszy.</u>
<u xml:id="u-4.22" who="#KrystynaWyrwicka">Nowym zadaniem, które przejęliśmy od 1 stycznia br., jest system opieki nad dzieckiem osieroconym. Odbywało się to etapami. W pierwszym okresie do systemu pomocy społecznej weszły: rodziny zastępcze, wypłata świadczeń, pozyskiwanie rodzin adopcyjnych, szkolenie.</u>
<u xml:id="u-4.23" who="#KrystynaWyrwicka">W drugim etapie musieliśmy zmienić usytuowanie placówek opiekuńczo-wychowawczych, które dotychczas były pod nadzorem ministra edukacji. Dzięki temu mogliśmy stworzyć spójny system opieki społecznej dążąc do tego, aby dzieci możliwie jak najkrócej przebywały w placówkach. Rozbudowaliśmy różne środowiskowe formy opieki zastępczej.</u>
<u xml:id="u-4.24" who="#KrystynaWyrwicka">Poza systemem opieki społecznej, który starałam się krótko scharakteryzować, realizujemy różnego rodzaju programy nakierowane na różne grupy wymagające w danym okresie wspierania. Programy te nie zawsze wynikają z ustawy o pomocy społecznej, ale często realizowane są przez ośrodki pomocy społecznej. Prowadzimy np. dożywianie dzieci w szkołach oraz w różnych placówkach dziennych, które otwierają gminy.</u>
<u xml:id="u-4.25" who="#KrystynaWyrwicka">Próbujemy reagować i rozwiązywać problemy osób bezdomnych, co nie jest łatwe, ponieważ wśród bezdomnych jest kategoria bezdomnych z wyboru, z którymi trudno działać na terenie gminy. Często wymagają zajęcia się nimi przez kolejne szczeble samorządu.</u>
<u xml:id="u-4.26" who="#KrystynaWyrwicka">Realizujemy programy wspierania samotnych matek poprzez różnego rodzaju placówki, na świadczeniach skończywszy.</u>
<u xml:id="u-4.27" who="#KrystynaWyrwicka">Od 1 stycznia br. w systemie pomocy społecznej mamy drugi szczebel - w powiatach zostały powołane powiatowe centra pomocy rodzinie. Jest to struktura, która ma wypełniać te zadania, których nie jest w stanie realizować gmina, często nie dysponująca fachową kadrą do realizacji tego zadania. Niekiedy zadanie jest zbyt duże, a skala problemu w gminie nie jest wielka, aby daną formę usługi organizować. Powiat jest tym miejscem, które ma realizować różne formy wspierania, których gmina nie jest w stanie podjąć.</u>
<u xml:id="u-4.28" who="#KrystynaWyrwicka">W tym systemie zostały usytuowane wszystkie zadania przejęte z systemu oświaty, ale również placówki o zasięgu ponadlokalnym, czyli domy pomocy społecznej, ośrodki interwencji kryzysowej, system doradztwa metodycznego dla kadry pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-4.29" who="#KrystynaWyrwicka">Trzecim szczeblem organizacyjnym jest samorząd wojewódzki. Na poziomie samorządu wojewódzkiego w zakresie zadań pomocy społecznej zostały zapisane zadania, które mają swoim zasięgiem w docelowym modelu realizować te zadania, które są pewną specyfiką regionu województwa i nie są uregulowane ustawowo, a są problemem województwa. Chodzi np. o większe bezrobocie, większe zagrożenie patologią.</u>
<u xml:id="u-4.30" who="#KrystynaWyrwicka">Mamy nadzieję, że to pozwoli na realizację regionalnych programów, które będą wykraczały poza ogólne państwowe rozwiązania ustawowe.</u>
<u xml:id="u-4.31" who="#KrystynaWyrwicka">Obecnie systemem pomocy społecznej objętych jest 2 mln osób, które korzystają z różnych form świadczeń. Mamy zatrudnionych 14 tys. pracowników socjalnych, którzy próbują pomagać rodzinom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji. Naszym zdaniem, ciągle nie jest to poziom wystarczający, natomiast z racji formy zapisania zadań jest tu pewne rozłożenie odpowiedzialności. Część zadań realizuje administracja rządowa, część - samorządy lokalne. Często od wiedzy, zaangażowania samorządów w rozwiązywanie problemów pomocy społecznej zależy kształt i model struktur pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-4.32" who="#KrystynaWyrwicka">Mamy ośrodki pomocy społecznej, działające bardzo prężnie, realizujące praktycznie wszelkie usługi, ale są także, zwłaszcza w małych gminach, małe ośrodki, które zatrudniają kilku pracowników socjalnych, i tam oferta usługowa pozostawia jeszcze wiele do życzenia.</u>
<u xml:id="u-4.33" who="#KrystynaWyrwicka">Tyle tytułem wstępu. Gdyby pojawiły się jakieś pytania, jestem do państwa dyspozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MichałWojtczak">Pozwolą państwo, że w imieniu przewodniczącego Jana Lityńskiego będę kontynuował prowadzenie posiedzenia. Poseł Jan Lityński był zobligowany do wystąpienia na plenarnym posiedzeniu Sejmu, gdzie przedstawia kandydatów do nowej bardzo ważnej instytucji, jaką jest Instytut Pamięci Narodowej.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#MichałWojtczak">Dziękuję bardzo za przedstawienie polskiego systemu opieki społecznej.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#MichałWojtczak">Jeśli nasi goście mają pytania bardziej szczegółowe, postaramy się na nie odpowiedzieć. Bardzo proszę o takie pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#NoelAhern">Chciałbym podziękować za przedstawienie charakterystyki polskiego systemu opieki społecznej. Komisja z pewnością ma bardzo szeroko określone zadania. Wspomniała pani o takich zadaniach, którymi nasza Komisja by się nie zajmowała. Ogólnie rzecz biorąc jest to system centralny, zarządzany z poziomu rządu, administrowany na szczeblu lokalnym.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#NoelAhern">W Irlandii jest system środków specjalnych, który uzależniony jest od poszczególnych urzędników administracji lokalnej.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#NoelAhern">Chciałbym zadać dwa pytania, które nasunęły mi się podczas prezentacji. Pierwsze dotyczy kwestii bezrobocia. W Irlandii jeśli ktoś straci pracę, może otrzymać zasiłek dla bezrobotnych na okres 15 miesięcy. Później udzielana jest pomoc dla bezrobotnych, która uzależniona jest od dochodów. Jestem ciekaw, jak w Polsce podchodzi się do problemu bezrobotnych, jak długo można otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych i czy z czasem staje się on coraz mniejszy.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#NoelAhern">Jeden z problemów, z którymi borykaliśmy się w Irlandii w ciągu ostatnich 15 lat, związany był z tworzeniem bodźców motywacyjnych do pracy. Mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której pewnym osobom nie opłacało się pracować.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#NoelAhern">Mógłbym podać swoją sytuację jako przykładową. Mam żonę i troje dzieci. Gdybym stracił pracę, zasiłek, jaki otrzymywałbym od państwa, mógłby być równy 50 procentom mojej poprzedniej pensji, 25 procentom albo 90 procentom.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#NoelAhern">Jestem ciekaw jak to wygląda w Polsce. Jak ma się wysokość wypłacanych zasiłków do faktycznych wynagrodzeń, jakie można by otrzymać pracując?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#MichałWojtczak">Proszę przedstawicieli rządu o odpowiedź na te pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JaninaSzumlicz">W Polsce główny nurt pomocy w formie zasiłków dla bezrobotnych odbywa się nie poprzez instytucje pomocy społecznej, ale poprzez biura pracy, które wydają na ten cel środki Funduszu Pracy, pochodzące z mieszanych źródeł, częściowo składkowych, częściowo budżetowych. To jest główna forma pomocy bezrobotnym.