text_structure.xml 108 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JerzyGwiżdż">Otwieram posiedzenie Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Witam wszystkich obecnych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JerzyGwiżdż">Proponowany porządek dzienny przewiduje dyskusję nad komisyjnym projektem ustawy nowelizującej ustawę z 1982 r. o Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#JerzyGwiżdż">Czy są wnioski lub uwagi do zaproponowanego porządku dziennego? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu proponowanego porządku dziennego? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#JerzyGwiżdż">Przypominam, że projekt, który będzie przedmiotem dzisiejszej debaty powstał z dwóch projektów: projektu przygotowanego przez sędziów Trybunału Stanu oraz projektu przygotowanego przez Komisję. Projekt będący podstawą obrad przygotowała podkomisja, którą kierował poseł Jerzy Wierchowicz. Proszę więc posła Jerzego Wierchowicza, aby zaprezentował efekty prac podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JerzyWierchowicz">Zasadniczą ideą, która przyświecała przyjęciu prac nad nowelizacją ustawy z 1982 r. o Trybunale Stanu było wejście w życie nowej Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., która w art. 201 odsyła do uregulowania w ustawie organizacji Trybunału Stanu oraz trybu postępowania przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JerzyWierchowicz">Chcę przedstawić tylko najbardziej kluczowe zmiany zawarte w przedłożonym projekcie. Pozostałe zmiany są w znacznym stopniu konsekwencją tych zmian kluczowych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JerzyWierchowicz">Zmiana nr 1 obejmuje art. 1–3 i dotyczy głównie zakresu podmiotowego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JerzyWierchowicz">Dotychczasowe brzmienie art. 1 ustawy o Trybunale Stanu jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Trybunał Stanu orzeka o odpowiedzialności osób zajmujących stanowiska państwowe określone w niniejszej ustawie za naruszenie Konstytucji i ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu ponoszą:</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JerzyWierchowicz">1/ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JerzyWierchowicz">2/ osoby wchodzące w skład Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JerzyWierchowicz">3/ Prezes Najwyższej Izby Kontroli i Prezes Narodowego Banku Polskiego,</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#JerzyWierchowicz">4/ Naczelny Wódz,</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#JerzyWierchowicz">5/ kierownicy urzędów centralnych,</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#JerzyWierchowicz">6/ osoby, którym Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem lub urzędem centralnym,</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#JerzyWierchowicz">7/ członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji”.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje nadanie art. 1 następującego brzmienia:</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą:</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#JerzyWierchowicz">1/ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#JerzyWierchowicz">2/ Prezes Rady Ministrów oraz członkowie Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#JerzyWierchowicz">3/ Prezes Narodowego Banku Polskiego,</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#JerzyWierchowicz">4/ Prezes Najwyższej Izby Kontroli,</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#JerzyWierchowicz">5/ członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#JerzyWierchowicz">6/ osoby, którym Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem,</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#JerzyWierchowicz">7/ Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą również posłowie i senatorowie w zakresie określonym w art. 107 Konstytucji”.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#JerzyWierchowicz">Należy dodać, że jeżeli chodzi o art. 1 ust. 1 pkt 1, czy Prezydent RP, to zakres jego odpowiedzialności określa art. 145 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#JerzyWierchowicz">W zakresie odpowiedzialności pozostałych podmiotów konstytucja wypowiada się w art. 156 i art. 198.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#JerzyWierchowicz">Nową wersją jest ust. 2 - odpowiedzialność konstytucyjna posłów i senatorów - wprowadzona przez nową konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o art. 2, to obowiązujące brzmienie jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Prezydent ponosi przed Trybunałem Stanu odpowiedzialność konstytucyjną oraz odpowiedzialność karną za przestępstwo.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. W okresie sprawowania urzędu Prezydenta nie biegnie przedawnienie odpowiedzialności karnej za te przestępstwa, za które osoba sprawująca ten urząd nie została postawiona w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do Marszałka Sejmu zastępującego Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Osoby wymienione w art. 1 ust. 2 pkt 2–7 ponoszą przed Trybunałem Stanu odpowiedzialność karną za przestępstwo popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem, jeżeli w uchwale o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej łączne rozpoznanie czynów uznano za celowe”.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje, aby art. 2 uzyskał treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Prezydent może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. W okresie sprawowania urzędu Prezydenta nie biegnie przedawnienie odpowiedzialności karnej za te przestępstwa, za które osoba sprawująca ten urząd nie została postawiona w stan oskarżenia przez Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do Marszałka Sejmu lub Marszałka Senatu, którzy tymczasowo wykonują obowiązki Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Członkowie Rady Ministrów ponoszą odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji lub ustaw, a także za przestępstwa popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 5. osoby wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 3–7 mogą ponosić przed Trybunałem Stanu odpowiedzialność karną za przestępstwo popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem, jeżeli w uchwale o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej łączne rozpoznanie czynów uznano za celowe”.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#JerzyWierchowicz">W art. 2 na uwagę zasługuje ust. 5, który znalazł się w projekcie, mimo że podkomisja uznała, że jest to przepis niekonstytucyjny. Jest bowiem tak, że art. 198 dotyczy odpowiedzialności konstytucyjnej: prezesa NBP, prezesa NIK, członków KRRiT, osób którym premier powierzył kierowanie ministerstwem oraz Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych stanowi o ich odpowiedzialności za przestępstwo. Tak więc ust. 5 został zamieszczony z ostrożności procesowej, ale podkomisja uważa, że jest to przepis niekonstytucyjny. Nie powinien więc znaleźć się w nowelizacji ustawy o Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#JerzyWierchowicz">Kolejna ważna zmiana dotyczy art. 3, który obecnie brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#JerzyWierchowicz">„Odpowiedzialność konstytucyjna obejmuje czyny, którymi osoby wymienione w art. 1 ust. 2 w zakresie swego urzędowania lub w związku z zajmowanym stanowiskiem w sposób zawiniony naruszyły Konstytucję lub inną ustawę”. Podkomisja proponuje następujące brzmienie art. 3:</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#JerzyWierchowicz">„Odpowiedzialność konstytucyjna obejmuje czyny, którymi osoby wymienione w art. 1 ust. 1 w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania chociażby nieumyślnie naruszyły Konstytucję lub ustawę”.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#JerzyWierchowicz">Zwracam uwagę, że końcowa część art. 3 jest konieczna w świetle wątpliwości, jakie nasunęły się Trybunałowi Stanu przy rozpatrywaniu sprawy tzw. afery alkoholowej.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#JerzyWierchowicz">Dotychczasowe brzmienie mówiące o zawinionym naruszeniu konstytucji lub ustawy wzbudziło wątpliwości, czy chodzi o winę umyślną, czy o winę nieumyślną, czy też o obie formy winy.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#JerzyWierchowicz">Jak wiadomo Trybunał Stanu w pełnym składzie - w oparciu o obowiązującą ustawę - stwierdził, iż chodzi zarówno o winę umyślną jak i nieumyślną.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#JerzyWierchowicz">Tak więc, aby nie było wątpliwości, podkomisja proponuje aby zastosować formułę: „chociażby nieumyślnie”. Nie powinno być wątpliwości, że chodzi zarówno o winę umyślną, jak i nieumyślną.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje dodanie do art. 5 nowego art. 5a w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#JerzyWierchowicz">"Prawo do pociągnięcia posła do odpowiedzialności konstytucyjnej przysługuje wyłącznie Sejmowi”.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#JerzyWierchowicz">Jest to konsekwencja przyjęcia przez konstytucję nowej konstrukcji polegającej na objęciu odpowiedzialnością konstytucyjną posłów i senatorów, o czym już wspominałem.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#JerzyWierchowicz">Kolejna kwestia, w której podkomisja zaproponowała znaczne zmiany, to art. 6. Dotychczasowe brzmienie art. 6 jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Wstępny wniosek o postawienie Prezydenta w stan oskarżeni może być złożony do Marszałka Sejmu przez jedną czwartą ogólnej liczby członków Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności osób, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2–7, może być złożony przez Marszałka Sejmu przez:</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#JerzyWierchowicz">1/Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#JerzyWierchowicz">2/ komisję sejmową powołaną w trybie art. 11 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. nr 84, poz. 426), większością 2/3 głosów jej członków,</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#JerzyWierchowicz">3/ posłów, w liczbie co najmniej 115.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinien zawierać:</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#JerzyWierchowicz">1/ określenie osoby podlegającej odpowiedzialności oraz stanowiska państwowego, z którego pełnieniem związana jest odpowiedzialność konstytucyjna,</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#JerzyWierchowicz">2/ określenie zarzut wraz ze wskazaniem przepisów Konstytucji lub innej ustawy, które zostały naruszone,</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#JerzyWierchowicz">3/ uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Jeżeli wstępny wniosek nie odpowiada warunkom określonym w ustawie, Marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej wzywa wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 5. W wypadku nieuzupełnienia wstępnego wniosku w terminie, o którym mowa w ust. 4 Marszałek Sejmu pozostawia wniosek bez biegu”.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja przedkłada brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#JerzyWierchowicz">„Ust. 1. Wstępny wniosek o postawienie Prezydenta w stan oskarżenia może być złożony Marszałkowi Sejmu przez co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 2–7, może być złożony Marszałkowi Sejmu przez:</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#JerzyWierchowicz">1/ Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#JerzyWierchowicz">2/ posłów, w liczbie co najmniej 115.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej posła może być złożony do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej przez Marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinien zawierać:</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#JerzyWierchowicz">1/ określenie osoby podlegającej odpowiedzialności oraz funkcji publicznej, z której pełnieniem związana jest odpowiedzialność konstytucyjna,</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#JerzyWierchowicz">2/ określenie zarzutów wraz ze wskazaniem przepisów Konstytucji lub ustawy, które zostały naruszone,</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#JerzyWierchowicz">3/ uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 5. Jeżeli wstępny wniosek, o którym mowa w ust. 1 lub 2, nie odpowiada warunkom określonym w ustawie, Marszałek Sejmu, w uzgodnieniu z Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, wzywa wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 6. W przypadku nieuzupełnienia wstępnego wniosku w terminie, o którym mowa w ust. 5, Marszałek Sejmu pozostawia wniosek bez biegu”.