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JaninaSzumlicz">Opieka społeczna wkracza dopiero wówczas, gdy bezrobotni tracą uprawnienia do zasiłków dla bezrobotnych wypłacanych z Funduszu Pracy. My przejmujemy zwłaszcza kategorię długotrwale bezrobotnych, którzy są główną grupą osób korzystających z zasiłków okresowych, w tym na szczególnych zasadach osoby samotnie wychowujące dzieci i będące długotrwale bezrobotnymi, które wyczerpały uprawnienia do zasiłku z Funduszu Pracy.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#JaninaSzumlicz">Zasiłki z Funduszu Pracy nie pozostają w żadnej proporcji do utraconych zarobków. Nie ma w Polsce modelu ubezpieczenia na wypadek ryzyka bezrobocia i zasady ekwiwalentności świadczenia względem opłaconej składki. W związku z tym zasiłki dla bezrobotnych mają charakter odgórnie ustalonych ryczałtowych kwot.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#JaninaSzumlicz">Jest jednak pewne zróżnicowanie, które nawiązuje do sytuacji na lokalnym rynku pracy. W zależności od tego, czy dana osoba mieszka w rejonie, w którym jest stopa bezrobocia na poziomie przeciętnej stopy w kraju, czy na poziomie niższym, czy wyższym, ma odpowiednie prawo do krótszego bądź dłuższego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#JaninaSzumlicz">Maksymalny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych w rejonach, w których stopa bezrobocia przewyższa przeciętną w kraju, wynosi 18 miesięcy.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MaciejManicki">Chciałbym dodać, że wysokość zasiłków jest zróżnicowana w zależności od stażu pracy. Najniższe zasiłki otrzymują osoby ze stażem pracy do 5 lat, najwyższe - osoby ze stażem pracy powyżej 20 lat. Potem jest system zasiłków i świadczeń przedemerytalnych, ale to już dla osób, które trudno jest ulokować w kategorii aktywności zawodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MichałWojtczak">Bardzo proszę o kolejne pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#NoelAhern">Chciałbym powiedzieć kilka słów na temat systemu ubezpieczeń społecznych w Irlandii. Wówczas moglibyśmy wymienić się doświadczeniami.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#NoelAhern">Nie będę wchodzić w szczegóły dotyczące poszczególnych form zasiłków. Mamy standardowe płatności, które przeznaczone są dla bezrobotnych, dla osób chorych, dla chorych przewlekle i krótkoterminowo. Są zasiłki dla rodzin, dla dzieci. Są wypłacane różne zasiłki na rzecz osób o niskich dochodach.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#NoelAhern">Chcę państwu pokazać ogólną sytuację, z jaką mamy do czynienia w Irlandii. Gospodarka Irlandii znajduje się w niezłej kondycji. W latach 70. przystąpiliśmy do Unii Europejskiej i potem w naszej historii mieliśmy okresy lepsze i gorsze. Jednak, jeśli chodzi o ostatnich 10 lat, gospodarka Irlandii była w dobrej formie. W latach 80. mieliśmy wielu długoterminowo bezrobotnych.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#NoelAhern">Jednym z problemów było to, że wiele osób nie miało motywacji do powrotu do pracy. Takie osoby otrzymywały zasiłek, niekiedy podejmowały pracę w szarej strefie. Jeżeli miały liczną rodzinę - troje, czworo dzieci - nie opłacało im się starać o nisko płatną pracę. Ludzie ci wiedzieli, że utraciliby prawo do pewnych usług medycznych, musieliby więcej płacić za najem mieszkania. Jednym słowem niewiele było zachęt dla bezrobotnych, żeby podejmowali pracę.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#NoelAhern">Potem sytuacja się zmieniła. Zmniejszyliśmy podatki, wobec tego jest zachęta dla ludzi, żeby podejmowali pracę. Nie ma przyczyn skłaniających ludzi do podejmowania pracy w szarej strefie. W obszarach miejskich, gdzie jest szczególnie wielkie bezrobocie, stosujemy specjalne wypłaty dla osób, które wracają do pracy. Przez kolejne trzy, cztery lata można zachować prawo do zasiłku dla bezrobotnych, mimo że osoba podjęła pracę.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#NoelAhern">W pierwszym roku pracy można zachować prawo do całości zasiłku, w drugim roku - do 75 proc. wartości zasiłku. To zachęciło wiele osób, żeby ponownie podjąć pracę.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#NoelAhern">W Irlandii jest wiele zagranicznych inwestycji. Z Unii Europejskiej otrzymujemy fundusze strukturalne i dobrze je wykorzystujemy. To pozwoliło nam utworzyć wiele miejsc pracy. W ostatnich 10 latach sytuacja irlandzkiej gospodarki bardzo się poprawiła. Różne osoby szukają różnych przyczyn dobrej sytuacji naszego kraju.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#NoelAhern">Istnieje u nas swego rodzaju partnerstwo społeczne. W latach 1986–1987 przeżywaliśmy poważne problemy. Ogólne wrażenie w kraju było takie, że Międzynarodowy Fundusz Walutowy zastukał do naszych drzwi i będzie starał się wtrącać w nasze sprawy. Wtedy opracowaliśmy system partnerstwa społecznego. Związki zawodowe, przedstawiciele pracodawców, rolnicy i rząd uczestniczyli w tym partnerstwie. Do współpracy zostali włączeni także bezrobotni.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#NoelAhern">Na początku strony rozmawiały tylko o płacach, potem zajęto się polityką gospodarczą, społeczną, omawiano sprawy podatkowe. Niektórzy politycy mogą nawet uskarżać się, że partnerstwo społeczne decyduje o wszystkim, a nie politycy. Partnerstwo społeczne bardzo dobrze się sprawdziło i przetrwało różne rządy. Wszystkie strony są zaangażowane we współdziałanie. Jest ono pożyteczne dla wszystkich partycypujących grup.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#NoelAhern">Jak już wspomniałem, w układ włączone są związki zawodowe, pracodawcy, rolnicy i rząd.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#NoelAhern">Nasza Komisja zajmuje się bezrobotnymi i pomocą społeczną. Nie ulega wątpliwości, że trzeba w sposób bardziej ogólny spoglądać na rzeczywistość. Należy koncentrować uwagę nie tylko na bezrobotnych, ale także uwzględniać szerszy kontekst sytuacyjny. Przede wszystkim chodzi o to, żeby ludzie mieli pracę.</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#NoelAhern">Jeśli mają państwo jakieś pytania, bardzo proszę o ich zadawanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MichałWojtczak">Już z pana wprowadzenia wynika, że wymiana doświadczeń między nami może być bardzo interesująca. Wspomniał pan o okresie, w którym system nie zachęcał bezrobotnych do podejmowania pracy. Ukrywali się oni bądź w szarej strefie, bądź też ze względu na relacje między potencjalnymi zarobkami a świadczeniami z systemu opieki społecznej nie mieli motywacji do podejmowania pracy.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#MichałWojtczak">Wydaje się, że Polska znajduje się w okresie, z którego Irlandia zdołała już wyjść. My poszukujemy takiego modelu, także systemu podatkowego, który miałby zachęcić do wyjścia z szarej strefy.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#MichałWojtczak">Ciekawa może okazać się dyskusja na temat partnerstwa społecznego, o którym pan przewodniczący wspominał. W Polsce wprawdzie funkcjonuje instytucja partnerstwa społecznego, skupiająca związki zawodowe, organizacje pracodawców i rząd, jednak przeżywa kryzys.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#MichałWojtczak">W tym momencie chciałbym otworzyć dyskusję poselską.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JanRulewski">Bardzo interesujący był ten fragment wypowiedzi pana przewodniczącego Noela Aherna, który dotyczył stworzenia systemu motywacyjnego do podjęcia pracy dla ludzi bezrobotnych.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#JanRulewski">Moje pierwsze pytanie dotyczy braku aktywności życiowej, zwłaszcza kobiet, które samotnie wychowują dzieci. Czy programy socjalne w Irlandii rozwiązały ten problem, który jest przecież problemem ogólnoświatowym? W Polsce ponad milion kobiet samotnie wychowuje dzieci i boryka się z ogromnymi problemami związanymi nie tyle z podjęciem pracy, ile ze znalezieniem się w nowej sytuacji rynkowej, w której jest ograniczony dostęp do opieki nad dziećmi.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#JanRulewski">Druga kwestia. W Polsce występuje problem terytorialnego zróżnicowania ubóstwa, czy też możliwości pozyskiwania pracy. Szczególnie dotknięte bezrobociem są obszary północne i wschodnie. Sądzę, że w Irlandii może występować podobne zjawisko. Moje pytanie dotyczy technik i sposobów, jakimi rząd, czy też władze publiczne Irlandii uporały się z terytorialnym rozkładem biedy.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#MichałWojtczak">Proszę naszych gości o udzielenie odpowiedzi na te pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#NoelAhern">Dopiero od niedawna kobiety w Irlandii zaczęły podejmować pracę. Jest to zjawisko występujące dopiero od ok. 10 lat. Wcześniej kobiety nie podejmowały pracy zawodowej. W tej chwili nasi pracodawcy angażują się w sprawy zatrudnienia kobiet. Starają się zapewnić sobie dobrych pracowników i zatrzymać ich. Wobec tego organizują opiekę dla dzieci. Pani senator Therese Ridge powie nieco więcej na ten temat.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#NoelAhern">Jeśli chodzi o kwestię geograficznego rozkładu biedy, największe bezrobocie występuje w miastach. Reprezentuję Dublin i wiem, że jest to miasto, w którym jest wielu bezrobotnych. Mówiłem o systemie zachęt do powrotu do pracy, o możliwości zachowania zasiłku dla bezrobotnych po podjęciu pracy. Rozwiązania długoterminowe muszą być opracowane. Oczywiście, obawiamy się tego, że osoby, które po podjęciu pracy straciły zasiłki, będą starały się stracić pracę, żeby ponownie móc korzystać z zasiłków.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#ThereseRidge">Jestem bardzo wdzięczna za możliwość spotkania z państwem. Cieszę się, że będę mogła powiedzieć kilka słów na temat sytuacji w Irlandii i dowiedzieć się wiele od państwa.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#ThereseRidge">Chciałabym powiedzieć kilka słów na temat sytuacji kobiet w Irlandii. Do 1972 r. w Irlandii obowiązywało ograniczenie, które powodowało, że trzeba było wycofać się z pracy zawodowej, kiedy wychodziło się za mąż. W naszym systemie w tej chwili dla wielu kobiet istnieje możliwość podjęcia pracy. Zapewniamy opiekę nad dziećmi. Ustawowo staramy się zapewnić najlepsze sposoby opieki nad dziećmi. W tym akcie prawnym bardzo szczegółowo są określone warunki, jakie muszą być spełnione przez instytucje, które zajmują się dziećmi.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#ThereseRidge">Często kobiety decydują się na to, żeby podejmować pracę, ponieważ są pewne, że instytucje dobrze zajmują się ich dziećmi. W tej chwili toczą się dyskusje dotyczące możliwej bezpośredniej płatności na rzecz kobiet, czy też ulg podatkowych związanych z posiadaniem dzieci. Chodzi o to, żeby zapewnić jak największej grupie kobiet możliwość oddania dzieci do instytucji, które otaczają dzieci opieką, kiedy matka pracuje.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#ThereseRidge">Mamy problemy z młodymi ludźmi, z przestępczością. Zdajemy sobie sprawę z tego, że trzeba na bardzo wczesnym etapie rozwoju dziecka otaczać je odpowiednią opieką. Trzeba również wspomóc rodziny finansowo. Aby można się było dzieckiem dobrze zajmować, należy ponieść pewne wydatki.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#ThereseRidge">Jeśli chodzi o parlament, kobiety stopniowo wchodzą do tej instytucji. Sytuacja kobiet jest bardzo dobra. Nigdy nie miałam żadnych problemów z dostępem do jakichś stanowisk. Ta bariera dotycząca możliwości pracy dla kobiet została zlikwidowana w 1972 r. Kobiety mogą korzystać z prawa do wyboru, czy zostają w domu, czy też podejmują pracę zawodową.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AnnaLeonard">Chciałabym podziękować za możliwość spotkania z państwem. Reprezentuję obszary wiejskie, gdzie borykamy się z innymi problemami niż te, o których powiedział pan przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#AnnaLeonard">Odnieśliśmy sukces ekonomiczny i w konsekwencji tego wiele osób z obszarów wiejskich migruje do obszarów miejskich. W związku z tym mamy pewne problemy w społecznościach wiejskich, rolniczych. Mamy niewielkie gospodarstwa rolne, choć nie są one tak małe, jak polskie gospodarstwa rolne. Niekiedy rolnicy mają problemy związane z dochodowością swoich gospodarstw i kobiety są zmuszone do podjęcia pracy.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#AnnaLeonard">Na obszarach wiejskich nie mamy instytucji, które zajmowałyby się opieką nad dziećmi. Wobec tego nie ma zachęty dla kobiet do podejmowania pracy, ponieważ nie ma kto zająć się dziećmi. Kobiety na obszarach wiejskich często podejmują pracę na części etatu i muszą zajmować się dziećmi.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#AnnaLeonard">Mamy wielkie problemy z przestępczością na obszarach miejskich, choć występuje ona także na wsi. Borykamy się także z problemami związanymi z małymi gospodarstwami rolnymi i niewielkimi społecznościami wiejskimi.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MichałWojtczak">Zarysowują się poważne różnice między sytuacją w Irlandii a sytuacją w Polsce. W naszym kraju wysoki poziom bezrobocia nie jest spotykany w wielkich miastach. Im większe miasto, tym niższy poziom bezrobocia. W małych miasteczkach zbudowanych zwłaszcza wokół dużych fabryk, które bądź zostały zlikwidowane, bądź przeżywają poważne trudności, bezrobocie pojawiło się w dużym nasileniu. Pojawiło się ono także - niestety - na obszarach wiejskich.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#MichałWojtczak">To wynika z innej niż w Irlandii struktury gospodarstw wiejskich. Jeszcze 10 lat temu na wielu obszarach funkcjonowały Państwowe Gospodarstwa Rolne, które zbankrutowały i pozostawiły ogromną liczbę robotników rolnych, którzy dzisiaj na tych terenach nie mogą znaleźć pracy.