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o zmiany w art. 9, to poza zmianami redakcyjnymi, będącymi konsekwencją wcześniejszych zmian, podkomisja proponuje dodanie po ust. 5 nowych ust. 6–9 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#JerzyWierchowicz">„Ust. 6. Wnioski mniejszości mogą zawierać jedynie wnioski o umorzenie postępowania, postawienie w stan oskarżenia lub o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 7. Wnioski mniejszości do sprawozdań, o których mowa w ust. 3 i 4, zawierające wnioski o postawienie w stan oskarżenia lub o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinny spełniać warunki wymagane przez przepisy Kodeksu postępowania karnego w stosunku do aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 8. Jeżeli zachodzi przypuszczenie, że wnioski, o których mowa w ust. 5 i 6, nie odpowiadają warunkom określonym w ustawie, odpowiednio przewodniczący Zgromadzenia Narodowego lub Marszałek Sejmu, w uzgodnieniu z Prezydium Sejmu, wzywa wnioskodawców do ich uzupełnienia w terminie 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 9. W przypadku nieuzupełnienia wniosku w terminie, o którym mowa w ust. 8, odpowiednio Zgromadzenie Narodowe lub Sejm pozostawia wniosek bez rozpatrzenia”.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#JerzyWierchowicz">Kwestia kolejna, to konieczność dokonania zmian w art. 10, który obecnie brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu sprawozdanie z przeprowadzonego postępowania wraz z wnioskiem, o którym mowa w art. 9 ust. 3. Uchwała Zgromadzenia Narodowego o postawieniu w stan oskarżenia powoduje, że Prezydent tymczasowo nie może sprawować urzędu.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Podejmując uchwałę o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia, Zgromadzenie Narodowe wybiera spośród członków Zgromadzenia dwóch oskarżycieli, z których każdy powinien odpowiadać warunkom wymaganym do powołania na stanowisko sędziego.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Po zdjęciu przez Zgromadzenie Narodowe uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu przesyła ją przewodniczącemu Trybunału Stanu. Uchwała ta przed Trybunałem Stanu stanowi akt oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje - jest to zmiana nr 6 - aby:</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#JerzyWierchowicz">a/ w ust. 1 skreślić zdanie drugie,</u>
          <u xml:id="u-2.83" who="#JerzyWierchowicz">b/ po ust. 1 dodać ust. 1a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.84" who="#JerzyWierchowicz">„Ust. 1a. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez Prezydenta ulega zawieszeniu”.</u>
          <u xml:id="u-2.85" who="#JerzyWierchowicz">c/ ust. 3 nadać brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.86" who="#JerzyWierchowicz">„Ust. 3. Po podjęciu przez Zgromadzenie Narodowe uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia, Marszałek Sejmu przesyła ją, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 2b, przewodniczącemu Trybunału Stanu. Uchwała ta przed Trybunałem Stanu stanowi akt oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-2.87" who="#JerzyWierchowicz">Znaczny zakres zmian obejmuje art. 11 mający obecnie treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.88" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej przedstawia Sejmowi sprawozdanie z prac nad każdą przekazaną jej sprawą wraz z wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej lub o umorzenie postępowania w sprawie. Uchwała Sejmu o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powoduje zawieszenie w czynnościach osoby, której dotyczy. Jeżeli uchwała obejmuje także pociągnięcie do odpowiedzialności karnej - w wypadku osoby, która jest posłem lub senatorem, stanowi ona równocześnie wniosek o uchylenie immunitetu poselskiego lub senatorskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.89" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Podejmując uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej Sejm wybiera spośród posłów dwóch oskarżycieli, z których przynajmniej jeden powinien odpowiadać warunkom wymaganym do powołania na stanowisko sędziego.</u>
          <u xml:id="u-2.90" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Po podjęciu przez Sejm uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu uchwałę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej lub wniosek mniejszości, które w dalszym postępowaniu przed Trybunałem Stanu stanowią akt oskarżenia. W wypadku konieczności uchylenia immunitetu poselskiego lub senatorskiego następuje to po wyrażeniu przez Sejm lub Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-2.91" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Po przekazaniu uchwały o postawienie w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu nie można wszcząć postępowania karnego o ten sam czyn, a postępowanie wcześniej wszczęte ulega zawieszeniu”.</u>
          <u xml:id="u-2.92" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja przedkłada - jako zmianę nr 7 - propozycje następujących zmian w art. 11:</u>
          <u xml:id="u-2.93" who="#JerzyWierchowicz">a/ po ust. 1 dodać nowy ust. 1a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.94" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1a. Przepisu ust. 1 zdanie drugie nie stosuje się do mandatu posła”.</u>
          <u xml:id="u-2.95" who="#JerzyWierchowicz">b/ ust. 2 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.96" who="#JerzyWierchowicz">„2. Po podjęciu uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, Sejm wybiera, w terminie 3 miesięcy, spośród posłów dwóch oskarżycieli, z których co najmniej jeden posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego. W razie utraty uprawnień przez oskarżycieli, ich obowiązki do czasu wyboru nowych oskarżycieli wykonuje Marszałek Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-2.97" who="#JerzyWierchowicz">c/ w ust. 3 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.98" who="#JerzyWierchowicz">„Po wyborze oskarżycieli, o których mowa w ust. 2, Marszałek Sejmu przesyła, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 3b, przewodniczącemu Trybunału Stanu uchwałę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej lub wniosek mniejszości, które w dalszym postępowaniu przed Trybunałem Stanu stanowią akt oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-2.99" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o zmianę oznaczoną lit. a, to jej istota polega na tym, że nie ma instytucji prawnej zawieszenia w czynnościach posła. Stąd konieczne jest wyłączenie stosowania tej instytucji w stosunku do posła.</u>
          <u xml:id="u-2.100" who="#JerzyWierchowicz">W przypadku nowego brzmienia ust. 2 nowym elementem jest wprowadzenie terminu 3 miesięcy dla wyboru przez Sejm dwóch oskarżycieli.</u>
          <u xml:id="u-2.101" who="#JerzyWierchowicz">Jest to zmiana podyktowana doświadczeniami praktycznymi. Z praktyki dotyczącej mojej osoby pamiętam, że dopiero ok. 1,5 roku po podjęciu uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności, zostałem wybrany oskarżycielem.</u>
          <u xml:id="u-2.102" who="#JerzyWierchowicz">Nowy ust. 2 powinien zapobiegać nadmiernemu przeciąganiu postępowania w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.103" who="#JerzyWierchowicz">Nowe istotne kwestie pojawiają się w art. 13. Brzmienie obowiązujące jest następujące?</u>
          <u xml:id="u-2.104" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Uchwałę o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia Zgromadzenie Narodowe podejmuje większością co najmniej 2/3 głosów ogólnej liczby członków Zgromadzenia. Uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2–7, Sejm podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-2.105" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Jeżeli Zgromadzenie Narodowe nie podejmie uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia w trybie określonym w ust. 1, wówczas przewodniczący Zgromadzenia Narodowego stwierdza umorzenie postępowania w sprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.106" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Jeżeli Sejm nie podejmie uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2–7, w trybie określonym w ust. 1, wówczas Marszałek Sejmu stwierdza umorzenie postępowania w sprawie”.</u>
          <u xml:id="u-2.107" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja - jako zmianę nr 8 proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-2.108" who="#JerzyWierchowicz">a/ ust. 1 otrzymał brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.109" who="#JerzyWierchowicz">„Ust. 1. Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego, podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego”.</u>
          <u xml:id="u-2.110" who="#JerzyWierchowicz">b/ po ust. 1 dodać ust. 1a i 1b w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.111" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1a. Uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 3–7 oraz ust. 2, Sejm podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-2.112" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 1b. Uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2, Sejm podejmuje większością 3/5 ustawowej liczby posłów”.</u>
          <u xml:id="u-2.113" who="#JerzyWierchowicz">c/ po ust. 2 dodać ust. 2a i 2b w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.114" who="#JerzyWierchowicz">„Ust. 2a. Niezależnie od treści wniosku, o którym mowa w art. 9 ust. 3, Zgromadzenie Narodowe głosuje postawieniem Prezydenta w stan oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-2.115" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2b. Jeżeli Zgromadzenie Narodowe podjęło uchwałę o postawieni Prezydenta w stan oskarżenia, a Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnosiła o umorzenie postępowania wobec niego nie przedstawiając w swym sprawozdaniu wniosku mniejszości o postawienie w stan oskarżenia, to akt oskarżenia przygotowują oskarżyciele wybrani na podstawie art. 10 ust. 2. Akt oskarżenia powinien mieścić się w ramach wniosku wstępnego o postawienie Prezydenta w stan oskarżenia. Akt oskarżenia Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu”.</u>
          <u xml:id="u-2.116" who="#JerzyWierchowicz">d/ w ust. 3 wyrazy: art. 1 ust. 2 pkt 2-7” zastąpić wyrazami: „art. 1 ust. 1 pkt 2–7 i ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-2.117" who="#JerzyWierchowicz">e/ po ust. 3 dodać ust. 3a i 3b w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.118" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 3a. Niezależnie od treści wniosku, o którym mowa w art. 9 ust. 4, Sejm głosuje nad pociągnięciem do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2–7 i ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-2.119" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3b. Jeżeli Sejm podjął uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2–7 i ust. 2, Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnosiła o umorzenie postępowania wobec nich nie przedstawiając w swym sprawozdaniu wniosku mniejszości i pociągnięcie do odpowiedzialności, to akt oskarżenia przygotowują oskarżyciele wybrani na podstawie art. 11 ust. 2. Akt oskarżenia powinien mieścić się w ramach wniosku wstępnego o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej. Akt oskarżenia Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu”.</u>
          <u xml:id="u-2.120" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o nowy ust. 1a i nowy ust. 1b, to różnica, jeżeli chodzi o większości konieczne do podjęcia uchwał wynika z tego, że większość 3/5 jest zawarte w konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.121" who="#JerzyWierchowicz">Na komentarz zasługuje również treść nowego ust. 2b. Chodzi w nim o sytuację, kiedy Zgromadzenie Narodowe nie podzieli wniosku Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej o umorzenie postępowania. Został przedłożony wniosek o umorzenie, a Zgromadzenie Narodowe odrzuca ten wniosek gdyż uważa, że prezydent powinien być postawiony w stan oskarżenia. Jednakże nie ma takiego wniosku. Stąd propozycja wypełnienia luki, która występuje w obecnym stanie prawnym, poprzez zobowiązanie oskarżycieli, aby - wbrew stanowisku Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej - sformułowali akt oskarżenia, ale w ramach wniosku wstępnego o pociągnięcie prezydenta do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.122" who="#JerzyWierchowicz">Zwracam również uwagę na jeszcze jedną nowość w zmianie oznaczonej literą e. Rozwiązanie to pozwoli na uniknięcie w przyszłości pata, jaki zdarzył się w sprawie jednego z posłów. W tej sprawie sytuacja dzisiaj jest następująca. W I kadencji Sejmu Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnioskowała o umorzenie postępowania wobec jednego z ministrów ówczesnego rządu. Sejm nie podzielił tego poglądu i nakazał oskarżenie tego posła i jednocześnie ministra. Sprawa wróciła więc do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.123" who="#JerzyWierchowicz">Dzisiaj sytuacja jest następująca. Osoba ta jest obecnie posłem, ale sprawa odpowiedzialności konstytucyjnej jest zawieszona. Nie bardzo wiadomo, co zrobić z tą sprawą, gdyż obecne brzmienie ustawy o Trybunale Stanu nie daje odpowiedzi na pytanie o to, jak postąpić w tym przypadku. Sejm bowiem chce oskarżenia, a Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej opowiada się za umorzeniem. Trudno zakładać, aby Komisja zmieniła zdanie, gdyż zdanie swoje zbudowała na materiale dowodowym.</u>