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#MichałWojtczak">Inna jest także sytuacja kobiet. W ostatnich 20–30 latach powszechne było zjawisko pracy kobiet. W tej chwili z różnych względów, także ekonomicznych nie jest możliwe pozostawanie kobiet w domu.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#MichałWojtczak">Nie chciałbym komentować tej sprawy w zastępstwie moich koleżanek. Myślę, że mogłyby w sposób bardziej kompetentny przedstawić tę kwestię. Pani senator mówiła, że nigdy nie miała problemów z dostępem do różnych stanowisk. Ostatnio niektóre polskie parlamentarzystki wyrażają wątpliwości, czy taka równość praw w Polsce istnieje.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JanChmielewski">Dziękuję za możliwość zadania pytań naszym gościom.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#JanChmielewski">Po pierwsze, czy w Irlandii urealniono czynsze mieszkaniowe? Duże kwoty przeznaczane są na wspomożenie polityki mieszkaniowej. Jak sobie z tym problemem poradzono w Irlandii? Wiele osób sądzi, że brak urealnienia czynszów blokuje rozwój mieszkalnictwa.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#JanChmielewski">Pytanie drugie. Wiem, że w Polsce wydaje się na renty i zasiłki chorobowe trzy razy więcej w stosunku do produktu krajowego brutto niż w Irlandii. Czy mógłbym państwa poprosić o komentarz?</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#JanChmielewski">Trzecia kwestia - czy zmniejszenie podatków od osób prawnych i fizycznych rzeczywiście zaowocowało zwiększeniem liczby miejsc pracy i w jakim czasie to nastąpiło?</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#JanChmielewski">Kolejne pytanie dotyczy ochrony społecznej i pomocy dla osób niepełnosprawnych, a ostatnie jest następujące - czy w Irlandii są preferencje dla zakładów zatrudniających osoby niepełnosprawne?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MichałWojtczak">Proszę naszych gości o udzielenie odpowiedzi na te pytania.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#MichałWojtczak">Poseł Jim O'Keeffe: Odpowiem na pytanie dotyczące mieszkalnictwa. Jak wspomnieli moi koledzy, gospodarka irlandzka rozwija się bardzo dobrze. W przeszłości napotykaliśmy na liczne trudności, jednak udało nam się przezwyciężyć je. Dawniej brakowało nam pracowników. Było to związane z tym, że kobiety nie podejmowały pracy zawodowej. Obecnie coraz więcej kobiet pracuje.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#MichałWojtczak">Konsekwencją negatywną poprawy sytuacji gospodarczej był problem mieszkaniowy. W Irlandii mamy najwyższy w Europie procent własności domów. W Irlandii tradycją jest, że jeśli jest to możliwe, ludzie stają się właścicielami swoich domów. Trudność polega na tym, że ze względu na lepszą sytuację gospodarczą ceny domów niezwykle wzrosły. Ceny zakupu domów są bardzo wysokie. Ponadto koszty związane z płatnością czynszu także są bardzo wysokie.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#MichałWojtczak">Jak staramy się rozwiązać ten problem? Samorządy lokalne otrzymują środki od rządu. Ma to stanowić zachętę do udostępniania mieszkań, domów osobom, które mają naj-niższe dochody. To dotyczy szczególnie mieszkań dla rodzin. Władze lokalne udostępniają pewne zasoby mieszkaniowe. Są one albo wynajmowane rodzinom po bardzo niskich czynszach, albo kupowane wspólnie z rodzinami.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#MichałWojtczak">Jeśli chodzi o czynsze, dostępne są dodatki mieszkaniowe, zwłaszcza w przypadku rodzin. W niektórych sytuacjach dodatek mieszkaniowy może wynosić nawet 90 proc. wysokości czynszu. Jak już wspomniałem dotyczy to tylko tych rodzin bądź osób, które faktycznie nie mogą sobie pozwolić na zakup własnego domu.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#MichałWojtczak">Jeśli chodzi o sektor mieszkalnictwa, napotykamy na coraz większe trudności. Wspomniał pan o pewnych dodatkach czy dotacjach do czynszu. Udostępniamy pewnego rodzaju dotację dla osoby, która po raz pierwszy kupuje dom. Jeśli chodzi o wysokość dotacji, jest ona coraz mniejsza. Jesteśmy przekonani, że nawet gdybyśmy podnieśli tę dotację, zostałoby to wchłonięte przez developerów, przez inwestorów i nie rozwiązałoby problemu mieszkalnictwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#TommyBroughan">Pan poseł zadał pytanie dotyczące ogólnej wielkości budżetu na pomoc społeczną w kontekście przychodów rodziny. To prawda, że budżet na pomoc społeczną w Irlandii został ograniczony do jednej trzeciej budżetu przyznawanego poprzednio, w stosunku do produktu krajowego brutto. Jednak w ostatnich 10 latach podnieśliśmy zasiłki, jakie wypłacamy z naszego budżetu, zwłaszcza w odniesieniu do inflacji.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#TommyBroughan">Wartość produktu krajowego brutto podwoiła się, natomiast wielkość budżetu na pomoc społeczną pozostała na tym samym poziomie. Wydajemy mniej, zwłaszcza jeśli chodzi o pomoc dla bezrobotnych. Wiąże się to z faktem, że coraz większa liczba osób znajduje zatrudnienie. Stopa bezrobocia jest w tej chwili najniższa w całej historii naszego kraju. Obecnie mamy największą siłę roboczą od czasu odzyskania przez Irlandię niepodległości.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#TommyBroughan">Jedną z przyczyn naszych dobrych wyników gospodarczych jest społeczne partnerstwo między rządem, rolnikami, związkami zawodowymi, pracodawcami. Partia Pracy krytykuje tę sytuację, ponieważ osoby w starszym wieku i osoby niewykwalifikowane nie są prawdziwymi partnerami. Niektórzy uważają, że do rozwoju naszej gospodarki przyczynia się wysoka jakość systemu szkolnictwa.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#TommyBroughan">Trzecim czynnikiem wpływającym na naszą sytuację gospodarczą jest przystąpienie Irlandii do Unii Europejskiej. W naszym kraju pojawili się liczni inwestorzy zagraniczni, m.in. ze Stanów Zjednoczonych.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#TommyBroughan">Jak wspomniał pan przewodniczący, w ciągu ostatnich 10 lat zdecydowanie obniżyliśmy podatki. Podatek od przedsiębiorstw został obniżony o 12,5 proc. Podatek od dochodów został obniżony do 20 proc. Obecnie następują fundamentalne zmiany funkcjonowania naszego systemu podatkowego. Dotyczą one m.in. podatków płaconych przez pracowników.</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#TommyBroughan">Stopy podatkowe są stosunkowo wysokie. Nadal mamy stawkę 44 proc. przy pewnym progu. Niższa stawka to 23 proc. Dążymy do upodobnienia sytuacji w naszym kraju do sytuacji w Wielkiej Brytanii, gdzie stopy podatkowe wynoszą 20 i 40 proc. Realizujemy wiele różnych programów, np. w odniesieniu do osób niepełnosprawnych pobierających rentę. Mogą one otrzymywać wynagrodzenie za podejmowaną przez siebie pracę, np. pracę o charakterze społecznym.</u>
<u xml:id="u-21.6" who="#TommyBroughan">Naszym celem jest, aby 3 proc. danej pracy wykonywały osoby niepełnosprawne. Nie udało nam się jeszcze tego osiągnąć, ale zmierzamy do tego, aby 3 proc. miejsc pracy było przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-21.7" who="#TommyBroughan">Ponadto opiekujemy się osobami dotkniętymi ciężkimi chorobami. Pomoc otrzymują np. osoby starsze, które są ciężko chore. O 300 proc. zwiększyliśmy zasiłki dla osób opiekujących się osobami starszymi, które są ciężko chore, a także niepełnosprawnymi dziećmi. Wyznaczyliśmy płatne urlopy dla tych osób. Uważamy, że powinniśmy zrobić w tym zakresie jeszcze więcej.</u>
<u xml:id="u-21.8" who="#TommyBroughan">Poseł Jim O'Keeffe: Chciałbym skomentować dwie sprawy, które pojawiły się w toku dyskusji. W Irlandii mamy trzy liczące się partie: partię rządzącą, opozycyjną i Partię Pracy. Przyjechaliśmy do Polski po to, żeby podzielić się naszymi doświadczeniami. Niezależnie od funkcjonowania tych trzech partii mamy w Irlandii wspólny pogląd na temat przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-21.9" who="#TommyBroughan">Wiązało się to z licznymi trudnościami. Musieliśmy zlikwidować wiele miejsc pracy. Początkowo pojawiło się wysokie bezrobocie. Mieliśmy także problemy w dziedzinie rolnictwa. Problemy te nie miały w Irlandii aż takiego wymiaru jak w Polsce, ale znaczenie sektora rolniczego było bardzo duże. Otrzymaliśmy wsparcie ze strony funduszy strukturalnych i dzięki temu osiągnęliśmy wysoki poziom rozwoju gospodarczego, który nie byłby możliwy bez naszego przystąpienia do Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-21.10" who="#TommyBroughan">Przestrzegamy zasady partnerstwa społecznego. Moim zdaniem, do rozwoju gospodarczego przyczyniło się wiele czynników, ale głównym było partnerstwo społeczne. Co kilka lat przez partnerów społecznych uzgadniany jest program działań. Zanim stworzyliśmy partnerstwo społeczne, mieliśmy do czynienia ze związkami zawodowymi, którym zależało na pracownikach i które walczyły o jak najwyższe wynagrodzenia. Był to system zorientowany tylko na przegranych.</u>
<u xml:id="u-21.11" who="#TommyBroughan">Udało nam się doprowadzić do sytuacji, w której wszystkie strony wygrywają. Ustalane jest porozumienie, które ma na celu poprawę sytuacji pracowników. Częściowo poprawa dokonuje się poprzez zwiększenie wynagrodzeń, ale towarzyszą temu również niższe podatki. To ma bardzo duże znaczenie, ponieważ pracownicy faktycznie zaczynają zarabiać więcej, płacąc niższe podatki.</u>
<u xml:id="u-21.12" who="#TommyBroughan">Jeśli chodzi o korzyści wynikające z takiej sytuacji dla pracodawców, polegają one na tym, że wypłacane pracownikom podwyżki nie muszą być aż tak wysokie jak dawniej. Tym samym firmy stają się coraz bardziej konkurencyjne, także ze względu na poprawę sytuacji handlowej i zwiększenie eksportu. Irlandzkie przedsiębiorstwa znajdują się w lepszej kondycji finansowej i są w stanie konkurować na rynkach międzynarodowych.</u>
<u xml:id="u-21.13" who="#TommyBroughan">Można by powiedzieć, że rząd w tej sytuacji przegrywa, ponieważ ma mniejsze wpływy z podatków, ale naprawdę jest inaczej, ponieważ firmy, które osiągają większe zyski faktycznie płacą wyższe podatki, mimo iż stopa podatkowa jest niższa. Również rząd jest zwycięzcą w sytuacji partnerstwa społecznego.</u>
<u xml:id="u-21.14" who="#TommyBroughan">To są dwa główne przesłania, które chcielibyśmy państwu przekazać.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#SeymourCrawford">Chciałbym zadać kilka pytań dotyczących sektora rolnictwa. Jaki procent rolników korzysta w pewnym stopniu z pomocy społecznej? W trakcie naszej wizyty dowiedzieliśmy się, że rolnictwo stanowi najpoważniejszy obszar problemowy w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Rolnicy bardzo niepokoją się o swoją przyszłość.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#SeymourCrawford">My zauważyliśmy wzrost przychodów rolników irlandzkich po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Coraz więcej osób zatrudnionych jest w rolnictwie. Zgadzamy się co do tego, że w okresie najbliższych 10 lat prawdopodobnie ok. 50 proc. osób, które w tej chwili zajmują się wyłącznie działalnością rolniczą, podejmie inną działalność.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#SeymourCrawford">Jakie są przewidywania dotyczące polskich rolników? Ile osób zrezygnuje z działalności rolniczej w najbliższych 10 latach?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#MichałWojtczak">Problemy polskiego rolnictwa są niezwykle skomplikowane. Myślę, że obawy, które dotyczą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w kontekście problemów rolnictwa, występują po obu stronach. Po pierwsze, nasi rolnicy dostrzegają pewne zagrożenia - uzasadnione bądź nie - związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Z drugiej jednak strony obawy takie wyrażają także rolnicy w państwach członkowskich Unii Europejskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#JanRulewski">Mam następujące pytanie do naszych gości. Jak państwo zachowalibyście się, gdyby wasz minister finansów zaproponował społeczeństwu Irlandii dalsze obniżenie podatków i wprowadzenie jednej stopy procentowej wynoszącej 22 proc.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#JanRulewski">Czy rolnicy płacą podatki?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#StanisławBrzózka">Reprezentuję partię środowiska wiejskiego, która aktualnie jest w opozycji. Nasz gość poruszył trudny problem polskiej wsi. Zwłaszcza w ostatnim okresie jesteśmy świadkami spadku dochodowości rolniczej, spadku opłacalności produkcji.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#StanisławBrzózka">Do tego stanu rzeczy przyczyniło się wiele spraw zaległych oraz problemy nadwyżki produkcji i nieuregulowanie spraw rynku. Brak jest giełd i rynku rolnego. Na początku bieżącego roku mieliśmy do czynienia z falą wielkich protestów rolniczych. Nadal prowadzone są rozmowy z rządem trzech wielkich central rolniczych.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#StanisławBrzózka">Polscy rolnicy są zrzeszeni w trzech związkach: w „Samoobronie”, Związku Kółek i Organizacji Rolniczych, w NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych. W kwestii rozmów z rządem nie ma podziałów. Centrale te wyłoniły wspólne przedstawicielstwo i starają się wynegocjować z rządem jak najkorzystniejsze warunki.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#StanisławBrzózka">Aktualnym problemem w przededniu żniw jest cena skupu zboża. Nie rozwiązany pozostaje problem ceny skupu rzepaku, którego zbiory już się w Polsce rozpoczęły.</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#StanisławBrzózka">Ważnym mankamentem naszego rolnictwa jest duże rozdrobnienie, co ma swoje uwarunkowania historyczne. Należy pamiętać jednak o tym, że spośród państw bloku wschodniego byliśmy jedynym krajem, w którym zachowało się ponad 90 proc. prywatnej własności chłopskiej, ale mocno rozdrobnionej. Proces polepszania struktury agrarnej będzie trwał wiele lat, to nie nastąpi szybko. Państwa Unii Europejskiej powinny to zrozumieć.</u>