          <u xml:id="u-2.124" who="#JerzyWierchowicz">Aby uniknąć powtórzenia się tego typu sytuacji, zaproponowany został nowy ust. 3a. Niezależnie od tego, czy Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnioskuje o umorzenie, czy o oskarżenie, pod głosowanie stawiany jest wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej. Oznacza to, że Sejm wypowiada się jednoznacznie, pociągnąć do odpowiedzialności lub też nie. Dalsza część procedury określona jest w nowym ust. 3b.</u>
          <u xml:id="u-2.125" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli więc Sejm jest odmiennego zdania jak Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej, to możliwe jest wyjście z takiej sytuacji. Jeżeli Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej proponuje umorzenie, a Sejm opowiada się za oskarżeniem, to podkomisja proponuje, aby mimo braku aktu oskarżenia przygotowanego przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej i mimo braku wniosku mniejszości, który mógłby być aktem oskarżenia, do sformułowania aktu oskarżenia zgodnie z wolą Sejmu będą zobowiązani oskarżyciele wybrani przez Sejm do przeprowadzenia tej sprawy. Pozwoli to uniknąć pata, jaki zaistniał w sprawie jednego posła w Sejmie I kadencji i nadal nie jest rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-2.126" who="#JerzyWierchowicz">Kolejna kwestia to zmiana nr 9 dotycząca wprowadzenia po art. 13 nowego art. 13a i nowego art. 13b. Art. 13a ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.127" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Jeżeli po nadaniu biegu przez Marszałka Sejmu wnioskowi wstępnemu, a przed podjęciem przez Sejm uchwały o postawieniu w stan oskarżenia lub o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, albo stwierdzeniu umorzenia postępowania w sprawie upływu kadencji Sejmu, postępowanie w danej sprawie toczy się nadal w Sejmie następnej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.128" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu kieruje sprawę do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.129" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej nie jest związana uchwałami podjętymi przez komisję sejmową, która uprzednio rozpatrywała daną sprawę.</u>
          <u xml:id="u-2.130" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Sejm, w przypadku zmiany kadencji, wybiera posłów oskarżycieli”.</u>
          <u xml:id="u-2.131" who="#JerzyWierchowicz">Art. 13a wyraża zasady kontynuacji, która była przedmiotem ożywionej debaty podczas obrad podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-2.132" who="#JerzyWierchowicz">Gdyby przyjąć zasadę dyskontynuacji, a więc sprawa wszczęta w jednej kadencji Sejmu powinna być zakończona w tej samej kadencji, to praktycznie żadna sprawa nie byłaby zakończona w jednej kadencji. Wynika to zwłaszcza z przewlekłości procedury parlamentarnej jak i z konieczności stosowania procedury sądowej.</u>
          <u xml:id="u-2.133" who="#JerzyWierchowicz">Zwracam uwagę, że z ust. 3 wynika, że jeżeli sprawa jeszcze nie wpłynęła do Trybunału Stanu, to Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej może zmienić swoje stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-2.134" who="#JerzyWierchowicz">Zasada kontynuacji nie dotyczy wybierania nowych oskarżycieli w nowej kadencji Sejmu, o czym stanowi ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-2.135" who="#JerzyWierchowicz">Proponowane brzmienie nowego art. 13b jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.136" who="#JerzyWierchowicz">"W przypadku zakończenia kadencji Sejmu, postępowanie w sprawie odpowiedzialności posła, który nie uzyskał ponownie mandatu, określonej w art. 107 ust. 2 Konstytucji, ulega z mocy prawa umorzeniu”.</u>
          <u xml:id="u-2.137" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja uznała, że nie ma sensu stosowanie procedury pociągania do odpowiedzialności konstytucyjnej osoby, która była, ale już nie jest posłem.</u>
          <u xml:id="u-2.138" who="#JerzyWierchowicz">Zmiana 10 dotyczy art. 15 i art. 16, to przede wszystkim konkretyzacja art. 199 i art. 201 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.139" who="#JerzyWierchowicz">Obecnie obowiązujące brzmienie art. 15 jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.140" who="#JerzyWierchowicz">"Ust. 1. Trybunał Stanu składa się z przewodniczącego, dwóch jego zastępców oraz 21 członków i 5 zastępców członków.</u>
          <u xml:id="u-2.141" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Przewodniczącym Trybunału Stanu jest Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Pozostałe osoby wchodzące w skład Trybunału Stanu wybiera Sejm spoza swego grona, w trybie regulaminowo określonym.</u>
          <u xml:id="u-2.142" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. W skład Trybunału Stanu mogą być wybierani obywatele polscy korzystający z pełni praw obywatelskich, nie karani sądownie, nie zatrudnieni w organach administracji państwowej. Co najmniej połowa członków Trybunału Stanu powinna składać się z osób posiadających kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego.</u>
          <u xml:id="u-2.143" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Osoby wybrane w skład Trybunału Stanu składają przed Marszałkiem Sejmu przyrzeczenie sędziowskie”.</u>
          <u xml:id="u-2.144" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.145" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 1. W skład Trybunału Stanu mogą być wybrani obywatele polscy korzystający z pełni praw obywatelskich, nie karani sądownie, nie zatrudnieni w organach administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.146" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. osoby wybrane w skład Trybunału Stanu składają przed Marszałkiem Sejmu przyrzeczenie sędziowskie”.</u>
          <u xml:id="u-2.147" who="#JerzyWierchowicz">Art. 16 obowiązującej ustawy ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.148" who="#JerzyWierchowicz">„Ust. 1. Sędziowie wybrani w skład Trybunału Stanu w wykonywaniu swoich funkcji sędziowskich są niezawiśli i podlegają tylko ustawom. Nie mogą oni być pociągnięci do odpowiedzialności karnej ani pozbawieni wolności bez uprzedniej zgody Trybunału Stanu. Dotyczy to również okresu po upływie kadencji w stosunku do czynów związanych z wykonywaniem funkcji w Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.149" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Sędziowie Trybunału Stanu sprawują swe funkcje nieodpłatnie, z tym że zachowują prawo do diet i zwrotu poniesionych kosztów podróży”.</u>
          <u xml:id="u-2.150" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje następującą treść art. 16:</u>
          <u xml:id="u-2.151" who="#JerzyWierchowicz">„Sędziowie Trybunału Stanu sprawują swoje funkcje nieodpłatnie, z tym że zachowują prawo do diet i zwrotu poniesionych kosztów podróży”.</u>
          <u xml:id="u-2.152" who="#JerzyWierchowicz">Zmiana nr 11 wynika z tego, że została zniesiona funkcja zastępcy członka Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.153" who="#JerzyWierchowicz">Zmiana nr 12 poprzez zmiany w art. 18–20 wprowadza nowe regulacje dotyczące postępowania przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.154" who="#JerzyWierchowicz">Obowiązujące brzmienie art. 18–20 jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.155" who="#JerzyWierchowicz">"Art. 18 Ust. 1. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu oraz Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej. Trybunał Stanu orzeka jako sąd w pierwszej instancji oraz jako sąd w drugiej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.156" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. W warunkach określonych w art. 2 Trybunał Stanu może:</u>
          <u xml:id="u-2.157" who="#JerzyWierchowicz">1/ zlecić Prokuratorowi Generalnemu przeprowadzenie w określonym zakresie postępowania co do czynu wypełniającego znamiona przestępstwa, a w razie gdy postępowanie takie zostało już wszczęte - przedstawienie zebranych materiałów wraz z wnioskiem co do dalszego postępowania w sprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.158" who="#JerzyWierchowicz">2/ przejąć do łącznego rozpoznania sprawę, która toczy się już przed sądem.</u>
          <u xml:id="u-2.159" who="#JerzyWierchowicz">Art. 19 Ust. 1. W pierwszej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 4 członków.</u>
          <u xml:id="u-2.160" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. W drugiej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 6 członków, z wyłączeniem sędziów, którzy uczestniczyli w rozpatrzeniu sprawy w pierwszej instancji. Jeżeli członek Trybunału Stanu nie może pełnić swych funkcji, w jego miejsce wstępuje najstarszy wiekiem zastępca członka.</u>
          <u xml:id="u-2.161" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Poza rozprawą główną Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 2 członków.</u>
          <u xml:id="u-2.162" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Obsługę kancelaryjną Trybunału Stanu zapewnia Sąd Najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-2.163" who="#JerzyWierchowicz">Art. 20. Trybunał Stanu rozpatruje sprawę w granicach określonych w uchwale Zgromadzenia Narodowego albo Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-2.164" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.165" who="#JerzyWierchowicz">Art. 18 Ust. 1. Trybunał Stanu orzeka jako sąd w pierwszej instancji oraz jako sąd w drugiej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.166" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu oraz Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej.</u>
          <u xml:id="u-2.167" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu powództwo cywilne jest niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-2.168" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Osoby składające wyjaśnienia przed Trybunałem Stanu, jak również świadkowie i biegli zwolnieni są od obowiązku zachowania tajemnicy państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.169" who="#JerzyWierchowicz">Art. 19 ust. 1. W pierwszej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 4 członków.</u>
          <u xml:id="u-2.170" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. W drugiej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie, przewodniczący i 6 członków, z wyłączeniem sędziów, którzy uczestniczyli w rozpatrzeniu sprawy w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.171" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. W sprawach pytań prawnych orzeka cały skład Trybunału Stanu z wyłączeniem sędziów, którzy w danej sprawie uczestniczyli w orzekaniu w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.172" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Poza rozprawą Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 2 członków.</u>
          <u xml:id="u-2.173" who="#JerzyWierchowicz">Art. 20 Ust. 1. Trybunał Stanu rozpatruje sprawę w granicach określonych w uchwale Zgromadzenia Narodowego, Sejmu albo Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.174" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Oskarżyciel nie może w toku rozprawy zarzucić oskarżonemu innych czynów niż objęte uchwałą Zgromadzenia Narodowego, Sejmu albo Senatu”.</u>