<u xml:id="u-25.5" who="#StanisławBrzózka">Nasi partnerzy powinni również zrozumieć obawy polskich rolników dotyczące wejścia Polski do Unii Europejskiej. Trudno w tej chwili przewidywać, ilu rolników zrezygnuje z pracy w sektorze rolniczym. Obecny rząd przygotowuje pewne propozycje dla rolników w tzw. pakcie dla wsi. Przewiduje się w nim tzw. renty strukturalne, czyli możliwość otrzymania wyższej renty przez tych rolników, którzy sprzedadzą swoje gospodarstwa pięciohektarowe rolnikom, którzy mają minimum 15 ha. Celem jest powiększanie powierzchni agrarnych.</u>
<u xml:id="u-25.6" who="#StanisławBrzózka">Poważnym problemem na wsi jest bezrobocie. Dziś oficjalnie w środowisku wiejskim zarejestrowanych jest 850 tys. bezrobotnych, ale prawie drugie tyle należy do kategorii ukrytych bezrobotnych. Są to ludzie zbędni w rolnictwie. W procesie dokonujących się w Polsce przemian najpierw zwalniano z pracy w likwidowanych zakładach pracy chłoporobotników. Ludzie ci wrócili na wieś. Wieś ich wchłonęła. Znajdują tam pożywienie i mieszkanie, ale tak naprawdę wieś poradziłaby sobie bez nich.</u>
<u xml:id="u-25.7" who="#StanisławBrzózka">Konieczne jest znalezienie w otoczeniu wsi nowych miejsc pracy, co jest niezwykle trudne. Szacuje się, że w najbliższych 10 latach trzeba stworzyć 2–3 miliony miejsc pracy. Jest to wielkie wyzwanie, jakie przed nami stoi.</u>
<u xml:id="u-25.8" who="#StanisławBrzózka">Liczymy na to, że przystąpienie do Unii Europejskiej może pomóc w tworzeniu nowych miejsc pracy. Wielu rolników nie będzie w stanie wyżyć na tak rozdrobnionej strukturze agrarnej.</u>
<u xml:id="u-25.9" who="#StanisławBrzózka">Proces odchodzenia od produkcji będzie dobrowolny. Nie chcemy czynić tego drogą administracyjną. Polski chłop jest szczególnie wyczulony ze względów historycznych na kwestię posiadania i własności.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#MichałWojtczak">Przypomnę, że poseł Jan Rulewski pytał, jak nasi goście irlandzcy zachowaliby się w sytuacji, gdyby irlandzki minister finansów zaproponował jedną stopę opodatkowania na poziomie 22 proc.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#MichałWojtczak">Drugie pytanie dotyczyło tego, czy rolnicy irlandzcy płacą podatki.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#NoelAhern">Mamy w tej chwili dwie stawki podatkowe: 24 proc. i 46 proc. Jeszcze kilka lat temu istniały trzy stawki podatkowe. Można nad tą sprawą dyskutować. Chodzi nie tylko o stawki podatkowe, nie tylko to się liczy. Gdybym reprezentował polskich pracowników, tych zarabiających najmniej, starałbym się doprowadzić do tego, żeby ludzie ci nie płacili żadnych podatków, aż do osiągnięcia danego poziomu dochodów. Wówczas sytuacja byłaby w porządku.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#NoelAhern">W Irlandii są osoby - ja także do nich należę - które wolałyby powrócić do trzech stawek podatkowych. Jak wspomniałem wcześniej, reprezentuję obszar miejski, więc nie jestem tak naprawdę przyjacielem rolników. Odpowiedź na pytanie dotyczące płacenia przez rolników irlandzkich podatków pozostawiam moim kolegom, reprezentującym obszary wiejskie.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#NoelAhern">Ciekawe było usłyszeć, że polscy rolnicy obawiają się wejścia do Unii Europejskiej. W Irlandii największymi zwolennikami przystąpienia do Unii Europejskiej byli rolnicy. Notabene to rolnicy najwięcej skorzystali z przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#NoelAhern">Czy irlandzcy rolnicy płacą podatki? No cóż, od nich jest bardzo trudno wyciągnąć jakikolwiek podatek. Jednak każdy, kto dużo zarabia, musi płacić podatki. Rolników nie wyłącza się z systemu podatkowego tylko dlatego, że są rolnikami. Jeśli uzyskują dochody, płacą podatki.</u>
<u xml:id="u-27.4" who="#NoelAhern">W Irlandii są także małorolni farmerzy, którzy produkują tylko tyle, żeby przeżyć. Oczywiście, oni nie płacą podatków. Proszę jednak wierzyć, że rolnicy w Irlandii doskonale sobie radzą. Myślę, że nawet moi koledzy, którzy są przyjaciółmi rolników zgodzą się z tym poglądem.</u>
<u xml:id="u-27.5" who="#NoelAhern">Jeśli w Polsce istnieje problem bezrobotnych rolników, może rząd powinien stworzyć miejsca pracy na obszarach wiejskich. Niesprawiedliwością społeczną byłoby odebrać coś ludziom, nie dając im nic w zamian. Oczywiście, zmiany są konieczne. Zawsze musimy działać efektywnie. Rząd może chronić określoną grupę społeczną przez pewien czas, ale jeśli ta grupa nie stanie się efektywna i skuteczna w swoim działaniu, takiej ochrony nieustannie nie będzie otrzymywała.</u>
<u xml:id="u-27.6" who="#NoelAhern">Rząd powinien podjąć kroki, mające na celu określenie problemu, a także przewidzenie problemów, które pojawią się w ciągu najbliższych 2–3 lat. Następnie powinien podjąć działania w celu rozwiązania tych problemów.</u>
<u xml:id="u-27.7" who="#NoelAhern">Podkreślam, że przystąpienie Irlandii do Unii Europejskiej wyszło rolnikom na dobre. Jeśli tylko dochodzi do jakichś głosowań na temat Unii Europejskiej, to rolnicy są tymi, którzy najbardziej popierają sprawy unijne.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#MichałWojtczak">Mam nadzieję, że wszyscy przedstawiciele obszarów wiejskich podzielają tę opinię pana przewodniczącego. Należałoby umożliwić bliższą wymianę doświadczeń między rolnikami irlandzkimi i polskimi, żeby móc pokazać, gdzie tkwią szanse dla polskiego rolnika w integracji z Unią Europejską.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#MichałWojtczak">Chciałbym nawiązać do fragmentu wypowiedzi pana przewodniczącego o konieczności tworzenia miejsc pracy w obszarach wiejskich dla rolników, którzy tracą pracę. Oczywiste jest, że jeśli restrukturyzacja danego sektora gospodarki związana jest z ograniczeniem zatrudnienia, musi wiązać się z jakąś formą pomocy w znalezieniu innego miejsca pracy.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#MichałWojtczak">Nasz problem polega na tym, że w tym samym czasie restrukturyzujemy różne sektory polskiej gospodarki. Mamy do zrestrukturyzowania, a w związku z tym do zagospodarowania znaczną siłę roboczą, jaka tkwi w górnictwie węgla kamiennego, hutnictwie, przemyśle zbrojeniowym, przemyśle lekkim i w rolnictwie. Problem jest zwielokrotniony przez liczbę sektorów, które poddawane są restrukturyzacji, i przez liczbę osób, które muszą utracić pracę i dla których trzeba znaleźć nowe możliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#MariaStolzman">Po pierwsze, czy inwestorzy, którzy otwierają przedsiębiorstwa w rejonach wiejskich, tworząc w ten sposób miejsca pracy, korzystają z jakichś przywilejów podatkowych i innych ze strony rządu irlandzkiego?</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#MariaStolzman">Pytanie drugie - czy stosuje się dopłaty z budżetu - jeżeli tak, to w jakiej formie - w stosunku do przedsiębiorstw, które zatrudniają osoby niepełnosprawne? Chodzi mi o utrzymywanie miejsc pracy i tworzenie ewentualnie nowych miejsc pracy.