          <u xml:id="u-2.175" who="#JerzyWierchowicz">Chcę zwrócić uwagę na problem, dylemat zawarty w proponowanym art. 19. Podkomisja - w ślad za ustawą obowiązującą - zaproponowała, aby w pierwszej instancji Trybunał Stanu orzekał w składzie: przewodniczący i 4 członków. W drugiej instancji skład orzekający to przewodniczący i 6 członków, z wyłączeniem sędziów, którzy uczestniczyli w orzekaniu w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.176" who="#JerzyWierchowicz">Konstytucja ustaliła liczbę członków Trybunału Stanu na 19. W pierwszej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie 5 osób, w drugiej instancji w składzie 7 osób. Oznacza to, że w rozpoznanie sprawy zaangażowanych jest 12 członków Trybunału Stanu. W przypadku, jeżeli Trybunał Stanu orzekając w drugiej instancji uchyla rozstrzygnięcie i sprawa trafia do ponownego rozpoznania, to pozostaje tylko 7 sędziów do rozstrzygnięcia tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-2.177" who="#JerzyWierchowicz">Nie ma jednak już sędziów do rozpatrzenia apelacji po ponownym rozpatrzeniu sprawy. Brakuje więc sędziów do składu odwoławczego, jeżeli Trybunał Stanu po raz drugi stwierdzi konieczność rozpoznania sprawy w drugiej instancji. W postępowaniu sądowym jest to sytuacja typowa. Ma ona zastosowanie do postępowania przed Trybunałem Stanu. Być może więc należy zmniejszyć liczebność składów orzekających w pierwszej i drugiej instancji. Może w pierwszej instancji powinien to być skład 3-osobowy, a w drugiej instancji 5-osobowy.</u>
          <u xml:id="u-2.178" who="#JerzyWierchowicz">W zmianie nr 13 podkomisja proponuje dodanie po art. 20 nowych art. 20a-20f w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-2.179" who="#JerzyWierchowicz">"Art. 20a. Trybunał Stanu nie może przekazać sprawy Zgromadzeniu Narodowemu, Sejmowi albo Senatowi w celu uzupełnienia lub rozszerzenia przeprowadzonego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-2.180" who="#JerzyWierchowicz">Art. 20b. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu oskarżony posiada obrońcę.</u>
          <u xml:id="u-2.181" who="#JerzyWierchowicz">Art. 20c Ust. 1. Obecność oskarżycieli i obrońców na rozprawie jest obowiązkowa.</u>
          <u xml:id="u-2.182" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Nie usprawiedliwione niestawiennictwo oskarżonego, którego sprawa nie dotyczy odpowiedzialności karnej, lub jego obrońcy nie stanowi przeszkody dla rozpoznania sprawy na rozprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.183" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Brak potwierdzenia zawiadomienia oskarżonego, o którym mowa w ust. 1, o rozprawie nie stanowi przeszkody dla rozpoznania sprawy, jeżeli stawił się jego obrońca.</u>
          <u xml:id="u-2.184" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. Każdorazowa przerwa w rozprawie przed Trybunałem Stanu może trwać nie dłużej niż 60 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.185" who="#JerzyWierchowicz">Art. 20d Ust. 1. Termin do wniesienia apelacji wynosi 30 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu odpisu wyroku z uzasadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-2.186" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Termin do wniesienia zażalenia wynosi 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.187" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Od wyroku Trybunału Stanu wydanego w drugiej instancji kasacja nie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-2.188" who="#JerzyWierchowicz">Art. 20e. Umorzenie albo warunkowe umorzenie postępowania przed Trybunałem Stanu może nastąpić jedynie na rozprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.189" who="#JerzyWierchowicz">Art. 20f. Obsługę kancelaryjną Trybunału Stanu zapewnia Sąd Najwyższy”.</u>
          <u xml:id="u-2.190" who="#JerzyWierchowicz">Nowe artykuły to realizacja przepisów konstytucyjnych, a także wprowadzenie apelacji i przyjęcia zasady, że od wyniku w drugiej instancji kasacja nie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-2.191" who="#JerzyWierchowicz">W zmianie nr 14 podkomisja proponuje skreślenie art. 21 i art. 22, które mają treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.192" who="#JerzyWierchowicz">„Art. 21. Osoby składające wyjaśnienia przed Trybunałem Stanu, jak również świadkowie i biegli zwolnieni są od obowiązku zachowania tajemnicy państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.193" who="#JerzyWierchowicz">Art. 22. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu powództwo cywilne jest niedopuszczalne”.</u>
          <u xml:id="u-2.194" who="#JerzyWierchowicz">Regulacje zawarte w obu tych artykułach zostały umieszczone w art. 18 ust. 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-2.195" who="#JerzyWierchowicz">W zmianie nr 15 podkomisja proponuje skreślenie art. 24 mającego treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.196" who="#JerzyWierchowicz">"Wykluczenie jawności rozprawy przed Trybunałem Stanu może uzasadnić wyłącznie wzgląd na bezpieczeństwo Państwa lub tajemnicę państwową”.</u>
          <u xml:id="u-2.197" who="#JerzyWierchowicz">Jest to propozycja nieco kontrowersyjna. Być może skreślenie art. 24 nie jest celowe. Można bowiem przyjąć, że mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania karnego. Jest to więc zmiana do uznania Komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.198" who="#JerzyWierchowicz">Zmiana nr 16 dotyczy art. 25, mającego treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.199" who="#JerzyWierchowicz">„Ust. 1. Za czyny przewidziane w art. 2 ust. 1 i 4, o ile nie wypełniają znamion przestępstwa, Trybunał Stanu wymierza łącznie lub osobno następujące kary:</u>
          <u xml:id="u-2.200" who="#JerzyWierchowicz">1/ utratę czynnego i biernego prawa wyborczego na urząd Prezydenta oraz do Sejmu, senatu i rad gmin,</u>
          <u xml:id="u-2.201" who="#JerzyWierchowicz">2/ zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych i w organizacjach społecznych,</u>
          <u xml:id="u-2.202" who="#JerzyWierchowicz">3/ utratę wszystkich lub niektórych orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz utratę zdolności do ich uzyskania.</u>
          <u xml:id="u-2.203" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 2. Kary dotyczące utraty praw i zakazów, o których mowa w ust. 1, mogą być orzekane na czas od 2 do 10 lat, z tym że kara, o której mowa w ust. 1 pkt 2, może być orzekana na stałe.</u>
          <u xml:id="u-2.204" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 3. Trybunał Stanu może, z uwagi na szczególne okoliczności sprawy, poprzestać na stwierdzeniu winy oskarżonego.</u>
          <u xml:id="u-2.205" who="#JerzyWierchowicz">Ust. 4. W razie uznania przez Trybunał Stanu zawinionego popełnienia czynów przewidzianych w art. 2 ust. 1 i 4, Trybunał orzeka odpowiednio w odniesieniu do Prezydenta złożenie go z urzędu, a w odniesieniu do pozostałych osób - utratę zajmowanego stanowiska, z którego pełnieniem związana jest odpowiedzialność konstytucyjna”.</u>
          <u xml:id="u-2.206" who="#JerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje następujące zmiany w art. 25:</u>
          <u xml:id="u-2.207" who="#JerzyWierchowicz">a/ w ust. 1 wyrazy: „Za czyny przewidziane w art. 2 ust. 1 i 4” zastąpić wyrazami „Za czyny określone w art. 3”.</u>
          <u xml:id="u-2.208" who="#JerzyWierchowicz">b/ po ust. 1 dodać ust. 1a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.209" who="#JerzyWierchowicz">„1a. Za naruszenie zakazów, o których mowa w art. 107 ust. 1 Konstytucji, Trybunał Stanu orzeka pozbawienie mandatu poselskiego”,</u>
          <u xml:id="u-2.210" who="#JerzyWierchowicz">c/ w ust. 2 wyrazy „z tym że kara o której mowa w ust. 1 pkt 2, może być orzekana na stałe” skreśla się,</u>
          <u xml:id="u-2.211" who="#JerzyWierchowicz">d/ ust. 4 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.212" who="#JerzyWierchowicz">„4. W razie uznania przez Trybunał Stanu chociażby nieumyślnego popełnienia czynów określonych w art. 2 ust. 1 i art. 3, Trybunał orzeka odpowiednio w odniesieniu do Prezydenta - złożenie z urzędu, a w odniesieniu do pozostałych osób, z zastrzeżeniem ust. 1a - utratę zajmowanego stanowiska, z którego pełnieniem związana jest odpowiedzialność konstytucyjna”.</u>
          <u xml:id="u-2.213" who="#JerzyWierchowicz">Zmiana nr 16 to kwestia kar. Nowym elementem jest m.in. problem kary dla posłów i senatorów w świetle art. 107 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.214" who="#JerzyWierchowicz">Ponadto zmiana nr 16 lit. d podejmuje sygnalizowaną już kwestię winy umyślnej i nieumyślnej.</u>
          <u xml:id="u-2.215" who="#JerzyWierchowicz">Zmiana nr 17 przewiduje dodanie po art. 26 nowych art. 26a i art. 26b o treści następującej:</u>
          <u xml:id="u-2.216" who="#JerzyWierchowicz">"Art. 26a. Jeżeli po rozpoczęciu rozprawy, a przed wydaniem wyroku, zostanie wybrany nowy skład Trybunału, rozprawę prowadzi od początku Trybunał Stanu w nowym składzie.</u>
          <u xml:id="u-2.217" who="#JerzyWierchowicz">Art. 26b. Do senatorów, Senatu oraz jego organów stosuje się odpowiednio przepisy art. 5a, art. 6 ust. 3 i 4, art. 7 i 8, art. 9 ust. 1, 2 i 4–9, art. 11 ust. 1 zdanie 1, ust. 2 i 3, art. 12, art. 13 ust. 1a, 3 i 3a, art. 13b oraz art. 25 ust. 1a”.</u>
          <u xml:id="u-2.218" who="#JerzyWierchowicz">Z art. 26a wynika, że starą sprawę, ale od początku prowadzi nowy skład Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.219" who="#JerzyWierchowicz">Art. 26b to przepis, który regulacje dotyczące odpowiedzialności konstytucyjnej posłów rozciąga na senatorów.</u>
          <u xml:id="u-2.220" who="#JerzyWierchowicz">Zmiana nr 18 proponuje, aby w art. 28 dodać drugie zdanie w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.221" who="#JerzyWierchowicz">"Jeżeli czyn uprzednio popełniony polegał na chociażby nieumyślnym naruszeniu Konstytucji lub ustawy, Trybunał Stanu ogranicza się do stwierdzenia dokonanych naruszeń prawa”.</u>
          <u xml:id="u-2.222" who="#JerzyWierchowicz">Chodzi o podkreślenie, iż odpowiedzialność konstytucyjna zachodzi także w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z winą nieumyślną.</u>
          <u xml:id="u-2.223" who="#JerzyWierchowicz">Tyle moich uwag wprowadzających o efektach prac podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyGwiżdż">Przypominam, że zadaniem Komisji jest przygotowanie ustawy zmieniającej ustawę o Trybunale Stanu. Wydaje się więc, że w tej chwili powinniśmy skoncentrować się na kwestiach bardziej generalnych. Na szczegółową dyskusję nad każdą zmianą będzie lepszy czas wówczas, gdy projekt zostanie skierowany do naszej Komisji po pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JerzyGwiżdż">Proponuję więc, aby nie prowadzić dyskusji kolejno nad każdą zmianą, lecz aby zasygnalizować problemy nasuwające wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarekMarkiewicz">Mam problem dotyczący terminologii, zarówno projektu jak i obowiązującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarekMarkiewicz">Osoby podlegające odpowiedzialności konstytucyjnej mogą: „ponosić odpowiedzialność konstytucyjną”, „być pociągnięte do odpowiedzialności konstytucyjnej” oraz mogą „mogą być postawione w stan oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MarekMarkiewicz">Art. 6 ust. 1 używa formuły: „postawienie Prezydenta w stan oskarżenia”. Wyrażenie to wydaje się poprawne. Jednakże w ust. 2 znajduje się formuła: „Wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej”. Czyżby miało więc być tak, że Sejm pociąga do odpowiedzialności konstytucyjnej, a Zgromadzenie Narodowe stawia w stan oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MarekMarkiewicz">Być może jednak mamy do czynienia z opisową kategorią, jaką jest pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej w postaci tego, co przysługuje Sejmowi, czyli postawienie w stan oskarżenia. Nasuwa się bowiem pytanie o to, jaką treść ma uchwała Sejmu lub Zgromadzenia Narodowego, a więc czy organy te stawiają w stan oskarżenia, czyli oskarżają, czy też tylko stwierdzają, iż uznają, że należy pociągnąć do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MarekMarkiewicz">Chcę dodać, że treść uchwały jest o tyle ważna, że art. 20 stanowi, iż Trybunał Stanu rozpatruje sprawę w granicach określonych w uchwale Zgromadzenia Narodowego, Sejmu albo Senatu. Co jest więc treścią owej uchwały: pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej, czy też jest to akt oskarżenia, czyli Trybunał Stanu działa w granicach aktu oskarżenia, a nie w granicach opisowo sformułowanej uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej. Tak więc wydaje się, że nie powinno być trzech terminów na opisanie jednej czynności.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MarekMarkiewicz">Zwracam uwagę, iż podniesiony problem jest bardzo istotny. Jeżeli bowiem Sejm stwierdza pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej i wybiera oskarżycieli, to oznacza, iż nadaje mandat dwum posłom do oskarżania, jeżeli natomiast Sejm stawia w stan oskarżenia, to posłowie oskarżyciele działają w imieniu Sejmu. Oskarżenie jest sformułowane przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MarekMarkiewicz">Ustrojowo są to dwie różne kwestie. Która z nich wchodzi w grę na gruncie obowiązującej ustawy i na gruncie projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JerzyWierchowicz">Myślę, że na postawione pytanie poseł Marek Markiewicz sam udzielił sobie odpowiedzi w ostatnim zdaniu. Chodzi bowiem o rozstrzygnięcie ustrojowe. Jest bowiem tak, że konstytucja w stosunku do prezydenta RP stosuje pojęcie mówiące o postawieniu w stan oskarżenia. Jest to art. 145 ust. 2. Oznacza to, że podkomisja przygotowując projekt była zobligowana do stosowania tego pojęcia w stosunku do Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli natomiast chodzi o członków Rady Ministrów, to art. 156 ust. 2 stosuje formułę mówiącą o pociągnięciu do odpowiedzialności. W ust. 1 zastosowana jest formuła mówiąca o ponoszeniu odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JerzyWierchowicz">Również opowiadam się za tym, aby w konstytucji było jedno określenie, ale skoro są dwa - jedno odnoszące się do prezydenta, a drugie do członków Rady Ministrów - to te dwa określenia muszą być konsekwentnie stosowane w projekcie ustawy. Warto dodać, że tak samo jest w obowiązującej ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarekMarkiewicz">Rozumiem więc, że uchwała Sejmu powinna mieć brzmienie następujące: „Sejm pociąga do odpowiedzialności...”. Takie powinno być literalne sformułowanie. Rozumiem bowiem, że w sensie opisowym pociągnięcie do odpowiedzialności realizuje się przez przesłanie Trybunałowi Stanu aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MarekMarkiewicz">Chcę jeszcze dodać, że ta wielość określeń powoduje bardzo duże trudności przy pisaniu uchwały Sejmu w granicach, którą orzeka Trybunał Stanu.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MarekMarkiewicz">Uchwała musi być bowiem aktem oskarżenia w rozumieniu art. 20. W granicach aktu oskarżenia musi rozstrzygać Trybunał Stanu. W tej sytuacji uchwała Sejmu nie może mieć formy ogólnie stwierdzającej tylko, że Sejm pociąga do odpowiedzialności konstytucyjnej. Tak więc, skoro ustawodawca popełnił nieścisłości w konstytucji, to powstaje pytanie, czy tę nieścisłość należy powtarzać w ustawie, czy też może należy w ustawie problem ten sprecyzować, a więc, że uchwała o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej ma postać aktu oskarżenia i w tych granicach wiąże Trybunał Stanu.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MarekMarkiewicz">Tak więc w kwestii, którą przedstawiłem jest większa precyzja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JerzyGwiżdż">Proszę, aby poseł Marek Markiewicz spróbował przygotować na piśmie propozycje zmian, odpowiadające problemom, które poruszył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejOtręba">Jako członek podkomisji chcę zwrócić uwagę, iż do tekstu projektu wkradły się błędy.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#AndrzejOtręba">W art. 20c ust. 3 zawiera odesłanie do ust. 1 w kontekście braku potwierdzenia zawiadomienia oskarżonego. Tymczasem w ust. 1 nie ma mowy o oskarżonym. O oskarżonym jest mowa w ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#AndrzejOtręba">Ponadto konieczne będzie przeredagowanie ust. 2, gdyż w przedłożonym brzmieniu nie jest to przepis jasny. Mam na myśli zwłaszcza formułę: „którego sprawa nie dotyczy odpowiedzialności karnej”.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#AndrzejOtręba">Chcę również dodać, że pewne moje wątpliwości wzbudza ust. 3 stanowiący, iż brak potwierdzenia zawiadomienia oskarżonego o rozprawie nie stanowi przeszkody dla rozpoznania sprawy, jeżeli stawił się jego obrońca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#TadeuszKilian">Skoro mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania karnego, to wynika z nich, że oskarżony po złożeniu wyjaśnień może bez usprawiedliwienia nie uczestniczyć w rozprawie, która toczy się nadal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#AndrzejOtręba">Kwestię, którą przedstawiłem podczas prac podkomisji zgłosił ekspert prof. Sarnecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chcę zmierzać w podobnym kierunku jak poseł Marek Markiewicz. Rzeczywiście jest bowiem kilka kwestii, które mogą budzić wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjności. Byłoby bardzo źle, gdyby powstały wątpliwości z zakresu zgodności z konstytucją. Chodzi przy tym nie tylko o konstytucyjność w odniesieniu do pozycji oskarżonych, ale także z punktu widzenia koherencji tego postępowania z gwarancjami konstytucyjnymi, dotyczącymi postępowania karnego. Chodzi również o procedurę postępowania przed organami Sejmu, co już reguluje regulamin Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MarekMazurkiewicz">W związku z regulaminem Sejmu chcę zwrócić uwagę na przepisy, których nie przeceniam, ale których nie należy również lekceważyć. Rozstrzygając wątpliwości dotyczące tego, jaki jest charakter uchwały Sejmu kierowanej do Trybunału Stanu należy zwrócić uwagę na art. 70 ust. 2 i ust. 4 regulaminu Sejmu. Art. 70 ust. 2 brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MarekMazurkiewicz">"Wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinien zawierać wszystkie dane wymagane przez przepisy Kodeksu postępowania karnego w stosunku do aktu oskarżenia, a w wypadku wniosku o umorzenie postępowania - uzasadnienie faktyczne i prawne tego wniosku”.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MarekMazurkiewicz">Jeżeli natomiast sprawozdanie nie odpowiada tym wymogom - a ma to najczęściej miejsce wtedy, gdy Sejm zmieni pogląd na daną sprawę i nie zaakceptuje wniosku Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej - to wówczas zgodnie z art. 70 ust. 4:</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MarekMazurkiewicz">"Sejm może przedłożone sprawozdanie zwrócić Komisji w celu uzupełnienia postępowania; w tym wypadku Sejm określa kierunek i zakres dalszego postępowania Komisji”.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#MarekMazurkiewicz">Podejmuję tę kwestię dlatego, iż mam zasadniczą wątpliwość dotyczącą zmiany nr 7 lit. b odnoszącej się do proponowanego następującego brzmienia art. 11 ust. 2:</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MarekMazurkiewicz">"Po podjęciu uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, Sejm wybiera, w terminie 3 miesięcy, spośród posłów dwóch oskarżycieli, z których co najmniej jeden posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego. W razie utraty uprawnień przez oskarżycieli, ich obowiązki do czasu wyboru nowych oskarżycieli wykonuje Marszałek Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#MarekMazurkiewicz">Rozumiem obiekcje posła Jerzego Wierchowicza dotyczące tego przepisu. Skoro jednak projekt uchwały ma odpowiadać wymogom aktu oskarżenia, to równocześnie powinni być rekomendowani oskarżyciele. W związku z tym proponuję, aby początkowa część art. 70 ust. 4 miała brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#MarekMazurkiewicz">„Podejmując uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, Sejm wybiera, najpóźniej w terminie 3 miesięcy, spośród posłów dwóch oskarżycieli...”. Tak więc chodzi o to, aby wraz z podjęciem uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej następował wybór oskarżycieli.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#MarekMazurkiewicz">Ponadto chcę zwrócić uwagę na wątpliwości konstytucyjne dotyczące zmiany nr 8 lit. c i lit. d, odnoszącej się do art. 13. Chodzi zwłaszcza o następujące proponowane brzmienie nowego ust. 2b:</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#MarekMazurkiewicz">„Jeżeli Zgromadzenie Narodowe podjęło uchwałę o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia, a Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnosi o umorzenie postępowania wobec niego nie przedstawiając w swym sprawozdaniu wniosku mniejszości o postawienie w stan oskarżenia, to akt oskarżenia przygotowują oskarżyciele wybrani na podstawie art. 10 ust. 2. Akt oskarżenia powinien mieścić się w ramach wniosku wstępnego o postawienie Prezydenta w stan oskarżenia. Akt oskarżenia Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu”. Tak więc ust. 2b stanowi o tym, że akt oskarżenia przygotowują oskarżyciele wybrani na podstawie art. 10 ust. 2. Analogiczna konstrukcja w odniesieniu do Sejmu znajduje się w części zmiany oznaczonej lit. e jako nowy ust. 3b.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#MarekMazurkiewicz">Trudno zgodzić się z taką procedurą. Uważam bowiem, że w takim przypadku akt oskarżenia powinien zostać uchwalony przez Sejm. Sejm nie tylko bowiem odrzuca wniosek Komisji o umorzenie, ale musi uchwalić treść stosownej uchwały, która zostanie skierowana do Trybunału Konstytucyjnego. Uchwała ta musi odpowiadać wymogom Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#MarekMazurkiewicz">Tak więc uważam, że treść zmian zaproponowanych w art. 13 powinna zostać uzupełniona o treści wynikające z art. 70 ust. 2 i ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#MarekMazurkiewicz">Jeżeli tego typu uzupełnienia nie zostaną wprowadzone, narażamy się na poważne kłopoty, gdyż Sejm odrzucając wniosek Komisji o umorzenie, jednocześnie nie przesądza o sformułowaniu zarzutów. Sformułowanie zarzutów nie może być dziełem posłów, czy nawet marszałka Sejmu. Wniosek do Trybunału Stanu kieruje bowiem Sejm, a nie organ Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#MarekMazurkiewicz">Mam jeszcze jedną wątpliwość natury konstytucyjnej. Skoro fundamentalną zasadą postępowania karnego jest m.in. zasada bezpośredniości, to nasuwa się pytanie o to, czy tak szerokie przyjęcie zasady dyskontynuacji jest uzasadnione. W moim przekonaniu można dyskutować nad tym, czy wniosek wstępny zachowuje swoją moc jeżeli Komisja ustępującego Sejmu podjęła uchwałę prawidłowo, a Sejm nie był w stanie jej rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#MarekMazurkiewicz">Nie może być natomiast tak, że wystarczyło zgłosić wniosek wstępny, a następnie wniosek ten jest przedmiotem prac kolejnych Sejmów. Zasada bezpośrednia wymaga jednak, aby w każdym Sejmie wszystkie czynności Komisji były rozpoczynane od początku.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#MarekMazurkiewicz">Jeżeli więc byłby głoszony pogląd, że konstytucyjnie można bronić obejścia zasady dyskontynuacji, to tylko wówczas, jeżeli całe postępowanie w Sejmie zostało zakończone, a Trybunał Stanu nie zdążył rozpatrzyć wniosku Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JerzyGwiżdż">Jest to pogląd zupełnie odmienny od poglądu, który zaprezentowała podkomisja w przedłożonym projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#EdwardWende">Należy jednak pamiętać, że oprócz zasady bezpośredniości, obowiązują również takie zasady jak: szybkość działania, skuteczność, a przede wszystkim zasada rozpoznania sprawy postawionej w stan oskarżenia w rozsądnym terminie.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#EdwardWende">Tak więc nie zapominając o tym, że osoba oskarżona może być w stanie oskarżenia przez całą kadencję, czyli 4 lata, a następnie będzie musiała ponownie stawić się przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#EdwardWende">Oznacza to, że chcę się wypowiedzieć wyraźnie za zasadą kontynuacji. W przeciwnym wypadku może się zdarzyć, że Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej czy Sejm nigdy nie skierują wniosku, a Trybunał Stanu nigdy nie rozpozna sprawy. Skład Trybunału Stanu zmienia się bowiem wraz ze zmianą Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekMazurkiewicz">Jeżeli skład Trybunału Stanu ulegnie zmianie, to nie ulega wątpliwości, że sprawa będzie musiała być rozpatrywana od początku.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MarekMazurkiewicz">Jeżeli natomiast jest wola polityczna, aby w ciągu 4 lat zakończyć sprawę, to nie sądzę, aby zasada sprawności działania była silniejsza od zasady gwarancji praw oskarżonego do skutecznej obrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o zasadę kontynuacji czy dyskontynuacji, to spór ma charakter fundamentalny. Jeżeli poseł Marek Mazurkiewicz przedłoży stosowny wniosek, to kwestię tę należy rozstrzygnąć w głosowaniu. Podkomisja opowiedziała się bowiem za zasadą kontynuacji.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o pierwszą kwestię podniesioną przez posła Marka Mazurkiewicza, to również jest to sprawa fundamentalna. Nie zgadzam się jednak z posłem Markiem Mazurkiewiczem, iż propozycja podkomisji nie rozwiązuje problemu. Uważam, że propozycja podkomisji rozwiązuje problem pata, jaki występuje wówczas, gdy Sejm czy Zgromadzenie Narodowe podejmą uchwałę o postawieniu w stan oskarżenia w sytuacji gdy Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnosiła o umorzenie postępowania.