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#MariaStolzman">Czy te zakłady pracy, które nie zatrudniają niepełnosprawnych, muszą ponosić opłaty na rzecz pracodawców zatrudniających niepełnosprawnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#SeymourCrawford">Rolnicy, którzy wypracowują dochody, płacą podatki. Ostatnie pytanie dotyczyło problemu rozwoju obszarów wiejskich. Rządowi trudno jest pozyskać inwestorów, którzy byliby skłonni inwestować z dala od ośrodków miejskich i infrastruktury miejskiej.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#SeymourCrawford">Uzgodniliśmy z Unią Europejską, że priorytetowo będziemy traktować te obszary, które są mniej uprzywilejowane i że będziemy tam stosować pewne zachęty, które umożliwią tworzenie miejsc pracy. Jeśli w ostatnich latach jakaś firma przyjeżdżała inwestować w Irlandii, najchętniej inwestowała w miastach, gdzie lepiej wykształceni ludzie i gdzie jest dobrze rozwinięta infrastruktura.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#SeymourCrawford">Jeśli chodzi o obszary wiejskie i inne obszary mniej uprzywilejowane, mamy porozumienie z rządem i poprzez rząd z Unią Europejską, będziemy się starali zachęcać inwestorów do inwestowania. Są to np. zachodnie tereny Irlandii.</u>
<u xml:id="u-30.3" who="#SeymourCrawford">Realizujemy wiele programów unijnych ukierunkowanych na obszary wiejskie. W ramach tych programów staramy się zajmować osobami, które porzucają pracę w rolnictwie i szkolimy je na potrzeby zatrudnienia w innych obszarach. Staramy się wspólnie z Unią Europejską ulżyć losowi tych osób, które tracą pracę.</u>
<u xml:id="u-30.4" who="#SeymourCrawford">Wielu rolników irlandzkich skorzystało na przystąpieniu Irlandii do Unii Europejskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#HelmutPaździor">Mam kilka pytań do naszych gości. Po pierwsze, jakie są średnie i najniższe zarobki w Irlandii w dolarach amerykańskich.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#HelmutPaździor">Jakie są średnie i najniższe emerytury?</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#HelmutPaździor">Jaki jest średni koszt utrzymania rodziny dwuosobowej i czteroosobowej?</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#HelmutPaździor">Czy osoby otrzymujące zasiłki są zatrudniane przy pracach publicznych, np. w gminach?</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#HelmutPaździor">Jaki jest główny powód systematycznego rozwoju gospodarczego Irlandii, który nam niezwykle imponuje?</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#NoelAhern">Tygodniowa pensja w przemyśle wynosi średnio ok. 240 funtów, tj. 350 dolarów. W prawodawstwie nie mamy ustalonej płacy minimalnej, ale zostanie to wprowadzone w przyszłym roku. Obecnie minimalna pensja wynosi ok. 240 dolarów tygodniowo.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#NoelAhern">Emerytura państwowa dla jednej osoby wynosi ok. 120 dolarów tygodniowo, ale staramy się zachęcać ludzi, żeby starali się o dodatkowe emerytury.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#NoelAhern">Jaki jest główny powód naszego sukcesu? Tak naprawdę nie wiem. Jak już wspomniałem, różne osoby, które analizowały tę sytuację, podawały różne przyczyny. Niewątpliwie partnerstwo społeczne było jedną z tych przyczyn.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#NoelAhern">10–15 lat temu byłem aktywistą związków zawodowych. Wtedy przede wszystkim staraliśmy się o to, żeby uzyskać podwyżki płac. Partnerstwo społeczne nie może skupiać uwagi tylko na kwestiach płacowych. Jeżeli spojrzymy na szerszy kontekst, będzie to pożyteczne zarówno dla jednostek, związków zawodowych, jak i dla rządu. Być może, sytuacja kryzysowa, jaka miała miejsce w Irlandii, zbliżyła nas do siebie i zaczęliśmy pracować wspólnie. W tej chwili wszyscy są zadowoleni z partnerstwa społecznego.</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#NoelAhern">Unia Europejska okazała się bardzo pomocna. W przyszłości nie będziemy już tak wiele zyskiwać na członkostwie w Unii Europejskiej. Nie będziemy otrzymywać tyle środków co w przeszłości. Mogliśmy dobrze wykorzystać uzyskane środki dzięki stworzeniu partnerstwa społecznego, dzięki temu, że byliśmy konkurencyjni. W ostatnich latach wypracowaliśmy nadwyżki budżetowe, które wcześniej nie były znane. W przeszłości zawsze mieliśmy deficyty budżetowe i długi. W końcu udało nam się wypracować nadwyżki.</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#NoelAhern">Ktoś mógłby powiedzieć, że skoro rząd ma pieniądze, to powinien je wydać na opiekę społeczną. Oczywiście, minister finansów nie zgadza się na takie rozwiązanie. Przywiązuje wielką wagę do rozsądnego wydawania pieniędzy i myślę, że ma rację. Trzeba zachować dyscyplinę finansową. Można część środków wydać dodatkowo na pewne cele, ale trzeba spłacać pożyczki i trochę odłożyć na gorsze czasy. Dodam, że udało nam się zwiększyć wydatki na infrastrukturę.</u>
<u xml:id="u-32.6" who="#NoelAhern">Mamy problem, w jaki sposób wydać nadwyżki budżetowe. Tego problemu wcześniej nie mieliśmy. Oczywiście, cieszymy się, że mamy taki problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#TommyBroughan">Jednym z problemów, który odczuliśmy w ciągu ostatnich 10 lat, jest to, że dochody najbogatszych obywateli naszego kraju bardzo wzrosły, a przeciętne dochody rosną zgodnie ze stopą inflacji. Odpowiedzią na to zjawisko była strategia przeciwdziałania ubóstwu. Około 10 proc. społeczeństwa irlandzkiego zarabia mniej niż dwie trzecie przeciętnego dochodu w przemyśle. Musimy dołożyć starań, żeby nie było wielkiej przepaści między dochodami poszczególnych ludzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#MichałWojtczak">Przyznam, że z prawdziwą zazdrością słuchaliśmy o problemach, jak zagospodarować nadwyżki budżetowe. My znajdujemy się w stanie permanentnej dyskusji, jak sobie radzić z notorycznym niedoborem środków na wszystkie ważne sprawy życia społecznego. Mam nadzieję, że kiedyś i nam taki kłopot na głowę spadnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#MaciejManicki">Jestem przedstawicielem partii opozycyjnej i być może moje słowa nie spodobają się posłom z koalicji rządzącej. Myślę jednak, że warto o tej sprawie mówić.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się, że największym pożytkiem z naszego spotkania byłoby dotarcie do świadomości rządzącej dziś Polską koalicji AWS-UW tego, co najczęściej powtarzało się w wystąpieniach naszych gości, a więc potrzeby partnerstwa społecznego, dialogu i negocjacji w rozwiązywaniu problemów społeczno-gospodarczych i dla wypracowania najlepszych, możliwych do zaakceptowania przez najszersze grupy społeczne i zawodowe rozwiązań.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#MaciejManicki">Poprzednia koalicja SLD-PSL, pozostająca dziś w opozycji, przykładała dużą wagę do dialogu społecznego, partnerstwa. W latach 1994–1996 utworzyliśmy wiele instytucji dialogu społecznego na czele z Komisją Trójstronną, powołaną w 1994 r. Niestety, obecni rządzący zaprzepaścili dorobek tamtego okresu.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#MaciejManicki">Pan przewodniczący zechciał zauważyć, że nastąpił kryzys w dialogu społecznym. Ja to określę ostrzej. Doprowadzono do załamania dialogu społecznego. Dialog z rolnikami przeniósł się na drogi polskie, a dialog z pracownikami - na ulice miast.