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#JerzyWierchowicz">Przypominam, że w myśl propozycji podkomisji pod głosowanie będzie poddany wniosek o postawienie w stan oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#JerzyWierchowicz">Poseł Marek Mazurkiewicz stwierdził, że jeżeli Sejm zdecyduje o oskarżenie, a Komisja wnioskowała o umorzenie, to sprawa wraca do Komisji. Pojawia się jednak wówczas pytanie o to, jak zmusić Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej do sformułowania uchwały, w której Komisja oskarża, skoro Komisja ta nie tak dawno wnioskowała o umorzenie. Nie ma możliwości zmuszenia Komisji do zmiany stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#JerzyWierchowicz">Przypominam raz jeszcze, że taki przypadek miał miejsce i trwa do dzisiaj. Sejm nie przyjął wniosku Komisji o umorzenie i zarządził oskarżenie. Nie ma jednak komu napisać aktu oskarżenia, nie ma już bowiem Komisji, która przygotowała wniosek o umorzenie, a nasza Komisja nie podejmuje tej sprawy uważając, że w tej sprawie w tej chwili nic nie można zrobić.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#JerzyWierchowicz">Tak więc chodziło o to, aby sprawy tego rodzaju już nie powstawały. Dlatego podkomisja zaproponowała, aby Sejm głosował nad oskarżeniem. Jeżeli będzie to zbieżne z wnioskiem Komisji proponującym oskarżenie, to wówczas uchwała będzie aktem oskarżenia. Uchwała ta musi oczywiście spełniać wymogi aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli jednak Sejm opowie się za oskarżeniem, mimo stanowiska Komisji proponującej umorzenie, to na wypadek takiej sytuacji proponujemy rozwiązanie, zgodnie z którym następuje wybór dwóch oskarżycieli, którzy przygotowują akt oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarekMazurkiewicz">Wydaje się jednak, że wniosek przygotowany przez oskarżycieli powinien być przez marszałka Sejmu przedstawiony Sejmowi, który powinien zbadać, czy przygotowany akt oskarżenia jest zgodny z kierunkiem i zakresem dalszego postępowania określonego w uchwale. Sejm powinien więc podjąć uchwałę, która jest następnie kierowana do Trybunału Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JózefZych">W kontekście wypowiedzi posła Jerzego Wierchowicza chcę zwrócić uwagę, że występują dwa problemy. Kwestia pierwsza to pytanie, jak głosować. Odpowiedź na to pytanie została udzielona.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JózefZych">Kwestia druga ma charakter merytoryczny. Na podstawie regulaminu Sejmu była możliwość rozpatrzenia sprawy i możliwość ta nadal istnieje.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#JózefZych">Jeżeli powstaje sytuacja, że Komisja składa wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności, a Sejm nie podziela tego poglądu, to Sejm powinien ściśle określić zakres, materię i podstawy dla oskarżycieli. Gdyby to uczynił, to - w moim przekonaniu - nie byłoby potrzeby zwoływania Sejmu po raz drugi tylko po to, aby zaakceptował przygotowany akt oskarżenia. Oskarżyciel przygotowujący akt oskarżenia, nie może bowiem wyjść poza zakres tego, co określił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#JózefZych">Były jednak przypadki, kiedy sprawy nie udało się doprowadzić do końca. Przyczyną tego typu przypadków było to, że Sejm nie podzielił wniosku Komisji i jednocześnie nie określił zakresu aktu oskarżenia. Powstał więc problem, jak wykonać uchwałę Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#JózefZych">Wydaje się więc, że wniosek posła Jerzego Wierchowicza dotyczący sprecyzowania, jest logiczny i w zasadzie zamyka sprawę.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#JózefZych">Tak więc problem jest ważny, ale jest możliwy do załatwienia. Ma bowiem rację poseł Marek Mazurkiewicz, iż musi to być stanowisko Sejmu. Stanowisko to może być jednak wyrażone w jednym etapie.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#JózefZych">Jest jeszcze jeden problem. Gdyby założyć sytuację skrajną, a więc, że będzie się dążyć do przedłużenia postępowania w oczekiwaniu na zakończenie kadencji. W tym kontekście warto więc przypomnieć o jeszcze jednej możliwości, jaką stwarza regulamin Sejmu. Chodzi o to, że Sejm ma możliwość zakreślenia terminu, w jakim oskarżyciele obowiązani są do przygotowania aktu oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#BogdanLewandowski">Myślę, że poseł Jerzy Wierchowicz miał rację gdy stwierdził, iż problem kontynuacji czy dyskontynuacji jest problemem fundamentalnym. Dylemat ten zasługuje - moim zdaniem - nawet na odrębne potraktowanie go jako tematu posiedzenia Komisji. Inaczej bowiem ciągle będziemy spierać się o zakres działania Komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#BogdanLewandowski">Problem polega na tym, czy Komisja ma być instrumentem wymiaru sprawiedliwości i ma doprowadzać do pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej osób pełniących określone funkcje w państwie, czy też mamy do czynienia z elementami gry politycznej. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na to, czym zajmuje się nasza Komisja. Zajmujemy się sprawami, nawet z bardzo odległej przeszłości, jedna ze spraw dotyczy bowiem członka rządu sprzed 1989 r. Część spraw dotyczy ministrów z poprzedniego rządu.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#BogdanLewandowski">Zastrzeżenia, które przedstawił poseł Marek Mazurkiewicz zasługują na bardzo poważne potraktowanie. Jest bowiem bardzo prawdopodobne, że w następnej kadencji będą pociągani do odpowiedzialności członkowie obecnego rządu. Czy tego rodzaju praktyka nie jest w pewnym stopniu gorsząca.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#BogdanLewandowski">Czy argumenty przemawiające na rzecz dyskontynuacji, nie są przeważające?</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#BogdanLewandowski">Z czasem będzie coraz trudniej odtwarzać stany faktyczne. Jeżeli nawet istnieją pewne argumenty za tym, aby stosować zasadę kontynuacji, to czy nie byłoby wskazane wprowadzenie pewnych ograniczeń obejmujących np. dwie kadencje. Tak więc sprawa kontynuacji, czy dyskontynuacji wiąże się z dylematem - sprawiedliwość czy polityka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JerzyGwiżdż">Jeżeli chodzi o propozycję zwołania posiedzenia Komisji dotyczącego sprawy kontynuacji, czy dyskontynuacji to sądzę, że posiedzenie takie nic nie przyniesie. Komisja debatowała bowiem na ten temat w związku ze sprawą byłego premiera Mieczysława Rakowskiego. Były nawet ekspertyzy na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#JerzyGwiżdż">Ponadto chcę dodać, że w tej kwestii podziały poglądów nie muszą pokrywać się z podziałami politycznymi. Jest to bowiem kwestia natury trochę filozoficznej.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#JerzyGwiżdż">Nie należy jednak również doprowadzać do sytuacji, w której ktoś jest bezkarny tylko dlatego, że rozpoczyna się nowa kadencja Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#JerzyGwiżdż">Jeżeli poseł Marek Mazurkiewicz, to o czym mówił sformułuje na piśmie i kwestia ta stanie się wnioskiem mniejszości w dalszym postępowaniu, to Sejm głosując nad tym wnioskiem mniejszości dokona stosownego rozstrzygnięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MarekMarkiewicz">Rzeczywiście dyskutujemy teraz o kwestii zasadniczej. Sytuacja jest jednak nieco śmieszna, gdyż wraz z posłem Markiem Mazurkiewiczem zwróciliśmy uwagę na podobne kwestie, choć ja jestem zwolennikiem zasady kontynuacji. Dlatego m.in. podniosłem kwestię co jest treścią uchwały Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MarekMarkiewicz">Ponadto uważam, że jeżeli ktoś już został oskarżony, to jako oskarżony podlega Trybunałowi Stanu w ogóle, a nie konkretnemu Trybunałowi Stanu, może oczywiście nastąpić wycofanie oskarżenia. Nie można jednak przestać być oskarżonym przez sam fakt upływu czasu, czy rozpoczęcia nowej kadencji Sejmu. Byłoby to wbrew regułom wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#MarekMarkiewicz">Powracam więc do pytania o to, co jest treścią uchwały Sejmu. Art. 11 ustawy stanowi o przesłaniu uchwały. Mamy więc wyraźnie do czynienia z zaleceniem dla marszałka Sejmu, aby przesłał wniosek Komisji, który jest aktem oskarżenia. Mamy więc dwa akty: uchwały Sejmu i wniosek.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#MarekMarkiewicz">Tymczasem chodzi mi cały czas o to rozstrzygnięcie następującej kwestii. Czy nie powinno być tak, że uchwała Sejmu recypuje wniosek Komisji, który jest aktem oskarżenia. Inna możliwość to wariant, o którym mówił poseł Marek Mazurkiewicz, czyli Sejm zatwierdza akt oskarżenia, który przygotowali oskarżyciele, lub Sejm wskazuje granice z wniosku wstępnego, w którym jest mowa o pociągnięciu do odpowiedzialności za określony czyn stanowiący naruszenie określonych przepisów prawa. Tak więc oskarżenie jest, choć następny Sejm może je wycofać. Dlatego tak wytrwale powracam do kwestii treści uchwały Sejmu. Należy więc podkreślić, że uściślenia wymaga kilka kwestii. Rozumiem bowiem, że marszałek Sejmu przesyła nie wniosek Komisji, lecz uchwałę Sejmu, stanowiącą akt oskarżenia i dlatego pytałem kto jest oskarżycielem - dwóch posłów wybranych w danej kadencji, czy Sejm jako organ państwa, czyli niezależny od kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarekMazurkiewicz">Zwracam uwagę, że art. 11 ust. 3 ustawy brzmi:</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MarekMazurkiewicz">„Po podjęciu przez Sejm uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu uchwałę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej lub wniosek mniejszości, które w dalszym postępowaniu przed Trybunałem Stanu stanowią akt oskarżenia. W wypadku konieczności uchylenia immunitetu poselskiego lub senatorskiego następuje to po wyrażeniu przez Sejm lub Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej”.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MarekMazurkiewicz">Tak więc ustawa zakłada alternatywę, czyli aktem oskarżenia jest uchwała Komisji lub wniosek mniejszości. Jednakże uchwała i wniosek mniejszości muszą spełniać wymogi aktu oskarżenia. Jeżeli natomiast nie było wniosku mniejszości, lub wniosek mniejszości nie spełniał wymogów aktu oskarżenia, następuje przekazanie sprawy do Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefZych">Jeżeli Sejm nie podziela wniosku Komisji, to w pewnym sensie musi wejść w uprawnienia Komisji. Jeżeli więc Sejm nie podziela wniosku Komisji o umorzeniu, to musi dokonać analizy zebranego materiału i przygotować akt oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefZych">Wydaje się więc, że uchwała Sejmu powinna opierać się albo na wniosku Komisji, albo na wniosku mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarekMarkiewicz">Poszerza się pole zgody. Ja twierdzę bowiem, że po podjęciu przez Sejm uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności nie ma już wniosku mniejszości, gdyż jest już uchwała Sejmu. Marszałek Sejmu przesyła więc uchwałę Sejmu, mającą treść dawnego wniosku mniejszości. Trybunał Stanu musi poruszać się w granicach uchwały Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MarekMarkiewicz">Ponadto chcę dodać, że podczas posiedzenia nie jesteśmy w stanie przedstawić na piśmie konkretnego brzmienia poprawek, o których mówiłem. Ponieważ jednak podczas posiedzenia Komisji wskazano na kilka kwestii wymagających zmian w przedłożonym projekcie sądzę, że projekt powinien stać się ponownie przedmiotem prac podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarekMarkiewicz">Odrębną sprawą jest natomiast kwestia kontynuacji, czy dyskontynuacji. Jest to jednak kwestia ustrojowa, czyli polityczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JerzyWierchowicz">Jak się wydaje, jedna konkretna propozycja już się wyraźnie zarysowała. Chodzi o kwestię, o której mówił poseł Marek Mazurkiewicz i poseł Józef Zych. Wskazano, iż procedura przyjmowania aktu oskarżenia przez Sejm powinna być uzupełniona o procedurę zatwierdzenia aktu oskarżenia opracowanego przez dwóch posłów oskarżycieli w sytuacji, gdy Sejm jest odmiennego zdania niż Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JerzyWierchowicz">Jest to konkretna propozycja do art. 13, czyli do zmiany 8 lit. c w zakresie nowego art. 2b. Należałoby chyba dodać formułę stwierdzającą, że po uchwaleniu przez Sejm akt oskarżenia jest przesyłany przez marszałka Sejmu do Trybunału Stanu. Oznaczać to będzie wywołanie jeszcze jednej uchwały przyjmującej akt oskarżenia, gdyż nie było uchwały Komisji, która nakazuje oskarżenie.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#JerzyWierchowicz">Sprawa druga, to fundamentalne pytanie, na które odpowiedź chce uzyskać poseł Marek Markiewicz. Przypomnę, że w tzw. aferze alkoholowej akt oskarżenia przygotowali posłowie. Pojawił się jednak zarzut wyjścia poza uchwałę Sejmu, która była bardzo lakoniczna.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#JerzyWierchowicz">Tak więc słuszny jest postulat, aby uchwała Sejmu spełniała wymogi aktu oskarżenia. Oskarżony musi wiedzieć o co jest oskarżony. Jest to ważny aspekt jego prawa do obrony. Tego typu zabezpieczenia - choć kulawe - w obowiązującej ustawie, gdzie w art. 9 ust. 5 jest mowa o tym, że:</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#JerzyWierchowicz">„Wniosek o postawienie w stan oskarżenia lub o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinien spełniać warunki wymagane przez przepisy Kodeksu postępowania karnego w stosunku do aktu oskarżenia, a wniosek o umorzenie postępowania - zawierać uzasadnienie faktyczne prawne tego wniosku”.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#JerzyWierchowicz">Jest to jednak początek drogi, czyli akt inicjujący postępowanie. Następnie kwestię tę podejmuje cytowany już art. 11 ust. 3. Na tym kończą się w obecnym stanie regulacji ustawowych wymogi stawiane aktowi oskarżenia. Rozszerzenie tych regulacji jest więc do przyjęcia. Dobrze byłoby jednak, aby wnioskodawcy przedłożyli konkretne propozycje, choć niezależnie od tego podkomisja podejmie stosowne działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JerzyGwiżdż">Czy są uwagi do innych propozycji zmian zawartych w projekcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#StanisławDmowski">Chcę odnieść się do kwestii poruszonej przez posła Jerzego Wierchowicza, czyli do kwestii składów orzekających Trybunału Stanu. Jeśli chodzi o ten problem to mam pewne wątpliwości. Należy bowiem zwrócić uwagę, że w obowiązujących przepisach regulujących procedurę sądową wyłączenia dotyczą sędziów pierwszej instancji. Natomiast w drugiej instancji praktyka szła w tym kierunku, aby sprawę dawać temu samemu sędziemu sprawozdawcy, aby sprawdził czy sędzia sądu pierwszej instancji właściwie zrozumiał wytyczne i czy zastosował się do tych wytycznych. Przy przyjęciu tego stanowiska problem, który podniósł poseł Jerzy Wierchowicz byłby problemem nieistniejącym.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#StanisławDmowski">Chcę jednak dodać, że konieczne byłoby sprawdzenie regulacji w nowym Kodeksie postępowania karnego. Wówczas gdy przygotowywaliśmy projekt zmian w ustawie o Trybunale Stanu opieraliśmy się na starym kodeksie.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#StanisławDmowski">Druga uwaga dotyczy zakresu odpowiedzialności w świetle art. 2. W przypadku prezydenta - co reguluje ust. 1 - chodzi o odpowiedzialność za naruszenie konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa, nawet jeśli przestępstwo nie jest naruszeniem konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#StanisławDmowski">Jeżeli chodzi o członków Rady Ministrów - ust. 4 - to ponoszą oni odpowiedzialność za naruszenie konstytucji lub ustaw, a także za przestępstwa. Przy takiej regulacji powstaje dla Trybunału Stanu problem, czy można wnosić oskarżenie, jeżeli członkowi rządu będzie się zarzucać tylko przestępstwo bez naruszenia konstytucji, czyli tak, jak w przypadku prezydenta. W związku z tą kwestią chcę przypomnieć, że prof. Jarosz uważa, że niezależnie od pociągania do odpowiedzialności konstytucyjnej można członka rządu postawić przed Trybunałem Stanu za popełnienie przestępstwa. My mamy co do tego wątpliwości i raczej zdanie odmienne. Minister odpowiada przed Trybunałem Stanu za przestępstwo tylko wówczas, jeżeli jego czyn daje podstawy do pociągnięcia również do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JerzyGwiżdż">Myślę, że jednak w poruszonej kwestii przynajmniej część wątpliwości wyjaśnia treść konstytucji. Chcę jeszcze zapytać, czy jeżeli chodzi o liczebność poszczególnych składów orzekających w pierwszej i drugiej instancji - o czym mówił poseł Jerzy Wierchowicz - pan sędzia zgadza się na propozycje zawarte w projekcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#StanisławDmowski">Tak, zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MarekMarkiewicz">Przepraszam, ale chcę powrócić do sprawy, o której już dyskutowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MarekMarkiewicz">Jeżeli jest tak, że Komisja wnosi o umorzenie, a Sejm opowie się za oskarżeniem, to jedyne co jest wówczas możliwe, to wybranie oskarżycieli i to takich, którzy wezmą na siebie moralny i prawny obowiązek przygotowania aktu oskarżenia w oparciu o wniosek wstępny.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MarekMarkiewicz">Trudno natomiast wyobrazić sobie sytuację, w której oskarżyciele w akcie oskarżenia piszą coś innego od tego, co było we wniosku wstępnym. W tej fazie postępowania ważną rolę odgrywa marszałek Sejmu, który powinien czuwać nad prawidłowością postępowania. Tak więc możliwe są w zasadzie dwie sytuacje. Pierwsza z nich to sytuacja, w której Sejm przejmie wniosek Komisji lub wniosek mniejszości Komisji, przy czym każdy z nich musi mieć postać aktu oskarżenia, albo gdy Sejm się upiera przy oskarżeniu, to wybiera oskarżycieli, którzy popierają wstępny wniosek. Nie może być innej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JerzyWierchowicz">Jeśli ja rozumiem, to poseł Marek Mazurkiewicz chce jeszcze jedno zabezpieczenie. Chodzi o sprawdzenie, czy akt oskarżenia opracowany przez posłów mieści się w ramach wniosku wstępnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarekMazurkiewicz">Skoro Sejm przyjął wniosek Komisji, czyli odpowiednia większość sejmowa podjęła decyzję, to można przyjąć, że w Komisji nie było dostatecznie licznej grupy posłów, aby złożyć wniosek mniejszości odpowiadający warunkom aktu oskarżenia. Mogło również zadziałać lenistwo ze strony wnioskodawców wniosku mniejszości. Jednakże sytuacja taka w pełni mieści się w procedurze obecnie obowiązującej. Jeżeli bowiem wniosek mniejszości lub wniosek zgłoszony z sali nie odpowiadają warunkom aktu oskarżenia, to jest odsyłany do Komisji wraz z wytycznymi dotyczącymi dalszego postępowania, jak to wynika z art. 70 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JerzyWierchowicz">Zwracam jednak uwagę, że zgodnie z propozycją zawartą w projekcie, niezależnie od treści wniosku Sejm - Zgromadzenie Narodowe - głosuje nad postawieniem w stan oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MarekMazurkiewicz">Sejm głosuje za skierowaniem wniosku do Trybunału Stanu. Wniosek musi spełniać wymogi aktu oskarżenia. Jeżeli wniosek nie spełnia tych wymogów, to Sejm uchwalając skierowanie do postępowania - co do zasady - jest równocześnie zobligowany treścią art. 70 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MarekMazurkiewicz">Oznacza to zmuszenie Komisji lub grupy posłów do sformułowania zarzutów. Nie może bowiem być tak, że dwóch posłów, bez kontroli Sejmu, sformułuje zarzuty, które następnie marszałek Sejmu przekaże Trybunałowi Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JerzyWierchowicz">Uważam więc, że jako Komisja powinniśmy podjąć decyzję, czy jest przyjęta propozycja przygotowana przez podkomisję, która nie przewiduje dodatkowego zatwierdzania przez Sejm aktu oskarżenia przygotowanego przez dwóch oskarżycieli.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#JerzyWierchowicz">Druga możliwość, to przyjęcie propozycji posła Marka Mazurkiewicza, przewidująca dodatkowe zatwierdzenie przez Sejm przygotowanego aktu oskarżenia. Akt oskarżenia musi się bowiem mieścić w granicach wniosku wstępnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarekMarkiewicz">Nasuwa się jednak pytanie, co to znaczy zmieścić się w granicach wniosku wstępnego. Ja uważam, że powinien to być wniosek wstępny. Dlatego też bardzo ważna jest kontrola prawidłowości przygotowania wniosku wstępnego. Marszałek Sejmu powinien tak długo wzywać wnioskodawców do uzupełnienia wniosku wstępnego, aż wniosek wstępny będzie spełniał wymogi aktu oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JerzyWierchowicz">To, o czym mówił poseł Marek Markiewicz jest zagwarantowane w obowiązującym art. 9 ust. 5, który stanowi, że wniosek o postawienie w stan oskarżenia lub o pociągnięcie do odpowiedzialności powinien spełniać warunki wymagane w stosunku do aktu oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MarekMarkiewicz">To jest zrozumiałe. Jednakże w takim układzie marszałek Sejmu przesyła nie uchwałę i wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności, lecz uchwałę, która w swej treści ma akt oskarżenia. Tak więc w art. 11 należy stwierdzić, że marszałek Sejmu przesyła uchwałę Sejmu stanowiącą akt oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarekMazurkiewicz">Może być podjęta uchwała aprobująca wniosek wstępny. Musi to być jednak uchwała Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JerzyWierchowicz">Ponownie zwracam uwagę na zmianę nr 8 lit. c przewidującą nowy ust. 2 w art. 13. W przepisie tym należałoby zatem dokonać zmiany w zdaniu ostatnim nadając mu brzmienie następujące: „Uchwała Sejmu i akt oskarżenia przygotowany przez posłów Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu”.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JerzyWierchowicz">W dotychczasowym brzmieniu marszałek Sejmu przesyłał tylko akt oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#JerzyWierchowicz">Tak więc należy przesłać uchwałę Sejmu sprzeczną z treścią wniosku Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej i akt oskarżenia opracowany przez posłów. Tenże akt oskarżenia musi się mieścić w ramach wniosku wstępnego, który to wniosek wstępny podlega kontroli marszałka Sejmu w początkowej części postępowania.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#JerzyWierchowicz">Myślę więc, że poseł Marek Mazurkiewicz nie będzie już żądał akceptacji Sejmu dla aktu oskarżenia, przygotowanego przez dwóch posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MarekMazurkiewicz">Jeżeli byłoby tak, że wyłonieni przez Sejm oskarżyciele stwierdzą, że przygotowany przez nich akt oskarżenia jest identyczny z wnioskiem wstępnym, to może tak być. Jeżeli jednak akt oskarżenia będzie inny od wniosku wstępnego, to akt oskarżenia musi być przyjęty przez Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MarekMarkiewicz">Dlatego - widząc ułomność sytuacji - proponowałem, aby był to wniosek wstępny. Inaczej chyba zawsze będą wątpliwości. W tym kontekście zwracam uwagę na proponowany art. 11 ust. 3, który brzmi:</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MarekMarkiewicz">„Po wyborze oskarżycieli, o których mowa w ust. 2, Marszałek Sejmu przesyła, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 3b, przewodniczącemu Trybunału Stanu uchwałę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej lub wniosek mniejszości, który w dalszym postępowaniu przed Trybunałem Stanu stanowią akt oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#MarekMarkiewicz">Natomiast ja chciałbym, aby marszałek Sejmu przesyłał uchwałę Sejmu o treści uchwały Komisji lub treści wniosku mniejszości, która stanowi dalej akt oskarżenia. Nie jest to już wniosek Komisji, nie jest to już wniosek mniejszości po zaaprobowaniu przez Sejm. Chodzi o to, aby aktem oskarżenia była uchwała Sejmu. W tym sensie zgadzam się z posłem Markiem Mazurkiewiczem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MarekMazurkiewicz">Problem polega na tym, czy nie popełniamy błędu w podświadomości. Jest to bowiem tak, że Sejm uchwalając ustawę przekazuje Senatowi nie uchwałę Komisji zawierającej projekt ustawy, lecz ustawy uchwalone przez Sejm. Kto był faktycznym autorem ustawy nie jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MarekMazurkiewicz">Jeżeli więc Sejm podejmuje uchwały w sprawie skierowania do Trybunału Stanu, to nie jest już ważne, czy była to uchwała Komisji, czy wniosek mniejszości. Przedmiotem postępowania jest uchwała Sejmu zawierająca zarzuty lub odsyłająca do dokumentu, w którym zawarte są zarzuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JózefZych">Należy jednak pamiętać o podstawowej zasadzie, a więc, że to Sejm podejmuje decyzję w sprawie postawienie w stan oskarżenia. Można więc przyjąć, że uchwała Sejmu jest zawsze mocniejsza w stosunku do uchwały komisji, czy wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#JózefZych">Sprawa druga - uważam, że nie można pominąć kwestii uregulowanej w art. 70 ust. 4 regulaminu Sejmu, z którego wynika, że Sejm może przedłożone sprawozdanie zwrócić Komisji w celu uzupełnienia postępowania i w tym wypadku Sejm określa kierunek i zakres dalszego postępowania Komisji.