</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#MaciejManicki">Zwracam się z prośbą do parlamentarzystów irlandzkich, żeby zechcieli zwrócić uwagę na ten problem, eksponując swoje pozytywne doświadczenia w tym zakresie wszystkimi możliwymi sposobami, w tym również poprzez kontakty międzyrządowe, aby świadomość potrzeby partnerstwa społecznego dotarła do rządzących dzisiaj Polską.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#MichałWojtczak">Tym oświadczeniem posła Macieja Manickiego powinniśmy rozpocząć wielką debatę polityczną między opozycją i koalicją. Nie sposób oczywiście, nie skomentować tego, co kolega z opozycji powiedział. Przyznaję, że dialog społeczny przeżywa w Polsce pewien kryzys. Trudno doszukiwać się jego przyczyn wyłącznie po stronie rządu, który jakoby odrzuca możliwość prowadzenia rozmów.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#MichałWojtczak">Nasz problem polega na tym, że partnerami w dialogu społecznym są dwie duże centrale związkowe, które związane są z opozycyjnymi ugrupowaniami politycznymi. Zawsze będzie tak, że jeżeli koalicja jednego ugrupowania rządzi, to po stronie przeciwnej pozostanie bardzo duża centrala związkowa, która będzie w opozycji. Obie centrale związkowe są bardzo mocno uwikłane politycznie.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#MichałWojtczak">NSZZ „Solidarność” jako związek zawodowy zaangażowana jest w koalicję rządzącą, a druga - duża centrala związkowa OPZZ w koalicję opozycji.</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#MichałWojtczak">Trudno jednak zgodzić się z pesymistyczną diagnozą, jaką przedstawił poseł Maciej Manicki. Równie wiele zastrzeżeń co do dialogu społecznego można było formułować za czasów poprzedniej koalicji. Instytucje dialogu społecznego powstawały przy współudziale opozycyjnego wówczas NSZZ „Solidarność”.</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#MichałWojtczak">Nie chciałbym rozwijać tego wątku polemicznego naszej dyskusji. Na pewno nie zostanie on rozstrzygnięty podczas dzisiejszego spotkania.</u>
<u xml:id="u-36.5" who="#MichałWojtczak">Mam pytanie dotyczące partnerstwa społecznego w Irlandii. Chciałbym zapytać, czy to forum, które grupuje związki zawodowe, pracodawców, rolników, przedstawicieli rządu, jest tylko forum dyskusyjnym, podczas którego podejmuje się problemy istotne dla rozwoju społecznego i gospodarczego Irlandii, czy jest to forum, na którym zapadają sformalizowane decyzje, porozumienia, uzgodnienia, które później obowiązują partnerów dyskusji.</u>
<u xml:id="u-36.6" who="#MichałWojtczak">Jakie są przełożenia prawne decyzji czy ewentualnych uzgodnień, które zapadają na tym forum, na późniejsze decyzje rządu i prace parlamentu.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#NoelAhern">Sytuacja w Irlandii różni się od sytuacji w Polsce. Partia Pracy jest powiązana ze związkami zawodowymi. Inne partie polityczne nie są bezpośrednio powiązane ze związkami zawodowymi, jak to ma miejsce w Polsce. Mamy pracodawców i stowarzyszenia biznesu, zrzeszone w dwóch silnych ugrupowaniach oraz związki zawodowe. Działa instytut zajmujący się kwestiami społecznymi, który przeprowadza szczegółowe analizy propozycji formułowanych przez związki zawodowe i rolników. Następnie są one dyskutowane i omawiane w sposób sformalizowany.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#NoelAhern">Partnerstwo społeczne odniosło sukces. Działa ono na rzecz wszystkich stron uczestniczących w rozmowach. Wszelkie pomysły, idee, które rodzą się na tym forum, są później szczegółowo analizowane.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#NoelAhern">Poseł Jim 0'Keeffe: Główni partnerzy społeczni przedstawiają swoje pomysły na forum dyskusyjnym. Doprowadza się do pewnego porozumienia, które często dotyczy szczegółowych spraw. Ustalany jest pakiet propozycji, które w przyszłości miałyby przynieść korzyści. Może to dotyczyć np. podwyżek płac zgodnie ze stopą inflacji, bądź powyżej poziomu inflacji, czy też ulg podatkowych. Mogą to być bardzo konkretne propozycje.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#NoelAhern">Często ustala się ramy czasowe dla realizacji takich celów na 3 lata. Niekiedy chodzi o krajowe porozumienie dotyczące płac, ale może być to postulat dotyczący konieczności zmiany prawa. Zależy nam na tym, żeby osiągnąć powszechny konsens co do realizacji takiego postulatu w okresie 3 lat.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#NoelAhern">Porozumienie takie nie jest prawnie wiążącym dokumentem. Istnieją procedury, które umożliwiają poddanie dokumentu rewizji. Ma ono raczej znaczenie polityczne niż natury prawnej.</u>
<u xml:id="u-37.5" who="#NoelAhern">Powstawanie tego rodzaju porozumień jest korzystne z punktu widzenia interesu całego kraju. Oczywiście, dokumenty powstają w drodze negocjacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#MichałWojtczak">Myślę, że moglibyśmy jeszcze długo kontynuować naszą dyskusję. Zwykle tak bywa, że rozmowa staje się najbardziej interesująca, kiedy trzeba powoli ją kończyć.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#MichałWojtczak">Potwierdza się to, co powiedział przewodniczący Jan Lityński otwierając dzisiejsze posiedzenie. Po pierwsze, jest wiele spraw, które łączą Polskę i Irlandię. Wiele doświadczeń Irlandii możemy wykorzystać. Jesteśmy nieco opóźnieni w procesie budowy struktur demokratycznych i transformacji gospodarki, a także w procesie integracji z Unią Europejską. Niemniej jednak wydaje się, że punkt wyjścia obu krajów był na tyle zbliżony, że warto czerpać z doświadczeń irlandzkich, konstruując różnego rodzaju instytucje społeczne w Polsce, a także prowadząc proces negocjacji z Unią Europejską.</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#MichałWojtczak">Dziękuję za udział w obradach panu ambasadorowi Irlandii i panu przewodniczącemu delegacji parlamentu Irlandii. Dziękuję za uczestnictwo w spotkaniu przedstawicielom rządu.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#MichałWojtczak">Naszym gościom życzę miłego pobytu w Polsce i innych owocnych spotkań. Sądzę, że należy sobie życzyć kolejnych spotkań między naszymi parlamentami.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#NoelAhern">Chciałem bardzo podziękować za interesującą rozmowę i za możliwość wymiany poglądów. Mam nadzieję, że wszyscy się czegoś od siebie nauczyliśmy.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#NoelAhern">Jesteśmy bardzo zadowoleni z naszego członkostwa w Unii Europejskiej, z partnerstwa społecznego i z nadwyżki budżetowej, jaką udało nam się wypracować. Mamy jednak problemy. Często są to problemy związane z sukcesem.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#NoelAhern">Jeszcze raz serdecznie dziękuję za możliwość wymiany poglądów.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#MichałWojtczak">Zamykam posiedzenie Komisji Polityki Społecznej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>