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#JózefZych">Jeżeli Komisja przedłoży wniosek o umorzenie, a Sejm zebrany materiał oceni inaczej jak Komisja, to nie ma problemu. Może natomiast powstać problem taki, że Sejm skieruje wniosek do Komisji wskazując na konieczność uzupełnienia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#JózefZych">Jeżeli chodzi o propozycje, które prezentował poseł Jerzy Wierchowicz, to nasuwa się potrzeba zaproponowania zmian w regulaminie Sejmu. Jeżeli bowiem zostanie przyjęta koncepcja, która nie przewiduje skierowania do Komisji, to konieczna będzie zmiana regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MarekMarkiewicz">Potwierdza się koncepcja zaprezentowana przez posła Jerzego Wierchowicza. Jeżeli bowiem Sejm odeśle do Komisji, to znajdą zastosowanie przepisy, o których mówił poseł Józef Zych. Może jednak zdarzyć się i tak, że Trybunał Stanu zwróci Sejmowi akta sprawy, co już się zdarzyło w praktyce. Wówczas Sejm przekaże sprawę do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JerzyGwiżdż">Proponuję zakończyć już ten wątek dyskusji, gdyż i tak podczas posiedzenia nie uda się zredagować stosownego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#JerzyGwiżdż">Ponadto chcę prosić, aby podkomisja kontynuowała prace i zakończyła je w ciągu 7 dni. W tym terminie powinny zostać zgłoszone od podkomisji wnioski zmierzające do wprowadzenia zmian. Chodzi zwłaszcza o wnioski zgłaszane przez posła Marka Mazurkiewicza i posła Marka Markiewicza.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#JerzyGwiżdż">Chcę również prosić o to, aby w składanych wnioskach nie wykraczać poza zmiany zaproponowane prze podkomisję. Ewentualne dalsze zmiany będą mogły być zgłoszone wówczas, gdy projekt wróci do Komisji po pierwszym czytaniu w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#JerzyGwiżdż">Jednakże - jak się wydaje - jedna kwestia powinna być dzisiaj przesądzona. Jest to kluczowa kwestia kontynuacji. Ponieważ wyraźnie widać z przebiegu dyskusji, iż ścierają się dwie koncepcje, konieczne jest rozstrzygnięcie w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#BogdanLewandowski">Proponuję jednak rozważyć, czy kwestia kontynuacji nie powinna być jeszcze przedmiotem dyskusji przynajmniej w podkomisji. W przedłożonym projekcie widoczne są bowiem pewne sprzeczności.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#BogdanLewandowski">Zaproponowany bowiem przez podkomisję art. 13b brzmi następująco: „W przypadku zakończenia kadencji Sejmu, postępowanie w sprawie odpowiedzialności posła, który nie uzyskał ponownie mandatu, określonej w art. 107 ust. 2 Konstytucji, ulega z mocy prawa umorzeniu”. Nasuwa się pytanie, dlaczego ma być tak, jak proponuje art. 13b. Dlaczego odpowiedzialność ma ponosić ktoś, kto już nie jest ministrem, a ma nie ponosić odpowiedzialności ktoś, kto już nie jest posłem.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#BogdanLewandowski">Myślę, że jest to jeszcze jeden problem, który podkomisja powinna uczynić przedmiotem debaty. Dlatego też uważam, że w kwestii kontynuacji nie należy dzisiaj przeprowadzać głosowania, lecz podkomisja powinna ponownie przedyskutować argumenty za i przeciw i efekt debaty przedstawić Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#TadeuszKilian">Uważam, że sprawa jest na tyle fundamentalna, że podkomisja pracując nadal w tej sprawie musi mieć jasność. Dlatego też zgłaszam wniosek formalny o przeprowadzenie głosowania nad kwestią kontynuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JerzyGwiżdż">Za chwilę wniosek posła Tadeusza Kiliana zostanie poddany pod głosowanie. Przedtem zabierze głos poseł Marek Mazurkiewicz, gdyż zgłosił się wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MarekMazurkiewicz">Wydaje się, że modyfikacja zmiany nr 8 lit. c, czyli zmiany brzmienia art. 13 ust. 2b i ust. 3b powinny być wcześniej uzgodnione, gdyż są bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MarekMazurkiewicz">Natomiast przepis dotyczący ograniczonej kontynuacji powinien brzmieć tak, jak wynikało to z opinii ekspertów, czyli: „Jeżeli po nadaniu biegu przez Marszałka Sejmu wnioskowi wstępnemu i po podjęciu przez Sejm uchwały o postawieniu w stan oskarżenia lub o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, albo stwierdzeniem umorzenia postępowania w sprawie upłynie kadencja Sejmu, postępowanie w danej sprawie toczy się nadal w Sejmie następnej kadencji”.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#MarekMazurkiewicz">Warunkiem jest to, co podnosili eksperci jako warunek kontynuacji, czyli aby cała procedura karna została zamknięta w części merytorycznej. Jeżeli następnie, np. został rozwiązany Sejm i sprawa nie trafiła do Trybunału Stanu, bądź pojawiły się inne kwestie proceduralne, sprawa będzie mogła być kontynuowana w następnej kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JerzyGwiżdż">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o poparcie zawartego w projekcie przygotowanym przez podkomisję art. 13a, o następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JerzyGwiżdż">"Ust. 1. Jeżeli po nadaniu biegu przez Marszałka Sejmu wnioskowi wstępnemu, a przed podjęciem przez Sejm uchwały o postawieniu w stan oskarżenia lub o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej albo stwierdzeniem umorzenia postępowania w sprawie upłynie kadencja Sejmu, postępowanie w danej sprawie toczy się nadal w Sejmie następnej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#JerzyGwiżdż">Ust. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu kieruje sprawę do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#JerzyGwiżdż">Ust. 3. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej nie jest związana uchwałami podjętymi przez komisję sejmową, która uprzednio rozpatrywała daną sprawę.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#JerzyGwiżdż">Ust. 4. Sejm, w przypadku zmiany kadencji, wybiera posłów oskarżycieli”.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#JerzyGwiżdż">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 7 posłów, 4 było przeciwnych, a 1 wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#JerzyGwiżdż">Stwierdzam, że Komisja poparła art. 13a.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#JerzyGwiżdż">Wobec wątpliwości zgłoszonych przez posła Bogdana Lewandowskiego proponuję, aby przeprowadzić głosowanie również nad art. 13b, który ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#JerzyGwiżdż">„W przypadku zakończenia kadencji Sejmu, postępowanie w sprawie odpowiedzialności posła, który nie uzyskał ponownie mandatu, określonej w art. 107 ust. 2 Konstytucji, ulega z mocy prawa umorzeniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MarekMarkiewicz">Chcę zapytać, dlaczego ma być tak, jak to przewiduje art. 13b?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JerzyWierchowicz">Zwracam uwagę, że takie rozwiązanie zostało zawarte w obu projektach, w oparciu o które pracowała podkomisja.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JerzyWierchowicz">Ponadto wydaje się, że funkcja posła z punktu widzenia odpowiedzialności konstytucyjnej nie jest tak ważna, jak funkcja prezydenta, czy członka rządu.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#JerzyWierchowicz">Warto również pamiętać, że były poseł może odpowiadać tak, jak każdy inny obywatel.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#JerzyWierchowicz">Jeżeli Komisja tak zdecyduje, to art. 13b zostanie skreślony i wówczas były poseł będzie podlegał odpowiedzialności tak, jak inne osoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JerzyGwiżdż">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o skreślenie art. 13b. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#JerzyGwiżdż">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 3 posłów, 3 było przeciwnych, a 6 wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#JerzyGwiżdż">Stwierdzam, że wniosek nie uzyskał większości co oznacza, że art. 13b pozostaje w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#JerzyGwiżdż">Czy są jeszcze inne wnioski lub uwagi dotyczące projektu podkomisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#BogdanLewandowski">Tak na marginesie chcę zwrócić uwagę, że wykaz stanowisk podlegających odpowiedzialności konstytucyjnej nie obejmuje takich stanowisk jak wojewodowie, czy marszałkowie. Wiadomo, że jest to rozwiązanie konstytucyjne i nie ma możliwości jego zmiany, ale nie jest to dobre rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#TeresaGórzyńska">Mam dwie uwagi. Po pierwsze - solidaryzuję się z uwagą odnoszącą się do art. 2 ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#TeresaGórzyńska">Sprawa druga, to zmiana nr 12, a mówiąc ściślej art. 12 ust. 4, który brzmi: „osoby składające wyjaśnienia przed Trybunałem Stanu, jak również świadkowie i biegli zwolnieni są od obowiązku zachowania tajemnicy państwowej”. Wydaje się, że jest to ujęcie zbyt wąskie, gdyż chodzi o tajemnicę ustawowo chronioną. Może być przecież tak, że wiadomości i informacje będące tajemnicami innymi niż tajemnica państwa, mogą mieć dla danej sprawy znaczenie zasadnicze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JerzyGwiżdż">Rozumiem więc, że w projekcie powinna zostać przyjęta formuła mówiąca o tajemnicy ustawowo chronionej.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#JerzyGwiżdż">Ponadto chcą zaapelować o to, aby członkowie Komisji nie zgłaszali dalszych propozycji zmian w tym etapie prac. Na ewentualne dalsze zmiany będzie czas, gdy projekt wróci do naszej Komisji po pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#JerzyGwiżdż">Proszę również, aby poseł Marek Mazurkiewicz przygotował na piśmie i w terminie nie dłuższym niż 7 dni przekazał podkomisji swoje propozycje zmian.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#JerzyGwiżdż">Chodzi więc o to, aby na następnym posiedzeniu Komisji możliwe było zamknięcie prac nad projektem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MarekMazurkiewicz">Nie mam pewności, czy moja propozycja innej nieco redakcji ust. 2 w zmianie nr 7 lit. b została przyjęta, czy też nie. Chodzi o sformułowanie, iż wybór oskarżycieli następuje w terminie najpóźniej 3 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JerzyWierchowicz">Nie widzę istotniejszej różnicy między formułą „w terminie 3 miesięcy”, a formułą „najpóźniej w terminie 3 miesięcy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proponuję brzmienie następujące: „Podejmując uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, Sejm wybiera najpóźniej w ciągu 3 miesięcy...”.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MarekMazurkiewicz">Formuła ta pozwala załatwić te dwie kwestie w jednej uchwale, ale również w terminie późniejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JerzyWierchowicz">Nie jest to jasne. Być może kwestia się wyjaśni podczas posiedzenia podkomisji z udziałem posła Marka Mazurkiewicza, które przewiduję w piątek w godzinach południowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MarekMarkiewicz">Zastanawiam się, czy w ogóle powinien być określony termin w ustawie. Nasuwa się bowiem pytanie, a co się stanie, jeżeli Sejm nie podejmie uchwały w terminie 3 miesięcy. Jeden bowiem tylko termin bezwzględnie wiąże Sejm. Jest to termin na uchwalenie budżetu, gdyż przekroczenie terminu oznacza rozwiązanie Sejmu przez prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MarekMarkiewicz">Uważam więc, że termin 3 miesięcy powinien zostać wpisany do regulaminu Sejmu, a nie do ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#StanisławDmowski">Jeżeli chodzi o podejmowany już problem liczebności składów orzekających w Trybunale Stanu, to muszę dodać, że na ten temat nie miałem jeszcze okazji rozmawiać z nowym przewodniczącym Trybunału Stanu. W najbliższym czasie postaram się porozmawiać na ten temat z nowym przewodniczącym Trybunału Stanu. Gdyby się okazało, że ma on inne stanowisko niż ja prezentowałem, to oczywiście poinformuję o tym Komisję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#StanisławDmowski">Dodam, iż prezentowałem uzgodnienia poczynione z byłym przewodniczącym Trybunału Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JerzyGwiżdż">Na tego typu zmiany, czy uzupełnienia będzie czas podczas prac nad projektem po pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#JerzyGwiżdż">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawach związanych z projektem ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#JerzyGwiżdż">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie sprawy objętej porządkiem dziennym.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#JerzyGwiżdż">Członkom Komisji chcę jeszcze przekazać dwie informacje. Pierwsza z nich jest taka, że poseł Zbigniew Wawak w wyznaczonym mu terminie przedłożył uzupełnienia do wniosku wstępnego dotyczącego sprawy byłych ministrów: Leszka Kubickiego i Zbigniewa Siemiątkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#JerzyGwiżdż">Druga informacja to przypomnienie, że 30 listopada br. upływa termin zapoznania się z aktami w sprawie byłego ministra Andrzeja Milczanowskiego. Zostały wyrażone sugestie, aby termin ten został przedłużony. Prezydium Komisji rozważy tę kwestię i zaproponuje rozwiązanie. Czy ktoś chciałby jeszcze zabrać głos przed zamknięciem posiedzenia? Nikt się nie zgłasza. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>